Bipo bipo tru God i mekim kamap skai na graun na olgeta samting i stap long en. Tasol graun i no bin i stap olsem yumi save lukim nau. Nogat. Em i stap nating na i narakain tru. Tudak i karamapim bikpela wara na spirit bilong God i go i kam antap long en. Na God i tok olsem, “Lait i mas kamap.” Orait lait i kamap. God i lukim lait i gutpela, na em i amamas. Na em i brukim tudak na tulait. Tulait em i kolim “De,” na tudak em i kolim “Nait.” Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba wan. Bihain God i tok olsem, “Wanpela banis i mas kamap bilong banisim wara, bai wara i stap long tupela hap.” Orait dispela banis i kamap. God i mekim dispela banis i kamap bilong banisim wara antap na wara daunbilo. *** Na dispela banis em i kolim “Skai.” Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 2. Bihain God i tok olsem, “Wara i stap aninit long skai i mas i go bung long wanpela hap tasol, bai ples drai i kamap.” Orait ples drai i kamap. Dispela ples drai God i kolim “Graun.” Na ol wara i bung pinis long wanpela hap em i kolim “Solwara.” God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas. Bihain God i tok olsem, “Graun i mas kamapim ol kain kain diwai na gras na kaikai samting.” Orait dispela samting i kamap. Ol kain kain diwai na gras na kaikai samting i kamap long graun. God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas. Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 3. Bihain God i tok olsem, “Ol lait i mas kamap long skai bilong makim tulait na nait, na bilong makim ol de na ol yia na ol kain kain taim bilong yia. Ol dispela lait i mas kamap long skai bilong givim lait long graun.” Orait ol lait i kamap. God i mekim kamap tupela bikpela lait. Bikpela em san bilong givim lait long de, na liklik em mun bilong givim lait long nait. Na God i mekim kamap ol sta tu. Na em i putim ol dispela lait long skai bilong givim lait long graun, na bilong bosim taim bilong san i mas lait na taim bilong nait i mas kamap, na bilong brukim tudak na tulait. God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas. Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 4. Bihain God i tok olsem, “Solwara i mas pulap long ol kain kain samting i gat laip. Na ol pisin i mas kamap na flai nabaut long skai.” Orait God i mekim kamap ol traipela pis na snek bilong solwara, na ol arapela kain samting bilong solwara, na ol kain kain pisin. God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas. Na God i mekim gutpela tok bilong givim strong long ol. Em i tokim ol olsem, “Yupela ol kain kain samting bilong solwara, yupela i mas kamap planti na pulapim olgeta hap bilong solwara. Na yupela ol pisin, yupela i mas kamap planti long graun.” Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 5. Bihain God i tok olsem, “Graun i mas kamapim ol kain kain samting i gat laip. Em i mas kamapim ol animal bilong ples na ol bikpela na liklik animal bilong bus.” Orait ol animal i kamap. God i kamapim ol kain kain animal bilong ples na ol bikpela na liklik animal bilong bus. God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas. Bihain God i tok olsem, “Nau yumi wokim ol manmeri bai ol i kamap olsem yumi yet. Bai yumi putim ol i stap bos bilong ol pis na ol pisin na bilong olgeta kain animal na bilong olgeta samting bilong graun.” Orait God i wokim ol manmeri na ol i kamap olsem God yet. God i mekim ol i kamap man na meri. Na God i mekim gutpela tok bilong givim strong long ol. Em i tokim ol olsem, “Yupela i mas kamap planti na i go sindaun long olgeta hap bilong graun na bosim olgeta samting i stap long en. Mi putim ol pis na ol pisin na olkain animal bilong graun aninit long yupela.” Na God i tok olsem, “Mi givim yupela ol kain kain diwai na gras i karim pikinini bilong kaikai. Na yupela i ken kisim kaikai long ol dispela samting. Tasol mi givim ol grinpela lip na gras samting olsem kaikai bilong olgeta bikpela na liklik animal na bilong olgeta pisin.” Orait ol dispela samting i kamap olsem God i tok. God i lukim olgeta dispela samting i gutpela, na em i amamas tru. Nait i go pinis na moning i kamap. Em i de namba 6. Long dispela pasin tasol, God i wokim skai na graun na ol planti samting i stap long en. Long de namba 7 God i lukim olgeta wok bilong en i pinis, na em i malolo long dispeal de. Na God i tambuim de namba 7 na em i tok olsem de namba 7 bilong olgeta wik em i bikpela de bilong em yet, long wanem, em i wokim pinis olgeta samting na long dispela de em i malolo. Long dispela pasin tasol, God i wokim skai na graun na olgeta samting. Taim God, Bikpela i mekim kamap skai na graun, i no gat diwai na gras samting i kamap long graun yet, long wanem, em i no salim ren i kam daun yet. Na i no gat man bilong wokim gaden. Tru i no gat ren yet, tasol wara i save kamap long graun na olgeta hap bilong graun i gat wara. Bihain God, Bikpela i kisim graun na em i wokim man long en. Na em i winim win bilong laip i go insait long nus bilong man, na man i kisim laip. Orait God, Bikpela i wokim wanpela gaden i stap long Iden, long hap bilong sankamap. Na long dispela gaden God i putim dispela man em i bin wokim. Na God i mekim graun i kamapim ol kain kain diwai, pikinini bilong ol i gutpela long kaikai. Olgeta dispela diwai i naispela tru. Namel long dispela gaden i gat wanpela diwai i stap, em diwai bilong givim laip. Na i gat narapela diwai tu i stap, em diwai bilong givim gutpela save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut. Na wanpela wara i kamap long Iden bilong givim wara long dispela gaden. Dispela wara i bruk na i kamap 4-pela han wara. Nem bilong namba wan wara em Pison na em i go raunim kantri Havila. Long kantri Havila i gat gutpela gol, na i gat wanpela kain diwai, blut bilong en i gat gutpela smel. Na i gat wanpela kain ston i dai tumas, em ol i save kolim kanilian. *** Nem bilong namba 2 wara em Gihon na em i go raunim kantri Kus. Nem bilong namba 3 wara em Taigris na em i ran i go long hap sankamap bilong kantri Asiria. Na nem bilong namba 4 wara em Yufretis. Orait God, Bikpela i kisim dispela man em i bin wokim na i putim em long dispela gaden long Iden, bai man i ken i stap na lukautim dispela gaden. Na God i tokim man olsem, “Yu ken kaikai pikinini bilong olgeta diwai bilong dispela gaden. Tasol yu no ken kaikai pikinini bilong dispela diwai bilong givim gutpela save long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut. Sapos yu kaikai, wantu bai yu dai.” Na God, Bikpela i tok olsem, “Em i no gutpela long dispela man i stap wanpis. Mi mas mekim kamap wanpela poroman bilong helpim em.” Olsem na God i kisim graun, na em i wokim olgeta kain animal na pisin. Na God i bringim olgeta animal na pisin i go long man, bilong man i ken givim nem long ol. Orait na man i givim nem long olgeta wan wan animal na pisin. Em i givim nem long olgeta animal bilong ples, na long olgeta animal bilong bus, na long olgeta pisin. Na wanem nem man i kolim ol long en, orait dispela nem i stap nem bilong ol. Tasol i no gat wanpela bilong ol dispela samting inap i stap poroman bilong helpim Adam. *** Orait God, Bikpela i mekim man i slip i dai tru. Na taim man i slip yet, God i kisim wanpela bun long banis bilong man na i pasim gen skin bilong dispela hap. Orait God i wokim wanpela meri long dispela bun em i bin kisim long man, na bihain em i bringim meri i go long man. Man i lukim meri na em i tok olsem, “Em nau. Em i poroman tru bilong mi. Bun bilong em i kamap long bun bilong mi, na mit bilong em i kamap long mit bilong mi. God i wokim em long bun bilong mi, olsem na bai mi kolim em ‘meri.’” Olsem na dispela pasin i kamap. Man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en, na tupela i kamap wanpela bodi tasol. Man na meri i no gat samting bilong karamapim skin bilong tupela. Tasol tupela i no sem. God, Bikpela i bin wokim olgeta animal, tasol i no gat wanpela bilong ol inap winim snek long tok gris. Na snek i askim meri olsem, “Ating God i tambuim yutupela long kaikai pikinini bilong olgeta diwai bilong gaden, a?” Na meri i bekim tok olsem, “Mitupela i ken kaikai pikinini bilong olgeta diwai bilong dispela gaden. Tasol wanpela diwai i sanap namel tru, em God i tambuim mitupela long kaikai pikinini bilong en. God i bin tokim mitupela olsem, ‘Yutupela i no ken kaikai pikinini bilong dispela diwai, na tu yutupela i no ken holim, nogut yutupela i dai.’” Orait na snek i tokim meri olsem, “Nogat. Yutupela i no inap i dai. Sapos yutupela i kaikai pikinini bilong dispela diwai, bai ai bilong yutupela i op na yutupela i kisim save long wanem samting i gutpela, na wanem samting i nogut, na bai yutupela i kamap wankain olsem God. God i save long dispela, olsem na em i tambuim yutupela long kaikai pikinini bilong dispela diwai.” Meri i lukim dispela diwai i naispela tru na i gat ol gutpela pikinini tru bilong kaikai i stap long en. Na meri i tingting olsem, “I gutpela long mi kaikai pikinini bilong dispela diwai na mi kisim olkain gutpela save.” Olsem na meri i kisim pikinini bilong dispela diwai na i kaikai. Na em i givim sampela long man bilong em, na man tu i kaikai. Na ai bilong tupela i op na tupela i luksave olsem tupela i stap as nating. Olsem na tupela i samapim ol lip bilong diwai fik, na tupela i pasim olsem laplap bilong haitim skin bilong tupela. Long apinun, taim ples i kol, tupela i harim God, Bikpela i wokabaut long dispela gaden, na tupela i hait namel long ol diwai. Tasol God, Bikpela i singaut long man na i tok, “Yu stap we?” Na man i bekim tok olsem, “Mi harim yu wokabaut long gaden na mi pret na mi hait. Long wanem, mi stap as nating.” Na God i askim em, “Olsem wanem na yu save, yu stap as nating. Husat i tokim yu? Ating yu kaikai pinis pikinini bilong dispela diwai mi bin tambuim yu long kaikai?” Na man i bekim tok olsem, “Dispela meri yu bin givim mi olsem poroman bilong mi, em tasol i givim mi pikinini bilong dispela diwai na mi kaikai.” Orait God, Bikpela i askim meri olsem, “Watpo yu mekim dispela samting?” Na meri i bekim tok olsem, “Snek i grisim mi na mi kaikai pikinini bilong dispela diwai.” Na God, Bikpela i tokim snek olsem, “Yu bin mekim dispela pasin nogut, olsem na nau mi gat strongpela tok bilong daunim yu. Bai yu gat bikpela hevi. Hevi yu karim bai i winim hevi bilong olgeta arapela animal. Nau na long olgeta taim bihain bai yu wokabaut long bel bilong yu tasol. Na bai yu kaikai das bilong graun. Na bai mi mekim yu i stap birua bilong meri, na meri i stap birua bilong yu. Na bai mi mekim ol lain bilong yu i birua long lain bilong meri. Bai ol i krungutim het bilong yu, na bai yu kaikaim lek bilong ol.” Na God i tokim meri olsem, “Bai mi givim yu bikpela hevi long taim yu gat bel. Na bai yu gat bikpela pen long taim yu karim pikinini. Tasol bai yu gat bikpela laik yet long man bilong yu, na bai em i bosim yu.” Na God i tokim Adam olsem, “Yu bin harim tok bilong meri bilong yu, na yu bin kaikai pikinini bilong dispela diwai mi bin tambuim yu long kaikai. Olsem na nau bai mi bagarapim graun, na ol kaikai bai i no inap kamap gut long en. Oltaim bai yu wok hat tru bilong mekim kaikai i kamap long graun. Ol rop i gat nil na ol gras nogut bai i kamap na karamapim gaden bilong yu. Na bai yu wok hat tru long kisim kaikai bilong yu na tuhat bai i kamap long pes bilong yu. Na bai yu hatwok oltaim inap yu dai na yu go bek long graun. Long wanem, mi bin wokim yu long graun, na bai yu go bek gen long graun.” *** Man i kolim meri bilong em Iv, long wanem, em i tumbuna mama bilong olgeta manmeri. Na bihain God, Bikpela i wokim klos long skin bilong animal, na em i givim long Adam wantaim meri bilong em na tupela i putim. Bihain God, Bikpela i tok, “Man i save pinis long wanem samting i gutpela na wanem samting i nogut, na em i kamap wankain olsem yumi. Orait yumi no ken larim em i go klostu long dispela diwai bilong givim laip. Nogut em i kaikai pikinini bilong dispela diwai tu na em i stap oltaim.” Olsem na God, Bikpela i rausim man long gaden Iden, na i salim em i go bilong wok long dispela graun God i bin wokim em long en. Na nau man i mas brukim graun na wokim gaden. God i rausim pinis man na meri, na em i makim ol strongpela ensel bilong sanap na was i stap long hap sankamap bilong gaden Iden. Na tu em i putim wanpela bainat i gat paia i lait long en na i save tanim tanim long olgeta hap. Oltaim ol dispela ensel wantaim dispela bainat i save was i stap, nogut wanpela man i go klostu long dispela diwai bilong givim laip. Adam i slip wantaim meri bilong em, na meri i gat bel. Meri i karim wanpela pikinini man na em i tok, “Bikpela i helpim mi na mi kisim pikinini man.” Olsem na em i kolim nem bilong dispela pikinini Kein. Bihain em i karim Abel, brata bilong Kein. Tupela i kamap bikpela na Abel i kamap man bilong lukautim sipsip, na Kein i kamap man bilong wokim gaden. Bihain Kein i kamautim kaikai long gaden na em i bringim sampela na i mekim ofa long Bikpela. Na Abel i kisim wanpela naispela patpela pikinini sipsip. Dispela sipsip em i namba wan pikinini sipsip mama i bin karim. Na Abel i kilim na i mekim ofa long Bikpela. Bikpela i amamas long Abel na ofa bilong em, tasol em i no amamas long Kein na ofa bilong em. Na Kein i kros nogut tru, na pes bilong en i senis olgeta. Orait Bikpela i tokim Kein olsem, “Watpo yu kros? Na watpo pes bilong yu i senis olgeta? Sapos yu mekim gutpela pasin, orait bai yu amamas, long wanem, mi orait long ofa bilong yu. Tasol sapos yu mekim pasin nogut, orait sin bai i redi long bagarapim yu. Sin i gat bikpela laik tru bilong winim yu. Tasol yu mas strong na winim em.” Bihain Kein i tokim Abel, brata bilong em long go wokabaut wantaim em. Na taim tupela i stap long ples kunai, Kein i paitim brata bilong em na kilim em i dai. Bihain Bikpela i askim Kein olsem, “We stap Abel, brata bilong yu?” Na Kein i tok, “Mi no save. Olsem wanem? Yu ting mi stap tasol bilong lukautim brata bilong mi?” Orait Bikpela i tokim Kein olsem, “Olsem wanem na yu mekim dispela pasin nogut? Blut bilong brata bilong yu i kapsait pinis long graun, na mi harim dispela blut i krai long mi long bekim dispela rong. Nau mi gat strongpela tok long yu olsem. Yu bin kilim i dai brata bilong yu na mekim graun i dringim blut bilong en. Olsem na nau mi tambuim graun long kamapim kaikai bilong yu na bai yu no inap wokim gaden moa. Sapos yu wokim gaden bai graun i pasim gris bilong en na kaikai bai i no inap kamap. Na bai yu no gat ples bilong yu stret, na bai yu kamap tripman na raun raun long olgeta hap bilong graun.” Kein i harim dispela tok na em i tokim Bikpela olsem, “Dispela hevi yu givim mi em i bikpela tumas. Yu tok long mi mas pinis long wokim gaden, na mi mas i stap longwe long pes bilong yu. Na yu tok long mi mas kamap tripman na raun nating long graun. Tasol mi pret, nogut ol man i bungim mi na ol i kilim mi i dai.” Tasol Bikpela i tokim Kein olsem, “Yu no ken pret. Sapos wanpela man i kilim yu, tru tumas bai mi givim bikpela hevi moa long em bilong mekim save long em.” Orait Bikpela i putim wanpela mak long Kein, na sapos ol man i bungim em na i lukim dispela mak, bai ol i no ken kilim em. Orait Kein i lusim Bikpela na i go i stap long wanpela hap graun ol i kolim “Raun Nabaut.” Dispela graun i stap long hap sankamap bilong gaden Iden. Kein i slip wantaim meri bilong em, na meri i gat bel na i karim wanpela pikinini man, nem bilong en Enok. Bihain Kein i wokim wanpela taun, na i givim nem bilong pikinini bilong em Enok long dispela taun. Bihain Enok i gat pikinini man, nem bilong en Irat. Na Irat i gat pikinini man, nem bilong en Mehujael. Na Mehujael i gat pikinini man, nem bilong en Metusael. Na Metusael i gat pikinini man, nem bilong en Lamek. Lamek i maritim tupela meri. Nem bilong wanpela, em Ada, na nem bilong arapela, em Sila. Ada i karim Jabal. Jabal em i tumbuna bilong ol man i save lukautim bulmakau na i stap long ol haus sel. Jabal i gat wanpela brata, nem bilong en Jubal. Jubal em i tumbuna bilong ol man i save mekim musik long gita na mambu. Bihain Sila i karim Tubalkein. Tubalkein em i man bilong wokim olkain samting long bras na ain. Tubalkein i gat wanpela susa, nem bilong en Nama. Wanpela taim Lamek i tokim tupela meri bilong en olsem, “Ada na Sila, yutupela harim maus bilong mi. Yutupela meri bilong mi, Lamek, yutupela harim gut tok bilong mi. Wanpela man i paitim mi na mi kilim em i dai. Wanpela yangpela man i solapim mi na mi kilim em i dai. Sapos wanpela man i kilim Kein orait em bai i kisim bikpela hevi moa. Tasol man i paitim mi, em bai i kisim bikpela hevi moa moa yet.” Bihain Adam i slip gen wantaim meri bilong en na meri i gat bel na i karim pikinini man. Na meri i tok, “God i givim narapela pikinini long mi bilong kisim ples bilong Abel, long wanem, Kein i bin kilim em i dai.” Olsem na em i kolim nem bilong dispela pikinini Set. Bihain Set i gat pikinini man, nem bilong en Enos. Long dispela taim ol man i stat long kolim nem bilong Bikpela na lotu long em. Nem bilong ol lain tumbuna pikinini bilong Adam i olsem. God i bin wokim ol manmeri na ol i kamap olsem em yet. God i wokim ol man na ol meri. Em i wokim ol pinis, orait em i mekim gutpela tok bilong givim strong long ol, na em i kolim ol “manmeri.” Adam i gat 130 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man i wankain olsem em yet. Na Adam i kolim nem bilong en Set. Adam i stap 800 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Adam i stap inap 930 yia olgeta na em i dai. Set i gat 105 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Enos. Set i stap 807 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Set i stap inap 912 yia olgeta na em i dai. Enos i gat 90 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Kenan. Enos i stap 815 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Enos i stap inap 905 yia olgeta na em i dai. Kenan i gat 70 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Mahalalel. Kenan i stap 840 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Kenan i stap inap 910 yia olgeta na em i dai. Mahalalel i gat 65 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Jaret. Mahalalel i stap 830 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Mahalalel i stap inap 895 yia olgeta na em i dai. Jaret i gat 162 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Enok. Jaret i stap 800 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Jaret i stap inap 962 yia olgeta na em i dai. Enok i gat 65 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Metusela. Enok em i pren tru bilong God. Em i stap 300 yia moa na em i kamap papa bilong ol arapela pikinini man na meri tu. Enok i stap inap olsem 365 yia olgeta, na God i kisim em na ol man i no lukim em moa, long wanem, oltaim em i bin i stap pren tru bilong God. Metusela i gat 187 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man, nem bilong en Lamek. Metusela i stap 782 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Metusela i stap inap 969 yia olgeta na em i dai. Lamek i gat 182 krismas na em i kamap papa bilong wanpela pikinini man. Na em i tok, “Bipo Bikpela i bin mekim strongpela tok bilong bagarapim graun na mipela i mas hatwok tru long mekim kaikai i kamap gut. Tasol dispela pikinini bai i mekim kaikai i kamap long graun na bai yumi malolo liklik long hatwok bilong yumi.” Olsem na Lamek i kolim nem bilong dispela pikinini Noa. Na Lamek i stap 595 yia moa, na em i gat ol arapela pikinini man na meri tu. Lamek i stap inap 777 yia olgeta na em i dai. Noa i gat 500 krismas na em i kamap papa bilong tripela pikinini man, nem bilong ol i olsem, Siem na Ham na Jafet. Bihain planti manmeri i kamap pinis long graun, na ol i gat ol pikinini meri. Ol pikinini man bilong God i lukim ol dispela meri i naispela tumas. Na ol i kisim ol meri long laik bilong ol yet na maritim ol. Orait Bikpela i tok, “Mi bin putim spirit bilong mi long ol manmeri bilong givim laip long ol. Tasol ol i samting bilong graun tasol, olsem na mi no ken larim spirit bilong mi i stap long ol oltaim. Nau bai mi larim ol i stap laip inap 120 krismas tasol, na bai ol i dai.” Long dispela taim na long taim bihain tu i bin i gat ol traipela man i stap long graun. Ol dispela man i pikinini bilong ol meri i bin slip wantaim ol pikinini man bilong God. Ol i strongpela man tru bilong mekim kain kain wok, na ol i gat biknem long dispela taim. Bikpela i lukim pasin bilong ol manmeri long olgeta hap i nogut tru. Ol manmeri i tingting tasol long ol samting nogut. Na Bikpela i ting i gutpela sapos em i no bin wokim ol manmeri. Na em i bel hevi tru. Orait na em i tok, “Bai mi pinisim olgeta manmeri mi bin wokim, maski ol i stap long wanem hap. Na bai mi pinisim tu olgeta pisin na olgeta animal bilong ples na olgeta animal bilong bus. Mi yet mi bin wokim ol dispela samting, tasol mi ting i gutpela sapos mi no bin wokim ol.” Tasol Bikpela i amamas long Noa. Nem bilong ol lain pikinini bilong Noa i olsem. Em i gat tripela pikinini man, Siem na Ham na Jafet. Noa em i gutpela man, na wokabaut bilong en i stret long ai bilong God. Em i pren tru bilong God. *** Tasol God i lukim pasin bilong ol arapela manmeri i nogut tru. Long olgeta hap bilong graun ol i wok long pait na bikhet tasol. Em i lukim pasin nogut i kamap long olgeta hap bilong graun. Em i no lukim wanpela gutpela lain manmeri i stap. Nogat. Olgeta lain manmeri i wok long mekim ol pasin nogut tasol. Orait God i tokim Noa olsem, “Olgeta manmeri i wok long pait na bikhet tasol, olsem na mi laik bagarapim ol. Bai mi pinisim tru olgeta lain manmeri. Tasol yu mas kisim plang bilong gutpela diwai na wokim wanpela sip. Yu mas wokim sampela rum insait long en, na penim insait na ausait long kolta. Yu mas wokim dispela sip olsem, longpela bilong en inap 130 mita na bikpela bilong en inap 22 mita na antap bilong en inap 13 mita. Taim yu wokim rup bilong sip, yu no ken larim rup i pas olgeta long banis bilong sip. Nogat. Yu mas larim hap mita samting namel long rup na banis, bai lait i ken i go insait long sip. Yu mas wokim tripela plua o dek long dispela sip, wanpela daunbilo na wanpela namel na wanpela antap. Na yu mas wokim wanpela dua long banis. “Bai mi mekim bikpela tait i kamap long graun, bilong bagarapim olgeta samting i gat laip. Na olgeta samting i stap long graun bai i dai. Tasol bai mi mekim kontrak wantaim yu. Yu mas i go insait long dispela sip wantaim meri bilong yu na ol pikinini bilong yu wantaim ol meri bilong ol. Na yu mas kisim tupela tupela bilong olgeta kain animal, wanpela man na wanpela meri. Na yu mas bringim ol i go insait long sip wantaim yupela, bai ol i no ken i dai. Tupela tupela bilong olgeta kain pisin na olkain bikpela na liklik animal ol i mas i go insait long sip, olsem bai ol i no ken i dai. Na yu mas kisim olgeta kain samting bilong kaikai na putim long sip. Bai yupela wantaim ol animal na pisin i ken kaikai long en.” Orait Noa i mekim olgeta samting olsem God i tokim em. Bihain Bikpela i tokim Noa olsem, “Mi lukim yu wanpela tasol yu stap stretpela man namel long olgeta manmeri bilong graun. Olsem na yu wantaim olgeta lain famili bilong yu i mas i go insait long sip. Yu mas kisim 7-pela man na 7-pela meri bilong olgeta kain animal i klin long ai bilong mi. Tasol long ol animal i no klin yu mas kisim wanpela man na wanpela meri tasol. Olsem tasol yu mas kisim 7-pela man na 7-pela meri bilong olgeta kain pisin. Yu mas mekim olsem bai ol i no ken i dai, na bihain bai ol pikinini bilong ol i kamap planti gen long graun. 7-pela de i go pinis, orait bai mi salim ren i kam long graun long san na long nait, inap 40 de olgeta. Long dispela ren bai mi pinisim tru olgeta samting i gat laip mi bin wokim.” Orait Noa i mekim olgeta samting olsem Bikpela i tok. Noa i gat 600 krismas long taim dispela bikpela tait i kamap long graun. Noa na meri bilong en i go insait long sip wantaim ol pikinini man bilong tupela na ol meri bilong ol, olsem bai ol i no ken bagarap long taim dispela tait i kamap. Na wanpela man na wanpela meri long olgeta kain animal i klin long ai bilong God na bilong olgeta kain animal i no klin, na bilong ol pisin na liklik animal, ol i go insait long sip wantaim Noa, olsem God i tokim Noa. Taim 7-pela de i go pinis, orait bikpela tait i kamap na i stat long karamapim graun. Long yia Noa i gat 600 krismas, na long de namba 17 bilong namba 2 mun bilong dispela yia, graun i op na bikpela wara i stap aninit long graun i sut i kam antap. Na olgeta dua long skai i op na wara i kapsait i kam daun. Bikpela ren moa i kam daun long san na long nait, inap long 40 de. Long dispela de tasol ren i stat long pundaun, Noa na meri bilong en, wantaim 3-pela pikinini bilong en, Siem na Ham na Jafet, na ol meri bilong ol, ol i go insait long sip. Na olgeta kain animal bilong ples na olgeta kain bikpela na liklik animal bilong bus na olgeta kain pisin, ol i go insait long sip wantaim ol lain bilong Noa. Wanpela man na wanpela meri bilong olgeta kain samting i gat laip, ol i go insait long sip wantaim Noa, olsem God i tok. Noa i go insait pinis, na Bikpela i pasim dua bilong sip. *** Tait i wok long kamap yet inap long 40 de, na wara i kam antap moa na i litimapim sip. Na sip i lusim graun. Na wara i kamap bikpela moa, na sip i trip antap long en. Na wara i kam antap moa moa yet na i karamapim olgeta bikpela maunten. Bihain wara i winim olgeta maunten na i go antap moa inap long 7-pela mita. Na olgeta samting i gat laip long graun, ol i dai, em ol pisin na ol animal bilong ples na ol bikpela na liklik animal bilong bus na olgeta manmeri. Olgeta samting i gat laip long graun i dai. Bikpela i pinisim tru olgeta samting long graun, ol manmeri na ol animal bilong ples na bilong bus, na ol pisin. Wanpela lain tasol i no bagarap long dispela tait, em Noa wantaim ol lain bilong en na ol pisin na ol animal i stap wantaim ol insait long sip. Na wara i kamap bikpela moa yet na i karamapim graun i stap inap long 150 de. Bihain God i tingting long Noa na ol animal i stap wantaim em long sip. Na God i mekim win i ran antap long wara, na wara i go daun. Na wara aninit long graun i no kam antap moa. Na olgeta dua long skai i pas, na ren i no pundaun moa na wara i slek i go daun. Wara i wok long i go daun inap long 150 de olgeta. Na long de namba 17 bilong namba 7 mun sip i pas long wanpela maunten long ples maunten bilong Ararat. Wara i go daun yet na long de namba wan bilong namba 10 mun ol het bilong maunten i kamap. Bihain long 40 de i go pinis, orait Noa i opim windo bilong sip, na em i lusim wanpela kotkot i go. Dispela pisin i flai i go na i no kam bek. Nogat. Em i raun raun inap wara i drai na graun i kamap. Olsem na Noa i salim wanpela pisin ol i kolim balus i go, long wanem, em i laik save, wara i go daun pinis, o nogat. Tasol wara i karamapim graun yet na balus i no painim wanpela ples bilong sindaun na malolo long en. Olsem na balus i kam bek, na Noa i putim han i go ausait na i kisim em i kam insait gen. Orait Noa i wet i stap inap 7-pela de moa na em i salim balus i go gen. Na long apinun tru balus i kam bek long Noa. Na long maus bilong en, em i holim wanpela nupela lip bilong diwai oliv. Olsem na Noa i save, wara i go daun pinis. Na em i wet 7-pela de moa na i salim balus i go gen. Na balus i no kam bek moa. Long yia Noa i gat 601 krismas, na long de namba wan bilong namba wan mun bilong dispela yia, wara i stat long drai. Noa i rausim wanpela hap rup bilong sip na i lukluk nabaut. Na em i lukim graun i wok long drai. Long de namba 27 bilong namba 2 mun graun i drai olgeta. Orait na God i tokim Noa olsem, “Yu lusim sip na yu go daun wantaim meri bilong yu na ol pikinini bilong yu wantaim ol meri bilong ol. Na bringim olgeta animal i go daun wantaim yupela, em ol pisin na olgeta animal bilong ples na bilong bus. Bai ol i ken i go nabaut na karim pikinini na bai ol i kamap planti long olgeta hap bilong graun.” Orait Noa i lusim sip na i go daun wantaim meri bilong en na ol pikinini bilong en wantaim ol meri bilong ol. Na ol kain kain animal na ol pisin i bung long lain bilong ol yet, na i lusim sip na i go daun. Noa i wokim wanpela alta bilong lotu long Bikpela. Na em i kisim wanpela wanpela long olgeta kain animal na pisin i klin long ai bilong Bikpela, na em i kilim ol bilong mekim ofa. Na em i kukim ol antap long alta. Bikpela i smelim switpela smel bilong dispela ofa na em i tok, “Mi no ken bagarapim graun gen bilong bekim pasin nogut bilong ol manmeri. I tru, stat long taim ol manmeri i yangpela yet ol i save tingting long mekim ol pasin nogut. Tasol mi no ken bagarapim moa olgeta samting i gat laip, olsem mi mekim pinis. Bai i gat taim bilong planim kaikai na taim bilong kamautim kaikai. Bai i gat taim bilong kol na taim bilong ples i hat. Bai i gat taim bilong san na taim bilong ren. Bai i gat san na nait. Dispela olgeta kain taim bai i no ken pinis long taim graun i stap yet.” God i givim blesing long Noa na ol pikinini bilong en long dispela tok, “Karim planti pikinini, bai ol lain bilong yupela i pulapim olgeta hap bilong graun. Olgeta animal bilong graun na ol pisin na ol pis, bai ol i pret long yupela, na yupela bai i bosim ol. Yupela i ken kaikai olgeta abus na ol samting i save wokabaut long graun na ol kain kain sayor. Mi givim olgeta olsem kaikai bilong yupela. Wanpela samting tasol yupela i no ken kaikai, em mit i gat blut i stap yet long en, long wanem, blut em i as bilong laip. Na sapos wanpela animal o wanpela man i pinisim laip bilong yupela, bai mi mekim save tru long em. Yes, sapos man i kilim i dai narapela man, bai mi mekim em i karim hevi bilong dispela pasin em i mekim. Man i kilim i dai narapela man, em yet i mas dai long han bilong ol man, long wanem, mi God mi bin wokim ol manmeri i kamap olsem mi yet.” God i tok olsem, “Nau yupela i mas karim planti pikinini, bai ol lain pikinini bilong yupela i kamap planti na pulapim olgeta hap bilong graun.” Na God i tokim Noa wantaim ol pikinini bilong en olsem, “Nau mi laik mekim kontrak wantaim yupela na wantaim ol lain pikinini bilong yupela bai i kamap bihain. Na mi mekim kontrak wantaim olgeta samting i gat laip tu, em ol pisin na ol animal bilong ples na bilong bus, na olgeta samting i bin i stap wantaim yupela long sip. Mi mekim kontrak wantaim yupela long dispela tok. Mi promis bai mi no ken salim gen bikpela tait i kam na bagarapim olgeta samting i gat laip. Na tait bai i no ken karamapim gen olgeta hap bilong dispela graun.” Na God i tok, “Mi putim renbo bilong mi long klaut olsem mak bilong dispela kontrak bilong oltaim mi mekim pinis wantaim yupela na olgeta animal. Dispela renbo bai i stap olsem mak bilong kontrak mi mekim wantaim olgeta samting bilong graun. *** Taim mi mekim ol klaut i kamap antap long skai bai renbo tu i kamap. Na bai mi tingim dispela promis mi mekim pinis wantaim yupela na ol animal, olsem na bai tait i no ken bagarapim gen olgeta samting i gat laip. Taim mi lukim renbo i kamap long klaut, orait bai mi tingim dispela kontrak bilong oltaim, nau mi mekim wantaim olgeta samting i gat laip na i stap long dispela graun.” Na God i tokim Noa olsem, “Dispela renbo em i mak bilong promis mi mekim wantaim olgeta samting i gat laip.” Em hia nem bilong tripela pikinini bilong Noa i bin stap long sip wantaim em. Nem bilong ol i olsem, Siem na Ham na Jafet. Ham em i papa bilong Kenan. Ol dispela pikinini bilong Noa ol i tumbuna bilong olgeta lain manmeri bilong graun. Noa em i man bilong wokim gaden, na em i namba wan man long planim gaden wain. Orait wanpela de em i dring sampela wain na em i spak. Na ol klos bilong en i lus na em i slip nating long haus sel bilong en. Na Ham, papa bilong Kenan, em i lukim papa i slip nating, na em i go na i tokim tupela brata. Orait Siem na Jafet tupela i kisim laplap na i putim long sol bilong tupela. Na tupela i givim baksait long haus sel na tupela i wokabaut isi isi i go insait na karamapim papa bilong tupela. Tupela i no tanim pes na lukim papa i no gat klos. Taim Noa i kirap na tingting bilong en i klia gen, orait em i harim tok long yangpela pikinini bilong en i bin lukim em i slip nating. Na em i tok, “Bikpela hevi i ken i stap antap long Kenan. Bai em i kamap wokboi nating bilong ol brata bilong en.” Na Noa i tok tu olsem, “Yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong Siem. Kenan bai i stap wokboi nating bilong Siem. God i ken mekim ol pikinini bilong Jafet i kamap planti, na bai ol i sindaun gut wantaim ol lain bilong Siem. Tasol Kenan bai i stap wokboi nating bilong Jafet.” Bikpela tait i pinis na Noa i stap 350 yia moa. Na em i gat 950 krismas olgeta long taim em i dai. Em hia nem bilong ol lain pikinini bilong tripela pikinini man bilong Noa, Siem na Ham na Jafet. Ol dispela lain i kamap bihain long taim bilong bikpela tait. Nem bilong ol pikinini man bilong Jafet i olsem, Gomer na Magok na Madai na Javan na Tubal na Mesek na Tiras. Na nem bilong ol pikinini man bilong Gomer i olsem, Askenas na Rifat na Togarma. Na nem bilong ol pikinini man bilong Javan i olsem, Elisa na Tarsis na ol man bilong Saiprus na ol Dodan. Ol dispela lain i tumbuna bilong ol lain manmeri i stap long nambis na long ol ailan. Ol dispela lain ol i lain tumbuna pikinini bilong Jafet. Na ol wan wan lain bilong ol i sindaun long hap bilong ol yet, na ol i gat tok ples bilong ol yet. Nem bilong ol pikinini man bilong Ham i olsem, Kus na Isip na Libia na Kenan. Nem bilong ol pikinini man bilong Kus i olsem, Seba na Havila na Sapta na Rama, na Sapteka. Rama i gat tupela pikinini man, Seba na Dedan. Na Kus i gat narapela pikinini man, nem bilong en Nimrot. Nimrot em i namba wan man bilong graun long kamap strongpela hetman. Bikpela i givim strong long Nimrot na em i kamap saveman tru bilong painim abus. Olsem na taim ol man i laik givim biknem long ol arapela, ol i save tok, “Dispela man em i olsem Nimrot. Bikpela i givim strong long Nimrot na em i kamap saveman tru bilong painim abus.” Dispela kantri Nimrot i bosim i gat tripela bikpela taun, Babel na Erek na Akat. Dispela tripela taun i stap long graun bilong Babilonia. Nimrot i lusim Babilonia na i go long hap bilong Asiria na em i kirapim ol dispela bikpela taun, Ninive na Rehobotir na Kala na Resen. Resen i stap namel long Ninive na biktaun Kala. Isip em i tumbuna bilong ol lain manmeri bilong Lidia na Anam na Lehap na Naptu na Patrus na Kaslu na Krit. Ol manmeri bilong Filistia i kamap long lain bilong Krit. Saidon em i namba wan pikinini man bilong Kenan. Kenan i tumbuna bilong ol Hit na ol Jebus na ol Amor na ol Girgas na ol Hivi na ol Arka na ol Sini na ol Arvat na ol Semar na ol Hamat. Bihain ol wan wan lain bilong Kenan i go nabaut na ol i sindaun long planti hap. Na mak bilong graun ol Kenan i sindaun long en i stat long taun Saidon na i go inap long taun Gerar long hap bilong taun Gasa. Na mak bilong ol i tanim na i go long hap sankamap inap long taun Sodom na Gomora na Atma na Seboim, long hap bilong Lasa. Ol dispela lain ol i lain tumbuna pikinini bilong Ham. Na ol wan wan lain bilong ol i sindaun long hap bilong ol yet, na ol i gat tok ples bilong ol yet. Siem tu i gat pikinini, na em i tumbuna bilong lain Eber. Siem em i bikpela brata bilong Jafet. Nem bilong ol pikinini man bilong Siem i olsem, Elam na Asur na Arpaksat na Lidia na Aram. Nem bilong ol pikinini man bilong Aram i olsem, Us na Hul na Geter na Mas. Arpaksat em i papa bilong Sela, na Sela em i papa bilong Eber. Eber i gat tupela pikinini man. Nem bilong wanpela em Pelek. Taim Pelek i stap, ol manmeri bilong graun i bruk bruk nabaut long ol liklik lain. Olsem na ol i kolim nem bilong en Pelek, em i olsem “Bruk bruk.” Na nem bilong brata bilong Pelek, em Joktan. Joktan em i papa bilong Almodat na Selep na Hasarmavet na Jera na Hadoram na Usal na Dikla na Obal na Abimael na Seba na Ofir na Havila na Jobap. Olgeta dispela man, ol i pikinini man bilong Joktan. Ples ol dispela lain man i stap long en i stat long hap bilong Mesa, na i go inap long Sefar long ples maunten long hap bilong sankamap. Ol dispela lain ol i lain tumbuna pikinini bilong Siem. Na ol wan wan lain bilong ol i sindaun long hap bilong ol yet, na ol i gat tok ples bilong ol yet. Olgeta dispela ol lain famili, em ol wan wan lain famili bilong ol tumbuna pikinini bilong Noa. Bihain long bikpela tait, olgeta manmeri bilong olgeta hap bilong graun i kamap long ol dispela lain famili. Bipo ol manmeri bilong graun i gat wanpela tok ples tasol. Ol i stap long hap bilong sankamap, na ol i raun nabaut na ol i kamap long wanpela ples daun long hap bilong Babilonia. Orait ol i sindaun i stap long dispela hap. Bihain ol i toktok long ol yet olsem, “Kaman, yumi tanim sampela graun na kukim long paia bai i kamap olsem brik.” Olsem na ol i gat brik bilong wokim haus samting. Na ol i gat kolta tu bilong simenim ol dispela brik wantaim. Orait ol i tok, “Nau yumi mas wokim wanpela bikpela taun bilong yumi yet, na wanpela longpela taua insait long en. Dispela taua bai i go antap inap long skai. Olsem na bai ol manmeri i lukim dispela wok, na ol i litimapim nem bilong yumi. Na bai yumi no ken bruk nabaut na i go i stap long narapela narapela hap bilong graun.” Orait na Bikpela i kam daun bilong lukim taun na taua ol dispela man i bin wokim. Na em i tok, “Nau olgeta dispela lain manmeri ol i wanpela lain pipel tasol na ol i gat wanpela tok ples tasol. Lukim. Ol i wokim pinis dispela bikpela taun. I no longtaim na bai ol i wokim olgeta kain samting long laik bilong ol yet. Olsem na yumi go daun na paulim tok ples bilong ol bai wan wan bilong ol i no ken save moa long toktok bilong ol arapela.” Orait Bikpela i mekim ol lain bilong ol i bruk nabaut, na ol i go i stap nabaut long olgeta hap bilong graun, na ol i no moa wokim dispela taun. Ol i kolim dispela taun Babel, long wanem, Bikpela i paulim tok ples bilong ol dispela pipel, na em i brukim lain bilong ol na ol i go nabaut nabaut long olgeta hap bilong graun. Em hia ol lain pikinini bilong Siem. Tupela yia bihain long bikpela tait, Siem i gat 100 krismas, na em i kamap papa bilong Arpaksat. Siem i stap 500 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Arpaksat i gat 35 krismas na em i kamap papa bilong Sela. Arpaksat i stap 403 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Sela i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Eber. Sela i stap 403 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Eber i gat 34 krismas na em i kamap papa bilong Pelek. Eber i stap 430 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Pelek i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Reu. Pelek i stap 209 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Reu i gat 32 krismas na em i kamap papa bilong Seruk. Reu i stap 207 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Seruk i gat 30 krismas na em i kamap papa bilong Nahor. Seruk i stap 200 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Nahor i gat 29 krismas na em i kamap papa bilong Tera. Nahor i stap 119 yia moa na em i gat ol arapela pikinini man na meri, na em i dai. Tera i gat 70 krismas na em i kamap papa bilong Abram na Nahor na Haran. Em hia ol lain pikinini bilong Tera. Tera em i papa bilong Abram na Nahor na Haran. Haran em i papa bilong Lot. Haran i dai long ples bilong em, long Ur long hap bilong Kaldia, taim papa bilong em Tera i stap yet. Abram i maritim Sarai, na Nahor i maritim Milka, pikinini bilong Haran. Haran em i papa bilong Iska tu. Na Sarai i no inap karim pikinini. Tera i kisim ol lain bilong en, na ol i lusim taun Ur long hap bilong Kaldia na ol i go olsem long graun Kenan. Nem bilong ol lain i go wantaim Tera i olsem, Abram, pikinini bilong em yet, na Sarai, meri bilong Abram, na Lot, pikinini bilong Haran na tumbuna pikinini bilong Tera. Dispela lain i go inap long taun Haran na ol i stap long dispela taun. Tera i gat 205 krismas na em i dai long dispela taun. Bikpela i tokim Abram olsem, “Yu lusim graun bilong yu na ol brata bilong yu, na ol lain bilong papa bilong yu, na yu go long wanpela graun bai mi soim yu long en. Bai mi mekim ol lain tumbuna bilong yu i kamap bikpela lain tru. Na bai mi mekim gut long yu na mekim yu i gat biknem tru. Olsem na taim ol manmeri i laik mekim gutpela tok long ol arapela man, ol bai i tokim ol olsem, ‘God i ken mekim gut long yu, olsem em i bin mekim long Abram.’ Bai mi mekim gut long ol man i save mekim gutpela pasin long yu. Tasol bai mi yet mi bagarapim ol man i tok long bagarapim yu. Na long yu, bai mi mekim gut long olgeta lain manmeri bilong graun.” Orait Abram i lusim taun Haran na i go olsem Bikpela i bin tokim em. Na Lot i go wantaim em. Long dispela taim Abram i gat 75 krismas. Abram i kisim meri bilong en, Sarai, na Lot, pikinini bilong brata bilong en, na ol i go wantaim. Na ol i kisim ol wokman na wokmeri bilong ol tu, na olgeta samting ol i bin kisim long Haran, na ol i wokabaut i go long graun Kenan. Ol i kamap pinis long Kenan, na Abram wantaim ol lain bilong en i wokabaut long dispela graun na i go kamap long ples lotu bilong taun Sekem. Long dispela taun i gat wanpela diwai tambu i stap long hap ol i kolim More. Na long dispela taim ol man bilong Kenan i stap yet long dispela graun. Bikpela i kamap long Abram na i tok, “Bai mi givim dispela graun long ol lain pikinini bilong yu.” Olsem na Abram i wokim alta bilong lotu long Bikpela long dispela hap Bikpela i bin kamap long em. Bihain Abram i go long hap saut, long wanpela maunten i stap long hap bilong sankamap klostu long taun Betel. Na em i wokim kem namel long Betel na taun Ai. Betel i stap long hap bilong san i go daun na Ai i stap long hap bilong sankamap. Na Abram i wokim alta long dispela hap na em i kolim nem bilong Bikpela na i lotu long em. Bihain Abram wantaim ol lain bilong en i lusim dispela hap na ol i wokabaut gen i go olsem long hap saut. Na ol i wokim ol kem i go inap ol i kamap long distrik Negev. Bihain, taim bilong bikpela hangre i kamap, na i no gat kaikai tru long dispela hap. Orait na Abram wantaim ol lain bilong en i go i stap long kantri Isip. Taim ol i kamap klostu long Isip, Abram i tokim meri bilong en Sarai olsem, “Harim. Mi save yu naispela meri tru. Na taim ol man bilong Isip i lukim yu, ating bai ol i mangalim yu. Na sapos ol i save, yu meri bilong mi, orait inap ol i kilim mi na larim yu i stap. I gutpela yu tokim ol olsem, yu susa bilong mi. Sapos yu mekim olsem, bai ol i mekim gutpela pasin tasol long mi, na ol i no kilim mi i dai.” Abram i kamap long Isip, na ol man bilong Isip i lukim meri bilong en i naispela tru, olsem em i bin tok. Na ol ofisa bilong king bilong Isip i lukim Sarai na ol i tokim king olsem, “Wanpela naispela meri tru i kam i stap.” Orait ol i go kisim Sarai na bringim em i kam long haus king. King i lukim Sarai na em i laikim Sarai tumas, olsem na em i mekim gutpela pasin long Abram. Na em i givim Abram planti sipsip na meme na bulmakau na donki na kamel, na ol wokboi na wokmeri. Tasol Bikpela i salim ol kain kain sik nogut long king bilong Isip wantaim ol lain i stap long haus king, long wanem, king i bin kisim Sarai, meri bilong Abram, na mekim Sarai i kamap meri bilong em yet. Orait king i singautim Abram i kam na i tokim em olsem, “Watpo yu mekim dispela pasin long mi? Yu no bin tokim mi olsem Sarai em i meri bilong yu. Yu tok em i susa bilong yu, olsem na mi kisim em olsem meri bilong mi. Watpo yu mekim dispela pasin nogut? Orait kisim meri bilong yu, na yutupela i go.” Orait king i tokim ol ofisa bilong em long ol i mas rausim Abram long Isip. Orait ol i rausim Abram wantaim meri bilong en na olgeta samting bilong en tu. Abram i gat planti samting. Em i gat planti sipsip na meme na bulmakau na planti silva na gol. Orait em i lusim Isip na i go long hap bilong Negev. Em i kisim meri bilong en na olgeta samting bilong en, na Lot tu i go wantaim em. *** Na bihain Abram wantaim ol lain bilong en i lusim hap bilong Negev na i wokabaut i go olsem long hap not. Na ol i wokim ol kem i go inap ol i kamap long taun Betel. Ol i go kamap long ples bipo Abram i bin wokim kem bilong en namel long taun Betel na taun Ai. Na em i go long dispela hap em i bin wokim alta long en, na em i lotu long Bikpela. Lot i wokabaut wantaim Abram. Em tu i gat planti meme na sipsip na bulmakau na i gat bikpela lain manmeri tu. Abram na Lot i gat planti samting, olsem na graun i no inap long tupela i stap wantaim. Na kros i kamap namel long ol wokman i save lukautim ol sipsip na meme bilong Lot na ol wokman i save lukautim ol sipsip na meme bilong Abram. Long dispela taim ol Kenan na ol Peres i stap yet long dispela hap. Orait Abram i tokim Lot olsem, “Mitupela i wanblut. Nogut mitupela i kros, na nogut ol wokman bilong mitupela tu i kros. Lukim bikpela hap graun i stap. Mobeta yu makim wanpela hap bilong yu yet, na yu lusim mi na yu go long en. Sapos yu laik i go long han sut, orait mi ken i go long han kais. Na sapos yu laik i go long han kais, orait bai mi go long han sut.” Orait Lot i sanap na i lukluk i go. Na em i lukim olgeta graun long ples daun bilong wara Jordan na olgeta hap i go inap long taun Soar. Dispela hap graun olgeta i gat planti wara na em i gutpela tru olsem naispela gaden bilong Bikpela na olsem graun bilong ol Isip. Long dispela taim Bikpela i no bin bagarapim yet tupela taun Sodom na Gomora. Orait Lot i tok long em bai i kisim olgeta graun long ples daun bilong wara Jordan. Na em i lusim Abram na i go long hap bilong sankamap. Olsem na Lot na Abram i no moa i stap wantaim. Abram i sindaun long graun Kenan. Na Lot i go sindaun namel long ol taun i stap long ples daun bilong wara Jordan, na em i wokim kem bilong en klostu long Sodom. Ol manmeri bilong dispela taun ol i manmeri nogut tru. Ol i save mekim ol kain kain sin nogut tru long ai bilong Bikpela. Lot i go pinis, na Bikpela i tokim Abram olsem, “Yu sanap hia na yu lukluk i go long olgeta hap. Lukluk i go long hap sankamap na long hap san i go daun, na long hap not na long hap saut. Olgeta dispela graun nau yu lukim bai mi givim long yu na long ol lain pikinini bilong yu. Na bai dispela graun i stap graun bilong yupela oltaim oltaim. Bai mi mekim ol pikinini bilong yu i kamap planti tru olsem wesan. Sapos man i inap kaunim olgeta wesan, orait bai em i inap kaunim olgeta pikinini bilong yu. Orait yu kirap na yu wokabaut na lukim olgeta dispela graun. Bai mi givim olgeta long yu.” Orait na Abram i lusim dispela ples na i go i stap long taun Hebron. Na em i wokim kem klostu long ol bikpela diwai bilong Mamre. Na em i wokim alta bilong Bikpela long dispela ples. Bera em i king bilong taun Sodom, na Birsa em i king bilong taun Gomora, na Sinap em i king bilong taun Atma, na Semeber em i king bilong taun Seboim, na Kedorlaomer em i king bilong kantri Elam. Kedorlaomer i bosim ol dispela arapela king na i bosim king bilong taun Bela, narapela nem bilong en Soar. Em i bosim ol inap 12-pela yia, na long namba 13 yia ol i sakim tok bilong Kedorlaomer. Orait long namba 14 yia Kedorlaomer i singautim tripela pren bilong em, Amrafel, king bilong kantri Babilonia, wantaim Ariok, king bilong kantri Elasar, na Tidal, king bilong ol lain Goim. Dispela 4-pela king i go wantaim ami bilong ol na ol i pait long ol lain Refaim long taun Asterot Karnaim na ol i winim pait. Ol i winim ol lain Sus long taun Ham, na ol i winim ol lain Em long ples stret klostu long taun Kiriataim. Na ol i winim ol lain Hor long maunten Seir na ranim ol i go inap long ples Elparan long arere bilong graun i no gat man. Bihain ol i tanim i go bek long taun Kades. Olpela nem bilong Kades em Enmispat. Na ol i winim pait long olgeta hap graun bilong ol Amalek. Na ol i pait long ol lain bilong Amor long taun Hasason Tamar na ol i winim pait. Ol i winim dispela pait pinis, orait Kedorlaomer wantaim ol pren bilong em ol i go pait long 5-pela king bilong taun Sodom na Gomora na Atma na Seboim na Bela. Dispela 5-pela king wantaim ol ami bilong ol, ol i bung wantaim long ples daun bilong Sidim. Na ol i redi long pait long Kedorlaomer na tripela pren bilong en. Na ol ami bilong 5-pela king ol i pait long ol ami bilong 4-pela arapela king. *** *** *** *** *** *** *** *** Ples daun bilong Sidim i gat planti hul bilong kisim kolta i stap. Na king bilong Sodom na king bilong Gomora tupela i laik ranawe long pait, tasol tupela i pundaun long ol dispela hul. Na ol tripela arapela king i ranawe i go antap long ples maunten. Kedorlaomer wantaim ol pren bilong em, ol i winim pait. Na ol i kisim olgeta samting long Sodom na Gomora, na ol i kisim olgeta kaikai tu i go. Lot, pikinini bilong brata bilong Abram, em i stap long Sodom, olsem na ol i kisim em tu wantaim olgeta samting bilong em. Tasol wanpela man i ranawe long pait, na em i go long Abram. Em i wanpela man bilong lain Hibru, na em i tokim Abram long ol samting i bin kamap. Abram i stap klostu long ol bikpela diwai bilong Mamre. Mamre em i wanpela man bilong lain Amor, na em i gat tupela brata, Eskol na Aner. Dispela tripela man ol i pren bilong Abram. Abram i harim tok long ol birua i kisim Lot, pikinini bilong en. Olsem na em i singautim ol strongpela man long lain bilong en, namba bilong ol inap 318. Na ol i ranim ol dispela 4-pela king i go inap long taun Dan. Long dispela ples Abram i brukim lain bilong en long tupela lain. Na ol i pait long ol lain bilong dispela 4-pela king long nait, na ol i winim pait. Ol i ranim ol i go long hap not bilong taun Damaskus, inap long taun Hoba, na ol i kisim bek olgeta samting ol dispela king i bin karim i go. Abram i kisim bek pikinini bilong en, Lot, na olgeta samting bilong en wantaim ol meri na ol arapela manmeri. Abram i winim pinis dispela pait em i mekim long King Kedorlaomer wantaim ol pren bilong em, na em i kam bek. Na king bilong Sodom i go bungim em long dispela ples stret ol i kolim Save, o Ples Stret Bilong King. Na Melkisedek, em king bilong Salem na em i pris bilong God Antap Tru, em i bringim bret na wain i kam long Abram. Na Melkisedek i givim blesing long Abram olsem, “God Antap Tru i bin wokim heven na graun, em i ken mekim gut tru long yu. Yumi litimapim nem bilong em, long wanem, yu bin pait long ol birua na em i helpim yu long winim pait.” Na olgeta samting Abram i bin kisim em i tilim long 10-pela hap na i givim wanpela hap long Melkisedek. Bihain king bilong Sodom i tokim Abram olsem, “Yu ken holim olgeta samting yu kisim long pait. Tasol larim ol lain manmeri bilong mi i kam bek.” Tasol Abram i tok, “God, Bikpela Antap Tru, em i bin wokim heven na graun, na mi mekim strongpela tok long nem bilong en olsem, mi no inap kisim wanpela samting bilong yu, maski liklik samting olsem tret bilong samap o rop bilong pasim sandel. Nogat tru. Nogut yu tok, ‘Mi yet mi mekim Abram i kamap man i gat planti samting.’ Mi yet mi no ken kisim wanpela samting. Samting lain bilong mi i kaikai pinis, em tasol mi ken kisim. Na tripela pren bilong mi, Aner wantaim Eskol na Mamre, ol i ken kisim hap bilong ol.” Bihain Bikpela i givim tok long Abram long samting olsem driman. Bikpela i tokim em olsem, “Abram, yu no ken pret. Mi olsem hap plang i save haitim yu. Mi save was gut tru long yu. Na bai mi mekim yu i kamap man i gat biknem tru.” Tasol Abram i tok, “O sori God, Bikpela bilong mi, mi no gat pikinini bilong mi yet. Bai yu mekim wanem na mi kamap man i gat biknem? Taim mi dai, man bai i kisim ol samting bilong mi, em Elieser bilong Damaskus. Yu no bin givim pikinini long mi. Olsem na dispela wokman bilong mi, em bai i kisim olgeta samting bilong mi.” Tasol Bikpela i tokim Abram olsem, “Dispela wokman, em bai i no inap kisim ol samting bilong yu. Pikinini tru bilong yu bai i kisim ples bilong yu, na em bai i kisim ol samting bilong yu.” Na Bikpela i kisim Abram i go ausait, na i tokim em olsem, “Yu lukluk i go antap long skai na yu lukim ol sta. Ating yu inap kaunim ol, a? Ol tumbuna pikinini bilong yu bai i kamap planti tru, olsem ol sta.” Abram i bilipim tok bilong Bikpela. Olsem na Bikpela i kolim em stretpela man. Na Bikpela i tokim Abram olsem, “Mi Bikpela. Mi bin singautim yu na yu bin lusim taun Ur long hap bilong Kaldia. Mi mekim olsem bilong givim dispela graun long yu, na em bai i kamap graun bilong yu stret.” Tasol Abram i tok, “God, Bikpela bilong mi, olsem wanem bai mi save dispela graun bai i kamap graun bilong mi?” Orait Bikpela i bekim tok olsem, “Bringim ol dispela samting long mi. Bringim wanpela bulmakau meri i gat tripela krismas, na wanpela meme meri i gat tripela krismas, na wanpela sipsip man i gat tripela krismas, na tupela liklik pisin ol i kolim balus.” Orait Abram i kisim dispela olgeta samting i kam long Bikpela. Na Abram i katim ol dispela abus long tupela hap, na em i lainim ol hap hap long tupela lain. Tasol em i no katim tupela pisin. Sampela tarangau i kam na i laik kaikai dispela abus, tasol Abram i rausim ol. San i laik i go daun na Abram i slip i dai tru. Em i slip yet na em i lukim samting olsem bikpela tudak tru i karamapim em na em i pret nogut tru. Na Bikpela i tokim em olsem, “Bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i go i stap long kantri bilong ol arapela lain. Na bai ol i kamap wokboi nating, na ol arapela lain bai i mekim nogut long ol inap 400 yia. Tasol bai mi givim hevi long ol dispela lain i mekim dispela pasin long ol. Na ol lain tumbuna pikinini bilong yu bai ol i kisim planti samting tru na bai ol i lusim dispela kantri. Tasol yu yet bai yu stap bel isi inap long yu kamap lapun tru na yu dai, na bai ol i planim yu. Ol lain tumbuna pikinini bilong yu bai i no inap kam bek kwik long dispela graun. Ol lain Amor i no mekim planti pasin nogut yet. Taim ol i mekim pinis, orait bai mi mekim save long ol na rausim ol long dispela graun. Na taim ol lain bilong yu i gat ol namba 4 lain tumbuna pikinini, orait bai ol i kam bek.” San i go daun na i tudak pinis, orait tupela samting i kamap, em wanpela sospen i gat paia, na wanpela bombom i lait. Na smok i wok long kamap long dispela sospen. Na dispela tupela samting i go namel long tupela lain abus. Long dispela de yet Bikpela i mekim kontrak wantaim Abram, na em i tok, “Bai mi givim dispela olgeta graun long ol lain tumbuna pikinini bilong yu. Na mak bilong graun bilong ol bai i stat long dispela liklik wara i stap long arere bilong kantri Isip na i go inap long bikpela wara Yufretis. Bai ol i kisim graun bilong ol Kin na ol Kenas na ol Katmon na ol Hit na ol Peres na ol Refaim na ol Amor na ol Kenan na ol Girgas na ol Jebus.” Sarai, meri bilong Abram, em i no gat pikinini. Tasol Sarai i gat wanpela wokmeri, nem bilong en Hagar. Hagar em i wanpela meri Isip. Na Sarai i tokim Abram olsem, “Yu save, Bikpela i pasim bel bilong mi na mi no inap karim pikinini. Olsem na yu ken i go slip wantaim wokmeri bilong mi. Ating em bai i karim wanpela pikinini bilong mi.” Orait Abram i harim tok bilong Sarai, meri bilong em. Na Sarai i kisim dispela wokmeri, Hagar, na i givim em long Abram olsem meri bilong en. Long dispela taim Abram i stap long Kenan 10-pela yia pinis. Orait Abram i slip wantaim Hagar, na Hagar i gat bel. Taim Hagar i save long em i gat bel, em i bikhet long Sarai. Na Sarai i tokim Abram olsem, “Hagar i bikhet long mi, na dispela em i asua bilong yu tasol. Tru, mi yet mi givim wokmeri bilong mi long yu. Tasol nau em i save em i gat bel, na em i bikhet long mi. Tasol mi laik bai Bikpela i ken skelim tok bilong mitupela.” Na Abram i bekim tok bilong Sarai olsem, “Harim. Hagar em i wokmeri bilong yu tasol. Yu bos bilong en na yu ken mekim wanem samting yu ting i gutpela long mekim.” Na Sarai i birua long Hagar na mekim nogut long em, na bihain Hagar i ranawe. Hagar i bihainim rot i go long ples Sur, na em i go kamap long hap i no gat man. Na ensel bilong Bikpela i kamap long em klostu long wanpela hul wara. Na ensel i tokim em olsem, “Hagar, wokmeri bilong Sarai, yu kam long wanem hap, na yu laik i go we?” Na Hagar i bekim tok olsem, “Mi lusim Sarai na mi ranawe.” Na ensel i tok, “Yu go bek long Sarai na bihainim olgeta tok bilong en.” Na ensel i tok moa olsem, “Bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti moa, na bai ol man i no inap kaunim ol.” Na ensel i tok gen, “Liklik taim nau bai yu karim pikinini man. Na yu mas kolim em Ismael, long wanem, yu gat hevi na Bikpela i harim krai bilong yu. Tasol pikinini bilong yu bai i stap olsem wanpela wel donki. Bai em i birua long olgeta man na bai olgeta man i birua long en. Bai em i no sindaun gut wantaim ol wanblut bilong em.” Bihain Hagar i tingting long Bikpela i bin givim tok long em, na em i givim dispela nem long Bikpela, “God bilong lukim mi.” Long wanem, em i tok, “Mi lukim pinis dispela God i save lukim mi.” Na long dispela as ol man i save kolim dispela hul wara olsem, “Hul wara bilong God i gat laip na i lukim mi.” Dispela hul wara i stap namel long taun Kades na ples Beret. Na bihain Hagar i karim pikinini man bilong Abram, na Abram i kolim em Ismael. Long dispela taim Abram i gat 86 krismas pinis. Abram i gat 99 krismas na Bikpela i kamap long em na i tok olsem, “Mi God I Gat Olgeta Strong. Yu mas aninit long mi oltaim, na mekim ol stretpela pasin tasol long ai bilong mi. Bai mi mekim kontrak wantaim yu, na bai mi mekim ol lain pikinini bilong yu i kamap planti moa.” Orait Abram i brukim skru na putim pes i go daun long graun. Na God i tokim em olsem, “Bai mi mekim dispela kontrak wantaim yu. Bai yu kamap tumbuna bilong planti lain manmeri. Nem bilong yu nau i no moa Abram. Nogat. Nem bilong yu nau, em Abraham, long wanem, mi mekim yu i kamap tumbuna bilong planti lain manmeri. Bai mi mekim ol lain pikinini bilong yu i kamap planti moa, na sampela bai i kamap king. Bai mi mekim kontrak wantaim yu na wantaim ol lain pikinini bilong yu i kamap bihain, na dispela kontrak bai i stap oltaim oltaim. Dispela kontrak i olsem. Bai mi stap God bilong yu, na bai mi stap God bilong ol lain pikinini bilong yu tu. Dispela graun Kenan nau yu stap long en, em i graun bilong ol arapela lain. Tasol bai mi givim dispela olgeta graun long yu na long ol lain pikinini bilong yu i kamap bihain, na em bai i stap graun bilong yupela oltaim oltaim. Na bai mi stap God bilong ol lain pikinini bilong yu.” Na God i tokim Abraham olsem, “Yu na ol lain pikinini bilong yu i kamap bihain, yupela olgeta i mas bihainim kontrak bilong mi. Na yupela i mas bihainim dispela mak bilong kontrak bilong mi. Yupela i mas katim skin bilong kok bilong olgeta man long lain bilong yupela. Yupela i mas katim skin bilong olgeta pikinini man ol i gat 8-pela de pinis. Na yupela i mas katim skin bilong ol wokboi nating bilong yupela tu, em olgeta wokboi mama i karim long haus bilong yupela na olgeta wokboi yupela i baim long ol man bilong ol arapela lain. Dispela pasin bai i stap olsem mak bilong kontrak mi mekim wantaim yupela. *** Yupela i mas katim skin bilong olgeta man bilong yupela. Na dispela mak i mas stap long skin bilong yupela, bai ol man i ken save kontrak mi mekim wantaim yupela, em bai i stap oltaim. Sapos ol i no katim skin bilong wanpela man, orait em i sakim tok bilong kontrak bilong mi. Olsem na ol i mas rausim dispela man long lain bilong en, na em i no ken i stap moa wantaim ol.” Na God i tokim Abraham olsem, “Yu no ken kolim meri bilong yu Sarai. Nogat. Nau nem bilong en Sara. Bai mi mekim gut long Sara, na bai em i karim wanpela pikinini man bilong yu. Bai mi mekim gut long Sara, na bai em i kamap tumbuna bilong planti lain manmeri, na sampela bai i kamap king.” Abraham i brukim skru na putim pes i go daun long graun. Tasol em i lap na i tingting olsem, “Man i gat 100 krismas pinis, ating em inap kamapim pikinini, a? Na Sara i gat 90 krismas. Ating em inap long karim pikinini?” Na Abraham i tokim God olsem, “Mobeta yu was long Ismael na mekim em i stap gut.” Tasol God i tok olsem, “Yu no ken tok olsem. Meri bilong yu, Sara, bai i karim wanpela pikinini man, na yu mas kolim nem bilong en Aisak. Bai mi mekim kontrak wantaim em na wantaim ol lain pikinini bilong em, na dispela kontrak bai i stap oltaim oltaim. Yu bin askim mi long lukautim Ismael. Em bai mi mekim. Bai mi mekim gut long em, na bai mi givim planti pikinini long em, na bai mi mekim ol lain pikinini bilong en i kamap bikpela moa. Bai em i kamap papa bilong 12-pela hetman, na bai mi mekim ol lain bilong en i kamap strongpela lain tru. Tasol kontrak bilong mi, em bai mi mekim wantaim Aisak, dispela pikinini Sara bai i karim long kain taim olsem long yia bihain.” God i mekim dispela tok pinis, na em i lusim Abraham na i go. Orait long dispela de yet, Abraham i bihainim tok bilong God, na em i katim skin bilong kok bilong olgeta man long lain bilong en. Em i katim skin bilong pikinini bilong en, Ismael, na em i katim skin bilong olgeta wokboi nating bilong en tu, em ol wokboi mama i bin karim long haus bilong Abraham, na ol wokboi em i bin baim long ol arapela man. Abraham i gat 99 krismas pinis na pikinini bilong en Ismael i gat 13 krismas, na ol i katim skin bilong tupela. *** Ol i katim skin bilong tupela long dispela de stret God i bin givim dispela tok long Abraham. Na ol i katim tu skin bilong olgeta wokboi nating bilong Abraham. Bihain Bikpela i kamap long Abraham long ol bikpela diwai bilong ples Mamre. San i hat tumas na Abraham i sindaun i stap long dua bilong haus sel bilong en. Em i apim het na i lukim tripela man i sanap i stap. Em i lukim ol na kwiktaim em i lusim haus sel na i ran i go long ol. Em i brukim skru na putim pes i go daun long graun, na em i tok olsem, “Ol bikman, mi laikim tumas bai yupela i kam long haus bilong mi, wokman bilong yupela. Yupela i no ken abrusim haus bilong mi na i go nating. Bai mi tokim wanpela man long kisim wara i kam na yupela i ken wasim lek bilong yupela. Na yupela i ken malolo pastaim long as bilong dispela diwai. Na bai mi kisim sampela kaikai bilong strongim yupela, na bihain yupela i ken wokabaut i go. Yupela i kam long haus bilong mi, olsem na mi laik helpim yupela.” Na ol i tok olsem, “Em i gutpela, yu ken mekim olsem yu tok.” Na Abraham i go kwik long haus sel na i tokim Sara olsem, “Kisim wanpela bikpela bek gutpela plaua na tanim kwik na kukim bret.” Orait Abraham i ran i go long ol bulmakau bilong en na em i kisim wanpela patpela yangpela bulmakau. Em i givim long wanpela wokman, na wokman i hariap long redim na kukim. Mit i tan pinis, orait Abraham i kisim dispela mit wantaim susu na sis ol i bin wokim long susu bilong bulmakau, na em i givim long dispela tripela man. Ol i kaikai i stap, na Abraham i sanap klostu long ol, long as bilong wanpela diwai. Ol i kaikai pinis, orait ol i askim Abraham, “Meri bilong yu Sara i stap we?” Na Abraham i tok olsem, “Em i stap insait long haus sel.” Orait wanpela bilong ol i tok olsem, “Long dispela mun long yia bihain, bai mi kam bek, na long dispela taim meri bilong yu Sara bai i gat pikinini man.” Sara i stap baksait long dispela man, insait long dua bilong haus sel, na em i harim dispela tok. Abraham na Sara tupela i lapun pinis. Na taim bilong Sara long em inap long karim pikinini, i pinis. Olsem na Sara i lap long em yet. Na em i tok long em yet olsem, “Mi lapun tru, na skin bilong mi i slek pinis. Na bikman bilong mi, em tu i lapun pinis. Olsem wanem bai mi amamas long slip wantaim man bilong mi?” Na Bikpela i askim Abraham olsem, “Bilong wanem Sara i lap na tok, ‘Mi lapun pinis na bai mi karim pikinini olsem wanem?’ Abraham, harim. I no gat wanpela samting Bikpela i no inap long mekim. Long dispela mun long yia bihain, em long taim mi makim pinis, bai mi kam bek, na long dispela taim Sara bai i gat pikinini man.” Na Sara i pret na em i giaman na i tok, “Mi no lap.” Tasol Bikpela i tok olsem, “Yes, yu bin lap.” Orait dispela tripela man i kirap na i go. Na Abraham i laik bringim ol long rot na em i go wantaim ol. Na long wanpela hap ol i sanap na lukluk i go long taun Sodom. Na Bikpela i tingting olsem, “Dispela samting mi laik mekim, em mi no ken haitim long Abraham. Ol lain pikinini bilong em bai ol i kamap bikpela strongpela lain. Na long em bai mi mekim gut long olgeta lain manmeri long olgeta hap bilong graun. Mi makim em pinis bai em i ken tokim ol pikinini na ol lain tumbuna bilong en long ol i mas bihainim tok bilong mi, Bikpela, na ol i mas bihainim gutpela na stretpela pasin tasol. Na bai mi mekim olgeta samting long em olsem mi bin promis long em.” Orait Bikpela i tok olsem, “I gat planti tok moa i kamap long ol kain kain pasin nogut tru i wok long kamap long Sodom na Gomora. Olsem na bai mi go daun na lukim pasin ol dispela manmeri i mekim. Na bai mi ken save, ol dispela tok mi harim pinis, em i tru o nogat.” Bihain tupela man i kirap na i wokabaut i go long Sodom. Tasol Bikpela i stap wantaim Abraham. Na Abraham i go klostu long Bikpela na i askim Bikpela olsem, “Ating yu laik bagarapim ol gutpela man wantaim ol man nogut? Sapos i gat 50 gutpela man i stap long dispela taun, bai yu bagarapim ol tu wantaim ol arapela? Inap yu tingim dispela 50 gutpela man na yu larim dispela taun i stap na yu no bagarapim? Yu laik kilim ol gutpela man wantaim ol man nogut. Em i no gutpela pasin. Yu no ken mekim wankain pasin long ol gutpela man na long ol man nogut. Jas bilong olgeta graun, em i mas bihainim stretpela pasin.” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Sapos mi lukim 50 gutpela man i stap long Sodom, orait mi ken larim olgeta manmeri i stap, na ol dispela gutpela man i no ken lus.” Orait Abraham i tok gen olsem, “Bikpela, yu no ken kros long planti toktok bilong mi. Mi man nating tasol. Mi no inap tok long wanpela samting. Tasol sapos i no gat 50 gutpela man, na i gat 45 tasol, orait dispela 5-pela man i sot bai i mekim yu bagarapim dispela taun olgeta, o nogat?” Na Bikpela i tok olsem, “Sapos mi lukim 45 gutpela man, orait bai mi no ken bagarapim taun.” Na Abraham i tok gen, “Sapos i gat 40 gutpela man tasol, em bai olsem wanem?” Na Bikpela i tok olsem, “Sapos mi lukim 40 gutpela man, orait bai mi no ken bagarapim taun, na ol dispela gutpela man i no ken lus.” Na Abraham i tok olsem, “Bikpela, yu no ken kros. Mi laik tok gen. Sapos i gat 30 tasol, orait olsem wanem?” Na Bikpela i tok olsem, “Sapos mi lukim 30 gutpela man, orait bai mi no ken bagarapim taun.” Na Abraham i tok gen, “Bikpela, yu no ken kros long planti toktok bilong mi. Sapos i gat 20 gutpela man, orait olsem wanem?” Na Bikpela i tok olsem, “Sapos mi lukim 20 gutpela man, orait bai mi no ken bagarapim taun.” Na Abraham i tok gen, “Bikpela, yu no ken kros. Mi laik mekim wanpela tok moa. Sapos i gat 10-pela gutpela man tasol i stap, orait olsem wanem?” Na Bikpela i tok olsem, “Sapos i gat 10-pela gutpela man i stap, orait bai mi no ken bagarapim taun, na ol dispela gutpela man i no ken lus.” Bikpela i toktok pinis wantaim Abraham, na em i go. Na Abraham i go bek long haus bilong em. Lot i sindaun i stap long ples bung long bikpela dua bilong banis bilong taun Sodom, na dispela tupela ensel pastaim i bin i go wantaim Bikpela long lukim Abraham, tupela i kam. Lot i lukim tupela i kam na em i kirap i go long tupela. Em i brukim skru na putim pes i go daun long graun, na em i tok, “Yutupela bikman, yutupela kam long haus bilong mi, wokman bilong yutupela. Yutupela i ken wasim lek pastaim na long nait yutupela i ken slip long haus bilong mi. Orait long moningtaim yutupela i ken kirap na i go.” Tasol tupela i bekim tok olsem, “Nogat. Mitupela bai i slip hia long ples bung.” Tasol Lot i strong moa yet long tupela, na bihain tupela i go long haus wantaim em. Na Lot i tokim ol wokman bilong en na ol i kukim bret i no gat yis na redim gutpela kaikai bilong tupela. Na tupela i kaikai. Tupela i no slip yet, na ol man bilong Sodom i kam banisim haus. Olgeta man bilong taun ol i kam, ol yangpela wantaim ol lapun. Na ol i singaut long Lot olsem, “We stap dispela tupela man i kam slip long haus bilong yu? Salim tupela i kam ausait na bai mipela i ken goapim tupela.” Lot i go ausait na i pasim gut dua na em i tokim ol olsem, “Ol pren bilong mi, yupela harim. Yupela i no ken mekim dispela pasin nogut. Mi gat tupela pikinini meri i stap, na tupela i no bin slip yet wantaim man. Mi ken bringim tupela i kam ausait long yupela, na yupela i ken pinisim laik bilong yupela long tupela. Tasol dispela tupela man i kam slip long haus bilong mi, olsem na mi mas was gut long tupela. Olsem na yupela i no ken mekim wanpela samting long tupela.” Ol Sodom i harim dispela tok na ol i tok olsem, “Dispela man em i man bilong narapela kantri, na em i laik skelim pasin bilong mipela. Lot, yu klia. Sapos yu no klia, orait bai mipela i mekim nogut long tupela, na bai mipela i mekim save tru long yu tu.” Na ol i subim Lot i go bek na ol i laik brukim dua. Tasol tupela man insait long haus i putim han i go ausait na pulim Lot i kam insait, na tupela i pasim dua. Na tupela i mekim olgeta man i stap ausait i kamap aipas, na ol i no inap lukim dua bilong haus. Orait dispela tupela man i askim Lot olsem, “Yu gat sampela lain moa bilong yu i stap long dispela taun? Yu mas kisim olgeta pikinini bilong yu na ol tambu pikinini bilong yu wantaim ol arapela lain bilong yu i stap hia, na yupela i mas lusim dispela taun. Bai mitupela i bagarapim dispela taun, long wanem, i gat planti tok moa i kamap long ol kain kain pasin nogut tru i wok long kamap long dispela taun. Bikpela i harim pinis dispela tok, na em i salim mitupela i kam bilong bagarapim dispela taun.” Orait Lot i go long tupela man ol i bin makim bilong maritim tupela pikinini meri bilong en. Na em i tokim tupela olsem, “Yutupela kirap na lusim dispela taun kwik. Bikpela i laik bagarapim dispela taun.” Tasol tupela i ting em i tok pilai tasol. Tulait pinis na tupela ensel i hariapim Lot na i tok olsem, “Hariap. Kisim meri wantaim tupela pikinini meri bilong yu, na lusim dispela taun. Nogut yupela i lus wantaim ol arapela manmeri.” Tasol Lot i tingting planti na em i no hariap. Olsem na tupela ensel i holim han bilong em wantaim meri na tupela pikinini meri bilong en, na tupela i bringim ol i go ausait long taun, long wanem, Bikpela i sori long Lot. Tupela i bringim ol i go ausait pinis, orait wanpela i tok olsem, “Yupela ranawe kwik, nogut yupela i dai. Yupela i no ken tanim na lukluk i go bek. Na yupela i no ken sindaun malolo long dispela ples daun. Sapos yupela i no laik i dai, yupela i mas ran i go antap long ol maunten.” Tasol Lot i tok olsem, “Sori, Bikpela, mi no inap mekim olsem yu tok. Harim. Yu bin sori tru long mi na yu mekim gutpela wok bilong helpim mi. Tasol ol maunten i stap longwe tumas, na mi no inap kamap hariap long ol. Olsem na taim mi stap longwe yet, taun bai i bagarap na bai mi lus wantaim. Yu lukim liklik taun i stap long hap. Em i klostu, na mi inap kamap hariap long en. Em i liklik taun tasol. Yu larim mi i go long dispela taun na abrusim dispela bagarap.” Na ensel i tok olsem, “Em i orait. Bai mi no bagarapim dispela taun. Goan, yu hariap. Mi no ken mekim wanpela samting inap yupela i kamap long dispela taun.” Lot i tok, dispela taun em i liklik taun, olsem na ol i kolim dispela taun Soar. Taim san i wok long kam antap, Lot i kamap pinis long Soar. Na wantu Bikpela i salim ol hatpela ston wantaim paia i pundaun antap long taun Sodom na Gomora. Bikpela i bagarapim tupela taun wantaim dispela ples daun tupela taun i stap long en. Em i bagarapim olgeta manmeri i stap long tupela taun na olgeta diwai samting i kamap long dispela hap graun. Tasol taim meri bilong Lot i bihainim Lot i kam, meri i lukluk i go bek, na wantu em i tanim olsem sol na i sanap olsem wanpela pos i stap. Long moningtaim tru Abraham i go long dispela ples bipo em i bin sanap long en na toktok wantaim Bikpela. Abraham i lukluk i go daun long Sodom na Gomora na long olgeta hap bilong ples daun. Na em i lukim smok i kamap olsem smok bilong bikpela paia. God i bagarapim olgeta taun i stap long dispela ples daun. Tasol em i tingting long Abraham, na taim em i bagarapim ol dispela taun Lot i bin i stap long en, em i larim Lot i abrusim dispela bagarap. Lot i pret long stap long taun Soar, olsem na em i kisim tupela pikinini meri bilong en na ol i go i stap antap long ples maunten. Na ol i stap long wanpela hul bilong ston. Na namba wan pikinini i tokim namba 2 olsem, “Papa bilong mitupela em i lapun pinis. Na i no gat man i stap long olgeta hap bilong graun bilong maritim mitupela, olsem ol manmeri i save mekim bipo. Goan, mitupela mekim papa i dring wain, bai em i spak. Na bai mitupela i ken slip wantaim em na em i ken kamapim pikinini long mitupela. Olsem bai ol manmeri bilong graun i no ken pinis.” Orait long nait tupela i givim wain long papa, na em i spak. Na namba wan pikinini i slip wantaim em. Wain i mekim papa i spak tru na em i no save long wanpela samting pikinini meri i mekim. Long de bihain, namba wan pikinini meri i tokim namba 2 olsem, “Asde long nait mi slip wantaim papa. Nau long nait mitupela i ken mekim papa i spak gen. Na yu ken slip wantaim em olsem mi bin mekim, na em i ken kamapim pikinini long mitupela, na ol manmeri bilong graun i no ken pinis.” Orait long dispela nait tupela i mekim papa i spak gen, na namba 2 pikinini i slip wantaim em. Papa i spak tru gen olsem long nait bipo na em i no save long wanpela samting pikinini meri i mekim. Long dispela pasin tupela pikinini meri i kisim bel long Lot, papa bilong tupela yet. Na namba wan em i karim pikinini man na i kolim nem bilong en Moap. Moap em i tumbuna bilong dispela lain manmeri yumi save kolim ol Moap. Na namba 2 pikinini meri em tu i karim pikinini man na i kolim nem bilong en Benami. Dispela man em i tumbuna bilong dispela lain manmeri yumi save kolim ol Amon. Abraham i lusim ples Mamre na i go i stap long hap bilong Negev, namel long tupela ples Kades na Sur. Na bihain, em wantaim meri bilong en Sara, tupela i go i stap long taun Gerar. Na em i tokim ol manmeri bilong Gerar olsem, “Sara em i susa bilong mi.” Olsem na Abimelek, king bilong Gerar, i salim ol wokman i go bringim Sara i kam long em. Tasol long nait God i kamap long Abimelek long driman na i tokim em olsem, “Dispela meri yu kisim, em i marit pinis. Olsem na bai yu dai.” Tasol Abimelek i no bin slip wantaim Sara yet, olsem na em i tok olsem, “Bikpela, sapos man i no mekim wanpela rong, bai yu kilim em wantaim ol lain bilong en? Abraham yet i tokim mi olsem, dispela meri em i susa bilong en. Na meri yet i tok, Abraham em i brata bilong en. Taim mi kisim dispela meri, mi ting mi mekim stretpela pasin tasol. Mi no bin mekim rong.” Orait long driman God i bekim tok olsem, “Yes, mi save yu gat stretpela tingting tasol na yu mekim dispela pasin. Olsem na mi yet mi bin pasim yu na yu no bin slip wantaim dispela meri na mekim sin long ai bilong mi. Tasol nau yu mas salim meri i go bek long man bilong en, longwanem, dispela man em i profet bilong mi. Na bai em i prea long helpim yu, na bai yu no ken i dai. Tasol sapos yu no salim meri i go bek, bai yu dai wantaim olgeta manmeri bilong yu.” Orait long moningtaim tru Abimelek i singautim olgeta ofisa bilong en na i tokim ol long olgeta tok bilong Bikpela. Na ol i pret nogut tru. Na Abimelek i singautim Abraham na i askim em, “Yu mekim wanem kain pasin long mipela? Mi bin mekim wanem rong long yu, na yu mekim mi wantaim ol lain bilong mi i gat bikpela asua? Dispela pasin yu mekim em i no stret.” Na Abimelek i tok moa olsem, “Yu gat wanem kain tingting na yu bin mekim dispela pasin?” Na Abraham i bekim tok olsem, “Mi bin ting olsem, ol man long dispela ples i no save pret long God. Nogut ol i laik kisim meri bilong mi na ol i kilim mi i dai. Em i tru, Sara em i susa bilong mi. Mitupela i gat wanpela papa, tasol mitupela i no bilong wanpela mama. Na mi maritim em. Na taim God i tokim mi long lusim haus bilong papa bilong mi na mi go nabaut long ol arapela hap, mi bin tokim Sara olsem, ‘Sapos yu laik mekim gutpela pasin long mi, orait long wanem hap mitupela i go long en, yu mas tokim ol manmeri olsem, “Abraham em i brata bilong mi.” ’ Orait Abimelek i givim Sara i go bek long Abraham. Na em i givim ol sipsip na bulmakau na ol wokboi na wokmeri nating tu long Abraham. Na em i tokim Abraham olsem, “Lukim. Dispela olgeta graun em i bilong mi. Sapos yu laik sindaun long wanpela hap, orait yu ken i stap long en.” Na em i tokim Sara olsem, “Mi givim 1,000 mani silva long brata bilong yu, bilong stretim dispela hevi i bin kamap long yu. Olsem na olgeta lain i stap wantaim yu i ken save, yu no bin mekim rong.” Bikpela i bin pasim bel bilong olgeta meri long lain bilong Abimelek na ol i no inap karim pikinini. Em i mekim olsem bilong bekim dispela pasin Abimelek i mekim long Sara, meri bilong Abraham. Olsem na Abraham i prea long God, na God i mekim Abimelek i orait gen. Na meri bilong Abimelek wantaim ol wokmeri nating bilong en, ol inap karim pikinini gen. *** Bikpela i mekim gut long Sara olsem em i bin promis. Na Sara i gat bel na i karim pikinini man long taim Abraham i lapun pinis. Sara i karim pikinini long dispela taim bipo God i bin makim. Na Abraham i kolim nem bilong pikinini Aisak. Long namba 8 de bihain long Sara i karim Aisak, Abraham i bihainim tok bilong God na i katim skin bilong kok bilong pikinini. Abraham i gat 100 krismas pinis, na Sara i karim Aisak. Na Sara i tok olsem, “God i mekim gutpela pasin long mi, na mi amamas na mi lap. Na olgeta man i harim dispela bai ol i amamas wantaim mi.” Na Sara i tok gen, “Bipo husat inap tokim Abraham olsem, ‘Meri bilong yu Sara bai i karim pikinini na givim susu long en’? Tasol Abraham i lapun pinis na mi karim pikinini man bilong en.” Na pikinini i kamap bikpela. Na long de em i lusim susu Abraham i mekim bikpela kaikai. Hagar, dispela meri bilong Isip, em i bin karim wanpela pikinini man bilong Abraham. Na long wanpela de Sara i lukim dispela pikinini i pilai i stap. Na em i tokim Abraham, “Yu rausim dispela wokmeri wantaim pikinini bilong em. Pikinini bilong wokmeri em i no ken kisim hap samting bilong yu. Dispela olgeta samting i bilong pikinini bilong mi Aisak.” Ismael tu em i pikinini bilong Abraham, olsem na dispela tok i mekim Abraham i bel hevi. Tasol God i tokim Abraham olsem, “Yu no ken bel hevi long wokmeri Hagar wantaim pikinini bilong en. Yu mas bihainim tok bilong Sara. Long Aisak tasol bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap. Na long pikinini bilong wokmeri, bai mi mekim ol lain tumbuna pikinini bilong em tu i kamap bikpela lain, long wanem, em tu i pikinini bilong yu.” Orait long moningtaim tru long de bihain, Abraham i kisim kaikai wantaim skin meme ol i bin pulapim wara long en, na em i putim long sol bilong Hagar. Na Abraham i givim pikinini long Hagar na em i salim tupela i go. Orait Hagar i go na i wokabaut nabaut long ples i no gat man long hap bilong ples Berseba. Taim wara i pinis, orait em i lusim pikinini i stap aninit long wanpela liklik diwai. Na em i go sindaun longwe liklik, long wanem, em i tingting olsem, “Mi no ken lukim pikinini i dai.” Orait Hagar i sindaun na em i wok long krai i stap. Orait God i harim pikinini i krai, na ensel bilong God i stap long heven em i singaut na i tokim Hagar olsem, “Olsem wanem, Hagar? Yu no ken pret. God i harim pinis krai bilong pikinini. Yu kirap i go litimapim pikinini, na yu holim han bilong en. Bai mi mekim lain tumbuna pikinini bilong en i kamap bikpela lain manmeri tru.” Na God i mekim ai bilong Hagar i op, na Hagar i lukim wanpela hul wara i stap. Na em i go pulimapim wara long skin meme. Na em i givim wara long pikinini, na em i dring. Na God i stap wantaim pikinini, na em i kamap bikpela. Em i save stap long ples i no gat man, na em i kamap saveman tru bilong sut long banara. Na taim em i stap long ples drai bilong Paran, mama bilong en i kisim wanpela meri bilong em long Isip. Long dispela taim Abimelek wantaim Fikol, namba wan ofisa bilong ami bilong en, tupela i go long Abraham na i tok olsem, “God i save stap wantaim yu long olgeta samting yu mekim. Orait yu mas promis long ai bilong God, bai yu no mekim pasin giaman long mi, o long ol pikinini bilong mi, o long ol lain tumbuna bilong mi. Mi bin mekim gutpela pasin long yu. Olsem tasol yu mas mekim gutpela pasin long mi na long dispela kantri nau yu kam i stap long en.” Na Abraham i tok, “Mi promis long mekim olsem.” Abraham i gat tok long Abimelek long wanpela hul wara bilong em ol wokman bilong Abimelek i kisim pinis. Na Abimelek i tok olsem, “Mi no save long dispela. Yu no tokim mi bipo. Nau tasol mi harim dispela tok.” Orait Abraham i givim sampela sipsip na bulmakau long Abimelek, na tupela i mekim kontrak. Na Abraham i kisim 7-pela pikinini sipsip meri long lain sipsip bilong en na i putim ol long wanpela hap. Na Abimelek i askim em, “Bilong wanem yu mekim olsem?” Na Abraham i bekim tok olsem, “Yu mas kisim dispela 7-pela pikinini sipsip. Long dispela pasin bai yu tokaut klia olsem, mi yet mi wokim dispela hul wara.” Orait tupela i mekim kontrak long dispela ples. Olsem na ol i kolim dispela ples Berseba. Tupela i mekim kontrak pinis long Berseba, na Abimelek wantaim Fikol, namba wan ofisa bilong en, i go bek long graun bilong ol Filistia. Na Abraham i planim wanpela diwai long Berseba, na em i lotu long Bikpela, em God i save stap oltaim oltaim. Na Abraham i stap longpela taim long graun bilong ol Filistia. Bihain God i traim Abraham. Em i singaut long em na i tok olsem, “Abraham.” Na Abraham i tok olsem, “Mi stap.” Orait God i tok, “Yu gat wanpela pikinini tasol, Aisak, na yu laikim em tumas. Yu mas kisim dispela pikinini na yu go long hap bilong Moria, na bai mi soim yu wanpela maunten. Na long dispela maunten yu mas givim Aisak long mi olsem ofa bilong paia i kukim olgeta.” Orait long moningtaim tru Abraham i redim donki na i kisim Aisak wantaim tupela wokboi. Em i brukim sampela paiawut bilong mekim ofa, na em i wokabaut i go long dispela ples God i tokim em long en. Na long de namba 3 Abraham i lukim dispela ples i stap longwe yet. Na em i tokim tupela wokboi olsem, “Yutupela stap hia wantaim donki. Bai mi go long hap wantaim pikinini, na bai mitupela i mekim lotu. Na bihain bai mitupela i kam bek.” Na Abraham i givim paiawut bilong ofa long Aisak, na em i karim. Na Abraham i karim paia wantaim naip. Na tupela i wokabaut i go. Tupela i wokabaut yet na Aisak i tok olsem, “Papa.” Na Abraham i tok, “Pikinini, olsem wanem?” Na Aisak i askim em, “Papa, mi lukim paia na paiawut, tasol we stap pikinini sipsip bilong mekim ofa?” Na Abraham i bekim tok olsem, “Pikinini, God yet bai i givim pikinini sipsip bilong mekim ofa.” Na tupela i wokabaut i go. Tupela i kamap long dispela ples God i bin tok long en, na Abraham i wokim alta na i putim paiawut antap long en. Na em i pasim pikinini bilong en Aisak long rop. Na em i putim em antap long paiawut long alta. Orait Abraham i kisim naip na i laik kilim pikinini. Tasol ensel bilong Bikpela i stap long heven, em i singaut olsem, “Abraham, Abraham.” Na Abraham i bekim tok olsem, “Mi stap.” Na ensel i tok olsem, “Yu no ken kilim pikinini. Yu no ken mekim wanpela samting long em. Yu gat dispela wanpela pikinini tasol, na yu no pasim em. Nogat. Yu redi tasol long givim em long God. Olsem na mi save, yu man bilong aninit long God.” Na Abraham i lukluk nabaut na long baksait bilong en em i lukim wanpela sipsip man, kom bilong en i pas long wanpela liklik diwai. Orait em i go na kisim dispela sipsip, na em i kilim na kukim olgeta long paia olsem ofa. Olsem na dispela sipsip i kisim ples bilong Aisak. Orait Abraham i kolim dispela ples “Bikpela i givim.” Na i kam inap nau ol man i save mekim dispela hap tok, “Bikpela i givim long maunten bilong en.” Orait ensel bilong Bikpela i singautim Abraham namba 2 taim na i tok olsem, “Mi Bikpela, mi tok tru tumas long nem bilong mi yet olsem. Yu gat dispela wanpela pikinini tasol na yu no bin pasim em. Olsem na bai mi mekim gut tru long yu. Na bai mi mekim ol lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti tru olsem ol sta bilong skai na olsem wesan bilong nambis. Na bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i daunim ol birua bilong ol, na kisim ol taun bilong ol. Na olgeta lain pipel long graun bai ol i askim mi long givim blesing long ol na mekim gut long ol olsem mi mekim gut long ol lain tumbuna pikinini bilong yu. Long wanem, yu bin bihainim tok bilong mi.’” Na Abraham i kisim Aisak na i go bek long tupela wokboi bilong en, na ol i go bek long Berseba. Na Abraham i stap olgeta long Berseba. Bihain Abraham i harim tok olsem, “Milka i karim pinis sampela pikinini.” Milka em i meri bilong Nahor, na Nahor em i brata bilong Abraham. Nem bilong ol dispela pikinini i olsem. Us em i namba wan, na Bus na Kemuel, em papa bilong Aram, na Keset na Haso na Pildas na Jitlap na Betuel. Betuel em i papa bilong Rebeka. Milka i karim dispela 8-pela pikinini man bilong Nahor, brata bilong Abraham. Namba 2 meri bilong Nahor, nem bilong em Reuma, em i karim Teba na Gaham na Tahas na Maka. Sara i gat 127 krismas pinis, na em i dai long taun Kiriat Arba, narapela nem bilong en Hebron, long graun bilong Kenan. Na Abraham i sori tru na i krai long em. Bihain Abraham i lusim bodi bilong Sara i stap, na em i go toktok wantaim ol man bilong lain Hit. Em i tok olsem, “Mi man bilong narapela kantri na mi kam sindaun namel long yupela. Meri bilong mi i dai pinis na mi laik baim hap graun long yupela, bilong wokim matmat na planim em.” Na ol man bilong lain Hit i tok olsem, “Bikman, harim. Yu wanpela namba wan hetman tru. Yu ken planim meri bilong yu long wanpela gutpela matmat bilong mipela. Yu makim tasol wanem matmat yu laik kisim, na papa bilong matmat bai i givim long yu na yu ken planim meri bilong yu.” Orait Abraham i sanap na i daunim het bilong en long ol manmeri bilong dispela ples, na em i tok olsem, “Sapos yupela i orait long mi planim meri bilong mi long dispela hap, orait mi laik yupela i askim Efron, pikinini bilong Sohar, long em i ken givim mi dispela hul bilong ston ol i kolim Makpela. Em i stap arere long graun bilong Efron. Yupela tokim em long givim dispela hul long mi, na long ai bilong yupela olgeta bai mi givim stretpela pe long en, na dispela hul bai i kamap matmat bilong mi.” Efron yet i stap namel long ol dispela man bilong lain Hit long ples ol i toktok i stap long en, klostu long bikpela dua bilong banis bilong taun. Olgeta man bilong lain Hit i stap, na ol i harim Efron i bekim tok long Abraham olsem, “Bikman, harim tok bilong mi. Yu no ken baim dispela hul. Bai mi givim nating long yu, wantaim dispela graun hul i stap long en. Long ai bilong ol lain bilong mi, nau mi givim dispela graun long yu bilong planim meri bilong yu.” Na Abraham i daunim het bilong en long ol manmeri bilong ples. Na long ai bilong ol em i tokim Efron olsem, “Efron, mi laik bai yu putim yau long tok bilong mi. Nau bai mi baim dispela hap graun bilong yu. Yu kisim mani bilong mi, na mi ken planim meri bilong mi long dispela graun.” Na Efron i bekim tok long Abraham olsem, “Bikman, harim. Pe bilong dispela graun em inap 50 kilo silva. Tasol maski, em i samting nating namel long mitupela. Yu kisim graun tasol na planim meri bilong yu.” Abraham i orait long dispela tok, na em i skelim 50 kilo silva long skel bilong ol bisnisman, olsem Efron i bin makim long ai bilong ol Hit, na em i givim long Efron bilong baim dispela graun. Long dispela pasin Abraham i kisim graun bilong Efron i stap long ples Makpela, klostu long ples Mamre. Abraham i kisim graun wantaim hul bilong ston na olgeta diwai i stap long dispela graun. Orait olgeta man bilong lain Hit i stap long dispela ples ol i toktok i stap long en, ol i save, dispela graun i bilong Abraham nau. Na bihain, Abraham i planim meri bilong en, Sara, long dispela hul bilong ston i stap long graun Makpela, klostu long ples Mamre long graun Kenan. Narapela nem bilong Mamre, em Hebron. Dispela hap graun bilong ol lain bilong Hit, wantaim hul matmat i stap long en, em i kamap matmat bilong lain bilong Abraham. Abraham em i lapun pinis. Na Bikpela i bin mekim olgeta samting Abraham i mekim i kamap gutpela. Orait Abraham i singautim dispela wokboi i bin wok longpela taim long em. Dispela man i save bosim olgeta samting bilong Abraham. Abraham i tokim em olsem, “Putim han bilong yu aninit long lek bilong mi na mekim strongpela tok promis long mi. Yu mas promis long nem bilong God, Bikpela bilong heven na graun, olsem, bai yu no makim wanpela meri bilong pikinini bilong mi namel long ol meri bilong Kenan, dispela graun mi stap long en. Yu mas go bek long as ples bilong mi na painim wanpela meri namel long ol lain bilong mi yet, na bringim em i kam, bai em i ken maritim pikinini bilong mi, Aisak.” Tasol wokboi i tok olsem, “Sapos dispela meri i no laik lusim ples bilong en na i kam wantaim mi long dispela ples, orait bai olsem wanem? Ating mi mas bringim pikinini bilong yu i go bek long as ples bilong yu?” Na Abraham i bekim tok olsem, “Yu no ken bringim pikinini bilong mi i go bek long as ples bilong mi. God, Bikpela bilong heven, em i kisim mi long haus bilong papa bilong mi na long graun bilong ol lain bilong mi. Na em i mekim strongpela promis, bai em i givim dispela graun hia long ol lain tumbuna bilong mi. Bikpela bai i salim ensel bilong en i go pas long yu long as ples bilong mi, olsem na bai yu inap kisim meri bilong pikinini bilong mi. Tasol sapos meri i no laik i kam bek wantaim yu, orait dispela promis yu mekim long mi em i no ken pasim yu moa. Tasol yu no ken kisim pikinini bilong mi i go bek long as ples bilong mi.” Orait wokboi i putim han bilong en aninit long lek bilong bikman bilong en, Abraham, na em i mekim strongpela promis long en long mekim olgeta samting Abraham i bin tokim em. Na wokboi i kisim 10-pela kamel bilong Abraham na planti gutpela presen. Na em i redim olgeta samting na i go long taun bilong Nahor long graun bilong Mesopotemia. Em i kamap pinis na em i mekim ol kamel i slip klostu long hul wara ausait long taun. Em i apinun tru, na em taim ol meri i save kam bilong pulimapim wara. Na em i prea olsem, “God, Bikpela bilong bikman bilong mi Abraham, yu ken marimari long bikman bilong mi, na mekim wok bilong mi i kamap gutpela nau. Mi stap hia klostu long hul wara, na ol yangpela meri bilong ples bai i kam bilong pulimapim wara. Bai mi tokim wanpela yangpela meri olsem, ‘Plis, yu daunim sospen wara bilong yu na bai mi dring liklik wara.’ Na sapos em i tok, ‘Yu dring, na bai mi givim wara long ol kamel bilong yu tu,’ orait mi laik bai em dispela meri tasol yu makim bilong wokman bilong yu Aisak. Sapos ol samting i kamap olsem, orait bai mi save yu marimari long bikman bilong mi, na yu laik helpim em.” Wokboi i prea yet i stap, na Rebeka i kamap. Em i karim sospen wara long sol bilong en. Rebeka em i pikinini meri bilong Betuel. Na Betuel em i pikinini man bilong Milka wantaim Nahor. Nahor em i brata bilong Abraham. Dispela yangpela meri Rebeka em i naispela meri tru, na em i no bin slip yet wantaim man. Orait em i go daun long hul wara na i pulapim sospen bilong en na i kam antap gen. Orait wokboi i ran i go long em na i tok olsem, “Plis, yu givim mi liklik wara long sospen bilong yu.” Na Rebeka i tok olsem, “Bikman, yu dring.” Na kwiktaim em i daunim sospen wara na i holim long han na i larim em i dring. Em i dring inap pinis na Rebeka i tok gen olsem, “Bai mi givim wara long ol kamel bilong yu tu, inap ol i dring na i pulap.” Na kwiktaim em i kapsaitim sospen wara long baret ston ol animal i save dring long en. Na em i ran i go bek bilong pulimapim wara gen. Na em i mekim olsem tasol i go inap olgeta kamel i dring inap pinis. Na wokboi i no toktok. Em i lukluk tasol i stap. Em i laik save, Bikpela i mekim wok bilong en i kamap gutpela, o nogat. Ol kamel i dring pinis, orait wokboi i kisim wanpela ring gol bilong bilasim nus na i putim long nus bilong Rebeka. Na em i putim tupela paspas gol long han bilong Rebeka. Hevi bilong ring em inap 5 gram, na hevi bilong wan wan paspas, em inap 100 gram. Na wokboi i tok olsem, “Plis, yu tokim mi. Yu pikinini meri bilong husat? Na yu ting i gat spes long haus bilong papa bilong yu, bai mi wantaim ol lain bilong mi i ken slip nau long nait?” Na Rebeka i bekim tok olsem, “Mi pikinini bilong Betuel, em i pikinini bilong Nahor na Milka. Yes, i gat gutpela gras samting bilong ol kamel i ken kaikai. Na i gat rum long haus, na yupela i ken slip long en.” Orait wokboi bilong Abraham i brukim skru na putim pes i go daun long graun na i lotu long Bikpela. Na em i tok olsem, “Mi laik litimapim nem bilong God, Bikpela bilong bikman bilong mi Abraham. Em i marimari long bikman bilong mi na mekim gut tru long em. Bikpela i bringim mi i kam stret long haus bilong ol lain bilong bikman bilong mi.” Orait yangpela meri i ran i go long haus bilong mama bilong en, na i tokim em long olgeta samting i bin kamap. Na Laban, brata bilong Rebeka, em i lukim ring gol bilong nus na tupela paspas gol long han bilong susa bilong en. Na em i harim Rebeka i autim olgeta tok dispela man i bin mekim. Olsem na em i ran i go ausait na i go long wokboi bilong Abraham, na em i lukim em i sanap i stap wantaim ol kamel bilong en klostu long hul wara. *** Na Laban i tok olsem, “Bikman, Bikpela i mekim gut pinis long yu. Yu kam na yumi go long haus. Yu no ken i stap hia. Mi redim pinis ples bilong yu. Na i gat ples bilong ol kamel tu.” Orait wokboi i go insait long haus. Na Laban i tokim ol wokboi bilong en long rausim kago long ol kamel na givim gras na kaikai long ol. Na em i tokim ol tu long bringim wara long wokboi bilong Abraham wantaim ol lain bilong en, bai ol i ken wasim lek. Na bihain ol i kisim kaikai i kam, tasol wokboi bilong Abraham i tok olsem, “Mi no ken kaikai kwik. Mi mas autim tok bilong mi pastaim.” Na Laban i tok, “I orait. Yu ken autim.” Orait wokboi i tok olsem, “Mi wokboi bilong Abraham. Bikpela i mekim gut tru long bikman bilong mi na mekim em i gat planti mani samting. Bikpela i givim planti samting long em, olsem ol sipsip na meme na bulmakau, na silva na gol, na ol wokboi na wokmeri nating, na ol kamel na donki. Na meri bilong en Sara, em i lapun pinis na i karim pikinini man. Na bikman bilong mi i givim pinis olgeta samting bilong en long dispela pikinini. Na em i tok strong long mi olsem, ‘Yu no ken makim wanpela meri bilong pikinini bilong mi namel long ol meri bilong Kenan, dispela graun mi stap long en. Nogat. Yu mas i go long lain bilong papa bilong mi na painim wanpela meri bilong maritim pikinini bilong mi.’ Bikman bilong mi i tok olsem, na em i mekim mi promis long bihainim dispela tok. *** Na mi tokim bikman bilong mi, ‘Sapos dispela meri i no laik i kam bek wantaim mi, orait bai olsem wanem?’ Na em i tok olsem, ‘Mi man bilong bihainim tok bilong Bikpela, na em bai i salim ensel bilong en i go wantaim yu na mekim wok bilong yu i kamap gutpela. Na bai yu inap kisim meri bilong pikinini bilong mi namel long ol lain bilong papa bilong mi. Sapos yu go long ol, orait dispela promis yu mekim long mi, em i no ken pasim yu moa. Na sapos yu go long ol lain bilong mi, na ol i no orait long askim bilong yu, orait olsem tasol dispela promis i no ken pasim yu.’ “Orait nau long apinun, taim mi kamap long hul wara mi prea olsem, ‘God, Bikpela bilong bikman bilong mi Abraham, nau yu ken mekim dispela wok bilong mi i kamap gut. Nau mi stap klostu long hul wara. Sapos wanpela yangpela meri i kam bilong pulimapim wara, orait bai mi tokim em olsem, “Plis, yu givim mi liklik wara long sospen bilong yu na mi dring.” Na sapos em i tok olsem, “Yu dring, na bai mi givim wara long ol kamel bilong yu tu,” orait mi laik bai em dispela meri tasol yu makim bilong pikinini bilong bikman bilong mi.’ Mi prea yet i stap, na Rebeka i kamap. Em i karim sospen wara long sol bilong en na em i go daun long hul wara bilong pulimapim wara. Na mi tokim em, ‘Plis, yu givim liklik wara long mi.’ Na kwiktaim em i daunim sospen wara na i tok olsem, ‘Bikman, yu dring. Na bai mi givim wara long ol kamel bilong yu tu.’ Orait mi dring pinis, na em i givim wara long ol kamel. Na mi askim em, ‘Yu pikinini bilong husat?’ Na em i tok, ‘Mi pikinini bilong Betuel, em i pikinini bilong Nahor na Milka.’ Na mi putim ring long nus bilong en na paspas long tupela han bilong en. Na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun na mi lotu long Bikpela. Na mi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong bikman bilong mi, Abraham. Em i bin bringim mi i kam stret long haus bilong brata bilong bikman bilong mi. Na bai mi inap kisim pikinini meri bilong en bilong maritim pikinini bilong bikman bilong mi. Orait sapos yupela i laik mekim gutpela na stretpela pasin long bikman bilong mi, orait yupela tokim mi stret. Na sapos yupela i no laik, orait yupela tokim mi tu, na mi ken tingting long wanem samting bai mi mekim.” Orait Laban na Betuel tupela i bekim tok olsem, “Bikpela yet i kamapim dispela samting, na mipela i no inap mekim wanpela tok. Rebeka i stap. Yu kisim em na yu go. Em i ken maritim pikinini bilong bikman bilong yu, olsem Bikpela i tok pinis.” Wokboi bilong Abraham i harim pinis tok bilong ol, na em i putim pes i go daun long graun na em i lotu long Bikpela. Na bihain em i kisim kain kain bilas silva na gol na ol naispela klos na em i givim long Rebeka. Na em i givim kain kain presen i dia tumas long brata bilong Rebeka na long mama bilong en tu. Toktok i pinis, na wokboi bilong Abraham wantaim lain bilong en ol i kaikai na dring, na ol i slip. Na long moningtaim ol i kirap na wokboi bilong Abraham i tok olsem, “Mi laik i go bek long bikman bilong mi.” Tasol mama wantaim brata bilong Rebeka tupela i tok olsem, “Larim yangpela meri i stap wantaim mipela 10-pela de samting, na bihain em i ken i go.” Na wokboi bilong Abraham i bekim tok olsem, “Yupela i no ken pasim mi. Bikpela i mekim wok bilong mi i kamap gutpela pinis. Plis, mi laik i go bek long bikman bilong mi.” Na ol i tok olsem, “Yumi singautim yangpela meri na yumi askim em long laik bilong en.” Orait ol i singautim Rebeka i kam, na ol i askim em, “Yu laik i go wantaim dispela man?” Na em i tok olsem, “Yes, bai mi go.” Orait ol i salim Rebeka wantaim meri i save lukautim em, na tupela i go wantaim wokboi bilong Abraham na ol lain bilong en. Na ol i givim blesing long Rebeka olsem, “Susa, bai yu kamap mama bilong planti tausen man. Na ol lain tumbuna bilong yu bai i daunim ol birua bilong ol, na kisim ol taun bilong ol.” Na Rebeka wantaim ol wokmeri bilong en ol i sindaun long ol kamel na ol i bihainim wokboi bilong Abraham. Na long dispela pasin wokboi i kisim Rebeka na i go. Long dispela taim Aisak i lusim pinis dispela hap graun i gat hul wara ol i kolim “Hul wara bilong God i gat laip na i lukim mi.” Na em i go i stap long hap bilong Negev. Long wanpela apinun em i wokabaut long ples i gat sotpela gras, na em i lukim ol kamel i kam. Na Rebeka i lukim Aisak na em i lusim kamel na i kam daun. Na em i askim wokboi bilong Abraham olsem, “Husat dispela man i wokabaut i kam long yumi?” Na wokboi i tok olsem, “Em bikman bilong mi.” Olsem na Rebeka i kisim laplap bilong het na i karamapim pes bilong en. Na wokboi i tokim Aisak long olgeta samting em i bin mekim. Na Aisak i bringim Rebeka i go long haus sel bilong mama bilong en, Sara, na em i maritim em. Aisak i laikim tru Rebeka, na bel bilong en i kamap gutpela gen. Bipo em i bin i stap bel hevi, long wanem, mama bilong en i bin dai. Abraham i maritim narapela meri, nem bilong en Ketura. Dispela meri i karim Simran na Joksan na Medan na Midian na Isbak na Sua. Joksan em i papa bilong Seba na Dedan. Na Dedan em i tumbuna bilong ol Asur na ol Letus na ol Leum. Na nem bilong ol pikinini man bilong Midian i olsem, Efa na Efer na Hanok na Abida na Elda. Olgeta dispela lain i tumbuna pikinini bilong Ketura. Abraham i givim olgeta samting bilong em yet long Aisak. Na long taim em i stap yet, em i givim ol presen long ol pikinini man bilong ol namba 2 lain meri bilong em. Na em i salim ol i go long hap bilong sankamap, bai ol i stap longwe long pikinini bilong en, Aisak. Abraham i gat 175 krismas olgeta. Em i lapun tru na em i amamas long laip bilong en, na em i dai na i go i stap wantaim ol tumbuna bilong en. Tupela pikinini bilong en, Aisak na Ismael i planim em long dispela hul bilong ston ol i kolim Makpela i stap klostu long ples Mamre. Dispela hul i stap long graun bilong Efron, pikinini man bilong Sohar, bilong lain Hit. Abraham i bin baim dispela hap graun long ol man bilong lain Hit. Na Aisak wantaim Ismael i planim Abraham long dispela hul bipo Abraham i bin planim meri bilong en, Sara, long en. Abraham i dai pinis na God i mekim gut long Aisak, pikinini bilong Abraham. Aisak i save stap klostu long dispela hul wara ol i kolim, “Hul wara bilong God i gat laip na i lukim mi.” Lain bilong Ismael i olsem. Ismael em i pikinini man bilong Abraham em Hagar i karim. Hagar em i wanpela meri Isip na em i wokmeri nating bilong Sara. Na nem bilong ol pikinini man bilong Ismael, stat long namba wan na i go inap long yangpela tru i olsem. Nebaiot em i namba wan pikinini man bilong Ismael, na bihain long em, Kedar na Atbel na Mipsam na Misma na Duma na Masa na Hadat na Tema na Jetur na Nafis na Kedema. Em ol nem bilong ol pikinini man bilong Ismael. Na ol man i bin givim nem bilong ol dispela man long ol ples na ol hap graun ol i bin i stap long en. Dispela 12-pela man i kamap tumbuna bilong 12-pela lain manmeri. Ismael i gat 137 krismas na em i dai na i go i stap wantaim ol tumbuna bilong em. Ol lain tumbuna pikinini bilong Ismael i sindaun long hap graun namel long graun bilong Havila na ples Sur. Sur em i stap klostu long Isip, long rot i go long Asiria. Tasol ol dispela lain i no save sindaun gut wantaim. Dispela em i stori bilong Aisak, pikinini bilong Abraham. Aisak i gat 40 krismas long taim em i maritim Rebeka. Rebeka em i pikinini meri bilong Betuel, wanpela man bilong lain Aram long hap bilong Mesopotemia. Na Rebeka em i susa bilong Laban bilong lain Aram. Meri bilong Aisak i no gat pikinini, olsem na Aisak i prea long Bikpela i ken helpim meri bilong en. Bikpela i harim prea bilong Aisak, na Rebeka i gat bel. I gat tupela pikinini man long bel bilong Rebeka na tupela i pait. Orait Rebeka i tok olsem, “Bilong wanem dispela samting i kamap long mi?” Em i laik save as bilong dispela samting, olsem na em i go prea long Bikpela. Na Bikpela i tokim Rebeka olsem, “Tupela lain manmeri i stap insait long bel bilong yu. Dispela tupela lain manmeri yu laik karim, bai tupela i resis wantaim. Wanpela lain bai i strong moa na i winim arapela lain. Na pikinini i kamap pastaim bai em i stap wokboi bilong pikinini i kamap bihain.” Taim i kamap pinis na tru tumas Rebeka i karim tupela pikinini man. Skin bilong namba wan i ret tru na i gat planti gras. Olsem na ol i kolim em Iso. Taim mama i karim brata bilong en, han bilong brata i holimpas lek bilong Iso. Olsem na ol i kolim em Jekop. Aisak i gat 60 krismas long taim Rebeka i karim dispela tupela pikinini. Tupela mangi i kamap bikpela na Iso i kamap saveman tru bilong painim abus. Em i man bilong raun long bus. Tasol Jekop em i man bilong stap isi, na em i save stap long ples tasol. Aisak i laikim Iso, long wanem, em i save amamas long kaikai ol abus Iso i save kilim. Tasol Rebeka i laikim Jekop. Wanpela de Jekop i wok long kukim sup, na Iso i kam bek long bus. Em i hangre tru na em i tokim Jekop olsem, “Mi hangre nogut tru. Givim mi sampela bilong dispela retpela sup nau yu kukim.” Olsem na ol i kolim Iso long narapela nem Idom. Tasol Jekop i bekim tok olsem, “Pastaim yu mas givim mi dispela namba bilong yu olsem namba wan pikinini man, na bihain mi ken givim sup long yu.” Na Iso i tok olsem, “Em i orait. Klostu mi laik i dai, na dispela namba bilong mi olsem namba wan pikinini bai i helpim mi olsem wanem?” Na Jekop i tok, “Tasol yu mas tok tru antap pastaim olsem bai yu givim namba bilong yu long mi.” Orait Iso i tok tru antap, na em i givim namba bilong em olsem namba wan pikinini i go long Jekop. Na bihain Jekop i givim em sampela bret wantaim sup em i bin wokim long bin. Iso i kaikai na em i dring, na bihain em i kirap na i go. Long dispela pasin Iso i soim olsem em i ting namba bilong en olsem namba wan pikinini em i samting nating. Narapela taim bilong hangre i kamap long graun Kenan olsem bipo i bin kamap long taim bilong Abraham. Orait Aisak i go long Abimelek, king bilong Filistia, long taun Gerar. Na Bikpela i kamap long Aisak na i tokim em olsem, “Yu no ken i go long Isip. Yu mas i stap long wanpela hap bilong dispela graun, em bai mi tokim yu long en. Yu sindaun long dispela graun, na bai mi stap wantaim yu na mekim gut long yu. Olgeta dispela graun bai mi givim long yu na long ol tumbuna pikinini bilong yu, bilong inapim dispela promis mi bin mekim long papa bilong yu, Abraham. Bai mi mekim ol tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti moa, olsem ol sta long skai. Na bai mi givim olgeta hap bilong dispela graun long ol. Na olgeta manmeri long graun bai i askim mi long givim blesing long ol na mekim gut long ol olsem mi mekim gut long ol tumbuna pikinini bilong yu. Abraham i bin harim tok bilong mi na em i bihainim olgeta lo bilong mi. Olsem na bai mi mekim gut long yu.” Orait Aisak i stap long taun Gerar. Na taim ol man bilong dispela taun i askim em long meri bilong en, em i tok olsem, “Em i susa bilong mi.” Em i pret, olsem na em i no tok, “Em i meri bilong mi.” Em i ting, “Nogut ol man i kilim mi bilong kisim Rebeka, long wanem, Rebeka em i naispela meri tru.” Aisak i sindaun long dispela hap longpela taim liklik na wanpela de Abimelek, king bilong ol Filistia, i sanap long windo na em i lukim Aisak i wok long holim meri bilong en, Rebeka. Orait Abimelek i singautim Aisak na i tokim em olsem, “Nau mi save, dispela meri em i meri bilong yu. Tasol bilong wanem yu tok em i susa bilong yu?” Na Aisak i bekim tok olsem, “Mi bin tingting olsem, sapos mi tok em i meri bilong mi, bai ol man i kilim mi i dai.” Orait Abimelek i tok gen, “Yu mekim wanem kain pasin long mipela? Sapos wanpela man bilong lain bilong mi i bin slip wantaim meri bilong yu, orait bai mipela i gat asua, tasol bai yu yet yu as bilong dispela asua i kamap long mipela.” Na bihain Abimelek i tok strong long olgeta manmeri olsem, “Sapos wanpela man i mekim trabel long dispela man o long meri bilong en, orait bai em i mas i dai.” Aisak i wokim gaden na planim ol pikinini kaikai long dispela graun. Na long dispela yia kaikai i kamap planti moa moa yet, na i winim tru ol pikinini kaikai em i bin planim, long wanem, Bikpela i mekim gut long em. Em i kisim planti mani samting na em i kamap bikman tru. Em i gat planti sipsip na bulmakau na wokboi, olsem na ol Filistia i bel nogut long em. Orait ol i kisim graun na pulimapim gen ol dispela hul wara bipo ol wokman bilong Abraham i bin wokim. Bihain Abimelek i tokim Aisak olsem, “Yu mas lusim mipela. Nau yu kamap strong tumas, na mipela i no inap long yu.” Orait Aisak i lusim dispela hap na em i go wokim kem na sindaun long ples daun Gerar. Bipo Abraham i bin wokim ol hul wara long dispela hap. Tasol long taim em i dai ol man bilong Filistia i bin pasim ol dispela hul wara. Orait nau Aisak i opim gen ol dispela hul wara na i givim wankain nem long ol olsem papa bilong en i bin givim bipo. Wanpela taim ol wokman bilong Aisak i wokim wanpela hul wara long dispela ples daun na wara i kamap long dispela hul. Tasol ol man i save lukautim ol bulmakau bilong Gerar i tok pait wantaim ol man i save lukautim ol bulmakau bilong Aisak na ol i tok olsem, “Dispela hul wara i bilong mipela.” Olsem na Aisak i kolim dispela hul wara “Tok pait,” long wanem, ol man i bin tok pait wantaim em. Orait ol wokman bilong Aisak i wokim narapela hul wara gen, na tok pait i kamap long dispela tu. Olsem na Aisak i kolim dispela hul wara “Pasin birua.” Na bihain Aisak i lusim dispela hap na em i wokim narapela hul wara gen. Na dispela taim ol man i no tok pait long en. Orait Aisak i kolim dispela hul wara olsem, “Ples bilong sindaun gut,” long wanem, em i tok olsem, “Nau bai yumi stap long dispela graun na yumi sindaun gut. Na bai yumi gat planti samting long dispela ples.” Bihain Aisak i lusim dispela hap na em i go kamap long ples Berseba. Na long dispela nait Bikpela i kamap long em na i tok olsem, “Mi God bilong papa bilong yu Abraham. Yu no ken pret. Mi stap wantaim yu. Mi bai mekim gut long yu na mekim ol tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti, long wanem, mi laikim tru wokman bilong mi, Abraham.” Aisak i wokim wanpela alta long dispela ples na em i lotu long Bikpela. Na bihain em i wokim kem long dispela hap na ol wokman bilong en i wokim wanpela hul wara. Abimelek i lusim taun Gerar na i kam lukim Aisak. Ahusat, em man bilong givim tingting long Abimelek, na Fikol, em namba wan ofisa bilong ami bilong en, tupela i kam wantaim Abimelek. Orait Aisak i askim ol olsem, “Bipo yupela i bin kros long mi na rausim mi long graun bilong yupela. Olsem wanem na nau yupela i kam long mi?” Na ol i bekim tok olsem, “Nau mipela i save pinis olsem, God i stap wantaim yu. Na mipela i laik bai yumi mekim wanpela kontrak. Dispela kontrak i mas i gat tok olsem, yu no ken mekim nogut long mipela. Mipela i no bin mekim pasin nogut long yu. Mipela i bin mekim gutpela pasin tasol long yu. Na taim yu lusim graun bilong mipela, mipela i bin larim yu i go wantaim bel isi. Na nau mipela i lukim olsem, Bikpela i mekim gut tru long yu.” Orait Aisak i mekim wanpela bikpela kaikai bilong ol na ol i kaikai na dring. Na long moningtaim tru, ol i kirap na ol i mekim strongpela promis olsem ol bai i sindaun gut wantaim. Na Aisak i tok, “Yupela i ken i go wantaim bel isi.” Na ol i lusim em na i go. Long dispela de yet ol wokman bilong Aisak i kam long em na ol i tokim em olsem, “Mipela i wokim wanpela hul wara na wara i kamap pinis long en.” Orait Aisak i kolim dispela hul wara Siba. Olsem na i kam inap nau ol i save kolim dispela taun Berseba. Iso i gat 40 krismas na em i maritim Judit, pikinini bilong Beri, wanpela man bilong lain Hit. Iso i maritim tu Basemat, em i pikinini meri bilong Elon. Elon tu i bilong lain Hit. Pasin bilong dispela tupela meri i save mekim Aisak na Rebeka i bel pen tru long tupela. Aisak i lapun pinis na ai bilong en i pas na em i no moa lukim ol samting. Orait em i singautim Iso, namba wan pikinini bilong en na i tokim em olsem, “Pikinini.” Na Iso i bekim tok olsem, “Yes, mi stap.” Na Aisak i tok olsem, “Mi lapun pinis na mi no save wanem taim bai mi dai. Olsem na yu kisim banara na ol spia bilong yu, na yu go long bus na painim wanpela abus bilong mi. Yu kisim abus pinis, orait yu go kukim dispela kain kaikai mi save laikim tumas, na yu bringim i kam long mi. Na bai mi kaikai na mi givim yu las blesing bilong mi pastaim, na bihain mi ken i dai.” Tasol Rebeka i harim Aisak i toktok wantaim pikinini bilong en, Iso. Na taim Iso i go pinis long bus bilong painim wanpela abus bilong papa bilong en, Rebeka i tokim Jekop olsem, “Nau tasol mi harim papa bilong yu i givim dispela tok long Iso, ‘Bringim wanpela abus na kukim sampela kaikai bilong mi. Bai mi kaikai na long ai bilong Bikpela bai mi givim yu las blesing bilong mi pastaim, na bihain mi ken i dai.’ Orait pikinini, yu harim gut tok bilong mi na mekim ol samting olsem mi tokim yu. Yu go long banis na kisim tupela yangpela patpela meme na bringim i kam long mi. Na bai mi kukim dispela kain kaikai papa bilong yu i save laikim tumas. Na yu ken givim long papa bilong yu, bai em i kaikai. Na em i ken givim blesing long yu.” Tasol Jekop i bekim tok long mama bilong en olsem, “Yu save Iso i gat planti gras long skin bilong en. Tasol mi nogat. Nogut papa i pilim skin bilong mi na em i save olsem mi laik trikim em. Na em bai i askim God long bagarapim mi, na mi no ken kisim blesing.” Tasol mama bilong en i tok olsem, “Pikinini, yu no ken wari. Mi yet mi ken kisim dispela bagarap. Tasol yu mekim olsem mi tok, na yu go kisim tupela meme i kam.” Orait Jekop i go kisim tupela meme na i bringim i go long mama bilong en. Na Rebeka i kukim dispela kaikai papa bilong Jekop i save laikim tumas. Ol gutpela klos bilong Iso i stap long haus bilong Rebeka. Olsem na Rebeka i kisim na i bilasim Jekop. Na em i karamapim han na nek bilong Jekop long skin bilong meme. Na Rebeka i kisim dispela switpela kaikai na sampela bret em i bin kukim na i givim long Jekop. Orait Jekop i bringim i go long papa bilong em na i tok olsem, “Papa.” Na Aisak i tok, “Yes, pikinini. Yu husat?” Na Jekop i tok olsem, “Mi Iso, namba wan pikinini bilong yu. Mi redim pinis olgeta samting olsem yu bin tokim mi. Yu kirap nau na kaikai sampela bilong dispela abus mi kisim i kam, na bai yu ken givim blesing long mi.” Tasol Aisak i tok gen olsem, “Pikinini, olsem wanem na yu kisim dispela abus hariap tru?” Na Jekop i bekim olsem, “God, Bikpela bilong yu, em i bin helpim mi na mi kisim dispela abus hariap.” Orait Aisak i tokim Jekop olsem, “Kam klostu liklik bai mi ken pilim skin bilong yu. Yu namba wan pikinini bilong mi, Iso, o nogat?” Na Jekop i go klostu long papa bilong en na papa i pilim gut skin bilong en na i tok olsem, “Yu toktok olsem Jekop. Tasol mi pilim han bilong yu i olsem han bilong Iso.” Aisak i no luksave long Jekop, long wanem, gras bilong meme i karamapim han bilong Jekop, na han bilong en i gat planti gras olsem han bilong Iso. Aisak i laik givim blesing long em, tasol pastaim em i askim gen, “I tru, yu pikinini bilong mi, Iso?” Na Jekop i tok, “Yes.” Orait Aisak i tok olsem, “Bringim hap abus i kam long mi na bai mi kaikai. Na bihain bai mi givim blesing long yu.” Na Jekop i givim kaikai long Aisak na em i givim wain tu na Aisak i dring. Bihain papa i tokim Jekop olsem, “Pikinini, kam klostu na givim kis long mi.” Na Jekop i go klostu na i givim kis long em, na Aisak i smelim klos Jekop i bin putim. Na Aisak i givim blesing long em na i askim God long mekim gut long em. Em i tok olsem, “Dispela gutpela smel bilong pikinini bilong mi i olsem smel bilong wanpela gaden Bikpela i mekim i kamap gutpela tru. Bai God i ken salim wara bilong nait i kam daun na mekim planti kaikai i kamap long olgeta gaden bilong yu. Bai em i ken givim yu planti wit na planti wain. Bai ol man bilong olgeta ples i ken kamap wokboi bilong yu, na ol manmeri bilong olgeta kantri i ken i stap aninit long yu. Yu bai bosim ol brata bilong yu. Na bai ol tumbuna pikinini bilong mama bilong yu i ken i stap aninit long yu. Ol man i askim God long bagarapim yu, ol yet i ken bagarap. Tasol ol man i askim God long mekim gut long yu, ol tu i ken kisim blesing.” Aisak i givim blesing pinis long Jekop, orait Jekop i lusim em. Na long dispela taim tasol brata bilong en Iso i kam bek long bus. Em tu i kukim switpela kaikai na i kisim i go long papa bilong em. Na em i tok olsem, “Papa, yu kirap na kaikai sampela abus mi bringim i kam long yu, na bai yu ken givim blesing long mi.” Na Aisak i tok, “Yu husat?” Na Iso i bekim tok olsem, “Mi Iso, namba wan pikinini bilong yu.” Orait Aisak i kirap nogut tru na skin bilong en i guria moa yet na em i askim olsem, “Tasol pastaim husat i bin kilim wanpela abus na i bringim i kam long mi? Yu no kamap yet na mi kaikai pinis. Na mi givim pinis las blesing bilong mi long dispela man, na dispela blesing bai i stap long em oltaim oltaim.” Taim Iso i harim dispela tok, em i krai nogut tru. Na em i tok olsem, “Papa, givim blesing long mi tu.” Tasol Aisak i tok olsem, “Brata bilong yu i giamanim mi, na em i kisim pinis blesing bilong yu.” Orait Iso i tok olsem, “Dispela em i namba 2 taim nau em i kisim ples bilong mi. Olsem na dispela nem Jekop, i stret tru long em. Mama i bin karim mi pastaim, tasol Jekop i kisim pinis namba bilong mi olsem namba wan pikinini. Na nau gen em i kisim blesing bilong mi. Olsem wanem, papa? I no gat wanpela blesing moa i stap, em yu ken givim long mi?” Na Aisak i bekim tok bilong Iso olsem, “Mi makim em pinis bilong i stap olsem bosman bilong yu, na mi tok long olgeta wanblut bilong en i ken kamap wokboi bilong en. Na mi tok long em bai i gat planti wit na wain. Olsem na, pikinini, wanem arapela samting i stap bai mi ken givim blesing long yu tu?” Tasol Iso i askim papa bilong en olsem, “Olsem wanem, papa, yu gat wanpela blesing tasol, a? Papa, yu mas tokim God long mekim gut long mi tu.” Iso i tok olsem na em i krai bikpela gen. Orait Aisak i tokim em, “Bai ples bilong yu i stap longwe long gutpela graun i gat gris. Na bai wara bilong nait i no ken pundaun long gaden bilong yu. Yu bai pait long bainat bilong painim kaikai na painim gutpela sindaun. Na bai yu stap wokboi bilong brata bilong yu. Tasol bihain bai yu sakim em na bai em i no inap bosim yu moa.” Iso i tingting long blesing papa i bin givim long Jekop na em i kros nogut tru long Jekop. Na Iso i tok olsem, “Liklik taim tasol na papa bai i dai na bai mipela i sori long em. Dispela taim bilong sori i pinis, orait bai mi kilim Jekop i dai.” Rebeka i harim tok long dispela samting Iso i tingting long mekim. Olsem na em i singautim Jekop na i tokim em olsem, “Harim gut. Brata bilong yu Iso i bel kaskas long dispela samting yu bin mekim long em na em i gat tingting bilong kilim yu i dai. Olsem na, pikinini, yu mas mekim ol samting olsem mi tokim yu. Yu mas redi na ranawe i go i stap wantaim brata bilong mi, Laban, long taun Haran. Yu mas i stap wantaim em inap bel bilong brata bilong yu i kol, na em i lusim tingting long samting yu bin mekim long em. Na bihain bai mi salim wanpela man i go tokim yu na bringim yu i kam bek hia. Mi no laik lusim yutupela pikinini bilong mi long wanpela de tasol.” Bihain Rebeka i tokim Aisak olsem, “Mi les pinis long ol dispela meri bilong lain Hit. Sapos Jekop tu i maritim wanpela meri bilong lain Hit olsem dispela tupela meri i stap hia, orait mobeta mi dai.” Orait Aisak i singautim Jekop, na i givim blesing long em. Na Aisak i givim em strongpela tok olsem, “Yu no ken maritim wanpela meri Kenan. Nogat. Yu mas i go long graun bilong Mesopotemia, long ples bilong Betuel, em papa bilong mama bilong yu. Na yu mas maritim wanpela pikinini meri bilong kandere bilong yu, Laban. God I Gat Olgeta Strong i ken mekim gut long yu na givim yu planti pikinini. Na bai yu ken kamap papa bilong planti lain manmeri. God i ken mekim gut long yu na long ol tumbuna pikinini bilong yu olsem em i bin mekim gut long Abraham. Na yu ken kisim dispela graun nau yu stap long en, em dispela graun God i bin givim long Abraham.” Aisak i tok olsem na em i salim Jekop i go long hap bilong Mesopotemia, long Laban, pikinini man bilong Betuel, em wanpela man bilong lain Aram. Laban em i brata bilong Rebeka, em mama bilong Jekop na Iso. Iso i harim pinis olsem Aisak i givim blesing long Jekop na i salim em i go long Mesopotemia bilong maritim wanpela meri bilong dispela hap. Em i save tu olsem, taim Aisak i bin askim God long mekim gut long Jekop, em i bin tokim Jekop long em i no ken maritim wanpela meri bilong Kenan. Na Iso i save olsem Jekop i bin harim tok bilong papa na mama bilong em na em i bin i go long Mesopotemia. Olsem na Iso i save, papa bilong en, Aisak, i no laikim ol meri Kenan. Orait em i go long lain bilong Ismael, em pikinini man bilong Abraham, na em i maritim narapela meri gen, nem bilong em Mahalat. Dispela meri em i pikinini bilong Ismael na em i susa bilong Nebaiot. Jekop i lusim ples Berseba na em i go long taun Haran. Em i kamap long wanpela ples na em i slip long dispela hap, long wanem, san i go daun pinis. Em i putim wanpela ston aninit long het bilong en olsem pilo na em i slip. Taim em i slip em i driman, na em i lukim wanpela lata, as bilong en i stap long graun na het bilong en i go antap long heven. Na ol ensel bilong God i wokabaut i go antap na i kam daun long dispela lata. Na Jekop i lukim Bikpela i sanap klostu long em na i tok olsem, “Mi God, Bikpela bilong tumbuna bilong yu Abraham, na mi God bilong Aisak. Dispela graun nau yu slip long en, bai mi givim long yu na long ol tumbuna pikinini bilong yu. Ol tumbuna pikinini bilong yu bai i kamap planti moa olsem das bilong graun. Na bai ol i surikim mak bilong graun bilong ol i go long olgeta hap, long hap not na long hap saut, na long hap sankamap na hap san i go daun. Na olgeta manmeri bilong graun bai i askim mi long givim blesing long ol na mekim gut long ol olsem mi mekim gut long yu na long ol lain tumbuna pikinini bilong yu. Harim. Mi stap wantaim yu na bai mi lukautim yu long olgeta hap yu go long en. Na bai mi bringim yu i kam bek long dispela graun. Na bai mi no ken lusim yu inap mi mekim kamap olgeta samting mi bin tokim yu long en.” Jekop i kirap long slip na i tok olsem, “Mi no bin save Bikpela i stap long dispela ples. Tasol tru tumas em i stap.” Em i pret na i tok, “Mi pret tru long dispela ples. Dispela em i haus bilong God. Yes, em i dua bilong heven.” Orait Jekop i kirap long moningtaim tru. Na em i kisim dispela ston em i bin putim olsem pilo long het bilong en na em i sanapim long graun olsem mak bilong kirapim tingting. Na em i kapsaitim wel antap long ston bilong makim ston i samting bilong God yet. Em i kolim dispela ples Betel. Bipo ol man i save kolim taun i stap long dispela hap long nem Lus. Na Jekop i promis long God olsem, “Sapos yu stap wantaim mi na yu lukautim mi long dispela longpela rot mi laik wokabaut long en, na yu givim mi kaikai na klos, na sapos mi go kamap gut long ples bilong papa bilong mi gen, orait bai yu stap God bilong mi. Dispela ston mi sanapim pinis, em i makim dispela ples i olsem haus bilong yu. Na olgeta samting yu givim mi, bai mi tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long yu.” Orait Jekop i wokabaut i go na em i kamap long graun bilong ol manmeri bilong hap sankamap. Em i sanap lukluk nabaut na em i lukim tripela lain sipsip i slip i stap klostu long wanpela hul wara, long wanem, ol lain sipsip bilong dispela hap i save dring long dispela hul wara. Na i gat bikpela ston i pasim maus bilong hul. Taim olgeta lain sipsip i kam bung pinis, ol wasman bilong sipsip i save rausim ston long maus bilong hul wara, na ol i givim wara long ol sipsip. Ol sipsip i dring pinis, orait ol wasman bilong sipsip i save putim bek ston long maus bilong hul wara. Orait Jekop i askim ol wasman olsem, “Ol wantok, yupela bilong we?” Na ol i tok olsem, “Mipela i bilong taun Haran.” Orait em i askim ol, “Yupela i save long Laban, pikinini bilong Nahor?” Na ol i tok, “Yes, mipela i save long em.” Na Jekop i askim ol, “Laban i stap gut?” Na ol i tok, “Em i stap gut. Lukim. Resel, pikinini meri bilong em, i kam nau wantaim lain sipsip bilong Laban.” Na Jekop i tok olsem, “Olsem wanem? Bikpela san i stap yet, na em i no taim bilong putim ol sipsip i go insait long banis. Yupela i no laik givim wara long ol na kisim ol i go bek, bai ol i ken kaikai gras?” Na ol wasman i tok, “Nogat. Mipela i no ken mekim olsem. Olgeta lain sipsip i mas bung pastaim na bihain mipela i ken rausim ston long maus bilong hul wara na givim wara long ol sipsip.” Jekop i toktok yet wantaim ol wasman na Resel i kamap wantaim lain sipsip bilong papa bilong em, long wanem, em i save lukautim ol. Jekop i lukim Resel wantaim lain sipsip bilong kandere bilong en, Laban, na em i go long hul wara, na i rausim ston na i givim wara long ol sipsip. Na Jekop i givim kis long Resel na em i krai. Na em i tokim Resel olsem em i pikinini bilong Rebeka, susa bilong papa bilong en. Na Resel i ran i go tokim papa bilong en. Laban i harim dispela tok long pikinini bilong susa bilong en i kam, na em i ran i go long em. Laban i holimpas Jekop na i givim kis long em, na em i bringim em i go long haus. Orait Jekop i stori long Laban long olgeta samting i bin kamap long em. Na Laban i tokim em olsem, “Tru tumas, mitupela i wanblut tru.” Na Jekop i stap wantaim em inap wanpela mun olgeta. Laban i tokim Jekop olsem, “Yu kandere tru bilong mi, na mi no laik bai yu wok nating. Tokim mi, yu laik kisim hamas pe long wok bilong yu?” Laban i gat tupela pikinini meri. Namba wan em Lea na namba 2 em Resel. Lea i gat ol naispela ai. Tasol Resel i naispela meri tru, na i winim Lea. Jekop i laikim tumas Resel, olsem na em i tokim Laban olsem, “Bai mi wok 7-pela yia long yu, na yu ken larim mi i maritim Resel, dispela yangpela pikinini meri bilong yu.” Orait Laban i tok olsem, “I gutpela sapos mi givim em long yu, na mi no givim em long man bilong narapela lain. Yu stap wantaim mi.” Olsem na Jekop i wok 7-pela yia bilong kisim Resel. Na Jekop i pilim olsem dispela 7-pela yia em i samting nating, olsem tripela o 4-pela de tasol, long wanem, em i laikim tumas Resel. Dispela 7-pela yia i pinis, orait Jekop i tokim Laban olsem, “Taim i pinis. Givim mi pikinini bilong yu na bai mi maritim em.” Orait Laban i wokim bikpela kaikai bilong marit na em i singautim olgeta manmeri bilong dispela ples na ol i kam kaikai. Tasol long dispela nait Laban i bringim Lea i go long ples Jekop i slip long en, na Jekop i slip wantaim em. Na Laban i givim Lea wanpela wokmeri, nem bilong en Silpa. Long moningtaim Jekop i kirap nogut long lukim dispela meri i slip wantaim em, em i no Resel. Em Lea. Na em i go tokim Laban olsem, “Watpo yu mekim dispela pasin long mi? Mi bin mekim wok bilong yu bilong kisim Resel. Bilong wanem yu trikim mi?” Orait Laban i tok olsem, “Pasin bilong mipela i olsem. Namba wan pikinini meri i mas marit pastaim, na bihain namba 2 pikinini i ken marit. Yu wet inap wanpela wik pastaim, inap kaikai bilong marit i pinis, na bai mipela i givim Resel tu long yu. Tasol bai yu mas wok 7-pela yia moa.” Jekop i orait long dispela tok, na taim kaikai bilong marit i pinis, Laban i givim Resel long Jekop, na Resel i kamap meri bilong en. Na Laban i givim Resel wanpela wokmeri, nem bilong en Bilha. Orait Jekop i slip wantaim Resel. Na em i laikim tru Resel, tasol em i no laikim tumas Lea. Na Jekop i wok 7-pela yia moa long Laban. Bikpela i lukim olsem Jekop i no laikim tumas Lea, olsem na em i helpim Lea long kisim bel. Tasol Resel i no gat bel. Orait bihain Lea i karim wanpela pikinini man. Na Lea i tok olsem, “Bikpela i lukim pinis bel hevi bilong mi, olsem na nau man bilong mi i ken laikim mi.” Orait em i kolim nem bilong pikinini Ruben. Bihain Lea i gat bel gen na i karim narapela pikinini man. Na em i tok olsem, “Bikpela i givim narapela pikinini man long mi, long wanem, em i harim olsem, Jekop i no laikim mi.” Orait em i kolim nem bilong pikinini Simeon. Na Lea i gat bel gen na i karim narapela pikinini man. Na em i tok olsem, “Nau bai man bilong mi i laikim mi moa na bai em i stap gut wantaim mi, long wanem, mi karim pinis tripela pikinini man bilong em.” Na em i kolim nem bilong pikinini Livai. Na Lea i gat bel gen na i karim narapela pikinini man. Na em i tok olsem, “Dispela taim bai mi litimapim nem bilong Bikpela.” Olsem na Lea i kolim nem bilong pikinini Juda. Bihain Lea i no moa karim pikinini. Taim Resel i lukim olsem em i no karim pikinini, em i bel nogut long susa bilong en na i tokim Jekop olsem, “Yu givim pikinini long mi. Sapos nogat, bai mi dai.” Na Jekop i krosim Resel, na i tok olsem, “God yet i pasim bel bilong yu na yu no karim pikinini. Mi no God na bai mi givim pikinini long yu.” Na Resel i tok olsem, “Yu kisim Bilha, wokmeri bilong mi. Yu slip wantaim em na bai em i karim pikinini bilong mi. Olsem na bai mi kamap mama bilong ol pikinini.” Orait Resel i kisim Bilha, wokmeri bilong en, na i givim long Jekop olsem meri bilong en. Na Jekop i slip wantaim em, na Bilha i gat bel na i karim wanpela pikinini man bilong Jekop. Na Resel i tok olsem, “God i skelim mi pinis na em i orait long pasin bilong mi. Na em i harim prea bilong mi, na em i givim wanpela pikinini man long mi.” Na Resel i kolim nem bilong pikinini Dan. Na Bilha i gat bel gen, na em i karim namba 2 pikinini man bilong Jekop. Na Resel i tok olsem, “Mi bin pait strong wantaim susa bilong mi na nau mi win pinis.” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini Naptali. Lea i lukim olsem em i no moa karim pikinini, olsem na em i givim wokmeri bilong en, Silpa, long Jekop. Na Silpa i stap olsem meri bilong Jekop. Bihain Silpa i karim wanpela pikinini man bilong Jekop. Na Lea i tok olsem, “Mi win tru.” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini Gat. Na bihain Silpa i karim namba 2 pikinini man bilong Jekop. Na Lea i tok olsem, “Nau mi amamas tru, na olgeta meri bai i tok olsem, mi meri bilong amamas.” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini Aser. Orait taim bilong katim wit i kamap na Ruben i go long gaden na em i lukim wanpela kain plaua i stap, ol i save kisim ol pikinini bilong en na wokim marila. Na em i kisim ol pikinini na bringim i go long mama bilong en, Lea. Na Resel i tokim Lea olsem, “Mi lukim ol dispela samting pikinini bilong yu i karim i kam. Inap yu givim sampela long mi?” Tasol Lea i bekim tok olsem, “Yu kisim man bilong mi pinis, na yu ting em i samting nating, a? Na nau yu laik kisim tu ol dispela samting pikinini bilong mi i bringim i kam?” Na Resel i tok olsem, “Sapos yu givim mi ol dispela samting, orait yu ken slip wantaim Jekop long dispela nait.” Long apinun Jekop i kam bek long gaden na Lea i go bungim em long rot, na i tok olsem, “Yu mas slip wantaim mi long nait, long wanem, mi baim yu pinis long samting pikinini bilong mi i bin bringim i kam.” Orait long nait Jekop i slip wantaim em. Na God i harim prea bilong Lea, na Lea i gat bel. Na em i karim namba 5 pikinini man. Na Lea i tok olsem, “Mi bin givim wokmeri bilong mi long man bilong mi, olsem na God i givim gutpela pe long mi.” Na em i kolim nem bilong dispela pikinini Isakar. Bihain Lea i gat bel gen na em i karim namba 6 pikinini man. Na em i tok olsem, “God i givim wanpela gutpela presen long mi. Nau man bilong mi bai i givim biknem long mi, long wanem, mi karim pinis 6-pela pikinini man bilong em.” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini Sebulun. Na bihain Lea i karim wanpela pikinini meri, na em i kolim nem bilong en Daina. Na God i tingting long Resel. Em i harim prea bilong Resel na i mekim Resel inap long karim pikinini. Na Resel i gat bel na i karim wanpela pikinini man. Na em i tok olsem, “God i pinisim hevi bilong mi na bai mi no sem moa. Na mi laik bai Bikpela i ken givim narapela pikinini man tu long mi.” Olsem na em i kolim nem bilong dispela pikinini Josep. Resel i karim Josep pinis, na Jekop i tokim Laban olsem, “Mi bin mekim planti wok bilong baim ol dispela meri wantaim ol pikinini. Orait mi laik bai yu larim mi i go bek long ples bilong mi. Yu save, mi bin mekim gut ol wok bilong yu.” *** Na Laban i bekim tok olsem, “Inap mi tokim yu long wanpela samting pastaim? Mi bin mekim pasin bilong painimaut tingting bilong Bikpela, na mi bin painimaut olsem, Bikpela i bin mekim gut long mi, long wanem, yu stap wantaim mi.” Na Laban i tok moa olsem, “Yu tokim mi stret long hamas pe yu laik kisim. Na bai mi givim long yu.” Na Jekop i tok olsem, “Yu yet yu save long wok mi bin mekim. Na yu save, mi bin lukautim gut ol lain sipsip bilong yu, na ol i kamap planti tru. Bipo yu no gat planti sipsip. Nogat. Yu gat liklik lain tasol. Na nau mi stap wantaim yu na ol sipsip bilong yu i kamap planti moa, long wanem, Bikpela i helpim olgeta wok bilong mi na em i mekim gut long yu. Tasol nau mi laik bai mi gat ol samting bilong mi yet.” Orait Laban i askim Jekop olsem, “Bai mi givim yu wanem samting olsem pe bilong wok bilong yu?” Na Jekop i bekim tok olsem, “Mi no laik kisim mani. Tasol sapos yu orait long tingting bilong mi, orait mi ken lukautim ol lain sipsip bilong yu gen. Tingting bilong mi i olsem. Nau bai mi go lukluk gut long ol lain sipsip na meme bilong yu. Na bai mi kisim olgeta blakpela pikinini sipsip na olgeta sipsip na meme i gat makmak. Ol dispela bai mi kisim olsem pe bilong mi. Na bihain, wanem taim yu laik, yu ken lukim ol dispela sipsip na meme mi kisim olsem pe bilong mi, na bai yu save, mi bihainim stret tok bilong mi o nogat. Sapos yu lukim wanpela meme i no gat makmak o wanpela sipsip i no blakpela i stap namel long ol lain sipsip bilong mi, orait bai yu save mi bin stilim.” Na Laban i tok olsem, “Gutpela. Yumi mekim olsem yu tok.” Tasol long dispela de yet Laban i kisim olgeta meme i gat waitpela makmak na olgeta blakpela sipsip. Na em i tokim ol pikinini man bilong em long kisim ol dispela lain sipsip na meme i go long narapela hap na lukautim ol. Na Laban i go wantaim ol. Ol i wokabaut i go wantaim ol dispela lain sipsip na meme inap long tripela de, na ol i stap long wanpela hap. Na Jekop i lukautim ol arapela lain sipsip na meme bilong Laban. Bihain Jekop i kisim sampela nupela han bilong kain kain diwai, na em i rausim sampela hap skin bilong ol na ol longpela waitpela mak i kamap. Na em i sanapim olgeta dispela han bilong diwai klostu long ol dispela samting ol i save putim wara long en, bai ol meme i ken lukim taim ol i kam bilong dring. Em i save, taim ol meme i kam long dringim wara ol meme man bai i goapim ol meme meri. Orait ol meme man i goapim ol meme meri klostu long ol dispela han bilong diwai, na bihain ol meme meri i karim ol pikinini i gat makmak. Na Jekop i larim ol sipsip man bilong Laban i goapim ol sipsip meri klostu long ol dispela pikinini meme i gat makmak. Na long dispela pasin em i kisim ol lain sipsip na meme bilong em yet, na em i no larim ol i stap wantaim ol sipsip na meme bilong Laban. Na taim ol gutpela strongpela sipsip na meme i laik goap, orait Jekop i save putim ol dispela han bilong diwai klostu long ples bilong dring wara. Na ol i save lukim ol han bilong diwai na ol i goap. Tasol taim ol sipsip na meme i no strongpela ol i laik goap, em i no save putim ol dispela han bilong diwai. Olsem na ol sipsip na meme i no strong tumas, em ol i bilong Laban. Na ol gutpela na strongpela sipsip na meme, ol i bilong Jekop. Long dispela pasin Jekop i kisim planti samting moa. Em i gat ol planti lain sipsip na meme, na planti ol wokboi na wokmeri, na ol kamel na ol donki. Jekop i harim ol pikinini man bilong Laban i tok olsem, “Jekop i kisim olgeta samting bilong papa bilong yumi, na long dispela pasin em i kamap man i gat planti samting tru.” Na Jekop i lukim pasin bilong Laban i senis na Laban i no moa laikim em olsem bipo. Orait Bikpela i tokim Jekop olsem, “Yu go bek long ples bilong papa bilong yu na lain bilong yu. Na bai mi stap wantaim yu.” Orait Jekop i salim tok i go long Resel wantaim Lea bai tupela i kam lukim em long ples ol lain sipsip bilong em i stap long en. Tupela i kamap na Jekop i tokim tupela olsem, “Mi lukim papa bilong yutupela i no mekim wankain pasin long mi olsem em i bin mekim bipo. Tasol God bilong papa bilong mi em i stap wantaim mi. Yutupela i save, mi bin wok strong tumas long papa bilong yutupela, tasol em i giamanim mi na planti taim em i senisim pe bilong mi. Tasol God i no larim em i mekim nogut long mi. Pastaim Laban i bin tok olsem, mi ken kisim ol meme i gat makmak olsem pe bilong mi. Na long dispela taim ol lain meme i karim ol pikinini i gat makmak tasol. Na bihain em i tok, mi ken kisim ol meme i gat longpela makmak olsem pe bilong mi. Orait ol lain meme i karim ol pikinini i gat longpela makmak tasol. Olsem na God i kisim ol lain meme na sipsip bilong papa bilong yutupela na i givim long mi. “Long taim ol meme man i save goapim ol meme meri, mi driman olsem. Mi lukim ol meme man i gat kain kain makmak long skin bilong ol, ol tasol i goapim ol meme meri. Na long driman ensel bilong God i singautim mi na i tok, ‘Jekop.’ Na mi tok, ‘Mi stap.’ Na em i tok, ‘Lukim. Ol meme man i gat kain kain makmak long skin, ol tasol i goapim ol meme meri. Mi yet mi mekim i kamap olsem, long wanem, mi lukim pinis olgeta samting Laban i mekim long yu. Mi tasol mi God i bin kamap long yu long ples Betel, em dispela ples yu bin sanapim wanpela ston bilong kirapim tingting, na yu kapsaitim wel antap long en. Na yu bin mekim wanpela promis long mi. Orait nau tasol yu mas kirap na redim ol samting bilong yu, na lusim dispela ples na go bek long as ples bilong yu.’” Resel na Lea i harim dispela tok na tupela i bekim tok olsem, “I no gat wanpela samting mitupela inap kisim long papa bilong mitupela. Papa i mekim mitupela i kamap pinis olsem ol meri bilong narapela lain. Em i kisim pinis pe bilong mitupela, tasol em i tromoi olgeta pinis. Olgeta samting God i rausim long papa bilong mitupela na em i givim long yu, em i bilong mitupela wantaim ol pikinini bilong mitupela. Olsem na yu mas mekim olsem God i tokim yu.” Orait Jekop i kirap na i putim ol meri pikinini bilong en antap long ol kamel, na em i salim ol lain sipsip na meme i go paslain long em wantaim ol arapela animal em i bin kisim long Mesopotemia. Na ol i lusim dispela hap na ol i wokabaut i go bek long papa bilong en, Aisak, long graun bilong Kenan. Long taim ol i laik i go, Laban i go pinis long katim gras bilong ol sipsip. Na Resel i stilim ol piksa bilong ol giaman god papa i bin putim i stap bilong lukautim haus bilong en. Jekop i no bin toksave long Laban, dispela man bilong lain Aram, long em i laik i go. Nogat. Em i hait na kisim olgeta samting bilong en na ranawe. Em i lusim ples bilong Laban na i brukim wara Yufretis, na em i go olsem long ples maunten bilong Gileat. Tupela de i go pinis na long de namba 3 ol man i tokim Laban olsem Jekop i ranawe pinis. Orait Laban i kisim ol wanblut bilong en na ol i bihainim Jekop inap long 7-pela de. Na ol i kamap long Jekop long ples maunten bilong Gileat. Na long nait Laban i driman, na God i kamap long em na i tok olsem, “Yu no ken mekim wanpela samting bilong pretim Jekop.” Jekop i bin wokim kem bilong en long dispela ples maunten, na Laban i lukim em. Orait Laban wantaim ol wanblut bilong en, ol tu i wokim kem long ples maunten bilong Gileat. Orait Laban i go long Jekop na i tokim em olsem, “Watpo yu trikim mi na yu kisim ol pikinini meri bilong mi i go olsem ol kalabus bilong pait? Watpo yu hait tasol na ranawe, na yu no toksave olsem yu laik lusim mi? Sapos yu bin tokim mi pastaim, orait mi inap tokim ol lain bilong mi long mekim musik na singsing long kundu na gita na salim yu i go wantaim amamas. Tasol yu no larim mi givim kis na tok gutbai long ol pikinini meri bilong mi na long ol tumbuna bilong mi. Yu mekim kranki pasin tru. Mi gat strong bilong mekim nogut long yupela, tasol long nait God bilong papa bilong yupela em i tokim mi olsem, ‘Yu no ken mekim wanpela samting bilong pretim Jekop.’ Mi save yu laikim tumas long go bek long ples bilong yu na yu lusim mi. Tasol bilong wanem yu stilim ol god bilong lukautim haus bilong mi?” Na Jekop i bekim tok olsem, “Mi bin hait na ranawe, long wanem, mi pret, nogut yu kisim bek ol pikinini meri bilong yu. Tasol sapos yu lukim olsem wanpela bilong mipela i bin kisim ol god bilong yu, orait yu ken kilim em i dai. Long ai bilong ol lain bilong yumi, yu kam na lukim olgeta samting, na sapos yu lukim wanpela samting em i bilong yu, orait yu ken kisim.” Tasol Jekop i no save olsem Resel i bin stilim ol giaman god bilong papa bilong en. Orait Laban i go insait long haus sel bilong Jekop na i lukluk long ol samting. Na bihain em i go insait long haus sel bilong Lea na i lukluk. Na em i go insait na lukluk long haus sel bilong tupela wokmeri tu, tasol em i no lukim ol god bilong en. Na em i lusim haus sel bilong ol na em i go insait long haus sel bilong Resel. Resel i bin kisim ol giaman god bilong papa bilong en na haitim insait long pilo em i save putim antap long kamel, bilong sindaun long en. Na em i sindaun antap long dispela pilo. Laban i lukluk long olgeta samting insait long haus sel, tasol em i no lukim ol giaman god bilong en. Na Resel i tokim papa bilong en olsem, “Plis, yu no ken kros long mi. Mi no inap sanap, long wanem, sik bilong mipela ol meri i kamap long mi.” Laban i wok long lukluk long ol samting, tasol em i no lukim ol giaman god bilong en. Orait Jekop i belhat tru na i krosim Laban olsem, “Mi mekim wanem rong o wanem pasin i no stret, na yu ranim mi? Yu lukluk pinis long olgeta samting bilong mi na yu lukim wanem samting bilong yu i stap? Sapos yu lukim wanpela samting bilong yu, orait yu putim long ples klia long ai bilong lain bilong yu na lain bilong mi wantaim, na bai ol i ken skelim tok bilong mitupela. Na bai yumi lukim tok bilong husat i stret. Mi bin stap wantaim yu inap 20 yia. Na oltaim olgeta lain sipsip na meme bilong yu ol i karim gut ol pikinini. Na mi no bin kaikai wanpela sipsip man bilong yu. Taim wel abus i kilim wanpela sipsip o meme, mi no save bringim long yu na soim yu. Nogat. Mi yet mi save bekim dispela sipsip o meme i lus. Oltaim yu save tok strong long mi mas bekim olgeta samting i lus, maski ol wel abus i karim i go long san o long nait. Planti taim san i kukim mi nogut tru. Na planti taim long nait kol i bagarapim mi, na mi no save slip gut. Mi stap wantaim yu inap 20 yia na mi wok long yu. Mi bin wok 14 yia olgeta bilong kisim tupela pikinini meri bilong yu, na 6-pela yia bilong kisim sampela lain sipsip na meme bilong yu. Tasol olgeta taim yu save senisim pe bilong mi. Na sapos God bilong tumbuna bilong mi Abraham, em God Aisak i save lotu long en, em i no i stap wantaim mi, ating bai yu salim mi i go bek nating. Tasol God i lukim bel hevi bilong mi na ol wok mi bin mekim, olsem na long nait em i bin givim strongpela tok long yu.” Orait Laban i bekim tok olsem, “Dispela tupela meri, tupela i pikinini bilong mi, na ol pikinini bilong tupela, ol tu i bilong mi tasol. Na ol lain sipsip na meme, ol i bilong mi tu. Dispela olgeta samting i stap hia, ol i bilong mi. Tasol bai mi mekim wanem samting bilong pasim tupela pikinini meri bilong mi wantaim ol pikinini bilong tupela? Orait mitupela i mas mekim kontrak. Na yumi mas mekim wanpela samting bilong helpim yumi long tingim dispela kontrak.” Orait Jekop i kisim wanpela longpela ston na sanapim olsem mak. Na em i tokim tu ol lain bilong em long kisim sampela ston na hipim ol gut. Na bihain ol lain bilong Jekop na Laban i kaikai klostu long dispela hip ston. Laban i kolim nem bilong dispela hip ston, Jegar Sahaduta, na Jekop i kolim long nem Galet. Laban i tok olsem, “Dispela hip ston bai i stap olsem mak bilong dispela kontrak bilong mitupela.” Olsem na ol i kolim dispela hip ston long nem Galet. Na tu ol i kolim long nem Mispa, long wanem, Laban i tok olsem, “Taim mitupela i no moa i stap wantaim, orait Bikpela i ken lukim gut pasin bilong mitupela. Na sapos yu mekim nogut long ol pikinini meri bilong mi, o sapos yu maritim ol arapela meri, orait yu mas tingim gut, maski i no gat wanpela man i save long pasin mitupela i mekim, God i lukim gut olgeta pasin bilong mitupela.” Na Laban i tokim Jekop moa olsem, “Yu lukim dispela longpela ston i sanap i stap, na lukim tu dispela hip ston mi hipim namel long mitupela. Dispela hip ston na dispela longpela ston, bai i stap olsem mak bilong kontrak mitupela i mekim. Bai mi no ken kalapim dispela mak na i go pait long yu, na yu no ken kalapim dispela mak na i kam pait long mi.” Na Laban i kolim nem bilong God bilong ol tumbuna bilong ol na i tok olsem, “God bilong Abraham na God bilong Nahor, em i ken skelim pasin bilong mitupela.” Orait Jekop i mekim promis long nem bilong God, em God papa bilong en Aisak i save lotu long en. Na em i mekim ofa long God antap long dispela maunten. Na em i singautim ol lain bilong en na ol i kam na kaikai mit bilong dispela ofa. Ol i kaikai pinis na ol i slip long maunten long nait. Long moningtaim tru, Laban i givim kis long ol pikinini meri bilong en na long ol tumbuna pikinini bilong en, na tok gutbai long ol. Na em i lusim ol na i go bek long ples bilong em. Orait Jekop wantaim ol lain bilong en i wokabaut i go, na ol ensel bilong God i kamap long em long rot. Em i lukim ol, na em i tok olsem, “Dispela ples em i kem bilong God.” Olsem na em i kolim nem bilong dispela ples Mahanaim. Na Jekop i salim sampela man i go pas long graun bilong Seir, narapela nem bilong en Idom, bilong bringim tok i go long Iso, brata bilong em. Na em i tokim ol long mekim dispela tok, “Bikman Iso, Jekop, wokboi bilong yu, i salim dispela tok long yu, ‘Mi bin i stap longpela taim wantaim Laban, na nau mi laik i kam bek. Mi gat ol lain bulmakau na donki na sipsip na meme na ol wokboi na wokmeri nating. Mi salim dispela tok long yu, bikman bilong mi, na mi laik bai yu ken belgut long mi.’” Bihain ol dispela man i kam bek na ol i tokim Jekop olsem, “Mipela i bringim tok i go long brata bilong yu, Iso, na nau em i kam bilong bungim yu long rot. Na 400 man i kam wantaim em.” Jekop i harim dispela tok na em i pret moa yet, na em i bel hevi na tingting planti. Orait em i tilim lain manmeri bilong em, wantaim ol lain sipsip na meme na bulmakau na kamel, long tupela lain, na ol i stap long tupela kem. Em i tingting olsem, “Sapos Iso i kam na kirapim pait long namba wan lain na bagarapim ol, orait ating namba 2 lain inap ranawe.” Na Jekop i prea olsem, “God bilong Abraham, tumbuna bilong mi, yu God bilong Aisak, papa bilong mi, harim beten bilong mi. Bikpela, yu bin tokim mi olsem, mi mas i go bek long as ples bilong mi, na bai yu mekim gut long mi. God, mi wokboi bilong yu. Mi no gutpela man, tasol yu bin marimari long mi na yu bin mekim gut tru long mi. Taim mi brukim wara Jordan na mi go bilong i stap wantaim Laban, mi no gat wanpela samting. Nogat. Mi holim tasol stik bilong wokabaut. Tasol nau mi kam bek wantaim dispela tupela lain. Mi prea long yu, bai yu ken sambai long mi, na bai brata bilong mi, Iso, i no ken i kam pait long mi. Mi pret, nogut em i kam pait long mipela na pinisim mipela olgeta, na ol meri na pikinini wantaim. Bipo yu bin tok olsem, bai yu was gut long mi na bai yu givim planti lain tumbuna pikinini long mi. Na bai ol i kamap bikpela lain tru olsem wesan bilong nambis, na i no gat man inap long kaunim.” Jekop i slip long nait na long de bihain em i makim sampela animal bilong givim olsem presen long Iso, brata bilong em. Em i makim inap olsem 200 meme meri na 20 meme man, na 200 sipsip meri na 20 sipsip man, na 30 kamel meri i gat pikinini, na 40 bulmakau meri na 10-pela bulmakau man, na 20 donki meri na 10-pela donki man. Em i makim wanpela wanpela wokboi bilong lukautim wan wan lain animal na em i tokim ol olsem, “Yupela go pas long mi. Na yupela i no ken larim ol wan wan lain animal i wokabaut klostu tumas long ol arapela lain.” Na Jekop i tokim namba wan wokboi olsem, “Ating brata bilong mi, Iso, bai i bungim yu long rot na askim yu olsem, ‘Yu wokboi bilong husat? Na yu go we? Na ol dispela lain animal i bilong husat?’ Orait yu mas bekim tok olsem, ‘Ol dispela lain animal i bilong wokboi bilong yu, Jekop. Jekop i salim i kam olsem presen long yu Iso, yu bikman bilong mi. Na Jekop yet i wokabaut i kam bihain.’” Na Jekop i givim wankain tok tasol long namba 2 wokboi na long namba 3 wokboi na long olgeta wokboi i lukautim ol lain animal. Em i tok olsem, “Taim yupela i bungim Iso, yupela i mas mekim dispela tok tasol long en. Na yupela i mas tok moa olsem, ‘Yes, wokboi bilong yu Jekop i bihainim mipela na i kam.’” Jekop i tingting olsem, “Long dispela pasin ating bai mi grisim brata bilong mi na bai em i lusim tingting long kros bilong en. Na taim em i bungim mi, em bai i belgut long mi.” Orait em i salim ol presen i go paslain long em, na em yet i stap long kem long dispela nait. Na long dispela nait yet Jekop i kirap na i kisim tupela meri bilong em na tupela wokmeri bilong em na 11-pela pikinini bilong em, na em i brukim wara Jabok. Em i bringim ol i go pinis long hapsait bilong wara, orait em i go bek na tokim ol wokman long karim ol samting bilong en i go. Na em wanpela tasol i stap. Orait long nait wanpela man i kamap na i pait long em i go inap long tulait. Tupela i pait yet, na dispela man i save olsem em i no inap win. Olsem na em i paitim Jekop long dispela hap bun bilong as i join wantaim bun bilong lek, na bun bilong lek i lus. Tupela i pait i stap na dispela man i tokim Jekop olsem, “Klostu tulait i laik kamap nau. Yu lusim mi na bai mi go.” Tasol Jekop i tokim em, “Yu givim blesing long mi pastaim, na bai mi larim yu i go.” Orait dispela man i askim Jekop olsem, “Wanem nem bilong yu?” Na Jekop i bekim tok olsem, “Nem bilong mi Jekop.” Orait dispela man i tok, “Nau bai nem bilong yu i no moa Jekop. Yu bin pait long God, na long man tu, na yu win pinis. Orait nupela nem bilong yu, em Israel.” Na Jekop i tok olsem, “Plis, yu tokim mi long nem bilong yu.” Tasol em i bekim tok olsem, “Bilong wanem yu askim mi long nem bilong mi?” Na em i givim blesing long Jekop. Na bihain Jekop i tok olsem, “Mi lukim pinis pes bilong God, na mi no i dai.” Olsem na em i kolim nem bilong dispela ples Peniel. San i kamap pinis na Jekop i lusim Peniel. Tasol em i no wokabaut stret, long wanem, bun bilong lek bilong en i lus yet. Olsem na i kam inap nau ol Israel i no save kaikai mit bilong abus i stap long dispela bun, long wanem, bipo dispela man i paitim Jekop long dispela bun. Jekop i lukim Iso i kam wantaim ol 400 man bilong en. Na em i tokim olgeta pikinini bilong en long i go sanap wantaim mama bilong ol. Na em i tokim tupela wokmeri wantaim ol pikinini bilong tupela long wokabaut i go paslain. Na Lea wantaim ol pikinini bilong en i mas wokabaut bihainim tupela. Na em i tokim Resel wantaim Josep long wokabaut bihain tru. Orait Jekop yet i go pas long ol lain bilong em. Na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun. Na em i mekim olsem 7-pela taim inap em i kamap klostu long brata bilong em. Tasol Iso i ran i kam na i holimpas brata bilong em na i givim kis long en. Na tupela wantaim i krai. Orait Iso i lukluk i go na em i lukim ol meri na ol pikinini, na em i askim Jekop, “Em wanem ol lain i stap wantaim yu?” Na Jekop i bekim tok olsem, “God i bin mekim gutpela pasin long mi, wokboi bilong yu, na em i givim ol dispela pikinini long mi.” Orait tupela wokmeri i kam wantaim ol pikinini bilong tupela na ol i brukim skru na putim pes bilong ol i go daun long graun long ai bilong Iso. Na Lea tu i kam wantaim ol pikinini bilong em na ol i putim pes i go daun long graun. Na las tru Josep wantaim Resel tupela i kam na brukim skru na putim pes i go daun long graun. Na Iso i tok olsem, “Mi bungim pinis ol dispela lain i bin kam wantaim ol sipsip samting. Bilong wanem yu bin salim ol i kam long mi?” Na Jekop i bekim tok olsem, “O bikman, em bilong mekim yu i belgut long mi.” Na Iso i tok olsem, “Brata bilong mi, mi gat planti samting pinis. Mobeta yu holim ol samting bilong yu.” Tasol Jekop i tok, “Plis, sapos yu belgut long mi, orait yu mas kisim ol dispela samting mi givim long yu. Mi lukim pes bilong yu na i olsem mi lukim pes bilong God, long wanem, yu belgut long mi. Nau mi laik bai yu kisim dispela ol presen mi givim long yu. God i bin mekim gutpela pasin tru long mi na em i givim mi planti samting na mi inap tru.” Em i strong tumas long Iso i mas kisim dispela ol presen, olsem na Iso i kisim. Na bihain Iso i tok olsem, “Orait nau yumi kirap i go. Mi bai go wantaim yupela.” Tasol Jekop i tokim em, “Bikman, yu save ol pikinini i no strong tumas. Na mi tingting planti long ol sipsip na ol lain animal wantaim ol yangpela pikinini bilong ol i wok long dring susu yet. Sapos mipela i mekim ol i ran strong long wanpela de, olgeta animal bai i dai. Bikman, yu go pas long mi, na bai mi wokabaut isi i kam bihain wantaim ol lain animal na ol pikinini bilong mi. Na bai mi bungim yu long graun Idom.” Na Iso i tok olsem, “Bai mi makim sampela bilong ol wokman bilong mi long i stap wantaim yu, na bringim yupela i kam.” Tasol Jekop i bekim tok olsem, “Bikman, yu gutpela tru long mi. Tasol maski, ol wokboi bilong mi ol inap bringim mipela i go.” Orait long dispela de yet Iso i wokabaut i go bek long Idom. Na Jekop i wokabaut i go long ples Sukot. Na em i wokim haus bilong em yet na ol liklik haus bilong ol bulmakau. Olsem na ol i kolim nem bilong dispela ples Sukot. Taim Jekop i lusim Mesopotemia, na em i kam bek pinis long graun Kenan, orait em i go long taun Sekem, na em i wokim kem bilong em klostu long taun. Na em i baim dispela hap graun long lain bilong Hamor, papa bilong Sekem. Pe bilong dispela hap graun em inap olsem 100 mani silva. Na Jekop i sanapim wanpela alta long dispela hap, na em i kolim nem bilong dispela alta olsem, “El, God bilong Israel.” Daina em i pikinini meri bilong Jekop wantaim Lea, na em i go lukim ol meri bilong taun Sekem. Hamor, wanpela man bilong lain Hivi, em i stap hetman bilong dispela hap bilong graun Kenan. Pikinini man bilong en, Sekem, i lukim Daina, na em i pulim em na mekim pasin nogut long em. Tasol Sekem i laikim tumas Daina, olsem na em i mekim ol switpela tok long Daina, bai Daina i ken laikim em. Na bihain Sekem i tokim papa bilong en olsem, “Papa, mi laik yu kisim dispela meri na bai mi maritim em.” Jekop i harim tok long Sekem i bin mekim pasin nogut long Daina, pikinini meri bilong em. Tasol ol pikinini man bilong en i go pinis bilong lukautim ol sipsip samting. Olsem na Jekop i no mekim wanpela tok. Em i wet long ol pikinini man i kam bek pastaim. Na Hamor, papa bilong Sekem, em i kam bilong toktok wantaim Jekop. Ol i toktok yet na ol pikinini man bilong Jekop i kam bek. Ol i harim pinis olsem Sekem i bin mekim pasin nogut long susa bilong ol, na ol i belhat na ol i kros nogut tru. Dispela samting Sekem i bin mekim long pikinini bilong Jekop em i wanpela pasin nogut tru long ai bilong ol Israel. Long tingting bilong ol Israel, i tambu tru long mekim dispela kain pasin. Orait Hamor i tokim ol olsem, “Sekem, pikinini man bilong mi, em i laikim tumas pikinini meri bilong yupela. Olsem na mi askim yupela, inap tupela i ken marit, o nogat? Mi laik bai yumi ken sindaun gut wantaim na mipela i ken maritim ol pikinini meri bilong yupela, na yupela i ken maritim ol pikinini meri bilong mipela. Na bai yupela i ken i stap wantaim mipela long dispela kantri. Bai yupela i ken i stap long wanem hap graun yupela i laikim. Na bai yupela i ken mekim wok bisnis na bosim ol samting bilong yupela yet.” Sekem i bin kam wantaim papa bilong en, na em i tokim papa bilong Daina na ol brata bilong em olsem, “Sapos yupela i tok orait long askim bilong mi, orait bai mi givim yupela wanem samting yupela i laikim. Yupela i ken makim pe bilong dispela meri, na tokim mi long wanem ol gutpela samting mi mas givim yupela. Maski hamas pe yupela i makim, em bai mi givim yupela. Tasol mi laik yupela i givim dispela meri long mi na bai mi maritim.” Ol pikinini man bilong Jekop i tingting long Sekem i bin mekim pasin nogut long susa bilong ol, Daina. Olsem na ol i ting long giamanim Sekem wantaim papa bilong en, Hamor, na ol i tok olsem, “Mipela i no inap larim susa bilong mipela i maritim wanpela man ol i no bin katim skin bilong en. Sapos mipela i mekim olsem, bai mipela i sem nogut tru. Olsem na yupela i mas mekim dispela wanpela samting pastaim. Yupela i mas katim skin bilong kok bilong olgeta man bilong yupela, bai ol i kamap olsem mipela. Na bihain bai mipela i ken orait long askim bilong yupela. Na sapos yupela i mekim olsem, bai mipela i ken larim yupela i maritim ol pikinini meri bilong mipela na mipela tu i ken maritim ol pikinini meri bilong yupela. Na bai mipela i stap wantaim yupela na yumi kamap wanpela lain manmeri. Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong mipela long katim skin, orait mipela bai i kisim susa bilong mipela na lusim dispela ples.” Orait Hamor wantaim pikinini bilong em, Sekem, i laikim dispela tok. Na Sekem i bihainim kwik dispela tok bilong ol, long wanem, em i laikim tumas pikinini meri bilong Jekop. Ol lain bilong papa bilong Sekem i save givim biknem tru long Sekem. Em i nambawan tru long ai bilong ol. Orait Hamor wantaim pikinini bilong en, Sekem, tupela i go long ples kibung klostu long dua bilong taun na tupela i toktok wantaim ol arapela man bilong taun. Tupela i tok olsem, “Ol dispela lain man ol i gutpela lain, na ol i laik sindaun gut wantaim yumi. Yumi gat bikpela graun. Yumi larim ol i stap long graun bilong yumi, na ol i ken wokabaut long laik bilong ol. Na yumi ken maritim ol pikinini meri bilong ol, na ol i ken maritim ol pikinini meri bilong yumi. Tasol ol i strong long wanpela samting. Yumi mas katim skin bilong kok bilong ol man bilong yumi na kamap wankain olsem ol. Sapos yumi mekim olsem, orait ol bai i orait long i stap wantaim yumi na kamap wanpela lain wantaim yumi. Na ol sipsip na ol bulmakau na ol arapela samting bilong ol, bai ol i bilong yumi tu. Tasol yumi mas mekim dispela wanpela samting ol i askim, na bai ol i orait long i stap wantaim yumi.” Olgeta man bilong taun i tok orait long toktok bilong Hamor na Sekem, na ol i katim skin bilong ol. Tupela de i go pinis na skin bilong ol man ol i bin katim i pen yet. Na long de namba 3, Simeon na Livai, tupela brata tru bilong Daina, i kisim bainat na tupela i wokabaut i go insait long taun. Na i no gat man i pasim tupela. Na tupela i kilim i dai olgeta man bilong dispela taun. Tupela i kilim i dai Hamor wantaim pikinini bilong en, Sekem, na tupela i kisim Daina long haus bilong Sekem na ol i go. Taim Simeon na Livai i kilim pinis ol man bilong Sekem, orait ol arapela pikinini bilong Jekop i go insait long taun na stilim olgeta gutpela samting bilong taun na karim i go, bilong bekim dispela pasin nogut ol i bin mekim long Daina. Na tu ol i kisim ol lain sipsip na bulmakau na ol donki. Ol i kisim olgeta samting i stap long taun na ausait long taun. Ol i kisim olgeta samting i dia tumas na ol i kisim olgeta meri na ol pikinini, na ol i mumutim olgeta samting i stap insait long ol haus. Na ol i karim olgeta i go. Bihain Jekop i tokim Simeon na Livai olsem, “Yupela i givim bikpela hevi long mi. Olgeta manmeri long dispela hap, em ol Kenan na ol Peres, ol bai i lukim mi olsem man nogut tru. Mi no gat planti man, na sapos ol dispela lain i bung na ol i laik pait long mi, bai ol i pinisim mi wantaim olgeta famili bilong mi.” Tasol tupela i tok olsem, “Olsem wanem? Ating mipela bai i larim ol i mekim susa bilong mipela i kamap olsem wanpela pamukmeri, a?” God i tokim Jekop olsem, “Yu kirap na yu go long Betel na yu stap long dispela hap. Na yu wokim wanpela alta long mi. Mi God, mi bin kamap long yu long taim yu ranawe long brata bilong yu, Iso.” Orait Jekop i tokim ol famili bilong en na olgeta manmeri i stap wantaim em olsem, “Yupela rausim olgeta giaman god bilong yupela. Na yupela i mas bihainim ol pasin bilong kamap klin, na putim ol klinpela klos. Bai yumi lusim dispela ples na i go long Betel. Na bai mi wokim wanpela alta long God. Em God i bin helpim mi long taim bilong hevi, na em i bin i stap wantaim mi long olgeta hap mi bin i go long en.” Orait ol i givim olgeta giaman god bilong ol long Jekop. Na ol i givim em tu ol ring ol i save putim long yau bilong ol yet. Na Jekop i planim ol dispela samting aninit long bikpela diwai tambu i stap klostu long taun Sekem. Orait Jekop wantaim ol lain bilong en i wokabaut i go. Na God i mekim bikpela pret i kamap long ol manmeri i stap long ol taun klostu long Sekem, na ol i no ranim ol lain bilong Jekop. Na Jekop wantaim ol lain bilong en i go kamap long taun Lus long graun Kenan. Lus em olpela nem bilong taun Betel. Na Jekop i wokim wanpela alta na i kolim nem bilong dispela ples alta i stap long en olsem, “God bilong Betel,” long wanem, God i bin kamap long em long dispela ples taim Jekop i ranawe long brata bilong en. Na Debora, wokmeri bilong Rebeka, em i dai long taim ol i stap long dispela hap, na ol i planim em aninit long wanpela bikpela diwai i stap long hap saut bilong taun Betel. Olsem na ol i kolim nem bilong dispela diwai olsem, “Diwai bilong krai.” Taim Jekop i lusim Mesopotemia na i kam bek long graun Kenan, God i bin kamap long em gen, na i tok long em bai i mekim gut long Jekop. God i bin tok olsem, “Nau nem bilong yu Jekop. Tasol ol i no ken kolim yu Jekop moa. Nogat. Ol i mas kolim yu long nem Israel.” Olsem na God i kolim nem bilong en Israel. Na God i bin tokim em olsem, “Mi God I Gat Olgeta Strong. Yu mas kamapim planti pikinini. Bai yu kamap tumbuna bilong planti lain manmeri, na bilong ol king tu. Dispela graun bipo mi givim long Abraham na long Aisak, nau mi givim long yu. Na bai mi givim long ol lain tumbuna pikinini bilong yu tu.” God i toktok pinis na em i lusim dispela ples em i bin toktok wantaim Jekop long en, na em i go antap. Orait Jekop i sanapim wanpela longpela ston bilong makim dispela ples God i bin toktok wantaim em. Na em i kapsaitim wain na wel bilong oliv antap long dispela ston olsem ofa long God. Na dispela ples God i bin toktok wantaim em, em Jekop i kolim long nem Betel. Jekop wantaim ol lain bilong en i lusim Betel na ol i laik i go long taun Efrata. Ol i wokabaut i go yet na taim i kamap bilong Resel i karim pikinini. Na em i pilim bikpela pen moa. Taim em i pilim bikpela pen tru, meri bilong helpim em i tokim em olsem, “Yu no ken pret. Dispela em i narapela pikinini man.” Na klostu Resel i laik i dai, na em i pulim win na kolim nem bilong pikinini Benoni. Tasol bihain, papa i kolim em Benjamin. Resel i dai pinis, na ol i planim em long arere bilong rot i go long Efrata, em olpela nem bilong taun Betlehem. Na Jekop i sanapim wanpela ston bilong makim matmat bilong Resel. Na dispela ston i stap yet. Na Israel i wokabaut i go lusim taua bilong Eder na i go liklik moa na em i wokim kem bilong en. Israel i stap yet long dispela hap, na Ruben i slip wantaim Bilha, wanpela bilong ol namba 2 lain meri bilong papa bilong en. Na Israel i harim tok long dispela samting Ruben i bin mekim. Jekop i gat 12-pela pikinini man. Nem bilong ol pikinini bilong Lea i olsem, Ruben, em i namba wan pikinini bilong Jekop, na Simeon na Livai na Juda na Isakar na Sebulun. Resel i gat tupela pikinini, Josep na Benjamin. Bilha, wokmeri bilong Resel, i gat tupela pikinini, Dan na Naptali. Silpa, wokmeri bilong Lea, i gat tupela pikinini, Gat na Aser. Jekop i stap long Mesopotemia na em i kamapim ol dispela pikinini. Jekop i kamap long papa bilong en Aisak long ples Mamre, klostu long taun Kiriat Arba, em olpela nem bilong taun Hebron. Em ples Abraham na Aisak i bin i stap long en bipo. Aisak i gat 180 krismas na em i kamap lapun tru na em i dai. Na tupela pikinini bilong em, Iso na Jekop, tupela i planim em. Nem bilong ol lain pikinini bilong Iso, narapela nem bilong en Idom, i olsem. Iso i maritim ol meri Kenan. Em i maritim Ada, pikinini meri bilong Elon, wanpela man bilong lain Hit. Na em i maritim Oholibama, pikinini meri bilong Ana. Ana em i pikinini meri bilong Sibeon, wanpela man bilong lain Hivi. Na em i maritim tu Basemat, pikinini meri bilong Ismael. Basemat em i susa bilong Nebaiot. Ada i karim Elifas, na Basemat i karim Ruel. Na Oholibama i karim Jeus na Jalam na Kora. Iso i kamapim ol dispela pikinini long taim em i stap long graun Kenan. Bihain Iso i kirap lusim Jekop, brata bilong en, na em i go i stap long narapela hap. Em i kisim olgeta meri na pikinini bilong en na ol manmeri i stap wantaim famili bilong en, na olgeta lain animal na olgeta samting em i kisim pinis long hap bilong graun Kenan, na ol i go. Iso i lusim Jekop, long wanem, ol lain animal bilong tupela i pulap long dispela graun tupela i stap long en, na tupela i no inap i stap wantaim moa. Iso i go i stap long ples maunten bilong Seir. Idom em i narapela nem bilong Iso. Iso em i papa bilong ol lain bilong Idom i stap long ples maunten bilong Seir. Nem bilong ol lain pikinini bilong Iso i olsem. Ol pikinini man bilong Iso yet i olsem, Elifas, pikinini bilong Ada, na Ruel, pikinini bilong Basemat. Ol pikinini man bilong Elifas i olsem, Teman na Omar na Sefo na Gatam na Kenas. Timna em i wanpela bilong ol namba 2 lain meri bilong Elifas, pikinini bilong Iso, na Timna i karim Amalek. Ol dispela i lain pikinini man bilong Ada, meri bilong Iso. Ol pikinini man bilong Ruel i olsem, Nahat na Sera na Sama na Misa. Ol dispela i lain pikinini man bilong Basemat, meri bilong Iso. Oholibama, meri bilong Iso, i karim Jeus na Jalam na Kora. Ol dispela i lain pikinini man bilong Oholibama, pikinini meri bilong Ana. Na Ana em i pikinini meri bilong Sibeon. Nem bilong ol lain pikinini bilong Iso ol i bin kamap hetman bilong ol lain bilong ol i olsem. Long lain bilong Elifas, em namba wan pikinini bilong Iso, Teman na Omar na Sefo na Kenas na Kora na Gatam na Amalek ol i bin kamap hetman na bosim ol lain bilong ol long kantri Idom. Ol i lain tumbuna pikinini bilong Ada, meri bilong Iso. *** Long lain bilong Ruel, Nahat na Sera na Sama na Misa ol i bin kamap hetman na bosim ol lain bilong ol long kantri Idom. Ol i lain tumbuna pikinini bilong Basemat, meri bilong Iso. Long lain bilong Oholibama, em meri bilong Iso, Jeus na Jalam na Kora ol i bin kamap hetman. Oholibama, pikinini bilong Ana, em i karim ol dispela hetman. Ol dispela man, em ol lain pikinini bilong Iso, narapela nem bilong en Idom. Ol i bin kamap hetman bilong ol lain bilong ol. Nem bilong ol pikinini man bilong Seir i olsem. Seir em i wanpela man bilong lain Hor, na em i stap long kantri Idom. Ol pikinini man bilong Seir i olsem, Lotan na Sobal na Sibeon na Ana na Dison na Eser na Disan. Ol dispela man ol i pikinini bilong Seir na ol i stap hetman bilong ol lain Hor long kantri Idom. Nem bilong ol pikinini man bilong Lotan i olsem, Hori na Heman. Susa bilong Lotan em Timna. Nem bilong ol pikinini man bilong Sobal i olsem, Alvan na Manahat na Ebal na Sefo na Onam. Nem bilong ol pikinini man bilong Sibeon i olsem, Aia na Ana. Em dispela Ana tasol i bin lukautim ol donki bilong papa bilong en, Sibeon, long ples i no gat man na em i bin lukim ol hul wara i gat hatpela wara i kamap long ol. Nem bilong ol pikinini bilong Ana i olsem, Dison na Oholibama. Oholibama em i pikinini meri bilong Ana. Nem bilong ol pikinini man bilong Dison i olsem, Hemdan na Esban na Itran na Keran. Nem bilong ol pikinini man bilong Eser i olsem, Bilhan na Savan na Akan. Nem bilong ol pikinini man bilong Disan i olsem, Us na Aran. Nem bilong ol man i bin kamap hetman bilong ol lain bilong Hor long kantri Idom i olsem, Lotan na Sobal na Sibeon na Ana na Dison na Eser na Disan. *** Taim ol Israel i no gat king yet, ol dispela man i bin i stap king bilong kantri Idom. Namba wan king i bosim Idom em Bela, pikinini bilong Beor. Em i stap king long taun Dinhaba. Na taim Bela i dai, Jobap, pikinini bilong Sera bilong taun Bosra, i kamap king. Na taim Jobap i dai, Husam bilong graun Teman i kamap king. Na taim Husam i dai, Hadat, pikinini bilong Bedat, i kamap king. Hadat i bin i go long kantri Moap na pait long ol Midian na winim ol. Hadat i stap king long taun Avit. Taim Hadat i dai, Samla bilong taun Masreka i kamap king. Taim Samla i dai, Saul bilong taun Rehobot klostu long wara Yufretis i kamap king. Na taim Saul i dai, Balhanan, pikinini bilong Akbor, i kamap king. Na taim Balhanan i dai, Hadar i kamap king. Na em i stap king long taun Pau. Meri bilong en, em Mehetabel, pikinini bilong Matret na tumbuna pikinini bilong Mesahap. Nem bilong ol hetman bilong lain bilong Iso i olsem, Timna na Alva na Jetet na Oholibama na Ela na Pinon na Kenas na Teman na Mipsar na Makdiel na Iram. Ol dispela man i hetman bilong lain bilong Idom. Idom em i narapela nem bilong Iso na Iso em i tumbuna bilong ol lain Idom. Olgeta wan wan hetman i gat ples bilong ol, na ol i stap hetman bilong lain bilong ol. *** *** *** Jekop i stap long graun Kenan, em ples papa bilong en Aisak i bin i stap long en bipo. Stori bilong Jekop na ol pikinini bilong en i olsem. Josep em i yangpela man, na em i gat 17 krismas. Em i save lukautim ol sipsip na meme wantaim ol brata bilong en, em ol pikinini bilong Bilha na Silpa, tupela meri bilong papa bilong em. Na Josep i save tokim papa long ol pasin nogut ol brata i save mekim. Jekop, narapela nem bilong en Israel, i save laikim Josep moa yet long ol arapela pikinini bilong em, long wanem, mama i karim Josep taim Israel i lapun pinis. Na Jekop i wokim wanpela naispela longpela saket i gat longpela han na em i givim long Josep. Ol brata i lukim papa i laikim tru Josep na em i no laikim ol tumas. Olsem na ol i bel nogut tru long Josep, na ol i no save mekim gutpela toktok long em. Long wanpela taim Josep i driman, na em i stori long ol brata. Na ol i harim na bel bilong ol i nogut moa yet. Josep i tok olsem, “Yupela harim driman bilong mi. Yumi olgeta i stap long gaden na i wok long pasim ol mekpas wit. Na mekpas wit bilong mi i kirap na i sanap stret. Na ol mekpas wit bilong yupela i sanap raunim mekpas wit bilong mi na ol i daunim het bilong ol long mekpas wit bilong mi.” Ol brata i harim na ol i tokim Josep olsem, “Yu ting bai yu kamap king bilong mipela na bosim mipela, a?” Olsem na taim Josep i save stori long ol driman bilong en, ol brata i save bel nogut tru long en. Na bihain Josep i driman gen na em i stori long ol brata. Em i tok olsem, “Mi lukim narapela driman gen. Mi lukim san na mun na 11-pela sta i daunim het bilong ol long pes bilong mi.” Em i stori long dispela driman long papa wantaim ol brata bilong en. Na papa i krosim em na i tok olsem, “Dispela i wanem kain driman? Yu ting mi wantaim mama bilong yu na ol brata bilong yu, mipela bai i kam brukim skru na daunim het long pes bilong yu, a?” Na ol brata bilong Josep i bel kaskas long em, tasol papa i tingting planti long ol driman bilong Josep. Wanpela taim ol brata bilong Josep i go long Sekem bilong lukautim ol sipsip bilong papa bilong ol. Na Israel i tokim Josep olsem, “Ol brata bilong yu i lukautim sipsip i stap long hap bilong taun Sekem. Mi laik yu go lukim ol.” Na Josep i bekim tok olsem, “Yes, papa. Mi ken i go.” Na papa i tok olsem, “Yu go lukim ol brata, ol i stap gut, o nogat? Na yu lukim ol sipsip tu, ol i orait, o nogat? Yu lukim pinis, orait yu kam bek na toksave long mi.” Long dispela taim ol lain bilong Israel i stap long ples daun bilong Hebron. Josep i kamap pinis long graun bilong Sekem, na em i raun raun long dispela hap. Na wanpela man i lukim em na i askim em olsem, “Yu painim wanem samting?” Na Josep i tok olsem, “Mi wok long painim ol brata bilong mi. Yu inap tokim mi long wanem hap ol i stap na lukautim ol sipsip bilong ol?” Dispela man i tokim em, “Ol i lusim dispela ples pinis. Mi harim ol i tok bai ol i go long taun Dotan.” Olsem na Josep i bihainim ol brata i go na i lukim ol long Dotan. Em i stap longwe yet na ol brata i lukim em, na ol i pasim tok bilong kilim em i dai. Ol i toktok namel long ol yet olsem, “Lukim, man bilong driman i kam. Kaman, yumi kilim em i dai na tromoi bodi bilong en long wanpela bilong ol dispela hul. Bihain bai yumi tok, ‘Wanpela wel animal i kilim em.’ Na bai yumi lukim wanem samting i kamap long ol driman bilong en.” Ruben i harim ol i mekim dispela toktok na em i laik helpim Josep. Olsem na em i tok, “Yumi no ken kilim em i dai. Nogat. Yumi yet i no ken pinisim laip bilong en. Tromoi em i go daun long dispela hul hia long ples i no gat man, tasol yumi no ken bagarapim em.” Ruben i gat tingting bilong kisim bek Josep na bringim em i go bek long papa, olsem na em i mekim dispela tok. Orait na taim Josep i kamap long ol brata, ol i holimpasim em na ol i rausim longpela saket bilong en, em dispela naispela saket papa i bin givim em. Na ol i kisim em i go na tromoim em i go daun long wanpela hul wara i drai pinis. Na bihain ol i sindaun na kaikai. Ol i kaikai yet i stap na ol i lukim ol lain Ismael i kam wantaim ol kamel bilong ol. Ol dispela man i kam long hap bilong Gileat na ol i laik i go long kantri Isip bilong salim ol gutpela samting i dia tumas, olsem ol kain kain marasin na sanda ol i wokim long blut bilong diwai. Na Juda i tokim ol brata bilong em olsem, “Sapos yumi kilim brata bilong yumi na haitim samting yumi mekim, dispela pasin bai i helpim yumi olsem wanem? Mobeta yumi salim em long ol dispela lain Ismael na bai ol i baim em olsem wokboi nating. Yumi yet i no ken bagarapim em, long wanem, em i brata tru na wanblut bilong yumi.” Na ol brata i orait long dispela tok. Taim ol brata i toktok i stap, sampela bisnisman bilong Midian i kam lukim Josep i stap long hul. Na ol i pulim em i kam antap, na salim em long ol Ismael olsem wokboi nating. Ol Ismael i givim 20 mani silva long ol Midian, na ol i kisim Josep i go long Isip. Bihain Ruben i go bek na i lukluk long hul, na em i kirap nogut long lukim Josep i no i stap. Orait Ruben i sori na brukim klos bilong en, na em i go bek long ol brata na i tokim ol olsem, “Josep i no i stap long hul. Bai mi mekim wanem nau?” Orait ol brata i kilim wanpela meme, na ol i putim saket bilong Josep long blut bilong en. Na ol i kisim saket i go long papa, na ol i tok, “Mipela i lukim dispela saket i stap long wanpela hap. Yu lukim. Nogut em saket bilong pikinini bilong yu.” Papa i luksave long saket na i tok olsem, “Yes, em saket bilong Josep, pikinini bilong mi. Wanpela laion samting i kilim em pinis, na kaikaim em olgeta.” Na Jekop i sori tumas long pikinini bilong en, na em i brukim klos bilong en, na i pasim klos bilong sori. Na long planti de tru em i krai i stap long pikinini bilong en. Olgeta pikinini man na pikinini meri bilong en, ol i kam na mekim ol toktok bilong mekim bel bilong en i kamap gutpela gen. Tasol em i no laik tru na i tok olsem, “Mi mas krai long em inap mi go i stap wantaim em long ples bilong ol man i dai pinis.” Olsem na Jekop i krai tasol i stap. Ol dispela Midian i bin kisim Josep i go long Isip, ol i salim em olsem wokboi nating long Potifar, wanpela ofisa bilong king bilong Isip. Potifar em i kepten bilong ol soldia i save was long bikpela haus bilong king bilong Isip. Long dispela taim Juda i lusim ol brata bilong en na i go i stap wantaim Hira, wanpela man bilong taun Adulam. Na Juda i lukim wanpela meri em i pikinini bilong wanpela man bilong graun Kenan nem bilong en Sua. Em i maritim dispela meri na i stap wantaim em. Na meri i gat bel na i karim wanpela pikinini man. Na Juda i kolim em Er. Bihain meri i gat bel gen na i karim narapela pikinini man, na i kolim em Onan. Orait meri i karim gen narapela pikinini man na i kolim em Sela. Juda i stap long ples Kesip na meri i karim Sela. Taim ol pikinini i kamap bikpela pinis, Juda i kisim wanpela meri bilong Er, namba wan pikinini bilong en. Nem bilong dispela meri, em Tamar. Tasol pasin bilong Er i nogut tru long ai bilong Bikpela, olsem na Bikpela i kilim em i dai. Orait Juda i tokim Onan olsem, “Yu slip wantaim meri bilong brata bilong yu. Brata bilong yu i dai pinis, na em i no gat pikinini. Lo bilong yumi i olsem, yu mas kisim meri bilong brata bilong yu na kamapim pikinini long nem bilong em. Olsem bai brata bilong yu i gat ol lain pikinini bilong en.” Tasol Onan i les long kamapim ol pikinini i no bilong em yet. Olsem na taim em i slip wantaim dispela meri, em i save larim wara bilong en i kapsait nating long graun, bai em i no ken kamapim ol pikinini bilong brata bilong en. Dispela pasin Onan i mekim i nogut tru long ai bilong Bikpela, olsem na Bikpela i kilim em tu i dai. Bihain Juda i tokim tambu bilong en Tamar olsem, “Man bilong yu i dai pinis. Olsem na yu go bek long haus bilong papa bilong yu na yu stap pastaim inap pikinini bilong mi, Sela, i kamap bikpela.” Juda i mekim dispela tok, long wanem, em i gat tingting olsem, nogut Sela tu i dai olsem tupela brata bilong em. Orait Tamar i go bek long haus bilong papa bilong en na i stap. Longpela taim i go pinis, orait meri bilong Juda, em pikinini bilong Sua, em tu i dai. Juda i pinisim taim bilong sori na em i go long ples Timna bilong lukim ol man i katim gras bilong ol sipsip bilong en. Pren bilong en, Hira bilong taun Adulam, i go wantaim em. Na wanpela man i tokim Tamar olsem, “Tambu papa bilong yu i go long Timna bilong katim gras bilong ol sipsip.” Tamar i save olsem, Sela i bikpela pinis, tasol ol i no stretim marit bilong tupela. Olsem na em i senisim dispela klos em i bin putim bilong sori long man bilong en i dai pinis. Na em i karamapim pes bilong en long wanpela liklik laplap, na i go sindaun long maus bilong rot i go long Enaim, em wanpela ples i stap long rot i go long Timna. Juda i wokabaut i kam na em i lukim dispela meri na em i ting em i wanpela pamukmeri, long wanem, dispela meri i karamapim pes bilong en long liklik laplap. Orait Juda i go long dispela meri i stap arere long rot na i tokim em olsem, “Kaman, mi laik slip wantaim yu.” Tasol Juda i no save olsem dispela meri em i tambu bilong en. Na meri i tok olsem, “Bai yu givim mi wanem samting pastaim?” Na Juda i tok, “Mi gat ol meme i stap. Bai mi salim wanpela yangpela meme i kam long yu.” Na meri i tok, “Em i orait, tasol yu mas givim mi wanpela samting olsem mak bilong dispela promis, na bai mi givim bek long yu taim yu givim meme long mi.” Orait Juda i tok olsem, “Bai mi givim yu wanem samting olsem mak bilong promis?” Na meri i tok, “Givim mi dispela samting bilong putim mak bilong yu wantaim dispela rop bilong en yu pasim long nek bilong yu. Na givim mi tu dispela stik bilong wokabaut yu holim nau.” Orait Juda i givim ol dispela samting long meri, na em i slip wantaim em. Na bihain meri i gat bel. Tupela i slip pinis, orait Tamar i kirap na i go. Na em i rausim dispela liklik laplap i karamapim pes bilong en na i putim gen klos bilong sori long man bilong en i dai pinis. Bihain Juda i givim wanpela yangpela meme long Hira na salim em i go bilong kisim bek ol samting em i bin givim long meri. Tasol em i no lukim dispela meri. Olsem na em i askim ol man bilong dispela hap, “We stap dispela pamukmeri i save sindaun long rot bilong Enaim?” Na ol i tok olsem, “I no gat wanpela pamukmeri i save stap long dispela hap.” Orait Hira i go bek long Juda na i tok, “Mi no lukim dispela meri. Na ol man bilong ples i tok, i no gat wanpela pamukmeri i save stap long dispela hap.” Orait Juda i tok olsem, “Maski. Larim em i holim ol dispela samting. Yu no ken painim dispela meri moa. Nogut ol manmeri i lap long mitupela. Mi bihainim promis bilong mi, na mi salim dispela yangpela meme i go long em, tasol yu no lukim em.” Samting olsem tripela mun i go pinis, na ol i kam tokim Juda olsem, “Tambu bilong yu Tamar i mekim pasin pamuk na nau em i gat bel.” Na Juda i tok strong olsem, “Kisim em i go na kukim em long paia bai em i dai.” Tasol taim ol i kisim em i go, Tamar i kisim ol samting Juda i bin givim em, na salim ol i go long em wantaim dispela tok, “Mi gat bel long man i papa bilong ol dispela samting. Lukim gut ol dispela samting hia, samting bilong putim mak wantaim rop bilong en, na stik bilong wokabaut. Yu ting ol dispela samting i bilong husat?” Juda i luksave long ol dispela samting na em i tok olsem, “Mi tasol mi bin mekim rong, na dispela meri nogat. Em i mas maritim Sela, pikinini bilong mi. Tasol mi no bin stretim marit bilong tupela.” Na Juda i no slip moa wantaim em. Taim Tamar i laik karim pikinini, ol i painimaut olsem em i gat tupela pikinini long bel bilong en. Long taim bilong karim, han bilong wanpela pikinini i kamap pastaim. Na meri i helpim Tamar long karim pikinini em i holim dispela han na i pasim wanpela retpela tret long en. Na em i tok olsem, “Dispela pikinini i kamap pastaim.” Tasol pikinini i pulim han bilong en i go bek na brata bilong en i kamap pastaim. Orait dispela meri i tok, “Olsem wanem? Yu brukim lain na yu kamap pastaim, a?” Olsem na ol i kolim em long nem Peres. Bihain brata bilong en i gat retpela tret long han, em tu i kamap. Na ol i kolim em long nem Sera. Ol Ismael i bringim Josep i go long Isip na Potifar i baim em olsem wokboi nating. Potifar em i man bilong Isip na em i wanpela ofisa bilong king bilong Isip. Em i kepten bilong ol soldia i save was long bikpela haus bilong king bilong Isip. Bikpela i stap wantaim Josep na olgeta samting Josep i mekim i kamap gutpela tasol. Josep i wok long haus bilong Potifar na Potifar i lukim olsem Bikpela i stap wantaim Josep na mekim olgeta samting Josep i mekim i kamap gutpela tasol. Na em i amamas tru long Josep na mekim em i kamap mankimasta bilong em stret. Na em i givim Josep wok bilong bosim haus na olgeta samting bilong en. Long dispela taim Bikpela i stat long mekim gut tru long ol lain bilong Potifar, long wanem, Josep i stap wantaim ol. Bikpela i mekim gut long olgeta samting long haus bilong Potifar na olgeta samting long gaden tu. Orait Potifar i larim Josep i bosim olgeta samting bilong en. Na em yet i no wari long wanpela samting. Nogat. Em i tingting tasol long wanem ol samting em i mas kaikai. Josep i gat strongpela bodi na em i luk nais tru. Olsem na i no longtaim na meri bilong Potifar i aigris long Josep na i tokim em olsem, “Yu kam slip wantaim mi.” Tasol Josep i no laik na i tokim em olsem, “Bos bilong mi i makim mi long bosim olgeta samting long dispela haus, olsem na em i no save wari long wanpela samting. Mi gat wankain namba long dispela haus olsem em yet. Em i no tambuim wanpela samting long mi. Nogat. Tasol em i no tokim mi long slip wantaim yu, long wanem, yu meri bilong en. Olsem wanem bai mi mekim dispela pasin nogut tru? Sapos mi mekim olsem bai mi mekim sin long ai bilong God.” Na long olgeta de meri i wok long askim Josep long slip wantaim em. Tasol Josep i no harim tok gris bilong em, na em i no slip wantaim em, na em i no i go klostu long em. Long wanpela de Josep i go insait long haus, bilong mekim wok bilong em. Na i no gat wanpela wokman i stap. Orait meri bilong Potifar i holimpas saket bilong Josep na em i tok olsem, “Yu kam slip wantaim mi.” Tasol Josep i lusim saket bilong em long han bilong dispela meri na em i ranawe i go ausait long haus. Meri i lukim Josep i lusim saket na i ranawe i go, orait em i singautim ol wokman na i tok olsem, “Yupela lukim. Man bilong mi i bringim dispela man bilong lain Hibru i kam long haus bilong yumi na nau dispela man i laik givim bikpela sem long yumi. Em i kam long rum bilong mi na i askim mi long slip wantaim em. Tasol mi singaut strong moa. Na taim em i harim mi singaut, wantu em i lusim saket bilong en klostu long mi na em i ranawe i go ausait.” Na meri bilong Potifar i holim saket bilong Josep inap man bilong en i kamap long haus. Na em i stori long man bilong em na mekim wankain tok tasol. Em i tok olsem, “Dispela wokboi nating bilong lain Hibru yu bin bringim i kam long haus bilong yumi, em i kam long rum bilong mi na em i laik mekim pasin nogut long mi. Tasol mi singaut strong moa na em i lusim saket na i ranawe i go ausait.” Taim bos bilong Josep i harim olgeta dispela tok bilong meri bilong en, orait em i kros nogut tru. Na em i tok na ol soldia i holimpas Josep na putim em long kalabus. Ol i putim em long haus kalabus ol kalabusman bilong king i save stap long en. Tasol Bikpela i stap wantaim Josep na i mekim gut long em. Na Bikpela i mekim man i bosim haus kalabus i laikim Josep. Olsem na dispela man i makim Josep long lukautim olgeta kalabusman. Na Josep i bosim olgeta wok bilong haus kalabus. Bikpela i stap wantaim Josep na i helpim em, na olgeta samting em i mekim i kamap gutpela tasol. Olsem na man i bosim haus kalabus i no save wari long ol wok em i bin tokim Josep long mekim. Longpela taim liklik na man i save lukautim wain bilong king, wantaim man i bosim haus bret bilong king, tupela i mekim wanpela samting king bilong Isip i no laikim. King bilong Isip i kros long dispela tupela wokman bilong en, na em i kalabusim tupela long haus bilong kepten bilong ol soldia i save was long haus king. Em dispela haus kalabus tasol ol i bin putim Josep long en. Na kepten i makim Josep bilong lukautim tupela. Tupela i stap longpela taim long kalabus. Long wanpela nait, man bilong lukautim wain bilong king na man bilong bosim haus bret bilong king, tupela i driman. Driman bilong tupela i no wankain, na as bilong driman tu i no wankain. Taim Josep i kam lukim tupela long moning, em i lukim olsem tupela i gat bikpela wari tru. Na em i askim tupela olsem, “Wanem samting i mekim na yutupela i luk wari tru?” Na tupela i bekim tok olsem, “Mitupela i bin driman. Na i no gat wanpela man hia inap long tokim mitupela long as bilong driman bilong mitupela.” Na Josep i tokim tupela olsem, “God tasol i save soim yumi as bilong ol driman. Orait yutupela tokim mi long ol driman bilong yutupela.” Orait man bilong lukautim wain bilong king i autim driman bilong en. Em i tok olsem, “Long driman bilong mi, mi lukim wanpela diwai wain. Dispela diwai i gat tripela han long en. Ol lip i kamap na kwiktaim ol plaua i kamap na ol pikinini bilong diwai wain i kamap na i mau olgeta. Mi holim kap bilong king bilong Isip. Orait mi kisim ol dispela pikinini wain na mi memeim long han bilong mi, na wara bilong ol i go daun long kap na mi givim long king.” Orait Josep i tok, “As bilong driman bilong yu i olsem. Tripela han bilong diwai wain i makim tripela de. Tripela de i go pinis na bai king i kisim yu i go bek. Na bai em i putim yu gen long wok bilong yu. Na bai yu givim kap wain long king gen olsem bipo yu bin mekim taim yu stap man bilong lukautim wain bilong en. Na taim yu stap gut pinis, plis, yu mas tingting long mi. Yu mas sori long mi na tokim king long lusim mi long dispela kalabus. Pastaim tru ol man i stilim mi long graun bilong ol Hibru na bringim mi i kam hia. Na taim mi stap hia long Isip, mi no bin mekim wanpela rong. Tasol ol i putim mi nating long dispela kalabus.” Man bilong bosim haus bret i harim as bilong driman bilong man bilong lukautim wain, em i gutpela, na em i tokim Josep olsem, “Mi tu mi bin driman. Driman bilong mi i olsem. Mi karim tripela basket long het bilong mi. Na bret i pulap long ol dispela basket. Basket i stap antap i pulap long olkain bret na bisket samting, em king i save laikim. Tasol ol pisin i wok long kam kaikai ol dispela bret samting.” Na Josep i tok olsem, “As bilong dispela driman i olsem. Tripela basket i makim tripela de. Tripela de i no pinis yet na bai king i kisim yu i go ausait long haus kalabus na bai em i tokim ol soldia long katim nek bilong yu. Na bai ol i hangamapim bodi bilong yu long wanpela pos, na ol pisin bai i kam kaikai bodi bilong yu.” Orait long de namba 3 king bilong Isip i mekim bikpela pati bilong olgeta ofisa bilong en, bilong tingim de mama i bin karim em. Na em i bringim man bilong lukautim wain na man bilong bosim haus bret na i sanapim tupela long ai bilong ol ofisa bilong em. Na em i tokim man bilong lukautim wain long i go bek long wok bilong en. Tasol king i tokim ol soldia na ol i hangamapim bodi bilong man bilong bosim haus bret long wanpela pos. Ol dispela samting i bin kamap tru olsem Josep i tok long taim em i autim as bilong driman bilong tupela. Tasol man bilong lukautim wain bilong king, em i no tingim Josep moa. Em i lusim tingting long em olgeta. Tupela yia i go pinis na king bilong Isip i driman. Em i driman olsem em i sanap klostu long wara Nail na 7-pela naispela patpela bulmakau i lusim wara na i kam antap, na ol i wok long kaikai gras klostu long wara. Orait na bihain 7-pela arapela bulmakau i lusim wara na i kam antap. Ol i bun nating na ol i luk nogut tru. Ol i kam na sanap klostu long ol arapela lain bulmakau long arere bilong wara. Na ol dispela bun nating bulmakau i kaikai ol 7-pela patpela bulmakau na daunim olgeta. King i lukim pinis dispela driman na em i kirap long slip bilong en. Na bihain em i slip na driman gen. Long namba 2 driman em i lukim 7-pela het bilong rais i kamap long wanpela bun bilong rais. Ol dispela het i bikpela na i gat planti pikinini rais long ol, na ol i redi pinis bilong kisim. Bihain 7-pela arapela het bilong rais i kamap. Hatpela win bilong ples drai i bin kukim ol, na ol pikinini rais i stap long ol, ol i liklik tru. Orait ol dispela het bilong rais i liklik tru, ol i daunim ol 7-pela patpela het bilong rais i gat planti kaikai long en. Orait nau king i kirap na em i save olsem em i bin driman. Na long moningtaim em i tingting planti, na em i singautim ol saveman bilong Isip na ol man i gat save bilong lukim ol samting i stap hait. Em i tokim ol long tupela driman bilong en, tasol i no gat wanpela man inap autim as bilong dispela tupela driman. Orait bihain man bilong lukautim wain bilong king i tokim king olsem, “Nau mi mas autim wanpela rong mi bin mekim. Bipo yu kros long mipela ol wokman bilong yu na yu salim mi wantaim man bilong bosim haus bret i go kalabus long haus bilong kepten bilong ol soldia i save was long haus bilong yu. Na long wanpela nait mi driman na em tu i driman. Na driman bilong mitupela wantaim i gat as bilong en. Na wanpela yangpela man bilong lain Hibru i stap wantaim mitupela. Em i wokboi nating bilong kepten bilong ol soldia i save was long haus bilong yu. Na mitupela i tokim em long ol driman bilong mitupela. Orait em i autim as bilong driman bilong mitupela. Na ol samting i kamap tru olsem em i bin tok. Mi kisim bek wok bilong mi, na ol i hangamapim man bilong bosim haus bret.” King bilong Isip i harim dispela tok na em i tokim ol wokboi long i go bringim Josep i kam. Na kwiktaim ol i go long haus kalabus na kisim em. Josep i sevim mausgras na i senisim klos bilong en, na ol i bringim em i go long king. Orait king i tokim Josep olsem, “Mi bin driman na i no gat man inap autim as bilong dispela driman. Tasol ol man i tok olsem, sapos yu harim driman, yu inap long autim as bilong en.” Tasol Josep i bekim tok olsem, “Mi yet mi no inap, tasol God em inap long autim stret as bilong dispela driman bilong yu, na bai yu amamas long harim.” Na king i tok, “Mi bin driman olsem. Mi sanap long arere bilong wara Nail, na mi lukim 7-pela strongpela patpela bulmakau i lusim wara na i kam antap. Na ol i stat long kaikai gras klostu long wara. Bihain narapela 7-pela bulmakau i kam antap. Skin bilong ol i slek, na ol i bun nating na ol i nogut olgeta. Mi no bin lukim olkain rabis bulmakau olsem long wanpela hap bilong Isip. Na ol dispela bun nating bulmakau i kaikai ol patpela bulmakau na daunim olgeta. Ol i kaikai pinis, tasol ol i luk olsem ol i no bin kaikai. Nogat. Ol i luk nogut tru olsem bipo. Na bihain mi kirap long slip. Na bihain mi slip na mi driman gen. Mi lukim 7-pela het bilong rais i kamap long wanpela bun bilong rais. Ol i bikpela na ol i gat planti pikinini rais long ol, na ol i redi pinis bilong kisim. Bihain 7-pela arapela het bilong rais i kamap. Hatpela win bilong ples drai i bin kukim ol na ol i slek na ol pikinini rais i stap long ol, ol i liklik tru. Orait ol dispela het bilong rais i liklik tru ol i daunim ol 7-pela patpela het i gat planti kaikai long en. Taim mi kirap, mi singautim ol man i gat save bilong lukim ol samting i hait na mi tokim ol long ol driman bilong mi, tasol i no gat wanpela man inap long autim as bilong dispela tupela driman mi bin lukim.” Orait Josep i tokim king olsem, “As bilong tupela driman bilong yu i wankain tasol. God i soim yu long samting em i laik mekim. Ol dispela 7-pela patpela bulmakau i makim 7-pela yia na ol 7-pela gutpela het bilong rais tu i makim 7-pela yia. Ol i makim wankain samting. Na ol 7-pela bun nating bulmakau i kamap bihain na ol 7-pela het bilong rais hatpela win i bin kukim na ol i no gat kaikai long en, ol i makim 7-pela yia bilong bikpela hangre. Em i olsem mi tokim yu pinis. God i soim yu long samting em i laik mekim. Long 7-pela yia bai i gat planti kaikai moa long olgeta hap bilong Isip. Tasol bihain bai i gat 7-pela yia bilong bikpela hangre, na bai ol man bilong Isip i no tingting moa long ol dispela gutpela yia. Bai bikpela hangre i bagarapim dispela kantri. Na ol manmeri bai i lusim tingting olgeta long dispela ol yia ol i bin i gat planti kaikai, long wanem, dispela taim bilong hangre i kamap bihain, em bai i nogut tru. God i givim yu dispela tupela driman i gat wankain as tasol, long wanem, em i laik soim yu olsem em i tingting pinis long mekim dispela samting i kamap. Na dispela i soim yu tu olsem, i no longtaim na bai dispela samting i kamap. “Orait nau yu mas makim wanpela man i gat gutpela tingting na save na em bai i bosim olgeta wok bilong kantri Isip. Na yu mas makim tu sampela hetman bilong lukautim kantri. Na long 7-pela yia i gat planti kaikai, ol hetman i mas tilim kaikai long gaden bilong ol manmeri long 5-pela hap, na gavman i mas kisim wanpela hap olsem takis. Ol hetman i mas bungim olgeta dispela kaikai ol i kisim long ol dispela gutpela yia. Ol i mas wok aninit long yu na ol i mas bungim ol rais samting na putim long ol bakstua insait long ol taun. Orait na taim 7-pela yia bilong hangre i kamap long Isip, ol manmeri bilong Isip bai i kisim ol dispela kaikai ol hetman i bin bungim i stap. Olsem na bai ol manmeri i no ken i dai long taim bilong hangre.” King bilong Isip wantaim ol ofisa bilong en i harim dispela tok bilong Josep, na ol i orait long en. Na king i tokim ol ofisa olsem, “Spirit bilong God i stap long dispela man. I no gat narapela man moa bai yumi makim bilong mekim dispela wok.” Orait king i tokim Josep olsem, “God yet i soim yu pinis ol dispela samting, olsem na i no gat narapela man i gat gutpela tingting na save olsem yu. Bai mi mekim yu i kamap namba wan gavman long kantri bilong mi na bai ol manmeri bilong mi i mas harim tok bilong yu. Mi king na nem bilong mi wanpela tasol bai i stap antap long yu.” Orait king i tokim Josep olsem, “Harim. Nau mi makim yu olsem namba wan gavman bilong olgeta hap bilong Isip.” Na king i rausim ring long pinga bilong en na putim long pinga bilong Josep. Dispela ring i gat mak bilong king. Na tu, king i putim naispela klos long Josep na i putim wanpela sen gol long nek bilong en. Em i larim Josep i raun long namba 2 karis bilong king. Na ol wokman i go pas long en na i singaut olsem, “Klia long rot.” Long dispela pasin king i mekim Josep i kamap namba wan gavman bilong olgeta hap bilong Isip. Na king i tokim Josep olsem, “Mi king. Na mi tok, i no gat wanpela man bilong Isip i ken mekim wanpela samting long laik bilong em yet. Nogat. Em i mas askim yu pastaim.” Na king i givim nem Safenat Panea long Josep. Na em i givim wanpela meri long Josep. Nem bilong dispela meri em Asenat, na em i pikinini bilong Potifera, pris bilong wanpela taun ol i kolim Heliopolis. Orait Josep i raun na lukim olgeta hap bilong Isip. Josep i gat 30 krismas long taim em i statim dispela wok bilong king bilong Isip. Na Josep i lusim king na em i raun long olgeta hap bilong Isip. Long 7-pela gutpela yia planti kaikai i kamap long Isip. Na long dispela 7-pela yia, Josep i bungim planti kaikai. Em i bungim kaikai bilong ol gaden bilong ol wan wan taun na putim long ol bakstua bilong olgeta dispela taun. Ol dispela rais samting em i bungim long ol bakstua i planti moa yet, na i olsem wesan long nambis, na Josep i no inap moa long skelim. Ol yia bilong hangre i no kamap yet na Asenat, meri bilong Josep, i karim tupela pikinini man. Asenat em i pikinini bilong Potifera, pris bilong taun Heliopolis. Orait Josep i tok olsem, “God i helpim mi na mi lusim tingting long ol pen bilong mi na long ol famili bilong papa bilong mi.” Olsem na em i kolim nem bilong namba wan pikinini bilong en Manase. Em i tok tu olsem, “God i givim mi pikinini long dispela ples mi bin painim hevi long en.” Olsem na em i kolim namba 2 pikinini bilong en Efraim. Taim dispela 7-pela gutpela yia i pinis, ol 7-pela yia bilong bikpela hangre i kamap olsem Josep i bin tok. Bikpela hangre i kamap tu long olgeta arapela kantri. Tasol i gat kaikai i stap long olgeta hap bilong Isip. Bihain, taim bilong hangre i kamap tu long olgeta hap bilong Isip, na ol manmeri i krai long king bai em i givim kaikai long ol. Orait king i tokim olgeta manmeri bilong Isip olsem, “Yupela go lukim Josep na mekim olsem em i tok.” Na taim hangre i kamap nogut tru long olgeta hap bilong Isip, orait Josep i opim ol bakstua na ol manmeri bilong Isip i kam baim kaikai. Na ol pipel bilong olgeta kantri, ol tu i kam long Isip bilong baim kaikai long Josep, long wanem, dispela hangre i kamap nogut tru long olgeta hap bilong graun. *** Taim Jekop i harim tok olsem i gat wit i stap long Isip, em i tokim ol pikinini bilong en olsem, “Bilong wanem yupela i sindaun nating na luk sori i stap? Mi harim tok olsem ol i gat wit i stap long Isip. Yupela go baim sampela bilong yumi, nogut yumi dai long hangre.” Orait 10-pela brata bilong Josep i lusim graun Kenan na i go long Isip bilong baim wit. Tasol Jekop i no larim Benjamin, em brata tru bilong Josep, i go wantaim ol. Jekop i pret nogut Benjamin i painim bagarap long rot. Olsem na taim ol man i go long Isip bilong baim wit, ol pikinini man bilong Jekop tu i go wantaim ol, long wanem, taim bilong bikpela hangre i kamap pinis long graun Kenan. Josep em i stap namba wan gavman bilong Isip, na ol man bilong olgeta hap i save go long em na baim wit. Na taim ol brata bilong Josep i kamap long em, orait ol i brukim skru klostu long lek bilong en na putim pes bilong ol i go daun long graun. Na Josep i lukim ol brata bilong em na em i luksave long ol. Tasol em i toktok long ol olsem em i no save long ol. Em i tok strong long ol olsem, “Yupela i kam we?” Na ol i bekim tok olsem, “Mipela i kam long graun Kenan. Mipela i laik baim kaikai.” Josep i luksave long ol brata, tasol ol i no luksave long em. Em i tingim gen ol dispela driman bipo em i bin lukim ol brata i brukim skru long em, na em i tok olsem, “Yupela ol man bilong lukstil long mipela. Yupela i laik painimaut wanem ol hap bilong kantri bilong mipela i no stap strong.” Na ol i bekim tok bilong en olsem, “Nogat, bikman. Mipela ol wokman bilong yu, mipela i kam long baim kaikai. Mipela olgeta i pikinini bilong wanpela man. Mipela i no man bilong lukstil. Nogat. Mipela i man bilong tok tru.” Tasol Josep i tokim ol olsem, “Nogat. Yupela i kam bilong painimaut wanem ol hap bilong kantri bilong mipela i no stap strong.” Na ol i tok olsem, “Bikman, mipela i 12-pela brata. Mipela i pikinini bilong wanpela man tasol long graun Kenan. Yangpela brata tru bilong mipela, nau em i stap wantaim papa bilong mipela. Na narapela brata bilong mipela em i lus pinis.” Orait Josep i tokim ol gen olsem, “Mi tokim yupela pinis, yupela ol man bilong lukstil tasol. Tasol mi save long pasin bilong traim yupela. Mi tok tru tumas long nem bilong king bilong Isip olsem, sapos yangpela brata bilong yupela i no kam na sanap long ai bilong mi, orait yupela bai i no inap i go bek long ples. Salim wanpela bilong yupela i go kisim liklik brata bilong yupela i kam. Na yupela ol arapela i mas i stap kalabus inap mipela i painimaut, tok bilong yupela i tru, o nogat. Sapos mipela i painimaut olsem ol tok bilong yupela i no tru, orait mi tok tru tumas long nem bilong king bilong Isip, yupela ol man bilong lukstil tasol.” Josep i tok pinis, orait em i putim ol long kalabus inap tripela de. Orait long de namba 3 Josep i tokim ol olsem, “Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, orait yupela bai i stap gut, long wanem, mi man bilong aninit long God. Sapos yupela i man bilong tok tru, orait wanpela tasol bilong yupela i mas i stap long haus kalabus yupela i bin i stap long en. Na yupela ol arapela i ken kisim wit yupela i baim pinis na karim i go givim long ol famili bilong yupela i stap hangre. Tasol yupela i mas bringim yangpela brata bilong yupela i kam long mi, bai mi ken save yupela i bin tok tru. Yupela i mekim olsem na bai yupela i no ken i dai.” Na ol i orait long toktok bilong Josep. Taim ol i stap yet wantaim Josep, ol brata bilong en i toktok namel long ol yet olsem, “Tru tumas, yumi bin mekim nogut long brata bilong yumi na yumi gat asua. Yumi bin lukim em i krai na singaut long yumi bilong helpim em, tasol yumi no bin harim tok bilong em. Olsem tasol na nau dispela hevi i kamap long yumi bilong bekim dispela rong yumi bin mekim.” Na Ruben i tok olsem, “Mi bin tokim yupela long yupela i no ken mekim nogut long dispela mangi, tasol yupela i no bin harim tok bilong mi. Dispela hevi nau yumi painim, em i kamap bilong bekim dai bilong en.” Ol brata i tok Hibru na mekim ol dispela toktok na ol i no save olsem Josep i harim tok bilong ol. Long wanem, olgeta taim em i toktok wantaim ol, em i save tok Isip, na wanpela man bilong tanim tok i save tanim tok bilong en long ol brata. Josep i harim toktok bilong ol na em i lusim ol na i go krai. Em i krai pinis, orait em i kam bek gen na i toktok long ol. Na em i tokim ol wokboi long holim Simeon, na ol i holim em. Na ol i kisim baklain na pasim em long ai bilong ol brata. Bihain Josep i tokim ol wokboi long pulimapim wit long ol bek bilong ol brata bilong en, na long putim mani bilong ol insait long ol wan wan bek bilong ol. Na tu, ol wokboi i mas givim kaikai long ol bilong helpim ol long rot. Orait ol wokboi i mekim olsem Josep i tok. Na ol brata i putim ol bek wit antap long ol donki bilong ol na ol i go. Bihain ol i wokim kem bilong slip long nait, na wanpela brata i opim bek bilong en bilong givim kaikai long donki. Na em i lukim mani bilong en i stap insait long maus bilong bek. Na em i singaut long ol brata olsem, “Lukim. Ol i givim bek mani bilong mi. Ol i pulimapim long bek bilong mi.” Ol i harim dispela tok na ol i kirap nogut tru. Na ol i pret tru, na ol i wok long askim ol yet olsem, “God i mekim wanem samting long yumi nau?” Taim ol brata i kamap pinis long graun Kenan, ol i tokim Jekop, papa bilong ol, long olgeta samting i bin kamap long ol. Ol i tok olsem, “Namba wan gavman bilong Isip i toktok strong long mipela na em i sutim tok long mipela olsem mipela i man bilong lukstil. Na mipela i bekim tok bilong en olsem, ‘Mipela i man bilong tok tru. Mipela i no man bilong lukstil. Mipela i 12-pela brata. Mipela i pikinini bilong wanpela man tasol. Tasol wanpela brata i lus pinis na yangpela brata tru i stap long Kenan wantaim papa.’ Orait namba wan gavman i tokim mipela gen olsem, ‘Wanpela bilong yupela i mas i stap wantaim mi na bai mi ken save yupela i man bilong tok tru. Na yupela ol arapela i ken karim wit i go bek long ples, bilong helpim ol famili bilong yupela i stap hangre. Tasol yupela i mas bringim yangpela brata bilong yupela i kam long mi. Olsem bai mi ken save yupela i no man bilong lukstil, yupela i man bilong tok tru tasol. Na bai mi givim bek brata bilong yupela, na bai yupela i ken raun long dispela kantri long laik bilong yupela.’” Orait bihain ol brata i kapsaitim ol bek wit bilong ol na ol i lukim paus mani bilong ol i stap insait long bek bilong ol wan wan. Na papa tu i lukim, na ol i kirap nogut tru na ol i pret na wari moa yet. Na Jekop i tokim ol olsem, “Yupela tasol i mekim na tupela pikinini bilong mi i lus pinis. Pastaim Josep i lus na nau Simeon tu i lus pinis. Na nau yupela i laik kisim Benjamin tu i go longwe long mi, a? Wanem taim ol dispela hevi bilong mi bai i pinis?” Na Ruben i tokim papa olsem, “Sapos mi no bringim Benjamin i kam bek long yu, orait yu ken kilim i dai tupela pikinini man bilong mi. Larim mi lukautim em, na bai mi bringim em i kam bek long yu.” Tasol Jekop i tok olsem, “Dispela pikinini bilong mi i no ken i go wantaim yupela. Brata bilong en i dai pinis, na nau em wanpela tasol i stap. Nogut em i kisim bagarap long rot. Mi lapun pinis na sapos em i kisim bagarap long rot, orait bai yupela i givim mi bikpela sori tru, na bai mi go long ples bilong ol man i dai pinis.” Orait dispela hangre long Kenan i kamap bikpela tru. Na taim ol famili bilong Jekop, narapela nem bilong en Israel, ol i pinisim pinis ol dispela kaikai ol i bin kisim long Isip, orait Israel i tokim ol pikinini bilong en olsem, “Yupela go bek long Isip gen na baim kaikai bilong yumi.” Tasol Juda i tokim papa olsem, “Papa, mipela i tokim yu pinis. Dispela hetman long Isip i givim strongpela tok long mipela. Em i tokim mipela pinis olsem em bai i no inap tru long lukim mipela gen, sapos brata bilong mipela i no go wantaim mipela. Sapos yu orait long brata bilong mipela i go wantaim mipela, orait bai mipela i go na baim kaikai bilong yu. Tasol sapos yu no laik, orait mipela bai i no inap i go, long wanem, dispela hetman bilong Isip i tok pinis olsem em bai i no inap tru long lukim mipela gen, sapos brata bilong mipela i no go wantaim mipela.” Orait Israel i tok olsem, “Bilong wanem yupela i tokim dispela hetman olsem yupela i gat narapela brata i stap? Yupela i givim bikpela hevi tru long mi.” Na ol i bekim tok olsem, “Dispela man i askim mipela planti. Em i askim mipela long famili bilong mipela. Em i tok, ‘Papa bilong yupela i stap yet o i dai pinis? Yupela i gat narapela brata i stap, o nogat?’ Em i askim olsem na mipela i tokim em. Mipela i no save olsem em bai i tokim mipela long bringim liklik brata i go.” Na Juda i tokim Israel, papa bilong en, olsem, “Larim Benjamin i kam wantaim mi na bai mipela i go. Olsem bai yu na ol pikinini bilong mipela na mipela yet tu, yumi olgeta i no ken i dai long hangre. Bai mi yet mi lukautim em. Sapos mi no bringim em i kam bek long yu, orait mi mekim bikpela rong long yu, na dispela asua bai i pas i stap long mi oltaim. Sapos yu no bin pasim mipela, mipela inap i go na kam bek tupela taim pinis.” Orait Israel i tokim ol olsem, “Sapos i no gat narapela rot, orait yupela mekim olsem. Kisim ol nambawan kaikai samting bilong dispela graun na pulimapim long ol basket bilong yupela, na yupela karim i go givim long dispela hetman olsem presen. Kisim olgeta kain gutpela samting olsem hani na ol kain kain marasin na sanda ol i wokim long blut bilong diwai na ol dispela kain galip ol i kolim pistasio na amon. Yupela i mas dabolim ol mani yupela i bin bringim i go bipo, long wanem, yupela i mas bringim bek dispela ol mani ol i bin putim insait long ol bek bilong yupela. Nogut ol i lusim tingting na ol i putim. Kisim brata bilong yupela, na yupela hariap i go bek long dispela man. Prea bilong mi i olsem, God I Gat Olgeta Strong i ken helpim tingting bilong dispela man bai em i sori long yupela. Na bai em i ken larim narapela brata bilong yupela i kam bek long mi, na Benjamin tu. Tasol sapos God i laik bai olgeta pikinini bilong mi i lus, orait ol bai i lus.” Orait ol brata i kisim ol presen na ol i dabolim mani ol i bin bringim i go bipo na ol i karim i go wantaim ol. Na ol i kisim Benjamin tu i go. Na ol i kamap long Isip na ol i go lukim Josep. Taim Josep i lukim Benjamin i kam wantaim ol, em i tokim wokman i save lukautim haus bilong en olsem, “Yu kisim ol dispela man i go long haus bilong mi. Na kilim wanpela bulmakau na kukim. Ol dispela man bai i kaikai wantaim mi long belo.” Orait wokman i mekim olsem Josep i tok, na em i bringim ol i go long haus bilong Josep. Tasol taim ol i no go insait yet ol brata i pret na ol i tok olsem, “Ating ol i tingting long dispela mani ol i bin putim insait long ol bek bilong yumi taim yumi kam bipo. Long dispela as tasol na ol i bringim yumi i kam long dispela haus. Ol bai i holimpas yumi na mekim yumi i kamap ol wokboi nating bilong ol. Na bai ol i kisim tu ol donki bilong yumi.” Ol i lukim dispela wokman i lukautim haus bilong Josep, em i sanap klostu long dua bilong haus, na ol i go tokim em olsem, “Bikman, harim. Wanpela taim bipo mipela i bin kam hia na baim kaikai. Tasol taim mipela i lusim yupela na mipela i go wokim kem long namba wan nait, mipela i opim ol bek bilong mipela na mipela wan wan i lukim olgeta mani mipela i bin baim kaikai long en, i stap long maus bilong ol bek. Olsem na nau mipela i bringim ol dispela mani i kam bek. Na mipela i bringim sampela mani moa bilong baim arapela kaikai. Mipela i no save husat i putim dispela mani insait long ol bek bilong mipela.” Wokman i harim tok bilong ol na em i bekim tok olsem, “Yupela i no ken wari na yupela i no ken pret. Ating God bilong yupela na bilong papa bilong yupela em yet i bin putim ol dispela mani long ol bek bilong yupela. Tasol dispela mani yupela i bin baim kaikai long en, em mi kisim pinis.” Na em i go kisim Simeon na bringim em i kam long ol. Na bihain wokman i bringim ol i go insait long haus bilong Josep. Em i givim wara long ol bilong ol i ken wasim lek, na em i givim kaikai long ol donki bilong ol. Na taim ol brata i harim olsem Josep bai i kam kaikai wantaim ol long belo, ol i redim ol presen bilong givim em. Orait Josep i kam long haus na ol i bringim ol dispela presen i go givim em. Na ol i brukim skru na daunim het bilong ol long pes bilong Josep. Na Josep i givim gude long ol, na bihain em i askim ol olsem, “Olsem wanem long lapun papa bilong yupela, bipo yupela i bin tokim mi long en? Em i stap gut yet?” Na ol i bekim tok olsem, “Bikman, papa bilong mipela em i stap gut.” Na ol i daunim het long em gen. Josep i lukim Benjamin, em brata tru bilong em, na em i tok olsem, “Ating dispela man em i yangpela brata tru bilong yupela, em bipo yupela i bin tokim mi, a?” Na em i tokim Benjamin olsem, “Pikinini, God i ken marimari long yu.” Na Josep i sori tumas long liklik brata bilong em, na klostu em i laik krai. Olsem na kwiktaim em i lusim ol na i go long narapela rum na em i krai. Na bihain em i wasim pes bilong en. Em i kisim strong gen na i kam bek long ol na i tokim ol wokboi long sutim kaikai na putim long tebol. Ol i putim kaikai bilong Josep long narapela tebol na bilong ol brata long narapela tebol. Na ol Isip i stap wantaim Josep ol i kaikai long narapela tebol gen, long wanem, ol Isip i no save kaikai wantaim ol Hibru. Dispela pasin i nogut tru long ai bilong ol. Josep yet i bin tokim ol wokboi long makim ol sia ol wan wan brata i mas sindaun long en long taim bilong kaikai. Em i laik bai ol i mas sindaun bihainim krismas bilong ol, stat long namba wan brata na i go inap long yangpela tru. Na taim ol brata i lukim ol i sindaun olsem, ol i kirap nogut na i wok long lukluk long ol yet. Ol wokboi i kisim kaikai bilong ol brata long tebol bilong Josep. Na ol i sutim kaikai bilong ol brata inap long skel bilong ol. Tasol bilong Benjamin ol i sutim bikpela tru, inap long 5-pela man i kaikai. Orait ol i kaikai na dring wantaim Josep na ol i amamas na ol i spak. Ol i kaikai pinis na Josep i tokim wokman i lukautim haus bilong en olsem, “Pulimapim kaikai long ol bek bilong ol dispela man inap ol bek i pulap tru. Na putim mani bilong wanpela wanpela insait long maus bilong bek bilong ol. Na kisim kap silva bilong mi na putim insait long bek bilong yangpela tru bilong ol, wantaim mani em i bin bringim bilong baim wit.” Orait wokman i mekim olsem Josep i tok. Na long moningtaim tru ol wokboi bilong Josep i salim ol brata i go wantaim ol donki bilong ol. Ol brata i lusim taun na i no i go longwe yet, orait Josep i tokim wokman i lukautim haus bilong en olsem, “Yu kirap na bihainim ol dispela man. Na taim yu kamap long ol, yu mas askim ol olsem, ‘Mipela i mekim gutpela pasin long yupela. Tasol bilong wanem yupela i mekim pasin nogut long mipela? Dispela kap yupela i kisim, em kap bikman bilong mi i save dring long en. Na tu, em i save yusim dispela kap bilong kisim save long ol samting i hait. Yupela i mekim pasin nogut tru.’” Orait wokman bilong Josep i go bihainim ol brata na taim em i kamap long ol, em i autim ol tok Josep i bin tokim em. Na ol i bekim tok olsem, “Bikman, bilong wanem yu mekim dispela kain tok long mipela? Mipela i no inap tru mekim kain pasin olsem yu tok. Yu save, taim mipela i lusim graun Kenan na mipela i kam lukim yupela namba 2 taim, mipela i bringim bek ol dispela mani mipela i lukim i stap insait long maus bilong ol bek bilong mipela. Na olsem wanem nau yu ting mipela inap stilim silva na gol long haus bilong bikman bilong yu? Bikman, sapos yu lukim wanpela bilong mipela i holim dispela kap, orait yu ken kilim dispela man i dai. Na mipela olgeta bai i kamap wokboi nating bilong yu.” Na wokman i bekim tok olsem, “Tok bilong yupela i stret. Tasol sapos mi lukim wanpela bilong yupela i holim dispela kap, dispela man tasol bai i kamap wokboi nating bilong mi. Yupela ol arapela i ken i go.” Olsem na wantu ol i putim ol bek bilong ol i go daun long graun na opim. Na wokman bilong Josep i lukluk gut insait long ol bek, stat long bek bilong namba wan brata bilong ol, na i go inap long bek bilong yangpela brata. Na em i lukim dispela kap i stap long bek bilong Benjamin. Taim ol brata i lukim kap i stap, ol i brukim klos bilong ol bilong soim sori bilong ol. Na ol i putim ol bek antap long ol donki bilong ol gen, na ol i go bek long taun. Orait Juda wantaim ol brata bilong en i kamap long haus bilong Josep na ol i lukim em i stap yet. Na ol i pret tru na ol i pundaun long graun long ai bilong Josep. Na Josep i tokim ol olsem, “Yupela i mekim wanem kain pasin tru? Ating yupela i no save olsem, mi gat save bilong painimaut ol samting i stap hait?” Na Juda i tok olsem, “Bikman, mipela i no gat tok bilong bekim long yu. Mipela i no inap tok olsem mipela i no bin mekim rong. God i kamapim pinis rong bilong mipela. Tasol bikman, i no dispela man tasol i gat kap bilong yu bai i kamap wokboi nating bilong yu. Nogat. Mipela olgeta wantaim.” Tasol Josep i tok olsem, “Nogat tru. Mi no inap larim yupela i mekim olsem. Dispela man i stilim kap bilong mi, em wanpela tasol bai i kamap wokboi nating bilong mi. Yupela ol arapela i ken i stap bel isi na i go bek long papa bilong yupela. Mi no gat tok long yupela.” Orait Juda i go klostu long Josep na i tok olsem, “Bikman, plis, harim tok bilong mi. Yu bikman tru olsem king bilong Isip yet, tasol yu no ken kros long mi. Bipo yu bin askim mipela olsem, ‘Yupela i gat papa o brata i stap o nogat?’ Na mipela i tok, ‘Yes, mipela i gat papa, em i lapun pinis. Na mipela i gat wanpela yangpela brata tu. Mama i bin karim em taim papa i lapun pinis. Dispela mama i bin karim tupela pikinini, na brata tru bilong dispela mangi, em i dai pinis. Em wanpela tasol i stap, olsem na papa i save laikim em tumas.’ Na bikman, yu bin tokim mipela olsem, ‘Bringim brata bilong yupela i kam bai mi lukim em.’ Na mipela i bekim tok bilong yu olsem, ‘Dispela mangi i no inap lusim papa. Sapos em i lusim papa, bai papa i dai.’ Na bihain yu bin tok olsem tu, ‘Sapos yangpela brata bilong yupela i no kam wantaim yupela, orait yupela i no ken kamap long ai bilong mi gen.’ “Orait bikman, mipela i bin i go bek long papa, na mipela i tokim em long dispela toktok bilong yu. Na bihain papa i tok, ‘Yupela go bek na baim kaikai bilong yumi.’ Na mipela i tok, ‘Mipela i no inap i go. Sapos yangpela brata i no go wantaim mipela, orait dispela man bai i no inap tru long lukim mipela gen. Tasol sapos yangpela brata i kam wantaim mipela, orait bai mipela i ken i go.’ Na papa bilong mipela i tokim mipela olsem, ‘Yupela i save, dispela meri bilong mi i bin karim tupela pikinini man. Wanpela i lus pinis, na mi no lukim em moa. Ating wanpela laion samting i bin kilim em i dai. Nau yupela i laik kisim narapela tu i go longwe long mi. Sapos em i kisim bagarap long rot, orait bai yupela i givim mi bikpela sori tru, na bai mi go long ples bilong ol man i dai pinis.’ “Bikman, sapos mi go bek long papa na papa i no lukim dispela mangi i kam bek wantaim mi, orait em bai i dai, long wanem, dispela mangi em i lewa tru bilong papa. Papa bilong mipela em i lapun nogut tru. Na sapos mipela i no bringim dispela mangi i go bek wantaim mipela, orait mipela bai i givim bikpela sori tru long papa, na em bai i dai. *** Na tu, mi bin mekim strongpela promis long papa olsem, sapos mi no bringim dispela mangi i go bek long em, orait mi mekim bikpela rong long papa na dispela asua bai i pas i stap long mi oltaim. Olsem na mi laik bai yu larim mi kisim ples bilong dispela mangi na bai mi stap hia olsem wokboi nating bilong yu. Plis, yu mas larim em i go bek wantaim ol brata bilong em. Sapos dispela mangi i no go wantaim mi, orait mi no inap i go bek long papa. Mi no laik lukim dispela hevi i kamap long papa bilong mi.” Josep i sori tru na em i pilim olsem em i laik krai. Olsem na em i singaut long ol wokboi bilong en olsem, “Yupela olgeta go ausait pastaim.” Na em wanpela tasol i stap wantaim ol brata bilong en. Na em i tokim ol olsem, “Mi Josep. Mi brata bilong yupela.” Josep i krai bikpela moa na ol Isip i harim. Na ol i go tokim ol lain i stap long haus bilong king long dispela samting. Josep i tokim ol brata olsem, “Mi Josep. Papa bilong mi i stap gut yet, a?” Na ol brata i kirap nogut tru, na ol i no inap mekim wanpela tok. Orait Josep i tok gen olsem, “Yupela kam klostu long mi.” Ol i go klostu long em, na em i tok olsem, “Mi Josep. Mi brata bilong yupela. Bipo yupela i bin larim ol bisnisman i baim mi olsem wokboi nating na ol i bringim mi i kam long Isip. Tasol nau yupela i no ken bel hevi na yupela i no ken bel nogut long dispela pasin yupela i bin mekim long mi. Nogat. God yet i bin salim mi i kam paslain long yupela bilong helpim yupela bai yupela i no ken i dai. Taim bilong bikpela hangre i stap tupela yia pinis long dispela graun. Tasol 5-pela yia i stap yet na ol man bai i no inap kisim kaikai long gaden. God i salim mi i kam paslain long yupela bilong helpim yupela bai yupela i no ken i dai, long wanem, long dispela narakain pasin tru em i laik kisim bek yupela. Olsem na i no yupela i bin salim mi na mi kam long dispela ples. Nogat. God yet i salim mi na mi kam. Na em i mekim mi i kamap olsem papa bilong king bilong Isip. Mi bosim olgeta manmeri bilong haus bilong em, na mi hetman bilong olgeta hap long kantri Isip. “Nau yupela go bek hariap long papa na tokim em olsem, ‘Mi Josep, pikinini bilong yu, mi givim dispela tok long yu. God i mekim mi i kamap hetman bilong olgeta hap long kantri Isip. Olsem na yu no ken wet. Yu mas kam hariap long mi. Bai yu ken sindaun long distrik Gosen klostu tasol long mi. Yu na ol pikinini bilong yu, na olgeta tumbuna pikinini bilong yu, yupela i ken sindaun long dispela distrik wantaim ol sipsip na ol meme na ol bulmakau na olgeta samting bilong yupela. Yu kam sindaun long Gosen, na bai mi ken lukautim yu. Dispela taim bilong bikpela hangre bai i stap inap 5-pela yia moa, na mi no laik bai yu wantaim ol famili bilong yu na ol animal i stap hangre.’ Na Josep i tokim ol brata olsem, “Yupela olgeta i mas save long mi. Mi no narapela man i toktok long yupela. Nogat. Em mi Josep tasol. Na Benjamin, yu brata tru bilong mi, yu tu yu mas save long mi. Yupela i mas go bek na tokim papa bilong mi olsem mi gat bikpela namba nau long kantri Isip. Na tokim em tu long olgeta samting yupela i lukim pinis. Orait yupela go hariap na bringim em i kam.” Josep i tok pinis olsem, na em i holim brata bilong en Benjamin na em i krai. Na Benjamin tu i krai. Na Josep i holim olgeta brata bilong en wan wan, na em i krai na givim kis long ol. Na nau tasol ol brata i pilim olsem ol inap toktok wantaim em. King bilong Isip i harim tok olsem, ol brata bilong Josep i kam i stap wantaim Josep, na king wantaim ol ofisa bilong en i amamas. Na king i tokim Josep olsem, “Tokim ol brata bilong yu long ol i mas redim ol donki bilong ol na i go bek long graun Kenan. Na ol i mas kisim papa bilong ol wantaim ol famili bilong ol na kam bek long mi. Na bai mi makim wanpela gutpela hap graun tru bilong kantri Isip na givim ol. Na dispela graun bai i kamapim planti kaikai tru bilong ol i ken kaikai. Yu mas tokim ol tu long kisim ol karis bilong Isip i go wantaim ol bilong bringim ol meri na pikinini bilong ol i kam. Na tokim ol long kisim papa bilong ol tu i kam wantaim ol. Ol i no ken wari long ol samting ol i lusim long graun Kenan, long wanem, mi bai givim planti gutpela samting tru bilong kantri Isip long ol.” Ol pikinini man bilong Jekop i mekim olsem king i tok. Na Josep i bihainim tok bilong king na em i givim sampela karis long ol. Na tu, em i givim sampela kaikai long ol bilong helpim ol long rot. Na em i givim klos long olgeta wan wan brata. Tasol long Benjamin em i givim 5-pela klos na 300 mani silva. Na Josep i kisim planti gutpela samting bilong Isip na putim long 10-pela donki man na i salim i go long papa bilong en. Na em i kisim wit na bret na ol kain kain kaikai na putim long 10-pela donki meri na salim i go bilong helpim papa long rot. Josep i salim ol brata bilong en i go na em i tokim ol olsem, “Yupela go na yupela i no ken kros namel long yupela yet.” Orait ol brata i lusim Isip na ol i go kamap long Jekop, papa bilong ol, long graun Kenan. Na ol i tokim papa olsem, “Josep i no dai. Nogat. Em i stap yet na nau em i bosim olgeta hap bilong kantri Isip.” Jekop i harim dispela tok na tingting bilong en i pas. Na em i no bilipim toktok bilong ol. Orait ol i tokim em long olgeta samting Josep i bin tokim ol. Na Jekop i lukim ol karis Josep i bin salim i kam bilong karim em i go long Isip. Na tingting bilong en i orait gen. Orait Jekop i tok olsem, “Tru tumas, nau mi save, pikinini bilong mi Josep i stap laip yet. Mi mas i go hariap long Isip, nogut mi dai na mi no lukim em.” Jekop i bungim olgeta samting bilong en na em wantaim ol lain bilong en i bihainim rot i go long Isip. Na taim ol i kamap long ples Berseba, Jekop i mekim ol ofa long God bilong papa bilong en Aisak. Long nait God i kamap long Jekop long samting olsem driman, na em i singaut olsem, “Jekop, Jekop.” Na Jekop i tok olsem, “Yes, mi stap.” Orait God i tok olsem, “Mi God. Mi God bilong papa bilong yu. Yu no ken pret long i go long Isip. Bai mi mekim ol tumbuna pikinini bilong yu i kamap bikpela lain manmeri. Bai mi go wantaim yu long Isip, na bai mi bringim yu i kam bek gen. Na long taim yu dai, Josep yet bai i planim yu.” Orait Jekop i lusim Berseba. Na ol pikinini man bilong en i putim em wantaim ol meri bilong ol na ol liklik pikinini long ol karis king bilong Isip i bin salim i kam bilong karim ol i go. Na ol i bringim tu ol bulmakau wantaim ol arapela samting ol i bin kisim long graun Kenan, na Jekop wantaim olgeta lain bilong en i go long Isip. Olgeta pikinini man na pikinini meri bilong Jekop wantaim olgeta tumbuna pikinini bilong en, ol i go wantaim Jekop. Nem bilong ol lain bilong Jekop i bin i go wantaim em long Isip i olsem. Ruben, em i namba wan pikinini man bilong Jekop. Na ol pikinini man bilong Ruben i olsem, Hanok na Palu na Hesron na Karmi. Ol pikinini man bilong Simeon i olsem, Jemuel na Jamin na Ohat na Jakin na Sohar na Saul. Mama bilong Saul em wanpela meri Kenan. Ol pikinini man bilong Livai i olsem, Gerson na Kohat na Merari. Ol pikinini man bilong Juda i olsem, Er na Onan na Sela na Peres na Sera. Tasol Er na Onan tupela i dai long taim ol i stap yet long graun Kenan. Na ol pikinini man bilong Peres i olsem, Hesron na Hamul. Ol pikinini man bilong Isakar i olsem, Tola na Puva na Iop na Simron. Ol pikinini man bilong Sebulun i olsem, Seret na Elon na Jalel. Ruben na Simeon na Livai na Juda na Isakar na Sebulun em ol pikinini man bilong Lea, meri bilong Jekop. Lea i bin karim ol taim ol i stap yet long graun Mesopotemia. Lea i karim tu wanpela pikinini meri, nem bilong em Daina. Namba bilong ol lain pikinini na tumbuna pikinini bilong Lea, em inap 33 olgeta. Ol pikinini man bilong Gat i olsem, Sifion na Hagi na Suni na Esbon na Eri na Arodi na Areli. Ol pikinini man bilong Aser i olsem, Imna na Isva na Isvi na Beria. Na susa bilong ol em Sera. Na ol pikinini man bilong Beria i olsem, Heber na Malkiel. Ol dispela manmeri em ol lain pikinini na tumbuna pikinini bilong Jekop wantaim Silpa. Silpa em i dispela wokmeri Laban i bin givim long Lea, pikinini meri bilong em. Namba bilong ol dispela lain em inap 16 olgeta. Ol pikinini man bilong Resel, meri bilong Jekop, i olsem, Josep na Benjamin. Long taim Josep i stap long kantri Isip em i maritim Asenat, pikinini bilong Potifera, wanpela pris bilong taun Heliopolis. Asenat i karim tupela pikinini man, em Manase na Efraim. Ol pikinini man bilong Benjamin i olsem, Bela na Beker na Asbel na Gera na Naman na Ehi na Ros na Mupim na Hupim na Art. Ol dispela man em ol lain pikinini na tumbuna pikinini bilong Jekop wantaim Resel. Namba bilong ol em inap 14 olgeta. Dan i gat wanpela pikinini man tasol, em Husim. Ol pikinini man bilong Naptali i olsem, Jasel na Guni na Jeser na Silem. Ol dispela manmeri em ol lain pikinini na tumbuna pikinini bilong Jekop wantaim Bilha. Bilha em i dispela wokmeri Laban i bin givim long Resel, pikinini meri bilong em. Namba bilong ol dispela lain em inap 7 olgeta. Namba bilong ol lain pikinini na tumbuna pikinini bilong Jekop stret ol i bin i go long Isip, em inap 66 olgeta. Tasol dispela namba i no karamapim ol meri bilong ol pikinini bilong Jekop. Meri bilong Josep i karim tupela pikinini man long Isip. Olsem na namba bilong olgeta lain bilong Jekop i go i stap long Isip, em inap 70 olgeta. Jekop i salim Juda i go pas bilong kisim Josep i kam bungim em long distrik Gosen. Olsem na taim ol lain bilong Jekop i kamap pinis long Gosen, Josep i tokim ol wokboi long redim karis bilong en, na em i go long Gosen bilong bungim papa. Na taim Josep i lukim papa, em i go holim papa na i krai longpela taim tru. Orait Jekop i tokim Josep olsem, “Nau mi ken i dai, long wanem, mi lukim yu pinis na mi save olsem yu stap yet.” Orait Josep i tokim ol brata bilong en na ol lain famili bilong papa bilong en olsem, “Nau bai mi go tokim king olsem, ‘Ol brata bilong mi na ol famili bilong papa bilong mi ol i lusim graun Kenan na ol i kam kamap pinis. Ol dispela lain ol i man bilong lukautim ol sipsip. Na ol i bringim ol sipsip na ol bulmakau wantaim olgeta samting bilong ol i kam.’ Mi bai tokim king olsem, olsem na sapos king i singautim yupela na i askim yupela long wanem kain wok yupela i save mekim, orait yupela i mas bekim tok bilong en olsem, ‘Bikman, mipela i man bilong lukautim ol sipsip na bulmakau. Mipela i mekim dispela kain wok long taim mipela i mangi yet na i kam inap nau, olsem ol lain papa bilong mipela tu i bin mekim bipo.’ Sapos yupela i tokim king olsem, orait em bai i larim yupela i sindaun long distrik Gosen, long wanem, ol man bilong Isip i no save laikim tru ol man i save lukautim ol sipsip.” Orait Josep i go tokim king olsem, “Papa bilong mi wantaim ol brata bilong mi ol i lusim Kenan na ol i kamap pinis. Ol i kisim ol sipsip na bulmakau na olgeta samting bilong ol i kam. Ol i stap nau long distrik Gosen.” Na Josep i singautim 5-pela brata bilong en na ol i kam sanap long pes bilong king. Orait king i askim ol olsem, “Yupela i save mekim wanem kain wok?” Na ol i bekim tok olsem, “Bikman, mipela i save lukautim ol sipsip, olsem ol papa bilong mipela i bin mekim bipo. Mipela i laik i stap sotpela taim long dispela kantri, long wanem, taim bilong bikpela hangre i kamap long graun Kenan na i no gat gras bilong ol sipsip bilong mipela i ken kaikai. Olsem na mipela i laik bai yu tok orait long mipela i ken sindaun long distrik Gosen.” Orait king i tokim Josep olsem, “Papa bilong yu wantaim ol brata i kamap pinis bilong i stap wantaim yu. Olsem na yu mas tingim wanpela hap graun i gutpela tru long olgeta hap graun bilong Isip na yu tokim ol long sindaun long en. Sapos yu laik bai ol i sindaun long Gosen, em i orait. Na tu, sapos yu save long sampela man bilong ol i save tumas long lukautim ol bulmakau, orait yu mas givim wok long ol bilong lukautim ol lain bulmakau bilong mi.” Orait Josep i bringim papa bilong en Jekop i go long king. Na Jekop i givim gude long king. Na king i askim em olsem, “Yu gat hamas krismas nau?” Na Jekop i bekim tok olsem, “Mi stap long dispela graun inap 130 krismas tasol. Em i no longpela taim tumas, na mi bungim planti hevi tu. Ol tumbuna bilong mi i bin i stap longpela taim tru long dispela graun, na ol krismas bilong ol i winim tru ol krismas bilong mi.” Orait Jekop i tok gutbai long king na em i go. Bihain Josep i mekim olsem king i tok, na i helpim papa bilong em wantaim ol brata bilong em na ol i sindaun long kantri Isip. Em i givim graun long ol long distrik bilong taun Rameses. Dispela hap graun em i gutpela tru na i winim olgeta arapela hap graun bilong Isip. Josep i save lukautim olgeta lain bilong en long kaikai. Em i save givim kaikai long papa na long ol brata, na long ol meri na pikinini bilong ol tu. Bikpela hangre tru i kamap na i no gat kaikai long olgeta hap bilong graun. Dispela taim bilong hangre i bagarapim tru kantri Isip na graun Kenan. Na ol manmeri bilong Isip na Kenan i pinisim olgeta mani bilong ol long baim wit long ol bakstua Josep i bosim. Na Josep i kisim olgeta dispela mani na putim i stap long haus bilong king. Na taim olgeta mani bilong ol Isip na ol Kenan i pinis, orait olgeta manmeri bilong Isip i go long Josep na ol i tokim em olsem, “Yu mas givim kaikai long mipela. Sapos nogat, hangre bai i bagarapim mipela tru na bai mipela i pundaun na dai long ai bilong yu. Yu mas helpim mipela, long wanem, olgeta mani bilong mipela i pinis.” Orait Josep i tok olsem, “Sapos mani bilong yupela i pinis tru, orait yupela i ken bringim ol animal bilong yupela i kam givim mi olsem pe bilong kaikai yupela i laik kisim.” Orait ol i bringim ol hos na ol sipsip na meme na ol bulmakau na donki bilong ol i go long Josep, na em i kisim olsem pe bilong kaikai em i givim long ol. Ol i mekim olsem i go inap dispela yia i pinis. Na long yia bihain ol i go gen long Josep na ol i tok olsem, “Bikman, mipela i no inap haitim hevi bilong mipela long yu. Yu kisim pinis olgeta mani bilong mipela na olgeta sipsip na bulmakau samting bilong mipela. Mipela i no gat wanpela samting moa bilong givim yu. Mipela yet wantaim graun bilong mipela, em tasol i stap. Yu no ken larim mipela i dai long hangre na graun bilong mipela i bagarap olgeta. Mobeta king yet i lukautim mipela long kaikai, na bai mipela olgeta i kamap wokboi na wokmeri nating bilong en. Na em i ken kisim tu graun bilong mipela. Tasol plis, yu mas givim pikinini kaikai long mipela, na bai mipela i no ken i dai. Nogat. Bai mipela i stap gut na graun bilong mipela i no ken bagarap.” Dispela taim bilong bikpela hangre i mekim na olgeta manmeri bilong Isip i salim graun bilong ol long Josep na em i baim. Olsem na olgeta graun bilong Isip i kamap graun bilong king tasol. Na Josep i mekim olgeta manmeri long olgeta hap bilong Isip i lusim graun bilong ol na i go i stap long ol taun. Graun bilong ol pris tasol Josep i no baim. King i save givim mani long ol pris na ol i save baim kaikai long en. Olsem na ol i no salim graun bilong ol. Josep i tokim ol manmeri olsem, “Yupela harim. Nau mi baim pinis yupela wantaim ol graun bilong yupela, na yupela i kamap wokboi na wokmeri nating bilong king. Em hia ol pikinini kaikai bilong yupela. Yupela kisim i go planim long ol gaden. Na taim kaikai long gaden i redi, orait yupela i mas tilim long 5-pela hap. Yupela i mas givim wanpela hap long king na 4-pela hap i bilong yupela. Yupela i mas putim sampela i stap bilong planim gen. Na hap i stap yet, em yupela wantaim ol famili bilong yupela i ken kaikai.” Orait ol manmeri i tok olsem, “Bikman, yu bin helpim mipela tru, na nau mipela olgeta bai i stap gut. Mipela i tenkyu tru long yu larim mipela i kamap wokboi nating bilong king.” Orait Josep i putim wanpela lo long Isip olsem, sapos kaikai long gaden i redi, orait olgeta manmeri i mas tilim long 5-pela hap na givim wanpela hap i go long king. Dispela lo i stap olsem yet, i kam inap nau. Graun bilong ol pris tasol i no kamap graun bilong king. Ol Israel i sindaun long Isip long distrik Gosen, na ol i kisim graun long dispela hap. Na ol i karim planti pikinini moa na ol i kamap bikpela lain tru. Jekop i sindaun long Isip inap 17 yia, na em i gat 147 krismas olgeta. Em i save olsem klostu em i laik i dai, olsem na em i singautim pikinini bilong en Josep i kam, na i tokim em olsem, “Sapos yu laikim mi tru, orait putim han bilong yu aninit long lek bilong mi na mekim strongpela promis olsem yu bai mekim gutpela pasin long mi. Bai yu no ken planim mi long Isip. Taim mi pasim ai na mi go bilong i stap wantaim ol tumbuna bilong mi, mi laik bai yu karim bodi bilong mi i go lusim Isip, na planim mi long matmat bilong ol tumbuna bilong mi.” Na Josep i bekim tok olsem, “Bai mi mekim olsem yu tok.” Tasol Jekop i tok gen olsem, “Yu mas mekim tok tru antap olsem bai yu mekim tru dispela samting.” Josep i mekim dispela strongpela promis pinis, orait Jekop i daunim het bilong en i go daun long bet bilong soim olsem em i amamas long Josep. Bihain liklik ol i tokim Josep olsem, “Papa bilong yu i gat sik.” Olsem na Josep i kisim tupela pikinini bilong en, em Manase na Efraim, na ol i go lukim papa bilong en Jekop. Ol man i tokim Jekop olsem, “Pikinini bilong yu Josep i kam pinis bilong lukim yu.” Orait Jekop i strong liklik long kirap na i sindaun long bet. Orait Jekop i tokim Josep olsem, “God I Gat Olgeta Strong i bin kamap long mi long taun Lus long graun Kenan, na em i bin mekim gutpela tok long mekim gut long mi. Em i bin tok olsem, ‘Bai mi givim yu planti pikinini, na bai ol tumbuna pikinini bilong yu i kamap bikpela lain manmeri. Bai mi givim dispela graun long ol na em bai i stap graun bilong ol inap oltaim.’” Na Jekop i tok moa olsem, “Taim mi no kamap yet long yu long Isip, meri bilong yu i karim tupela pikinini man. Dispela tupela pikinini bai i stap olsem pikinini bilong mi stret. Efraim na Manase bai i stap pikinini tru bilong mi wankain olsem Ruben na Simeon. Tasol ol pikinini bilong yu i kamap bihain long Efraim na Manase, ol bai i bilong yu stret. Na long taim bilong tilim graun long ol wan wan lain, ol dispela pikinini i mas i stap insait long lain bilong Efraim na Manase, em tupela bikpela brata bilong ol. Mi mekim dispela tok, long wanem, mi sori tru long mama bilong yu, Resel. Em i bin dai long taim mi lusim Mesopotemia na mi kam bek long graun Kenan. Em i dai long taim mipela i stap longwe liklik yet long taun Efrata, na mi planim em long arere bilong rot i go long Efrata.” Efrata em i olpela nem bilong taun Betlehem. Jekop i lukim tupela pikinini bilong Josep na em i askim olsem, “Dispela tupela mangi i pikinini bilong husat?” Na Josep i tok, “Tupela i pikinini bilong mi. God i bin givim tupela long mi taim mi stap hia long Isip.” Orait Jekop i tok, “Mi laik yu bringim tupela i kam klostu long mi, na bai mi givim blesing long tupela na askim God long mekim gut long tupela.” Jekop i lapun pinis na ai bilong en i no inap moa long lukim gut ol samting. Olsem na Josep i bringim tupela pikinini i kam sanap klostu long Jekop na Jekop i holim tupela na i givim kis long tupela. Na Jekop i tokim Josep olsem, “Bipo mi ting bai mi no inap lukim yu gen. Tasol nau God i larim mi i lukim yu wantaim tupela pikinini bilong yu tu.” Na Josep i kisim tupela pikinini long lek bilong Jekop, na bihain em i putim pes bilong en i go daun long graun klostu long lek bilong Jekop, bilong givim biknem long Jekop. Josep i laik bai Manase i mas sanap long han sut bilong Jekop na Efraim long han kais, olsem na em i holim Manase long han kais na Efraim long han sut na em i bringim tupela i go klostu long Jekop. Tasol Jekop i senisim han bilong en, na em i putim han sut bilong en antap long het bilong yangpela brata, em Efraim. Na em i putim han kais bilong en antap long het bilong bikpela brata, em Manase. Orait na Jekop i askim God long mekim gut long ol lain bilong Josep. Em i tok olsem, “God, tumbuna bilong mi Abraham na papa bilong mi Aisak, tupela i bin aninit tru long yu. Na yu bin lukautim mi gut tru, stat long taim mama i karim mi na i kam inap nau. Yu bin kamap long mi olsem ensel na kisim bek mi long taim mi laik bagarap. Nau yu ken mekim gut long dispela tupela pikinini. Na yu ken mekim ol lain pikinini bilong tupela i kamap bikpela lain manmeri. Olsem bai ol man i no ken lusim ting long nem bilong mi na long nem bilong Abraham na Aisak.” Josep i lukim papa bilong en i putim han sut antap long het bilong Efraim na em i ting dispela pasin i no stret. Olsem na em i holim han sut bilong papa na em i laik putim long het bilong Manase. Na em i tokim papa olsem, “Papa, yu no ken mekim olsem. Dispela mangi hia em i bikpela. Yu mas putim han sut bilong yu antap long het bilong em.” Tasol papa i no laik. Na em i tokim Josep olsem, “Mi save, pikinini. Mi save. Ol lain pikinini bilong Manase tu bai i kamap bikpela lain manmeri. Tasol ol lain bilong yangpela brata bilong en bai i kamap bikpela lain manmeri moa na ol bai i winim lain bilong Manase. Ol bai i kamap bikpela lain tru olsem ol manmeri bilong planti kantri.” Orait na long dispela de Jekop i givim blesing long tupela, na em i tokim Josep olsem, “Long taim ol Israel i laik askim God long mekim gut long ol arapela, ol bai i kolim nem bilong tupela pikinini bilong yu na bai ol i tok olsem, ‘God i ken mekim gut long yupela olsem em i bin mekim long Efraim na Manase.’” Long dispela pasin Jekop i putim Efraim i go paslain long Manase. Bihain Jekop i tokim Josep olsem, “Harim. Klostu bai mi dai. Tasol God bai i stap wantaim yupela na em bai i bringim yupela i go bek long graun bilong ol tumbuna bilong yupela. Graun bilong taun Sekem em i gutpela hap graun tru. Bipo mi bin holim bainat na banara bilong mi na mi bin pait long ol Amor na kisim dispela graun. Bai mi givim dispela hap graun long yu tasol. Mi no ken givim long ol brata bilong yu.” Jekop i singautim ol pikinini bilong en i kam na em i tokim ol olsem, “Yupela kam klostu long mi na bai mi tokim yupela long ol samting bihain bai i kamap long yupela. Yupela ol pikinini bilong Jekop, yupela kam bung klostu long mi na putim yau gut long tok bilong mi Israel, papa bilong yupela. “Ruben, yu namba wan pikinini bilong mi. Mi kamapim yu long taim mi yangpela man yet. Yu kamap bikman tru na yu strongpela moa na yu winim olgeta pikinini bilong mi. Pasin bilong yu i olsem tait bilong wara i save ran strong moa na i no gat man i ken bosim. Tasol bai yu no inap i stap namba wan moa, long wanem, yu bin slip wantaim meri bilong papa bilong yu, na yu givim bikpela sem long mi. Yu bin mekim rabis pasin tru. “Simeon na Livai, tupela i brata. Tupela i save kisim ol samting bilong pait na mekim nogut long ol arapela. Mi no ken wanbel long tingting bilong tupela, na mi no ken orait long ol samting tupela i pasim tok long mekim. Long wanem, taim tupela i gat kros tupela i save kilim ol man. Na taim tupela i stap bel isi, tupela i save brukim lek bilong ol bulmakau. Belhat bilong tupela yet i ken bagarapim tupela, long wanem, kros bilong tupela i strong tumas na belhat bilong tupela i nogut tru. Bai mi mekim tupela i stap nabaut namel long ol arapela lain manmeri bilong Israel. “Juda, ol brata bilong yu bai i litimapim nem bilong yu. Bai yu holimpas ol birua bilong yu long nek bilong ol, na bai ol brata bilong yu i daunim het bilong ol na givim biknem long yu. Juda i olsem wanpela yangpela laion. Em i save kilim abus na kaikai, na em i kamap strong tru. Em i save sindaun na i stap isi tasol, olsem wanpela laion. Na i no gat wanpela man i save hambak long em. Em i holim dispela stik i makim strong bilong king, na em bai i stap king oltaim. Em bai i holim dispela namba inap em i kamap long taun Silo, na em bai i bosim olgeta lain manmeri. Em i gat planti gutpela diwai wain tru. Olsem na taim em i laik pasim donki bilong en, em i save pasim long ol dispela diwai wain. Na em i save wokim planti wain tru long ol pikinini wain bilong en, na i no gat man inap dring na pinisim. Olsem na em i save kisim sampela na wasim klos bilong en. Tupela ai bilong en i ret, long wanem, em i save dring planti wain. Na ol tit bilong en i wait tru, long wanem, em i save dring planti susu. “Sebulun bai i stap klostu long solwara, na nambis bilong en bai i gat gutpela pasis bilong ol sip. Mak bilong graun bilong en bai i go olgeta long graun bilong taun Saidon. “Isakar em i wanpela strongpela donki. Tasol em i save slip nating namel long ol bek kago. Em i lukim graun bilong en i gutpela ples bilong i stap long en, na em i taitim bun bilong mekim wok. Tasol bihain em i kamap wokboi nating na em i mekim hatpela wok tru. “Dan bai i bosim ol manmeri bilong en na ol bai i stap wankain olsem ol arapela lain bilong Israel. Dan bai i stap olsem wanpela snek nogut i wet i stap long arere bilong rot. Na taim ol hos i ran i kam long rot, em bai i kalap na kaikaim lek bilong ol, na ol man i sindaun long ol hos, ol bai i pundaun. “Bikpela, mi wet long yu i helpim mi na kisim bek mi. “Gat, ol stilman bai i kam pait long yu. Tasol bai yu bekim pait bilong ol na rausim ol i go. “Aser, graun bilong yu bai i kamapim planti kaikai tru. Yu bai kukim olkain gutpela kaikai tru, em ol king i save laikim tumas. “Naptali em i olsem wanpela wel meme i save raun long laik bilong em. Na em i save karim ol naispela pikinini. “Josep em i wanpela gutpela diwai wain i kamap klostu long wanpela hul wara na i karim planti pikinini. Na ol han bilong en i kamap longpela na i karamapim banis. Ol man bilong pait long banara ol i pait strong tru long em. Ol i sut long em na mekim nogut long em. Tasol Josep i no slekim banara bilong en. Nogat. Strongpela God bilong Jekop i givim strong long em, na han bilong Josep i no slek. Dispela God, em i wasman bilong ol Israel, na em i strongpela ples hait bilong ol. Em i God bilong papa bilong yu na em i God I Gat Olgeta Strong. Em tasol i save mekim gut long yu na givim planti gutpela samting long yu. Em bai i mekim skai i givim planti ren long yu, na em bai i mekim planti wara i kamap long graun. Em bai i mekim ol meri bilong lain bilong yu i karim planti pikinini. Mi papa bilong yu, mi givim blesing long yu, na ol dispela gutpela samting mi laik bai yu kisim, ol i ken kamap planti tru inap long karamapim ol bikpela maunten, na ol i ken winim tru ol gutpela samting bipo ol tumbuna bilong mi i bin kisim. Olgeta dispela samting i ken kamap long yu Josep, yu dispela man i bin kamap bikman tru namel long ol brata bilong yu. “Benjamin em i olsem wanpela bikpela weldok i save kilim i dai ol abus. Long olgeta moning em i save kaikai ol abus em i bin kilim. Na long apinun em i wok yet long tilim ol samting em i bin kisim.” Dispela em ol 12-pela lain bilong Israel. Long taim papa bilong ol i laik lusim ol, em i givim dispela ol tok long ol wan wan pikinini bilong en. Em i givim blesing long ol inap long ol stret. Jekop i givim blesing pinis, orait em i tokim ol pikinini bilong en olsem, “Klostu nau bai mi go i stap wantaim ol lain bilong mi long ples bilong ol man i dai pinis. Na yupela i mas planim mi wantaim ol tumbuna bilong mi long dispela hul bilong ston i stap long graun bilong Efron, dispela man bilong lain Hit. Dispela hul i stap long graun Makpela, klostu long ples Mamre long graun Kenan. Abraham i bin baim dispela hap graun long Efron, bai dispela hul i ken kamap matmat bilong en. Long dispela matmat ol i bin planim Abraham na meri bilong en Sara, na ol i bin planim tu Aisak na meri bilong en Rebeka. Na mi bin planim Lea long dispela matmat, em dispela hul bilong ston i stap long dispela graun Abraham i bin baim long ol man bilong lain Hit.” Jekop i mekim ol dispela toktok pinis, orait em i pulim lek bilong en i go insait long bet. Na em i dai na i go i stap wantaim ol lain bilong en long ples bilong ol man i dai pinis. Taim Josep i lukim olsem papa bilong en i dai pinis, em i pundaun antap long papa na em i krai na em i kis long pes bilong papa. Bihain Josep i tokim ol dokta bilong en long putim olkain marasin long bodi bilong papa bilong en, bai bodi i no ken bagarap. Orait ol dokta i mekim olsem Josep i tok. Ol i mekim dispela wok inap 40 de, long wanem, dispela wok bilong putim marasin long ol bodi, em i save kisim 40 de olgeta. Ol manmeri bilong Isip i krai long Jekop inap 70 de. Taim bilong sori na krai i pinis, orait Josep i tokim ol ofisa bilong king olsem, “Plis, mi laik bai yupela i bringim tok bilong mi i go long king. Dispela tok i olsem, ‘King, taim papa bilong mi i laik i dai, em i mekim mi promis bai mi mas karim bodi bilong en i go planim long matmat em yet i bin wokim long graun Kenan. Olsem na mi laik bai yu larim mi i go planim papa bilong mi pastaim na bihain bai mi kam bek gen.” King i harim dispela tok bilong Josep, orait em i bekim tok olsem, “Yu mas bihainim dispela promis yu bin mekim long papa bilong yu na yu bringim bodi bilong en i go planim.” Orait Josep i go bilong planim papa bilong em. Olgeta ofisa na ol bikman bilong king na olgeta hetman bilong Isip, ol i go wantaim Josep. Ol lain bilong Josep tu wantaim ol brata bilong en na ol famili bilong papa bilong en, olgeta i go. Ol liklik pikinini tasol wantaim ol sipsip na ol meme na ol bulmakau i stap long distrik Gosen. Ol karis na ol man i save sindaun long ol hos, ol tu i go wantaim Josep. Bikpela lain man tru ol i go. Orait ol i kamap long ples Atat, long hap sankamap bilong wara Jordan, em ples bilong rausim ol lip samting bilong wit na kisim kaikai bilong en. Na ol i mekim bikpela krai sori tru bilong planim man. Na Josep i bihainim pasin bilong sori na krai inap 7-pela de. Ol manmeri bilong Kenan i lukim ol dispela lain i stap long ples Atat na i wok long krai na sori, na ol i tok olsem, “Ol Isip i mekim bikpela krai sori tru.” Olsem na ol i kolim dispela ples Abel Misraim. Dispela ples i stap long hap sankamap bilong wara Jordan. Ol pikinini bilong Jekop i bihainim tok na mekim olsem em i bin tokim ol. Ol i karim em i go long graun Kenan na ol i planim em long hul bilong ston i stap long graun Makpela, klostu long ples Mamre. Abraham i bin baim dispela graun long Efron, em wanpela man bilong lain Hit, bai dispela graun i ken kamap matmat bilong en. Josep i planim papa bilong en pinis, orait em i go bek long Isip wantaim ol brata bilong em na ol arapela lain i bin i go wantaim em. Papa bilong ol i dai pinis, orait ol brata bilong Josep ol i tok olsem, “Olsem wanem nau? Nogut Josep i kros yet long yumi na em i tingting long bekim olgeta pasin nogut yumi bin mekim long em?” Olsem na ol i salim tok i go long Josep. Dispela tok i olsem, “Taim papa bilong yumi i no dai yet, em i bin givim wanpela tok long mipela. Em i tokim mipela long givim dispela tok long yu, ‘Josep, mi askim yu, plis yu mas lusim dispela bikpela rong na sin ol brata bilong yu i bin mekim long yu.’ Orait nau mipela ol wokman bilong God bilong papa bilong yumi, mipela i askim yu, plis yu lusim dispela bikpela rong mipela i bin mekim long yu.” Josep i harim dispela tok na em i krai i stap. Bihain ol brata bilong Josep i go lukim em, na ol i putim pes bilong ol i go daun long graun klostu long lek bilong Josep, na ol i tokim em olsem, “Mipela i kamap long yu olsem ol wokboi nating bilong yu.” Tasol Josep i tokim ol olsem, “Yupela i no ken pret. Mi no God na bai mi kotim yupela. Tru, yupela i bin pasim tingting bilong bagarapim mi. Tasol God i bin larim yupela i mekim dispela pasin, long wanem, em i tingting long helpim planti manmeri, bai ol i no ken bagarap. Na yupela i lukim pinis dispela wok em i mekim. Olsem na yupela i no ken pret. Bai mi lukautim yupela wantaim ol pikinini bilong yupela.” Na Josep i mekim gutpela toktok long ol brata bilong en na em i mekim bel bilong ol i stap isi. Josep i stap long Isip wantaim ol lain bilong papa bilong en. Josep i stap inap 110 krismas olgeta. Em i lukim ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong Efraim. Na taim ol pikinini bilong Makir i kamap, ol i bringim ol tu i go long Josep na em i holim ol na putim long lek bilong en. Makir em i pikinini man bilong Manase. Na bihain Josep i tokim ol brata bilong en olsem, “Klostu bai mi dai. Tasol God bai i lukautim yupela, na bihain em bai i bringim yupela i go lusim dispela kantri. Na bai em i bringim yupela i go long kantri bipo em i bin mekim strongpela promis long givim long Abraham na Aisak na Jekop.” Bihain Josep i tokim ol pikinini man bilong Israel olsem, “Yupela i mas promis long mi olsem, long taim God i kam bilong helpim yupela, yupela bai i kisim ol bun bilong mi long dispela ples na karim i go wantaim yupela.” Na Josep i mekim ol brata i tok tru antap long ol bai i bihainim dispela tok bilong en. Josep i dai long taim em i gat 110 krismas. Na ol i putim olkain marasin long bodi bilong en, bai bodi i no ken bagarap. Na ol i putim bodi bilong en long wanpela bokis na putim i stap long kantri Isip. Ol pikinini man bilong Jekop i bin go wantaim em long Isip. Na olgeta i go wantaim famili bilong ol. Nem bilong ol pikinini i olsem, Ruben na Simeon na Livai na Juda *** na Isakar na Sebulun na Benjamin na Dan na Naptali na Gat na Aser. Tasol Josep i bin i go paslain long ol na em i stap pinis long Isip. Long dispela taim ol Israel, em ol lain bilong Jekop stret, ol inap 70 manmeri. Bihain Josep wantaim olgeta brata bilong en na olgeta lain bilong en bilong dispela taim, ol i dai pinis. Tasol ol manmeri bilong Israel i karim planti pikinini, olsem na ol i kamap planti tru na i kamap strongpela lain moa, na ol i pulap long kantri Isip. Planti yia bihain wanpela nupela king i kamap na em i bosim ol Isip. Dispela king i no save long Josep. Na king i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Ol Israel i gat planti manmeri na strong bilong ol i winim strong bilong yumi. Sapos pait i kirap, ating bai ol i bung wantaim ol birua bilong yumi na pait long yumi, na ol bai i lusim kantri bilong yumi na ranawe. Olsem na yumi mas painim wanpela rot bilong pasim ol bai ol i no ken kamap planti tumas.” Olsem na ol Isip i givim wok long ol bosman bilong hatim ol Israel long wok bai ol i mekim ol Israel i wok hat tru. Na ol i mekim ol Israel i wokim tupela bikpela taun, Pitom na Rameses. Dispela tupela taun i bilong bungim ol kaikai samting bilong king. Ol Isip i wok long bagarapim ol Israel nogut tru, tasol ol Israel i kamap planti moa yet, na i wok long pulapim Isip. Olsem na ol Isip i pret tru long ol Israel. Na ol Isip i mekim ol Israel i wok hat nogut tru na sindaun bilong ol i kamap nogut olgeta. Ol Isip i mekim ol Israel i hatwok long wokim brik na wokim haus na mekim wok long gaden. Na ol i no sori liklik long ol Israel. Nogat tru. Na king bilong Isip i singautim Sifra na Pua, dispela tupela meri i save helpim ol meri Israel, em ol lain Hibru, long taim ol i laik karim pikinini. Em i tokim tupela olsem, “Taim yutupela i helpim wanpela meri Hibru i karim pikinini, sapos meri i karim pikinini man, orait yutupela i mas kilim dispela pikinini i dai. Tasol sapos em i karim pikinini meri, orait larim em i stap.” Tasol dispela tupela meri i pret long God na tupela i no bihainim tok bilong king. Olsem na tupela i larim ol pikinini man i stap, tupela i no kilim ol. Orait king i singautim tupela meri i kam na em i askim tupela olsem, “Watpo yutupela i mekim olsem? Bilong wanem yutupela i larim ol pikinini man i stap?” Na tupela i bekim tok olsem, “Ol meri Hibru i no wankain olsem ol meri Isip. Ol i strongpela meri na ol i save karim pikinini kwiktaim tru. Olsem na taim mipela i no kamap yet, ol i karim pikinini pinis.” Olsem na God i mekim gut long tupela meri. Tupela i save pret long God, olsem na em i mekim tupela tu i karim pikinini. Na ol Israel i wok yet long kamap planti na ol i kamap strongpela lain manmeri. *** Orait na bihain king i tokim ol manmeri bilong Isip olsem, “Kisim olgeta nupela pikinini man bilong ol Hibru na tromoi i go long wara Nail, tasol larim ol pikinini meri i stap.” Long dispela taim wanpela man bilong lain Livai i maritim wanpela meri bilong lain Livai. Bihain meri i gat bel na i karim wanpela pikinini man. Em i lukim pikinini i gutpela tumas na em i haitim pikinini inap long tripela mun. Orait em i no inap haitim pikinini moa, olsem na em i kisim basket ol i bin wokim long gras na em i kisim kolta na pasim ol hul bilong basket. Na em i slipim pikinini insait long basket na i go haitim em insait long pitpit long arere bilong wara. Na susa bilong dispela pikinini i sanap longwe liklik bilong lukim wanem samting bai i kamap long en. Em i sanap i stap na pikinini meri bilong king bilong Isip wantaim ol wokmeri bilong en i kam long wara. Na ol wokmeri i limlimbur long arere bilong wara na pikinini bilong king i go waswas. Orait em i lukim basket i stap namel long ol pitpit na em i salim wanpela wokmeri i go kisim i kam. Na pikinini meri bilong king i opim basket na i lukim dispela pikinini man i stap. Em i opim pinis, orait pikinini i krai na pikinini meri bilong king i sori tru long en, na em i tok, “O sori. Em wanpela pikinini bilong ol Hibru.” Na susa bilong pikinini i kam askim pikinini meri bilong king olsem, “Ating inap mi go singautim wanpela meri Hibru long givim susu long pikinini na lukautim bilong yu, o nogat?” Na pikinini meri bilong king i tok, “I orait, yu ken mekim olsem.” Na susa bilong dispela pikinini i go kisim mama bilong en i kam. Mama i kam pinis na pikinini meri bilong king i tokim em, “Kisim dispela pikinini bilong mi na lukautim em gut na givim susu long em, na bai mi givim pe long yu.” Olsem na mama i kisim pikinini na givim susu long en na lukautim em gut. Taim dispela pikinini i kamap bikpela liklik, mama i kisim em i go long pikinini meri bilong king. Na pikinini meri bilong king i mekim dispela pikinini man i kamap olsem pikinini bilong em yet. Em i tok olsem, “Pikinini i bin i stap long wara na mi kisim em i kam antap. Olsem na mi bai kolim nem bilong en Moses.” Bihain Moses i kamap bikpela man pinis, orait em i go lukim ol Hibru, em ol wantok bilong en. Na em i lukim ol i wok hat tru long mekim wok bilong king. Na Moses i lukim wanpela man bilong Isip i wok long paitim nogut wanpela Hibru, wanpela wantok bilong em yet. Orait Moses i lukluk nabaut na em i lukim olsem i no gat man i stap. Olsem na kwiktaim em i kilim i dai dispela man bilong Isip na karamapim em long wesan. Orait na long de bihain, Moses i go bek na i lukim tupela wantok i wok long pait. Na em i tokim dispela man i as bilong trabel olsem, “Bilong wanem yu paitim wantok bilong yu?” Dispela man i bekim tok long Moses olsem, “Husat i makim yu na yu kamap hetman na jas bilong mipela? Yu laik kilim mi i dai olsem yu bin kilim dispela man bilong Isip, a?” Moses i harim dispela tok na em i pret. Na em i tingting olsem, “Ol manmeri i save pinis long samting mi bin mekim.” Bihain king bilong Isip i harim tok bilong dispela samting Moses i bin mekim na em i laik kilim Moses i dai, tasol Moses i ranawe long king na i go i stap long graun bilong Midian. Em i go kamap na em i sindaun arere long wanpela hul wara. Long dispela kantri i gat wanpela pris tasol i stap, nem bilong en Jetro. Na em i gat 7-pela pikinini meri. Moses i sindaun i stap klostu long dispela hul wara na ol dispela meri i kamap bilong kisim wara na pulimapim bokis wara bai ol sipsip na meme bilong papa bilong ol i ken dring. Tasol sampela wasman bilong arapela lain sipsip i kam na i wok long rausim ol meri i go. Orait Moses i rausim ol dispela man. Na bihain em i givim wara long ol sipsip na meme bilong ol meri. Bihain ol i go bek long papa bilong ol na em i askim ol olsem, “Olsem wanem na nau yupela i kam bek kwiktaim?” Ol i bekim tok, “Wanpela man bilong Isip i bin helpim mipela na ol wasman bilong sipsip i no rausim mipela. Na tu em i givim wara long ol sipsip na meme bilong mipela.” Na dispela man i askim ol pikinini meri bilong en olsem, “Dispela man i stap we? Bilong wanem yupela i lusim em long hap? Yupela go singautim em i kam kaikai wantaim yumi.” Orait ol i go kisim Moses i kam. Jetro i laik bai Moses i stap wantaim em, na Moses i orait long mekim olsem. Na Jetro i givim Sipora, wanpela pikinini meri bilong en, long Moses, na Moses i maritim em. Bihain Sipora i gat bel na em i karim wanpela pikinini man. Na Moses i tok long em yet olsem, “Mi man bilong narapela kantri na mi stap long dispela ples. Olsem na mi bai kolim nem bilong dispela pikinini, Gersom.” Sampela yia i go pinis na bihain king bilong Isip i dai. Na ol Isip i mekim ol Israel i wok hat nogut tru. Na ol Israel i wok yet long krai nogut na singaut long God long helpim ol. Na God i harim krai bilong ol na God i tingim dispela kontrak em i bin mekim wantaim Abraham na Aisak na Jekop bilong helpim ol tumbuna pikinini bilong ol. Em i lukim ol Israel i sindaun nogut tru. Na em i sori long ol na em i ting long helpim ol. Long dispela taim Moses i wok long lukautim ol sipsip na meme bilong tambu bilong en Jetro, em pris bilong ol Midian. Na wanpela taim Moses i bringim ol sipsip na meme i go brukim wanpela ples drai na i go kamap long Horep, dispela maunten bilong God. Narapela nem bilong maunten Horep, em Sainai. Na ensel bilong Bikpela i kamap long em olsem paia i kirap namel long ol han bilong wanpela liklik diwai. Na Moses i lukim paia i lait long diwai, tasol paia i no kukim dispela diwai. Orait Moses i tingting planti na i tok, “Dispela i narakain samting tru. Bilong wanem paia i no kukim dispela diwai? Bai mi go klostu na lukim dispela samting.” Bikpela i stap namel long dispela diwai na i lukim Moses i wokabaut i kam klostu, orait na em i singaut long em olsem, “Moses, Moses.” Na Moses i tok, “Wanem samting?” Na God i tok, “Yu no ken kam klostu. Na yu mas lusim su bilong yu, long wanem, dispela graun yu sanap long en i bilong mi yet na i tambu. Mi God bilong ol tumbuna bilong yu. Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.” Moses i harim dispela tok na em i karamapim pes bilong en, long wanem, em i pret long lukim God. Na Bikpela i tokim em olsem, “Mi lukim pinis ol i wok long mekim nogut long ol manmeri bilong mi long Isip. Na ol manmeri bilong mi i wok long singaut long mi long kisim bek ol long han bilong ol bosman nogut. Mi harim pinis dispela singaut na mi save tru long pen na hevi ol i karim. Olsem na mi kam daun bilong kisim bek ol long han bilong ol Isip na bilong bringim ol i go long wanpela bikpela graun i gat planti gris na ol kaikai i save kamap gutpela tumas. Dispela graun nau ol Kenan na ol Hit na ol Amor na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus i sindaun long en. Mi harim pinis krai bilong ol manmeri bilong Israel na mi lukim pasin nogut ol Isip i mekim long ol. Na nau, Moses, bai mi salim yu i go long king bilong Isip bai king i ken larim yu i bringim ol manmeri bilong mi, ol Israel, i lusim Isip na i kam.” Tasol Moses i tokim God, “Mi wanem kain man na bai mi inap i go long king bilong Isip na kisim ol Israel na bringim ol i kam lusim Isip?” Na God i tok, “Mi bai mi stap wantaim yu. Na nau mi laik givim yu wanpela mak bilong soim yu olsem mi bin salim yu i go long ol Israel. Dispela mak i olsem. Taim yu kisim ol manmeri na yupela i lusim Isip na i kam, bai yupela i lotu long mi long dispela maunten.” Na Moses i tokim God olsem, “Taim mi go kamap long ol Israel bai mi tokim ol olsem, ‘God bilong ol tumbuna bilong yumi i salim mi na mi kam long yupela.’ Na sapos ol i askim mi, ‘Wanem nem bilong en?’, orait bai mi bekim wanem tok long ol?” Orait God i tok, “Mi Yet Mi Stap Olsem. Yu mas tokim ol Israel olsem, ‘Mi Yet, em i nem bilong God. Na em i bin salim mi na mi kam long yupela.’ Na Moses, yu mas tok olsem long ol manmeri bilong Israel, ‘Bikpela, em God bilong ol tumbuna bilong yupela, Abraham na Aisak na Jekop, em i bin salim mi na mi kam long yupela.” Na God i tok moa long Moses olsem, “Bikpela, em i nem bilong mi oltaim oltaim, na ol lain tumbuna i kamap bihain i mas kolim mi olsem. Yu go bungim ol hetman bilong ol Israel na tokim ol long mi God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yupela, Abraham na Aisak na Jekop, i kamap long yu. Na yu tokim ol olsem, ‘God i lukim pinis olgeta pasin nogut ol Isip i save mekim long yupela na em i tingting planti long yupela.’ Na mi tok pinis, bai mi kisim yupela long Isip, dispela kantri ol man i wok long mekim nogut long yupela, na bai mi bringim yupela i go long graun bilong ol Kenan na ol Hit na ol Amor na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus. Dispela graun i gutpela na i gat planti gris. “Yu tokim ol Israel olsem na ol bai i harim tok bilong yu na bihainim. Na yu mas kisim ol hetman bilong Israel na yupela i go long king bilong Isip na tokim em olsem, ‘Bikpela, em i God bilong mipela Hibru, em i bin bung wantaim mipela. Na mipela i kam bilong askim yu long larim mipela i wokabaut i go long ples nating inap tripela de na mekim ofa long God, Bikpela bilong mipela.’ Yupela i mas givim dispela tok long king. “Mi save pinis, king bilong Isip i no inap larim yupela i go. Tasol bai mi hatim em strong na em bai i larim yupela i go. Bai mi wokim kain kain mirakel long kantri Isip, na long strong bilong mi bai mi mekim save long ol Isip. Na bihain long dispela, king bai i larim yupela i go. “Mi bai givim yupela biknem long ai bilong ol manmeri bilong Isip na taim yupela i lusim Isip yupela i no inap i go nating. Olgeta meri bilong yupela i mas i go long ol meri Isip i save slip long ol haus bilong yupela na long ol meri Isip i stap klostu. Na ol i mas askim ol long sampela klos na olkain bilas gol na silva na bai ol i givim yupela. Na bai yupela i putim ol dispela samting long ol pikinini bilong yupela. Na long dispela pasin yupela bai i kisim olgeta samting bilong ol Isip.” Orait Moses i tokim Bikpela olsem, “Ol Israel i no inap bilipim tok bilong mi na ol i no inap harim tok mi autim. Na ol bai i tok, ‘Yu giaman tasol. Bikpela i no bin kamap long yu.’ Olsem na bai mi mekim wanem?” Na Bikpela i askim Moses, “Yu holim wanem samting?” Na em i tok, “Stik bilong wokabaut.” Na Bikpela i tok, “Tromoi dispela stik i go long graun.” Orait Moses i tromoi long graun na stik i kamap olsem snek, na Moses i lukim na i ranawe. Tasol Bikpela i tokim Moses, “Maski ranawe. Putim han i go daun na holim long tel.” Orait Moses i holim snek long tel na snek i kamap stik bilong wokabaut gen. Na Bikpela i tok, “Taim yu go long ol Israel, yu mekim olsem na bai ol i bilipim tok bilong yu olsem, tru tumas mi Bikpela, mi bin kamap long yu. Na ol i ken save olsem mi God bilong ol tumbuna bilong yupela, mi God bilong Abraham na Aisak na Jekop, mi bin kamap long yu.” Na Bikpela i tokim Moses gen olsem, “Putim han insait long saket bilong yu.” Em i mekim olsem Bikpela i tok na taim em i kamautim han, orait han i gat sua nogut tru na i wait olgeta. Na Bikpela i tok gen, “Putim han bilong yu i go bek gen long saket.” Orait Moses i mekim olsem, na em i kamautim han na han i gutpela olsem ol arapela hap bodi bilong en. Na Bikpela i tok, “Sapos ol i no bilipim tok bilong yu, na ol i lukim namba wan mirakel na ol i no bilip yet, orait bai ol i ken lukim dispela namba 2 mirakel na ol i ken bilipim yu. Tasol sapos ol i lukim dispela tupela mirakel na ol i no bilipim tok bilong yu, orait yu mas kisim sampela wara bilong bikpela wara Nail na kapsaitim long graun. Na wara bai i kamap blut.” Orait Moses i tokim Bikpela, “Tasol Bikpela, bipo mi no man bilong toktok gut long ai bilong planti man. Na nau yu toktok wantaim mi, tasol dispela i no mekim mi i kamap man bilong toktok. Maus bilong mi i hevi tumas, na mi no inap toktok gut.” Na Bikpela i tokim em, “Husat i save givim maus long ol manmeri? Husat i save mekim man i yaupas o mauspas? Na husat i save mekim ai i lukluk o mekim man i aipas? Mi Bikpela tasol, mi save mekim olsem. Goan, yu go nau. Bai mi helpim yu long toktok na bai mi tokim yu long olgeta tok yu mas mekim.” Tasol Moses i tok, “Sori Bikpela, mi no inap. Yu ken salim narapela man.” Na Bikpela i kros long Moses na i tok, “Olsem wanem? Bikpela brata bilong yu Aron bilong lain Livai i stap. Mi save, em inap mekim gutpela toktok. Na nau tasol em i kam painim yu, na em bai i amamas long lukim yu. Yu ken tokim em long olgeta tok em i mas autim. Na mi bai helpim maus bilong yutupela na yutupela inap mekim gutpela tok. Na bai mi toksave long yutupela long wanem ol samting yutupela i mas mekim. Aron bai i stap olsem maus bilong yu na givim tok bilong yu long ol manmeri. Na long ai bilong em, yu bai i stap olsem God na bai yu tokim em long ol tok em i mas autim long ol manmeri. Orait nau yu mas kisim dispela stik bilong wokabaut na yu go. Bihain bai yu wokim sampela mirakel long en.” Moses i toktok pinis long God, na em i go bek long tambu bilong en Jetro, na i tokim em olsem, “Mi laik yu larim mi go bek long Isip na mi ken lukim ol wanlain bilong mi. Mi laik save ol i stap yet o ol i dai pinis.” Jetro i orait long dispela na i tokim em, “I orait, yu ken i go wantaim bel isi.” Tasol Moses i no i go yet na Bikpela i tokim em, “Nau yu ken i go bek long Isip, long wanem, ol dispela man i laik kilim yu i dai, ol yet i dai pinis.” Orait Moses i kisim meri wantaim tupela pikinini bilong en na putim ol long wanpela donki. Na em i kisim tu dispela stik bilong God na ol i wokabaut i go bek long Isip. Na Bikpela i tokim Moses, “Taim yu go kamap long Isip, yu mas wokim ol mirakel long ai bilong king. Mi givim yu strong bilong wokim ol dispela mirakel. Tasol bai mi mekim king i bikhet na em bai i no inap larim ol manmeri i go. Bihain yu mas tokim king long tok bilong mi, Bikpela olsem, ‘Israel i olsem namba wan pikinini man bilong mi. Na mi tokim yu olsem, yu mas larim pikinini i go na lotu long mi. Tasol sapos yu no laik, bai mi kilim i dai namba wan pikinini man bilong yu.’” Bikpela i bungim Moses long wanpela ples slip long rot i go long Isip, na i laik kilim em i dai. Olsem na Sipora, meri bilong Moses, i kisim wanpela ston i sap tumas na katim skin bilong kok bilong pikinini man bilong en na putim long lek bilong Moses. Na em i tok, “Yu man bilong mi, tasol yu man bilong blut.” Orait Bikpela i lukim na i larim Moses i stap, na em i no kilim em i dai. Sipora i ting long dispela pasin bilong katim skin, olsem na em i tok, “Man bilong blut.” Na Bikpela i tokim Aron olsem, “Yu go long ples drai nating na bungim Moses.” Orait em i kirap i go na i bungim Moses long maunten bilong God na i givim kis long em. Orait na Moses i stori long Aron long olgeta tok Bikpela i bin givim em bilong autim long ol Isip, na long ol mirakel Bikpela i bin tokim em long wokim. Bihain Moses wantaim Aron i go long Isip na tupela i bungim ol hetman bilong Israel. Na Aron i tokim ol long olgeta samting Bikpela i bin tokim Moses, na em i wokim ol dispela mirakel long ai bilong ol manmeri. Na ol i bilipim Aron. Na taim ol i harim tok olsem, Bikpela i bin lukim ol pasin nogut ol Isip i save mekim long ol na em i tingting planti long ol, orait ol i daunim het na lotu long Bikpela. Bihain Moses tupela Aron i go long king bilong Isip na i tok, “Bikpela, em God bilong mipela Israel, em i tok olsem, ‘Larim ol manmeri bilong mi i go long ples drai nating na mekim bikpela lotu bilong litimapim nem bilong mi.’” Tasol king i tok, “Bikpela em i husat? Bilong wanem mi mas harim tok bilong en na larim yupela Israel i go? Mi no save long Bikpela, olsem na mi no ken larim yupela i go.” Orait tupela i tok, “God bilong mipela ol Hibru i bin kamap long mitupela. Mipela i laik wokabaut i go long ples wesan nating inap long tripela de, na mipela i ken mekim ol ofa long God, Bikpela bilong mipela. Ating inap yu larim mipela i go? Sapos mipela i no mekim olsem, bai em i bagarapim mipela long bikpela sik o long bikpela pait.” Na king i tokim Moses tupela Aron, “Bilong wanem yutupela i laik mekim ol manmeri i lusim wok bilong mi? Yutupela hariap i go bek long wok. Yupela Israel i kamap planti tru, na nau yupela i laik lusim wok, a?” Long dispela de tasol king i givim tok long ol man bilong Isip na Israel i save bosim ol wokboi bilong Israel. Em i tok olsem, “Yupela i no ken givim gras i drai long ol Israel bilong wokim ol brik, olsem yupela i save mekim. Ol yet i mas i go kisim gras. Tasol yupela i mas mekim ol i wokim wankain namba bilong ol brik olsem ol i save wokim oltaim. Yupela i no ken sotim namba. Nogat tru. Ol i manmeri bilong les. Olsem na ol i tok, ‘Larim mipela i go na mekim ofa long God bilong mipela.’ Givim planti wok long ol, na mekim ol i wok hat tru, na bai ol i no gat taim bilong harim dispela kain tok giaman.” Ol bosman bilong Isip na Israel i go long ol Israel na tokim ol, “King i tok, mipela i no ken givim gras moa long yupela. Yupela yet i mas i go nabaut na painim gras, tasol yupela i mas wokim planti brik olsem bipo, na namba bilong brik i no ken i go daun. Namba i mas i stap olsem tasol.” Olsem na ol manmeri i go nabaut long olgeta hap bilong Isip bilong mumutim pipia bilong gras. Na ol bosman i hariapim ol na i tok, “Yupela i mas mekim wankain wok long olgeta de olsem yupela i bin mekim taim mipela i givim gras long yupela.” Na ol bosman Isip i go long ol dispela Israel ol yet i bin makim bilong bosim ol Israel long wok. Na ol i paitim ol na ol i tok, “Watpo yupela i no wokim wankain namba bilong ol brik olsem yupela i save wokim bipo?” Olsem na ol bosman Israel i go long king na tokim em, “Bilong wanem yu mekim dispela kain pasin long mipela? Ol i no givim gras long mipela, tasol ol i tokim mipela long wokim ol brik. Na nau tu ol i paitim mipela. Em i no asua bilong mipela. Asua bilong yupela Isip yet.” Na king i tokim ol, “Yupela i lesman tru. Olsem na yupela i tok, ‘Larim mipela i go na mekim ofa long Bikpela.’ Goan, yupela go bek long wok bilong yupela. Ol i no inap givim gras long yupela. Tasol yupela i mas wokim dispela namba bilong ol brik ol i tokim yupela long wokim.” Ol bosman bilong Israel i harim dispela tok bilong king long ol i no ken sotim namba bilong ol brik, na ol i save, nau bikpela hevi i kamap pinis long ol. Taim ol i lusim king, ol i go bungim Moses na Aron. Tupela i bin wetim ol long i kam. Na ol bosman i tokim tupela olsem, “Bikpela i lukim pinis pasin bilong yutupela, na bai em i ken mekim save long yutupela, long wanem, yutupela i mekim king wantaim ol hetman bilong en i ting mipela i samting nogut tru. Yutupela i wokim rot long king i ken kilim mipela i dai.” Na Moses i go long Bikpela gen na i tok, “Bikpela, bilong wanem yu mekim nogut long ol manmeri bilong yu long dispela pasin? Na watpo yu salim mi i kam hia? Stat long taim mi bin i go givim tok bilong yu long king na i kam inap nau, king i wok long mekim nogut long ol. Na yu no bin mekim wanpela samting bilong helpim ol.” Na Bikpela i tokim Moses, “Nau bai yu lukim ol samting mi laik mekim long king. Long strong bilong mi bai mi mekim em i larim yupela Israel i go. Tru tumas, bai mi hatim em nogut tru na bai em i rausim yupela long kantri bilong en.” God i tokim Moses olsem, “Mi yet mi Bikpela. Planti yia bipo mi bin kamap long Abraham na Aisak na Jekop, na ol i save, mi God I Gat Olgeta Strong. Tasol mi no toksave long ol olsem, Bikpela em i nem bilong mi, bai ol i ken save long dispela nem. Na mi bin mekim kontrak wantaim ol na mi promis bai mi givim dispela graun bilong ol Kenan long ol. Ol i bin i stap long dispela ples, tasol em i no graun bilong ol. Orait ol man bilong Isip i mekim ol Israel i wok kalabus na ol Israel i mekim bikpela krai. Na nau mi harim krai bilong ol, na mi tingim gen dispela kontrak bilong mi. Olsem na yu mas givim dispela tok bilong mi long ol Israel, ‘Mi yet mi Bikpela. Mi bai kisim yupela long han bilong ol Isip na long ol hevi ol i putim long yupela na bai mi mekim yupela i kamap fri. Na long strong bilong mi bai mi mekim save tru long ol, na bai mi kisim bek yupela. Bai mi mekim yupela i kamap ol manmeri bilong mi yet na bai mi stap God bilong yupela. Bihain bai mi lusim yupela long dispela wok kalabus long Isip na bai yupela i fri. Na long dispela taim bai yupela i save tru olsem, mi Bikpela, mi God bilong yupela. Mi bai kisim yupela i go long dispela graun mi bin promis long givim long Abraham na Aisak na Jekop. Na mi bai givim dispela graun long yupela na em bai i stap graun bilong yupela yet. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Moses i mekim dispela tok long ol Israel, tasol ol i no harim tok bilong en. Long wanem, dispela hatwok ol i mekim em i mekim tingting bilong ol i nogut tru. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu go tokim king bilong Isip bai em i mas larim ol Israel i go na lusim kantri bilong en.” Tasol Moses i bekim tok olsem, “Ol Israel i no save harim tok bilong mi. Na olsem wanem bai king inap harim tok? Maus bilong mi i hevi. Mi no inap toktok stret long king.” Tasol Bikpela i salim Moses wantaim Aron i go long ol Israel na long king bilong Isip bilong kisim ol Israel long Isip na bringim ol i go. Ol dispela man i namba wan tumbuna bilong ol lain bilong Israel. Ruben, namba wan pikinini bilong Jekop, i gat 4-pela pikinini man, Hanok na Palu na Hesron na Karmi. Ol 4-pela lain Ruben i kamap long dispela 4-pela tumbuna. Simeon, namba 2 pikinini bilong Jekop, i gat 6-pela pikinini man, Jemuel na Jamin na Ohat na Jakin na Sohar na Saul. Mama bilong Saul i wanpela meri Kenan. Ol 6-pela lain Simeon i kamap long dispela 6-pela tumbuna. Livai, namba 3 pikinini bilong Jekop, i gat tripela pikinini man. Namba wan em Gerson na namba 2 em Kohat na namba 3 em Merari. Na Livai i stap 137 yia na em i dai. Gerson i gat tupela pikinini man, Lipni na Simei. Na tupela i tumbuna bilong tupela lain insait long lain Livai. Kohat i gat 4-pela pikinini man, Amram na Ishar na Hebron na Usiel. Na Kohat i stap 133 yia na em i dai. Merari i gat tupela pikinini man, Mali na Musi. Olgeta dispela man ol i tumbuna bilong ol lain bilong Livai. Amram i maritim Jokebet, susa bilong papa bilong en na Jokebet i karim Aron na Moses. Na Amram i stap 137 yia na em i dai. Ishar i gat tripela pikinini man, Kora na Nefek na Sikri. Usiel i gat tripela pikinini man, Misael na Elsafan na Sitri. Aron i maritim Eliseba. Em i pikinini bilong Aminadap na susa bilong Nason. Na Eliseba i karim Nadap na Abihu na Eleasar na Itamar. Kora i gat tripela pikinini man, Asir na Elkana na Abiasap. Ol tripela i tumbuna bilong lain Kora. Eleasar, pikinini man bilong Aron, i maritim pikinini meri bilong Putiel na em i karim Finias. Ol dispela man i tumbuna bilong ol lain wanblut na bilong ol famili bilong lain bilong Livai. Yu lukim nem bilong Moses na Aron i stap long ol dispela lain man. Bikpela i bin tokim dispela tupela man tasol olsem, “Yutupela i mas kisim ol lain bilong Israel long Isip na bringim ol i kam.” Tupela yet i bin tokim king bilong Isip long larim ol Israel i go. Dispela tupela man tasol i bin mekim dispela samting. Taim Bikpela i toktok long Moses long Isip, em i tok olsem, “Mi yet mi Bikpela. Olgeta tok mi givim yu, em yu mas tokim king bilong Isip.” Tasol Moses i tokim Bikpela olsem, “Yu save, mi no man bilong toktok. King bai i no inap harim tok bilong mi.” Orait Bikpela i tokim Moses, “Harim, mi bai mekim yu olsem God long ai bilong king, na brata bilong yu Aron, bai i kamap olsem profet bilong yu na i givim tok bilong yu long king. Olgeta samting mi tokim yu, em yu mas tokim Aron. Na em bai i tokim king long larim ol Israel i go, bai ol i lusim kantri bilong king. Tasol mi bai mekim king i kamap bikhet tru, olsem na bai mi ken wokim planti bikpela mirakel long Isip. Tasol bai king i no inap harim tok bilong yu. Olsem na mi bai bagarapim Isip na mekim save long ol. Na bai mi go pas na bringim ol lain bilong Israel, em ol manmeri bilong mi, na bai ol i lusim Isip olgeta. Taim mi mekim save long ol Isip, na bringim ol Israel i go lusim Isip, bai ol Isip i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Orait Moses wantaim Aron i mekim olgeta samting olsem Bikpela i tok. Moses i gat 80 krismas na Aron i gat 83 krismas taim tupela i toktok long king. Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Sapos king i tokim yutupela long wokim sampela mirakel bilong soim em olsem, mi bin salim yutupela, orait Moses, yu mas tokim Aron long kisim stik wokabaut bilong en na tromoi i go daun long graun long ai bilong king. Na stik bai i kamap olsem snek.” Orait Moses tupela Aron i go long king na mekim olsem Bikpela i bin tokim tupela. Na Aron i tromoi stik long graun long ai bilong king na bilong ol ofisa bilong en, na stik i kamap snek. King i lukim dispela na i singautim olgeta saveman na ol glasman bilong en na ol i yusim pawa bilong ol na mekim wankain pasin olsem Aron. Ol tu i tromoi stik bilong ol na ol stik i kamap snek, tasol snek bilong Aron i kaikai na daunim ol snek bilong ol. King i lukim, tasol em i pasim tingting bilong en olsem Bikpela i tok, na em i no harim tok bilong Moses tupela Aron. Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “King i bikhet tru na i no laik larim ol Israel i go. Long moningtaim em bai i go long wara Nail na yu mas i go bungim em. Kisim dispela stik i bin kamap snek, na yu go wetim em long arere bilong wara. Na yu mas tokim king olsem, ‘God, Bikpela bilong mipela ol Hibru i salim mi long tokim yu long larim ol manmeri bilong en i go na lotuim em long ples drai nating. Tasol inap nau yu no bin harim tok. Na nau Bikpela i tok olsem, “Yu bai lukim ol samting mi laik mekim, na olsem bai yu ken save mi yet mi Bikpela.” Lukim, bai mi paitim wara long dispela stik na wara bai i kamap blut. Na ol pis bai i dai na wara bai i smel nogut tru. Na bai ol manmeri bilong Isip i no inap dringim dispela wara.’” Na Bikpela i tokim Moses moa olsem, “Tokim Aron bai em i kisim stik bilong en na makim olgeta bikpela wara na olgeta baret na olgeta raunwara long Isip. Na ol wara bai i kamap blut, na long olgeta hap bilong Isip bai blut tasol i stap long ol dis ol i wokim long plang na long ol botol ol i wokim long ston.” Orait Moses na Aron i mekim olsem Bikpela i bin tokim tupela. Long ai bilong king na ol ofisa bilong en, Aron i kisim stik na paitim wara Nail na wara i kamap blut. Na olgeta pis i dai na wara i smel nogut tru. Na ol manmeri bilong Isip i no inap dring dispela wara. Na blut i stap long olgeta hap bilong Isip. Tasol ol glasman bilong Isip i yusim pawa bilong ol na ol i mekim wankain samting olsem Aron. Na king i no harim tok bilong Moses tupela Aron. Em i wok long bikhet yet, olsem Bikpela i bin tok. Na king i go bek long haus na em i no wari long dispela samting. Ol Isip i no inap dringim wara Nail, olsem na ol i wokim ol hul arere long wara, bilong kisim wara bilong dring. Wara Nail i bagarap i stap inap long 7-pela de. Orait bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu go long king na givim em dispela tok bilong mi. Mi tok olsem, ‘Larim ol manmeri bilong mi i go bai ol i ken lotu long mi. Sapos yu no larim ol i go, orait bai mi salim ol rokrok na mekim save long olgeta hap graun bilong yu. Ol rokrok bai i pulap tru long wara Nail, na bai ol i lusim wara na i go long bikpela haus bilong yu na go insait long rum slip na long bet bilong yu. Na ol rokrok bai i go insait long ol haus bilong ol ofisa na bilong olgeta manmeri bilong yu. Na bai ol i go insait long ol stov na ol dis bilong wokim bret. Na ol bai i kalap i go antap long yu na ol ofisa na ol manmeri bilong yu.’” Moses i go givim dispela tok long king, tasol king i no harim tok. Orait Bikpela i tokim Moses, “Tokim Aron long stretim han na holim stik bilong en antap, na makim ol wara na ol baret na ol raunwara, bilong mekim ol rokrok i kamap na pulapim graun bilong Isip.” Orait na Aron i stretim han na holim stik antap na makim ol wara. Na ol rokrok i kamap na pulapim olgeta graun bilong Isip. Tasol ol glasman bilong king i yusim pawa bilong ol na ol tu i mekim planti rokrok i lusim ol wara na i go long graun. Na king i singautim Moses wantaim Aron i kam na i tokim tupela olsem, “Yutupela i mas beten long Bikpela bai em i rausim ol rokrok long mipela, na bai mi larim ol manmeri bilong yu i go na ol i ken mekim ofa long Bikpela.” Na Moses i bekim tok olsem, “I orait, mi ken mekim prea bilong helpim yu. Yu yet i ken makim taim na bai mi beten bilong helpim yu na ol ofisa bilong yu na ol manmeri bilong yu. Olsem na ol rokrok long haus bilong yupela bai i pinis na ol rokrok bai i stap long wara Nail tasol.” Na king i tok, “Beten long tumora.” Orait Moses i tok, “Bai mi mekim olsem yu tok, na bai yu ken save i no gat wanpela God i olsem Bikpela, em i God bilong mipela. Ol rokrok bai i lusim yu na ol haus bilong yupela na lusim ol ofisa na ol manmeri bilong yu, na ol bai i stap long wara Nail tasol.” Orait Moses wantaim Aron i lusim king na i go. Moses i prea strong long Bikpela i mas rausim ol dispela rokrok em i bin salim i kam long king. Orait Bikpela i mekim olsem Moses i bin askim, na ol rokrok i stap long ol haus na insait long banis na long ol gaden, olgeta i dai. Na ol man bilong Isip i hipim ol rokrok long olgeta hap, na ol i sting na smel nogut tru i kamap. Na taim king i lukim ol rokrok i dai pinis, orait em i bikhet gen, olsem Bikpela i bin tok, na em i no harim tok bilong Moses na Aron. Bihain Bikpela i tok moa long Moses olsem, “Tokim Aron long paitim graun long stik bilong en na das long olgeta hap graun bilong Isip bai i kamap natnat.” Orait tupela i mekim olsem. Aron i kisim stik bilong en na paitim graun na olgeta das long Isip i kamap natnat na ol natnat i karamapim ol manmeri na ol abus na kaikaim ol. Na ol glasman bilong Isip i yusim pawa bilong ol bilong mekim ol natnat i kamap, tasol ol i no inap. Na ol natnat i karamapim ol manmeri na ol abus. Na ol glasman i tokim king, “God yet i mekim dispela samting.” Tasol king i bikhet tumas olsem Bikpela i bin tok, na em i no harim tok bilong Moses na Aron. Bikpela i tokim Moses olsem, “Long moningtaim tru king bai i go long wara, na yu mas i go bungim em na givim em tok bilong mi. Mi tok olsem, ‘King, yu mas larim ol manmeri bilong mi i go bai ol i ken lotu long mi. Sapos yu no larim ol i go, bai mi salim planti lang i kam long yu na long ol ofisa na ol pipel bilong yu. Na ol lang bai i pulap long ol haus bilong yupela na long graun yupela i sanap long en. Tasol taim ol lang i kamap bai mi lukautim hap bilong Gosen, em distrik ol manmeri bilong mi i stap long en, na bai ol lang i no inap i stap long hap bilong ol. Na bai yu lukim na bai yu save olsem, mi yet mi Bikpela na mi mekim ol dispela samting long kantri bilong yu. Mi no ken mekim wankain samting long ol manmeri bilong mi olsem mi mekim long ol manmeri bilong yu. Harim, dispela mirakel bai i kamap long tumora.’” King i bikhet yet, orait Bikpela i mekim olsem em i bin tok na planti bikpela lain lang i kam insait long bikpela haus bilong king na long ol haus bilong ol ofisa na long olgeta hap bilong Isip. Na ol lang i bagarapim Isip olgeta. Orait king i singautim Moses wantaim Aron i kam, na em i tok, “Yupela go na mekim ofa long God bilong yupela insait long graun bilong Isip tasol.” Tasol Moses i tok, “Sapos mipela i mekim olsem, bai em i no stret, long wanem, ol Isip bai i lukim ol abus mipela i ofaim long God, Bikpela bilong mipela, na bai ol i bel nogut long mipela. Sapos mipela i kilim na ofaim ol abus ol Isip i no save mekim ofa long en, bai ol Isip i lukim dispela na ol i belhat na tromoi ston long mipela na kilim mipela i dai. Mipela i mas wokabaut inap tripela de long ples drai nating long mekim ofa long God, Bikpela bilong mipela, olsem em i bin tokim mipela long mekim.” Na king i tok, “Orait, mi ken larim yupela i go na mekim ofa long God, Bikpela bilong yupela, long ples drai nating. Tasol yupela i no ken i go longwe tumas. Na yupela i mas prea bilong helpim mi tu.” Orait Moses i bekim tok olsem, “Taim mi lusim yu pinis bai mi prea long Bikpela bai tumora em i ken rausim ol lang long haus bilong yu na long haus bilong ol ofisa na bilong ol manmeri bilong yu. Tasol yu no ken giamanim mipela gen na pasim rot bilong ol manmeri bai ol i no ken i go na mekim ofa long Bikpela.” Orait Moses i lusim king na i go beten long Bikpela. Na Bikpela i mekim olsem Moses i bin askim em. Na olgeta lang i lusim king wantaim ol ofisa na ol manmeri na i no gat wanpela lang i stap. Ol lang i go pinis, tasol king i bikhet gen na i no larim ol manmeri i go. Bihain Bikpela i tokim Moses long go long king na tokim em olsem, “God, Bikpela bilong mipela ol Hibru, i tok, ‘Larim ol manmeri bilong mi i go bai ol i ken mekim lotu long mi. Sapos yu wok long pasim ol na yu no larim ol i go, bai mi mekim save long yu. Bai mi salim bikpela sik i kam long olgeta animal bilong yu, olsem ol hos na donki na kamel na bulmakau na sipsip na meme. Tasol mi Bikpela yet, bai mi lukautim gut ol animal bilong ol Israel na i no gat wanpela animal bilong ol bai i dai.’” Na Bikpela i makim taim bilong mekim dispela samting, na i tok, “Tumora bai mi mekim olsem.” King i bikhet yet na Bikpela i mekim olsem em i bin tok, na olgeta animal bilong ol Isip i dai. Tasol olgeta animal bilong ol Israel i stap gut, na i no gat wanpela i dai. Na king i askim ol manmeri bilong en, “Olgeta animal bilong ol Israel i stap gut, o nogat?” Na sampela man i tokim em olsem, “Yes. Olgeta i stap gut. I no gat wanpela i dai.” Tasol king i bikhet yet na i no larim ol manmeri i go. Na Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Yutupela go long wanpela haus bilong kukim brik na kisim sampela sit bilong paia na i go long king. Yutupela i kamap pinis long king, orait Moses, yu mas tromoi dispela sit bilong paia i go antap. Na dispela sit bilong paia bai i kamap das na inapim olgeta graun bilong Isip. Na taim dispela das i pundaun long skin bilong ol man na animal, bai buk i kamap na i bruk na bikpela sua i kamap.” Orait ol i kisim sit bilong paia na i go sanap long ai bilong king, na Moses i tromoi sit bilong paia i go antap. Na sit bilong paia i kamapim ol buk na ol buk i bruk na ol sua i kamap long skin bilong ol manmeri na bilong ol animal. Na ol glasman i no inap kamap long Moses, long wanem, buk i pulap long skin bilong ol olsem long skin bilong ol arapela manmeri bilong Isip. Tasol Bikpela i pasim strong tingting bilong king na king i no harim tok bilong Moses wantaim Aron, olsem Bikpela i tok pinis. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Long moningtaim tru yu mas i go bungim king na tokim em olsem, ‘God, Bikpela bilong mipela Hibru i tok, “Larim ol manmeri bilong mi i go bai ol i ken lotu long mi. Sapos nogat, nau bai mi mekim save tru long yu yet na long ol manmeri bilong yu. Na bai yupela i ken save gut olsem, long olgeta hap bilong graun i no gat wanpela man o wanpela god i olsem mi. Ating sapos mi bin mekim save long yu wantaim ol manmeri bilong yu na bagarapim yupela long bikpela sik, bai yupela olgeta i pinis. Tasol mi bin larim yupela i stap olsem bai mi ken soim bikpela strong bilong mi long yupela, na bai ol manmeri i ken tokaut long biknem bilong mi long olgeta hap bilong graun. Tasol yu wok long bikhet long ol manmeri bilong mi na yu no larim ol i go. Orait harim. Tumora long wankain taim olsem nau, bai mi mekim bikpela ren ais i kam daun. Kain ren ais olsem i no bin kamap long Isip long taim kantri Isip i kamap nupela i kam inap nau. Olsem na tokim ol man long kisim ol bulmakau na olgeta samting bilong yu i stap nabaut na bringim i go insait long sampela haus. Bai mi mekim bikpela ren ais i pundaun long ol man na long ol abus i stap ausait, na bai ol i dai.” ’ Sampela ofisa bilong king ol i pret long dispela tok Bikpela i bin mekim na ol i bringim ol wokboi na ol abus bilong ol i go insait. Tasol sampela i no wari long tok bilong Bikpela, na ol i larim ol wokboi na ol abus bilong ol i stap nating long ausait. Orait nau Bikpela i tokim Moses, “Litimapim han bilong yu na makim skai, na ren ais bai i pundaun long olgeta hap bilong Isip, long ol manmeri wantaim ol animal na long olgeta kaikai long gaden.” Na Moses i litimapim stik bilong wokabaut i go antap na Bikpela i mekim klaut i pairap na lait bilong klaut i sut i kam daun long graun, na em i salim ren ais i kam daun. Bikpela i mekim dispela ren ais i kam daun long olgeta hap bilong Isip. Ren ais i pundaun moa yet, na bikpela lait bilong klaut i sut i go long olgeta hap. Bipo ol Isip i no bin lukim wanpela ren ais olsem. Nogat tru. Ren ais i bagarapim ol man na ol animal na olgeta samting i stap ausait long olgeta hap bilong Isip. Dispela ren ais i bagarapim tru olgeta samting long gaden na i brukim olgeta diwai ol man i bin planim bilong kisim pikinini bilong ol. Tasol long distrik Gosen, em hap ol Israel i stap long en, dispela wanpela hap tasol i no gat ren ais. Orait king i salim tok i go long Moses na Aron bai tupela i kam. Tupela i kam pinis, orait king i tokim tupela olsem, “Nau mi mekim sin pinis. Bikpela i mekim stretpela pasin, tasol mi wantaim ol pipel bilong mi i bin mekim rong. Dispela ren ais na klaut i pairap, em i bagarapim mipela pinis. Olsem na yu mas beten long Bikpela bai em i pinisim dispela samting, na bai mi larim yupela i go. Bai yupela i no ken i stap moa long dispela hap.” Orait Moses i tokim em, “Taim mi go ausait long taun bai mi litimapim han bilong mi na mi prea long Bikpela. Na bai klaut i no moa pairap na bai ren ais i pinis. Olsem na bai yu ken save, dispela graun i bilong Bikpela tasol. Tasol mi save, yu wantaim ol ofisa bilong yu i no pret yet long God, Bikpela.” Long dispela taim ol liklik diwai ol i save wokim tret long skin bilong en, na ol rais bali i bagarap nogut tru, long wanem, rais bali i redi pinis long kisim, na kru bilong dispela ol liklik diwai i kamap nupela yet. Kaikai bilong wit tasol i no bagarap, long wanem, kru bilong en i liklik yet. Orait Moses i lusim king na i go ausait long taun. Na em i litimapim han na beten long Bikpela. Na klaut i no moa pairap na ren ais na ren i pinis olgeta. Taim king i lukim klaut i no pairap na ren ais na ren i pinis, em wantaim ol ofisa bilong en i bikhet gen na mekim sin long God. Tru tumas, bel bilong king i pas na em i no larim ol Israel i go, olsem Bikpela i bin tok long maus bilong Moses. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu go lukim king. Mi bin mekim tingting bilong king na bilong ol ofisa bilong en i pas tru, olsem na bai mi ken wokim ol dispela mirakel namel long ol. Na mi mekim olsem bai yu ken stori long ol pikinini bilong yu na long ol tumbuna pikinini long mi bin wokim ol dispela mirakel long Isip na mi mekim ol i longlong na sem nogut tru. Olsem na bai yupela olgeta i ken save olsem, mi yet mi Bikpela.” Orait Moses wantaim Aron i go long king na tokim em olsem, “God, Bikpela bilong mipela ol Hibru i tok, ‘Hamas taim bai yu sakim tok na yu no laik i stap aninit long mi? Larim ol manmeri bilong mi i go bai ol i ken mekim lotu long mi. Sapos nogat, tumora bai mi salim ol grasopa i kam pulap long kantri bilong yu. Bai ol i karamapim olgeta hap na yu no inap lukim graun. Na kaikai na ol diwai, ren ais i no bin bagarapim, ol grasopa bai i pinisim olgeta. Ol bai i pulap long ol haus bilong yu na bilong ol ofisa na bilong ol manmeri bilong yu. Bipo, taim ol tumbuna na ol papa i stap, na i kam inap nau, planti grasopa olsem i no bin kamap long graun bilong yupela. Em i samting nogut tru.’” Moses i tok pinis na i tanim na lusim king na i go ausait. Na ol ofisa i tokim king olsem, “Harim. Hamas taim bai yu larim dispela man i givim hevi long yumi? Larim ol man tasol i go lotu long God, Bikpela bilong ol. Yu no lukim Isip i bagarap pinis, a?” Orait ol i bringim Moses na Aron i kam bek long king. Na king i tokim tupela, “Yupela i ken i go na lotu long God, Bikpela bilong yupela. Tasol mi laik save husat tru bai i go?” Na Moses i bekim tok, “Mipela olgeta bai i go. Bai mipela i kisim ol yangpela wantaim ol lapun na ol pikinini man na pikinini meri na olgeta sipsip na olgeta meme na olgeta bulmakau. Long wanem, mipela i mas mekim bikpela lotu long Bikpela.” Tasol king i tok, “Mi no inap askim Bikpela long mekim gut long yupela. Olsem na mi no inap larim yupela i kisim olgeta meri pikinini i go wantaim. Nogat tru. Mi save yupela i laik mekim pasin nogut long mipela. Olsem na mi no inap larim ol meri na pikinini i go. Ol man tasol i ken i go na mekim lotu long Bikpela. Mi save, yupela man tasol i laik i go lotu.” King i tok pinis na em i tokim ol wokman long rausim Aron na Moses i go ausait. Bihain Bikpela i tok long Moses olsem, “Litimapim han bilong yu na makim kantri Isip na bai olgeta grasopa i ken i kam. Na ol grasopa i ken kaikai olgeta lip samting bikpela ren ais i no bin bagarapim.” Orait Moses i litimapim stik bilong wokabaut na Bikpela i mekim win i kam long hap sankamap, na win i stap inap long wanpela san na nait olgeta. Na long moningtaim ol grasopa i kamap pinis. Bikpela bikpela lain grasopa i kam na karamapim olgeta hap bilong Isip. Bipo ol Isip i no bin lukim bikpela lain grasopa olsem, na bihain ol i no inap lukim gen. Ol grasopa i kam pulap tru na karamapim graun olgeta, olsem na graun i bilak nogut tru. Na ol grasopa i kaikai olgeta gras samting na olgeta pikinini bilong diwai, bikpela ren ais i no bin bagarapim. I no gat wanpela lip i stap long diwai o long gras long kantri Isip. Ol i pinisim tru. Orait king i hariap na salim tok i go long Moses na Aron bai tupela i kam. Tupela i kam pinis na em i tokim tupela olsem, “Mi bin mekim sin long God, Bikpela bilong yupela, na long yutupela tu. Mi laik bai yutupela i lusim sin bilong mi nau wanpela taim moa. Na yutupela i mas beten long God, Bikpela bilong yupela, na askim em long rausim dispela samting nogut i laik bagarapim mi.” Orait tupela i lusim king na Moses i go prea long Bikpela. Na Bikpela i senisim win na mekim strongpela win i kam long hap san i go daun. Na win i karim olgeta grasopa i go long solwara Retsi. Na i no gat wanpela grasopa i stap long Isip. Tasol Bikpela i mekim tingting bilong king i pas na king i no larim ol Israel i go. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Litimapim han bilong yu i go antap na bai traipela tudak i karamapim Isip. Dispela tudak i narakain tru. I olsem strongpela samting ol inap holim long han.” Orait Moses i litimapim han bilong en na traipela tudak i kamap na karamapim olgeta hap bilong Isip inap long tripela de. Ol manmeri bilong Isip i no inap lukim ol yet. Olsem na olgeta manmeri i stap long haus long dispela taim. Ol i no inap i go ausait. Tasol long hap ol Israel i stap long en i no gat tudak. Na king i singautim Moses i kam na i tokim em, “Yupela i ken i go na lotu long Bikpela. Na ol meri na pikinini i ken i go wantaim yupela. Tasol ol bulmakau na sipsip i mas i stap long Isip.” Orait na Moses i bekim tok, “Nogat. Yu mas larim mipela i kisim ol abus, bilong mekim ofa long God, Bikpela bilong mipela. Olsem na mipela i mas kisim olgeta animal bilong mipela yet na ol bai i go wantaim mipela. Mipela i no inap larim wanpela i stap. Mipela bai makim sampela animal bilong mekim ofa long Bikpela. Tasol mipela i mas i go kamap long ples bilong lotu pastaim, na bai mipela i ken save wanem ol abus mipela i mas kisim bilong mekim ofa.” Tasol Bikpela i mekim tingting bilong king i pas na king i no larim ol i go. Em i tokim Moses, “Goan, yu go. Yu klia long dispela ples. Yu no ken lukim mi gen. Sapos yu kam lukim mi, wantu bai mi kilim yu i dai.” Moses i harim na i tok, “Em i stret. Mi no ken lukim yu gen.” Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Wanpela taim moa bai mi mekim save long king bilong Isip na long ol manmeri bilong en. Na bihain long dispela em bai i larim yupela i go. Na bai em i no bel isi na i larim yupela i go. Nogat. Bai em i hariapim yupela na rausim yupela olgeta long dispela ples. Orait nau yu mas tokim olgeta manmeri bilong Israel long ol i mas i go long ol Isip i stap klostu na askim ol long givim bilas gol na bilas silva long ol.” Ol i mekim olsem, na Bikpela i givim ol Israel biknem long ai bilong ol manmeri bilong Isip na ol i givim bilas gol na silva long ol Israel. Tru tumas, ol ofisa wantaim ol manmeri bilong Isip i ting Moses i bikman tru, olsem na ol i mekim dispela samting. Na Moses i tokim king olsem, “Harim tok bilong Bikpela. ‘Long biknait bai mi raun long olgeta hap bilong Isip. Na olgeta namba wan pikinini man bilong ol Isip bai i dai. Na king, dispela bai i stat long namba wan pikinini bilong yu yet. Dispela pikinini em bai i senisim yu na i kamap king, em bai i dai. Na olgeta namba wan pikinini man bai i dai, i go inap long olgeta namba wan pikinini man bilong ol wokmeri nating i save wilwilim wit bilong wokim bret samting. Na olgeta namba wan pikinini bulmakau tu bai i dai. Na ol manmeri bilong olgeta hap bilong Isip bai i bel hevi tru na i krai bikpela moa. Dispela kain krai i no bin kamap long Isip bipo na bai i no kamap gen. Tasol mi no ken mekim wanpela samting nogut i kamap long ol manmeri bilong Israel o long ol bulmakau samting bilong ol. Olsem na yu ken save long mi Bikpela, mi no mekim wankain pasin long ol Israel olsem mi mekim long yupela Isip.’” Na Moses i tok, “Na king, olgeta ofisa bilong yu bai i kam na brukim skru long mi na tok strong olsem, ‘Yu go. Yu wantaim ol lain manmeri bilong yu, go hariap.’ Dispela olgeta samting i kamap pinis na bihain bai mi lusim Isip.” Moses i belhat nogut tru na em i lusim king na i go ausait. Bikpela i tokim Moses olsem, “King bai i no inap harim tok bilong yu, olsem na bai mi ken wokim sampela mirakel moa long Isip.” Moses wantaim Aron i bin wokim planti mirakel long ai bilong king, tasol God i pasim tingting bilong king na king i no larim ol Israel i lusim kantri bilong en. Moses wantaim Aron i stap yet long Isip na Bikpela i tokim tupela olsem, “Dispela mun bai i stap namba wan mun bilong kalenda bilong yupela. Tokim olgeta manmeri bilong Israel olsem, long de namba 10 bilong dispela mun, wan wan man i mas makim wanpela pikinini sipsip o wanpela pikinini meme bilong famili bilong en. Sapos famili i liklik tumas na ol i no inap pinisim dispela abus, orait papa i ken askim famili i stap klostu long em long kam, na tupela famili i ken tilim na kaikai. Ol i mas tingting gut long skel bilong ol man meri pikinini na tilim mit long ol inap mit i pinis. Yupela i mas makim wanpela sipsip man o meme man i winim wanpela krismas. Na yupela i no ken kisim sipsip o meme i gat sua samting i bagarapim bodi bilong en. “Ol i mas lukautim gut dispela abus bilong ol inap long de namba 14 bilong dispela mun, na long apinun tru olgeta i mas kilim abus bilong ol. Na ol i mas kisim sampela blut bilong abus na penim long tupela pos bilong dua bilong haus ol i laik kaikai dispela abus long en. Na ol i mas penim tu long hap plang bilong banis i slip antap long dua. Long dispela nait yupela i mas kukim mit bilong sipsip o meme long paia. Na yupela i mas kaikai mit wantaim bret i no gat yis na wantaim kumu i pait. Yupela i no ken kaikai mit i no tan, na yupela i no ken kukim long sospen na kaikai. Yupela i mas kukim long paia tasol. Kukim het na hanlek na olgeta samting bilong bel, na kaikai. Yupela i no ken larim sampela hap mit i stap inap long moning. Na sapos sampela hap mit i stap inap long moningtaim, orait kukim na larim paia i pinisim olgeta. Taim yupela i laik kaikai dispela abus, yupela i mas mekim olsem. Pasim laplap na putim su na holim stik bilong wokabaut. Na yupela i mas kaikai kwik, long wanem, dispela em i kaikai bilong makim dispela de mi abrusim yupela na mi larim yupela i stap gut. “Long dispela nait bai mi go long olgeta hap bilong Isip na kilim olgeta namba wan pikinini man bilong ol manmeri na bilong ol abus. Mi yet mi Bikpela na bai mi mekim save long olgeta giaman god bilong ol Isip. Dispela blut yupela i bin penim long haus bilong yupela bai i stap olsem mak. Na taim mi mekim save long ol Isip bai mi lukim dispela blut na bai mi abrusim ol haus bilong yupela na larim yupela i stap gut. Yupela i mas makim dispela de bai em i stap bikpela de bilong lotu, bilong tingim dispela samting mi Bikpela, mi bin mekim. Na olgeta lain bilong yupela i kamap bihain bihain, ol tu i mas mekim dispela kaikai Bilong Tingim De God I Larim yupela Israel I Stap Gut.” Bikpela i tok moa olsem, “Inap long 7-pela de yupela i mas kaikai bret i no gat yis. Long namba wan de yupela i mas rausim olgeta yis i stap long haus bilong yupela. Na sapos wanpela man i kaikai bret i gat yis long de namba wan i go inap long de namba 7, orait yupela i mas rausim em long lain bilong yupela Israel. Long de namba wan na long de namba 7 yupela i mas bung na lotu. Yupela i no ken mekim olkain wok long dispela tupela de. Yupela i ken redim kaikai bilong yupela tasol. Long de namba wan bilong dispela 7-pela de mi kisim olgeta lain bilong yupela long Isip na bringim yupela i go. Olsem na olgeta yia yupela i mas bihainim na makim Ol dispela Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Olgeta taim bihain ol lain bilong yupela i mas makim dispela de olsem bikpela de bilong yupela. “Yupela i mas kaikai bret i no gat yis long apinun bilong de namba 14 i go inap long de namba 21 bilong namba wan mun. Inap long 7-pela de yis i no ken i stap long haus bilong yupela. Sapos wanpela man bilong yupela o bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, em i kaikai bret i gat yis, orait yupela i mas rausim em long lain bilong yupela Israel. Harim. Maski yupela i save stap we we, long ol dispela de yupela i no ken kaikai bret i gat yis. Yupela i mas kaikai bret i no gat yis tasol.” Orait Moses i singautim olgeta hetman bilong Israel i kam na i tokim ol olsem, “Yupela go makim wanpela yangpela sipsip o meme bilong ol famili bilong yupela na kilim bilong makim dispela De God I Larim yupela Israel I Stap Gut. Kapsaitim blut i go long wanpela dis na kisim wanpela liklik han bilong diwai hisop na putim i go long blut i stap long dis. Na penim liklik hap blut long tupela pos bilong dua na long hap plang bilong banis i slip antap long dua. Na yupela olgeta i mas i stap insait long haus na i no ken i go ausait inap long moningtaim. Bihain Bikpela bai i go long olgeta hap bilong Isip bilong kilim olgeta namba wan pikinini man bilong ol Isip. Na bai em i lukim blut long arere bilong ol dua bilong yupela na bai em i abrusim yupela na em i no ken larim ensel bilong kilim man i go insait bilong kilim pikinini bilong yupela. “Na yupela wantaim ol pikinini bilong yupela i mas mekim wankain pasin long olgeta yia. Na yupela bai i go i stap long dispela hap graun Bikpela i promis pinis long givim yupela. Orait taim yupela i sindaun pinis long dispela graun, yupela i mas mekim dispela kaikai Bilong Tingim De God I Larim yupela Israel I Stap Gut. Bihain ol pikinini bilong yupela bai i askim yupela olsem, ‘Wanem as bilong dispela kaikai?’ Orait yupela i mas tokim ol olsem, ‘Mipela i save mekim dispela ofa long Bikpela bilong makim de em i bin larim mipela i stap gut. Mipela i tingting long taim em i bin kilim i dai ol namba wan pikinini man bilong Isip. Tasol em i abrusim ol haus bilong yumi Israel, na em i larim ol pikinini bilong mipela i stap gut.’” Ol manmeri i harim dispela tok na ol i daunim het na lotu long God. Na bihain ol i kirap i go mekim ol dispela samting olsem Bikpela i bin tokim Moses na Aron. Long biknait tru Bikpela i kilim i dai olgeta namba wan pikinini man bilong ol Isip. Em i kilim namba wan pikinini man bilong king i go inap long namba wan pikinini man bilong ol kalabusman. Na em i kilim namba wan pikinini man bilong ol bulmakau samting tu. Na long dispela nait tasol, king wantaim ol ofisa bilong en na olgeta Isip i kirap na lukim wanpela pikinini bilong ol i dai pinis. Na long olgeta hap bilong Isip olgeta manmeri i wok long mekim bikpela krai, long wanem, long olgeta wan wan haus wanpela pikinini man i bin dai. Na long dispela nait tasol king i singautim Moses wantaim Aron i kam na i tok, “Yupela go. Yutupela wantaim olgeta manmeri bilong Israel, yupela go hariap. Lusim ol manmeri bilong mi. Yupela go lotu long Bikpela olsem yupela i bin askim mi. Kisim ol sipsip na meme na ol bulmakau tu na lusim Isip olgeta. Na yu mas prea bai God i mekim gut long mi.” Na ol Isip i hariapim ol Israel bai ol i lusim Isip kwiktaim. Ol i tok olsem, “Sapos yupela i no lusim mipela kwik, mipela olgeta bai i dai.” Olsem na ol Israel i kisim plaua ol i no bin tanim wantaim yis yet na ol i putim long dis. Na ol i karamapim dis long laplap na karim long sol na ol i go. Na ol Israel i bin askim ol manmeri bilong Isip long gol na silva na klos, olsem Moses i bin tokim ol. Na Bikpela i givim ol Israel biknem long ai bilong ol Isip, olsem na ol Isip i givim ol Israel ol dispela samting ol i laik kisim. Na long dispela pasin ol Israel i kisim olgeta samting bilong ol Isip. Ol Israel i kirap lusim taun Rameses na wokabaut i go long taun Sukot. I gat samting olsem 600,000 man i wokabaut, na ol i no kaunim ol meri na pikinini wantaim. Planti arapela lain manmeri na planti bulmakau na sipsip na meme i go wantaim ol. Ol i kukim bret long dispela plaua i no gat yis ol i bin kisim long Isip na i kam. Ol i no bin putim yis long plaua, long wanem, ol man bilong Isip i bin rausim ol kwiktaim tru, na ol i no gat taim bilong redim kaikai. Ol Israel i bin i stap 430 yia long Isip. Na long dispela de stret ol i bin i stap long Isip 430 yia pinis, ol lain manmeri bilong Bikpela i lusim Isip. Long dispela nait tasol Bikpela i bin was gut long ol Israel, na i kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Olsem na long olgeta yia bihain ol i makim dispela nait bilong tingting long Bikpela na bilong lotu long em. Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Harim ol lo bilong dispela kaikai Bilong Tingim De mi God, mi Bin Larim Ol Israel I Stap Gut. Ol manmeri bilong narapela kantri i no ken kaikai. Sapos ol i stap sotpela taim tasol wantaim yupela, o sapos ol i wok mani, orait ol i no ken kisim dispela kaikai. Tasol ol man yupela i baim na ol i kamap wokboi nating na yupela i katim skin bilong sem bilong ol, orait ol inap kaikai. *** “Ol manmeri i mas kaikai dispela mit long dispela haus ol i bin redim kaikai long en. Ol i no ken kisim sampela kaikai i go ausait. Na tu ol i no ken brukim ol bun bilong abus. Olgeta lain bilong Israel i mas mekim dispela kaikai. Tasol man i no bin katim skin, em i no ken kaikai. Olsem na sapos wanpela man bilong narapela lain i bin kam sindaun long kantri bilong yupela, na em i laik kisim dispela kaikai Bilong Tingim De mi Bikpela mi Bin Larim yupela Israel I Stap Gut, orait yupela i mas katim skin bilong sem bilong olgeta man long famili bilong en na bilong olgeta man i stap wantaim em. Na bihain em wantaim ol lain bilong en i ken kaikai. Na bai em i stap olsem wanpela man bilong yupela yet. I gat wankain lo bilong ol Israel na bilong ol man bilong narapela lain i kam i stap wantaim yupela.” Orait ol Israel i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses na Aron. Long dispela de tasol Bikpela i kisim olgeta lain bilong Israel long Isip na bringim ol i kam. Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela i mas givim olgeta namba wan pikinini man long mi. Olgeta namba wan pikinini man bilong yupela Israel na olgeta namba wan pikinini man bilong ol bulmakau samting bilong yupela i bilong mi tasol.” Moses i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i bin i stap long Isip, ples bilong wok kalabus. Na long strong bilong em yet, Bikpela i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Olsem na olgeta taim yupela i mas tingting long dispela de em i bin mekim olsem na yupela i no ken kaikai bret i gat yis long en. Nau yupela i lusim Isip long dispela de bilong namba wan mun, ol i kolim mun Abip. Bikpela i promis pinis long givim graun bilong ol Kenan na ol Hit na ol Amor na ol Hivi na ol Jebus long yupela. Dispela graun i gutpela tru na i gat planti gris. Olsem na taim Bikpela i bringim yupela i go long dispela hap graun, yupela i mas bihainim dispela bikpela de bilong Bret I No Gat Yis long olgeta yia long dispela mun. “Yupela i mas kaikai bret i no gat yis inap long 7-pela de. Na long de namba 7 yupela i mas mekim lotu long Bikpela. Long dispela 7-pela de ol manmeri i mas kaikai bret i no gat yis, na yupela i no ken larim yis na bret i gat yis i stap long ples na long kantri bilong yupela. Taim dispela bikpela de i kamap yupela i mas tokaut long ol pikinini man bilong yupela olsem, ‘Mipela i mekim dispela pasin bilong tingim olgeta samting Bikpela i bin mekim long taim em i kisim mipela long kantri Isip na bringim mipela i kam.’ Dispela kain lotu bai i stap olsem mak long han bilong yupela o long pes bilong yupela. Na em bai i mekim yupela i tingting na toktok long ol lo bilong Bikpela. Long wanem, Bikpela i bin wok strong long kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam. Olsem na olgeta yia yupela i mas mekim dispela kaikai long taim bilong en.” Moses i tok olsem, “Bikpela bai i bringim yupela i go long graun bilong ol Kenan. Na em bai i givim yupela dispela graun olsem em i bin promis long yupela yet na long ol tumbuna bilong yupela. Taim em i givim pinis long yupela, orait yupela i mas givim olgeta namba wan pikinini man bilong yupela long Bikpela. Na olgeta namba wan pikinini man bilong ol animal tu i bilong Bikpela tasol. Tasol yupela i ken ofaim wanpela pikinini sipsip bilong baim bek wanpela namba wan pikinini man bilong donki. Na sapos yupela i no laik baim bek donki, orait yupela i mas brukim nek bilong en. Na yupela i mas baim bek olgeta namba wan pikinini man bilong yupela yet. “Bihain sapos ol pikinini man bilong yupela i askim yupela olsem, ‘Wanem as bilong dispela pasin?’ Yupela i mas tokim ol olsem, ‘Mipela i bin mekim wok kalabus long Isip, na Bikpela i bin mekim strongpela wok tru bilong kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam. Pastaim king bilong Isip i bikhet na i no laik larim mipela i go. Tasol Bikpela i kilim i dai olgeta namba wan pikinini man bilong ol Isip na bilong olgeta animal bilong ol. Olsem na nau mipela i save ofaim olgeta namba wan pikinini man bilong ol animal long Bikpela. Tasol mipela i save baim bek ol namba wan pikinini man bilong mipela yet. Mipela i mas mekim dispela samting bilong tingting gen long Bikpela i bin kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam long strong bilong em yet. Bai dispela i olsem samting mipela i pasim long han o long pes, bilong kirapim tingting bilong mipela.’” Bihain long king bilong Isip i larim ol manmeri bilong Israel i go, God i no bringim ol long sotpela rot i bihainim nambis i go long kantri Filistia. Long wanem, God i tingting olsem, “Sapos ol Israel i wokabaut long dispela sotpela rot na ol i lukim ol arapela lain i laik pait long ol, ating bai ol i senisim tingting na i go bek long Isip. Na mi no laik bai ol Israel i mekim olsem.” Olsem na God i kisim ol i go raun long ples drai na ol i kamap long solwara Retsi. Ol i karim ol samting bilong pait na ol i wokabaut i go. Bipo Josep i bin tokim ol Israel olsem, “Bihain God bai i kisim bek yupela long Isip, na long dispela taim yupela i mas karim ol bun bilong mi i go wantaim yupela.” Na ol Israel i bin promis long mekim olsem. Olsem na nau Moses i kisim ol bun bilong Josep na karim i go. Na ol Israel i lusim Sukot na i go kamap long ples Etam long arere bilong ples drai nating. Long san Bikpela i stap insait long bikpela klaut na i go pas bilong soim rot long ol. Na long nait em i stap insait long bikpela paia na i go pas bilong givim lait long ol. Olsem na ol i inap wokabaut long san na long nait. Oltaim long san dispela klaut i save go paslain long ol manmeri, na long nait dispela paia i go paslain. Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol Israel long ol i mas i go bek na wokim kem long arere bilong solwara long ples Pihahirot. Dispela ples i stap namel long taun Mikdol na solwara Retsi klostu long ples Balsefon. Na king bilong Isip bai i painimaut long wokabaut bilong ol na em bai i ting olsem, ‘Ol Israel i paul na i raun nating long ples drai na ol i no gat rot bilong lusim dispela hap.’ Na mi bai mekim king i bikhet, na em bai i ranim yupela. Tasol bai mi winim em wantaim ami bilong en na bai mi kisim biknem long dispela samting mi mekim. Na ol Isip bai i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Orait ol Israel i bihainim tok bilong Bikpela na ol i go bek. Sampela man i tokim king bilong Isip long ol Israel i ranawe pinis. Na em wantaim ol ofisa bilong en i senisim tingting bilong ol na i tok, “Olsem wanem na yumi larim ol Israel i go? Nau bai ol i no inap mekim wok bilong yumi. Yumi mekim kranki pasin tru.” Ol i tok pinis, orait king i kisim karis pait bilong en na ol soldia bilong ami. Na em i kisim ol 600 namba wan karis bilong pait wantaim ol arapela karis bilong ami na ol ofisa bilong en i save bosim ol karis. Na ol i kirap i go bihainim ol Israel. Ol Israel i save olsem ol i winim ol Isip, na ol i amamas i go. Tasol Bikpela i mekim king bilong Isip i bikhet na king i hariap i go ranim ol. Dispela ami bilong Isip i gat ol karis na ol soldia i sindaun long hos na ol soldia i wokabaut, na olgeta i go ranim ol Israel. Na ol i go kamap klostu long kem bilong ol Israel long arere bilong solwara Retsi klostu long Pihahirot na Balsefon. King bilong Isip wantaim ol ami bilong en i kam klostu pinis na ol Israel i lukim ol. Na ol i pret nogut tru na ol i singaut long Bikpela long helpim ol. Na ol i tokim Moses olsem, “Watpo yu bringim mipela i kam nating long ples wesan hia? Yu ting ol ples matmat long Isip i sot na yu laik bai mipela i dai long dispela ples, a? Mobeta mipela i bin i stap long Isip na i dai. Mipela i no lusim Isip yet na mipela i bin tokim yu bai dispela kain samting i kamap. Mipela i tok, larim mipela i stap, mipela i ken i stap wokboi nating bilong ol Isip. Mobeta mipela i bin i stap wokboi nating tasol. Nogut mipela i dai long dispela ples wesan.” Orait Moses i bekim tok long ol manmeri olsem, “Maski pret. Sanap strong na nau bai yupela i lukim olgeta samting Bikpela i laik mekim bilong helpim yupela. Nau yupela i lukim ol dispela Isip, tasol bihain bai yupela i no inap lukim ol gen. Harim. Bikpela bai i pait bilong helpim yupela. Tasol yupela yet i no ken mekim wanpela samting. Yupela i mas i stap isi tasol.” Na Bikpela i tokim Moses, “Bilong wanem yu wok long singaut long mi? Tokim ol Israel ol i mas wokabaut i go. Litimapim stik wokabaut bilong yu na makim solwara. Na wara bai i bruk tupela hap na ol Israel bai inap wokabaut i go long graun i drai na kamap long hap. Na mi bai mekim ol Isip i bikhet tru, na ol bai i bihainim yupela i go. Na bai mi winim king wantaim ol karis na ol soldia i sindaun long hos na olgeta ami bilong en, na bai mi kisim biknem long dispela samting mi mekim. Bai mi winim ol Isip na ol bai i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Dispela ensel bilong God i save go paslain long ami bilong Israel, i lusim dispela hap na i go baksait long ol. Na dispela klaut i save sanap paslain long ol Israel, em tu i surik i go sanap baksait long ol. Na long wanpela nait klaut i stap namel long ol Isip na ol Israel. Na dispela klaut i mekim hap ol Isip i stap long en i kamap tudak tru. Tasol klaut i mekim hap bilong ol Israel i gat lait. Olsem na long dispela nait ol Isip i no inap i go klostu long ol Israel. Orait na Moses i litimapim han bilong en na i makim solwara, na long nait Bikpela i mekim strongpela win i kamap long hap sankamap, na win i winim solwara i stap inap tulait. Na win i sakim solwara i go bek na solwara i bruk tupela hap. Na long namel graun i drai olgeta na ol Israel i wokabaut long en i go long hap. Na wara i sanap olsem banis long hap na long hap. Na olgeta soldia bilong Isip i ranim ol Israel na bihainim ol i go namel long solwara. Ol hos na karis na ol soldia i sindaun long hos, olgeta i go wantaim. Bikpela i stap long klaut na long paia, na klostu i laik tulait em i lukluk i go daun long ol ami bilong Isip na em i paulim tingting bilong ol na ol i kirap nogut tru. Bikpela i mekim ol wil bilong karis i pas long graun, olsem na ol karis i no inap ran strong. Na ol Isip i tok, “Harim. Bikpela i helpim ol Israel na i pait long yumi. Hariap, yumi ranawe i go. Yumi lusim ol kwik.” Orait na Bikpela i tokim Moses olsem, “Stretim han bilong yu na makim solwara na bai wara i kam bek na karamapim ol soldia bilong Isip wantaim ol karis na hos bilong ol.” Orait Moses i stretim han na makim solwara, na long taim tulait i bruk wara i kam bek long ples bilong en olsem bipo. Na ol Isip i traim long ranawe, tasol ol i no inap, long wanem, Bikpela i subim olgeta i go long solwara. Na wara i kam bek na karamapim dispela ol ami bilong king bilong Isip i bin bihainim ol Israel i go namel long solwara. Wara i karamapim olgeta soldia wantaim hos na karis bilong ol, na i no gat wanpela i stap. Olgeta i dai pinis. Tasol ol Israel i wokabaut long graun i drai, na wara i stap olsem banis long hap na long hap, na ol i go kamap long hap. Long dispela de Bikpela i kisim bek ol Israel long han bilong ol Isip, na ol Israel i lukim ol bodi bilong ol Isip i slip i stap long nambis. Ol i lukim dispela bikpela wok Bikpela i bin mekim bilong winim ol Isip. Na ol manmeri bilong Israel i pret na i stap aninit long Bikpela, na ol i bilip long em na long wokman bilong en, Moses. Long dispela taim Moses wantaim ol Israel i singim wanpela song long Bikpela olsem, “Nau bai mi singim song long Bikpela, long wanem, em i winim bikpela pait tru. Em i tromoi ol hos wantaim ol man i sindaun long ol hos i go insait long solwara. Bikpela yet i save mekim mi strong, na mi singim song bilong litimapim nem bilong en. Em i save kisim bek mi, na mi laik litimapim nem bilong en. Em i God bilong papa bilong mi, olsem na mi laik singim song long biknem bilong en. Bikpela em i strongpela soldia tru. Bikpela tasol, em i nem bilong en. “Em i tromoi ol ami bilong Isip wantaim ol karis bilong pait i go long solwara. Na ol nambawan kepten bilong ami i dring wara na i dai long solwara Retsi. Bikpela wara i karamapim ol na ol i go daun daunbilo tru long wesan olsem ston. “Bikpela, han sut bilong yu i gat bikpela strong moa, na em i krungutim ol birua na wilwilim ol tru. Long bikpela strong bilong yu yet yu daunim ol birua bilong yu. Belhat bilong yu i kamap olsem paia na kukim ol olsem paia i kukim gras i drai. Yu bin mekim strongpela win i kirap. Na win i mekim solwara i solap antap tumas, na solwara i sanap stret olsem banis. Na solwara i stap daunbilo tru i kamap strong. “Ol birua i tok, ‘Mipela bai ranim ol na holimpas ol. Na mipela bai i tilim ol gutpela gutpela samting bilong ol long ol lain bilong mipela. Na olgeta samting mipela i laik kisim mipela bai i kisim tasol. Mipela bai i pait long ol long bainat na long strong bilong mipela yet mipela bai i bagarapim ol.’ Tasol Bikpela, yu winim win bilong yu wanpela taim tasol na solwara i karamapim ol Isip. Na ol i go daun tru olsem ston insait long biksi. “Bikpela, wanem arapela god i stap na i strongpela olsem yu? I no gat wanpela. Yu nambawan king na yu stap holi. Yu antap tru na gutpela olgeta. Na husat inap olsem yu? I no gat wanpela. Yu save wokim olkain mirakel na mekim ol bikpela wok, na ol manmeri i pret tumas long yu. Yu bin stretim han sut bilong yu na graun i op na daunim ol birua. Yu save marimari long mipela, olsem na yu bin kisim bek mipela na yu bin go pas na bringim mipela i go. Na long strong bilong yu yet yu stiaim wokabaut bilong mipela na bai yu bringim mipela i go long gutpela ples yu makim bilong yu yet i ken i stap long en. Ol kantri nabaut i harim tok long dispela samting na ol i pret tumas na i guria. Na ol Filistia tu i pret nogut. Na tingting bilong ol lida bilong kantri Idom i paul olgeta. Na ol strongpela man bilong Moap i seksek moa yet. Na strong bilong ol pipel bilong Kenan i kamap olsem wara nating. Bikpela, ol i lukim bikpela strong bilong yu na bikpela pret tru i karamapim ol, na ol i no inap mekim wanpela samting. Ol bai i sanap nating tasol, olsem hap diwai, inap mipela ol manmeri bilong yu i go pinis. Bikpela, yu bin kisim bek mipela long Isip na mipela i kamap fri. Na yu bai bringim mipela i kam na mekim mipela i sindaun gut long maunten bilong yu yet. Long dispela hap yu yet bai wokim haus bilong yu. Na Bikpela, yu bai stap king oltaim oltaim.” Solwara Retsi i bin kamap olsem graun i drai na ol Israel i wokabaut i kam kamap pinis. Tasol ol soldia bilong king bilong Isip wantaim ol hos na karis bilong ol i bihainim ol Israel, na Bikpela i mekim solwara i kam bek na karamapim ol. Orait bihain, profet meri Miriam, susa bilong Aron, i kisim wanpela kundu na olgeta meri tu i kisim kundu na i go bihainim Miriam. Na ol i paitim ol kundu na ol i wok long singsing na danis. Na Miriam i mekim song long ol olsem, “Singim song long Bikpela, long wanem, em i winim bikpela pait tru. Em i tromoi ol hos wantaim ol man i sindaun long ol hos i go insait long solwara.” Bihain Moses i bringim ol Israel i lusim solwara Retsi, na ol i wokabaut i go long ples drai bilong Sur. Na ol i wokabaut long ples drai inap long tripela de, na ol i no lukim wanpela wara. Na bihain ol i go kamap long wanpela wara long ples Mara, tasol dispela wara i save pait nogut long maus, na ol i no inap dring long en. Mining bilong dispela nem Mara i olsem, “Samting i pait long maus.” Na ol manmeri i kros na i toktok planti long Moses na ol i askim em olsem, “Bai mipela i dringim wanem samting?” Orait Moses i beten strong long Bikpela, na Bikpela i soim em wanpela diwai. Na Moses i kisim dispela diwai na i tromoi long wara na wara i kamap gutpela na ol inap long dring. Long dispela ples God i givim ol Israel sampela lo bai ol i mas bihainim, na tu em i traim ol, bai ol i bihainim em o nogat. Olsem na God i tokim ol, “Yupela i mas harim gut tok bilong mi, God Bikpela bilong yupela, na mekim ol dispela samting mi yet mi ting i gutpela. Na yupela i mas bihainim olgeta lo bilong mi. Sapos yupela i mekim olsem, orait mi no ken mekim save long yupela long ol kain kain sik nogut mi bin givim long ol manmeri bilong Isip. Mi yet mi Bikpela. Na mi tasol mi save mekim ol sik bilong yupela i orait gen.” Bihain ol Israel i go kamap long ples Elim. Elim i gat 12-pela hul wara na 70 diwai det i stap. Na ol Israel i sanapim haus sel bilong ol klostu long ol hul wara. Olgeta lain manmeri bilong Israel i lusim Elim na long de namba 15 bilong namba 2 mun bihain long taim ol i bin lusim Isip, ol i go kamap long dispela ples drai ol i kolim Sen. Dispela ples i stap namel long Elim na maunten Sainai. Na ol i kros na toktok planti long Moses na Aron long dispela ples. Ol i tokim tupela olsem, “Mipela i ting, mobeta Bikpela i bin kilim mipela long Isip. Taim mipela i stap long Isip mipela i save kisim olkain kaikai inap long laik bilong mipela yet. Tasol yutupela i kisim mipela i kam long dispela ples wesan i no gat kaikai, na yutupela i laik bai mipela i stap hangre inap mipela olgeta i dai. Sapos mipela i bin i stap na i dai long Isip, ating em bai i gutpela.” Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Mi bai mekim bret i pundaun long skai na yupela i ken kisim. Na long olgeta de wan wan ol manmeri i mas i go kisim kaikai bilong dispela de. Bai mi traim ol long dispela pasin, na bai mi save ol i laik bihainim tok bilong mi o nogat. Na long de namba 6, ol i mas kisim kaikai bilong tupela de na redim i stap.” Orait Moses wantaim Aron i tokim olgeta manmeri bilong Israel olsem, “Long apinun bai yupela i ken save gut olsem, Bikpela yet i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Yupela i kros na toktok planti long em, na em i harim pinis. Olsem na long moning yupela bai i lukim strong na lait bilong Bikpela yet. Mitupela i man nating tasol. Olsem na watpo yupela i tok kros long mitupela?” Na Moses i tok moa, “Bikpela yet bai i givim yupela mit long apinun na yupela i ken kaikai. Na em bai i givim yupela bret long moningtaim inap long laik bilong yupela. Long wanem, em i harim yupela i toktok planti long em. Tasol mitupela i samting nating. Yupela i no tok kros long mipela. Nogat. Yupela i tok kros long Bikpela tasol.” Orait Moses i tokim Aron olsem, “Bikpela i harim pinis tok kros bilong olgeta manmeri. Olsem na tokim olgeta i mas i kam sanap klostu long Bikpela.” Orait Aron i tokim ol na taim em i tok yet ol i lukluk i go long ples wesan, na wantu tasol bikpela lait bilong God i kamap long wanpela klaut. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Mi harim pinis tok kros bilong ol Israel. Olsem na tokim ol, long apinun tru bai ol i kaikai mit na long moningtaim bai ol i kaikai bret inap long laik bilong ol. Taim ol i kisim dispela kaikai pinis, orait bai ol i save olsem, mi Bikpela, mi yet mi God bilong ol.” Long apinun planti lain liklik pisin i kam na pulapim kem. Na long moningtaim wara bilong nait i stap long gras klostu long kem. Taim dispela wara i drai pinis, ol i lukim planti liklik samting i stap long graun olsem ol lip i drai na i bruk bruk nabaut. Ol Israel i lukim dispela samting, na ol i no save long en. Orait ol i askim ol yet olsem, “Em i wanem samting?” Na Moses i tokim ol, “Dispela em i bret Bikpela yet i givim yupela bilong kaikai. Na Bikpela i tok olsem, ‘Yupela wan wan i mas bungim inap long skel bilong yupela yet na bilong famili bilong yupela. Yupela i mas kisim inap bilong pulapim wan wan liklik sospen bilong olgeta man meri pikinini i stap long haus bilong yupela.’” Orait ol Israel i mekim olsem, tasol sampela i winim skel na kisim planti na sampela i kisim liklik tasol. Na bihain ol i skelim dispela kaikai, na kaikai bilong ol man i bin kisim planti, i no winim mak bilong sospen. Na ol man i kisim liklik tasol, kaikai bilong ol i no sot. Na olgeta i kaikai na ol i pulap na ol i no hangre. Na Moses i tokim ol, “Yupela i no ken larim sampela kaikai i stap inap long tumora.” Tasol sampela i no harim tok bilong Moses, na ol i putim sampela hap kaikai i stap bilong de bihain. Tasol long moningtaim ol liklik snek i pulap long dispela kaikai na smel nogut i kamap. Orait na Moses i kros long ol. Olgeta moning ol manmeri i kisim kaikai inap long laik bilong ol. Na taim san i kam antap, orait dispela kaikai ol i no kisim na i stap yet long graun, i kamap olsem wara na i pinis nating. Long de namba 6 ol i kisim kaikai inap long tupela de, inap tupela liklik sospen i pulap bilong wan wan man. Na ol hetman bilong Israel i kam tokim Moses long dispela samting. Na Moses i tokim ol, “Bikpela i tok olsem, tumora em i de bilong malolo. Em i de Sabat, na em i de bilong Bikpela yet. Olsem na nau, wanem hap kaikai yupela i laik kukim long paia, orait yupela kukim, na hap kaikai yupela i laik kukim long sospen, orait kukim long sospen. Na dispela hap i stap yet, orait putim i stap bilong tumora.” Ol i bihainim tok bilong Moses na ol i kukim sampela kaikai, na hap kaikai ol i no bin kukim, ol i putim i stap inap long de bihain. Na dispela kaikai i no sting na ol liklik snek i no kamap long en. Orait na long de bihain Moses i tok, “Nau em i de Sabat, de bilong malolo bilong givim biknem long Bikpela, na long dispela de yupela i no inap painim sampela kaikai long graun ausait long kem. Olsem na yupela i mas kaikai dispela hap kaikai i stap yet. Long 6-pela de bilong olgeta wik, yupela i mas kisim dispela kaikai. Na de namba 7 em i de bilong malolo, olsem na long dispela de bai i no gat kaikai i stap long graun.” Long de namba 7 sampela manmeri i go bilong kisim kaikai, tasol ol i painim nating. I no gat kaikai i stap. Na Bikpela i tokim Moses, “Wanem taim bai yupela i lusim pasin bikhet na yupela i bihainim ol lo bilong mi? Harim gut, mi Bikpela, mi givim yupela dispela de bilong malolo. Olsem na long de namba 6 bai mi givim yupela kaikai inap long tupela de. Orait na long de namba 7 olgeta manmeri i mas i stap long haus sel. I no gat wanpela man o meri i ken lusim banis bilong en.” Orait na bihain ol i malolo long de namba 7. Na ol manmeri bilong Israel i kolim dispela kaikai, Mana. Dispela mana i liklik waitpela samting olsem pikinini bilong wanpela diwai. Na i switpela olsem bisket ol i wokim wantaim hani. Na Moses i tokim ol olsem, “Bikpela i tok, yumi mas kisim wanpela liklik sospen graun na pulapim mana long en, na em bai i stap bilong ol tumbuna pikinini bilong yumi. Bihain ol i ken lukim dispela kaikai Bikpela i bin givim yumi long dispela ples wesan nating, taim em i kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam.” Orait Moses i tokim Aron, “Kisim wanpela sospen graun na pulapim mana long en na putim sospen i stap long ai bilong Bikpela, bai ol lain pikinini i kamap bihain ol i ken save long en.” Orait Aron i putim dispela sospen mana klostu long Bokis Kontrak long hap i kam, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol Israel i kaikai mana inap long 40 yia. 40 yia i pinis na ol i go kamap long kantri Kenan na ol i sindaun long dispela kantri na wokim gaden. Long dispela taim ol i gat tupela kain skel. Wanpela em inap olsem liklik sospen, na narapela em inap 10-pela liklik sospen. Olgeta manmeri bilong Israel i bihainim tok bilong Bikpela, na i lusim ples drai bilong Sen. Na wanem taim Bikpela i tok, orait ol i save kirap lusim wanpela ples na i go i stap long narapela ples. Na bihain ol i go kamap long ples Refidim na wokim kem. Tasol dispela ples i no gat wara bilong dring. Olsem na ol manmeri i krosim Moses. Na ol i tok olsem, “Givim mipela wara. Mipela i laik dring.” Na Moses i bekim tok long ol, “Bilong wanem yupela i kros long mi? Yupela i laik traim strong bilong Bikpela, a?” Tasol ol manmeri i dai tru long wara na ol i wok long toktok planti long Moses. Ol i tok olsem, “Bilong wanem yu kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam? Yu laik bai mipela wantaim ol pikinini na ol abus bilong mipela i no gat wara na bai mipela i dai, a?” Orait Moses i beten strong long Bikpela olsem, “Ol dispela manmeri i laik tromoi ston long mi na kilim mi i dai. Olsem na bai mi mekim wanem samting long ol?” Na Bikpela i tokim Moses, “Kisim sampela hetman bilong Israel na yupela i wokabaut i go paslain long ol manmeri. Na taim yupela i laik wokabaut, orait kisim dispela stik bipo yu bin paitim wara Nail long en na karim i go. Na bai mi sanap antap long wanpela ston bilong maunten Horep, em maunten Sainai. Na yu mas kam klostu na paitim ston long dispela stik na wara bai i kamap long ston, na bai ol manmeri i ken dring.” Ol hetman bilong Israel i lukim Moses i mekim olsem, na wara i kamap long ston. Na ol i kolim dispela ples Masa, mining bilong en “Traim,” na Meriba, mining bilong en “Kros.” Long wanem, ol Israel i kros na ol i tok, “Bikpela i stap wantaim yumi, o nogat?” Na long dispela pasin ol i traim strong bilong Bikpela. Bihain ol Amalek i kam na pait long ol Israel long ples Refidim. Na Moses i tokim wanpela man, Josua, olsem, “Yu makim sampela man bilong yumi na tumora yupela i go pait long ol Amalek. Tasol mi bai sanap antap long dispela liklik maunten na holim stik wokabaut God i bin tokim mi long karim.” Orait Josua i kisim sampela man na i go pait long ol Amalek, olsem Moses i bin tokim em. Na Moses wantaim Aron na Hur, ol i go antap long liklik maunten. Taim Moses i litimapim han bilong en i go antap, ol ami bilong Israel i wok long winim pait. Tasol taim em i daunim han, orait ol Amalek i winim ol Israel. Bihain han bilong Moses i tait na em i no inap apim moa. Orait Aron wantaim Hur i kisim wanpela ston na putim long graun na Moses i sindaun long en. Na tupela i sanap klostu long Moses long hap na long hap na holim han bilong en antap. Tupela i holim i stap inap san i go daun. Olsem na Josua wantaim ol Israel i winim ol Amalek na bagarapim ol nogut tru. Na bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Raitim dispela tok long wanpela buk, bai ol manmeri i ken tingting long en. Dispela tok i olsem, ‘Mi Bikpela, bai mi pinisim tru ol Amalek, na bai ol manmeri i no ken tingting moa long ol.’ Na yu mas givim dispela tok long Josua tu.” Bikpela i tok pinis, orait Moses i wokim wanpela alta na kolim nem bilong alta olsem, “Bikpela em i olsem plak bilong mi.” Na Moses i tok, “Ol i laik sakim strong bilong Bikpela. Olsem na Bikpela bai i pait oltaim long ol Amalek.” Jetro em i pris bilong Midian na i tambu papa bilong Moses. Em i harim stori bilong olgeta samting God i mekim long Moses wantaim ol Israel. Na tu em i harim tok long olkain pasin Bikpela i bin mekim bilong bringim ol manmeri bilong en, ol Israel, i lusim Isip na i kam. Olsem na Jetro i kam lukim Moses. Bipo Moses i salim meri bilong en Sipora i go bek long papa bilong en. Na nau Jetro i bringim Sipora wantaim tupela pikinini man bilong Moses na ol i kam kamap. Nem bilong tupela pikinini i olsem, Gersom na Elieser. Moses i bin tok, “Mi man bilong narapela hap na mi stap long narapela kantri.” Olsem na em i kolim nem bilong namba wan pikinini man olsem, Gersom. Na bihain em i tok olsem, “God bilong papa i bin helpim mi na king bilong Isip i no bin kilim mi i dai.” Olsem na em i kolim namba 2 pikinini man bilong en, Elieser. Orait Jetro wantaim meri bilong Moses na tupela pikinini man bilong en, ol i kam kamap long ples drai klostu long maunten bilong God, em ples Moses i bin wokim kem na i stap long en. Na Jetro i salim tok long Moses olsem, “Mi Jetro, tambu bilong yu, wantaim meri na tupela pikinini man bilong yu, mipela i kam nau.” Moses i harim dispela tok na em i go bungim Jetro long rot. Na Moses i daunim het na bihain em i kis long em. Tupela i toktok long sindaun bilong tupela na bihain ol i go insait long haus sel bilong Moses. Na Moses i tokim Jetro long olgeta samting Bikpela i bin mekim long king bilong Isip na long ol manmeri bilong Isip, bilong helpim ol Israel. Na em i tokim Jetro long taim nogut na hevi i bin kamap long ol long rot, na long Bikpela i bin helpim ol na ol i stap gut. Jetro i harim dispela tok long ol gutpela samting Bikpela i bin mekim bilong kisim bek ol Israel long han bilong ol Isip, na em i amamas tru. Na em i tok, “Litimapim nem bilong Bikpela. Em i bin kisim bek yupela long han bilong king bilong Isip na long han bilong ol manmeri bilong en na yupela i lusim dispela wok kalabus nogut. Nau mi save, Bikpela i winim olgeta arapela god, long wanem, em i bin lukautim yupela taim ol Isip i bikhet na mekim nogut long yupela.” Orait Jetro i bringim wanpela ofa bilong paia i kukim olgeta na i givim long God. Na em i mekim ol arapela ofa tu long God. Na Aron wantaim olgeta bikman bilong Israel i kam na i kaikai wantaim tambu bilong Moses long ai bilong God. Long de bihain, Moses i sindaun na harim kot bilong ol manmeri bilong Israel. Na planti manmeri i kam long Moses long moningtaim i go inap long apinun tru. Jetro i lukim ol dispela samting Moses i mekim bilong helpim ol manmeri, na em i tokim Moses olsem, “Olaman. Yu mekim planti tumas wok bilong helpim ol manmeri. Bilong wanem yu wanpela tasol i mekim dispela wok? Lukim olgeta manmeri i kam long moningtaim bilong toktok wantaim yu, na ol i sanap na wet i stap inap long apinun. Bilong wanem yu mekim olsem?” Na Moses i tokim em, “Ol manmeri i laik save long ol samting God i laik bai ol i mekim. Olsem na ol i kam long mi. Taim tupela man i gat kros long wanpela samting, tupela i save kam long mi na mi save skelim tok bilong tupela na mekim tok i dai. Na mi save skulim ol long olgeta lo bilong God.” Na Jetro i tokim em olsem, “Moses, yu no bihainim gutpela rot bilong mekim dispela wok. Dispela wok i bikpela tumas. Yu wanpela tasol i no inap mekim. Sapos yu yet i mekim, bai skin bilong yu i les nogut na bai ol manmeri tu i les. Harim tok bilong mi nau. Mi laik tokim yu long wanpela gutpela rot bilong mekim wok bilong yu. Sapos yu harim, God bai i stap wantaim yu. Ating i gutpela sapos yu stap olsem man bilong bringim tok bilong ol manmeri i go long God. Yu mas bringim tok pait bilong ol i go long em. Na yu mas skulim ol long olgeta lo bilong God na tokim ol long rot ol i mas bihainim na pasin ol i mas mekim oltaim. Na tu, yu ken makim ol gutpela saveman bai ol i stap lida bilong ol manmeri. Sampela i mas bosim 1,000 manmeri na sampela i mas bosim 100 na sampela 50 na sampela 10-pela tasol. Yu mas makim ol man i save stap aninit long God, em ol man yumi inap bilip long ol na i no inap ol man i givim mani long ol bilong pulim ol long mekim pasin i no stret. Bai ol dispela man i ken kamap jas bilong ol manmeri. Ol yet i ken stretim ol liklik trabel long kot. Tasol ol bikpela trabel ol i ken bringim long yu bilong stretim. Olsem na bai ol i ken helpim yu long karim hevi bilong dispela wok na bai wok bilong yu i no hat tumas. Ol dispela samting mi tokim yu long mekim, God yet i laik yu mekim. Na sapos yu bihainim tok bilong mi, orait bai dispela wok i no inap mekim skin bilong yu i les. Na yupela i ken stretim trabel na tok bilong ol manmeri na ol i ken i stap bel isi na i go bek long ples bilong ol.” Orait Moses i harim dispela gutpela tok bilong Jetro na i mekim olsem. Em i makim ol gutpela saveman namel long ol Israel na putim ol i stap lida bilong 1,000 manmeri na 100 na 50 na 10-pela. Na oltaim ol i bosim wok bilong kot. Ol yet i save stretim ol liklik trabel na hevi, tasol ol i bringim ol bikpela trabel i go long Moses na em yet i stretim. Bihain long dispela, Moses i sekan long tambu bilong en, na Jetro i go bek long kantri bilong em yet. Ol Israel i lusim Refidim na wokabaut i go, na long de namba wan bilong namba 3 mun bihain long taim ol i bin lusim Isip, ol i go kamap long ples drai bilong Sainai. Na ol i wokim kem klostu long maunten Sainai. *** Moses i go antap long dispela maunten bilong toktok wantaim God. Orait Bikpela i stap long maunten na i singaut long Moses na i tokim em long givim sampela tok long ol Israel, em ol lain tumbuna bilong Jekop. Bikpela i tok olsem, “Yupela i lukim pinis ol samting mi bin mekim long ol Isip. Na yupela i lukim mi bin karim yupela, olsem tarangau i karim nupela pikinini long wing bilong en. Na mi bringim yupela i kam long dispela ples, na nau yupela i stap wantaim mi. Sapos nau yupela i holim strong kontrak bilong mi na bihainim tok bilong mi, orait bai yupela i kamap lain manmeri bilong mi. Olgeta graun na olgeta manmeri i bilong mi, tasol mi bai makim yupela i stap lain manmeri bilong mi stret. Na bai yupela i stap lain manmeri i save mekim wok bilong mi olsem ol pris. Na bai yupela i stap ol manmeri tru bilong mi.” Bikpela i tokim Moses long givim ol dispela tok long ol manmeri. Orait Moses i lusim maunten na i go bungim ol lida bilong ol Israel na em i tokim ol long olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim em. Na olgeta manmeri i tok, “Mipela bai mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tok.” Orait na Moses i go tokim Bikpela long tok bilong ol manmeri. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Harim, bai mi stap long bikpela klaut na bai mi kam long yu, na ol manmeri i ken harim mi toktok wantaim yu na oltaim ol i ken bilipim tok bilong yu.” Na Moses i tokim Bikpela long tok ol manmeri i bin mekim. Orait Bikpela i tokim Moses, “Yu go tokim ol manmeri, nau na tumora ol i mas stretim tingting na pasin bilong ol na wasim klos, na ol i ken redi long lotuim mi. Ol i mas redi pinis long haptumora. Long dispela de bai mi kam daun na mi stap long maunten Sainai na ol manmeri i ken lukim mi. Yu mas putim mak i raunim maunten na ol manmeri i no ken i go insait long dispela mak. Na tokim ol bai ol i mas lukaut gut bai ol i no kalapim mak i go insait na go antap long maunten. Na ol i no ken i go klostu long maunten. Sapos wanpela man i kalapim mak, ol i mas kilim em i dai. Tasol ol i no ken putim han long em bilong kilim em i dai. Nogat. Ol i mas tromoi ston na kilim em o sutim em long spia. Sapos wanpela man o wanpela abus i kalapim mak, orait yupela i mas kilim em long dispela pasin. I gat wanpela taim tasol yupela i mas i go antap long maunten. Long taim yupela i harim biugel i krai, orait yupela i mas i go.” Orait Moses i lusim maunten na i go daun na tokim ol manmeri long ol i mas redi long mekim lotu. Ol i bihainim tok bilong en na ol i wasim klos bilong ol. Na Moses i tokim ol olsem, “Yupela i mas redi long haptumora. Na nau i go inap long haptumora, yupela i no ken slip wantaim ol meri.” Long moningtaim bilong dispela de namba 3, bikpela klaut i kamap long maunten, na klaut i pairap na lait bilong klaut i sut i go nabaut, na wanpela biugel i krai bikpela moa. Na olgeta manmeri long kem i pret nogut tru na skin bilong ol i guria. Na Moses i bringim ol i go ausait long kem na ol i go sanap long arere bilong maunten, bilong bung wantaim God. Orait Bikpela i stap insait long paia na i kam daun na i stap long maunten Sainai, na bikpela smok i karamapim maunten olgeta. Smok i go antap olsem smok bilong bikpela paia tru, na bikpela guria i kamap long maunten. Na krai bilong biugel i kamap bikpela moa. Na Moses i tok long God na God i mekim klaut i pairap na Moses i harim maus bilong God i bekim tok long em. Na Bikpela i kam daun na i stap long het bilong maunten Sainai na em i singautim Moses bai em i kam antap. Orait Moses i go antap. Na Bikpela i tokim em, “Yu go daun na givim strongpela tok long olgeta manmeri, bai ol i no ken kalapim mak na kam lukim mi. Sapos ol i kalapim mak, orait bai planti man i dai. Na ol pris i save kam klostu long mi, ol tu i mas stretim pasin bilong ol na bai ol i kamap klin long ai bilong mi. Sapos nogat, bai mi mekim save long ol.” Na Moses i tokim Bikpela olsem, “Ol manmeri i no inap i kam antap, long wanem, yu yet yu bin givim strongpela tok long mipela. Na mipela i putim mak i raunim arere bilong maunten, na mipela i tok pinis olsem, dispela maunten i tambu.” Orait Bikpela i bekim tok long em olsem, “I orait, yu go daun na kisim Aron i kam antap wantaim yu. Tasol ol pris na ol manmeri i no ken kalapim mak na kam long mi antap long maunten. Sapos ol i mekim olsem, bai mi mekim save long ol.” Moses i harim dispela tok na em i go daun long ol manmeri na autim olgeta tok Bikpela i bin givim em. God i tok olsem, “Mi yet mi Bikpela, mi God bilong yupela. Mi bin kisim yupela long Isip, dispela ples bilong wok kalabus, na mi bringim yupela i kam. “Yupela i mas bihainim mi wanpela tasol. Yupela i no ken bihainim ol giaman god. “Yupela i no ken wokim wanpela giaman god, na yupela i no ken wokim piksa bilong wanpela samting i stap long heven o i stap long graun o insait long wara i stap aninit long graun. Yupela i no ken brukim skru long wanpela giaman god o piksa na lotuim em, long wanem, mi Bikpela, mi God bilong yupela, na mi no inap larim wanpela giaman god i senisim mi. Nogat tru. Na ol manmeri i no laik tru long mi, ol i gat asua long dispela samting na mi bai mekim save long ol na long 3-pela na 4-pela lain tumbuna bilong ol i kamap bihain. Tasol ol manmeri i laikim mi tumas na i save bihainim olgeta lo bilong mi, orait bai mi laikim ol tru na mi laikim ol 1,000 lain tumbuna bilong ol i kamap bihain. “Yupela i no ken kolim nating nem bilong mi God, Bikpela bilong yupela. Long wanem, bai mi mekim save long ol manmeri i kolim nating nem bilong mi. “Yupela i mas tingim gut de Sabat na makim olsem de bilong mi yet. Yupela i gat 6-pela de bilong mekim wok insait long wanpela wik. Tasol de namba 7, em i bilong mi God, Bikpela bilong yupela. Em i de bilong malolo na long de Sabat yupela i no ken mekim wok. Yupela wantaim ol pikinini bilong yupela na ol wokboi na wokmeri na ol animal na ol man bilong narapela kantri i kam i stap long ples bilong yupela, yupela olgeta i no ken mekim wok. Yupela i mas mekim olsem, long wanem, long 6-pela de tasol mi Bikpela, mi bin wokim graun na skai na solwara na olgeta samting i stap long en. Tasol long de namba 7 mi bin malolo. Olsem na mi Bikpela, mi mekim de Sabat i narakain de tru. Na mi makim em i de bilong mi stret. “Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol. Sapos yupela i mekim olsem, bai yupela i no inap i dai kwik. Nogat. Bai yupela i ken i stap longtaim long dispela graun mi God, Bikpela bilong yupela mi laik givim yupela. “Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. “Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk. “Yupela i no ken stil. “Yupela i no ken giaman na kotim nating ol arapela manmeri. “Yupela i no ken mangalim haus bilong narapela man. Na yupela i no ken aigris long meri bilong narapela man. Na yupela i no ken mangalim wokboi o wokmeri bilong en o bulmakau o donki o olgeta arapela samting bilong en tu.” Ol manmeri i harim klaut i pairap na biugel i krai. Na ol i lukim lait bilong klaut i sut i go i kam na bikpela smok i kamap long maunten, na ol i pret nogut tru. Olsem na ol i surik i go bek na sanap longwe long maunten. Na ol i tokim Moses, “Yu yet i mas tok long mipela na mipela i ken harim. Nogut God i tok long mipela, na bai mipela i dai.” Na Moses i tokim ol, “Maski, yupela i no ken pret. God i kam bilong traim yupela tasol, olsem bai yupela i ken aninit long em na bai yupela i no ken mekim sin.” Tasol ol manmeri i sanap longwe yet na Moses wanpela tasol i go klostu long dispela blakpela klaut, God i stap long en. Na Bikpela i tokim Moses bai em i givim dispela tok long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Yupela i save pinis olsem, mi stap long heven na mi bin toktok wantaim yupela. Harim. Yupela i no ken wokim ol giaman god long gol na silva na lotuim ol dispela samting. Yupela i mas lotu long mi wanpela tasol. Na yupela i mas kisim sampela graun na wokim alta bilong mi. Na long dispela alta yupela i mas ofaim ol sipsip na bulmakau olsem ofa bilong paia i kukim olgeta na olsem ofa bilong mekim ol manmeri i kamap wanbel wantaim mi. Sapos yupela i mekim olsem long olgeta ples mi makim bilong yupela i mekim lotu long mi, bai mi kam na mekim gut long yupela. Sapos yupela i wokim wanpela alta long ston, orait yupela i no ken kisim ston ol man i bin katim. Long wanem, sapos yupela i katim ston long hap ain bilong wok, orait dispela ston i no stret long wok bilong mi. Na yupela i no ken wokim alta i stap antap bai yupela i mas wokim lata bilong i go antap bilong mekim ofa. Nogut yupela i go antap long lata na ol i lukim sem bilong yupela.” Na Bikpela i skruim tok olsem, “Yupela i mas givim ol dispela lo long ol Israel. Sapos yupela i baim wanpela wokboi nating bilong lain bilong yupela ol Israel yet, orait em bai i mekim wok bilong yupela inap long 6-pela yia. Na long namba 7 yia, yupela i mas lusim em i go. Na em i no ken givim sampela mani long yupela pastaim. Nogat tru. Sapos em i no marit yet long taim em i kamap wokboi, orait em wanpela tasol i ken i go. Tasol sapos em i marit pastaim, orait taim em i lusim yupela, em i ken kisim meri bilong en i go wantaim em. Sapos bos bilong en i bin givim meri long em na meri i karim ol pikinini, orait dispela meri wantaim ol pikinini bai i stap long bos bilong em. Na man tasol i ken lusim dispela wok. Tasol sapos dispela wokboi i tok, ‘Mi laikim tumas bosman bilong mi, na mi laikim tumas meri na ol pikinini bilong mi, na mi no laik lusim ol,’ orait bosman bilong en i mas kisim em i go long haus bilong God. Na wokboi i mas sanap long dua o long pos bilong dua, na bos i mas kisim nil na mekim hul long yau bilong wokboi. Na bai em i stap wokboi nating bilong dispela man inap em i dai. “Sapos wanpela man i salim pikinini meri bilong en olsem wokmeri nating, orait long namba 7 yia bos i no inap larim dispela meri i lusim wok olsem em i save mekim long wokboi. Sapos man i baim dispela meri olsem wokmeri nating, na pastaim em i laik maritim em, tasol bihain em i no laikim meri, orait em i mas larim papa bilong meri i baim em bek gen. Dispela man i no bin mekim stretpela pasin long dispela meri, olsem na em i no ken larim ol man bilong narapela kantri i baim em. Sapos em i tingting long givim dispela meri long pikinini man bilong en, orait em i mas mekim gut long em, olsem em i save mekim long pikinini meri bilong em yet. Sapos bosman i maritim narapela meri, orait em i mas wok yet long lukautim gut dispela wokmeri em i bin maritim pastaim. Em i mas givim em kaikai na klos na em i mas slip wantaim em, olsem em i save mekim bipo. Na sapos em i no mekim dispela tripela samting long meri, orait em i mas lusim meri i go na meri i no ken givim sampela mani long em.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i paitim strong narapela man na dispela man i dai pinis, orait yupela i mas kilim i dai dispela man i bin paitim em. Na sapos em i no tingting long kilim dispela man, tasol mi larim em i bagarap nating long han bilong dispela man na i dai, orait man i bin paitim em i ken ranawe i go long wanpela ples mi bai makim bilong yupela, na bai em i stap gut. Tasol sapos wanpela man i belhat long narapela man na i ting long kilim em i dai, na sapos bihain em i mekim olsem, orait yupela i mas kilim em yet i dai. Maski em i ran i go long alta bilong mi na i ting em bai i stap gut, yupela i mas kisim em i go long narapela hap na kilim em i dai. “Wanem man i paitim papa o mama bilong en, orait yupela i mas kilim em i dai. “Na sapos wanpela man i stilim wanpela wantok, bilong mekim em i stap wokboi nating bilong en, o bilong larim arapela man i baim em, orait yupela i mas kilim i dai dispela man i bin mekim olsem. “Wanem man i kros long papa o mama na i tok bai God i ken bagarapim em, orait yupela i mas kilim dispela man i dai. “Sapos tupela man i kros na wanpela man i brukim han na paitim narapela man o paitim em long ston, tasol em i no kilim em i dai, orait yupela i no ken bekim rong bilong dispela man. Tasol sapos dispela man i bin kisim bagarap, em i mas i stap long bet, na bihain em inap i kirap na holim stik na wokabaut, orait dispela man i bin paitim em, em i mas bekim mani long em. Dispela mani i mas inapim pe bilong olgeta de em i bin lusim wok. Na man i bin paitim em i mas lukautim em inap long taim em i orait gen. *** “Sapos wanpela man i kisim stik na paitim wokboi o wokmeri nating bilong en, na wokboi o wokmeri i dai long dispela taim stret, orait yupela i mas mekim save long dispela bosman. Tasol sapos dispela man o meri i stap inap wanpela o tupela de samting, na bihain em i dai, orait yupela i no ken mekim save long bos bilong en. Long wanem, wokboi o wokmeri i samting bilong dispela man yet. “Sapos sampela man i pait na wanpela man i paitim meri i gat bel na pikinini i bagarap na meri i karim nogut, tasol mama i no bagarap, orait man i bin paitim em i mas bekim mani bilong stretim rong olsem man bilong meri bai i tokim em. Tasol kot i mas tok orait pastaim long mak bilong dispela mani, na bihain man bilong meri i ken kisim. Tasol sapos meri i kisim bagarap, orait yupela i mas bekim wankain pasin long man i paitim em. Sapos meri i dai pinis, orait yupela i mas kilim dispela man i dai. Na sapos ai o tit o han o lek i bagarap, orait bekim wankain pasin tasol long en. Na sapos em i kukim skin bilong meri long paia o em i bagarapim skin bilong meri na sua i kamap o em i givim kanda long meri, orait yupela i mas mekim wankain pasin long dispela man. “Sapos wanpela man i paitim wokboi o wokmeri bilong en long ai na ai i bagarap, orait em i no ken i stap wokboi o wokmeri bilong em moa. Dispela man i mas lusim em i go, olsem pe bilong bagarapim ai. Na sapos em i paitim wokboi o wokmeri na kamautim tit bilong en, orait em i mas lusim em long dispela wok, olsem pe bilong tit.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos bulmakau i kilim i dai wanpela man o meri long kom bilong en, orait yupela i mas kilim i dai dispela bulmakau. Tasol yupela i no ken kaikai mit bilong en. Na yupela i no ken kotim papa bilong bulmakau. Tasol sapos dispela bulmakau i save sutim ol manmeri, na ol man i bin tok strong long papa bilong en, na papa bilong bulmakau i no bin banisim, orait yupela i mas mekim pasin olsem. Sapos dispela bulmakau i kilim i dai wanpela man o meri, orait yupela i mas kilim bulmakau na papa bilong en tu. Sapos kot i tok, orait em i ken givim mani long ol lain bilong dispela man o meri i bin dai, bilong bekim rong bilong bulmakau na bilong baim bek em yet. Olsem na bai em i no inap i dai. Sapos bulmakau i kilim pikinini man o pikinini meri, orait yupela i mas bihainim wankain lo tasol. Sapos bulmakau i kilim i dai wanpela wokboi o wokmeri nating, orait papa bilong bulmakau i mas givim 300 kina long bosman bilong wokboi o wokmeri, na yupela i mas tromoi ston long dispela bulmakau na kilim em i dai. “Sapos wanpela man i rausim samting i karamapim wanpela hul long graun, o sapos em i wokim bikpela hul na i no karamapim, na wanpela bulmakau o wanpela donki i pundaun long en na i dai, orait dispela man i bin wokim hul em i mas baim papa bilong animal. Na em yet i ken kisim dispela abus. Sapos bulmakau bilong wanpela man i kilim i dai bulmakau bilong narapela man, orait tupela i mas larim narapela man i baim dispela bulmakau i stap yet. Na tupela i mas kisim dispela mani na mit bilong bulmakau i bin dai, na tilim long tupela yet. Tasol sapos dispela bulmakau i save pait, na papa bilong en i no banisim gut, orait em i mas bekim narapela bulmakau long papa bilong bulmakau i bin dai. Tasol em yet i ken kisim dispela bulmakau i bin dai pinis.” Na Bikpela i skruim tok olsem, “Sapos wanpela man i stilim wanpela bulmakau o wanpela sipsip na i kilim i dai o em i larim narapela man i baim, orait yupela i mas mekim em i givim papa bilong abus 5-pela bulmakau bilong bekim dispela bulmakau, na 4-pela sipsip bilong bekim sipsip. Em i mas bekim stret. Tasol sapos em i no gat bulmakau o sipsip bilong bekim, orait yupela i mas larim narapela man i baim em olsem wokboi nating, na yupela i kisim dispela mani bilong bekim abus em i bin stilim. Na sapos bulmakau o donki o sipsip em i bin stilim, i stap yet long en, orait em i mas bekim tupela bilong stretim rong bilong en. “Na sapos wanpela stilman i wok long brukim banis bilong haus na narapela man i holimpas em na kilim em i dai, orait man i kilim stilman i no gat asua. Tasol sapos em i kilim em i dai long san, em i gat asua bilong kilim man i dai. *** *** “Sapos wanpela man i larim ol bulmakau samting bilong en i go nabaut na kaikai long graun o long gaden wain bilong en, na ol i kalapim mak bilong en na kaikai long gaden bilong narapela man, orait papa bilong ol bulmakau i mas bekim gutpela kaikai bilong gaden na bilong ol diwai wain bilong em yet long dispela man. “Na sapos man i kukim ples kunai bilong em yet na paia i kamap bikpela na i kalapim mak na kukim wit long gaden bilong narapela man o kukim wit ol i bin katim na hipim i stap, orait dispela man i bin laitim paia i mas bekim olgeta kaikai paia i bin kukim. “Ating wanpela man bai i givim mani samting long wantok bilong lukautim. Orait sapos wanpela stilman i stilim ol dispela samting, na bihain ol i holimpas em, dispela stilman i mas bekim tupela tupela long olgeta mani samting em i bin stilim. Tasol sapos ol i no inap kisim stilman, orait yupela i mas kisim man i lukautim samting na i go long ai bilong mi long ples bilong lotu. Na em i mas tok, ‘Tru tumas, mi no bin stilim dispela samting.’ “Olsem na long olgeta taim man i gat tok long wantok long samting olsem bulmakau o donki o sipsip o klos o arapela kain samting i bin lus, na tupela wantaim i tok, ‘Em i bilong mi tasol,’ orait bringim tupela i kam long ai bilong mi long ples lotu. Na sapos mi makim wanpela man i bin tok giaman, orait dispela man i mas bekim tupela tupela long wantok. “Na sapos wanpela man i givim donki o bulmakau o sipsip o narapela kain abus long wanpela wantok bilong lukautim, na sapos dispela animal i kisim bagarap o i dai o ol birua i bin pait na karim i go, na sapos i no gat man i lukim dispela samting, orait tupela i mas i go long ples bilong lotu na long nem bilong mi Bikpela, dispela wantok i mas tok, ‘Tru tumas, mi no bin bagarapim o stilim wanpela animal bilong yu.’ Na papa bilong abus i mas orait long dispela tok, na dispela wantok i no ken bekim dispela animal i lus. Tasol sapos sampela man i bin stilim animal wantok i lukautim, orait dispela wantok i mas bekim pe long papa bilong animal. Sapos ol wel abus i bin kilim dispela animal, orait wantok i mas bringim sampela hap bilong bulmakau samting bilong soim wantok. Na em i no ken bekim mani bilong dispela bulmakau samting ol wel abus i bin kilim. “Sapos wanpela man i larim wantok bilong en i kisim wanpela bulmakau samting bilong mekim wok na dispela bulmakau i kisim bagarap o i dai taim papa bilong en i no i stap, orait dispela wantok i mas baim papa bilong abus. Tasol sapos papa bilong bulmakau i stap wantaim dispela wantok na bulmakau i bagarap, orait wantok i no ken baim. Na sapos wantok i givim hap mani pastaim bilong kisim bulmakau bilong wok, na bulmakau i kisim bagarap, orait em i no ken baim, long wanem, mani em i bin givim pinis, em inap.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i pulim yangpela meri i no bin slip wantaim wanpela man yet na ol i no makim yet bilong wanpela man, orait em i mas givim mani long papa bilong meri bilong baim meri bilong marit, na em i mas maritim dispela meri. Na sapos papa bilong meri i no laik long dispela man i maritim dispela meri, i orait. Tasol man i mas baim papa bilong meri inap olsem mak bilong baim meri i no bin slip wantaim man. “Yupela i mas kilim i dai ol meri i save mekim posin. “Yupela i mas kilim i dai man i goapim animal meri na meri i larim animal i goapim em. “Ol manmeri i mas mekim ofa long mi, Bikpela tasol. Na sapos wanpela i mekim ofa long giaman god, orait yupela i mas kilim em i dai. “Yupela i no ken mekim nogut long man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, o putim hevi long em. Long wanem, bipo yupela yet i bin i stap wankain olsem em long Isip. Yupela i no ken mekim nogut long meri, man bilong en i dai pinis, o long pikinini, papa i dai pinis. Sapos yupela i mekim nogut long ol na ol i krai long mi long helpim ol, bai mi harim singaut bilong ol. Na bai mi belhat na mi mekim ol birua i kam pait long yupela na kilim yupela i dai. Olsem na ol meri bilong yupela bai i no gat man, na ol pikinini bai i no gat papa. “Sapos ol manmeri bilong mi i sot tru long mani na ol i dinau long yupela, orait yupela i no ken mekim olsem man i wok bisnis long givim dinau. Yupela i no ken kisim winmani long taim ol i bekim dinau. Nogat tru. Sapos man i dinau long yupela na i givim yupela saket bilong en olsem mak bilong em i mas bekim dinau, orait yupela i mas givim saket long em gen long dispela de tasol, long taim san i no go daun yet. Long wanem, em i gat dispela wanpela saket tasol bilong karamapim em yet long nait bai skin bilong en i no kol. Sapos yu holim saket, bai em i karamapim bodi long wanem samting na bai em i slip? Sapos em i beten long mi long helpim em, mi bai harim beten bilong en, long wanem, mi save marimari long olgeta manmeri. “Yupela i no ken tok nogut long mi, God, na yupela i no ken tok nogut long wanpela hetman bilong yupela, na tok long mi bai bagarapim em. “Yupela i no ken les long kisim ol namba wan hap wit na wain na wel bilong oliv i kamap long gaden bilong yupela na givim long mi olsem ofa. “Yupela i mas givim namba wan pikinini man bilong yupela long mi. Na yupela i mas ofaim namba wan pikinini bulmakau na sipsip long mi. Pikinini bulmakau na sipsip bai i stap 7-pela de wantaim mama pastaim, na long de namba 8 yupela i mas kilim na mekim ofa long mi. Yupela i lain manmeri bilong mi, olsem na yupela i no ken kaikai mit bilong wanpela animal ol wel abus i bin kilim long bus. Yupela i mas givim long ol dok tasol.” Na Moses i autim tok bilong Bikpela olsem, “Sapos yupela i harim tok long wanpela samting i bin kamap, na dispela tok i no tru, orait yupela i no ken toktok nabaut long dispela samting. Na sapos man i asua pinis long wanpela rong, orait yupela i no ken tok giaman long kot bilong helpim em. Sapos ol planti man i mekim pasin nogut, orait maski long bihainim pasin bilong ol. Na sapos planti man i sanap long kot na autim tok bilong paulim kot, orait maski long bihainim pasin bilong ol. Na sapos sampela man i kotim wanpela rabisman na ol i singautim yupela olsem witnes, yupela i no ken paulim tok bilong helpim rabisman. “Sapos yupela i lukim donki o bulmakau bilong birua bilong yupela i lusim banis na i ranawe, orait yupela i mas kisim i go bek long dispela man. “Sapos yupela i lukim donki o bulmakau bilong birua bilong yupela i karim kago na i pundaun i stap, yupela i mas helpim birua long kirapim em gen. Yupela i no ken larim em i slip long graun. “Sapos wanpela rabisman i go long kot long wanpela samting, yupela i no ken paulim kot bilong daunim em. Yupela i no ken mekim tok giaman na kotim narapela man. Na sapos stretpela man i no bin mekim rong, na ol i kotim em nating, orait yupela i no ken kilim em i dai. Long wanem, mi bai kotim man i save mekim dispela kain pasin nogut na bai em i lus. Sapos man i laik grisim yupela long mani bilong kirapim yupela long mekim tok giaman long kot, orait yupela i no ken kisim dispela mani. Long wanem, dispela kain pasin i save paulim tingting bilong gutpela man, na paulim kot bilong man i no bin mekim rong. “Yupela i no ken mekim pasin nogut long man bilong narapela kantri i stap long ples bilong yupela, long wanem, bipo yupela yet i bin i stap long Isip na yupela i save gut long pasin bilong ol manmeri i no i stap long as ples. “Yupela i ken planim kaikai long gaden na bungim ol kaikai inap long 6-pela yia. Tasol long yia namba 7, yupela i mas larim graun i malolo na yupela i no ken kisim ol kaikai i kamap long en. Na yupela i mas mekim wankain pasin tasol long ol gaden wain na gaden oliv. Ol rabis manmeri tasol i ken kisim ol kaikai i kamap long ol dispela gaden na ol wel abus i ken pinisim hap kaikai ol rabisman i no kisim. “Long olgeta wik yupela i mas wok long 6-pela de tasol, na long de namba 7 yupela i no ken wok. Olsem na bai ol donki na bulmakau na ol wokboi na wokmeri nating na ol man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, ol i ken malolo na kisim strong gen. “Harim gut na bihainim olgeta tok mi bin givim long yupela. Na yupela i no ken prea long ol giaman god. Na yupela i no ken kolim nem bilong ol tu. I tambu tru.” “Tripela taim long wanpela wanpela yia yupela i mas makim bikpela de bilong lotu long mi. Yupela i mas makim Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, na bung bilong lotu, olsem mi bin tok. Na yupela i mas kaikai bret i no gat yis inap long 7-pela de long taim mi makim long mun Abip. Long wanem, long dispela mun tasol yupela i bin lusim Isip. Sapos yupela i laik i kam lotu long mi, orait yupela i mas bringim wanpela ofa. “Na yupela i mas makim Bikpela De Bilong Amamas Long Kisim Kaikai Long Gaden long taim yupela i stat long kisim wit i mau. “Na yupela i mas makim Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win long mun ol pikinini bilong diwai i mau. Na yupela i mas i stap long haus win long taim yupela i kisim ol pikinini wain long gaden wain na ol pikinini bilong diwai oliv. Mi God, Bikpela bilong yupela, na mi makim dispela tripela bikpela lotu long wanpela wanpela yia na bai olgeta man bilong yupela i mas kam na lotu long mi. “Taim yupela i ofaim abus long mi, yupela i no ken ofaim bret i gat yis wantaim dispela abus. Na yupela i mas kukim olgeta gris bilong dispela abus yupela i ofaim, na yupela i no ken larim i stap inap long moningtaim long de bihain. “Yupela i mas kisim ol gutpela kaikai tru i mau paslain long ol arapela kaikai na bringim i go long haus bilong mi God, Bikpela bilong yupela. “Yupela i no ken kisim susu bilong meme na putim long sospen na kukim pikinini bilong dispela meme long en.” Bikpela i tok moa olsem, “Harim. Bai mi salim ensel i go pas long yupela bilong lukautim yupela long rot. Na em bai i bringim yupela i go kamap long dispela kantri mi bin redim bilong yupela. Yupela i mas harim gut tok bilong en na bihainim. Yupela i no ken sakim tok bilong en, long wanem, mi yet mi stap wantaim em, na em bai i no inap lusim rong bilong ol manmeri i sakim tok. Tasol sapos yupela i bihainim tok bilong em na mekim olgeta samting olsem mi bin tok, mi bai pait long ol birua bilong yupela na daunim ol. Ensel bilong mi bai i go pas long yupela na kisim yupela i go long graun bilong ol Amor na ol Hit na ol Peres na ol Kenan na ol Hivi na ol Jebus, na bai mi pinisim ol tru. Yupela i no ken brukim skru na lotuim ol giaman god bilong ol dispela lain. Na yupela i no ken kisim pasin bilong lotu bilong ol. Yupela i mas bagarapim ol giaman god bilong ol na brukim ol ston bilong lotu. Yupela i mas lotuim mi tasol. Mi God, Bikpela bilong yupela. Yupela i mekim olsem, na bai mi mekim gut long yupela na givim yupela kaikai na wara na rausim olgeta sik long yupela. Na bai mi ken larim ol meri i gat bel i karim gut pikinini. Na mi no ken pasim bel bilong wanpela maritmeri, bai olgeta i ken karim pikinini. Na bai yupela i no ken i dai kwik. Nogat. Bai mi larim yupela olgeta i stap longtaim long graun. “Bai mi go paslain long yupela na bai mi mekim bikpela pret i kamap long ol birua na bai mi mekim ol i paul nabaut. Na bai mi mekim ol i ranawe long yupela. Mi bai salim planti binatang bilong kaikaim man i go pas long yupela, na bai ol i rausim ol Hivi na ol Kenan na ol Hit. Tasol mi no ken rausim ol long wanpela yia tasol. Nogut mi mekim olsem na bai graun i stap nating na ol wel abus bai i kamap planti long en na bagarapim yupela. Bai mi rausim ol birua isi isi i go inap yupela i kamap planti na yupela inap kisim olgeta hap bilong dispela graun. Na mi bai putim mak bilong graun bilong yupela i stat long nambis bilong solwara Retsi long hap bilong Akaba na i go inap long biksolwara Mediterenian. Na i stat long bikpela wara Yufretis long hap not na i go inap long ples wesan long hap saut. Na bai mi givim yupela strong bilong winim ol lain i stap long dispela hap graun na taim yupela i go insait long dispela kantri bai yupela i rausim ol. Yupela i no ken mekim kontrak wantaim ol o wantaim ol giaman god bilong ol. Yupela i no ken larim ol i stap long kantri bilong yupela. Nogut ol i pulim yupela na yupela i mekim sin long mi. Sapos yupela i lotuim ol giaman god bilong ol, bai yupela i pundaun na bagarap olgeta.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Mi laik bai yu wantaim Aron na Nadap na Abihu na ol 70 lida bilong Israel, yupela i mas kam antap long maunten na kam long mi. Na yupela i mas sanap longwe liklik na pundaun long graun na lotu long mi. Na yu, Moses wanpela tasol i ken i kam klostu long mi. Ol arapela lida i no ken i kam klostu, na ol manmeri i no ken i kam wantaim yu.” Orait Moses i go tokim ol manmeri long olgeta tok na lo bilong Bikpela. Ol i harim na olgeta wantaim i tok olsem, “Mipela bai i mekim olgeta samting olsem Bikpela i tok.” Na Moses i raitim olgeta lo bilong Bikpela long wanpela buk. Na long de bihain em i kirap long moningtaim tru na wokim wanpela alta long arere bilong maunten, na klostu long alta em i sanapim 12-pela ston bilong makim ol 12-pela lain bilong Israel. Bihain em i salim sampela yangpela man na ol i go mekim ol ofa long Bikpela. Ol i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ol i kilim ol bulmakau na mekim ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Ol i mekim pinis, orait Moses i kisim blut bilong bulmakau na tilim hap hap long sampela dis, na hap blut i stap yet em i tromoi i go long alta. Na em i kisim buk bilong kontrak, ol tok bilong Bikpela i stap long en, na em i ritim long ol manmeri. Ol i harim na ol i tok, “Mipela bai bihainim stret olgeta tok bilong Bikpela.” Orait Moses i kisim dispela blut i stap long ol dis na tromoi i go antap long ol manmeri. Na em i tok, “Dispela blut i strongim kontrak Bikpela i mekim wantaim yupela. Na ol dispela lo i as bilong kontrak.” Bihain Moses na Aron na Nadap na Abihu na ol 70 lida bilong Israel ol i go antap long maunten. Na ol i lukim God bilong Israel. Aninit long lek bilong en wanpela bikpela blupela samting olsem plua i stap na i lait tumas olsem skai. Tru, ol i lukim God, tasol em i no bagarapim ol. Na bihain ol i kaikai long dispela ples. Bihain Bikpela i tokim Moses, “Yu kam antap long maunten na sanap klostu long mi. Mi bin raitim sampela lo long tupela hap ston. Bai mi givim dispela tupela ston long yu na yu ken skulim ol manmeri long dispela lo.” Orait Moses wantaim wokman bilong en Josua, tupela i redi na Moses i wokabaut i go antap long maunten bilong God. Pastaim Moses i tokim ol lida bilong Israel olsem, “Yupela i mas i stap long kem na wetim mitupela i kam bek gen. Aron wantaim Hur bai i stap wantaim yupela. Na sapos sampela man i gat tok long arapela man, orait ol i ken i go long tupela na bai tupela i ken stretim.” Moses i tok pinis na em i go antap long maunten Sainai na klaut i karamapim maunten. Na bikpela lait bilong God i kam daun long maunten. Ol Israel i lukim dispela lait bilong Bikpela i olsem bikpela paia antap long maunten. Na klaut i karamapim maunten inap 6-pela de. Na long de namba 7 Bikpela i stap long klaut na i singautim Moses i kam. *** Orait Moses i go insait long klaut na i go antap tru long maunten. Na em i stap long maunten inap long 40 de. Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol Israel long kisim ol samting na givim long mi. Ol manmeri i laik givim wanem samting, i orait, yu ken kisim. Yu ken kisim olkain samting olsem long ol, gol na silva na bras na blupela na retpela gras bilong sipsip na ol gutpela naispela laplap na laplap ol i wokim long gras bilong meme na skin bilong sipsip man, ol i penim long retpela pen, na gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na ol hap diwai akas. Na kisim wel bilong laitim lam, na paura bilong tanim wantaim wel bilong makim ol samting bilong mi, na paura bilong kamapim smok i gat switpela smel. Na kisim kain kain ston i dia tumas bilong pasim long laplap bilong hetpris na long hap laplap ol i pasim long longpela saket long hap bilong bros. Na tokim ol manmeri long wokim wanpela haus sel bilong mi, bai mi ken i stap namel long ol. Na yupela i mas wokim dispela haus sel na olgeta samting i stap insait long en wankain olsem dispela piksa bai mi givim yu.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Na tokim ol manmeri long wokim wanpela bokis long plang bilong diwai akas, longpela bilong en 110 sentimita na bikpela bilong en 66 sentimita na antap bilong en 66 sentimita. Na yupela i mas kisim gutpela gol ol i bin kukim long paia bilong rausim pipia long en, na karamapim insait na ausait bilong bokis long dispela gol, na pasim wanpela longpela hap gol i raunim arere bilong bokis. Na wokim 4-pela ring gol bilong karim bokis na pasim long 4-pela liklik lek, bokis i save sanap long en. Pasim tupela long wanpela sait bilong bokis na tupela long narapela sait. Na yupela i mas kisim tupela hap diwai akas bilong karim bokis, na sapim tupela gut. Na yupela i mas karamapim tupela long gol. Na putim dispela tupela hap diwai i go insait long ol ring long hap na long hap bilong bokis bilong karim bokis i go. Dispela tupela hap diwai i mas i stap oltaim long ol ring. Yupela i no ken kamautim. Na bihain bai mi givim yu tupela hap ston i gat lo i stap long en, na yu mas putim tupela ston insait long bokis. “Na yupela i mas wokim ai bilong bokis long gutpela gol, longpela bilong en 110 sentimita na bikpela bilong en 66 sentimita. Dispela em i ples bilong lusim sin bilong ol manmeri. Na yupela i mas kisim sampela gol na paitim long hama na wokim tupela ensel. Wanpela i mas sanap long han sut bilong ai bilong bokis na wanpela long han kais. Yupela i mas kisim wanpela hap gol na wokim ai bilong bokis na tupela ensel long en. Yupela i no ken wokim olsem tripela samting wan wan. Nogat. Wokim olgeta olsem wanpela samting tasol. Tupela ensel i mas sanap long ples bilong lusim sin na pes bilong wanpela i mas lukim pes bilong arapela. Na wing bilong tupela i mas op i stap na haitim ai bilong bokis. Na bai mi givim yu dispela tupela hap ston i gat lo i stap long en na yu mas putim tupela insait long bokis na pasim ai bilong bokis. Na mi bai bung wantaim yu long dispela ples bilong lusim sin. Na bai mi stap antap long en namel long tupela ensel na bungim yu na bai mi autim olgeta lo bilong mi long yu. Na yu mas givim ol dispela lo long ol Israel bai ol i ken bihainim.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i mas wokim wanpela tebol long diwai akas, longpela bilong en inap 88 sentimita na bikpela bilong en inap 44 sentimita na antap bilong en inap 66 sentimita. Na karamapim dispela tebol long gutpela gol na pasim longpela hap gol i raunim arere bilong en. Na yupela i mas mekim bikpela bilong dispela gol inap 8 sentimita na sanapim liklik hap gol long arere na raunim tebol olgeta. Na yupela i mas wokim 4-pela ring gol bilong karim tebol, na pasim long ol 4-pela kona, long ol lek bilong tebol. Ol dispela ring bai i stap klostu long arere antap bilong tebol. Na yupela i mas sapim tupela hap diwai akas bilong karim tebol na karamapim tupela long gol. Na wokim ol dis bilong mekim ofa bilong kapsaitim wain na ol plet na kap na botol. Yupela i mas wokim ol dispela samting long gutpela gol tasol. Na oltaim yupela i mas putim dispela bret yupela i givim long mi long dispela tebol, na bai i stap long ai bilong mi.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas kisim gutpela gol na wokim stik bilong putim ol lam long en. Paitim gol long hama na wokim ples bilong sanapim stik lam na wokim stik na ol han bilong putim ol lam. Na wokim sampela plaua long dispela gol tasol. Wokim olgeta i olsem wanpela samting tasol. Dispela stik lam i mas i gat 6-pela han, tripela long hap na tripela long hap. Olgeta han wan wan i mas i gat tripela plaua i luk olsem plaua bilong diwai amon. Na stik bilong lam yet tu olsem. Wokim 4-pela plaua i olsem plaua bilong amon. Na wokim ol liklik lip bilong plaua aninit long ol tupela tupela han bilong stik bilong lam. Yupela i mas kisim hama na paitim dispela gol na wokim ol dispela samting i kamap olsem wanpela samting tasol. Na yupela i mas wokim 7-pela lam na putim ol long ol han bilong stik lam. Na lainim ol gut bai lait bilong ol i sut i go namel long haus sel bilong mi. Kisim gutpela gol na wokim samting olsem sisis, bilong holim paia, na wokim ol plet tu. Yupela i mas kisim 35 kilogram gutpela gol bilong wokim stik lam na ol samting bilong en. Taim yupela i wokim dispela samting, yupela i mas lukaut gut na bihainim stret dispela piksa bilong en mi bin soim yu long dispela maunten.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas wokim haus sel bilong mi long 10-pela gutpela laplap ol i bilasim long blupela na retpela tret. Na kisim tret na samapim ol piksa bilong ensel long ol dispela laplap. Na wokim olgeta 10-pela laplap inap long wankain mak tasol. Longpela bilong ol inap 12 mita na bikpela bilong ol inap 2 mita. Orait samapim 5-pela laplap wantaim bilong skruim i go longpela na samapim arapela 5-pela laplap olsem tasol. Na wokim sampela ring long blupela laplap bilong joinim dispela tupela bikpela laplap. Na pasim ol dispela ring long arere bilong tupela bikpela laplap. Pasim 50 ring long arere bilong namba wan laplap na 50 ring olsem long namba 2 laplap. Na yupela i mas wokim 50 huk gol bilong pasim tupela bikpela laplap wantaim na bai i kamap olsem wanpela laplap tasol. “Bihain yupela i mas wokim wanpela bikpela laplap bilong karamapim haus sel bilong mi. Wokim dispela long 11-pela hap laplap ol i bin wokim long gras bilong meme. Yupela i mas wokim olgeta hap inap long wanpela mak tasol. Longpela bilong ol inap 13 mita na bikpela bilong ol inap 2 mita. Na samapim 5-pela hap wantaim bai i kamap olsem wanpela longpela laplap tasol, na samapim 6-pela hap wantaim bai i kamap olsem wanpela longpela laplap. Brukim namba 6 hap bilong dispela namba 2 laplap na em bai i karamapim poret bilong haus sel. Na pasim 50 ring laplap long arere bilong namba wan laplap na pasim 50 ring long arere bilong namba 2. Na yupela i mas wokim 50 huk bras na putim ol huk long ol ring bilong pasim tupela bikpela laplap wantaim, na bai i stap olsem wanpela laplap tasol. Na dispela wan mita bilong bikpela laplap i stap nating, yupela i mas larim i hangamap long baksait bilong haus sel bilong mi. Longpela bilong dispela laplap bilong karamap i winim longpela bilong dispela haus sel i stap aninit inap 50 sentimita long hap na long hap. Olsem na em bai inap karamapim haus sel olgeta. “Na yupela i mas wokim tupela moa samting bilong karamapim haus sel. Wokim wanpela long skin bilong sipsip man em ol i bin penim long retpela pen. Na wokim wanpela long skin bilong bulmakau bilong solwara bilong karamapim antap. “Na yupela i mas wokim ol bun bilong haus sel long diwai akas. Longpela bilong olgeta pos bilong banis inap 4 mita na ol hap diwai bilong pasim pos inap 66 sentimita. Na yupela i mas katim ol pos longpela liklik bai pos i ken sanap insait long hul i stap long as bilong banis. Yupela i mas katim olgeta pos olsem tasol. Yupela i mas pasim tupela tupela pos wantaim na wokim inap 20 bun olgeta bilong banis long hap saut. Na yupela i mas kisim silva na wokim 40 liklik bokis i gat hul bilong sanapim ol pos. Tupela bokis i mas i stap aninit long olgeta bun bilong banis bilong strongim as bilong pos. Na yupela i mas mekim olsem tasol long banis bilong hap not. Wokim 20 bun bilong banis na 40 bokis silva bilong pasim as bilong pos, tupela hap silva long wanpela wanpela bun bilong banis. *** Na wokim 6-pela bun bilong banis long baksait bilong haus sel long hap san i go daun, na tupela bun bilong banis bilong kona long baksait bilong haus. Na joinim tupela bun bilong kona long as bilong banis na joinim i go antap olgeta. Na yupela i mas mekim olsem long tupela kona. Olsem na long baksait bai i gat 8-pela bun bilong banis na 16 bokis silva bilong as bilong pos, inap tupela bokis long ol wan wan bun. “Na yupela i mas kisim diwai akas na wokim sampela longpela plang bilong pasim banis. Wokim 5-pela bilong banis long hap saut na 5-pela bilong banis long hap not na 5-pela bilong banis long baksait, long hap san i go daun. Dispela ol plang yupela i laik pasim namel long ol banis, yupela i mas katim longpela inap long mak bilong banis stret. Na yupela i mas karamapim ol bun bilong banis long gol, na putim sampela ring gol long ol bilong pasim ol longpela plang i slip long banis. Na yupela i mas karamapim ol dispela longpela plang tu long gol. Na bihain yupela i mas sanapim dispela haus sel bai em i luk olsem piksa mi bin soim yu long dispela maunten. “Na yupela i mas wokim wanpela naispela bikpela laplap bilong hangamapim insait long haus sel. Na bilasim dispela laplap long blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip. Na yupela i mas samapim gut tru ol piksa bilong ensel long en. Orait kisim diwai akas na wokim 4-pela pos. Karamapim ol dispela pos long gol na sanapim ol pos long 4-pela bokis silva. Na wokim sampela huk gol na pasim long ol pos bilong holim dispela laplap. Orait na hangamapim dispela laplap long ol huk na kisim Bokis Kontrak i gat tupela hap ston i gat Lo i stap long en na putim baksait long dispela laplap. Na dispela laplap bai i brukim haus sel na i stap olsem banis namel long Rum Tambu na Rum Tambu Tru. Na putim dispela Bokis Kontrak insait long Rum Tambu Tru na putim ai gol bilong en antap. Dispela i olsem ples bilong lusim sin. Na putim tebol long Rum Tambu klostu long banis bilong haus sel long hap not. Na putim stik lam klostu long banis long hap saut. “Na yupela i mas wokim wanpela naispela bikpela laplap bilong banisim dua bilong haus sel. Na samapim bilas long en long olkain tret na long blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip. Na kisim diwai akas na wokim 5-pela pos na karamapim long gol. Na pasim huk gol long ol pos bilong hangamapim dispela laplap. Na wokim 5-pela bokis bras i gat hul bilong sanapim ol dispela pos.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas kisim diwai akas na wokim wanpela alta. Olgeta arere bilong en i wankain mak tasol, inap 2 mita 20 sentimita, na antap bilong en 1 mita 30 sentimita. Na sapim 4-pela samting olsem kom bilong bulmakau long dispela diwai akas na pasim long ol wan wan kona na karamapim alta olgeta long bras. Na kisim bras na wokim sampela dis bilong kisim sit bilong paia na ol liklik savol na dis na pok na plet bilong karim paia. Na yupela i mas kisim bras na wokim 4-pela samting i gat planti hul, bilong pasim long ol lek bilong alta. Na wokim wanpela ring bras bilong wanpela wanpela kona bilong karim alta. Na pasim wanpela samting long ol lek na i raunim alta long namel. Na pasim dispela 4-pela hap bras long ol lek aninit long dispela samting i stap namel. Na yupela i mas kisim tupela hap diwai akas na sapim tupela na karamapim long bras. Na taim yupela i karim alta yupela i mas subim dispela tupela stik long ol ring na karim. Yupela i mas kisim plang na wokim dispela alta olsem bokis, tasol yupela i no ken putim plang long as bilong bokis. Larim em i gat hul i stap. Yupela i mas wokim wankain olsem piksa mi bin soim yu long maunten.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas wokim bikpela naispela laplap olsem banis bilong raunim haus sel. Wokim longpela laplap inap 44 mita bilong banis bilong hap saut. Na yupela i mas hangamapim dispela laplap long 20 pos bras na sanapim ol pos long 20 bokis bras. Na yupela i mas wokim ol huk bilong laplap na ol longpela ba bilong banis long silva. Orait mekim wankain tasol long banis bilong hap not. Long banis bilong hap san i go daun, yupela i mas wokim wanpela laplap longpela bilong en inap 22 mita. Na wokim 10-pela pos na 10-pela bokis bras i gat hul bilong sanapim ol dispela pos. Na banis bilong hap sankamap long ples dua i stap, mak bilong en tu i mas 22 mita. Hangamapim laplap, longpela bilong en inap 6 mita na 60 sentimita, long tupela sait bilong dua. Hangamapim wanpela wanpela laplap long tripela pos i sanap long tripela bokis bras. *** Long dua stret hangamapim wanpela naispela laplap, longpela bilong en inap 9 mita. Na samapim bilas long en long olkain tret na long blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip. Na yupela i mas sanapim 4-pela pos long 4-pela bokis bras na hangamapim dispela laplap long ol pos. Na yupela i mas joinim olgeta pos bilong dispela banis long ba silva. Na wokim ol huk long silva na pasim long ol pos bilong holim dispela ba silva. Na kisim bras na wokim ol bokis bilong sanapim ol pos. Longpela bilong dispela banis i mas inap 44 mita na bikpela bilong en inap 22 mita na antap bilong en inap 2 mita 20 sentimita. Na yupela i mas kisim gutpela waitpela laplap bilong wokim dispela banis. Na yupela i mas kisim bras na wokim ol bokis bilong sanapim ol pos bilong banis. Yupela i mas kisim bras tasol na wokim olgeta samting bilong mekim wok long haus sel na ol longpela pin bilong taitim na strongim haus sel na banis i raunim em.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas tokim ol manmeri bilong Israel long bringim gutpela wel bilong diwai oliv bilong putim long ol lam, na bai ol dispela lam i ken lait i stap long olgeta de. Aron wantaim ol pikinini man bilong en bai i karim ol dispela lam i go insait long haus sel bilong bung wantaim mi, na putim i stap ausait long dispela laplap i haitim Bokis Kontrak. Na long olgeta de ol bai i putim wel long ol lam na bai ol i lait i stap long dispela ples mi stap long en, long apinun i go inap long moningtaim. Yupela ol Israel wantaim ol pikinini bai i kamap bihain, i mas holim dispela lo oltaim oltaim.” Bikpela i skruim tok olsem, “Moses, taim yu go bek yu mas singautim brata bilong yu Aron wantaim ol pikinini man bilong en, Nadap na Abihu na Eleasar na Itamar, bai ol i kam. Na yu mas kisim ol namel long ol Israel, na mekim ol i kamap pris bilong mi. Na wokim gutpela klos pris bilong Aron bilong bilasim em na mekim em i kamap narakain bai em i gat nem long ai bilong ol Israel. Orait singautim ol man mi bin givim save long ol long wokim klos na ol arapela kain samting, na tokim ol long wokim klos pris, bilong Aron i ken putim long taim em i kamap pris na mekim wok bilong mi. Na tokim ol long samapim wanpela liklik hap laplap i gat bilas bilong pasim long bros. Na ol i mas samapim wanpela laplap i gat bilas long en na wanpela longpela klos na wanpela siot i gat bilas bilong en na wanpela laplap bilong raunim long het na wanpela let. Ol i mas wokim ol dispela klos pris bilong Aron na ol pikinini man bilong en tu, bai ol i ken mekim wok bilong mi olsem pris. Ol wokman i mas kisim blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip na tret gol na gutpela laplap bilong wokim ol dispela klos. “Na ol i mas kisim blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip na tret gol na samapim long gutpela laplap bilong bilasim. Na ol i mas samapim tupela let long antap bilong dispela laplap, bilong holim laplap, na let bai i go antap long sol na i go inap long hap laplap long baksait. Na ol i mas kisim blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip na gutpela hap laplap, na wokim paspas olsem let. Na ol i mas pasim dispela let long arere bilong laplap na bai i stap olsem hap bilong dispela laplap yet. Na kisim tupela ston ol i kolim kanilian na putim nem bilong ol 12-pela pikinini man bilong Jekop long en. Putim nem bilong namba wan pikinini pastaim i go inap long namba 12 pikinini. Ol i mas putim 6-pela nem long namba wan ston na 6-pela long namba 2 ston. Yu mas givim wok long wanpela man i save pinis long katim tok long ston, na em i mas putim nem bilong ol pikinini man bilong Jekop long dispela tupela ston. Na yupela i mas kisim gol na wokim tupela liklik bilas bilong holim strong dispela tupela ston. Na pasim dispela tupela ston long tupela let i stap long sol na tupela bai i stap olsem mak bilong ol 12-pela lain bilong Israel. Olsem na Aron bai i karim nem bilong ol long sol bilong en na bai mi Bikpela, mi ken lukim na tingim ol manmeri bilong mi oltaim. Ol i mas wokim tupela liklik bilas long gol na tupela sen long gutpela gol. Ol i mas wokim gol olsem liklik waia na wokim sen long pasin bilong wokim baklain, na pasim dispela tupela sen long bilas gol.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas wokim wanpela liklik laplap bilong pasim long bros bilong hetpris. Dispela em i samting bilong kisim save long laik bilong God. Yupela i mas kisim wankain samting olsem ol i bin wokim bilong laplap bilong hetpris na wokim dispela liklik laplap long en na putim wankain bilas long en. Na yupela i mas mekim longpela bilong dispela liklik laplap inap 44 sentimita na bikpela bilong en inap 22 sentimita. Na brukim gut long namel bai i kamap olsem bikpela poket, na bai olgeta hapsait bilong en i gat wankain mak tasol. Na yupela i mas pasim 4-pela lain ston i dia tumas long dispela laplap. Long namba wan lain pasim ol ston ol i kolim rubi na topas na ganet. Na long namba 2 lain pasim ston emeral na sapaia na daimon. Na long namba 3 lain pasim ston terkois na aget na ametis. Na long namba 4 lain pasim ston beril na kanilian na jaspa. Na yupela i mas pasim olgeta wan wan ston long liklik bilas gol na bihain pasim ol ston long laplap. *** *** *** Long olgeta dispela 12-pela ston wan wan yupela i mas raitim nem bilong wanpela wanpela pikinini man bilong Jekop, bilong makim olgeta lain bilong yupela. “Na yupela i mas kisim gutpela gol na wokim tupela sen long pasin bilong wokim baklain, bilong holim laplap bilong bros. Na wokim tupela ring gol na pasim wanpela wanpela long tupela kona long antap bilong laplap bilong bros, na pasim tupela sen gol long dispela tupela ring. Na yupela i mas pasim arapela arere bilong tupela sen gol long tupela bilas gol na pasim bilas gol long let i holim laplap bilong hetpris. Orait na yupela i mas wokim tupela moa ring gol na pasim long kona daunbilo bilong laplap bilong bros long baksait bilong en klostu long laplap. Na yupela i mas wokim tupela ring gol moa na pasim tupela long let i holim laplap, klostu long dispela naispela let paspas i raunim bel. Na kisim blupela string na pasim tupela ring bilong laplap bilong bros long tupela ring bilong bikpela laplap, olsem bai laplap bilong bros i ken pas strong long let paspas na bai laplap bilong bros i no ken lus. “Olsem na taim Aron i go insait long Rum Tambu, em i mas kisim dispela liklik laplap i gat nem bilong olgeta lain bilong Israel na pasim long bros. Olsem na bai mi Bikpela, mi ken lukim na tingim ol manmeri bilong mi oltaim. Na putim dispela tupela ston bilong kisim save long laik bilong God insait long poket bilong laplap bilong bros, na taim Aron i go insait long dispela Rum Tambu mi Bikpela, mi stap long en, em i ken karim dispela tupela ston i go wantaim. Oltaim em i mas pasim dispela liklik laplap bilong bros na i kam, bai em i ken kisim save long wanem samting mi Bikpela, mi laik ol Israel i mekim.” Bikpela i tok moa olsem, “Dispela longpela klos bilong pasim wantaim laplap, em yupela i mas wokim long blupela tret ol i wokim long gras bilong sipsip tasol. Yupela i mas wokim hul long dispela klos, bilong pris i ken putim het long en. Na raunim wanpela liklik hap laplap long dispela hul na samapim olsem yupela i save samapim hul long klos pait, bai arere bilong hul i kamap strong na hul i no ken bruk i go bikpela. Na kisim blupela na retpela tret ol i wokim long gras bilong sipsip na samapim sampela samting olsem pikinini bilong diwai pomigranet. Samapim ol long arere daunbilo bilong klos bilong pris na samapim wan wan belo gol namel namel long ol pomigranet bai ol i hangamap i stap. *** Na Aron i mas putim dispela klos na mekim wok pris. Na taim em i kam klostu long mi long Rum Tambu na taim em i go ausait gen, bai ol manmeri i ken harim krai bilong ol belo. Sapos em i no mekim olsem, orait em bai i dai. “Na yupela i mas kisim wanpela hap gutpela gol na wokim wanpela medal na raitim tok long en olsem, ‘Em i bilong Bikpela.’ Na kisim blupela string na pasim dispela gol long laplap bilong het na bai i stap antap long pes bilong hetpris. Oltaim Aron i mas putim dispela laplap i gat dispela medal long het bilong em. Olsem bai mi Bikpela, mi inap kisim ol ofa ol Israel i givim long mi. Na sapos ol i popaia long sampela pasin bilong mekim ofa, maski, Aron bai i karim asua bilong rong bilong ol. “Yupela i mas kisim gutpela tret na lumim siot. Na wokim laplap bilong het bilong Aron long gutpela laplap, na kisim hap laplap na wokim let olsem paspas na samapim ol gutpela bilas long en. “Na yupela i mas wokim ol siot na ol let olsem paspas na ol laplap bilong het bilong ol pikinini man bilong Aron, bai ol i ken bilas gut tru na i gat nem long ai bilong ol manmeri. Na Moses, yu mas putim ol dispela klos long brata bilong yu Aron na long ol pikinini man bilong en. Na kapsaitim wel bilong oliv long ol, bilong makim ol i kamap pris na bai ol i ken mekim wok bilong mi. Na samapim sotpela trausis bilong ol long gutpela laplap bai sem bilong ol i no ken kamap ples klia. Na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas putim kain trausis olsem taim ol i go klostu long alta bilong mekim wok pris insait long Rum Tambu o long arapela taim ol i go insait long haus sel bilong mi. Sapos ol i no mekim olsem bai ol i gat asua na bai mi kilim ol i dai. Oltaim oltaim Aron na ol tumbuna pikinini bilong en ol i kamap bihain, ol i mas bihainim dispela lo.” Bikpela i skruim tok olsem, “Nau mi laik tokim yu long ol samting yu mas mekim long Aron wantaim ol pikinini man bilong en bilong makim ol i kamap pris bilong mi. Kisim wanpela bulmakau man na tupela sipsip man i no gat sua samting i bagarapim bodi bilong ol. Na kisim sampela plaua bilong wit i nambawan tru. Yu no ken putim yis long plaua. Na kisim sampela plaua na wokim bret na kisim sampela plaua na tanim wantaim wel bilong diwai oliv na wokim bret. Na kisim sampela plaua na wokim sampela bisket na penim wel bilong oliv long ol. Na putim ol dispela bret na bisket long wanpela basket na givim long mi taim yu ofaim dispela bulmakau man na tupela sipsip man. “Na bringim Aron wantaim ol pikinini man bilong en i kam long dua bilong haus sel bilong mi na wasim ol. Yu wasim ol pinis, orait putim dispela ol klos pris long Aron. Putim siot na longpela klos na laplap na liklik laplap bilong bros na pasim let long em. Na raunim laplap long het bilong en na kisim dispela medal gol i gat tok, ‘Em i bilong Bikpela,’ na pasim long laplap bilong het. Na kisim wel bilong makim man i kamap pris na kapsaitim long het bilong en bilong makim em. “Yu makim Aron pinis, orait bringim ol pikinini man bilong en na putim siot long ol, na putim let raun long bel bilong ol na pasim laplap long het bilong ol. Yu mas mekim olsem bilong makim Aron na ol pikinini man bilong en, na bai ol i kamap pris. Na ol dispela man na ol lain tumbuna pikinini man bilong ol bai i mekim wok pris oltaim. “Na yu mas bringim dispela bulmakau bilong ofa i kam klostu long dua bilong haus sel na Aron wantaim ol pikinini bilong en i mas putim han bilong ol long het bilong en. Na long ai bilong mi yu mas kilim dispela bulmakau klostu long dua bilong haus sel. Kisim sampela blut bilong bulmakau long pinga bilong yu na putim long ol kom bilong alta. Na kisim olgeta blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Orait bihain kisim olgeta gris bilong bel na gutpela hap bilong namba wan lewa na tupela liklik namba 2 lewa wantaim gris i stap long en na kukim olgeta long alta olsem ofa bilong mi. Tasol kisim mit bilong bulmakau wantaim skin na pekpek i stap insait long bel bilong en, na karim i go kukim ausait long kem. Dispela bulmakau em i ofa bilong rausim sin. “Na yu mas kisim namba wan sipsip man bilong ofa. Na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas putim han long het bilong sipsip. Orait kilim dispela sipsip na kisim blut bilong en na tromoi long 4-pela sait bilong alta. Na yu mas katim katim dispela sipsip na wasim tupela lek na ol rop samting bilong bel bilong en na putim olgeta hap antap long het bilong sipsip. Na kukim olgeta long alta olsem ofa. Na mi Bikpela, bai mi amamas long gutpela smel bilong dispela ofa bilong paia i kukim olgeta. “Na yu mas kisim namba 2 sipsip na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas putim han antap long het bilong sipsip. Orait yu mas kilim dispela sipsip na kisim liklik hap blut bilong en na putim long hap daunbilo bilong yau i stap long han sut bilong Aron na bilong ol pikinini man bilong en, na putim blut long bikpela pinga bilong han sut na long bikpela pinga bilong lek long han sut bilong ol. Na kisim olgeta blut i stap yet na tromoi long 4-pela sait bilong alta. Bihain yu mas kisim sampela blut i stap long sait bilong alta na hap wel bilong makim pris na tromoi long Aron na long klos bilong en na long ol pikinini man bilong en na long ol klos bilong ol. Yu mekim olsem, orait Aron wantaim ol pikinini man bilong en na ol klos bilong ol tu, bai olgeta i bilong mi wanpela tasol. “Na yu mas katim na kisim olgeta gris bilong dispela namba 2 sipsip ol i kisim bilong mekim ofa bilong makim ol pris. Kisim patpela tel na gris i karamapim ol rop samting bilong bel na kisim gutpela hap bilong lewa na tupela namba 2 lewa wantaim gris i stap long tupela, na mit bilong lek i stap long han sut. Na long basket i gat bret i no gat yis ol i bin ofaim long mi, yu mas kisim wanpela wanpela bilong olkain bret, wanpela ol i kukim wantaim wel bilong oliv na narapela ol i no bin kukim wantaim wel bilong oliv na wanpela bisket. Orait givim ol dispela mit na bret long Aron wantaim ol pikinini man bilong en na bai ol i ken holim dispela ofa na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na kisim ol dispela kaikai i stap long han bilong ol na kukim long alta antap long ofa bilong paia i kukim olgeta. Na bai mi Bikpela, mi laikim tumas smel bilong dispela ofa. “Na yu mas kisim bros bilong dispela namba 2 sipsip na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na yu ken kaikai dispela hap abus. Taim yupela i laik mekim man i kamap pris, yupela i mas kisim bros na mit bilong lek bilong sipsip yu bai ofaim bilong makim pris, na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na bihain yupela i mas givim dispela mit long ol pris. Olgeta taim ol Israel i givim dispela abus olsem ofa bilong kamap wanbel, ol i mas kisim bros na mit bilong lek i stap long han sut, na givim long ol pris. Ol Israel i mas givim kain presen olsem long mi, Bikpela. “Bihain long Aron i dai pinis, ol i mas givim klos pris bilong en long ol pikinini man bilong en. Na ol man bilong lain bilong Aron i kisim namba bilong wok pris, ol i ken putim dispela klos. Taim wanpela man bilong lain bilong Aron i laik kisim ples bilong Aron olsem hetpris, em i mas putim ol dispela klos inap long 7-pela de. Na long dispela 7-pela de em i mas i go insait long haus sel bilong mi bilong mekim wok insait long Rum Tambu. “Long taim yu makim Aron wantaim ol pikinini man bilong en, yu mas kisim mit bilong dispela sipsip yu bin ofaim, na putim long sospen na kukim insait long banis i raunim haus sel bilong mi. Na ol pris i mas kisim dispela mit wantaim bret i stap yet long basket, na kaikai long dua bilong haus sel bilong mi. Ol i mas kaikai dispela kaikai ol i bin ofaim bilong rausim sin bilong ol yet, long taim bilong makim ol i kamap pris. Ol pris tasol inap kaikai, na ol manmeri nogat. I tambu tru long ol. Na sapos sampela mit na bret i stap yet inap long moningtaim, orait ol i no ken kaikai. Dispela mit i tambu, olsem na ol i mas kukim long paia na larim paia i pinisim olgeta. “Yu mas mekim dispela wok bilong makim Aron wantaim ol pikinini man bilong en i kamap pris, inap long 7-pela de stret olsem mi bin tokim yu. Long olgeta de yu mas ofaim wanpela bulmakau olsem ofa bilong rausim sin. Na dispela ofa bai i mekim alta i kamap klin long ai bilong mi. Na kapsaitim wel bilong oliv long alta bilong makim alta i samting bilong mi tasol. Yu mas mekim olsem long dispela alta inap long 7-pela de. Na bai alta i bilong mi olgeta na i tambu tru. Na sapos wanpela man i holim o wanpela samting i pas long en, bai em i kamap tambu tu.” Bikpela i tok moa olsem, “Olgeta de yupela i mas kisim tupela pikinini sipsip i gat wanpela krismas, na ofaim long alta. Ofaim wanpela sipsip long moning na narapela long apinun tru. Na kisim wanpela kilogram plaua ol i wokim long wit na tanim wantaim wan lita wel bilong oliv na ofaim wantaim dispela namba wan sipsip. Na tu yupela i mas kapsaitim wanpela lita wain olsem ofa. Na yupela i mas ofaim namba 2 sipsip long apinun. Kisim wankain hap plaua na wel bilong oliv na wain na mekim wankain ofa olsem ofa bilong moningtaim. Dispela ofa bilong kaikai yupela i kukim long paia na givim long mi Bikpela, mi save laikim tumas gutpela smel bilong en. Dispela ofa bilong paia i kukim olgeta, yupela i mas ofaim oltaim i kamap bihain, long dua bilong haus sel bilong mi long olgeta de, na bai mi lukim. Na bai mi bungim yupela manmeri bilong mi long dispela ples na toktok wantaim yu. Na bikpela lait bilong mi bai i kamap long haus sel na mekim dispela hap i stap ples bilong mi yet na i tambu long ol manmeri. Na bai mi makim haus sel na alta olsem tupela samting bilong mi stret. Na bai mi makim Aron wantaim ol pikinini man bilong en bilong mekim wok bilong mi olsem pris. Na bai mi stap namel long yupela ol Israel na bai mi stap God bilong yupela. Na bai yupela i ken save gut mi tasol mi Bikpela, mi God bilong yupela, na mi tasol i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Olsem na mi ken i stap namel long yupela. Mi yet mi God, Bikpela bilong yupela.” Na God i tok moa olsem, “Yupela i mas kisim diwai akas na wokim wanpela alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Longpela bilong dispela alta i mas 45 sentimita na bikpela bilong en inap 45 sentimita na antap bilong en inap 90 sentimita. Na yupela i mas sapim 4-pela samting olsem kom bilong bulmakau long ol wan wan kona antap long alta. Na karamapim ol 4-pela sait na antap bilong en na ol kom bilong en long gutpela gol na pasim longpela hap gol i raunim arere bilong alta. Na wokim tupela ring gol na pasim wanpela long wanpela sait na wanpela long narapela sait bilong putim diwai bilong karim dispela alta. Pasim dispela tupela ring daunbilo klostu long dispela gol yupela i bin pasim long arere. Na kisim tupela hap diwai akas na sapim bilong karim alta na karamapim tupela long gol. Orait putim dispela alta ausait long bikpela laplap i haitim Bokis Kontrak, klostu long ples bilong lusim sin i stap antap long Bokis. Na long dispela ples bilong lusim sin bai mi bungim yupela. “Long olgeta moningtaim Aron bai i kam bilong stretim ol lam, na long dispela taim em i mas kukim sampela switpela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long dispela alta. Na em i mas mekim olsem tasol long taim em i kam bilong stretim lam long apinun. Yupela i mas mekim dispela ofa long mi, Bikpela long olgeta taim bihain. Yupela i no ken ofaim ol dispela samting long dispela alta. Yupela i no ken ofaim abus na wit na wain na ol kain kain paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, em mi tambuim long yupela. Wanpela taim long olgeta yia Aron i mas mekim wok bilong mekim dispela alta i kamap klin long ai bilong mi. Bilong mekim olsem em i mas kisim hap blut bilong abus yupela i ofaim bilong rausim sin, na putim long ol kom bilong alta. Yupela i mas mekim dispela long olgeta yia. Olsem na dispela alta bai i tambu tru. Em i bilong mi, Bikpela tasol.” Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Taim yu kisim nem bilong ol man bilong Israel na raitim long buk, olgeta wan wan man i mas givim sampela mani long mi. Sapos nogat, bai bikpela sik nogut i kamap na bagarapim ol long dispela taim. Olgeta man ol i bin kisim nem bilong ol, ol i mas givim mani silva inap 5 kina olsem ofa bilong mi. Ol bai i kisim nem bilong olgeta man i gat 20 krismas na i go antap, na olgeta i mas givim dispela mani long mi. “Maniman i no ken givim planti na rabisman i no ken givim liklik. Olgeta i mas givim 5 kina long mi, bilong baim sin bilong ol na bai ol i no ken i dai. Dispela mani i bilong lukautim haus sel bilong mi. Bai mi lukim dispela mani na bai mi tingting long ol na lukautim ol.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela i mas kisim sampela bras na wokim wanpela dis na wanpela tebol bilong putim dis long en. Na putim long graun namel long alta na haus na pulimapim wara long dis. Na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i ken wasim hanlek bilong ol long en. Sapos ol i laik i go insait long haus sel bilong mi o long alta bilong mekim ol ofa, ol i mas wasim hanlek pastaim na bai mi no ken kilim ol i dai. Tru tumas, ol i mas wasim hanlek na bai ol i no ken i dai. Ol yet wantaim ol lain pikinini man bilong ol i kamap bihain, ol i mas bihainim dispela lo oltaim.” Na Bikpela i tok moa long Moses olsem, “Yu mas kisim ol gutpela gutpela kain samting i gat gutpela smel tumas. Pastaim kisim sanda mea, hevi bilong en inap 6 kilogram. Na kisim sampela paura sinamon i gat gutpela smel, hevi bilong en inap 3 kilogram, na kisim dispela kain pitpit i gat gutpela smel, hevi bilong en 3 kilogram. Na kisim sampela paura ol i wokim long skin bilong diwai kasia, hevi bilong en inap 6 kilogram. Na kapsaitim 4 lita wel bilong oliv long ol dispela samting na tanim gut bai i kamap olsem sanda. Dispela samting bai i stap wel bilong makim ol samting bilong mi. “Na yu mas kisim dispela wel na kapsaitim liklik long haus sel bilong mi, na long Bokis Kontrak, na long tebol wantaim ol samting bilong en, na long stik lam wantaim ol lam samting bilong en, na long alta bilong smok i gat gutpela smel, na long alta bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, wantaim ol samting bilong en, na long dis bilong waswas wantaim tebol bilong en. Yu mas makim ol dispela samting olsem samting bilong mi stret na bai i tambu tru long ol manmeri. Sapos wanpela man o meri o wanpela samting i pas long en bai em tu i kamap tambu. “Orait bihain kisim dispela wel na kapsaitim liklik long Aron na ol pikinini man bilong en na makim ol i kamap pris bilong mekim wok bilong mi. Na yu mas tokim ol manmeri bilong Israel olsem, ‘Yupela wantaim ol lain i kamap bihain bihain, yupela i mas kisim dispela wel bilong makim ol samting bilong mi yet. Yupela i no ken kapsaitim long ol man nating. Na yupela i no ken wokim wankain wel bilong yupela yet. Em i samting bilong God tasol na i tambu long yupela. Sapos wanpela man i wokim kain wel olsem o i kapsaitim sampela long man nating, bai dispela man i no inap i stap insait long lain manmeri bilong God.’” Orait Bikpela i tok moa long Moses olsem, “Yupela i mas kisim sampela kain paura i gat gutpela smel, bilong wokim paura bilong smok smel. Ol dispela paura i mas inap wankain skel tasol. Kisim paura mea na paura ol i wokim long dispela samting olsem lalai na kisim strongpela blut bilong plaua galbanum na paura ol i save wokim long blut bilong diwai balsam. Kisim ol dispela samting na tanim gut bilong wokim paura bilong smok smel. Na putim liklik hap sol bilong mekim paura i kamap gutpela na i tambu. Paitim gut sampela hap bilong dispela samting bai i kamap paura tru, na kisim i go insait long haus sel long ai bilong mi na putim klostu long Bokis Kontrak. Dispela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, em i tambu tru. Na yupela i no ken wokim kain paura olsem bilong yupela yet. Em i samting bilong mi Bikpela tasol, na i tambu long yupela. Sapos wanpela man i wokim wankain samting bilong putim olsem sanda, bai em i no inap i stap insait long lain manmeri bilong mi.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Harim, mi makim pinis Besalel, pikinini man bilong Uri na tumbuna pikinini bilong Hur bilong lain bilong Juda, na mi givim em strong bilong spirit bilong mi. Na mi givim em gutpela save na tingting bilong wokim olkain gutpela gutpela samting long gol na silva na bras. *** Na mi givim em save bilong katim na sapim ol ston i dia tumas na bilong katim na sapim olkain makmak long plang na diwai, na bilong mekim olgeta arapela kain wok bilong bilasim haus sel. Na tu mi makim pinis Oholiap, pikinini man bilong Ahisamak bilong lain bilong Dan, na bai em i ken wok wantaim Besalel. Na mi bin givim bikpela save long ol arapela man, na bai ol inap wokim olgeta samting mi bin tokim yupela long wokim. Ol i mas wokim haus sel bilong mi na Bokis Bilong Kontrak na ai bilong en i olsem ples bilong lusim sin, na olgeta samting bilong haus sel. Na ol i mas wokim tebol wantaim ol samting bilong en, na stik lam wantaim ol lam samting bilong en. Ol i mas wokim stik lam long gutpela gol tasol. Na ol i mas wokim alta bilong smok i gat gutpela smel. Na ol i mas wokim alta bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na wokim ol samting bilong en, na wokim dis bilong wasim han na lek na wokim tebol bilong putim dis long en. Na ol i mas samapim ol gutpela klos tru bilong Aron wantaim ol pikinini man bilong en i ken putim bilong mekim wok pris. Na ol i mas wokim wel bilong makim ol samting bilong mi na paura i gat gutpela smel bilong kukim long Rum Tambu. Ol i mas wokim ol dispela samting wankain olsem mi bin tokim yu.” Orait Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “De Sabat em i de bilong malolo, olsem na yupela i mas malolo oltaim long de Sabat. De Sabat em i olsem wanpela mak mi givim yupela bilong nau na olgeta taim bihain. Olsem bai yupela i ken save mi Bikpela, mi mekim yupela i kamap ol manmeri bilong mi yet. Dispela de bilong malolo em i de bilong mi Bikpela, olsem na yupela i mas malolo long en. Sapos wanpela man i wok long dispela de, em i sakim lo bilong mi, olsem na yupela i mas kilim em i dai. Long olgeta wik yupela i gat 6-pela de bilong mekim wok, tasol de namba 7 em i de bilong mi yet, na em i bikpela de bilong malolo. Yupela i mas kilim i dai olgeta man i mekim wok long dispela de. Yupela Israel i mas malolo long dispela de, long wanem, em i wanpela kontrak i stap oltaim, yupela i bin promis long bihainim. Dispela de i olsem mak bilong kontrak namel long mi na yupela Israel na bai em i stap oltaim oltaim. Long wanem, mi Bikpela, mi bin wokim graun na skai long 6-pela de na long de namba 7 mi bin lusim olgeta wok na mi malolo.” Taim God i tok pinis long Moses long maunten Sainai, em i givim Moses tupela hap ston God yet i bin raitim lo long en. Moses i stap longpela taim long maunten na em i no kam daun kwik. Olsem na ol manmeri i go bung long Aron na tokim em olsem, “Mipela i no save wanem samting i bin kamap long Moses, dispela man i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam. Olsem na yu mas wokim wanpela god bai i go paslain long mipela na bringim mipela long rot.” Orait Aron i tokim ol, “Rausim ol bilas gol i stap long yau bilong ol meri na pikinini bilong yupela na bringim i kam long mi.” Aron i tok olsem, orait ol manmeri i rausim ol ring gol long yau bilong ol na kisim i kam long em. Na em i kisim ol dispela bilas gol bilong yau na i kukim na i kamap olsem wara. Na em i kapsaitim long wanpela hul long graun ol i bin wokim olsem mak bilong bulmakau na em i wokim bulmakau. Na em i kisim naip na stretim gut. Bihain ol manmeri i tok, “Harim. Dispela em i god bilong yumi. Em i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam.” Aron i lukim dispela na em i wokim wanpela alta klostu long bulmakau. Na em i tok, “Tumora bai yumi mekim bikpela kaikai bilong givim biknem long Bikpela.” Orait long moningtaim tru long de bihain, ol manmeri i bringim ol animal bilong kukim long paia bilong mekim ofa. Na tu ol i bringim ol animal bilong mekim ofa bilong kamap wanbel. Na ol i sindaun long kaikai na dring, na bihain ol man i go pilai long ol meri. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu go daun hariap. Ol manmeri yu bin kisim i kam long Isip ol i mekim planti pasin nogut. Kwiktaim tru ol i lusim rot mi bin tokim ol long bihainim, na ol i wokim pikinini bulmakau long gol na ol i lotuim em na mekim ofa long em. Na ol i tok, ‘Harim, dispela em i god bilong yumi. Em i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam.’ Na mi God, mi save long ol dispela manmeri. Ol i manmeri bilong bikhet tru. Mi belhat tru long ol na bai mi bagarapim ol. Na yu no ken pasim mi, nogat tru. Na bihain bai mi mekim yu wantaim ol lain pikinini bilong yu yet i senisim ol na i kamap bikpela lain manmeri.” Tasol Moses i beten strong long God, Bikpela bilong en olsem, “Bikpela, nogut yu larim belhat bilong yu i bagarapim ol manmeri bilong yu. Yu bin kisim bek dispela ol manmeri long Isip long bikpela strong bilong yu. Sapos yu mekim olsem long ol, bai ol Isip i tok, ‘God i tingting nogut long ol manmeri bilong en. Olsem na em i kisim ol long Isip na bringim ol i kam bilong bagarapim ol nogut tru long ples maunten na kilim olgeta i dai.’ Tasol Bikpela, maski. Mobeta yu lusim belhat bilong yu na senisim tingting bilong yu, na bai yu no ken bagarapim ol manmeri bilong yu. Yu mas tingting long ol wokman bilong yu, Abraham na Aisak na Jekop. Na tingting long dispela promis yu mekim long ol. Yu bin mekim strongpela promis olsem, ‘Mi tok tru olgeta, bai mi givim yupela planti tumbuna pikinini inap olsem ol sta. Na dispela graun mi promis pinis long givim yupela, bai mi givim long dispela ol tumbuna bilong yupela. Na bai ol i stap long dispela graun oltaim.’” Moses i prea olsem, na Bikpela i senisim tingting bilong en na i no salim bikpela bagarap i kam long ol manmeri bilong en. Orait Moses i kisim dispela tupela hap ston God i bin raitim lo long en na i lusim maunten na i go daun. God i raitim lo long tupela sait bilong dispela tupela ston. God yet i bin wokim dispela tupela ston na katim ol tok bilong lo long tupela. Josua i stap wantaim Moses na em i harim ol manmeri i singaut nabaut. Na em i tokim Moses olsem, “E, Moses. Mi harim nois bilong pait insait long kem.” Tasol Moses i tok, “Nogat ya. Em i no singaut bilong ol man i winim pait. Na i no krai bilong ol man i lus long pait. Mi harim nek bilong singsing tasol.” Moses i kam klostu long kem na i lukim bulmakau gol na ol manmeri i singsing i stap, orait em i belhat nogut tru. Na dispela tupela ston em i karim, em i tromoi long as bilong maunten na tupela i bruk nabaut. Na Moses i kisim dispela bulmakau ol i bin wokim na i kukim long paia. Na em i brukim na wilwilim na i kamap olsem paura nating. Na em i tromoi dispela paura gol long wara. Tromoi nabaut pinis, orait Moses i mekim ol Israel i dringim dispela wara. Na em i tokim Aron, “Ol manmeri i mekim wanem samting long yu na yu larim ol i mekim dispela pasin nogut tru?” Orait Aron i bekim tok olsem, “Bikpela man, maski belhat long mi. Yu save pinis long ol dispela lain manmeri. Ol i strong tumas long mekim pasin nogut. Na ol i tokim mi olsem, ‘Mipela i no save wanem samting i kamap long Moses, dispela man i bin kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam. Olsem na yu mas wokim wanpela god bilong i go pas long mipela na bringim mipela long rot.’ Mi harim tok bilong ol, na mi tokim ol manmeri i gat bilas gol long ol i mas rausim na givim mi. Orait ol i givim mi, na mi tromoi long paia. Na olaman, dispela pikinini bulmakau i kamap nating.” Moses i save Aron i bin larim ol manmeri i mekim kain kain pasin nogut. Na em i ting, nogut ol birua bilong ol i lukim ol na i tok bilas na i lap nogut long ol. Orait Moses i go sanap long dua bilong banis bilong kem na i singaut olsem, “Husat man i laik bihainim Bikpela, orait em i mas i kam long mi.” Orait na ol man bilong lain Livai i kam sanap klostu long em. Na em i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel i tok, yupela olgeta i mas kisim bainat bilong yupela na go long olgeta hap bilong kem na kilim i dai ol man i bin bihainim giaman god, em ol brata na pren na ol man i stap klostu long yupela.” Na ol Livai i mekim olsem Moses i tok. Na long dispela de tasol ol i kilim i dai samting olsem 3,000 man. Na Moses i tokim ol Livai olsem, “Nau yupela i bin kilim i dai ol dispela man, maski ol i pikinini na brata bilong yupela. Olsem na long dispela pasin tasol yupela i kamap ol pris bilong Bikpela. Olsem na nau Bikpela bai i mekim gut long yupela.” Long de bihain Moses i tokim ol manmeri, “Dispela sin yupela i bin mekim, em i nogut tru. Tasol nau bai mi go antap long maunten gen na kamap long Bikpela, na mi ken traim askim em long lusim sin bilong yupela.” Orait Moses i go antap long maunten na i tokim Bikpela olsem, “Sori tumas. Ol dispela manmeri i mekim bikpela sin tru. Ol i wokim wanpela giaman god long gol na ol i lotu long em. Tasol nau mi askim yu, sapos yu laik yu ken lusim sin bilong ol. Na sapos yu no laik, orait mi askim yu long rausim nem bilong mi wanpela tasol long dispela buk yu bin raitim nem bilong ol manmeri bilong yu long en.” Tasol Bikpela i tokim Moses, “Nogat. Mi bai rausim nem bilong ol manmeri i bin mekim sin tasol. Goan, yu go nau na kisim ol manmeri i go long dispela ples mi tokim yu long en. Harim. Ensel bilong mi bai i bringim yupela long rot. Tasol bihain bai mi kam na mekim save long ol manmeri i bin mekim sin.” Orait na bihain Bikpela i salim wanpela bikpela sik nogut long ol manmeri long bekim rong bilong ol. Long wanem, ol i bin tok strong long Aron na em i wokim pikinini bulmakau long gol. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu wantaim ol manmeri yu bin bringim i kam long Isip, yupela i mas lusim dispela ples na go long dispela graun mi bin promis long givim long yupela. Bipo mi bin tokim Abraham na Aisak na Jekop olsem, ‘Bai mi givim dispela hap graun long ol lain tumbuna bilong yupela.’ Na bai mi salim wanpela ensel i go paslain long yupela na mi bai rausim ol Kenan na ol Amor na ol Hit na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus. Na bai yupela i go i stap long wanpela gutpela graun i gat planti gris na olkain gutpela gutpela kaikai i save kamap long en. Tasol mi yet mi no inap i go wantaim yupela, long wanem, yupela i manmeri bilong bikhet. Nogut mi go wantaim yupela na bai mi bagarapim yupela long rot.” Moses i givim ol manmeri dispela strongpela tok bilong Bikpela na ol i bel hevi, na ol i no moa putim ol gutpela bilas. Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Yupela i manmeri bilong bikhet tru. Sapos mi go wantaim yupela, bai mi bagarapim yupela. Maski sapos mi stap wantaim yupela sotpela taim tasol, bai mi bagarapim yupela olgeta. Orait harim, rausim olgeta ring gol samting long bodi bilong yupela na bai mi tingting gut long wanem pasin mi ken mekim long yupela.” Olsem na taim ol i lusim maunten Sainai ol i no putim dispela bilas gen. Olgeta taim ol Israel i go i stap long wanpela hap na sanapim haus sel bilong ol, orait Moses i save kisim wanpela haus sel na sanapim longwe liklik ausait long kem. Na em i save kolim dispela haus sel olsem, “Haus sel bilong bung wantaim God.” Na husat i laik save long laik bilong Bikpela, em i save go long dispela haus sel. Taim Moses i go long dispela haus sel bilong God, olgeta manmeri i stap long haus sel bilong ol yet ol i save kirap na sanap long dua bilong ol na lukim Moses i go insait. Moses i go insait pinis, orait klaut i save kam na sanap klostu long dua bilong haus sel. Na Bikpela i stap insait long klaut na i toktok wantaim Moses. Ol manmeri i save sanap long dua bilong haus sel bilong ol yet na i lukim klaut i stap klostu long dua bilong haus sel bilong God na ol i save daunim het na lotu long God. Na Bikpela i save toktok wantaim Moses olsem man i save toktok wantaim pren bilong en. Tupela i toktok pinis na Moses i save kam bek long kem. Tasol yangpela wokman bilong Moses, em Josua, pikinini bilong Nun, em i save stap yet insait. Em i no save lusim haus sel bilong God. Moses i tokim Bikpela olsem, “Yu bin tokim mi long bringim ol dispela manmeri i go long graun bilong ol. Tasol yu no tokim mi long wanem man yu laik i go wantaim mi bilong helpim mi. Na yu bin tok, ‘Mi save gut long yu na mi laikim yu.’ Sapos yu laikim mi, orait mi laik yu tokim mi long tingting bilong yu na bai mi ken save gut long yu na oltaim mi ken mekim pasin yu save laikim. Na tu mi laik yu tingim dispela lain manmeri yu makim pinis bilong yu yet.” Na Bikpela i tok, “Mi bai go wantaim yu na givim bel isi long yu na larim yu i malolo.” Orait Moses i tokim Bikpela gen, “Sapos yu yet i no laik i go wantaim mipela, orait yu no ken larim mipela i lusim dispela hap. Sapos yu no i go wantaim mipela, olsem wanem bai ol arapela lain man inap save olsem yu laikim mi wantaim ol manmeri bilong yu? Tasol sapos yu go wantaim mipela, bai ol arapela lain pipel i ken save olsem, mipela i narakain manmeri tru.” Orait Bikpela i tokim Moses, “Mi bai mekim olsem yu tok. Long wanem, mi laikim yu na mi save gut long yu.” Na Moses i tokim Bikpela olsem, “Mi laik yu soim mi bikpela lait bilong pes bilong yu.” Na Bikpela i bekim tok long Moses olsem, “Mi bai soim yu gutpela pasin bilong mi. Na bai mi autim nem bilong mi long yu olsem, Mi Bikpela. Harim. Sapos mi laik marimari long wanpela man, orait bai mi marimari long en. Na sapos mi laik sori long wanpela man, orait bai mi sori long en. Tasol yu no inap lukim pes bilong mi, long wanem, sapos wanpela man i lukim pes bilong mi bai em i dai. Lukim, i gat wanpela bikpela ston i stap klostu long mi. Na yu ken sanap antap long dispela ston. Taim bikpela lait bilong pes bilong mi i kam klostu long yu, mi bai putim yu insait long wanpela hul bilong ston na karamapim yu long han bilong mi inap mi go pinis. Na bihain bai mi rausim han bilong mi na yu ken lukim baksait bilong mi tasol. Yu no inap lukim pes bilong mi.” Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas katim na stretim gut tupela hap ston wankain olsem tupela ston yu bin tromoi na brukim. Na bai mi katim wankain tok tasol olsem bipo. Yu mas redim dispela tupela ston na tumora long moning yu mas kam antap long maunten na bungim mi. I no gat wanpela man i ken i kam wantaim yu. Mi no laik bai arapela man i kam i stap long dispela maunten. Olgeta i mas i stap daunbilo tasol. Na ol sipsip na bulmakau tu i no ken i kam kaikai gras klostu long maunten.” Orait na Moses i katim tupela hap ston i wankain olsem bipo, na em i karim dispela tupela ston i go antap long maunten Sainai long moningtaim tru, olsem Bikpela i bin tokim em. Na Bikpela i stap insait long klaut na i kam daun na i sanap wantaim Moses antap long maunten na i autim nem bilong em yet, Bikpela. Em i go klostu long Moses na i singaut olsem, “Mi Bikpela, mi Bikpela. Mi God na mi as bilong marimari na sori. Na mi no save belhat kwik. Mi save laikim tru olgeta manmeri, na mi save bihainim olgeta tok bilong mi. Mi save laikim tumas planti tausen lain manmeri, olsem mi promis pinis, na mi save lusim ol kain kain sin na bikhetpasin bilong ol. Tasol mi save mekim save long ol man i gat asua. Na bai mi mekim save long ol pikinini bilong ol na ol tumbuna pikinini i kamap bihain inap long namba 3 na namba 4 lain.” God i tok pinis na kwiktaim Moses i pundaun long graun na i lotu long God. Na Moses i tok, “Bikpela, sapos yu laikim mi tru, orait mi laik yu go wantaim mipela. I tru, ol dispela manmeri i save bikhet, tasol mi laik bai yu lusim asua bilong olgeta pasin nogut na sin bilong mipela na kisim mipela olsem ol manmeri bilong yu stret.” Na Bikpela i tokim Moses, “Nau mi laik mekim kontrak wantaim yupela Israel. Long ai bilong ol dispela manmeri bilong yu bai mi wokim ol bikpela mirakel mi no bin wokim long olgeta arapela lain manmeri bipo. Olgeta arapela pipel bai i lukim ol kain kain samting mi Bikpela, bai mi mekim bilong helpim yupela, na ol bai i tingting planti na guria. Olsem na yupela i mas bihainim olgeta lo mi laik givim yupela nau. Mi bai i go paslain long yupela na rausim ol Amor na ol Kenan na ol Hit na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus. Na lukaut gut, yupela i no ken mekim kontrak wantaim ol manmeri bilong dispela kantri nau yupela i laik i go long en. Nogut ol i pulim yupela na yupela i pundaun na bagarap olgeta. Nogat. Yupela i mas bagarapim ol samting bilong lotu bilong ol. Brukbrukim ol alta na ol pos ston na katim ol hap diwai i gat piksa bilong god meri Asera. “Mi Bikpela, na yupela i mas lotu long mi wanpela tasol. Yupela i no ken lotu long ol giaman god. Long wanem, mi no inap larim wanpela giaman god i senisim mi. Yupela i no ken mekim kontrak wantaim ol manmeri bilong dispela kantri. Ol i save lotuim ol giaman god. Na sapos yupela i mekim kontrak wantaim ol bai ol i askim yupela long bung wantaim ol na bai yupela i kaikai ol abus ol i ofaim long ol giaman god. Na nogut ol yangpela man bilong yupela Israel i maritim ol yangpela meri bilong ol dispela arapela lain. Sapos yupela i mekim olsem, bai ol dispela meri i pulim man bilong ol na ol man i lusim mi na i lotu long ol giaman god. Long ai bilong mi dispela pasin i olsem pasin bilong pamuk nabaut. “Yupela i no ken wokim ol giaman god long ain samting, na lotuim ol. I tambu tru. “Yupela i no ken lusim tingting long Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Yupela i bin lusim Isip long mun Abip, olsem na long olgeta yia yupela i mas kaikai bret i no gat yis inap long 7-pela de long dispela mun, olsem mi bin tokim yupela. “Olgeta namba wan pikinini man bilong yupela na bilong ol bulmakau sipsip samting bilong yupela i bilong mi tasol. Tasol sapos yupela i laik baim bek ol namba wan pikinini bilong donki, orait yupela i mas ofaim wanpela pikinini sipsip. Na sapos yupela i no baim bek, orait yupela i mas brukim nek bilong donki. Na tu yupela i mas baim bek olgeta namba wan pikinini man bilong yupela yet. “Sapos yupela i laik kam lotu long mi, yupela i mas bringim wanpela ofa na i kam. “Long olgeta wik yupela i gat 6-pela de tasol bilong mekim wok, tasol i tambu long mekim wok long de namba 7. Maski sapos i taim bilong brukim graun long gaden o taim bilong bungim kaikai i mau, yupela i no ken wok long dispela de. “Yupela i mas tingim Bikpela De Bilong Amamas Long Kisim Kaikai Long Gaden, em dispela de bilong kisim namba wan hap wit i redi pinis long kisim. Na tu long mun yupela i save kisim ol pikinini bilong diwai i mau, yupela i mas tingim Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. “Olsem na tripela taim long wanpela yia, olgeta man bilong yupela i mas i kam lotu long mi God, Bikpela bilong yupela Israel. Bihain bai mi rausim ol lain manmeri i stap nau long graun bilong yupela na mekim mak bilong graun i go bikpela. Olsem na taim yupela i kam lotu long mi long dispela tripela taim long olgeta yia, bai i no gat birua i laik kisim graun bilong yupela. “Yupela i no ken ofaim bret i gat yis taim yupela i ofaim wanpela abus long mi. Na sapos yupela i no kaikai olgeta hap abus bilong ofa yupela i bin kilim bilong dispela kaikai Bilong Tingim De mi God, mi Bin Larim yupela Israel I Stap Gut, orait yupela i no ken larim wanpela hap i stap inap long moningtaim. “Long olgeta yia yupela i mas kisim ol kaikai i mau paslain long gaden na bringim i kam long haus bilong mi Bikpela. “Yupela i no ken pulimapim susu bilong meme long sospen na kukim pikinini bilong dispela meme long en.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas raitim ol dispela tok long wanpela buk, long wanem, olgeta dispela tok i as bilong dispela kontrak mi mekim wantaim yu na ol Israel.” Moses i stap wantaim Bikpela long maunten inap 40 de olgeta. Na em i no kaikai wanpela samting na i no dring wara. Nogat tru. Na Bikpela i raitim tok bilong kontrak long dispela tupela hap ston Moses i bin bringim. Dispela tok em ol Tenpela Lo bilong God. Taim Moses i lusim maunten em i karim tupela hap ston i gat Tenpela Lo long en. Em i bin toktok wantaim Bikpela, olsem na pes bilong Moses i lait moa yet. Tasol em yet i no save long dispela samting. Aron wantaim ol manmeri i lukim pes bilong Moses i lait na ol i pret na ol i no laik i go klostu long em. Tasol Moses i singautim ol, na Aron wantaim ol hetman bilong Israel i go long em na Moses i toktok long ol. Bihain, olgeta arapela Israel i go klostu na Moses i tokim olgeta wantaim long ol dispela lo Bikpela i bin givim em long maunten Sainai. Moses i tokim ol pinis, orait em i kisim hap laplap na i haitim pes bilong en. Tasol taim Moses i go insait long haus sel bilong toktok wantaim Bikpela, em i save rausim dispela hap laplap inap em i kam ausait gen. Em i kam ausait pinis, orait em i tokim ol manmeri long olgeta samting Bikpela i bin tokim em. Na ol manmeri i lukim pes bilong Moses i lait. Moses i tokim ol pinis, orait em i save haitim pes inap long taim em i go bek bilong toktok gen wantaim Bikpela. Moses i singautim olgeta manmeri bilong Israel i kam na i tokim ol olsem, “Bikpela i tok yupela i mas bihainim dispela lo. Long olgeta wik yupela i gat 6-pela de bilong mekim wok. Tasol de namba 7 em i de bilong malolo tasol, na i tambu tru long mekim wok, long wanem, em i de bilong Bikpela stret. Yupela i mas kilim i dai man o meri i mekim wok long dispela de. Maski liklik wok olsem laitim paia long haus bilong yupela, em tu i tambu long de bilong malolo.” Bihain Moses i tokim ol Israel olsem, “Bikpela i tok, nau yupela i mas givim sampela samting long em. Olgeta manmeri i laik givim ol samting long em, ol i mas bringim samting olsem, gol na silva na bras na ol gutpela naispela laplap na blupela na retpela gras bilong sipsip na laplap ol i wokim long gras bilong meme. Na ol i ken bringim skin bilong sipsip man ol i bin penim long retpela pen. Na ol i ken bringim gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na ol hap diwai akas, na wel bilong lam na paura bilong tanim wantaim wel bilong makim ol samting bilong God, na paura bilong kamapim smok i gat switpela smel. Na ol i ken bringim sampela kain gutpela ston bilong pasim long laplap na long liklik laplap bilong bros bilong hetpris.” Moses i tok moa olsem, “Olgeta man namel long yupela ol i save pinis long wokim ol samting, ol i mas i kam na wokim olgeta samting Bikpela i bin tok long yupela i mas wokim. Wokim haus sel na ol karamap bilong en, na ol huk na ol bun bilong banis na ol diwai bilong slipim long banis na ol pos wantaim ol bokis bilong strongim as bilong pos. Na ol i mas wokim Bokis Bilong Kontrak, na ol i mas katim ol diwai bilong karim, na ol i mas kisim gol bilong wokim ples bilong lusim sin, na ol i mas wokim laplap bilong haitim Bokis Kontrak. Na ol i mas wokim tebol wantaim ol samting bilong en na sapim ol diwai bilong karim tebol, na ol i mas kukim bret bilong putim long tebol long ai bilong God. Na ol i mas wokim stik bilong lam na ol samting bilong en. Na ol i mas wokim ol lam na wel bilong lait. Na ol i mas wokim alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol i mas katim diwai bilong karim alta. Na ol i mas wokim wel bilong makim ol samting bilong Bikpela na ol i mas wokim paura i gat gutpela smel. Na ol i mas wokim laplap bilong hangamapim long dua bilong haus sel. Na ol i mas wokim alta bilong kukim ol ofa, na hap bras bilong pasim long ol lek bilong en, na olgeta samting bilong alta. Na ol i mas katim ol diwai bilong karim alta. Na ol i mas wokim dis bilong waswas na tebol bilong en. Na ol i mas wokim laplap bilong banis i raunim haus sel, na wokim ol pos bilong dispela banis na ol bokis bilong strongim as bilong pos. Na ol i mas wokim laplap bilong dua bilong banis. Na ol i mas wokim ol baklain bilong pasim haus sel na bilong pasim banis na ol pin bras bilong taitim baklain. Na ol i mas wokim ol gutpela naispela klos bilong Aron wantaim ol pikinini man bilong en, bilong ol i putim long taim ol i mekim wok pris long Rum Tambu.” Orait olgeta manmeri bilong Israel i lusim Moses na i go. Tok bilong Moses i bin sutim bel bilong planti manmeri na ol i laik mekim olsem Moses i bin tok. Olgeta manmeri i gat save long wokim ol kain kain samting, ol i kam. Na ol manmeri i bringim ol samting long Bikpela bilong wokim haus sel bilong bung wantaim em. Na ol i bringim olgeta samting bilong mekim lotu na bilong olgeta wok bilong haus sel na bilong wokim klos bilong ol pris. Na olgeta manmeri i laik, ol i bringim ol kain kain bilas olsem, pin na ring bilong yau na ring bilong han na bis bilong nek na ol kain kain bilas bilong gol. Na ol manmeri i givim ol dispela samting long Bikpela olsem ofa. Ol sampela man na meri i gat gutpela naispela laplap na blupela o retpela gras bilong sipsip na gras bilong meme, na skin bilong sipsip man ol i bin penim retpela pen long en, na gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara, orait ol i bringim ol dispela samting i kam. Na olgeta manmeri i gat silva na bras, ol i bringim na givim long Bikpela. Na ol man i gat diwai akas ol i bringim bilong wokim haus sel. Na olgeta meri i save pinis long wokim tret, ol i kisim blupela na retpela gras bilong sipsip na wokim tret. Na ol i wokim waitpela tret bilong wokim gutpela laplap. Na ol i bringim ol dispela tret i kam. Na sampela meri i save gut long wokim tret long gras bilong meme, ol i wokim. Ol hetman i bringim ol gutpela gutpela ston bilong putim long laplap na long laplap bilong bros bilong hetpris. Na ol i bringim olkain paura na wel na sanda bilong wokim wel bilong makim ol samting bilong Bikpela na bilong putim long ol lam na bilong wokim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Olgeta man na meri bilong Israel i laik givim samting long Bikpela, ol i bringim bilong mekim ol wok Bikpela i bin tokim Moses long mekim. Moses i tokim ol Israel olsem, “Bikpela i makim pinis Besalel, pikinini man bilong Uri na tumbuna pikinini bilong Hur bilong lain bilong Juda. Na Bikpela i givim em strong bilong spirit bilong God yet, olsem na em i gat gutpela save na tingting bilong mekim olgeta gutpela wok. Na em i save pinis long tingim gut ol samting ol i ken wokim long gol na silva na bras. Na tu em i save pinis long katim ol gutpela ston bilong bilas na long sapim ol makmak long diwai na long wokim ol arapela kain bilas. Na Bikpela i givim gutpela save long Besalel na long Oholiap, pikinini man bilong Ahisamak bilong lain bilong Dan. Na tupela inap skulim ol arapela man long mekim ol dispela wok. Bikpela i givim dispela tupela man gutpela save bilong mekim ol kain kain wok bilong katim ston na bilong wokim piksa bilong olkain bilas na bilong lumim ol gutpela naispela laplap na bilong samapim bilas long tret ol i bin wokim long retpela na blupela gras bilong sipsip. Tupela inap long wokim piksa bilong olgeta samting ol i laik wokim na tupela inap mekim ol dispela wok tu. “Bikpela i bin givim gutpela save long Besalel na Oholiap wantaim olgeta man i save pinis long mekim olkain wok, na ol inap wokim olgeta samting bilong haus sel bilong God. Olsem na ol dispela man tasol i mas wokim olgeta samting olsem Bikpela i bin tok.” Bihain Moses i singautim Besalel na Oholiap na olgeta man Bikpela i bin givim gutpela save long ol. Na ol man i laikim tumas long mekim wok, ol i kam na Moses i tokim ol long kirapim wok. Na Moses i givim ol dispela man olgeta samting ol Israel i bin bungim bilong wokim haus sel bilong God. Na olgeta moning ol manmeri bilong Israel i wok yet long bringim ol samting ol i laik givim long God olsem ofa. Ol wokman bilong haus sel i lukim ol dispela samting na ol i lusim wok bilong ol yet na i kam tokim Moses olsem, “Ol manmeri i bringim planti samting tumas. Ol samting inap pinis bilong mekim olgeta wok Bikpela i bin tokim mipela long mekim. Na planti samting bai i stap nating.” Orait Moses i salim tok i go long olgeta manmeri long kem olsem, “Yupela manmeri i no ken bringim moa ol samting bilong wokim haus sel bilong God.” Ol i harim dispela tok na ol i no bringim moa ol samting. Olgeta samting ol manmeri i bringim pinis em inap tru long mekim olgeta wok bilong haus sel na i winim mak, na sampela i stap nating. Olgeta wokman i save tru long wok, ol i wokim haus sel bilong God. Ol i wokim haus sel long 10-pela bikpela hap laplap. Ol i kisim gutpela naispela laplap na ol i bilasim long retpela na blupela tret ol i wokim long gras bilong sipsip. Na ol i samapim piksa bilong ol ensel long olgeta laplap. Longpela bilong wan wan laplap em inap 12 mita na bikpela bilong em inap 2 mita na olgeta laplap i wankain mak tasol. Ol i samapim 5-pela laplap wantaim bilong skruim i go longpela na ol i samapim ol arapela 5-pela laplap olsem tasol. Na ol i wokim sampela ring long blupela laplap bilong joinim tupela bikpela laplap. Ol i pasim 50 ring long arere bilong namba wan laplap na ol i mekim wankain pasin tasol long arere bilong namba 2 laplap. Na ol i wokim 50 huk gol na joinim tupela bikpela laplap wantaim long dispela ol huk, na i kamap olsem wanpela laplap tasol. Na ol i wokim wanpela bikpela laplap bilong karamapim haus sel. Ol i wokim dispela long 11-pela laplap ol i bin wokim long gras bilong meme. Longpela bilong wan wan laplap em inap 13 mita na bikpela bilong ol em inap 2 mita, na olgeta i wankain tasol. Ol i samapim 5-pela wantaim na i kamap wanpela longpela laplap. Na ol i mekim olsem tasol long narapela 6-pela laplap. Na ol i pasim 50 ring laplap long arere bilong namba wan laplap na 50 long arere bilong namba 2 laplap. Na ol i wokim 50 huk bras bilong pasim tupela laplap wantaim. Olsem na tupela laplap i kamap olsem wanpela bikpela laplap tasol. Bihain ol i wokim narapela karamap bilong haus sel long skin bilong sipsip man ol i bin penim long retpela pen. Na ol i wokim namba 3 karamap long skin bilong bulmakau bilong solwara. Em bilong putim antap long namba 2 karamap. Ol i wokim ol bun bilong haus sel long diwai akas. Longpela bilong olgeta pos bilong bun, em inap 4 mita na ol hap diwai bilong pasim pos inap 66 sentimita. Ol i katim ol pos longpela liklik, bilong pos i sanap insait long bokis bilong strongim bun. Na ol i katim olgeta pos olsem tasol. Ol i wokim 20 bun bilong banis bilong hap saut na wokim 40 bokis silva bilong sanapim ol bun, na tupela bokis i stap aninit long wanpela wanpela bun bilong banis bilong strongim as bilong pos. *** Na ol i wokim 20 bun bilong banis bilong hap not na ol i wokim 40 bokis silva bilong strongim as bilong ol pos. Na ol i wokim 6-pela bun bilong banis bilong baksait bilong haus sel long hap san i go daun. Na ol i wokim tupela bun bilong banis bilong kona bilong baksait bilong haus sel. Ol i joinim dispela tupela bun bilong kona long daunbilo i go antap olgeta. Ol i mekim olsem long tupela kona. Olsem na long baksait i gat 8-pela bun na 16 bokis silva bilong strongim ol bun bilong banis. Tupela bokis silva i stap aninit long olgeta bun wan wan. Na ol i wokim sampela longpela plang long diwai akas bilong pasim banis. Ol i wokim 5-pela bilong pasim banis long hap saut na 5-pela bilong banis long hap not na 5-pela bilong banis long baksait long hap san i go daun. *** Dispela ol plang bilong pasim namel long ol banis, ol i katim longpela inap long mak bilong banis stret. Na ol i karamapim ol bun bilong banis long gol na pasim sampela ring gol long olgeta pos wan wan bilong holim ol dispela longpela plang bilong pasim banis. Na ol i karamapim dispela ol plang tu long gol. Na ol i wokim wanpela naispela bikpela laplap bilong hangamapim insait long haus sel. Na ol i bilasim long tret ol i bin wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip. Na ol i samapim piksa bilong ol ensel long dispela laplap. Na ol i wokim 4-pela pos long diwai akas bilong hangamapim dispela bikpela laplap. Na ol i karamapim ol pos long gol na putim ol huk gol long ol pos. Na ol i wokim 4-pela bokis silva bilong sanapim ol pos. Na ol i wokim naispela bikpela laplap bilong dua bilong haus sel. Na ol i samapim gut bilas ol i wokim long olkain tret na long tret ol i wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip. Na ol i wokim 5-pela pos na pasim ol huk long ol bilong hangamapim laplap. Na ol i kisim gol na karamapim het bilong pos na ol ba bilong joinim ol pos. Na ol i wokim 5-pela bokis bras bilong sanapim ol pos. Besalel wantaim ol wokman ol i wokim Bokis Bilong Kontrak long diwai akas, longpela bilong en inap 110 sentimita na bikpela bilong en inap 66 sentimita na antap bilong en inap 66 sentimita. Na ol i karamapim Bokis long gutpela gol long insait na long ausait na ol i pasim wanpela longpela hap gol i raunim arere bilong Bokis. Na ol i wokim 4-pela ring gol bilong karim Bokis na pasim ol ring long 4-pela lek bilong en, tupela long wanpela sait bilong Bokis na tupela long arapela sait. Na ol i sapim tupela hap diwai akas bilong karim Bokis Bilong Kontrak na i karamapim dispela tupela diwai long gol. Na ol i putim dispela tupela hap diwai i go insait long ol ring long hap na long hap bilong Bokis, bilong karim Bokis. Na ol i wokim ai bilong Bokis long gutpela gol. Dispela em i ples bilong lusim sin. Longpela bilong en inap 110 sentimita na bikpela bilong en inap 66 sentimita. Na ol i kisim gol na paitim long hama na wokim tupela ensel. Tupela ensel i sanap long tupela sait bilong ai bilong Bokis. Wanpela i sanap long han sut na wanpela long han kais. Ol i wokim dispela tupela ensel na ai bilong Bokis i olsem wanpela samting tasol. Tupela ensel i lukluk i go long tupela yet na wing bilong tupela i op i stap na haitim ai bilong Bokis. Na ol i wokim tebol long diwai akas na longpela bilong en inap 88 sentimita na bikpela bilong en inap 44 sentimita na antap bilong en inap 66 sentimita. Na ol i karamapim tebol long gutpela gol na pasim longpela hap gol i raunim arere. Na ol i pasim hap gol long arere olgeta na sotpela bilong en inap 8 sentimita. Na ol i sanapim liklik hap gol i solap na i raunim tebol olgeta. Na ol i wokim 4-pela ring gol na pasim long 4-pela kona long ol lek bilong tebol. Na ol dispela ring bilong holim ol diwai bilong karim tebol, ol i putim klostu long arere antap. Na ol i sapim tupela hap diwai akas bilong karim tebol na karamapim tupela long gol. Na ol i wokim ol dis samting bilong tebol long gutpela gol. Em ol dis bilong mekim ofa bilong wain, na ol plet na kap na botol. Orait ol i wokim stik lam long gutpela gol. Na ol i paitim gol long hama na wokim ples bilong sanapim stik lam na ol i wokim stik bilong lam yet. Na ol i wokim ol plaua long gol bilong bilasim stik lam. Ol i wokim olgeta dispela samting olsem wanpela samting tasol. Dispela stik bilong lam i gat 6-pela han, tripela long hap na tripela long hap. Ol i bilasim olgeta han wan wan long tripela plaua olsem plaua bilong diwai amon. Na ol i bilasim stik bilong lam long 4-pela plaua i luk olsem plaua bilong diwai amon. Na ol i wokim ol liklik lip bilong plaua aninit long ol tupela tupela han. Ol i kisim wanpela hap gutpela gol tasol na ol i hamaim bilong wokim ol dispela samting na i kamap olsem wanpela samting tasol. Na ol i kisim gol na wokim 7-pela lam bilong putim long han bilong stik lam na sampela plet na samting olsem sisis, bilong holim paia. Ol i kisim 34 kilogram gutpela gol bilong wokim stik bilong lam na olgeta samting bilong en. Ol i kisim diwai akas na wokim alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Olgeta 4-pela arere bilong en i wankain mak, inap 45 sentimita tasol, na antap bilong en inap 90 sentimita. Alta i gat 4-pela samting olsem kom bilong bulmakau ol i sapim long wan wan kona bilong alta. Na ol i karamapim antap bilong en na 4-pela sait na 4-pela kom bilong en long gol. Na ol i pasim longpela hap gol i raunim arere olgeta. Na ol i wokim tupela ring gol bilong putim diwai bilong karim alta na ol i pasim tupela long tupela sait klostu long arere antap. Na ol i sapim tupela hap diwai akas bilong karim alta na ol i karamapim long gol. Na ol i wokim wel bilong makim ol samting bilong Bikpela na i tanim olsem sanda stret. Na ol i wokim gutpela paura i gat gutpela smel bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na ol i tanim gut. Besalel wantaim ol wokman i kisim diwai akas na i wokim alta bilong kukim ol ofa. Olgeta arere bilong alta i wankain mak tasol, inap 2 mita 20 sentimita, na antap bilong en inap 1 mita 30 sentimita. Na ol i sapim 4-pela samting olsem kom bilong bulmakau long 4-pela kona antap na ol kom i pas tru long alta. Na ol i karamapim alta olgeta long bras. Na ol i kisim bras na wokim ol plet bilong karim paia na ol liklik savol na ol dis na ol pok na ol dis bilong kisim sit bilong paia. Na ol i kisim bras na wokim 4-pela samting i gat hul na ol i pasim ol long ol lek bilong alta aninit long dispela samting i raunim alta long namel. Na ol i wokim 4-pela ring bras na pasim long kona bilong hap bras long 4-pela kona bilong alta. Ol dispela ring i bilong putim diwai bilong karim alta. Na ol i sapim tupela hap diwai akas bilong karim alta na karamapim long bras. Na ol i putim long ring long tupela sait bilong alta. Dispela alta i olsem bokis ol i bin wokim long plang, tasol i no gat plang long as bilong en. Orait ol meri i save wok long dua bilong haus sel bilong bung wantaim God, ol i givim bras long Besalel. Dispela bras em i olsem glas bilong lukim pes bilong ol. Orait ol wokman i kisim dispela bras na wokim wanpela bikpela dis bilong waswas na wanpela tebol bilong putim dis long en. Ol i wokim ol laplap olsem banis bilong raunim haus sel bilong God. Long hap saut longpela bilong ol laplap em inap 44 mita. Na ol i kisim bras na wokim 20 pos na 20 bokis bilong sanapim ol pos, na ol i wokim ol huk na ol ba bilong ol long silva. Na ol i wokim wankain samting tasol long hap bilong not. Na banis bilong hap san i go daun i gat wanpela laplap i hangamap i stap, longpela bilong en inap 22 mita, na i gat 10-pela pos bras na 10-pela bokis bras bilong sanapim ol pos. Na ol huk bilong pos na ol ba ol i wokim long silva. Na banis long hap sankamap em tu inap 22 mita. Dua i stap long dispela banis. Long wanpela hap banis long arere bilong dua i gat laplap i hangamap, longpela bilong en inap 6 mita 60 sentimita, na i gat tripela pos na tripela bokis bilong sanapim pos. Na ol i wokim wankain samting tasol long arapela hap banis long arere bilong dua. Ol i bin wokim gutpela naispela laplap tasol bilong hangamapim long olgeta banis. Ol i kisim bras na wokim ol bokis bilong sanapim ol pos. Na ol i kisim silva na wokim ol huk na ol ba bilong pasim ol pos. Na ol i karamapim het bilong ol pos long silva tasol. Na ol i joinim olgeta pos bilong banis long ba silva. Na ol i wokim naispela laplap bilong dua bilong banis. Na ol i samapim bilas long en long olkain tret na long tret ol i wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip. Longpela bilong dispela laplap em inap 9 mita. Na antap bilong en inap 2 mita 20 sentimita, olsem ol laplap bilong banis. Na ol i hangamapim dispela laplap long 4-pela pos i sanap long 4-pela bokis bras. Na ol huk na karamap bilong het bilong pos na ba bilong joinim ol pos ol i wokim long silva tasol. Na ol i kisim bras na wokim olgeta longpela pin bilong taitim na strongim baklain bilong haus sel na bilong banis i raunim haus sel. Ol i kaunim olgeta gol na silva na bras ol i kisim bilong wokim ol samting bilong haus sel bilong Bikpela, em haus bilong putim tupela ston i gat Tenpela Lo bilong God. Moses yet i bin tokim ol Livai na ol i kaunim na raitim hamas gol samting i stap. Itamar, pikinini man bilong pris Aron, i bosim dispela wok. Besalel em i pikinini man bilong Uri na Uri em i pikinini man bilong Hur bilong lain bilong Juda. Orait Besalel i wokim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na Oholiap em i pikinini man bilong Ahisamak bilong lain bilong Dan. Oholiap i save pinis long katim tok long ston, na em i save pinis long wokim olkain samting. Na em i gat save long samapim bilas long olkain tret na long tret ol i wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip. Ol i kaunim olgeta gol ol manmeri i bin bringim bilong wokim ol samting bilong haus sel bilong God, na hevi bilong en inap 998 kilogram. Ol i kaunim silva, na hevi bilong en inap 3,430 kilogram. Dispela silva i kam long ol man i bin raitim nem long buk. Ol man i gat 20 krismas na i go antap, ol i bin tromoi 5 kina long mani silva. I gat 603,550 man olgeta. *** Ol i bin kisim 3,400 kilogram silva bilong wokim ol bokis bilong strongim bun bilong haus sel bilong God na ol bokis bilong sanapim ol pos bilong hangamapim bikpela laplap bilong haitim Rum Tambu Tru. I gat 100 bokis olgeta. Hap silva bilong wanpela wanpela bokis em inap 34 kilogram. Hevi bilong hap silva i stap yet em inap 30 kilogram. Na long dispela silva i stap yet, ol i wokim ol huk na ol ba bilong joinim ol pos na ol karamap bilong het bilong ol pos. Hevi bilong olgeta bras ol i bin givim long Bikpela em inap 2,425 kilogram. Na ol i kisim dispela bras na i wokim ol bokis bilong sanapim pos bilong dua bilong haus sel bilong God, na alta wantaim ol samting i gat hul bilong pasim long ol lek bilong alta, na olgeta samting bilong mekim wok long alta. Na ol i wokim ol bokis bilong sanapim pos bilong banis i raunim haus sel na bilong dua bilong banis. Na ol i wokim ol longpela pin bilong taitim na strongim haus sel na banis i raunim haus sel. Ol i kisim tret ol i bin wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip na bilasim gutpela naispela klos tru bilong ol pris i mas putim long taim ol i wok long Rum Tambu. Ol i wokim klos pris bilong Aron olsem Bikpela i bin tokim Moses. Ol i wokim laplap long gutpela laplap na ol i bilasim long tret gol na long tret ol i wokim long blupela na retpela gras bilong sipsip. Ol i paitim gol long hama na i kamap olsem hap pepa. Na ol i katim liklik tru olsem tret, bilong samapim long laplap wantaim retpela tret na tupela kain blupela tret. Na ol i wokim tupela let bilong sol bilong dispela laplap na samapim long laplap, bai laplap i ken hangamap long sol bilong pris. Na ol i kisim gutpela laplap na wokim dispela let paspas bilong raunim arere bilong dispela laplap. Na ol i kisim olkain tret na samapim bilas long en, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i redim tupela ston kanilian na katim nem bilong ol 12-pela pikinini man bilong Jekop long tupela ston. Na ol i pasim tupela long liklik bilas gol. Na ol i pasim tupela ston long let bilong holim laplap long sol, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na tupela ston i makim ol 12-pela lain bilong Israel. Na ol i wokim liklik laplap bilong bros long wankain pasin olsem laplap bilong pris. Ol i bilasim laplap long tret gol na retpela na blupela tret na long arapela kain gutpela tret. Ol i brukim gut laplap long namel na longpela bilong en na bikpela bilong en i kamap 22 sentimita. Na ol i pasim 4-pela lain ston i dia tumas long en. Long namba wan lain ol i pasim ston rubi na topas na ganet. Na long namba 2 lain ol i pasim ston emeral na sapaia na daimon. Na long namba 3 lain ol i pasim ston terkois na aget na ametis. Na long namba 4 lain ol i pasim ston beril na kanilian na jaspa. Ol i pasim ol wan wan ston long liklik bilas gol na bihain ol i pasim ol ston long laplap. Long olgeta 12-pela ston wan wan ol i raitim nem bilong wanpela wanpela pikinini man bilong Jekop, bilong makim olgeta lain bilong Israel. Na ol i wokim tupela sen long gutpela gol bilong holim laplap bilong bros. Na ol i wokim tupela bilas gol na tupela ring gol. Na ol i pasim tupela ring long tupela kona antap long laplap bilong bros. Na ol i pasim arere bilong tupela sen gol long dispela tupela ring. Na ol i pasim arapela arere bilong tupela sen gol long dispela tupela bilas gol, na ol i pasim dispela bilas long let i holim laplap. Na ol i wokim tupela moa ring gol na pasim long tupela kona daunbilo long laplap i pas long bros klostu long bikpela laplap. Na ol i wokim tupela moa ring gol na pasim tupela long let i holim laplap, klostu long dispela naispela let paspas i raunim bel. Na ol i kisim blupela string na pasim tupela ring bilong laplap bilong bros i go long tupela ring bilong bikpela laplap. Olsem na laplap bilong bros i pas strong long let paspas na i no inap lus. Ol i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i kisim blupela tret na lumim dispela longpela klos bilong pasim wantaim laplap. Na ol i samapim strong arere bilong hul bilong putim het long dispela klos bai hul i no inap bruk i go bikpela. Na ol i kisim olkain tret na samapim sampela samting olsem pikinini bilong diwai pomigranet. Na ol i wokim ol liklik belo long gutpela gol. Na ol i samapim ol dispela pomigranet na belo long arere daunbilo bilong klos pris. Ol i samapim wan wan belo gol namel namel long ol pomigranet, bai ol i hangamap i stap. Ol i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. *** *** *** *** Ol i wokim siot bilong Aron na bilong ol pikinini man bilong en na ol i wokim laplap bilong raunim long het na ol sotpela trausis na ol let olsem paspas. Ol i kisim gutpela laplap na wokim ol dispela samting. Na ol i kisim olkain tret na samapim gutpela bilas long let paspas, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i wokim dispela medal long gutpela gol bilong makim hetpris i man bilong Bikpela tasol. Ol i raitim wanpela tok long en olsem, “Em i bilong Bikpela.” Na ol i kisim blupela string na ol i pasim dispela medal long laplap bilong het, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Olsem na olgeta wok bilong haus sel bilong bung wantaim God i pinis olgeta. Na ol Israel i bin wokim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i bringim ol dispela samting i go long Moses. Ol i bringim haus sel wantaim ol samting bilong en na ol huk na ol bun bilong banis na ol diwai bilong pasim ol bun bilong banis na ol pos na bokis bilong sanapim ol bun na ol pos, na bikpela karamap bilong haus sel ol i bin wokim long skin bilong sipsip man, na karamap ol i wokim long skin bilong bulmakau bilong solwara, na bikpela laplap bilong haitim Rum Tambu Tru. Na ol i bringim Bokis Kontrak na ai bilong en i olsem ples bilong lusim sin. Na ol i bringim tupela diwai bilong karim dispela Bokis na tebol wantaim ol samting bilong en na bret bilong putim long tebol long ai bilong God. Na ol i bringim stik lam ol i bin wokim long gutpela gol na ol lam samting bilong en wantaim wel bilong ol lam na alta gol. Na ol i bringim wel bilong makim ol samting bilong God, na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na laplap bilong dua bilong haus sel. Na ol i bringim alta ol i wokim long bras wantaim hap bras i pas long ol lek bilong alta, na ol diwai bilong karim alta, na olgeta samting bilong alta, na dis waswas wantaim tebol bilong en. Na ol i bringim ol laplap bilong banis i raunim haus sel wantaim ol pos na ol bokis bilong sanapim pos na laplap bilong dua bilong banis na ol baklain bilong strongim banis wantaim ol longpela pin bilong taitim baklain. Ol i bringim olgeta samting bilong mekim ol wok insait long haus sel. Na ol i bringim ol gutpela gutpela klos bilong ol pris i putim na mekim ol wok insait long Rum Tambu. Em ol klos God i makim bilong pris Aron wantaim ol pikinini man bilong en. Ol Israel i bin mekim olgeta wok olsem Bikpela i bin tokim Moses long mekim. Orait Moses i lukluk gut long olgeta samting ol i bin wokim, na em i save ol i bin wokim olgeta olsem Bikpela i bin tokim em. Em i lukim pinis na em i givim blesing long ol na tokim ol olsem, “Bikpela i ken mekim gut tru long yupela.” Na Bikpela i tokim Moses, “Harim. Long de namba wan bilong namba wan mun, yupela i mas sanapim haus sel bilong mi. Na yupela i mas kisim dispela Bokis Kontrak i gat Tenpela Lo long en na putim insait long haus sel na hangamapim bikpela laplap bilong haitim Bokis. Na bringim tebol i go insait na putim ol samting antap long en. Na bringim stik lam i kam na putim ol lam long ol han bilong en. Na putim alta gol bilong smok i gat gutpela smel klostu long Bokis Kontrak ausait long laplap i haitim Bokis. Na hangamapim laplap long dua bilong haus sel. Na putim alta bilong kukim ol ofa klostu long dua bilong haus sel. Na putim dis bilong waswas namel long haus sel na alta na pulimapim wara long en. Na sanapim banis i raunim haus sel na hangamapim bikpela laplap long dua bilong banis. “Orait bihain kisim wel bilong makim ol samting bilong mi na kapsaitim long haus sel na long olgeta samting i stap insait long en. Olsem tasol bai yupela i makim olgeta samting i bilong mi tasol na i tambu. Na kapsaitim wel long alta bras na long olgeta samting bilong mekim wok long en, na bai alta tu i bilong mi. Na mekim olsem tasol long dis bilong waswas na long tebol bilong en, na makim dispela tu i bilong mi stret. “Bihain yu mas bringim Aron wantaim ol pikinini man bilong en long dua bilong haus sel na ol i mas waswas. Na putim klos pris long Aron na kapsaitim wel long em bilong makim em bilong mekim wok bilong mi olsem pris. Na bihain yu mas bringim ol pikinini man bilong en i kam klostu na putim dispela bilas bilong ol pris long ol. Na makim ol long wel olsem yu makim papa bilong ol, na ol i ken mekim wok pris bilong mi. Yu makim ol long wel pinis, orait bihain ol yet wantaim lain bilong ol i ken mekim wok pris oltaim oltaim.” Orait Moses i harim dispela tok na em i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim em. Na long de namba wan bilong namba wan mun bilong namba 2 yia bihain long taim ol i bin lusim Isip, ol i sanapim haus sel bilong God. Ol i kisim ol bokis bilong sanapim ol pos, na putim long graun na sanapim ol bun bilong banis long ol bokis na i pasim ol longpela plang long ol banis na sanapim ol pos bilong hangamapim ol bikpela laplap. Na ol i putim bikpela laplap antap long ol bun bilong haus sel na karamapim haus sel long tripela karamap bilong en, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i kisim tupela hap ston God i bin raitim ol lo long en na putim tupela insait long Bokis Kontrak. Na ol i putim tupela diwai long ring bilong Bokis na putim ai bilong Bokis antap long Bokis. Ai bilong Bokis, em ples bilong lusim sin. Na ol i putim Bokis long haus sel na hangamapim laplap bilong haitim Bokis. Ol i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i putim tebol insait long Rum Tambu long hap not. Na ol i kisim bret na putim long tebol long ai bilong Bikpela, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i putim stik lam long hap saut bilong Rum Tambu long hapsait bilong tebol. Na ol i putim ol lam long ol han bilong stik lam na ol i laitim ol lam long ai bilong Bikpela. Ol i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i putim alta gol klostu long Bokis Kontrak ausait long laplap i haitim Bokis. Na long dispela alta ol i kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i hangamapim laplap long dua bilong haus sel. Bihain ol i putim alta bilong kukim ofa klostu long dua bilong haus sel. Na long dispela alta ol i kukim ofa bilong abus paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i putim dis bilong waswas namel long alta na haus sel na pulimapim wara long en. Orait bihain Moses na Aron na ol pikinini man bilong Aron i wasim han na lek long dispela wara. Taim ol i go insait long haus sel bilong God o ol i go long alta, ol i save wasim hanlek pastaim. Ol i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na ol i hangamapim ol laplap bilong banisim haus sel wantaim alta na ol i hangamapim laplap long dua bilong banis. Moses wantaim ol man i mekim dispela olgeta samting na wok bilong haus sel i pinis olgeta. Wok i pinis, orait klaut bilong Bikpela i karamapim haus sel bilong bung wantaim God, na bikpela lait bilong en i pulapim haus. Olsem na Moses i no inap i go insait long haus sel bilong God, long wanem, klaut na lait bilong Bikpela i stap long en. Na long taim dispela klaut i lusim haus sel bilong God, orait ol Israel i kisim olgeta samting na ol i wokabaut i go bihainim klaut. Na sapos klaut i stap yet antap long haus sel, orait ol i no save lusim dispela ples. Ol i lukim klaut i lusim haus sel, orait ol tu i save kirap na bihainim klaut. Klaut Bikpela i stap long en i save stap antap long haus sel long olgeta de. Long san ol i lukim dispela klaut, na long nait ol i lukim paia i stap long klaut. Dispela i stap olsem inap ol i go kamap long kantri Bikpela i laik givim ol. Bikpela i stap insait long haus sel bilong en na i singautim Moses i kam na i tokim em long tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “Sapos wanpela man bilong yupela i laik bringim wanpela ofa long Bikpela, em i mas kisim wanpela bulmakau o wanpela sipsip o wanpela meme bilong en.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i bringim bulmakau bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta, orait em i mas kisim bulmakau man i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Sapos dispela man i laik bai Bikpela i belgut long em, orait em i mas mekim ofa olsem. Em i mas bringim bulmakau i kam long dua bilong haus sel bilong God na putim han long het bilong bulmakau, na bai God i belgut long dispela ofa bilong rausim ol sin bilong dispela man. Na long ai bilong Bikpela, dispela man i mas kilim bulmakau, na ol pris, em ol lain bilong Aron, i mas ofaim blut bilong bulmakau long Bikpela. Ol i mas i go long alta i stap klostu long dua bilong haus sel na tromoi blut long 4-pela sait bilong alta. Na bihain dispela man i mas rausim skin bilong dispela bulmakau na katim mit bilong en. Na em i mas wasim gut bel na lek bilong abus. Na ol pris i mas putim paiawut long alta na laitim paia. Na ol i mas putim het na gris na olgeta hap abus long paia, na larim paia i kukim olgeta inap sit bilong paia tasol i stap. Na bai Bikpela i smelim smel bilong dispela ofa bilong abus na bai em i laikim na i belgut long en. *** *** “Sapos wanpela man i bringim sipsip o meme bilong mekim ofa, em i mas kisim sipsip man o meme man i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Na long ai bilong Bikpela em i mas kilim abus i dai long hap not bilong alta. Na ol pris i mas kisim blut bilong abus na tromoi long ol 4-pela sait bilong alta. Orait dispela man i mas katim abus, na wasim gut bel na lek bilong abus, na wanpela pris i mas putim het na gris na olgeta hap abus long paia bilong alta. Na bai pris i givim dispela ofa long Bikpela na larim paia i kukim olgeta hap inap sit bilong paia tasol i stap. Na bai Bikpela i smelim dispela ofa bilong abus na bai em i laikim na i belgut long en. *** “Sapos wanpela man i bringim wanpela pisin bilong mekim ofa long Bikpela, em i mas kisim wanpela bilong dispela kain pisin ol i kolim balus na bringim i go long pris. Na pris i mas bringim balus i go long alta, na tantanim nek bilong balus inap em i dai. Na em i mas pulim het bilong balus na kukim het long paia bilong alta. Na em i mas kapsaitim blut bilong balus long sait bilong alta. Na em i mas rausim gras bilong balus na bilum bilong nek ol kaikai i stap long en na tromoi i go long hap ol i save putim sit bilong paia long en, long hap sankamap bilong alta. Bihain pris i mas holim balus long wing na brukim bodi bilong en, tasol em i no ken rausim wing olgeta. Na em i mas larim paia i kukim olgeta, inap sit bilong paia tasol i stap. Em i mekim olsem, na bai Bikpela i smelim dispela ofa bilong abus, na em i laikim na i belgut.” Na God i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Taim wanpela man i laik mekim ofa long Bikpela long pikinini wit, orait em i mas rausim skin bilong wit na kisim kaikai bilong en na wokim plaua i gutpela tru pastaim na kisim plaua i kam. Na em i mas kapsaitim hap wel bilong diwai oliv na hap paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long dispela plaua na bringim i go long ol pris, em ol lain bilong Aron. Na wanpela pris i mas putim wanpela han long dispela plaua na kisim liklik hap na kukim long alta. Dispela liklik hap plaua i makim tru olgeta hap plaua dispela man i ofaim long Bikpela. Na bai Bikpela i smelim dispela ofa bilong kukim wit, na em bai i laikim na i belgut long en. Hap plaua i stap yet em bilong ol pris. Dispela plaua ol pris i kisim long wit ol man i ofaim long Bikpela, olsem na em i tambu tru long ol man i no pris. “Sapos yupela i laik kukim bret long aven, na kisim hap bret bilong mekim ofa long Bikpela, orait yupela i no ken wokim dispela bret wantaim yis. Yupela i mas kisim plaua na tanim wantaim wel bilong diwai oliv, na yupela i ken wokim bret na mekim ofa. Sapos yupela i no laik wokim bret, orait yupela i ken wokim bisket tasol na penim long wel bilong diwai oliv. Sapos yupela i praim plaua bilong mekim ofa, yupela i mas kisim plaua i gutpela tru na i no gat yis long en. Na yupela i mas tanim plaua wantaim wel bilong diwai oliv pastaim, na praim. Na yupela i mas brukim dispela plaua liklik liklik na kapsaitim wel long en na ofaim long Bikpela. Sapos yupela i wokim bret bilong ofa na yupela i kukim long bikpela sospen, orait yupela i mas kisim plaua i gutpela tru na i no gat yis, na tanim wantaim wel bilong diwai oliv pastaim na kukim. Kukim pinis, orait yupela i mas bringim dispela bret o plaua long Bikpela olsem ofa, na givim long wanpela pris. Na pris bai i karim i go long alta. Bihain pris bai i kisim liklik hap bret o plaua bilong makim olgeta dispela kaikai yupela i ofaim long Bikpela, na em bai i kukim long paia bilong alta. Orait Bikpela bai i smelim dispela ofa na bai em i laikim na i belgut long en. Hap bret o plaua i stap yet, em bilong ol pris. Dispela bret o plaua ol pris i kisim long kaikai yupela i ofaim long Bikpela. Olsem na em i tambu tru long ol man i no pris. “Yupela i no ken putim yis long ofa bilong bret o plaua na bringim long Bikpela, long wanem, i tambu long putim yis o hani long ol ofa na kukim long paia bilong givim long Bikpela. Yupela i ken putim yis o hani long ofa bilong ol namba wan hap wit samting yupela i kisim long gaden na bringim i kam long Bikpela. Tasol sapos ofa i gat yis o hani, orait yupela i no ken kukim long paia bilong alta bilong mekim gutpela smel i go long Bikpela. Na yupela i mas putim sol long olgeta ofa bilong kukim wit, long wanem, sol i makim kontrak yupela i bin mekim wantaim God. Yupela i mas putim sol long olgeta ofa. Yupela i no ken lusim tingting long putim sol long wanpela ofa. Nogat tru. “Sapos yupela i kisim ol namba wan hap pikinini wit long gaden, bilong mekim ofa long Bikpela, orait yupela i mas kukim long aven pastaim na wilwilim bai i bruk liklik liklik na bihain bringim i go long Bikpela. Na long dispela ofa bilong kukim wit yupela i mas putim wel bilong diwai oliv na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na pris i mas kisim liklik hap bilong wit na wel na olgeta dispela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na kukim bilong makim ofa bilong yupela. Em i ofa bilong kaikai yupela i kukim long paia bilong givim long Bikpela.” Na God i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela man i laik mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela, na em i laik ofaim bulmakau, orait em i mas kisim bulmakau man o bulmakau meri i gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Dispela man i mas putim han long het bilong bulmakau pastaim na bihain em i mas kilim i dai long dua bilong haus sel bilong God. Na ol pris, em ol lain bilong Aron, ol i mas tromoi blut bilong dispela bulmakau long ol 4-pela sait bilong alta. Na dispela man i mas kisim sampela hap bilong bulmakau na givim long Bikpela na bai ol pris i kukim olsem ofa. Em i mas kisim olgeta gris bilong ol rop samting bilong bel, na kisim tupela namba 2 lewa wantaim gris na gutpela hap bilong namba wan lewa. Em i mas kisim dispela hap bilong namba wan lewa na tupela namba 2 lewa wantaim. Na ol pris i mas kukim ol dispela samting long alta wantaim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na bai Bikpela i smelim dispela ofa na bai em i laikim na i belgut long en. “Sapos wanpela man i laik kisim wanpela sipsip o meme na mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela, orait em i ken kisim sipsip man o sipsip meri o meme man o meme meri. Tasol em i mas kisim sipsip o meme i gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Sapos dispela man i laik ofaim wanpela sipsip, orait em i mas bringim i kam long ai bilong Bikpela yet. Na em i mas putim han long het bilong dispela sipsip pastaim na bihain em i mas kilim sipsip i dai klostu long dua bilong haus sel bilong God. Na ol pris i mas tromoi blut bilong dispela abus long 4-pela sait bilong alta. Pinis, orait dispela man i mas kisim sampela hap bilong sipsip na givim long Bikpela, bai ol pris i kukim olsem ofa. Em i mas kisim olgeta gris bilong sipsip, na tel i gat bikpela gris. Em i mas katim tel klostu tru long bun bilong baksait. Na em i mas kisim olgeta gris bilong ol rop samting bilong bel. Na em i mas kisim tupela namba 2 lewa wantaim gris, na gutpela hap bilong namba wan lewa bilong sipsip. Em i mas kisim dispela hap bilong namba wan lewa na tupela namba 2 lewa wantaim. Na pris i mas kukim ol dispela samting long paia antap long alta, olsem ofa long Bikpela. “Sapos wanpela man i laik ofaim meme, em i mas bringim i go long ai bilong Bikpela. Na em i mas putim han long het bilong meme pastaim, na bihain em i mas kilim meme i dai klostu long dua bilong haus sel bilong God. Orait nau ol pris i mas tromoi blut bilong dispela abus long ol 4-pela sait bilong alta. Na dispela man i mas kisim sampela hap bilong meme na givim long Bikpela, bai ol pris i ken kukim olsem ofa. Em i mas kisim olgeta gris i stap long ol rop samting bilong bel, na tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong ol na gutpela hap bilong namba wan lewa. Em i mas kisim dispela hap bilong namba wan lewa na tupela namba 2 lewa wantaim. Orait nau pris i mas kukim ol dispela samting long paia antap long alta olsem ofa, na bai Bikpela i laikim na i belgut. Olgeta gris i bilong Bikpela tasol. I no gat wanpela bilong yupela Israel i ken kaikai gris o blut bilong abus. I tambu tru. Yupela na ol lain tumbuna i kamap bihain i mas bihainim dispela lo oltaim oltaim. Na maski yupela i go i stap long wanem hap, yupela i mas bihainim dispela lo.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “Sapos wanpela man o meri i no tingting gut na i brukim wanpela lo bilong Bikpela, orait em i mekim sin. Olsem na em i mas mekim ofa bilong rausim sin.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos hetpris yet i mekim sin, dispela pasin bilong en i mekim olgeta manmeri i gat asua. Olsem na em i mas kisim wanpela yangpela bulmakau man i gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Na em i mas ofaim long Bikpela bilong rausim sin bilong en. Em i mas bringim dispela bulmakau i go long dua bilong haus sel bilong God na putim han long het bilong bulmakau pastaim na bihain em i mas kilim em i dai long ai bilong Bikpela. Na bihain hetpris i mas kisim hap blut bilong bulmakau na karim i go insait long haus sel bilong God. Na em i mas putim wanpela pinga long blut na tromoi blut i stap long pinga i go klostu long bikpela laplap i haitim Rum Tambu Tru, na bai Bikpela i lukim dispela. Em i mas mekim olsem inap 7-pela taim. Na em i mas i go long alta bilong smok i gat gutpela smel i stap long ai bilong Bikpela insait long haus sel. Na em i mas putim sampela blut bilong bulmakau long dispela 4-pela samting olsem kom bilong bulmakau i sanap long 4-pela kona bilong alta. Na olgeta blut bilong dispela bulmakau i stap yet, em i mas kisim i go ausait long dua bilong haus sel long alta ol i save kukim ol ofa long en, na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. “Bihain em i mas kisim olgeta gris i stap long ol rop samting bilong bel bilong dispela bulmakau, na tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong ol, na gutpela hap bilong namba wan lewa. Em i mas kisim dispela hap bilong namba wan lewa na tupela namba 2 lewa wantaim. Na pris i mas kukim dispela gris long alta bilong kukim ol ofa, na bai i paia olgeta, na sit bilong paia tasol i stap. Em i mas mekim wankain pasin olsem ol i save mekim long gris bilong bulmakau long ofa bilong kamap wanbel. Tasol em i mas kisim skin bilong bulmakau na olgeta hap mit na het na tupela lek na tupela han na olgeta rop samting insait long bel, na karim i go ausait long kem long dispela ples ol i save kapsaitim sit bilong paia. Dispela ples i klin long ai bilong God. Na em i mas laitim paia na kukim dispela abus olgeta inap sit bilong paia tasol i stap.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos olgeta manmeri bilong Israel i no tingting gut na ol i brukim lo bilong Bikpela, orait ol i mekim sin. Maski ol i no save ol i mekim sin, ol i gat asua long dispela pasin bilong ol. Sapos bihain ol i save long dispela sin bilong ol, orait ol i mas kisim wanpela yangpela bulmakau man bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong ol. Ol i mas bringim dispela ofa i kam long haus sel bilong God. Na long ai bilong Bikpela ol hetman bilong Israel i mas putim han long het bilong bulmakau pastaim na bihain ol i mas kilim bulmakau i dai. Na hetpris i mas kisim sampela blut bilong bulmakau na karim i go insait long haus sel. Na em i mas putim wanpela pinga long blut, na tromoi blut i stap long pinga klostu long bikpela laplap i haitim Rum Tambu Tru na bai Bikpela i lukim dispela. Em i mas mekim olsem 7-pela taim. Na em i mas putim sampela blut bilong bulmakau long 4-pela kom i sanap long alta bilong smok i gat gutpela smel i stap long ai bilong Bikpela. Na olgeta blut bilong dispela bulmakau i stap yet em i mas kisim i go ausait long dua bilong haus sel long alta ol i save kukim ol ofa long en, na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Bihain em i mas kisim gris bilong bulmakau na kukim long paia bilong alta. Hetpris i mas mekim wankain pasin long dispela bulmakau, olsem em i save mekim long bulmakau em i ofaim bilong rausim sin bilong em yet. Olsem tasol bai hetpris i mekim ofa bilong rausim sin bilong olgeta manmeri, na bai God i lusim sin bilong ol. Bihain em i mas kisim olgeta arapela hap bilong bulmakau na karim i go ausait long kem na kukim long paia, olsem em i save kukim bulmakau em i ofaim bilong rausim sin bilong em yet. Dispela bulmakau olgeta manmeri i ofaim, em bilong rausim sin bilong ol.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela hetman i no tingting gut na em i brukim lo bilong God, Bikpela bilong yumi, orait em i mekim sin na em i gat asua long dispela pasin bilong en. Sapos bihain em i save long dispela samting, orait em i mas kisim wanpela gutpela meme man, i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na bringim i kam bilong mekim ofa. Na long ai bilong Bikpela em i mas putim han long het bilong meme pastaim na bihain em i mas kilim meme i dai long ples ol i save kilim ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela meme em i ofa bilong rausim sin bilong em. Na pris i mas putim wanpela pinga long blut bilong meme, na putim liklik blut long ol 4-pela kom bilong alta. Na em i mas kisim blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Na em i mas kukim gris bilong meme long alta. Pris i mas mekim wankain pasin olsem em i save mekim long gris bilong meme ol i save kilim i dai bilong mekim ofa bilong kamap wanbel. Olsem tasol pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela hetman, na bai God i lusim sin bilong en.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela bilong ol manmeri em i no tingting gut na i brukim lo bilong Bikpela, orait em i mekim sin na em i gat asua long dispela pasin bilong en. Orait bihain ating em bai i save long dispela samting na i laik mekim ofa bilong rausim sin bilong en. Na sapos em i no pris o hetman, orait em i mas kisim wanpela meme meri i gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na bringim i kam bilong mekim ofa. Na em i mas putim han long het bilong meme pastaim na bihain em i mas kilim meme i dai long ples ol i save kilim ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na pris i mas putim wanpela pinga long blut bilong meme na putim liklik blut long ol 4-pela kom bilong alta. Na em i mas kisim blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Na em i mas kukim gris bilong meme long alta. Pris i mas mekim wankain pasin olsem em i save mekim long gris bilong meme bilong ofa bilong kamap wanbel. Na em i mas kukim gris long alta, na bai Bikpela i laikim smel bilong dispela ofa. Olsem tasol pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man o meri, na bai God i lusim sin bilong en. “Tasol sapos wanpela man i laik bringim sipsip bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong en, em i mas kisim sipsip meri i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Na em i mas putim han long het bilong sipsip pastaim na bihain em i mas kilim sipsip i dai long ples ol i save kilim ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Bihain pris i mas putim wanpela pinga long blut bilong sipsip na putim liklik blut long ol 4-pela kom bilong alta. Na em i mas kisim blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Na em i mas kukim gris bilong sipsip long alta. Pris i mas mekim wankain pasin olsem em i save mekim long gris bilong sipsip bilong ofa bilong kamap wanbel. Na em i mas kukim gris long alta wantaim ol arapela ofa ol i save kukim long paia na givim long Bikpela. Olsem tasol pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man, na bai God i lusim sin bilong en.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos ol i askim wanpela man long i go long kot bilong tokaut long samting em i bin lukim narapela man i mekim, o long samting em i bin harim narapela man i tok long en, tasol dispela man i no tokaut long dispela samting, orait em i mekim rong na i gat asua long ai bilong God. “Sapos wanpela man i no tingting gut na em i pas long wanpela samting God i tok i no klin, orait dispela man i kamap doti long ai bilong God. Olsem na sapos wanpela animal God i tok i no klin, em i dai pinis na bodi bilong en i stap long graun, na dispela man i no lukluk gut na i kam pas long animal, orait man i kamap doti. Na taim em i save long pasin em i bin mekim, orait em i gat asua long rong bilong en. “Sapos wanpela man i no tingting gut na em i pas long samting i kamap long bodi bilong wanpela man o meri na i doti long ai bilong God, orait dispela man i kamap doti long ai bilong God. Na taim em i save long pasin em i bin mekim, em i gat asua long rong bilong en. “Sapos wanpela man i no tingting gut na i tok tru antap nating long mekim wanpela samting, orait em i mekim sin long ai bilong God. Na taim em i save long sin em i bin mekim, orait em i gat asua long rong bilong en. “Sapos wanpela man i mekim kain rong olsem, orait em i asua pinis na i mas autim rong bilong en. Na em i mas kisim wanpela sipsip meri o meme meri na bringim i kam long Bikpela olsem ofa bilong pinisim asua bilong en. Na pris i mas ofaim dispela abus bilong rausim sin bilong dispela man, na bai God i lusim sin bilong en. “Sapos man i asua pinis em i sot long mani na em i no inap long baim sipsip o meme, em i mas kisim tupela pisin ol i kolim balus na bringim i kam long Bikpela bilong pinisim asua bilong en. Wanpela balus em i olsem ofa bilong rausim sin na wanpela i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na em i mas bringim tupela i go long pris, na bai pris i ofaim wanpela balus olsem ofa bilong rausim sin. Pris i mas brukim nek bilong balus, tasol em i no ken rausim het bilong en. Na em i mas kisim liklik blut na tromoi long sait bilong alta, na olgeta arapela blut em i mas kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Dispela balus em i ofa bilong rausim sin. Bihain pris i mas ofaim narapela balus olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i mas bihainim lo bilong dispela kain ofa. Olsem tasol pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man, na bai God i lusim sin bilong en. “Sapos man i asua pinis em i sot tru long mani na em i no inap baim tupela pisin, orait em i mas kisim wanpela kilogram gutpela plaua na bringim i kam. Tasol em i no ken putim wel bilong diwai oliv na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long plaua olsem em i mekim long ofa bilong kukim wit, long wanem, dispela plaua em i ofa bilong rausim sin. Na em i mas bringim plaua i go long pris, na bai pris i kisim liklik hap plaua long han, bilong makim olgeta dispela plaua man i ofaim long Bikpela. Na pris bai i kukim dispela liklik hap plaua long alta wantaim ol ofa bilong kaikai. Dispela plaua em i ofa bilong rausim sin. Olsem tasol pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man na bai God i lusim sin bilong en. Na hap plaua i stap yet em i bilong pris, olsem plaua bilong ofa bilong kukim wit.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela man i lusim tingting long givim ol samting long Bikpela olsem em i mas givim, orait em i gat sin. Olsem na dispela man i mas mekim ofa long Bikpela bilong bekim dispela samting na mekim i dai asua bilong en. Pris i mas tokim em long kisim wanpela sipsip man i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na bringim i kam. Na pris i mas makim pe bilong sipsip dispela man i mas bringim. Na man i mas kisim wanpela sipsip olsem, na bringim i kam long pris. Na dispela mani samting pastaim em i no bin givim long Bikpela, nau em i mas givim na em i mas putim hap moa i go wantaim. Sapos em i bin dinau long 5-pela samting, orait em i mas bekim 6-pela samting, bilong stretim dispela dinau. Em i mas givim dispela long pris. Na bai pris i kisim sipsip dispela man i bringim na pris i mas ofaim sipsip bilong pinisim asua bilong dispela man, na bai God i lusim sin bilong en. “Sapos wanpela man i no tingting gut na em i brukim wanpela lo bilong Bikpela, em i mekim rong na em i gat asua long ai bilong God. Olsem na em i mas bringim wanpela ofa long pris, bilong stretim dispela rong na mekim i dai asua bilong en. Pris i mas tokim em long kisim wanpela sipsip man i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na bringim i kam. Na pris i mas makim pe bilong sipsip dispela man i mas bringim. Na man i mas kisim wanpela sipsip olsem, na bringim i kam long pris. Na pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man. Na bai God i lusim sin bilong en. Long ai bilong Bikpela, dispela sipsip em i ofa bilong pinisim asua.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela man i kisim samting bilong wantok bilong en bilong lukautim gut, na em i no laik givim bek dispela samting, orait em i mekim sin. Na sapos em i stilim samting bilong wantok, o em i giamanim wantok na i pulim ol samting bilong en, o em i lukim wanpela samting narapela man i lusim pinis, na i giaman na i tok, ‘Tru antap, mi no lukim,’ orait em i mekim sin. Man i mekim ol dispela kain pasin em i asua pinis, na em i mas bekim ol dispela samting em i bin kisim long pasin bilong stil na pasin bilong giaman. Long taim em i mekim ofa bilong mekim i dai asua bilong en, orait em i mas bekim olgeta samting long papa bilong ol dispela samting. Sapos em i bin kisim 5-pela samting, orait em i mas bekim 6-pela samting. *** Na em i mas kisim wanpela sipsip man i go long pris, bilong mekim ofa long Bikpela bilong stretim dispela rong na mekim i dai asua bilong en. Pris i mas tokim em long kisim sipsip i gutpela tru, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na bringim i kam. Na pris i mas makim pe bilong sipsip dispela man i mas bringim. Na man i mas kisim wanpela sipsip olsem, na bringim i kam long pris. Na pris bai i ofaim dispela sipsip long Bikpela bilong rausim sin bilong dispela man, na bai God i lusim sin bilong en.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en long ol lo bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Ol i mas kukim dispela ofa long alta na larim paia i kukim long nait i go inap long tulait. Na paia i mas lait i stap na i no ken i dai. Bihain pris i mas putim longpela klos na sotpela trausis ol i bin wokim long gutpela laplap, na em i mas i go long alta na kisim sit bilong paia, gris bilong ofa i stap long en, na kapsaitim long graun klostu long alta. Bihain em i mas senisim klos bilong en, na kisim dispela sit bilong paia na karim i go ausait long kem na putim long wanpela ples i klin long ai bilong mi. Na paia long alta i mas lait oltaim, na i no ken i dai. Olgeta de long moningtaim pris i mas putim paiawut long paia, na em i mas kisim ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta na putim long paia. Na em i mas kisim gris bilong ofa bilong kamap wanbel na kukim long dispela paia. Oltaim paia i mas lait i stap long alta. Yupela i no ken larim paia i dai.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Lo bilong ofa bilong kukim wit i olsem. Wanpela pris bilong lain bilong Aron i mas givim dispela ofa bilong kukim wit long mi Bikpela, klostu long alta. Na pris i mas kisim liklik hap bilong plaua ol i putim wel long en na olgeta paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel bilong dispela ofa. Na em i mas kukim dispela olgeta long paia bilong alta. Dispela liklik hap bilong ofa i makim dispela ofa olgeta, ol i givim long mi. Na mi bai smelim smel bilong dispela ofa, na bai mi laikim na mi belgut long en. Na ol pris i mas kaikai hap plaua i stap yet. Ol i mas kisim plaua na wokim bret i no gat yis, na ol i mas kaikai insait long banis bilong haus sel bilong mi. Ol i no ken tanim yis wantaim dispela plaua na kukim bret. Ol i mas kukim nating tasol, long wanem, dispela plaua em i samting bilong mi stret, olsem ol ofa bilong rausim sin na ol ofa bilong stretim rong na mekim i dai asua bilong man. Na mi makim dispela plaua long ol pris. Em i hap kaikai ol i mas kisim long ol ofa. Na ol man long lain bilong Aron i ken kaikai dispela bret. Ol i ken kisim dispela kaikai long ol ofa ol man bilong Israel i ofaim long mi. Oltaim oltaim bihain, ol lain bilong Aron i ken kisim dispela hap bilong ofa. Tasol sapos arapela man i holim o wanpela samting i pas long dispela ofa bilong kaikai, orait dispela man o dispela samting bai i kamap tambu tru.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Ol pris bilong lain Aron i mas mekim wanpela ofa long taim ol i kisim wok pris nupela yet. Long de ol i makim wanpela man i kamap pris, orait em i mas mekim ofa long mi. Em i mas kisim wanpela kilogram plaua, inap olsem ofa bilong kukim wit, na ofaim hap long moningtaim na hap long apinun long taim san i laik go daun. Em i mas tanim gut plaua wantaim wel bilong diwai oliv na kukim long praipan. Bihain em i mas brukim brukim na givim long mi, Bikpela. Na mi bai smelim dispela ofa na bai mi laikim na mi belgut. Bihain bihain ol man long lain bilong Aron ol i kamap hetpris, orait ol i mas mekim dispela kain ofa long mi. Na ol i mas larim paia i kukim ofa olgeta inap sit bilong paia tasol i stap. Ol pris i no ken kaikai liklik hap bilong dispela ofa bilong kukim wit ol yet i bringim. Ol i mas larim paia i kukim olgeta.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en long lo bilong ol ofa bilong rausim sin. Dispela lo i olsem. Ol i mas kilim abus long ai bilong mi bilong mekim ofa bilong rausim sin. Ol i mas kilim long ples ol i save kilim abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela ofa i bilong mi yet na i tambu tru. Pris i ofaim dispela abus bilong rausim sin, em yet i mas kaikai mit bilong abus insait long banis bilong haus sel bilong mi. Sapos wanpela man i no pris em i holim dispela abus o wanpela samting i pas long dispela abus, orait bai dispela man o dispela samting i kamap samting bilong mi yet na i tambu tru. Na sapos blut bilong dispela abus i pundaun long wanpela laplap samting, yupela i mas wasim dispela laplap insait long banis bilong haus sel bilong mi. Sapos pris i kukim dispela abus long sospen graun, orait bihain em i mas brukim dispela sospen. Tasol sapos em i kukim long sospen bras, orait bihain em i mas wasim sospen long wara na brosim gut. Wanem man bilong ol lain pris i laik, em i ken kaikai abus bilong dispela ofa, long wanem, kain ofa olsem i bilong mi stret. Tasol sapos hetpris i kisim hap blut bilong dispela ofa na i go insait long haus sel bilong mi, na i mekim wok bilong rausim sin, orait ol pris i no ken kaikai mit bilong dispela ofa. Ol i mas kukim olgeta mit long paia inap sit bilong paia tasol i stap.” Na God i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Ol dispela ofa bilong mekim i dai asua i bilong God stret na i tambu tru. Lo bilong dispela ofa i olsem. Ol i mas kilim i dai sipsip bilong dispela ofa long ples ol i save kilim ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na ol i mas tromoi blut bilong sipsip long olgeta 4-pela sait bilong alta. Ol i mas kisim gris bilong dispela sipsip na ofaim long God long alta. Ol i mas kisim patpela tel bilong en, na gris i karamapim olgeta rop samting bilong bel. Na ol i mas kisim tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong tupela, na gutpela hap bilong namba wan lewa bilong sipsip. Ol i mas kisim dispela hap bilong namba wan lewa na tupela namba 2 lewa wantaim. Na pris i mas kukim olgeta dispela gris long paia bilong alta, olsem ofa ol i givim long Bikpela. Dispela sipsip em i ofa bilong mekim i dai asua. Wanem man bilong ol lain pris i laik, em i ken kaikai dispela abus. Dispela ofa i bilong God stret na em i makim long ol pris. Olsem na ol i mas kaikai insait long banis bilong haus sel bilong God. “I gat wanpela lo tasol bilong ofa bilong rausim sin na ofa bilong mekim i dai asua. Olsem na pris i save ofaim abus bilong dispela tupela kain ofa, em yet i ken kisim mit bilong dispela ofa. Taim pris i ofaim wanpela abus bilong ofa paia i kukim olgeta, orait em yet i ken kisim skin bilong abus. Olsem tasol pris i ofaim wit ol i bin kukim long aven o long sospen o long praipan, em yet i ken kisim na kaikai. Na olgeta ofa bilong wit ol i no bin kukim, tasol ol i bin tanim wantaim wel bilong diwai oliv, em olgeta i bilong olgeta pris bilong lain Aron. Na olgeta ofa bilong plaua nating, ol tu i bilong olgeta pris. Ol i mas tilim wankain skel long wan wan pris.” Na God i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Lo bilong ofa bilong kamap wanbel wantaim God, i olsem. Sapos wanpela man i laik givim tenkyu long God, na em i mekim dispela ofa bilong kamap wanbel, em i mas ofaim abus wantaim hap bret em i wokim long plaua i no gat yis. Em i ken ofaim bret em i bin wokim long plaua em i bin tanim wantaim wel bilong diwai oliv. Na sapos em i laik, em i ken ofaim ol bisket em i bin penim long wel bilong diwai oliv. Na sapos nogat, em i ken ofaim ol skon em i bin wokim long plaua em i tanim wantaim wel bilong oliv. Na tu em i mas kisim sampela hap bret i gat yis na ofaim wantaim dispela ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela. Em i mas kisim wanpela hap bilong ol dispela bret samting bilong ofa, na givim long Bikpela. Ol dispela bret i bilong pris i kisim blut bilong abus bilong ofa na i tromoi long sait bilong alta. Ol i mas kaikai olgeta mit bilong dispela abus long de man i mekim ofa. Ol i no ken larim mit i stap inap long moningtaim long de bihain. “Sapos wanpela man i mekim ofa bilong kamap wanbel, bilong inapim samting em i bin promis pinis long God, o sapos em yet i laik na i givim dispela ofa long Bikpela, orait ol i mas kaikai mit bilong dispela abus long de man i mekim ofa na long de bihain. Na sapos ol i no pinisim long de namba 2 na i gat hap mit i stap yet long de namba 3, orait ol i mas kukim long paia, bai paia i pinisim olgeta. Sapos ol i kaikai mit long de namba 3 bai God i no inap kisim ofa bilong dispela man. Bai God i ting, ofa bilong en i sting nogut tru. Na husat man i kaikai dispela mit, em bai i gat asua. “Sapos mit bilong ofa bilong kamap wanbel i pas long samting i no klin long ai bilong God, orait ol i no ken kaikai dispela mit. Nogat. Ol i mas kukim mit olgeta long paia bai paia i pinisim tru. “Ol manmeri i klin long ai bilong God i ken kaikai mit bilong ofa bilong kamap wanbel, em tasol. Na sapos wanpela man i no klin na em i kaikai, orait em i no inap i stap moa insait long lain manmeri bilong Bikpela. Na sapos man i putim han long samting i no klin long ai bilong God, maski em i putim han long animal i no klin o long samting i kamap long bodi bilong man o meri, na bihain em i kaikai mit bilong dispela ofa, orait em i no inap i stap moa long lain manmeri bilong Bikpela.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol manmeri bilong Israel. Bikpela i tok olsem, “Yupela i no ken kaikai gris bilong bulmakau na sipsip na meme. Gris bilong wanpela bulmakau samting i dai nating, em yupela i no ken kaikai. Na tu sapos wanpela wel abus i kilim bulmakau samting, yupela i no ken kaikai gris bilong en. Tasol yupela i ken kisim dispela gris bilong mekim narapela wok. Em i orait. Sapos wanpela man i kaikai gris bilong bulmakau samting ol i save ofaim long Bikpela, orait em i no inap i stap moa insait long lain manmeri bilong Bikpela. Yupela Israel, maski yupela i stap long wanem hap, yupela i no ken kaikai ol animal na pisin wantaim blut. Dispela pasin i tambu tru. Man o meri i brukim dispela lo bai em i no inap i stap moa insait long lain manmeri bilong Bikpela.” Na Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol manmeri bilong Israel. Em i tok olsem, “Man i bringim abus bilong mekim ofa bilong kamap wanbel, em i mas makim hap abus bilong Bikpela stret. Dispela man yet i mas bringim dispela hap abus i kam bilong mekim ofa long Bikpela. Dispela hap abus bilong Bikpela i olsem, gris bilong abus na mit bilong bros. Na pris i mas ofaim long Bikpela olsem. Em i mas holim mit bilong bros long han na mekim i go i kam long ai bilong Bikpela. Na pris i mas kukim gris long paia bilong alta, tasol ol pris i ken kisim bros, bilong ol yet i kaikai. Lek long han sut bilong dispela abus, em yupela i mas givim long pris. Dispela hap bilong ofa bilong kamap wanbel em i bilong dispela pris i save ofaim blut na gris bilong ofa. Bikpela yet i kisim dispela bros na lek sut bilong abus long yupela ol manmeri bilong Israel na i givim dispela tupela hap abus long ol pris, em ol lain bilong Aron. Olsem na oltaim bihain ol pris i ken kisim dispela hap ofa. Dispela hap abus Bikpela i kisim bilong em yet, long ol abus yupela ol manmeri i save ofaim long em. Na Bikpela i bin makim dispela hap abus long Aron wantaim ol pikinini man bilong en long dispela de em i putim ol i stap pris. Long dispela de tasol Bikpela i tokim ol Israel, ol i mas givim ol pris dispela hap abus bilong ol ofa. Na ol i mas bihainim dispela lo oltaim oltaim.” Olgeta dispela tok em lo bilong ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na bilong ol ofa bilong kukim wit, na bilong ol ofa bilong rausim sin, na ol ofa bilong pinisim asua, na ol ofa bilong makim man i kamap pris, na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Bikpela i givim ol dispela lo long Moses long maunten Sainai long taim ol Israel i stap long ples drai. Long de God i tokim ol manmeri bilong Israel ol i mas mekim ofa, em i givim ol dispela lo long ol. Bikpela i tokim Moses olsem, “Kisim Aron na ol pikinini man bilong en i go long dua bilong haus sel bilong mi. Na kisim ol klos pris na wel bilong makim ol long dispela wok, na wanpela bulmakau man bilong ofa bilong rausim sin na tupela sipsip man, na wanpela basket i pulap long bret i no gat yis, na bringim ol dispela samting tu i go long haus sel. Na bihain singautim olgeta manmeri i kam long dua bilong haus sel.” Orait Moses i harim tok bilong Bikpela na i mekim olsem. Na olgeta manmeri i kam bung. Na Moses i tokim ol, “Dispela samting mi laik mekim nau, em Bikpela i tokim mi long mekim.” Olsem na Moses i kisim Aron wantaim ol pikinini man bilong en i kam sanap long ai bilong ol manmeri na em i wasim ol long wara. Na em i putim siot long Aron pastaim. Na em i raunim wanpela longpela laplap long bel bilong Aron na i pasim. Na Moses i putim longpela klos na bikpela laplap long Aron na kisim let paspas i gat bilas na pasim bikpela laplap i raunim bel bilong Aron. Na em i pasim liklik laplap long bros bilong Aron na putim dispela tupela ston bilong kisim save long laik bilong God, insait long poket bilong dispela laplap. Na em i raunim wanpela longpela laplap long het bilong Aron na i pasim. Na em i kisim dispela liklik medal gol i makim Aron i man tru bilong God na i pasim long laplap antap long pes bilong Aron. Moses i mekim ol dispela samting olsem Bikpela i bin tokim em. Bihain Moses i kisim dispela wel bilong makim ol samting bilong God, na i go welim haus sel bilong God na olgeta samting i stap insait long en. Na long dispela pasin em i makim ol dispela samting na ol i kamap samting bilong Bikpela stret. Na em i kisim hap wel na i tromoi 7-pela taim long alta na long olgeta samting bilong alta, na long dis waswas na tebol bilong en. Na long dispela pasin em i makim ol dispela samting na ol i kamap samting bilong Bikpela stret. Na em i kapsaitim liklik hap wel long het bilong Aron, na long dispela pasin em i makim Aron olsem pris bilong Bikpela. Bihain Moses i kisim ol pikinini man bilong Aron i kam na i putim siot long ol, na em i pasim longpela hap laplap olsem let long bel bilong ol, na i pasim laplap long het bilong ol, olsem Bikpela i bin tok. Dispela i pinis, orait Moses i kisim dispela bulmakau man ol i bin bringim bilong ofa bilong rausim sin, na Aron wantaim ol pikinini man bilong en ol i putim han long het bilong bulmakau. Na bihain Moses i kilim bulmakau na kisim hap blut bilong en. Em i kisim liklik blut long pinga na putim long ol dispela kom i sanap long ol 4-pela kona bilong alta. Long dispela pasin em i mekim alta i kamap klin long ai bilong God. Bihain em i kisim olgeta blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta, olsem pasin bilong ofa bilong rausim sin, na long dispela pasin em i makim alta i bilong God na i tambu tru. Na Moses i kisim olgeta gris i stap long ol rop samting bilong bel bilong bulmakau, na gutpela hap bilong namba wan lewa, na tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong tupela, na em i kukim ol dispela samting long alta, inap sit bilong paia tasol i stap. Na em i kisim olgeta arapela hap bilong bulmakau wantaim skin na mit na ol rop samting bilong bel na i karim i go ausait long kem. Na em i laitim paia na kukim dispela bulmakau na i paia olgeta. Em i mekim olsem Bikpela i bin tokim em. Bihain Moses i kisim wanpela bilong dispela tupela sipsip man na bringim i kam. Dispela sipsip i bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Orait Aron wantaim ol pikinini man bilong en i putim han long het bilong sipsip. Na bihain Moses i kilim dispela sipsip i dai na i kisim blut bilong sipsip na tromoi long ol 4-pela sait bilong alta. Em i tromoi blut pinis, orait em i katim sipsip na wasim ol rop samting bilong bel na tupela lek bilong sipsip. Na bihain em i kisim het na gris na olgeta arapela hap bilong sipsip na putim long alta na kukim olgeta long paia inap sit bilong paia tasol i stap. Em i mekim olsem Bikpela i bin tok. Dispela sipsip em i ofa bilong paia i kukim olgeta, na Bikpela i laikim smel bilong en na i belgut. *** Orait nau Moses i kisim narapela sipsip man i kam, em sipsip ol i save ofaim bilong makim man i kisim wok pris. Na Aron wantaim ol pikinini man bilong en ol i putim han long het bilong sipsip. Na bihain Moses i kilim dispela sipsip na i kisim liklik blut na putim long hap daunbilo bilong yau i stap long han sut bilong Aron, na long namba wan pinga bilong han sut na long namba wan pinga bilong lek long han sut bilong en. Bihain em i kisim ol pikinini man bilong Aron i kam na i putim liklik blut long hap daunbilo bilong yau i stap long han sut bilong ol na long ol namba wan pinga bilong han sut na long ol namba wan pinga bilong lek long han sut bilong ol. Na em i kisim olgeta blut i stap yet na i tromoi i go long ol 4-pela sait bilong alta. Bihain em i kisim gris bilong sipsip. Em i kisim patpela tel bilong en, na olgeta gris bilong ol rop samting bilong bel, na gutpela hap bilong namba wan lewa, na tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong tupela, na lek long han sut bilong sipsip. Bihain Moses i go long dispela basket i pulap long bret i no gat yis ol i bin givim long Bikpela, na em i kisim wanpela bret ol i no bin kukim wantaim yis na wanpela bret ol i wokim long plaua ol i tanim wantaim wel bilong oliv na wanpela bisket. Na em i putim ol dispela samting antap long dispela gris na lek bilong sipsip. Moses i putim ol dispela kaikai long han bilong Aron wantaim ol pikinini man bilong en, na ol i holim kaikai long han na mekim han i go i kam long ai bilong Bikpela. Na bihain Moses i kisim bek dispela kaikai long ol na putim long alta antap long abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na i kukim tru dispela olgeta samting na i paia olgeta. Dispela ol samting em i ofa bilong makim ol pris, na Bikpela i laikim smel bilong en na i belgut. Orait nau Moses i kisim bros bilong sipsip bilong ofa na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong Bikpela. Dispela hap bilong sipsip ol i ofaim bilong makim ol pris, em hap mit bilong Moses yet i ken kaikai. Moses i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tok. Na Moses i kisim liklik hap wel bilong makim nupela pris, na hap bilong blut em i bin tromoi long sait bilong alta. Na em i tromoi dispela blut na wel long Aron na long ol pikinini man bilong en na long klos bilong ol. Na long dispela pasin Moses i makim Aron wantaim ol pikinini man bilong en na klos bilong ol i bilong Bikpela stret. Bihain Moses i tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en, “Mi tokim yupela long kisim dispela mit i go long dua bilong haus sel bilong God, na boilim long wara, na kaikai wantaim dispela bret i stap long basket. Dispela basket i gat bret na bisket bilong ofa bilong makim ol pris. Taim yupela i kaikai na i pulap, orait sapos sampela hap mit na bret i stap yet, yupela i mas kukim long paia bai paia i pinisim olgeta. Yupela i mas i stap 7-pela de long dua bilong haus sel bilong God. I gat 7-pela de stret bilong putim yupela long dispela wok pris. Olsem na yupela i no ken lusim, inap dispela taim i pinis. Bikpela yet i tokim yumi long mekim dispela olgeta samting bilong rausim ol sin bilong yupela. Na nau yumi mekim pinis. Yupela i mas i stap long dua bilong haus sel long san na long nait inap 7-pela de, na yupela i mas mekim olgeta samting Bikpela i tokim yupela long mekim. Bikpela i tok pinis long mi olsem. Nogut yupela i sakim tok bilong en na bai yupela i dai.” Long maus bilong Moses tasol Bikpela i tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en long ol dispela samting, na ol i mekim olsem. Insait long wanpela wik ol i pinisim dispela wok bilong putim Aron wantaim ol pikinini man bilong em long wok pris. Dispela wik i pinis na Moses i singautim Aron wantaim ol pikinini man bilong en na ol hetman bilong Israel na ol i kam bung. Ol i bung pinis na Moses i tokim Aron olsem, “Kisim wanpela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man i gutpela olgeta na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yu mas ofaim tupela long Bikpela. Bulmakau em i ofa bilong rausim sin na sipsip em i ofa bilong paia i kukim olgeta. Na yu mas tokim ol manmeri bilong Israel long kisim wanpela meme man bilong mekim ofa bilong rausim sin. Na kisim wanpela bulmakau man i gat wanpela krismas, na wanpela sipsip i gat wanpela krismas, bilong mekim ofa paia i kukim olgeta. Ol i mas kisim gutpela abus tasol, i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na tu ol manmeri i mas kisim wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man bilong ofa bilong kamap wanbel. Ol i mas ofaim dispela tupela abus long Bikpela, wantaim ofa bilong kukim wit ol i bin tanim wantaim wel bilong oliv. Long dispela de tasol bai Bikpela i kamap long ai bilong ol, olsem na ol i mas mekim ol dispela ofa.” Orait Aron wantaim ol manmeri i go kisim ol samting olsem Moses i bin tokim ol, na ol i bringim i kam klostu long haus sel bilong God. Na olgeta manmeri i kam bung long haus sel bilong mekim lotu long Bikpela. Na Moses i tokim ol olsem, “Bikpela i tok, yupela i mas mekim ol dispela ofa, na bai bikpela lait bilong God i ken kamap long yupela.” Na bihain Moses i tokim Aron, “Yu go long alta na ofaim dispela ofa bilong rausim sin na ofa bilong paia i kukim olgeta. Yu mas mekim tupela ofa bilong rausim ol sin bilong yu yet wantaim ol manmeri. Bihain, kisim olgeta ofa ol manmeri i bringim, na mekim ofa bilong rausim sin bilong ol, olsem Bikpela i tok.” Orait Aron i go long alta na i kilim dispela yangpela bulmakau man bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong em yet. Na ol pikinini man bilong en ol i kisim blut bilong dispela abus na givim long em, na em i putim pinga long blut na putim liklik blut long ol 4-pela kom i sanap long ol kona bilong alta. Na em i kisim olgeta blut i stap yet na kapsaitim long hap daunbilo bilong alta. Bihain Aron i kisim olgeta gris na tupela namba 2 lewa na gutpela hap bilong namba wan lewa. Na em i kukim olgeta long paia bilong alta inap sit bilong paia tasol i stap. Em i mekim olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na em i kukim olgeta mit na skin bilong abus long paia i stap ausait long kem, na paia i pinisim olgeta. Aron i pinisim dispela, orait em i kilim dispela abus bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na ol pikinini man bilong en i kisim blut bilong dispela abus na givim long em, na em i tromoi blut long ol 4-pela sait bilong alta. Na tu ol i givim het wantaim olgeta arapela hap abus long em, na em i kukim olgeta long paia bilong alta. Na em i wasim olgeta rop samting bilong bel bilong dispela abus na tupela lek bilong en. Na em i putim olgeta antap long ol arapela hap bilong dispela ofa bilong paia i kukim olgeta, na paia i pinisim tru. Bihain Aron i kisim ol ofa bilong ol manmeri na ofaim long Bikpela. Em i kisim meme ol manmeri i bringim bilong mekim ofa bilong rausim ol sin bilong ol. Na em i kilim i dai na mekim ofa long en, olsem em i bin mekim long abus em i ofaim pinis bilong rausim sin bilong em yet. Na em i kisim wanpela bilong tupela abus ol manmeri i bringim bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na i mekim ofa long en olsem lo bilong dispela ofa i tok ol i mas ofaim long olgeta moningtaim. Na em i kisim plaua na mekim ofa bilong kukim wit. Em i kisim liklik hap plaua long han na i kukim plaua long paia bilong alta wantaim dispela ofa bilong paia i kukim olgeta. *** Bihain Aron i kilim bulmakau na sipsip ol manmeri i bringim bilong mekim ofa bilong kamap wanbel. Na ol pikinini man bilong en i kisim blut bilong tupela abus na givim em na em i tromoi dispela blut i go long 4-pela sait bilong alta. Na Aron i kisim patpela tel bilong sipsip na arapela gris bilong tupela abus. Na em i kisim gris i karamapim ol rop samting bilong bel na tupela namba 2 lewa wantaim gris bilong tupela na gutpela hap bilong namba wan lewa. Orait na ol i putim ol dispela samting long bros bilong tupela abus na karim olgeta i go long alta. Na Aron i kukim olgeta gris long alta. Na em i holim bros na lek long han sut bilong bulmakau na sipsip na i mekim i go i kam long ai bilong Bikpela, olsem Moses i bin tok. Aron i ofaim ol dispela ofa pinis, orait em i litimapim tupela han bilong en long ol manmeri na i tok bai God i mekim gut long ol. Bihain em i lusim alta na i go daun. Na Moses tupela Aron i go insait long haus sel bilong God. Taim tupela i kam ausait tupela i tok bai God i mekim gut long olgeta manmeri, na bikpela lait bilong God i kamap ples klia, na ol manmeri i lukim. Na wantu Bikpela i salim paia i kam daun long alta, na paia i pinisim tru dispela ofa bilong paia i kukim olgeta wantaim olgeta gris. Ol manmeri i lukim dispela samting na ol i singaut strong na pundaun long pes bilong ol long graun na lotuim Bikpela. Long dispela taim Nadap wantaim Abihu, tupela pikinini man bilong Aron, i kisim plet bilong ol yet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na tupela i putim paia na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long ol plet, na tupela i bringim dispela paia long Bikpela olsem ofa. Tasol Bikpela i no bin tokim tupela long bringim kain paia olsem. Olsem na dispela paia i no samting bilong God na God i no laikim. Na wantu Bikpela i salim paia i kam na i kukim tupela na tupela i dai long ai bilong Bikpela. Na Moses i tokim Aron, “Bipo Bikpela i tok olsem, ‘Ol man i save kam klostu bilong mekim wok bilong mi, ol i mas save olsem mi no man nating, mi God tru. Sapos ol i save gut olsem, bai mi soim bikpela strong na lait bilong mi long ol manmeri.’ Em i tok olsem, tasol dispela tupela man i no bihainim dispela tok, olsem na Bikpela i bagarapim tupela.” Na Aron i harim dispela na em i no gat tok. Na Moses i singaut long Misael na Elsafan bai tupela i kam. Tupela i pikinini man bilong Usiel, em i smolpapa bilong Aron. Moses i tokim tupela olsem, “Yutupela kam kisim bodi bilong tupela brata bilong yutupela, na lusim haus sel bilong God na karim tupela i go ausait long kem.” Orait tupela i go kisim bodi bilong tupela man i dai pinis na karim i go ausait long kem, olsem Moses i bin tok. Tasol tupela i no rausim klos long ol man i dai pinis. Nogat. Tupela i karim bodi long klos na i go. Nau Moses i givim tok long Aron na tupela arapela pikinini man bilong en, Eleasar wantaim Itamar. Em i tokim ol olsem, “Yupela i no ken bihainim pasin bilong sori long dispela tupela man i dai pinis. Olsem na yupela i mas komim gras long olgeta de. Yupela i no ken larim i stap nating. Na yupela i no ken brukim klos bilong makim sori bilong yupela. Sapos yupela i bihainim pasin bilong sori, orait bai Bikpela i kilim yupela i dai, na bai Bikpela i kros nogut long olgeta manmeri bilong yumi Israel. Ol arapela Israel, em ol wanlain bilong yupela, ol tasol i ken sori long tupela man i bin dai long paia Bikpela i bin salim i kam. Na yupela i no ken lusim haus sel bilong God. Sapos yupela i go ausait bai yupela i dai, long wanem, mi bin putim wel bilong Bikpela long yupela na yupela i man bilong Bikpela stret.” Orait ol i harim dispela tok bilong Moses, na ol i mekim olsem. Bikpela i tokim Aron olsem, “Sapos yu na ol pikinini man bilong yu i bin dringim wain o bia samting, yupela i no ken i go insait long haus sel bilong mi. I tambu tru. Na sapos yupela i dring long taim bilong mekim wok insait long haus sel na yupela i go insait, bai yupela i dai. Ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain, ol tu i mas bihainim dispela lo. Olsem na sapos yupela i no dring, bai yupela inap skelim gut wanem samting i bilong mi na wanem samting i bilong ol manmeri nating. Na bai yupela inap skelim wanem samting i klin long ai bilong mi na wanem samting i no klin. Na bai yupela inap skulim ol manmeri bilong Israel long olgeta dispela lo mi bin givim yupela long maus bilong Moses.” Na Moses i tokim Aron wantaim tupela pikinini bilong Aron i stap yet, Eleasar na Itamar. Em i tok olsem, “Yupela kisim hap plaua i stap yet long ol ofa bilong kukim wit ol i bin ofaim long Bikpela. Na long dispela plaua, yupela i mas wokim bret i no gat yis. Na yupela i mas kaikai dispela bret klostu long alta, long wanem, dispela ofa i samting bilong God yet na em i givim long yupela. Yupela i mas kaikai dispela bret insait long banis bilong haus sel bilong God. Dispela hap bilong olgeta ofa bilong wit i bilong yupela wantaim ol lain pikinini man bilong yupela. Yupela i ken kisim long plaua ol manmeri i ofaim long Bikpela. Bikpela i tokim mi pinis long dispela samting. Na yupela wantaim ol lain manmeri bilong yupela i ken kisim dispela bros na lek long han sut, bilong ofa bilong kamap wanbel. Dispela bros ol i save holim long han na mekim i go i kam long ai bilong Bikpela. Sapos wanpela ples i klin long ai bilong God, orait yupela i ken i go long en na kaikai dispela abus. God i givim dispela mit bilong ofa long yupela wantaim ol pikinini bilong yupela. Ol manmeri i mas bringim lek na bros bilong bulmakau na sipsip wantaim dispela gris bilong ofa, na yupela i mas holim na mekim i go i kam long ai bilong Bikpela. Na bihain yupela i mas kukim gris long alta. Tasol yupela i ken kisim lek na bros na yupela i ken kaikai. Oltaim oltaim dispela tupela hap abus i bilong yupela wantaim ol pikinini bilong yupela. Bikpela i tok pinis olsem.” Bihain Moses i tok strong long ol olsem, “Yupela i mekim wanem long dispela meme bilong ofa bilong rausim sin?” Orait na ol i tokim em, “Mipela i kukim pinis long paia.” Orait Moses i harim dispela tok, na em i kros long Eleasar tupela Itamar. Na em i tok, “Watpo yupela i no i stap insait long haus sel bilong God na kaikai abus bilong dispela ofa bilong rausim sin? Em i wanpela ofa God i makim bilong em yet na em i givim long yupela bai yupela i pinisim asua bilong ol manmeri na rausim sin bilong ol. Yupela i no bin kisim blut bilong dispela ofa i go insait long Rum Tambu, olsem na bilong wanem yupela i no bin kaikai dispela abus insait long Rum Tambu olsem mi tokim yupela?” Orait Aron i tokim Moses olsem, “Harim. Nau tasol ol manmeri i bin givim ofa long Bikpela bilong rausim sin bilong ol na ol i bringim ofa bilong paia i kukim olgeta. Tasol maski, ol dispela samting nogut i kamap long mi. Olsem na sapos nau tasol mi kaikai mit bilong ofa bilong rausim sin, ating bai Bikpela i laikim dispela samting, a? Mi ting nogat.” Moses i harim dispela na em i ting tok bilong Aron i gutpela. Olsem na bel bilong en i stap isi. Bikpela i tokim Moses wantaim Aron, long tokim ol Israel olsem, “Yupela i ken kaikai ol dispela kain animal tasol. Em ol animal, kapa bilong lekhan i bruk tuhap, na ol i save kaikai gras olsem bulmakau. Tasol yupela i no ken kaikai kamel na rabit na mumut i save stap long ples ston. Ol dispela i save kaikai gras olsem bulmakau, tasol kapa bilong lekhan bilong ol i no bruk tuhap. Olsem na yupela i mas ting ol i no gutpela samting long ai bilong mi na i tambu long yupela. *** *** Na yupela i no ken kaikai pik. Kapa bilong lekhan i bruk tuhap, tasol em i no save kaikai gras olsem bulmakau. Olsem na yupela i mas ting pik i samting nogut na i tambu. Yupela i no ken kaikai ol dispela abus, na yupela i no ken putim han long bodi bilong ol taim ol i dai pinis, long wanem, ol i no klin long ai bilong mi. “Yupela i ken kaikai olgeta kain pis i gat grile na wing, maski ol i save stap long ol wara nabaut o long solwara. Tasol olgeta pis na olgeta liklik samting i stap long solwara na long ol wara nabaut, na i no gat grile na wing, yupela i mas ting ol i samting nogut. Olsem na yupela i no ken kaikai, na yupela i no ken holim bodi bilong ol taim ol i dai pinis. I tambu tru. Harim gen. Yupela i no ken kaikai pis samting i no gat wing na grile long skin na i stap long wara. Yupela i mas tambu long ol dispela samting. “Sampela kain pisin i tambu long yupela na yupela i no ken kaikai. Yupela i mas ting olgeta i samting nogut. Ol dispela pisin i olsem, olkain bikpela na liklik tarangau na olgeta kain tarangau bilong nait na ol gaugau na ol muruk na ol kanai na ol pisin i gat longpela lek na dispela pisin ol i kolim hupou na dispela kain pato ol i kolim komoran na ol bikpela na liklik blakbokis. Yupela i mas tambu long kaikai olgeta dispela samting. *** *** *** *** *** *** Olgeta binatang i gat tupela lek na tupela han na i gat wing, em ol i no gutpela samting na i tambu. Tasol sapos dispela kain binatang i save kalap kalap long lek, orait yupela i ken kaikai. Olsem na yupela i ken kaikai olgeta kain grasopa, em ol bikpela na ol liklik grasopa. Em tasol. Na olgeta arapela binatang i gat tupela lek na tupela han na i gat wing, orait yupela i mas ting ol i samting nogut na i tambu. “Sampela arapela kain abus tu bai i mekim yupela i kamap doti long ai bilong mi. Na sapos wanpela man i pas long bodi bilong ol dispela abus i dai pinis o em i karim i go long wanpela hap, orait dispela man bai i kamap doti long ai bilong mi na i stap olsem inap long apinun tru. Na man i bin karim dispela abus em i mas wasim klos bilong en. Olkain abus i gat kapa long lek, tasol kapa i no bruk tuhap o abus i no save kaikai gras olsem bulmakau, ol dispela abus yupela i mas ting i no gutpela samting. Na olgeta kain abus i no gat kapa long lek, ol i no gutpela abus. Sapos yupela i pas long wanpela bilong ol dispela kain abus i dai pinis, bai yupela i kamap doti long ai bilong mi na yupela bai i stap olsem inap san i go daun. Man i karim bodi bilong dispela kain abus i go long wanpela hap, em i mas wasim klos bilong en, tasol em bai i stap doti inap san i go daun. Ol dispela kain abus i save mekim yupela i doti. “Na ol dispela kain abus tu i tambu, ol mumut na rat na ol liklik na ol bikpela palai. *** Mi tambuim ol dispela abus long yupela, na sapos yupela i pas long bodi bilong ol taim ol i dai pinis, bai yupela i kamap doti na i stap olsem inap long san i go daun. Na sapos wanpela bilong ol dispela abus i bin dai na em i pundaun long wanpela samting, dispela samting bai i kamap doti long ai bilong mi. Sapos bodi bilong en i pundaun long olkain samting ol i wokim long diwai o long laplap o long skin bulmakau samting o long bek, maski i gat wanem wok bilong en, ol bai i kamap doti. Olsem na yupela i mas wasim long wara, tasol ol dispela samting bai i stap doti long ai bilong mi inap san i go daun. Na sapos bodi bilong abus i pundaun i go insait long wanpela sospen graun, orait olgeta samting i stap long dispela sospen bai i kamap doti. Na yupela i mas brukim sospen. Sapos sampela kaikai i stap klostu na ol i kapsaitim wara bilong dispela sospen long en, bai dispela kaikai tu i kamap doti. Na wara i stap long dispela sospen, em i nogut na i doti pinis. Maski dispela abus i pundaun long wanem samting, dispela samting bai i kamap doti. Sapos em i wanpela stov o aven ol i wokim long graun, em tu yupela i mas brukim. Tasol sapos dispela abus i pundaun long hul wara we wara i kamap nating long graun o long tang wara, bai wara i no inap kamap doti. Nogat. Tasol wanem arapela samting i pas long bodi bilong dispela abus bai i kamap doti na i nogut. Sapos wanpela bilong ol dispela abus i dai pinis na i pundaun long ol pikinini kaikai yupela i laik planim, em i orait, long wanem, dispela pikinini kaikai i no kamap doti, em i stap klin. Tasol sapos dispela pikinini kaikai i stap long wara, na bodi bilong dispela abus i pundaun long en, orait ol dispela pikinini kaikai i kamap doti long ai bilong mi na i tambu long yupela. “Yupela ting long ol animal mi tokim yupela i orait long kaikai. Sapos wanpela bilong ol dispela animal i dai nating, na wanpela man o meri i putim han long en, dispela man o meri bai i kamap doti long ai bilong mi. Na bai em i stap olsem inap san i go daun. Na sapos wanpela man i kaikai hap mit bilong dispela abus o em i karim bodi bilong dispela abus, orait em i mas wasim klos bilong en. Tasol bai em yet i stap doti inap san i go daun. “Yupela i no ken kaikai ol liklik abus na binatang i save ran i go nabaut long graun. Yupela i mas ting ol i samting nogut tru. Dispela olkain abus i save wokabaut long bel o i save wokabaut long lekhan, o i gat planti lek, em yupela i no ken kaikai. Ol i no gutpela samting na i tambu. Yupela i no ken kaikai wanpela bilong ol dispela abus. Sapos yupela i kaikai bai yupela i kamap doti long ai bilong mi. Mi Bikpela, mi God bilong yupela. Olsem na yupela i mas givim yupela yet long mi na lusim pasin i no stret na bihainim stretpela pasin na i stap holi. Long wanem, mi yet mi holi na mi save mekim pasin i gutpela na stretpela olgeta. Olsem na yupela i no ken kaikai ol liklik abus i save ran long graun. Nogut yupela i kamap doti long ai bilong mi. Mi Bikpela, mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam, bilong mi stap God bilong yupela. Olsem na yupela i mas i stap holi na bihainim ol gutpela na stretpela pasin tasol, long wanem, mi yet mi holi na pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. “Dispela lo nau yupela i kisim pinis, em i tok long olgeta kain animal na ol pisin na ol pis samting bilong wara na olgeta liklik abus na binatang i save wokabaut long graun. Olsem na yupela i mas skelim gut wanem samting i klinpela na wanem samting i mekim yupela i kamap doti long ai bilong mi. Na yupela i mas save gut long ol animal yupela i ken kaikai na ol animal i tambu long yupela i kaikai.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu tokim ol manmeri bilong Israel, sapos wanpela meri i gat bel, na em i karim pikinini man, orait em i kamap doti long ai bilong mi, olsem long taim bilong sik mun, na em i stap doti inap wanpela wik. Na long de dispela wik i pinis, ol i mas katim skin bilong kok bilong pikinini. Meri i mas i stap 33 de moa na bai em i kamap klin gen, long wanem, em i lusim blut long taim em i karim pikinini. Em i no ken holim wanpela samting mi makim bilong mi yet. Na em i no ken i go insait long banis bilong haus sel bilong mi inap em i kamap klin gen. “Taim meri i karim pikinini meri, em i no klin long ai bilong mi, olsem long taim bilong sik mun, na em i stap doti inap 14 de. Na meri i mas i stap 66 de moa na bai em i kamap klin gen, long wanem, em i lusim blut. “Ol dispela de bilong mekim mama i kamap klin gen i pinis, orait mama i mas kisim wanpela pikinini sipsip i gat wanpela krismas, bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na wanpela bilong ol dispela pisin ol i kolim balus, bilong ofa bilong rausim sin. Em i mas bringim dispela tupela ofa i go long pris long dua bilong haus sel bilong mi. Na pris i mas kisim dispela balus na sipsip bilong meri na ofaim long mi, Bikpela, na bai meri i kamap klin. Na dispela blut i no moa ken mekim meri i stap doti. Nau em i klin pinis long ai bilong mi. Meri i bin karim pikinini man o pikinini meri, em i mas bihainim dispela lo. “Tasol sapos mani bilong dispela meri i sot na em i no inap baim pikinini sipsip, orait em i mas bringim tupela namba wan balus o tupela yangpela namba 2 balus i kam. Narapela balus em i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na narapela em i ofa bilong rausim sin. Na pris i mas ofaim tupela balus bilong mekim meri i kamap klin, na bai meri i kamap klin long ai bilong mi.” Bikpela i tokim Moses wantaim Aron olsem, “Sapos wanpela man o meri i gat sua o buk i kamap long skin bilong en, o wanpela mak i kamap long skin, na dispela samting i luk olsem em i laik kamap sik lepra, orait ol i mas bringim em i go long Aron o long wanpela pris bilong lain bilong en. Na dispela pris i mas glasim gut dispela samting, na sapos em i lukim gras bilong skin i kamap waitpela na sua i go insait long skin, orait em i sik lepra stret. Na taim pris i lukim dispela man pinis, em i mas tok, ‘Dispela man i no klin.’ Tasol sapos dispela mak i kamap waitpela, na pris i lukim sua i no i go insait long skin na gras i no kamap waitpela, orait pris i mas putim man i stap wanpis long wanpela haus inap 7-pela de. Long de namba 7, pris i mas glasim dispela mak gen, na sapos em i ting mak i stap olsem tasol, na i no kamap bikpela, orait em i mas putim man i stap wanpis inap 7-pela de moa. Dispela wik i pinis, orait pris i mas lukim man gen, na sapos dispela samting i laik pinis na i no kamap bikpela, orait man i gat sua nating tasol. Olsem na pris i mas tokim em, ‘Yu klin long ai bilong God.’ Na man i mas wasim klos bilong en na bai em i klin. Tasol bihain long dispela, sapos sua i kamap gen, orait dispela man i mas i go lukim pris gen. Na pris i mas lukim gut dispela man, na sapos dispela sua i kamap bikpela, orait dispela man i gat sik lepra. Na pris i mas tokim em olsem, ‘Yu no klin.’ “Sapos wanpela man i gat strongpela sua, ol i mas bringim em i go long pris. Na pris i mas lukim gut dispela man. Sapos dispela sua i waitpela na em i bin mekim gras i kamap waitpela, na susu i pulap long sua, orait dispela man i gat sik lepra stret. Na pris i mas tokim man olsem, ‘Yu no klin.’ Pris i save pinis, dispela man i no klin, olsem na em i no ken putim man i stap wanpis. Na sapos dispela sik i kamap bikpela tru na inapim skin bilong man olgeta, orait pris i mas glasim gut skin bilong man. Na sapos pris i lukim dispela sik inapim olgeta skin bilong man na skin i wait olgeta, em i mas tokim man olsem, ‘Yu klin long ai bilong God.’ Na dispela man i klin pinis. Tasol bihain, sapos sua i bruk na mit insait i kamap ples klia, orait dispela man i no klin moa. Na pris i mas lukim sua gen, na sapos em i lukim sua i bruk olsem, em i mas tokim dispela man, ‘Yu no klin.’ Man i gat sua i bruk na mit i kamap namel long sua, em i no klin long ai bilong mi. Dispela kain sua em i samting nogut tru. Tasol bihain, sapos sua i drai na skin i kamap waitpela, orait dispela man i mas i go bek long pris gen. Na pris i mas lukim gut dispela man, na sapos em i lukim sua i drai na skin i waitpela, orait dispela man i klin long ai bilong mi. Na pris i mas tokim em olsem, ‘Yu klin pinis.’ “Sapos wanpela man i gat buk long skin na dispela buk i drai pinis, na bihain skin long ples bilong buk i solap na i kamap waitpela, o sapos skin i kamap retpela na waitpela wantaim, orait dispela man i mas i go long pris. Na pris i mas lukim gut skin bilong dispela man long ples bilong buk. Na sapos sua i go insait liklik na gras long dispela hap bilong skin i kamap waitpela, orait pris i mas tokim dispela man olsem, ‘Yu no klin long ai bilong God.’ Dispela sik i kamap long ples bilong buk i drai, em i samting nogut tru. Tasol sapos pris i lukim dispela skin, na em i lukim gras i no kamap waitpela, na sua i no i go insait long skin, na em i luk olsem em i laik orait gen, orait pris i mas putim man i stap wanpis inap 7-pela de. Na sapos bihain long 7-pela de dispela samting i kamap bikpela, orait em i samting nogut na pris i mas tokim man olsem, ‘Yu no klin long ai bilong God.’ Tasol sapos mak long skin i stap olsem na i no kamap bikpela, orait em i strongpela skin bilong buk i drai, em tasol. Olsem na pris i mas tokim man olsem, ‘Yu klin pinis long ai bilong God.’ “Sapos paia i kukim skin bilong wanpela man, na sua i kamap waitpela o ret na wait wantaim, orait pris i mas lukim gut dispela sua. Sapos gras i stap long ples bilong sua i kamap waitpela pinis, na em i lukim sua i go insait long dispela hap skin paia i kukim, orait dispela sua em i samting nogut tru. Olsem na pris i mas tokim man olsem, ‘Yu no klin long ai bilong God.’ Na sapos gras long ples bilong sua i no kamap waitpela, na sua i no i go insait, tasol i luk olsem em i laik drai, orait pris i mas putim man i stap wanpis inap 7-pela de. Na long de namba 7 pris i mas glasim em gen. Na sapos sua i kamap bikpela, dispela sua em i samting nogut tru. Olsem na pris i mas tokim em olsem, ‘Yu no klin.’ Tasol sapos dispela sua i stap olsem yet, na i no kamap bikpela, orait em i mak tasol bilong skin long ples paia i kukim. Olsem na pris i mas tokim man, ‘Yu klin long ai bilong God.’ “Sapos wanpela man i gat kaskas i kamap long het o long wasket bilong en, orait pris i mas lukim gut dispela kaskas. Na sapos pris i ting kaskas i go insait long skin, na em i lukim i no gat planti gras long ples bilong kaskas na gras i kamap yelo, orait pris bai i save dispela kaskas em i samting nogut tru. Na em i mas tokim man, ‘Yu no klin long ai bilong God.’ Taim pris i lukim em, na em i lukim kaskas i no mekim skin i go insait, na gras i no kamap gutpela yet long ples kaskas i stap long en, orait em i mas putim man i stap wanpis inap 7-pela de. Na long de namba 7, pris i mas lukim skin bilong dispela man gen. Na sapos kaskas i stap olsem, na i no kamap bikpela, na pris i ting i no inap i go insait long skin, na gras long dispela hap i no kamap yelo, orait man i mas katim olgeta gras long het o wasket, tasol em i no ken sevim dispela hap kaskas i stap long en. Na bihain pris i mas putim em i stap wanpis gen inap 7-pela de moa. Na long de namba 7 pris i mas lukim dispela kaskas gen. Na sapos kaskas i stap olsem tasol, na i no kamap bikpela, na pris i ting kaskas i no i go insait long skin, orait em i mas tokim dispela man olsem, ‘Yu klin long ai bilong God.’ Orait dispela man i mas wasim klos na bai em i klin pinis. Sapos kaskas i kamap bikpela bihain long pris i tokim man, ‘Yu klin,’ orait bai pris i mas lukim em gen. Na sapos kaskas i kamap bikpela pinis, orait pris i ken save olsem dispela man i no klin, olsem na em i no ken painim sampela gras i yelo. Tasol sapos pris i lukim em, na i ting kaskas i stap olsem tasol, na i no kamap bikpela, na gutpela gras i kamap namel long ples bilong sua, orait kaskas i drai pinis. Olsem na pris i mas tokim em olsem, ‘Yu klin pinis long ai bilong God.’ “Sapos wanpela man i gat sampela waitpela mak i kamap long skin bilong em, orait pris i mas lukim gut ol dispela mak. Sapos ol mak i waitpela nating na i no lait, orait ol dispela i mak nating tasol i kamap long skin. Olsem na dispela man i klin long ai bilong mi. “Sapos gras long het bilong man i lus na em i kela pinis, orait em i no doti long ai bilong mi. Nogat. Em i klin. Na sapos gras bilong het antap long pes tasol, em i lus, orait dispela man i no doti long ai bilong mi. Tasol sapos wanpela sua i kamap long het kela, na kala bilong sua i ret na wait wantaim, orait dispela sua em i samting nogut tru. Na pris i mas glasim gut. Na sapos kala bilong sua i ret na wait wantaim, olsem sua bilong man i gat sik lepra, orait dispela sua long het em i samting nogut tru, na pris i mas tokim em olsem, ‘Yu no klin long ai bilong God.’ “Man i gat wanpela bilong ol dispela kain sua nogut, em i mas putim klos i bruk, na i no ken komim gras. Na em i mas karamapim maus long han bilong en na singaut olsem, ‘Mi no klin. Mi no klin.’ Oltaim man i gat dispela kain sua, em i no klin long ai bilong mi. Na em i mas lusim ol wantok na i stap ausait long kem.” Bikpela i tok moa long Moses na Aron olsem, “Sampela taim samting bilong mekim laplap samting i bagarap i save kamap long ol klos na hap laplap ol i bin wokim long gras bilong sipsip o long ol gutpela tret, na i kamap long hap skin bilong bulmakau samting na long ol samting ol i bin wokim long dispela kain skin. *** Na sapos dispela samting i kamap grinpela o retpela, orait ol i mas soim dispela laplap samting long pris. Na pris i mas kisim na lukim gut na putim dispela samting i stap long wanpela hap inap 7-pela de. Long de namba 7 em i mas lukim gen, na sapos dispela samting i kamap bikpela long laplap o skin samting, orait em i olsem sik lepra, na dispela laplap o skin i no klin long ai bilong mi. Olsem na pris i mas kukim dispela laplap samting long paia. Dispela samting olsem lepra i kamap long en, olsem na paia i mas kukim bai i pinis olgeta. “Tasol sapos pris i lukim dispela samting i stap olsem tasol, na i no kamap bikpela long laplap samting, orait em i mas tokim ol long wasim dispela laplap samting na putim i stap inap 7-pela de moa. Bihain em i mas lukim gen, na sapos kala bilong dispela samting olsem lepra i stap olsem yet, maski dispela samting i kamap long wanem hap bilong laplap na maski mak bilong en i no i go bikpela, em i no klin long ai bilong mi. Olsem na pris i mas kukim laplap long paia. Tasol taim ol i wasim pinis na pris i lukim gen, sapos dispela samting olsem lepra i laik pinis, orait em i mas brukim dispela hap laplap o dispela hap skin, na rausim hap i bagarap tasol. Tasol sapos bihain dispela samting bilong mekim laplap na skin i bagarap, em i kamap gen, orait papa bilong dispela laplap o skin em i mas kukim long paia, bai i pinis olgeta. Tasol taim em i wasim laplap o skin, na dispela samting olsem lepra i go pinis, orait em i mas wasim namba 2 taim na bai laplap samting i kamap gutpela long ai bilong mi. “Dispela em i lo bilong kain samting i save mekim arapela samting i bagarap, olsem klos na hap laplap ol i wokim long gutpela tret o long gras bilong sipsip, na olgeta samting ol i bin wokim long skin bilong bulmakau samting. Dispela lo i tok dispela samting i klin o i no klin long ai bilong mi.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Dispela em i lo bilong wanem man i gat sik lepra samting. Taim sik bilong en i pinis, na em i laik kamap klin long ai bilong mi, orait ol i mas bringim em i go long pris. Orait pris i mas kisim em i go ausait long kem na lukim gut skin bilong en. Na sapos sik lepra i pinis tru, orait pris i mas tokim ol long bringim tupela pisin i klin long ai bilong mi na i stap laip yet, na wanpela liklik hap diwai sida, na wanpela retpela string, na wanpela han bilong diwai hisop. Na pris i mas tokim ol long kisim wanpela sospen graun na i go long wanpela liklik hanwara na pulimapim wara na bringim i kam. Orait bihain ol i mas kisim wanpela bilong dispela tupela pisin na holim antap long sospen graun na kilim i dai na blut bai i go daun long sospen. Na pris i mas kisim narapela pisin na hap diwai sida na hap retpela string na han bilong diwai hisop, na putim long wara i gat blut na kamautim kwiktaim. Bihain em i mas tromoi liklik blut 7-pela taim long dispela man i laik kamap klin long ai bilong mi. Na pris i mas tokim em olsem, ‘Nau yu klin pinis long ai bilong God.’ Na pris i mas kisim dispela pisin i stap yet na karim i go ausait long ples na larim em i flai i go. Na man i laik kamap klin em i mas wasim klos na katim olgeta gras long het na long bodi bilong en, na em i mas waswas. Sapos em i mekim olsem, bai em i klin long ai bilong mi. Na em i ken i go insait long kem, tasol em i mas i stap ausait long haus sel bilong en inap 7-pela de. Na long de namba 7 em i mas katim olgeta gras gen long het na long wasket na gras antap long ai na olgeta arapela gras long bodi bilong en. Na em i mas wasim klos bilong en na em yet i mas waswas, na bai em i kamap klin long ai bilong mi. “Long de namba 8 em i mas kisim tupela pikinini sipsip man na wanpela sipsip meri i gat wanpela krismas. Ol i mas gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin. Na em i mas kisim 3 kilogram gutpela plaua, em i bin tanim wantaim wel bilong oliv, olsem ofa bilong kukim wit, na tupela kap wel bilong oliv. Na em i mas bringim ol sipsip na plaua samting i go long haus sel bilong mi, bai wanpela pris i ken helpim em i kamap klin. Orait na pris i mas kisim dispela man wantaim ol ofa bilong en i go long dua bilong haus sel bilong mi, Bikpela. Nau pris i mas kisim wanpela bilong dispela tupela sipsip na em i mas ofaim wantaim wel bilong oliv olsem ofa bilong mekim i dai asua. Pastaim em i mas holim ol dispela samting long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na bihain pris i mas kilim i dai pikinini sipsip long dispela ples ol i save kilim ol bulmakau samting bilong ol ofa bilong rausim sin, na ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Pris i mas mekim olsem, long wanem, dispela ofa bilong pinisim asua i wankain olsem ofa bilong rausim sin. Em i samting bilong mi stret, na mi God, mi givim long ol pris. Bihain pris i mas kisim liklik hap blut bilong sipsip na putim long hap daunbilo long yau i stap long han sut bilong man i laik kamap klin, na long bikpela pinga bilong han sut bilong en, na long bikpela pinga bilong lek i stap long han sut bilong dispela man. Na pris i mas kisim liklik wel bilong oliv na kapsaitim long han kais bilong em yet na holim dispela wel long han. Na em i mas putim wanpela pinga bilong han sut long dispela wel na tromoi wel 7-pela taim na bai mi, Bikpela, mi ken lukim em. Bihain pris i mas kisim liklik wel i stap yet long han bilong en, na putim long blut i stap long yau bilong man i laik kamap klin, na putim tu long blut i stap long bikpela pinga bilong han na long bikpela pinga bilong lek bilong dispela man. Hap wel i stap yet long han bilong pris em i mas putim long het bilong dispela man. Long dispela pasin em i mas mekim man i kamap klin long ai bilong mi. “Dispela i pinis, orait pris i mas ofaim abus bilong ofa bilong rausim sin na bai man i kamap klinpela long ai bilong mi. Na bihain em i mas kilim abus bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na em i mas ofaim dispela abus wantaim ofa bilong kukim wit long alta. Long dispela pasin pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man, na bai man i kamap klin tru long ai bilong mi. “Sapos man i rabis na i no gat mani bilong baim ol samting bilong mekim ofa bilong mekim em i kamap klin, orait em i ken kisim wanpela pikinini sipsip man tasol. Dispela sipsip em i ofa bilong pinisim asua bilong en. Na bihain bai pris i mas holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na dispela man i mas kisim wanpela kilogram gutpela plaua tasol, na tanim wantaim wel bilong oliv bilong mekim ofa bilong kukim wit. Na em i mas bringim tupela kap wel bilong oliv i kam wantaim. Na em i mas bringim tupela bilong dispela kain pisin ol i kolim balus, bilong mekim ofa, long wanem, em i no inap baim planti sipsip. Wanpela balus i bilong ofa bilong rausim sin na wanpela i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Long de ol i wok long mekim em i kamap klin, em i mas bringim dispela abus samting i go long pris long dua bilong haus sel bilong mi, Bikpela, na bai mi lukim. Orait pris i mas kisim dispela sipsip na wel bilong oliv, na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na pris i mas kilim dispela pikinini sipsip bilong mekim ofa bilong pinisim asua. Na em i mas kisim liklik hap blut bilong ofa na putim long yau i stap long han sut bilong man i laik kamap klin, na long bikpela pinga bilong han sut bilong en na long bikpela pinga bilong lek i stap long han sut bilong dispela man. Na pris i mas kisim liklik wel bilong oliv na kapsaitim long han kais bilong em yet na holim wel long han. Na em i mas putim wanpela pinga bilong han sut long dispela wel na tromoi wel 7-pela taim na bai mi Bikpela, mi lukim. Bihain pris i mas putim liklik wel long ol dispela ples pastaim em i putim liklik blut long en. Em i mas putim long yau i stap long han sut bilong dispela man, na long bikpela pinga bilong han sut na long bikpela pinga bilong lek i stap long han sut bilong en. Olgeta wel i stap yet long han, em pris i mas putim long het bilong man i laik kamap klin, na long dispela pasin pris bai i mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man. Na pris i mas kisim dispela tupela balus man i bin bringim, bilong mekim ofa. Em i mas ofaim wanpela balus olsem ofa bilong rausim sin na arapela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na em i mas mekim ofa bilong kukim wit wantaim ofa bilong dispela tupela balus. Long dispela pasin pris i mas mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man i laik kamap klin long ai bilong mi. Dispela lo i bilong man sik lepra bilong en i orait pinis, tasol mani bilong en i sot na em i no inap long baim olgeta samting lo i tok em i mas bringim bilong mekim ofa na bai em i kamap klin long ai bilong mi.” Bikpela i tokim Moses wantaim Aron olsem, “Bihain bai yupela i go i stap long kantri Kenan, dispela ples mi laik givim yupela, na bai em i stap graun bilong yupela oltaim. Na taim yupela i stap pinis long Kenan, ating bai mi mekim wanpela samting olsem lepra i kamap long sampela haus bilong mekim haus i bagarap. Orait papa bilong haus i gat dispela samting, em i mas i go long pris na toksave long em olsem, ‘Mi lukim wanpela samting olsem lepra i kamap long haus bilong mi na i laik mekim haus bilong mi i bagarap.’ Pris i harim olsem, orait em i mas tokim man long kisim olgeta samting i stap insait long haus na karim i go ausait. Sapos man i no mekim olsem, bai pris i kam na tokim em olsem, ‘Olgeta dispela samting long haus i nogut long ai bilong God na i tambu long yu.’ Tasol sapos man i kisim olgeta samting i go ausait pinis, orait bai pris i ken i go insait na lukim haus. Em i mas glasim gut dispela samting i mekim banis bilong haus i kamap nogut. Na sapos em i lukim sampela grinpela na retpela samting i mekim ol liklik hul i kamap nabaut long banis, na em i ting dispela samting i go insait tru long banis, orait pris i mas i go ausait na i tok, ‘Dispela haus i tambu inap 7-pela de.’ Na long de namba 7 pris i mas i kam bek na lukim haus gen. Na sapos dispela samting i kamap bikpela pinis long banis, orait pris i mas tokim ol long rausim ol ston i gat dispela samting nogut, na tromoi i go long ples ausait long taun ol i save go long en bilong tromoi ol samting i no klin long ai bilong mi. Ol i mekim pinis, orait ol i mas rausim simen i karamapim ol ston long olgeta banis insait long haus. Na ol i mas karim i go ausait long taun na tromoi long dispela ples tasol. Na ol i mas kisim ol nupela ston na senisim ol ston pastaim ol i bin rausim, na wokim dispela hap banis gen. Na ol i mas kisim nupela simen na karamapim olgeta banis. “Sapos dispela samting olsem lepra i kamap gen long banis, bihain long ol i mekim dispela wok, orait pris i mas i go bek long haus na lukim gut. Na sapos dispela samting i kamap bikpela na i laik mekim haus i bagarap, orait dispela haus i nogut pinis long ai bilong mi. Olsem na ol i mas brukim dispela haus na rausim olgeta ston na diwai na simen. Na ol i mas karim i go ausait long taun, long wanpela ples ol i save go long en bilong tromoi ol samting i no klin long ai bilong mi. “Sapos wanpela man i go insait long dispela haus taim haus i tambu, bai man i kamap doti long ai bilong mi, na em bai i stap olsem inap san i go daun. Na sapos wanpela man i kaikai o slip long dispela haus, orait em i mas wasim klos bilong en. “Tasol taim pris i kam lukim haus, orait sapos em i lukim banis i gutpela, na dispela samting i no kamap gen, em i mas tokim ol olsem, ‘Dispela haus i klin long ai bilong God.’ Long wanem, dispela samting olsem lepra bilong mekim haus i bagarap, em i no moa i stap. Pasin bilong mekim haus i kamap klin long ai bilong mi i olsem. Pris i mas kisim tupela pisin na liklik hap diwai sida na wanpela hap retpela string na wanpela han bilong diwai hisop. Na ol i mas kisim sospen graun i go long wanpela liklik hanwara na pulimapim wara na bringim i kam. Na pris i mas kisim wanpela pisin na holim antap long sospen na kilim i dai na blut bai i go daun long sospen. Bihain em i mas kisim dispela hap diwai sida na han bilong dispela diwai hisop na retpela string na arapela pisin i stap yet, na putim long wara i gat blut na kamautim kwiktaim. Na em i mas tromoi wara i gat blut long haus inap 7-pela taim. Pris i mas mekim olsem na bai haus i kamap klin long ai bilong mi. Na em i mas lusim dispela pisin i stap yet na larim em i flai i go ausait long taun long ples kunai. Dispela em i pasin bilong pinisim doti bilong haus na bai haus i kamap klin gen long ai bilong mi. “Ol dispela lo i tok long manmeri i gat sik lepra samting na long manmeri i gat kaskas na sua na buk na mak i kamap long skin, na long ol samting i save mekim klos na haus i bagarap. *** *** Ol dispela lo i save soim yupela wanem samting i klin na i no klin long ai bilong mi.” Bikpela i tokim Moses wantaim Aron olsem, “Yu mas tokim ol man bilong Israel, sapos wanpela man i gat susu i kamap long kok bilong en, dispela susu i mekim em i doti long ai bilong mi. Sapos dispela susu i olsem wara i kamap long maus bilong kok, o sapos dispela samting i strong na i pasim rot bilong pispis, orait dispela man i doti long ai bilong mi. Olgeta bet em i save sindaun na slip long en bai i kamap doti. Na olgeta sia em i save sindaun long en bai i kamap doti. Wanem man i putim han long bet bilong dispela man o i sindaun long sia samting dispela man i bin sindaun long en, orait em i mas wasim klos bilong em yet na i go waswas, tasol bai em i stap doti inap long apinun tru. *** Na wanem man o meri i putim han long skin bilong man i gat dispela kain sik, em i mas wasim klos bilong em yet na i go waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. Sapos dispela man i gat dispela sik em i spetim wanpela man i klin long ai bilong mi, bai dispela arapela man tu i kamap doti, na em i mas wasim klos bilong em yet na i go waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. Sapos man i gat dispela sik em i sindaun long satel bilong hos samting, orait dispela samting bai i kamap doti. Na sapos wanpela man i putim han tasol long satel dispela man i bin sindaun long en, em tu bai i kamap doti na bai i stap olsem inap san i go daun. Na sapos wanpela man i karim dispela samting i go, bihain long man i sindaun long en, orait em i mas wasim klos na i go waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. Sapos man i gat dispela sik, em i no bin wasim han pastaim na em i putim han long narapela man, orait dispela narapela man i mas wasim klos bilong en na i go waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. Na sapos man i gat dispela sik, em i putim han long wanpela sospen graun, orait ol i mas brukim dispela sospen. Na sapos em i putim han long wanpela dis ol i wokim long diwai, orait ol i mas wasim gut dispela dis. “Sapos sik bilong dispela man i orait gen, orait em i mas i stap 7-pela de pastaim na bai em i kamap klin. Orait em i mas wasim klos bilong en, na i go waswas long wanpela wara, na bai em i kamap klin long ai bilong mi. Na long de dispela wik i pinis em i mas bringim tupela bilong dispela kain pisin ol i kolim balus, na i go sanap long ai bilong mi, Bikpela, long dua bilong haus sel bilong mi na givim dispela tupela balus long pris. Na pris i mas ofaim wanpela balus olsem ofa bilong rausim sin na ofaim narapela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Long dispela pasin em i mas helpim dispela man, sik bilong en i pinis, na man bai i kamap klin long ai bilong mi. “Sapos wanpela man i slip na wara i kamap nating long kok bilong en, orait em i kamap doti na em i mas wasim bodi bilong en olgeta, na bai em i stap doti inap san i go daun. Sapos dispela wara i pundaun long klos o laplap o wanpela samting ol i wokim long skin bilong bulmakau samting, bai ol dispela samting i kamap doti na em i mas wasim, na bai dispela samting i stap doti inap san i go daun. Sapos man i pilai wantaim meri bai tupela i kamap doti. Na taim tupela i pilai pinis, orait tupela i mas i go waswas, na bai tupela i stap doti inap san i go daun. “Taim wanpela meri i kisim sik mun, em bai i kamap doti na i stap olsem inap 7-pela de. Man o meri i putim han long em, bai ol i kamap doti na i stap olsem inap long apinun tru. Olgeta bet dispela meri i slip long en na olgeta samting em i sindaun long en, bai i kamap doti. Wanem man o meri i putim han long bet o long ol samting em i bin sindaun long en, em bai i kamap doti. Na em i mas wasim klos bilong em yet na i go waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. *** Maski em i sitbet o wanem samting dispela meri i bin sindaun long en, sapos man o meri i putim han long en, em bai i kamap doti inap long apinun tru. Na sapos wanpela man i pilai wantaim meri taim mun i lukim em, orait bai man i kisim doti bilong dispela meri, na man bai i stap doti inap 7-pela de. Na wanem bet man i slip long en bai i kamap doti. “Sapos meri i karim blut long sampela de long taim mun i no lukim em, o sapos em i skruim taim bilong sik mun na karim blut long sampela de moa, orait em bai i stap doti inap long blut i drai olgeta. I olsem pasin bilong sik mun tasol. Maski em i slip long wanem bet na i sindaun long wanem sia samting long dispela taim, dispela bet samting bai i kamap doti. Sapos wanpela man o meri i putim han long dispela samting, bai em i kamap doti. Na em i mas wasim klos bilong en na i go waswas. Na em bai i stap doti inap san i go daun. Taim blut bilong meri i drai, em i mas i stap 7-pela de na bai em i kamap klin long ai bilong mi. Long de dispela wik i pinis em i mas kisim tupela bilong dispela kain pisin ol i kolim balus, na karim i go long dua bilong haus sel bilong mi na givim long pris. Na pris i mas ofaim wanpela balus olsem ofa bilong rausim sin na narapela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Long dispela pasin em bai i mekim meri i kamap klin long ai bilong mi. “Yutupela i mas givim strongpela tok long ol Israel long ol i mas lukaut gut long taim ol i stap doti long ai bilong mi. Haus sel bilong mi i stap namel long ol, na sapos ol i gat doti, orait ol i no ken i go insait long en. Nogut ol i mekim haus sel i kamap doti. Sapos ol i mekim haus sel i kamap doti, bai mi kilim ol i dai.” Ol dispela lo i tok long man i gat waitpela blut i kamap long kok na wara i kamap nating long kok, na dispela samting i save mekim em i kamap doti. Na i tok long meri long taim bilong sik mun, na long man o meri i gat waitpela blut i kamap long samting bilong en, na long man i pilai wantaim meri i no klin. Bipo tupela pikinini man bilong Aron i bin i go mekim ofa long Bikpela long taim em i no bin tokim tupela long mekim ofa, na em i bin kilim tupela i dai. Bihain long dispela Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu tokim brata bilong yu Aron, oltaim em i no ken i go insait long Rum Tambu Tru baksait long bikpela laplap. Tasol long taim mi yet makim, em i ken i go insait. Long wanem, mi save stap insait long wanpela klaut na mi kamap ples klia antap long ples bilong lusim sin antap long Bokis Kontrak. Sapos em i go insait nating long dispela rum, mi bai kilim em i dai. Taim Aron i go insait long dispela Rum Tambu Tru, pastaim em i mas kisim wanpela yangpela bulmakau man bilong mekim ofa bilong rausim sin, na em i mas kisim wanpela sipsip man bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. “Na em i mas putim narakain klos pris olsem. Em i mas putim longpela klos na sotpela trausis na raunim hap laplap long bel bilong en olsem let na raunim wanpela hap laplap long het olsem hat, na pasim. Ol dispela klos i mas waitpela tasol. Mi yet mi makim ol dispela klos bilong ol pris. Aron i mas waswas pastaim na bihain em i mas putim ol dispela samting. “Ol manmeri bilong Israel i mas kisim tupela meme man bilong mekim ofa bilong rausim sin, na wanpela sipsip man bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na givim long Aron. Na Aron i mas ofaim dispela bulmakau man em yet i bin bringim olsem ofa bilong rausim sin bilong em yet na sin bilong ol famili bilong en. Bihain em i mas kisim dispela tupela meme man na bringim tupela i go sanap long dua bilong haus sel bilong mi na bai mi Bikpela, mi lukim. Na em i mas kisim tupela ston, wanpela i gat tok olsem, ‘Em bilong Bikpela,’ na narapela i gat tok olsem, ‘Em bilong Asasel.’ Em i mas haitim tupela ston na kamautim wan wan na makim wanpela meme i bilong mi Bikpela yet, na wanpela i bilong Asasel. Na Aron i mas kisim dispela meme em i bin makim bilong mi na ofaim olsem ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri. Tasol em i no ken kilim dispela meme em i makim bilong Asasel. Nogat. Aron i mas kisim i kam long ai bilong mi. Na em i mas salim i go long Asasel long ples i no gat man, olsem na bai meme i karim sin bilong ol manmeri i go pinis. “Long taim Aron i laik mekim ol dispela ofa bilong rausim sin, em i mas bihainim dispela pasin. Pastaim em i mas kisim dispela bulmakau na bringim i kam na kilim i dai bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong em yet na bilong ol famili bilong en. Bihain em i mas kisim wanpela sospen ain na i go long alta na pulimapim hap paia long sospen na karim i go long Rum Tambu Tru. Na em i mas pulimapim tupela han long paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na kisim i go na putim long dispela paia, na bai mi lukim. Na smok bilong dispela paura bai i karamapim ples bilong lusim sin long Bokis Kontrak. Olsem bai Aron i no inap lukim dispela ples bilong lusim sin. Nogut em i lukim na bai mi kilim em i dai. *** Na em i mas kisim hap blut bilong dispela bulmakau na putim pinga long blut na tromoi blut antap long ples bilong lusim sin. Na em i mas kisim hap blut gen long pinga na tromoi blut 7-pela taim long pes bilong Bokis Kontrak. “Bihain em i mas kilim i dai dispela meme bilong ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri. Na em i mas karim blut bilong meme i go insait long haus sel long Rum Tambu Tru, na tromoi liklik hap i go long ples bilong lusim sin. Na em i mas tromoi liklik hap i go long pes bilong Bokis Kontrak, olsem em i bin mekim long blut bilong bulmakau. Long dispela pasin bai em i mekim dispela Rum Tambu Tru i kamap klin long ai bilong mi. Long wanem, ol manmeri bilong Israel i bin bikhet na sakim tok bilong mi na mekim planti sin, na dispela pasin i mekim Rum Tambu Tru i kamap doti. Haus sel bilong mi i stap namel long ol Israel, na pasin nogut bilong ol i save mekim olgeta samting bilong haus sel i kamap doti long ai bilong mi. Olsem na Aron i mas kisim liklik blut na mekim wankain pasin long haus sel olsem em i bin mekim long Rum Tambu Tru, na bai haus sel i ken kamap klin gen. Aron i mas mekim dispela ofa bilong rausim sin bilong em yet na bilong ol famili bilong en na bilong olgeta manmeri bilong Israel. Taim em i go insait long Rum Tambu Tru, i no gat wanpela man i ken i go insait long haus sel bilong mi inap Aron i kam ausait gen. I tambu tru. Bihain em i mas lusim Rum Tambu Tru na go ausait, na i go long dispela alta ol i save mekim ofa bilong paia i kukim olgeta long en. Sin bilong ol Israel i save mekim dispela alta i kamap doti long ai bilong mi. Olsem na Aron i mas mekim alta i kamap klin. Em i mas kisim liklik hap blut bilong dispela bulmakau na meme na penim olgeta hap bilong ol kom i sanap long 4-pela kona bilong alta. Na em i mas putim pinga long blut na tromoi blut 7-pela taim long alta. Long dispela pasin bai em i mekim dispela alta i kamap klin, na larim alta i stap long wok bilong mi wanpela tasol.” *** Bikpela i tok moa olsem, “Taim Aron i pinisim pinis dispela wok bilong mekim Rum Tambu Tru na olgeta hap bilong haus sel na alta i kamap klin, orait em i mas kisim dispela meme em i bin makim bilong Asasel na bringim i kam long mi. Dispela meme i stap laip yet na Aron i mas putim tupela han long het bilong meme na Aron i mas autim olgeta pasin nogut na olgeta sin na olgeta bikhet pasin bilong ol manmeri bilong Israel. Long dispela pasin em i putim olgeta dispela sin long het bilong meme. Bihain em i mas givim meme long wanpela man em i makim pinis, na dispela man i mas kisim meme i go long ples drai nating, na lusim em long dispela hap. Na dispela meme bai i karim olgeta sin bilong ol Israel i go long wanpela hap i no gat man. “Dispela wok i pinis, orait Aron i mas i go insait long haus sel bilong mi, na lusim dispela klos pris em i bin putim taim em i go insait long Rum Tambu Tru. Na em i mas larim dispela klos i stap insait long haus sel. Na em i mas go waswas insait long banis bilong haus sel, na bai em i go insait long haus sel gen na putim klos na bilas bilong hetpris. Bihain em i mas kam ausait, na mekim tupela ofa bilong paia i kukim olgeta, wanpela bilong em yet na wanpela bilong olgeta manmeri. Dispela ofa i bilong rausim ol sin bilong em yet na bilong ol manmeri. Na em i mas kukim gris bilong abus em i bin ofaim bilong rausim sin bilong ol. Dispela man i bin kisim meme i go long ples drai na lusim i go, em i mas wasim klos na wasim bodi bilong em pastaim, na bihain em i ken i kam bek insait long kem. Na ol i mas kisim dispela bulmakau na meme bilong ofa bilong rausim sin, em pastaim pris i bin kisim blut bilong tupela i go insait long Rum Tambu Tru bilong tekewe sin bilong em yet na bilong ol manmeri. Na ol i mas karim dispela tupela abus i go ausait long kem na kukim tupela long paia inap sit bilong paia tasol i stap. Na wanpela man i mas kukim skin na mit na pekpek bai i pinis tru. Bihain dispela man i mas wasim klos na wasim bodi bilong en na bai em i ken i kam bek long kem.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas bihainim dispela lo oltaim. Long de namba 10 bilong namba 7 mun, yupela olgeta Israel wantaim ol manmeri bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela, yupela i mas tambu long kaikai na long olgeta samting bilong amamas, na yupela i mas lusim wok na yupela i mas malolo. Long wanem, long dispela de tasol bai pris i mekim ol ofa bilong rausim sin bilong yupela, na bai yupela i kamap klin long ai bilong mi. Dispela de em i bikpela de bilong mi stret. Na yupela i mas tambuim olgeta samting bilong amamas long dispela de na yupela i mas malolo. Yupela i no ken wok. I tambu tru. Na yupela i mas bihainim dispela lo oltaim. Husat pris yupela i bin makim bilong kisim ples bilong papa na kamap hetpris, em tasol i mas mekim dispela wok bilong rausim sin bilong ol manmeri. Pastaim pris i mas putim ol waitpela klos pris long bodi bilong em yet. Na bihain em i mas mekim ofa bilong rausim sin, bai Rum Tambu Tru na olgeta hap bilong haus sel na alta na ol pris na olgeta manmeri bilong Israel i ken kamap klin long ai bilong mi. Ol i mas bihainim dispela lo oltaim oltaim. Hetpris i mas mekim ol dispela ofa wanpela taim long olgeta yia, bilong rausim sin bilong ol manmeri bilong Israel, na mekim ol i klin long ai bilong mi.” Bikpela i givim dispela tok long Moses na Moses i bihainim olgeta. Bikpela i tokim Moses long givim tok long Aron na ol pikinini man bilong en na olgeta manmeri bilong Israel. Bikpela i tok olsem, “Mi givim ol dispela lo long yupela. Sapos yupela man bilong Israel i laik kaikai abus na yupela i kisim wanpela bulmakau o sipsip o meme na kilim i dai insait long kem o ausait long kem, orait yupela i mas bringim i kam long dua bilong haus sel bilong mi na givim long mi olsem ofa, na bihain yupela i ken kisim na kaikai. Sapos yupela i kilim abus na yupela i no ofaim long mi, orait dispela i olsem yupela i kilim man i dai na yupela i gat asua long ai bilong mi. Olsem na mi bai rausim yupela long lain manmeri bilong mi. As bilong dispela tok i olsem. Bipo yupela ol Israel i save kilim ol abus na mekim ofa ausait long kem, tasol nau yupela i mas bringim ol abus i go long pris long dua bilong haus sel bilong mi na mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim mi. Na bai pris i kisim blut bilong abus na tromoi long ol banis bilong alta i stap klostu long dua bilong haus sel. Na em bai i kukim gris bilong ofa long alta na bai mi Bikpela, mi smelim na mi laikim tumas na mi belgut long en. Yupela Israel i no ken wok moa long ofaim ol abus long ol masalai. Yupela i bin mekim olsem, na yupela i bin lusim mi na paul wantaim ol giaman god. Oltaim lain bilong yupela i mas bringim abus i kam long haus sel bilong mi olsem ofa. “Na yu mas tokim ol olsem, sapos wanpela man bilong yupela Israel o man bilong narapela lain i stap wantaim yupela, em i laik mekim ofa bilong paia i kukim olgeta o em i laik mekim narapela kain ofa long mi, orait em i mas bringim abus i kam long dua bilong haus sel na mekim ofa. Sapos nogat, bai mi Bikpela, mi rausim em long lain manmeri bilong mi. *** “Taim yupela i kilim abus, yupela i mas katim nek bilong en na larim olgeta blut i ran i go daun. Na sapos wanpela man bilong yupela Israel o wanpela man bilong narapela lain i stap wantaim yupela i kaikai mit i gat blut i stap yet long en, bai mi Bikpela, mi birua long em na rausim em long lain manmeri bilong mi. Blut i save givim laip long olgeta man na animal. Olsem na mi tokim yupela olsem. Pris i mas kapsaitim blut bilong ofa long alta, bilong rausim ol sin bilong yupela manmeri. Blut tasol i as bilong laip, na blut tasol i save rausim sin bilong yupela ol manmeri. Olsem na mi tokim yupela Israel, i no gat wanpela bilong yupela o bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela i ken kaikai mit i gat blut i stap yet long en. I tambu tru. “Sapos wanpela man bilong yupela Israel o wanpela man bilong narapela lain em i go painim abus, na em i sutim wanpela wel meme samting o wanpela pisin mi no bin tambuim yupela long kaikai, orait em i mas kapsaitim blut bilong dispela samting na karamapim dispela blut long graun. Long wanem, laip bilong olgeta man na animal i stap long blut bilong en. Na long dispela as tasol mi tokim yupela ol manmeri bilong Israel long yupela i no ken kaikai mit i gat blut i stap yet long en. Na man i kaikai mit i gat blut, bai mi rausim em long lain manmeri bilong mi. “Olsem na sapos wanpela abus i dai nating o wanpela wel abus i kilim dispela abus i dai, na bihain wanpela man o meri bilong yupela yet o bilong narapela lain i kaikai mit bilong dispela abus, orait em bai i kamap doti long ai bilong mi. Olsem na em i mas wasim klos bilong en, na em yet i mas waswas, na bai em i stap doti inap san i go daun. San i go daun pinis, orait bai em i klin gen. Sapos em i no wasim klos na wasim bodi, em i asua bilong em yet, na em i mas karim hevi bilong pasin bilong en.” Bikpela i tokim Moses long givim tok bilong em long ol Israel. Em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong yupela. I tru, yupela i bin i stap long Isip, tasol yupela i no ken bihainim pasin bilong ol Isip. Na nau mi laik bringim yupela i go long Kenan, tasol yupela i no ken bihainim pasin bilong ol Kenan. Na yupela i no ken bihainim ol lo bilong ol. Harim. Yupela i mas bihainim ol lo bilong mi wanpela tasol na mekim olgeta samting mi tokim yupela long mekim. Mi Bikpela, mi God bilong yupela na mi givim yupela dispela tok. Yupela i mas bihainim olgeta pasin mi laikim na olgeta lo mi givim yupela. Sapos yupela i mekim olsem bai yupela i stap laip. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok olsem. “Mi Bikpela, mi tok olsem. Yu no ken maritim wanpela meri bilong lain famili bilong yu na yu no ken aigris na pilai wantaim em. Dispela kain pasin i tambu tru. Yu no ken pilai wantaim mama tru bilong yu. Sapos yu mekim olsem, bai yu semim tru papa bilong yu. I tambu long yu long pilai wantaim mama bilong yu. Yu no ken pilai wantaim narapela meri bilong papa bilong yu. Sapos yu mekim olsem, bai yu mekim papa i sem nogut tru. Yu no ken pilai wantaim susa tru bilong yu, o arapela pikinini meri bilong papa o mama bilong yu. Sapos mama i karim long haus bilong papa o em i karim long narapela haus, maski, em i susa bilong yu na yu no ken pilai wantaim em. Yu no ken pilai wantaim pikinini meri bilong pikinini bilong yu. Dispela pasin bai i mekim yu i sem nogut tru. Yu no ken pilai wantaim pikinini meri bilong narapela meri bilong papa bilong yu. Em i pikinini bilong papa bilong yu, olsem na em i susa bilong yu. I tambu long maritim em. Yu no ken pilai wantaim susa bilong papa bilong yu, long wanem, em i wanblut bilong papa. Na yu no ken pilai wantaim susa bilong mama bilong yu, long wanem, em i wanblut bilong mama. Yu no ken pilai wantaim meri bilong smolpapa bilong yu, long wanem, dispela meri em i smolmama bilong yu. Sapos yu slip wantaim em, bai yu mekim smolpapa i sem nogut tru. Yu no ken pilai wantaim meri bilong pikinini man bilong yu. Long wanem, em i no meri bilong yu, na i tambu long pilai wantaim em. Yu no ken pilai wantaim meri bilong brata bilong yu. Sapos yu slip wantaim em, bai yu mekim brata i sem nogut tru. Sapos yu maritim wanpela meri na meri i gat pikinini meri pinis long narapela man, orait yu no ken maritim dispela pikinini o pikinini meri bilong en. Na yu no ken maritim pikinini meri bilong pikinini man bilong meri bilong yu. “Long wanem, ol dispela meri i wanblut bilong meri bilong yu. Na sapos yu trabel long ol, bai yu mekim pasin i gat bikpela sem. Yu no ken maritim susa bilong meri bilong yu, taim meri bilong yu i stap laip. Nogut yu mekim tupela i kros. Dispela pasin i no stret. “Yu no ken pilai wantaim meri i gat sik mun, long wanem, long dispela taim em i no klin. Yu no ken pilai wantaim meri bilong wantok bilong yu. Sapos yu mekim olsem, bai yu kamap doti long ai bilong mi. “Harim. Mi Bikpela bilong yupela na mi tambuim yupela strong long kilim pikinini bilong yupela na kukim long paia bilong mekim ofa long giaman god Molek. Nogut yupela i daunim nem bilong mi, God bilong yupela. “Wanpela man bilong yupela i no ken goapim narapela man. Dispela pasin i nogut tru, na mi no laik tru long en. Yupela man i no ken goapim wanpela animal meri na yupela meri i no ken larim wanpela animal i goapim yupela. Dispela pasin bai i mekim yupela i kamap doti long ai bilong mi. Dispela pasin i samting nogut tru. “Yupela i no ken mekim ol dispela pasin nogut. Sapos yupela i mekim, bai yupela i kamap doti long ai bilong mi. Ol haiden i stap long graun Kenan, ol i bin mekim ol dispela pasin nogut na ol i kamap doti pinis. Na nau mi wok long rausim ol, bilong yupela i ken kisim graun bilong ol. Pasin nogut bilong ol i bin mekim dispela graun i kamap doti. Olsem na mi mekim save long graun bilong ol, na graun i laik trautim ol dispela haiden man bai ol i no stap long graun Kenan moa. Tasol yupela i mas bihainim dispela olgeta lo mi bin givim yupela. Yupela manmeri bilong Israel na ol arapela lain i stap wantaim yupela i no ken mekim pasin bilong ol haiden, long wanem, dispela pasin i sting moa yet na mi no laikim tru. Yupela i save, ol haiden i stap pastaim long dispela graun, ol i bin mekim ol dispela stingpela pasin. Olsem na graun i doti long ai bilong mi. Nogut yupela i mekim olsem. Sapos yupela i mekim, bai graun yet i rausim yupela olsem graun i bin rausim ol haiden i stap paslain long yupela. Na wanem man o meri bilong yupela Israel i mekim ol dispela samting nogut, bai mi rausim em long lain manmeri bilong mi.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i mas bihainim dispela tok mi givim yupela. Yupela i no ken bihainim olkain stingpela pasin bilong ol manmeri i stap paslain long yupela long dispela graun. Nogut yupela i mekim olsem na bai yupela i kamap doti long ai bilong mi. Harim. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “Yupela i mas i stap holi na bihainim ol gutpela stretpela pasin mi save laikim. Long wanem, mi God, Bikpela bilong yupela, mi holi na pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. Yupela wan wan i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol. Na yupela i no ken wok long de Sabat. Yupela i mas malolo tasol. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis. “Yupela i no ken lusim mi na mekim lotu long ol giaman god. Na yupela i no ken wokim ol god nating long ain samting na lotu long ol. I tambu tru. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis. “Taim yupela i mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim mi, yupela i mas bihainim lo mi bin givim yupela, bilong mekim dispela ofa. Sapos yupela i mekim olsem, bai mi laikim ofa bilong yupela. Yupela i mas kaikai mit bilong ofa long de yupela i kilim abus o long de bihain. Sapos i gat hap mit i stap yet long de namba 3, orait yupela i mas kukim long paia inap sit bilong paia tasol i stap. Na sapos wanpela man i kaikai dispela abus long de namba 3, orait dispela pasin i nogut long ai bilong mi, na bai mi no laikim dispela ofa. Wanem man i kaikai dispela abus long de namba 3, em i mekim nogut long samting ol i givim long mi yet, na em i gat asua long rong bilong en. Olsem na bai mi rausim em long lain manmeri bilong mi. “Long taim yupela i katim kaikai i mau long gaden bilong yupela, yupela i no ken katim kaikai i sanap long arere tru bilong gaden. Na taim yupela i katim kaikai namel long gaden, sapos yupela i abrusim sampela, orait yupela i no ken i go bek na kisim. Larim i stap tasol. Taim yupela i kisim pinis ol pikinini bilong wain i mau, yupela i no ken i go bek namba 2 taim long gaden wain na kisim wan wan rop bilong pikinini wain yupela i no bin lukim pastaim. Na yupela i no ken kisim ol pikinini bilong wain i pundaun i stap long graun. Yupela i mas larim dispela kaikai i stap bilong ol rabisman na ol narapela lain i stap wantaim yupela, bai ol i kisim. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok olsem. “Yupela i no ken stilim ol samting bilong narapela man, na yupela i no ken giamanim narapela man, bilong pulim ol samting bilong en. Na yupela i no ken tok giaman long narapela man. Sapos yupela i mekim promis long wanpela man na kolim nem bilong mi bilong strongim promis, orait yupela i no ken promis nating na giamanim em. Sapos yupela i no bihainim dispela promis bilong yupela, orait bai yupela i daunim nem bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis. Yupela i no ken mekim nogut long narapela man o stilim ol samting bilong en. Na sapos yupela i givim wok long wanpela man, orait yupela i mas givim em pe bilong en long taim em i pinis wok long dispela de. Yupela i no ken holim pe long nait na givim em long tumora. Yupela i no ken tok nogut long ol manmeri i yaupas olsem, ‘God i ken bagarapim yupela.’ Na yupela i no ken putim samting long rot bilong ol aipas bilong mekim ol i pundaun. Yupela i mas pret long mi God, Bikpela bilong yupela. “Sapos yupela i harim kot, orait yupela i mas mekim stretpela pasin long kot. Na yupela i mas stretim tok gut. Yupela i no ken helpim ol rabisman bai ol i winim nating kot. Tasol yupela i no ken pret long ol man i gat namba na biknem na helpim ol long winim kot. Yupela i no ken raun long ol wantok na tok baksait long narapela man. Na sapos ol i kotim wanpela man long bikpela rong, na yupela inap helpim em long kot, orait yupela i mas helpim em. Nogut yupela i pasim maus na larim kot i tok long ol i kilim em i dai. Mi laik bai yupela i helpim em, long wanem, mi Bikpela bilong yupela. “Sapos wanpela wantok bilong yu i mekim rong long yu, orait yu no ken kros oltaim long em long tingting bilong yu. Yu mas stretim tok wantaim em bai tok i dai. Nogut yu tingim pasin bilong en na yu tu yu mekim wanpela rong. Yu no ken bekim rong wanpela wantok bilong yu i mekim long yu, na yu no ken kros oltaim long em. Yu mas laikim tru ol wantok olsem yu laikim yu yet. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Yupela i mas bihainim ol lo bilong mi. Na yupela i no ken larim tupela kain abus i puspus na karim pikinini. Na yupela i no ken planim tupela kain pikinini kaikai long wanpela gaden. Na yupela i no ken pasim laplap ol i bin lumim long tret nating wantaim tret ol i bin wokim long gras bilong sipsip samting. Ol dispela pasin i tambu. “Sapos wanpela man i gat wanpela wokmeri nating na em i promis pinis long salim dispela meri long narapela man, tasol dispela arapela man i no baim yet. Na sapos bosman bilong dispela meri i pilai wantaim em, orait bai yupela i mas bringim tupela i go long kot. Tasol yupela i no ken kilim tupela i dai, long wanem, dispela meri em i wokmeri nating bilong dispela bosman. Na dispela bosman i mas bringim wanpela sipsip man i go long dua bilong haus sel bilong mi. Em i mas ofaim dispela sipsip long mi Bikpela, bilong stretim rong na pinisim asua bilong en. Na pris bai i mekim ofa bilong rausim sin bilong dispela man. Na bai mi lukim na mi lusim sin bilong en. “Taim yupela i go long graun Kenan na yupela i planim olkain diwai i save karim kaikai, orait yupela i mas tambu long kaikai pikinini bilong ol dispela diwai inap tripela yia pastaim. Na long namba 4 yia yupela i mas givim olgeta kaikai bilong ol dispela diwai long mi Bikpela, bilong makim yupela i tenkyu na amamas long mi. Tasol stat long namba 5 yia yupela i ken kaikai. Sapos yupela i bihainim dispela tok bilong mi, bai ol diwai bilong yupela i karim planti kaikai moa. Harim. Mi God, Bikpela bilong yupela, mi tok olsem. “Yupela i no ken kaikai mit i gat blut. Na yupela i no ken wokim kain kain posin na mekim pasin sanguma samting na mekim ol arapela kain pasin i no kam long pawa bilong mi. Yupela i no ken katim gras bilong het klostu long yau bilong yupela, na yupela i no ken katim na sotim mausgras. Yupela i no ken katim ol makmak long skin bilong yupela. Na yupela i no ken katim skin bilong yupela bilong sori long man o meri i dai pinis. Mi Bikpela, mi tambuim yupela long mekim ol dispela pasin. “Yupela i no ken mekim pasin bilong ol haiden na larim ol pikinini meri bilong yupela i kamap pamukmeri. Nogut yupela i mekim olsem na bai yupela i lusim mi na yupela i paul wantaim ol giaman god, na pasin nogut bai i pulap long olgeta ples bilong yupela. “Yupela i no ken mekim wok long de Sabat. Na yupela i mas laikim tru dispela haus sel ol manmeri i save kam long en na mekim lotu long mi. Mi Bikpela, mi tokim yupela pinis. “Sapos yupela i laik kisim gutpela tingting, orait yupela i no ken i go askim ol man i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, long kisim tingting long ol tewel na givim long yupela. Sapos yupela i mekim olsem bai yupela i kamap doti tru long ai bilong mi. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis. “Yupela i mas aninit long ol lapun na mekim gut long ol. Na yupela i mas aninit long mi, God bilong yupela. Mi Bikpela, mi tok olsem. “Yupela i no ken mekim nogut long ol manmeri bilong narapela lain ol i stap long graun bilong yupela. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol, olsem yupela i save mekim long ol wanlain bilong yupela, ol Israel. Na yupela i mas laikim ol tru, olsem yupela i save laikim yupela yet. Yupela i bin i stap long Isip bipo, olsem na yupela i save long pasin bilong man i lusim as ples na i stap long narapela kantri. Olsem na yupela i mas mekim gut long ol dispela arapela lain i stap wantaim yupela. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis. “Long taim yupela i metaim samting na skelim samting na kaunim ol samting bilong narapela man i baim, orait yupela i no ken giamanim em. Nogat. Yupela i mas metaim stret na skelim stret na kaunim stret ol samting. Mi Bikpela, mi God bilong yupela na mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Olsem na yupela i mas bihainim olgeta lo mi bin givim yupela. Mi Bikpela, mi tokim yupela pinis.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu tokim ol manmeri bilong Israel olsem, sapos wanpela bilong yupela Israel o wanpela bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela, em i givim pikinini bilong en olsem ofa long giaman god Molek, orait yupela i mas kilim dispela man i dai. Olgeta manmeri i mas tromoi ston long em inap em i dai pinis. Dispela pasin bilong man i givim pikinini long Molek, i save mekim haus sel bilong mi i kamap doti na i save daunim tru biknem bilong mi. Olsem na mi bai birua long dispela man, na rausim em long lain manmeri bilong mi. Tasol sapos ol manmeri i lukim pasin bilong dispela man, na ol i ting dispela i samting nating, na ol i no kilim em i dai, orait bai mi yet mi birua long em na long olgeta wanpisin bilong en na long olgeta manmeri i givim baksait long mi na i lotu long Molek. Bai mi rausim ol long lain manmeri bilong mi. “Sapos wanpela man i go long ol sangumaman na long ol man i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, orait dispela man i lusim mi pinis, na i bihainim pasin haiden. Olsem na bai mi birua long em na rausim em long lain manmeri bilong mi. Yupela i mas i stap holi na wokabaut oltaim long dispela gutpela stretpela pasin mi save laikim. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis. Yupela i mas bihainim olgeta lo bilong mi, long wanem, mi Bikpela, mi makim yupela i kamap gutpela manmeri bilong mi stret. “Sapos wanpela man o meri i tok nogut long papa o long mama olsem, ‘God i ken bagarapim yu,’ orait yupela i mas kilim dispela man o dispela meri i dai. Man o meri i mekim dispela kain tok, em i gat asua na em i mas i dai. “Sapos wanpela man i trabel long meri bilong wanpela wantok, orait yupela i mas kilim i dai dispela man na dispela meri. Sapos man i pilai wantaim wanpela meri bilong papa bilong en, dispela man i mekim nogut long papa bilong en. Olsem na ol i mas kilim i dai dispela man na dispela meri. Tupela i mekim rong na i gat asua, olsem na tupela i mas i dai. Sapos wanpela man i pilai wantaim meri bilong pikinini man bilong en, bai yupela i mas kilim tupela i dai. Tupela wanblut i mekim trabel, olsem na tupela i gat asua na tupela i mas i dai. Sapos wanpela man i goapim narapela man, tupela i mekim bikpela rong tru. Olsem na yupela i mas kilim tupela i dai. Asua bilong tupela tasol na tupela i dai. Sapos wanpela man i maritim wanpela meri wantaim mama bilong dispela meri, yupela i mas kukim ol tripela long paia bai ol i dai, long wanem, ol i mekim bikpela rong tru, na yupela i no ken larim ol man na meri i mekim kain pasin olsem namel long yupela. Sapos wanpela man i goapim wanpela animal, yupela i mas kilim i dai dispela man na dispela animal tu. Sapos wanpela meri i go long wanpela animal na traim long mekim animal i goapim em, yupela i mas kilim meri wantaim animal i dai. Asua bilong tupela tasol na tupela i dai. “Sapos wanpela man i maritim susa tru bilong en, o arapela pikinini meri bilong papa o mama, dispela man na meri i mekim pasin nogut tru. Olsem na long ai bilong olgeta manmeri yupela i mas krosim tupela na rausim tupela bai tupela i no ken i stap moa wantaim yupela. Dispela man i bin pilai wantaim susa bilong em yet, olsem na em i mas karim hevi bilong pasin bilong en. Sapos wanpela man i pilai wantaim meri long taim meri i gat sik mun, orait tupela i mekim pasin i doti tru long ai bilong mi. Olsem na yupela i mas rausim tupela long lain manmeri bilong mi. “Sapos wanpela man i pilai wantaim smolmama o wantaim kandere meri bilong en, em i trabel long wanblut bilong en, na tupela i mas karim hevi long pasin nogut tupela i bin mekim. Sapos wanpela man i pilai wantaim meri bilong smolpapa bilong en, dispela man i semim tru smolpapa. Na bai dispela man na dispela meri i karim hevi bilong rong bilong tupela. Na sapos dispela man i marit, orait bai em i no inap kamapim ol pikinini na tu dispela meri bilong smolpapa bai i no inap karim ol pikinini. Sapos wanpela man i pulim na maritim meri bilong brata bilong en, em i mekim pasin nogut tru long ai bilong mi, Bikpela, na em i semim brata bilong en. Olsem na dispela man na dispela meri i no inap kamapim pikinini. “Yupela i mas bihainim olgeta lo na olgeta tok bilong mi. Olsem na dispela graun Kenan, nau mi bringim yupela i go long en, bai em i no trautim yupela na yupela i ken i stap gut long en. Yupela i no ken bihainim pasin bilong ol haiden i stap long graun Kenan. Ol i bin mekim ol dispela samting nogut, olsem na mi no laik tru long ol. Na nau bai mi rausim ol long dispela kantri na yupela i ken kisim. Mi tokim yupela pinis, dispela graun i gutpela tru na i gat planti gris, na planti kaikai i save kamap long en. Na bai mi givim em long yupela na em i kamap graun bilong yupela yet. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, na mi kisim yupela namel long ol arapela lain, bilong yupela i ken i stap manmeri bilong mi wanpela tasol. Olsem na yupela i mas skelim gut wanem abus na wanem pisin i klin na i no tambu long kaikai. Abus na pisin i no klin long ai bilong mi, i tambu long yupela. Mi tokim yupela pinis long ol dispela kain abus na pisin na binatang i no klin, olsem na sapos yupela i kaikai, bai yupela i kamap doti tru long ai bilong mi. Yupela i mas lusim ol pasin nogut na i stap holi na bihainim gutpela na stretpela pasin bilong mi tasol, long wanem, mi yet mi holi na olgeta pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. Na mi Bikpela, mi bin kisim yupela namel long ol arapela lain pipel, bai yupela i bilong mi tasol. Wanem man o meri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis bilong kisim tingting bilong ol, em i mas i dai. Yupela i mas tromoi ston long en na kilim em i dai. Asua bilong em yet na em i mas i dai.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol pris bilong lain bilong Aron. Em i tok olsem, “Sapos wanpela bilong ol famili bilong yupela i dai, orait yupela i no ken bihainim pasin bilong sori long man i dai pinis. Dispela pasin i save mekim yupela i kamap doti long ai bilong mi. Tasol sapos ol wanblut tru bilong yupela i dai, olsem mama o papa o pikinini man o pikinini meri o brata o susa tru i no marit yet na i stap long haus bilong papa, orait maski dispela pasin bilong sori i mekim yupela i kamap doti, yupela i ken bihainim. Tasol sapos wanpela tambu bilong pris i dai, orait pris i no ken bihainim pasin bilong sori long man i dai pinis. Nogut em i kamap doti long ai bilong mi. “Taim yupela pris i bihainim pasin bilong sori, orait yupela i no ken katim olgeta gras long sampela hap bilong het, na i no ken katim na sotim mausgras, na i no ken katim nabaut skin bilong yupela long pasin bilong sori. Long wanem, mi makim yupela ol pris i stap ol man bilong mi tasol. Mi God bilong yupela, na yupela i no ken daunim nem bilong mi. Yupela i gat wok bilong mekim ol ofa long mi, na ol dispela ofa i olsem kaikai yupela i givim mi. Olsem na yupela i mas givim baksait long olgeta pasin nogut na wokabaut wantaim mi tasol. Yupela pris i bilong mi tasol. Olsem na yupela i no ken maritim pamukmeri, o meri i bin pilai wantaim narapela man, o meri man bilong en i bin rausim em. Ol manmeri i mas tingim yupela pris i man bilong mi stret, long wanem, yupela i save givim ol ofa bilong kaikai long mi. Mi yet mi Bikpela. Mi holi na mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Na mi save mekim ol manmeri bilong mi i kamap narakain tru, na ol i bihainim gutpela na stretpela pasin tasol. “Sapos wanpela pikinini meri bilong yupela pris i bihainim pasin i doti na i kamap pamukmeri, em i semim tru papa bilong en. Olsem na ol manmeri i mas kukim em long paia bai em i dai. “Hetpris i bin kisim namba bilong wok bilong en, taim ol i kapsaitim wel long het bilong en, na ol i bin makim em bilong putim klos pris. Olsem na taim em i bihainim pasin bilong sori long wanpela bilong famili bilong en i dai, em i no ken larim gras bilong en i stap nating, em i mas komim gut. Na em i no ken brukim klos bilong en. Hetpris i no ken i go long haus bodi bilong man i dai pinis i stap long en. Nogut em i kamap doti long ai bilong mi. Maski papa o mama bilong en i dai, em i no ken mekim em yet i kamap doti long taim bilong sori. Olsem na em i no ken lusim Rum Tambu bilong i go long haus bodi i stap long en. Sapos em i mekim olsem bai em i mekim haus sel bilong mi i kamap doti. Yupela i welim em pinis long dispela wel mi givim yupela bilong makim em i kamap hetpris, olsem na em i no ken i go long haus bodi i stap long en. Mi Bikpela, mi tok pinis. Hetpris i mas maritim wanpela meri i no bin slip wantaim narapela man. Em i no ken maritim meri, man bilong en i dai pinis, o meri, man bilong en i rausim em pinis. Em i no ken maritim pamukmeri o meri, narapela man i bin pilai wantaim em. Ol dispela meri i tambu long em. Em i mas kisim wanpela meri i no bin slip wantaim wanpela man na em i mas kisim meri long lain bilong ol pris tasol. Sapos em i no bihainim dispela tok bilong mi, bai ol pikinini bilong en i kamap doti long ai bilong mi. Mi Bikpela, mi makim em pinis bilong mi stret, na mi putim em long dispela wok bilong hetpris.” Bikpela i tokim Moses gen, “Yu tokim Aron olsem, sapos wanpela man i kamap long lain bilong yu nau o long taim bihain, na bodi bilong en i nogut liklik, dispela man i no ken mekim ol ofa bilong kaikai long mi. Olgeta man bodi bilong ol i bagarap liklik, ol i no ken mekim ofa long mi. Mi tok long olkain man olsem, ol aipas o lek nogut o pes i bagarap, o taim mama i karim em lekhan samting i sotpela o i krungut, o man lek o han i bagarap, o man baksait i krungut, o man i sotpela tru, o man ai nogut, o man skin i bagarap, o man bol bilong en i bagarap. Yes, sapos wanpela man long lain bilong yu i stap, na bodi bilong en i bagarap liklik, em i no ken mekim olkain ofa long mi. I tambu tru. Tasol em i ken kaikai abus na ol arapela samting yupela i ofaim long mi. Em i ken kisim long olgeta ofa mi givim yupela pris long kaikai. Tasol em i no ken i go klostu long bikpela laplap bilong Rum Tambu Tru, na em i no ken i go klostu long alta. Nogut em i mekim ol dispela gutpela samting i kamap nogut long ai bilong mi. Long wanem, mi yet mi Bikpela, na mi bin makim ol dispela samting bilong wok bilong mi yet.” Bikpela i tok olsem. Na Moses i autim dispela olgeta tok long Aron na long ol pikinini man bilong en na long olgeta manmeri bilong Israel. Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en olsem. Tingim gut, ol ofa bilong ol manmeri bilong Israel i samting bilong mi yet. Olsem na yupela i mas lukautim gut ol dispela ofa. Sapos nogat, bai yupela i daunim biknem bilong mi. Mi Bikpela na mi tok. Sapos wanpela man long lain bilong yupela pris em i kamap doti long ai bilong mi, orait i tambu long em i go klostu long ol ofa ol Israel i givim long mi. Sapos em i go klostu, bai mi rausim em na em i no ken mekim wok pris moa. Yupela i mas bihainim dispela lo oltaim oltaim. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Sapos wanpela man bilong lain bilong yupela pris i gat strongpela sua i gat susu i kamap long skin, orait em i kamap doti long ai bilong mi na em i no ken kaikai ol ofa bilong mi i go inap long taim em i orait gen. Na tu em i no ken kaikai ol ofa sapos em i kamap doti long kain pasin olsem, em i holim wanpela samting i bin pas long bodi bilong man i dai pinis, o sapos wara i bin kamap long kok bilong en, o em i putim han long wanpela abus i no klin, o em i pas long wanpela man i stap doti long ai bilong mi. *** Wanem pris i kamap doti olsem, em bai i stap doti inap san i go daun. Na em i mas waswas gut pastaim na bai em i ken kaikai mit bilong ol ofa ol i givim long mi. Sapos em i no waswas, em i no inap kaikai. San i go daun pinis, orait em i kamap klin, na em i ken kaikai long ol ofa bilong mi Bikpela, long wanem, dispela i kaikai bilong yupela pris. Em i no ken kaikai mit bilong animal i bin dai nating, na animal wel abus i bin kilim i dai. Sapos em i kaikai, bai em i kamap doti long ai bilong mi. Mi Bikpela, mi tok olsem. Yupela pris i mas bihainim olgeta lo mi bin givim yupela. Sapos yupela i sakim tok bilong mi, bai yupela i mekim rong na i gat asua na bai mi kilim yupela i dai. Mi Bikpela, mi save makim yupela pris bilong mi yet na mi tok olsem. “Man o meri bilong famili na lain bilong yupela pris, em tasol i ken kaikai long ol ofa ol manmeri i givim mi. I no gat narapela man i ken kaikai. Man i stap sotpela taim wantaim pris, o wokman bilong en, ol tu i no ken kaikai. I tambu tru. Tasol ol wokboi o wokmeri nating wanpela pris i bin baim, na ol i stap wantaim em, na ol pikinini bilong ol, mama i karim long haus bilong dispela pris, em ol i ken kaikai olkain kaikai pris i save kisim. Sapos pikinini meri bilong wanpela pris em i maritim man i no pris, orait dispela meri i no ken kaikai ol ofa bilong mi. Tasol sapos man bilong dispela meri i dai pinis na meri i stap nating, o sapos man bilong en i bin rausim em na em i stap nating, na i no gat pikinini, na sapos meri i go bek long haus bilong papa bilong en, orait em i ken kaikai ol kaikai bilong pris, papa bilong en i kisim. Tasol man o meri i no lain bilong pris i no ken kaikai. I tambu. “Sapos wanpela man i no bilong lain bilong yupela pris, na em i no tingting gut na em i kaikai hap bilong ol ofa bilong mi, orait em i mas bekim dispela kaikai long pris. Sapos em i bin kisim 5-pela hap kaikai, orait em i mas bekim 6-pela. Tasol ol pris i mas was gut bai ol manmeri nating i no ken kaikai ol dispela ofa bilong mi. Sapos yupela pris i larim wanpela man nating i kaikai, bai dispela man i gat asua na em i mas bekim ol kaikai long pris. Long wanem, mi Bikpela mi save makim ol dispela ofa i bilong mi yet na i tambu.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu givim dispela tok long Aron na ol pikinini man bilong en na long olgeta manmeri bilong Israel. Sapos wanpela man bilong yupela Israel o wanpela man bilong narapela kantri i save stap wantaim yupela, em i bringim abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, bilong inapim wanpela promis em i bin mekim long mi, o long laik bilong em yet tasol, orait em i mas ofaim wanpela bulmakau man o sipsip man o meme man. Tasol yupela i no ken ofaim abus i gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Sapos yupela i mekim ofa olsem, bai mi no laikim. Harim gut. Sapos yupela i ofaim wanpela animal skin bilong en i nogut liklik, bai mi no laikim. Taim wanpela man i givim ofa bilong kamap wanbel wantaim mi Bikpela, maski em i ofa bilong inapim promis em i bin mekim long mi, o em i ofaim long laik bilong em yet tasol, orait em i mas kisim gutpela bulmakau o sipsip, i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Sapos em i mekim olsem, bai mi laikim ofa bilong en. Yupela i no ken ofaim animal i aipas o lek nogut o bodi i bagarap o i gat strongpela sua o grile o kaskas. Yupela i no ken mekim ofa long kain abus olsem long alta bilong mi. Sapos yupela i mekim wanpela ofa long laik bilong yupela yet, orait yupela i ken kisim wanpela animal lekhan bilong en i sotpela o i krungut. Tasol yupela i no ken ofaim dispela kain abus bilong inapim wanpela promis yupela i bin mekim long mi. Em i tambu. Sapos bol bilong animal i bagarap, o ol i bin katim o brukim o ol i bin rausim bol bilong en, yupela i no ken ofaim dispela abus long mi. Yupela i no ken bagarapim ol animal long dispela kain pasin long kantri bilong yupela. Em i tambu. Na yupela i no ken kisim dispela kain animal long han bilong man bilong arapela kantri, na mekim ofa. Ol animal olsem i no gutpela long ai bilong mi. Na bai mi no laikim kain ofa olsem. Nogat tru.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Taim bulmakau na sipsip na meme i karim pikinini, orait pikinini i mas i stap wantaim mama inap 7-pela de pastaim. Na bihain long dispela, yupela i ken kisim i go long alta na mekim ofa, na bai mi laikim ofa bilong yupela. Tasol yupela i no ken kilim i dai bulmakau meri o sipsip meri o meme meri wantaim pikinini bilong en long wanpela de tasol, na kisim mama wantaim pikinini na mekim ofa. Dispela i tambu. Sapos yupela i mekim wanpela ofa bilong tenkyu long mi Bikpela, orait yupela i mas bihainim lo bilong ofa, na bai mi laikim ofa bilong yupela. Long de yupela i ofaim tasol, yupela i mas kaikai mit bilong ofa. Yupela i no ken larim i stap inap long moningtaim long de bihain. Dispela i tambu tru. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Harim. Yupela i mas bihainim gut olgeta lo bilong mi, Bikpela. Yupela i no ken daunim biknem bilong mi. Yupela olgeta manmeri bilong Israel i mas i stap aninit long mi, long wanem, mi gutpela na stretpela olgeta. Mi yet mi Bikpela, na mi save mekim yupela i kamap ol gutpela na stretpela manmeri bilong mi. Mi laik i stap God bilong yupela, olsem na bipo mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Mi Bikpela, mi bin mekim olsem.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol manmeri bilong Israel long ol bikpela de bilong lotu mi makim bilong yupela. Yupela i mas bung na mekim lotu long ol dispela de. Yupela i gat 6-pela de bilong mekim wok. Tasol de namba 7 em de Sabat, em i de bilong malolo tasol na yupela i no ken mekim wok. Yupela i mas bung na mekim lotu. Maski yupela i stap we long de Sabat, yupela i mas makim em i de bilong mi, Bikpela. Nau mi laik tokim yupela long ol bikpela de mi makim bilong yupela. Long olgeta yia yupela i mas bung long ol dispela de na mekim lotu.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i mas makim Bikpela De Bilong Tingim God I Bin Larim yupela I Stap Gut long Isip. Dispela bikpela de i mas stat long de namba 14 bilong namba wan mun, taim san i go daun, na i stap inap wanpela de tasol. Na long de namba 15 bilong dispela mun, em i taim bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Na yupela i mas kaikai bret i no gat yis inap wanpela wik. Long de namba wan bilong dispela wik yupela i mas bung bilong lotu, na yupela i no ken mekim wok bilong yupela. Yupela i mas mekim ol ofa bilong abus na kaikai long mi Bikpela, inap wanpela wik. Na long de namba 7 yupela i mas bung gen bilong lotu, na long dispela de yupela i no ken mekim wok bilong yupela.” Na Bikpela i tok moa long Moses olsem, “Tokim ol manmeri bilong Israel olsem. Taim yupela i go i stap long dispela graun mi laik givim yupela, na yupela i kisim ol wit i mau long gaden bilong yupela, orait long olgeta yia yupela i mas kisim namba wan mekpas wit yupela i pasim, na yupela i mas karim i go long ol pris. Na pris i mas holim dispela mekpas wit long han na mekim i go i kam long ai bilong mi, na bai mi ken orait long yupela. Pris i mas ofaim long de bihain long de Sabat. Na long taim yupela i mekim ofa bilong wit, yupela i mas ofaim wanpela pikinini sipsip i gat wanpela krismas, na i gutpela tru na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Dispela sipsip i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na yupela i mas kisim hap gutpela plaua, skel bilong en inap 2 kilogram na tanim wantaim wel bilong oliv na mekim ofa bilong kukim wit. Yupela i mas ofaim wantaim dispela ofa bilong paia i kukim olgeta, na bai mi laikim smel bilong ofa. Na yupela i mas kisim wanpela lita wain na ofaim wantaim dispela tupela ofa. Tasol sapos yupela i no bringim dispela namba wan mekpas wit i kam long mi, God bilong yupela, orait yupela i no ken kaikai dispela nupela wit yupela i kisim long gaden. Tasol taim yupela i bringim pinis, orait yupela i ken kaikai. Yupela i ken kaikai pikinini wit i no tan, o yupela i ken kukim long paia, o yupela i ken wokim plaua na kukim bret na kaikai. Yupela i mas bihainim lo bilong dispela ofa na ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain bihain, ol tu i mas bihainim.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas kaunim 7-pela wik bihain long dispela de yupela i save bringim mekpas wit bilong givim long mi, Bikpela. Na long de namba 50, em de bihain long namba 7 wik i pinis, yupela i mas givim narapela ofa bilong nupela wit long mi. Olgeta famili wan wan i mas bringim tupela bret na givim long mi olsem ofa bilong nupela wit. Yupela i mas kisim tupela kilogram plaua bilong wokim wanpela wanpela bret, na tanim wantaim yis na kukim, na ofaim dispela bret long mi, Bikpela. Na pris bai i holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na yupela i mas ofaim ol arapela samting wantaim dispela bret. Yupela i mas ofaim 7-pela pikinini sipsip i gat wanpela krismas tasol, na wanpela yangpela bulmakau man na tupela sipsip man. Yupela i no ken kisim abus i gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Kisim gutpela abus tasol. Na yupela i mas ofaim long mi olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na putim sampela wit na wain wantaim dispela ofa olsem yupela i save mekim olgeta taim. Dispela ofa i save mekim gutpela smel na mi Bikpela, mi laikim tumas. Na yupela i mas kisim wanpela meme man na mekim ofa bilong rausim sin, na tupela sipsip man i gat wanpela krismas na mekim ofa bilong kamap wanbel. Na pris i mas kisim dispela bret na dispela tupela pikinini sipsip na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi, olsem ofa. Ol dispela ofa i samting bilong mi yet, na bai mi givim long ol pris. Long de yupela i mekim dispela ofa yupela i mas bung bilong lotu. Na yupela i no ken mekim wok bilong yupela yet long dispela de. Ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain bihain na i stap long wanem hap, olgeta i mas bihainim dispela lo oltaim. “Taim yupela i kisim ol wit samting i mau long gaden bilong yupela, yupela i no ken katim kaikai long arere tru bilong gaden. Na taim yupela i katim kaikai namel long gaden, sapos yupela i abrusim sampela, orait yupela i no ken i go bek namba 2 taim na kisim. Larim i stap bai ol rabisman na ol man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, ol i ken kisim. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok olsem.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol manmeri bilong Israel olsem. Long de namba wan bilong namba 7 mun, yupela i mas malolo. Em i wanpela bikpela de bilong yupela, na yupela i mas winim ol biugel na bai yupela i kam bung bilong mekim lotu. Na long dispela de yupela i no ken mekim wok bilong yupela. Nogat. Yupela i mas i go long alta na mekim ofa long mi.” Na Bikpela i tokim Moses, “De namba 10 bilong namba 7 mun em i Bikpela De Bilong mekim ofa bilong rausim Sin Bilong Ol Manmeri. Long dispela de yupela i mas tambu long kaikai na long olgeta samting bilong amamas. Na yupela i mas bung bilong mekim lotu, na bringim wanpela ofa long mi. Yupela i no ken mekim wok long dispela de, long wanem, long dispela de pris i mekim ofa bilong rausim sin. Bai pris i mekim dispela ofa, na mi God, Bikpela bilong yupela, bai mi tekewe olgeta sin bilong yupela. Sapos wanpela man i kaikai long dispela de, bai mi rausim em long lain manmeri bilong mi. Na sapos wanpela man i mekim wok long dispela de, bai mi yet mi kilim em i dai. Harim. Mi tok gen, yupela i no ken mekim wanpela wok long dispela de. Yupela i mas bihainim dispela lo oltaim. Na ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain bihain na i stap long wanem hap, ol tu i mas bihainim. Yupela i mas malolo gut long dispela bikpela de. Dispela de i stat long de namba 9, long taim san i go daun pinis, na i go inap san i go daun long de namba 10. Na long dispela de olgeta, yupela i mas tambu long kaikai na long olgeta samting bilong amamas.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Em i tok olsem, “De namba 15 bilong namba 7 mun em i namba wan de bilong ol bikpela de ol manmeri i mas wokim ol liklik haus long han bilong diwai, na i stap long ol dispela haus inap 7-pela de na tingting long mi. Long de namba wan bilong dispela wik, yupela i mas bung bilong lotu, na yupela i no ken mekim wok bilong yupela. Yupela i mas mekim ofa long mi long olgeta de bilong dispela wik. Na long de namba 8, yupela i mas bung gen bilong lotu na yupela i mas mekim ofa. De namba 8 em i de bilong lotu tasol, na yupela i no ken mekim wok long en. “Ol dispela de em ol bikpela de bilong mi Bikpela, na yupela i mas bung long lotu na mekim ol ofa long mi. Bai yupela i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain na ol arapela ofa. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wan wan long de bilong en stret. Yupela i mas bihainim ol dispela bikpela de na olgeta de Sabat bilong mi tu. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa na givim mi ol arapela samting yupela i save givim long mi, na ol ofa bilong inapim ol promis na ol ofa yupela yet i laik givim long mi. “Long de namba 15 bilong namba 7 mun, bihain long yupela i kisim pinis ol kaikai i mau, yupela i mas makim dispela 7-pela bikpela de bilong i stap long haus win na tingting long mi, Bikpela. Na long de namba wan na long de namba 8, yupela i mas malolo long wok. Long de namba wan yupela i mas kisim sampela gutpela kaikai tru long ol diwai yupela i save kaikai pikinini bilong en. Na yupela i mas kisim ol han bilong diwai det na ol han bilong ol diwai i gat planti lip. Na yupela i mas amamas inap long 7-pela de long ai bilong mi, Bikpela, God bilong yupela. Olgeta yia long namba 7 mun yupela i mas makim dispela 7-pela bikpela de bilong mi. Ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain bihain ol i mas bihainim dispela lo. Yupela olgeta manmeri bilong Israel i mas i stap 7-pela de long ol liklik haus win. Yupela i mas mekim olsem, bai ol tumbuna i kamap bihain, ol i ken lukim na save olsem mi bin kisim yupela long kantri Isip na bringim yupela i kam na long dispela taim mi bin mekim yupela i stap long olkain haus olsem. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tok pinis.” Moses i harim dispela tok na em i tokim ol Israel long olgeta dispela bikpela de bilong litimapim nem bilong God. Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim olgeta Israel long ol i mas bringim gutpela wel bilong diwai oliv bilong ol lam i stap insait long haus sel bilong mi. Olsem na ol pris i ken laitim lam long olgeta nait. Aron i mas laitim ol dispela lam long apinun tru na long olgeta nait ol lam i mas lait i stap inap long moningtaim long tumora. Ol lam i mas i stap ausait long bikpela laplap i haitim Bokis Kontrak i stap insait long Rum Tambu Tru na bai mi Bikpela, mi lukim. Mi givim dispela lo long yupela, na yupela na ol lain bilong yupela i kamap bihain i mas bihainim oltaim. Aron i mas lukautim gut ol lam i stap long stik lam ol i bin wokim long gutpela gol. Em i mas was gut bai lait bilong ol lam i no ken i dai, na bai ol i lait i stap na bai mi lukim.” Bikpela i tokim Moses moa olsem, “Yu mas kisim 12-pela kilogram gutpela plaua na wokim 12-pela bret long dispela plaua. Skelim wan wan kilogram plaua na wokim wanpela wanpela bret. Bihain putim ol dispela bret long dispela tebol ol i wokim long diwai akas na gutpela gol, na i stap long ai bilong mi, Bikpela. Lainim bret long tupela lain na putim 6-pela bret long wanpela wanpela lain. Putim sampela gutpela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel wantaim dispela tupela lain bret, na bihain ol i mas ofaim dispela paura long mi, bilong senisim dispela bret. Long olgeta de Sabat ol pris i mas putim dispela bret i stap long tebol na bai mi lukim. Oltaim ol Israel i mas bihainim dispela pasin. Em wanpela kontrak mi mekim wantaim ol. Dispela bret i bilong Aron wantaim ol pris bilong lain bilong en. Ol i mas kaikai dispela bret insait long banis bilong haus sel bilong mi, long wanem, dispela em i hap kaikai ol manmeri i ofaim long mi. Em samting bilong mi yet, na bai mi givim long ol pris.” God i givim dispela tok long Moses. Wanpela man i stap, papa bilong en i wanpela Isip na mama bilong en i wanpela Israel. Nem bilong mama, em Selomit, na Selomit em i pikinini meri bilong Dibri bilong lain bilong Dan. Dispela pikinini man bilong Selomit i stap long kem na i pait wantaim wanpela man bilong Israel. Tupela i wok long pait na dispela pikinini man bilong Selomit i kolim nem bilong Bikpela na i tok nogut long em. Olsem na ol i kisim em i go long Moses. *** Na Moses i putim em long kalabus, na i wetim Bikpela i toksave long em bai em i mekim wanem long dispela man. Orait Bikpela i tokim Moses, “Kisim dispela man i go ausait long kem. Na olgeta man i bin harim em i tok nogut long mi, bai ol i mas putim han long het bilong en. Ol i mas mekim olsem bilong soim ol manmeri olsem dispela man i mekim rong pinis, na em i gat asua. Na olgeta manmeri i mas tromoi ston long em inap em i dai. Bihain yu mas tokim ol Israel, sapos wanpela man i tok nogut long mi, em i gat asua na em i mas karim hevi bilong rong bilong en. Na sapos em i kolim nem bilong mi Bikpela long taim em i mekim dispela tok nogut, orait em i mas i dai. Maski em i man bilong Israel stret o em i man bilong narapela lain i stap namel long ol Israel, sapos man i kolim nem bilong mi olsem, orait olgeta manmeri i mas tromoi ston long em inap em i dai. “Man i kilim narapela man o meri i dai, orait yupela i mas kilim em tu i dai. Na man i kilim i dai wanpela bulmakau bilong narapela man, em i mas bekim narapela bulmakau long dispela man. Pasin bilong stretim dispela kain rong i olsem. Man i kilim abus bilong narapela man, em i mas bekim wankain abus long em. “Sapos wanpela man i bagarapim bodi bilong narapela man, bai yupela i mas bekim wankain pasin long em. Sapos em i brukim bun bilong narapela man, yupela i mas brukim bun bilong en. Sapos em i bagarapim ai bilong narapela man, yupela i mas bagarapim ai bilong en. Na sapos em i brukim tit bilong narapela man, orait yupela i mas brukim tit bilong en. Man i mekim wanem samting i bagarapim narapela man, yupela i mas bekim wankain pasin long em. Man i kilim i dai animal bilong narapela man, em i mas bekim wankain animal long dispela man. Tasol sapos wanpela man i kilim i dai narapela man, yupela i mas kilim dispela man yet i dai. Mi makim dispela wanpela lo bilong yupela Israel yet na bilong ol arapela lain ol i stap wantaim yupela. Mi Bikpela, mi God bilong yupela, mi tokim yupela pinis.” Moses i autim ol dispela tok long ol manmeri bilong Israel pinis, na bihain ol i kisim dispela man i bin tok nogut long God na bringim em i go ausait long kem. Na ol i tromoi ston long em na kilim em i dai. Long dispela pasin ol Israel i bihainim dispela tok Bikpela i givim Moses. Moses i stap yet long maunten Sainai na Bikpela i tokim em long givim dispela tok long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Taim yupela i stap pinis long dispela graun mi laik givim yupela, orait long olgeta namba 7 yia yupela i no ken planim ol kaikai. Yupela i mas larim graun i stap nating. Graun i ken malolo olsem yupela i save malolo long de Sabat. Yupela i mas mekim olsem bilong makim em i yia bilong mi yet. Long 6-pela yia yupela i ken planim olkain kaikai long graun bilong yupela, na katim ol han bilong diwai wain na kisim kaikai long gaden. Tasol long namba 7 yia yupela i mas larim graun i malolo. Na yupela i mas makim dispela yia bilong mi yet. Olsem na yupela i no ken planim kaikai na yupela i no ken katim han bilong ol diwai wain bilong yupela. Na sapos wit samting i kamap nating, orait yupela i no ken kisim pikinini bilong en na bungim long haus kaikai. Na sapos ol rop bilong pikinini wain i kamap long ol diwai wain, orait yupela i no ken kisim bilong wokim wain. Larim olgeta i stap, long wanem, dispela yia graun i mas malolo gut. Tasol long dispela yia ol kaikai i kamap nating long graun bilong yupela, i bilong kaikai tasol. I no bilong bungim long haus kaikai o bilong wokim wain samting. Yupela na ol wokboi na wokmeri nating na ol arapela wokman na ol manmeri bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela, yupela i ken kaikai. Na ol bulmakau sipsip meme samting, na ol wel abus tu i ken kaikai.” Na Bikpela i tok moa olsem, “7-pela taim yupela i mas kaunim 7-pela yia, inap 49 yia olgeta. Na long dispela namba 49 yia, long de namba 10 bilong namba 7 mun, yupela i mas salim sampela man i go winim biugel long olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Dispela de em i Bikpela De Bilong mi God, mi Rausim Sin Bilong Ol Manmeri. Na bai yia namba 50 i stat long dispela de yupela i winim biugel na em i yia bilong mi yet. Na yupela i mas tokaut long olgeta manmeri bai hevi bilong ol i pinis na ol i ken i stap gut. Long dispela yia, ol man i bin baim graun bilong ol arapela man, ol i mas bekim i go bek long papa tru bilong graun o long ol wanlain bilong papa bilong graun. Na ol manmeri i stap wokboi na wokmeri nating, bai ol i ken lusim dispela wok na go bek long famili bilong ol yet. Namba 50 yia em i yia bilong olgeta manmeri i ken sindaun gut na amamas. Na long dispela yia yupela i no ken planim ol kaikai long graun bilong yupela, na yupela i no ken katim na bungim ol wit samting i kamap nating. Na yupela i no ken kisim ol pikinini wain bilong wokim wain. Yupela i mas tingim dispela yia olgeta em i yia bilong mi Bikpela tasol. Na yupela i mas kaikai ol kaikai i kamap nating long graun bilong yupela, em tasol. Yupela i no ken kaikai ol arapela kaikai. “Long dispela yia yupela man i bin salim graun bilong yupela long narapela man, yupela i mas kisim bek graun bilong yupela gen. Olsem na taim yupela i salim graun long narapela man, yupela i mas tingim hamas yia i stap yet bilong painim dispela yia bilong bekim bek olgeta samting, na hamas taim bai em i ken planim kaikai na kisim kaikai i mau. Na em i mas baim gut, inap long pe bilong graun stret. *** Sapos i gat planti yia i stap yet, orait pe i mas i go antap. Tasol sapos i no planti yia, pe i mas i go daun, long wanem, em i no baim graun tru. Nogat. Em i baim kaikai em bai i kisim long dispela graun long olgeta yia dispela graun i stap long han bilong en. Yupela i no ken giamanim wanpela wantok. Nogat. Yupela i mas pret long mi, God bilong yupela, na mekim stretpela pasin tasol. Mi Bikpela, mi tok olsem.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas bihainim gut olgeta tok na olgeta lo bilong mi. Sapos yupela i mekim olsem, bai yupela i ken i stap gut oltaim long dispela graun mi laik givim yupela. Na planti kaikai bai i kamap long graun na bai yupela i ken kaikai planti oltaim. Na bai yupela i stap gut tumas long dispela graun. Olsem na nogut yupela i tok olsem, ‘Long namba 7 yia mipela i no ken planim kaikai na kisim ol kaikai i mau bilong bungim. Sapos mipela i tambu long mekim olsem, orait bai mipela i ken kaikai wanem samting long dispela yia?’ Maski, yupela i no ken wari. Mi Bikpela, bai mi mekim gut tru long graun long namba 6 yia, olsem na bai planti kaikai i kamap na yupela i ken kaikai inap tripela yia. Na taim yupela i planim ol kaikai long namba 8 yia, bai yupela i kaikai yet dispela kaikai yupela i bin kisim long namba 6 yia. Na yupela bai i gat kaikai inap long taim dispela nupela kaikai i redi na yupela i kisim.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos narapela man i baim graun bilong yupela, em i no ken holim oltaim. Long wanem, i no graun tru bilong yupela. Em i graun bilong mi Bikpela, na mi larim yupela Israel i stap long en, olsem ol man i save larim ol man bilong narapela kantri i stap long graun bilong ol. “Sapos wanpela man bilong yupela i baim graun bilong narapela man bilong yupela, orait em i mas save gut olsem, sapos bihain papa bilong graun i laik baim bek, orait em i ken baim. Sapos wanpela wantok bilong yupela i kamap rabis, na em i laik kisim sampela mani, na em i larim narapela man i baim graun bilong en, orait dispela wanblut bilong en stret i gat wok bilong sambai long em na helpim em, em i mas baim bek dispela graun na givim bek long em. Tasol sapos man i no gat wanblut bilong helpim em, em yet i mas baim bek. Taim em i gat planti mani, orait em i ken baim bek dispela graun. Em i mas kaunim hamas yia i stap yet bilong painim yia bilong bekim bek ol samting, na em i mas kaunim hamas pe bilong olgeta kaikai bai i kamap long dispela graun long ol dispela yia. Na em i mas kisim mani bilong inapim ol dispela kaikai na givim long man i bin baim graun bilong en bipo, na bai em i kisim bek dispela graun. Tasol sapos mani bilong en i sot, na em i no inap baim bek dispela graun, orait graun i ken i stap long han bilong man i baim pinis inap long yia bilong bekim bek ol samting. Na taim dispela yia i kamap, man i bin baim graun i mas givim dispela graun long papa bilong graun stret. “Sapos man i gat haus i stap insait long taun i gat banis, na wanpela man i baim dispela haus, orait papa bilong haus i gat wanpela yia bilong baim bek dispela haus gen. Sapos wanpela yia i go pinis na em i no baim bek dispela haus, orait nau em i no gat rot bilong baim bek. Nogat tru. Nau dispela haus i bilong man i bin baim na bilong ol lain tumbuna bilong en i kamap bihain. Na em i no ken givim bek long yia bilong bekim bek ol samting. Tasol ol haus i stap long ol liklik ples i no gat banis, em yupela i mas tingim ol i olsem graun bilong planim kaikai. Olsem na papa bilong ol dispela haus i ken baim bek gen, na long yia bilong bekim bek ol samting, ol man i baim pinis i mas bekim bek long ol papa tru bilong ol haus. Tasol ol lain bilong Livai i no ken bihainim dispela lo. Sapos ol i laik baim bek haus bilong ol long taun i gat banis, orait ol i ken baim. Sapos wanpela Livai i salim haus bilong en na em i no laik baim bek, orait man i bin baim dispela haus em i mas givim bek long dispela Livai long yia bilong bekim bek ol samting. Long wanem, mi makim graun long yupela arapela Israel, tasol ol lain Livai nogat. Mi givim ol taun tasol long ol. Olsem na ol haus i stap long ol taun bilong ol Livai, ol i bilong ol Livai tasol oltaim. Na graun i stap arere long ol taun bilong ol Livai, em ol arapela man i no ken baim. Em i graun bilong ol Livai oltaim.” Bikpela i tok moa olsem, “Sapos wanpela wantok bilong yupela i kamap rabisman na i no inap painim mani bilong baim ol samting, orait yupela yet i mas lukautim em olsem yupela i save mekim long man bilong arapela kantri i save kam i stap wantaim yupela. Olsem na bai wantok i ken i stap yet wantaim yupela. Sapos em i dinau long yupela long mani, orait yupela i no ken pulim winmani long taim em i bekim dinau. Na sapos em i laik baim kaikai, yupela i no ken putim pe i go antap bilong kisim winmani long em. Yupela i mas pret long God tasol, na larim wantok i stap wantaim yupela. *** Mi God, Bikpela bilong yupela, mi tokim yupela pinis. Mi laik i stap God bilong yupela, olsem na mi bin kisim yupela long kantri Isip na bringim yupela i kam bilong givim yupela dispela kantri Kenan.” Bikpela i tok moa olsem, “Sapos wanpela wantok i kamap rabisman na em i larim yupela i baim em olsem wokboi nating, orait yupela i no ken hatim em olsem wokboi nating. Em i mas i stap wantaim yupela olsem wanpela man i wok mani, na bai em i mekim wok bilong yupela i go inap yia bilong bekim bek ol samting. Long dispela yia em wantaim meri pikinini bilong en, bai ol i lusim yupela na i go bek long ol lain bilong en na i stap long graun bilong ol tumbuna bilong en. As bilong dispela i olsem. Bipo yupela Israel i stap wokboi nating long Isip na mi kisim yupela i kam na yupela i lusim Isip olgeta. Olsem na yupela i kamap wokboi na wokmeri nating bilong mi, Bikpela, na yupela i no ken baim ol wantok na ol i stap wokboi nating oltaim. I tambu tru. Olsem na yupela i no ken hatim wantok na mekim em i hatwok nogut. Nogat. Yupela i mas pret long mi, God bilong yupela, na yupela i mas mekim gut long em. Sapos yupela i laik kisim ol wokboi na wokmeri nating, orait yupela i mas kisim long ol kantri i stap klostu long yupela. Na tu yupela i ken baim ol wokboi long ol man bilong arapela kantri i stap long kantri bilong yupela yet. I orait long yupela i baim ol bilong kamap wokboi na wokmeri tru bilong yupela. Na taim yupela i dai, ol pikinini man bilong yupela i ken kisim ol dispela wokboi nating, na ol i mas mekim wok bilong ol pikinini bilong yupela oltaim. Tasol sapos ol wantok bilong yupela yet i kamap wokboi nating bilong yupela, orait yupela i no ken hatim ol nogut. Yupela i mas isi long ol. “Sapos wanpela man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela na em i kamap maniman. Na sapos wanpela wantok bilong yupela Israel i kamap rabisman, em i ken larim dispela man bilong narapela kantri i baim em na em i stap wokboi nating bilong en o bilong wanpela wanfamili bilong dispela man. Sapos dispela wantok Israel i mekim olsem, orait yupela i ken baim em bek gen. Wanpela brata o smolpapa o arapela wanblut i ken baim em bek. Na sapos em i kisim mani inap, orait em i ken baim bek em yet na lusim dispela wok nogut. Dispela man i mas toktok wantaim man i bin baim em, na kaunim olgeta yia i stap yet inap long yia bilong bekim bek ol samting. Orait bosman bilong dispela wokboi i mas makim pe bilong man i wok mani long ol dispela yia. Na man yet o wanpela wanblut i mas baim em bek long kain pe olsem. Sapos i gat planti yia i stap yet, orait dispela man i mas bekim bikpela mani long bosman. Sapos i no planti yia i stap na yia bilong bekim bek ol samting bai i kamap, orait em i mas bekim liklik mani long dispela bosman. Bosman i mas tingim wokboi i olsem wokman i save kontrak wan yia wan yia, na em i no ken hatim em nogut. Em i mas isi long em tasol. Sapos ol i no baim bek dispela man long wanpela bilong ol dispela pasin, orait long yia bilong bekim bek ol samting, bosman i mas lusim em bai em wantaim meri pikinini bilong en i ken i stap fri. Yupela i no ken larim wanpela bilong yupela Israel i stap wokboi nating oltaim, long wanem, mi Bikpela, mi God bilong yupela na mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Olsem na yupela i stap wokboi nating bilong mi yet.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i no ken kisim hap diwai na katim piksa long en o kisim bikpela ston na sanapim o kisim ston na katim makmak long en na mekim ol dispela kain samting i kamap giaman god bilong yupela i mekim lotu long en. Nogat. Yupela i mas lotu long mi wanpela tasol, mi God, Bikpela bilong yupela. Yupela i no ken mekim wok long ol de Sabat mi makim bilong yupela. Yupela i mas malolo tasol. Na yupela i mas laikim tru haus bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Sapos yupela i bihainim ol lo bilong mi, na mekim ol samting olsem mi tok yupela i mas mekim, bai mi mekim ren i kam daun long taim bilong ren. Na bai mi mekim kaikai i kamap gutpela tru long graun bilong yupela, na ol diwai bai i karim planti kaikai. Bai yupela i gat planti kaikai tru, na bai yupela i wok long kisim wit i mau i go inap taim bilong kisim ol pikinini wain i mau. Na bai yupela i wok long kisim pikinini wain i go inap taim bilong planim pikinini wit samting. Bai yupela i ken kaikai na bai bel bilong yupela i pulap. Na bai yupela i sindaun gutpela tru long graun bilong yupela. “Na bai mi givim yupela bel isi na yupela i ken sindaun gut, na taim yupela i slip bai yupela i no ken pret long wanpela samting. Mi bai rausim ol wel abus long graun bilong yupela, na bai ol birua i no ken pait long yupela long dispela graun. Na sapos yupela i pait long ol birua, bai yupela i ranim ol na ol bai i bagarap long pait. Na 5-pela man bilong yupela bai i inap winim 100 birua na 100 man bai inap winim 10,000 birua, na bai olgeta birua i bagarap. Na mi bai mekim gut long yupela na givim yupela planti pikinini na mekim yupela i kamap bikpela lain. Na bai mi strongim dispela kontrak bipo mi bin mekim wantaim yupela. Ol kaikai yupela i kisim long gaden long yia bipo bai i stap inap long yia bihain. Na hap kaikai i stap yet taim yupela i kisim nupela kaikai i mau, em bai yupela i tromoi, na bai yupela i putim nupela kaikai long ples bilong en. Na mi bai mi stap namel long yupela insait long haus bilong mi yet, na bai mi no ken givim baksait long yupela. Bai mi wokabaut namel long yupela na bai mi stap God bilong yupela. Na yupela bai i stap ol manmeri bilong mi. Mi yet mi Bikpela, mi God bilong yupela. Bipo yupela i stap wokboi nating long Isip na mi katim dispela wok kalabus bilong yupela na bringim yupela i kam. Mi brukim strong bilong ol man i bin kalabusim yupela, na yupela i lusim kalabus na amamas i kam.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos yupela i sakim tok bilong mi na yupela i no bihainim ol dispela lo, orait bai mi mekim save long yupela. Sapos yupela i givim baksait long ol lo na tok bilong mi, na yupela i brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela, orait bai mi mekim save long yupela olsem. Wantu bai mi mekim yupela i pret nogut tru, na mekim yupela i kisim olkain bikpela sik, na yupela bai i kamap aipas, na bodi bilong yupela bai i bagarap. Yupela bai i planim gaden, tasol yupela bai i no inap kaikai. Ol birua tasol bai i kisim na kaikai. Na mi yet bai mi birua long yupela, na bai mi mekim ol arapela man i kam pait long yupela na winim yupela. Na bai ol dispela man i bosim yupela. Na maski ol birua i no ranim yupela, bai yupela i pret nating na i ranawe. “Na sapos mi mekim save long yupela long ol dispela pasin, na bihain long dispela yupela i no bihainim tok bilong mi, orait bai mi mekim save long yupela moa yet. Na bai mi daunim tru bikhet bilong yupela. Bai mi pasim ren na i no gat ren long graun bilong yupela, na graun bai i drai olgeta na i kamap strong olsem ain. Na ol kaikai bai i no inap kamap long ol gaden, na ol diwai bai i no inap karim kaikai. Olsem na hatwok bilong yupela bai i lus nating. “Na sapos ol dispela hevi i kamap long yupela, na yupela i bikhet yet na i no laik harim tok, orait bai mi tingim dispela ol pasin nogut bilong yupela na bai mi mekim save moa moa yet long yupela. Bai mi salim ol wel abus i go namel long yupela, na bai ol i kilim ol pikinini na ol bulmakau bilong yupela. Olsem na bai i no gat man i wokabaut long ol rot long kantri bilong yupela na liklik lain manmeri tasol bai i stap. “Na sapos mi mekim save long yupela olsem, na bihain yupela i no harim tok bilong mi, na yupela i wok long bikhet yet long mi, orait bai mi tingim sin bilong yupela na bai mi mekim save moa yet long yupela na hatim yupela tru. Yupela i brukim pinis kontrak bilong mi, olsem na bai mi mekim ol birua i pait long yupela. Na sapos yupela i go bung insait long ol bikpela taun i gat strongpela banis na yupela i ting bai yupela i stap gut, maski, bai mi salim ol bikpela sik nogut long yupela na bai planti manmeri bilong yupela i dai. Na taim yupela i bagarap, orait bai mi givim yupela long han bilong ol birua. Bai mi sotim tru kaikai bilong yupela, olsem na ol meri bai i no gat planti kaikai bilong kukim long paia bilong ol, na wanpela paia bai inap long kukim kaikai bilong 10-pela meri. Na bai yupela olgeta i kisim liklik liklik kaikai tasol na yupela i kaikai, tasol bai yupela i stap hangre yet. “Na sapos mi mekim ol dispela samting, na yupela i bikhet yet na sakim tok bilong mi gen, orait bai mi belhat nogut tru na bai mi bekim rong bilong yupela moa yet na mekim save tru long yupela. Bai yupela i hangre nogut tru, na bai yupela i kilim na kaikai ol pikinini man na pikinini meri bilong yupela yet. Na bai mi bel nogut tru long yupela na bai mi bagarapim ol haus lotu bilong ol giaman god yupela i bin wokim antap long ol maunten, na bai mi brukim ol alta bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel. Na bai mi kilim yupela i dai na tromoi ol bodi bilong yupela antap long ol piksa bilong ol giaman god mi bagarapim pinis. Bai mi bagarapim ol taun na ol haus lotu bilong yupela, na mi no ken laikim ol ofa yupela i mekim. Na mi bai bagarapim tru graun bilong yupela, olsem na taim ol birua bilong yupela i kisim dispela graun na i sindaun long en, bai ol i lukim na kirap nogut tru. Bai mi mekim ol birua i pait long yupela, na bai mi mekim ol i rausim yupela i go nabaut long ol arapela kantri. Na bai graun bilong yupela i no gat man na i stap nating na ol taun bai i bagarap i stap. Olsem na taim yupela i stap long kantri bilong ol birua, dispela graun bilong yupela bai i stap nating na i malolo. Bipo yupela i stap long dispela graun, na yupela i no larim graun i malolo long olgeta namba 7 yia, olsem mi bin tokim yupela long mekim. Tasol taim graun i stap nating em bai i malolo gut, na graun bai i laikim dispela taim. *** *** “Na liklik lain bilong yupela tasol bai i no i dai long pait, na bai yupela i go i stap long kantri bilong ol birua. Na bai mi mekim yupela i pret nogut tru, na sapos yupela i harim lip bilong diwai i pairap liklik long win, bai yupela i pret nating na i ranawe olsem ol man i ranawe taim ol birua i ranim ol. Maski ol birua i no ranim yupela, bai yupela i ranawe nating na ran i go bamim yupela yet na pundaun nabaut. Na sapos ol birua i kirapim pait wantaim yupela, bai yupela i no inap pait long ol. Olsem na bai yupela i dai pinis long graun bilong ol birua. I olsem graun bilong ol i daunim yupela tru. Na yupela liklik lain i stap yet long kantri bilong ol birua, bai yupela wan wan i bagarap na lain bilong yupela i laik pinis olgeta. Long wanem, yupela yet na ol papa na tumbuna i bin mekim sin na yupela olgeta i gat asua. “Tasol bihain ol dispela lain bilong yupela, ol bai i tingim sin bilong ol na bai ol i autim long mi. Bai ol i tok, ‘Mipela yet i bin mekim sin na ol tumbuna tu. Mipela i bin bikhet na sakim tok bilong yu.’ Yupela i bin bikhet, olsem na mi bin mekim save long yupela na salim yupela i go long kantri bilong ol birua bilong yupela. Tasol taim ol lain bilong yupela i lusim bikhet na i daunim ol yet na i kisim pinis pe nogut bilong sin bilong ol, orait bai mi tingim gen dispela kontrak mi bin mekim wantaim Jekop na Aisak na Abraham, long givim graun Kenan long yupela ol tumbuna pikinini bilong ol. Tasol pastaim yupela i mas lusim dispela graun bai graun i ken i stap nating na malolo gut longtaim, bilong inapim taim yupela i no larim graun i malolo. Na yupela i mas karim hevi na kisim pe nogut, long wanem, yupela i bin givim baksait long olgeta lo na sakim olgeta tok bilong mi. Tasol taim yupela i stap long kantri bilong ol birua, bai mi no ken lusim yupela olgeta na mi no ken bagarapim yupela olgeta. Nogat tru. Sapos mi mekim olsem, bai dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela, em bai i pinis. Tasol mi God, Bikpela bilong yupela, na mi no inap mekim pasin olsem. Bai mi tingting long yupela na tingim gen dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong yupela. Em ol man bipo mi bin kisim long kantri Isip na bringim ol i kam, na ol manmeri bilong olgeta arapela kantri i bin lukim bikpela strong bilong mi. Mi bin kisim yupela i kam bilong mi Bikpela, mi ken i stap God bilong yupela Israel.” Ol dispela tok na lo Bikpela i givim Moses long maunten Sainai. Na em i tok bai ol Israel i mas bihainim olgeta. Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Sapos wanpela man i promis long givim em yet long mi o long givim narapela man o meri long mi, orait em i ken givim sampela mani long pris bilong inapim promis bilong en. Mak bilong mani bilong baim bek ol manmeri i olsem. Man i gat 20 krismas na i go inap 60 krismas, ol i ken baim long 500 kina. Meri i gat 20 krismas na i go inap 60 krismas, inap 300 kina. Man i gat 5-pela krismas i go inap 20 krismas, inap 200 kina. Meri i gat 5-pela krismas na i go inap 20 krismas, inap 100 kina. Pikinini man i gat wanpela mun i go inap 5-pela krismas, inap 50 kina. Pikinini meri i gat wanpela mun i go inap 5-pela krismas inap 30 kina. Man i winim 60 krismas, inap 150 kina. Meri i winim 60 krismas, inap 100 kina. “Sapos man i bin mekim dispela promis, em i no gat mani inap long baim bek em yet o wantok bilong en, orait dispela man i mas i go long pris. Na pris i mas daunim pe bilong dispela man inap long mak pris i ting em inap baim. “Sapos man i promis long ofaim wanpela animal long mi Bikpela, em i mas ofaim wanpela bilong ol dispela kain animal mi tokim yupela long ofaim. Na olgeta animal yupela i ofaim, ol i bilong mi stret. Na dispela man i no ken senisim gutpela animal na ofaim wanpela i nogut. Na em i no ken senisim animal nogut na ofaim wanpela gutpela. Tasol sapos em i senisim, orait tupela animal wantaim i bilong mi, Bikpela. Sapos em i mekim promis long givim mi wanpela animal i no klin na i no inap em i ofaim long mi, orait em i mas bringim i go long pris. Na pris bai i lukim dispela animal i gutpela o nogut na bai em i makim pe bilong en. Na dispela pe i no ken senis. Sapos dispela man i laik baim bek dispela animal, orait em i mas bringim sampela mani moa wantaim mani pris i makim. Sapos pris i makim 5 kina, orait em i mas baim long 6 kina, o sapos pris i tok 10 kina orait em i mas givim 12 kina. “Sapos wanpela man i laik givim haus bilong en long mi, orait pris i mas lukim dispela haus i gutpela o nogut, na em i mas makim pe bilong en, na mani pris i makim i no ken senis. Na sapos man i bin givim haus long mi Bikpela, na bihain em i laik baim bek gen, orait em i mas givim mani inap long pe bilong haus na sampela mani moa wantaim. Sapos pris i makim pe bilong haus inap 100 kina, orait dispela man i mas givim 120 kina. Em i mas givim dispela mani long pris na bai em inap kisim bek haus bilong en gen. “Sapos wanpela man i givim hap graun bilong en long mi, orait pris i mas skelim hamas pikinini bilong bali ol i ken planim long dispela graun. Na sapos ol inap planim 20 kilogram bali, orait pe bilong graun inap 100 kina. Na sapos em i givim dispela graun long mi long namba wan yia bihain long yia bilong bekim bek ol samting, orait pe i mas i stap olsem, na i no ken senis. Tasol sapos em i givim long mi long sampela yia bihain long dispela bikpela yia, orait pris i mas kaunim hamas yia i stap yet bilong painim narapela yia bilong bekim bek ol samting, na bai em i daunim pe bilong dispela graun. Na dispela man i bin givim graun bilong en long mi, sapos em i laik baim bek, orait em i mas baim long mani. Sapos pris i makim 100 kina, orait man i mas givim 120 kina. Em i mas givim dispela mani long pris na bai em i ken kisim bek graun bilong en. Sapos pastaim em i no baim bek dispela graun long mi, Bikpela, na em i salim dispela long narapela man, orait bihain em yet i no inap baim bek. Na taim yia bilong bekim bek ol samting i kamap, orait man i bin baim dispela graun em i mas givim long mi. Na bai dispela graun i stap graun bilong mi oltaim, na i tambu long ol manmeri. Na bai mi givim long ol pris tasol. “Sapos wanpela man i baim wanpela graun, na i no graun bilong ol tumbuna bilong em yet, na em i givim dispela graun long mi Bikpela, orait pris i mas kaunim hamas yia i stap yet bilong painim yia bilong bekim bek ol samting. Na em i mas makim pe bilong graun inap long ol dispela yia, na long dispela de tasol man i mas givim mani bilong graun long pris. Na dispela mani em bilong mi, Bikpela tasol. Orait long yia bilong bekim bek ol samting, man i mas bekim dispela graun i go bek long papa bilong graun stret. “Yupela i mas skelim stret pe bilong olgeta dispela samting. “Sapos yupela i laik givim wanpela ofa long mi, orait yupela i no ken kisim ol namba wan pikinini bilong olgeta animal, long wanem, olgeta i bilong mi pinis. Maski namba wan pikinini bilong bulmakau o sipsip, olgeta i bilong mi stret. Tasol sapos dispela namba wan pikinini em i wanpela animal i no klin long ai bilong mi, orait yupela i ken baim bek. Na sapos pris i makim 10 kina, orait yupela i mas givim 12 kina long em. Na sapos man i no laik baim bek dispela animal, orait pris i ken larim narapela man i baim long pe pris i makim pinis. “Tasol sapos wanpela man i makim wanpela samting long mi, Bikpela stret, na i tambuim bilong arapela wok, orait em i no ken larim narapela man i baim na em yet i no ken baim bek long ol pris. Maski em i makim wanpela man o meri o wanpela animal o wanpela hap graun em i bin kisim long ol tumbuna, orait oltaim dispela samting i bilong mi, Bikpela tasol. Harim. Maski em i makim man o meri long mi, orait em i no ken baim bek. Nogat tru. Yupela i mas kilim dispela man o meri i dai tasol. “Olgeta kaikai i kamap long gaden, olsem pikinini wit samting o pikinini bilong ol diwai, yupela i mas tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long mi Bikpela. I tambu long yupela i kaikai dispela namba 10 hap. Em i samting bilong mi wanpela tasol. Sapos wanpela man i laik baim bek sampela bilong ol dispela kaikai, orait em i ken baim. Sapos pe bilong dispela kaikai em i 5 kina, orait em i mas baim long 6 kina na givim long ol pris. Wanpela bilong ol 10-pela bulmakau na sipsip samting i bilong mi. Yupela i mas lainim olgeta animal na kaunim ol na givim olgeta namba 10 animal long mi. Maski namba 10 animal i gutpela o i nogut, yupela i no ken senisim. Tasol sapos yupela i senisim, orait namba 10 animal wantaim senis bilong en, tupela i bilong mi na yupela i no ken baim bek.” Ol dispela tok na lo Bikpela i givim long Moses long maunten Sainai. Na em i tok bai ol Israel i mas bihainim olgeta. Long de namba wan bilong namba 2 mun bilong namba 2 yia bihain long ol Israel i lusim Isip, Bikpela i toktok wantaim Moses insait long haus sel bilong God long ples drai bilong Sainai. Bikpela i tok olsem, “Yu wantaim Aron i mas kisim nem bilong olgeta Israel. Yutupela i mas kaunim ol man na wokim lista bilong ol wan wan lain na famili. Raitim nem bilong olgeta man i gat 20 krismas pinis na ol inap long kamap soldia. Na yutupela i mas makim wanpela wanpela lida bilong ol wan wan lain long helpim yutupela.” Na nem bilong ol man i mas helpim yutupela long mekim dispela wok i olsem. Long lain Ruben yu ken kisim Elisur, pikinini man bilong Sedeur. Long lain Simeon yu ken kisim Selumiel, pikinini man bilong Surisadai. Long lain Juda yu ken kisim Nason, pikinini man bilong Aminadap. Long lain Isakar yu ken kisim Netanel, pikinini man bilong Suar. Long lain Sebulun yu ken kisim Eliap, pikinini man bilong Helon. Na bilong ol lain tumbuna bilong Josep, long lain Efraim yu ken kisim Elisama, pikinini man bilong Amihut. Na long lain Manase yu ken kisim Gamaliel, pikinini man bilong Pedasur. Long lain Benjamin yu ken kisim Abidan, pikinini man bilong Gideoni. Long lain Dan yu ken kisim Ahieser, pikinini man bilong Amisadai. Long lain Aser yu ken kisim Pagiel, pikinini man bilong Okran. Long lain Gat yu ken kisim Eliasap, pikinini man bilong Duel. Long lain Naptali yu ken kisim Ahira, pikinini man bilong Enan.” Orait na Moses i kisim ol dispela hetman bilong ol wan wan lain bilong ol manmeri bilong Israel. *** Orait Moses na Aron na dispela ol 12-pela lida i singautim olgeta manmeri i kam bung. Na long de namba wan bilong namba 2 mun ol manmeri i bung pinis, na ol lida i raitim nem bilong olgeta manmeri bilong wan wan lain na famili. Ol i kaunim olgeta man i gat 20 krismas pinis na raitim nem bilong ol olsem Bikpela i bin tokim Moses. Ol manmeri i stap long ples drai bilong Sainai na Moses i kisim nem bilong ol na wokim lista. Ol i raitim nem bilong ol man i gat 20 krismas na ol man i winim 20 krismas na ol inap long kamap soldia. Ol i kisim nem bilong ol dispela man na wokim lista long ol lain na famili bilong ol, i stat long lain bilong Ruben, namba wan pikinini man bilong Jekop. Namba bilong ol dispela man i olsem. Lain Ruben i gat 46,500 man. Lain Simeon i gat 59,300 man. Lain Gat i gat 45,650 man. Lain Juda i gat 74,600 man. Lain Isakar i gat 54,400 man. Lain Sebulun i gat 57,400 man. Lain Efraim i gat 40,500 man. Lain Manase i gat 32,200 man. Lain Benjamin i gat 35,400 man. Lain Dan i gat 62,700 man. Lain Aser i gat 41,500 man. Lain Naptali i gat 53,400 man. Namba bilong olgeta man em inap 603,550. *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** Taim ol i raitim nem bilong ol man long dispela lista, ol i no raitim nem bilong ol man bilong lain Livai, long wanem, Bikpela i bin tokim Moses olsem, “Taim yu kisim nem bilong ol man, orait yu no ken kisim nem bilong ol Livai. Nogat. Yu mas givim wok long ol Livai bilong bosim haus sel bilong mi na ol samting i stap insait long en, na bilong mekim wok long en. Na ol i mas sanapim haus sel bilong ol yet raun long haus sel bilong mi. Taim yupela i lusim ples bilong kem na yupela i laik kisim haus sel i go, orait ol Livai tasol i mas brukim haus sel na karim haus sel na ol samting bilong en i go wantaim yupela. Na taim yupela i wokim nupela kem, ol Livai tasol bai i sanapim haus sel. Na sapos ol arapela man i kam klostu long haus sel, ol i mas i dai. Ol arapela manmeri bilong yupela Israel i mas bung long lain bilong ol yet na sanapim ol haus sel bilong ol na haisapim plak bilong lain bilong ol yet long kem bilong ol. Tasol ol Livai i mas sanapim haus sel bilong ol yet raun long haus sel bilong mi bilong was long en. Nogut wanpela man i kam klostu na mekim mi i belhat na bai mi bagarapim yupela olgeta Israel.” Orait Moses i tokim ol Israel long dispela tok na ol i mekim olgeta samting olsem Bikpela i tokim Moses. Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Taim ol Israel i wokim kem, wan wan man i mas sanapim haus sel bilong en klostu long plak bilong famili bilong en na plak bilong lain bilong en. Ol i mas sanapim ol haus sel raun long haus sel bilong mi. Tasol ol i no ken sanapim klostu long haus sel bilong mi. Nogat. Ol i mas sanapim longwe liklik. “Long hap sankamap ol tripela lain i save bung klostu long plak bilong lain Juda, ol i mas i stap long ol lain bilong ol aninit long ol hetman bilong ol. Hetman bilong lain Juda em Nason, pikinini man bilong Aminadap. Lain Juda i gat 74,600 man. Hetman bilong lain Isakar em Netanel, pikinini man bilong Suar. Lain Isakar i gat 54,400 man. Hetman bilong lain Sebulun em Eliap, pikinini man bilong Helon. Lain Sebulun i gat 57,400 man. Namba bilong tripela lain wantaim em inap 186,400 man. Long taim bilong wokabaut, ol dispela tripela lain i mas i go paslain. *** *** *** *** *** *** “Long hap saut ol tripela lain i save bung klostu long plak bilong lain Ruben, ol i mas i stap long ol lain bilong ol aninit long ol hetman. Hetman bilong lain Ruben em Elisur, pikinini man bilong Sedeur. Lain Ruben i gat 46,500 man. Hetman bilong lain Simeon em Selumiel, pikinini man bilong Surisadai. Lain Simeon i gat 59,300 man. Hetman bilong lain Gat em Eliasap, pikinini man bilong Ruel. Lain Gat i gat 45,650 man. Namba bilong tripela lain wantaim em inap 151,450 man. Long taim bilong wokabaut ol dispela tripela lain i mas bihainim ol tripela lain i go pas. *** *** *** *** *** *** “Taim ol i wokabaut lain bilong Juda i mas i go paslain na olgeta arapela lain wan wan i mas bihainim dispela lain i save stap long han sut bilong ol long kem na wokabaut i go wantaim plak bilong ol. Na lain Livai i mas karim haus sel bilong mi na i stap namel tru. 6-pela lain bai i go pas na 6-pela lain bai i kam bihain. “Long hap san i go daun ol tripela lain i save bung klostu long plak bilong lain Efraim ol i mas i stap long ol lain bilong ol aninit long ol hetman bilong ol. Hetman bilong lain Efraim em Elisama, pikinini man bilong Amihut. Lain Efraim i gat 40,500 man. Hetman bilong lain Manase em Gamaliel, pikinini man bilong Pedasur. Lain Manase i gat 32,200 man. Hetman bilong lain Benjamin em Abidan, pikinini man bilong Gideoni. Lain Benjamin i gat 35,400 man. Namba bilong tripela lain wantaim em inap 108,100 man. Long taim bilong wokabaut ol dispela tripela lain i mas bihainim ol Livai na wokabaut i go. *** *** *** *** *** *** “Long hap not ol lain i save bung klostu long plak bilong lain Dan i mas i stap long ol lain bilong ol aninit long ol hetman bilong ol. Hetman bilong lain Dan em Ahieser, pikinini man bilong Amisadai. Lain Dan i gat 62,700 man. Hetman bilong lain Aser em Pagiel, pikinini man bilong Okran. Lain Aser i gat 41,500 man. Hetman bilong lain Naptali em Ahira, pikinini man bilong Enan. Lain Naptali i gat 53,400 man. Namba bilong tripela lain wantaim em inap 157,600 man. Long taim bilong wokabaut ol dispela tripela lain i mas wokabaut bihain tru wantaim plak bilong ol.” *** *** *** *** *** *** Namba bilong olgeta Israel em inap 603,550 man. Tasol ol i bihainim tok bilong Bikpela na ol i no kaunim ol Livai wantaim ol arapela lain Israel. Olsem na ol Israel i mekim olgeta samting Bikpela i bin tokim Moses long mekim. Na olgeta wan wan man i sanapim haus sel klostu long plak bilong lain bilong en, na taim ol i wokabaut, ol i wokabaut i go wantaim lain bilong ol yet. Long taim Bikpela i bin toktok wantaim Moses long maunten Sainai, famili bilong Aron na Moses i olsem. Aron i gat 4-pela pikinini man. Namba wan em Nadap na bihain em i kamapim Abihu na Eleasar na Itamar. Moses i bin kapsaitim wel long het bilong ol na makim ol i kamap pris. Tasol taim ol i stap long ples drai bilong Sainai, Nadap na Abihu i bin kisim paia bilong smok i gat gutpela smel na ofaim long Bikpela taim em i no tokim tupela long ofaim. Olsem na Bikpela i kilim tupela i dai. Na tupela i no bin i gat pikinini. Olsem na Eleasar na Itamar tasol i holim wok pris taim Aron, papa bilong tupela, i stap yet. Bikpela i tokim Moses olsem, “Bringim ol lain bilong Livai i kam na makim ol olsem ol wokman bilong pris Aron. Ol i mas mekim wok long haus sel bilong mi na mekim wok bilong helpim ol pris na olgeta manmeri. Ol i mas lukautim gut olgeta samting bilong haus sel bilong mi, olsem mi bin tokim ol Israel long mekim. Ol Livai i gat dispela wanpela wok tasol. Ol i mas mekim wok bilong Aron na bilong ol pikinini bilong en oltaim. Yu mas makim Aron wantaim ol pikinini bilong en tasol long mekim wok pris, na sapos ol arapela man i traim long mekim dispela wok, bai yupela i mas kilim ol i dai.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Nau mi makim ol Livai olsem lain bilong mi tasol. Taim mi bin kilim olgeta namba wan pikinini bilong ol Isip, mi makim olgeta namba wan pikinini man bilong olgeta famili bilong yupela Israel na olgeta namba wan pikinini man bilong ol animal, na olgeta i bilong mi. Tasol nau mi no ken kisim ol dispela namba wan pikinini man. Nogat. Ol Livai i senisim ol na ol Livai i bilong mi stret. Mi Bikpela, mi tok pinis.” *** Long ples drai bilong Sainai Bikpela i tokim Moses long kaunim ol Livai na wokim lista bilong ol famili na ol lain bilong ol. Na em i mas kisim nem bilong olgeta pikinini man bilong ol i gat wan mun pinis. Orait Moses i mekim olsem Bikpela i bin tok. Livai i gat tripela pikinini man, em Gerson na Kohat na Merari. Nem bilong ol pikinini bilong Gerson i olsem, Lipni na Simei. Nem bilong ol pikinini bilong Kohat i olsem, Amram na Ishar na Hebron na Usiel. Nem bilong ol pikinini bilong Merari i olsem, Mali na Musi. Ol lain famili bilong ol Livai i gat nem bilong ol dispela tumbuna. Lain bilong Gerson i gat tupela famili tasol, famili bilong Lipni na famili bilong Simei. Namba bilong olgeta pikinini man bilong ol i gat wan mun pinis, em inap 7,500. Dispela lain man i mas wokim kem bilong ol baksait long haus sel bilong God long hap san i go daun. Na Eliasap, pikinini bilong Lael em i hetman bilong dispela lain. Ol i gat wok bilong lukautim haus sel bilong God na ol karamap bilong haus sel, na bilong lukautim laplap bilong dua na ol laplap bilong banis i raunim alta wantaim haus sel, na laplap bilong dua bilong banis. Ol i mas mekim olgeta wok bilong lukautim ol dispela samting. Lain Kohat i gat 4-pela famili bilong en, ol Amram na ol Ishar na ol Hebron na ol Usiel. Namba bilong olgeta pikinini man bilong ol i gat wan mun pinis em inap 8,300. Dispela lain i mas wokim kem long hap saut bilong haus sel. Na Elisafan, pikinini man bilong Usiel, em i hetman bilong ol. Ol i gat wok bilong lukautim Bokis Kontrak na tebol na stik lam na tupela alta na ol dis na plet samting ol pris i save yusim long Rum Tambu na laplap i haitim Rum Tambu Tru. Ol i mas mekim olgeta wok bilong lukautim ol dispela samting. Eleasar, pikinini man bilong pris Aron, em i hetman bilong olgeta Livai. Em i bosim ol dispela lain man i save mekim wok insait long haus bilong God. Lain Merari i gat tupela famili bilong en, em ol Mali na ol Musi. Namba bilong olgeta pikinini man bilong ol i gat wan mun pinis em inap 6,200. Suriel, pikinini man bilong Abihail, em i hetman bilong ol. Dispela lain i mas wokim kem long hap not bilong haus sel. Ol i gat wok bilong lukautim ol bun bilong haus sel. Ol i lukautim ol pos na ol bokis bilong sanapim pos na ol longpela plang samting bilong pasim pos na olgeta arapela samting bilong bun bilong haus sel. Na ol i mas mekim wok bilong lukautim ol dispela samting. Ol i mas lukautim tu ol pos na ol bokis bilong sanapim pos bilong banis i raunim haus sel, na ol longpela pin na ol baklain bilong taitim dispela banis. Moses na Aron wantaim ol lain pikinini man bilong Aron i mas sanapim ol haus sel bilong ol long ai bilong haus sel bilong God, long hap sankamap. Ol dispela lain tasol inap i go insait long Rum Tambu na mekim olkain wok na ofa bilong helpim ol manmeri. Sapos man bilong narapela lain i mekim dispela wok, orait ol Israel i mas kilim em i dai. Namba bilong olgeta man bilong olgeta lain bilong Livai em inap 22,000. Ol i kaunim olgeta man na olgeta pikinini man i winim wan mun pinis. Moses tupela Aron i bihainim tok bilong Bikpela na kaunim ol. Na Bikpela i tokim Moses, “Olgeta namba wan pikinini man bilong yupela Israel ol i bilong mi tasol. Olsem na yu mas kisim nem bilong olgeta namba wan pikinini man, ol i winim wan mun pinis. Tasol mi bai senisim ol dispela man na larim ol i stap, na mi bai kisim ol Livai tasol, olsem lain bilong mi, Bikpela. Na tu mi bai kisim ol namba wan pikinini bulmakau bilong ol Livai bilong senisim ol namba wan pikinini bulmakau bilong ol manmeri.” Na Moses i bihainim tok bilong Bikpela na i kisim nem bilong olgeta namba wan pikinini man i winim wan mun pinis. Na namba bilong olgeta em inap 22,273. Na Bikpela i tokim Moses gen olsem, “Nau yu mas givim ol Livai long mi bilong senisim olgeta namba wan pikinini bilong ol Israel. Na bai ol Livai i ken i stap lain bilong mi stret. Na givim ol bulmakau bilong ol long mi na ol i ken senisim ol namba wan pikinini bulmakau bilong ol Israel. Namba bilong ol namba wan pikinini man bilong ol Israel i winim namba bilong ol Livai inap long 273 man. Olsem na yupela i mas baim bek ol dispela 273 man. Yu mas kisim 50 kina 50 kina long wan wan man bilong ol, bilong baim bek ol. Na givim dispela mani long Aron wantaim ol pikinini man bilong en.” Orait Moses i bihainim tok bilong Bikpela na i kisim 13,650 kina long ol dispela namba wan pikinini man na i givim long Aron wantaim ol pikinini man bilong en. *** *** Bikpela i tokim Moses wantaim Aron long kisim nem bilong ol man bilong ol lain famili na wanblut bilong lain Kohat bilong lain Livai. Tupela i mas kisim nem bilong olgeta man i gat 30 krismas na i go inap long 50 krismas, em ol man inap long mekim wok insait long haus sel bilong God. Wok bilong ol i bilong lukautim ol samting bilong God i tambu tru long ol arapela man. Na Bikpela i givim dispela tok long Moses. Em i tok, “Taim ol Israel i laik lusim kem na i go long narapela hap, orait Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas i go insait long haus sel bilong mi na rausim bikpela laplap i haitim Bokis Kontrak na karamapim Bokis long dispela laplap. Na ol i mas karamapim laplap long gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na putim wanpela blupela laplap antap, bilong karamapim olgeta, na ol i mas subim tupela stik bilong karim Bokis insait long ol ring gol. “Na ol i mas kisim blupela laplap na karamapim tebol bilong putim bret ol i givim long mi Bikpela. Na ol i mas kisim ol dis na plet bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel, na ol plet bilong ol arapela ofa na ol botol, na putim olgeta dispela samting antap long dispela blupela laplap. Na oltaim bret i mas i stap long laplap. Na ol i mas karamapim olgeta dispela samting long wanpela retpela laplap, na kisim gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na karamapim retpela laplap, na putim tupela stik bilong karim tebol insait long ol ring. “Na ol i mas kisim wanpela blupela laplap na karamapim stik lam wantaim ol lam na samting bilong putim wik na ol liklik plet bilong pulimapim sit bilong paia na ol botol bilong wel bilong oliv. Na ol i mas karamapim dispela laplap long gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na putim long wanpela samting bilong karim. “Bihain ol i mas karamapim alta gol long blupela laplap, na karamapim dispela laplap long skin bilong bulmakau bilong solwara, na putim stik bilong karim alta long ol ring. Na ol i mas kisim ol dis samting ol pris i save yusim long Rum Tambu na karamapim long blupela laplap na raunim gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara long dispela karamap na putim long wanpela samting bilong karim. Na ol i mas rausim sit bilong paia long alta na karamapim alta long retpela laplap. Na ol i mas kisim olgeta samting ol pris i save yusim bilong mekim wok long alta, olsem ol dis bilong putim paia na ol huk na ol liklik savol na ol liklik plet bilong kisim blut bilong ofa. Na ol i mas putim ol dispela samting antap long alta na karamapim long gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara na putim tupela stik bilong karim alta. Lain Kohat i gat wok bilong karim ol dispela samting bilong haus sel. Tasol ol i no ken holim ol dispela samting. Sapos ol i holim, bai mi kilim ol i dai. Olsem na long taim bilong lusim ples bilong kem Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas karamapim gut ol dispela samting bilong haus sel pastaim. Na bihain ol Kohat i ken i kam kisim na karim i go. Dispela i wok bilong ol lain Kohat, na ol i mas mekim long olgeta taim ol i karim haus sel bilong mi i go long narapela hap. “Eleasar, pikinini bilong pris Aron, i mas bosim haus sel na wel bilong ol lam na wel bilong makim ol pris na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol ofa bilong wit, na olgeta arapela samting bilong mi i stap long haus sel.” Na Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Taim ol man bilong lain Kohat i kam klostu long ol dispela samting bilong mi, yutupela i mas was gut long ol. Nogut ol i mekim wanpela rong na bai mi kilim ol i dai. Olsem na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas i go insait pastaim na makim wok bilong ol wan wan man bilong lain Kohat, na tokim ol long wanem ol samting ol i mas karim. *** Tasol sapos ol Kohat i go insait long haus sel na lukim ol pris i wok long redim ol dispela samting bilong mi, orait bai mi kilim ol i dai.” Bikpela i tokim Moses long kisim nem bilong ol man bilong ol lain famili na wanblut bilong lain Gerson bilong lain Livai. Ol i mas kisim nem bilong olgeta man i gat 30 krismas na i go inap long 50 krismas, em ol man inap long mekim wok insait long haus sel bilong God. Ol i gat wok bilong karim ol dispela samting, em haus sel na namba wan na namba 2 karamap bilong en na karamap ol i wokim long gutpela skin bilong bulmakau bilong solwara, na bikpela laplap bilong dua bilong haus sel, na ol laplap na baklain bilong banis i raunim haus sel, na alta na bikpela laplap bilong dua bilong banis, na ol liklik samting bilong strongim haus sel na banis bilong en. Ol Gerson i gat wok bilong stretim na karim ol dispela samting. Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas bosim ol Gerson long olgeta wok ol i mekim na makim olgeta samting ol Gerson i mas karim. Ol lain Gerson i mas mekim dispela wok bilong haus sel, na Itamar, pikinini man bilong pris Aron, i mas bosim wok bilong ol. Bikpela i tokim Moses long kisim nem bilong ol famili na wanblut bilong lain Merari bilong lain Livai. Na ol i mas kisim nem bilong ol man i gat 30 krismas i go inap long 50 krismas, em ol man inap long mekim wok insait long haus sel bilong God. Ol i gat wok long karim ol pos bilong haus sel na ol plang bilong strongim banis na ol bokis bilong sanapim pos bilong haus sel na ol pos bilong banis i raunim haus sel wantaim ol bokis bilong strongim pos na ol longpela pin na baklain bilong strongim banis na olgeta arapela samting bilong banis. Na bai ol pris i makim ol samting wan wan man bilong ol i mas karim. Ol Merari i mas mekim dispela wok bilong haus sel. Na Itamar, pikinini man bilong pris Aron, i mas bosim wok bilong ol. Moses na Aron wantaim ol lida bilong ol manmeri i bihainim tok bilong Bikpela na ol i kisim nem bilong ol man bilong tripela lain Livai, em ol Kohat na ol Gerson na ol Merari, na ol i wokim lista bilong ol lain wanblut na famili bilong ol. Ol i kisim nem bilong ol man i gat 30 krismas i go inap long 50 krismas, em ol man inap long mekim wok insait long haus sel bilong God. Namba bilong ol i olsem. Ol Kohat i gat 2,750 man na ol Gerson i gat 2,630 man na ol Merari i gat 3,200 man. Namba bilong dispela olgeta man em inap 8,580. *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** Ol i kisim nem bilong olgeta man olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na Bikpela i bin tokim Moses long makim wok bilong olgeta Livai wan wan. Ol i mas mekim wok bilong haus sel na bilong karim ol samting bilong haus sel. Moses i harim pinis na em i mekim olsem God i bin tokim em. Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol Israel long rausim ol manmeri i gat sik lepra na susu i kamap long sua, na wara o blut samting i kamap long bodi, na ol manmeri i bin putim han long bodi bilong man i dai pinis. Ol dispela manmeri i no klin long ai bilong mi, na ol i mas i go stap ausait long kem. Mi save stap long kem wantaim ol manmeri bilong mi, olsem na yu mas salim ol dispela manmeri i no klin i go ausait. Nogut ol i mekim kem i kamap doti long ai bilong mi.” Na ol Israel i mekim olsem Bikpela i tokim Moses, na ol i rausim ol dispela manmeri i go ausait long kem. Na Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Em i tok olsem, “Sapos wanpela man o meri givim baksait long mi na i mekim rong long narapela man, orait em i mas autim sin bilong en na baim rong em i bin mekim. Em i mas givim mani inap long dispela rong na bringim wan kina moa long olgeta 5 kina em i givim wantok. Tasol sapos man bilong kisim mani em i dai pinis na i no gat brata o pikinini bilong kisim dispela pe, orait man bilong givim mani em i mas givim long mi Bikpela, na bai ol pris i ken kisim. Na tu em i mas givim wanpela sipsip man bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong en. Na sapos ol Israel i bringim ol gutpela samting na givim long mi, orait ol dispela samting i bilong dispela pris bai i kisim long han bilong ol. Olgeta ofa ol manmeri i givim long wanpela pris, em yet i ken kisim.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Sapos wanpela man i ting meri bilong en i bin slip wantaim narapela man, na meri i kamap doti long ai bilong mi, na sapos dispela man i no save dispela i tru o nogat, long wanem, meri i no autim dispela samting na tu i no gat man o meri i lukim em, tasol man i tingting nogut long meri bilong en, *** *** orait man i mas bringim meri i go long pris. Na tu, man i mas bringim wan kilogram plaua ol i wokim long rais bali olsem ofa. Tasol em i no ken kapsaitim wel bilong oliv long dispela ofa o putim sampela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long en, long wanem, dispela ofa i bilong man i tingting planti long pasin bilong meri bilong en, na em i mekim ofa bai ol i ken save, meri i mekim pasin nogut o nogat. “Orait pris i mas bringim meri i kam sanap long ai bilong mi, Bikpela, klostu long alta. Na pris i mas kapsaitim sampela wara tambu long wanpela liklik sospen graun. Na em i mas i go insait long haus sel bilong mi na kisim sampela graun na putim long dispela wara, na bai wara i gat pait. Na taim meri i sanap yet long ai bilong mi, pris i mas lusim gras long het bilong meri, bai gras i stap nating. Na pris i mas kisim plaua bilong ofa bilong man i ting meri bilong en i bin trabel long narapela man, na putim dispela plaua long han bilong meri. Na pris yet i mas holim sospen graun i gat dispela wara i gat pait. Dispela wara i save bagarapim ol meri i mekim pasin nogut. Na pris i mas mekim wanpela strongpela tok long ai bilong mi. Pris i mas tokim meri olsem, ‘Sapos yu no bin trabel long wanpela man, orait dispela wara bilong mekim meri i bagarap bai i no inap bagarapim yu. Tasol sapos yu bin trabel long wanpela man, orait yu doti pinis long ai bilong God na bai yu bagarap.’ Na pris i mas skruim tok olsem, ‘Orait sapos yu bin mekim, bai Bikpela i ken mekim yu i kamap olsem samting nogut tru long ai bilong ol manmeri. Na bai em i ken mekim samting bilong yu i slek na bel bilong yu i solap. Na dispela wara bilong mekim meri i bagarap bai i go insait long bel bilong yu na mekim bel i solap na samting bilong yu i slek.’ Na meri i mas bekim tok olsem, ‘Em i stret. Bikpela i ken mekim olsem.’ “Na pris i mas raitim dispela strongpela tok long pepa na wasim dispela rait i go long sospen em i bin putim wara i gat pait long en. Bihain pris i mas givim dispela wara long meri na meri i mas dring na bai wara i pait long bel bilong en. Tasol pastaim pris i mas kisim plaua bilong ofa long han bilong meri na holim antap na mekim i go i kam long ai bilong mi, Bikpela. Na bihain em i mas karim i go long alta. Na em i mas kisim liklik hap plaua bilong makim dispela ofa na kukim long alta olsem ofa. Na bihain em i mas mekim meri i dringim dispela wara i gat pait. Sapos meri i bin trabel long wanpela man, orait wara bai i mekim em i kisim bikpela pen na bel bilong en bai i solap na samting bilong en bai i slek. Na taim ol lain bilong en i laik tok nogut long narapela man bai ol i tok olsem, ‘God i ken bagarapim yu olsem em i bin bagarapim dispela meri.’ Tasol sapos meri i no bin mekim rong, orait em i klin long ai bilong mi, na dispela wara i no inap bagarapim em. Nogat. Em bai inap kisim bel na karim ol pikinini. “Sapos meri i go trabel long wanpela man, na man bilong meri i ting meri i bin mekim rong na man i tingting nogut long em, orait yupela i mas bihainim dispela lo. Na yupela i mas bihainim tu sapos man i tingting nogut nating long meri na i ting em i bin mekim trabel long wanpela man. Sapos man i ting olsem, orait em i mas kisim meri i go sanap long ai bilong mi, Bikpela, klostu long alta. Na pris i mas mekim ol dispela samting. Na man bilong dispela meri bai i no gat asua long wanpela samting, tasol sapos meri i gat asua, em i mas karim hevi bilong dispela rong em i bin mekim.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Sapos wanpela man o meri i mekim strongpela promis long mi na i givim em yet long mi long sampela taim, orait bai em i no ken dring wain na strongpela dring. Na em i no ken dringim wara bilong pikinini bilong diwai wain na em i no ken kaikai pikinini wain i mau na pikinini wain ol i bin mekim drai long san. Dispela olgeta i tambu. Olgeta taim em i holim dispela promis long givim em yet long mi, em i no ken kaikai wanpela samting bilong diwai wain, maski skin o arapela hap bilong pikinini wain. “Olgeta taim em i bihainim dispela promis na i givim em yet long mi, em i no ken katim gras bilong het na mausgras bilong en. Em i bilong mi stret na long dispela taim olgeta em i mas larim gras bilong het na mausgras i kamap longpela. Dispela longpela gras bilong en i stap olsem mak bilong em i bin givim em yet long mi. Olsem na olgeta taim em i givim em yet long mi, em i no ken i go klostu long bodi bilong man o meri i dai pinis, maski em i papa o mama o brata o susa bilong en. Nogut em i kamap doti long ai bilong mi. *** Oltaim em i bihainim dispela promis bilong givim em yet long mi, em i bilong mi, Bikpela stret. “Sapos wantu tasol wanpela man i dai klostu long em, orait dispela bai i mekim doti gras bilong het em i bin makim bilong mi. Olsem na em i mas wet 6-pela de na em i mas katim gras bilong en, na long dispela de em bai i kamap klin long ai bilong mi. Orait na long de numba 7 em i mas kisim tupela bilong dispela kain pisin ol i kolim balus na bringim i kam long dua bilong haus sel bilong mi na givim long pris. Na pris i mas kisim na ofaim wanpela olsem ofa bilong rausim sin na wanpela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela man i bin i stap klostu long bodi bilong man i dai pinis na i kamap doti, tasol dispela tupela ofa bai i mekim em i kamap klin gen long ai bilong mi. Na long dispela de tasol dispela man i mas makim gras bilong het bilong en i bilong mi gen. Na em i mas stat gen long kaunim ol de em i bin promis long givim em yet long mi. Em i no ken tingim dispela hap taim bilong pastaim em i bin givim em yet long mi, long wanem, dispela gras em i bin makim long mi, em i kamap doti na dispela i katim taim bilong promis. Em i kamap doti, olsem na em i mas bringim wanpela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas i kam long mi bilong mekim ofa bilong pinisim dispela asua bilong en. “Taim man i inapim pinis promis bilong en, orait em i mas i go sanap klostu long dua bilong haus sel bilong mi. Na em i mas mekim tripela ofa long mi, Bikpela. Em i mas kisim wanpela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na wanpela pikinini sipsip meri i gat wanpela krismas, olsem ofa bilong rausim sin, na wanpela sipsip man, olsem ofa bilong kamap wanbel. Em i mas kisim ol gutpela sipsip tasol, i no gat sua samting i bagarapim bodi bilong ol. Na em i mas kisim bret i no gat yis na pulapim long wanpela basket na bringim i kam olsem ofa. Dispela basket i mas i gat ol bikpela hap bret ol i wokim long gutpela plaua ol i bin tanim wantaim wel bilong oliv, na ol bisket ol i bin penim wel bilong oliv long ol. Na em i mas bihainim pasin bilong dispela ofa na mekim ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain wantaim dispela bret. “Na pris i mas givim ol dispela samting long mi na mekim ofa bilong rausim sin na ofa bilong paia i kukim olgeta. Na bihain em i mas kilim dispela sipsip man na ofaim wantaim basket i gat bret, olsem ofa bilong kamap wanbel wantaim mi, Bikpela. Na tu em i mas mekim ofa bilong wit na bilong wain. Na taim man i inapim promis pinis, em i mas i stap klostu long dua bilong haus sel bilong mi na katim gras bilong het bilong en na i go putim gras long paia i kukim ofa bilong kamap wanbel. “Bihain pris i mas kisim sol bilong sipsip man bilong ofa na kukim long sospen. Na taim mit i tan pinis, pris i mas kisim dispela hap abus, na em i mas go long basket na kisim wanpela hap bret na wanpela bisket na putim long han bilong dispela man. Orait pris i mas kisim bek ol dispela kaikai gen na holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Dispela ofa i bilong mi stret na bai ol pris i ken kisim. Na bros na lek bilong sipsip man tu i bilong pris. Taim pris i mekim ol dispela samting pinis, orait dispela man i ken dring wain gen. “Ol man na meri i promis long givim ol yet long mi, ol i mas bihainim ol dispela lo. Tasol sapos wanpela i promis long givim arapela samting tu long mi, orait em i mas inapim tru dispela arapela promis.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim Aron wantaim ol pikinini man bilong en long givim dispela gutpela tok bilong mi long ol Israel. Ol i mas tokim ol olsem, ‘Bikpela bai i mekim gut long yupela na was gut long yupela. Na Bikpela bai i marimari long yupela na lukautim yupela gut. Na Bikpela bai i belgut long yupela na givim bel isi long yupela na bai yupela i sindaun gut.’ “Long dispela pasin bai ol i kolim nem bilong mi, Bikpela, na askim mi long mekim gut long ol Israel. Na bai mi mekim gut tru long ol.” Moses i sanapim haus sel bilong God. Na long de em i pinisim dispela wok, em i kisim wel bilong makim olgeta samting bilong God na em i welim haus sel na olgeta samting bilong en na alta wantaim olgeta samting bilong en, na em i makim dispela olgeta samting i bilong God. Na ol hetman bilong ol wan wan lain bilong Israel i bringim ol samting na givim long Bikpela. Ol i lida bilong ol lain famili bilong Israel. Ol dispela man tasol i bin bosim wok bilong kisim nem na kaunim ol man. Ol i bringim 6-pela karis na 12-pela bulmakau i kam long haus sel na givim long Bikpela. Wan wan karis i bilong tupela tupela hetman na olgeta hetman wan wan i bringim wanpela bulmakau i kam. Ol i bringim pinis, orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas kisim ol dispela presen bilong ol na givim long ol Livai. Olsem na bai olgeta wan wan i ken mekim wok bilong karim ol samting bilong haus sel.” Orait na Moses i kisim ol karis na bulmakau na i givim long ol Livai. Em i givim tupela karis na 4-pela bulmakau long ol Gerson, bai ol i ken mekim wok bilong ol. Na em i givim 4-pela karis na 8-pela bulmakau long ol Merari, bai ol i ken mekim wok bilong ol. Na Itamar, pikinini man bilong Aron, i bosim olgeta wok bilong ol Merari. Tasol Moses i no givim karis na bulmakau long ol Kohat, long wanem, ol samting bilong God ol i save lukautim, em samting bilong karim long sol bilong ol tasol. Na long de bilong makim alta i bilong God stret, ol hetman i bringim ol samting bilong mekim ofa. Ol i bringim ol dispela presen pinis long alta na ol i laik givim long God, tasol Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol hetman, olgeta wan wan i mas mekim dispela ofa bilong makim alta i bilong mi. Wanpela wanpela man tasol i mas mekim ofa long wan wan de inap olgeta ofa i pinis.” Orait wan wan lida i bringim ofa long God long wan wan de. Long de namba wan, lida bilong lain Juda, em Nason, pikinini man bilong Aminadap, i bringim ofa bilong em. Long de namba 2, lida bilong lain Isakar, em Netanel, pikinini man bilong Suar, i bringim ofa bilong em. Long de namba 3, lida bilong lain Sebulun, em Eliap, pikinini man bilong Helon, i bringim ofa bilong em. Long de namba 4, lida bilong lain Ruben, em Elisur, pikinini man bilong Sedeur, i bringim ofa bilong em. Long de namba 5, lida bilong lain Simeon, em Selumiel, pikinini man bilong Surisadai, i bringim ofa bilong em. Long de namba 6, lida bilong lain Gat, em Eliasap, pikinini man bilong Duel, i bringim ofa bilong em. Long de namba 7, lida bilong lain Efraim, em Elisama, pikinini man bilong Amihut, i bringim ofa bilong em. Long de namba 8, lida bilong lain Manase, em Gamaliel, pikinini man bilong Pedasur, i bringim ofa bilong em. Long de namba 9, lida bilong lain Benjamin, em Abidan, pikinini man bilong Gideoni, i bringim ofa bilong em. Long de namba 10, lida bilong lain Dan, em Ahieser, pikinini man bilong Amisadai, i bringim ofa bilong em. Long de namba 11, lida bilong lain Aser, em Pagiel, pikinini man bilong Okran, i bringim ofa bilong em. Long de namba 12, lida bilong lain Naptali, em Ahira, pikinini man bilong Enan, i bringim ofa bilong em. Olgeta wan wan lida i bringim wankain ofa olsem, wanpela dis silva, hevi bilong en wan kilogram na hap, na wanpela plet silva, hevi bilong en 800 gram. Ol i pulapim ol dispela dis na plet long gutpela plaua ol i bin tanim wantaim wel bilong oliv, bilong mekim ofa bilong wit. Na ol wan wan lida i bringim wanpela liklik plet gol, hevi bilong en 110 gram. Ol dispela plet i gat paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel i pulap long ol. Na ol wan wan lida i bringim wanpela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man na wanpela pikinini sipsip i gat wanpela krismas tasol, bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na ol i bringim wanpela meme bilong mekim ofa bilong rausim sin na tupela bulmakau man na 5-pela sipsip man na 5-pela meme man na 5-pela sipsip i gat wanpela krismas tasol, bilong mekim ofa bilong kamap wanbel. *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** Orait ol i kaunim ol samting ol 12-pela hetman i bin bringim bilong mekim ofa na makim alta i bilong God stret, na namba bilong ol dispela samting i olsem. Ol i bringim 12-pela dis silva na 12-pela plet silva. Hevi bilong ol dis na plet em inap 28 kilogram. Ol i bringim 12-pela plet gol, hevi bilong ol inap 1320 gram. Ol i pulimapim ol plet gol long paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i bringim 12-pela bulmakau na 12-pela sipsip man na 12-pela pikinini sipsip i gat wanpela krismas tasol, bilong ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Na ol i putim ofa bilong kukim wit wantaim ol dispela ofa. Na ol i bringim 12-pela meme bilong ofa bilong rausim sin. Na ol i bringim 24 bulmakau man na 60 sipsip man na 60 meme man na 60 pikinini sipsip i gat wanpela krismas tasol, bilong ol ofa bilong kamap wanbel. Ol i makim alta i bilong God stret pastaim, na bihain ol i givim ol dispela ofa long God. Taim Moses i go insait long haus sel bilong God long toktok wantaim Bikpela, em i save harim maus bilong Bikpela i toktok long em long ples bilong lusim sin, namel long tupela ensel antap long Bokis Kontrak. Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas tokim Aron, taim em i putim ol 7-pela lam long stik lam insait long Rum Tambu, em i mas putim ol gut, bai lait i sut i go namel long dispela rum.” Orait Aron i bihainim tok bilong Bikpela. Na em i putim ol lam long ol han bilong stik lam na lait i sut i go namel long Rum Tambu. Ol i bin kisim sampela gol na paitim long hama bilong wokim dispela stik lam na ol han bilong en na bilas bilong en i olsem plaua. Ol i wokim wankain olsem piksa Bikpela i bin soim Moses. Na Bikpela i skruim tok long Moses olsem, “Yu mas singautim ol Livai tasol i kam na mekim ol i kamap klin long ai bilong mi. Yu mas mekim olsem. Kisim sampela wara bilong mekim man i kamap klin long ai bilong mi na tromoi long ol. Na ol i mas katim olgeta gras long bodi bilong ol na wasim klos bilong ol. Ol i mekim olsem pinis, orait bai ol i kamap klin. Bihain ol i mas kisim wanpela yangpela bulmakau man na sampela gutpela plaua ol i bin tanim wantaim wel bilong oliv bilong mekim ofa bilong kukim wit, na ol i mas ofaim wantaim dispela bulmakau. Na ol i mas kisim narapela bulmakau man bilong ofa bilong rausim sin. Na bringim ol Livai i kam sanap klostu long dua bilong haus sel bilong mi na bungim olgeta lain bilong Israel wantaim ol. Na taim ol Livai i sanap long ai bilong mi, yupela ol Israel i mas putim han long het bilong ol. Na Aron i mas mekim pasin bilong makim ol Livai olsem ofa bilong holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Na long dispela pasin ol Israel bai i mekim ofa bilong makim ol Livai i kamap wokman bilong mi. Na ol Livai i mas putim han long het bilong dispela tupela bulmakau man. Na ol i mas ofaim wanpela olsem ofa bilong rausim sin na wanpela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela tupela ofa i bilong rausim olgeta sin bilong ol Livai. “Yu mas givim ol Livai long mi olsem gutpela presen, na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i mas bosim ol. Long dispela pasin bai yu makim ol Livai i kamap narakain long ol arapela lain bilong Israel na ol bai i stap lain bilong mi yet. Taim yu mekim ol i kamap klin pinis na givim ol long mi, orait ol i inap mekim wok insait long haus sel bilong mi. Mi senisim olgeta namba wan pikinini man bilong yupela Israel na kisim ol Livai, na ol Livai i bilong mi wanpela tasol. Harim. Olgeta namba wan pikinini bilong yupela Israel na bilong ol bulmakau sipsip samting tu i bilong mi tasol. Mi makim ol pinis taim mi kilim ol namba wan pikinini man bilong ol Isip. Olsem na nau mi kisim ol Livai bilong senisim ol namba wan pikinini bilong yupela Israel. Na mi givim ol long Aron wantaim ol pikinini man bilong en bilong mekim dispela wok mi bin tokim yupela Israel long mekim insait long haus sel bilong mi. Olsem na ol i senisim yupela, na yupela i no inap i go klostu tru long Rum Tambu. Nogut yupela i go klostu na bai mi bagarapim yupela.” Orait Moses i bihainim dispela tok na em wantaim Aron na olgeta manmeri bilong Israel i makim ol Livai i kamap lain bilong Bikpela. Ol Livai i bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God na ol i wasim klos bilong ol yet. Na Aron i givim ol long Bikpela olsem ofa bilong holim long han na mekim i go i kam long ai bilong Bikpela. Na em i mekim ol ofa bilong rausim sin bilong ol, bai ol i kamap klin. Ol manmeri i mekim olgeta samting long ol Livai olsem Bikpela i bin tokim Moses. Olsem na ol Livai inap mekim wok insait long haus sel bilong God, na Aron wantaim ol pikinini man bilong en i bosim ol. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Ol Livai i gat 25 krismas pinis, ol i ken mekim wok insait long haus sel. Ol i ken mekim dispela wok inap ol i gat 50 krismas tasol. Bihain long dispela ol i no ken holim dispela wok moa, tasol ol i ken helpim ol wanwok insait long haus sel. Yu mas givim dispela tok long ol Livai na bai ol i mekim olsem.” Long namba wan mun bilong namba 2 yia bihain long ol Israel i bin lusim Isip, ol i stap long ples drai bilong Sainai na Bikpela i tokim Moses olsem, “Long de namba 14 bilong dispela mun, long apinun tru yupela olgeta Israel i mas kilim abus olsem ofa na mekim dispela kaikai bilong tingim de mi larim yupela i stap gut. Em i taim stret bilong dispela kaikai. Na yupela i mas bihainim olgeta lo bilong en na yupela i ken kaikai.” *** Orait Moses i tokim ol manmeri long mekim dispela kaikai bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na ol i mekim dispela kaikai long de namba 14 bilong namba wan mun, long ples drai bilong Sainai. Na ol manmeri i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim Moses. Tasol sampela man i bin putim han long bodi bilong man i dai pinis na ol i no klin long ai bilong God. Olsem na ol i no inap long mekim dispela kaikai long de bilong en stret. Orait long de bilong kaikai ol i go long Moses wantaim Aron na ol i tokim tupela olsem, “Mipela i bin holim bodi bilong man i dai pinis, olsem na mipela i no klin. Tasol bilong wanem mipela i no ken bung wantaim ol arapela manmeri na mekim dispela ofa long Bikpela?” Na Moses i tok, “Wet liklik. Bai mi askim Bikpela pastaim.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “Sapos sampela bilong yupela yet o bilong ol tumbuna pikinini bilong yupela i holim bodi bilong man i dai pinis, na i kamap doti long ai bilong mi, orait maski, bihain yupela inap mekim dispela kaikai bilong Tingim De mi Bin Larim yupela I Stap Gut. Na sapos sampela bilong yupela i raun long ol longwe ples, orait ol tu inap kaikai. Tasol ol dispela lain i mas mekim dispela kaikai long de namba 14 bilong namba 2 mun, long apinun tru. Na ol i mas bihainim olgeta lo bilong dispela kaikai. Ol i mas kaikai dispela abus wantaim bret i no gat yis na kumu i save pait. Na ol i no ken larim sampela mit bilong dispela kaikai i stap inap long moningtaim. Na taim ol i katim abus ol i no ken brukim bun bilong en. *** Tasol sapos sampela man i klin long ai bilong mi o ol i no i go long wanpela longwe ples na ol i no mekim dispela kaikai long namba wan mun, orait yupela i mas rausim ol long ol lain manmeri bilong mi, long wanem, ol i no givim ofa long mi long taim bilong mekim ofa. Olsem na ol i mas karim hevi bilong sin bilong ol yet. “Sapos wanpela man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela na em i laik mekim dispela kaikai wantaim yupela, orait em i ken, tasol em i mas bihainim olgeta lo bilong dispela kaikai. Ol man bilong as ples na ol man i kam long narapela kantri ol i mas bihainim dispela lo tasol.” Ol i sanapim haus sel bilong Bikpela na long de ol i sanapim pinis, wanpela klaut i kam daun na karamapim haus sel. Na long nait ol i lukim klaut i olsem paia. Olgeta de klaut i karamapim haus sel i stap. Na long nait ol i lukim klaut i kamap olsem paia. Taim klaut i lusim haus sel, ol Israel i save kisim ol samting na bihainim klaut i go. Na sapos klaut i sanap long wanpela hap, orait ol i save wokim nupela kem long dispela hap. Long taim Bikpela i tok, orait ol Israel i save lusim wanpela ples na i go. Na long taim Bikpela i tok, ol i save wokim nupela kem. Na sapos klaut i stap yet antap long haus sel, orait ol manmeri i no kirap i go. Taim klaut i stap longpela taim antap long haus sel, ol manmeri i bihainim tok bilong Bikpela na ol i no i go long narapela hap. Sampela taim klaut i save stap antap long haus sel sotpela taim tasol na i kirap i go gen. Maski klaut i stap longpela taim o sotpela taim tasol, ol Israel i bihainim tok bilong Bikpela na mekim olsem klaut i soim ol. Sampela taim klaut i save go sanap i stap long wanpela ples long apinun na i stap olsem inap long moningtaim tasol, na i save lusim dispela ples na i go. Orait ol i lukim na ol i save kirap na bihainim klaut i go. Maski klaut i kirap i go long san o long nait, long dispela taim tasol ol manmeri tu i save kirap i go. Maski hamas taim klaut i stap antap long haus sel, inap tupela de o wanpela mun o wanpela yia samting, ol i no wokabaut. Tasol taim klaut i kirap i go, ol tu i lusim dispela ples na wokabaut. Taim Bikpela i tok, ol i save wokim kem, na taim em i tok, ol i save kisim olgeta samting na kirap i go long narapela hap. Bikpela i save givim dispela tok long Moses na Moses i save autim long ol manmeri na ol i save bihainim. Bikpela i tokim Moses olsem, “Nau yupela i mas kisim sampela silva na paitim long hama na wokim tupela biugel. Na yupela i mas winim dispela biugel long taim yu singautim ol manmeri i kam bung na long taim bilong redim ol samting bilong wokabaut. Taim yupela i winim tupela biugel longpela taim, orait olgeta manmeri i mas i kam bung long dua bilong haus sel bilong mi. Na sapos yupela i winim wanpela biugel tasol, orait olgeta lida tasol bilong olgeta lain i mas i kam na bung wantaim yu. Sapos yupela i winim biugel sotpela taim tasol, orait ol lain i save stap long hap sankamap bilong kem i mas kirap i go. Na sapos yupela i winim biugel sotpela taim gen, orait ol lain i save stap long hap saut i mas kirap i go. Yupela i mas winim biugel sotpela taim tasol bilong makim taim bilong lusim ples yupela i bin wokim kem long en. Tasol yupela i mas winim biugel longpela taim bilong singautim olgeta manmeri i kam bung. Ol pikinini man bilong Aron tasol, em ol pris, ol i gat wok bilong winim biugel. “Yupela na ol lain bilong yupela i kamap bihain i mas bihainim dispela lo. Taim ol birua i kamap bilong pait long yupela long graun bilong yupela yet, orait yupela i mas winim dispela biugel pastaim bilong kirapim ol man i go pait long ol birua. Sapos yupela i mekim olsem, orait mi God, Bikpela bilong yupela, bai mi tingting long yupela na mekim save long ol birua, bai ol i no inap daunim yupela. Na tu, long ol bikpela de bilong lotu, olsem long nupela mun na long ol arapela bikpela de, yupela i mas winim biugel long taim yupela i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kamap wanbel. Na bai mi tingting long yupela na helpim yupela. Mi God, Bikpela bilong yupela, mi tok pinis.” Long de namba 20 bilong namba 2 mun bilong namba 2 yia bihain long ol Israel i lusim Isip, klaut i lusim haus sel bilong God na i go. Orait ol Israel i lukim na ol i kirap lusim ples drai bilong Sainai na wokabaut i go. Na klaut i go na sanap long ples drai bilong Paran. Bikpela i givim tok long Moses pastaim na Moses i tokim ol Israel long wokabaut, orait ol i kirap i go. Na ol lain Juda na Isakar na Sebulun i go pas. Ol i bruk long ol liklik lain na holim plak bilong ol na wokabaut i go. Na Nason, pikinini man bilong Aminadap, i stap hetman bilong dispela tripela lain. Na Netanel, pikinini man bilong Suar, i stap hetman bilong lain Isakar. Na Eliap, pikinini man bilong Helon, i stap hetman bilong lain Sebulun. Ol lain Gerson na Merari bilong lain Livai ol i bihainim dispela tripela lain. Ol i kisim haus sel wantaim ol samting bilong en na karim i go. Bihain long dispela, ol manmeri bilong lain Ruben na Simeon na Gat i bruk long ol liklik lain na holim plak bilong ol na wokabaut i go. Na Elisur, pikinini man bilong Sedeur, i stap hetman bilong dispela tripela lain. Na Selumiel, pikinini man bilong Surisadai, i stap hetman bilong lain Simeon na Eliasap, pikinini man bilong Duel, i stap hetman bilong lain Gat. Na ol lain Kohat bilong lain Livai i karim ol samting bilong Rum Tambu na Rum Tambu Tru na i wokabaut i go bihainim ol dispela arapela lain. Na taim ol Kohat i kamap long ples bilong nupela kem, ol arapela Livai i kamap paslain, ol i sanapim pinis haus sel bilong God. Orait ol Kohat i givim ol samting ol i karim long ol pris na ol pris i putim insait long haus sel. Bihain ol manmeri bilong lain Efraim na Manase na Benjamin i bruk long ol liklik lain na holim plak bilong ol na wokabaut i go. Na Elisama, pikinini man bilong Amihut, i stap hetman bilong dispela tripela lain. Na Gamaliel, pikinini man bilong Pedasur, i stap hetman bilong lain Manase, na Abidan, pikinini man bilong Gideoni, i stap hetman bilong lain Benjamin. Bihain tru ol manmeri bilong lain Dan na Aser na Naptali i bruk long ol liklik lain na holim plak bilong ol na wokabaut i go. Na Ahieser, pikinini man bilong Amisadai, i stap hetman bilong dispela tripela lain. Na Pagiel, pikinini man bilong Okran, i stap hetman bilong lain Aser, na Ahira, pikinini man bilong Enan, i stap hetman bilong lain Naptali. Olgeta taim ol Israel i kirap lusim kem, ol i save lain olsem tasol na wokabaut i go. Ol i laik wokabaut na Moses i tokim tambu bilong en Hobap, pikinini man bilong Jetro bilong kantri Midian, olsem, “Nau bai mipela i kirap i go long dispela kantri bipo Bikpela i tok bai em i givim mipela. Em i promis pinis bai mipela i sindaun gut tru long dispela ples. Olsem na mi laik yu kam wantaim mipela na bai mipela i ken tilim planti gutpela samting long yu.” Tasol Hobap i tok, “Em i gutpela. Tasol maski, mi laik i go bek long ples bilong mi stret.” Na Moses i tok, “Sori tambu, yu no ken lusim mipela. Yu save wanem hap i gutpela bilong wokim kem long dispela bikpela ples drai na yu inap soim rot long mipela. Sapos yu kam wantaim mipela, orait mipela i ken skelim olgeta samting Bikpela i givim mipela na givim sampela long yu.” Ol manmeri i lusim maunten bilong Bikpela, em maunten Sainai, na ol i wokabaut inap tripela de. Na ol i karim Bokis Kontrak bilong Bikpela i go pas bilong painim ples bilong wokim kem. Taim ol i wokabaut, orait klaut bilong Bikpela i save stap antap long ol. Long olgeta de long san klaut i stap olsem tasol. Taim ol i laik karim Bokis Kontrak i go, Moses i save tok, “Bikpela, yu go pait long ol birua bilong yu na rausim ol nabaut, na mekim ol man i no laikim yu, ol i ranawe nabaut.” Na taim ol i malolo na putim Bokis Kontrak long graun, Moses i save tok, “Bikpela, yu mas kam bek long ol tausen tausen famili bilong mipela Israel.” Ol manmeri i toktok planti long ol hevi i kamap long ol na Bikpela i harim. Orait em i belhat nogut tru na i salim paia i kam daun long kem. Na paia i kukim wanpela hap bilong kem long arere. Orait ol manmeri i singaut long Moses long helpim ol. Na Moses i harim ol na em i prea long Bikpela na paia i dai. Na ol i kolim nem bilong dispela ples olsem, Paia I Kukim. Long wanem, paia bilong Bikpela i bin kukim ol. I gat planti manmeri bilong ol arapela kantri i wokabaut wantaim ol Israel. Ol i manmeri bilong kaikai planti abus, olsem na ol i toktok planti long ol i laikim tumas long kaikai sampela abus. Na ol Israel tu i toktok planti olsem, “Mipela i laik kaikai abus. Tasol bai mipela i kisim we? Long Isip mipela i bin kaikai planti pis mipela i bin kisim nating. Na mipela i bin kisim ol kukamba na melen na olkain anian. Tasol nau strong bilong mipela i go pinis. Na mipela i no gat kaikai. Dispela mana tasol i stap na mipela i les tru long en.” Mana em i wanpela liklik raunpela samting, kain olsem pikinini bilong bin, na i strong olsem blut bilong galip. Na taim wara bilong nait i save pundaun nabaut long kem, orait mana i save pundaun wantaim. Na long moningtaim ol manmeri i save raun long kem na kisim mana. Bihain ol i save kisim ston na wilwilim o kisim hap diwai na paitim paitim na i kamap plaua. Na ol i save boilim long sospen na kisim sampela na wokim ol bisket. Ol i kaikai, na i olsem bret ol i kukim wantaim wel bilong oliv. *** Orait ol manmeri i sanap wantaim ol famili bilong ol long dua bilong haus sel bilong ol na ol i wok long krai tumas, na Moses i harim ol. Orait Bikpela i belhat long ol na Moses i bel hevi na i tokim Bikpela olsem, “Bilong wanem yu mekim nogut long mi? Olsem wanem na yu no amamas long mi? Na bilong wanem yu givim dispela wok bilong lukautim ol dispela manmeri long mi wanpela tasol? Mi no mekim ol i kamap long bel. Na mi no mama na mi karim ol. Olsem na bilong wanem yu bin askim mi long wok olsem wasmama na karim ol olsem ol liklik pikinini long han bilong mi, stat long Isip na bai i go olgeta long dispela graun yu bin promis long givim long ol tumbuna bilong ol? Ol dispela manmeri i krai na wok long askim mi long abus. Tasol bai mi kisim planti abus we? Mi no inap tru. Mi wanpela tasol mi no inap lukautim ol dispela manmeri. Mi no inap tru. Sapos yu laik mekim olsem long mi, orait mobeta yu sori long mi na yu kilim mi i dai na bai mi no ken hatwok moa long karim dispela hevi.” Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu mas kisim 70 bikman i kam long mi. Yu mas kisim ol man yu yet yu save ol i stap hetman na i gat namba namel long ol manmeri. Na yu mas bringim ol i kam long mi long haus sel bilong bung wantaim mi na ol i mas sanap wantaim yu. Na bai mi kam daun na toktok wantaim yu. Na bai mi kisim sampela strong bilong dispela spirit mi bin givim yu na bai mi givim long ol. Na ol i ken helpim yu na karim hevi bilong ol dispela manmeri, na bai yu wanpela tasol i no ken karim olgeta. Nau yu mas tokim ol manmeri olsem, ‘Yupela i mas bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God, bai yupela i redi long tumora na bai yupela i kisim mit bilong kaikai. Bikpela i harim pinis yupela i krai tumas long abus. Na em i harim yupela i tok yupela i bin i stap gut long Isip. Orait harim. Nau Bikpela bai i givim abus long yupela na yupela i mas kaikai. Bai yupela i mas kaikai abus, i no long wanpela de tasol o tupela de o 5-pela de o 10-pela o 20 de. Nogat. Yupela bai i kaikai mit inap long wanpela mun olgeta na bai yupela i les tru long abus na i laik traut. Bikpela i stap namel long yupela, tasol yupela i givim baksait long em na yupela i tok kros long em olsem, “Watpo mipela i lusim Isip na i kam?” Yupela i bin mekim pasin olsem, orait nau dispela samting bai i kamap long yupela.’” Orait Moses i bekim tok long Bikpela olsem, “Bikpela, harim. Mi save bosim 600,000 man na yu tok, bai yu givim abus long ol inap long wanpela mun. Tasol bai yu painim abus we na yu givim ol? Sapos mipela i kilim olgeta bulmakau na sipsip, ating bai dispela abus i ken inapim ol, a? Na olgeta pis long solwara tu bai i no inap long ol.” Na Bikpela i bekim tok long Moses olsem, “Ating strong bilong mi i no inap, a? Liklik taim tasol na bai yu lukim. Na bai yu save dispela samting mi bin tok long en, em bai i kamap o nogat.” Moses i harim pinis na em i go ausait na i tokim ol manmeri long dispela tok Bikpela i bin mekim. Na em i bungim 70 hetman na tokim ol long sanap raunim haus sel. Bihain Bikpela i stap insait long dispela klaut na i kam daun na i toktok wantaim Moses. Na Bikpela i kisim sampela strong bilong dispela spirit em i bin givim long Moses na i givim long ol 70 hetman. Taim dispela spirit i kam i stap long ol, orait long sotpela taim tasol ol i autim tok olsem ol profet. Tasol tupela bilong ol dispela 70 hetman, em Eldat na Medat, tupela i bin i stap long kem na i no i go long haus sel wantaim ol arapela hetman. Tupela i stap yet long kem na Bikpela i givim dispela spirit long tupela na tupela tu i mekim tok profet. Na wanpela yangpela man i ran i go tokim Moses olsem, “Eldat na Medat i stap long kem na tupela i mekim tok profet.” Na Josua, pikinini man bilong Nun, i stap wantaim Moses. Josua i bin i stap man bilong helpim Moses long taim em i yangpela yet i kam inap nau. Orait Josua i harim tok bilong yangpela man na em i tokim Moses olsem, “Bikman, yu go tokim tupela long pasim maus.” Tasol Moses i bekim tok olsem, “Yu wari long sampela man bai i senisim mi, a? Maski wari. Mi laik bai Bikpela i ken givim spirit bilong en long olgeta manmeri bilong en na bai olgeta i ken mekim tok profet.” Moses i tok pinis, orait em wantaim ol hetman bilong Israel i go bek long kem. Orait Bikpela i mekim win i kirap long biksolwara na win i bringim planti pisin i kam na ol i flai inap wan mita tasol antap long graun. Na ol i sindaun nabaut insait long kem na long bikpela hap graun ausait long kem. Ol i karamapim planti kilomita long graun long olgeta sait bilong kem. Na ol manmeri i wok long san na long nait long kisim ol pisin. Na long de bihain ol i mekim olsem gen. Na olgeta manmeri i kisim planti pisin tru, inap 1,000 kilogram. Na planti manmeri i kisim moa yet, i winim 1,000 kilogram. Orait ol i katim ol pisin na lainim ol long graun insait long kem, bilong san i ken mekim mit bilong ol pisin i drai. Taim ol manmeri i stat long kaikai mit bilong ol pisin, orait wantu Bikpela i belhat long ol na i salim bikpela sik nogut i kam long ol na planti manmeri i dai. Na ol i planim bodi bilong ol dispela manmeri long dispela ples, na ol i kolim ples olsem, “Matmat Bilong Ol Manmeri I Krai Tumas Long Kaikai Abus.” Na bihain ol Israel i lusim dispela ples na ol i go long ples Haserot na wokim kem. Moses i bin maritim wanpela meri bilong kantri Sudan. Na taim ol i stap yet long Haserot, Aron wantaim Miriam i tok nogut long Moses long dispela samting em i bin mekim. Na tupela i tok olsem, “Ating Bikpela i bin givim tok long ol manmeri long maus bilong Moses wanpela tasol, a? Nogat ya. Em i givim tok long ol long maus bilong mitupela tu.” Na Bikpela i harim dispela tok bilong tupela. Dispela man Moses em i man bilong daunim em yet, na i no gat wanpela man long dispela graun i save daunim em yet inap olsem Moses. Orait tupela i tok pinis na wantu Bikpela i tokim Moses na Aron na Miriam olsem, “Mi laikim yupela tripela i kam long haus sel bilong bung wantaim mi.” Orait ol i kirap i go. Ol i sanap pinis na Bikpela i stap long klaut na i kam daun na klaut i sanap long dua bilong haus sel. Na Bikpela i singaut olsem, “Aron na Miriam, yutupela kam.” Tupela i harim na i go klostu liklik. Orait Bikpela i tok, “Yutupela harim tok bilong mi. Taim wanpela profet i stap namel long yupela Israel, mi save soim mi yet long em long samting olsem driman na mi save givim tok long em long driman. Tasol wokman bilong mi, Moses, i no olsem ol profet. Mi save mekim narakain pasin long em. Mi givim em olgeta wok bilong mi na mi save em bai i mekim. Olsem na mi save toktok wantaim em olsem man i toktok wantaim pren bilong en. Na mi save tok klia long em, mi no save mekim tok bokis. Na tu em i bin lukim mi. Orait watpo yutupela i no pret long tok nogut long Moses, wokman bilong mi?” Na Bikpela i kros nogut long tupela na i lusim tupela na i go. Klaut bilong God i lusim haus sel na wantu sik lepra i karamapim skin bilong Miriam na skin i kamap wait nogut tru. Na bihain Aron i tanim na i lukim dispela sik i karamapim skin bilong Miriam. Orait Aron i tokim Moses olsem, “Bikman, mitupela i bin mekim pasin kranki na mekim sin. Yu mas marimari long mitupela na yu no ken mekim mitupela i karim hevi nogut bilong sin bilong mitupela. Na yu no ken larim Miriam i luk olsem pikinini i bin dai pinis long bel bilong mama na taim mama i karim, skin bilong en i tekewe pinis.” Orait Moses i singaut long Bikpela olsem, “God, plis yu ken mekim Miriam i orait gen.” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Sapos papa bilong Miriam i spet long pes bilong en, ating em bai i sem inap long wanpela wik. Olsem tasol, Miriam i mas i stap ausait long kem inap long wanpela wik, na bihain em i ken i kam insait gen.” Olsem na ol i putim Miriam ausait long kem inap long wanpela wik. Na ol manmeri i no kirap i go long narapela hap. Nogat. Ol i wet long Miriam i kam bek pastaim. Na bihain ol i lusim Haserot na i go wokim kem long ples drai bilong Paran. Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu save olsem mi laik givim dispela kantri Kenan long yupela ol Israel. Olsem na yu mas makim wanpela wanpela lida long ol 12-pela lain na salim ol i go bilong lukstil long olgeta hap graun bilong kantri Kenan.” Orait Moses i bihainim tok bilong Bikpela na em i stap long ples wesan bilong Paran na i salim ol dispela lain hetman i go. Nem bilong ol i olsem. Samua, pikinini man bilong Sakur. Em i bilong lain Ruben. Safat, pikinini man bilong Hori. Em i bilong lain Simeon. Kalep, pikinini man bilong Jefune. Em i bilong lain Juda. Igal, pikinini man bilong Josep. Em i bilong lain Isakar. Hosia, pikinini man bilong Nun. Em i bilong lain Efraim. Palti, pikinini man bilong Rafu. Em i bilong lain Benjamin. Gadiel, pikinini man bilong Sodi. Em i bilong lain Sebulun. Gadi, pikinini man bilong Susi. Em i bilong lain Manase. Amiel, pikinini man bilong Gemali. Em i bilong lain Dan. Setur, pikinini man bilong Maikel. Em i bilong lain Aser. Nabi, pikinini man bilong Vopsi. Em i bilong lain Naptali. Na Guel, pikinini man bilong Maki. Em i bilong lain Gat. Moses i salim ol dispela lain hetman i go bilong lukstil long olgeta hap bilong Kenan. Na em i senisim nem bilong Hosia, pikinini man bilong Nun, na i kolim em Josua. Taim Moses i laik salim ol i go em i tokim ol olsem, “Yupela i mas i go lusim distrik Negev na i go antap long ples maunten. Yupela i mas lukim gut, bai yupela i ken save em i wanem kain ples, na yupela i mas painimaut hamas manmeri i stap long en, na ol i strongpela lain o nogat. Na yupela i mas lukim gut graun bilong dispela kantri, em i gutpela o nogut. Na ol manmeri i stap long ol taun nating o long ol taun i gat strongpela banis? Na lukim gut, dispela graun i gat gris, o nogat, na i gat bus long en o nogat. Na yupela i mas kisim sampela pikinini bilong ol diwai long dispela kantri na bringim i kam. Yupela i no ken kam bek nating.” Moses i givim dispela tok long ol long taim bilong ol pikinini bilong diwai wain i stat long mau. Orait na ol dispela man i go lukim olgeta hap graun, stat long ples wesan bilong Sen long hap saut, na i go inap long taun Rehop, klostu long maus bilong rot i go long taun Hamat long hap not. Pastaim ol i go long distrik Negev na ol i go kamap long taun Hebron. Ol lain bilong Ahiman na Sesai na Talmai i stap long Hebron. Ol i lain tumbuna pikinini bilong ol lain traipela man ol i kolim ol Anak. Dispela taun Hebron ol sampela lain i bin wokim pastaim, na 7-pela yia bihain ol Isip i bin wokim taun Soan. Orait ol hetman i go kamap long ples daun bilong Eskol na ol i katim wanpela han bilong diwai wain i gat planti pikinini wain long en. Dispela han i hevi tru, na wanpela man i no inap karim, olsem na tupela man i pasim long diwai na karim i kam. Na tu ol i kisim ol pikinini bilong diwai fik na bilong diwai pomigranet. Bihain ol Israel i kolim dispela ples daun Eskol, long wanem, ol dispela hetman i bin kisim dispela bikpela han bilong diwai wain long dispela ples. Ol i lukluk raun inap long 40 de na bihain ol i kam bek long Moses na Aron wantaim olgeta manmeri bilong Israel. Olgeta i stap long ples Kades long ples drai bilong Paran. Na ol dispela hetman i ripot long ol samting ol i bin lukim. Na ol i soim ol manmeri dispela kaikai ol i bin bringim. *** Na ol i tokim Moses olsem, “Dispela kantri yu bin salim mipela i go lukim, em mipela i lukim pinis. Na graun bilong en i gutpela tru na i gat planti gris. Lukim. Mipela i bringim sampela kaikai bilong dispela kantri i kam. Tasol ol pipel bilong dispela kantri i strong tumas na ol taun bilong ol i bikpela tru na i gat strongpela banis. Na tu, mipela i lukim ol lain tumbuna pikinini bilong ol Anak i stap, ol i traipela man. Ol Amalek i stap long hap saut, long distrik Negev, na ol Hit na ol Jebus na ol Amor i stap long ples maunten, na ol Kenan i stap klostu long biksolwara Mediterenian, na sampela i stap long arere bilong wara Jordan.” Ol Israel i harim dispela tok bilong ol hetman na ol i pret. Na ol i toktok planti long Moses. Tasol wanpela hetman, nem bilong en Kalep, em i sarapim ol na i tok olsem, “Watpo yupela i toktok planti? Nau yumi mas i go pait long ol na kisim graun bilong ol, long wanem, yumi gat strong na yumi inap long winim ol na kisim dispela graun.” Tasol ol arapela hetman i bin i go wantaim Kalep long lukim dispela kantri, ol i tok, “Nogat tru. Ol i strong tumas. Yumi no inap pait long ol.” Olsem na ol i tok giaman long ol Israel long dispela kantri ol i bin lukim. Ol i tok olsem, “Graun bilong dispela kantri i nogut. Liklik kaikai tasol i save kamap long en na ol manmeri i sot long kaikai. Olsem na dispela kantri i no inap long yumi. Na olgeta manmeri mipela i lukim, ol i longpela bun tru. Na mipela i lukim ol longpela traipela man i stap. Ol i lain bilong Anak. Mipela i lukim ol na mipela i ting mipela i samting nating olsem ol grasopa tasol. Na tu, ating ol i lukim mipela i olsem ol grasopa tasol.” Ol manmeri i harim tok bilong ol hetman, na long nait ol i singaut nogut na ol i krai i go inap tulait. Na olgeta i tok kros long Moses wantaim Aron. Ol i tok olsem, “I gutpela sapos mipela i bin i dai long Isip o long dispela ples drai nating. Bilong wanem Bikpela i laik kisim mipela i go long dispela kantri? Sapos mipela i go long en, bai ol i kilim mipela long pait na bai ol i kisim ol meri na pikinini bilong mipela olsem kalabus. Sapos yumi go bek long Isip, em bai i gutpela.” Na ol i toktok moa long ol yet olsem, “Goan, yumi makim wanpela hetman na em i ken kisim yumi i go bek long Isip.” Ol manmeri i tok olsem na Moses wantaim Aron i daunim het i go daun long graun na olgeta manmeri i lukim tupela. Na Josua, pikinini man bilong Nun, na Kalep, pikinini man bilong Jefune, tupela bilong ol dispela man i bin i go lukstil long graun Kenan, tupela i bel hevi long dispela tok na i brukim klos bilong tupela. Na tupela i tokim ol manmeri olsem, “Dispela hap graun mipela i bin lukim, em i gutpela tumas. Sapos Bikpela i amamas long yumi, em bai i kisim yumi i go long dispela kantri na givim dispela gutpela graun i gat planti gris long yumi. Yupela i no ken bikhet long Bikpela na yupela i no ken pret long ol manmeri i stap long hap. Long wanem, ol i olsem abus bilong yumi tasol. Yumi no gat hatwok long winim ol. Bikpela i stap wantaim yumi na em i bagarapim pinis ol giaman god i save was long ol. Olsem na maski pret long ol.” Tasol ol Israel i no bilipim tok bilong Kalep na Josua. Na ol i tok long tromoi ston long tupela na kilim tupela i dai. Ol i laik mekim olsem, na wantu ol manmeri i lukim bikpela lait bilong God i lait antap long haus sel. Olsem na ol i no tromoi ston long tupela. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Planti taim ol dispela lain manmeri i sakim tok bilong mi na i no bilip long mi. Mi bin wokim planti mirakel namel long ol, tasol ol i no bilip. Olsem na mi bai salim bikpela sik nogut long ol na bagarapim ol. Tasol bai mi mekim yu i kamap tumbuna bilong wanpela bikpela strongpela lain manmeri i winim ol dispela lain.” Tasol Moses i tokim Bikpela olsem, “Bikpela, long strong bilong yu yet yu bin kisim ol dispela manmeri long Isip na bringim ol i kam pinis. Sapos yu bagarapim ol manmeri bilong yu, bai ol Isip i harim tok long dispela samting. Na ol bai i tokim ol dispela arapela lain pipel nau ol i stap long dispela kantri. Ol dispela lain i harim tok pinis long yu stap wantaim mipela na yu save kamap ples klia taim klaut bilong yu i stap antap long mipela. Na ol i harim tok long yu save stap long klaut long san na yu go paslain long mipela na long nait yu stap long paia na yu go pas. Na sapos yu kilim olgeta manmeri bilong yu, ol arapela lain i bin harim tok long biknem bilong yu, ol bai i tok olsem, ‘Bikpela i no inap bringim ol manmeri bilong en i go long dispela kantri bipo em i bin promis long givim ol, olsem na em i kilim ol i dai long ples drai nating.’ Bikpela, mi laik bai yu soim mipela bikpela strong bilong yu na mekim dispela samting yu bin promis long mekim. Yu yet yu bin tok olsem, ‘Mi Bikpela, mi no save belhat kwik. Na mi save marimari moa yet long ol manmeri na mi save bihainim tok bilong mi oltaim. Na mi save lusim olgeta sin na pasin bikhet bilong ol. Tasol mi mas mekim save long ol man i mekim sin na bai mi mekim save long ol pikinini na ol tumbuna pikinini bilong ol i go inap long namba 3 na namba 4 lain i kamap bihain.’ Bikpela, yu save marimari na sori long mipela olgeta na yu no save senis. Olsem na mi askim yu long rausim sin bilong ol dispela manmeri, olsem yu bin mekim long taim ol i lusim Isip na yu save mekim i kam inap nau.” Bikpela i harim tok bilong Moses, na em i bekim tok olsem, “Bai mi lusim sin bilong ol, olsem yu askim mi long mekim. Tasol mi save stap oltaim, na strong na lait bilong mi i stap long olgeta hap bilong graun. Olsem na nau mi mekim dispela strongpela promis, olgeta dispela manmeri i bikhet, ol i no inap i go long dispela kantri mi laik givim ol. Ol i bin lukim dispela lait i soim ol olsem, mi stap wantaim ol. Na ol i lukim pinis ol mirakel mi bin wokim long Isip na long ples drai nating. Tasol ol i bikhet long mi planti taim na ol i no bihainim tok bilong mi. I no gat wanpela bilong ol dispela manmeri inap i go insait long dispela kantri mi bin promis long givim ol tumbuna bilong yupela. Nogat tru. Tasol wokman bilong mi, Kalep, em i gat narakain tingting, na em i bihainim laik bilong mi tru. Olsem na bai mi bringim em i go long dispela kantri em i bin i go lukim, na bai em i stap long en. Na ol lain tumbuna pikinini bilong en bai i kisim dispela graun, em ol Amalek na ol Kenan i stap long ol ples daun bilong en. Orait tumora yupela olgeta i mas lusim dispela hap na i go bek long ples drai na wokabaut i go long solwara Retsi long hap bilong Akaba.” Na Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Planti taim ol dispela lain manmeri nogut i bin tok kros long mi. Mi harim pinis na mi les tru long dispela tok bilong ol. Wanem taim bai ol i lusim dispela kain tok? Orait tokim ol long dispela tok bilong mi, ‘Mi Bikpela, mi save stap oltaim na mi tok tru long yupela olsem, mi bin harim yupela i tok bai yupela i dai long dispela hap. Orait nau bai mi mekim olsem yupela i laikim. Yupela bai i dai na bodi bilong yupela bai i stap nabaut long dispela ples drai nating. Yupela i bin tok kros na toktok planti long mi, olsem na olgeta man i winim 20 krismas bai i no inap i go long dispela kantri. Mi bin promis long larim yupela i go i stap long dispela kantri, tasol nau yupela olgeta i no inap i go. Kalep wantaim Josua tasol bai i go. Yupela i bin tok, ol pipel bilong dispela kantri bai i pait na winim yupela na kisim ol pikinini bilong yupela. Tasol nogat. Bai mi bringim ol dispela pikinini i go long dispela kantri yupela i no laikim. Na bai ol i kisim na bai ol i stap oltaim long en. Tasol yupela bai i no inap. Bai yupela i dai long dispela ples drai nating. Na ol pikinini bilong yupela bai i raun nabaut long dispela ples drai inap long 40 yia, inap yupela olgeta i dai pinis. Yupela i bin lusim mi olsem meri i lusim man bilong en na i pamuk nabaut. Olsem na bai ol pikinini i mas karim hevi bilong rong bilong yupela. Yupela i bin i go raun long dispela kantri na lukim graun bilong en inap 40 de. Olsem na nau yupela i mas karim hevi bilong sin bilong yupela inap 40 yia. Mi makim wanpela wanpela yia bilong inapim olgeta wan wan de yupela i bin raun long dispela kantri. Na dispela bai i mekim yupela i save, mi no laikim tru pasin bilong bikhet. Mi tok tru, bai mi pinisim yupela olgeta manmeri i bin i gat wankain tingting na i bikhet na givim baksait long mi. Yupela olgeta wan wan bai i dai long dispela ples drai. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Ol man Moses i bin salim i go bilong lukstil long dispela graun ol i kam bek na giamanim ol manmeri na i tok, “Dispela kantri i nogut.” Na dispela tok i mekim olgeta manmeri i kros long Bikpela. Olsem na Bikpela i mekim bikpela sik nogut i kamap long ol dispela man i bin giaman, na kwiktaim ol i dai. *** Olgeta man i bin i go lukim dispela kantri ol i dai pinis. Kalep wantaim Josua tasol i no i dai. Tupela i stap gut. Moses i autim pinis ol dispela tok bilong Bikpela long ol Israel na ol i krai nogut tru. Orait na tumora long moningtaim tru ol i kirap na i go tokim Moses olsem, “Harim. Mipela i save olsem mipela i bin mekim sin. Tasol nau mipela i laik i go long dispela graun Bikpela i bin tokim mipela long en.” Na ol i kirap i go long ples maunten, bilong pait long ol Kenan. Tasol Moses i tok, “Nogat tru. Bilong wanem yupela i laik bikhet na sakim tok bilong Bikpela? Sapos yupela i go, bai yupela i no inap winim ol. Yupela i no ken i go, long wanem, Bikpela i no i stap wantaim yupela. Nogut yupela i go na ol birua i winim yupela. Sapos yupela i go, bai yupela i pait long ol Amalek na ol Kenan na bai ol i kilim yupela i dai. Bikpela bai i no inap i stap wantaim yupela long pait, long wanem, yupela i givim baksait long em na i no moa bihainim em.” Moses i givim dispela tok long ol, tasol ol i no harim tok. Ol i kirap i go long ples maunten. Tasol Moses i no i go wantaim ol. Em i stap yet long kem. Na ol i no kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela. Em tu ol i lusim i stap long kem. Orait ol Israel i go, na ol Amalek na ol Kenan i lusim ples maunten na i kam daun na pait long ol Israel na winim ol. Na ol i ranim ol Israel i go inap long taun Horma. Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Em i tok olsem, “Taim yupela i go long dispela kantri mi laik givim long yupela, na yupela i sindaun gut long en, na yupela i laik mekim ofa long mi Bikpela, orait yupela i ken kisim bulmakau o sipsip o meme bilong yupela yet. Na yupela i ken mekim ofa bilong paia i kukim olgeta o ofa bilong inapim promis o ofa bilong ol bikpela de bilong lotu o ofa long laik bilong yupela yet. Mi save laikim gutpela smel bilong ol dispela kain ofa yupela i mekim long mi. Sapos wanpela man i bringim wanpela sipsip o meme olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na em i givim long mi, Bikpela, orait em i mas bringim wanpela kilogram plaua em i bin tanim wantaim wanpela lita wel bilong oliv, bilong mekim ofa bilong kukim wit, na wanpela lita wain. Na em i mas ofaim ol dispela samting wantaim sipsip o meme. Na sapos em i ofaim sipsip man, orait em i mas kisim 2 kilogram plaua na tanim wantaim wanpela lita na hap wel bilong oliv. Na tu, em i mas kisim wain inap wanpela lita na hap, na ofaim ol dispela samting wantaim sipsip man. Mi save laikim gutpela smel bilong dispela kain ofa. Na sapos wanpela man i ofaim bulmakau man olsem ofa bilong paia i kukim olgeta o ofa bilong inapim promis o ofa bilong kamap wanbel, orait em i mas kisim tripela kilogram plaua na tanim wantaim tupela lita wel bilong oliv. Na em i mas bringim tupela lita wain, na ofaim ol dispela samting wantaim bulmakau man. Mi Bikpela, mi save laikim gutpela smel bilong dispela kain ofa. “Yupela i mas bringim dispela kain plaua na wel bilong oliv na wain na ofaim long mi wantaim olgeta wan wan bulmakau man na sipsip man na pikinini sipsip na pikinini meme yupela i ofaim long mi. Na sapos yupela i ofaim tupela o tripela bulmakau samting, orait yupela i mas putim wankain skel bilong plaua na wel na wain long olgeta wan wan abus na mekim ofa. Na olgeta taim yupela Israel i laik mekim wanpela bilong ol dispela ofa i gat gutpela smel mi Bikpela, mi save laikim, orait yupela i mas putim ofa bilong plaua na wel na wain wantaim dispela ofa. Na sapos i gat man bilong narapela kantri i stap sotpela taim wantaim yupela o i stap olgeta long ples bilong yupela, na dispela man i laik mekim ofa i gat gutpela smel mi Bikpela, mi save laikim, orait em i ken mekim. Tasol em i mas bihainim ol lo bilong mekim ofa, olsem yupela ol Israel i save mekim. I gat wanpela lo tasol bilong yupela Israel na bilong ol man bilong narapela kantri ol i stap wantaim yupela. Dispela lo bai i stap olsem oltaim oltaim, inap long taim bilong ol lain tumbuna i kamap bihain. Long wanem, mi Bikpela, mi lukim yupela Israel na olgeta arapela lain i wankain tasol. Yupela Israel na ol man bilong ol arapela lain i mas bihainim wankain pasin tasol bilong mekim ofa.” Bikpela i tokim Moses long givim dispela tok long ol Israel. Em i tok olsem, “Nau mi wok long bringim yupela i go long dispela graun mi laik givim yupela. Na bihain bai yupela i sindaun gut long en. Orait bai yupela i planim kaikai na kisim kaikai i mau. Na taim yupela i laik kaikai, orait yupela i mas kisim sampela kaikai na givim long mi olsem ofa. Namba wan taim yupela i wokim bret long namba wan hap plaua bilong wit, yupela i mas kisim wanpela bret na givim long mi olsem ofa. Yupela i mas kisim dispela wit yupela i bin wilwilim nupela yet long ples bilong kisim kaikai bilong wit, na mekim dispela ofa. Yupela wantaim ol lain tumbuna i kamap bihain, yupela i mas kisim wanpela bilong ol dispela namba wan lain bret yupela i kukim, na givim long mi olsem ofa. “Yupela i bin kisim ol dispela lo long han bilong Moses, na ol tumbuna i kamap bihain tu bai i kisim. Tasol ating bai sampela man i no tingting gut na i kalapim sampela lo. *** Sapos olgeta Israel i no tingting gut na ol i kalapim sampela lo, orait ol i ken ofaim wanpela bulmakau man olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na ol i mas mekim ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain wantaim dispela bulmakau. Na tu ol i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. Na bai mi laikim smel bilong dispela ofa. Orait pris i mas mekim dispela ofa bilong rausim sin bilong olgeta manmeri, na bai mi Bikpela, mi ken rausim sin bilong ol. Long wanem, ol i no bin tingting gut na ol i kalapim lo bilong mi, na bihain ol i bringim ofa bilong rausim sin bilong ol, na ol i givim long mi. Mi bai rausim sin bilong olgeta Israel na bilong ol manmeri bilong narapela kantri i stap wantaim ol, em ol i bin kalapim sampela lo bilong mi. “Sapos wanpela man tasol i no tingting gut na i mekim sin, orait em i mas ofaim wanpela meme meri i gat wanpela krismas tasol, olsem ofa bilong rausim sin. Na long ai bilong mi Bikpela, pris i mas ofaim dispela meme bilong rausim sin bilong dispela man na mekim em i kamap klin. Pris i mekim olsem, orait bai mi lusim sin bilong dispela man. Taim yupela i no tingting gut na yupela i mekim sin, orait yupela i mas bihainim dispela wanpela lo tasol, maski yupela ol Israel o ol man bilong arapela kantri i stap long ples bilong yupela. “Tasol man o meri i bikhet long mi na i mekim sin, dispela i olsem em i tok bilas long mi Bikpela. Olsem na yupela i mas kilim em i dai, maski em i man bilong yupela Israel o bilong narapela kantri i stap long ples bilong yupela. Long wanem, dispela man o meri i bikhet long mi na long laik bilong em yet em i brukim wanpela lo bilong mi. Olsem na yupela i mas kilim em i dai. Asua bilong em yet tasol.” Ol Israel i stap yet long ples wesan nating na long wanpela de Sabat ol i lukim wanpela man i wok long kisim paiawut. Na ol i kisim em i go long Moses tupela Aron na long olgeta manmeri bilong Israel. Na ol i kalabusim em pastaim, long wanem, ol i no save bai ol i mekim wanem samting long em. Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela i mas kilim dispela man i dai. Kisim em i go ausait long kem, na yupela olgeta i mas tromoi ston long em inap em i dai.” Orait olgeta manmeri i bihainim dispela tok bilong Bikpela na i kisim dispela man i go ausait long kem na tromoi ston long em na em i dai. Bikpela i tokim Moses long tokim olgeta Israel olsem, “Yupela i mas kisim ol sotpela hap string na wokim ol liklik mekpas bilong pasim long 4-pela kona bilong klos bilong yupela. Na long ol wan wan mekpas yupela i mas putim wanpela blupela string. Yupela wantaim ol lain tumbuna i kamap bihain i mas mekim olsem. Na olgeta taim yupela i lukim dispela hap string bai yupela i ken tingim olgeta lo mi bin givim yupela. Na yupela i ken bihainim ol dispela lo. Olsem na bai yupela i no lusim mi na bihainim laik bilong yupela yet na mekim pasin nogut. Ol dispela hap string bai i mekim yupela i tingting long bihainim olgeta lo bilong mi na bai yupela i stap ol manmeri tru bilong mi tasol. Mi Bikpela, mi God bilong yupela. Mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam, bilong mi ken i stap God bilong yupela. Mi God, Bikpela bilong yupela, mi tok pinis.” Kora, pikinini man bilong Ishar bilong lain Kohat long lain Livai, wantaim tripela man bilong lain Ruben, ol i mekim bikhetpasin long Moses. Nem bilong tripela man i olsem, Datan na Abiram, tupela pikinini man bilong Eliap, na On, pikinini man bilong Pelet. Dispela 4-pela man i kisim 250 lida bilong Israel na olgeta i bikhet wantaim. Ol Israel i bin makim ol dispela lida na ol i gat nem long ai bilong ol manmeri. *** Orait dispela ol man i kam bung long Moses wantaim Aron na tokim tupela olsem, “Harim. Yumi olgeta i bilong Bikpela. I no yutupela tasol. Na Bikpela i stap wantaim yumi olgeta. Olsem na bilong wanem yutupela i litimapim yutupela yet na bosim mipela? Pasin bilong yutupela i no stret.” Orait Moses i harim dispela tok na em i pundaun long graun na i beten. Na bihain em i kirap na tokim Kora wantaim ol lain i bihainim Kora olsem, “Harim. Tumora long moningtaim Bikpela bai i soim yumi husat ol man i bilong em. Na ol dispela man em i bin makim, bai em i larim ol tasol i go klostu long em long alta. Orait Kora, yu wantaim ol lain i bihainim yu, yupela i mas mekim olsem. Tumora long moning yupela i mas kisim plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na putim liklik hap paia na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long dispela plet. Na yupela i mas karim i go long alta na sanap long ai bilong Bikpela. Na Bikpela bai i soim yumi wanem man namel long yumi em i bin makim bilong mekim wok bilong en. Yupela Livai tasol i mekim pasin i no stret.” Na Moses i tok moa long Kora olsem, “Yupela ol Livai, harim. God, Bikpela bilong yumi Israel, i bin kisim yupela namel long ol arapela lain manmeri bilong yumi. Na em i makim yupela tasol long i go klostu long em na mekim wok long haus sel bilong em, na bilong sanap long ai bilong ol manmeri bilong helpim ol. God i bin larim yupela wantaim olgeta arapela Livai i mekim dispela wok i gat nem. Na olsem wanem? Yupela i ting dispela wok i samting nating tasol, a? Olsem na yupela i laik kamap pris tu, a? *** Na Aron em i wanem kain man bai yupela i kros long em? Em i man nating tasol. Olsem na yu wantaim ol lain bilong yu i no kros long Aron. Nogat. Yupela i kros long God, Bikpela tasol.” Orait na Moses i salim wanpela man i go tokim Datan wantaim Abiram bai tupela i mas i kam. Tasol tupela i bekim tok olsem, “Mitupela i no ken i kam. Yu bin kisim mipela long gutpela kantri Isip na bringim mipela i kam long dispela ples wesan nating bilong kilim mipela i dai. Na yu ting dispela i samting nating. Na nau tu yu laik bosim mipela, a? Yu no bin bringim mipela i go long wanpela kantri i gat gutpela graun bai mipela i gat ol gaden kaikai na gaden wain. Yu ting mipela i longlong, bai yu giamanim mipela, a? Yu no inap. Olsem na mitupela i no ken i kam.” Moses i harim dispela tok na em i belhat na i tokim Bikpela olsem, “Yu no ken kisim ofa ol dispela lain man i bringim long yu. Ol i tok, mi save bosim ol nogut. Tasol mi no bin stilim wanpela donki bilong ol o mekim wanpela rong long ol. Nogat tru.” Orait bihain Moses i tokim Kora olsem, “Tumora yu wantaim ol 250 man i bihainim yu, yupela i mas i kam long haus sel bilong God. Na Aron tu bai i kam. Na yupela olgeta wan wan bai i bringim plet bilong putim paia na putim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long en na kam long alta na ofaim long Bikpela.” Orait long moningtaim olgeta dispela man i kisim plet bilong putim paia bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i putim paia long ol plet na putim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel antap long paia. Na ol i go sanap wantaim Moses na Aron long dua bilong haus sel bilong God. Bihain Kora i bungim olgeta lain manmeri na ol i sanap klostu long dua bilong haus sel na lukluk i go long Moses tupela Aron. Tupela tu i sanap i stap long dua bilong haus sel. Ol i bung pinis na wantu Bikpela i mekim bikpela lait bilong en i kamap ples klia na olgeta Israel i lukim. Na Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Yutupela klia. Lusim olgeta dispela manmeri. Nau tasol bai mi kilim ol i dai.” Tasol Moses wantaim Aron i pundaun pes i go daun long graun na tupela i tokim Bikpela olsem, “God, yu tasol yu bin wokim olgeta manmeri na ol i stap. Sapos wanpela man tasol i mekim sin, ating bai yu belhat long olgeta manmeri, a?” Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol manmeri long ol i mas lusim ol haus sel bilong Kora na Datan na Abiram na go sanap longwe liklik.” Orait Moses wantaim ol lida bilong Israel i go lukim Datan na Abiram. Na Moses i tokim olgeta manmeri olsem, “Yupela surik i go bek longwe liklik long ol haus sel bilong ol dispela man nogut. Na yupela i no ken pas long wanpela samting bilong ol. Nogut yupela i stap klostu long ol na yupela i dai wantaim ol long sin bilong ol.” Ol manmeri i harim na ol i surik na lusim ol haus sel bilong Kora na Datan na Abiram. Tasol Datan na Abiram i kam ausait na sanap long dua bilong haus sel bilong ol. Na meri pikinini bilong ol tu i sanap wantaim ol. Na Moses i tokim ol manmeri olsem, “Yupela bai i lukim wanpela samting i laik kamap nau, na bai yupela i save, Bikpela tasol i bin salim mi long bosim yupela na mekim wok bilong en. Mi no mekim long laik bilong mi yet. Nogat. Nau bai ol dispela man i dai. Sapos God i no mekim save long ol na ol i dai nating, orait bai yupela i save, Bikpela i no bin salim mi long mekim wok bilong en. Tasol sapos Bikpela i mekim save long ol long narakain pasin, olsem graun i op na hul i kamap na olgeta i kapsait i go daun insait long hul wantaim ol samting bilong ol, na ol i go daun long ples bilong ol man i dai pinis long taim ol i stap laip yet, orait bai yupela i save dispela ol man i bin givim baksait long Bikpela.” Moses i tok pinis na wantu dispela hap graun Datan wantaim Abiram i sanap long en, em i op na bikpela hul i kamap. Na Datan na Abiram wantaim ol famili bilong ol na ol lain famili bilong Kora na olgeta samting bilong ol i kapsait i go daun insait long dispela hul na graun i karamapim ol. Olsem na ol i no dai yet na olgeta i go daun long ples bilong ol man i dai pinis wantaim ol samting bilong ol. Na graun i pas gen na karamapim ol, na ol manmeri i no lukim ol moa. Taim ol i go daun ol i singaut nogut tru. Na olgeta manmeri bilong Israel i stap klostu, ol i tok, “Yumi ran i go kwik. Nogut graun i op na daunim yumi tu na yumi lus.” Olsem na ol i ranawe i go kwiktaim. Na Bikpela i salim paia i kam na i kukim dispela 250 man i mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim Eleasar, pikinini man bilong pris Aron, long kisim ol plet bras bilong ol man paia i bin kukim, na karim i kam long yu. Na bihain yu kisim i go longwe liklik na tromoi nabaut paia i stap long ol dispela plet. Long wanem, ol dispela plet i samting bilong mi yet na i tambu. Ol dispela plet i bin kamap tambu taim ol dispela man i go long alta bilong mi, Bikpela, na ol i mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Olsem na kisim ol dispela plet bilong ol man i bin mekim sin na i dai pinis. Na paitim ol plet bai ol i kamap olsem hap kapa, na karamapim alta long dispela kapa. Ol Israel bai i lukim dispela kapa i karamapim alta na bai ol i save, ol i no ken mekim wankain pasin olsem ol dispela man.” Orait Moses i tokim pris Eleasar na Eleasar i kisim ol dispela plet, na sampela man i paitim dispela plet na ol i kamap olsem hap kapa bilong karamapim alta. Dispela karamap i bilong givim strongpela tingting long ol Israel. Na ol i ken save ol lain bilong Aron tasol i ken i go long alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long ai bilong Bikpela. Na sapos wanpela arapela man i mekim kain ofa olsem, Bikpela bai i bagarapim em olsem em i bin mekim long Kora wantaim ol lain man bilong en. Na Eleasar i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim em long maus bilong Moses. Long de bihain, olgeta manmeri i tok kros long Moses tupela Aron. Ol i tok olsem, “Yutupela i bin kilim i dai sampela manmeri bilong Bikpela.” Olgeta i bung pinis long tok kros long Moses wantaim Aron, orait ol i tanim na lukluk i go long haus sel bilong God. Na ol i lukim klaut i karamapim haus sel, na bikpela lait bilong Bikpela i kamap ples klia. Orait Moses wantaim Aron i go sanap long dua bilong haus sel. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yutupela klia. Go sanap longwe long ol dispela manmeri. Na wantu bai mi bagarapim ol.” Tupela i harim dispela tok na tupela i pundaun pes i go daun long graun. Na Moses i tokim Aron olsem, “Kisim plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na kisim hap paia long alta na putim long dispela plet bilong yu. Na kisim sampela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na putim antap long dispela paia. Na karim i go hariap long ol manmeri na mekim ofa bilong rausim sin, bai ol i kamap klin long ai bilong God, long wanem, Bikpela i belhat pinis long ol na em i mekim bikpela sik nogut i stat long bagarapim ol.” Orait Aron i bihainim tok bilong Moses. Na em i kisim plet bilong mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na em i ran i go namel long ol dispela manmeri i bung i stap. Na em i lukim dispela sik nogut i kamap pinis long ol. Olsem na em i putim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long paia i stap long plet na i mekim ofa. Na Aron i sanap namel long ol manmeri i dai pinis na ol manmeri i stap yet na i mekim ofa. Em i mekim olsem, orait dispela sik i pinis. Inap 14,700 manmeri i dai long dispela sik. Tasol ol i no bungim namba bilong ol lain man i dai wantaim Kora long dispela 14,700. Taim dispela sik i pinis Aron i kam bek long Moses long dua bilong haus sel bilong God. Bikpela i tokim Moses olsem, “Tokim ol Israel long givim yu 12-pela stik bilong wokabaut. Kisim wanpela long lida bilong olgeta wan wan lain. Na yu mas raitim nem bilong olgeta wan wan lida long wan wan stik. Na raitim nem bilong Aron long stik bilong lain Livai. Na bihain yu mas putim ol dispela stik long haus sel klostu long Bokis Kontrak, long hap mi save bung wantaim yupela long en. Orait na kru bai i kamap long stik wokabaut bilong man mi bin makim. Na bai ol i lukim dispela stik na bai ol i save, mi makim pinis dispela man bilong mekim wok pris. Na long dispela pasin mi bai pasim maus bilong ol Israel na ol i no inap tok kros long yu, olsem nau ol i save mekim.” Orait Moses i givim dispela tok long ol Israel na ol wan wan lida bilong ol i givim stik long Moses. Wanpela wanpela stik i bilong ol wan wan lain, inap 12-pela stik olgeta. Na ol i putim stik i gat nem Aron wantaim ol 12-pela. Orait na Moses i kisim olgeta stik na putim klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela insait long haus sel. Na long de bihain Moses i go insait long haus sel. Na em i lukim stik i gat nem Aron, dispela stik i makim lain Livai, em i gat kru na plaua na i karim pikinini bilong diwai amon na ol dispela pikinini i mau pinis. Orait Moses i kisim ol stik na karim i go ausait na soim long ol Israel. Ol i lukim pinis, orait ol lida i kam kisim bek stik bilong ol yet. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Kisim stik i gat nem Aron i go bek long haus sel na putim i stap klostu long Bokis Kontrak. Em bai i stap olsem mak bilong mekim ol dispela bikhet manmeri i tingting. Na dispela bai i pasim maus bilong ol na ol i no inap tok kros moa long mi. Olsem na bai mi no ken kilim ol i dai.” Orait na Moses i mekim olsem Bikpela i tokim em. Moses i mekim dispela pinis na ol manmeri bilong Israel i tokim em, “Olaman. Nau bai mipela i bagarap. Nau bai mipela olgeta i lus. Maski wanem man bilong mipela i go klostu long haus sel bilong God, bai God i kilim em i dai. Olsem na bai mipela olgeta i dai.” Bikpela i tokim Aron olsem, “Sapos yu wantaim ol Livai na ol pikinini man bilong yu i no mekim wok stret long haus sel bilong mi, orait bai yupela i gat asua na yupela yet i mas karim hevi bilong dispela rong. Tasol sapos yu wantaim ol pikinini man bilong yu i mekim rong long wok pris, orait yupela tasol bai i karim hevi bilong dispela rong. Na yu mas kisim ol lain bilong yu yet, em ol man bilong lain bilong Livai, tumbuna bilong yu, na bai ol i wok wantaim yu na helpim yu, taim yu wantaim ol pikinini man bilong yu i mekim wok long haus sel bilong mi. Ol i mas mekim olgeta wok yu givim ol na olgeta wok bilong ol yet long haus sel. Tasol ol i no ken holim ol samting i stap long Rum Tambu o long alta. Sapos ol i holim, orait yu wantaim ol bai i dai. Ol Livai tasol i mas wok wantaim yu na mekim tru olgeta wok insait long haus sel. Tasol ol man mi no bin makim bai ol i no inap wok wantaim yu. Yu wantaim ol pikinini man bilong yu tasol i mas mekim wok long Rum Tambu na long alta, olsem na bai mi no inap belhat long yupela ol Israel na mi no ken bagarapim yupela gen. Harim. Mi yet mi bin makim ol lain bilong yu yet, ol Livai, namel long ol arapela lain bilong Israel na mi givim ol long yu wantaim ol pikinini man bilong yu, olsem presen. Ol dispela man i bilong mi stret, olsem bai ol i ken mekim wok insait long haus sel bilong mi. Tasol yu wantaim ol pikinini man bilong yu tasol i mas mekim olgeta wok pris long alta na long Rum Tambu Tru. Mi bin givim dispela wok pris long yupela olsem presen. Olsem na wok long alta na long Rum Tambu Tru em i wok bilong yupela stret. Na sapos wanpela man mi no bin makim, em i kam bilong mekim dispela wok, orait yupela i mas kilim em i dai.” Na Bikpela i tokim Aron gen olsem, “Harim. Mi yet mi givim yu ol hap abus samting ol manmeri i no kukim long paia na ofaim long mi. Mi givim ol dispela hap bilong ofa long yu na long ol lain tumbuna bilong yu oltaim, na yupela i ken kisim. Ol ofa i tambu tru na i bilong mi stret na ol i no kukim long alta, em yupela i ken kisim. Em ofa bilong kukim wit na ofa bilong rausim sin na ofa bilong bekim bek ol samting. Olgeta samting ol manmeri i givim long mi olsem ofa bilong mi stret, mi givim yu wantaim ol pikinini man bilong yu. Yupela i mas lukim ol dispela abus samting bilong ofa i olsem samting bilong mi stret. Olsem na yupela i mas kaikai insait long banis bilong haus sel. Ol man tasol i ken kaikai. “Na tu yupela i ken kisim ol arapela ofa ol arapela Israel i givim mi, em ol dispela ofa ol pris i save holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. Mi givim dispela kaikai long yu na long ol pikinini bilong yu long olgeta taim. Olgeta manmeri long famili bilong yupela i klin pinis long ai bilong mi, ol i ken kaikai ol dispela abus samting. Ol arapela Israel i givim mi olgeta gutpela hap bilong namba wan hap wel bilong oliv na wain na wit long olgeta yia, na bai mi givim dispela samting long yupela. Olgeta dispela namba wan hap kaikai i mau i bilong yupela tasol. Olgeta manmeri bilong famili bilong yupela i klin long ai bilong mi, ol i ken kisim na kaikai. Olgeta samting ol manmeri bilong Israel i bin givim long mi na mi tambuim ol long baim bek, em i bilong yupela stret. “Olgeta namba wan pikinini bilong ol Israel na bilong ol animal ol Israel i bringim long mi olsem ofa, em i bilong yupela. Tasol yupela i mas larim ol Israel i baim bek ol namba wan pikinini bilong ol yet na bilong ol animal i no klin long ai bilong mi. Ol Israel i ken baim bek ol pikinini bilong ol long mani silva inap 50 kina, long taim ol pikinini i gat wanpela mun. Tasol ol i no inap baim bek ol animal i klin, olsem namba wan pikinini bilong bulmakau na sipsip na meme, long wanem, ol i bilong mi tasol na bilong mekim ofa. Yupela i mas kilim ol i dai na tromoi blut bilong ol long alta na kukim gris bilong ol long alta olsem ofa. Na bai mi smelim smel bilong dispela ofa na bai mi laikim tumas. Na mit bilong ol dispela ofa i bilong yupela tasol, olsem yupela i save kisim bros na lek sut bilong arapela ofa yupela i holim long han na mekim i go i kam long ai bilong mi. “Ol dispela ofa ol Israel i givim long mi, nau mi givim long yu wantaim ol pikinini bilong yu oltaim. Mi mekim dispela kontrak wantaim yu na ol lain tumbuna pikinini bilong yu, na mi no ken brukim dispela kontrak. Nogat tru.” Na Bikpela i tokim Aron olsem, “Yupela i no ken kisim wanpela hap graun long kantri Israel bilong ol pikinini i ken kisim long taim yupela i dai. Long wanem, ol samting yupela i sot long en bai yupela i kisim long mi, Bikpela tasol.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Long taim ol Israel i kisim wanpela bilong olgeta 10-pela hap kaikai samting na bringim i kam long mi, orait bai mi givim dispela wanpela hap long ol Livai tasol. Dispela i olsem pe bilong wok ol i mekim bilong lukautim haus sel bilong mi. Olgeta taim bihain ol arapela Israel i no ken i go klostu long haus sel. Sapos ol i go klostu bai ol i gat asua na bai mi kilim ol i dai. Ol Livai tasol i mas lukautim haus sel na mekim wok insait long en. Na sapos ol i no mekim gut dispela wok, orait ol i mas karim hevi bilong rong bilong ol. Dispela lo i mas i stap olsem oltaim na ol tumbuna pikinini bilong yu tu i mas bihainim. Ol Livai i no gat graun samting olsem ol arapela Israel, long wanem, taim ol manmeri i makim wanpela bilong ol 10-pela samting na bringim i kam long mi, mi save givim long ol Livai. Long dispela as tasol, mi tokim ol pinis olsem, ol i no inap kisim hap graun insait long kantri Israel.” Bikpela i tokim Moses long tokim ol Livai olsem, “Ol arapela Israel i save givim wanpela bilong olgeta 10-pela samting bilong ol long Bikpela, na Bikpela bai i givim dispela long yupela. Orait taim yupela i kisim ol dispela samting, yupela i mas tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long Bikpela olsem ofa. Na bai Bikpela i lukim dispela ofa i olsem ofa bilong nupela wit na bilong nupela wain ol man i save givim long em. Yupela mekim olsem na bai yupela tu i givim ofa long Bikpela long ol hap kaikai samting ol Israel i tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long yupela. Na dispela hap yupela i laik givim long Bikpela, em yupela i mas givim long pris Aron. Yupela i mas skelim gut olgeta kaikai samting yupela i kisim na makim olgeta dispela gutpela kaikai tru i bilong Bikpela. Na yupela i mas givim long em. Taim yupela i givim pinis ol dispela gutpela kaikai samting long Bikpela, orait yupela Livai i ken kisim ol hap i stap yet, olsem man i save kisim hap kaikai bihain long em i mekim ofa. Dispela kaikai samting em i pe bilong wok yupela i save mekim insait long haus sel bilong God. Olsem na yupela wantaim ol famili bilong yupela i ken i go na kaikai ol hap kaikai i stap yet. Sapos yupela i ofaim ol gutpela hap kaikai pastaim, na bihain yupela i kaikai ol arapela kaikai, orait yupela bai i no gat asua. Tasol sapos yupela i no ofaim pastaim na yupela i kaikai, orait yupela i mekim nogut long ofa bilong ol Israel na yupela i gat asua na Bikpela bai i kilim yupela i dai.” Bikpela i tokim Moses na Aron long givim dispela lo long ol Israel. Em i tok olsem, “Ol Israel i mas kisim wanpela retpela bulmakau meri i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na ol man i no bin mekim wok long en. Na ol i mas bringim i kam long yutupela. Na yutupela i mas givim dispela bulmakau long pris Eleasar. Na sampela man i mas kisim dispela bulmakau i go ausait long kem, na taim Eleasar i lukim ol, orait ol i mas kilim bulmakau i dai. Na Eleasar i mas kisim liklik blut bilong dispela bulmakau na putim wanpela pinga long blut na tromoi dispela blut 7-pela taim i go olsem long dispela hap haus sel bilong mi i stap long en. Na pris i mas lukim ol na ol i mas kukim dispela bulmakau olgeta long paia. Ol i mas kukim skin na mit na blut na olgeta rop samting bilong bel, bai i pinis olgeta. Na pris i mas kisim sampela hap diwai sida na wanpela liklik han bilong diwai hisop na wanpela hap retpela string, na tromoi ol dispela tripela samting long paia i kukim bulmakau. Orait na bihain pris i mas wasim laplap samting bilong en na kapsaitim wara long bodi bilong en. Pris i mekim olsem pinis, orait em i ken i go insait long kem. Tasol em bai i stap doti long ai bilong mi inap san i go daun. Na man i kukim bulmakau i mas wasim laplap bilong en tu na kapsaitim wara long bodi bilong en. Na em bai i stap doti long ai bilong mi inap san i go daun. “Na bihain, wanpela man i klin long ai bilong mi, em i ken i go kisim sit bilong paia ol i bin kukim bulmakau long en na karim i go putim long wanpela ples ausait long kem i klin long ai bilong mi. Na bai dispela sit bilong paia i ken i stap gut na ol Israel i ken putim long wara bilong wasim ol yet na rausim ol samting i no klin long ai bilong mi. Ol tu i mas waswas long dispela pasin, bilong rausim sin. Orait dispela man i bin kisim sit bilong paia em i mas wasim ol laplap bilong en, tasol em bai i stap doti long ai bilong mi inap san i go daun. Dispela lo bai i stap olsem oltaim oltaim. Na ol manmeri bilong Israel na ol manmeri bilong narapela kantri i stap wantaim ol Israel, olgeta i mas bihainim dispela lo.” Bikpela i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i pas long bodi bilong man i dai pinis, orait bai em i stap doti long ai bilong mi inap long 7-pela de. Na long de namba 3 na de namba 7 em i mas kisim dispela wara bilong mekim man i kamap klin long ai bilong mi, na putim long bodi bilong em yet na bai em i kamap klin. Tasol sapos em i no mekim olsem long de namba 3 na long de namba 7, em bai i no inap kamap klin. Na sapos wanpela man i pas long bodi bilong man i dai pinis, na em i no mekim em yet i kamap klin long ai bilong mi, em bai i stap doti. Long wanem, ol i no bin kisim dispela wara bilong mekim man i kamap klin na ol i no bin tromoi long em. Dispela pasin i save mekim haus sel bilong mi Bikpela, i kamap doti long ai bilong mi. Olsem na dispela man bai i no ken i stap moa long lain manmeri bilong mi. “Sapos man o meri i dai insait long wanpela haus sel, orait ol man i stap insait long dispela haus sel long taim man i dai, na ol man i kam insait long dispela haus sel, ol bai i kamap doti long ai bilong mi na i stap olsem inap 7-pela de. Na tu olgeta sospen graun na dis samting ol i no gat ai long en, na ol i stap insait long dispela haus sel, ol bai i kamap doti. Na sapos wanpela man i wokabaut long kunai o bus samting na i pas long bodi bilong man ol i bin kilim i dai, o bodi bilong man i bin dai nating long dispela hap, o sapos em i pas long bun bilong man i sting pinis, o em i krungutim matmat, orait dispela man bai i kamap doti long ai bilong mi, na em bai i stap olsem inap 7-pela de. “Pasin bilong rausim doti long man o meri i pas long bodi bilong man i dai pinis, em i olsem. Kisim sampela sit bilong paia ol i bin kukim dispela bulmakau meri long en bilong rausim sin bilong ol manmeri, na putim long wanpela sospen graun. Na go long wanpela hul wara na pulimapim wara long dispela sospen. Orait na wanpela man i klin long ai bilong mi, em i mas kisim wanpela liklik han bilong diwai hisop na putim long wara na tromoi dispela wara long haus sel man i bin dai long en na long ol manmeri na long olgeta samting i bin i stap insait long haus sel. Na sapos man i bin pas long bun bilong man i sting pinis o bodi bilong man i dai pinis o em i bin krungutim matmat, orait man i klin long ai bilong mi i mas tromoi dispela wara long em tu. Long de namba 3 na de namba 7 dispela man i klin i mas tromoi liklik wara long man i no klin. Orait dispela man i laik kamap klin em i mas wasim klos bilong en na kapsaitim wara antap long em yet, na taim san i go daun long de namba 7 em bai i kamap klin olgeta long ai bilong mi. “Sapos wanpela man i kamap doti na i no bihainim pasin bilong mekim em yet i kamap klin, orait em bai i stap doti long ai bilong mi. Long wanem, ol i no tromoi wara bilong mekim man i kamap klin antap long em. Olsem na em i no inap kamap klin, na em i mekim haus sel bilong mi, Bikpela, i kamap doti long ai bilong mi. Olsem na em bai i no inap i stap moa insait long lain manmeri bilong mi. Ol Israel i mas bihainim dispela lo oltaim. Na man i tromoi wara long arapela man bilong mekim em i kamap klin, em i mas wasim klos bilong em yet. Na sapos wanpela man i putim han long dispela wara bilong mekim man i kamap klin, orait bai dispela man i kamap doti long ai bilong mi na i stap olsem inap san i go daun. Na sapos wanpela man i no klin em i pas long sampela samting, orait bai ol dispela samting i kamap doti long ai bilong mi. Na wanem man i pas long ol dispela samting, em tu bai i kamap doti na em bai i stap olsem inap san i go daun.” Long namba wan mun olgeta manmeri bilong Israel i go kamap long ples drai bilong Sen na ol i go i stap long ples Kades. Ol i stap yet long Kades na Miriam, susa bilong Aron wantaim Moses, em i dai na ol i planim em. I no gat wara long dispela hap, olsem na ol manmeri i go bung long Moses tupela Aron. Na ol i toktok planti long Moses olsem, “Ating i gutpela sapos mipela i bin i dai klostu long haus sel bilong Bikpela wantaim ol wantok bilong mipela. Bilong wanem yu bringim mipela i kam long dispela ples drai? Yu laik bai mipela wantaim ol animal bilong mipela i ken i dai long dispela ples, a? Na bilong wanem yu kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam kamap long dispela ples nogut, mipela i no inap planim kaikai long en? Dispela ples i no gat wit na olkain gutpela pikinini diwai, na i no gat diwai wain. Na tu i no gat wara bilong dring.” Moses wantaim Aron i harim dispela tok na tupela i lusim ol manmeri na i go sanap long dua bilong haus sel bilong God. Na tupela i pundaun pes i go daun long graun. Tupela i mekim olsem, na lait bilong Bikpela i kamap long tupela. Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Kisim dispela stik i stap klostu long Bokis Kontrak. Na yu wantaim Aron i mas bungim olgeta manmeri. Na long ai bilong ol yu mas tok long dispela bikpela ston hia na wara bai i kamap long en. Long dispela pasin bai yu mekim wara i kamap long ston na ol manmeri wantaim ol bulmakau sipsip samting ol i ken dring.” Orait Moses i bihainim tok bilong Bikpela na i go kisim dispela stik. Na Moses wantaim Aron i bungim ol manmeri klostu long dispela ston, na Moses i tokim ol olsem, “Harim. Yupela ol manmeri bilong sakim tok. Ating mipela i mas kisim wara bilong yupela long dispela ston, a?” Orait Moses i no toktok long ston. Nogat. Em i apim stik na paitim dispela ston tupela taim. Na bikpela wara i kamap long en na olgeta manmeri na olgeta animal i dring. Tasol Bikpela i tokim Moses na Aron olsem, “Long dispela taim yutupela i no bilip long mi na yutupela i sakim tok bilong mi, na yutupela i no soim strong bilong mi long ol manmeri bilong Israel. Olsem na bai yutupela yet i no inap bringim ol i go long dispela kantri mi promis long givim ol.” Dispela samting i bin kamap long ples Meriba, em ples Moses i mekim wara i kamap long ston. Long Meriba ol Israel i toktok planti long Bikpela, na Bikpela i soim ol Israel olsem, em i holi na em i no laikim pasin bilong sakim tok. Ol Israel i stap yet long ples Kades na Moses i salim sampela man bilong bringim tok i go long king bilong Idom. Ol i go tokim em olsem, “Mipela i bringim tok bilong ol wanlain bilong yu, em ol Israel. Ol i tokim yu olsem, ‘Yu save long ol kain kain hevi i bin kamap long mipela. Na yu save ol tumbuna i bin go i stap planti yia long Isip. Na ol Isip i mekim nogut long ol na long mipela tu. Orait na mipela i bin singaut long Bikpela long helpim mipela. Na em i harim singaut bilong mipela na i salim wanpela ensel i kam. Na ensel i kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam. Na nau mipela i stap long Kades, dispela taun i stap long arere bilong kantri bilong yu. Olsem na inap yu larim mipela i wokabaut long kantri bilong yu? Mipela wantaim ol bulmakau bilong mipela bai i no inap kalap i go long ol gaden wit o gaden wain. Na bai mipela i no inap kisim wara long ol hul wara bilong yupela. Bai mipela i bihainim bikrot tasol inap mipela i lusim kantri bilong yu.’” Tasol ol Idom i tokim ol Israel olsem, “Nogat tru. Yupela i no ken wokabaut long kantri bilong mipela. Sapos yupela i kam, bai mipela i pait long yupela.” Orait ol Israel i tokim ol, “Mipela i laik bihainim bikrot tasol. Na sapos mipela na ol bulmakau bilong mipela i dring wara bilong yupela, bai mipela i baim. Mipela i laik wokabaut long kantri bilong yupela, em tasol.” Tasol ol Idom i tok strong moa olsem, “Nogat tru. Yupela i no ken.” Orait na ol i kisim planti soldia na ol i kam bilong pait long ol Israel. Ol Idom i tambuim ol Israel long wokabaut long kantri bilong ol, olsem na ol Israel i lusim Idom na i bihainim narapela rot. Olgeta manmeri bilong Israel i lusim Kades na wokabaut i go na ol i kamap long maunten Hor long arere bilong kantri Idom. Ol i stap long dispela maunten na Bikpela i tokim Moses wantaim Aron olsem, “Aron, yu no inap i go long dispela graun mi bin tok long givim long ol Israel. Yu bai i dai, long wanem, yutupela i bin sakim tok bilong mi long ples Meriba. Olsem na Moses, yu mas kisim Aron wantaim Eleasar, pikinini man bilong en, na yupela go antap long maunten Hor. Na yu mas rausim ol klos pris bilong Aron na putim long Eleasar, long wanem, Aron bai i dai long dispela maunten.” Orait Moses i bihainim tok bilong Bikpela, na em i kisim Aron na Eleasar na ol i go antap long maunten. Na olgeta Israel i lukim ol i go. Ol i go kamap na Moses i rausim ol klos pris bilong Aron na i putim long Eleasar, pikinini man bilong Aron. Na Aron i stap long maunten na i dai. Na bihain Moses wantaim Eleasar i lusim maunten na i kam daun. Na tupela i toksave long olgeta manmeri olsem, “Aron i dai pinis.” Na olgeta i krai long em inap long 30 de. King bilong taun Arat em i man bilong ol lain Kenan na taun bilong en i stap long hap saut bilong graun Kenan. Dispela king i harim tok olsem ol Israel i kam long rot bilong Atarim. Olsem na king wantaim ol soldia bilong en i go pait long ol Israel. Na ol i holimpasim sampela man bilong ol Israel na kisim ol i go. Orait na ol Israel i mekim wanpela strongpela promis long Bikpela. Ol i tok olsem, “Sapos yu larim mipela i winim ol dispela lain pipel, bai mipela i bagarapim olgeta manmeri wantaim ol taun bilong ol olsem wanpela ofa mipela i givim long yu.” Orait Bikpela i harim dispela tok bilong ol na em i helpim ol long winim ol Kenan bilong taun Arat. Olsem na ol Israel i bagarapim tru ol dispela Kenan na ol taun bilong ol, na ol i kolim dispela ples Horma. Ol Israel i lusim maunten Hor na ol i bihainim rot i go long solwara Retsi long hap bilong Akaba, long wanem, ol i laik abrusim graun bilong Idom. Ol i wokabaut i go i go na ol i les tru long rot. Na ol i tok kros long God na long Moses. Ol i tok olsem, “Bilong wanem yupela i kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam bilong i dai tasol long dispela ples wesan nating? I no gat kaikai long dispela hap, na mipela i les pinis long dispela rabis kaikai.” Bikpela i harim dispela tok kros bilong ol, na em i salim ol snek nogut i kam long ol Israel na ol snek i kaikaim ol na planti manmeri i dai. Orait na ol manmeri i kam long Moses na ol i tok, “Mipela i mekim sin pinis long Bikpela taim mipela i kros long Bikpela na long yu. Nau yu mas beten long Bikpela bai em i rausim ol dispela snek long mipela.” Orait Moses i beten long helpim ol manmeri. Bikpela i harim dispela beten na i tokim Moses olsem, “Yu mas wokim piksa bilong wanpela snek nogut na hangamapim antap long wanpela longpela pos. Olsem na wanem ol manmeri snek i kaikaim ol, ol i ken lukluk long dispela snek na bai ol i no inap i dai. Nogat. Bai ol i orait gen.” Orait Moses i wokim wanpela snek bras na i hangamapim long wanpela longpela pos. Na sapos ol snek nogut i kaikaim ol manmeri, orait ol i ken lukluk long snek bras na bai ol i orait gen. Ol Israel i lusim maunten Hor na i wokabaut i go kamap long ples Obot na wokim kem. Bihain ol i lusim Obot na i go kamap long ples Abarim na wokim kem. Dispela ples Abarim i bagarap i stap. Abarim i stap long hap sankamap bilong kantri Moap, long ples drai. Na bihain ol i lusim dispela hap na ol i go wokim kem long ples daun bilong Seret. Na bihain ol i lusim Seret na i go brukim wara Arnon na wokim kem long hap not bilong wara Arnon, long ples drai. Dispela ples drai i go insait long kantri bilong ol Amor. Na wara Arnon i stap olsem mak namel long ol Moap na ol Amor. Buk i stori long ol pait bilong Bikpela i tok long dispela hap tasol, taim em i tok olsem, “Ples Wahep long hap bilong Sufa na ol ples daun na wara Arnon na ol ples daun i go inap long taun Ar na i go long hap bilong mak bilong kantri Moap.” Bihain ol i lusim dispela hap na i go long wanpela ples ol i kolim Hul Wara. Long dispela ples wanpela bikpela hul wara i stap. Na Bikpela i tokim Moses long dispela wara olsem, “Singautim ol manmeri i kam bung na bai mi givim wara long ol.” Na long dispela taim ol Israel i mekim dispela song, “Hul wara, wara bilong yu i mas kamap na ran i go, na bai mipela i lukim na singim song bilong amamas. Ol hetman na ol bikman i save holim stik hetman na stik bilong wokabaut na ol i digim ol dispela hul wara.” Orait bihain ol i lusim dispela ples drai na ol i go long ples Matana. Na ol i lusim Matana na ol i go long ples Nahaliel, na bihain ol i lusim Nahaliel na i go long ples Bamot. Na ol i lusim Bamot na i go long dispela ples daun long kantri Moap i stap klostu long maunten Pisga. Long dispela hap ol man i ken lukluk i go long ples drai. Bihain ol Israel i salim tok i go long Sihon, king bilong ol Amor. Ol i tok olsem, “Mipela i laik bai yu larim mipela i wokabaut i go long kantri bilong yu. Mipela i no inap lusim rot na kalap i go long ol gaden kaikai na gaden wain bilong yupela. Na bai mipela i no ken dringim wara long ol hul wara bilong yupela. Mipela bai i bihainim bikrot tasol inap mipela i lusim kantri bilong yupela.” Tasol King Sihon i no laik larim ol Israel i wokabaut long kantri bilong en. Em i bungim ol soldia bilong en na ol i go long taun Jahas long ples drai na pait long ol Israel. Tasol ol Israel i kilim planti Amor long pait na kisim graun bilong ol, stat long wara Arnon i go inap long wara Jabok long hap not. Dispela em i mak bilong kantri Amon, na ol Amon i gat strongpela lain ami i save lukautim dispela mak. Orait ol Israel i kisim taun Hesbon na ol arapela taun i stap klostu long en na olgeta taun bilong ol Amor, na ol i sindaun long ol dispela taun. Hesbon em i namba wan taun bilong Sihon, king bilong ol Amor. Bipo Sihon i bin pait long wanpela king bilong Moap na kisim olgeta hap graun bilong en, i go inap long wara Arnon. Long dispela as tasol na ol man bilong kirapim song i save singim song olsem, “Yupela kam long Hesbon, em taun bilong King Sihon. Mipela i laik lukim ol i wokim Hesbon gen bai em i stap strong. Bipo ol ami bilong Sihon i lusim dispela taun na ol i go pait strong long taun Ar long kantri Moap, olsem paia i kukim kunai. Na ol soldia i bagarapim dispela taun na pinisim tru ol bikman i stap long ples maunten bilong wara Arnon. Sori tru long yupela ol manmeri bilong Moap. Bai yupela i gat bikpela hevi tru. Yupela ol manmeri i save lotu long giaman god Kemos, yupela bai i bagarap. Dispela god bilong yupela em i save mekim ol man i bihainim em ol i lusim ples na i stap olsem ol tripman. Na em i mekim Sihon em king bilong ol Amor, i holimpas ol meri bilong yupela na ol i mekim wok kalabus bilong en. Tasol nau mipela i kilim ol pinis, em ol lain bilong taun Hesbon na bilong taun Dibon tu. Mipela i bagarapim ol nogut tru, i go inap long taun Nofa klostu long taun Medeba.” Orait ol Israel i kisim ol taun bilong ol Amor na ol i sindaun long ol dispela taun. Na bihain Moses i salim ol man i go long taun Jaser na ol i painim gutpela rot bilong bagarapim dispela taun. Na ol Israel i pait long Jaser na kisim dispela taun wantaim ol ples i stap klostu long en. Na ol i rausim ol Amor i bin i stap long ol dispela ples. Na bihain ol Israel i tanim na bihainim rot i go long kantri Basan. Ol i go kamap na Ok, king bilong Basan, wantaim ol soldia bilong en i kam na pait long ol Israel long taun Edrei. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela i no ken pret long King Ok, long wanem, mi bai helpim yupela na bai yupela i winim em. Na bai yupela i kisim graun bilong em. Yupela bai i bagarapim em olsem yupela i bin mekim long Sihon, king bilong ol Amor, bipo em i bin stap king long Hesbon.” Orait na ol Israel i bihainim dispela tok na ol i kilim King Ok wantaim olgeta pikinini man na olgeta pipel bilong en, na i no gat wanpela i stap. Na bihain ol Israel i kisim graun bilong ol. Bihain ol Israel i lusim dispela hap na ol i go wokim kem long ples stret bilong Moap. Dispela ples stret i stap long hap sankamap bilong wara Jordan long hapsait bilong Jeriko. Balak, pikinini man bilong Sipor, em i king bilong Moap. Em i harim tok long ol samting ol Israel i bin mekim long ol Amor. Na em wantaim ol pipel bilong Moap i lukim ol Israel i bikpela lain tumas, na olgeta i pret nogut tru long ol Israel. Orait ol Moap i tokim ol lida bilong ol Midian olsem, “Sotpela taim tasol na bai dispela lain i pinisim olgeta samting i stap nabaut long hap bilong yumi olsem bulmakau i kaikai gras.” Olsem na King Balak i salim ol man i go tokim Balam, pikinini man bilong Beor, long em i mas i kam lukim king. Balam i stap long taun Petor klostu long wara Yufretis, long kantri bilong ol wanblut bilong en. Balak i tokim ol dispela man long tokim Balam olsem, “Mi Balak, mi laik bai yu save olsem, wanpela lain manmeri i bin lusim Isip na i go nabaut na i stap long olgeta hap. Nau ol i stap klostu long mipela na mipela i ting, nogut ol i kisim kantri bilong mipela. Ol i planti tumas, na mipela i no inap winim ol. Olsem na mi laik bai yu kam na tok long nem bilong ol god bai ol god i mas bagarapim ol. Sapos yu mekim olsem, orait ating bai mipela inap pait strong na winim ol na rausim ol long graun bilong mipela. Mi save olsem, taim yu tokaut long ol manmeri i ken stap gut, orait ol god i save mekim ol i stap gut tasol. Na taim yu tokaut long ol i mas bagarap, orait ol god i save bagarapim ol.” Orait ol lida bilong Moap na Midian i bringim dispela tok long Balam. Na ol i bringim tu sampela mani bilong baim Balam long mekim tok bilong bagarapim ol Israel, na ol i go kamap long Balam na autim tok bilong King Balak long em. Na Balam i tokim ol olsem, “Yupela slip long haus bilong mi long nait na tumora mi ken tokim yupela long olgeta samting Bikpela i tokim mi.” Orait ol dispela lida i harim tok bilong Balam na ol i stap wantaim em. Na long nait God i kam long Balam na i askim em olsem, “Wanem ol dispela man i stap wantaim yu? Ol i kam bilong mekim wanem samting?” Na Balam i tokim God olsem, “Balak, king bilong Moap, i salim ol i kam long tokim mi olsem wanpela lain manmeri i bin lusim Isip na ol i go nabaut pinis long olgeta hap bilong kantri Moap. Na em i laik bai mi tok bai ol god i ken bagarapim ol na bai em i ken strong long pait long ol na rausim ol.” Tasol God i tokim Balam olsem, “Yu no ken i go wantaim ol dispela man na yu no ken tok bai ol Israel i mas bagarap. Long wanem, mi stap wantaim ol na mi bin mekim gut long ol.” Orait long moningtaim Balam i kirap na i go long ol hetman bilong Balak na i tok, “Yupela tasol i mas i go bek long kantri bilong yupela. Mi no inap i go. Bikpela i no laik bai mi go wantaim yupela.” Orait ol i go bek long Balak na tokim em olsem, “Balam i no laik i kam wantaim mipela.” Orait bihain Balak i singautim planti lida i gat biknem i winim biknem bilong ol lida em i bin salim pastaim, na em i salim ol i go givim tok bilong em long Balam. Tok bilong Balak i olsem, “Balam, yu mas i kam long mi. Mi no laik bai yu larim wanpela samting i pasim yu. Yu mas i kam na bai mi givim yu planti samting na bai mi mekim olgeta samting yu laik mi mekim. Olsem na mi laik bai yu kam na mekim strongpela tok long ol dispela manmeri i mas bagarap.” Tasol Balam i tokim ol dispela wokman bilong Balak olsem, “Maski Balak i givim mi olgeta silva na gol long haus bilong en, bai mi no inap sakim tok bilong God, Bikpela bilong mi, long wanpela samting. Tasol yupela i mas slip long haus bilong mi long nait, olsem ol arapela man i bin mekim, na bai mi ken painimaut, Bikpela i gat sampela tok moa long givim mi, o nogat.” Orait long dispela nait God i kam long Balam na i tokim em olsem, “Ol dispela man i bin kam na ol i askim yu long go wantaim ol. Orait yu ken i go wantaim ol. Tasol yu mas mekim olgeta samting mi bai tokim yu long mekim. Yu no ken mekim narapela samting.” Olsem na long moningtaim Balam i sindaun long donki bilong en na i go wantaim ol lida bilong Moap. Balam i kirap i go na God i kros long em. Balam i sindaun long donki bilong en na wokabaut i go, na tupela wokboi bilong en i go wantaim em. Orait na ensel bilong Bikpela i sanap long rot na i pasim rot. Donki i lukim ensel i holim bainat na i sanap long rot, olsem na donki i lusim rot na i wokabaut long arere. Orait Balam i paitim donki na mekim em i go bek long rot. Na bihain ensel i go sanap long rot namel long tupela gaden wain. Long dispela hap, rot i no op na i gat banis ston i banisim tupela arere bilong rot. Donki i lukim ensel i sanap i stap, olsem na donki i go pas long banis na i krungutim lek bilong Balam na i pas long banis. Na Balam i paitim donki gen. Orait ensel i go paslain gen long Balam na i sanap long hap rot i liklik tru. Na taim donki i lukim ensel, em i save olsem em i no inap abrusim ensel, olsem na donki i slip long rot. Orait Balam i belhat na i kisim stik na paitim donki. Orait Bikpela i mekim donki inap long toktok, na donki i tokim Balam olsem, “Mi mekim wanem samting long yu na yu paitim mi olsem tripela taim?” Na Balam i tokim donki olsem, “Yu bin mekim mi i kamap olsem wanpela longlong man, olsem na mi paitim yu. Sapos mi holim bainat, mi inap kilim yu i dai.” Na donki i tok, “Mi donki bilong yu yet, na yu bin sindaun long mi long taim yu yangpela na i kam inap nau. Ating mi bin mekim wankain pasin olsem long yu bipo, o nogat?” Na Balam i tok, “Nogat.” Na Bikpela i larim Balam i lukim ensel i holim bainat na i sanap long rot. Na wantu Balam i pundaun pes i go daun long graun. Na ensel i tokim em olsem, “Bilong wanem yu paitim donki bilong yu tripela taim olsem? Harim. Mi kam bilong pasim rot bilong yu, long wanem, mi no amamas long yu i go. Tasol donki bilong yu i lukim mi na i abrusim mi tripela taim. Sapos donki i no mekim olsem, mi inap kilim yu pinis na larim donki i stap.” Orait Balam i bekim tok long ensel bilong Bikpela olsem, “Mi mekim pasin i no stret. Mi no save yu sanap long rot bilong pasim mi. Na nau sapos yu no amamas long wokabaut bilong mi, orait bai mi go bek long ples.” Tasol ensel i tokim em, “I orait, yu go wantaim ol dispela man. Tasol yu mas autim tok mi givim yu. Yu no ken autim narapela tok.” Orait na Balam i go wantaim ol hetman bilong Balak. Bihain Balak i harim tok olsem, Balam i kam. Olsem na em i go bungim Balam long wanpela taun i stap klostu long wara Arnon long mak bilong Moap. Na Balak i tokim Balam olsem, “Harim. Namba wan taim mi bin salim ol man i go bilong kisim yu i kam. Na bilong wanem yu no laik i kam? Yu ting mi no inap long givim yu planti mani samting, a?” Na Balam i tok olsem, “Maski, mi kam pinis. Tasol mi inap autim tok God yet i givim mi, em tasol. Mi no gat strong long mekim ol arapela tok.” Orait Balam i go wantaim Balak long taun Husot. Na Balak i kilim sampela bulmakau na sipsip na givim sampela mit long Balam na long ol dispela lida i stap wantaim em. Long moningtaim Balak i kisim Balam i go antap long taun Bamotbal. Na Balam i sanap na lukim hap lain bilong Israel i stap daunbilo. Na em i tokim Balak olsem, “Mi laik yu wokim 7-pela alta long dispela hap na bringim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man i kam.” Orait Balak i mekim olsem Balam i bin tokim em, na em wantaim Balam i ofaim wanpela bulmakau na wanpela sipsip long olgeta alta wan wan. Tupela i ofaim pinis na Balam i tokim Balak olsem, “Yu sanap klostu long ofa bilong paia i kukim olgeta na bai mi go long hap. Ating bai Bikpela i bungim mi, o nogat? Mi no save. Sapos em i kam na soim mi wanpela samting, orait bai mi tokim yu.” Em i tok pinis na em i go antap long het bilong maunten. Orait God i bungim Balam. Na Balam i tokim God olsem, “Mi bin wokim 7-pela alta na ofaim wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man long olgeta alta wan wan.” Bikpela i harim dispela tok na em i tokim Balam olsem, “Yu go bek long Balak na givim em dispela tok bilong mi.” Orait em i go bek na lukim Balak i sanap i stap wantaim ol hetman bilong Moap, klostu long ofa bilong paia i kukim olgeta. Na Balam i autim tok profet long ol olsem, “Balak, king bilong Moap i bin bringim mi i kam. Em i kisim mi long Siria, long ol maunten i stap long hap sankamap, na mi kam. Em i bin tok olsem, ‘Mi laik yu kam na tokaut bai ol god i bagarapim ol Israel.’ “Tasol God yet i no bin tok bai ol i mas bagarap, na olsem wanem mi inap tok olsem? God i no bin kotim ol, na olsem wanem mi inap kotim ol? Mi sanap long ples ston long het bilong maunten na long ples maunten na mi lukim ol. Mi lukim dispela lain manmeri i stap gut. God i mekim gut long ol na ol i save ol i no wankain olsem ol arapela lain manmeri. “Ol lain tumbuna pikinini bilong ol Israel bai i kamap planti tumas olsem das bilong graun. Husat inap kaunim ol? I no gat man inap. Mi laik bai mi yet mi ken kamap wanpela bilong ol dispela manmeri bilong God, na mi laik i stap olsem i go inap mi dai. Tru tumas, mi laik i stap bel isi na bai mi dai olsem ol dispela stretpela man.” Balak i harim dispela tok na em i tokim Balam olsem, “Watpo yu mekim dispela kain pasin long mi? Mi bin bringim yu i kam bilong yu ken tok bai God i bagarapim ol dispela birua bilong mi. Tasol yu no mekim olsem. Nogat. Yu tok bai ol i ken i stap gut tasol.” Orait na Balam i bekim tok olsem, “Sori tumas, tasol mi mas autim olgeta tok Bikpela i givim mi. Mi no ken autim narapela tok.” Na bihain Balak i tokim Balam olsem, “Kam wantaim mi nau na bai mitupela i go long narapela ples. Na bai yu inap lukim hap lain Israel i stap klostu tasol. Yu no inap lukim olgeta. Orait yu ken sanap long dispela hap na tokaut long ol i ken bagarap.” Na em i kisim Balam i go long ples stret antap long maunten Pisga, bai ol i ken lukluk i go long hap daunbilo. Na em i wokim 7-pela alta na ofaim wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man long olgeta alta wan wan. Orait nau Balam i tokim Balak olsem, “Yu sanap klostu long dispela ofa bilong paia i kukim olgeta na bai mi go bungim God long hap.” Orait Balam i go na Bikpela i bungim em na tokim em long ol toktok em i mas autim. Bikpela i tokim Balam olsem. “Yu go bek long Balak na autim dispela tok long em.” Orait em i go bek na lukim Balak wantaim ol lida bilong Moap i sanap klostu long dispela ofa bilong paia i kukim olgeta. Na Balak i askim Balam olsem, “Bikpela i givim yu wanem tok?” Na Balam i autim dispela tok, “Balak, pikinini man bilong Sipor, harim dispela tok nau mi laik mekim. God i no save giaman olsem yumi man. Em i no save senisim tingting bilong en olsem yumi. Nogat tru. Sapos em i promis long mekim wanpela samting, orait em i save mekim. Em i save tok tasol na dispela samting i kamap. God i bin tokim mi long autim tok olsem, ol Israel bai i stap gut. God yet i save mekim ol i stap gut, na mi no inap senisim. Nogat tru. Ol samting mi lukim i laik kamap long ol Israel, i no bilong mekim nogut long ol na bagarapim ol. Nogat. God, Bikpela bilong ol i stap wantaim ol. Na ol i tokaut olsem em i king bilong ol. God i bin kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Na em i save pait long ol birua bilong ol, olsem wel bulmakau. Sapos ol birua i wokim posin na sanguma samting long ol Israel, dispela i no inap bagarapim ol. Olsem na nau ol arapela lain manmeri bai i tok long ol Israel olsem, ‘Lukim ol bikpela samting God i bin mekim bilong helpim ol.’ Israel i olsem strongpela laion. Em i no save malolo kwik. Em i mas kilim abus na brukim na kaikai mit bilong en, na dring blut bilong dispela abus, na bihain em i malolo.” Balak i harim dispela tok na em i tokim Balam olsem, “Sapos yu no laik tok bai ol Israel i mas bagarap, orait yu no ken tok bai God i mekim gut long ol.” Na Balam i bekim tok olsem, “Bipo mi bin tokim yu long mi mas mekim olgeta samting Bikpela i tokim mi long mekim. Na yu no harim, a?” Orait na Balak i tokim Balam olsem, “Yu kam wantaim mi na bai mi bringim yu i go long narapela ples. Ating God bai i lukim yu i sanap long dispela narapela hap na bai em i larim yu i tokaut long em bai i bagarapim ol Israel.” Em i tok pinis na em i kisim Balam i go antap long het bilong maunten Peor. Man i sanap antap long dispela maunten em inap lukluk i go olgeta long ples drai. Orait na Balam i tokim em olsem, “Mi laik yu wokim 7-pela alta long dispela ples, na bringim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man i kam long mi.” Balak i harim dispela tok na em i mekim olsem Balam i bin tok. Na em i ofaim wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man long olgeta alta wan wan. Nau Balam i save olsem Bikpela i laik mekim gut long ol Israel, olsem na em i no i go askim Bikpela long givim tok long em olsem bipo. Nogat. Em i tanim na lukluk i go long ples drai. Na em i lukim ol haus sel bilong ol wan wan lain bilong Israel i stap. Na spirit bilong God i kam long em na em i autim tok profet olsem, “Harim dispela tok bilong mi. Mi, Balam, pikinini man bilong Beor. Ai bilong mi i klia tru na mi save lukluk gut. Na mi save harim tok God i autim. God I Gat Olgeta Strong i mekim samting olsem driman i kamap long mi, na mi lukluk strong na mi lukim dispela samting klia tumas. Mi lukim ol haus sel bilong ol Israel, na ol i gutpela tru. Ol dispela haus sel i olsem ol longpela lain diwai det, na olsem ol gaden i stap long arere bilong bikpela wara, na olsem ol gutpela diwai Bikpela i bin planim, na olsem ol diwai sida i stap long arere bilong wara. Bai planti ren i kam daun long kantri Israel, na bai ol Israel i planim kaikai bilong ol long gutpela graun. Strong na biknem bilong king bilong Israel bai i winim strong na biknem bilong King Agak. Na king bilong Israel bai i bosim planti lain manmeri. God i bin kisim ol long Isip na bringim ol i kam. God i pait olsem wel bulmakau na i paitim ol birua bilong Israel na daunim ol. Olsem na ol Israel bai i bagarapim spia bilong ol birua na brukim bun bilong ol. Israel i olsem strongpela laion. Taim em i slip i stap, i no gat wanpela man i laik kirapim em. Sapos wanpela man i tok long God i ken mekim gut long ol Israel, orait bai God i mekim gut long dispela man. Na sapos wanpela man i tok long God i ken bagarapim ol, orait God bai i bagarapim dispela man.” Balak i harim dispela tok na em i belhat na i paitim han bilong en. Na em i tokim Balam olsem, “Mi singautim yu i kam bilong tok bai ol birua bilong mi i mas bagarap. Tasol tripela taim yu tok bai ol i stap gut. Orait maski. Mi les. Yu go bek long ples bilong yu nau. Pastaim mi promis long givim planti mani samting long yu, tasol Bikpela i pasim rot bilong yu na yu no inap kisim.” Na Balam i bekim tok olsem, “Harim. Mi bin tok olsem long ol man yu bin salim i kam bilong kisim mi. Maski sapos yu kisim olgeta gol na silva i stap long haus king na givim mi, mi no ken mekim wanpela samting long laik bilong mi yet. Nogut mi sakim tok bilong Bikpela. Mi mas autim olgeta tok Bikpela tasol i tokim mi long autim.” Orait Balam i tok moa long Balak olsem, “Nau mi laik i go bek long ol manmeri bilong mi. Tasol pastaim mi mas toksave long yu long ol samting bihain ol Israel bai i mekim long ol lain pipel bilong yu.” Na em i autim dispela tok profet, “Harim dispela tok bilong mi, Balam, pikinini man bilong Beor. Ai bilong mi i klia tru na mi save lukluk gut. Na mi save harim tok God i autim, na mi kisim olkain save God Antap Tru i givim mi. God I Gat Olgeta Strong i mekim wanpela samting olsem driman i kamap long mi na mi lukim dispela samting klia tumas. Mi lukim ol samting bai i kamap bihain. Na mi lukim ol Israel i stap. Wanpela man i gat biknem na strong bai i kamap king bilong dispela lain Israel. Na em bai i pait strong long ol lida bilong kantri Moap, na daunim ol na bagarapim ol manmeri bilong lain Set. Em bai i winim ol birua bilong en long Idom na kisim graun bilong ol. Na bai ol Israel i wok long winim ol birua bilong ol. Na ol Israel bai i krungutim ol birua na bagarapim ol olgeta, na bai i no gat wanpela i inap i stap.” Na long dispela samting olsem driman Balam i lukim ol Amalek na i autim dispela tok profet long ol. Em i tok olsem, “Ol Amalek i bin i stap wanpela strongpela lain pipel. Tasol bihain ol bai i bagarap olgeta.” Na long dispela samting olsem driman em i lukim ol Kin na em i autim dispela tok profet long ol. Em i tok olsem, “Ples yupela i stap long en, em i wanpela gutpela strongpela hap. Yupela i stap gut olsem haus bilong tarangau i stap gut long ples ston antap tru long het bilong maunten. Tasol bihain bai ol Asiria i pait long yupela na bagarapim yupela na kisim ol lain bilong yupela i go kalabus.” Na Balam i autim wanpela tok profet olsem, “Sapos God i mekim dispela kain pasin, husat bai inap i stap gut?” Ol Saiprus bai i kisim ol sip long kantri bilong ol na i kam pait long ol Asiria na ol Eber na winim ol. Tasol ol Saiprus tu bai i lus olgeta.” Balam i tok pinis, orait em i kirap i go bek long ples bilong em yet. Na Balak i kirap i go long ples bilong en. Ol Israel i stap long kem bilong ol long ples daun bilong Sitim na ol man bilong Israel i stat long pamuk nabaut wantaim ol meri Moap i stap long dispela hap. Na ol dispela meri i singautim ol man bilong Israel i go long ofa ol Moap i save mekim bilong lotu long giaman god bilong ol. Na ol Israel i kaikai dispela ofa na lotu long ol giaman god. Long dispela pasin ol Israel i bihainim Bal, giaman god bilong maunten Peor. Olsem na Bikpela i kros long ol. Na em i tokim Moses olsem, “Kisim olgeta hetman bilong yupela Israel na hangamapim ol dispela lain na kilim ol i dai long ples klia, bai ol manmeri i ken lukim ol. Yupela i mekim olsem, orait bai mi no ken belhat moa long olgeta manmeri.” Orait Moses i tokim ol hetman bilong Israel olsem, “Yupela wan wan i mas kilim olgeta man long lain bilong yupela i save lotu long Bal, giaman god bilong Peor.” Moses wantaim ol manmeri i krai i stap klostu long dua bilong haus sel bilong God, na ol i lukim wanpela man bilong Israel i kisim wanpela meri bilong Midian i go insait long haus sel bilong em yet. Na Finias, pikinini man bilong Eleasar na tumbuna pikinini bilong pris Aron, em i lukim tupela. Orait em i lusim ol manmeri na i hariap i go kisim spia bilong en. Na em i bihainim dispela man na meri na i go insait long haus sel bilong dispela man na sutim tupela long spia bilong en. Bikpela i bin mekim wanpela sik nogut i kamap long ol Israel na bagarapim 24,000 manmeri na ol i dai. Tasol Finias i kilim dispela man na meri na dispela sik i pinis. *** Orait na Bikpela i tokim Moses olsem, “Finias i kilim tupela, olsem na mi no moa kros long ol manmeri bilong Israel. Long wanem, em i no laik tru bai ol Israel i lotu long ol giaman god. Em i strong long ol i mas lotu long mi wanpela tasol, olsem mi yet mi laik ol i mekim. Olsem na mi no bin bagarapim olgeta manmeri. Nau yu mas tokim em olsem, mi mekim wanpela kontrak wantaim em olsem, bai mi stap pren bilong en oltaim. Olsem na oltaim em wantaim ol lain tumbuna pikinini bilong en bai i stap pris, long wanem, em i no laik tru long ol Israel i senisim mi na lotu long ol giaman god. Na em i bin mekim wanpela samting bilong mi ken lusim rong bilong ol dispela manmeri.” Simri em i nem bilong dispela man bilong Israel Finias i bin kilim i dai wantaim meri Midian. Simri em i pikinini bilong Salu, na Salu em i hetman bilong wanpela lain wanblut bilong lain Simeon. Na nem bilong meri Midian em i Kosbi. Na papa bilong Kosbi em Sur, na Sur em i hetman bilong sampela lain bilong ol Midian. Na bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela i mas i go pait long ol Midian na bagarapim ol, long wanem, ol i bin mekim pasin nogut long yupela long taim ol i giamanim yupela long maunten Peor, na long pasin Kosbi i bin mekim. Kosbi em i dispela meri Midian, Finias i bin kilim i dai long taim bikpela sik nogut i bin kamap long ol Israel long Peor.” Bikpela sik i pinis na Bikpela i tokim Moses wantaim Eleasar, pikinini man bilong Aron, olsem, “Nau yu mas kisim nem bilong olgeta man bilong olgeta lain famili bilong Israel, em olgeta man i gat 20 krismas na i winim 20 krismas, na ol inap long kamap soldia.” Orait Moses wantaim Eleasar i bihainim tok bilong Bikpela. Na tupela i singautim olgeta man i gat 20 krismas na i winim 20 krismas. Orait ol i kam bung long ples stret bilong Moap, long hapsait bilong wara Jordan klostu long taun Jeriko. Ol i tokim ol man long kaunim ol Israel i bin lusim Isip na i kam, na namba bilong ol i olsem. *** Lain bilong Ruben, em namba wan pikinini man bilong Jekop, i gat ol lain wanblut olsem, Hanok na Palu na Hesron na Karmi. Ol dispela 4-pela lain wanblut i gat 43,730 man olgeta. Pikinini man bilong Palu em Eliap. Na ol pikinini man bilong Eliap i olsem, Nemuel na Datan na Abiram. Bipo ol manmeri i bin makim Datan tupela Abiram long kamap lida, tasol tupela i bikhet long Moses na Aron na tupela i bung wantaim ol lain bilong Kora na olgeta i mekim bikhetpasin long Bikpela. Orait na graun i op olsem bikpela hul na olgeta i pundaun long hul na graun i pas na karamapim ol. Ol i dai long taim paia i bagarapim Kora wantaim ol 250 man i bihainim em. Long dispela pasin God i givim strongpela tingting long ol manmeri, bai ol tu i no ken bihainim dispela kain pasin nogut. Tasol ol pikinini man bilong Kora i no bin dai long dispela bagarap. Lain Simeon i gat ol lain wanblut olsem, Nemuel na Jamin na Jakin na Sera na Saul. Ol dispela 5-pela lain wanblut i gat 22,200 man olgeta. Lain Gat i gat ol lain wanblut olsem, Sefon na Hagi na Suni na Osni na Eri na Arot na Areli. Ol dispela 7-pela lain wanblut i gat 40,500 man olgeta. Lain Juda i gat ol lain wanblut olsem, Sela na Peres na Sera, Hesron na Hamul. Peres em i papa bilong Hesron na Hamul. Bipo tupela arapela pikinini man bilong Juda, em Er na Onan, i bin i dai long kantri Kenan. *** *** Ol dispela 5-pela lain wanblut i gat 76,500 man olgeta. Lain Isakar i gat ol lain wanblut olsem, Tola na Puva na Jasup na Simron. Ol lain bilong Puva i kolim ol yet ol Pun. *** Ol dispela 4-pela lain wanblut i gat 64,300 man olgeta. Lain Sebulun i gat ol lain wanblut olsem, Seret na Elon na Jalel. Ol dispela tripela lain wanblut i gat 60,500 man olgeta. Lain bilong Josep i gat tupela lain wanblut olsem, Manase na Efraim. Lain Manase i olsem. Makir em i pikinini man bilong Manase na em i papa bilong Gileat. Ol dispela lain wanblut bilong ol tumbuna pikinini bilong Gileat i olsem, Ieser na Helek *** na Asriel na Sekem na Semida na Hefer. Selofehat, pikinini man bilong Hefer, i no gat ol pikinini man. Em i gat ol pikinini meri tasol. Nem bilong ol i olsem, Mala na Noa na Hokla na Milka na Tirsa. Ol dispela 6-pela lain wanblut i gat 52,700 man olgeta. Lain Efraim i gat ol lain wanblut olsem, Sutela na Beker na Tahan. Na Sutela em i tumbuna bilong lain wanblut Eran. Ol dispela tripela lain wanblut i gat 32,500 man olgeta. Lain Manase na lain Efraim i gat wanpela tumbuna tasol, em Josep. Lain Benjamin i gat ol lain wanblut olsem, Bela na Asbel na Ahiram na Sefufam na Hufam. Na Bela em i tumbuna bilong ol lain Art na Naman. Ol dispela 5-pela lain wanblut i gat 45,600 man olgeta. Lain Dan i gat wanpela lain wanblut tasol, em Husim. Na dispela lain i gat 64,400 man. Lain Aser i gat ol lain wanblut olsem, Imna na Isvi na Beria. Na Beria em i tumbuna bilong lain wanblut bilong Heber na Malkiel. Aser i gat wanpela pikinini meri, nem bilong en Sera. Ol dispela tripela lain wanblut i gat 53,400 man olgeta. Lain Naptali i gat ol lain wanblut olsem, Jasiel na Guni na Jeser na Silem. Ol dispela 4-pela lain wanblut i gat 45,400 man olgeta. Olsem na namba bilong olgeta man bilong Israel em inap 601,730. Bihain Bikpela i tokim Moses olsem, “Nau mi laik bai yu tilim graun i go long olgeta lain inap long namba bilong ol manmeri bilong ol wan wan lain. Yu mas pilai satu bilong makim ol hap graun, na givim bikpela graun long ol lain i gat planti manmeri na givim liklik hap long lain i gat liklik lain manmeri.” *** *** Lain Livai i gat ol dispela lain wanblut, Gerson na Kohat na Merari. Gerson na Kohat na Merari i gat ol lain wanblut olsem, Lipni na Hebron na Mali na Musi na Kora. Kohat em i papa bilong Amram. Na Amram i maritim Jokebet, pikinini meri bilong Livai. Jokebet i bin kamap taim ol i stap long Isip. Na Jokebet i karim tupela pikinini man, nem bilong tupela, Aron na Moses. Na Jokebet i karim wanpela pikinini meri tasol, nem bilong en Miriam. Bihain Aron i marit na i kamapim 4-pela pikinini man, Nadap na Abihu na Eleasar na Itamar. Nadap na Abihu i bin dai taim tupela i kisim paia i tambu na ofaim long Bikpela. Namba bilong ol man tasol long lain Livai, stat long ol pikinini man i gat wanpela mun na i go inap long ol lapun tru, em inap 23,000. Ol i no bungim namba bilong ol Livai wantaim namba bilong ol arapela lain Israel, long wanem, ol i no bin givim wanpela hap graun long ol Livai olsem ol i bin givim long ol arapela Israel. Moses wantaim Eleasar na olgeta Israel i bin i stap long ples stret bilong Moap klostu long wara Jordan long hapsait bilong Jeriko na tupela i bin kisim nem na wokim lista bilong ol dispela man bilong Israel. Bipo Moses na Aron i bin kaunim ol man bilong Israel long ples drai, klostu long maunten Sainai. Tasol nau i no gat wanpela bilong ol dispela lain i stap na Moses i kisim nem bilong ol. Nogat tru. Bipo Bikpela i bin tokim ol olsem, “Olgeta dispela man bai i dai long ples drai nating.” Olsem na olgeta i bin dai pinis. Tasol Kalep, pikinini man bilong Jefune, na Josua, pikinini man bilong Nun, tupela tasol i no i dai. Selofehat em i pikinini man bilong Hefer, na Hefer em i pikinini man bilong Gileat, na Gileat em i pikinini man bilong Makir, na Makir em i pikinini man bilong Manase, na Manase em i pikinini man bilong Josep. Orait Selofehat i marit na i kamapim 5-pela pikinini meri, nem bilong ol, Mala na Noa na Hokla na Milka na Tirsa. Ol dispela lain meri i go sanap klostu long dua bilong haus sel bilong God, long ai bilong Moses na pris Eleasar na ol lida bilong Israel na olgeta manmeri. Na ol dispela meri i tok olsem, “Papa bilong mipela i dai long ples wesan nating. Em i no wanpela bilong ol dispela lain i bihainim Kora na i bikhet long Bikpela. Nogat. Em yet i bin mekim sin na em i dai. Tasol em i no gat pikinini man. I tru, em i no gat pikinini man bilong kisim nem bilong en, tasol bilong wanem nem bilong papa i mas lus long yumi Israel? Olsem na mipela i laik bai yu givim mipela sampela hap graun bilong ol lain bilong papa bilong mipela.” Orait Moses i kisim tok bilong ol i go long Bikpela, na Bikpela i tokim em olsem, “Dispela tok bilong ol pikinini meri bilong Selofehat em i stret. Olsem na yu mas givim ol dispela meri sampela graun bilong lain bilong papa bilong ol. Larim ol i kisim graun bilong en. Na mi laik bai yu tokim ol Israel olsem. Sapos man i no gat pikinini man, na em i gat pikinini meri tasol, na bihain em i dai, orait ol pikinini meri bilong en i ken kisim ol samting bilong en. Na sapos em i no gat pikinini meri na em i dai, orait ol brata bilong dispela man yet i mas kisim ol samting bilong en. Na sapos em i no gat brata, orait ol brata bilong papa bilong en i ken kisim ol samting bilong en. Na sapos papa bilong en i no gat brata, orait man i wanblut long lain bilong papa bilong en i ken kisim ol dispela samting. Olgeta Israel i mas bihainim dispela lo, olsem nau mi Bikpela, mi tokim yu.” Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu go antap long maunten Abarim na lukluk i go long hap graun mi laik givim long ol Israel. Yu lukim pastaim, orait bihain bai yu i dai, olsem brata bilong yu Aron i bin dai. Long wanem, yutupela i bin sakim tok bilong mi long ples drai ol i kolim Sen. Taim ol manmeri i toktok planti long mi long ples Meriba, yu no laik soim bikpela strong bilong mi long ol.” Dispela hul wara Meriba i stap long Kades long ples drai Sen. Na Moses i tokim Bikpela olsem, “God, Bikpela, yu tasol yu as bilong laip bilong olgeta manmeri. Olsem na mi askim yu long makim wanpela man bilong lukautim ol dispela manmeri, na helpim ol long sindaun gut, na bosim ol gut long taim bilong pait. Olsem na bai lain bilong yu i no ken i stap nating olsem ol sipsip i no gat wasman.” Orait Bikpela i tokim Moses olsem, “Josua, pikinini man bilong Nun, em inap mekim wok bilong mi. Olsem na mi laik bai yu go kisim em i kam. Na bringim em i go sanap klostu long pris Eleasar na olgeta Israel. Na long ai bilong ol yu mas putim han bilong yu long het bilong en. Na yu mas tokim ol manmeri long Josua i senisim yu. Na yu mas givim wok bilong yu long em. *** Na givim em hap namba na strong bilong yu, bai olgeta manmeri i ken bihainim tok bilong en. Tasol Josua bai i go lukim Eleasar bilong painimaut laik bilong mi long olgeta samting. Na Eleasar i mas yusim dispela tupela ston i stap long liklik paus laplap bilong bros bilong hetpris, bilong kisim save long laik bilong mi. Na Eleasar bai i tokim Josua na olgeta manmeri long olgeta samting ol i mas mekim.” Orait Moses i mekim olsem Bikpela i bin tokim em. Em i bringim Josua i kam sanap klostu long pris Eleasar na long olgeta manmeri. Na Moses i putim han long het bilong Josua na tokim ol manmeri long Josua bai i kisim ples bilong en na i stap lida bilong ol. Moses i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim em. Bikpela i tokim Moses long givim ol dispela lo long ol Israel. Em i tok olsem, “Yupela Israel i mas kisim olkain kaikai yupela i save kukim long alta olsem ofa, na mekim ol ofa i gat gutpela smel. Mi save laikim ol dispela kain ofa. Yupela i mas mekim ol dispela ofa long ol taim mi bin makim long yupela. “Moses, yu mas tokim ol Israel olsem, ‘Yupela i mas givim ol dispela ofa long Bikpela. Long olgeta de yupela i mas kisim tupela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong tupela. Tupela i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na yupela i mas ofaim wanpela long moning na wanpela long apinun. Na long ofa bilong moning kisim wan kilogram gutpela plaua ol i bin wokim long wit na tanim wantaim wan lita wel bilong oliv na ofaim wantaim dispela sipsip. Yupela i mas mekim dispela ofa long olgeta de, na paia i mas kukim olgeta bai sit bilong paia tasol i stap. Bipo ol i bin mekim dispela ofa long maunten Sainai, olsem ofa bilong abus i gat gutpela smel em Bikpela i save laikim na i belgut long en. Na yupela i mas kisim wan lita wain na ofaim wantaim dispela sipsip na bihain kapsaitim wain long arere bilong alta. Na long apinun yupela i mas ofaim arapela sipsip wantaim ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain, olsem yupela i mekim long moning. Dispela tu em i ofa bilong paia i kukim olgeta, na i gat gutpela smel Bikpela i save laikim na i belgut long em.’” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Long de Sabat yupela i mas ofaim tupela sipsip man i gat wanpela krismas na i no gat sua samting i bagarapim skin. Na kisim tupela kilogram gutpela plaua na tanim wantaim wel bilong oliv olsem ofa bilong kukim wit, na mekim ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain wantaim dispela sipsip. Yupela i mas mekim dispela ofa bilong paia i kukim olgeta long olgeta de Sabat. Na yupela i mas ofaim tu ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kapsaitim wain, em yupela i save ofaim long olgeta de.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Long de namba wan bilong olgeta mun yupela i mas mekim ofa long Bikpela, em ofa bilong paia i kukim olgeta. Yupela i mas ofaim tupela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ofa bilong kukim wit wantaim ol dispela abus. Kisim tripela kilogram plaua na tanim wantaim wel bilong oliv na ofaim wantaim wan wan bulmakau. Na kisim tupela kilogram plaua na tanim wantaim wel bilong oliv, na ofaim wantaim sipsip man. Na kisim wanpela kilogram plaua na tanim wantaim wel bilong oliv na ofaim wantaim olgeta wan wan pikinini sipsip. Ol dispela ofa bilong paia i kukim olgeta ol i ofa bilong abus. Na Bikpela bai i laikim gutpela smel bilong ol na i belgut long dispela ofa. Yupela i mas kisim tupela lita wain na ofaim wantaim wan wan bulmakau man na kisim wan lita na hap wain na ofaim wantaim sipsip man. Na ofaim wan lita wain tasol wantaim ol pikinini sipsip wan wan. Yupela i mas mekim olsem long olgeta ofa bilong paia i kukim olgeta long de namba wan bilong olgeta mun bilong yia. Na yupela i mas kisim wanpela meme man bilong mekim ofa bilong rausim sin na ofaim wantaim dispela ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kapsaitim wain. Dispela ofa em i bilong olgeta de.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas makim de namba 14 bilong namba wan mun olsem Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na long dispela de yupela i mas givim biknem long Bikpela. Na de namba 15 em i stat bilong 7-pela bikpela de bilong lotu, na yupela i mas kaikai bret i no gat yis long ol dispela de. Long de namba wan bilong ol dispela bikpela de olgeta manmeri i mas bung long mekim lotu. Na ol i no ken mekim wok long dispela de. Na yupela i mas mekim ol ofa long Bikpela. Kisim tupela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas kukim ol long paia olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na yupela i mas mekim ofa bilong kukim wit wantaim ol dispela abus. Yupela i mas tanim dispela plaua wantaim wel bilong oliv. Ofaim tripela kilogram plaua wantaim wanpela bulmakau man na tupela kilogram plaua wantaim sipsip man na wanpela kilogram plaua wantaim wanpela pikinini sipsip. Na tu yupela i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. Na dispela ofa bai i mekim olgeta manmeri i kamap klin long ai bilong mi. Yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol ofa yupela i save mekim long olgeta de long moning. Na yupela i mas mekim wankain pasin na mekim ofa bilong abus long Bikpela inap long 7-pela de, na bai em i laikim smel bilong dispela ofa. Na yupela i mas ofaim tu ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kapsaitim wain yupela i save mekim long olgeta de. Na long de namba 7 yupela i mas bung gen bilong mekim lotu. Na long dispela de i tambu long mekim wok.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Long bikpela de bilong amamas long kisim kaikai long gaden, yupela i mas kisim ol namba wan hap bilong dispela kaikai na givim long Bikpela. Na yupela i mas bung na mekim lotu. Na long dispela de yupela i no ken mekim wok. Na yupela i mas kisim tupela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas ofaim ol olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Dispela kain ofa i gat gutpela smel na Bikpela i save laikim tumas na i belgut long en. Na yupela i mas kisim gutpela plaua ol i bin wokim long wit, na yupela i mas tanim dispela plaua wantaim wel bilong oliv. Na yupela i mas ofaim tripela kilogram plaua wantaim wan wan bulmakau man. Na ofaim tupela kilogram plaua wantaim dispela sipsip man. Na ofaim wanpela kilogram plaua wantaim wan wan pikinini sipsip. Na tu yupela i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin na bilong mekim ol manmeri i kamap klin long ai bilong Bikpela. Taim yupela i mekim ol dispela ofa, yupela i mas lukim gut bai ol abus i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na tu yupela i mas mekim ol ofa bilong kapsaitim wain na ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit, olsem yupela i save mekim long olgeta de.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Long de namba wan bilong namba 7 mun yupela i mas bung long lotu na yupela i no ken mekim wok. Dispela de em i Bikpela De bilong amamas na Bilong Winim Ol Biugel. Na yupela i mas mekim ofa bilong paia i kukim olgeta long Bikpela. Em i save laikim smel bilong dispela kain ofa. Yupela i mas ofaim wanpela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol ofa bilong kukim wit wantaim ol dispela ofa. Yupela i mas kisim gutpela plaua ol i bin wokim long wit na tanim wantaim wel bilong oliv bilong mekim dispela ofa. Ofaim tripela kilogram plaua wantaim dispela bulmakau man na ofaim tupela kilogram plaua wantaim dispela sipsip man, na wanpela kilogram plaua wantaim ol pikinini sipsip wan wan. Na tu yupela i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. Na dispela bai i mekim ol manmeri i kamap klin long ai bilong Bikpela. Yupela i mas mekim ol dispela ofa, na tu yupela i mas mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit yupela i save mekim long namba wan de bilong olgeta mun. Na ofaim tu ol ofa bilong olgeta de, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain. Bikpela i save laikim gutpela smel bilong ol dispela ofa.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas i kam bung long lotu long de namba 10 bilong namba 7 mun. Na yupela i mas tambu long kaikai na yupela i no ken mekim ol pasin bilong amamasim yupela yet. Na yupela i no ken mekim wok long dispela de. Orait yupela i mas kisim wanpela yangpela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas ofaim olgeta long Bikpela, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na Bikpela bai i laikim gutpela smel bilong ol dispela ofa. Na yupela i mas kukim ofa bilong wit wantaim ofa bilong paia i kukim olgeta. Kisim gutpela plaua bilong wit na tanim wantaim wel bilong oliv na ofaim. Yupela i mas ofaim tripela kilogram plaua wantaim dispela bulmakau man na tupela kilogram plaua wantaim dispela sipsip man na ofaim wanpela kilogram plaua wantaim wan wan pikinini sipsip man. Na tu yupela i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. Na ofaim tu ofa bilong mekim ol manmeri i kamap klin long ai bilong Bikpela na ol ofa bilong olgeta de, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas bung na lotu long de namba 15 bilong namba 7 mun. Yupela i mas makim 7-pela bikpela de bilong lotu long Bikpela, na yupela i no ken mekim wok long ol dispela de. Na long de namba wan bilong ol dispela 7-pela de yupela i mas mekim ofa long Bikpela. Em i save laikim smel bilong dispela kain ofa. Yupela i mas ofaim 13 yangpela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol. Yupela i mas kisim ol gutpela abus tasol, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas kisim plaua na tanim wantaim wel bilong oliv bilong mekim ofa bilong kukim wit. Kisim tripela kilogram plaua na ofaim wantaim wan wan bulmakau na tupela kilogram plaua wantaim wan wan sipsip man na wanpela kilogram plaua wantaim wan wan pikinini sipsip. Na yupela i mas ofaim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. Yupela i mas ofaim tu ol ofa bilong olgeta de, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain. “Na long de namba 2 yupela i mas ofaim 12-pela yangpela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 3 yupela i mas ofaim 11-pela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 4 yupela i mas ofaim 10-pela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 5 yupela i mas ofaim 9-pela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 6 yupela i mas ofaim 8-pela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 7 yupela i mas ofaim 7-pela bulmakau man na tupela sipsip man na 14 pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol, na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Na long de namba 8 yupela olgeta i mas bung long mekim lotu. Na long dispela de yupela i no ken mekim wok. Na yupela i mas mekim ofa bilong kaikai long Bikpela. Em i save laikim smel bilong dispela ofa. Long dispela ofa yupela i mas kisim wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip man i gat wanpela krismas tasol, na mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Olgeta abus i mas gutpela tasol na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol arapela ofa yupela i save mekim long de namba wan. *** “Yupela i mas bihainim ol dispela lo bilong ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain na ofa bilong kamap wanbel long taim yupela i mekim ol dispela ofa long Bikpela long ol dispela bikpela de em i makim bilong yupela. Yupela i mas mekim ol dispela ofa wantaim ol ofa bilong inapim promis na ol ofa yupela i save mekim long laik bilong yupela yet.” Moses i harim ol dispela tok na em i tokim ol manmeri bilong Israel long olgeta dispela samting Bikpela i bin tokim em. Moses i givim ol dispela tok bilong Bikpela long ol hetman bilong ol lain bilong Israel. Em i tok olsem, “Sapos wanpela man i mekim promis long givim wanpela samting long Bikpela, o em i mekim wanpela tok tru antap olsem em bai i tambu long mekim wanpela samting, orait em i mas bihainim stret tok bilong en na i no ken brukim promis bilong en. “Sapos wanpela yangpela meri i stap yet long haus bilong papa bilong en na i mekim promis long givim samting long Bikpela o long em i tambu long mekim wanpela samting, orait dispela em i gutpela. Na sapos papa bilong en i harim dispela tok na em i no tambuim em, orait dispela meri i mas mekim olgeta samting olsem em i bin promis long mekim. Tasol sapos papa i harim promis bilong en, na long de em i harim em i tambuim meri long bihainim, orait dispela meri i no ken bihainim promis bilong en. Na Bikpela bai i lusim dispela sin bilong dispela meri i no bihainim promis em i bin mekim, long wanem, papa i no larim em i bihainim dispela promis. “Sapos wanpela singel meri i tingting gut na i mekim promis o sapos em i mekim promis nating tasol, orait em i gutpela. Orait sapos bihain em i marit na man bilong en i harim tok bilong dispela promis na i no tambuim em long taim em i harim, orait dispela meri i mas mekim olgeta samting em i bin promis long mekim. Tasol sapos man bilong en i harim na long de em i harim em i tambuim meri long bihainim promis, orait meri i no ken bihainim promis bilong en. Na Bikpela bai i lusim dispela sin bilong dispela meri i no bihainim promis em i bin mekim. “Sapos wanpela meri, man bilong en i dai pinis, o meri, man bilong en i bin rausim em, em i promis long mekim wanpela samting o long tambuim wanpela samting, i orait, em i ken promis. Tasol em i mas bihainim promis bilong en. “Sapos wanpela maritmeri i promis long mekim wanpela samting, em i gutpela. Na sapos man bilong en i harim dispela promis na long de em i harim em i no mekim wanpela tok na i no tambuim em long bihainim dispela promis, orait olgeta samting meri i bin promis long mekim, em i mas mekim. Tasol sapos man bilong en i harim dispela promis na long de em i harim, em i tambuim meri long bihainim, orait meri i no ken mekim ol dispela samting em i bin promis long mekim. Man bilong en i bin pasim em, olsem na Bikpela bai i lusim dispela sin bilong dispela meri i no bihainim promis em i bin mekim. Man bilong meri i mas orait long promis bilong meri o em i mas pasim meri na meri i no ken bihainim promis. Tasol sapos man i no mekim wanpela tok long meri long taim em i harim dispela promis na long de bihain, orait meri i mas mekim olgeta samting olsem em i bin promis long mekim. Man bilong meri i strongim dispela promis, long wanem, em i no bin mekim sampela tok bilong tambuim meri long bihainim promis bilong en. Tasol sampela de bihain, sapos em i tambuim meri long bihainim dispela promis, orait man yet i gat asua na i mas karim hevi bilong dispela sin bilong meri i no bihainim promis em i bin mekim.” Bikpela i givim ol dispela lo bilong ol promis long Moses. Dispela ol lo i tok long ol promis ol meri i marit bai i mekim o yangpela meri bai i mekim, taim em i no marit yet na i stap long haus bilong papa. Bikpela i tokim Moses olsem, “Yupela go na mekim save long ol Midian bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim long yupela Israel. Taim yupela i mekim dispela pinis, orait bihain bai yu i dai.” Orait Moses i tokim ol Israel olsem, “Yupela i mas kisim ol samting bilong pait na go pait long ol Midian. Long wanem, Bikpela i laik mekim save long ol bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim long yupela. Yupela i mas makim 1,000 man bilong olgeta wan wan lain bilong yupela Israel na salim ol i go long pait.” Olsem na ol i makim 1,000 man long olgeta wan wan lain bilong Israel na ol i kisim inap 12,000 man olgeta, ol i redi long pait. Na Moses i salim ol i go long pait na Finias, pikinini man bilong pris Eleasar, i go wantaim ol na i bosim ol. Na Finias i kisim ol samting bilong haus sel na lukautim, na ol biugel bilong singautim ol man i go long pait na bilong singautim ol i kam bek. Orait ol i go pait long ol Midian olsem Bikpela i bin tokim Moses, na ol i kilim i dai olgeta Midian. Na ol i kilim ol 5-pela king bilong Midian, em Evi na Rekem na Sur na Hur na Reba. Na tu ol i kilim i dai Balam, pikinini man bilong Beor. Ol Israel i kisim ol meri na pikinini bilong ol Midian na olgeta bulmakau na sipsip na olgeta gutpela samting bilong ol na bringim i go. Na bihain ol i kukim ol taun na kem bilong ol Midian. Bihain ol i kisim ol meri na pikinini na ol bulmakau na sipsip na olgeta samting na bringim olgeta i kam long Moses na Eleasar na long ol arapela Israel long ples stret bilong Moap klostu long wara Jordan long hapsait bilong Jeriko. Moses na Eleasar wantaim olgeta lida bilong ol Israel i lusim kem na i go long bungim ol soldia. Ol i bungim ol soldia pinis, orait Moses i krosim ol ofisa i save bosim 1,000 soldia na 100 soldia, nau ol i kam bek pinis long pait. Na em i askim ol olsem, “Bilong wanem yupela i no kilim ol meri? Yupela i save pinis, ol meri tasol i bin bihainim tok bilong Balam na mekim ol manmeri bilong yumi i givim baksait long Bikpela long taim yumi stap long Peor. Olsem na wanpela sik nogut i kamap long ol manmeri bilong Bikpela. Orait nau yupela i mas kilim olgeta mangi na olgeta meri i bin slip wantaim man. Tasol larim olgeta meri i no bin slip wantaim wanpela man, na kisim ol bilong yupela yet. Na yupela man i bin kilim i dai sampela man o i bin holim bodi bilong man i dai pinis, yupela i mas i stap ausait long kem inap 7-pela de. Na long de namba 3 na de namba 7 yupela wantaim ol meri yupela i bin kisim long pait i mas bihainim pasin bilong kamap klin, na bai yupela i kamap klin long ai bilong God. Na yupela i mas bihainim pasin bilong mekim ol samting bilong yupela tu i kamap klin long ai bilong God, em olgeta klos bilong yupela na ol samting ol i bin wokim long skin bulmakau na long gras bilong meme na long hap plang.” Orait pris Eleasar i tokim ol man i kam bek long pait olsem, “Harim ol dispela lo Bikpela i bin givim long Moses. Olgeta samting paia i no inap bagarapim, olsem gol na silva na ain na kapa na bras, em yupela i mas putim long paia na bai i kamap klin. Na olgeta arapela samting paia bai i kukim na i bagarap, em yupela i mas wasim long wara tasol bilong mekim ol i kamap klin. *** Long de namba 7 yupela i mas wasim ol klos bilong yupela yet na bai yupela i kamap klin long ai bilong God, na yupela i ken i go insait long kem.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Yu wantaim Eleasar na ol lida bilong ol manmeri i mas kaunim olgeta meri na pikinini na animal, na olgeta samting ol soldia i bin kisim long taim bilong pait. Na tilim olgeta dispela samting long tupela lain na givim wanpela lain long ol soldia i bin i go long pait na givim wanpela lain long ol manmeri i bin i stap long kem. Yu mas kisim takis bilong mi, Bikpela, long dispela lain yu laik givim long ol soldia. Kisim wanpela long olgeta 500 kalabus na kisim wanpela long olgeta 500 bulmakau na donki na sipsip na meme. Orait na givim dispela takis long pris Eleasar olsem hap ol i givim long mi, Bikpela. Na yupela i mas kisim takis tu long dispela lain yu laik givim long ol manmeri i bin i stap long kem. Kisim wanpela long olgeta 50 kalabus na wanpela bulmakau na donki na sipsip na meme long olgeta 50 50 na givim dispela takis long ol Livai, em ol lain i save was long haus sel bilong mi.” Orait Moses wantaim Eleasar i mekim ol samting olsem Bikpela i bin tokim Moses. Namba bilong olgeta samting ol soldia i bin kisim long pait i olsem, 675,000 sipsip na 72,000 bulmakau na 61,000 donki na 32,000 yangpela meri i no bin slip wantaim man. Tasol ol i kisim tu olkain bilas long bodi bilong ol birua i bin i dai long dispela pait. *** *** *** *** *** *** *** Ol soldia i kisim 337,500 sipsip, na ol i givim 675 long Bikpela olsem takis. Na ol i kisim 36,000 bulmakau, na ol i givim 72 long Bikpela olsem takis. Na ol i kisim 30,500 donki, na ol i givim 61 long Bikpela olsem takis. Na ol i kisim 16,000 yangpela meri, na ol i givim 32 long Bikpela olsem takis. Na Moses i givim Eleasar ol dispela takis ol i givim long Bikpela, olsem Bikpela yet i bin tok. Orait Moses i tilim wankain hap long ol manmeri olsem em i bin tilim long ol soldia. Ol manmeri i kisim 337,500 sipsip na 36,000 bulmakau na 30,500 donki na 16,000 yangpela meri. *** *** *** *** Na Moses i skelim ol dispela na em i kisim wanpela bilong olgeta 50 kalabus na bulmakau na donki na sipsip na meme na i givim long ol Livai i save bosim haus sel bilong Bikpela. Em i mekim olsem Bikpela i bin tok. Bihain ol ofisa i bin bosim 1,000 soldia na 100 soldia i go long Moses na tokim em olsem, “Bikman, mipela i kaunim olgeta soldia mipela i save bosim na i no gat wanpela i bin dai long pait. Olsem na mipela i bringim ol dispela bilas gol bilong han na nek na yau na ol ring samting mipela wan wan i bin kisim. Mipela i laik givim long Bikpela, olsem pe bilong baim bek mipela, long wanem, Bikpela i no bin larim ol birua i bagarapim mipela.” Orait Moses na Eleasar i kisim ol dispela bilas gol. Hevi bilong ol dispela bilas gol em i klostu olsem 200 kilogram. Tasol ol soldia nating i no bringim ol samting ol i bin kisim. Na Moses wantaim Eleasar i kisim dispela ol gol long ol ofisa na i go putim insait long haus sel bilong God. Tupela i mekim olsem bai Bikpela i ken tingting long ol Israel na lukautim ol. Lain Ruben na lain Gat i gat planti bulmakau moa. Na ol i lukim graun bilong distrik Jaser na Gileat i gat gutpela gras tru bilong ol bulmakau. Olsem na ol i go long Moses na Eleasar na ol hetman bilong ol manmeri na tokim ol olsem, “Dispela hap graun Bikpela i bin helpim yumi Israel long kisim, em i gutpela tumas. Na taun Atarot na Dibon na Jaser na Nimra na Hesbon na Eleale na Sipma na Nebo na Beon i stap long en. Na dispela graun i gat gutpela gras bilong ol bulmakau, na mipela i gat planti bulmakau. *** Olsem na mipela i laik bai yupela i givim dispela hap graun long mipela. Mipela i no laik bai yupela i mekim mipela i brukim wara Jordan na i go sindaun long hapsait.” Na Moses i tok strong long ol Gat na ol Ruben olsem. “Bilong wanem yupela i laik i stap hia na larim ol wantok bilong yupela tasol i go long pait? Ating yupela i laik bagarapim tingting bilong ol arapela Israel, a? Yupela i no laik ol i brukim wara Jordan na i go insait long dispela kantri Bikpela i givim ol, a? Olsem wanem na yupela i laik mekim olsem? Bipo ol papa bilong yupela i bin mekim olsem, taim mipela i stap long ples Kades Barnea na mi salim ol i go lukim dispela graun. Ol i go inap long ples daun bilong Eskol tasol na lukim dispela kantri, tasol taim ol i kam bek ol i mekim ol wantok Israel i pret na ol i no i go insait long dispela kantri Bikpela i bin givim ol. Olsem na long dispela taim bipo Bikpela i belhat na em i mekim strongpela promis olsem, ‘Ol dispela man i gat 20 krismas na i winim 20 krismas na ol i bin lusim Isip na i kam, ol i no bilip na i no bihainim mi. Olsem na tru tumas, i no gat wanpela bilong ol i ken i go insait long dispela kantri mi bin promis long givim Abraham na Aisak na Jekop. Dispela tupela man tasol i ken i go, em Kalep, pikinini man bilong Jefune bilong lain Kenas, na Josua, pikinini man bilong Nun. Long wanem, tupela i bin bilip na bihainim mi, Bikpela.’ “Na Bikpela i kros long ol manmeri na em i mekim ol i wokabaut inap 40 yia long ples drai, inap olgeta man i bin mekim em i bel nogut, ol i dai pinis. Na nau yupela i senisim ol papa bilong yupela na i kamap lain man bilong sin. Na yupela i laik mekim Bikpela i belhat nogut tru na bai em i mekim save long yumi Israel gen. Sapos yupela lain Ruben na Gat i no bihainim Bikpela nau, orait em bai i givim baksait long yumi Israel na mekim yumi raun nating long ples drai wanpela taim moa na bai yumi olgeta i bagarap. Na sapos dispela samting i kamap, orait em bai i asua bilong yupela tasol.” Ol i harim dispela tok na ol i go long Moses na tokim em olsem, “Harim. Inap yu larim mipela i wokim ol banis sipsip na banis ston bilong ol taun pastaim, na bai ol meri na pikinini bilong mipela i ken i stap gut. Mipela i mekim olsem, orait bihain mipela i ken hariap na i go paslain long ol wantok na poromanim ol long pait na daunim ol birua inap mipela i bringim ol wantok i go insait long graun ol i laik sindaun long en. Sapos mipela i wokim ol banis pastaim na mipela i go pait, orait ol lain bilong mipela i ken i stap hia long ol strongpela taun na ol manmeri bilong dispela hap i no inap bagarapim ol. Ol arapela wan wan lain bilong yumi Israel i mas kisim hap graun bilong ol pastaim, na bihain bai mipela i ken kam bek long ples bilong mipela. Mipela i no inap kisim hap graun namel long ol long hapsait bilong wara Jordan, long wanem, mipela i kisim pinis graun hia long hap sankamap bilong wara Jordan.” Orait Moses i bekim tok long ol olsem, “Sapos yupela i tok tru, orait yupela i mas redim ol soldia bilong yupela na long ai bilong Bikpela yupela i mas i go pait. Olgeta soldia bilong yupela i mas i stap aninit long Bikpela na brukim wara Jordan na i go pait long ol birua bilong yumi inap Bikpela i winim ol na kisim graun bilong ol. Bihain long dispela, yupela i ken i kam bek, long wanem, yupela i pinisim wok Bikpela i givim yupela na tu yupela i helpim ol wantok bilong yupela pinis. Olsem na bai Bikpela i ken orait long yupela i kisim dispela graun long hap sankamap bilong wara Jordan. Nau mi tok strong long yupela, sapos yupela i no holim promis bilong yupela, orait yupela bai i mekim sin long Bikpela. Na yupela i mas save gut olsem, Bikpela bai i tingting long sin bilong yupela na bai em i mekim save long yupela. I orait, yupela i ken wokim ol taun na ol banis sipsip pastaim, na bihain yupela i mas i go pait olsem yupela i promis pinis long mekim.” Na ol man bilong lain Gat na lain Ruben i tokim Moses olsem, “Bikman, mipela wokboi bilong yu bai i bihainim tok bilong yu. Na ol meri na pikinini na ol bulmakau na sipsip bai i stap long dispela hap long ol taun bilong Gileat. Tasol mipela olgeta man i redi long larim Bikpela i bosim mipela na bai mipela i ken i go pait. Mipela bai i brukim wara Jordan na pait long ol birua olsem yu bin tok.” Olsem na Moses i givim sampela tok long pris Eleasar na Josua na ol lida bilong ol Israel. Moses i tok olsem, “Sapos ol man bilong lain Gat na lain Ruben i bihainim tok bilong Bikpela na ol i brukim wara Jordan wantaim yupela na i go pait long ol birua, em i gutpela. Na sapos yupela i winim ol birua na kisim dispela kantri, orait yupela i mas givim hap graun bilong Gileat long ol na ol i ken i stap oltaim long en. Tasol sapos ol i no brukim wara Jordan na ol i no i go wantaim yupela long pait, orait ol i mas kisim graun bilong ol long Kenan olsem yupela yet.” Na ol man bilong lain Gat na lain Ruben i bekim tok olsem, “I orait, mipela bai i mekim olsem Bikpela i bin tok. Bikpela i ken bosim mipela na bai mipela i brukim wara Jordan na i go long kantri Kenan na pait long ol, na bihain mipela i ken sindaun long dispela hap graun long hap sankamap bilong wara Jordan.” Olsem na Moses i makim olgeta graun bilong Sihon, king bilong ol Amor, na bilong Ok, king bilong ol Basan, wantaim ol taun na graun i stap klostu long ol, na em i givim long lain Gat na lain Ruben na hap lain bilong Manase. Na ol manmeri bilong lain Gat i wokim gen ol taun bipo i bin i gat strongpela banis. Ol i wokim taun Dibon na Atarot na Aroer na Atrot Sofan na Jaser na Jokbeha na Betnimra na Betharan. Na ol manmeri bilong lain Ruben i wokim gen taun Hesbon na Eleale na Kiriataim na Nebo na Balmeon. Ol i senisim nem bilong taun Balmeon, na givim narapela nem long en. Na ol i wokim Sipma gen. Na ol i givim nupela nem long ol taun ol i wokim gen. Na ol lain bilong Makir, pikinini man bilong Manase, i go long Gileat na pait long ol Amor na winim ol na rausim ol i go pinis na kisim graun bilong ol. Olsem na Moses i givim graun Gileat long lain Makir na ol manmeri bilong dispela lain ol i stap long en. Na wanpela man, Jair, bilong lain Manase, i kisim ol lain bilong en na i go pait long sampela ples na kisim ol na kolim ol olsem, Ol Ples bilong Jair. Na wanpela man, Noba, i kisim ol lain bilong en, na i go pait long taun Kenat na ol ples i stap klostu long en. Na ol i kisim dispela taun wantaim ol ples bilong en na em i kolim nem bilong taun Noba, olsem nem bilong em yet. Dispela em i nem bilong ol ples ol Israel i wokim kem long en, bihain long ol i lusim Isip na wokabaut i go. Na Moses wantaim Aron i bosim ol. Bikpela yet i tok na Moses i raitim nem bilong ol wan wan ples ol i wokim kem long en. Nem bilong ol dispela ples i olsem. Ol Israel i bin lusim Isip long de namba 15 bilong namba wan mun, em i de bihain long namba wan taim ol i mekim kaikai bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Bikpela i was long ol na ol i lusim taun Rameses na i go. Na ol Isip i lukim ol. Long dispela taim ol Isip i wok long planim ol namba wan pikinini man bilong ol, em Bikpela i bin kilim ol i dai. Bikpela i mekim olsem bilong daunim ol giaman god bilong ol Isip na soim strong bilong en long ol. Na ol Israel i lusim Rameses na i go kamap long taun Sukot na wokim kem. Bihain ol i lusim Sukot na i go kamap long ples Etam long arere bilong ples drai, na ol i wokim kem. Orait ol i lusim Etam na i go bek long ples Pihahirot long hap sankamap bilong ples Balsefon na ol i wokim kem klostu long taun Mikdol. Na ol i lusim Pihahirot na brukim solwara Retsi na i go kamap long ples drai bilong Sur. Na ol i wokabaut tripela de long ples wesan na i go kamap long ples Mara na wokim kem. Na bihain ol i lusim Mara na i go kamap long ples Elim na wokim kem bilong ol. Elim i gat 12-pela hul wara na 70 diwai det i stap long en. Bihain ol i lusim Elim na i go kamap long solwara Retsi na wokim kem. Na ol i lusim Retsi na i kamap long ples drai ol i kolim Sen, na wokim kem. Na ol i lusim ples drai Sen na i go wokim kem long ples Dopka. Bihain ol i lusim Dopka na ol i go long ples Alus na wokim kem. Na bihain ol i lusim Alus na i go long Refidim na wokim kem. Dispela ples Refidim i no gat wara bilong dring. Ol i lusim Refidim na wokabaut i go na ol i wokim kem long ol dispela ples, ples drai Sainai na ples Kibrot Hatava na ples Haserot na ples Ritma na ples Rimonperes na ples Lipna na ples Risa na ples Kehelata na maunten Sefer na ples Harada na ples Makhelot na ples Tahat na ples Tera na ples Mitka na ples Hasmona na ples Moserot na ples Benejakan na ples Hor Hagitgat na ples Jotbata na ples Abrona na taun Esiongeber na ples drai Sen, em Kades. Na bihain ol i kamap long maunten Hor long arere bilong kantri Idom na wokim kem. *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** *** Ol i stap long dispela hap, na long namba wan de bilong namba 5 mun bilong namba 40 yia bihain long ol i lusim Isip na i kam, pris Aron i bihainim tok bilong Bikpela na i go antap long maunten Hor na i dai. Em i bin i stap 123 yia. *** Na king bilong kantri Arat long hap saut bilong Kenan, em i harim tok long ol Israel i kam. Ol Israel i lusim maunten Hor na i wokabaut i go na wokim nebo kem long ol dispela ples, ples Salmona na ples Punon na ples Obot na Abarim, dispela taun i bagarap i stap long kantri Moap, na taun Dibon Gat na ples Almon Diplataim, na maunten Abarim klostu long maunten Nebo. *** *** *** *** *** *** Na ol i lusim maunten Abarim na i go long ples stret bilong Moap klostu long Jeriko long hapsait bilong wara Jordan, namel long taun Bet Jesimot na ples daun bilong Sitim. Na ol i wokim kem long dispela hap. Ol i stap long ples stret bilong Moap klostu long Jeriko long hapsait bilong wara Jordan na Bikpela i givim sampela tok long Moses bilong autim long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Taim yupela i brukim wara Jordan na i go insait long kantri Kenan, orait yupela i mas rausim olgeta pipel i stap long dispela kantri. Na bagarapim olgeta giaman god ol i bin wokim long ston na ain, na bagarapim olgeta ples lotu bilong ol. Mi givim dispela graun long yupela, olsem na yupela i mas kisim na sindaun long en. Na yupela i mas pilai satu bilong tilim dispela graun long ol wan wan lain na lain wanblut bilong yupela. Na yupela i mas givim bikpela hap graun long lain i gat planti manmeri na liklik hap graun long lain i gat liklik lain manmeri. Tasol sapos yupela i no rausim ol pipel i stap long dispela kantri, bai ol i givim hevi na pen long yupela olsem nil bilong rop i sutim ai na sait bilong yupela. Na ol bai i pait long yupela long dispela kantri yupela i stap long en. Sapos yupela i no rausim ol, orait mi bai bagarapim yupela olsem mi bin ting long bagarapim ol.” Bikpela i givim Moses dispela tok long ol samting ol Israel i mas mekim. Em i tok olsem, “Taim yupela i go insait long kantri Kenan, dispela kantri mi laik givim yupela, bai yupela i kisim olgeta hap bilong dispela kantri. Mak bilong dispela kantri long hap saut i stat long ples drai ol i kolim Sen na i bihainim mak bilong Idom. Na long hap sankamap bai i stat long hap saut bilong raunwara Detsi. Na mak bai i tanim i go olsem long hap saut long rot i go antap long maunten Akrabim long ples daun namel long ol maunten na i katim namel long hap bilong Sen na i go inap long ples Kades Barnea. Na mak bai i tanim i go long ples Hasaradar inap long ples Asmon. Na mak bai i lusim Asmon na tanim i go bihainim wara long mak bilong Isip, na em bai i pinis long biksolwara Mediterenian. Dispela graun i stap klostu long biksolwara Mediterenian, em bai i stap olsem mak bilong yupela long hap san i go daun. “Mak bilong hap not bai i lusim biksolwara Mediterenian i go inap long maunten Hor, na bai i lusim maunten Hor na i go olgeta long ples daun Hamat. Na bai mak i go inap long ples Sedat na long ples Sifron, na bai i pinis long ples Hasarenan. “Mak long hap sankamap bai i stat long Hasarenan na i go inap long ples Sefam. Na bai mak i lusim Sefam na i go long hap saut inap long ples Ripla long hap sankamap bilong ples Ain na i go inap long ol liklik maunten long nambis bilong raunwara Galili long hap sankamap. Na bai mak i go long hap saut na bihainim wara Jordan inap long raunwara Detsi. Dispela em i mak bilong graun bilong yupela.” Olsem na Moses i tokim ol Israel, “Bikpela i makim ol dispela hap graun bilong yupela 9-pela lain na hap lain bilong Manase. Yupela i mas pilai satu bilong makim graun bilong yupela yet. Lain bilong Ruben na Gat na hap lain bilong Manase i kisim graun bilong ol pinis. Ol i kisim long hap sankamap long hapsait bilong wara Jordan klostu long Jeriko.” Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Pris Eleasar na Josua, pikinini man bilong Nun, bai i tilim dispela hap graun long ol manmeri. Na yu mas kisim wanpela hetman long ol wan wan lain bilong helpim Eleasar na Josua.” Na Bikpela i makim ol dispela man. Long lain Juda em i makim Kalep, pikinini man bilong Jefune. Na long lain Simeon em i makim Selumiel, pikinini man bilong Amihut. Na long lain Benjamin em i makim Elidat, pikinini man bilong Kislon. Na long lain Dan, em i makim Buki, pikinini man bilong Jokli. Na long lain Manase em i makim Haniel, pikinini man bilong Efot. Na long lain Efraim em i makim Kemuel, pikinini man bilong Siptan. Na long lain Sebulun em i makim Elisafan, pikinini man bilong Parnak. Na long lain Isakar em i makim Paltiel, pikinini man bilong Asan. Na long lain Aser em i makim Ahihut, pikinini man bilong Selomi. Na long lain Naptali em i makim Pedahel, pikinini man bilong Amihut. Bikpela i makim ol dispela man tasol bilong helpim Eleasar wantaim Josua long tilim ol hap graun bilong ol Israel long kantri Kenan. Ol i stap long ples stret bilong Moap long hapsait bilong wara Jordan klostu long Jeriko, na Bikpela i tokim Moses olsem, “Mi laik bai yu tokim ol Israel olsem, ol i mas makim sampela taun long hap graun bilong ol na givim long ol Livai. Graun i gat planti gutpela gras i mas i stap klostu long ol dispela taun, bilong ol bulmakau samting i ken kaikai. Ol Livai bai i kisim ol dispela taun. Na graun i gat gutpela gras klostu long ol taun, em i bilong ol bulmakau na ol sipsip samting bilong ol Livai. Dispela graun i gat gras i mas raunim ol taun, stat long banis bilong taun na i go inap 450 mita long arere bilong dispela graun. Olsem na taun i mas i stap namel na dispela graun i mas raunim taun. Mak bilong wanpela arere i go inap long narapela arere, em inap 900 mita. Na yupela i mas givim 6-pela taun bilong hait long ol Livai. Na sapos wanpela man i no birua long wantok bilong en, tasol em i kilim nating, orait em i ken ran i go long dispela taun, olsem bai man i gat wok bilong bekim dai bilong dispela wantok, em i no ken kilim dispela man i dai. Na tu yupela i mas givim 42 arapela taun long ol Livai. Graun i gat gutpela gras i mas i stap klostu long ol dispela taun. Olsem na ol Livai bai i gat 48 taun olgeta. Taim yupela i laik kisim ol taun bilong ol lain bilong Israel, orait yupela i mas kisim planti taun long ol bikpela lain na wan wan taun tasol long ol liklik lain, na givim long ol Livai. Skelim gut ol lain na kisim ol taun inap long namba bilong ol stret.” Na Bikpela i tokim Moses long tokim ol Israel olsem, “Taim yupela i brukim wara Jordan pinis na i go insait long kantri Kenan, orait yupela i mas makim sampela taun bilong hait. Olsem na sapos wanpela man i no birua long wantok bilong en tasol em i kilim em nating, orait em i ken ran i go long wanpela bilong ol dispela taun na i stap gut. Ol dispela taun i ken i stap olsem ples bilong hait, na wanblut bilong man i dai pinis i no ken bekim dai bilong dispela man. Na man i bin kilim arapela man em i ken i stap gut inap em i kot pastaim. Na sapos kot i tok, em i mas i dai, orait ol i ken kilim em i dai. Yupela i mas makim 6-pela taun tasol, tripela long hapsait bilong Jordan long hap sankamap na tripela long kantri Kenan. Ol dispela taun bai i stap olsem taun bilong hait bilong ol Israel yet na bilong ol manmeri bilong arapela kantri i stap sotpela taim o longpela taim wantaim yupela. Olsem na sapos wanpela man i no birua long wantok bilong en, tasol em i kilim em nating, orait em i ken ran i go long wanpela bilong ol dispela taun na hait. “Tasol sapos dispela man i birua long wantok na i holim hap ain o ston o diwai na kilim em i dai, orait yupela i mas kilim em tu i dai, long wanem, em yet i asua pinis. *** *** Wanpela wanblut bilong man i dai i mas kilim dispela man. Sapos dispela wanblut i lukim em, orait em i mas kilim em i dai. “Sapos wanpela man i no laikim tru wantok na i birua long em na i subim em strong tumas na man i pundaun na i dai, o em i tromoi wanpela samting long em, o em i brukim han na paitim em na kilim em i dai, orait em i asua pinis na yupela i mas kilim em tu i dai. Wanblut i gat wok bilong bekim dai bilong man i dai pinis, em i mas kilim dispela man. Taim em i lukim man pinis, orait em i mas kilim em i dai. *** “Tasol sapos wanpela man i no gat kros na i subim nating wantok strong tumas na wantok i pundaun na i dai, o sapos em i tromoi nating wanpela samting long em na kilim em, o sapos em i no lukim em na i tromoi wanpela ston samting na kilim nating dispela man na em i dai, orait yupela i mas mekim olsem. Yupela i mas bihainim lo bilong dispela samting na skelim gut tok na pasin bilong man i bin kilim wantok, na yupela i no ken larim wanblut bilong man i dai pinis i kilim dispela man. Yupela i mas kisim em bek na dispela wanblut bilong man i bin i dai, em i no inap kilim em. Na yupela i mas salim em i go bek long taun bilong hait. Na dispela man i mas i stap long dispela taun inap hetpris bilong dispela taim i dai pastaim, na bihain em i ken lusim taun bilong hait. Tasol sapos dispela hetpris i no i dai yet na man i bin kilim wantok i lusim taun bilong hait na i go ausait na wanblut bilong man i bin dai i bungim em na kilim em i dai, orait bai i no gat kot. *** Long wanem, man i bin kilim i dai wantok i no ken lusim dispela taun bilong hait inap hetpris i dai. Olsem na sapos em i lusim, orait em i asua bilong em yet. Taim hetpris i dai pinis, orait em i ken i go bek long as ples na bai i no gat tok moa long dispela samting em i bin mekim. Yupela wantaim ol lain tumbuna i kamap bihain i mas bihainim dispela lo oltaim, maski yupela i stap long wanem hap. “Sapos ol i kotim wanpela man na tok em i birua long wanpela wantok na kilim em i dai, na sapos tupela o tripela man i bin lukim em, na ol i mekim wankain tok long kot, orait yupela i ken kilim em i dai. Tasol sapos wanpela man tasol i lukim em na kotim em, orait yupela i no ken kilim em i dai. Yupela i mas kilim i dai man i bin birua long wantok na i bin kilim em i dai. Dispela man i no inap baim bek em yet long mani. Nogat tru. Em i mas i dai. Na sapos wanpela man i ranawe i go i stap long taun bilong hait na bihain em i laik baim rot bilong em i go bek long as ples taim hetpris i stap yet, orait em i no inap. Yupela i no ken larim em i mekim olsem. I tambu. Sapos yupela i larim em i go, bai yupela i mekim kantri bilong yupela i kamap doti long ai bilong mi. Pasin bilong kilim man i dai i save mekim kantri i kamap doti. Na i gat wanpela rot tasol bilong mekim kantri i kamap klin gen. Em i olsem. Yupela i mas bekim na kilim i dai man i bin kilim wantok bilong en. Yupela i no ken mekim kantri yupela i stap long en i kamap doti long ai bilong mi, Bikpela, long wanem, mi stap namel long yupela ol Israel.” Josep em i papa bilong Manase na Manase em i papa bilong Makir na Makir em i papa bilong Gileat. Orait wanpela taim ol bikman bilong lain wanblut bilong Gileat i go long Moses na long ol arapela hetman bilong Israel na ol i tok olsem, “Bikpela i bin tokim yupela long pilai satu bilong tilim graun long mipela ol Israel. Na tu em i bin tokim yupela long givim graun samting bilong wanblut bilong mipela Selofehat, long ol pikinini meri bilong en. Tasol sapos ol i maritim man bilong narapela lain, orait hap graun bilong ol bai i go long lain bilong man bilong ol. Na graun yupela i makim bilong mipela bai i go liklik tasol. Na long yia bilong bekim bek ol samting, taim ol i kisim bek graun ol i bin salim long narapela man, orait hap graun bilong ol pikinini meri bilong Selofehat, em ol lain bilong man bilong ol bai i kisim na bungim wantaim graun bilong ol yet. Na bai dispela graun i no moa bilong mipela.” Olsem na Moses i givim ol dispela tok bilong Bikpela long olgeta Israel. Moses i tok olsem, “Dispela tok bilong lain Manase em i stret. Olsem na Bikpela i tok, ol pikinini meri bilong Selofehat i ken maritim wanpela man long laik bilong ol yet, tasol ol i mas maritim man long lain bilong ol yet tasol. Olsem na graun samting bilong yupela wan wan lain Israel bai i stap long lain bilong yupela yet. Na narapela lain bilong yupela i no inap kisim. Olgeta meri i kisim ol samting bilong papa long taim em i dai, ol i mas maritim man long lain bilong papa bilong ol yet. Sapos yupela i mekim olsem, orait yupela olgeta Israel wan wan bai i kisim hap graun na ol samting bilong tumbuna bilong yupela stret. Olsem na yupela i no ken larim narapela lain i kisim graun bilong yupela. Nogat. Wan wan lain bai i holim graun bilong ol yet.” Olsem na ol dispela pikinini meri bilong Selofehat, nem bilong ol, Mala na Tirsa na Hokla na Milka na Noa, ol i maritim ol wanblut bilong ol long lain bilong papa, olsem Bikpela i bin tokim Moses. *** Ol i maritim ol man bilong lain Manase, pikinini man bilong Josep. Olsem na hap graun bilong ol i stap long lain bilong papa bilong ol. Dispela ol lo Bikpela i bin givim long ol Israel long han bilong Moses long ples stret bilong Moap long hapsait bilong wara Jordan klostu long Jeriko. Dispela buk i gat ol toktok Moses i bin mekim long ol manmeri bilong Israel long taim ol i stap long ples i no gat man, klostu long wara Jordan, long hap bilong sankamap. Ol i bin i stap long ples daun bilong wara Jordan, klostu long ples Sup. Na taun Paran i stap long wanpela hapsait, na taun Tofel na Laban na Haserot na Disahap i stap long narapela hapsait. Sapos yu kirap long maunten Sainai na yu bihainim rot i go long ples maunten bilong kantri Idom, yu mas wokabaut inap 11-pela de bilong kamap long Kades Barnea. Ol Israel i lusim Isip inap 40 yia pinis, na long de namba wan bilong namba 11 mun Moses i tokim ol manmeri long olgeta samting God, Bikpela i bin tokim em. Dispela samting i kamap bihain long taim Bikpela i bin winim Sihon, king bilong ol Amor. King Sihon i bin bosim taun Hesbon. Na Bikpela i bin winim Ok, king bilong Basan, em i bin bosim tupela taun Astarot na Edrei. Taim ol Israel i stap long hap sankamap bilong wara Jordan, long hap graun bilong Moap, Moses i stat long skulim ol manmeri long lo na tok bilong God. Moses i tok olsem, “Taim yumi stap long maunten Sainai, God, Bikpela bilong yumi, i tokim yumi olsem, ‘Yupela i bin stap longpela taim nau long dispela maunten. Ating em inap. Yupela i mas lusim dispela hap na wokabaut i go long ples maunten bilong ol Amor, na long olgeta hap klostu long ol. Em ples daun bilong wara Jordan, na ples maunten na ples stret, na hap graun i stap long saut na graun long nambis bilong biksolwara Mediterenian. Na yupela i mas i go long graun bilong ol Kenan, na long graun long hapsait bilong maunten Lebanon na i go inap long bikpela wara Yufretis. Dispela olgeta graun, mi Bikpela, mi bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela, Abraham na Aisak na Jekop, na long ol tumbuna pikinini bilong ol. Orait yupela go nau na kisim.’” Orait Moses i tokim ol manmeri, “Pastaim mi bin tokim yupela olsem, ‘Wok bilong bosim yupela i bikpela tumas. Mi wanpela i no inap. God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim yupela i kamap planti tumas olsem ol sta long skai. Mi laik bai Bikpela, em God bilong ol tumbuna bilong yumi, i ken mekim yupela i kamap bikpela lain tru, na mi laik bai em i mekim olgeta samting bilong yupela i ken kamap gutpela, olsem em i bin promis long yupela. Tasol olsem wanem bai mi wanpela i ken karim olgeta hevi bilong stretim olgeta tok pait bilong yupela? Mi no inap. Olsem na yupela i mas makim sampela saveman na smatpela man na man i save pinis long ol pasin bilong i stap hetman. Yupela i mas makim ol namel long wan wan lain bilong yupela. Na bai mi makim ol long bosim yupela.’ Mi bin tok olsem, na yupela i orait long mekim dispela samting. Olsem na mi bin kisim ol dispela saveman na gutpela lida, yupela yet i bin makim long ol wan wan lain bilong yupela. Na mi bin makim ol i stap hetman bilong yupela. Sampela i bosim 1,000 manmeri, na sampela i bosim 100 na sampela i bosim 50 na sampela i bosim 10-pela manmeri tasol. Na tu mi bin makim ol arapela ofisa namel long olgeta wan wan lain. “Long dispela taim mi bin skulim ol hetman olsem, ‘Yupela i mas putim gut yau long ol tok pait i save kamap namel long ol manmeri. Na yupela i mas skelim gut olgeta tok pait, maski sapos em i kamap namel long ol wantok tasol, o sapos em i kamap long ol arapela lain man i stap namel long yupela. Yupela i mas skelim olgeta man long wankain pasin tasol. Maski em i bikman o man nating. Na yupela i no ken pret long wanpela man, long wanem, God yet i stiaim tingting bilong yupela long taim bilong kot. Sapos wanpela trabel i bikpela tumas, na yupela i no inap stretim, orait yupela bringim i kam long mi, na bai mi harim kot.’ Mi bin tokim ol olsem. Na long dispela taim tu, mi bin skulim yupela long olgeta arapela samting yupela i mas mekim.” Moses i tok moa olsem, “Yumi mekim olsem God, Bikpela bilong yumi, i bin tokim yumi. Na yumi lusim maunten Sainai na yumi wokabaut i go long wanpela ples i nogut tru, dispela traipela ples wesan nating, na yumi kamap long ples maunten bilong ol Amor. Taim yumi kamap pinis long ples Kades Barnea, mi bin tokim yupela olsem, ‘Nau yumi kamap pinis long ples maunten bilong ol Amor. God bilong yumi i laik givim dispela ples long yupela nau. Lukim dispela graun, God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi, i givim long yupela nau. Yupela go na sindaun long en olsem em i bin tokim yupela pinis. Yupela i no ken pret na tingting planti.’ “Tasol yupela i kamap long mi na yupela i tok, ‘Goan, yumi salim sampela man i go pas long yumi na lukstil long dispela hap graun. Na bai ol i ken soim yumi wanpela gutpela rot tru bai yumi bihainim. Na ol i ken tokim yumi long wanem kain taun i stap.’ “Mi bin ting em i gutpela sapos yumi bihainim dispela tok. Olsem na long ol 12-pela lain bilong yumi mi makim wan wan man. Na ol i go long ples maunten, inap long ples daun bilong Eskol, na ol i lukluk raun. Ol i bringim sampela pikinini bilong diwai i kam bek na givim yumi. Na ol i tok olsem, ‘Dispela graun God, Bikpela bilong yumi, em i givim long yumi nau, em i gat planti gris tumas.’ “Ol i bin tok olsem, tasol yupela i bikhet na sakim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na yupela i no laik i go long dispela kantri. Yupela i bin i stap long ol haus sel na toktok planti namel long yupela yet, na yupela i tok, ‘Bikpela i no laikim mipela. Olsem na em i kisim mipela i kam ausait long Isip bai em i ken putim mipela long han bilong ol Amor, na ol i ken bagarapim mipela. Bilong wanem mipela i mas i go long dispela hap? Mipela i pret. Ol man mipela i salim i go long lukim dispela kantri i kam bek na tokim mipela olsem, dispela ol manmeri i strongpela moa na i longpela bun tru. Ol i tok olsem, ol dispela man i stap insait long ol taun i gat ol banis ston i go antap tru inap long skai. Na tu ol i lukim ol traipela traipela man tru i stap long ol taun.’ “Tasol mi bin tokim yupela olsem, ‘Yupela i no ken pret long ol dispela manmeri. God, Bikpela bilong yumi, bai i go pas long yupela. Em bai i pait long helpim yupela olsem bipo yupela i bin lukim em i mekim long Isip, na long ples wesan nating. Yupela i lukim pinis pasin em i mekim na em i bringim yupela i kam inap long dispela ples nau yupela i stap long en. Em i bin mekim olsem wanpela papa i save karim pikinini long han.’ Mi bin tok olsem long yupela, tasol yupela i no harim dispela tok, na yupela i no bilip long Bikpela. Bipo em i save go paslain long yupela bilong soim rot long yupela na bilong painim ples we yupela i ken sanapim ol haus sel. Long nait em i bin go pas long yupela olsem wanpela paia i lait, na long san olsem wanpela klaut.” Moses i tok olsem, “Bikpela i harim yupela i toktok planti, na em i belhat. Olsem na em i tokaut strong tru olsem, ‘Yupela olgeta lain manmeri nogut i no ken i go long dispela gutpela kantri mi bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela. Nogat tru. Kalep, pikinini bilong Jefune, em tasol bai i go i stap long dispela graun. Em i bin bihainim olgeta tok bilong mi. Olsem na bai mi givim em wantaim ol tumbuna pikinini bilong en dispela graun em i bin lukim.’ “Pasin bilong yupela i mekim Bikpela i belhat long mi tu, na em i tok olsem, ‘Moses yu tu, yu no inap i go insait long dispela kantri. Tasol namba 2 bilong yu, Josua, pikinini bilong Nun, em tasol i ken i go. Yu mas strongim tingting bilong Josua, long wanem, em bai i bringim ol Israel i go sindaun long dispela kantri.’ “Bihain Bikpela i bin tokim yumi olgeta olsem, ‘Ol liklik pikinini bilong yupela i no save yet wanem samting i nogut na wanem samting i gutpela, em ol tasol bai i go insait long dispela kantri. Em ol dispela pikinini yet, yupela i bin tok bai ol birua i kilim ol. Tasol bai mi givim dispela kantri long ol, na ol bai i sindaun i stap long en. Na yupela olgeta bikpela manmeri, yupela tanim bek nau na go bek long ples wesan nating. Bihainim rot i go long solwara Retsi long hap bilong Akaba.’ “Na yupela i tokim mi olsem, ‘Sori, Moses, mipela i bin mekim rong long ai bilong Bikpela. Tasol nau bai mipela i go pait, olsem Bikpela i bin tokim mipela.’ Orait na yupela wan wan i putim ol bilas bilong pait na yupela i ting ol man bilong ples maunten i samting nating na yupela i inap winim ol. Tasol Bikpela i bin tokim mi olsem, ‘Yupela tambuim ol, na ol i no ken i go pait. Long wanem, bai mi no sambai long ol, na bai ol birua i bagarapim ol tru.’ Mi givim tok bilong Bikpela long yupela. Tasol yupela i no harim tok bilong en. Yupela i sakim tok tasol na yupela i kirap i go long ples maunten bilong pait long ol birua. Orait ol Amor i stap long ol dispela maunten ol i kamap na bungim yupela olsem wanpela bikpela lain binatang bilong kaikai man. Ol i ranim yupela i go inap long ples Horma, insait long ples maunten bilong kantri Idom, na ol i bagarapim yupela olgeta. Olsem na yupela i bin krai na singaut long Bikpela bilong kam helpim yupela. Tasol em i no harim yupela liklik. Nogat. Na long dispela as yupela i pas i stap longtaim moa long ples Kades.” Na Moses i tok olsem, “Bihain tru yumi bin tanim bek na i go long ples wesan nating, na yumi bihainim rot i go long solwara Retsi. Na yumi mekim olsem Bikpela i bin tokim yumi pinis. Na yumi wokabaut raun raun longpela taim tru long ples maunten bilong kantri Idom. “Na bihain Bikpela i tokim mi, ‘Longpela taim yupela i bin raun nating namel long ol dispela ples maunten. Na nau yupela i mas i go long hap not.’ Em i tokim mi long givim dispela toksave long yupela, ‘Nau bai yupela i go namel long ol ples maunten bilong Idom. Em i graun bilong ol lain brata bilong yupela, ol tumbuna pikinini bilong Iso. Bai ol i pret long yupela, tasol yupela i no ken pait long ol. Long wanem, bai mi no ken givim wanpela liklik hap graun bilong ol long yupela. Nogat. Mi bin givim kantri Idom long ol tumbuna bilong Iso tasol. Long kantri bilong ol, yupela i ken baim kaikai na wara tasol.’ “Yupela i no ken lusim tingting long dispela samting. God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim olgeta samting bilong yupela i kamap gutpela. Em i bin lukautim yupela gut tru long taim yupela i raun long ples wesan nating. Inap 40 yia nau, em i stap wantaim yupela, na yupela i no bin sot long wanpela samting. “Orait na yumi bin wokabaut gen na yumi lusim dispela rot i stat long tupela taun Elat na Esiongeber, na i go long raunwara Detsi. Na yumi tanim i go long ples drai long kantri Moap. Na Bikpela i tokim mi olsem, ‘Yupela i no ken mekim nogut long ol Moap, ol tumbuna pikinini bilong Lot. Na tu yupela i no ken kirapim pait wantaim ol. Long wanem, mi bin givim taun Ar long ol. Na bai mi no ken givim wanpela liklik hap graun bilong ol long yupela.’” Wanpela bikpela strongpela lain manmeri, ol i kolim ol Em, i bin i stap long dispela ples Ar bipo. Ol i gat longpela bun olsem ol Anak. Na dispela olgeta lain pipel i gat longpela bun, ol man i save kolim ol Refaim. Na sampela Refaim i bin i stap long kantri Moap na ol Moap i save kolim ol Em. *** Bipo ol Hor i bin i stap long Idom, tasol ol lain tumbuna bilong Iso i bin bagarapim ol na kisim kantri bilong ol na sindaun long en. Bihain ol Israel i bin mekim wankain pasin long taim ol i kisim dispela kantri Bikpela i bin givim long ol. Na Moses i tok moa olsem, “Bihain yumi brukim wara Seret olsem Bikpela i bin tokim yumi. Na 38 yia i go pinis long taim yumi lusim Kades Barnea i kam inap long taim yumi brukim dispela wara Seret. Na olgeta man bilong pait i stap long taim yumi lusim Kades Barnea, em olgeta i dai pinis. Em i kamap olsem Bikpela i bin tok. Na Bikpela i birua long ol inap long em i pinisim ol olgeta. “Bihain long olgeta man bilong pait i dai pinis, Bikpela i tok olsem, ‘Nau long tude yupela i mas wokabaut namel long graun bilong ol Moap long rot i go long ples Ar. Olsem na bai yupela i go klostu long graun bilong ol Amon, ol tumbuna pikinini bilong Lot. Tasol yupela i no ken mekim wanpela samting bilong mekim ol i kros, o kirapim pait wantaim ol. Long wanem, mi bin givim dispela graun long ol pinis na bai mi no ken givim yupela wanpela hap graun bilong ol.’” Dispela hap graun tu ol i save kolim graun bilong ol Refaim, long wanem, bipo ol i bin stap long dispela hap. Tasol ol Amon i save kolim ol dispela pipel ol Samsum. Na ol tu i longpela man olsem ol Anak. Ol i planti tru na ol i strongpela lain man. Tasol Bikpela i bin pinisim ol tru na ol Amon i kisim dispela graun na i sindaun long en. Em i wankain olsem Bikpela i bin mekim long ol lain bilong Iso nau ol i stap long ples maunten bilong Idom. Na Bikpela i pinisim ol Hor, olsem na ol Idom i kisim graun bilong ol na i sindaun long en. Olsem tasol ol man bilong ailan Krit i pinisim ol Av, graun bilong ol i bin i stap klostu long biksolwara i go inap long Gasa, long hap saut. Orait ol Krit i kisim graun bilong ol Av na i sindaun long en. Na Moses i tok moa olsem, “Yumi lusim Moap pinis na Bikpela i tokim yumi olsem, ‘Nau yupela kirap na brukim wara Arnon. Nau bai mi putim dispela man bilong ol Amor, Sihon king bilong Hesbon, wantaim graun bilong em long han bilong yupela. Orait yupela kirapim pait wantaim em na stat long kisim graun bilong em. Nau tasol bai mi stat long mekim ol man long olgeta ples i pret nogut long yupela. Na sapos ol i harim nem bilong yupela, bai ol i guria na pret nogut.’” Na Moses i skruim tok olsem, “Orait long taim yumi stap long ples wesan Kedemot, mi salim sampela man bilong bringim gutpela tok i go long King Sihon bilong Hesbon. Ol i go kamap na tokim em olsem, ‘Inap yu larim mipela i wokabaut i go namel long kantri bilong yu, a? Mipela i ken bihainim bikrot tasol. Na mipela i no ken kisim kaikai na wara nating. Nogat. Bai mipela i baim tasol. Mipela i laik wokabaut i go namel tasol long kantri bilong yu, inap mipela i brukim wara Jordan na kamap long dispela graun God, Bikpela bilong mipela, i laik givim long mipela. Ol lain bilong Iso i stap long ples Idom, na ol man bilong Moap i stap long ples Ar, olgeta i bin tok orait na larim mipela i wokabaut namel long graun bilong ol.’ “Tasol King Sihon i no larim yumi i wokabaut insait long kantri bilong en. God, Bikpela bilong yumi, i mekim em i bikhet, bilong yumi ken daunim em na kisim dispela graun bilong en, nau yumi sindaun i stap long en. “Na Bikpela i tokim mi, ‘Harim, nau bai mi givim King Sihon wantaim olgeta graun bilong en long han bilong yupela. Kisim dispela graun na sindaun long en.’ Orait Sihon i kamap wantaim ol lain man bilong en, bilong pait wantaim yumi klostu long taun Jahas. Tasol God, Bikpela bilong yumi, i mekim yumi i winim em na yumi kilim em na ol pikinini man bilong en na olgeta lain bilong en tu. Long dispela taim tasol, yumi kisim olgeta taun bilong en na bagarapim tru. Na yumi kilim i dai olgeta man, na meri na pikinini wantaim. Yumi no larim wanpela i stap. Na yumi kisim ol bulmakau na olgeta samting long olgeta taun. God, Bikpela bilong yumi, i larim yumi i bagarapim olgeta taun, stat long ples Aroer, klostu long wara Arnon, na long dispela taun i stap arere long wara na i go inap long graun bilong Gileat. I no gat banis bilong wanpela taun inap pasim yumi. Tasol yumi no bin i go klostu long graun bilong ol Amon, o long wara Jabok, o long ol taun i stap long ples maunten o long ol arapela ples, em God, Bikpela bilong yumi, i bin tambuim.” Na Moses i stori moa olsem, “Bihain, yumi bin i go long hap not, long rot i go olsem long kantri Basan, na King Ok i kamap wantaim ol lain man bilong en, bilong pait wantaim mipela, klostu long taun Edrei. Tasol God i tokim mi, ‘Yu no ken pret long em. Bai mi givim em yet na ol lain man bilong en na olgeta graun bilong en long yu. Na bai yu mekim wankain pasin long em olsem yu bin mekim long Sihon, king bilong ol Amor.’ “Olsem na Bikpela i putim King Ok na ol manmeri bilong en long han bilong yumi na yumi kilim ol olgeta. Long dispela taim yumi kisim olgeta taun bilong en na yumi no lusim wanpela i stap. Nogat tru. Yumi kisim 60 taun olgeta long kantri Argop, em i kantri bilong King Ok. Ok i stap long biktaun Basan na i bosim dispela kantri. Olgeta dispela taun i gat traipela banis na strongpela dua ol i save pasim long ol ba ain. Na i gat planti liklik ples i no gat banis. Yumi bagarapim olgeta taun, na kilim olgeta man na meri na pikinini. Yumi mekim wankain pasin olsem yumi bin mekim long ol taun bilong King Sihon bilong taun Hesbon. Na yumi kisim ol bulmakau wantaim olgeta samting long ol taun. “Olsem na long dispela taim, yumi kisim graun bilong dispela tupela king bilong ol Amor, Sihon na Ok. Dispela graun i stap long hap sankamap bilong wara Jordan, na i stat long wara Arnon long hap saut na i go inap long maunten Hermon long hap not. Tasol ol man bilong Saidon i kolim maunten Hermon olsem Sirion na ol Amor i kolim Senir. Yumi kisim ol taun i stap long stretpela ples, na olgeta hap graun bilong Gileat na Basan i go inap long tupela taun Saleka na Edrei. Olgeta dispela taun i stap long graun bilong King Ok na yumi kisim olgeta.” King Ok em i las king bilong ol Refaim. Bokis bilong planim em, ol i wokim long ston. Longpela bilong dispela bokis em inap 4 mita na bikpela bilong em, inap 2 mita. Dispela i stap yet long taun Raba long kantri Amon. Moses i tok olsem, “Taim yumi kisim ol dispela taun pinis, mi makim long lain bilong Ruben na Gat dispela hap graun i stat long taun Aroer, klostu long wara Arnon. Na mi givim long ol tu wanpela hap bilong ol ples maunten bilong Gileat, wantaim olgeta taun bilong en. Na mi givim olgeta arapela hap graun bilong Gileat wantaim olgeta hap bilong Basan long wanpela hap bilong lain bilong Manase. Basan em hap graun King Ok i bin bosim bipo. Olgeta dispela kantri mi givim long lain Manase, em kantri ol i kolim Argop.” Bipo ol i bin kolim Basan olsem, graun bilong ol Refaim. Bihain Jair, em wanpela man bilong lain bilong Manase, i kisim kantri Argop olgeta, em dispela graun ol i kolim Basan. Dispela graun i go inap long arere bilong kantri Gesur na Maka. Na em i givim nem bilong em yet long ol ples long dispela hap. Olsem na ol man i save tok olsem ol dispela ples ol i ples bilong Jair. Na Moses i skruim tok olsem, “Mi bin makim graun Gileat bilong lain bilong Makir i kisim. Ol Makir i hap lain bilong Manase. Na long lain bilong Ruben na Gat, mi bin givim graun i stat long graun Gileat na i go inap long wara Arnon. Mak bilong ol long hap bilong saut i go inap namel long dispela wara. Na graun bilong ol long hap sankamap i go inap long wara Jabok. Na dispela wara Jabok em i mak bilong kantri Amon. Long hap bilong san i go daun, mak bilong ol i go inap long wara Jordan. Mak i stat long raunwara Galili long hap not na i go inap long raunwara Detsi long hap saut, klostu long maunten Pisga long hap sankamap bilong raunwara Detsi. “Na long dispela taim tasol mi tokim ol olsem, ‘God, Bikpela bilong yumi, i bin givim yupela dispela graun i stap long hap sankamap bilong wara Jordan, bilong yupela i sindaun long en. Nau ol man bilong yupela i mas kisim ol samting bilong pait, na yupela i mas salim ol i go brukim wara Jordan na go pas long ol brata bilong yupela Israel na helpim ol long kisim dispela graun. Na ol meri na pikinini bilong yupela i mas wet i stap long ol taun mi bin givim yupela. Mi save yupela i gat planti bulmakau, tasol ol tu i mas wet i stap long ol taun. Yupela i mas helpim ol brata bilong yupela inap ol i kisim dispela graun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long ol long hap san i go daun bilong wara Jordan. Yupela stap wantaim ol inap Bikpela i larim ol i sindaun gut long dispela graun, olsem em i bin mekim long yupela yet. Bihain, orait yupela i ken i go bek long graun mi bin givim long yupela.’ “Bihain mi tokim Josua olsem, ‘Yu lukim pinis olgeta samting God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim long King Ok na King Sihon. Bai em i mekim wankain pasin tasol long ol arapela king yupela i laik pait long ol na kisim graun bilong ol. Yupela i no ken pret long ol, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, bai i helpim yupela na pait long ol.’” Moses i tok olsem, “Long dispela taim mi bin beten strong tru olsem, ‘God, Bikpela, mi save yu bin soim mi wanpela liklik hap tasol bilong ol bikpela samting yu laik mekim. I no gat narapela God i stap long heven o long graun, inap long mekim ol dispela bikpela samting yu bin mekim pinis. Nau mi laik yu larim mi i brukim wara Jordan na i go long hapsait, na lukim dispela graun i gat planti gris na dispela gutpela ples maunten na maunten Lebanon tu.’ “Tasol nogat. Long asua bilong yupela tasol, Bikpela i kros long mi na i pasim yau i stap. Em i tok, ‘Pasim maus. Yu no ken askim mi long dispela samting gen. Yu go antap tru long het bilong maunten Pisga, na lukluk i go long hap bilong not na bilong saut na bilong hap sankamap na bilong hap san i go daun. Yu mas lukluk gut long olgeta dispela hap, long wanem, bai yu no inap brukim wara Jordan na i go insait long dispela graun. Nogat tru. Skulim Josua gut, na strongim tingting bilong em, long wanem, mi yet bai mi bringim ol manmeri i go long hapsait bilong wara, bai ol i ken sindaun long dispela graun yu lukim nau.’ “Olsem na yumi bin i stap long ples daun, long hapsait bilong taun Betpeor.” Nau Moses i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas bihainim olgeta lo nau mi givim long yupela, na bai yupela i ken i stap gut, na bai yupela i ken sindaun long dispela graun God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yupela, i givim long yupela nau. Yupela i no ken skruim wanpela nupela lo long dispela lo bilong God, Bikpela bilong yumi, nau mi givim long yupela. Na yupela i no ken rausim wanpela long en. Yupela i mas bihainim olgeta dispela lo. Yupela yet i lukim pinis dispela samting Bikpela i bin mekim long maunten Peor. Planti man i bin lotu long giaman god Bal long dispela ples, na God i bin bagarapim ol olgeta. Tasol yupela olgeta lain i bin bihainim God, Bikpela bilong yumi, yupela i stap yet. “Mi skulim yupela pinis long olgeta lo, olsem God, Bikpela bilong yumi i bin tokim mi. Nau yupela i laik i go kisim dispela kantri na sindaun long en. Taim yupela i stap long en, orait yupela i mas bihainim ol dispela lo. Yupela i mas bihainim tru ol dispela lo, na bai ol pipel bilong ol arapela kantri i ken save olsem, yupela i gat gutpela tingting na planti save. Taim ol i harim tok bilong ol dispela lo bilong yupela, bai ol i tok, ‘Man, ol dispela lain manmeri i gat gutpela tingting na bikpela save. Ol i winim yumi tru.’ “Yupela tingim ol arapela lain pipel. Maski ol i gat bikpela strong, ol i no gat wanpela god i save sambai long helpim ol, olsem God, Bikpela bilong yumi, i save mekim long yumi. Oltaim Bikpela i stap klostu tru long yumi na taim yumi singaut long em, orait em i save helpim yumi. Na ol dispela arapela lain pipel i no gat stretpela lo olsem ol dispela lo nau mi bin skulim yupela long en. Nogat tru. Yupela i mas lukaut gut. Long olgeta taim yupela i stap long graun, yupela i no ken lusim tingting long ol dispela samting yupela i lukim pinis. Nogat. Yupela i mas tokim ol pikinini bilong yupela yet na ol tumbuna pikinini bilong yupela long dispela de yupela i bin sanap klostu long God, Bikpela bilong yumi, long maunten Sainai. Long dispela taim God i bin tokim mi olsem, ‘Singautim olgeta manmeri i kam bung. Mi laik bai ol i ken harim tok mi laik mekim. Olsem bai ol i ken aninit long mi olgeta taim ol i stap long graun. Na bai ol i ken skulim ol pikinini bilong ol na ol pikinini tu i ken aninit long mi.’ “God i tok pinis, orait yupela i bin kam sanap long arere bilong maunten, na blakpela klaut na smok i karamapim maunten na bikpela paia i sut i go antap long skai. Na Bikpela i stap long dispela paia na i bin toktok long yupela na yupela i harim toktok bilong en, tasol yupela i no lukim wanpela samting i makim God. Nogat tru. Long dispela taim em i bin givim yupela ol Tenpela Lo na em i raitim long tupela hap ston. Dispela lo i olsem kontrak em i bin mekim wantaim yupela. Na em i tokim yupela long bihainim dispela kontrak. Na Bikpela i tokim mi long skulim yupela long ol arapela lo yupela i mas bihainim long taim yupela i stap long dispela hap graun nau yupela i laik kisim na sindaun long en.” Moses i tok moa olsem, “Taim Bikpela i stap long paia long maunten Sainai na i toktok long yupela, yupela i no lukim wanpela samting i makim God. Olsem na yupela i mas lukaut gut bai yupela i no wokim wanpela giaman god. Sapos yupela i mekim olsem bai yupela i mekim pasin nogut. Maski wokim piksa bilong man o meri o animal o pisin o snek o pis, na mekim dispela piksa i kamap god bilong yupela. *** *** Na nogut yupela i laik lotuim ol samting yupela i lukim long skai, olsem san na mun na ol sta. Nogat. God, Bikpela bilong yumi, i bin larim ol arapela lain i ken lotuim ol dispela samting. Tasol yupela nogat. God i kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam, i wankain olsem em i kamautim yupela long paia i hatpela tru. Na em i bringim yupela i kam bilong mekim yupela i kamap ol manmeri bilong em yet, olsem yupela i stap nau. Long asua bilong yupela tasol, God, Bikpela bilong yumi, em i belhat long mi. Na em i tokaut strong olsem, bai mi no inap brukim wara Jordan na i go long dispela kantri i gat gutpela graun, nau em i laik givim long yupela. Bai mi no inap brukim dispela wara. Nogat. Bai mi dai long dispela hap. Tasol yupela bai i go long hapsait bilong wara na sindaun long dispela graun i gat planti gris. Yupela i mas was gut, bai yupela i no lusim tingting long dispela kontrak, God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim wantaim yupela. Yupela i mas bihainim tok bilong em, na yupela i no ken wokim kain kain giaman god bilong yupela yet. Yupela i no ken mekim olsem, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, em wanpela tasol i God tru, na em i no inap larim yupela i lotu long wanpela giaman god. God em i olsem wanpela hatpela paia na em bai i kukim ol birua bilong en. “Na bihain, taim yupela i stap longpela taim tru long dispela graun na yupela i karim ol pikinini na tumbuna pikinini, yupela i no ken wokim wanpela giaman god. Sapos yupela i wokim samting olsem, bai yupela i mekim sin. Dispela em i pasin nogut long ai bilong God na i mekim em i kros tru. Harim, nau mi singaut long heven na graun long harim dispela strongpela tok mi mekim long yupela. Sapos yupela i sakim tok bilong God, orait lukaut. Kwiktaim bai God i rausim yupela olgeta long dispela graun. Bai yupela i no inap stap longpela taim long dispela graun long hapsait bilong Jordan, em nau yupela i laik kisim. Nogat. Yupela bai i pinis olgeta. Bai Bikpela i rausim yupela i go nabaut long ol arapela kantri, na planti manmeri bai i dai na liklik lain tasol bai i stap. Na long ol dispela kantri bai yupela i lotu long ol giaman god, ol man yet i wokim long diwai na ston. Ol dispela god i no inap lukluk o harim toktok o kaikai o smelim samting. Long dispela taim bai bel bilong yupela i kirap nogut tru na bai yupela i laik i kam bek long God, Bikpela bilong yumi. Sapos laik bilong yupela na tingting bilong yupela i strong tru long painim em, bai yupela inap i kam klostu tru long em. Tasol long taim yupela i gat bikpela trabel, na ol dispela samting nogut i kamap long yupela, bai yupela i tanim bel na bihainim tok bilong Bikpela. Em i God bilong marimari. Em i no inap lusim yupela o bagarapim yupela. Na em i no inap lusim tingting long dispela kontrak em yet i bin mekim wantaim ol tumbuna bilong yupela. “Yupela tingting i go bek long taim bipo, taim yupela i no kamap yet. Na tingting i go bek inap long taim God i wokim namba wan man. Maski sapos yupela i go long olgeta hap bilong graun, yupela bai i no inap lukim wanpela samting olsem dispela bikpela samting i bin kamap. I gat wanpela man i bin harim kain samting olsem bipo, a? Nogat. God i bin i stap long paia na toktok, na yupela i bin harim tok bilong em. Tasol ating i gat narapela man i bin harim kain tok olsem na i no i dai? Nogat. God, Bikpela bilong yumi, i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam na mekim yumi i kamap lain manmeri bilong em yet. Long ai bilong yupela em i bin mekim planti wok long bikpela strong bilong em. Em i mekim planti bikpela sik i kamap long ol Isip na em i pait strong long ol. Na em i wokim ol mirakel na mekim planti kain bikpela samting bilong mekim ol i pret nogut tru. Orait ating i gat narapela god i bin mekim ol dispela kain samting, a? Nogat tru. Bikpela i bin soim yupela ol dispela samting bai yupela i ken save olsem, em wanpela tasol i God. Na i no gat narapela God i stap. Nogat tru. Em i laik skulim yupela, olsem na em i larim yupela i harim maus bilong en long heven. Na long graun yupela i lukim bikpela paia bilong em, na em i stap long dispela paia na i toktok long yupela. Bikpela i bin laikim tru ol tumbuna papa bilong yupela na em i makim yupela i kamap lain bilong em yet. Olsem na long bikpela strong bilong em yet, em i kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Na taim yupela i wokabaut i kam, em i bin rausim ol bikpela lain manmeri i strongpela moa na strong bilong ol i winim strong bilong yupela. Em i mekim olsem bilong em i ken kisim yupela i kam na givim graun bilong ol long yupela. Em dispela graun nau yupela i stap long en. Olsem na nau yupela i no ken lusim tingting long dispela samting. Bikpela em i God bilong heven na bilong graun. Na i no gat narapela God. Nogat tru. Yupela i mas bihainim olgeta lo bilong em, nau mi bin givim yupela. Olsem bai yupela wantaim ol tumbuna pikinini bilong yupela i ken i stap gut. Na bai yupela i stap gut longpela taim long dispela graun nau God, Bikpela bilong yumi, i givim long yupela. Na bai dispela graun i bilong yupela oltaim.” Bihain Moses i makim tripela taun long hap sankamap bilong wara Jordan. Dispela tripela taun bai i stap olsem ples hait bilong ol man i popaia na i kilim i dai nating wanpela man i no birua bilong ol. Ol dispela man i ken ranawe i go long wanpela bilong dispela tripela taun, na ol i no inap kilim em i dai. Dispela tripela taun i olsem. Narapela em Beser, em taun hait bilong lain bilong Ruben. Em i stap long ples maunten. Na narapela em Ramot, long hap graun Gileat. Em i taun hait bilong lain bilong Gat. Na narapela em Golan, long hap graun Basan. Em i taun hait bilong lain bilong Manase. Moses i givim ol lo bilong God long ol Israel. Em i givim ol dispela lo long ol bihain long ol i lusim Isip na ol i kam i stap long hap sankamap bilong wara Jordan long ples daun, long hap i lukim taun Betpeor. Dispela hap i stap long graun bilong Sihon, king bilong ol Amor. Bipo em i bin sindaun long taun Hesbon na bosim dispela graun. Na Moses wantaim ol Israel i winim ol long pait long dispela taim ol i bin lusim Isip. *** Na ol i sindaun long graun bilong em na long graun bilong Ok, king bilong Basan. Dispela tupela king bilong ol Amor, i stap long hap sankamap bilong wara Jordan. Dispela graun ol Israel i kisim pinis, mak bilong en i stat long taun Aroer, klostu long wara Arnon, na i go inap long maunten Sirion o maunten Hermon. Na tu ol i kisim olgeta graun long hap sankamap bilong wara Jordan, i go inap long raunwara Detsi na long maunten Pisga. Moses i singautim olgeta manmeri bilong Israel i kam bung na i tokim ol, “Yupela Israel, harim dispela olgeta lo mi laik givim long yupela nau. Yupela i mas lainim ol dispela lo na bihainim gut. God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim kontrak wantaim yumi long maunten Sainai. Em i no bin mekim dispela kontrak wantaim ol tumbuna papa bilong yumi tasol. Nogat. Em i mekim dispela kontrak tu wantaim yumi olgeta i stap nau. God i stap long paia long maunten na em i toktok wantaim yupela. Long dispela taim mi bin sanap olsem mausman namel long Bikpela na yupela, bilong bringim tok bilong en i kam long yupela, long wanem, yupela i pret long paia na yupela i no inap i go antap long maunten. “Bikpela i tok olsem, ‘Mi Bikpela, mi God bilong yupela. Yupela i bin i stap wokboi nating long Isip, na mi kisim yupela na bringim yupela i kam. “‘Yupela i no ken lotu long narapela god. Yupela i mas lotuim mi wanpela tasol. “‘Yupela i no ken wokim olkain piksa bilong wanpela samting i stap long heven o long graun o long wara i stap aninit long graun. Yupela i no ken brukim skru na lotu long dispela kain piksa bilong giaman god, long wanem, mi Bikpela, mi God bilong yupela, na mi no ken larim yupela i lotu long wanpela giaman god. Pasin bilong mi i olsem, mi mekim save long ol man i no laikim mi. Na bai mi mekim save tu long ol tumbuna pikinini bilong ol inap long namba 3 na long namba 4 lain i kamap bihain. Tasol ol manmeri i laikim mi tumas na i bihainim ol lo bilong mi, bai mi laikim ol tru na ol 1,000 lain tumbuna bilong ol i kamap bihain. “‘Yupela i no ken kolim nating nem bilong mi God, Bikpela bilong yupela. Long wanem, mi bai mekim save long ol man i kolim nating nem bilong mi. “‘Yupela i mas mekim de Sabat i stap de tru bilong mi, God, Bikpela bilong yupela, olsem mi bin tokim yupela. Yupela i mas mekim wok inap long 6-pela de tasol. Na de namba 7 em i Sabat o de bilong malolo. Em i de bilong mi. Long dispela de yupela wantaim ol pikinini bilong yupela na ol wokboi na wokmeri bilong yupela na ol animal bilong yupela na ol man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, yupela olgeta i mas tambu long wok. Ol wokboi na wokmeri bilong yupela i mas malolo olsem yupela yet. Yupela i mas tingim dispela taim yupela i bin stap wokboi nating long Isip, na long bikpela strong bilong mi, mi God, Bikpela bilong yupela, mi bin kisim yupela i kam. Long dispela as tasol nau mi tok yupela i mas bihainim gut dispela lo bilong de bilong malolo. “‘Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol, olsem mi God, Bikpela bilong yupela, mi tokim yupela. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai olgeta wok samting yupela i mekim i ken kamap gut, na bai yupela inap i stap longpela taim long dispela graun nau mi givim long yupela. “‘Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. “‘Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk. “‘Yupela i no ken stil. “‘Yupela i no ken giaman na kotim nating ol arapela manmeri. “‘Yupela i no ken aigris long meri bilong narapela man. Na yupela i no ken mangalim haus bilong em na graun bilong em na ol wokboi na wokmeri bilong em na bulmakau bilong em na donki bilong em na ol olgeta arapela samting bilong em tu.’” Na Moses i tok, “Taim yupela i bung long maunten, Bikpela i stap insait long paia na long bikpela blakpela klaut. Em i tokaut strong na i givim olgeta dispela lo long yupela. Na em i no givim yupela ol arapela moa. Bihain em i raitim dispela ol lo long tupela hap ston na i givim long mi.” Moses i tok moa olsem, “Taim paia i karamapim dispela maunten olgeta, na yupela i harim wanpela maus i toktok insait long tudak, ol hetman bilong yupela wantaim ol bikman bilong ol lain bilong yupela i kam long mi, na ol i tok olsem, ‘God, Bikpela bilong yumi i soim yumi bikpela strong bilong en, long taim yumi harim em i toktok insait long paia. Nau yumi save pinis, sampela taim God i inap toktok wantaim wanpela man, na dispela man i no i dai. Tasol sapos mipela i harim God, Bikpela bilong yumi, i toktok wantaim mipela gen bai mipela i dai. Dispela paia nogut tru bai i bagarapim mipela. Na bilong wanem mipela i mas i dai nau? Husat man i no inap i dai sapos em i harim God i stap oltaim i toktok insait long paia, olsem mipela i harim wanpela taim pinis? Moses, yu go bek, na harim olgeta toktok God, Bikpela bilong yumi, i laik mekim. Bihain yu kam bek na yu tokim mipela. Bai mipela i ken harim na bihainim.’ “Orait Bikpela i harim dispela tok yupela i mekim long mi, na em i tokim mi olsem, ‘Mi harim pinis tok bilong ol manmeri, na tok bilong ol i stret. Mi laik bai ol i tingting olsem oltaim, na bai ol i mas aninit long mi na bihainim olgeta lo bilong mi oltaim. Olsem bai olgeta wok samting bilong ol na bilong ol tumbuna pikinini bilong ol i ken kamap gutpela oltaim. Olsem na yu go tokim ol long go bek long ol haus sel bilong ol. Tasol Moses, yu mas i stap hia wantaim mi na bai mi givim yu olgeta lo bilong mi. Yu mas skulim ol manmeri long ol dispela lo, bai ol i ken bihainim gut long dispela kantri nau mi laik givim long ol.’” Na Moses i tokim ol, “Yupela i mas lukaut gut, na bihainim olgeta lo God, Bikpela bilong yumi, i bin givim long yupela. Yupela i no ken kalapim wanpela lo. Bihainim olgeta lo na bai olgeta samting yupela i mekim i ken kamap gutpela. Na bai yupela i ken i stap longpela taim long dispela graun nau yupela i laik kisim.” Moses i tok moa olsem, “Em hia nau olgeta lo God, Bikpela bilong yumi, i bin tokim mi long lainim yupela. Na taim yupela i kamap pinis long dispela kantri nau yupela i laik kisim na sindaun long en, orait yupela i mas bihainim olgeta dispela lo. Olgeta taim yupela i stap long graun, yupela na ol tumbuna pikinini bilong yupela i mas aninit long God, Bikpela bilong yumi. Na yupela i mas bihainim olgeta lo bilong em, nau mi givim yupela. Olsem bai yupela i ken stap longpela taim long dispela graun. Yupela ol Israel, harim gut olgeta lo na bihainim gut. Olsem bai olgeta wok samting yupela i mekim i ken kamap gutpela, na bai yupela i ken kamap wanpela strongpela lain manmeri na bai yupela i ken sindaun long dispela gutpela graun i gat planti gris. God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi, i bin promis olsem. “Yupela Israel, harim gut. Bikpela, em wanpela tasol em i God bilong yumi. Yupela i mas laikim tumas God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long tingting bilong yupela na long strong bilong yupela. Oltaim yupela i mas tingim ol dispela lo nau mi givim long yupela. Na yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo. Na tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok. Na yupela i mas raitim ol long pepa na pasim ol long han bilong yupela na long pes bilong yupela, olsem na bai yupela i no ken lusim tingting long ol. Na raitim ol long pos bilong ol dua bilong haus bilong yupela na long ol dua bilong banis bilong yupela.” Moses i tok olsem, “God, Bikpela bilong yumi, i bin promis long ol tumbuna bilong yumi, Abraham na Aisak na Jekop, long em bai i givim yupela wanpela kantri i gat ol gutpela bikpela taun, yupela yet i no bin wokim. Na ol planti gutpela gutpela samting bai i pulap long ol haus bilong yupela, em ol samting yupela yet i no bin putim insait. Na bai i gat sampela hul wara i stap, yupela i no bin wokim. Na bai i gat ol gaden wain na gaden oliv i stap, yupela i no bin planim. Bikpela bai i bringim yupela i go long dispela kantri na givim yupela ol dispela samting. Na taim yupela i kaikai olgeta kain kaikai yupela i laikim na yupela i pulap orait yupela lukaut gut bai yupela i no lusim tingting long Bikpela. Em yet i kisim yupela long Isip long taim yupela i stap wokboi nating, na em i bringim yupela i lusim Isip na i kam. Yupela i mas aninit long God, Bikpela bilong yumi. Na yupela i mas lotu long em wanpela tasol, na mekim olgeta promis bilong yupela long nem bilong em wanpela tasol. Yupela i no ken lotu long ol giaman god bilong ol lain manmeri i stap klostu long yupela. Sapos yupela i lotu long ol dispela giaman god, bai Bikpela i belhat tru long yupela na bai em i pinisim yupela olgeta olsem paia i kukim ol samting. Long wanem, God, Bikpela bilong yumi i stap wantaim yumi nau na em i no inap larim yupela i lotu long narapela god. “Yupela i no ken traim strong bilong God, Bikpela bilong yumi, olsem yupela i bin mekim long ples Masa. Yupela i no ken les long bihainim tru olgeta lo em i bin givim long yupela. Yupela i mas mekim olgeta samting, Bikpela yet i save kolim gutpela na stretpela, na olgeta samting yupela i laik mekim bai i kamap gutpela. Na bai yupela inap long kisim dispela gutpela graun i gat planti gris, em Bikpela yet i bin promis long ol tumbuna bilong yupela long givim long yupela. Na bai yupela inap rausim ol birua bilong yupela, olsem em yet i bin promis. “Bihain bihain, ol pikinini bilong yupela bai i askim yupela olsem, ‘Bilong wanem God, Bikpela bilong yumi, i tokim yumi long bihainim dispela olgeta lo?’ Orait yupela i mas tokim ol olsem, ‘Mipela i bin i stap wokboi nating bilong king bilong Isip, na Bikpela i kisim bek mipela long strong bilong em yet. Tru tumas, long ai bilong mipela yet, mipela i lukim ol kain kain mirakel na ol samting nogut tru em i bin mekim long ol man bilong Isip na long king bilong ol na long olgeta ofisa bilong en. Em i bringim mipela i kam ausait long kantri Isip, bilong bringim mipela i kam hia na givim mipela dispela graun, olsem em i bin promis long ol tumbuna bilong yumi. Bihain God, Bikpela bilong yumi, i tokim yumi long bihainim olgeta dispela lo, na yumi mas aninit long em. Sapos yumi mekim olsem, oltaim bai em i was long kantri bilong yumi, na mekim em i stap gut olsem nau. Na sapos yumi bihainim gut olgeta lo em i bin givim long yumi, bai God i belgut long yumi na kolim yumi ol stretpela manmeri.’” Moses i tok moa olsem, “God, Bikpela bilong yumi, bai i bringim yupela i go long dispela graun nau yupela i laik kisim, na em bai i rausim planti lain pipel nau i stap long dispela graun. Taim yupela i wokabaut i go long dispela graun bai em i rausim 7-pela bikpela lain pipel, strong bilong ol i winim strong bilong yupela. Em ol lain Hit na Girgas na Amor na Kenan na Peres na Hivi na Jebus. Taim God, Bikpela bilong yumi, i larim yupela i daunim ol, orait yupela i mas kilim olgeta i dai. Yupela i no ken mekim kontrak wantaim ol na yupela i no ken marimari long ol. Na yupela i no ken senisim meri wantaim ol, long wanem, ol bai i pulim ol pikinini bilong yupela i go longwe long Bikpela na bai ol i lotu long ol giaman god. Sapos ol pikinini i mekim olsem, orait Bikpela bai i belhat long yupela na wantu bai em i bagarapim yupela. Yupela i no ken poroman wantaim ol dispela lain pipel. Nogat. Yupela i mas bagarapim olgeta samting bilong lotu bilong ol. Brukim ol alta na brukbrukim ol pos ston na katim ol pos diwai na kukim ol piksa bilong ol giaman god bilong ol. Yupela i mas mekim olsem, long wanem, yupela i manmeri bilong God, Bikpela bilong yumi. Namel long olgeta lain manmeri bilong graun, em i makim yupela wanpela lain tasol i kamap lain manmeri bilong em stret. “Yupela i no bikpela lain i winim ol arapela lain bai Bikpela i mas tingting long yupela na makim yupela. Nogat. Yupela i liklik lain tasol. Tasol Bikpela i laikim yupela tumas na em i laik bihainim dispela promis em i bin mekim long ol tumbuna bilong yumi. Long dispela as tasol, na em i bin helpim yupela long bikpela strong bilong em, na long taim yupela i stap wokboi nating bilong ol Isip, em i kisim bek yupela long han bilong king bilong Isip. Yupela i mas tingim gut dispela samting. God, Bikpela bilong yumi, em wanpela tasol em i God tru. Oltaim em i save bihainim tok bilong em yet, olsem na bai em i bihainim kontrak bilong em. Na em i laikim tru ol planti tausen manmeri i save laikim em na i bihainim lo bilong em. Tasol wantu bai em i mekim save long ol manmeri i no laikim em. Olsem na yupela i mas bihainim gut olgeta tok yupela i kisim pinis na yupela i mas bihainim gut olgeta lo mi bin givim yupela nau.” Moses i tok olsem, “Sapos yupela i harim ol dispela lo na yupela i bihainim tru, orait God, Bikpela bilong yumi bai i bihainim kontrak bilong em. Na oltaim em bai i laikim yupela tumas olsem em i bin promis long ol tumbuna bilong yupela. Em bai i laikim yupela tru na mekim gut long yupela, olsem bai yupela i gat planti pikinini na lain bilong yupela i ken kamap bikpela tru. Na em bai i mekim gut long ol gaden bilong yupela na bai yupela i gat planti rais samting na wain na wel bilong oliv. Na bai em i mekim ol bulmakau na sipsip i karim planti pikinini. Em bai i givim yupela olgeta dispela gutpela samting long dispela kantri, em i bin promis long ol tumbuna long givim long yupela. I no gat narapela lain manmeri long dispela graun bai God i givim planti samting long ol olsem yupela. Bai i no gat wanpela meri bilong yupela, o wanpela bulmakau meri, bai i stap nating na i no inap long karim pikinini. Na bai Bikpela i was gut long yupela na yupela i no ken kisim kain kain sik. Na em i no ken salim ol dispela kain sik nogut yupela i bin lukim long Isip bai i kamap long yupela. Tasol em bai i mekim ol dispela sik i kamap long ol birua bilong yupela tasol. Yupela i mas pinisim tru olgeta lain pipel God, Bikpela bilong yupela, bai i putim long han bilong yupela. Na yupela i no ken marimari long ol. Na i tambu long lotuim ol giaman god bilong ol. Sapos yupela i lotu long ol, bai yupela i dai. “Nogut yupela i ting, ol dispela lain pipel i bikpela lain na i winim yupela, na yupela i no inap rausim ol. Nogat. Yupela i no ken pret long ol. Yupela i mas tingim dispela ol samting God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim long king bilong Isip wantaim ol lain manmeri bilong em. Yupela i mas tingim dispela ol kain kain sik nogut tru yupela i bin lukim long Isip. Na yupela i mas tingim tu ol mirakel na ol bikpela wok God i bin mekim. Na tingim dispela bikpela strongpela wok God i bin mekim bilong kisim bek yupela long Isip. Na God bai i mekim wankain pasin tasol long ol dispela lain manmeri nau yupela i pret long ol. Na em bai i bagarapim ol nogut tru. Tasol sapos sampela bilong ol i ranawe na i go hait, bai God i salim ol binatang bilong kaikai man i go long ol na bagarapim ol. “Olsem na yupela i no ken pret long ol dispela lain, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, i stap wantaim yupela. Em i gat bikpela strong na olgeta man i mas pret long em. Em bai i wok isi isi long rausim ol dispela lain pipel long taim yupela i kamap klostu. Na bai yupela i no inap long bagarapim ol kwiktaim. Sapos yupela i bagarapim ol kwik, bai ol wel abus i kamap planti na bai ol inap kilim yupela. Bikpela bai i larim yupela i daunim ol birua bilong yupela. Na bai em i mekim ol i pret nogut tru inap yupela i pinisim ol olgeta. Na bai em i putim ol king bilong ol long han bilong yupela tu. Na bai yupela i kilim ol, na bihain bai ol man i no inap tingting moa long ol. Na bai i no gat man inap long pasim yupela. Nogat. Bai yupela i kilim ol olgeta. Yupela i mas kukim olgeta giaman god bilong ol. Na yupela i no ken aigris long ol gol na silva ol i save putim bilong bilasim ol giaman god bilong ol. Yupela i no ken kisim ol dispela samting, long wanem, Bikpela i no laikim tru ol giaman god. Nogut yupela i kisim na yupela i dai. Yupela i no ken bringim ol dispela giaman god i kam insait long haus bilong yupela. God i tok, ol dispela samting i mas bagarap, na sapos yupela i kisim bai yupela i bagarap wantaim. Ol dispela giaman god i samting nogut tru, olsem na yupela i mas givim baksait long ol.” Na Moses i tok olsem, “Yupela i mas bihainim gut olgeta lo nau mi laik givim yupela. Olsem bai yupela i ken i stap gut, na yupela i ken kamap planti moa. Na bai yupela inap long kisim dispela graun Bikpela i bin promis long givim ol tumbuna bilong yupela. Yupela i mas tingim gut God, Bikpela bilong yumi, i bin go pas long yupela na helpim yupela long dispela longpela wokabaut. Yupela i bin raun long ples wesan nating inap 40 yia. Na God i bin salim sampela hevi bilong traim yupela, bai em i ken save, yupela inap bihainim olgeta lo bilong em o nogat. Em i bin mekim yupela i hangre, na bihain em i givim yupela mana bilong kaikai. Dispela kaikai, yupela na ol tumbuna bilong yupela i no bin kaikai bipo. Em i mekim olsem bai yupela i ken save, yumi man i no inap kisim laip long kaikai tasol. Nogat. Yumi mas bihainim olgeta tok bilong God tu na bai yumi kisim laip. Insait long ol dispela 40 yia, klos bilong yupela i no bruk. Na lek bilong yupela tu i no bin solap. Nogat. I stap gut tasol. Orait yupela i ken save God, Bikpela bilong yumi, i save stretim yupela, olsem wanpela papa i save paitim pikinini bilong stretim em. Olsem na yupela i mas mekim ol samting Bikpela i bin tokim yupela. Na yupela i mas bihainim ol lo bilong em na yupela i mas aninit long em. “God, Bikpela bilong yumi, i bringim yupela i go long dispela gutpela kantri tru. Dispela kantri i gat ol bikpela wara na ol hul wara. Na sampela wara tu i save ran aninit long graun na kamap antap long ol ples daun na long ol ples maunten. Dispela kantri i save kamapim wit na bali, na pikinini bilong diwai wain na diwai fik na diwai pomigranet na diwai oliv, na hani bilong binatang. Long dispela graun bai yupela i no ken hangre, na i no ken sot long wanpela samting. Na ol ston bilong dispela kantri i gat ain long en, na bai yupela i ken painim kapa insait long ol maunten. Na olgeta samting yupela i laik kaikai bai yupela inap kisim. Na bai yupela i ken tenkyu long God, Bikpela bilong yumi, long dispela gutpela kantri em i bin givim long yupela.” Moses i tok moa olsem, “Yupela i mas lukaut gut bai yupela i no lusim tingting long God, Bikpela bilong yumi. Nogut yupela i brukim ol lo bilong Bikpela nau mi givim long yupela. Taim yupela i gat ol planti kain kaikai bilong kaikai na yupela i wokim pinis ol gutpela haus, na taim ol bulmakau na sipsip na gol na silva na olgeta gutpela samting bilong yupela i kamap planti moa, orait yupela i no ken hambak na bikhet na lusim tingting long God, Bikpela bilong yumi. Em i bin kisim bek yupela long Isip, we yupela i bin i stap wokboi nating. Na em yet i go paslain long yupela long dispela bikpela ples wesan nating, we i gat olkain snek na binatang i gat marasin nogut. Long dispela ples i drai olgeta, em i mekim wara i kamap long wanpela bikpela ston na yupela i bin dring. Na long dispela ples em i givim yupela mana long kaikai. Em i wanpela kain kaikai, ol tumbuna bilong yupela i no bin kaikai bipo. Na em i salim olkain hevi i kam long yupela bilong traim yupela. Olsem bai bihain em i ken mekim ol gutpela samting i kamap long yupela. Olsem na yupela i no ken ting yupela i bin kamapim dispela gutpela samting long strong bilong yupela yet. Nogat. God, Bikpela bilong yumi, em yet i save givim yupela strong bilong kisim planti samting. Yupela i no ken lusim tingting long dispela. Em i save mekim olsem, long wanem, em i bihainim yet dispela kontrak em i bin mekim wantaim ol tumbuna. Yupela i no ken lusim tingting long God, Bikpela bilong yumi. Na yupela i no ken bihainim ol giaman god na lotu long ol. Nau mi tokaut strong long yupela, sapos yupela i sakim dispela tok, tru tumas God bai i bagarapim yupela olgeta. Bikpela bai i bagarapim ol dispela kantri i stap long rot bilong yupela. Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong em, bai yupela tu i kisim wankain bagarap.” Moses i tok olsem, “Yupela ol Israel, harim. Klostu yupela i laik brukim wara Jordan na i go kisim dispela graun bilong ol bikpela lain manmeri, strong bilong ol i winim strong bilong yupela. Ol i gat planti bikpela taun, na ol banis bilong taun i go antap moa inap long skai. Ol dispela strongpela manmeri i gat longpela bun, na ol i traipela moa, na yupela i harim pinis, i no gat wanpela man inap winim ol long pait. Tasol nau yupela i ken save gut olsem, God, Bikpela bilong yumi, bai i go paslain long yupela olsem wanpela paia i hat moa. Long taim yupela i wokabaut i go, em bai i daunim strong bilong ol. Olsem bai yupela i pait long ol na rausim ol na bagarapim ol kwiktaim, olsem em i bin promis. “Taim God, Bikpela bilong yumi, i rausim ol pinis, nogut yupela i tok long yupela yet olsem, ‘God i givim dispela graun long yumi, long wanem, em i lukim yumi olsem ol gutpela manmeri.’ Dispela kain tingting i no tru. Bikpela i lukim ol dispela lain manmeri nau i stap long dispela graun, ol i mekim planti pasin nogut tru, olsem na em bai i rausim ol. Yupela i no ken ting yupela i gutpela na i save mekim stretpela pasin, na long dispela as Bikpela i larim yupela i kisim graun bilong ol. Nogat. Em bai i rausim ol, long wanem, ol i man nogut. Na tu em i laik inapim dispela promis em i bin mekim long ol tumbuna, Abraham na Aisak na Jekop. Tru tumas dispela graun i gat planti gris, tasol Bikpela i no givim long yupela olsem pe bilong gutpela pasin bilong yupela. Nogat. Yupela i manmeri bilong bikhet tasol. “Yupela i no ken lusim tingting long dispela taim yupela i bin i stap long ples wesan nating na yupela i mekim Bikpela i belhat. Long taim yupela i bin lusim Isip i kam inap nau, yupela i wok long sakim tok bilong Bikpela. Na long maunten Sainai yupela i mekim Bikpela i belhat nogut tru na klostu em i bagarapim yupela. Mi bin go antap long maunten bilong kisim tupela hap ston. Long dispela tupela hap ston Bikpela i bin raitim kontrak em i bin mekim wantaim yupela. Mi bin stap long san na long nait inap long 40 de, na mi no bin kaikai o dring wanpela samting. Orait na God i givim mi dispela tupela hap ston. Long dispela ston em yet i raitim olgeta dispela tok em i givim yupela long taim em i stap insait long paia na yupela i bung i stap long as bilong maunten. “Mi stap antap long maunten long san na long nait inap 40 de. Orait God i givim mi dispela tupela ston em i bin raitim kontrak long en. Na em i tokim mi olsem, ‘Yu lusim maunten na yu go daun kwiktaim, long wanem, ol manmeri bilong yu, em yu bin kisim ol long Isip na bringim i kam, ol i mekim planti pasin nogut. Kwiktaim tru ol i givim baksait long lo bilong mi, na ol i wokim wanpela giaman god.’ “Na Bikpela i tok moa long mi olsem, ‘Mi save pinis, ol dispela manmeri i bikhet tru. Olsem na mi laik bagarapim ol olgeta bai i no gat wanpela man i ken tingting gen long ol. Yu no ken pasim mi. Mi mekim olsem na bihain bai mi mekim yu i kamap papa bilong wanpela bikpela lain strongpela manmeri i winim ol dispela lain nogut.’ “Olsem na mi holim dispela tupela hap ston God i bin raitim kontrak long en na mi kirap na mi kam daun long maunten. Na long dispela taim bikpela paia i lait long maunten, na lait bilong en i sut i go antap. Mi kam daun pinis na tru tumas mi lukim yupela i bin givim baksait long lo bilong God, Bikpela bilong yumi. Na yupela i bin wokim piksa bilong wanpela bulmakau long gol olsem giaman god, na long dispela pasin yupela i mekim sin long God. Olsem na long ai bilong yupela, mi tromoi dispela tupela hap ston i go daun na tupela i bruk olgeta. Nau wanpela taim moa mi go klostu long Bikpela na mi slip pes i go daun long graun. Mi slip i stap olsem long san na long nait inap 40 de. Na mi no kaikai na dring wanpela samting. Mi mekim olsem, long wanem, yupela i bin mekim sin long Bikpela na mekim em i belhat. Bikpela i belhat nogut tru long yupela na em i ting long pinisim yupela. Olsem na mi pret tumas. Tasol Bikpela i harim tok bilong mi wanpela taim moa. Na Bikpela i kros nogut long Aron tu, na i laik kilim em. Olsem na mi prea long helpim Aron na yupela olgeta wantaim. Yupela i bin wokim dispela bulmakau na yupela i mekim sin. Olsem na mi kisim bulmakau na mi tromoi i go long paia. Na mi brukim olgeta na em i kamap pipia nating olsem das, na mi kapsaitim dispela pipia i go long dispela wara i save ran i go daun long maunten. “Na long taim yupela i stap long ples Masa na long ples Paia I Kukim na long ples ol i kolim Matmat Bilong Ol Manmeri I Krai Tumas Long Kaikai Abus, yupela i bin mekim God, Bikpela bilong yumi, i belhat. Na bipo yupela i stap long Kades Barnea na em i tokim yupela long go sindaun long dispela graun em i laik givim long yupela. Tasol yupela i sakim tok bilong em, na yupela i no bilipim em o bihainim tok bilong em. Nogat tru. Long taim mi stat long wok wantaim yupela i kam inap nau, yupela i save bikhet long God. “Olsem na taim yupela i stap yet long arere bilong maunten, mi go antap na mi slip pes i go daun long graun long ai bilong Bikpela long san na nait inap 40 de olgeta. Mi mekim olsem, long wanem, Bikpela i tok bai em i bagarapim yupela olgeta. Na mi beten olsem, ‘God, Bikpela, plis yu no ken bagarapim ol manmeri bilong yu. Yu yet yu bin kisim ol dispela manmeri long Isip long bikpela strong bilong yu na bringim ol i kam. Yu mas tingim Abraham na Aisak na Jekop, ol wokman bilong yu, na yu no ken ting long ol bikhetpasin na rong na sin bilong ol dispela manmeri. Nogut ol Isip i tok olsem yu no inap kisim ol manmeri bilong yu i go long dispela graun yu bin promis long givim long ol. Na nogut ol i tok olsem yu no laikim ol manmeri bilong yu, olsem na yu kisim ol i go long ples wesan nating bilong kilim ol i dai. Sori tumas, Bikpela, yu bin makim ol dispela manmeri bilong yu yet. Na long bikpela strong bilong yu, yu bin kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Olsem na yu no ken bagarapim ol.’” Moses i tok moa olsem, “Orait na Bikpela i tokim mi, ‘Katim tupela hap ston wankain olsem tupela ston mi bin givim yu bipo, na sapim ol plang na wokim wanpela bokis. Na yu bringim dispela tupela ston i kam long mi antap long maunten. Na bai mi raitim gen long dispela tupela ston, ol dispela toktok mi bin raitim bipo long tupela ston yu brukim pinis. Mi raitim pinis, orait yu ken putim tupela i go insait long bokis.’ “Orait mi wokim wanpela bokis long diwai akas na mi katim tupela hap ston wankain olsem bipo, na mi kisim tupela i go antap long maunten. Na Bikpela i raitim wankain tok long dispela tupela ston olsem em i bin raitim namba wan taim. Em i raitim ol Tenpela Lo em i bin tokim yupela taim em i stap long paia na yupela i bung long as bilong maunten. Em i raitim pinis na em i givim mi dispela tupela hap ston. Na mi tanim na mi wokabaut i kam daun long maunten. Orait mi putim tupela ston long dispela Bokis mi bin wokim olsem Bikpela i bin tokim mi pinis. Na dispela tupela ston i stap yet long Bokis.” Bihain ol Israel i lusim ol hul wara bilong ol manmeri bilong Jakan, na ol i go long ples Mosera. Na Aron i dai long dispela hap na ol i planim em. Na pikinini bilong em, Eleasar i kisim ples bilong en na i kamap pris. Ol i kirap long dispela hap na ol i go long ples Gugoda, na bihain ol i go moa long Jotbata, em wanpela ples i gat planti wara. Bipo ol i stap long maunten Sainai na Bikpela i makim ol man long lain bilong Livai long lukautim dispela Bokis Kontrak. Ol dispela man i mas holim wok pris na tokim ol manmeri olsem God bai i mekim gut long ol. Na ol i save mekim dispela wok i kam inap nau. Olsem na lain bilong Livai i no bin kisim wanpela hap graun olsem ol arapela lain bilong Israel. Gutpela samting ol i kisim em i olsem. Ol i kamap pris bilong Bikpela, olsem God, Bikpela bilong yumi, i promis pinis. Moses i tok olsem, “Mi stap antap long maunten long san na long nait inap long 40 de, olsem mi bin mekim namba wan taim. Na Bikpela i harim beten bilong mi gen na em i yesa long em i no ken bagarapim yupela. Bihain em i tokim mi olsem, ‘Yu go long ol manmeri na bringim ol i go na kisim dispela graun mi bin promis long ol tumbuna long givim yupela.” Moses i tok moa olsem, “Nau yupela ol Israel, harim gut wanem ol samting God, Bikpela bilong yumi, i tok yupela i mas mekim. Yupela i mas aninit long God, na bihainim olgeta tok bilong em. Yupela i mas laikim em tru, na amamas tru wantaim bel na tingting bilong yupela long mekim wok bilong em. Na yupela i mas bihainim olgeta lo bilong em, nau mi givim long yupela. Sapos yupela i bihainim, bai yupela i ken stap gut. Heven i stap antap tru, em i bilong Bikpela. Na graun wantaim olgeta samting i stap long en, em i bilong Bikpela tu. Tasol Bikpela i laikim tumas ol tumbuna bilong yupela, olsem na em i no makim narapela lain. Nogat. Em i makim yupela tasol i stap ol manmeri bilong em. Na nau tu yupela i stap manmeri bilong em. Olsem na yupela i mas lusim pasin bikhet, na bihainim gut tok bilong Bikpela. God, Bikpela bilong yumi, i winim olgeta kain giaman god na olgeta samting i gat strong. Em i bikpela na strongpela, na olgeta samting i mas pret na aninit long em. Em i no save bihainim wantok pasin na em i no save larim ol manmeri i grisim em long wanpela samting. Em i save mekim stretpela pasin long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na tu long ol pikinini, papa i dai pinis. Em i save laikim ol man bilong narapela kantri ol i stap namel long yumi na em i save givim kaikai na klos long ol. Olsem na yupela tu i mas laikim ol dispela man bilong narapela kantri, long wanem, bipo yupela tu i bin i stap long Isip olsem ol man bilong narapela kantri. Yupela i mas aninit long God, Bikpela bilong yumi, na lotu long em wanpela tasol. Yupela i mas holimpas strong long em na mekim olgeta promis bilong yupela long nem bilong em wanpela tasol. Yupela i mas litimapim nem bilong em. Em i God bilong yumi, na yupela yet i bin lukim olgeta bikpela samting i narakain tru em i bin mekim bilong helpim yupela. Taim ol tumbuna bilong yupela i go long Isip, ol i gat 70 manmeri tasol. Tasol nau God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim yupela i kamap planti moa olsem ol sta long skai.” Moses i tokim ol olsem, “Yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yumi, na bihainim lo bilong em oltaim. Yupela i bin lukim planti samting Bikpela i bin mekim bilong skulim yupela. Yupela yet i bin lukim ol dispela samting, na i no ol pikinini bilong yupela. Nogat. Yupela i lukim strong bilong God i bikpela tumas. Na yupela i lukim Bikpela i wokim ol narakain mirakel. Na yupela i lukim olgeta samting em i mekim long king bilong Isip na long kantri bilong em. Yupela i lukim pinis Bikpela i pinisim tru ol ami bilong ol Isip wantaim ol hos na karis bilong ol long taim ol i wok long ranim yupela. Em i larim solwara Retsi i karamapim ol. Yupela i save pinis olgeta samting Bikpela i bin mekim bilong helpim yupela long ples wesan nating long taim yupela i no kamap yet long dispela hap nau yumi stap long en. Na yupela i mas tingim dispela samting em i bin mekim long Datan wantaim Abiram, tupela pikinini man bilong Eliap, dispela man bilong lain bilong Ruben. Yupela olgeta i bin lukim graun i op na tupela wantaim famili na haus sel na olgeta samting bilong tupela, olgeta i pundaun insait long hul na graun i karamapim ol. Tru tumas, yupela yet i lukim olgeta dispela bikpela samting God i bin mekim.” Moses i tok moa olsem, “Yupela i mas bihainim gut olgeta tok nau mi givim long yupela. Olsem na bai yupela inap brukim dispela wara i go long hap na kisim dispela graun nau yupela i laik kisim. Na bai yupela inap i stap longpela taim moa long dispela gutpela graun i gat planti gris. Em dispela kantri Bikpela i bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela na long yupela ol tumbuna pikinini bilong ol. Kantri nau yupela i laik kisim, em i no wankain olsem Isip, dispela kantri bipo yupela i bin i stap long en. Nogat. Taim yupela i bin planim kaikai long Isip, yupela i bin wok hat long kisim wara i kam long gaden. Tasol dispela kantri nau yupela i laik i go kisim, em i gat ol maunten na ol ples daun, na ren i save kam daun long ol gaden. God, Bikpela bilong yumi, i save was gut long dispela graun long olgeta mun bilong yia. “Olsem na yupela i mas bihainim olgeta lo mi givim long yupela nau. Yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yumi, na amamas wantaim bel na tingting bilong yupela long mekim wok bilong en. Sapos yupela i mekim olsem, bai em i salim ren i kam daun long ol gaden long namba wan taim bilong ren na long namba 2 taim bilong ren. Olsem bai yupela i gat inap kaikai na wain na wel bilong oliv. Na bai yupela i no sot long kaikai. Na ol bulmakau bilong yupela bai i gat gras bilong kaikai. “Yupela i no ken larim ol man bilong ol arapela lain i paulim tingting bilong yupela. Nogut ol i pulim yupela na yupela i givim baksait long Bikpela na mekim lotu long ol giaman god na mekim wok bilong ol. Sapos yupela i bihainim dispela pasin, orait bai Bikpela i kros long yupela. Na em bai i pasim ren na bai graun i no gat wara na ol kaikai samting i no inap kamap. Na kwiktaim bai yupela i dai long dispela gutpela kantri Bikpela i laik givim long yupela. “Yupela i mas pulapim bel na tingting bilong yupela long ol dispela lo. Yupela i mas pasim ol long han bilong yupela na putim ol antap long pes bilong yupela, bai yupela i no ken lusim tingting long ol. Na yupela i mas lainim ol dispela lo long ol pikinini bilong yupela. Na yupela i mas toktok oltaim long ol dispela lo, long taim yupela i stap long ples na long taim yupela i stap longwe, na long taim bilong wok na long taim bilong malolo. Yupela i mas raitim ol long ol pos bilong dua long haus na long ol dua bilong banis. Sapos yupela i mekim olsem, orait yupela wantaim ol pikinini bilong yupela bai i stap longpela taim tru long dispela kantri God, Bikpela bilong yumi, i bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela. Bai yupela i stap olgeta taim olsem skai i stap oltaim antap long graun. “Yupela i mas bihainim gut olgeta samting mi tokim yupela pinis. Yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yumi, na bihainim olgeta tok bilong em, na holimpas strong long em. Olsem bai em i rausim ol dispela arapela lain pipel long taim yupela i go klostu. Na bai yupela i sindaun long graun bilong ol bikpela lain manmeri, strong bilong ol i winim strong bilong yupela. Na olgeta graun yupela i wokabaut long en, em bai i kamap graun bilong yupela. Mak bilong graun bilong yupela bai i stat long ples wesan nating i stap long hap saut, na i go inap long maunten Lebanon long hap not. Na mak bai i kirap long wara Yufretis long hap sankamap na i go inap long biksolwara Mediterenian long hap san i go daun. Na i no gat wanpela man bai inap pasim rot bilong yupela. Na long olgeta hap bilong dispela graun yupela i go long en, bai God, Bikpela bilong yumi, i mekim ol manmeri i pret long yupela, olsem em i bin promis. “Harim. Mi soim yupela tupela rot bilong yupela i ken bihainim. Narapela em bilong God i mekim gut long yupela na narapela em bilong God i bagarapim yupela. Sapos yupela i bihainim ol lo bilong God, Bikpela bilong yumi, nau mi givim long yupela, orait bai God i mekim gut long yupela. Tasol sapos yupela i lusim rot bilong bihainim lo, na yupela i go lotu long ol giaman god yupela i no bin lotu long ol bipo, orait bai God i bagarapim yupela. Taim Bikpela i bringim yupela i go long dispela kantri nau yupela i laik sindaun long en, orait yupela i mas i go long maunten Gerisim na maunten Ebal. Na long maunten Gerisim yupela i mas kolim ol dispela gutpela samting Bikpela i laik mekim long yupela. Na long maunten Ebal yupela i mas kolim ol samting nogut Bikpela i laik mekim long yupela. Dispela tupela maunten i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan, long graun bilong ol dispela Kenan i stap long ples daun bilong wara Jordan. Tupela i stap long hap san i go daun na i no longwe long ol diwai tambu bilong ples More klostu long taun Gilgal. Liklik taim tasol na bai yupela i brukim wara Jordan na i go sindaun long dispela graun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela. Taim yupela i kisim na i sindaun long en pinis, orait yupela i mas was gut na bihainim olgeta lo mi givim long yupela nau.” Na Moses i skruim tok olsem, “Harim gut ol dispela lo. Na yupela i mas bihainim gut olgeta taim yupela i stap long dispela graun, God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yupela, i laik givim long yupela. Taim yupela i kisim dispela kantri pinis, yupela i mas bagarapim olgeta ples we ol manmeri i save lotu long ol giaman god. Em ol ples i antap long ol bikpela na liklik maunten, na aninit long ol bikpela diwai. Brukim tru ol alta bilong ol na brukbrukim olgeta pos ston bilong lotu. Na kukim ol piksa bilong god meri Asera ol i bin wokim long diwai, na kisim tamiok na katim ol piksa bilong ol giaman god bilong ol. Olsem na bai ol i no inap i go long ol dispela ples na mekim lotu. “Long taim yupela i lotu long God, Bikpela bilong yumi, yupela i no ken mekim wankain pasin olsem ol dispela man i save lotu long ol giaman god. Bikpela bai i makim wanpela ples tasol insait long graun bilong lain bilong yupela olgeta, na long dispela ples bai ol manmeri i mas kam klostu long em na lotu. Long dispela ples yupela i mas mekim olkain ofa bilong yupela, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa. Na taim yupela i tilim ol samting long 10-pela hap, na givim wanpela hap long God, yupela i ken bringim dispela wanpela hap long dispela wanpela ples bilong lotu. Na yupela i ken bringim tu olgeta arapela samting yupela i laik givim long Bikpela, na ol ofa yupela i laik givim long Bikpela bilong inapim ol promis, na ol ofa yupela i givim long laik bilong yupela yet na olgeta pikinini ol bulmakau na sipsip i karim namba wan taim. Long dispela ples, long pes bilong God, Bikpela bilong yumi, bai yupela wantaim ol famili bilong yupela i ken kaikai na amamas long ol gutpela samting Bikpela i bin givim strong long yupela na yupela i kamapim. “Long taim yupela i gat dispela wanpela ples bilong lotu, orait yupela i no ken mekim lotu long laik bilong yupela olsem yupela i save mekim nau. Yupela i bin mekim olsem, long wanem, yupela i no bin i go insait yet long dispela graun Bikpela i laik givim yupela, bilong yupela i ken sindaun gut long en na i stap bel isi na malolo. Taim yupela i brukim wara Jordan, orait bai Bikpela i larim yupela i kisim dispela graun na sindaun long en. Em bai i was gut long yupela na ol birua bai i no inap i kam klostu, olsem na bai yupela i ken stap bel isi. Bikpela bai i makim wanpela ples bilong ol manmeri i ken lotu long em. Long dispela ples bai yupela i mas bringim olgeta samting mi bin tokim yupela pinis long en, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa na wanpela hap bilong olgeta samting, na olgeta arapela samting yupela i laik givim long Bikpela, na ol gutpela gutpela presen bilong inapim ol promis. Orait na yupela wantaim ol pikinini na ol wokboi na wokmeri bilong yupela na ol Livai i stap long ol taun bilong yupela, yupela olgeta i mas i go klostu long Bikpela na amamas long em. Yupela i mas tingim gut ol Livai, long wanem, ol i no gat graun bilong ol stret. Yupela i no ken bihainim laik bilong yupela na mekim ofa long ol ples nabaut. Yupela i mas mekim ol ofa bilong yupela long dispela wanpela ples tasol, bai Bikpela i makim insait long graun bilong wanpela lain bilong yupela. Long dispela ples tasol yupela i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na yupela i mas mekim olgeta arapela samting mi bin tokim yupela pinis long en. “Tasol yupela i no gat tambu long kilim ol abus na kaikai long olgeta ples yupela i stap long en. Olgeta samting Bikpela i givim long yupela, yupela inap kaikai. Yupela olgeta i ken kaikai, maski yupela i klinpela o i no klinpela long ai bilong God. Yupela i ken kaikai long ol ples nabaut, olsem yupela i save kaikai ol wel abus. Tasol yupela i no ken dringim blut bilong ol. No ken tru. Yupela i mas kapsaitim long graun olsem wara. Yupela i ken kaikai ol dispela samting, tasol yupela i no ken kaikai ol ofa bilong Bikpela long ol ples bilong yupela. Ol dispela ofa i olsem. Wanpela bilong ol 10-pela hap rais samting na wain na wel bilong oliv, na ol pikinini ol bulmakau na sipsip i karim namba wan taim, na ol presen yupela i givim Bikpela bilong inapim ol promis, na ol ofa yupela i givim long laik bilong yupela, na olgeta arapela ofa. Yupela na ol pikinini bilong yupela wantaim ol wokboi na wokmeri bilong yupela na ol Livai i stap long ol taun bilong yupela i ken kaikai ol dispela ofa. Tasol yupela i mas kaikai dispela ofa long pes bilong God, Bikpela bilong yumi, long dispela wanpela ples tasol God bai i makim bilong lotu. Yupela i mas kaikai long dispela ples na yupela i mas amamas long ol gutpela samting yupela i bin hatwok long kamapim. Na olgeta taim yupela i stap yet long dispela graun, yupela i no ken lusim tingting long helpim ol Livai. “Bihain, taim Bikpela i mekim kantri bilong yupela i go bikpela moa olsem em i bin promis, orait yupela i ken kaikai abus long wanem taim yupela i laikim. Sapos dispela wanpela ples bilong lotu i longwe tumas, orait yupela i mas mekim olsem mi bin tokim yupela. Yupela i ken kilim bulmakau o sipsip, Bikpela i bin givim long yupela, na kaikai abus long ples bilong yupela. Yupela i ken mekim olsem long olgeta taim yupela i laikim. Maski long man i klinpela o i no klinpela long ai bilong God, em i ken kaikai dispela abus olsem em i save kaikai ol wel abus. Tasol yupela i no ken kaikai abus wantaim blut bilong en. Long wanem, blut em i as bilong laip bilong olgeta samting na yupela i no ken kaikai samting i save givim laip long en. Yupela i no ken dring blut bilong abus. Nogat. Yupela i mas kapsaitim i go daun long graun olsem wara. Sapos yupela i no dring blut bilong abus, bai Bikpela i laikim pasin bilong yupela, na bai em i mekim olgeta wok bilong yupela na bilong ol tumbuna pikinini bilong yupela i kamap gutpela. Tasol yupela i mas kisim ol ofa na ol presen yupela i laik givim long Bikpela bilong inapim ol promis, na karim i go long dispela wanpela ples Bikpela bai i makim bilong lotu. Long dispela ples yupela i mas mekim ofa bilong paia i kukim olgeta, na kukim mit na blut wantaim long alta bilong Bikpela. Na long ol arapela ofa yupela i mas kapsaitim blut bilong abus i go long alta na kaikai mit bilong en. Yupela i mas bihainim gut olgeta dispela lo mi bin tokim yupela pinis na Bikpela bai i mekim olgeta wok bilong yupela yet na bilong ol tumbuna pikinini bilong yupela i kamap gutpela inap oltaim. Long wanem, yupela bai i mekim ol samting i gutpela na stretpela long ai bilong God, Bikpela bilong yumi.” Na Moses i tok moa olsem, “God, Bikpela bilong yumi, bai i bagarapim olgeta lain manmeri long taim yupela i go insait long graun bilong ol. Na bai yupela i ken kisim graun na sindaun long en. Taim God i bagarapim ol pinis, orait yupela i mas was gut na tambu long bihainim ol pasin bilong lotu bilong ol. Nogut yupela i bihainim pasin bilong ol na yupela i dai. Nogut yupela i tok olsem, ‘Ol haiden i save lotu olsem wanem? Bai mipela tu i ken mekim wankain lotu.’ Taim yupela i lotu long God, Bikpela bilong yumi, yupela i no ken mekim wankain pasin olsem ol haiden i save mekim long lotu bilong ol. Nogat. Long taim ol i lotu long ol giaman god bilong ol, ol i save mekim ol kain kain pasin nogut Bikpela i no laikim tru. Ol i save mekim olsem. Ol i kilim pikinini bilong ol yet na kukim antap long alta olsem ofa. “Yupela i mas mekim olgeta samting olsem mi bin tokim yupela. I tambu long skruim wanpela lo moa na i tambu long lusim wanpela lo. “Sapos wanpela profet o wanpela man bilong autim as bilong driman i kamap na i laik pulim yupela i go lotu long ol giaman god yupela i no bin lotu long ol bipo, na sapos em i promis bai ol kain kain mirakel i kamap bilong makim tok bilong en i tru, orait yupela i no ken harim dispela tok. Maski sapos ol mirakel i kamap olsem em i bin tok, *** yupela i no ken harim tok bilong en. God, Bikpela bilong yumi, i larim em i traim yupela tasol, bai em i ken lukim yupela i laikim tru Bikpela bilong yumi long bel na tingting bilong yupela o nogat. Yupela i mas aninit long Bikpela na bihainim em. Na yupela i mas harim tok bilong em na bihainim ol lo bilong em, na lotu long em na holimpas strong long em. Tasol yupela i mas kilim i dai olgeta profet o man bilong autim as bilong driman, sapos ol i tokim yupela long sakim tok bilong Bikpela. Yupela i mas tingting long God i bin kisim bek yupela long Isip we yupela i bin i stap wokboi nating. Ol kain man olsem ol i man nogut na ol i traim long pulim yupela i go longwe long rot Bikpela i bin tok long yupela i mas bihainim. Yupela i mas kilim i dai ol dispela kain man, olsem na bai yupela inap pinisim dispela pasin nogut. “Sapos wanpela man o meri, olsem brata bilong yupela, o pikinini man o pikinini meri bilong yupela, o meri bilong yupela tu yupela i laikim tru, o pren tru bilong yupela, em i tok stil na grisim yupela long lotu long ol giaman god, orait yupela i no ken harim tok bilong en. Long wanem, yupela na ol tumbuna bilong yupela i no bin lotu long ol dispela giaman god bipo. Ol manmeri bilong olgeta hap graun i save lotu long ol dispela giaman god, maski ol i stap klostu long yupela o ol i stap longwe. Sapos dispela man o meri i laik pulim yupela long lotu long ol giaman god, yupela i no ken harim tok gris bilong em. Yupela i mas sakim tok bilong em. Na yupela i no ken sori liklik long em, na yupela i no ken helpim em. Nogat. Yupela i mas kilim em i dai. Dispela man o meri i bin traim long pulim yupela, olsem na yupela yet i mas tromoi ston pastaim long em. Na bihain olgeta arapela manmeri tu i mas tromoi ston. Tromoi ston na kilim em i dai. Em i bin traim long pulim yupela i go longwe long God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas tingting long God yet i bin kisim bek yupela long Isip, we yupela i stap wokboi nating. Yupela i mas kilim dispela man o meri i dai, bai olgeta manmeri bilong Israel i harim nius bilong dispela samting, na bai ol i pret na was gut na bai ol i no ken mekim dispela kain pasin nogut gen. “Taim yupela i stap long ol taun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela, ating bai yupela i harim wanpela tok olsem, ol sampela rabisman bilong yupela i bin paulim tingting bilong ol manmeri long taun bilong ol na ol i lotu nau long ol giaman god yupela i no bin lotu long ol bipo. Sapos yupela i harim kain tok win olsem, orait yupela i mas painimaut gut as bilong tok. Sapos i tru ol i bin mekim dispela kain samting nogut, orait kilim i dai olgeta manmeri bilong dispela taun wantaim olgeta bulmakau bilong ol tu. Bagarapim dispela taun olgeta. Na yupela i mas kisim olgeta samting bilong ol dispela manmeri na bungim namel long taun. Orait nau yupela i mas kukim dispela taun na olgeta samting i stap long en, olsem ofa long God bilong yumi. Na dispela taun bai i bagarap i stap olsem tasol, na i tambu long wokim gen. Yupela i no ken kisim wanpela samting bilong dispela taun. Larim paia i kukim olgeta. Olsem na bai Bikpela i ken lusim belhat na bai em i marimari long yupela. Na em bai i mekim yupela i kamap bikpela lain moa, olsem em i bin promis long ol tumbuna bilong yupela. Em bai i mekim olsem, sapos yupela i bihainim olgeta lo bilong em, nau mi givim long yupela, na yupela i mekim ol samting em i save laikim.” Moses i tok moa olsem, “Yupela i pikinini bilong God, Bikpela bilong yumi, olsem na taim yupela i krai long man i dai pinis, yupela i no ken katim nabaut skin bilong yupela o rausim hap gras bilong het antap long pes, bai i kamap kela olsem ol haiden i save mekim. Yupela i manmeri bilong God, Bikpela bilong yumi, long wanem, em i bin kisim yupela namel long olgeta lain manmeri i stap long graun na makim yupela bilong i stap lain manmeri bilong em yet.” Na Moses i skruim tok olsem, “Yupela i no ken kaikai ol dispela abus Bikpela i tok i samting nogut na i tambuim. Yupela i ken kaikai mit bilong bulmakau na sipsip na meme na dia na wel sipsip na wel meme, na ol arapela wel abus bilong maunten, kapa bilong lek na han bilong ol i bruk tuhap na ol i save kaikai gras olsem bulmakau. Tasol sapos ol abus i no save kaikai gras olsem bulmakau na kapa bilong lek na han bilong ol i no bruk tuhap, orait yupela i tambu tru long kaikai. Yupela i no ken kaikai ol kamel na rabit na ol mumut i save stap long ples ston. Ol i save kaikai gras olsem bulmakau, tasol kapa bilong lek na han bilong ol i no bruk tuhap, olsem na yupela i mas save dispela kain abus i doti long ai bilong God. Yupela i no ken kaikai pik. Ol i gat kapa bilong lek, tasol ol i no save kaikai gras olsem bulmakau, olsem na yupela i mas tingim dispela kain samting i doti long ai bilong God. Yupela i tambu long kaikai ol dispela abus na long holim bodi bilong ol taim ol i dai pinis. “Yupela i ken kaikai olgeta kain pis i gat grile na wing. Tasol i tambu long kaikai ol pis samting i stap long wara na i no gat wing na grile. Yupela i mas tingim ol dispela pis samting i doti long ai bilong God. “Yupela i ken kaikai ol pisin i klin long ai bilong God. Tasol yupela i no ken kaikai olgeta kain bikpela na liklik tarangau na olgeta kain tarangau bilong nait na ol gaugau na ol muruk na ol kanai na ol pisin i gat longpela nek na dispela pisin ol i kolim hupou na dispela kain pato ol i kolim komoran na olkain blakbokis. *** *** *** *** *** *** “Olgeta binatang i gat wing i doti long ai bilong God. Olsem na yupela i no ken kaikai. Tasol yupela i ken kaikai ol arapela binatang i klin long ai bilong God. “Yupela i no ken kaikai ol abus i dai nating. Larim ol man bilong narapela kantri i stap namel long yupela i kaikai dispela abus o yupela i ken larim ol i baim. Tasol yupela i bilong God, Bikpela bilong yumi. Yupela i lain manmeri bilong em. “Yupela i no ken pulimapim susu bilong meme long sospen na kukim pikinini bilong dispela meme long en.” Moses i tok olsem, “Olgeta kaikai yupela i save kisim long gaden long olgeta yia, yupela i mas tilim long 10-pela hap, na yupela i mas kisim wanpela hap na putim i stap. Bihain yupela i mas kisim i go long dispela wanpela ples bilong lotu Bikpela bai i makim. Orait na long ai bilong Bikpela yupela i mas kaikai olgeta rais samting na wain na wel bilong diwai oliv bilong dispela wanpela hap kaikai yupela i bringim pinis. Na tu yupela i mas kilim namba wan pikinini bilong bulmakau na sipsip, na kaikai long dispela ples. Yupela i mas mekim olsem, bai yupela i ken lainim pasin bilong aninit oltaim long God, Bikpela bilong yumi. Sapos yupela i stap longwe tumas, na yupela i no inap kisim ol dispela gutpela kaikai God i bin givim yupela na karim i go long dispela wanpela ples bilong lotu, orait yupela i ken larim ol man i baim dispela kaikai. Na bihain bringim dispela mani i go long dispela ples bilong lotu. Long dispela mani yupela i ken baim olgeta samting yupela i laikim, olsem abus bilong bulmakau na sipsip, na wain na bia samting. Orait na long dispela ples bilong lotu na long ai bilong Bikpela, yupela na ol pikinini bilong yupela i ken kaikai ol dispela samting na i ken amamas tru. “Tasol yupela i no ken lusim tingting long helpim ol Livai i stap long taun bilong yupela. Ol i no gat graun na haus na ol samting bilong ol yet. “Long olgeta namba 3 yia yupela i mas bringim olgeta dispela wanpela hap kaikai na putim long ol bakstua insait long ol taun bilong yupela. Dispela kaikai em i bilong ol Livai, long wanem, ol i no gat graun na haus bilong ol yet. Na tu i gat ol man bilong narapela kantri na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis, ol i stap long taun bilong yupela. Ol dispela manmeri i ken i kam na kisim kaikai long laik bilong ol yet. Yupela i mekim olsem, orait God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim olgeta samting bilong yupela i kamap gutpela.” Na Moses i tok moa olsem, “Long olgeta namba 7 yia yupela i mas mekim i dai dinau bilong ol man i gat dinau long yupela. Yupela i mas mekim olsem. Man i bin givim mani long wanpela wantok, em i mas mekim i dai dinau bilong wantok bilong en. Na em i no ken askim wantok long bekim, long wanem, Bikpela yet i bin mekim i dai dinau bilong dispela wantok. Sapos wanpela man bilong narapela kantri i dinau long yupela, orait yupela i ken singautim em long bekim dinau. Tasol yupela i no ken singautim ol wantok bilong yupela yet long bekim dinau. “God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim gut long yupela long dispela kantri em i laik givim long yupela. I no gat wanpela man bilong yupela bai i sot long ol samting, sapos yupela i harim gut tok bilong Bikpela na bihainim olgeta tok nau mi givim yupela. Bikpela bai i mekim gut long yupela olsem em i bin promis. Na planti lain manmeri bai i dinau long yupela, tasol bai yupela i no inap dinau long ol. Na yupela bai i bosim planti kantri, tasol i no gat wanpela kantri bai i bosim yupela. “Sapos wanpela wantok i stap long wanpela taun insait long kantri Bikpela bai i givim long yupela, na sapos em i sot long wanpela samting, orait yupela i no ken givim baksait long em na i no laik helpim em. Nogat. Yupela i mas sori long em na givim em ol samting em i sot long en. Yupela i no ken ting yia bilong pinisim dinau i klostu, olsem na yupela i pasim tingting na yupela i no laik helpim wantok. Yupela i no ken larim dispela tingting nogut i kamap long yupela. Sapos yupela i no laik givim mani long em, bai dispela man i singaut long Bikpela, bai Bikpela i ken bekim dispela pasin nogut bilong yupela. Na bai yupela i gat asua long ai bilong God. Yupela i mas givim em olgeta samting em i askim, na Bikpela bai i mekim olgeta wok bilong yupela i kamap gutpela. Oltaim bai i gat sampela bilong yumi Israel i sot long ol samting. Olsem na mi tok, yupela i mas sori long ol na helpim ol na mekim gut long ol.” Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man o wanpela meri namel long yumi Israel i givim em yet long yupela olsem wokboi o wokmeri nating, orait em i ken mekim wok bilong yupela inap long 6-pela yia tasol. Na long namba 7 yia em i mas lusim wok. Na taim em i lusim wok bilong yupela, orait yupela i no ken salim em i go nating long ples. Nogat. Yupela i mas kisim sampela samting Bikpela i bin givim long yupela, olsem sipsip na rais samting na wain, na givim long em. Yupela i mas tingim dispela taim yupela tu i bin i stap wokboi nating long Isip, na God, Bikpela bilong yumi, i bin kisim bek yupela na yupela i kamap fri. Long dispela as tasol, nau mi givim dispela lo long yupela. “Tasol sapos dispela wokboi i laikim yupela wantaim famili bilong yupela na em i sindaun gut wantaim yupela, ating em bai i tok, ‘Mi no laik lusim yupela.’ Orait bringim em i go long dua bilong haus bilong yupela na kisim wanpela nil na mekim hul long yau bilong en, na em bai i stap wokboi bilong yupela inap em i dai. Yupela i mas mekim wankain pasin long ol wokmeri bilong yupela tu. Yupela i no ken bel nogut long taim yupela i lusim wokboi bilong yupela i go fri, long wanem, em i bin mekim wok bilong yupela inap 6-pela yia pinis na em i bin kisim liklik hap pe tasol. Yupela i mekim olsem na bai God, Bikpela bilong yumi, i mekim olgeta samting yupela i mekim i kamap gutpela.” Moses i tok moa olsem, “Yupela i mas makim namba wan pikinini man bilong olgeta bulmakau na sipsip bilong yupela na givim long God, Bikpela bilong yumi. Olsem na i tambu long ol dispela bulmakau i mekim wok, na i tambu long katim gras bilong ol dispela sipsip. Long olgeta yia yupela wantaim ol famili bilong yupela i mas kisim ol dispela abus i go long dispela wanpela ples bilong lotu na kaikai long ai bilong God. Tasol sapos bodi bilong dispela bulmakau o sipsip i bagarap, olsem han o lek bilong en i krungut, o em i aipas, o i gat arapela kain sik nogut, orait yupela i no ken ofaim long God, Bikpela bilong yumi. Yupela i ken kaikai dispela kain abus long ol ples bilong yupela yet, olsem yupela i save kaikai ol wel abus. Yupela olgeta i ken kaikai, maski yupela i klin o yupela i doti long ai bilong God. Tasol yupela i no ken dring blut bilong ol dispela abus. Nogat. Yupela i mas kapsaitim i go daun long graun olsem wara. Na Moses i tok moa olsem, “Long mun Abip long olgeta yia, yupela i mas mekim kaikai bilong tingim De God I Larim yupela I Stap Gut long Isip, na yupela i mas litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Long wanem, bipo long wanpela nait long dispela mun Abip em i bin kisim bek yupela long Isip. Yupela i mas i go long dispela wanpela ples bilong lotu Bikpela bai i makim, na kilim wanpela bulmakau o wanpela sipsip bilong yupela olsem ofa long God, Bikpela bilong yumi. Na yupela yet i mas kaikai abus bilong dispela kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Taim yupela i mekim dispela kaikai, yupela i no ken kaikai bret i gat yis. Inap long 7-pela de tasol yupela i mas kaikai bret i no gat yis. Long wanem, bipo yupela i hariap long lusim Isip na yupela i kaikai bret i no gat yis. Yupela i mas kaikai dispela bret bilong tingim yupela i bin stap nogut long Isip na bilong tingim dispela de yupela i bin lusim Isip na i kam. Na yupela i mas tingim dispela samting olgeta taim, inap yupela i dai. Insait long dispela 7-pela Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, i tambu tru long yupela i larim yis i stap long haus bilong yupela. Na long namba wan de yupela i mas kaikai abus bilong ofa, na pinisim olgeta long nait tasol. Yupela i no ken larim hap i stap long moningtaim. “Taim yupela i kilim abus bilong kaikai bilong tingim De God I Larim yupela I Stap Gut, yupela i no ken kilim insait long ol taun Bikpela bai i givim long yupela. Nogat. Yupela i mas kilim long dispela wanpela ples bilong lotu na ofaim long Bikpela. Na yupela i mas kilim long taim san i go daun, long wanem, yupela i bin lusim Isip long taim san i go daun. Yupela i mas kukim dispela abus na kaikai long dispela wanpela ples bilong lotu, na long moningtaim yupela i mas i go bek long ples bilong yupela. Inap long 6-pela de tasol yupela i mas kaikai bret i no gat yis. Na long de namba 7 yupela i mas bung na lotu long God, Bikpela bilong yumi. Na long dispela de i tambu long mekim wok.” Na Moses i tok moa olsem, “Taim yupela i stat long kisim rais samting long gaden, orait yupela i mas stat long kaunim ol wik. Na yupela i mas makim las de bilong namba 7 wik olsem bikpela de bilong amamas long God, Bikpela bilong yumi. Na yupela i mas ting long God i bin givim planti kaikai long yupela. Olsem na long laik bilong yupela yet yupela i mas skelim sampela na givim long Bikpela olsem ofa. Yupela olgeta i mas i go long dispela wanpela ples bilong lotu, na long ai bilong Bikpela yupela i mas amamas long em. Yupela wantaim ol pikinini na ol wokboi na wokmeri bilong yupela, na ol Livai na ol man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis, yupela olgeta i stap long ol taun, yupela i mas amamas wantaim. Yupela i mas tingim taim yupela i bin stap wokboi nating long Isip, olsem na yupela i mas lukaut gut bai yupela i bihainim olgeta dispela lo.” Na Moses i tok moa olsem, “Bihain long yupela i bin rausim skin bilong olgeta rais samting na yupela i krungutim pinis olgeta pikinini wain, orait em i taim bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Na inap long 7-pela de yupela olgeta i mas amamas. Yupela yet wantaim ol pikinini na ol wokboi na wokmeri, na ol Livai, na ol man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis, yupela olgeta i stap long ol taun, yupela i mas i go long dispela wanpela ples bilong lotu God bai i makim. Na yupela i mas mekim lotu na litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas tingting long Bikpela bai i mekim gaden na wok bilong yupela i kamap gutpela, na yupela i mas amamas tru. “Olsem na tripela taim long wanpela yia olgeta man tasol bilong yupela i mas i kam lotu long Bikpela long dispela wanpela ples bilong lotu. Dispela tripela taim i olsem, Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, na Bikpela De Bilong Amamas Long Kisim Kaikai Long Gaden, na Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Na yupela olgeta man wan wan i no ken i kam han nating long Bikpela. Nogat. Yupela i mas bringim presen i kam. Yupela i mas tingim God i bin givim planti gutpela samting long yupela. Olsem na yupela i mas skelim sampela na givim long em.” Na Moses i tok moa olsem, “Long wan wan lain bilong yupela, yupela i mas makim sampela jas na ol arapela ofisa long olgeta taun God, Bikpela bilong yumi, bai i givim long yupela. Ol dispela man i mas skelim tok bilong ol manmeri long stretpela pasin tasol. Ol i no ken paulim kot na ol i no ken helpim sampela man i winim kot na daunim ol arapela man. Na ol i no ken larim sampela man i givim presen long ol, long wanem, ol samting bilong grisim man i save paulim tingting bilong ol stretpela man na ol man i gat gutpela tingting, na bai ol i no skelim stret tok long kot. Oltaim yupela i mas mekim tok tru na bihainim stretpela pasin tasol. Olsem na bai yupela i ken i stap gut na yupela i ken sindaun oltaim long dispela graun God, Bikpela bilong yumi, bai i givim long yupela. “Long taim yupela i wokim alta bilong God, Bikpela bilong yumi, yupela i no ken katim kain kain diwai na planim pos klostu long alta bilong lotuim god meri Asera. Na yupela i no ken planim wanpela pos ston bilong lotu long en. Dispela kain samting i nogut tru long ai bilong God, Bikpela bilong yumi. “Yupela i no ken kisim wanpela bulmakau man o wanpela sipsip i gat wanpela samting i bagarapim bodi bilong en, na ofaim long God, Bikpela bilong yumi. Bikpela i no laikim tru dispela samting. “Ating sampela taim long wanpela taun bilong yupela sampela man o meri bai i brukim kontrak bilong God, Bikpela bilong yumi, na long dispela pasin bai ol i mekim sin long em. Ating ol bai i brukim lo bilong God na lotu long ol giaman god, o long san o long mun o long ol sta, na bihainim ol dispela samting. Sapos yupela i harim tok long man o meri i mekim olsem, orait yupela i mas painimaut gut as bilong dispela samting. Sapos dispela tok i tru, na dispela samting nogut i kamap namel long yupela Israel, orait kisim dispela man o meri i go ausait long taun na tromoi ston long em, inap em i dai. Sapos i gat tupela tripela man samting i lukim dispela man o meri i mekim rong, orait yupela i ken kilim dispela man o dispela meri i dai. Sapos wanpela man tasol i lukim, i no gat rot bilong kilim dispela man o meri i dai. Ol manmeri i bin lukim dispela man o meri i mekim rong, ol yet i mas tromoi ol namba wan ston long em na bihain ol arapela man i ken tromoi ston long em. Yupela i kilim em i dai olsem bai yupela inap long rausim dispela samting nogut i bin kamap namel long yupela. “Ating sampela taim bai trabel i bikpela tumas na ol jas i stap long ol taun bilong yupela bai i no inap skelim. Em ol kain trabel olsem man i birua na kilim arapela man i dai, o ol man i gat kros long graun na haus samting, o man i pait na bagarapim bodi bilong narapela man. Sapos dispela kain samting i hat tumas long ol dispela jas, orait yupela i mas i go long dispela wanpela ples bilong lotu God, Bikpela bilong yumi, bai i makim. Na yupela i mas toksave long ol pris bilong lain Livai na long ol jas i bosim kot long dispela taim, na ol i ken stretim tok bilong yupela. Ol bai i autim tingting bilong kot, na yupela i mas mekim olgeta samting olsem ol i tokim yupela. Yupela i mas kisim dispela tok bilong ol na bihainim tru olgeta tok ol i givim long yupela. Sapos wanpela man i sakim tok bilong jas, o tok bilong pris i mekim wok long ai bilong Bikpela, orait yupela i mas kilim dispela man i dai. Olsem tasol bai yupela i rausim dispela pasin nogut long Israel. Olsem na olgeta manmeri bai i harim nius bilong dispela samting, na bai ol i pret na i no gat narapela man moa bai i mekim wankain pasin olsem.” Na Moses i tok moa olsem, “Taim yupela i kisim dispela graun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela, na yupela i sindaun pinis long en, ating yupela i laik bai wanpela king i bosim yupela, olsem ol arapela lain pipel nabaut. Orait long dispela taim, yupela i mas larim Bikpela yet i makim man bilong kamap king. Yupela i no ken makim long laik bilong yupela yet. Na tu, wanpela man bilong yupela yet i mas kamap king. Yupela i no ken makim man bilong narapela kantri. King i no ken kisim planti hos bilong ami bilong en. Na em i no ken salim ol man i go long Isip bilong baim ol hos. Long wanem, Bikpela i bin tok ol manmeri bilong en i no ken i go bek gen long Isip. I tambu long king i maritim planti meri, long wanem, ol bai i mekim em i givim baksait long Bikpela. Na tu, em i no ken wok long kisim planti gol na silva. Taim em i kamap king, orait em i mas kisim wanpela buk ol i bin raitim ol lo bilong God long en. Ol i mas bihainim buk bilong lo ol pris bilong Livai i holim, na raitim wankain tok tasol. Em i mas putim dispela buk i stap klostu long em na ritim hap tok long en long olgeta de. Olsem bai em i ken aninit long Bikpela na bihainim tru olgeta lo na tok bilong God i stap long dispela buk. Olsem na bai em i no ken litimapim nem bilong em yet na daunim ol arapela Israel. Na tu, em i no ken kalapim liklik ol lo bilong Bikpela. Olsem na bai em i ken i stap king long planti yia. Na bihain bihain ol king i ken kamap long lain bilong en.” Na Moses i skruim tok moa olsem, “Ol pris bilong lain bilong Livai i no ken kisim wanpela hap graun olsem ol arapela lain bilong yumi Israel. Kaikai samting bilong ol, em ol i mas kisim long ol ofa na presen ol man i save givim long Bikpela. Ol bai i no inap kisim wanpela hap graun olsem ol arapela lain. Gutpela samting ol i kisim i olsem. Ol i bin kamap pris bilong Bikpela olsem Bikpela i bin promis. “Sapos wanpela man i kilim bulmakau man na sipsip na givim long God olsem ofa, orait em i mas kisim mit bilong sol na mit bilong pes na wasket na bel bilong dispela abus na givim long ol pris. Na yupela i mas kisim ol namba wan hap bilong rais samting, na wain na wel bilong oliv, na gras bilong sipsip, na givim long ol pris. God, Bikpela bilong yumi, i no bin makim narapela lain pris namel long olgeta lain bilong yupela Israel. Nogat. Em i makim lain bilong Livai tasol long mekim wok pris oltaim. “Sapos wanpela Livai i laik, em i ken lusim taun bilong en, na i go long dispela wanpela ples bilong lotu. Na em i ken mekim wok pris bilong God, Bikpela bilong em, wantaim ol wanlain bilong en ol i save mekim wok pris oltaim long dispela ples. Ol wan wan pris i mas kisim wankain skel olsem ol arapela pris i save kisim. Na ol i ken holim ol arapela samting ol i kisim long ol famili bilong ol.” Na Moses i tok moa olsem, “Taim yupela i kamap long dispela kantri God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela, orait yupela i no ken bihainim pasin nogut tru bilong ol lain man bilong dispela hap. Yupela i no ken kilim pikinini bilong yupela na kukim long paia antap long ol alta. Na yupela i no ken larim ol manmeri bilong yupela i mekim olkain pasin bilong glasman, na pasin tambaran na pasin sanguma na wokim posin na mekim marila. Na yupela i no ken toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis. *** God, Bikpela bilong yumi, i no laikim tru ol manmeri i save mekim ol dispela kain pasin nogut. Long dispela as tasol na em bai i rausim ol dispela lain pipel long dispela kantri long taim yupela i kam klostu. Long olgeta pasin yupela i mas bihainim tru Bikpela.” Na Moses i tok, “Ol dispela lain pipel, nau yupela i laik i go kisim graun bilong ol, em ol i save bihainim tok bilong ol glasman na i save mekim pasin tambaran. Tasol God, Bikpela bilong yumi, i tambuim yupela long mekim dispela pasin. Tasol God, Bikpela bilong yupela, em bai i makim wanpela brata bilong yupela na mekim em i kamap profet olsem mi yet. Na yupela i mas bihainim tok bilong en. “Long taim yupela i bin bung klostu long maunten Sainai, yupela i bin askim Bikpela bai em i no ken toktok gen. Na tu yupela i no laik lukim dispela bikpela paia God i stap long en. Long wanem, yupela i pret nogut na yupela i ting, sapos yupela i harim na lukim bai yupela i dai. Olsem na Bikpela i tokim mi, ‘Askim bilong ol i gutpela. Bai mi makim wanpela man namel long ol manmeri yet, na bai em i kamap profet olsem yu. Na bai mi givim tok bilong mi long em, na taim mi tokim em long autim wanpela tok long ol manmeri, orait bai em i autim. Na long nem bilong mi yet bai profet i autim tok, na sapos sampela man i sakim tok bilong em, bai mi mekim save long ol. Tasol sapos long nem bilong mi, wanpela profet i autim tok mi no bin givim em, em i mas i dai. Na sapos wanpela profet i autim tok long nem bilong ol giaman god, orait em tu i mas i dai.’ “Na bai yupela i ting, olsem wanem yupela inap save, tok bilong ol profet i kam long Bikpela, o nogat? Yupela i ken save long dispela tok olsem. Sapos dispela profet i autim tok long nem bilong Bikpela, na samting em i tok long en i no kamap, orait em i no kisim dispela tok long Bikpela. Dispela profet i bin autim tok long laik bilong em yet, olsem na yupela i no ken pret long em.” Na Moses i tok moa olsem, “God, Bikpela bilong yumi, bai i bagarapim olgeta pipel bilong dispela kantri em i laik givim long yupela, na bai yupela i kisim olgeta taun na haus bilong ol. Taim yupela i sindaun gut, orait yupela brukim dispela kantri long tripela distrik. Na long ol 3-pela distrik wan wan yupela i mas makim wanpela taun i stap long gutpela ples bai man i no ken hatwok long i go long en. Olsem na man i kilim i dai wanpela man, em i ken i go kamap long dispela taun na hait i stap. *** Sapos wanpela man i kilim nating wanpela wantok bilong em yet, na tupela i no bin birua pastaim, orait em i mas ran i go long wanpela bilong dispela tripela taun na em i ken i stap gut. I olsem. Sapos tupela man i go long bus bilong katim diwai, na wanpela man i wok long katim diwai na tamiok i lus na i kilim i dai poroman bilong en, orait em i ken ran i go long wanpela bilong ol dispela taun na bai em i stap gut. Sapos wanpela taun tasol i stap, em bai i no gutpela tumas. Nogut dispela taun i stap longwe tumas na man bilong bekim bek dai bilong wanblut bilong en i belhat nogut tru na i holimpas na kilim nating dispela man. Tasol tarangu, dispela man i no gat rong. Em i no gat tingting bilong birua long poroman bilong en na em i kilim em i dai. Nogat. Tamiok tasol i bin lus na kilim em. Long dispela as tasol na mi tok long yupela i mas makim tripela taun. “Bihain Bikpela bai i skruim mak bilong graun bilong yupela i go bikpela, olsem em i bin promis long ol tumbuna bilong yupela, na em bai i givim yupela olgeta graun em i bin promis long ol. Orait long dispela taim yupela i mas makim tripela taun moa. Sapos yupela i mekim olgeta samting nau mi tokim yupela, na sapos yupela i laikim tru God, Bikpela bilong yumi, na bihainim tok bilong en oltaim, orait em bai i givim yupela olgeta dispela graun. Yupela i mas makim tripela moa taun bilong hait, na taim yupela i stap long dispela graun Bikpela i laik givim long yupela bai yupela i no gat asua long kilim i dai man i no gat rong. “Tasol sapos wanpela man i no laik tru long wantok bilong en na em i hait i stap na paitim em nogut na kilim em i dai, na bihain em i ran i go long wanpela bilong ol dispela taun bilong hait, orait ol hetman bilong taun bilong em yet i mas askim ol hetman bilong taun bilong hait long salim em i kam bek long as ples. Orait bai ol i givim em long han bilong man bilong bekim bek dai bilong wanblut bilong en, na bai em i ken kilim em i dai. Yupela i no ken marimari long em. Nogat tru. Asua bilong kilim i dai man i no gat rong i stap long Israel, na long dispela pasin yupela i mas rausim asua. Olsem na bai yupela i ken i stap gut.” Na Moses i tok moa olsem, “Yupela i no ken surikim mak bilong graun bilong wantok bilong yupela i go bek, long wanem, ol i bin makim longtaim bipo long dispela graun Bikpela nau i laik givim long yupela.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man tasol i tok em i lukim narapela man i mekim rong na i autim dispela long kot, orait man bilong harim kot i no ken harim tok bilong dispela man. Namba bilong ol man i tok ol i bin lukim i mas olsem tupela o tripela, na bai ol i inap kotim em. “Sapos wanpela man i traim long bagarapim narapela man na i tok giaman long em i brukim lo, orait tupela man wantaim i mas i go long dispela wanpela ples bilong lotu, bai ol pris na ol jas i holim wok long dispela taim i ken skelim tok bilong tupela long ai bilong Bikpela. Ol jas i mas skelim gut dispela tok na sapos ol i painimaut olsem, man i kotim wantok bilong en, em i giaman na i sutim tok nating long em, orait dispela man yet i mas kisim pe nogut ol i bin makim long man ol i kotim. Olsem tasol bai yupela i rausim dispela kain pasin nogut namel long yupela. Na olgeta manmeri bai i harim nius bilong dispela samting, na bai ol i pret na lukaut gut bai wanpela man i no mekim gen kain pasin olsem. Yupela i no ken marimari long man i giaman. Sapos em i laik wantok i dai, orait em yet i mas i dai. Na sapos em i laikim ai o tit o han o lek samting bilong wantok i mas bagarap, orait ol i mas bekim wankain pasin long em yet.” Na Moses i skruim tok olsem, “Sapos yupela i go pait long ol birua bilong yupela na yupela i lukim ol karis na hos na ami bilong ol i winim namba bilong yupela, maski, yupela i no ken pret long ol. Long wanem, God, Bikpela bilong yumi, em i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam, em bai i stap wantaim yupela. Taim yupela i no kirapim pait yet, orait wanpela pris i mas kam sanap long ai bilong ol ami na tokim ol olsem, ‘Yupela ol man bilong Israel, harim. Nau yupela i laik i go long pait. Tasol yupela i no ken pret long ol dispela birua, na han bilong yupela i no ken malumalum. Na yupela i no ken seksek long ol. God, Bikpela bilong yumi, em i go wantaim yupela, na em bai i pait bilong helpim yupela, na bai em i mekim yupela i winim pait.’ “Orait na ol ofisa bai i tokim ol man olsem, ‘Ating i gat sampela man i stap hia, ol i bin wokim nupela haus na i no i go i stap long em yet na i no askim God long mekim gut long en? Sapos ol man olsem i stap, orait ol i ken i go bek long ples. Nogut ol i lus long pait, na ol arapela man bai i kisim nupela haus bilong ol. Na ating i gat sampela man hia, ol i bin planim nupela gaden wain, tasol ol i no bin wokim wain long ol pikinini wain yet? Sapos ol man olsem i stap, orait ol i ken i go bek long ples. Nogut ol i lus long pait, na ol arapela man bai i kisim pikinini wain bilong ol. Na ating i gat sampela man hia ol i bin makim meri bilong marit? Sapos ol man olsem i stap, orait ol i ken i go bek long ples. Nogut ol i lus long pait, na ol arapela man bai i maritim ol dispela meri.’ “Na tu, ol ofisa bai i tokim ol olsem, ‘Ating i gat sampela man hia ol i pret long pait na ol i seksek i stap? Sapos ol man olsem i stap, orait ol i ken i go bek long ples. Nogut ol i mekim ol arapela man i pret tu.’ Ol ofisa i autim dispela tok pinis, orait ol i mas makim ol lida bilong wan wan lain bilong pait. “Taim yupela i laik pait long wanpela taun i gat bikpela banis, na yupela i go klostu long en, orait pastaim yupela i mas tokim ol manmeri bilong taun olsem, ‘Mobeta yupela i no pait. Yupela i mas givim nating dispela taun long mipela.’ Na sapos ol i orait long tok bilong yupela na ol i opim ol bikpela dua bilong banis, orait ol i mas i stap aninit long yupela na mekim wok kalabus. Tasol sapos ol manmeri bilong taun i no orait long tok bilong yupela na ol i laik pait long yupela, orait ol ami bilong yupela i mas banisim strong dispela taun. Na God, Bikpela bilong yumi, bai i larim yupela i kisim dispela taun. Yupela i kisim pinis, orait yupela i mas kilim olgeta man i stap insait long en. Tasol yupela i ken kisim ol meri na pikinini na ol bulmakau samting, na olgeta arapela samting bilong dispela taun. Na yupela i ken yusim olgeta samting bilong ol birua bilong yupela. Long wanem, Bikpela yet i bin givim ol dispela samting long yupela. Yupela i mas mekim olsem tasol long ol taun i stap longwe long graun bilong yupela. “Tasol taim yupela i kisim wanpela taun i stap insait long dispela graun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela, orait yupela i mas kilim olgeta manmeri i dai. Yupela i mas kilim i dai ol Hit na ol Amor na ol Kenan na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus, olsem Bikpela i bin tokim yupela. Yupela i mas kilim ol bai ol i no inap lainim yupela long bihainim ol pasin nogut tru ol i save mekim bilong lotuim ol giaman god. Nogut ol i pulim yupela na yupela i mekim sin long Bikpela. “Taim yupela i pait bilong kisim wanpela taun na yupela i banisim strong long planti de, na yupela i wok long katim ol diwai i stap klostu long dispela taun, orait yupela i no ken katim ol diwai i save karim kaikai. Yupela i ken kaikai pikinini bilong ol dispela diwai, tasol yupela i no ken bagarapim ol. Long wanem, ol diwai i no birua bilong yupela. Tasol yupela i ken katim ol arapela diwai na wokim ol samting bilong helpim yupela long pait, inap yupela i winim ol birua na kisim dispela taun.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos yupela i lukim bodi bilong wanpela man ol i kilim pinis, em i stap long wanpela hap bilong dispela graun God i laik givim long yupela, na yupela i no save husat i kilim em, orait yupela i mas mekim olsem. Ol hetman na ol jas bilong yupela i mas i go na metaim graun i stap namel long bodi bilong man na ol taun i stap klostu long en. Orait na ol hetman bilong dispela taun i stap klostu tumas long bodi, ol i mas makim wanpela yangpela bulmakau meri i no bin mekim sampela wok yet. Na ol i mas kisim dispela bulmakau i go daun klostu long wanpela wara i no save drai. Na long wanpela hap graun ol man i no bin wokim gaden long en yet, ol i mas brukim nek bilong dispela bulmakau. Na ol pris bilong lain bilong Livai tu i mas i go daun long dispela ples, long wanem, ol yet i gat wok bilong harim kot taim wanpela man i paitim narapela man. God, Bikpela bilong yumi, i bin makim ol bilong mekim wok bilong em na bilong tokaut long ol manmeri long nem bilong God long God bai i mekim gut long ol. Orait na olgeta hetman bilong dispela taun i stap klostu tumas long ples bodi i bin i stap long en, ol i mas wasim han bilong ol antap long bulmakau. Na ol i mas tok olsem, ‘Mipela i no bin kilim i dai dispela man. Na mipela i no save husat i mekim olsem. Bikpela, yu mas lusim sin bilong mipela manmeri Israel, yu bin kisim bek mipela long Isip. Dispela man i no gat rong, na ol i kilim em i dai. Olsem na yu no ken ting asua bilong dispela samting i stap long mipela.’ Orait sapos yupela i mekim pasin i stret long ai bilong Bikpela, bai Bikpela i tok, yupela i no gat asua bilong kilim man i dai.” Na Moses i tok moa olsem, “Taim God, Bikpela bilong yumi, i helpim yupela na yupela i winim pait, na yupela i kalabusim sampela birua, ating wanpela bilong yupela bai i lukim wanpela naispela meri namel long ol na i laik maritim em. Orait yu mas kisim meri i go long haus bilong yu na em i mas rausim olgeta gras long het bilong em, na katim kapa bilong pinga, na senisim klos em i putim long taun bilong kalabus. Em i mas i stap long haus bilong yu na krai long papamama bilong en inap long wanpela mun, na bihain yu ken maritim em. Orait bihain, sapos yu no laikim em moa, yu mas larim em i go fri, long wanem, yu bin pulim em na yutupela i slip wantaim. Olsem na nau yu no ken ting em i olsem wokmeri nating na larim wanpela man i baim em. Nogat tru.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i maritim tupela meri, na em i laikim wanpela meri tumas na em i no laikim narapela. Na dispela meri em i no save laikim tumas em i karim namba wan pikinini man bilong em, na bihain narapela meri tu i karim pikinini man. Taim man i tingting long tilim ol samting bilong em long ol pikinini, em i no ken givim ol samting bilong namba wan pikinini i go long pikinini bilong meri em i laikim tumas. Nogat. Em i mas givim namba wan pikinini tupela hap bilong olgeta samting, olsem olgeta namba wan pikinini i save kisim. I tru, mama bilong dispela pikinini em i no meri em i laikim tumas, tasol pikinini em i namba wan pikinini dispela man i bin kamapim, olsem na em i mas kisim ol samting bilong namba wan pikinini.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i gat wanpela pikinini man na oltaim dispela pikinini i save bikhet na sakim tok bilong papamama, na sapos ol i wok long givim stik long em, tasol em i no save harim tok yet bilong papamama, orait papamama bilong en i mas kisim em i go long ol hetman bilong taun bilong ol na ol i mas kotim em. Papamama i mas tokim ol hetman olsem, ‘Pikinini bilong mitupela i man bilong bikhet, na i save sakim tok. Na em i no save harim tok bilong mitupela. Em i man bilong spak na i save tromoi nabaut mani bilong mitupela.’ Orait nau ol man bilong taun i mas tromoi ston long em inap long em i dai. Na olsem tasol bai yupela i mas rausim dispela samting nogut na i no ken i stap namel long yupela. Na olgeta manmeri long Israel bai i harim tok long dispela samting i bin kamap na bai ol i pret.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i bin mekim bikpela rong na long dispela as ol i kilim em i dai na hangamapim bodi bilong em long wanpela pos, orait i tambu long larim bodi bilong en i hangamap i stap inap long moningtaim. Long wanem, bodi i hangamap i stap long diwai em i samting nogut long ai bilong God. Olsem na yupela i mas planim bodi bilong dispela man long de em i dai tasol. Sapos nogat, dispela graun, God, Bikpela bilong yumi, i givim long yupela bai i kamap doti tru long ai bilong em. “Sapos yupela i lukim wanpela bulmakau o sipsip bilong wanpela wantok bilong yupela i lusim banis bilong en na i raun nabaut, orait yupela i no ken larim em i stap olsem. Nogat. Yupela i mas kisim em i go bek long dispela wantok. Tasol sapos haus bilong papa bilong bulmakau o sipsip i stap longwe tumas, o sapos yupela i no save dispela bulmakau i bilong husat, orait kisim i go wantaim yupela long ples. Bihain, sapos papa bilong dispela bulmakau i painim i kam, orait yupela i ken givim long en. Na sapos yupela i painim donki, o hap laplap, o narapela samting wanpela wantok bilong yupela i bin lusim, orait yupela i mas mekim wankain pasin tasol. “Sapos wanpela donki o bulmakau bilong wanpela wantok i pundaun long rot, orait yupela i no ken larim em i stap olsem. Nogat. Yupela i mas helpim wantok i kirapim em gen. “I tambu long ol meri i pasim klos bilong man. Na i tambu long ol man i pasim klos bilong ol meri. God, Bikpela bilong yumi, i no save laikim ol manmeri i mekim kain pasin olsem. Nogat tru. “Sapos yupela i lukim wanpela haus bilong pisin i stap long diwai o long graun na pisin mama i sindaun antap long ol kiau, o i stap wantaim ol pikinini, orait yupela i no ken kisim dispela pisin mama. Yupela i ken kisim ol yangpela pisin. Tasol yupela i mas larim pisin mama i go. Olsem bai yupela i ken i stap longpela taim long dispela graun na bai Bikpela i givim yupela planti samting. “Taim yupela i wokim nupela haus, orait yupela i mas wokim wanpela liklik banis long arere bilong rup. Olsem na sapos wanpela man i kapsait na i pundaun long graun na i dai bai yupela i no gat asua. “Yupela i no ken planim arapela kaikai long gaden i gat diwai wain. Sapos yupela i planim arapela kaikai olsem, orait yupela i tambu long kisim pikinini bilong diwai wain na dispela arapela kaikai tu. “Yupela i no ken pasim bulmakau wantaim donki long hap ain bilong brukim graun na mekim tupela i wok wantaim long brukim graun long gaden. “Yupela i no ken yusim kain laplap ol i bin wokim long gras bilong sipsip wantaim tret linen. “Yupela i mas kisim 4-pela liklik hap bilas na samapim wan wan long 4-pela kona bilong laplap bilong yupela.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i maritim wanpela meri, na i slip wantaim em na bihain em i no laik moa long em, orait na em i giaman na i sutim nating tok long dispela meri. Em i tok, taim em i maritim dispela meri em i painimaut meri i bin pilai pinis wantaim arapela man. “Sapos man i mekim kain tok olsem, orait papamama bilong meri i mas kisim dispela samting i soim ol, dispela meri i no bin pilai wantaim wanpela man. Na tupela i mas kisim i go long dua bilong taun long ples kot, na soim long ol hetman bilong taun. Papa bilong meri i mas tokim ol hetman olsem, ‘Mi givim pikinini meri bilong mi long dispela man na em i maritim. Tasol nau em i no laikim em moa. Na dispela man i tok giaman long em olsem, “Mi maritim dispela meri na mi painimaut em i bin pilai wantaim wanpela man bipo.” Tasol yupela lukim dispela laplap bilong soim yumi pikinini meri i no bin pilai wantaim wanpela man.’ Orait na em i mas putim laplap long graun long ai bilong ol hetman. Orait ol hetman i mas kisim man bilong dispela meri na paitim em long wip. Na dispela man i mas baim kot long 1,000 kina, na givim dispela mani long papa bilong meri. Long wanem, em i bin semim wanpela gutpela meri Israel. Na dispela meri i mas i stap meri bilong dispela man inap man i dai. Na man i no ken rausim. Nogat tru. “Tasol sapos dispela tok i tru na i no gat dispela samting bilong soim ol olsem dispela meri i bin i stap stret, orait ol hetman i mas kisim meri i go ausait long dua bilong haus bilong papa bilong em, na ol man bilong taun bilong em yet i mas tromoi ston long em inap em i dai. Em i bin mekim pasin nogut i gat sem tru namel long ol manmeri bilong yumi, long wanem, em i pilai wantaim wanpela man long taim em i no marit na i stap yet long haus bilong papa bilong en. Olsem tasol bai yupela inap long pinisim dispela kain pasin nogut. “Sapos yupela i lukim wanpela man i slip wantaim meri bilong narapela man, orait kilim i dai tupela wantaim. Olsem tasol bai yupela i pinisim dispela kain pasin nogut. “Sapos yupela i painim wanpela man i pilai wantaim wanpela meri ol i bin makim pinis long narapela man, orait yupela i mas kisim tupela i go ausait long taun na tromoi ston long tupela bai tupela i dai. Meri i bin i stap long taun we ol man inap harim krai bilong em, tasol em i no singaut long ol i helpim em. Olsem na em i mas i dai. Dispela man tu i mas i dai, long wanem, em i bin pilai wantaim wanpela meri ol i bin makim long wantok bilong en. Olsem tasol bai yupela inap long pinisim dispela pasin nogut. “Sapos wanpela meri ol i makim pinis long marit, em i no stap klostu long taun na wanpela man i lukim dispela meri na i pulim na pilai wantaim em, orait ol i mas kilim i dai dispela man tasol. Dispela pasin i wankain olsem wanpela man i paitim narapela man na kilim em i dai. Tasol ol i no ken mekim wanpela samting long meri, long wanem, em i no mekim wanpela sin inap long ol i ken kilim em i dai. Dispela man i bin pilai wantaim meri ausait long taun. Na meri i singaut long ol man i helpim em, tasol i no gat man i stap. “Sapos yupela i lukim wanpela man i pilai long meri ol i no bin makim yet bilong marit, orait em i mas baim papa bilong dispela meri inap long 500 kina na em i mas maritim meri. Long wanem, dispela man i bin pulim meri na slip wantaim em. Olsem na meri i mas i stap meri bilong dispela man inap man i dai. Na man i no ken rausim em. Nogat tru. “I tambu long ol man i pilai wantaim meri bilong papa bilong ol. Nogut ol i semim papa.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos ol i bin katim bol bilong wanpela man o rausim kok bilong em olgeta, em i no inap i go insait long lain manmeri bilong Bikpela. “Sapos man i trabel long wanpela meri na meri i karim pikinini, orait i tambu long pikinini i kam insait long lain manmeri bilong Bikpela. Na ol lain tumbuna pikinini bilong em inap namba 10 lain i kamap bihain, ol tu i tambu long kam insait long lain manmeri bilong Bikpela. “Ol Amon na ol Moap na olgeta lain tumbuna pikinini bilong ol, inap long namba 10 lain, ol i no inap i kam insait long lain manmeri bilong Bikpela. As bilong dispela i olsem. Taim yumi bin lusim Isip na i kam, ol i no bin givim kaikai na wara long yumi. Na ol i baim Balam long tok bai God i bagarapim yumi. Balam em i pikinini man bilong Beor, bilong taun Petor long Mesopotemia. Tasol God, Bikpela bilong yumi, i no harim tok bilong Balam. Nogat. Em i mekim dispela tok nogut i kamap gutpela tok bilong helpim yumi. Long wanem, God i laikim yumi tumas. Olsem na oltaim yupela i no ken helpim ol dispela manmeri bai ol i stap gut na i gat planti samting. Na sampela bilong ol Idom na ol Isip bai i stap wantaim yupela. Tasol yupela i no ken tingting nogut long ol dispela Idom, long wanem, ol i wanblut bilong yupela. Na tu yupela i no ken tingting nogut long ol dispela Isip, long wanem, bipo yupela i stap long kantri bilong ol. Stat long namba 3 lain tumbuna pikinini bilong ol, ol i ken kam insait long lain manmeri bilong Bikpela.” Na Moses i tok moa olsem, “Long taim yupela i go bilong pait, na ol soldia bilong yupela i stap long kem, orait ol i mas surik long ol samting i nogut long ai bilong God. Sapos wanpela man i slip long nait na em i driman na wara i kamap nating long kok bilong en, orait em i mas i go ausait long kem na i stap. Long apinun em i mas waswas gut, na taim san i laik i go daun em i ken i kam bek insait long kem gen. “Ol soldia i mas i gat wanpela ples bilong pispis na pekpek ausait long kem. Na ol soldia i mas karim wanpela liklik stik wantaim ol, na taim ol i laik pekpek, orait ol i mas kisim stik na mekim hul long graun. Ol i pekpek pinis, orait ol i mas karamapim hul gen. God, Bikpela bilong yumi, bai i stap oltaim long kem wantaim yupela, long helpim yupela long winim ol lain birua. Olsem na kem bilong yupela i mas i stap klin long ai bilong em oltaim. Yupela i no ken mekim wanpela samting i doti long ai bilong God. Nogut Bikpela i givim baksait long yupela.” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos wanpela wokboi nating i ranawe long bosman bilong em, na i kam askim yupela long helpim em, orait yupela i no ken salim em i go bek. Na sapos em i laik i go i stap long wanpela taun bilong yupela, i orait, em i ken i go. Na yupela i no ken mekim nogut long em. “Yupela man na meri Israel i no ken kamap pamukman na pamukmeri bilong haus lotu bilong ol haiden. Na tu, i tambu long kisim mani long pasin pamuk na bringim i kam insait long haus bilong God, Bikpela bilong yumi, bilong inapim wanpela promis yupela i mekim long God. God i no laikim tru dispela kain wok. “Sapos yupela i larim wantok bilong yupela i dinau long yupela long mani, orait yupela i no ken kisim winmani long dispela dinau. Na sapos ol i dinau long kaikai o arapela samting, orait yupela i no ken singaut long ol i bekim dinau na hap moa wantaim. Sapos yupela i larim ol arapela lain i dinau long yupela, orait yupela i ken kisim winmani long ol. Tasol long ol wantok, nogat. Yupela i mas bihainim dispela lo na God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim gut long olgeta samting yupela bai i mekim long dispela graun nau yupela i laik i go sindaun long en. “Sapos yupela i mekim wanpela strongpela promis long God, Bikpela bilong yumi, orait yupela i mas inapim kwiktaim. Bai God i no lusim tingting long promis bilong yupela na sapos yupela i no inapim promis, yupela i gat asua long ai bilong God. Sapos yupela i no laik mekim strongpela promis long Bikpela, yupela i no asua. Tasol sapos yupela i mekim promis long laik bilong yupela yet, orait yupela i mas bihainim tru. “Sapos yupela i wokabaut brukim gaden wain bilong wantok bilong yupela, orait yupela i ken kaikai pikinini wain long laik bilong yupela. Tasol yupela i no ken pulimapim long basket na karim i go. Sapos yupela i wokabaut brukim gaden rais bilong wantok, orait olgeta rais yupela inap pulim long han, yupela i ken kaikai. Tasol yupela i no ken katim sampela rais long sarip.” Na Moses i skruim tok olsem, “Sapos i gat wanpela man i maritim meri, na bihain em i painim wanpela rong long dispela meri na em i no laikim em moa, orait em i ken raitim pepa bilong katim marit na givim long meri na rausim em i go. Na sapos meri i go maritim narapela man na bihain dispela man tu i no laikim em, orait em tu i ken raitim pepa bilong katim marit na givim long meri na rausim em i go. Tasol sapos namba 2 man bilong dispela meri i dai, orait namba wan man bilong en i no ken maritim em gen. Nogat. Em i mas save gut olsem, dispela meri i kamap doti pinis long ai bilong en na em yet i no inap maritim. Sapos em i maritim dispela meri gen, Bikpela bai i no laikim tru dispela pasin. Olsem na taim yupela i kisim pinis dispela graun Bikpela i laik givim long yupela, yupela i mas i no ken mekim dispela kain pasin nogut tru. Na Moses i tok moa olsem, “Sapos man i marit nupela, ol i no ken salim em i go long ami o long mekim arapela bikpela wok bilong gavman. Em i mas i stap nating long ples inap wanpela yia, na mekim gut bel bilong meri bilong en. “Sapos yupela i larim narapela man i dinau long yupela, na sapos yupela i laik bai em i givim yupela wanpela samting olsem mak bilong em i mas bekim dinau, orait yupela i no ken kisim ol ston bilong wilwilim rais samting bilong en. Nogut yupela i kisim dispela samting bilong wok, na em i no inap redim ol kaikai bilong en. “Sapos man i go holimpas wanpela wantok Israel na mekim em i kamap wokboi nating bilong em, o sapos em i larim wanpela man i baim dispela wantok na wantok i kamap wokboi nating bilong dispela man, orait yupela i mas kilim i dai man i mekim dispela samting. Olsem bai yupela i pinisim dispela kain pasin nogut. “Sapos ol sua nogut i kamap nating long skin bilong yupela, orait yupela i mas mekim olgeta samting olsem ol pris bilong lain Livai i tokim yupela. Yupela i mas bihainim olgeta tok mi bin givim long ol. Yupela i mas tingim gut dispela samting God i bin mekim long Miriam, long taim yumi lusim Isip na i kam. “Taim yupela i larim wantok i dinau long yupela, orait yupela i no ken i go insait long haus bilong en na kisim dispela samting em i laik givim yu olsem mak bilong em i mas bekim dinau. Yupela i mas wet ausait na em yet i ken bringim dispela samting i kam. Sapos em i rabisman, na em i givim yupela bikpela laplap bilong en olsem mak bilong em i mas bekim, orait yupela i no ken holim dispela inap long tumora. Yupela i mas bringim i go bek long em long taim san i go daun, bai em i ken karamapim skin long taim bilong slip. Olsem bai dispela man i tenkyu long yupela na God, Bikpela bilong yumi, bai i laikim pasin bilong yupela. “Sapos wokboi bilong yupela i sot long ol samting, orait yupela i no ken mekim nogut long em, maski em i wantok o man bilong narapela lain i stap long taun bilong yupela. Long olgeta apinun yupela i mas givim pe long dispela wokboi long wok em i bin mekim long dispela de. Em i sot long mani na em i wet long kisim. Sapos yupela i no givim mani long em, bai em i krai long Bikpela na yupela i gat asua long ai bilong God. “Sapos wanpela man i mekim rong, orait yupela i no ken bekim long papamama bilong dispela man na kilim tupela i dai. Olsem tasol, sapos papamama i mekim rong yupela i no ken kilim i dai ol pikinini bilong ol. Yupela i mas kilim i dai man i gat rong tasol. “Yupela i no ken rongim ol man bilong arapela lain na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na pulim ol samting bilong ol. Na sapos meri, man bilong en i dai pinis, em i dinau long yupela, orait yupela i no ken kisim klos bilong em olsem mak bilong em i mas bekim dinau. Yupela i mas tingim taim yupela i bin i stap wokboi nating long Isip, na God, Bikpela bilong yumi, i mekim yupela i kamap fri. Yupela i bin i stap nogut olsem, olsem na mi givim yupela dispela lo. “Sapos yupela i go bungim rais yupela i bin katim long gaden na yupela i lusim sampela i stap, orait yupela i no ken i go bek na kisim. Na sapos yupela i go bungim pikinini bilong diwai oliv o pikinini wain namba wan taim, orait yupela i no ken i go bek namba 2 taim na kisim sampela i stap yet long diwai. Yupela i mas larim ol dispela rais na pikinini bilong oliv na wain i stap, na ol manmeri bilong ol arapela lain na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis, ol i ken kisim. Olsem na God, Bikpela bilong yumi, em bai i helpim yupela na olgeta samting yupela i mekim bai i kamap gutpela. *** *** Yupela i mas tingim taim yupela i bin i stap wokboi nating long Isip na yupela tu i bin i stap nogut. Olsem na mi givim yupela dispela lo. “Sampela taim tupela bilong yupela Israel bai i go long kot bilong stretim tok kros na jas bai i painimaut olsem wanpela man i gat asua na narapela i no gat. Orait sapos jas i tok bai ol i mas kisim wip na paitim man i gat asua, orait dispela man i mas slip long bet na ol i mas paitim em inap long mak bilong rong em i bin mekim. Ol i ken paitim em inap 40 taim tasol. Nogut ol i paitim em planti tumas na bai em i sem nogut long ai bilong ol manmeri. “Yupela i no ken pasim maus bilong bulmakau long taim em i wok long rausim skin bilong rais samting.” Orait Moses i skruim tok olsem, “Sapos tupela brata i stap wantaim long wanpela hap graun na sapos wanpela brata i no gat pikinini man na em i dai, orait meri bilong en i no ken marit long man bilong arapela famili. Nogat. Brata bilong man i dai i mas maritim dispela meri. Na namba wan pikinini man meri i karim, bai ol i kolim pikinini bilong brata i dai pinis. Olsem na bai lain bilong en i no ken lus long yumi Israel. Sapos brata bilong man i dai i no laik maritim dispela meri, orait meri i mas i go long ples bilong kot na lukim ol hetman bilong taun na tok, ‘Tambu bilong mi i no laik bihainim lo. Em i no laik maritim mi na kamapim wanpela pikinini bilong helpim famili bilong brata bilong em. Nogut famili bilong en i lus long yumi Israel.’ Orait nau ol hetman bilong taun i mas singautim dispela man i kam na ol i mas toktok wantaim em. Na sapos em i no laik yet long marit, orait tambu meri i mas kamap long ai bilong ol hetman, na lusim wanpela su bilong tambu bilong em, na spetim pes bilong em, na tok olsem, ‘Mipela i save mekim dispela kain pasin long man i no laik helpim brata bilong em long mekim lain famili bilong en i go het.’ Na bai yupela ol Israel i mas kolim famili bilong dispela man olsem, ‘Famili bilong man ol i bin rausim su bilong en.’” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos tupela man i pait na meri bilong wanpela i traim long helpim man bilong em na em i pulim bol bilong arapela man, orait yupela i no ken sori long meri. Katim han bilong em na tromoi i go. “Sapos ol manmeri i kam baim samting bilong yupela, yupela i no ken sotim skel bilong ol dispela samting. *** Skelim stret, olsem na bai yupela i ken i stap longpela taim long dispela graun, God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela. God i no save laikim man i mekim kain giaman pasin olsem.” Na Moses i tok moa olsem, “Yupela i mas tingim pasin nogut ol Amalek i bin mekim long yupela long taim yupela i lusim Isip na i kam. Ol i no save pret long God, olsem na ol i kamap long baksait na i pait long yupela, taim yupela i tait tru na i sotwin pinis. Na ol i kilim ol man i no inap wokabaut strong, na i kam bihain. Olsem na taim God i givim dispela kantri long yupela na i banisim yupela gut bai ol birua i stap klostu ol i no inap bagarapim yupela, orait yupela i mas kilim olgeta Amalek i dai. Olsem na bai i no gat man i ken tingim ol gen. Yupela i mas mekim olsem. Yupela i no ken lusim tingting.” Na Moses i tok moa olsem, “Bihain long yupela i sindaun pinis long graun God, Bikpela bilong yumi, i laik givim long yupela, orait yupela wan wan i mas kisim sampela namba wan hap kaikai yupela i kamautim long ol gaden bilong dispela kantri, na putim long basket na kisim i go long dispela ples God bai i makim na i stap long en. Yupela i mas i go long pris i bosim wok bilong ofa long dispela taim na tokim em olsem, ‘Nau mi save pinis olsem God, Bikpela bilong yu, i mekim promis bilong en i kamap tru, na em i bringim mi i kam insait long dispela graun em i bin tokim ol tumbuna long em bai i givim mipela.’ “Orait na pris bai i kisim dispela basket long han bilong yupela na putim klostu long alta bilong God, Bikpela bilong yumi. Orait na long pes bilong God yupela i mas mekim dispela tok, ‘Tumbuna bilong mi em i man bilong Aram. Na em i lusim as ples na i raun nabaut, na bihain em i kisim famili bilong en i go i stap long Isip. Ol i liklik lain tasol long taim ol i go long Isip, tasol ol i kamap bikpela lain tru na ol i strong moa. Ol Isip i hatim mipela na mekim nogut long mipela na mekim mipela i wok olsem ol wokboi nating. Olsem na mipela i singaut long God, Bikpela bilong ol tumbuna, long helpim mipela. Em i harim krai bilong mipela, na i lukim tu ol pen na hatwok na taim nogut i painim mipela. Olsem na God i mekim bikpela strongpela wok moa bilong kisim bek mipela long Isip. God i wokim olkain mirakel na mekim kain kain samting nogut i kamap long ol. Na em i bringim mipela i kam na givim mipela dispela gutpela graun i gat planti gris. Olsem na nau Bikpela, mi bringim long yu dispela namba wan hap bilong kaikai i kamap long graun yu yet yu bin givim mi.’ “Yupela i tok pinis, orait nau yupela i mas putim basket klostu long pes bilong God, na mekim lotu long dispela ples. Na yupela i mas amamas long olgeta gutpela samting God, Bikpela bilong yumi, i givim pinis long yupela wantaim ol famili bilong yupela. Na larim ol Livai na ol manmeri bilong arapela lain i stap namel long yupela i bung na amamas wantaim yupela. “Long olgeta namba 3 yia, yupela i mas kisim olgeta samting i kamap long gaden bilong yupela, na tilim long 10-pela hap. Na yupela i mas givim wanpela hap bilong olgeta dispela samting long ol Livai, na long ol manmeri bilong arapela lain i stap wantaim yupela, na long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis. Sapos yupela i mekim olsem, orait ol dispela manmeri bai i gat inap kaikai. Taim yupela i mekim ol dispela wok pinis, orait yupela i mas tok olsem long God, Bikpela bilong yumi, ‘Olgeta samting yu laikim mi givim long yu, em mi tilim pinis na i no gat wanpela i stap long haus bilong mi. Mi bin givim i go long ol Livai na long ol dispela manmeri bilong arapela lain na long ol pikinini, papa i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis. Mi bihainim tok bilong yu olgeta. Mi no bin sakim tok o lusim tingting. Nogat tru. Mi no bin kaikai wanpela hap bilong kaikai bilong yu long taim mi krai long man i dai pinis. Taim mi stap doti long ai bilong yu, mi no kisim sampela bilong dispela kaikai i go ausait long haus bilong mi. Na mi no kisim sampela na mekim ofa long ol man i dai pinis. God, Bikpela bilong mi, mi mekim olgeta samting olsem yu bin tokim mi long mekim long dispela kaikai bilong yu. Yu stap long heven long gutpela ples bilong yu na yu ken lukluk i kam daun long mipela Israel na mekim gut long mipela. Na mekim gut tu long dispela gutpela graun i gat planti gris em yu yet yu bin givim mipela, olsem yu bin promis long ol tumbuna bilong mipela.’” Na Moses i tok moa olsem, “Nau God, Bikpela bilong yumi, i tok olsem, yupela i mas bihainim olgeta lo bilong em. Olsem na yupela i mas laikim tumas na tingting strong tru long bihainim olgeta dispela lo. Nau yupela i tokaut pinis olsem, God em i Bikpela bilong yupela. Na yupela i bin promis long bihainim olgeta tok na lo bilong en, na long mekim olgeta samting olsem em i bin tok. Na nau God i kisim yupela olsem lain manmeri bilong em stret, olsem em yet i bin promis long yupela. Na em i tokim yupela long bihainim olgeta lo bilong em. Em bai i mekim yupela i kamap bikpela lain moa i winim olgeta lain pipel em i bin wokim long graun. Na bai ol i lukim gutpela pasin bilong yupela na bai ol i amamas na givim biknem long God. Na bai yupela i stap lain manmeri bilong God stret, olsem em yet i bin promis.” Orait na Moses wantaim ol hetman bilong ol Israel i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas bihainim olgeta tok nau mi givim yupela. Long de yupela bai i brukim wara Jordan na i go kamap long dispela graun God, Bikpela bilong yumi, i givim yupela, orait yupela i mas kisim ol bikpela ston na karamapim long simen na raitim tok bilong dispela olgeta lo antap long ol ston. Taim yupela i kamap long dispela gutpela graun i gat planti gris, em God bilong ol tumbuna bilong yumi, i bin promis long givim yupela, na yupela i kamap long hapsait bilong wara Jordan, orait yupela i mas sanapim ol dispela ston long maunten Ebal, na karamapim ol ston long simen olsem nau mi tokim yupela. Na yupela i mas kisim sampela ston na wokim wanpela alta. Tasol ol man bilong wokim alta i no ken brukim o katim ston long hama samting ol i wokim long ain. Yupela i mas kisim ston ol i no bin brukim na wokim dispela alta bilong God, Bikpela bilong yumi. Na long dispela alta tasol yupela i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na yupela i mas kaikai mit bilong dispela ofa bilong kamap wanbel long dispela ples, na amamas long ai bilong God, Bikpela bilong yumi. Orait long dispela ston yupela i bin karamapim long simen, yupela i mas raitim gut tru olgeta lo bilong God.” Orait na Moses i sanap wantaim olgeta pris bilong lain Livai na i tokim olgeta Israel olsem, “Yupela olgeta, harim. Putim yau gut long tok bilong mi. Nau yupela i kamap lain manmeri bilong God, Bikpela bilong yumi, olsem na yupela i mas bihainim tok bilong em. Na yupela i mas bihainim olgeta dispela lo bilong em nau mi givim long yupela.” Orait nau Moses i tokim ol Israel gen, “Bihain long yupela i brukim wara Jordan pinis, na yupela olgeta i laik kisim tok long God bai i mekim gut long yupela, orait ol manmeri bilong sampela lain bilong yupela i mas i go sanap long maunten Gerisim, em ol lain Simeon na Livai na Juda na Isakar na Josep na Benjamin. Na long taim bilong harim tok long God bai i bagarapim ol man nogut, orait ol arapela lain bai i sanap long maunten Ebal, em lain Ruben na Gat na Aser na Sebulun na Dan na Naptali. Na ol Livai i mas tokaut strong olsem, ‘Sapos wanpela man i wokim giaman god long ston o long diwai o long ain samting na em i hait na i lotu long en, orait God i ken bagarapim dispela man. Ol dispela samting, ol i samting ol man yet i wokim, na God i no save laikim tru ol manmeri i lotu long ol giaman god.’ Na olgeta manmeri bai i bekim tok olsem, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i bagarapim nem bilong papamama bilong en, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i surikim mak bilong graun bilong wantok bilong en, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i paulim aipas na wanpela aipas i no inap bihainim rot em i laik i go long en, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i mekim rong long ol manmeri bilong arapela lain na long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i mekim trabel long meri bilong papa bilong en, orait God i ken bagarapim dispela man. Dispela pasin i mekim papa i sem nogut tru.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i goapim wanpela animal, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i mekim trabel long susa bilong em, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i mekim trabel long tambu mama bilong em, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i hait na kilim nating wanpela man i dai, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i kisim mani bilong kilim i dai wanpela man i no gat rong, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’ “‘Sapos wanpela man i no bihainim ol lo bilong God, orait God i ken bagarapim dispela man.’ Na olgeta manmeri bai i tok, ‘Tru tumas, God i ken mekim olsem.’” Na Moses i tok moa olsem, “Sapos yupela i bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na bihainim gut olgeta lo bilong en nau mi givim long yupela, orait em bai i givim biknem long yupela na bai yupela i winim olgeta arapela lain pipel long graun. Yupela i mas bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na bai em i givim yupela olgeta dispela gutpela samting. “God bai i mekim gut long ol taun na gaden bilong yupela. “God bai i givim yupela planti pikinini na mekim planti kaikai moa i kamap long gaden bilong yupela na givim yupela planti bulmakau na sipsip. “God bai i mekim gut long ol gaden rais samting bilong yupela na long ol samting yupela i save kukim bilong kaikai. “God bai i mekim olgeta wok bilong yupela i kamap gutpela. “Bikpela bai i daunim olgeta birua taim ol i kam pait long yupela. Ol bai i kam kamap long wanpela rot, tasol bai ol i ranawe i go long planti rot. “God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim wok bilong yupela i kamap gutpela na mekim rais bilong yupela i kamap planti inap yupela i pulapim ol haus bilong putim kaikai. Na em bai i mekim gut long yupela long dispela kantri em i givim yupela. “Sapos yupela i bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na yupela i mekim olgeta samting olsem em i tok, orait bai em i mekim yupela i kamap lain manmeri bilong en, olsem em i bin promis pinis. Olsem bai olgeta pipel long graun inap lukim Bikpela yet i makim yupela olsem ol manmeri bilong em stret, na bai ol i pret long yupela. Na Bikpela bai i givim yupela planti pikinini na planti bulmakau na planti kaikai moa long gaden long dispela kantri em yet i promis long ol tumbuna long givim long yupela. God i save bosim ren na bai em i salim ren i kam daun long taim bilong ren yet. Na em bai i mekim olgeta wok bilong yupela i kamap gutpela tru. Olsem na bai yupela inap larim ol arapela lain pipel i dinau long yupela, tasol yupela i no inap dinau long ol. Sapos oltaim yupela i bihainim gut olgeta tok bilong God nau mi givim long yupela, orait bai God, Bikpela bilong yumi, i mekim yupela i kamap lida namel long olgeta lain pipel na bai yupela i no inap i kam bihain long ol. Na oltaim bai yupela i gat planti samting na bai yupela i no inap sot long wanpela samting. Tasol yupela i mas bihainim olgeta lo na i no ken brukim wanpela. Nogat tru. Na yupela i no ken lotu long ol giaman god na mekim wok bilong ol. I tambu tru.” Na Moses i tok moa olsem, “Tasol sapos yupela i sakim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na yupela i no bihainim gut olgeta lo bilong en nau mi givim long yupela, orait bai ol dispela samting nogut i kamap long yupela. “God bai i mekim nogut long ol taun na gaden bilong yupela. “God bai i bagarapim ol rais samting long ol gaden bilong yupela, na olgeta samting yupela i save kukim bilong kaikai. “God bai i mekim nogut long yupela na i no givim planti pikinini long yupela. Na gaden bilong yupela bai i rabis, na ol bulmakau na sipsip bai i no kamap planti. “God bai i mekim nogut long olgeta samting yupela i mekim. “Sapos yupela i givim baksait long Bikpela na mekim pasin nogut, bai em i mekim kain kain samting nogut i kamap long yupela. Na em bai i mekim yupela i longlong nabaut na olgeta samting yupela i mekim bai i popaia na i kamap nogut. Na wantu bai yupela i bagarap olgeta. Na bai em i salim ol kain kain sik i kam long yupela, inap sik i pinisim yupela olgeta long dispela graun nau yupela i laik kisim. Bikpela bai i bagarapim yupela long ol kain kain sik nogut tru, na long skin i solap na skin i hat, na bai em i mekim san i hat moa na salim hatpela win i kam na bagarapim olgeta kaikai long gaden. Na dispela olgeta samting nogut bai i stap long yupela inap yupela olgeta i dai. Na bai yupela i no gat ren na graun bilong yupela bai i strong tru olsem ain. Bai Bikpela i senisim ren na salim strongpela win i kam wantaim das na wesan, inap yupela olgeta i bagarap tru. “Na Bikpela bai i larim ol birua i winim yupela. Yupela bai i go long wanpela rot bilong pait long ol, tasol bai yupela i ranawe long ol long planti rot. Na olgeta pipel long graun bai i lukim dispela ol samting i kamap long yupela na bai ol i guria nogut tru. Yupela bai i dai, na ol pisin na wel abus bai i kam na kaikai yupela. Na bai i no gat man i stap bilong rausim ol. Na Bikpela bai i mekim ol buk i kamap long skin bilong yupela, olsem em i bin mekim long ol Isip. Na bai em i mekim ol strongpela sua i kamap nabaut long skin bilong yupela. Kaskas bai i pulap long skin bilong yupela na bai yupela i wok long skrapim. Tasol bai i no gat rot bilong mekim sik i orait gen. Na Bikpela bai i paulim tingting bilong yupela na mekim yupela i aipas na bai yupela i longlong nabaut. Long biksan yet bai yupela i longlong na bai yupela i wok long painim rot olsem man i aipas, na bai yupela i no inap long painim rot. Na olgeta samting yupela i mekim bai i no inap kamap gut. Na olgeta taim bai ol i daunim yupela na stilim ol samting bilong yupela, na bai i no gat wanpela man i stap bilong helpim yupela. “Sapos yupela i makim meri bilong wanpela man, orait bai dispela man i no inap maritim. Nogat. Narapela man tasol bai i maritim. Yupela bai i wokim haus, tasol yupela i no inap i stap long en. Yupela bai i planim gaden wain, tasol yupela i no inap kaikai pikinini wain bilong en. Bai ol birua i kilim ol bulmakau bilong yupela long ai bilong yupela stret, na yupela bai i no inap kaikai dispela mit. Bai yupela i lukluk tasol i stap na ol i pulim ol donki bilong yupela i go, na yupela i no inap kisim bek gen. Na bai ol i kam kisim ol sipsip bilong yupela na bai i no gat man i stap bilong helpim yupela. Bai yupela i lukluk tasol i stap na ol man bilong arapela kantri i kisim ol pikinini bilong yupela na karim i go. Na long olgeta de bai yupela i wet long ol pikinini i kam bek, na yupela bai i lukluk strong long rot, tasol bai yupela i lukluk nating na ai bilong yupela bai i pen. Na bai yupela i no inap mekim wanpela samting bilong kisim bek ol pikinini. Ol man bilong wanpela kantri yupela i no save long ol, ol bai i kam kisim olgeta kaikai yupela i bin hatwok long planim. Na oltaim bai ol i mekim nogut long yupela na givim pen long yupela. Bai yupela i lukim dispela olgeta samting nogut, na tingting bilong yupela bai i paul olgeta. Na bai Bikpela i mekim planti sua nogut i kamap long lek bilong yupela, na ol buk bai i kamap long olgeta hap bilong bodi bilong yupela. Na bai i no gat rot bilong mekim ol dispela sua i drai na buk i pinis. “Na Bikpela bai i kisim yupela wantaim king bilong yupela i go long wanpela kantri we yupela na ol tumbuna bilong yupela i no bin i go bipo. Na bai yupela i stap long dispela ples na lotu long ol giaman god bilong ol, em ol i bin wokim long diwai na ston. Long ol dispela ples Bikpela bai i rausim yupela i go nabaut long ol, bai ol manmeri i lukim ol samting nogut i kamap long yupela na bai ol i kirap nogut tru. Na bihain bai ol i lap nogut long yupela na tok bilas long yupela. “Yupela bai i planim planti kaikai, tasol ol grasopa bai i pinisim. Olsem na bai yupela i kisim liklik hap tasol. Na yupela bai i planim gaden wain na lukautim, tasol ol binatang bai i bagarapim. Olsem na bai yupela i no inap kisim ol pikinini wain na wokim wain. Na bai planti diwai oliv i kamap long graun bilong yupela, tasol taim ol pikinini bilong oliv i no mau yet bai ol i pundaun nating long graun. Na yupela bai i no inap wokim wel. Na yupela bai i gat ol pikinini, tasol ol bai i no inap i stap gut wantaim yupela. Bai ol birua i kam kisim ol na karim ol i go long kantri bilong ol. Na ol grasopa bai i bagarapim olgeta diwai na kaikai long ol gaden bilong yupela. “Ol lain manmeri bilong arapela kantri i stap long graun bilong yupela bai i wok long kamap strong moa na yupela yet bai i wok long lusim strong. Na ol bai i gat planti mani na yupela inap dinau long ol, tasol ol bai i no inap dinau long yupela. Ol bai i bosim yupela, na yupela bai i stap aninit long ol. “Dispela olgeta kain hevi na bagarap bai i kamap long yupela, inap yupela i pinis olgeta. Long wanem, yupela i no bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na yupela i no bihainim olgeta lo em i bin givim long yupela. Ol dispela samting nogut bai i stap oltaim long yupela wantaim ol tumbuna i kamap bihain. Na bai ol arapela lain i lukim na save, God i belhat long yupela. God, Bikpela bilong yumi, i givim yupela planti gutpela samting, tasol yupela i no laik amamas na belgut na mekim wok bilong em. Olsem na bai Bikpela i salim ol birua i kam pait long yupela na bai yupela i mekim wok bilong ol. Na yupela bai i stap hangre, na i dai long wara, na i sot long laplap na klos na long olgeta arapela samting. Na bai ol birua bilong yupela i krungutim yupela inap yupela i bagarap olgeta. Orait na God bai i bringim wanpela lain pipel i kam long longwe ples tru, em wanpela lain man yupela i no save long tok ples bilong ol. Bai ol i kam hariap long yupela olsem bikpela tarangau i kisim abus. Na bai ol i no inap sori long wanpela man, maski em i liklik pikinini o em i lapun. Na bai ol i kaikai olgeta bulmakau na sipsip na ol kaikai long gaden na olgeta rais samting na wain na wel bilong oliv. Na bai yupela i hangre nogut na bai yupela olgeta i dai. Bai ol i pait na bagarapim olgeta taun long dispela kantri God, Bikpela bilong yumi, i givim long yupela. Na olgeta strongpela banis bilong taun yupela i bin wokim bilong hait long en, ol bai i pundaun. “Taim ol birua i kam raunim ol taun bilong yupela na pait i stap, bai yupela i sot olgeta long kaikai na bai yupela i kilim na kaikai ol pikinini God, Bikpela bilong yumi, i givim long yupela. Long dispela taim ol gutpela man i gat nem namel long yupela, ol tu bai i kilim ol pikinini bilong ol yet na kaikai. Na bai ol i no laik givim hap long brata bilong ol, o long gutpela meri bilong ol o long ol arapela pikinini i stap yet. *** *** Na ol gutpela meri i gat nem namel long yupela, ol i gat planti mani na i save sindaun long ol naispela sia na ol man i save karim wokabaut, ol tu bai i mekim wankain pasin. Sapos ol i karim pikinini long taim ol birua i raunim taun, bai ol i hait na kilim ol dispela pikinini na kaikai wantaim bilum bilong pikinini. Na ol bai i no laik givim wanpela hap long man bilong ol, ol i laikim tumas, na long ol arapela pikinini bilong ol tu. “Sapos yupela i no bihainim gut olgeta tok bilong God i stap long dispela buk na sapos yupela i no litimapim gutpela nem bilong God, Bikpela bilong yumi, yumi save pret long en, orait bai em i salim olkain sik nogut tru long yupela na long ol tumbuna bilong yupela, na ol dispela sik i no inap pinis. Na bai em i givim yupela olkain sik nogut olsem yupela i bin lukim long Isip, na bai yupela i no inap i orait gen. Na em bai i salim ol arapela kain sik nogut tru long yupela na bai yupela olgeta i pinis. Tasol nem bilong ol dispela sik i no i stap long dispela buk i gat lo na tok bilong God. Maski yupela i kamap planti olsem ol sta i stap antap, bai wan wan tasol bilong yupela i stap. Long wanem, yupela i no bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Pastaim God i laikim tumas long mekim yupela i kamap planti na i gat planti samting, olsem tasol nau Bikpela bai i laikim tumas long bagarapim na pinisim yupela. Bai em i rausim yupela olgeta long dispela graun nau yupela i laik i go sindaun long en. “Bai Bikpela i salim yupela i go nabaut nabaut long olgeta kantri, long olgeta hap bilong graun. Long ol dispela ples bai yupela i lotu long ol giaman god ol i wokim long ston na long diwai. Bipo yupela na ol tumbuna bilong yupela i no save lotuim ol dispela giaman god. Bai yupela i no inap painim gutpela sindaun long wanpela hap. Na bai yupela i no gat wanpela ples bilong yupela stret. Na Bikpela bai i mekim yupela i tingting planti oltaim na bai yupela i bel hevi na yupela bai i ting yupela i lus olgeta. Olgeta de bai yupela i pret long bagarap. Long san na long nait bai yupela i pret nogut na wari long dai tasol. Olgeta samting yupela i lukim bai i mekim yupela i pret nogut tru. Olsem na bai yupela i laikim taim i go hariap. Na long olgeta moningtaim bai yupela i tok, ‘Sapos apinun i kamap kwik, em i gutpela.’ Na long olgeta apinun bai yupela i tok, ‘Sapos moning i kamap kwik, em i gutpela.’ Bikpela i bin tok bai yupela i no inap i go bek gen long Isip. Tasol maski, bai Bikpela i salim yupela i go bek long Isip long sip. Na long Isip bai yupela i laik ol birua i baim yupela bilong mekim wok bilong ol, tasol bai ol i no laik.” Em hia ol tok bilong kontrak Bikpela i bin tokim Moses long mekim wantaim ol Israel long kantri Moap. Em i skruim dispela long kontrak Bikpela i bin wokim wantaim ol Israel long maunten Sainai. Moses i singautim olgeta Israel i kam bung na em i tokim ol olsem, “Yupela i lukim pinis olgeta samting God i bin mekim long king bilong Isip, na long ol ofisa na long olgeta hap bilong kantri bilong en. Na yupela i lukim planti sik nogut, na olkain mirakel na ol bikpela samting Bikpela i bin mekim. Tasol Bikpela i no larim yupela i save yet long as bilong ol dispela samting na em i no larim ai bilong yupela i lukluk na yau bilong yupela i harim tok, na yupela i stap olsem i kam inap nau. Na Bikpela i tok olsem, ‘Inap long 40 yia mi bin bringim yupela i go long ples wesan na ol klos na su bilong yupela i no bruk. Nogat tru. Yupela i no gat bret na wain na bia, tasol mi bin lukautim yupela gut bilong yupela i ken save, mi Bikpela, mi God bilong yupela.’” Na Moses i tok moa olsem, “Taim yumi kam kamap long dispela ples, King Sihon bilong Hesbon na King Ok bilong Basan, tupela i kam bilong pait long yumi. Tasol yumi winim ol long pait, na yumi kisim graun bilong ol na tilim long lain bilong Ruben na bilong Gat na hap lain bilong Manase. Oltaim yupela i mas bihainim olgeta tok bilong dispela kontrak na bai olgeta samting yupela i mekim inap i kamap gutpela. “Nau yupela i sanap long ai bilong God, Bikpela bilong yumi. Yupela ol hetman na ol ofisa na ol man wantaim meri pikinini bilong yupela na ol man bilong narapela kantri i stap namel long yupela na i save brukim paiawut na karim wara bilong yupela, yupela i stap hia nau long kisim dispela nupela kontrak God, Bikpela bilong yumi, i mekim wantaim yupela. Na yupela i mas promis long bihainim dispela kontrak. Olsem na bai Bikpela i ken mekim yupela i kamap manmeri bilong en na em i ken i stap God bilong yupela, olsem em i bin promis long yupela na long ol tumbuna bilong yupela, Abraham na Aisak na Jekop. God i no mekim dispela kontrak wantaim yumi olgeta man i sanap hia long pes bilong em tasol. Nogat. Em i mekim tu wantaim ol lain tumbuna pikinini bilong yumi bai i kamap bihain. Na yumi olgeta i mas promis long bihainim. *** “Yupela i mas tingting gen long yupela i bin i stap olsem wanem long Isip. Na tingim ol samting yupela i bin lukim long taim yupela i wokabaut long graun bilong ol arapela lain. Yupela i bin lukim ol rabis giaman god ol i wokim long diwai na ston na gol na silva. Ol dispela giaman god i samting nogut tru. Yupela lukaut gut bai i no gat wanpela man o meri o wanpela famili o wanpela lain i sanap hia bai i givim baksait long God, Bikpela bilong yumi, na lotu long ol dispela kain kain rabis god bilong ol arapela kantri. Sapos yupela i mekim dispela kain pasin, em i olsem rop bilong wanpela diwai i gat pait. Bihain kru bilong en i kamap na i go bikpela na bai i bagarapim planti man. Yupela olgeta i mas lukaut gut bai i no gat wanpela man i sanap hia na i harim dispela strongpela tok nau mi autim, na i ting em inap sakim na bai em i ken i stap gut. Sapos wanpela man i sakim tok, orait dispela bai i mekim yupela olgeta i bagarap, ol gutpela man na ol man nogut wantaim. God bai i no lusim sin bilong kain man olsem. Tasol God bai i belhat nogut long em olsem paia i lait na i hat moa. Na olgeta samting nogut dispela buk i tok long en bai i kamap long dispela man, i go i go inap Bikpela i pinisim em olgeta. Na Bikpela bai i kisim dispela man tasol na mekim save long em inap em i bagarap. Bai Bikpela i mekim olgeta samting nogut long em, na bagarapim em tru olsem em i bin tok long dispela buk bilong lo bai em i mekim long olgeta man i no bihainim kontrak bilong en. “Bihain ol lain tumbuna bilong yupela na ol man bilong ol arapela kantri bai i lukim ol dispela samting nogut na bikpela hevi God i bin mekim i kamap long kantri bilong yupela. Ol gaden bai i bagarap na i stap nating. Na sol na salfa bai i pulap long ol, na i no inap long yupela i planim wanpela samting. Na gras tu bai i no inap kamap long dispela graun. Olsem na bai kantri bilong yupela i kamap wankain olsem Sodom na Gomora, na wankain olsem taun Atma na Seboim. Dispela tupela taun Bikpela i bin bagarapim bipo, long taim em i kros na belhat nogut tru. Orait na olgeta manmeri long olgeta hap graun bai i wok long askim nabaut, ‘Bilong wanem God i mekim olsem long kantri bilong ol? Bilong wanem em i kros nogut tru long ol?’ Na bai ol yet i bekim tok olsem, ‘Long wanem, ol manmeri bilong God i brukim dispela kontrak ol i bin mekim wantaim God bilong ol tumbuna bilong ol taim em i kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Ol Israel i bin lotu long ol giaman god. Dispela ol god ol i no bin lotu long ol bipo, na Bikpela i bin tambuim ol long lotuim dispela kain samting. Olsem na Bikpela i belhat long ol manmeri bilong en na i mekim ol dispela kain kain samting nogut i stap long dispela buk i kamap long graun bilong ol. Bikpela i belhat na kros nogut tru, olsem na em i rausim ol long graun bilong ol na salim ol i go nabaut long ol arapela kantri. Na nau tu ol i stap olsem.’” Na Moses i tok moa olsem, “I gat sampela tok God, Bikpela bilong yumi, i bin haitim na i no autim long yumi. Tasol em i bin autim lo bilong en long yumi na yumi wantaim ol tumbuna bilong yumi i mas bihainim dispela lo oltaim.” Moses i tok moa olsem, “Orait nau mi makim tupela rot bilong yupela i ken bihainim. Wanpela em bilong God i mekim yupela i kamap gutpela moa, na wanpela em bilong God i bagarapim yupela. Yupela yet i mas makim wanem rot yupela i laik bihainim. Taim olgeta dispela samting nogut i kamap long yupela, na yupela i stap namel long ol arapela lain pipel long ples God, Bikpela bilong yumi, i bin salim yupela i go nabaut long en, orait bai yupela i tingim dispela tupela rot mi bin soim yupela. Sapos yupela wantaim ol tumbuna bilong yupela i tanim bel na bihainim Bikpela, na tingting strong long bihainim olgeta lo bilong en nau mi givim yupela, orait God, Bikpela bilong yumi, bai i marimari long yupela. Na em bai i kisim yupela long ol kantri em yet i bin salim yupela i go nabaut long ol, na em bai i bringim yupela i kam bek long as ples. Na em bai i mekim olgeta samting bilong yupela i kamap gutpela gen. Maski sapos yupela i stap long ol kantri i stap longwe tru, God, Bikpela bilong yumi, bai i bungim yupela na bringim yupela olgeta i kam bek gen. Na bai yupela i sindaun gut gen long dispela graun bipo ol tumbuna bilong yupela i bin i stap long en. Na God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim yupela i kamap planti moa na i gat planti samting moa, i winim ol tumbuna bilong yupela. Na em bai i mekim yupela na ol pikinini bilong yupela i senisim tingting na i kamap nupela, na bai yupela i bihainim tok bilong en. Olsem na bai yupela i laikim em tru. Na bai yupela i stap long dispela graun oltaim. Na ol dispela samting nogut mi bin tokim yupela long en, Bikpela bai i mekim ol i kamap long ol birua i no laikim yupela na i bin mekim nogut long yupela. Tasol yupela bai i bihainim gen tok bilong em na olgeta lo bilong em, nau mi givim yupela. Na Bikpela bai i mekim olgeta wok bilong yupela i kamap gutpela. Na yupela bai i gat planti pikinini na planti bulmakau, na planti kaikai moa bai i kamap long ol gaden bilong yupela. Na Bikpela bai i amamas long givim planti samting long yupela olsem em i bin mekim long ol tumbuna bilong yupela. Tasol yupela i mas bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na olgeta lo bilong en i stap long dispela buk. Yupela i mas kam bek long em na yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long tingting bilong yupela. “Tok nau mi givim yupela, em i no hat tumas long yupela i save na bihainim. Nogat. Dispela tok i no i stap antap long skai. Na yupela i no inap askim, ‘Husat bai i go antap na bringim lo i kam daun, bai mipela i ken harim na bihainim?’ Na tu dispela lo i no i stap long hapsait bilong solwara. Olsem na yupela i no inap askim, ‘Husat bai i go long hapsait na bringim i kam, bai mipela i ken harim na bihainim?’ Nogat. Dispela tok i stap klostu tru long yupela, insait long bel bilong yupela na long maus bilong yupela. Olsem na yupela i save long en na yupela inap tokaut long en, na oltaim yupela i mas bihainim dispela tok. “Orait nau mi soim yupela tupela rot. Sapos yupela i bihainim wanpela rot, yupela bai i kisim gutpela laip tru, na bai yupela i stap gut oltaim. Na sapos yupela i bihainim narapela rot, bai yupela i kisim taim nogut na bagarap, na bai yupela i dai. Nau mi tokim yupela long yupela i mas laikim God tru na bihainim olgeta tok bilong em na mekim ol pasin em i laikim. Na bai yupela i kamap bikpela lain manmeri na bai yupela i stap gut oltaim. Na God, Bikpela bilong yumi, bai i mekim gut long yupela long dispela graun nau yupela i laik i go sindaun long en. “Tasol sapos yupela i bikhet na sakim tok, na yupela i larim ol man bilong ol arapela lain i grisim yupela, na yupela i go lotu long ol giaman god bilong ol, orait bai yupela i lus olgeta. Harim. Mi tokaut klia long yupela. Sapos yupela i sakim tok, bai yupela i no inap sindaun longpela taim long dispela graun yupela i laik kisim long hapsait bilong wara Jordan. Orait i gat rot bilong i stap gut na rot bilong i dai. Long wanpela rot God bai i mekim gut long yupela, na long narapela rot bai yupela i painim bagarap. Orait nau yupela i mas makim wanem rot yupela i laik bihainim. Na bai mi singautim heven na graun long lukim yupela na save long wanem rot yupela i makim. Tasol mi laikim yupela i mas bihainim rot bilong i stap gut. Yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yumi, na yupela i mas harim tok bilong en na bel tru long em oltaim. Olsem na bai yupela na ol lain pikinini bilong yupela inap i stap longpela taim long dispela kantri Bikpela i bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela, Abraham na Aisak na Jekop.” Moses i toktok yet long ol Israel olsem, “Mi gat 120 krismas nau na mi no inap i stap lida moa bilong yupela. Na tu, Bikpela i tokim mi olsem, bai mi no inap brukim wara Jordan. God, Bikpela bilong yumi, em bai i go pas long yupela na bagarapim ol lain i stap long dispela hap. Olsem na bai yupela inap kisim graun bilong ol. Na Josua bai i kamap lida bilong yupela, olsem Bikpela i tok pinis. Na Bikpela bai i bagarapim ol dispela lain, olsem em i bin bagarapim kantri bilong Sihon na Ok, tupela king bilong ol Amor. Na God bai i helpim yupela na bai yupela i winim ol. Na yupela i mas mekim olgeta samting long ol olsem mi bin tokim yupela long mekim. Yupela i mas sanap strong na i no ken guria na pret long ol. God, Bikpela bilong yumi, bai i stap wantaim yupela. Na em bai i no inap lusim tingting long yupela o larim yupela i stap nating.” Bihain Moses i singautim Josua i kam na long ai bilong olgeta manmeri Moses i tokim em olsem, “Yu mas sanap strong na i no ken surik. Yu mas i go paslain long ol manmeri long kisim dispela graun Bikpela i bin promis long ol tumbuna long givim yupela. Bikpela i stap wantaim yu na bai i go paslain long yu. Em i no inap lusim yu na larim yu i bagarap. Olsem na yu no ken surik na yu no ken pret.” Orait na Moses i raitim lo bilong God na i givim long ol pris bilong lain Livai na long ol hetman bilong Israel. Ol Livai i save lukautim Bokis Kontrak bilong Bikpela. Na Moses i tokim ol, “Long pinis bilong olgeta namba 7 yia, long Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win, orait yupela i mas ritim dispela lo long ol manmeri. Dispela namba 7 yia em yia bilong pinisim dinau. Yupela i mas ritim lo long ol arapela Israel, long taim ol i kam lotu long God, Bikpela bilong yumi, long dispela wanpela ples God bai i makim bilong lotu. Singautim olgeta man wantaim meri na pikinini na ol man bilong arapela kantri i stap long ol taun bilong yupela, bai olgeta i ken kam na harim dispela tok. Ol i ken harim na i stap aninit long God, Bikpela bilong yumi, na bihainim gut olgeta tok bilong em. Yupela i mekim olsem, orait ol tumbuna pikinini bilong yupela i no bin harim lo bilong God, bai ol i ken harim. Na bai ol i ken stap aninit long em olgeta taim ol i stap long dispela graun yupela i laik kisim long hapsait bilong Jordan.” Bihain God i tokim Moses, “Klostu nau bai yu i dai. Olsem na singautim Josua na bringim em i kam long haus sel bilong mi bai mi ken soim em wok mi laikim em i mekim.” Orait Moses na Josua i go long haus sel na Bikpela i stap insait long wanpela klaut i sanap klostu long dua bilong haus sel. Na Bikpela i tokim Moses olsem, “Klostu nau bai yu i dai. Na bihain bai ol manmeri i lusim mi na brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol. Bai ol i givim baksait long mi na lotu long ol giaman god bilong dispela kantri nau ol i laik i go kisim. Taim ol i mekim olsem, bai mi belhat nogut tru long ol. Na bai mi lusim ol na givim baksait long ol, na bai ol i bagarap nogut tru. Na planti samting nogut bai i kamap long ol. Na bai ol i tok, ‘Ating God i no i stap wantaim yumi, na ol dispela samting nogut i kamap long yumi.’ Na bai mi no laik tru long helpim ol long dispela taim, long wanem, ol i bin mekim rong na lotu long ol giaman god. Nau mi laik givim yu wanpela song na yupela i mas raitim. Na yu mas skulim ol Israel long en, olsem na bihain tok bilong dispela song i ken kotim ol. Mi laik kisim ol i go insait long dispela gutpela kantri, graun bilong en i gat planti gris olsem mi bin promis long ol tumbuna bilong ol. Na long dispela kantri bai ol i kisim planti kaikai, na bai ol i stap gut tru. Orait long dispela taim bai ol i givim baksait long mi, na lotu long ol giaman god. Bai ol i brukim kontrak bilong mi na lusim mi. Na bihain ol kain kain samting nogut tru bai i kamap long ol. Na ol Israel i stap long dispela taim nogut bai ol i no ken lusim tingting long dispela song, bai ol i wok long singim yet. Na song bai i kirapim tingting bilong ol long pasin nogut ol i bin mekim. Mi no kisim ol i go insait yet long dispela kantri mi bin promis long givim ol, tasol mi save pinis long tingting bilong ol.” Long dispela de tasol, Moses i raitim dispela song na i lainim long ol Israel. Orait na Bikpela i tokim Josua, pikinini bilong Nun, olsem, “Yu mas sanap strong na yu no ken surik long wanpela samting. Yu mas bringim ol Israel i go long dispela kantri mi bin promis long givim ol. Na mi bai i stap wantaim yu oltaim.” Orait Moses i raitim olgeta tok bilong God long wanpela buk, na i no lusim wanpela. Em i raitim pinis, orait em i mekim wanpela tok long ol pris bilong lain Livai, ol i lukautim Bokis Kontrak bilong God. Em i tok olsem, “Kisim dispela buk i gat lo bilong God, na putim klostu long Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong yumi. Olsem na bai em i ken i stap long dispela ples, na i ken kotim ol manmeri bilong God. Mi save ol i manmeri bilong bikhet na sakim tok. Nau, taim mi stap yet, ol i save sakim tok bilong Bikpela na brukim lo bilong em, tasol taim mi dai pinis, man, ating dispela pasin nogut bai i kamap bikpela moa yet. Orait singautim ol hetman na ol ofisa bilong olgeta lain i kam bung klostu long mi. Mi laik givim tok bilong dispela song long ol. Na bai mi singautim heven na graun, bilong ol i lukim mi mekim dispela tok long yupela. Mi save, taim mi dai pinis, bai ol manmeri bilong yupela i kamap nogut tru, na i no moa bihainim dispela tok mi bin givim yupela. Bai yupela i mekim planti pasin nogut, na bai yupela i mekim Bikpela i kros tru, na bai em i salim ol samting nogut i kamap long yupela.” Orait na Moses i autim olgeta tok bilong dispela song, na olgeta Israel i harim. Em i tok olsem, “Heven na graun, yutupela harim tok bilong mi. Putim yau gut long tok mi mekim. Tok bilong mi bai i mekim gut long yupela olsem ren i kam daun na mekim gras i kamap gutpela. Tok bilong mi bai i olsem ren i kam daun na mekim ol nupela kru bilong kaikai i kamap strong na i go bikpela. Olsem na bai mi litimapim nem bilong Bikpela, na yupela bai i tokaut long biknem bilong en. God bilong yumi i save stap olsem oltaim. Em i olsem wanpela bikpela strongpela ston i no save senis. Oltaim em i save bihainim tok bilong en na em i no save giaman. Na pasin bilong en i gutpela na stretpela tasol. Tasol yupela i no olsem. Yupela i manmeri bilong giaman. Yupela i save senisim tok na brukim promis. Yupela i manmeri bilong mekim sin tasol. Olsem na yupela i no inap i stap lain pikinini bilong God. Tasol God em i papa bilong yupela. Em i kamapim yupela olgeta. Na em i mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri. Olsem na bilong wanem yupela i mekim dispela kain pasin long em? Yupela i longlong. Yupela i no gat tingting tru. “Yupela tingim ol samting i bin kamap bipo bipo tru. Askim ol papa bilong yupela long tokim yupela long wanem samting i bin kamap. Na askim ol lapun long stori long yupela long ol samting bilong bipo. God Antap Tru, em yet i bin tilim graun long ol lain manmeri na em i tokim ol long ples ol i mas sindaun long en. Na em i bihainim namba bilong ol manmeri bilong Israel na makim graun bilong ol arapela lain pipel i ken i stap long en. Tasol em i makim lain bilong Jekop bilong em yet i lukautim. Ol Israel i longlong na raun nabaut long ples wesan nogut, em ples i gat bikpela win. Na Bikpela i painim ol na kisim ol na helpim ol. Em i was long ol, olsem em i save was long em yet. God i helpim ol Israel gut na ol i no bagarap, olsem tarangau i lainim pikinini bilong en long flai, na taim pikinini i laik pundaun tarangau i save go aninit na karim em long wing na pikinini i no bagarap. God wanpela tasol i soim rot long ol manmeri bilong en. Na i no gat wanpela god bilong ol arapela ples i helpim ol. “God i larim ol i bosim ples maunten na ol kaikai i kamap long gaden ol i kisim na kaikai. Na ol i kisim hani bilong binatang long ston na ol i kaikai. Na ol diwai oliv bilong ol i kamap gutpela long graun i gat planti ston. Ol i kisim planti susu long ol bulmakau na meme bilong ol. Na ol bulmakau na sipsip na meme bilong ol, ol i pat nogut tru. Na olgeta wit na wain bilong ol i kamap nambawan tru. “Ol manmeri bilong Bikpela i kisim planti samting, tasol ol i bikhet long em. Ol i kaikai planti oltaim na ol i pat nogut tru. God i bin kamapim ol, na long strong bilong em yet em i kisim bek ol, tasol ol i givim baksait long em na i lusim em. Ol i lotu long ol giaman god na dispela pasin nogut bilong ol i mekim Bikpela i bel nogut na i kros long ol. Ol i mekim ol ofa long ol masalai, ol i no bin lotuim bipo. Na ol i bihainim ol nupela god, em ol tumbuna bilong ol i no bin aninit long ol bipo. Ol dispela samting i no god tru. Ol i lusim tingting long strongpela God em i bin kamapim ol. “Taim God i lukim dispela pasin nogut bilong ol pikinini bilong en, em i belhat na i givim baksait long ol. Na em i tok, ‘Ol dispela lain ol i manmeri bilong bikhet na ol i no bihainim mi. Maski sapos olkain hevi i kamap long ol, bai mi no inap helpim ol moa. Ol i bihainim ol giaman god, em ol samting nating. Na dispela pasin bilong ol i mekim mi i bel nogut na kros long ol. Olsem na bai mi kisim wanpela lain i no gat nem na i samting nating, na i olsem ol longlong man, na bai mi salim ol dispela man i go bilong mekim ol Israel i bel nogut na kros. Long dispela taim belhat bilong mi bai i lait olsem paia na bai i kukim olgeta samting long graun. Em bai i go aninit long graun, long ples bilong ol man i dai pinis, na em bai i kukim tru ol ston ol maunten i sanap long en. “‘Bai mi mekim olkain bagarap i kamap long ol, olsem man i gat planti spia na i sutim ol birua long olgeta spia bilong en. Bai mi mekim ol i hangre, na bai ol i kisim ol kain kain sik nogut na bai ol i dai. Bai mi salim ol kain kain wel abus wantaim ol snek nogut i go kaikaim ol. Bai bikpela pait i kamap, na sapos ol i stap long rot ol birua bai i kilim ol i dai. Na sapos ol i hait i stap long haus ol bai i pret nogut tru, na ol tu bai i dai. Ol birua bai i kilim olgeta i dai, ol yangpela man na meri na ol nupela pikinini na ol lapun. Pastaim mi ting long pinisim ol olgeta, olsem na bai i no gat man i ken tingim ol gen. Tasol sapos mi mekim olsem, ol birua bai i hambak na i tok, “Mipela i daunim ol manmeri bilong God long strong bilong mipela yet. Bikpela bilong ol i no bin mekim dispela samting i kamap.” Nogut ol birua i tok olsem, olsem na mi no ken pinisim ol olgeta.’ “Ol lain Israel i no gat gutpela tingting. Tingting bilong ol i sot tru. Sapos ol i gat tingting, ol inap save long as bilong dispela samting i bin bagarapim ol. Bilong wanem na wanpela birua tasol i winim 1,000 Israel? Na bilong wanem tupela birua i winim 10,000? As bilong dispela i olsem. God, Bikpela bilong ol, em i les pinis long ol. Strongpela God bilong ol i givim baksait long ol. Ol birua i save, ol giaman god bilong ol yet i no gat strong. Tasol God bilong Israel i gat bikpela strong olsem wanpela traipela ston. Pasin bilong ol birua bilong ol Israel i sting nogut tru, olsem pasin bilong ol Sodom na ol Gomora. Ol i olsem diwai wain i karim kaikai i sol tumas na i gat pait. Pasin bilong ol i olsem wain ol i wokim long marasin nogut bilong snek. “Bikpela i save tingting yet long ol samting ol birua bilong Israel i bin mekim. Em i wetim taim bilong mekim save long ol. Na Bikpela bai i bekim rong bilong ol na mekim save long ol. Sotpela taim tasol na bai ol i pundaun na bagarap olgeta. Taim Bikpela i lukim strong bilong ol manmeri bilong en i pinis na i gat wan wan man tasol i stap, orait em bai i marimari long ol dispela man i mekim wok bilong en na em bai i kisim bek ol. Orait na Bikpela bai i tokim ol manmeri bilong en olsem, ‘Yupela i ting ol dispela god i gat strong bilong helpim yupela. Tasol nau olsem wanem? Yupela i bin ofaim gris bilong abus na wain long ol. Orait ol i ken helpim yupela nau. Ol i ken kisim bek yupela long ples nogut. Yupela i mas save, mi wanpela tasol mi God tru. Na i no gat wanpela god olsem mi. Mi save givim laip long ol man na mi save rausim laip long ol. Mi save bagarapim man na mekim em i orait gen. Na sapos mi laik mekim wanpela samting, i no gat wanpela man inap pasim mi. Yes, tru tumas, mi tasol mi God bilong i stap oltaim. Na mi mekim strongpela promis olsem, Bai mi skelim stret pasin bilong ol man. Bai mi sapim bainat bilong mi na em i sap moa na i lait tumas. Na bai mi kisim dispela bainat na kilim ol birua bilong mi na bagarapim ol man i no laikim mi. Bai mi sutim olgeta man i laik pait long mi na blut bilong ol bai i ran i go daun long ol spia bilong banara. Na sapos sampela man i no i dai long pait, orait bai mi kilim ol tu.’ *** “Ol manmeri bilong ol arapela kantri, yupela i mas litimapim nem bilong ol manmeri bilong God. God i save bagarapim olgeta man i save kilim i dai ol manmeri bilong en. Na em i save bekim rong bilong ol birua. Tasol em i mekim graun bilong ol manmeri bilong en i kamap klin tru long ai bilong en.” Moses wantaim Josua, pikinini bilong Nun, tupela i bin autim tok bilong dispela song, na ol Israel i harim. Moses i autim pinis dispela olgeta tok bilong God long ol manmeri, orait na em i tok moa olsem, “Yupela i mas lukaut gut na bihainim olgeta dispela lo nau mi givim yupela. Na yupela i mas toksave long ol pikinini bilong yupela, olsem bai ol tu i ken bihainim olgeta tok bilong God oltaim. Dispela tok bilong God i no toktok nating. Nogat. Em i as tru bilong yupela i ken i stap gut. Yupela i mas bihainim gut na bai yupela i stap longpela taim long graun long hapsait bilong wara Jordan, nau yupela i laik i go sindaun long en.” Long dispela de tasol God i tokim Moses, “Yu go long ol maunten Abarim long graun bilong Moap. Ol dispela maunten i stap klostu long wara Jordan, na taun Jeriko i stap long hapsait. Yu go antap long dispela maunten Nebo na lukluk i go long kantri Kenan nau mi laik givim long yupela ol Israel. Na yu bai i dai antap long dispela maunten olsem brata bilong yu Aron i bin dai antap long maunten Hor, na yu tu bai i go i stap wantaim ol tumbuna bilong yu. Yutupela i mas i dai, long wanem, yutupela i no bihainim gut tok bilong mi na yutupela i daunim nem bilong mi long ai bilong ol Israel taim yutupela i stap long Meriba, klostu long taun Kades, long ples wesan nating bilong Sen. Olsem na yu ken lukim dispela graun, tasol yu no inap i go klostu long en. Na yu no inap i go insait long dispela graun nau mi givim long ol Israel.” Klostu long taim Moses, dispela man bilong autim tok bilong God, i laik i dai, em i askim God long mekim gut long ol Israel. Em i tok olsem, “Bikpela i stap long maunten Sainai na i kam. Em i kamap olsem san antap long kantri Idom na lait bilong en i stap long maunten Paran na i lait i go long ol manmeri bilong en. Planti tausen bilong ol ensel i bin i stap wantaim em, na long han sut bilong en paia i lait bikpela. God i laikim tru ol manmeri bilong en, na em i save was gut long ol. Olsem na yumi mas brukim skru na daunim het long em, na yumi mas bihainim ol lo bilong en. Mi Moses, mi bin givim yupela ol dispela lo bilong God na yumi mas bihainim. Dispela lo i namba wan samting bilong kantri bilong yumi. Olgeta lain manmeri bilong Bikpela na ol hetman bilong ol i bin bung wantaim, na long dispela taim Bikpela i bin kamap king bilong ol.” “Lain Ruben i liklik lain, tasol dispela lain i no ken pinis olgeta.” Na em i tingting long lain Juda na em i tok olsem, “Bikpela, yu harim ol Juda i singaut long yu long helpim ol. Yu ken bringim ol i kam bung wantaim ol arapela lain gen. Na yu ken helpim ol long taim ol i wok long pait long ol birua bilong ol.” Na em i tingting long lain Livai na i tok olsem, “Bikpela, yu bin givim ol Livai, em ol gutpela wokman bilong yu, dispela tupela ston bilong soim laik bilong yu long mipela. Yu bin traim ol long ples Masa na long wara Meriba na yu lukim pasin bilong ol i stretpela. Ol i strong long bihainim tok bilong yu na kontrak bilong yu. Na ol i no bihainim laik bilong ol papamama na ol brata na ol pikinini bilong ol yet olsem ol i bihainim laik bilong yu. Na bai ol i lainim ol Israel long bihainim lo bilong yu. Na bai ol i mekim ol ofa long alta bilong yu. Bikpela, yu ken helpim lain Livai i kamap strong na yu ken amamas long wok ol i save mekim. Na yu ken krungutim olgeta birua bilong ol, bai ol i no inap kirap gen.” Na em i tingting long lain Benjamin na i tok, “Bikpela i save laikim tumas lain Benjamin na i save banisim ol gut long olgeta de. Na oltaim em i save stap klostu tru wantaim ol.” Na em i tingting long lain Josep na i tok olsem, “Bikpela i ken givim planti ren long lain Josep, na mekim planti wara i kamap long graun bilong ol. Na bai Bikpela i ken mekim gut long gaden bilong ol na san i ken helpim olgeta kain kaikai i mau gut long taim bilong en. Na olgeta maunten bilong bipo yet i ken kamap gutpela ples bilong wokim gaden, na gutpela gutpela kaikai i ken pulap long ol dispela gaden. Gutpela kaikai samting bai i pulap long olgeta graun bilong ol lain bilong Josep. Bikpela i bin i stap long liklik diwai i paia na i bin tok long mi, Moses, na em i ken mekim gut tru long ol dispela lain. Long wanem, Josep i bin i stap hetman bilong ol brata bilong en. Lain Josep i strong moa olsem wel bulmakau i gat kom. Ol planti manmeri bilong lain Manase i olsem wanpela kom bilong bulmakau. Na ol planti tausen manmeri bilong lain Efraim i olsem narapela kom bilong en. Long dispela tupela kom em i sutim ol arapela lain pipel, na subim ol i go nabaut inap long arere bilong graun.” Na em i tingting long lain Sebulun na Isakar na i tok, “Lain Sebulun, wok bisnis yupela i save mekim wantaim ol arapela kantri i ken kamap gutpela. Na wok bisnis bilong Isakar long as ples, em tu i ken kamap gutpela. Tupela lain bai i singautim ol arapela lain i kam long maunten bilong tupela, na ol i mekim stretpela ofa. Na bai ol i mekim wok bisnis long ol samting ol i kisim long solwara, na long wesan. Na long dispela bisnis bai ol i kisim planti mani.” Na em i tingting long lain Gat na i tok, “God i bin mekim graun bilong lain Gat i kamap bikpela, olsem na yupela olgeta i mas litimapim nem bilong en. Lain Gat i olsem laion i wet i stap bilong kilim abus na rausim han o skin long het bilong en. Taim ol hetman bilong Israel i bung bilong tilim graun, lain Gat i makim wanpela gutpela hap graun bilong ol yet i kisim. Dispela namba wan hap graun lain Gat i kisim, em inap ol hetman tasol i ken kisim. Na ol i bihainim stret tok na lo bilong Bikpela.” Na em i tingting long lain Dan na i tok, “Lain Dan i olsem yangpela laion, em i lusim kantri Basan na i kalap kalap i kam.” Na em i tingting long lain Naptali na i tok, “Bikpela i givim planti gutpela samting long lain Naptali. Raunwara Galili i stap long graun bilong ol, tasol mak bilong graun i abrusim wara na i go daun liklik long hap saut.” Na em i tingting long lain Aser na i tok, “Bikpela i ken mekim gut long lain Aser moa yet na ol arapela lain i no inap wantaim ol. Na ol arapela lain Israel i ken laikim ol tumas. Na ol diwai oliv bai i pulap long graun bilong ol na bai ol i kisim planti wel moa. Na banis bilong ol taun bilong ol i ken i gat strongpela dua ain. Na oltaim ol i ken i stap gut na i no gat pret.” Na Moses i tok olsem, “Yupela ol Israel, i no gat wanpela god i wankain olsem God bilong yumi. Em i gat bikpela strong na i stap insait long bikpela lait na i wokabaut i kam antap long ol klaut bilong helpim yumi. God Bilong I Stap Oltaim Oltaim, em i ples hait bilong yumi. Oltaim em i holim yumi long han bilong en na i no save lusim yumi. Taim yupela i go kisim graun bilong yupela, em bai i rausim ol birua i go, na i tokim yupela long kilim olgeta i dai. Olsem na ol lain bilong Jekop bai i sindaun gut na ol birua i no kam pait wantaim ol. Long dispela hap, wara bilong nait i save kam daun na wasim graun na ol i gat planti kaikai na wain. Ol Israel, yupela i mas amamas tru. Bikpela i no bin helpim wanpela lain manmeri olsem em i bin helpim yupela na kisim bek yupela. Bikpela yet i stap olsem hap plang bilong pait na olsem bainat bilong yupela. Em i save banisim yupela long taim bilong pait na mekim yupela i win. Ol birua bilong yupela bai i kam na krai long yupela i marimari long ol. Tasol yupela bai i krungutim ol na daunim ol.” Moses i lusim stretpela ples bilong Moap, na i go antap long maunten Nebo, na i go antap long kil bilong maunten Pisga long hap sankamap bilong taun Jeriko. Na Moses i sanap long dispela hap na Bikpela i soim em olgeta hap graun em i laik givim long ol Israel. Bikpela i soim em hap graun bilong Gileat i go inap long taun Dan long hap not, na olgeta hap graun bilong lain Naptali na bilong lain Efraim na Manase, na graun bilong lain Juda i go inap long biksolwara Mediterenian long hap san i go daun. Na em i soim Moses bikpela graun long hap saut bilong Juda, na stretpela graun i stat long Jeriko, dispela taun i gat planti diwai det, na i go inap long Soar long hap saut. Orait na Bikpela i tokim Moses, “Mi bin promis long Abraham na Aisak na Jekop long givim dispela graun long ol tumbuna bilong ol. Nau mi larim yu i lukim. Tasol mi no ken larim yu i go insait long en.” Olsem na Moses, wokman bilong God, i stap long dispela hap bilong graun Moap na i dai, olsem Bikpela i bin tokim em pinis. Na Bikpela i planim bodi bilong Moses long wanpela ples daun long Moap long hapsait bilong taun Betpeor. Na inap nau i no gat man i save matmat bilong Moses i stap long wanem hap bilong dispela ples daun. Moses i gat 120 krismas pinis na em i dai. Na em i strongpela yet, na ai bilong en i gutpela. Moses i dai pinis na ol Israel i stap long stretpela graun bilong Moap, na ol i krai long em inap long 30 de. Bihain long dispela, orait God i givim Josua, pikinini bilong Nun, planti gutpela save na tingting, long wanem, Moses i bin makim em i kamap senis bilong en. Na ol manmeri i harim tok bilong Josua na ol i bihainim ol lo Bikpela i bin givim ol long han bilong Moses. Inap nau i no gat wanpela profet long Israel i wankain olsem Moses. Bikpela i bin toktok wantaim Moses olsem tupela man i save toktok. Bikpela i bin salim Moses long wokim ol kain kain bikpela mirakel samting bilong mekim save long king bilong Isip na long ol ofisa bilong en na long kantri bilong en olgeta. Ol arapela profet i no inap wokim wankain mirakel olsem Moses i bin wokim. Na ol i no inap long mekim ol bikpela samting bilong pretim ol manmeri olsem Moses i bin mekim long ai bilong olgeta Israel. Moses em i wokman bilong God. Na Josua, pikinini bilong Nun, em i man bilong helpim Moses. Moses i dai pinis na God i tokim Josua olsem, “Wokman bilong mi, Moses, i dai pinis. Orait yupela i mas redi nau. Yu wantaim olgeta manmeri bilong Israel, yupela i mas brukim wara Jordan na i go kamap long dispela graun mi laik givim long yupela. Mi promis pinis long Moses olsem, olgeta hap graun yupela bai i wokabaut long en, em bai mi givim yupela. Mak bilong dispela graun yupela bai i kisim, em i olsem. Graun bai i stat long hap saut long ples wesan nating, na i go long hap not inap long maunten Lebanon. Na em bai i go long hap sankamap inap long bikpela wara Yufretis na inapim olgeta graun bilong ol Hit. Na em bai i go long hap san i go daun inap long biksolwara Mediterenian. Josua, long taim yu stap laip, i no gat wanpela lain man inap winim yupela long pait. Mi bai i stap wantaim yu olsem mi bin i stap wantaim Moses. Mi no ken lusim tingting long yu. Yu mas sanap strong na yu no ken pret. Bai yu bringim ol dispela manmeri i go kisim dispela hap graun mi laik givim long ol, olsem mi promis pinis long ol tumbuna bilong ol. Tasol yu mas sanap strong na yu no ken pret na surik. Yu mas was gut na bihainim tru olgeta lo wokman bilong mi, Moses, i bin givim long yu. Yu no ken lusim wanpela liklik hap bilong dispela lo. Sapos yu bihainim gut ol dispela lo, orait maski yu go long wanem hap bai yu no inap bagarap. Nogat. Bai yu stap gut tasol. Yu no ken lusim tingting long dispela buk bilong lo. Long san na long nait yu mas skul gut long olgeta lo. Na yu mas was gut na bihainim tru olgeta tok i stap long lo. Sapos yu mekim olsem, orait olgeta arapela samting yu mekim bai i kamap gutpela tasol. Mi tokim yu pinis. Olsem na yu mas sanap strong na yu no ken pret, na yu no ken surik long wanpela samting. Long wanem, mi God, Bikpela bilong yu, bai mi go wantaim yu long olgeta hap.” Orait Josua i tokim ol hetman bilong ol manmeri olsem, “Yupela raun insait long kem na tokim ol manmeri long ol i mas redim ol kaikai samting bilong ol. Tripela de tasol i stap na bai yumi brukim wara Jordan bilong kisim dispela graun God, Bikpela bilong yumi, bai i givim long yumi olsem graun bilong yumi stret.” Orait Josua i tokim ol lain bilong Ruben na ol lain bilong Gat na ol hap lain bilong Manase olsem, “Yupela i mas tingim gut olgeta tok Moses i tokim yupela pinis. Em i tok olsem, ‘God, Bikpela bilong yupela, bai i givim dispela graun long yupela, bai yupela i ken sindaun long en.’ Orait yupela i kisim hap graun bilong yupela pinis, olsem Moses i tok. Na ol meri na ol pikinini na ol animal bilong yupela, ol i ken wet i stap hia long graun Moses i givim yupela long dispela sait bilong wara Jordan. Tasol ol soldia bilong yupela i mas brukim wara na i go paslain long ol wantok na ol i mas sambai na helpim ol long pait, inap long taim God, Bikpela bilong yumi, i givim dispela graun long yumi na ol wantok bilong yupela i sindaun gut long en. Bihain yupela i ken i kam bek long dispela hap graun Moses i givim pinis long yupela.” Ol dispela man i harim tok bilong Josua na olgeta i bekim tok olsem, “Yesa. Bai mipela i mekim olgeta samting olsem yu tokim mipela pinis. Na maski yu salim mipela i go long wanem hap, orait mipela bai i go long en. Mipela bai i bihainim olgeta tok bilong yu olsem oltaim mipela i bin bihainim olgeta tok bilong Moses. Na God, Bikpela bilong yu, i ken i stap wantaim yu olsem em i bin i stap wantaim Moses. Sapos wanpela man i bikhet na i sakim tok bilong yu, em i mas i dai. Tasol yu, yu mas i stap strong na yu no ken pret.” Ol Israel i stap yet long ples Sitim na Josua i salim tupela man i go lukstil long kantri Kenan. Em i tokim tupela olsem, “Yutupela go lukim gut taun Jeriko na ol graun i stap klostu long en.” Orait dispela tupela man i go long Jeriko na i kamap long haus bilong wanpela pamukmeri, nem bilong em Rahap. Na tupela i stap long haus bilong en. Tasol sampela man i tokim king bilong Jeriko olsem, “Lukaut. Nau long nait tasol sampela man bilong Israel i kam kamap bilong lukstil long kantri bilong yu.” Taim king i harim dispela tok, em i salim sampela man i go tokim Rahap olsem, “Ol dispela man i stap long haus bilong yu, ol i kam bilong lukstil long dispela kantri. Yu mas bringim ol i kam.” Rahap i haitim pinis dispela tupela man, olsem na em i tokim ol dispela man king i bin salim i kam olsem, “Tru, sampela man i bin kam long haus bilong mi. Tasol mi no save ol i kam long wanem ples. Long apinun, klostu long taim bilong pasim bikpela dua bilong taun, ol i lusim dispela hap gen. Mi no save ol i go we. Ol i no tokim mi tu. Tasol sapos yupela i bihainim ol kwik, bai yupela inap kisim ol.” Rahap i mekim dispela tok bilong giamanim ol dispela man, tasol em i bin bringim dispela tupela Israel i go antap long haus na em i haitim tupela aninit long ol mekpas gras em i bin putim i stap. Ol man bilong king i harim tok bilong Rahap, orait ol i lusim taun na ol wasman i pasim bikpela dua bilong taun. Ol man bilong king i go bilong painim dispela tupela Israel i bin i kam bilong lukstil. Ol i painim ol i go i go inap long arere bilong wara Jordan. Tupela man bilong Israel i no slip yet na Rahap i go antap long haus na i tokim tupela olsem, “Mi save, Bikpela i givim pinis dispela kantri long han bilong yupela Israel. Na mi tok stret long yutupela, mipela olgeta i pret long yupela, na mipela i guria nogut tru. Long wanem, ol i bin stori long mipela long Bikpela i mekim solwara Retsi i drai long taim yupela i lusim Isip. Na tu, mipela i harim pinis olsem yupela i kilim i dai Sihon na Ok, tupela king bilong ol Amor, wantaim ol lain ami bilong tupela, long hapsait bilong wara Jordan. Mipela i harim dispela tok na mipela i pret tru long yupela. Na nau mipela olgeta i no gat strong. God, Bikpela bilong yupela, em i God bilong heven na graun. Orait nau yutupela i mas promis long ai bilong Bikpela olsem yutupela bai i lukautim gut famili bilong mi, olsem mi bin lukautim gut yutupela. Na yutupela i mas givim mi wanpela samting olsem mak bilong strongim promis bilong yutupela. Na yupela Israel i no ken kilim papamama bilong mi, na ol brata na susa bilong mi na olgeta famili bilong ol. Yutupela i no ken larim ol man i kilim mipela.” Orait tupela man i bekim tok olsem, “Mitupela i promis tru long yu. Na sapos mitupela i brukim promis, God i ken bagarapim mitupela. Sapos yu no tokim ol Jeriko long ol samting mitupela i bin mekim, orait bai mitupela i no ken brukim dispela promis bilong helpim yu, long taim Bikpela i givim dispela kantri long mipela.” Haus bilong Rahap i pas wantaim bikpela banis bilong taun, na sampela rum i gat windo i stap antap long banis bilong taun. Olsem na Rahap i pasim wanpela baklain long windo na baklain i hangamap ausait long banis, bai tupela man i ken holim i go daun na kamap ausait long taun. Na Rahap i tokim tupela man olsem, “Yutupela go hait long ples maunten inap tripela de. Nogut ol man bilong king i lukim yutupela. Na taim ol i kam bek pinis long Jeriko, orait yutupela i ken i go bek long ol lain bilong yutupela.” Na tupela man i tokim Rahap olsem, “Sapos yu mekim olgeta samting mitupela i laik tokim yu, orait bai mitupela i no ken brukim dispela promis mitupela i mekim pinis long yu. Orait nau yu harim gut. Taim mipela Israel i kamap long dispela ples, yu mas pasim dispela retpela string, nau mitupela i givim long yu, long dispela windo mitupela i go daun long en. Na yu mas kisim papamama na ol brata na olgeta famili bilong yu na bungim ol long haus bilong yu. Sapos wanpela i lusim haus na i wokabaut i go long rot bilong taun, na ol i kilim em i dai, orait dispela em i asua bilong em yet. Em i no rong bilong mitupela. Tasol sapos wanpela i kisim bagarap insait long haus, orait em i rong bilong mitupela. Tasol lukaut. Sapos yu tokim ol Jeriko long dispela samting mitupela i bin mekim, orait promis bilong mitupela i pinis.” Na Rahap i bekim tok olsem, “Mi orait long tok bilong yutupela.” Em i tok olsem na em i salim tupela i go. Na bihain em i pasim dispela retpela string long windo. Orait dispela tupela man i go kamap long ol maunten na tupela i hait i stap. Na ol man bilong king i wok long painim painim tupela long olgeta ples inap tripela de. Tasol ol i no lukim tupela, na ol i go bek gen long Jeriko. Bihain dispela tupela man i lusim ol maunten na i kam daun, na tupela i brukim wara Jordan, na i go kamap gen long Josua na tokim em long olgeta samting i bin kamap. Na tupela i tokim Josua olsem, “Tru tumas, Bikpela i givim pinis dispela kantri olgeta long han bilong yumi. Olgeta manmeri bilong en i pret nogut tru long yumi.” Orait Josua i kirap long moningtaim tru, na em wantaim ol Israel i lusim kem long ples Sitim na ol i go kamap long wara Jordan. Na ol i wokim kem long dispela hap. Ol i no brukim wara yet. Bihain long tripela de, ol hetman i raun insait long kem na tokim ol manmeri olsem, “Taim yupela i lukim ol pris bilong lain bilong Livai ol i wokabaut i go na i karim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong yumi, orait yupela i mas kirap na kisim olgeta samting bilong yupela na bihainim ol. Olsem na bai yupela i ken save long rot yupela i mas i go long en, long wanem, yupela i no bin kam long dispela ples bipo. Tasol yupela i no ken wokabaut klostu long Bokis Kontrak. Nogat. Yupela i mas i stap samting olsem wan kilomita baksait long en.” Na Josua i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God, long wanem, tumora Bikpela bai i mekim ol bikpela mirakel namel long yupela.” Na bihain Josua i tokim ol pris, “Yupela kisim Bokis Kontrak na wokabaut i go pas long ol manmeri.” Na ol pris i mekim olsem Josua i tok. Orait Bikpela i tokim Josua olsem, “Nau bai mi stat long litimapim nem bilong yu long ai bilong ol Israel, bai ol i ken save mi stap wantaim yu olsem mi bin i stap wantaim Moses. Tokim ol pris i karim Bokis Kontrak olsem, ‘Taim yupela i kamap long arere bilong wara Jordan, yupela go sanap insait long wara na wet i stap.’” Bikpela i tok pinis, orait Josua i tokim ol Israel olsem, “Yupela kam klostu na harim tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Nau bai yupela i save olsem, God bilong yumi i gat laip na i stap namel long yumi na em bai i rausim ol Kenan na ol Hit na ol Hivi na ol Peres na ol Girgas na ol Amor na ol Jebus. Yupela bai i luksave tru long strong bilong God, taim Bokis Kontrak bilong Bikpela i go pas long yupela long brukim wara Jordan. Orait yupela i mas makim 12-pela man, wanpela wanpela long olgeta lain bilong Israel. Ol pris bai i karim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong olgeta graun, na taim ol i putim lek i go daun long wara, bai wara i pas olgeta na i no moa ran long hap ol i laik wokabaut long en. Long wanem, wara i ran i kam daun bai i solap i go bek na i stap olsem wanpela maunten.” Orait ol manmeri i lusim kem na i go bilong brukim wara Jordan. Na ol pris i karim Bokis Kontrak na ol i go pas. Dispela taim em i taim bilong kamautim kaikai na Jordan i save tait bikpela. Orait ol i go kamap long arere bilong wara na ol i putim lek i go daun long wara, na wara i pas olgeta na i no moa ran. Na wara i stap antap i stap olsem wanpela longpela maunten i go inap long ples Adam, em wanpela taun klostu long taun Saretan. Na wara i save ran i go daun long raunwara Detsi, em i drai olgeta. Na ol manmeri i wokabaut i go kamap long hapsait klostu long Jeriko. Ol Israel i wokabaut long graun i drai tasol. Na ol pris i karim Bokis Kontrak bilong Bikpela, ol i sanap i stap long graun i drai namel stret long wara Jordan, inap olgeta manmeri i kamap pinis long hapsait bilong wara. Taim olgeta Israel i lusim pinis wara Jordan, Bikpela i tokim Josua olsem, “Yu mas makim 12-pela man, wanpela wanpela man long olgeta lain bilong Israel. Na tokim ol long ol i mas i go namel long Jordan long dispela hap ol pris i sanap long en, na kisim 12-pela ston. Na ol i mas karim ol dispela ston i go long ples yupela bai i wokim kem long en long nait.” Orait Josua i makim 12-pela man na em i singautim ol i kam na i tokim ol olsem, “Yupela go daun long wara Jordan na abrusim ol pris i karim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong yumi. Yupela 12-pela i mas kisim wan wan bikpela ston, bilong makim ol 12-pela lain bilong Israel. Na yupela i mas karim long sol bilong yupela, na bringim i kam. Ol dispela ston i olsem mak bilong mekim ol manmeri i tingim ol samting Bikpela i bin mekim. Na bihain bihain, sapos ol tumbuna bilong yupela i askim yupela bilong wanem ol dispela ston i stap, orait yupela i mas tokim ol olsem, ‘Wara i bin drai long taim Bokis Kontrak bilong Bikpela i brukim Jordan.’ Olsem na ol dispela ston bai i kirapim tingting bilong ol Israel oltaim oltaim.” Orait ol man i mekim olsem Josua i tok. Ol i go namel long wara Jordan na kisim 12-pela ston, olsem Bikpela i bin tokim Josua. Na ol i karim ol dispela ston i kam long kem na putim i stap. Na tu Josua i sanapim arapela 12-pela ston namel long Jordan long ples ol pris i karim Bokis Kontrak na i sanap long en. Na ol dispela ston i stap yet. Ol pris i sanap i stap namel long Jordan, inap ol man i mekim pinis olgeta samting Bikpela na Moses i bin tokim Josua long en. Ol manmeri i hariap i go kamap long hapsait. Na taim ol i kamap pinis, ol pris i karim Bokis Kontrak bilong Bikpela, ol tu i go kamap na i sanap paslain long ol manmeri gen. Ol man bilong lain bilong Ruben na Gat na hap lain bilong Manase ol i redi long pait na ol i go pas long ol arapela manmeri olsem Moses i bin tokim ol. Samting olsem 40,000 man i redi long pait, na long ai bilong Bikpela ol i go kamap long wanpela stretpela graun klostu long taun Jeriko. Ol Israel i lukim ol samting Bikpela i mekim long dispela de, na ol i litimapim nem bilong Josua olsem olgeta de ol i bin mekim long Moses, i go inap long taim Moses i dai. Bikpela i bin tokim Josua long tokim ol pris i karim Bokis long ol i mas lusim Jordan na i kam antap, na Josua i tokim ol. Na taim ol pris i kamap pinis long arere, wara i kapsait na i ran gen long ples bilong em stret. Ol manmeri i brukim wara Jordan long de namba 10 bilong namba wan mun na ol i wokim kem long taun Gilgal klostu long Jeriko long hap sankamap. Long Gilgal Josua i sanapim dispela 12-pela ston ol man i bin kisim long Jordan. Na Josua i tokim ol Israel olsem, “Bihain, sapos ol pikinini i askim papa bilong ol, ‘Bilong wanem ol dispela ston i stap,’ orait ol papa i ken tokim ol olsem, ‘Ol dispela ston i stap olsem mak bilong ol Israel i bin brukim wara Jordan long graun i drai.’ Mi putim ol dispela ston i stap, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim drai wara Jordan na yumi kam kamap long dispela sait bilong wara, olsem bipo em i bin mekim drai solwara Retsi na yumi brukim na i kam. Bikpela i mekim dispela samting bai olgeta man bilong olgeta hap bilong graun i ken save long strong bilong em, na bai yupela i ken lotu long God, Bikpela bilong yupela oltaim.” Olgeta king bilong ol Amor i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan, na olgeta king bilong ol Kenan i stap long arere bilong biksolwara Mediterenian, ol i harim olsem Bikpela i mekim drai wara Jordan long taim ol Israel i brukim. Olsem na taim ol Israel i kam klostu, ol dispela king i pret nogut tru na bel bilong ol i guria. Bihain Bikpela i tokim Josua olsem, “Wokim sampela naip long ston i sap tru na katim skin bilong sem bilong ol man bilong Israel, olsem ol arapela Israel i bin mekim bipo.” Orait Josua i wokim ol naip na i katim skin bilong ol man long wanpela liklik maunten, na ol i kolim dispela maunten, Maunten Bilong Katim Skin. As bilong dispela pasin Josua i mekim, em i olsem. Olgeta man inap long pait long taim ol Israel i lusim Isip, ol i dai pinis long rot long ples wesan nating. Taim olgeta man i lusim Isip, ol i bin katim skin bilong sem bilong ol. Tasol ol i no katim skin bilong ol man, mama i karim long ples wesan. Ol Israel i bin wokabaut long ples wesan inap 40 yia. Long dispela taim olgeta man inap long pait long taim ol i lusim Isip, ol i dai, long wanem, ol i no bin bihainim tok bilong Bikpela. I tru, Bikpela i bin mekim promis long ol tumbuna olsem em bai i givim gutpela graun tru long ol Israel. Tasol em i bin tok tu olsem, ol man bilong sakim tok, ol bai i no inap lukim dispela graun. Taim ol i wokabaut long ples wesan, ol i no bin katim skin bilong ol pikinini man i kisim ples bilong ol, olsem na nau Josua i mekim dispela pasin long ol. Ol i katim skin bilong olgeta man pinis, na ol Israel i stap long dispela kem inap sua bilong ol man i drai. Bihain Bikpela i tokim Josua olsem, “Bipo yupela i stap wokboi nating long Isip, na yupela i sem moa yet. Tasol nau mi rausim dispela sem long yupela.” Na ol i kolim dispela taun Gilgal i kam inap nau. Ol Israel i stap long kem bilong ol long Gilgal, long stretpela graun klostu long taun Jeriko. Na long nait bilong de namba 14 bilong namba wan mun, ol i mekim bikpela kaikai Bilong Tingim De God I Bin Larim Ol I Stap Gut. Long de bihain ol Israel i kisim rais bali na wit bilong Kenan. Ol i kukim bali na wokim bret i no gat yis, na ol i kaikai. Bihain long dispela taim mana i no moa kam daun. Na ol Israel i stat long kaikai ol samting bilong Kenan tasol. Wanpela de Josua i stap klostu long Jeriko, na em i lukim wanpela man i sanap na holim bainat i stap. Na Josua i kirap nogut, na i go long dispela man na i askim em olsem, “Yu wanpela soldia bilong mipela o yu wanpela birua?” Dispela man i bekim tok olsem, “Mi no soldia na mi no birua. Mi kepten bilong ami bilong Bikpela.” Orait Josua i brukim skru na putim pes bilong en i go daun long graun na i lotu long dispela man na i tok olsem, “Mi wokman bilong yu. Yu laik bai mi mekim wanem samting?” Na kepten bilong ami bilong Bikpela i tokim Josua, “Yu mas lusim su bilong yu. Long wanem, graun yu sanap long en, em i bilong mi yet na i tambu.” Orait na Josua i lusim su. Ol Israel i kam i stap klostu pinis, olsem na ol Jeriko i pasim strong olgeta dua bilong banis bilong taun. Ol man i no inap i go i kam. Tasol Bikpela i tokim Josua olsem, “Harim gut. Bai mi givim yu Jeriko, na king bilong en na ol strongpela soldia bilong en tu. Yu wantaim ol soldia bilong yu i mas wokabaut raunim dispela taun wanpela taim long olgeta de, i go inap 6-pela de i pinis. 7-pela pris i mas wokabaut i go pas long Bokis Kontrak na ol i mas karim ol biugel ol man i wokim long kom bilong sipsip man. Na long de namba 7, yu wantaim ol soldia i mas wokabaut raunim taun 7-pela taim olgeta. Na ol pris i mas winim biugel. Na bihain ol pris i mas pulim krai bilong biugel i go longpela, na yupela olgeta i mas singaut bikpela moa. Na banis bilong dispela taun bai i bruk. Na olgeta man i mas i go stret insait long taun.” Orait Josua i singautim ol pris i kam na i tokim ol olsem, “Yupela karim Bokis Kontrak. Na 7-pela pris i mas karim biugel na i go pas long Bokis.” Na bihain Josua i tokim ol manmeri, “Yupela go nau. Yupela i mas wokabaut raunim taun na ol soldia i mas i go paslain long Bokis bilong Bikpela.” Orait ol i mekim olsem Josua i tok. 7-pela pris i wokabaut i go pas long Bokis Kontrak na ol i wok long winim ol biugel. Na sampela soldia i go pas long ol pris na sampela i kam bihain long Bokis Kontrak. Na taim ol i wokabaut ol 7-pela pris i winim ol biugel. Tasol Josua i tokim ol manmeri long ol i no ken singaut o mekim wanpela nois inap long em i tokim ol. Orait em i salim ol pris wantaim Bokis bilong Bikpela i wokabaut raunim taun wanpela taim. Ol i kam bek na ol i stap long kem long dispela nait. Na Josua i kirap long moningtaim tru na ol pris i kisim Bokis Kontrak gen na karim i go. Na dispela 7-pela pris i kisim 7-pela biugel na i go pas na winim biugel. Na sampela soldia i go pas long ol pris na sampela i kam bihain. Ol i mekim olsem tasol long de namba 2 na ol i kam bek gen long kem. Na ol i mekim wankain pasin inap long 6-pela de. Tulait i bruk long de namba 7, na ol i kirap na wokabaut raunim taun olsem ol i bin mekim bipo. Tasol long dispela de ol i raun 7-pela taim. Na long namba 7 taim ol i raunim taun, ol pris i winim biugel na Josua i tokim ol manmeri, “Singaut strong. Bikpela i givim taun long yupela pinis. Yumi mas bagarapim dispela taun na olgeta samting bilong en, olsem wanpela ofa yumi givim olgeta long Bikpela. Dispela pamukmeri Rahap tasol wantaim ol famili bilong en, yumi no ken kilim ol i dai, long wanem, em i haitim ol man yumi bin salim i kam bilong lukstil long taun. Na i tambu long yupela long kisim wanpela samting bilong taun. Sapos yupela i kisim, dispela bai i bringim trabel na bagarap i kamap long kem bilong yumi Israel. Olgeta samting ol i wokim long silva na gol na bras na ain, ol i samting bilong Bikpela tasol. Yupela i mas kisim i kam long haus mani bilong Bikpela.” Orait ol pris i winim biugel. Na taim ol manmeri i harim, wantu olgeta i singaut bikpela na ol banis bilong taun i bruk. Na olgeta manmeri i go insait na ol i kisim taun. Ol i kilim olgeta manmeri bilong Jeriko long bainat. Ol i kilim ol yangpela na ol lapun, na tu ol i kilim ol bulmakau na sipsip na donki. Orait Josua i tokim dispela tupela man bipo i bin kam na lukstil long dispela ples, “Yutupela go insait long haus bilong dispela pamukmeri na bringim em wantaim ol famili bilong en i kam, olsem yupela i bin promis.” Orait tupela i go insait na bringim Rahap wantaim papamama na ol brata na olgeta lain famili na ol wokboi nating i kam ausait na tupela i larim ol i stap klostu long kem bilong ol Israel. Bihain ol i laitim paia na kukim taun na olgeta samting i stap insait long en. Tasol ol Israel i bin kisim ol gutpela samting bilong taun na putim insait long haus mani bilong Bikpela. Na Josua i larim Rahap na olgeta lain famili bilong en i stap, long wanem, Rahap i bin haitim tupela man Josua i bin salim i kam bilong lukstil long Jeriko. Olsem na ol lain tumbuna bilong Rahap i stap long Israel inap long nau. Orait Josua i givim strongpela tok long ol manmeri olsem, “Sapos wanpela man i wokim gen dispela taun Jeriko, bai Bikpela i bagarapim em. Taim em i kirapim wok long dispela taun, bai namba wan pikinini man bilong en i dai. Na taim em i wokim ol bikpela dua bilong taun, bai las pikinini man bilong en i dai.” Bikpela i stap wantaim Josua, olsem na ol man long olgeta hap bilong dispela kantri ol i givim biknem long em. Pastaim Bikpela i bin tok olsem, ol Israel i no ken kisim wanpela samting bilong ol samting i mas bagarap. Tasol ol Israel i sakim dispela tok, na Akan i kisim sampela samting. Olsem na Bikpela i kros tru long ol Israel. Akan em i pikinini bilong Karmi na Karmi em i pikinini bilong Sapdi na Sapdi em i pikinini bilong Sera long lain bilong Juda. Josua i stap long Jeriko na i salim ol man i go long Ai, em wanpela taun i stap long hap sankamap bilong taun Betel, klostu long taun Betaven. Em i tokim ol long i go na lukluk raun long dispela taun. Orait ol dispela man i go na mekim olsem Josua i bin tok. Bihain ol i kam bek na tokim Josua olsem, “Yu no ken larim olgeta man i go. Salim 2,000 o 3,000 man tasol i go na pait long taun Ai. Yu no ken salim olgeta man i go pait. Em i no bikpela taun.” Orait samting olsem 3,000 soldia bilong Israel i go. Tasol ol man bilong Ai i ranim ol i kam bek. Ol i ranim ol Israel, stat long bikpela dua bilong taun Ai i go inap long ples bilong brukim ston. Na ol i kilim inap olsem 36 man long rot i go daun long maunten. Olsem na ol Israel i pret na i no moa sanap strong. Josua i tingting long dispela na em i bel hevi tru na i brukim klos bilong em. Na em i pundaun pes i go daun long graun klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Na ol hetman bilong Israel tu ol i pundaun wantaim Josua na ol i stap olsem inap long san i go daun. Ol i bin putim graun long het bilong ol bilong makim bel hevi bilong ol. Bihain Josua i tok, “God, Bikpela, watpo yu bringim mipela i kam long dispela hap bilong wara Jordan? Yu laik givim mipela long han bilong ol Amor na bagarapim mipela olgeta? Watpo yu no larim mipela i stap long hapsait bilong Jordan? Bikpela, ol Israel i surik na i ranawe long ol birua na i kam bek pinis. Bai mi mekim wanem tok nau? Ol man bilong Kenan na olgeta arapela manmeri long dispela kantri bai i harim tok bilong dispela samting. Na bai ol i banisim mipela na kilim mipela olgeta. Na bai yu mekim wanem samting bilong daunim ol dispela man? Nogut ol i tok bilas na daunim biknem bilong yu.” Orait Bikpela i tokim Josua, “Yu kirap. Watpo yu slip long graun? Ol Israel i mekim sin pinis. Pastaim mi tambuim ol long kisim ol samting bilong taun Jeriko, tasol ol i sakim tok bilong mi. Na ol i kisim pinis ol samting mi tok ol i mas bagarapim. Ol i stilim ol samting, na ol i giaman na ol i haitim ol dispela samting namel long ol samting bilong ol yet. Olsem na ol Israel i no inap sanap strong na pait long ol birua bilong ol. Nau ol i ranawe long ol birua, long wanem, ol i mas bagarap. Sapos yupela i no bagarapim ol samting mi tambuim long yupela, bai mi no moa ken i stap wantaim yupela. Orait kirap. Yu go mekim ol manmeri i kamap klin na bai ol i redi long kam long pes bilong mi tumora. Long wanem, mi God bilong yupela, mi gat dispela tok. Yupela Israel i kisim pinis ol samting mi bin tambuim yupela long kisim. Sapos yupela i no rausim ol dispela samting bai yupela i no inap winim ol birua. “Orait long moningtaim bai olgeta lain bilong yupela wan wan i mas kamap long mi. Na sapos mi makim wanpela lain, orait olgeta lain wanblut bilong en wan wan i mas kamap. Na wanem lain wanblut mi makim, bai olgeta famili bilong en wan wan i mas kamap. Na wanem man i kisim dispela ol samting mi bin tambuim, bai yupela i mas kukim em wantaim famili bilong en long paia bai ol i dai, na kukim olgeta samting bilong en wantaim. Dispela man i mekim bikpela rong, na i mekim ol Israel i sem nogut tru. Na em i brukim dispela kontrak ol manmeri bilong mi i bin mekim wantaim mi.” Orait Josua i kirap long moningtaim tru na i mekim olgeta wan wan lain bilong Israel i kamap. Na em i makim lain bilong Juda pastaim. Em i bringim olgeta lain wanblut bilong Juda i kam na em i makim lain bilong Sera. Na Josua i mekim olgeta wan wan famili long lain bilong Sera i kamap. Na em i makim stret famili bilong Sapdi. Orait Josua i lainim olgeta wan wan man long famili bilong Sapdi, na em i makim Akan. Akan em i pikinini bilong Karmi na tumbuna pikinini bilong Sapdi, long lain wanblut bilong Sera long lain bilong Juda. Na Josua i tokim Akan olsem, “Pikinini, nau yu mas sanap long ai bilong God, Bikpela bilong yumi Israel, na yu mas tokaut klia long ol samting yu bin mekim. Yu no ken haitim wanpela samting long mi.” Orait Akan i tok, “Tru, mi mekim sin pinis long ai bilong God, Bikpela bilong yumi. Nau bai mi tokim yu long dispela samting mi bin mekim. Taim yumi pait na kisim ol samting bilong Jeriko, orait namel long ol dispela samting mi lukim wanpela naispela klos bilong ol Babilon na hap silva, hevi bilong en inap 4 kilogram, na hap gol inap wan kilogram. Mi mangalim tumas ol dispela samting na mi kisim ol. Mi karim i go insait long haus sel bilong mi na mi planim olgeta long graun. Na silva i stap aninit tru.” Orait Josua i salim sampela man na ol i ran i go long haus sel. Na ol i lukim ol samting i stap olsem Akan i bin tok, na silva i stap aninit tru. Ol i kisim ol dispela samting na bringim i kam long Josua na long olgeta Israel. Na ol i putim long graun long ai bilong Bikpela. Orait Josua wantaim olgeta manmeri bilong Israel i kisim Akan wantaim ol dispela silva na klos na dispela hap gol, na ol pikinini man na pikinini meri bilong en, na ol bulmakau na donki na sipsip na olgeta samting bilong en. Ol i kisim olgeta i go long ples daun bilong Akor. Na Josua i tok, “Watpo yu bringim bikpela hevi i kam long mipela? Nau Bikpela bai i givim bikpela hevi long yu tu.” Na bihain olgeta manmeri i kisim ol ston na tromoi i go long Akan wantaim olgeta famili bilong en na kilim ol i dai. Na ol i kukim ol wantaim olgeta samting bilong ol. Na ol i hipim planti ston antap long bodi bilong Akan. Na dispela hip ston i stap yet. Olsem na ol i kolim dispela ples, “Ples Daun Bilong Akor.” Ol i mekim olsem, na bel bilong Bikpela i kol. Orait Bikpela i tokim Josua olsem, “Maski pret na maski surik. Kisim olgeta soldia i go wantaim yu na pait long ol Ai. Mi bai helpim yu na yu bai winim king bilong Ai. Na bai mi givim ol pipel bilong en na taun na graun bilong en long han bilong yu. Yu mas pinisim tru taun Ai na king bilong en, olsem yu bin mekim long taun Jeriko na king bilong en. Tasol dispela taim yupela i ken kisim olgeta bulmakau na ol samting bilong dispela ples. Orait yupela i mas redi long pait long dispela taun. Na yu mas salim sampela soldia i go hait baksait long taun pastaim.” Orait Josua wantaim olgeta soldia i redi long i go long Ai. Em i makim 30,000 strongpela man bilong pait na i salim ol i go long nait. Na em i tokim ol olsem, “Yupela go hait klostu long taun long baksait. Na yupela i mas redi long pait. Tasol mi wantaim ol soldia bilong mi bai mipela i go stret long taun. Na taim ol man bilong Ai i kam ausait bilong pait, bai mipela i ranawe olsem yumi bin mekim namba wan taim. Bai mipela i larim ol i ranim mipela inap mipela i pulim ol i kam longwe long taun bilong ol olsem bipo. Na taim mipela i pulim ol i go longwe liklik, orait yupela i mas lusim ples yupela i hait long en, na go kisim dispela taun. God, Bikpela bilong yumi, bai i givim dispela taun long han bilong yupela. Yupela i kisim taun pinis, orait yupela i mas kukim long paia olsem Bikpela i tok. Dispela i tok bilong mi na yupela i mas bihainim gut.” Orait Josua i salim ol na ol i go hait long wanpela ples long hap san i go daun, namel long taun Ai na taun Betel. Na ol i wet i stap. Tasol Josua i stap yet long kem long dispela nait. Orait long moningtaim tru Josua i kirap na i singautim ol soldia i kam bung. Na bihain, em wantaim ol hetman bilong ol Israel i go pas na bringim ol soldia i go long Ai. Ol soldia i go wantaim Josua, ol i wokabaut i go klostu liklik long bikpela dua bilong taun long hap not, na ol i wokim kem. Na i gat wanpela ples daun i stap namel long ol na bikpela dua bilong taun. Na Josua i kisim klostu inap olsem 5,000 man na i salim ol i go hait long hap san i go daun bilong dispela taun, namel long Ai na Betel. Ol soldia i mekim olsem. Bikpela lain soldia i wokim kem klostu long taun long hap not. Na ol arapela soldia i stap long hap san i go daun. Na Josua i go i stap long ples daun long dispela nait. Taim king bilong Ai i lukim ol soldia bilong Josua i stap, em wantaim olgeta man bilong en i hariap i go long ples daun bilong Jordan bilong pait long ol Israel, em dispela ples ol i bin pait long en bipo. Tasol king bilong Ai i no save olsem pait bai i kamap long baksait bilong en. Orait Josua na ol soldia bilong en i trikim king na ol i ranawe i go olsem long ples wesan. King i lukim ol Israel i ranawe, na em i singautim olgeta man long taun long kam ranim ol Israel. Na ol i wok long ranim Josua na ol i go longwe moa long taun. Nau olgeta soldia bilong Ai na bilong Betel i go pinis bilong ranim ol Israel. Na taun i op nating i stap, na i no gat man bilong was long en. Orait Bikpela i tokim Josua, “Litimapim spia bilong yu na makim Ai. Nau bai mi givim dispela taun long han bilong yu.” Na Josua i mekim olsem Bikpela i tok. Em i litimapim spia na ol soldia i bin hait, ol i lukim. Na wantu ol i kirap na i ran i go insait long taun. Ol i kisim taun na kwiktaim ol i putim paia long en. Josua wantaim ol soldia i bin giaman long ranawe long ol Ai, ol i lukim smok i go antap long taun, na ol i save ol arapela lain soldia bilong ol i kisim pinis taun na ol i kukim taun. Orait nau ol i tanim i kam bek gen na ol i wok long kilim ol man bilong Ai. Na taim ol man bilong Ai i lukluk i go bek long taun bilong ol, ol tu i lukim dispela smok i go antap, na ol i save, i no gat ples bilong ol i ken ranawe long lain bilong Josua na abrusim dai. *** Orait nau ol soldia bilong Israel i bin i go insait long taun, ol i kam ausait na ol i banisim ol man bilong Ai. Na ol Israel i kilim olgeta i dai. I no gat wanpela i ranawe na i no gat wanpela i stap. King bilong Ai, em wanpela tasol i stap. Na ol Israel i holimpas em na bringim em i go long Josua. Ol Israel i kilim olgeta birua bilong ol long dispela ples wesan ol birua i bin ranim ol i go long en. Na bihain ol i go bek long Ai na ol i kilim olgeta manmeri i stap insait long taun. Namba bilong ol manmeri bilong Ai i dai long dispela de, em inap 12,000. Josua i makim spia bilong en long Ai na em i holim i stap inap olgeta manmeri bilong dispela taun i dai. Na bihain ol Israel i kisim ol bulmakau na ol samting bilong Ai, olsem Bikpela i bin tokim Josua. Josua i kukim taun Ai na taun i bagarap i stap olsem yet i kam inap nau. Na Josua i hangamapim king bilong Ai long wanpela diwai na i larim bodi bilong en i stap inap long apinun. Na long apinun Josua i tok na ol man i kisim bodi na ol i tromoi klostu long bikpela dua bilong dispela taun. Na ol i hipim planti ston antap long en. Dispela hip ston i stap olsem yet. Bihain Josua i wokim wanpela alta bilong God, antap long maunten Ebal. Em i bihainim stret olgeta tok Moses, wokman bilong Bikpela, i bin tokim ol Israel. Lo bilong Moses i tok olsem, “Yupela i mas wokim wanpela alta long ston, tasol yupela i no ken katim ol ston long wanpela hap ain.” Antap long dispela alta ol Israel i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ol i mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Ol Israel i sanap lukluk yet na long dispela alta ston Josua i raitim dispela lo bipo Moses i bin raitim. Olgeta Israel wantaim ol hetman bilong ol na ol ofisa bilong ami na ol bikman na ol man bilong arapela ples i stap wantaim ol, olgeta i bruk long tupela lain, na wanpela lain i sanap klostu long maunten Gerisim na narapela lain i sanap klostu long maunten Ebal. Na Bokis Kontrak bilong Bikpela i stap namel. Ol manmeri i lukluk i go long ol pris i karim dispela Bokis. Ol manmeri i mekim olsem Moses, wokman bilong Bikpela i bin tok long ol i mas mekim long taim ol i kamap pinis long graun Kenan na ol i laik askim Bikpela long mekim gut long ol. Ol i sanap i stap na Josua i ritim olgeta tok Moses i bin raitim long buk bilong lo. Em i ritim tok bilong God bai i mekim gut long ol sapos ol i bihainim tru tok bilong God, na tu em i ritim tok bilong God bai i bagarapim ol sapos ol i sakim tok bilong God. Josua i ritim olgeta tok bilong lo bilong Moses na olgeta man bilong Israel i harim. Na ol meri na ol pikinini na ol manmeri bilong ol arapela ples, ol tu i stap wantaim ol na ol i harim dispela tok. Ol king i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan, em ol king bilong ples maunten na ol king bilong ol liklik maunten na ol king bilong bikpela ples stret klostu long nambis bilong biksolwara Mediterenian i go long hap not inap long graun bilong Lebanon, olgeta i harim tok long ol samting ol Israel i bin mekim. Em ol king bilong ol Hit na ol Amor na ol Kenan na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus. Ol i harim dispela tok na ol i kam bung wantaim bilong i go pait long Josua wantaim ol Israel. Ol lain Hivi i stap long taun Gibeon i harim tok long samting Josua i bin mekim long taun Jeriko na taun Ai, na ol i pasim tok long trikim em na mekim em i ting ol i man bilong bringim tok. Olsem na ol i kisim ol olpela bek na ol olpela skin meme i brukbruk, em ol i bin samapim gen, na ol i pulimapim kaikai long ol. Na ol i putim ol dispela samting antap long ol donki bilong ol. Na ol i pasim olpela klos na putim olpela su, na kisim bret i drai na i nogut pinis na ol i karim i go. Josua i stap long kem long Gilgal na ol dispela Hivi i go kamap long em na ol i tokim em wantaim ol man bilong Israel olsem, “Mipela i kam long longwe ples tru. Na mipela i laik mekim kontrak bilong sindaun gut wantaim yupela.” Tasol ol Israel i tokim ol Hivi, “Bilong wanem mipela i mas mekim kontrak wantaim yupela? Ating yupela i no man bilong longwe ples.” Na ol Hivi i tokim Josua olsem, “Mipela inap mekim wok olsem ol wokboi bilong yupela.” Orait Josua i askim ol, “Yupela i bilong wanem lain? Na yupela i kam we?” Orait ol i stori long em olsem, “Mipela i kam long wanpela longwe ples, long wanem, mipela i harim stori bilong God, Bikpela bilong yupela. Mipela i harim stori bilong olgeta samting em i bin mekim long kantri Isip. Mipela i harim stori bilong ol samting em i bin mekim long tupela king bilong ol Amor long hapsait bilong wara Jordan. Em Sihon, king bilong taun Hesbon na Ok, king bilong kantri Basan, bipo i save stap long taun Astarot. Na ol lida bilong mipela na olgeta manmeri long kantri bilong mipela i tokim mipela olsem, ‘Yupela redim sampela kaikai bilong karim i go wantaim, na yupela wokabaut i go bungim ol dispela pipel na tokim ol olsem, “Mipela i wokboi bilong yupela. Plis, yupela mekim kontrak wantaim mipela bilong yumi sindaun gut wantaim.” ’ Lukim bret bilong mipela. Taim mipela i lusim ples na wokabaut i kam, bret i hat yet. Tasol lukim. Ol dispela bret i drai na i nogut pinis. Ol dispela skin meme i nupela yet taim mipela i pulimapim wain long ol. Tasol lukim nau. Ol i brukbruk nabaut. Na ol klos na su bilong mipela i bagarap pinis long dispela longpela wokabaut.” Ol man bilong Israel i lukim ol dispela kaikai, na ol i no askim Bikpela pastaim long tingting bilong em. Nogat. Josua i sekan wantaim ol Hivi na i mekim wanpela kontrak wantaim ol bai ol Israel i no ken kilim ol. Na ol hetman bilong ol Israel tu ol i promis long bihainim tok bilong dispela kontrak. Ol i mekim kontrak pinis na tupela de bihain ol Israel i painimaut olsem, ol dispela man i no bilong longwe ples. Ol i bilong klostu tasol. Orait nau ol Israel i kirap wokabaut i go, na long de namba 3 ol i kamap long ol taun bilong dispela lain. Nem bilong ol dispela taun i olsem, Gibeon na Kefira na Berot na Kiriat Jearim. Tasol ol Israel i no kilim ol, long wanem, ol hetman bilong ol i mekim kontrak pinis wantaim ol dispela manmeri long nem bilong God, Bikpela bilong ol. Ol Israel i kros long ol hetman bilong ol long dispela samting ol i bin mekim. Tasol ol hetman i bekim tok olsem, “Mipela i mekim kontrak pinis wantaim ol dispela pipel long nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Yumi no ken bagarapim ol nau. Yumi mas larim ol i stap, long wanem, yumi mekim kontrak pinis wantaim ol. Sapos yumi kilim ol, bai God i bagarapim yumi. Olsem na yumi mas larim ol i stap. Tasol yumi ken mekim ol i katim paiawut na karim wara bilong yumi olgeta.” Na ol Israel i bihainim tok bilong ol hetman bilong ol, na ol i no kilim ol dispela lain. Orait Josua i singautim ol dispela Hivi bilong taun Gibeon i kam na em i tokim ol olsem, “Watpo yupela i bin giamanim mipela? Yupela i tok yupela i kam long wanpela longwe ples. Tasol yupela i stap klostu tasol. Yupela i giaman, olsem na God bai i mekim nogut long yupela. Na oltaim yupela bai i stap wokboi bilong katim paiawut na karim wara bilong haus lotu bilong God bilong mipela.” Na ol Hivi i bekim tok olsem, “Mipela i harim tok olsem, God, Bikpela bilong yupela, i tok pinis long Moses, wokman bilong en, long em bai i givim dispela olgeta graun long yupela, na long taim yupela i kamap, yupela i mas pinisim tru olgeta manmeri i stap long dispela graun. Olsem na mipela i pret nogut tru long yupela, na mipela i mekim dispela trik. Tasol nau mipela i stap long han bilong yu. Wanem samting yu ting i gutpela long mekim long mipela, yu ken mekim.” Orait Josua i helpim ol Hivi, na ol Israel i no kilim ol i dai. Tasol Josua i mekim ol i stap wokboi bilong katim paiawut na karim wara bilong ol Israel na bilong mekim wok bilong alta i stap long haus lotu bilong Bikpela. Na ol Hivi i mekim dispela wok long olgeta ples Bikpela i makim bilong lotu. Na nau tu ol Hivi i mekim dispela wok yet. Adoni Sedek, king bilong Jerusalem, i harim tok long Josua wantaim ol Israel i bin kisim taun Ai na bagarapim olgeta na kilim king bilong Ai, olsem ol i bin mekim long taun Jeriko wantaim king bilong en. Na em i harim olsem ol Gibeon i bin mekim kontrak bilong sindaun gut wantaim ol Israel. Na ol manmeri bilong Jerusalem i pret nogut tru, long wanem, Gibeon em i bikpela taun wankain olsem ol arapela taun i gat king. Em i bikpela moa yet na i winim taun Ai, na olgeta man i strongpela man bilong pait. Olsem na ol Jerusalem i pret tumas long ol. Orait Adoni Sedek i salim tok long Hoham, king bilong taun Hebron, na long Piram, king bilong taun Jarmut, na long Jafia, king bilong taun Lakis, na long Debir, king bilong taun Eklon. Em i tokim ol dispela king olsem, “Yupela kam na helpim mi long pait long ol Gibeon, long wanem, ol i sekan pinis wantaim Josua na ol Israel.” Ol dispela 5-pela king bilong Jerusalem na Hebron na Jarmut na Lakis na Eklon, ol i bilong lain Amor. Orait ol i bungim ol ami bilong ol na ol i go banisim taun Gibeon na ol i pait long ol. Na ol man bilong Gibeon i salim tok i go long Josua long kem i stap long taun Gilgal. Tok bilong ol i olsem, “Olgeta king bilong ol Amor long ples maunten, ol i bung wantaim na i kamap pinis bilong pait long mipela. Yu mas kam kwik na helpim mipela.” Josua i harim dispela tok na em i kirap wantaim olgeta ami bilong en na ol i lusim Gilgal na i go bilong helpim ol Gibeon. Orait Bikpela i tokim Josua olsem, “Maski pret long ol dispela lain. Mi givim ol pinis long han bilong yu. I no gat wanpela man inap winim yupela.” Na Josua wantaim ol ami bilong en ol i wokabaut long nait na i go kamap long ol Amor. Ol Amor i no redi yet, tasol wantu ol Israel i kirapim pait. Na taim ol Amor i lukim ol ami bilong Israel i kam, Bikpela i mekim ol i pret na i paulim tingting bilong ol. Olsem na ol Israel i mekim save long ol Amor long Gibeon na ol i ranim ol i go daun long rot i stap long maunten klostu long taun Bethoron. Ol i mekim save long ol Amor i go olgeta long hap saut inap long taun Aseka na taun Makeda. Na taim ol Amor i wok long ranawe na i bihainim dispela rot i go daun long maunten na i go long Aseka, Bikpela i mekim ren ais i kam daun olsem ol ston na i kilim ol Amor. Namba bilong ol man i dai long dispela ren ais i winim namba bilong ol man ol Israel i kilim. Long dispela de Bikpela i helpim ol Israel, na ol i daunim ol Amor. Josua i beten long Bikpela, na long ai bilong ol Israel, em i tok olsem, “San, yu sanap antap long Gibeon. Mun, yu sanap antap long ples daun bilong Aijalon.” Na san i sanap i stap na mun i no i go daun inap ol Israel i winim ol birua. San i no i go daun kwik. Em i sanap i stap long skai inap olsem wanpela de olgeta. Na ol i raitim stori bilong dispela samting long Buk Bilong Ol Stretpela Man. Long taim bipo na i kam inap nau i no gat wanpela de olsem dispela de. Dispela samting i kamap, long wanem, Bikpela i bin harim tok bilong wanpela man na em i helpim ol Israel long pait. Bihain Josua wantaim ol ami ol i go bek long kem long Gilgal. Tasol ol dispela 5-pela king i ranawe na i hait i stap long wanpela hul klostu long taun Makeda. Na sampela man i lukim ol na ol i tokim Josua long ples ol i hait long en. Orait Josua i tokim ol ami bilong en olsem, “Tantanim ol bikpela ston i go na pasim maus bilong dispela hul. Na putim ol soldia bilong was i stap. Tasol yupela yet i no ken i stap nating long dispela hap. Yupela i mas i go bihainim ol birua na pait long ol. Yupela i no ken larim ol i go kamap long ol taun bilong ol, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, i tok pinis long yupela bai i winim pait.” Orait Josua na ol man bilong Israel i go ranim ol birua na ol i kilim klostu olgeta bilong ol. Tasol sampela i ranawe i go hait insait long ol taun bilong ol. Na bihain olgeta man bilong Josua i kam bek long kem bilong ol long Makeda. I no gat wanpela i bin kisim bagarap. Olsem na i no gat wanpela man long graun Kenan inap mekim tok nogut long ol Israel. Bihain Josua i tok olsem, “Opim maus bilong dispela hul na bringim ol dispela 5-pela king i kam long mi.” Orait ol i go kisim ol dispela king, em ol king bilong Jerusalem na Hebron na Jarmut na Lakis na Eklon, na bringim ol i kam long Josua. Na Josua i singautim olgeta Israel i kam, na em i tokim ol ofisa i bin i go wantaim em olsem, “Yupela kam hia, na putim lek bilong yupela antap long nek bilong ol dispela king.” Orait na long ai bilong ol manmeri ol i mekim olsem Josua i bin tok. Na Josua i tokim ol Israel olsem, “Yupela i no ken pret na guria. Yupela i mas sanap strong na i no ken pret, long wanem, Bikpela bai i mekim olsem tasol long olgeta birua bilong yupela.” Na bihain Josua i kilim ol dispela king na i hangamapim ol long 5-pela diwai. Ol i hangamap i stap inap san i go daun. Na long apinun tru, Josua i tokim ol man na ol i kisim ol bodi na tromoi i go insait long dispela hul ol i bin hait long en. Na ol i pasim maus bilong hul long ol bikpela ston. Na ol ston i stap yet. Long dispela de tasol Josua i kisim taun Makeda na i holimpas king bilong Makeda. Na em i kilim i dai olgeta pipel long dispela taun. I no gat wanpela i stap. Em i mekim wankain pasin long king bilong Makeda, olsem em i bin mekim long king bilong Jeriko. Bihain long ol i kisim taun Makeda, Josua wantaim ol ami bilong en i lusim Makeda na i go long taun Lipna, na ol i kirapim pait long ol Lipna. Na Bikpela i helpim ol Israel na ol i winim pait na kisim dispela taun na holimpas king bilong Lipna. Na Josua i kilim olgeta man long taun, na i no gat wanpela i stap. Em i mekim wankain pasin long dispela king olsem em i bin mekim long king bilong Jeriko. Bihain long dispela, Josua wantaim ol ami bilong en ol i lusim Lipna na i go long Lakis. Ol i banisim dispela taun na ol i pait long ol Lakis. Bikpela i helpim ol Israel na long de namba 2 ol i winim pait. Na Josua i no larim wanpela i stap. Em i kilim i dai olgeta man, olsem em i bin mekim long Lipna. Bihain Horam, king bilong taun Geser, i kam bilong helpim ol Lakis. Tasol Josua i winim em na ol lain bilong em long pait. Na Josua i no larim wanpela bilong ol i stap. Bihain long dispela, Josua wantaim ol ami bilong en ol i lusim Lakis na i go long Eklon. Ol i banisim dispela taun na ol i pait long ol Eklon. Ol i kisim dispela taun long dispela de tasol. Na Josua i kilim olgeta man long dispela taun olsem em i bin mekim long Lakis. Bihain long dispela, Josua wantaim ol ami bilong en ol i lusim Eklon na i go long Hebron. Na ol i pait long ol Hebron na ol i kisim dispela taun. Na ol i kilim king na olgeta manmeri bilong Hebron na ol man bilong ol arapela taun i stap klostu. Na Josua i bagarapim Hebron olgeta, olsem em i bin mekim long Eklon. Na i no gat wanpela man bilong dispela taun i stap. Bihain Josua wantaim ol ami bilong en ol i go long taun Debir na ol i pait long ol Debir. Ol i kisim dispela taun wantaim ol arapela taun i stap klostu long en, na ol i holimpas king bilong Debir. Ol i kilim olgeta man i stap long ol dispela taun. Josua i mekim wankain pasin long Debir na long king bilong Debir, olsem em i bin mekim long Hebron na Lipna na king bilong ol. Orait Josua i winim pait long olgeta hap bilong dispela graun. Em i winim ol king bilong ples maunten, na ol king bilong distrik Negev, na ol king bilong ol liklik maunten long hap san i go daun na ol king bilong ol ples klostu long ples daun bilong wara Jordan. Em i no larim wanpela man i stap. Em i kilim olgeta. Em i mekim olsem God, Bikpela bilong ol Israel, i bin tokim em. Josua i winim olgeta pipel, stat long Kades Barnea long hap saut na i go long taun Gasa klostu long nambis, na stat long hap graun bilong Gosen i go inap long taun Gibeon long hap not. God, Bikpela bilong Israel, em i helpim ol na ol i winim olgeta dispela king na kisim graun bilong ol long dispela wanpela taim bilong pait tasol. Na bihain Josua wantaim ol ami bilong en ol i go bek long kem bilong ol long Gilgal. Jabin, king bilong taun Hasor, i harim stori bilong ol samting Josua i bin mekim, na em i salim tok i go long Jobap, king bilong taun Madon, na long king bilong taun Simron na long king bilong taun Aksap. Na tu em i salim tok long ol king bilong ples maunten long hap not, na long ol king bilong ples daun bilong wara Jordan long hap saut bilong raunwara Galili, na long ol king bilong ol liklik maunten long hap san i go daun, na long ol king bilong nambis klostu long taun Dor. Na em i salim tok long ol Kenan i stap klostu long wara Jordan, na long ol lain i stap long ples maunten, em ol Amor na ol Hit na ol Peres na ol Jebus. Na em i salim tok long ol Hivi i save stap klostu long maunten Hermon long graun bilong Mispa. Ol dispela king i harim dispela tok na ol i kam wantaim olgeta soldia bilong ol. Ol i gat planti man moa yet long ami bilong ol inap olsem wesan long nambis. Na ol i gat planti hos na karis. Ol dispela king i bungim olgeta soldia bilong ol bilong pait long ol Israel, na ol i wokim kem klostu long wara Merom. Orait Bikpela i tokim Josua olsem, “Yu no ken pret long ol. Tumora long kain taim olsem bai mi helpim ol Israel na ol i kilim i dai olgeta birua. Na yupela i mas brukim lek bilong ol hos na kukim ol karis bilong ol.” Na taim ol birua i no redi yet long pait, orait wantu Josua wantaim olgeta soldia bilong en ol i kirapim pait long ol long wara Merom. Na Bikpela i helpim ol Israel na ol i winim ol birua. Ol Israel i pait na ranim ol birua i go long hap not inap long biktaun Saidon na ples Misrefot Maim, na i go long hap sankamap inap long ples daun bilong Mispa. Ol i pait i go inap ol i pinisim olgeta birua bilong ol. Na Josua i brukim lek bilong ol hos bilong ol na i kukim ol karis bilong ol, olsem Bikpela i bin tokim em. Bihain Josua i kam bek na i kisim taun Hasor na i kilim king bilong Hasor. Long dispela taim Hasor em i namba wan taun bilong dispela olgeta kantri. Ol Israel i kilim i dai olgeta man bilong Hasor na i no gat wanpela i stap. Na ol i kukim dispela taun. Josua i holimpas olgeta king na i kisim olgeta taun bilong ol. Na em i kilim i dai olgeta, olsem Moses, wokman bilong Bikpela, i bin tok. Tasol ol Israel i no kukim ol taun ol man i bin wokim antap long ol liklik maunten. Josua i tokim ol na ol i kukim Hasor wanpela tasol. Ol Israel i kisim olgeta mani samting na olgeta bulmakau long ol dispela taun na ol i holim bilong ol yet. Na ol i no larim wanpela man i stap. Ol i kilim olgeta i dai. Pastaim Bikpela i bin givim tok long wokman bilong en, Moses. Na Moses i givim ol dispela tok long Josua, na Josua i bihainim olgeta. Josua i mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tokim Moses. Josua i kisim olgeta hap bilong dispela kantri. Em i kisim olgeta ples maunten, na olgeta hap bilong distrik Negev na bilong distrik Gosen, na ol liklik maunten long hap san i go daun, na ples daun bilong wara Jordan, em ol ples stret na ol ples maunten bilong Israel. Mak bilong dispela graun i stat long maunten Halak, klostu long Idom long hap saut, na i go olgeta long taun Balgat long ples daun bilong Lebanon, klostu long maunten Hermon long hap not. Josua i bin pait longpela taim tru long ol dispela king na em i kilim olgeta i dai. *** Ol Hivi bilong taun Gibeon, ol tasol i bin sekan wantaim ol Israel na i stap wantaim ol. Tasol ol man bilong ol arapela taun, ol i no mekim olsem, na ol Israel i bagarapim olgeta dispela lain. Bikpela yet i mekim ol dispela lain i strong long pait long ol Israel, olsem na ol Israel i no bin marimari long ol. Nogat. Ol Israel i bihainim dispela tok bipo Bikpela i bin givim long Moses, na ol i pinisim ol dispela lain olgeta. Na long dispela taim Josua i go na i bagarapim tru ol man bilong lain Anak, em ol lain i gat longpela bun tru. Ol i stap long ples maunten long taun Hebron na taun Debir na taun Anap na long olgeta arapela hap bilong ples maunten bilong Juda na Israel. Josua i pinisim tru ol dispela man na bagarapim olgeta taun bilong ol. I no gat wanpela Anak i stap long Israel. I gat liklik lain tasol i stap long ol taun Gasa na Get na Asdot. Josua i kisim olgeta hap bilong dispela kantri, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Na Josua i givim long ol Israel olsem as ples bilong ol. Na em i makim dispela graun na i tilim long olgeta wan wan lain bilong Israel. Olsem na i no gat pait moa i kamap long dispela graun. Ol Israel i bin winim pait na ol i kisim olgeta graun long hap sankamap bilong wara Jordan. Mak bilong dispela graun em i stat long ples daun bilong wara Arnon, na i go long ples daun bilong Jordan na i go inap long maunten Hermon. Pastaim ol Israel i winim tupela king long pait. Nem bilong tupela i olsem, Sihon na Ok. Sihon, king bilong ol Amor, em i stap long taun Hesbon. Mak bilong kantri bilong en i stat long taun Aroer long arere bilong ples daun bilong Arnon, na i go namel long dispela ples daun na i go inap long wara Jabok. Wara Jabok em i mak bilong ol Arnon na ol Amon. Dispela graun em i hap bilong distrik Gileat. Na long hap sankamap bilong ples daun bilong Jordan, mak i stat long raunwara Galili na i go long taun Bet Jesimot, klostu long raunwara Detsi, na i go olgeta long hap saut inap long as bilong maunten Pisga. Na ol Israel i bin pait long Ok, king bilong kantri Basan, na winim em. Em i man bilong ol lain Refaim. Bipo dispela lain i bikpela na nau ol i liklik lain tasol. Ok i save stap long tupela taun, Astarot na Edrei. Na em i bosim hap bilong maunten Hermon na taun Saleka na olgeta hap bilong distrik Basan i go inap long mak bilong ol Gesur na ol Maka. Na em i bosim tu hap bilong distrik Gileat i go inap long mak bilong kantri bilong King Sihon. Moses wantaim ol Israel i winim dispela tupela king long pait. Na Moses, wokman bilong Bikpela, i givim graun bilong tupela long ol lain bilong Ruben na lain bilong Gat na hap lain bilong Manase. Josua wantaim ol Israel i winim olgeta king bilong ol taun i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan, stat long taun Balgat long ples daun bilong Lebanon na i go inap long maunten Halak klostu long kantri Idom. Ol i kisim ples maunten na ol liklik maunten long hap san i go daun na ples daun bilong wara Jordan na ol liklik maunten klostu long Jordan na ples wesan nating na distrik Negev long hap saut. Bipo ol Hit na ol Amor na ol Kenan na ol Peres na ol Hivi na ol Jebus i stap long dispela graun. Na Josua i tilim dispela graun na givim long ol lain Israel, na em i kamap graun bilong ol stret. *** Dispela em i lista bilong ol taun bilong ol king ol Israel i bin winim. Ol i winim ol king bilong taun Jeriko na Ai, em i klostu long Betel, na Jerusalem na Hebron na Jarmut na Lakis na Eklon na Geser na Debir na Geder na Horma na Arat na Lipna na Adulam na Makeda na Betel na Tapua na Hefer na Afek na Lasaron na Madon na Hasor na Simronmeron na Aksap na Tanak na Megido na Kedes na Jokneam long distrik Karmel na Dor klostu long nambis na Goim klostu long ples Gilgal, na Tirsa. Ol Israel i bin winim 31 king olgeta na kisim graun bilong ol. Nau Josua i lapun tru, na Bikpela i tokim em olsem, “Yu lapun pinis. Tasol i gat planti hap graun yupela ol Israel i no kisim yet. Yupela i no kisim yet olgeta hap graun bilong Filistia, wantaim ol dispela taun ol 5-pela king bilong ol i bosim, em taun Gasa na Asdot na Askelon na Get na Ekron. Na yupela i no kisim yet olgeta hap graun bilong ol Gesur na yupela i no kisim dispela graun i stat long liklik wara Sihor, long mak bilong Isip, i go olgeta long hap not inap long mak bilong Ekron, pastaim ol Kenan i bin i stap long en. Na yupela i no kisim graun bilong ol Av, long hap saut. Na yupela i no kisim olgeta hap graun bilong ol Kenan na taun Meara, long graun bilong ol Saidon. Dispela hap graun i go olgeta long taun Afek long mak bilong ol Amor. Na yupela i no kisim graun bilong ol Gebal na olgeta hap bilong Lebanon long hap sankamap, stat long taun Balgat klostu long maunten Hermon na i go inap long maus bilong rot i go long taun Hamat. Na yupela i no kisim graun bilong olgeta Saidon i save stap long ples maunten namel long ol maunten bilong Lebanon na ples Misrefot Maim. Tasol bai mi rausim ol dispela lain na bai yupela Israel i kisim graun bilong ol. Olsem na yu mas tilim dispela graun na givim long ol lain Israel, na em bai i stap graun bilong ol stret. Yu mas mekim olsem mi bin tokim yu. Yu mas tilim dispela graun long ol 9-pela lain na long hap lain bilong Manase, bai ol i kisim olsem graun bilong ol stret.” Lain bilong Ruben na Gat na hap lain bilong Manase i kisim graun long hap sankamap bilong wara Jordan. Moses, wokman bilong Bikpela, i givim pinis long ol. Graun bilong ol i stat long taun Aroer, long arere bilong ples daun bilong wara Arnon, na long dispela taun i stap namel tru long dispela ples daun na i inapim olgeta dispela ples stret bilong Medeba na i go inap long taun Dibon. Na ol i kisim olgeta taun bilong Sihon, king bilong ol Amor. Bipo Sihon yet i stap long Hesbon na em i bosim ol taun i go inap long mak bilong ol Amon. Ol i kisim graun bilong Gileat tu, na distrik bilong ol Gesur na ol Makat, na olgeta hap bilong maunten Hermon, na olgeta hap bilong distrik Basan i go inap long taun Saleka, na olgeta graun Ok i bin bosim, taim em i stap king long Astarot na Edrei. Ok em i wanpela Refaim, na em i las bilong ol. Moses i bin winim ol Refaim long pait na i rausim ol. Tasol ol Israel i no rausim ol Gesur na ol Makat. Ol i stap yet wantaim ol Israel. Moses i no bin givim wanpela hap graun long lain bilong Livai. Ol samting ol man i bringim na ofaim long Bikpela na kukim long paia, em dispela ol samting ol Livai i save kisim, olsem Bikpela i bin tokim Moses. Moses i givim pinis wanpela hap bilong graun long ol wan wan famili bilong lain Ruben na em i kamap graun tru bilong ol. Graun bilong ol i stat long taun Aroer, long arere bilong ples daun bilong wara Arnon, na long dispela taun i stap namel tru long dispela ples daun, na graun i inapim olgeta dispela ples stret bilong Medeba na i go kamap long taun Hesbon na long olgeta taun long dispela bikpela ples stret, em taun Dibon na Bamotbal na Bet Balmeon na Jahas na Kedemot na Mefat na Kiriataim na Sipma na Seretsahar, em taun i stap antap long liklik maunten bilong dispela ples stret, na Betpeor na ol ples long sait bilong maunten Pisga na Bet Jesimot na olgeta arapela taun bilong dispela ples stret. Dispela ol taun bilong ol Amor bipo King Sihon i bin bosim. Em i bin i stap king long taun Hesbon. Moses i winim em long pait na i winim tu ol dispela hetman bilong ol Midian, em Evi na Rekem na Sur na Hur na Reba. Olgeta i bin i stap long dispela hap graun na King Sihon i givim wok long ol long bosim hap bilong ol yet. Na Balam, pikinini bilong Beor, em man i save tok long ol samting bai i kamap bihain, em tu ol Israel i kilim. Wara Jordan em i mak bilong graun bilong lain bilong Ruben. Ol dispela taun na ples ol wan wan famili bilong Ruben i bin kisim olsem graun bilong ol stret. Na Moses i tilim dispela graun long olgeta famili wan wan long lain bilong Gat, na em i stap graun bilong ol stret. Em i givim taun Jaser long ol, na olgeta taun bilong distrik Gileat, na hap graun bilong ol Amon i go inap long taun Aroer insait long graun bilong ol Amon, klostu long taun Raba long hap sankamap. Dispela graun i stat long taun Hesbon na i go inap long taun Ramatmispe na taun Betonim, na i stat long taun Mahanaim, na i go inap long mak bilong taun Lodebar. Long ples daun bilong wara Jordan ol Gat i kisim taun Betharam na Betnimra na Sukot na Safon na hap graun bilong King Sihon bilong taun Hesbon. Mak bilong graun bilong lain Gat i stat long wara Jordan na i go long hap sankamap na i go olgeta long not inap long raunwara Galili. Ol dispela taun na ples ol famili bilong Gat i bin kisim olsem graun bilong ol stret. Na Moses i givim wanpela hap graun long ol wan wan famili bilong hap lain bilong Manase na em i kamap graun bilong ol stret. Graun bilong ol i stat long taun Mahanaim, na i inapim olgeta hap bilong distrik Basan, em bipo Ok, king bilong Basan, i bin bosim. Na ol Manase i kisim tu 60 taun bilong Jair long distrik Basan. Dispela graun i inapim hap bilong distrik Gileat, na Astarot na Edrei, em ol taun King Ok i bin i stap long ol. Na Moses i givim dispela graun long ol wan wan famili bilong hap lain bilong Makir, pikinini bilong Manase. Olsem tasol Moses i tilim ol graun long hap sankamap bilong taun Jeriko na wara Jordan, taim em i stap long ples stret bilong Moap. Tasol Moses i no givim sampela graun long lain bilong Livai. Em i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel, em i stap olsem gutpela samting yupela i kisim, olsem na yupela i no mas kisim sampela hap graun.” Em hia stori bilong wanem ol hap graun ol wan wan lain bilong Israel i bin kisim insait long graun Kenan. Long taim ol Israel i stap yet long hap sankamap bilong wara Jordan, Moses i bin givim wanpela wanpela hap graun long tupela lain na long arapela hap lain bilong ol Israel. Tasol Moses i no bin givim wanpela hap graun long ol Livai. Orait nau ol Israel i kamap pinis long graun Kenan, long hap san i go daun bilong wara Jordan, na pris Eleasar na Josua, pikinini bilong Nun, wantaim ol hetman bilong ol wan wan famili bilong ol Israel, ol i bihainim tok Bikpela i bin mekim long Moses, na ol i pilai satu bilong tilim dispela graun long ol 9-pela lain na long arapela hap lain bilong ol. *** *** Taim ol i tilim graun, ol i kaunim ol lain tumbuna pikinini bilong Josep olsem tupela lain, em lain Manase na lain Efraim. Olsem na ol i no givim wanpela hap graun long ol Livai. Ol Livai i kisim sampela taun tasol. Na ol dispela taun i gat hap graun bilong ol Livai i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i bihainim tok Bikpela i bin givim Moses, na ol i tilim graun Kenan long ol wan wan lain bilong ol. Sampela man bilong Juda i kamap long Josua long Gilgal. Na Kalep, pikinini bilong Jefune, bilong lain Kenas, i tokim Josua olsem, “Long taim yumi bin i stap long Kades Barnea, Bikpela i bin tokim Moses, wokman bilong en, long samting em i laik mekim long mitupela. Ating yu tingim yet dispela tok. Long dispela taim mi gat 40 krismas na Moses, wokman bilong Bikpela, i tokim mi long lusim Kades Barnea na i go bilong lukstil long dispela kantri. Orait mi bin i go na mi bringim ripot i kam bek long Moses long ol samting olsem mi bin lukim tru long ai bilong mi stret. Mi no bin giaman. Ol man i bin i go wantaim mi ol i mekim arapela kain tok na dispela i mekim ol manmeri i pret. Tasol mi bihainim gut tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Olsem na Moses i mekim wanpela promis long mi. Em i tok, ‘Yu bin bihainim gut God, Bikpela bilong yumi, olsem na yu wantaim ol pikinini bilong yu bai i kisim dispela hap graun yu bin wokabaut long en.’” Na Kalep i tok moa olsem, “Harim. Ol Israel i stap yet long ples wesan nating, na Bikpela i tokim Moses long dispela samting. Na nau 45 yia i go pinis. Tasol Bikpela i helpim mi na mi stap yet. Nau mi gat 85 krismas pinis. Tasol strong bilong mi i no pinis. Nogat. Strong bilong mi i stap wankain yet olsem bipo long taim Moses i bin salim mi i go long dispela wokabaut. Strong bilong mi i stap yet na mi inap i go pait na mekim olgeta samting. Orait nau yu mas givim mi dispela ples maunten Bikpela i bin tok long en long taim mi givim ripot bilong ol samting mi bin lukim. Yu bin harim mi i tok olsem ol traipela man bilong Anak i stap long dispela ples, long ol bikpela taun i gat strongpela banis. Tasol sapos Bikpela i stap wantaim mi, orait bai mi inap rausim ol dispela man, olsem Bikpela i tok pinis.” Josua i harim dispela tok na em i askim God long mekim gut long Kalep, na Josua i givim taun Hebron long em. Kalep i bihainim gut tok bilong God, Bikpela bilong Israel. Olsem na Hebron i stap graun bilong ol lain tumbuna bilong Kalep, pikinini bilong Jefune, bilong lain Kenas. Bipo nem bilong Hebron em i Kiriat Arba. Na Arba em i wanpela traipela man bilong ol Anak. Kalep i kisim dispela graun pinis, orait i no gat pait moa i kamap. Ol lain famili bilong Juda i kisim graun insait long dispela graun ol i bin makim long lain bilong Juda. Mak bilong graun bilong ol Juda i go long hap saut inap long kantri Idom, na i go olgeta long ples wesan nating bilong Sen. Dispela mak i stat long arere bilong raunwara Detsi long hap saut, na i go abrusim rot i go antap long maunten Akrabim na i go long ples wesan bilong Sen. Na mak i go olgeta long hap saut bilong Kades Barnea, na i go lusim taun Hesron, na i go kamap long taun Adar. Na mak i tanim i go long taun Karka, na i go kamap long taun Asmon na i bihainim dispela liklik wara long mak bilong Isip na i go inap long biksolwara Mediterenian. Mak bilong graun bilong ol Juda long hap saut i pinis long dispela hap. Mak bilong graun bilong ol long hap bilong sankamap em i raunwara Detsi na i go inap long maus bilong wara Jordan. Na mak long not i stat long raunwara Detsi long maus bilong wara Jordan, na i go long taun Bethokla, na i go long hap not bilong ples Betaraba na i go long bikpela ston bilong Bohan, pikinini bilong Ruben. Orait long ples daun bilong Akor mak i go long ples Debir, na bihain i go long hap not na i tanim i go long ples Gilgal. Sapos yu sanap long dispela ples Gilgal, yu inap long lukim pasis rot i go antap long ples Adumim long maunten long hap saut bilong dispela ples daun. Na mak i go long hul wara bilong Ensemes, na i go abrusim hul wara bilong Enrogel, na i bihainim ples daun bilong pikinini bilong Hinom long maunten Jebus long hap saut. Jerusalem i stap long dispela hap. Na mak i go yet antap long dispela maunten i stap long arere bilong ples daun bilong Hinom long hap san i go daun. Dispela maunten i stap long hap not bilong ples daun bilong ol Refaim. Na mak i go long hul wara bilong Neptoa na i go kamap long ol taun klostu long maunten Efron. Long dispela hap, mak i tanim i go long taun Bala, narapela nem bilong en Kiriat Jearim. Long Bala mak i raun long hap bilong san i go daun na i go kamap long maunten Ser, na i go long hap not bilong maunten Jearim, narapela nem bilong en Kesalon. Na mak i go daun long taun Betsemes na i go lusim taun Timna. Orait mak i go long maunten i stap long hap not bilong taun Ekron na i tanim i go long taun Sikeron, na i lusim maunten Bala na i go kamap long taun Japnel. Na dispela mak i pinis long biksolwara Mediterenian. Mak bilong graun bilong Juda long hap san i go daun, em biksolwara Mediterenian. Ol lain famili bilong ol Juda i sindaun long graun i stap insait long ol dispela mak. Bipo Bikpela i bin givim tok long Josua long ol i mas givim wanpela hap graun long graun bilong ol Juda long Kalep, pikinini bilong Jefune. Orait Josua i mekim olsem Bikpela i bin tok. Em i givim Kalep taun Hebron, narapela nem bilong en Kiriat Arba. Arba em i tumbuna bilong ol Anak. Na Kalep i rausim tripela lain bilong ol Anak, em ol Sesai na ol Ahiman na ol Talmai. Bihain Kalep i lusim dispela ples na i go pait long ol manmeri bilong taun Debir. Bipo ol i kolim dispela taun Kiriat Sefer. Orait Kalep i tok olsem, “Man i winim Kiriat Sefer long pait, bai em i ken maritim Aksa, pikinini meri bilong mi.” Na Otniel, pikinini man bilong Kenas, brata bilong Kalep, i kisim dispela taun, na Kalep i givim Aksa long en na em i maritim. Taim Aksa i kam long Otniel, Aksa i tok strong long Otniel long em i mas askim Kalep long givim em wanpela hap graun. Orait na Aksa i go lukim Kalep. Na taim Aksa i kalap i kam daun long donki bilong en, Kalep i askim em, “Yu laikim wanem samting?” Orait Aksa i tokim papa bilong en olsem, “Mi laik yu givim mi wanpela presen. Yu bin givim mi dispela hap graun i stap long hap saut, tasol em i no gat wara. Olsem na nau yu mas givim mi sampela hul wara.” Orait Kalep i givim em ol hul wara i stap antap na i stap daunbilo tu. Ol lain famili bilong lain Juda i kisim ol dispela taun na hap graun. Nem bilong ol taun ol i kisim long hap bilong saut, klostu long mak bilong Idom, i olsem, Kapsel na Eder na Jagur na Kina na Dimona na Adada na Kedes na Hasor na Itnan na Sip na Telem na Bealot na Hasor Hadata na Keriot Hesron, em i gat narapela nem Hasor, na Amam na Sema na Molada na Hasargada na Hesmon na Betpelet na Hasarsual na Berseba na Bisiotia na Bala na Im na Esem na Eltolat na Kesil na Horma na Siklak na Matmana na Sansana na Lebaot na Silhim na Ain na Rimon. Long dispela distrik i gat 29 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. I gat sampela distrik i stap long ol liklik maunten long hap bilong san i go daun. Nem bilong ol taun i stap long wanpela bilong ol dispela distrik i olsem, Estaol na Sora na Asna na Sanoa na Enganim na Tapua na Enam na Jarmut na Adulam na Soko na Aseka na Saraim na Aditaim na Gedera na Gederotaim. Long dispela distrik i gat 14 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Senan na Hadasa na Mikdalgat na Dilean na Mispa na Joktel na Lakis na Boskat na Eklon na Kabon na Lamas na Kitlis na Gederot na Betdagon na Nama na Makeda. Long dispela distrik i gat 16 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Lipna na Eter na Asan na Ipta na Asna na Nesip na Keila na Aksip na Maresa. Long dispela distrik i gat 9-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Ekron wantaim ol taun na ol liklik ples, na olgeta taun na ples i stap klostu long Asdot, stat long Ekron na i go inap long nambis. Na Asdot na Gasa wantaim ol taun na ples i stap klostu long ol, i go inap long liklik wara long mak bilong Isip long hap saut, na i go inap long biksolwara Mediterenian long hap san i go daun. I gat sampela distrik i stap long ples maunten. Nem bilong ol taun i stap long wanpela bilong ol dispela distrik i olsem, Samir na Jatir na Soko na Dana na Kiriat Sefer, narapela nem bilong en Debir, na Anap na Estemoa na Anim na Gosen na Holon na Gilo. Long dispela distrik i gat 11-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Arap na Duma na Esan na Janim na Bet Tapua na Afeka na Humta na Kiriat Arba, narapela nem bilong en Hebron, na Sior. Long dispela distrik i gat 9-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Maon na Karmel na Sif na Juta na Jesril na Jokdeam na Sanoa na Kain na Gibea na Timna. Long dispela distrik i gat 10-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Halhul na Betsur na Gedor na Marat na Betanot na Eltekon. Long dispela distrik i gat 6-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long narapela distrik i olsem, Kiriat Bal, narapela nem bilong en Kiriat Jearim, na Raba. Dispela distrik i gat tupela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Nem bilong ol taun i stap long ples wesan nating i olsem, Betaraba na Midin na Sekaka na Nipsan na Taun Sol na Engedi. Dispela distrik i gat 6-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Tasol ol Juda i no inap rausim ol Jebus, em ol manmeri bilong taun Jerusalem. Olsem na ol Jebus i stap yet wantaim ol Juda long Jerusalem. Graun ol i makim bilong ol tumbuna bilong Josep i stat long wara Jordan long hap sankamap bilong ol hul wara bilong taun Jeriko na i go abrusim ples wesan nating na i go olgeta long ples maunten inap long taun Betel. Long Betel mak i go long taun Lus, na i go long Atarot Adar, em taun ol Arka i bin i stap long en. Bihain mak i go long hap san i go daun na i kamap long hap bilong ol Japlet, na i go olgeta long taun Bethoron Daunbilo. Long dispela hap, mak i go long taun Geser na i go kamap long biksolwara Mediterenian. Ol tumbuna bilong Josep, em lain bilong Manase na lain bilong Efraim, ol i kisim dispela graun. Em hia graun bilong ol famili bilong Efraim. Graun bilong ol long hap sankamap i stat long taun Atarot Adar na i go inap long taun Bethoron. Na mak i go kamap long biksolwara Mediterenian. Ples Mikmetat i stap long hap bilong not long graun bilong ol. Long hap sankamap mak i tanim long ples Tanatsilo, na i lusim dispela ples na i go long hap sankamap inap long taun Janoa. Orait mak i lusim Janoa na i go daun long taun Atarot na taun Nara. Na i go kamap long taun Jeriko na i go pinis long wara Jordan. Long taun Tapua mak i go long hap san i go daun na i kamap long wara Kana na i go inap long biksolwara Mediterenian. Dispela graun wantaim olgeta taun na ol ples i stap klostu long ol, ol i givim long ol famili bilong lain Efraim. Na sampela Efraim i stap long ol taun na ples insait long graun bilong Manase. *** Tasol ol i no rausim ol Kenan i bin i stap long taun Geser. Olsem na ol Kenan i stap yet namel long ol Efraim, na ol Efraim i mekim ol Kenan i wok olsem wokboi nating bilong ol. Ol i makim wanpela hap graun long ol lain tumbuna bilong Manase, namba wan pikinini bilong Josep. Makir, namba wan pikinini bilong Manase, em i papa bilong Gileat na em i bin i stap gutpela man bilong pait. Olsem na ol i makim hap graun bilong distrik Gileat na Basan long ol lain tumbuna bilong Makir. Nem bilong ol tumbuna pikinini man bilong Manase i olsem, Abieser na Helek na Asriel na Sekem na Hefer na Semida. Na ol Israel i makim ol hap graun i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan long ol lain famili bilong dispela ol man. Selofehat, em i pikinini bilong Hefer, na Hefer em i pikinini bilong Gileat, na Gileat em i pikinini bilong Makir, na Makir em i pikinini bilong Manase. Tasol Selofehat i no gat wanpela pikinini man. Em i gat ol pikinini meri tasol. Nem bilong ol i olsem, Mala na Noa na Hokla na Milka na Tirsa. Ol lain tumbuna bilong ol dispela meri i go lukim pris Eleasar na Josua na ol hetman, na ol i tok olsem, “Bikpela i bin tokim Moses long givim wanpela hap graun long ol lain bilong mipela.” Orait ol i givim hap graun long ol dispela lain wantaim ol arapela lain bilong Manase, olsem Bikpela i bin tok. Olsem na ol lain bilong Manase i kisim 10-pela hap graun, long wanem, ol Israel i bin givim graun long ol lain tumbuna bilong ol pikinini meri bilong Selofehat. Na tu ol arapela lain bilong Manase i kisim distrik Gileat na distrik Basan long hapsait bilong wara Jordan. *** Mak bilong graun bilong lain Manase i stat long graun bilong lain Aser long hap not na i go kamap long ples Mikmetat, long hap sankamap bilong taun Sekem. Na mak i go kamap long hap saut bilong ples bilong ol Entapua. Graun bilong taun Tapua i bilong lain Manase. Taun Tapua yet i stap long mak bilong lain Manase, tasol em i bilong ol lain Efraim. Na mak i go daun long liklik wara Kana. Ol taun i stap long hap saut bilong dispela wara i bilong lain Efraim. Ol dispela taun i stap namel long ol taun bilong Manase. Na mak bilong Manase i stap long hap not bilong wara Kana na i go kamap long biksolwara Mediterenian. Graun i stap long hap saut bilong wara Kana, em i bilong ol lain Efraim, na graun i stap long hap not em i bilong ol lain Manase. Na long hap san i go daun, biksolwara Mediterenian i stap olsem mak bilong ol. Na long hap not, mak bilong graun bilong Manase i go inap long graun bilong ol Aser long hap san i go daun na graun bilong ol Isakar long hap sankamap. Insait long graun bilong ol Isakar na ol Aser, ol Manase i kisim ol dispela taun, Betsan na ol ples i stap klostu long en, na Nafat Dor na Endor na Tanak na Megido, wantaim ol ples i stap klostu long ol. Tasol ol Manase i no inap rausim ol Kenan long ol dispela taun. Olsem na ol Kenan i stap yet. Bihain ol Israel i kamap strong, na ol i mekim ol Kenan i kamap wokboi nating bilong ol. Tasol ol i no rausim ol. Bihain ol lain tumbuna bilong Josep i go tokim Josua olsem, “Watpo yu givim mipela wanpela hap graun tasol? Dispela graun i no inap long mipela, long wanem, Bikpela i bin mekim gut long lain bilong mipela na mipela i kamap planti moa.” Na Josua i bekim tok olsem, “Sapos yupela i planti tumas na ples maunten bilong Efraim i no inap long yupela, orait yupela i go long bikbus na kliaim hap bilong yupela yet long graun bilong ol Peres na ol Refaim.” Na ol tumbuna bilong Josep i tok, “Ples maunten i no inap long mipela, tasol sapos mipela i laik kisim ol hap i gat stretpela graun, bai mipela i no inap, long wanem, ol dispela Kenan i stap long taun Betsan na ol ples klostu long en na long stretpela graun bilong taun Jesril, ol i gat ol karis ain bilong pait.” Orait Josua i tokim ol lain bilong Efraim na Manase olsem, “Tru tumas, yupela i planti moa na yupela i wanpela strongpela lain tru. Wanpela hap graun tasol i no inap long yupela. Olsem na bai yupela i kisim sampela graun moa. Bai yupela i kisim olgeta ples maunten. Tru i gat bikpela bus long en, tasol bai yupela i kliaim na kisim olgeta dispela graun. Ol Kenan long dispela hap i strong na ol i gat ol karis ain, tasol yupela bai i rausim ol.” Ol Israel i winim pinis olgeta ples long pait, na olgeta lain bilong ol i go bung long taun Silo. Na ol i sanapim haus sel bilong lotu. Tasol 7-pela lain i no kisim hap graun bilong ol yet. Orait Josua i tokim ol Israel olsem, “God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yupela i givim dispela graun long yupela. Yupela i wetim wanem samting na yupela i no kisim yet? Makim tripela man bilong olgeta lain wan wan. Na bai mi salim ol i go long olgeta hap bilong graun na ol yet i ken makim graun ol i laik kisim. Na bihain ol i mas kam bek long mi. Ol i mas brukim graun long 7-pela hap. Ol lain bilong Juda bai i stap long hap saut, na ol lain bilong Josep bai i stap long hap not. Na yupela i mas raitim ripot long dispela 7-pela hap graun na bringim i kam long mi. Bihain bai mi pilai satu long ai bilong Bikpela, bilong painimaut wanem graun God i makim bilong yupela. Tasol ol lain bilong Livai bai i stap pris bilong Bikpela, olsem na ol i no ken kisim wanpela hap graun olsem yupela. Na ol lain bilong Gat na Ruben na hap lain bilong Manase i kisim graun pinis long hapsait bilong wara Jordan, em graun Moses, wokman bilong Bikpela, i bin givim long ol.” Josua i tokim ol man bilong raitim ripot bilong graun olsem, “Yupela go lukim olgeta hap graun na raitim ripot long en na kam bek long mi. Na bai mi pilai satu bilong painimaut wanem graun Bikpela i makim bilong yupela.” Ol dispela man i harim tok bilong Josua pinis, orait ol i go. Ol i raun na lukim olgeta hap graun na ol i raitim ripot long wanpela buk. Ol i makim 7-pela hap graun na ol i raitim nem bilong ol taun i stap long ol wan wan hap. Na bihain ol i go bek long Josua long kem i stap long Silo. Na Josua i pilai satu bilong painimaut wanem graun Bikpela bai i givim long ol wan wan lain. Na bihain em i tilim dispela graun long wanpela wanpela lain bilong ol Israel. Ol famili bilong lain Benjamin i kisim graun namel long lain bilong Juda na lain bilong Josep. Long hap bilong not, mak bilong graun bilong ol i stat long wara Jordan na i go antap long liklik maunten long hap not bilong taun Jeriko. Na mak i tanim i go long ples maunten long hap san i go daun na i go olgeta long ples wesan nating bilong Betaven. Na mak i go yet long hap saut inap long liklik maunten bilong taun Lus, narapela nem bilong en Betel, na i go daun long taun Atarot Adar, em i stap antap long wanpela maunten klostu long taun Bethoron Daunbilo, long hap saut. Na mak i tanim i go long narapela hap. Long hap san i go daun bilong dispela maunten, long hapsait bilong Bethoron, mak i go long hap saut, na i go kamap long taun Kiriat Bal, narapela nem bilong en Kiriat Jearim. Dispela taun i bilong ol Juda. Dispela em i mak bilong graun bilong lain Benjamin long hap san i go daun. Mak long hap saut i stat klostu long Kiriat Jearim na i go long hap san i go daun na i kamap long ol hul wara bilong Neptoa. Na mak i go daun long arere bilong dispela maunten i sanap klostu long ples daun bilong pikinini bilong Hinom. Dispela maunten i stap long hap not, long arere bilong ples daun bilong ol Refaim. Na mak i go long hap saut na i brukim ples daun bilong Hinom, na i go long liklik ples maunten bilong ol Jebus na i go long hul wara bilong Enrogel. Na mak i go long hap not long hul wara bilong Ensemes na i go long ples Gelilot. Sapos yu sanap long dispela ples Gelilot, yu inap long lukim pasis rot i go antap long maunten long ples Adumim. Na mak i go daun long bikpela ston bilong Bohan, pikinini man bilong Ruben. Na mak i go long ples maunten i lukluk i go daun long raunwara Detsi, na i go daun long ples daun bilong wara Jordan. Na mak i go long hap not long liklik maunten bilong Bethokla na i go kamap long raunwara Detsi long maus bilong wara Jordan. Dispela em i mak bilong graun bilong lain Benjamin long hap saut. Na mak long hap sankamap i bihainim wara Jordan. Dispela em i mak bilong hap graun lain bilong Benjamin i bin kisim. Nem bilong ol taun i stap long wanpela distrik bilong lain Benjamin i olsem, Jeriko na Bethokla na Emek Kesis na Betaraba na Semaraim na Betel na Avim na Para na Ofra na Kefar Amoni na Opni na Geba. Long dispela distrik i gat 12-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Na nem bilong ol taun i stap long narapela distrik bilong lain Benjamin i olsem, Gibeon na Rama na Berot na Mispa na Kefira na Mosa na Rekem na Irpel na Tarala na Sela na Haelep na Jebus, narapela nem bilong en Jerusalem, na Gibea na Kiriat Jearim. Long dispela distrik i gat 14 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Dispela hap graun ol lain bilong Benjamin i kisim. Namba 2 hap graun ol i makim, em i go long ol lain bilong Simeon. Dispela hap i stap namel stret long graun ol i bin makim bilong ol Juda. Nem bilong ol taun ol Simeon i kisim i olsem, Berseba o Seba na Molada na Hasarsual na Bala na Esem na Eltolat na Betul na Horma na Siklak na Bet Markabot na Hasarsusa na Bet Lebaot na Saruhen. Ol i kisim 13 taun olgeta wantaim ol ples i stap klostu long ol. Na tu ol i kisim taun Ain na Rimon na Eter na Asan, em 4-pela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. Lain Simeon i kisim ol taun wantaim ol ples i stap klostu long ol, i go inap long taun Balatber, narapela nem bilong en Rama, long hap bilong saut. Graun bilong Simeon i stap namel long graun bilong Juda. Graun ol i bin makim bilong Juda i bikpela tumas, olsem na lain bilong Simeon i kisim hap bilong en. Namba 3 hap graun ol i makim, em i go long ol lain bilong Sebulun. Mak bilong graun ol i kisim, i go inap long taun Sarit. Na mak i go long hap san i go daun inap long taun Mareal na i go klostu long taun Dabeset na i go long liklik wara i stap long hap sankamap bilong taun Jokneam. Long hapsait bilong taun Sarit, mak i go long arere bilong taun Kislot Tabor long hap sankamap, na i go inap long taun Daberat na i go antap long taun Jafia. Na mak i go yet long hap bilong sankamap na i kamap long taun Gathefer na taun Etkasin na i tanim i go long hap bilong Nea long rot i go long taun Rimon. Na long hap not mak i tanim i go long hap bilong taun Hanaton na i go kamap long ples daun bilong Iptahel. Nem bilong ol taun ol Sebulun i kisim i olsem, Katat na Nahalal na Simron na Idala na Betlehem. Ol i kisim 12-pela taun olgeta wantaim ol ples i stap klostu long ol. *** Namba 4 hap graun ol i makim em i go long lain bilong Isakar. Nem bilong ol taun ol Isakar i kisim i olsem, Jesril na Kesulot na Sunem na Hafaraim na Sion na Anaharat na Rabit na Kision na Ebes na Remet na Enganim na Enhada na Betpases. Na mak bilong graun ol Isakar i kisim i go kamap long maunten Tabor na long taun Sahasuma na taun Betsemes na i go inap long wara Jordan. Ol Isakar i kisim 16 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. *** Namba 5 hap graun ol i makim em i go long ol lain bilong Aser. Nem bilong ol taun ol Aser i kisim i olsem, Helkat na Hali na Beten na Aksap na Alamelek na Amat na Misal. Long hap san i go daun mak bilong graun bilong ol Aser i kamap klostu long maunten Karmel na taun Sihorlipnat. Na mak i tanim i go long hap sankamap na i kamap long taun Betdagon, na i go klostu long graun bilong lain Sebulun na long ples daun bilong Iptahel na i go long hap not inap long taun Betemek na taun Neiel. Na mak i go yet long hap not long taun Kabul na Ebron na Rehop na Hamon na Kana na i go olgeta long biktaun Saidon. Na mak i tanim i go long taun Rama na i kamap long Tair, dispela taun i gat strongpela banis. Na mak i tanim i go long taun Hosa na i go inap long biksolwara Mediterenian. Na tu ol Aser i kisim taun Mehebel na Aksip na Uma na Afek na Rehop. Ol Aser i kisim 22 taun wantaim ol ples i stap klostu long ol. *** Namba 6 hap graun ol i makim, em i go long ol lain bilong Naptali. Mak bilong graun bilong ol i lusim taun Helep, na dispela diwai ok i stap long ples Sananim, na i go long taun Adami Nekep na taun Japnel na i go inap long taun Lakum na i pinis long wara Jordan. Na mak i tanim i go long hap san i go daun long taun Asnot Tabor na taun Hukok. Graun bilong lain Sebulun i stap long hap saut bilong graun bilong ol Naptali, na graun bilong lain Aser i stap long hap san i go daun, na ples Jehuda long wara Jordan i stap long hap sankamap. Nem bilong ol taun i gat strongpela banis i olsem, Sidim na Ser na Hamat na Rakat na Kineret na Adama na Rama na Hasor na Kedes na Edrei na Enhasor na Yiron na Mikdalel na Horem na Betanat na Betsemes. Ol Naptali i kisim 19 taun olgeta wantaim ol ples i stap klostu long ol. *** Namba 7 hap graun ol i makim em i go long ol lain bilong Dan. Nem bilong ol taun ol i kisim i olsem, Sora na Estaol na Irsemes na Salbim na Aijalon na Itla na Elon na Timna na Ekron na Elteke na Gibeton na Balat na Jehut na Beneberak na Gatrimon na Mejarkon na Rakon na ol ples i stap klostu long taun Jopa. Tasol bihain, ol man bilong as ples ol i birua long ol Dan na rausim ol long dispela graun. Olsem na ol Dan i go kamap long Lais na pait long ol lain bilong Lais. Ol i kisim dispela taun na kilim olgeta pipel bilong taun. Na bihain ol Dan i tok, dispela hap graun i bilong ol, na ol i sindaun long en. Ol i senisim nem bilong dispela taun Lais na ol i kolim Dan, em nem bilong tumbuna bilong ol. Ol dispela taun wantaim ol ples i stap klostu long ol, ol i stap long dispela hap graun ol lain bilong Dan i kisim. Ol Israel i makim olgeta hap graun pinis na ol i givim hap graun long Josua, pikinini bilong Nun. Josua i askim ol man long givim em taun Timnat Sera long ples maunten long hap bilong Efraim. Orait ol i givim em, olsem Bikpela i bin tok. Na Josua i wokim gen dispela taun na em i sindaun long en. Pris Eleasar na Josua na ol hetman bilong olgeta wan wan famili bilong olgeta lain bilong Israel ol i stap long taun Silo klostu long dua bilong haus sel bilong Bikpela, na ol i pilai satu bilong painimaut wanem graun Bikpela i makim bilong ol. Na long dispela pasin ol wok bilong makim na tilim graun i pinis. Bihain Bikpela i tokim Josua olsem, “Yu tokim ol Israel, ‘Yupela i mas makim ol sampela taun bilong ol man i ken i go hait insait long ol, olsem mi bin tokim Moses long tokim yupela. Sapos wanpela man i no gat tingting bilong kilim narapela man, tasol em i kilim dispela man i dai, orait em i ken ranawe i go long wanpela bilong ol dispela taun na hait. Na wanpela wanblut bilong man i dai pinis bai i no inap i go insait long taun na kilim dispela man, bilong bekim rong em i bin mekim. Taim wanpela man i ranawe na em i kamap long dispela taun em i laik hait long en, orait em i mas i go long ples bilong kot long bikpela dua bilong taun, na tokaut long ol hetman long ol samting em i bin mekim. Na bai ol hetman i tokim em long i go insait long taun na bai ol i larim em i stap wantaim ol. Na sapos man bilong bekim rong i bihainim em na i kam kamap long dispela taun, orait ol hetman i no inap givim dispela man long han bilong em, long wanem, em i no bin birua long dispela man em i bin kilim na em i no gat tingting long kilim em. Olsem na ol manmeri bilong taun bai i lukautim dispela man. Na em i mas i stap long dispela taun inap ol i harim kot bilong em long ai bilong olgeta man bilong taun. Na sapos kot i painimaut olsem em i no gat rong, orait em i mas i stap long dispela taun inap hetpris bilong dispela taim i dai. Na bihain em i ken i go bek long as ples bilong en, em ples bipo em i bin lusim na ranawe.’” Ol manmeri i harim dispela tok bilong Bikpela, orait ol i makim Kedes, dispela taun i stap long distrik Galili long ples maunten bilong Naptali, na ol i makim taun Sekem, long ples maunten bilong Efraim, na Kiriat Arba, narapela nem bilong en Hebron, long ples maunten bilong Juda. Na long hapsait bilong wara Jordan, long ol ples maunten long hap sankamap bilong Jeriko long ples drai, ol i makim taun Beser long graun bilong lain Ruben, na taun Ramot long distrik Gileat long graun bilong lain Gat, na taun Golan long distrik Basan, long graun bilong lain Manase. Em ol dispela taun bilong hait ol man i makim bilong olgeta Israel na bilong ol man bilong narapela ples i stap wantaim ol. Olsem na sapos wanpela man i kilim narapela man, tasol em i no birua long em, orait em i ken i go na i stap gut long wanpela bilong ol dispela taun. Na man i bihainim em bilong bekim rong, em i no ken kilim dispela man, inap dispela man i kamap long kot long ai bilong olgeta manmeri pastaim. Ol hetman bilong ol famili bilong lain bilong Livai i go lukim pris Eleasar na Josua, pikinini bilong Nun, na ol hetman bilong olgeta lain bilong Israel. Ol i bungim ol dispela man long taun Silo long graun bilong ol Kenan na ol i tokim ol olsem, “Bikpela i bin givim strongpela tok long yumi long maus bilong Moses, bai mipela i mas kisim sampela taun bilong mipela yet wantaim gutpela graun i gat gras bilong ol bulmakau bilong mipela i ken kaikai.” Orait ol Israel i bihainim tok bilong Bikpela na ol i givim ol taun na ol hap graun bilong ol yet long ol Livai. Pastaim ol i pilai satu bilong painimaut wanem ol taun ol famili bilong lain Kohat bai i kisim. Na ol dispela Kohat bilong lain bilong namba wan pris Aron, ol i kisim 13 taun i stap long graun bilong ol lain bilong Juda na Simeon na Benjamin. Na ol arapela lain bilong Kohat i kisim 10-pela taun i stap long graun bilong ol lain bilong Efraim na Dan na bilong hap lain bilong Manase. Ol famili bilong lain bilong Gerson i kisim 13 taun i stap long graun bilong ol lain bilong Isakar na Aser na Naptali na bilong hap lain bilong Manase i stap long distrik Basan. Ol famili bilong lain bilong Merari i kisim 12-pela taun i stap long graun bilong lain bilong Ruben na Gat na Sebulun. Ol Israel i bihainim tok Bikpela i bin givim ol long maus bilong Moses, na ol i pilai satu bilong makim ol taun bilong ol Livai. Na ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Livai i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Em hia nem bilong ol taun i stap long graun bilong lain Juda na Simeon, ol lain Kohat bilong lain bilong Aron i bin kisim. Ol Israel i bin pilai satu bilong makim ol taun bilong ol pastaim. Wanpela taun ol Israel i givim long ol lain bilong Aron, em Kiriat Arba, narapela nem bilong en Hebron. Arba em i papa bilong Anak. Taun Hebron i stap long ples maunten bilong Juda. Ol i givim ol Aron dispela taun wantaim sampela graun i stap klostu long en, bilong ol i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Tasol ol Israel i bin givim pinis graun bilong wokim gaden na ol ples klostu long dispela taun long Kalep, pikinini bilong Jefune na dispela graun i stap graun bilong lain bilong en, na ol i no inap givim long ol Aron. Ol i givim ol dispela taun long ol tumbuna bilong pris Aron, Hebron, em wanpela bilong ol taun ol man i ken i go hait long en, na Lipna na Jatir na Estemoa na Holon na Debir na Ain na Juta na Betsemes. Ol dispela 9-pela taun i stap long graun bilong lain Juda na Simeon, na ol i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Aron i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol lain bilong Benjamin i givim 4-pela taun long ol, em taun Gibeon na Geba na Anatot na Almon. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Aron i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol lain bilong Aron, em ol pris, ol i kisim 13 taun olgeta, na ol dispela taun i gat hap graun bilong ol i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol arapela lain famili bilong Kohat ol i kisim sampela taun long graun bilong lain Efraim. Ol Israel i givim 4-pela taun long ol, em taun Sekem, long ples maunten bilong Efraim, wanpela bilong ol taun ol man i ken i go hait long en, na taun Geser na Kipsaim na Bethoron. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Kohat i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Na ol i givim ol Kohat 4-pela taun long graun bilong lain bilong Dan, em taun Elteke na Gibeton na Aijalon na Gatrimon. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Kohat i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Na ol i givim ol Kohat tupela taun long graun bilong hap lain bilong Manase, em taun Tanak na Gatrimon. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Kohat i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol famili bilong lain Kohat i kisim 10-pela taun olgeta. Na ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Narapela lain famili bilong ol Livai, em ol lain Gerson. Ol Israel i givim ol Gerson tupela taun long graun bilong hap lain bilong Manase, em taun Golan long hap bilong Basan, wanpela bilong ol taun ol man i ken i go hait long en, na taun Bestera. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Gerson i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i givim ol Gerson 4-pela taun long graun bilong lain Isakar, em taun Kision na Daberat na Jarmut na Enganim. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Gerson i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i givim ol Gerson 4-pela taun long graun bilong lain Aser, em taun Misal na Apdon na Helkat na Rehop. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Gerson i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i givim ol Gerson tripela taun long graun bilong lain Naptali, em taun Kedes long hap bilong Galili, wanpela bilong ol taun ol man i ken i go hait long en, na taun Hamotdor na Kartan. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Gerson i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol famili bilong lain Gerson i kisim 13 taun olgeta. Na ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol arapela lain bilong Livai, em ol lain Merari. Ol Israel i givim ol Merari 4-pela taun long graun bilong lain Sebulun, em taun Jokneam na Karta na Dimna na Nahalal. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Merari i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i givim ol Merari 4-pela taun long graun bilong lain Ruben, em taun Beser na Jahas na Kedemot na Mefat. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol Israel i givim ol Merari 4-pela taun long graun bilong lain Gat, em taun Ramot long hap bilong Gileat, wanpela bilong ol taun ol man i ken i go hait long en, na Mahanaim na Hesbon na Jaser. Ol dispela taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Merari i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Ol famili bilong lain Merari i kisim inap 12-pela taun olgeta. Long olgeta hap graun ol Israel i sindaun long en, ol i givim 48 taun long ol lain bilong Livai. Olgeta wan wan taun i gat hap graun i stap klostu long ol, bilong ol Livai i ken putim ol bulmakau na sipsip bilong ol. Orait Bikpela i givim olgeta hap graun long ol Israel, olsem bipo em i bin promis long ol tumbuna bilong ol. Na ol Israel i kisim dispela graun na ol i sindaun long en. Na Bikpela i givim gutpela taim long ol, olsem em i bin promis long ol tumbuna bilong ol. Na Bikpela i helpim ol na ol i daunim olgeta birua bilong ol na i no gat wanpela birua inap winim ol. Bikpela i inapim tru olgeta gutpela promis em i bin mekim long ol. Ol i tilim olgeta graun pinis, orait Josua i singautim ol lain bilong Ruben na lain bilong Gat na hap lain bilong Manase na ol i kam bung. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i mekim pinis olgeta samting Moses, wokman bilong Bikpela, i bin tokim yupela long mekim. Na yupela i bihainim olgeta tok bilong mi. Olgeta de yupela i bin helpim ol brata bilong yupela. I no gat wanpela taim yupela i bin lusim ol. Yupela i bin bihainim gut ol tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Nau God, Bikpela bilong yumi, i givim gutpela taim long ol brata bilong yupela olsem bipo em i promis long ol. Olsem na yupela i ken i go bek long ol haus bilong yupela long dispela hap graun long hapsait bilong wara Jordan, bipo Moses, wokman bilong Bikpela, i bin givim long yupela. Na yupela i mas tingting gut na bihainim ol tok na ol lo Moses, wokman bilong Bikpela, i bin givim long yupela. Na yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yupela, na yupela i mas bihainim tingting na tok bilong em. Yupela i mas i stap wantaim em na mekim wok bilong em long olgeta laik na tingting na strong bilong yupela.” Na Josua i askim God long mekim gut long ol na em i salim ol i go bek long ples bilong ol. Moses i bin givim graun long distrik Basan long hap lain bilong Manase. Tasol Josua i givim graun long hap san i go daun bilong wara Jordan long arapela hap lain bilong Manase na long ol arapela lain bilong Israel. Taim Josua i salim ol dispela lain i go bek long ples bilong ol long hapsait bilong wara Jordan, em i askim God long mekim gut long ol na em i tok, “Yupela i gat planti samting na nau yupela i go bek long ples. Yupela i gat planti bulmakau na silva na gol na bras na ain na planti klos. Olsem na yupela i mas kisim hap bilong ol dispela samting yupela i bin kisim long ol birua, na yupela i mas givim long ol wantok bilong yupela.” Orait ol man bilong lain bilong Ruben na lain bilong Gat na hap lain bilong Manase, ol i wokabaut i go bek long ples bilong ol. Ol dispela lain i lusim ol arapela Israel long Silo long graun bilong Kenan na ol i go long distrik Gileat, em graun bilong ol yet. Ol i bin kisim dispela graun olsem Bikpela i bin tokim ol long maus bilong Moses. Ol i no lusim graun bilong Kenan yet, na ol i go kamap long hap graun i stap long arere bilong wara Jordan, orait ol i sanapim wanpela bikpela alta klostu long wara. Na sampela man i go tokim ol arapela Israel olsem, “Harim. Ol Ruben na Gat na hap lain bilong Manase i wokim pinis wanpela alta long arere bilong wara Jordan, long hap bilong yumi yet.” Ol i harim dispela tok na olgeta i kam bung long taun Silo na ol i redi long i go pait long ol dispela tripela lain. Orait ol Israel i salim Finias, pikinini bilong pris Eleasar, i go long ol lain bilong Ruben na Gat na hap lain bilong Manase long ples Gileat. Na 10-pela hetman i go wantaim Finias. Ol dispela man i bilong olgeta lain long Israel, na ol i hetman bilong famili long lain bilong ol yet. Ol i go kamap long Gileat na ol i tok olsem long ol Ruben na Gat na hap lain bilong Manase, “Olgeta manmeri bilong Bikpela i askim olsem, bilong wanem yupela i mekim dispela samting nogut long God bilong yumi? Yupela i sakim pinis tok bilong Bikpela, na yupela i sanapim dispela alta bilong yupela yet. Yupela i no moa bihainim Bikpela. Bipo yumi mekim sin long ples Peor, na Bikpela i salim sik i kam na i bagarapim ol manmeri bilong en. Yumi karim hevi yet long dispela rong. Yupela i ting dispela rong i no inap, na yupela i laik mekim narapela gen, laka? Olsem wanem, nau yupela i no laik bihainim Bikpela? Sapos yupela i sakim tok bilong en nau, orait tumora bai em i kros long yumi olgeta Israel. Sapos yupela i ting graun bilong yupela i no klin long ai bilong God, orait mobeta yupela i lusim graun bilong yupela na yupela i kam kisim sampela hap graun namel long mipela, long dispela graun bilong Bikpela yet, haus sel bilong en i stap long en. Alta bilong God, Bikpela bilong yumi, i stap pinis. Bilong wanem yupela i sakim tok bilong Bikpela na bruk lusim mipela na yupela i sanapim dispela nupela alta? Yupela i no ken lusim tingting long Akan, pikinini bilong Sera. God i bin tambuim ol samting long taun Jeriko, tasol Akan i sakim tok na i kisim ol samting, na bihain olgeta Israel i bin karim hevi bilong dispela rong bilong en. Rong bilong Akan i no pas long em wanpela tasol. Nogat. Ol arapela manmeri tu i bin bagarap.” Orait ol lain bilong Ruben na Gat na hap lain bilong Manase i bekim tok bilong ol hetman bilong ol famili bilong Israel olsem, “God i gat bikpela strong, na em wanpela tasol i Bikpela. Em i save, bilong wanem mipela i bin mekim dispela samting. Na mipela i laik bai yupela tu i mas save. Sapos mipela i bin sakim tok bilong Bikpela, na mipela i no bihainim lo bilong em, orait yupela i ken kilim mipela i dai. Sapos mipela i bin sakim tok bilong Bikpela na mipela i sanapim alta bilong mipela yet, bilong kukim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong kamap wanbel, orait Bikpela i ken mekim save long mipela. Tasol nogat. Mipela i bin sanapim dispela alta, long wanem, mipela i pret, nogut bihain ol tumbuna bilong yupela i tok long ol tumbuna bilong mipela olsem, ‘Bilong wanem yupela i lotu long God, Bikpela bilong mipela Israel. Bikpela i putim wara Jordan olsem mak namel long mipela na yupela ol manmeri bilong Ruben na Gat. Yupela i no lain bilong Bikpela.’ Mipela i pret, nogut ol tumbuna bilong yupela i pasim ol tumbuna bilong mipela na ol i no inap lotu long Bikpela. Olsem na mipela i sanapim dispela alta. Em i no bilong mekim ol kain kain ofa. Nogat. Em i wanpela mak bilong ol lain bilong mipela na ol lain bilong yupela, bilong soim ol tumbuna bilong yumi i kamap bihain olsem mipela tu i save lotu long Bikpela tasol. Na mipela tu i save mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel na ol arapela kain ofa. “Nogut bihain ol tumbuna bilong yupela i tok long ol lain bilong mipela olsem, ‘Yupela i no lain bilong Bikpela.’ Mipela i tingting olsem, sapos yupela i mekim dispela kain tok long mipela o long ol lain tumbuna bilong mipela, orait mipela i ken tok, ‘Lukim, dispela alta ol papa bilong mipela i wokim em i wankain olsem alta bilong Bikpela. Tasol em i no alta bilong mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela kain ofa. Nogat. Em i wanpela mak tasol bilong lain bilong mipela na lain bilong yupela.’ Mipela i no sanapim dispela alta bilong mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na ol arapela kain ofa. Mipela i no laik mekim olsem. Nogat tru. Sapos mipela i mekim olsem, bai mipela i sakim tok bilong Bikpela na givim baksait long em. Mipela i no gat tingting bilong senisim alta bilong God, Bikpela bilong yumi, em dispela alta i sanap long ai bilong haus sel bilong em.” Pris Finias wantaim ol lida bilong ol manmeri, em ol hetman bilong ol famili bilong Israel, ol i harim dispela tok bilong ol lain bilong Ruben na Gat na Manase, na ol i amamas. Orait Finias, pikinini bilong pris Eleasar, i tok olsem long ol lain bilong Ruben na Gat na Manase, “Nau mipela i save, Bikpela i stap wantaim yumi, long wanem, yupela i no bin sakim tok bilong em. Olsem na Bikpela i no inap kros long yumi.” Na bihain Finias na ol hetman i lusim ol lain bilong Ruben na Gat long distrik Gileat na ol i go bek long Kenan na givim ripot long ol Israel. Na ol Israel i amamas long ripot bilong ol. Ol i litimapim nem bilong God na ol i no moa tingting long i go pait long ol Ruben na Gat na bagarapim dispela hap graun ol i sindaun long en. Olsem na ol Ruben na Gat i kolim nem bilong dispela alta “Tokaut Klia”, long wanem, ol i tok, “Em i wanpela mak bilong tokaut long yumi olgeta, Bikpela wanpela tasol em i God.” Planti yia i go pinis na Bikpela i givim gutpela taim long ol Israel. Na ol i no moa pait long ol birua i stap nabaut. Nau Josua i kamap lapun tru. Orait Josua i singautim olgeta Israel wantaim ol hetman na ol lida na ol bikman na ol ofisa bilong ol manmeri na em i tokim ol olsem, “Nau mi lapun pinis. Yupela i lukim pinis olgeta samting God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim long ol dispela lain birua, long wanem, em i laik helpim yupela. God, Bikpela bilong yumi, i bin helpim yupela long pait. Nau yupela harim gut. Ol dispela graun bilong ol lain yupela i no winim yet, mi makim pinis bilong yupela long kisim, olsem mi bin mekim long graun bilong olgeta lain mi winim pinis long pait. Mak bilong graun bilong yupela i stat long wara Jordan long hap bilong sankamap na i go inap long biksolwara Mediterenian long hap bilong san i go daun. God, Bikpela bilong yumi, bai i rausim ol birua na mekim ol i ranawe long yupela. Na bai yupela i kisim graun bilong ol, olsem God i promis pinis. Olsem na yupela i mas lukaut gut tru na yupela i mas bihainim olgeta samting i stap long buk bilong lo bilong Moses. Yupela i no ken lusim wanpela liklik tok bilong en. Yupela i no ken pas wantaim ol lain manmeri i stap yet namel long yupela, na yupela i no ken kolim nem bilong ol god bilong ol. Long taim yupela i laik mekim tok tru antap, yupela i no ken kolim nem bilong ol dispela god. Na yupela i no ken brukim skru na lotu long ol. Tasol yupela i mas pas gut wantaim Bikpela na bihainim em olsem yupela i bin mekim i kam inap nau. Bikpela i rausim pinis ol bikpela na strongpela lain manmeri, na i no gat wanpela inap sanap strong na sakim yupela. Wanpela man bilong yupela inap mekim 1,000 man bilong ol i ranawe, long wanem, God, Bikpela bilong yumi, i save helpim yupela long pait long ol olsem bipo em i bin promis long mekim. “Orait nau yupela i mas lukaut gut long pasin bilong yupela. Yupela i mas laikim tru God, Bikpela bilong yumi. Tasol sapos yupela i lusim God bilong yumi, na yupela i pas wantaim ol arapela lain manmeri i stap nabaut namel long yupela, na yupela i maritim ol, orait yupela i save pinis bai God i no moa rausim ol. Nogat. Bai ol i kamap birua tru bilong yupela. Bai ol i stap olsem wanpela bikpela hul, bilong yupela i pundaun long en. Na bai ol i givim pen long yupela olsem kanda i givim pen long baksait bilong man, na olsem nil i sutim ai bilong man. Na dispela hevi bai i stap inap yupela olgeta i dai long dispela gutpela graun, God, Bikpela bilong yumi i givim pinis long yupela. “Klostu nau bai mi lusim yupela. Yupela i save pinis, God, Bikpela bilong yumi i bin givim yupela olgeta gutpela samting em i bin promis long givim yupela. Olgeta samting em i bin promis long mekim, ol i kamap pinis, na i no gat wanpela promis i popaia. Tru tumas, God, Bikpela bilong yumi, i mekim pinis olgeta gutpela samting em i bin tok bai em i mekim. Tasol sapos yupela i no bihainim gut dispela kontrak God i tokim yupela pinis long bihainim na sapos yupela i lotu long ol giaman god, na yupela i brukim skru long ol na lotuim ol, orait bai Bikpela i kros long yupela, na yupela i no inap i stap longpela taim long dispela gutpela graun em i bin givim long yupela. Nogat. Yupela olgeta bai i dai.” *** Josua i bungim olgeta lain bilong Israel long taun Sekem, na bihain em i singautim ol hetman na ol lida na ol bikman na ol ofisa bilong Israel na ol i go sanap long ai bilong God. Na Josua i tokim olgeta manmeri olsem, “Tok bilong God, Bikpela bilong yumi Israel i olsem, ‘Bipo tru ol tumbuna bilong yupela i bin i stap long hapsait bilong wara Yufretis. Na ol i bin lotu long ol giaman god. Wanpela tumbuna em i Tera, na em i papa bilong Abraham na Nahor. Mi bin kisim Abraham, tumbuna bilong yupela, long kantri i stap long hapsait bilong wara Yufretis, na mi bringim em i kam na em i bin raun long olgeta hap bilong graun Kenan. Na mi givim em planti tumbuna. Mi givim em wanpela pikinini man Aisak, na mi givim tupela pikinini man, Jekop na Iso, long Aisak. Na mi givim ol ples maunten bilong Idom long Iso, olsem graun bilong em. Tasol Jekop wantaim ol lain pikinini bilong en, ol i go i stap long kantri Isip. Na bihain mi salim Moses na Aron, na mi bagarapim tru kantri Isip long olkain samting nogut. Bihain mi kisim yupela i kam na yupela i lusim Isip. Mi bringim ol papa bilong yupela i kam na ol i lusim Isip. Na ol Isip i bin kisim ol karis na ol hos na ol i ranim ol papa bilong yupela inap ol i kamap long solwara Retsi. Na ol papa i pret na ol i singaut strong tumas long mi long helpim ol, na mi mekim tudak i kamap namel long ol na ol soldia bilong Isip. Na mi mekim solwara i bruk antap long ol Isip na karamapim ol olgeta. Yupela i bin lukim dispela samting mi mekim long ol Isip. “‘Yupela i bin i stap longpela taim long ples wesan nating. Na bihain mi bringim yupela i go long graun bilong ol Amor long hap sankamap bilong wara Jordan, na ol i bin pait long yupela. Tasol mi helpim yupela na yupela i winim ol long pait. Na yupela i kisim graun bilong ol, long wanem, mi go pas na mi bagarapim ol. Bihain Balak, pikinini man bilong Sipor, king bilong ol Moap, i bin pait long yupela Israel. Em i salim tok i go long Balam, pikinini bilong Beor, na i askim em long mekim wanpela tok nogut bilong bagarapim yupela. Tasol mi Bikpela, mi no laik harim tok nogut bilong Balam. Nogat. Mi mekim em i autim tok long ol gutpela samting bai i kamap long yupela. Na mi kisim bek yupela long han bilong Balak. Yupela i brukim wara Jordan na yupela i kamap long taun Jeriko, na ol man bilong Jeriko i pait long yupela. Na ol Amor na ol Peres na ol Kenan na ol Hit na ol Girgas na ol Hivi na ol Jebus, ol tu i pait long yupela. Tasol mi helpim yupela na yupela i winim ol. Mi bin i go pas long yupela na mi mekim ol birua i pret nogut tru, na dispela i mekim tupela king bilong ol Amor i ranawe long yupela. Yupela i no bin rausim tupela long strong bilong yupela na long bainat na banara samting bilong yupela. Nogat. Mi tasol mi bin rausim tupela. Na mi givim yupela wanpela graun yupela yet i no bin wok long en. Na mi givim yupela ol taun yupela i no bin wokim. Nau yupela i sindaun long ol dispela taun, na yupela i save kaikai ol pikinini bilong diwai wain na diwai oliv, em ol samting yupela i no bin planim long han bilong yupela.’” Josua i autim tok bilong Bikpela pinis, orait em i tok moa olsem, “Orait nau yupela harim. Yupela i mas lotu long Bikpela na oltaim yupela i mas mekim wok bilong en long olgeta strong bilong yupela. Yupela i mas lusim tingting long ol dispela giaman god ol tumbuna bilong yupela i bin lotu long ol long hap bilong Mesopotemia na long Isip. Yupela i mas lotu long Bikpela tasol. Tasol sapos yupela i no laik lotu long Bikpela, orait yupela i tingting gut nau. Bai yupela i lotu long husat? Yupela bai i lotu long ol dispela giaman god bilong ol tumbuna bilong yupela long Mesopotemia? O long ol giaman god bilong ol Amor, nau yupela i sindaun long graun bilong ol? Tasol mi wantaim famili bilong mi, mipela bai i lotu long Bikpela tasol.” Na ol manmeri i bekim tok olsem, “Mipela i no inap tru long lusim Bikpela na lotu long ol giaman god. Nogat tru. Bikpela wanpela tasol i God bilong mipela na em i bin kisim bek mipela wantaim ol papa bilong mipela long wok kalabus bilong ol Isip. Na mipela i lukim pinis ol bikpela mirakel em i bin mekim. Taim yumi bin wokabaut long graun bilong ol arapela lain, na taim yumi go long wanem hap, orait God i bin lukautim yumi na yumi stap gut. Taim yumi wokabaut i kam, Bikpela i bin wok long rausim ol Amor, em ol lain i bin i stap long dispela graun bipo. Olsem na mipela tu bai i lotu long Bikpela. Em wanpela tasol i God bilong mipela.” Orait Josua i mekim dispela tok long ol, “Ating yupela i no inap lotu long Bikpela. Em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Em i holi, na em i no laik bai yupela i lotu long ol giaman god. Bai em i no ken lusim ol sin na rong bilong yupela. Na tru Bikpela i bin mekim gut long yupela bipo, tasol sapos yupela i lusim em na lotu long ol giaman god bilong ol arapela lain, bai em i kros na mekim save long yupela na bagarapim yupela.” Tasol ol manmeri i tokim Josua olsem, “Nogat tru. Bai mipela i lotu long Bikpela tasol.” Orait Josua i tokim ol, “Yupela yet i tokaut pinis na yupela yet i promis bai yupela i lotu long Bikpela tasol.” Na ol i tok, “Yes, em tok mipela i mekim long maus bilong mipela yet.” Na Josua i tok gen olsem, “Orait yupela i mas rausim ol giaman god bilong ol arapela lain i stap yet namel long yupela. Na yupela i mas tanim bel bilong yupela i go olgeta long God, Bikpela bilong yumi Israel.” Na ol manmeri i tokim Josua, “Mipela i laik lotu long God, Bikpela bilong yumi na bihainim ol lo bilong em tasol.” Orait long dispela de long taun Sekem, Josua i mekim wanpela kontrak wantaim ol manmeri, na em i givim ol lo na tok long ol, bai ol i mas bihainim. Josua i raitim ol dispela tok insait long wanpela buk ol lo bilong God i stap long en. Na bihain em i kisim wanpela ston, na i sanapim long as bilong wanpela diwai ok i stap long ples ol i save lotu long Bikpela long en. Na Josua i tokim ol manmeri olsem, “Oltaim bai yumi lukim dispela ston na bai yumi tingting gen long dispela promis bilong yumi. Ston i harim pinis olgeta tok Bikpela i bin tokim yumi. Bai em i stap olsem wanpela mak bilong kirapim tingting bilong yupela, bai yupela i no ken sakim tok bilong God bilong yumi.” Na Josua i salim ol manmeri i go, na olgeta i go bek long ples bilong ol. Bihain Josua, pikinini bilong Nun, dispela wokman bilong Bikpela, em i dai long taim em i gat 110 krismas. Na ol i planim em long graun bilong em yet long taun Timnat Sera. Dispela taun i stap long ples maunten bilong Efraim long hap not bilong maunten Gas. Taim Josua i stap yet ol Israel i save lotu long Bikpela. Na bihain long Josua i dai ol i lotu yet long Bikpela. Ol i mekim olsem i go inap long taim ol hetman i bin lukim ol samting Bikpela i bin mekim bilong helpim ol Israel, ol tu i dai pinis. Ol bun bilong Josep ol manmeri i bin kisim long Isip na karim i kam, em ol i planim long Sekem. Ol i planim long dispela hap graun bipo tru Jekop i bin baim long 100 mani silva long ol lain bilong Hamor, papa bilong Sekem. Taim ol Israel i planim pinis ol bun bilong Josep, orait ol i makim ol olsem samting bilong ol lain bilong Josep. Taim Eleasar, pikinini bilong Aron, i dai, ol i planim em long Gibea, em taun ol i bin givim long Finias, pikinini bilong Eleasar. Dispela taun i stap long ples maunten bilong Efraim. Josua i dai pinis na ol Israel i askim Bikpela olsem, “Wanem lain bai i go pas na pait long ol Kenan?” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Lain bilong Juda bai i go pas, long wanem, mi givim pinis dispela graun long ol.” Orait ol lain bilong Juda i tokim ol lain bilong Simeon olsem, “Yupela kam wantaim mipela pastaim na yumi go long hap graun ol i makim bilong mipela, na bai yumi bung wantaim na pait long ol Kenan. Na bihain bai yumi go long hap graun ol i makim bilong yupela.” Olsem na ol lain bilong Simeon i go wantaim ol lain bilong Juda. Na ol lain bilong Juda i go pas long pait na Bikpela i givim ol lain bilong Kenan wantaim ol lain bilong Peres long han bilong ol Juda na ol i kilim 10,000 man long taun Besek. Na ol Juda i bungim King Adoni Besek wantaim ol lain bilong en long dispela hap na ol i pait long ol na winim ol. Adoni Besek i ranawe, tasol ol Juda i ranim em na holimpasim em na katim tupela bikpela pinga long han bilong en na tupela bikpela pinga long lek bilong en. Na Adoni Besek i tok olsem, “Bipo mi bin katim tupela bikpela pinga bilong han na lek bilong 70 king na ol i bin kisim ol pipia kaikai aninit long tebol bilong mi. Na nau God i bekim wankain pasin long mi.” Na ol Juda i kisim Adoni Besek i go i stap long Jerusalem inap em i dai. Ol Juda i pait long ol man bilong Jerusalem na kisim graun bilong ol. Na ol i kilim ol manmeri na kukim ples bilong ol. Bihain ol i go pait long ol man bilong Kenan i stap long ples maunten na long ol liklik maunten long hap san i go daun na long distrik Negev long hap saut. Na bihain gen ol i go pait long ol man bilong Kenan i stap long taun Hebron, em taun bipo ol i save kolim Kiriat Arba. Na ol Juda i winim ol lain bilong Sesai na Ahiman na Talmai. Ol Juda i winim pinis ol man bilong taun Hebron na ol i go pait long ol manmeri bilong taun Debir. Bipo ol i save kolim dispela taun Kiriat Sefer. Na Kalep i tok, “Sapos wanpela man i kisim Kiriat Sefer long pait, orait em i ken maritim Aksa, pikinini meri bilong mi.” Na Otniel, pikinini man bilong Kenas, i kisim dispela taun. Kenas em i liklik brata bilong Kalep. Na Kalep i givim Aksa long Otniel na em i maritim. Taim Aksa i kam long Otniel, Aksa i tok strong long Otniel long em i mas askim Kalep long givim em wanpela hap graun. Orait na Aksa i go lukim Kalep. Na taim Aksa i kalap i kam daun long donki bilong en, Kalep i askim em, “Yu laikim wanem samting?” Orait Aksa i tokim papa bilong en olsem, “Mi laik yu givim mi wanpela presen. Yu bin givim mi dispela hap graun i stap long hap saut, tasol em i no gat wara. Olsem na nau yu mas givim mi sampela hul wara.” Orait Kalep i givim em ol hul wara i stap antap na i stap daunbilo tu. Tambu papa bilong Moses em i bilong lain bilong Kin. Orait lain bilong tambu papa bilong Moses wantaim ol lain bilong Juda ol i lusim Taun Bilong Diwai Det na ol i go long ples drai bilong Juda i stap long hap saut klostu long taun Arat. Na ol i sindaun wantaim ol man bilong lain Amalek long dispela hap. Na ol Juda wantaim ol Simeon i go na winim ol Kenan i stap long taun Sefat. Na ol i pinisim dispela taun olgeta. Olsem na ol i givim nupela nem Horma long en. Na tu ol i kisim taun Gasa na Askelon na Ekron wantaim ol hap graun bilong ol. Bikpela i helpim ol Juda na ol i kisim ol graun bilong ples maunten. Tasol ol i no inap rausim ol man i stap long nambis, long wanem, ol dispela man i gat ol karis ain. Na ol i givim taun Hebron long Kalep, olsem Moses i bin tok. Na Kalep i rausim ol tripela lain bilong ol Anak i bin stap long Hebron. Tasol ol Benjamin i no rausim ol Jebus i stap long Jerusalem. Olsem na ol Jebus i stap yet wantaim ol Benjamin. Olsem tasol ol lain bilong Josep i go pait long ol manmeri bilong taun Betel. Bipo ol i save kolim nem bilong taun olsem, Lus. Na Bikpela i wok long helpim ol. Ol Josep i salim ol man i go bilong lukstil long dispela taun. *** Ol dispela man i lukim wanpela man i lusim taun na i go ausait, na ol i tokim em olsem, “Sapos yu soim mipela long rot i go insait long taun, orait bai mipela i no ken mekim nogut long yu.” Olsem na em i soim ol long rot i go insait. Na ol i go insait na i kilim olgeta manmeri long dispela taun. Tasol ol i no kilim dispela wanpela man wantaim olgeta lain bilong en. Na dispela man i go long graun bilong ol Hit na em i wokim wanpela taun na em i kolim nem bilong en Lus. Na dispela nem i stap yet. Ol lain bilong Manase i no rausim ol man i stap long taun Betsan na Tanak na Dor na Ipleam na Megido, na long ol liklik ples i stap klostu long ol dispela taun. Na taim ol Israel i kamap strong, ol i mekim ol manmeri bilong Kenan i kamap ol wokboi bilong ol. Tasol ol Israel i no rausim ol olgeta. Ol lain bilong Efraim i no rausim ol manmeri bilong Kenan i stap long taun Geser. Olsem na ol dispela manmeri bilong Kenan i stap yet wantaim ol long dispela hap. Na ol lain bilong Sebulun i no rausim ol manmeri long taun Kitron na Nahalal. Olsem na ol dispela manmeri bilong Kenan i stap wantaim ol. Na ol Sebulun i mekim ol Kenan i kamap wokboi bilong ol. Na ol lain bilong Aser i no rausim ol manmeri long taun Ako na Saidon na Alap na Aksip na Helba na Afek na Rehop. Olsem na ol Aser i stap wantaim ol dispela Kenan, long wanem, ol i no bin rausim ol. Na ol lain bilong Naptali i no rausim ol manmeri long taun Betsemes na Betanat. Olsem na ol i stap wantaim ol dispela Kenan. Na ol lain bilong Naptali i mekim ol Kenan i kamap wokboi bilong ol. Tasol ol Amor i strong na ol i rausim ol lain bilong Dan i go long ples maunten. Ol i no larim ol i kam i stap daunbilo long ples stret. Ol Amor tasol i sindaun i stap olgeta long taun Aijalon na Salbim na long maunten Heres. Na mak bilong graun bilong ol i stat long rot i go antap long maunten long ples Akrabim na i kamap long ples Sela na i go antap moa yet. Tasol ol lain bilong Josep i wok long bosim ol na mekim ol i kamap wokboi bilong ol. *** Ensel bilong Bikpela i lusim taun Gilgal na i go long ples Bokim. Na em i tokim ol Israel olsem, “Mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam long dispela graun mi bin promis long ol tumbuna bilong yupela long givim long yupela. Na mi tok, bai mi no ken brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela. Olsem na mi tambuim yupela tru long mekim wanpela kontrak wantaim ol manmeri i stap long dispela hap graun na mi tokim yupela long brukim ol alta bilong ol. Mi bin tok olsem, tasol yupela i no bin bihainim tok bilong mi. Nogat. Yupela i bin mekim narapela kain pasin olgeta. Olsem na mi tokim yupela nau, bai mi no inap i go paslain long yupela na rausim ol dispela man taim yupela i laik i go insait long graun bilong ol. Nogat. Bai ol dispela lain i stap olsem hul long graun bilong mekim yupela i pundaun na lusim stretpela rot. Na ol god bilong ol bai i traim bilip bilong yupela nogut tru.” Taim olgeta manmeri bilong Israel i harim pinis ol dispela tok bilong ensel, ol i krai nogut tru. Olsem na ol i kolim dispela ples Bokim. Na ol i mekim ofa long God long dispela ples. Josua i tokim ol Israel long ol i ken i go, na ol i go kisim hap graun ol i bin makim bilong ol wan wan, na ol i sindaun long en. Taim Josua i stap yet ol Israel i lotu long Bikpela. Na bihain long Josua i dai ol i lotu yet long Bikpela. Ol i mekim olsem inap ol lida i bin lukim ol samting Bikpela i bin mekim bilong helpim ol Israel ol tu i dai. Josua, pikinini bilong Nun na wokman bilong Bikpela, em i gat 110 krismas na em i dai. Orait ol i planim em long taun Timnat Sera. Dispela em i hap graun bilong em yet i stap long ples maunten bilong Efraim, long hap not bilong maunten Gas. Ol wanlain bilong Josua tu i dai pinis, na nupela lain manmeri i kamap. Dispela nupela lain i lusim tingting long Bikpela na ol samting em i bin mekim bilong helpim ol Israel. Orait ol Israel i lotu long ol giaman god Bal na ol i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Ol i no moa lotu long Bikpela, em God bilong ol tumbuna bilong ol, em God i bin kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Nau ol i kirap lotu long ol giaman god bilong ol pipel i stap nabaut long ol. Ol Israel i brukim skru bilong ol na mekim lotu long ol dispela giaman god, na ol i mekim Bikpela i belhat long ol. Ol i no moa lotu long Bikpela. Ol i lotu long ol Bal na long ol god meri Astarte. Na Bikpela i kros nogut tru na em i larim ol man bilong pait na stil i kam pait long ol Israel na stilim ol samting bilong ol. Na Bikpela i larim ol birua i stap nabaut long ol i winim ol. Na ol Israel i no inap sanap strong na pait. Olgeta taim ol i go long pait, Bikpela i no helpim ol liklik. Bikpela i mekim olsem em i bin tok em bai i mekim, na ol Israel i stap nogut tru. Nau Bikpela i givim ol Israel sampela strongpela hetman. Ol dispela hetman i helpim ol Israel na kisim bek ol long han bilong ol man bilong pait na stil. Tasol ol manmeri i no harim tok bilong ol hetman. Ol i givim baksait long Bikpela na ol i lotu long ol giaman god. Ol tumbuna bilong ol i bin bihainim tok bilong God, tasol ol dispela lain pikinini ol i no moa mekim olsem. Olgeta taim Bikpela i makim wanpela hetman bilong lukautim ol Israel, em i save sambai long dispela hetman inap em i dai. Olsem na wan wan hetman i bin i gat strong bilong helpim ol Israel i daunim ol birua bilong ol. Bikpela i marimari long ol Israel, long wanem, ol i krai long pen na hevi bilong ol. Tasol taim wanpela hetman i dai pinis, ol manmeri i save tanim i go bek gen long olpela pasin bilong ol. Na pasin nogut bilong ol i winim pasin nogut bilong ol lain i bin i go pas long ol. Ol i save bihainim ol arapela god na ol i lotu long ol. Ol i strong tru long bihainim pasin nogut bilong ol yet. Orait Bikpela i kros nogut tru long ol Israel, na em i tok olsem, “Ol dispela manmeri i brukim dispela kontrak mi tokim ol tumbuna bilong ol long bihainim. Ol i no bihainim tok bilong mi, olsem na bai mi no ken rausim ol dispela arapela lain pipel, em Josua i no bin kisim graun bilong ol yet long taim em i dai. Na bai mi mekim ol dispela pipel i traim bilip bilong ol Israel na bai mi lukim, ol Israel bai i bihainim tok bilong mi olsem ol tumbuna bilong ol i bin mekim, o nogat.” Olsem na Bikpela i larim ol dispela arapela lain pipel i stap long graun bilong ol Israel. Bipo em i no bin larim Josua i winim ol, na nau tu Bikpela i no rausim ol kwiktaim. Bikpela i larim sampela lain manmeri i stap long graun Kenan wantaim ol Israel, bilong em i ken traim strong bilong ol dispela lain Israel i no bin i stap long taim ol Israel i bin pait bilong kisim graun Kenan. Bikpela i mekim olsem bilong em i ken skulim ol wan wan nupela lain bilong Israel long pasin bilong pait. Em hia ol lain manmeri God i larim ol i stap. Ol manmeri i stap long ol 5-pela taun bilong ol Filistia, na long olgeta taun bilong ol Kenan na bilong ol Saidon na bilong ol Hivi i stap long maunten bilong Lebanon na long maunten Balhermon i go inap long maus bilong rot i go long taun Hamat. Bikpela i larim ol dispela lain i stap yet bilong traim ol Israel, bai em i ken painimaut ol bai i bihainim lo bilong en, o nogat. Ol dispela lo God i bin givim long ol tumbuna bilong ol, long han bilong Moses. Olsem na ol Israel i sindaun namel long ol Kenan na ol Hit na ol Amor na ol Hivi na ol Jebus. Na ol Israel i marit nabaut wantaim ol na i lotu long ol giaman god bilong ol. Ol manmeri bilong Israel i lusim tingting long God, Bikpela bilong ol. Ol i mekim sin na ol i lotu long ol giaman god Bal wantaim ol god meri Astarte. Olsem na Bikpela i kros long ol Israel na em i larim King Kusan Risataim bilong Mesopotemia i winim ol. Ol Israel i stap aninit long strong bilong King Kusan Risataim inap long 8-pela yia. Na ol Israel i krai long Bikpela, na Bikpela i makim wanpela man, nem bilong en Otniel, na Otniel i kisim bek ol long han bilong dispela king. Otniel em i pikinini bilong Kenas, liklik brata bilong Kalep. Spirit bilong Bikpela i kam i stap long Otniel na Otniel i kamap hetman bilong ol Israel. Na em i go pait long king bilong Mesopotemia, na Bikpela i helpim Otniel na em i winim dispela king. Na bihain, ol Israel i no gat pait moa inap long 40 yia. Na Otniel, pikinini bilong Kenas, i dai. Ol Israel i mekim sin gen long Bikpela. Olsem na Bikpela i givim bikpela strong long King Eklon bilong Moap na em i daunim ol Israel. Eklon i bungim ol Amon wantaim ol Amalek na ol i go pait na winim ol Israel na kisim Taun Bilong Ol Diwai Det. Ol Israel i stap aninit long Eklon na ol i mekim wok kalabus bilong en inap 18 yia. Orait na ol Israel i krai long Bikpela na em i makim wanpela man, nem bilong en Ehut, bilong kisim bek ol long han bilong ol birua. Ehut em i kaisman na em i pikinini bilong Gera bilong lain Benjamin. Ol Israel i salim sampela presen i go long Eklon, king bilong kantri Moap, na Ehut i bringim ol dispela presen i go. Ehut i bin wokim wanpela bainat bilong em yet, na em i bin sapim tupela sait bilong bainat. Longpela bilong dispela bainat em inap 50 sentimita. Na em i pasim dispela bainat long han sut bilong em, aninit long laplap. Orait em i kisim ol dispela presen i go long King Eklon. Eklon em i patpela man tru. Ehut i givim ol presen pinis long Eklon, na em wantaim ol dispela man i bin karim presen ol i kirap na i go. Ol i wokabaut i go kamap long ol ston ol man i bin katim piksa long en, klostu long ples Gilgal. Na long dispela hap Ehut i tanim bek, na i go bek long king bilong Moap. Em i lukim King Eklon na i tokim em olsem, “King, mi gat tok bilong yu wanpela tasol.” Na king i tokim ol wokman bilong en olsem, “Yupela go. Mitupela tasol bai i stap.” Orait olgeta wokman i go ausait, na king wanpela i sindaun i stap long kolpela rum bilong en antap long rup bilong haus. Na Ehut i kam long em na i tok, “Mi gat wanpela tok bilong yu i kam long God.” King i sanap, na Ehut i pulim dispela bainat em i bin haitim aninit long laplap long han sut bilong en, na em i planim long bel bilong king. Ehut i no kamautim dispela bainat long bel bilong king, olsem na sap na han bilong bainat i go insait long bel bilong em olgeta. Na gris bilong bel i karamapim bainat, na sap bilong bainat i kamap long baksait bilong en. Ehut i go ausait na em i pasim ol dua na lokim na em i wokabaut i go. Ol wokman i kam na ol i lukim ol dua i pas i stap, na ol i ting olsem, “Ating king i go long smolhaus.” Ol i wet longpela taim, tasol king i no opim dua. Olsem na ol i kisim ki na opim dua, na ol i lukim bikman bilong ol i dai pinis na i slip i stap long plua. Taim ol wokman i wet i stap, Ehut i ranawe pinis. Em i go abrusim ol dispela ston ol i bin katim piksa long en, na i ranawe i go hait long ples Seira. Bihain em i kamap long graun bilong ol Israel na em i winim biugel long ples maunten bilong Efraim, bilong singautim ol man bilong Israel i kam pait. Ol i kam bung, na Ehut i tokim ol olsem, “Yupela bihainim mi. Bikpela i givim pinis ol birua bilong yupela, ol Moap, long han bilong yupela. Bai yupela i winim ol.” Orait ol i bihainim Ehut na i go daun lusim ples maunten na ol i go pasim rot bilong ol Moap i no ken brukim wara Jordan na ranawe i go. Na ol i pait long ol Moap na i no gat wanpela i ranawe. Nogat tru. *** Long dispela taim ol Israel i kilim i dai samting olsem 10,000 strongpela soldia bilong Moap. I no gat wanpela i ranawe. Ol Israel i winim ol Moap long dispela de. Na bihain, ol Israel i no gat pait moa inap long 80 yia. Bihain long Ehut, narapela hetman i kamap, nem bilong en Samgar, pikinini bilong Anat. Em i kilim i dai 600 man bilong ol Filistia long wanpela liklik spia bilong hariapim ol bulmakau long wok. Em tu i bin kisim bek ol Israel long han bilong ol birua. Ehut i dai pinis na ol Israel i mekim sin gen long God. Olsem na God i larim Jabin, wanpela king bilong ol Kenan, i daunim ol. Dispela king i save bosim taun Hasor. Namba wan ofisa bilong ami bilong Jabin, em Sisera, wanpela man i save stap long taun Haroset Hagoim. King Jabin i gat 900 karis ain. Na em i save mekim nogut tru long ol Israel, na paitim ol nabaut na bagarapim ol inap long 20 yia. Olsem na ol Israel i krai long Bikpela long helpim ol. Long dispela taim i gat wanpela profet meri i stap, nem bilong en Debora. Em i meri bilong wanpela man, nem bilong en Lapidot. Long dispela taim Debora i wok long givim tingting bilong God long ol Israel. Em i save sindaun long as bilong wanpela diwai det na ol Israel i save kam long em na harim toktok bilong em. Dispela diwai i stap namel long taun Rama na Betel, long ples maunten bilong Efraim. Orait Debora i singautim Barak, pikinini bilong Abinoam, bilong taun Kedes long graun bilong lain Naptali. Barak i kam na Debora i tokim em olsem, “God, Bikpela bilong yumi, i laik givim yu dispela tok, ‘Yu go na kisim 10,000 man long lain bilong Naptali na long lain bilong Sebulun na bungim ol long maunten Tabor. Bai mi Bikpela, mi bringim Sisera, namba wan ofisa bilong ami bilong King Jabin, i kam pait long yupela long wara Kison. Em bai i kam wantaim ol karis na ol soldia bilong em, tasol maski, bai mi givim ol long han bilong yupela.’” Barak i harim dispela tok na em i tokim Debora olsem, “Sapos yu kam wantaim mi, bai mi go. Tasol sapos yu no kam, bai mi no inap i go.” Na Debora i bekim tok olsem, “Orait bai mi go wantaim yu na bai yu winim pait. Tasol bai yu no inap kisim biknem, long wanem, Bikpela bai i givim Sisera long han bilong wanpela meri.” Orait Debora i kirap na i go wantaim Barak long taun Kedes. Barak i singautim ol lain bilong Sebulun na ol lain bilong Naptali na 10,000 man bilong ol dispela lain i kam long em, na ol i go bilong pait. Na Debora tu i go wantaim ol. Long dispela taim Heber, wanpela man bilong lain bilong Kin, em i wokim haus sel bilong en arere long taun Kedes, klostu long dispela diwai ok long ples Sananim. Bipo Heber i bin lusim ol arapela lain bilong Kin, em ol lain tumbuna bilong Hobap, tambu papa bilong Moses. Taim Sisera i harim tok long Barak i go pinis long maunten Tabor, em i singaut long 900 karis ain na olgeta lain man bilong en i kam, na ol i go long Haroset Hagoim klostu long wara Kison. Na Debora i tokim Barak olsem, “Goan, yumi go. Bikpela i go pas long yu. Olsem na long dispela de bai Bikpela i helpim yu na bai yu winim Sisera.” Na Barak i kisim dispela 10,000 man na ol i lusim maunten Tabor na i go daun. Taim Barak i kamap wantaim ol ami bilong en na ol i kirapim pait, Bikpela i mekim Sisera wantaim olgeta karis na man bilong en i longlong nabaut. Na Sisera i lusim karis bilong en na i ranawe i go. Barak i ranim ol karis na ami i go inap long Haroset Hagoim. Na ol ami bilong Barak i kilim i dai olgeta ami bilong Sisera. I no gat wanpela i stap. Sisera i ranawe i go long haus sel bilong Jael, em meri bilong Heber, dispela man bilong lain bilong Kin. Jabin, king bilong Hasor, em i pren bilong ol famili bilong Heber. Jael i lukim Sisera i kam, na em i lusim haus sel na i kam ausait. Na em i tokim Sisera olsem, “Kam insait, bikman. Yu kam insait long haus sel bilong mi. Yu no ken pret.” Olsem na Sisera i go insait na Jael i haitim em aninit long wanpela blanket. Na Sisera i tokim Jael, “Nek bilong mi i drai. Mi laik yu givim mi wara na bai mi dring.” Orait Jael i kisim wanpela skin meme em i bin samapim bilong pulimapim wara samting, na em i givim long Sisera. Dispela skin meme i gat susu long en, na Sisera i dring. Sisera i dring pinis, na Jael i haitim em gen. Na Sisera i tokim Jael olsem, “Yu sanap long dua bilong haus sel, na sapos wanpela man i kam na askim yu, ‘I gat wanpela man i stap?’, orait yu mas tok, ‘Nogat.’” Skin bilong Sisera i les nogut tru, na em i slip olsem man i dai. Na Jael i kisim wanpela hama na wanpela nil diwai bilong pasim ol baklain bilong haus sel, na em i wokabaut isi tru i go long Sisera. Na em i paitim dispela nil diwai i go insait long het bilong Sisera, na nil i kamap long hap na i go olgeta long graun. Na Sisera i dai. Na taim Barak i kam bilong painim Sisera, Jael i go bungim em na i tokim em olsem, “Yu kam. Bai mi soim yu dispela man yu wok long painim.” Olsem na Barak i go insait long haus sel wantaim em. Na em i lukim Sisera i dai pinis na i slip i stap long graun. Dispela nil diwai i stap yet long het bilong en. Long dispela de God i helpim ol Israel long winim Jabin, king bilong Kenan. Na ol Israel i pait strong moa yet long ol lain soldia bilong Jabin, inap ol i bagarapim ol olgeta. Long dispela de Debora na Barak, pikinini bilong Abinoam, tupela i singim dispela song, Litimapim nem bilong Bikpela. Ol Israel i tingting strong long pait. Olgeta man i amamas na ol i laik pait. Harim, yupela ol king. Putim yau gut, yupela ol hetman. Bai mi singim wanpela song na mekim musik long God, Bikpela bilong yumi Israel. Bikpela, taim yu lusim ol maunten bilong Seir, em kantri Idom, na yu kam daun, orait graun i guria na ren i kam daun. Tru tumas, wara i stap long ol klaut i kapsait na i kam daun. Ol maunten i guria long ai bilong God, Bikpela bilong Sainai, long ai bilong God, Bikpela bilong yumi Israel. Long taim bilong Samgar, pikinini bilong Anat, na long taim bilong Jael, ol bisnisman i pret long ol raskol na ol i no moa wokabaut long ol bikpela rot. Ol man i mas wokabaut i go i kam, ol i save hait na bihainim ol liklik rot tasol. Debora, ol Israel i no mekim wanpela samting. Ol i stap nating inap long taim yu kamap. Na yu olsem wanpela mama bilong lukautim ol. Taim ol Israel i bihainim ol nupela god, pait i kamap long ol. Ol Israel i gat 40,000 man bilong pait, tasol i no gat wanpela i karim hap plang bilong pait na i holim spia. Tingting bilong mi i stap wantaim ol ofisa bilong ami bilong Israel, na wantaim ol dispela man i laik pait. Litimapim nem bilong Bikpela. Yupela man i save sindaun long satel long ol waitpela donki, na yupela man i save wokabaut long lek, yupela i mas tokaut long dispela samting. Harim. Ol lain manmeri i bung long ol hul wara na i givim wara long ol sipsip samting, ol i tokaut long Bikpela i win. Ol i tokaut long ol man bilong Israel i win. Na ol manmeri bilong Bikpela i lusim taun bilong ol na ol i kam daun. Yu go pas, Debora, yu go pas. Yu go pas na singim wanpela song. Na yu go pas, Barak, pikinini bilong Abinoam. Yu kirap na wokabaut. Yu kisim ol kalabusman i go. Ol gutpela man bilong pait i kam bung long ol lida bilong ol. Ol man bilong Bikpela i kam long em na ol i redi long pait. Ol Efraim i kam daun na wokabaut i go long ples stret. Ol i bihainim ol man bilong lain Benjamin. Ol hetman bilong lain Makir i kam daun na ol ofisa bilong Sebulun i kam daun. Ol lida bilong Isakar i kam wantaim Debora. Na Barak tu i go wantaim ol. Ol Isakar i bihainim em i go long ples stret. Tasol ol man bilong Ruben i gat tupela tingting na ol i no inap i go. Bilong wanem yupela ol Ruben i stap wantaim ol sipsip? Ating yupela i save laikim tumas long harim ol wasman i singautim ol sipsip, a? Tru tumas, ol man bilong Ruben i gat tupela tingting. Ol lain bilong Gat i stap long wara Jordan long hap sankamap. Tasol bilong wanem lain bilong Dan i wok long ol sip? Lain bilong Aser i stap long nambis bilong solwara. Ol i stap nating long nambis bilong ol yet. Tasol ol man bilong lain Sebulun na lain Naptali, klostu ol i kisim bagarap long ples bilong pait. Ol king i kam long taun Tanak, ol i pait klostu long wara bilong Megido. Ol king bilong Kenan i pait, tasol ol i no win. Ol i no kisim sampela silva i go. Ol sta long skai i pait. Ol i bihainim rot bilong ol antap, na ol i pait long Sisera. Tait bilong wara Kison i karim ol i go. Dispela wara i stap bipo yet, tait bilong en i strong tumas. Bai mi taitim bun na wokabaut strong i go. Na ol hos i save ran i go kwiktaim, ol i paitim graun long lek bilong ol. Ensel bilong Bikpela i tok, “Taun Meros i mas kisim bagarap. Na ol man i stap long dispela taun ol tu i mas kisim bagarap. Long wanem, ol i no bin i kam bilong helpim Bikpela. Ol i no i kam olsem ol soldia bilong helpim Bikpela long pait.” Jael, meri bilong Heber long lain bilong Kin, em i ken amamas. Amamas bilong en i ken winim amamas bilong ol arapela meri i save stap long ol haus sel. Sisera i bin askim em long wara, tasol Jael i givim em susu. Em i bringim gutpela susu i gat gris long wanpela kap i luk nais tru. Long wanpela han em i kisim wanpela nil diwai bilong pasim baklain bilong haus sel, na long narapela han em i holim hama bilong ol wokman. Em i paitim Sisera na brukim het bilong en. Em i sutim het bilong en na brukim olgeta. Sisera i pundaun long skru bilong em, na slip i stap klostu long lek bilong Jael. Em i pundaun na i dai pinis. Mama bilong Sisera i sanap long windo na i lukluk i go. Em i putim ai long hul bilong blain, na lukluk i go. Na em i tok, “Bilong wanem karis bilong Sisera i no kam kwik? Bilong wanem ol hos bilong en i no kam hariap?” Wanpela savemeri bilong en i bekim tok olsem, “Ating ol soldia i wok yet long painim ol gutpela samting na tilim. Wanpela o tupela yangpela meri bilong wan wan soldia, na gutpela klos bilong Sisera na ol naispela laplap bilong bilasim ol dispela yangpela meri.” Na mama bilong Sisera tu i tingting olsem. *** Bikpela, olsem tasol ol birua bilong yu i ken i dai. Tasol ol pren bilong yu i ken lait olsem lait bilong san i kamap. Na bihain, ol Israel i no gat pait moa inap long 40 yia. Ol Israel i mekim sin gen long Bikpela. Olsem na em i larim ol Midian i winim ol na bosim ol inap 7-pela yia. Strong bilong ol Midian i winim strong bilong ol Israel, olsem na ol Israel i save hait long ol Midian insait long ol hul bilong ston na long ol arapela gutpela ples bilong hait. Sapos ol Israel i planim ol kaikai, orait ol Midian i save kam wantaim ol Amalek na ol man bilong ples wesan nating long hap san kamap na ol i pait long ol Israel. Ol i save wokim kem long dispela hap graun na bagarapim olgeta kaikai bilong ol gaden i go inap long hap bilong taun Gasa, long hap saut. Ol i no save larim liklik kaikai i stap bilong ol Israel. Na ol i kisim olgeta sipsip na olgeta bulmakau na olgeta donki i go. Ol i no save larim wanpela i stap. Ol i save kam wantaim ol bulmakau na haus sel bilong ol, olsem ol binatang i save bung na i kam. Ol manmeri wantaim ol kamel bilong ol i planti tumas na i no inap man i kaunim. Ol i save kam na bagarapim olgeta gaden, na ol Israel i no gat strong bilong pait long ol. Olsem na ol Israel i krai long Bikpela long helpim ol. Taim ol Midian i bagarapim ol, orait ol Israel i krai long Bikpela long helpim ol. Na Bikpela i salim wanpela profet i kam long ol. Dispela profet i autim tok bilong God, Bikpela bilong Israel, olsem, “Mi bin kisim yupela long wok kalabus bilong yupela long Isip na bringim yupela i kam. Mi bin kisim bek yupela long han bilong ol Isip na long han bilong ol man i bin pait long yupela long dispela graun. Taim yupela i kam, mi rausim ol i go. Na mi bin givim graun bilong ol long yupela. Na mi God, Bikpela bilong yupela, mi bin tambuim yupela long yupela i no ken lotu long ol god bilong ol Amor, em ol dispela man yupela i sindaun long graun bilong ol. Tasol yupela i no bin harim tok bilong mi.” Bihain ensel bilong Bikpela i kam na i sindaun long as bilong diwai ok klostu long ples Ofra. Ofra em ples bilong Joas, wanpela man bilong lain bilong Abieser. Pikinini bilong en, Gideon, em i hait long ol Midian i stap insait long wanpela ston ol i bin wokim olsem tang, bilong krungutim pikinini bilong wain. Na em i wok long rausim ol lip samting bilong rais wit, bilong kisim kaikai bilong en. Orait ensel bilong Bikpela i kamap long em na i tok olsem, “Strongpela man bilong pait, Bikpela i stap wantaim yu.” Na Gideon i bekim tok olsem, “Bikman, mi laik askim yu long wanpela samting. Sapos Bikpela i stap wantaim mipela, bilong wanem ol dispela samting i kamap long mipela? Na olsem wanem long ol gutpela pasin Bikpela i bin mekim bipo? Em i bin kisim ol tumbuna bilong mipela long Isip na bringim ol i kam, na ol papa bilong mipela i bin stori long mipela long ol strongpela wok Bikpela i bin mekim. Tasol nau Bikpela i lusim mipela pinis, na mipela i stap long han bilong ol Midian.” Orait Bikpela i tokim Gideon olsem, “Yu go wantaim olgeta strong bilong yu na yu kisim bek ol Israel long han bilong ol Midian. Mi yet mi salim yu i go.” Na Gideon i bekim tok olsem, “Tasol Bikpela, bai mi kisim bek ol Israel olsem wanem? Lain bilong mi i no gat strong. Ol arapela lain bilong Manase i winim mipela. Na mi samting nating long famili bilong mi.” Na Bikpela i tokim em olsem, “Yu inap daunim ol, long wanem, mi bai helpim yu. Bai yu kilim ol Midian olsem yu kilim wanpela man tasol.” Orait Gideon i bekim tok olsem, “Sapos mi gutpela man long ai bilong yu, orait yu mas givim mi wanpela mak bai mi ken save yu Bikpela yet i toktok wantaim mi. Na yu no ken i go kwik. Mi laik i go kisim sampela kaikai bilong givim yu olsem presen pastaim.” Orait ensel i tok, “Bai mi stap inap yu kam bek.” Olsem na Gideon i go insait na i kukim wanpela yangpela meme. Na em i kukim sampela plaua, skel bilong en inap 25 kilogram na i no gat yis long en. Em i putim mit long wanpela basket na sup long wanpela sospen. Na em i kisim i go long ensel bilong Bikpela i stap long as bilong diwai ok na i givim long em. Na ensel i tokim em olsem, “Putim mit wantaim bret antap long dispela ston. Na kapsaitim sup antap long em.” Na Gideon i mekim olsem. Orait ensel bilong Bikpela i holim wanpela stik long han bilong en, na em i putim arere bilong stik antap long mit wantaim bret. Na wantu paia i kamap long ston na i kukim mit wantaim bret. Na wantu ensel i go pinis na Gideon i no lukim em moa. Na Gideon i save olsem em i bin lukim ensel bilong Bikpela, na em i guria nogut tru na i tok, “God, Bikpela, mi lukim pinis pes bilong ensel bilong yu. Nau bai wanem samting i kamap long mi?” Tasol Bikpela i tokim em, “Em i orait, yu no ken pret. Bai yu no ken i dai.” Olsem na Gideon i wokim wanpela alta bilong Bikpela long dispela ples na em i kolim dispela alta olsem, “Bikpela em i man bilong bel isi.” Dispela alta i sanap yet long ples Ofra, long dispela hap graun bilong lain bilong Abieser. Long dispela nait Bikpela i tokim Gideon olsem, “Yu kisim bulmakau man bilong papa bilong yu, em dispela bulmakau i gat 7-pela krismas. Na yu brukim dispela alta papa bilong yu i bin wokim bilong lotu long giaman god Bal. Na katim dispela pos i gat piksa bilong god meri Asera, em dispela pos i sanap klostu long alta. Na yu wokim wanpela gutpela alta bilong mi, Bikpela, antap long dispela liklik maunten. Bihain yu mas kilim dispela bulmakau na wokim paia long dispela pos yu bin katim, na kukim bulmakau olsem ofa.” Orait Gideon i kisim 10-pela wokboi bilong en na ol i mekim olsem Bikpela i bin tok. Tasol Gideon i no mekim dispela wok long san, long wanem, em i pret tumas long ol lain bilong en na ol arapela man i stap long taun. Olsem na em i mekim long nait. Long moningtaim tru ol manmeri bilong taun i kirap na ol i lukim dispela alta wantaim pos i no moa i stap. Na ol i lukim ol man i bin wokim nupela alta na ofaim bulmakau long en. Na ol manmeri i askim nabaut namel long ol yet, “Husat i mekim dispela samting?” Ol i askim askim na ol i painimaut olsem Gideon, pikinini bilong Joas, i bin mekim dispela samting. Na ol i tokim Joas olsem, “Bringim pikinini bilong yu i kam hia, na bai mipela i kilim em i dai. Em i bin brukim dispela alta bilong god Bal wantaim dispela pos i sanap klostu long en.” Tasol Joas i bekim tok olsem long ol man i kros long em, “Yupela i laik helpim Bal na yupela i mekim tok pait, a? Wanem man i mekim tok pait bilong helpim Bal, em i mas i dai long taim san i no kamap yet. Sapos Bal em i wanpela god tru, orait em i ken helpim em yet, long wanem, dispela alta ol i brukim pinis em i bilong en.” Stat long dispela taim Gideon i gat nupela nem Jerubal, long wanem, Joas i bin tok, “Bal i ken helpim em yet, long wanem, dispela alta Gideon i brukim pinis em i bilong Bal.” Nau ol Midian na ol Amalek, na ol lain man bilong ples wesan nating ol i bung i stap. Ol i brukim wara Jordan na wokim kem long ples daun bilong Jesril. Orait spirit bilong Bikpela i kam i stap long Gideon na Gideon i winim wanpela biugel ol i wokim long kom bilong sipsip, bilong singautim ol lain bilong Abieser i kam bihainim em. Em i salim ol man bilong bringim tok i go long olgeta hap graun bilong lain bilong Manase, long tokim ol man i kam na bihainim em. Em i salim ol man bilong bringim tok i go tu long ol lain bilong Aser na Sebulun na Naptali. Na ol tu i kam na bung wantaim em. Na Gideon i tokim God olsem, “Yu tok yu laik yusim mi long helpim ol Israel. Orait bai mi putim sampela gras bilong sipsip long graun, long ples mipela i save rausim ol lip samting bilong wit. Sapos long moningtaim i gat wara long dispela gras bilong sipsip tasol, na i no gat wara long graun, bai mi save tru olsem yu laik mi helpim ol Israel, olsem yu bin tok.” Na dispela samting i kamap olsem Gideon i bin tokim God. Gideon i kirap long moningtaim tru na em i go lukim dispela gras bilong sipsip em i bin putim i stap. Na em i holim dispela gras bilong sipsip na i tanim, bilong painimaut i gat wara long en o nogat. Na planti wara i pundaun, inap long pulapim wanpela dis. Bihain Gideon i tokim God gen, “Bikpela, yu no ken kros long mi. Mi laik mekim wanpela tok moa. Mi laik yu larim mi i traim gras bilong sipsip wanpela taim gen. Na dispela taim mi laik bai wara bilong moning i pundaun long olgeta hap bilong graun, na gras bilong sipsip tasol i drai.” Orait long dispela nait God i mekim olsem Gideon i tok. Gras bilong sipsip i drai, tasol graun i gat wara. Orait Jerubal, em Gideon yet, wantaim olgeta man bilong en ol i kirap long moningtaim tru na ol i wokim kem bilong ol arere long wara Harot. Na kem bilong ol Midian i stap daunbilo klostu long maunten bilong More, em long hap not bilong kem bilong Gideon. Na Bikpela i tokim Gideon olsem, “Mi laik helpim yupela long winim ol Midian long pait, tasol i gat planti man tumas i stap wantaim yu. Nogut bai ol i ting olsem, ‘Mipela i winim ol Midian long strong bilong mipela tasol.’ Na bai ol i no ting, mi, Bikpela, mi bin helpim ol. Olsem na yu mas tokim ol olsem, ‘Wanem man i pret, em i mas lusim maunten Gileat na i go bek long ples.’” Orait Gideon i tokim ol na 22,000 man i go bek. Na 10,000 tasol i stap. Tasol bihain Bikpela i tokim Gideon olsem, “Ol man i planti tumas yet. Kisim ol i go daun long wara na bai mi helpim yu long tilim ol. Sapos mi tokim yu olsem, ‘Dispela man bai i go wantaim yu,’ orait em bai i go. Sapos mi tokim yu olsem, ‘Dispela man i no ken i go wantaim yu,’ orait em i no ken i go.” Orait Gideon i kisim ol man i go daun long wara. Na Bikpela i tokim em, “Yu tokim olgeta man long dring. Ol man i dring wara long tang olsem ol dok i save dring, putim ol long wanpela lain. Na olgeta man i brukim skru na dring wara, putim ol long narapela lain.” Orait 300 man tasol i pulimapim wara long han na dring wara long tang, na olgeta arapela i brukim skru na dring. Na Bikpela i tokim Gideon olsem, “Long han bilong ol dispela 300 man ol i bin dring wara long tang, bai mi helpim yu na bai yupela i winim ol Midian. Na tokim ol arapela man bai ol i go bek long ples.” Orait Gideon i salim ol arapela Israel i go bek long ples, tasol pastaim em i kisim olgeta kaikai samting na ol biugel bilong ol. Na dispela 300 man tasol i stap. Kem bilong Gideon i stap antap, na kem bilong ol Midian i stap daunbilo, long ples daun. Long dispela nait Bikpela i tokim Gideon olsem, “Yupela go daun long kem bilong ol Midian na kirapim pait. Bai mi helpim yupela long winim ol Midian. Na sapos yu pret long kirapim pait, orait pastaim yu kisim wokboi bilong yu, Pura, na yutupela i go daun long kem bilong ol Midian. Bai yu harim toktok bilong ol, na bai yu kisim strong bilong pait long ol.” Orait Gideon wantaim Pura, wokboi bilong en, tupela i go daun long arere bilong kem bilong ol birua. Ol Midian na ol Amalek na ol lain bilong ples drai, ol i stap nabaut long ples daun olsem bikpela lain grasopa. Na ol i gat planti kamel moa inap olsem wesan bilong nambis. Taim Gideon i kamap, em i harim wanpela man i tokim wanpela pren long driman bilong en. Dispela man i tok olsem, “Mi driman olsem. Mi lukim wanpela bret ol i wokim long rais bali i tantanim i kam insait long kem bilong yumi na i paitim haus sel. Na dispela haus sel i kapsait na i pundaun na i slip stret long graun.” Orait pren bilong en i bekim tok olsem, “Dispela i no narapela samting. Nogat. Em i bainat bilong Gideon, pikinini bilong Joas, wanpela man bilong Israel, em tasol. God i helpim Gideon na em bai i winim yumi Midian na olgeta soldia bilong yumi.” Taim Gideon i harim dispela driman na em i harim tu tok bilong mining bilong en, orait em i brukim skru na i lotu long God. Na em i go bek long kem bilong ol Israel na i singaut olsem, “Yupela kirap. Yumi go. Nau Bikpela i helpim yumi na yumi inap winim ol ami bilong Midian.” Na Gideon i tilim ol 300 man long 3-pela lain. Na em i kisim ol biugel na ol sospen graun na i givim long olgeta man. Olgeta sospen graun i gat hap mambu i lait i stap insait long ol. Na Gideon i tokim ol olsem, “Yupela was na lukim mi. Taim mi kamap long arere bilong kem na mi mekim wanem samting, orait yupela tu i mas mekim olsem. Taim mi na lain bilong mi i winim biugel, yupela tu i mas winim biugel long olgeta hap bilong kem na singaut olsem, ‘Mipela bilong Bikpela. Mipela bilong Gideon.’” Na Gideon wantaim ol 100 man i stap long lain bilong en, ol i kamap long arere bilong kem. Em i klostu biknait na long dispela taim ol gat bilong ol Midian i senis pinis. Orait Gideon na ol man i go wantaim em, i winim ol biugel bilong ol na brukim ol sospen graun ol i holim. Tupela arapela lain bilong Gideon i lukim na ol tu i winim ol biugel na brukim ol sospen graun bilong ol. Na long han kais ol i holim ol hap mambu i gat lait, na long han sut ol i holim ol biugel, na ol i singaut olsem, “Bainat bilong Bikpela na bilong Gideon.” Ol i sanap raunim kem bilong ol Midian, na olgeta ami bilong Midian i pret na ol i singaut na ranawe. Taim ol dispela 300 man i winim biugel, Bikpela i mekim ol Midian i longlong nabaut na ol i katim ol poroman bilong ol yet long bainat. Na ol i ranawe i go long ples Betsita long hap bilong taun Saretan, na olgeta i go inap long taun Abel Mehola, klostu long ples Tabat. Orait Gideon i salim tok i go long ol man bilong lain Naptali na lain Aser na long olgeta man bilong lain Manase na ol i kam ranim ol Midian. Na tu Gideon i salim tok long ol man i stap long olgeta hap bilong ples maunten bilong Efraim. Dispela tok i olsem, “Yupela kam daun na pait long ol Midian. Na yupela go was long wara Jordan na long ol liklik wara inap long taun Betbara, bilong pasim ol Midian. Nogut ol i brukim wara na i go long hapsait.” Na ol i holimpas tupela hetman bilong ol Midian, Orep na Sep. Na ol i kilim i dai Orep klostu long wanpela ston ol i kolim Ston bilong Orep, na Sep ol i kilim long ples bilong krungutim pikinini bilong wain ol i kolim ples wain bilong Sep. Na ol i wok long ranim ol Midian yet. Gideon i stap long hapsait bilong wara Jordan, na ol i kisim het bilong tupela hetman Orep na Sep, na karim i go long em. Ol man bilong Efraim i tokim Gideon olsem, “Bilong wanem yu no singautim mipela long taim yu pait long ol Midian? Bilong wanem yu mekim olsem long mipela?” Na ol i kros nogut tru long em. Tasol Gideon i tokim ol, “Samting yupela i mekim i winim tru samting mi mekim. Ating yupela i lukim dispela samting yupela i mekim olsem samting nating tasol. Tasol nogat. Em i winim tru olgeta samting mi bin mekim. God i bin putim long han bilong yupela tupela hetman bilong ol Midian, em Orep na Sep, na yupela i bin katim nek bilong tupela. Mi no bin mekim wanpela kain samting olsem.” Gideon i tok olsem, na ol Efraim i no kros moa. Gideon wantaim ol 300 man bilong en i kamap long Jordan na ol i brukim wara. Skin bilong ol i les tru, tasol ol i wok yet long ranim ol birua. Na Gideon i askim ol man bilong taun Sukot olsem, “Inap yupela i givim sampela bret bilong strongim bodi bilong ol man bilong mi? Skin bilong ol i les tru, na mipela i wok yet long ranim Seba na Salmuna, tupela king bilong ol Midian. Tasol ol lida bilong Sukot i tok, “Bilong wanem bai mipela i givim kaikai long ol ami bilong yu? Yupela i no holimpas yet Seba na Salmuna.” Olsem na Gideon i tok, “Gutpela. Taim Bikpela i givim pinis Seba na Salmuna long han bilong mi, bai mi go long ples drai na kisim ol rop i gat nil na kam paitim na brukim skin bilong yupela.” Orait Gideon i go olgeta long taun Penuel, na em i askim ol man long dispela hap tu long sampela kaikai. Tasol ol man bilong Penuel i mekim wankain tok olsem ol man bilong Sukot i bin mekim. Na Gideon i tokim ol olsem, “Bai mi kam bek na brukim dispela taua bilong yupela.” Seba na Salmuna na ol ami bilong tupela ol i stap long ples Karkor. Tupela i gat samting olsem 15,000 soldia tasol i stap, long wanem, ol Israel i kilim pinis 120,000 soldia bilong ol. Na Gideon wantaim ol lain bilong en i bihainim rot long arere bilong ples drai. Dispela rot i stap long hap sankamap bilong taun Noba na Jokbeha. Na wantu Gideon i kamap long ol Midian na i kirapim pait na ol ami bilong Midian i kirap nogut tru. Na tupela king bilong Midian, Seba na Salmuna, tupela i ranawe. Tasol Gideon i ranim tupela na i holimpas tupela. Em i mekim olgeta soldia bilong tupela i guria na i pret moa yet. Orait Gideon i lusim ples bilong pait na i bihainim dispela rot i go antap long maunten klostu long ples Heres. Taim em i wokabaut i go em i lukim wanpela yangpela man bilong taun Sukot na i holimpas em na i askim em long husat i hetman bilong Sukot. Orait dispela yangpela man i raitim nem bilong ol 77 man na i givim long Gideon. Bihain Gideon i kisim Seba wantaim Salmuna na i go long ol man bilong Sukot na i tok, “Yupela i tingim yet dispela taim yupela i bin lap long mi na yupela i tok, yupela i no inap givim kaikai long ol soldia bilong mi, long wanem, mi no holimpas Seba yet wantaim Salmuna? Tasol nau lukim. Em wanem tupela man?” Orait em i kisim rop i gat nil bilong ples drai, na em i mekim save long ol hetman bilong Sukot. Na em i go long taun Penuel na brukim taua bilong ol na em i kilim i dai ol man i stap long dispela taun. Bihain Gideon i askim Seba na Salmuna olsem, “Dispela ol man yutupela i kilim i dai long maunten Tabor ol i olsem wanem?” Na tupela i bekim tok, “Pes bilong ol i olsem pes bilong yu tasol. Olgeta i olsem ol pikinini bilong wanpela king.” Na Gideon i tok, “Ol i brata bilong mi stret. Ol i pikinini bilong mama tru bilong mi. Na mi tok tru tumas long nem bilong Bikpela i stap oltaim, sapos yupela i no bin kilim ol i dai bai mi no ken kilim yupela nau.” Orait Gideon i tokim Jeter, namba wan pikinini bilong en, “Goan, kilim tupela i dai.” Tasol dispela mangi i no kisim bainat bilong em, long wanem, em i no bikpela man yet, na em i pret. Tasol Seba tupela Salmuna i tok, “Maski. Yu yet yu kilim mitupela, long wanem, ol bikpela man i gat strong long mekim wanem samting ol i ting long mekim.” Orait Gideon i kilim i dai Seba wantaim Salmuna na em i kisim ol bilas i stap long nek bilong kamel bilong ol. Na ol man bilong Israel i tokim Gideon olsem, “Mipela i laik bai yu stap hetman bilong mipela. Na pikinini bilong yu na ol tumbuna pikinini bilong yu tu, bai ol i mas i stap hetman bilong mipela, long wanem, yu bin helpim mipela na kisim bek mipela long han bilong ol Midian.” Tasol Gideon i tok, “Mi no inap i stap hetman bilong yupela. Na pikinini bilong mi tu i no inap i stap hetman bilong yupela. Bikpela tasol bai i stap hetman bilong yupela.” Tasol Gideon i save, ol Midian i lain bilong Ismael na ol i save putim ring gol long yau bilong ol, na em i mekim wanpela tok moa olsem, “Tasol mi laik askim yupela long wanpela samting. Yupela olgeta wan wan i mas givim mi ol ring bilong yau yupela i kisim long pait.” Na ol i tok, “Em i orait, bai mipela i givim yu.” Na ol i putim wanpela hap laplap long graun, na olgeta wan wan i bringim ol ring ol i bin kisim na ol i putim antap long dispela laplap. Hevi bilong ol dispela ring ol i bungim, em inap olsem 25 kilogram. Dispela i hevi bilong ol ring tasol. Hevi bilong ol arapela bilas, olsem ol bis na ol retpela klos ol king bilong Midian i save putim, na ol bilas i stap long nek bilong ol kamel bilong ol, ol i no kaunim wantaim ol ring. Orait Gideon i kisim dispela gol na em i wokim wanpela naispela klos pris, na em i putim dispela klos long Ofra, ples bilong en. Na olgeta Israel i lusim God na ol i go long Ofra bilong lotu long dispela samting. Dispela klos pris Gideon i wokim, em i paulim tru Gideon wantaim ol famili bilong en. Ol Israel i winim ol Midian na ol Midian i no gat strong moa bilong mekim wanpela samting. Olsem na taim Gideon i stap yet ol Israel i no gat pait moa inap long 40 yia. Nau Gideon i go i stap long haus bilong en. Em i gat 70 pikinini man, long wanem, em i gat planti meri. Gideon i gat wanpela meri i stap long taun Sekem. Na dispela meri i karim wanpela pikinini man na Gideon i kolim nem bilong en Abimelek. Na Gideon i kamap lapun tru na em i dai. Na ol i planim em long matmat bilong papa bilong en, Joas, long Ofra, ples bilong ol lain bilong Abieser. Gideon i dai pinis na ol Israel i no moa lotu long God. Ol i lotu long ol giaman god Bal tasol. Na ol i putim Balberit i stap god bilong ol. Ol i no moa tingim God, Bikpela bilong ol, i bin helpim ol long winim ol birua i kam pait long ol long olgeta hap. Na ol i no tenkyu long famili bilong Gideon, long olgeta gutpela samting Gideon i bin mekim bilong helpim ol. Abimelek, pikinini bilong Jerubal, em Gideon yet, em i go long Sekem, dispela taun olgeta wanblut bilong mama bilong en i save stap long en. Na Abimelek i tokim ol wanblut bilong en long i go long ol manmeri bilong Sekem na askim ol olsem, “Yupela i ting wanem pasin i gutpela? Yupela i laikim olgeta 70 pikinini man bilong Jerubal i stap hetman bilong yumi, o ating yupela i laikim wanpela man tasol i stap hetman? Na tingting tu long Abimelek, em wanblut tru bilong yumi.” Ol wanblut bilong Abimelek i karim dispela tok bilong en na ol i go toktok wantaim ol manmeri bilong Sekem. Ol manmeri bilong Sekem i harim na tingting bilong ol i kirap long bihainim Abimelek, long wanem, em i wanblut tru bilong ol. Orait ol Sekem i kisim 70 mani silva long haus lotu bilong god Balberit na ol i givim long Abimelek, na long dispela mani em i baim ol man nogut long bihainim em. Na em i go bek long haus bilong papa bilong en long Ofra, na em i kilim i dai ol 70 brata bilong em, em ol pikinini bilong Jerubal, antap long wanpela ston. Tasol Jotam, las pikinini bilong Jerubal, i ranawe na i hait, olsem na Abimelek i no kilim em i dai. Orait olgeta manmeri bilong Betmilo na bilong ol arapela hap bilong taun Sekem ol i bung na ol i go long diwai ok i stap long ples tambu long Sekem na ol i mekim Abimelek i kamap king bilong ol. Taim Jotam i harim tok long dispela samting ol i mekim, em i go antap long maunten Gerisim na i singaut long ol olsem, “Yupela ol man bilong Sekem, harim tok bilong mi. Sapos yupela i harim tok bilong mi, ating bai God i harim tok bilong yupela. Long wanpela de ol diwai i laik makim wanpela diwai namel long ol long kamap king bilong ol. Na ol i tokim diwai oliv olsem, ‘Yu mas kamap king bilong mipela.’ Tasol diwai oliv i tok, ‘Olsem wanem? Wel bilong mi ol man i save kisim bilong givim biknem long ol god na long ol man. Ating bai mi lusim na mi kamap king bilong yupela, a?’ Orait ol diwai i tokim diwai fik, ‘Mipela i laik bai yu kamap king bilong mipela.’ Tasol diwai fik i tok, ‘Olsem wanem? Bai mi lusim gutpela switpela kaikai bilong mi na mi kamap king bilong yupela, a?’ Olsem na ol diwai i tokim diwai wain olsem, ‘Mipela i laik bai yu kamap king bilong mipela.’ Tasol diwai wain i tok, ‘Olsem wanem? Wara bilong mi i save mekim ol god na ol man i amamas. Ating bai mi lusim na mi kamap king bilong yupela, a?’ Orait ol diwai i tokim liklik diwai i gat nil, ‘Mipela i laik bai yu kamap king bilong mipela.’ Na liklik diwai i gat nil i tok, ‘Sapos yupela i laikim tru bai mi kamap king bilong yupela, orait yupela olgeta i mas kam malolo long ples kol aninit long han bilong mi. Sapos nogat, orait bai paia i kamap long ol han bilong mi na kukim ol longpela diwai sida bilong Lebanon.’” Na Jotam i tok moa olsem, “Taim yupela i makim Abimelek i kamap king bilong yupela, ating yupela i mekim gutpela na stretpela pasin, a? Jerubal wantaim ol famili bilong en i bin mekim gutpela wok bilong helpim yupela. Tasol yupela i bin mekim gut long em o nogat? Ating nogat. Orait harim. Papa bilong mi i bin pait bilong helpim yupela. Em yet i kamap hetman na i bin pait bilong helpim yupela na kisim bek yupela long han bilong ol Midian. Tasol nau, yupela i mekim pasin nogut long em na yupela i bagarapim famili bilong en. Yupela i kilim i dai ol 70 pikinini man bilong en antap long wanpela ston. Na dispela man Abimelek, yupela i mekim i kamap king bilong yupela, em i no pikinini bilong meri tru bilong Jerubal. Nogat. Wanpela wokmeri nating bilong Jerubal i bin karim em. Tasol yupela i ting long em i wanblut bilong yupela na yupela i laik mekim em i kamap king. Orait sapos dispela pasin yupela i bin mekim long Jerubal na long famili bilong en, em i gutpela na stretpela pasin, orait yupela i ken amamas wantaim Abimelek. Na em tu i ken amamas wantaim yupela. Tasol sapos dispela pasin i nogut, orait bai paia i ken kamap long Abimelek na kukim ol man bilong Betmilo na bilong ol arapela hap bilong Sekem. Olsem tasol paia i ken kamap long Betmilo na long ol arapela hap bilong Sekem na kukim Abimelek.” Jotam i tok pinis na em i ranawe. Em i pret long brata bilong en, Abimelek, olsem na em i go i stap long ples Ber. Abimelek i stap king bilong Israel inap tripela yia. Na bihain God i mekim kros i kamap namel long Abimelek na ol man bilong Sekem. Na ol Sekem i wok long bikhet long em. Dispela samting i kamap bilong bekim pe nogut long Abimelek wantaim ol man bilong Sekem, long wanem, ol i bin strongim em long kilim i dai ol brata bilong em, em ol 70 pikinini man bilong Jerubal. Olsem na ol man bilong Sekem i salim sampela man i go hait antap long het bilong ol maunten, na ol i wet long kilim Abimelek. Tasol ol dispela man i wok long paitim ol man i kam long dispela rot, na pulim ol samting bilong ol. Olsem na Abimelek i save long samting ol i laik mekim long em. Orait Gal, pikinini bilong Ebet, wantaim ol brata bilong en, ol i kam long Sekem. Na ol Sekem i bihainim em. Orait ol i go long gaden wain bilong ol na kisim olgeta pikinini wain i mau pinis. Na ol i memeim pikinini wain na kisim wara bilong en na ol i mekim bikpela pati. Na ol i go insait long haus lotu bilong god bilong ol na ol i wok long kaikai na dring na tok bilas long Abimelek. Na Gal i tok, “Abimelek em i wanem kain man tru na yumi ol Sekem i mas aninit long em? Abimelek em i pikinini bilong Jerubal tasol, na Sebul em i ofisa bilong en. Tasol yumi mas i stap aninit long ol lain bilong Hamor, papa bilong Sekem. Bilong wanem yumi stap aninit long Abimelek? Sapos dispela olgeta man i stap aninit long mi, orait bai mi rausim Abimelek. Bai mi tokim em olsem, ‘Yu go kisim olgeta soldia bilong yu na yu kam pait long mi.’” Na Sebul, hetman bilong dispela taun, i harim tok bilong Gal, pikinini bilong Ebet, na em i kros nogut tru. Olsem na em i salim ol man na ol i hait i go tokim Abimelek olsem, “Harim. Gal, pikinini bilong Ebet, wantaim ol brata bilong en, ol i kam long Sekem na kirapim bel bilong ol man long pait long yu. Olsem na long nait tasol yu wantaim ol man bilong yu, yupela go hait long ples kunai klostu long Sekem. Na long moningtaim tru yupela kirap na hariap i go long dispela taun, na kirapim pait. Na taim Gal wantaim ol man bilong en i kam pait, orait yupela mekim save long ol.” Olsem na long nait Abimelek wantaim olgeta man bilong en ol i kirap i go. Na ol i bruk long 4-pela lain na ol i hait ausait long banis bilong taun. Na long moningtaim tru Gal i go sanap long dua bilong taun, na Abimelek wantaim ol man bilong en i lusim ples ol i hait long en. Orait Gal i lukim ol, na em i tokim Sebul olsem, “Lukim. Ol man i kam daun long kil bilong ol maunten.” Na Sebul i tok, “Em i no ol man. Yu lukim tewel bilong maunten tasol na yu ting em ol man.” Na Gal i tok gen, “Nogat. Lukim ol man i bihainim kil bilong maunten na i kam daun. Na narapela lain i bihainim rot i kam long diwai ok bilong ol glasman.” Nau Sebul i tokim Gal olsem, “Nau we stap strong bilong yu? Yu yet yu bin hambak na tok bilas olsem, ‘Abimelek em i wanem kain man tru na bai yumi aninit long em?’ Ol dispela man i kam nau, em ol dispela lain tasol yu bin tok bilas long ol. Orait nau yu go na pait long ol.” Orait na Gal i kisim ol man bilong Sekem na em yet i go pas na ol i pait long ol lain bilong Abimelek. Tasol Abimelek i ranim em na em i ranawe. Na ol lain bilong Abimelek i kilim i dai planti man bilong Gal na bodi bilong ol i slip nabaut long rot, i go inap long dua bilong taun. Na Abimelek i go bek na i stap long taun Aruma. Na Sebul i rausim Gal wantaim ol brata bilong en na ol i no inap i stap moa long Sekem. Long de bihain ol manmeri i lusim taun Sekem na i go long ol gaden bilong ol. Na sampela man i toksave long Abimelek. Orait Abimelek i kisim ol man bilong em na tilim ol long tripela lain. Na ol i hait long ples kunai na wet i stap. Na taim Abimelek i lukim ol manmeri i lusim taun na i kam, ol lain bilong en i kirap lusim ples hait na kilim ol. Abimelek wantaim ol lain man bilong en ol i ran i go na sanap klostu long dua bilong taun. Na tupela arapela lain ol i pait long ol manmeri long gaden na kilim olgeta i dai. Na Abimelek i go pait long ol man i stap insait long taun inap long apinun. Em i kisim taun na kilim olgeta manmeri i dai. Na em i tok na ol lain bilong en i brukim taun olgeta na tromoi sol long graun bilong taun. Sampela manmeri i stap long bikpela strongpela haus bilong ol soldia bilong Sekem. Ol i harim tok long ol samting i kamap, na ol i go insait long strongpela haus bilong god Balberit na ol i hait i stap. Abimelek i harim olsem olgeta manmeri i bung i stap long dispela haus. Olsem na em wantaim ol man bilong en i go antap long maunten Salmon. Na em i kisim wanpela tamiok na katim ol han bilong diwai i drai pinis na em i putim antap long sol bilong en. Na em i tokim ol man bilong en olsem, “Yupela lukim dispela samting mi mekim. Orait yupela hariap na mekim olsem tu.” Olsem na olgeta man i katim ol han bilong diwai. Na ol i bihainim Abimelek i go na bungim dispela paiawut long arere bilong haus. Na ol i wokim paia, na dispela paia i kukim olgeta lain i stap insait. Klostu 1,000 manmeri bilong dispela strongpela haus bilong Sekem ol i dai. Bihain Abimelek wantaim ol man bilong en i go banisim taun Tebes na pait long ol man na ol i kisim dispela taun. Tasol i gat wanpela strongpela taua i stap namel long taun. Olsem na olgeta manmeri i ranawe i go long en. Na ol i go insait na pasim dua na i go antap long rup. Abimelek i kam na kirapim pait bilong kisim dispela taua. Em i go klostu long dua bilong taua na i laik putim paia long dua. Tasol wanpela meri i kisim bikpela ston bilong wilwilim wit na tromoi i kam daun na ston i brukim het bilong Abimelek. Na kwiktaim Abimelek i singautim dispela yangpela man i save karim ol samting bilong pait bilong en, na em i tokim em olsem, “Kisim bainat bilong yu na kilim mi. Mi no laik bai ol man i tok, wanpela meri i kilim mi i dai.” Olsem na dispela yangpela man i sutim Abimelek long bainat na Abimelek i dai. Ol Israel i lukim Abimelek i dai pinis na olgeta i go bek long ples bilong ol. Olsem tasol God i bekim rong Abimelek i bin mekim long papa bilong en, taim em i kilim i dai ol 70 brata bilong en. Na tu God i bekim pasin nogut bilong ol Sekem. Bipo Jotam, pikinini bilong Jerubal, i bin tok bai ol Sekem i kisim bagarap, na nau dispela i kamap olsem em i bin tok. Abimelek i dai pinis na Tola, pikinini bilong Pua na tumbuna pikinini bilong Dodo, i kamap bilong kisim bek ol Israel long han bilong ol birua. Em i man bilong lain bilong Isakar. Na em i stap long taun Samir long ples maunten bilong Efraim. Em i stap hetman bilong ol Israel inap long 23 yia. Na em i dai na ol i planim em long Samir. Bihain long Tola, Jair bilong distrik Gileat i kamap hetman. Em i stap hetman bilong ol Israel inap 22 yia. Em i gat 30 pikinini man na ol i save sindaun long 30 donki na ol i save raun i go i kam. Ol i gat 30 taun i stap long graun bilong distrik Gileat. Na ol dispela taun ol i save kolim Ol Ples Bilong Jair, i kam inap nau. Bihain Jair i dai na ol planim em long taun Kamon. Ol Israel i mekim sin gen long ai bilong Bikpela. Ol i lotu long ol giaman god Bal na ol god meri Astarte, em ol god bilong kantri Siria na Saidon na Moap, na bilong ol Amon na ol Filistia. Ol Israel i lusim Bikpela na ol i no moa lotu long em. Olsem na Bikpela i belhat long ol Israel, na em i larim ol Filistia na ol Amon i kam na winim ol long pait. Long dispela taim ol i winim ol Israel na daunim ol na mekim nogut tru long ol. Inap long 18 yia ol Filistia na Amon i daunim ol Israel na mekim nogut long ol dispela Israel i stap long hapsait bilong wara Jordan, long graun bilong ol Amor long distrik Gileat. Na tu, ol Amor i brukim wara Jordan na i kam pait long ol lain bilong Juda na Benjamin na Efraim. Olsem na ol Israel i kisim taim nogut tru. Orait ol Israel i singaut long Bikpela, na ol i tok, “Mipela i mekim sin long yu, long wanem, mipela i lusim yu, God bilong mipela, na mipela i lotu long ol giaman god Bal.” Na Bikpela i tokim ol Israel olsem, “Bipo ol Isip na ol Amor na ol Filistia na ol Saidon na ol Amalek na ol Maon i bin daunim yupela na mekim nogut long yupela. Na yupela i singaut long mi na mi kisim bek yupela long han bilong ol. Tasol yupela i bin lusim mi na lotu long ol arapela god. Olsem na mi no ken helpim yupela gen. Yupela go singaut long ol god yupela yet i bin makim. Ol i ken helpim yupela long taim yupela i painim hevi.” Tasol ol Israel i tokim Bikpela olsem, “Mipela i bin mekim sin. Samting yu laik mekim long mipela, orait yu mekim. Tasol nau mipela i askim yu long helpim mipela long dispela de.” Orait ol Israel i lotu long Bikpela. Na em i sori long ol Israel na em i no laik bai ol i karim dispela hevi moa. Bihain ol ami bilong Amon i kam bung na ol i wokim kem long Gileat. Na ol man bilong Israel tu i kam bung na ol i wokim kem long taun Mispa. Ol lida na ol manmeri bilong Israel i stap long Gileat, ol i askim ol yet olsem, “Husat bai i go paslain long yumi bilong pait long ol Amon? Man i mekim olsem bai i kamap hetman bilong olgeta man bilong Gileat.” Jepta bilong distrik Gileat, em i wanpela strongpela man bilong pait. Em i pikinini bilong wanpela pamukmeri, na Gileat em i papa bilong em. Na meri tru bilong Gileat em tu i karim ol pikinini man. Taim ol dispela pikinini i kamap bikpela, ol i rausim Jepta na ol i tokim em olsem, “Yu no ken kisim wanpela samting long papa bilong mipela. Yu pikinini bilong narapela meri.” Olsem na Jepta i lusim ol brata bilong en na em i ranawe. Na em i go i stap long graun bilong Top. Em i grisim ol man nogut na ol i bihainim em. Na ol i wok long i go nabaut na paitim ol man na pulim ol samting bilong ol. Bihain ol Amon i go pait long ol Israel. Taim pait i kirap, ol bikman bilong Gileat i go long Top bilong kisim Jepta. Na ol i tokim em olsem, “Yu kam na yu stap hetman bilong mipela, na bai yumi pait long ol Amon.” Tasol Jepta i tokim ol bikman olsem, “Yupela i no laikim mi na yupela i rausim mi pinis long haus bilong papa bilong mi. Na bilong wanem yupela i kam long mi nau? Yupela i painim hevi na yupela i kam long mi, a?” Na ol bikman bilong Gileat i tok, “Em i stret. Mipela i kam bilong kisim yu, bai yu go wantaim mipela na pait long ol Amon. Mipela i laik bai yu stap hetman bilong olgeta manmeri bilong Gileat.” Orait Jepta i tokim ol bikman bilong Gileat olsem, “Sapos yupela i kisim mi i go bek, na mi pait long ol Amon, na sapos Bikpela i helpim mi na mi win, orait bai mi stap hetman bilong yupela.” Na ol bikman i tok olsem, “Long ai bilong Bikpela, mipela i tok tru tumas, bai mipela i mekim olsem yu tok.” Olsem na Jepta i go wantaim ol bikman bilong Gileat, na ol manmeri i makim em olsem hetman bilong ol. Na Jepta i sanap long ai bilong Bikpela long Mispa na i autim tok bilong en long ol manmeri. Bihain Jepta i salim ol man i go long king bilong Amon na ol i askim em olsem, “Yu kros long wanem samting na yu kam pait long mipela?” King bilong Amon i bekim dispela tok bilong ol man Jepta i bin salim. Em i tok olsem, “Bipo ol Israel i lusim Isip na ol i kam kisim graun bilong mi long wara Arnon, i go inap long wara Jabok na wara Jordan. Mi kros long dispela tasol. Nau mi laik bai yupela i givim bek dispela graun long mi. Nogut yumi pait.” Na Jepta i salim ol man i go bek gen long king bilong ol Amon. Na ol i bekim tok bilong king olsem, “Jepta i tok, ol Israel i no bin kisim graun bilong Moap na graun bilong Amon. Taim ol Israel i lusim Isip na i kam, ol i wokabaut long ples drai tasol na ol i kamap long solwara Retsi. Na bihain ol i kamap long taun Kades. Na long dispela taim ol Israel i bin salim ol man i go askim king bilong Idom olsem, ‘I orait long mipela i wokabaut namel long graun bilong yu, o nogat?’ Tasol king i no laik. Na ol i salim ol man i go askim king bilong Moap. Tasol em tu i no laik. Olsem na ol Israel i stap long Kades tasol. “Bihain ol i wokabaut i go long ples drai i no gat man. Na ol i abrusim graun bilong Idom na graun bilong Moap. Ol i wokabaut long hap bilong sankamap long Moap, long hapsait bilong wara Arnon. Ol i wokim kem long dispela hap, tasol ol i no brukim wara Arnon, long wanem, dispela em i mak bilong graun bilong Moap. “Sihon, king bilong ol Amor, i stap long Hesbon na ol Israel i salim ol man i go lukim em. Ol i askim em olsem, ‘I orait long mipela i wokabaut namel long graun bilong yu, o nogat? Mipela i laik i go long graun bilong mipela yet.’ Tasol Sihon i no laik. Na em i kisim olgeta ami bilong en i kam na wokim kem long taun Jahas na ol i pait long ol Israel. Tasol God, Bikpela bilong ol Israel, i helpim ol Israel na ol i winim Sihon wantaim olgeta soldia bilong en. Olsem na ol Israel i kisim olgeta graun bilong ol Amor i stap long dispela hap. “Ol i kisim olgeta graun bilong ol Amor, stat long wara Arnon long hap saut, na i go inap long wara Jabok long hap not, na stat long ples drai long hap sankamap, na i go inap long wara Jordan long hap san i go daun. God, Bikpela bilong ol Israel, em yet i rausim ol Amor na i givim graun bilong ol long ol manmeri bilong en, em ol Israel. Na nau yu laik kisim bek dispela graun, a? Yu ken kisim olgeta samting god bilong yu Kemos i givim long yu. Tasol olgeta samting God bilong mipela i bin givim mipela, em i bilong mipela stret. “Olsem wanem? Yu ting strong bilong yu i winim strong bilong Balak, pikinini bilong Sipor, king bilong Moap, a? Em i no bin askim mipela long givim bek sampela graun. Na em i no bin kirapim pait long mipela. Ol Israel i bin kisim taun Hesbon na Aroer na ol liklik ples bilong ol na olgeta taun i stap long arere bilong wara Arnon, na ol i sindaun i stap long dispela graun inap long 300 yia. Bilong wanem yupela i no kisim bek ol dispela ples long dispela taim? Jepta i tok olsem, em i no bin mekim wanpela pasin nogut long yu. Yu tasol yu mekim pasin nogut na yu pait long em. God i save skelim pasin bilong olgeta man, na nau em bai i skelim pasin bilong mipela na yupela wantaim.” Tasol king bilong Amon i no harim dispela tok Jepta i salim i kam long em. Orait spirit bilong Bikpela i kam i stap long Jepta na Jepta i kisim ol soldia bilong en na ol i wokabaut long graun bilong Gileat na Manase, na i go long Mispa bilong Gileat, na bihain ol i lusim Mispa na i go olgeta long graun bilong ol Amon. Na Jepta i mekim wanpela promis long Bikpela olsem, “Sapos yu helpim mi na mi winim ol Amon, orait taim mi kam bek long pait, namba wan samting i lusim haus bilong mi na i wokabaut i kam long rot, bai mi givim long yu olsem wanpela ofa bilong paia i kukim olgeta.” Orait Jepta wantaim ol soldia bilong en i brukim wara na i go kamap long hap bilong ol Amon, bilong pait long ol. Na Bikpela i helpim Jepta na ol i win. Ol i kilim ol Amon, stat long taun Aroer na i go long hap bilong taun Minit, em inap 20 taun olgeta, na i go olgeta inap long wara Abel Keramim. Jepta wantaim ol lain bilong en i kilim planti Amon tru. Olsem na ol Israel i daunim tru ol Amon. Taim Jepta i kam bek long ples bilong en long taun Mispa, pikinini meri bilong en i lusim haus na i ran i kam bilong bungim em. Em i wok long singsing amamas na paitim liklik kundu na i kam. Jepta i gat dispela wanpela pikinini meri tasol. Em i no gat narapela pikinini. Taim Jepta i lukim pikinini meri bilong en, em i kirap nogut na i brukim klos bilong em yet na i tok, “Sori tumas, pikinini bilong mi. Nau yu brukim lewa bilong mi. Bilong wanem yu yet yu kamap na givim bikpela hevi long mi? Mi mekim strongpela promis long Bikpela na i no inap mi brukim.” Na pikinini meri i tok, “Papa, sapos yu promis pinis long Bikpela, yu mekim long mi olsem yu bin promis, long wanem, Bikpela i bin helpim yu na yu winim ol Amon, ol birua bilong yu.” Tasol em i tokim papa olsem, “Mi laik bai yu larim mi i mekim wanpela samting pastaim. Mi laik yu larim mi i stap inap long tupela mun. Na bai mi go wantaim ol pren bilong mi na wokabaut nabaut long ol maunten na krai sori long mi mas i dai long taim mi no marit yet.” Na papa bilong en i tok, “I orait. Yu go.” Na Jepta i salim em i go wokabaut inap long tupela mun. Orait em wantaim ol pren bilong en i go long ol maunten na ol i limlimbur nabaut na krai sori long em i no marit yet na em i mas i dai. Tupela mun i pinis na em i kam bek long papa, na papa i mekim long em olsem em i bin promis long Bikpela. Dispela meri i no bin slip wantaim wanpela man. Dispela em i as bilong wanpela pasin ol Israel i save mekim. Ol yangpela meri bilong Israel i save lusim ples na i go na krai long pikinini meri bilong Jepta, dispela man bilong Gileat. Ol yangpela meri Israel i save mekim dispela pasin inap long 4-pela de long olgeta yia. Ol man bilong Efraim i bung na kisim ol samting bilong pait na ol i brukim wara Jordan na i go long taun Safon. Ol i go tokim Jepta olsem, “Bilong wanem yupela i brukim wara na yupela i go pait long ol Amon na yupela i no singautim mipela i go wantaim yupela? Harim. Nau bai mipela i kukim yu wantaim haus bilong yu.” Tasol Jepta i tokim ol olsem, “Mi wantaim ol manmeri bilong mi i gat bikpela kros wantaim ol Amon. Na mi bin singautim yupela, tasol yupela i no i kam helpim mi. Taim mi lukim olsem yupela i no laik helpim mi, orait mi gat dispela tingting, ‘Maski ol Amon i kilim mi i dai, bai mi go pait yet wantaim ol.’ Olsem na mi brukim wara na kirapim pait. Na Bikpela i helpim mi na mi winim pait. Bilong wanem yupela i laik pait long mi nau?” Orait Jepta i bungim olgeta man bilong Gileat, na ol i pait long ol man bilong Efraim na winim ol, long wanem, ol man bilong Efraim i bin tokim ol Gileat olsem, “Yupela Gileat i save stap namel long Efraim na Manase, yupela i bin lusim mipela na ranawe.” Na ol Gileat i go wet long olgeta ples ol man i save brukim wara Jordan long en, bilong banisim ol Efraim, nogut ol i go bek long graun bilong ol. Na taim ol Efraim i ranawe long pait, ol i kam na tok, “Mipela i laik brukim wara.” Orait ol Gileat i askim wan wan bilong ol olsem, “Yu bilong Efraim o nogat?” Na sapos wanpela man i tok “Nogat,” orait ol i save tokim em gen olsem, “Orait yu tok, ‘Sihibolet.’” Na sapos dispela man i no inap kolim stret dispela tok, na em i tok “Sibolet”, orait ol i save em i man bilong Efraim, na ol i holimpas em na kilim em i dai. Long dispela pasin ol Gileat i kilim 42,000 man bilong Efraim long ol ples bilong brukim wara. Jepta bilong Gileat i stap hetman bilong ol Israel inap long 6-pela yia na em i dai. Na ol i planim em long graun bilong ol Gileat. Jepta i dai pinis na Ipsan bilong taun Betlehem i kamap hetman bilong ol Israel. Em i gat 30 pikinini man na 30 pikinini meri. Na em i salim ol pikinini meri i go maritim ol man bilong ol arapela lain. Na em i kisim 30 yangpela meri bilong ol arapela lain bilong ol i maritim ol pikinini man bilong en. Ipsan i stap hetman bilong ol Israel inap long 7-pela yia. Na em i dai na ol i planim em long Betlehem. Ipsan i dai pinis, na Elon bilong lain Sebulun i stap hetman bilong ol Israel inap long 10-pela yia. Na em i dai na ol i planim em long taun Aijalon, long graun bilong lain Sebulun. Elon i dai pinis na Apdon, pikinini bilong Hilel bilong taun Piraton, em i kamap hetman bilong ol Israel. Em i gat 40 pikinini man na 30 tumbuna pikinini man. Na ol i save sindaun long 70 donki na raun i go i kam. Apdon i stap hetman bilong ol Israel inap long 8-pela yia. Na em i dai na ol i planim em long Piraton, long graun bilong lain Efraim. Dispela ples i stap long ples maunten bilong ol Amalek. Ol Israel i mekim sin gen long ai bilong Bikpela, na em i larim ol Filistia i bosim ol inap long 40 yia olgeta. Wanpela man i stap long taun Sora, nem bilong en Manoa. Em i bilong lain bilong Dan. Meri bilong en i no save karim pikinini. Wanpela taim ensel bilong Bikpela i kamap long dispela meri na i tokim em olsem, “Bipo yu no save karim pikinini, tasol bai yu gat bel na bai yu karim pikinini man. Olsem na yu harim gut. Yu no ken dring wain na bia. Na yu no ken kaikai ol samting mi tambuim ol man long kaikai, long wanem, bai yu gat bel na bai yu karim wanpela pikinini man. Na yu no ken katim gras bilong en. Taim em i stap yet long bel bilong yu, God bai i makim em olsem wokman bilong em yet. Na taim yu karim em pinis, em i no ken dring wain na ol bia na em i no ken kaikai samting God i tambuim ol man long kaikai. Na bai em i stat long kisim bek ol Israel long han bilong ol Filistia.” Orait dispela meri i go tokim man bilong en olsem, “Wanpela man bilong God i kam toktok long mi. Pes bilong en i lait olsem pes bilong ensel bilong God. Mi lukim em na mi pret moa yet, na mi no askim em long em i kam we. Na tu em i no tokim mi long nem bilong en. Tasol em i tokim mi olsem, bai mi gat bel na mi karim wanpela pikinini man. Na em i tok, mi no ken dring wain na bia, na mi no ken kaikai ol samting Bikpela i bin tambuim, long wanem, taim pikinini i stap long bel bilong mi, God bai i makim em olsem wokman bilong en stret, na em bai i stap olsem i go inap long taim em i dai.” Manoa i harim dispela tok na em i prea long God na i tok, “Bikpela, dispela man yu bin salim i kam, mi laik bai yu salim em i kam gen long mitupela. Na em i ken tokim mitupela long olgeta samting mitupela i mas mekim long dispela pikinini bihain bai i kamap.” Na God i harim prea bilong Manoa. Bihain meri bilong Manoa i sindaun i stap long gaden, na ensel bilong God i kamap gen long em. Tasol Manoa i no i stap wantaim em. Olsem na meri i ran i go kwik na tokim man bilong en olsem, “Harim. Dispela man bipo i kam long mi, nau em i kam bek gen.” Na Manoa i kirap na bihainim meri na tupela i go kamap long dispela man. Na Manoa i askim em olsem, “Yu dispela man bipo yu toktok wantaim meri bilong mi, a?” Na dispela man i tok, “Yes, em mi tasol.” Na Manoa i tok, “Taim dispela samting i kamap olsem yu bin tok, bai dispela pikinini i mekim wanem kain pasin na bai em i bihainim wanem ol lo?” Orait ensel bilong Bikpela i tokim Manoa olsem, “Meri bilong yu i mas bihainim gut olgeta tok mi bin mekim long em. Em i no ken kaikai pikinini bilong diwai wain. Na em i no ken dring wain na bia. Na em i no ken kaikai ol samting God i bin tambuim. Em i mas bihainim stret olgeta tok bilong mi.” Manoa i no save dispela man em i ensel bilong Bikpela. Olsem na em i tok, “Yu no ken i go kwik, yu stap pastaim, na bai mitupela i kukim wanpela yangpela meme na bai yu kaikai.” Tasol ensel i tok, “Maski yutupela i pasim mi, mi no inap kaikai wanpela samting. Tasol sapos yutupela i laik kukim abus, yutupela i ken kukim olgeta long paia na mekim ofa long Bikpela.” *** Orait Manoa i tokim ensel bilong Bikpela olsem, “Kolim nem bilong yu. Na taim dispela samting i kamap olsem yu bin tok, orait mitupela i ken litimapim nem bilong yu.” Na ensel i tok, “Bilong wanem yutupela i laik save long nem bilong mi? Nem bilong mi i gutpela moa na i narakain tru.” Olsem na Manoa i kisim wanpela yangpela meme na sampela wit na i mekim ofa long Bikpela, em i God bilong mekim ol narakain samting tru. Manoa i mekim dispela ofa antap long wanpela alta ston, na bihain em wantaim meri bilong en i sanap lukluk i stap. Taim paia long alta i lait bikpela na i go antap, orait Manoa tupela meri bilong en i lukim ensel bilong Bikpela i bihainim paia i go antap long heven. Na tupela i pundaun na putim pes i go daun long graun. Na ensel i no moa kamap long Manoa wantaim meri bilong en. Nau Manoa i save, dispela man em i ensel bilong Bikpela. Na Manoa i tokim meri bilong en olsem, “Bai mitupela i dai, long wanem, yumi lukim pinis ensel bilong Bikpela.” Tasol meri bilong en i tok, “Sapos Bikpela i laik kilim mitupela i dai, orait em i no inap laikim ofa bilong mitupela. Na tu, em i no inap tokim mitupela long ol dispela samting mitupela i harim pinis.” Bihain meri bilong Manoa i karim pikinini man na ol i kolim nem bilong en Samson. Pikinini i kamap bikpela na Bikpela i mekim gut long em. Na spirit bilong Bikpela i stat long kirapim tingting bilong Samson long taim Samson i stap yet long kem bilong Dan, namel long taun Sora na taun Estaol. Wanpela taim Samson i go daun long taun Timna na em i lukim wanpela yangpela meri bilong ol Filistia. Na em i go bek long ples na i tokim papamama bilong en olsem, “Mi lukim wanpela yangpela meri bilong ol Filistia long Timna. Mi laik yu kisim em i kam na bai mi maritim em.” Tasol papamama i bekim tok bilong en olsem, “Olsem wanem? I no gat wanpela yangpela meri namel long ol lain bilong yu, o namel long ol manmeri bilong yumi, a? Bilong wanem yu laik kisim wanpela meri bilong ol Filistia, em ol dispela lain i no save katim skin bilong ol?” Tasol Samson i tokim papa bilong en olsem, “Mi laikim dispela meri. Yupela i mas kisim em bilong mi.” Papa wantaim mama bilong Samson i no save olsem Bikpela yet i stiaim Samson long mekim dispela tok, long wanem, Bikpela i painim rot bilong pait long ol Filistia. Long dispela taim ol Filistia i bosim ol Israel. Bihain Samson wantaim papamama bilong en i go daun long Timna. Na Samson i kamap long ol gaden wain bilong Timna, na wanpela yangpela laion i kam singaut na i laik kaikaim em. Tasol spirit bilong God i givim strong long em na em i holim laion na brukim laion long han tasol, olsem man i brukim wanpela pikinini meme. Tasol Samson i no toksave long papamama long samting em i bin mekim. Bihain Samson i go toktok wantaim dispela yangpela meri. Na em i laikim em tru. Bihain liklik, Samson i go bek gen bilong maritim dispela meri. Na em i lusim rot na i go lukim laion bipo em i bin kilim, na i lukim bikpela lain binatang i putim hani i stap insait long bodi bilong laion. Em i kisim sampela hani long han bilong en na em i kaikai na i bihainim rot i go. Na em i kamap long papamama na i givim hap hani long tupela na tupela i kaikai. Tasol em i no toksave long tupela long em i kisim hani long bodi bilong dispela laion. Na papa bilong en i go toktok wantaim dispela meri, na bihain Samson i mekim wanpela bikpela kaikai long dispela ples, olsem bipo ol yangpela man i save mekim. Taim ol Filistia i lukim Samson, ol i makim 30 yangpela man bilong ol, bai ol i stap olsem ol poroman bilong en. Na Samson i tokim ol olsem, “Mi laik mekim wanpela tok bokis long yupela. Sapos yupela inap tokim mi long as bilong dispela tok bokis insait long dispela 7-pela de bilong kaikai, orait bai mi givim yupela 30 gutpela laplap na 30 gutpela klos. Tasol sapos yupela i no inap tokim mi long as bilong en, orait yupela i mas givim mi 30 gutpela laplap na 30 gutpela klos.” Na ol i tokim em, “Goan, autim tok bokis bilong yu. Mipela i laik harim.” Orait em i tokim ol olsem, “Samting bilong kaikai i kamap long wanpela samting i save kaikai. Switpela samting i kamap long wanpela samting i gat strong.” Tripela de i go pinis tasol ol i no save long as bilong dispela tok bokis. Orait na long de namba 7 ol i tokim meri bilong Samson olsem, “Yu grisim man bilong yu bai em i tokim mipela long as bilong dispela tok bokis. Sapos nogat, bai mipela i kukim yu wantaim ol lain bilong yu long paia. Yutupela i singautim mipela i kam bilong stilim ol samting bilong mipela, a?” Olsem na meri bilong Samson i go krai long pes bilong en na i tok, “Ating yu no laikim mi. Yu kros long mi tasol. Yu givim tok bokis long ol lain bilong mi, tasol yu no tokim mi long as bilong en.” Na Samson i bekim tok bilong en olsem, “Olaman, mi no bin tokim papamama bilong mi tu. Bilong wanem na mi mas tokim long yu?” Meri i wok long krai olsem tasol inap long ol dispela 7-pela de bilong bikpela kaikai i pinis. Em i toktok planti tumas, olsem na long de namba 7, Samson i tokim em long as bilong tok bokis. Na em i go toksave long ol lain bilong en. Olsem na long taim san i no i go daun yet long de namba 7, ol man bilong dispela taun i kam tokim Samson olsem, “Wanem samting i winim swit bilong hani? Na wanem samting i winim strong bilong laion?” Na Samson i tokim ol olsem, “Yupela i kisim bulmakau meri bilong mi bilong wokim gaden bilong yupela. Sapos nogat, yupela i no inap painimaut long as bilong tok bokis bilong mi.” Orait spirit bilong Bikpela i givim strong long Samson na em i go daun long taun Askelon. Em i kilim 30 man bilong taun na i kisim ol samting bilong ol. Na em i kisim 30 gutpela klos bilong ol na givim long ol man i bin autim as bilong tok bokis bilong en. Tasol em i belhat nogut tru long dispela samting i bin kamap, na em i go bek long ples bilong en. Na ol Filistia i givim meri bilong Samson long wanpela bilong ol dispela man i bin i stap poroman bilong Samson long taim bilong marit. Long taim bilong katim wit, Samson i go bilong lukim meri bilong en. Em i kisim wanpela yangpela meme i go bilong givim meri. Em i kamap pinis long Timna, orait em i tokim papa bilong meri olsem, “Mi laik i go insait long rum bilong meri bilong mi.” Tasol papa bilong meri i no laik. Em i tokim Samson olsem, “Tru tumas, mi ting yu no laikim em moa, na mi givim em pinis long dispela man i bin poromanim yu long taim bilong marit. Tasol liklik susa bilong en i naispela tumas. I orait, yu ken maritim em.” Tasol Samson i kros na i tok olsem, “Mi bai mekim nogut long ol Filistia nau. Na bai mi no gat asua. Asua bilong ol tasol.” Orait Samson i go holimpasim 300 weldok. Em i pasim tel bilong tupela tupela na bihain em i pasim wan wan bombom long tupela tupela tel. Na em i laitim ol bombom na lusim ol weldok na ol i ran i go insait long ol gaden wit bilong ol Filistia na olgeta wit i paia. Na paia i kukim ol wit ol i katim pinis wantaim wit ol i no bin katim yet. Na ol diwai wain na diwai oliv tu i paia. Ol Filistia i lukim na ol i askim nabaut olsem, “Husat i mekim dispela samting?” Na ol man i tok olsem, “Samson i bin mekim, long wanem, tambu papa bilong en, dispela man bilong Timna, em i kisim meri bilong Samson na givim long man i bin poromanim Samson long taim bilong marit.” Orait na ol Filistia i go kukim dispela meri wantaim papa na haus bilong en tu. Na Samson i tokim ol olsem, “Yupela i mekim kain pasin olsem, a? Orait mi promis olsem, mi no ken malolo kwik. Pastaim mi mas bekim dispela pasin yupela i bin mekim, na bihain bai mi malolo.” Na Samson i paitim ol nogut tru, na i kilim planti man i dai. Bihain em i go i stap long wanpela hul bilong traipela maunten ston long Etam. Bihain ol Filistia i kam na wokim kem long graun bilong lain Juda na ol i pait long ol man long taun Lehi. Orait ol Juda i askim ol, “Bilong wanem yupela i kam pait long mipela?” Na ol Filistia i bekim tok olsem, “Mipela i kam bilong kisim Samson na kalabusim em, bai mipela i bekim wankain pasin long em olsem em i bin mekim long mipela.” Orait 3,000 man bilong Juda i go long dispela hul bilong ston long Etam na tokim Samson olsem, “Ating yu no save olsem ol Filistia i bosim yumi nau? Bilong wanem yu mekim dispela bikpela hevi i kamap long mipela?” Na Samson i tokim ol olsem, “Mi bin bekim tasol ol samting ol i bin mekim long mi.” Na ol i tokim Samson olsem, “Mipela i kam bilong pasim yu na givim yu long han bilong ol Filistia.” Na Samson i tokim ol, “Yupela i mas promis long mi olsem, bai yupela yet i no kilim mi.” Na ol i tok, “Mipela i no inap kilim yu. Mipela i kam bilong pasim yu tasol na bringim yu i go long han bilong ol.” Olsem na ol Juda i pasim em long tupela nupela baklain na ol i kisim Samson na lusim dispela hul bilong ston na ol i go bek. Taim ol i kamap long Lehi, ol Filistia i singaut na ran i kam long bungim ol. Na spirit bilong God i givim Samson bikpela strong na ol dispela nupela baklain i pasim em, em Samson i brukim olsem tret nating. Na em i lukim wanpela bun bilong wasket bilong wanpela donki, na em i kisim. I no longpela taim na dispela donki i bin i dai, na bun i stap strong yet. Na Samson i holim na paitim ol Filistia long en, na em i kilim i dai 1,000 man bilong ol. Na Samson i singim wanpela song olsem, “Long wasket bilong donki mi kilim i dai 1,000 man. Yes, long wasket bilong donki mi pinisim planti man moa yet.” Em i tok pinis na em i tromoi dispela wasket. Olsem na ol i kolim dispela ples maunten Wasket. Orait nek bilong Samson i drai nogut tru, na em i singaut long Bikpela olsem, “Yu bin helpim mi, wokman bilong yu, na mi winim dispela pait. Tasol olsem wanem, bai yu lusim mi nau? Mi no gat wara na nogut bai mi dai na ol dispela haiden man i kisim mi.” Na God i brukim wanpela hul long Lehi na wara i kamap. Orait Samson i dringim dispela wara na em i kisim strong gen. Olsem na ol i kolim dispela hul wara Hul Wara Bilong Man I Singaut. Dispela hul wara i stap yet long Lehi. Taim ol Filistia i bosim graun bilong ol Israel, Samson i stap hetman bilong ol Israel inap long 20 yia. Orait Samson i lusim Lehi na i go long taun Gasa. Na long Gasa em i lukim wanpela pamukmeri na em i go slip wantaim em. Na sampela man i tokim ol Gasa olsem, “Samson i kam pinis.” Olsem na ol i go hait klostu long ol bikpela dua bilong banis i raunim taun, na ol i wetim em i kam. Na ol i wok long tok isi long ol yet olsem, “Yumi wet i go inap tulait i bruk tasol, na bai yumi kilim em i dai.” Tasol Samson i kirap na lusim bet long biknait tru na em i go holim tupela dua bilong taun. Na em i kamautim tupela dua wantaim tupela pos bilong dua na bikpela ba bilong pasim dua. Na em i putim ol dispela samting long sol bilong en na karim i go putim antap long maunten i stap klostu long taun Hebron. Bihain long dispela taim Samson i go long Gasa, em i lukim wanpela meri bilong ples daun bilong Sorek, na em i laikim dispela meri tru. Nem bilong dispela meri em Delaila. Na ol 5-pela king bilong ol Filistia i go long Delaila na tokim em olsem, “Yu mas grisim Samson na painimaut wanem samting i givim bikpela strong long em, na olsem wanem yumi inap winim em. Olsem na bai mipela i pasim em na daunim em olgeta. Sapos yu mekim olsem, bai mipela wan wan i givim yu 1,100 mani silva.” Orait Delaila i tokim Samson olsem, “Yu tokim mi, olsem wanem na yu gat bikpela strong olsem? Na sapos wanpela man i laik pasim yu na daunim yu, bai em i mekim olsem wanem?” Na Samson i bekim tok bilong en olsem, “Sapos ol i kilim ol bulmakau na kisim 7-pela rop bilong masel bilong hanlek bilong ol, na ol i pasim mi long ol dispela rop, orait bai strong bilong mi i pinis. Na bai mi stap wankain olsem ol arapela man.” Orait na ol king i kisim 7-pela rop bilong hanlek bilong bulmakau, na ol i kam givim long Delaila. Na sampela man i hait i stap long rum bilong Delaila, na Delaila i pasim Samson long ol dispela rop. Na Delaila i singaut olsem, “Samson, lukaut. Ol Filistia i kam nau.” Tasol Samson i brukim ol dispela rop olsem tret i bruk taim paia i kukim. Na ol Filistia i no save yet long as bilong strong bilong em. *** Na Delaila i tokim Samson olsem, “Harim. Yu bin tok giaman long mi na semim mi nogut tru. Tasol nau yu mas tokim mi stret, ol man inap pasim yu olsem wanem?” Orait Samson i tokim em, “Sapos ol i pasim mi long ol nupela baklain tru, em ol i no yusim bipo, bai strong bilong mi i pinis na bai mi kamap wankain olsem ol arapela man.” Olsem na ol sampela man i wet i stap gen long narapela rum, na Delaila i kisim ol nupela baklain na pasim em. Na Delaila i singaut olsem, “Samson, lukaut. Ol Filistia i kam nau.” Tasol Samson i brukim ol dispela baklain olsem tret nating tasol. Orait Delaila i tokim Samson, “Yu giamanim mi na semim mi gen. Nau yu mas tokim mi stret, ol man inap pasim yu olsem wanem?” Na Samson i tok, “Sapos yu kisim dispela 7-pela longpela hap gras bilong mi na yu pasim strong insait long string bilong masin bilong wokim blanket, na sapos yu kisim longpela nil na paitim strong, bai gras i pas tru long banis, orait bai mi no gat strong na bai mi stap wankain olsem ol arapela man tasol.” Orait Delaila i mekim Samson i slip olgeta. Na Delaila i kisim 7-pela longpela hap gras long het bilong Samson na pasim strong long masin bilong wokim blanket. Na em i kisim longpela nil na pasim strong long banis. Na Delaila i singaut olsem, “Samson, lukaut. Ol Filistia i kam nau.” Tasol em i kirap na pulim gras na pin na masin na olgeta samting. Olsem na Delaila i tokim em, “Olsem wanem na yu tok olsem yu laikim mi? Yu mauswara nating tasol. Yu no wanbel wantaim mi na mekim tok tru long mi. Nau tripela taim yu semim mi nogut tru na yu no tokim mi long strong bilong yu i kamap olsem wanem.” Long olgeta de meri i toktok planti na i wok long askim em. Olsem na Samson i les nogut tru long dispela tok, na bihain em i tokim Delaila stret. Em i tok olsem, “Ol i no bin katim gras bilong mi. Taim mama i karim mi, ol i makim mi bilong God stret. Na sapos ol i katim gras bilong mi, bai strong bilong mi i pinis na bai mi kamap wankain olsem ol arapela man.” Dispela taim Delaila i save, Samson i tok tru. Olsem na em i salim tok i go long ol king bilong ol Filistia na tokim ol olsem, “Yupela kam bek gen. Nau em i tok tru long mi.” Na ol i kisim mani ol i bin tok long givim Delaila na ol i kam. Na Delaila i trikim Samson na em i slip olgeta long lek bilong en. Na Delaila i singautim wanpela man i kam katim ol 7-pela longpela hap gras bilong Samson. Na long dispela pasin Delaila i pinisim strong bilong Samson. Olgeta strong bilong en i go pinis. Orait meri i singaut olsem, “Samson, lukaut. Ol Filistia i kam nau.” Na Samson i kirap na i ting olsem, “Bai mi kirap i go na lusim ol olsem mi save mekim bipo.” Tasol em i no save olsem Bikpela i lusim em pinis. Orait ol Filistia i holimpas em na kamautim tupela ai bilong en. Na ol i kisim em i go long Gasa na ol i pasim em long sen ol i bin wokim long bras. Na ol i mekim em i wok long wilwilim wit na rais samting insait long haus kalabus. Long dispela taim gras bilong Samson i stat long kamap longpela gen. Wanpela taim olgeta king bilong Filistia i kam bung. Ol i laik amamas na mekim ofa long Dagon, giaman god bilong ol. Na ol i tok, “God bilong mipela i bin helpim mipela na mipela i winim Samson, dispela birua bilong mipela.” Bihain ol i spak nabaut na ol i tok, “Bringim Samson i kam na em i ken mekim ol kain kain pasin bilong mipela i ken lap na tok bilas long em.” Orait ol man i go long kalabus na kisim em i kam. Na taim ol manmeri i lukim em, ol i litimapim nem bilong giaman god bilong ol na ol i tok, “God bilong mipela i helpim mipela na mipela i winim dispela birua bilong mipela. Dispela man i bin bagarapim tru graun bilong mipela na kilim i dai planti man bilong mipela.” Na ol i mekim em i sanap namel long ol bikpela pos ston bilong haus, na ol i mekim em i mekim ol kain kain pasin. Na ol i wok long lap na tok bilas long em. *** Na Samson i singautim dispela mangi i save holim han bilong en na stiaim em, na Samson i tokim em olsem, “Yu helpim mi bai mi holim ol bikpela pos bilong haus. Mi laik sanap na putim baksait bilong mi long pos.” Ol manmeri i pulap tru long dispela haus, na ol 5-pela king bilong ol Filistia i stap wantaim ol. Na klostu inap 3,000 manmeri i stap antap long rup na ol i lukluk i go long Samson, na ol i tok pilai long em. Na Samson i beten long Bikpela olsem, “God, Bikpela, yu ken tingim mi nau. God, givim mi strong long dispela wanpela taim moa. Olsem na bai mi ken bekim long ol Filistia long ol i bin kamautim tupela ai bilong mi.” Orait Samson i holim tupela bikpela pos ston i stap namel na i save strongim haus. Em i holim wanpela pos long han sut bilong en, na wanpela pos long han kais. Na em i singaut olsem, “Sapos mi kilim ol dispela Filistia, orait mi tu mi ken i dai.” Na long olgeta strong bilong en, em i subim dispela tupela pos. Na haus i bruk na i pundaun antap long ol king wantaim ol arapela manmeri i stap insait. Namba bilong ol man Samson i kilim i dai long taim em yet i dai, em i winim namba bilong ol man em i bin kilim long taim em i stap yet. Na bihain olgeta brata na famili bilong Samson i kam daun na kisim bodi bilong en. Na ol i karim i go planim namel long tupela taun Sora na Estaol, long matmat bilong papa bilong en, Manoa. Samson i bin i stap hetman bilong Israel inap 20 yia. Wanpela man i stap long ples maunten bilong Efraim, nem bilong en Maika. Em i tokim mama bilong en olsem, “Taim ol i stilim 1,100 mani silva bilong yu, yu bin tok bai God i ken bagarapim dispela ol stilman. Na mi bin harim dispela tok yu mekim. Lukim, dispela mani i stap long mi. Mi yet mi bin kisim.” Na mama i tokim em olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yu, pikinini bilong mi.” Na Maika i givim bek dispela mani long mama. Na mama i tokim em olsem, “Mi givim dispela mani long Bikpela, bai em i stap samting bilong em yet. Olsem na mi laik givim dispela mani long yu, bai yu ken tokim ol man long kisim dispela silva na wokim wanpela piksa bilong lotu. Ol i ken wokim wanpela piksa long diwai, na karamapim olgeta long silva, na ol i ken wokim wanpela piksa long silva yet.” Orait mama bilong Maika i kisim 200 bilong dispela mani silva Maika i bin givim bek long em, na em i givim long man i save wokim ol samting long silva. Na em i wokim wanpela piksa long diwai, na em i karamapim olgeta long silva. Na em i wokim wanpela piksa long silva yet. Na ol i putim tupela piksa long haus bilong Maika. Dispela man Maika, em i gat liklik haus lotu bilong God. Na em i wokim wanpela klos pris na wanpela samting bilong painimaut laik bilong God, na em i putim long dispela haus lotu. Na em i makim wanpela pikinini bilong em yet i kamap pris bilong dispela haus lotu bilong em. Long dispela taim i no gat king i stap long Israel. Olgeta man i save bihainim laik bilong ol tasol. Long dispela taim i gat wanpela yangpela man bilong lain bilong Livai, em i stap long taun Betlehem long graun bilong lain Juda. Orait em i lusim Betlehem na em i go bilong painim nupela ples bilong em i ken i stap long en. Em i wokabaut i go na em i kamap long haus bilong Maika, long ples maunten bilong Efraim. Na Maika i askim em, “Yu kam we?” Na dispela Livai i bekim tok olsem, “Mi wanpela Livai bilong Betlehem long Juda. Mi painim wanpela ples bai mi ken i stap long en.” Orait Maika i tokim em, “Yu stap hia wantaim mi. Bai yu stap man bilong givim tingting long mi na bai yu stap pris bilong mi tu. Na olgeta yia bai mi givim 10-pela mani silva long yu, na ol klos na kaikai wantaim.” Pastaim dispela yangpela Livai i lusim Maika na i go, tasol bihain em i kam bek na i orait long tok bilong Maika na em i stap wantaim em. Na em i kamap olsem pikinini bilong en. Maika i mekim dispela yangpela Livai i kamap pris bilong en, na em i stap long haus bilong Maika. Na Maika i tok olsem, “Nau mi save, Bikpela bai i mekim olgeta samting long banis bilong mi i kamap gutpela, long wanem, wanpela Livai i stap olsem pris bilong mi.” Long dispela taim ol Israel i no gat king bilong ol. Na ol lain bilong Dan i wok long painim wanpela hap graun bai ol i ken sindaun long en, long wanem, ol i no bin kisim graun yet namel long ol arapela lain bilong Israel. Olsem na ol Dan i makim 5-pela strongpela man bilong ol i stap long taun Sora na Estaol, na ol i salim ol i go lukluk raun long olgeta hap. Ol i tokim ol dispela man olsem, “Yupela go na lukluk gut long olgeta hap bilong dispela graun.” Orait ol dispela man i go kamap long ples maunten bilong Efraim, na ol i lukim haus bilong Maika na ol i stap wantaim em. Ol i kamap long haus bilong Maika na ol i harim toktok bilong dispela yangpela Livai, na ol i save em i nek bilong man bilong Juda. Orait ol i go askim em olsem, “Yu mekim wanem samting long dispela ples? Husat i kisim yu i kam hia?” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Maika i orait long mi na mi stap. Em i save baim mi na mi wok olsem pris bilong en.” Orait ol dispela Dan i tokim dispela Livai olsem, “Mipela i laik bai yu askim God long dispela wokabaut bilong mipela. Bai em i kamap gutpela, o nogat?” Na pris i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i no ken wari long wanpela samting. Bikpela bai i was long yupela long wokabaut bilong yupela.” Orait ol dispela 5-pela man i lusim dispela ples na ol i go kamap long taun Lais. Ol i lukim ol manmeri bilong Lais i sindaun gut, olsem ol manmeri bilong taun Saidon. Ol i sindaun isi tru, na ol i no save kros long ol arapela man. Na ol i no tingting long pait. I no gat king o hetman bilong ol dispela lain i save mekim ol i sem. Na ol i no save wok bisnis wantaim ol arapela lain manmeri, ol Saidon tasol. Tasol ol i no sindaun klostu long ol Saidon. Ol 5-pela Dan i lukluk pinis na ol i go bek long Sora na Estaol, na ol wanlain i askim ol olsem, “Yupela i lukim wanem ol samting?” Na 5-pela i tok olsem, “Yupela kam hariap na yumi go pait long ol man bilong wanpela taun. Mipela i lukim graun bilong ol i gutpela tru. Yupela i no ken sindaun nating. Hariap. Yumi go kisim graun bilong ol. Taim yupela i go bai yupela i lukim ol i sindaun gut na ol i no tingting long pait. Graun bilong ol i bikpela, na ol i no sot long wanpela samting. Harim. God bai i helpim yumi na bai yumi winim ol.” Olsem na 600 man bilong lain bilong Dan i kisim ol samting bilong pait na ol i lusim Sora na Estaol. Ol i go na wokim kem klostu long taun Kiriat Jearim long graun bilong lain Juda. Olsem na ol man i save kolim dispela ples “Kem bilong Dan” i kam inap nau. Dispela ples i stap long hap san i go daun bilong Kiriat Jearim. Orait ol i lusim dispela ples na ol i go kamap long haus bilong Maika, long ples maunten bilong Efraim. Na dispela 5-pela man i bin i go lukstil long dispela graun bilong Lais, ol i tokim ol wanlain olsem, “Ating yupela i no save olsem dispela ol haus i gat wanpela piksa ol i bin wokim long diwai na karamapim long silva, na wanpela piksa ol i wokim long silva yet. Na tu i gat wanpela klos pris i stap, na wanpela samting bilong painimaut laik bilong God. Nau bai yumi mekim wanem?” Orait ol i lusim rot na i go long haus bilong dispela yangpela Livai, long banis bilong Maika, na ol i givim gude long dispela Livai. Dispela ol 600 soldia bilong Dan i holim ol samting bilong pait na ol i sanap i stap long dua bilong banis. Na dispela 5-pela man bilong lukstil, ol i go insait long haus bilong kisim ol piksa samting. Na dispela pris i stap wantaim ol 600 soldia long dua bilong banis. Pris i lukim ol dispela man i go insait long haus bilong Maika na kisim tupela piksa na klos pris na samting bilong painimaut laik bilong God, na pris i askim ol olsem, “Yupela i mekim wanem?” Na ol i tokim em olsem, “Yu pasim maus. Yu no ken mekim wanpela tok. Na yu ken kam wantaim mipela na bai yu stap pris na man bilong givim tingting long mipela. Yu laik i stap pris bilong wanpela famili tasol? Mobeta yu kam wantaim mipela na bai yu stap pris bilong wanpela lain bilong Israel.” Pris i amamas long dispela tok na em kisim ol dispela samting bilong haus lotu na em i go wantaim ol. Orait ol i lusim dispela ples na i go. Ol pikinini na ol bulmakau na ol samting bilong ol i go pas. Ol Dan i go longwe liklik na Maika i singautim ol man i stap klostu long em bai ol i go pait long ol Dan. Ol i bihainim ol Dan i go na ol i kamap long ol. Ol lain bilong Maika i singaut long ol Dan, na ol Dan i tanim na askim Maika olsem, “Olsem wanem? Bilong wanem yu kam wantaim bikpela lain man?” Na Maika i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i kisim pris bilong mi na ol god mi bin wokim na yupela i ranawe. I no gat wanpela samting bilong mi i stap. Watpo yupela i askim mi, ‘Olsem wanem?’” Na ol Dan i tok, “Yu no ken mekim planti toktok long mipela. Nogut ol man i kros na pait long yu, na bai ol i kilim yu i dai wantaim olgeta famili bilong yu.” Ol Dan i tok pinis na ol i go. Na Maika i lukim ol dispela man i strong tumas na em i no inap long ol, olsem na em i go bek long ples. Ol Dan i kisim ol samting Maika i bin wokim, na pris bilong en tu, na ol i go long taun Lais. Ol manmeri bilong Lais, ol i sindaun gut na ol i no tingting long pait. Olsem na ol Dan i kilim olgeta i dai na kukim taun bilong ol. I no gat wanpela man bilong helpim ol Lais, long wanem, dispela taun i stap longwe long taun Saidon, na ol i no save wok bisnis wantaim ol arapela lain manmeri. Dispela taun i stap long ples daun klostu long taun Betrehop. Na ol Dan i wokim taun gen na ol i stap long en. Na ol i kolim dispela taun Dan. Ol i kisim nem bilong tumbuna bilong ol, em Dan, pikinini bilong Jekop, na ol givim long dispela taun. Bipo ol man i bin kolim nem bilong taun, Lais. Na ol Dan i sanapim dispela piksa ol i bin bringim i kam na ol i lotu long en. Jonatan, bilong lain bilong Gersom, pikinini bilong Moses, em i mekim wok pris bilong ol Dan. Na ol lain tumbuna pikinini bilong en, ol tu i mekim wok pris inap long taim ol birua i karim ol Dan i go kalabus long narapela hap. Na long taim haus sel bilong God i stap long Silo, ol Dan i save lotu long dispela piksa Maika i bin wokim. Long dispela taim ol Israel i no gat king, i gat wanpela Livai i stap long ples maunten bilong Efraim. Na em i kisim wanpela meri bilong taun Betlehem long Juda, bai em i stap olsem namba 2 meri bilong em. Tasol dispela meri i kros long em long wanpela samting, na meri i ranawe i go bek long papa bilong en long Betlehem. Na em i stap long haus bilong papa inap 4-pela mun. Na bihain man bilong en i kirap na i go bihainim em bilong stretim tok wantaim em na bringim em i kam bek. Em i kisim wanpela wokboi na tupela donki i go wantaim em. Ol i kamap pinis, orait meri i kisim dispela man i go long haus bilong papa bilong en. Na papa bilong meri i lukim dispela man na i amamas tru long em. Orait papa bilong meri i strong bai man i mas i stap wantaim em. Olsem na em i stap tripela de, na ol i kaikai na dring i stap. Long de namba 4 dispela Livai i kirap long moningtaim tru na i redim ol samting bilong i go. Tasol papa bilong meri i tokim em olsem, “Yu kaikai na strongim bel pastaim. Bihain yu ken i go.” Olsem na tupela i sindaun na kaikai na dring wantaim. Na papa bilong meri i tokim em, “Mi laik yu stap hia long nait gen na yumi ken amamas.” Dispela Livai i laik kirap i go, tasol papa bilong meri i strong tru bai em i stap. Olsem na em i stap wanpela nait moa wantaim em. Long de namba 5 dispela Livai i kirap long moningtaim tru na i laik i go. Tasol papa bilong meri i tok, “Plis, yu stap na kaikai pastaim. Taim san i kol liklik, orait yu ken i go.” Olsem na tupela man i kaikai wantaim. Na taim dispela man wantaim meri bilong en na wokboi bilong en i redi long i go, papa bilong meri i tok, “Lukim, klostu san i laik i go daun nau, na liklik taim bai i tudak. I gutpela sapos yupela i stap hia long dispela nait na amamas. Tumora, long moningtaim tru, yupela i ken kirap na i go olgeta long ples bilong yupela.” Tasol dispela Livai i no laik i stap narapela nait gen. Olsem na em wantaim meri bilong en tupela i kirap na i go. Tupela i sindaun antap long tupela donki i gat satel long baksait bilong tupela. Klostu san i laik i go daun na ol i go kamap long taun Jebus, em narapela nem bilong Jerusalem. Na wokboi i tokim bos bilong en olsem, “Mobeta yumi go insait long dispela taun bilong ol Jebus na slip long nait.” *** Tasol bos bilong en i tok, “Nogat, yumi no ken i stap long taun bilong ol man i no bilong lain Israel. Bai yumi go slip long taun Gibea. Kam, yumi go liklik moa na bai yumi slip long taun Gibea o Rama.” Olsem na ol i abrusim Jebus na ol i wokabaut i go. Na taim san i go daun pinis ol i kamap long taun Gibea, long graun bilong lain Benjamin. Ol i lusim bikrot na ol i go insait long taun, bilong painim ples bilong slip. Na ol i go sindaun long ples bung. Tasol i no gat wanpela man i kisim ol i go long haus bilong em. Ol i sindaun yet na wanpela lapun man i kam. Em i bin i go wok long gaden na nau em i kam bek. Dispela man i bilong ples maunten bilong Efraim, tasol em i kam i stap long Gibea. Ol lain bilong Gibea yet, em ol lain bilong Benjamin. Dispela lapun man i lukim man bilong Livai wantaim wokboi na meri bilong en i sindaun i stap long ples bung. Na em i askim ol, “Yupela i kam long wanem hap? Na yupela i laik i go we?” Na dispela Livai i tok, “Mipela i lusim Betlehem long Juda, na mipela i wokabaut i kam. Mipela i laik i go long ples bilong mi, long ples maunten bilong Efraim. Mipela i laik i go long haus bilong Bikpela. Tasol i no gat wanpela man i kisim mipela i go long haus bilong en. Mipela i gat olgeta kaikai samting. I gat kaikai bilong tupela donki, na bret na wain bilong mi wantaim meri bilong mi, na bilong wokboi bilong mi tu.” Dispela lapun man i tok, “Gutpela. Yupela kam long haus bilong mi. Bai mi lukautim yupela long olgeta samting. Yupela i no ken i stap long ples bung long nait.” Orait em i kisim ol i go long haus bilong en na em i givim kaikai long tupela donki. Em i givim wara long ol na i wasim lek bilong ol, na bihain ol i kaikai na dring. Ol i amamas i stap na sampela man bilong dispela taun i kam raunim haus na i wok long paitim dua. Ol dispela man ol i man bilong mekim ol kain kain rabis pasin. Na ol i tokim lapun man olsem, “Dispela man i stap long haus wantaim yu, salim em i kam ausait. Bai mipela i goapim em.” Tasol dispela lapun man i go ausait na i tokim ol, “Nogat. Ol poroman bilong mi, yupela i no ken mekim dispela kain pasin. Dispela man i kam long haus bilong mi na mi lukautim em. Yupela i no ken mekim dispela pasin nogut tru. Harim. Yangpela pikinini meri bilong mi na meri bilong dispela man i stap. Bai mi bringim tupela i kam na yupela i ken mekim olsem yupela i laik long tupela. Tasol yupela i no ken mekim dispela rabis pasin long dispela man.” Tasol ol man i no harim tok bilong lapun. Olsem na dispela Livai i kisim meri bilong en na i givim long ol. Na ol i kisim em na goapim em na mekim ol kain kain pasin nogut long en i go inap tulait olgeta. Na bihain ol i larim em i go. Na meri i kam na pundaun klostu long dua bilong haus bilong dispela lapun, em haus man bilong en i slip long en. Na meri i slip i stap long dua na san i kam antap. Orait long moningtaim man bilong en i kirap na i opim dua na i laik i go. Taim em i opim dua em i lukim meri bilong en i slip i stap. Meri i bin traim long holim dua, tasol em i no inap. Orait dispela Livai i tok, “Kirap na yumi go.” Tasol meri i no bekim tok. Olsem na em i putim bodi bilong meri antap long donki na em i go long ples bilong en. Em i kamap pinis long ples na em i go insait long haus na kisim wanpela naip. Na em i katim bodi bilong meri i kamap 12-pela hap. Na em i salim wan wan hap i go long ol 12-pela lain bilong Israel. Olgeta man i lukim hap bodi bilong dispela meri na ol i tok olsem, “Mipela i no bin lukim kain samting olsem i kamap bipo. Taim yumi Israel i lusim Isip na i kam inap nau, dispela kain pasin i no bin kamap namel long yumi. Yupela i ting wanem? Bai yumi mekim wanem nau?” Olgeta man bilong Israel i harim tok long pasin nogut ol man bilong Gibea i bin mekim, na ol i kam olsem wanpela lain tasol na ol i bung long ai bilong Bikpela long taun Mispa. Ol i kam long olgeta hap bilong kantri, stat long taun Dan long hap not, na i go inap long taun Berseba long hap saut. Na ol man bilong distrik Gileat ol tu i kam. Na ol hetman bilong olgeta lain bilong Israel i kamap long dispela kibung bilong olgeta manmeri bilong God. I gat 400,000 soldia i stap, em ol man i save pait long bainat. Na ol Benjamin i harim tok olsem, ol arapela lain Israel i go bung pinis long Mispa. Na ol Israel i askim dispela Livai olsem, “Yu toksave long mipela. Dispela pasin nogut i kamap olsem wanem?” Na man bilong dispela meri ol i bin bagarapim, em i tok olsem, “Mi wantaim meri bilong mi, mitupela i go long taun Gibea, long graun bilong ol Benjamin, na mitupela i laik i stap long nait. Tasol ol man bilong Gibea i kam na ol i laik kilim mi. Ol i raunim haus mi laik slip long en. Tasol ol i lusim mi na ol i goapim meri bilong mi inap em i dai. Orait mi kisim bodi bilong en i kam, na mi katim hap hap, na mi salim i go long olgeta lain bilong Israel. Long wanem, ol dispela man i bin mekim pasin nogut tru namel long yumi Israel. Yupela olgeta man bilong Israel i bung hia, yupela tingting gut na tok. Nau bai yumi mekim wanem long bekim dispela pasin bilong ol?” Na olgeta man i kirap na ol i mekim wanpela tok olsem, “I no gat wanpela bilong yumi i ken i go bek long haus sel bilong en, na i no gat wanpela i ken i go bek long ples. Bai yumi go pait long Gibea long dispela pasin. Bai yumi pilai satu na makim 10-pela man long olgeta 100 man long wan wan lain bilong Israel, na 100 man long olgeta 1,000 man na 1,000 man long olgeta 10,000. Ol dispela man bai i karim kaikai bilong ol man i go pait long ol Gibea, bilong bekim dispela pasin nogut tru ol i bin mekim long Israel. Ol bai i go i stap long taun Geba.” *** Nau olgeta man bilong Israel i bung olsem wanpela lain man, na ol i gat wanpela tingting tasol, em long i go pait long ol lain bilong taun Gibea. Orait ol lain bilong Israel i salim ol man i go tokim olgeta man bilong Benjamin olsem, “Wanem dispela pasin nogut i bin kamap namel long yupela? Yupela i mas bringim ol dispela man nogut bilong Gibea i kam, na bai mipela i kilim ol i dai na pinisim tru dispela pasin nogut long Israel.” Tasol ol Benjamin i sakim tok bilong ol arapela man bilong Israel. Olgeta Benjamin i lusim ol taun bilong ol na i kam bung long Gibea, bilong pait long ol arapela Israel. Long dispela de ol i bungim 26,000 man bilong olgeta taun bilong ol. Ol dispela man i save pait long bainat. Na ol Gibea yet i makim 700 man i save pait long han kais. Ol i save tumas long tromoi ston long katapel, na ol i save kisim mak tru. *** Na ol arapela Israel i bungim 400,000 man bilong pait, em ol man i save pait long bainat. Na ol i no kaunim lain bilong Benjamin wantaim dispela namba. Nau ol Israel i go long ples bilong lotu long taun Betel, na ol i askim Bikpela olsem, “Wanem lain bilong mipela bai i go pas na pait long ol Benjamin.” Na Bikpela i tok, “Lain bilong Juda i mas i go pas.” Olsem na ol soldia bilong Israel i kirap long moningtaim na ol i go bung klostu long taun Gibea. Ol i laik i go pait long ol Benjamin na ol i lainim ol soldia na redi long pait. Na ol Benjamin i lusim taun na i kam na pait i kirap. Ol i pait i stap, na long dispela de ol Benjamin i kilim 22,000 man bilong Israel. Na ol man bilong Israel i go bek long ples bilong lotu na ol i krai long pes bilong Bikpela inap san i go daun. Ol i askim em olsem, “Bai mipela i pait gen long ol brata bilong mipela, ol Benjamin, o nogat?” Na Bikpela i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela go pait long ol gen.” Orait na ol Israel i kisim strong gen, na long de bihain ol i go bek long Gibea na ol i lainim ol soldia bilong pait long dispela ples ol bin lainim ol long namba wan taim. *** Orait ol Israel i go pait long ol Benjamin namba 2 taim. Na ol Benjamin i lusim Gibea na i kam pait long ol Israel. Long dispela de namba 2, ol Benjamin i kilim i dai 18,000 soldia bilong Israel. Na olgeta soldia bilong Israel i go long Betel na ol i krai long pes bilong Bikpela. Ol i sindaun long pes bilong Bikpela inap san i go daun, na ol i no kaikai na dring wara. Na ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela. Bokis Kontrak i stap long Betel long dispela taim, na Finias, pikinini bilong Eleasar, em pikinini bilong Aron, i save was long en. Na ol Israel i askim Bikpela olsem, “Bai mipela i go pait gen long ol brata bilong mipela, ol lain bilong Benjamin, o bai mipela i lusim?” Na Bikpela i tok, “Yupela go. Tumora bai mi helpim yupela na bai yupela i winim ol.” *** Orait na ol Israel i salim ol soldia i go raunim Gibea, na ol i hait i stap. Na long de namba 3 ol arapela soldia i go bilong pait long ol lain bilong Benjamin. Ol i lainim ol soldia klostu long Gibea olsem ol i bin mekim bipo. Ol lain bilong Benjamin i kam bilong pait na ol Israel i surik na pulim ol i go longwe long taun. Orait ol Benjamin i mekim olsem bipo, na ol i wok long kilim ol Israel long rot i go long Betel na long rot i go long Gibea na long ol ples nabaut. Ol i kilim inap olsem 30 man bilong Israel. Ol Benjamin i tingting olsem, “Gutpela. Yumi winim ol gen, olsem bipo.” Tasol ol man bilong Israel i bin tok long ol yet olsem, “Yumi giaman ranawe na pulim ol i go long bikrot longwe long taun.” Na nau olgeta soldia bilong Israel i go bek na ol i bung i stap long ples Baltamar. Na sampela bilong ol i hait klostu long taun Geba long hap san i go daun. Na wantu ol i lusim ples hait na ol i kamap, na ol i pait strong tru. Namba bilong ol dispela gutpela man bilong Israel ol i bin makim bilong pait, em inap olsem 10,000 man. Tasol ol Benjamin i no save olsem, taim bilong ol i bagarap, em i kamap pinis. *** Nau Bikpela i helpim ol Israel na ol i winim ol Benjamin. Na long dispela de ol Israel i kilim 25,100 soldia bilong ol Benjamin, na ol lain bilong Benjamin i save pinis olsem, ol i lus long pait. Ol Israel i bin tokim ol soldia bilong ol long hait i stap klostu long taun Gibea, na ol i giaman ranawe long ol Benjamin, na ol i pulim ol Benjamin i go longwe long taun. Na ol dispela man i hait i stap, kwiktaim ol i ran i go insait long Gibea na kilim olgeta manmeri. Ol soldia bilong ranawe i bin pasim tok wantaim ol soldia bilong hait olsem, taim ol i lukim bikpela smok bilong paia i go antap long dispela taun, ol lain bilong ranawe i mas tanim na kam bek. Orait long taim pait i stat, ol Benjamin i kilim 30 man bilong Israel, na ol i ting, “Yumi winim ol olsem bipo.” Tasol taim bikpela smok i go antap long taun, orait ol Benjamin i lukluk i go bek long taun na ol i lukim taun Gibea i paia olgeta. Na nau ol Israel i tanim na i kam bek. Ol Benjamin i lukim ol Israel i kam na ol i pret nogut na strong bilong ol i pinis. Ol i save, nau bai ol i bagarap olgeta. Olsem na ol i ranawe long ol Israel na ol i bihainim rot i go long ples drai nating. Tasol i no gat rot bilong ol i ranawe. Ol i bungim ol Israel i lusim ol taun na i kam, na tupela lain soldia bilong Israel i pait long ol Benjamin na pinisim ol. Ol Israel i ranim ol Benjamin na kilim ol i dai, stat long ples Menuha na i go inap long hapsait bilong Gibea long hap bilong sankamap. Na long dispela de ol i kilim i dai 18,000 strongpela man bilong pait bilong ol Benjamin. Ol arapela man bilong Benjamin i tanim na ranawe i go long Ston bilong Rimon long ples drai. Tasol ol Israel i ranim ol na kilim 5,000 man long ol rot. Ol Israel i ranim ol i go inap long ples Gidom, na ol i kilim i dai 2,000 man moa. Olsem na ol man i dai long dispela de, namba bilong ol i kamap inap 25,000. Ol dispela man i strongpela man bilong pait. Tasol 600 man i tanim na ranawe i go long Ston bilong Rimon long ples drai. Na ol i stap long dispela hap inap 4-pela mun. Ol Israel i tanim bek na i kilim olgeta manmeri na olgeta animal na bagarapim olgeta samting ol i lukim. Na ol i kukim olgeta taun bilong lain Benjamin. Taim ol man bilong Israel i bin i stap long taun Mispa, ol i bin mekim strongpela promis long Bikpela olsem, “Mipela i no ken givim ol pikinini meri bilong mipela i go maritim ol man bilong lain Benjamin.” Orait na taim pait i pinis ol manmeri i go long taun Betel na ol i sindaun long pes bilong God inap san i go daun. Na ol i krai nogut tru. Na ol i tok, “God, Bikpela bilong mipela, bilong wanem dispela samting i kamap? Bilong wanem wanpela lain bilong mipela i laik lus olgeta?” Na long tumora long moningtaim tru ol manmeri i kirap na wokim wanpela alta long dispela ples. Na ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na ol i tok, “Wanem lain bilong yumi Israel i no bin i go bung long ai bilong Bikpela?” Ol i askim, long wanem, ol i bin mekim strongpela tok olsem, sapos wanpela man i no kam long Bikpela long Mispa, ol i mas kilim em i dai. Nau ol i sori tru long ol brata bilong ol, ol lain bilong Benjamin. Na ol i tok, “Nau wanpela lain bilong yumi Israel i laik lus. Tasol bai yumi mekim wanem bilong painim ol meri bilong ol dispela man bilong Benjamin i stap yet? Yumi mekim strongpela promis pinis long Bikpela, bai yumi no ken givim ol pikinini meri bilong yumi yet long ol.” Olsem na ol i askim ol yet olsem, “Wanem lain bilong yumi i no bin i go bung long ai bilong Bikpela long taun Mispa?” Na ol i painimaut olsem, i no gat wanpela man bilong taun Jabes long distrik Gileat i bin i stap long dispela bung. Taim ol man i bin i kam bung, ol i bin kolim nem bilong ol wan wan taun bilong ol Israel, na i no gat wanpela man bilong taun Jabes long distrik Gileat i bin i stap. Olsem na ol dispela man i bung i stap, ol i salim 12,000 strongpela man bilong ol i go long Jabes. Na ol i givim strongpela tok long ol olsem, “Yupela go long Jabes na kilim olgeta man na olgeta meri i bin marit na olgeta pikinini wantaim.” *** Orait ol i go mekim olsem, na ol i lukim 400 yangpela meri namel long ol manmeri bilong Jabes, em ol meri i no bin slip wantaim man. Na ol i kisim ol dispela yangpela meri i kam bek long kem bilong ol long taun Silo, long hap graun bilong Kenan. Orait nau ol Israel i salim tok i go long ol man bilong lain Benjamin i stap long Ston bilong Rimon. Ol i tok olsem, “Nau mipela i no laik pait moa long yupela.” Orait ol man bilong lain Benjamin i kam bek. Na ol arapela lain bilong Israel i givim ol dispela yangpela meri long ol na ol i maritim. Em ol dispela yangpela meri ol i bin kisim long taim ol i pait long Jabes long distrik Gileat. Tasol namba bilong dispela ol meri i no inap long ol man bilong Benjamin. Ol Israel i ting long Bikpela i bin brukim wanpela lain bilong ol lain bilong Israel na ol i sori yet long ol Benjamin. Olsem na ol hetman bilong Israel i tok, “I no gat wanpela meri bilong lain bilong Benjamin i stap. Bai yumi mekim wanem bilong painim meri bilong ol arapela man bilong ol i stap yet? Nogut wanpela lain bilong yumi Israel i lus. Ol i mas i gat meri bilong ol, bai lain bilong ol i no ken pinis. Tasol yumi no ken larim wanpela man bilong ol i maritim pikinini meri bilong yumi.” Ol i tok olsem, long wanem, ol i bin mekim strongpela promis olsem, “Sapos wanpela man i givim pikinini meri bilong en long wanpela man bilong lain Benjamin, em bai i bagarap.” Orait ol hetman i tok olsem, “Taim bilong mekim bikpela kaikai na lotu long Bikpela, em i kam klostu nau. Dispela kaikai i save kamap long olgeta yia, nau bai em i kamap long Silo.” Taun Silo em i stap long hap not bilong taun Betel, klostu long taun Lebona long hap saut. Na em i stap long hap sankamap bilong dispela rot i go namel long Betel na taun Sekem. Orait ol hetman i tokim ol Benjamin olsem, “Yupela go hait insait long ol gaden wain na wet i stap. Bikpela kaikai bai i kamap, na taim ol yangpela meri bilong Silo i kam bilong danis na singsing, orait yupela i mas kirap na yupela wan wan i mas holimpas wanpela yangpela meri. Yupela i kisim ol meri pinis, orait yupela go bek long graun bilong yupela. Na bihain, sapos ol papa o ol brata bilong ol i kam na tok kros long mipela, mipela bai i tokim ol olsem, ‘Mipela i laik bai yupela i mas marimari long ol man bilong Benjamin, long wanem, dispela pait i mekim na mipela i no inap givim ol pikinini meri bilong mipela long ol. Tru, ol i kisim ol meri bilong yupela, tasol yupela yet i no bin givim ol meri long ol, olsem na yupela i no bin brukim promis bilong yupela.’” Orait ol Benjamin i mekim olsem ol hetman i bin tok, na ol wan wan man i kisim wanpela bilong ol yangpela meri i kam bilong danis na singsing. Na ol Benjamin i karim ol dispela meri i go bek long graun bilong ol na ol i wokim gen taun bilong ol na ol i stap. Na olgeta Israel tu i go bek long ol lain na ol famili bilong ol long olgeta hap graun bilong ol yet. Long dispela taim, ol Israel i no gat king. Olsem na olgeta man i save mekim ol samting long laik bilong ol yet. Taim ol hetman i bosim ol Israel, bikpela hangre i kamap. Na wanpela man bilong taun Betlehem, long hap bilong lain Juda, em i go i stap sampela yia long kantri Moap. Dispela man i go wantaim meri na tupela pikinini man bilong en. Nem bilong dispela man, em Elimelek, na nem bilong meri bilong en, em Naomi, na nem bilong tupela pikinini bilong en, em Malon na Kilion. Ol i bilong lain Efrata, na ol i kam long taun Betlehem long hap bilong lain Juda. Ol i go sindaun long Moap, tasol Elimelek i dai, na Naomi tasol i stap wantaim tupela pikinini bilong en. Bihain tupela pikinini i maritim tupela meri Moap. Nem bilong tupela meri, em Orpa na Rut. Ol i stap inap 10-pela yia samting, orait Malon tupela Kilion i dai tu. Nau Naomi wanpela tasol i stap. Man bilong en wantaim tupela pikinini bilong en ol i dai pinis. Naomi i harim tok olsem, Bikpela i givim pinis gutpela taim bilong kaikai long ol manmeri bilong en. Olsem na em wantaim tupela tambu meri bilong en ol i redi long lusim hap bilong Moap. Naomi wantaim dispela tupela meri ol i kirap na ol i go bek long graun bilong lain Juda. Tasol ol i stap yet long rot na Naomi i tokim tupela olsem, “Yutupela go bek na i stap long ples wantaim mama bilong yutupela. Yutupela i bin mekim gut long mi na long ol dispela man i dai pinis, na olsem tasol bai Bikpela i ken mekim gut long yutupela. Na bai Bikpela i ken helpim yutupela na yutupela i ken marit gen na yutupela i ken i stap gut.” Naomi i gutbai long tupela meri, tasol tupela i krai nogut tru, na i tokim Naomi olsem, “Nogat. Yumi olgeta i go bek long lain bilong yu.” Tasol Naomi i tok, “Mobeta yutupela i go bek. Bilong wanem yutupela i bihainim mi? Ating mi inap karim ol pikinini man moa bilong maritim yutupela, a? Nogat. Mi lapun pinis. Mi no inap marit gen. Yutupela go bek long ples bilong yutupela. Na tu, sapos mi marit nau tasol long nait na karim ol pikinini, i no inap yutupela i wet na maritim ol. Ating bai yutupela i laik maritim ol arapela man. Yutupela i no inap wet. Nogat. Bikpela i bin mekim nogut long mi, na mi sori tumas long yutupela.” Rut na Orpa tupela i krai gen. Bihain Orpa i gutbai long Naomi na i go, tasol Rut i laik i stap wantaim Naomi. Naomi i tokim Rut olsem, “Lukim, susa bilong yu i go bek long lain bilong en na long god bilong ol tumbuna bilong en. Yu go wantaim.” Tasol Rut i tok, “Yu no ken tokim mi long lusim yu na yu no ken pasim mi long i go wantaim yu. Olgeta ples yu go long en, mi tu bai mi go long en. Olgeta ples yu stap long en, mi tu bai mi stap long en. Lain bilong yu bai i kamap lain bilong mi. Na God bilong yu bai i kamap God bilong mi. Ples yu dai long en, mi tu bai mi dai long en, na ol i kenplanim mi long dispela ples. Mi no ken larim wanpela samting i brukim mitupela. Dai tasol i ken brukim mitupela. Tru antap, sapos mi no bihainim olgeta dispela tok nau mi mekim, orait God i ken mekim save tru long mi.” Naomi i lukim Rut i strong tumas long i go wantaim em, olsem na em i no gat tok. Na tupela i wokabaut i go kamap long Betlehem. Naomi na Rut i kamap long Betlehem, na ol manmeri i kirap nogut. Na ol meri i tok, “Ating dispela em i Naomi, a?” Na Naomi i tok, “Yupela i no ken kolim mi Naomi, em i olsem meri bilong belgut. Nogat. God I Gat Olgeta Strong i bin mekim nogut long mi, olsem na yupela i mas kolim mi Mara, em i olsem meri bilong bel nogut. Taim mi lusim dispela ples, mi gat planti samting, tasol nau Bikpela i bringim mi i kam bek na mi no gat wanpela samting. Bilong wanem yupela i kolim mi meri bilong belgut? Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, em i bin tok na mi bagarap olgeta.” Dispela em i stori bilong Naomi i lusim kantri Moap. Em i kam bek wantaim Rut, dispela meri Moap, tambu bilong en. Tupela i kamap long Betlehem long taim bilong katim rais bali. Boas em i wanpela bikman bilong lain bilong Elimelek, em man bilong Naomi bipo. Orait Rut i kirap na tokim Naomi olsem, “Mi laik i go long gaden na bungim ol het bilong rais bali, ol man bilong katim i lusim i stap. Sapos ol wokman i orait, bai mi bihainim ol na bungim ol pikinini bali.” Na Naomi i bekim tok olsem, “I orait, tambu. Yu ken i go.” Orait Rut i go long gaden na i bihainim ol wokman na i wok long bungim ol het bali i pundaun i stap. Em i no save olsem, dispela em i gaden bilong Boas, wanblut bilong Elimelek. Boas i lusim Betlehem na i kam kamap long ol wokman bilong en, na em i tok gude long ol olsem, “Bikpela i ken i stap wantaim yupela.” Na ol i bekim tok olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yu.” Na Boas i askim bosman olsem, “Dispela yangpela meri i bilong wanem lain?” Bosman i bekim tok olsem, “Dispela em i meri bilong narapela ples i bin i kam wantaim Naomi. Tupela i lusim Moap na i kam. Em i askim mi long bihainim ol wokman na bungim ol het bali. Em i wok long moningtaim i kam inap nau, na nau em i malolo liklik.” Orait Boas i tokim Rut olsem, “Pikinini, harim tok bilong mi. Yu no ken i go na bungim ol het bali long narapela gaden. Nogat. Yu mas kisim ol het bali long dispela gaden tasol. Yu mas i stap na wok wantaim ol wokmeri bilong mi. Lukim gut hap ol i wok long en, na yu stap wantaim ol. Mi tok pinis long ol wokman bilong mi long ol i no ken mekim nogut long yu. Na sapos nek bilong yu i drai, orait yu go dring long sospen wara ol i pulimapim pinis i stap.” Na Rut i brukim skru na putim pes i go daun long graun na i tokim Boas olsem, “Mi meri bilong narapela ples. Olsem wanem na yu lukluk long mi na yu mekim gut long mi?” Boas i bekim tok olsem, “Mi harim tok pinis long olgeta samting yu bin mekim long tambu mama bilong yu taim man bilong yu i dai. Na mi save, yu lusim papamama na ples bilong yu, na yu kam i stap wantaim ol lain manmeri yu no bin save long ol bipo. Yu bin kam long God, Bikpela bilong Israel, bilong em i lukautim yu. Na em i lukim pinis olgeta gutpela pasin yu bin mekim na em i ken givim gutpela pe long yu. Em i ken givim yu planti gutpela samting.” Na Rut i bekim tok bilong Boas olsem, “Yu mekim gutpela pasin tru long mi. Mi no gutpela olsem ol wokmeri bilong yu, tasol yu bin tok isi long mi, na dispela i strongim bel bilong mi.” Long taim bilong kaikai, Boas i tokim Rut gen olsem, “Yu kam hia na kisim wanpela bret na putim long wain na kaikai.” Olsem na Rut i sindaun wantaim ol wokman. Na Boas i givim em sampela bali ol i bin kukim long paia. Rut i kaikai na em i pulap, na hap kaikai i stap yet. Rut i kaikai pinis, orait em i kirap na bungim ol het bali gen. Na Boas i tokim ol wokman bilong en olsem, “Yupela larim Rut i bungim ol het bali i stap klostu long ol mekpas. Yupela i no ken krosim em. Na yupela i mas kisim ol het bali long ol mekpas na tromoi i stap, bai em i ken bungim. Yupela i no ken rausim em.” Rut i wok long bungim het bali long gaden inap san i go daun. Em i bungim pinis, orait em i paitim ol het bali na em i kisim kaikai bilong en. Hevi bilong dispela kaikai i olsem 10 kilo samting. Rut i kisim dispela bali i go long taun na i soim long tambu mama bilong en. Na hap kaikai em i no bin pinisim long san, em tu em i karim i go givim long tambu bilong en. Na Naomi i askim Rut olsem, “Nau yu kisim bali we? Yu wok long gaden bilong wanem man? Bikpela i ken mekim gut long dispela man i bin lukim yu na i tingting long yu.” Na Rut i bekim tok olsem, “Nau mi bin wok long gaden bilong wanpela man ol i kolim Boas.” Na Naomi i tok, “Bikpela i ken mekim gut long dispela man. Bikpela i no save lusim promis em i bin mekim long ol man i dai pinis na long ol man i stap yet.” Na Naomi i tok gen, “Dispela man em i wanblut tru bilong yumi. Yumi wanlain tru.” Orait na Rut i tok olsem, “Boas i tokim mi long wanpela samting moa. Mi mas wok wantaim ol wokmeri bilong en i go inap dispela wok bilong bungim bali i pinis.” Na Naomi i tok, “Em i tru, tambu. Sapos yu go wok long gaden bilong narapela man, bai ol wokman bilong dispela man i mekim nogut long yu. Mobeta yu wok wantaim ol wokmeri bilong Boas tasol.” Olsem na Rut i wok wantaim ol wokmeri bilong Boas i go inap wok bilong katim bali na wit i pinis. Na Rut i stap yet wantaim tambu mama bilong en. Naomi i tokim Rut olsem, “Tambu, harim. Mi mas painim wanpela man bilong maritim yu na lukautim yu bai yu ken i stap gut. Orait nau yu harim. Dispela man Boas, yu bin wok wantaim ol wokmeri bilong en, em i wanblut tru bilong yumi. Nau long nait em bai i go wok long ples bilong rausim ol lip samting bilong bali. Olsem na yu mas i go waswas na putim sanda na gutpela klos. Na yu go long hap em i wok long en, tasol yu no ken kamap long ai bilong en. Orait yu wet i stap inap em i pinis long kaikai na dring. Taim em i laik slip, orait yu lukim gut ples em i slip long en. Na yu go litimapim blanket long lek bilong en na yu slip klostu long lek bilong en. Bihain bai em i tokim yu long wanem samting yu mas mekim. Rut i bekim tok olsem, “Gutpela. Bai mi bihainim olgeta tok bilong yu.” Orait Rut i kirap i go long ples bilong rausim ol lip samting bilong bali na em i bihainim olgeta tok bilong Naomi. Boas i kaikai na dring pinis, na bel bilong en i gutpela. Ai bilong en i hevi, olsem na em i go slip klostu long hip bali. Bihain Rut i go isi tasol na i litimapim blanket na i slip klostu long lek bilong Boas. Long biknait Boas i laik tanim, na em i lukim meri i slip klostu long lek bilong en na em i kirap nogut. Na em i askim, “Yu husat?” Rut i bekim tok olsem, “Mi Rut, wanpela wokmeri bilong yu. Yu wanblut bilong Elimelek, olsem na yu mas lukautim mi na helpim mi.” Boas i harim na em i tokim Rut olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yu, pikinini. Dispela pasin nau yu mekim, em i winim gutpela pasin yu bin mekim long tambu mama bilong yu. Planti yangpela man i stap. Sampela i gat planti samting na sampela i no gat, tasol yu no tingting long maritim wanpela. Olgeta manmeri long ples, ol i save olsem yu gutpela meri. Olsem na yu no ken pret. Bai mi mekim olgeta samting yu tokim mi long en. Yu tok tru, mi wanblut bilong man bilong yu na mi gat wok bilong lukautim yu. Tasol wanpela man i stap em i paslain long mi long mekim dispela wok. Nau yu ken i stap hia, na tumora long moningtaim bai mi go painimaut long tingting bilong dispela man. Sapos em i laik lukautim yu, em i orait. Tasol sapos em i no laik, orait bai mi lukautim yu. Tok bilong mi em i tru tumas. Bikpela i save pinis long dispela. Orait nau yu ken slip gen.” Na Boas i tok moa olsem, “Nogut ol manmeri i save long yu kam long dispela ples.” Orait Rut i slip gen klostu long lek bilong Boas. I no tulait yet, na Rut i kirap, na ol man i no lukim em. Orait Boas i tokim Rut olsem, “Yu bringim wanpela laplap bilong yu i kam na putim long graun.” Rut i mekim olsem, na Boas i kapsaitim bali long laplap. Hevi bilong bali em inap olsem 20 kilo. Na Boas i helpim Rut long litimapim bali, na Rut i karim i go. Na Boas i go bek long taun. Rut i go kamap long haus, na tambu bilong en i tok, “Tambu, em yu tasol, a?” Na Rut i tokim em long ol samting Boas i mekim. Na Rut i tok, “Boas i tok olsem em i no laik mi go nating long tambu bilong mi na em i skelim sampela bali long mi.” Orait Naomi i tok, “Tambu, yu wet liklik. Boas bai i no inap sindaun nating. Nogat. Em bai i stretim dispela pastaim. Mitupela i no save yet long wanem samting bai i kamap.” Boas i go long ples bilong kibung, na em i sindaun i stap. I no longtaim na em i lukim dispela arapela wanblut bilong Elimelek i wokabaut i kam. Na Boas i singautim em, “E brata, yu kam sindaun. Mi gat liklik tok.” Orait Boas i kisim 10-pela hetman bilong ples, na em i tokim ol, “Yupela kam sindaun.” Na ol i sindaun. Na em i tokim wanblut bilong en olsem, “Naomi i lusim Moap na i kam bek pinis. Em i laikim wanpela man i baim graun bilong Elimelek, wanblut bilong mitupela. Olsem na mi laik tokim yu, sapos yu laik, yu ken baim dispela graun long ai bilong ol hetman bilong yumi na ol man i sindaun hia. Yu paslain long mi bilong baim dispela graun. Na sapos yu no laik, orait yu tokim mi.” Na dispela man i tok, “Bai mi baim.” Orait Boas i tokim em, “Sapos yu laik baim dispela graun long Naomi na long Rut, orait yu mas kisim Rut, dispela meri Moap, na yu mas maritim em. Olsem na dispela graun bai i stap long famili bilong man i dai pinis.” Tasol dispela man i tok, “I tru dispela samting em i bilong mi. Tasol mi no laik tilim samting bilong mi i go long narapela pikinini wantaim ol pikinini bilong mi. Mi no inap baim dispela graun. Olsem na em i samting bilong yu nau.” Long bipo, sapos ol man bilong Israel i laik stretim tok long ol samting ol i baim, o sapos ol i senisim ol samting i go i kam, ol i save mekim pasin olsem. Wanpela man i lusim su bilong en na i givim long narapela man. Ol Israel i save mekim dispela pasin bilong stretim tok. Orait dispela man i tokim Boas olsem, “Yu yet yu mas baim dispela hap graun.” Na em i lusim su bilong en na i givim long Boas. Na bihain Boas i tokim ol hetman na ol manmeri olsem, “Yupela olgeta lukim. Pastaim Naomi i holim olgeta samting bilong Elimelek na Kilion na Malon. Tasol nau mi baim pinis dispela olgeta samting. Na mi gat wanpela tok moa. Mi laik kisim Rut bai em i kamap meri bilong mi. Rut em dispela meri Moap Malon i bin maritim, na Malon i dai na lusim em. Mi laik maritim Rut, na hap graun bilong Malon bai i stap long lain bilong en. Na long as ples bilong dispela man i dai pinis, ol wanlain bilong en i ken tingim nem bilong en oltaim. Nau yupela i lukim pinis na yupela i save long dispela samting mi mekim.” Na olgeta man i tok, “Yes, mipela i lukim na mipela i save.” Na ol hetman i tok, “Dispela meri nau em i kam long haus bilong yu, Bikpela i ken mekim gut long em na mekim em i kamap olsem Resel na Lea, tupela tumbuna mama bilong yumi Israel. Na bai yu yet yu ken kamap bikman long lain Efrata na yu ken i gat biknem long taun Betlehem. Bikpela i ken givim planti pikinini long yutupela, na lain bilong yu i ken kamap bikpela olsem lain bilong Peres, pikinini man bilong Juda na Tamar.” Orait Boas i maritim Rut, na Bikpela i mekim gut long tupela. Rut i gat bel na bihain em i karim wanpela pikinini man. Na ol meri i tokim Naomi olsem, “Litimapim nem bilong Bikpela. Nau em i givim wanpela pikinini man long yu. Dispela pikinini em i tumbuna bilong yu na em bai i lukautim yu. Em i ken kisim biknem long ol lain bilong Israel. Tambu bilong yu i laikim yu tumas, na yu save laikim em tu. Sapos yu bin i gat 7-pela pikinini man, yu no inap laikim ol olsem yu save laikim dispela tambu meri bilong yu. Olsem na dispela pikinini man nau em i karim, em bai i helpim sindaun bilong yu na was gut long yu long taim yu kamap lapun.” Orait Naomi i kisim pikinini na i holim em klostu na i lukautim em Ol meri bilong dispela ples i tok, “Naomi i holim pikinini man pinis.” Na ol i givim nem long pikinini na ol i kolim em Obet. Na bihain Obet i kamap papa bilong Jesi, na Jesi em i papa bilong Devit. Em hia ol lain bilong Peres, i go inap long Devit. Peres em i papa bilong Hesron, na Hesron em i papa bilong Ram, na Ram em i papa bilong Aminadap, na Aminadap em i papa bilong Nason, na Nason em i papa bilong Salmon, na Salmon em i papa bilong Boas, na Boas em i papa bilong Obet, na Obet em i papa bilong Jesi, na Jesi em i papa bilong Devit. *** *** *** *** I gat wanpela man i stap, nem bilong en Elkana. Em i man bilong lain Efraim na em i stap long taun Rama, long ples maunten bilong Efraim. Elkana em i pikinini man bilong Jeroham, na Jeroham em i pikinini man bilong Elihu, na Elihu em i pikinini man bilong Tohu, na Tohu em i pikinini man bilong Suf. Elkana i gat tupela meri, Hana na Penina. Penina i bin karim ol pikinini, tasol Hana nogat. Wanpela taim long olgeta yia Elkana i save lusim taun bilong en na i go long ples Silo na mekim lotu na ol ofa long Bikpela I Gat Olgeta Strong. Hopni wantaim Finias, tupela pikinini man bilong Eli, i stap pris bilong Bikpela long dispela ples. Olgeta taim Elkana i mekim ofa, em i save tilim mit bilong ofa long planti hap na i save givim wanpela wanpela hap long Penina na long ol wan wan pikinini bilong en. Tasol Elkana i laikim tru Hana, na em i sori long em, long wanem, God i bin pasim bel bilong Hana na em i no gat pikinini, olsem na Elkana i save givim bikpela hap mit long en. Olsem na Penina i ting long Bikpela i bin pasim bel bilong Hana, na em i save tok bilas na tok sem long Hana, bilong mekim Hana i bel hevi. Planti yia Penina i mekim dispela kain pasin long Hana. Olgeta taim ol i go long haus bilong Bikpela, Penina i save tok bilas long Hana na Hana i save pilim nogut tru na i krai, olsem na em i no save kaikai. Na Elkana i save askim em olsem, “Hana, bilong wanem yu krai? Bilong wanem yu no laik kaikai? Na bilong wanem yu bel hevi oltaim? Tru, yu no bin karim pikinini. Tasol mi ting yu laikim mi tumas, na maski sapos yu bin karim 10-pela pikinini man, ating long tingting bilong yu bai mi stap namba wan.” Wanpela taim ol i stap long Silo na ol i kaikai pinis, orait Hana i kirap i go sanap klostu long haus bilong Bikpela. Long dispela taim pris Eli i sindaun long sia bilong en klostu long dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela. Hana i pilim nogut tru na i krai moa yet na i prea long Bikpela. Na Hana i mekim wanpela strongpela promis long Bikpela olsem, “Bikpela, yu gat olgeta strong. Mi laik yu lukim mi, wokmeri bilong yu. Lukim dispela hevi bilong mi na tingting long mi. Plis, yu no ken lusim tingting long mi. Sapos yu givim mi wanpela pikinini man, orait bai mi givim em long yu na bai em i ken i stap wokman bilong yu inap em i dai. Na bilong makim dispela, ol i no ken katim gras bilong en.” Hana i beten longpela taim long Bikpela, na Eli i wok long lukim maus bilong Hana. Hana i beten long tingting tasol, na Eli i lukim em i opim maus olsem pasin bilong toktok, tasol em i no harim Hana i toktok. Olsem na Eli i ting Hana i spak tru na i tokim em olsem, “Wanem taim bai yu lusim pasin bilong spak? Yu mas lusim dispela haus na i go. Spak bilong yu i pinis pastaim na bai yu ken kam bek.” Na Hana i bekim tok olsem, “Bikman, mi no spak. Mi no bin dringim wain na bia samting. Nogat tru. Mi bel hevi nogut tru, olsem na mi prea na autim hevi bilong mi long Bikpela. Yu no ken ting mi olsem wanpela meri nogut. Nogat. Mi pilim nogut tru na tingting bilong mi i bagarap. Olsem na mi beten long dispela pasin yu bin lukim.” Orait Eli i harim dispela tok na i tokim em, “Maski, yu ken bel isi na yu go. Na God bilong yumi Israel i ken givim yu dispela samting yu bin askim em.” Na Hana i tokim Eli olsem, “Bikman, mi laik bai yu belgut long mi oltaim.” Orait em i tok pinis na i go. Na em i kaikai na bihain em i no moa bel hevi. Orait Elkana wantaim ol famili bilong en i slip long Silo long nait na long moningtaim tru ol i kirap na lotu long Bikpela. Ol i lotu pinis, orait ol i go bek long haus bilong ol long Rama. Bihain Bikpela i tingim prea bilong Hana na i mekim olsem Hana i bin askim em. Olsem na Hana i gat bel na bihain em i karim pikinini man. Na em i tok, “Mi bin askim Bikpela long givim mi dispela pikinini. Olsem na mi kolim nem bilong en Samuel.” Bihain long dispela, Elkana wantaim ol famili bilong en i go long Silo gen bilong mekim ofa long Bikpela olsem ol i save mekim long olgeta yia, na tu em i laik mekim ofa bilong inapim wanpela promis em i bin mekim. Tasol Hana i no i go wantaim ol. Em i bin tokim Elkana olsem, “Pikinini i kamap bikpela liklik na i lusim susu pinis, orait bai mi kisim em i go long Bikpela. Na em bai i stap long haus bilong Bikpela oltaim.” Orait Elkana i tokim Hana olsem, “Sapos yu ting i gutpela long mekim olsem, orait yu ken i stap long ples inap pikinini i lusim susu. Na Bikpela i ken mekim promis bilong yu i kamap tru, olsem em i bin tok.” Olsem na Hana i stap long ples na i lukautim gut pikinini bilong en. Na bihain, taim pikinini i lusim susu pinis, orait Hana i kisim em i go long Bikpela. Na tu em i kisim ol ofa olsem, tripela bulmakau man na 10-pela kilogram plaua na wanpela bek ol i wokim long skin meme na ol i pulapim wain long en. Samuel i yangpela yet na mama i kisim em i go long haus bilong Bikpela long Silo. Ol i kamap pinis, orait ol i kilim wanpela bulmakau pastaim na bihain ol i kisim pikinini Samuel i go long Eli. Na Hana i tokim Eli olsem, “Bikman, yu tingim mi yet, o nogat? Tru tumas, mi dispela meri i bin sanap hia bipo na prea long Bikpela. Mi bin askim Bikpela long givim mi wanpela pikinini man, na em i harim beten bilong mi na givim mi dispela pikinini. Olsem na nau mi laik givim em long Bikpela. Na bai em i mekim wok bilong Bikpela oltaim.” Mama i tok pinis, orait Samuel i daunim het long pes bilong Bikpela. Na Hana i beten olsem, “Bikpela, yu mekim mi i amamas moa yet. Na mi amamas tru long yu bin givim biknem long mi. Olsem na mi lap nogut long ol birua bilong mi. God, yu bin helpim mi, olsem na mi belgut tru. Bikpela, pasin bilong yu i narakain tru na yu gutpela olgeta, na i no gat wanpela man i wankain olsem yu. Nogat tru. Yu winim olgeta. God, yu wanpela i gat strong bilong sambai long mipela na helpim mipela. I no gat wanpela man inap mekim olsem yu, God bilong mipela. “Yumi manmeri i mas save gut, Bikpela em i God i save long olgeta samting yumi mekim, na em i save skelim pasin bilong yumi. Olsem na yupela manmeri i save bikmaus na litimapim nem bilong yupela yet, yupela i mas pasim maus na lusim dispela kain tok. God i save brukim banara bilong ol strongpela soldia na ol i no gat strong moa bilong pait. Tasol ol man i no gat strong, em i save mekim ol i kamap strong. Ol man bipo i gat planti kaikai, nau God i mekim ol i hangre na ol i mas wok na ol i kisim kaikai tasol olsem pe bilong ol. Na ol manmeri bipo ol i sot long kaikai na i stap hangre, nau God i givim planti kaikai long ol na ol i no ken wok moa. Na ol meri i no save karim pikinini bipo, nau God i helpim ol na ol i karim inap 7-pela pikinini. Na meri i bin karim planti pikinini bipo, nau ol dispela pikinini i lus pinis na God i larim dispela meri i stap wanpis stret. Bikpela i save kilim man i dai na i save givim laip long ol man i dai pinis. Na em i save salim ol manmeri i go long ples bilong ol man i dai pinis, na em i save kisim ol man i dai pinis, na bringim ol i kam bek gen na ol i gat laip. Na Bikpela i save mekim sampela manmeri i kamap rabis na em i save mekim sampela i gat planti mani samting. Em i save daunim sampela na givim biknem long sampela. Em i save helpim ol manmeri i rabis na i sot long ol samting, na ol i stap gut. Na em i mekim ol i kamap bikman bilong kantri bilong ol, na ol manmeri i givim biknem long ol. Em inap mekim olsem, long wanem, ol strongpela samting bilong holim dispela graun ol i bilong Bikpela yet, na em yet i bin wokim graun antap long ol dispela samting. “Bikpela i save lukautim ol lain manmeri i save bihainim em tru. Tasol ol manmeri nogut em i save bagarapim ol, na ol i lus long ples nogut i tudak tru. Maski man i gat bikpela strong, em i no inap i stap gut long strong bilong em yet. Bikpela bai i bagarapim nogut tru ol birua bilong en. Em i stap long heven na bai em i pairap strong long ol olsem klaut i pairap. Na Bikpela bai i bungim olgeta manmeri bilong graun long kot bilong em na skelim pasin bilong ol. Na em bai i givim strong long king em i bin makim, na dispela king i gat biknem namel long olgeta lain manmeri.” Hana i mekim dispela beten pinis, orait em i go bek wantaim Elkana long Rama. Tasol liklik mangi Samuel i stap long Silo na i mekim wok bilong Bikpela, na pris Eli i bosim em. Hopni na Finias, dispela tupela pikinini man bilong Eli, i man nogut tru. Tupela i pris, tasol tupela i ting olsem, Bikpela i samting nating, na tupela i mekim ol kain kain pasin nabaut. Tupela i no save bihainim lo bilong hap kaikai bilong ofa ol pris i ken kisim. Nogat. Taim wanpela man i wok yet long kukim abus bilong ofa, orait dispela tupela pris i save salim wokman i kam bilong kisim mit. Orait wokman i save kisim pok i gat tripela tit na karim i kam. Na wokman i save sutim pok i go insait long sospen samting, na wanem hap mit i pas long dispela pok, orait em i kisim i go long dispela tupela pris. Ol i mekim dispela pasin nogut long olgeta manmeri bilong Israel, taim ol i bringim ofa i kam long Silo. Na sampela taim dispela wokman bilong pris i save kam long taim man i laik mekim ofa i no bin rausim gris bilong abus yet na i no kukim long paia. Na wokman i tokim man i mekim ofa olsem, “Givim mi sampela mit bilong pris. Em i laik kukim long paia, long wanem, em i no laikim mit yupela i bin kukim long sospen. Yupela i mas givim em mit i no tan.” Na sapos dispela man i laik mekim ofa em i tok, “Larim mi bihainim lo bilong ofa na kukim gris long paia pastaim, na bihain yu ken kisim wanem hap mit yu laikim,” orait wokman bilong pris i save tok, “Nogat. Yu mas givim mi nau. Sapos yu no laik, orait bai mi yet mi kisim.” Dispela tupela pikinini man bilong Eli i save mekim ol dispela pasin nogut long ol ofa ol manmeri i bringim long Bikpela, olsem na Bikpela i lukim sin bilong tupela i samting nogut tru. Long dispela taim yangpela mangi Samuel i mekim wok bilong Bikpela na em i save pasim laplap bilong pris, bilong mekim dispela wok. Long olgeta yia mama bilong en i save wokim wanpela liklik saket bilong en. Na taim mama tupela papa i kam bilong mekim ofa bilong olgeta yia, mama i save kisim dispela saket i kam na givim long Samuel. Na papamama i save go long Eli na em i save askim God long mekim gut long tupela. Em i save tokim Elkana olsem, “Bikpela i ken mekim dispela meri bilong yu i karim ol arapela pikinini, bilong senisim dispela pikinini man yu bin givim long Bikpela.” Eli i tok pinis, orait tupela i save go bek long ples. Orait Bikpela i mekim gut long Hana na bihain Hana i karim tripela pikinini man na tupela pikinini meri. Na Samuel i mekim wok bilong God na i kamap bikpela liklik. Long dispela taim Eli em i lapun tru. Na planti taim Eli i harim tok long olgeta samting nogut tupela pikinini bilong en i save mekim long ol Israel. Na tu em i harim olsem, tupela i save slip wantaim ol meri i save wok long dua bilong haus sel bilong God. Olsem na em i tokim tupela, “Bilong wanem yutupela i save mekim ol dispela pasin nogut? Olgeta manmeri i save kam tokim mi long pasin bilong yutupela. Yutupela pikinini bilong mi, yutupela i mas lusim dispela pasin. Ol manmeri bilong Bikpela i toktok nabaut long pasin bilong yutupela, na em i samting nogut tru. Sapos wanpela man i mekim rong long narapela man, orait God i ken mekim tok i dai na stretim dispela samting. Tasol sapos man i mekim sin long God, husat man i ken sanap long namel na stretim dispela rong?” Eli i tokim tupela olsem, tasol Bikpela i tingting pinis long kilim tupela i dai. Olsem na em i mekim het bilong tupela i strong na tupela i no harim tok bilong papa. Long dispela taim Samuel i wok long kamap bikpela liklik, na Bikpela wantaim ol man i laikim em, na laik bilong ol i wok long kamap strong moa. Bihain Bikpela i givim tok bilong en long wanpela profet na salim em i kam tokim Eli. Tok bilong Bikpela i olsem, “Taim tumbuna bilong yu Aron wantaim ol famili bilong en i bin i stap wokboi nating bilong king bilong Isip, na mi bin kamap long ol na tokim ol long laik bilong mi. Na mi bin kisim lain bilong Aron wanpela, namel long olgeta lain bilong yupela Israel, na mi makim ol long kamap pris bilong mi. Na ol i mas mekim wok long alta na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na ol i mas pasim laplap bilong pris long taim ol i kam klostu long mi. Na mi bin tok long ol i ken kaikai hap abus samting bilong olgeta ofa ol Israel i bringim i kam bilong kukim long alta. Olsem na bilong wanem yupela i rabisim ol ofa mi bin tokim ol Israel long ol i mas mekim oltaim? Tupela pikinini man bilong yu i save kisim ol gutpela hap bilong olgeta ofa ol manmeri bilong mi i save bringim long mi, na tupela i kaikai na i kamap patpela pinis. Na yu save larim tupela i mekim olsem. Na long dispela pasin yu litimapim nem bilong tupela na daunim nem bilong mi. Olsem wanem na yu save mekim dispela pasin? Mi God, Bikpela bilong yupela Israel, bipo mi bin tokim tumbuna bilong yu Aron wantaim ol lain bilong en, bai ol i inap wok olsem pris oltaim. Tasol nau bai mi senisim dispela tok. Nau mi tok olsem, man i litimapim nem bilong mi, orait bai mi givim biknem long em. Na man i bikhet long mi, orait bai mi daunim em tru. “Harim gut. Bihain bai mi daunim na bagarapim olgeta yangpela man long lain pris na long lain bilong yu i kamap bihain, na bai i no gat wanpela man long lain bilong yu inap i kamap lapun. Na oltaim bai yupela i stap nogut na lukim ol gutpela samting mi givim long ol arapela Israel, tasol yupela bai i no inap kisim. Na long olgeta taim bihain i no gat wanpela man long lain bilong yu bai inap kamap lapun. Nogat tru. Na bihain bai mi larim ol birua i kam kilim olgeta man i kamap long lain bilong yu. Na wanpela man tasol bai i stap yet na mekim wok pris. Na dispela ol samting bai i mekim tingting bilong yu i bagarap na bai yu kamap aipas. Na bihain tupela pikinini bilong yu, Hopni na Finias, bai tupela i dai long wanpela de tasol. Na taim tupela i dai bai yu save, olgeta dispela tok bilong mi i tru. Tasol mi bai makim wanpela pris na em bai i bel tru long mi na mekim olgeta wok mi laikim em i mekim. Na mi bai larim lain bilong en i stap pris oltaim na bai ol i wok wantaim ol king mi bin makim. Na wanem ol man long lain bilong yu i stap yet, ol bai i go long dispela pris na askim em long mani na kaikai. Na ol bai i askim pris olsem, ‘Inap yu larim mipela i mekim sampela wok pris bai mipela i ken kisim sampela kaikai?’” Yangpela mangi Samuel i save mekim wok bilong Bikpela na Eli i bosim em. Planti yia i go pinis na Bikpela i no bin givim planti tok long ol Israel. Wan wan taim tasol em i save kamap long ol long samting olsem driman na givim tok long ol. Nau ai bilong Eli i nogut na klostu em i aipas olgeta. Orait wanpela nait em i slip i stap long wanpela rum long haus bilong God, na Samuel i slip long rum Bokis Kontrak bilong God i stap long en. Klostu i laik tulait na lam bilong haus bilong God i lait i stap yet, orait Bikpela i singaut long Samuel. Na Samuel i tok, “Yesa, mi stap.” Na em i kirap na ran i go long Eli na i tok, “Mi harim yu singautim mi, olsem na mi kam.” Tasol Eli i bekim tok, “Mi no singautim yu. Yu go slip gen long bet bilong yu.” Orait Samuel i go bek long bet na i slip na bihain Bikpela i singautim em gen, na Samuel i kirap i go long Eli na i tok, “Yu singautim mi, olsem na mi kam.” Tasol Eli i tok, “Pikinini, mi no singautim yu. Yu go slip gen long bet bilong yu.” Samuel i no save gut long Bikpela, long wanem, Bikpela i no bin toktok wantaim em bipo. Orait bihain Bikpela i singaut long Samuel namba 3 taim, na Samuel i kirap i go long Eli na i tok, “Yu singautim mi na mi kam.” Nau Eli i save, Bikpela tasol i bin singautim Samuel. Olsem na Eli i tokim em, “Yu slip gen long bet, na sapos em i singautim yu gen, orait yu mas tok olsem, ‘Bikpela, yu ken tokim mi. Mi wokboi bilong yu na mi putim yau long tok bilong yu.’” Orait Samuel i harim tok bilong Eli na em i go slip gen long bet. Na bihain Bikpela i kam sanap na singaut long em olsem bipo, “Samuel, Samuel.” Na Samuel i tok, “Yu ken tok nau. Mi wokboi bilong yu na mi putim yau long tok bilong yu.” Na Bikpela i tokim em olsem, “Harim gut. Klostu mi laik mekim wanpela samting namel long ol Israel, na taim ol i harim tok long dispela samting bai ol i kirap nogut tru. Na long dispela taim bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long famili bilong Eli olsem mi bin tok. Mi gat tok long em olsem, bai mi mekim save long famili bilong em na pinisim ol tru, long wanem, tupela pikinini bilong en i bin tok nogut long mi. Na Eli yet i save tupela i mekim dispela pasin, tasol em i no pasim tupela. Olsem na mi tok strong long famili bilong Eli olsem, i no gat wanpela ofa inap long pinisim asua bilong sin bilong ol. Nogat tru.” Orait Samuel i harim dispela tok na em i slip long bet inap long tulait. Na long moningtaim Samuel i kirap na i go opim dua bilong haus bilong Bikpela. Tasol Samuel i pret long tokim Eli long em i bin lukim dispela samting olsem driman. Na Eli i singautim Samuel olsem, “Samuel, pikinini bilong mi, yu kam.” Orait Samuel i tok, “Yesa, mi kam nau.” Na Eli i askim em, “Bikpela i tok wanem long yu? Yu no ken haitim wanpela tok long mi. Sapos yu haitim sampela tok, bai God i ken mekim save tru long yu.” Olsem na Samuel i tokim em long olgeta tok bilong Bikpela, na em i no haitim wanpela samting. Nogat tru. Eli i harim na em i tok, “Em yet i Bikpela. Sapos em i laik mekim wanem samting, orait em i ken mekim.” Na Samuel i kamap bikpela man, na Bikpela i stap wantaim em. Olsem na sapos Samuel i tok long wanpela samting bai i kamap, orait Bikpela i save mekim dispela samting i kamap olsem Samuel i tok. Olsem na olgeta manmeri long olgeta hap bilong Israel i save olsem, Bikpela i bin makim Samuel olsem profet tru bilong en. Na Bikpela i save kamap long Samuel long Silo na givim tok long em. Na taim Samuel i tokim ol Israel long olgeta samting, ol i save putim yau gut long tok bilong en. Long dispela taim ol Israel i kirap i go pait long ol Filistia, na ol i wokim kem klostu long taun Ebeneser. Na ol Filistia i wokim kem klostu long taun Afek. Bihain ol Filistia i lainim ol soldia bilong ol na kirapim pait long ol Israel. Bikpela pait tru i kirap na ol Filistia i winim ol Israel na kilim i dai 4,000 man. Na taim ol soldia bilong Israel i kam bek long kem, ol hetman i tok, “Bilong wanem Bikpela i larim ol Filistia i winim yumi? Goan, yumi salim sampela man i go long Silo bilong kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na bringim i kam. Na taim yumi go pait bai Bikpela i ken i go wantaim yumi na helpim yumi, bai ol birua i no inap winim yumi.” Ol hetman i tok pinis, orait ol soldia i salim sampela man i go long Silo na ol i kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Dispela Bokis i gat tupela piksa bilong ensel antap long en na em i olsem sia king bilong Bikpela. Na taim ol i kisim Bokis Kontrak i kam, orait tupela pikinini man bilong Eli, em Hopni na Finias, i was long Bokis na i kam wantaim ol dispela man. Ol i kamap long kem na ol Israel i lukim Bokis Kontrak na ol i amamas na singaut strong moa, na bikpela nois tru i kamap. Ol Filistia i harim ol Israel i singaut olsem, na ol i tok, “Harim dispela singaut long kem bilong ol Hibru. Bilong wanem ol i singaut nogut olsem?” Bihain ol Filistia i harim tok olsem, Bokis Kontrak bilong Bikpela i kam pinis long kem, na ol i pret na tok olsem, “Sampela god i kam insait long kem bilong ol Israel. Olaman, nau bai yumi bagarap tru. Bipo i no gat wanpela birua i bin mekim dispela kain pasin long yumi. Nau bai yumi lus tru. Husat bai i helpim yumi na bai ol dispela strongpela god i no inap bagarapim yumi? Ol dispela god tasol i bin salim ol kain kain samting nogut i kam long ol Isip na kilim ol i dai long ples drai. Tasol maski. Yumi mas sanap strong na pait olsem man tru. Sapos nogat, bai yumi kamap wokboi nating bilong ol Hibru, olsem ol i bin i stap wokboi nating bilong yumi. Olsem na yumi mas pait strong.” Orait ol Filistia i pait strong tru na winim ol Israel na ol Israel i ranawe i go long ples bilong ol. Long dispela de ol Filistia i kilim i dai planti man moa, inap 30,000 olgeta. Na tu ol i kilim i dai dispela tupela pikinini man bilong Eli na ol i kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela. Wanpela soldia bilong lain Benjamin i lusim ples bilong pait na i ran i go long Silo na i go kamap long dispela de tasol. Em i bel hevi tru long ol samting i bin kamap long pait, olsem na em i bin brukim klos bilong en na putim graun long het. Eli i stap long Silo na i sindaun long sia bilong en long arere bilong rot. Em i tingting planti long Bokis Kontrak bilong Bikpela na em i was i stap. Orait dispela soldia i kamap long Silo na i stori long ol manmeri long ol Israel i lus long pait. Na olgeta manmeri i pret na i singaut nogut tru. Long dispela taim Eli i gat 98 krismas na ai bilong en i pas olgeta. Orait Eli i harim singaut bilong ol manmeri na em i askim ol, “Bilong wanem yupela i singaut olsem?” Orait dispela soldia i ran i go long Eli na tokim em olsem, *** “Nau long dispela de tasol mi ranawe long ples bilong pait na mi kam.” Na Eli i askim em, “Pikinini, olsem wanem?” Na man i bekim tok olsem, “Ol Filistia i winim mipela na kilim planti soldia tumas. Olsem na mipela i ranawe long ol. Na tu ol i kilim tupela pikinini man bilong yu, Hopni na Finias. Na ol i bin kisim Bokis Kontrak bilong God.” Eli i harim dispela tok long Bokis Kontrak, orait em i pundaun baksait long sia bilong en klostu long dua bilong banis bilong haus bilong God. Em i lapun pinis na i patpela tumas, olsem na taim em i pundaun em i brukim nek bilong en na i dai pinis. Em i bin bosim Israel inap long 40 yia. Long dispela taim tambu bilong Eli, em meri bilong Finias, em i gat bel na taim bilong em i karim pikinini i klostu. Orait em i harim tok olsem, ol Filistia i kisim pinis Bokis Kontrak bilong God, na tambu papa bilong en wantaim man bilong en, tupela i dai pinis. Olsem na wantu pen bilong karim pikinini i kamap long em na em i karim pikinini. Klostu em i laik i dai na ol meri bilong helpim em, ol i tokim em olsem, “Yu no ken pret. Harim, yu karim pikinini man pinis.” Tasol mama bilong pikinini i no harim dispela tok na i no bekim tok bilong ol dispela meri. Tasol em i tok olsem, “Strong bilong God i lusim yumi Israel.” Olsem na em i kolim nem bilong pikinini, Ikabot. Em i ting long ol birua i kisim Bokis Kontrak na long tambu papa na long man bilong en i dai pinis, na em i tok olsem. Olsem na em i tok, “Strong bilong God i lusim yumi Israel, long wanem, ol birua i kisim pinis Bokis Kontrak bilong God.” Ol Filistia i kisim pinis Bokis Kontrak bilong God na ol i kirap lusim taun Ebeneser na karim Bokis i go long Asdot, wanpela taun bilong ol. Ol i kamap pinis na ol i karim Bokis Kontrak i go insait long haus lotu bilong Dagon, giaman god bilong ol, na putim klostu long piksa bilong Dagon ol i bin wokim long ston. Orait long moningtaim tru long de bihain, ol manmeri bilong Asdot i kirap na i lukim piksa bilong Dagon i pundaun pes i go daun long graun klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Olsem na ol i kisim Dagon na sanapim long ples bilong en gen. Orait long nait ol i slip na long moningtaim tru ol i go long haus lotu na ol i lukim piksa i pundaun gen klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Na het wantaim han bilong Dagon i bruk na i slip i stap long plua klostu long dua. Tasol ol arapela hap bilong bodi bilong Dagon i no bruk na i stap gut. Long dispela as tasol, na nau ol pris wantaim ol man i save lotu long Dagon, ol i no save wokabaut moa long dispela hap bilong plua bilong haus lotu bilong Dagon, em het wantaim han bilong Dagon i bin pundaun i stap long en. Ol i save kalapim tasol. Taim Bokis Kontrak i stap long Asdot, Bikpela i mekim save long ol manmeri bilong Asdot wantaim ol manmeri i stap klostu long Asdot, na em i mekim ol i pret nogut tru. Na em i mekim ol buk nogut i kamap long skin bilong ol. Ol man bilong Asdot i lukim dispela hevi na ol i tok, “God bilong Israel i wok long mekim save long yumi na long Dagon, god bilong yumi. Olsem na yumi no ken larim dispela Bokis Kontrak i stap moa long ples bilong yumi.” Olsem na ol i salim tok i go long ol 5-pela king bilong Filistia na askim ol long kam bung. Ol i bung pinis na ol Asdot i askim ol olsem, “Mipela bai i mekim wanem long Bokis Kontrak bilong God bilong ol Israel?” Na ol hetman i bekim tok olsem, “Kisim i go long taun Get.” Orait ol i karim i go long Get, em narapela taun bilong ol Filistia. Tasol taim ol i bringim Bokis Kontrak i go long Get, Bikpela i mekim save long ol manmeri bilong dispela taun tu na mekim ol i pret moa. Na em i mekim ol buk nogut i kamap long olgeta manmeri na bagarapim ol nogut tru. Olsem na ol Get i salim Bokis Kontrak i go long Ekron, narapela taun bilong ol Filistia. Bokis Kontrak i kamap pinis, orait ol Ekron i singaut strong olsem, “Olaman, ol i laik kilim yumi olgeta, olsem na ol i bringim Bokis Kontrak bilong God bilong ol Israel i kam.” Na ol i singautim ol king bilong ol Filistia i kam, na ol i tokim ol king olsem, “Plis, yupela salim dispela Bokis Kontrak bilong God bilong ol Israel i go bek long ples bilong em yet. Olsem na bai em i no inap kilim mipela wantaim ol famili bilong mipela.” Ol i tok olsem, long wanem, God i wok long mekim save moa yet long ol na planti manmeri i dai. Olsem na olgeta i pret nogut tru. Na ol manmeri i no i dai, ol buk i kamap long skin bilong ol, na ol i singaut long God i helpim ol. Bokis Kontrak bilong Bikpela i stap inap 7-pela mun long Filistia na ol manmeri i singautim ol pris na ol glasman bilong Filistia i kam na askim ol olsem, “Bai mipela i mekim wanem long Bokis Kontrak bilong Bikpela? Na sapos mipela i salim i go bek long ples bilong en, bai mipela i salim wanem samting i go wantaim?” Orait ol pris na ol glasman i bekim tok olsem, “Yupela i laik salim Bokis Kontrak bilong God bilong Israel i go bek, a? Em i gutpela, tasol yupela i no ken salim i go nating. Yupela i mas salim wantaim ol ofa bilong pinisim asua bilong yupela. Yupela i mekim olsem, orait bai sik bilong yupela i ken orait, na bai yupela i save gut, yupela i bin mekim dispela rong tasol, na God i wok long mekim save long yupela.” Na ol manmeri i tok, “Bai mipela i salim wanem ofa long God?” Na ol pris na glasman i tok, “Kisim gol na wokim 5-pela piksa bilong buk i bin kamap long skin bilong yupela na 5-pela piksa bilong rat, na salim i go wantaim Bokis Kontrak. Namba bilong ol dispela buk na rat i bilong makim ol 5-pela king bilong yumi Filistia. Long wanem, wankain bikpela sik i bin kamap long yupela na long ol 5-pela king bilong yumi. Yupela i mas wokim ol dispela piksa bilong buk na bilong ol rat i save bagarapim kantri bilong yumi. Na yupela i mas aninit long God bilong Israel na litimapim nem bilong en. Sapos yupela i mekim olsem, ating bai em i no moa mekim save long yupela na long ol god bilong yumi na long kantri bilong yumi. Nogut yupela i bikhet long dispela God olsem bipo king bilong Isip na ol manmeri bilong Isip i bin mekim. Na God i salim ol samting nogut long ol na em i trikim ol na paulim ol inap long ol i larim ol Israel i lusim Isip na i go. Yupela i mas tingim dispela na yupela i no ken bikhet long em. “Orait harim. Yupela i mas wokim wanpela nupela karis na kisim tupela bulmakau meri i no bin mekim wok na pikinini bilong ol i no lusim susu yet. Na yupela i mas pasim karis long dispela tupela bulmakau na kisim ol pikinini bilong tupela i go bek long banis bulmakau. Orait na kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na putim antap long dispela karis. Na kisim ol rat na buk yupela i bin wokim long gol olsem ofa bilong pinisim asua, na putim insait long wanpela bokis na putim bokis long karis klostu long Bokis Kontrak. Na bihain mekim tupela bulmakau meri i wokabaut na pulim dispela karis, na larim ol i wokabaut i go. Na yupela i mas lukluk gut bai karis i go olsem wanem. Sapos em i bihainim rot i go long taun Betsemes long kantri Bokis Kontrak i kam long en, orait yupela i ken save gut, God bilong Israel i bin salim dispela samting nogut i kam long yumi. Tasol sapos karis i no i go olsem, bai yupela i ken save God i no bin salim dispela bikpela hevi long yumi. Nogat. Hevi i kamap nating tasol.” Ol manmeri i harim dispela tok na ol i bihainim. Ol i kisim tupela bulmakau meri na pasim karis long tupela. Na ol i kisim pikinini bilong dispela tupela bulmakau na putim insait long banis bulmakau. Na ol i kisim Bokis Kontrak na bokis i gat ol piksa gol bilong buk na rat, na putim antap long karis. Ol i putim pinis, orait tupela bulmakau i stat long wokabaut na tupela i bihainim stret rot i go long taun Betsemes. Na tupela i no abrusim dispela rot. Nogat tru. Tupela i wok long singaut na wokabaut i go. Na ol 5-pela king bilong Filistia i wokabaut bihainim karis i go inap long mak bilong Betsemes. Ol manmeri bilong Betsemes i wok long katim wit long ples daun. Na ol i lukluk i go long rot na ol i lukim Bokis Kontrak, na ol i amamas tru. Na tupela bulmakau i pulim karis i go kamap long gaden bilong Josua, wanpela man bilong Betsemes, na tupela i go sanap klostu long wanpela bikpela ston insait long gaden. Na ol Livai i kam kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela wantaim dispela bokis i gat ol piksa ol i wokim long gol insait long en, na ol i putim antap long dispela bikpela ston. Orait ol manmeri i kisim ol plang bilong karis na brukim paiawut. Na ol i kilim tupela bulmakau meri na ofaim long Bikpela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na tu ol Betsemes i mekim ol arapela ofa long Bikpela long dispela de. *** Ol 5-pela king bilong Filistia i lukim ol i mekim ol dispela samting, na long dispela de tasol ol i go bek long Ekron. Ol Filistia i bin salim dispela 5-pela piksa bilong buk long Bikpela olsem ofa bilong pinisim asua bilong ol. Wanpela wanpela i makim ol taun bilong ol, em Asdot na Gasa na Askelon na Get na Ekron. Na tu ol i bin salim ol piksa bilong rat, wan wan i makim olgeta taun i gat strongpela banis, na ol liklik ples ol 5-pela king bilong Filistia i bosim. Na nau dispela bikpela ston ol i bin putim Bokis Kontrak long en, em i stap yet insait long gaden bilong Josua, dispela man bilong Betsemes. Na ston i olsem mak bilong ol samting i bin kamap long dispela ples. 70 man bilong Betsemes i bin lukluk insait long Bokis Kontrak bilong Bikpela, olsem na Bikpela i kilim ol dispela man i dai. Olsem na ol 50,000 manmeri bilong dispela taun i ting long Bikpela i bagarapim ol, na ol i krai moa yet. Olsem na ol man bilong Betsemes i tok, “God, Bikpela i save belhat kwik long ol man i mekim samting em i bin tambuim. Sapos em i belhat long yumi, orait i no gat wanpela bilong yumi inap i stap gut. Olsem na yumi mas salim dispela Bokis God i stap long en, i go long narapela hap. Tasol bai yumi salim i go we?” Olsem na ol i salim ol man i go long ol manmeri bilong taun Kiriat Jearim na ol i tokim ol olsem, “Ol Filistia i bringim Bokis Kontrak bilong Bikpela i kam bek long ples bilong mipela. Olsem na mipela i laik yupela i kam daun na kisim.” Orait ol manmeri bilong Kiriat Jearim i kam kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na bringim i go bek long taun bilong ol na ol i putim long haus bilong Abinadap antap long wanpela liklik maunten. Na ol i makim pikinini bilong en, Eleasar, i kamap pris bilong lukautim Bokis Kontrak. Inap long 20 yia bihain long Bokis Kontrak bilong Bikpela i kamap long Kiriat Jearim, ol Israel i wok long krai long Bikpela long helpim ol. Na bihain Samuel i tokim ol Israel olsem, “Sapos yupela i laik tanim bel tru na kam bek long Bikpela, orait yupela i mas rausim ol giaman god na ol piksa bilong god meri Astarte yupela i save lotuim. Na yupela i mas i stap aninit tru long Bikpela na lotu long em wanpela tasol, na em bai i helpim yupela na rausim ol Filistia bai ol i no inap bosim yupela moa.” Orait ol Israel i harim tok bilong Samuel na ol i rausim ol piksa bilong giaman god Bal na bilong Astarte na ol i lotu long Bikpela tasol. Bihain Samuel i salim tok i go long ol Israel olsem, “Yupela i mas kam bung long taun Mispa, na bai mi prea long Bikpela long helpim yupela.” Orait na olgeta manmeri i kam bung long Mispa. Na ol i kisim wara long hul wara na kapsaitim long graun olsem ofa long Bikpela. Na ol i tambu long kaikai inap san i go daun. Na ol i tokim Bikpela olsem, “Mipela i bin mekim sin long ai bilong yu.” Na Samuel i stap long Mispa na i harim kot bilong ol Israel na stretim tok bilong ol. Ol Filistia i harim tok long ol Israel i bung long Mispa. Olsem na ol 5-pela king bilong ol i kisim ol soldia bilong ol na i go long Mispa bilong pait long ol Israel. Na ol Israel i harim tok long ol Filistia i kam na ol i pret na ol i tokim Samuel, “Yu mas wok strong long beten long God, Bikpela bilong yumi, long helpim mipela bai ol Filistia i no inap bagarapim mipela. Yu no ken lusim beten.” Orait Samuel i kilim wanpela yangpela sipsip na i kukim olgeta long paia olsem ofa long Bikpela. Na Samuel i beten strong long Bikpela long helpim ol Israel na Bikpela i harim prea bilong en na i helpim ol. Taim Samuel i mekim ofa yet ol Filistia i wokabaut i kam klostu bilong kirapim pait. Tasol Bikpela i mekim klaut i pairap strong moa long skai antap long ol Filistia, na tingting bilong ol i paul tru na ol i ranawe nabaut na ol Israel i lukim ol. Na ol man bilong Israel i lusim Mispa na ranim ol Filistia na ol i kilim planti Filistia long rot inap ol i kamap klostu long ples Betkar. Na bihain Samuel i kisim wanpela bikpela ston na sanapim dispela ston namel long Mispa na ples Sen. Na Samuel i tok olsem, “Dispela ston i bilong makim Bikpela i bin helpim yumi i kam inap nau.” Olsem na em i kolim nem bilong ston olsem, Ston Bilong Helpim. Bikpela i mekim ol dispela samting na i daunim ol Filistia na pasim ol na ol i no i kam pait insait long kantri Israel gen long taim Samuel i stap hetman. Bipo ol Filistia i bin kisim ol taun bilong Israel i stap namel long tupela taun Ekron na Get. Na nau ol i givim bek long ol Israel. Olsem na ol Filistia i no moa bosim wanpela hap graun bilong ol Israel. Na tu ol Israel i no gat pait moa wantaim ol Kenan, na i sindaun gut wantaim ol. Samuel i stap hetman bilong Israel i go inap em i dai. Olgeta yia em i save go long taun Betel na Gilgal na Mispa na harim kot bilong ol Israel na stretim hevi bilong ol. Em i pinis wok long ol dispela ples, orait em i save go bek long ples bilong em yet long Rama. Na em i save harim kot long dispela ples tu. Na long Rama em i wokim wanpela alta bilong Bikpela. Taim Samuel i kamap lapun, em i putim tupela pikinini man bilong en i stap hetman bilong Israel. Nem bilong namba wan pikinini man em i Joel na namba 2 em i Abiya. Na tupela i stap long Berseba na i save harim kot bilong ol manmeri na stretim tok bilong ol. Tasol tupela i no bihainim pasin bilong papa bilong tupela. Nogat. Tupela i laikim tumas long kisim mani, olsem na tupela i save kisim grismani na tupela i paulim kot na i no stretim tok gut. Olsem na ol lida bilong Israel i bung wantaim na i go lukim Samuel long taun Rama. Ol i kamap pinis, na ol i tokim Samuel olsem, “Harim. Yu lapun pinis na tupela pikinini man bilong yu i no save bihainim gutpela pasin bilong yu. Olsem na mipela i laik bai yu makim wanpela man bai i kamap king bilong bosim mipela. Mipela i laik kamap wankain olsem ol arapela kantri.” Tasol Samuel i no amamas long askim bilong ol, olsem na em i askim Bikpela long tokim em bai em i mekim wanem. Na Bikpela i tokim em olsem, “Harim tok bilong ol manmeri long olgeta dispela samting. Yu no ken ting ol i les long yu na ol i laik rausim yu. Nogat. Ol i no laik mi stap king bilong ol, na ol i rausim mi. Harim gut. Stat long taim mi kisim ol long Isip na bringim ol i kam na i kam inap long nau, ol i bin givim baksait long mi na lotu long ol giaman god. Na nau ol i givim baksait long yu tu. Olsem na mi laik yu bihainim tok bilong ol na makim king bilong ol. Tasol yu mas toksave long ol long olgeta pasin king bai i mekim long ol. Na yu mas givim strongpela tok long ol bai ol i tingting gut long dispela samting ol i askim.” Orait Samuel i go long ol dispela man i bin askim em long king, na em i tokim ol long olgeta samting Bikpela i bin tokim em. Samuel i tokim ol olsem, “Long taim yupela i gat king, orait king bai i mekim ol dispela samting long yupela. Em bai i mekim ol pikinini man bilong yupela i kamap soldia. Na long taim bilong pait bai sampela i sanap long ol karis bilong pait na sampela bai i sindaun long ol hos bilong pait. Na bai sampela man i gat wok long ran i go paslain long karis bilong king long taim em i laik i go long wanpela hap. Na em bai i mekim sampela man i kamap kepten bilong 1,000 soldia na sampela i kamap kepten bilong 50 soldia. Na em bai i mekim sampela pikinini man bilong yupela i brukim graun bilong ol gaden bilong en na sampela bai i kisim kaikai i mau long gaden bilong en. Na sampela bai i wokim spia samting bilong pait na ol samting bilong karis pait bilong en. Na king bai i kisim ol pikinini meri bilong yupela na bai ol i wokim ol sanda samting bilong en na kukim bret na arapela kaikai long haus bilong en. Na em bai i kisim ol gutpela gutpela gaden kaikai na gaden wain na gaden oliv bilong yupela na givim long ol ofisa bilong en. Na bai yupela i mas tilim ol wit na pikinini wain long 10-pela hap na givim wanpela hap long en. Na bai em i givim dispela kaikai long ol ofisa na ol wokman bilong en. Na king bai i kisim ol wokboi na wokmeri bilong yupela, na ol gutpela yangpela man bilong yupela na ol donki bilong yupela long mekim wok bilong en. Na em bai i kisim wanpela bilong olgeta 10-pela sipsip bilong yupela. Na em bai i mekim yupela i kamap olsem wokboi nating bilong en. Taim king i kamap na i mekim ol dispela pasin long yupela, orait bai yupela i kros na toktok planti long Bikpela long pasin bilong king bilong yupela. Tasol yupela yet i bin makim dispela king, olsem na bai Bikpela i no inap harim tok bilong yupela.” Tasol ol dispela man i no harim tok bilong Samuel, na ol i tokim em olsem, “Maski, mipela i laik yu makim wanpela king. Mipela i laik kamap wankain olsem ol arapela kantri, na king bilong mipela i ken bosim mipela. Na em i ken bosim ol ami taim mipela i go pait long ol birua.” Orait Samuel i harim dispela tok bilong ol manmeri na em i go tokim Bikpela. Na Bikpela i tokim Samuel olsem, “Orait yu ken bihainim tok bilong ol na makim wanpela king bilong ol.” Bikpela i tok pinis na Samuel i go tokim ol man bilong Israel olsem, “Yupela olgeta i mas i go bek long ples bilong yupela na bihain bai mi singautim yupela gen.” I gat wanpela man i stap, nem bilong en Kis bilong lain Benjamin. Kis em i pikinini man bilong Abiel, na Abiel em i pikinini man bilong Seror na Seror em i pikinini man bilong Bekorat na Bekorat em i pikinini man bilong Afia. Kis i gat planti samting na i gat nem namel long ol arapela man. Na em i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Sol. Sol em i strongpela man na i longpela bun na ol arapela Israel i no longpela olsem em. Na tu em i luk naispela tru na i winim ol arapela Israel. Orait wanpela de sampela donki bilong dispela man Kis i go nabaut na i lus pinis. Olsem na Kis i tokim Sol olsem, “Kisim wanpela wokboi na yutupela i go painim ol donki.” Orait tupela i kirap i go long ples maunten bilong Efraim na long hap graun bilong Salisa, tasol tupela i no lukim. Olsem na tupela i go long graun bilong Salim, tasol ol donki i no i stap long dispela hap. Bihain tupela i go long graun bilong lain Benjamin, tasol tupela i no lukim ol donki. Nogat tru. Na tupela i go long graun bilong Suf. Tupela i kamap pinis na Sol i tokim wokboi bilong en olsem, “Goan, mitupela go bek long ples. Sapos nogat, bai papa i wari long mitupela na i no moa tingting long ol donki.” Tasol wokboi i tokim Sol, “Wet liklik pastaim. I gat wanpela man bilong autim tok bilong God i stap long taun Suf. Na olgeta tok em i autim i save kamap tru. Olsem na ol manmeri i save givim biknem long em. Yumi go lukim em pastaim. Ating em inap tokim yumi long wanem rot yumi mas bihainim.” Na Sol i tokim wokboi olsem, “Tasol sapos yumi go long em, bai yumi mas givim em wanpela presen. Tasol kaikai bilong yumi i pinis na bek i stap nating. Yumi inap givim em wanem samting?” Orait wokboi i tok, “Mi gat wanpela liklik hap silva i stap. Mi ken givim em na em bai i tokim yumi long ples ol donki i stap long en.” Na Sol i tokim em, “Tok bilong yu i gutpela tumas. Goan, yumi go.” Orait tupela i go long taun dispela man bilong autim tok bilong God i save stap long en. Taim tupela i wokabaut i go antap long liklik maunten taun i stap long en, tupela i bungim sampela yangpela meri. Ol meri i kam ausait long taun, bilong pulimapim wara. Olsem na tupela man i askim ol, “Glasman i stap long taun, o nogat?” Bipo ol Israel i save kolim ol profet, glasman. Olsem na sapos sampela man i laik i go askim God long wanpela samting, ol i save tok, “Yumi go lukim glasman.” Olsem na Sol i askim long glasman. *** *** Orait ol meri i bekim tok bilong tupela olsem, “Glasman i stap. Nau tasol em i go long taun, long wanem, ol manmeri i laik mekim ofa antap long liklik maunten. Em i go paslain long yutupela, olsem na yutupela i mas wokabaut i go hariap. Na taim yutupela i go insait long taun bai yutupela i lukim em, long wanem, em i stap yet long taun na em i no i go antap long maunten yet long kaikai. Em i bin singautim ol sampela manmeri i kam bilong kaikai mit bilong ofa. Tasol ol i mas wetim em i kam pastaim na bai ol i inap kaikai. Em i kam pinis, orait bai em i askim God long mekim gut long ofa na bihain ol bai i kaikai. Yutupela hariap i go na bai yutupela inap lukim em.” Ol meri i tok pinis, orait Sol wantaim wokboi bilong en i go long taun. Na tupela i go insait long dua bilong banis na i lukim dispela profet i wokabaut i kam. Dispela profet em Samuel tasol, na em i laik i go ausait long taun na i go antap long ples bilong lotu. Long moningtaim long de bipo Bikpela i bin tokim Samuel olsem, “Tumora long kain taim olsem, bai mi salim wanpela man bilong lain Benjamin i kam. Na yu mas kapsaitim wel long em bilong makim em i kamap king bilong ol Israel, ol manmeri bilong mi. Mi lukim ol Filistia i givim bikpela hevi na pen long olgeta Israel na mi harim ol Israel i krai long mi bilong helpim ol. Olsem na dispela man bai i helpim ol na kisim bek ol long strong bilong ol Filistia.” Orait long de bihain Samuel i lukim Sol, na Bikpela i tokim em, “Em nau, asde mi bin tokim yu long dispela man tasol. Em bai i bosim olgeta manmeri bilong mi.” Orait Sol i bungim Samuel long dua bilong taun na i askim em olsem, “Haus bilong glasman i stap we? Ating yu inap tokim mi?” Na Samuel i bekim tok, “Mi yet mi dispela glasman. Yutupela go paslain long mi long ples bilong lotu, na nau bai yutupela i ken kaikai wantaim mi. Na tumora long moningtaim bai mi tokim yu long olgeta samting yu laik save long en, na bai mi salim yu i go. Mi save, ol donki bilong yupela i bin lus tripela de bipo, tasol yu no ken wari moa long ol. Ol i kisim ol pinis. Tasol harim. Ol manmeri bilong Israel i laikim tumas wanem man? Ol i laikim yu wantaim ol famili bilong papa bilong yu, em tasol.” Orait Sol i tokim Samuel olsem, “Mi bilong lain Benjamin, na em i liklik lain tasol insait long ol lain bilong yumi Israel. Na lain bilong papa bilong mi i no gat nem namel long ol lain Benjamin. Olsem na bilong wanem yu mekim dispela kain tok long mi?” Sol i tok pinis, orait Samuel i kisim em wantaim wokboi bilong en i go insait long bikpela rum i gat tebol. Samuel i bin singautim samting olsem 30 man na ol i sindaun pinis bilong kaikai. Orait Samuel i tokim Sol wantaim wokboi bilong en long sindaun long namba wan ples long tebol. Na Samuel i tokim kukboi olsem, “Kisim dispela hap mit mi bin givim yu na mi bin tokim yu long putim i stap. Nau yu bringim i kam.” Orait kukboi i bringim wanpela hap lek bilong abus i gat gutpela mit tru long en na putim antap long tebol klostu long Sol. Na Samuel i tokim Sol olsem, “Kisim dispela hap mit mipela i bin putim i stap bilong yu tasol, na yu kaikai. Mi wetim yu inap long nau, olsem na yu mas kaikai wantaim ol dispela man mi bin singautim i kam.” Olsem na Sol i kaikai wantaim Samuel long dispela de. Na bihain ol i lusim dispela ples bilong mekim ofa na ol i go daun long taun. Na Samuel i kisim Sol i go long ples bilong kisim win antap long haus bilong Samuel, na i toktok wantaim Sol. Na long nait Sol i slip long dispela ples. Long moningtaim tru Samuel i kirap na i singautim Sol na i tok, “Yu kirap nau. Mi laik salim yu i go long ples bilong yu.” Orait Sol i kirap na i kam daun na em wantaim Samuel i lusim haus na wokabaut i go long rot na wokboi bilong Sol i go wantaim tupela. Ol i kamap long arere bilong taun na Samuel i tokim Sol olsem, “Tokim wokboi bai i go pas. Tasol yu mas sanap liklik wantaim mi na bai mi givim yu tok bilong God.” Orait Sol i salim wokboi i go pas, na Samuel i kisim wanpela liklik jak wel bilong oliv na kapsaitim hap wel long het bilong Sol bilong makim em i kamap king. Na Samuel i kis long em na i tokim em olsem, “Bikpela i makim yu king bilong ol manmeri bilong en, ol Israel. Taim yu lusim mi na wokabaut i go bai yu kamap long ples Selsa long graun bilong Benjamin. Na bai yu bungim tupela man klostu long hul bilong ston ol i bin putim bodi bilong Resel long en. Na tupela bai i tokim yu olsem, ‘Ol dispela donki yu bin painim, em ol i kisim bek pinis na papa bilong yu i no wari moa long ol donki. Nau em i wari long yu na i wok long askim olsem, mi bai mekim wanem long painim pikinini man bilong mi?’ “Orait bai yu lusim tupela na i go yet na kamap long diwai tambu long ples Tabor, na bai yu bungim tripela man. Ol i laik i go long Betel long mekim ofa long God. Wanpela bilong ol bai i bringim tripela yangpela meme i kam na narapela bai i karim tripela bret na namba 3 bai i karim skin meme ol i bin pulapim wain long en. Na ol tripela bai i tok gude long yu na givim tupela bret long yu. Orait na yu mas kisim dispela bret. “Na bihain yu mas i go long maunten bilong God long taun Gibea, wanpela kem bilong ol soldia bilong Filistia i stap long en. Na taim yu go klostu long taun bai yu bungim wanpela lain profet i bin lusim alta long maunten na i kam daun. Na ol bai i paitim sampela kain gita na kundu na winim mambu na singsing na kalap kalap long pasin bilong ol profet. Orait na spirit bilong Bikpela bai i kamap strong long yu na bai yu bung wantaim ol profet na mekim wankain pasin olsem ol. Na bai yu kamap narakain man tru. Taim ol dispela samting i kamap pinis long yu, orait bai yu save God i stap wantaim yu bilong helpim yu long mekim dispela wok God i givim yu. Na bihain, wanem samting yu ting i gutpela bilong helpim ol manmeri, i orait yu ken mekim. Na yu mas i go paslain long mi long Gilgal na wetim mi long dispela ples inap 7-pela de na bai mi kam bungim yu. Na bai mi mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na bai mi tokim yu long wanem samting yu mas mekim.” Sol i harim dispela tok na taim em i tanim na lusim Samuel, orait God i givim nupela tingting long em. Na long dispela de tasol olgeta dispela samting i kamap bilong soim Sol olsem, God i makim em long kamap king, olsem Samuel i bin tokim em. Sol wantaim wokboi bilong en i go kamap long Gibea, na wanpela lain profet i bungim Sol na spirit bilong God i kamap strong long em. Olsem na em i bung wantaim ol long singsing na kalap kalap olsem ol profet. Na ol manmeri i bin save long em bipo, ol i lukim em i mekim dispela pasin wantaim ol profet, na ol i askim ol yet olsem, “Wanem samting i kamap long Sol, pikinini man bilong Kis? Em tu i kamap profet, a?” Na wanpela man bilong dispela ples i bekim tok olsem, “Olsem wanem long ol dispela arapela profet? Mi ting papa bilong ol tu i no bin i stap profet.” Dispela samting i kamap long Sol, em i as bilong wanpela tok ol Israel i save mekim. Sapos ol i lukim wanpela man i laik mekim wanpela samting, na ol i ting em i no inap mekim dispela samting, orait ol i save tok, “Olsem wanem, Sol i kamap profet, a?” Orait taim Sol i mekim pasin olsem profet pinis, em i go long alta i stap long maunten. Bihain Sol i bungim smolpapa bilong en na smolpapa i askim em wantaim wokboi bilong en olsem, “Yutupela i go we na i kam?” Na Sol i tokim em, “Mitupela i go painim ol donki. Tasol mitupela i painim painim nogat, olsem na mitupela i go lukim Samuel.” Orait smolpapa i tok, “Em i mekim wanem tok long yutupela?” Na Sol i tok olsem, “Em i tokim mitupela olsem, sampela man i kisim ol donki pinis.” Tasol Sol i no tokim smolpapa long dispela tok Samuel i bin mekim long Sol bai i kamap king. Bihain Samuel i singautim olgeta Israel i kam bung long ai bilong Bikpela long taun Mispa. Ol i bung pinis na em i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel, i tok, em i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Em i bin kisim bek yupela long han bilong ol Isip na bilong ol arapela lain pipel i bin wok long mekim nogut long yupela. God i bin kisim bek yupela long olgeta trabel na hevi i bin kamap long yupela. Tasol nau yupela i givim baksait long em na yupela i tokim em olsem, yupela i laik bai em i mas givim yupela wanpela king. Orait nau yupela i mas i go sanap wantaim ol lain na famili bilong yupela yet long ai bilong Bikpela.” Orait na Samuel i tokim olgeta lain wan wan long kam klostu na em i mekim pasin bilong painimaut laik bilong Bikpela na Bikpela i makim lain Benjamin. Na Samuel i tokim ol lain wanblut bilong Benjamin i kam na Bikpela i makim lain bilong Matri. Na Samuel i tokim ol man bilong lain Matri i kam na Bikpela i makim Sol, pikinini man bilong Kis. Na ol i wok long painim em, tasol ol i no lukim em. Olsem na ol i askim Bikpela olsem, “Wanpela man moa i stap, o nogat?” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Sol i hait i stap namel long ol kago samting bilong yupela.” Ol i harim dispela tok na ol i ran i go na kisim Sol i kam. Na taim em i sanap wantaim ol manmeri, ol i lukim em i longpela bun na ol arapela man i sotpela na i no inap olsem em. Orait na Samuel i tokim ol manmeri, “Lukim dispela man Bikpela i bin makim. I no gat wanpela man i wankain olsem em namel long yumi.” Na olgeta manmeri i singaut bikmaus olsem, “Em i king bilong yumi. Em i ken i stap king planti yia.” Na Samuel i tokaut klia long ol manmeri long ol samting ol i mas mekim long king na olkain wok king i mas mekim. Na bihain em i raitim dispela tok long wanpela buk na putim i stap long haus bilong Bikpela. Na em i salim olgeta manmeri i go bek long ples bilong ol. Na Sol i go bek long ples bilong em yet long Gibea. Tasol God i bin kirapim tingting bilong sampela strongpela man na ol i go wantaim Sol. Tasol sampela man bilong bikhet i tok, “Olsem wanem na dispela man i inap helpim yumi?” Na ol i no laik tru long Sol na ol i no givim wanpela gutpela presen long em. Tasol Sol i no mekim wanpela tok long ol. Bihain Nahas, king bilong ol Amon, i kisim ol soldia bilong en na i kam insait long dispela hap bilong Israel ol i kolim Gileat. Na ami bilong Nahas i banisim taun Jabes, olsem na ol man bilong Jabes i tokim em, “Yu mekim kontrak wantaim mipela bilong larim mipela i stap, na bai mipela i stap aninit long yu.” Tasol Nahas i tok, “I gat wanpela rot tasol bilong mi mekim kontrak wantaim yupela. Mi mas rausim ai i stap long han sut bilong yupela olgeta Jabes, bilong mekim yupela na olgeta arapela Israel i sem nogut.” Ol hetman bilong Jabes i harim dispela na ol i tokim Nahas olsem, “Inap yu wet 7-pela de pastaim, bilong mipela i ken salim man i go long olgeta hap bilong Israel na askim ol long kam helpim mipela? Na sapos i no gat man bilong helpim mipela, orait bai mipela i ken larim yu i bosim mipela.” Nahas i orait long tok bilong ol Jabes, olsem na ol i salim sampela man i go long ol Israel. Ol dispela man i go kamap long Gibea, em taun Sol i save stap long en, na ol i autim dispela tok long ol manmeri. Ol Gibea i harim, orait ol i krai nogut tru. Long dispela taim Sol i mekim wok long gaden. Na taim em i lusim gaden na i bringim ol bulmakau bilong wok i kam, em i harim ol manmeri i krai. Em i kam pinis long ples, orait em i askim ol, “Bilong wanem yupela olgeta i krai?” Orait ol i tokim em long olgeta tok ol Jabes i bin salim i kam long ol. Sol i harim dispela tok pinis, orait spirit bilong God i kamap strong long em na em i belhat moa yet. Olsem na em i kisim tupela bulmakau na kilim na katim katim mit bilong tupela. Na em i givim dispela mit long ol man na tokim ol long karim mit i go long olgeta hap bilong Israel na soim long ol manmeri. Na Sol i tokim ol long autim dispela tok, “Husat man i no helpim Sol na Samuel long pait long ol Amon, orait bai Sol i kilim ol bulmakau bilong dispela man na katim olsem dispela mit.” Ol manmeri i harim dispela tok, orait Bikpela i mekim ol i pret na olgeta i kirap na i kam. Na i no gat wanpela man i stap long ples. Na Sol i tokim olgeta man long kam bung long taun Besek na em i lukim ol Juda i gat 30,000 man na ol arapela Israel i gat 300,000. Na ol dispela soldia i tokim ol dispela Jabes olsem, “Yupela go tokim ol manmeri bilong yupela olsem, tumora long taim san i kam antap pinis bai mipela i kam helpim yupela na rausim ol birua.” Orait ol dispela Jabes i go givim dispela tok long ol manmeri bilong ol. Na ol i harim na ol i amamas tru. Olsem na ol i tokim Nahas, “Tumora bai mipela i kam long yu, na sapos yu laik mekim wanem samting long mipela, orait yu ken mekim.” Long moningtaim tru i no tulait yet, orait Sol i tilim ol soldia bilong en long tripela lain, na taim tulait i bruk ol i ran i go pait long ol Amon. Na ol i mekim save kilim ol i go i go inap long belo kaikai. Na ol wan wan Amon i no bagarap, ol i ranawe nabaut. Bihain ol Israel i tokim Samuel olsem, “Wanem ol wantok i bin tok, Sol i no ken i stap king bilong yumi? Yu tokim mipela na bai mipela i kilim ol i dai.” Tasol Sol i harim tok bilong ol na em i tok, “Nogat. Yumi no inap kilim wanpela wantok i dai, long wanem, long dispela de tasol Bikpela i bin kisim bek yumi Israel long han bilong ol birua.” Sol i tok pinis, orait Samuel i tokim ol manmeri olsem, “Yumi go long taun Gilgal na tokaut gen olsem, Sol i stap king bilong yumi.” Olsem na olgeta i go long Gilgal, na long ai bilong Bikpela ol i tokaut olsem, “Sol em i king.” Na ol i mekim ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na Sol wantaim olgeta Israel i amamas moa yet long dispela samting. Bihain Samuel i tokim ol Israel olsem, “Yupela harim. Mi bin mekim olgeta samting olsem yupela i bin askim mi na mi bin givim yupela wanpela king bilong bosim yupela. Na em bai i senisim mi na stiaim yupela long gutpela rot. Tasol mi lapun pinis na gras bilong mi i waitpela na ol pikinini bilong mi i bikpela pinis olsem yupela. Mi bin i stap lida bilong yupela long taim mi yangpela yet i kam inap nau. Yupela i save gut long pasin bilong mi. Tasol sapos mi bin mekim wanpela rong long yupela, orait yupela i mas kotim mi nau long ai bilong Bikpela na bilong king em i bin makim. Ating mi bin kisim bulmakau o donki bilong wanpela man, a? O ating mi giamanim wanpela man na stilim samting bilong en? O ating mi bin mekim nogut long wanpela man? Ating mi bin larim wanpela man i grisim mi bilong paulim kot? Sapos mi bin mekim wanpela samting olsem, orait nau yupela i mas tokim mi na mi ken bekim dispela samting na stretim.” Orait ol manmeri i bekim tok olsem, “Nogat tru. Yu no bin giamanim mipela na pulim wanpela samting o mekim nogut long mipela. Na yu no bin larim wanpela man i grisim yu.” Olsem na Samuel i tokim ol, “Gutpela. Bikpela wantaim king em i bin makim, i bin harim dispela tok bilong yupela, na i save pinis yupela i no bin painim wanpela rong long mi.” Na ol i tok, “Tru tumas. Bikpela i save pinis.” Na Samuel i skruim tok olsem, “Yes, Bikpela i save pinis. Bipo Bikpela tasol i bin makim Moses tupela Aron, na em yet i bin kisim ol tumbuna bilong yupela long Isip na bringim ol i kam. Orait yupela i mas putim yau gut na mi ken kotim yupela long ai bilong Bikpela. Mi laik tokim yupela long ol strongpela wok Bikpela i bin mekim bilong kisim bek yupela na ol tumbuna bilong yupela. I olsem. Tumbuna Jekop wantaim ol famili bilong en i bin i go i stap long Isip, na bihain ol man bilong Isip i bin mekim nogut long ol lain bilong ol, em ol tumbuna bilong yupela. Olsem na ol i bin krai long Bikpela long helpim ol, na em i salim Moses wantaim Aron i go long ol. Na tupela i kisim ol tumbuna long Isip na bringim ol i kam sindaun long dispela kantri. Tasol ol i lusim tingting long God, Bikpela bilong yumi. Olsem na em i larim king bilong Moap i kam na pait long ol na winim ol. Na long narapela taim em i larim Sisera, namba wan kepten bilong ami bilong biktaun Hasor, i kam. Na long sampela taim ol Filistia i kam. Olsem na ol tumbuna i beten strong long Bikpela long helpim ol. Ol i tokim em olsem, ‘Bikpela, mipela i bin givim baksait long yu na mipela i bin mekim lotu long ol giaman god Bal na ol god meri Astarte. Olsem na mipela i mekim sin pinis. Nau mipela i askim yu long kisim bek mipela long han bilong ol birua na mipela bai i lotu long yu na bihainim yu wanpela tasol.’ “Orait Bikpela i harim beten bilong ol na em i salim Gideon na Bedan na Jepta na mi Samuel bilong helpim ol. Mipela olgeta wan wan i bin kisim bek yupela long han bilong ol birua na yupela Israel i bin i stap gut. Na long olgeta dispela taim God, Bikpela bilong yumi tasol, i stap king bilong yumi. Tasol bihain yupela i lukim Nahas, king bilong ol Amon, i laik kam pait long yupela. Olsem na yupela i no laikim God i stap king bilong yupela. Na yupela i kam tokim mi olsem, ‘Maski. Mipela i laik yu makim wanpela king bilong mipela.’ “Orait em hia dispela king yupela i bin makim. Yupela i bin askim Bikpela long em, na Bikpela i givim em long yupela. Na sapos yupela wantaim king bilong yupela i stap aninit long God, Bikpela bilong yumi, na sapos yupela i lotuim em na harim tok na bihainim ol lo bilong en na bihainim em oltaim, orait bai God i givim yupela gutpela sindaun tru. Tasol sapos yupela i no laik harim tok bilong Bikpela na yupela i bikhet na sakim lo bilong en, orait bai Bikpela i mekim save long yupela, olsem em i bin mekim long ol tumbuna bilong yupela. Orait harim. Yupela wet liklik na bai yupela i lukim wanpela bikpela samting Bikpela yet i laik mekim. Yupela i save, nau em i taim bilong katim wit i redi pinis na i no taim bilong ren. Tasol nau bai mi prea na Bikpela bai i mekim klaut i pairap na salim ren i kam daun. Na yupela bai i lukim dispela na bai yupela i save, taim yupela i bin askim Bikpela long givim yupela wanpela king, yupela i bin mekim bikpela sin.” Orait Samuel i beten na long dispela de tasol Bikpela i mekim klaut i pairap na ren i kam daun. Ol manmeri i lukim na ol i pret nogut long Bikpela na long Samuel. Olsem na ol manmeri i tokim Samuel olsem, “Bikman, mipela i laik bai yu beten long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long marimari long mipela, bai mipela i no ken i dai. Mipela i mekim planti sin pinis, na nau mipela i save, mipela i bin mekim narapela sin moa taim mipela i askim yu long makim king bilong mipela.” Tasol Samuel i bekim tok olsem, “Yupela i no ken pret. Tru, yupela i bin mekim dispela pasin nogut, tasol nogut yupela i givim baksait olgeta long Bikpela. Nogat. Yupela i mas bihainim em tru na yupela i mas strong long mekim wok bilong en. Na yupela i no ken bihainim ol giaman god. Ol i samting nating tasol, na ol i no inap helpim yupela na kisim bek yupela. Laik bilong Bikpela tasol na em i bin makim yupela i kamap lain manmeri bilong en. Olsem na em i tingting long biknem na promis bilong en na em i no inap givim baksait long yupela. Tasol mi yet mi gat wok bilong beten oltaim long God i helpim yupela. Sapos mi lusim beten bai mi mekim sin long Bikpela. Na mi bai skulim yupela long gutpela na stretpela pasin na yupela i mas bihainim. Yupela i mas tingim ol bikpela samting God i bin mekim bilong helpim yupela, na yupela i mas aninit long em oltaim. Na yupela i mas bihainim em tru na yupela i mas strong long mekim wok bilong en. Tasol sapos yupela i wok yet long mekim sin, bai Bikpela i bagarapim yupela wantaim king bilong yupela.” Sol i gat 40 krismas long taim em i kamap king na em i stap king inap tupela yia. Long taim Sol i kamap king, ol Israel i bung i stap yet, na Sol i makim 3,000 man bilong Israel bilong kamap soldia na i salim ol arapela man i go bek long ples. Em i kisim 2,000 man bilong ol dispela soldia na ol i stap wantaim em long taun Mikmas na long ples maunten bilong Betel. Na em i salim 1,000 man i go wantaim Jonatan, pikinini man bilong en, na ol i go i stap long taun Gibea insait long graun bilong lain Benjamin. Orait Jonatan wantaim ol soldia bilong en i pait long ol soldia bilong Filistia long Geba na winim ol, na ol arapela Filistia i harim tok long dispela samting na ol i kros long ol Israel. Olsem na Sol i salim ol man i go long olgeta hap bilong Israel na ol i winim biugel bilong singautim ol man long kam helpim Sol long pait. Ol dispela man i tokim ol olsem, Sol i bin winim dispela lain soldia bilong Filistia na nau olgeta Filistia i birua long ol Israel. Orait ol man i harim dispela tok na ol i kam bung wantaim Sol long taun Gilgal. Long dispela taim planti Filistia i kam bung bilong pait long ol Israel. Ol i gat 30,000 karis bilong pait na 6,000 soldia i sindaun long hos, na planti soldia tumas inap olsem wesan bilong nambis. Ol dispela soldia i go long taun Mikmas long hap sankamap bilong taun Betaven na ol i wokim kem. Orait ol Filistia na ol Israel i pait. Tasol ol Filistia i pait strong moa yet na ol Israel i pilim olsem ol i no inap winim pait. Olsem na sampela Israel i go hait long ol hul bilong graun na long ol bikpela hul long ol maunten, na sampela i hait namel long ol bikpela ston na sampela i hait insait long ol hul wara. Na sampela i brukim wara Jordan na i go long graun bilong lain Gat na long Gileat. Sol i no bin i go wantaim ol Israel long pait, long wanem, Samuel i bin tokim em long wetim em long Gilgal inap 7-pela de. Olsem na Sol i stap yet long Gilgal. Na ol manmeri i stap wantaim em, ol i harim tok long ol Filistia i winim ol Israel, na ol i pret nogut tru. Na dispela 7-pela de i go pinis, tasol Samuel i no kamap, na ol manmeri i stat long lusim Sol na i go nabaut. *** Olsem na Sol i tokim ol, “Kisim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel, na bringim i kam long mi.” Orait ol i bringim na em i kisim na mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Olgeta wok bilong mekim dispela ofa i pinis, orait Samuel i kamap. Na Sol i go ausait long haus lotu na i bungim em na tok gude long em. Tasol Samuel i tokim Sol olsem, “Yu bin mekim wanem?” Na Sol i tok, “Mi lukim ol manmeri i lusim mi na i go nabaut, na mi wetim yu olsem yu bin tok na yu no kamap. Na mi lukim ol Filistia i wokim kem bilong ol long Mikmas. Na mi ting olsem, ol Filistia bai i kam pait long mipela hia long Gilgal, na mi no bin givim wanpela samting long Bikpela bilong mekim em i belgut long mi. Olsem na mi ting mi mas mekim ofa.” Orait Samuel i tokim em, “Pasin bilong yu i kranki tru. Yu no bihainim tok God, Bikpela bilong yumi, i bin givim yu. Sapos yu bin bihainim tok bilong em, orait em inap larim yu wantaim ol lain bilong yu i bosim Israel oltaim. Tasol nau yu no inap i stap king longpela taim. Yu no bin bihainim tok bilong Bikpela, olsem na em i painim pinis wanpela gutpela man i save bihainim pasin Bikpela i laikim na em bai i putim dispela man i stap king bilong ol manmeri bilong en.” Samuel i tok pinis na em i lusim Gilgal na i go long narapela hap. Na Sol tu i lusim Gilgal na i go long Gibea bilong bung wantaim ol soldia bilong en. Na olgeta manmeri i stap long Gilgal, ol i bihainim em. Gibea i stap long graun bilong lain Benjamin. Ol i kamap pinis, orait Sol i kaunim ol soldia i stap wantaim em na i gat samting olsem 600 tasol. Orait Sol wantaim Jonatan na ol soldia bilong tupela i go i stap long taun Geba long graun bilong Benjamin. Na ol Filistia i stap long kem bilong ol long Mikmas. Na ol soldia bilong Filistia i bruk long tripela lain na i go pait long ol Israel. Wanpela lain i go long taun Ofra insait long distrik Sual, long hap not, na narapela lain i go long hap bilong taun Bethoron long hap san i go daun, na narapela lain i go long hap sankamap, long ples maunten i stap klostu long ples drai na klostu long ples daun ol i kolim Ples Daun Bilong Ol Wel Dok. Long dispela taim i no gat wanpela man long kantri Israel inap long wokim ol samting long ain, long wanem, ol Filistia i ting, nogut ol Hibru i wokim bainat na spia. Olsem na ol i tambuim ol Israel long wokim ol dispela kain samting. Long dispela as tasol, na olgeta Israel i save go long ol Filistia bai ol Filistia i ken sapim ol baira na arapela kain ain bilong brukim graun na ol tamiok. Na pe bilong olkain wok em i 6 kina, em wok bilong sapim ol ain bilong brukim graun na ol bikpela pok na ol tamiok, na wok bilong stretim ain bilong liklik spia bilong hariapim ol bulmakau long wok. Na long taim bilong pait, Sol wantaim Jonatan tasol i gat spia na bainat, na ol soldia bilong Israel nogat. Long dispela taim ol Filistia i salim sampela lain soldia i go banisim rot klostu long Mikmas long ples we rot i go namel long tupela kil bilong maunten. Wanpela de bihain, Jonatan i tokim yangpela soldia i save karim ol spia samting bilong en olsem, “Mitupela go long hap, long kem bilong ol Filistia.” Tasol Jonatan i no tokim Sol long em bai i go. Long dispela taim Sol i bin sanapim haus sel bilong en long as bilong wanpela diwai pomigranet long taun Mikron klostu long Gibea na samting olsem 600 soldia i stap long Mikron wantaim em. Pris Ahiya i pasim laplap bilong pris na i stap wantaim ol. Ahiya em i pikinini man bilong Ahitup. Na Ahitup em i brata bilong Ikabot na tupela i pikinini bilong Finias. Na Finias em i pikinini man bilong Eli, dispela pris bilong Bikpela bipo em i bin i stap long Silo. Orait Jonatan i go pinis, tasol ol soldia bilong Sol i no save Jonatan i go. Jonatan wantaim poroman bilong en i bihainim rot bilong i go long kem bilong ol Filistia, na tupela i kamap long dispela hap rot i go namel long tupela kil bilong maunten. Long dispela hap i gat traipela ples ston i sanap i stap, wanpela long hap na wanpela long hap. Wanpela ples ston ol i kolim Boses na narapela ol i kolim Sene. Wanpela ples ston i stap long hap not bilong rot long hapsait bilong taun Mikmas na narapela i stap long hap saut long hapsait bilong taun Geba. Orait Jonatan i kamap long dispela ples ston na i tokim poroman bilong en olsem, “Goan, yumi go long hapsait na yumi go kamap long kem bilong ol dispela haiden Filistia. Ating Bikpela bai i helpim yumi na bai yumi winim ol. Bikpela i no save wari long kisim planti man bilong pait na winim ol birua. Nogat. Liklik lain tasol inap.” Na poroman bilong en i tok, “I orait. Yu laik mekim wanem, yu mekim tasol. Bai mi wanbel wantaim yu. Yu go pas.” Na Jonatan i tokim em olsem, “Gutpela tru. Nau bai mitupela i go long hap na larim ol Filistia i lukim yumi. Na sapos ol i tokim yumi long wetim ol i kam long yumi, orait bai yumi sanap tasol long dispela hap. Bai yumi no ken i go long ol. Tasol sapos ol i tok, ‘Yutupela kam,’ orait bai yumi go long ol, long wanem, bai dispela em i mak bilong yumi ken save, Bikpela i laik helpim yumi na bai yumi winim ol.” Orait tupela i go na sanap long ples klia na ol Filistia i lukim tupela. Na ol Filistia i tok, “Lukim. Sampela Hibru i kam ausait long ol hul ol i bin hait long en.” Olsem na ol soldia bilong Filistia i singaut long Jonatan wantaim poroman bilong en olsem, “E, yutupela kam antap. Mipela i laik soim wanpela samting long yutupela.” Jonatan i harim dispela tok na em i tokim poroman bilong en olsem, “Yu bihainim mi na yumi go. Nau yumi save, Bikpela bai i larim yumi Israel i winim ol.” Orait Jonatan i wokabaut long hanlek na i go antap long wanpela ples nogut na poroman bilong en i bihainim em. Na tupela i kamap long ol Filistia. Na Jonatan i paitim ol na ol i pundaun long graun na poroman bilong en i kilim ol long bainat. Jonatan wantaim poroman bilong en i kirapim dispela pait long ol Filistia na tupela i kilim samting olsem 20 man olgeta. Dispela pait i kamap insait long wanpela liklik hap graun. Na ol soldia bilong Filistia i stap long kem, na ol soldia i save raun long ol ples na pait, na olgeta arapela Filistia tu i harim nius bilong dispela pait na ol i pret nogut tru. Na graun i guria. Na God i mekim tingting bilong ol Filistia i bagarap na ol i ranawe nabaut. Orait ol soldia Sol i bin makim bilong was long taun Gibea, ol i lukluk i go long kem bilong ol Filistia na i lukim ol i ran i go i kam olsem ol longlong man. Orait ol i go tokim Sol na Sol i ting sampela soldia bilong en i bin i go pait long ol Filistia. Olsem na Sol i tokim ol soldia bilong en olsem, “Kaunim ol soldia na bai yumi save husat ol man i no i stap.” Orait ol i mekim olsem na i painimaut Jonatan wantaim yangpela man i save karim ol spia samting bilong en, tupela i no i stap. Long dispela taim Bokis Kontrak bilong God i stap long Gibea wantaim ol Israel. Olsem na Sol i tokim pris Ahiya long kisim Bokis Kontrak i kam, bai ol i ken askim Bikpela long laik bilong en. Sol i toktok yet long dispela pris na ol Filistia i wok long singaut moa yet na ran i go nabaut insait long kem bilong ol, olsem ol man i longlong nogut tru. Na Sol i harim ol na em i tokim pris, “Maski. Lusim Bokis nau. Mipela i go pait.” Olsem na Sol wantaim ol soldia bilong en i singaut na ran i go pait long ol Filistia. Na ol i lukim ol Filistia i bin kamap longlong tru na i pait nabaut long ol wantok bilong ol yet. Na sampela Hibru bilong olgeta hap, ol i bin i stap insait long ami bilong ol Filistia na ol i stap long dispela kem. Na nau ol i lusim ol Filistia na i go bung wantaim Sol na Jonatan na helpim ol wantok bilong ol, ol Israel, long pait. Na ol sampela Israel i bin hait i stap long ples maunten long Efraim, ol i harim tok olsem, ol Filistia i ranawe i go. Olsem na ol i kam helpim Sol na Jonatan long ranim ol Filistia. Na ol i ranim ol Filistia na pait i go abrusim taun Betaven na i go moa. Olsem na long dispela de Bikpela i helpim ol Israel na ol i win. Long dispela de Sol i bin mekim strongpela tok long ol Israel. Em i tok olsem, “Nau tasol mi mas bekim rong bilong ol birua bilong mi na mekim save long ol. Olsem na yupela olgeta man i no ken kaikai wanpela samting inap san i go daun. Sapos man i kaikai, orait bai God i ken bagarapim em.” Olsem na i no gat wanpela man i kaikai na olgeta Israel i hangre nogut na i no gat strong moa. Na ol i go kamap long wanpela bus na lukim planti hani i stap nabaut long graun. Ol i lukim dispela hani, tasol i no gat man i kaikai, long wanem, ol i pret long strongpela tok Sol i bin mekim. Tasol Jonatan i no bin harim papa bilong en i mekim dispela tok long ol soldia. Olsem na em i kisim sampela hani long arere bilong stik em i holim na em i kaikai. Em i kaikai pinis, na kwiktaim em i kisim strong gen. Na wanpela man i tokim Jonatan olsem, “Mipela olgeta i hangre na i no gat strong, long wanem, papa bilong yu i bin tambuim mipela long kaikai long dispela de. Na em i bin tok strong long mipela olsem, sapos wanpela man i kisim sampela kaikai, orait bai God i ken bagarapim em.” Orait Jonatan i tokim dispela man olsem, “Dispela tok bilong papa bilong mi i mekim nogut long yumi olgeta. Yupela lukim mi. Mi kaikai liklik hani tasol na mi kisim strong gen. Sapos yumi bin kaikai dispela kaikai yumi bin kisim long ol birua, orait yumi inap kisim strong. Yumi bin kilim planti Filistia, tasol sapos yumi bin kaikai na kisim strong, yumi inap kilim planti Filistia moa.” Long dispela de ol Israel i pait long ol Filistia, stat long taun Mikmas na i go inap long taun Aijalon. Olsem na ol Israel i hangre nogut tru na i no gat strong. San i go daun pinis, orait ol i ran i go kisim ol sipsip na bulmakau ol i bin kisim long ol birua. Na ol i kukim na kaikai mit i gat blut i stap yet long en. Orait sampela man i go tokim Sol olsem, “Harim. Ol soldia i wok long kaikai mit i gat blut long en. Ol i mekim sin long Bikpela.” Sol i harim dispela tok, orait em i singaut olsem, “Olaboi, ol i man nogut tru. Ol i givim baksait long God.” Na em i tokim ol man i bin bringim tok long en olsem, “Nau yupela go kisim wanpela bikpela ston na tantanim i kam long mi. Na bihain yupela go nabaut namel long ol soldia na tokim ol long bringim ol bulmakau na sipsip i kam. Na ol i mas kilim long dispela ston na kukim na kaikai long hia. Nogut ol i kaikai mit i gat blut na mekim sin long Bikpela.” Olsem na long dispela nait yet ol soldia i bringim ol bulmakau i kam na kilim long dispela ples. Na Sol i makim dispela ston olsem alta bilong Bikpela. Dispela i namba wan taim Sol i wokim alta. Bihain, Sol i tokim ol man bilong en olsem, “Goan, yumi go daun na ranim ol Filistia long nait na pait long ol inap long san i kamap. Na yumi kilim olgeta man na kisim ol samting bilong ol.” Na ol i tok, “I orait, yumi ken mekim olsem.” Tasol pris i tok, “Mobeta yumi askim God pastaim.” Orait na Sol i askim God olsem, “Ating mipela i ken i go pait long ol Filistia, o nogat? Na sapos i orait, bai yu helpim mipela long winim ol?” Tasol nau long dispela taim God i no bekim tok long em. Olsem na Sol i tokim ol hetman bilong Israel, “Yupela kam. Yumi mas painimaut husat i bin mekim sin nau, na Bikpela i no bekim tok long yumi. Bikpela i save stap oltaim na i save helpim yumi Israel, na long nem bilong en mi mekim promis olsem, man i mekim sin bai em i mas i dai, maski em i husat man. Na sapos Jonatan i mekim sin, maski em i pikinini bilong mi, em i mas i dai.” Tasol i no gat wanpela man i bekim tok bilong en. Nogat tru. Orait Sol i tokim olgeta Israel olsem, “Yupela olgeta sanap long hap i go na mitupela Jonatan bai i sanap long dispela hap.” Na ol i tok, “I orait, yumi mekim olsem.” Orait Sol i askim God, Bikpela bilong Israel olsem, “Bikpela, bilong wanem yu no bekim tok bilong mi? God, Bikpela bilong mipela Israel, sapos mi o pikinini bilong mi Jonatan i bin mekim sin, orait yu ken mekim pris i kisim namba wan ston bilong makim dispela. Tasol sapos ol arapela manmeri bilong Israel i bin mekim sin, orait yu ken mekim pris i kisim namba 2 ston.” Orait God i harim na i mekim pris i kisim dispela ston i makim Jonatan wantaim Sol tasol, na ol manmeri nogat. Na nau Sol i tok, “Mekim wankain pasin bilong painimaut husat i bin mekim sin, mi o Jonatan.” Orait ol i mekim olsem, na ston i makim Jonatan. Olsem na Sol i askim Jonatan, “Yu bin mekim wanem?” Na Jonatan i tok, “Mi bin kisim liklik hani tasol long arere bilong stik na mi kaikai. Tasol maski, mi ken i dai.” Orait Sol i tokim em, “Yes, yu mas i dai. Sapos mipela i no kilim yu, orait bai mi gat sin long ai bilong Bikpela, na bai God i ken kilim mi i dai.” Tasol ol manmeri i tokim Sol olsem, “Harim. Jonatan i bin helpim yumi Israel na em i winim dispela bikpela pait. Ating em i mas i dai, a? Nogat tru. Mipela i tok tru long nem bilong Bikpela i stap oltaim, yu no ken mekim wanpela samting nogut long em. Long wanem, nau God i bin helpim em na em i mekim dispela samting.” Olsem na ol manmeri i kisim bek Jonatan, na Sol i no kilim em i dai. Orait bihain long dispela, Sol i no ranim ol Filistia moa. Na ol Filistia i go bek long kantri bilong ol. Bihain long Sol i kamap king bilong Israel, em wantaim ol soldia bilong en i pait long ol birua bilong Israel i stap long olgeta hap. Ol i pait long ol Moap na ol Amon na ol Idom na ol Filistia na ol king bilong kantri Soba. Na ol i winim olgeta pait na mekim save long ol birua. Na Sol i kirapim bel bilong ol soldia long pait na ol i pait strong moa na winim ol Amalek tu. Olsem na ol birua i no kam bek moa long pait long ol Israel. Ol pikinini man bilong Sol i olsem, Jonatan na Isvi na Malkisua. Na nem bilong tupela pikinini meri bilong en i olsem. Namba wan em Merap na namba 2 em Mikal. Nem bilong meri bilong Sol em Ahinoam, pikinini bilong Ahimas. Na hetman bilong ami bilong Sol em Apner, pikinini man bilong Ner. Ner em i smolpapa bilong Sol. Papa bilong Sol em i Kis na Kis wantaim Ner, tupela i pikinini man bilong Abiel. Taim Sol i stap king, ami bilong en i save pait strong long ol Filistia. Olsem na olgeta taim em i lukim ol strongpela man i stap nating na i no save pret long pait, em i save kisim ol na mekim ol i kamap soldia bilong en. Wanpela taim Samuel i tokim Sol olsem, “Taim mi makim yu olsem king bilong ol Israel, em ol manmeri bilong Bikpela, Bikpela yet i bin salim mi long mekim olsem. Olsem na nau yu harim tok bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela i tok bai em i mekim save long ol Amalek, long wanem, taim ol tumbuna bilong yumi i bin lusim Isip na i kam, ol Amalek i bin mekim nogut long ol. Olsem na yu wantaim ol soldia bilong yu i mas i go na pait long ol Amalek na bagarapim olgeta samting bilong ol na kilim olgeta man meri pikinini na olgeta bulmakau na sipsip na kamel na donki. Yu no ken larim wanpela i stap.” Sol i harim dispela tok, orait em i singautim ol soldia i kam bung long taun Telem. Na i gat 10,000 man bilong lain Juda, na 200,000 man bilong ol arapela lain bilong Israel i kam bung. Bihain Sol i kisim ol soldia bilong en i go klostu long taun bilong ol Amalek na ol i hait i stap long wanpela ples wara i bin ran bipo tasol nau em i drai pinis. Ol Kin i stap klostu long ol Amalek, na Sol i salim tok long ol olsem, “Yupela i mas lusim ol Amalek na i go i stap long narapela hap. Nogut mipela i kilim yupela wantaim ol Amalek. Mi tingting long ol tumbuna bilong yupela i bin mekim gutpela pasin long mipela ol Israel taim ol tumbuna bilong mipela i lusim Isip na i kam, olsem na mi no laik kilim yupela.” Orait ol Kin i harim na ol i lusim ol Amalek na i go. Na Sol i mekim save pait na i winim ol Amalek, stat long graun bilong Havila na i go inap long ples drai bilong Sur long hap sankamap bilong Isip. Na em i holimpas Agak, king bilong ol Amalek. Na ol Israel i kilim olgeta arapela Amalek i dai. Tasol ol i no kilim Agak, na tu ol i no kilim ol gutpela sipsip na bulmakau. Ol i kilim olgeta sipsip na bulmakau nogut tasol wantaim ol arapela kain abus. Na Bikpela i tokim Samuel olsem, “Harim. Sol i givim baksait long mi na i sakim tok bilong mi. Olsem na mi sori tumas long mi bin mekim em i kamap king.” Samuel i harim dispela tok na em i kros na bel nogut. Olsem na long dispela nait Samuel i wok long askim Bikpela long marimari long Sol, na long taim tulait i kamap em i pinisim beten bilong en. Long moningtaim tru Samuel i kirap i go painim Sol. Tasol ol i tokim em long Sol i bin i go long taun Karmel na i sanapim wanpela ston bilong makim biknem em i bin kisim long dispela pait em i bin winim. Em i sanapim pinis, orait em i go long taun Gilgal. Orait Samuel i go lukim Sol na Sol i tok gude long em olsem, “Samuel, Bikpela i ken mekim gut long yu. Mi bihainim pinis tok bilong Bikpela.” Tasol Samuel i tokim em, “Tru, a? Na bilong wanem mi harim krai bilong ol bulmakau na sipsip?” Na Sol i bekim tok olsem, “Ol soldia bilong mi i bin kisim long ol Amalek. Ol i bin kilim ol sipsip na bulmakau, tasol ol i kisim ol gutpela gutpela bilong mekim ofa long God, Bikpela bilong yumi.” Orait Samuel i tokim em, “Wet liklik. Pasim maus. Na bai mi tokim yu long samting Bikpela i bin tokim mi long nait.” Na Sol i tok, “I orait, yu ken tokim mi.” Orait Samuel i tokim Sol olsem, “Bipo yu bin ting yu olsem samting nating, tasol yu bin kamap hetman bilong ol lain bilong yumi Israel. Bikpela yet i bin makim yu na yu kamap king. Na em i bin salim yu i go pait long ol Amalek. Na em i tok, yu mas pait i go i go na pinisim dispela olgeta man nogut. Tasol bilong wanem yu no bihainim tok bilong Bikpela? Bilong wanem yupela i ran i go kisim ol samting bilong ol Amalek? Bikpela i no laikim tru dispela pasin yupela i bin mekim.” Tasol Sol i bekim tok long Samuel olsem, “Nogat. Mi bin bihainim tok bilong Bikpela. Na mi go pait long ol Amalek, olsem em i bin tokim mi. Na mi kilim olgeta manmeri Amalek. Na mi bringim King Agak i kam. Mipela i save Bikpela i bin makim olgeta abus long em yet na em i tokim mipela long kilim. Tasol ol soldia i ting long bringim ol gutpela gutpela abus i kam hia long Gilgal bilong kilim na mekim ofa long God, Bikpela bilong yumi.” Tasol Samuel i tokim em, “Bikpela i laikim wanem pasin? Ating em i laikim olkain ofa tasol, a? O ating em i laikim yumi bihainim tok bilong en? Harim. Pasin bilong bihainim tok bilong en, em i namba wan pasin tru. Na pasin bilong ofaim ol gutpela abus long em, em i namba 2 tasol. Pasin bilong sakim tok bilong God i wankain olsem pasin sanguma, na pasin bilong bikhet long God i olsem pasin bilong bihainim ol giaman god. Yu bin givim baksait long tok bilong Bikpela, olsem na em i givim baksait long yu na yu no ken i stap king moa.” Na Sol i bekim tok olsem, “Yes. Mi mekim sin pinis, na mi sakim tok bilong Bikpela na tok bilong yu tu. Mi bin pret long ol soldia bilong mi, olsem na mi bihainim tok bilong ol. Tasol nau mi laik bai yu lusim sin bilong mi na kam wantaim mi, na mi ken lotu long Bikpela.” Tasol Samuel i tokim Sol olsem, “Mi no laik i go wantaim yu, long wanem, yu bin givim baksait long tok bilong Bikpela. Olsem na em i bin givim baksait long yu na yu no ken i stap king bilong Israel.” Orait Samuel i baut na i laik i go. Tasol Sol i laik pasim em, olsem na em i holimpas arere bilong klos bilong Samuel na klos i bruk. Na Samuel i lukim dispela na i tokim Sol olsem, “Orait harim. Nau Bikpela i rausim yu long wok king, na yu no inap bosim ol Israel moa, olsem yu bin brukim dispela hap klos na rausim. Na em i givim wok king pinis long wanpela arapela man bilong Israel. Dispela man em i gutpela man na i winim yu. Yu no ken ting dispela tok bilong God bai i senis. Nogat tru. God, em i strong bilong yumi Israel na em i no save giaman o senisim tingting bilong en. Nogat. God i no man, olsem na em i no save senisim tingting bilong en.” Na Sol i bekim tok olsem, “I tru, mi mekim sin pinis. Tasol inap yu kam wantaim mi, olsem bai mi ken lotuim God, Bikpela bilong yumi? Olsem bai yu mekim ol hetman na ol arapela manmeri bilong mi i tingting gut long mi.” Orait na Samuel i go wantaim Sol, na Sol i lotu long Bikpela. Bihain Samuel i tokim ol olsem, “Bringim Agak, king bilong ol Amalek, i kam.” Orait Agak i belgut na i kam, na i ting olsem, “Ating mi no ken i dai.” Tasol Samuel i tok, “Yu bin kilim i dai planti man, na nau mama bilong ol dispela man yu bin kilim i no gat pikinini moa. Olsem na nau mama bilong yu tu bai i kamap olsem ol dispela mama.” Na em i kilim Agak na katim em liklik liklik long ai bilong Bikpela klostu long alta long Gilgal. Na bihain Samuel i go bek long taun Rama na King Sol i go long haus bilong en long Gibea. Na Samuel i no lukim Sol gen inap em i dai, tasol em i ting long Sol na em i bel hevi moa. Na Bikpela i sori tumas long em i bin mekim Sol i kamap king bilong Israel. Bihain Bikpela i tokim Samuel olsem, “Oltaim yu save bel hevi long Sol. Wanem taim bai bel hevi bilong yu i pinis? Mi bin rausim em pinis, na long ai bilong mi em i no moa i stap king bilong Israel. Orait nau mi laik bai yu kisim wanpela kom bilong sipsip na pulimapim wel bilong oliv long en, na yu go lukim Jesi, wanpela man bilong taun Betlehem, long wanem, mi bin makim wanpela bilong ol pikinini man bilong en long kamap king.” Tasol Samuel i tokim Bikpela olsem, “Bai mi mekim dispela samting olsem wanem? Sapos Sol i harim tok long mi mekim olsem, bai em i kilim mi i dai.” Orait Bikpela i tokim em, “Nogat. Kisim wanpela yangpela bulmakau meri i go long Betlehem na tokim ol manmeri bilong dispela taun olsem, ‘Mi kam bilong mekim ofa long Bikpela.’ Na yu mas askim Jesi long kam long dispela ofa na bai mi tokim yu long wanem samting yu mas mekim long Jesi. Na mi bai tokim yu long husat man yu mas makim bilong kamap king.” Orait Samuel i bihainim tok bilong Bikpela na i kirap i go long Betlehem. Em i go kamap na ol hetman bilong taun i bungim em. Ol i pret na guria nogut na i askim em olsem, “Glasman, olsem wanem? Yu kam bilong mekim gut long mipela, o nogat?” Na Samuel i tok, “Mi kam bilong mekim ofa long Bikpela tasol. Yupela i mas mekim yupela yet i klin long ai bilong God pastaim, na bihain yupela i ken i kam wantaim mi long mekim ofa.” Na em i go long Jesi na i tokim Jesi wantaim ol pikinini man bilong en long bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong Bikpela na i askim ol long kam long dispela ofa. Ol i kamap pinis na ol i sanap i stap long ai bilong Bikpela, orait Samuel i lukim Eliap, namba wan pikinini man bilong Jesi, na i tingting olsem, “Ating dispela man tasol, Bikpela i makim em pinis long kamap king.” Tasol Bikpela i tokim em, “Yu no ken ting long em i longpela bun o long em i luk naispela na bai mi makim em. Nogat. Mi no laik bai dispela man i kamap king. Long wanem, mi no save skelim ol man olsem ol man i save skelim. Nogat. Ol man i save lukluk long bodi. Tasol mi save lukim tingting na laik bilong man na mi skelim ol.” Orait Jesi i singautim namba 2 pikinini man, Abinadap, na bringim em i kam long Samuel. Tasol Samuel i tok, “Nogat, Bikpela i no bin makim em.” Na Jesi i bringim Sama i kam long Samuel, tasol Samuel i tok, “Nogat. Em tu, Bikpela i no bin makim em.” Na Jesi i bringim 4-pela arapela pikinini man bilong en i kam long Samuel, na Samuel i tokim em, “Bikpela i no bin makim wanpela bilong ol dispela man.” Orait Samuel i askim Jesi olsem, “Olgeta pikinini man bilong yu em tasol, a?” Na Jesi i tok, “Nogat. I gat wanpela yangpela i stap yet. Em i las bilong ol. Tasol em i wok long lukautim ol sipsip.” Orait na Samuel i tokim em, “Maski. Salim wanpela man i go kisim em i kam. Em i mas i kam pastaim na bai yumi ken mekim ofa.” Orait Jesi i salim wanpela man i go kisim dispela pikinini bilong en i kam. Dispela pikinini bilong Jesi em i yangpela man na pes bilong en i naispela moa na ai bilong en i lait tumas na skin bilong en i gutpela tru. Orait Bikpela i tokim Samuel olsem, “Em dispela man tasol. Kisim wel bilong makim king na putim long em.” Orait Samuel i kisim dispela wel bilong oliv em i bin bringim i kam, na em i kapsaitim liklik wel long het bilong Devit long ai bilong ol brata bilong en. Na long dispela de spirit bilong Bikpela i kam i stap strong long em na spirit i stap long em oltaim bihain. Samuel i putim wel long Devit pinis, orait Samuel i go bek long taun Rama. Long dispela taim spirit bilong Bikpela i lusim Sol na Bikpela i salim wanpela spirit nogut i kam long em na i bagarapim tingting bilong en na mekim em i pret nogut. Na ol wokman bilong Sol i tokim em olsem, “King, mipela i save God i bin salim wanpela spirit nogut i kam na mekim nogut long yu. Olsem na sapos yu laik, bai mipela i ken i go painim wanpela man i save gut long paitim musik i gat string. Na taim God i salim spirit nogut i kam long yu, orait dispela man i ken paitim musik na bai tingting bilong yu i ken kamap gutpela gen.” Orait Sol i tokim ol wokman olsem, “Em nau. Yupela go painim wanpela man i save gut long paitim musik, na bringim em i kam long mi.” Na wanpela wokman i tokim Sol, “Mi bin lukim wanpela pikinini man bilong Jesi bilong taun Betlehem. Dispela yangpela man i save tumas long paitim musik. Na em i gutpela strongpela man bilong pait. Na em i man bilong mekim gutpela tok na i luk naispela tru. Na tu, Bikpela i stap wantaim em.” Sol i harim dispela tok na em i salim ol man i go tokim Jesi olsem, “Dispela pikinini man bilong yu, Devit, i save lukautim ol sipsip, em mi laik yu salim i kam long mi.” Orait Jesi i harim na i salim Devit i go long Sol. Jesi i pulimapim ol bret long tupela basket na pasim long baksait bilong wanpela donki, na em i givim dispela donki long Devit. Na tu em i givim Devit wanpela skin meme ol i bin pulapim wain long en, na wanpela yangpela meme, na em i tokim Devit long givim ol dispela samting long Sol olsem presen. Na Devit i go kamap long Sol na i kamap wokman bilong en. Na Sol i laikim tumas Devit, olsem na em i givim ol spia samting bilong em long Devit, na Devit i gat wok bilong karim ol dispela samting bilong Sol. Na Sol i salim tok i go long Jesi olsem, “Mi laikim Devit. Olsem na mi laik bai yu larim em i stap wokman bilong mi.” Orait Devit i stap wantaim Sol. Na taim God i salim dispela spirit nogut i kam long Sol, orait Devit i save paitim musik. Na taim Sol i harim dispela musik, spirit nogut i save lusim Sol na tingting bilong en i gutpela na em i kamap orait gen. Bihain ol soldia bilong Filistia i kam bung long Soko, wanpela taun bilong Juda. Na ol i wokim kem long ples Efesdamim namel long Soko na taun Aseka, na ol i redi long pait long ol Israel. Na Sol wantaim ol soldia bilong Israel i go bung long ples daun bilong Ela na wokim kem. Ol i stap long dispela ples na ol soldia i redi long pait long ol Filistia. Ol Filistia i sanap long wanpela maunten long hap na ol Israel i sanap long wanpela maunten long hap, na ples daun i stap namel long tupela lain ami. Long dispela taim wanpela strongpela man bilong pait, ol i kolim Goliat, bilong taun Get, em i lusim kem bilong ol Filistia na i kam sanap ples klia na ol Israel i lukim em. Longpela bilong en i klostu inap 3 mita. Na em i putim hat na klos pait ol i wokim long bras, na hevi bilong klos pait i samting olsem 50 kilogram. Na em i karamapim lek bilong en long hap bras. Na em i karim wanpela spia bras long sol bilong en. Stik bilong spia em i bikpela olsem ba bilong masin bilong lumim laplap. Na sap o tit bilong spia ol i wokim long ain. Na hevi bilong ain i samting olsem 7 kilogram. Na wanpela soldia i karim hap plang bilong Goliat na i go pas long en. Orait Goliat i sanap na bikmaus long ol Israel olsem, “Bilong wanem yupela i lain olsem? Yupela i laik pait, a? Yupela ol wokboi nating bilong Sol tasol, na mi wanpela soldia bilong Filistia. Goan, yupela makim wanpela man i kam pait long mi. Sapos em i win na kilim mi i dai, orait bai mipela i kamap wokboi nating bilong yupela. Tasol sapos mi win na kilim em, orait bai yupela i kamap wokboi nating bilong mipela.” Na Goliat i tok moa olsem, “Harim. Nau mi laik traim yupela ami bilong Israel. Yupela i mas makim wanpela man bilong pait long mi.” Sol na ol soldia bilong en i harim dispela tok na ol i pret nogut tru. Lain famili bilong Devit i olsem. Devit em i pikinini man bilong Jesi. Na Jesi em i man bilong taun Efrata na em i stap long taun Betlehem long graun bilong lain Juda. Jesi i gat 8-pela pikinini man na long taim Sol i kamap king, Jesi i lapun pinis. Namba wan na namba 2 na namba 3 pikinini man bilong Jesi i bin i go wantaim Sol long pait. Nem bilong namba wan em Eliap na namba 2 em Abinadap na namba 3 em Sama. Na Devit em i las pikinini man bilong Jesi. *** Na sampela taim Devit i save go wok long Sol na sampela taim em i lusim Sol na i go bek long Betlehem bilong lukautim ol sipsip bilong papa bilong en. Inap long 40 de, long moning na long apinun, Goliat i save kam sanap ples klia na i singaut long ol Israel long salim wanpela man i kam pait long em. Wanpela de Jesi i tokim Devit olsem, “Kisim dispela 10-pela bret na kisim 10 kilogram bilong dispela wit ol i bin kukim long paia na karim i go hariap long kem na givim long ol bikbrata bilong yu. Na kisim tu ol dispela 10-pela sis na givim long namba wan ofisa bilong lain soldia bilong ol. Na yu mas askim ol brata bilong yu, ol i stap gut o nogat. Na yu mas bringim wanpela samting i kam bek bai mi inap save yu bin lukim ol. King Sol wantaim ol brata bilong yu na ol arapela soldia i wok long pait long ol Filistia long ples daun bilong Ela.” Orait long de bihain Devit i kirap long moningtaim tru, na i tokim narapela man long lukautim ol sipsip. Na em i kisim ol kaikai na i go long kem olsem Jesi i bin tokim em. Na em i go kamap long kem long taim ol Israel i wokabaut i go long ples bilong pait. Ol soldia i singaut bikmaus na wokabaut i go. Na ol ami bilong Filistia na ol ami bilong Israel i lain lain long hap na long hap na ol i redi long pait. Devit i givim ol kaikai long ofisa i save bosim ol kago samting na em i ran i go long ol lain soldia na i toktok wantaim ol brata bilong en. Em i toktok yet wantaim ol na Goliat i lusim lain bilong ol Filistia na i kam sanap long ples klia na i mekim wankain tok long ol Israel olsem bipo, na Devit i harim em. Ol Israel i lukim Goliat na ol i pret nogut tru na ol i ranawe. Na ol Israel i toktok long ol yet olsem, “Lukim dispela man na harim singaut bilong en. Em i laik skrapim yumi long pait. Tasol king i tok, bai em i givim planti mani samting long man i kilim dispela Filistia, na larim dispela man i maritim pikinini meri bilong en. Na king bai i no kisim takis long ol lain bilong dispela man, na em bai i no singautim ol long mekim olkain wok bilong king.” Devit i no harim gut dispela tok, olsem na em i askim ol man i stap klostu long em olsem, “Bai king i mekim wanem samting long man i kilim dispela Filistia na lusim yumi Israel long dispela bikpela sem i kamap long yumi? Dispela Filistia em i haiden man tasol. Em i bikhet tumas na i laik tok bilas long ol ami bilong God i stap oltaim.” Na ol i tokim em long olgeta samting king i laik mekim long man i kilim Goliat. Eliap, namba wan bikbrata bilong Devit, i harim em i toktok wantaim ol man. Na em i belhat na i tokim Devit olsem, “Bilong wanem yu kam hia? Na husat i lukautim ol rabis sipsip bilong yu long bus? Mi save yu bikhetman na yu man bilong mekim hambak pasin. Yu kam bilong lukim pait, em tasol.” Na Devit i tokim brata bilong en olsem, “Nogat. Mi laik save long wanpela samting, olsem na mi askim ol man. Dispela i nogut, a?” Orait em i tanim na i go askim ol arapela man long wanem samting king bai i mekim long man i kilim dispela Filistia i tok bilas long ol ami bilong God. Na ol i tokim em long ol dispela samting. Sampela man i harim tok bilong Devit na ol i go tokim Sol. Olsem na em i singautim Devit i go long em. Devit i go kamap pinis na em i tokim Sol olsem, “King, harim. Yumi Israel i no ken pret long dispela Filistia. Bai mi yet mi go pait long em.” Tasol Sol i tok, “Nogat tru. Yu no inap. Bai yu pait long em olsem wanem? Yu mangi nating tasol, na em i bin i stap soldia long taim em i yangpela yet i kam inap nau.” Tasol Devit i bekim tok long Sol olsem, “King, mi bin lukautim ol sipsip bilong papa bilong mi. Na sampela taim ol laion na bea i bin kam na kisim ol pikinini sipsip i go. Orait mi save ranim laion o bea na paitim na kisim bek dispela pikinini sipsip. Na sapos laion o bea i tanim na i laik kilim mi, orait mi save holim long gras bilong nek na paitim em na kilim em i dai. King, mi bin kilim ol laion na bea, na bai mi mekim wankain pasin long dispela haiden Filistia, long wanem, em i tok bilas long ol ami bilong God i stap oltaim. Bikpela i bin helpim mi, olsem na ol laion na bea i no bin bagarapim mi. Na nau tu em bai i helpim mi, na dispela Filistia bai i no inap kilim mi i dai.” Orait Sol i tokim em, “Gutpela, yu ken i go. Na Bikpela i ken i stap wantaim yu.” Na Sol i putim hat bras long het bilong Devit na givim siot bras long em bilong karamapim bodi bilong en. Ol dispela klos pait i bilong Sol yet. Devit i hangamapim bainat bilong Sol long siot bras na i traim long wokabaut. Tasol em i no inap, long wanem, em i no bin putim dispela kain samting bipo. Olsem na em i tokim Sol, “Mi no inap putim dispela klos pait na i go pait. Mi no save putim ol dispela samting.” Olsem na em i rausim olgeta. Bihain em i kisim stik bilong wokabaut em i save holim na em i go long wanpela liklik wara na kisim 5-pela liklik raunpela ston na putim long liklik basket bilong en. Na em i holim katapel na wokabaut i go bilong pait long Goliat. Goliat i lukim Devit, olsem na em i wokabaut i kam bilong bungim em. Na dispela man i save karim hap plang bilong Goliat, em i go pas. Orait Goliat i wokabaut i kam klostu long Devit na em i lukim Devit i yangpela tumas na pes bilong en i gutpela na em i no inap long pait. Na em i ting Devit i samting nating tasol. Olsem na em i sanap na tokim Devit olsem, “Bilong wanem yu kisim dispela stik i kam? Yu ting mi dok na yu laik paitim mi, a?” Orait na em i singautim ol god bilong en long bagarapim Devit. Na em i tokim Devit olsem, “Yu kam na bai mi kilim yu na givim bodi bilong yu long ol pisin na ol wel abus na bai ol i kaikai.” Na Devit i bekim tok long en olsem, “Yu holim bainat na ol spia na yu kam pait long mi. Tasol mi kam pait long yu long nem bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God i bosim ol ami bilong mipela Israel. Em dispela God yu bin bikhet na tok bilas long en. Harim. Nau long dispela de tasol bai Bikpela i givim yu long han bilong mi. Na bai mi kilim yu na katim het bilong yu. Na bai mipela i kilim ol soldia bilong yupela Filistia na givim bodi bilong ol long ol pisin na ol wel abus. Taim mi mekim olsem, ol manmeri bilong olgeta kantri bai i save olsem, God bilong mipela Israel, em i God tru. Na olgeta man i stap hia bai i lukim olsem, Bikpela i save kisim bek ol manmeri bilong en long strong bilong em yet. Em i no save wari long ol man i holim spia na bainat. Nogat. Bikpela yet bai i winim dispela pait na em bai i givim yupela olgeta long han bilong mipela.” Devit i tok pinis, orait Goliat i wokabaut gen na i kam klostu long Devit, na kwiktaim Devit i ran i go bilong pait long Goliat. Orait Devit i putim han i go long basket bilong en na i kisim wanpela ston na putim long katapel na sutim i go long Goliat. Ston i paitim Goliat stret long pes na i go insait long het bilong en na em i pundaun pes i go daun long graun. Olsem na Devit i win na i kilim Goliat long katapel wantaim ston tasol. Em i no gat bainat. Goliat i slip i stap long graun, na Devit i ran i go sanap klostu long em na em i pulim bainat bilong Goliat na katim nek bilong em na kilim em i dai. Taim ol Filistia i lukim dispela namba wan soldia bilong ol i dai pinis, orait olgeta i ranawe nabaut. Orait ol man bilong Israel na Juda i singaut bikmaus na i ranim ol na kilim ol. Na ol Filistia i bagarap na pundaun nabaut long rot i lusim taun Saraim na i go inap long ples Gai na taun Get na long ol bikpela dua bilong banis bilong taun Ekron. Ol Israel i ranim ol pinis na ol i kam bek long kem bilong ol Filistia na kisim olgeta samting ol Filistia i bin lusim i stap. Na Devit i kisim het bilong Goliat i go long Jerusalem bilong soim ol manmeri olsem em i winim Goliat pinis. Tasol pastaim em i kisim olgeta samting bilong pait em i bin kisim long bodi bilong Goliat na em i karim i go putim i stap long haus sel bilong em yet. Sol i lukim Devit i go pait long Goliat, na em i askim namba wan ofisa bilong ami, Apner, olsem, “Dispela mangi em i pikinini man bilong husat?” Na Apner i tokim em, “King, mi tok tru long yu, mi no save.” Olsem na Sol i tokim em, “Orait yu go askim ol man nabaut na bai yu kam tokim mi.” Bihain long Devit i kilim Goliat i dai, em i kam bek long kem na Apner i kisim em i go long Sol. Devit i holim yet het bilong Goliat na i go wantaim Apner na i lukim Sol. Na Sol i askim em, “Yangpela man, yu pikinini man bilong husat?” Na Devit i tokim em, “King, mi pikinini bilong Jesi, wanpela man bilong taun Betlehem.” Sol wantaim Devit i toktok pinis, orait bihain Jonatan, pikinini man bilong Sol, i givim bel bilong en moa yet long Devit na em i laikim Devit tru olsem em i laikim em yet. Na long dispela de Sol i kisim Devit i stap wantaim em na i no larim em i go bek long as ples. Na Jonatan i laikim Devit tumas, olsem na em i mekim wanpela strongpela promis long Devit bai em i laikim Devit oltaim. Na Devit tu i promis long Jonatan. Na Jonatan i rausim longpela klos bilong en na ol klos pait bilong en tu. Na em i kisim ol dispela samting wantaim bainat na banara na let bilong en na i givim long Devit. Na Devit i stap wantaim Sol, na Sol i save tokim Devit long kisim ol soldia i go pait long ol birua, na taim ol i pait, orait lain bilong Devit i save win. Olsem na Sol i mekim em i kamap wanpela namba wan ofisa bilong ami. Olgeta manmeri na ol ofisa bilong Sol i lukim Devit i kamap bikman na ol i belgut tru. Bihain long Devit i kilim Goliat na ol soldia i pait pinis, ol i kam bek long ples. Orait ol meri bilong olgeta taun bilong Israel i kam ausait long taun bilong ol bilong bungim King Sol long rot. Ol i mekim ol song bilong amamas na ol i singsing wantaim. Na ol i wok long paitim ol kundu na naisim ol musik i gat belo. Na ol i mekim song olsem, “Sol i kilim planti tausen man. Na Devit i kilim planti planti tausen.” Sol i harim dispela song na em i no laikim tru. Na em i belhat na i tok, “Ol i ting Devit i bin kilim planti planti tausen man na mi bin kilim planti tausen tasol. Ating bihain bai ol i laikim em i kisim ples bilong mi tu na i kamap king.” Olsem na stat long dispela de Sol i ting long dispela samting na i bel nogut long Devit. Long de bihain Sol i stap long haus bilong en na Bikpela i salim wanpela spirit nogut i kam long em. Na wantu dispela spirit nogut i bosim tingting bilong Sol na mekim Sol i singaut nabaut olsem longlong man tru. Long dispela taim Devit i wok long paitim gita bilong en, olsem em i save mekim long olgeta de. Na Sol i wok long holim spia bilong en na i tingting olsem, “Nau bai mi sutim Devit long spia, na kilim em i dai.” Orait em i tromoi spia long Devit, tasol Devit i abrusim spia. Na Sol i mekim olsem tupela taim. Sol i save Bikpela i stap wantaim Devit, na i bin givim baksait long Sol yet. Olsem na Sol i pret long Devit, na em i no moa larim Devit i stap wantaim em long haus king. Nogat. Em i putim em i stap ofisa bilong 1,000 soldia long ami. Olsem na Devit i save kisim ol soldia i go pait long ol birua. Tasol Bikpela i stap wantaim em na i helpim em, na olgeta samting em i mekim i save kamap gutpela. Na Sol i lukim Devit i mekim gutpela wok tru, na em i pret moa yet long Devit. Tasol olgeta manmeri bilong Israel na Juda i laikim Devit tumas, long wanem, em i gutpela ofisa bilong ol soldia. Bihain Sol i ting olsem, “Mi laik bai Devit i mas i dai. Tasol nogut mi yet mi kilim em i dai. Mobeta em i pait long ol Filistia na ol Filistia bai i kilim em.” Olsem na Sol i tokim Devit, “Harim. Mi laik givim yu Merap, namba wan pikinini meri bilong mi na bai yutupela i marit. Mi laik yu baim em long kain pe olsem. Yu mas wok strong olsem soldia bilong mi na yu no ken pret. Na taim Bikpela i laik bai yumi pait long ol birua, orait yu mas i go pait long ol.” Orait Devit i harim dispela tok bilong Sol na i bekim tok olsem, “Maski, mi no inap maritim em. Mi man nating tasol. Na tu ol lain famili bilong mi i no gat nem. Olsem na mi no inap maritim pikinini meri bilong yu.” Tasol Sol i strong long Devit i maritim Merap na em i makim taim bilong tupela i ken marit. Tasol long de bilong marit, Sol i no givim em long Devit. Nogat. Em i givim Merap long narapela man, nem bilong em Adriel bilong taun Mehola. Na bihain, Mikal, narapela pikinini meri bilong Sol, i pundaun tru long Devit na i laikim em tumas. Na Sol i harim tok long dispela samting na em i amamas. Na em i tingting olsem, “Gutpela tru. Bai mi givim Mikal long Devit. Na bai mi salim Devit i go pait long ol Filistia, olsem pe bilong marit, na bai ol Filistia i ken kilim em i dai.” Olsem na Sol i tokim Devit gen, “Mi laik bai yu maritim pikinini meri bilong mi.” Na Sol i tokim ol ofisa bilong en long go lukim Devit, taim Devit wanpela tasol i stap, na grisim em olsem, “King Sol i amamas long yu, na mipela ol ofisa bilong en tu i laikim yu. Na harim. Nau em i gutpela taim bilong yu maritim pikinini meri bilong en.” Orait ol i go givim dispela tok long Devit. Tasol em i bekim tok olsem, “Yupela i ting mi maniman na mi gat nem bai mi inap maritim pikinini meri bilong king, a? Nogat tru. Mi rabis na mi man nating tasol. Olsem na mi no inap maritim em.” Orait ol ofisa i go tokim Sol long olgeta tok bilong Devit. Na Sol i ting long salim Devit i go pait long ol Filistia na bai ol Filistia i ken kilim Devit i dai. Olsem na em i tokim ol ofisa long i go tokim Devit gen. Em i tok olsem, “Mi laik bai Devit i givim mi wanpela samting tasol bilong baim meri. Mi laik bai Devit i kilim 100 soldia bilong Filistia bilong bekim rong bilong ol dispela birua bilong mi. Na em i mas katim skin bilong kok bilong dispela 100 man na bringim skin i kam long mi.” Orait ol ofisa bilong Sol i go tokim Devit long tok bilong Sol. Na Devit i ting, dispela i gutpela pasin bilong baim pikinini meri bilong Sol na em i laikim tumas long kamap tambu bilong king. Na Sol i makim taim bilong bringim dispela skin. Tasol dispela taim i no kamap yet, na Devit wantaim ol soldia bilong en i go na kilim 200 man bilong Filistia na katim skin bilong kok bilong ol na bringim i kam long king na kaunim ol. Em i mekim ol dispela samting bilong em i ken maritim pikinini meri bilong Sol. Olsem na Sol i givim pikinini meri bilong en, Mikal, long Devit na tupela i marit. Nau Sol i save gut olsem, Bikpela i stap wantaim Devit na tu Mikal i laikim Devit tumas. Olsem na Sol i pret moa yet long Devit na i no laik tru long em. Na Sol i stap birua bilong en oltaim. Planti taim ol kepten bilong ami bilong Filistia i save bringim ol soldia i kam pait long ol Israel, tasol Devit wantaim ol lain soldia bilong en i save pait strong na winim ol. Ol arapela ofisa bilong Sol wantaim ol lain soldia bilong ol i no save pait strong olsem Devit. Olsem na ol manmeri i save givim biknem long Devit. Sol i tingting long kilim Devit i dai na em i toksave long pikinini man bilong en, Jonatan, na long ol ofisa bilong en. Tasol Jonatan i laikim Devit tumas, olsem na em i go lukim Devit na i tokim em olsem, “Papa bilong mi i laik kilim yu i dai. Olsem na tumora long moningtaim yu mas lukaut gut long yu yet. Yu mas i go hait long gaden. Orait na bai mitupela papa i wokabaut i go klostu long dispela hap yu hait long en na bai mi sanap wantaim papa na toktok wantaim em long yu. Na sapos mi painimaut wanem samting em i laik mekim long yu, orait bai mi tokim yu.” Orait long moningtaim Jonatan tupela Sol i wokabaut na toktok, na Jonatan i litimapim nem bilong Devit na i tokim Sol olsem, “Papa, inap mi tokim yu long wanpela samting? I olsem. Yu no ken mekim pasin nogut long Devit, wokman bilong yu. Long wanem, em i no bin mekim wanpela rong long yu. Nogat. Olgeta samting em i bin mekim i bilong helpim yu tasol. Taim em i kilim Goliat, em i no wari long em yet bai i dai o bai em i stap gut. Olsem na long han bilong Devit, Bikpela i helpim yumi Israel moa yet, na i winim tru ol dispela birua. Na yu yet yu bin lukim na yu bin amamas tru. Em i no bin mekim rong na em i no gat asua long wanpela samting. Olsem na bilong wanem yu laik kilim em i dai nating? Sapos yu mekim olsem, orait bai yu gat asua.” Sol i harim dispela tok bilong Jonatan, orait na em i mekim strongpela promis olsem, “Mi tok tru long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi no ken kilim Devit i dai.” Sol i tok pinis, orait em i go, na bihain Jonatan i singautim Devit i kam, na i stori long em long tok papa i mekim. Bihain em i kisim Devit i go long Sol, na Devit i mekim wankain wok long king olsem bipo. Wanpela taim bihain, ol Filistia na ol Israel i pait gen. Orait Devit wantaim ol soldia i go pait strong moa long ol Filistia na winim ol tru na ol Filistia i ranawe nabaut. Bihain long dispela, Bikpela i salim wanpela spirit nogut i go long Sol gen na i bosim tingting bilong en. Long dispela taim Sol i sindaun insait long haus bilong en na i holim spia long han. Na Devit i stap wantaim em na i wok long paitim gita bilong en. Orait Sol i tromoi spia long Devit bilong kilim em i dai. Tasol Devit i abrusim spia, na spia i sutim banis bilong haus tasol. Na Devit i ranawe i go. Na long dispela nait Sol i salim ol wokman i go was long haus bilong Devit, bai Devit i no ken ranawe na Sol i ken kilim em i dai long moning. Tasol Mikal, meri bilong Devit, i tokim Devit olsem, “Nau long dispela nait tasol yu mas ranawe. Sapos nogat, tumora ol bai i kilim yu i dai.” Olsem na Mikal i kisim wanpela baklain na hangamapim long wanpela windo long haus na Devit i holim baklain na i go daun long graun na ranawe i go. Devit i go pinis, orait Mikal i kisim wanpela giaman god ol i bin wokim long diwai na slipim dispela god long bet bilong Devit. Na em i kisim wanpela liklik pilo ol i bin wokim long gras bilong meme, na putim aninit long het bilong giaman god. Na bihain em i karamapim giaman god long wanpela longpela klos. Orait na taim ol wokman bilong Sol i kam long kisim Devit, Mikal i tokim ol olsem, “Devit i gat sik.” Orait ol i go bek long Sol na tokim em. Tasol em i tokim ol, “Yupela go bek na go insait long haus na lukim Devit. Na yupela i mas kisim em long bet na bringim em i kam na bai mi kilim em i dai.” Orait ol i go bek na i go insait long haus na ol i lukim giaman god i stap long bet na pilo i stap aninit long het bilong en. Ol i lukim pinis na ol i go tokim Sol. Na bihain Sol i askim Mikal olsem, “Bilong wanem yu trikim mi? Watpo yu bin larim birua bilong mi i ranawe?” Orait Mikal i bekim tok long em olsem, “Devit i tokim mi, sapos mi no helpim em long ranawe bai em i kilim mi. Olsem na mi helpim em.” Taim Devit i ranawe, em i go lukim Samuel long taun Rama. Na Devit i stori long em long olgeta dispela samting Sol i bin mekim. Bihain Devit wantaim Samuel i go i stap long ples Naiot. Na sampela man i tokim Sol olsem, “Devit i stap long ples Naiot, klostu long taun Rama.” Olsem na Sol i salim ol man i go bilong holimpas Devit. Taim ol i kamap ol i lukim wanpela lain profet i wok long singsing na kalap kalap long pasin bilong profet. Na ol i lukim Samuel i stap hetman bilong ol dispela profet. Orait na spirit bilong Bikpela i kamap strong long ol dispela man bilong Sol na ol tu i singsing na kalap kalap. Bihain Sol i harim tok long dispela samting, na em i salim ol arapela man i go na ol tu i mekim pasin olsem profet. Orait Sol i harim tok long dispela tu na em i salim sampela man moa i go, tasol ol tu i mekim pasin olsem ol profet. Na bihain Sol yet i go long Rama na i wokabaut yet na i go kamap long bikpela hul wara long ples Seku. Orait em i askim ol man bilong Seku olsem, “Samuel na Devit i stap we?” Na ol i tok, “Tupela i stap long ples Naiot klostu long taun Rama.” Orait em i wokabaut i go yet long rot na spirit bilong God i kamap strong long em, na em tu i singsing na kalap kalap long rot inap em i go kamap long ples Naiot. Na em i rausim ol klos bilong en olsem ol arapela man, na em tu i mekim pasin olsem profet, klostu long Samuel. Na long san na long nait em i pasim liklik laplap tasol na i slip i stap. Dispela samting i kamap long Sol, em i as bilong wanpela tok ol man i save autim. Dispela tok i olsem, “Olsem wanem, Sol tu i kamap profet, a?” Sol i kamap pinis long ples Naiot, orait Devit i lusim dispela ples na i ranawe i go bek long Jonatan. Na em i tokim Jonatan olsem, “E, Jonatan. Watpo papa bilong yu i laik kilim mi i dai? Mi no bin mekim wanpela rong o wanpela pasin nogut long em. Tru tumas, mi no gat asua long wanpela samting.” Orait Jonatan i bekim tok long Devit olsem, “Nogat. Yu no inap i dai. Papa bilong mi i save tokim mi long olgeta samting em i laik mekim, maski em i liklik samting o bikpela samting. Na em i no inap haitim tok long kain samting olsem. Olsem na mi save, em i no inap kilim yu i dai.” Tasol Devit i tok moa olsem, “Papa bilong yu i save gut long yu laikim mi tumas. Olsem na em i ting em i no ken tokim yu long em i laik kilim mi. Em i no laik yu bel hevi tumas long dispela samting. Tasol long nem bilong Bikpela i stap oltaim mi tok tru tumas, papa bilong yu i laik kilim mi i dai. Mi save pinis long dispela, olsem mi save yu stap nau wantaim mi. Na liklik taim tasol bai papa bilong yu i mekim olsem.” Na Jonatan i tokim Devit, “Yu laik mi mekim wanem samting bilong helpim yu? Maski wanem samting, mi inap mekim.” Orait Devit i tokim em olsem, “Tumora em i bikpela de bilong nupela mun na mi mas i go kaikai wantaim king. Tasol sapos yu ting i gutpela, orait bai mi go hait long gaden inap long haptumora long apinun. Na sapos papa bilong yu i lukim mi i no sindaun long tebol na em i askim yu long mi stap we, orait yu mas tokim em olsem, ‘Devit i laik hariap i go long ples bilong en, Betlehem, long wanem, long dispela taim long olgeta yia ol lain famili bilong en i save bung na mekim ofa. Em i askim mi long larim em i go na mi orait long en.’ Yu tokim king pinis, na sapos em i tok, ‘Gutpela,’ orait yu ken save mi ken i stap gut. Tasol sapos em i belhat, orait yu ken save em i laik mekim nogut long mi. Mi save mi olsem samting nating, tasol yu ken mekim gut long mi, long wanem, long ai bilong Bikpela yu bin mekim wanpela promis bilong i stap pren tru bilong mi oltaim. Tasol sapos mi bin mekim rong na mi gat asua, orait yu yet yu ken kilim mi i dai. Nogut yu kisim mi i go long papa bilong yu na em bai i kilim mi i dai.” Na Jonatan i tokim em olsem, “Maski, yu no ken tingting olsem. Sapos mi save pinis long papa bilong mi i laik mekim nogut long yu, bai mi inap tokim yu. Mi no ken haitim.” Orait na Devit i tokim em, “Yu tokim papa pinis long mi, na sapos em i bekim tok kros tasol, orait husat bai i kam tokim mi?” Na Jonatan i tokim Devit olsem, “Yumi go long gaden na toktok.” Orait tupela i kirap i go. Tupela i kamap pinis, orait Jonatan i tokim Devit olsem, “Long nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel, sapos mi giaman, orait em i ken mekim save long mi. Tumora o long haptumora long wankain taim olsem, mi bai askim papa long yu. Na sapos em i orait long yu, bai mi salim tok long yu. Tasol sapos papa bilong mi i laik bagarapim yu, orait mi bai tokim yu. Sapos mi no tokim yu, na mi no helpim yu long ranawe, orait Bikpela i ken mekim save moa yet long mi. Bikpela i bin i stap wantaim papa bilong mi, na mi laik bai em i stap wantaim yu tu. Na bihain, sapos mi stap yet, orait mi laik bai yu no larim mi i dai. Nogat. Yu ken marimari long mi na mekim gut long mi, olsem yu bin promis long ai bilong Bikpela long mekim. Na oltaim yu ken mekim gut long ol lain pikinini bilong mi tu. Yu no ken mekim nogut long ol. Na taim Bikpela i pinisim tru olgeta birua bilong yu, orait yu wantaim ol lain bilong yu i no ken lusim tingting long dispela promis bilong yumi. Na mi laik bai Bikpela i ken mekim save tru long ol birua bilong yu.” Na Jonatan i tokim Devit gen long Devit i mas mekim strongpela promis long laikim em oltaim. Long wanem, Jonatan i laikim tru Devit, olsem em i save laikim em yet. Na Devit i promis olsem Jonatan i tok. Na Jonatan i tokim Devit olsem, “Tumora em i bikpela de bilong nupela mun. Na sapos yu no sindaun long kaikai, orait bai papa i lukim sia bilong yu i stap nating, na em bai i tingting planti. Na long haptumora yu mas i go daun olgeta, na hait baksait long dispela bikpela ston bipo yu bin hait long en. Na mi bai kam na mekim olsem mi sutim supsup long wanpela mak na bai mi sutim tripela supsup long dispela ston. Na bai mi tokim wokboi bilong mi long go painim ol supsup. Na sapos mi tokim em long kam bek liklik, long wanem, ol supsup i stap long hap i kam, orait Devit, yu ken i kam long mi. Long nem bilong Bikpela mi tok tru, sapos yu harim mi tok olsem, orait yu ken save bai yu ken i stap gut na i no gat wanpela samting inap bagarapim yu. Tasol sapos mi tokim dispela wokboi, ol supsup i stap long hap i go, orait yu mas kirap i go long narapela hap, long wanem, Bikpela yet i salim yu i go. Na taim yu stap gut, yu no ken lusim tingting long Bikpela i bin lukim yumi i mekim dispela promis, olsem na yu mas bihainim promis oltaim.” Olsem na Devit i go hait i stap long gaden. Na long tumora King Sol i go long dispela kaikai long bikpela de bilong nupela mun. Na em i sindaun long sia bilong en klostu long banis olsem em i save mekim oltaim. Na Jonatan i kirap na sanap na Apner i sindaun klostu long king. Tasol sia bilong Devit i stap nating. Orait Sol i lukim Devit i no i stap, tasol long dispela de em i no toktok long dispela samting. Em i tingting tasol, “Olsem wanem long Devit? Ating wanpela samting i bin kamap long em na em i no klin long ai bilong God, olsem na em i no kam?” Orait long de namba 2 bilong nupela mun ol i bung gen long kaikai, na long dispela de tu sia bilong Devit i stap nating. Orait na Sol i tokim Jonatan olsem, “Olaman, asde na nau tu dispela man i no kam long kaikai. Bilong wanem em i no kam?” Na Jonatan i tok, “Em i bin askim mi strong long larim em i go long Betlehem. Em i tokim mi olsem, ‘Mi laik yu larim mi i go, long wanem, ol famili bilong mi i laik mekim ofa long ples na brata bilong mi i bin salim tok long mi mas i go bung wantaim ol. Na sapos yu pren tru bilong mi, orait yu ken larim mi i go na lukim ol lain bilong mi.’ Em i tok olsem, orait mi larim em i go. Na long dispela as tasol em i no sindaun kaikai wantaim yu.” Sol i harim dispela tok na em i belhat nogut tru long Jonatan, na i tokim em olsem, “Yu pikinini bilong meri nogut i bikhet tru. Mi save long yu, yu laik helpim dispela pikinini man bilong Jesi. Na dispela pasin bilong yu bai i mekim yu i kamap man nating, olsem na bikpela sem bai i kamap long yu wantaim mama bilong yu. Long wanem, taim dispela man i stap yet, yu no inap kamap king bilong dispela kantri. Olsem na yu mas salim ol man i go hariap na kisim em i kam, bai mi ken kilim em i dai.” Na Jonatan i bekim tok long Sol olsem, “Bilong wanem em i mas i dai? Em i bin mekim wanem rong?” Sol i harim dispela tok, na wantu em i tromoi spia bilong en long Jonatan bilong sutim em, tasol Jonatan i abrusim spia. Na nau em i save pinis, papa bilong en i tingting strong long kilim Devit i dai. Orait Jonatan i belhat moa yet long papa, na i lusim tebol na i go pinis. Na em i no kaikai long dispela namba 2 de bilong nupela mun. Em i tingting long papa i bin toknogutim em, olsem na em i sori long Devit na i bel hevi tru. Long moningtaim long de bihain, Jonatan i go long gaden bilong bungim Devit, olsem tupela i bin tok. Na em i kisim wanpela mangi i go wantaim em. Na Jonatan i tokim dispela mangi olsem, “Mi laik sutim sampela supsup i go long hap. Taim mi sutim ol pinis, orait yu mas i go painim ol. Goan, yu go nau.” Orait mangi i ran i go, na Jonatan i sutim wanpela supsup i abrusim em na i go pundaun long hap. Taim mangi i go kamap long ples supsup i pundaun long en, orait Jonatan i singaut olsem, “Yu go moa liklik. Ating supsup i stap long hap i go.” Na Jonatan i singaut gen long dispela mangi olsem, “Hariap i go. Yu no ken sanap nating.” Na mangi i kisim supsup na i kam bek long em. Tasol dispela mangi i no save as bilong dispela tok Jonatan i mekim. Nogat. Jonatan wantaim Devit tasol i save. Na Jonatan i givim banara wantaim ol supsup long mangi na tokim em long karim i go bek long taun. Mangi i go pinis, orait Devit i kirap na lusim ples hait baksait long ston na i kam brukim skru klostu long Jonatan na em i daunim het bilong en tripela taim long graun. Na em i sanap na tupela i kis na krai. Na bel sori bilong Devit i winim bel sori bilong Jonatan. Orait Jonatan i tokim Devit olsem, “Yu ken i go wantaim bel isi. Yumi promis pinis long nem bilong Bikpela bai yumi mekim gut long yumi yet oltaim, na ol lain bilong yu na lain bilong mi i kamap bihain, ol tu i mas mekim wankain pasin. Na Bikpela i bin harim dispela promis bilong yumi na yumi mas bihainim.” Em i tok pinis na Devit i go long narapela hap na Jonatan i go bek long taun. Devit i ranawe i go kamap long taun Nop na i go lukim pris Ahimelek. Na Ahimelek i guria na i kam ausait long haus bilong en na i tokim Devit olsem, “Bilong wanem yu wanpela tasol i kam?” Na Devit i tok, “King i bin givim mi wanpela wok na mi kam. Na em i tok bai mi no ken tokim ol arapela man long dispela samting em i bin salim mi long mekim. Na mi bin tokim ol soldia bilong mi bai ol i mas bungim mi long narapela hap. Tasol yu gat wanem kain kaikai i stap? Sapos yu gat bret, orait givim mi 5-pela. Sapos nogat, orait givim mi arapela kaikai.” Na pris i tokim em, “Mi no gat bret nating. Bret tambu tasol i stap. Sapos ol soldia bilong yu i no bin slip wantaim ol meri long dispela de, orait yu ken kisim dispela bret.” Na Devit i tokim Ahimelek olsem, “Mi tokim yu stret, mipela i no bin slip wantaim ol meri long dispela taim. Olgeta taim mipela i save go pait long ol birua, ol soldia yet na ol samting bilong ol tu i save stap klin long ai bilong God. Na nau mipela i gat narakain bikpela wok, olsem na mipela i stap klin tru.” Olsem na pris i givim bret tambu long em. Dispela bret tambu ol i bin givim long God, em tasol i stap. I no gat narapela kaikai. Ol i bin senisim olpela bret na putim nupela bret long tebol long ai bilong God. Olsem na pris i kisim dispela olpela bret tambu na i givim long Devit. Long dispela taim wanpela man bilong Idom, nem bilong en Doek, i stap long haus bilong God na i wetim taim bilong mekim ofa. Na em i lukim Ahimelek i givim dispela bret long Devit. Doek em i wanpela bilong ol wasman i save lukautim ol bulmakau samting bilong Sol na em i strongpela man tru. Devit i kisim bret pinis, orait em i tokim Ahimelek olsem, “Yu gat wanpela spia o bainat i stap, o nogat? Sapos yu gat, mi laik yu givim mi, long wanem, king i hariapim mi moa yet long mekim wok bilong en, olsem na mi no kisim bainat o arapela samting bilong pait. Mi kam nating tasol.” Na Ahimelek i tokim em, “Mi gat wanpela bainat tasol i stap. Em i bainat bilong Goliat, dispela Filistia yu bin kilim long ples daun bilong Ela. Ol i bin karamapim long laplap na putim i stap baksait long ples laplap bilong pris i stap long en. Sapos yu laik, yu ken kisim dispela bainat.” Na Devit i tok, “Givim mi. Dispela bainat i gutpela tru. I no gat narapela i winim dispela.” Orait Devit i pret long Sol, na long dispela de yet Devit i lusim dispela taun na i go. Na em i go kamap long King Akis bilong taun Get. Na ol ofisa bilong King Akis i tokim king olsem, “Dispela man em Devit tasol, king bilong kantri bilong en. Ol meri i bin singsing long en na mekim song olsem, ‘Sol i kilim planti tausen man. Na Devit i kilim planti planti tausen.’” Devit i harim na i pilim tru dispela tok, na em i pret tru, nogut King Akis i kilim em. Olsem na long ai bilong king wantaim ol ofisa bilong en, Devit i giaman long kamap longlong. Na taim ol i laik pasim em, orait em i mekim olsem longlong man tru. Na em i rait nabaut long dua bilong taun na i larim spet i kamap long maus na i ran i go daun long mausgras bilong en. Akis i lukim na i tokim ol ofisa bilong en olsem, “Dispela man em i longlong tru. Olsem na bilong wanem yupela i bringim em i kam long mi? Yupela i ting mi no gat planti longlong man i stap long kantri bilong mi, a? I gat planti i stap, olsem na bilong wanem yupela i bringim dispela man i kam bilong mekim pasin longlong long ai bilong mi yet? Em i no ken i stap long haus bilong mi.” Olsem na Akis i larim Devit i go. Devit i lusim taun Get na i ranawe i go klostu long taun Adulam na i stap long wanpela bikpela hul long maunten. Taim ol brata wantaim ol lain bilong en i harim tok long em i stap long dispela ples, orait ol i go na i stap wantaim em. Na olgeta man i gat kain kain hevi na olgeta man i gat dinau na olgeta man i gat kros long arapela man, ol tu i go long Devit na em i kamap hetman bilong ol. Na samting olsem 400 man i stap wantaim em. Orait na Devit i kisim papamama na i lusim dispela hap na i go long taun Mispa long kantri Moap. Na em i tokim king bilong Moap olsem, “Mi laik bai yu larim papa na mama bilong mi i kam na i stap wantaim yu inap mi ken painimaut wanem samting God i laik mekim long mi.” King bilong Moap i orait long tok bilong Devit, olsem na Devit i bringim papamama bilong en i kam na tupela i stap wantaim king bilong Moap long taim Devit i hait i stap long dispela hul bilong ston. Bihain profet Gat i kam long Devit na tokim em olsem, “Yu no ken i stap moa long dispela ples. Yu mas kirap nau na go long graun bilong Juda.” Orait Devit i lusim dispela hap na i go long Juda na i stap long bikbus ol i kolim Heret. Wanpela de Sol i sindaun aninit long wanpela bikpela diwai antap long wanpela liklik maunten long Gibea na i wok long holim spia bilong en. Na ol ofisa bilong en i sanap klostu na raunim em. Sampela man i bin toksave long em long ples Devit i stap long en. Olsem na Sol i tokim ol ofisa bilong en, “Yupela man bilong lain Benjamin, harim gut. Yupela i ting dispela man Devit bai i givim yupela ol gaden kaikai na gaden wain, a? Na ating bai em i mekim yupela wan wan i kamap ofisa bilong bosim ol lain soldia i gat 1,000 man na 100 man, a? Yupela i ting long dispela samting, olsem na yupela i pasim tok long bagarapim mi? I no gat wanpela bilong yupela i bin tokim mi long pikinini bilong mi i mekim promis long helpim Devit. Yupela i no bin tingting long mi na tokim mi long pikinini bilong mi i bin mekim Devit, dispela wokman bilong mi, i kamap birua bilong mi. Na nau Devit i wok long painim rot bilong kilim mi i dai.” Long dispela taim Doek, dispela man bilong Idom, i sanap wantaim ol ofisa bilong Sol. Na em i tokim Sol olsem, “Mi bin i stap long taun Nop na mi lukim Devit i go long pris Ahimelek, pikinini man bilong Ahitup. Na Ahimelek i askim Bikpela long tokim Devit long wanem rot em i mas bihainim. Na pris i kisim sampela kaikai, na bainat bilong Goliat tu, na givim Devit.” Sol i harim dispela tok, orait em i salim sampela man i go long Nop na kisim pris Ahimelek wantaim olgeta pris bilong lain bilong en na bringim ol i kam. Dispela lain pris i kamap pinis, orait Sol i tokim Ahimelek olsem, “Ahimelek, mi gat tok long yu.” Na Ahimelek i tok, “Bikman, yu gat wanem tok?” Na Sol i tokim em, “Bilong wanem yu wantaim Devit i pasim tok long bagarapim mi? Yu bin givim Devit sampela kaikai na wanpela bainat na yu askim Bikpela long givim tok long em. Na nau em i kamap birua bilong mi na em i painim rot bilong kilim mi i dai.” Na Ahimelek i bekim tok olsem, “Nogat tru. Devit em i gutpela ofisa tumas na i save bihainim yu tru. I no gat wanpela ofisa i winim em. Na em i tambu bilong yu na em i wanpela bilong ol lain soldia i save stap klostu long yu bilong lukautim yu gut. Na olgeta man i stap long haus bilong yu, ol i save tingim gutpela pasin bilong en na givim biknem long em. Ating dispela em i namba wan taim tasol mi bin askim Bikpela long givim tok long em, a? Nogat tru. Na yu no ken sutim tok long mi o long ol famili bilong mi. Mipela i no bin pasim tok long bagarapim yu. Na mi no save long dispela samting nau yu tok long en.” Tasol king i tok, “Maski. Mi no inap harim tok bilong yu. Yu wantaim ol lain bilong yu i mas i dai.” Na em i lukim ol soldia i save sanap klostu na i tokim ol olsem, “Goan. Yupela kilim ol pris bilong Bikpela. Ol i wok wantaim Devit na ol i save em i ranawe long mi, tasol ol i no bin tokim mi.” Sol i tok olsem, tasol ol soldia i no laik kilim ol, long wanem, ol i pris bilong Bikpela. Olsem na Sol i tokim Doek, “Yu go kilim ol i dai.” Orait Doek i go kilim olgeta pris. Long dispela de em i kilim 85 pris bilong Bikpela, em ol man God i bin makim long pasim laplap pris. Na Sol i salim ol soldia bilong en i go long Nop, dispela taun bilong ol pris, na ol i kilim i dai olgeta manmeri. Ol i kilim olgeta man na meri na pikinini na ol liklik pikinini i dring susu yet, na olgeta bulmakau na sipsip na donki. Ol soldia bilong Sol i pinisim ol tru. Tasol ol i no kilim Abiatar, wanpela pikinini man bilong Ahimelek. Nogat. Em i ranawe long ol na i go i stap wantaim Devit. Na Abiatar i tokim Devit olsem, “Sol i bin kilim olgeta pris bilong Bikpela.” Orait na Devit i tokim em, “Mi sori tru. Na nau mi tingim taim mi stap wantaim papa bilong yu. Mi bin lukim Doek tu i stap, na mi save em bai i tokim Sol long mi. Asua bilong mi tasol na Sol i kilim olgeta wanblut bilong yu i dai. Tasol yu no ken pret. Yu mas i stap wantaim mi. I tru, Sol i laik kilim yu na mi wantaim. Tasol sapos yu stap wantaim mi, bai mi lukautim yu na yu inap i stap gut.” Bihain sampela man i tokim Devit olsem, “Ol Filistia i wok long pait long ol man bilong taun Keila. Na ol i stilim wit bilong ol Keila long ol ples ol Keila i bin hipim wit long en bilong kisim kaikai bilong en.” Devit i harim dispela tok na em i askim Bikpela olsem, “I orait long mi go pait long ol dispela Filistia, o nogat?” Na Bikpela i tokim em, “I orait. Yu go pait long ol na helpim ol Keila bai ol i no bagarap.” Tasol ol man i stap wantaim Devit i tokim em olsem, “Harim. Nau yumi stap long Juda na i gat planti samting i save mekim yumi i pret. Na olsem wanem bai yumi go long Keila na pait long ol Filistia? Mipela i no inap i go.” Ol i tok olsem, orait Devit i askim Bikpela gen. Na Bikpela i tokim Devit olsem, “Yupela kirap i go long Keila na pait long ol Filistia. Long wanem, mi bai helpim yupela na bai yupela i winim ol.” Orait Devit wantaim ol man bilong en i go long Keila na i pait long ol Filistia. Na ol i kilim i dai planti Filistia na kisim ol bulmakau bilong ol. Long dispela pait Devit i kisim bek ol manmeri bilong Keila na ol i no bagarap. Taim Abiatar, pikinini man bilong Ahimelek, i ranawe long King Sol na i kam long Devit, Abiatar i kisim dispela laplap pris i gat tupela ston ol i save yusim bilong painimaut laik bilong God, na i karim i kam. Na taim ol i go long Keila, orait Abiatar i karim dispela laplap i go wantaim ol. Na sampela man i tokim Sol olsem, “Devit i go i stap long taun Keila.” Orait Sol i tok, “Gutpela tumas, nau bai God i givim em long han bilong mi. Devit i go insait long taun i gat banis na strongpela dua na long dispela pasin em i kalabusim em yet. Olsem na bai mi no gat hatwok long holimpas em.” Orait bihain Sol i singautim olgeta soldia bilong en i kam na ol i wokabaut i go long Keila bilong banisim Devit wantaim ol man bilong en. Tasol Devit i harim tok long Sol i tingting long mekim nogut long em. Olsem na em i tokim pris Abiatar, “Kisim dispela laplap pris na bringim i kam.” Em i bringim pinis, orait Devit i beten olsem, “God, Bikpela bilong mipela Israel, mi wokboi bilong yu, mi bin harim tok olsem, Sol i save mi stap hia long Keila. Olsem na em i tingting long kam na bagarapim dispela ples. Na mi laik save, bai ol man bilong dispela ples i givim mi long Sol, o nogat? Na dispela tok long Sol bai i kam, em i tru, o nogat? God, Bikpela bilong mipela Israel, mi laikim tumas bai yu bekim dispela askim bilong mi.” Na Bikpela i tokim em olsem, “Sol bai i kam.” Na Devit i askim Bikpela gen, “Bai ol man bilong Keila i givim mi wantaim ol man bilong mi long Sol, o nogat?” Na Bikpela i tok, “Ol bai i mekim olsem.” Devit i harim dispela tok, orait wantu em i kisim ol lain man bilong en, nau namba bilong ol i samting olsem 600. Na olgeta i kirap na lusim Keila na i go. Ol i wokabaut nabaut long planti hap. Taim Sol i harim tok long Devit i lusim Keila na i ranawe pinis, orait Sol i no moa ting long i go long Keila. Devit i go i stap long ol gutpela ples hait long ol maunten klostu long taun Sif. Dispela hap i ples nating na i no gat man i stap. Na Sol i wok long painim Devit oltaim, tasol God i no larim Sol i kisim em. Devit i save olsem Sol i kam bilong kilim em i dai, olsem na long dispela taim Devit i go i stap long ples Hores klostu long Sif. Na Jonatan i go lukim em na mekim gutpela tok long em bai Devit i bilip strong long God. Jonatan i tokim em olsem, “Yu no ken pret. Papa bilong mi i no inap bagarapim yu. Bihain bai yu kamap king bilong Israel, na mi bai stap namba 2 bilong yu. Na papa bilong mi tu i save pinis long dispela samting.” Na long ai bilong Bikpela, tupela i mekim strongpela promis gen long i stap pren tru oltaim. Na bihain, Jonatan i go bek long ples bilong en, na Devit i stap yet long Hores. Orait sampela man bilong Sif i go lukim Sol long taun Gibea, na ol i tokim em olsem, “King, harim. Devit i hait i stap long hap bilong mipela long maunten Hakila long hap saut bilong ples drai bilong Juda. Ol i stap long ol ples hait bilong pait, klostu long ples Hores. Mipela i save, yu laikim tumas long holimpas dispela man, olsem na yu mas i kam kisim em. Na mipela yet bai i givim em long han bilong yu.” Na Sol i tokim ol, “Yupela i mekim gutpela pasin bilong helpim mi. Olsem na mi laik bai Bikpela i ken mekim gut long yupela. Tasol ol man i tok, Devit i smatpela man na em i inap giamanim yumi. Olsem na mi laik yupela i go wanpela taim moa na lukim gut ples em i stap long en na painimaut nem bilong ol man i bin lukim em. Yupela i mas save gut long olgeta ples em i save hait long en na kam kwik na tokim mi. Na bai mi go wantaim yupela, na sapos em i stap yet long dispela hap, orait bai mi go painim em gut. Na maski sapos mi mas ranim em i go long olgeta hap bilong Juda, orait bai mi go inap mi kisim em.” Sol i tok pinis na ol Sif i lusim em na i go paslain long em long ples bilong ol. Na ol i painimaut olsem, Devit wantaim ol lain man bilong en i stap long ples drai bilong Maon, long bikpela ples daun long hap saut bilong Juda. Sol i harim pinis, orait em wantaim ol lain man bilong en i kirap i go long dispela hap long painim Devit. Tasol ol sampela man i kam tokim Devit. Olsem na em i go i stap long wanpela ples nogut i gat planti ston, long narapela hap bilong ples drai Maon. Taim Sol i harim tok long Devit i go long dispela hap, orait Sol i go bihainim em. Na Sol wantaim ol lain man bilong en i stap long wanpela sait bilong kil bilong maunten, na Devit wantaim ol lain man bilong en i ranawe long Sol na i stap long narapela sait. Na Sol wantaim ol man bilong en i kam klostu tru na ol i laik holimpas Devit wantaim ol man bilong en. Orait wanpela man i kam tokim Sol olsem, “Harim. Ol Filistia i kam pait long kantri bilong yumi. Yu mas hariap i kam bek kwiktaim.” Orait Sol i harim dispela tok na em wantaim ol man bilong en i lusim Devit na i go bek long pait long ol Filistia. Olsem na ol i kolim dispela ples, Ples Nogut Bilong Brukim Pait. Na Devit i lusim dispela hap na i go i stap long ol gutpela ples hait long graun bilong Engedi. Sol i ranim ol Filistia pinis, orait em i kam bek bilong painim Devit gen. Na sampela man i tokim em olsem, “Devit i stap long ples drai klostu long ples Engedi.” Olsem na Sol i makim 3,000 gutpela soldia bilong Israel na kisim ol i go painim Devit wantaim ol lain man bilong en. Ol i wokabaut klostu long dispela ples nogut, ol i kolim Ples Nogut Bilong Wel Meme. Ol i go kamap long wanpela bikpela hul long maunten arere long rot na klostu long sampela banis sipsip. Na Sol i laik pekpek, olsem na em i go insait long hul. Tasol Devit wantaim ol man bilong en i sindaun hait i stap insait tru long dispela hul. Orait na ol man bilong Devit i tokim em, “Goan. Nau em i gutpela taim bilong yu. Bikpela i tokim yu pinis bai em i putim dispela birua long han bilong yu, na yu laik mekim wanem samting long em, orait yu ken mekim. Nau em i taim bilong mekim dispela samting. Goan, yu go.” Orait Devit i wokabaut isi isi na i go klostu long Sol na katim liklik hap long arere daunbilo bilong longpela klos bilong Sol, tasol Sol i no save. Devit i katim pinis, orait em i pilim nogut long dispela samting em i bin mekim. Olsem na em i go bek long ol man bilong en na tokim ol olsem, “Bikpela i no ken larim mi i bagarapim king bilong mi, long wanem, Bikpela yet i bin makim em na putim em i stap king. Mi no ken mekim wanpela pasin nogut long dispela king Bikpela i bin makim.” Na Devit i krosim ol man bilong en na i no larim ol i go kilim Sol. Na Sol i pekpek pinis na em i kirap na lusim dispela hul na wokabaut i go. Orait na Devit i go ausait long hul bihain long Sol na Devit i singaut long em olsem, “King Sol, bikman bilong mi.” Sol i harim dispela singaut na i tanim, na Devit i brukim skru na daunim het i go long graun, bilong givim biknem long Sol. Na Devit i tokim Sol olsem, “Bilong wanem yu putim yau long tok bilong ol dispela manmeri i save tok long mi laik bagarapim yu? Lukim, nau tasol yu stap long dispela hul long maunten na Bikpela i putim yu long han bilong mi. Na ol lain bilong mi i tok long kilim yu, tasol mi marimari long yu na mi tok, mi no inap bagarapim yu, long wanem, Bikpela yet i bin makim yu na yu kamap king. Papa bilong mi, yu lukim dispela hap laplap mi holim. Mi bin katim long klos bilong yu, tasol mi no kilim yu. Olsem na yu ken save gut, mi no gat tingting long mekim nogut long yu o long bagarapim yu. Mi no bin mekim wanpela rong long yu, tasol yu wok long painim mi bilong kilim mi i dai. Bikpela yet i ken skelim pasin bilong mitupela na makim husat i mekim rong. Em i ken mekim save long yu bilong bekim dispela pasin nogut yu bin mekim long mi. Tasol mi yet mi no inap mekim nogut long yu. Yu save long dispela tok bilong bipo yet, ‘Ol man nogut tasol i save mekim pasin nogut.’ Tasol mi no man nogut bai mi mekim pasin nogut long yu. Nogat tru. King bilong mipela Israel, yu kam ranim mi, a? Tasol mi husat? Mi olsem dok i dai pinis. Mi olsem laus tasol. Olsem na Bikpela i ken skelim husat long mitupela i bin mekim rong. Em i ken helpim mi na stretim tok bai yu no inap bagarapim mi.” Devit i tok pinis na Sol i tokim em, “Devit, pikinini bilong mi, yu yet i tok long mi, a?” Na Sol i krai. Na em i tokim Devit olsem, “Yu gutpela man na mi man nogut tru. Yu bin mekim gutpela pasin tru long mi, tasol mi bin mekim pasin nogut long yu. Na nau yu bin soim mi dispela gutpela pasin tru yu bin mekim long mi, na yu no bin kilim mi long taim Bikpela i putim mi long han bilong yu. Mi save, sapos wanpela man i gat rot bilong bagarapim birua bilong en, orait em i no inap lusim em i go nating. Tasol yu bin mekim dispela gutpela pasin long mi, olsem na mi laik bai Bikpela i ken mekim gut tru long yu. Harim. Mi save tru olsem yu bai i kamap strongpela king bilong Israel. Olsem na mi laik bai yu promis long nem bilong Bikpela olsem, long taim yu kamap king, bai yu no ken kilim ol lain bilong mi. Nogut yu kilim ol, na bai nem bilong mi wantaim ol lain bilong mi i pinis olgeta.” Orait Devit i promis. Na Sol i go bek long ples bilong en na Devit wantaim ol man bilong en i go bek long ples hait. Bihain Samuel i dai na olgeta manmeri bilong Israel i kam bung na krai long em. Na ol i planim em klostu long haus bilong en long taun Rama. Bihain long dai bilong Samuel, Devit wantaim ol man bilong en i go i stap long ples drai Paran. I gat wanpela man bilong taun Maon, nem bilong en Nabal. Em i man bilong lain Kalep. Na em i gat wanpela hap graun klostu long taun Karmel. Em i maniman tru na em i gat 3,000 sipsip na 1,000 meme. Meri bilong en, Abigel, em i naispela meri tumas na i gat planti gutpela tingting na save. Tasol Nabal em i man bilong kros na pasin bilong en i no gutpela. Long dispela taim Nabal i stap long Karmel na ol i wok long katim gras bilong ol sipsip bilong en. *** Devit i stap yet long ples drai na em i harim tok long Nabal i mekim dispela wok. Olsem na em i salim 10-pela yangpela man i go lukim Nabal long Karmel. Devit i tokim ol olsem, “Yupela go long Karmel na painim Nabal, na long nem bilong mi yupela i mas givim gude long em. Na yupela i mas tokim Nabal olsem, ‘Yu wantaim ol famili bilong yu na olgeta samting bilong yu i ken i stap gut nau na bihain tu. Devit i harim tok olsem, ol man i wok long katim gras bilong ol sipsip bilong yu. Na Devit i laik bai yu save gut, taim ol wasman bilong sipsip bilong yu i bin i stap wantaim mipela long Karmel, mipela i no bin mekim nogut long ol. Na mipela i no bin stilim wanpela samting bilong ol. Sapos yu askim ol, orait ol bai i mekim wankain tok long yu. Nau yu mekim bikpela kaikai na Devit i bin salim mipela i kam long yu. Em i laik bai yu marimari long mipela. Mipela i olsem ol wokman bilong yu, na yu olsem papa bilong Devit. Olsem na sapos yu gat sampela kaikai i stap, ating yu ken givim long mipela.’” Orait ol man bilong Devit i go na givim dispela tok long Nabal long nem bilong Devit na ol i wet i stap. Na Nabal i bekim tok long ol olsem, “Dispela Devit, pikinini bilong Jesi, em i husat? Mi no save long em. Nau long dispela taim i gat planti wokboi nating i save ranawe long bosman bilong ol. Ating em tu i wokboi nating tasol. Yupela i kam long wanem hap, em mi no save. Olsem na mi no laik kisim bret na wara na ol abus mi bin kilim bilong ol man i wok long katim gras bilong ol sipsip bilong mi, na givim long yupela. Nogat tru.” Ol man bilong Devit i harim dispela tok na ol i go bek long Devit na tokim em long olgeta tok bilong Nabal. Orait Devit i tok, “Yupela olgeta kisim bainat na redi long pait.” Na ol i bihainim tok bilong en, na Devit tu i pasim bainat bilong en. Na em i kisim samting olsem 400 man i go wantaim em na em i tokim 200 man long i stap na lukautim ol samting. Long dispela taim wanpela wokboi bilong Nabal i go lukim Abigel, meri bilong Nabal, na i tokim em olsem, “Devit i stap long ples drai na em i salim sampela man i kam long bosman bilong mipela na ol i tok gude long em. Tasol em i givim tok nogut long ol. Tasol ol i no bin mekim rong long mipela. Nogat. Ol i bin mekim gutpela pasin tasol long mipela oltaim. Na olgeta taim ol i stap wantaim mipela long ples kunai, ol i no bin stilim wanpela samting bilong mipela. Na olgeta taim mipela i wok long lukautim ol sipsip, lain bilong Devit i lukautim mipela gut long san na long nait. Olsem na yu mas save gut, nau Devit wantaim ol man bilong en bai i kam bagarapim bikpela man bilong yumi na olgeta manmeri i stap wantaim em. Na yu mas tingting gut bai yu laik mekim wanem samting bilong pasim dispela trabel. Mi kam long yu, long wanem, Nabal em i hambakman na em i no save harim tok bilong mipela.” Abigel i harim dispela tok na kwiktaim em i bungim 200 bret na tupela skin meme ol i bin pulapim wain long en, na 5-pela sipsip i kuk pinis na 20 kilogram wit ol i bin kukim long paia na 100 mekpas pikinini wain ol i bin mekim drai na 200 mekpas pikinini fik ol i bin mekim drai, na em i putim olgeta dispela kaikai long sampela donki. Na em i tokim ol wokboi bilong en olsem, “Yupela kisim ol donki i go pas. Bai mi bihainim yupela.” Tasol em i no tokim man bilong en long dispela samting em i mekim. Na Abigel i sindaun long wanpela donki na wokabaut i go bihainim wanpela rot bilong painim Devit. Na Devit wantaim ol lain man bilong en i kam long dispela rot tasol. Na Abigel i bihainim rot i go raun long wanpela kil bilong maunten na i bungim Devit. Devit i bin ting olsem, “Bilong wanem mi bin lukautim gut ol samting bilong dispela man long ples drai? Mipela i no bin stilim wanpela samting bilong en. Nogat. Olgeta samting bilong en i stap gut. Na nau em i bekim pasin nogut long mi. Pasin bilong en i no stret. Olsem na mi bai kilim i dai olgeta man bilong dispela lain long nait yet. Sapos nogat, God i ken kilim ol birua bilong mi i dai.” Abigel i lukim Devit na kwiktaim em i lusim donki na kalap i go daun long graun. Na em i go klostu long Devit na brukim skru na putim het i go daun long graun. Na em i tokim Devit olsem, “Bikman, mi laik toktok wantaim yu. Na ating yu inap harim tok bilong mi? Yu mas ting dispela samting i bin mekim yu i kros, em i asua bilong mi tasol. Na yu no ken ting long tok bilong Nabal, long wanem, pasin bilong en i nogut tru. Mining bilong nem bilong en i olsem, krankiman. Na pasin bilong en i wankain tasol. Na bikman, mi yet mi no bin lukim ol yangpela man yu bin salim i kam long mipela. Nogat tru. Harim. Bikpela yet i bin pasim yu na yu no bin bekim rong bilong ol birua bilong yu na kilim ol i dai. Na long nem bilong Bikpela i stap oltaim mi tok strong olsem, bai God i ken mekim save long ol birua bilong yu, olsem em bai i mekim long Nabal. Olsem na bikman, mi laik bai yu kisim dispela presen mi bringim long yu na givim long ol lain man bilong yu. “Sapos mi bin mekim samting i no stret long ai bilong yu, orait mi laik bai yu lusim dispela rong bilong mi. Mi save, taim Bikpela i laik yu go pait long ol birua, orait yu save go pait long ol. Na yu no man bilong mekim pasin nogut. Olsem na Bikpela bai i mekim yu i kamap king, na ol king bilong Israel bai i kamap long ol lain tumbuna bilong yu. Sapos sampela man i kam pait long yu bilong kilim yu, orait God, Bikpela bilong yumi, bai i lukautim yu gut, olsem man i save lukautim gut ol gutpela samting bilong en. Tasol bai em i rausim ol birua bilong yu, olsem man i save putim ston long katapel bilong en na sutim ston i go. Na Bikpela bai i mekim olgeta gutpela samting em i bin promis long mekim long yu. Na em bai i mekim yu i kamap king bilong mipela Israel. Sapos yu no kilim nating sampela man o yu yet yu no bin mekim rong long wanpela man, orait long taim Bikpela i mekim yu i kamap king bai yu no gat wanpela samting bilong mekim yu i bel hevi o bilong mekim yu i sem. Na taim Bikpela i mekim gut long yu, orait mi laik bai yu tingim mi na mekim gut long mi.” Devit i harim dispela tok, na em i tokim Abigel olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel, i bin salim yu i kam nau, na yu bungim mi. Olsem na mi amamas na litimapim nem bilong en. Mi tenkyu long God long gutpela tingting na tok bilong yu, na em i ken mekim gut tru long yu. Long wanem, nau yu bin pasim mi na mi no kilim i dai sampela man na bekim rong bilong Nabal long han bilong mi yet. Na Bikpela i bin pasim mi long mekim nogut long yu. Tasol long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, sapos yu no bin kam kwiktaim long mi, orait long moningtaim bai i no gat wanpela wokman bilong Nabal inap i stap laip.” Na Devit i kisim olgeta samting Abigel i bringim, na em i tokim Abigel olsem, “Nau yu ken i go bek long haus, na bel bilong yu i ken i stap isi. Bai mi mekim olsem yu bin tok na mi no ken kilim i dai Nabal.” Orait Abigel i go bek long Nabal. Na em i kamap long haus na i lukim Nabal i mekim bikpela pati i wankain olsem ol king i save mekim. Na Nabal i spak tru na i amamas i stap, olsem na Abigel i no tokim em long wanpela samting inap long moningtaim. Tulait pinis na het bilong Nabal i klia gen, orait na Abigel i tokim em long olgeta dispela samting i bin kamap. Nabal i harim dispela tok na wantu klok bilong en i bagarap liklik na skin bilong en i dai. Na em i pundaun na i slip i stap olsem ston. Na samting olsem 10-pela de i go pinis na Bikpela i kilim Nabal i dai. Devit i harim tok long Nabal i dai pinis, na em i tok olsem, “Mi amamas long Bikpela. Em yet i tingim dispela pasin nogut Nabal i bin mekim long mi, na em i bekim pinis. Nabal i bin mekim pasin nogut na Bikpela i mekim save long em. Na Bikpela i bin pasim rot bilong mi, wokboi bilong en, na mi no bin mekim pasin nogut.” Orait bihain Devit i salim ol wokman i go tokim Abigel long Devit i laik maritim em. Na ol wokman i go kamap long ples Karmel na tokim Abigel olsem, “Devit i laik maritim yu. Olsem na em i salim mipela i kam bilong kisim yu i go long em.” Abigel i harim dispela tok, orait em i brukim skru na daunim het i go long graun. Na em i tok olsem, “Mi olsem wokmeri nating tasol bilong en. Na mi ken wasim lek bilong ol wokman bilong dispela bikman bilong mi.” Na kwiktaim em i kirap na kisim donki bilong en na i sindaun long en. Na em i tokim 5-pela wokmeri bilong en bai ol i mas i go wantaim em. Orait em wantaim ol wokmeri i go wantaim ol wokman bilong Devit. Ol i go kamap long Devit pinis, orait Abigel i kamap meri bilong en. Pastaim Devit i bin maritim Ahinoam bilong taun Jesril, na nau em i maritim Abigel tu. Na Mikal, pikinini meri bilong Sol, em tu i bin i stap meri bilong Devit. Tasol Sol i kisim em na i givim em long Palti, pikinini man bilong Lais, bilong taun Galim. Sampela man bilong taun Sif i kam lukim Sol long Gibea na tokim em olsem, “Devit i hait i stap long maunten Hakila long arere bilong ples drai bilong Juda.” Olsem na kwiktaim Sol i kisim 3,000 gutpela soldia bilong Israel na i go long ples drai bilong Sif bilong painim Devit. Na Sol i wokim kem long maunten Hakila klostu long rot. Devit i stap yet long ples drai na em i harim tok olsem Sol i kam long ples drai bilong painim em. Olsem na em i salim ol man i go bilong luk stil long Sol, na ol i painimaut olsem, Sol i kam pinis. Ol i kam tokim Devit na Devit i kirap i go long kem bilong Sol, na em i lukim gut ples Sol na namba wan ofisa bilong en, Apner, pikinini bilong Ner, tupela i slip long en. Sol i slip namel long kem na ol soldia i slip raunim em. Na Devit i tokim Ahimelek bilong lain Hit, na Abisai, pikinini man bilong Seruia. Abisai em i brata bilong Joap. Devit i tokim tupela olsem, “Husat long yutupela i laik i go wantaim mi long kem bilong Sol?” Na Abisai i tok, “Mi bai i go.” Orait na long dispela nait Devit wantaim Abisai i go insait long kem bilong Sol. Na tupela i lukim em i slip namel long kem na em i bin sanapim spia bilong en long graun klostu long het bilong en. Na Apner wantaim ol soldia i slip raunim em. Orait Abisai i tokim Devit olsem, “Nau God i putim birua bilong yu long han bilong yu. Larim mi sutim em long spia bilong em yet. Bai mi sutim em wanpela taim tasol na bai em i dai pinis. Mi no ken sutim em tupela taim.” Tasol Devit i tokim em, “Maski, yu no ken bagarapim em. Long wanem, Bikpela i bin makim Sol i kamap king, na sapos wanpela man i bagarapim Sol, orait bai Bikpela yet i mekim save long dispela man.” Na Devit i tok moa olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tokim yu, bai Bikpela yet i kilim Sol o Sol yet bai i dai long taim bilong en o ol birua bai i kilim em long pait. Bikpela i no ken larim mi i bagarapim dispela king em i bin makim. Yumi kisim spia na sospen wara tasol bilong en, na yumi go.” Orait Devit i kisim spia na sospen wara i stap klostu long het bilong Sol. Na em wantaim Abisai tupela i go. Na i no gat wanpela man i lukim tupela o i save long dispela samting tupela i mekim. Na i no gat wanpela man i bin kirap long dispela taim. Nogat. Ol i slip olsem ol hap diwai, long wanem, Bikpela yet i mekim olgeta man i slip strong tru. Orait Devit i wokabaut brukim ples daun namel long tupela maunten na i go sanap antap long wanpela maunten i stap longwe liklik long kem bilong Sol. Na em i singaut i go long ol ami bilong Sol na long Apner. Em i tok olsem, “Apner, yu harim singaut bilong mi, o nogat?” Orait na Apner i singaut long em olsem, “Yu husat na yu singaut long king?” Na Devit i bekim tok olsem, “Ating yu man tru, a? Wanem man long Israel i wankain olsem yu? I no gat tru. Yu winim ol. Olsem na bilong wanem yu no lukautim gut king, dispela bosman bilong yu? Ating yu no save, a? Nau tasol wanpela man i bin i go insait long kem bilong kilim king i dai. Apner, harim. Yu no bin mekim gutpela wok. Na yupela soldia, yupela olgeta i no bin lukautim gut bosman bilong yupela, em dispela man Bikpela i bin makim i stap king. Olsem na long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru, king inap kilim yupela olgeta i dai. Yupela go lukim spia na sospen wara i stap klostu long het bilong king. Dispela tupela samting i stap yet, o nogat?” Sol i save dispela em i nek bilong Devit, olsem na em i singaut long Devit olsem, “Devit, pikinini bilong mi, ating em yu tasol, a?” Na Devit i tokim em, “Yesa, king, em mi tasol. Bikman, mi mekim wanem pasin nogut na yu wok long painim mi, wokboi bilong yu? Orait king, mi laik yu harim tok bilong mi. Sapos Bikpela yet i mekim yu i kam long bagarapim mi, orait mi ken mekim wanpela ofa long em na bai em i marimari long mi. Tasol sapos ol man i bin grisim yu long kilim mi, orait mi laik bai Bikpela i ken bagarapim ol. Long wanem, ol i laik rausim mi long kantri bilong Bikpela na mekim mi i go lotu long ol giaman god. Na bai mi no inap kisim ol gutpela samting Bikpela i save givim long ol manmeri bilong en. King, yu bin kam bilong kilim mi olsem man i painim laus o olsem man i go long ples maunten bilong sutim wanpela wel paul. Tasol yu no ken kilim mi i dai long kantri bilong ol arapela lain. Nogut mi stap longwe long Bikpela na mi dai.” Sol i harim dispela tok, na em i tokim Devit olsem, “O sori, mi bin mekim pasin nogut. Tasol Devit, pikinini bilong mi, yu mas kam bek long mi. Mi no ken traim moa long bagarapim yu, long wanem, long dispela nait yu no bin kilim mi i dai. Tru tumas, pasin mi bin mekim i kranki tru. Rong bilong mi i no liklik.” Orait Devit i tokim Sol olsem, “King, harim. Spia bilong yu i stap long han bilong mi. Mi laik yu salim wanpela man i kam kisim. Bikpela i save mekim gut long ol man i save bihainim em tru na long ol man i save mekim stretpela pasin. Yu tingting long nau tasol em i bin putim yu long han bilong mi, tasol mi no bin bagarapim yu. Long wanem, mi save Bikpela i bin makim yu i stap king. Mi bin ting olsem, mi no laik bagarapim Sol. Nogat. Mi laik larim em i stap gut. Orait nau mi laik bai Bikpela i mekim wankain gutpela pasin long mi, na pinisim olgeta hevi bilong mi bai mi stap gut.” Orait Sol i tokim Devit olsem, “Devit, pikinini bilong mi, God i ken mekim gut long yu. Olsem na olgeta samting yu laik mekim bai i kamap gutpela tasol.” Tupela i tok pinis, orait Devit i lusim dispela maunten na i go, na Sol i go bek long ples bilong em yet. Bihain Devit i tingting olsem, “Ating i no longtaim na bai Sol i kilim mi i dai. Olsem na i gutpela moa sapos mi ranawe i go long kantri Filistia na bai Sol i no inap kisim mi. Na Sol bai i les na i no moa wok long painim mi.” Olsem na Devit wantaim ol 600 man bilong en i go long king bilong Get, em Akis, pikinini man bilong Maok. Na Devit wantaim ol lain man bilong en na ol famili bilong ol i sindaun long Get. Na tupela meri bilong Devit i stap wantaim em. Nem bilong wanpela em Ahinoam bilong Jesril na narapela em Abigel bilong Karmel, em dispela meri, namba wan man bilong en Nabal i bin dai pinis. Taim Sol i harim nius olsem, Devit i ranawe i go i stap long Get, em i no moa ranim em. Na bihain, Devit i tokim King Akis olsem, “Sapos yu laikim mi, orait yu mas larim mi i go i stap long wanpela liklik taun bilong yu long bus. Nogut mipela i stap wantaim yu long biktaun na yu gat hatwok long lukautim mipela.” Orait Akis i harim tok bilong Devit na i givim em wanpela liklik taun, ol i kolim Siklak. Olsem na Siklak i kamap taun bilong ol king bilong Juda stret na i stap taun bilong ol inap long nau. Devit i stap long kantri Filistia inap wanpela yia na 4-pela mun. Long dispela taim Devit wantaim ol man bilong en i save go pait long ol Gesur na ol Girsi na ol Amalek. Ol dispela pipel i birua bilong ol Israel na ol i stap long hap saut i go inap long ples drai bilong Sur, klostu long Isip. Na ol i bin i stap longtaim long dispela hap. Na taim Devit wantaim ol lain bilong en i pait long ol, ol i save kilim olgeta manmeri na kisim olgeta sipsip na bulmakau na donki na kamel na klos bilong ol. Ol i mekim pinis, orait ol i save kam bek long Akis. Na Akis i save askim Devit olsem, “Nau yu bin i go pait tu, o nogat?” Na Devit i save giamanim Akis na tokim em olsem, “Mi bin i go pait long ol Juda” o “Mi bin i go pait long ol Jeramel” o “Mi bin i go pait long ol Kin.” Ol dispela lain man i stap long graun bilong Juda long hap saut. Taim Devit i go pait, em i save kilim i dai olgeta manmeri. Em i ting olsem, “Nogut wanpela i go long Get na i tokim ol long ol samting mi wantaim ol lain man bilong mi i bin mekim.” Olgeta taim Devit i stap long Filistia em i save mekim dispela pasin. Orait Akis i save bilip long Devit na em i tingting olsem, “Em i bin pait long ol Israel, ol wantok bilong em yet, olsem na ating ol i no laik tru long em. Nau bai em i helpim mi na mekim wok bilong mi oltaim.” Bihain liklik ol Filistia i bungim ol soldia bilong ol bilong i go pait long ol Israel. Na Akis i tokim Devit olsem, “Ating yu save bai yu wantaim ol lain man bilong yu i mas i go wantaim mi na pait long ol Israel, a?” Na Devit i tokim em, “Mi save. Mi wokboi bilong yu, na bihain bai yu lukim gutpela wok bilong mi.” Na Akis i tok, “Gutpela tumas. Bai mi givim yu wok bilong lukautim mi oltaim.” Bipo Samuel i bin dai na olgeta Israel i krai sori long em na ol i bin planim em long Rama, taun bilong em yet. Na long dispela taim Sol i bin rausim olgeta man na meri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis. Na em i no larim ol dispela lain i stap long Israel. Ol Filistia i laik pait long ol Israel. Orait ami bilong Filistia i go long hap not na wokim kem klostu long taun Sunem. Na Sol i bungim ol soldia bilong Israel na ol i go wokim kem long maunten Gilboa. Taim Sol i lukim ol ami bilong Filistia, em i pret nogut tru. Olsem na em i askim Bikpela olsem, “Bai mi mas mekim wanem samting?” Tasol Bikpela i no bekim tok long em long driman, o long ston bilong painimaut laik bilong God, o long maus bilong ol profet. Bikpela i no bekim wanpela tok. Nogat tru. Orait Sol i tokim ol ofisa bilong en olsem, “Yupela go painim wanpela meri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, na bai mi go toktok wantaim em.” Na ol i tokim em, “I gat wanpela i stap long taun Endor.” Orait Sol i senisim klos king na putim narapela kain klos bai ol man i no ken save em i king. Na em i kisim tupela ofisa bilong en na long nait ol i go lukim dispela meri. Ol i kamap pinis, orait Sol i tokim meri olsem, “Mi laik bai yu toktok wantaim tewel bilong wanpela man i dai pinis, na tokim mi wanem samting bai i kamap. Mi laik kolim nem bilong dispela man na yu mas singautim tewel bilong en bai i kamap ples klia.” Orait meri i tok, “Yu save dispela samting King Sol i bin mekim. Em i bin rausim olgeta man na meri bilong Israel i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis. Bilong wanem yu trikim mi na kliaim rot bilong Sol i ken kilim mi i dai?” Na Sol i mekim wanpela strongpela promis long em olsem, “Long nem bilong Bikpela mi promis tru long yu, sapos yu mekim dispela samting, bai ol i no inap mekim save long yu.” Na meri i askim Sol olsem, “Orait yu laik bai mi singautim husat?” Na Sol i tok, “Yu mas singautim Samuel.” Orait meri i singaut long Samuel, na taim em i lukim Samuel i kamap, em i singaut nogut tru na i tokim Sol olsem, “Bilong wanem yu trikim mi? Yu yet yu King Sol.” Na king i tok, “Maski, yu no ken pret. Yu lukim wanem samting?” Orait meri i tok, “Mi lukim wanpela tewel i kam antap long graun.” Na Sol i askim em, “Dispela tewel i olsem wanem?” Na meri i tok, “Em i olsem lapun man i pasim longpela saket na i kam.” Orait Sol i save em i Samuel tasol, na Sol i brukim skru na daunim het bilong en i go long graun bilong givim biknem long Samuel. Na Samuel i tokim Sol olsem, “Bilong wanem yu kirapim mi na singautim mi i kam bek?” Na Sol i bekim tok long Samuel olsem, “Mi gat bikpela hevi tru, long wanem, ol Filistia i kam pait long mi na God i lusim mi pinis. Em i no save tok moa long mi long maus bilong ol profet o long driman. Na mi laik save bai mi mas mekim wanem samting. Olsem na mi singautim yu long tokim mi.” Orait Samuel i tokim em, “Harim. Bikpela i givim baksait long yu pinis na i kamap birua bilong yu. Olsem na bilong wanem yu singautim mi? Mi no inap helpim yu. Bikpela i bin mekim dispela samting em i bin ting long mekim, olsem em i bin tokim yu long maus bilong mi. Em i rausim yu long wok king na yu no inap bosim Israel moa. Na em i givim dispela wok long wantok bilong yu, Devit. Yu bin sakim tok bilong Bikpela. Bipo Bikpela i belhat long ol Amalek na i tokim yu long bagarapim olgeta Amalek, tasol yu no bihainim tok bilong en. Olsem na nau Bikpela i mekim dispela samting long yu. Na i no dispela tasol. Nogat. Em bai i givim yu wantaim ol arapela Israel i go long han bilong ol Filistia. Tumora yu wantaim ol pikinini man bilong yu bai i dai na i kam i stap wantaim mi long ples bilong ol man i dai pinis. Na Bikpela bai i larim ol Filistia i winim ol ami bilong yupela Israel na daunim yupela tru.” Sol i harim dispela tok na em i pret nogut tru na wantu tasol em i pundaun long graun na slip i stap. Na em i no gat strong, long wanem, em i no bin kaikai long dispela de. Orait dispela meri i go long Sol na lukim em i pret nogut tru. Olsem na meri i tokim Sol olsem, “Bikman, harim. Mi bin bihainim tok bilong yu. Mi no bin wari long ol i kilim mi i dai. Nogat. Mi harim tok bilong yu na mi mekim dispela samting. Olsem na nau mi laik yu harim tok bilong mi na mekim wanpela samting. Mi laik givim yu sampela kaikai na mi laik bai yu kaikai. Yu kaikai pinis na bai yu kisim strong na yu inap wokabaut i go bek.” Tasol Sol i tok, “Nogat. Mi no laik kaikai.” Orait dispela tupela ofisa bilong en na dispela meri tu, ol i strong long Sol i mas kaikai. Na em i harim tok bilong ol na i kirap na sindaun long bet. Na kwiktaim dispela meri i kilim patpela yangpela bulmakau bilong en na kukim mit bilong bulmakau. Na em i kisim plaua na wokim bret i no gat yis na kukim. Kaikai i redi pinis, orait dispela meri i bringim i kam long Sol na ol ofisa bilong en na ol i kaikai. Ol i kaikai pinis, orait long dispela nait tasol ol i lusim dispela meri na i go. Ol Filistia i bringim ol ami bilong ol i kam bung long taun Afek. Na ol Israel i wokim kem klostu long hul wara long ples daun Jesril, em ples wara i save kamap nating long graun. Ol 5-pela king bilong Filistia i brukim ami bilong ol long ol lain bilong 100 man na 1,000 man na kisim ol dispela soldia i go long ples bilong pait. Ol soldia bilong Filistia i go pas na Devit wantaim ol soldia bilong en i wokabaut bihain wantaim King Akis. Na ol ofisa bilong Filistia i lukim Devit wantaim ol man bilong en na ol i tok, “Bilong wanem ol dispela Hibru i stap hia?” Orait Akis i bekim tok bilong ol olsem, “Dispela em i Devit, bipo em i wanpela ofisa bilong Sol, king bilong Israel. Tasol em i bin i stap longpela taim wantaim mi. Na long olgeta taim em i stap wantaim mi, mi no painim wanpela rong long em.” Tasol ol ofisa i kros long Akis na i tok, “Salim em i go bek long taun yu bin givim em. Yu no ken larim em i go wantaim yumi long pait. Nogut em i senisim tingting na i pait long yumi Filistia na kilim yumi i dai. Sapos em i mekim olsem, dispela em i gutpela rot bilong mekim King Sol i amamas na laikim em gen. Em dispela Devit tasol, ol meri i bin singsing na singim song long em. Song bilong ol i olsem, ‘Sol i kilim planti tausen man, tasol Devit i kilim planti planti tausen.’” Olsem na Akis i singautim Devit na tokim em olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, em God bilong yupela Israel, mi tok tru long yu olsem, yu stretpela man na mi yet mi ting i gutpela sapos yu kam wantaim mi na helpim mipela long dispela pait. Mi no bin painim wanpela rong long yu taim yu bin kam long mi inap long nau. Tasol ol arapela king i no orait long yu kam wantaim mipela. Olsem na yu no ken kros long ol dispela king na mekim nabaut. Nogut ol i bel nogut long yu. Yu mas i go bek long ples na sindaun gut.” Na Devit i tokim Akis olsem, “Tasol bikman, mi bin mekim wanem rong? Yu bin lukim mi mekim wanem pasin nogut long taim mi statim wok bilong yu, i kam inap nau? King, bilong wanem mi no ken i go wantaim yu na pait long ol birua bilong yu?” Orait Akis i bekim tok long Devit olsem, “Long ai bilong mi, yu olsem wanpela ensel bilong God, na yu no gat asua long wanpela samting. Tasol ol arapela ofisa i tok pinis, yu no ken i go wantaim mipela long pait. Orait Devit, harim. Tumora yu wantaim ol arapela soldia bilong Israel i mas kirap long hap nait yet na redim ol samting. Na taim tulait i bruk, orait yupela i mas kirap i go bek long dispela taun mi bin givim yu. Na yu no ken bel nogut long mi, long wanem, mi yet mi ting yu gutpela man tru.” Olsem na long moningtaim tru Devit wantaim ol soldia bilong en i go bek long kantri Filistia na ol Filistia i go long Jesril. Devit wantaim ol soldia bilong en i wokabaut tripela de na ol i go kamap long taun bilong ol, em Siklak, na ol i lukim Siklak i bagarap pinis. Taim Devit i stap wantaim ol ami bilong Filistia, ol Amalek i bin i kam pait long ol manmeri bilong hap saut bilong Juda. Na ol i bin pait long ol Siklak na winim ol na kisim taun na kukim taun long paia. Na ol Amalek i kisim olgeta meri pikinini i stap long Siklak. Ol i no bin kilim wanpela. Nogat. Ol i kisim olgeta i go wantaim ol. Bihain Devit wantaim ol soldia bilong en i kamap long Siklak, na ol i lukim taun i paia pinis. Na ol i painimaut olsem, ol Amalek i bin holimpas ol meri pikinini bilong Devit na bilong ol soldia bilong en na kisim i go wantaim ol. Orait Devit wantaim ol soldia bilong en i krai nogut tru i go i go inap strong bilong ol i pinis. Na tu ol Amalek i bin holimpas tupela meri bilong Devit, em Ahinoam na Abigel, na kisim tupela i go wantaim ol. Ol man bilong Devit i ting long ol birua i bin kisim ol meri na pikinini bilong ol na ol i bel hevi na kros long Devit. Olsem na ol i tok long tromoi ston long em na kilim em i dai. Na Devit i gat bikpela hevi tru. Na Devit i beten long God, Bikpela bilong en, na God i strongim tingting bilong em. Olsem na Devit i tokim pris Abiatar, pikinini man bilong Ahimelek. Em i tok olsem, “Kisim laplap pris na bringim i kam na bai yumi painimaut laik bilong God.” Orait Abiatar i bringim i kam long Devit. Na Devit i askim Bikpela olsem, “Inap long mi go ranim ol dispela man, o nogat? Na sapos mi go, bai mi inap lukim ol?” Na Bikpela i tokim em, “Yu go ranim ol. Bai yu kamap long ol na paitim ol na kisim bek ol meri pikinini.” Olsem na Devit wantaim ol 600 man bilong en ol i kirap i go ranim ol Amalek. Ol i go kamap long wara Besor na sampela man i no inap i go moa. Samting olsem 200 man i stap long dispela wara, long wanem, skin bilong ol i les pinis na ol i no inap brukim wara na wokabaut i go. Olsem na Devit wantaim 400 man tasol i go bihainim ol Amalek. *** Ol soldia bilong Devit i wokabaut i go na ol i lukim wanpela yangpela man bilong Isip na ol i bringim em i kam long Devit. Na ol i givim em sampela bret na wara na wanpela liklik mekpas pikinini fik ol i bin mekim drai na tupela mekpas pikinini wain ol i bin mekim drai. Em i no bin kaikai na dring wara inap tripela de stret na em i dai long hangre na i no gat strong. Na taim em i kaikai pinis, em i kisim strong gen. Orait Devit i askim em olsem, “Husat i bosman bilong yu? Yu bilong wanem ples?” Na em i tok, “Mi bilong Isip na mi wokboi bilong wanpela Amalek. Mi bin kisim sik na bosman bilong mi i lusim mi i stap long dispela hap na mi wanpela i stap hia inap tripela de i go pinis. Mipela i bin i go long hap saut bilong kantri Juda na pait long ol Keret na long ol Juda na long ol Kalep na kisim ol samting bilong ol. Na mipela i bin i go long Siklak na kukim dispela taun.” Orait Devit i askim em, “Yu inap kisim mi i go long ol dispela Amalek, a?” Na em i tok, “Mi inap. Tasol yu mas promis long nem bilong God bai yu no ken kilim mi i dai o givim mi long han bilong bosman bilong mi.” Orait Devit i promis long em. Na dispela man bilong Isip i kisim Devit i go long ol Amalek. Ol Amalek i stap nabaut long dispela hap na ol i wok long kaikai na mekim bikpela pati, long wanem, ol i bin kisim planti samting long kantri Filistia na long graun bilong Juda. Orait Devit wantaim ol soldia bilong en i wet i stap inap long moningtaim tru, na ol i go kirapim pait. Na ol i pait long ol Amalek inap long apinun tru. Na ol i kilim i dai planti Amalek. 400 man tasol i go sindaun long ol kamel na ranawe i go. Tasol lain bilong Devit i kilim olgeta arapela Amalek i dai. Na Devit i kisim bek tupela meri bilong en wantaim olgeta arapela meri na ol pikinini na olgeta samting ol Amalek i bin kisim. I no gat wanpela samting bilong ol i bin lus. Olgeta pikinini bilong ol soldia bilong en, olgeta i stap. Na ol i kisim bek olgeta. Na ol i kisim olgeta bulmakau na sipsip bilong ol Amalek. Na ol soldia i kisim ol dispela abus i go pas na ol i singaut olsem, “Ol dispela abus i bilong Devit tasol.” Ol i wokabaut na i go kamap long ol dispela 200 man ol i no bin i gat strong inap long go wantaim Devit na ol i wet i stap long wara Besor. Ol dispela man i kam bungim Devit na ol manmeri i kam wantaim em, na Devit i go klostu long ol na i tok gude long ol. Tasol sampela bilong ol soldia i bin i go wantaim Devit, ol i man nogut, na nau ol i tok, “Ol dispela man i no bin i go wantaim mipela. Olsem na bai mipela i no inap larim ol i kisim ol samting mipela i bin kisim long pait. Ol i ken kisim meri na pikinini bilong ol tasol, na i go.” Tasol Devit i tok, “Ol brata, yupela i no ken mekim kain tok olsem, long wanem, Bikpela yet i bin givim ol dispela samting long yumi. Em i bin lukautim yumi na helpim yumi long winim ol dispela man i bin bagarapim taun bilong yumi. Husat bai i orait long tok bilong yupela? I no gat wanpela man. Yumi mas tilim gut na givim wankain skel long olgeta man. Ol man i stap na lukautim ol kago i mas kisim wankain skel olsem ol man i go long pait.” Na Devit i mekim dispela pasin i kamap wanpela lo bilong ol Israel. Olsem na ol Israel i save bihainim dispela lo oltaim. Devit i go bek long Siklak na em i kisim sampela samting ol i bin kisim long pait na salim i go long ol pren bilong en, em ol hetman bilong lain Juda. Na em i tokim ol olsem, “Dispela em i presen bilong yupela. Mipela i bin kisim planti samting long ol birua bilong Bikpela, na mipela i givim hap long yupela.” Devit i salim ol dispela presen i go long ol man i stap long ol dispela taun, Betel na dispela Rama i stap long hap saut bilong Juda, na Jatir na Aroer na Sipmot na Estemoa na Rakal na ol taun bilong ol Jeramel na bilong ol Kin na Horma na Borasan na Atak na Hebron. Na em i salim sampela samting i go long olgeta ples em wantaim ol soldia bilong en i bin wokabaut i go long en bipo. Ol Filistia i pait long ol Israel long maunten Gilboa na planti man bilong Israel i dai long dispela pait. Na ol arapela Israel i lusim pait na i ranawe. Sol wantaim ol pikinini man bilong en tu i ranawe, tasol ol Filistia i ranim ol na kilim i dai ol tripela pikinini man bilong Sol, em Jonatan na Abinadap na Malkisua. Ol man i ranim Sol na pait i kamap strong tru. Na sampela Filistia i sutim ol supsup long Sol na sampela supsup i kisim em na em i laik bagarap. Olsem na em i singautim dispela yangpela man i save karim ol samting bilong pait bilong en, na i tokim em olsem, “Kisim bainat bilong yu na kilim mi i dai. Nogut ol dispela haiden Filistia i kam na hambak long mi na kilim mi i dai.” Tasol dispela yangpela man i pret nogut tru na em i no sutim Sol long bainat. Olsem na Sol i holim bainat bilong em yet na pundaun antap long sap bilong bainat na bainat i sutim em na em i dai. Taim dispela yangpela man i lukim Sol i dai pinis, orait em i tromoi em yet antap long sap bilong bainat bilong en na em i dai wantaim Sol. Olsem na long dispela de tasol Sol wantaim ol tripela pikinini man bilong en na dispela yangpela man tu, na ol soldia i was long Sol, olgeta i dai pinis. Na ol Israel i stap long hapsait bilong ples daun Jesril na long hap san i go daun bilong wara Jordan, ol i harim tok long ol soldia bilong Israel i ranawe long ol Filistia. Na tu ol i harim olsem, Sol wantaim ol pikinini man bilong en i dai pinis. Orait ol i lusim taun bilong ol yet na ol i ranawe. Na bihain ol Filistia i kam kisim ol dispela taun bilong ol Israel na i stap long en. Pait i pinis, orait long de bihain ol Filistia i go bilong rausim ol klos pait na kisim ol samting bilong ol man bilong Israel i dai pinis. Na ol i lukim bodi bilong Sol wantaim ol tripela pikinini man bilong en i slip i stap long maunten Gilboa. Orait ol i katim het bilong Sol na kisim klos pait bilong em. Na ol i salim sampela man i go nabaut long kantri Filistia bilong bringim dispela gutnius i go long ol haus bilong ol giaman god bilong ol na long ol pipel bilong ol. Na ol i putim klos pait bilong Sol long haus lotu bilong god meri Astarte. Na ol i kisim bodi bilong Sol wantaim bodi bilong ol pikinini bilong em na karim i go long taun Betsan na nilim long banis bilong taun. Na ol Israel bilong taun Jabes long graun Gileat i harim tok long dispela samting ol Filistia i bin mekim long Sol. Olsem na ol strongpela strongpela man bilong Jabes i wokabaut long nait na i go kamap long Betsan. Na ol i go long banis bilong taun na kisim bodi bilong Sol na bilong ol pikinini man bilong en, na karim i kam long Jabes na kukim ol bodi long paia. Na ol i kisim bun bilong Sol na bilong ol pikinini bilong en na planim long as bilong wanpela diwai long taun Jabes. Na ol i sori long ol na tambu long kaikai inap 7-pela de. Devit wantaim ol lain soldia bilong en i go pait long ol Amalek. Ol i winim ol Amalek pinis, orait ol i kam bek long taun Siklak na ol i stap tupela de. Long dispela taim King Sol i dai pinis, tasol Devit i no save yet. Na long de namba 3 wanpela yangpela man i kamap long Siklak. Em i bin brukim klos bilong en na putim graun malumalum long het bilong en bilong soim sori bilong en. Em i go long Devit na brukim skru na putim pes i go daun long graun, bilong givim biknem long Devit. Dispela man i bin lusim kem bilong Sol na i kam. Na Devit i askim em olsem, “Yu kam long wanem hap?” Orait yangpela man i tok, “Ol birua i bagarapim ol Israel, na mi lusim kem na ranawe i kam long yu.” Na Devit i askim em, “Mi laik bai yu tokim mi long ol samting i bin kamap long pait.” Na yangpela man i tok olsem, “Ol soldia bilong Israel i ranawe long pait na ol Filistia i kilim i dai planti man bilong ol. Na King Sol wantaim pikinini bilong en Jonatan, tupela tu i dai.” Orait na Devit i askim em, “Olsem wanem na yu save Sol na Jonatan i dai pinis?” Na dispela yangpela man i tok, “Mi stap long maunten Gilboa na mi lukim Sol i sanapim spia bilong en long graun na em i wok long holim dispela spia bilong strongim em yet long sanap. Na tu mi lukim ol birua i wok long i go klostu long Sol, em ol soldia bilong karis na ol soldia i save sindaun long ol hos. Na Sol i tanim na i lukim mi na i singautim mi. Na mi tok, ‘Yes, bikman.’ Na em i askim mi olsem, ‘Yu bilong wanem hap?’ Na mi tok, ‘Mi wanpela Amalek.’ Orait na em i tokim mi olsem, ‘Ol birua i bin bagarapim mi nogut na klostu mi dai nau. Yu kam kwik na pinisim mi.’ Mi harim tok bilong em pinis, orait mi go klostu long em na kilim em i dai, long wanem, mi save pinis, sapos em i lusim han long spia na em i pundaun long graun, bai em i dai stret. Em i dai pinis, orait mi kisim hat king long het bilong em na mi kisim paspas long han bilong em na mi bringim i kam. Bikman, em hia ol dispela samting mi laik givim long yu.” Devit i harim dispela tok na em i bel hevi tru na i brukim klos bilong en. Na ol lain soldia bilong en, ol tu i mekim wankain pasin. Ol i tingting long Sol na Jonatan na long ol arapela Israel, em ol manmeri bilong Bikpela, na ol i krai sori long ol na ol i tambu long kaikai inap taim san i go daun. Long wanem, planti man i bin dai long dispela pait. Na Devit i askim dispela yangpela man olsem, “Yu bilong wanem ples?” Na em i tok, “Mi wanpela Amalek, tasol bipo yet papa bilong mi i bin lusim graun bilong ol Amalek na i kam sindaun long kantri Israel.” Orait Devit i askim em gen, “Olsem wanem? Yu no bin pret liklik long kilim dispela king, Bikpela i bin makim, a?” Na Devit i singautim wanpela soldia bilong en i kam, na i tokim em olsem, “Kilim dispela man i dai.” Orait na soldia bilong Devit i katim dispela man long bainat na dispela man i dai. Na Devit i lukluk long bodi bilong dispela Amalek na i tok, “Asua bilong yu yet, na yu dai. Yu yet yu bin tokaut pinis olsem yu bin kilim i dai dispela king Bikpela i bin makim.” Devit i mekim dispela song bilong sori long Sol na long Jonatan, pikinini bilong Sol. Na Devit i givim oda bai ol manmeri bilong Juda i mas lainim dispela song. Nem bilong dispela song em Song Bilong Banara. Na ol i bin raitim long Buk Bilong Ol Stretpela Man. Devit i mekim dispela song olsem, “Ol nambawan man bilong yumi Israel, ol i bin i dai long ol maunten. Ol strongpela soldia bilong yumi i dai pinis. Yupela i no ken tokaut long dispela samting long taun Get na long ol rot bilong taun Askelon. Nogut ol meri bilong Filistia i harim na i amamas. Nogut ol pikinini meri bilong ol haiden i belgut tru. “Ol strongpela soldia bilong yumi i bin dai long ol maunten bilong Gilboa. Na ol hap plang bilong pait i stap nating long ol dispela maunten. Na hap plang bilong Sol tu i stap nating na ol i no welim moa. Olsem na mi laik bai ren na wara bilong nait i no ken pundaun moa long ol dispela maunten. Na kaikai i no ken kamap moa long dispela graun. “Banara bilong Jonatan em i samting nogut tru. Em i no save popaia. Na bainat bilong Sol i no save stap nating. Nogat. Bainat i save kilim ol strongpela soldia na blut bilong ol birua i pulap long en. Ol manmeri i save laikim Sol na Jonatan. Tupela i gutpela man tru. Oltaim tupela i poroman gut tru na tupela i poroman yet na i dai. Tupela i spit tru long ranim birua na i winim pasin bilong ol tarangau i spit long kisim abus. Na strong bilong tupela i winim strong bilong laion. “Yupela ol meri Israel, yupela i mas krai sori long Sol. Em i bin givim yupela ol naispela retpela klos i dia tumas na olkain bilas gol bilong bilasim yupela yet. “Ol strongpela soldia i dai pinis long pait. Na Jonatan tu i dai, na bodi bilong en i stap long ples maunten. Mi sori tru long yu, Jonatan, brata bilong mi. Mi laikim yu tumas na yu bin laikim mi tu. Laik bilong yu i strong moa yet na i winim tru laik bilong ol meri i laikim mi. Ol strongpela soldia i dai pinis long pait na ol samting bilong pait i bagarap pinis.” Bihain long taim bilong Sol na Jonatan i dai, Devit i askim Bikpela olsem, “Inap mi go sindaun long wanpela taun bilong Juda o nogat?” Na Bikpela i tok olsem, “Yu ken i go.” Orait Devit i askim em gen, “Bai mi go sindaun long wanem taun?” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Yu go sindaun long taun Hebron.” Olsem na Devit i kisim tupela meri bilong en, em Ahinoam bilong taun Jesril na Abigel bilong taun Karmel, na ol i go sindaun long Hebron. Bipo Abigel i meri bilong Nabal, tasol Nabal i dai na Devit i maritim em. Ol lain man bilong Devit wantaim ol famili bilong ol, ol i go wantaim Devit na ol i sindaun long Hebron na long ol ples i stap klostu long Hebron. Orait ol man bilong lain Juda i kam long Hebron na ol i kapsaitim wel long het bilong Devit bilong makim em i kamap king bilong ol. Devit i kamap king pinis, orait em i harim tok olsem, ol manmeri bilong taun Jabes long Gileat i bin planim bodi bilong Sol. Olsem na em i salim sampela man i go tokim ol Jabes olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yupela, long wanem, yupela i bin mekim gutpela pasin long Sol, king bilong yupela, na yupela i planim bodi bilong en. Na nau Bikpela i ken lukautim yupela gut na stap wantaim yupela oltaim. Na mi tu bai mi mekim gutpela pasin long yupela bilong bekim dispela gutpela pasin yupela i bin mekim long Sol. Tru Sol, king bilong yupela, i dai pinis, tasol ol lain Juda i bin mekim mi i kamap king bilong ol. Olsem na yupela i mas sanap strong na yupela i no ken pret long wanpela samting.” Long taim ol Filistia i kilim Sol, Apner, pikinini bilong Ner, i bin bringim Isboset, pikinini man bilong Sol, na ol i go brukim wara Jordan na i kamap long taun Mahanaim. Apner em i namba wan ofisa bilong ami bilong Sol. Ol i stap long Mahanaim, na Apner i mekim Isboset i kamap king bilong graun Gileat na Aser na Jesril na Efraim na Benjamin na bilong olgeta arapela hap bilong Israel. Isboset i gat 40 krismas pinis na ol i mekim em i kamap king bilong Israel. Na em i stap king inap long tupela yia tasol. Tasol ol lain Juda i bihainim Devit, na em i stap king bilong ol. Na em i stap long Hebron inap 7 na hap yia. Apner wantaim ol soldia bilong Isboset i kirap lusim taun Mahanaim na i go kamap long taun Gibeon. Orait Joap wantaim ol soldia bilong Devit i kam bungim ol klostu long raunwara bilong Gibeon. Ol lain bilong Isboset i sindaun long arere bilong raunwara na ol lain bilong Devit i sindaun long hapsait. Mama bilong Joap em Seruia. Orait na Apner i askim Joap olsem, “Inap yumi resis long pait? Yu salim sampela yangpela man bilong yu i kam na bai mi salim sampela bilong mi i go resis wantaim ol.” Na Joap i tok, “Em i orait, yumi ken mekim olsem.” Orait na 12-pela man bilong lain Benjamin, em ol soldia bilong Isboset, ol i kam resis wantaim 12-pela soldia bilong Devit. Na wan wan soldia bilong Devit i pait long wan wan soldia bilong Isboset. Na long taim ol i resis long pait, ol wan wan man i holim het bilong birua bilong en na sutim sait bilong birua long bainat. Na olgeta 24 man i pundaun na i dai. Olsem na ol man i kolim dispela ples, “Ples Bilong Ol Bainat.” Na long dispela taim bikpela pait i kirap namel long dispela tupela lain. Na ol lain bilong Devit i winim Apner na ol lain Israel. Tripela pikinini man bilong Seruia, em Joap na Abisai na Asahel, ol tu i stap long dispela pait. Asahel i save ran strong tumas olsem ol wel abus. Olsem na taim ol Israel i ranawe nabaut na Asahel i kirap na ran i go stret long Apner na ranim em. Orait Apner i lukluk i go bek na i lukim Asahel i wok long ranim em, na i askim em olsem, “Asahel, em yu tasol, a?” Na Asahel i tok, “Yes, mi tasol.” Orait Apner i tok, “Yu no ken ranim mi. Yu go ranim wanpela yangpela soldia na holim em na kisim ol samting bilong em.” Tasol Asahel i no harim tok bilong Apner. Nogat. Em i wok long ranim Apner yet. Orait Apner i tokim em gen, “Larim mi. Yu laik bai mi kilim yu i dai, a? Tasol sapos mi kilim yu, bai mi sem nogut tru long ai bilong brata bilong yu, Joap.” Tasol Asahel i no larim em. Olsem na Apner i subim spia i go long baksait na as bilong spia i kisim Asahel long bel na i go kamap long hapsait. Na Asahel i pundaun na i dai. Na taim ol arapela soldia i kamap long dispela ples bodi bilong Asahel i slip i stap long en, ol i sanap tasol na lukluk. Tasol Joap tupela Abisai i go ranim Apner, na long apinun tru tupela i go kamap long maunten Ama long hap sankamap bilong ples Gia long rot i go long ples drai bilong Gibeon. Na tupela i lukim ol man bilong lain Benjamin i bung gen wantaim Apner antap long wanpela liklik maunten, na i sambai long pait. Taim Apner i lukim tupela, em i singaut long Joap olsem, “Olsem wanem? Dispela pait i no inap pinis, a? Ating yu no save olsem, bai dispela pasin i givim bikpela hevi long yumi, a? Yumi ol wanblut tasol. Wanem taim bai yu tokim ol man bilong yu long ol i no ken ranim mipela moa?” Joap i harim dispela na i bekim tok olsem, “Long nem bilong God i stap oltaim, mi tok tru long yu. Sapos yu no bin mekim dispela tok, ating ol lain man bilong mi inap ranim yupela i go inap tulait tumora.” Joap i mekim dispela tok pinis na em i winim biugel, bilong pasim ol soldia bilong en, bai ol i no ken ranim ol Israel moa. Olsem na dispela pait i pinis. Apner wantaim ol lain soldia bilong en i lusim dispela ples na i go long ples daun bilong Jordan. Na long nait ol i wokabaut long dispela ples daun na ol i go brukim wara Jordan. Na ol i wokabaut i go na long belo ol i kamap long Mahanaim. Apner wantaim ol soldia bilong en i go pinis, orait Joap i bungim ol lain soldia bilong en na i kaunim ol. Na em i painimaut olsem 19 soldia bilong en i dai pinis. Na Asahel tu i dai. Tasol ol lain bilong Devit i bin kilim 360 man bilong lain Benjamin, em ol lain bilong Apner. Orait Joap na ol man bilong en i kisim bodi bilong Asahel na i go planim long taun Betlehem, long matmat bilong papa bilong em. Ol i planim em pinis, orait ol i wokabaut long nait, na ol i go kamap long Hebron long taim tulait i bruk. Bihain long dispela de, pait i stap longpela taim namel long lain bilong Devit na lain bilong Sol. Na lain bilong Devit i kamap strong tru na ol i wok long pinisim strong bilong lain bilong Sol. Taim Devit i sindaun long Hebron em i kamapim 6-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem. Namba wan pikinini em Amnon. Mama bilong Amnon em Ahinoam bilong taun Jesril. Namba 2 pikinini em Kileap. Mama bilong Kileap em Abigel bilong taun Karmel. Bipo Abigel i meri bilong Nabal, tasol Nabal i dai, na Devit i maritim em. Namba 3 pikinini em Apsalom. Mama bilong Apsalom em Maka, pikinini meri bilong King Talmai bilong kantri Gesur. Namba 4 pikinini em Adoniya. Mama bilong Adoniya em Hagit. Namba 5 pikinini em Sefatia. Mama bilong Sefatia em Abital. Namba 6 pikinini em Itream. Mama bilong Itream em Ekla. Olgeta dispela pikinini i kamap long Hebron. Taim dispela pait namel long lain bilong Sol na lain bilong Devit i wok long go het, Apner i wok long kamap bikman long lain bilong Sol. Orait na wanpela de Isboset i sutim tok long Apner olsem, “Yu bin slip wantaim wanpela meri bilong papa bilong mi, Sol. Dispela meri em Rispa, pikinini bilong Aia. Bilong wanem yu mekim olsem?” Apner i harim dispela tok na em i belhat nogut tru na i tok, “Yu ting mi dok bilong yu, a? Na yu ting mi wok long helpim ol Juda, a? Nogat. Tingim. Long taim papa bilong yu, Sol, i kamap king na i kam inap long nau, mi bin bihainim em na ol brata na pren bilong em. Na tu, mi no bin larim Devit i kisim yu na bagarapim yu. Tasol nau yu sutim tok long mi long wanpela meri. Em i samting nating tasol. Bikpela i bin mekim promis long Devit bai em i rausim ol lain bilong Sol na ol i no ken i stap king bilong Israel. Na Bikpela i tok bai em i mekim Devit i kamap king bilong Israel na Juda wantaim, na bai Devit i bosim olgeta hap bilong dispela kantri. Orait sapos mi no helpim Devit long kamap king olsem God i bin promis, God i ken kilim mi i dai.” *** Isboset i pret nogut tru long Apner, olsem na em i no mekim wanpela tok. Orait na kwiktaim Apner i salim tok i go long Devit olsem, “Husat tru bai i bosim dispela kantri? Mi laik bai yu mekim wanpela kontrak wantaim mi na bai mi helpim yu, na bai olgeta Israel i kamap lain manmeri bilong yu tasol.” Orait Devit i salim tok long Apner olsem, “Tok bilong yu i gutpela. Tasol mi laik bai yu mekim wanpela samting pastaim, na bai mi ken mekim dispela kontrak wantaim yu. Dispela samting i olsem. Yu mas kisim Mikal, pikinini meri bilong Sol, na bringim em i kam bek long mi. Sapos yu no mekim olsem, bai mi no inap lukim yu.” Na bihain Devit i salim tok long Isboset olsem, “Mi laik bai yu salim meri bilong mi, Mikal, i kam bek long mi. Mi bin baim em long 100 skin kok bilong ol Filistia. Olsem na em i meri tru bilong mi.” Isboset i harim dispela tok pinis na em i salim sampela man i go kisim Mikal long man bilong en, Paltiel, pikinini bilong Lais. Tasol taim ol i bringim Mikal i go long Devit, Paltiel i wok long krai na bihainim Mikal. Ol i go kamap long taun Bahurim na Apner i tokim Paltiel olsem, “Yu go bek long ples.” Orait Paltiel i harim tok na i go bek. Taim ol i no i go long Devit yet, Apner i bin go long ol hetman bilong Israel na i tokim ol olsem, “Harim. Planti taim pinis yupela i laikim Devit i mas kamap king bilong yupela. Orait nau em i taim bilong mekim em i kamap king. Yupela i mas tingim dispela tok Bikpela i bin mekim. Em i tok olsem, ‘Devit em i wokman bilong mi na bai mi givim em wok bilong kisim bek ol manmeri bilong mi, ol Israel, long han bilong ol Filistia na long han bilong ol arapela birua.’” Na Apner i go toktok tu wantaim ol lain Benjamin. Na bihain em i go long Hebron bilong tokim Devit long ol samting ol Benjamin na ol Israel i laik mekim. Apner wantaim 20 man bilong en i go kamap long Devit long Hebron, na Devit i mekim bikpela kaikai long ol. Na bihain, Apner i tokim Devit olsem, “Bai mi go na bringim olgeta Israel i kam na bai ol i mekim kontrak bilong i stap aninit long yu. Na bai yu kamap king bilong olgeta hap bilong kantri, olsem yu save laikim.” Na Devit i tokaut long ol lain bilong en, long ol i no ken mekim nogut long Apner. Na bihain em i salim Apner i go bek. Long taim Apner i stap long Hebron, Joap wantaim ol soldia bilong Devit i no i stap. Ol i bin i go pait long ol birua. Na bihain liklik long taim Devit i salim Apner i go pinis, lain bilong Joap i kamap long Hebron wantaim ol planti samting ol i bin kisim long ol birua. Na Joap i harim tok olsem Apner i bin kam lukim King Devit. Na Devit i bin tambuim ol man long ol i no ken kilim Apner, na Devit i bin salim em i go. Olsem na Joap i go lukim king na i tokim em olsem, “Ol i tok, Apner i bin kam lukim yu na yu larim em i go fri. Bilong wanem yu mekim olsem? Dispela pasin bilong yu i no stret. Ating yu no save long pasin bilong Apner, a? Em i kam bilong giamanim yu tasol, i no bilong helpim yu. Nogat. Em i kam tasol bilong lukluk gut long olgeta ples yu save go long en na long olgeta samting yu save mekim, bilong em i ken kam bek na pait long yu.” Joap i mekim dispela tok pinis, orait em i lusim Devit na i go. Na em i salim ol man i go bihainim Apner bilong askim em long kam bek. Ol dispela man i go kamap long Apner long hul wara ol i kolim Sira, na ol i bringim em i kam bek. Tasol Devit i no save long dispela samting Joap i mekim. Taim Apner i kam kamap long Hebron, Joap i kisim em i go sanap insait long bikpela dua bilong taun na i mekim olsem em i laik toktok hait wantaim em. Tasol taim tupela i sanap long dua, Joap i kisim sotpela naip bilong en na i sutim Apner long bel, na Apner i dai. Joap i kilim Apner bilong bekim dai bilong Asahel, brata bilong Joap. Bihain ol i tokim Devit long dispela samting, na em i tok, “Bikpela i save, i no asua bilong mi na Apner i dai. Na olgeta manmeri bilong mi tu, ol i no gat asua long dispela samting. Nogat. Em i asua bilong Joap wanpela tasol. Olsem na Bikpela i ken tingim em na olgeta famili bilong em, na olgeta tumbuna bilong en i kamap bihain, na Bikpela i ken mekim save long ol. Mi laik bai wanpela wanpela man bilong lain famili bilong Joap i mas i gat sik lepra o sua i no save drai o ol inap long mekim wok bilong ol meri tasol o bai ol birua i kilim ol long pait o ol bai i sot long kaikai oltaim.” Apner i bin kilim Asahel, brata bilong Joap tupela Abisai, long dispela pait bipo i bin kamap long Gibeon. Olsem na tupela i kilim Apner bilong bekim dai bilong brata bilong tupela. Devit i tokim Joap na ol lain bilong Joap olsem, “Yupela i mas brukim ol klos bilong yupela na pasim ol klos bilong sori. Na yupela i mas krai sori long Apner.” Ol i planim Apner long Hebron. Na taim ol i karim bodi bilong Apner i go long matmat, Devit i wokabaut bihainim ol. Na Devit wantaim ol manmeri i sanap klostu long matmat na olgeta i krai strong tru. *** Devit i mekim dispela song bilong sori long Apner. “Apner i no longlong man. Bilong wanem em i dai olsem? Ol i no bin pasim han na lek bilong en. Ol i trikim em na kilim em, olsem ol raskol i save mekim.” Devit i pinisim dispela song na ol manmeri i krai long Apner gen. Bihain long dispela, ol manmeri i tokim Devit bai em i mas kaikai. Tasol em i no laik na em i mekim strongpela promis olsem, “Mi no ken kaikai inap long san i go daun. Tasol sapos san i no go daun yet na mi kaikai, orait God i ken kilim mi i dai.” Taim ol manmeri i harim dispela tok bilong king, ol i belgut na amamas. Tasol i no dispela wanpela samting tasol i mekim ol i amamas. Nogat. Ol i save amamas long olgeta pasin bilong king. Na ol manmeri bilong Devit na ol manmeri bilong Israel i lukim ol samting King Devit i mekim long dispela de, na ol i save olsem, king i no bin wanbel wantaim man i kilim Apner i dai. Na king i tokim ol ofisa bilong en olsem, “Harim. Nau wanpela strongpela lida bilong yumi Israel i dai pinis. I tru, God i makim mi na mi kamap king. Tasol mi yet mi no gat strong long bekim pasin nogut bilong dispela tupela pikinini man bilong Seruia. Tupela i strong tumas. Bikpela yet i ken mekim save long tupela, bilong inapim pasin nogut tupela i bin mekim.” Taim Isboset i harim olsem, ol i kilim Apner pinis long Hebron, em i pret nogut tru na olgeta Israel i kirap nogut. Tupela soldia bilong Isboset i stap lida bilong ol lain soldia i save go pait long ol birua. Nem bilong tupela em Bana na Rekap, na tupela i pikinini man bilong Rimon. Rimon em i wanpela man bilong taun Berot. Dispela tupela man i bilong lain Benjamin, long wanem, ol man i makim Berot olsem wanpela taun bilong lain Benjamin. Ol lain manmeri tru bilong Berot i bin ranawe i go, na nau ol i stap long Gitaim. Jonatan, pikinini man bilong Sol, i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Mefiboset. Long taim Sol na Jonatan i dai, Mefiboset i gat 5-pela krismas tasol. Orait ol man bilong taun Jesril i salim tok i kam long famili bilong Jonatan olsem, ol birua i kilim Jonatan i dai pinis. Ol lain bilong Jonatan i harim dispela tok, orait meri i save lukautim Mefiboset i karim Mefiboset na i ranawe. Tasol em i ran hariap tumas na Mefiboset i pundaun na kisim bagarap, na em i kamap lek nogut. Wanpela de, tupela brata Rekap na Bana i go long haus bilong Isboset na long biksan tupela i go kamap. Long dispela taim Isboset i malolo na i slip i stap long rum bilong en. Na tupela i mekim olsem ol i laik i go insait long haus, bilong kisim wit. Tasol tupela i go insait long rum bilong Isboset na i lukim em i slip i stap long bet. Na tupela i sutim bel bilong en long naip na kilim em i dai. Orait tupela i katim nek bilong en, na long taim ol man i no lukim tupela, tupela i karim het bilong en i go. Tupela i wokabaut long nait long ples daun bilong wara Jordan, na long tumora *** tupela i go kamap long Hebron. Na tupela i kisim het bilong Isboset i go long King Devit na soim em. Na tupela i tokim king olsem, “King, lukim. Em hia het bilong Isboset, pikinini man bilong birua bilong yu, Sol. Bipo Sol i traim long kilim yu, olsem na Bikpela i bin helpim yu na i bekim pasin nogut bilong Sol wantaim ol lain pikinini bilong en.” Tasol Devit i bekim tok long tupela olsem, “Bikpela i stap oltaim, em i save kisim bek mi long olkain bagarap. Na long nem bilong em, mi tok tru long yutupela olsem. Taim mi bin i stap long Siklak, wanpela man i kamap long mi na i tokim mi long Sol i dai pinis. Na em i ting bai mi amamas long dispela tok. Tasol nogat. Mi tokim ol soldia na ol i holimpas dispela man na kilim em i dai. Dispela i olsem pe mi givim em bilong dispela nius nogut em i bringim. Na nau yutupela i kilim nating wanpela man taim em i slip long haus bilong em yet. Yutupela i man nogut tru. Na yutupela i ting bai mi larim yutupela i stap, a? Nogat tru. Bai mi bekim pasin nogut yutupela i bin mekim na bai mi pinisim yutupela olgeta.” Orait na Devit i givim oda long ol soldia bilong en long kilim Rekap na Bana. Na ol soldia i kilim tupela na katim na rausim ol han na lek bilong tupela na i go hangamapim klostu long raunwara long Hebron. Tasol ol soldia i kisim het bilong Isboset na planim long matmat bilong Apner long Hebron. Bihain long dispela samting, olgeta lain bilong Israel i kam lukim Devit long Hebron. Na ol i tokim em olsem, “Yumi olgeta i wanblut stret. Bipo, Sol i stap king, tasol yu yet i save bosim ol soldia bilong yumi Israel na bringim ol i go long pait. Na Bikpela i bin tokim yu, bai yu kamap wasman bilong mipela ol manmeri bilong en, na bai yu kamap king bilong mipela.” Na bihain, olgeta hetman bilong Israel i kam bung long King Devit long Hebron. Na em i mekim wanpela kontrak wantaim ol long ai bilong God. Na ol i kapsaitim wel long het bilong em bilong makim em i kamap king bilong Israel. Devit i gat 30 krismas pinis na em i kamap king. Na em i stap king inap 40 yia. Devit i stap king long Hebron inap 7 na hap yia. Na em i stap king long Jerusalem inap 33 yia na i bosim ol Israel na ol Juda wantaim. Wanpela taim King Devit wantaim ol soldia bilong en i go pait long kisim taun Jerusalem. Jerusalem em i as ples bilong ol Jebus. Ol Jebus i ting Devit i no inap kisim taun bilong ol, olsem na ol i tok bilas long Devit olsem, “Yupela i no inap tru long kam insait long taun bilong mipela. Maski ol man i aipas na lek nogut, ol inap pasim rot bilong yupela.” Tasol tok bilong ol i popaia, long wanem, Devit wantaim ol soldia bilong en i pait na i kisim dispela taun i gat strongpela banis. Nem bilong dispela taun em Saion. Tasol bihain ol manmeri i kolim olsem, Taun bilong Devit. Long de Devit i kisim dispela taun, em i tokim ol soldia bilong en olsem, “Sapos yumi laik kisim dispela taun, orait yumi mas i go insait long dispela hul ol Jebus i save i go i kam long en bilong kisim wara. Na yumi mas bihainim i go na bai yumi kamap insait long taun. Na bai yumi pait long dispela ol aipas na lek nogut. Mi no laikim tru ol dispela kain man.” Nau ol i tingim yet dispela tok bilong Devit, olsem na ol i save tok olsem, “Ol aipas na lek nogut i no ken i go insait long haus bilong Bikpela.” Na bihain, Devit i go sindaun long Saion, na i givim nem long dispela taun olsem, Taun Bilong Devit. Na Devit i tok, na ol wokman i wokim ol haus i raunim dispela taun. Ol i stat long wokim ol dispela haus long dispela ples ol i bin pulimapim graun long wanpela ples daun. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, i stap wantaim Devit, olsem na Devit i wok long kamap strongpela king oltaim. King Hiram bilong taun Tair i salim sampela ofisa bilong gavman bilong en i kam long Devit. Na tu em i salim ol diwai sida na ol kamda na ol man i save wok long ston, bilong ol i ken wokim bikpela haus bilong King Devit. Devit i lukim ol dispela samting i kamap long em na em i save olsem, Bikpela i mekim em i kamap king tru bilong Israel. Na tu, em i save olsem, Bikpela i laik helpim ol manmeri bilong em yet, olsem na Bikpela i wok long mekim kantri Israel i kamap gut tru. Taim Devit i lusim Hebron na i kam sindaun long Jerusalem, em i maritim sampela meri moa na em i kisim sampela namba 2 lain meri. Na ol meri bilong en i karim ol sampela pikinini long Jerusalem. Nem bilong ol pikinini man i olsem, Samua na Sobap na Natan na Solomon na Iphar na Elisua na Nefek na Jafia na Elisama na Eliada na Elifelet. Ol Filistia i bin harim olsem ol Israel i bin mekim Devit i kamap king bilong ol, olsem na ol Filistia i kirap i go bilong pait na kisim em. Tasol taim Devit i save long dispela samting ol i laik mekim, em i go daun long strongpela ples hait bilong en. Na ol Filistia i kam kamap long ples daun Refaim na ol i stap. Orait Devit i askim Bikpela olsem, “Yu laik bai mi go pait long ol dispela Filistia o nogat? Na sapos mi go, bai yu helpim mi long winim ol o nogat?” Na Bikpela i bekim tok long em olsem, “Yes, yu go. Bai mi putim ol long han bilong yu na bai yu winim ol tru.” Orait Devit i go pait long ol Filistia na i winim ol. Na em i tok olsem, “Bikpela i olsem wara i tait na i brukim lain bilong ol birua bilong mi.” Olsem na ol i kolim dispela ples, Bikpela Bilong Brukim Lain. Ol Filistia i ranawe na i lusim ol giaman god bilong ol. Na Devit wantaim ol soldia bilong en i kisim ol dispela samting na karim i go. Tasol bihain ol Filistia i kam bek gen long ples daun Refaim na i stap. Na Devit i askim Bikpela olsem, “Bai mi mekim wanem?” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Yupela go pait long ol, tasol yupela i no ken i go stret long ol. Yupela i mas i go baksait long ol, na redi long pait long ol long ples ol diwai balsam i sanap long en. Na bai yupela i harim nois olsem ol man i wokabaut antap long het bilong ol dispela diwai. Orait bai yupela i save olsem, mi yet mi go paslain long yupela long pait long ol Filistia. Taim yupela i harim dispela nois, yupela i mas ran i go pait long ol.” Orait Devit i bihainim tok bilong Bikpela, na ol Israel i ranim ol Filistia na bagarapim ol, stat long taun Geba i go inap long taun Geser. Devit i bungim gen ol man i save gut long pait. Namba bilong ol dispela soldia bilong Israel inap olsem 30,000. Na Devit i kisim ol i go long dispela taun Bala i stap long graun bilong Juda, bilong kisim Bokis Kontrak bilong God. Dispela Bokis Kontrak ol i kolim Bokis Kontrak Bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Dispela Bokis i gat tupela piksa bilong ensel antap long en na em i olsem sia king bilong Bikpela. Orait Devit wantaim ol soldia i go kamap long taun Bala na ol i go long haus bilong Abinadap i stap antap long wanpela liklik maunten. Na ol i kisim Bokis Kontrak na putim long wanpela nupela karis, bilong kisim i go wantaim ol. Usa na Ahio, tupela pikinini man bilong Abinadap, i wok long stiaim dispela karis long taim ol i go. Ahio i wokabaut i go pas long karis. Na Devit wantaim olgeta Israel i wokabaut wantaim karis na ol i mekim save singsing na mekim musik, bilong litimapim nem bilong Bikpela. Ol i wok long paitim ol kundu na gita na ol kain kain samting bilong mekim musik. Ol i bin wokim ol dispela samting long diwai pain. Orait na ol i kamap long hap graun bilong wanpela man, nem bilong en Nakon, em hap we ol i save kisim kaikai bilong wit, na rausim ol lip samting bilong wit. Na long dispela hap ol bulmakau i mekim na Bokis Kontrak bilong God i laik pundaun. Olsem na Usa i putim han i go na holim Bokis Kontrak. Na Bikpela i kros tru long Usa, long wanem, Usa i ting Bokis Kontrak i samting nating na em i holim. Na God i kilim em na em i dai stret long dispela hap klostu long Bokis Kontrak bilong God. Devit i lukim Bikpela i bin mekim save long Usa na Devit i kros. Na ol i kolim dispela ples, God I Mekim Save Long Usa. Na nau tu ol manmeri i kolim olsem yet. Na nau Devit i pret long Bikpela na em i tok, “Olsem wanem na bai Bokis Kontrak bilong Bikpela i go i stap wantaim mi?” Olsem na Devit i no laik kisim Bokis Kontrak i go long taun bilong Devit, em Jerusalem, na em i lusim rot bilong Jerusalem na i kisim Bokis Kontrak i go long haus bilong Obetidom, wanpela man bilong taun Get. Na Bokis Kontrak i stap long haus bilong Obetidom inap tripela mun. Na long dispela taim Bikpela i wok long mekim gut long Obetidom wantaim olgeta famili bilong en. Na bihain, King Devit i harim tok olsem, Bikpela i mekim gut long Obetidom wantaim famili bilong en na olgeta samting bilong em, long wanem, Bokis Kontrak i stap wantaim ol. Olsem na Devit i go long haus bilong Obetidom bilong kisim Bokis Kontrak bilong God na bringim i kam long Jerusalem. Na ol manmeri i wok long amamas tru. Orait ol man i karim Bokis na i stat long wokabaut. Ol i tromoi lek 6-pela taim na ol i sanap i stap, na Devit i mekim ofa long Bikpela. Em i ofaim wanpela bulmakau man wantaim wanpela patpela pikinini bulmakau. Devit i pasim wanpela laplap bilong pris, em ol i bin wokim long naispela laplap. Na em i wok long singsing na kalap kalap bilong givim biknem long Bikpela. Na long dispela pasin Devit wantaim olgeta Israel i bringim Bokis Kontrak bilong Bikpela i go long Jerusalem. Ol i amamas na singaut strong na winim ol biugel. Taim ol i bringim Bokis Kontrak i kam insait long taun bilong Devit, Mikal, pikinini meri bilong Sol, i sanap long windo na i lukim ol. Na em i lukim man bilong en, King Devit, i singsing na kalap nabaut bilong litimapim nem bilong Bikpela. Na Mikal i no laikim dispela pasin Devit i mekim, olsem na em i bel nogut long em. Orait ol i putim Bokis Kontrak insait long wanpela haus sel Devit i bin sanapim bilong putim Bokis Kontrak long en. Na em i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela. Ol i mekim ol ofa pinis, orait Devit i tokim ol manmeri olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i ken mekim gut long yupela.” Na Devit i givim kaikai long olgeta manmeri. Olgeta wan wan man na meri i kisim wanpela bret na hap mit ol i bin kukim long paia na sampela pikinini wain ol i bin mekim drai pinis. Ol i kisim pinis, orait ol i go bek long ol ples bilong ol yet. Na Devit i go bek long haus bilong en long askim God long mekim gut long ol famili bilong em yet. Na Mikal i kam ausait long haus na i bungim em na i tok olsem, “Man, king bilong Israel i soim biknem bilong en na i kalap gut tru. Na i larim ol wokmeri nating bilong ol ofisa bilong en i lukim sem bilong em. Yu mekim olsem ol man i no gat tingting i save mekim.” Na Devit i bekim tok olsem, “Mi bin kalap na mekim dispela singsing bilong givim biknem long Bikpela. Em i bin makim mi bilong senisim papa na famili bilong yu na em i mekim mi i kamap hetman bilong ol dispela manmeri bilong en, ol Israel. Na bai mi singsing moa bilong givim biknem long em. Na bai mi daunim nem bilong mi moa yet na kamap samting nating long ai bilong mi. Tasol ol dispela wokmeri nau yu tok long ol, ol bai i givim biknem long mi.” Na Mikal, pikinini meri bilong Sol, i no karim wanpela pikinini i go inap long taim em i dai. King Devit i stap long haus bilong en na em i sindaun gut, long wanem, Bikpela i no larim ol birua i kam pait long Israel. Na king i tokim profet Natan olsem, “Mi stap long wanpela gutpela haus ol i wokim long diwai sida, tasol Bokis Kontrak bilong God i stap long haus sel. Ating dispela i no stret.” Orait profet Natan i tokim king olsem, “Bikpela i stap wantaim yu, olsem na sapos yu laik mekim wanpela samting, yu mekim tasol.” Tasol long dispela nait Bikpela i tokim Natan olsem, “Yu go long Devit, wokman bilong mi, na givim dispela tok bilong mi long em. Devit, yu i no dispela man mi bin makim bilong wokim haus bilong mi. Mi no save stap long bikpela haus. Nogat. Long taim mi bin kisim bek ol Israel long Isip na bringim ol i kam, mi stap long haus sel tasol. Na olgeta hap mi go i kam, mi save stap long haus sel tasol. Mi bin wokabaut wantaim yupela Israel long planti hap na mi no bin askim wanpela bilong ol hetman mi bin makim bilong yupela olsem, ‘Bilong wanem yu no bin wokim wanpela haus bilong mi long diwai sida?’” Na Bikpela i tok moa long Natan olsem, “Tokim wokman bilong mi, Devit, olsem. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi bin kisim yu taim yu stap wasman bilong sipsip na mi makim yu long kamap hetman bilong ol manmeri bilong mi, ol Israel. Mi bin i stap wantaim yu long olgeta hap yu bin i go long en. Na mi bin daunim ol birua bilong yu na yu bin winim ol. Na bai mi givim biknem long yu i wankain olsem biknem bilong ol strongpela lida bilong ol arapela kantri. Mi makim pinis wanpela graun bilong yupela Israel, ol manmeri bilong mi, na mi mekim yupela i sindaun gut long dispela graun bilong yupela. Na bai ol man nogut i no inap mekim nogut long yupela moa. Bipo yet ol birua i wok long bagarapim yupela. Stat long taim ol tumbuna i kisim dispela graun na long taim bilong ol hetman mi bin makim bilong yupela, ol birua i wok yet long bagarapim yupela. Tasol nau bai mi pasim ol na bai ol i no inap mekim nogut long yu na long kantri bilong yu. Na bai mi larim lain bilong yu i stap, na ol i ken kamapim ol tumbuna pikinini bilong yu. *** “Taim yu dai na ol i planim yu, orait bai mi mekim wanpela pikinini man bilong yu i kamap king, na bai em i kamap strongpela king na bai mi no larim wanpela samting i daunim em. Em dispela king tasol bai i wokim haus bilong mi, bilong ol manmeri i ken kam klostu long mi long en. Na bai mi mekim ol man long lain bilong em tasol i kamap king oltaim oltaim. Bai mi stap papa bilong em na em bai i stap pikinini bilong mi. Taim em i mekim pasin nogut, bai mi mekim save long em, olsem papa i mekim save long pikinini bilong en. Tasol mi bai marimari long em oltaim. Mi no inap givim baksait long em olsem mi bin mekim long Sol taim mi bin rausim em, na yu kisim ples bilong em. Lain bilong yu bai i no inap pinis. Na bai mi mekim ol man long lain bilong yu i kamap king oltaim.” Natan i harim pinis ol dispela tok bilong Bikpela, orait na em i go tokim Devit long olgeta dispela samting Bikpela i bin soim em. King Devit i harim pinis ol dispela tok bilong God, orait em i go insait long haus sel bilong Bikpela na i sindaun long ai bilong Bikpela na i prea olsem, “God, Bikpela, yu bin mekim planti gutpela pasin long mi. Tasol mi wantaim ol famili bilong mi, mipela i no gutpela na yu mekim olsem. God, Bikpela, yu ting ol dispela gutpela pasin yu bin mekim pinis long mi i no inap, na nau yu mekim narapela samting moa long mi. Yu toksave long mi long samting bai yu mekim long ol lain tumbuna bilong mi. Bikpela, mi wanpela man nating, tasol yu soim mi ol dispela bikpela samting yu laik mekim. Olsem na Bikpela, bai mi mekim wanem tok long yu? Mi wokman bilong yu, na yu save pinis long mi. Bai yu mekim ol dispela bikpela samting long laik bilong yu yet. Na nau yu toksave long mi bilong lainim mi long pasin bilong yu yet. God, Bikpela, yu nambawan tru. I no gat wanpela olsem yu. Yu wanpela tasol yu God tru, olsem mipela i bin harim long maus bilong ol tumbuna. Yu bin kisim bek mipela Israel long taim mipela i stap kalabus long Isip, na yu mekim mipela i kamap lain manmeri bilong yu. Olsem na i no gat narapela lain manmeri i wankain olsem mipela ol manmeri bilong yu. Na yu bin mekim olkain gutpela na bikpela samting bilong helpim mipela long taim mipela ol manmeri bilong yu i kam kamap long dispela kantri. Yu bin rausim ol arapela lain manmeri na yu bin bagarapim ol giaman god bilong ol na mipela i kam kisim graun bilong ol. Olsem na ol manmeri bilong olgeta kantri i givim biknem long yu. Bikpela, yu bin mekim mipela ol Israel i kamap lain manmeri bilong yu stret na bai mipela i stap olsem oltaim. Na yu yet yu kamap God bilong mipela. “God, Bikpela, nau mi laik yu mekim olsem yu bin promis long mekim long mi na long lain bilong mi, na bai yu ken mekim olsem oltaim. Na bai ol manmeri i lukim ol dispela samting yu mekim na oltaim bai ol i givim biknem long yu. Na bai ol i tok, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong em i God bilong ol Israel.’ Na oltaim bai yu mekim ol man long lain bilong mi tasol i kamap king. Bikpela, yu gat olgeta strong na yu God bilong mipela Israel. Na yu bin tokaut long mi olsem, yu bai mekim ol lain tumbuna bilong mi i stap strong oltaim. Olsem na mi, wokman bilong yu, mi no pret long mekim beten long yu. “God, Bikpela, yu yet yu God na yu save mekim olgeta samting olsem yu bin promis long mekim. Na yu bin mekim dispela gutpela promis long mi. Olsem na mi laik bai yu tingim promis bilong yu na yu mekim gut long ol lain bilong mi. Na bai ol i stap gut oltaim aninit long yu.” Wanpela taim bihain, Devit wantaim ol soldia bilong en i kirapim pait long ol Filistia. Ol i winim ol Filistia, olsem na ol Filistia i no moa bosim ol Israel. Na bihain Devit wantaim ol soldia i go pait long ol Moap na i winim ol. Na em i mekim ol Moap i lain na slip long graun. Na em i kisim wanpela hap baklain na i makim ol. Ol man i stap long namba wan na namba 2 mak, em i tok long ol i mas i dai. Tasol ol man i stap long namba 3 mak, em i larim ol i stap. Na em i wok long mekim olsem i go inap lain i pinis. Na ol Moap i stap aninit long em na givim takis long em. Na bihain, Devit wantaim ol soldia i go pait long king bilong kantri Soba, em Hadateser, pikinini man bilong Rehop. Soba em wanpela kantri bilong ol lain Siria. Long dispela taim Hadateser i kisim ol soldia bilong en na i wok long i go long hap bilong wara Yufretis long pait long ol birua, bilong kisim bek hap graun bilong en. Na lain bilong Devit i bungim ol na i winim ol long pait. Na Devit i kisim planti soldia bilong Hadateser. Em i kisim 20,000 soldia na 1,700 soldia i save sindaun long hos na pait. Na tu, Devit i kisim 100 hos bilong pulim ol karis bilong pait. Tasol Devit i bagarapim lek bilong ol arapela hos na ol i no inap wokabaut strong. Long dispela taim ol Siria i stap long Damaskus, ol i kirap i go helpim King Hadateser long pait. Tasol Devit wantaim ol soldia bilong en i kilim 22,000 soldia bilong ol Siria. Na Devit i putim ol lain soldia bilong en nabaut long kantri bilong ol Siria, bilong was long ol bai ol i no ken kirapim pait moa. Na ol Siria i stap aninit long Devit na ol i givim takis long em. Long olgeta hap Devit i go pait long en, Bikpela i save helpim em na em i win. Na Devit i lukim ol ofisa bilong Hadateser i karim ol hap plang bilong pait ol i bin wokim long gol. Na em i kisim ol dispela hap plang na bringim ol i go long Jerusalem. Na tu, em i kisim planti bras long taun Beta na taun Berotai, tupela taun bilong Hadateser. King Toi bilong kantri Hamat i harim tok olsem, Devit i winim pinis ol ami bilong Hadateser. Olsem na Toi i salim pikinini man bilong en, Joram, i go long King Devit long givim gude na tok amamas long Devit i bin winim Hadateser. King Toi i amamas long Devit i winim Hadateser, long wanem, planti taim Hadateser i bin birua long Toi. Orait Joram i kam long Devit na i givim em ol presen, em ol i bin wokim long silva na gol na bras. Devit i kisim ol dispela presen na i makim bilong Bikpela. Em i bin mekim wankain pasin long ol silva na gol em i kisim long taim em i bin winim ol arapela birua. Em i bin kisim ol dispela silva na gol long ol Idom na ol Moap na ol Amon na ol Filistia na ol Amalek, na long King Hadateser bilong Soba. Na bihain, Devit wantaim ol soldia bilong en i go pait long ol Idom long Ples Daun I Gat Planti Sol. Na ol i kilim 18,000 man bilong Idom. Ol manmeri i harim tok long dispela pait na ol i givim biknem tru long Devit. Na Devit i putim ol lain soldia bilong en nabaut long kantri Idom, bilong was long ol Idom. Na ol Idom i stap aninit long em. Long olgeta hap Devit i go pait long en, Bikpela i save helpim em na em i win. Devit i bosim olgeta hap bilong Israel na em i mekim gutpela na stretpela pasin long olgeta manmeri. Joap, pikinini man bilong Seruia, i stap namba wan ofisa bilong ami. Na Jehosafat, pikinini man bilong Ahilut, i stap namba wan kuskus na i lukautim ol buk bilong gavman. Sadok wantaim Ahimelek, tupela i stap pris. Sadok em i pikinini bilong Ahitup. Na Ahimelek em i pikinini bilong Abiatar. Na Seraia em i stap kuskus bilong king. Benaia, pikinini man bilong Jehoiada, i bosim ol soldia i save was long King Devit, em ol lain Keret na Pelet. Na ol pikinini man bilong Devit i stap pris. Devit i askim ol man olsem, “I gat sampela man long lain famili bilong Sol i stap yet, o nogat? Sapos i gat, orait mi laik mekim gut long ol, bilong bekim gutpela pasin Jonatan i bin mekim long mi.” Long dispela taim i gat wanpela wokboi bilong famili bilong Sol i stap, nem bilong en Siba. Orait ol i singautim em long go lukim king. Em i kamap long king na king i askim em olsem, “Yu Siba, a?” Na em i tok, “Yes, bikman, mi tasol.” Na king i askim em gen, “I gat sampela man long famili bilong Sol i stap yet o nogat? Sapos i gat, orait mi laik mekim gut long ol, olsem mi bin promis long God.” Orait Siba i tokim Devit olsem, “Wanpela pikinini man bilong Jonatan i stap yet, tasol lek bilong en i nogut.” Na king i tok, “Em i stap we?” Na Siba i tokim em olsem, “Em i stap long taun Lodebar, long haus bilong Makir, pikinini man bilong Amiel.” King i harim olsem, na em i salim sampela man i go bringim dispela pikinini man bilong Jonatan i kam. Nem bilong dispela man em Mefiboset. Em i pikinini bilong Jonatan na tumbuna pikinini bilong King Sol. Taim em i kamap, orait em i brukim skru na putim pes i go daun long graun bilong givim biknem long Devit. Na Devit i tokim em olsem, “Gude, Mefiboset.” Na Mefiboset i tok, “King, mi wokboi bilong yu tasol.” Na Devit i tok, “Yu no ken pret. Mi tingim yet papa bilong yu, Jonatan, olsem na mi laik mekim gutpela pasin long yu. Bai mi givim yu ol graun bilong tumbuna bilong yu, Sol. Na olgeta taim yu ken i kam kaikai wantaim mi.” Na Mefiboset i putim pes i go daun long graun gen na i tok, “King, bilong wanem yu laik mekim gutpela pasin long mi olsem? Mi samting nating tasol. Mi olsem wanpela dok i dai pinis.” Mefiboset i go pinis, orait na king i singautim Siba i kam na i tokim em olsem, “Olgeta graun samting bilong bikman bilong yu, Sol, na bilong ol famili bilong en, nau mi givim long han bilong Mefiboset, tumbuna pikinini bilong Sol. Olsem na yu wantaim ol pikinini man bilong yu na ol wokboi bilong yu i mas wokim ol gaden long dispela graun. Na yupela i mas kisim ol kaikai i mau long gaden na bringim i kam. Olsem na bai famili bilong Sol i gat kaikai. Tasol Mefiboset yet bai i kam kaikai wantaim mi oltaim.” Siba i gat 15 pikinini man na 20 wokboi. Orait Siba i tokim Devit olsem, “King, bai mi mekim olgeta samting olsem yu tok.” Bihain long dispela, Mefiboset i save go kaikai wantaim king, olsem wanpela pikinini man bilong king stret. Mefiboset i gat wanpela yangpela pikinini man, nem bilong em Mika. Long dispela taim olgeta man na meri bilong famili bilong Siba i mekim wok long graun bilong Mefiboset. Tasol Mefiboset i stap long Jerusalem, long wanem, olgeta taim em i save kaikai wantaim King Devit. Tupela lek bilong Mefiboset i nogut. Nahas, king bilong ol Amon, i dai pinis na pikinini man bilong en, Hanun, i kamap king. Na Devit i tok olsem, “Mi mas mekim gutpela pasin long Hanun, olsem papa bilong en, Nahas, i bin mekim long mi.” Olsem na Devit i salim sampela man bilong i go tok sori long Hanun. Tasol taim ol i kamap, ol hetman bilong kantri Amon i tokim king bilong ol olsem, “Yu ting Devit i salim ol dispela man bilong tok sori na givim biknem long papa bilong yu, a? Nogat tru. Em i salim ol bilong lukluk gut long taun bilong yumi, na bihain em wantaim ol soldia bilong en bai i kam bagarapim yumi.” Hanun i harim dispela tok, na em i holimpas ol lain man bilong Devit na i katim hap mausgras bilong ol na larim hap i stap. Na tu em i katim longpela klos bilong ol i go sot tru, inap ol arapela man i ken lukim as bilong ol, na em i salim ol i go. Tasol ol dispela man i sem tru na ol i no laik i go bek long ples bilong ol. Taim Devit i harim tok long dispela pasin Hanun i bin mekim long ol lain bilong em, orait em i salim tok long ol dispela man olsem, “Yupela i no ken wari long i kam kwik long Jerusalem. Nogat. Yupela i ken i stap long Jeriko inap mausgras bilong yupela i kamap gen, na bihain yupela i kam.” Ol Amon i save pinis olsem dispela pasin bilong ol i mekim Devit i belhat moa yet long ol. Olsem na ol i salim sampela man i go long hap bilong Siria long mekim kontrak wantaim ol man bilong taun Betrehop na taun Soba. Na ol dispela taun i salim 20,000 soldia bilong i kam helpim ol Amon long pait. Na ol Amon i mekim kontrak tu wantaim ol man bilong taun Top, bilong kisim 12,000 soldia. Na ol Amon i mekim kontrak wantaim king bilong Maka, bilong kisim 1,000 soldia bilong helpim ol long pait. Devit i harim olsem ol Amon i wok long bungim ol dispela soldia, na em i salim Joap wantaim olgeta soldia bilong Israel i go long pait long ol. Orait ol Amon i sanap klostu long dua bilong banis bilong Raba, biktaun bilong ol. Na ol Siria na ol Top na ol Maka i sanap long ples kunai. Na olgeta i redi long pait long ol Israel. Joap i lukim ol dispela birua na em i save, bai ol i kirapim pait long ol Israel long tupela sait wantaim. Olsem na em i makim sampela gutpela strongpela soldia bilong Israel na em i lainim ol klostu long ol dispela lain i sanap long ples kunai. Na em yet i bosim ol. Na em i makim brata bilong en, Abisai, long bosim ol arapela soldia bilong en, na Abisai i lainim ol klostu long ol Amon. Orait na Joap i tokim Abisai olsem, “Taim pait i kirap na sapos yu lukim ol Siria i laik winim mipela, orait yupela i mas kam helpim mipela. Na sapos ol Amon i laik winim yupela, orait bai mipela i go helpim yupela. Yupela i no ken pret. Yumi mas tingim ol manmeri bilong yumi na ol taun God i bin givim long yumi, na yumi mas pait strong. Na Bikpela i ken bihainim laik bilong en na mekim olsem em i laik.” Orait Joap wantaim ol soldia bilong en i go kirapim pait na ol Siria i ranawe. Ol Amon i lukim ol Siria i ranawe, na ol tu i ranawe long ol lain bilong Abisai na ol i go hait insait long banis bilong taun bilong ol. Orait na Joap i lusim ol Amon na em i kisim ol soldia i go bek long Jerusalem. Ol Siria i lukim olsem ol i lus long pait, olsem na ol i singautim olgeta soldia bilong ol i kam bung. Na King Hadateser bilong Soba i salim sampela man i go kisim ol man bilong dispela lain Siria i stap long hap sankamap bilong wara Yufretis, na ol tu i kam bung. Olgeta i kam bung long ples Helam, na Sobak, namba wan ofisa bilong King Hadateser, i bosim ol. Devit i harim tok long ol Siria i wok long bung long Helam, olsem na em i kirap na i bungim olgeta soldia bilong Israel, na ol i go brukim wara Jordan na i go kamap long Helam. Na ol Siria i sanap long lain na ol i kirapim pait long ol Israel. Tasol ol Israel i pait strong tumas na surikim ol Siria i go bek. Na Devit wantaim ol soldia bilong en i kilim 700 soldia i save sanap long ol karis bilong pait na 40,000 soldia i save sindaun long ol hos. Na ol i kilim tu Sobak, namba wan ofisa bilong ol Siria, na em i dai stret long ples bilong pait. Ol sampela king i stap aninit long King Hadateser i lukim olsem, ol Israel i winim ol pinis, olsem na ol i sekan wantaim ol Israel na i stap aninit long ol. Na ol Siria i pret tru long ol Israel, olsem na ol i no helpim ol Amon gen. Olgeta wan wan yia, long taim bilong kol i laik pinis, ol king i save bringim ol ami bilong ol i go pait long ol birua bilong ol. Orait long yia bihain long Devit i winim ol Siria, na long taim bilong kol i laik pinis, Devit i salim Joap na ol ofisa bilong en wantaim olgeta soldia bilong Israel i go pait long ol Amon. Ol i pait na winim ol Amon na ol i raunim taun Raba. Tasol Devit yet i no go long pait. Em i stap long Jerusalem. Wanpela apinun Devit i slip na long apinun tru em i kirap na i lusim bet. Antap long rup bilong haus bilong en i gat ples bilong kisim win. Olsem na em i go antap na i wokabaut bilong kisim win. Em i lukluk nabaut na em i lukim wanpela meri i waswas i stap. Na dispela meri em i naispela meri tru. Orait Devit i salim wanpela man i go painimaut long dispela meri em i husat tru. Na em i painimaut olsem, dispela meri em Batseba, pikinini meri bilong Eliam, na em i meri bilong Uria, wanpela man bilong lain Hit. Na Devit i salim sampela man i go bringim Batseba i kam. Long dispela taim sik mun bilong Batseba i pinis na em i bin bihainim pasin bilong kamap klin gen. Orait em i kam long Devit na Devit i slip wantaim em. Na bihain Batseba i go bek long haus bilong en. Na bihain liklik, Batseba i save em i gat bel na em i salim tok long Devit. Devit i save long dispela samting, olsem na em i salim tok i go long Joap olsem, “Mi laik bai yu salim Uria, dispela man bilong lain Hit, i kam long mi.” Na Joap i salim Uria i kam long Devit. Uria i kam kamap long Devit na Devit i askim em olsem, “Joap wantaim ol soldia i stap gut o nogat? Na olsem wanem long pait? Yumi laik win o nogat?” Na Uria i tokim em long ol dispela samting. Na Devit i tokim Uria olsem, “Gutpela tru. Mi harim pinis. Nau yu ken i go long haus bilong yu na waswas na malolo.” Orait Uria i lusim king na i go ausait. Na bihain Devit i salim wanpela man i bringim presen i go long Uria. Tasol Uria i no i go long haus. Em i slip wantaim ol wasman bilong king, klostu long dua bilong haus king. Ol i tokim Devit long Uria i no bin i go long haus bilong en. Olsem na Devit i go tokim em, “Yu bin lusim haus bilong yu longpela taim pinis. Bilong wanem na yu no i go long haus bilong yu?” Orait Uria i bekim tok olsem, “Ol soldia bilong Israel na Juda i stap yet long ples bilong pait, na Bokis Kontrak i stap wantaim ol. Na Joap, bikman bilong mi, i stap long kem wantaim ol ofisa. Bai i luk nogut sapos mi wanpela tasol i go long haus bilong mi na kisim kaikai na dring na slip wantaim meri bilong mi. Mi tok tru tumas, mi no inap mekim dispela pasin.” Olsem na Devit i tok, “I orait, yu ken i stap hia, na tumora bai mi salim yu i go bek.” Orait na Uria i stap long Jerusalem. Na long tumora apinun Devit i singautim Uria i kam kaikai na dring wantaim em na em i mekim Uria i spak. Tasol long dispela nait tu Uria i no i go slip long haus bilong en. Nogat. Em i karamap long blanket bilong em yet na i slip long rum bilong ol wasman bilong king. Na long moningtaim Devit i raitim wanpela pas long Joap na i givim long Uria na salim em i go bek long ples bilong pait. Na Devit i tokim em long givim dispela pas long Joap. Tok Devit i raitim long pas i olsem, “Putim Uria wantaim ol namba wan lain soldia long hap pait i kamap strong tumas long en. Na yupela olgeta i mas surik bek na larim ol birua i kilim Uria.” Joap wantaim ol soldia i wok yet long pait bilong kisim taun Raba. Na taim Joap i kisim pas pinis, orait em i putim Uria long hap ol Amon i wok long pait strong tru long en. Na ol soldia bilong ol Amon i kam ausait long taun na pait long ol soldia bilong Joap. Na long dispela pait, sampela ofisa bilong Devit i dai. Uria em i wanpela bilong ol dispela ofisa i dai. Na bihain, Joap i salim ripot i go long Devit long dispela pait. Na Joap i tokim man i laik bringim ripot olsem, “Yu mas tokim king long olgeta samting i bin kamap long dispela pait. Na mi ting king bai i kros na i tok olsem, ‘Yupela i no laik pait longwe liklik long banis bilong taun? Yupela i save pinis, ol birua i stap antap long banis ston na ol inap sutim yupela. Ating yupela i lusim tingting pinis long samting bipo i bin kamap long Abimelek, a? Abimelek, pikinini man bilong Gideon, i bin sanap klostu long banis bilong taun Tebes, na wanpela meri i bin sanap antap long banis na i tromoi bikpela ston long em na kilim em i dai. Olsem na watpo yupela i go klostu tumas long banis?’ Sapos king i tokim yu olsem, orait yu mas tokim em olsem, ‘Uria em i wanpela bilong ol dispela ofisa i bin dai.’” Olsem na man bilong bringim ripot i go givim ripot long Devit. Em i tok olsem, “Ol birua i pait strong tumas na ol i lusim taun i kam ausait na pait long mipela long ples klia. Tasol mipela i pait strong tru na surikim ol i go bek long dua bilong taun. Tasol sampela soldia bilong ol Amon i stap antap long banis na ol i sut long banara na sutim sampela ofisa bilong yu na ol i dai. Uria em i wanpela bilong ol dispela ofisa i bin dai.” Orait Devit i tokim em olsem, “Yu go bek na givim dispela tok long Joap, bilong strongim em long pait. ‘Joap, yu no ken bel hevi long dispela samting, long wanem, i no gat man i ken save long husat bai i dai long pait. Yu mas pait strong long ol Amon na winim ol na bagarapim dispela taun olgeta.’” Na bihain, Batseba i harim olsem man bilong en i dai pinis, olsem na em i krai sori long em. Taim bilong sori i pinis, orait Devit i tokim ol long bringim Batseba i kam long haus king. Na Devit i maritim em, na bihain Batseba i karim wanpela pikinini man bilong Devit. Tasol Bikpela i no laikim dispela samting Devit i bin mekim. Bikpela i salim profet Natan i go long Devit na Natan i tokim Devit olsem, “I gat tupela man i stap long wanpela taun. Wanpela i gat planti mani samting na narapela em i rabis na i gat liklik samting tasol. Dispela maniman i gat planti bulmakau na sipsip. Tasol rabisman i gat wanpela liklik sipsip meri tasol. Em i bin baim dispela sipsip na i save lukautim gut. Na sipsip i stap long haus bilong em na i kamap bikpela wantaim ol pikinini bilong dispela man. Na em i save givim hap kaikai bilong em yet long dispela sipsip na i larim sipsip i dring long kap bilong em, na sipsip i save slip long bros bilong dispela man. Olsem na sipsip i kamap olsem pikinini meri bilong em stret. Tasol wanpela de wantok bilong maniman i kam kamap long haus bilong maniman. Orait maniman i no laik kilim wanpela sipsip bilong em yet na kukim bilong givim wantok. Nogat. Em i go kisim sipsip bilong rabisman na i kilim na i kukim, bai wantok bilong en i kaikai.” Devit i harim dispela tok bilong Natan, orait Devit i belhat nogut tru long dispela maniman na i tok olsem, “Long nem bilong Bikpela, mi tok tru tumas, man i mekim dispela kain pasin em i man nogut tru. Na i moa gut long ol i kilim em i dai. Na em i mas bekim 4-pela sipsip long rabisman, long wanem, em i mekim pasin nogut tru na i no sori liklik long dispela man.” Orait na Natan i tokim Devit olsem, “Dispela maniman em yu tasol. Na God, Bikpela bilong yumi Israel, i gat tok long yu olsem, ‘Mi bin helpim yu, na Sol i no bin bagarapim yu. Na mi makim yu bilong kamap king bilong Israel. Na mi bin givim haus na ol meri na ol samting bilong King Sol long yu na mekim yu i kamap king bilong Israel na Juda. Sapos dispela i no inapim yu, orait mi inap givim yu moa yet. Bilong wanem yu sakim tok bilong mi na yu mekim dispela pasin nogut? Yu bin kilim Uria i dai long han bilong ol Amon, na yu bin kisim meri bilong en. Orait harim gut. Yu bin sakim tok bilong mi na yu kisim meri bilong Uria. Olsem na long olgeta taim bihain ol man bai i kilim i dai sampela bilong ol lain tumbuna bilong yu. Mi Bikpela, mi tok olsem, bai mi mekim sampela man long famili bilong yu yet i givim bikpela hevi long yu. Na bai yu lukim mi i kisim ol meri bilong yu na givim ol long narapela man. Na em bai i pamukim ol long ples klia. Yu bin mekim pasin nogut bilong yu long ples hait. Tasol mi bai bekim dispela pasin bilong yu long ples klia na olgeta Israel bai i lukim.’” Devit i harim dispela tok na em i tok olsem, “Mi mekim sin long ai bilong Bikpela.” Na Natan i bekim tok long em olsem, “Bikpela i rausim dispela sin bilong yu na yu no inap i dai. Tasol dispela pasin nogut bilong yu i bin mekim ol birua bilong Bikpela i bikhet long em. Olsem na dispela pikinini bilong yu Batseba i karim, em bai i dai.” Natan i autim rong bilong Devit pinis, orait em i go bek long haus bilong en. Na bihain, Bikpela i mekim dispela pikinini bilong Devit tupela Batseba i kisim sik nogut. Na Devit i beten long God bai God i mekim pikinini i orait gen. Na Devit i tambu long kaikai. Na long nait em i save go long rum bilong en na slip nating long plua. Ol lapun wokman bilong en i save go long en na traim long mekim em i kirap, tasol em i no laik. Na tu, em i no laik long kaikai wantaim ol. Wanpela wik i go pinis na pikinini i dai, na ol wokman bilong Devit i pret tru long tokim em long pikinini i dai pinis. Ol i tok long ol yet olsem, “Taim pikinini i no dai yet yumi bin i go toktok long Devit, tasol em i no laik harim tok bilong yumi. Olsem na nau yumi no inap tokim em long pikinini i dai pinis. Nogut em i kirap na bagarapim em yet.” Orait Devit i lukim ol i tok isi isi long ol yet, na em i save nau, pikinini i dai pinis. Na em i askim ol olsem, “Pikinini i dai pinis, a?” Na ol i tok, “Yesa, em i dai pinis.” Devit i harim dispela tok na em i kirap long plua na i go waswas. Orait na em i bilasim skin long sanda na komim gras na putim nupela klos. Na em i go long haus lotu bilong Bikpela na i lotu long Bikpela. Taim Devit i kam bek long haus, em i tokim ol kukboi na ol i sutim sampela kaikai bilong en na em i kaikai. Ol wokman i lukim pasin Devit i mekim, na ol i tokim em olsem, “Olsem wanem long dispela pasin bilong yu? Taim pikinini i no dai yet, yu bin krai long em na yu tambu long kaikai. Tasol nau em i dai pinis na yu kirap na kaikai. Wanem as bilong dispela pasin yu mekim?” Orait Devit i tok, “Mi krai na mi tambu long kaikai taim pikinini i no dai yet, long wanem, mi ting bai Bikpela inap marimari long mi na i no ken larim pikinini i dai. Tasol nau em i dai pinis na bilong wanem bai mi tambu long kaikai? Dispela pasin bai i bringim pikinini i kam bek, a? Nogat tru. Bihain bai mi tu mi go long dispela ples em i go long en. Tasol em i no inap i kam bek long mi.” Devit i givim gutpela tok long meri bilong en, Batseba, bilong strongim bel bilong en. Na Devit i slip wantaim em na bihain Batseba i gat bel na i karim narapela pikinini man, na Devit i kolim nem bilong en Solomon. Na Bikpela i laikim tumas dispela pikinini. Olsem na em i salim profet Natan i go long Devit bilong givim nem Jedidia long dispela pikinini. Long dispela taim ol ami bilong Joap i wok yet long pait long taun Raba, dispela biktaun bilong ol Amon. Na em i kisim wanpela hap bilong dispela taun. Olsem na em i salim tok i go long Devit na i tokim em olsem, “Mi bin pait long ol Raba na mi kisim pinis dispela ples we ol i save kisim wara long en. Olsem na yu mas hariap na bungim ol soldia i stap yet long Israel na kam pait long Raba na winim ol na kisim taun. Nogut ol lain bilong mi tasol i winim dispela taun, na ol manmeri i givim biknem long mi.” Devit i kisim dispela tok, orait em i bungim ol soldia na ol i go pait long Raba na winim ol na kisim taun. Na Devit i kisim hat bilong king long het bilong king bilong ol Amon. Dispela hat ol i bin wokim long gol na hevi bilong en inap 35 kilogram. Na ol i bin bilasim dispela hat long ol gutpela ston i dia tumas. Orait ol Israel i kisim dispela hat na putim long het bilong Devit. Na tu Devit i kisim planti mani samting long dispela taun. Na em i kisim olgeta pipel bilong taun Raba na putim ol long kain kain wok ol i mekim long so na baira na tamiok. Na em i putim sampela bilong ol long wokim brik. Em i mekim wankain pasin long ol pipel bilong ol arapela taun bilong kantri Amon. Na bihain, Devit wantaim ol lain soldia bilong en i go bek long Jerusalem. Apsalom, pikinini man bilong Devit, i gat wanpela naispela susa tru, nem bilong em Tamar. Na Amnon, narapela pikinini man bilong Devit, i laikim tumas Tamar na i mangalim em tru. Tasol Tamar i no bin slip wantaim wanpela man, na ol i tambuim ol man i no ken go klostu long em. Olsem na Amnon i save, em i no inap i go klostu long Tamar na holim em, na Amnon i wari tumas long Tamar na em i kisim sik. Tasol Amnon i gat wanpela pren, nem bilong en Jonadap. Em i pikinini man bilong Sama, brata bilong Devit, na em i gat smatpela tingting long painim kain kain rot. Orait Jonadap i tokim Amnon olsem, “Pikinini bilong king, olsem wanem? Olgeta de mi lukim yu i no amamas. Bilong wanem yu bel hevi?” Na Amnon i bekim tok long em olsem, “Mi laikim tru Tamar, susa bilong Apsalom, dispela brata bilong mi.” Orait Jonadap i tokim Amnon olsem, “Yu mas giaman olsem yu gat sik na yu go slip long bet bilong yu. Na taim papa bilong yu i kam lukim yu, orait yu mas tokim em olsem, ‘Mi laik bai yu salim susa bilong mi, Tamar, i kam kukim kaikai hia long ai bilong mi. Na taim em i kukim pinis, bai em yet i ken givim long mi.’ Sapos yu giamanim king olsem, orait bai em i salim Tamar i kam long yu.” Na Amnon i bihainim tok bilong Jonadap. Em i giaman long em i gat sik na em i go slip long bet bilong en. King Devit i harim tok long Amnon, pikinini bilong en, i gat sik, olsem na em i go long haus bilong Amnon long lukim em. Na Amnon i tokim em olsem. “Mi gat sik, na mi laik bai yu salim susa bilong mi, Tamar, i kam hia na kukim sampela kek bilong mi. Na bai em yet i ken givim dispela kaikai long mi.” Tamar i stap long haus bilong King Devit, na Devit i salim tok long em olsem, “Mi laik bai yu go long haus bilong Amnon na kukim sampela kaikai bilong en.” Orait Tamar i harim tok bilong Devit na i go long haus bilong Amnon na em i lukim Amnon i slip i stap long bet bilong en. Na Tamar i kisim sampela plaua na wokim ol kek na kukim long praipan, na Amnon i lukluk long em. Em i kukim pinis, orait em i kapsaitim long plet bilong Amnon i ken kaikai, tasol Amnon i no laik. Em i tok, “Olgeta man i mas go ausait.” Ol man i harim dispela tok, na ol i lusim haus na i go. Nau Amnon i tokim Tamar, “Bringim ol kek i kam long bet bilong mi, na yu yet i ken givim long mi na mi kaikai.” Orait Tamar i kisim ol dispela kek na karim i go long em. Tasol taim Tamar i givim ol kek long em, orait Amnon i holimpas em na i tok, “Susa, mi laik yu slip wantaim mi.” Tasol Tamar i no laik na i tok strong olsem, “Nogat. Yu no ken pulim mi long mekim dispela kain pasin nogut. Yumi Israel i no save mekim kain pasin olsem. Sapos yu mekim pasin olsem, orait bai mi sem nogut tru na mi no inap wokabaut moa long ai bilong ol manmeri. Na yu tu, ol arapela Israel bai i daunim yu na rabisim yu tru. Yu no ken mekim dispela pasin nau. I gutpela sapos yu askim king pastaim. Bai em i no inap pasim yu long maritim mi.” Tasol Amnon i no harim tok bilong Tamar. Amnon i strong moa, olsem na em i pulim Tamar na i mekim pasin nogut long em. Amnon i slip wantaim em pinis, orait nau em i no laikim Tamar moa. Bipo em i bin laikim Tamar tumas, tasol nau em i no laik tru long Tamar na i bel nogut moa yet long em. Olsem na em i tok strong moa long Tamar olsem, “Yu go. Yu no ken i stap hia.” Tasol Tamar i bekim tok long em olsem, “Sori brata, yu no ken mekim olsem. Sapos yu rausim mi nau, em i bikpela rong tru na i winim dispela rong nau yu bin mekim long mi.” Tasol Amnon i no laik harim tok bilong Tamar. Olsem na em i singautim wokman bilong en na i tok, “Rausim dispela meri i go ausait hariap. Mi no laik long lukim em moa. Rausim em na lokim dua.” Orait dispela wokman i rausim Tamar na lokim dua. Pasin bilong ol pikinini meri bilong king i olsem. Taim ol i no marit yet, ol i save putim wanpela kain naispela klos i gat longpela han. Na Tamar i bin putim dispela kain klos long taim em i kam long Amnon. Tasol taim Amnon i rausim Tamar pinis, Tamar i go putim sit bilong paia long het bilong en na i brukim dispela klos, bilong soim bel hevi na sori bilong en. Na em i putim han antap long het bilong en na i krai strong na i wokabaut i go. Bihain, Apsalom i lukim susa bilong en, Tamar, i krai i kam na em i askim em, “Olsem wanem? Ating brata bilong yu Amnon i bin pilai long yu, a? Maski, yu no ken bel hevi tumas, long wanem, em i brata bilong yu tasol. Tasol yu no ken tokim wanpela man long dispela pasin Amnon i bin mekim long yu.” Na Tamar i go long haus bilong Apsalom na i stap wantaim em. Tasol Tamar i stap wantaim bel hevi oltaim. Na taim Devit i harim tok long dispela pasin Amnon i mekim, em i kros nogut tru. Na Apsalom tu i belhat long Amnon na i no laikim em tru, long wanem, Amnon i bin mekim pasin nogut long susa bilong en, Tamar. Olsem na Apsalom i no toktok moa wantaim Amnon long wanpela samting. Bihain long tupela yia i go pinis, ol wokman i wok long katim gras bilong ol sipsip bilong Apsalom long ples Balhasor. Dispela ples i stap klostu long taun Efraim. Na Apsalom i singautim olgeta pikinini man bilong king bai ol i kam bung long dispela ples. Apsalom i go long King Devit na i tokim em olsem, “King, ol man i wok long katim gras bilong ol sipsip bilong mi, olsem na mi laik mekim bikpela kaikai. Inap yu wantaim ol ofisa bilong yu i ken i kam long pati bilong mi?” Na king i bekim tok olsem, “Pikinini, nogat. Mipela i no inap i go. Sapos mipela olgeta i go, bai yu hatwok tumas long lukautim mipela.” Tasol Apsalom i strong long askim king, na king tu i strong na i no laik i go. Na king i tok, “Apsalom, yu ken i go nau.” Tasol Apsalom i tok, “Orait sapos yu no inap i go, ating yu ken larim Amnon i go?” Na king i askim em, “Bilong wanem yu laik bai em i go?” Tasol Apsalom i strong tumas long askim Devit, na bihain Devit i orait long Amnon wantaim ol arapela pikinini man bilong en i go wantaim Apsalom. Apsalom i lusim Devit na i go bek long Balhasor, na em i tokim ol wokman bilong en olsem, “Long taim bilong pati, yupela i mas was gut long Amnon. Taim em i spak, bai mi tokim yupela na yupela i mas kilim em i dai. Yupela i no ken pret, long wanem, mi yet mi tokim yupela long kilim em. Olsem na yupela i mas kilim em tasol, na yupela i no ken surik.” Orait ol wokman i bihainim tok bilong Apsalom na long taim bilong pati ol i kilim Amnon i dai. Ol arapela pikinini man bilong king i lukim dispela, na ol i kalap long ol donki bilong ol na ranawe i go. Taim ol i go yet long rot, sampela man i go pas na tokim Devit olsem, “Apsalom i kilim olgeta pikinini man bilong yu i dai pinis, na i no gat wanpela i stap.” King i harim dispela tok na bel bilong en i kirap nogut, na em i brukim klos bilong en na i slip long graun. Na ol ofisa bilong en tu i brukim klos bilong ol, na ol i sanap i stap. Tasol Jonadap, pikinini man bilong Sama, brata bilong Devit, em i tokim Devit olsem, “King, yu no ken bilipim dispela tok. Ol i no kilim olgeta pikinini bilong yu. Nogat. Ol i kilim Amnon wanpela tasol. Ating as bilong dispela i olsem. Bipo Amnon i bin mekim pasin nogut long Tamar, susa bilong Apsalom, olsem na Apsalom i tingting oltaim long bekim dispela rong na kilim Amnon i dai. Mi save long dispela tingting bilong Apsalom, long wanem, mi lukim pes bilong en i tudak. King, dispela toktok bilong ol i olsem tok win nating. Olgeta arapela pikinini bilong yu i stap yet. Amnon wanpela tasol i dai pinis.” Taim Jonadap i toktok yet wantaim Devit, wanpela soldia bilong was long taun i lukluk i go long rot i kam long Horonaim, na em i lukim planti man i kam daun long maunten. Orait em i go long king na i tok, “Mi lukim sampela man i kam daun long maunten, long rot bilong Horonaim.” Olsem na Jonadap i tokim Devit, “Em tasol. Ol pikinini man bilong yu i kam nau, olsem mi tokim yu pinis.” Jonadap i tok pinis, orait wantu ol pikinini man bilong Devit i kam insait na ol i stat long krai. Na Devit wantaim ol ofisa bilong en tu i krai moa yet wantaim ol. Apsalom i kilim Amnon pinis, orait em i ranawe i go long kantri Gesur na em i stap wantaim Talmai, pikinini man bilong Amihut. Talmai em i king bilong Gesur, na Apsalom i stap long Gesur inap tripela yia. Na olgeta de Devit i sori long Amnon i bin dai. *** *** *** *** Tasol bihain, dispela sori bilong en long Amnon i pinis, na em i stat long wari gen long Apsalom i mas kam bek. Joap, pikinini man bilong Seruia, i save olsem King Devit i laikim tumas long lukim gen pikinini man bilong en, Apsalom. Olsem na Joap i salim wanpela man i go long ples Tekoa bilong kisim wanpela meri i kam long em. Dispela meri i gat gutpela tingting. Dispela meri i kamap pinis, na Joap i tokim em olsem, “Mi laik bai yu mekim olsem yu bel hevi tru na yu sori long wanpela man i dai. Yu mas putim klos bilong sori, na yu no ken komim gras bilong yu. Yu mas mekim yu yet i kamap olsem meri i sori longpela taim pinis long wanpela man i dai. Orait na yu go long king na autim ol dispela tok mi laik givim long yu.” Na Joap i givim em sampela tok em i mas autim long king. Orait meri i mekim olgeta samting olsem Joap i tokim em, na bihain em i go long king. Em i pundaun long graun long pes bilong king, bilong givim biknem long king. Na meri i tok olsem, “King, mi laik bai yu helpim mi.” Na king i askim em, “Yu gat wanem hevi?” Na meri i tok, “King, man bilong mi i dai pinis na mi stap wanpis. Bipo mi gat tupela pikinini man, tasol wanpela taim tupela i stap long gaden na tupela i kros long wanpela samting na tupela i pait. I no gat man bilong brukim pait bilong tupela na mekim pait i dai, olsem na wanpela pikinini i strong moa na i kilim brata bilong en i dai. Olsem na nau ol lain bilong man bilong mi i gat bikpela kros long mi na ol i tok mi mas kisim dispela pikinini i stap yet na salim i go long ol na bai ol i ken bihainim lo na kilim em i dai, bilong bekim dai bilong brata em i bin kilim. Tasol sapos mi bihainim tok bilong ol, bai mi no gat wanpela pikinini i stap. I olsem mi gat wanpela liklik hap paia tasol i stap na ol i laik mekim dispela paia tu i dai. Sapos ol i mekim olsem, bai lain na nem bilong man bilong mi i pinis.” King i harim dispela tok na em i tokim meri olsem, “Maski, yu no ken wari tumas. Yu go bek long haus, na bai mi stretim dispela hevi bilong yu.” Tasol meri i tokim king olsem, “King, maski yu bihainim wanem kain rot bilong stretim dispela hevi bilong mi, bai asua bilong dispela samting yu mekim i ken kam long mi wantaim famili bilong mi. Tasol yu wantaim famili bilong yu bai i no gat asua.” Na king i tokim em, “Sapos wanpela man i tok long mekim nogut long yu, orait yu mas bringim em i kam long mi. Na bai em i no inap givim hevi long yu moa.” Tasol meri i skruim tok moa olsem, “King, mi laik bai yu tok strong long nem bilong God, Bikpela bilong yu, na bai ol i no ken kilim dispela arapela pikinini bilong mi i dai. Nogat. I tru, i gat lo long wanpela wanblut i mas kilim i dai dispela man i kilim brata bilong en, tasol yu no ken larim em i mekim olsem na kilim i dai pikinini bilong mi.” Na Devit i tok, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru long yu, ol i no inap mekim wanpela samting long pikinini bilong yu.” Na meri i tokim em olsem, “King, inap yu larim mi i mekim wanpela tok moa?” Na Devit i tok, “I orait, yu ken tok.” Orait nau meri i tok klia long Devit, “Olsem wanem na yu yet yu bin mekim dispela kain pasin nogut long ol manmeri bilong God? Yu bin rausim pikinini man bilong yu yet na yu no larim em i kam bek. Olsem na long dispela tok yu bin givim mi nau, yu kotim yu yet. Yumi save, yumi olgeta bai i dai na yumi no inap kamap laip gen. I wankain olsem wara i kapsait long graun na man i no inap kisim bek gen. Tasol God i no save pinisim nating laip bilong man. Nogat. Sapos wanpela man i stap longwe long em, em i save painim rot long bringim dispela man i kam klostu long em. King, ol manmeri i bin tok bai ol i mekim nogut long mi, olsem na mi pret long ol na mi kam long yu. Mi ting sapos mi askim yu, bai yu inap painim rot long helpim mi. Mi ting bai yu no inap larim dispela man i bagarapim mi tupela pikinini bilong mi. Sapos em i mekim olsem, bai mitupela i no inap i stap moa long dispela graun God i bin givim long yumi ol manmeri bilong en. Olsem na mi bin ting yu inap promis long helpim mi na bai mi ken i stap gut. Bikman bilong mi, yu olsem ensel bilong God, na yu save wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut. Na God, Bikpela bilong yu, i ken i stap wantaim yu.” King i harim, na em i tokim meri olsem, “Gutpela. Tasol nau mi gat wanpela askim, na mi laik yu bekim tok tru long mi.” Na meri i tok, “Orait king, yu ken askim mi.” Orait Devit i askim em olsem, “Ating Joap tasol i bin salim yu long mekim dispela tok, a?” Na meri i tok, “King, tru antap, mi no inap abrusim dispela askim bilong yu, na mi no ken haitim tok. Yes, em i tru, dispela ofisa bilong yu, Joap, i bin salim mi na em yet i bin givim mi dispela olgeta tok nau mi autim pinis. Tasol em i no mekim nating. Nogat. Em i ting long pinisim dispela hevi bilong Apsalom na em i mekim. Tasol king, yu gat planti gutpela tingting na save, olsem ensel bilong God, na yu save long olgeta samting i kamap long graun.” Meri i go pinis na bihain king i singautim Joap i kam na em i tokim Joap olsem, “Harim. Mi orait long bihainim tingting bilong yu. Olsem na yu go kisim Apsalom na bringim em i kam.” Joap i harim dispela tok na em i pundaun long graun long pes bilong king, bilong givim biknem long king. Na em i tok olsem, “King, God i ken mekim gut long yu. Nau mi save, yu amamas long mi, long wanem, yu orait long askim bilong mi.” Orait Joap i kirap i go long Gesur na bringim Apsalom i kam bek long Jerusalem. Tasol king i tok olsem, “Apsalom i mas i stap long haus bilong em yet. Na em i no ken i kam lukim mi.” Orait Apsalom i stap long haus bilong em yet na i no i go lukim king. Apsalom i naispela man tru, na bodi bilong en i no gat wanpela mak bilong sua samting i stap long en. I no gat wanpela man long Israel i luk nais olsem Apsalom, olsem na ol Israel i save amamas moa yet long lukim em. Het bilong en i gat planti gras na gras i save kamap longpela na i hevi. Olsem na em i save katim wanpela taim long olgeta yia. Na taim ol i skelim gras em i bin katim, hevi bilong en inap olsem 2 kilogram long skel bilong king. Na Apsalom i marit na i gat tripela pikinini man na wanpela pikinini meri, nem bilong en Tamar. Tamar em i naispela meri tru. Apsalom i stap tupela yia pinis long Jerusalem, tasol insait long dispela tupela yia em i no inap i go lukim king. Olsem na Apsalom i ting long salim Joap i go long king, tasol taim Apsalom i salim tok long Joap, Joap i no laik i kam lukim Apsalom. Orait na namba 2 taim em i salim tok i go long Joap, tasol Joap i no laik i kam. Orait Apsalom i les na i tokim ol wokboi bilong en olsem, “Joap i gat gaden bali klostu long gaden bilong mi. Mi laik yupela i go na kukim gaden bali bilong en.” Ol wokboi i harim tok na ol i go kukim gaden bali bilong Joap. Na taim Joap i harim tok long dispela pasin ol wokboi i mekim, orait na em i go long haus bilong Apsalom na i askim em, “Bilong wanem ol wokboi bilong yu i kukim gaden bilong mi?” Na Apsalom i bekim tok olsem, “Mi bin salim tok i go long yu long kam lukim mi, tasol yu no kam. Mi laik yu kisim tok bilong mi i go long king. Tok bilong mi i olsem. Mi laik save bilong wanem yupela i kisim mi long Gesur na bringim mi i kam bek long Jerusalem. Sapos mi stap yet long Gesur, bai i gutpela moa. Orait mi laik i go lukim king. Na sapos em i ting mi gat asua, orait em i ken kilim mi i dai.” Orait Joap i go lukim king na i tokim em long ol dispela tok bilong Apsalom. King i harim pinis na em i salim ol man i go kisim Apsalom i kam. Apsalom i kam na i pundaun long graun long pes bilong king, bilong givim biknem long king. Na king i givim kis long em. Tasol bihain, Apsalom i kisim wanpela karis na sampela hos, na 50 man bilong ran i go paslain long karis bilong en long taim em i laik go long wanpela hap. Olgeta de em i save kirap long moningtaim tru na i go sanap klostu long rot i go insait long bikpela dua bilong taun. Na sapos wanpela man i gat kros long wantok na i kam long king bilong stretim, orait Apsalom i singautim em i kam na i askim em olsem, “Yu bilong wanem ples?” Na dispela man i tokim Apsalom long em i kamap long wanem lain bilong Israel. Orait Apsalom i painimaut as bilong hevi bilong dispela man na Apsalom i tokim em olsem, “Harim. Tok bilong yu i stret tru. Tasol sori, king i no bin makim wanpela man long skelim gut tok bilong yu.” Na Apsalom i tok moa long dispela man olsem, “Mi laik tumas bai mi yet mi stap jas bilong harim kot. Sapos mi stap olsem, orait mi inap skelim tok bilong ol man i gat hevi, na stretim gut tok bilong ol.” Na tu, sapos wanpela man i lukim Apsalom na i laik kam brukim skru long em, bilong givim biknem long em, orait Apsalom i no larim dispela man i mekim olsem. Nogat. Apsalom bai i holim em na kis long em. Na Apsalom i save mekim olsem long olgeta Israel i kam long king bilong stretim hevi bilong ol. Na long dispela pasin, Apsalom i pulim tingting bilong ol man bilong Israel na ol i save laikim em. 4-pela yia i go pinis na Apsalom i go tokim King Devit olsem, “King, ating yu ken larim mi i go long Hebron long inapim wanpela promis mi bin mekim long Bikpela? Long wanem, taim mi stap yet long Gesur long Siria, mi bin mekim promis long Bikpela olsem, sapos Bikpela i bringim mi i go bek long Jerusalem, orait bai mi lotuim em.” Orait king i tokim em, “Yu ken i go wantaim bel isi.” Olsem na Apsalom i lusim Jerusalem na i go long Hebron. Tasol em i salim sampela man bilong bringim tok i go long olgeta lain bilong Israel. Na ol i tokim ol Israel olsem, “Taim yupela i harim krai bilong biugel, orait yupela i mas singaut strong olsem, ‘Apsalom i stap long Hebron na i kamap king pinis.’” Taim em i go long Hebron, Apsalom i bin askim 200 man bilong Jerusalem long i go wantaim em. Tasol ol dispela man i no bin save long as tingting tru bilong Apsalom. Ol i bihainim em nating na i go. Ol i go kamap long Hebron na Apsalom i mekim ol ofa. Na taim em i wok long mekim ol dispela ofa, em i salim ol man i go long taun Gilo bilong kisim Ahitofel i kam. Ahitofel em i wanpela bilong ol man i save givim gutpela tingting long King Devit. Na em i lusim Gilo, taun bilong em, na i kam long Apsalom. Nau namba bilong ol man i bihainim Apsalom i wok long kamap bikpela, na ol i kamap strongpela lain tru. Wanpela man i kam na tokim King Devit olsem, “Nau olgeta man long ol lain bilong Israel i redi long bihainim Apsalom.” Devit i harim dispela tok, na em i bungim ol ofisa i stap wantaim em long Jerusalem, na i tokim ol olsem, “Yumi mas lusim Jerusalem kwiktaim na ranawe. Nogut Apsalom i kilim yumi olgeta. Yumi mas hariap i go nau. Sapos nogat, bai lain bilong Apsalom i kam kwik na bagarapim yumi na kilim olgeta manmeri long dispela taun.” Orait ol ofisa bilong king i bekim tok olsem, “King, wanem samting yu laik mekim, mipela i redi tasol long bihainim yu.” Olsem na king wantaim ol famili na ol ofisa bilong en, ol i lusim Jerusalem na i go. Tasol em i larim 10-pela namba 2 lain meri bilong en i stap, bilong lukautim haus king. Taim king wantaim ol lain bilong en i wokabaut na i laik lusim Jerusalem, ol i go sanap klostu long wanpela haus i stap long arere tru bilong taun. Na king i sanap yet na i lukim ol ofisa i mas na wokabaut i go pas wantaim ol lain soldia bilong was long king, em ol lain Keret na Pelet. Na olgeta 600 soldia bilong taun Get tu i mas na wokabaut i go. Bipo ol dispela 600 soldia i bin i stap wantaim Devit long taun Get, na ol i bin bihainim em na i kam. Na king i tokim Itai, lida bilong ol dispela soldia bilong Get, olsem, “Bilong wanem yu laik go wantaim mipela? Yu mas i go bek na stap wantaim King Apsalom. Long wanem, yu man bilong narapela hap, na yu kam i stap hia, longwe long kantri bilong yu. Yu bin i stap hia sotpela taim tasol, olsem na mi no laik mekim yu i lusim dispela ples na raun wantaim mipela. Mipela bai i go nabaut olsem tripman. I gutpela tru sapos yu kisim ol lain bilong yu na yupela i go bek. Na mi laik bai Bikpela i ken mekim gut long yu na lukautim yu oltaim.” Tasol Itai i tokim Devit olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, bai mi stap wantaim yu oltaim. Na wanem ples yu go long en, bai mi go wantaim yu. Na sapos ol i kilim yu i dai, orait ol i ken kilim mi tu.” Nau Devit i tokim em, “I orait, yupela i ken i go wantaim mi.” Olsem na Itai na ol soldia bilong en, wantaim ol famili bilong ol, ol i bihainim ol arapela lain i go. Taim Devit wantaim ol lain bilong en i lusim Jerusalem, olgeta manmeri i krai nogut tru. Na king wantaim ol lain bilong en i brukim wara Kidron na wokabaut i go olsem long ples drai. Taim Devit i sanap na lukim ol manmeri i wokabaut i go, pris Sadok na Abiatar na ol Livai tu i stap. Ol Livai i bin karim Bokis Kontrak i kam na putim i go daun long graun. Na pris Abiatar i wok long mekim ofa i go inap ol manmeri i lusim Jerusalem pinis. Na king i tokim Sadok olsem, “Kisim Bokis Kontrak i go bek long taun. Sapos Bikpela i amamas long mi, bai em i bringim mi i kam bek na bai mi lukim gen Bokis Kontrak na haus sel em i stap long en. Tasol sapos Bikpela i no amamas long mi, orait maski. Wanem samting em i laik mekim long mi, em i ken mekim tasol.” Na Devit i tok moa long Sadok olsem, “Yu klia long tok bilong mi, o nogat? Mi tok olsem. Yu mas kisim pikinini man bilong yu, Ahimas, na Jonatan, pikinini man bilong Abiatar, na yupela go bek long taun wantaim bel isi. Bai mi go long ples drai, na bai mi wet i stap long ples bilong brukim wara inap yupela i salim tok long mi long ol samting i kamap long Jerusalem.” Orait Sadok wantaim Abiatar i kisim Bokis Kontrak i go bek na ol i stap long Jerusalem. Na King Devit i bel hevi tru, olsem na em i rausim su na karamapim het bilong en. Na em i krai moa yet na i wokabaut bihainim rot i go antap long maunten Oliv na i go daun long wara Jordan. Na olgeta lain manmeri i go wantaim em, ol tu i karamapim het bilong ol na ol i wok long krai i go. Na taim ol i wokabaut i go, Devit i harim tok olsem, “Ahitofel i go pinis bilong helpim Apsalom na ol lain bilong en.” Orait na Devit i beten olsem, “Bikpela, plis yu ken paulim tok bilong Ahitofel bai i kamap kranki olgeta.” Ol i go antap long maunten na i go kamap long ples ol i save lotu long Bikpela long en. Ol i kamap pinis, orait wanpela pren bilong Devit i kam bungim Devit. Nem bilong dispela man em Husai, na em i man bilong ples Arka. Em i bin brukim klos bilong en na putim graun long het bilong en, bilong soim em i gat bikpela sori long Devit. Devit i lukim em na i tokim em olsem, “Sapos yu kam wantaim mi, bai yu givim hatwok long mipela long lukautim yu. Tasol sapos yu laik helpim mi, orait yu go bek insait long taun na yu lukim Apsalom na tokim em olsem, ‘King, bipo mi save wok long givim gutpela tingting long papa bilong yu. Na nau mi laik i stap wokman bilong yu.’ Sapos yu mekim olsem, orait bai tingting yu givim long Apsalom i ken daunim tingting Ahitofel i givim long em. Harim. Tupela pris Sadok na Abiatar tu i stap long Jerusalem. Na bai yu tokim tupela long olgeta samting yu harim long haus bilong king. Na Ahimas, pikinini man bilong Sadok, wantaim Jonatan, pikinini man bilong Abiatar, tupela tu i stap yet wantaim papa bilong tupela. Wanem tok yu harim, bai yu ken i go tokim tupela, na tupela i ken kam toksave long mi.” Orait Husai, pren bilong Devit, i bihainim tok bilong Devit na i go bek long Jerusalem. Taim em i go kamap long Jerusalem, Apsalom tu i kam kamap long taun. Devit i toktok wantaim Husai pinis, orait em i lusim het bilong maunten na i wokabaut i go liklik. Na Siba, wokboi bilong Mefiboset, i kam bungim em. Siba i bin kisim 200 bret na 100 mekpas pikinini wain ol i bin mekim drai na 100 mekpas pikinini bilong diwai fik na wanpela skin meme ol i bin pulimapim wain long en. Na em i bin putim ol dispela kaikai long tupela donki na bringim i kam long Devit. Na Devit i askim em olsem, “Bilong wanem yu bringim ol dispela samting i kam?” Orait Siba i bekim tok olsem, “Tupela donki i bilong ol famili bilong yu i ken sindaun long tupela na wokabaut. Na dispela bret na pikinini bilong diwai i bilong ol lain man bilong yu i ken kaikai. Na dispela wain i bilong ol i ken dring taim ol i wokabaut long ples drai na skin bilong ol i les.” Na king i tok, “Gutpela tru, tasol mi laik save, bos bilong yu, Mefiboset, em i stap we?” Na Siba i tok, “Em i stap yet long Jerusalem, long wanem, em i ting olsem, nau bai ol Israel i makim em long kamap king, na bai em i bosim ol Israel olsem tumbuna bilong en, King Sol, i bin mekim.” King Devit i harim dispela tok na em i tokim Siba olsem, “Tru, a? Orait nau mi givim olgeta samting bilong Mefiboset i go long yu.” Orait Siba i tokim Devit olsem, “King, mi olsem wanpela wokboi nating bilong yu. Na mi laik olgeta samting bai mi mekim i ken mekim yu i amamas long mi.” Devit i toktok wantaim Siba pinis, orait Devit wantaim ol lain bilong en i wokabaut i go long ples Bahurim. Ol i kamap long dispela ples, na wanpela man bilong lain bilong Sol i kam ausait bilong bungim Devit. Nem bilong en Simei, na em i pikinini man bilong Gera. Simei i wok long kros na tok nogut long Devit na i wokabaut i kam. Taim Simei i kam klostu long Devit na ol ofisa bilong en, Simei i tromoi ol ston long ol. Planti lain soldia i wokabaut wantaim Devit na Devit i stap namel long ol. Tasol Simei i no pret long ol. Nogat. Simei i tok nogut long Devit olsem, “Yu klia. Yu man bilong kilim man i dai. Yu man nogut, yu raus. Yu bin rausim Sol na kisim ples bilong en na kamap king. Na yu bin kilim i dai planti man long lain bilong Sol. Olsem na nau Bikpela i bekim dispela pasin nogut bilong yu. Na Bikpela i senisim yu na makim pikinini bilong yu, Apsalom, long kamap king bilong Israel. Yu man bilong kilim man, olsem na God i bagarapim yu nau.” Na Abisai, pikinini man bilong Seruia, i tokim Devit olsem, “King, bilong wanem yu larim dispela rabis dok i tok nogut long yu? Larim mi i go katim nek bilong en.” Tasol king i tokim Abisai na brata bilong en Joap olsem, “Dispela i no samting bilong yutupela. Larim em. Sapos Bikpela i bin tokim dispela man long tok nogut long mi, orait husat inap askim em, ‘Bilong wanem yu mekim dispela kain tok?’” Na Devit i tokim Abisai na ol arapela ofisa olsem, “Harim. Sapos pikinini man bilong mi yet i laik kilim mi i dai, orait bilong wanem yumi kirap nogut long dispela man bilong lain Benjamin i kros long mi? Bikpela yet i tokim em long tok nogut long mi, olsem na larim em i mekim dispela tok. Bikpela i save pinis long ol pasin nogut bilong mi, na sapos Bikpela i laik, em inap long senisim ol dispela tok nogut nau ol i mekim long mi, na bai em i ken mekim gut long mi.” Devit i tok pinis na em wantaim ol lain man bilong en i wokabaut i go. Dispela rot ol i bihainim, em i go klostu long maunten. Na Simei i wokabaut antap liklik long dispela maunten na i wok long tok nogut long Devit na tromoi ston na graun long em. Tasol king wantaim ol soldia na ol manmeri bilong en i wokabaut i go na ol i go kamap long ples ol i go long en. Ol i tait tru, olsem na ol i malolo long dispela hap. Apsalom wantaim olgeta arapela Israel i go kamap long Jerusalem. Na Ahitofel i kam wantaim Apsalom. Na bihain, Husai, dispela pren bilong Devit, i go bungim Apsalom, na em i singaut long Apsalom olsem, “King, yu ken i stap longtaim.” Apsalom i harim dispela tok na em i tokim Husai olsem, “E, yu wanpela gutpela pren bilong Devit. Bilong wanem na yu no go wantaim em? Dispela i gutpela pasin bilong pren, a?” Orait Husai i tokim Apsalom olsem, “Nogat. Sapos Bikpela wantaim ol dispela manmeri hia na olgeta arapela Israel i bin makim wanpela king, orait mi mas aninit long em na stap wantaim em. Na sapos mi no i stap wokman bilong yu, bai mi go i stap wokman bilong husat? Bipo mi bin mekim wok bilong papa bilong yu, olsem na nau bai mi mekim wok bilong yu, pikinini bilong en.” Orait na Apsalom i tokim Ahitofel olsem, “Nau yu mas tokim mi. Bai mi mekim wanem?” Na Ahitofel i tok, “Yu go slip wantaim ol namba 2 lain meri bilong papa bilong yu, em i bin lusim i stap bilong lukautim haus king. Sapos yu mekim olsem, bai olgeta lain manmeri long Israel i save olsem, yu bin mekim papa bilong yu i kamap birua tru bilong yu. Olsem na bai olgeta dispela manmeri i bihainim yu nau, ol i ken strong tru long bihainim yu.” Ahitofel i tok olsem, orait ol i salim sampela man i go antap long het bilong haus king, na ol i sanapim wanpela haus sel. Na long ai bilong olgeta manmeri Apsalom i go insait long dispela haus sel. Na ol i bringim ol namba 2 lain meri bilong papa bilong en i kam, bilong Apsalom i ken slip wantaim ol wan wan. Long dispela taim, ol man i save ting olgeta tok Ahitofel i autim bilong givim tingting long ol, em i olsem tok God yet i bin autim, na ol i save bihainim tru. Pastaim Devit i bin bihainim olgeta tok bilong Ahitofel, na nau Apsalom tu i laik bihainim. Bihain liklik, Ahitofel i tokim Apsalom olsem, “Larim mi i kisim 12,000 man na nau long nait bai mi wantaim ol dispela man i go bihainim Devit. Nau em i tait na bel hevi na bai mi go pait long em. Bai em i kirap nogut, na ol lain man bilong en bai i ranawe, na bai mi kilim king wanpela tasol. Na bai mi bringim olgeta lain man bilong en i kam bek long yu. Bai ol i mekim olsem wanpela meri nau tasol i marit na em i bel nogut long man bilong em na i ranawe, tasol bihain em i kam bek gen long man bilong em. Yu gat laik long bringim ol manmeri i bihainim Devit i mas i kam bek long yu. Olsem na yu mas kilim Devit i dai, na bai ol manmeri i stap gut.” Apsalom wantaim ol lida bilong ol Israel i harim dispela tok na ol i ting dispela em i gutpela tingting tru. Na Apsalom i tok olsem, “Singautim Husai tu i kam autim tingting bilong en na yumi harim.” Orait ol i singautim em i kam. Husai i kam pinis, na Apsalom i tokim em long olgeta toktok Ahitofel i bin mekim. Apsalom i tokim em pinis, orait Apsalom i askim Husai, “Inap yumi bihainim dispela tingting o nogat? Sapos nogat, orait yu tokim mipela long wanem samting bai mipela i mas mekim.” Husai i bekim tok long Apsalom olsem, “Dispela taim, tok Ahitofel i givim yupela i no gutpela tumas. Yu save pinis, papa bilong yu, Devit, wantaim ol soldia bilong en, ol i strongpela man bilong pait. Ol i belhat nogut tru na i stap, olsem mama bea i save belhat long taim ol man i stilim olgeta pikinini bilong en. Papa bilong yu i save tumas long pasin bilong pait, olsem na bai em i no inap slip wantaim ol manmeri long nait. Ating nau em i hait i stap long bikpela hul bilong maunten o long narapela hap. Na sapos yumi go pait nau, na ol i kilim sampela soldia bilong yumi, orait bai ol manmeri i harim tok long dispela, na bai ol i tok olsem, ‘Lain bilong Apsalom i bagarap tru.’ Na taim ol arapela soldia bilong yu i harim dispela tok, bai ol i pret nogut tru, maski ol yet i strongpela man bilong pait na ol i save sanap strong olsem laion. Olgeta Israel i save, papa bilong yu em i nambawan soldia tru na ol man bilong en i save pait strong. “Orait tingting bilong mi i olsem. Yu mas singautim olgeta man long olgeta hap bilong kantri Israel na bungim ol na bai ol i kamap planti moa, olsem ol wesan bilong nambis. Orait na yu yet i mas i go pas long ol na yupela i go pait long Devit. Bai yumi painim Devit na long wanem hap yumi bungim em, orait bai yumi mekim save tru long lain bilong en. Ol bai i no inap pasim yumi, olsem man i no inap pasim wara bilong nait i kam daun long graun. Na bai yumi kilim Devit wantaim olgeta lain man bilong en na bai i no gat wanpela i stap. Na sapos em i ranawe i go insait long wanpela taun, orait ol soldia bilong yumi Israel bai i kisim ol baklain na pasim long ol banis bilong dispela taun na pulim dispela taun i go daun long ples daun, na bai i bagarap olgeta. Na bai i no gat wanpela liklik ston bilong taun i stap yet. Nogat tru.” Husai i tok pinis, orait Apsalom wantaim olgeta Israel i tok olsem, “Tok bilong Husai i gutpela tumas na i winim tok bilong Ahitofel.” Bikpela yet i kirapim ol long bihainim tok bilong Husai, long wanem, Bikpela i tingting pinis long bagarapim Apsalom. I tru, tok bilong Ahitofel i gutpela, tasol Bikpela i no larim ol i bihainim dispela tok. Bihain long dispela, Husai i go tokim pris Sadok na Abiatar long dispela tok em i bin givim long Apsalom na long ol hetman bilong Israel. Na tu em i tokim tupela long tingting bilong Ahitofel. Na em i tok, “Yutupela i mas hariap na salim tok i go long Devit. Tokim em olsem, ‘King, nau yu no ken slip klostu long ples bilong brukim wara Jordan. Yu mas brukim wara hariap na i go kwik long hapsait. Nogut ol i kam kilim yu wantaim olgeta lain bilong yu.’” Jonatan tupela Ahimas i wet i stap long wara Enrogel ausait long Jerusalem. Tupela i pikinini bilong tupela pris. Tupela i no laik bai ol manmeri i lukim tupela i go insait long taun, olsem na tupela i hait i stap ausait. Na wanpela wokmeri i save go tokim tupela long ol samting i kamap long taun, na tupela i save go tokim Devit. Tasol dispela taim wanpela yangpela man i lukim tupela na i go tokim Apsalom. Olsem na tupela i hariap i go long haus bilong wanpela man long ples Bahurim. I gat wanpela hul wara i stap klostu long haus bilong dispela man, na Jonatan wantaim Ahimas i go hait insait long dispela hul. Na meri bilong dispela man i kisim wanpela laplap na karamapim maus bilong hul. Na em i kisim sampela wit na putim nabaut antap long dispela laplap. Olsem bai ol man i no inap save, tupela i hait i stap. Bihain, sampela man bilong Apsalom i bihainim tupela i kam kamap na i askim dispela meri olsem, “Ahimas na Jonatan i stap we?” Na meri i tok, “Tupela i brukim wara na i go pinis.” Orait ol man i go painim painim Jonatan na Ahimas, tasol ol i no lukim tupela. Olsem na ol i go bek long Jerusalem. Ol ofisa i go bek pinis, orait Ahimas wantaim Jonatan i lusim hul na i kam antap. Na tupela i kirap i go olgeta long Devit. Na tupela i tokim em olsem, “Yu no ken i stap hia. Yu mas kisim olgeta lain bilong yu na brukim wara hariap na i go long hap.” Na bihain, tupela i toksave long Devit long olgeta tok Ahitofel i bin mekim long bagarapim em. Devit i harim dispela tok pinis, orait wantu em i kisim ol lain bilong en na ol i brukim wara Jordan. Na taim tulait i bruk long moning, olgeta i go pinis. I no gat wanpela i stap yet long dispela hap. Ahitofel i lukim Apsalom i no bihainim tok bilong en, olsem na em i go sindaun long donki bilong en na i go bek long taun bilong em yet. Na em i go stretim olgeta samting bilong famili na bisnis bilong en, na bihain em i go hangamapim em yet na i dai. Na ol famili bilong en i kisim bodi bilong en na i go planim long matmat bilong papa bilong en. Orait Apsalom wantaim ol soldia bilong Israel i kirap i go bihainim Devit. Tasol taim Apsalom i go brukim wara Jordan, Devit wantaim ol man bilong en i go kamap pinis long taun Mahanaim. Apsalom i bin makim Amasa bilong kisim ples bilong Joap na kamap namba wan ofisa bilong ami bilong en. Amasa em i pikinini man bilong Jeter. Jeter i wanpela man bilong lain Ismael na em i bin maritim Abigel, pikinini meri bilong Nahas. Na Seruia, mama bilong Joap, em i susa bilong Abigel. Orait Apsalom wantaim ol Israel i go kamap long distrik Gileat na ol i wokim kem. Taim Devit i go kamap long Mahanaim, tripela man i kam bungim em. Nem bilong ol i olsem, Sobi, pikinini man bilong Nahas. Sobi em i bilong taun Raba long kantri Amon. Na Makir, pikinini man bilong Amiel. Makir em i bilong taun Lodebar. Na Barsilai bilong taun Rogelim long distrik Gileat. Ol i bringim sampela plet na sospen graun na ol bet, bilong givim long Devit wantaim ol lain man bilong en. Na ol i bringim sampela kaikai tu, olsem wit na bali na plaua na wit ol i bin kukim long paia, na tupela kain bin na hani na susu bilong bulmakau na sis ol i bin wokim long susu bilong bulmakau. Na ol i bringim tu sampela sipsip. Ol i save, Devit wantaim ol lain bilong en i bin wokabaut long longpela rot long ples drai, na dispela i bin mekim lain bilong Devit i hangre na nek i drai na skin bilong ol i tait tumas. Olsem na ol i bringim dispela kaikai long ol, bai ol i ken kaikai na kamap strong gen. *** King Devit i bungim ol soldia bilong en na i makim ol ofisa bilong bosim ol lain bilong 1,000 man na ol lain bilong 100 man. Na em i brukim ami bilong en long tripela bikpela lain, na Joap i bosim wanpela lain, na Abisai, brata bilong Joap, i bosim wanpela lain na Itai bilong taun Get, i bosim wanpela lain. Na Devit i tokim ol soldia bilong en olsem, “Bai mi yet mi go wantaim yupela long pait.” Tasol ol i tokim em olsem, “Nogat. Yu no ken i go wantaim mipela. Sapos mipela olgeta i ranawe long pait, bai ol i no tingting tumas long mipela. Na sapos ol i kilim hap lain bilong mipela i dai, bai ol i no tingting tumas long dispela tu. Tasol sapos yu go wantaim mipela na ol i kilim yu, bai i olsem ol i kilim 10,000 man bilong mipela. Olsem na mipela i ting i gutpela sapos yu stap hia long taun. Na sapos mipela i sot long man o long ol samting, orait yu ken salim i kam bilong helpim mipela.” Na king i bekim tok olsem, “I orait, mi ken bihainim tingting bilong yupela.” Na Devit i sanap klostu long bikpela dua long banis i raunim taun na em i lukim ol lain soldia i mas na wokabaut i go ausait. Ol soldia i wokabaut long ol lain bilong 1,000 man na 100 man. Na Devit i givim strongpela tok long Joap na Abisai na Itai olsem, “Yupela i mas tingim mi na yupela i mas marimari long dispela yangpela man Apsalom.” Na ol soldia tu i harim dispela tok Devit i givim long tripela ofisa bilong en. Ol soldia bilong Devit i wokabaut i go bungim ol Israel, em ol soldia bilong Apsalom. Na ol i pait long ol long bus bilong Efraim. Ol i pait i go, na ol soldia bilong Devit i winim ol Israel na bagarapim ol nogut tru. Pait i kamap bikpela na ol i pait nabaut long olgeta hap bilong dispela distrik. Planti man i longlong nabaut insait long bus na ol i dai. Olsem na namba bilong ol man i dai long bus i winim namba bilong ol man i dai long pait. Namba bilong ol soldia i bin dai long dispela de yet inap olsem 20,000 man. *** Apsalom i sindaun long donki na i go, na donki i go aninit long wanpela bikpela diwai ok, na het bilong Apsalom i pas strong namel long han bilong dispela diwai. Na donki i ran i go na Apsalom i hangamap i stap. Dispela samting i kamap long taim Apsalom i bungim sampela soldia bilong Devit. Na wanpela bilong ol dispela soldia i lukim Apsalom, na em i go tokim Joap olsem, “Nau tasol mi lukim Apsalom i hangamap i stap long han bilong wanpela diwai ok.” Na Joap i tokim em, “Tru, a? Na bilong wanem yu no kilim em i dai kwik? Sapos yu kilim em, bai mi inap givim yu mani silva inap 100 kina, na wanpela let tu.” Tasol dispela man i tokim Joap olsem, “Maski yu givim mi mani silva inap 10,000 kina, bai mi no inap mekim wanpela samting long pikinini bilong king. Long wanem, mipela olgeta i bin harim tok king i givim long yu na Abisai na Itai. Em i bin tok olsem, ‘Yupela i mas tingim mi na marimari long dispela yangpela man Apsalom.’ Na sapos mi bin sakim dispela tok bilong king, na kilim Apsalom i dai, orait king inap harim tok long dispela samting mi mekim. Long wanem, king i save harim tok long olgeta samting i kamap. Na sapos king i kotim mi, mi save bai yu no inap helpim mi.” Na Joap i bekim tok olsem, “Maski, mi les long toktok wantaim yu.” Orait Joap i kisim tripela spia na i go long dispela diwai Apsalom i hangamap i stap long en. Apsalom i no dai yet na Joap i sutim em na spia i kisim lewa bilong en. Na bihain, 10-pela soldia i save karim ol spia samting bilong Joap, ol i ran i kam klostu long Apsalom na kilim em i dai. Apsalom i dai pinis, orait na Joap i tokim wanpela soldia long winim biugel bilong ol soldia bilong Devit i ken lusim pait. Orait ol lain bilong Devit i harim na ol i lusim ol Israel na i kam bek. Na ol i kisim bodi bilong Apsalom na tromoi i go daun long wanpela bikpela hul long bus. Na ol i kisim planti ston na tromoi i go daun antap long bodi bilong en na ol i mekim bikpela hip ston i kamap. Na ol Israel i ranawe na ol i go bek long ples bilong ol wan wan. Bipo, long taim Apsalom i stap laip yet, em i bin kisim wanpela bikpela longpela ston na sanapim long Ples Daun Bilong King, bilong makim nem bilong em yet. Na em i bin tok olsem, “Mi no gat pikinini man bilong senisim mi na mekim ol Israel i tingim mi.” Olsem na Apsalom i givim nem bilong em yet long dispela ston. Na nau tu ol manmeri i save kolim dispela ston olsem, “Ston Bilong Apsalom.” Bihain long Apsalom i dai, Ahimas, pikinini man bilong Sadok, i tokim Joap olsem, “Inap yu larim mi i ran i go long king na givim dispela gutpela nius long em long Bikpela i bin brukim strong bilong ol birua bilong en.” Tasol Joap i tokim em olsem, “Nogat. Nau yu no inap bringim gutpela nius i go long king. Ating narapela taim bihain bai yu inap. Tasol nau nogat, long wanem, pikinini man bilong en i dai pinis.” Na wanpela man bilong Sudan i stap, na em i wokboi bilong king. Na Joap i tokim em olsem, “Yu ran i go tokim king long ol dispela samting yu bin lukim.” Orait wokboi i daunim het long Joap na bihain em i ran i go. Tasol Ahimas i tok strong long Joap olsem, “Maski wanem samting i kamap long mi, mi laik yu larim mi i bihainim dispela man bilong Sudan na mi tu i go long king.” Na Joap i tokim em olsem, “Yangpela, bilong wanem yu laik i go? Bai yu no inap kisim wanpela gutpela samting.” Tasol Ahimas i tok gen, “Maski wanem samting i kamap long mi, mi bai i go.” Na Joap i tok olsem, “Orait, yu go.” Na Ahimas i ran i go olsem long ples stret bilong wara Jordan na em i kamap paslain long dispela man bilong Sudan. Long dispela taim Devit i sindaun i stap long bikpela dua bilong banis bilong taun. Orait na wasman bilong taun i go sanap antap long banis klostu long dua. Em i lukluk i go na i lukim wanpela man tasol i ran i kam. Na wasman i singaut long king na tokim em olsem, “Wanpela man i ran i kam.” Na king i tok, “Sapos wanpela man tasol i kam, orait em i bringim gutpela nius.” Na wasman i lukim dispela man i ran i kam klostu long taun. Na bihain wasman i lukim narapela man tu i ran i kam, na em i singaut long man bilong was long dua na tokim em olsem, “Lukim, narapela man i ran i kam.” Na king i tok, “Dispela man tu i bringim gutpela nius.” Na wasman i tok moa olsem, “Mi lukim namba wan man i ran olsem Ahimas, pikinini bilong Sadok.” Na king i tok, “Ahimas i gutpela man na ating em i mas bringim gutpela nius i kam.” Orait Ahimas i kam klostu na em i singaut long king olsem, “Yumi stap gut.” Na em i kamap long king na putim het i go daun long graun na em i tok olsem, “King, yu bikman bilong mi, yumi mas litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Ol dispela man i bin pait long rausim yu, tasol Bikpela i bin putim ol long han bilong yumi na yumi winim ol.” Na King i askim Ahimas olsem, “Pikinini bilong mi, Apsalom, em tu i stap gut o nogat?” Orait Ahimas i bekim tok bilong en olsem, “King, mi bin lukim planti man i bung na bikmaus nabaut long taim Joap i salim mi wantaim dispela wokboi bilong yu. Tasol mi no save ol i mekim wanem samting.” Orait king i tokim em, “Yu go sanap long hap.” Na Ahimas i lusim king na i go sanap long hap. Orait wantu man bilong Sudan i kam kamap na i tokim king olsem, “King, yu bikman bilong mi, mi gat gutpela nius long givim yu. Ol dispela man i bin pait long rausim yu, tasol nau long dispela de Bikpela i bin helpim yu na ol i no inap mekim nogut long yu moa.” King i harim na em i tok olsem, “Pikinini bilong mi, Apsalom, em i stap gut o nogat?” Na man bilong Sudan i bekim tok olsem, “King, mi laik bai kain samting i bin kamap long dispela yangpela man i ken kamap long olgeta birua bilong yu na long ol man i laik pait long yu na mekim nogut long yu.” King i harim dispela tok na bel bilong en i nogut tru na em i kirap i go insait long wanpela rum antap long banis klostu long dua, na em i krai i stap. Na taim em i go antap em i singaut olsem, “O tarangu pikinini bilong mi, Apsalom. Pikinini bilong mi, pikinini bilong mi, Apsalom. I gutpela sapos mi bin senisim yu na mi bin i dai. O Apsalom, pikinini bilong mi, pikinini bilong mi.” Orait bihain sampela man i go tokim Joap olsem, “Devit i sori tru long Apsalom na i wok long krai i stap.” Na long dispela de olgeta soldia bilong Devit i harim tok olsem King Devit i krai sori long pikinini bilong en, Apsalom, olsem na ol i no moa amamas long ol i winim pait. Nogat. Ol i bel hevi i stap. Na ol soldia i wokabaut isi isi i kam bek long taun olsem ol soldia i bin ranawe long pait na i gat bikpela sem. Long dispela taim king i karamapim pes bilong en na i wok long sori na singaut strong olsem, “O tarangu pikinini bilong mi, Apsalom. O Apsalom, pikinini bilong mi, pikinini bilong mi.” Orait Joap i go long haus bilong king na i tokim em olsem, “Harim. Nau yu bin mekim olgeta soldia bilong yu i sem nogut tru. Long dispela de tasol ol dispela man i bin helpim yu. Na yu wantaim ol meri pikinini bilong yu na ol namba 2 lain meri bilong yu, yupela olgeta i no bagarap. Tasol yu no save laikim ol man i save laikim yu, na yu save laikim ol man i no save laikim yu. Pasin bilong yu i soim mipela stret olsem, yu ting ol ofisa na soldia bilong yu i samting nating tasol. Na mi save, sapos Apsalom i stap yet na mipela olgeta i bin dai, orait dispela bai i mekim yu i amamas. “Orait harim. Yu mas kirap i go toktok long ol soldia na mekim gut bel bilong ol. Long nem bilong Bikpela, mi tok tru tumas, sapos yu no mekim olsem, orait long dispela nait bai olgeta i lusim yu na bai yu kisim bikpela hevi tru. Na dispela hevi bai i winim olgeta hevi i bin kamap long yu long taim yu yangpela yet na i kam inap long nau.” Joap i tok pinis, orait King Devit i kirap i go sindaun klostu long dua bilong taun. Na ol soldia bilong en i harim tok olsem, king i sindaun i stap klostu long dua bilong taun. Olsem na ol soldia i go i stap wantaim em. Olgeta Israel i bin ranawe i go bek long ples bilong ol wan wan. Na olgeta manmeri bilong ol lain bilong Israel i tok pait namel long ol yet. Na sampela i tok olsem, “King Devit i bin helpim yumi, na ol Filistia na ol arapela birua i no bin bagarapim yumi. Tasol em i bin ranawe long Apsalom na lusim kantri bilong yumi. Yumi bin makim Apsalom i kamap king bilong yumi, tasol ol i pait na ol i bin kilim em i dai pinis. Orait bilong wanem yumi sindaun nating na yumi no bringim King Devit i kam bek?” Sampela man i tokim Devit long dispela tok bilong ol Israel, olsem na King Devit i salim tok i go long pris Sadok na pris Abiatar olsem. “Mi laik bai yupela i autim tok bilong mi long ol hetman bilong Juda olsem. Mi stap hia na mi harim tok ol Israel i mekim. Orait bilong wanem yupela Juda i larim ol Israel i kamap namba wan lain long askim mi long kam bek long haus bilong mi? Yumi olgeta i wanblut stret. Olsem na bilong wanem yupela i larim ol arapela man i go paslain long yupela na bringim mi i kam bek?” Na tu Devit i tokim tupela pris long tokim Amasa olsem, “Mitupela i wanblut stret. Mi bai makim yu bilong senisim Joap na kamap namba wan ofisa bilong ami bilong mi. Sapos mi no mekim olsem, orait God i ken kilim mi i dai.” Orait tok bilong Devit i pulim tingting bilong olgeta man bilong Juda, na ol i salim tok long em olsem, “Mipela i laik bai yu wantaim ol lain bilong yu, yupela olgeta i mas i kam bek long Jerusalem.” Orait Devit wantaim ol lain bilong en i kirap i go na ol i kamap long wara Jordan. Ol man bilong Juda i laik bungim Devit long taim em i brukim wara Jordan. Olsem na ol i go wetim em long taun Gilgal klostu long Jordan. Na Simei, pikinini bilong Gera, em i bilong lain Benjamin na em i man bilong ples Bahurim, em i hariap i kam wantaim ol Juda long bungim King Devit. Na 1,000 man bilong lain Benjamin i kam wantaim em. Na tu, Siba, wokboi bilong ol lain famili bilong Sol, i kam wantaim ol 15 pikinini man na ol 20 wokboi bilong em yet, na ol i hariap i go kamap long wara Jordan paslain long king. Na ol i wok long brukim wara i go i kam bilong bringim ol lain famili bilong king i kam long hapsait. Na ol i mekim olgeta samting king i laikim ol i mekim. King i laik brukim wara, na Simei i kam putim pes bilong en i go daun long graun klostu long king. Na Simei i tokim king olsem, “Plis bikman, mi laik bai yu lusim asua bilong mi. Na yu no ken tingting moa long dispela rong mi bin mekim long taim yu lusim Jerusalem. Mi laik bai yu lusim tingting olgeta long dispela pasin nogut bilong mi. King, mi save mi bin mekim sin, olsem na mi kam paslain long ol arapela man bilong ol lain bilong hap not, na mi bungim yu, bikman bilong mi.” Tasol Abisai, pikinini man bilong Seruia, i tok olsem, “Ating i gutpela long Simei i mas i dai. Long wanem, em i bin tok nogut long dispela king, Bikpela i bin makim.” Tasol Devit i tokim Abisai wantaim brata bilong en Joap olsem, “Dispela i no samting bilong yutupela. Yutupela pikinini bilong Seruia, bilong wanem nau yutupela i laik birua long mi? Nau mi save olsem mi stap king bilong olgeta Israel, na long kain taim olsem, yumi no inap kilim i dai wanpela man bilong Israel. Nogat tru.” Na king i mekim strongpela tok long Simei olsem, “Tru antap, ol i no inap kilim yu i dai.” Na Mefiboset, tumbuna pikinini bilong Sol, em tu i kam bungim king. Stat long taim Devit i bin lusim Jerusalem na i kam inap long dispela de king i kam bek gen, Mefiboset i no bin wasim lek bilong em yet na em i no bin katim mausgras bilong en na wasim klos bilong en. Mefiboset i lusim Jerusalem na i kam kamap long king. Orait na king i askim em olsem, “Mefiboset, bilong wanem yu no bin ranawe i go wantaim mi?” Na Mefiboset i bekim tok olsem, “Bikman bilong mi, yu save mi gat lek nogut. Na long dispela taim yu lusim Jerusalem mi bin tokim ol long redim donki bilong mi, bai mi ken sindaun long en na i go wantaim yu. Tasol wokboi bilong mi i giamanim mi. Na em i bin i go long yu na mekim ol tok giaman bilong daunim nem bilong mi. Tasol bikman, yu olsem ensel bilong Bikpela. Olsem na wanem samting yu ting i gutpela long yu mekim long mi, yu ken mekim tasol. Yu inap long kilim olgeta manmeri long lain bilong papa bilong mi. Tasol yu bin marimari long mi na yu larim mi i kaikai long haus bilong yu oltaim. Olsem na mi no inap askim yu long givim narapela samting moa long mi.” Na king i tok olsem, “Em inap, maski toktok moa. Mi tingting pinis long yu tupela Siba i mas tilim graun bilong Sol na yu kisim hap na em i kisim hap.” Tasol Mefiboset i tokim king olsem, “Larim Siba i kisim olgeta. Mi no wari long dispela. Mi wari tasol long yu stap gut na yu kam bek pinis.” Na Barsilai bilong Gileat i lusim Rogelim na i kam daun long Jordan bilong i stap wantaim king long taim king i brukim wara. Barsilai i gat 80 krismas na em i lapun tru. Em i gat planti mani samting na em i bin lukautim King Devit na givim kaikai long Devit wantaim ol lain bilong en long taim ol i bin i stap long Mahanaim. Na king i tokim em olsem, “Yu kam wantaim mi long Jerusalem na bai mi lukautim yu.” Tasol Barsilai i bekim tok olsem, “Bikman, ating i no planti yia na bai mi dai. Olsem na maski long mi go wantaim yu long Jerusalem. Harim. Mi gat 80 krismas nau, na mi no moa save long wanpela samting i gutpela o nogat. Na sapos mi kaikai na dring, mi no inap pilim dispela samting i swit o nogat. Na yau bilong mi i no gutpela na mi no inap harim nek bilong ol man na meri i mekim song. Olsem na bilong wanem bai mi go wantaim yu na givim hevi long yu? Na king, bilong wanem yu laik mekim dispela gutpela pasin tru long mi? Nogat. Mi ting long brukim wara Jordan wantaim yu na wokabaut i go liklik tasol na bai mi lusim yu gen. Plis, yu ken larim mi i go bek long ples bilong mi na bai mi ken i dai long dispela ples matmat bilong papamama bilong mi i stap long en. Tasol pikinini man bilong mi, Kimham, em i stap. Na em i ken i go wantaim yu. Na wanem samting yu laik mekim bilong helpim em, orait yu mekim tasol.” Na king i bekim tok olsem, “Gutpela. Kimham i ken i go wantaim mi. Na sapos yu laik mi mekim wanem samting long em, orait bai mi mekim tasol. Maski wanem samting yu askim mi long mekim, em bai mi mekim.” Orait na king na ol lain manmeri bilong en i brukim wara Jordan na i go long hap. Na king i givim kis long Barsilai, na em i askim God long mekim gut long Barsilai. Na Barsilai i go bek long ples bilong en. Orait king i go long taun Gilgal, na Kimham i go wantaim em. Na olgeta man bilong Juda wantaim hap lain bilong ol Israel i wokabaut i go wantaim king. Devit i stap long Gilgal, na olgeta man bilong Israel i kam long king na tokim em olsem, “Bikman, bilong wanem ol brata bilong mipela, ol Juda, i haitim tok long mipela ol Israel na ol yet i bringim yu wantaim ol famili bilong yu na ol lain soldia bilong yu i kam brukim wara Jordan?” Olgeta man bilong Juda i harim dispela tok na ol i bekim tok olsem, “King em i wanlain bilong mipela, olsem na mipela i bin mekim dispela pasin. Orait bilong wanem yupela i belhat long mipela? King i no bin baim kaikai bilong mipela, na em i no bin givim wanpela samting long mipela.” Na ol man bilong Israel i bekim tok olsem, “Sapos wanpela man i kamap king, orait em i stap king bilong kantri bilong yumi. Na insait long dispela kantri, mipela Israel i 10-pela lain na yupela Juda i wanpela lain tasol. Tru, Devit i kam long lain bilong yupela Juda, tasol em i stap king bilong yumi olgeta, na mipela 10-pela lain i winim yupela. Olsem na bilong wanem yupela i rabisim mipela? Yupela i mas tingting gut, mipela yet i as bilong dispela tingting long bringim king i kam bek.” Tasol ol Juda i tok pait strong moa na i daunim tok bilong ol Israel. Long dispela taim i gat wanpela man nogut i stap namel long ol Israel, nem bilong en Seba. Em i pikinini bilong Bikri na em i bilong lain Benjamin. Seba i winim biugel na i singaut olsem, “Maski long Devit, yumi no lain bilong em. Yumi no lain bilong dispela pikinini bilong Jesi. Yumi no ken bihainim em. Goan, yumi olgeta man bilong Israel, yumi go bek long ples.” Orait na ol Israel i harim dispela tok, na olgeta i lusim Devit na i go wantaim Seba. Tasol ol man bilong Juda i stap aninit long Devit na ol i bihainim em long rot bilong Jordan i go inap long Jerusalem. Ol i go kamap long Jerusalem na Devit i go long haus king bilong en na em i kisim ol 10-pela namba 2 lain meri em i bin lusim ol i stap bilong lukautim haus king. Na em i go putim ol long narapela haus na i makim sampela man bilong was long ol. Na em i makim sampela lain long lukautim ol na givim kaikai samting long ol, tasol em i no i go slip wantaim ol gen olsem bipo em i bin mekim. Na oltaim ol i stap tasol long dispela haus inap long taim ol i dai. Ol i stap olsem ol meri, man bilong ol i dai pinis. Bihain king i tokim Amasa olsem, “Yu go singautim ol man bilong Juda na bungim ol, na long tumora o haptumora yupela olgeta i mas kam kamap long mi.” Orait Amasa i go singautim ol, tasol em i abrusim taim king i makim long em i mas kamap. Amasa i no kam bek kwik, olsem na king i tokim Abisai olsem, “Apsalom i bin givim bikpela hevi long yumi, tasol nau Seba, pikinini bilong Bikri, bai i givim yumi bikpela hevi moa. Olsem na yu mas kisim ol soldia bilong mi na go ranim em na holimpas em. Nogut Seba wantaim ol lain bilong en i go i stap long ol taun i gat strongpela banis na bai yumi no inap kisim em.” Olsem na Abisai i kisim ol soldia bilong Joap na ol soldia bilong was long king, em ol Keret na ol Pelet, na olgeta strongpela man bilong pait, na ol i lusim Jerusalem na i go ranim Seba. Ol i go kamap long bikpela ston long Gibeon, na Amasa i kam bungim ol. Joap i bin putim klos pait na em i bin pasim bainat long let bilong en. Dispela bainat i stap insait long paus, tasol taim Joap i go klostu long Amasa, dispela bainat i pundaun long graun. Na Joap i tokim Amasa olsem, “Gude brata, yu stap gut, a?” Na em i holim mausgras bilong Amasa long han sut na i mekim olsem em i laik kis long em. Na Joap i holim wanpela bainat long han kais, tasol Amasa i no lukim dispela bainat. Na Joap i sutim bel bilong Amasa na olgeta bel bilong en i kapsait i go daun long graun, na kwiktaim em i dai. Olsem na Joap i no bin sutim em gen. Joap i kilim Amasa pinis, orait em wantaim brata bilong en, Abisai, i go long ranim Seba. Na wanpela soldia bilong Joap i sanap klostu long bodi bilong Amasa na i singaut olsem, “Ol man i laikim Joap na Devit, ol i mas i go bihainim Joap.” Tasol blut i karamapim bodi bilong Amasa olgeta, na bodi i slip i stap yet namel long rot. Na olgeta soldia i wokabaut i kam, ol i lukim bodi na ol i no wokabaut moa. Dispela soldia bilong Joap i lukim ol i no wokabaut moa, orait em i pulim bodi i go arere long rot na i karamapim bodi long laplap. Bodi bilong Amasa i no moa i stap long rot, olsem na olgeta soldia i bihainim Joap na i go ranim Seba. Seba i wokabaut i go brukim graun bilong olgeta lain bilong Israel, na em i kamap long taun Abel Betmaka, long arere tru bilong graun bilong ol. Na olgeta man bilong lain Beri i bung wantaim em na i bihainim em i go insait long taun. Ol soldia bilong Joap i harim olsem Seba i stap insait long dispela taun, olsem na ol i kam na banisim taun. Na ol i hipim graun klostu long banis bilong taun bai ol i ken pait long taun. Na ol i wokim hul aninit long banis, bilong mekim banis i pundaun. Tasol wanpela meri i gat gutpela tingting i stap long dispela taun, na em i singaut long lain bilong Joap olsem, “E, yupela harim. Tokim Joap i kam. Mi gat tok long em.” Orait Joap i go klostu na meri i askim em, “Yu Joap, a?” Na Joap i tok, “Yes, em mi tasol.” Na meri i tokim em, “Bikpela man, mi gat wanpela tok. Na mi laik yu putim yau gut long dispela tok bilong mi.” Orait Joap i tok, “Em i orait. Mi ken harim tok bilong yu.” Na meri i tokim Joap olsem, “Bipo ol i save tok, ‘Sapos yu gat wari, yu go long taun Abel.’ Ol i save go, na ol Abel i save stretim wari bilong ol. Harim. Taun bilong mipela em i wanpela nambawan taun long kantri Israel. Mipela i no save pait nabaut. Mipela i save bihainim tru king bilong yumi. Tasol nau yu laik bagarapim dispela taun. Bilong wanem yu laik bagarapim samting bilong Bikpela?” Na Joap i bekim tok olsem, “Mi no gat laik long bagarapim o pinisim dispela taun. Nogat tru. Mipela i kam bilong kisim wanpela man tasol, nem bilong en Seba, pikinini bilong Bikri. Em i bilong ples maunten bilong Efraim. Dispela man i bin kirapim tingting bilong ol man long daunim King Devit. Mipela i laik bai yupela i givim Seba tasol long mipela na bai mipela i lusim taun bilong yupela na i go.” Na meri i tokim Joap olsem, “Tru tumas, bai mipela i kilim dispela man na tromoi het bilong en i kam ausait long banis na bai yu lukim.” Olsem na meri i go long ol manmeri bilong taun na autim tingting bilong em long ol. Ol i bihainim tok bilong em na ol i go katim nek bilong Seba. Na ol i kisim het bilong en na tromoi i go long Joap ausait long taun. Orait na Joap i winim biugel na ol soldia bilong en i lusim taun na i go bek long ol ples bilong ol. Na Joap i go bek long King Devit long Jerusalem. Joap i namba wan ofisa bilong ami na i bosim olgeta soldia bilong kantri Israel. Na Benaia, pikinini man bilong Jehoiada, i bosim ol soldia bilong was long king, em ol Keret na Pelet. Na Adoniram i save bosim ol lain man king i kisim bilong mekim wok bilong en. Na Jehosafat, pikinini man bilong Ahilut, em i man bilong raitim stori bilong olgeta samting King Devit i mekim. Na Seva em i kuskus bilong king. Na Sadok na Abiatar i stap pris, na Ira bilong lain Jair, em tu i pris bilong Devit. Long taim Devit i stap king, wanpela taim bilong hangre i kamap na ol Israel na Juda i sot long kaikai inap tripela yia olgeta. Olsem na Devit i askim Bikpela long as bilong dispela samting, na Bikpela i tokim em olsem, “As bilong dispela samting i olsem. King Sol i bin kilim i dai ol Gibeon, na asua bilong dispela rong i stap yet long lain bilong en.” Orait na Devit i singautim ol Gibeon i kam. Ol Gibeon i no manmeri bilong Israel. Ol i bilong lain Amor. Ol arapela Amor i lus pinis na dispela liklik lain tasol i stap. Bipo tru ol Israel i bin mekim strongpela promis long ol i no ken bagarapim ol Gibeon. Tasol King Sol i bin strong long ol Israel na Juda tasol i ken i stap long graun Israel. Olsem na Sol i bin traim long pinisim ol Gibeon. Nau ol Gibeon i kam lukim Devit na em i tokim ol olsem, “Mi laik stretim dispela rong mipela i bin mekim long yupela, na bai yupela i ken askim Bikpela long mekim gut long mipela ol lain manmeri bilong en. Yupela i laik bai mi mekim wanem samting bilong stretim dispela rong?” Na ol Gibeon i bekim tok long Devit olsem, “Dispela hevi namel long mipela wantaim Sol na ol lain famili bilong en, em i no inap pinis, maski yu givim mipela gol na silva. Na tu, mipela i no inap askim yu long kilim ol arapela man bilong Israel.” Na Devit i tok, “Na yupela i laik bai mi mekim wanem samting long yupela?” Na ol i bekim tok long king olsem, “Sol i bin tingting long bagarapim mipela na pinisim mipela olgeta, bai i no gat wanpela bilong lain bilong mipela i stap long graun bilong Israel. Olsem na mipela i laik bai yu givim mipela 7-pela man bilong lain famili bilong Sol. Na bai mipela i kisim ol i go long Gibea, long wanem, Gibea em i as ples bilong Sol, dispela king Bikpela i bin makim. Na long ai bilong Bikpela bai mipela i hangamapim ol na bai ol i dai.” Na Devit i tokim ol olsem, “Orait bai mi givim ol long yupela.” Long nem bilong Bikpela, Devit i bin mekim promis long Jonatan, pikinini bilong Sol, na nau em i tingim dispela promis. Olsem na em i no kisim Mefiboset, pikinini man bilong Jonatan na tumbuna pikinini bilong Sol, na givim long ol Gibeon. Nogat. Em i kisim Armoni na narapela Mefiboset. Tupela i pikinini man bilong Sol wantaim Rispa, pikinini meri bilong Aia. Rispa em i wanpela bilong ol namba 2 lain meri bilong Sol. Na Devit i kisim tu 5-pela pikinini man bilong Merap, pikinini meri bilong Sol. Merap i bin maritim Adriel, pikinini man bilong Barsilai bilong ples Mehola, na tupela i bin kamapim ol dispela 5-pela pikinini man. Devit i givim dispela ol man long ol Gibeon na ol Gibeon i kisim ol i go antap long maunten, na long ai bilong Bikpela ol i hangamapim dispela 7-pela man wantaim, na olgeta i dai. Dispela samting i kamap long taim ol gaden bali i redi na ol man i stat long kisim ol pikinini bilong rais bali. Orait Rispa, mama bilong tupela bilong ol dispela man i bin dai, em i kisim sampela olpela laplap na i go antap long dispela maunten. Na em i taitim ol dispela laplap olsem liklik haus sel bilong en antap long ples ston. Na em i was long bodi bilong ol dispela man long sampela mun, inap long taim ren i pundaun gen long graun na wasim bun bilong ol 7-pela man. Rispa i save was gut long ol dispela bodi long san na long nait, nogut ol pisin na wel abus i kam kaikaim ol. Bihain Devit i harim tok long dispela samting Rispa, pikinini bilong Aia, i mekim, na Devit i go long ol manmeri bilong taun Jabes long distrik Gileat bilong kisim ol bun bilong Sol na bilong Jonatan, pikinini man bilong Sol. Bipo ol Filistia i bin kilim Sol na Jonatan long maunten Gilboa na kisim bodi bilong tupela i go hangamapim long ples bung bilong taun Betsan. Na bihain ol Jabes i bin i go long Betsan na stilim bodi bilong tupela na karim i go. Orait nau Devit i tokim ol wokman bilong en na ol i kisim ol bun bilong Sol na Jonatan i go. Na tu ol i bungim ol bun bilong dispela 7-pela man ol Gibeon i bin hangamapim. Na ol i go long taun Sela long graun bilong lain Benjamin na ol i planim ol bun bilong Sol na Jonatan long matmat bilong Kis, papa bilong Sol. Ol i mekim olgeta samting olsem king i bin tok. Na bihain long dispela, ol man i save beten long God long mekim gut long kantri bilong ol, na God i harim beten bilong ol. Pait i kirap gen namel long ol Filistia na ol Israel, na Devit wantaim ol soldia bilong en i go daun na pait long ol Filistia. Ol i pait i go i go na Devit i tait tru na i no inap pait moa. Na wanpela Filistia, nem bilong en Isbibenop, em i laik kilim Devit i dai. Isbibenop em i wanpela bilong ol dispela traipela traipela man. Het bilong longpela spia bilong en, ol i wokim long bras, na hevi bilong dispela bras em inap 3 na hap kilogram. Na tu Isbibenop i pasim nupela bainat. Tasol Abisai, pikinini man bilong Seruia, i lukim dispela Filistia na em i kam helpim Devit. Na Abisai i pait long dispela Filistia na kilim em i dai. Olsem na ol soldia bilong Devit i kam na mekim strongpela tok long Devit olsem, “Long taim mipela i go pait, yu no ken kam wantaim mipela gen. Yu olsem lam i givim lait long mipela Israel na yu no ken larim dispela lam i dai.” Bihain, ol Israel i pait gen long ol Filistia. Dispela taim ol i pait long ples Gop. Na wanpela Israel, nem bilong en Sibekai bilong ples Husa, em i kilim wanpela bilong ol dispela traipela man, nem bilong en Sap. Na narapela taim gen ol Israel i pait long ol Filistia long Gop. Na Elhanan, pikinini man bilong Jareoregim bilong Betlehem, i kilim Goliat bilong taun Get. Stik bilong spia bilong Goliat i bikpela olsem ba bilong masin bilong lumim laplap. Na bihain gen narapela pait i kamap long Get. Na i gat wanpela bilong ol dispela traipela man i stap, na em i longpela bun tru. Wanpela wanpela han bilong en i gat 6-pela pinga na ol lek bilong en tu i olsem. Em i gat 24 pinga olgeta. Dispela man i mekim tok bilas long ol Israel, olsem na Jonatan, pikinini man bilong Sama, brata bilong Devit, i kilim em i dai. Ol dispela 4-pela Filistia i kam long lain bilong ol traipela traipela man bilong Get. Tasol Devit wantaim ol soldia bilong en i bin kilim ol i dai. Taim Bikpela i kisim bek Devit long han bilong Sol na long han bilong olgeta arapela birua bilong en, orait Devit i mekim dispela song na singim long Bikpela. Tok bilong song i olsem, “Bikpela em i strongpela banis bilong mi. Em i olsem ston i haitim mi, na em i save kisim bek mi long han bilong ol birua. God i olsem bikpela ston mi save go long en na hait long ol birua. Bikpela i olsem hap plang bilong mi na em i haitim mi long ol birua. Em i gat strong bilong kisim bek mi na lukautim mi. Em i strongpela banis na ples hait bilong mi. Bikpela, yu helpim bilong mi na yu save kisim bek mi long taim ol i laik bagarapim mi. “Mi beten long Bikpela na em i helpim mi, na ol birua i no inap bagarapim mi. Yumi mas litimapim nem bilong Bikpela. “Klostu dai i painim mi, olsem si i kirap bikpela na i laik karamapim mi. Klostu dai i holim mi na mi go long matmat olsem umben i holimpas mi na mi no inap long ranawe. Mi bel hevi nogut na mi singaut strong long Bikpela. Mi singaut long God bilong mi bai em i helpim mi. Em i stap long haus bilong en na em i harim singaut bilong mi. Na em i putim yau long beten bilong mi. “Orait nau Bikpela i kros long ol birua bilong mi. Olsem na em i mekim graun i guria nogut tru, na ol maunten na skai i seksek moa yet. Smok i kamap long nus bilong Bikpela. Na paia i kamap long maus bilong en na kukim planti samting. Na em i sutim ol hap paia i go nabaut. Em i opim skai na i kam daun. Na blakpela klaut i stap aninit long lek bilong en. I olsem wanpela ensel i karim em na i flai i kam. Na i olsem win i gat wing bilong pisin na i karim God i kam hariap tru. Em i mekim tudak i kamap olsem haus sel bilong en, na ol blakpela klaut bilong ren i karamapim em. Tasol em i mekim ples i lait olgeta, na ol hap paia i sut i kam ausait long dispela lait. Bikpela i stap long heven na i bikmaus moa yet olsem klaut i pairap. God Antap Tru i autim tok bilong en. Em i mekim lait bilong klaut i kamap olsem ol spia bilong en, na em i sutim ol birua na ol i ranawe nabaut. Bikpela i krosim ol birua na belhat bilong en i olsem strongpela win i sakim ol. Na belhat bilong en i mekim solwara i drai olgeta, na ol samting bilong strongim graun i kamap ples klia. “Bikpela i stap antap na i putim han i kam daun na i kisim bek mi. Bikpela si i karamapim mi tasol em i pulim mi i kam antap. Ol birua bilong mi i strong tru na mi no inap winim ol. Tasol Bikpela i kisim bek mi long han bilong ol. Bipo taim nogut i painim mi na ol birua i kam pait long mi. Tasol Bikpela i bin was long mi. Em i bin helpim mi na mi stap gut. Em i laikim mi tumas, olsem na em i kisim bek mi. Mi bihainim stretpela pasin, olsem na Bikpela i givim mi planti gutpela samting. Mi no mekim wanpela rong, olsem na God i mekim gut long mi. Mi bihainim gut lo bilong Bikpela. Mi no bin givim baksait long God bilong mi na mekim pasin nogut. Mi bin tingting oltaim long ol lo bilong en, na mi no bin givim baksait long tok bilong en. Em i save, mi no gat wanpela asua. Mi bin was gut long wokabaut bilong mi, nogut mi mekim wanpela rong. Olsem na Bikpela i tingim stretpela pasin bilong mi, na em i bekim gutpela pasin long mi, long wanem, mi stap klin long ai bilong em. “Bikpela, sapos man i no lusim yu, orait yu no save lusim em. Sapos man i mekim stretpela pasin na i no gat asua, orait yu save bekim stretpela pasin tasol long em. Sapos wanpela man i bihainim klinpela pasin, orait yu save soim em klinpela pasin bilong yu. Tasol sapos man i bihainim pasin nogut, orait yu save bekim nogut long em. Yu save kisim bek ol manmeri i daunim ol yet. Tasol yu save daunim ol manmeri bilong hambak. “Bikpela, yu yet yu lait bilong mi, na yu save rausim tudak long mi. God, sapos yu helpim mi, bai mi inap daunim bikpela lain birua. Na sapos yu strongim mi, bai mi inap kalapim bikpela banis bilong taun. Pasin bilong God i gutpela tru na i stret olgeta. Sapos em i promis long mekim wanpela samting, orait tok bilong en em i tru olgeta. Bikpela i olsem hap plang bilong pait, na em i save lukautim gut olgeta man i go long em na ol i hait long ol birua. “Bikpela tasol em i God tru. Em wanpela tasol i banisim yumi olsem bikpela ston. God em i strongpela ples hait bilong mi. Em i save stretim gutpela rot bilong mi long wokabaut. Em i mekim mi i wokabaut gut tru olsem ol wel abus antap long ol maunten, na mi no inap pundaun. Em i skulim mi long pasin bilong pait, na em i mekim han bilong mi i strong. Mi inap taitim strongpela banara ol i wokim long bras. Bikpela, yu bin kisim bek mi long han bilong ol birua. Yu givim mi hap plang bilong yu na mi hait i stap baksait long en. Yu bin helpim mi na mi gat biknem long ai bilong ol manmeri. Yu bin givim gutpela rot long mi na lek bilong mi i no wel. Mi wokabaut na mi no pundaun. Mi bin ranim ol birua na bagarapim ol. Mi mekim save tru long ol na mi pinisim ol olgeta. Mi sutim olgeta na ol i pundaun. Ol i slip i stap klostu long lek bilong mi, na ol i no kirap gen. Yu givim mi strong bilong pait. Na yu putim ol birua long han bilong mi, na mi winim ol. Yu mekim ol birua i tanim baksait na i ranawe long mi, na mi pinisim ol dispela man i no laikim mi. Ol i bin painim ol man bilong helpim ol, tasol i no gat man i stap. Na ol i krai long yu, Bikpela, tasol yu no harim prea bilong ol. Mi bagarapim ol tru na ol i kamap olsem das. Mi daunim na krungutim ol, olsem mi wokabaut antap long graun malumalum long rot. “Taim ol manmeri bilong mi i birua long mi, yu bin helpim mi na ol i no bagarapim mi. Na yu larim mi i stap bosman bilong ol arapela lain manmeri tu. Ol manmeri mi no bin save long ol, nau ol i stap aninit long mi. Ol manmeri bilong ol arapela kantri, ol i pret long mi, na ol i kam brukim skru long mi. Ol i harim tok long biknem bilong mi, na wantu ol i aninit long mi. Strong bilong ol i lus pinis, na ol i lusim ol strongpela taun bilong ol, na ol i guria guria i kam long mi. “Bikpela i stap oltaim. Em i olsem bikpela ston i banisim mi, olsem na yumi mas litimapim nem bilong em. God bilong mi i save helpim mi na i kisim bek mi, olsem na yumi mas litimapim biknem bilong em. God i bin bekim pasin nogut bilong ol birua bilong mi. Na em i putim ol arapela lain pipel i stap aninit long mi. Na em i kisim bek mi long han bilong ol birua. Bikpela, yu bin givim biknem long mi long ai bilong ol birua bilong mi. Yu bin helpim mi na ol man bilong pait i no kilim mi i dai. Olsem na mi bai litimapim nem bilong yu namel long ol arapela lain manmeri. Na mi bai mekim song bilong litimapim nem bilong yu. “Bikpela i makim mi, Devit, long kamap king. Na oltaim em i save mekim mi i winim tru ol birua. Oltaim em i save laikim mi tru na em bai i laikim tu ol lain bilong mi i kamap bihain.” Dispela em i las tok Devit i autim. “Mi Devit, pikinini bilong Jesi, mi tok olsem. God bilong Jekop i bin makim mi na mi stap king, na em i givim mi biknem long ai bilong ol manmeri. Na mi bin raitim planti gutpela song bilong ol Israel i ken singim. Mi laik tok olsem. Spirit bilong Bikpela i autim tok long maus bilong mi. Em i givim mi ol toktok long tokim yupela. God bilong yumi Israel i olsem bikpela ston na i save banisim yumi. Em i tokim mi olsem. King i mas i stap aninit long God na bosim ol manmeri long stretpela pasin. Sapos em i mekim olsem, orait ol manmeri bai i amamas long em olsem ol i save amamas long san i lait gut long moning na i no gat klaut i pasim lait bilong en. Na olsem ol i amamas long san i mekim gras i lait bihain long ren i pinis. “Na God bai i mekim lain famili bilong mi i stap strong, long wanem, em i bin mekim wanpela kontrak wantaim mi, na em i no inap brukim o senisim dispela kontrak. Nogat. Bai dispela kontrak i stap olsem oltaim. Olgeta samting mi laikim, bai God i givim mi. Na bai em i mekim mi i win oltaim. Ol man nogut i olsem rop i gat nil, em ol man i save rausim i go. I no gat man inap holim dispela kain rop long han. Sapos man i laik rausim dispela rop, em i mas kisim hap ain na stik bilong spia, na bungim ol dispela rop long ples ol i stap long en, na kukim ol. Na bai ol i pinis olgeta.” Em hia ol nem bilong ol strongpela soldia bilong Devit. Josep Basebet bilong lain Takemon em i namba wan ofisa. Wanpela taim Josep Basebet i bin holim spia na pait long 800 birua na em i kilim olgeta i dai. Eleasar, pikinini man bilong Dodo, em i namba 2 bilong ol tripela soldia i gat biknem. Em i man bilong lain Ahohi. Wanpela taim Eleasar i stap wantaim Devit, na ol Israel i lukim ol Filistia i bung long pait. Na ol Israel i skrapim ol Filistia long pait, tasol taim ol Filistia i kam, ol Israel i surik. Eleasar wanpela tasol i sanap strong na i wok long kilim ol Filistia. Na han bilong en i tait olgeta na em i no inap lusim bainat bilong en. Long dispela de Bikpela i winim tru ol Filistia. Na bihain, ol Israel i kam bek long Eleasar, na ol i lukim em i kilim ol Filistia pinis, na wanpela wok tasol i stap. Em long rausim ol klos pait samting long ol Filistia i dai pinis. Sama, pikinini man bilong Agi bilong ples Harar, em i namba 3 bilong ol dispela tripela man i gat biknem. Wanpela taim ol Filistia i kam bung long ples Lehi, klostu long wanpela gaden ol man i bin planim bin long en. Na ol Israel i lukim ol na i ranawe. Tasol Sama i no surik. Nogat. Em i sanap namel long dispela gaden na i pait strong long ol Filistia, bilong ol i no ken kisim dispela graun. Na em i kilim i dai ol dispela Filistia, na long dispela pasin Bikpela i winim tru ol Filistia. I gat sampela hetman bilong ol soldia bilong Devit, na ol i kolim ol dispela lain ol 30 strongpela soldia. Na wanpela taim Devit i stap long bikpela hul long maunten bilong ples Adulam, na tripela bilong ol 30 strongpela soldia bilong Devit i go lukim em. Dispela em i taim bilong kisim ol kaikai i mau. Na long dispela taim tu sampela soldia bilong Filistia i bin kam long ples daun Refaim, na wokim kem bilong ol na i stap. Long dispela taim Devit i stap long dispela strongpela ples hait, na ol soldia bilong Filistia i kisim pinis taun Betlehem. Na Devit i tingting i go bek long gutpela wara bilong Betlehem na i tok, “Sori tru, sapos mi dringim sampela wara bilong hul wara i stap klostu long dua bilong Betlehem, bai mi amamas tru.” Dispela tripela strongpela soldia i harim dispela tok na ol i kirap na i go. Maski ol Filistia i was long Betlehem, tripela i sakim ol na i go pulimapim wara long dispela hul wara Devit i bin tok long en. Na ol i bringim i kam na givim Devit. Tasol em i no laik dringim dispela wara. Nogat. Em i kisim na kapsaitim olsem ofa long Bikpela. Na em i tok olsem, “Bikpela, mi no ken dring dispela wara. Sapos mi dring, bai i olsem mi dring blut bilong ol dispela man, long wanem, ol inap tru long painim dai long taim ol i bin go na kisim wara.” Olsem na Devit i no dringim dispela wara. Em wanpela samting ol dispela tripela strongpela soldia i bin mekim. Abisai, em i lida bilong ol 30 strongpela soldia. Em i brata bilong Joap, na mama bilong tupela em Seruia. Wanpela taim Abisai i holim spia bilong en na i pait long 300 birua na kilim olgeta i dai. Olsem na em i kisim wankain namba olsem ol tripela soldia i gat biknem. Em i kisim bikpela namba moa na i abrusim ol tripela soldia i gat biknem na i kamap lida bilong ol. Tasol em yet i no wanpela bilong ol dispela tripela soldia. Na Benaia, pikinini man bilong Jehoiada bilong taun Kapsel, em tu i wanpela strongpela soldia. Planti taim em i bin pait strong long ol birua. Wanpela taim em i kilim tupela strongpela soldia bilong Moap. Na long wanpela de long taim ren ais i pundaun long graun, Benaia i bin go daun long wanpela bikpela hul na kilim i dai wanpela laion. Na narapela taim em i kilim i dai wanpela traipela man bilong Isip. Dispela man i bin holim spia, tasol Benaia i kisim hap diwai na i go klostu long em na pait long em. Na Benaia i pulim spia bilong dispela man na i kilim em long dispela spia. Benaia i bin mekim ol dispela strongpela samting, olsem na em i kisim wankain namba olsem ol tripela soldia i gat biknem. Em i kisim biknem i winim biknem bilong ol arapela bilong ol 30 strongpela soldia, tasol em i no wanpela bilong ol tripela soldia i gat biknem. Devit i makim Benaia long bosim ol lain soldia i was long king. Dispela em i nem bilong ol 30 strongpela soldia. Asahel, brata bilong Joap, na Elhanan, pikinini bilong Dodo, bilong taun Betlehem, na Sama wantaim Elika bilong ples Harot, na Heles bilong taun Pelet, na Ira, pikinini bilong Ikes, bilong taun Tekoa, na Abieser bilong taun Anatot, na Mebunai bilong ples Husa, na Salmon bilong lain Ahohi, na Maharai wantaim Helep bilong taun Netofa. Helep em i pikinini bilong Bana. Na Itai, pikinini bilong Ribai, bilong taun Gibea long graun bilong lain Benjamin, na Benaia bilong taun Piraton, na Hidai bilong ples daun klostu long maunten Gas, na Abialbon bilong taun Araba, na Asmavet bilong ples Bahurim, na Eliaba bilong taun Salbon, na ol pikinini bilong Jasen, na Jonatan na Sama bilong ples Harar, na Ahiam, pikinini bilong Sarar, bilong ples Harar, na Elifelet, pikinini bilong Ahasbai, bilong kantri Maka, na Eliam, pikinini bilong Ahitofel bilong ples Gilo, na Hesro bilong taun Karmel, na Parai bilong ples Arap, na Igal, pikinini bilong Natan bilong taun Soba, na Bani bilong lain Gat, na Selek bilong kantri Amon, na Naharai bilong taun Berot, em i man bilong karim ol spia samting bilong Joap, na Ira na Garep bilong lain Itra, na Uria bilong lain Hit. Namba bilong ol dispela soldia em inap 37 olgeta. Wanpela taim moa Bikpela i kros long ol Israel, na em i givim tingting long Devit bilong Devit i ken bringim hevi long ol. Bikpela i tokim Devit olsem, “Yu go kaunim ol man bilong Israel na Juda.” Orait na Devit i tokim Joap, namba wan ofisa bilong ol ami bilong en, olsem, “Yu kisim ol ofisa bilong yu na yu go kaunim ol man bilong olgeta lain bilong yumi Israel. Yupela i mas i go long olgeta hap bilong kantri, inap long taun Dan long hap not na long taun Berseba long hap saut, na kaunim ol. Mi laik save long namba bilong ol man.” Tasol Joap i bekim tok bilong king olsem, “King, mi laik bai God, Bikpela bilong yu, i ken mekim namba bilong ol manmeri i go antap tru, na bai ol i kamap planti manmeri moa. Na mi laik bai dispela i ken kamap taim yu stap yet na bai yu ken lukim. Tasol em i no samting bilong yumi long kaunim ol man, olsem na bilong wanem yu laik mekim dispela pasin nogut?” Tasol king i strong long Joap wantaim ol ofisa bilong en i mas bihainim dispela tok. Olsem na ol i lusim king na ol i go bilong kaunim ol manmeri bilong Israel. Orait ol i go brukim wara Jordan na ol i go kamap long Aroer, dispela taun i stap namel long ples daun long graun bilong lain Gat. Na ol i wokim kem long hap saut bilong dispela taun. Na bihain ol i lusim Aroer na i go long hap not na kamap long taun Jaser. Bihain gen ol i lusim Jaser na i go long distrik Gileat na long hap bilong Tatimhotsi. Orait ol i lusim dispela hap na ol i go kamap long Danjan, na ol i go raun na kamap long Saidon long hap bilong san i go daun. Na ol i kam bek long hap saut na i kam kamap long taun Tair, dispela taun i gat strongpela banis. Na bihain ol i lusim Tair na ol i kirap i go long olgeta taun bilong ol Hivi na bilong ol Kenan. Na bihain tru ol i go kamap long Berseba long hap saut bilong Juda. Ol i inapim olgeta hap bilong kantri na ol i kam bek long Jerusalem gen. Dispela wokabaut ol i bin mekim em inap 9 mun na 20 de olgeta. Ol i kamap pinis na Joap i go ripot long king olsem, “Ol Israel i gat 800,000 man inap long mekim wok soldia, na ol Juda i gat 500,000.” Bihain Devit i bel hevi long dispela samting em i bin mekim, na em i beten long Bikpela olsem, “Mi longlong tru na mi kaunim ol man. Na long dispela pasin mi mekim bikpela rong. Tasol plis, Bikpela, mi askim yu long lusim dispela sin mi bin mekim.” Tasol long dispela de yet, Bikpela i tokim Gat, profet bilong Devit, long em i mas i go tokim Devit olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret, mi givim tripela rot long yu na yu yet yu mas makim wanpela bilong ol. Na wanem rot yu makim, em tasol bai mi bihainim na mekim i kamap long yu.” Long moning bilong de bihain Devit i kirap pinis na *** Gat i go lukim em, na em i autim tok bilong Bikpela long Devit. Na em i askim Devit olsem, “Bikpela i laik bai yu makim wanpela bilong ol dispela tripela samting. Yu laik bai bikpela hangre i kamap long kantri bilong yu na i stap inap 7-pela yia olgeta? O yu laik bai ol birua i kam pait long yupela, na bai yupela i ranawe long ol inap tripela mun? O yu laik bai sik nogut i kamap long ol manmeri bilong kantri bilong yu inap tripela de? Yu mas tingting gut pastaim na tokim mi long laik bilong yu na mi ken kisim dispela tok i go bek long Bikpela.” Orait na Devit i tokim Gat olsem, “Mi pilim hevi tru long ol dispela tok yu mekim long mi. Olsem na larim Bikpela yet i mekim wanem samting em i laik mekim long mipela, long wanem, em i God bilong marimari oltaim. Tasol mi no laik bai ol man i bagarapim mipela.” Olsem na Bikpela i salim sik nogut long ol Israel, stat long dispela moning yet na i go pinis long taim em i bin makim. Na 70,000 manmeri i dai, long olgeta hap bilong kantri inap long taun Dan long hap not na long taun Berseba long hap saut. Na dispela ensel i gat wok bilong bagarapim ol manmeri, em i kamap long Jerusalem na i redi long bagarapim Jerusalem. Tasol Bikpela i sori long ol manmeri i laik kisim bagarap long dispela samting nogut, na em i senisim tingting bilong en na i tokim ensel olsem, “Lusim, em inap.” Long dispela taim ensel i sanap klostu long wanpela ples we ol i save kisim kaikai bilong wit na rausim ol lip samting bilong en. Dispela hap graun em i bilong Arauna, wanpela man bilong lain Jebus. Devit i lukim dispela ensel na em i tokim Bikpela olsem, “Mi tasol mi bin mekim sin, na mi gat bikpela asua. Tasol tarangu ol dispela manmeri, ol i bin mekim wanem rong na yu mekim save long ol? Yu ken mekim save long mi wantaim ol famili bilong mi tasol.” Na long dispela de tasol profet Gat i go lukim Devit na i tokim em olsem, “Yu mas go antap long dispela maunten, long ples we Arauna bilong lain Jebus i save kisim kaikai bilong wit, na yu mas wokim wanpela alta bilong Bikpela.” Orait na Devit i bihainim tok bilong Bikpela, olsem Gat i bin tokim em, na em i wokabaut i go long dispela ples bilong kisim kaikai bilong wit. Na Arauna i stap long ples bilong wok na i lukluk i go daun na i lukim king wantaim ol ofisa bilong en i kam long em. Olsem na em i go bungim ol na em i brukim skru klostu long king na daunim het, bilong givim biknem long king. Na em i tok olsem, “King, olsem wanem na yu kam lukim mi?” Na Devit i bekim tok olsem, “Mi laik baim dispela ples nau yu wok long en bilong kisim kaikai bilong wit. Mi laik wokim alta bilong Bikpela long dispela hap, bai dispela bikpela sik i kamap long ol manmeri, em i ken pinis.” Orait Arauna i tokim Devit olsem, “King, maski, mi no laik bai yu baim dispela graun bilong mi. Kisim tasol. Na kisim tu wanem ol arapela samting yu laik mekim ofa long en. Yu ken kisim ol dispela bulmakau na mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na yu ken kisim tu ol plang bilong rausim ol lip samting bilong wit na bilong pasim bulmakau na yu ken wokim paia na kukim ofa. King, dispela olgeta samting mi givim long yu.” Na Arauna i tok moa olsem, “Mi laik bai God, Bikpela bilong yu, i ken amamas long ofa yu mekim long em.” Tasol king i tokim em, “Mi no ken kisim nating wanpela samting i no kamap long hatwok bilong mi yet na givim long Bikpela olsem ofa. Olsem na mi mas baim ol dispela samting bilong yu.” Orait na Devit i baim dispela hap graun na ol bulmakau long mani silva inap 500 kina. Na Devit i wokim wanpela alta bilong Bikpela long dispela ples na em i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na bihain, Bikpela i harim beten bilong ol man long em i ken mekim gut long kantri bilong ol. Na em i pinisim dispela sik long Israel. Nau King Devit i kamap lapun pinis, na oltaim skin bilong en i kol. Na ol i kisim ol blanket na karamapim em, tasol ol blanket i no mekim skin bilong en i hat liklik. Nogat. Olsem na ol ofisa bilong en i tokim em olsem, “King, mipela i ting long painim wanpela yangpela meri bilong i stap wantaim yu na lukautim yu. Em bai i slip wantaim yu na hatim skin bilong yu.” Olsem na ol i go raun long olgeta hap bilong kantri Israel bilong painim wanpela naispela meri. Na ol i lukim Abisak bilong ples Sunem, na ol i kisim em i kam long king. Abisak em i naispela meri tru. Na em i save lukautim gut king na helpim em, tasol king i no pilai wantaim em. Adoniya em i pikinini man bilong Devit wantaim Hagit. Hagit i karim em bihain long taim mama bilong Apsalom i karim Apsalom. Adoniya i luk naispela tru. Long taim em i yangpela i kam inap nau, papa bilong en i no bin krosim em o stretim em. Orait nau em i tingting strong long kamap king. Olsem na em i kisim ol karis na ol hos na 50 man bilong ran i go paslain long karis bilong en long taim em i laik i go long wanpela hap. *** Adoniya i go toktok long Joap, pikinini bilong Seruia, na long pris Abiatar, na tupela i wanbel wantaim em. Tasol pris Sadok na Benaia, pikinini bilong Jehoiada, na profet Natan na Simei na Rei na ol soldia bilong was long king, ol i no wanbel wantaim Adoniya. Wanpela de Adoniya i laik mekim ofa na em i go long ples ol i kolim Ston bilong Snek, klostu long liklik wara Enrogel. Em i kilim ol sipsip na ol bulmakau man na ol patpela pikinini bulmakau na ofaim ol long God. Long taim em i laik mekim ofa, em i salim tok long olgeta arapela pikinini bilong king na long olgeta man bilong Juda i stap ofisa bilong king, na em i askim ol long kam long bikpela kaikai bilong ofa. Tasol em i no salim tok long profet Natan na Benaia na long ol soldia bilong was long king na long brata bilong en, Solomon. Orait na profet Natan i go long Batseba, mama bilong Solomon, na tokim em olsem, “Adoniya, pikinini bilong Hagit, i mekim em yet i kamap king, na King Devit i no save long dispela samting. Yu bin harim dispela tok pinis, o nogat? Sapos yu no laik long ol i kilim yu wantaim pikinini bilong yu, Solomon, orait yu mas bihainim dispela tok bilong mi. Yu mas i go kwiktaim long King Devit na tokim em olsem, ‘King, bipo yu bin mekim strongpela promis long mi olsem pikinini bilong mi, Solomon, bai i kisim ples bilong yu na kamap king. Tasol olsem wanem na nau Adoniya i kamap king?’ Orait Batseba, taim yu toktok yet wantaim King Devit, bai mi kam insait na strongim tok bilong yu.” Orait Batseba i go lukim king long rum slip bilong en. King i lapun tru na Abisak, dispela meri bilong ples Sunem, i wok long lukautim em. Na Batseba i daunim het klostu long king na king i askim em olsem, “Yu laikim wanem samting?” Orait Batseba i tokim em, “King bilong mi, bipo yu bin mekim wanpela strongpela promis long mi, long nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Yu bin promis bai pikinini bilong mi, Solomon, i senisim yu na i kamap king na sindaun long sia king bilong yu. Tasol nau Adoniya i kamap king pinis na yu no save long dispela samting. Na em i bin kilim planti bulmakau man na planti patpela pikinini bulmakau na planti sipsip, na mekim ofa. Na em i bin salim tok long olgeta pikinini bilong yu na long pris Abiatar na long Joap, namba wan ofisa bilong ami, na ol i go long dispela kaikai em i mekim. Tasol em i no bin askim Solomon long go wantaim ol. King bilong mi, harim. Olgeta manmeri bilong Israel i wet long yu yet i mas tokim ol long husat tru bai i senisim yu na kamap king. Sapos yu no tokim ol nau, orait taim yu dai pinis bai ol manmeri i lukim mi wantaim pikinini bilong mi, Solomon, i olsem man na meri nogut, na bai ol i kilim mitupela i dai.” Batseba i toktok yet na profet Natan i kam kamap long haus king. Orait na ol wokboi bilong king i tokim king olsem, “Profet Natan i kam na i laik lukim yu.” King i orait na Natan i kam insait na brukim skru na daunim het i go daun long graun klostu long king. Na Natan i tokim Devit olsem, “King bilong mi, ating yu bin tok bai Adoniya i kisim ples bilong yu na i kamap king na i sindaun long sia king bilong yu, a? Long wanem, nau long dispela de tasol Adoniya i go pinis long wanpela hap na i kilim planti bulmakau na sipsip na ol patpela pikinini bulmakau na em i mekim ofa long God. Na em i askim ol pikinini man bilong yu, na ol ofisa bilong ami, na pris Abiatar long i go kaikai wantaim em. Na nau ol i wok long kaikai na dring na singaut amamas long Adoniya olsem, ‘Adoniya i ken i stap king longpela taim.’ Tasol em i no salim tok long mi na pris Sadok na Benaia na long Solomon. Na king, olsem wanem? Ating yu orait long dispela samting ol i mekim, a? Sapos olsem, orait bilong wanem yu no bin toksave long ol ofisa bilong yu long dispela man i mas senisim yu na i kamap king?” Orait King Devit i tokim ol wokboi long singautim Batseba i kam bek. Batseba i kam na i go sanap klostu long king. Na king i tokim em olsem, “Bikpela i stap oltaim, em i bin helpim mi na i kisim bek mi long olgeta kain hevi. Na long nem bilong em mi tok tru long yu, nau long dispela de tasol bai mi inapim dispela promis bipo mi bin mekim long yu long nem bilong God, Bikpela bilong Israel. Mi bin promis olsem, Solomon, pikinini man bilong yu, bai i kisim ples bilong mi na i sindaun long sia king bilong mi.” Batseba i harim dispela tok, na em i brukim skru na daunim het na i tokim Devit olsem, “King, yu bikman bilong mi, na mi laik bai yu ken i stap gut oltaim.” Na King Devit i tokim ol wokboi olsem, “Yupela go singautim Benaia na pris Sadok na profet Natan na tokim ol long kam lukim mi.” Taim tripela i kam pinis, orait king i tokim ol olsem, “Yupela i mas tokim Solomon long sindaun long donki bilong mi na yupela wantaim ol soldia i save was long mi, yupela i mas kisim em i go long wara Gihon. Na long dispela hap, pris Sadok na profet Natan i mas kapsaitim wel long het bilong Solomon, bilong makim em i kamap king bilong Israel. Yupela i mekim dispela pinis, orait yupela i mas winim biugel na singaut olsem, ‘Solomon i ken i stap king longpela taim.’ Na yupela i mas bihainim em i kam bek na bai em i sindaun long sia king bilong mi. Na em bai i senisim mi na kamap king, long wanem, mi makim em long kamap king bilong Israel na Juda.” Na Benaia i bekim tok long king olsem, “Gutpela, mipela i laik bai God, Bikpela bilong yumi, i ken mekim dispela olgeta samting i kamap olsem yu tok. Na Bikpela i ken i stap wantaim Solomon na helpim em, olsem em i bin mekim long yu. Na tu, God i ken mekim Solomon i kamap gutpela strongpela king na i gat biknem i winim biknem bilong yu yet.” Olsem na Sadok na Natan na Benaia wantaim ol soldia i save was long king, em ol Keret na Pelet, ol i tokim Solomon na em i sindaun long donki bilong King Devit na ol i bringim em i go long wara Gihon. Sadok i bin i go long haus sel bilong Bikpela na kisim dispela kom bilong sipsip ol i bin pulimapim wel bilong oliv long en. Na taim ol i go kamap long Gihon, em i kisim dispela kom na kapsaitim sampela wel long het bilong Solomon, bilong makim em i kamap king. Na ol i winim biugel na olgeta manmeri i singaut olsem, “Solomon i ken i stap king longpela taim.” Olgeta manmeri i bihainim Solomon i go bek long Jerusalem na ol i amamas moa yet na singaut na winim mambu. Singaut bilong ol i strong moa yet, inap long mekim graun i guria. Adoniya wantaim ol lain bilong en i kaikai pinis na ol i harim dispela bikpela singaut i kamap. Na Joap i harim krai bilong biugel na em i tok olsem, “Wanem dispela bikpela nois i kamap long Jerusalem?” Taim Joap i toktok yet, Jonatan, pikinini bilong pris Abiatar, i kam kamap long ol. Na Adoniya i tokim em olsem, “Yu kam. Yu gutpela man, na ating yu bringim gutpela nius long mipela.” Tasol Jonatan i bekim tok bilong Adoniya olsem, “Sori, mi no gat gutpela nius. Long wanem, bikman bilong yumi, King Devit, i mekim Solomon i kamap king. Devit i bin salim pris Sadok wantaim profet Natan na Benaia na ol soldia bilong was long king, na ol i bin i go wantaim Solomon. Na taim ol i go, Solomon i sindaun long donki bilong King Devit yet. Na ol i go long wara Gihon, na Sadok wantaim Natan i kapsaitim wel long het bilong Solomon na makim em i kamap king. Na ol i singaut amamas na kam bek long Jerusalem na nau ol manmeri bilong Jerusalem tu i wok long singaut na mekim bikpela nois. Em dispela nois tasol nau yupela i harim. Na nau Solomon i sindaun long sia king. Na tu ol ofisa bilong king i bin i go lukim King Devit na amamas long em. Ol i bin tok olsem, ‘God i ken mekim Solomon i kamap gutpela strongpela king na em i ken mekim biknem bilong Solomon i winim biknem bilong yu yet.’ Orait na King Devit i stap long bet bilong em na i daunim het bilong givim biknem long God. Na em i tok olsem, ‘Yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel, long wanem, nau em i bin larim wanpela pikinini bilong mi i senisim mi na i kamap king, na em i larim mi i lukim dispela samting em i mekim. Yumi amamas long God.’” Ol man i sindaun kaikai wantaim Adoniya i harim dispela tok bilong Jonatan na ol i pret nogut tru. Olsem na ol i kirap na lusim Adoniya na ol i go nabaut. Adoniya i pret long Solomon na em i ranawe i go long haus sel bilong Bikpela na i holimpas ol samting olsem kom bilong bulmakau i sanap long ol kona bilong alta. Na sampela man i go tokim King Solomon olsem, “Adoniya i pret long yu na i go long haus bilong Bikpela na i holim ol kona bilong alta, bilong em i ken i stap gut. Na em i tok pinis olsem, ‘Mi no ken lusim alta inap King Solomon i promis long nem bilong Bikpela long em i no ken kilim mi i dai.’” Orait Solomon i bekim tok bilong ol olsem, “Mi no inap mekim nogut long em sapos em i bihainim gutpela pasin. Tasol sapos em i mekim pasin nogut, orait bai em i dai.” Na King Solomon i salim ol man i go long alta na kisim Adoniya. Na ol i bringim em i kam long Solomon, na Adoniya i brukim skru klostu long king. Na King Solomon i tokim em olsem, “Yu ken i go long haus bilong yu.” Devit i save, liklik taim tasol na bai em i dai, olsem na em i givim dispela ol toktok long Solomon, pikinini bilong em. Em i tok olsem, “Klostu nau bai mi dai. Yu mas sanap strong olsem man tru, na mekim wok bilong yu. Na yu mas mekim olgeta samting God, Bikpela bilong yumi, i tokim yu long mekim. Yu mas wokabaut long ol gutpela rot em i bin makim long yumi, na yu mas bihainim olgeta dispela lo na tok bilong en i stap long lo em i bin givim long Moses. Olsem na bai God i helpim yu, na maski wanem hap yu stap long en, olgeta wok bilong yu bai i kamap gutpela. Bikpela i bin mekim wanpela promis long mi na i tokim mi olsem, ‘Devit, sapos ol lain pikinini bilong yu i strong long bihainim mi oltaim, na ol i wokabaut stret long ai bilong mi, orait oltaim bai mi larim wanpela man long lain bilong yu i kamap king bilong Israel.’ Bikpela i bin tok olsem. Olsem na Solomon, yu mas bihainim gut olgeta tok bilong en, na bai em i no ken brukim dispela promis em i bin mekim long mi. “Na Solomon, harim. Yu save pinis mi gat bikpela hevi long ol dispela pasin nogut Joap, pikinini bilong Seruia, i bin mekim. Em i bin kilim i dai dispela tupela namba wan ofisa bilong ol ami bilong Israel, em Apner, pikinini bilong Ner, na Amasa, pikinini bilong Jeter. Em i no kilim tupela long taim bilong pait. Nogat. Em i kilim nating dispela tupela man, na asua bilong dispela rong i pas yet long em. Yu bihainim gutpela tingting bilong yu na bekim pasin nogut bilong em, tasol yu no ken larim em i kamap lapun na i dai nating. “Tasol yu mas mekim gut long ol pikinini man bilong Barsilai, dispela man bilong distrik Gileat, na larim ol i kam sindaun kaikai wantaim lain bilong yu. Long wanem, ol i bin mekim gut long mi long taim mi ranawe long brata bilong yu, Apsalom. “Na Simei, pikinini bilong Gera bilong ples Bahurim long graun bilong lain Benjamin, em tu i stap. Bipo long taim mi wokabaut i go long Mahanaim, em i bin mekim tok nogut tru long mi na i askim God long bagarapim mi. Tasol taim mi kam bek, em i kam daun long wara Jordan na bungim mi, na mi bin promis long nem bilong Bikpela, bai mi no ken kilim em i dai. Tasol yu mas mekim save long em. Yu gat gutpela tingting, na yu save long wanem rot yu mas bihainim long kilim em i dai.” Na bihain, Devit i dai na ol i planim em long Jerusalem, dispela taun ol i kolim “Taun Bilong Devit.” Em i bin i stap king bilong kantri Israel inap 40 yia. Em i stap king long taun Hebron inap 7-pela yia na long Jerusalem inap 33 yia. Devit i dai pinis na pikinini bilong en, Solomon, i kisim ples bilong en na i kamap king. Na Solomon i kamap strongpela king na i no gat wanpela samting inap daunim em. Wanpela de Adoniya, pikinini bilong Hagit, i kam lukim Batseba, mama bilong Solomon. Na Batseba i askim em olsem, “Yu kam bilong mekim gutpela tok, a?” Na Adoniya i bekim tok olsem, “Yes, mi kam bilong mekim gutpela tok tasol.” Na em i tok moa olsem, “Mi gat wanpela liklik tok tasol.” Na Batseba i tokim em, “I orait, yu ken tokim mi.” Na Adoniya i tok, “Yu save, pastaim olgeta man bilong Israel i ting mi bai kamap king. Na mi mas kamap king, tasol laik bilong Bikpela yet na brata bilong mi i kamap king, na mi nogat. Orait nau mi gat wanpela askim tasol. Na mi laik bai yu mas orait long dispela askim bilong mi.” Na Batseba i tok, “Yu tokim mi na mi harim.” Orait na Adoniya i tokim em, “Mi laik yu go askim King Solomon na bai em i ken orait long mi long maritim Abisak, dispela meri bilong ples Sunem. Mi save, king bai i no inap sakim tok bilong yu.” Na Batseba i tokim Adoniya olsem, “I orait, bai mi go askim em.” Batseba i go lukim King Solomon long askim em long givim Abisak long Adoniya. King i lukim Batseba i kam, na em i sanap na brukim skru na daunim het, bilong givim biknem long mama bilong en. Na em i sindaun gen long sia king na i tokim ol wokboi na ol i bringim wanpela sia i kam na putim klostu long sia king bilong Solomon long han sut, na Batseba i sindaun long dispela sia. Na Batseba i tok olsem, “Mi laik askim yu long wanpela liklik samting na mi laik bai yu mas orait long dispela askim bilong mi.” Na Solomon i bekim tok olsem, “Mama, yu ken askim tasol. Yu save, mi no inap tok nogat long askim bilong yu.” Orait na Batseba i tok, “Mi laik bai yu larim brata bilong yu, Adoniya, i maritim Abisak.” King i harim dispela askim, na em i kros na i tok, “Watpo yu askim mi long givim Abisak long Adoniya? Sapos olsem, orait yu mas askim mi stret long larim em i senisim mi na kamap king, long wanem, em i bikbrata bilong mi. Na yu mas bringim tu ol askim bilong pris Abiatar na bilong Joap, pikinini bilong Seruia.” Orait na King Solomon i mekim strongpela tok long nem bilong Bikpela olsem, “Adoniya i gat rong long dispela tok em i mekim. Olsem na mi mas kilim em i dai. Sapos mi no mekim olsem, orait God i ken kilim mi yet i dai. Long wanem, Bikpela yet i bin helpim mi na i strongim mi na mi kisim ples bilong papa bilong mi, Devit, na mi stap king, olsem bipo Bikpela i bin promis long mi na long lain bilong mi. Olsem na long nem bilong Bikpela i stap oltaim, tru tumas nau tasol Adoniya bai i dai.” Orait na King Solomon i tok, na Benaia i go na kilim Adoniya i dai. Solomon i tokim pris Abiatar olsem, “Yu go bek long taun Anatot na stap long graun bilong yu. Yu gat asua na yu inap i dai, tasol mi no ken kilim yu. Long wanem, bipo yu bin i stap wantaim papa bilong mi, Devit, na yu karim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong yumi. Na taim Devit i karim planti hevi na trabel, orait yu bin i stap wantaim em na yu tu i bin karim ol dispela hevi.” Solomon i rausim Abiatar long wok pris bilong Bikpela na long dispela pasin, em inapim dispela tok bipo Bikpela i bin mekim long ples Silo long ol samting bai i kamap long lain bilong pris Eli. Joap i no bin poroman wantaim Apsalom, tasol em i bin helpim Adoniya. Olsem na taim em i harim tok long ol samting i bin kamap long Adoniya na Abiatar, em i pret na i ranawe i go long haus sel bilong Bikpela na i holimpas ol kom i sanap long ol kona bilong alta. Na sampela man i go tokim King Solomon olsem, “Joap i ran i go long haus sel bilong Bikpela na i holim alta i stap.” Orait na Solomon i tokim Benaia long i go kilim Joap i dai. Na Benaia i go long haus sel bilong Bikpela na i tokim Joap olsem, “King i tok, yu mas lusim dispela ples na kam ausait.” Tasol Joap i tok, “Nogat, mi no inap i go ausait. Yu mas kilim mi long hia.” Orait Benaia i go bek long king na tokim em long dispela tok bilong Joap. Na king i bekim tok long Benaia olsem, “Em i orait. Yu bihainim laik bilong em na kilim em long hap em i stap long en. Na karim bodi bilong en i go planim. Joap i bin kilim nating ol man i no gat rong, na asua bilong dispela pasin nogut bilong en i stap long mi na long ol lain bilong papa bilong mi. Olsem na yu mas kilim em, na bai dispela asua bilong en i no i stap long mipela moa. Bikpela bai i bekim Joap stret long dispela rong em i bin mekim. Joap i bin kilim nating Apner, pikinini bilong Ner, na Amasa, pikinini bilong Jeter. Apner em i namba wan ofisa bilong ami bilong Israel na Amasa em i namba wan ofisa bilong ami bilong Juda. Dispela tupela man i gutpela man na tupela i no bin mekim rong, na pasin bilong tupela i winim pasin bilong Joap. Tasol Joap i no bin toksave long papa bilong mi na em i kilim tupela long laik bilong em yet. Bikpela i ken tingim dispela rong bilong Joap na oltaim em i ken mekim save long Joap na long ol lain bilong en i kamap bihain. Tasol oltaim Bikpela i ken givim gutpela sindaun long ol lain bilong Devit na long olgeta king i kamap long lain bilong en.” Benaia i harim dispela tok na em i go bek long haus sel bilong Bikpela na i kilim Joap i dai. Na ol i kisim bodi bilong Joap i go long haus bilong en long ples drai na ol i planim em klostu long haus. Na king i makim Benaia i kamap namba wan ofisa bilong ami, bilong senisim Joap. Benaia, em i pikinini bilong Jehoiada. Na king i makim pris Sadok long kisim ples bilong Abiatar. Joap i dai pinis, na bihain king i singautim Simei i kam na i tokim em olsem, “Yu mas wokim wanpela haus long Jerusalem na yu mas i stap long dispela haus. Na yu no ken tru lusim Jerusalem na i go nabaut. Sapos yu kalapim wara Kidron na lusim mak bilong taun Jerusalem, orait wantu bai mi kilim yu i dai. Na bai yu dai long asua bilong yu yet.” Orait Simei i bekim tok olsem, “King, tok bilong yu em i gutpela, na bai mi mekim olsem yu tok.” Olsem na Simei i stap longpela taim long Jerusalem. Tripela yia i go pinis, orait tupela wokboi nating bilong Simei i ranawe i go long taun Get na i stap wantaim King Akis, pikinini man bilong Maka. Na sampela man i tokim Simei olsem, “Dispela tupela wokboi bilong yu i go i stap long Get.” Orait kwiktaim Simei i sindaun long donki bilong en na i go long King Akis long Get, bilong painim tupela wokboi bilong en. Taim em i lukim tupela pinis, em i kisim tupela i kam bek long Jerusalem. Na Solomon i harim olsem Simei i bin lusim Jerusalem na i go long Get na kam bek gen. Olsem na em i singautim Simei i kam na i tokim em olsem, “Mi bin mekim yu i promis long nem bilong Bikpela, bai yu no ken lusim Jerusalem na i go nabaut. Na mi bin tok strong long yu olsem, ‘Sapos yu lusim taun, orait wantu bai mi kilim yu i dai.’ Na yu bin tokim mi olsem, ‘I orait, bai mi bihainim tok bilong yu.’ Orait, bilong wanem yu brukim dispela promis yu bin mekim long nem bilong Bikpela na yu sakim tok bilong mi? “Yu save pinis long ol pasin nogut yu bin mekim long papa bilong mi, Devit. Na nau Bikpela i laik mekim save long yu, bilong bekim ol dispela rong yu bin mekim. Tasol Bikpela bai i mekim gut long mi, na oltaim bai em i larim ol man long lain bilong Devit i kamap king.” Simei i go pinis, na king i tokim Benaia long i go kilim em. Orait na Benaia i lusim king na i go kilim Simei i dai. Nau Solomon i kamap strongpela king tru na i no gat man inap daunim em. Solomon i maritim pikinini meri bilong king bilong Isip na long dispela pasin em i mekim kontrak wantaim king bilong Isip, bai tupela kantri i ken i stap gut na i no gat pait. Solomon i bringim meri bilong en i kam long Jerusalem long Taun Bilong Devit. Na meri i stap long dispela hap long taim Solomon i wokim haus bilong em yet na haus bilong Bikpela na banis i raunim Jerusalem. Bipo ol Israel i no bin wokim wanpela haus bilong Bikpela stret, bilong ol i ken lotuim Bikpela long en, olsem na ol manmeri i save mekim ofa long Bikpela long ol ples bilong lotu antap long ol maunten nabaut. Solomon i save laikim tru Bikpela, na em i bihainim ol gutpela pasin olsem papa bilong en, Devit, i bin tokim em long mekim. Tasol em tu i save kilim ol abus na mekim ofa long Bikpela long ol dispela ples bilong lotu. Taun Gibeon em i namba wan ples bilong lotu, olsem na wanpela taim Solomon i bin i go long Gibeon long mekim ol ofa. Solomon i bringim 1,000 abus na mekim ofa bilong paia i kukim olgeta long dispela alta long Gibeon. Na long nait Solomon i slip long Gibeon na Bikpela i kamap long em long wanpela driman. Na God i tok, “Yu ken askim mi long wanem samting yu laikim, na bai mi givim yu.” Solomon i bekim tok olsem, “Papa bilong mi, Devit, i bin bihainim yu tru na i bin mekim gutpela stretpela pasin, olsem na oltaim yu bin laikim em tumas na mekim gut tru long em. Na nau tu yu save mekim olsem yet na yu larim mi, pikinini man bilong en, i senisim em na i stap king. O God, Bikpela bilong mi, yu bin larim mi i kisim ples bilong papa bilong mi, tasol mi mangi nating na mi no save long wanem pasin mi mas mekim bilong bosim ol manmeri. Nau mi stap namel long ol dispela lain manmeri yu bin makim bilong yu yet. Ol i planti tumas na ol man i no inap kaunim. Olsem na mi laik bai yu givim mi gutpela tingting na save, bai mi inap bosim gut ol dispela manmeri bilong yu, na bai mi inap save wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut. Sapos nogat, orait i no gat wanpela man inap long bosim ol dispela bikpela lain manmeri bilong yu. Mi yet mi no inap tru.” Bikpela i harim dispela askim bilong Solomon, na em i belgut tru long Solomon. Na God i tokim Solomon olsem, “I gutpela yu bin askim mi long givim gutpela tingting na save long yu bai yu inap bosim gut ol Israel. Na yu no bin askim mi long larim yu i stap longpela taim long graun, na yu no bin askim mi long givim yu planti mani samting, na yu no bin askim mi long bagarapim ol birua bilong yu. Olsem na tru tumas, bai mi givim yu dispela samting yu bin askim mi long en. Nau bai mi givim yu planti gutpela tingting na save. Bipo i no gat wanpela man i bin i gat dispela kain save, na tu bihain bai i no gat wanpela man inap long kisim wankain save olsem yu. Tru, yu no bin askim mi long givim yu biknem na planti mani samting. Tasol bai mi givim yu olgeta dispela samting, na long taim yu stap king bai i no gat narapela king i gat biknem olsem yu. Na sapos yu wokabaut long ol gutpela rot mi bin makim bilong yu na yu bihainim ol lo na tok bilong mi, olsem papa bilong yu, Devit, i bin mekim, orait bai mi mekim yu i stap longpela taim long graun.” Bikpela i tok pinis, orait Solomon i kirap na em i save olsem em i bin driman. Orait bihain em i go bek long Jerusalem na i go sanap klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Na em i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na bihain long dispela, em i mekim bikpela kaikai bilong ol ofisa na ol wokman bilong en. Wanpela de tupela pamukmeri i kam long king, bilong em i ken stretim tok bilong tupela. Wanpela meri i tok olsem, “King bilong mi, harim. Mi wantaim dispela meri mitupela i save stap long wanpela haus. Na mi karim wanpela pikinini man. Na taim mi karim pikinini, dispela meri i bin i stap long haus wantaim mi. Tupela de bihain, em tu i karim pikinini man. Na mitupela tasol i stap long haus. I no gat arapela man o meri i stap wantaim mitupela long dispela taim. Na long nait, pikinini bilong en i dai, long wanem, em i slip strong na i tanim na slip antap long pikinini bilong en. Mi slip i stap na long biknait em i kirap na kisim pikinini bilong mi na karim i go long bet bilong en. Na em i kisim dispela pikinini bilong en i bin dai pinis na putim i stap klostu long mi. Long moning mi kirap na mi laik givim susu long pikinini bilong mi, tasol mi lukim em i dai pinis. Na mi lukluk gut long em na mi save, em i no dispela pikinini mi bin karim.” Dispela meri i tok pinis, na narapela meri i tok, “Nogat. Pikinini i dai pinis, em i bilong yu. Na pikinini i stap yet, em i pikinini bilong mi.” Tasol namba wan meri i bekim tok olsem, “Nogat tru. Pikinini i dai, em i bilong yu tasol. Na pikinini i stap yet, em i bilong mi.” Na tupela i wok long tok pait long ai bilong king. Orait na king i tok olsem, “Yutupela i wok long tok pait long wankain toktok. Narapela i tok, ‘Pikinini i stap yet, em i bilong mi,’ na narapela tu i tok, ‘Em i bilong mi.’” Na king i tokim ol wokman bilong en olsem, “Kisim wanpela bainat i kam.” Orait ol i go kisim na bringim i kam long king. Na em i tokim ol, “Kisim dispela pikinini i stap yet na katim long namel stret na givim wanpela hap long wanpela meri na narapela hap long narapela meri.” Tasol mama tru bilong dispela pikinini i sori tumas long pikinini bilong en na i no laik bai king i kilim i dai. Na em i tokim king olsem, “King, maski. Larim dispela meri i ken kisim pikinini. Yu no ken kilim em i dai.” Tasol dispela narapela meri i tok, “Nogat. Yu no ken givim long em o long mi. Katim long tupela hap.” Orait king i tok, “Givim pikinini long dispela meri i tok long mi no ken kilim pikinini. Em tasol i mama tru bilong en. Yupela i no ken kilim pikinini.” Bihain, olgeta manmeri bilong Israel i harim tok long dispela pasin King Solomon i bin mekim bilong stretim tok bilong dispela tupela meri, na ol i kirap nogut long gutpela save bilong en. Na ol i givim biknem long em, long wanem, ol i save God yet i bin givim dispela gutpela tingting na save long king, bilong king i ken stretim gut kot bilong ol manmeri. King Solomon i bosim olgeta hap bilong Israel. Ol namba wan ofisa bilong en i olsem. Asaria, pikinini man bilong Sadok, em i pris. Elihorep na Ahiya, tupela pikinini man bilong Sisa, tupela i kuskus bilong king. Jehosafat, pikinini man bilong Ahilut, em i man bilong raitim stori bilong olgeta samting king i mekim. Benaia, pikinini man bilong Jehoiada, em i namba wan ofisa bilong ami. Sadok wantaim Abiatar, tupela i pris. Asaria, pikinini man bilong Natan, em i gat wok bilong bosim ol namba wan kiap. Pris Sabut, pikinini man bilong Natan, em i man bilong givim gutpela tingting long king. Ahisar i bosim ol wokman bilong haus bilong king. Adoniram, pikinini man bilong Apda, i save bosim ol man king i kisim bilong mekim wok bilong en. King Solomon i makim 12-pela namba wan kiap bilong bosim ol distrik bilong Israel. Ol dispela man i gat wok bilong kisim kaikai long distrik bilong ol yet, na salim i go long Jerusalem, bilong Solomon na ol manmeri i stap wantaim em i ken kaikai. Ol wan wan distrik i gat wok bilong lukautim king wantaim ol lain bilong en long kaikai long wanpela wanpela mun long olgeta yia. Nem bilong ol dispela namba wan kiap i olsem. Benhur, em i bosim ples maunten bilong lain Efraim. Bendeker, em i bosim taun Makas na taun Salbim na taun Betsemes na ples Elon Bethanan. Benheset, em i bosim taun Arubot na taun Soko na olgeta graun bilong taun Hefer. Ben Abinadap i bosim ples maunten bilong taun Dor. Em i bin maritim Tafat, wanpela pikinini meri bilong Solomon. Bana, pikinini man bilong Ahilut, em i bosim taun Tanak na taun Megido na olgeta graun bilong taun Betsan. Dispela graun i stap klostu long taun Saretan, long hap saut bilong taun Jesril. Mak bilong dispela distrik i go inap long taun Abel Mehola long hap sankamap na long taun Jokmeam long hap san i go daun. Bengeber i bosim taun Ramot long graun Gileat, na tu em i bosim ol ples bilong Jair, dispela man bilong lain Manase. Ol dispela ples tu i stap long graun Gileat. Na em i bosim tu hap bilong Argop, long graun Basan. Long dispela hap i gat 60 bikpela taun na ol dispela taun i gat strongpela banis na strongpela dua. Ol i save pasim ol dispela dua long strongpela ba ol i bin wokim long bras. Ahinadap, pikinini man bilong Ido, i bosim taun Mahanaim. Ahimas i bosim graun bilong lain Naptali. Em i bin maritim Basemat, narapela pikinini meri bilong Solomon. Bana, pikinini man bilong Husai, i bosim graun bilong lain Aser na tu em i bosim taun Bealot. Jehosafat, pikinini man bilong Parua, i bosim graun bilong lain Isakar. Simei, pikinini man bilong Ela, i bosim graun bilong lain Benjamin. Geber, pikinini man bilong Uri, i bosim distrik Gileat. Bipo dispela distrik em i graun bilong King Sihon bilong ol Amor na King Ok bilong kantri Basan. I gat wanpela ofisa i bosim ol dispela namba wan kiap bilong olgeta distrik. Ol manmeri bilong Juda na Israel i bikpela lain tumas, inap olsem wesan bilong nambis. Ol i sindaun gut na ol i gat kaikai na dring na ol i amamas. Solomon i stap king bilong olgeta kantri i stap insait long mak i stat long wara Yufretis long hap sankamap na i go inap long graun bilong ol Filistia long hap san i go daun. Na i go long hap saut inap long mak bilong Isip. Dispela ol kantri i save baim takis i go long Solomon na ol i stap aninit long em i go inap long taim em i dai. Olgeta de Solomon i save kisim kaikai olsem, 6,000 kilogram plaua na 3,000 kilogram gutpela plaua na 20 bulmakau na 10-pela patpela bulmakau ol i bin lukautim gut, na 100 sipsip na ol kain kain dia bilong bus na ol patpela kakaruk. Solomon i bosim olgeta kantri i stap klostu long Israel na i go inap long wara Yufretis long hap sankamap. Mak bilong kantri bilong en i stat long taun Tipsa long wara Yufretis na i go inap long taun Gasa long hap san i go daun. Olgeta king long dispela hap i stap aninit long em, na ol arapela kantri i stap klostu long graun bilong en, ol i no birua long em. Taim Solomon i stap king, olgeta manmeri long olgeta hap bilong Juda na Israel, ol i sindaun gut klostu long gaden wain na diwai fik bilong ol, na i no gat wanpela samting nogut i kamap long ol. Solomon i gat planti haus bilong putim ol hos i save pulim ol karis bilong pait. Na ol dispela haus i gat ol rum bilong ol hos i stap long en. Em inap long putim 40,000 hos long ol dispela haus. Na tu Solomon i gat 12,000 soldia bilong sindaun long ol hos na pait. Ol 12-pela namba wan kiap bilong ol wan wan distrik i save bringim kaikai long King Solomon long dispela mun em i bin makim bilong ol. Dispela kaikai em i bilong king wantaim olgeta lain i save kaikai long haus bilong en. Ol dispela kiap i save mekim gut wok bilong ol, na king i no save sot liklik long kaikai. Long mun king i makim, ol i save bringim tu rais bali na gras bilong ol hos bilong pulim karis na bilong ol arapela hos. Ol i mas bringim ol dispela samting i go long ol wan wan taun ol hos i stap long en. God i givim planti gutpela tingting na save long Solomon. Em i gat planti save tumas olsem wesan long nambis na man i no inap kaunim. Gutpela tingting na save bilong en i winim save bilong ol saveman bilong hap sankamap na bilong ol saveman bilong Isip. Save bilong Solomon i winim save bilong olgeta saveman bilong graun. Em i winim save bilong Etan bilong lain Esra na i winim save bilong Heman na Kalkol na Darda, em ol pikinini man bilong Mahol. Olsem na ol manmeri bilong olgeta kantri i stap klostu long Israel, ol i harim tok long biknem bilong en. Solomon i bin raitim 3,000 gutpela sotpela tok i gat gutpela tingting, na 1,005 song. Ol tok bilong en i karamapim olgeta kain samting olsem ol bikpela diwai olsem ol sida bilong Lebanon na ol liklik diwai olsem ol hisop i save kamap nabaut long ol banis ston. Na tu em i toktok long olkain abus na pisin na palai na pis. Ol king bilong olgeta kantri i harim tok long Solomon i gat planti gutpela tingting na save, na ol i salim ol man i kam bilong harim ol gutpela tok bilong en. Bipo Hiram, king bilong taun Tair, i bin i stap gutpela pren bilong Devit. Olsem na taim Hiram i harim tok long Solomon i senisim Devit na i kamap king, em i salim ol ofisa bilong en i kam lukim Solomon. Na Solomon i salim tok long Hiram olsem, “Yu save, taim papa bilong mi, Devit, i stap king, em i no gat taim bilong wokim haus bilong God, Bikpela bilong en, long wanem, olgeta taim ol birua i kam pait long em. Em i bin ting long Bikpela i mas daunim ol dispela birua pastaim, na bihain em i ken wokim dispela haus bilong Bikpela. Tasol nau God, Bikpela bilong mi, i mekim ol arapela kantri i sindaun gut wantaim mipela. Ol dispela lain i no moa birua long mipela na ol samting nogut i no kamap long mipela. Olsem na nau mi laik wokim haus bilong God, Bikpela bilong mi. “Bipo Bikpela i bin mekim promis long papa bilong mi olsem, ‘Mi bai mekim wanpela pikinini bilong yu i senisim yu na i kamap king. Na em bai i wokim haus bilong mi, bilong ol manmeri i ken kam klostu long mi long en.’ Bikpela i bin promis olsem, na nau mi laik wokim dispela haus bilong en. Olsem na mi laik bai yu salim ol wokman bilong yu, em ol Saidon, i go long ples maunten bilong Lebanon na katim ol diwai sida, bilong mi ken wokim dispela haus. Ol Saidon i save tru long katim diwai na ol wokman bilong mi i no save. Tasol bai mi salim ol wokman bilong mi i kam bilong helpim tasol. Na yu laikim hamas mani long baim ol wokman bilong yu, orait bai mi givim tasol.” Hiram i harim dispela tok bilong Solomon na bel bilong en i gutpela tru. Na em i tok olsem, “Nau yumi litimapim nem bilong Bikpela, long wanem, em i bin givim gutpela pikinini man long Devit bilong senisim em na bosim dispela strongpela kantri. Dispela pikinini bilong Devit i gat gutpela tingting na save.” Orait na Hiram i salim tok i go long Solomon olsem, “Mi harim pinis tok bilong yu na mi orait long en. Na bai mi salim ol diwai sida na ol diwai pain i kam long yu. Ol wokman bilong mi bai i katim ol diwai long Lebanon na bringim i go daun long nambis. Na bai ol i bungim bungim ol dispela diwai long solwara na pasim strong na bai ol i bringim i kam long yu. Bai ol i bringim i kam sua long wanem hap nambis yu makim. Long dispela hap, ol wokman bilong mi bai i rausim ol rop, na ol wokman bilong yu i ken kisim ol diwai. I gat wanpela samting tasol mi laik yu mekim. Mi laik bai yu salim kaikai i kam, bilong mi wantaim ol lain i stap long haus bilong mi.” Olsem na Hiram i salim planti diwai sida na diwai pain i go long Solomon, inap long namba Solomon i makim. Na long olgeta yia Solomon i givim Hiram inap 2,000 ton wit na 4,000 lita gutpela wel bilong oliv, bai Hiram wantaim ol lain bilong en i ken kaikai. Bikpela i givim gutpela tingting na save long Solomon olsem em i bin promis. Na Hiram wantaim Solomon i kamap gutpela pren. Na tupela i mekim kontrak bilong ol i stap gut wantaim. King Solomon i kisim 30,000 man long olgeta hap bilong Israel na i tokim ol long ol i mas mekim dispela wok bilong en. Em i tilim ol long tripela lain, na ol wan wan lain i gat 10,000 man. Na long olgeta mun wanpela lain i save go wok long Lebanon inap wanpela mun na ol i save kam bek. Na narapela lain i save senisim ol. Dispela tripela lain i save senis senis olsem, na long dispela pasin wan wan lain i save mekim wok long wanpela mun na kam bek i stap long ples long tupela mun. Adoniram i bosim ol dispela lain wokman. Na tu Solomon i kisim 80,000 man bilong katim ston, na ol i wok long katim ston long ples maunten. Na em i kisim 70,000 man bilong karim ol ston samting. Na em i makim 3,300 bosboi bilong bosim ol dispela wokman. Ol wokman i bihainim tok bilong Solomon na ol i go long ol ples i gat naispela naispela ston, na ol i katim ston i kamap ol traipela traipela hap ston. Na ol i karim i go long Jerusalem, bilong lainim na wokim haus bilong Bikpela antap long ol. Na i gat ol saveman bilong wokim haus i stap namel long ol wokman bilong Solomon na Hiram, na ol i wok wantaim ol man bilong taun Biblos long sapim na stretim ol ston na plang bilong wokim haus bilong Bikpela. Stat long taim ol Israel i lusim Isip i kam inap nau, em 480 yia. Na dispela yia em i namba 4 yia bilong Solomon i stap king bilong Israel. Orait long namba 2 mun bilong dispela yia, em mun ol i kolim Siv, Solomon i stat long wokim haus bilong Bikpela. Insait long haus ol mak bilong ol rum tambu i olsem. Longpela em i 27 mita na bikpela em i 9 mita na antap bilong rum em i 13 na hap mita. Na i gat wanpela rum i stap long pes bilong haus. Mak bilong en i olsem. Bikpela bilong en i gat wankain mak olsem Rum Tambu, inap 9 mita. Na longpela bilong en, em i inap 4 na hap mita tasol. Ol banis bilong haus i gat ol windo, na ol dispela windo i bikpela long insait na liklik long ausait. Na ol i karamapim ol dispela windo long ol samting i gat planti hul, bai lait i ken i kam insait long haus. Na i gat narapela hap bilong haus i raunim tripela sait bilong Rum Tambu. Dispela hap bilong haus i gat planti liklik rum long en, na ol dispela rum i stap long tripela plua. Ol i laik wokim ol dispela rum, tasol ol i no laik wokim ol hul long banis bilong ol rum tambu, bilong pasim ol pilo bilong plua. Olsem na long hap bilong banis we ol i laik putim pilo bilong namba 2 plua, ol i wokim banis i go insait liklik, bai i gat ples bilong slipim pilo long en. Na ol i mekim wankain pasin long ples bilong putim namba 3 plua. Long dispela as na plua namba wan em i liklik, inap 2 mita na 20 sentimita. Na plua namba 2 em i bikpela liklik, inap 2 mita na 70 sentimita. Na plua namba 3, em plua antap, em i bikpela moa, inap 3 mita na 10 sentimita. Long taim ol i bin kisim ol ston, ol i bin sapim na stretim gut long ples ol i kisim ston long en. Na bihain ol i bringim i kam bilong wokim haus bilong Bikpela. Olsem na taim ol i wokim haus, i no gat pairap bilong hama na akis na ol arapela samting ol i bin wokim long ain. I gat lata bilong go long ol rum bilong tupela plua antap, na dispela lata i stap long hap saut bilong haus. Ol wokman bilong Solomon i wokim pinis sampela hap bilong haus, orait ol i kisim ol diwai sida na putim olsem rola bilong wokim rup. Na ol i kisim ol plang bilong diwai sida na wokim rup. Dispela hap bilong haus i raunim ol rum tambu, em i gat tripela plua. Na mak antap bilong ol lain rum bilong dispela tripela plua i wankain tasol, inap 2 mita na 20 sentimita. Na ol i kisim ol diwai sida na putim i go pas long banis bilong ol rum tambu na ol dispela diwai i kamap pilo bilong wokim ol plua na rup bilong dispela hap bilong haus. Na bihain, Bikpela i tokim Solomon olsem, “Mi laik tok long dispela haus nau yu wokim bilong mi. Sapos yu bihainim gut olgeta lo na tok bilong mi, orait bai mi mekim ol gutpela pasin long yu olsem bipo mi bin promis long papa bilong yu, Devit. Na bai mi stap namel long yupela Israel, yupela manmeri bilong mi. Na bai mi no ken lusim yupela. Nogat tru.” Taim Solomon wantaim ol wokman bilong en i wokim haus bilong Bikpela pinis, orait ol i kisim ol plang bilong diwai sida na karamapim ol ston bilong banis bilong ol rum tambu, stat long plua i go inap long rup. Na ol i kisim ol plang bilong diwai pain na karamapim plua bilong haus. Ol i wokim banis bilong brukim bikpela rum insait long haus bilong Bikpela. Rum insait tru ol i kolim Rum Tambu Tru, na mak bilong en inap 9 mita. Na narapela rum, em Rum Tambu, longpela bilong en inap 18 mita. Dispela banis namel long tupela rum, ol i wokim long ol plang bilong diwai sida. Na banis i go antap inap long rup. Long insait tru bilong dispela haus ol i wokim wanpela rum na em i kamap Rum Tambu Tru. Ol i kisim ol plang bilong diwai sida na wokim banis bilong dispela rum i go antap inap long rup. *** Ol i bin kisim ol plang bilong diwai sida na karamapim banis olgeta, na ol man i no inap lukim ol ston bilong banis. Na ol i katim ol gutpela piksa bilong kukamba na plaua long ol dispela plang. Dispela Rum Tambu Tru ol i wokim long insait tru bilong haus, em i bilong putim Bokis Kontrak bilong Bikpela. Olgeta mak bilong Rum Tambu Tru i wankain tasol. Longpela bilong en, em i 9 mita, na bikpela bilong en, em i 9 mita, na mak antap tu, em inap 9 mita. Ol i kisim gutpela gol na karamapim ol plang bilong banis bilong dispela rum. Klostu long dua bilong dispela rum i gat wanpela alta ol i bin wokim long diwai sida, na ol i karamapim dispela alta tu long gol. Na ol i kisim gutpela gol na karamapim olgeta banis insait long Rum Tambu. Na ol i wokim ol sen gol na hangamapim long dua bilong Rum Tambu Tru. Ol i bin karamapim ol banis bilong rum long gol, olsem na olgeta hap insait long haus bilong Bikpela wantaim alta i stap long Rum Tambu Tru, ol i karamapim olgeta long gol. Ol i kisim diwai oliv na wokim tupela ensel, bilong putim tupela insait long Rum Tambu Tru. Longpela bilong tupela ensel em inap 4 na hap mita. Tupela ensel i wankain tru. Tupela wing bilong ol i op na i stap stret. Na longpela bilong wan wan wing, em inap 2 mita na 25 sentimita. Olsem na longpela bilong tupela wing bilong wanpela ensel, em inap 4 na hap mita. *** *** *** Ol i wokim tupela ensel pinis, orait ol i sanapim tupela insait long Rum Tambu Tru. Wanpela ensel i sanap long han sut na wanpela wing bilong en i pas long banis long han sut. Na narapela ensel i sanap long han kais na wanpela wing bilong en i pas long banis long han kais. Na tupela arapela wing bilong ol i kam bung long namel tru bilong rum. Na tu ol i karamapim tupela ensel long gol. Ol i katim ol piksa bilong ensel na diwai det na plaua long ol banis bilong Rum Tambu na Rum Tambu Tru, bilong bilasim tupela rum. Na ol i kisim gol na karamapim plua bilong dispela tupela rum. Ol i kisim ol plang bilong diwai oliv na wokim tupela dua bilong Rum Tambu Tru, na ol i hangamapim tupela long ples bilong dua. Na taim ol i pasim dua, dispela tupela dua i save kam pas wantaim. Dispela dua i gat 5-pela sait long en. Na ol i katim ol piksa bilong ensel na diwai det na plaua long dispela tupela dua. Na ol i kisim gol na karamapim dua, na ol i karamapim tu ol piksa bilong ensel na diwai det. Na long wokim dua bilong Rum Tambu, ol i kisim ol plang bilong diwai oliv na wokim ples bilong putim dua. Na dispela dua i gat 4-pela sait tasol. Na ol i kisim ol plang bilong diwai pain na wokim tupela dua. Na dispela tupela dua wan wan i gat tupela hap bilong en. Na ol i hangamapim dispela tupela dua long ples bilong dua, olsem ol i bin mekim long dua bilong Rum Tambu Tru. Na ol i katim ol piksa bilong ensel na diwai det na plaua long ol dua na karamapim gut long gol. Ol i kisim ol ston ol i bin katim na stretim gut, na ol i lainim long tripela lain, wanpela lain antap long narapela. Na ol i slipim wanpela lain plang bilong diwai sida antap long ol dispela lain ston. Na ol i lainim tripela lain ston gen na wanpela lain plang, na ol i mekim olsem i go antap inap wok bilong banis i pinis. Ol i stat long wokim haus bilong Bikpela long namba 2 mun bilong namba 4 yia bilong Solomon i stap king. Dispela em i mun ol i kolim Siv. Long dispela mun yet ol i stat long lainim ol bikpela ston bilong wokim haus antap long en. Ol wokman i wokim dispela haus inap 7-pela yia, na long namba 8 mun bilong namba 11 yia bilong Solomon i stap king, em mun ol i kolim Bul, ol i pinisim olgeta wok bilong haus. Ol i bin mekim gut olgeta wok, na olgeta samting long haus i kamap stret tru, olsem Solomon i bin tokim ol long wokim. Solomon i wokim bikpela kompaun bilong em yet, na ol wokman i wok inap 13 yia long pinisim ol haus i stap long dispela kompaun. Ol wokman bilong Solomon i wokim wanpela bikpela haus, nem bilong en i olsem, Haus bilong Bikbus bilong Lebanon. Longpela bilong dispela haus em inap 44 mita na bikpela bilong en inap 22 mita na antap bilong en inap 13 na hap mita. Dispela haus i gat 4-pela lain pos sida. Ol i bihainim longpela bilong haus na ol i kisim ol longpela plang sida na putim antap long het bilong ol pos olsem ol pilo bilong haus. Na bilong bihainim bikpela bilong haus ol i lainim tripela lain pilo antap long ol pos. Na ol i kisim ol plang ol i bin wokim long diwai sida na wokim rup. Na long banis long hap na long hap i gat tripela lain windo i stap. Ol i lainim gut ol windo, olsem na ol wan wan windo long wanpela banis i makim stret ol windo bilong narapela banis. Ol dua bilong dispela haus i gat 4-pela sait tasol. *** Na ol i wokim wanpela bikpela haus na kolim olsem, Haus bilong ol Bikpela Pos. Longpela bilong dispela haus em inap 22 mita na bikpela bilong en inap 13 na hap mita. Dispela haus i gat veranda na i gat ol pos i holim rup bilong dispela veranda. Na ol i wokim tu Haus bilong Sia King, narapela nem bilong en Haus bilong Harim Kot. Em i haus Solomon i save harim kot bilong ol manmeri long en. Ol i kisim ol plang bilong diwai sida na karamapim ol banis bilong dispela haus, stat long plua i go inap long rup. Ol i wokim haus bilong Solomon yet, insait long narapela banis i stap baksait long Haus bilong Harim Kot. Ol i wokim olsem ol dispela arapela haus. Na tu ol i wokim wankain haus bilong meri bilong Solomon. Em pikinini meri bilong king bilong Isip. Ol i kisim ol naispela naispela ston tasol bilong wokim olgeta dispela haus, stat long plua i go inap long rup, na bilong wokim banis i raunim bikpela ples bung tu. Ol i bin makim na katim ol dispela ston, na ol i bin kisim so na stretim gut ol sait bilong ol. Na ol i katim ol traipela traipela hap bilong dispela naispela ston, bilong lainim na wokim ol haus antap long en. Bikpela bilong sampela ston em inap 3 na hap mita na sampela inap 4 na hap mita. Ol i lainim ol traipela ston pinis, orait ol i kisim ol dispela naispela ston ol i bin stretim gut, na ol i kisim tu ol diwai sida, na ol i wokim ol haus. Na ol i wokim wanpela banis i raunim kompaun olgeta. Dispela banis ol i wokim olsem. Ol i putim tripela lain ston ol i bin katim na stretim gut. Na ol i putim wanpela lain plang bilong diwai sida antap long ol dispela ston. Ol i mekim olsem tasol i go inap wok bilong banis i pinis. Ol i wokim dispela banis long wankain pasin olsem ol i bin wokim banis i raunim ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, na olsem ol i bin wokim dispela rum i stap long pes bilong haus bilong Bikpela. I gat wanpela man i stap long taun Tair, nem bilong en Huram. Dispela man em i saveman tru bilong wokim ol samting long bras. Papa bilong Huram em i man bilong Tair na em tu i wanpela saveman bilong wokim ol samting long bras, tasol em i dai pinis. Mama bilong Huram em i wanpela meri bilong lain Naptali. Solomon i salim tok i go long Huram na em i kam na wokim olgeta samting long bras, olsem Solomon i tokim em. *** Huram i wokim tupela bikpela longpela pos long bras. Em i wokim tupela pos long wankain mak tasol. Longpela bilong tupela em inap 8 mita na bikpela bilong tupela em inap 5 mita na 30 sentimita. Na tu em i wokim tupela het bilong pos long bras, bilong putim antap long ol longpela pos. Mak antap bilong ol dispela het bilong pos, em inap 2 mita na 20 sentimita. Na em i wokim ol sen bras na pasim olsem umben na hangamapim long het bilong tupela pos, bilong bilasim pos. Wan wan pos i gat 7-pela bilong dispela kain bilas. Na em i kisim bras na wokim planti piksa bilong pikinini bilong diwai pomigranet na em i pasim ol dispela pomigranet long ol umben i raunim het bilong tupela pos. Wan wan pos i gat tupela lain pomigranet i stap long het bilong en. Het bilong wan wan pos i luk olsem wanpela naispela plaua i op, na longpela bilong plaua em inap 1 mita na 80 sentimita. Het bilong ol pos i raunpela na Huram i pasim ol dispela samting olsem umben antap liklik long dispela raunpela hap. Na antap long dispela, em i hangamapim ol piksa bilong pomigranet long tupela lain. Wan wan pos i gat 200 pomigranet. Huram i pinisim wok bilong ol pos na ol i sanapim tupela klostu long dua bilong haus bilong Bikpela. Dispela pos ol i sanapim long hap saut bilong dua, em ol i kolim Jakin, na narapela pos long hap not, em ol i kolim Boas. Antap long het bilong tupela pos i gat dispela samting ol i bin wokim olsem naispela plaua i op. Na wok bilong ol pos i pinis olgeta. Huram i wokim wanpela bikpela tang wara long bras. Mak antap bilong dispela tang, em inap 2 mita na 20 sentimita, na op bilong en, em inap 4 mita na 40 sentimita, na bikpela bilong en, em inap 13 na hap sentimita. Long arere bilong het bilong tang em i wokim tupela lain piksa bilong kukamba i raunim het bilong tang olgeta na namel long olgeta hap mita mak i gat 10-pela piksa i stap. Tasol em i no wokim ol dispela piksa na pasim long tang. Nogat. Taim em i wokim tang, em i wokim ol dispela piksa wantaim na ol i olsem hap bilong tang yet. Huram i wokim 12-pela bulmakau man long bras na ol i putim dispela tang wara antap long ol. Baksait bilong ol bulmakau i stap long aninit long tang wara, na pes bilong ol i lukluk i go long olgeta hap. Tripela bulmakau i lukluk i go long hap sankamap na tripela long hap san i go daun na tripela i lukluk i go long hap not na tripela long hap saut. Mak bilong bras, stat long ausait bilong tang i go inap long insait bilong tang, em inap 8 sentimita. Arere bilong tang em i olsem maus bilong kap na i olsem naispela plaua i op. Dispela tang em inap long holim 40,000 lita wara. Huram i wokim 10-pela wilkar long bras, bilong putim ol liklik tang antap long ol. Ol 4-pela sait bilong wilkar i gat wankain mak, inap 1 mita na 80 sentimita, na mak antap bilong ol, em inap 1 mita na 30 sentimita. Em i wokim ol wilkar olsem. Pastaim em i wokim ol bun bilong ol wilkar na bihain em i wokim ol hap bras i gat ol piksa bilong laion na bulmakau man na ensel. Em i kisim ol dispela hap bras na pasim long ol bun i stap long 4-pela sait bilong wilkar. Tasol em i no karamapim ol bun olgeta. Ol bun bilong wilkar i gat ol raunpela makmak olsem bilas, na dispela makmak i stap long ol bun i stap aninit long ol piksa bilong laion na bulmakau. Na wankain makmak tu i stap antap long ol dispela piksa. *** Ol wan wan wilkar i gat 4-pela wil bras na ol ba bras i holimpasim ol dispela wil. Long 4-pela kona antap long olgeta wilkar i gat 4-pela hap bras, olsem pos bilong karim tang wara, na ol dispela pos i gat raunpela makmak. I gat wanpela raunpela hap bras olsem ring na ol 4-pela pos i holim dispela wanpela ring tasol. Na tang i sindaun antap long dispela ring. Stat long antap bilong wilkar i go inap long mak daunbilo bilong ring em inap 45 sentimita. Tasol stat long antap bilong wilkar na i go inap long antap bilong ring, em inap 67 sentimita. Dispela ring i gat ol piksa bilong windo i raunim ring olgeta na i gat ol kain kain piksa i stap insait long ol dispela windo. Bikpela bilong ol wil bilong wilkar em inap 67 sentimita. Na ol dispela ba bras bilong holim wil, em Huram i no wokim na pasim long wilkar. Nogat. Em i wokim olsem hap bilong wilkar yet. Ol dispela wil i stap aninit long ol piksa bilong laion samting. Ol dispela wil i wankain olsem ol wil bilong karis bilong pait. Tasol Huram i wokim olgeta hap bilong wil long bras, em ol ba bilong holim wil, na ol samting bilong holim spok na ol spok yet na ol raunpela arere bilong wil. Na dispela ol ring wantaim ol pos bilong karim tang, em Huram i no wokim na pasim antap long wilkar. Nogat. Em i wokim olsem wanpela hap bilong wilkar stret. Mak antap bilong ol dispela ring em inap 22 sentimita. *** Huram i katim ol piksa bilong ensel na laion na diwai det long ol pos na insait long ol dispela samting olsem windo i stap long ring. Wanem hap i gat spes bilong katim piksa, orait em i katim ol dispela piksa long en. Na em i katim planti raunpela makmak i raunim ol dispela piksa. Huram i wokim ol dispela 10-pela wilkar i kamap wankain stret, na olgeta mak bilong ol wilkar i wankain tasol. Huram i wokim 10-pela tang wara bilong putim long wan wan wilkar. Bikpela bilong olgeta dispela tang wara em inap 1 mita na 80 sentimita. Na ol inap pulimapim 800 lita wara long wanpela wanpela tang. Huram i wokim ol dispela samting pinis, orait em i putim 5-pela wilkar klostu long banis long hap saut bilong haus bilong Bikpela, na 5-pela wilkar klostu long banis long hap not. Na em i putim dispela bikpela tang wara klostu long kona bilong haus long hap saut. Huram i wokim dis bilong waswas na ol liklik savol na ol arapela dis. Orait nau Huram i pinisim olgeta wok King Solomon i bin givim em, em ol dispela wok bilong haus bilong Bikpela. Ol samting Huram i bin wokim i olsem. Tupela bikpela longpela pos bras na tupela raunpela het bilong pos, na ol samting olsem umben bilong bilasim het bilong pos. Na em i wokim 400 piksa bilong pikinini pomigranet, bilong pasim long ol umben i raunim het bilong tupela pos. Wan wan pos i gat tupela lain pomigranet i stap long het bilong en. Na em i wokim ol 10-pela wilkar na ol 10-pela tang wara bilong putim long ol wilkar, na dispela bikpela tang wara na ol 12-pela bulmakau man bilong karim dispela tang. Na em i wokim ol sospen na ol liklik savol na ol dis. Huram i bin bihainim tok bilong Solomon na i wokim olgeta dispela samting bilong haus bilong Bikpela. Em i wokim ol pinis na em i bin polisim ol gut tru. King Solomon i tokim Huram long wokim ol dispela samting long ples daun bilong wara Jordan, namel long taun Sukot na taun Saretan. Long dispela hap i gat gutpela graun bilong mekim dispela kain wok. Olgeta dispela samting Huram i bin wokim long bras, ol i planti tumas. Olsem na Solomon i no tokim ol man long skelim hevi bilong ol dispela bras. I no gat man i save long hevi bilong ol dispela samting. Solomon i tokim ol wokman long wokim ol samting bilong haus bilong Bikpela. Orait na ol i kisim gol na wokim alta na tebol bilong putim bret ol i givim long God. Na ol i kisim gutpela gol na wokim 10-pela stik lam bilong sanapim klostu long banis bilong Rum Tambu Tru. 5-pela i sanap klostu long banis long han sut na 5-pela i sanap klostu long banis long han kais. Na tu ol i kisim gol na wokim ol plaua na lam na ol samting olsem sisis bilong holim paia. Na ol i kisim gutpela gol na wokim ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol arapela dis na ol samting bilong mekim i dai lam na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol plet bilong karim paia. Na ol i kisim gol na wokim ol hinsis bilong ol dua bilong Rum Tambu Tru na ol hinsis bilong ol dua bilong Rum Tambu. King Solomon wantaim ol wokman i pinisim olgeta wok bilong haus bilong Bikpela, orait Solomon i kisim olgeta silva na gol na ol dis samting papa bilong en, Devit, i bin makim bilong Bikpela, na ol i putim olgeta dispela samting insait long ol bakstua bilong haus bilong Bikpela. King Solomon i salim tok i go long olgeta lida bilong olgeta bikpela lain bilong Israel na long ol hetman bilong ol liklik lain, na em i tokim ol long kam bungim em long Jerusalem. Em i laik bai ol i go long Saion, Taun Bilong Devit, na kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na karim i kam long haus bilong Bikpela. Orait olgeta i kam bung long namba 7 mun, em mun ol i kolim Etanim, long Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Taim olgeta lida na hetman i bung pinis, orait ol pris i karim Bokis Kontrak. Na ol pris wantaim ol Livai i kisim haus sel bilong Bikpela na ol samting bilong haus sel na bringim i go klostu long haus bilong Bikpela. Ol i go kamap pinis, orait Solomon wantaim olgeta manmeri bilong Israel i bung klostu long Bokis Kontrak. Na ol i kilim bikpela lain sipsip na bulmakau man na mekim ofa long God. Ol i kilim planti tumas abus bilong ofa, na ol man i no inap kaunim namba bilong ol. Ol i ofaim olgeta abus pinis, orait ol pris i karim Bokis Kontrak i go insait long haus bilong Bikpela na putim long ples ol i bin redim bilong en long Rum Tambu Tru, aninit long wing bilong tupela ensel. Ol dispela wing i op i stap, olsem na ol i karamapim Bokis Kontrak wantaim tupela longpela stik bilong karim Bokis. Tupela stik i longpela tru, na sapos man i sanap long Rum Tambu, em inap lukim arere bilong tupela stik. Tasol sapos man i sanap ausait long dispela rum, em i no inap lukim. Na dispela tupela stik i stap olsem yet. I no gat planti samting i stap insait long Bokis Kontrak. Tupela ston i gat lo bilong God i stap long en, em tasol i stap. Bipo ol Israel i bin lusim Isip na i kam i stap long maunten Sainai, na Bikpela i bin mekim kontrak wantaim ol. Tok bilong dispela kontrak i stap long dispela tupela ston, na Moses i bin putim tupela insait long Bokis Kontrak. Ol pris i lusim Rum Tambu Tru na i kam ausait, orait wantu klaut i pulapim haus bilong Bikpela. Na lait bilong Bikpela i lait moa yet long dispela klaut na i pulapim dispela haus bilong en, olsem na ol pris i no inap mekim wok bilong ol. Orait Solomon i mekim prea olsem, “Bikpela, yu bin tok bai yu stap long klaut i tudak olgeta. Tasol nau mi wokim wanpela gutpela haus tru bilong yu na yu ken i stap long en oltaim oltaim.” King Solomon i beten pinis, orait em i tanim na i lukluk i go long ol manmeri na i askim God long mekim gut long ol. Orait na em i tok olsem, “Litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel. Em i bin bihainim gut dispela promis em i bin mekim long papa bilong mi, Devit. Devit i bin ting long wokim wanpela haus we ol manmeri i ken kam klostu long God, Bikpela bilong yumi, na lotuim em. Tasol Bikpela i tokim em olsem, ‘Stat long taim mi kisim ol manmeri bilong mi long Isip na i kam inap nau, mi no bin makim wanpela bilong ol taun bilong Israel we ol i ken wokim haus bilong lotuim mi long en. Tasol Devit, mi makim yu bilong bosim ol manmeri bilong mi. Yu bin ting long wokim wanpela bikpela haus bilong mi, na dispela tingting bilong yu i gutpela. *** *** *** Tasol yu yet i no ken wokim haus bilong mi. Nogat. Bihain wanpela pikinini bilong yu stret bai i wokim haus bilong mi, bilong ol manmeri i ken i go long en na i kam klostu long mi.’ “Bikpela i bin mekim dispela promis, na nau em i inapim olgeta. Mi kisim pinis ples bilong papa bilong mi, Devit, na mi stap king bilong Israel, olsem Bikpela i bin promis. Na mi bin wokim wanpela haus bilong God, Bikpela bilong yumi, bilong yumi ken i go klostu long Bikpela. Na mi wokim wanpela ples insait long dispela haus, bilong putim Bokis Kontrak long en. Dispela Bokis i gat tupela ston i gat tok bilong kontrak Bikpela i bin mekim wantaim ol tumbuna long taim em i kisim ol long Isip na bringim ol i kam.” Long ai bilong olgeta manmeri bilong Israel, Solomon i go sanap klostu long alta bilong Bikpela na em i litimapim tupela han bilong en na i beten olsem, “God, Bikpela bilong mipela Israel, i no gat wanpela god olsem yu i stap long heven antap o daunbilo long dispela graun. Na sapos mipela i wokabaut gut long ai bilong yu, na i no tingting long ol pasin nogut, orait yu save bihainim gut kontrak yu bin mekim wantaim mipela ol manmeri bilong yu na oltaim yu save laikim tru mipela. Yu bin bihainim gut dispela promis bipo yu bin mekim long papa bilong mi, Devit, wokman bilong yu, na nau yu inapim pinis dispela promis. Na nau God, Bikpela bilong mipela Israel, mi askim yu long tingim tu dispela arapela promis yu bin mekim long papa bilong mi, Devit. Yu bin tokim em olsem, ‘Devit, sapos ol lain pikinini bilong yu i bihainim mi gut oltaim na ol i wokabaut stret long ai bilong mi, olsem yu save mekim, orait oltaim bai mi larim wanpela man long lain bilong yu i kamap king bilong Israel.’ Olsem na God bilong mipela Israel, mi laik bai yu inapim tu dispela promis yu bin mekim long papa bilong mi, Devit. “Tasol God, ating em i tru yu laik kam i stap long graun, a? Heven i bikpela ples tru, tasol em i no bikpela ples inap long yu stap long en. Na olsem wanem bai dispela haus mi wokim bilong yu bai inap long yu? Tasol God, Bikpela bilong mi, mi laik bai yu harim prea na askim bilong mi, wokboi bilong yu, na yu ken mekim olsem nau mi askim yu. Yu bin tok olsem dispela haus em i haus bilong yu na ol manmeri i ken kam long en na i kam klostu long yu. Na mi laik bai yu lukluk i kam long dispela haus long olgeta de, long san na long nait, olsem na taim mi lukluk i kam long dispela haus na beten long yu, bai yu inap harim dispela beten bilong mi. Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven. Tasol taim mi na ol Israel, em ol lain manmeri bilong yu, mipela i lukluk i kam long dispela haus na beten long yu, orait yu ken harim beten bilong mipela na lusim sin bilong mipela. “Sapos wanpela man i mekim rong long ol arapela man na ol i kam long dispela haus na i go klostu long alta bilong yu na i askim yu long mekim nogut long em, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken harim beten bilong ol na stretim kot bilong ol. Na yu ken mekim save long man i gat rong na bekim ol pasin nogut bilong em. Na yu ken mekim gut long man i no gat asua, bilong soim ol man olsem, em i no bin mekim rong. “Na sapos mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i pait long ol birua na yu larim ol i winim mipela, long wanem, mipela i bin mekim sin long yu, na bihain mipela i tanim bel na i stap aninit long yu na mipela i kam long dispela haus bilong yu na beten na askim yu long rausim sin bilong mipela, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken harim beten bilong mipela ol manmeri bilong yu na rausim sin bilong mipela. Na sapos ol birua i bin kisim mipela i go long narapela kantri, orait yu ken bringim mipela i kam bek long dispela kantri bipo yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela. “Na sapos mipela ol manmeri bilong yu i mekim sin long yu na yu pasim ren bilong bekim dispela sin, na bihain mipela i tanim bel na i stap aninit long yu na mipela i lukluk i kam long dispela haus na beten long yu, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken rausim ol sin bilong mipela Israel, ol manmeri bilong yu. Na yu ken skulim mipela long bihainim stretpela pasin. Na yu ken salim ren i kam daun long dispela graun bipo yu bin givim long mipela ol manmeri bilong yu, bilong em i ken i stap graun bilong mipela. “Na sapos bikpela hangre i kamap long kantri bilong mipela, o sapos wanpela bikpela sik nogut i kamap, o sapos hatpela win i kam na wanpela kain sik i kamap bilong bagarapim ol kaikai long gaden, o sapos planti grasopa tumas i kam pinisim ol kaikai, o sapos ol birua i kam pait na banisim mipela long ol taun bilong mipela, o sapos ol kain kain sik i bagarapim mipela, na bihain sapos wanpela bilong mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i pilim dispela hevi i bin kamap long em, na em i lukluk i kam long dispela haus na i litimapim han bilong en na i beten long yu, orait Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven na yu ken harim beten bilong en na rausim sin bilong en na helpim em. Yu tasol yu save long tingting bilong olgeta man, olsem na yu ken skelim pasin bilong olgeta wan wan man na bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim. Sapos yu mekim olsem, orait mipela ol manmeri bilong yu bai i stap aninit long yu long olgeta taim mipela i stap long dispela graun yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela. “Ol man bilong ol arapela kantri i bin harim tok long biknem bilong yu, na long ol bikpela wok tru yu bin mekim bilong helpim mipela ol manmeri bilong yu. Na sapos wanpela bilong ol i laik lotu long yu na i lusim as ples bilong en na i kam klostu long dispela haus na i beten long yu, *** orait Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven na yu ken harim beten bilong en na mekim ol samting em i askim yu long mekim. Olsem na bai olgeta lain man long olgeta kantri i ken save long yu na i stap aninit long yu, olsem mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i save mekim. Na bai ol i ken save, dispela haus mi wokim, em i haus bilong yu yet na long dispela ples ol manmeri i ken i kam klostu long yu. “Na sapos yu salim mipela ol manmeri bilong yu i go pait long ol birua long wanpela hap na mipela i lukluk i kam long dispela taun yu bin makim, na long dispela haus mi bin wokim bilong yu, na mipela i beten, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken harim beten bilong mipela na yu ken marimari long mipela na helpim mipela. “Olgeta manmeri i save mekim sin. Olsem na sapos mipela i mekim sin long yu na yu kros long mipela na yu larim ol birua i kam pait na winim mipela na kalabusim mipela na kisim mipela i go long narapela kantri i stap klostu o i stap longwe, na bihain mipela i stap long dispela kantri bilong ol birua na mipela i tingting planti long pasin nogut bilong mipela na mipela i tanim bel, orait Bikpela, yu ken harim beten bilong mipela. Tru tumas, sapos mipela i stap long kantri bilong ol birua, na mipela i bilip strong long yu na tingting long yu tasol na tanim bel tru, na sapos mipela i lukluk i kam long dispela graun yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela na long dispela taun yu bin makim bilong yu yet na long dispela haus mi bin wokim bilong yu, bilong ol manmeri i ken i kam klostu long yu, na sapos mipela i beten na tok olsem, ‘Sori tumas, mipela i bin wokabaut long pasin bilong sin na mekim ol kain kain pasin nogut,’ orait yu stap long ples bilong yu long heven, na yu ken harim beten bilong mipela na yu ken marimari long mipela na helpim mipela. *** *** Na yu ken lusim olgeta sin na bikhetpasin bilong mipela ol manmeri bilong yu, na yu ken mekim ol birua i sori long mipela na marimari long mipela, long wanem, mipela ol Israel i lain manmeri bilong yu stret. Na yu bin kisim mipela long Isip, dispela ples i olsem hatpela paia tru, na yu bin bringim mipela i kam. “Bikpela, oltaim yu ken sambai long mipela na redi long harim ol beten bilong mipela ol manmeri bilong yu, na ol beten bilong king bilong mipela. Long wanem, yu bin kisim mipela Israel namel long olgeta arapela lain manmeri, na mekim mipela i kamap ol manmeri bilong yu stret, olsem yu bin promis long mekim. God, Bikpela, yu bin mekim dispela promis long maus bilong Moses, wokman bilong yu, long taim yu kisim ol tumbuna bilong mipela long Isip na bringim ol i kam.” Long taim Solomon i beten long Bikpela, em i bin brukim skru klostu long alta na litimapim tupela han bilong em. Orait em i mekim olgeta beten pinis na em i kirap na sanap na em i singaut strong bai olgeta manmeri i ken harim gut, na em i askim God long mekim gut long olgeta manmeri bilong Israel. Solomon i tok olsem, “Litimapim nem bilong Bikpela. Em i givim bel isi na gutpela sindaun long yumi Israel, ol manmeri bilong en, olsem em i bin promis long mekim. Em i no bin lusim wanpela bilong ol gutpela promis em i bin mekim long yumi long maus bilong Moses, wokman bilong en. Nogat. Em i inapim olgeta. God, Bikpela bilong yumi, em i ken i stap wantaim yumi olsem em i bin stap wantaim ol tumbuna bilong yumi. Na em i no ken lusim yumi na larim yumi i stap nating. Na em i ken mekim yumi tingting long em na laikim em na bai yumi ken wokabaut long ol gutpela rot em i bin makim long yumi, na yumi ken bihainim ol dispela lo na tok em i bin givim long ol tumbuna bilong yumi. Na oltaim long san na long nait, God, Bikpela bilong yumi, i ken tingim dispela beten mi bin mekim long em. Na em i ken marimari na helpim yumi Israel, ol manmeri bilong en, na em i ken helpim king bilong yumi. Na olgeta de yumi no ken sot long kaikai samting. Na bai olgeta lain pipel long olgeta kantri i ken save olsem, Bikpela wanpela tasol em i God na i no gat narapela god i stap. Na oltaim yupela i mas tingting long God, Bikpela bilong yumi, na stap aninit long em wanpela tasol. Na yupela i mas strong long bihainim olgeta lo na tok bilong em, olsem nau yupela i save mekim.” Orait Solomon wantaim olgeta manmeri i mekim ol ofa long Bikpela. Solomon i bringim 22,000 bulmakau man na 120,000 sipsip na em i mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Long dispela pasin, king wantaim olgeta Israel i makim dispela haus i kamap haus bilong Bikpela stret. Long dispela de tu, Solomon i makim hap graun i stap namel long dispela ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, na dispela hap graun i kamap graun bilong Bikpela stret. Na long dispela hap graun, em i ofaim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit, na em i ofaim gris bilong ol abus bilong ol ofa bilong kamap wanbel. Ol i kukim ol ofa long dispela hap graun, long wanem, dispela ples i bikpela, na alta bras i liklik tumas na ol i no inap long mekim ol dispela ofa long en. Long dispela taim Solomon wantaim olgeta Israel i bin bung long Jerusalem, long wanem, em i taim bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Ol i bung i stap inap 7-pela de na bihain ol i bung long 7-pela de moa, inap 14 de olgeta. Bikpela lain manmeri i bin kam long olgeta hap bilong kantri, stat long maus bilong rot i go long taun Hamat long hap not na i go inap long mak bilong kantri Isip long hap saut. Ol dispela bikpela de i pinis, na long de bihain Solomon i salim ol manmeri i go bek long ples bilong ol. Na ol manmeri i tok tenkyu long king long olgeta samting em i bin mekim, na ol i askim Bikpela long mekim gut long em. Na taim ol i go ol i amamas tru, long wanem, ol i tingting long olgeta gutpela samting Bikpela i bin mekim long ol Israel, ol manmeri bilong en, bilong inapim dispela promis em i bin mekim long wokman bilong en, Devit. Solomon i wokim pinis haus bilong Bikpela na haus bilong em yet na olgeta arapela haus samting em i bin ting long wokim. Na bihain Bikpela i kamap long em gen, olsem bipo Bikpela i bin mekim long taun Gibeon. Na Bikpela i tokim em olsem, “Mi harim pinis beten bilong yu. Na mi makim dispela haus yu bin wokim na em bai i stap haus bilong mi, na oltaim ol manmeri i ken kam long dispela haus na kam klostu long mi. Na oltaim bai mi lukluk i kam long dispela haus na tingting long en. Tasol yu mas tingting long mi wanpela tasol na yu mas wokabaut long stretpela pasin na bihainim olgeta lo bilong mi na mekim olgeta samting olsem mi tokim yu, olsem papa bilong yu, Devit, i bin mekim. Sapos yu mekim olsem, orait oltaim bai mi larim ol king bilong Israel i kamap long lain bilong yu, bilong inapim dispela promis mi bin mekim long Devit, papa bilong yu. Mi bin tokim em olsem, ‘Devit, oltaim bai mi larim wanpela man bilong lain bilong yu i kamap king bilong Israel.’ “Tasol Solomon, sapos yu na ol lain bilong yu i kamap bihain, yupela i lusim mi na yupela i no bihainim ol lo na tok mi bin givim yupela, na yupela i bihainim ol giaman god na lotuim ol, orait bai mi rausim yupela olgeta Israel long dispela graun mi bin givim yupela. Na bai olgeta lain pipel i rabisim yupela Israel na i tok bilas long yupela. Na tu bai mi givim baksait long dispela haus mi bin makim bilong mi yet na bai mi no ken tingting moa long en. Nau dispela haus i gat biknem, tasol em bai i bagarap. Na ol man i wokabaut i kam long dispela hap bai ol i lukim. Na bai ol i kirap nogut tru na bai ol i pret moa yet. Na bai ol i tok, ‘Bilong wanem Bikpela i bagarapim dispela kantri na dispela haus?’ Na sampela man bai i bekim tok, ‘As bilong dispela i olsem. Ol Israel i bin lusim God, Bikpela bilong ol. Bipo em i bin kisim ol tumbuna bilong ol long Isip na bringim ol i kam long dispela ples. Tasol ol i lusim God na tanim i go long ol giaman god na bihainim ol na lotuim ol. Olsem na Bikpela i mekim dispela bagarap i kamap long ol.’” Solomon wantaim ol wokman bilong en i pinisim haus bilong Bikpela na bihain ol i wokim haus bilong em yet. Dispela olgeta wok ol i bin mekim insait long 20 yia olgeta. King Hiram bilong taun Tair i bin givim ol diwai sida na diwai pain na planti gol long Solomon bilong mekim dispela wok. Olsem na taim olgeta wok i pinis, Solomon i givim 20 taun olsem presen long Hiram. Ol dispela taun i stap long distrik Galili. Na Hiram i lusim Tair na i kam lukim ol dispela taun, tasol em i no laikim ol. Olsem na em i tokim Solomon olsem, “Brata, em ol wanem kain taun yu givim mi?” Na long dispela as tasol, na nau ol man i save kolim dispela hap olsem, graun Kabul. Ol dispela gol Hiram i bin givim Solomon em i planti moa. Na hevi bilong gol i winim 4 ton. King Solomon i kisim planti man na tokim ol long ol i mas mekim wok bilong em. Em i mekim ol i wokim haus bilong Bikpela na haus bilong em yet na banis i raunim Jerusalem. Na em i mekim ol i kisim graun na pulimapim long dispela ples daun long Jerusalem. Na em i mekim ol i wokim gen taun Hasor na taun Megido na taun Geser. Bipo Geser em i taun bilong ol Kenan, tasol king bilong Isip i bin kam pait long ol na kilim ol na kukim taun long paia. Orait taim Solomon i maritim pikinini meri bilong dispela king, king i givim taun Geser long pikinini meri bilong en olsem presen. Na bihain Solomon i wokim gen dispela taun Geser. Na em i wokim tu taun Bethoron Daunbilo na taun Balat na taun Tamar. Balat na Tamar i stap long ples drai bilong Juda. Na em i wokim tu ol taun ol bakstua bilong en i stap long en, na ol taun bilong putim ol karis bilong pait na ol taun bilong putim ol hos na olgeta arapela samting em i bin ting long wokim long Jerusalem na long Lebanon na long olgeta hap graun em i bosim. Long kantri Israel i gat ol sampela manmeri bilong ol arapela lain i stap. Em ol lain Amor na Hit na Peres na Hivi na Jebus. Bipo tru ol Israel i bin kilim planti bilong ol dispela lain, tasol ol i no pinisim ol olgeta. Nau Solomon i mekim ol dispela lain i kamap wokboi nating bilong en, na nau tu ol i stap wokboi nating. Tasol Solomon i no mekim ol Israel i kamap wokboi nating. Nogat tru. Em i larim ol i kisim wok olsem soldia na olsem ol ofisa bilong gavman na olsem ol ofisa bilong ami. Na sampela i kisim wok olsem ol ofisa bilong bosim ol soldia i save sanap long karis na i go pait na bilong bosim ol soldia i save sindaun long ol hos na i go pait. I gat 550 bosboi i bosim ol lain man i mekim wok bilong Solomon. Meri bilong Solomon i lusim Taun Bilong Devit na i go i stap long nupela haus Solomon i bin wokim bilong en. Dispela meri em i pikinini meri bilong king bilong Isip. Na bihain long dispela, Solomon i tokim ol man long pulimapim dispela ples daun long Jerusalem. Tripela taim long olgeta yia, Solomon i save mekim ofa long Bikpela long dispela alta em i bin wokim. Em i save mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela. Na em i save mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel wantaim ol dispela ofa. Dispela haus Solomon i bin wokim bilong mekim ofa na lotuim Bikpela long en. Olsem na taim em i stat long mekim ol dispela ofa, em i inapim tru wok bilong dispela haus. King Solomon i wokim planti sip long taun Esiongeber. Esiongeber i stap long kantri Idom klostu long taun Elat long nambis bilong solwara Retsi long hap bilong Akaba. Na King Hiram i salim ol gutpela boskru bilong en i go wok wantaim ol boskru bilong Solomon long ol dispela sip. Na ol dispela sip i save go long kantri Ofir na kisim planti gol na i bringim i kam long Solomon. Hevi bilong ol dispela gol i winim 14 ton. Kwin bilong kantri Seba i harim tok olsem Bikpela i bin mekim gut long Solomon na Solomon i gat biknem. Olsem na kwin i kam lukim Solomon bilong askim em long ol askim i hat tumas, bilong traim save bilong Solomon. Kwin i kam long Jerusalem wantaim planti wokman bilong en na bikpela lain kamel. Ol dispela kamel i karim planti gol tru na olkain paura samting i gat gutpela smel na olkain ston i dia tumas. Kwin i kam kamap pinis, orait em i askim Solomon long olgeta askim em i bin tingting long askim. Na Solomon i bekim stret olgeta askim bilong en. I no gat wanpela askim i hat tumas long Solomon. Nogat tru. Kwin i harim olgeta gutpela tingting na save bilong Solomon na tu em i lukim bikpela haus king em i bin wokim. Na kwin i lukim planti gutpela kaikai Solomon i save kisim long olgeta de na em i lukim ol ofisa i sindaun kaikai wantaim Solomon. Na em i lukim ol wokboi bilong king na ol naispela klos ol i save putim, na em i lukim ol man bilong tilim wain. Na tu em i lukim ol abus Solomon i save kisim i go long haus bilong Bikpela, bilong mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i lukim ol dispela gutpela samting na em i kirap nogut tru na em i no gat tok. Na bihain em i tokim Solomon olsem, “Mi stap long kantri bilong mi na mi harim tok long ol samting yu save mekim na long gutpela tingting na save bilong yu. Na nau mi save dispela tok i tru olgeta. Pastaim mi no bin bilipim dispela tok. Tasol nau mi kam na mi lukim pinis long ai bilong mi yet. Na tru tumas, ol samting mi lukim nau i winim tru ol samting mi bin harim tok long en. Gutpela tingting na save bilong yu i moa yet na ol mani samting bilong yu i planti tumas. Ating ol man bilong yu i save amamas oltaim. Na ol dispela ofisa bilong yu i save stap wantaim yu, ating ol tu i save amamas, long wanem, oltaim ol i save harim gutpela tingting bilong yu. Mi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yu. Em i belgut long yu na mekim yu i kamap king bilong Israel. Em i laikim yupela Israel moa yet, na laik bilong en i no inap pinis. Olsem na em i mekim yu i kamap king, bilong yu ken bosim ol Israel long gutpela na stretpela pasin.” Orait kwin bilong Seba i givim planti gol long Solomon na hevi bilong ol gol i winim 4 ton. Na kwin i givim em olkain paura samting i gat gutpela smel na olkain ston i dia tumas. Ol dispela paura samting i planti moa. Na bihain long dispela taim i no gat kain planti paura samting olsem i bin kam insait long kantri Israel. Ol sip bilong King Hiram i bin i go long kantri Ofir na kisim planti gol na planti plang bilong wanpela kain gutpela diwai na planti ston i dia tumas, na ol i bringim i kam long Israel. Orait Solomon i tokim ol wokman long kisim dispela gutpela diwai na wokim ol bilas bilong haus bilong Bikpela na bilas bilong haus bilong em yet. Na tu em i tokim ol long kisim dispela gutpela diwai na wokim ol gita samting, bilong ol man bilong mekim musik. Na bihain long dispela taim ol man i no bin lukim kain gutpela diwai olsem long kantri Israel. King Solomon i givim planti gutpela samting long kwin bilong Seba, bilong inapim laik bilong kwin. Na tu Solomon yet i givim planti arapela gutpela samting long em. Orait bihain kwin wantaim ol wokman bilong en i go bek long kantri bilong ol. Olgeta yia Solomon i save kisim samting olsem 23 ton gol. Na tu em i save kisim takis mani long olkain bisnisman. Na ol king bilong Arebia na ol namba wan kiap bilong ol distrik bilong Israel i save givim mani long em. Solomon i tok na ol wokman bilong en i wokim 200 bikpela hap plang bilong pait. Na ol i kisim gol na karamapim ol dispela hap plang. Hevi bilong gol long ol wan wan hap plang em i klostu inap 7 kilogram. Na ol i wokim 300 liklik hap plang bilong pait. Na ol i kisim gol na karamapim ol dispela hap plang. Hevi bilong gol long ol wan wan hap plang em i klostu inap 2 kilogram. Na Solomon i tok na ol wokman i putim dispela olgeta hap plang insait long haus ol i kolim Haus Bilong Bikbus Bilong Lebanon. Na Solomon i tok na ol i wokim wanpela bikpela sia king. Na ol i kisim gutpela gol na tit bilong elefan, na bilasim dispela sia. Sia king i stap antap na ol i wokim lata i gat 6-pela ples bilong krungutim, bilong i go antap long sia. Na ol i wokim 12-pela piksa bilong laion na sanapim long ol ples bilong krungutim. Wan wan ples bilong krungutim i gat 2-pela laion, narapela long hap na narapela long hap. Na hap antap bilong baksait bilong sia em i raunpela. Na sia i gat tupela ples bilong putim han. Klostu long ples bilong putim han ol i wokim tupela moa piksa bilong laion, narapela long hap na narapela long hap. Ol king bilong ol arapela kantri i no bin i gat kain sia king olsem. *** Ol wokman i bin kisim gol na wokim ol kap bilong Solomon. Na olgeta plet samting i stap long Haus Bilong Bikbus Bilong Lebanon, ol i wokim long gutpela gol tasol. Ol i no bin wokim wanpela bilong ol dispela samting long silva, long wanem, long taim bilong Solomon ol i ting silva em i samting nating. Solomon i gat planti bikpela sip na ol sip i save raun long ol ples wantaim ol sip bilong Hiram. Ol sip i save raun inap tripela yia na kisim gol na silva na tit bilong elefan na ol kain kain monki, na ol i save bringim i kam long Israel. King Solomon i winim ol king bilong ol arapela kantri long mani samting na long gutpela tingting na save bilong en. Ol man bilong olgeta kantri i save kam lukim Solomon, bilong harim dispela gutpela tingting na save God i bin givim em. Olgeta yia ol man i save kam na olgeta i save bringim presen bilong givim Solomon. Ol i save bringim ol samting ol man i bin wokim long silva na gol na ol i save bringim ol gutpela klos na ol spia samting, na olkain paura samting i gat gutpela smel, na ol hos na ol donki. Oltaim Solomon i wok long kisim ol karis bilong pait na ol hos bilong ami bilong en. Na em i putim ol dispela karis na hos long ol sampela taun em i bin makim bilong lukautim ol, na sampela i stap wantaim em long Jerusalem. Em i gat 1,400 karis bilong pait na 12,000 hos. Long taim Solomon i stap king, em i kisim planti silva na diwai sida i kam long Jerusalem. Olsem na long dispela taim i gat planti silva moa, olsem ol ston nabaut. Na i gat planti diwai sida moa, inap olsem ol dispela diwai i kam long ol liklik maunten bilong Israel. Solomon i kisim ol hos bilong en long kantri Musri na kantri Silisia. Em i save salim ol bisnisman i go long Silisia long baim ol hos bilong em. Na ol dispela bisnisman i save baim ol karis na hos long Musri. Pe bilong wan wan karis, em inap 6,000 kina na pe bilong wan wan hos, em inap 1,500 kina. Na ol dispela bisnisman i save kisim ol dispela karis na hos i go long ol king bilong ol Hit na ol Siria, na ol dispela king i save baim. Solomon i save laikim planti meri bilong ol arapela kantri. Em i bin maritim pikinini meri bilong king bilong Isip, na em i maritim tu ol arapela meri bilong kantri Moap na bilong kantri Amon na bilong kantri Idom na bilong taun Saidon na bilong lain Hit. Tasol ol dispela meri i bilong ol lain haiden, na Bikpela i bin tambuim ol Israel long maritim kain meri olsem. Bipo Bikpela i bin tokim ol Israel olsem, “Yupela Israel i no ken marit long ol haiden. Sapos yupela i mekim olsem, tru tumas bai ol i pulim yupela na bai yupela i lusim mi na bihainim ol giaman god bilong ol.” Bikpela i bin tok olsem, tasol Solomon i save laikim tumas ol dispela meri. Solomon i gat 700 meri na 300 namba 2 lain meri. Na ol dispela meri i paulim tingting bilong en na em i givim baksait long Bikpela. Long taim em i lapun, ol dispela meri bilong en i pulim tingting bilong en i go long ol giaman god. Olsem na Solomon i lusim pasin bilong papa bilong en, Devit, na Solomon i no bihainim tru God, Bikpela bilong en. Nogat. Em i lotuim Astarte, dispela god meri bilong ol Saidon, na em i lotuim Molek, dispela stingpela god bilong ol Amon. Long dispela pasin Solomon i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Em i lusim gutpela pasin bilong Devit, na em i no bihainim tru Bikpela. Em i wokim wanpela ples bilong lotuim Kemos, dispela stingpela god bilong ol Moap. Dispela ples i stap antap long maunten long hap sankamap bilong Jerusalem. Na tu em i wokim wanpela ples bilong lotuim Molek, dispela stingpela god bilong ol Amon. Na em i wokim tu ol ples bilong ol haiden meri bilong en i ken i go long ol na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel na ol arapela kain ofa long ol giaman god bilong ol. God, Bikpela bilong Israel, i bin kamap tupela taim long Solomon na i tambuim em long lotu long ol giaman god. Tasol Solomon i sakim tok bilong Bikpela na i givim baksait long em. Olsem na Bikpela i kros long Solomon *** na i tokim em olsem, “Harim. Yu bin bihainim laik bilong yu tasol na yu brukim kontrak bilong mi, na yu no bihainim tok bilong mi. Olsem na mi ting pinis long rausim yu long wok king na yu bai i no inap bosim dispela kantri moa. Na bai mi mekim wanpela ofisa bilong yu i kamap king. Tasol mi no inap mekim dispela samting nau, long wanem, mi ting long papa bilong yu, Devit. Yu dai pinis na pikinini man bilong yu i kamap king, orait bai mi rausim em. Tasol bai mi no ken rausim em olgeta long wok king. Nogat. Mi ting long wokman bilong mi, Devit, na long Jerusalem, dispela taun mi bin makim bilong mi yet, olsem na bai mi larim pikinini man bilong yu i stap king bilong wanpela lain bilong Israel.” Orait Bikpela i mekim wanpela man i kamap birua bilong Solomon. Nem bilong dispela man, em Hadat, na em i bilong famili bilong king bilong Idom. Bipo King Devit i bin pait long ol Idom. Na Joap, namba wan ofisa bilong ami bilong Israel, em i bin i go long Idom bilong planim olgeta man i bin i dai long dispela pait. Orait Joap wantaim ol soldia bilong en i bin stap long kantri Idom inap 6-pela mun, na ol i wok long kilim ol man tasol i go inap long ol i kilim olgeta i dai. Long dispela taim Hadat em i liklik mangi, na em i ranawe wantaim sampela man bilong Idom, em ol wokman bilong papa bilong en. Ol i laik i go long Isip, olsem na ol i go lusim graun Midian na ol i go kamap long ples drai bilong Paran. Na ol i kisim ol man bilong Paran na olgeta i go wantaim long Isip. Ol i kamap pinis, orait ol i go lukim king na em i givim Hadat wanpela hap graun na wanpela haus na i save lukautim em long kaikai. King bilong Isip i laikim tru Hadat, olsem na king i larim em i maritim susa bilong Kwin Tapenes. Tapenes em i meri bilong king. Orait na meri bilong Hadat i karim wanpela pikinini man, na ol i kolim nem bilong en, Genubat. Na Kwin Tapenes i kisim Genubat na i lukautim em long haus bilong king wantaim ol pikinini man bilong king bilong Isip. Hadat i stap long Isip na bihain em i harim nius olsem, Devit wantaim Joap, namba wan ofisa bilong ami bilong Israel, i dai pinis. Em i harim dispela tok, orait em i go tokim king bilong Isip olsem, “Mi laik bai yu larim mi i go bek long kantri bilong mi.” Na king i askim em olsem, “Bilong wanem yu laik i go bek long kantri bilong yu? Yu stap wantaim mi na yu sot long ol samting, a?” Na Hadat i tokim em, “Mi no sot long wanpela samting. Tasol mi laik yu larim mi i go.” God i mekim narapela man tu i kamap birua bilong King Solomon. Nem bilong dispela man em Reson, pikinini bilong Eliada. Bipo Reson i save wok long King Hadateser bilong kantri Soba, tasol em i bin ranawe na em i kamap lida bilong ol lain man bilong pait na stil. Bihain long taim Devit i pinisim ol ami bilong Hadateser, Reson wantaim ol lain bilong en i bin i go i stap long taun Damaskus. Na ol lain bilong en i helpim em long kamap king bilong Damaskus. Na long taim Solomon i stap king, Reson i wok long birua long ol Israel, long wankain pasin olsem Hadat i save mekim. Na Reson i stap king bilong Siria na em i no laikim tru ol Israel. I gat wanpela ofisa bilong Solomon tu i givim baksait long Solomon na i birua long em. Nem bilong dispela man, em Jeroboam. Nem bilong papa bilong en, em Nebat na mama bilong en, em Serua. Tasol Nebat i dai pinis. Jeroboam em i man bilong taun Sereda long graun bilong lain Efraim. Jeroboam i bin ting long daunim King Solomon. As bilong dispela i olsem. Long taim Solomon i wok long pulimapim graun long ples daun long Jerusalem na long stretim banis i raunim Taun Bilong Devit, Jeroboam i save wok gut tru. Solomon i lukim gutpela wok bilong en na em i makim em long bosim ol man bilong lain bilong Josep, em king i bin givim wok long ol. Wanpela de Jeroboam i lusim Jerusalem na i bihainim wanpela rot i go, na profet Ahiya bilong Silo i bungim em long rot. Tupela tasol i stap na i no gat narapela man i stap klostu. Long dispela taim Ahiya i bin putim wanpela nupela klos na i wokabaut i kam. Orait Ahiya i rausim dispela klos na i brukim long 12-pela hap. Na em i tokim Jeroboam olsem, “Kisim 10-pela hap bilong yu yet, long wanem, God, Bikpela bilong yumi Israel, i tokim yu olsem, ‘Mi Bikpela, mi ting pinis long rausim Solomon long wok king. Na bai mi larim yu i bosim 10-pela lain bilong Israel. Tasol bai mi larim Solomon i bosim wanpela lain, long wanem, mi tingim wokman bilong mi, Devit, na dispela taun Jerusalem mi bin makim bilong mi yet namel long olgeta taun bilong Israel. Mi bai mekim dispela pasin long ol Israel, long wanem, ol i givim baksait long mi na ol i save lotu long Astarte, god meri bilong ol Saidon, na long Kemos, god bilong ol Moap, na long Molek, god bilong ol Amon. Na ol i no wokabaut long ol gutpela rot mi bin makim bilong ol, na ol i no save bihainim ol lo na tok bilong mi, na ol i no save mekim ol samting mi laikim. Ol i lusim pinis ol gutpela pasin bilong Devit. “Tasol bai mi no ken rausim Solomon olgeta long wok king. Mi ting long wokman bilong mi, Devit, dispela man mi bin makim. Em i bin bihainim ol lo na tok bilong mi. Mi ting long em, olsem na bai mi larim Solomon i stap king inap long taim em i dai. Solomon i dai pinis na pikinini man bilong en i kamap king, orait bai mi rausim 10-pela lain bilong Israel long han bilong em na givim long yu. Tasol bai mi larim pikinini man bilong Solomon i bosim wanpela lain bilong Israel. Olsem na bai lam bilong wokman bilong mi, Devit, i no ken i dai. Nogat. Oltaim bai i gat wanpela man bilong lain bilong Devit i stap king long Jerusalem, dispela taun mi bin makim olsem ples bilong ol man i ken i kam klostu long mi na lotuim mi. Na Jeroboam, bai mi mekim yu i kamap king bilong Israel na bai yu bosim dispela olgeta graun yu laik bosim. Sapos yu bihainim olgeta lo na tok bilong mi na yu wokabaut long ol gutpela rot mi makim bilong yu na yu mekim olgeta pasin mi save laikim, olsem Devit i bin mekim, orait bai mi stap wantaim yu na helpim yu. Na bai mi mekim yu i stap king bilong ol Israel. Na oltaim bai mi mekim ol king i kamap long lain bilong yu, olsem mi mekim long Devit. Solomon i bin mekim sin, olsem na bai mi givim pe nogut long ol lain tumbuna bilong Devit i kamap bihain. Tasol mi no inap mekim save long ol oltaim.” Bihain Solomon i save olsem Jeroboam i laik daunim em. Olsem na Solomon i laik kilim Jeroboam i dai. Tasol Jeroboam i ranawe i go long Isip na i stap wantaim Sisak, king bilong Isip. Na em i stap long Isip inap long taim Solomon i dai. Olgeta arapela samting Solomon i bin mekim na olgeta gutpela tingting na save bilong en, em ol i bin raitim long dispela buk ol i kolim, Ol Stori Bilong Solomon. Solomon i stap king long Jerusalem inap 40 yia na em i bosim olgeta lain bilong Israel. Orait em i dai na ol i planim em long dispela hap bilong Jerusalem, ol i kolim Taun Bilong Devit. Na Rehoboam, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Orait Rehoboam i go long taun Sekem, long wanem, olgeta manmeri bilong ol lain Israel long hap not i bung pinis long Sekem, bilong mekim Rehoboam i kamap king bilong ol. Bipo Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, i bin ranawe long King Solomon na i go i stap long Isip. Na taim ol Israel i laik mekim Rehoboam i kamap king, Jeroboam i harim tok long dispela samting, tasol em i no lusim Isip na i kam. Na ol Israel i salim ol man i go tokim Jeroboam long em i mas i kam bek. Em i kam pinis, orait em wantaim olgeta Israel i go long Rehoboam na ol i tokim em olsem, “Papa bilong yu, Solomon, i bin givim bikpela hevi long mipela na i mekim mipela i hatwok nogut tru. Olsem na nau mipela i laik bai yu mas isi long mipela na pinisim sampela hevi bilong mipela. Sapos yu mekim olsem, orait bai mipela i ken i stap aninit long yu.” King Rehoboam i harim dispela tok na em i tokim ol olsem, “Yupela go i stap tripela de pastaim na yupela kam bek, na bai mi tokim yupela long tingting bilong mi.” Orait ol i lusim em na i go. Na Rehoboam i go na i toktok wantaim ol lapun ofisa. Bipo ol dispela man i save givim gutpela tingting long papa bilong en, Solomon. Rehoboam i askim ol olsem, “Yupela i ting mi mas bekim wanem kain tok long dispela ol manmeri?” Orait ol i tokim em olsem, “Sapos yu laik i stap gutpela wokman bilong ol dispela manmeri na helpim ol, orait nau yu mas givim gutpela tok long ol. Sapos yu mekim olsem, orait bai ol i stap aninit long yu.” Tasol Rehoboam i sakim tok bilong ol dispela lapun na em i go askim ol yangpela ofisa i save givim tingting long em. Ol dispela yangpela ofisa i wanlain bilong en na i bin kamap bikpela wantaim em. Na em i tokim ol olsem, “Ol manmeri i laik bai mi pinisim sampela bilong ol hevi papa bilong mi i bin putim long ol. Tasol yupela i ting bai yumi bekim wanem tok long ol?” Na ol dispela yangpela ofisa i tok, “Sapos yu laik bekim dispela askim bilong ol manmeri long pinisim sampela hevi papa bilong yu i bin givim ol, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Yupela i ting papa bilong mi i bin hatim yupela, a? Nogat. Em i samting nating. Liklik pinga bilong mi i winim strong bilong papa bilong mi. I tru papa i bin givim hevi long yupela, tasol mi bai givim bikpela hevi moa long yupela. Papa bilong mi i bin paitim yupela long wip, tasol bai mi kisim strongpela wip na paitim yupela moa yet.’” Tripela de i go pinis, orait Jeroboam wantaim olgeta manmeri bilong Israel i kam lukim King Rehoboam, olsem em i bin tok. Na king i no bihainim tingting bilong ol lapun ofisa. Nogat. Em i bihainim tingting bilong ol yangpela ofisa na em i givim strongpela tok long ol manmeri. Em i tokim ol olsem, “I tru, papa i bin givim hevi long yupela, tasol mi bai givim bikpela hevi moa long yupela. Papa bilong mi i bin paitim yupela long wip, tasol mi bai kisim strongpela wip na paitim yupela moa yet.” *** Bikpela yet i mekim na King Rehoboam i no bihainim laik bilong ol manmeri. Long wanem, Bikpela i laik inapim dispela promis em i bin mekim long Jeroboam, pikinini bilong Nebat. Bipo profet Ahiya bilong Silo i bin givim dispela tok bilong Bikpela long Jeroboam. Orait ol manmeri i save nau, king i no inap harim tok bilong ol, na ol i bikmaus na singaut olsem, “Mipela i les pinis long stap aninit long lain bilong Devit. Mipela i no lain bilong Devit, na mipela i no lain bilong dispela pikinini bilong Devit. Yumi olgeta man bilong Israel, yumi go bek long ples. Na yupela ol lain bilong Devit, yupela i ken bosim yupela yet.” Ol i mekim dispela tok na ol i go nabaut long ol ples bilong ol. Tasol i gat sampela Israel i stap long distrik Juda wantaim ol lain Juda. Ol dispela lain tasol i stap aninit long King Rehoboam. Bihain, King Rehoboam i salim Adoniram i go long ol Israel. Adoniram em i dispela man i save bosim ol man i mekim wok bilong king. Narapela nem bilong en Adoram. Tasol taim Adoniram i kamap long ol, olgeta Israel i tromoi ston long em na kilim em i dai. Rehoboam i harim tok long dispela samting ol i mekim, orait na kwiktaim tru em i go antap long karis bilong en na i ranawe i go long Jerusalem. Stat long dispela taim na i kam inap nau, ol Israel long hap not i wok long bikhet yet na i no laik tru long ol king i kamap long lain bilong Devit i bosim ol. Taim olgeta manmeri bilong Israel i harim tok olsem Jeroboam i lusim Isip na i kam bek pinis, ol i salim tok long em na askim em long kam long wanpela kibung bilong ol. Orait em i kam na ol i mekim em i kamap king bilong olgeta lain bilong Israel. Na lain bilong Juda tasol i stap aninit long ol king i kamap long lain bilong Devit. Rehoboam i go kamap long Jerusalem na em i singautim olgeta strongpela soldia bilong lain Juda na lain Benjamin na ol i kam bung. Namba bilong ol dispela soldia em inap olsem 180,000. Rehoboam i laik bai ol i go pait long ol Israel long hap not, na mekim ol i stap aninit long em gen. Tasol God i tokim profet Semaia olsem, “Yu go long King Rehoboam bilong Juda na long olgeta manmeri bilong lain Juda na Benjamin na long olgeta arapela lain manmeri na yu tokim ol olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok, yupela i no ken i go pait long ol Israel, em ol wantok bilong yupela. Nogat. Yupela olgeta i mas i go bek long ples bilong yupela, long wanem, mi yet mi mekim na ol Israel i bruk na lusim yupela.’” Orait Semaia i go na autim tok bilong Bikpela long ol, na ol i go bek long ples bilong ol. King Jeroboam i strongim gen banis i raunim taun Sekem long ples maunten bilong Efraim na em i stap sampela taim long dispela taun. Na bihain em i lusim na i go long taun Penuel long hap bilong Gileat na em i strongim banis i raunim dispela taun. Jeroboam i tingting olsem, “Nogut ol manmeri bilong mi i lusim mi na ol i stap aninit long lain bilong Devit gen. Nau yet ol i save go long haus bilong Bikpela long Jerusalem na mekim ofa long em. Tasol sapos ol i mekim olsem oltaim, bai ol i senisim tingting na bai ol i laik i stap gen aninit long bikman bilong ol, em King Rehoboam bilong Juda. Olsem na bai ol i kilim mi i dai na i go bek long Rehoboam.” Taim Jeroboam i skelim gut dispela tingting, orait em i wokim tupela bulmakau man long gol. Na em i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Yupela i bin i go planti taim pinis long mekim lotu. Tasol nau, yupela i no ken i go moa. Lukim. Em hia ol god bilong yupela Israel. Ol i bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Yupela i ken lotuim ol dispela god.” Orait em i putim wanpela bulmakau gol long taun Betel na narapela em i putim long taun Dan. Orait ol manmeri i save lotuim dispela tupela bulmakau. Na long dispela pasin ol i mekim sin. Maski Dan i longwe, ol manmeri i save go long lotuim dispela bulmakau i stap long Dan. Na Jeroboam i wokim tu ol ples bilong lotu antap long ol maunten nabaut. Na em i makim ol sampela man long kamap pris. Tasol ol dispela man i no bilong lain Livai. Jeroboam i makim de namba 15 bilong namba 8 mun olsem wanpela bikpela de bilong mekim lotu. Dispela bikpela de bilong lotu, em i wankain olsem dispela bikpela de bilong lotu bilong ol Juda. Na em i kilim ol abus na kukim antap long alta, olsem ofa long dispela tupela bulmakau gol em i bin wokim. Em i mekim ol dispela ofa long Betel. Na em i salim tok long ol dispela pris em i bin makim bilong bosim ol ples bilong lotu na em i tokim ol long ol i mas kam mekim wok long Betel. Orait long de namba 15 bilong namba 8 mun, em dispela de em yet i bin makim olsem bikpela de bilong lotu bilong ol Israel, Jeroboam i go long dispela alta em i bin wokim long Betel na em i mekim ofa. Jeroboam i sanap long alta na mekim ofa i stap, na wanpela profet bilong God i kam kamap long em. Dispela profet em i man bilong Juda, na Bikpela i bin tokim em long lusim Juda na i kam long Betel. Na Bikpela i gat tok long alta na em i tokim profet long autim tok olsem, “Alta, mi Bikpela, mi gat tok long yu. Wanpela pikinini man, nem bilong en Josaia, bai i kamap long lain famili bilong Devit. Na taim em i stap king, em bai i kisim ol dispela pris i save mekim ofa antap long yu na em bai i putim ol yet antap long yu na kilim ol i dai. Na bai em i kukim bun bilong ol dispela man antap long yu na bai yu kamap doti olgeta.” Profet i autim dispela tok, na em i skruim tok olsem, “Nau bai mi tokim yu long wanpela samting Bikpela i laik mekim bilong soim dispela tok mi autim, em i tok bilong Bikpela stret. Dispela alta bai i bruk na sit bilong paia i stap long en bai i kapsait nabaut.” Jeroboam i sanap yet long alta na em i harim dispela tok. Orait em i apim han na makim dispela profet, na i tok, “Holimpas dispela man.” Orait na wantu han bilong Jeroboam i kamap stret olgeta na em i no inap daunim. Na tu alta i bruk na sit bilong paia i kapsait nabaut long graun, olsem Bikpela i bin tok long maus bilong dispela profet. Orait na King Jeroboam i tokim dispela profet olsem, “Mi laik bai yu beten long God, Bikpela bilong yu, bai em i ken helpim mi na mekim han bilong mi i orait gen.” Orait profet i beten na Bikpela i mekim han bilong king i kamap gutpela gen na king i daunim han. Bihain king i tokim profet olsem, “Mi laik bai yu kam long haus bilong mi na kaikai wantaim mi. Na bai mi givim yu wanpela presen.” Tasol profet i tokim em, “Maski sapos yu ting long tilim ol mani samting bilong yu long tupela hap na givim wanpela hap long mi, mi no inap i go long haus bilong yu na mi no inap kaikai na dring hia long Betel. Long wanem, Bikpela i tok long mi mas i no ken kaikai na dring wanpela samting na tu mi mas i no ken bihainim dispela rot mi bin kam long en na mi go bek long ples. Mi mas bihainim narapela rot.” Orait profet i lusim Betel na i bihainim narapela rot na i go. Em i no bihainim rot em i bin kam long en. Long dispela taim wanpela lapun profet i stap long Betel. Na wanpela bilong ol pikinini man bilong en i kam na tokim em long ol samting dispela profet bilong Juda i bin mekim long Betel long dispela de. Na bihain ol pikinini man bilong en i tokim em long dispela tok profet i bin mekim long King Jeroboam. Orait lapun papa i askim ol pikinini olsem, “Dispela profet i bihainim wanem rot na i go?” Ol pikinini i lukim pinis rot dispela profet i bihainim na ol i toksave long papa. Orait na em i tokim ol olsem, “Yupela go putim satel long donki bilong mi.” Ol i mekim olsem na em i sindaun long donki na i go. Em i bihainim profet bilong Juda i go na bihain em i lukim em i sindaun long as bilong wanpela diwai ok. Na lapun profet i askim em olsem, “Yu dispela profet i bin lusim Juda na kam, a?” Na profet i tok, “Yes, em mi tasol.” Orait na lapun i tokim em olsem, “Mi laik yu kam long haus bilong mi na kaikai wantaim mi.” Tasol profet bilong Juda i tokim em, “Mi no inap i go bek wantaim yu long haus bilong yu. Na mi no inap kaikai na dring wanpela samting long dispela hap. Long wanem, Bikpela i tok long mi mas i no ken kaikai na dring wanpela samting na tu mi mas i no ken bihainim dispela rot mi bin kam long en, na mi go bek long ples. Mi mas bihainim narapela rot.” Orait lapun profet i tokim em olsem, “Mi tu mi wanpela profet olsem yu. Na Bikpela i bin salim wanpela ensel i kam tokim mi long mi mas kisim yu i go bek long haus bilong mi na givim yu sampela kaikai na wara bilong dring.” Tasol dispela lapun i giamanim em. Profet bilong Juda i harim dispela tok na em i go bek wantaim lapun long haus bilong em na i kaikai na dring. Tupela i sindaun long tebol i stap, orait Bikpela i givim wanpela tok long lapun profet. Na lapun profet i bikmaus na tokim profet bilong Juda olsem, “God, Bikpela i tok olsem, yu sakim pinis tok bilong en na yu no mekim olsem em i bin tokim yu. Nogat. Yu bin kam bek na kaikai na dring long ples em i bin tambuim yu long kaikai long en. Olsem na bai yu dai na bai ol i no inap planim bodi bilong yu long matmat bilong famili bilong yu.” Profet bilong Juda i kaikai pinis, orait lapun profet i redim donki bilong em yet na em i larim profet bilong Juda i sindaun long en na i go. Taim em i go, wanpela laion i bungim em na kilim em i dai. Na bodi bilong en i slip i stap long rot na donki i sanap i stap klostu long bodi na laion tu i sanap i stap klostu long bodi. Na bihain sampela man i wokabaut long dispela rot na ol i lukim bodi i slip i stap long rot na laion i sanap i stap klostu long en. Orait na ol i go long Betel na tokim ol manmeri long dispela samting ol i bin lukim. Lapun profet i harim tok long dispela samting na em i tok olsem, “Em bodi bilong dispela profet tasol. Em i bin sakim tok bilong Bikpela na Bikpela i salim dispela laion i kam bagarapim em na kilim em i dai, olsem Bikpela i bin tok long mekim.” Orait na em i tokim ol pikinini man bilong en olsem, “Putim satel long donki bilong mi.” Na ol i mekim olsem. Orait em i bihainim rot i go na lukim bodi bilong profet i slip i stap long rot. Na donki wantaim laion i sanap i stap klostu long bodi. Laion i no bin kaikai bodi na tu em i no bin mekim wanpela samting long donki. Orait lapun profet i kisim dispela bodi na putim antap long donki. Na em i bringim i go bek long Betel, bilong em i ken krai sori long em na planim em. Lapun profet i planim bodi long matmat bilong em yet. Na em wantaim ol lain pikinini bilong en i krai sori na ol i tok olsem, “O sori tumas, brata bilong mipela. Sori tumas, brata bilong mipela.” Ol i planim bodi pinis, orait lapun profet i tokim ol pikinini man bilong en olsem, “Taim mi dai, yupela i mas putim bodi bilong mi klostu long bodi bilong dispela profet bilong God long dispela matmat yet. Tru tumas, Bikpela bai inapim olgeta tok em i bin autim long maus bilong dispela profet. Bikpela bai i bagarapim dispela alta long Betel na em bai i bagarapim olgeta ples bilong lotu i stap long ol taun bilong Samaria.” Jeroboam i lukim ol dispela samting i kamap, tasol em i no lusim pasin nogut bilong en. Nogat. Em i wok yet long makim ol man nabaut long kamap pris na ol i mekim wok long ol ples bilong lotu em yet i bin wokim. Wanem man i laik kamap pris, orait Jeroboam i save makim em bilong mekim dispela wok. Jeroboam wantaim ol lain bilong en i mekim ol dispela kain sin na ol i gat asua long dispela pasin nogut bilong ol. Na long dispela as, Bikpela i bagarapim lain bilong Jeroboam olgeta. Long dispela taim Abiya, pikinini man bilong King Jeroboam, i kisim sik. Na Jeroboam i tokim meri bilong en olsem, “Mi laik yu putim narakain bilas na bai ol man i no inap save yu meri bilong mi. Orait yu mas i go long Silo. Profet Ahiya i stap long dispela ples. Em dispela man i bin tok long mi bai i kamap king bilong Israel. Yu mas kisim 10-pela bret na sampela bisket na wanpela sospen hani na go givim em. Na mi laik yu askim em long wanem samting bai i kamap long pikinini bilong mitupela. Na em bai i toksave long yu.” Orait meri bilong Jeroboam i harim tok na em i go long Silo na i kamap long haus bilong Ahiya. Nau Ahiya i lapun pinis na ai bilong en i pas olgeta. Tasol taim meri i no kamap yet, Bikpela i bin tokim Ahiya olsem, “Pikinini man bilong Jeroboam i gat sik. Na meri bilong Jeroboam bai i kam bilong askim yu bai pikinini i ken orait gen, o nogat. Em bai i giaman olsem em i narapela meri na i kam long yu.” Na Bikpela i tokim Ahiya long olgeta samting em i mas tokim meri bilong Jeroboam. Taim meri bilong Jeroboam i kam kamap, Ahiya i harim lek bilong en i pairap klostu long dua na em i tok olsem, “Meri bilong Jeroboam, kam insait. Bilong wanem yu laik giaman olsem yu narapela meri? Mi gat wanpela tok bilong givim yu na bai dispela tok i mekim bel bilong yu i hevi. Yu go bek long Jeroboam, na givim dispela tok bilong Bikpela long em, ‘Mi God, Bikpela bilong Israel, mi tok olsem. Jeroboam, mi bin kisim yu namel long ol Israel, ol manmeri bilong mi, na mi mekim yu i kamap king bilong ol. Mi bin rausim wok king long lain bilong Devit na mi givim dispela wok long yu. Tasol yu no bin bihainim gutpela pasin bilong Devit, wokman bilong mi. Em i bin strong long bihainim olgeta lo bilong mi. Na wanem ol pasin i stret long ai bilong mi, em tasol Devit i save mekim. Tasol yu wok long mekim sin moa yet. Sin bilong yu i winim sin bilong olgeta lida i bin kamap bipo. Yu givim baksait tru long mi na yu wokim ol giaman god long bras samting na yu lotuim ol. Long dispela pasin yu mekim mi i belhat nogut tru. Olsem na tru tumas, bai mi bagarapim lain famili bilong yu. Na Jeroboam, bai mi pinisim olgeta man i kamap long lain bilong yu long Israel, maski ol i yangpela yet o ol i kamap bikpela pinis. Bai mi rausim ol olgeta, olsem man i rausim pekpek na i no gat wanpela liklik hap i stap. Sapos sampela man long famili bilong yu i dai insait long taun, orait bai ol dok i kaikai bodi bilong ol. Na sapos sampela i dai ausait long taun, orait bai ol tarangau i kaikai bodi bilong ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Na Ahiya i skruim tok long meri bilong Jeroboam olsem, “Yu ken i go bek long ples bilong yu. Na long taim yu go insait long taun, orait bai pikinini bilong yu i dai. Na bai olgeta Israel i krai long en na planim em long matmat. God, Bikpela bilong yumi Israel, i lukim em wanpela tasol i mekim gutpela pasin namel long olgeta lain famili bilong Jeroboam. Olsem na Bikpela bai i larim ol i planim bodi bilong en. Tasol ol arapela man long lain bilong Jeroboam, nogat. Bikpela bai i makim wanpela man i kamap king bilong Israel, na dispela king bai i pinisim tru ol lain bilong Jeroboam. Dispela samting bai i kamap nau tasol. “Ol Israel i bin wokim ol piksa bilong god meri Asera na lotuim ol, na long dispela pasin ol i mekim Bikpela i belhat long ol. Olsem na Bikpela bai i mekim save long ol na bai ol i pret na guria nogut olsem pitpit i stap long wara na tait i sakim. Na bai Bikpela i rausim ol Israel long dispela gutpela graun em i bin givim long ol tumbuna bilong ol. Na bai em i tromoi ol i go nabaut long hapsait bilong wara Yufretis. Jeroboam yet i bin mekim sin na tu em i pulim ol Israel long mekim sin. Bikpela bai i tingim sin bilong ol na givim baksait long ol Israel.” Meri bilong Jeroboam i harim dispela tok pinis, orait em i kirap i go bek long taun Tirsa. Long taim em i stat long go insait long haus, orait dispela pikinini i dai. Na ol i planim bodi bilong en na olgeta manmeri bilong Israel i krai sori long dispela pikinini. Na dispela i inapim tok Bikpela i bin autim long maus bilong profet Ahiya, wokman bilong en. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jeroboam i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long ol pait em i mekim long ol birua na long ol pasin em i bin mekim bilong bosim kantri. Jeroboam i stap king inap 22 yia. Na em i dai na ol i planim em. Na pikinini man bilong en, Nadap, i kisim ples bilong en na i kamap king. Rehoboam, pikinini man bilong Solomon, i stap king bilong Juda. Long taim em i kamap king em i gat 41 krismas na em i stap king inap 17 yia. Em i stap long Jerusalem, dispela taun Bikpela i bin makim namel long olgeta hap bilong Israel olsem ples bilong olgeta Israel i ken i kam klostu long em na lotuim em. Mama bilong Rehoboam, em Nama bilong kantri Amon. Long dispela taim ol manmeri bilong Juda i wok long mekim planti pasin nogut long ai bilong Bikpela, na dispela i mekim Bikpela i kros na bel nogut long ol. Bipo ol tumbuna bilong ol i bin mekim sin, tasol ol i no bin mekim Bikpela i kros nogut tru olsem ol dispela lain nau. Nau ol Juda i save wokim ol ples bilong lotu antap long ol maunten na aninit long ol bikpela diwai. Na ol i sanapim ol pos ston na ol piksa bilong god meri Asera long ol dispela ples, na ol i lotuim ol dispela samting. Na wanpela pasin nogut tru i kamap. Sampela man na meri i kisim wok bilong mekim pasin pamuk long ol dispela ples bilong lotu. Ol manmeri bilong Juda i bihainim olgeta stingpela pasin bilong ol lain manmeri i bin i stap long dispela graun bipo. Tasol Bikpela i bin rausim ol dispela lain na i givim dispela graun long Israel. Long namba 5 yia bilong Rehoboam i stap king, Sisak, king bilong Isip, wantaim ol soldia bilong en i kam pait long Jerusalem. Na ol i winim ol Jerusalem na ol i kisim olgeta gutpela gutpela samting bilong haus bilong Bikpela na bilong haus bilong king. Na tu ol i kisim dispela olgeta hap plang bilong pait Solomon i bin wokim na karamapim long gol. Na ol i karim ol dispela samting i go long Isip. Tasol bihain long dispela, King Rehoboam i tokim ol wokman na ol i kisim bras na wokim ol hap plang bilong pait, bilong senisim ol dispela hap plang ol Isip i bin kisim. Na Rehoboam i givim long ol ofisa bilong en i gat wok bilong was long ol dua bilong haus king, na ol i save lukautim ol dispela hap plang. Na taim king i go long haus bilong Bikpela, orait ol dispela wasman i save karim dispela ol hap plang na i go wantaim em. Na taim king i go bek long haus bilong en, orait ol i save bringim ol hap plang i go bek long rum bilong ol wasman. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Rehoboam i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Long taim Rehoboam na Jeroboam i stap king, tupela kantri i save pait oltaim. Na bihain Rehoboam i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Abiya, i kisim ples bilong en na i kamap king. Mama bilong Rehoboam, em Nama bilong kantri Amon. Long namba 18 yia bilong Jeroboam i stap king bilong Israel, Abiya, narapela nem bilong en Abijam, i kamap king bilong Juda. Na em i stap king long Jerusalem inap tripela yia. Maka, pikinini bilong Apsalom, em i mama bilong Abiya. Abiya i save mekim olgeta kain sin olsem papa bilong en i bin mekim. Em i no bihainim gutpela pasin bilong tumbuna bilong en, Devit, na em i no i stap wanbel wantaim God, Bikpela bilong en. Tasol God, Bikpela, i tingim Devit, olsem na em i givim wanpela pikinini man long Abiya, bilong kisim ples bilong en na kamap king. Olsem na bai lam bilong Devit i no ken i dai. Na tu Bikpela i mekim Jerusalem i stap gut. Bikpela i tingim Devit, long wanem, Devit i save mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela. Na oltaim em i save bihainim olgeta tok bilong Bikpela. Wanpela taim tasol, nogat. Em dispela taim em i bin mekim nogut long Uria bilong lain Hit. Long taim Abiya na Jeroboam i stap king, tupela kantri i save pait oltaim. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Abiya i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Bihain Abiya i dai na ol i planim em long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Asa, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 20 yia bilong Jeroboam i stap king bilong Israel, Asa i kamap king bilong Juda. Asa i stap king long Jerusalem inap 41 yia. Maka, pikinini meri bilong Apsalom, em i tumbuna mama bilong Asa. Asa i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem Devit, tumbuna bilong en, i bin mekim. Asa i rausim ol dispela manmeri i gat wok bilong mekim pasin pamuk long ol ples bilong lotuim ol giaman god. Na em i rausim tu ol dispela piksa bilong ol giaman god ol tumbuna bilong en i bin wokim. Na em i rausim tumbuna mama bilong en, Maka, long wok bilong en na i no larim em i gat namba moa olsem mama bilong king. Long wanem, Maka i bin wokim wanpela piksa bilong god meri Asera. Asa i tok, na ol i katim dispela stingpela piksa na karim i go kukim long ples daun bilong wara Kidron. I tru, Asa i no bagarapim olgeta dispela ples bilong lotuim ol giaman god, tasol oltaim em i save laikim tumas Bikpela na i aninit tru long em. Na Asa i kisim ol samting papa bilong en i bin makim bilong Bikpela na ol samting em yet i makim bilong Bikpela, na em i putim olgeta dispela samting insait long haus bilong Bikpela. Ol dispela samting, em ol silva na gol na ol kain kain dis. Long dispela taim Basa i stap king bilong Israel. Na long taim Asa na Basa i stap king, tupela kantri i save pait oltaim. Wanpela taim Basa i kisim ol soldia na i go pait long ol Juda. Ol i kisim taun Rama na mekim wok bilong strongim banis i raunim dispela taun, bilong pasim rot long ol manmeri i no ken i go i kam long Juda. Olsem na Asa i kisim olgeta silva na gol i stap yet long ol rum mani bilong haus bilong Bikpela na bilong haus bilong king. Na em i givim long ol ofisa bilong en na salim ol i go long Damaskus bilong givim long Benhadat, king bilong Siria. Benhadat em i pikinini bilong Taprimon na tumbuna pikinini bilong Hesion. Na Asa i tokim ol ofisa long tokim King Benhadat olsem, “Mi laik bai mitupela i ken promis long stap pren, olsem bipo papa bilong mitupela i bin mekim. Olsem na mi salim dispela silva na gol long yu olsem presen. Mi laik bai yu brukim dispela promis yu bin mekim wantaim Basa, king bilong Israel. Na bai em i ken kisim olgeta ami bilong en i go na lusim graun bilong mi.” King Benhadat i harim dispela tok bilong King Asa, na em i orait long en. Olsem na em i tokim ol ofisa bilong en long kisim ol soldia na i go pait long ol taun bilong Israel. Orait ol i go pait na kisim taun Ijon na taun Dan na taun Abel Betmaka. Na tu ol i kisim dispela graun i stap klostu long raunwara Galili na olgeta graun bilong lain Naptali. Na taim King Basa i harim tok olsem ol Siria i kam pait long ol taun bilong Israel, orait em i lusim dispela wok em i mekim long taun Rama, na em i go i stap long taun Tirsa. Bihain King Asa i salim tok long olgeta man bilong Juda long ol i mas i go long Rama. Na ol i go na kisim olgeta ston na plang King Basa i bin bungim bilong mekim wok bilong strongim banis bilong taun. Na ol i karim i go, bilong Asa i ken strongim banis bilong taun Mispa na banis bilong dispela taun Geba i stap long graun bilong lain Benjamin. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Asa i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim na long ol arapela wok em i bin mekim bilong strongim banis bilong ol taun. Tasol taim Asa i lapun pinis, wanpela sik nogut i kamap long lek bilong en. Bihain Asa i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Jehosafat, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 2 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Nadap, pikinini man bilong King Jeroboam, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king inap tupela yia tasol. Em i bihainim pasin nogut bilong papa bilong en. Em yet i mekim sin long ai bilong Bikpela na tu em i pulim ol Israel long mekim sin. Na Basa, pikinini man bilong Ahiya bilong lain Isakar, i painim rot bilong kilim Nadap i dai. Olsem na long taim Nadap wantaim ol ami bilong en i go pait long ol Filistia na banisim taun Gibeton, orait Basa i kamap long Nadap na i kilim em i dai. Na em yet i kamap king bilong Israel. Dispela samting i kamap long namba 3 yia bilong Asa i stap king bilong Juda. Na kwiktaim Basa i kilim i dai olgeta lain famili bilong Jeroboam. Em i no larim wanpela i stap. Nogat tru. Na long dispela pasin em i inapim tok Bikpela i bin autim long maus bilong wokman bilong en, profet Ahiya bilong taun Silo. As bilong dispela samting i kamap long lain bilong Jeroboam, i olsem. Bipo Jeroboam yet i bin mekim sin long ai bilong God, Bikpela bilong Israel, na tu em i bin pulim ol Israel long mekim sin. Ol dispela sin bilong Jeroboam i mekim Bikpela i belhat, olsem na Bikpela i bagarapim ol lain bilong Jeroboam. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Nadap i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Long namba 3 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Basa, pikinini man bilong Ahiya i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long taun Tirsa inap 24 yia. Long taim Asa na Basa i stap king, tupela kantri i save pait oltaim. *** Basa i bihainim pasin nogut bilong King Jeroboam. Em yet i mekim sin long ai bilong Bikpela, na tu em i pulim ol Israel long mekim sin. Wanpela taim Bikpela i tokim profet Jehu, pikinini man bilong Hanani, long autim dispela tok long Basa. Tok bilong Bikpela i olsem, “Basa, harim gut. Pastaim yu man nating, tasol mi mekim yu i kamap king na yu bosim ol Israel, ol manmeri bilong mi. Tasol yu save mekim pasin nogut olsem Jeroboam. Na yu save pulim ol manmeri long mekim sin. Na dispela sin bilong ol i mekim mi i belhat long ol. Olsem na bai mi pinisim yu wantaim ol lain famili bilong yu, olsem mi bin mekim long ol lain bilong Jeroboam. Na sapos sampela man long famili bilong yu i dai insait long taun, bai ol dok i kaikai bodi bilong ol. Na sapos sampela i dai ausait long taun, orait bai ol tarangau i kaikai bodi bilong ol”. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Basa i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim. Bihain Basa i dai, na ol i planim em long taun Tirsa. Na pikinini man bilong en, Ela, i kisim ples bilong en na i kamap king. Basa i bin mekim sin long ai bilong Bikpela, olsem ol lain bilong King Jeroboam i bin mekim, na ol pasin nogut bilong Basa i mekim Bikpela i belhat nogut tru. Na tu, Basa i bin kilim olgeta manmeri long famili bilong Jeroboam. Olsem na Bikpela i salim profet Jehu i go long Basa na i tokim em olsem Bikpela bai i bagarapim em wantaim ol lain famili bilong en. Long namba 26 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Ela, pikinini man bilong Basa, i kamap king bilong Israel. Na Ela i stap king long taun Tirsa inap tupela yia tasol. Na wanpela ofisa bilong Ela, nem bilong en Simri, i painim rot bilong kilim Ela i dai. Simri i gat wok bilong bosim hap lain bilong ol karis pait bilong king. Wanpela taim king i go long haus bilong Arsa, dispela man i save bosim haus king. King i mekim save dring i stap na em i stat long spak. Orait Simri i go insait long dispela haus na em i kilim Ela i dai. Na Simri yet i kamap king. Dispela samting i kamap long namba 27 yia bilong Asa i stap king bilong Juda. Simri i kamap pinis, orait kwiktaim em i kilim i dai olgeta man long lain famili bilong Basa. Na em i kilim tu ol wanblut na pren bilong Basa. Em i no larim wanpela man i stap. Simri i pinisim olgeta lain bilong Basa. Na long dispela pasin, em i inapim dispela tok Bikpela i bin mekim long maus bilong profet Jehu. As bilong dispela samting i kamap long lain bilong Basa i olsem. Basa na pikinini bilong en, Ela, i bin mekim sin long ai bilong God, Bikpela bilong Israel, na ol i bin lotuim ol giaman god. Na tupela i pulim ol Israel long mekim sin. Ol dispela sin bilong tupela i mekim Bikpela i belhat, olsem na Bikpela i bagarapim lain bilong Basa. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Ela i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Long namba 27 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Simri i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long taun Tirsa inap 7-pela de tasol. Long dispela taim ol soldia bilong Israel i banisim taun Gibeton long kantri Filistia na ol i wok long pait bilong kisim dispela taun. Ol i pait i stap na ol i harim tok olsem, Simri i bin mekim pasin nogut na kilim king i dai. Orait long dispela de yet olgeta soldia i makim namba wan ofisa bilong ol, Omri, i kamap king bilong Israel. Orait Omri wantaim olgeta soldia bilong en i lusim Gibeton na ol i go banisim taun Tirsa na pait bilong kisim Tirsa. Simri i stap long Tirsa na taim em i lukim ol soldia bilong Omri i winim ol lain bilong en na i kisim taun, orait em i go insait long wanpela strongpela haus long kompaun bilong king. Na em i laitim paia na kukim ol haus bilong king. Na em yet i dai insait long dispela paia. Dispela samting i kamap long Simri, long wanem, em i bin bihainim pasin nogut bilong King Jeroboam. Em yet i mekim sin long ai bilong Bikpela na tu em i pulim ol Israel long mekim sin. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Simri i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Na dispela buk i stori tu long pasin em i bin mekim long daunim King Ela. Bihain long Simri i dai, ol manmeri bilong Israel i bruk long tupela lain. Narapela lain i laik bai Tipni i kamap king. Tipni em i pikinini man bilong Ginat. Na narapela lain i laik bai Omri i kamap king. Na bihain, ol lain bilong Omri i winim ol lain bilong Tipni. Na Tipni i dai na Omri i kamap king. Long namba 31 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Omri i kamap king bilong Israel. Na em i stap king inap 12-pela yia. Pastaim em i stap long Tirsa inap 6-pela yia. Na bihain Omri i baim wanpela hap graun i gat liklik maunten, na long dispela maunten em i wokim taun i gat strongpela banis. Em i baim dispela graun long wanpela man, nem bilong en Semer, na em i givim 60,000 kina silva long Semer. Omri i ting long dispela man Semer, olsem na em i givim nem Samaria long dispela taun. Omri i mekim planti sin long ai bilong Bikpela. Sin bilong Omri i moa yet na i winim sin bilong ol king i bin kamap paslain long em. Em i bihainim ol pasin nogut bilong Jeroboam. Em yet i mekim sin long ai bilong God, Bikpela bilong Israel. Na tu em i pulim ol Israel long mekim sin na ol i lotuim ol giaman god. Na ol dispela sin bilong ol i mekim Bikpela i belhat long ol. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Omri i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim. Bihain Omri i dai na ol i planim em long taun Samaria. Na pikinini man bilong en, Ahap, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 38 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Ahap pikinini man bilong Omri, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 22 yia. Na Ahap i mekim planti sin long ai bilong Bikpela. Sin bilong Ahap i moa yet na i winim sin bilong ol king i bin kamap paslain long em. Em i mekim sin olsem king Jeroboam, tasol em i ting dispela i samting nating. Olsem na em i maritim Jesebel, pikinini meri bilong King Etbal bilong taun Saidon, na em i stat long lotuim giaman god Bal, dispela god bilong ol Saidon. Na Ahap i wokim wanpela haus long Samaria bilong lotuim god Bal na em i wokim wanpela alta bilong Bal long dispela haus lotu. Na tu em i wokim piksa bilong god meri Asera. Ol dispela sin bilong Ahap i mekim God, Bikpela bilong Israel, i belhat tru long em. Sin bilong Ahap i moa yet na i winim sin bilong ol king i bin kamap paslain long em. Long taim Ahap i stap king, Hiel bilong taun Betel i wokim taun Jeriko gen. Taim Hiel i kirapim wok, orait Abiram, namba wan pikinini man bilong en, i dai. Na taim em i wokim ol bikpela dua bilong taun, orait Segup, las pikinini man bilong en, i dai. Dispela samting i kamap long Hiel, em inapim dispela tok bipo Bikpela i bin mekim long maus bilong Josua, pikinini man bilong Nun. Elaija em i wanpela profet i kam long taun Tisbe long graun bilong Gileat. Wanpela taim em i kam lukim King Ahap na i tokim em olsem, “Mi wokman bilong God, Bikpela bilong yumi Israel. Em i God i save stap oltaim na long nem bilong em, mi tokim yu stret, bai ren na wara bilong nait i no ken kam daun long graun inap long sampela yia. Na bai i stap olsem inap long taim mi tok.” Na bihain Bikpela i tokim Elaija olsem, “Yu mas lusim dispela ples na go long hap sankamap bilong wara Jordan na yu mas hait i stap klostu long liklik wara Kerit. Yu ken dring dispela wara. Na mi bin tokim ol kotkot long bringim kaikai i kam long yu.” Orait Elaija i bihainim tok bilong Bikpela, na em i go i stap klostu long wara Kerit long hap sankamap bilong wara Jordan. Na long olgeta moning na apinun ol kotkot i save bringim bret na mit long em, na em i kaikai. Na em i save dring dispela wara. Tasol i no gat ren long kantri Israel, olsem na sampela taim bihain, dispela wara tu i drai. Wara Kerit i drai pinis, orait Bikpela i tokim Elaija olsem, “Yu kirap na yu go i stap long taun Sarefat long hap bilong Saidon. Long dispela taun i gat wanpela meri, man bilong en i dai pinis. Mi bin makim dispela meri long lukautim yu long kaikai samting.” Orait Elaija i kirap i go long Sarefat. Em i go kamap long dua bilong banis bilong taun, na em i lukim wanpela meri i wok long bungim paiawut i stap. Elaija i lukim dispela meri na em i save man bilong en i dai pinis. Na em i singaut long meri olsem, “Mi laik dring wara. Inap yu pulimapim wara long sospen bilong yu na bringim i kam long mi?” Meri i harim tok bilong Elaija na em i wokabaut i go bilong kisim wara, na Elaija i singaut gen olsem, “Mi laik bai yu bringim liklik hap bret tu.” Na meri i tokim em, “Long nem bilong God, Bikpela bilong yu, em God i save stap oltaim, mi tok tru tumas, mi no gat bret. Mi gat liklik plaua tasol i stap long wanpela sospen graun na liklik hap wel bilong oliv i stap long narapela sospen. Nau mi wok long kisim liklik paiawut bilong i go kukim dispela plaua. Bai mi tupela pikinini man bilong mi i kaikai dispela las kaikai na bihain mipela i no gat kaikai moa na bai mipela i dai.” Tasol Elaija i tokim em, “Yu no ken tingting planti long liklik kaikai bilong yu. Yu mas i go na kukim bret olsem yu bin tok. Tasol pastaim yu mas kisim liklik hap bilong dispela plaua na wel bilong yu na kukim bret na bringim i kam long mi. Na bihain yu ken kukim bret bilong yu tupela pikinini bilong yu. Long wanem, God, Bikpela bilong Israel, i tok olsem, plaua long sospen bilong yu i no inap long pinis na wel long sospen bilong yu i no inap long sot, i go inap long taim Bikpela i salim ren i kam daun gen long graun.” Orait meri i go long haus na mekim olsem Elaija i tokim em. Na bihain Elaija na famili bilong dispela meri i gat kaikai inap long planti de. Plaua long sospen bilong en i no pinis na wel long sospen bilong en i no sot, olsem Bikpela i bin tok long maus bilong Elaija. Tasol bihain pikinini bilong dispela meri i kisim sik. Na sik i kamap bikpela na pikinini i dai. Olsem na meri i tokim Elaija, “Yu man i save mekim wok bilong God, bilong wanem yu mekim dispela kain pasin long mi? Yu bin kam na mekim God i tingim ol sin bilong mi, olsem na pikinini bilong mi i dai.” Na Elaija i bekim tok olsem, “Givim pikinini long mi.” Orait Elaija i kisim bodi bilong pikinini long han bilong mama na em i karim i go antap long haus we rum slip bilong Elaija i stap long en, na em i slipim pikinini long bet. Na em i beten strong olsem, “God, Bikpela bilong mi, dispela meri i save lukautim mi gut. Bilong wanem yu mekim bikpela hevi i kamap long dispela meri, na yu mekim pikinini bilong en i dai?” Na Elaija i slip antap long pikinini tripela taim na i beten olsem, “God, Bikpela bilong mi, yu ken givim laip long dispela pikinini gen.” Orait Bikpela i harim prea bilong Elaija na i givim laip long pikinini gen. Pikinini i kirap gen, na Elaija i kisim em i go daun na i givim long mama. Na Elaija i tokim mama olsem, “Lukim. Pikinini bilong yu i stap gut.” Na mama i bekim tok olsem, “Tru tumas, nau mi save, yu man bilong mekim wok bilong God. Na tru tumas, Bikpela yet i save givim tok long yu na yu save autim.” Dispela taim bilong biksan i stap longpela taim, na long namba 3 yia bilong en Bikpela i tokim Elaija olsem, “Yu go lukim King Ahap, na bai mi salim ren i kam daun gen.” Orait na Elaija i kirap na i go. Long dispela taim ol Samaria i sot tru long kaikai, na King Ahap i salim tok long Obadia i kam lukim em. Obadia em dispela man i gat wok bilong lukautim haus king. Obadia i save lotu long Bikpela na i aninit long em wanpela tasol. Na long taim Kwin Jesebel i wok long kilim i dai ol profet bilong Bikpela, Obadia i bin kisim 100 bilong dispela ol profet na haitim ol insait long ol bikpela hul bilong ston. Em i haitim 50 long narapela hul na 50 long narapela hul. Na em i bin lukautim ol na givim kaikai na wara long ol. Obadia i kam pinis long Ahap, na Ahap i tokim em olsem, “Mitupela i mas go nabaut long olgeta hap bilong kantri long ol ples ol hul wara na ol liklik wara i bin i stap long en bipo. Ating bai mitupela inap painim ol gras long ol dispela hap, bilong ol hos na donki i ken kaikai. Sapos i gat gras, orait yumi no ken kilim ol hos na donki bilong yumi.” Orait tupela i makim wanpela hap bilong kantri, bilong Ahap i ken go painim gras long en, na wanpela hap bilong Obadia i ken i go long en. Orait tupela i go. Obadia i wokabaut i go long hap tupela i makim na Elaija i kam bungim em long rot. Na Obadia i luksave long em, olsem na i putim pes i go daun long graun bilong givim biknem long Elaija. Na em i askim em olsem, “Elaija, bikman bilong mi, em yu tasol, a?” Na Elaija i bekim tok olsem, “Yes, mi Elaija tasol. Yu go bek na tokim King Ahap olsem, Elaija i kam pinis.” Na Obadia i tokim em olsem, “Bikman, mi bin mekim wanem rong na yu laik bai King Ahap i kilim mi i dai? Long nem bilong God, Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, king i laikim tumas long lukim yu gen, olsem na em i wok long painim yu long olgeta kantri bilong graun. Na sapos lida bilong wanpela kantri i tok yu no i stap long kantri bilong en, orait Ahap i save strong long dispela lida i mas tok tru antap olsem yu no i stap. Tasol nau yu laik bai mi go tokim king long yu kam bek pinis. Mi no laik tru long mekim olsem. Taim mi lusim yu, nogut spirit bilong Bikpela i karim yu i go long wanpela ples mi no save long en. Na taim King Ahap i kam painim yu na i no lukim yu, em bai i kros na i kilim mi i dai. Yu no ken salim mi i go. Nogat. Yu mas sori long mi, long wanem, oltaim mi save aninit long Bikpela na lotu long em, stat long taim mi mangi yet na i kam inap nau. Na long taim Jesebel i bin kilim i dai ol profet bilong Bikpela, mi bin haitim 100 profet long ol bikpela hul bilong ston. Mi haitim 50 long narapela hul na 50 long narapela hul. Na mi bin lukautim ol na givim kaikai na wara long ol. Ating yu save pinis long dispela gutpela wok mi bin mekim. Tasol nau yu laik bai mi go tokim king long yu kam bek pinis. Na sapos mi mekim olsem yu tok na bihain king i no lukim yu, orait em bai i kilim mi i dai.” Tasol Elaija i bekim tok long em olsem, “Yu no ken pret. Mi wokman bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God i save stap oltaim. Na long nem bilong em mi tok, tru tumas, Ahap bai i lukim mi long dispela de tasol.” Orait Obadia i go painim King Ahap na taim em i lukim em, em i tokim Ahap olsem Elaija i kam bek pinis. Na Ahap i kirap i go bilong bungim Elaija. Ahap i lukim em na i tok, “Em nau, mi lukim yu pinis. Asua bilong yu tasol na dispela bikpela hevi i stap long Israel.” Na Elaija i bekim tok long Ahap olsem, “Yu giaman. Em i no asua bilong mi. Em asua bilong yu wantaim lain bilong papa bilong yu, long wanem, yupela i bin sakim tok bilong Bikpela na yupela i save lotuim ol giaman god Bal. Orait nau yu mas salim tok long olgeta manmeri bilong Israel bai ol i kam bungim mi long maunten Karmel. Na yu mas bringim tu ol 450 profet bilong Bal na ol 400 profet bilong god meri Asera, em olgeta Kwin Jesebel i save lukautim ol long kaikai.” Orait Ahap i singautim olgeta manmeri bilong Israel na olgeta dispela profet, na ol i go bung long maunten Karmel. Na Elaija i go sanap klostu long ol manmeri na i tok olsem, “Yupela manmeri bilong tupela tingting, wanem taim bai yupela i gat wanpela tingting tasol? Sapos Bikpela em i God tru, orait yupela i mas lotu long em wanpela tasol. Na sapos Bal i God tru, orait yupela i mas lotu long em wanpela tasol.” Tasol ol manmeri i no bekim wanpela tok. Nogat tru. Orait Elaija i tokim ol olsem, “I no gat narapela profet bilong Bikpela i stap yet. Mi wanpela tasol. Tasol i gat 450 profet bilong Bal i stap. Orait mi laik bai yupela i kisim tupela bulmakau man na bringim i kam. Na mi laik ol profet bilong Bal i mas kisim wanpela. Na ol i mas kilim na katim bilong mekim ofa. Na ol i mas putim paiawut long alta bilong god Bal na putim ol dispela mit antap long paiawut. Tasol ol i no ken laitim paia. Na mi bai kisim narapela bulmakau na redim long wankain pasin bilong mekim ofa. Na mi tu bai mi no ken laitim paia. Orait yupela i ken prea long god bilong yupela na mi bai prea long Bikpela. Na wanem god i harim prea na i salim paia i kam daun na i kukim dispela ofa, orait em tasol em i God tru.” Olgeta manmeri i harim dispela tok na ol i singaut olsem, “Em i gutpela. Yumi mekim olsem.” Orait Elaija i tokim ol profet bilong Bal olsem, “Yupela i planti, olsem na yupela go pas. Yupela kisim wanpela bulmakau na redim bilong mekim ofa. Tasol yupela i no ken laitim paia. Na yupela i mas prea long god bilong yupela bai em i salim paia i kam kukim ofa.” Orait ol profet i kisim dispela bulmakau, em ol manmeri i bin bringim i kam long ol. Na ol i redim bilong mekim ofa. Na ol i beten long god Bal, stat long moningtaim i go inap long belo. Ol i wok long beten na singaut olsem, “Bal, mipela i laik bai yu mas harim beten bilong mipela.” Tasol i no gat bekim long beten bilong ol. Nogat tru. Ol i singsing na kalap kalap raunim dispela alta ol man i bin wokim. Na long belo Elaija i tok bilas long ol olsem, “Yupela i no ken slek. Em god ya. Olsem na traim beten strong moa. Ating em i tingting long wanpela samting i stap na em i no harim yupela, o ating em i go kisim win. O sapos nogat, ating em i go long longwe ples. O nogut em i slip i stap, olsem na yupela i mas kirapim em.” Orait ol profet i singaut strong moa na ol i kisim ol naip na ol sotpela bainat na ol i bihainim pasin bilong lotu bilong ol na katim nabaut skin bilong ol yet. Na blut i ran long bodi bilong ol. Maski apinun pinis, ol i wok long singaut olsem ol longlong man, i go inap long taim bilong mekim ofa long apinun. Tasol i no gat bekim long beten bilong ol, na i no gat wanpela samting i kamap. Nogat tru. Orait nau Elaija i tokim ol manmeri olsem, “Yupela kam klostu long mi.” Na olgeta i kam bung na raunim em. Orait na Elaija i stretim gen alta bilong Bikpela, em ol man i bin brukim bipo. Em i kisim 12-pela ston bilong wokim alta. Ol dispela ston i makim ol lain i bin kamap long ol 12-pela pikinini man bilong Jekop, tumbuna bilong ol Israel. Bipo Bikpela i bin tokim Jekop olsem, “Bai ol manmeri i kolim yu long nem Israel.” Orait Elaija i kisim dispela ol ston na wokim alta bilong mekim ofa long Bikpela. Em i wokim alta pinis, orait em i wokim baret i raunim alta. Dispela baret inap long holim 14 lita wara. Bihain Elaija i putim paiawut antap long alta na i katim mit bilong bulmakau na putim antap long paiawut. Na em i tokim ol manmeri olsem, “Kisim 4-pela sospen wara na pulimapim wara long ol na karim i kam kapsaitim antap long mit bilong ofa na long paiawut.” Orait ol i mekim olsem. Na em i tokim ol long mekim gen. Ol i mekim pinis na em i tokim ol gen, “Mekim wanpela taim moa.” Na ol i mekim olsem. Na wara i ran i go daun long arere bilong alta na i pulap long dispela baret i raunim alta. Na long apinun tru long taim bilong mekim ofa, profet Elaija i go klostu long alta na i beten olsem, “God, Bikpela bilong Abraham na Aisak na Israel, nau mi laik bai yu soim ol manmeri olsem, yu tasol yu God bilong Israel. Na tu yu ken soim ol olsem, mi wokman bilong yu na mi bihainim tok bilong yu tasol na mi mekim olgeta dispela samting. Bikpela, harim beten bilong mi na mekim olsem mi askim yu, na bai dispela ol manmeri i ken save, yu tasol yu God tru na yu wok long tanim bel bilong ol i kam bek long yu.” Orait Bikpela i salim paia i kam daun. Na paia i kukim tru dispela ofa na ol paiawut na ol ston bilong alta na graun long arere bilong alta. Na wara long baret tu i drai olgeta. Ol manmeri i lukim dispela pinis, orait ol i tromoi ol yet i go daun long graun, na ol i singaut olsem, “Bikpela tasol em i God tru. Bikpela tasol em i God tru.” Na bihain Elaija i tokim ol olsem, “Holimpas olgeta profet bilong Bal. Yupela i no ken larim wanpela i ranawe.” Olsem na ol i holimpas ol profet, na Elaija i kisim ol dispela profet i go daun long arere bilong wara Kison na i kilim ol i dai. Ol i stap yet long dispela hap na Elaija i tokim Ahap olsem, “Yu go hariap na kaikai. Mi harim bikpela ren i pairap i kam.” Orait Ahap i go na kaikai. Na Elaija wantaim wokman bilong en i go antap long het bilong maunten Karmel. Na Elaija i nildaun na putim het bilong en namel long tupela skru bilong en. Na em i tokim wokman bilong en olsem, “Yu go long hap na lukluk i go long solwara.” Orait wokman i go lukluk na i kam bek na i tok, “Mi no lukim wanpela samting.” Na Elaija i tokim wokman, “Yu go lukluk gen.” Na wokman i mekim olsem. Elaija i mekim wankain tok inap 7-pela taim. Na long namba 7 taim wokman i kam bek na i tok, “Mi lukim wanpela klaut i kamap long solwara. Em i liklik tasol inap olsem han bilong man.” Orait Elaija i tokim wokman bilong en, “Yu go kwik na tokim King Ahap long redim karis bilong en na hariap i go daun. Nogut ren i pasim em.” Na kwiktaim ol blakpela klaut i kamap na i karamapim skai olgeta. Na win i kirap na bikpela ren i stat long pundaun. Na Ahap i go antap long karis bilong en na i bihainim rot i go long taun Jesril. Na strong bilong Bikpela i kamap long Elaija. Na Elaija i taitim gut laplap bilong en na i ran i go paslain long karis bilong Ahap. Em i ran olsem tasol i go inap tupela i kamap long Jesril. King Ahap i kamap pinis long Jesril, orait em i tokim meri bilong en, Kwin Jesebel, long olgeta samting Elaija i bin mekim. Na tu em i tokim em long Elaija i bin kilim i dai olgeta profet bilong Bal. Na Jesebel i salim tok long Elaija olsem, “Bai mi kilim yu i dai olsem yu bin kilim ol dispela profet bilong Bal. Tumora long wankain taim olsem nau, bai yu dai pinis. Sapos mi no mekim olsem, ol god i ken kilim mi yet i dai.” Elaija i harim dispela tok, na em i pret na i ranawe. Em i kisim wokman bilong en na tupela i go kamap long Berseba long kantri Juda. Elaija i lusim wokman bilong en i stap long dispela ples, na em yet i wokabaut long ples drai inap wanpela de. Em i kamap long wanpela diwai na em i sindaun long as bilong diwai na i beten olsem, “Bikpela, mi inap pinis long ol dispela hevi i kamap long mi. Nau mi laik bai yu larim mi i dai, long wanem, mi no gutpela man. Nogat. Mi wankain olsem ol tumbuna bilong mi.” Em i beten pinis, orait ai bilong en i hevi na em i slip long as bilong dispela diwai. Na wantu wanpela ensel i kam holim em na i kirapim em na i tok, “Yu kirap na kaikai.” Orait Elaija i opim ai bilong en na i lukluk nabaut, na klostu long het bilong en, em i lukim wanpela bret ol i bin kukim long ston, na wanpela sospen wara. Orait em i kaikai na dring, na bihain em i slip gen. Na bihain ensel bilong Bikpela i kam na kirapim em gen na i tokim em olsem, “Yu mas kirap na kaikai. Sapos nogat, yu no inap wokabaut i go long longpela rot.” Orait Elaija i kirap na i kaikai na dring gen. Na dispela kaikai i strongim bodi bilong en na em i wokabaut long san na long nait inap 40 de. Na bihain em i kamap long maunten Horep o Sainai, dispela maunten bilong God. Na long nait Elaija i go insait long wanpela hul bilong ston na i slip. Elaija i stap yet long dispela hul na Bikpela i askim em olsem, “Elaija, bilong wanem yu stap hia?” Na Elaija i tok, “God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi save wok strong long mekim olgeta manmeri bilong Israel i bihainim yu wanpela tasol. Tasol ol i givim baksait long yu na brukim dispela kontrak yu bin mekim wantaim ol. Na ol i bin brukim ol alta bilong yu, na kilim i dai olgeta profet bilong yu. Na mi wanpela tasol i stap, na nau ol i laik kilim mi tu i dai.” Orait Bikpela i tokim em, “Yu kam ausait na sanap antap long maunten long pes bilong mi. Long wanem, bai mi kam klostu long maunten na i go.” Orait wanpela strongpela win i kam na long strong bilong Bikpela, win i brukim nabaut ol maunten na ston. Tasol Bikpela yet i no i stap long dispela win. Orait win i pinis na guria i kamap, tasol Bikpela i no i stap long dispela guria. Na bihain long guria, paia i kamap. Tasol Bikpela i no i stap long dispela paia. Na bihain long paia, Elaija i harim nois olsem man i toktok isi tru. Elaija i harim dispela, orait em i karamapim pes wantaim longpela klos bilong en na em i lusim hul na i go sanap klostu long maus bilong hul. Na em i harim wanpela tok olsem, “Elaija, bilong wanem yu stap hia?” Na Elaija i bekim tok olsem, “God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi save wok strong long mekim olgeta manmeri bilong Israel i bihainim yu wanpela tasol. Tasol ol i givim baksait long yu na brukim dispela kontrak yu bin mekim wantaim ol. Na ol i bin brukim ol alta bilong yu na kilim i dai olgeta profet bilong yu. Na mi wanpela tasol i stap. Na nau ol i laik kilim mi tu i dai.” Tasol Bikpela i tokim em olsem, “Yu bihainim dispela rot yu bin kam long en, na go olgeta long ples drai klostu long taun Damaskus. Na bihain yu mas go insait long taun na lukim Hasael na yu mas kapsaitim wel long het bilong en, bilong makim em i kamap king bilong Siria. Na tu yu mas makim Jehu, bilong lain bilong Nimsi, long kamap king bilong Israel. Na tu yu mas makim Elisa, pikinini man bilong Safat bilong taun Abel Mehola, long kisim ples bilong yu na kamap profet bilong mi. Long taim Hasael i stap king, bai em i kilim i dai planti manmeri. Na sapos sampela i ranawe long em, orait bai Jehu i kilim ol i dai. Na sapos sampela i ranawe long Jehu, orait bai Elisa i kilim ol i dai. Tasol bai mi larim 7,000 manmeri i stap long Israel. Em ol dispela manmeri i bin bihainim mi tasol, na ol i no bin brukim skru long giaman god Bal na givim kis long ol piksa bilong en na lotu long em.” Elaija i harim tok bilong Bikpela pinis, orait em i lusim maunten Sainai na i wokabaut i go bek long graun bilong Israel. Na em i lukim Elisa, pikinini bilong Safat, i wok long gaden wantaim 11-pela arapela man. Ol i wok long bosim ol bulmakau i pulim ol samting bilong brukim graun. Dispela 11-pela man i wokabaut i go pas wantaim ol bulmakau bilong ol, na Elisa wantaim tupela bulmakau bilong en i wokabaut i kam bihain. Orait Elaija i go long Elisa na em i rausim longpela klos bilong em yet na putim long Elisa. Elaija i wokabaut i go na Elisa i lusim wok bilong en na i ran i go bihainim Elaija na i tokim em olsem, “Larim mi i go bek na gutbai long papamama bilong mi pastaim na bai mi kam bihainim yu.” Na Elaija i tokim em, “I orait, yu ken i go. Mi no pasim yu.” Orait Elisa i go bek. Na em i kilim ol bulmakau bilong en. Na em i kisim ol plang bilong pasim bulmakau na wokim paia long en na em i kukim mit bilong ol bulmakau. Na em i givim long ol manmeri na ol i kaikai. Em i mekim olsem pinis, orait em i go bihainim Elaija na i kamap wokman bilong en. Benhadat, king bilong Siria, i bungim olgeta soldia bilong en, na i redi long i go pait long ol Israel. Na 32 arapela king i kisim ol lain hos na karis bilong pait na i kam bilong helpim em. Orait na olgeta i go na banisim taun Samaria na pait long ol Israel. King Ahap i stap long Samaria na Benhadat i salim ol man i go tokim Ahap olsem, “Yu mas givim mi olgeta silva na gol bilong yu na ol gutpela meri na ol pikinini bilong yu.” Na King Ahap i salim tok i go long Benhadat olsem, “King Benhadat, bikman bilong mi, bai mi mekim olsem yu tok. Mi na olgeta samting bilong mi, em olgeta i bilong yu tasol.” Bihain Benhadat i salim ol dispela man i go bek gen long Ahap bilong givim dispela tok long em, “Pastaim mi bin tok long yu mas givim mi ol silva na gol na ol meri na pikinini bilong yu. Tasol nau mi ting long salim ol ofisa bilong mi i kam long haus bilong yu na long ol haus bilong ol ofisa bilong yu. Na bai ol i kisim olgeta samting yu save laikim tumas. Tumora bai ol i kam long yu, long wankain taim olsem nau.” King Ahap i harim dispela tok, orait em i singautim olgeta hetman bilong Israel i kam bung na em i tokim ol olsem, “Pastaim dispela man i bin tok long mi mas givim em ol meri na pikinini bilong mi na ol silva na gol bilong mi. Na mi bin orait long dispela tok bilong em. Tasol nau em i senisim tok, na dispela i soim yumi olsem em i laik bagarapim yumi tasol.” Na ol hetman wantaim olgeta manmeri i tokim Ahap olsem, “Yu no ken bihainim dispela tok bilong en. Yu no ken mekim dispela pasin.” Orait na Ahap i tokim ol man bilong Benhadat olsem, “Yupela go tokim King Benhadat olsem, mi orait long namba wan tok bilong en, tasol mi no ken orait long dispela namba 2 tok. Nogat tru.” Orait ol dispela man i go tokim Benhadat long tok bilong Ahap. Tasol Benhadat i salim ol i kam bek gen bilong givim narapela tok long Ahap olsem, “Nau bai mi bringim planti soldia moa i kam bilong bagarapim dispela taun bilong yu. Ol bai i bagarapim olgeta samting na bai i kamap pipia nating. Sapos mi no mekim olsem, orait ol god bilong mi i ken kilim mi i dai.” Tasol Ahap i givim dispela tok long ol dispela man, “Yupela go tokim Benhadat olsem. Man i soldia tru, em i no save bikmaus na amamas taim em i pasim bainat samting bilong i go pait. Nogat. Em i save winim pait pastaim na bihain em i ken amamas.” King Benhadat wantaim ol arapela king i stap long taun Sukot na i wok long dring i stap. Na ol man i bringim tok bilong Ahap i kam long em. Em i harim dispela tok na em i tokim ol soldia bilong en long go long Samaria na kirapim pait. Orait ol i lusim Sukot na i go. Long dispela taim, wanpela profet i go long King Ahap na tokim em, “Bikpela i tok olsem, ‘Lukim dispela bikpela lain soldia bilong Benhadat. Nau bai mi larim yu i winim ol. Na bai yu ken save, mi yet mi Bikpela.’” Orait Ahap i askim profet olsem, “Husat bai pait long ol na winim ol?” Na profet i tokim Ahap olsem, “Bikpela i tok, ol yangpela soldia bilong ol hetman bilong ol distrik, em ol dispela lain bai i winim ol.” Na king i askim em gen, “Na husat bai i givim oda long ol long go pait?” Na profet i tok, “Yu tasol.” Orait na king i singautim ol dispela yangpela soldia i kam bung. Namba bilong ol inap 232. Na bihain em i singautim olgeta arapela soldia bilong Israel i kam bung. Namba bilong ol inap 7,000. Long belo ol i lusim taun na i go bilong pait. Long dispela taim Benhadat wantaim ol 32 arapela king i stap long Sukot na ol i mekim save dring i stap na ol i stat long spak. Benhadat i bin salim ol soldia i go bilong lukluk long ol Israel, na ol i lukim ol dispela soldia bilong Israel i wokabaut i kam. Na ol i go bek na tokim Benhadat olsem, “Sampela man i lusim Samaria na i kam.” Orait Benhadat i tokim ol soldia bilong en olsem, “Yupela go holimpas ol, maski ol i kam bilong pait o bilong tokim yumi long ol i no laik pait. Tasol yupela i no ken kilim ol i dai.” Ol dispela yangpela soldia bilong Israel i go pas na olgeta arapela soldia i bihainim ol, na ol i go pait long ol Siria. Na taim pait i stat, ol wan wan soldia bilong Israel i pait gut tru na kilim i dai olgeta Siria ol i pait long ol. Orait ol arapela Siria i ranawe na ol Israel i ranim ol. Tasol Benhadat i sindaun long hos na i ranawe wantaim ol sampela soldia i save sindaun long hos na pait. Na King Ahap wantaim ol sampela soldia i lusim Samaria na i go pait long ol ami bilong Siria i stap long ol hos na karis. Na ol i kilim planti Siria na winim ol tru. Na bihain, dispela profet i go long King Ahap na tokim em gen olsem, “Yu go bek na strongim ami bilong yu, na tingting gut bai yu mekim wanem pasin bilong pait long ol Siria. Long wanem, king bilong Siria bai i kam pait long yupela gen long yia bihain.” Bihain long namba wan pait, ol ofisa bilong King Benhadat i tokim em olsem, “Ol god bilong Israel em ol god bilong ples maunten, olsem na long taim yumi bin pait long ples maunten, ol dispela god i bin helpim ol Israel na ol i winim yumi. Tasol sapos yumi pait long ol long stretpela ples, bai yumi winim ol. Na tu yu mas rausim ol dispela king, bai ol i no ken bosim moa ol soldia bilong yu, na yu mas putim ol ofisa bilong ami bilong bosim ol soldia. Na tu yu mas kisim planti man long kamap soldia, bai ol lain ami bilong yu i kamap bikpela olsem bipo. Na tu yu mas kisim planti hos na karis bilong pait, bilong kisim ples bilong ol dispela hos na karis i bagarap pinis. Na bai yumi go pait long ol Israel long stretpela ples na bai yumi winim ol.” King Benhadat i harim dispela tok bilong ol na em i mekim olsem ol i bin tok. Na long yia bihain em i kisim ol ami bilong en na ol i go long taun Afek bilong pait long ol Israel. Orait king bilong Israel i singautim ol soldia bilong en i kam bung na ol i redim ol samting bilong pait. Na ol i wokabaut i go klostu long ples ol Siria i stap long en, na ol Israel i wokim kem long tupela hap. Ol Israel i liklik lain tru olsem tupela lain meme. Tasol ami bilong Siria i planti moa na i stap nabaut long olgeta hap. Orait dispela profet i go long King Ahap gen na i tokim em olsem, “Bikpela i tok, ‘Ol Siria i save tok olsem mi God bilong ples maunten tasol, na mi no God bilong stretpela ples. Olsem na bai mi larim yupela i winim dispela bikpela lain ami bilong ol na bai yupela Israel i ken save, mi yet mi Bikpela.’” Ol Siria na ol Israel i stap tasol long kem bilong ol inap 6-pela de, na long de namba 7 ol i stat long pait. Na long dispela de yet ol Israel i kilim i dai 100,000 soldia bilong Siria. Na ol arapela soldia bilong Siria i ranawe i go insait long taun Afek. Na bikpela banis bilong taun i bruk na pundaun antap long ol na kilim 27,000 moa i dai. Benhadat tu i ranawe, na em i go insait long taun na i hait insait long wanpela rum bilong wanpela haus. Na ol ofisa bilong en i go lukim em na tokim em olsem, “Mipela i harim tok olsem ol king bilong Israel i man bilong marimari. Olsem na mipela i ting long pasim klos bilong sori na raunim baklain long nek bilong mipela na i go long king bilong Israel. Inap yu larim mipela i mekim olsem, o nogat? Sapos mipela i mekim olsem, ating bai em i marimari long yu na i no kilim yu i dai.” Benhadat i orait long askim bilong ol, na ol i pasim klos bilong sori na raunim baklain long nek bilong ol. Na ol i go long Ahap na tokim em olsem, “Wokman bilong yu, Benhadat, i laik bai yu sori long em na yu no ken kilim em i dai.” Na Ahap i tokim ol, “Em i stap yet, a? Gutpela. Em i olsem brata bilong mi.” Ol ofisa bilong Benhadat i putim yau long tok bilong Ahap, na taim ol i harim dispela tok, “brata,” orait ol i save dispela samting ol i laik mekim bai i kamap i orait. Olsem na kwiktaim ol i kisim dispela tok “brata,” na ol i tok olsem, “Tru tumas, Benhadat em i brata bilong yu.” Na Ahap i tokim ol, “Bringim em i kam long mi.” Orait ol i go tokim Benhadat na em i go long Ahap. Na Ahap i tokim Benhadat long kam antap long karis bilong en. Na Benhadat i tokim Ahap olsem, “Bai mi bekim dispela olgeta taun bipo papa bilong mi i bin pait na kisim long papa bilong yu. Na tu yu ken kirapim olkain bisnis long taun Damaskus, olsem bipo papa bilong mi i bin mekim long taun Samaria.” Na Ahap i tokim em, “Sapos yu laik mekim olsem, orait bai mi larim yu i go.” Na Ahap i mekim wanpela kontrak wantaim Benhadat na i larim Benhadat i go. Benhadat i go pinis, orait Bikpela i kirapim tingting bilong wanpela bilong ol lain profet, na dispela profet i tokim narapela profet olsem, “Mi laik yu paitim mi.” Tasol dispela arapela profet i no laik. Olsem na profet i tokim dispela arapela profet olsem, “Dispela tok mi bin givim yu, em i tok bilong Bikpela yet. Tasol yu sakim tok bilong Bikpela, olsem na taim yu lusim mi na yu go, bai wanpela laion i kilim yu i dai.” Na taim dispela arapela profet i go, na wanpela laion i kamap na kilim em i dai. Orait bihain profet i go long narapela man na i tokim em olsem, “Mi laik yu paitim mi.” Orait dispela man i paitim profet strong na bagarapim skin bilong profet. Na profet i karamapim pes bilong em yet long hap laplap, bai ol man i no ken luksave long em i profet. Na em i go sanap klostu long rot na i wet long King Ahap i kam. Na taim king i kamap, profet i singaut long em olsem, “King, harim. Mi stap long pait na wanpela soldia bilong yumi i bringim wanpela birua i kam long mi na i tokim mi olsem, ‘Lukautim gut dispela man. Sapos em i ranawe, bai mi mas kilim yu i dai. O sapos mi no kilim yu, bai yu mas baim kot long 30,000 kina silva.’ Dispela soldia i tokim mi pinis na i go. Tasol king, mi mekim planti arapela wok na mi no was gut long dispela birua, na em i ranawe.” Orait na king i tokim em, “Yu kotim yu yet pinis. Olsem na yu save wanem samting i mas kamap long yu.” King i tok pinis na wantu profet i rausim dispela hap laplap em i bin karamapim pes long en, na king i luksave long em i profet. Na profet i tokim king, “Bikpela i tok olsem. Mi, Bikpela, mi bin tok, long taim yupela i pait, yupela i mas kilim i dai olgeta birua. Tasol yu bin larim Benhadat i go, na yu larim ol soldia bilong en i ranawe. Olsem na yu mas i dai bilong kisim ples bilong Benhadat, na ol soldia bilong yu bai i bagarap bilong kisim ples bilong ol soldia bilong en.” King i harim pinis dispela tok, orait em i kros na bel nogut, na em i go bek long ples bilong en long Samaria. Nabot em i wanpela man bilong taun Jesril na gaden wain bilong en i stap klostu long bikpela haus bilong King Ahap long Jesril. Na bihain long dispela bikpela pait long ol Siria, Ahap i tokim Nabot olsem, “Gaden wain bilong yu i stap klostu long haus bilong mi. Olsem na mi laik bai yu givim long mi na bai mi ken planim ol kumu samting long dispela graun. Sapos yu givim mi, orait bai mi givim yu narapela gaden wain i winim dispela gaden bilong yu. O sapos yu laikim mani, mi ken baim gaden long gutpela pe.” Tasol Nabot i tokim king olsem, “Bipo yet dispela hap graun i bilong ol lain tumbuna bilong mi, na nau mi holim i stap. Olsem na long nem bilong Bikpela, mi no inap givim long yu.” Ahap i harim dispela tok bilong Nabot na em i kros na bel nogut. Na em i go long haus bilong en long Samaria na i slip long bet na tanim pes i go long banis. Na em i no laik kaikai. Bihain, meri bilong en, Jesebel, i go lukim em na i askim em olsem, “Bilong wanem yu bel nogut na yu no laik kaikai?” Na em i tokim Jesebel olsem, “Nabot, dispela man bilong Jesril, i no harim tok bilong mi. Mi bin tokim em long mi laik baim gaden wain bilong en. O sapos em i no laikim mani, mi inap givim em narapela gaden wain. Tasol em i no laik givim mi.” Na Jesebel i tokim em olsem, “Husat tru i king bilong kantri Israel, yu o narapela man? Maski wari. Kirap na kaikai. Mi bai kisim gaden wain bilong Nabot na givim yu.” Orait Jesebel i raitim ol pas na i putim nem na mak bilong Ahap long ol dispela pas. Na em i salim i go long ol hetman na ol bikman bilong Jesril. Ol dispela pas i gat tok olsem, “Yupela i mas makim wanpela de bilong tambu long kaikai. Na long dispela de, yupela i mas singautim ol manmeri bilong Jesril i kam bung. Na larim Nabot i sindaun long namba wan sia long dispela bung. Na larim tupela man nogut i sindaun klostu long em, na tupela i ken sutim tok long em na tok olsem, ‘Nabot, yu bin tok nogut long God na long king.’ Na bihain yupela i mas kisim Nabot i go ausait long taun na tromoi ston long em na kilim em i dai.” Ol hetman na ol bikman bilong Jesril i kisim ol dispela pas, orait ol i bihainim tok bilong Jesebel na ol i makim wanpela de bilong tambu long kaikai. Na ol i singautim ol manmeri i kam bung. Na ol i larim Nabot i sindaun long namba wan sia. Orait tupela man nogut i kam sindaun klostu long Nabot, na long ai bilong ol manmeri tupela i sutim tok long Nabot olsem, “Nabot i bin tok nogut long God na long king.” Ol manmeri i harim dispela tok na ol i kisim Nabot i go ausait long taun na ol i tromoi ston long em na kilim em i dai. Bihain ol i salim tok i go long Jesebel olsem, “Mipela i bin kilim Nabot long ston na em i dai pinis.” Jesebel i harim dispela tok na kwiktaim em i go tokim Ahap olsem, “Nabot i no i stap moa. Em i dai pinis. Olsem na yu ken i go kisim dispela gaden wain, bipo em i no laik salim long yu.” Ahap i harim dispela tok, orait em i kirap i go bilong kisim dispela gaden wain. Na long dispela taim Bikpela i tokim profet Elaija, dispela man bilong taun Tisbe, olsem, “Yu kirap i go givim tok long King Ahap bilong Israel. Nau em i lusim Samaria na i stap long gaden wain bilong Nabot. Em i laik kisim dispela gaden. Yu mas tokim em olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok, yu kilim dispela man pinis na nau yu laik kisim gaden wain bilong en tu, a? Tasol mi tok stret long yu olsem, long ples ol dok i bin dringim blut bilong Nabot long en, bai ol i dringim blut bilong yu tu.’” Elaija i harim tok bilong Bikpela na em i go long Ahap. Na taim Ahap i lukim Elaija, em i tok olsem, “Birua bilong mi, yu kamap long mi gen, a?” Na Elaija i bekim tok olsem, “Yes, mi kam lukim yu, long wanem, olgeta laik na tingting bilong yu i strong long mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Olsem na Bikpela i gat dispela tok long yu, ‘Mi Bikpela, bai mi bagarapim yu. Na bai mi pinisim olgeta man i kamap long lain bilong yu long Israel, maski ol i yangpela yet o ol i kamap bikpela pinis. Yu pulim ol manmeri long mekim sin, na dispela pasin bilong yu i mekim mi i belhat. Olsem na bai mi mekim wankain pasin long famili bilong yu, olsem mi bin mekim long famili bilong King Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, na long famili bilong King Basa, pikinini man bilong Ahiya.’ Na Bikpela i gat tok long Jesebel tu. Em i tok olsem, taim Jesebel i dai, ol dok bai i kaikai bodi bilong en klostu long banis bilong taun Jesril. Na Ahap, sapos sampela man long famili bilong yu i dai insait long taun, orait bai ol dok i kaikai bodi bilong ol. Na sapos sampela i dai ausait long taun, orait bai ol tarangau i kaikai bodi bilong ol.” Tru tumas, long taim Ahap i stap king, olgeta laik na tingting bilong en i strong long mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Bipo i no gat wanpela man i mekim kain pasin olsem. Meri bilong en Jesebel tasol, i bin grisim em long mekim ol dispela sin. Ahap i lotuim ol giaman god na em i bihainim ol stingpela pasin bilong ol Amor, em ol manmeri i bin stap long dispela graun bipo. Tasol Bikpela i bin rausim ol na givim dispela graun long ol Israel. Taim Ahap i harim pinis tok bilong Elaija, orait em i pilim nogut tru. Em i brukim klos bilong en na i pasim klos bilong sori. Na em i tambu long kaikai. Na long nait tu em i save slip wantaim klos bilong sori. Em i tingting planti na em i no moa smat long mekim wok bilong em. Orait Bikpela i tokim profet Elaija olsem, “Nau Ahap i daunim em yet long ai bilong mi. Yu lukim dispela pasin bilong en, o nogat? Em i mekim dispela pasin, olsem na bai mi no ken mekim save long lain bilong en long taim em i stap yet. Nogat. Mi bai bagarapim lain bilong en long taim pikinini man bilong en i kamap king.” Israel na Siria i no moa pait na i sindaun gut inap long tupela yia. Na long namba 3 yia, Jehosafat, king bilong Juda, i go lukim King Ahap bilong Israel. Na Ahap i tokim ol ofisa bilong Israel olsem, “Yupela i save, taun Ramot long distrik Gileat em i taun bilong yumi, tasol ol Siria i bin kisim. Na bilong wanem yumi no mekim wanpela samting bilong kisim bek dispela taun long han bilong king bilong Siria?” Na Ahap i tokim Jehosafat olsem, “Mi laik i go pait bilong kisim bek taun Ramot. Yu inap kam wantaim mi, o nogat?” Na Jehosafat i bekim tok olsem, “Mi redi tasol long bihainim laik bilong yu. Na ol soldia na ol hos bilong mi i redi tasol long helpim yu. Tasol pastaim yumi mas painimaut laik bilong Bikpela long dispela samting yumi laik mekim.” Orait na Ahap i singautim ol profet i kam. I gat samting olsem 400 profet i kamap na Ahap i askim ol olsem, “Inap long mi go pait long kisim bek taun Ramot, o nogat?” Na ol i bekim tok olsem, “I orait, yu ken i go. Bikpela bai i helpim yu na bai yu winim ol.” Tasol Jehosafat i askim Ahap olsem, “I gat narapela profet bilong Bikpela i stap, o nogat? Sapos i gat, yumi mas askim em long painimaut long laik bilong Bikpela.” Na Ahap i tokim em olsem, “I gat wanpela profet i stap, nem bilong en Mikaia, pikinini man bilong Imla. Tasol mi no save laikim tru dispela man, long wanem, em i no save mekim wanpela gutpela tok profet long mi. Oltaim em i save tok long samting nogut i mas kamap long mi.” Tasol Jehosafat i tokim em, ‘Yu no ken mekim kain tok olsem.” Orait na King Ahap i singautim wanpela ofisa bilong en i kam na i tokim em olsem, “Yu go kwik na bringim Mikaia, pikinini bilong Imla, i kam long mi.” King Ahap wantaim King Jehosafat i bilas long klos king na tupela i sindaun i stap long sia king bilong ol. Ol i bin putim sia king bilong tupela ausait long bikpela dua bilong banis bilong taun Samaria, long wanpela stretpela hap graun we ol man i save rausim ol bun samting bilong wit na kisim kaikai bilong en. Na ol profet i wok long autim tok profet klostu long tupela king. Sedekaia, pikinini man bilong Kenana, em i wanpela bilong ol dispela 400 profet. Em i bin kisim hap ain na wokim samting olsem kom bilong bulmakau. Na nau em i putim long het bilong en na i kam na tokim Ahap olsem, “Bikpela i tok, bai yu pait long ol Siria na winim ol. I olsem yu sutim ol long dispela kom i go i go inap long yu pinisim ol tru.” Na ol arapela profet tu i mekim wankain tok. Ol i tok olsem, “Yu go pait long Ramot, na tru tumas bai yu kisim taun. Bikpela bai i helpim yu na bai yu winim ol.” Dispela ofisa, Ahap i bin salim i go bilong kisim Mikaia, em i bringim Mikaia i kam. Na taim tupela i no kamap yet long king, ofisa i tokim Mikaia olsem, “Olgeta profet i tok, king bai i winim pait. Olsem na yu tu yu mas mekim wankain pasin na givim gutpela tok long king.” Tasol Mikaia i tokim ofisa olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru long yu, wanem tok Bikpela i givim mi, em tasol bai mi autim.” Taim Mikaia i go kamap long King Ahap, orait king i askim em olsem, “Mikaia, inap long mipela i go pait long kisim bek taun Ramot, o nogat?” Na Mikaia i laik tok bilas long king na i tok olsem, “I orait, yu go pait, na tru tumas bai yu kisim taun. Bikpela bai i helpim yu na bai yu winim ol.” Tasol Ahap i tokim em, “Maski long giaman. Oltaim mi save tokim yu long autim tok tru tasol long nem bilong Bikpela. Wanem taim bai yu harim tok?” Orait na Mikaia i tokim Ahap olsem, “Mi lukim pinis ol ami bilong Israel i stap nabaut long ol maunten olsem ol sipsip i no gat wasman. Na mi harim Bikpela i tok, dispela ol man i no gat hetman bilong ol. Ol i ken lusim pait na i go bek long ples bilong ol na i stap gut.” King Ahap i harim dispela tok na em i tokim King Jehosafat olsem, “Em nau, mi tokim yu pinis. Dispela profet i no save mekim gutpela tok long mi. Oltaim em i save tok long samting nogut tasol i mas kamap long mi.” Tasol Mikaia i skruim tok olsem, “Orait nau mi laik yu putim yau gut, na bai mi tokim yu long ol samting Bikpela i bin soim mi. Mi bin lukim Bikpela i sindaun long sia king bilong en long heven, na olgeta ensel i sanap klostu long en. Na Bikpela i askim ol olsem, ‘Husat bai i trikim Ahap na bai em i go long Ramot na i dai long pait?’ Na ol wan wan ensel i autim tingting bilong ol long Bikpela. Ol i mekim olsem i stap na wanpela spirit i go klostu long Bikpela na i tok olsem, ‘Mi bai go na trikim em.’ Na Bikpela i askim em, ‘Bai yu trikim Ahap olsem wanem?’ Orait spirit i tokim Bikpela olsem, ‘Bai mi go na mekim ol profet bilong Ahap i giamanim em.’ Na Bikpela i tokim dispela spirit olsem, ‘Yu ken i go na trikim em, na bai em i bilipim tok bilong yu.’” Na Mikaia i tok stret long Ahap olsem, ‘Bikpela i laik bai yu mas bagarap, olsem na em i salim dispela spirit i kam na i mekim olgeta dispela profet bilong yu i trikim yu pinis.’” Profet Sedekaia, pikinini bilong Kenana, i harim Mikaia i autim dispela tok long Ahap, na em i go klostu long Mikaia na solapim wasket bilong en, na i tok, “Spirit bilong Bikpela i lusim mi olsem wanem na i go long yu na givim dispela tok long yu?” Na Mikaia i bekim tok bilong Sedekaia olsem, “Bihain bai ol birua i kam winim yumi Israel na bai yu yet i ranawe i go hait insait long rum bilong wanpela haus. Na long dispela taim tasol bai yu save, Bikpela yet i givim dispela tok long mi na mi bin autim.” Orait King Ahap i tokim wanpela ofisa bilong en olsem, “Holimpas Mikaia na kisim em i go long Emon, namba wan kiap bilong taun, na long pikinini bilong mi, Joas. Na yu mas givim dispela tok bilong mi long tupela, ‘Mi laik yutupela i mas putim dispela man long rum gat. Na givim em liklik bret na wara tasol, inap long pait i pinis na mi kam bek.’” Na Mikaia i tokim Ahap gen olsem, “Sapos yu no painim bagarap na yu kam bek, orait ating Bikpela i no bin givim dispela tok long mi.” Na Mikaia i tok moa olsem, “Yupela olgeta lain manmeri, harim gut dispela tok.” Orait bihain Ahap, king bilong Israel, na Jehosafat, king bilong Juda, i kisim ol soldia na i go bilong pait long ol Siria long taun Ramot long distrik Gileat. Pait i no kirap yet, na Ahap i tokim Jehosafat olsem, “Long taim yumi go long pait, bai mi senisim klos king na putim arapela klos, bai ol birua i no ken luksave long mi. Tasol yu mas putim bilas bilong king.” Olsem na King Ahap i putim arapela klos na tupela i go long pait. Na long dispela taim tasol, king bilong Siria i singautim ol 32 kepten bilong ol soldia i save sanap long karis na pait na i tokim ol olsem, “Yupela i mas pait long king bilong Israel tasol, na yupela i no ken pait long ol arapela man.” Na long taim ol i pait, ol dispela kepten i lukim King Jehosafat na ol i ting em i King Ahap bilong Israel. Na ol i go bilong pait long em, tasol Jehosafat i singaut strong, na ol i save olsem, em i no king bilong Israel. Olsem na ol i lusim em. Ol soldia i wok long pait yet na wanpela soldia bilong Siria i taitim banara na sutim spia i go long hap bilong ol Israel. Na spia i kisim Ahap long wanpela hap bilong bodi klos pait i no haitim gut skin bilong en. Na Ahap i tokim draiva bilong karis bilong en olsem, “Mi bagarap pinis. Tanim karis kwik na lusim ples bilong pait.” Tasol ol soldia bilong Siria na Israel i pait strong moa, na Ahap i no inap lusim ples bilong pait. Em i stap long karis tasol, na ol soldia bilong en i wok long holim em. Na em i lukluk i go long ol Siria. Na blut bilong Ahap i wok long kapsait i go daun na i karamapim plua bilong karis bilong en. Na em i stap olsem i go inap long apinun tru, na em i dai. Klostu san i laik i go daun, orait ol soldia bilong Israel na Juda i singaut olsem, “Yumi olgeta i mas i go bek long kantri bilong yumi na long ol ples bilong yumi.” King Ahap i dai pinis, orait ol i kisim bodi bilong en i go long Samaria na ol i planim long matmat. Na ol i wasim karis bilong en long liklik raunwara long Samaria. Na ol dok i kam dringim blut bilong en, na ol pamukmeri i waswas long dispela wara i gat blut bilong Ahap. Na dispela i inapim tru tok Bikpela i bin autim. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Ahap i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long dispela haus em i bin wokim na bilasim long tit bilong elefan, na tu em i stori long wok em i bin mekim bilong strongim banis bilong ol taun. Ahap i dai pinis, orait ol i planim bodi bilong em, na pikinini man bilong en, Ahasia, i kisim ples bilong em na i kamap king. Long namba 4 yia bilong Ahap i stap king bilong Israel, Jehosafat, pikinini man bilong Asa, i kamap king bilong Juda. Jehosafat i gat 35 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 25 yia. Mama bilong Jehosafat, em Asuba, pikinini bilong Silhi. Jehosafat i bihainim gut olgeta pasin bilong papa bilong en, Asa, na em i mekim ol gutpela na stretpela pasin long ai bilong Bikpela. Tasol wanpela samting em i no mekim, em i no bagarapim ol dispela ples bilong lotuim ol giaman god. Olsem na ol manmeri i wok yet long mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel long ol dispela ples. Long taim Jehosafat i stap king, kantri Israel na Juda i no moa pait. Nogat. Jehosafat i sekan wantaim king bilong Israel na ol i stap gut wantaim. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehosafat i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim, na long ol pait em i bin mekim long ol arapela kantri. Bipo Asa, papa bilong Jehosafat, i bin rausim ol man i gat wok bilong mekim pasin pamuk long ol ples bilong lotuim ol giaman god. Tasol sampela i stap yet, na Jehosafat i pinisim ol olgeta. Long dispela taim kantri Idom i no gat king. King bilong Juda tasol i save makim man bilong bosim ol Idom. King Jehosafat i tok, na ol wokman i wokim ol bikpela sip bilong i go long kantri Ofir na kisim gol. Tasol ol i no i go, long wanem, ol dispela sip i bagarap klostu long taun Esiongeber. Na bihain, Ahasia, king bilong Israel, i harim tok olsem ol sip bilong Jehosafat i bagarap, na em i tokim Jehosafat olsem, “Sapos yu laik salim ol sip i go gen, orait mi ken larim ol boskru bilong mi i go wantaim ol boskru bilong yu.” Tasol Jehosafat i no laik. Bihain Jehosafat i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na Jehoram, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 17 yia bilong Jehosafat i stap king bilong Juda, Ahasia, pikinini man bilong Ahap, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap tupela yia. Em i bihainim ol pasin nogut bilong papa na mama bilong en, na bilong Jeroboam, pikinini bilong Nebat, em dispela king i bin pulim ol Israel long mekim sin. Ahasia i mekim sin long ai bilong Bikpela na em i lotuim giaman god Bal. Na long dispela pasin em i mekim God, Bikpela bilong Israel, i belhat long en, olsem Bikpela i bin belhat long Ahap, papa bilong en. Bihain long King Ahap bilong Israel i dai, ol Moap i no laik long ol Israel i bosim ol moa. Olsem na ol i pait na rausim ol Israel. Wanpela de King Ahasia bilong Israel i stap long wanpela veranda antap long haus bilong en. Banis bilong dispela veranda i bruk na em i pundaun i kam daun long graun na em i kisim bagarap nogut tru. Olsem na em i salim sampela man i go long taun Ekron long kantri Filistia bilong askim Balsebup, dispela giaman god bilong ol Ekron, bai em i kamap orait gen o nogat. Tasol ensel bilong Bikpela i tokim profet Elaija bilong taun Tisbe olsem, “Yu kirap i go na bungim ol dispela man king bilong Samaria i bin salim ol i go long Ekron. Na yu tokim ol olsem, ‘Bilong wanem yupela i laik i go askim Balsebup, dispela god bilong ol Ekron? Ating i no gat God i stap long Israel, na yupela i laik i go, a? Orait harim. Bikpela i mekim dispela tok long King Ahasia, “Yu no inap kamap orait gen. Nogat tru. Bai yu slip i stap olsem tasol na bai yu dai.” ’ Elaija i harim dispela tok na em i kirap i go tokim ol dispela man. Ol man i harim tok bilong Elaija pinis, orait ol i go bek long king na king i askim ol olsem, “Bilong wanem yupela i kam bek kwik?” Na ol i bekim tok olsem, “Wanpela man i bungim mipela long rot. Na em i tokim mipela long kam bek na givim tok bilong Bikpela long yu. Dispela tok i olsem, ‘Bilong wanem yu salim ol man i go bilong askim Balsebup, dispela god bilong ol Ekron. Ating i no gat God i stap long Israel na yu mekim olsem, a? Tru tumas, bai yu no inap kamap orait gen. Nogat tru. Bai yu slip i stap olsem tasol na bai yu dai.’” King i harim dispela tok na em i askim ol olsem, “Dispela man i givim tok long yupela, em i wanem kain man?” Na ol i bekim tok olsem, “Em i putim klos ol i wokim long gras bilong abus, na em i pasim let ol i wokim long skin bilong abus.” King i harim na i tok, “Em profet Elaija tasol.” Orait na king i salim wanpela kepten wantaim 50 soldia i go bilong kisim Elaija i kam. Ol i go kamap long ples Elaija i stap long en na kepten i lukim Elaija i sindaun antap long wanpela liklik maunten. Na kepten i tokim Elaija olsem, “Yu man bilong autim tok bilong God, king i tok, yu mas i kam daun na i go lukim em.” Orait Elaija i bekim tok olsem, “Sapos i tru, mi man bilong autim tok bilong God, orait paia bilong heven i ken kam daun na kukim yu wantaim ol 50 soldia bilong yu.” Na wantu paia i kam daun na kukim kepten na ol soldia, na ol i dai. Bihain king i salim narapela kepten wantaim 50 soldia i go long Elaija. Ol i go kamap na kepten i tokim Elaija olsem, “Yu man bilong autim tok bilong God, king i tok, yu mas kam daun kwik na i go lukim em.” Orait na Elaija i bekim tok long em olsem, “Sapos i tru, mi man bilong autim tok bilong God, orait paia bilong heven i ken kam daun na kukim yu wantaim ol 50 soldia bilong yu.” Na wantu paia bilong God i kam daun na kukim kepten na ol soldia bilong en, na ol i dai. Orait king i salim gen narapela kepten wantaim 50 soldia i go long Elaija. Tasol dispela namba 3 kepten i go antap long maunten na i brukim skru klostu long Elaija na i tokim em olsem, “Man bilong autim tok bilong God, plis yu ken marimari long mi wantaim ol soldia bilong mi, na yu no ken bagarapim mipela. Mi save, paia bilong heven i bin kam daun na kukim tupela kepten wantaim ol lain soldia bilong ol. Tasol plis, mi laik yu sori long mi na yu no ken bagarapim mi.” Kepten i tok pinis, orait ensel bilong Bikpela i tokim Elaija olsem, “Yu ken i go daun wantaim dispela man. Yu no ken pret long em.” Orait na Elaija i kirap i go wantaim em long king. Elaija i go kamap na i autim dispela tok long king, “Bikpela i tok olsem. Yu ting i no gat God i stap long Israel, na yu bin salim ol man i go askim Balsebup, dispela god bilong ol Ekron? Olsem na yu i no inap kamap orait gen. Nogat tru. Bai yu slip i stap olsem tasol na bai yu dai.” Na bihain Ahasia i dai, na dispela i inapim tok Bikpela i bin autim long maus bilong Elaija. Ahasia i no gat pikinini man, olsem na brata bilong en, Joram, i kisim ples bilong en na i kamap king bilong Israel. Joram i kamap king long namba 2 yia bilong Jehoram, pikinini bilong Jehosafat, i stap king bilong Juda. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Ahasia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Bikpela i ting long kisim Elaija i go long heven long wanpela raunwin. Klostu dispela samting i laik kamap na Elaija tupela Elisa i lusim Gilgal na i wokabaut i go. Na Elaija i tokim Elisa olsem, “Yu wet i stap hia, long wanem, Bikpela i tokim mi long i go long Betel.” Tasol Elisa i bekim tok olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, mi mas i go wantaim yu.” Olsem na tupela i go wantaim long taun Betel. I gat wanpela lain profet i stap long Betel, na ol i kam bungim tupela na ol i tokim Elisa olsem, “Nau Bikpela bai i kisim bikman bilong yu i go. Yu save long dispela o nogat?” Na Elisa i bekim tok long ol olsem, “Mi save pinis. Yupela i no ken tok moa long dispela samting.” Tupela i stap yet long Betel na Elaija i tokim Elisa olsem, “Yu wet i stap hia, long wanem, Bikpela i tokim mi long i go long Jeriko.” Tasol Elisa i tok, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, mi mas i go wantaim yu.” Olsem na tupela i go wantaim long taun Jeriko. I gat wanpela lain profet i stap long Jeriko, na ol i kam long Elisa na i tokim em olsem, “Nau Bikpela bai i kisim bikman bilong yu i go. Yu save long dispela o nogat?” Na Elisa i bekim tok long ol olsem, “Mi save pinis. Yupela i no ken tok moa long dispela samting.” Tupela i stap yet long Jeriko na Elaija i tokim Elisa olsem, “Yu wet i stap hia, long wanem, Bikpela i tokim mi long i go long wara Jordan.” Tasol Elisa i tok, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, mi mas i go wantaim yu.” Olsem na tupela i go wantaim. Na 50 bilong ol dispela lain profet i bihainim tupela i go. Tupela i go kamap long wara Jordan na i sanap klostu long wara. Tasol ol 50 profet i sanap longwe liklik long tupela. Orait Elaija i rausim longpela klos bilong en na i raunim na i paitim wara Jordan long dispela klos. Na wara i bruk long tupela hap na long namel graun i drai. Na tupela i wokabaut i go long hapsait bilong wara. Tupela i wokabaut i go na Elaija i tokim Elisa olsem, “Klostu nau bai Bikpela i kisim mi na bai mi lusim yu. Olsem na yu laik bai mi mekim wanem samting bilong helpim yu pastaim?” Elisa i bekim tok olsem, “Yu bin kisim strong bilong God na yu mekim wok profet. Na mi laik yu givim dispela strong long mi, long wankain pasin olsem papa i save givim planti samting long namba wan pikinini man bilong en. Na bai mi inap kisim ples bilong yu na mekim wok profet.” Elaija i bekim tok olsem, “Dispela samting yu askim mi long en, em i no isi long mi mekim. Tasol sapos yu lukim mi taim Bikpela i kisim mi i go, orait bai yu kisim dispela strong. Na sapos yu no lukim mi long taim mi go, orait yu no inap kisim.” Tupela i wok long toktok na wokabaut i go, na wantu wanpela paia i kamap namel long tupela. Insait long dispela paia, tupela i lukim ol hos i pulim wanpela karis. Orait na wanpela raunwin i kisim Elaija i go long heven. Elisa i lukim Elaija i go na em i singaut olsem, “Papa bilong mi, papa bilong mi. Yu strongpela man bilong helpim Israel, olsem ol hos na karis bilong pait.” Elaija i go pinis na Elisa i no lukim em moa, olsem na Elisa i bel hevi tru na i brukim longpela klos bilong em yet long tupela hap, bilong soim sori bilong en. Long taim Elaija i go antap, longpela klos bilong en i bin pundaun long graun. Orait nau Elisa i kisim na i go bek long wara Jordan na i sanap klostu long wara. Na em i kisim dispela longpela klos bilong Elaija, na i paitim wara long wankain pasin olsem Elaija i bin mekim. Na long taim em i paitim wara, em i tok, “God, Bikpela bilong Elaija, em i stap we?” Na wantu wara i bruk long tupela hap, na Elisa i wokabaut i go bek long hapsait. Ol 50 profet bilong Jeriko i stap yet long dispela hap na ol i lukim dispela samting Elisa i mekim. Na ol i tok, “Lukim. Dispela strong bipo God i bin givim long Elaija, nau em i stap long Elisa.” Na ol i kam bungim em na ol i brukim skru na daunim het bilong ol i go daun long graun, bilong givim biknem long em. Na ol i tokim Elisa olsem, “I gat 50 strongpela man long lain bilong mipela. Na mipela i laik bai ol i go painim bikman bilong yu. Nogut spirit bilong Bikpela i kisim em i go na lusim em i stap long wanpela maunten o long wanpela ples daun.” Tasol Elisa i tokim ol, “Maski. Yupela i no ken salim ol i go painim em.” Tasol ol profet i strong tumas na ol i wok long askim em, olsem na Elisa i no laik pasim ol na em i tok, “I orait, yupela i ken salim ol i go.” Na ol i salim 50 man i go na ol i wok long painim Elaija inap long tripela de, tasol ol i no lukim em. Elisa i stap long Jeriko na i wetim ol. Na taim ol i kam bek, em i tokim ol profet olsem, “Mi tok wanem? Tasol yupela i no laik harim tok bilong mi.” Elisa i stap yet long Jeriko, na ol man bilong taun i kam tokim em olsem, “Bikman, yu lukim, dispela taun i gutpela tru. Tasol wara i no gutpela. Na taim ol meri i gat bel i dringim dispela wara, ol i save karim pikinini hariap tumas, long taim ol pikinini i no bikpela yet long bel bilong mama. Olsem na ol pikinini i save dai.” Na Elisa i tokim ol olsem, “Yupela go kisim wanpela nupela dis na putim sampela sol long en na bringim i kam.” Orait ol i mekim olsem Elisa i tok. Na Elisa i go long hul wara na i tromoi dispela sol long en, na em i tok, “Bikpela i tok olsem, ‘Mi Bikpela, mi mekim dispela wara i kamap gutpela. Na bai wara i no moa mekim ol man i dai na i no moa mekim ol meri i karim ol pikinini bipo long taim bilong ol.’” Orait wara i kamap gutpela, olsem Elisa i tok, na i stap olsem i kam inap nau. Bihain Elisa i lusim Jeriko na i wokabaut i go long Betel. Na planti mangi bilong taun i stap ausait long taun na ol i lukim em, na ol i tok bilas long Elisa olsem, “E, yu hetkela, yu raus. Yu klia long dispela hap.” Elisa i tanim na i lukluk strong long ol na em i tok, “Mi tok tru, Bikpela i ken bagarapim yupela.” Na kwiktaim tupela bea i lusim bus na i kam kilim i dai 42 bilong ol dispela mangi na i brukim nabaut ol bodi bilong ol. Elisa i lusim dispela hap na i go olgeta long maunten Karmel. Na bihain em i lusim Karmel na i go bek long Samaria. Long namba 18 yia bilong Jehosafat i stap king bilong kantri Juda, Joram, pikinini man bilong Ahap, i kamap king bilong Israel, na em i stap king long Samaria inap 12-pela yia. Joram i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Tasol em i no mekim pasin nogut tru olsem papamama bilong en i bin mekim. Nogat. Em i rausim dispela piksa bilong giaman god Bal, bipo papa bilong en i bin wokim. Tasol Joram i wok long mekim ol wankain sin olsem King Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, i bin mekim, em ol dispela kain sin Jeroboam i bin pulim ol Israel long mekim. Joram i no lusim ol dispela pasin nogut. Nogat tru. King Mesa bilong kantri Moap i gat planti sipsip. Em i stap aninit long king bilong Israel, olsem na olgeta yia em i save givim 100,000 pikinini sipsip long king bilong Israel olsem takis. Na tu em i save makim 100,000 sipsip man bilong en, na katim gras bilong ol na salim dispela gras i go long king bilong Israel. Tasol bihain long King Ahap bilong Israel i dai, Mesa i bikhet long nupela king bilong Israel na i no givim takis moa long en. Orait kwiktaim King Joram i lusim Samaria na i wok long bungim olgeta soldia bilong en. Na Joram i salim tok long Jehosafat, king bilong Juda, olsem, “King bilong Moap i bikhet long mi. Na mi laik i go pait long em. Yu inap kam wantaim mi, o nogat?” Na Jehosafat i bekim tok olsem, “Mi inap i go wantaim yu. Mi redi tasol long bihainim laik bilong yu. Na ol soldia na hos bilong mi i redi tasol long helpim yu. Tasol bai yumi bihainim wanem rot na yumi go?” Na Joram i bekim tok olsem, “Bai yumi bihainim dispela rot i go long ples drai bilong Idom.” Orait na King Joram wantaim king bilong Juda na king bilong Idom i kisim ol soldia bilong ol na i wokabaut i go. Dispela rot i longpela na ol i wokabaut inap 7-pela de na wara bilong ol i pinis. Olsem na ol soldia na ol animal bilong karim kago i no gat wara bilong dring. Na King Joram i tok olsem, “Sori tru, Bikpela i bin bungim yumi tripela king bilong putim yumi long han bilong king bilong Moap.” Tasol King Jehosafat i askim Joram olsem, “I gat wanpela profet bilong Bikpela i stap o nogat? Sapos i gat, orait yumi mas tokim em long askim Bikpela bai yumi mekim wanem samting.” Wanpela ofisa bilong King Joram i bekim tok olsem, “Elisa, pikinini man bilong Safat, i stap. Bipo em i stap wokman bilong profet Elaija.” Jehosafat i harim na i tok, “Elisa em i profet tru bilong Bikpela.” Olsem na ol dispela king i go lukim Elisa. Elisa i lukim king bilong Israel na i tok, “Bilong wanem yu kam long mi? Yu go long ol dispela profet bipo papamama bilong yu i save go long ol na askim ol.” Tasol King Joram i bekim tok olsem, “Nogat. Bikpela yet i bin bungim mipela tripela king bilong putim mipela long han bilong king bilong Moap. Olsem na mipela i kam long yu.” Na Elisa i tokim Joram olsem, “Mi wokman bilong Bikpela. Em i save stap oltaim, na i gat olgeta strong. Na long nem bilong em mi tok tru tumas, sapos Jehosafat i no i stap wantaim yu, mi no inap lukim pes bilong yu, o toktok wantaim yu. Tasol mi save, Jehosafat em i gutpela man. Olsem na mi inap harim tok bilong yu. Orait nau mi laik yupela i go kisim wanpela man i save tumas long paitim gita na mekim musik, na bringim em i kam.” Orait ol i bringim man bilong pilai gita i kam, na long taim em i wok long pilai gita, strong bilong Bikpela i kam long Elisa. Na Elisa i autim tok olsem, “Bikpela i tok, yupela i mas wokim planti baret long dispela ples we wara i bin ran bipo tasol nau em i drai pinis. Bai yupela i no lukim ren na win, tasol wara bai i pulap long dispela ples bilong en. Olsem na yupela wantaim ol bulmakau na donki samting bilong yupela bai i gat planti wara bilong dring.” Na Elisa i skruim tok moa olsem, “Bikpela i ting, wok bilong givim wara long yupela, em i no bikpela samting. Em i liklik samting tasol. Olsem na Bikpela i laik mekim narapela samting moa. Long taim yupela i pait long ol Moap, em bai i larim yupela i winim ol na kisim ol gutpela taun i gat strongpela banis. Na bai yupela i katim olgeta gutpela diwai bilong ol na pasim olgeta hul wara bilong ol. Na bai yupela i tromoi ol ston long olgeta hap graun bilong wokim gaden na bai ol i no inap planim kaikai moa.” Elisa i tok pinis, na ol tripela king i lusim em na i go. Na long taim san i kam antap, long bikmoning tru bilong de bihain, em taim bilong mekim ofa bilong moning, wara i kam long hap bilong Idom na i karamapim dispela hap graun olgeta. Ol Moap i bin harim tok olsem, ol tripela king i kam bilong pait long ol. Olsem na ol i bin singautim olgeta man i gat strong inap long kamap soldia, na ol i kam bung. Na bihain ol i kam wet i stap long mak bilong kantri Moap na Idom, na ol i redi long pait. Na long de bihain, ol Moap i kirap long moning. Em dispela de tasol Bikpela i bin salim wara i kam long ol Israel. Na lait bilong san i sutim wara, na ol i lukim wara i ret nogut tru olsem blut. Na ol Moap i stap longwe na ol i lukim. Na ol i singaut olsem, “Lukim. Em blut tasol. Ating ol birua i bin pait na kilim planti bilong ol yet na blut bilong ol i stap long graun. Goan, yumi go kisim ol samting long kem bilong ol.” Orait ol i kirap i go long kem bilong ol Israel. Tasol taim ol i go kamap, ol ami bilong Israel i kirap na i pait strong long ol, na ranim ol i go olgeta long kantri Moap. Na ol Israel i kilim planti Moap na bagarapim ol taun bilong ol. Ol Israel i raun long olgeta hap bilong Moap. Na taim ol i kamap long wanpela gutpela hap graun bilong wokim gaden, olgeta soldia i kisim ston na tromoi long dispela graun, na ston i karamapim graun olgeta. Na tu ol i pasim olgeta hul wara na katim olgeta gutpela diwai. Ol i bagarapim olgeta taun, na wanpela taun tasol i stap, em Kirheres, biktaun bilong ol Moap. Orait na ol soldia bilong sut long katapel, ol i raunim dispela taun, na i wok long sutim ol ston i go insait long taun. King bilong Moap i lukim ol dispela birua i laik winim em, olsem na em i kisim 700 soldia i save tumas long holim bainat na pait, na ol i traim long lusim taun na ranawe i go long king bilong Idom, tasol ol i no inap. Olsem na king bilong Moap i kisim namba wan pikinini man bilong en, em dispela pikinini bilong senisim em na kamap king. Na king i kilim dispela pikinini na i ofaim em, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, long giaman god bilong ol Moap. Em i mekim dispela ofa antap long banis bilong taun. Ol Israel i lukim dispela na ol i pret nogut. Na ol i lusim pait na ol i go bek long kantri bilong ol yet. Wanpela de meri bilong wanpela profet i kam long Elisa. Man bilong en i dai pinis na em i stap nating. Orait em i tokim Elisa olsem, “Bikman, man bilong mi i dai pinis. Yu save, em i bin i stap aninit long Bikpela oltaim. Tasol em i bin dinau long wanpela man na nau mi no gat mani bilong bekim dispela dinau. Olsem na dispela man i kam bilong kisim tupela pikinini man bilong mi na mekim tupela i kamap wokboi nating bilong en, bilong bekim dispela dinau.” Elisa i harim dispela tok na i tokim meri olsem, “Bai mi helpim yu olsem wanem? Yu gat wanem samting i stap long haus bilong yu?” Na meri i bekim tok olsem, “Mi gat wanpela sospen i gat wel bilong oliv long en, em tasol. Mi no gat narapela samting moa.” Orait na Elisa i tokim em olsem, “Yu go askim ol wantok long givim yu ol sospen na bai ol i givim yu ol sospen bilong ol i stap nating. Yu mas kisim planti sospen. Na yu mas kisim ol dispela sospen i go insait long haus bilong yu na pasim dua. Na yu wantaim ol pikinini bilong yu i mas kapsaitim dispela wel i stap long sospen bilong yu i go long ol dispela sospen. Taim yu pulapim wanpela sospen pinis, orait yu mas putim long wanpela hap. Yu mas mekim olsem i go inap yu pulapim olgeta dispela sospen.” Meri i harim dispela tok pinis, na em i go kisim ol sospen long ol wantok bilong en, na karim i go long haus bilong en. Na em wantaim ol pikinini i go insait long haus na em i pasim dua. Na ol pikinini i wok long bringim ol sospen i kam long em, na em i wok long kapsaitim wel i go long ol dispela sospen. Meri i pulapim olgeta sospen i pinis, na em i tokim wanpela pikinini olsem, “Bringim narapela sospen i kam.” Na pikinini i tok, “Mama, olgeta sospen i pulap pinis.” Orait long dispela taim stret, wel i no moa kamap long sospen bilong meri. Nogat. Em i stap olsem tasol. Orait na meri i go tokim profet Elisa olsem, “Mi pulapim pinis olgeta dispela sospen.” Na Elisa i tokim em olsem, “Yu go salim ol dispela wel na kisim mani. Na bai yu ken bekim dispela dinau bilong man bilong yu. Tasol hap mani bai i stap yet, na em i bilong yu wantaim ol pikinini bilong yu i ken baim kaikai.” Wanpela taim Elisa i go long taun Sunem. I gat wanpela meri i stap long dispela taun na em i gat planti mani samting. Na dispela meri i askim Elisa long kam kaikai long haus bilong em. Olsem na olgeta taim Elisa i go long Sunem, em i save go kaikai long haus bilong dispela meri. Wanpela taim dispela meri i tokim man bilong en olsem, “Mi save pinis, dispela man oltaim i save kam kaikai wantaim yumi, em i gutpela man na em i wanpela profet tru bilong God. Olsem na mi laik bai yumi wokim wanpela rum slip bilong en antap long rup bilong haus bilong yumi. Na yumi putim bet na tebol na sia na lam long dispela rum. Na taim dispela man i kam, orait em i ken i stap long dispela rum.” Orait ol i wokim dispela rum. Wanpela de Elisa i kam bek long Sunem na em i go antap long dispela rum na i slip long bet bilong em, bilong malolo liklik. Em i malolo i stap na em i tokim Gehasi, wokman bilong en, olsem, “Yu go daun na lukim dispela meri i bin wokim rum bilong mi, na tokim em long kam.” Orait Gehasi i mekim olsem, na dispela meri i kam antap na i sanap ausait long rum. Na Elisa i tokim Gehasi long go askim dispela meri olsem, “Yu laik mipela i mekim wanem samting long bekim dispela hatwok yu bin mekim long helpim mitupela? Yu laik Elisa i go lukim king o namba wan ofisa bilong ami na askim ol long mekim wanpela gutpela samting long yu?” Orait Gehasi i go askim dispela meri na meri i bekim tok olsem, “Mi stap gut namel long ol wanlain bilong mi, na mi no wari long wanpela samting.” Gehasi i kam tokim Elisa, na Elisa i askim em olsem, “Tasol bai yumi mekim wanem samting bilong bekim gutpela pasin bilong dispela meri?” Na Gehasi i tok, “Em i no gat pikinini, na man bilong en i lapun pinis.” Orait na Elisa i tokim Gehasi, “Tokim dispela meri i kam.” Na Gehasi i go tokim dispela meri na meri i kam sanap long dua. Na Elisa i tokim meri olsem, “Long yia bihain, long dispela mun stret bai yu gat pikinini man na bai yu holim long han bilong yu.” Tasol meri i bekim tok olsem, “Plis, bikman, yu man bilong autim tok bilong God, yu no ken giamanim mi.” Tasol bihain, dispela meri i gat bel. Na long yia bihain, long dispela mun stret, em i karim pikinini man, olsem Elisa i bin tok. Pikinini i kamap bikpela liklik na sampela yia bihain em i go lukim papa long gaden. Dispela em i taim bilong katim wit, olsem na papa i stap long gaden wantaim ol wokman. Mangi i lukluk long ol i wok i stap, na wantu em i singaut long papa olsem, “E papa, het bilong mi i pen nogut tru. Em i pen moa yet.” Orait papa i tokim wanpela wokboi olsem, “Karim dispela mangi i go long mama bilong en.” Na wokboi i karim mangi i go long mama, na mangi i slip i stap long lek bilong mama i go inap long belo, na em i dai. Orait mama i karim bodi bilong dispela mangi i go antap long rum bilong Elisa na i putim long bet. Na mama i go ausait na pasim dua. Na em i singautim man bilong en i kam na i tokim em olsem, “Mi laik yu go tokim wanpela wokboi i kisim donki na i kam long mi. Long wanem, mi laik go hariap na lukim dispela profet na bai mi kam bek.” Na man bilong en i tok, “Bilong wanem yu laik go nau tasol? Yu no laik wet long de Sabat o long bikpela de bilong nupela mun, a?” Na meri i tok, “Maski, mi laik i go nau tasol. Yu mas i stap isi.” Wokboi i putim satel long donki na meri i sindaun long en. Orait na meri i tokim wokboi olsem, “Taim yumi go, yu mas mekim donki i go hariap. Sapos mi laik donki i go isi, orait bai mi tokim yu.” Orait meri wantaim wokboi i go long maunten Karmel bilong lukim profet Elisa. Ol i stap longwe yet na Elisa i lukim ol. Na em i tokim Gehasi, wokman bilong en, olsem, “Lukim, dispela meri bilong Sunem i kam. Yu ran i go long em na painimaut, ating em wantaim man bilong en na pikinini bilong en i stap gut, o nogat?” Orait Gehasi i go askim meri na meri i bekim tok olsem, “Mipela i stap gut.” Tasol taim meri i kam kamap long Elisa long maunten, em i nildaun na holim lek bilong Elisa. Gehasi i lukim meri i mekim olsem na em i laik sakim em i go longwe liklik. Tasol Elisa i tokim Gehasi olsem, “Larim em. Mi save em i mas i gat bikpela hevi tru. Tasol Bikpela i no bin toksave long mi long hevi bilong en.” Orait na meri i tok, “Bikman, em tok bilong yu tasol na God i givim dispela pikinini long mi. Mi no bin askim yu. Tasol mi bin tok long yu no ken giamanim mi.” Elisa i harim pinis dispela tok, na em i tokim Gehasi olsem, “Pasim gut laplap bilong yu na kisim stik wokabaut bilong mi na go kwik long taun Sunem. Sapos yu lukim wanpela man, maski long sanap na tok gude long em. Na sapos wanpela man i tok gude long yu, maski long bekim tok bilong em. Yu mas i go stret long haus bilong dispela meri na putim stik wokabaut bilong mi antap long pes bilong dispela mangi.” Tasol mama bilong mangi i lukim olsem, Elisa i no inap i go na em i tokim Elisa olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, mi no inap lusim yu.” Olsem na Elisa i kirap na i go bek wantaim dispela meri long Sunem. Gehasi i bin go pas na putim stik bilong Elisa long pes bilong mangi, tasol i no gat wanpela samting i kamap. Nogat tru. Olsem na Gehasi i go bek. Na taim em i bungim ol long rot, em i tokim Elisa olsem, “Mi mekim olsem yu tok, tasol mangi i no kirap.” Orait na ol i go kamap long haus, na Elisa i go long dua bilong rum bilong en na i lukim bodi bilong dispela mangi i slip i stap long bet. Orait na em i go insait long rum na pasim dua, na i beten long Bikpela. Na em i go antap long bet na i lindaun antap long bodi bilong mangi, na i putim maus na ai na han bilong en antap long maus na ai na han bilong mangi. Elisa i mekim olsem, na bodi bilong mangi i kamap hat liklik. Orait na Elisa i lusim bet na i wokabaut liklik insait long rum. Na em i go bek na lindaun gen antap long mangi. Na mangi i kus 7-pela taim na i opim ai bilong en. Na Elisa i singautim Gehasi na tokim em olsem, “Yu go tokim mama bilong mangi i kam.” Orait Gehasi i mekim olsem, na dispela meri i kam antap na i go insait long rum. Na Elisa i tokim em olsem, “Yu ken kisim pikinini bilong yu.” Orait na meri i brukim skru na putim het i go daun long graun klostu long lek bilong Elisa, bilong givim biknem long Elisa. Na bihain em i kirap na i kisim pikinini bilong en na i go. Wanpela taim nogut i kamap long kantri Israel, na ol manmeri i sot tru long kaikai. Na long dispela taim Elisa i go bek na em i stap long taun Gilgal. Wanpela de sampela profet i kam kisim skul long em. Ol i sindaun na harim tok bilong en i stap, na Elisa i tokim wokman bilong en olsem, “Kisim bikpela sospen na kukim sup bilong ol dispela profet.” Na wanpela profet i go painim kumu bilong kukim wantaim sup. Tasol em i lukim ol wel kukamba na em i ting, ol i gutpela bilong kaikai. Olsem na em i kisim planti bilong ol dispela wel kukamba, na putim long laplap bilong en na laplap i pulap tru. Na em i karim ol i kam bek na em i katim katim na putim long sup. Sup i tan pinis, orait ol i putim long ol plet, bilong ol profet i ken kaikai. Tasol taim ol i kaikai, ol i pilim sup i pait long maus bilong ol, na ol i singaut long Elisa olsem, “Profet bilong God, dispela sup i pait nogut tru. Mipela i no ken kaikai. Nogut mipela i dai.” Olsem na ol i no laik kaikai. Orait na Elisa i tokim ol long kisim sampela plaua ol i bin wokim long wit na bringim i kam. Ol i bringim na Elisa i tromoi long sospen na i tokim wokman bilong en olsem, “Putim sup gen long ol plet, na ol profet i ken kaikai.” Orait ol i kaikai, na nau sup i no moa pait long maus bilong ol. Wanpela taim bihain, wanpela man i lusim hap bilong Balsalisa na i kam long Elisa. Dispela em i taim bilong katim wit na bali i mau long gaden. Na namba wan taim ol i bin katim bali, ol i wokim skon long en. Olsem na long taim dispela man i kam long Elisa, em i kisim sampela wit ol i bin katim na i kisim 20 bilong ol dispela skon na i putim long bek bilong en na i bringim i kam. Na Elisa i tokim wokman bilong en olsem, “Givim dispela kaikai long ol profet.” Tasol wokman bilong en i tok, “Dispela kaikai i liklik tasol. Olsem wanem bai dispela kaikai inap long ol dispela 100 profet?” Orait na Elisa i bekim tok bilong en olsem, “Givim tasol long ol, long wanem, Bikpela i tok olsem, olgeta bai i kaikai, na hap kaikai bai i stap yet.” Orait wokman i givim long ol profet na ol i kaikai. Ol i kaikai na pulap, na hap i stap yet, olsem Bikpela i bin tok. Naman em i namba wan ofisa bilong ami bilong Siria. King bilong Siria i save laikim em tumas na i amamas moa yet long em, long wanem, long han bilong Naman yet Bikpela i bin helpim ol soldia bilong Siria na ol i daunim ol birua. Naman i gutpela soldia tru, tasol em i gat sik lepra. Wanpela taim ol Siria i bin i go pait long ol Israel na ol i holimpas wanpela yangpela meri Israel na bringim em i go bek wantaim ol. Na dispela meri i kamap wokmeri bilong meri bilong Naman. Bihain dispela meri Israel i tokim meri bilong Naman olsem, “I gutpela sapos man bilong yu i go long dispela profet i stap long Samaria. Dispela profet inap long mekim sik bilong en i orait gen.” Naman i harim dispela tok na em i go long king na tokim em long tok bilong dispela yangpela meri. Orait king i tokim em olsem, “Mi bai raitim wanpela pas long king bilong Israel na givim yu na yu ken i go givim em.” King i raitim pas na givim long Naman. Na Naman i kisim tu 300,000 kina silva na 60 kilogram gol na 10-pela gutpela gutpela klos bilong bilas, na em i kirap i go long Samaria. Na Naman i kisim dispela pas bilong king bilong Siria na i go long king bilong Israel na givim em. Pas i tok olsem, “Dispela pas i laik toksave long yu long ofisa bilong mi, Naman. Em i gat sik lepra na mi laik yu mekim em i orait gen.” King bilong Israel i lukim dispela pas na em i brukim klos bilong en bilong soim olsem em i bel hevi nogut tru. Na em i tok olsem, “Olaman, watpo king bilong Siria i salim tok long mi long mekim orait sik bilong dispela man? Em i ting mi God na mi gat strong bilong mekim man i stap gut na bilong mekim man i dai, a? Mi save, em i laik painim rot bilong pait long mi, em tasol.” Tasol Elisa, dispela profet bilong God, i harim tok long king i bel hevi na i bin brukim klos bilong en. Olsem na Elisa i salim tok long king olsem, “Bilong wanem yu bel hevi na yu brukim klos bilong yu? Salim dispela man i kam long mi, na bai mi soim em olsem, i gat wanpela profet tru i stap long kantri Israel.” Orait king i tokim Naman, na Naman i go long karis bilong en. Na ol arapela karis na hos i go wantaim em, na ol i go kamap long dua bilong haus bilong Elisa. Na Elisa i salim wanpela man i go tokim Naman olsem, “Yu go waswas 7-pela taim long wara Jordan na bai sik bilong yu i pinis na skin bilong yu i kamap gutpela gen.” Naman i harim dispela tok na em i kros nogut tru, na em i lusim haus bilong Elisa na i go. Na em i tok, “Mi ting bai Elisa i mas kam ausait na lukim mi, na em i mas beten long God, Bikpela bilong en, na tromoi han i go i kam klostu long hap sik bilong mi i stap long en. Na long dispela pasin em i mas mekim mi i orait gen. Tasol nogat. Em i tokim mi long go waswas long wara Jordan. Tasol wara Abana na wara Farpar long Damaskus i winim olgeta wara bilong Israel. Sapos wara inap oraitim sik bilong mi, ating mi inap i stap long ples bilong mi na waswas long dispela tupela wara na bai mi kamap orait gen.” Naman i tok olsem, na em i belhat moa yet na em i go. Orait ol wokboi bilong en i go klostu long em na i tok, “Bikman, sapos profet i bin tokim yu long mekim wanpela samting i hat tumas, mipela i save, bai yu mekim. Tasol em i no mekim kain tok olsem. Nogat. Em i tokim yu long waswas tasol. Olsem na i gutpela sapos yu bihainim tok bilong en.” Orait na Naman i harim tok bilong ol na em i go waswas 7-pela taim long wara Jordan, olsem Elisa i bin tok, na sik bilong en i pinis olgeta. Na skin bilong en i kamap gutpela olsem skin bilong nupela pikinini. Na em wantaim ol lain wokboi bilong en i go bek long Elisa, dispela profet bilong God. Na Naman i tokim Elisa olsem, “Tru tumas, nau mi save, i no gat wanpela god i stap long olgeta kantri bilong graun. God bilong yupela Israel, em tasol i God bilong olgeta hap. Olsem na Elisa, bikman bilong mi, mi laik givim presen long yu.” Tasol Elisa i bekim tok olsem, “Nogat. Mi wokman bilong Bikpela i save stap oltaim. Na long nem bilong en, mi tok tru tumas, mi no inap kisim wanpela samting long yu.” Naman i strong long Elisa i mas kisim presen, tasol Elisa i no laik na em i no kisim. Orait Naman i tok, “Sapos yu no laik kisim presen bilong mi, orait maski. Tasol mi laik yu larim mi kisim sampela graun bilong Israel, inap long skel bilong tupela donki i ken karim. Na bai mi kisim i go bek long ples bilong mi, bilong wokim alta bilong Bikpela antap long en. Na bihain bai mi mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa long Bikpela wanpela tasol. Na bai mi no inap mekim ofa long arapela god. Nogat tru. Tasol mi laik yu save long hevi bilong mi, na Bikpela i ken lusim sin bilong mi. King bilong mi i save go lotu long god Rimon, na mi mas i stap wantaim em. Na taim mipela i go insait long haus lotu, king i save holim han bilong mi. Olsem na taim em i brukim skru bilong lotu long god Rimon, em i save pulim mi, na mi tu mi mas brukim skru klostu long piksa bilong dispela god. Na mi laik bai Bikpela i ken lusim dispela sin bilong mi.” Na Elisa i tok, “Yu no ken bel hevi. Yu ken bel isi na yu go.” Orait na Naman i lusim Elisa na i go. Tasol Naman i no i go longwe yet na Gehasi, wokman bilong Elisa, i tok long em yet olsem, “Bikman bilong mi i larim Naman i go nating. Bilong wanem em i no kisim dispela samting Naman i laik givim em? Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru tumas, bai mi ran i go bihainim Naman na bai mi kisim sampela samting long em.” Orait em i kirap i go bihainim Naman. Naman i lukim wanpela man i ran i kam bihainim em, olsem na em i stopim karis bilong en na em i go daun na i sanap long rot na Gehasi i kam bungim em. Na Naman i askim Gehasi olsem, “I gat wanpela samting i kamap long yupela, a?” Na Gehasi i tok, “Nogat. Mipela i stap gut. Tasol bikman bilong mi i salim mi i kam tokim yu olsem, nau tasol tupela profet i kam long haus bilong en. Tupela i bilong ol lain profet i stap long ples maunten bilong Efraim. Na em i laik bai yu givim em wanpela bek silva na tupela gutpela klos, bilong em i ken givim long ol dispela profet.” Orait Naman i bekim tok olsem, “Maski wanpela bek tasol, kisim tupela bek.” Na em i strong long Gehasi i kisim na Gehasi i orait long dispela. Olsem na Naman i putim silva inap long 60,000 kina long tupela bek. Na tu em i kisim tupela gutpela klos, na em i givim ol dispela samting long tupela wokboi bilong en, na em i tokim tupela long karim na wokabaut i go paslain long Gehasi long haus bilong Elisa. Taim ol i go kamap long haus bilong Elisa long Samaria, Gehasi i kisim ol dispela samting na karim i go insait long haus. Na em i salim dispela tupela wokboi i go bek long Naman. Tupela i go pinis na em i go insait gen long haus. Na Elisa i askim em, “Gehasi, yu go we na yu kam?” Na Gehasi i tok, “Bikman, mi no bin i go long wanpela hap.” Tasol Elisa i tokim em, “Maski giaman. Yu ting mi no lukim yu, a? Spirit bilong mi i bin stap wantaim yu na i lukim dispela man i lusim karis na i kam daun bilong bungim yu. Gehasi, nau i no taim bilong kisim mani bilong baim ol klos na ol gaden oliv na gaden wain na ol sipsip na bulmakau na ol wokboi na wokmeri nating. Tasol yu bin kisim mani samting long Naman. Olsem na dispela sik lepra i bin i stap long Naman, nau bai i kamap long yu. Na bai yu wantaim ol lain bilong yu i kamap bihain, yupela bai i kisim sik lepra oltaim.” Na taim Gehasi i lusim Elisa, Gehasi i kisim sik lepra. Na skin bilong en i kamap waitpela olgeta. Elisa i save lukautim sampela lain profet, na wanpela taim ol dispela profet i tokim em olsem, “Dispela haus bilong mipela em i liklik na i no inap long mipela. Inap yu larim mipela olgeta i go long wara Jordan na katim ol diwai. Na bai mipela i ken wokim nupela haus bilong mipela arere long wara Jordan.” Na Elisa i tok, “I orait, yupela i ken mekim olsem.” Na wanpela profet i askim em olsem, “Plis, bikman, mipela i laik yu kam wantaim mipela.” Na Elisa i tok, “I orait, bai mi kam wantaim yupela.” Orait na em i go wantaim ol. Ol i go kamap long wara Jordan na ol i stat long katim ol diwai. Ol i wok i stap na het bilong tamiok bilong wanpela profet i lus na i pundaun long wara. Na dispela profet i no inap kisim tamiok bilong en na em i singaut olsem, “Sori tru bikman, mi kisim tamiok bilong wanpela man na nau em i pundaun long wara.” Na Elisa, dispela profet bilong God, i askim olsem, “Tamiok i pundaun we?” Na profet i soim Elisa ples tamiok i bin pundaun long en. Orait na Elisa i katim wanpela liklik han bilong diwai na tromoi i go long wara, na tamiok i trip i kam antap. Na Elisa i tok, “Yu ken kisim tamiok nau.” Orait na dispela profet i putim han bilong en i go daun na i kisim. King bilong Siria wantaim ol ami bilong en i kam long pait long ol Israel. Na king i toktok wantaim ol ofisa bilong en na i tokim ol long ples em i laik wokim kem long en. Tasol Elisa, dispela profet bilong God, i save long dispela ples ol Siria i laik wokim kem, na em i toksave long king bilong Israel. Na tu em i tokim king long ol Israel i no ken i go klostu long dispela ples. Nogut ol i go klostu na ol Siria i bagarapim ol. Orait king bilong Israel i harim dispela tok na em i salim ol soldia i go long dispela ples ol Siria i laik wokim kem long en. Na taim ol Siria i kamap long dispela ples, ol i lukim ol soldia bilong Israel i stap pinis. Olsem na ol i no inap wokim kem. Dispela kain samting i kamap planti taim, na king bilong Siria i tingting planti long dispela samting. Olsem na em i singautim ol ofisa bilong en i kam na i askim ol olsem, “Tokim mi, husat man long lain bilong yumi oltaim i save helpim king bilong Israel?” Na wanpela ofisa i bekim tok olsem, “King, i no gat wanpela man bilong mipela i save mekim olsem. Nogat tru. Em Elisa tasol, dispela profet bilong ol Israel. Em i save tokim king bilong Israel long olgeta samting yumi laik mekim. Elisa i save long olgeta tok yu mekim. Maski yu stap long rum slip bilong yu na yu tok, em tu, Elisa i save.” Orait na king i tokim ol ofisa olsem, “Yupela go painimaut wanem hap Elisa i stap long en. Na bai yupela i kisim ol soldia i go holimpas em.” Na ol i painimaut olsem, Elisa i stap long taun Dotan. Olsem na king i makim planti soldia moa na em i salim ol i go wantaim ol hos na karis long Dotan. Ol i go kamap long nait na banisim dispela taun. Long moningtaim tru wokman bilong Elisa i kirap na i go ausait long haus, na em i lukim ol ami bilong Siria wantaim ol hos na karis i banisim taun pinis. Na em i go na tokim Elisa olsem, “Bikman, ol Siria i banisim yumi pinis. Nau bai yumi mekim wanem?” Tasol Elisa i tokim em, “Maski pret. I tru ol i gat planti soldia, tasol yumi gat bikpela lain moa bilong helpim yumi.” Orait na Elisa i beten olsem, “Bikpela, yu ken opim ai bilong dispela man bai em i ken lukim dispela lain mi tok long en.” Orait na Bikpela i opim ai bilong dispela wokman na wokman i lukim ol hos na karis i inapim dispela maunten Elisa i stap long en. Ol dispela hos na karis i wankain olsem paia stret. Orait ol Siria i kam bilong holimpas Elisa. Na Elisa i beten olsem, “Bikpela, mi laik bai yu mekim ai bilong ol dispela Siria i tudak na bai ol i no inap lukluk.” Orait na Bikpela i mekim ai bilong ol i tudak. Na Elisa i go long ol Siria na i tokim ol olsem, “Ating yupela i paul pinis. Dispela rot i no inap bringim yupela i go long dispela taun yupela i laik i go long en. I orait, yupela kam bihainim mi na bai mi bringim yupela i go long dispela man yupela i wok long painim.” Orait ol i bihainim em, na em i bringim ol i go long taun Samaria. Ol i go insait pinis long taun, orait Elisa i beten olsem, “Bikpela, yu ken mekim ai bilong ol Siria i orait na bai ol inap lukluk gen.” Na Bikpela i mekim ai bilong ol i orait. Na ol i lukim olsem, ol i stap insait long taun Samaria. King bilong Israel i lukim ol na em i askim Elisa olsem, “Bikman, ating mi mas kilim ol i dai, a?” Tasol Elisa i tok, “Nogat. Taim yu pait na holimpas ol birua, yu no save kilim ol i dai. Olsem na yu no ken kilim ol dispela lain. Nogat. Yu mas givim kaikai long ol na bihain ol i ken i go bek long king bilong ol.” Olsem na king bilong Israel i redim bikpela kaikai na givim long ol Siria. Ol i kaikai na dring pinis, orait em i salim ol i go bek long king bilong Siria. Na long dispela taim ol Siria i no moa i kam pait long ol Israel. Sampela yia i go pinis, na Benhadat, king bilong Siria, i bungim olgeta soldia bilong en na ol i wokabaut i go long Samaria na banisim taun, bilong pait long ol Samaria. Long dispela taim ol Samaria i sot tru long kaikai, tasol ol Siria i banisim taun i stap longpela taim na ol Samaria i no inap bringim kaikai i kam insait long taun. Olsem na sapos wanpela man i laik baim het bilong donki, orait em i mas baim long 80 kina. Na sapos man i laik baim 250 gram pekpek bilong pisin, em i mas baim long 5 kina. Wanpela de king bilong Israel i wokabaut antap long banis bilong taun, na wanpela meri i singaut long em olsem, “King bilong mi, yu mas helpim mi.” Na king i bekim tok olsem, “Sapos Bikpela i no inap helpim yu, orait bai mi helpim yu olsem wanem? Yu ting mi gat wit na wain, a?” Orait na king i askim em, “Yu laik bai mi helpim yu olsem wanem?” Na meri i bekim tok olsem, “Mi tupela dispela meri hia i bin pasim tok olsem, mitupela bai i kaikai pikinini man bilong mi pastaim, na long de bihain bai mitupela i kaikai pikinini man bilong en. Olsem na mitupela i bin kilim pikinini bilong mi na kukim na kaikai. Na long de bihain mi tok long mitupela i mas kaikai pikinini bilong en. Tasol nogat. Em i haitim pikinini pinis.” King i harim dispela tok, orait em i brukim klos bilong en, long wanem, em i bel hevi moa yet. Em i wokabaut yet antap long banis bilong taun, na nau ol manmeri inap lukim klos bilong sori, em king i bin pasim aninit long klos bilong en. Na king i tok, “Elisa em i as bilong ol dispela hevi bilong yumi. Na nau tasol bai mi katim nek bilong Elisa na bai em i dai. Sapos mi no mekim olsem, orait bai God i ken kilim mi yet i dai.” King i tok olsem na em i salim wanpela man i go bilong kilim Elisa. Long dispela taim Elisa i stap long haus bilong en na sampela hetman bilong Samaria i stap wantaim em. Dispela man king i bin salim, em i no kamap yet, na Elisa i tokim ol hetman olsem, “King bilong yumi, em i man bilong kilim man i dai. Na nau em i salim pinis wanpela man bilong katim nek bilong mi. Tasol taim dispela man i kam kamap, yupela i mas pasim dua strong bai em i no inap i kam insait. Na king yet i bihainim dispela man i kam.” Elisa i toktok yet, na dispela man i kamap na king tu i kam kamap. Na king i tokim Elisa olsem, “Bikpela yet i bin mekim dispela taim nogut i kamap long yumi. Ating yumi no ken wetim em bilong mekim wanpela samting bilong helpim yumi.” Orait na Elisa i bekim tok olsem, “Tru tumas, Bikpela i tok, tumora long kain taim olsem, bai ol manmeri i go long dua bilong taun, na bai ol i baim 3 kilogram gutpela plaua ol i wokim long wit o 6 kilogram rais bali long wan kina tasol.” Na dispela ofisa i save was long king i bin kam wantaim king. Em i harim dispela tok bilong Elisa, orait em i bekim tok olsem, “Maski sapos Bikpela i opim ol bakstua bilong heven na kapsaitim planti kaikai i kam long yumi, mi ting bai yumi i no inap baim kaikai long liklik mani olsem.” Orait na Elisa i tokim dispela ofisa olsem, “Tru tumas, bai yu lukim dispela samting i kamap, tasol bai yu no inap kaikai dispela wit samting.” Long dispela taim 4-pela man i gat sik lepra i stap ausait long bikpela dua bilong taun Samaria. Na ol i toktok long ol yet olsem, “Watpo yumi sindaun nating na wetim taim bilong i dai? Yumi mas go painim kaikai. Tasol yumi no ken i go insait long Samaria. Ol i no gat kaikai, olsem na bai hangre i bagarapim yumi. Na tu, sapos yumi sindaun i stap tasol long dispela hap, bai yumi i dai. Mobeta yumi go long kem bilong ol Siria. Na sapos ol i kilim yumi, em i orait. Tasol sapos ol i larim yumi i stap, em i gutpela.” Olsem na long apinun tru ol i kirap i go long kem bilong ol Siria. Na taim ol i kamap klostu long kem, ol i no lukim wanpela man i stap, long wanem, olgeta Siria i ranawe pinis. Long apinun tru, Bikpela i bin mekim ol Siria i harim traipela nois, olsem bikpela lain ami i kam wantaim ol hos na karis bilong ol. Na ol Siria i bin tok olsem, “Ating ol Israel i baim ol king bilong Hit na Isip bilong ol i bringim ol soldia bilong ol i kam pait long yumi.” Ol Siria i tok olsem na wantu ol i lusim kem na ranawe hariap tru. Ol i lusim haus sel na hos na donki bilong ol i stap, na ol i ranawe. Ol i no kisim wanpela samting i go. *** Taim dispela 4-pela man i kamap long kem, ol i go insait long wanpela haus sel na ol i lukim ol kaikai na dring bilong ol Siria i stap. Na ol i kaikai na dring. Na bihain ol i kisim ol silva na gol na ol laplap samting bilong ol Siria na karim i go haitim long wanpela hap. Na ol i kam bek na kisim ol samting i stap long narapela haus sel tu, na ol i karim i go haitim. Na bihain ol i tok long ol yet olsem, “Ating yumi no mekim gutpela pasin. Nau yumi lukim gutpela samting tru, na yumi mas i go tokim ol manmeri. Sapos yumi pasim maus i stap inap long moningtaim, bai yumi gat tok. Goan, yumi go nau na tokim ol ofisa bilong king.” Orait long nait yet ol i go bek long Samaria na singaut long ol wasman bilong dua bilong taun olsem, “Mipela i bin i go long kem bilong ol Siria, na mipela i no lukim wanpela man i stap, na mipela i no harim ol man i toktok. Ol Siria i go pinis na olgeta samting bilong ol i stap yet long kem. Ol i no bin lusim ol rop bilong ol hos na donki. Nogat. Rop i pasim ol yet na ol i stap long kem. Na olgeta kaikai samting i stap yet long ol haus sel.” Ol wasman i harim dispela tok, na ol i singaut na tokim ol manmeri long bringim dispela tok i go long haus bilong king. Long nait yet king i kisim dispela tok. Na em i kirap na tokim ol ofisa bilong en olsem, “Mi save long tingting bilong ol Siria. Ol i save olsem yumi sot tru long kaikai, olsem na ol i lusim kem bilong ol na ol i go hait nabaut long ol ples kunai. Ol i ting, bai yumi lusim taun na i go ausait, na ol i laik holimpas yumi na kisim taun bilong yumi.” Na wanpela ofisa bilong en i tokim em olsem, “Mobeta yumi salim sampela man i go painimaut wanem samting i bin kamap long ol Siria. Na sapos ol Siria i bagarapim ol dispela man yumi salim, em i orait, long wanem, yumi olgeta i stap insait long taun, bai yumi bagarap wankain olsem ol lain i dai pinis. Olsem na yumi mas larim sampela man i kisim 5-pela bilong ol hos i stap yet, na i go.” Orait ol i makim sampela man. Na king i givim tupela karis wantaim ol hos long ol dispela man, na i salim ol i go bilong painimaut wanem samting i bin kamap long ol Siria. Ol dispela man i go painimaut olsem, ol Siria i bin ranawe. Na ol i bihainim ol i go inap long wara Jordan, na ol i lukim ol laplap na samting bilong pait na ol arapela samting bilong ol Siria i bin pundaun nabaut long rot. Orait ol i go bek na toksave long king. Na taim ol manmeri i harim tok long dispela samting, wantu ol i ran i go long kem bilong ol Siria na kisim olgeta samting ol Siria i bin lusim. Na ol i kisim planti plaua na bali, olsem na ol inap salim 3 kilogram gutpela plaua o 6 kilogram bali long wan kina tasol, olsem Bikpela i bin tok. King i bin makim dispela ofisa i save was long em, bilong i go bosim ol soldia i save was long bikpela dua bilong taun. Olsem na dispela ofisa i sanap klostu long dua long taim ol manmeri i ran i go long kem bilong ol Siria. Planti manmeri moa i ran i kam ausait long dua, olsem na ol i sakim em i pundaun na ol i krungutim em i go i go inap em i dai. Bipo king i bin i go lukim Elisa, na Elisa i bin tok profet long dispela samting. Na nau tok bilong en i kamap tru. Elisa i bin tokim king olsem, “Tumora long wankain taim olsem, bai ol manmeri i go long dua bilong taun, na bai ol i baim 3 kilogram gutpela plaua o 6 kilogram rais bali long wan kina tasol.” Tasol dispela ofisa nau em i dai pinis, em i bin bekim tok bilong Elisa olsem, “Maski sapos Bikpela i opim ol bakstua bilong heven na kapsaitim planti kaikai i kam long yumi, mi ting bai yumi i no inap baim kaikai long liklik mani olsem.” Orait na Elisa i bin tokim dispela ofisa olsem, “Tru tumas, bai yu lukim dispela samting i kamap. Tasol bai yu no inap kaikai dispela wit samting.” Na nau dispela samting i kamap olsem Elisa i bin tok. Dispela ofisa i sanap long dua bilong taun, na ol manmeri i ran i go ausait bilong kisim kaikai. Na ol i krungutim em, na em i dai pinis. Wanpela taim Elisa i bin i go givim tok long dispela meri bilong taun Sunem, em dispela meri tasol bipo pikinini bilong en i dai, na Elisa i bin kirapim em bek. Elisa i bin tokim meri olsem, “Bikpela i tok pinis bai taim bilong hangre i kamap long kantri bilong yumi na bai ol manmeri i sot long kaikai inap 7-pela yia. Olsem na yu mas kisim ol famili bilong yu na i go i stap long narapela kantri inap dispela taim nogut i pinis.” Olsem na dispela meri i bihainim tok bilong Elisa, na em wantaim ol famili bilong en i go i stap long kantri Filistia inap 7-pela yia. Dispela 7-pela yia i go pinis, orait em wantaim famili bilong en i kam bek long Israel. Na em i go long king bilong askim em long larim em i kisim haus na graun bilong en gen. Taim meri i wokabaut i go long king, king i toktok wantaim Gehasi, dispela wokman bilong Elisa. King i tokim Gehasi olsem, “Mi laik bai yu stori long mi long ol bikpela wok Elisa i bin mekim.” Orait na Gehasi i stori long dispela taim bipo Elisa i bin kirapim bek wanpela pikinini i dai pinis. Gehasi i wok long stori yet, na dispela meri i kam kamap bilong askim king long larim em i kisim bek ol samting bilong en. Gehasi i lukim dispela meri na em i tokim king olsem, “King, lukim. Em dispela meri tasol. Na em dispela pikinini tasol i bin dai na Elisa i kirapim.” Orait na king i askim meri long dispela samting Elisa i bin mekim, na meri i stori long em. Na bihain king i singautim wanpela ofisa bilong en i kam na i tokim em olsem, “Yu mas helpim dispela meri long kisim bek olgeta samting bilong en. Na tu yu mas helpim em long kisim mani inap long pe bilong kaikai i bin kamap long ol gaden bilong en long ol dispela 7-pela yia em i stap long narapela kantri.” Wanpela taim Elisa i go long Damaskus, biktaun bilong kantri Siria. Long dispela taim Benhadat, king bilong Siria, i gat sik. Na ol i tokim king olsem, “Elisa, dispela profet bilong God, em i stap nau long Damaskus.” Orait na king i tokim Hasael, wanpela ofisa bilong en olsem, “Kisim wanpela presen na go lukim dispela profet. Na yu mas askim em long askim Bikpela olsem, sik bilong mi bai i pinis, o nogat.” Olsem na Hasael i kisim olkain gutpela samting bilong Damaskus, inap long skel bilong 40 kamel i ken karim, na em i putim long ol kamel na bringim i go long Elisa. Em i go kamap na em i tokim Elisa olsem, “Bikman, mi wokman bilong King Benhadat, na em i salim mi bilong askim yu long sik bilong en bai i pinis o nogat.” Na Elisa i bekim tok bilong en olsem, “Yu go tokim king olsem, sik bilong en bai i pinis. Tasol Bikpela i bin soim mi olsem, em bai i dai.” Elisa i mekim dispela tok pinis na em i lukluk strong long Hasael, i go inap Hasael i stat long tingting planti. Na Elisa i krai. Na Hasael i askim em, “Bikman, bilong wanem yu krai?” Na Elisa i bekim tok olsem, “Mi krai, long wanem, mi save, bihain bai yu mekim planti pasin nogut long ol manmeri bilong Israel. Yu wantaim ol soldia bilong yu bai i bagarapim ol strongpela banis bilong ol na kukim. Na bai yupela i kilim i dai ol yangpela man bilong ol Israel. Na bai yupela i apim ol liklik pikinini na tromoi i go long graun na bai ol i dai. Na taim yupela i lukim ol meri i gat bel, bai yupela i kisim bainat na brukim bel bilong ol.” Hasael i harim dispela tok na i bekim tok bilong Elisa olsem, “Mi man nating tasol. Olsem wanem na mi inap mekim dispela bikpela samting?” Orait na Elisa i tokim em olsem, “Bikpela i soim mi pinis olsem, bai yu kamap king bilong Siria.” Tupela i toktok pinis, orait Hasael i go bek long King Benhadat. Na king i askim em, “Elisa i tokim yu olsem wanem?” Na Hasael i tok, “Em i tok, tru tumas sik bilong yu bai i pinis na bai yu orait gen.” Tasol long de bihain Hasael i ting long kilim king. Olsem na em i kisim wanpela blanket na putim long wara na karim i go karamapim pes bilong king. Na em i holim strong bai king i no ken pulim win, olsem na king i dai. Na bihain Hasael yet i kamap king bilong Siria. Long namba 5 yia bilong Joram, pikinini bilong Ahap, i stap king bilong Israel, Jehoram, pikinini man bilong Jehosafat, i kisim ples bilong papa bilong en na i kamap king bilong Juda. Em i gat 32 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 8-pela yia. Em i bin maritim pikinini meri bilong Ahap, king bilong Israel. Olsem na em i bihainim ol pasin nogut bilong ol lain bilong Ahap na ol arapela king bilong Israel, na em i mekim sin long ai bilong Bikpela. Tasol Bikpela i no bagarapim kantri Juda. Long wanem, Bikpela i tingim wokman bilong en, Devit, na tu em i tingim dispela promis em i bin mekim olsem, oltaim bai i gat wanpela man bilong lain bilong Devit i stap king. Olsem na bai lam bilong Devit i no ken i dai. Long taim Jehoram i stap king bilong Juda, ol Idom i bikhet na i no moa i stap aninit long king bilong Juda. Nogat. Ol i makim king bilong ol yet na em i bosim ol. Olsem na Jehoram i kisim ol soldia i save sanap long karis na pait, na ol i go long hap bilong Sair long pait long ol Idom. Ol i go kamap na ol Idom i kam banisim ol na i redi long pait long ol. Na long nait Jehoram wantaim ol ofisa i bosim ol karis bilong pait, ol i pait strong tru na sakim ol Idom. Tasol ol arapela soldia bilong en i bin lusim pait na ranawe i go bek long ples bilong ol. Olsem na ol Juda i no winim ol Idom. Na ol Idom i bosim kantri bilong ol yet, i kam inap nau. Na long dispela taim ol manmeri bilong taun Lipna tu i bikhet, na i no moa i stap aninit long ol Juda. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehoram i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Bihain Jehoram i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en, long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Ahasia, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 12 yia bilong Joram, pikinini bilong Ahap, i stap king bilong Israel, Ahasia, pikinini bilong Jehoram, i kamap king bilong Juda. Ahasia i gat 22 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap long wanpela yia tasol. Mama bilong en, em Atalia, pikinini meri bilong King Ahap na tumbuna pikinini bilong Omri, king bilong Israel. Mama bilong Ahasia i kam long lain bilong Ahap, olsem na em i bihainim ol pasin nogut bilong ol lain bilong Ahap na em i mekim sin long ai bilong Bikpela, olsem ol lain bilong Ahap i save mekim. Wanpela taim King Ahasia i go wantaim Joram, king bilong Israel, na ol i go pait long Hasael, king bilong Siria. Ol i pait klostu long taun Ramot long distrik Gileat, na ol soldia bilong Siria i sutim Joram na em i kisim bagarap. Orait na Joram i lusim pait na i go i stap long taun Jesril bilong wet long kamap orait gen. Em i stap yet long Jesril na Ahasia i go lukim em. Long taim King Joram i stap long Jesril, profet Elisa i singautim wanpela yangpela profet i kam, na i tokim em olsem, “Pasim gut laplap bilong yu na kisim dispela liklik jak i gat wel bilong oliv, na kirap i go long taun Ramot long distrik Gileat. Na taim yu kamap long Ramot, yu mas i go painim Jehu, pikinini man bilong Jehosafat, na tumbuna pikinini bilong Nimsi. Na sapos em i stap wantaim ol wantok bilong en, orait yu mas kisim em i go long wanpela rum. Orait kisim dispela jak wel na kapsaitim wel long het bilong en na tokim em olsem, ‘Bikpela i tok long em i makim yu long i stap king bilong Israel.’ Yu mekim dispela samting pinis, orait yu mas opim dua na ranawe kwik.” Elisa i tok pinis, orait dispela yangpela profet i kirap i go long Ramot. Na taim em i kamap, em i lukim Jehu i sindaun toktok wantaim ol arapela ofisa bilong ami. Na em i tok, “Ofisa, mi gat wanpela tok.” Na Jehu i askim em, “Yu gat tok long husat?” Na profet i kr tok, “Mi gat tok long yu tasol.” Orait na tupela i go insait long wanpela rum, na profet i kapsaitim wel bilong oliv long het bilong Jehu na i tokim em olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel i tok olsem, ‘Nau mi makim yu long kamap king bilong Israel. Na bai yu bosim ol dispela manmeri bilong mi. Na yu mas kilim i dai ol lain bilong Ahap, dispela king bipo yu stap ofisa bilong en. Long dispela pasin bai mi bekim stret pasin nogut bilong Kwin Jesebel. Em dispela meri bipo i bin kilim ol profet bilong mi na ol arapela wokman bilong mi. Bai mi bagarapim olgeta lain famili bilong Ahap. Tru tumas, bai mi pinisim olgeta man i kamap long lain bilong Ahap long Israel, maski ol i yangpela yet o ol i kamap bikpela pinis. Bai mi mekim wankain pasin long ol, olsem bipo mi bin mekim long famili bilong King Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, na long famili bilong King Basa, pikinini man bilong Ahiya. Jesebel bai i dai na bai i no gat man i planim bodi bilong en. Nogat. Bai ol dok i kaikai bodi bilong en klostu long taun Jesril.’” Profet i autim dispela tok bilong Bikpela pinis, orait em i opim dua na i ranawe i go. Jehu i go bek long ol arapela ofisa na ol i askim em olsem, “Wanpela samting i kamap, a? Watpo dispela longlong man i kam lukim yu?” Na Jehu i bekim tok olsem, “Yupela i save long pasin bilong ol dispela kain man. Ol i save toktok nabaut tasol.” Na ol i tok, “Goan, yu mas tok stret long mipela. Maski giaman na haitim tok.” Orait na Jehu i tok stret long ol ofisa olsem, “Dispela man i kam tokim mi olsem, Bikpela i tok, em i makim mi pinis long kamap king bilong Israel.” Ol ofisa i harim dispela tok na wantu ol i rausim ol longpela klos bilong ol yet na karamapim lata bilong haus, na Jehu i sanap antap long lata. Na ol i winim biugel na singaut olsem, “Jehu i kamap king pinis.” Jehu i stap long Ramot na em i pasim tok wantaim ol ofisa bilong en long kilim Joram i dai na kisim ples bilong en olsem king. Tasol Joram i stap yet long taun Jesril, long wanem, em i bin kisim bagarap long taim ol Israel i pait long lain bilong King Hasael bilong Siria, na em i no kamap orait yet. Olsem na Jehu i tokim ol ofisa bilong en olsem, “Sapos yupela i wanbel wantaim mi, orait yupela i mas was gut na i no ken larim wanpela man i lusim Ramot na i go long Jesril na tokaut long dispela samting yumi laik mekim.” *** Orait Jehu i go antap long karis bilong en, na em wantaim sampela soldia i lusim Ramot na i go long Jesril. Sik bilong King Joram i no orait yet, olsem na em i slip i stap long bet bilong en long Jesril. Na long dispela taim King Ahasia bilong Juda i bin kam long Jesril long lukim Joram. Olsem na tupela wantaim i stap long Jesril. Wanpela man i stap sentri long taua bilong banis bilong taun Jesril na em i lukim lain bilong Jehu i kam. Na em i singaut na tokim ol man i stap long taun olsem, “Mi lukim bikpela lain man i kam.” Ol man i tokim Joram long dispela tok bilong wasman, na Joram i tokim ol olsem, “Tokim wanpela soldia long kisim hos bilong en na ran i go bungim ol na askim ol olsem, ‘Olgeta samting i stap orait o nogat?’” Orait wanpela soldia i sindaun long hos na i ran i go bungim ol na i tokim Jehu olsem, “King i laik save, olgeta samting i stap i orait o nogat?” Na Jehu i bekim tok olsem, “Em i no samting bilong yu, yu kam bihainim mipela tasol.” Wasman i lukim dispela soldia i no kam bek na em i salim tok i go long king olsem, “Dispela soldia yu bin salim, em i go kamap long ol, tasol em i no kam bek.” Orait king i salim narapela soldia i go. Na taim dispela soldia i kamap long ol, em tu i tokim Jehu olsem, “King i laik save, olgeta samting i stap i orait, o nogat?” Na Jehu i bekim tok olsem, “Em i no samting bilong yu, yu kam bihainim mipela tasol.” Wasman i lukim dispela soldia tu i no kam bek, na em i salim tok long king olsem, “Dispela arapela soldia yu bin salim, em tu i no kam bek. Na mi lukim dispela man i stap long karis, em i mekim longlong pasin tru olsem Jehu bilong lain bilong Nimsi, i save mekim. Em i mekim ol hos i spit nogut tru na pulim karis i kam.” Orait King Joram i tok, “Redim karis bilong mi.” Orait ol i redim na Joram i go antap long karis bilong en na King Ahasia i go antap long narapela karis, na tupela i ran i go bilong bungim Jehu. Na tupela i bungim em klostu long graun bilong Nabot. Taim Joram i lukim Jehu, em i askim Jehu olsem, “Olgeta samting i stap i orait, o nogat?” Na Jehu i bekim tok olsem, “Bai i orait olsem wanem, sapos mama bilong yu Jesebel, i wok yet long bihainim ol giaman god na i mekim ol pasin nogut na ol pasin bilong mekim posin. Ol dispela pasin nogut bilong mama bilong yu i wok long kamap bikpela moa.” Joram i harim dispela tok bilong Jehu, orait wantu em i tanim karis bilong en na i ranawe i go. Na em i singaut long Ahasia olsem, “Ahasia, dispela man i kam bilong daunim mi.” Tasol Jehu i taitim strong banara bilong en na i sutim Joram long baksait. Na spia i kisim lewa o pam bilong Joram na em i pundaun insait long karis bilong en na em i dai. Orait na Jehu i tokim Bitkar, dispela ofisa i stap wantaim em, olsem, “Kisim bodi bilong Joram na tromoi i go long graun bilong Nabot, dispela man bilong Jesril. Yu tingim yet dispela tok bipo Bikpela i bin autim long King Ahap, papa bilong Joram? Mitupela i bin bihainim Ahap long karis bilong mitupela na Bikpela i bin tokim Ahap olsem, ‘Asde tasol mi Bikpela, mi lukim ol man i bihainim laik bilong yu na ol i kilim i dai Nabot wantaim ol pikinini man bilong en. Olsem na mi Bikpela, mi tok tru tumas, bai mi bekim rong bilong yu long dispela graun bilong Nabot stret.’” Na Jehu i tok moa long Bitkar olsem, “Kisim bodi bilong Joram na tromoi i go long dispela graun bilong Nabot, bilong inapim tok bilong Bikpela.” King Ahasia bilong Juda i lukim Joram i dai pinis, na em i stap long karis bilong en na ranawe i go olsem long taun Bethagan. Na Jehu wantaim ol soldia bilong en i ranim Ahasia, na Jehu i tokim ol soldia olsem, “Sutim em tu.” Orait ol i sutim em long taim em i ran long karis bilong en na i go antap long maunten Gur, klostu long taun Ipleam. Tasol Ahasia i ranawe i go olgeta long taun Megido, na bihain em i dai. Na ol ofisa bilong en i kisim bodi bilong en na putim long wanpela karis na bringim i go bek long Jerusalem. Na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Ahasia i bin kamap king bilong Juda long namba 11 yia bilong Joram i stap king bilong Israel. Jehu wantaim ol lain bilong en i ranim Ahasia pinis, orait ol i kam bek long Jesril. Kwin Jesebel i stap long dispela hap na em i bin harim tok olsem, Joram i dai pinis. Olsem na Jesebel i bilasim ai na gras bilong en, na i sanap long windo bilong haus king na lukluk i go daun long rot. Na taim Jehu i kam insait long bikpela dua bilong taun, Jesebel i singaut long em olsem, “Simri, yu man bilong kilim i dai bikman bilong yu, yu stap gut, a?” Jehu i harim na i lukluk i go antap long windo na i singaut olsem, “Husat i laik kam long lain bilong mi?” Na sampela wokman i stap long haus king i harim tok bilong Jehu na ol i kam sanap long windo na lukluk i go daun long em. Na Jehu i tokim ol olsem, “Tromoi dispela meri i kam daun.” Orait ol i kisim Jesebel na tromoi em i go daun. Na blut bilong en i kalap nabaut na i pas long banis bilong haus na long ol hos bilong Jehu. Na Jehu i mekim ol hos na karis bilong en i krungutim bodi bilong Jesebel. Bihain Jehu i go insait long haus king na i kaikai. Em i kaikai na dring pinis na em i tokim ol man olsem, “God i tok pinis, dispela meri nogut i mas bagarap. Tasol em i pikinini bilong wanpela king, olsem na yupela i mas kisim bodi bilong en na planim.” Orait ol i go ausait bilong kisim bodi na planim. Tasol ol i no lukim bodi bilong en i stap. Nogat. Ol i lukim tasol bun bilong het na han na lek. Na ol i go bek na tokim Jehu long dispela samting, na em i tok olsem, “Dispela samting i kamap stret olsem Bikpela i bin tok long maus bilong wokman bilong en, Elaija bilong taun Tisbe. Bikpela i bin tok olsem, ‘Taim Jesebel i dai, ol dok bai i kaikai bodi bilong en, long graun bilong taun Jesril. Na bai ol hap hap bilong bodi bilong en i stap nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Na ol man i lukim, bai ol i no inap save dispela em i bodi bilong Jesebel.’” I gat ol pikinini man na ol tumbuna pikinini man bilong King Ahap i stap long taun Samaria. Namba bilong ol, em inap 70 olgeta. Na Jehu i raitim sampela pas na salim i go long ol hetman na bikman bilong dispela taun na long ol bikman i save was long ol tumbuna pikinini bilong Ahap. Em i raitim tok olsem, “Ol lain pikinini bilong Ahap i stap wantaim yupela, na yupela i gat ol karis bilong pait na ol hos na ol spia na ol arapela samting bilong pait, na yupela i stap long taun i gat strongpela banis. Olsem na long taim yupela i kisim ol dispela pas bilong mi, yupela i mas makim wanpela gutpela man tru namel long ol lain pikinini bilong Ahap na mekim em i kamap king. Na yupela i mas pait long helpim em i stap king.” Ol hetman na bikman bilong Samaria i kisim dispela tok na ol i pret nogut tru na i tok, “Jehu i winim tupela king pinis. Na olsem wanem bai yumi inap winim em? Yumi i no inap tru.” Olsem na man bilong lukautim haus king na namba wan hetman bilong taun wantaim ol arapela hetman na ol bikman i save was long ol lain pikinini bilong Ahap, olgeta i salim tok long Jehu olsem, “Mipela i wokman bilong yu na mipela i redi long bihainim laik bilong yu tasol. Mipela i no ken makim wanpela man i kamap king. Nogat tru. Yu laik mekim wanem samting, orait yu mekim tasol.” Orait Jehu i raitim narapela pas na i tokim ol dispela man olsem, “Sapos yupela i laik bihainim mi na i stap aninit long mi, orait mi laik bai yupela i kilim olgeta lain pikinini bilong Ahap. Na long tumora long wankain taim olsem, yupela i mas bringim het bilong ol i kam long Jesril.” Ol dispela 70 lain pikinini bilong Ahap i stap wantaim ol bikman bilong taun Samaria, na ol dispela bikman i save skulim ol. Tasol taim ol dispela bikman i kisim dispela pas bilong Jehu, orait ol i kilim i dai olgeta dispela 70 lain pikinini bilong Ahap. Na ol i katim nek bilong ol na putim het bilong ol long ol basket na salim i go long Jehu. Taim Jehu i harim olsem ol man i bringim pinis ol het bilong ol lain pikinini bilong Ahap, orait em i tokim ol man olsem, “Bungim ol dispela het long tupela hip klostu long bikpela dua bilong taun, na larim ol i stap inap long tumora.” Orait long moning long de bihain, Jehu i kirap na i go long dua bilong taun na i lukim ol dispela het. Planti manmeri i bung i stap long dispela hap na Jehu i sanap na i tokim ol olsem, “Mi yet mi bin tingting long daunim Joram, bosman bilong mi. Olsem na mi bin kilim em i dai. Na mi save, yupela i no bin kilim man i dai. Tasol husat tru i kilim ol dispela lain? Yumi no save. Tasol dispela i soim yumi olsem, olgeta tok bipo Bikpela i bin mekim long lain bilong Ahap, i wok long kamap tru. Nau Bikpela i inapim pinis dispela tok em i bin mekim long maus bilong profet Elaija, wokman bilong en.” Orait na bihain Jehu i kilim i dai olgeta arapela famili bilong Ahap i stap long Jesril, wantaim ol ofisa bilong Ahap na ol gutpela pren bilong en na ol pris bilong en. Em i no larim wanpela i stap. Nogat tru. Orait Jehu wantaim ol soldia bilong en i lusim Jesril na i laik i go long Samaria. Em i bihainim rot i go na i kamap long dispela hap ol i kolim, Ples bung bilong ol wasman bilong sipsip. Na em i bungim sampela man na i askim ol olsem, “Yupela i kam long wanem hap?” Na ol i bekim tok olsem, “Mipela ol lain bilong King Ahasia. Mipela i laik i go long Jesril bilong lukim ol lain bilong King Joram na ol lain bilong Kwin Jesebel.” Jehu i harim dispela tok, orait em i tokim ol lain bilong en olsem, “Holimpas ol dispela man.” Orait ol i holimpas olgeta dispela man na kisim ol i go long wanpela bikpela hul i stap long dispela hap. Na ol i kilim olgeta dispela lain bilong Ahasia i dai, na i no gat wanpela i stap. Namba bilong ol inap 42 olgeta. Jehu wantaim ol soldia bilong en i lusim dispela hap na i go na em i bungim Jonadap, pikinini man bilong Rekap. Jehu i givim gude long em na i tokim em olsem, “Mi laikim tru tingting bilong yu. Na yu olsem wanem, yu amamas long ol samting mi mekim o nogat?” Na Jonadap i tokim Jehu olsem, “Yes, mi wanbel wantaim yu.” Orait na Jehu i tok, “Gutpela. Sapos olsem, han bilong yu i kam, yumi sekan.” Orait Jehu i holim han bilong Jonadap na i pulim em i kam antap long karis. Na Jehu i tokim em olsem, “Yu kam wantaim mi na bai yu save, mi strong long bihainim Bikpela tasol.” Jonadap i orait long dispela, na ol i ran long karis i go long Samaria. Ol i kamap long Samaria, na Jehu i kilim i dai olgeta arapela lain famili bilong Ahap. Em i pinisim ol tru, na dispela i inapim dispela tok bipo Bikpela i bin givim long Elaija. Bihain Jehu i singautim olgeta manmeri bilong Samaria i kam bung, na em i tokim ol olsem, “Bipo King Ahap i strong long lotuim god Bal. Tasol bai mi strong moa yet long lotuim Bal. Olsem na mi laik yupela i mas singautim ol profet na ol pris na olgeta manmeri i save lotu long Bal na olgeta i mas i kam bung. No ken larim wanpela i stap, long wanem, mi laik mekim wanpela bikpela ofa long Bal. Sapos wanpela i no kamap, orait bai em i dai stret.” Jehu i mekim dispela tok bilong trikim ol manmeri i save lotuim Bal, bilong em i ken kilim olgeta i dai. Na Jehu i tok moa olsem, “Yumi mas makim wanpela de bilong mekim bikpela lotu long god Bal.” Orait na ol i makim wanpela de. Na Jehu i salim tok i go long olgeta hap bilong Israel, na olgeta manmeri i save lotuim Bal, ol i kam bung. I no gat wanpela i stap long ples. Orait na ol i go insait long bikpela haus lotu bilong giaman god Bal na haus lotu i pulap tru. Ol i go insait pinis, orait Jehu i go long man i save lukautim ol klos bilong lotu, na i tokim em olsem, “Kisim ol klos bilong lotu na givim long ol manmeri i bin kam bilong lotuim Bal.” Orait dispela man i mekim olsem Jehu i tok. Na bihain Jehu wantaim Jonadap, pikinini bilong Rekap, tupela i go insait long dispela haus lotu. Na Jehu i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas lukluk gut na skelim yupela yet, nogut wanpela man o meri i save lotu long Bikpela i stap wantaim yumi. Mi laik bai yumi ol manmeri i save lotuim Bal tasol i mas i stap.” Em i tok pinis, orait em wantaim Jonadap i go insait long rum i gat alta na ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa long god Bal. Taim ol manmeri i no kam yet, Jehu i bin makim 80 soldia bilong en na i tokim ol long wet i stap ausait long haus lotu. Na em i bin tokim ol olsem, “Yupela i mas kilim i dai olgeta dispela lain i save lotuim Bal. Sapos wanpela soldia i larim wanpela bilong ol dispela lain i ranawe, orait dispela soldia i mas i dai.” Jehu i mekim pinis ofa bilong paia i kukim olgeta, orait em i lusim haus lotu na tokim ol soldia na ol ofisa bilong en olsem, “Yupela go insait na kilim olgeta i dai. Yupela i no ken larim wanpela i ranawe.” Orait ol i go insait na kilim olgeta long bainat. Na bihain ol i kisim ol bodi bilong ol na i go tromoi ausait long taun. Na ol i go bek long haus lotu bilong Bal insait long taun. Na ol i go insait long haus lotu na kisim ol dispela pos ol man i save lotuim, na ol i bringim i kam ausait na kukim long paia. Na ol i bagarapim piksa bilong god Bal na haus lotu bilong en. Na ol i mekim dispela haus lotu i kamap haus pekpek tasol, na i stap olsem i kam inap nau. Olsem na Jehu i pinisim pasin bilong lotu long god Bal na ol Israel i no moa lotu long em. Na Bikpela i tokim Jehu olsem, “Yu bin bihainim laik bilong mi na yu mekim ol dispela samting long lain bilong Ahap, na dispela pasin bilong yu i gutpela. Olsem na bihain bai mi larim ol man long lain bilong yu i kamap king, i go inap long namba 4 lain tumbuna bilong yu.” Tasol bihain Jehu i bihainim pasin nogut bilong King Jeroboam, dispela man bipo i bin pulim ol Israel long mekim sin. Jeroboam i bin wokim tupela bulmakau long gol na em i bin putim wanpela long taun Betel na wanpela long taun Dan. Na Jehu i larim ol Israel i lotuim ol dispela bulmakau. *** Na tu Jehu i no strong long bihainim gut olgeta lo bilong God, Bikpela bilong Israel. Nogat. Em i bihainim pasin bilong Jeroboam, dispela king bipo i bin pulim ol Israel long mekim sin. Long taim Jehu i stap king, Bikpela i stat long larim ol arapela kantri i winim Israel na kisim sampela hap graun bilong ol. King Hasael bilong Siria i wok long pait long ol Israel long kisim dispela olgeta hap graun bilong Israel i stap long hap sankamap bilong wara Jordan. Na Hasael i winim ol Israel na i kisim olgeta graun, i stat long taun Aroer, klostu long wara Arnon long hap saut na i go inap long distrik Gileat na Basan, long hap not. Dispela em i graun bilong ol lain Gat na bilong ol lain Ruben na bilong hap lain Manase. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehu i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim. Bihain Jehu i dai na ol i planim em long Samaria. Na pikinini man bilong en, Jehoahas i kisim ples bilong em na i kamap king. Jehu i stap king long Samaria inap 28 yia. Taim Atalia, mama bilong King Ahasia, i harim tok olsem, pikinini bilong en Ahasia i dai pinis, orait kwiktaim em i tokim ol soldia na ol i kilim i dai olgeta man bilong lain bilong ol king bilong Juda. Tasol ol soldia i no kilim Joas, pikinini bilong Ahasia, long wanem, Jehoseba, pikinini meri bilong King Joram na susa bilong King Ahasia, i kisim Joas wantaim wanpela meri bilong lukautim em na haitim tupela insait long wanpela rum ol i save putim ol bet na matres samting long en. Olsem na Atalia i no inap kilim Joas i dai. Na Jehoseba i haitim em inap 6-pela yia insait long haus bilong Bikpela. Na long dispela taim Atalia i stap kwin bilong Juda. Tasol long namba 7 yia bilong Atalia i stap kwin, pris Jehoiada i salim tok i go long ol ofisa bilong ol soldia i save was long kwin na bilong ol soldia i save was long haus king, na em i tokim ol long kam long haus bilong Bikpela. Ol i kam pinis, orait Jehoiada i mekim kontrak wantaim ol olsem. Em i mekim wanpela promis long ol na ol i mekim strongpela promis long nem bilong Bikpela long ol bai i mekim olgeta samting em i tokim ol long mekim. Na bihain em i bringim Joas, pikinini bilong Ahasia, i kam na soim ol. Na Jehoiada i tokim ol olsem, “Mi laik bai yumi mekim Joas i kamap king. Olsem na mi laik tokim yupela long wanem samting yumi mas mekim. Mi save, tupela lain soldia i save pinisim wok long de Sabat na malolo, na wanpela lain i save senisim ol na statim wok. Tasol long dispela Sabat i laik kamap, mi laik bai tripela lain wantaim i kam long haus bilong Bikpela. Ol dispela soldia i save statim wok long de Sabat, em ol lain i save was long haus king na ol lain i save was long dispela dua ol i kolim Sur, na ol lain i save sanap baksait long ol arapela soldia na was long dua bilong banis, olgeta i mas kam long haus bilong Bikpela na was long Joas. Olgeta soldia i mas holim bainat na sanap long olgeta hap bilong haus bilong Bikpela na was gut long king. Sapos em i go long wanpela hap, ol soldia i mas i go wantaim em. Na ol soldia i no ken tru larim wanpela man i kam klostu long em. Sapos wanpela man i kam klostu, orait ol i mas kilim dispela man i dai.” *** *** *** Ol ofisa i bihainim dispela tok bilong pris Jehoiada na long de Sabat ol i kisim ol dispela soldia i pinis wok na i laik malolo na ol dispela soldia bilong senisim ol na statim wok, na ol i bringim olgeta i kam long Jehoiada long haus bilong Bikpela. Spia bilong King Devit na ol hap plang bilong Devit i stap long haus bilong Bikpela. Na Jehoiada i kisim ol dispela samting na i givim long ol ofisa. Orait na ol soldia i go sanap long olgeta hap bilong banis long haus bilong Bikpela, stat long hap saut i go inap long hap not. Na ol i sanap klostu long alta na klostu long haus yet na ol i holim ol bainat na was gut. Ol soldia i redi pinis, orait pris Jehoiada i bringim Joas i kam ausait na i putim hat king long het bilong Joas. Na tu em i givim Joas wanpela buk i gat tok bilong lo. Na bihain ol i kapsaitim wel bilong oliv long het bilong Joas bilong makim em i kamap king. Na ol manmeri i amamas na paitim han na singaut olsem, “Joas i ken i stap king longpela taim.” Kwin Atalia i harim singaut bilong ol soldia na bilong ol manmeri na em i lusim haus bilong en na em i go long haus bilong Bikpela we ol manmeri i bung i stap. Em i go kamap, em i lukim nupela king i sanap klostu long longpela pos i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, olsem ol king i save mekim. Na em i lukim ol ofisa bilong ami na ol man bilong winim biugel i stap klostu long king. Na tu em i lukim ol manmeri i wok long amamas, na sampela bilong ol tu i winim biugel. Na Atalia i brukim klos bilong en, long wanem, em i bel nogut tru. Na em i singaut olsem, “Yupela man nogut. Yupela i mekim pasin nogut tru na i laik daunim mi.” Jehoiada i no laik bai ol i kilim Atalia klostu long haus bilong Bikpela. Olsem na em i tokim ol ofisa olsem, “Holimpas Atalia na tokim em long wokabaut namel long ol lain soldia na i go ausait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na sapos wanpela man i bihainim em, orait yupela i mas kilim dispela man i dai.” Orait ol i holimpas Atalia na kisim em i go long dispela dua ol hos i save go insait long banis bilong haus king. Na ol i bringim em i go insait na kilim em i dai. Pris Jehoiada i tokim King Joas wantaim ol manmeri na ol i mekim kontrak wantaim Bikpela, bai ol i stap ol manmeri bilong Bikpela tasol. Na tu em i tokim king wantaim ol manmeri na ol i mekim narapela kontrak namel long ol yet. Na bihain ol manmeri i go long haus lotu bilong giaman god Bal na brukim haus olgeta. Na ol i brukim ol alta na ol piksa bilong god Bal. Na ol i kilim i dai Matan, pris bilong Bal, klostu long alta. Orait Jehoiada i makim sampela soldia bilong was long haus bilong Bikpela. Na Jehoiada wantaim ol ofisa bilong ami na ol soldia bilong was long king na ol soldia bilong was long haus bilong king, ol i kisim king long haus bilong Bikpela na bringim em i go long haus king. Na olgeta manmeri i wokabaut bihainim ol. Taim ol i kamap, Joas i go insait long dispela dua ol i kolim Dua Bilong Ol Soldia na em i go sindaun long sia king. Na olgeta manmeri i amamas moa yet na ol i sindaun bel isi long Jerusalem, long wanem, ol soldia i bin kilim Atalia pinis klostu long haus bilong king. Joas i gat 7-pela krismas tasol long taim em i kamap king. Long namba 7 yia bilong Jehu i stap king bilong Israel, Joas i kamap king bilong Juda. Na em i stap king long Jerusalem inap 40 yia. Mama bilong Joas, em Sibia bilong taun Berseba. Long taim Joas i stap king, em i save mekim stretpela pasin long ai bilong Bikpela, long wanem, pris Jehoiada i wok long stiaim tingting bilong en. Tasol Joas i no bagarapim ol dispela ples bilong lotuim ol giaman god, olsem na ol manmeri i wok yet long go long ol dispela ples na mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Joas i singautim ol pris i kam na i tokim ol olsem, “Yupela pris i mas kisim olgeta mani ol manmeri i save bringim long haus bilong Bikpela. Em ol takis mani bilong haus bilong Bikpela, na ol mani ol man i givim bilong inapim promis bilong ol, na ol mani ol man i save givim long God long laik bilong ol yet. Yupela wan wan pris i mas bosim dispela mani ol manmeri i givim long yupela. Na taim yupela i lukim wanpela hap bilong haus bilong Bikpela i bagarap, orait yupela i mas kisim dispela mani na baim ol man bilong stretim dispela hap i bagarap.” Tasol long sampela yia bihain, em long namba 23 yia bilong em i stap king, Joas i lukim ol pris i no bin mekim wanpela samting bilong stretim haus bilong Bikpela. Olsem na King Joas i singautim Jehoiada wantaim ol arapela pris i kam na em i tokim ol olsem, “Watpo yupela i no stretim dispela ol hap bilong haus bilong Bikpela i bagarap i stap? Sapos olsem, yupela i no ken moa bosim dispela mani yupela i save kisim long ol manmeri. Nogat. Yupela i mas givim dispela mani long ol man mi bai makim bilong stretim ol samting i bagarap long haus bilong Bikpela.” Ol pris i orait long tok bilong Joas, na ol i pasim tok long ol bai i no kisim mani long ol manmeri, na tu bai ol i no ken bosim wok bilong stretim ol samting i bagarap long haus bilong Bikpela. Bihain Jehoiada i kisim wanpela bokis na em i wokim hul long ai bilong dispela bokis na putim bokis klostu long alta. Na taim ol manmeri i kam insait long banis i raunim haus bilong Bikpela, ol i lukim dispela bokis i stap long han sut bilong alta. Ol pris i was long dua bilong haus, ol i save kisim ol mani ol manmeri i bringim, na putim insait long dispela bokis. Long taim ol pris i lukim bokis i laik pulap, orait ol i save salim tok long kuskus bilong king na long hetpris. Na tupela i save kam na pulimapim ol dispela mani long ol bek na karim i go na kaunim. Ol i kaunim pinis, orait ol i save givim long ol man i bosim wok bilong stretim haus bilong Bikpela. Na ol dispela man i save baim ol kamda na ol man i save long wokim haus long ston na ol man bilong katim ston. Na tu ol i save baim ol plang na ol ston bilong ol i mekim wok long en. Na sapos i gat arapela samting ol i mas kisim bilong helpim dispela wok, orait ol i save baim dispela tu. Dispela mani ol i kisim long haus bilong Bikpela, em i gat wanpela wok tasol, em bilong stretim haus bilong Bikpela. Olsem na ol i no inap long kisim dispela mani na baim ol dis na plet samting ol i wokim long silva, na ol biugel, na ol samting bilong mekim i dai lam, na ol arapela samting ol i wokim long gol na silva bilong mekim wok insait long haus bilong Bikpela. *** Ol man bilong bosim wok ol i no save paulim mani. Olsem na ol lida i no save askim ol long wanem samting ol i mekim long dispela mani. Tasol mani ol manmeri i givim long God olsem ofa bilong stretim rong na ofa bilong rausim sin, em ol i no save putim long dispela bokis mani long haus bilong Bikpela. Nogat. Ol i givim long ol pris tasol. King Joas bilong Juda i makim pinis ol man bilong stretim haus bilong Bikpela, na bihain long dispela, King Hasael bilong Siria i kam wantaim ol ami bilong en na i pait long taun Get. Ol i winim ol Get na kisim taun pinis, orait ol i tanim na i go bilong pait long Jerusalem. Tasol King Joas i no laik long Hasael i kam pait long Jerusalem, olsem na em i salim bikpela presen long Hasael. Joas i kisim olgeta samting ol tumbuna bilong en, em King Jehosafat na King Jehoram na King Ahasia, i bin makim bilong Bikpela, na olgeta samting Joas yet i bin makim bilong Bikpela. Na tu em i kisim olgeta gol i stap long rum mani long haus bilong Bikpela na long haus king. Na em i salim ol dispela samting i go long Hasael olsem presen. Hasael i kisim pinis, orait em i larim Jerusalem na i go. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Joas i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Wanpela taim ol ofisa bilong Joas i pasim tok long kilim Joas. Na tupela bilong ol, em Josakar, pikinini man bilong Simeat, na Jehosabat, pikinini man bilong Somer, i kilim Joas i dai long wanpela haus i stap long rot i go daun long ples Sila. Dispela haus i stap long dispela hap bilong Jerusalem we ol i bin pulimapim ples daun. Joas i dai, na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na Amasia, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. *** Long namba 23 yia bilong Joas, pikinini bilong Ahasia, i stap king bilong Juda, Joahas, pikinini man bilong Jehu, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 17 yia. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela olsem King Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na nau Joahas i mekim ol wankain sin olsem Jeroboam i bin mekim, na em i no lusim ol dispela pasin nogut. Nogat tru. Olsem na Bikpela i kros tru long ol Israel, na em i larim Hasael, king bilong Siria, i kam pait planti taim long ol Israel na daunim ol. Na bihain Benhadat, pikinini man bilong Hasael, i kamap king bilong Siria, na em tu i wok long daunim ol Israel. Orait na King Joahas i beten long Bikpela, na Bikpela i harim prea bilong Joahas, long wanem, Bikpela i save pinis, ol Siria i wok long mekim nogut tru long ol Israel. Na Bikpela i makim wanpela man bilong helpim ol Israel, na dispela man i kisim bek ol long han bilong ol Siria. Olsem na ol Israel i gat gutpela sindaun long ples bilong ol, olsem bipo. Tasol ol i no lusim ol dispela kain sin, em bipo ol lain bilong Jeroboam i bin mekim na ol Israel i bin bihainim ol. Nogat. Ol i wok yet long mekim ol dispela pasin nogut. Na ol i no rausim dispela piksa bilong god meri Asera i stap long Samaria. Long dispela taim Joahas i no gat planti soldia, long wanem, ol Siria i bin kilim planti soldia bilong Israel. Ol Siria i bin mekim save tru long ol. Nau ol Israel i gat 50 soldia tasol bilong sindaun long hos na pait. Na ol i gat 10-pela karis bilong pait, na 10,000 arapela soldia. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Joahas i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim. Bihain Joahas i dai na ol i planim em long Samaria. Na Jehoas, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 37 yia bilong Joas i stap king bilong Juda, Jehoas, pikinini man bilong Joahas, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap long 16 yia. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela olsem King Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na nau Jehoas i mekim ol wankain sin olsem Jeroboam i bin mekim, na em i no lusim ol dispela pasin nogut. Nogat tru. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehoas i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long ol strongpela samting em i bin mekim long taim ol Israel i pait long lain bilong King Amasia bilong Juda. Bihain Jehoas i dai na ol i planim em long matmat bilong ol king bilong Israel long Samaria. Na narapela Jeroboam i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Jehoas i stap king, Elisa i kisim bikpela sik tru. Klostu em i laik i dai, na King Jehoas i go lukim em. Jehoas i sori long em na i krai na i tokim em olsem, “Papa bilong mi, papa bilong mi, yu strongpela man bilong helpim Israel, olsem ol hos na karis bilong pait.” Na Elisa i tokim em olsem, “Yu go kisim banara i kam.” Orait Jehoas i go kisim na bringim i kam. Na Elisa i tokim em, “Kisim banara na taitim na redi long sut.” King i mekim olsem, na Elisa i putim han bilong en antap long han bilong king. Na bihain Elisa i tokim king olsem, “Nau yu go opim dispela windo i lukluk i go long hap sankamap.” Orait Jehoas i slekim banara na i go opim windo. Na Elisa i tok, “Yu taitim banara na sutim spia i go.” Jehoas i mekim olsem, na Elisa i singaut, “Dispela spia, em spia bilong Bikpela, bilong winim ol Siria. Olsem na taim yu pait long ol Siria long taun Afek, bai yu pinisim ol tru.” Na Elisa i tokim king olsem, “Kisim ol spia.” King i kisim pinis na Elisa i tok, “Paitim graun long ol dispela spia.” Orait na Jehoas i paitim graun tripela taim. Profet Elisa i lukim na em i kros na i tokim king olsem, “Yu no laik paitim graun 5-pela o 6-pela taim? Sapos yu bin mekim olsem, orait bai yu inap pinisim tru ol Siria. Tasol nau bai yu winim ol inap tripela taim tasol.” Bihain Elisa i dai na ol i putim bodi bilong en long matmat ol i bin wokim long hul bilong ston. Olgeta yia sampela lain man bilong Moap i save kam mekim nogut long Israel. Wanpela taim ol sampela Israel i laik planim bodi bilong wanpela man. Tasol ol i lukim sampela Moap i kam, olsem na kwiktaim ol i tromoi bodi bilong dispela man long hul ol bun bilong Elisa i stap long en, na ol i ranawe. Taim bodi bilong dispela man i go pas long ol bun bilong Elisa, orait laip i kam bek gen long bodi bilong dispela man, na em i kirap. Long olgeta yia Joahas, papa bilong Jehoas, i stap king bilong Israel, Hasael, king bilong Siria, i pait long ol Israel na i givim hevi long ol. Tasol Bikpela i sori long ol Israel na i marimari long ol. Em i tingting long dispela kontrak bipo em i bin mekim wantaim Abraham na Aisak na Jekop, olsem na em i helpim ol Israel na em i no bagarapim ol. Na em i no laik rausim ol Israel i go longwe long pes bilong en. Bihain Hasael i dai na Benhadat, pikinini bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king bilong Siria. Orait na Jehoas, king bilong Israel, wantaim ol soldia bilong en i pait long King Benhadat wantaim ol soldia bilong en. Na Jehoas i winim Benhadat na i kisim bek ol dispela taun ol Siria i bin kisim long ol Israel long taim bilong Joahas, papa bilong Jehoas. Jehoas i winim Benhadat tripela taim. Long namba 2 yia bilong Jehoas, pikinini bilong Joahas, i stap king bilong Israel, Amasia, pikinini man bilong Joas, i kamap king bilong Juda. Em i gat 25 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 29 yia. Mama bilong en, em Jehoadin, wanpela meri bilong taun Jerusalem. Amasia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en, Joas, i bin mekim. Tasol em i no mekim ol wankain gutpela pasin olsem tumbuna bilong en, King Devit, i bin mekim, long wanem, Amasia i no bagarapim ol dispela ples bilong lotuim ol giaman god. Olsem na ol manmeri i wok yet long go long ol dispela ples na mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Long taim Amasia i bosim strong kantri Juda, em i tok na ol i kilim i dai ol dispela ofisa i bin kilim papa bilong en, King Joas. Tasol em i no kilim ol pikinini bilong ol dispela ofisa. Nogat. Em i larim ol i stap. Em i bihainim tok bilong Bikpela i stap long dispela buk i gat ol lo bipo Moses i bin givim long ol Israel. Dispela tok bilong Bikpela i olsem, “Sapos pikinini bilong wanpela man i mekim rong, orait yupela i no ken bekim na kilim i dai papamama bilong en. Olsem tasol, sapos papamama i mekim rong, orait yupela i no ken bekim na kilim i dai ol pikinini bilong ol. Man i mekim rong, em tasol yupela i mas kilim i dai.” Wanpela taim Amasia wantaim ol soldia bilong en i pait long 10,000 soldia bilong Idom long Ples Daun I Gat Planti Sol. Ol i winim ol Idom na kisim taun Sela. Amasia i givim nem Joktel long dispela taun, na nau tu ol i save kolim long dispela nupela nem. Bihain Amasia i salim ol man i go long Jehoas, king bilong Israel. King Jehoas em i pikinini bilong Joahas na tumbuna pikinini bilong Jehu. Ol dispela man i go kamap long Jehoas na ol i tokim em olsem, “King Amasia i tok long em i laik pait long yupela Israel.” Tasol Jehoas i bekim tok bilong Amasia na i mekim tok piksa olsem, “Long kantri Lebanon, wanpela gras i gat nil i bin salim tok long wanpela diwai sida na i tokim em olsem, ‘Mi laik bai yu givim pikinini meri bilong yu long pikinini man bilong mi, na bai tupela i marit.’ Tasol bihain long gras i mekim dispela tok, wanpela wel abus i wokabaut long dispela hap na i krungutim dispela gras, na gras i bagarap.” Jehoas i mekim dispela tok piksa, na em i skruim tok long Amasia olsem, “Mi save, yu bin pait long ol Idom na winim ol. Olsem na yu amamas tru na litimapim nem bilong yu moa yet. Yu bin kisim biknem long dispela pait, olsem na nau yu mas i stap gut long ples bilong yu na amamas. Maski long kirapim pait long mipela. Nogut yu bagarap, na yu mekim ol Juda tu i bagarap.” Tasol Amasia i no laik harim tok bilong Jehoas. Olsem na Jehoas wantaim ol ami bilong Israel i go long taun Betsemes long kantri Juda na ol i pait long Amasia wantaim ol soldia bilong en. Ol i pait i go na ol Israel i winim ol Juda, na ol soldia bilong Juda i ranawe i go bek long ples bilong ol. Na Jehoas i holimpas Amasia na kalabusim em. Na bihain, Jehoas wantaim ol soldia bilong Israel i lusim Betsemes na wokabaut i go long Jerusalem. Na ol i brukim banis bilong taun, stat long Dua Bilong Efraim na i go inap long Dua bilong Kona. Mak bilong dispela hap banis ol i bin brukim, em i samting olsem 200 mita. Na Jehoas i go insait long Jerusalem na kisim olgeta gol na silva i stap long taun. Em i kisim tu olgeta dis na plet samting i stap long haus bilong Bikpela na olgeta samting i stap long ol rum mani long haus bilong king. Na tu em i kalabusim ol bikman bilong Juda na em i tokim Amasia olsem, “Amasia, yu no ken tingting long pait long mipela Israel gen. Sapos yu mekim olsem, orait bai mi kilim i dai ol dispela bikman bilong yu.” Em i mekim dispela tok pinis, orait em i kisim ol dispela bikman wantaim olgeta dispela samting na i go bek long Samaria. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehoas i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim na long dispela pait ol Israel i bin mekim long King Amasia bilong Juda. Bihain Jehoas i dai na ol i planim em long matmat bilong ol king bilong Israel long Samaria. Na pikinini man bilong en, Jeroboam, i kisim ples bilong en na i kamap king. King Jehoas bilong Israel i dai pinis, orait King Amasia bilong Juda i stap 15 yia moa, na em i dai. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Amasia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. King Amasia i bin i stap long Jerusalem, na sampela man i bin pasim tok long kilim em i dai. Em i harim tok long dispela samting ol i laik mekim, olsem na em i ranawe i go long taun Lakis. Tasol ol dispela birua bilong en i salim sampela man na ol i bihainim em i go long Lakis na kilim em i dai. Na ol man i putim bodi bilong en long hos na bringim i kam bek long Jerusalem. Na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Bihain ol Juda i kisim Usia, narapela nem bilong en Asaria, na ol i makim em i kamap king, bilong kisim ples bilong papa bilong en, Amasia. Usia i gat 16 krismas long taim em i kamap king. Sampela taim bihain long em i kamap king, em i go pait na kisim bek taun Elat long han bilong ol birua. Na em i stretim bek ol hap bilong taun i bin bagarap. Long namba 15 yia bilong Amasia, pikinini bilong Joas, i stap king bilong Juda, Jeroboam, pikinini man bilong Jehoas, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 41 yia. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Bipo namba wan Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na nau dispela Jeroboam i mekim ol wankain sin olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Taim dispela Jeroboam i no kamap king yet, ol birua i bin kisim planti hap graun bilong ol Israel. Tasol nau Jeroboam i pait na kisim bek olgeta dispela graun, stat long maus bilong rot i go long taun Hamat long hap not na i go inap long raunwara Detsi long hap saut. Na long dispela pasin Jeroboam i inapim dispela tok God, Bikpela bilong Israel, i bin mekim long maus bilong profet Jona, pikinini man bilong Amitai. Profet Jona em i wanpela man bilong taun Gathefer. Bikpela i lukim ol birua bilong Israel i wok long givim bikpela hevi long ol na pinisim ol, na i gat wan wan man tasol i stap. Na tu i no gat wanpela man bilong helpim ol. Na Bikpela i no bin tok long em bai i pinisim tru ol Israel na nem bilong ol bai i pinis olgeta. Olsem na em i makim King Jeroboam, pikinini bilong Jehoas, bilong kisim bek ol long han bilong ol birua. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jeroboam i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim na long ol pait em i bin mekim long kisim bek taun Damaskus na taun Hamat. Bipo ol Juda i bin bosim taun Hamat. Bihain Jeroboam i dai, na pikinini man bilong en, Sekaraia, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 27 yia bilong Jeroboam i stap king bilong Israel, Usia, pikinini man bilong Amasia, i kamap king bilong Juda. Narapela nem bilong Usia em Asaria. Em i gat 16 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 52 yia. Mama bilong en, em Jekolia, wanpela meri bilong taun Jerusalem. Usia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en Amasia i bin mekim. Tasol Usia i no bagarapim ol ples bilong lotuim ol giaman god. Olsem na ol manmeri i wok yet long i go long ol dispela ples na mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Wanpela taim Bikpela i mekim sik lepra i kamap long skin bilong Usia, na dispela sik i no inap pinis. Na Usia i lusim haus king na i go i stap long narapela haus, na Jotam, pikinini man bilong en, i mekim wok olsem king na i bosim haus king na bosim kantri inap King Usia i dai. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Usia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Taim Usia i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na nau pikinini man bilong en, Jotam, i kisim ples bilong em na i kamap king tru. Long namba 38 yia bilong Usia i stap king bilong Juda, Sekaraia, pikinini man bilong namba 2 Jeroboam, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 6-pela mun tasol. Na Sekaraia i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, olsem ol tumbuna bilong en i bin mekim. Em i mekim ol wankain sin olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela, na Sekaraia tu i mekim wankain pasin. Na Salum, pikinini man bilong Jabes wantaim sampela man i bung na painim wanpela rot bilong kilim Sekaraia i dai. Na bihain Salum i kilim em i dai long pes bilong ol manmeri, na Salum yet i kamap king. Na long dispela pasin em inapim tok Bikpela i bin mekim. Bipo Bikpela i bin tokim Jehu olsem, “Bai mi larim ol man long lain bilong yu i kamap king i go inap long namba 4 lain tumbuna bilong yu.” Ol stori bilong olgeta arapela samting Sekaraia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. *** Long namba 39 yia bilong Usia i stap king bilong Juda, Salum, pikinini man bilong Jabes, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap long wanpela mun tasol. Long dispela taim Menahem, pikinini man bilong Gadi, i lusim taun Tirsa na i go long Samaria na kilim Salum i dai na em yet i kamap king. Ol stori bilong ol arapela samting Salum i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori tu long ol pasin Salum wantaim ol arapela man i bin mekim long kilim King Sekaraia. Long taim Menahem wantaim ol lain man bilong en i lusim Tirsa na i wokabaut i go long Samaria, ol i kamap long taun Tipsa. Tasol ol Tipsa i no larim lain bilong Menahem i go insait long taun bilong ol. Olsem na Menahem i kirapim pait na ol i pait na Menahem wantaim lain bilong en ol i bagarapim tru taun bilong ol. Na ol i kilim ol manmeri bilong Tipsa na bilong ol ples i stap nabaut long dispela hap. Na ol i kisim ol meri i gat bel na katim bel bilong ol na ol i dai. Long namba 39 yia bilong Usia i stap king bilong Juda, Menahem, pikinini man bilong Gadi, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 10-pela yia. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na Menahem i mekim ol wankain pasin inap em i dai. Long taim Menahem i stap king, Tiklat Pileser, king bilong Asiria, i kam pait long Israel. Narapela nem bilong Tiklat Pileser, em Pul. Orait na Menahem i kisim samting olsem 3,000,000 kina long silva na givim long Tiklat Pileser bilong baim em, bai em i no ken pait moa na em i ken helpim Menahem i stap strongpela king bilong kantri Israel. Bilong kisim dispela mani, Menahem i kisim takis long olgeta man i gat planti mani. Em i kisim 50 kina long wan wan man na i givim long King Tiklat Pileser. Orait Tiklat Pileser i lusim Israel na i go. Ol stori bilong ol arapela samting Menahem i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Menahem i dai na ol i planim em. Na pikinini man bilong en, Pekahia, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 50 yia bilong Usia i stap king bilong Juda, Pekahia, pikinini man bilong Menahem, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap tupela yia tasol. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na nau Pekahia i mekim wankain pasin. Na wanpela ofisa bilong ami bilong Pekahia, nem bilong en Peka, pikinini man bilong Remalia, em wantaim 50 man bilong distrik Gileat, i pasim tok long kilim Pekahia i dai. Pekahia i stap insait long strongpela rum long haus king bilong em long Samaria na ol dispela man i go insait long dispela rum na ol i kilim em i dai. Na ol i kilim tu Argop na Arie. Na Peka i kisim ples bilong Pekahia na i kamap king. Ol stori bilong olgeta arapela samting Pekahia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Long namba 52 yia bilong Usia i stap king bilong Juda, Peka, pikinini man bilong Remalia i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 20 yia. Na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela olsem namba wan Jeroboam i bin mekim. Bipo Jeroboam i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na Peka i mekim wankain pasin. Long taim Peka i stap king, Tiklat Pileser, king bilong Asiria, i kam pait long Israel na kisim taun Ijon na taun Abel Betmaka na taun Janoa na taun Kedes na taun Hasor na distrik Gileat na distrik Galili na olgeta hap graun bilong lain Naptali. Na em i kisim ol manmeri bilong dispela ol ples i go kalabus long Asiria. Long namba 20 yia bilong Jotam, pikinini bilong Usia, i stap king bilong Juda, Hosia, pikinini man bilong Ela, wantaim sampela man i painim wanpela rot bilong kilim King Peka i dai. Na bihain Hosia i kilim Peka i dai na Hosia i kamap king. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Peka i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Long namba 2 yia bilong Peka i stap king bilong Israel, Jotam, pikinini man bilong Usia, i kamap king bilong Juda. Em i gat 25 krismas long taim em i kamap king na em i stap king long Jerusalem inap 16 yia. Mama bilong en, em Jerusa, pikinini meri bilong Sadok. Jotam i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en Usia i bin mekim. Tasol Jotam i no bagarapim ol ples bilong lotuim ol giaman god. Olsem na ol manmeri i wok yet long i go long ol dispela ples na mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Jotam i tok na ol i wokim dispela dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela ol i kolim Dua Antap. Ol stori bilong olgeta arapela samting Jotam i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Long taim Jotam i stap king, Bikpela i salim Resin, king bilong Siria, na Peka, king bilong Israel, wantaim ol ami bilong tupela, na ol i go namba wan taim bilong pait long ol Juda. Taim Jotam i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en. Dispela ples matmat i stap long taun bilong tumbuna bilong en, Devit. Na pikinini man bilong en, Ahas, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 17 yia bilong Peka i stap king bilong Israel, Ahas, pikinini man bilong Jotam, i kamap king bilong Juda. Em i gat 20 krismas long taim em i kamap king na em i stap king long Jerusalem inap 16 yia. Tasol em i no mekim stretpela pasin long ai bilong God, Bikpela bilong en, olsem tumbuna bilong en Devit i bin mekim. Nogat. Em i mekim pasin nogut tasol, olsem ol king bilong Israel i bin mekim. Na tu em i mekim kranki pasin olgeta. Em i kilim pikinini man bilong en na i kukim em olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i bihainim dispela rabis pasin tru bilong ol lain manmeri i bin i stap long dispela graun bipo. Tasol Bikpela i bin rausim ol na givim dispela graun long ol Israel. Na Ahas i save go long ol ples bilong lotu long ol giaman god. Ol dispela ples i stap antap long ol maunten na aninit long bikpela diwai. Na em i mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Orait King Resin bilong Siria wantaim King Peka bilong Israel, tupela i kisim ol soldia bilong ol na i go banisim Jerusalem. Na ol i pait long ol Jerusalem, tasol ol i no inap winim Ahas wantaim ol soldia bilong en. Na long dispela taim King Resin i pait long kisim bek taun Elat. Em i kisim dispela taun na i rausim ol Juda i stap long en. Na em i larim ol Idom i go i stap long taun Elat. Na ol i stap long en i kam inap nau. King Resin na King Peka i banisim Jerusalem i stap, na King Ahas i salim sampela man i go long Tiklat Pileser, king bilong Asiria, na tokim em olsem, “Mi King Ahas, mi wokboi bilong yu na mi stap pikinini bilong yu. Nau king bilong Siria na king bilong Israel i wok long pait long mi. Olsem na mi laik bai yu kam pait long ol na bai ol i no ken bagarapim mipela.” Na Ahas i kisim ol dispela gol na silva i stap long haus bilong Bikpela na long ol haus mani long haus bilong king, na i salim i go long king bilong Asiria bilong baim em long helpim Juda. Orait King Tiklat Pileser i harim tok bilong Ahas, na i kisim ol soldia bilong en na i go pait long taun Damaskus na kisim taun. Na Tiklat Pileser i kilim King Resin i dai, na kisim ol manmeri bilong Damaskus i go kalabus long taun Kir. Bihain King Ahas i go long Damaskus bilong lukim Tiklat Pileser. Taim em i stap long dispela hap em i lukim alta bilong Damaskus. Na em i wokim piksa bilong en na raitim ol tok bilong ol kain kain pasin bilong wokim dispela kain alta. Na em i salim i go long pris Uria long Jerusalem na tokim em long wokim wanpela alta olsem. Orait Uria i harim tok na i wokim alta i wankain olsem dispela alta long Damaskus. Ahas i no kam bek yet long Jerusalem na Uria i wokim dispela alta pinis. Taim Ahas i kam bek, em i go lukim alta. Na em i laik mekim ofa, olsem na em i go antap long lata bilong dispela bikpela alta. Na em i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ofa bilong kukim wit na ofa bilong kapsaitim wain. Na em i kisim blut bilong abus bilong mekim ofa bilong kamap wanbel wantaim God, na em i tromoi dispela blut long alta. Ahas i mekim ol ofa antap long dispela nupela alta pinis, orait em i rausim alta bras bilong bipo na sanapim long sait bilong dispela nupela alta, long hap not. Pastaim alta bras i bin sanap namel long dispela nupela alta na dua bilong haus bilong God. Na King Ahas i tokim Uria olsem, “Long olgeta taim yu laik mekim ofa yu mas i go long dispela nupela alta tasol. Olgeta moning yu mas mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na long olgeta apinun yu mas mekim ofa bilong kukim wit. Na yu mas mekim ol ofa bilong king na bilong olgeta manmeri. Em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit. Na yu mas mekim ol arapela ofa bilong ol manmeri, em ol ofa bilong kapsaitim wain. Na yu mas kisim blut bilong olgeta abus bilong mekim ofa na tromoi long dispela nupela alta tasol. Tasol alta bras em i bilong mi tasol. Mi bai yusim long askim God long givim stia long mi long ol samting mi tingting long mekim.” Uria i harim dispela olgeta tok bilong king na oltaim em i save bihainim na i mekim olsem. Bihain King Ahas i tokim ol wokman na ol i go insait long banis bilong haus bilong Bikpela na ol i brukim ol wilkar, bipo ol wokman bilong Solomon i bin wokim long bras. Na ol i kisim tu ol liklik tang wara i stap antap long ol wilkar. Na ol i kisim ol bulmakau bras i stap aninit long bikpela tang wara. Na bihain ol i kisim ol ston na wokim nupela bet bilong putim dispela bikpela tang. Na klostu long haus bilong Bikpela i gat wanpela samting olsem liklik haus, ol i bin wokim bilong pasim hat bilong san long de Sabat, na ol i tanim dispela samting bai ol man i no ken lukim pes bilong en. Orait na ol i go long dua bilong king i save i go insait long banis bilong haus bilong Bikpela, na ol i tanim tu dispela gutpela bilas i stap long dispela dua, bai ol man i no ken lukim moa dispela bilas. Ahas i bihainim laik bilong king bilong Asiria na em i mekim ol dispela pasin. Ol stori bilong ol arapela samting King Ahas i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Na Ahas i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Hesekia i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 12 yia bilong Ahas i stap king bilong Juda, Hosia, pikinini man bilong Ela, i kamap king bilong Israel. Na em i stap king long Samaria inap 9-pela yia. Em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, tasol em i no mekim planti pasin nogut tumas olsem ol arapela king bilong Israel i bin mekim. Long taim em i stap king, Salmaneser, king bilong Asiria, i kam pait long ol Israel. Na ol Asiria i winim ol Israel na Hosia i promis long i stap aninit long Salmaneser na givim takis long em long olgeta yia. Tasol wanpela yia Hosia i salim sampela man i go long King So bilong Isip, bilong askim King So long helpim em. Na long dispela yia Hosia i no salim takis mani i go long Salmaneser, olsem em i bin mekim long olgeta yia. Salmaneser i painimaut olsem Hosia i brukim tok promis bilong en, na em i salim ol soldia i go holimpas Hosia na putim em long kalabus. Bihain long ol Asiria i kalabusim Hosia pinis, Salmaneser i kisim ol soldia bilong en na i go pait long olgeta Israel. Ol i go kamap long taun Samaria na banisim taun na pait long ol inap tripela yia. Na long namba 9 yia bilong Hosia i stap king bilong Israel, king bilong Asiria i winim ol Samaria na kisim taun. Na em i kisim ol Israel i go long Asiria, na putim sampela i stap long taun Hala na putim sampela i stap klostu long wara Habor long distrik Gosan, na sampela i stap long ol taun bilong kantri Midia. Ol dispela hevi i kamap long ol Israel, long wanem, ol i bin mekim sin long ai bilong God, Bikpela bilong ol. Ol i no ting long Bikpela i bin kisim bek ol tumbuna bilong ol long han bilong king bilong Isip. Nogat. Ol Israel i wok long lotu long ol giaman god, na ol i bihainim ol pasin nogut ol king bilong ol yet i save mekim. Na tu ol i bihainim ol pasin nogut bilong ol arapela lain manmeri i bin i stap long dispela graun bipo. Tasol Bikpela i bin rausim ol dispela lain na givim dispela graun long ol Israel. Ol Israel i mekim ol kain kain pasin Bikpela i no laikim. Ol i wokim ol ples lotu bilong ol giaman god long olgeta taun na long ol ples nabaut. Na ol i go antap long ol maunten na aninit long ol bikpela diwai na sanapim ol pos ston na ol piksa bilong god meri Asera, na ol i lotuim ol dispela samting. Na long ol dispela ples bilong lotu ol i bihainim wankain pasin bilong lotu olsem ol dispela arapela lain manmeri i bin mekim bipo, na ol i kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Ol dispela kain kain pasin nogut bilong ol Israel i mekim Bikpela i belhat. Bipo Bikpela i bin tokim ol olsem, “Yupela i no ken lotu long ol piksa bilong giaman god.” Tasol ol i sakim tok bilong en, na ol i lotuim ol dispela samting. Bikpela i bin salim ol profet i go long ol Israel na Juda, bilong givim strongpela tok long ol olsem, “Yupela tanim bel na lusim pasin nogut bilong yupela na bihainim olgeta lo na tok bilong mi. Ol dispela lo em mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela, na ol dispela tok mi bin autim long maus bilong ol wokman bilong mi, ol profet.” Tasol ol Israel i bikhet long God na i sakim tok bilong en, na ol i bihainim pasin bilong ol tumbuna bilong ol. Ol dispela tumbuna i no bin bilip na holimpas tok bilong God, Bikpela bilong ol. Ol Israel i givim baksait long tok bilong Bikpela na long dispela kontrak em i bin mekim wantaim ol tumbuna, na long olgeta strongpela tok em i bin givim ol. Ol i sakim tok moa yet na ol i go lotuim ol giaman god. Ol dispela giaman god ol i no god tru. Tasol ol manmeri bilong Israel i lotu long ol dispela samting nating, na ol Israel yet i kamap samting nating olsem ol dispela giaman god. Bipo Bikpela i bin tokim ol long ol i no ken bihainim ol pasin bilong ol lain pipel i stap klostu long ol, tasol ol Israel i sakim tok bilong en, na ol i bihainim dispela pasin. Na ol i brukim olgeta lo bilong God, Bikpela bilong ol. Ol i kisim gol na wokim tupela bulmakau man na ol i lotuim tupela. Na ol i wokim piksa bilong god meri Asera na lotuim dispela. Na tu, ol i lotuim ol sta na lotuim giaman god Bal. Na ol i kilim ol pikinini bilong ol na kukim ol olsem ofa long ol giaman god. Na ol i go long ol glasman na long ol sampela manmeri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, na ol i askim ol dispela lain long helpim ol. Ol Israel i gat wanpela tingting tasol, em long mekim pasin nogut moa yet. Na Bikpela i lukim dispela pasin bilong ol na em i kros long ol. Bikpela i belhat moa yet long ol Israel na em i les long lukim ol. Olsem na em i rausim ol i go longwe long ples bilong ol. Na i no gat wanpela bilong ol lain Israel i stap. Ol lain Juda tasol i stap yet long graun bilong ol yet. Tasol ol lain Juda tu i no bihainim ol lo bilong God, Bikpela bilong ol. Nogat. Ol i bihainim ol wankain pasin nogut olsem ol Israel i bin bihainim bipo, na Bikpela i bin givim baksait long olgeta lain bilong Israel. Na em i mekim save moa yet long ol na salim ol birua i kam bagarapim ol. Tasol ol Israel i no bin lusim ol pasin nogut, olsem na Bikpela i les long ol na em i rausim ol i go longwe long ples bilong ol. Bipo ol Israel na ol Juda wantaim i bin i stap aninit long lain bilong King Devit. Tasol bihain Bikpela i mekim ol lain Israel i bruk na i lusim lain Juda. Orait ol Israel i kirap na makim Jeroboam, pikinini bilong Nebat, i kamap king bilong ol. Tasol Jeroboam i pulim ol na ol i lusim Bikpela na mekim planti bikpela sin moa. Na bihain tu ol Israel i wok long bihainim yet pasin bilong Jeroboam na ol i mekim olgeta kain sin olsem em i bin mekim. Ol i no lusim dispela pasin. Nogat tru. Bihain Bikpela i les tru long ol na i rausim ol i go longwe long ples bilong ol. Bikpela i mekim olsem, long wanem, ol Israel i no bihainim tok em i bin givim ol long maus bilong olgeta profet, em ol wokman bilong em. Olsem na ol Asiria i kam pait long ol Israel na daunim ol, na i kisim ol i go long kantri Asiria na ol i stap yet long dispela kantri. King bilong Asiria i kisim ol manmeri bilong taun Babilon na taun Kuta na taun Iva na taun Hamat na taun Sefarvaim, na bringim ol i go long distrik Samaria na putim ol long ol taun bilong Israel. Na ol dispela manmeri i sindaun olgeta long graun bilong ol Israel. Dispela ol nupela lain manmeri i no save lotuim Bikpela, olsem na Bikpela i salim ol laion i kam kilim sampela i dai. Orait na sampela man i go tokim king bilong Asiria olsem, “Ol dispela lain pipel yu bin kisim i go long ol taun bilong Samaria, ol i no save long lo bilong god bilong dispela graun. Olsem na dispela god i bin salim ol laion i kam na ol i wok long kilim ol manmeri i dai.” King i harim dispela tok na em i tokim wanpela ofisa bilong en olsem, “Yu go kisim wanpela bilong ol dispela pris yumi bin bringim i kam long Asiria. Na salim em i go bek long distrik Samaria, na em i mas i stap na lainim ol manmeri long ol lo bilong god bilong dispela graun.” Orait ol i kisim wanpela pris bilong Israel, na salim em i go bek long distrik Samaria. Na em i go i stap long taun Betel, na em i skulim ol dispela manmeri long pasin bilong lotuim Bikpela. Tasol ol dispela lain pipel i bihainim yet pasin bilong ol na i wokim ol piksa bilong giaman god bilong ol yet. Na ol i putim ol dispela god long ol ples lotu bipo ol Israel i bin wokim. Ol wan wan lain i wokim ol god bilong ol yet na i putim long ol taun ol i stap long en. Ol lain bilong Babilon i wokim piksa bilong giaman god Sukotbenot, na ol Kuta i wokim piksa bilong god Nergal, na ol Hamat i wokim piksa bilong god Asima, na ol Iva i wokim piksa bilong god Niphas na god Tartak. Ol Sefarvaim i kilim ol pikinini bilong ol na kukim ol olsem ofa long tupela giaman god bilong ol, em Adramelek na Anamelek. Na tu ol dispela lain manmeri i lotu long Bikpela. Ol i makim sampela man long lain bilong ol yet long kamap pris bilong Bikpela. Ol dispela pris i stap long ol ples bilong lotu na ol i ofaim ol abus samting ol manmeri i bringim long ol. Long dispela pasin ol i lotuim Bikpela na tu ol i bihainim pasin ol i bin mekim long as ples bilong ol na ol i lotu long ol giaman god bilong ol yet. Na nau tu ol dispela lain i bihainim yet dispela kain pasin. Ol i no save lotu tru long Bikpela na ol i no save bihainim ol lo na tok em i bin givim long ol lain bilong Jekop. Jekop em dispela man God i bin givim narapela nem, Israel. Bipo Bikpela i bin mekim wanpela kontrak wantaim ol Israel na i tok strong long ol olsem, “Yupela i no ken lotu long ol giaman god. Yupela i no ken i stap aninit long ol na brukim skru long ol. Na yupela i no ken mekim ofa long ol. Nogat tru. Yupela i mas lotuim mi Bikpela tasol, na stap aninit long mi. Long bikpela strong bilong mi, mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Olsem na yupela i mas brukim skru long mi na mekim ol ofa long mi wanpela tasol. Yupela i mas bihainim olgeta lo na tok mi bin raitim na givim yupela. Yupela i no ken lotuim ol giaman god. Yupela i no ken lusim tingting long dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela na go lotuim ol giaman god. Nogat. Yupela i mas lotu long mi God, Bikpela bilong yupela, na stap aninit long mi tasol. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai mi helpim yupela na ol birua i no inap winim yupela.” Bikpela i tok olsem, tasol ol dispela manmeri i sakim tok bilong em na i wok long bihainim yet ol pasin ol i bin mekim bipo. Ol dispela lain manmeri i bin kam i stap long Samaria, ol i lotuim Bikpela na tu ol i lotuim ol giaman god bilong ol yet. Na nau tu ol lain pikinini bilong ol i bihainim wankain pasin bilong ol. Long namba 3 yia bilong Hosia, pikinini man bilong Ela, i stap king bilong Israel, Hesekia, pikinini man bilong Ahas, i kamap king bilong Juda. Em i gat 25 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 29 yia. Mama bilong en, em Abiya, pikinini meri bilong Sekaraia. Hesekia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem tumbuna bilong en, King Devit i bin mekim. Na Hesekia i bagarapim ol ples bilong lotuim ol giaman god na em i brukim ol pos ston i gat piksa bilong ol giaman god na katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera. Na tu em i kisim dispela snek bras bipo Moses i bin wokim, em ol i kolim Nehustan, na em i brukim liklik liklik. Long wanem, ol manmeri i save kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel bilong lotu long dispela snek. Hesekia i bilip strong long God, Bikpela bilong ol Israel. I no gat wanpela king bilong Juda i bin bilip strong long God olsem Hesekia. Bilip bilong en i winim bilip bilong ol king i stap paslain long em na bilong ol king i kamap bihain long em. Em i pas tru long Bikpela na oltaim em i no lusim Bikpela. Nogat. Em i bihainim gut olgeta lo Bikpela i bin givim long Moses. Olsem na Bikpela i stap wantaim Hesekia na i helpim em, na olgeta samting em i mekim, i kamap gutpela. Hesekia i no laik tru long king bilong Asiria i bosim ol Juda, olsem na em i no moa i stap aninit long dispela king. Na tu Hesekia wantaim ol soldia bilong en i go long kantri Filistia na i pait long ol Filistia long olgeta taun na long ol ples nabaut. Na ol i winim ol Filistia i go inap long taun Gasa wantaim ol ples i stap klostu long en. Long namba 4 yia bilong Hesekia i stap king bilong Juda, em i olsem namba 7 yia bilong Hosia i stap king bilong Israel. Na long dispela yia, King Salmaneser bilong Asiria wantaim ol ami bilong en i kam pait long ol Israel. Ol i banisim taun Samaria na ol i pait long kisim taun. Ol i banisim taun i stap inap tripela yia, na bihain ol Asiria i winim ol Samaria na i kisim taun. Dispela em i namba 6 yia bilong Hesekia i stap king na namba 9 yia bilong Hosia i stap king. Na king bilong Asiria i kisim ol Israel i go long Asiria, na putim sampela i stap long taun Hala na putim sampela i stap klostu long wara Habor long distrik Gosan, na sampela i stap long ol taun bilong kantri Midia. Ol dispela hevi i kamap long ol Israel, long wanem, ol i bin sakim tok bilong God, Bikpela bilong ol, na ol i brukim dispela kontrak Bikpela i bin mekim wantaim ol na ol i kalapim olgeta lo Moses, wokman bilong Bikpela, i bin givim long ol. Ol i no harim tok bilong Bikpela na bihainim ol lo bilong em. Long namba 14 yia bilong Hesekia i stap king, King Senakerip bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en i kam pait long ol Juda na i winim ol na i kisim olgeta taun i gat strongpela banis. Tasol ol i no kisim Jerusalem yet. Senakerip i stap long taun Lakis, na Hesekia i salim tok long em olsem, “Mi bikhet long yu na mi gat asua. Tasol mi laik bai yu pinis long pait long mi na yu lusim kantri bilong mi. Sapos yu mekim olsem, orait bai mi givim yu wanem samting yu askim mi long en.” Orait Senakerip i tokim Hesekia long givim em 10,000 kilogram silva na 1,000 kilogram gol. Olsem na Hesekia i kisim olgeta silva i stap long haus bilong Bikpela na i stap long rum mani bilong haus king, na em i salim olgeta i go long Senakerip. Na tu em i rausim olgeta gol long ol dua bilong haus bilong Bikpela na long ol pos i stap arere long ol dua. Em yet i bin tokim ol wokman na ol i bin pasim dispela gol long ol dua na long ol pos. Tasol nau em i kisim dispela gol na salim i go long King Senakerip. Senakerip i kisim ol dispela gol na silva, tasol em i salim ol tripela namba wan ofisa bilong ami bilong en wantaim bikpela lain soldia, na ol i lusim Lakis na i go long Jerusalem. Ol i go kamap long Jerusalem, orait ol i stap klostu long baret bilong bringim wara long Raunwara Antap i go long Jerusalem. Dispela baret i stap klostu long bikrot i go long ples bilong wokim laplap. Orait ol Asiria i salim tok long King Hesekia long em i mas i kam. Tasol em i salim tripela ofisa bilong em long go lukim ol Asiria. Em i salim Eliakim, pikinini bilong Hilkia, em man i save bosim haus king, na Sepna, kuskus bilong king, na Joa pikinini man bilong Asap, em man i save raitim stori bilong olgeta samting king i mekim. Taim tripela i kamap long ol Asiria, wanpela bilong ol ofisa bilong ami bilong Asiria i tok strong long ol olsem, “Yupela go givim Hesekia dispela tok bilong strongpela king, em king bilong Asiria. Em i tok olsem, Hesekia, yu gat wanem kain strong na yu no laik i stap aninit long mi. Yu ting ol toktok nating i gat strong bilong winim pait, a? Yu bin bikhet long mi. Yu tingim husat bai i kam helpim yu na yu bin bikhet long mi? Mi save, yu lukluk long kantri Isip na yu wet long em i helpim yu long pait. Tasol mi tokim yu, Isip i olsem wanpela stik pitpit i bruk pinis. Sapos yu kisim na holim olsem stik bilong wokabaut, orait bai hap pitpit i sutim han bilong yu. Pasin bilong king bilong Isip i wankain tru olsem dispela stik pitpit. Olsem na em i no inap i kam helpim yu long taim bilong pait. Tasol sapos yu tok, yupela ol Israel i bilip long God, Bikpela bilong yupela, na em bai i helpim yupela, ating em tu i no inap. Long wanem, Hesekia, yu bin bagarapim ol ples lotu bilong em na ol alta i stap nabaut. Na yu bin tokim ol Juda na Jerusalem long ol i mas kam long Jerusalem na lotu long dispela wanpela alta tasol. “Na king bilong mi i gat narapela tok moa. Hesekia, king bilong mi inap givim yu 2,000 hos, sapos yu inap long painim 2,000 soldia bilong sindaun long ol na pait. Tasol mi save, yu yet yu no gat kain man olsem i stap. Na yu save ting ol soldia bilong Isip bai i kam wantaim ol hos na karis na bai ol i helpim yu long pait. Tasol nogat tru, ol i no inap i kam. Olsem na yu no gat strong inap long daunim wanpela liklik lain soldia bilong mipela. Yu ting mi kam long tingting bilong mi yet long pait long kantri bilong yu na bagarapim, a? Nogat tru. Bikpela yet i bin tokim mi long kam bagarapim dispela kantri.” Eliakim na Sepna na Joa i harim dispela tok, orait ol i tokim dispela ofisa bilong ol Asiria olsem, “Yu mas toktok long mipela long tok ples bilong ol Siria, long wanem, mipela i save long dispela tok ples. Yu no ken toktok long tok Hibru, nogut dispela ol lain i sanap antap long banis bilong taun i harim tok bilong yu.” Tasol dispela ofisa i bekim tok olsem, “King bilong mi i no bin salim mi long givim dispela tok long yupela wantaim king bilong yupela tasol. Nogat. Ol lain i sanap long banis, ol tu i mas harim dispela tok. Long wanem, sapos pait i kamap, na mipela i banisim Jerusalem, orait bai taim nogut i kamap long yupela olgeta. Na dispela lain i sanap long banis bai i sot tru long kaikai na bai ol i kaikai pekpek na dring pispis bilong ol yet, olsem yupela tu.” Orait na dispela ofisa bilong Asiria i lukluk i go long ol lain i stap antap long banis na i singaut bikmaus long tok Hibru olsem, “Yupela putim yau gut long tok bilong strongpela king, em king bilong Asiria. Em i tok olsem, ‘Yupela i no ken larim Hesekia i giamanim yupela. Hesekia i no inap helpim yupela long winim mi na bai yupela i stap gut. Yupela i no ken harim tok gris bilong Hesekia na yupela i bilip olsem Bikpela bai i helpim yupela na mipela Asiria i no inap winim yupela na kisim taun Jerusalem. Yupela i no ken harim tok bilong Hesekia na tingting moa long pait long mi. Sapos yupela i laik i stap gut na dring wara long ol hul wara bilong yupela na kaikai pikinini bilong ol diwai wain na bilong ol diwai fik long ol gaden bilong yupela yet, orait yupela i mas larim mi i kisim taun bilong yupela. Na bai yupela i stap gut inap long taim mi kam na kisim yupela i go long narapela kantri i wankain olsem kantri bilong yupela yet. Dispela kantri i gat planti ol gaden wain na planti ol gaden wit bilong wokim bret. Na em i gat ol diwai oliv na hani tu. “‘Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, bai yupela i stap gut na bai yupela i no dai. Hesekia i save giamanim yupela na i tok, Bikpela bai i helpim yupela long winim mipela. Tasol yupela i no ken bilipim tok bilong Hesekia. Yupela i ting ol god bilong ol arapela lain i bin helpim ol na ol i winim mipela ol Asiria long pait, a? Nogat tru. Long taim mipela i bin i go pait long taun Hamat na Arpat na Sefarvaim na Hena na Iva, ol god bilong ol i stap we na ol i no bin helpim ol? Na long taim mipela i go pait long Samaria, ol god bilong Samaria i bin helpim ol na daunim mipela? Nogat tru. Mipela i bin pait long planti kantri, em ol i gat planti god i stap. Tasol i no gat wanpela god i helpim kantri bilong em na mipela i lus long pait. Olsem na bilong wanem yupela Jerusalem i ting Bikpela bai i helpim yupela, na mipela i no inap winim yupela?’” Dispela ofisa bilong Asiria i pinisim ol toktok bilong em, tasol ol lain i stap antap long banis i pasim maus tasol na i no bekim wanpela tok, long wanem, King Hesekia i bin tambuim ol long ol i no ken bekim tok bilong ol Asiria. Tasol tok bilong dispela ofisa bilong Asiria i mekim Eliakim na Sepna na Joa i bel hevi tru. Olsem na ol i brukim klos bilong ol na ol i go tokim Hesekia long olgeta tok bilong dispela ofisa. Hesekia i harim pinis tok bilong ol Asiria, orait em i bel hevi tru na i brukim klos bilong en. Na em i putim klos bilong sori na i go insait long haus bilong Bikpela. Na Hesekia i singautim Eliakim, dispela man i save bosim haus king, wantaim Sepna, dispela kuskus bilong king, na ol man i bin mekim wok pris longpela taim. Na em i salim ol i go long lukim profet Aisaia, pikinini man bilong Amos. Ol dispela man tu i bin putim klos bilong sori. Ol i go kamap na ol i tokim Aisaia olsem, “King i tok, nau em i de bilong bikpela bel hevi. Ol Asiria i mekim planti tok bilas long yumi na yumi sem nogut tru. Yumi olsem wanpela meri i gat bel na taim bilong karim pikinini i kamap pinis, tasol meri i no gat strong bilong karim pikinini. King bilong Asiria i bin salim ofisa bilong en i kam bilong tok nogut long God, Bikpela bilong yumi, em God i save stap oltaim. Ating Bikpela i harim pinis dispela ol tok nogut na bai em i mekim save long ol dispela man i bin autim dispela tok. Olsem na mipela i laik bai yu beten long God bai em i helpim mipela liklik lain i stap yet.” Aisaia i harim pinis dispela tok bilong Hesekia, orait em i tokim ol man bilong bringim tok olsem, “Yupela go bek long king na autim dispela tok bilong Bikpela long en. Bikpela i tok, ‘Yu no ken pret na tingting planti long ol dispela tok nogut, em ol wokboi nating bilong king bilong Asiria i bin mekim long mi. Long wanem, mi Bikpela, mi bai paulim tingting bilong king bilong Asiria na taim em i harim wanpela tok, em bai i lusim yupela na i go bek long kantri bilong em yet. Na long taim em i stap long Asiria, mi bai mekim sampela man i kilim em i dai.’” Dispela ofisa bilong Asiria i harim tok olsem King Senakerip i lusim taun Lakis pinis. Orait dispela ofisa i lusim Jerusalem na i go bek na i painimaut olsem king i pait long taun Lipna, na em i go lukim em. Ol Asiria i pait i stap na sampela man i kam tokim King Senakerip olsem, “King Tirhaka bilong kantri Itiopia wantaim ol soldia bilong en, ol i kam bilong pait long yu.” Senakerip i harim dispela tok na em i salim sampela man long bringim pas bilong en i go long Hesekia, long wanem, em i tingting strong yet long kisim Jerusalem. Pas bilong Senakerip i tok olsem, “Mi save, dispela god yu save bilip long en, em i bin tok bai em i no larim mi i winim yupela na kisim Jerusalem. Tasol em i giaman, olsem na nogut yu bilipim tok bilong en. Yu yet yu save pinis long olkain pasin bilong mipela ol king bilong Asiria. Taim mipela i go pait long ol arapela kantri, mipela i save bagarapim ol tru. Yu ting mi no inap long mekim olsem long kantri bilong yu, a? Bipo ol tumbuna bilong mi i bin bagarapim taun Gosan na taun Haran na taun Resep na ol i kilim ol lain Beteden i bin i stap long taun Telasar. Na ol god bilong ol dispela lain i no bin helpim ol, na mekim ol i stap gut. Nogat tru. Ol king bilong taun Hamat na Arpat na Sefarvaim na Hena na Iva i stap yet, a? Nogat. Mipela i kilim olgeta i dai pinis.” King Hesekia i kisim dispela pas long han bilong ol man Senakerip i bin salim i kam. Em i ritim pinis tok long dispela pas, orait em i kisim i go insait long haus bilong Bikpela. Na em i putim dispela pas klostu long ples Bikpela i stap long en, na em i opim na stretim gut. Na Hesekia i beten long Bikpela olsem, “Bikpela, yu God bilong mipela Israel na yu stap antap long ol ensel na yu sindaun long sia king bilong yu. Yu tasol yu God tru, na yu save bosim olgeta kantri bilong graun. Yu tasol yu bin wokim graun na skai. Bikpela, mi laik bai yu putim gut yau bilong yu na harim beten bilong mi na yu lukim gut ol dispela samting nogut i kamap long mipela. Na mi laik bai yu mas harim dispela ol tok nogut, Senakerip i bin mekim long yu, God i save stap oltaim. Bikpela, mipela i save pinis, ol king bilong Asiria i bin pinisim tru planti lain manmeri na bagarapim ol kantri bilong ol. Na tu ol dispela king i bin kisim ol god bilong ol dispela lain manmeri na kukim olgeta long paia. Ol dispela god i bin bagarap, long wanem, ol i giaman god tasol. Ol man yet i bin kisim ol diwai na ston na i wokim ol. God, Bikpela bilong mipela, nau mi laik bai yu helpim mipela na kisim bek mipela long han bilong King Senakerip. Olsem na bai olgeta lain manmeri bilong graun i ken save gut olsem, yu tasol yu God tru.” Orait profet Aisaia i salim tok long Hesekia olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel i tok, em i harim pinis beten bilong yu. Na nau em i gat tok long Senakerip, king bilong Asiria. Bikpela i tok olsem, ‘Senakerip, Jerusalem i lap nogut tru long yu na tok bilas long yu na rabisim yu. Senakerip, long taim yu bin tok bilas na tok nogut na litimapim nem bilong yu yet na bikhet, yu ting yu bin mekim long husat? Yu bin mekim long mi tasol, God bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yu bin givim tok bilong yu long ol ofisa bilong yu na ol i bin litimapim nem bilong yu moa yet, na ol i bin tok bilas long mi. Senakerip, long maus bilong ol yu bin tok olsem yu bin sanap long karis bilong yu na yu go antap tru long ol het bilong ol bikpela maunten bilong Lebanon. Na yu go insait tru long ol bikbus bilong Lebanon, long ol ples i no gat man i save go long en, na yu katim ol longpela longpela diwai sida na ol gutpela gutpela diwai saipres. Na taim yu bin i go long ol arapela kantri, yu no bin sot long wara. Maski ples i drai olgeta, wara i pulap tru long ol hul wara yu wokim, na ol lain bilong yu i bin dring. Na sapos yu go wokabaut long ol bikpela wara bilong Isip, lek bilong yu bai i mekim ol dispela wara i drai. “‘Senakerip, yu no save, long bipo yet mi makim yu bilong mekim ol dispela samting. Mi yet mi givim strong long yu bilong bagarapim ol taun i gat strongpela banis. Na yu bihainim tingting bilong mi tasol na yu brukim ol dispela taun na ol i kamap bikpela hip ston na bikpela hip pipia. Ol manmeri bilong ol dispela taun i bin pret nogut tru, na tingting bilong ol i pas na strong bilong ol i pinis olgeta. Ol i stap wankain olsem gras i laik i drai taim hatpela win i kam long hap sankamap. Gras i kamap antap long het bilong haus, na gras i kamap nabaut i no save stap strong long taim bilong dispela hatpela win. Tasol mi save gut tru long yu. Mi save long tingting bilong yu na mi save lukim ol pasin yu save mekim na olgeta ples yu save go long en. Na mi save tu long yu belhat moa yet long mi. Mi lukim yu belhat long mi na mi save long olgeta bikhet tok na pasin yu bin mekim na litimapim nem bilong yu yet. Na nau mi gat strongpela tok long yu. Bai mi kisim huk na putim long nus bilong yu na bai mi kisim hap ain ol i save putim long maus bilong hos na bai mi putim long maus bilong yu. Na bihain bai mi pulim yu i go bek long dispela rot yu bin kam long en.’” Na Aisaia i givim wanpela tok long Hesekia olsem mak bilong Hesekia i ken lukim na save olsem olgeta samting Bikpela i tok long mekim long Senakerip bai i kamap tru. Aisaia i tok, “Bai yu lukim mak olsem i kamap. Long dispela yia na long yia bihain, yupela bai i no inap planim ol kaikai. Yupela bai i kisim ol wit samting i kamap nating long ol gaden na bai yupela i kaikai. Tasol long namba 3 yia bai yupela inap planim kaikai long ol gaden na kisim kaikai. Na tu bai yupela inap planim ol diwai wain na kisim ol pikinini wain na kaikai. Na ol manmeri bilong Juda, em ol birua i no bin bagarapim ol, bai ol i stap gut, na i kamap planti, olsem ol wit long gaden i save karim planti kaikai. Ol birua bai i no inap bagarapim olgeta manmeri bilong Jerusalem. Nogat. Liklik lain bilong ol bai i stap yet. Bikpela i gat strongpela tingting long mekim ol dispela samting i kamap. “Na Bikpela i tok moa olsem, ‘King bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en bai i no inap i kam insait long Jerusalem, na tu ol i no inap long sutim wanpela spia i kam insait long dispela taun. Ol dispela soldia i no inap long karim wanpela hap plang bilong pait na i kam klostu long taun. Na ol i no inap hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait. Nogat tru. Mi Bikpela, bai mi mekim king bilong Asiria i tanim na i go bek long dispela rot em i bin kam long en. Olsem na em bai i no inap i kam insait long Jerusalem. Mi bai mekim olsem, long wanem, mi tingim biknem bilong mi na tok promis bipo mi bin mekim long wokman bilong mi, Devit.’” Orait long dispela nait yet, wanpela ensel bilong Bikpela i go long kem bilong ol Asiria na i kilim i dai 185,000 soldia. Na long moningtaim tru Senakerip i kirap na i lukim bodi bilong ol dispela lain soldia. Olsem na em wantaim ol sampela soldia i stap yet, ol i kirap bihainim rot i go bek long Asiria, na Senakerip i go i stap long taun Ninive. Wanpela de em i go insait long haus lotu na i wok long lotuim Nisrok, god bilong en. Na tupela pikinini man bilong en, Adramelek na Sareser, i kisim bainat na i go insait long haus lotu na i kilim em i dai. Na bihain tupela i ranawe i go na i stap long kantri Ararat. Orait na narapela pikinini man bilong en, nem bilong en Esarhadon, i senisim papa bilong en na i kamap king bilong Asiria. Long taim ol Asiria i wok long mekim nogut long ol Juda, King Hesekia i kisim bikpela sik na klostu em i laik i dai. Orait profet Aisaia, pikinini bilong Amos, i go lukim em na i tokim em olsem, “Bikpela i tok, sik bilong yu bai i no inap pinis, na yu bai i dai. Olsem na yu mas tokim ol manmeri i stap long haus bilong yu long stretim olgeta wok bilong yu.” Hesekia i harim dispela tok, orait em i tanim pes i go long banis bilong rum na i beten olsem, “Bikpela, mi bin bihainim yu tru na mi mekim wok bilong yu. Oltaim mi bin bihainim laik bilong yu. Olsem na yu tingim ol wok mi bin mekim na yu no ken larim mi i dai.” Em i beten pinis na em i krai moa yet. Aisaia i lusim haus king na i wokabaut i go. Tasol em i no lusim yet banis bilong haus king, na Bikpela i tokim em gen olsem, “Yu go bek gen na lukim Hesekia, dispela king bilong ol manmeri bilong mi, na tokim em, mi God, Bikpela bilong tumbuna bilong em, Devit, mi harim pinis beten bilong em na mi lukim em i krai moa yet. Olsem na bai mi mekim em i kamap orait gen. Na long haptumora em i ken i go long haus bilong mi na lotu long mi. Na tokim em olsem, mi Bikpela, mi tok, bai mi larim em i stap 15 yia moa na bihain bai em i dai. Na tu mi no inap larim king bilong Asiria i winim em na kisim taun Jerusalem. Nogat tru. Bai mi mekim olsem, long wanem, mi tingim biknem bilong mi na mi tingim tok promis bipo mi bin mekim long Devit, wokman bilong mi.” Aisaia i go toktok long king pinis, orait em i tokim ol wokman bilong king olsem, “Yupela go kisim sampela pikinini bilong diwai fik ol i bin mekim drai.” Orait ol i go kisim i kam na i putim long strongpela sua bilong Hesekia na sua bilong en i drai. Tasol pastaim Hesekia i askim Aisaia olsem, “Bikpela bai i givim mi wanem mak bilong soim mi olsem mi bai kamap orait gen na long haptumora bai mi go long haus bilong em?” Na Aisaia i tokim em, “Mak Bikpela i laik soim yu i olsem. Yu lukim dispela lata yumi save kaunim ol aua bilong de long en. Yu laik bai tewel san i mekim long dispela lata i go hariap inap long 10-pela mak, o yu laik bai em i go bek hariap inap long 10-pela mak?” Na Hesekia i tok, “Em i isi tumas long tewel san i mekim long lata i go hariap inap long 10-pela mak. Olsem na mi laik bai em i go bek hariap inap long 10-pela mak.” Orait Aisaia i singaut strong long Bikpela, na Bikpela i mekim tewel san i mekim long lata i go bek hariap inap long 10-pela mak. Dispela lata, em bipo King Ahas i bin wokim. Merodak Baladan, pikinini man bilong Baladan, em i king bilong Babilon. Em i harim tok olsem Hesekia i gat bikpela sik, olsem na em i raitim pas na redim wanpela presen na givim long sampela man na ol i kisim i go long Hesekia. Hesekia i harim tok bilong ol dispela man pinis, orait em i kisim ol i go long ol bakstua bilong en na em i soim olgeta mani na ol arapela samting bilong en long ol. Ol i lukim olgeta silva na gol i stap long haus mani bilong em, na ol paura i gat gutpela smel na ol sanda na olgeta samting bilong pait na olgeta arapela samting i stap long ol bakstua bilong em. Hesekia i no haitim wanpela samting. Nogat. Em i soim ol long olgeta samting i stap insait long banis bilong haus king na long olgeta hap bilong kantri bilong em. Ol dispela man bilong Babilon i go bek pinis, orait profet Aisaia i kam lukim King Hesekia, na i askim em olsem, “Ol dispela man i bin kam, ol i bilong wanem ples? Na ol i tokim yu long wanem samting?” Na Hesekia i bekim tok long em olsem, “Ol i kam long longwe ples tru, em kantri Babilon.” Na Aisaia i tok, “Ol i lukim wanem wanem samting tru insait long banis bilong yu?” Na Hesekia i bekim tok long em olsem, “Mi bin soim olgeta samting bilong mi long ol na mi no haitim wanpela samting long ol.” Orait nau Aisaia i tokim Hesekia olsem, “Nau bai mi tokim yu long tok bilong Bikpela. Bikpela i tok, wanpela taim bai i kamap bihain, na bai ol Babilon i kam na kisim olgeta samting i stap long haus king, na olgeta samting bipo ol tumbuna bilong yu i bin bungim i stap long ol bakstua. Bai ol i no larim wanpela samting i stap. Nogat tru. Bai ol i kisim olgeta samting i go long Babilon. Na bai ol i kisim sampela pikinini man insait long lain bilong yu yet na bringim ol i go long Babilon. Na bai ol i katim bol bilong ol na mekim ol i kamap wokman long haus bilong king bilong Babilon.” Hesekia i harim dispela tok, na em i tokim Aisaia olsem, “Tok bilong Bikpela yu autim long mi, em i gutpela tok.” Hesekia i mekim dispela tok, long wanem, em i tingting olsem, “Taim mi stap king yet, ol dispela samting nogut i no inap kamap. Bai mipela i stap gut na i no gat pait.” Ol stori bilong olgeta arapela samting King Hesekia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Dispela buk i stori long olgeta strongpela wok em i bin mekim, na long dispela longpela baret i stap aninit long graun em i bin wokim bilong bringim wara i kam insait long Jerusalem. Na buk i stori tu long hul wara em i bin wokim bilong holim wara. King Hesekia i dai, na pikinini bilong en, Manase, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Manase i kamap king, em i gat 12-pela krismas tasol, na em i stap king long Jerusalem inap 55 yia. Mama bilong en, em Hepsiba. Manase i no bihainim gutpela pasin. Nogat. Em i bihainim ol kain kain rabis pasin bilong ol arapela lain manmeri i bin i stap bipo long dispela graun, na Bikpela i bin rausim ol na i givim dispela graun long ol Israel. Manase i bihainim pasin bilong ol dispela lain, na em i mekim pasin nogut tru long ai bilong Bikpela. Manase i mekim olkain pasin olsem. Em i wokim gen ol ples lotu bilong ol giaman god, bipo papa bilong en, Hesekia i bin brukim. Na em i wokim ol alta bilong mekim lotu long giaman god Bal. Na em i wokim piksa bilong god meri Asera, olsem bipo Ahap, king bilong Israel, i bin mekim. Na tu em i save lotuim ol sta antap. Na em i wokim ol alta bilong ol giaman god insait long haus bilong Bikpela. Tasol bipo Bikpela i bin tok long dispela haus olsem, “Dispela haus long Jerusalem, em i mas i stap haus bilong ol manmeri i lotu long mi wanpela tasol.” Tasol Manase i wokim sampela alta long tupela ples bung i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela, bilong em i ken lotu long ol sta. Em i kilim pikinini man bilong en na i kukim em olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na em i singaut long tewel bilong ol man i dai pinis long helpim em, na em i askim ol glasman tu long helpim em, na em i mekim planti kain pasin marila. Manase i mekim planti sin moa long ai bilong Bikpela, na dispela pasin nogut bilong en i mekim Bikpela i belhat moa yet. Manase i kisim dispela piksa bilong god meri Asera na i putim insait long haus bilong Bikpela. Tasol bipo Bikpela i bin tokim Devit na Solomon olsem, “Dispela haus i stap long Jerusalem, em haus mi yet mi makim namel long olgeta lain bilong Israel, bai oltaim ol i ken i kam long en na lotu long mi wanpela. Na sapos yupela manmeri bilong mi i bihainim tok bilong mi na olgeta lo, Moses, wokman bilong mi, i bin givim long yupela, orait bai mi no ken rausim yupela gen long dispela graun bipo mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na nau yupela i sindaun long en.” Tasol ol i no harim tok na bihainim. Nogat tru. Na Manase i pulim ol na ol i mekim planti pasin nogut moa. Dispela pasin nogut bilong ol i winim pasin nogut bilong ol manmeri i bin i stap bipo long dispela graun na Bikpela i bin rausim ol. Bikpela i lukim dispela pasin nogut bilong King Manase, orait em i givim dispela tok i go long ol profet, em ol wokman bilong en. Dispela tok bilong Bikpela i olsem, “King Manase i bin mekim ol kain kain rabis pasin tru, i winim ol pasin nogut bipo ol Amor i bin mekim. Em i bin wokim ol giaman god na lotuim ol, na long dispela pasin em i pulim ol Juda na ol tu i mekim sin long ai bilong mi. Olsem na mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi tok, bai mi bagarapim tru Jerusalem na Juda, na taim ol man bilong ol arapela ples i harim tok long dispela samting, bai ol i kirap nogut tru na tingting planti moa yet. Bai mi mekim wankain pasin long Jerusalem olsem mi bin mekim long Samaria na long King Ahap wantaim ol lain bilong en. Bai mi bagarapim Jerusalem na pinisim olgeta manmeri bilong en, na bai Jerusalem i stap nating olsem plet ol i wasim pinis na i no gat liklik hap pipia i stap long en. Na sapos sampela manmeri i stap yet, orait bai mi no helpim ol. Nogat tru. Bai mi givim ol i go long han bilong ol birua. Na bai ol birua i mekim nogut long ol na stilim olgeta samting bilong ol. Bai mi mekim olsem, long wanem, ol manmeri bilong mi i bin mekim sin long ai bilong mi long bipo yet long taim ol tumbuna i bin lusim Isip, na ol i wok yet long mekim wankain pasin tasol. Na dispela pasin nogut bilong ol i mekim mi belhat tru.” Manase i pulim ol Juda na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Na tu em i mekim pasin birua long ol manmeri bilong em yet. Na long olgeta hap bilong Jerusalem Manase i kilim i dai planti stretpela manmeri i no gat rong. Ol stori bilong ol arapela samting King Manase i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Dispela buk i stori long ol sin em i bin mekim. Manase i dai na ol i planim em long wanpela hap graun i stap insait long banis bilong haus king, em ol i kolim graun bilong Usa. Na pikinini man bilong en, Emon, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Emon i kamap king, em i gat 22 krismas, na em i stap king long Jerusalem long tupela yia tasol. Mama bilong en, em Mesulemet, pikinini meri bilong Harus bilong taun Jotba. Emon tu i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en, Manase i bin mekim. Em i lotu long ol giaman god olsem bipo papa bilong en i bin mekim, na em i bihainim stret ol pasin nogut bilong papa bilong en. Em i givim baksait long God, Bikpela bilong tumbuna bilong en, na em i no bihainim pasin Bikpela i laikim. Wanpela taim ol ofisa bilong Emon i bung na ol i toktok long painim rot bilong kilim em. Na bihain ol i kilim em i dai insait long haus king. Na bihain ol manmeri bilong Juda i kisim ol dispela ofisa i bin kilim Emon, na ol i kilim ol tu i dai. Na ol i kisim Josaia, pikinini man bilong Emon, na makim em i kamap king bilong ol. Ol stori bilong ol arapela samting King Emon i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Ol i planim Emon long dispela matmat i stap long graun bilong Usa. Na pikinini man bilong en, Josaia, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Josaia i kamap king bilong Juda, em i gat 8-pela krismas tasol, na em i stap king long Jerusalem inap 31 yia. Mama bilong en, em Jedida, pikinini meri bilong Adaia bilong taun Boskat. Josaia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela. Em i bihainim gutpela pasin olsem tumbuna bilong en, King Devit, i bin mekim bipo. Na em i strong long bihainim olgeta tok bilong Bikpela. Long namba 18 yia bilong Josaia i stap king, em i salim kuskus bilong en, Safan, i bringim tok i go long haus bilong Bikpela. Safan, em i pikinini man bilong Asalia na tumbuna pikinini bilong Mesulam. Josaia i tokim Safan olsem, “Yu go lukim hetpris Hilkia na tokim em long kaunim olgeta mani ol manmeri i bin givim long ol pris i save was long dua bilong haus bilong Bikpela. Na tokim Hilkia i mas kisim ol dispela mani na givim long ol man i bosim wok bilong stretim haus bilong Bikpela. Na ol i mas baim ol wokman i mekim wok bilong stretim dispela haus. Ol i ken baim ol kamda na ol man i save long wokim haus long ston. Na tu ol i mas baim ol plang na ol ston, em ol man i bin katim na stretim gut pinis bilong mekim wok long haus bilong Bikpela. Mi save, ol man bilong bosim wok ol i no man bilong giaman na paulim mani. Olsem na hetpris i no ken askim ol long ol bai i mekim wanem long dispela mani.” Orait Safan i go na i mekim olsem king i tok. Hilkia i harim dispela tok pinis, na em i tokim Safan olsem, “Mi lukim wanpela buk i stap long haus bilong Bikpela. Dispela buk i gat tok bilong lo bilong Bikpela.” Na Hilkia i givim dispela buk long Safan, na Safan i ritim. Em i ritim pinis, orait em i karim buk i go wantaim long King Josaia na i tokim em olsem, “Ol wokman bilong yu i kisim pinis olgeta mani i stap long haus bilong Bikpela na givim long ol man i bosim wok bilong stretim haus.” Na Safan i tok moa olsem, “King, hetpris Hilkia i givim mi dispela buk.” Orait em i opim buk na i ritim tok long king. Taim king i harim tok bilong lo bilong God i stap insait long dispela buk, orait em i bel hevi tru na i brukim klos bilong en. Na em i singautim pris Hilkia, na Ahikam, pikinini man bilong Safan, na Akbor, pikinini man bilong Mikaia, na Safan, kuskus bilong king, na Asaia, ofisa bilong king. Ol i kam pinis, orait em i tokim ol olsem, “Dispela buk bilong lo nau mi kisim, em i tok klia long olgeta samting Bikpela i laik bai yumi mas bihainim. Tasol ol tumbuna bilong yumi i no bin bihainim dispela tok. Olsem na dispela i mekim Bikpela i belhat moa yet long yumi. Tasol nau yumi painim pinis dispela buk bilong Bikpela, olsem na mi laik yupela i go askim Bikpela na painimaut wanem samting em i laik bai mi wantaim ol manmeri bilong Jerusalem na olgeta manmeri bilong Juda i mas mekim.” Ol dispela man i harim pinis tok bilong king, orait ol i go long Niutaun bilong Jerusalem long toktok wantaim wanpela profet meri, nem bilong em, Hulda. Hulda em i meri bilong Salum, man i save lukautim rum ol bilas bilong ol pris i stap long en. Salum em i pikinini man bilong Tikva, na tumbuna pikinini bilong Harhas. Hulda i harim tok bilong ol dispela man pinis orait em i bekim tok olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel, i tok, yupela i mas i go bek long dispela man i bin salim yupela i kam, na tokim em olsem, ‘Mi God, Bikpela, bai mi bihainim tok i stap insait long dispela buk bilong lo king i bin ritim na bai mi mekim save long Jerusalem wantaim ol manmeri bilong dispela taun. Ol manmeri i bin givim baksait long mi na mekim ol ofa long ol giaman god. Na dispela pasin nogut bilong ol i mekim mi i kros long ol. Mi belhat tru long ol Jerusalem na dispela belhat bilong mi i no inap pinis. “‘Orait na nau mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi laik tokim king bilong yupela olsem. Taim ol i ritim dispela buk long yu, yu save long ol samting mi bin tok long mekim long Jerusalem wantaim ol manmeri i stap long en. Mi bin tok olsem, Jerusalem bai i bagarap na i stap ples nating. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, ol bai i tok olsem, “Yupela i ken bagarap olsem Jerusalem i bin bagarap.” Tasol king, taim yu harim tok long ol samting mi laik mekim long ol manmeri bilong yu, yu bin tanim bel na daunim yu yet long ai bilong mi. Na tu yu brukim klos na krai na singaut long mi. Olsem na nau mi Bikpela, mi tok, mi harim pinis singaut bilong yu, na bai mi no larim yu i lukim dispela bagarap i kamap long Jerusalem. Nogat. Bai yu stap gut tasol. Tasol bihain long yu dai na ol i planim yu pinis, orait bai mi bagarapim Jerusalem.’” Profet Hulda i autim tok bilong Bikpela long ol dispela man pinis, orait ol i bringim tok i go bek long king. Orait na King Josaia i singautim olgeta hetman bilong Juda na Jerusalem na ol i kam bung. Na king i bungim ol pris na profet na olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem, na ol i go bung long haus bilong Bikpela. Ol i bung pinis, orait em i kisim dispela buk bilong kontrak ol i bin painim insait long haus bilong Bikpela, na em i ritim olgeta tok bilong buk long ol. King i sanap klostu long longpela pos i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, na em i mekim kontrak wantaim Bikpela olsem. Em bai i bihainim olgeta tok bilong kontrak i stap insait long dispela buk. Em i promis long em bai i gat wanpela laik na tingting tasol, em long bihainim tru olgeta lo na tok bilong Bikpela. Na olgeta manmeri tu i mekim wankain promis long bihainim tok bilong dispela kontrak. Bihain Josaia i kisim hetpris Hilkia wantaim ol pris i wok aninit long en na ol pris i save was long dua bilong haus bilong Bikpela, na em i tokim ol long go insait long haus bilong Bikpela na kisim olgeta samting bilong mekim lotu long giaman god Bal na long god meri Asera na long ol sta, na bringim olgeta i kam ausait. Orait king i tokim ol long kisim olgeta dispela samting na karim i go ausait long taun long ples daun bilong wara Kidron na kukim. Olgeta samting i paia pinis, orait ol i kisim sit bilong paia na karim i go long taun Betel. Na Josaia i rausim ol pris i save mekim ofa long ol alta bilong ol giaman god. Bipo ol king bilong Juda i bin makim ol dispela pris long mekim ofa long ol ples lotu bilong ol giaman god. Ol dispela ples lotu i stap long ol taun bilong Juda na i stap klostu long Jerusalem. Na tu em i rausim ol pris i save mekim ofa long giaman god Bal na long san na long mun na long ol sta. Na em i rausim piksa bilong god meri Asera long haus bilong Bikpela, na ol i kisim i go ausait long Jerusalem long ples daun bilong wara Kidron. Na ol i kukim long paia. Na bihain ol i kisim sit bilong paia na paitim paitim na i kamap olsem paura stret. Na ol i go tromoi nabaut long ples matmat bilong ol manmeri nating bilong Jerusalem. Na Josaia i tok, na ol i brukim olgeta haus bilong ol man na meri i gat wok bilong mekim pasin pamuk insait long haus bilong Bikpela. Ol dispela haus i stap long hap graun ol meri i save wokim laplap bilong god meri Asera long en. Insait long olgeta hap bilong kantri Juda Josaia i bagarapim ol alta ol pris i save mekim ofa long en, stat long taun Geba long not na i go inap long taun Berseba long saut. Na em i mekim olgeta dispela ples bilong lotu i kamap doti tru long ai bilong ol man. Na em i kisim olgeta pris bilong ol dispela hap i kam long taun Jerusalem. Na tu em i bagarapim olgeta alta i stap klostu long dua bilong Josua. Josua em i namba wan kiap bilong taun Jerusalem na em i bin wokim dispela dua long han kais bilong bikpela dua i go insait long Jerusalem. Ol dispela pris king i bringim i kam long Jerusalem, ol i ken kaikai bret i no gat yis wantaim ol pris bilong Jerusalem. Tasol ol i no inap mekim ofa long dispela alta i stap long haus bilong Bikpela. Na King Josaia i bagarapim dispela ples lotu ol i kolim Tofet, i stap long Ples Daun bilong Hinom, na mekim i kamap doti tru long ai bilong ol man. Olsem na ol man i no inap i go bek long dispela ples na kukim ol pikinini bilong ol olsem ofa long giaman god Molek. Bipo sampela king bilong Juda i ting san em i wanpela god na ol i save lotu long en. Ol i bin kisim sampela hos na karis bilong pait na makim olsem ol samting bilong san na putim ol i stap long wanpela hap graun klostu long dua bilong banis i raunim haus bilong Bikpela. Dispela hap graun i stap insait long banis klostu long haus bilong Natanmelek, wanpela ofisa bilong king. Orait na Josaia i rausim ol dispela hos na kukim ol dispela karis long paia. Antap long haus king i gat wanpela rum i stap, em ol i kolim rum bilong King Ahas. Long bipo ol king bilong Juda i bin wokim sampela alta antap long stretpela rup bilong dispela rum. Na tu King Manase i bin wokim sampela alta long tupela ples bung i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela. Orait King Josaia i brukim olgeta dispela alta i go liklik tru. Na bihain ol i kisim ol dispela pipia bilong ol alta na ol i go tromoi long ples daun bilong wara Kidron. Na Josaia i bagarapim ol alta bipo King Solomon i bin wokim long hap bilong sankamap bilong Jerusalem, em long hap saut bilong maunten Oliv. Solomon i bin wokim dispela ol alta bilong mekim ofa long Astarte, em rabis god meri bilong ol Saidon, na long Kemos, em rabis god bilong ol Moap, na long Molek, em god nogut bilong ol Amon. Ol dispela giaman god i samting nogut tru long ai bilong Bikpela. Josaia i brukim ol pos ston na katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera. Na em i kisim ol bun bilong ol man i dai pinis na tromoi nabaut long ol dispela ples lotu, bilong mekim ol dispela ples i kamap doti tru long ai bilong ol man. Bipo King Jeroboam, pikinini bilong Nebat, i bin wokim wanpela alta na ples bilong lotu long taun Betel. Jeroboam em dispela king bipo i bin pulim ol Israel na ol i mekim sin long ai bilong Bikpela. Tasol nau Josaia i go long Betel na i tokim ol man, na ol i bagarapim dispela ples lotu na brukim alta. Ol i kukim ples lotu long paia, na bihain ol i kisim sit bilong paia na paitim paitim na i kamap olsem paura. Na tu ol i kisim pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera na kukim long paia. Josaia i sanap i stap na taim em i tanim, em i lukim ples matmat i stap long wanpela liklik maunten. Orait em i tokim ol wokman na ol i go kamautim bun bilong ol man i dai pinis. Na Josaia i putim ol bun long dispela alta bilong Jeroboam na kukim, na dispela i mekim alta i kamap doti tru long ai bilong ol man. Na long dispela pasin em inapim tok bipo Bikpela i bin autim long maus bilong wanpela profet bilong en. Josaia i kukim ol bun pinis, orait na em i lukim narapela matmat i stap. Na em i askim ol, “Em matmat bilong husat?” Na ol man bilong Betel i bekim tok olsem, “Em matmat bilong dispela profet bilong Juda, bipo em i bin kam na autim tok long ol dispela samting nau yu mekim pinis long dispela alta.” Na Josaia i tokim ol, “Yupela i no ken mekim wanpela samting long em. Larim ol bun bilong en i stap gut long matmat bilong en.” Olsem na ol i no kisim bun bilong en na tu ol i no kisim bun bilong dispela narapela profet bilong distrik Samaria. Bipo ol king bilong Israel i bin wokim ol ples lotu bilong ol giaman god long ol taun bilong distrik Samaria, na dispela pasin bilong ol i mekim Bikpela i belhat. Na nau Josaia i bagarapim ol dispela ples olsem em i bin mekim long taun Betel. Na em i kisim olgeta pris bilong ol dispela ples lotu, na i kilim ol antap long ol alta bilong ol. Na tu em i kisim ol bun bilong ol man i dai pinis na kukim long ol dispela alta. Em i pinisim dispela wok, orait em i go bek long Jerusalem. Bihain King Josaia i salim tok long ol manmeri olsem, “Yumi mas mekim dispela kaikai bilong tingim de, God, Bikpela bilong yumi, i bin larim ol tumbuna i stap gut long Isip, olsem ol i bin raitim long buk bilong kontrak. Yumi mas bihainim olgeta tok i stap insait long dispela buk.” Orait ol manmeri i mekim olsem king i tok. Stat long taim bilong ol hetman i kam inap long taim bilong ol king bilong Israel na bilong Juda, ol manmeri bilong Israel i no bin bihainim gut ol lo bilong mekim dispela Kaikai Bilong Tingim De God I Bin Larim Ol Israel I Stap Gut. Tasol nau long namba 18 yia bilong Josaia i stap king, ol i bihainim gut tok bilong dispela buk na ol i mekim dispela kaikai long Jerusalem. Josaia i rausim tu ol man na meri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, na em i rausim ol liklik giaman god ol man i save putim long haus bilong ol, na ol arapela piksa bilong giaman god ol man i bin wokim. Long Jerusalem na long olgeta hap bilong Juda em i rausim olgeta rabis samting bilong lotu bilong ol haiden. Em i mekim olsem, long wanem, em i laik bai ol i bihainim olgeta lo bilong God i stap long dispela buk hetpris Hilkia i bin lukim long haus bilong Bikpela. Josaia em i gutpela king tru. Em i gat wanpela laik na tingting tasol, em long bihainim Bikpela long olgeta strong bilong em na long bihainim olgeta tok bilong lo bilong Moses. Bipo i no gat wanpela king i gutpela olsem Josaia, na bihain tu i no gat wanpela king olsem em. Em i winim ol. Josaia i mekim planti gutpela pasin, tasol Bikpela i tingting yet long ol pasin nogut King Manase i bin mekim, na em i belhat moa yet long ol Juda na belhat bilong en i no pinis. Na Bikpela i tok olsem, “Bai mi mekim wankain pasin long kantri Juda, olsem bipo mi bin mekim long kantri Israel. Bai mi rausim ol i go longwe long ples bilong ol, long wanem, mi les pinis long ol. Bai mi givim baksait long Jerusalem, dispela taun mi bin makim bilong mi yet. Na bai mi givim baksait long dispela haus mi bin makim bilong ol manmeri i ken kam long en na lotu long mi.” Ol stori bilong ol arapela samting King Josaia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Long taim Josaia i stap king, Neko, king bilong Isip, i kisim ol ami bilong Isip i go long wara Yufretis bilong pait wantaim king bilong Asiria. Josaia i harim tok long dispela samting, orait em i kisim ol ami bilong em yet na i go pait long ol Isip. Ol i pait long taun Megido na ol Isip i kilim Josaia i dai. Na ol ofisa bilong Josaia i kisim bodi bilong en na putim long wanpela karis bilong pait na bringim i go bek long Jerusalem. Na ol i planim bodi bilong Josaia long ples matmat bilong ol king bilong Juda. Orait na ol Juda i kisim Joahas, pikinini man bilong Josaia, na kapsaitim wel long het bilong en bilong makim em i kamap king bilong ol. Long taim Joahas i kamap king bilong Juda, em i gat 23 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap tripela mun tasol. Mama bilong en, em Hamutal, pikinini meri bilong Jeremaia bilong taun Lipna. Joahas i bihainim ol pasin bilong ol tumbuna bilong en na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. King Neko bilong Isip i rausim wok king long Joahas, na i kalabusim em long taun Ripla long kantri Hamat, na Joahas i no moa i stap king. Na King Neko i mekim kantri Juda i givim takis long em long mani inap 3,400 kilogram silva na 34 kilogram gol. Na King Neko i kisim Eliakim, narapela pikinini man bilong Josaia, na i mekim Eliakim i kamap king bilong Juda, bilong kisim ples bilong Josaia. Neko i senisim nem bilong Eliakim na i kolim em long nem Jehoiakim. Na bihain Neko i kisim Joahas i go long Isip na Joahas i stap long Isip inap em i dai. King Jehoiakim i kisim silva na gol long olgeta manmeri, bilong em i ken givim dispela takis long King Neko. Jehoiakim i tokim ol long givim takis inap long skel bilong ol. Ol man i gat planti mani, ol i givim bikpela, na ol man i no gat planti, ol i givim liklik. Orait Jehoiakim i kisim ol dispela silva na gol na i salim i go long Neko. Long taim Jehoiakim i kamap king bilong Juda, em i gat 25 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Mama bilong en, em Sebida, pikinini meri bilong Pedaia bilong taun Ruma. Jehoiakim i bihainim ol pasin bilong ol tumbuna bilong en na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Long taim Jehoiakim i stap king, King Nebukatnesar bilong kantri Babilon wantaim ol soldia bilong en i kam pait long ol Juda. Em i winim ol na mekim Jehoiakim i stap aninit long em. Tasol bihain long tripela yia, Jehoiakim i no laik tru long Nebukatnesar i bosim em, olsem na em i no moa i stap aninit long em. Long dispela taim Bikpela i salim sampela man bilong Babilon na Siria na Moap na Amon bilong pait long Jehoiakim na bagarapim kantri Juda. Bikpela i mekim olsem bilong inapim tok em i bin autim long maus bilong ol profet, em ol wokman bilong en. Bikpela yet i givim tingting long ol dispela lain man na ol i mekim olsem, long wanem, em i les long ol Juda na em i laik rausim ol i go longwe long graun bilong ol. Bikpela i tingim yet olkain pasin nogut King Manase i bin mekim, na tu em i tingim Manase i bin kilim i dai planti stretpela manmeri i no gat rong long olgeta hap bilong Jerusalem, na Bikpela i no laik lusim dispela rong bilong Manase. Ol stori bilong ol arapela samting King Jehoiakim i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Juda. Jehoiakim i dai na pikinini man bilong en, Jehoiakin i kisim ples bilong en na i kamap king. Nau long dispela taim king bilong Babilon i bosim ol dispela kantri bipo king bilong Isip i bin bosim, stat long mak bilong Isip na i go inap long wara Yufretis. Olsem na king bilong Isip wantaim ol ami bilong en i no moa i go pait long ol arapela kantri. Long taim Jehoiakin i kamap king bilong Juda, em i gat 18 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap tripela mun tasol. Mama bilong en, em Nehusta, pikinini meri bilong Elnatan bilong Jerusalem. Jehoiakin i bihainim pasin bilong papa bilong en na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Long taim Jehoiakin i stap king yet, ol ofisa bilong ami bilong Nebukatnesar i kam wantaim ami bilong Babilon na ol i banisim Jerusalem na pait long kisim taun. Ol Babilon i wok long banisim Jerusalem, na King Nebukatnesar i kam na i stap wantaim ami bilong en. King Jehoiakin i lukim Nebukatnesar i kam pinis, orait em wantaim mama bilong en na ol ofisa na ol bikman bilong en na ol man bilong lukautim haus king, olgeta i go ausait long taun na i bungim Nebukatnesar na ol i tok long ol i no laik pait moa. Orait na Nebukatnesar i kalabusim Jehoiakin. Dispela i kamap long namba 8 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon. Nebukatnesar i go insait long haus bilong Bikpela na em i kisim olgeta gol i stap long ol samting King Solomon i bin wokim. Na tu em i kisim ol arapela gutpela samting i stap long haus bilong Bikpela na long haus king na em i karim olgeta i go long Babilon. Em i mekim olsem na inapim tok Bikpela i bin autim bipo. Na Nebukatnesar i kisim olgeta manmeri bilong Jerusalem na olgeta ofisa na strongpela soldia bilong ami, inap 10,000 man olgeta. Na tu em i kisim olgeta man i gat save long wokim ol kain kain samting na ol man i gat save long wokim ol samting long ain. Na em i bringim olgeta i go kalabus long Babilon. Em i larim ol man i sot tru long olgeta samting tasol i stap long kantri Juda. King Nebukatnesar i kalabusim pinis Jehoiakin wantaim mama bilong en na ol meri bilong en na ol ofisa na ol bikman bilong Juda, orait em i bringim ol i go long Babilon. Nebukatnesar i kisim olgeta strongpela soldia i go, namba bilong ol em inap 7,000. Na tu em i kisim planti man i gat save long wokim ol kain kain samting na ol man i gat save long wokim ol samting long ain. Namba bilong ol dispela man inap 1,000. Olgeta dispela man, ol i strongpela man na ol inap long mekim wok soldia. King Nebukatnesar i mekim Matania, smolpapa bilong Jehoiakin, i kamap king bilong senisim Jehoiakin. Nebukatnesar i senisim nem bilong Matania na i kolim em long nem Sedekaia. Long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda, em i gat 21 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Mama bilong en, em Hamutal, pikinini meri bilong Jeremaia, wanpela man bilong taun Lipna. Sedekaia i bihainim pasin bilong King Jehoiakim, na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Pasin nogut bilong ol Juda na Jerusalem i mekim Bikpela i belhat nogut tru, olsem na Bikpela i les long ol dispela manmeri na i rausim ol i go longwe long graun bilong ol. Sedekaia i no laik tru long king bilong Babilon i bosim em, olsem na em i no moa i stap aninit long em. Orait na long namba 10 mun bilong namba 9 yia bilong Sedekaia i stap king, na long namba 10 de bilong dispela mun, King Nebukatnesar bilong Babilon i bringim olgeta ami bilong en na i kam banisim Jerusalem na i pait bilong kisim taun. Ol i raunim Jerusalem na hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait. Ol i banisim Jerusalem i stap inap wan yia na hap. Na long namba 11 yia bilong Sedekaia i stap king, na long namba 9 de bilong namba 4 mun bilong dispela yia, ol manmeri bilong Jerusalem i hangre nogut tru, long wanem, olgeta kaikai bilong ol i pinis. Na long dispela de ol Babilon i brukim wanpela hap bilong banis na i go insait long Jerusalem. Tasol long nait King Sedekaia wantaim ol soldia bilong Jerusalem i laik ranawe na ol i wokabaut i go long gaden bilong king na ol i lusim taun long dispela dua i stap long ples we tupela banis i bung. Ol planti Babilon i wok yet long raunim banis bilong Jerusalem, tasol ol soldia bilong Jerusalem i lusim Jerusalem na i bihainim rot i go long ples daun bilong wara Jordan. Tasol ol ami bilong Babilon i ranim King Sedekaia na ol i kamap long em long dispela stretpela ples i stap klostu long taun Jeriko. Na ol lain ami bilong Sedekaia i lusim em na ranawe i go nabaut. Orait ol Babilon i holimpas Sedekaia na bringim em i go long king bilong Babilon. Long dispela taim king bilong Babilon i stap long taun Ripla. King Nebukatnesar i lukim Sedekaia na i tok, Sedekaia i mas kisim pe nogut bilong rong bilong en. Ol Babilon i bin kisim tu ol pikinini man bilong Sedekaia, na bringim ol i kam long Ripla. Na long dispela ples Nebukatnesar i tok na ol i kilim i dai ol pikinini man bilong Sedekaia long ai bilong Sedekaia. Na king i tok, na ol i kamautim tupela ai bilong Sedekaia. Na ol i pasim hanlek bilong en long sen na kisim em i go kalabus long Babilon. Long namba 19 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon, na long namba 7 de bilong namba 5 mun bilong dispela yia, Nebusaradan, wanpela ofisa bilong king bilong Babilon, i kam long Jerusalem. Nebusaradan i save bosim ol lain soldia i save was long king. Na em i kukim haus bilong Bikpela na haus bilong king bilong Juda na olgeta haus bilong ol bikman bilong Jerusalem. I no gat wanpela haus ol Babilon i no kukim. Na olgeta ami bilong Babilon, em ol lain i stap wantaim Nebusaradan, ol i brukim olgeta, banis i raunim Jerusalem. Na Nebusaradan i kisim ol manmeri i stap yet long Jerusalem wantaim ol arapela manmeri, na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim ol Juda i bin lusim Jerusalem long taim bilong pait na ranawe i go i stap long kem bilong ol Babilon, na em i bringim ol tu i go kalabus long Babilon. Tasol sampela Juda i sot tru long olgeta samting, na Nebusaradan i lusim ol i stap bilong lukautim ol gaden wain na ol arapela gaden. Na ol Babilon i go long haus bilong Bikpela na brukim ol pos bras na ol wilkar ol man i bin wokim long bras bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na ol i brukim tu dispela bikpela tang wara ol man i bin wokim long bras. Na ol i kisim olgeta dispela bras i go long Babilon. Na ol Babilon i kisim tu ol sospen na ol savol na ol samting bilong mekim i dai lam na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na olgeta arapela samting bipo ol Juda i bin wokim long bras bilong mekim wok insait long haus bilong Bikpela. Na Nebusaradan i kisim tu ol samting ol man i bin wokim long gol na silva, em ol plet bilong karim paia na ol dis bilong putim blut bilong ofa. Bipo ol wokman bilong King Solomon i bin kisim bras na wokim dispela tupela pos na dispela bikpela tang wara na ol wilkar bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na Solomon i bin tok na ol i bin putim ol dispela samting long haus bilong Bikpela. Tasol nau ol Babilon i brukim ol dispela samting na kisim bras bilong ol. Na hevi bilong dispela bras i moa yet na i no inap man i skelim. Ol man i bin wokim dispela tupela pos bras long wankain mak tasol. Longpela bilong tupela em inap 8 mita. Na ol i bin wokim het bilong pos long bras na dispela tupela het i bikpela liklik. Na het i go antap inap 1 mita na 30 sentimita. Na ol i bin kisim bras na wokim gutpela bilas olsem umben na ol pikinini bilong diwai pomigranet. Na ol i bin pasim ol dispela pomigranet nabaut long dispela samting olsem umben. Na ol i bin putim dispela bilas i raunim het bilong tupela pos. Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ol Babilon, em i kisim hetpris Seraia, na Sefanaia, namba 2 bilong Seraia, na tripela arapela pris i save was long dua bilong haus bilong God. Na long Jerusalem em i kisim dispela ofisa i save bosim ol soldia bilong Jerusalem. Na em i kisim 5-pela bilong ol man i save givim tingting long king bilong Juda. Ol dispela lain i stap yet long Jerusalem na em i holimpas ol. Na em i kisim kuskus bilong namba wan ofisa bilong ol ami bilong Juda, em dispela man i gat wok bilong kisim ol man bilong kamap soldia. Na em i lukim 60 man i stap yet long Jerusalem, na em i kisim ol dispela man tu. Orait Nebusaradan i bringim olgeta dispela man i go long king bilong Babilon long taun Ripla long graun bilong Hamat. Na king i tok na ol i kilim ol dispela man i dai. Ol Babilon i mekim olsem, na bihain ol i kisim ol arapela Juda i go kalabus long kantri Babilon. King Nebukatnesar i makim Gedalia bilong bosim ol dispela manmeri ol Babilon i bin lusim ol i stap long graun bilong Juda. Gedalia em i pikinini man bilong Ahikam, na tumbuna pikinini bilong Safan. Sampela ofisa bilong ami bilong Juda wantaim ol soldia bilong ol, ol i stap yet long sampela hap bilong kantri. Taim ol i harim tok olsem, king bilong Babilon i bin makim Gedalia bilong bosim graun bilong Juda, ol i go long lukim Gedalia long Mispa. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Ismael, pikinini bilong Netania, na Johanan, pikinini bilong Karea, na Seraia, pikinini bilong Tanhumet bilong ples Netofa, na Jesania bilong graun Maka. Gedalia i lukim ol na i tokim ol olsem, “Tru antap, yupela i no ken pret long ol Babilon. Nogat. Yupela i mas i stap long dispela graun na i stap aninit long king bilong Babilon, na bai yupela i stap gut.” Ismael em i pikinini bilong Netania na tumbuna pikinini bilong Elisama. Na em i wanpela man bilong lain famili bilong ol king bilong Juda. Orait long namba 7 mun bilong dispela yia, em i kisim 10-pela man na ol i kam long Mispa na kilim Gedalia i dai. Na ol i kilim tu ol lain Juda na ol soldia bilong Babilon i stap wantaim Gedalia long Mispa. Bihain long dispela, olgeta arapela Juda i stap long dispela hap, na ol ofisa bilong ami, olgeta i pret long ol Babilon. Olsem na ol i ranawe i go i stap long Isip. King Jehoiakin bilong Juda i stap kalabus long Babilon inap 37 yia, na long dispela namba 37 yia Evil Merodak i kamap king bilong Babilon. Na long de namba 27 bilong namba 12 mun bilong dispela yia, Evil Merodak i sori long Jehoiakin na i pinisim kalabus bilong en. Evil Merodak i mekim gutpela pasin long em na givim biknem na namba long em, na dispela i winim biknem na namba bilong ol arapela king i stap kalabus wantaim Jehoiakin long Babilon. Olsem na Jehoiakin i no moa putim klos bilong ol kalabusman. Na olgeta taim em i save kaikai wantaim king bilong Babilon, i go inap long taim Jehoiakin i dai. King bilong Babilon i tok, na olgeta de ol i givim mani samting long Jehoiakin, bilong Jehoiakin i ken i stap gut. Na ol i mekim olsem i go inap long taim Jehoiakin i dai. Adam em i papa bilong Set na Set em i papa bilong Enos. Enos em i papa bilong Kenan na Kenan em i papa bilong Mahalalel na Mahalalel em i papa bilong Jaret. Jaret em i papa bilong Enok na Enok em i papa bilong Metusela na Metusela em i papa bilong Lamek na Lamek em i papa bilong Noa. Na Noa i gat tripela pikinini man, Siem na Ham na Jafet. Nem bilong ol pikinini man bilong Jafet i olsem, Gomer na Magok na Madai na Javan na Tubal na Mesek na Tiras. Gomer em i tumbuna bilong ol lain pipel bilong Askenas na Rifat na Togarma. Na Javan em i tumbuna bilong ol lain pipel bilong Elisa na Tarsis na Saiprus na Rodes. Nem bilong ol pikinini man bilong Ham i olsem, Kus na Misraim na Put na Kenan. Kus em i tumbuna bilong ol Sudan na Misraim em i tumbuna bilong ol Isip na Put em i tumbuna bilong ol Libia na Kenan em i tumbuna bilong ol Kenan. Nem bilong ol pikinini man bilong Kus i olsem, Seba na Havila na Sapta na Rama na Sapteka. Rama i gat tupela pikinini man, Seba na Dedan. Kus i gat narapela pikinini man, nem bilong en Nimrot. Nimrot em i namba wan man i bin kamap strongpela king. Misraim em i tumbuna bilong ol Lidia na ol Anam na ol Lehap na ol Naptu na ol Patrus na ol Kaslu na ol Krit. Ol Filistia i kamap long lain Kaslu. Kenan em i tumbuna bilong ol Saidon, em ol lain tumbuna bilong namba wan pikinini man bilong en. Na tu Kenan em i tumbuna bilong ol Hit na ol Jebus na ol Amor na ol Girgas na ol Hivi na ol Arka na ol Sini na ol Arvat na ol Semar na ol Hamat. Nem bilong ol pikinini man bilong Siem i olsem, Elam na Asur na Arpaksat na Lut na Aram na Us na Hul na Geter na Mesek. Arpaksat em i papa bilong Sela na Sela em i papa bilong Eber. Eber i kamapim tupela pikinini man, Pelek na Joktan. Ol manmeri bilong graun i wok long bruk bruk long planti lain long taim Pelek i kamap, olsem na papa bilong en i kolim em Pelek. Nem bilong ol pikinini man bilong Joktan i olsem, Almodat na Selep na Hasarmavet na Jera na Hadoram na Usal na Dikla na Ebal na Abimael na Seba na Ofir na Havila na Jobap. Siem em i papa bilong Arpaksat na Arpaksat em i papa bilong Sela na Sela em i papa bilong Eber na Eber em i papa bilong Pelek na Pelek em i papa bilong Reu na Reu em i papa bilong Seruk na Seruk em i papa bilong Nahor. Na Nahor em i papa bilong Tera na Tera em i papa bilong Abram. Abram i bin kisim nupela nem, em Abraham. Abraham i gat tupela pikinini man, Aisak na Ismael. Namba wan pikinini man bilong Ismael em Nebaiot. Na nem bilong ol arapela pikinini bilong Ismael i olsem, Kedar na Atbel na Mipsam na Misma na Duma na Masa na Hadat na Tema na Jetur na Nafis na Kedema. Abraham i gat namba 2 meri, nem bilong en Ketura. Nem bilong ol pikinini man Ketura i karim i olsem, Simran na Joksan na Medan na Midian na Isbak na Sua. Joksan i gat tupela pikinini man, Seba na Dedan. Na nem bilong ol pikinini man bilong Midian i olsem, Efa na Efer na Hanok na Abida na Elda. Aisak, pikinini man bilong Abraham, em i gat tupela pikinini man, Iso na Jekop. Narapela nem bilong Jekop, em Israel. Na nem bilong ol pikinini man bilong Iso i olsem, Elifas na Ruel na Jeus na Jalam na Kora. Nem bilong ol pikinini man bilong Elifas i olsem, Teman na Omar na Sefi na Gatam na Kenas na Timna na Amalek. Nem bilong ol pikinini man bilong Ruel i olsem, Nahat na Sera na Sama na Misa. Nem bilong ol pikinini bilong Seir i olsem, Lotan na Sobal na Sibeon na Ana na Dison na Eser na Disan. Nem bilong ol pikinini man bilong Lotan i olsem, Hori na Homam. Susa bilong Lotan em Timna. Nem bilong ol pikinini man bilong Sobal i olsem, Alvan na Manahat na Ebal na Sefi na Onam. Nem bilong ol pikinini man bilong Sibeon i olsem, Aia na Ana. Pikinini man bilong Ana em Dison. Nem bilong ol pikinini man bilong Dison, brata bilong Ana, i olsem, Hamran na Esban na Itran na Keran. Nem bilong ol pikinini man bilong Eser i olsem, Bilhan na Savan na Jakan. Na nem bilong ol pikinini man bilong Disan i olsem, Us na Aran. Long taim kantri Israel i no gat king yet, kantri Idom i gat planti king. Namba wan king em Bela, pikinini bilong Beor. Em i stap king long taun Dinhaba. Na taim Bela i dai, Jobap, pikinini bilong Sera bilong taun Bosra, i kamap king. Na taim Jobap i dai, Husam bilong graun Teman i kamap king. Na taim Husam i dai, Hadat, pikinini bilong Bedat, i kamap king. Hadat i bin i go long kantri Moap na pait long ol Midian na winim ol. Hadat i stap king long taun Avit. Taim Hadat i dai, Samla bilong taun Masreka i kamap king. Taim Samla i dai, Saul bilong taun Rehobot klostu long wara Yufretis, i kamap king. Na taim Saul i dai, Balhanan, pikinini bilong Akbor, i kamap king. Na taim Balhanan i dai, Hadat i kamap king. Na em i stap king long taun Pau. Meri bilong en, em Mehetabel, pikinini bilong Matret na tumbuna pikinini bilong Mesahap. Bihain long Hadat i dai, ol hetman i bosim ol Idom. Ol i bosim ol dispela distrik, Timna na Alva na Jetet na Oholibama na Ela na Pinon na Kenas na Teman na Mipsar na Makdiel na Iram. Nem bilong ol pikinini man bilong Israel i olsem, Ruben na Simeon na Livai na Juda na Isakar na Sebulun na Dan na Josep na Benjamin na Naptali na Gat na Aser. Nem bilong ol pikinini man bilong Juda i olsem, Er na Onan na Sela. Mama bilong ol dispela tripela man em Batsua, wanpela meri bilong lain Kenan. Er, namba wan pikinini bilong Juda, em i mekim pasin nogut tru na Bikpela i kilim em i dai. Na Juda i gat tupela moa pikinini man, Peres na Sera. Mama bilong tupela em Tamar, tambu meri bilong Juda. Juda i gat 5-pela pikinini man olgeta. Nem bilong ol pikinini man bilong Peres i olsem, Hesron na Hamul. Nem bilong ol pikinini man bilong Sera i olsem, Simri na Etan na Heman na Kalkol na Darda. Sera i gat 5-pela pikinini man olgeta. Akan, pikinini man bilong Karmi, em i bilong lain bilong Sera. Em i bin kisim ol samting ol Israel i bin makim bilong God. Na long dispela as tasol God i bin bagarapim ol Israel. Etan i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong en Asaria. Hesron, pikinini bilong Peres, i gat tripela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Jeramel na Ram na Kalep. Ram em i papa bilong Aminadap na Aminadap em i papa bilong Nason, wanpela hetman bilong ol lain Juda. Na Nason em i papa bilong Salmon na Salmon em i papa bilong Boas na Boas em i papa bilong Obet na Obet em i papa bilong Jesi. Jesi i gat 7-pela pikinini man. Namba wan em Eliap na namba 2 em Abinadap na namba 3 em Simea, narapela nem bilong en Sama. Namba 4 em Netanel na namba 5 em Radai. Namba 6 em Osem na namba 7 em Devit. Na tu Jesi i gat tupela pikinini meri, Seruia na Abigel. Seruia i gat tripela pikinini man, Abisai na Joap na Asahel. Na Abigel i maritim Jeter, wanpela man bilong lain Ismael, na Abigel i karim wanpela pikinini man, nem bilong en Amasa. Kalep, pikinini man bilong Hesron, i maritim Asuba. Na Asuba i karim wanpela pikinini meri, nem bilong en Jeriot. Na nem bilong ol pikinini man bilong Jeriot i olsem, Jeser na Sobap na Ardon. Taim Asuba i dai, Kalep i maritim Efrata. Na bihain Efrata i karim wanpela pikinini man, nem bilong en Hur. Na Hur em i papa bilong Uri na Uri em i papa bilong Besalel. Taim Hesron i gat 60 krismas em i maritim pikinini meri bilong Makir. Dispela meri em i susa bilong Gileat. Na dispela meri i karim wanpela pikinini man, nem bilong en Segup. Segup em i papa bilong Jair. Na Jair i bosim 23 taun long distrik Gileat. Tasol ol lain bilong Gesur na Siria i kam pait na kisim ol taun bilong Jair na taun Kenat wantaim ol arapela taun i stap klostu long en. Ol i kisim 60 taun olgeta. Ol manmeri bilong dispela hap ol i lain tumbuna bilong Makir, papa bilong Gileat. Long taim Hesron i dai long taun Kalep Efrata, meri bilong en, Abiya, i gat bel. Na bihain Abiya i karim pikinini man na i kolim em long nem Asur. Na Asur i kirapim taun Tekoa. Jeramel, namba wan pikinini man bilong Hesron, i gat 5-pela pikinini man. Namba wan pikinini em Ram, na nem bilong ol arapela i olsem, Buna na Oren na Osem na Ahiya. Ram i gat tripela pikinini man, Mas na Jamin na Eker. Orait na Jeramel i maritim narapela meri tu, nem bilong en Atara. Na Atara i karim wanpela pikinini man, nem bilong en Onam. *** Na nem bilong ol pikinini bilong Onam i olsem, Samai na Jada. Na nem bilong ol pikinini bilong Samai i olsem, Nadap na Abisur. Abisur i maritim Abihail na Abihail i karim tupela pikinini man, Aban na Molit. Nem bilong ol pikinini man bilong Nadap i olsem, Selet na Apaim. Selet i no gat pikinini long taim em i dai. Tasol Apaim i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Isi. Na Isi i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Sesan. Na Sesan i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Alai. Nem bilong ol pikinini man bilong Jada, brata bilong Samai i olsem, Jeter na Jonatan. Jeter i no gat pikinini man na em i dai. Tasol Jonatan i gat tupela pikinini man, Pelet na Sasa. Ol dispela man i lain pikinini bilong Jeramel. Sesan i no gat pikinini man. Em i gat ol pikinini meri tasol. Na i gat wanpela man bilong Isip i stap wokboi bilong Sesan. Nem bilong dispela wokboi, em Jara. Na Sesan i larim wanpela pikinini meri bilong en i maritim Jara. Na tupela i gat wanpela pikinini man, nem bilong en Atai. Na Atai em i papa bilong Natan na Natan em i papa bilong Sabat. Na Sabat em i papa bilong Eplal na Eplal em i papa bilong Obet. Na Obet em i papa bilong Jehu na Jehu em i papa bilong Asaria. Na Asaria em i papa bilong Heles na Heles em i papa bilong Eleasa. Na Eleasa em i papa bilong Sismai na Sismai em i papa bilong Salum. Na Salum em i papa bilong Jekamia na Jekamia em i papa bilong Elisama. Kalep em i brata bilong Jeramel na namba wan pikinini man bilong en, em Mesa. Na Mesa em i papa bilong Sif na Sif em i papa bilong Maresa na Maresa em i papa bilong Hebron. Nem bilong ol pikinini man bilong Hebron i olsem, Kora na Tapua na Rekem na Sema. Sema em i papa bilong Raham na Raham em i papa bilong Jorkeam. Rekem em i papa bilong Samai na Samai em i papa bilong Maon na Maon em i papa bilong Betsur. Wanpela bilong ol namba 2 lain meri bilong Kalep, em Efa. Na nem bilong ol pikinini man bilong Efa i olsem, Haran na Mosa na Gases. Na Haran em i papa bilong narapela Gases. Nem bilong ol pikinini man bilong Jadai i olsem, Regem na Jotam na Gesan na Pelet na Efa na Sap. Na narapela bilong ol namba 2 lain meri bilong Kalep, em Maka. Nem bilong ol pikinini man bilong Maka i olsem, Seber na Tirhana na Sap na Seva. Sap i bin kirapim taun Matmana, na Seva i bin kirapim taun Makbena na taun Gibea. Na Kalep i gat wanpela pikinini meri, nem bilong en Aksa. Na i gat ol arapela lain pikinini bilong Kalep tu. Hur em i namba wan pikinini man bilong Kalep wantaim Efrata. Na nem bilong ol pikinini man bilong Hur i olsem, Sobal na Salma na Harep. Sobal i bin kirapim taun Kiriat Jearim, na Salma i bin kirapim taun Betlehem, na Harep i bin kirapim taun Betgader. *** Sobal, man i kirapim taun Kiriat Jearim, em i tumbuna bilong ol lain Haroe na hap lain Menuhot na ol lain bilong Kiriat Jearim, em ol Itra na ol Put na ol Sumat na ol Misra. Ol manmeri bilong taun Sora na taun Estaol i bilong ol dispela lain. Salma em i tumbuna bilong ol manmeri bilong taun Betlehem na bilong taun Netofa na bilong ples Atrot Betjoap na bilong hap lain bilong ol Manahat, em ol Sor. Na i gat ol arapela lain i stap long taun Jabes na ol i saveman bilong raitim ol samting. Nem bilong ol dispela lain i olsem, ol Tira na ol Simea na ol Suka. Ol dispela lain i bilong lain Kin. Na tumbuna bilong ol, em Hamat. Hamat em i tumbuna bilong ol Rekap tu. Devit i kamapim ol sampela pikinini man long taim em i stap long taun Hebron. Nem bilong ol i olsem. Namba wan em Amnon. Mama bilong en, em Ahinoam bilong taun Jesril. Namba 2 em Daniel. Mama bilong en, em Abigel bilong taun Karmel. Namba 3 em Apsalom. Mama bilong en, em Maka, pikinini bilong Talmai, king bilong Gesur. Namba 4 em Adoniya. Mama bilong en, em Hagit. Namba 5 em Sefatia. Mama bilong en, em Abital. Namba 6 em Itream. Mama bilong en, em Ekla. Devit i bin kamapim ol dispela 6-pela pikinini man long taim em i stap long Hebron. Em i stap king long Hebron inap 7 na hap yia. Na bihain em i stap king long Jerusalem inap 33 yia. Na em i kamapim Simea na Sobap na Natan na Solomon. Mama bilong ol dispela 4-pela pikinini man em Batseba, pikinini bilong Amiel. Na bihain, Devit i kamapim 9-pela arapela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Iphar na Elisama na Elifelet na Noga na Nefek na Jafia na narapela Elisama na Eliada na narapela Elifelet. Devit i kamapim ol dispela pikinini man. Na tu em i gat sampela moa pikinini man, ol namba 2 lain meri bilong en i bin karim. Na Tamar em i pikinini meri bilong Devit. Nem bilong ol lain pikinini man bilong Solomon i olsem. Solomon em i papa bilong Rehoboam na Rehoboam em i papa bilong Abiya na Abiya em i papa bilong Asa. Na Asa em i papa bilong Jehosafat na Jehosafat em i papa bilong Jehoram na Jehoram em i papa bilong Ahasia na Ahasia em i papa bilong Joas. Na Joas em i papa bilong Amasia na Amasia em i papa bilong Usia, narapela nem bilong em Asaria. Na Usia em i papa bilong Jotam na Jotam em i papa bilong Ahas na Ahas em i papa bilong Hesekia na Hesekia em i papa bilong Manase. Na Manase em i papa bilong Emon na Emon em i papa bilong Josaia. Nem bilong ol pikinini bilong Josaia i olsem. Namba wan em Johanan na namba 2 em Jehoiakim na namba 3 em Sedekaia na namba 4 em Salum, narapela nem bilong en Joahas. Na Jehoiakim i gat tupela pikinini man, Jekonia na Sedekaia. Jekonia i gat narapela nem Jehoiakin. Jehoiakin em dispela king ol birua i bin kisim i go kalabus long narapela kantri. Nem bilong ol pikinini man bilong en i olsem, Sealtiel na Malkiram na Pedaia na Senasar na Jekamia na Hosama na Nedabia. Nem bilong ol pikinini man bilong Pedaia i olsem, Serubabel na Simei. Serubabel i gat tupela pikinini man, Mesulam na Hanania, na wanpela pikinini meri, nem bilong em Selomit. Na Pedaia i gat 5-pela arapela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Hasuba na Ohel na Berekia na Hasadia na Jusap Heset. Nem bilong ol pikinini man bilong Hanania i olsem, Pelatia na Jesaia. Na Jesaia em i papa bilong Refaia na Refaia em i papa bilong Arnan na Arnan em i papa bilong Obadia na Obadia em i papa bilong Sekania. Sekania i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong em Semaia. Na Semaia i gat 5-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Hatus na Igal na Baria na Nearia na Safat. Nearia i gat tripela pikinini man, Elioenai na Hiskia na Asrikam. Elioenai i gat 7-pela pikinini man, Hodavia na Eliasip na Pelaia na Akup na Johanan na Delaia na Anani. Nem bilong sampela lain pikinini bilong Juda i olsem, Peres na Hesron na Karmi na Hur na Sobal. Sobal em i papa bilong Reaia na Reaia em i papa bilong Jahat na Jahat em i papa bilong Ahumai na Lahat. Ol dispela man i tumbuna bilong ol manmeri bilong taun Sora. Hur em i namba wan pikinini man, Efrata, meri bilong Kalep, i bin karim. Hur i bin kirapim taun Betlehem. Nem bilong ol pikinini man bilong Hur i olsem, Jesril na Isma na Itbas na Penuel na Eser. Jesril na Isma na Itbas, ol i bin kirapim taun Etam. Na Haselelponi em i susa bilong tripela. Penuel i bin kirapim taun Gedor, na Eser i bin kirapim taun Husa. *** Asur, dispela man i bin kirapim taun Tekoa, i bin i gat tupela meri, Hela na Nara. Nara i karim 4-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Ahusam na Hefer na Temeni na Hahastari. Na Hela i karim tripela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Seret na Ishar na Etnan. Kos em i papa bilong Anup na Sobeba. Na em i tumbuna tru bilong ol lain famili bilong Aharhel, pikinini man bilong Harum. I gat wanpela man i stap, nem bilong en Jabes. Pasin bilong en i gutpela na i winim pasin bilong ol brata bilong em. Na ol manmeri i save givim biknem long em. Mama bilong Jabes i gat bikpela pen long taim em i karim em, olsem na em i kolim em long nem Jabes. Wanpela taim Jabes i beten long God bilong Israel olsem, “God, mi laik bai yu mekim gut long mi na yu givim mi planti graun. Na mi laik bai yu stap wantaim mi na helpim mi, na bai yu was gut long mi, na ol samting nogut i no ken givim pen long mi.” Orait na God i harim prea bilong en na i mekim olsem Jabes i bin askim em. Kelup, brata bilong Suha, em i papa bilong Mehir, na Mehir em i papa bilong Eston. Na Eston em i papa bilong Betrafa na Pasea na Tehina. Tehina i bin kirapim taun Nahas. Ol dispela lain i stap long hap bilong Reka. Nem bilong ol pikinini man bilong Kenas i olsem, Otniel na Seraia. Na Otniel em i papa bilong Hatat. Meonotai em i papa bilong Ofra. Seraia em i papa bilong Joap. Joap em i tumbuna bilong ol man i stap long ples daun ol i kolim Ples Daun Bilong Ol Wokman. Ples daun i gat dispela nem, long wanem, ol man i stap long en, ol i save tumas long wokim ol kain kain samting. Kalep, pikinini bilong Jefune, i gat tripela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Iru na Ela na Nam. Na Ela em i papa bilong Kenas. Nem bilong ol pikinini man bilong Jehalelel i olsem, Sif na Sifa na Tiria na Asarel. Nem bilong ol pikinini man bilong Esra i olsem, Jeter na Meret na Efer na Jalon. Meret i maritim Bitia, pikinini meri bilong king bilong Isip. Na nem bilong ol pikinini bilong tupela i olsem, Miriam na Samai na Isba. Isba i bin kirapim taun Estemoa. Na Meret i maritim tu wanpela meri bilong lain Juda. Nem bilong ol pikinini bilong tupela i olsem, Jeret na Heber na Jekutiel. Jeret i bin kirapim taun Gedor, na Heber i bin kirapim taun Soko, na Jekutiel i bin kirapim taun Sanoa. *** Hodia i maritim susa bilong Naham. Tupela i tumbuna bilong lain Gerem i stap long taun Keila na lain Maka i stap long taun Estemoa. Nem bilong ol pikinini bilong Simon i olsem, Amnon na Rina na Benhanan na Tilon. Nem bilong ol pikinini bilong Isi i olsem, Sohet na Bensohet. Sela em i wanpela pikinini man bilong Juda. Nem bilong sampela lain pikinini bilong Sela i olsem, Er na Lada na Jokim na Joas na Sarap, na ol lain bilong taun Koseba na ol lain man i stap long taun Betasbea. Ol dispela lain bilong Betasbea i save wokim ol gutpela laplap. Er i bin kirapim taun Leka na Lada i bin kirapim taun Maresa. Na Joas na Sarap i bin bosim graun Moap na Jasubi Lahem. Ol dispela man i stap long taun Netaim na taun Gedera, na ol i mekim wok bilong king. Ol i save wokim ol sospen graun. Dispela hap tok ol man i bin raitim bipo yet. *** *** Nem bilong ol pikinini bilong Simeon i olsem, Nemuel na Jamin na Jarip na Sera na Saul. Saul em i papa bilong Salum na Salum em i papa bilong Mipsam na Mipsam em i papa bilong Misma. Nem bilong ol lain bilong Misma i olsem. Misma em i papa bilong Hamuel na Hamuel em i papa bilong Sakur na Sakur em i papa bilong Simei. Simei i gat 16 pikinini man na 6-pela pikinini meri. Tasol ol brata bilong en i no gat planti pikinini. Olsem na lain bilong Simeon i no kamap bikpela olsem lain bilong Juda. Ol Simeon i stap long ol dispela taun, Berseba na Molada na Hasarsual na Bilha na Esem na Tolat na Betuel na Horma na Siklak na Bet Markabot na Hasarsusim na Betbiri na Saraim. Ol Simeon i stap long ol dispela taun inap long taim bilong King Devit. Na tu ol i stap long ol dispela 5-pela taun, Etam na Ain na Rimon na Token na Asan na long ol liklik ples i stap klostu long ol dispela taun na i go inap long taun Balat. Ol dispela taun i bilong lain Simeon. Na ol Simeon i bin raitim lista bilong olgeta lain famili bilong ol. Nem bilong ol hetman bilong lain Simeon i olsem, Mesobap na Jamlek na Josa, pikinini bilong Amasia, na Joel na Elioenai na Jakoba na Jesohaia na Asaia na Adiel na Jesimiel na Benaia na Jehu na Sisa. Jehu em i pikinini bilong Josibia na Josibia em i pikinini bilong Seraia na Seraia em i pikinini bilong Asiel. Na Sisa em i pikinini bilong Sifi na Sifi em i pikinini bilong Alon na Alon em i pikinini bilong Jedaia na Jedaia em i pikinini bilong Simri na Simri em i pikinini bilong Semaia. Ol famili bilong ol dispela hetman i kamap bikpela moa *** *** *** *** na ol i laik painim gutpela gras bilong ol bulmakau na sipsip bilong ol i ken kaikai. Olsem na ol i go i stap klostu long Gedor long hap sankamap bilong ples daun. Ol i lukim gras bilong dispela ples i gutpela tru na ples daun i bikpela moa. Na ol i sindaun gut na i no gat wanpela samting i givim hevi long ol. Ol lain Ham i bin i stap long dispela hap bipo. Long taim bilong Hesekia, king bilong Juda, ol dispela hetman bilong lain Simeon i bin lukim gutpela gras i stap long dispela hap. Olsem na ol i bin i go pait long ol Ham na long ol Meun. Na ol i bagarapim ol haus sel bilong dispela lain na pinisim olgeta manmeri. Na i no gat wanpela i stap. Na bihain ol dispela Simeon i sindaun long dispela graun. Na 500 man bilong lain Simeon i kirap i go long ples maunten bilong Seir long hap bilong Idom. Ol lida bilong ol em ol pikinini bilong Isi. Nem bilong ol i olsem, Pelatia na Nearia na Refaia na Usiel. Bipo ol liklik lain Amalek i bin ranawe long ol Israel na i kam i stap long dispela hap. Orait na ol dispela Simeon i kilim olgeta dispela Amalek i dai na ol Simeon i sindaun long graun bilong ol i kam inap long nau. Ruben em i namba wan pikinini man bilong Jekop, narapela nem bilong en Israel. Tasol em i bin slip wantaim wanpela meri bilong papa bilong en. Olsem na em i no bin kisim namba olsem namba wan pikinini. Nogat. Ol pikinini man bilong brata bilong en, Josep, i kisim dispela namba. Olsem na long lista bilong ol pikinini bilong Israel, Ruben i no i stap namba wan. Tru, Juda i gat biknem namel long ol brata bilong en, na ol king i kamap long lain bilong en, tasol Josep i bin kisim namba olsem namba wan pikinini. Nem bilong ol pikinini man bilong Ruben, namba wan pikinini bilong Israel, i olsem, Hanok na Palu na Hesron na Karmi. Lain bilong Joel i olsem. Joel em i papa bilong Semaia na Semaia em i papa bilong Gok na Gok em i papa bilong Simei na Simei em i papa bilong Maika na Maika em i papa bilong Reaia na Reaia em i papa bilong Bal na Bal em i papa bilong Bera. Bera em i wanpela hetman bilong lain Ruben, na Tiklat Pileser, king bilong Asiria, i bin kisim em i go kalabus. Long lista bilong ol lain famili bilong Ruben, nem bilong ol hetman i olsem. Namba wan em Jeiel, na i gat tupela arapela, Sekaraia na Bela. Bela em i pikinini bilong Asas na Asas em i pikinini bilong Sema na Sema em i pikinini bilong Joel. Ol lain bilong Bela i stap long taun Aroer na long graun long hap not bilong Aroer i go inap long taun Nebo na taun Balmeon. Ol i stap long dispela hap bilong distrik Gileat, na ol bulmakau na sipsip bilong ol i kamap planti moa. Olsem na sampela bilong ol i go i stap long graun long hap sankamap inap long arere bilong ples drai, em dispela ples drai mak bilong en i go inap long wara Yufretis. Long taim Sol i stap king, ol dispela lain Ruben i bin pait long ol lain Hagar na kilim ol i dai. Na ol Ruben i kisim graun bilong ol Hagar na i stap long ol ples bilong ol. Dispela graun i stap long hap sankamap bilong distrik Gileat. Ol lain Gat i stap long distrik Basan long hap not bilong lain Ruben. Mak bilong graun bilong ol i go inap long taun Saleka long hap sankamap. Sampela lain famili bilong Gat i stap long Basan. Lain Joel i namba wan na lain Safam i namba 2 na tu i gat lain Janai na lain Safat. Na i gat 7-pela arapela lain famili bilong lain Gat. Nem bilong ol i olsem, Maikel na Mesulam na Seba na Jorai na Jakan na Sia na Eber. Tumbuna bilong ol dispela lain em Abihail, pikinini bilong Huri. Na Huri em i pikinini bilong Jaroa na Jaroa em i pikinini bilong Gileat na Gileat em i pikinini bilong Maikel na Maikel em i pikinini bilong Jesisai na Jesisai em i pikinini bilong Jado na Jado em i pikinini bilong Bus. Hetman bilong ol dispela lain em Ahi, pikinini bilong Apdiel na tumbuna pikinini bilong Guni. Dispela 7-pela lain i stap long ol taun na ol liklik ples bilong distrik Gileat na Basan, na tu ol i stap long graun Saron, long olgeta ples i gat gutpela gras bilong ol bulmakau na sipsip i ken kaikai. Ol man i bin raitim lista bilong ol dispela lain famili bilong lain Gat long taim Jotam i stap king bilong Juda na Jeroboam i stap king bilong Israel. Ol Israel i stap long hap sankamap bilong wara Jordan, em lain Ruben na lain Gat na hap lain Manase, ol i gat 44,760 gutpela soldia. Ol i save tumas long holim hap plang na pait long bainat, na ol i save tumas long sut long banara. Ol i go pait long ol lain Hagar na Jetur na Nafis na Nodap. Long taim bilong pait ol Israel i beten na askim God long helpim ol. Na God i helpim ol tru na ol i winim ol dispela birua. Ol dispela Israel i bin tingting strong long God bai i helpim ol, olsem na em i bin helpim ol. Na ol Israel i kisim ol abus bilong ol birua. Ol i kisim 50,000 kamel na 250,000 sipsip na 2,000 donki. Na tu ol i holimpas 100,000 birua. Tasol planti birua i bin dai long taim ol i pait, long wanem, God yet i bosim dispela pait. Na bihain ol dispela Israel i kisim graun bilong ol dispela birua. Na ol i stap long en i go inap long taim ol arapela birua i kisim ol Israel i go kalabus long narapela kantri. Dispela hap lain Manase i bikpela lain tru. Ol i stap long distrik Basan, na graun bilong ol i go long hap not inap long taun Balhermon na maunten Senir na maunten Hermon. Nem bilong ol hetman bilong ol lain famili bilong ol i olsem, Efer na Isi na Eliel na Asriel na Jeremaia na Hodavia na Jadiel. Ol dispela hetman i gutpela soldia na i gat biknem. Ol Ruben na Gat na hap lain Manase i sakim tok bilong God bilong ol tumbuna bilong ol na ol i mekim sin. Na ol i lotuim ol giaman god bilong ol lain pipel i bin i stap long dispela hap bipo. Long taim ol Israel i bin kamap long dispela graun, God i bin rausim ol dispela arapela lain. Tasol nau ol dispela Israel i lusim God olsem meri i lusim man bilong en na i go pamuk nabaut wantaim planti man. Olsem na God bilong Israel i kirapim tingting bilong King Pul bilong Asiria, narapela nem bilong en Tiklat Pileser. Na ol Asiria i kam pait long ol dispela Israel na winim ol. Na ol Asiria i kisim ol i go kalabus long graun Hala na klostu long wara Habor na wara Gosan na long ples maunten Hara. Na ol i stap long dispela hap inap long nau. Nem bilong ol pikinini man bilong Livai i olsem, Gerson na Kohat na Merari. Nem bilong ol pikinini man bilong Kohat i olsem, Amram na Ishar na Hebron na Usiel. Nem bilong ol pikinini bilong Amram i olsem, Aron na Moses na Miriam. Nem bilong ol pikinini man bilong Aron i olsem, Nadap na Abihu na Eleasar na Itamar. Eleasar em i papa bilong Finias na Finias em i papa bilong Abisua na Abisua em i papa bilong Buki na Buki em i papa bilong Usi na Usi em i papa bilong Serahia na Serahia em i papa bilong Meraiot na Meraiot em i papa bilong Amaria na Amaria em i papa bilong Ahitup na Ahitup em i papa bilong Sadok na Sadok em i papa bilong Ahimas na Ahimas em i papa bilong Asaria na Asaria em i papa bilong Johanan na Johanan em i papa bilong narapela Asaria. Long taim Solomon i bin wokim haus bilong God long Jerusalem dispela Asaria i stap hetpris. Na dispela Asaria em i papa bilong Amaria na Amaria em i papa bilong Ahitup na Ahitup em i papa bilong Sadok na Sadok em i papa bilong Salum na Salum em i papa bilong Hilkia na Hilkia em i papa bilong Asaria na Asaria em i papa bilong Seraia na Seraia em i papa bilong Jehosadak. Long taim Bikpela i kirapim tingting bilong King Nebukatnesar, na ol Babilon i kam na kisim ol Juda na Jerusalem i go kalabus, ol i kisim Jehosadak tu i go kalabus. Nem bilong ol pikinini man bilong Livai i olsem, Gerson na Kohat na Merari. Nem bilong ol pikinini man bilong Gerson i olsem, Lipni na Simei. Nem bilong ol pikinini man bilong Kohat i olsem, Amram na Ishar na Hebron na Usiel. Nem bilong ol pikinini man bilong Merari i olsem, Mali na Musi. Ol dispela man i bilong lain famili bilong Livai. Lain bilong Gerson i olsem. Gerson em i papa bilong Lipni na Lipni em i papa bilong Jahat na Jahat em i papa bilong Sima na Sima em i papa bilong Joa na Joa em i papa bilong Ido na Ido em i papa bilong Sera na Sera em i papa bilong Jeaterai. Lain bilong Kohat i olsem. Kohat em i papa bilong Aminadap na Aminadap em i papa bilong Kora na Kora em i papa bilong Asir na Asir em i papa bilong Elkana na Elkana em i papa bilong Ebiasap na Ebiasap em i papa bilong narapela Asir na Asir em i papa bilong Tahat na Tahat em i papa bilong Uriel na Uriel em i papa bilong Usia na Usia em i papa bilong Saul. Nem bilong ol pikinini man bilong Elkana i olsem, Amasai na Ahimot na Elkana. Lain bilong dispela Elkana i olsem. Elkana em i papa bilong Sofai na Sofai em i papa bilong Nahat na Nahat em i papa bilong Eliap na Eliap em i papa bilong Jeroham na Jeroham em i papa bilong Elkana. Nem bilong ol pikinini man bilong Samuel i olsem, Joel em i namba wan na Abiya em i namba 2. Lain bilong Merari i olsem. Merari em i papa bilong Mali na Mali em i papa bilong Lipni na Lipni em i papa bilong Simei na Simei em i papa bilong Usa na Usa em i papa bilong Simea na Simea em i papa bilong Hagia na Hagia em i papa bilong Asaia. Dispela hap i gat lista bilong ol man King Devit i bin makim bilong bosim wok bilong mekim musik long haus bilong Bikpela. Devit i makim ol dispela lain bihain long em i bringim Bokis Kontrak i kam long Jerusalem na i putim long haus sel bilong Bikpela. Long taim bilong lotu ol dispela lain i save mekim musik long ples bung klostu long dua bilong haus bilong Bikpela. Ol i bin mekim dispela wok long haus sel bilong Bikpela i kam inap long taim King Solomon i pinisim wok long nupela haus bilong Bikpela long Jerusalem. Ol dispela lain i save bihainim gut ol lo bilong wok bilong ol. Devit i bin makim tripela man bilong lukautim dispela wok bilong mekim musik. Na bihain ol pikinini bilong ol tu i mekim wankain wok. Namba wan man i bilong lain Kohat, na nem bilong en, Heman. Em i save gut tru long singim ol song. Heman em i pikinini bilong Joel na Joel em i pikinini bilong Samuel na Samuel em i pikinini bilong Elkana na Elkana em i pikinini bilong Jeroham na Jeroham em i pikinini bilong Eliel na Eliel em i pikinini bilong Toa na Toa em i pikinini bilong Suf na Suf em i pikinini bilong Elkana na Elkana em i pikinini bilong Mahat na Mahat em i pikinini bilong Amasai na Amasai em i pikinini bilong Elkana na Elkana em i pikinini bilong Joel na Joel em i pikinini bilong Asaria na Asaria em i pikinini bilong Sefanaia na Sefanaia em i pikinini bilong Tahat na Tahat em i pikinini bilong Asir na Asir em i pikinini bilong Ebiasap na Ebiasap em i pikinini bilong Kora na Kora em i pikinini bilong Ishar na Ishar em i pikinini bilong Kohat na Kohat em i pikinini bilong Livai na Livai em i pikinini bilong Israel. Nem bilong namba 2 man Devit i makim, em Asap. Asap em i brata na wanwok bilong Heman. Na long taim bilong mekim musik Asap wantaim ol lain bilong en i save sanap long han sut bilong lain bilong Heman. Asap em i pikinini bilong Berekia na Berekia em i pikinini bilong Simea na Simea em i pikinini bilong Maikel na Maikel em i pikinini bilong Basea na Basea em i pikinini bilong Malkia na Malkia em i pikinini bilong Etni na Etni em i pikinini bilong Sera na Sera em i pikinini bilong Adaia na Adaia em i pikinini bilong Etan na Etan em i pikinini bilong Sima na Sima em i pikinini bilong Simei na Simei em i pikinini bilong Jahat na Jahat em i pikinini bilong Gerson na Gerson em i pikinini bilong Livai. Na nem bilong namba 3 man Devit i makim, em Etan na em i bosim lain Merari. Na long taim bilong mekim musik ol lain bilong Merari i save sanap long han kais bilong lain bilong Heman. Etan em i pikinini bilong Kisi na Kisi em i pikinini bilong Apdi na Apdi em i pikinini bilong Maluk na Maluk em i pikinini bilong Hasabia na Hasabia em i pikinini bilong Amasia na Amasia em i pikinini bilong Hilkia na Hilkia em i pikinini bilong Amsi na Amsi em i pikinini bilong Bani na Bani em i pikinini bilong Semer na Semer em i pikinini bilong Mali na Mali em i pikinini bilong Musi na Musi em i pikinini bilong Merari na Merari em i pikinini bilong Livai. Na olgeta arapela wok insait long haus bilong God, ol bikman i makim long ol arapela lain bilong Livai. Aron na ol lain pikinini bilong en i gat wok long mekim ol ofa long dispela alta we ol i save mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na tu long dispela alta we ol i save mekim ol ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i save mekim olgeta wok bilong Rum Tambu Tru. Na tu ol i save mekim ol ofa bilong rausim sin bilong ol Israel. Na long taim ol i mekim olgeta dispela wok ol i save bihainim olgeta tok em Moses, wokman bilong God, i bin givim Aron. Lain bilong Aron i olsem. Aron em i papa bilong Eleasar na Eleasar em i papa bilong Finias na Finias em i papa bilong Abisua na Abisua em i papa bilong Buki na Buki em i papa bilong Usi na Usi em i papa bilong Serahia na Serahia em i papa bilong Meraiot na Meraiot em i papa bilong Amaria na Amaria em i papa bilong Ahitup na Ahitup em i papa bilong Sadok na Sadok em i papa bilong Ahimas. Dispela hap i gat lista bilong ol taun ol Israel i bin makim bilong lain famili bilong Aron. Aron em i man bilong lain Kohat. Long taim ol Israel i laik tilim ol taun bilong ol lain Livai ol i bin pilai satu bilong painimaut wanem famili i mas kisim taun pastaim. Orait na satu i makim lain famili bilong Aron. Olsem na ol Israel i givim taun Hebron i stap long graun bilong lain Juda long ol Aron. Na ol i givim tu olgeta graun i stap klostu long taun. Dispela graun i gat gutpela gras bilong ol bulmakau na sipsip i ken kaikai. Tasol ol gaden na ol liklik ples i stap klostu long Hebron, em ol Israel i no givim long lain bilong Aron, long wanem, ol i bin givim pinis long Kalep, pikinini man bilong Jefune. Ol Israel i givim taun Hebron na taun Jatir long ol lain bilong Aron. Hebron em i wanpela taun ol Israel i bin makim bilong ol man i ken ranawe i go na hait long en. Na ol i givim tu ol arapela taun long ol Aron. Nem bilong ol dispela taun i olsem, Lipna na Estemoa na Hilen na Debir na Asan na Betsemes. Na ol i givim tu sampela graun i stap klostu long ol dispela taun. Dispela graun i gat gutpela gras bilong ol bulmakau na sipsip i ken kaikai. Na ol Israel i givim tu sampela taun i stap long graun bilong lain Benjamin. Nem bilong ol dispela taun i olsem, Geba na Alemet na Anatot. Na ol i givim graun i gat gutpela gras wantaim. Ol i givim 13 taun olgeta long ol lain famili bilong Aron. Ol Israel i pilai satu gen na makim 10-pela taun long ol arapela lain bilong Kohat. Ol dispela taun i stap long graun bilong hap lain Manase long hap san i go daun. Na ol i makim 13 taun long ol lain famili bilong lain Gerson. Ol dispela taun i stap long graun bilong Isakar na Aser na Naptali na dispela hap lain Manase i stap long graun Basan. Na ol i makim 12-pela taun long ol lain famili bilong lain Merari. Ol dispela taun i stap long graun bilong lain Ruben na Gat na Sebulun. Long dispela pasin ol i givim ol taun wantaim graun i gat gutpela gras long ol Livai. Sampela bilong ol dispela taun i stap long graun bilong lain Juda na Simeon na Benjamin. Na yu lukim pinis nem bilong ol. Ol i bin pilai satu na makim ol dispela taun. Sampela bilong ol dispela taun ol lain famili bilong lain Kohat i bin kisim, i stap long graun bilong lain Efraim. Sekem em i wanpela bilong ol dispela taun, na em i stap long ples maunten bilong Efraim. Em i wanpela taun ol Israel i bin makim bilong ol man i ken ranawe i go na hait long en. Na nem bilong ol arapela taun i olsem, Geser na Jokmeam na Bethoron na Aijalon na Gatrimon. Na taim ol Israel i givim ol dispela taun long ol Kohat, ol i givim ol wantaim graun i gat gutpela gras. Na sampela bilong ol dispela taun bilong ol Kohat, i stap long graun bilong hap lain Manase. Nem bilong ol dispela taun i olsem, Aner na Bileam. Na taim ol Israel i givim ol dispela taun long ol Kohat, ol i givim ol wantaim graun i gat gutpela gras. Sampela bilong ol taun ol Israel i givim long lain Gerson, i stap long graun bilong hap lain Manase. Nem bilong ol i olsem, taun Golan long distrik Basan, na taun Astarot. Na sampela bilong ol dispela taun i stap long graun bilong lain Isakar. Nem bilong ol i olsem, Kedes na Daberat na Ramot na Anem. Na sampela i stap long graun bilong lain Aser. Nem bilong ol i olsem, Masal na Apdon na Hukok na Rehop. Na sampela i stap long graun bilong lain Naptali. Nem bilong ol i olsem, taun Kedes long distrik Galili, na taun Hamon na taun Kiriataim. Na taim ol Israel i givim ol dispela taun long ol Gerson, ol i givim ol wantaim graun i gat gutpela gras. Sampela bilong ol dispela taun ol Israel i givim long lain Merari, em ol arapela lain Livai. Ol dispela taun i stap long graun bilong lain Sebulun na bilong lain Ruben na bilong lain Gat. Nem bilong ol taun i stap long graun bilong lain Sebulun i olsem, Rimono na Tabor. Na nem bilong ol taun i stap long graun bilong lain Ruben i olsem, Beser long ples drai na Jasa na Kedemot na Mefat. Graun bilong lain Ruben i stap long hap sankamap bilong wara Jordan klostu long taun Jeriko. *** Na nem bilong ol taun i stap long graun bilong lain Gat i olsem, Ramot long distrik Gileat na Mahanaim na Hesbon na Jaser. Na taim ol Israel i givim ol dispela taun long ol Merari, ol i givim ol wantaim graun i gat gutpela gras. Isakar i gat 4-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Tola na Pua na Jasup na Simron. Nem bilong ol pikinini man bilong Tola i olsem, Usi na Refaia na Jeriel na Jamai na Ipsam na Semuel. Ol dispela man i hetman bilong ol lain famili bilong lain Tola na ol i strongpela soldia. Na long taim Devit i stap king, lain Tola i gat 22,600 man inap long kamap soldia. Usi i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong en Israhia. Na Israhia i gat 4-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Maikel na Obadia na Joel na Isia. Olgeta i hetman bilong lain bilong ol. Ol dispela lain i gat planti meri na pikinini. Olsem na lain bilong ol i kamap bikpela, na taim ol i wokim lista bilong ol dispela lain famili, ol i kaunim 36,000 man inap long kamap soldia. Na long taim ol i wokim lista bilong olgeta manmeri bilong lain Isakar, ol i kaunim 87,000 man inap long kamap soldia. Benjamin i gat tripela pikinini man, Bela na Beker na Jediael. Bela i gat 5-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Esbon na Usi na Usiel na Jerimot na Iri. Olgeta i hetman bilong lain bilong ol na ol i strongpela soldia. Na taim ol i wokim lista bilong ol dispela lain, ol i kaunim 22,034 man inap long kamap soldia. Nem bilong ol pikinini man bilong Beker i olsem, Semira na Joas na Elieser na Elioenai na Omri na Jeremot na Abiya na Anatot na Alemet. Dispela olgeta man ol i pikinini bilong Beker, na olgeta i hetman bilong lain bilong ol na ol i strongpela soldia. Na taim ol i wokim lista bilong ol dispela lain famili, ol i kaunim 20,200 man inap long kamap soldia. Jediael i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong en, Bilhan. Na nem bilong ol pikinini man bilong Bilhan i olsem, Jeus na Benjamin na Ehut na Kenana na Sitan na Tarsis na Ahisahar. Dispela olgeta man ol i lain bilong Jediael na olgeta i hetman bilong lain famili bilong ol na ol i strongpela soldia. Na long taim ol i wokim lista bilong ol dispela lain famili, ol i kaunim 17,200 man inap long kamap soldia. Nem bilong ol pikinini man bilong Ir i olsem, Supim na Hupim. Na Husim em i pikinini man bilong Aher. Nem bilong ol pikinini man bilong Naptali i olsem, Jasiel na Guni na Jeser na Salum. Ol i tumbuna pikinini bilong Bilha, namba 2 meri bilong Jekop. Nem bilong ol pikinini man bilong Manase i olsem, Asriel na Makir. Mama bilong ol, em i wanpela bilong ol namba 2 lain meri bilong Manase, na em i wanpela meri bilong lain Aram. Na Makir em i papa bilong Gileat. Makir i painim wanpela meri bilong givim long Hupim na narapela meri bilong givim long Supim. Susa bilong Makir em Maka. Namba 2 pikinini man bilong Makir, em Selofehat. Na Selofehat i gat ol pikinini meri tasol. Na narapela Maka, em meri bilong Makir, i karim tupela moa pikinini man. Maka i kolim nem bilong wanpela olsem, Peres, na nem bilong narapela em Seres. Seres i gat tupela pikinini man, Ulam na Rakem. Ulam i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong en Bedan. Ol dispela manmeri i lain bilong Gileat. Gileat em i pikinini bilong Makir na Makir em i pikinini bilong Manase. Hamoleket, susa bilong Gileat, i karim Ishot na Abieser na Mala. Nem bilong ol pikinini man bilong Semida i olsem, Ahian na Sekem na Likhi na Aniam. Lain bilong Efraim i olsem. Efraim em i papa bilong Sutela, na Sutela em i papa bilong Beret, na Beret em i papa bilong Tahat, na Tahat em i papa bilong Eleada, na Eleada em i papa bilong narapela Tahat, na Tahat em i papa bilong Sabat, na Sabat em i papa bilong narapela Sutela. Efraim i gat tupela arapela pikinini man, em Eser na Eleat. Tasol ol Get i bin kilim tupela i dai long taim tupela i go daun long taun Get bilong stilim ol bulmakau bilong ol Get. Na Efraim, papa bilong tupela, i bin krai sori long ol long planti de, na ol brata bilong en i kam bilong sori wantaim em na mekim bel bilong en i stap isi. Na bihain Efraim wantaim meri bilong en i kamapim narapela pikinini man. Na Efraim i kolim nem bilong pikinini, Beria, long wanem, taim nogut i bin kamap long famili bilong en. Na pikinini meri bilong Efraim, em Sera. Em wantaim ol lain bilong en i wokim taun Bethoron Antap na taun Bethoron Daunbilo na taun Usensera. Na Efraim em i papa bilong Refa na Refa em i papa bilong Resep na Resep em i papa bilong Tela na Tela em i papa bilong Tahan na Tahan em i papa bilong Ladan na Ladan em i papa bilong Amihut na Amihut em i papa bilong Elisama na Elisama em i papa bilong Nun na Nun em i papa bilong Josua. Ol graun na taun bilong lain Efraim i olsem, taun Betel na ol ples i stap klostu long en, na tu olgeta graun i stat long taun Naran long hap sankamap na i go inap long taun Geser long hap san i go daun, na ol ples i stap klostu long Geser. Na taun Sekem na ol ples i stap klostu long en na taun Aia na ol ples i stap klostu long en. Na ol lain Manase i bosim taun Betsan na Tanak na Megido na Dor na ol ples i stap klostu long ol dispela taun. Ol lain tumbuna bilong Josep, pikinini bilong Israel, i stap long ol dispela taun. Nem bilong ol pikinini man bilong Aser i olsem, Imna na Isva na Isvi na Beria. Na pikinini meri bilong Aser em Sera. Nem bilong ol pikinini man bilong Beria i olsem, Heber na Malkiel. Na Malkiel em i papa bilong Birsait. Heber em i papa bilong Japlet na Somer na Hotam. Na pikinini meri bilong Heber, em Sua. Nem bilong ol pikinini man bilong Japlet i olsem, Pasak na Bimhal na Asvat. Nem bilong ol pikinini man bilong Somer, brata bilong Japlet, i olsem, Roga na Jehuba na Aram. Nem bilong ol pikinini man bilong Helem, brata bilong Somer, i olsem, Sofa na Imna na Seles na Amal. Nem bilong ol pikinini man bilong Sofa i olsem, Sua na Harnefer na Sual na Beri na Imra na Beser na Hot na Sama na Silsa na Itran na Bera. Nem bilong ol pikinini man bilong Jeter i olsem, Jefune na Pispa na Ara. Nem bilong ol pikinini man bilong Ula i olsem, Ara na Haniel na Risia. Ol dispela man i lain pikinini bilong Aser na ol i hetman bilong lain famili bilong ol. Ol dispela namba wan bikman ol i gutpela man tru na ol i strongpela soldia. Taim ol man i wokim lista bilong ol Aser, ol i kaunim 26,000 man inap long kamap soldia. Nem bilong ol pikinini man bilong Benjamin i olsem. Namba wan em Bela na namba 2 em Asbel na namba 3 em Ahara na namba 4 em Noha na namba 5 em Rafa. Nem bilong ol pikinini man bilong Bela i olsem, Adar na Gera na Abihut na Abisua na Naman na Ahoa na Gera na Sefufam na Huram. Nem bilong ol pikinini man bilong Ehut i olsem, Naman na Ahiya na Gera. Ol i hetman bilong ol lain famili bilong ol manmeri i stap long taun Geba. Tasol Gera i rausim ol lain brata bilong en na ol i go i stap long taun Manahat. Gera em i papa bilong Usa na Ahihut. *** *** Saharaim i stap long kantri Moap na i rausim tupela meri bilong en, Husim na Bara. Na bihain Hodes, narapela meri bilong en, i karim ol pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Jobap na Sibia na Mesa na Malkam na Jeus na Sakia na Mirma. Ol dispela pikinini man bilong en i kamap hetman bilong ol lain famili bilong ol. Na tu Saharaim i gat tupela arapela pikinini man Husim i bin karim, em Abitup na Elpal. Nem bilong ol pikinini man bilong Elpal i olsem, Eber na Misam na Semet. Semet wantaim ol lain bilong en i bin wokim taun Ono na taun Lot na ol ples i stap klostu. Ol lain famili bilong Beria na Sema i stap long taun Aijalon. Tupela i hetman bilong ol dispela famili, na ol i bin rausim ol manmeri bilong taun Get. Nem bilong ol pikinini man bilong Beria i olsem, Ahio na Sasak na Jeremot na Sebadaia na Arat na Eder na Maikel na Ispa na Joha. *** *** Nem bilong ol pikinini man bilong Elpal i olsem, Sebadaia na Mesulam na Hiski na Heber na Ismerai na Islia na Jobap. *** *** Nem bilong ol pikinini man bilong Simei i olsem, Jakim na Sikri na Sapdi na Elienai na Siletai na Eliel na Adaia na Beraia na Simrat. Nem bilong ol pikinini man bilong Sasak i olsem, Ispan na Eber na Eliel na Apdon na Sikri na Hanan na Hanania na Elam na Antotiya na Ipdea na Penuel. Nem bilong ol pikinini man bilong Jeroham i olsem, Samserai na Seharia na Atalia na Jaresia na Elaija na Sikri. *** *** *** *** *** Ol dispela man i hetman bilong ol lain famili bilong ol na ol i bikman. Ol i stap long Jerusalem. Man i bin kirapim taun Gibeon i stap long taun Gibeon wantaim meri bilong en, Maka. Namba wan pikinini man bilong en, em Apdon. Nem bilong ol arapela pikinini man bilong en i olsem, Sur na Kis na Bal na Nadap na Gedor na Ahio na Seker na Miklot. Miklot em i papa bilong Simea. Ol dispela lain i stap klostu long ol arapela lain Benjamin long Jerusalem. Ner em i papa bilong Kis na Kis em i papa bilong Sol. Nem bilong ol pikinini man bilong Sol i olsem, Jonatan na Malkisua na Abinadap na Esbal, narapela nem bilong en Isboset. Jonatan em i papa bilong Meribal, narapela nem bilong en Mefiboset. Na Meribal em i papa bilong Maika. Nem bilong ol pikinini man bilong Maika i olsem, Piton na Melek na Tarea na Ahas. Ahas em i papa bilong Jehoada. Na nem bilong ol pikinini bilong Jehoada i olsem, Alemet na Asmavet na Simri. Simri em i papa bilong Mosa na Mosa em i papa bilong Binea na Binea em i papa bilong Rafa na Rafa em i papa bilong Eleasa na Eleasa em i papa bilong Asel. Asel i gat 6-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Asrikam na Bokeru na Ismael na Searia na Obadia na Hanan. Nem bilong ol pikinini man bilong Esek, brata bilong Asel, i olsem. Namba wan em Ulam na namba 2 em Jeus na namba 3 em Elifelet. Ol pikinini man bilong Ulam i strongpela soldia na i save tumas long sut long banara. Ol i gat planti pikinini na tumbuna pikinini, inap 150 man. Olgeta man long dispela lista i bilong lain Benjamin. Ol i bin wokim lista bilong olgeta lain famili bilong ol Israel, na dispela lista i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Ol dispela Israel i stap long kantri Juda, i bin givim baksait long God, olsem na em i larim ol Babilon i kisim ol i go kalabus long kantri Babilon. Na bihain sampela bilong ol dispela Israel i lusim ples kalabus na i kam long as ples na i stap long graun bilong ol na long ol taun bilong ol. Insait long dispela namba wan lain i bin kam bek, i gat ol pris na ol Livai na ol lain tumbuna pikinini bilong ol man i bin mekim wok long haus bilong God, na ol arapela manmeri tu. Sampela Israel bilong lain Juda na lain Benjamin na lain Efraim na lain Manase i kam i stap long Jerusalem. I gat 690 manmeri bilong lain Juda i bin kam i stap long Jerusalem. Wanpela hetman bilong ol em Utai. Utai em i pikinini bilong Amihut na Amihut em i pikinini bilong Omri na Omri em i pikinini bilong Imri na Imri em i pikinini bilong Bani. Ol dispela man i bilong lain famili bilong Peres, pikinini man bilong Juda. Na narapela hetman em Asaia. Em i namba wan pikinini man bilong papa bilong en na em i hetman bilong lain famili bilong Sela, pikinini bilong Juda. Na narapela hetman em Juel. Em i hetman bilong ol lain famili bilong Sera, pikinini bilong Juda. *** *** Wanpela hetman bilong ol lain Benjamin em Salu, pikinini bilong Mesulam. Mesulam em i pikinini bilong Hodavia na Hodavia em i pikinini bilong Hasenua. Na nem bilong ol arapela hetman bilong lain Benjamin i olsem, Ipnea, pikinini bilong Jeroham, na Ela, pikinini bilong Usi na tumbuna pikinini bilong Mikri, na Mesulam, pikinini bilong Sefatia. Sefatia em i pikinini bilong Ruel na Ruel em i pikinini bilong Ipniya. Ol dispela man i hetman bilong ol lain famili bilong lain Benjamin. I gat 956 manmeri long ol dispela lain famili. Sampela pris i stap hetman bilong ol lain pris. Nem bilong ol i olsem, Jedaia na Jehoiarip na Jakin na Asaria. Ol i makim Asaria long kamap namba wan ofisa long haus bilong God. Asaria em i pikinini bilong Hilkia na Hilkia em i pikinini bilong Mesulam na Mesulam em i pikinini bilong Sadok na Sadok em i pikinini bilong Meraiot na Meraiot em i pikinini bilong Ahitup. Na narapela hetman em Adaia. Adaia em i pikinini bilong Jeroham na Jeroham em i pikinini bilong Pasur na Pasur em i pikinini bilong Malkia. Na narapela hetman em Masai. Masai em i pikinini bilong Adiel na Adiel em i pikinini bilong Jasera na Jasera em i pikinini bilong Mesulam na Mesulam em i pikinini bilong Mesilemit na Mesilemit em i pikinini bilong Imer. I gat 1,760 pris i stap hetman bilong ol lain famili bilong ol pris. Ol dispela hetman i save gut long mekim wok long haus bilong God. Sampela Livai i stap hetman bilong ol lain Livai. Wanpela hetman em Semaia, pikinini bilong Hasup. Hasup em i pikinini bilong Asrikam na Asrikam em i pikinini bilong Hasabia. Ol dispela man i bilong lain Merari. Na nem bilong sampela moa hetman i olsem, Bakbakar na Heres na Galal na Matania. Matania em i pikinini bilong Mika na Mika em i pikinini bilong Sikri na Sikri em i pikinini bilong Asap. Na narapela hetman em Obadia, pikinini bilong Semaia. Semaia em i pikinini bilong Galal na Galal em i pikinini bilong Jedutun. Na narapela hetman em Berekia, pikinini bilong Asa na tumbuna pikinini bilong Elkana. Ol lain bilong Berekia i stap long ol ples i klostu long taun Netofa. Insait long ol lain manmeri i lusim ples kalabus na i kam bek, i gat sampela man bilong ol lain wasman bilong haus bilong God. Nem bilong ol i olsem, Salum na Akup na Talmon na Ahiman na ol wanwok, em ol brata bilong ol. Na Salum em i hetman bilong ol dispela lain. Bipo, long taim Jerusalem i no bagarap yet, ol man bilong dispela lain i bin was long dua long hap sankamap bilong haus bilong God, em dispela dua ol i kolim Dua Bilong King. Na bipo tru ol tumbuna bilong ol dispela lain i bin i stap wasman long kem bilong ol Livai long taim ol Israel i stap long ples drai. Na long dispela taim ol lain Kora i bin i stap wasman bilong kem bilong Bikpela na ol i save was long dua bilong i go insait long dispela kem. Na Finias, pikinini bilong Eleasar, i bin bosim wok ol i mekim. Bikpela i ken i stap wantaim Finias. Na long taim bilong Devit, narapela Salum wantaim ol brata bilong en, em ol man bilong lain Kora, ol i gat wok bilong was long ol dua bilong haus sel bilong Bikpela. Dispela Salum em i pikinini man bilong Kore na tumbuna pikinini bilong Ebiasap. *** Na Sekaraia, pikinini bilong Meselemia, em i wasman long dua bilong haus sel bilong Bikpela. Ol i bin makim 212 man olgeta bilong mekim dispela wok. Ol i bin wokim lista bilong ol lain famili bilong ol dispela man long ol wan wan ples ol i stap long en. King Devit na profet Samuel i bin givim dispela wok long ol dispela man. Na ol dispela lain i bin i stap wasman long ol dua bilong haus sel bilong Bikpela. Na bihain ol tumbuna pikinini bilong ol i bin mekim wankain wok long haus bilong Bikpela. Ol i save was long ol dua i stap long ol 4-pela hap bilong banis, em long hap not na hap saut na hap sankamap na hap san i go daun. Na sampela taim ol brata bilong ol i mas lusim ples na kam helpim ol long mekim dispela wok. Ol dispela brata i save wok 7-pela de na i go bek. Tasol 4-pela man bilong lain Livai i stap namba wan wasman. Ol i gat wok bilong lukautim ol rum na ol bakstua long haus bilong God. Na long nait ol i save slip long ol rum insait long banis bilong haus bilong God, long wanem, ol i gat wok long was long haus, na bilong opim ol dua long olgeta moning. Na long taim Jerusalem i no bagarap yet, sampela lain Livai i bin bosim ol dis na plet samting ol man i save yusim long taim bilong lotu. Long taim ol i kisim i go bilong mekim lotu, na taim ol i bringim i kam bek, ol dispela lain Livai i mas kaunim ol gut. Na narapela lain Livai i gat wok bilong lukautim ol arapela samting bilong mekim wok long haus bilong Bikpela. Na dispela lain i save lukautim tu gutpela plaua na wain na wel bilong oliv na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na olkain gutpela paura. Tasol wok bilong kisim ol kain kain paura na tanim wantaim, em bilong ol pris tasol. Wanpela Livai, nem bilong em Matitia, i gat wok bilong kukim plaua bilong ol ofa. Matitia em i namba wan pikinini bilong Salum bilong lain Kora. Na sampela Livai bilong lain Kohat i gat wok long redim dispela bret bilong givim long God long olgeta de Sabat. Sampela hetman bilong ol lain famili bilong lain Livai i gat wok bilong mekim musik. Ol dispela man i save slip long ol rum i stap insait long banis bilong haus bilong God, long wanem, ol i gat wok long san na long nait, na ol i no gat arapela wok. Ol dispela man i bin lusim ples kalabus na i kam bek, ol i hetman bilong ol lain famili bilong lain Livai. Na ol dispela bikman i bin stap long Jerusalem. Jeiel, man i bin kirapim taun Gibeon, i stap long taun Gibeon wantaim meri bilong en, Maka. Namba wan pikinini man bilong en, em Apdon. Nem bilong ol arapela pikinini man bilong en i olsem, Sur na Kis na Bal na Ner na Nadap na Gedor na Ahio na Sekaraia na Miklot. Miklot em i papa bilong Simeam. Ol dispela lain i stap klostu long ol arapela lain Benjamin long Jerusalem. Ner em i papa bilong Kis na Kis em i papa bilong Sol. Nem bilong ol pikinini man bilong Sol i olsem, Jonatan na Malkisua na Abinadap na Esbal, narapela nem bilong en Isboset. Jonatan em i papa bilong Meribal, narapela nem bilong en Mefiboset. Na Meribal em i papa bilong Maika. Nem bilong ol pikinini man bilong Maika i olsem, Piton na Melek na Tarea na Ahas. Ahas em i papa bilong Jara. Na nem bilong ol pikinini bilong Jara i olsem, Alemet na Asmavet na Simri. Simri em i papa bilong Mosa na Mosa em i papa bilong Binea na Binea em i papa bilong Refaia na Refaia em i papa bilong Eleasa na Eleasa em i papa bilong Asel. Asel i gat 6-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Asrikam na Bokeru na Ismael na Searia na Obadia na Hanan. Ol Filistia i pait long ol Israel long maunten Gilboa na planti man bilong Israel i dai long dispela pait. Na ol arapela Israel i lusim pait na ranawe. Sol wantaim ol pikinini man bilong en tu i ranawe, tasol ol Filistia i ranim ol na kilim i dai tripela pikinini man bilong Sol, em Jonatan na Abinadap na Malkisua. Ol man i ranim Sol na pait i kamap strong tru. Na sampela Filistia i sutim ol supsup long Sol na sampela supsup i kisim em na em mi laik bagarap. Olsem na em i singautim dispela yangpela man i save karim ol samting bilong pait bilong en, na tokim em olsem, “Kisim bainat bilong yu na kilim mi i dai. Nogut ol dispela haiden Filistia i kam na hambak long mi na kilim mi i dai.” Tasol dispela yangpela man i pret nogut tru na em i no sutim Sol long bainat. Olsem na Sol i holim bainat bilong em yet na pundaun antap long sap bilong bainat na bainat i sutim em na em i dai. Dispela yangpela man i lukim Sol i dai pinis, orait em i tromoi em yet antap long sap bilong bainat bilong en na em tu i dai. Olsem na Sol wantaim ol tripela pikinini man bilong en i dai, na lain bilong en i pinis olgeta. Na olgeta Israel i stap long ples daun, ol i lukim ol soldia bilong ol i ranawe long ol Filistia. Na tu ol i harim olsem, Sol wantaim ol pikinini man bilong en i dai pinis. Orait ol i lusim ol taun bilong ol yet na ol i ranawe. Na bihain ol Filistia i kam kisim ol dispela taun bilong ol Israel na i stap long en. Pait i pinis, orait long de bihain ol Filistia i go bilong rausim ol klos pait na kisim ol samting bilong ol man bilong Israel i dai pinis. Na ol i lukim bodi bilong Sol wantaim ol pikinini man bilong en i stap long maunten Gilboa. Orait ol i katim het bilong Sol. Na ol i kisim het wantaim klos pait bilong en i go. Na ol i salim ol man bilong bringim tok i go nabaut long kantri Filistia bilong bringim dispela gutnius i go long ol giaman god bilong ol na long ol manmeri bilong ol. Na ol i putim klos pait bilong Sol long haus lotu bilong ol giaman god bilong ol. Na ol i kisim het bilong Sol na pasim long banis bilong god Dagon. Na ol Israel bilong taun Jabes long graun Gileat i harim tok long dispela samting ol Filistia i bin mekim long Sol. Orait na ol strongpela strongpela man bilong Jabes i go kisim bodi bilong Sol na bilong ol pikinini man bilong en na karim i kam long Jabes. Na ol i kisim ol bun bilong Sol na bilong ol pikinini bilong en na ol i planim long as bilong dispela diwai ok i stap long taun Jabes. Na ol i sori long ol na tambu long kaikai inap 7-pela de. Sol i dai, long wanem, em i no bihainim tok bilong Bikpela. Nogat. Em i sakim ol lo bilong Bikpela. Na em i askim tewel bilong man i dai pinis long soim em long wanem rot em i mas bihainim na em i no askim Bikpela long soim em. Olsem na Bikpela i kilim em i dai na mekim Devit, pikinini bilong Jesi, i kamap king. Bihain long dispela samting, olgeta Israel i kam lukim Devit long Hebron. Na ol i tokim em olsem, “Yumi olgeta i wanblut stret. Bipo Sol i stap king, tasol yu yet yu save bosim ol soldia bilong yumi Israel na bringim ol i go long pait. Na God, Bikpela i bin tokim yu, bai yu kamap wasman bilong mipela ol manmeri bilong en, na bai yu kamap king bilong mipela.” Na bihain, olgeta hetman bilong Israel i kam bungim King Devit long Hebron. Na em i mekim wanpela kontrak wantaim ol long ai bilong God. Na ol i kapsaitim wel long het bilong en bilong makim em i kamap king bilong Israel, olsem Bikpela i bin tok long maus bilong profet Samuel. Na King Devit wantaim olgeta Israel i go long taun Jerusalem, em taun Jebus. Dispela em i as ples bilong ol Jebus. Na ol Jebus i tokim Devit olsem, “Yupela i no inap tru long kam insait long taun bilong mipela.” Tasol Devit wantaim ol soldia bilong en i pait na kisim dispela taun i gat strongpela banis. Nem bilong dispela taun em Saion. Tasol bihain ol manmeri i kolim nem bilong taun olsem, Taun Bilong Devit. Long taim Devit i laik pait long dispela taun, em i tokim ol soldia bilong en olsem, “Wanem man i namba wan bilong kilim wanpela Jebus i dai, em bai i kamap namba wan ofisa long ami bilong mi.” Orait na Joap, pikinini man bilong Seruia, i go pas na kirapim pait. Olsem na Devit i makim em olsem namba wan ofisa bilong ami. Na bihain Devit i go sindaun long Saion. Olsem na ol manmeri i kolim nem bilong dispela taun olsem, Taun Bilong Devit. Na Devit i tok, na ol wokman i wokim ol haus i raunim dispela taun olgeta. Ol i stat long wokim ol dispela haus long dispela hap we ol i bin pulimapim graun long wanpela ples daun. Na Joap i wokim gen ol arapela hap bilong taun. Bikpela I Gat Olgeta Strong i stap wantaim Devit, olsem na Devit i wok long kamap strongpela king oltaim. Dispela em i lista bilong ol hetman bilong ol strongpela soldia bilong Devit. God i bin tingting long kantri Israel na em i bin promis bai Devit i kamap king. Ol dispela soldia wantaim olgeta arapela Israel i bin wok strong long helpim Devit long kamap king na i stap strong, na long dispela pasin Bikpela i inapim promis bilong en. Nem bilong ol strongpela soldia bilong Devit i olsem, Jasobeam bilong lain Hakmoni, em i namba wan ofisa. Wanpela taim Jasobeam i bin holim spia bilong en na i pait long 300 birua na kilim olgeta i dai. Eleasar, pikinini man bilong Dodo, em i namba 2 bilong ol tripela soldia i gat biknem. Em i bilong lain Ahohi. Wanpela taim em i stap wantaim Devit long ples Pasdamim, na ol Filistia i bung bilong pait. Na taim ol Filistia i kam, ol Israel i ranawe. Long dispela hap i gat wanpela gaden bali i stap, na Devit wantaim Eleasar i sanap namel long dispela gaden, na i pait strong long ol Filistia, bilong ol i no ken kisim dispela graun. Na tupela i kilim i dai ol dispela Filistia. Long dispela pasin Bikpela i winim tru ol Filistia na ol Israel i stap gut. I gat ol hetman bilong ol soldia bilong Devit, na ol i kolim ol dispela lain olsem, ol 30 strongpela soldia. Wanpela taim Devit i stap long bikpela hul bilong ston long ples Adulam, na tripela bilong ol 30 strongpela soldia bilong Devit i go lukim em. Na long dispela taim tu ol soldia i bin kam long ples daun Refaim na wokim kem bilong ol na i stap. Long dispela taim Devit i stap long dispela strongpela ples hait, na sampela soldia bilong Filistia i kisim pinis taun Betlehem. Na Devit i tingting i go bek long gutpela wara bilong Betlehem, na em i tok olsem, “Sori tru, sapos mi dring sampela wara bilong hul wara i stap klostu long dua bilong banis bilong Betlehem, bai mi amamas tru.” Dispela tripela strongpela soldia i harim dispela tok na ol i kirap na i go. Maski ol Filistia i was long Betlehem, tripela i sakim ol na i go pulimapim wara long dispela hul wara Devit i bin tok long en. Na ol i bringim i kam na givim Devit. Tasol em i no laik dring dispela wara. Nogat. Em i kisim na kapsaitim olsem ofa long Bikpela. Na em i tok olsem, “Long nem bilong God, mi tok tru tumas, mi no ken dring dispela wara. Sapos mi dring bai i olsem mi dring blut bilong ol dispela man, long wanem, ol inap tru long painim i dai long taim ol i bin go na kisim wara.” Olsem na Devit i no dring dispela wara. Em wanpela samting ol dispela tripela strongpela soldia i bin mekim. Abisai, brata bilong Joap, em i lida bilong ol 30 strongpela soldia. Wanpela taim Abisai i holim spia bilong en na i pait long 300 birua na kilim olgeta i dai. Olsem na em i kisim wankain namba olsem ol tripela soldia i gat biknem. Em i kisim bikpela namba moa, na i abrusim ol tripela soldia i gat biknem na i kamap lida bilong ol. Tasol em yet i no wanpela bilong ol dispela tripela soldia. Na Benaia, pikinini man bilong Jehoiada bilong taun Kapsel, em tu i wanpela strongpela soldia. Na planti taim em i bin pait strong long ol birua. Wanpela taim em i kilim tupela strongpela soldia bilong Moap. Na long wanpela de, long taim ren ais i pundaun long graun, Benaia i bin go daun long wanpela bikpela hul na kilim i dai wanpela laion. Na narapela taim em i kilim i dai wanpela traipela man bilong Isip. Longpela bilong dispela Isip i winim tupela mita. Dispela Isip i bin holim bikpela spia tru. Stik bilong spia em i bikpela, olsem ba bilong masin bilong lumim laplap. Tasol Benaia i kisim hap diwai na i go klostu long dispela Isip na pait long em. Na Benaia i pulim spia bilong dispela man na kilim em long dispela spia. Benaia i bin mekim ol dispela strongpela samting, olsem na em i kisim wankain namba olsem ol tripela soldia i gat biknem. Em i kisim biknem i winim biknem bilong ol arapela bilong ol 30 strongpela soldia, tasol em i no wanpela bilong ol tripela soldia i gat biknem. Devit i makim Benaia bilong bosim ol lain soldia i was long king. Dispela hap i gat lista bilong ol strongpela soldia bilong ami bilong Devit. Asahel, brata bilong Joap, na Elhanan, pikinini bilong Dodo, bilong taun Betlehem, na Samot bilong ples Haror na Heles bilong ples Pelon na Ira, pikinini bilong Ikes, bilong taun Tekoa, na Abieser bilong taun Anatot na Sibekai bilong ples Husa na Ilai bilong lain Ahohi na Maharai bilong taun Netofa na Helet, pikinini bilong Bana, bilong taun Netofa, na Itai, pikinini bilong Ribai, bilong taun Gibea long graun bilong lain Benjamin, na Benaia bilong taun Piraton na Hurai bilong ples daun klostu long maunten Gas, na Abiel bilong taun Araba na Asmavet bilong ples Baharum na Eliaba bilong taun Salbon na ol pikinini bilong Hasem bilong ples Gison na Jonatan, pikinini bilong Sage, bilong ples Harar, na Ahiam, pikinini bilong Sakar, bilong ples Harar na Elifal, pikinini bilong Ur, na Hefer bilong ples Mekera na Ahiya bilong ples Pelon na Hesro bilong taun Karmel na Narai, pikinini bilong Esbai, na Joel, brata bilong Natan, na Miphar, pikinini bilong Hakri, na Selek bilong kantri Amon na Naharai bilong taun Berot, em i man bilong karim ol spia samting bilong Joap, na Ira na Garep bilong taun Itra, na Uria bilong lain Hit na Sabat, pikinini bilong Alai, na Adina, pikinini bilong Sisa, em wanpela hetman bilong lain Ruben, na 30 man bilong lain bilong Adina, na Hanan, pikinini bilong Maka, na Josafat bilong ples Mitan na Usia bilong taun Astarot na Sama na Jeiel, tupela pikinini bilong Hotam bilong taun Aroer, na Jediael na Joha, tupela pikinini bilong Simri bilong ples Tis, na Eliel bilong ples Mahava na Jeribai na Josavia, tupela pikinini bilong Elnam, na Itma bilong kantri Moap na Eliel na Obet na Jasiel bilong ples Mesoba. Taim Sol, pikinini bilong Kis, i wok long ranim Devit, Devit i go i stap long taun Siklak. Devit i stap long Siklak na sampela strongpela soldia i kam i stap wantaim em. Na ol i helpim em long pait. Ol i save tumas long sut long banara na katapel, maski ol i holim long han kais o long han sut. Na ol i man bilong lain Benjamin, dispela lain Sol i kam long en. Namba wan ofisa bilong ol, em Ahieser. Na brata bilong en, Joas, em i namba 2 bilong en. Tupela i pikinini bilong Sema bilong taun Gibea. Na nem bilong ol arapela man i olsem, Jesiel na Pelet, tupela pikinini bilong Asmavet, na Beraka na Jehu, em wanpela man bilong taun Anatot, na Ismaia bilong taun Gibeon. Ismaia em i lida bilong ol dispela 30 strongpela soldia bilong Devit na em i gutpela soldia tru. Na nem bilong ol arapela man bilong dispela lain Benjamin i olsem, Jeremaia na Jahasiel na Johanan na Josabat, em wanpela man bilong taun Gedera, na Elusai na Jerimot na Bealia na Semaria na Sefatia, em wanpela man bilong ples Harip, na Elkana na Isia na Asarel na Joeser na Jasobeam, ol i bilong ples Kora, na Joela na Sebadaia, tupela pikinini bilong Jeroham, bilong ples Gedor. Taim Devit i stap long dispela strongpela ples hait long ples drai, sampela strongpela soldia bilong lain Gat i lusim Sol na i go i stap wantaim Devit. Ol dispela man i gutpela soldia tru na i save tumas long holim hap plang na pait long spia. Long taim ol i pait, pes bilong ol i nogut tru olsem pes bilong ol laion. Na ol i save ran strong tumas olsem ol wel abus bilong ples maunten. Nem bilong ol i olsem. Namba wan em Eser, na namba 2 em Obadia, na namba 3 em Eliap na namba 4 em Mismana na namba 5 em Jeremaia na namba 6 em Atai na namba 7 em Eliel na namba 8 em Johanan na namba 9 em Elsabat na namba 10 em narapela Jeremaia na namba 11 em Makbanai. Ol dispela Gat i kamap ofisa long ami bilong Devit. Ol i gutpela ofisa tru. Na taim ol i pait long ol birua, narapela bilong ol em inap long winim 100 birua, na narapela inap long winim 1,000 birua. Em ol dispela soldia tasol i bin brukim wara Jordan long taim wara Jordan i gat bikpela tait tru na i abrusim mak bilong en long namba wan mun bilong wanpela yia. Long dispela taim ol i bin pait long ol manmeri i stap long ol ples daun klostu long wara long hap sankamap na long hap san i go daun. Na ol manmeri i bin ranawe nabaut. Wanpela taim sampela man bilong lain Benjamin na Juda i kam lukim Devit long dispela strongpela ples hait Devit i stap long en. Devit i go bungim ol na i tok, “Sapos yupela i kam olsem pren na i laik helpim mi, orait mi amamas long kamap pren bilong yupela. Tasol mi no bin mekim wanpela rong, olsem na sapos yupela i tingting long putim mi long han bilong ol birua bilong mi, orait God bilong ol tumbuna bilong yumi i save, na em i ken kotim yupela, long wanem, mi no bin wok long bagarapim yupela.” Orait spirit bilong God i kamap long Amasai, wanpela bilong ol, na Amasai i tokim Devit olsem, “Devit, pikinini bilong Jesi, mipela i laik i stap lain bilong yu. God bilong yu i save helpim yu, olsem na yu wantaim ol lain i helpim yu i ken win oltaim na i stap gut.” Orait Devit i kisim ol na i mekim ol i kamap ofisa long ami bilong en. Na bihain, Amasai i kamap lida bilong ol 30 strongpela soldia bilong Devit. Taim Devit i go wantaim ol Filistia long pait long Sol, sampela soldia bilong lain Manase i lusim Sol na i go i stap wantaim Devit. Tasol Devit i no bin helpim ol Filistia, long wanem, ol king bilong Filistia i bin rausim Devit wantaim ol lain bilong en. Ol i rausim em, long wanem, ol i save, bipo Devit i bin i stap wokman bilong Sol, na ol i pret na i ting, nogut Devit i helpim lain bilong Sol long taim bilong pait, na em i kilim ol Filistia i dai. Olsem na ol king i pasim tok na salim Devit i go. Na long taim Devit i wokabaut i go bek long Siklak, ol dispela soldia bilong Manase i go wantaim em. Nem bilong ol i olsem, Atna na Josabat na Jediael na Maikel na narapela Josabat na Elihu na Siletai. Long ami bilong lain Manase ol i bin i stap ofisa bilong 1,000 soldia. Ol dispela man i namba wan soldia tru na Devit i mekim ol i kamap ofisa bilong ami bilong en. Na ol i helpim Devit long taim em i pait long ol lain man bilong pait na stil. Na long olgeta de planti man i kam long Devit bilong kamap soldia bilong en. Olsem na ami bilong en i kamap bikpela lain tru. Devit i stap long taun Hebron na planti lain soldia i kam long em bilong mekim em i kamap king bilong Israel na kisim ples bilong Sol, olsem Bikpela i bin tok. Ol i karim ol samting bilong pait na i kam. Namba bilong ol i olsem. Lain Juda i gat 6,800 soldia, na ol i kam wantaim ol hap plang na ol longpela spia. Na lain Simeon i gat 7,100 soldia. Ol i gutpela soldia na i save tumas long pait. Na lain Livai i gat 4,600 soldia. Na Jehoiada, hetman bilong lain Aron i gat 3,700 soldia. Na tu Sadok, wanpela yangpela man i gutpela soldia, em i kam wantaim 22 man bilong lain famili bilong em yet. Ol dispela man ol i ofisa bilong ami. Na lain Benjamin, em ol wanlain bilong Sol, ol i gat 3,000 soldia. Pastaim planti man bilong dispela lain i bin bihainim Sol, tasol nau ol i kam long Devit. Na lain Efraim i gat 20,800 soldia. Ol i gutpela soldia tru na i gat biknem long lain famili bilong ol yet. Na hap lain Manase bilong hap san i go daun, i gat 18,000 soldia. Ol lain bilong ol yet i bin makim ol long i go long Hebron na mekim Devit i kamap king. Na lain Isakar i gat 200 ofisa wantaim olgeta soldia bilong Isakar i stap aninit long ol. Ol dispela ofisa i gat gutpela tingting na ol i save long as bilong ol samting i kamap na long wanem samting ol Israel i mas mekim. Na lain Sebulun i gat 50,000 gutpela soldia tru. Ol i gat wanpela tingting tasol, em bilong helpim Devit. Na ol i kam wantaim olkain samting bilong pait. Na lain Naptali i gat 1,000 ofisa na 37,000 soldia. Na ol i kam wantaim ol hap plang na ol longpela spia. Na lain Dan i gat 28,600 soldia. Olgeta taim ol i redi long pait. Na lain Aser i gat 40,000 soldia. Na olgeta taim ol tu i redi long pait. Na lain Ruben na lain Gat na hap lain Manase bilong hap sankamap bilong wara Jordan, i gat 120,000 soldia i kam wantaim olkain samting bilong pait. Ol dispela soldia i karim ol samting bilong pait na i kam kamap long Hebron. Ol i gat wanpela tingting tasol, em long mekim Devit i kamap king bilong olgeta hap bilong Israel. Na olgeta arapela Israel tu i gat wankain tingting. Ol dispela man i stap wantaim Devit long Hebron. Ol wantok bilong ol i bin redim planti kaikai bilong ol, na ol i mekim bikpela kaikai inap tripela de. Na olgeta Israel long olgeta hap bilong kantri, inap long graun bilong lain Isakar na Sebulun na Naptali long hap not, ol i amamas moa yet na ol i wok long bringim ol kain kain kaikai long Hebron. Ol i bringim planti plaua na ol mekpas pikinini wain na ol pikinini fik ol i bin mekim drai, na planti wain na wel bilong oliv. Ol i putim ol dispela kaikai long ol donki na kamel na bulmakau na bringim i kam. Na ol i bringim tu ol bulmakau na sipsip, bilong ol manmeri i ken kaikai. Devit i toktok wantaim ol ofisa i bosim 1,000 man na 100 man na wantaim ol arapela hetman. Orait na bihain em i toksave long olgeta dispela Israel i bung i stap wantaim em. Em i tokim ol olsem, “Mi ting i gutpela sapos yumi go kisim Bokis Kontrak bilong God na bringim i kam, long wanem, yumi bin lusim ting long Bokis Kontrak long taim Sol i stap king. Olsem na sapos yupela i orait long dispela tingting, na sapos God, Bikpela bilong yumi, i laik yumi bringim Bokis Kontrak i kam, orait yumi singautim ol wantok bilong yumi i stap yet long olgeta hap bilong kantri Israel. Na yumi singautim tu ol pris na Livai i stap long ol taun bilong ol. Na olgeta dispela lain i ken i kam bung wantaim yumi.” *** Olgeta manmeri i laikim dispela tingting na ol i orait long tok bilong Devit. Olsem na Devit i singautim olgeta Israel long olgeta hap bilong kantri, stat long wara Sihor long mak bilong Isip long hap saut na i go inap long maus bilong rot i go long Hamat long hap not. Orait na ol i kam bung bilong i go long Kiriat Jearim na kisim Bokis Kontrak bilong God. Na Devit wantaim olgeta Israel i go long graun Juda, long dispela taun Bala, narapela nem bilong en Kiriat Jearim. Ol i go bilong kisim Bokis Kontrak bilong God. Dispela Bokis Kontrak ol i kolim, Bokis Kontrak Bilong Bikpela. Dispela Bokis i gat tupela piksa bilong ensel i stap antap long en, na em i olsem sia king bilong Bikpela. Orait ol i go kamap long taun Bala, na ol i go long haus bilong Abinadap. Na ol i kisim dispela Bokis Kontrak na putim long wanpela nupela karis, bilong kisim i go wantaim ol. Orait ol i kirap i go na Usa wantaim Ahio i wok long stiaim dispela karis. Na Devit wantaim olgeta Israel i wokabaut wantaim karis na ol i mekim save singsing na mekim musik bilong litimapim nem bilong God. Ol i wok long winim biugel na paitim kundu na gita na ol kain kain samting bilong mekim musik. Orait na ol i kamap long hap graun bilong wanpela man, Kidon, we ol man i save kisim kaikai bilong wit na rausim ol lip samting bilong wit. Na long dispela hap ol bulmakau i mekim na Bokis Kontrak i laik pundaun. Olsem na Usa i putim han i go bilong holim Bokis Kontrak. Na Bikpela i kros tru long Usa, long wanem, Usa i bin putim han long Bokis Kontrak. Na Bikpela i kilim em na em i dai long dispela hap yet long ai bilong Bikpela. Devit i lukim Bikpela i bin mekim save long Usa, na Devit i kros. Na ol i kolim dispela ples, God I Mekim Save Long Usa. Na nau tu ol manmeri i kolim olsem yet. Na nau Devit i pret long Bikpela na i tok, “Olsem wanem na bai mi kisim Bokis Kontrak bilong God i kam wantaim mi long ples?” Olsem na Devit i no kisim Bokis Kontrak i go long Taun Bilong Devit, em Jerusalem. Nogat. Em i lusim rot bilong Jerusalem na i kisim Bokis Kontrak i go long haus bilong Obetidom, wanpela man bilong taun Get. Na Bokis Kontrak i stap long haus bilong Obetidom inap tripela mun. Na long dispela taim Bikpela i wok long mekim gut long famili bilong Obetidom na long olgeta samting bilong ol. King Hiram bilong taun Tair i salim sampela ofisa bilong gavman bilong en i kam long Devit. Na tu em i salim ol diwai sida na ol kamda na ol man i save wok long ston, bilong ol i ken wokim bikpela haus bilong King Devit. Devit i lukim ol dispela samting i kamap long em, na em i save olsem, Bikpela i mekim em i kamap king tru bilong Israel. Na tu em i save, Bikpela i laik helpim ol manmeri bilong em yet, olsem na Bikpela i wok long mekim kantri Israel i kamap gutpela moa yet. Devit i stap long Jerusalem na em i maritim sampela meri moa, na em i kamapim ol sampela pikinini. Nem bilong ol pikinini man bilong en i olsem, Samua na Sobap na Natan na Solomon na Iphar na Elisua na Elpelet na Noga na Nefek na Jafia na Elisama na Beliada na Elifelet. Ol Filistia i bin harim olsem, ol Israel i bin mekim Devit i kamap king bilong ol, olsem na ol Filistia i kirap i go bilong pait na kisim em. Tasol Devit i harim tok long dispela samting ol Filistia i laik mekim, na em i kisim ol soldia bilong en na i go bilong pait long ol. Na ol Filistia i kam kamap long ples daun Refaim na ol i wok long mekim nogut long ol manmeri bilong dispela hap. Orait na Devit i askim Bikpela olsem, “Yu laik bai mi go pait long ol dispela Filistia, o nogat? Na sapos mi go, bai yu helpim mi long winim ol, o nogat?” Na Bikpela i bekim tok long em olsem, “Yes, yu go. Bai mi putim ol long han bilong yu na bai yu winim ol.” Orait Devit i go pait long ol Filistia na i winim ol. Na em i tok olsem, “God i olsem wara i tait, na long han bilong mi em i brukim lain bilong ol birua bilong mi.” Olsem na ol i kolim dispela ples, Bikpela Bilong Brukim Lain. Ol Filistia i ranawe na lusim ol giaman god bilong ol. Na Devit i tok na ol soldia bilong en i kukim ol dispela giaman god. Tasol bihain ol Filistia i kam bek gen long dispela ples daun Refaim na ol i mekim nogut long ol manmeri gen. Na Devit i askim God olsem, “Bai mi mekim wanem?” Na God i bekim tok olsem, “Yupela go pait long ol, tasol yupela i no ken i go stret long ol. Yupela i mas i go baksait long ol, na redi long pait long ol long ples ol diwai balsam i sanap long en. Na bai yupela i harim nois olsem ol man i wokabaut long het bilong ol dispela diwai. Orait bai yupela i save, mi yet mi go paslain long yupela bilong pait long ol Filistia. Taim yupela i harim dispela nois, yupela i mas ran i go pait long ol.” Orait Devit i bihainim tok bilong God, na ol Israel i ranim ol Filistia na bagarapim ol, stat long taun Gibeon na i go inap long taun Geser. Ol manmeri bilong olgeta kantri i harim tok long ol samting Devit i mekim na ol i givim biknem long Devit, na Bikpela i mekim ol i pret long Devit. Devit i wokim ol haus bilong em yet long Jerusalem, em Taun Bilong Devit. Na tu em i redim wanpela ples bilong putim Bokis Kontrak bilong God, na ol i sanapim haus sel long dispela ples. Orait na Devit i tok, “Bikpela i bin makim ol Livai bilong karim Bokis Kontrak bilong en, na long mekim wok bilong en oltaim. Olsem na ol Livai tasol inap karim Bokis Kontrak.” Na Devit i singautim olgeta Israel i kam bung long Jerusalem bilong ol i ken i go kisim Bokis Kontrak na bringim i kam long dispela ples em i bin redim. Na tu em i bungim ol pris, em ol lain Aron, na tu em i bungim ol arapela Livai. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Uriel, hetman bilong lain Kohat, wantaim 120 arapela man bilong lain bilong en, na Asaia, hetman bilong lain Merari, wantaim 220 man bilong lain bilong en, na Joel, hetman bilong lain Gerson, wantaim 130 man bilong lain bilong en, na Semaia, hetman bilong lain Elisafan, wantaim 200 man bilong lain bilong en, na Eliel, hetman bilong lain Hebron, wantaim 80 man bilong lain bilong en, na Aminadap, hetman bilong lain Usiel, wantaim 112 man bilong lain bilong en. Orait na Devit i singautim pris Sadok na pris Abiatar na ol dispela hetman bilong ol lain bilong Livai, em Uriel na Asaia na Joel na Semaia na Eliel na Aminadap. Na em i tokim ol olsem, “Yupela hetman bilong ol lain famili bilong Livai, yupela wantaim ol lain bilong yupela i mas bihainim pasin bilong mekim yupela yet i kamap klin long ai bilong God. Na bai yupela inap long bringim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong Israel, i kam long dispela ples mi bin redim bilong en. Yupela i no bin i stap wantaim mipela long namba wan taim mipela i go bilong kisim. Na God, Bikpela, i bin mekim save long mipela, long wanem, mipela i no bin bihainim stretpela pasin na askim God pastaim long wanem pasin mipela i mas mekim.” Orait na ol pris na Livai i bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, bilong ol i ken i go kisim Bokis Kontrak bilong God, Bikpela bilong Israel, na bringim i kam. Na taim ol Livai i laik karim Bokis Kontrak, ol i bihainim pasin bilong karim Bokis, olsem bipo Bikpela i bin tokim Moses. Ol i putim stik bilong Bokis long sol bilong ol na karim Bokis i go. Na Devit i tokim ol dispela hetman bilong ol lain bilong Livai long ol i mas makim ol sampela Livai bilong singim song na mekim musik long taim ol i bringim Bokis Kontrak i kam. Ol i mas paitim ol gita na ol plet bras na mekim krai bilong musik i kamap bikpela moa, bilong soim amamas bilong ol. Orait ol dispela hetman i makim Heman, pikinini bilong Joel, na brata bilong en Asap, pikinini bilong Berekia. Na tu ol i makim Etan, pikinini bilong Kusaia bilong lain Merari. Ol dispela man i gat wok bilong singim song na paitim plet bras. Na ol hetman i makim ol arapela Livai bilong helpim dispela tripela man. Ol dispela Livai i gat wok long paitim gita. Sampela bilong ol i paitim wanpela kain gita, nek bilong en i go antap. Nem bilong ol dispela man i olsem, Sekaraia na Jasiel na Semiramot na Jehiel na Uni na Eliap na Masea na Benaia. Na sampela i paitim narapela kain gita, nek bilong en i go daunbilo. Nem bilong ol dispela man i olsem, Matitia na Elifelehu na Miknea na Obetidom na Jeiel na Asasia. Obetidom na Jeiel tupela i bilong ol lain man i save was long ol dua bilong haus bilong God. *** *** *** *** Ol i makim Kenania bilong bosim olgeta dispela wok bilong bringim Bokis Kontrak i kam, long wanem, em i save tumas long mekim dispela kain wok. Kenania em i man bilong bosim dispela kain wok oltaim. Na ol i makim Berekia na Elkana na Obetidom na Jehia long i stap wasman bilong Bokis Kontrak. Na ol i makim sampela pris long wokabaut paslain long Bokis Kontrak na winim ol biugel. Nem bilong ol dispela pris i olsem, Sebania na Josafat na Netanel na Amasai na Sekaraia na Benaia na Elieser. *** Ol i redi pinis, orait Devit wantaim ol hetman bilong Israel na ol ofisa i bosim 1,000 soldia, ol i go long haus bilong Obetidom bilong kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na bringim i go long Jerusalem. Na ol manmeri i wok long amamas tru. Na taim ol Livai i karim Bokis Kontrak bilong God, God i helpim ol. Olsem na ol i ofaim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man long God. Devit i bilas long longpela klos ol i bin wokim long naispela laplap. Na ol Livai bilong karim Bokis Kontrak na bilong mekim musik, na Kenania, dispela man i bosim dispela wok, olgeta i putim wankain bilas olsem Devit. Tasol antap long dispela longpela klos, Devit i pasim tu wanpela laplap bilong pris em ol i bin wokim long naispela laplap. Na long dispela pasin olgeta Israel i bringim Bokis Kontrak bilong Bikpela i go long Jerusalem. Ol i amamas na singaut strong na ol i winim olkain biugel na paitim ol plet bras na olkain gita, na krai bilong musik i kamap bikpela moa. Taim ol i bringim Bokis Kontrak i kam insait long Taun Bilong Devit, Mikal, pikinini meri bilong Sol, i sanap long windo na lukim ol. Na em i lukim man bilong en, King Devit, i amamas na singsing nabaut, na Mikal i no laikim dispela pasin Devit i mekim, na i bel nogut long em. Orait ol i putim Bokis Kontrak insait long dispela haus sel Devit i bin sanapim bilong putim Bokis Kontrak long en. Na ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Devit i mekim ol dispela ofa pinis, orait em i tokim ol manmeri olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yupela.” Na Devit i givim kaikai long olgeta manmeri. Olgeta wan wan man na meri i kisim wanpela bret na hap mit ol i bin kukim long paia na sampela pikinini wain ol i bin mekim drai pinis. Na bihain Devit i makim sampela Livai bilong i go klostu long Bokis Kontrak na mekim lotu long God, Bikpela bilong Israel. Ol i mas beten na tenkyu long God na litimapim nem bilong en. Devit i makim Asap olsem hetman bilong dispela lain, na Sekaraia i namba 2 bilong Asap. Na nem bilong ol arapela i olsem, Jeiel na Semiramot na Jehiel na Matitia na Eliap na Benaia na Obetidom na narapela Jeiel. Wok bilong ol dispela man i bilong paitim ol gita. Na Asap i gat wok bilong paitim ol plet bras. Na Devit i makim pris Benaia na pris Jahasiel long i go klostu long Bokis Kontrak na wok long winim biugel. Dispela i namba wan taim Devit i givim wok long lain bilong Asap bilong singim song bilong tenkyu long Bikpela. Ol lain bilong Asap i singim dispela song. Yumi kolim nem bilong Bikpela na singaut long em na tok tenkyu long em. Na yumi mas tokaut ong olgeta lain manmeri long ol bikpela wok em i bin mekim. Yumi singim ol song bilong amamas long em na bilong litimapim nem bilong em. Na yumi tokaut long ol gutpela gutpela samting em i bin mekim. Yumi amamas na givim biknem long em. Ol man i save go klostu long Bikpela, ol i ken amamas tru. Oltaim yumi mas i go klostu long Bikpela na askim em long helpim na strongim yumi. Yupela ol tumbuna pikinini bilong Abraham, em wokman bilong Bikpela, yupela lain bilong Jekop, yupela ol manmeri Bikpela i bin makim bilong em yet, yupela i mas tingim gen ol strongpela wok bilong Bikpela na ol mirakel em i bin wokim. Na yupela i mas tingim ol samting em i bin mekim bilong mekim save long ol man nogut. *** Bikpela em i God bilong yumi. Em i save bosim olgeta manmeri bilong dispela graun. Bikpela i bin mekim wanpela kontrak wantaim yumi na dispela kontrak bai i stap oltaim. Na oltaim em bai i tingim yet tok bilong dispela kontrak. Bikpela i bin mekim dispela kontrak wantaim Abraham. Na em i bin mekim strongpela promis long Aisak long bihainim tok bilong dispela kontrak. Em i bin tok gen long Jekop, em tumbuna bilong ol Israel, na em i bin strongim dispela kontrak bilong i stap oltaim. Bikpela i bin tok olsem, “Mi bai givim graun Kenan long yu, na dispela graun bai i stap graun bilong ol lain tumbuna pikinini bilong yu.” Bipo ol Israel i liklik lain tru na ol i olsem ol tripman. Tru, ol i bin i stap long graun Kenan, tasol ol i no gat graun bilong ol yet. Ol i save raun nabaut long graun bilong ol arapela lain pipel. Tasol Bikpela i no larim ol sampela lain i daunim ol. Nogat. Em i helpim ol na em i krosim ol king i laik mekim nogut long ol. Em i tokim ol dispela king olsem, “Mi makim ol dispela manmeri bilong mekim wok bilong mi na yupela i no ken mekim pasin nogut long ol. Yupela i no ken mekim nogut long ol profet bilong mi.” Yupela olgeta manmeri bilong graun, yupela i mas singim song bilong Bikpela. Long olgeta de yupela i mas tokaut olsem, Bikpela i save kisim bek ol manmeri. Yupela i mas tokim olgeta lain manmeri long biknem bilong em na long ol gutpela gutpela wok em i bin mekim. Bikpela em i namba wan tru na yumi mas litimapim nem bilong em moa yet. Ol arapela god i no olsem Bikpela. Olsem na yumi mas aninit long Bikpela. Olgeta god bilong ol arapela lain manmeri, ol i giaman god tasol. Tasol Bikpela i bin wokim skai. Bikpela i stap long haus bilong en na em i gat biknem na i stap king. Na em i as bilong olgeta strong na olgeta pasin bilong amamas. Yupela olgeta lain manmeri, yupela i mas amamas long Bikpela. Yupela i mas amamas long biknem na strong bilong en. Bikpela em i namba wan, olsem na yupela i mas litimapim biknem bilong en. Yupela i mas bringim ofa na go long haus bilong em. Pasin bilong Bikpela i gutpela tumas na i stretpela olgeta, na dispela pasin i olsem gutpela bilas bilong em. Olsem na yupela i mas tingim dispela na lotuim em. Yupela olgeta manmeri bilong graun, yupela i mas pret long em na guria. Bikpela i bin mekim graun i stap strong, na graun i no inap surik. Graun na skai, yupela i mas amamas na tokim ol lain manmeri olsem, “Bikpela i stap king.” Solwara, yu mas amamas na mekim bikpela nois. Na yupela olgeta samting i stap insait long solwara, yupela tu i mas amamas. Yupela ol gaden, na yupela ol samting i stap long ol gaden, yupela olgeta i mas amamas. Bikpela bai i kam na i stap king na bosim olgeta hap bilong graun. Na long dispela taim olgeta diwai bilong bikbus bai i mekim song bilong amamas. Yumi mas tok tenkyu long Bikpela, long wanem, pasin bilong en i gutpela olgeta, na oltaim em i save laikim yumi tumas. Na tu yumi mas tok olsem, “God bilong kisim bek ol manmeri, nau yu mas kisim bek mipela. Mipela i stap namel long ol arapela lain manmeri, tasol yu mas bungim mipela na kisim bek mipela na bringim mipela i kam bek long graun bilong mipela. Olsem bai mipela i ken tingting long biknem bilong yu na tenkyu long yu. Na mipela i ken amamas long litimapim nem bilong yu.” Yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel, nau na olgeta taim bihain. Ol lain bilong Asap i singim dispela song pinis, orait ol manmeri i tok, “I tru” na “Litimapim nem bilong Bikpela.” Devit i givim wok long Asap wantaim ol wanlain bilong en bilong i stap klostu long Bokis Kontrak bilong Bikpela, na bilong bosim lotu long ol wan wan de. Ol i mas holim dispela wok oltaim. Na Devit i givim wok long Obetidom, pikinini bilong Jedutun, wantaim ol 68 man bilong lain bilong en, bilong helpim ol lain bilong Asap. Na Obetidom wantaim Hosa i gat wok bilong was long ol dua bilong haus sel Bokis Kontrak i stap long en. Na Devit i makim pris Sadok wantaim ol brata bilong en, em ol arapela pris, bilong bosim wok bilong lotu long dispela haus sel i stap long ples lotu long taun Gibeon. Olgeta moning na apinun ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, long alta i stap long Gibeon. Ol i mas bihainim ol lo bilong ofa em Bikpela i bin givim long ol Israel. Na Devit i makim Heman na Jedutun wantaim ol sampela Livai bilong singim song bilong tok tenkyu long Bikpela. Nem bilong dispela song i olsem, “Oltaim Bikpela i save laikim yumi moa yet.” Heman na Jedutun i gat wok long winim biugel na paitim ol plet bras na ol arapela kain musik long taim bilong singim ol song bilong lotu. Na ol pikinini man bilong Jedutun i gat wok long was long ol dua bilong dispela haus bilong Bikpela i stap long Gibeon. Devit i tok pinis, orait olgeta manmeri i go bek long ol ples bilong ol yet. Na Devit i go bek long haus bilong en long askim God long mekim gut long ol famili bilong em yet. King Devit i go i stap pinis long haus bilong en, na bihain em i tokim profet Natan olsem, “Mi stap long wanpela gutpela haus ol i wokim long diwai sida, tasol Bokis Kontrak bilong Bikpela i stap long haus sel. Ating dispela i no stret.” Orait profet Natan i tokim Devit olsem, “God i stap wantaim yu, olsem na sapos yu laik mekim wanpela samting, yu mekim tasol.” Tasol long dispela nait God i tokim Natan olsem, “Yu go long Devit, wokman bilong mi, na givim dispela tok bilong mi long em, ‘Devit, yu no dispela man mi bin makim bilong wokim haus bilong mi. Mi no save stap long bikpela haus. Nogat. Long taim mi bin kisim bek ol Israel long Isip na bringim ol i kam, mi stap long haus sel tasol. Na olgeta hap mi go i kam, mi save stap long ol haus sel tasol. Mi bin wokabaut wantaim yupela Israel long planti hap, na mi no bin askim wanpela bilong ol hetman mi bin makim bilong yupela, olsem, “Bilong wanem yu no bin wokim wanpela haus bilong mi long diwai sida?” ’ Na Bikpela i tok moa long Natan olsem, “Tokim wokman bilong mi, Devit, olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi bin kisim yu taim yu stap wasman bilong sipsip, na mi makim yu long kamap hetman bilong ol manmeri bilong mi, ol Israel. Mi bin i stap wantaim yu long olgeta hap yu go long en. Na mi bin daunim ol birua bilong yu na yu winim ol. Na bai mi givim biknem long yu, i wankain olsem biknem bilong ol strongpela lida bilong ol arapela kantri. Mi makim pinis wanpela graun bilong yupela Israel, ol manmeri bilong mi, na mi mekim yupela i sindaun gut long dispela graun bilong yupela. Na bai ol man nogut i no inap mekim nogut long yupela moa. Stat long taim ol tumbuna i kisim dispela graun na long taim bilong ol hetman mi bin makim bilong yupela, ol birua i wok long bagarapim yupela. Tasol nau bai mi pasim ol na bai ol i no inap mekim nogut moa long yu na long kantri bilong yu. Na bai mi larim ol lain bilong yu i stap, na ol i ken kamapim ol tumbuna pikinini bilong yu. *** “‘Taim yu dai na ol i planim yu, orait bai mi mekim wanpela pikinini man bilong yu i kamap king. Na bai em i kamap strongpela king na bai mi no larim wanpela samting i daunim em. Em dispela king tasol bai i wokim haus bilong mi. Na bai mi mekim ol man long lain bilong em tasol i kamap king oltaim oltaim. Na bai mi stap papa bilong en, na em bai i stap pikinini bilong mi. Na mi bai marimari long em oltaim. Mi no inap givim baksait long em, olsem mi bin mekim long dispela man i bin kamap king paslain long yu. Nogat. Bai mi mekim ol man long lain bilong en i kamap king oltaim, na bai ol i bosim dispela lain manmeri bilong mi.’” Natan i harim pinis ol dispela tok bilong Bikpela, orait na em i go tokim Devit long olgeta dispela samting Bikpela i bin soim em. King Devit i harim pinis ol dispela tok bilong God, orait em i go insait long haus sel bilong Bikpela na i sindaun long ai bilong Bikpela na i prea olsem, “God, Bikpela, yu bin mekim planti gutpela pasin long mi. Tasol mi wantaim ol famili bilong mi, mipela i no gutpela na yu mekim olsem. God, yu ting ol dispela gutpela pasin yu bin mekim pinis long mi i no inap, na nau yu mekim narapela samting moa long mi. Yu toksave long mi long samting bai yu mekim long ol lain tumbuna bilong mi. God, Bikpela, nau yet yu lukim mi olsem man i gat biknem na yu litimapim nem bilong mi. Olsem na bai mi mekim wanem tok long yu? Mi wokman bilong yu, na yu save pinis long mi. Yu laik mekim gut long mi, olsem na long laik bilong yu yet bai yu mekim ol dispela bikpela samting. Na nau yu toksave pinis long mi long ol dispela samting yu laik mekim. Bikpela, i no gat wanpela olsem yu. Yu wanpela tasol i God tru, olsem mipela i bin harim long maus bilong ol tumbuna. Yu bin kisim bek mipela Israel long taim mipela i stap kalabus long Isip, na yu mekim mipela i kamap lain manmeri bilong yu. Olsem na i no gat narapela lain pipel i wankain olsem mipela ol manmeri bilong yu. Na yu bin mekim olkain gutpela na bikpela samting bilong helpim mipela long taim mipela ol manmeri bilong yu i kam kamap long dispela kantri. Yu bin rausim ol arapela lain manmeri na mipela i kam kisim graun bilong ol. Olsem na ol pipel bilong olgeta kantri i givim biknem long yu. Bikpela, yu bin mekim mipela ol Israel i kamap lain manmeri bilong yu stret na bai mipela i stap olsem oltaim. Na yu yet yu kamap God bilong mipela. “Bikpela, nau mi laik yu mekim olsem yu bin promis long mekim long mi na long lain bilong mi, na bai yu ken mekim olsem oltaim. Na bai ol manmeri i lukim ol dispela samting yu mekim na oltaim bai ol i tingim yu na givim biknem long yu. Na bai ol i tok, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong, dispela God bilong Israel, em wanpela tasol em i God bilong ol Israel.’ Na bai yu mekim ol man long lain bilong mi tasol i kamap king oltaim. Yu God bilong mi, yu bin soim mi olsem, yu bai mekim ol lain tumbuna bilong mi i stap strong oltaim. Olsem na mi, wokman bilong yu, mi no pret long mekim dispela beten long yu. Bikpela, yu yet yu God na yu bin mekim dispela gutpela promis long mi. Olsem na mi laik bai yu mekim gut long ol lain bilong mi, na bai ol i stap gut oltaim aninit long yu. Yu bin tok long givim blesing long ol lain bilong mi, olsem na mi save, bai yu mekim gut long ol oltaim.” Wanpela taim bihain, Devit wantaim ol soldia bilong en i kirapim pait long ol Filistia. Ol i winim ol Filistia, na ol i kisim taun Get wantaim ol ples i stap klostu long en. Na bihain, Devit wantaim ol soldia i go pait long ol Moap na winim ol. Na ol Moap i stap aninit long em na givim takis long em. Na bihain, Devit wantaim ol soldia i go pait long Hadateser, em king bilong Soba. Soba em wanpela kantri bilong ol lain Siria, na em i stap klostu long kantri Hamat. Long dispela taim Hadateser i kisim ol soldia bilong en na i wok long go long hap bilong wara Yufretis, bilong pait na kisim dispela graun. Na lain bilong Devit i bungim ol na winim ol long pait. Na Devit i kisim planti soldia bilong Hadateser. Em i kisim 20,000 soldia na 7,000 soldia i save sindaun long hos na pait. Na tu Devit i kisim 1,000 karis bilong pait na 100 hos bilong pulim ol karis bilong pait. Tasol Devit i bagarapim lek bilong ol arapela hos na ol i no inap wokabaut strong. Long dispela taim ol Siria i stap long Damaskus, ol i kirap i go helpim King Hadateser long pait. Tasol Devit wantaim ol soldia bilong en i kilim 22,000 soldia bilong ol Siria. Na Devit i putim sampela lain soldia bilong em nabaut long kantri bilong ol Siria, bilong was long ol bai ol i no ken kirapim pait moa. Na ol Siria i stap aninit long Devit na ol i givim takis long em. Long olgeta hap Devit i go pait, Bikpela i helpim em na em i win. Na Devit i lukim ol ofisa bilong Hadateser i karim ol hap plang bilong pait ol i bin wokim long gol. Na em i kisim ol dispela hap plang na bringim ol i go long Jerusalem. Na tu, em i kisim planti bras long taun Tiphat na taun Kun, tupela taun bilong Hadateser. Bihain, Solomon i kisim ol dispela bras bilong wokim ol samting bilong haus bilong God, em bilong wokim bikpela tang wara na tupela longpela pos na ol dis na plet samting. King Toi bilong kantri Hamat i harim tok long Devit i winim pinis ami bilong Hadateser, king bilong Soba. Olsem na Toi i salim pikinini man bilong en, Hadoram, narapela nem bilong en Joram, i go long King Devit long givim gude na tok amamas long Devit i bin winim Hadateser. Na tu, Toi i salim ol presen long Devit. Ol i bin wokim ol dispela presen long gol na silva na bras. King Toi i amamas long Devit i winim Hadateser, long wanem, planti taim Hadateser i bin birua long Toi. Devit i kisim ol dispela presen na i makim bilong Bikpela. Em i bin mekim wankain pasin long ol silva na gol em i kisim long taim em i bin winim ol arapela birua, em ol Idom na ol Moap na ol Amon na ol Filistia na ol Amalek. Na bihain, Abisai, pikinini bilong Seruia, i kisim ol soldia bilong Devit na i go pait long ol Idom long Ples Daun I Gat Planti Sol. Na ol i kilim 18,000 man bilong Idom. Na Abisai i putim sampela lain soldia bilong was long ol Idom, na ol Idom i stap aninit long Devit. Long olgeta hap Devit i go pait, Bikpela i helpim em na em i win. Devit i bosim olgeta hap bilong Israel na em i mekim gutpela na stretpela pasin long olgeta manmeri. Joap, pikinini man bilong Seruia, i stap namba wan ofisa bilong ami. Na Jehosafat, pikinini man bilong Ahilut, i stap namba wan kuskus na i lukautim ol buk bilong gavman. Na Sadok wantaim Ahimelek, tupela i stap pris. Sadok em i pikinini bilong Ahitup. Na Ahimelek em i pikinini bilong Abiatar. Na Savsa em i stap kuskus bilong king. Na Benaia, pikinini man bilong Jehoiada, i bosim ol soldia i save was long King Devit, em ol lain Keret na Pelet. Na ol pikinini man bilong Devit i stap bikman long gavman. Devit i kamap strongpela king pinis, na bihain Nahas, king bilong ol Amon, i dai na pikinini man bilong en, Hanun, i kamap king. Na Devit i tok olsem, “Mi mas mekim gutpela pasin long Hanun, long wanem, papa bilong en, Nahas, i bin mekim gutpela pasin long mi.” Olsem na Devit i salim sampela man bilong i go tok sori long Hanun. Tasol taim ol i kamap long Hanun, ol hetman bilong kantri Amon i tokim Hanun olsem, “Yu ting Devit i salim ol dispela man bilong tok sori na givim biknem long papa bilong yu, a? Nogat tru. Em i salim ol bilong lukluk gut long kantri bilong yumi, na bihain bai em wantaim ol soldia bilong en i kam bagarapim yumi.” Hanun i harim dispela tok, na em i holimpas ol lain man bilong Devit na sevim mausgras bilong ol. Na tu em i katim longpela klos bilong ol i go sot tru, inap ol arapela man i ken lukim as bilong ol, na em i salim ol i go. Tasol ol dispela man i sem tru na ol i no laik i go bek long ples bilong ol. Taim Devit i harim tok long dispela pasin Hanun i bin mekim long ol lain bilong em, em i salim tok long ol dispela man olsem, “Yupela i no ken wari long i kam kwik long Jerusalem. Nogat. Yupela i ken i stap long Jeriko inap mausgras bilong yupela i kamap gen, na bihain yupela i ken kam.” Ol Amon i save pinis olsem dispela pasin bilong ol i hatim tru bel bilong Devit. Olsem na Hanun wantaim ol lain bilong en i askim ol Mesopotemia na ol Siria i stap long kantri Maka na long kantri Soba long givim em sampela karis bilong pait na sampela soldia i save sindaun long ol hos na pait. Na Hanun i salim planti silva, hevi bilong en inap 35,000 kilogram, i go long ol dispela kantri, bilong baim ol dispela soldia na karis. Ol i givim Hanun 32,000 karis bilong pait. Na tu, king bilong Maka wantaim ol soldia bilong en i kam bilong helpim Hanun, na ol i kam wokim kem bilong ol klostu long taun Medeba. Na ol soldia bilong Amon tu i lusim ol taun bilong ol na ol i kam redi long pait long ol Israel. Devit i harim olsem ol Amon i wok long bungim ol dispela soldia, na em i salim Joap wantaim olgeta soldia bilong Israel i go long pait long ol. Orait ol Amon i sanap klostu long dua bilong banis bilong Raba, biktaun bilong ol. Na ol soldia bilong ol dispela king bilong Siria i bin kam bilong helpim ol Amon, ol i go sanap long ples kunai. Na olgeta i redi long pait long ol Israel. Joap i lukim ol dispela birua na em i save, bai ol i kirapim pait long ol Israel long tupela sait wantaim. Olsem na em i makim sampela gutpela strongpela soldia bilong Israel na lainim ol klostu long ol dispela lain i sanap long ples kunai. Na em yet i bosim ol. Na em i makim brata bilong en, Abisai, long bosim ol arapela soldia bilong en, na Abisai i lainim ol klostu long ol Amon. Orait na Joap i tokim Abisai olsem, “Taim pait i kirap na sapos yu lukim ol Siria i laik winim mipela, orait yupela i mas i kam helpim mipela. Na sapos ol Amon i laik winim yupela, orait bai mipela i go helpim yupela. Yupela i no ken pret. Yumi mas tingim ol manmeri bilong yumi na ol taun God i bin givim long yumi, na yumi mas pait strong. Na wanem samting Bikpela i ting em i gutpela long mekim long yumi, orait em i ken mekim tasol.” Orait Joap wantaim ol soldia bilong en i go kirapim pait na ol Siria i ranawe. Na taim ol Amon i lukim ol Siria i ranawe, ol tu i ranawe long lain bilong Abisai na ol i go hait insait long banis bilong taun bilong ol. Orait na Joap i kisim ol soldia bilong en na i go bek long Jerusalem. Ol Siria i lukim olsem ol i lus long pait, olsem na ol i salim sampela man i go kisim ol man bilong dispela lain Siria i stap long hap sankamap bilong wara Yufretis, na ol dispela Siria i kam long helpim ol. Na Sobak, namba wan ofisa bilong King Hadateser, i bosim ol. Devit i harim tok long ol Siria i wok long bung, olsem na em i kirap na bungim olgeta soldia bilong Israel, na ol i go brukim wara Jordan na i go kamap klostu long dispela ples ol Siria i stap long en. Na ol Israel i sanap long lain, na Devit i kirapim pait long ol Siria. Na ol Siria i pait long ol Israel. Tasol ol Israel i pait strong tumas na surikim ol Siria i go bek. Na Devit wantaim ol soldia bilong en i kilim 7,000 soldia i save sanap long ol karis bilong pait na 40,000 arapela soldia. Na ol i kilim tu Sobak, namba wan ofisa bilong ol Siria. Taim ol dispela Siria i stap aninit long King Hadateser, i lukim olsem ol Israel i winim ol pinis, ol i tokim Devit long ol i no laik pait moa long ol Israel, tasol bai ol i stap aninit long Devit. Na bihain long dispela, ol Siria i no laik helpim ol Amon na pait gen long ol Israel. Olgeta wan wan yia, long taim bilong kol i laik pinis, ol king i save bringim ol ami bilong ol i go pait long ol birua bilong ol. Orait long yia bihain long Devit i winim ol Siria, na long taim bilong kol i laik pinis, Joap i kisim ol soldia bilong Israel na i go pait long ol Amon. Ol i pait na winim ol Amon na raunim taun Raba, biktaun bilong ol. Tasol Devit i no go long pait. Em i stap long Jerusalem. Joap wantaim ol Israel i pait strong long ol Amon na kisim taun Raba. Na Devit i kam long Raba na kisim hat bilong king long het bilong king bilong ol Amon. Dispela hat ol i bin wokim long gol na hevi bilong en inap 35 kilogram. Na ol i bin bilasim dispela hat long ol gutpela ston i dia tumas. Orait ol Israel i kisim dispela hat na putim long het bilong Devit. Na tu Devit i kisim planti mani samting long dispela taun. Na em i kisim olgeta manmeri bilong taun Raba na katim ol long so na baira na tamiok. Em i mekim wankain pasin long ol manmeri bilong ol arapela taun bilong kantri Amon. Na bihain, Devit wantaim ol lain soldia bilong en i go bek long Jerusalem. Orait pait i kirap namel long ol Filistia na ol Israel, klostu long taun Geser. Na wanpela Israel, nem bilong en Sibekai bilong ples Husa, em i kilim wanpela bilong ol dispela traipela traipela man, nem bilong en Sipai. Na ol Israel i winim ol Filistia. Na narapela taim gen ol Israel i pait long ol Filistia. Na Elhanan, pikinini man bilong Jair, i kilim Lami, brata bilong Goliat bilong taun Get. Stik bilong spia bilong Lami i bikpela olsem ba bilong masin bilong lumim laplap. Na bihain gen narapela pait i kamap long Get. Na i gat wanpela bilong ol dispela traipela man i stap, na em i longpela bun tru. Wanpela wanpela han bilong en i gat 6-pela pinga na ol lek bilong en tu i olsem. Em i gat 24 pinga olgeta. Dispela man i mekim tok bilas long ol Israel, olsem na Jonatan, pikinini man bilong Sama, brata bilong Devit, i kilim em i dai. Ol dispela Filistia i kam long lain bilong ol traipela traipela man bilong Get. Tasol Devit wantaim ol soldia bilong en i bin kilim ol i dai. Satan i laik givim hevi long ol Israel, olsem na em i givim tingting long Devit long kaunim ol manmeri bilong Israel. Orait na Devit i tokim Joap na ol arapela ofisa bilong ami olsem, “Yupela go kaunim ol manmeri bilong Israel. Yupela i mas i go long olgeta hap bilong kantri, inap long taun Berseba long hap saut, na long taun Dan long hap not. Na yupela i mas wokim ripot na bringim long mi, olsem bai mi ken save long namba bilong ol manmeri.” Tasol Joap i bekim tok long king olsem, “King, mi laik bai Bikpela i ken mekim namba bilong ol manmeri i go antap tru, na bai ol i kamap planti manmeri moa. Yu save, olgeta Israel i stap aninit long yu, na yu tasol i king bilong ol. Olsem na bilong wanem yu laik mekim dispela pasin nogut na mekim olgeta manmeri i gat asua?” Tasol king i strong long Joap i mas bihainim dispela tok. Olsem na Joap i lusim king na i go nabaut long olgeta hap bilong Israel, bilong kaunim ol manmeri. Na bihain, em i kam bek long Jerusalem. Orait Joap i go ripot long Devit olsem, Israel i gat 1,100,000 man inap long mekim wok soldia, na Juda i gat 470,000. Tasol Joap i no laikim tru dispela wok king i bin givim em, olsem na em i no bin kaunim namba bilong ol lain Livai na ol lain Benjamin. God i no amamas long ol i kaunim ol manmeri bilong Israel, olsem na em i mekim save long ol Israel. Na Devit i beten long God olsem, “Mi longlong tru na mi kaunim ol man. Na long dispela pasin mi mekim bikpela rong. Tasol plis, mi askim yu long lusim dispela sin mi bin mekim.” Orait Bikpela i tokim Gat, profet bilong Devit, long em i mas go tokim Devit olsem, “Mi, Bikpela, mi tok stret, mi givim tripela rot long yu na yu yet yu mas makim wanpela bilong ol. Na wanem rot yu makim, em tasol bai mi bihainim na mekim i kamap long yu.” *** Orait Gat i go lukim Devit, na tokim em olsem, “Bikpela i tok long yu mas makim wanpela bilong ol dispela tripela samting. Yu laik bai bikpela hangre i kamap na i stap inap tripela yia olgeta? O yu laik bai ol birua i kam bagarapim yupela, na bai yupela i ranawe long ol inap tripela mun? O yu laik bai Bikpela i bagarapim yupela na mekim sik nogut i kamap long ol manmeri bilong kantri bilong yu inap tripela de, na ensel bilong Bikpela bai i mekim save long ol manmeri long olgeta hap bilong Israel? Nau mi laik yu tingting, na tokim mi long laik bilong yu na mi ken kisim dispela tok i go bek long Bikpela.” Orait na Devit i tokim Gat olsem, “Mi pilim hevi tru long ol dispela tok yu mekim long mi. Olsem na larim Bikpela yet i mekim wanem samting em i laik mekim long mi, long wanem, em i God bilong marimari oltaim. Tasol mi no laik bai ol man i bagarapim mipela.” Olsem na Bikpela i salim sik nogut long ol Israel, na 70,000 manmeri i dai. Na God i salim ensel i go long bagarapim Jerusalem. Tasol Bikpela i lukim dispela ensel i laik bagarapim Jerusalem, na em i sori long dispela samting nogut i wok long kamap long ol manmeri. Na em i senisim tingting bilong en na i tokim dispela ensel olsem, “Lusim nau. Em inap.” Long dispela taim ensel i sanap klostu long wanpela ples we ol i save kisim kaikai bilong wit na rausim ol lip samting bilong en. Dispela hap graun em i bilong Arauna, wanpela man bilong lain Jebus. Narapela nem bilong Arauna em Ornan. Na Devit wantaim ol hetman bilong Israel i bin putim ol klos bilong sori. Na Devit i apim ai bilong en na i lukim ensel bilong Bikpela i sanap i stap namel long skai na graun na i holim bainat long han bilong en na i redi long bagarapim Jerusalem. Na Devit wantaim ol hetman i pundaun na putim pes i go daun long graun. Na Devit i beten long God olsem, “Mi yet mi bin tok na ol i kaunim ol manmeri. Mi tasol mi bin mekim sin, na mi gat bikpela asua. Tasol tarangu ol dispela manmeri, ol i bin mekim wanem rong na yu mekim save long ol? God, Bikpela bilong mi, yu ken mekim save long mi wantaim ol famili bilong mi tasol, na yu no ken larim dispela sik nogut i bagarapim ol manmeri bilong yu.” Orait ensel bilong Bikpela i tokim Gat long em i mas i go tokim Devit olsem, “Yu mas go antap long dispela maunten, long ples we Arauna bilong lain Jebus i save kisim kaikai bilong wit, na yu mas wokim wanpela alta bilong Bikpela.” Orait na Devit i bihainim tok bilong Bikpela, olsem Gat i bin tokim em, na em i wokabaut i go long dispela ples bilong kisim kaikai bilong wit. Na Arauna wantaim ol 4-pela pikinini man bilong en i wok long kisim kaikai bilong wit i stap. Na taim ol i lukim ensel, ol pikinini i ran i go hait. Orait Arauna i lukluk i go na i lukim Devit i wokabaut i kam long em. Olsem na em i go bungim Devit na i brukim skru klostu long em. Na em i daunim het, bilong givim biknem long Devit. Na Devit i tokim Arauna olsem, “Givim mi dispela ples nau yu wok long en bilong kisim kaikai bilong wit. Na bai mi baim yu long pe stret bilong dispela graun. Mi laik wokim alta bilong Bikpela long dispela hap, na bai dispela bikpela sik i kamap long ol manmeri, em i ken pinis.” Orait Arauna i tokim Devit olsem, “King, maski, mi no laik bai yu baim dispela graun bilong mi. Kisim tasol. Na kisim tu wanem ol arapela samting yu laik mekim ofa long en. Mi givim yu ol dispela bulmakau, bilong yu ken mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na mi givim yu ol plang bilong rausim ol lip samting bilong wit, bilong yu ken wokim paia na kukim ofa. Na tu, mi givim yu ol dispela wit, bilong yu ken mekim ofa bilong kukim wit. King, dispela olgeta samting mi givim long yu.” Tasol King Devit i tokim Arauna olsem, “Mi no ken kisim nating ol samting bilong yu na givim long Bikpela. Mi no ken kisim wanpela samting i no kamap long hatwok bilong mi yet na mekim ofa long en. Nogat. Mi mas baim ol dispela samting long yu, long pe bilong en stret.” Orait na Devit i givim Arauna 7 kilogram gol, bilong baim dispela graun. Na Devit i wokim wanpela alta bilong Bikpela long dispela ples, na em i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na Devit i beten long Bikpela, na Bikpela i harim beten bilong en na i salim paia bilong heven i kam daun na kukim ol ofa i stap long dispela alta. Na Bikpela i tok, na ensel i putim bainat i go bek long ples bilong en. Devit i stap long graun bilong Arauna, na em i lukim olsem Bikpela i bin harim beten bilong en. Olsem na Devit i mekim ol ofa long Bikpela long dispela ples. Long dispela taim, haus sel bilong Bikpela na alta bilong kukim ol ofa long en, i stap long ples bilong lotu long taun Gibeon. Bipo Moses i bin wokim dispela haus sel long taim ol Israel i stap long ples drai. Tasol long dispela taim Devit i no inap i go long Gibeon bilong painimaut laik bilong Bikpela, long wanem, em i pret long bainat bilong ensel bilong Bikpela. Olsem na Devit i stap yet long graun bilong Arauna, na em i tok olsem, “Bai yumi wokim haus bilong God, Bikpela, long hia. Na alta bilong kukim ol ofa, em tu bai i stap long hia, na ol Israel bai i kam hia na mekim ol ofa.” Sampela man bilong ol arapela lain i stap wantaim ol Israel, na King Devit i singautim ol i kam bung na em i givim wok long ol. Em i makim sampela bilong katim ston, na em i tokim ol long katim ol ston na stretim gut, bilong wokim haus bilong God. Na Devit i redim planti ain moa bilong wokim ol nil na ol hap ain bilong strongim ol dua. Na tu, em i redim planti bras tru, na i no inap man i skelim. Na tu, ol man bilong Tair na Saidon i bringim planti diwai sida long Devit, na i no inap man i kaunim. Taim Devit i no dai yet, em i redim planti kain kain samting bilong wokim haus bilong Bikpela. Em i tok olsem, “Pikinini bilong mi, Solomon, em i yangpela tumas na em i no save long pasin bilong wokim haus. Tasol mi laik bai Solomon i mas wokim gutpela haus tru bilong Bikpela, na bai ol manmeri bilong olgeta kantri i ken amamas moa yet long dispela haus na givim biknem long en. Olsem na mi yet mi mas redim ol samting bilong Solomon i wokim dispela haus.” Devit i laik tokim pikinini bilong en, Solomon, long Solomon i mas wokim haus bilong God, Bikpela bilong Israel. Olsem na Devit i singautim Solomon i kam na tokim em olsem, “Pikinini, mi yet mi bin tingting long wokim wanpela haus we ol manmeri i ken kam klostu long God, Bikpela bilong yumi, na lotuim em. Tasol Bikpela i bin givim tok long mi olsem, ‘Devit, yu no ken wokim haus bilong mi, long wanem, yu bin mekim planti pait na kilim i dai planti man. Mi bin lukim yu i kilim planti man, olsem na mi no laik yu mekim dispela wok. Nogat. Tasol mi bai givim yu wanpela pikinini man, na taim em i kamap king, em bai i givim gutpela sindaun long ol manmeri, na mi bai i no inap larim ol arapela kantri i birua long en. Dispela pikinini mi givim yu, bai yu kolim em long nem Solomon, long wanem, mi bai givim gutpela sindaun na bel isi long ol manmeri bilong Israel long taim em i stap king. Em dispela king tasol bai i wokim haus ol manmeri i ken i kam klostu long mi long en. Em bai i stap pikinini bilong mi na mi bai i stap papa bilong en. Na bai mi mekim ol man long lain bilong em tasol i kamap king bilong Israel oltaim oltaim.’” Na Devit i tok moa long Solomon olsem, “Pikinini, Bikpela i ken i stap wantaim yu na helpim yu long wokim gut dispela haus bilong God, Bikpela bilong yumi, olsem em yet i bin tok. Na mi laik bai Bikpela i ken givim gutpela tingting na save long yu na bai yu bihainim olgeta lo bilong God, Bikpela bilong yumi, long taim em i mekim yu i kamap king bilong Israel. Solomon, sapos yu was gut na yu bihainim olgeta lo na tok Bikpela i bin tokim Moses long givim long yumi Israel, orait olgeta samting yu mekim bai i kamap gutpela tasol. Yu mas sanap strong na yu no ken pret. Na yu no ken surik long wanpela samting. “Mi bin wok hat tru na bungim samting olsem 3,500 ton gol na 35,000 ton silva, bilong wokim haus bilong Bikpela. Na tu mi bungim pinis planti bras na ain moa, na ol man i no inap skelim hevi bilong en. Na tu, mi redim pinis ol diwai na ston, tasol yu mas kisim moa yet. Yu gat planti man bilong wok. I gat ol man bilong katim ston na ol man i save long wokim haus long ston. Na i gat ol kamda na tu i gat planti man i save long wokim olkain samting long gol na silva na bras na ain. Yu mas kirapim wok, na Bikpela i ken i stap wantaim yu.” Na bihain, Devit i tokim olgeta lida bilong Israel long helpim Solomon. Na em i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong yumi, i save stap wantaim yupela. Em i bin larim mi i daunim ol lain manmeri i bin i stap long dispela hap graun bipo, na nau ol i stap aninit long em na long yupela. Na long dispela pasin em i givim gutpela taim long yupela na yupela i sindaun gut na ol birua i no moa pait long yupela. Olsem na nau yupela i mas i gat wanpela tingting tasol, na yupela i mas strong tru long bihainim laik bilong God, Bikpela bilong yumi. Orait nau yupela i mas stat long wokim haus bilong God, Bikpela. Na bihain bai yupela i ken kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na ol dis na plet samting bilong en, na putim long dispela haus, em haus bilong ol manmeri i ken i kam klostu long Bikpela na lotuim em.” Taim Devit i kamap lapun pinis, em i makim pikinini bilong en Solomon na Solomon i kamap king bilong Israel. King Devit i bungim ol lida bilong Israel na ol pris na ol Livai. Em i tok, na ol man i kaunim namba bilong ol lain bilong Livai. Ol i kaunim ol Livai i winim 30 krismas pinis, na namba bilong ol Livai inap 38,000 olgeta. Orait na Devit i tok olsem, “24,000 bilong ol dispela man i mas lukautim wok long haus bilong Bikpela na 6,000 i mas mekim wok kuskus na harim kot. Na 4,000 i mas i stap wasman long haus bilong Bikpela na 4,000 i mas mekim musik bilong litimapim nem bilong Bikpela. Mi bin wokim ol kain kain samting bilong mekim musik, na ol i ken kisim ol dispela samting na mekim musik long en.” I gat tripela lain famili bilong ol Livai. Ol i kamap long ol tripela pikinini man bilong Livai, em Gerson na Kohat na Merari. Na nau Devit i tilim ol Livai long dispela tripela lain, bilong ol i ken mekim wok bilong ol. Nem bilong ol pikinini man bilong Gerson i olsem, Ladan na Simei. Na Ladan i gat 3-pela pikinini man. Namba wan pikinini em Jehiel. Na nem bilong ol arapela i olsem, Setam na Joel. Tripela i hetman bilong ol lain famili bilong Ladan. Simei i gat tripela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Selomot na Hasiel na Haran. Simei i gat 4-pela pikinini man. Namba wan pikinini em Jahat, na namba 2 em Sina, narapela nem bilong en Sisa. Na nem bilong ol arapela i olsem, Jeus na Beria. Jeus na Beria i no gat planti pikinini man, olsem na ol tumbuna pikinini bilong tupela i bung wantaim na i kamap wanpela lain famili tasol. *** Kohat i gat 4-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Amram na Ishar na Hebron na Usiel. Nem bilong ol pikinini man bilong Amram i olsem, Aron na Moses. Bikpela i bin makim Aron wantaim ol lain pikinini bilong en tasol long bosim ol nambawan samting ol manmeri i makim bilong Bikpela, na ol bai i mekim dispela wok oltaim. Na long olgeta taim bilong lotuim Bikpela, ol i gat wok bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na tu ol i mekim wok bilong Bikpela na askim Bikpela long mekim gut long ol manmeri. Tasol ol pikinini bilong Moses, dispela man bilong God, ol i kamap olsem ol arapela lain bilong Livai. Nem bilong ol pikinini man bilong Moses i olsem, Gersom na Elieser. Namba wan pikinini man bilong Gersom em Sebuel. Na Elieser i gat wanpela pikinini man tasol, nem bilong en Rehabia. Tasol Rehabia i gat planti lain pikinini man. Ishar em i pikinini bilong Kohat, na namba wan pikinini man bilong Ishar, em Selomit. Na Hebron, narapela pikinini bilong Kohat, i gat 4-pela pikinini man. Namba wan pikinini em Jeria, na namba 2 em Amaria, na namba 3 em Jahasiel, na namba 4 em Jekameam. Na Usiel, narapela pikinini bilong Kohat, i gat tupela pikinini man. Namba wan pikinini em Maika na namba 2 em Isia. Merari em i pikinini bilong Livai, na nem bilong ol pikinini man bilong Merari i olsem, Mali na Musi. Nem bilong ol pikinini man bilong Mali i olsem, Eleasar na Kis. Eleasar i gat ol pikinini meri tasol, na ol dispela pikinini bilong en i maritim ol wanlain bilong ol, em ol pikinini man bilong Kis. Musi i gat tripela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Mali na Eder na Jeremot. Dispela olgeta man ol i lain pikinini bilong Livai, na ol i hetman bilong ol lain famili bilong Livai. Ol man i bin wokim lista bilong ol Livai, na putim nem bilong ol wan wan man i stap long lain na famili bilong ol. Na taim ol Livai i winim 20 krismas pinis, ol i save mekim wok long haus bilong Bikpela. Devit i bin tok olsem, “God, Bikpela bilong Israel, i bin givim gutpela sindaun long ol manmeri bilong en, na em yet bai i stap oltaim long Jerusalem. Olsem na nau ol Livai i no gat wok moa long karim haus sel bilong Bikpela na ol samting bilong mekim lotu.” Na bihain, ol man i bihainim dispela las tok bilong Devit, na ol i wokim lista bilong ol lain Livai. Na taim ol Livai i winim 20 krismas pinis, orait ol man i putim nem bilong ol long dispela lista, bilong ol i ken mekim wok long haus bilong Bikpela. Wok bilong ol Livai i olsem. Ol i gat wok long helpim ol lain bilong Aron long mekim wok bilong ol long haus bilong Bikpela. Na ol i gat wok long lukautim ol ples bung na ol rum i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na sapos ol dis na plet samting ol man i bin makim bilong Bikpela, i kamap doti long ai bilong Bikpela, orait ol Livai i gat wok long mekim ol dispela samting i kamap klin gen. Na tu ol Livai i save mekim ol arapela kain wok long haus bilong Bikpela. Ol i gat wok bilong lukautim dispela bret bilong givim long God, na bilong lukautim plaua bilong ofa bilong kukim wit, na bilong lukautim ol bisket na ol ofa ol i bin kukim long aven, na bilong lukautim plaua ol i bin tanim wantaim wel. Na tu ol i gat wok long skelim olgeta samting bilong mekim ofa. Na long olgeta moning na apinun ol i gat wok long kam klostu long pes bilong Bikpela, na amamas na litimapim nem bilong en. Na ol i mekim wankain pasin long taim bilong kukim ofa long olgeta de Sabat na long ol bikpela de bilong nupela mun na long ol arapela bikpela de bilong lotu. I gat lo i tok long hamas man bilong ol Livai i gat wok long mekim ol dispela samting long wanpela wanpela taim. Oltaim ol Livai i gat wok long mekim lotu long Bikpela. Ol Livai i gat wok bilong bosim haus sel bilong Bikpela na haus bilong Bikpela. Na ol i gat wok long helpim ol wanlain bilong ol, em ol pris bilong lain bilong Aron, long mekim wok bilong ol long haus bilong Bikpela. Dispela em ol lain pikinini bilong Aron. Ol pikinini man bilong Aron i olsem, Nadap na Abihu na Eleasar na Itamar. Tasol Nadap na Abihu i no gat pikinini na tupela i dai taim papa bilong tupela i stap yet. Olsem na Eleasar na Itamar tasol i kamap pris. Na long taim Devit i stap king, em i laik mekim wok bilong ol pris i ran gut, olsem na em i makim wok long ol wan wan lain bilong ol pris. Na Sadok tupela Ahimelek i helpim em long tilim wok long ol pris. Sadok em i bilong ol lain pikinini bilong Eleasar, na Ahimelek em i bilong ol lain pikinini bilong Itamar. Ol i lukim lain bilong Eleasar i gat planti hetman, olsem na ol i tilim ol long 16 lain. Tasol lain bilong Itamar i no gat planti hetman, olsem na ol i tilim ol long 8-pela lain tasol. Taim Devit i laik makim ol man long mekim wok pris, em i no inap makim ol man long lain bilong Eleasar tasol, o long lain bilong Itamar tasol. Nogat. Em i mas makim ol man bilong tupela lain wantaim, long wanem, tupela lain i gat ol man inap long mekim wok bilong God, na i gat ol man inap long mekim wok long haus bilong Bikpela. Olsem na ol i bin pilai satu na makim ol man. Ol lain pikinini bilong Eleasar na bilong Itamar i senis senis long pilai satu na makim ol pris. Ol i makim pinis na kuskus Semaia, pikinini bilong Netanel bilong lain Livai, em i raitim nem bilong ol. Na King Devit wantaim ol ofisa bilong en, na pris Sadok na pris Ahimelek, pikinini bilong Abiatar, na ol hetman bilong ol lain famili bilong ol pris na ol Livai, olgeta i lukim Semaia i raitim nem. Long namba wan taim ol i pilai satu, ol i makim lain bilong Jehoiarip. Na namba 2 em lain bilong Jedaia na namba 3 em lain bilong Harim na namba 4 em lain bilong Seorim. Namba 5 em lain bilong Malkia na namba 6 em lain bilong Mijamin na namba 7 em lain bilong Hakos na namba 8 em lain bilong Abiya. Namba 9 em lain bilong Jesua na namba 10 em lain bilong Sekania na namba 11 em lain bilong Eliasip na namba 12 em lain bilong Jakim. Namba 13 em lain bilong Hupa na namba 14 em lain bilong Jesebeap na namba 15 em lain bilong Bilga na namba 16 em lain bilong Imer. Namba 17 em lain bilong Hesir na namba 18 em lain bilong Hapises na namba 19 em lain bilong Petahia na namba 20 em lain bilong Jeheskel. Namba 21 em lain bilong Jakin na namba 22 em lain bilong Gamul na namba 23 em lain bilong Delaia na namba 24 em lain bilong Masia. Ol i makim ol dispela lain pris bilong i go long haus bilong Bikpela na mekim wok long wankain pasin olsem tumbuna bilong ol, Aron, i bin mekim. Bipo God, Bikpela bilong ol Israel, i bin tokim Aron long mekim dispela wok. Dispela em ol arapela lain famili bilong ol Livai. Sebuel, narapela nem bilong en Subael, em i bilong ol lain pikinini bilong Amram, na Jedea em i bilong ol lain pikinini bilong Sebuel. Na Isia em i namba wan bilong ol lain pikinini bilong Rehabia. Na Selomit em i bilong ol lain pikinini bilong Ishar, na Jahat em i bilong ol lain pikinini bilong Selomit. Na Hebron i gat 4-pela pikinini man. Namba wan pikinini em Jeria, na namba 2 em Amaria, na namba 3 em Jahasiel, na namba 4 em Jekameam. Maika em i bilong ol lain pikinini bilong Usiel, na Samir em i bilong ol lain pikinini bilong Maika. Isia em i brata bilong Maika, na Sekaraia em i bilong ol lain pikinini bilong Isia. Nem bilong ol pikinini man bilong Merari i olsem, Mali na Musi. Tupela i pikinini bilong Jasia, pikinini man bilong Merari. Nem bilong ol arapela pikinini man bilong Merari i olsem, Soham na Sakur na Ipri. *** *** Nem bilong ol pikinini man bilong Mali i olsem, Eleasar na Kis. Eleasar i no gat pikinini man. Na Jeramel em i bilong ol lain pikinini bilong Kis. Nem bilong ol pikinini man bilong Musi i olsem, Mali na Eder na Jeremot. Ol dispela man i bilong ol lain famili bilong ol Livai. Ol hetman bilong ol lain famili bilong ol Livai na ol liklik brata bilong ol dispela hetman i pilai satu bilong makim wanem wok ol lain Livai i mas mekim. Ol i mekim wankain pasin olsem ol lain brata bilong ol, em ol pris bilong lain bilong Aron. Na King Devit na Sadok na Ahimelek na ol hetman bilong ol lain famili bilong ol pris na ol Livai, olgeta i lukim ol i pilai satu. Devit wantaim ol man i bosim wok bilong haus bilong Bikpela i makim ol lain pikinini bilong Asap na Heman na Jedutun bilong mekim wok bilong lotu long haus bilong Bikpela. Ol i gat wok long autim tok bilong Bikpela long ol manmeri. Ol i save paitim ol kain kain gita samting na autim dispela tok wantaim. Em hia nem bilong ol dispela lain wantaim lista bilong wok ol i mekim. Long ol lain pikinini bilong Asap, ol i makim Sakur na Josep na Netania na Asarela. Asap yet i bosim ol, na ol i autim tok bilong God long taim king i tokim ol long autim. Long ol lain pikinini bilong Jedutun, ol i makim 6-pela man, em Gedalia na Seri na Jesaia na Simei na Hasabia na Matitia. Na Jedutun, papa bilong ol, i bosim ol. Ol i autim tok bilong God long pasin olsem. Ol i paitim wanpela kain gita na mekim song bilong tenkyu long God na bilong litimapim nem bilong en. Long ol lain pikinini bilong Heman, ol i makim Bukia na Matania na Usiel na Sebuel na Jerimot na Hanania na Hanani na Eliata na Gidalti na Romamtieser na Josbekasa na Maloti na Hotir na Mahasiot. Heman em i gat wok long autim tok bilong God long king. God i bin promis long givim biknem long Heman, olsem na God i bin givim em 14 pikinini man na tripela pikinini meri. Ol dispela lain pikinini man bilong Heman i save paitim ol kain kain gita samting long taim bilong mekim lotu long God long haus bilong Bikpela. Na papa bilong ol i bosim ol. Na King Devit i bosim Asap na Jedutun na Heman. Namba bilong ol dispela man wantaim ol arapela Livai i bin skul gut long singim ol song bilong litimapim nem bilong Bikpela, em inap 288 olgeta. Olgeta dispela man i save gut tru long mekim musik. Olgeta i pilai satu bilong painimaut wanem lain i mas kirapim wok pastaim. Maski ol i yangpela o lapun, na maski ol i saveman tru long mekim musik o ol i skul yet long mekim musik, olgeta i pilai satu. Ol wan wan lain i gat 12-pela man olgeta. Pastaim tru ol i pilai satu, na ol i makim lain bilong Josep, bilong lain Asap. Na namba 2 taim ol i makim Gedalia wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 3 taim ol i makim Sakur wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 4 taim ol i makim Seri, narapela nem bilong en Isri, wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 5 taim ol i makim Netania wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 6 taim ol i makim Bukia wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 7 taim ol i makim Asarela, narapela nem bilong en Jesarela, wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 8 taim ol i makim Jesaia wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 9 taim ol i makim Matania wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 10 taim ol i makim Simei wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 11 taim ol i makim Usiel, narapela nem bilong en Asarel, wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 12 taim ol i makim Hasabia wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Namba 13 taim ol i makim Sebuel, narapela nem bilong en Subael, wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 14 taim ol i makim Matitia wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 15 taim ol i makim Jerimot wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 16 taim ol i makim Hanania wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 17 taim ol i makim Josbekasa wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 18 taim ol i makim Hanani wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 19 taim ol i makim Maloti wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 20 taim ol i makim Eliata wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 21 taim ol i makim Hotir wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 22 taim ol i makim Gidalti wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 23 taim ol i makim Mahasiot wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Na namba 24 taim ol i makim Romamtieser wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong en. Sampela Livai i stap wasman bilong haus bilong Bikpela. Nem bilong ol i olsem. Meselemia, pikinini bilong Kore, i kam long famili bilong Asap long lain Kora. Nem bilong ol pikinini man bilong Meselemia i olsem. Namba wan em Sekaraia na namba 2 em Jediael na namba 3 em Sebadaia na namba 4 em Jatniel. Na namba 5 em Elam na namba 6 em Jehohanan na namba 7 em Elioenai. God i bin mekim gut long Obetidom na em i gat planti pikinini man. Nem bilong ol i olsem. Namba wan em Semaia na namba 2 em Jehosabat na namba 3 em Joa na namba 4 em Sakar na namba 5 em Netanel na namba 6 em Amiel na namba 7 em Isakar na namba 8 em Peuletai. *** Semaia, pikinini bilong Obetidom, i gat sampela pikinini man. Ol i gutpela man, olsem na ol i kamap hetman bilong ol lain famili bilong ol. Nem bilong ol i olsem, Otni na Refael na Obet na Elsabat na Elihu na Semakia. Elihu na Semakia i save tru long mekim ol kain kain samting. Long lain famili bilong Obetidom i gat 62 man olgeta i save stap wasman, na olgeta i save tru long wok bilong ol. Long lain famili bilong Meselemia i gat 18 man, na ol i save gut long wok bilong ol. Hosa em i kam long famili bilong Merari. Nem bilong ol pikinini man bilong Hosa i olsem. Simri em i lida na namba 2 em Hilkia na namba 3 em Tebalia na namba 4 em Sekaraia. Simri em i no namba wan pikinini bilong Hosa, tasol papa i bin makim em i kamap lida. Long lain famili bilong Hosa i gat 13 man i stap wasman. Olgeta dispela hetman bilong ol wasman wantaim ol lain bilong ol, i gat wok long haus bilong Bikpela, olsem ol arapela Livai. Olgeta dispela lain famili i pilai satu bilong makim wanem dua bilong haus bilong Bikpela ol i mas lukautim. Maski ol i planti lain o ol i liklik lain, olgeta famili i mas kisim wok. Ol i pilai satu bilong makim husat bai i lukautim dua long hap sankamap, na satu i makim Meselemia. Na bihain ol i pilai satu bilong painimaut Sekaraia bai i bosim wanem dua, na satu i makim dua long hap not. Sekaraia em i pikinini bilong Meselemia, na em i man bilong givim gutpela tingting. Orait bihain satu i makim Obetidom bilong lukautim dua long hap saut, na satu i makim ol pikinini bilong en bilong lukautim ol rum bilong putim ol samting. Na satu i makim Supim na Hosa bilong lukautim dua i stap long hap san i go daun, na bilong lukautim dispela dua ol i kolim Saleket. Dua Saleket i stap klostu long rot i go antap. Ol i makim taim bilong wan wan lain i ken mekim wok, na ol i senis senis long lukautim ol dua. Olgeta de 6-pela Livai i save was long dua long hap san i kamap na 4-pela i save was long dua long hap not na 4-pela i save was long dua long hap saut. Na 4-pela i save was long ol rum bilong putim ol samting, tupela long wanpela rum na tupela long narapela rum. Na 6-pela man i save was long haus long hap san i go daun. Tupela i save was long haus na 4-pela i save was long rot. Olgeta dispela wasman i kam long lain bilong Kora na lain bilong Merari. Ahiya, wanpela bilong ol lain Livai, i bosim haus mani i stap long haus bilong Bikpela, na em i bosim tu ol rum i gat ol gutpela samting ol man i bin makim bilong Bikpela. Wanpela man long lain famili bilong Ladan bilong lain Gerson, em Jehiel. Na nem bilong ol pikinini man bilong Jehiel i olsem, Setam wantaim brata bilong en Joel. Ol i gat wok long bosim haus mani bilong haus bilong Bikpela. Na ol lain Amram na Ishar na Hebron na Usiel i gat wok bilong ol. Sebuel bilong lain Amram, em i namba wan ofisa bilong lukautim haus mani i stap long haus bilong Bikpela. Em i wanpela bilong ol lain pikinini bilong Gersom, pikinini bilong Moses. Sebuel i gat wanpela brata, nem bilong em Selomit. Selomit em i bilong lain pikinini bilong Elieser, brata bilong Gersom. Elieser em i papa bilong Rehabia, na Rehabia em i papa bilong Jesaia, na Jesaia em i papa bilong Joram, na Joram em i papa bilong Sikri, na Sikri em i papa bilong Selomit. Selomit wantaim ol wanlain bilong en i save lukautim ol gutpela samting ol man i bin makim bilong God na putim long haus bilong Bikpela. Dispela ol gutpela samting, em King Devit na ol hetman bilong ol lain famili na ol ofisa bilong ami i bin makim long God. Long taim ol i bin winim pait, ol i bin kisim planti gutpela samting bilong ol birua. Na bihain ol i bin makim sampela bilong ol dispela samting long God, na bringim i kam bilong mekim wok long haus bilong Bikpela. Sampela bilong ol dispela gutpela samting i stap long haus bilong Bikpela, em profet Samuel na King Sol na Apner, pikinini bilong Ner, na Joap, pikinini bilong Seruia, i bin givim long God. Na Selomit wantaim ol wanlain bilong en i lukautim dispela olgeta samting. Long ol lain pikinini bilong Ishar, ol i makim Kenania wantaim ol pikinini bilong en long holim wok gavman. Ol i save mekim wok kuskus na harim kot bilong ol manmeri bilong Israel. Long ol lain pikinini bilong Hebron, ol i makim Hasabia wantaim 1,700 wanlain bilong en long mekim wok gavman. Ol i save lukautim olgeta wok gavman long dispela hap bilong kantri Israel i stap long hap san i go daun bilong wara Jordan. Ol dispela man i save tru long mekim wok gavman, na ol i save lukautim olgeta wok ol man i mekim bilong Bikpela, na olgeta wok bilong king. Jeria em i hetman bilong olgeta lain famili bilong ol pikinini bilong Hebron. Long namba 40 yia bilong Devit i stap king ol i wok long painim olgeta lain bilong Hebron. Na ol i lukim planti man bilong dispela lain i stap long taun Jaser long graun Gileat. Ol dispela lain bilong Jaser i hapman tru long mekim ol kain kain samting. Olsem na King Devit i makim 2,700 bilong ol dispela wanlain bilong Jeria long lukautim dispela hap bilong Israel i stap long hap sankamap bilong wara Jordan, em graun bilong lain Ruben na lain Gat na hap lain Manase. Dispela 2,700 man ol i gutpela man na ol i hetman bilong ol lain famili bilong ol. Na ol i save lukautim olgeta wok ol man i mekim bilong God, na olgeta wok bilong king. Dispela em i lista bilong ol hetman bilong ol lain famili bilong ol Israel, na bilong ol lida na ofisa i bosim wok bilong gavman. Ol dispela hetman i save bosim 12-pela bikpela lain man bilong mekim wok. Wanpela wanpela lain i save mekim wok long ol wan wan mun, na wan wan lain i gat 24,000 man. Nem bilong ol dispela hetman i olsem. Jasobeam, pikinini bilong Sapdiel, i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba wan mun. Na tu, em i bosim olgeta ofisa bilong ami. Em i wanpela man bilong lain Peres. Dodai bilong lain Ahohi i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 2 mun. Miklot em i namba 2 bilong en. Benaia, pikinini bilong pris Jehoiada, i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 3 mun. Em i wanpela bilong ol 30 strongpela soldia bilong Devit, na em i lida bilong ol dispela soldia. Na Amisabat, pikinini bilong en, i stap namba 2 bilong en. Asahel, brata bilong Joap, i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 4 mun. Bihain, pikinini bilong en, Sebadaia, i kisim ples bilong en. Samhut bilong lain Ishar i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 5 mun. Ira, pikinini bilong Ikes bilong taun Tekoa, i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 6 mun. Heles bilong ples Pelon i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 7 mun. Heles em i man bilong lain Efraim. Sibekai bilong ples Husa i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 8 mun. Sibekai em i man bilong lain Sera. Abieser bilong taun Anatot i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 9 mun. Abieser em i man bilong lain Benjamin. Maharai bilong taun Netofa i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 10 mun. Maharai em i man bilong lain Sera. Benaia bilong taun Piraton i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 11 mun. Benaia em i man bilong lain Efraim. Heldai bilong taun Netofa i bosim ol 24,000 man i mekim wok long namba 12 mun. Heldai em i man bilong lain Otniel. Nem bilong ol ofisa i bosim ol lain bilong Israel i olsem. Elieser, pikinini bilong Sikri, i bosim lain Ruben. Na Sefatia, pikinini bilong Maka, i bosim lain Simeon. Na Hasabia, pikinini bilong Kemuel, i bosim lain Livai. Na Sadok i bosim lain Aron. Na Elihu, wanpela brata bilong Devit, i bosim lain Juda. Na Omri, pikinini bilong Maikel, i bosim lain Isakar. Na Ismaia, pikinini bilong Obadia, i bosim lain Sebulun. Na Jeremot, pikinini bilong Asriel, i bosim lain Naptali. Na Hosia, pikinini bilong Asasia, i bosim lain Efraim. Na Joel, pikinini bilong Pedaia, i bosim wanpela hap lain Manase. Na Ido, pikinini bilong Sekaraia, i bosim narapela hap lain Manase i stap long graun Gileat. Na Jasiel, pikinini bilong Apner, i bosim lain Benjamin. Na Asarel, pikinini bilong Jeroham, i bosim lain Dan. Dispela em ol ofisa i bosim ol lain bilong Israel. King Devit i no bin kaunim ol man i yangpela yet na krismas bilong ol i no winim 20, long wanem, Bikpela i bin promis long mekim namba bilong ol manmeri bilong Israel i kamap planti tumas olsem ol sta long skai. Joap, pikinini bilong Seruia, i bin stat long kaunim ol man, tasol em i no pinisim dispela wok. God i no amamas long ol i kaunim ol man, olsem na em i mekim save long ol Israel. Long dispela as tasol na ol i no raitim namba bilong ol man long dispela buk i stori long ol samting King Devit i bin mekim. Asmavet, pikinini bilong Adiel, i lukautim mani samting bilong king. Na Jonatan, pikinini bilong Usia, i lukautim ol bakstua i stap nabaut long kantri, long ol taun na long ol ples na long ol strongpela ples bilong pait. Esri, pikinini bilong Kelup, i bosim ol man i save wok gaden. Na Simei, bilong taun Rama, i stap bosman bilong ol gaden wain bilong king. Na Sapdi bilong ples Sefam i stap bosman bilong ol rum bilong putim wain. Balhanan bilong taun Geder i stap bosman bilong ol diwai oliv na ol diwai sikamor i stap long ol liklik maunten long hap san i go daun. Na Joas i stap bosman bilong ol ples bilong putim wel bilong oliv. Sitrai bilong ples daun Saron i stap bosman bilong ol dispela bulmakau i stap long ples daun bilong Saron. Na Safat, pikinini bilong Atlai, i stap bosman bilong ol bulmakau i stap long ol arapela ples daun. Obil bilong lain Ismael i stap bosman bilong ol kamel bilong king. Na Jedea bilong ples Meronot i stap bosman bilong ol donki. Na Jasis bilong lain Hagar i stap bosman bilong ol sipsip na meme. Olgeta dispela man i stap bosman bilong ol samting bilong King Devit. Jonatan, liklik papa bilong King Devit, em i man bilong givim gutpela tingting long king, long wanem, em i save gut long lo na em i gat planti gutpela save. Em wantaim Jehiel, pikinini bilong Hakmoni, i gat wok long skulim ol pikinini man bilong king. Na Ahitofel em i namba wan man bilong givim gutpela tingting long king, na Husai bilong ples Arka em i gutpela pren bilong king. Bihain long taim Ahitofel i dai, Abiatar na Jehoiada, pikinini bilong Benaia, i kisim ples bilong Ahitofel. Na Joap em i namba wan ofisa bilong ol ami bilong king. Devit i salim tok long olgeta bikman bilong Israel long kam bung long Jerusalem. Olsem na ol namba wan kiap bilong ol lain bilong Israel, na ol hetman i bosim ol bikpela lain man bilong mekim wok bilong king, na ol hetman bilong ol lain famili, na ol bosman bilong ol samting bilong king na bilong ol pikinini man bilong en, wantaim ol man i bosim wok long haus bilong king, na ol strongpela soldia, na olgeta bikman i kam bung long Jerusalem. Orait King Devit i sanap na i tokim ol olsem, “Yupela ol lain brata bilong mi, na ol manmeri bilong mi, harim tok mi laik mekim long yupela. Mi bin tingting strong long wokim gutpela haus bilong putim Bokis Kontrak bilong Bikpela long en, na dispela haus bai i stap olsem sia king bilong God bilong yumi. Na mi bin redim ol samting bilong wokim dispela haus. Tasol God i tokim mi olsem, ‘Devit, yu no dispela man mi bin makim bilong wokim dispela haus bilong ol manmeri i ken kam klostu long mi. Long wanem, yu soldia na yu bin kilim planti man i dai.’ “Tasol God, Bikpela bilong yumi Israel, i makim mi na ol lain pikinini bilong mi long bosim Israel oltaim oltaim. Pastaim em i bin makim lain bilong Juda bilong i stap lida bilong ol lain bilong Israel. Na long lain bilong Juda em i makim famili bilong papa bilong mi. Na bihain, Bikpela i bihainim laik bilong em yet na i makim mi namel long ol brata bilong mi, na em i mekim mi i stap king bilong olgeta lain bilong Israel. Na em i givim mi planti pikinini man, na namel long ol dispela pikinini, em i makim Solomon long bosim ol manmeri bilong Israel, dispela kantri bilong Bikpela. Na Bikpela i bin tokim mi olsem, ‘Dispela pikinini bilong yu, Solomon tasol, bai i wokim haus na banis bilong mi, long wanem, mi bin makim em bilong i stap pikinini bilong mi, na bai mi stap papa bilong en. Na sapos em i wok strong long bihainim ol lo na tok bilong mi, olsem nau em i save mekim, orait bai mi mekim ol man long lain bilong en i kamap king oltaim oltaim.’” Na Devit i tok moa long ol manmeri olsem, “Orait nau long ai bilong God bilong yumi, na long ai bilong yupela olgeta Israel, yupela ol manmeri bilong Bikpela, mi tok stret long yupela olsem. Yupela i mas bihainim gut olgeta dispela lo, em God, Bikpela bilong yumi, i bin givim long yumi. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai yupela i ken i stap long dispela gutpela graun, na em bai i stap graun bilong yupela. Na bihain ol lain pikinini bilong yupela tu bai i stap oltaim long dispela graun. “Orait yu Solomon, pikinini bilong mi, mi tok strong long yu olsem. Yu mas i gat wanpela tingting tasol, em long i stap aninit long God bilong papa bilong yu. Na yu mas wok strong tru long bihainim laik bilong em. Yu mas mekim olsem, long wanem, Bikpela i save long olgeta tingting na laik bilong yumi. Sapos yu wok strong long kisim save long laik bilong em, orait bai em i larim yu i save gut long em. Tasol sapos yu givim baksait long em, orait bai em i rausim yu na oltaim bai em i givim baksait long yu. Orait nau, harim gut. Bikpela i bin makim yu long wokim haus ol manmeri i ken lotuim em long en. Olsem na yu mas strong na mekim dispela wok.” Devit i tok pinis, orait em i kisim lista bilong ol samting Solomon i mas wokim long haus bilong Bikpela, na bilong ol piksa em i mas bihainim na wokim dispela ol samting. Na em i givim dispela lista long Solomon. Dispela lista i gat ol piksa bilong olgeta rum bilong haus bilong Bikpela, em dispela rum i stap long pes bilong haus, na ol rum bilong putim ol samting, na ol liklik rum antap, na ol bikpela rum insait, na Rum Tambu Tru, em ples bilong putim Bokis Kontrak. Dispela Bokis Kontrak em i ples bilong God i lusim sin bilong ol manmeri. Na tu dispela lista i gat ol piksa bilong olgeta samting spirit bilong God i bin soim Devit long wokim bilong ol ples bung bilong haus bilong Bikpela na bilong ol rum i raunim ples bung na bilong ol haus mani i stap long haus bilong God na bilong ol rum bilong putim ol gutpela samting ol man i makim bilong Bikpela. Na tu dispela lista i tok long pasin bilong makim wok long ol wan wan lain bilong ol pris na ol Livai, na long ol pasin bilong mekim wok long haus bilong Bikpela. Na lista i tok long pasin bilong wokim ol plet samting ol bai i yusim long haus bilong Bikpela. Dispela lista i tok long hamas gol na silva ol i mas kisim bilong wokim olkain kap na plet samting na bilong wokim ol lam na ol stik bilong putim lam na bilong wokim ol tebol. Ol tebol ol i wokim long gol, em ol i bilong putim bret ol i givim long God. Na tu dispela lista i tok long hamas gutpela gol ol i mas yusim bilong wokim ol pok na ol dis na ol kap, na long hamas silva na gol ol i mas yusim bilong wokim ol arapela dis. Dispela lista i tok tu long hamas gutpela gol ol i mas yusim bilong wokim alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na long hamas gol bilong wokim piksa bilong tupela ensel, wing bilong tupela i op na i stap antap long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Ol dispela ensel i olsem karis bilong Bikpela. Orait na King Devit i tok, “Olgeta piksa i stap long dispela lista, Bikpela yet i bin soim mi na mi droim.” Nau King Devit i tokim Solomon olsem, “Sanap strong tru na mekim dispela wok, na maski long larim ol kain kain hevi i daunim yu, long wanem, God, Bikpela bilong mi, em i stap wantaim yu na em bai i helpim yu. Em bai i no inap lusim yu. Nogat. Bai em i stap wantaim yu inap yu pinisim olgeta dispela wok bilong haus bilong en. Mipela i makim pinis ol lain pris na Livai long mekim olgeta kain wok bilong haus bilong God. Na ol saveman bilong kain kain wok i sambai long helpim yu. Na tu ol lida wantaim olgeta manmeri, ol i redi tasol long bihainim olgeta tok bilong yu.” Orait King Devit i tokim olgeta manmeri olsem, “God i makim pikinini bilong mi, Solomon, tasol em i yangpela tumas na i no gat planti save yet long wok. Dispela wok bilong wokim haus bilong God, Bikpela, em i no isi olsem wok bilong wokim haus king bilong ol man. Nogat. Em i bikpela wok tru. Olsem na mi bin wok strong long redim ol gol na silva na bras na diwai, bilong wokim ol samting bilong haus bilong God. Na mi redim tu ol planti kain kain gutpela ston i dia tumas. Antap long dispela ol samting mi redim pinis, nau mi givim ol gol na silva bilong mi yet. Long wanem, mi gat bikpela laik long haus bilong God bilong mi. Hevi bilong ol dispela gutpela gol mi givim, em i winim 100,000 kilogram, na hevi bilong ol gutpela silva inap olsem 240,000 kilogram. Dispela i bilong bilasim ol banis insait long haus bilong God. Na tu ol saveman i ken yusim dispela gol na silva bilong wokim ol arapela samting i stap pinis long piksa bilong haus bilong God. Nau, husat long yupela i laik givim samting bilong en olsem ofa long Bikpela?” Ol hetman bilong ol famili wantaim ol hetman bilong ol lain bilong Israel na ol ofisa bilong bosim 1,000 man na 100 man na ol bosman bilong ol samting bilong king, ol i harim tok bilong Devit pinis na bel bilong ol i kirap long givim ol gutpela samting bilong ol. Hevi bilong ol samting ol i givim i olsem, gol i winim 170,000 kilogram na silva i winim 340,000 kilogram na bras inap olsem 620,000 kilogram na ain i winim 3,400,000 kilogram. Na ol man i gat ol kain kain ston i dia tumas, ol i givim bilong putim insait long haus mani bilong haus bilong God. Jehiel bilong lain Gerson em i man bilong lukautim dispela haus mani. Ol manmeri i lukim ol lida bilong ol i bel kirap long givim planti gutpela samting, na ol i amamas moa yet. Na King Devit tu i amamas nogut tru. Orait long ai bilong olgeta manmeri Devit i litimapim nem bilong Bikpela na em i beten olsem, “O Bikpela, yu God bilong tumbuna bilong mipela, Jekop, mipela ol manmeri bilong yu i ken litimapim nem bilong yu oltaim oltaim. Yu gat olgeta strong na pawa. Yu gat biknem, na yu stap antap tru. Yu nambawan olgeta. Long wanem, olgeta samting i stap long heven na graun i bilong yu tasol. Na yu stap bikpela king bilong olgeta samting. Yu tasol i save givim ol planti gutpela samting long mipela. Na yu tasol yu bosim olgeta samting. Yu yet yu as bilong olgeta strong na pawa, na yu tasol inap long mekim ol man i kamap strong na kisim biknem. “God bilong mipela, nau mipela i tenkyu long yu, na litimapim biknem bilong yu. Mi wantaim ol lain manmeri bilong mi i no inap tok olsem mipela i papa tru bilong dispela ol samting mipela i givim yu. Nogat. Mipela i man nating tasol, na i no gat wanpela samting i bilong mipela stret. Olgeta dispela samting i bilong yu tasol. Pastaim yu bin givim long mipela na nau mipela i givim i go bek long yu. Long ai bilong yu mipela i stap olsem ol tripman. I wankain olsem ol lain tumbuna bilong mipela. Na tu laip bilong mipela hia long graun em mipela i no inap holimpas. Mipela i olsem ol plaua i kamap na i stap sotpela taim na i dai. O God, Bikpela bilong mipela, mipela i bungim dispela olgeta samting hia bilong wokim haus bilong yu bilong kamapim biknem bilong yu. Tasol olgeta dispela samting i kam long yu na i bilong yu tasol. “God bilong mi, yu save traim bel bilong olgeta man na yu save belgut long lukim man i mekim stretpela pasin. Mi bin tingim dispela, na tu mi bin tingim biknem bilong yu, na bel bilong mi i kirap long givim ol dispela samting long yu. Long wankain pasin tasol, ol dispela manmeri bilong yu i givim samting bilong ol. Na mi lukim ol na mi amamas moa yet. Yu God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong mipela, Abraham na Aisak na Jekop, yu mas mekim dispela kain tingting na gutpela pasin bilong ol manmeri bilong yu i stap strong oltaim. Na tu mekim laik bilong ol i pas wantaim yu oltaim. Yu ken kirapim gutpela tingting long Solomon, pikinini bilong mi, na bai em i ken bihainim ol lo na tok bilong yu na em i ken wokim dispela haus bilong yu, em mi bin redim.” Orait na Devit i tokim ol manmeri olsem, “Litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi.” Ol manmeri i harim na ol i brukim skru na putim pes i go daun long graun, bilong givim biknem long Devit na long God, Bikpela bilong ol na bilong ol tumbuna bilong ol. Na long de bihain, ol manmeri i kilim 1,000 bulmakau man na 1,000 sipsip man na 1,000 pikinini sipsip na givim long Bikpela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na tu ol i mekim ol ofa bilong kapsaitim wain. Ol i mekim planti arapela ofa tu bilong olgeta manmeri bilong Israel. Na long dispela de ol manmeri i dring na kaikai mit bilong ol dispela arapela ofa na ol i amamas moa yet long ai bilong Bikpela. Na tu long dispela de, long nem bilong Bikpela ol i kapsaitim wel long het bilong Solomon na makim em namba 2 taim gen na mekim em i kamap king. Na tu ol i makim Sadok long i stap pris. Nau Solomon i kisim ples bilong papa bilong en na i kamap king bilong ol manmeri bilong Bikpela. Wok bilong en i kamap gutpela tru na olgeta manmeri long Israel i bihainim tok bilong en. Na tu olgeta ofisa bilong gavman na ol strongpela soldia wantaim olgeta pikinini man bilong Devit i promis long i stap aninit long King Solomon. Bikpela i mekim Solomon i kamap namba wan tru long ai bilong olgeta Israel. Na tu em i mekim Solomon i kamap bikpela tru na kisim biknem i winim olgeta king bilong Israel i bin i stap paslain long em. Devit, pikinini bilong Jesi, em i stap king bilong olgeta hap bilong kantri Israel. Em i stap king inap 40 yia. Em i stap king long Hebron inap 7-pela yia na long Jerusalem inap 33 yia. Em i gat biknem long ai bilong ol manmeri, na tu em i gat planti mani samting. Em i stap i go lapun tru na em i dai. Bihain, pikinini bilong en, Solomon i kisim ples bilong en na i kamap king. Ol stori bilong ol samting King Devit i bin mekim, long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long ol dispela buk ol i kolim Stori Bilong Profet Samuel na Stori Bilong Profet Natan na Stori Bilong Profet Gat. Ol dispela buk i stori long ol strongpela wok Devit i bin mekim, na long ol pasin em i mekim long bosim kantri olsem king. Na ol i stori tu long ol arapela samting i bin kamap long em, na long ol manmeri bilong Israel na long ol kantri i stap raunim Israel. Solomon, pikinini man bilong Devit, i kamap strongpela king tru. Na God, Bikpela i stap wantaim em na mekim em i kisim biknem i antap tru. Orait Solomon i singautim olgeta ofisa bilong 1,000 man na 100 man, na ol jas, na olgeta bikman bilong olgeta lain bilong Israel, na ol hetman bilong ol lain famili. Na ol dispela man i kam bung wantaim ol manmeri bilong Israel, na Solomon i autim tok long ol. Na bihain olgeta i go wantaim em long ples bilong lotu long taun Gibeon, long wanem, haus sel bilong God i stap long dispela ples. Em dispela haus sel tasol, bipo Moses, wokman bilong Bikpela, i bin wokim long ples drai. Tasol Bokis Kontrak bilong God i stap long Jerusalem long narapela haus sel, em bipo King Devit i bin sanapim. Na Devit i bin kisim Bokis Kontrak long taun Kiriat Jearim na bringim i kam putim long dispela haus sel long Jerusalem. Na wanpela alta tu i stap long pes bilong haus sel bilong Bikpela long Gibeon. Em dispela alta bras, bipo Besalel i bin wokim. Besalel em i pikinini man bilong Uri na tumbuna pikinini bilong Hur. Orait Solomon wantaim olgeta manmeri i go long dispela ples na lotu long God. Na Solomon i go sanap klostu long dispela alta bras, na long ai bilong Bikpela em i ofaim 1,000 ofa bilong paia i kukim olgeta, antap long dispela alta. Solomon i mekim ofa pinis na long nait, God i kamap long em na i tokim em olsem, “Yu ken askim mi long wanem samting yu laikim, na bai mi givim yu.” Na Solomon i bekim tok long God olsem, “Yu bin laikim tumas papa bilong mi, Devit, na yu bin mekim gut tru long en. Na nau yu mekim mi i kamap king na kisim ples bilong en. O God, Bikpela, ol dispela manmeri yu bin givim mi bilong lukautim, ol i bikpela lain moa, na i no inap man i kaunim. Olsem na nau mi laik bai yu inapim dispela promis yu bin mekim long papa bilong mi, Devit. Na mi laik bai yu givim gutpela tingting na save long mi. Orait na bai mi ken bosim gut ol dispela manmeri. Sapos nogat, orait i no gat wanpela man inap long bosim dispela bikpela lain manmeri bilong yu. Mi yet mi no inap tru.” Na God i bekim tok long Solomon olsem, “Askim bilong yu i gutpela tumas. Yu no bin askim mi long planti mani samting o long kisim biknem, na yu no bin askim mi long bagarapim ol birua bilong yu. Na tu yu no bin askim mi long larim yu i stap longpela taim long graun. Nogat. Yu bin askim mi long givim yu gutpela tingting na save, bai yu inap bosim gut ol dispela manmeri mi bin givim yu bilong lukautim. Olsem na nau bai mi givim yu planti gutpela tingting na save. Na tu bai mi givim yu planti mani samting na bai mi mekim ol manmeri i givim biknem long yu, na dispela bai i winim tru biknem na mani samting bilong olgeta king i bin i stap paslain long yu na bilong ol king i kam bihain long yu.” Orait na Solomon i lusim ples bilong lotu long Gibeon haus sel bilong God i stap long en, na em i go bek long Jerusalem. Na em i stap king long Jerusalem na bosim ol Israel. Oltaim Solomon i wok long kisim ol karis bilong pait na ol hos bilong ami bilong en. Na em i putim ol dispela karis na hos long ol sampela taun em i makim bilong lukautim ol, na sampela i stap wantaim em long Jerusalem. Em i gat 1,400 karis bilong pait na 12,000 hos. Long taim Solomon i stap king, em i kisim planti silva na gol na diwai sida i kam long Jerusalem. Olsem na long dispela taim i gat planti silva na gol moa, olsem ol ston nabaut. Na i gat planti diwai sida moa, olsem ol dispela diwai i stap long ol liklik maunten bilong Israel. Solomon i kisim ol hos bilong en long kantri Musri na kantri Silisia. Em i save salim ol bisnisman i go long Silisia long baim ol hos bilong en. Na ol dispela bisnisman i save baim ol karis na hos long Musri. Pe bilong wan wan karis em inap 6,000 kina na pe bilong wan wan hos, em inap 1,500 kina. Na ol dispela bisnisman i save kisim ol dispela karis na hos i go long ol king bilong ol Hit na ol Siria, na ol dispela king i save baim. Solomon i tingting long wokim wanpela bikpela haus lotu bilong ol manmeri i ken i kam na lotuim Bikpela. Na em i tingting tu long wokim haus bilong em yet. Olsem na em i makim 80,000 man bilong katim ol ston long ples maunten na 70,000 man bilong karim ol ston samting na 3,600 bosboi bilong lukautim wok. Na Solomon i salim tok long Hiram, king bilong taun Tair, na tokim em olsem, “Bipo yu bin helpim papa bilong mi, King Devit, na yu bin salim ol diwai sida bilong wokim haus bilong en. Orait nau mi laik bai yu mekim wankain pasin long mi. Nau mi laik wokim wanpela haus lotu bilong God, Bikpela bilong mi. Dispela haus bai i stap haus bilong God stret, na bai mi na ol manmeri bilong mi i ken i go long dispela haus na kukim ol gutpela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na oltaim mipela i ken putim long ai bilong God dispela bret mipela i save givim em olsem ofa. Na bai mipela i mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Bai mipela i mekim dispela ofa long olgeta moning na apinun na long ol de Sabat na long ol bikpela de bilong nupela mun na long ol arapela bikpela de bilong lotu long God, Bikpela bilong mipela. Em i bin tokim mipela Israel long mekim dispela pasin oltaim. Bai mi wokim bikpela haus tru, long wanem, God bilong mipela i gat bikpela strong na biknem i winim olgeta arapela god. Tru, i no gat man inap wokim haus bilong God. Yumi save, heven em i bikpela ples tumas, tasol em i no bikpela inap long God i stap long en. Olsem na husat inap wokim wanpela haus bilong en? Na mi tu mi no inap wokim haus bilong en. Tasol mi laik wokim dispela haus olsem ples bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel i go long God. “Mi yet mi gat sampela man long Juda na Jerusalem, bipo papa bilong mi, Devit, i bin makim ol long mekim wok bilong dispela haus bilong God. Ol i gat save long wokim ol kain kain samting. Tasol mi laik bai yu salim wanpela man i gat gutpela save tru long olkain wok i kam wok wantaim ol. Dispela man i mas save gut long wokim ol samting long gol na silva na bras na ain na long wokim ol gutpela bilas long retpela na blupela laplap. Na em i mas i gat save tu long wokim ol piksa long gol na ston samting. Na tu mi save olsem sampela wokman bilong yu i save tru long katim ol diwai long ples maunten bilong Lebanon. Olsem na mi laik bai ol i katim ol diwai sida na diwai pain na diwai junipa bilong Lebanon na salim i kam long mi. Bai mi salim ol wokman bilong mi i go helpim ol wokman bilong yu long bungim planti diwai, long wanem, mi laik wokim bikpela na naispela haus tru. Na bai mi givim sampela kaikai long ol wokman bilong yu. Bai mi givim ol 2,000 ton wit ol i wilwilim pinis na 2,000 ton rais bali na 400,000 lita wain na 400,000 lita wel bilong oliv.” King Hiram i harim pinis tok bilong Solomon, orait em i raitim pas na bekim tok bilong Solomon olsem, “Bikpela i laikim tumas ol manmeri bilong en, olsem na em i mekim yu i kamap king bilong ol. Nau yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong ol Israel. Em yet i bin wokim heven na graun. Yumi litimapim nem bilong en, long wanem, em i bin givim gutpela pikinini man long King Devit, bilong senisim em na kamap king. Dispela pikinini bilong Devit i gat planti gutpela tingting na save, na em bai i wokim haus bilong Bikpela na haus bilong em yet. Orait na nau bai mi salim Huram, wanpela nambawan wokman bilong mi i go helpim yu. Em i gat planti gutpela save tru long mekim ol kain kain wok na em i gat gutpela tingting. Mama bilong en, em i wanpela meri bilong lain Dan, na papa bilong en i bilong taun Tair. Huram i save gut long wokim ol samting long gol na silva na bras na ain na ston na diwai, na tu long wokim ol gutpela bilas long blupela na retpela laplap na long gutpela waitpela laplap. Na em i save gut long wokim ol piksa long gol na ston samting, na em i inap wokim wanem kain piksa ol man i askim em long wokim. Yu ken larim em i wok wantaim ol wokman bilong yu yet na wantaim ol wokman bipo i bin wok long papa bilong yu, King Devit. “Orait King Solomon, nau mi laik bai yu salim ol dispela wit na bali na wain na wel bilong oliv i kam long mipela, olsem yu bin tok. Na ol wokman bilong mi bai i go long ples maunten bilong Lebanon na katim olgeta diwai yu laikim, na bringim i go daun long nambis. Na bai ol i bungim bungim ol dispela diwai long solwara na pasim strong, na bringim i go long taun Jopa. Orait ol wokman bilong yu i ken kisim ol dispela diwai long Jopa na bringim i go antap long Jerusalem.” King Solomon i tok, na ol i kaunim olgeta man bilong ol arapela kantri i stap long Israel. Bipo papa bilong en, King Devit, i bin kaunim ol dispela lain, na nau Solomon tu i kaunim ol. Namba bilong ol, em inap 153,600. Na em i makim 80,000 bilong ol long katim ol ston long ples maunten na 70,000 long karim ol ston samting na 3,600 long kamap bosboi, bilong bosim ol lain bai ol i ken wok gut. King Solomon i statim wok bilong wokim haus bilong Bikpela antap long maunten Moria long Jerusalem. Long dispela maunten tasol, Bikpela i bin kamap long Devit, papa bilong Solomon. Bipo Arauna, wanpela man bilong lain Jebus, i save mekim wok bilong kisim kaikai bilong wit long dispela maunten. Na Devit i bin makim dispela ples Arauna i save mekim wok long en, olsem ples bilong wokim haus bilong Bikpela. Solomon i kirapim dispela wok long namba 2 mun bilong namba 4 yia bilong em i stap king. Mak bilong ol banis bilong haus bilong Bikpela, em King Solomon i wokim, i olsem. Longpela bilong en, em inap 27 mita na bikpela bilong en, em inap 9 mita. Na i gat wanpela rum i stap long pes bilong haus. Bikpela bilong en, em inap 9 mita, wankain olsem mak bilong haus bilong Bikpela yet. Na antap bilong dispela rum en inap 54 mita. Na ol i kisim gutpela gol na putim long ol banis insait long dispela rum na karamapim banis olgeta. Na ol i kisim ol plang bilong diwai pain na nilim long olgeta banis bilong Rum Tambu bilong haus bilong Bikpela. Na ol i kisim gutpela gol na karamapim dispela ol plang. Na antap long dispela gol ol i katim piksa bilong diwai det na ol bilas olsem sen. King i kisim ol dispela gol long kantri Parvaim. Na em i kisim ol naispela ston i dia tumas na bilasim haus bilong Bikpela. Em i tokim ol man long kisim gol na putim na karamapim olgeta hap bilong haus, em ol banis na ol pilo na ol sapnil na ol dua na ol plang i stap aninit long ol dua. Na ol i katim ol piksa bilong ensel long banis bilong haus. Na Solomon i tokim ol na ol i wokim Rum Tambu Tru. Bikpela bilong en em inap 9 mita, wankain olsem mak bilong haus yet. Na longpela bilong en em i gat wankain mak tasol, inap 9 mita. Na ol i kisim gutpela gol na putim na karamapim banis bilong Rum Tambu Tru. Hevi bilong dispela gol i winim 20,000 kilogram. Na ol i kisim samting olsem hap kilogram gol na putim na karamapim het bilong ol nil. Na tu ol i kisim gol na putim na karamapim banis bilong ol lain rum antap. Na ol wokman bilong king i wokim piksa bilong tupela ensel. Na ol i kisim gol na putim na karamapim olgeta hap bilong tupela. Na ol i sanapim tupela insait long Rum Tambu Tru. Tupela wantaim i lukluk i kam long Rum Tambu. Tupela wing bilong ol i op na i stap stret. Na longpela bilong wan wan wing em inap 2 mita na 25 sentimita. Narapela ensel i sanap long han sut na wanpela wing bilong en i pas long banis long han sut. Na narapela ensel i sanap long han kais na wanpela wing bilong en i pas long banis long han kais. Na tupela arapela wing bilong ol i kam bung long namel tru bilong rum. Longpela bilong ol wing bilong tupela ensel wantaim em inap 9 mita. *** *** Na ol i kisim blupela na retpela laplap na gutpela waitpela laplap na samapim wantaim bilong wokim bikpela laplap bilong pasim dua bilong Rum Tambu Tru. Na ol i samapim ol piksa bilong ensel long dispela laplap, na ol i hangamapim long dua. King i tok na ol i wokim tupela longpela pos bilong sanapim long pes bilong haus bilong Bikpela. Longpela bilong tupela wantaim em inap 16 mita. Na tu ol i wokim tupela het bilong pos na putim antap long ol longpela pos. Longpela bilong ol dispela het bilong pos, em inap 2 mita na 20 sentimita. Bihain ol i wokim ol sen na hangamapim long het bilong tupela pos. Na ol i wokim 100 piksa bilong pikinini bilong diwai pomigranet na pasim antap long ol dispela sen. Ol i mekim ol dispela wok pinis, orait ol i sanapim dispela tupela pos long pes bilong haus bilong Bikpela, wanpela long hap saut na wanpela long hap not. King i givim nem Jakin long pos i stap long hap saut, na em i givim nem Boas long pos i stap long hap not. King Solomon i tok na ol i kisim bras na wokim wanpela alta. Longpela bilong en, em inap 9 mita, na bikpela bilong en tu inap 9 mita, na antap bilong en em inap olsem 4 na hap mita. Na ol i wokim wanpela bikpela tang wara long bras. Longpela bilong dispela tang em inap 2 mita na 20 sentimita. Na op bilong en em inap 4 mita na 40 sentimita, na bikpela bilong en em inap 13 na hap mita. Long arere bilong het bilong tang, ol i wokim tupela lain piksa bilong ol animal i luk olsem ol bulmakau man. Dispela ol piksa i raunim het bilong tang olgeta, na namel long olgeta hap mita mak i gat 10-pela piksa i stap. Tasol ol i no wokim ol dispela piksa na pasim long tang. Nogat. Taim ol i wokim tang, ol i wokim ol dispela piksa wantaim, na ol i olsem hap bilong tang yet. Ol i wokim 12-pela bulmakau man long bras na ol i putim dispela tang wara antap long ol. Baksait bilong ol bulmakau i stap aninit long tang wara na pes bilong ol i lukluk i go long olgeta hap. Tripela bulmakau i lukluk i go long hap sankamap na tripela i lukluk i go long hap san i go daun na tripela i lukluk i go long hap not na tripela i lukluk i go long hap saut. Mak bilong bras, stat long ausait bilong tang i go inap long insait bilong tang, em inap 8 sentimita. Maus bilong tang em i olsem maus bilong kap na i olsem naispela plaua i op. Long dispela tang ol i inap long pulimapim 60,000 lita wara. Na tu ol i wokim 10-pela liklik tang wara. Na ol i putim 5-pela klostu long banis long hap saut bilong haus bilong Bikpela, na 5-pela klostu long banis long hap not. Ol dispela tang i bilong wasim ol hap abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na bikpela tang em bilong ol pris i ken waswas long en. Na ol i kisim gol na wokim 10-pela stik bilong putim ol lam. I gat tok i stap long lo long pasin bilong wokim ol stik lam, na ol i bihainim gut na wokim ol stik lam long dispela pasin. Na tu ol i wokim 10-pela tebol. Na ol i putim ol tebol na ol stik lam insait long Rum Tambu bilong haus bilong Bikpela. 5-pela tebol na 5-pela stik lam i stap long hap not bilong rum na 5-pela tebol na 5-pela stik lam i stap long hap saut bilong rum. Na tu ol i kisim gol na wokim 100 dis. *** Ol i wokim bikpela na liklik ples bung. Liklik ples bung i bilong ol pris. Na ol i wokim ol dua bilong bikpela ples bung. Na ol i kisim bras na putim long ol dispela dua na karamapim olgeta. Na ol i putim bikpela tang wara klostu long kona bilong haus long hap saut. Huram i wokim ol dis bilong waswas na ol liklik savol na ol arapela dis. Orait nau Huram i pinisim olgeta samting King Solomon i bin tokim em long wokim bilong putim long haus bilong God. Ol samting Huram i bin wokim pinis i olsem. Tupela bikpela longpela pos bras na tupela raunpela het bilong ol dispela pos, na ol samting olsem umben bilong bilasim ol het bilong pos. Na em i wokim 400 piksa bilong pikinini bilong diwai pomigranet, bilong pasim long ol umben i raunim het bilong tupela pos. Wan wan pos i gat tupela lain pikinini bilong pomigranet i stap long het bilong en. Na em i wokim ol wilkar na ol tang wara bilong putim long ol wilkar, na dispela bikpela tang wara na ol 12-pela bulmakau man bilong karim dispela tang. Na em i wokim ol sospen na ol liklik savol na ol pok. Huram, dispela saveman tru bilong wokim ol kain kain samting, i bin bihainim tok bilong Solomon na i wokim olgeta dispela samting bilong haus bilong Bikpela. Em i wokim ol pinis, na em i bin polisim ol gut tru. King Solomon i bin tokim Huram long wokim ol dispela samting long ples daun bilong wara Jordan namel long taun Sukot na taun Sereda. Long dispela hap i gat gutpela graun bilong mekim dispela kain wok. Huram i bihainim tok bilong Solomon na i wokim planti samting tru, na i no gat man i save long hevi bilong ol dispela samting. Solomon i tokim ol wokman long wokim ol samting bilong haus bilong God. Orait na ol i kisim gol na wokim alta, na tu ol i wokim ol tebol bilong putim bret ol i save givim long God. Na ol i kisim gutpela gol na wokim ol lam na ol stik bilong putim ol lam, bilong sanapim klostu long banis bilong Rum Tambu Tru. I gat tok i stap long lo long pasin bilong wokim ol stik lam, na ol i bihainim gut na wokim ol stik lam long dispela pasin. Na tu ol i kisim gutpela gol tru na wokim ol plaua na ol lam na ol samting olsem sisis bilong holim paia. Na ol i kisim gutpela gol na wokim ol samting bilong mekim i dai lam na ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol plet bilong karim paia. Na tu ol i kisim gol na putim long ol dua bilong Rum Tambu Tru na bilong Rum Tambu, na karamapim olgeta. King Solomon wantaim ol wokman i pinisim olgeta wok bilong haus bilong Bikpela, orait Solomon i kisim olgeta silva na gol na ol dis samting papa bilong en, King Devit, i bin makim bilong Bikpela, na ol i putim olgeta dispela samting insait long ol bakstua bilong haus bilong God. King Solomon i salim tok i go long olgeta lida bilong olgeta bikpela lain na long ol hetman bilong ol liklik lain na em i tokim ol long kam bung long Jerusalem. Em i laik bai ol i go long Saion, taun bilong Devit, na kisim Bokis Kontrak bilong Bikpela na karim i kam long haus bilong Bikpela. Orait olgeta i kam bung long namba 7 mun, long taim bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Taim olgeta lida na hetman i bung pinis, orait ol Livai i karim Bokis Kontrak. Na ol pris bilong lain Livai i kisim haus sel bilong Bikpela na ol samting bilong haus sel na bringim i go klostu long haus bilong Bikpela. Ol i go kamap pinis, orait Solomon wantaim olgeta manmeri bilong Israel i bung klostu long Bokis Kontrak. Na ol i kilim bikpela lain sipsip na bulmakau man na mekim ofa long God. Ol i kilim planti tumas abus bilong ofa, na i no gat man inap long kaunim namba bilong ol. Ol i ofaim olgeta abus pinis, orait ol pris i karim Bokis Kontrak i go insait long haus bilong Bikpela na putim long ples ol i bin redim bilong en long Rum Tambu Tru, aninit long wing bilong tupela ensel. Ol dispela wing i op i stap, olsem na ol i karamapim Bokis Kontrak wantaim tupela longpela stik bilong karim Bokis. Tupela stik i longpela tumas, na sapos man i sanap long Rum Tambu, em inap lukim arere bilong tupela stik. Tasol sapos man i sanap ausait long dispela rum, em i no inap lukim. Na dispela tupela stik i stap olsem yet. I no gat planti samting i stap insait long Bokis Kontrak. Tupela ston i gat tok bilong lo bilong God, ol tasol i stap. Bipo ol Israel i bin lusim Isip na i kam i stap long maunten Sainai, na Bikpela i bin mekim kontrak wantaim ol. Tok bilong dispela kontrak i stap long dispela tupela ston na Moses i bin putim tupela insait long Bokis Kontrak. Taim olgeta manmeri i no bung yet long dispela de bilong putim Bokis Kontrak insait long haus bilong Bikpela, olgeta lain pris i bin bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God. Na taim ol manmeri i kam bung pinis, Asap na Heman na Jedutun wantaim ol pikinini na ol wanlain bilong ol i pasim gutpela waitpela laplap na i sanap klostu long alta long hap sankamap. Ol dispela man i bilong lain Livai, na ol i man bilong singim song na mekim musik. Ol i holim ol kain kain gita na ol plet bras, na 120 pris i holim ol biugel na i sanap wantaim ol. Ol dispela man ol i saveman tru bilong mekim musik, na wanem taim ol i save bung na mekim song bilong tenkyu na litimapim nem bilong Bikpela, ol man bilong singim song na ol man bilong winim biugel i save mekim naispela song tru, na i kamap olsem wanpela nek stret. Ol pris i putim Bokis Kontrak insait pinis long haus bilong Bikpela, na taim ol i kam ausait, ol lain man bilong mekim musik i stat long winim biugel na paitim plet bras, na ol i kirapim song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Song bilong ol i olsem, “Yumi mas tenkyu long Bikpela, long wanem, em i gutpela tru long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi tru.” Taim ol i kirapim dispela song, orait wantu klaut i pulapim haus bilong Bikpela. *** *** Na lait bilong Bikpela i lait moa yet long dispela klaut na i pulapim dispela haus bilong en olgeta. Olsem na ol pris i no inap i go insait na mekim wok bilong ol. Solomon i lukim dispela klaut na em i prea olsem, “Bikpela, mi bin wokim wanpela gutpela haus tru bilong yu. Na nau mi save yu stap insait long en pinis, long wanem, yu bin tok, yu save stap long klaut i tudak olgeta. Yu ken i stap oltaim oltaim long dispela haus.” *** King Solomon i beten pinis, orait em i tanim na i lukim ol manmeri i sanap i stap, na em i askim God long mekim gut long ol. Orait em i tokim ol olsem, “Litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel. Em i bin bihainim gut dispela promis em i bin mekim long papa bilong mi, Devit. Devit i bin ting long wokim wanpela haus bilong ol manmeri i ken kam klostu long God, Bikpela bilong yumi na lotuim em. Tasol Bikpela i bin tokim Devit olsem, ‘Stat long taim mi kisim ol manmeri bilong mi long Isip na i kam inap nau, mi no bin makim wanpela taun bilong ol lain Israel i ken wokim haus bilong lotuim mi long en. Na tu mi no bin makim wanpela man bilong bosim ol manmeri bilong mi. Nogat. Tasol nau mi bin makim dispela taun Jerusalem olsem ples ol manmeri i ken i kam long en na lotu long mi. Na Devit, mi makim yu bilong bosim ol manmeri bilong mi. Na mi save olsem yu gat tingting long wokim wanpela bikpela haus bilong mi, na dispela tingting bilong yu i gutpela. *** *** *** *** Tasol yu yet i no ken wokim haus bilong mi. Nogat. Bai wanpela pikinini bilong yu stret i wokim haus bilong mi, bilong ol manmeri i ken i kam klostu long mi long en.’ “Bikpela i bin mekim dispela promis, na nau em inapim olgeta. Mi kisim pinis ples bilong papa bilong mi, Devit, na mi stap king bilong Israel, olsem Bikpela i bin promis. Na mi bin wokim wanpela haus bilong God, Bikpela bilong yumi, bilong yumi ken i go klostu long Bikpela na lotuim em. Na mi bin putim Bokis Kontrak insait long dispela haus. Insait long dispela Bokis i gat tupela ston i gat tok bilong kontrak Bikpela i bin mekim wantaim ol manmeri bilong Israel.” Long ai bilong olgeta manmeri bilong Israel, Solomon i go klostu long alta bilong Bikpela. Na em i go sanap antap long wanpela bet ol i bin wokim long bras. Dispela bet i stap long ples bung, klostu long alta. Bikpela bilong dispela bet, em inap 2 mita na 20 sentimita, na longpela bilong en, em inap 2 mita na 20 sentimita, na antap bilong en, em inap 1 mita na 30 sentimita. Orait na long ai bilong olgeta manmeri bilong Israel, Solomon i brukim skru na i litimapim han bilong en i go antap, *** na i beten olsem, “God, Bikpela bilong Israel, i no gat wanpela god olsem yu i stap long heven na long graun. Taim mipela i gat wanpela tingting tasol na mipela i wokabaut gut long ai bilong yu, yu save bihainim gut kontrak yu bin mekim wantaim mipela ol manmeri bilong yu na oltaim yu save laikim tru mipela. Yu bin bihainim gut dispela promis bipo yu bin mekim long papa bilong mi, Devit, wokman bilong yu, na nau yu inapim pinis dispela promis. Na nau God, Bikpela bilong Israel, mi askim yu long tingim tu dispela arapela promis yu bin mekim long papa bilong mi, Devit. Yu bin tokim em olsem, ‘Devit, sapos ol lain pikinini bilong yu i bihainim mi gut oltaim na i wokabaut stret long ai bilong mi olsem yu save mekim, orait oltaim bai mi larim wanpela man long lain bilong yu i kamap king bilong Israel.’ Olsem na God, Bikpela bilong Israel, mi laik bai yu inapim tu dispela promis yu bin mekim long Devit, wokman bilong yu. “Tasol God, ating em i tru, yu laik kam i stap wantaim mipela ol manmeri bilong graun, a? Heven em i bikpela ples tumas, tasol em i no bikpela inap long yu i stap long en. Na olsem wanem bai dispela haus mi wokim bai inap long yu? Tasol God, Bikpela bilong mi, mi laik bai yu harim prea na askim bilong mi, wokboi bilong yu, na yu ken mekim olsem mi askim yu. Long wanem, yu bin promis long mekim dispela haus i kamap haus bilong yu, na ol manmeri i ken kam klostu long yu long en. Na mi laik bai yu lukluk i kam long dispela haus long olgeta de, long san na long nait, olsem na taim mi tu mi lukluk i kam long dispela haus na mi beten long yu, bai yu inap harim beten bilong mi. Yu Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven. Tasol taim mi na ol Israel, em ol lain manmeri bilong yu, i lukluk i kam long dispela haus na beten long yu, orait yu ken harim beten bilong mipela na lusim sin bilong mipela. “Sapos wanpela man i mekim rong long ol arapela man, na ol i kam long dispela haus na i go klostu long alta bilong yu, na i askim yu long mekim nogut long em, orait Bikpela, yu stap long heven, na yu ken harim beten bilong ol na stretim kot bilong ol. Na yu ken bekim ol pasin nogut bilong man i bin mekim rong. Na yu ken mekim gut long man i no gat asua, bilong soim ol man olsem, em i no bin mekim rong. “Na sapos mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i pait long ol birua na yu larim ol i winim mipela, long wanem, mipela i bin mekim sin long yu, tasol bihain mipela i tanim bel na i stap aninit long yu, na mipela i kam long dispela haus bilong yu na beten na askim yu long lusim sin bilong mipela, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken harim beten bilong mipela ol manmeri bilong yu na lusim sin bilong mipela. Na tu, sapos ol birua i bin kisim mipela i go long narapela kantri, orait yu ken bringim mipela i kam bek long dispela kantri bipo yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela. “Na sapos mipela ol manmeri bilong yu i mekim sin long yu, na yu pasim ren bilong bekim dispela sin, na bihain mipela i tanim bel na i stap aninit long yu na mipela i lukluk i kam long dispela haus na beten long yu, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken lusim ol sin bilong mipela Israel, ol manmeri bilong yu. Na yu ken skulim mipela long bihainim stretpela pasin. Na yu ken salim ren i kam daun long dispela graun, bipo yu bin givim long mipela ol manmeri bilong yu olsem graun bilong mipela. Sapos taim bilong bikpela hangre i kamap long kantri bilong mipela, o wanpela bikpela sik nogut i kamap, o sapos hatpela win i kam na mekim wanpela kain sik i kamap na bagarapim ol kaikai long gaden, o sapos planti grasopa tumas i kam pinisim ol kaikai, o sapos ol birua i kam pait na banisim mipela insait long ol taun bilong mipela, o sapos ol kain kain sik i bagarapim mipela, na long dispela taim sapos wanpela bilong mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i pilim tru dispela hevi i bin kamap long en na i lukluk i kam long dispela haus bilong yu na i litimapim han bilong en na i beten long yu, orait Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven na yu ken harim beten bilong en na lusim sin bilong en na helpim em. Yu tasol yu save long tingting bilong ol man, olsem na yu ken skelim pasin bilong olgeta wan wan man na bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim. Sapos yu mekim olsem, orait bai mipela ol manmeri bilong yu i stap aninit long yu na bihainim gut ol pasin yu save laikim, long olgeta taim mipela i stap long dispela graun yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela. “Sapos ol man bilong ol arapela kantri i save long biknem bilong yu na long ol bikpela wok tru yu bin mekim bilong helpim mipela ol manmeri bilong yu, na sapos wanpela bilong ol i laik lotu long yu na i lusim as ples bilong en na i kam klostu long dispela haus na i beten long yu, orait Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven na yu ken harim beten bilong em na helpim em long wanem samting em i askim yu long en. Olsem na bai olgeta lain manmeri long olgeta kantri i ken save long yu na i stap aninit long yu, olsem mipela Israel, ol manmeri bilong yu, i save mekim. Na bai ol i ken save, dispela haus mi wokim, em i haus bilong yu yet na long dispela ples ol manmeri i ken i kam klostu long yu na lotuim yu. “Na sapos yu salim mipela ol manmeri bilong yu i go pait long ol birua long wanpela hap, na mipela i lukluk i kam long dispela taun yu bin makim na long dispela haus mi bin wokim bilong yu na mipela i beten, orait Bikpela, yu stap long heven na yu ken harim beten bilong mipela na yu ken marimari long mipela na helpim mipela. “Olgeta manmeri i save mekim sin. Olsem na sapos mipela i mekim sin long yu, na yu kros long mipela na yu larim ol birua i kam pait na winim mipela na kalabusim mipela na kisim mipela i go long narapela kantri i stap klostu o i stap longwe, na taim mipela i stap kalabus long dispela kantri na mipela i tingting planti long pasin nogut bilong mipela, na mipela i tanim bel, orait Bikpela, yu ken harim beten bilong mipela. Tru tumas, sapos mipela i stap long kantri bilong ol birua na mipela i bilip strong long yu na tingting long yu tasol na tanim bel tru na sapos mipela i lukluk i kam long dispela graun yu bin givim long ol tumbuna bilong mipela na long dispela taun yu bin makim na long dispela haus mi bin wokim bilong yu, bilong ol manmeri i ken kam klostu long yu, na sapos mipela i beten na tok olsem, ‘Sori tumas, mipela i bin wokabaut long pasin bilong sin, na mekim kain kain pasin nogut,’ orait yu stap long ples bilong yu long heven na yu ken harim beten bilong mipela na yu ken marimari long mipela na helpim mipela. Na yu ken lusim olgeta sin bilong mipela ol manmeri bilong yu. *** *** “O God bilong mi, oltaim yu ken sambai na redi long harim ol beten mipela i mekim long dispela hap, haus bilong yu i stap long en. God, Bikpela, yu kam wantaim Bokis Kontrak bilong yu na sindaun long ples malolo bilong yu. Dispela Bokis Kontrak em i mak bilong bikpela strong bilong yu. God, Bikpela yu ken marimari long ol pris bilong yu na oltaim yu ken kisim bek ol. Na dispela pasin bilong yu i ken i stap olsem gutpela bilas bilong ol. Na ol manmeri bilong yu i ken amamas long ol gutpela pasin bilong yu. Bikpela, yu mas tingim wokman bilong yu, Devit. Oltaim yu bin laikim em tumas. Olsem na yu no ken givim baksait long king yu yet yu bin makim.” Solomon i beten pinis, orait God i salim paia bilong heven i kam daun na kukim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa. Na lait bilong Bikpela i lait moa yet na i pulapim dispela haus bilong en. Dispela bikpela lait bilong God i pulapim haus, olsem na ol pris i no inap i go insait. Ol Israel i lukim dispela paia i kam daun na ol i lukim bikpela lait bilong God i lait moa yet long haus bilong en, na ol i brukim skru na putim het bilong ol i go daun long ol ston ol i bin lainim long graun insait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na ol i lotu long Bikpela na litimapim nem bilong en olsem, “Bikpela em i gutpela tumas long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi tru.” Orait Solomon wantaim olgeta manmeri i mekim ol arapela ofa long Bikpela. King Solomon i bringim 22,000 bulmakau man na 120,000 sipsip na i mekim ofa. King wantaim ol manmeri i mekim ol dispela ofa bilong makim dispela haus i kamap haus bilong God stret. Ol pris i sanap long hap na ol Livai i sanap long hap wantaim ol dispela samting bilong mekim musik King Devit i bin wokim bilong ol. Bipo taim Devit i laik litimapim nem bilong Bikpela, ol Livai i save paitim ol dispela samting bilong mekim musik, na singim song bilong tenkyu long Bikpela. Ol i save singim dispela song ol i kolim, “Oltaim oltaim Bikpela i save laikim yumi tru.” Orait nau ol manmeri i sanap i stap na ol Livai i singim dispela song na ol pris i winim ol biugel. Long dispela de yet, Solomon i makim hap graun i stap namel long dispela ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, na dispela hap graun i kamap graun bilong Bikpela stret. Na long dispela hap graun em i ofaim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na em i ofaim gris bilong ol abus bilong ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Ol i kukim ol ofa long dispela hap graun, long wanem, dispela ples i bikpela na alta bras i liklik tumas na ol i no inap long mekim ol dispela ofa antap long dispela alta. Long dispela taim Solomon wantaim olgeta Israel i bin bung long Jerusalem inap 7-pela de bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Dispela bikpela lain manmeri i bin kam long olgeta hap bilong kantri, stat long maus bilong rot i go long taun Hamat long hap not na i go inap long mak bilong kantri Isip long hap saut. Bihain stret long dispela 7-pela de, ol i bin bung 7-pela de moa, bilong makim alta i kamap samting bilong God stret. Ol i bung inap 14 de olgeta, na long de bihain ol i mekim wanpela bikpela bung moa. *** Na long de namba 23 bilong namba 7 mun, Solomon i salim ol Israel i go bek long ples bilong ol. Na taim ol i go, ol i amamas tru, long wanem, ol i tingting long olgeta gutpela samting Bikpela i bin mekim long Devit na long Solomon na long ol Israel, ol manmeri bilong em. King Solomon i wokim pinis haus bilong Bikpela na haus bilong em yet. Olgeta samting em i bin ting long wokim long dispela tupela haus, em i wokim na pinisim olgeta. Na bihain Bikpela i kamap long em long nait na i tokim em olsem, “Mi harim pinis beten bilong yu. Na mi makim dispela haus olsem ples bilong ol man i ken kam na mekim ofa long mi. Tasol sapos yupela i bikhet long mi na mekim sin, orait bai mi inap pasim ren o salim ol grasopa i kam na kaikai ol kaikai long ol gaden bilong yupela, o mi inap salim wanpela bikpela sik nogut long yupela ol manmeri bilong mi. Na long dispela taim, sapos yupela ol manmeri mi bin makim bilong mi yet, i tanim bel na sori long ol bikhetpasin bilong yupela, na yupela i kam klostu long mi na beten long mi, na lusim ol dispela pasin nogut yupela i bin mekim, orait mi stap long heven na bai mi harim beten bilong yupela na lusim ol sin bilong yupela na mekim graun bilong yupela i kamap gutpela gen. *** Oltaim bai mi sambai na redi long harim ol beten yupela i mekim long dispela ples, haus bilong mi i stap long en. Long wanem, mi bin makim dispela haus na em bai i stap haus bilong mi stret, na oltaim ol manmeri i ken kam klostu long mi long dispela haus na lotu long mi. Na oltaim bai mi lukluk i kam long dispela haus, na tingting long em. Tasol Solomon, yu mas wokabaut stret long ai bilong mi na bihainim gut olgeta lo bilong mi na mekim olgeta samting olsem mi tokim yu long mekim, olsem papa bilong yu, Devit, i bin mekim. Sapos yu mekim olsem, orait bai mi bihainim tok bilong dispela kontrak mi bin mekim wantaim papa bilong yu, Devit. Mi bin tokim em olsem, ‘Devit, oltaim bai mi larim wanpela man bilong lain bilong yu i kamap king bilong Israel.’ “Tasol sapos yupela Israel i lusim mi na i no bihainim ol lo na tok mi bin givim yupela, na yupela i go bihainim ol giaman god na lotuim ol, orait bai mi rausim yupela long dispela graun mi bin givim yupela. Na bai mi givim baksait long dispela haus mi bin makim bilong mi yet na bai mi no ken tingting moa long en. Na bai olgeta arapela lain pipel i tok bilas na rabisim dispela haus. Nau dispela haus i gat biknem. Tasol sapos yupela i lusim mi, orait bai dispela haus i bagarap. Na ol man i wokabaut i kam long dispela hap, bai ol i lukim na bai ol i kirap nogut tru. Na bai ol i askim, ‘Bilong wanem Bikpela i bagarapim dispela kantri na dispela haus?’ Na sampela manmeri bai i tokim ol, ‘As bilong dispela i olsem. Ol Israel i bin lusim God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Bipo em i bin helpim ol na kisim ol long Isip na bringim ol i kam long dispela ples. Tasol ol i lusim God na tanim i go long ol giaman god na bihainim ol na lotuim ol. Olsem na Bikpela i mekim dispela bagarap i kamap long ol.’” Solomon wantaim ol wokman bilong en i pinisim haus bilong Bikpela na bihain ol i wokim haus bilong Solomon yet. Dispela olgeta wok ol i bin mekim inap long 20 yia olgeta. Taim Solomon i pinisim wok long dispela tupela haus, orait em i wokim gen ol taun King Hiram i bin givim em. Na em i salim ol sampela Israel i go sindaun long ol dispela taun. Na nau em i kisim ol soldia bilong en i go pait long taun Hamat na Soba na winim ol na kisim dispela taun. Na em i wokim gen taun Tatmor long ples drai, na ol dispela taun long distrik Hamat ol bakstua bilong en i stap long en. Na tu Solomon i wokim gen taun Bethoron Antap na Bethoron Daunbilo. Em i wokim ol strongpela banis i raunim dispela tupela taun, na tu em i wokim ol ba ain bilong strongim ol bikpela dua bilong taun. Na em i wokim tu taun Balat na ol taun ol bakstua bilong en i stap long en, na ol taun bilong putim ol karis bilong pait, na ol taun bilong putim ol hos. Na em i wokim tu olgeta arapela samting em i bin ting long wokim long Jerusalem na long Lebanon na long olgeta hap graun em i bosim. Insait long kantri Israel i gat ol sampela manmeri bilong ol arapela lain i stap. Em ol lain Hit na Amor na Peres na Hivi na Jebus. Bipo tru ol Israel i bin kilim planti bilong ol dispela lain, tasol ol i no bin pinisim ol olgeta. Orait Solomon i kisim ol na mekim ol dispela lain i kamap olsem wokboi nating bilong en, na nau tu ol i stap wokboi nating yet. Tasol long lain Israel yet, Solomon i no mekim wanpela bilong ol i kamap wokboi nating. Nogat tru. Em i larim ol long kisim wok olsem soldia na olsem ol ofisa bilong en. Na sampela i kisim wok olsem ol ofisa bilong bosim ol soldia i save sanap long karis na i go pait na bilong bosim ol soldia i save sindaun long ol hos na i go pait. I gat 250 bosboi bilong ol manmeri. Solomon i bin maritim pikinini meri bilong king bilong Isip, na dispela meri bilong en i stap long Taun Bilong Devit. Tasol Solomon i tok, “Meri bilong mi i no ken i stap long haus bilong Devit, king bilong Israel, long wanem, bipo Bokis Kontrak i bin i stap long dispela hap. Na olgeta ples Bokis Kontrak i bin i stap long en i tambu tru.” Olsem na Solomon i wokim nupela haus bilong meri bilong en na em i bringim em i go i stap long dispela haus. Solomon i save go long dispela alta em i bin wokim klostu long pes bilong Bikpela, na mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta long Bikpela. Em i save mekim ol dispela ofa long olgeta de, olsem Moses i bin tok. Na tu em i mekim ol ofa bilong ol de Sabat na bilong ol bikpela de bilong nupela mun na bilong ol tripela bikpela de bilong yia, em Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis na Bikpela De Bilong Amamas Long Kisim Kaikai Long Gaden, na Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Solomon i bihainim ol lo na tok bilong papa bilong en, Devit, wokman bilong God, na em i tilim ol pris long wan wan lain, long mekim wok long olgeta de. Na em i tilim ol Livai long wan wan lain, long helpim ol pris long mekim wok, na long mekim ol song bilong litimapim nem bilong God. Ol Livai i save mekim wok ol i makim bilong ol long mekim long ol wan wan de. Na tu Solomon i tilim ol wasman long wan wan lain, long was long ol dua bilong haus bilong Bikpela. Ol pris na Livai i bihainim gut tok bipo King Devit i bin givim ol long wanem kain wok ol i mas mekim. Na tu ol i bihainim tok em i bin givim long pasin bilong lukautim ol haus mani. Long wokim haus bilong Bikpela, Solomon i mekim bikpela wok tru. Pastaim ol wokman bilong en i redim ol ston samting. Ol i mekim dispela wok i go inap long taim ol i kirapim haus, na wok i go inap long taim olgeta wok bilong dispela haus i pinis. Nau Solomon i pinisim olgeta wok bilong haus bilong Bikpela, na haus i kamap naispela tru. Bihain Solomon i go long taun Esiongeber na taun Elat. Dispela tupela taun i stap long kantri Idom, long nambis bilong solwara ol i kolim Retsi, long hap bilong Akaba. Na King Hiram bilong Tair i salim sampela sip bilong en wantaim sampela gutpela boskru bilong en i go long King Solomon. Ol i kisim ol wokman bilong Solomon na ol i go long kantri Ofir, na kisim planti gol na bringim i kam long Solomon. Hevi bilong dispela gol i klostu olsem 16 ton. Kwin bilong kantri Seba i harim tok olsem Solomon i gat biknem. Olsem na kwin i kam lukim Solomon bilong askim em long sampela hatpela askim i no inap wanpela man i bekim, bilong traim save bilong Solomon. Kwin i kam long Jerusalem wantaim planti wokman bilong en na bikpela lain kamel. Ol dispela kamel i karim planti gol tru na olkain paura samting i gat gutpela smel na olkain ston i dia tumas. Kwin i kam kamap pinis, orait em i askim Solomon long olgeta dispela hatpela askim em i bin tingting long askim. Na Solomon i bekim stret olgeta askim bilong en. I no gat wanpela askim i hat tumas long Solomon. Nogat tru. Kwin i harim gutpela tingting na save bilong Solomon na tu em i lukim bikpela haus king em i bin wokim. Na kwin i lukim planti gutpela kaikai Solomon i save kisim long olgeta de na em i lukim ol ofisa i sindaun kaikai wantaim Solomon. Na em i lukim ol wokboi bilong king na ol naispela bilas ol i save putim, na em i lukim ol man bilong tilim wain na ol naispela bilas ol i save putim. Na tu em i lukim gutpela pasin Solomon wantaim ol lain bilong en i save mekim taim ol i wokabaut i go antap long haus bilong Bikpela. Em i lukim ol dispela gutpela samting na em i kirap nogut tru na em i no gat tok. Na bihain em i tokim Solomon olsem, “Mi stap long kantri bilong mi na mi harim tok long ol samting yu save mekim na long gutpela tingting na save bilong yu. Na nau mi save dispela tok i tru olgeta. Pastaim mi no bin bilipim dispela tok. Tasol nau mi kam na mi lukim pinis long ai bilong mi yet. Mi lukim yu na mi save pinis, gutpela tingting na save bilong yu i moa yet na i winim tru ol tok mi bin harim long maus bilong ol arapela man. Ol man bilong yu i save amamas oltaim. Na ol dispela ofisa bilong yu i save stap wantaim yu, ol tu i save amamas, long wanem, oltaim ol i save harim gutpela tingting bilong yu. Mi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yu. Em i belgut long yu na makim yu i kamap king bilong ol manmeri bilong en. Em i laikim yupela Israel moa yet, na em i laik bai yupela i stap gut oltaim. Olsem na em i makim yu i kamap king, bilong yu ken bosim ol Israel long gutpela na stretpela pasin.” Orait kwin bilong Seba i givim ol presen long Solomon. Em i givim em planti gol na hevi bilong gol i winim 4 ton. Na kwin i givim em olkain ston i dia tumas na olkain paura samting i gat gutpela smel. Kwin i givim planti bilong dispela gutpela paura long Solomon. Dispela kain paura i gutpela moa na i winim tru olgeta arapela kain paura. Ol wokman bilong King Hiram na bilong King Solomon i bin i go long kantri Ofir na kisim gol na ol plang bilong wanpela kain gutpela diwai na ol ston i dia tumas, na ol i bringim i kam long Solomon. Orait Solomon i tokim ol wokman long kisim dispela gutpela diwai na wokim lata bilong haus bilong Bikpela na lata bilong haus bilong em yet. Na tu em i tokim ol long kisim dispela gutpela diwai na wokim ol gita samting, bilong ol man bilong mekim musik. Bipo ol man i no bin lukim olkain gutpela samting olsem long kantri Juda. Na tu King Solomon i givim planti gutpela samting long kwin bilong Seba, bilong inapim laik bilong kwin. Ol dispela samting King Solomon i givim long kwin i winim olgeta samting kwin i bin bringim i kam long Solomon. Orait na bihain kwin wantaim ol wokman bilong en i go bek long kantri bilong ol. Olgeta yia Solomon i save kisim samting olsem 23 ton gol. Na tu em i save kisim takis mani long ol kain kain bisnisman. Na ol king bilong Arebia na ol namba wan kiap bilong ol distrik bilong Israel i save givim gol na silva long em. Solomon i tok na ol wokman bilong en i wokim 200 bikpela hap plang bilong pait. Na ol i kisim gol na putim long karamapim ol dispela hap plang. Hevi bilong gol i stap long ol wan wan hap plang em i klostu inap 7 kilogram. Na ol i wokim 300 liklik hap plang bilong pait. Na ol i kisim gol na putim long karamapim ol dispela hap plang tu. Hevi bilong gol i stap long ol wan wan plang em i klostu inap 4 kilogram. Na Solomon i tok na ol wokman i kisim dispela olgeta hap plang na putim insait long haus ol i kolim Haus bilong Bikbus bilong Lebanon. Na Solomon i tok na ol i wokim wanpela bikpela sia king. Ol i kisim gutpela gol na tit bilong elefan, na bilasim dispela sia. Sia king i stap antap na ol i wokim 6-pela step bilong i go antap long sia. Na ol i wokim 12-pela piksa bilong laion na sanapim long ol step. Wan wan step i gat tupela laion, wanpela long hap na narapela long hap. Na ol i wokim wanpela liklik samting olsem sia, bilong king i ken putim lek antap long en. Ol i kisim gol na putim long karamapim dispela samting, na ol i pasim dispela samting long lek bilong sia king. Sia king i gat tupela ples bilong putim han. Klostu long ples bilong putim han ol i wokim tupela moa piksa bilong laion, wanpela long hap na narapela long hap. Ol king bilong ol arapela kantri i no bin i gat kain sia king olsem. *** Ol wokman i bin kisim gol na wokim ol kap bilong Solomon. Na olgeta plet samting i stap long Haus bilong Bikbus bilong Lebanon, ol i wokim long gutpela gol tasol. Long taim bilong Solomon ol i gat planti silva tru, na ol i save tok, silva i samting nating na ol i no save wokim ol gutpela samting long en. Ol boskru bilong King Hiram i save kisim ol bikpela sip bilong Solomon i go long kantri Tarsis. Taim Solomon i salim ol dispela sip i go, ol i save raun inap tripela yia, na kisim gol na silva na tit bilong elefan na ol kain kain monki na ol i save kam bek. Na bihain ol i save go raun gen. King Solomon i gat planti mani na ol kain kain gutpela samting, na tu em i gat planti gutpela tingting na save. Em i winim tru ol king bilong olgeta arapela kantri. Ol king bilong olgeta kantri i save kam lukim Solomon, bilong harim dispela gutpela tingting na save God i bin givim em. Olgeta yia ol i save kam na olgeta i save bringim presen bilong givim long Solomon. Ol i save bringim ol samting ol man i bin wokim long silva na gol na ol i save bringim ol gutpela klos na ol spia samting, na olkain paura samting i gat gutpela smel, na ol hos na ol donki. Solomon i bin wokim ol haus i gat planti liklik rum bilong putim ol hos na ol karis bilong pait. Namba bilong ol dispela rum inap olsem 4,000. Na tu em i gat 12,000 arapela hos, na sampela i stap long Jerusalem wantaim em, na sampela i stap long ol arapela taun em i bin makim bilong lukautim ol. King Solomon i bosim olgeta king bilong ol kantri, stat long wara Yufretis i go long kantri Filistia na i go inap long mak bilong kantri Isip. Long taim Solomon i stap king, em i kisim planti silva na diwai sida i kam long Jerusalem. Olsem na long dispela taim i gat planti silva moa, olsem ol ston nabaut. Na i gat planti diwai sida moa, olsem ol dispela diwai i stap long ol liklik maunten bilong Israel. Solomon i kisim ol hos bilong en long kantri Musri na long ol arapela kantri. Stori bilong ol arapela samting Solomon i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap insait long dispela tripela buk, Stori bilong Profet Natan, na Buk bilong Profet Ahiya bilong taun Silo, na Buk bilong ol Samting God i bin Soim long Profet Ido. Dispela buk bilong profet Ido i stori tu long ol samting i bin kamap long Jeroboam, pikinini bilong Nebat. Solomon i stap king long Jerusalem inap 40 yia na em i bosim olgeta lain bilong Israel. Orait em i dai na ol i planim em long dispela hap bilong Jerusalem, ol i kolim Taun Bilong Devit. Na Rehoboam, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Olgeta manmeri bilong ol lain Israel long hap not i kam bung long taun Sekem, bilong mekim Rehoboam i kamap king bilong ol. Bipo Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, i bin ranawe long King Solomon na i go i stap long Isip. Na taim ol Israel i laik mekim Rehoboam i kamap king, Jeroboam i harim tok long dispela samting, na em i lusim Isip na i kam. Na ol Israel i salim sampela man i go long tokim Jeroboam long em i mas kam bek. Taim em i kam pinis, orait em wantaim olgeta Israel i go long Rehoboam na ol i tokim em olsem, “Papa bilong yu, Solomon, i bin givim bikpela hevi long mipela na mekim mipela i hatwok nogut tru. Olsem na nau mipela i laik bai yu isi long mipela na pinisim sampela hevi bilong mipela. Sapos yu mekim olsem, orait bai mipela i ken i stap aninit long yu.” King Rehoboam i harim dispela tok na em i tokim ol olsem, “Yupela go i stap tripela de pastaim na yupela kam bek, na bai mi tokim yupela long tingting bilong mi.” Orait ol i lusim em na i go. Na Rehoboam i go na toktok wantaim ol lapun ofisa bilong en. Bipo ol dispela man i save givim gutpela tingting long papa bilong en, Solomon. Rehoboam i askim ol olsem, “Yupela i ting mi mas bekim wanem kain tok long dispela ol manmeri?” Orait ol i tokim em olsem, “Sapos yu bihainim tok bilong ol na soim gutpela pasin na mekim gutpela tok long ol, orait bai ol i stap aninit long yu.” Tasol Rehoboam i sakim tok bilong ol dispela lapun na em i go askim ol yangpela ofisa i save givim tingting long em. Ol dispela man i wanlain bilong en na i bin kamap bikpela wantaim em. Na em i tokim ol olsem, “Ol manmeri i laik bai mi pinisim sampela bilong ol hevi papa bilong mi i bin putim long ol. Tasol yupela i ting bai yumi bekim wanem tok long ol?” Na ol dispela yangpela ofisa i tok, “Sapos yu laik bekim dispela askim bilong ol manmeri long pinisim sampela hevi papa bilong yu i bin givim long ol, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Yupela i ting papa bilong mi i bin hatim yupela, a? Nogat. Em i samting nating. Liklik pinga bilong mi i winim strong bilong papa bilong mi. I tru papa i bin givim hevi long yupela, tasol mi bai givim bikpela hevi moa long yupela. Em i bin paitim yupela long wip, tasol bai mi kisim strongpela wip na paitim yupela moa yet.’” Tripela de i go pinis, orait Jeroboam wantaim ol manmeri bilong Israel i kam lukim King Rehoboam, olsem em i bin tok. Na king i no bihainim tingting bilong ol lapun ofisa. Nogat. Em i bihainim tingting bilong ol yangpela ofisa na em i givim strongpela tok long ol manmeri. Em i tokim ol olsem, “I tru papa i bin givim hevi long yupela, tasol mi bai givim bikpela hevi moa long yupela. Em i bin paitim yupela long wip, tasol mi bai kisim strongpela wip na paitim yupela moa yet.” *** God yet i mekim na King Rehoboam i no bihainim laik bilong ol manmeri. Long wanem, Bikpela i laik inapim dispela promis em i bin mekim long Jeroboam, pikinini bilong Nebat. Bipo profet Ahiya bilong Silo i bin givim dispela tok bilong Bikpela long Jeroboam. Orait ol manmeri i save nau, king i no inap harim tok bilong ol, na ol i bikmaus na singaut olsem, “Mipela i les pinis long stap aninit long lain bilong Devit. Mipela i no lain bilong Devit, na mipela i no lain bilong dispela pikinini bilong Devit. Yumi olgeta man bilong Israel, yumi go bek long ples. Na yupela ol lain bilong Devit, yupela i ken bosim yupela yet.” Ol i mekim dispela tok na olgeta i go nabaut long ol ples bilong ol. Tasol i gat sampela Israel i stap long distrik Juda wantaim ol lain Juda. Ol dispela lain tasol i stap aninit long King Rehoboam. Bihain King Rehoboam i salim Adoniram i go long ol Israel. Adoniram em i dispela man i save bosim ol man i mekim wok bilong king. Narapela nem bilong en, em Hadoram. Tasol taim Adoniram i kamap long ol, ol manmeri bilong Israel i tromoi ston long em na i kilim em i dai. Rehoboam i harim tok long dispela samting ol i mekim, orait na kwiktaim tru em i go antap long karis bilong en na i ranawe i go long Jerusalem. Stat long dispela taim na i kam inap nau, ol Israel long hap not i wok long bikhet yet na i no laik tru long ol king i kamap long lain bilong Devit i bosim ol. Rehoboam i go kamap long Jerusalem na em i singautim ol strongpela soldia bilong lain Juda na lain Benjamin na ol i kam bung. Namba bilong ol dispela soldia em inap olsem 180,000. Rehoboam i laik bai ol i go pait long ol Israel long hap not, na mekim ol i stap aninit long em gen. Tasol Bikpela i tokim profet Semaia olsem, “Yu go long King Rehoboam bilong Juda na long olgeta manmeri bilong lain Juda na Benjamin na yu tokim ol olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok, yupela i no ken i go pait long ol brata bilong yupela, long wanem, mi yet mi mekim na ol Israel i bruk na lusim yupela.’” Orait Semaia i go na autim tok bilong Bikpela long ol, na ol i go bek long ples bilong ol, na ol i no i go pait long Jeroboam. Rehoboam i stap long Jerusalem na em i tokim ol wokman na ol i strongim ol banis i raunim sampela taun bilong kantri Juda. Ol i strongim ol banis i raunim ol dispela taun, Betlehem na Etam na Tekoa na Betsur na Soko na Adulam na Get na Maresa na Sif na Adoraim na Lakis na Aseka na Sora na Aijalon na Hebron. Ol dispela taun i stap long graun bilong lain Juda na long graun bilong lain Benjamin. Ol i strongim gut tru ol dispela banis. Insait long ol dispela taun King Rehoboam i putim sampela soldia bilong was long ol taun. Wan wan taun i gat wanpela ofisa wantaim wanpela lain soldia. Na tu long ol dispela taun em i putim planti samting i stap redi long taim bilong pait. Em i putim planti kaikai na wel bilong oliv na wain na ol hap plang wantaim ol spia. Long dispela pasin em i mekim ol dispela taun i kamap strong tru na em i stap king bilong lain Juda na lain Benjamin. *** Ol pris na Livai bilong olgeta hap bilong kantri Israel i lusim ples bilong ol na i kam i stap wantaim Rehoboam. As bilong dispela i olsem. Jeroboam na ol king i kamap bihain long em i bin rausim ol na i no larim ol i mekim wok pris bilong Bikpela. Olsem na ol pris na ol Livai i bin lusim haus na graun bilong ol na i go i stap long Jerusalem na long ol arapela hap bilong kantri Juda. Jeroboam i rausim ol pinis, orait em yet i makim sampela man nating long kamap olsem pris bilong mekim wok long ol ples bilong lotu long ol giaman god. Na tu, dispela ol pris i gat wok long mekim lotu long ol masalai na long tupela piksa bilong bulmakau man Jeroboam i bin wokim. Sampela manmeri bilong olgeta lain bilong Israel i laikim tumas long lotu long God, Bikpela bilong ol. Olsem na ol i lusim kantri Israel na ol i bihainim ol pris na ol Livai na i go long Jerusalem bai ol i ken lotu na mekim ofa long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Ol dispela manmeri i stap wantaim ol Juda na ol i mekim kantri Juda i kamap strong. Na long tripela yia ol i mekim gutpela pasin olsem King Devit na King Solomon i bin mekim. Na dispela i helpim Rehoboam i kamap strongpela king. Rehoboam i maritim Mahalat, pikinini meri bilong Jerimot. Jerimot em i wanpela bilong ol pikinini man bilong King Devit. Mama bilong Mahalat em i Abihail. Papa bilong Abihail, em i Eliap, pikinini bilong Jesi. Mahalat i karim tripela pikinini man. Nem bilong tripela i olsem, Jeus na Semaria na Saham. Bihain Rehoboam i maritim Maka, pikinini meri bilong Apsalom. Na Maka i karim 4-pela pikinini man. Nem bilong ol i olsem, Abiya na Atai na Sisa na Selomit. Rehoboam i maritim 18 meri na tu em i gat 60 namba 2 lain meri. Na ol dispela meri i karim 28 pikinini man na 60 pikinini meri. Rehoboam i maritim planti meri, tasol em i laikim Maka moa yet. Olsem na Rehoboam i makim Abiya, pikinini man bilong Maka, long kamap king bihain long em i dai. Na em i putim Abiya i stap namba wan namel long ol brata bilong en. Tasol Rehoboam i gat gutpela tingting na em i makim ol arapela pikinini man bilong en long bosim ol dispela taun em i bin strongim long olgeta hap bilong distrik Juda na distrik Benjamin. Na em i givim planti kaikai long ol, na tu em i painim planti meri bilong ol i ken maritim. Taim Rehoboam i kamap strongpela king na i bosim gut kantri Juda, orait em wantaim olgeta manmeri bilong en i givim baksait long ol lo bilong Bikpela. Na long namba 5 yia bilong Rehoboam i stap king, Sisak, king bilong Isip, wantaim ol soldia bilong en i kam pait long Jerusalem. Dispela samting i kamap, long wanem, ol Juda i bin bikhet na sakim tok bilong Bikpela. King Sisak i kam wantaim bikpela lain soldia moa, i no inap man i kaunim. Na tu em i gat 1,200 karis bilong pait na 60,000 soldia i save sindaun long ol hos na pait. Dispela ol soldia i bilong kantri Isip yet na bilong kantri Libia na kantri Suki na kantri Sudan. Ol soldia i pait na kisim ol taun i gat strongpela banis long kantri Juda, na ol i kam kamap klostu long Jerusalem. Ol lida bilong Juda i ranawe long Sisak wantaim ol ami bilong en na i kam i stap long Jerusalem wantaim Rehoboam. Orait na wanpela profet bilong God, nem bilong en Semaia, i go bungim ol na em i tokim ol olsem, “Bikpela i tok olsem. Yupela i bin givim baksait long em, olsem na nau em i givim baksait long yupela na em i larim Sisak i winim yupela.” King wantaim ol lida i harim dispela tok na ol i tok olsem, “Tru tumas, mipela i gat bikpela asua, na pasin Bikpela i mekim em i stret olgeta.” Bikpela i lukim ol i daunim ol yet, na em i givim narapela tok gen long profet Semaia olsem, “Mi lukim ol i daunim ol yet, olsem na bai mi no bagarapim ol. Taim Sisak i pait long Jerusalem, bai mi no larim em i bagarapim ol olgeta. Tru, mi belhat long ol, tasol bai mi no givim taun Jerusalem long han bilong Sisak long bagarapim olgeta. Nogat. Bai mi larim Sisak i daunim ol na mekim ol i kamap wokboi bilong en. Na long dispela pasin bai ol i save, pasin bilong i stap wokboi bilong mi em i gutpela, tasol pasin bilong i stap wokboi bilong ol king bilong graun, em i nogut.” Orait King Sisak wantaim ol soldia bilong en i kam pait long Jerusalem. Na ol i winim ol Jerusalem na ol i kisim olgeta gutpela gutpela samting bilong haus bilong Bikpela na bilong haus bilong king. Na tu ol i kisim dispela ol hap plang bilong pait Solomon i bin wokim na karamapim long gol. Na ol i karim ol dispela samting i go long Isip. Tasol bihain long dispela, King Rehoboam i tokim ol wokman na ol i kisim bras na wokim ol hap plang bilong pait, bilong senisim ol dispela hap plang ol Isip i bin kisim. Na Rehoboam i givim long ol ofisa bilong en i gat wok bilong was long ol dua bilong haus king, na ol i save lukautim ol dispela hap plang. Na taim king i go long haus bilong Bikpela, orait ol dispela wasman i save karim dispela ol hap plang na i go wantaim em. Na taim king i go bek long haus bilong en, orait ol i save bringim ol hap plang i go bek long rum bilong ol wasman. Bikpela i bin lukim King Rehoboam i daunim em yet na i stap aninit long em, na tu Bikpela i lukim sampela gutpela pasin i stap yet long kantri Juda. Olsem na em i no moa belhat long Rehoboam na em i no bagarapim em olgeta. Rehoboam i stap long Jerusalem na i kamap strongpela king. Long taim em i kamap king em i gat 41 krismas na em i stap king inap 17 yia. Em i stap long Jerusalem, dispela taun Bikpela i bin makim namel long olgeta hap bilong Israel, olsem ples olgeta Israel i ken i kam klostu long em na lotuim em. Mama bilong Rehoboam, em Nama bilong kantri Amon. Rehoboam i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, long wanem, em i no tingting long bihainim laik bilong Bikpela. Ol stori bilong olgeta samting King Rehoboam i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela tupela buk ol i kolim Stori bilong Profet Semaia na Stori bilong Profet Ido. Na tu, dispela tupela buk i gat lista bilong ol lain famili bilong king. Long taim bilong King Rehoboam na King Jeroboam bilong Israel, tupela kantri i save pait oltaim. Na bihain Rehoboam i dai, na ol i planim em long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en Abiya, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long namba 18 yia bilong Jeroboam i stap king bilong Israel, Abiya i kamap king bilong Juda. Na em i stap king long Jerusalem inap tripela yia. Mama bilong en, em Mikaia, pikinini meri bilong Uriel bilong taun Gibea. Na bikpela pait i kamap namel long King Abiya na King Jeroboam. Abiya i kisim 400,000 strongpela soldia na ol i go bilong pait long ol Israel. Na Jeroboam i kisim 800,000 strongpela soldia, em ol i saveman tru bilong pait, na ol i kam bilong pait long ol Juda. Tupela king wantaim ol ami bilong tupela i bung long ples maunten bilong Efraim na i redi long pait. Na Abiya i go sanap antap long maunten Semaraim na i singaut olsem, “Jeroboam, yu wantaim olgeta Israel, yupela putim yau gut long tok bilong mi. God, Bikpela bilong yumi Israel i bin mekim strongpela kontrak wantaim Devit na ol lain bilong en. Dispela kontrak i gat tok olsem, oltaim bai ol king bilong Israel i mas kamap long lain bilong Devit. Yupela i no save long dispela, a? “Bipo Jeroboam, pikinini man bilong Nebat, i stap wokman bilong King Solomon. Tasol em i bikhet na i birua long king bilong en. Na ol man nogut bilong mekim kain kain rabis pasin i bin poroman wantaim Jeroboam, na ol i strong long Rehoboam, pikinini bilong Solomon, i mas bihainim laik bilong ol. Long dispela taim Rehoboam i yangpela man na i no save gut long pasin bilong bosim kantri, olsem na em i no inap long sakim tok bilong ol. Na nau yupela i kam wantaim planti soldia na dispela tupela piksa bilong bulmakau Jeroboam i bin wokim long gol olsem ol god bilong yupela. Na yupela i laik pait na daunim kantri bilong Bikpela. Bikpela yet i bin makim ol lain bilong Devit long kamap king na bosim dispela kantri. Na tu yupela i bin rausim ol pris bilong Bikpela, em ol lain bilong Aron, na yupela i bin rausim ol lain Livai. Na yupela i bin makim ol kain kain pris bilong yupela yet, long wankain pasin olsem ol manmeri bilong ol arapela kantri i save mekim. Maski wanem man i bringim wanpela bulmakau na 7-pela sipsip i kam long yupela, yupela i save makim em i kamap pris bilong ol dispela giaman god bilong yupela. “Tasol mipela i wok yet long bihainim God, Bikpela bilong yumi, na mipela i no givim baksait long em. Na ol pris bilong lain Aron i save mekim wok bilong Bikpela, na ol Livai i save helpim ol. Long olgeta moning na olgeta apinun ol i save mekim ofa bilong paia i kukim olgeta na ol i save kukim gutpela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel i go long Bikpela. Na ol i save kisim dispela bret ol i givim long God olsem ofa, na putim antap long tebol i klin long ai bilong God. Na long olgeta apinun ol i save laitim ol lam i stap long stik lam ol i bin wokim long gol. Mipela i save bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na mekim ol dispela samting, tasol yupela nogat. Yupela i bin givim baksait tru long em. Nau yupela harim gut. God yet em i lida bilong mipela, na ol pris bilong en i stap hia wantaim mipela na ol i redi nau long winim ol biugel bilong pait long yupela. Yupela ol Israel, maski pait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi. Bai yupela i no inap win. Nogat tru.” Long taim Abiya i toktok yet, Jeroboam i salim sampela soldia bilong en i hait i go long baksait bilong ol soldia bilong Abiya, bilong banisim ol. Tasol ol soldia bilong Abiya i tanim na i lukim ol soldia bilong Israel, na ol i save, ol Israel i banisim ol pinis na i laik kirapim pait. Olsem na kwiktaim ol i singaut long God, Bikpela, long helpim ol, na ol pris i winim biugel. Na ol Juda i singaut strong moa bilong kirapim pait. Na taim ol i singaut, God i mekim Jeroboam wantaim ol soldia bilong Israel i pret na ol i ranawe. Ol Juda i ranim ol Israel na God i larim ol Juda i bagarapim ol. Na Abiya wantaim ol soldia bilong en i mekim save kilim ol Israel i dai, na ol i kilim i dai 500,000 bilong ol dispela gutpela soldia bilong Israel. Ol Juda i save olsem, God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, bai i helpim ol long pait. Olsem na ol i bilip strong long em na ol i winim ol Israel na daunim ol tru. Orait na Abiya wantaim ol soldia i ranim ol ami bilong Jeroboam, na ol i kisim tripela taun bilong Israel. Nem bilong ol taun i olsem, Betel na Jesana na Efron. Na tu ol i kisim olgeta liklik ples i stap klostu long dispela tripela taun. Na Abiya i kamap strongpela king tru. Em i maritim 14 meri na ol i karim 22 pikinini man na 16 pikinini meri. Tasol Jeroboam i no kamap strongpela king gen, inap long King Abiya i dai. Na bihain Bikpela i bagarapim Jeroboam na em i dai. *** Stori bilong olgeta arapela samting King Abiya i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim Stori bilong Profet Ido. Dispela buk i stori tu long olgeta tok Abiya i bin mekim na long olgeta pasin bilong en. King Abiya i dai na ol i planim em long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Asa, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Asa i bosim kantri Juda i no gat pait i kamap inap long 10-pela yia. Asa i mekim gutpela na stretpela pasin long ai bilong God, Bikpela bilong en. Asa i rausim ol alta ol man i bin wokim bilong lotuim ol giaman god bilong ol arapela kantri. Na tu em i bagarapim ol ples bilong lotu long ol giaman god na em i brukim ol pos ston i gat piksa bilong ol giaman god na em i katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera. Na em i tokim ol Juda long ol i mas strong long bihainim laik bilong God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, na bihainim olgeta lo na tok bilong en. Long olgeta taun bilong Juda em i rausim ol ples bilong lotu long ol giaman god na ol alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Em i bosim kantri gut na i no gat pait i kamap. Orait na Asa i tokim ol Juda olsem, “Yumi mas wokim strongpela banis bilong banisim sampela taun na wokim ol taua antap long ol banis, bilong ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Na tu yumi mas wokim ol strongpela dua na ol ba ain bilong pasim dua. Nau yumi save stap gut long kantri bilong yumi, long wanem, yumi save strong long bihainim laik bilong God, Bikpela bilong yumi. Olsem na Bikpela i bin lukautim kantri bilong yumi gut na i no gat wanpela hevi i kamap long yumi.” Orait na Asa i salim ol wokman i go na ol i wokim ol strongpela banis i raunim sampela taun bilong Juda. Long taim ol i mekim ol dispela wok, i no gat pait i kamap, long wanem, Bikpela i no larim ol birua i kam pait long ol. Olsem na dispela wok ol Juda i mekim, i kamap gutpela tru. *** King Asa i gat 300,000 man bilong lain Juda na 280,000 man bilong lain Benjamin i stap long ami bilong em. Ol man bilong lain Juda i save holim ol spia na ol bikpela hap plang bilong pait, na ol man bilong lain Benjamin i save holim ol liklik hap plang na ol banara. Olgeta dispela man i strongpela na gutpela soldia tru bilong pait. Long taim Asa i stap king bilong kantri Juda, Sera, wanpela man bilong kantri Sudan, i kisim bikpela lain soldia tru na i kam bilong pait long ol Juda. Namba bilong ol soldia bilong Sera em inap olsem 1,000,000 na tu em i gat 300 karis bilong pait. Ol i wokabaut i kam na kamap long taun Maresa. Ol i kamap pinis, orait King Asa wantaim ol soldia bilong en i kirap i go bilong pait long ol. Ol Juda i go kamap klostu long taun Maresa na ol i bungim ol ami bilong Sera long ples daun ol i kolim Sefata. Na tupela lain ami i sanap redi long pait. Orait na Asa i singaut long God olsem, “Bikpela, yu save, ol ami bilong mi i no planti na mipela i no gat strong, na dispela man i gat bikpela lain ami tru. Tasol yu save helpim ol man i no gat strong na ol inap winim ol strongpela man.” Asa i beten pinis na em wantaim ol ami bilong Juda i go pait long ol Sudan. Na Bikpela i daunim ol Sudan na ol i ranawe. Orait na Asa wantaim ol ami bilong en i ranim ol i go inap long taun Gerar na kilim i dai planti soldia tru, na ol ami bilong Sudan i no inap pait moa. Bikpela i helpim ol soldia bilong en, em ol Juda, na ol i bagarapim tru ol Sudan na ol i kisim planti samting tru bilong ol dispela birua. Na Bikpela i mekim ol manmeri bilong ol taun long hap bilong taun Gerar i pret nogut tru, olsem na ol soldia bilong Asa i kisim ol dispela taun isi tru. Ol dispela taun i gat planti samting i stap long ol, na ol soldia bilong Asa i kisim ol dispela samting na karim i go. Na tu ol soldia bilong Asa i pait long ol man bilong lukautim sipsip long dispela hap na kisim planti sipsip na kamel bilong ol na bringim i go long Jerusalem. Wanpela taim spirit bilong God i kamap strong long Asaria, pikinini man bilong Odet. Na Asaria i go lukim King Asa na tokim em olsem, “King Asa na yupela olgeta Juda na Benjamin, harim. Sapos yupela i stap klostu long Bikpela, orait bai em i stap wantaim yupela. Na sapos yupela i wok long painim em, orait bai yupela inap i kam klostu long em. Tasol sapos yupela i givim baksait long em, orait bai em i givim baksait long yupela. Longpela taim tru, God Tru i no bin i stap wantaim ol Israel, long wanem, ol i bin givim baksait long em. Na ol i no bin i gat ol pris bilong skulim ol long tok bilong God. Na tu, ol i no bin bihainim ol lo bilong en. Tasol taim bikpela trabel na hevi i kamap long ol Israel, ol i kam bek long God, Bikpela bilong yumi. Ol i bin wok long painim em na em i larim ol i kam klostu long em. Long bipo, taim ol Israel i stap longwe long God, planti kain pasin nogut i bin kamap na bagarapim sindaun bilong ol manmeri bilong ol kantri nabaut. Na sapos ol man i lusim ples bilong ol na i laik i go long ol arapela hap, ol man nogut i save paitim ol na mekim nogut long ol. Na tu ol kantri i bin pait bilong daunim ol arapela kantri na ol taun i bin pait bilong daunim ol arapela taun. Ol dispela pasin i kamap, long wanem, God i bin larim olkain trabel i kamap bilong givim hevi long ol. Tasol yupela i mas wok strong long mekim ol gutpela wok. Yupela i mas sanap strong na bai Bikpela i lukim wok bilong yupela na mekim gut long yupela.” Asa i harim dispela tok bilong Asaria, pikinini bilong Odet, na dispela tok i strongim tingting bilong en. Olsem na em i rausim olgeta piksa bilong ol giaman god long graun bilong lain Juda na bilong lain Benjamin. Na tu em i go long ples maunten long graun bilong lain Efraim na i go long ol taun em i bin kisim long pait na i rausim ol piksa bilong ol giaman god long ol dispela taun. Ol dispela god i samting nogut tru long ai bilong Bikpela. Na Asa i tokim ol wokman na ol i stretim gut dispela alta i stap long pes bilong haus bilong Bikpela. Planti manmeri bilong lain Efraim na bilong lain Manase na bilong lain Simeon i bin lukim olsem God, Bikpela i stap wantaim Asa, olsem na ol dispela manmeri i lusim kantri Israel na i kam long hap saut na i stap wantaim Asa long kantri Juda. Orait bihain Asa i singautim ol dispela manmeri wantaim ol Juda na ol Benjamin long kam bung. Na long namba 3 mun bilong namba 15 yia bilong Asa i stap king, ol manmeri i kam bung long Jerusalem. Na long de ol i bung ol i kisim 700 bulmakau na 7,000 sipsip namel long ol dispela abus ol i bin kisim long ol birua long pait, na ol i ofaim ol dispela bulmakau na sipsip long Bikpela. Na ol i mekim strongpela promis bai ol i stap aninit long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, na bai ol i wok strong long bihainim em long tingting bilong ol olgeta na long bel bilong ol olgeta. Na ol i tok, sapos wanpela man o meri i no laik mekim olsem, orait bai ol i kilim em i dai, maski em i stap yangpela yet o em i lapun pinis. Na ol i mekim dispela strongpela promis long nem bilong Bikpela. Na ol i singaut strong na winim ol biugel bilong ol. Na olgeta manmeri bilong kantri Juda i amamas long dispela promis ol i bin mekim, long wanem, tingting bilong ol i strong tru long bihainim Bikpela. Ol i gat strongpela laik tru bilong painim Bikpela, na Bikpela i larim ol i kam klostu long em. Na em i lukautim gut kantri bilong ol na i no gat wanpela hevi i kamap long ol. Asa i rausim tumbuna mama bilong en, Maka, long wok bilong en na i no larim em i gat namba moa olsem mama bilong king. Long wanem, Maka i bin wokim wanpela piksa bilong god meri Asera. Asa i tok, na ol i katim dispela stingpela piksa na brukim nabaut na karim i go kukim long ples daun bilong wara Kidron. I tru, Asa i no bagarapim olgeta dispela ples bilong lotuim ol giaman god, tasol oltaim em i save bihainim gut Bikpela na em i no gat asua long ai bilong en. Na Asa i kisim ol samting papa bilong en i bin makim bilong God na ol silva na gol na ol kain kain dis em yet i makim bilong God, na em i putim olgeta dispela samting insait long haus bilong God. Na long dispela taim, i go inap long namba 35 yia bilong Asa i stap king, i no gat wanpela lain birua i kam pait long em. Long namba 36 yia bilong Asa i stap king bilong Juda, Basa, king bilong Israel, i kisim ol soldia bilong en na i go bilong pait long ol Juda. Ol i kisim taun Rama na i mekim wok bilong strongim banis i raunim dispela taun, bilong pasim rot long ol manmeri i no ken i go i kam long Juda. Olsem na Asa i kisim ol silva na gol i stap long ol rum mani long haus bilong God na long haus bilong king na i salim i go long Damaskus long Benhadat, king bilong Siria. Na Asa i salim tok long King Benhadat olsem, “Mi laik bai mitupela i ken promis long i stap pren, olsem bipo papa bilong mitupela i bin mekim. Olsem na mi salim dispela silva na gol long yu. Mi laik yu brukim dispela promis yu bin mekim wantaim Basa, king bilong Israel. Na bai em i ken kisim olgeta ami bilong en i go na lusim graun bilong mi.” King Benhadat i harim dispela tok bilong King Asa, na em i orait long en. Olsem na em i tokim ol ofisa bilong en long kisim ol soldia na i go pait long ol taun bilong Israel. Orait ol i go pait na kisim taun Ijon na taun Dan na taun Abel Betmaka, narapela nem bilong en Abel Maim. Na tu ol i kisim olgeta taun long graun bilong lain Naptali, em ol taun ol Israel i save putim ol kaikai samting long en. Na taim King Basa i harim tok olsem ol Siria i kam pait long ol taun bilong Israel, orait em i lusim wok em i mekim long taun Rama na i no pinisim banis. Orait na King Asa i singautim olgeta man bilong Juda i kam, na em i tokim ol long go long Rama na kisim olgeta ston na plang King Basa i bin bungim i stap bilong mekim wok bilong strongim banis bilong taun. Orait ol i go kisim ol dispela samting na karim i go long taun Mispa na Geba na ol i strongim banis bilong dispela tupela taun. Long dispela taim profet Hanani i go lukim King Asa na i tokim em olsem, “Yu ting king bilong Siria i gat strong bilong helpim yu, na yu no bin bilip long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long helpim yu. Olsem na yu no inap winim olgeta birua bilong yu na ol ami bilong Siria tu. Yu save, bipo ol ami bilong kantri Sudan na kantri Libia i bin kam pait long yu. Ol i gat planti soldia moa na planti karis tru na bikpela lain soldia i save sindaun long ol hos na pait. Tasol long dispela taim yu bin bilip strong long Bikpela na askim em long helpim yu. Na Bikpela i bin givim strong long yu na yu bin winim ol. Oltaim Bikpela i save was gut long ol manmeri i save aninit long em wanpela tasol, maski ol i stap long wanem hap bilong graun. Em i save helpim ol na strongim ol. Tasol dispela pasin yu bin mekim long askim king bilong Siria long helpim yu, em i kranki tru. Olsem na nau bai yu wantaim ol Juda i no inap sindaun isi moa. Nogat. Oltaim bai ol birua i kam pait long yupela.” Dispela tok bilong profet Hanani i mekim Asa i kros tru, na em i tok na ol i putim Hanani long kalabus na pasim lek bilong en long plang. Na long dispela taim tu Asa i mekim nogut long sampela manmeri bilong Juda. Ol stori bilong olgeta samting King Asa i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Juda Na Israel. Long namba 39 yia bilong Asa i stap king, wanpela sik nogut i kamap long lek bilong en. Tasol Asa i no askim Bikpela long helpim em. Nogat. Em i askim ol dokta tasol. Na long namba 41 yia bilong em i stap king, King Asa i dai. Orait na ol i planim em long Taun Bilong Devit, insait long hul bilong ston, em yet i bin tokim ol man long katim. Ol man i bin tanim olkain paura na wel i gat gutpela smel, na ol i kapsaitim antap long wanpela bet ol i bin putim insait long dispela hul. Na ol i putim bodi bilong king antap long dispela bet. Na ol i sori long em na ol i laik tingim biknem bilong en, olsem na ol i mekim traipela paia. Jehosafat i kisim ples bilong papa bilong en, Asa, na i kamap king bilong Juda. Na em i strongim ami bilong en na mekim i kamap strongpela tru, bai ol Israel i no inap kam pait long em. Em i putim ol soldia bilong en long ol taun bilong Juda i gat strongpela banis na long olgeta hap bilong kantri Juda. Na em i putim ol arapela soldia i stap long ol taun bilong graun Efraim, em ol taun papa bilong en, Asa, i bin kisim long pait. Na Jehosafat i mekim gutpela pasin olsem tumbuna bilong en, Devit, i bin mekim taim em i kamap nupela king. Na tu Jehosafat i no lotu long ol giaman god Bal. Olsem na Bikpela i stap wantaim em na helpim em. Jehosafat i bihainim God bilong papa bilong en na tu em i bihainim gut olgeta lo bilong God, na em i no mekim olkain pasin nogut olsem ol king bilong kantri Israel i save mekim. Na Bikpela i mekim Jehosafat i kamap strongpela king na em i bosim gut kantri Juda. Na olgeta manmeri i bringim ol presen long em, olsem na em i gat planti mani samting na i gat biknem long ai bilong ol Juda. Jehosafat i strong moa long bihainim Bikpela. Na em i go raun long olgeta hap bilong kantri Juda na i bagarapim olgeta ples bilong lotu long ol giaman god wantaim ol piksa bilong god meri Asera. Long namba 3 yia bilong Jehosafat i stap king, em i salim sampela bikman bilong en i go wantaim sampela Livai na tupela pris long olgeta hap bilong Juda. Em i tokim ol long karim buk i gat ol lo bilong Bikpela i stap long en na i go raun long olgeta taun bilong Juda na skulim ol manmeri long dispela lo. Nem bilong ol dispela bikman i olsem, Benhail na Obadia na Sekaraia na Netanel na Mikaia. Na nem bilong ol Livai i olsem, Semaia na Netania na Sebadaia na Asahel na Semiramot na Jehonatan na Adoniya na Tobia na Tobadonia. Na nem bilong tupela pris i olsem, Elisama na Jehoram. *** *** Taim Jehosafat i stap king, Bikpela i mekim ol king na hetman bilong olgeta kantri i stap klostu long Juda, i pret tru long Jehosafat, olsem na ol i no kam pait long em. Na sampela Filistia i bringim ol silva bilong baim takis, na tu ol i bringim sampela presen i kam long Jehosafat. Na ol Arebia tu i bringim 7,700 sipsip man na 7,700 meme man na givim long Jehosafat. Na Jehosafat i wok long kamap strongpela king moa. Na em i salim ol man i go long ol taun bilong Juda. Na ol i wokim ol bakstua samting bilong ol i ken bungim ol kaikai na kago. Na tu ol i wokim ol strongpela ples bilong ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Orait na Jehosafat i bungim planti kago samting insait long ol dispela bakstua. Na tu, Jehosafat i putim ol strongpela soldia bilong en i stap long Jerusalem. Ol dispela soldia i stap wantaim ol lain famili bilong ol yet na wan wan ofisa i bosim 1,000 soldia. Namba wan ofisa bilong olgeta soldia bilong lain Juda, em Atna, na em i bosim 300,000 strongpela soldia. Namba 2 ofisa bilong en, em Jehohanan, na em i bosim 280,000 strongpela soldia. Namba 3 ofisa, em Amasia, pikinini bilong Sikri. Em i givim em yet long mekim wok bilong Bikpela, na em i bosim 200,000 strongpela soldia. Namba wan ofisa bilong olgeta soldia bilong lain Benjamin, em Eliada. Em i gutpela strongpela soldia, na em i bosim 200,000 soldia i save gut tru long pait long hap plang na sut long banara. Namba 2 ofisa bilong Eliada, em Jehosabat, na em i bosim 180,000 soldia. Oltaim ol dispela soldia i save stap redi long pait. Olgeta dispela lain soldia i save stap long Jerusalem na mekim wok bilong king. Na king i gat ol arapela lain soldia tu i stap long ol taun i gat strongpela banis long olgeta hap bilong kantri Juda. Jehosafat, king bilong Juda, i gat planti mani samting na ol man i givim biknem long em. Orait na em wantaim Ahap, king bilong Israel, i stretim tok bai pikinini man bilong Jehosafat i ken maritim pikinini meri bilong Ahap, bai tupela kantri i ken sindaun gut wantaim. Bihain long sampela yia i go pinis, orait Jehosafat i go long taun Samaria bilong lukim Ahap. Orait na Ahap i tokim ol wokman na ol i kilim planti sipsip na bulmakau na mekim bikpela kaikai, bilong King Jehosafat wantaim ol lain i bin kam wantaim em. Long wanem, Ahap i gat tingting bilong askim Jehosafat long go helpim em long pait long taun Ramot long distrik Gileat. Orait na Ahap i tokim Jehosafat olsem, “Mi laik go pait bilong kisim taun Ramot. Yu inap kam wantaim mi, o nogat?” Na Jehosafat i bekim tok olsem, “Mi redi tasol long bihainim laik bilong yu. Na ol soldia bilong mi i redi tasol long helpim yu. Tasol pastaim yumi mas painimaut laik bilong Bikpela long dispela samting yumi laik mekim.” Orait na Ahap i singautim ol profet i kam. I gat 400 profet i kamap na Ahap i askim ol olsem, “Inap long mipela i go pait long kisim bek taun Ramot, o nogat?” Na ol i bekim tok olsem, “I orait, yu ken i go. God bai i helpim yu na bai yu win.” Tasol Jehosafat i askim Ahap olsem, “I gat narapela profet bilong Bikpela i stap, o nogat? Sapos i gat, yumi mas askim em long painimaut laik bilong Bikpela.” Na Ahap i tokim em olsem, “I gat wanpela profet i stap, nem bilong en Mikaia, pikinini bilong Imla. Tasol mi no save laikim tru dispela man, long wanem, em i no save mekim wanpela gutpela tok profet long mi. Oltaim em i save tok long samting nogut i mas kamap long mi.” Tasol Jehosafat i tokim em, “Yu no ken mekim kain tok olsem.” Orait na King Ahap i singautim wanpela ofisa bilong en i kam na i tokim em olsem, “Yu go kwik na bringim Mikaia, pikinini bilong Imla, i kam long mi.” King Ahap wantaim King Jehosafat i bilas long klos king na tupela i sindaun i stap long sia king bilong tupela. Ol i bin putim sia king bilong tupela ausait long bikpela dua bilong banis bilong taun Samaria, long wanpela stretpela hap graun we ol man i save rausim ol bun samting bilong wit na kisim kaikai bilong en. Na ol profet i wok long autim tok profet klostu long tupela king. Sedekaia, pikinini man bilong Kenana, em i wanpela bilong ol dispela 400 profet. Em i bin kisim hap ain na wokim samting olsem kom bilong bulmakau. Na nau em i putim long het bilong en na i kam tokim Ahap olsem, “Bikpela i tok, bai yu pait long ol Siria na winim ol. I olsem yu sutim ol long ol dispela kom i go i go inap long yu pinisim ol tru.” Na ol arapela profet tu i mekim wankain tok. Ol i tok olsem, “Yu go pait long Ramot, na bai yu kisim taun. Bikpela bai i helpim yu na bai yu win tru.” Dispela ofisa, Ahap i bin salim i go bilong kisim Mikaia, em i bringim Mikaia i kam. Na taim tupela i wokabaut yet long rot, ofisa i tokim Mikaia olsem, “Olgeta profet i tok, king bai i winim pait. Olsem na yu tu yu mas mekim wankain pasin na givim gutpela tok long king.” Tasol Mikaia i tokim ofisa olsem, “Long nem bilong Bikpela i stap oltaim, mi tok tru long yu, wanem tok God bilong mi i givim mi, em tasol bai mi autim.” Taim Mikaia i go kamap long King Ahap, orait king i askim em, “Mikaia, inap long mipela i go pait long kisim bek taun Ramot, o nogat?” Na Mikaia i laik tok bilas long king na i tok olsem, “I orait, yu ken i go pait, na bai yu kisim taun. God bai i helpim yu na bai yu win.” Tasol Ahap i tokim em, “Maski giaman. Oltaim mi save tokim yu long autim trupela tok tasol long nem bilong Bikpela. Wanem taim bai yu harim tok?” Orait na Mikaia i tokim Ahap olsem, “Mi lukim pinis ol ami bilong Israel i stap nabaut long ol maunten olsem ol sipsip i no gat wasman. Na mi harim Bikpela i tok, dispela ol man i no gat hetman bilong ol. Ol i ken lusim pait na i go bek long ples bilong ol na i stap gut.” King Ahap i harim dispela tok na em i tokim King Jehosafat olsem, “Em nau, mi tokim yu pinis. Dispela profet i no save mekim gutpela tok long mi. Oltaim em i save tok long ol samting nogut tasol i mas kamap long mi.” Tasol Mikaia i skruim tok olsem, “Orait nau mi laik yu putim yau gut, na bai mi tokim yu long ol samting Bikpela i bin soim mi. Mi bin lukim Bikpela i sindaun long sia king bilong en long heven, na olgeta ensel i sanap klostu long en. Na Bikpela i askim ol olsem, ‘Husat bai i trikim Ahap na bai em i go long Ramot na i dai long pait?’ Na ol wan wan ensel i autim tingting bilong ol long Bikpela. Ol i mekim olsem i stap na wanpela spirit i go klostu long Bikpela na i tok, ‘Mi bai go na trikim em.’ Na Bikpela i askim em, ‘Bai yu go na trikim em olsem wanem?’ Orait spirit i tokim Bikpela olsem, ‘Bai mi go na mekim ol profet bilong Ahap i giamanim em.’ Na Bikpela i tokim dispela spirit olsem, ‘Yu ken i go na trikim em, na bai em i bilipim tok bilong yu.’” Na Mikaia i tok stret long Ahap olsem, “Bikpela i laik yu mas bagarap, olsem na em i salim dispela spirit i kam na i mekim ol profet bilong yu i trikim yu pinis.” Profet Sedekaia, pikinini bilong Kenana, i harim Mikaia i autim dispela tok long Ahap, na em i go klostu long Mikaia na solapim wasket bilong en, na i tok, “Spirit bilong Bikpela i lusim mi olsem wanem na i go long yu na givim dispela tok long yu?” Na Mikaia i bekim tok bilong Sedekaia olsem, “Bihain bai ol birua i kam winim yumi Israel na bai yu yet i ranawe i go hait insait long rum bilong wanpela haus. Na long dispela taim tasol bai yu save, Bikpela yet i givim dispela tok long mi na mi bin autim.” Orait King Ahap i tokim wanpela ofisa bilong en olsem, “Holimpas Mikaia na kisim em i go long Emon, namba wan kiap bilong taun, na long pikinini bilong mi, Joas. Na yu mas givim dispela tok bilong mi long tupela, ‘Mi laik yutupela i mas putim dispela man long rum gat. Na givim em liklik bret na wara tasol, inap pait i pinis na mi kam bek.’” Na Mikaia i tokim Ahap gen olsem, “Sapos yu no painim bagarap na yu kam bek, orait ating Bikpela i no bin givim dispela tok long mi.” Na Mikaia i tok moa olsem, “Yupela olgeta lain manmeri, harim gut dispela tok.” Orait bihain Ahap, king bilong Israel, na Jehosafat, king bilong Juda, i kisim ol soldia na i go pait long ol Siria long taun Ramot long distrik Gileat. Taim pait i no kirap yet, Ahap i tokim Jehosafat olsem, “Long taim yumi go long pait, bai mi senisim klos king na putim arapela klos, bai ol birua i no ken luksave long mi. Tasol yu mas putim bilas bilong king.” Olsem na King Ahap i putim arapela klos na tupela i go long pait. Taim pait i no kirap yet na king bilong Siria i singautim ol kepten bilong ol soldia i save sanap long karis na pait, na i tokim ol olsem, “Yupela i mas pait long king bilong Israel tasol, na yupela i no ken pait long ol arapela man.” Na long taim ol i pait, ol dispela kepten i lukim King Jehosafat na ol i ting em i King Ahap bilong Israel. Na ol i go bilong pait long em, tasol Jehosafat i singaut strong, na God, Bikpela i helpim em na i no larim ol i go pait long em. Nau ol kepten i save olsem, em i no king bilong Israel. Olsem na ol i lusim em. Ol soldia i wok long pait yet na wanpela soldia bilong Siria i taitim banara na sutim spia i go long hap bilong ol Israel. Na spia i kisim Ahap stret long wanpela hap bilong bodi klos pait i no haitim em gut. Na Ahap i tokim draiva bilong karis bilong en olsem, “Mi bagarap pinis. Tanim karis kwik na lusim ples bilong pait.” Tasol ol soldia bilong Siria na Israel i pait strong moa, na Ahap i no inap lusim ples bilong pait. Em i sindaun long karis bilong en na i lukluk i go long ol Siria inap long apinun tru. Na long taim san i go daun, em i dai. Ahap i dai pinis, tasol Jehosafat i no kisim bagarap, na em i kam bek long haus king bilong en long Jerusalem. Long dispela taim wanpela profet, nem bilong em Jehu, pikinini bilong Hanani, i go bungim Jehosafat na i tokim em olsem, “Yu ting i gutpela pasin long helpim ol man nogut na poroman wantaim ol man i no laikim Bikpela, a? Yu bin mekim dispela kain pasin, olsem na Bikpela i belhat long yu. Tasol yu save mekim sampela gutpela pasin tu. Yu bin brukim ol piksa bilong god meri Asera i bin i stap long kantri bilong yu. Na yu bin strong tru long bihainim laik bilong God.” Jehosafat i stap long Jerusalem, tasol em i save raun long lukim ol manmeri bilong en i go inap long taun Berseba long hap saut na i go inap long ples maunten bilong Efraim long hap not. Na em i save tokim ol manmeri long ol i mas kam bek long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Orait ol i harim tok na i kam bek long God. Na Jehosafat i makim ol man bilong harim kot na em i putim ol i stap long olgeta taun bilong Juda i gat strongpela banis. Na em i tokim ol dispela jas olsem, “Yupela i mas was gut long pasin yupela i mekim long taim yupela i harim na skelim kot bilong ol manmeri, long wanem, yupela i no mekim wok bilong man. Nogat. Yupela i mekim wok bilong Bikpela. Na Bikpela i save stap wantaim yupela long taim yupela i harim kot. God, Bikpela bilong yumi, i no laikim tru pasin bilong paulim kot na pasin bilong helpim ol wantok tasol na pasin bilong larim ol man i grisim yupela long mani samting. Olsem na yupela man bilong harim kot i mas aninit tru long Bikpela na was gut long pasin bilong yupela.” Taim ol i kam bek long Jerusalem, Jehosafat i makim tu sampela Livai na sampela pris na sampela hetman bilong ol lain famili, long i kamap jas bilong harim kot long taim ol manmeri i brukim lo bilong Bikpela, na bilong stretim tok kros bilong ol manmeri i stap insait long taun Jerusalem. Na Jehosafat i tokim ol dispela jas olsem, “Long taim yupela i mekim dispela wok, yupela i mas i stap aninit tru long Bikpela na bihainim gut ol lo bilong em. Na yupela i mas laikim tru long mekim dispela wok i kamap gutpela. Sapos ol wanwok bilong yupela i stap long ol arapela taun i askim yupela long helpim ol long harim kot, orait yupela i mas helpim ol na skulim ol long gutpela pasin bilong skelim kot, maski sapos em i kot bilong man i bin kilim man i dai o kot bilong ol man i bin brukim ol arapela kain lo. Yupela i mas skulim ol, na bai ol i ken skelim gut ol kot, na bai ol i no gat asua long ai bilong Bikpela. Na tu yupela harim gut. Tupela man bai i stap namba wan bilong yupela long bosim olgeta wok bilong kot. Hetpris Amaria bai i bosim kot long taim yupela i harim kot bilong ol manmeri i bin brukim lo bilong Bikpela. Na namba wan hetman bilong lain Juda, em Sebadaia, pikinini man bilong Ismael, bai i bosim kot long taim yupela i harim kot bilong ol manmeri i bin brukim lo bilong gavman. Na ol Livai bai i helpim yupela long olgeta wok bilong kot. Orait yupela i mas sanap strong na mekim dispela olgeta wok, long wanem, Bikpela i save stap wantaim ol man bilong mekim stretpela pasin.” Bihain ol Moap na ol Amon wantaim ol sampela lain man i stap long kantri Amon, ol i kam bilong pait long ol Juda. Na sampela man i kam long King Jehosafat na i tokim em olsem, “Olaman, bikpela lain ami bilong Siria i kam olsem long hapsait bilong raunwara Detsi na ol i laik pait long yu. Nau ol i stap long taun Hasason Tamar.” Hasason Tamar, em i narapela nem bilong taun Engedi. King Jehosafat i harim dispela tok na em i pret tru. Na em i gat strongpela tingting bilong painimaut laik bilong Bikpela, olsem na em i salim tok long olgeta hap bilong kantri Juda long ol manmeri i mas tambu long kaikai na ol i mas prea long Bikpela. Orait na ol manmeri bilong olgeta taun bilong Juda i go long Jerusalem bilong beten long Bikpela na askim em long helpim ol. Na olgeta i kam bung wantaim ol manmeri bilong Jerusalem, na ol i bung long nupela ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela. Na King Jehosafat i go sanap namel long ol manmeri na i beten olsem, “O God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong mipela, yu stap long heven na yu save bosim olgeta lain manmeri bilong graun. Yu gat bikpela strong tru na i no gat wanpela man inap pait na winim yu. God bilong mipela, yu save, mipela ol Israel i lain tumbuna pikinini bilong Abraham, pren bilong yu, na mipela i lain manmeri bilong yu stret. Yu bin rausim ol lain manmeri i bin i stap long dispela graun bipo, na yu bin givim dispela graun long ol tumbuna bilong mipela, bilong em i ken i stap graun bilong mipela oltaim, na mipela i stap longpela taim pinis long dispela graun. Bipo ol tumbuna bilong mipela i bin wokim dispela bikpela haus, bilong ol manmeri i ken i go klostu long yu na lotuim yu. Na taim ol i wokim haus pinis, ol i bin beten long yu olsem, ‘Bikpela, sapos wanpela bagarap i painim mipela o ol birua i kam pait long mipela o sapos yu mekim save long mipela o sapos wanpela bikpela sik nogut i kamap o taim bilong bikpela hangre i kamap, orait mipela i ken i kam na sanap long pes bilong dispela haus long ai bilong yu, long wanem, dispela haus em i ples mipela i ken i kam klostu long yu long en. Na mipela i ken tingting long dispela hevi na mipela i ken beten na askim yu long helpim mipela. Orait na bai yu harim prea bilong mipela na kisim bek mipela.’” Na Jehosafat i beten moa olsem, “Bikpela, yu lukim pinis ol Amon na ol Moap na ol Idom, ol i kam bilong pait long mipela. Ol dispela lain tasol, bipo yu no bin larim ol tumbuna bilong mipela i pait long ol, taim ol tumbuna i lusim Isip na i kam kamap long graun bilong ol na i no bin bagarapim ol. Tasol ol i no tingim dispela gutpela pasin ol tumbuna i bin mekim long ol. Nogat. Ol i mekim pasin nogut na ol i laik pait long mipela. Ol i kam pinis bilong rausim mipela long dispela graun yu yet i bin givim long mipela. O God bilong mipela, dispela bikpela lain ami i laik pait long mipela. Tasol yu mas mekim save long ol, long wanem, mipela i no gat strong bilong pait long ol. Na mipela i no save bai mipela i mekim wanem, olsem na mipela i lukluk long yu tasol long helpim mipela.” Olgeta man bilong Juda wantaim ol meri na pikinini bilong ol i sanap long ai bilong Bikpela, klostu long haus bilong en. Na wanpela Livai, nem bilong en Jahasiel, i stap namel long ol dispela lain manmeri. Jahasiel em i pikinini man bilong Sekaraia, na Sekaraia em i pikinini man bilong Benaia na Benaia em i pikinini man bilong Jeiel na Jeiel em i pikinini man bilong Matania. Ol dispela man ol i lain tumbuna pikinini bilong Asap, em wanpela man bilong lain bilong Livai. Orait spirit bilong Bikpela i kamap strong long Jahasiel na em i tok olsem, “King Jehosafat na yupela ol manmeri bilong Jerusalem na bilong olgeta hap bilong Juda, yupela harim gut. God, Bikpela i tok, yupela i no ken bel hevi na pret tumas long dispela bikpela lain ami. Nogat. Dispela pait em i samting bilong God tasol. I no samting bilong yupela. Tumora bai ol birua i kam long rot bilong maunten Sis bilong pait long yupela. Na yupela i mas i go na bai yupela i bungim ol long arere bilong dispela ples daun i stap long hap sankamap bilong ples drai Jeruel. Tasol bai yupela yet i no inap pait. Nogat tru. Taim yupela i go kamap long ples bilong pait, bai yupela i mas sanap na lukluk tasol, na bai yupela i lukim Bikpela i helpim yupela na winim pait. Yupela ol manmeri bilong Jerusalem na bilong olgeta hap bilong Juda, yupela i no ken bel hevi na pret. Tumora yupela i mas i go bilong pait, na Bikpela bai i stap wantaim yupela.” Taim King Jehosafat wantaim olgeta manmeri i harim dispela tok, orait olgeta wantaim i brukim skru na i daunim het i go daun long graun na i lotu long Bikpela. Orait na ol Livai bilong lain Kohat na lain Kora, i kirap na sanap na singaut strong na litimapim nem bilong God, Bikpela bilong Israel. Orait na long moningtaim tru ol i kirap na redi long i go long ples drai i stap klostu long taun Tekoa. Taim ol i no lusim Jerusalem yet, Jehosafat i tokim ol olsem, “Yupela ol man bilong lain Juda na bilong taun Jerusalem, harim. Yupela i mas bilip strong long God, Bikpela bilong yumi, na bai yupela inap sanap strong. Na yupela i mas bilipim tok bilong ol profet bilong God na bai yupela i win.” Na tu king i askim ol manmeri long tingting bilong ol, na bihain em i makim sampela man bilong wokabaut i go paslain long ol soldia na singim ol song olsem, “Pasin bilong Bikpela i gutpela tumas na i stretpela olgeta, na dispela pasin i olsem gutpela bilas bilong em. Yumi mas tingim dispela na litimapim biknem bilong en. Yumi mas tenkyu long Bikpela, long wanem, oltaim em i save laikim yumi tumas.” Taim Jehosafat wantaim ol ami bilong en i wokabaut i go, ol man bilong singim song i stat long singim song long litimapim nem bilong Bikpela. Orait na Bikpela i mekim ol soldia bilong Amon na Moap na Idom i kros na ol i pait namel long ol yet. Pastaim ol Amon na Moap i pait long ol Idom na kilim olgeta i dai, na bihain ol Amon na Moap i pait long ol yet inap olgeta bilong ol i bagarap. *** Ol soldia bilong Juda i go kamap long wanpela haus long dispela ples drai, em haus bilong ol soldia i save stap na was long ol birua. Na ol i lukluk i go bilong lukim ol birua i kam, tasol ol i kirap nogut long lukim olgeta birua i dai pinis na bodi bilong ol tasol i slip nabaut long graun. I no gat wanpela bilong ol i stap laip. Orait na Jehosafat wantaim ol ami bilong en i go namel long ol dispela bodi, na ol i lukim planti samting tru i stap. Na ol i kisim ol kaikai na klos na ol arapela gutpela gutpela samting. Ol i wok inap tripela de long kisim ol samting, long wanem, i gat planti samting tru i stap. Na long de namba 4, ol i kam bung long wanpela ples daun na ol i tingting long olgeta samting Bikpela i bin mekim bilong helpim ol, na ol i litimapim nem bilong en. Long dispela as tasol, ol i kolim nem bilong dispela ples olsem, Ples Bilong Litimapim Nem Bilong God. Orait Jehosafat i go pas na olgeta soldia i bihainim em na ol i go bek long Jerusalem wantaim bikpela amamas, long wanem, Bikpela i bin helpim ol na i daunim ol birua bilong ol. Ol i paitim ol gita samting na winim ol biugel na ol i go insait long taun, na ol i go stret long haus bilong Bikpela na givim biknem long en. Na Bikpela i mekim ol king na hetman bilong ol arapela kantri i pret tru long taim ol i harim tok long Bikpela i bin helpim ol Israel na kilim i dai ol birua bilong ol. Na i no gat pait moa i kamap long taim Jehosafat i stap king, long wanem, God i lukautim gut kantri bilong en. Jehosafat i gat 35 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 25 yia. Mama bilong Jehosafat, em Asuba, pikinini bilong Silhi. Jehosafat i bihainim gut olgeta pasin bilong papa bilong en, Asa, na i mekim ol gutpela na stretpela pasin long ai bilong Bikpela. Tasol wanpela samting em i no mekim, em i no bagarapim ol dispela ples bilong lotuim ol giaman god. Na tu, ol manmeri i no strong long bihainim tru God bilong ol tumbuna bilong ol. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Jehosafat i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk ol i kolim Stori Bilong Jehu, Pikinini Bilong Hanani. Na dispela buk i stap insait long bikpela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Israel. Long wanpela taim King Jehosafat i bin tok long em i laik wok wantaim Ahasia, king bilong Israel, dispela man i save mekim planti pasin nogut. Orait tupela i wokim ol bikpela sip bilong karim kago i go long kantri Tarsis. Na ol wokman i wokim ol dispela sip long taun Esiongeber. Tasol Elieser, pikinini man bilong Dodavahu bilong taun Maresa, i autim strongpela tok bilong God long Jehosafat olsem, “Yu bin poroman wantaim Ahasia, dispela king nogut, olsem na Bikpela bai i bagarapim ol dispela sip yutupela i bin wokim.” Orait na ol dispela sip i go bagarap, na ol i no inap i go long Tarsis. Taim Jehosafat i dai, ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en long Taun Bilong Devit. Na Jehoram, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Jehoram, pikinini man bilong Jehosafat, king bilong Juda, i gat 6-pela brata tru bilong em. Nem bilong ol i olsem, Asaria na Jehiel na Sekaraia na narapela Asaria na Maikel na Sefatia. Jehosafat i bin givim planti gol na silva na ol arapela samting i dia tumas long ol dispela pikinini bilong en. Na tu em i bin givim wok long ol wan wan, bilong bosim wan wan taun bilong Juda i gat strongpela banis. Tasol Jehosafat i makim Jehoram bilong kisim ples bilong em na kamap king, long wanem, Jehoram em i namba wan pikinini bilong en. Olsem na Jehoram i kamap king, na taim em i bosim kantri strong, em i kilim i dai olgeta brata bilong en wantaim sampela hetman bilong Juda. Jehoram i gat 32 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 8-pela yia. Em i bin maritim pikinini meri bilong Ahap, king bilong Israel. Olsem na em i bihainim ol pasin nogut bilong ol lain bilong Ahap na ol arapela king bilong Israel, na em i mekim sin long ai bilong Bikpela. Tasol Bikpela i no bagarapim ol lain bilong Devit. Long wanem, Bikpela i tingim dispela kontrak bipo em i bin mekim wantaim Devit, na tu em i tingim dispela promis em i bin mekim olsem, oltaim bai i gat wanpela man bilong lain bilong Devit i stap king. Olsem na bai lam bilong Devit i no ken i dai. Long taim Jehoram i stap king bilong Juda, ol Idom i bikhet na i no moa i stap aninit long king bilong Juda. Ol i makim king bilong ol yet long bosim ol. Olsem na Jehoram i kisim ol soldia i save sanap long karis na pait, na ol i go bilong pait long ol Idom. Ol i go kamap na ol Idom i kam banisim ol na i redi long pait long ol. Na long nait Jehoram wantaim ol ofisa i bosim ol karis bilong pait, ol i pait strong tru na sakim ol Idom. Tasol ol Juda i no winim ol Idom, na ol Idom i bosim kantri bilong ol yet, i kam inap nau. Na long dispela taim ol manmeri bilong taun Lipna tu i bikhet, na i no moa i stap aninit long ol Juda. As bilong dispela i olsem, Jehoram i bin givim baksait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong en. Na tu Jehoram i wokim ol ples bilong lotu long ol giaman god long ol ples maunten bilong Juda. Na em i pulim ol manmeri bilong lain Juda na bilong taun Jerusalem na ol i givim baksait long Bikpela na mekim sin long ai bilong en. Orait na profet Elaija i salim wanpela pas i go long Jehoram na i tokim em olsem, “God, Bikpela bilong tumbuna bilong yu, Devit, i gat tok long yu olsem. Yu no bin bihainim gutpela pasin bilong papa bilong yu, King Jehosafat, na gutpela pasin bilong tumbuna bilong yu, King Asa. Nogat. Yu save bihainim pasin nogut bilong ol king bilong Israel na yu pulim ol Juda na Jerusalem na ol i givim baksait long God. Yu bin mekim wankain pasin stret olsem Ahap wantaim ol lain bilong en i bin mekim long ol Israel. Na tu, yu bin kilim i dai ol brata tru bilong yu. Ol i gutpela man na pasin bilong ol i winim tru pasin bilong yu. Olsem na bai Bikpela i mekim save tru long ol manmeri bilong yu na long ol pikinini bilong yu na long ol meri bilong yu, na bai em i bagarapim ol samting bilong yu. Na yu yet bai yu kisim wanpela sik nogut insait long bel bilong yu na long wan wan de dispela sik bai i wok long kamap bikpela, inap bel bilong yu i kamaut long as bilong yu.” Long dispela taim Bikpela i mekim ol Filistia na ol Arebia i stap klostu long graun bilong ol Sudan, i belhat long Jehoram. Orait ol i kam pait long kantri Juda na ol i kisim olgeta samting i stap long haus bilong King Jehoram na karim olgeta i go. Na tu ol i kisim ol meri na pikinini man bilong en i go wantaim ol, tasol ol i no kisim Joahas, las pikinini man bilong Jehoram. Na bihain long dispela, Bikpela i mekim sik nogut tru i kamap long bel bilong king, na dispela sik i no inap pinis. Na dispela sik i stap inap tupela yia, na bel bilong Jehoram i kamaut long as bilong en, na em i kisim pen nogut tru na em i dai. Na ol manmeri bilong Juda i no mekim bikpela paia bilong tingim biknem bilong em, olsem ol i bin mekim long taim ol tumbuna bilong en i bin dai. Jehoram i gat 32 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 8-pela yia. Taim em i dai, i no gat wanpela man i sori long em. Ol i planim em long Taun Bilong Devit, tasol ol i no planim em long matmat bilong ol king. Taim Jehoram i stap king, sampela man bilong Arebia i bin kisim ol man bilong pait na i kam long Juda na kilim olgeta pikinini bilong en. Tasol ol i no bin kilim Ahasia, las pikinini tru bilong Jehoram. Olsem na taim King Jehoram i dai, ol Jerusalem i makim Ahasia i kamap king bilong ol, long kisim ples bilong papa bilong en. Narapela nem bilong Ahasia, em Joahas. Ahasia i gat 42 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap long wanpela yia tasol. Mama bilong en, em Atalia, pikinini meri bilong King Ahap na tumbuna pikinini bilong King Omri. Mama bilong Ahasia i save givim tingting long en, olsem na Ahasia i bihainim ol pasin nogut bilong ol lain bilong Ahap na em i mekim sin long ai bilong Bikpela, wankain olsem ol lain bilong Ahap i save mekim. Long wanem, bihain long papa bilong en i dai, em i kisim ol man bilong lain bilong Ahap bilong givim tingting long em. Na em i save bihainim tingting bilong ol na mekim ol pasin nogut. Wanpela taim King Ahasia i bihainim tok bilong ol dispela man na em i go wantaim Joram, king bilong Israel, na ol i go pait long Hasael, king bilong Siria. Ol i pait klostu long taun Ramot long distrik Gileat, na ol soldia bilong Siria i sutim Joram na em i kisim bagarap. Orait na Joram i lusim pait na i go i stap long taun Jesril bilong wet long kamap orait gen. Em i stap yet long Jesril na Ahasia i go lukim em. God i save pinis olsem, King Ahasia bai i go lukim King Joram, na em i makim dispela taim bilong bagarapim Ahasia. Na taim Ahasia i go i stap wantaim Joram, orait tupela i go bungim Jehu, pikinini bilong Nimsi. Jehu em man Bikpela yet i bin makim bilong bagarapim ol lain bilong Ahap. Orait na long taim Jehu i wok long mekim save long ol lain bilong Ahap, em i go bungim sampela hetman bilong Juda na sampela lain pikinini bilong ol brata bilong Ahasia. Ol dispela man i save mekim wok bilong King Ahasia. Orait na Jehu i kilim olgeta i dai. Em i kilim ol pinis, orait em i wok long painim Ahasia. Ahasia i hait i stap long Samaria, na sampela man i lukim em na ol i bringim em i go long Jehu na ol i kilim em i dai. Tasol ol i no larim bodi bilong Ahasia i stap nating. Nogat. Ol i tingim ol gutpela pasin tumbuna bilong en, King Jehosafat, i bin mekim long bihainim tru laik bilong Bikpela long tingting bilong em olgeta, olsem na ol i planim bodi bilong Ahasia. Na i no gat wanpela man bilong lain famili bilong Ahasia i gat strong inap long kamap king bilong Juda na bosim ol manmeri. Taim Atalia, mama bilong King Ahasia, i harim tok olsem, pikinini bilong en Ahasia i dai pinis, orait kwiktaim em i tokim ol soldia na ol i kilim i dai olgeta man i kamap long lain bilong ol king bilong Juda. Tasol ol soldia i no kilim Joas, pikinini bilong Ahasia, long wanem, Jehoseba, pikinini meri bilong King Joram, i kisim Joas wantaim wanpela meri bilong lukautim em na em i haitim tupela insait long wanpela rum ol i save putim ol bet na matres samting long en. Na Atalia i no inap kilim Joas i dai. Jehoseba em i susa bilong King Ahasia, olsem na em i haitim Joas. Man bilong Jehoseba, em pris Jehoiada. Na tupela i kisim Joas long dispela rum na bringim em i go long haus bilong God na haitim em inap long 6-pela yia. Na long dispela 6-pela yia Atalia i stap kwin bilong Juda. Long namba 7 yia bilong Atalia i stap kwin, pris Jehoiada i gat strongpela tingting bilong mekim wanpela samting. Olsem na em i toktok wantaim 5-pela ofisa bilong ami na ol i promis long helpim em. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Asaria, pikinini bilong Jeroham, na Ismael, pikinini bilong Jehohanan, na Asaria, pikinini bilong Obet, na Masea, pikinini bilong Adaia, na Elisafat, pikinini bilong Sikri. Orait ol dispela ofisa i go long olgeta taun bilong Juda na kisim ol Livai na ol hetman bilong ol lain famili na bringim ol i kam long Jerusalem. Olgeta man i bung long haus bilong God na ol i mekim kontrak long ol bai i stap aninit long King Joas. Na Jehoiada i tokim ol olsem, “Yupela lukim Joas. Em pikinini bilong King Ahasia na em i mas i stap king, long wanem, Bikpela i bin tok pinis olsem oltaim ol king i mas kamap long lain bilong Devit tasol. Orait nau mi laik tokim yupela long wanem samting yumi mas mekim. Taim yupela ol pris na Livai i kam long wok long de Sabat, yupela i mas bruk tripela lain. Wanpela lain i mas was long ol dua bilong haus bilong God. Na namba 2 lain i mas was long haus bilong king, na namba 3 lain i mas was long dua ol i kolim Jesot. Na olgeta manmeri i mas i stap long bikpela ples bung bilong haus bilong Bikpela. Ol pris na ol Livai i gat wok long helpim ol pris, ol tasol i ken i go insait long haus bilong Bikpela, long wanem, God i makim ol pinis long mekim wok bilong em. Tasol ol arapela manmeri i mas i stap ausait, olsem Bikpela i bin tok. Ol Livai i mas holim bainat na sanap raunim king na was gut long em. Sapos king i go long wanpela hap, orait ol i mas i go wantaim em. Na sapos wanpela man i kam insait long haus bilong God, orait ol Livai i mas kilim em i dai.” Orait ol Livai wantaim olgeta manmeri bilong Juda i bihainim tok bilong Jehoiada, na long de Sabat ol ofisa i kisim ol dispela lain man i pinis long wok na i laik i go malolo na tu ol dispela lain man i kam bilong senisim ol na statim wok, na ol i bringim olgeta i kam, long wanem, Jehoiada i tok long ol man i no ken i go malolo long taim ol i pinis wok. Orait na Jehoiada i kisim ol spia bilong King Devit na ol bikpela na liklik hap plang bilong Devit na em i givim long ol ofisa. Ol dispela samting i save stap long haus bilong God. Na Jehoiada i tokim ol man long i go sanap long olgeta hap bilong banis long haus bilong Bikpela, stat long hap saut i go inap long hap not. Na ol i sanap klostu long alta na klostu long haus yet na ol i holim ol bainat na was gut. Ol i redi pinis, orait pris Jehoiada i bringim Joas i kam ausait na i putim hat king long het bilong Joas. Na tu em i givim Joas wanpela buk i gat tok bilong lo. Na bihain Jehoiada wantaim ol pikinini man bilong en i kapsaitim wel bilong oliv long het bilong Joas bilong makim em i kamap king. Na ol manmeri i singaut olsem, “Joas i ken i stap king longpela taim.” Kwin Atalia i harim bikpela nois bilong ol manmeri i ran i go i kam na i singaut na amamas long king, na em i lusim haus bilong en na em i go long haus bilong Bikpela, ol manmeri i bung i stap long en. Em i go kamap, na em i lukim nupela king i sanap klostu long longpela pos i stap long pes bilong haus bilong Bikpela, olsem ol king i save mekim. Na em i lukim ol ofisa na ol man bilong winim biugel i stap klostu long king. Na tu em i lukim ol manmeri i wok long amamas, na sampela bilong ol tu i winim biugel. Na em i lukim ol man bilong mekim musik long haus bilong God, ol i mekim gutpela musik tru, bilong mekim ol manmeri i amamas. Na Atalia i brukim klos bilong en, long wanem, em i bel nogut tru. Na em i singaut olsem, “Yupela man nogut. Yupela i mekim pasin nogut tru na i laik daunim mi.” Jehoiada i no laik bai ol i kilim Atalia klostu long haus bilong Bikpela. Olsem na em i singautim ol ofisa bilong ami na i tokim ol olsem, “Holimpas Atalia na tokim em long wokabaut namel long ol lain soldia na i go ausait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na sapos wanpela man i bihainim em, orait yupela i mas kilim dispela man i dai.” Orait ol i holimpas Atalia na kisim em i go long dispela dua bilong banis bilong haus king ol i kolim Dua Bilong Ol Hos. Na ol i bringim em i go insait na kilim em i dai. Pris Jehoiada i tokim King Joas wantaim ol manmeri long mekim kontrak wantaim em, bai ol i stap ol manmeri bilong Bikpela tasol. Na bihain ol manmeri i go brukim haus lotu bilong giaman god Bal olgeta. Na ol i brukim ol alta na ol piksa bilong god Bal. Na ol i kilim i dai Matan, pris bilong Bal, klostu long alta. Na Jehoiada i makim sampela pris bilong lain Livai wantaim ol arapela Livai long bosim olgeta wok insait long haus bilong Bikpela. Dispela tupela lain i mas mekim wok olsem bipo King Devit i bin tokim ol lain tumbuna bilong ol long mekim. Na ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta long Bikpela, olsem lo bilong Moses i tok. Na tu ol i mas bosim ol man bilong mekim musik na singim song bilong amamas long taim bilong ofa, olsem Devit i bin tok. Na Jehoiada i makim sampela Livai long was long ol dua bilong haus bilong Bikpela. Dispela ol lain Livai i mas was gut long ol dua, bai ol man i no klin long ai bilong Bikpela i no ken i go insait. Orait na Jehoiada i kisim ol ofisa bilong ami wantaim ol bikman na ol hetman na olgeta arapela manmeri na ol i kisim king long haus bilong Bikpela na bringim em i go long haus king. Na ol i go insait long dispela dua ol i kolim Dua Antap, na ol i bringim king i go sindaun long sia king. Na olgeta manmeri i amamas moa yet. Na tu ol i sindaun bel isi long Jerusalem, long wanem, ol soldia i bin kilim Atalia pinis. Joas i gat 7-pela krismas tasol long taim em i kamap king bilong Juda. Na em i stap king long Jerusalem inap 40 yia. Mama bilong Joas, em Sibia, bilong taun Berseba. Long taim pris Jehoiada i stap yet, Joas i save mekim stretpela pasin long ai bilong Bikpela. Na Jehoiada i makim tupela meri bilong King Joas. Orait Joas i maritim tupela na tupela i karim ol pikinini man na pikinini meri. Sampela yia bihain, Joas i tingting long stretim bek haus bilong Bikpela. Na em i bungim ol pris na ol Livai na i tokim ol olsem, “Yupela go long olgeta taun bilong Juda na tokim olgeta manmeri long givim mani bilong stretim haus bilong God bilong yumi. Yupela i mas mekim dispela wok long olgeta yia. Na nau yupela i mas i go hariap na kisim dispela mani.” Tasol ol Livai i no hariap long mekim dispela wok. Orait bihain Joas i singautim pris Jehoiada, dispela lida bilong ol pris na Livai, na i askim em olsem, “Bilong wanem yu no bin hariapim ol Livai long kisim takis mani long ol Juda na ol Jerusalem? Yupela i save, bipo Moses, wokman bilong Bikpela, wantaim ol manmeri bilong Israel i bin pasim tok long ol bai i givim dispela takis bilong lukautim ol wok bilong haus sel bilong Bikpela. Olsem na bilong wanem ol Livai i no i go kisim dispela takis?” Joas i laik mekim ol dispela wok, long wanem, taim dispela meri nogut Atalia i bin i stap kwin, ol lain bilong en i bin go insait long haus bilong Bikpela na bagarapim sampela samting. Na tu ol i bin kisim olgeta samting ol man i bin makim bilong Bikpela, na karim i go bilong mekim lotu long giaman god Bal. Orait na king i tokim ol Livai na ol i wokim wanpela bokis bilong putim mani, na ol i putim dispela bokis klostu long dua i go insait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na ol i salim tok long olgeta manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela hap bilong kantri Juda long bringim takis mani i kam long Bikpela. Ol i mas givim wankain takis olsem bipo Moses, wokman bilong God, i bin tokim ol Israel long givim long taim ol i stap long ples drai. Ol hetman wantaim ol manmeri i harim dispela tok na ol i wanbel tru. Na ol i bringim mani bilong ol i kam na putim long dispela bokis, na bokis i pulap. Na long olgeta de sapos ol Livai i lukim dispela bokis i pulap, orait ol i save karim i go long ol ofisa bilong king. Orait kuskus bilong king na wanpela ofisa bilong hetpris i save kam na kisim olgeta mani long bokis na bringim bokis i go bek long ples bilong en gen. Long dispela pasin ol i kisim planti mani bilong stretim haus bilong Bikpela. King Joas wantaim hetpris Jehoiada i save kisim dispela mani na givim long ol man i bosim wok bilong stretim haus. Ol dispela bosman i kisim ol kamda na ol man i save gut long wokim haus long ston, na tu ol i kisim ol man i save gut long wokim ol samting long ain na bras, na ol i tokim ol long stretim bek haus bilong Bikpela. Ol dispela lain wokman i wok hat tru na ol i stretim bek haus bilong God na haus i kamap gutpela na strongpela tru olsem bipo. Ol wokman i pinisim wok bilong stretim bek haus bilong Bikpela, na i gat hap gol na silva i stap yet. Orait ol bosman i kisim dispela gol na silva na givim long king wantaim Jehoiada. Na tupela i tokim ol arapela wokman long kisim dispela gol na silva na wokim ol samting bilong mekim ofa na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na ol plet na kap samting, na ol arapela samting bilong mekim wok insait long haus bilong Bikpela. Taim Jehoiada i stap yet, oltaim ol manmeri i save go long haus bilong Bikpela na mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Bihain Jehoiada i kamap lapun tru. Na taim em i gat 130 krismas pinis, orait em i dai. Na ol manmeri i tingim ol gutpela wok na pasin Jehoiada i bin mekim long ai bilong God. Em i bin mekim planti gutpela wok bilong helpim ol manmeri na bilong helpim wok bilong haus bilong God. Olsem na ol i planim em long matmat bilong ol king long Taun Bilong Devit. Taim Jehoiada i dai pinis, ol lida bilong Juda i grisim King Joas na em i bihainim tok bilong ol. Na king wantaim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem i givim baksait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, na ol i no moa lotu long haus bilong Bikpela. Nogat. Ol i lotu long ol giaman god na long ol piksa bilong god meri Asera. Ol i mekim bikpela rong long ai bilong God, olsem na God i belhat long ol. Na Bikpela i salim ol profet i kam na givim strongpela tok long ol bilong mekim ol i kam bek long em. Tasol ol manmeri i bikhet moa na i no harim tok bilong ol profet. Orait na spirit bilong God i kamap strong long Sekaraia, pikinini man bilong pris Jehoiada. Na Sekaraia i go sanap antap long ples klia bai ol manmeri i lukim em, na em i tokim ol olsem, “God, Bikpela i tok, yupela i sakim pinis ol lo bilong em, na bai yupela i no inap i stap gut. Bilong wanem yupela i mekim dispela kain pasin? Yupela i bin givim baksait long God, olsem na em i givim baksait pinis long yupela tu.” King Joas wantaim ol ofisa bilong en i no laikim dispela tok bilong Sekaraia, na ol i pasim tok long kilim em i dai. Orait na king i tok na ol man i tromoi ston long Sekaraia na kilim em i dai long ples bung insait long banis i raunim haus bilong Bikpela. King i no tingim ol gutpela pasin pris Jehoiada, papa bilong Sekaraia, i bin mekim long em. Nogat. Em i kilim nating Sekaraia. Taim Sekaraia i laik i dai, em i tok olsem, “Bikpela i ken lukim dispela samting yupela i mekim na em i ken mekim save long yupela.” Long taim dispela yia i laik pinis na nupela yia i laik kamap, orait ol ami bilong kantri Siria i kam pait long King Joas. Ol i kamap long kantri Juda na long biktaun Jerusalem na ol i pait na winim ami bilong Joas. Na ol Siria i kilim i dai olgeta hetman na ol i kisim planti gutpela samting bilong ol Juda na karim i go bek long taun Damaskus na givim long king bilong Siria. Dispela ol samting i kamap, long wanem, ol Juda i bin givim baksait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Olsem na Bikpela i larim liklik lain soldia tasol bilong Siria i kam pait long bikpela lain soldia bilong Juda na winim ol. Na long dispela pasin Bikpela i mekim save long King Joas. Joas i bin kisim bikpela bagarap tru long dispela pait. Na taim pait i pinis, na ol Siria i go bek long ples bilong ol, orait sampela ofisa bilong king i ting long Joas i bin kilim i dai ol pikinini man bilong pris Jehoiada. Olsem na ol i pasim tok long kilim Joas i dai, bilong bekim rong bilong en. Na bihain ol i kilim em i dai long taim em i slip i stap long bet bilong en. Na ol man i planim bodi bilong en long Taun Bilong Devit, tasol ol i no planim em long matmat bilong ol king. Nem bilong tupela man i bin kilim king, em Sabat na Jehosabat. Mama bilong Sabat, em Simeat, wanpela meri bilong lain Amon, na mama bilong Jehosabat, em Simrit, wanpela meri bilong lain Moap. Ol stori bilong ol pikinini man bilong Joas na bilong olgeta tok profet i bin autim long Joas bai i bagarap, na ol stori bilong Joas i bin wokim gen haus bilong Bikpela, olgeta i stap long wanpela buk ol i kolim, Sampela As Tok Bilong Ol Stori Bilong Ol King. Joas i dai pinis na Amasia, pikinini man bilong en, i kisim ples bilong en na i kamap king. Amasia i gat 25 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 29 yia. Mama bilong en, em Jehoadin, wanpela meri bilong taun Jerusalem. Amasia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, tasol em i no strong tumas long bihainim tru dispela pasin. Long taim Amasia i bosim strong kantri Juda, em i tok na ol i kilim i dai ol dispela ofisa i bin kilim papa bilong en, King Joas. Tasol em i no kilim ol pikinini bilong ol dispela ofisa. Nogat. Em i larim ol i stap. Em i bihainim tok bilong Bikpela i stap long dispela buk i gat ol lo bipo Moses i bin givim long ol Israel. Dispela tok bilong Bikpela i olsem, “Sapos pikinini bilong wanpela man i mekim rong, orait yupela i no ken bekim na kilim i dai papamama bilong en. Olsem tasol, sapos papamama i mekim rong, orait yupela i no ken bekim na kilim i dai ol pikinini bilong ol. Man i mekim rong, em tasol yupela i mas kilim i dai.” King Amasia i singautim olgeta man bilong lain Juda na bilong lain Benjamin i kam bung. Taim ol i bung pinis, em i makim ol man i gat 20 krismas na ol man i winim 20 krismas pinis, na putim ol long lain ami bilong en. Na em i makim ol ofisa bilong bosim ol lain soldia i gat 1,000 man na ol lain i gat 100 man. Na em i putim ol man i kam long wanpela wanpela lain famili aninit long ol wan wan ofisa. Namba bilong olgeta soldia em inap 300,000, na olgeta i gutpela man bilong pait na ol i save gut long pait long spia na hap plang. Na tu em i kisim 100,000 gutpela soldia long kantri Israel. Em i baim ol long silva, hevi bilong en i winim 3,000 kilogram. Tasol wanpela profet i go tokim king olsem, “Yu no ken kisim ol dispela lain soldia bilong Israel i go wantaim yu long pait, long wanem, ol man bilong kantri Israel i no save stap aninit long Bikpela, na em i no stap wantaim ol. Tasol sapos yu ting ol i strongpela lain bilong pait, orait yu ken kisim ol i go. Tasol yu mas save, God bai i mekim ol birua i winim yu, long wanem, God tasol i gat strong bilong mekim ol man i win na bilong mekim ol i lus.” Amasia i harim dispela tok pinis na em i askim profet olsem, “Tasol olsem wanem long ol dispela silva mi givim pinis long ol dispela lain soldia bilong Israel?” Na profet i bekim tok long Amasia olsem, “Yu no ken wari. Bikpela inap givim yu planti silva moa, i winim tru dispela silva yu bin givim long ol.” Orait na Amasia i salim ol dispela lain soldia bilong Israel i go bek long ples bilong ol. Na ol i belhat nogut tru long ol Juda. Orait bihain Amasia i strongim tingting bilong en na em i bringim ami bilong en i go long Ples Daun I Gat Planti Sol, bilong pait long ol Idom. Na ol i kilim i dai 10,000 soldia bilong Idom. Na ol i kalabusim narapela 10,000 soldia bilong Idom na kisim ol i go antap long wanpela maunten. Na ol i tromoi ol dispela Idom i go daun long wanpela ples nogut, na ol i dai na bodi bilong ol i bruk olgeta. Taim Amasia wantaim ol soldia bilong en i go pait long ol Idom, ol dispela lain soldia bilong Israel, Amasia i bin salim i go, ol i kam bek na pait long ol taun bilong ol Juda, stat long taun Samaria na i go inap long taun Bethoron. Na ol i kilim i dai 3,000 manmeri na kisim planti gutpela samting bilong ol dispela taun, na karim i go. Taim Amasia i winim ol Idom pinis, em i kisim ol giaman god bilong ol Idom na bringim i kam bek long Juda. Na em i lotu long ol na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, olsem ofa bilong ol. Bikpela i lukim dispela pasin bilong King Amasia na em i kros tru long em. Olsem na Bikpela i salim profet i go long Amasia na i tokim em olsem, “Bilong wanem yu wok long lotu long ol giaman god bilong narapela lain? Yu save pinis, ol dispela god i no bin helpim ol manmeri bilong ol yet na kisim bek ol long han bilong yu. Olsem na bilong wanem yu lotu long ol?” Profet i toktok yet na Amasia i katim tok bilong em olsem, “Husat i bin mekim yu i kamap man bilong givim tingting long mi? Yu pasim maus. Nogut mi tokim wanpela soldia long kilim yu i dai.” Profet i harim dispela tok na em i laik pasim maus, tasol pastaim em i mekim wanpela tok moa long king olsem, “Nau mi save, God i laik bagarapim yu, long wanem, yu bin mekim pasin nogut na nau yu no laik harim gut tok bilong mi.” King Amasia i askim tingting bilong ol ofisa bilong en pinis, orait em i salim ol man i go long Jehoas, king bilong Israel. King Jehoas em i pikinini bilong Joahas na tumbuna pikinini bilong Jehu. Ol dispela man i go kamap long Jehoas na ol i tokim em olsem, “King Amasia i tok long em i laik pait long yupela Israel.” Jehoas i bekim tok long Amasia na mekim dispela tok piksa long en, “Long kantri Lebanon, wanpela gras i gat nil i bin salim tok long wanpela diwai sida na i tokim em olsem, ‘Mi laik bai yu givim pikinini meri bilong yu long pikinini man bilong mi, na bai tupela i marit.’ Tasol bihain long taim gras i mekim dispela tok, wanpela wel abus i wokabaut long dispela hap na i krungutim dispela gras, na gras i bagarap.” Jehoas i mekim dispela tok piksa, na em i skruim tok long Amasia olsem, “Mi save, yu bin pait long ol Idom na winim ol. Olsem na yu amamas tru na yu wok long hambak na litimapim nem bilong yu moa yet. Tasol nau yu mas stap gut long ples bilong yu. Maski long kirapim pait long mipela. Nogut yu bagarap, na yu mekim ol Juda tu i bagarap.” Tasol Amasia i no laik harim tok bilong Jehoas. As bilong dispela i olsem, God i tingting pinis long putim ol Juda long han bilong ol birua, long wanem, ol i bin lotu long ol giaman god bilong ol Idom. Olsem na Jehoas wantaim ol ami bilong Israel i go long taun Betsemes long kantri Juda na ol i pait long Amasia wantaim ol soldia bilong en. Ol i pait i go na ol Israel i winim ol Juda, na ol soldia bilong Juda i ranawe i go bek long ples bilong ol. Na Jehoas i holimpas Amasia na kalabusim em. Na bihain, Jehoas wantaim ol soldia bilong Israel i kisim Amasia na ol i lusim Betsemes na wokabaut i go long Jerusalem. Na ol i brukim banis bilong taun, stat long Dua Bilong Efraim na i go inap long Dua Bilong Kona. Mak bilong dispela hap banis ol i bin brukim, em i samting olsem 200 mita. Na Jehoas i go insait long Jerusalem na kisim olgeta gol na silva i stap long taun. Em i kisim tu olgeta dis na plet samting i stap long haus bilong God, em ol samting ol lain bilong Obetidom i save lukautim. Na tu em i kisim olgeta samting i stap long ol rum mani long haus bilong king. Na em i kalabusim sampela bikman bilong Juda na kisim ol dispela manmeri wantaim olgeta dispela samting na i go bek long Samaria. Bihain King Jehoas bilong Israel i dai. Na King Amasia bilong Juda i stap 15 yia moa, na ol i kilim em i dai. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Amasia i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Juda Na Israel. Long taim King Amasia i givim baksait long Bikpela, sampela man i pasim tok long kilim em i dai long Jerusalem. Em i harim tok long dispela samting ol i laik mekim, olsem na em i ranawe i go long taun Lakis. Tasol ol dispela birua bilong en i salim sampela man na ol i bihainim em i go long Lakis na kilim em i dai. Na sampela man i putim bodi bilong en long hos na bringim i kam bek long Jerusalem. Na ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en. Taim Amasia i dai pinis, ol Juda i kisim pikinini bilong en, Usia, na ol i makim em i kamap king, bilong kisim ples bilong papa bilong en. Usia i gat 16 krismas long taim em i kamap king. Sampela taim bihain long em i stap king, em i go pait na kisim bek taun Elat long han bilong ol birua. Na em i stretim bek ol hap bilong taun i bin bagarap. Usia i gat 16 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 52 yia. Mama bilong en em Jekolia, wanpela meri bilong taun Jerusalem. Taim Usia i stap king, wanpela man, nem bilong en Sekaraia, i skulim Usia long pasin bilong pret na stap aninit long God, Bikpela. Na taim Sekaraia i no dai yet, King Usia i gat strongpela tingting long bihainim laik bilong God, na em i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en, Amasia, i bin mekim. Taim Usia i strong yet long bihainim laik bilong God, orait God i helpim em na olgeta samting Usia i mekim, i kamap gutpela. *** Orait King Usia i kirap na i go pait long ol Filistia. Na em i winim ol na brukim ol banis bilong taun Get na taun Japne na taun Asdot. Na em i wokim ol nupela taun long graun bilong ol Asdot na long ol arapela hap bilong kantri Filistia. God i helpim em long winim ol Filistia na ol Meun na ol Arebia bilong taun Gurbal. Em i kamap strongpela king tru na ol manmeri long ol kantri i stap nabaut, i go inap long mak bilong Isip, ol i harim tok long biknem bilong em. Na ol Amon i save givim takis long em, bilong soim em olsem, ol i aninit long em. Na long Jerusalem, Usia i wok long strongim banis bilong taun olsem. Em i wokim ol haus antap long banis klostu long Dua Bilong Kona na long Dua Bilong Ples Daun na long hap bilong banis ol i kolim Sapela Kona, bai ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Usia i gat bikpela lain bulmakau na sipsip i stap long ples stret na long ol liklik maunten long hap san i go daun, olsem na em i wokim sampela taua bilong ol wasman long ples kunai i no gat man, na tu em i wokim planti hul wara bilong ol abus i ken dring. Na tu, Usia em i man bilong laikim tumas wok didiman. Olsem na em i tokim ol manmeri long planim ol gaden wain na long planim ol arapela kain samting long ol dispela hap graun i gat planti gris na long ol ples maunten. Usia i gat bikpela lain soldia long ami bilong en, na ol i gutpela man bilong pait. Na Jeiel, wanpela kuskus bilong king, wantaim Masea, wanpela ofisa, i bin kaunim ol soldia na makim hamas man bai i stap insait long wan wan lain bilong ami. Na Hanania, wanpela namba wan ofisa bilong king, i bosim tupela long mekim dispela wok. Usia i gat 2,600 hetman bilong ol lain famili bilong Juda i stap olsem ol ofisa bilong ol dispela strongpela soldia bilong en. Namba bilong ol soldia, em inap 307,500, na ol inap pait strong tru na helpim king long daunim ol birua. Na Usia i redim olgeta kain samting bilong pait, olsem ol spia na hap plang na hat kapa na klos pait na banara na ol ston bilong sut long katapel. Na tu em i gat sampela saveman long Jerusalem, na ol i wokim ol masin, na ol i putim ol dispela masin i stap. Na long taim pait i kamap, ol i ken kisim ol masin i go antap long ol kona bilong banis bilong taun na long ol taua ol soldia i save stap long en na was long ol birua, na ol i ken yusim ol dispela masin long sutim ol spia na ol bikpela ston i go long ol birua. Long olgeta wok Usia i mekim, God i helpim em gut tru, olsem na em i kamap strongpela king tru na ol manmeri bilong ol longwe ples i harim tok long biknem bilong en. Taim King Usia i kamap strong na em i gat biknem, orait em i ting em i strongpela king tru, olsem na em i bagarap. Em i no bihainim tok bilong God, Bikpela bilong en, na em i go long alta i stap insait long haus bilong Bikpela, na em yet i laik mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Tasol pris Asaria i lukim em i go insait, na em i kisim 80 strongpela pris bilong Bikpela, na ol i bihainim king i go insait long haus bilong Bikpela. Ol i krosim em na tokim em olsem, “Usia, yu harim. I no wok bilong yu long mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long Bikpela. Nogat. Bikpela i bin makim ol pris bilong lain bilong Aron tasol, bilong mekim ol dispela ofa. Yu mas hariap na lusim dispela ples tambu, long wanem, yu mekim bikpela rong pinis long God. Olsem na bai God, Bikpela i no moa belgut long yu.” Usia i holim plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na em i sanap klostu long alta bilong kukim ofa bilong smok i gat gutpela smel. Em i harim dispela tok bilong ol pris na em i kros tru long ol. Orait na wantu sik lepra i kamap long pes bilong en, insait long haus bilong Bikpela yet. Hetpris Asaria wantaim ol arapela pris i lukim sik lepra i stap long pes bilong king, na ol i kirap nogut na kwiktaim ol i rausim em long go ausait long haus bilong Bikpela. Na em tu i hariap i go, long wanem, em i save Bikpela i bin mekim dispela sik i kamap long en bilong mekim save long em. Dispela sik lepra i stap long skin bilong King Usia i no inap pinis. Olsem na em i no inap i go moa long haus bilong Bikpela. Na tu, Usia i lusim haus king na i go i stap long narapela haus. Na Jotam, pikinini man bilong en, i mekim wok olsem king na i bosim haus king na bosim kantri inap King Usia i dai. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Usia i bin mekim, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk profet Aisaia, pikinini man bilong Emos, i bin raitim. Taim Usia i dai, ol i planim em long ples matmat bilong ol tumbuna bilong en. Tasol ol i planim em longwe liklik long ol matmat bilong ol arapela king, long wanem, em i bin i gat sik lepra. Na nau pikinini man bilong en Jotam, i kisim ples bilong en na i kamap king tru. Jotam i gat 25 krismas long taim em i kamap king na em i stap king long Jerusalem inap 16 yia. Mama bilong en, em Jerusa, pikinini meri bilong Sadok. Jotam i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en Usia i bin mekim. Na Jotam i mekim wanpela gutpela pasin tu long em i no go insait long haus bilong Bikpela olsem Usia i bin mekim. Tasol ol manmeri bilong Juda i no mekim ol gutpela pasin. Ol i wok long mekim ol kain kain pasin nogut. Jotam i tokim ol wokman na ol i wokim dispela dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela ol i kolim Dua Antap. Na ol i mekim planti wok bilong strongim banis bilong Jerusalem long hap bilong Ofel. Na tu ol wokman bilong en i wokim ol taun long ples maunten bilong Juda. Na long ol maunten i gat planti diwai long en, ol i wokim ol strongpela ples bilong ol soldia i ken hait na pait, na ol taua bilong ol soldia i ken was long ol birua. Na bihain, Jotam wantaim ol soldia bilong en i go pait long king bilong kantri Amon wantaim ol soldia bilong en, na ol soldia bilong Jotam i winim tru ol soldia bilong Amon. Orait na Jotam i tokim ol Amon long ol i mas givim takis long em. Long dispela yia ol i givim Jotam 3,400 kilogram silva na 1,000 ton wit na 1,000 ton rais bali. Na ol i givim wankain takis long namba 2 yia na long namba 3 yia tu. Jotam i bihainim gut ol pasin God, Bikpela i laikim, olsem na em i kamap strongpela king tru. Ol stori bilong olgeta arapela samting Jotam i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim Buk Bilong ol King Bilong Juda Na Israel. Dispela buk i stori tu long ol pait na wok em i bin mekim. Jotam i gat 25 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 16 yia. Taim Jotam i dai, ol i planim em long Taun Bilong Devit. Na pikinini man bilong en, Ahas, i kisim ples bilong en na i kamap king. Ahas i gat 20 krismas long taim em i kamap king, na em i stap king long Jerusalem inap 16 yia. Tasol em i no mekim stretpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem tumbuna bilong en, Devit, i bin mekim. Nogat. Em i mekim pasin nogut tasol, olsem ol king bilong Israel i bin mekim. Em i tokim ol wokman na ol i kisim bras samting na wokim ol piksa bilong giaman god Bal. Na em i save go long Ples Daun Bilong Hinom na mekim ol ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na tu em i mekim kranki pasin olgeta. Em i kilim ol pikinini man bilong en na i kukim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i bihainim dispela rabis pasin tru bilong ol lain manmeri i bin i stap long dispela graun bipo. Tasol Bikpela i bin rausim ol na givim dispela graun long ol Israel. Na Ahas i save go long ol ples bilong lotu long ol giaman god. Ol dispela ples i stap antap long ol maunten na aninit long ol bikpela diwai. Na em i mekim ol ofa na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. King Ahas i mekim planti pasin nogut, na ol manmeri bilong Juda tu i givim baksait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Olsem na God i salim king bilong Siria wantaim ol ami bilong en i kam pait na winim Ahas wantaim ol soldia bilong en. Na ol Siria i kisim planti Juda i go kalabus long Damaskus. Na bihain, Bikpela i salim king bilong Israel, em Peka, pikinini bilong Remalia, i kam wantaim ol ami bilong en na ol i pait na winim Ahas wantaim ol soldia bilong en, na kilim i dai 120,000 strongpela soldia bilong Juda long wanpela de tasol. *** Na Sikri, wanpela strongpela soldia bilong Israel, i kilim i dai tripela bikman bilong Juda. Nem bilong ol i olsem, Masea, pikinini bilong King Ahas, na Asrikam, man bilong bosim haus king, na Elkana, man i stap namba 2 bilong king. Ol Israel i no sori liklik long ol Juda, em ol brata bilong ol. Nogat. Ol i kalabusim 200,000 meri na pikinini bilong ol Juda, na ol i kisim planti gutpela samting bilong ol, na bringim olgeta i go bek long taun Samaria. Long dispela taim i gat wanpela profet bilong Bikpela i stap long Samaria, nem bilong en Odet. Na taim ol soldia bilong Israel i kam bek, Odet i go bungim ol na i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi i bin kros long ol Juda na em i putim ol long han bilong yupela. Tasol yupela i bin belhat tru long ol na yupela i bin mekim save kilim ol i dai. Na Bikpela i lukim pinis dispela pasin nogut yupela i bin mekim. Na tu yupela i laik mekim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem i kamap wokboi na wokmeri nating bilong yupela. Olsem wanem? Yupela i ting yupela yet i stap stret long ai bilong God, Bikpela bilong yupela, na yupela i mekim dispela kain pasin nogut long ol brata bilong yupela, a? Orait yupela harim. Nau yupela i mas lusim ol dispela lain brata na susa yupela i bin kalabusim, na larim ol i go bek long ples bilong ol. Long wanem, Bikpela i belhat moa yet long yupela, na bai em i mekim save long yupela.” Na tu 4-pela bikman bilong Israel i no laikim dispela pasin ol soldia bilong Israel i bin mekim. Nem bilong ol i olsem, Asaria, pikinini bilong Johanan, na Berekia, pikinini bilong Mesilemot, na Jehiskia, pikinini bilong Salum, na Amasa, pikinini bilong Hatlai. Dispela 4-pela bikman i tokim ol soldia olsem, “Yupela i no ken bringim ol dispela lain kalabus i kam hia. Yumi bin bekim sin pinis long ai bilong Bikpela, na em i belhat moa yet long yumi. Na sapos yupela i mekim dispela pasin nogut, bai asua bilong yumi i go bikpela moa long ai bilong Bikpela.” Ol soldia i harim dispela tok na ol i lusim ol kalabus wantaim ol samting ol i bin kisim long Juda, long ol dispela bikman na ol lain manmeri bilong Israel, na ol i go. Orait na ol dispela 4-pela bikman i mekim wok bilong lukautim ol lain kalabus. Ol i kisim sampela klos long ol samting ol soldia i bin kisim long pait, na ol i givim long ol manmeri i sot tru long klos. Na ol i givim sendel long ol long putim. Na tu ol i givim kaikai na wara long ol. Na ol i putim marasin long ol sua bilong ol. Na ol i kisim ol man na meri i no gat strong bilong wokabaut na putim ol antap long ol donki, na ol i bringim olgeta lain kalabus i go bek long ol wanlain bilong ol. Ol i go kamap long taun Jeriko, dispela taun i gat planti diwai det, na ol Israel i lusim ol na i go bek long Samaria. Bihain long taim ol Israel i winim ol Juda long pait, ol Idom i kam bek na ol i pait gen long ol Juda na winim ol. Na ol i kalabusim sampela manmeri na kisim ol i go. Olsem na King Ahas i salim ol man i go lukim king bilong Asiria, na askim em long kam helpim em. *** Na tu ol lain Filistia i kam na pait long ol taun i stap long ol liklik maunten long hap san i go daun na long hap saut bilong Juda. Ol i winim ol Juda na kisim taun Betsemes na taun Aijalon na taun Gederot. Na tu ol i kisim taun Soko na Timna na Gimso wantaim ol liklik ples i stap klostu long ol. Ol Filistia i kisim pinis dispela ol taun, orait ol i mekim ol i kamap taun bilong ol. As bilong dispela hevi i kamap long King Ahas wantaim ol manmeri Juda i olsem. Ahas i bin mekim planti pasin nogut tru na em i bin givim baksait long Bikpela. Olsem na Bikpela i larim ol dispela hevi i kamap bilong daunim kantri Juda. Na bihain, King Tiklat Pileser bilong Asiria i kam long Juda, tasol em i no helpim Ahas. Nogat. Em wantaim ol ami bilong en i wok long mekim nogut long Ahas. Olsem na Ahas i laik grisim Tiklat Pileser na em i kisim ol gol samting i stap long haus bilong Bikpela na long haus king na long haus bilong ol hetman, na i givim long Tiklat Pileser. Tasol dispela i no helpim Ahas. Taim King Ahas i kisim planti hevi tru, em i no tingting long Bikpela. Nogat. Em i givim baksait moa yet long Bikpela, na mekim planti sin. Em i tok olsem, “Ol god bilong ol king bilong Siria i bin helpim ol Siria. Olsem na sapos mi mekim ofa long ol, ating bai ol i helpim mi tu.” Orait Ahas i wok long mekim ol ofa long ol giaman god bilong ol Siria, em ol dispela lain i bin winim em long pait. Em i mekim ol dispela pasin, na dispela i as bilong bikpela bagarap i kamap long em yet na long olgeta manmeri bilong Israel. Na tu King Ahas i kisim olgeta dis na plet samting i stap insait long haus bilong Bikpela na i brukim ol nabaut, na em i pasim ol dua bilong haus bilong Bikpela. Na em i wokim ol alta long olgeta hap bilong Jerusalem, bilong em i ken lotuim ol giaman god. Na tu, long olgeta taun bilong Juda, em i wokim ol ples bilong lotu, bilong ol manmeri i ken i go na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol giaman god. Long dispela pasin, Ahas i mekim God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong en, i belhat tru long em. Ol stori bilong ol arapela samting King Ahas i mekim, na long ol pasin bilong en, stat long taim em i kamap king i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Juda Na Israel. Taim Ahas i dai, ol i planim em long Jerusalem, tasol ol i no planim em long matmat bilong ol king. Na pikinini man bilong en, Hesekia, i kisim ples bilong en na i kamap king. Hesekia i gat 25 krismas long taim em i kamap king na em i stap king long Jerusalem inap 29 yia. Mama bilong en, em Abiya, pikinini meri bilong Sekaraia. Hesekia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, olsem tumbuna bilong en, King Devit i bin mekim. Long namba wan yia bilong Hesekia i stap king, na long namba wan mun bilong dispela yia, em i opim ol dua bilong haus bilong Bikpela gen na em i tokim sampela man long stretim ol dispela dua. Orait em i tokim sampela lain pris na Livai na ol i kam bung long dispela ples bung i stap long hap sankamap bilong haus bilong Bikpela. Na em i tokim ol olsem, “Yupela ol Livai i mas givim yupela yet long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi, na makim dispela haus i bilong em wanpela tasol. Na yupela i mas rausim olgeta samting i save mekim dispela haus i kamap doti long ai bilong God. Ol tumbuna bilong yumi i no bin bihainim tru tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na ol i bin mekim olkain pasin i no stret long ai bilong en. Ol i lusim God na givim baksait long dispela haus em i save stap long en. Na ol i pasim ol dua bilong haus bilong Bikpela, na mekim ol lam i dai. Na ol i no kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na ol i no mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta antap long alta bilong God bilong Israel. “Ol Juda na Jerusalem i mekim ol dispela pasin nogut, na Bikpela i bin belhat long ol na em i mekim save long ol. Em i bin salim ol birua i kam na kilim ol papa bilong yumi i dai. Na ol i bin kalabusim ol meri na pikinini bilong yumi na kisim ol i go long kantri bilong ol. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting Bikpela i bin mekim long ol taun bilong yumi, orait ol i save tingting planti na pret moa yet. Yumi save gut long dispela. *** “Olsem na nau mi tingting strong long mekim kontrak wantaim God, Bikpela bilong yumi Israel, na bai em i no ken belhat moa long yumi. Yupela ol pris na Livai, yupela i mas save olsem, Bikpela i bin makim yupela long mekim ol wok bilong en. Yupela i gat wok bilong sanap long ai bilong Bikpela na mekim wok bilong en na bilong stiaim ol manmeri bai ol i lotu tru long em, na bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel. Olsem na yupela i mas mekim gut dispela ol wok.” Nem bilong ol Livai i harim tok bilong king i olsem, Mahat, pikinini bilong Amasai, na Joel, pikinini bilong Asaria. Tupela i bilong lain Kohat. Na Kis, pikinini bilong Apdi, na Asaria, pikinini bilong Jehalelel. Tupela i bilong lain Merari. Na Joa, pikinini bilong Sima, na Iden, pikinini bilong Joa. Tupela i bilong lain Gerson. Na Simri na Juel bilong lain Elisafan. Na Sekaraia na Matania bilong lain Asap. Na Jehuel na Simei bilong lain Heman. Na Semaia na Usiel bilong lain Jedutun. Ol dispela Livai i kirap i go bungim ol wanlain bilong ol na olgeta i bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong Bikpela. Ol i kamap klin pinis, orait ol i bihainim lo bilong Bikpela, na ol i stretim haus bilong Bikpela olsem king i bin tokim ol long mekim. Orait ol pris i go insait long haus bilong Bikpela, na ol i rausim olgeta samting i doti long ai bilong God. Ol i bringim ol dispela samting i kam long bikpela ples bung i stap long pes bilong haus bilong Bikpela. Na ol Livai i karim ol dispela samting i go ausait long Jerusalem na tromoi i go long ples daun bilong wara Kidron. Na bihain, ol pris i mekim haus i kamap klin gen long ai bilong Bikpela. Ol i statim wok long de namba wan bilong namba wan mun, bilong mekim olgeta samting i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela i kamap klin. Ol i wok i go inap long de namba 8, na ol i kamap long dua bilong haus. Na ol i wok inap 8-pela de moa bilong mekim haus bilong Bikpela i kamap klin long ai bilong en. Na long de namba 16 bilong dispela mun, ol i pinisim dispela wok, na haus i redi bilong ol i ken mekim lotu long Bikpela. Taim ol pris na Livai i pinisim wok, orait ol i go lukim King Hesekia na tokim em olsem, “Mipela i mekim olgeta samting bilong haus bilong Bikpela i kamap klin pinis. Alta bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta, wantaim ol samting bilong alta, na tebol bilong putim bret ol i save givim long God, wantaim olgeta samting bilong tebol, olgeta i klin. Na tu, mipela i kisim ol dis na plet samting King Ahas i bin rausim long haus bilong Bikpela, long taim em i bin givim baksait long God. Na mipela i bringim ol dispela samting i kam bek long haus bilong Bikpela, na mekim ol i kamap klin gen long ai bilong Bikpela. Na mipela i putim i stap klostu long alta bilong Bikpela.” King Hesekia i harim dispela tok pinis, orait long moningtaim tru em i singautim ol hetman bilong Jerusalem i kam bung. Olgeta i kam bung pinis, orait em i kisim ol i go long haus bilong Bikpela. Na ol i kisim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip na 7-pela meme man i go wantaim ol. Dispela 7-pela meme man i bilong mekim ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri bilong Juda na bilong ol lain famili bilong king, na bilong makim haus i bilong Bikpela stret. Na king i tokim ol pris bilong lain bilong Aron long ofaim ol dispela abus long alta bilong Bikpela. Orait na ol i kilim ol 7-pela bulmakau man pastaim, na givim blut bilong ol bulmakau long ol pris na ol i tromoi blut long alta. Na bihain ol i kilim 7-pela sipsip man na 7-pela pikinini sipsip, na tromoi blut bilong ol dispela sipsip tu long alta. Na bihain king wantaim ol man i sanap i stap, na ol i bringim 7-pela meme man i kam na king wantaim ol dispela man olgeta wan wan i putim han bilong ol antap long ol meme. Orait na ol pris i kilim dispela 7-pela meme na tromoi blut bilong ol dispela meme antap long alta, olsem ofa bilong rausim sin bilong olgeta Israel, long wanem, king i bin tok olsem, “Ofa bilong rausim sin na ofa bilong paia i kukim olgeta, i bilong helpim olgeta manmeri bilong Israel.” King Hesekia i bihainim tok bipo Bikpela i bin givim long King Devit long maus bilong profet Gat na Natan, na em i tokim ol Livai na ol i kisim olkain gita samting bilong mekim musik na ol i go sanap insait long haus bilong Bikpela. Orait na ol Livai i sanap i stap na i holim olkain gita samting olsem Devit, king bilong Israel i bin yusim bipo. Na ol pris i sanap wantaim ol na holim biugel bilong ol. Ol i redi pinis, orait Hesekia i tokim ol pris long mekim ofa bilong paia i kukim olgeta. Na taim ol i stat long mekim ofa, ol Livai i stat long singim song bilong amamas long Bikpela. Na ol pris i winim biugel na ol Livai i mekim gutpela musik long ol gita samting bilong ol. Na olgeta manmeri i wok long lotuim God na ol Livai i singim song na ol pris i winim biugel, na ol i mekim olsem i go inap ol ofa bilong paia i kukim olgeta i pinis. Taim ol i mekim ol dispela ofa pinis, orait King Hesekia wantaim olgeta manmeri i brukim skru na i lotu long God. Na king wantaim ol hetman i tokim ol Livai long singim ol song bipo Devit na profet Asap i bin raitim bilong litimapim nem bilong Bikpela. Orait na ol Livai i amamas moa yet na singim ol song. Na bihain ol i brukim skru na lotuim God. Bihain Hesekia i tokim olgeta lain i stap long dispela bung olsem, “Nau yupela i givim yupela yet long Bikpela. Olsem na yupela i mas kisim ol ofa bilong kamap wanbel wantaim Bikpela na ol ofa bilong tenkyu long Bikpela na bringim i kam long haus bilong Bikpela.” Orait na ol manmeri i bihainim tok bilong king na ol i bringim ol dispela ofa. Na sampela i laik mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ol i bringim 70 bulmakau man na 100 sipsip man na 200 pikinini sipsip, bilong mekim ofa long Bikpela. Na tu ol i bringim 600 bulmakau man na 3,000 sipsip long Bikpela, olsem ofa. Liklik lain pris tasol i bin mekim pasin bilong kamap klin long ai bilong God, olsem na wok bilong kilim ol abus bilong ofa i winim ol. Olsem na ol Livai i helpim ol pris long kilim ol abus, bai wok i ken pinis hariap. As bilong dispela i olsem. Ol Livai i bin hariap long mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, tasol ol pris i no bin hariap. Bihain, taim olgeta pris i mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, ol Livai i no mekim dispela wok moa. Ol pris i kukim ol planti ofa bilong paia i kukim olgeta. Tasol ol i no mekim dispela wok tasol. Nogat. Ol i kukim gris bilong ofa bilong kamap wanbel, na ol i kisim wain ol manmeri i bin bringim wantaim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ol i kapsaitim olsem ofa. King Hesekia wantaim ol manmeri i tingting long God i bin helpim ol long pinisim ol dispela wok hariap, olsem na ol i amamas tru long God. Na long dispela pasin ol i stat gen long mekim ol ofa na long mekim lotu insait long haus bilong Bikpela. *** King Hesekia i salim tok long olgeta manmeri bilong Israel na Juda long ol i mas kam bung long haus bilong Bikpela long Jerusalem, bilong mekim Kaikai Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut long Isip. Na tu, em i salim ol pas i go long ol manmeri bilong lain Efraim na lain Manase. Ol inap mekim dispela kaikai long namba wan mun, tasol planti pris i no bin mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, na tu ol manmeri i no kam bung yet long Jerusalem. Olsem na king wantaim ol ofisa bilong en na ol manmeri i bin pasim tok long mekim dispela kaikai long namba 2 mun. *** King wantaim olgeta manmeri i wanbel long dispela tingting, olsem na ol i salim tok long olgeta hap bilong Israel, stat long taun Berseba long hap saut na i go inap long taun Dan long hap not, na ol i tokim olgeta manmeri long ol i mas kam bung long Jerusalem bilong mekim Kaikai Bilong Tingim De God, Bikpela bilong ol Israel, I Bin Larim Ol Israel I Stap Gut long Isip. Lo bilong God i tok, olgeta Israel i mas bung long mekim dispela kaikai, tasol sampela bilong ol tasol i save bihainim dispela lo. King wantaim ol ofisa bilong en i raitim ol pas na king i givim long ol man na tokim ol long bringim ol dispela pas i go long olgeta hap bilong Israel na Juda. Tok i stap insait long ol pas i olsem, “Yupela ol liklik lain bilong Israel, ol king bilong Asiria i no bin bagarapim, yupela harim. Yupela i mas kam bek long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi, Abraham na Aisak na Jekop. Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i kam i stap wantaim yupela. Yupela i no ken mekim pasin nogut olsem ol papa na ol brata bilong yupela i bin mekim. Ol i bin givim baksait long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi, na God i bin mekim save long ol na bagarapim ol nogut tru. Yupela yet i lukim pinis ol dispela samting. Yupela i no ken bikhet olsem ol lain tumbuna bilong yupela i bin mekim. Nogat. Yupela i mas givim yupela yet long Bikpela. Na yupela i mas i go long Jerusalem na mekim lotu long God, Bikpela bilong yumi, long dispela haus em i bin makim bilong i stap haus bilong em yet oltaim. Yupela i mas mekim olsem, na bai em i no ken belhat long yupela. Yupela i save, ol birua i bin winim yupela na kisim ol lain famili bilong yupela na bringim ol i go i stap kalabus long ples bilong ol. Tasol sapos yupela i kam bek long Bikpela, orait em bai i mekim ol dispela birua i sori long ol lain famili bilong yupela na larim ol i kam bek long graun bilong yupela gen. God, Bikpela bilong yumi, em i God bilong sori na marimari. Na sapos yupela i tanim bel na i kam bek long em, orait bai em i kisim bek yupela na bai em i no givim baksait long yupela moa.” Orait nau ol dispela man i bringim ol dispela pas i go long ol taun i stap long graun bilong lain Efraim na lain Manase na i go inap long graun bilong lain Sebulun long hap not. Na ol i autim tok bilong king long ol manmeri, tasol ol manmeri i no laik harim na ol i lap nogut na tok bilas long ol man i autim dispela tok. Tasol i gat sampela man bilong lain Aser na bilong lain Manase na bilong lain Sebulun i harim dispela tok na ol i laik daunim ol yet long ai bilong Bikpela na ol i go long Jerusalem. Na God yet i mekim ol Juda i wanbel na olgeta i bihainim tok bilong king wantaim ol ofisa bilong en, na ol i kam bung long Jerusalem na mekim dispela kaikai olsem lo bilong Bikpela i tok. Orait long namba 2 mun, bikpela lain manmeri tru i kam bung long Jerusalem bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Taim olgeta i kam bung pinis, orait ol i go rausim olgeta alta bilong ol giaman god i stap long Jerusalem. Na tu ol i rausim ol alta ol manmeri i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long en. Na ol i kisim olgeta dispela alta i go tromoi long ples daun bilong wara Kidron. Na long de namba 14 bilong dispela namba 2 mun, ol i kilim ol pikinini sipsip bilong mekim ofa bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na ol pris na ol Livai i no bin bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong Bikpela, ol i sem nogut tru, na ol i go mekim ol yet i kamap klin gen. Ol i kamap klin pinis, orait ol i bringim ofa bilong paia i kukim olgeta i go long haus bilong Bikpela. Ol pris na Livai i bihainim lo, Moses, wokman bilong God, i bin givim ol na ol i go sanap long pes bilong ol manmeri long haus bilong Bikpela. Na ol Livai i kisim blut bilong ol ofa na givim long ol pris na ol pris i tromoi blut long alta. Planti manmeri i no bin mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, olsem na ol i no inap kilim pikinini sipsip bilong ol yet long mekim ofa. Olsem na ol Livai i kilim sipsip bilong ol dispela manmeri na makim ol dispela sipsip olsem ol samting bilong Bikpela stret. Orait olgeta manmeri i kaikai sipsip bilong ofa, tasol bikpela lain bilong ol i no bin mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God pastaim, olsem lo i tok. Planti bilong ol dispela manmeri i no klin, ol i kam long lain Efraim na lain Manase na lain Isakar na lain Sebulun. King Hesekia i tingting long ol dispela manmeri i no bin mekim ol yet i klin, orait em i prea olsem, “O God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong mipela, yu save, ol dispela manmeri i no bin bihainim lo bilong yu long mekim ol yet i kamap klin pastaim na ol i kam long haus bilong yu. Tasol ol i gat bikpela laik tru bilong kam long yu na lotu long yu. Bikpela, yu gutpela tumas, na yu ken lusim rong bilong ol dispela manmeri.” *** Orait na Bikpela i harim beten bilong Hesekia na i lusim rong bilong ol dispela manmeri na i no bagarapim ol. Ol manmeri i bung i stap long Jerusalem inap 7-pela de bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, na olgeta i amamas tru. Na ol Livai na ol pris i kisim olkain gita samting long haus bilong Bikpela na ol i wok long paitim bilong litimapim nem bilong Bikpela. Ol dispela kain gita i save krai strong tru. Ol Livai i bin mekim gutpela wok long mekim lotu na mekim ol ofa long Bikpela. Olsem na Hesekia i tok amamas long ol. Ol manmeri i mekim dispela kaikai na lotu inap long 7-pela de. Na ol i mekim ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God, na ol i beten na tenkyu long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol. Dispela 7-pela Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis i pinis, orait olgeta manmeri i pasim tok long skruim lotu i go inap 7-pela de moa. Olsem na ol i wok long lotu na amamas i stap inap long 7-pela de moa. Na King Hesekia i givim 1,000 bulmakau man na 7,000 sipsip, na ol ofisa bilong en i givim 1,000 bulmakau man na 10,000 sipsip long ol manmeri, bilong ol i ken mekim ofa. Na long dispela taim bikpela lain pris i mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God. Na ol pris na ol Livai na ol manmeri bilong Juda na ol manmeri i bin kam long graun Israel long hap not na ol manmeri bilong ol arapela kantri i save i stap wantaim ol Juda na Israel, olgeta i stap long Jerusalem na i amamas tru, long wanem, i no gat kain samting olsem i bin kamap long Jerusalem, stat long taim bilong King Solomon, pikinini bilong Devit, i kam inap nau. *** Na bihain, ol pris bilong lain Livai i sanap na i askim God long mekim gut long ol manmeri. Na God i stap long heven, gutpela ples bilong em yet, na em i harim prea bilong ol pris. Bihain long ol bikpela de bilong lotu i pinis, orait olgeta manmeri i bin kam bung long Jerusalem, ol i go nabaut long ol taun bilong Juda na ol i brukim ol pos ston i gat piksa bilong ol giaman god na ol i katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera na ol i bagarapim ol alta na ol ples bilong lotu long ol giaman god. Na tu ol i go raun long graun bilong lain Juda na lain Benjamin na lain Manase na lain Efraim na ol i bagarapim olgeta samting bilong ol giaman god, na ol i no larim wanpela samting i stap. Na bihain ol i go bek long ples bilong ol. King Hesekia i tilim ol pris na Livai long ol wan wan lain na i tokim ol long ol i mas mekim olkain wok olsem ol pris na Livai i bin mekim bipo. Ol i gat wok olsem. Ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim God. Na ol i mas givim tenkyu long Bikpela na litimapim nem bilong en na mekim olgeta wok bilong haus bilong Bikpela. Na king i tok long ol pris i ken kisim ol abus long banis bilong em yet na mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta long olgeta moning na apinun na long ol de Sabat na long ol bikpela de bilong nupela mun na long ol arapela bikpela de bilong lotu, olsem lo bilong Bikpela i tok. Na king i tokim ol manmeri bilong Jerusalem long ol i mas bringim ol kaikai samting i kam long ol pris na Livai, olsem lo i tok. Ol manmeri i mas mekim olsem, bai ol pris na Livai i ken mekim gut wok bilong ol, olsem lo bilong Bikpela i tok. Dispela tok bilong king i go long olgeta hap bilong kantri, na kwiktaim ol manmeri i kisim planti nambawan gutpela wit tru na planti wain na wel bilong oliv na hani na ol arapela kain kaikai ol i bin kisim long gaden, na ol i bringim i kam long ol pris na Livai. Na tu ol i tilim olgeta kaikai samting bilong ol long 10-pela hap, na givim wanpela hap long ol pris na Livai. Na olgeta manmeri i stap long ol taun bilong Juda, ol i bringim wanpela bilong olgeta 10-pela bulmakau na sipsip bilong ol. Na tu ol i tilim ol samting bilong ol long 10-pela hap na makim wanpela hap bilong God, Bikpela bilong ol, na ol i bringim ol dispela samting i kam na hipim long planti hip. Ol manmeri i wok long bringim ol dispela samting i kam, stat long namba 3 mun na i go inap long namba 7 mun. Bihain Hesekia wantaim ol hetman i go lukim ol dispela samting ol manmeri i bin bringim i kam, na ol i litimapim nem bilong Bikpela na amamas long ol manmeri bilong Israel. Na king i askim ol pris na Livai, “Olsem wanem na yupela i gat planti hip kaikai olsem.” Na hetpris Asaria, em man bilong lain Sadok, i bekim tok long king olsem, “Bikpela i bin mekim gut tru long ol manmeri bilong en, na ol i bringim planti kaikai i kam long haus bilong Bikpela. Mipela i bin kaikai planti tru bilong ol dispela kaikai, tasol mipela i no inap pinisim. Olsem na nau dispela ol planti hip kaikai i stap yet.” Orait na king i tok na ol wokman i redim sampela rum bilong ol haus i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela. Na ol i kisim ol dispela kaikai na ol arapela samting ol manmeri i bin givim long Bikpela, na ol i putim insait long ol dispela rum. Na wanpela Livai, nem bilong en Konania, i bosim dispela wok, na brata bilong en, Simei, i stap namba 2 bilong en. King Hesekia wantaim Asaria, hetman bilong haus bilong God, tupela i makim sampela moa Livai bilong helpim Konania na Simei. Nem bilong ol i olsem, Jehiel na Asasia na Nahat na Asahel na Jerimot na Josabat na Eliel na Ismakia na Mahat na Benaia. Na i gat wanpela Livai i gat wok bilong lukautim dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela long hap sankamap. Nem bilong dispela Livai, em Kore, pikinini bilong Imna. Orait ol i makim em long kisim ol ofa ol manmeri i givim long God long laik bilong ol, na tu long kisim ol arapela ofa ol manmeri i givim long Bikpela, na long kisim ol hap bilong ofa i tambu tru, na tilim long ol pris. Na sampela Livai i mekim gutpela wok bilong helpim Kore long tilim kaikai long ol pris i stap long ol taun bilong ol pris. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Iden na Miniamin na Jesua na Semaia na Amaria na Sekania. Ol i tilim kaikai inapim olgeta lain pris, na olgeta pris i kisim kaikai, maski ol i yangpela yet o ol i lapun pinis. Taim olgeta pikinini man bilong ol pris i kisim 3-pela krismas pinis, ol i save raitim nem bilong ol long lista bilong ol lain famili bilong ol pris. Na ol i save tilim kaikai long olgeta man i gat nem long dispela lista. Tasol sapos em i taim bilong wanpela lain pris i mas i go mekim wok long haus bilong Bikpela long Jerusalem na ol i go pinis, orait bai ol i no tilim kaikai long ol. Taim ol i raitim nem bilong ol pris, ol i save raitim nem bilong ol aninit long lista bilong ol wan wan famili bilong ol yet, bai ol i ken bung wantaim na mekim wok. Tasol taim ol i raitim nem bilong ol Livai i gat 20 krismas na i go antap, ol i save raitim nem bilong ol aninit long lista bilong wok ol i save mekim. Na long dispela lista ol i save raitim nem bilong ol meri na pikinini bilong ol wantaim. Na ol dispela lain i gat wok bilong mekim ol yet i stap klin long ai bilong Bikpela oltaim. Sampela pris bilong lain bilong Aron i save stap long ol hap graun i stap klostu long ol taun bilong ol pris. Na i gat ol man long ol dispela taun i save tilim ol kaikai long ol dispela lain pris. Na tu ol i save tilim kaikai long ol Livai, nem bilong ol i stap long lista bilong ol Livai. Hesekia i mekim ol gutpela wok long helpim ol lain pris na Livai long olgeta hap bilong Juda. Na em i save bihainim laik bilong God, Bikpela bilong en, na i mekim ol gutpela na stretpela pasin long ai bilong God. Long olgeta wok King Hesekia i mekim long kirapim gen wok bilong haus bilong God na long bihainim gut ol lo na tok bilong God, Hesekia i strong tru long bihainim laik bilong God long tingting bilong en olgeta. Olsem na olgeta wok em i mekim i kamap gutpela tru. Bihain long olgeta samting King Hesekia i bin mekim long bihainim tru olgeta tok bilong Bikpela, King Senakerip bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en i kam pait long ol Juda. Ol Asiria i banisim ol taun i gat strongpela banis, na Senakerip i tokim ol soldia bilong en long pait long kisim ol dispela taun, bai em i ken bosim ol. Na Hesekia i save olsem Senakerip i laik pait long Jerusalem tu, olsem na Hesekia wantaim ol ofisa na ol strongpela soldia bilong en i pasim tok long pasim ol hul wara i stap ausait long taun. Orait na ol i bungim bikpela lain man na i tokim ol olsem, “Yumi go pasim ol hul wara i stap ausait long taun. Na tu, yumi mas pasim dispela liklik wara i ran klostu long taun. Nogut ol Asiria i kam na ol i gat planti wara bilong dring.” Orait na ol i go pasim ol dispela wara. Hesekia i strong long ol wokman bilong en i mas strongim banis bilong Jerusalem hariap. Olsem na ol wokman i wokim gen hap banis i bruk pinis, na ol i wokim ol taua antap long banis, bilong ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Na ausait long bikpela banis bilong taun ol i wokim narapela banis i raunim taun olgeta. Na ol i strongim banis long dispela hap ol i bin pulimapim graun long ples daun i stap long hap bilong Jerusalem ol i kolim Taun Bilong Devit. Na ol i wokim planti spia na ol hap plang bilong pait. Bihain Hesekia i makim ol ofisa bilong ami long bosim ol man bilong Jerusalem. Na em i bungim olgeta man long bikpela ples bung klostu long dua bilong taun. Na em i autim gutpela tok bilong strongim bel bilong ol. Em i tokim ol olsem, “Yupela i mas sanap strong na i no ken pret long king bilong Asiria wantaim bikpela lain ami bilong en. I tru, ol i gat bikpela strong, tasol yumi gat bikpela strong moa i winim strong bilong ol. King bilong Asiria i kisim strong bilong em long ol man, tasol strong bilong yumi i kam long God, Bikpela bilong yumi. Em i stap wantaim yumi na bai em i helpim yumi na i daunim ol birua bilong yumi.” Ol manmeri i harim tok bilong king, na dispela tok i strongim bel bilong ol. Long dispela taim Senakerip wantaim ol ami bilong en i pait long taun Lakis. Orait na em i salim sampela ofisa i go long Jerusalem bilong givim tok bilong em long Hesekia wantaim ol Juda. Tok bilong en i olsem, “Mi King Senakerip, mi laik save, yupela i gat wanem kain strong na yupela i ting mipela i no inap kisim taun bilong yupela? Mi save, Hesekia i tokim yupela olsem, God, Bikpela bilong yupela bai i helpim yupela na mipela Asiria i no inap bagarapim yupela. Tasol Hesekia i giamanim yupela, na sapos yupela i bilipim tok bilong en, na yupela i no larim mipela i kisim taun, orait yupela lukaut. Mipela bai i banisim yupela, na bai yupela i no gat kaikai na wara na bai yupela i dai. Yupela i save, dispela Hesekia tasol i bin bagarapim ol ples bilong lotu long Bikpela na ol alta bilong en. Na em i bin tokim yupela ol Juda na Jerusalem long yupela i mas i go lotu long wanpela alta tasol na mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel. “Ating yupela i no save long ol samting bipo ol tumbuna bilong mi i bin mekim na nau mi yet mi mekim long ol arapela kantri, a? Yupela i ting ol god bilong ol arapela lain i bin helpim ol na mi no bin bagarapim kantri bilong ol, a? Nogat tru. Mipela i bin pait long planti kantri, em ol i gat planti god i stap. Tasol i no gat wanpela god i bin helpim kantri bilong em na mipela i bin lus long pait. Olsem na bilong wanem yupela i ting God bilong yupela bai i helpim yupela, na mipela i no inap winim yupela? Yupela i no ken larim Hesekia i giamanim yupela, na yupela i no ken harim tok bilong en, long wanem, i no gat wanpela god bilong ol arapela kantri i bin i gat strong bilong helpim ol long taim ol tumbuna bilong mi i bin pait long ol na long taim mi yet mi bin pait long ol. Na tru tumas, God bilong yupela tu i no inap helpim yupela.” Na ol ofisa bilong king bilong Asiria i mekim planti arapela tok nogut tu long God, Bikpela, na long Hesekia, wokman bilong Bikpela. Na King Senakerip i raitim ol pas na i tok bilas long God, Bikpela bilong Israel. Ol dispela pas i gat tok olsem, “Taim mi pait long ol kantri nabaut, ol god bilong ol i no bin helpim ol na ol i winim mi. Na God bilong Hesekia tu bai i no inap helpim yupela ol manmeri bilong en. Nogat tru.” Ol ofisa bilong Asiria i singaut strong long tok Hibru bai ol manmeri bilong Jerusalem i stap antap long banis bilong taun, i ken harim tok bilong ol na bai ol i pret nogut tru. Olsem bai ol Asiria i no gat hatwok long kisim taun. Ol Asiria i mekim ol dispela tok bilas, long wanem, ol i ting God bilong Jerusalem i wankain olsem ol dispela giaman god ol manmeri bilong ol arapela kantri i save wokim long han bilong ol yet. King Hesekia i harim dispela tok bilong ol Asiria na em wantaim profet Aisaia, pikinini man bilong Emos, tupela i beten long God na askim em long helpim ol. Na Bikpela i harim beten bilong tupela na em i salim wanpela ensel i kam na kilim ol ofisa na ol kepten na ol strongpela soldia long kem bilong king bilong Asiria. Olsem na King Senakerip i sem nogut tru na em i go bek long kantri bilong em. Na bihain, em i go insait long haus lotu bilong mekim lotu long god bilong en, na sampela pikinini man bilong en i kam kilim em i dai long bainat bilong ol. Long dispela pasin, Bikpela i helpim King Hesekia wantaim ol Jerusalem, na King Senakerip bilong Asiria i no bagarapim ol. Na tu, Bikpela i no larim ol arapela birua i kam na bagarapim ol Juda. Bikpela i helpim ol Juda long olgeta wok ol i mekim, na ol i stap gut. Na planti manmeri bilong ol arapela kantri i kam long Jerusalem na bringim ol ofa long Bikpela na givim ol gutpela presen long Hesekia. Stat long dispela taim, ol manmeri bilong ol arapela kantri i wok long givim biknem long King Hesekia bilong Juda. Long taim ol Asiria i wok long mekim nogut long ol Juda, King Hesekia i kisim bikpela sik na klostu em i laik i dai. Orait em i beten long Bikpela na Bikpela i bekim prea bilong em na i givim wanpela mak long en bilong soim em olsem, bai sik bilong en i pinis. Orait bihain sik bilong Hesekia i pinis, na em i no tingting long dispela gutpela samting Bikpela i bin mekim bilong helpim em. Nogat. Em i bikhet na i no tenkyu long Bikpela. Olsem na Bikpela i belhat long em na i laik bagarapim em wantaim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem. Tasol Hesekia wantaim ol Jerusalem i lusim pasin bikhet na i daunim ol yet, olsem na Bikpela i no mekim save long ol long taim Hesekia i stap king. Hesekia i kisim planti mani samting na i kamap strongpela king moa na em i gat biknem. Em i tokim ol wokman na ol i wokim ol bakstua bilong putim olkain samting olsem, silva na gol na ol ston i dia tumas na olkain paura i gat gutpela smel na ol hap plang bilong pait na ol arapela gutpela samting i dia tumas. Na tu ol wokman bilong en i wokim ol bakstua bilong putim ol wit samting na ol wain na ol wel bilong oliv. Na ol i wokim ol bikpela haus bilong putim ol bulmakau na ol banis bilong putim ol sipsip. God i givim Hesekia planti gutpela gutpela samting, na Hesekia i kisim planti sipsip na bulmakau. Na ol wokman bilong en i wokim planti taun bilong em. Bipo King Hesekia yet i bin pasim baret bilong wara Gihon antap na i wokim nupela baret bilong bringim wara i go daun long hap san i go daun long Taun Bilong Devit. Olgeta samting King Hesekia i mekim, i kamap gutpela tru. Taim ol bikman bilong kantri Babilon i harim stori bilong dispela mirakel God i bin wokim long kantri Juda, ol i salim sampela man i kam bilong askim Hesekia long as bilong dispela mirakel. Na long dispela taim God i lusim Hesekia, long wanem, em i laik traim Hesekia na skelim pasin na tingting bilong em. Ol stori bilong olgeta arapela samting King Hesekia i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol Samting Profet Aisaia, Pikinini Bilong Emos, I Bin Lukim, na long narapela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Juda Na Israel. King Hesekia i dai na ol i planim em long ples matmat bilong ol king bilong lain bilong Devit. Matmat bilong en i stap antap liklik long ol matmat bilong ol arapela king. Na olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem i tingim biknem bilong em na ol i sori tru long em. Na pikinini bilong en, Manase, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Manase i kamap king, em i gat 12-pela krismas tasol, na em i stap king long Jerusalem inap 55 yia. Manase i no bihainim gutpela pasin. Nogat. Em i bihainim ol kain kain rabis pasin bilong ol arapela lain manmeri i bin i stap bipo long dispela graun, na Bikpela i bin rausim ol na i givim dispela graun long ol Israel. Manase i bihainim pasin bilong ol dispela lain na em i mekim pasin nogut tru long ai bilong Bikpela. Manase i mekim olkain pasin olsem. Em i wokim gen ol ples lotu bilong ol giaman god, bipo Hesekia, papa bilong en, i bin bagarapim. Na em i wokim ol alta bilong mekim lotu long ol giaman god Bal. Na em i wokim piksa bilong god meri Asera. Na tu em i save lotuim ol sta antap. Na em i wokim ol alta bilong ol giaman god insait long haus bilong Bikpela. Tasol bipo Bikpela i bin tok long dispela haus olsem, “Mi makim Jerusalem long i stap ples bilong mi oltaim, na bai ol manmeri i ken i kam long Jerusalem na lotu long mi wanpela.” Tasol Manase i wokim sampela alta long tupela ples bung i stap insait long banis bilong haus bilong Bikpela, bilong em i ken lotu long ol sta. Na em i go long ples daun bilong Hinom na i kilim ol pikinini man bilong en na i kukim ol olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na em i singaut long tewel bilong ol man i dai pinis long helpim em, na em i askim ol glasman na posinman tu long helpim em, na em i mekim planti kain pasin bilong wokim marila. Manase i mekim planti sin moa long ai bilong Bikpela, na dispela pasin nogut bilong en i mekim Bikpela i belhat moa yet. Manase i kisim piksa bilong giaman god em i bin wokim na i putim insait long haus bilong God. Tasol bipo God i bin tokim Devit na Solomon olsem, “Dispela haus i stap long Jerusalem, em haus mi yet mi makim namel long olgeta lain bilong Israel, bai oltaim ol i ken i kam long en na lotu long mi wanpela. Na sapos yupela manmeri bilong mi i bihainim tok bilong mi na olgeta tok na lo mi bin givim long yupela long maus bilong Moses, wokman bilong mi, orait bai mi no ken rausim yupela gen long dispela graun bipo mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na nau yupela i sindaun long en.” Manase i pulim ol Juda na Jerusalem na ol i mekim planti pasin nogut moa. Dispela pasin nogut bilong ol i winim pasin nogut bilong ol manmeri i bin i stap bipo long dispela graun na Bikpela i bin rausim ol. Bikpela i tokim Manase wantaim ol manmeri long givim baksait long ol dispela pasin nogut bilong ol, tasol ol i no harim tok na bihainim. Olsem na Bikpela i salim ol ofisa bilong ami bilong Asiria i kam wantaim ol soldia bilong ol, na ol i pait long ol Juda na winim ol. Na ol Asiria i holimpas Manase na putim huk long nus bilong en na pasim han bilong en long sen na kisim em i go long Babilon. Orait na em i pilim hevi nogut tru na em i daunim em yet long ai bilong God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong en. Na em i kam bek long God, na i askim God long helpim em. Na God i harim prea bilong Manase na i helpim em na larim em i go bek long Jerusalem na bosim kantri gen. Na nau Manase i save gut olsem, Bikpela tasol em i God tru. Bihain long dispela, Manase i wokim nupela banis long dispela hap bilong Jerusalem ol i kolim Taun Bilong Devit. Dispela banis i antap moa. Banis i stat long ples daun long hap san i go daun bilong wara Gihon na i go long hap not inap long dua ol i kolim Dua Bilong Pis. Banis i raunim dispela hap bilong taun ol i kolim Ofel. Na tu, Manase i makim ol ofisa bilong ami long bosim ol taun i gat strongpela banis long olgeta hap bilong distrik Juda. Na em i rausim ol giaman god bilong ol arapela lain na dispela piksa bilong giaman god em yet i bin putim insait long haus bilong Bikpela. Na tu em i rausim ol alta bilong ol giaman god i stap long dispela maunten haus bilong Bikpela i stap long en, na long ol arapela hap bilong Jerusalem. Em i kisim ol dispela samting i go ausait long taun na tromoi olgeta i go. Bihain em i stretim bek alta bilong Bikpela. Na em i bringim ol abus bilong ofa bilong kamap wanbel wantaim God na ofa bilong tenkyu long God, bilong ofaim long dispela alta. Na em i tokim ol Juda olsem, “Yupela i mas lotu long God, Bikpela bilong yumi ol Israel.” Orait ol manmeri i bihainim tok bilong King Manase na ol i no moa mekim lotu long ol giaman god. Tru, olgeta i no kam long haus bilong Bikpela long Jerusalem. Ol i wok yet long go long ol ples lotu nabaut, tasol ol i mekim ofa tasol long God, Bikpela bilong ol. Ol stori bilong ol arapela samting King Manase i bin mekim i stap long dispela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol King Bilong Israel. Dispela buk i stori tu long prea em i bin mekim long God na long ol tok ol profet i bin autim long em long nem bilong God, Bikpela bilong Israel. Na sampela stori moa bilong King Manase i stap long narapela buk ol i kolim, Stori Bilong Ol Profet. Dispela buk i stori long ol pasin nogut bilong em na long em i bin givim baksait long Bikpela, na long ol ples lotu bilong ol giaman god na long ol piksa bilong god meri Asera na long ol giaman god em i bin wokim na lotuim. Na buk i stori tu long em i bin tanim bel na daunim em yet, na long em i beten long God na God i harim beten bilong en. Manase i dai na ol i planim em insait long banis bilong haus king. Na pikinini man bilong en, Emon, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Emon i kamap king, em i gat 22 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap tupela yia tasol. Emon tu i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en, Manase, i bin mekim. Em i save lotu long ol piksa bilong giaman god bipo papa bilong en i bin wokim, na em i save mekim ofa long ol. Tasol em i no tanim bel na daunim em yet long ai bilong Bikpela, olsem papa bilong en i bin mekim. Nogat. Em i wok long mekim sin moa moa yet. Wanpela taim ol ofisa bilong Emon i bung na ol i toktok long painim rot bilong kilim em. Na bihain ol i kilim em i dai insait long haus king. Na bihain, ol manmeri bilong Juda i kisim ol dispela ofisa i bin kilim Emon, na ol i kilim ol tu i dai. Na ol i kisim Josaia, pikinini man bilong Emon, na makim em i kamap king bilong ol. Long taim Josaia i kamap king bilong Juda, em i gat 8-pela krismas tasol, na em i stap king long Jerusalem inap 31 yia. Josaia i mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela. Em i bihainim gutpela pasin olsem tumbuna bilong en, King Devit, i bin mekim bipo. Na em i strong long bihainim olgeta tok bilong Bikpela. Long namba 8 yia bilong Josaia i stap king, long taim em i gat 15 krismas tasol, em i stat long lotu long God bilong tumbuna bilong en, King Devit. Na long namba 12 yia bilong en i stap king, em i tokim ol wokman long raun long olgeta hap bilong Juda na Jerusalem na bagarapim ol ples bilong lotu long ol giaman god na ol piksa bilong god meri Asera na bilong ol arapela giaman god ol i bin wokim long diwai na ain samting. Em i go raun wantaim ol wokman na i lukim ol i brukim ol alta bilong ol giaman god Bal, na ol alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, i sanap antap long ol alta bilong Bal. Ol i brukim nabaut ol piksa bilong god meri Asera na ol arapela piksa bilong ol giaman god, na ol i paitim paitim inap ol dispela samting i kamap olsem paura. Na ol i kisim dispela paura na i go tromoi nabaut long matmat bilong ol manmeri i bin mekim ofa long ol dispela god bipo. Na Josaia i kisim ol bun bilong ol pris bilong ol giaman god na i kukim antap long ol dispela alta ol pris i bin mekim ofa long en. Em i mekim ol dispela samting pinis, orait Juda na Jerusalem i kamap klin gen long ai bilong Bikpela. Na Josaia i go long graun bilong lain Manase na bilong lain Efraim na bilong lain Simeon na i go long hap not inap long graun bilong lain Naptali, na em i mekim wankain pasin long rausim ol alta samting bilong ol giaman god i stap long olgeta taun bilong ol dispela lain i bin bagarap pinis long pait. Em i raun long olgeta dispela hap bilong Israel na i brukim nabaut ol alta na ol piksa bilong god meri Asera na bilong ol arapela giaman god na em i paitim paitim ol dispela samting na ol i kamap olsem paura. Na em i brukim olgeta alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Em i pinisim dispela wok, orait em i go bek long Jerusalem. Long namba 18 yia bilong Josaia i stap king, em i pinisim wok bilong rausim ol giaman god na mekim haus bilong Bikpela na kantri bilong en i kamap klin long ai bilong God. Orait na bihain em i salim tripela man i go bilong lukautim wok bilong stretim haus bilong God, Bikpela bilong en. Nem bilong tripela i olsem, Safan, pikinini bilong Asalia, na Masea, namba wan kiap bilong Jerusalem, na Joa, pikinini bilong Joahas. Joa em i kuskus bilong king. Dispela tripela man i go long ol Livai i save was long dua bilong haus bilong Bikpela, na ol i kisim mani bipo ol manmeri bilong lain Manase na lain Efraim na bilong ol arapela lain Israel i stap long hap not na ol manmeri bilong lain Juda na lain Benjamin na bilong taun Jerusalem i bin bringim i kam bilong helpim wok bilong haus bilong God. Na tripela i bringim dispela mani i go long hetpris Hilkia. Na ol i givim dispela mani long ol man i bosim wok bilong stretim haus bilong Bikpela, na ol man i bosim wok i yusim dispela mani bilong mekim wok bilong stretim haus. Ol bosman i givim dispela mani long ol kamda na long ol man i save wokim haus long ston, na ol dispela man i baim ol ston ol man i bin katim na stretim gut pinis, na ol i baim ol plang bilong pilo na sapnil bilong stretim ol haus i stap insait long banis bilong haus bilong God. Bipo ol king bilong Juda i no bin lukautim ol dispela haus na ol haus i bagarap. Ol man i wok long stretim ol dispela haus, ol i mekim gutpela wok tru. Ol ofisa bilong king i makim sampela Livai long lukautim ol dispela wokman. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Jahat na Obadia bilong lain bilong Merari, na Sekaraia na Mesulam bilong lain bilong Kohat. Na ol Livai i save tru long mekim musik long olkain gita samting, ol i bosim ol man bilong karim ol samting bilong wokim haus na ol man i mekim ol arapela kain wok long banis bilong Bikpela. Na sampela Livai i mekim wok kuskus na sampela i was long ol dua bilong haus bilong God, na sampela i mekim ol arapela wok. Taim ol Livai i wok long kisim mani ol manmeri i bin bringim long haus bilong Bikpela, hetpris Hilkia i lukim buk i gat tok bilong lo bipo Bikpela i bin givim long ol Israel long han bilong Moses. Orait na Hilkia i tokim Safan olsem, “Mi lukim wanpela buk i stap long haus bilong Bikpela. Dispela buk i gat tok bilong lo bilong Bikpela.” Na Hilkia i givim dispela buk long Safan. Na Safan i kisim buk na i go givim long king na i tokim em olsem, “Mipela i mekim olgeta samting olsem yu bin tok. Mipela i kisim pinis olgeta mani i stap long haus bilong Bikpela na givim long ol man i bosim wok bilong stretim haus na long ol wokman.” Na Safan i tok moa olsem, “King, hetpris Hilkia i bin givim mi dispela buk.” Orait em i opim buk na i ritim long king. Taim king i harim ol tok bilong lo bilong God i stap insait long dispela buk, orait em i bel hevi tru na i brukim klos bilong en. Na em i singautim pris Hilkia na Ahikam, pikinini man bilong Safan, na Apdon, pikinini man bilong Maika, na Safan, kuskus bilong king, na Asaia, ofisa bilong king. Ol i kam pinis, orait em i tokim ol olsem, “Dispela buk bilong lo nau mi kisim, em i tok klia long olgeta samting Bikpela i laikim bai yumi mas bihainim. Tasol ol tumbuna bilong yumi i no bin bihainim dispela tok. Olsem na dispela i mekim Bikpela i belhat moa yet long yumi. Tasol nau yumi kisim pinis dispela buk bilong Bikpela, olsem na mi laik yupela i go askim Bikpela na painimaut wanem samting em i laik bai mi wantaim ol manmeri i stap yet long Israel na Juda i mas mekim.” Ol dispela man i harim pinis tok bilong king, orait ol i go long Niutaun bilong Jerusalem long toktok wantaim wanpela profet meri, nem bilong em, Hulda. Hulda em i meri bilong Salum, man i save lukautim rum ol bilas bilong ol pris i stap long en. Salum em i pikinini man bilong Tokhat, na tumbuna pikinini bilong Hasra. Hulda i harim tok bilong ol dispela man pinis orait em i tokim ol olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel, i tok, yupela i mas i go bek long dispela man i bin salim yupela i kam, na tokim em olsem, ‘Mi God, Bikpela, bai mi bihainim strongpela tok i stap insait long dispela buk bilong lo ol i bin ritim long king, na bai mi mekim save long Jerusalem wantaim ol manmeri bilong dispela taun. Ol manmeri i bin givim baksait long mi na mekim ol ofa long ol giaman god. Na dispela pasin nogut bilong ol i mekim mi i kros long ol. Mi belhat tru long ol Jerusalem na dispela belhat bilong mi bai i no inap pinis. “‘Orait na nau mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi laik tokim king bilong yupela olsem. Taim ol i bin ritim dispela buk long yu, yu save long ol samting mi bin tok long mekim long Jerusalem wantaim ol manmeri i stap long en. Na taim yu harim dispela, yu bin tanim bel na daunim yu yet long ai bilong mi. Na tu yu bin brukim klos na krai na singaut long mi. Olsem na nau mi Bikpela, mi tok, mi harim pinis singaut bilong yu, na bai mi no larim yu i lukim dispela bagarap i kamap long Jerusalem. Nogat. Bai yu i stap gut tasol. Tasol bihain long taim yu dai na ol i planim yu pinis, orait bai mi bagarapim Jerusalem wantaim ol manmeri i stap long en.’” Profet Hulda i autim tok bilong Bikpela long ol dispela man pinis, orait ol i bringim tok i go bek long king. Orait na King Josaia i singautim olgeta hetman bilong Juda na Jerusalem na ol i kam bung. Na king i bungim ol pris na ol Livai na olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem, na ol i go bung long haus bilong Bikpela. Ol i bung pinis, orait em i kisim dispela buk bilong kontrak ol i bin kisim insait long haus bilong Bikpela, na em i ritim olgeta tok bilong buk long ol. King i sanap long ples bilong en, na em i mekim kontrak wantaim Bikpela, long em bai i bihainim olgeta tok bilong kontrak i stap insait long dispela buk. Em i promis long em bai i gat wanpela laik na tingting tasol, em long bihainim tru olgeta lo na tok bilong Bikpela. Na king i strong long ol lain Benjamin na ol arapela lain i stap long Jerusalem, long ol i mas promis long bihainim tok bilong dispela kontrak. Orait na bihain ol manmeri bilong Jerusalem i bihainim ol tok bilong dispela kontrak ol i bin mekim wantaim God bilong ol tumbuna bilong ol. I gat planti piksa samting bilong ol giaman god i stap yet long olgeta hap bilong Israel, na ol dispela samting i samting nogut tru long ai bilong Bikpela. Orait na Josaia i rausim olgeta dispela samting bilong ol giaman god, na em i strong long ol Israel i mas bihainim God, Bikpela bilong ol. Na long taim em i stap king, ol manmeri i strong long bihainim God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, na ol i no lusim Bikpela. King Josaia i tok na ol i mekim bikpela kaikai bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut long Isip. Ol i kam bung long Jerusalem, na long de namba 14 bilong namba wan mun ol i kilim planti pikinini sipsip bilong mekim ofa bilong dispela bikpela de. Na Josaia i tokim ol pris long ol i mas mekim wok bilong ol gen insait long haus bilong Bikpela na tu em i strongim tingting bilong ol long mekim gut dispela wok bilong ol. Na tu em i givim wanpela tok long ol Livai, ol i lain bilong Bikpela yet na ol i gat wok bilong skulim ol Israel long tok bilong Bikpela. Tok bilong en i olsem, “Yupela go na putim Bokis Kontrak bilong Bikpela insait long haus bilong Bikpela, bipo King Solomon, pikinini bilong Devit, i bin wokim. Nau yupela i no gat wok moa long karim Bokis Kontrak i go i kam olsem bipo. Olsem na yupela i mas mekim gut wok bilong haus bilong God, Bikpela bilong yupela, na tu yupela i mas helpim ol Israel, ol lain manmeri bilong God. Yupela ol man bilong wan wan lain famili i mas i go sanap wantaim ol man bilong ol arapela lain famili i save mekim wankain wok olsem yupela insait long haus bilong Bikpela, olsem King Devit na King Solomon i bin raitim long buk. Ol wan wan lain bilong yupela i mas redi long helpim ol wan wan famili bilong ol arapela Israel. Yupela i mas mekim yupela yet i kamap klin long ai bilong God, na yupela i mas kilim ol pikinini sipsip bilong mekim ofa bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na yupela i mas redim ol samting bilong mekim dispela ofa, bai ol arapela Israel i ken bihainim gut lo bilong dispela ofa, olsem Bikpela i bin tokim Moses.” King Josaia i kisim planti pikinini sipsip na pikinini meme na bulmakau man long banis bilong em yet na givim long ol manmeri, bai ol i ken mekim ofa. Ol pikinini sipsip na pikinini meme inap 30,000 olgeta, na ol bulmakau man inap 3,000. Na ol ofisa bilong king tu i givim planti abus long ol manmeri na long ol pris na long ol Livai, bai ol i ken mekim ofa. Na hetpris Hilkia wantaim tupela arapela man i lukautim haus bilong Bikpela, em Sekaraia na Jehiel, ol i kisim planti pikinini sipsip na pikinini meme, inap 2,600 olgeta, na 300 bulmakau man, na givim long ol pris bai ol i ken mekim ofa long dispela bikpela de. Na ol lida bilong ol Livai, em Konania wantaim tupela brata bilong en, Semaia na Netanel, na Hasabia na Jeiel na Josabat, ol i kisim planti pikinini sipsip na pikinini meme, inap 5,000 olgeta, na 500 bulmakau man na givim long ol Livai, bai ol i ken mekim ofa long dispela bikpela de. Taim ol i redim pinis olgeta samting bilong mekim ofa, orait ol lain pris na ol lain Livai i go sanap long ples bilong ol klostu long alta, olsem king i bin tok. Ol Livai i kilim ol sipsip na meme pinis, orait ol i givim blut bilong ol dispela abus long ol pris. Orait ol pris i tromoi blut long alta na ol Livai i wok long rausim skin bilong ol abus. Na ol Livai i katim ol abus na kisim ol hap bilong kukim long alta na givim long ol wan wan famili bilong ol manmeri, bilong ol i ken mekim ofa long Bikpela bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, olsem tok bilong lo i stap long buk bilong Moses. Na ol Livai i mekim wankain pasin long ol bulmakau ol i bin kilim. Na ol Livai i kukim mit bilong ol sipsip na meme long paia, olsem lo bilong mekim dispela ofa i tok. Na ol i kisim mit bilong ol bulmakau na kukim long sospen na long ol praipan. Mit i tan pinis, orait kwiktaim ol i karim i go tilim long ol manmeri. Na bihain ol Livai i redim mit bilong ol yet na bilong ol pris bilong lain Aron. Ol pris i no inap redim mit bilong ol yet, long wanem, ol i wok hat tru long kukim ol abus na gris bilong ol ofa i go inap long apinun tru. Na ol Livai bilong lain Asap, em ol man bilong singim song na mekim musik, ol i sanap long ples bilong ol long haus bilong Bikpela, olsem bipo King Devit wantaim Asap na Heman na Jedutun, dispela profet bilong king, i bin tokim lain Asap long mekim. Na ol Livai i gat wok bilong was long ol dua bilong haus bilong Bikpela, ol i stap was long ol wan wan dua. Ol dispela lain i no lusim ples bilong wok, long wanem, ol arapela Livai i redim kaikai bilong ol. Long dispela de ol Israel i mekim kaikai bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, na ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta long alta bilong Bikpela, olsem King Josaia i tokim ol long mekim. Olgeta manmeri bilong Israel i stap long Jerusalem long dispela taim, ol i mekim dispela kaikai. Na ol i stap inap 7-pela de bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Ol i mekim dispela kaikai bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, i kamap gutpela tru. Em i winim ol kaikai ol Israel i bin mekim bipo bilong tingim dispela de, stat long taim bilong profet Samuel na i kam inap long taim bilong King Josaia. Ol arapela king i no bin mekim dispela de i kamap gutpela olsem nau King Josaia wantaim ol pris na ol Livai na olgeta Juda na Israel na ol Jerusalem i mekim. Ol i mekim dispela kaikai long namba 18 yia bilong Josaia i stap king. Bihain long King Josaia i mekim olgeta dispela samting bilong stretim haus bilong Bikpela, orait Neko, king bilong Isip, i kisim ol ami bilong Isip na i go long taun Karkemis long wara Yufretis, bilong pait long ol birua. Josaia i harim tok long dispela samting, orait em i kisim ol ami bilong en na i go bilong pait long ol Isip. Tasol King Neko i salim tok long Josaia olsem, “King bilong Juda, harim. Mi no gat kros long yu, na mi no kam bilong pait long yu, olsem na bilong wanem yu laik pait long mi? Mi laik i go pait long ol birua bilong mi tasol. Na God i stap wantaim mi na i tokim mi long hariap i go pait long ol. Olsem na yu no ken pasim em. Nogut em i bagarapim yu.” Josaia i harim dispela tok God i givim em long maus bilong King Neko, tasol em i bikhet na i laikim tumas long pait. Olsem na em i senisim klos king na i putim arapela klos, bai ol Isip i no ken luksave long em. Na em i kisim ol soldia bilong en na i go long ples daun bilong Megido, na ol i pait long ol Isip. Ol i pait i stap na ol soldia bilong Isip i taitim banara na i sutim ol spia i go long hap bilong ol Juda. Na wanpela spia i sutim Josaia. Orait na em i tokim ol wokman bilong em olsem, “Mi kisim bikpela bagarap pinis. Yupela kisim mi i go na lusim ples bilong pait.” Orait na ol i kisim em long dispela karis em i stap long en na ol i karim em i go putim long narapela karis na bringim em i go long Jerusalem. Na em i dai na ol i planim em long matmat bilong ol king, na olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem i sori tru long Josaia i dai pinis na ol i krai long em. Na profet Jeremaia i raitim wanpela singsing sori long Josaia, na inap long nau ol man na meri bilong singim ol song, ol i save singim yet dispela singsing sori, bilong tingim King Josaia. Na long taim bilong krai sori, oltaim ol Israel i save singim dispela singsing sori. Dispela singsing sori i stap long Buk Bilong Ol Singsing Sori. Ol stori bilong ol arapela samting King Josaia i bin mekim, na bilong ol pasin bilong en, stat long taim em i kamap king na i go inap long taim em i dai, i stap long dispela buk ol i kolim Buk Bilong Ol King Bilong Israel Na Juda. Dispela buk i stori tu long Josaia i bin bihainim tru Bikpela na ol lo bilong en, na em i bin mekim ol gutpela pasin. *** Bihain long Josaia i dai, ol Juda i kisim Joahas, pikinini man bilong Josaia, na kapsaitim wel long het bilong en bilong makim em i kamap king bilong ol long Jerusalem. Long taim Joahas i kamap king bilong Juda, em i gat 23 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap tripela mun tasol. Na King Neko bilong Isip i kam long Jerusalem na i rausim wok king long Joahas na Joahas i no moa i stap king. Na King Neko i mekim ol Juda i givim takis long en long mani inap 3,400 kilogram silva na 34 kilogram gol. Na King Neko i kisim Eliakim, brata bilong Joahas, na i mekim Eliakim i kamap king bilong Juda na Jerusalem. Neko i senisim nem bilong Eliakim na i kolim em long nem Jehoiakim. Na bihain, Neko i kisim Joahas i go kalabus long Isip. Long taim Jehoiakim i kamap king bilong Juda, em i gat 25 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Jehoiakim i save mekim ol pasin nogut long ai bilong God, Bikpela bilong en. Orait na King Nebukatnesar bilong Babilon i kam pait long ol Juda na kalabusim Jehoiakim na pasim em long sen na kisim em i go long Babilon. Na Nebukatnesar i kisim sampela dis na plet samting i stap long haus bilong Bikpela na bringim i go long Babilon, na putim long haus king bilong en. Ol stori bilong ol arapela samting King Jehoiakim i bin mekim, i stap long dispela buk ol i kolim, Buk Bilong Ol King Bilong Israel Na Juda. Dispela buk i stori tu long olkain stingpela pasin na ol pasin nogut Jehoiakim i bin mekim. Na pikinini man bilong en, Jehoiakin, i kisim ples bilong en na i kamap king. Long taim Jehoiakin i kamap king bilong Juda, em i gat 8-pela krismas, na em i stap king long Jerusalem inap tripela mun na 10-pela de tasol. Jehoiakin i save mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Long dispela yia, long taim bilong kol i laik pinis, King Nebukatnesar i salim ol soldia i go kalabusim Jehoiakin na kisim em i go long Babilon. Na tu ol soldia i kisim ol gutpela dis na plet samting i stap long haus bilong Bikpela na karim i go long Babilon. Na Nebukatnesar i mekim Sedekaia, brata bilong Jehoiakin, i kamap king bilong Juda na Jerusalem. Long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda, em i gat 21 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Sedekaia i save mekim pasin nogut long ai bilong God, Bikpela bilong en. Na long taim profet Jeremaia i autim tok bilong Bikpela long em, em i no daunim em yet na harim tok. Nogat. Sedekaia i bikhet tru na i no laik tanim bel na kam bek long God, Bikpela bilong Israel. Nebukatnesar i bin mekim Sedekaia i tok tru antap long nem bilong God, bai em i bihainim tok bilong Nebukatnesar oltaim. Tasol Sedekaia i bikhet tu long Nebukatnesar na i no moa i stap aninit long em. Na tu ol hetman bilong ol pris, na ol manmeri i givim baksait long Bikpela moa yet na i bihainim ol stingpela pasin bilong ol arapela lain manmeri. Na long dispela pasin ol i mekim dispela haus Bikpela i bin makim bilong em yet long Jerusalem i kamap doti tru long ai bilong em. Tasol God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong ol, i no laik bagarapim ol manmeri bilong en wantaim haus bilong en. Olsem na planti taim em i bin salim ol profet i kam long autim tok bilong em long ol manmeri, long wanem, em i sori long ol. Tasol ol manmeri i wok long tok bilas long ol man God i salim i kam long ol, na ol i ting tok bilong ol i samting nating, na ol i wok long rabisim ol dispela profet. Olsem na Bikpela i les tru long ol manmeri bilong en na i belhat moa yet long ol, na ol i no inap abrusim bagarap em i laik salim i kam long ol. Orait bihain Bikpela i salim king bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i kam bagarapim ol Juda. Ol Babilon i kilim i dai ol yangpela man bilong Juda long olgeta hap bilong Jerusalem na long haus bilong Bikpela yet. King i no sori liklik long ol Juda. Nogat tru. Ol Babilon i kilim i dai ol yangpela man na meri na ol lapun na ol lapun tru, klostu i laik i dai. Bikpela i putim olgeta Juda long han bilong king bilong Babilon. Na king bilong Babilon i kisim olgeta kain bikpela na liklik dis na plet samting bilong haus bilong Bikpela wantaim ol gutpela gutpela samting bilong haus bilong Bikpela na bilong king bilong Juda na bilong ol ofisa bilong en, na em i karim olgeta dispela samting i go long Babilon. Na ol Babilon i kukim haus bilong God na haus bilong king wantaim olgeta bikpela haus bilong Jerusalem. Na ol i bagarapim olgeta gutpela gutpela samting bilong taun na ol i brukim banis bilong taun olgeta. Na king bilong Babilon i kisim ol manmeri i no bin dai long pait, na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na ol Juda i stap olsem wokboi na wokmeri nating bilong ol king bilong Babilon i go inap long taim kantri Persia i kamap strong na i daunim kantri Babilon. Taim ol Israel i bin i stap long graun bilong ol, ol i no bin larim graun i malolo long olgeta namba 7 yia. Olsem na long taim ol i stap kalabus long Babilon, graun bilong ol i stap nating na i malolo inap 70 yia stret, bilong inapim dispela tok Bikpela i bin autim long maus bilong profet Jeremaia. Long namba wan yia bilong Sairus i stap king bilong kantri Persia, Bikpela i kirapim tingting bilong en na em i mekim wanpela tok. Em i raitim dispela tok na salim i go long olgeta hap graun em i bosim. Na ol man bilong bringim dispela tok ol i mas ritim long ol manmeri. Dispela samting i kamap bilong inapim dispela tok bipo Bikpela i bin givim long profet Jeremaia na Jeremaia i bin autim long ol Israel. Dispela tok bilong King Sairus i olsem, “God, Bikpela i bosim olgeta samting long heven, na em i bin makim mi, Sairus, long kamap bosman bilong olgeta hap graun. Nau em i tokim mi long wokim wanpela haus bilong em long taun Jerusalem long distrik Juda. God, Bikpela bilong yupela Israel, em i ken i stap wantaim yupela ol manmeri bilong en. Na nau yupela i ken i go bek long Jerusalem.” Long namba wan yia bilong Sairus i stap king bilong kantri Persia, Bikpela i kirapim tingting bilong em na em i mekim wanpela tok. Em i raitim dispela tok na salim i go long olgeta hap graun em i bosim. Na ol man bilong bringim dispela tok ol i mas ritim long ol manmeri. Dispela samting i kamap bilong inapim wanpela tok bipo Bikpela i bin givim long profet Jeremaia na Jeremaia i bin autim long ol Israel. Dispela tok bilong King Sairus i olsem, “God, Bikpela, i bosim olgeta samting long heven, na em i bin makim mi, Sairus, long kamap bosman bilong olgeta hap graun. Nau em i tokim mi long wokim wanpela haus bilong em long taun Jerusalem long distrik Juda. God i ken i stap wantaim yupela Israel, yupela ol manmeri bilong en. Bipo ol birua i bin kisim yupela long as ples na bringim yupela i go longwe na nau yupela i stap yet long ol dispela provins bilong mi. Tasol nau yupela Israel i mas i go bek long Jerusalem, taun bilong God, Bikpela bilong yupela, na wokim gen haus bilong en. Na yupela ol arapela manmeri bilong ol taun ol Israel i stap nau long en, yupela i mas helpim ol na givim planti gutpela samting long ol. Na ol i ken karim i go long Jerusalem bilong wokim gen haus bilong God. Yupela i mas givim ol Israel sampela silva na gol na ol kaikai samting. Na givim ol animal long ol bilong karim ol dispela samting. Na tu givim ol Israel ol abus samting bilong mekim ol ofa long God long dispela haus bilong en.” *** Olsem na God i kirapim tingting bilong ol hetman bilong lain Juda na lain Benjamin, na bilong ol pris na ol Livai na ol arapela man tu, na ol i redim ol samting bilong i go long Jerusalem na wokim gen haus bilong Bikpela. Na ol arapela lain i stap klostu long ol dispela Israel i helpim ol na givim ol dis samting ol i wokim long silva na givim gol na kaikai samting long ol. Na ol i givim ol arapela gutpela samting tu, na ol abus samting bilong mekim ofa long haus bilong God. Na ol i givim ol Israel ol animal bilong karim ol dispela samting i go. Na King Sairus i kisim ol plet kap samting bilong haus bilong God na i givim long ol Israel. Bipo King Nebukatnesar i bin kisim ol dispela dis long haus bilong God taim em i bin pait long ol Israel na daunim Jerusalem. Na em i bin putim olgeta dispela plet na kap insait long haus bilong ol giaman god bilong em. Orait King Sairus i givim ol dispela samting long Mitredat, man bilong bosim haus mani bilong king, na Mitredat i kaunim ol na givim long Sesbasar, namba wan hetman bilong ol Juda. Olgeta dispela samting i olsem. 30 dis gol bilong mekim ofa na 1,000 dis silva bilong mekim ofa na 29 arapela dis na 30 liklik dis gol na 410 liklik dis silva na 1,000 arapela plet kap samting bilong haus bilong God. Dispela olgeta dis gol na silva na arapela samting em inap 5,400. Na Sesbasar i kisim ol dispela samting, na taim em wantaim ol arapela Israel i lusim Babilon na i go long Jerusalem, ol i karim ol dispela samting i go wantaim ol. Planti Israel i lusim provins Babilon na i go bek long Jerusalem na long ol arapela hap bilong Juda, na long as ples bilong ol yet. Ol Israel i bin i stap longpela taim long Babilon, i stat long taim King Nebukatnesar i bin i go pait long ol Juda na kalabusim planti manmeri na kisim ol i kam. Nem bilong ol hetman bilong ol Juda i olsem, Serubabel na Josua na Nehemia na Seraia na Relaia na Mordekai na Bilsan na Mispar na Bikvai na Rehum na Bana. Dispela em i nem bilong ol lain bilong Israel, wantaim namba bilong ol man bilong ol dispela wan wan lain i go bek long Jerusalem. Namba bilong ol dispela lain i olsem. Lain Paros i gat 2,172 man na lain Sefatia i gat 372 man na lain Ara i gat 775 man. Lain Pahatmoap, em ol tumbuna pikinini bilong Jesua na Joap, ol i gat 2,812 man. Lain Elam i gat 1,254 man na lain Satu i gat 945 man na lain Sakai i gat 760 man. Lain Bani i gat 642 man na lain Bebai i gat 623 man na lain Asgat i gat 1,222 man. Lain Adonikam i gat 666 man na lain Bikvai i gat 2,056 man na lain Adin i gat 454 man. Lain Ater, narapela nem bilong en Hesekia, i gat 98 man na lain Besai i gat 323 man. Lain Jora i gat 112 man na lain Hasum i gat 223 man na lain Gibar i gat 95 man. Em hia nem bilong planti taun bilong Juda. Ol dispela taun i as ples bilong ol tumbuna bilong ol dispela man i go bek long Juda. Namba bilong ol man bilong taun Betlehem inap 123 na bilong taun Netofa inap 56 na bilong taun Anatot inap 128 na bilong taun Asmavet inap 42. Ol man bilong taun Kiriat Jearim na taun Kefira na taun Berot inap 743. Na ol man bilong taun Rama na Geba inap 621 na bilong taun Mikmas inap 122. Ol man bilong taun Betel na Ai inap 223 na bilong taun Nebo inap 52 na bilong taun Makbis inap 156. Na ol man bilong namba 2 Elam inap 1,254 na bilong taun Harim inap 320. Na ol man bilong taun Lot na taun Hadit na taun Ono inap 725. Na ol man bilong taun Jeriko inap 345 na bilong taun Sena inap 3,630. Nem bilong ol lain pris wantaim namba bilong ol pris i go bek long Jerusalem i olsem. Lain Jedaia, tumbuna papa bilong ol em Jesua, i gat 973 man. Lain Imer i gat 1,052 man na lain Pasur i gat 1,247 man na lain Harim i gat 1,017 man. Nem bilong ol lain bilong Livai wantaim namba bilong ol Livai i go bek long Jerusalem i olsem. Lain Jesua na Katmiel inap 74 man. Tumbuna bilong dispela tupela man em i Hodavia. Ol man bilong mekim musik long haus bilong God ol i bilong lain Asap na ol inap 128 man. Ol wasman bilong haus bilong God, ol i bilong lain Salum na Ater na Talmon na Akup na Hatita na Sobai. Na ol inap 139 man. Ol wokman bilong haus bilong God i go bek long Jerusalem ol i bilong ol dispela lain, Siha na Hasufa na Tabaot na Keros na Siaha na Padon na Lebana na Hagaba na Akup na Hagap na Samlai na Hanan na Gidel na Gahar na Reaia na Resin na Nekoda na Gasam na Usa na Pasea na Besai na Asna na Meunim na Nefisim na Bakbuk na Hakufa na Harhur na Baslut na Mehida na Harsa na Barkos na Sisera na Tema na Nesia na Hatifa. Ol dispela lain ol i kolim ol wokman bilong Solomon, ol tu i go bek long as ples. Ol i bilong ol dispela lain man, Sotai na Hasoferet na Peruda na Jala na Darkon na Gidel na Sefatia na Hatil na Pokeret Hasebaim na Ami. Namba bilong ol wokman bilong haus bilong God na ol wokman bilong Solomon i go bek long as ples, em inap 392 olgeta. Namba bilong ol man bilong lain Delaia na Tobia na Nekoda em inap 652. Ol i bilong taun Telmela na Telharsa na Kerup na Adan na Imer. Tasol dispela lain man i no save long nem bilong tumbuna bilong ol yet. Olsem na ol i no gat rot bilong soim gut ol hetman bilong Israel, ol i bilong Israel, o nogat. *** *** Dispela ol lain bilong ol pris i wok long painim nem bilong ol tumbuna bilong ol long buk i gat nem bilong olgeta lain pris, tasol ol i no lukim nem bilong ol i stap. Olsem na ol i no gat rot bilong soim gut, ol i pris, o nogat. Nem bilong ol dispela lain i olsem, Habaia na Hakos na Barsilai. Long bipo tumbuna bilong lain Barsilai i bin maritim wanpela meri bilong narapela lain Barsilai bilong taun Gileat, na dispela tumbuna i bin kisim nem bilong lain bilong tambu papa bilong em. Dispela tripela lain i no lukim nem bilong tumbuna bilong ol yet, olsem na ol hetman i ting ol i olsem ol man nating tasol, na ol i no larim ol i stap pris. Na namba wan gavman bilong ol Juda i tambuim ol long kaikai dispela kaikai ol man i save ofaim long God. Em i tok, ol i mas wetim wanpela hetpris i kamap bai hetpris i ken yusim dispela tupela ston bilong kisim save long laik bilong God, na bai God i ken tok, ol dispela man i ken kisim wok pris o nogat. Namba bilong olgeta Israel i go bek long as ples em inap 42,360. Na namba bilong ol wokboi na wokmeri bilong ol em inap 7,337. Na namba bilong ol man na meri i save mekim musik em inap 200. Na ol hos inap 736 na ol kamel inap 435 na ol donki inap 6,720 na ol hapkas bilong hos na donki inap 245. *** Taim ol manmeri i kamap long haus bilong Bikpela long Jerusalem, sampela hetman bilong lain bilong ol i laik helpim wok bilong haus bilong God, olsem na ol i givim ol presen bilong mekim dispela wok. Ol i laik wokim dispela haus gen long hap graun bipo haus i bin i stap long en. Ol man i gat planti samting, orait ol i givim planti, na ol man i gat liklik samting tasol, orait ol i givim liklik. Olgeta gol ol Israel i givim, hevi bilong en inap 500 kilogram, na silva ol i givim, hevi bilong en inap 2,800 kilogram, na ol i givim 100 klos pris. Ol pris na ol Livai na sampela manmeri i go i stap insait long Jerusalem na long graun klostu long en. Na ol man bilong mekim musik na ol wasman na ol wokman bilong haus bilong God, ol i go i stap long ol taun i stap klostu long Jerusalem. Na olgeta arapela manmeri bilong Israel i go i stap long as ples bilong ol yet. Taim namba 7 mun i kamap, ol manmeri bilong Israel i sindaun pinis long ol taun bilong ol. Na long dispela mun olgeta i kam bung long Jerusalem. Na Josua, pikinini man bilong Jehosadak, na ol arapela pris na Serubabel, pikinini man bilong Sealtiel, wantaim ol wanblut bilong em, ol i wokim gen alta bilong God bilong ol Israel. Ol i wokim bilong mekim ofa bilong paia i kukim olgeta antap long en. Ol i mekim olsem bilong bihainim wanpela lo bipo Moses, dispela man bilong God, i bin raitim long buk bilong lo. Ol i pret long ol arapela lain man i stap long dispela distrik, tasol maski, ol i wokim alta long ples alta i bin i stap bipo. Na ol i stat long givim long Bikpela ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Ol i mekim ol dispela ofa long alta long olgeta moning na long olgeta apinun. Na ol i bihainim pasin bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win, na ol i mekim ol ofa long olgeta de olsem lo i tok. Na tu ol i mekim ol ofa bilong ol bikpela de bilong nupela mun na bilong olgeta arapela bikpela de bilong lotu, em lo i tok ol i mas mekim long Bikpela. Na ol man i mekim ol sampela ofa long laik bilong ol yet. Ol manmeri i no bin stat yet long wokim gen haus bilong Bikpela, tasol long de namba wan bilong namba 7 mun ol i stat long mekim ol dispela ofa long Bikpela. Sairus, king bilong Persia, i bin tok orait long ol Israel i ken kisim ol diwai sida long graun Lebanon. Olsem na ol manmeri i givim kaikai na wel bilong diwai oliv long ol hetman bilong ol na ol i salim i go long taun Tair na Saidon bilong baim diwai sida bilong ol Lebanon. Na ol Lebanon i putim ol dispela diwai long solwara na bringim i kam inap long taun Jopa. Na tu, ol Israel i givim mani long ol hetman bilong baim ol man bilong wok long ston na ol kamda. Olsem na long namba 2 mun bilong namba 2 yia bihain long ol i kam bek long Jerusalem, ol i stat long wokim gen haus bilong God. Hetman Serubabel na pris Josua na olgeta wantok bilong tupela, em ol pris na Livai na olgeta man i bin kam bek long Jerusalem, ol i kirapim dispela wok. Na ol i makim ol Livai i winim 20 yia pinis bilong bosim wok. Olsem na Jesua bilong lain Livai na ol pikinini man na ol wanblut bilong en wantaim Katmiel na ol pikinini man bilong en, em ol lain bilong Juda, ol i bosim dispela wok. Na ol Livai bilong lain Henadat i helpim ol tu. Taim ol wokman i putim ol bikpela ston long as bilong banis bilong haus bilong God, orait ol pris i pasim klos pris na kisim biugel na i kam sanap long ples bilong wok. Na ol Livai bilong lain Asap i kam sanap wantaim ol. Na olgeta wan wan i holim tupela plet kapa bilong paitim na mekim musik. Na ol i bihainim tok King Devit i bin raitim na ol i litimapim nem bilong Bikpela. Ol i singim song bilong amamas long Bikpela, na kores bilong song i olsem, “Bikpela i save mekim gutpela pasin oltaim, na oltaim em i save laikim ol Israel.” Ol i singsing pinis, orait bihain olgeta manmeri i singaut strong na litimapim nem bilong Bikpela, long wanem, ol wokman i putim pinis ol bikpela ston long as bilong banis bilong haus bilong God. Planti lapun pris na lapun Livai na lapun hetman bilong ol wan wan lain i tingim haus bilong God i bin i stap bipo. Na taim ol i lukim ol wokman i putim ol ston long nupela haus bilong God, ol i krai moa yet. Tasol ol arapela man i amamas na singaut. Singaut na krai i kamap bikpela moa na ol man i stap longwe ol inap harim. Tasol ol i no inap save ol man i krai sori o ol i singaut bilong amamas. Ol i harim bikpela nois tasol. Ol birua bilong ol lain Juda na lain Benjamin i harim tok long ol Israel i kam bek long Jerusalem na i wokim gen haus bilong God, Bikpela bilong ol. Olsem na ol i go lukim Serubabel na ol hetman bilong ol wan wan lain bilong Israel na ol i tok, “Larim mipela i kam wok wantaim yupela long haus bilong God. Mipela tu i save lotu long God bilong yupela. Na stat long taim King Esarhadon bilong Asiria i bin salim mipela i kam i stap long dispela kantri, i kam inap long nau, mipela i save mekim ol ofa long God.” Tasol Serubabel na Josua na ol hetman i tokim ol, “Yupela i no ken helpim mipela long wokim haus bilong God, Bikpela bilong mipela. Mipela yet bai i wokim, olsem King Sairus i bin tokim mipela long mekim.” Orait ol man i bin i stap longtaim long dispela graun, ol i traim long mekim ol Juda i pret na mekim bel bilong ol i kamap nogut bai ol i lusim dispela wok. Ol i givim mani long ol gavman bilong Persia, bilong grisim ol long bagarapim wok bilong ol Juda. Ol i mekim dispela pasin long taim King Sairus i stap, i go inap long taim Darius i senisim em na i kamap king bilong Persia. King Darius i dai pinis, na Serksis i stap king bilong Persia. Na long dispela taim ol birua i raitim wanpela pas na kotim ol manmeri i stap long Jerusalem na long ol arapela hap bilong Juda. Na taim King Serksis i dai na King Artaserksis i kamap king bilong Persia, orait Bislam na Mitredat na Tabel wantaim ol wanwok bilong ol, ol i raitim wanpela pas i go long king. Ol i raitim dispela pas long tok Aram na long taim man i ritim, orait em i tanim long tok Persia. Na namba wan gavman Rehum, wantaim Simsai, kuskus bilong dispela provins, tupela tu i raitim wanpela pas i go long King Artaserksis bilong kotim ol Jerusalem. Ol i raitim tok olsem, “Gude King. Mi Rehum, namba wan gavman, na Simsai, kuskus bilong provins, wantaim ol wanwok bilong mitupela, em ol jas na ol arapela ofisa bilong yu, ol i man bilong Erek na bilong Babilon na bilong taun Susa long graun bilong Elam, mipela i salim dispela pas long yu. Na ol arapela manmeri i stap long taun Samaria na long ol hap bilong provins i stap long hapsait bilong wara Yufretis, ol tu i bungim maus wantaim mipela. Bipo King Asurbanipal, dispela strongpela king i gat biknem, em i bin rausim ol dispela lain manmeri long as ples na putim ol i stap long dispela provins. “King Artaserksis, mipela ol wokboi bilong yu, mipela i stap long hapsait bilong wara Yufretis, mipela i gat sampela tok. Olsem na mipela i salim dispela pas i go long yu. King, mipela i laik toksave long yu olsem. Ol Juda i bin lusim ol arapela provins bilong yu na i kam bek long Jerusalem na ol i laik wokim gen dispela taun nogut. Bipo ol manmeri bilong dispela taun, ol i manmeri bilong sakim tok bilong king. Na nau ol Juda i bin stat long wokim banis bilong taun na i no longtaim bai ol i pinisim dispela wok. Olsem na king, harim. Sapos ol i wokim gen dispela taun wantaim banis bilong en, bai ol Juda i no inap givim takis mani long yu, olsem na bai yu sot long mani bilong lukautim kantri. Yu save lukautim mipela long ol samting, olsem na mipela i no laik bai ol Juda i mekim nogut long yu. Olsem na mipela i salim dispela pas bilong toksave long yu. “Mipela i laik bai yu tokim ol kuskus bai ol i go ritim ol buk bilong gavman ol i bin raitim long taim bilong ol tumbuna bilong yu. Sapos yu mekim olsem, ol i ken tokim yu na bai yu save ol manmeri bilong dispela taun Jerusalem ol i manmeri bilong bikhet. Long taim bilong ol tumbuna yet ol i bin givim hevi long ol king na long ol man i bosim ol provins. Ol Jerusalem i bin sakim tok bilong ol king na long dispela as tasol, ol king i bin bagarapim dispela taun. Olsem na king, mipela i laik toksave long yu olsem, sapos ol i wokim gen dispela taun wantaim banis bilong en, orait bai yu no inap bosim moa dispela provins long hapsait bilong wara Yufretis.” Orait king i lukim pas bilong ol na i bekim pas olsem, “Gude namba wan gavman Rehum na kuskus Simsai na ol wanwok bilong yutupela i stap long Samaria na long ol arapela hap bilong provins i stap long hapsait bilong wara Yufretis. Mi laik bekim tok bilong yupela. “Dispela pas yupela i bin salim, ol i tanim long tok Persia na ritim long mi. Olsem na mi tokim ol kuskus na ol i painimaut olsem, planti taim ol manmeri bilong Jerusalem i bin bikhet na sakim tok bilong ol king. Na tru tumas, ol man nogut i bin pulap long dispela taun. Bipo ol strongpela king i bin i stap long Jerusalem na ol i bin bosim olgeta hap bilong dispela provins long hapsait bilong wara Yufretis. Na ol i bin kisim ol kain kain takis long olgeta dispela manmeri. Olsem na yupela i mas tok strong long ol dispela man bai ol i lusim dispela wok inap mi tokim ol long kirapim wok gen. Yupela i mas i go kwiktaim na pasim ol. Nogut wok bilong ol i go het na bai ol i mekim nogut long mi.” Ol i kisim dispela pas bilong King Artaserksis na karim i go long Rehum na Simsai na ol wanwok bilong ol na ol i ritim pas long ol. Ol gavman i harim tok bilong king na ol i kisim ol soldia na hariap i go long Jerusalem na mekim ol Juda i lusim dispela wok. Bipo, long taim bilong King Sairus, ol birua i bin bagarapim wok bilong ol Juda na ol Juda i bin lusim dispela wok long haus bilong God long Jerusalem. Na haus i stap nating inap long namba 2 yia bilong Darius i stap king bilong Persia. Na long dispela yia profet Hagai na profet Sekaraia, pikinini man bilong Ido, i stat long autim tok bilong God bilong Israel long ol Juda i stap long distrik Juda na long taun Jerusalem. Serubabel, pikinini man bilong Sealtiel, na Josua, pikinini man bilong Jehosadak, i harim tok bilong tupela profet, orait tupela i kisim ol man na ol i stat gen long wokim haus bilong God long Jerusalem, na dispela tupela profet i helpim ol. Na Tatenai, namba wan gavman bilong dispela provins long hapsait bilong wara Yufretis, na Setar Bosenai, wanpela ofisa, wantaim ol wanwok bilong tupela, i harim tok long ol samting ol Israel i mekim na ol i hariap i go long Jerusalem. Na ol i askim ol man i wokim haus bilong God olsem, “Husat i tokim yupela long wokim dispela haus na ol samting bilong en? Na wanem nem bilong yupela man i bosim dispela wok?” Tasol God i lukautim ol hetman bilong ol Juda, na ol ofisa bilong Persia i no pasim wok bilong ol. Nogat. Ol dispela ofisa i no save bai ol i mas mekim wanem, olsem na ol i raitim pas na salim i go long King Darius na toksave long em long dispela samting ol Juda i mekim. Na ol i wetim king i bekim pas bilong ol. Ripot ol i salim i go long king i olsem. “Gude, King Darius. Yu ken i stap gut. *** King, mipela i laik yu save olsem, mipela i bin i go long distrik Juda na lukim ol Juda i wokim gen haus bilong strongpela God bilong ol. Ol i wokim dispela haus long ol traipela ston ol i bin katim na ol i wok long putim ol pilo o rola bilong haus. Ol i mekim gutpela wok tru, olsem na wok i go het gut. “Mipela i lukim dispela wok na mipela i askim ol hetman bilong ol long tokim mipela long husat i bin tokim ol long wokim gen haus bilong God na olgeta samting bilong en. Na tu mipela i askim ol dispela hetman long nem bilong ol, bai mipela i ken save husat i bosim dispela wok na bai mipela i ken toksave long yu. Orait ol Juda i bekim tok olsem, ‘Mipela i wokboi bilong God i save bosim heven na graun. Na longtaim bipo wanpela strongpela king bilong mipela i bin wokim dispela haus. Tasol ol birua i bin bagarapim dispela haus na nau mipela i wokim bek gen. As bilong dispela i olsem. Ol tumbuna bilong mipela i bin mekim God bilong heven i belhat na em i larim dispela man bilong Kaldia, Nebukatnesar, king bilong Babilon, i kam pait na winim ol. Na ol Babilon i bagarapim haus bilong God na ol i kisim ol manmeri i go mekim wok kalabus long Babilon. Na Nebukatnesar i kisim ol samting ol i bin wokim long gol na silva bilong mekim wok bilong lotu long God, na em i karim i go na putim olgeta insait long haus bilong god bilong en long Babilon. Na bihain Sairus i kamap king bilong Babilon. Na long namba wan yia bilong en, em i tokim mipela long wokim gen dispela haus bilong God. Na King Sairus i kisim ol dispela samting bilong lotu na givim long wanpela man bilong mipela, nem bilong en Sesbasar. Dispela man King Sairus yet i bin makim bai i stap gavman bilong mipela long distrik Juda. *** Na king i tokim Sesbasar long karim ol dispela samting i go bek long Jerusalem na wokim gen haus bilong God long ples haus i bin i stap bipo. Na Sesbasar i mas putim ol dispela samting insait long nupela haus. Olsem na Sesbasar i kam long Jerusalem na i stat long wokim gen dispela haus bilong God, tasol wok i no pinis yet. Na mipela i wok i stap inap long nau.’ Ol Juda i tok olsem. Olsem na king, sapos yu laik yu ken tokim ol kuskus bilong yu bai ol i painim gut dispela tok bilong Sairus long ol buk bilong gavman bilong Babilon. Bai yu ken save tok bilong ol Juda i tru o nogat. Na bihain yu ken toksave long mipela olsem, i orait long ol i wokim dispela haus, o nogat.” King Darius i lukim dispela pas pinis, orait em i tokim ol kuskus long i go long Babilon na painim dispela tok bilong King Sairus long ol buk bilong gavman. Ol i no lukim long Babilon, tasol ol i lukim wanpela buk i stap long taun Ekbatana long provins Midia, na buk i gat tok olsem, “Long namba wan yia bilong King Sairus i stap king, em i tok ol i mas wokim gen haus bilong God long Jerusalem. Na ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela kain ofa long dispela haus. Pastaim ol i mas lainim gut ol ston bilong wokim haus antap long en. Banis bilong haus i mas i go antap inap 27 mita na sotpela mak bilong en i mas i go inap 27 mita. Ol i mas wokim banis bilong haus olsem. Ol i mas putim tripela lain ston i go antap na wanpela lain nupela plang antap long ol ston. Na ol i mas putim narapela tripela lain ston na wanpela lain plang. Ol i mas mekim olsem inap banis i kamap long mak. Na ol i ken kisim mani long haus mani bilong king bilong baim olgeta samting bilong dispela haus na bilong givim pe long ol wokman. Na tu, ol i mas kisim olgeta samting ol i bin wokim long gol na silva bilong mekim wok bilong lotu long haus bilong God, na karim i go bek long Jerusalem na putim long nupela haus bilong God. Bipo King Nebukatnesar i bin kisim ol dispela samting long Jerusalem na karim i go long Babilon, tasol nau olgeta i mas i go bek.” King Darius i ritim dispela tok pinis, orait em i raitim wanpela pas na bekim tok bilong ol ofisa bilong en olsem, “Gude Tatenai, namba wan gavman bilong provins long hapsait bilong wara Yufretis, na Setar Bosenai na ol wanwok bilong yutupela. Mi gat tok olsem. Yupela i mas larim ol Juda i wokim haus bilong God. Yupela i no ken pasim ol. Larim dispela namba wan gavman bilong Juda wantaim ol hetman bilong ol bai ol i wokim gen haus bilong God long hap graun haus i bin sanap bipo. Olsem na nau mi tok strong long yupela olsem. Yupela i mas helpim ol long wokim dispela haus. Yupela i mas stretim pe bilong ol wokman na taim ol i laik baim samting bilong wok, orait yupela i mas givim mani kwiktaim long ol. Yupela i mas kisim dispela mani long takis mani yupela i save kisim long provins long hapsait bilong wara Yufretis. Yupela i mas mekim olsem, na bai wok i no ken pundaun. Sapos ol pris bilong Juda i laik yupela i givim wanem samting long ol bilong mekim ofa long God bilong heven, orait yupela i mas givim long ol long olgeta de. Sapos ol i laikim yangpela bulmakau o sipsip o pikinini sipsip o wit o sol o wain o wel bilong diwai oliv, orait yupela i mas givim long ol bilong mekim ofa. Yupela i mas mekim olsem, bai ol i ken mekim ol gutpela ofa long God bilong heven na bai em i ken laikim ol dispela ofa. Na ol i ken beten long God long mekim gut long mi na long ol pikinini man bilong mi. Na harim, mi gat wanpela strongpela tok moa. Sapos wanpela man i no bihainim dispela tok bilong mi, orait bai ol wokman bilong mi i mas rausim wanpela hap plang long haus bilong en. Na bai ol i mas sapim dispela plang na sutim dispela man bai em i dai. Na bai ol i mas bagarapim haus bilong en na mekim i kamap olsem hip pipia. God i bin makim Jerusalem tasol, olsem ples em yet i stap long en. Na em yet i ken daunim wanem king o lain manmeri i laik sakim dispela tok bilong mi na bagarapim haus bilong God long Jerusalem. Mi Darius, mi tok pinis. Yupela olgeta i mas bihainim gut tok bilong mi.” Namba wan gavman Tatenai na Setar Bosenai, na ol wanwok bilong tupela i kisim pinis pas bilong king, orait ol i bihainim gut olgeta tok bilong en. Na ol hetman bilong Juda i mekim wok long haus bilong God i go het gut, na profet Hagai na profet Sekaraia i givim gutpela tok long ol bilong mekim ol i wok strong. Na ol i wok i go i go inap ol i pinisim haus, olsem God bilong ol i bin tok, na olsem Sairus na Darius na Artaserksis, dispela tripela king bilong Persia, ol tu i bin tok. Ol i pinisim wok long de namba 3 bilong mun Adar long namba 6 yia bilong Darius i stap king. Olsem na ol pris na ol Livai na olgeta arapela manmeri bilong Israel i bin kam bek long Juda, olgeta i amamas na makim dispela haus i bilong God. Long taim ol i mekim olsem, ol i kisim 100 bulmakau man na 200 sipsip man na 400 pikinini sipsip na ofaim olgeta long God. Na ol i kisim 12-pela meme man bilong mekim ofa bilong rausim sin. Na ol i ofaim wanpela wanpela bilong rausim sin bilong olgeta wan wan lain bilong Israel. Na tu, ol i makim ol pris na ol Livai bilong mekim wok insait long haus bilong God long Jerusalem, olsem tok i stap long buk Moses i bin raitim bipo. Long yia bihain, long de namba 14 bilong namba wan mun, ol dispela manmeri bilong Juda i wokim bikpela kaikai bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut long Isip. Na ol pris na ol Livai i bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God. Olgeta i kamap klin pinis, orait ol Livai i kilim ol pikinini sipsip bilong mekim ofa bilong dispela bikpela de. Ol dispela ofa i bilong olgeta manmeri i bin kam bek pinis, na bilong ol pris na bilong ol Livai yet. Olgeta manmeri bilong Israel i bin kam bek long Juda, ol i kaikai mit bilong dispela ofa. Na ol manmeri bilong ol arapela lain i bin i stap long dispela graun na i bin lusim pasin haiden na i bin stat long lotu long God, Bikpela bilong Israel, ol tu i kaikai mit bilong dispela ofa. Ol i amamas inap 7-pela de na bihainim pasin bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Amamas bilong ol i bikpela moa, long wanem, Bikpela i mekim king bilong Asiria i belgut long ol na em i helpim ol long wokim gen haus bilong God, Bikpela bilong ol. Planti yia bihain, long taim Artaserksis i stap king bilong Persia, i gat wanpela man i stap long Babilon, nem bilong en Esra. Esra em i man bilong lain bilong hetpris Aron. Lain bilong Esra i olsem. Esra em i pikinini man bilong Seraia, na Seraia em i pikinini man bilong Asaria, na Asaria em i pikinini man bilong Hilkia, na Hilkia em i pikinini man bilong Salum, na Salum em i pikinini man bilong Sadok, na Sadok em i pikinini man bilong Ahitup, na Ahitup em i pikinini man bilong Amaria, na Amaria em i pikinini man bilong Asaria, na Asaria em i pikinini man bilong Meraiot, na Meraiot em i pikinini man bilong Serahia, na Serahia em i pikinini man bilong Usi, na Usi em i pikinini man bilong Buki, na Buki em i pikinini man bilong Abisua, na Abisua em i pikinini man bilong Finias, na Finias em i pikinini man bilong Eleasar, na Eleasar em i pikinini man bilong Aron. *** *** *** *** *** Esra i save gut long dispela lo bipo God, Bikpela bilong Israel, i bin givim ol long han bilong Moses. Oltaim God i save mekim gut long Esra, olsem na sapos Esra i askim king long givim em wanpela samting, orait king i save givim em. Long namba 7 yia bilong Artaserksis i stap king, orait Esra i lusim Babilon na i go long Jerusalem wantaim ol sampela manmeri bilong Israel. Insait long dispela lain i gat ol pris na ol Livai na ol man bilong mekim musik na ol wasman na ol wokman bilong haus bilong God. Ol i lusim Babilon long de namba wan bilong namba wan mun. Na God i helpim ol, olsem na ol i kamap long Jerusalem long de namba wan bilong namba 5 mun. *** Esra i man bilong wok strong long kisim save long lo bilong Bikpela na long bihainim gut dispela lo. Na tu em i wok long skulim gut ol Israel long olgeta tok bilong lo bai ol tu i ken bihainim. King Artaserksis i raitim wanpela pas na i givim long pris Esra, dispela man i bin skul gut tru long olgeta lo na tok Bikpela i bin givim long ol Israel. Pas i tok olsem, “Mi King Artaserksis, mi king bilong planti kantri. Esra, yu saveman bilong lo bilong God bilong heven, na saveman bilong planti arapela samting tu, mi gude long yu na mi raitim dispela tok long yu. Mi givim strongpela tok long olgeta ofisa bilong mi olsem. Sapos ol pris na Livai na ol arapela manmeri bilong Israel nau ol i stap long kantri bilong mi, ol i laik i go wantaim yu long Jerusalem, orait ol i ken i go. Mi wantaim ol 7-pela man i save givim gutpela tingting long mi, mipela i laik salim yu i go lukim ol manmeri long Jerusalem na long ol arapela hap bilong Juda. Yu holim buk bilong lo bilong God, olsem na yu mas painimaut ol manmeri i bihainim dispela lo, o nogat. Na mi wantaim ol saveman bilong mi i laik givim sampela presen bilong gol na silva long God bilong yupela Israel. Olsem na yu ken karim ol dispela presen i go long Jerusalem na putim long haus bilong God. Na tu yu mas karim i go olgeta silva na gol yu bin kisim long ol distrik bilong Babilon, wantaim ol presen ol manmeri bilong yupela Israel na ol pris bilong yupela i laik givim long mekim wok long haus bilong God bilong yupela long Jerusalem. “Na yu no ken tromoi nating dispela mani. Yu mas baim ol bulmakau na ol sipsip man na ol pikinini sipsip na wit na wain, bilong ofaim long alta long haus bilong God long Jerusalem. Yu baim ol dispela ofa pinis, orait sapos sampela gol na silva i stap yet, yu wantaim ol wanlain bilong yu i mas askim God bilong yupela bai em i laik yupela i baim wanem samting long dispela mani. Orait yupela i save pinis, na yupela i ken baim ol dispela samting. Na yu mas kisim dispela olgeta dis samting ol i bin givim yu bilong mekim wok insait long haus bilong God bilong yupela, na putim olgeta long haus bilong God. Na sapos ol dispela samting i no inap, orait yu ken kisim sampela mani long haus mani bilong mi, na baim ol arapela samting yu sot long en. “Mi King Artaserksis, mi salim strongpela tok long ol ofisa i save bosim mani bilong mi long provins long hapsait bilong wara Yufretis. Tok bilong mi i olsem, ‘Dispela pris Esra i bin skul gut tru long olgeta lo na tok bilong God i bosim heven. Na sapos em i askim yupela long givim em wanem samting long mekim wok long haus bilong God, orait wantu yupela i mas givim em. Tasol ol samting yupela i givim em i no ken winim ol dispela mak. Silva i no ken winim 3,400 kilogram na wit i no ken winim 500 bek na wain i no ken winim 2,000 lita na wel bilong oliv i no ken winim 2,000 lita. Tasol yupela i ken givim em sol inap long laik bilong en. Yupela i mas givim Esra olgeta samting God bilong heven i laikim bilong haus bilong en. Nogut yupela i hapim ol dispela samting, na bai God i belhat long mi na long ol lain pikinini bilong mi bai i kamap king bihain. Na harim, yupela i no inap kisim takis long ol pris na ol Livai na ol man bilong mekim musik na ol wasman na ol wokman, na ol arapela man i save mekim wok long dispela haus bilong God.’ “Na Esra, harim. God bilong yu i bin givim planti save long yu, olsem na yu mas makim ol kiap na jas bilong lukautim olgeta manmeri i save bihainim lo bilong God na i stap long provins long hapsait bilong wara Yufretis. Na sapos sampela manmeri bilong yupela i no save long lo bilong God, orait yu mas skulim ol gut bai ol tu i ken bihainim. Sapos wanpela man i no bihainim dispela lo bilong God bilong yu, o i no bihainim lo bilong mi, King Artaserksis, orait yu mas mekim save long em kwiktaim. Yu ken kilim em i dai o rausim em i go long narapela kantri o kisim ol samting bilong em o kalabusim em. Pasin bilong mekim save i mas inapim rong bilong en tasol.” Mi Esra, mi ritim dispela pas na mi tok olsem, “Mi amamas na tenkyu long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong mipela. Long wanem, God i kirapim tingting bilong king na king i laik mekim gut long haus bilong Bikpela long Jerusalem. God i marimari long mi na em i mekim king wantaim ol man bilong givim tingting long em na ol nambawan ofisa bilong en, ol i laik helpim mi. God, Bikpela bilong mipela, i givim strong long mi, olsem na taim mi askim planti hetman bilong ol lain bilong Israel long go wantaim mi long Jerusalem, ol i orait long dispela tok bilong mi.” Dispela lista i gat nem bilong ol hetman bilong ol wan wan lain, em ol i bin i stap long Babilon na i go bek long Jerusalem wantaim mi Esra, taim Artaserksis i stap king. Gersom, bilong lain bilong Finias, na Daniel, bilong lain bilong Itamar, na Hatus, pikinini man bilong Sekania bilong lain bilong Devit, na Sekaraia, bilong lain bilong Paros. Na 150 man bilong lain bilong en i go wantaim Sekaraia. Ol i holim wanpela lista i gat nem bilong ol tumbuna bilong ol. *** Na Elioenai, pikinini man bilong Serahia, bilong lain bilong Pahatmoap. Na 200 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Sekania, pikinini man bilong Jahasiel. Na 300 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Ebet, pikinini man bilong Jonatan, bilong lain bilong Adin. Na 50 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Jesaia, pikinini man bilong Atalia, bilong lain bilong Elam. Na 70 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Sebadaia, pikinini man bilong Maikel, bilong lain bilong Sefatia. Na 80 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Obadia, pikinini man bilong Jehiel, bilong lain bilong Joap. Na 218 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Selomit, pikinini man bilong Josifia. Na 160 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Sekaraia, pikinini man bilong Bebai bilong lain bilong Bebai. Na 28 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Johanan, pikinini man bilong Hakatan bilong lain bilong Asgat. Na 110 man bilong lain bilong en i go wantaim em. Na Elifelet na Juel na Semaia bilong lain bilong Adonikam. Na 60 man bilong lain bilong Adonikam i go wantaim tripela. Tasol ol i no kam wantaim mipela long dispela taim. Nogat. Ol i kam bihain. Na Utai na Sakur bilong lain bilong Bikvai. Na 70 man bilong lain bilong Bikvai i go wantaim tupela. Mi Esra, mi bungim olgeta dispela lain man arere long dispela wara i save ran i go daun long taun Ahava, na mipela i wokim kem na i stap long dispela hap inap tripela de. Na mi lukim sampela pris i stap long dispela lain, tasol i no gat wanpela Livai i stap. Olsem na mi singautim ol 9-pela lida i kam. Nem bilong ol i olsem, Elieser na Ariel na Semaia na Elnatan na Jarip na narapela Elnatan na Natan na Sekaraia na Mesulam. Na tu mi singautim tupela man i gat gutpela save. Nem bilong tupela, em Joiarip na Elnatan. Na mi salim ol i go lukim Ido, em wanpela wokman bilong haus bilong God, na em i hetman bilong ples Kasifia. Na mi tokim ol long askim em wantaim ol wanwok bilong en long salim sampela man i kam wantaim mipela bilong mekim wok long haus bilong God. God i marimari long mipela, olsem na ol i salim wanpela Livai i kam. Nem bilong en Serebia bilong lain Mali. Em i man bilong mekim gutpela wok. Na ol pikinini man na brata bilong en inap 18 man olgeta, ol i kam wantaim em. Na Ido i salim Hasabia na Jesaia bilong lain Merari, wantaim 20 man i wanblut bilong tupela. Na tu em i salim 220 wokman bilong haus bilong God. Bipo King Devit wantaim ol ofisa bilong en i bin makim ol tumbuna bilong dispela lain wokman long helpim ol Livai. Na nem bilong dispela 220 wokman i stap long wanpela lista. Mipela i stap klostu long wara Ahava na mi tokim olgeta manmeri olsem, “Yumi mas tambu long kaikai na daunim yumi yet long ai bilong God bilong yumi. Na yumi mas askim em long helpim yumi na lukautim yumi na ol pikinini bilong yumi na ol samting bilong yumi long taim yumi wokabaut i go long Jerusalem.” Mi tokim ol olsem, long wanem, mi no laik askim king long salim ol soldia bilong wokabaut na ol soldia bilong sindaun long hos, i kam wantaim mipela bilong lukautim mipela long rot. Taim mi bin i stap yet wantaim king, mi tokim em olsem, “God bilong mipela i save lukautim gut olgeta manmeri i save bihainim em. Tasol em i save belhat long olgeta manmeri i givim baksait long em na em i mekim save long ol.” Mi bin tok olsem long king, olsem na mi sem long askim em long ol lain soldia. Orait na mipela i tambu long kaikai na beten strong long God bai em i lukautim mipela long rot, na em i harim dispela beten na em i lukautim mipela gut. Mi singautim Serebia na Hasabia na 10-pela arapela lida bilong ol pris bai ol i kam. King wantaim ol man bilong givim gutpela tingting long em na ol ofisa bilong em na ol manmeri bilong Israel i bin givim ol dispela presen bilong wok bilong haus bilong God. Na mi kisim ol dispela samting na skelim na givim long ol dispela pris bilong lukautim. Hevi bilong ol dispela samting mi givim ol, i olsem. Silva inap long 22 ton na gol inap long 3,400 kilogram na 100 dis silva. Hevi bilong wan wan dis em inap 34 kilogram. Na i gat 20 dis gol, hevi bilong ol inap 8 kilogram na 400 gram, na i gat tupela dis bras, ol i wokim gutpela tru, na pe bilong tupela inap olsem pe bilong tupela dis gol. Mi givim ol dispela samting long ol 12-pela pris na mi tokim ol, “Harim. Yupela i man bilong mekim wok bilong God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi. Na ol dispela dis tu i bilong Bikpela stret. Na dispela gol na silva em i olsem presen ol i givim long Bikpela. Lukautim gut ol dispela samting inap yupela i kamap long haus bilong God. Na taim yupela i kamap pinis, yupela i mas skelim olgeta gol na silva na olgeta dis na givim long ol lida bilong ol pris na ol Livai na ol hetman bilong ol Israel i stap long Jerusalem.” Mi tok pinis, orait na ol pris na ol Livai i kisim olgeta silva na gol na dis, bilong karim i go wantaim mipela long Jerusalem. Orait long de namba 12 bilong namba wan mun mipela i lusim wara Ahava na wokabaut bihainim rot i go long Jerusalem. Na God i stap wantaim mipela na i lukautim mipela gut. Olsem na ol birua i no inap i kam pait long mipela, na ol stilman i no inap hait klostu long rot bilong kalap long mipela na stilim ol samting bilong mipela. Mipela i go kamap long Jerusalem na mipela malolo inap tripela de. Na long de namba 4 mipela i kisim olgeta silva na gol na dis na karim i go long haus bilong God na skelim hevi bilong ol dispela samting. Skelim pinis, orait mipela i givim olgeta long pris Meremot, pikinini man bilong Uria, wantaim pris Eleasar, pikinini man bilong Finias, na long tupela Livai, Josabat, pikinini man bilong Jesua, na Noadia, pikinini man bilong Binui. Orait ol i kaunim olgeta samting na skelim gut na olgeta samting i stap. Na ol i raitim namba na skel bilong ol dispela samting long wanpela buk. Dispela lain man i lusim Babilon na i kam bek pinis long Jerusalem, orait ol i kisim sampela animal na bringim i kam bilong mekim ofa long God, Bikpela bilong mipela Israel. Ol i ofaim 12-pela bulmakau man bilong makim ol 12-pela lain bilong Israel, na ol i ofaim 96 sipsip man na 77 pikinini sipsip. Na ol i ofaim 12-pela meme man bilong rausim sin bilong ol yet. Olgeta dispela animal i bilong ofa bilong paia i kukim olgeta. Na mi kisim dispela pas king i bin givim mi na mi salim i go long ol namba wan gavman na ol arapela ofisa bilong provins long hapsait bilong wara Yufretis. Ol i lukim dispela pas pinis, orait ol i mekim gut long mipela na helpim wok bilong haus bilong God. Mipela i mekim ol ofa pinis, orait ol hetman bilong mipela i kam na tokim mi olsem, “Harim. Ol pris na ol Livai na olgeta manmeri bilong yumi i no bin i stap longwe long ol haiden man. Nogat. Ol i bihainim pasin nogut bilong ol Kenan na ol Hit na ol Peres na ol Jebus na ol Amon na ol Moap na ol Isip na ol Amor. Ol man bilong yumi Juda i save maritim ol meri bilong ol dispela lain, olsem na yumi manmeri God i makim bilong em stret i kamap olsem ol haiden. Ol hetman na ol ofisa i mekim olsem, na ol arapela manmeri i bihainim pasin nogut bilong ol.” Mi harim dispela tok na mi bel hevi nogut tru. Olsem na mi brukim klos bilong mi na kamautim sampela gras long het na long wasket bilong mi. Na tingting bilong mi i pas tru na mi sindaun nating. Mi sindaun i stap inap long taim bilong ofa bilong apinun. Na ol manmeri i save, God bilong mipela Israel i save belhat long ol manmeri i mekim sin, na ol i pret nogut tru. Olsem na planti i kam bung long ples mi sindaun i stap long en. Taim bilong dispela ofa i kamap, orait mi kirap na mi brukim skru na beten na litimapim tupela han bilong mi i go long God, Bikpela bilong mi. Dispela klos mi bin brukim i stap yet long skin bilong mi. Na mi beten olsem, “God, mi sem nogut tru. Olsem na mi ting mi no inap i kam beten long yu. Mipela i bin mekim planti sin moa. Na sin bilong mipela i olsem wanpela traipela hip pipia i go antap inap long heven. Long taim bilong ol tumbuna i kam inap long nau, mipela ol manmeri bilong yu wantaim ol king na pris bilong mipela i bin mekim pasin nogut moa yet. Olsem na yu bin salim ol king bilong arapela kantri i kam na ol i kilim mipela i dai na stilim ol samting bilong mipela na karim mipela i go long longwe ples olsem ol kalabusman. Olsem na bipo ol lain bilong mipela i sem nogut tru, na nau tu mipela i stap olsem yet. Tasol nau, God, Bikpela bilong mipela, yu stat gen long marimari long mipela. Olsem na mipela liklik lain tasol i bin lusim dispela ples kalabus na mipela i kam bek long Jerusalem, dispela gutpela ples bilong yu yet. Na yu bin givim strong long mipela gen na nau mipela i stap gut, maski mipela i stap yet olsem wokboi nating bilong ol arapela lain. I tru mipela i olsem wokboi nating, tasol yu no lusim tingting long mipela. Nogat. Yu marimari long mipela, na yu mekim ol king bilong Persia i belgut long mipela. Na yu mekim ol i larim mipela i kam bek bilong wokim gen haus bilong yu i bagarap i stap. Na yu mekim ol i helpim mipela na ol i givim mipela olgeta samting bilong mekim dispela wok. Na nau mipela i sindaun gut long Jerusalem na long ol arapela hap bilong Juda na yu save lukautim mipela. “God bilong mipela, tru tumas yu bin mekim ol dispela gutpela samting long mipela, tasol mipela i no bihainim ol lo bilong yu na mipela i asua pinis na i sem nogut. Ol profet, em ol wokman bilong yu, i bin kisim dispela lo long yu yet na ol i bin autim long mipela. Na long maus bilong ol yu bin toksave long mipela olsem, ‘Dispela graun nau bai yupela i kisim i no klin long ai bilong mi, long wanem, ol manmeri bilong dispela kantri i mekim planti pasin nogut na pasin doti long olgeta hap bilong dispela graun. Olsem na yupela i no ken maritim man na meri bilong ol dispela lain. Na yupela i no ken helpim ol long sindaun gut na yupela i no ken helpim ol long ol samting ol i laik mekim. Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, orait bai yupela yet i ken sindaun gut long dispela graun na kamap strongpela lain. Na bihain ol lain tumbuna bilong yupela, bai ol i ken i stap gut long dispela graun oltaim.’ “I tru yu bin tok olsem long mipela, tasol mipela i sakim tok bilong yu na mekim planti bikpela sin na rong. Olsem na yu bin mekim save long mipela. Mipela i bin mekim planti pasin nogut, olsem na yu inap long bagarapim mipela olgeta. Tasol nogat, yu marimari long mipela na yu larim liklik lain i stap yet. Olsem na nogut mipela i sakim tok bilong yu gen na mipela i maritim ol dispela man na meri i save mekim kain kain pasin nogut tru. Mipela i save pinis, sapos mipela i maritim ol bai yu belhat nogut tru na bai yu bagarapim mipela na pinisim mipela olgeta, na i no gat wanpela bilong mipela bai i stap. God, Bikpela bilong mipela Israel, yu save mekim stretpela pasin tasol. Olsem na yu bin mekim save long mipela, na mipela liklik lain tasol i stap. Mipela i no gutpela manmeri bai mipela inap i go klostu long yu. Nogat. Mipela i manmeri bilong sin tasol.” Esra i go klostu long dua bilong haus bilong God na i tromoi em yet i go daun long graun na em i krai na autim ol dispela sin. Em i mekim olsem i stap, orait bikpela lain man meri pikinini bilong Israel i kam bung klostu long em na ol tu i krai nogut tru. Orait Sekania, pikinini man bilong Jehiel bilong lain Elam, i kam tokim Esra olsem, “I tru mipela i bin sakim tok bilong God taim mipela i maritim ol haiden meri, tasol yumi gat rot yet bilong lusim dispela rong bai God i no bagarapim yumi. Orait nau mipela i mas mekim strongpela promis long God bilong yumi long rausim ol dispela haiden meri wantaim ol pikinini bilong ol na salim ol i go bek long as ples bilong ol. Yu wantaim ol arapela man i save bihainim lo bilong God i mas tokim mipela long olgeta samting mipela i mas mekim. Na bai mipela i ken bihainim tok bilong yupela, na long dispela pasin mipela i ken mekim olsem lo bilong God i tok. Olsem na em i wok bilong yu yet bilong stretim dispela hevi. Orait, maski pret. Kirap kwik na stretim. Na bai mipela i stap wanbel wantaim yu na bihainim olgeta tok bilong yu.” Olsem na Esra i kirap na i tok strong long ol hetman bilong ol pris na bilong ol Livai na bilong olgeta Israel bai ol i mas mekim wanpela strongpela promis long God long mekim olsem Sekania i bin tok. Orait na ol i mekim olsem. Na Esra i lusim dua bilong haus bilong God na i go insait long rum bilong Jehohanan, pikinini man bilong Eliasip. Na em i stap long dispela rum na em i sori long pasin nogut ol Israel i bin mekim na em i krai planti. Na long dispela taim em i no kaikai na dring. Na ol lida na ol hetman bilong ol Juda i salim sampela man i go lukim ol man i bin lusim ples kalabus na i kam bek long Jerusalem na ol arapela hap bilong Juda. Ol i tokim ol dispela man olsem, “Tripela de i no i go pinis yet na yupela i mas i kam bung long Jerusalem. Na sapos wanpela man i no kamap, orait bai ol i rausim olgeta samting bilong em, na rausim em yet long lain manmeri bilong yumi Israel.” *** Ol i autim tok olsem na long de namba 3, em de namba 20 bilong namba 9 mun, olgeta man bilong lain Juda na bilong lain Benjamin i kam kamap long Jerusalem na i bung long ples bilong bung klostu long haus bilong God. Na long dispela de bikpela ren i kam daun na i wok long wasim olgeta man na mekim ol i guria. Na tu ol i wari long dispela tok bai i kamap long miting, na ol i guria nogut tru. Orait pris Esra i kirap na i tokim ol olsem, “Yupela i bin maritim ol haiden meri, na long dispela pasin yupela i bin sakim tok bilong God, na mekim sin bilong yumi Israel i kamap bikpela. Orait harim. Yupela i mas autim ol sin bilong yupela long God, Bikpela bilong ol tumbuna bilong yumi. Na yupela i mas bihainim olgeta pasin em i save laikim. Olsem na yupela i no ken poroman wantaim ol haiden man i stap long graun bilong yumi, na yupela i mas rausim ol dispela haiden meri yupela i bin maritim.” Orait ol dispela man i singaut strong olsem, “Tok bilong yu i stret, na mipela i mas bihainim. Tasol mipela i bikpela lain tumas, na tu bikpela ren i kam daun. Olsem na mipela i no inap sanap ausait hia na stretim dispela samting. Planti man bilong mipela i bin mekim dispela sin, olsem na mipela i no inap stretim kwik. Olsem na mipela i ting, mobeta ol hetman bilong yumi i mas bosim dispela wok. Na ol i mas tokim ol man i gat haiden meri long wanem taim wanpela wanpela man i ken kam long Jerusalem bilong stretim dispela samting. Na taim wanpela man i kam, ol hetman na jas bilong taun bilong en i ken kam wantaim em. Sapos yumi mekim olsem, orait belhat bilong God bai i pinis.” Olgeta man i orait long dispela tok ol i mekim, tasol Jonatan, pikinini man bilong Asahel, wantaim Jasea, pikinini man bilong Tikva, tupela i no laik. Na Sabetai, wanpela Livai, na Mesulam, tupela tu i no laik na tupela i strongim tok bilong Jonatan na Jasea. Dispela 4-pela man tasol i no laik, tasol olgeta arapela man i orait long makim ol hetman bilong stretim dispela hevi. Ol i makim Esra wantaim ol arapela hetman, nem bilong ol i stap long wanpela buk. Na long de namba wan bilong namba 10 mun, ol i stat long singautim ol man i bin maritim haiden meri bai ol i kam na stretim dispela rong. Ol i wok inap tripela mun na dispela wok i pinis. Nem bilong ol pris i bin maritim ol haiden meri i olsem, Masea na Elieser na Jarip na Gedalia. Ol i bilong dispela lain Josua, pikinini man bilong Jehosadak, i stap long en. Ol i promis long rausim ol meri bilong ol. Na ol i save olsem ol i gat asua, olsem na ol i kisim wanpela sipsip man na mekim ofa long God, bilong em i ken rausim sin bilong ol yet. Na Hanani na Sebadaia bilong lain bilong Imer. Na Masea na Elaija na Semaia na Jehiel na Usia bilong lain bilong Harim. Na Elioenai na Masea na Ismael na Netanel na Josabat na Elasa bilong lain bilong Pasur. Nem bilong ol Livai i bin maritim haiden meri i olsem, Josabat na Simei na Kelaia, em i gat narapela nem Kelita, na Petahia na Juda na Elieser. Nem bilong saveman bilong mekim musik i bin maritim haiden meri i olsem, Eliasip wanpela tasol. Nem bilong ol wasman bilong haus bilong God i bin maritim haiden meri i olsem, Salum na Telem na Uri. Nem bilong ol arapela man bilong Israel i bin maritim haiden meri i olsem, Ramia na Isia na Malkia na Mijamin na Eleasar na narapela Malkia na Benaia, bilong lain bilong Paros. Na Matania na Sekaraia na Jehiel na Apdi na Jeremot na Elaija, bilong lain bilong Elam. Na Elioenai na Eliasip na Matania na Jeremot na Sabat na Asisa, bilong lain bilong Satu. Na Jehohanan na Hanania na Sabai na Atlai, bilong lain bilong Bebai. Na Mesulam na Maluk na Adaia na Jasup na Seal na Jeremot, bilong lain bilong Bani. Na Atna na Kelal na Benaia na Masea na Matania na Besalel na Binui na Manase, bilong lain bilong Pahatmoap. Na Elieser na Isiya na Malkia na Semaia na Simeon na Benjamin na Maluk na Semaria, bilong lain bilong Harim. *** Na Matenai na Matata na Sabat na Elifelet na Jeremai na Manase na Simei, bilong lain bilong Hasum. Na Madai na Amram na Uel na Benaia na Bedea na Keluhi na Vania na Meremot na Eliasip na Matania na Matenai na Jasu na Bani na Binui na Simei na Selemia na Natan na Adaia na Maknadebai na Sasai na Sarai na Asarel na narapela Selemia na Semaria na Salum na Amaria na Josep, bilong lain bilong narapela Bani. *** *** *** *** *** *** *** *** Na Jeiel na Matitia na Sabat na Sebina na Jadai na Joel na Benaia, bilong lain bilong Nebo. Olgeta dispela man i bin maritim ol haiden meri, olsem na ol i rausim ol meri bilong ol na salim ol i go bek long as ples. Sampela bilong ol dispela meri i bin karim pikinini. Dispela stori Nehemia, pikinini man bilong Hakalia, i raitim. Long namba 20 yia bilong Artaserksis i stap king na long mun Kislev, mi Nehemia, mi stap long Susa, namba wan taun bilong gavman. Long dispela taim Hanani, wanpela brata bilong mi, wantaim wanpela lain man, ol i lusim Juda na i kam kamap long taun Susa. Mi bungim ol na mi askim ol olsem, “Mi laik save long ol lain Juda i bin lusim Babilon, dispela ples bilong kalabus, na i go bek pinis long Jerusalem. Ol i stap gut, o nogat? Na taun Jerusalem tu i stap gut, o nogat?” Orait ol i bekim tok olsem, “Nogat. Ol dispela lain manmeri i gat bikpela hevi. Na ol lain haiden i stap klostu long Jerusalem, ol i wok long rabisim ol. Na banis bilong Jerusalem i bagarap i stap olsem yet. Na ol dua bilong banis bipo paia i kukim, ol tu i stap olsem tasol, na ol Jerusalem i no bin ting long wokim gen.” Mi harim dispela tok, orait mi sindaun na mi krai planti. Na mi bel hevi i stap na long sampela de mi tambu long kaikai na mi beten long God. Mi beten olsem, “God, Bikpela, yu strongpela bos bilong heven, na mipela Israel i save aninit long yu. Yu bin mekim wanpela kontrak wantaim mipela, na sapos mipela i laikim yu tru na bihainim gut tok bilong yu, orait yu no save lusim dispela kontrak na yu save laikim mipela tumas. Bikpela, long san na long nait mi save askim yu long helpim ol Israel, dispela ol wokman na wokmeri bilong yu. Olsem na mi laik bai yu putim gut yau long dispela prea bilong mi. Mi tokaut tru olsem, mi wantaim ol tumbuna bilong mi, mipela i mekim sin pinis. Na i no mipela tasol. Nogat. Olgeta manmeri bilong Israel i bin mekim sin. Mipela i bin mekim pasin nogut long ai bilong yu na mipela i no bin bihainim tok bilong yu. Bipo yu bin givim mipela ol lo bilong yu long han bilong wokman bilong yu, Moses, tasol mipela i no bin bihainim ol dispela lo. Tasol yu no ken lusim tingting long dispela tok yu bin givim long Moses olsem, ‘Sapos yupela manmeri bilong Israel i givim baksait long mi, orait bai mi rausim yupela na bai yupela i go i stap nabaut long ol arapela kantri. Tasol sapos yupela i tanim bel long taim yupela i stap long ol dispela kantri, na yupela i kam bek long mi na bihainim tok bilong mi, orait bai mi bringim yupela i kam bek long dispela wanpela ples mi bin makim bilong yupela i lotuim mi long en. Maski sapos yupela i stap long olgeta kantri i stap longwe tru, mi bai kisim yupela long ol dispela kantri na bringim yupela i kam.’ Bikpela, mipela i kam bek pinis long yu, olsem na mi askim yu long bihainim dispela promis na helpim mipela nau. “Bikpela, mipela Israel i olsem wokman na wokmeri bilong yu. Na mipela i manmeri bilong yu yet. Long bikpela strong bilong yu, yu bin kisim bek mipela long han bilong ol birua, na mipela i no lus. Olsem na mipela olgeta Israel i save amamas long yu na litimapim nem bilong yu. Na nau mi laik bai yu harim prea bilong olgeta Israel. Na tu mi laik bai yu harim dispela prea nau mi mekim. Na taim mi go lukim king, orait yu ken mekim king i sori long mi na em i ken helpim mi.” Mi mekim dispela prea long taim mi stap wokman bilong king. Wok bilong mi em bilong lukautim wain bilong king na bilong bringim i kam bai king i ken dring. 4-pela mun i go pinis, na long wanpela de King Artaserksis i kaikai i stap na mi bringim wain i kam long em. Olgeta taim mi mekim dispela wok mi save belgut na pes bilong mi i gutpela. Tasol long dispela de mi bel hevi tru na pes bilong mi i no gutpela tumas. Olsem na king i askim mi, “Bilong wanem na yu no amamas? Yu no gat sik, tasol ating yu bel hevi long wanpela samting.” Mi harim dispela tok na mi kirap nogut na mi tokim king olsem, “King, yu ken i stap gut longpela taim. Yes, mi bel hevi tru, long wanem, dispela taun ol i bin planim ol tumbuna bilong mi long en i bagarap i stap na paia i bin kukim dua bilong banis bilong en.” King i harim dispela tok na i askim mi olsem, “Nau yu laik bai mi mekim wanpela samting, a?” Orait mi prea kwik long God bilong heven na mi tokim king olsem, “King, sapos yu belgut long mi, orait mi laik askim yu long wanpela samting. I olsem. Sapos yu laik, yu ken larim mi i go long taun bilong ol tumbuna bilong mi long graun bilong Juda na bai mi ken helpim ol wantok bilong mi long wokim gen dispela taun.” Long taim mi toktok wantaim king, kwin i sindaun klostu long em. King i harim dispela tok bilong mi na i bekim tok olsem, “I orait, yu ken i go. Tasol bai yu stap sotpela taim o longpela taim long Juda? Na wanem taim bai yu kam bek?” Orait na mi toksave long em long tingting bilong mi. Na mi askim king long givim mi sampela pas bilong givim long ol gavman bilong provins long hapsait bilong wara Yufretis. Dispela ol pas i ken tokim ol long larim mi i wokabaut long provins bilong ol na i go long distrik Juda. Na tu mi askim king long raitim wanpela pas long Asap, dispela man i save bosim bus bilong king. Dispela pas i ken tokim em long givim mi sampela diwai bilong brukim plang. Ol dispela plang i bilong wokim ol dua long banis bilong Jerusalem na bilong wokim dua bilong haus i gat strongpela banis ol soldia bai i stap long en bilong lukautim haus bilong God, na bilong wokim haus bilong mi yet. Na God i stap wantaim mi na helpim mi, olsem na king i orait long ol dispela samting mi askim em long en. Na king i makim sampela ofisa bilong ami na wanpela lain soldia i save sindaun long hos, na em i salim ol i kam wantaim mi bilong lukautim mi. Na mipela i kirap i go long provins long hapsait bilong wara Yufretis. Na mipela i go kamap long ol gavman bilong dispela provins na mi givim pas bilong king long ol. Tasol Senbalat bilong taun Bethoron, na Tobia, wanpela ofisa bilong provins Amon, tupela i harim tok long mi bin kam bilong helpim ol manmeri bilong Israel. Olsem na tupela i bel nogut tru. Mi kamap long Jerusalem pinis, orait mi sindaun nating inap tripela de, na mi no tokim wanpela man long dispela samting God i bin kirapim tingting bilong mi long mekim long Jerusalem. Orait mi wet inap long biknait na mi wantaim liklik lain man tasol i kirap lusim dispela hap mipela i sindaun long en na mipela i go lukim banis bilong taun. Mi wanpela i sindaun long donki na i go, na ol arapela man i wokabaut long lek tasol. Na mipela i lusim taun long dua bilong banis long hap san i go daun, em ol i kolim Dua Bilong Ples Daun. Na mipela i go long hap saut na abrusim hul wara ol i kolim Hul Wara Bilong Bikpela Snek, na mipela i go kamap long dua ol i kolim Dua Bilong Rausim ol Pipia. Long taim mipela i wokabaut i go mi lukluk gut long dispela banis bilong taun i bruk pinis na long ol dua paia i bin bagarapim. *** Bihain mipela i tanim na i go long hap not long Dua Bilong Hul Wara na long Liklik Raunwara Bilong King. Long dispela hap, rot i pas, olsem na donki mi sindaun long en i no inap wokabaut i go moa. Olsem na mipela i go daun long ples daun Kidron na mi lukluk gut long banis. Na bihain mipela i tanim na kam bek long rot mipela i bin go long en. Na taim mipela i kamap long dispela dua mipela i bin kam ausait long en, em Dua Bilong Ples Daun, orait mipela i go bek insait long taun. I no gat wanpela ofisa bilong Jerusalem i save long ol samting mi bin mekim long dispela nait, long wanem, mi no bin toksave long wanpela Juda. Mi no tokim ol pris na ol hetman na ol ofisa na ol arapela man long dispela wok mipela olgeta Juda i mas mekim. Tasol nau mi bungim ol na mi tok, “Yupela i save, ol dua bilong banis bilong Jerusalem i bagarap pinis na planti arapela hap bilong taun tu i bagarap. Olsem na yumi gat bikpela hevi tru. Orait nau yumi mas wokim gen banis bilong taun na long dispela pasin yumi ken pasim maus bilong ol man i save tok bilas long yumi.” Na tu mi tokim ol long ol samting God i bin mekim bilong helpim mi. Na mi tokim ol long olgeta gutpela tok bilong king. Orait ol i bekim tok olsem, “Gutpela tumas. Yumi kirap nau na mekim dispela wok.” Ol i tok pinis na ol i go redim ol samting bilong mekim wok. Tasol Senbalat na Tobia na Gesem, em wanpela man bilong lain Arap, i harim tok long dispela samting mipela i laik mekim. Olsem na ol i kam na tok bilas na lap nogut long mipela. Ol i tok olsem, “Yupela i laik mekim wanem? Yupela i laik wokim gen banis bilong taun, a? Yupela i ting bai yupela i mekim olsem na bai yupela i kamap strong na yupela inap pait long king, a?” Orait mi bekim tok long ol olsem, “God bilong heven bai i helpim mipela. Mipela i wokman bilong en, olsem na mipela inap mekim dispela wok. Tasol dispela taun Jerusalem i no taun bilong yupela. Bipo ol tumbuna bilong yupela i no i stap long dispela taun. Olsem na dispela wok i no samting bilong yupela.” Orait olgeta man i stat long mekim wok long banis bilong Jerusalem. Hetpris Eliasip wantaim ol arapela pris ol i wokim hap banis i stap klostu long dua ol i kolim Dua Bilong Sipsip. Ol i pinisim dispela wok na ol i mekim lotu bilong makim hap banis i bilong God. Na bihain ol i putim ol dua long ples bilong ol dua. Na ol i wokim banis i go inap long Taua Bilong 100 Wasman na inap long Taua Bilong Hananel. Ol i pinisim na ol i mekim lotu bilong makim dispela hap banis i bilong God. Ol man bilong Jeriko i wok klostu long ol pris na ol i skruim hap banis. Na Sakur, pikinini man bilong Imri, wantaim ol sampela man i skruim narapela hap banis klostu long ol man bilong Jeriko. Ol lain bilong Hasena i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Sakur. Dispela hap banis i gat dua ol i kolim Dua Bilong Pis long en. Na ol i pasim ol plang long arere bilong dua na putim ol dua long ples bilong en na putim ol strongpela lok na longpela ain bilong pasim ol dua. Na Meremot wantaim ol sampela man i skruim narapela hap bilong banis klostu long Dua Bilong Pis. Meremot em i pikinini man bilong Uria na tumbuna pikinini bilong Hakos. Na Mesulam, wantaim sampela man i skruim hap banis klostu long lain bilong Meremot. Mesulam em i pikinini man bilong Berekia na tumbuna pikinini bilong Mesesabel. Na Sadok wantaim sampela man i skruim hap banis klostu long lain bilong Mesulam. Sadok em i pikinini man bilong Bana. Ol man bilong taun Tekoa i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Sadok. Tasol ol hetman bilong Tekoa i no laik harim tok bilong ol man i bosim wok bilong banis, olsem na ol hetman i no mekim wanpela wok. Joiada, pikinini man bilong Pasea, wantaim Mesulam, pikinini man bilong Besodea, na ol sampela man ol i skruim hap bilong banis klostu long lain man bilong Tekoa. Dispela hap banis i gat dua ol i kolim Dua Jesana long en. Na ol i pasim ol plang long arere bilong dua na putim ol dua long ples bilong en na putim ol strongpela lok na longpela ain bilong pasim ol dua. Melatia bilong taun Gibeon wantaim Jadon bilong taun Meronot na ol man bilong taun Gibeon na taun Mispa i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Joiada na Mesulam, na i go inap long haus bilong namba wan gavman bilong provins long hapsait bilong wara Yufretis. Usiel, pikinini man bilong Harhaia, wantaim ol sampela man i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Melatia na Jadon. Usiel em i man bilong wokim olkain samting long gol. Na Hanania wantaim ol sampela man i skruim hap bilong banis klostu long lain Usiel, na i go inap long narapela hap ol i kolim Bikpela Banis. Hanania em i man bilong wokim gutpela sanda. Na Refaia, pikinini man bilong Hur, wantaim ol sampela man i skruim hap banis klostu long lain bilong Hanania. Refaia em i hetman bilong namba wan hap bilong distrik Jerusalem. Na Jedaia, pikinini man bilong Harumap, wantaim ol sampela man i skruim narapela hap bilong banis klostu long haus bilong em yet. Na Hatus, pikinini man bilong Hasapnea i skruim hap banis klostu long lain bilong Jedaia. Na Malkia, pikinini man bilong Harim, wantaim Hasup, pikinini man bilong Pahatmoap, na sampela man i skruim narapela hap banis klostu long lain bilong Hatus. Na tu ol i wokim Taua Bilong Ol Stov. Na Salum, pikinini man bilong Halohes, wantaim ol sampela man i skruim narapela hap bilong banis, na ol pikinini meri bilong en i helpim em long dispela wok. Salum em i hetman bilong namba 2 hap bilong distrik Jerusalem. Na Hanun wantaim ol man bilong taun Sanoa, ol i skruim hap bilong banis bilong dua ol i kolim Dua Bilong Ples Daun. Na ol i putim ol dua long ples bilong ol, na ol i putim ol strongpela lok na longpela ain bilong pasim ol dua. Na tu ol i skruim narapela hap banis i go klostu long dua ol i kolim Dua Bilong Rausim Pipia, na mak bilong dispela hap banis em inap 440 mita. Na Malkia, pikinini man bilong Rekap, wantaim ol sampela man i skruim wok na wokim hap bilong banis klostu long Dua Bilong Rausim Pipia. Na ol i putim ol dua long ples bilong ol, na ol i putim ol strongpela lok na longpela ain bilong pasim ol dua. Malkia em i hetman bilong distrik Bet Hakerem. Na Salum, pikinini man bilong Kolhose, em i hetman bilong distrik Mispa. Em wantaim ol sampela man i skruim hap bilong banis klostu long dua ol i kolim Dua Bilong Hul Wara. Na ol i kisim ol plang na wokim hap banis antap long dua. Na ol i putim ol dua long ples bilong ol, na putim ol strongpela lok na longpela ain bilong pasim ol dua. Na ol i skruim hap banis long arere bilong Raunwara Bilong Sela. Dispela hap banis i stap klostu long gaden bilong king. Na ol i skruim banis i go inap long lata i save go antap long Taun Bilong Devit. Na Nehemia, pikinini man bilong Asbuk, em i hetman bilong wanpela hap bilong distrik Betsur. Na em wantaim ol sampela man i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Salum. Ol i wokim banis i go inap long matmat bilong King Devit, na inap long dispela raunwara ol man i bin wokim klostu long haus bilong ol strongpela soldia. Na ol man bilong lain Livai i wokim ol arapela hap bilong banis. Nem bilong ol i olsem. Rehum, pikinini man bilong Bani, wantaim ol arapela Livai i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Nehemia. Na Hasabia, hetman bilong namba wan hap bilong distrik Keila, em wantaim ol sampela Livai bilong distrik bilong en i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Rehum. Bavai, pikinini man bilong Henadat, em i hetman bilong namba 2 hap bilong distrik Keila. Na em wantaim ol arapela Livai i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Hasabia. Eser, pikinini man bilong Jesua, em i hetman bilong taun Mispa. Em wantaim ol arapela Livai i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Bavai. Na dispela hap banis i stap klostu long haus bilong putim ol samting bilong pait, na i go inap long dispela hap bilong banis ol i kolim Sapela Kona. Na Baruk, pikinini man bilong Sabai, wantaim ol arapela Livai i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Eser. Ol i strong tru long mekim wok na ol i wokim banis i go inap long dua bilong haus bilong hetpris Eliasip. Na Meremot em i pikinini man bilong Uria na tumbuna pikinini bilong Hakos. Na em wantaim ol arapela Livai i skruim hap bilong banis i stat klostu long dua bilong haus bilong Eliasip na i go inap long arere bilong haus. Na sampela pris tu i wokim sampela hap bilong banis. Ol pris bilong ol ples i stap klostu long Jerusalem i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Meremot. Pris Benjamin na pris Hasup wantaim sampela lain i skruim hap banis klostu long haus bilong tupela yet. Na pris Asaria, em i pikinini man bilong Masea na tumbuna pikinini bilong Anania. Na em wantaim sampela lain i skruim hap banis klostu long haus bilong en. Na pris Binui, pikinini man bilong Henadat, wantaim sampela lain i skruim hap bilong banis i stat klostu long haus bilong Asaria na i go inap long hap bilong banis ol i kolim Sapela Kona. Na pris Palal, pikinini man bilong Usai, wantaim sampela lain i skruim hap bilong banis i stat long Sapela Kona na long taua bilong namba 2 haus bilong king. Dispela taua i stap klostu long haus bilong ol wasman. Na Pedaia, pikinini man bilong Paros, wantaim sampela lain i skruim narapela hap banis klostu long lain bilong Palal. Ol i wokim banis i go kamap klostu long Dua Bilong Kisim Wara na long taua bilong ol man i was long haus bilong God. Dispela dua na taua i stap long hap san i go daun bilong hap banis ol i wokim. Dispela hap banis i stap klostu long Ofel, dispela hap bilong Jerusalem ol wokman bilong haus bilong God i save stap long en. Ol man bilong taun Tekoa i skruim narapela hap bilong banis klostu long lain bilong Pedaia. Dispela i namba 2 taim ol i wok long banis. Ol i stat klostu long taua bilong was long haus bilong God na ol i wok i go inap long Dua Bilong Ol Hos long hap bilong Ofel. Na sampela lain pris i skruim narapela hap bilong banis long hap not bilong Dua Bilong Hos, na olgeta wan wan i wokim hap banis klostu long haus bilong ol yet. Na Sadok, pikinini man bilong Imer, wantaim sampela lain i wok klostu long dispela ol pris na ol i skruim hap bilong banis klostu long haus bilong Sadok yet. Na Semaia, pikinini man bilong Sekania, wantaim sampela lain i skruim narapela hap bilong banis klostu long lain bilong Sadok. Semaia em i wasman bilong dua bilong hap sankamap bilong haus bilong God. Na Hanania, pikinini man bilong Selemia, wantaim Hanun, namba 6 pikinini man bilong Salap, na ol sampela lain i skruim narapela hap bilong banis klostu long lain bilong Semaia. Dispela i namba 2 taim tupela i bin wok long banis. Na Mesulam, pikinini man bilong Berekia, wantaim sampela lain i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Hanania na Hanun. Ol i wokim hap bilong banis klostu long haus bilong Mesulam yet. Malkia i man bilong wokim olkain samting long gol. Na Malkia wantaim sampela lain i skruim hap bilong banis klostu long lain bilong Hanania na Hanun. Ol i wokim banis i go inap long dispela haus ol wokman bilong haus bilong God na ol man bilong wok bisnis i save mekim wok long en. Dispela haus i stap klostu long dua bilong haus bilong God, em ol i kolim Dua Bilong Ol Wasman, na i stap klostu long rum i stap antap long kona bilong banis. Na ol man bilong wokim ol samting long gol wantaim ol man bilong wok bisnis i stat long dispela kona bilong banis na i wokim banis i go inap long Dua Bilong Sipsip. Senbalat i harim tok long mipela Juda i wok long stretim banis, olsem na em i kros nogut tru na i tok bilas long mipela long ai bilong ol poroman bilong en na ol lain soldia bilong Samaria. Em i tok olsem, “Ol dispela lain rabisman bilong Juda i laik mekim wanem? Ol i ting ol inap long wokim dispela taun gen, a? Na ol i ting sapos ol i mekim ofa long God bai ol inap long pinisim dispela haus long wanpela de tasol, a? Ol i ting ol inap kisim ol ston namel long ol hip pipia paia i bin kukim na wokim gutpela banis, a?” Tobia i sanap klostu long Senbalat taim em i mekim dispela tok. Na Tobia i tok olsem, “Maski ol i wokim dispela banis gen, em i no inap sanap strong. Sapos wanpela wel dok i kalap i go antap long en, banis bai i bruk olgeta.” Sampela man i kam tokim mi long tok bilong Senbalat na Tobia. Olsem na mi mekim dispela beten, “God, yu harim pinis tok bilas ol dispela man i mekim long mipela. Ol i bin rabisim mipela, olsem na mi laik bai yu rabisim ol yet, na yu ken larim ol arapela man i kam stilim ol samting bilong ol na kalabusim ol na karim ol i go long longwe ples. Yu no ken pinisim asua bilong pasin nogut bilong ol, na yu no ken lusim sin bilong ol, long wanem, ol i bin mekim planti tok bilas na rabisim mipela ol man i wok long banis.” Orait mi beten pinis na mipela i wok strong tru, na i no longtaim na banis i go antap inap long mak namel tru. Na wankain mak i stap yet bilong mipela i pinisim banis. Orait Senbalat tupela Tobia, wantaim ol Arap na ol Amon na ol Asdot i harim tok olsem, mipela i mekim gutpela wok tru long dispela banis bilong Jerusalem, na mipela i bin wokim gen olgeta hap bilong banis i bin bruk na i pundaun. Olsem na ol i kros moa yet na ol i pasim tok long kam pait long mipela na bagarapim wok bilong mipela. Tasol mipela i wok long prea long God long helpim mipela, na long san na long nait mipela i putim sampela man bilong was long ol birua, nogut ol i kam bagarapim mipela. Mipela Juda i save singim wanpela song olsem long taim mipela i mekim wok, “Ol samting yumi karim i hevi tumas. Na bun bilong yumi i slek tru. Pipia ston i planti tumas. Nau yumi no inap pinisim banis.” Ol birua bilong mipela i tok long ol yet olsem, “Bai yumi hait hait tasol na i go kamap long ol Juda. Na bai ol i no inap lukim yumi. Orait na wantu bai yumi kilim olgeta i dai, na bai ol i no inap pinisim wok bilong ol.” Ol birua i tok olsem, tasol sampela bilong mipela Juda i stap klostu long ol na oltaim ol i save kam tokim mipela long ol samting ol birua i laik mekim bilong bagarapim mipela. Olsem na mi givim spia na bainat na banara long olgeta man bilong wok, na mi tokim ol long bung i stap long ol wan wan lain wanblut bilong ol. Na mi tokim ol long i go sanap baksait long olgeta hap bilong banis i no pinis yet na ol i mas redi long pait long ol birua. Mi lukim ol manmeri i pret na bel hevi, olsem na mi tokim ol hetman na ofisa na olgeta manmeri olsem, “Yupela i no ken pret long ol birua. Yupela i mas tingim gut dispela samting, Bikpela em i strongpela na olgeta man i save pret long em. Olsem na harim. Yupela i mas pait strong na ol wantok na ol meri pikinini na ol haus bilong yupela bai i stap gut na i no ken bagarap.” Bihain ol birua i harim tok long mipela i save pinis long ol samting ol i laik mekim. Olsem na ol i save, God i pasim rot bilong ol na ol i no inap bagarapim mipela. Orait na mipela olgeta Juda i stat gen long wokim banis. Long dispela taim mipela i senisim pasin bilong wok. Olsem na mi tokim olgeta lain wokman, bai sampela i mas wokim banis, na sampela i mas was. Ol man bilong was i save holim spia na hap plang na banara, na ol i putim siot kapa bilong pait. Na ol hetman i helpim tru olgeta dispela manmeri bilong Juda i mekim wok long banis. Na taim ol man i karim ol samting bilong wokim banis, ol i karim dispela samting long wanpela han na long narapela han ol i holim samting bilong pait. Na olgeta man bilong wok ol i hangamapim bainat long let bilong ol. Na dispela man i gat wok bilong winim biugel long taim ol birua i kam, em i stap klostu long mi. Orait na mi tokim ol manmeri na ol ofisa na ol hetman bilong ol olsem, “Banis i longpela tumas, na yupela i save wok long planti hap bilong en, olsem na ol wan wan lain bilong yupela i save stap longwe longwe long ol arapela lain wanwok. Olsem na sapos yupela i harim biugel i krai bilong toksave long yupela olsem ol birua i kamap, orait yupela i mas i kam bung klostu long mi. Na God, Bikpela bilong yumi bai i pait long ol birua bilong yumi.” Mi givim dispela tok long ol, olsem na long moningtaim tru long olgeta de na i go inap long nait long taim ol sta i lait long skai, wanpela hap lain bilong mipela i wok long banis na arapela hap lain i holim spia na was. Long dispela taim mi tokim olgeta man wantaim ol wokboi bilong ol olsem, “Taim yupela i pinis wok long nait, yupela i no ken lusim Jerusalem. Nogat. Yupela i mas i stap insait long banis. Olsem orait long san bai yumi ken wok na long nait yumi ken was.” Orait mipela olgeta i mekim olsem. Na long taim bilong slip mipela i no save senisim klos. Nogat. Mi wantaim ol poroman bilong mi na ol wokboi na ol soldia i save was long mi long olgeta de, mipela olgeta i larim klos bilong wok i stap long bodi bilong mipela, na mipela i slip. Na olgeta taim mipela i holim spia, na long taim mipela i go long wara tu, mipela i no save lusim. Olsem na oltaim mipela i redi long pait. Bihain planti manmeri bilong Juda i sot long ol samting na ol i wok long tok kros long ol wantok bilong ol. Sampela i tok olsem, “Mipela i gat planti pikinini, na mipela i sot long kaikai. Na sapos mipela i no kisim kaikai bai mipela i dai.” Na sampela moa i tok olsem, “Mipela i bin dinau long sampela wantok na kisim mani bilong baim kaikai. Na ol i tokim mipela, sapos mipela i no bekim, orait bai ol i kisim ol gaden na haus bilong mipela bilong bekim dinau.” Na sampela lain i tok olsem, “Mipela tu i bin dinau long ol wantok na mipela i kisim mani bilong givim takis long king. Na sapos mipela i no bekim dinau, bai ol wantok i kisim graun na gaden wain bilong mipela. Ol i wantok bilong mipela yet, na ol i givim dispela hevi long mipela. Olsem wanem, ol i ting ol i winim mipela, a? Nogat. Mipela olgeta i wankain tasol. Na ol pikinini bilong mipela tu i wankain olsem ol pikinini bilong ol. Tasol mipela i no gat narapela rot. Olsem na mipela i larim ol pikinini bilong mipela i kamap wokboi nating bilong ol arapela man, bilong mipela i ken kisim mani. Olsem na ol dispela man i bin kisim sampela pikinini meri bilong mipela bilong kamap wokmeri nating bilong ol. Na tu ol i bin kisim graun na ol gaden wain bilong mipela, na nau mipela i no inap mekim wanpela samting bilong kisim bek ol pikinini.” Taim mi harim tok kros bilong ol dispela manmeri, mi belhat moa yet na mi tingting gut long rot bilong stretim dispela hevi. Mi save ol hetman na ol ofisa i bin mekim dispela pasin nogut, olsem na mi singautim ol i kam bung na mi tok strong long ol olsem, “Yupela i save daunim ol brata bilong yupela na mekim nogut long ol.” Na mi singautim olgeta manmeri i kam bung bilong toktok long dispela hevi. Ol i bung pinis, orait mi tokim ol olsem, “Yumi save hatwok tru long bungim mani bilong baim bek ol wantok bilong yumi i stap wokboi nating bilong ol haiden. Tasol nau yupela i mekim nogut long ol wantok na ol i larim yupela yet i baim ol olsem wokboi nating.” Mi tok olsem na ol hetman i pasim maus na ol i no inap bekim tok. Na mi skruim tok olsem, “Pasin bilong yupela i no stret. Yupela i mas aninit long God na bihainim stretpela pasin oltaim. Sapos yupela i mekim olsem, orait ol birua bilong yumi tu i no inap tok bilas long pasin bilong yumi. Mi wantaim ol lain bilong mi na ol wokman bilong mi i bin larim ol manmeri i dinau long mipela na kisim kaikai na mani. Olsem na nau yumi olgeta i no ken singaut long ol i bekim dinau. Yumi mas lusim dinau bilong ol. Na bai ol i no ken bekim mani o wit o wain o wel bilong oliv, em ol samting ol i bin dinau long en. Na graun na gaden wain na gaden oliv na haus yupela i bin kisim long ol dispela manmeri, em yupela i mas givim bek long ol.” Orait na ol hetman i bekim tok olsem, “Bai mipela i mekim olsem yu bin tok. Na bai mipela i givim bek ol samting bilong ol wantok na mipela i no ken singaut long ol i bekim dinau.” Olsem na mi singautim ol pris i kam. Na mi tok strong long ol hetman i mas mekim promis long ai bilong ol pris long bihainim gut dispela tok ol i bin mekim. Orait ol i mekim dispela promis. Orait nau mi rausim dispela hap laplap mi bin pasim olsem let na mi mekim nais long en na ol samting i stap long en, ol i pundaun. Na mi tokim ol olsem, “Sapos yupela i no bihainim dispela promis yupela i bin mekim, orait God i ken mekim nais long yupela tu na rausim ol haus na olgeta samting bilong yupela na bai yupela i stap nating olsem dispela laplap.” Na olgeta i tok, “Gutpela. God i ken mekim olsem.” Na ol i litimapim nem bilong Bikpela. Na taim ol i go bek long haus bilong ol, ol i bihainim promis bilong ol. Mi stap namba wan gavman bilong Juda inap 12-pela yia, i stat long namba 20 yia bilong Artaserksis i stap king na i kam inap long namba 32 yia bilong en. Na long ol dispela yia mi wantaim ol lain bilong mi i no kisim dispela mani king i save givim long namba wan gavman bilong baim kaikai. Ol lain man i bin kamap namba wan gavman paslain long mi, ol i bin givim bikpela hevi long ol manmeri. Ol i save pulim kaikai na wain na 400 kina long ol manmeri. Na tu ol wokboi bilong ol dispela gavman i save daunim ol manmeri. Tasol mi stap aninit long God, olsem na mi no mekim pasin olsem. Na ol lain bilong mi, mipela i no baim wanpela hap graun. Nogat. Mi wok strong tru na helpim ol man i wokim gen banis bilong Jerusalem. Na ol wokboi bilong haus bilong mi tu, ol i helpim ol man long wokim banis. Olgeta de 150 manmeri i save kam kaikai long haus bilong mi. Em ol hetman wantaim ol manmeri bilong Juda. Na taim ol manmeri bilong ol arapela kantri i kam lukim mipela, orait ol tu i save kaikai long haus bilong mi. Mi tokim ol kukboi olsem, olgeta de ol i mas kukim wanpela bulmakau na 6-pela gutpela sipsip na planti kakaruk, bilong ol dispela manmeri i kaikai. Na olgeta 10-pela 10-pela de ol kukboi i mas kisim planti wain bilong ol manmeri i ken dring. Mi save ol manmeri bilong Juda i gat bikpela hevi, olsem na mi no laik kisim dispela takis mani king i tok mi ken kisim long ol manmeri bilong baim kaikai. Nogat. Mi baim kaikai long mani bilong mi yet. God, mi askim yu bai yu tingim ol dispela gutpela wok mi bin mekim bilong helpim ol dispela manmeri, na yu ken mekim gut long mi. Senbalat na Tobia na Gesem na ol sampela birua bilong mipela i harim tok long mipela i bin pinisim olgeta hap bilong banis, tasol mipela i no bin putim ol dua yet. Olsem na Senbalat na Gesem i salim tok long mi, na askim mi long go bung wantaim tupela long wanpela ples long ples daun Ono. Tasol mi save ol i laik trikim mi bilong ol i ken bagarapim mi. Olsem na mi salim sampela man i go tokim tupela olsem, “Nehemia i mekim wanpela bikpela wok, olsem na em i no inap lusim dispela wok na i kam daun na lukim yupela. Sapos em i kam bai ol wokman i no inap mekim wok.” Tasol dispela tupela man i salim wankain tok long mi inap 4-pela taim, na long olgeta taim mi bekim wankain tok tasol long ol. Bihain Senbalat i salim tok gen long mi. Na dispela taim em i no karamapim pas. Em i givim long wanpela wokboi bilong en na i salim i kam long mi. Tok bilong pas i olsem, “Mi Senbalat, mi bin harim Gesem i tok olsem, i gat wanpela tok win i kamap namel long ol lain manmeri i stap klostu long yumi. Na tok win i olsem, yu wantaim ol arapela Juda i no laik i stap moa aninit long king, na yupela i laik pait na kirapim gavman bilong yupela yet. Na long dispela as tasol yupela i wokim dispela banis gen. Na tu yu laik mekim yu yet i kamap king. Na yu bin tokim ol profet long ol i mas autim tok insait long Jerusalem olsem, ‘Nau ol Juda i gat king bilong ol yet.’ Mi laik save gut long as bilong dispela tok win, olsem na mi laik bai mitupela i ken bung na stretim tok, nogut king yet i harim dispela kain tok ol i mekim long yu.” Tasol mi bekim pas bilong em olsem, “Olgeta dispela tok yu bin raitim, i no tru. Ating yu yet i kamapim dispela tok long tingting bilong yu.” Mi raitim pas pinis na mi salim i go long em. Mi save olsem Senbalat wantaim ol lain bilong en i bin mekim dispela tok bilong pretim mipela. Ol i ting bai mipela i lusim wok na mipela i no inap pinisim banis. Tasol mi beten long God olsem, “God, maski long tok bilong ol. Mi laik yu ken strongim mi long mekim dispela wok.” Bihain mi go lukim Semaia, pikinini man bilong Delaia na tumbuna pikinini bilong Mehetabel, long wanem, em i gat sik na i no inap lusim haus bilong en. Na em i tokim mi olsem, “Mitupela i mas i go hait insait long Rum Tambu bilong haus bilong God. Na yumi mas pasim ol dua, long wanem, ol birua i laik i kam long wanpela nait na kilim yu.” Tasol mi bekim tok bilong en olsem, “Mi no man bilong pret na bai mi ranawe na hait. Olsem na mi no inap ranawe i go hait insait long haus bilong God. Nogat tru.” Bihain mi tingting gut long dispela tok na mi save olsem, God i no bin givim dispela tok long Semaia. Nogat. Mi save, Tobia tupela Senbalat tasol i baim em long mekim dispela tok long mi. Tupela i ting bai tok bilong Semaia i ken pretim mi na bai mi go insait long Rum Tambu, na long dispela pasin bai mi mekim sin. Olsem na bai ol inap bagarapim nem bilong mi na daunim mi. Olsem na mi beten, “God, yu ting long dispela pasin nau Tobia tupela Senbalat i mekim long mi na yu mekim save long tupela. Na yu tingim tu dispela profet meri Noadia na ol arapela profet i bin mekim kain kain tok bilong pretim mi.” Mipela i wokim banis bilong Jerusalem inap 52 de na long de namba 25 bilong mun Elul, wok bilong banis i pinis. Orait ol birua bilong mipela long ol kantri i stap klostu long mipela, i harim tok long mipela i wokim banis pinis, na ol i save olsem God yet i bin helpim mipela long mekim dispela wok. Na ol i save, pasin nogut ol i laik mekim long mipela, em i popaia. Ol i lukim nem bilong ol i pundaun, na ol i pret. Planti hetman bilong mipela Juda i stap long Jerusalem na ol i bin promis long helpim Tobia, long wanem, em i tambu bilong sampela man bilong mipela. Tobia i bin maritim pikinini meri bilong Sekania, pikinini bilong Ara. Na tu Johanan, pikinini man bilong Tobia, i bin maritim pikinini meri bilong Mesulam, pikinini bilong Berekia. Olsem na taim mipela mekim wok long banis, ol dispela hetman wantaim Tobia i save salim planti pas i go i kam. *** Na ol dispela hetman i save kam tokim mi long gutpela pasin bilong Tobia. Na ol i save tokim Tobia long olgeta toktok bilong mi. Tasol Tobia i wok long salim planti pas i kam long mi bilong pretim mi. Nau olgeta wok bilong banis i pinis, na mipela i bin putim ol dua long ples bilong ol, na mipela i givim wok long ol wasman bilong lukautim ol dua bilong Jerusalem. Na tu mipela i givim wok long ol man i save mekim song long litimapim nem bilong God, na mipela i givim wok long ol man bilong lain Livai. Na mi makim tupela man bilong bosim Jerusalem. Wanpela man em Hanani, brata bilong mi, na narapela em Hanania, namba wan ofisa bilong ol soldia bilong Jerusalem. Hanania em i stretpela man na i save aninit tru long God. Pasin bilong en i winim pasin bilong ol arapela man. Na mi tokim tupela olsem, “Yutupela i no ken larim ol wasman i opim ol dua bilong banis bilong Jerusalem long moningtaim tru. Ol i mas wetim san i kam antap pastaim. Na taim ol wasman i pinis wok long apinun, ol i mas pasim ol dua na putim ol longpela ain bilong pasim strong. Na yutupela i mas makim sampela man bilong Jerusalem bai ol i kamap wasman. Na yutupela i mas makim sampela man moa bilong was long ol dispela hap klostu long haus bilong ol yet.” Jerusalem i bikpela taun tru, tasol i no gat planti manmeri i stap long en, na ol i no wokim ol haus yet. Na God i givim tingting long mi long bungim ol manmeri wantaim ol lida na ofisa bilong ol na raitim nem bilong olgeta famili long wanpela buk. Taim mi laik mekim olsem, na mi lukim wanpela buk i gat nem bilong ol dispela namba wan lain i bin lusim Babilon na i kam bek long Juda. Planti yia bipo King Nebukatnesar i bin kisim planti manmeri bilong Israel i go kalabus long Babilon. Na bihain planti manmeri i lusim Babilon na i kam bek na i stap long Jerusalem na ol arapela hap bilong Juda. Na ol i go i stap long taun bilong ol tumbuna bilong ol. Long taim ol i lusim Babilon na i kam bek, lida bilong ol i olsem, Serubabel na Josua na Nehemia na Asaria na Ramia na Nahamani na Mordekai na Bilsan na Misperet na Bikvai na Nehum na Bana. Dispela i nem bilong ol lain bilong Israel em ol i bin kam bek long Jerusalem na long Juda. Namba bilong ol man bilong ol dispela lain i olsem. Lain Paros i gat 2,172 man na lain Sefatia i gat 372 man na lain Ara i gat 652 man. Lain Pahatmoap, ol i tumbuna pikinini bilong Jesua na Joap, na ol i gat 2,818 man. Lain Elam i gat 1,254 man na lain Satu i gat 845 man na lain Sakai i gat 760 man. Lain Binui i gat 648 man na lain Bebai i gat 628 man na lain Asgat i gat 2,322 man. Lain Adonikam i gat 667 man na lain Bikvai i gat 2,067 man na lain Adin i gat 655 man. Lain Ater, narapela nem bilong en Hesekia, i gat 98 man na lain Hasum i gat 328 man na lain Besai i gat 324 man. Lain Harip i gat 112 man na lain Gibeon i gat 95 man. Em hia nem bilong planti taun bilong Juda. Ol dispela taun i as ples bilong ol tumbuna bilong ol dispela man i kam bek long Juda. Namba bilong ol man bilong taun Betlehem na taun Netofa em inap 188 na bilong taun Anatot inap 128 na bilong taun Bet Asmavet inap 42. Ol man bilong taun Kiriat Jearim na taun Kefira na taun Berot inap 743. Na ol man bilong taun Rama na Geba inap 621 na bilong taun Mikmas inap 122. Ol man bilong taun Betel na Ai inap 123 na bilong namba 2 Nebo inap 52. Na ol man bilong namba 2 Elam inap 1,254 na bilong taun Harim inap 320 na bilong taun Jeriko inap 345. Na ol man bilong taun Lot na taun Hadit na taun Ono inap 721 na bilong taun Sena inap 3,930. Nem bilong ol lain pris wantaim namba bilong ol pris i kam bek long Jerusalem i olsem. Lain Jedaia, tumbuna bilong ol em Jesua, i gat 973 man. Lain Imer i gat 1,052 man na lain Pasur i gat 1,247 man na lain Harim i gat 1,017 man. Nem bilong ol lain bilong Livai wantaim namba bilong ol Livai i kam bek long Jerusalem i olsem. Lain Jesua na Katmiel inap 74 man. Tumbuna bilong dispela tupela man em i Hodavia. Ol man bilong mekim musik long haus bilong God, ol i bilong lain Asap na ol inap 148 man. Ol wasman bilong haus bilong God ol i bilong lain Salum na Ater na Talmon na Akup na Hatita na Sobai. Na ol inap 138 man. Ol wokman bilong haus bilong God i kam long Jerusalem, ol i bilong ol dispela lain Siha na Hasufa na Tabaot na Keros na Sia na Padon na Lebana na Hagaba na Salmai na Hanan na Gidel na Gahar na Reaia na Resin na Nekoda na Gasam na Usa na Pasea na Besai na Meunim na Nefusesim na Bakbuk na Hakufa na Harhur na Baslut na Mehida na Harsa na Barkos na Sisera na Tema na Nesia na Hatifa. Ol dispela lain ol i kolim ol wokman bilong Solomon, ol tu i kam bek long as ples. Ol i bilong ol dispela lain, Sotai na Soferet na Perida na Jala na Darkon na Gidel na Sefatia na Hatil na Pokeret Hasebaim na Emon. Namba bilong ol wokman bilong haus bilong God na ol wokman bilong Solomon i kam bek long as ples em inap 392 olgeta. Namba bilong ol man bilong lain Delaia na Tobia na Nekoda em inap 642. Ol i bilong taun Telmela na Telharsa na Kerup na Adon na Imer. Tasol dispela tripela lain man i no save long nem bilong tumbuna bilong ol yet. Olsem na ol i no gat rot bilong soim gut ol hetman, ol i bilong Israel, o nogat. *** *** Sampela lain pris i wok long painim nem bilong ol tumbuna long buk i gat nem bilong olgeta lain pris. Tasol ol i no inap lukim nem bilong ol i stap. Olsem na ol i no gat rot bilong soim gut, ol i pris, o nogat. Nem bilong ol dispela lain i olsem, Hobaia na Hakos na Barsilai. Long bipo tumbuna bilong lain Barsilai i bin maritim wanpela meri bilong narapela lain Barsilai bilong taun Gileat. Na dispela tumbuna i bin kisim nem bilong lain bilong tambu papa bilong en. Dispela tripela lain i no inap painim nem bilong tumbuna bilong ol yet, olsem na ol hetman i ting ol i olsem ol man nating tasol, na ol i no larim ol i stap pris. Na namba wan gavman bilong ol Juda i tambuim ol long kaikai dispela kaikai ol man i save ofaim long God. Em i tok, ol i mas wetim wanpela hetpris i kamap bai hetpris i ken yusim dispela tupela ston bilong kisim save long laik bilong God, na bai God i ken tok ol dispela man i ken kisim wok pris, o nogat. Namba bilong olgeta Israel i bin kam bek em inap 42,360. Na namba bilong ol wokman na wokmeri em inap 7,337. Na namba bilong ol man na meri i save mekim musik em inap 245. Na ol hos inap 736 na ol kamel inap 435 na ol donki inap 6,720 na ol hapkas bilong hos na donki inap 245. *** *** *** Planti manmeri i givim mani samting bilong helpim wok bilong wokim gen haus bilong God. Na namba wan gavman i givim gol, hevi bilong en inap 8 kilogram, na 50 dis gol na 530 klos pris. Na ol hetman bilong ol wan wan lain i givim 168 kilogram gol na 1,250 kilogram silva. Ol arapela manmeri i givim 168 kilogram gol na 140 kilogram silva na 67 klos pris. Ol pris na ol Livai na ol wasman na wokman bilong haus bilong God na ol man bilong mekim musik na ol arapela manmeri bilong Israel, olgeta i go i stap long ol taun bilong ol yet long distrik Juda. Na taim namba 7 mun i kamap, olgeta manmeri i sindaun pinis long ol taun bilong ol. Long de namba wan bilong namba 7 mun, ol manmeri i kam bung long Jerusalem, long ples bilong bung klostu long Dua Bilong Kisim Wara. Ol i bin askim Esra, dispela pris na saveman bilong lo, long kisim buk bilong lo i kam. Dispela lo God i bin givim ol Israel long han bilong Moses. Orait Esra i kisim dispela buk na karim i go long ples bilong bung. *** Na em i sanap na ritim dispela lo long ol manmeri long moningtaim tru i go inap long belo kaikai. Na ol i putim yau gut long tok bilong Esra. Na ol pikinini inap long putim yau gut na kisim save long tok, ol tu i stap long dispela bung. Ol i bin kisim plang na wokim wanpela ples bilong Esra i ken sanap long en na ritim lo. Olsem na Esra i sanap long dispela ples. Na i gat sampela man i sanap long han sut bilong en, nem bilong ol i olsem, Matitia na Sema na Anaia na Uria na Hilkia na Masea. Na i gat ol arapela man i sanap long han kais, nem bilong ol i olsem, Pedaia na Misael na Malkia na Hasum na Hasbadana na Sekaraia na Mesulam. Dispela ples Esra i sanap long en, em i antap liklik na olgeta manmeri inap lukim em i sanap na ritim lo long ol. Na taim ol i lukim em i opim buk, olgeta manmeri i sanap. Na Esra i tok, “Litimapim nem bilong Bikpela. Em i strongpela God tru.” Na olgeta manmeri i litimapim han bilong ol i go antap na i tok olsem, “I tru, i tru.” Na olgeta i brukim skru na daunim het bilong ol i go daun long graun, na ol i lotu long Bikpela. Bihain ol manmeri i kirap na sanap gen. Na Esra i ritim lo long ol, na ol Livai i autim as bilong lo. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Jesua na Bani na Serebia na Jamin na Akup na Sabetai na Hodia na Masea na Kelita na Asaria na Josabat na Hanan na Pelaia. Esra i ritim lo long tok Hibru, na ol Livai i tanim long tok Aram, bilong ol manmeri i ken save gut. Na tu ol Livai i autim as bilong lo long ol. Ol manmeri i harim dispela tok bilong lo na ol i bel hevi tru na ol i krai. Olsem na namba wan gavman Nehemia na pris Esra na ol dispela Livai i tokim ol manmeri olsem, “Nau em i bikpela de bilong God, Bikpela bilong yumi. Olsem na yupela i no ken sori na krai. Maski, yupela go long haus bilong yupela na mekim bikpela kaikai. Na yupela givim sampela kaikai na wain long ol manmeri i sot long kaikai. Nau em i de bilong Bikpela yet, olsem na yupela i no ken bel hevi. Nogat. Yupela i mas amamas long Bikpela na bai em i strongim yupela.” Na ol Livai i raun namel long ol manmeri na givim tok long ol bilong mekim bel bilong ol i stap isi. Ol i tokim ol olsem, “Maski bel hevi. Nau em i bikpela de bilong God, na yupela i no ken sori.” Olsem na ol manmeri i go long haus bilong ol na ol i amamas na kaikai na dring. Na ol i givim hap kaikai long ol manmeri i sot long kaikai. Nau ol i save gut long as bilong lo bilong God, olsem na ol i mekim ol dispela samting. Long de bihain, ol hetman bilong ol wan wan lain wantaim ol pris na ol Livai, i go lukim Esra. Ol i laik bai em i skulim ol gut long ol tok bilong lo God i bin givim ol Israel long han bilong Moses. Na ol i lukim wanpela tok i stap long lo. Dispela tok i olsem, long taim bilong ol bikpela de bilong namba 7 mun, ol manmeri bilong Israel i mas stap long ol haus win. Olsem na ol i salim tok i go long olgeta manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela taun. Ol i tok olsem, “Yupela i mas i go long ol maunten na kisim ol han na lip bilong diwai oliv na limbum na ol arapela kain diwai i gat planti lip na bringim i kam bilong wokim ol haus win. Yupela i mas bihainim tok bilong lo na mekim ol dispela samting.” Orait ol manmeri i go kisim ol han bilong diwai na bringim i kam na wokim ol haus win. Sampela i wokim antap long haus bilong ol yet, na sampela i wokim insait long banis bilong ol, na sampela i wokim insait long banis i raunim haus bilong God, na sampela i wokim long ples bung i stap klostu long Dua Bilong Kisim Wara na long ples bung i stap klostu long Dua Bilong Efraim. Olgeta manmeri i bin lusim Babilon na i kam bek, ol i wokim ol haus win na i stap long en. Bipo tru long taim bilong Josua, pikinini man bilong Nun, ol Israel i save wokim dispela kain haus win. Tasol bihain long taim Josua i dai pinis, ol i lusim dispela pasin i kam inap nau. Na nau ol Israel i kirapim dispela pasin gen. Olsem na bel bilong olgeta manmeri i gutpela na ol i amamas tru. Ol i makim dispela bikpela de bilong lotu inap long 7-pela de, na long olgeta dispela de Esra i save ritim sampela tok i stap long buk bilong lo bilong God long ol manmeri. Na long de namba 8, olgeta i bung na lotu bilong makim ol dispela bikpela de i pinis, olsem lo i tok. Na long de namba 24 bilong dispela mun yet, ol Israel i kam bung. Na ol i tambu long kaikai, bilong soim God olsem ol i sori long sin bilong ol. Na ol i pasim klos bilong sori na putim das long het bilong ol, bilong makim sori bilong ol. Ol dispela manmeri i bin lusim pasin bilong poroman wantaim ol haiden man. Na ol i sanap na autim sin bilong ol yet na sin bilong ol tumbuna bilong ol. Na long tripela aua sampela man i ritim tok bilong lo bilong God, Bikpela bilong ol, na ol manmeri i putim yau gut. Na bihain, ol i autim ol sin bilong ol na ol i lotu long God inap long tripela aua gen. Sampela Livai i sanap antap long wanpela ples bilong autim tok na ol i singaut strong long God, Bikpela bilong ol, na ol i prea long em. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Jesua na Bani na Katmiel na Sebania na Buni na Serebia na narapela Bani na Kenani. Na bihain sampela Livai i tokim ol manmeri long ol i mas lotu long God. Nem bilong ol dispela Livai i olsem, Jesua na Katmiel na Bani na Hasapnea na Serebia na Hodia na Sebania na Petahia. Ol i tok olsem, “Yupela sanap na litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Oltaim oltaim yumi mas litimapim nem bilong en.” Na ol i mekim dispela prea, “Bikpela, mipela i laik litimapim biknem bilong yu. Tasol dispela amamas bilong mipela i samting nating. Nem bilong yu i bikpela tru, olsem na mipela i save, amamas bilong mipela i no inap long ai bilong yu. Yu wanpela tasol yu Bikpela. Yu bin wokim heven na ol sta na graun na solwara na olgeta samting i stap long ol. Na yu save givim laip long olgeta samting. Na olgeta ensel long heven i save brukim skru na lotu long yu. God, Bikpela, yu tasol yu bin makim Abram na kisim em long taun Ur long Babilon, na bringim em i kam. Na yu senisim nem bilong em na givim nem Abraham long en. Yu lukim bel na tingting bilong en i strong long bihainim yu tasol, olsem na yu mekim kontrak wantaim em. Na yu promis long givim em graun bilong ol Kenan na ol Hit na ol Amor na ol Peres na ol Jebus na ol Girgas. Na yu tok, dispela graun bai i kamap graun bilong ol lain tumbuna bilong en. Na yu no bin brukim dispela promis bilong yu, long wanem, pasin bilong yu i stretpela olgeta. “Na taim ol tumbuna bilong mipela i bin i stap long Isip, yu lukim ol Isip i givim bikpela hevi long ol. Na bihain long ol i lusim Isip na i go kamap long solwara Retsi, yu harim ol i krai long yu long helpim ol. Yu bin wokim ol narakain mirakel bilong daunim king bilong Isip wantaim ol ofisa na olgeta manmeri bilong Isip. Yu mekim olsem, long wanem, yu bin lukim ol Isip i mekim nogut long ol manmeri bilong yu. Long dispela taim yu soim strong bilong yu long olgeta man. Na ol i bin givim biknem long yu i kam inap nau. Yu bin tok na solwara i bruk tuhap na graun i drai, na ol manmeri i wokabaut i go kamap long hapsait. Na ami bilong Isip i ranim ol manmeri bilong yu, tasol yu mekim solwara i karamapim ol Isip, na ol i go daun long wara olsem ston. Long san yu bin stap insait long klaut na yu bin go pas long ol, na ol i bihainim yu. Na long nait yu bin stap insait long paia, na lait bilong yu i soim rot long ol. Na taim ol i kamap long maunten Sainai yu stap long heven na toktok long ol. Na yu kam daun na yu stap antap long dispela maunten. Na yu bin givim planti gutpela stretpela lo long ol. Na yu bin tokim ol long makim de Sabat olsem bikpela de bilong yu. Na yu bin givim olgeta dispela lo bilong yu long ol tumbuna bilong mipela long han bilong wokman bilong yu, Moses. “Long taim ol i hangre, yu bin mekim kaikai i kam daun long heven bilong ol i ken kaikai. Na taim ol i dai long wara, yu bin mekim wara i kamap long ston, bilong ol i ken dring. Na yu bin tokim ol long kam kisim dispela graun yu bin promis long givim long ol. “Tasol ol tumbuna bilong mipela i bikhet tumas na het bilong ol i strong, na ol i sakim tok bilong yu. Na ol i no laik bihainim tok bilong yu. Ol i lusim tingting long olgeta bikpela mirakel yu bin wokim bilong helpim ol. Na ol i bikhet tumas na ol i pasim tok long i go bek long Isip bilong mekim wok kalabus. Tasol God, yu save lusim sin bilong mipela manmeri bilong graun. Na yu save laikim mipela na mekim gut long mipela. Na yu no save belhat kwik. Nogat. Yu save marimari moa yet, olsem na yu no bin givim baksait long ol tumbuna bilong mipela. “Long taim ol i stap long Sainai, ol i bin kisim gol na wokim piksa bilong bulmakau na ol i tok dispela bulmakau i god bilong ol, na em i bin kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Na long dispela pasin ol i bagarapim nem bilong yu. Ol i mekim olsem, tasol yu marimari long ol na yu no lusim ol i stap long ples drai. Yu no bin rausim dispela klaut i save soim rot long ol long san, na yu no rausim dispela paia i save lait na soim rot long ol long nait. Yu bin givim gutpela spirit bilong yu long ol bilong stiaim ol. Na yu bin givim mana na wara long ol, bilong ol i ken kaikai na dring. Ol i bin wokabaut inap 40 yia long ples drai, na long olgeta dispela yia yu bin lukautim ol gut long kaikai samting. Na klos samting bilong ol i no bin bruk na lek bilong ol i no bin pen o solap. “Yu bin larim ol tumbuna i pait long King Sihon bilong kantri Hesbon na long King Ok bilong kantri Basan. Na ol i daunim tupela na kisim graun bilong tupela. Na dispela graun i kamap hap graun bilong kantri bilong ol. Na yu bin givim planti pikinini long ol, inap olsem ol sta i stap long skai. Na yu larim ol i winim ol birua na kisim dispela graun yu bin promis pinis long givim long ol lain tumbuna bilong ol. Na taim ol i bin pait long ol lain pipel bilong Kenan, yu yet i daunim ol Kenan na larim ol tumbuna i kisim graun bilong ol. Ol i winim ol dispela lain pinis, orait yu bin larim ol i bihainim laik bilong ol na mekim save tru long ol manmeri na long ol king bilong graun Kenan. Na ol tumbuna bilong mipela i bin pait na kisim ol taun i gat strongpela banis na kisim graun i gat planti gris na ol haus i gat planti samting i pulap long ol. Na ol i kisim ol liklik raunwara ol man i bin wokim na ol gaden wain na ol diwai oliv na planti kain diwai i gat gutpela kaikai. Na taim ol i sindaun pinis long dispela kantri, ol i kaikai planti gutpela kaikai na i kamap patpela na ol i amamas tru long olgeta gutpela samting yu bin givim ol. “Tasol ol dispela manmeri i bin bikhet long yu na ol i sakim tok bilong yu. Na ol i givim baksait long lo bilong yu. Na ol i bin kilim dispela ol profet i bin i kam na givim strongpela tok long ol, long ol i mas tanim bel na kam bek long yu. Na planti taim ol i mekim dispela pasin, na ol i bagarapim nem bilong yu. Olsem na yu larim ol birua i kam pait long ol na winim ol na mekim nogut long ol. Tasol bihain ol dispela tumbuna i singaut long yu na askim yu long helpim ol. Na yu stap long heven na yu harim singaut bilong ol, na yu marimari moa yet long ol na yu bin salim sampela man bilong helpim ol na rausim ol birua. Tasol taim ol i gat gutpela sindaun, ol i mekim sin gen, na yu bin larim ol birua i winim ol na bosim ol. Na long dispela taim tu ol i tanim bel na ol i askim yu long helpim ol. Na yu stap long heven na harim singaut bilong ol. Planti taim ol i bin mekim dispela kain pasin nogut, tasol yu marimari long ol na olgeta taim yu bin kisim bek ol long han bilong ol birua. “Yu bin tok strong long ol long bihainim tok bilong yu. Tasol ol i bikhet na ol i givim baksait long ol lo bilong yu. Ol i save pinis, sapos ol i bihainim ol dispela lo bai ol i ken i stap gut. Tasol het bilong ol i strong na bel bilong ol i pas, olsem na ol i no bihainim tok bilong yu. Planti yia yu bin isi long ol na yu tok long ol i mas tanim bel. Spirit bilong yu i bin givim dispela tok long ol profet, tasol ol tumbuna i no laik harim tok. Olsem na yu givim ol long han bilong ol man bilong ol arapela kantri. Tasol marimari bilong yu i bikpela moa, olsem na yu no bin givim baksait long ol na yu no larim ol i bagarap olgeta. God, yu as bilong marimari na sori, na yu laikim mipela tumas. “God bilong mipela, yu gat biknem na bikpela strong. Mipela olgeta i mas i stap aninit long yu. Olgeta taim yu save bihainim tok bilong kontrak bilong yu na yu save marimari long mipela. Nau mipela i karim bikpela hevi, olsem na mipela i laik bai yu tingim mipela na helpim mipela. Bipo ol king bilong Asiria i bin mekim nogut long ol king na ol hetman na ol pris na ol profet bilong mipela, na long olgeta tumbuna bilong mipela. Na dispela hevi i stap long mipela i kam inap nau. Mipela i bin mekim sin na yu bin mekim save long mipela. Na dispela pasin bilong yu i stret. Oltaim yu save bihainim promis bilong yu na yu helpim mipela, tasol mipela i save bikhet na mekim kain kain pasin nogut. “Tru tumas, ol tumbuna na ol king na ol hetman na ol pris bilong mipela i no bin bihainim lo bilong yu. Yu bin tok strong long ol long bihainim olgeta tok bilong yu, tasol ol i no laik harim tok. Long taim bilong ol king bilong mipela, yu bin mekim gut long ol tumbuna na givim ol gutpela samting long ol. Ol i sindaun long bikpela kantri na graun bilong dispela kantri i gat planti gris. Tasol ol i no ting long dispela. Nogat. Ol i wok long mekim sin tasol, na ol i no bin tanim bel na kam bek long yu. Nau mipela i stap gen long dispela gutpela graun yu bin givim long ol tumbuna. Em i gat gutpela gris na mipela i save kisim planti kaikai long en. Tasol mipela i stap yet olsem wokboi nating bilong ol arapela lain. Mipela i mekim sin pinis, olsem na yu bin larim ol king bilong ol arapela kantri i bosim mipela. Na ol i save kisim olgeta samting i save kamap long graun bilong mipela. Sapos king i tok, orait mipela wantaim ol abus bilong mipela i mas bihainim laik bilong em tasol. Olsem na mipela i gat bikpela hevi tru.” Mipela olgeta manmeri bilong Israel i ting long olgeta dispela hevi i kamap long mipela, olsem na mipela i wanbel long bihainim lo bilong God na mipela i raitim wanpela kontrak. Na ol pris wantaim ol Livai na ol hetman bilong mipela i kam raitim nem na putim mak bilong ol long dispela kontrak bilong strongim dispela tok. Namba wan man i raitim nem, em namba wan gavman Nehemia, pikinini man bilong Hakalia. Na bihain long Nehemia, Sedekaia i kam raitim nem. Bihain long Sedekaia ol pris i kam raitim nem. Nem bilong ol i olsem, Seraia na Asaria na Jeremaia na Pasur na Amaria na Malkia na Hatus na Sebania na Maluk na Harim na Meremot na Obadia na Daniel na Gineton na Baruk na Mesulam na Abiya na Mijamin na Masia na Bilgai na Semaia. Bihain long ol pris, ol Livai i kam raitim nem. Nem bilong ol i olsem, Jesua, pikinini man bilong Asania, na Binui bilong lain Henadat, na Katmiel na Sebania na Hodia na Kelita na Pelaia na Hanan na Mika na Rehop na Hasabia na Sakur na Serebia na narapela Sebania na Hodia na Bani na Beninu. Bihain long ol Livai, ol hetman i kam raitim nem. Nem bilong ol i olsem, Paros na Pahatmoap na Elam na Satu na Bani na Buni na Asgat na Bebai na Adoniya na Bikvai na Adin na Ater na Hesekia na Asur na Hodia na Hasum na Besai na Harip na Anatot na Nebai na Makpias na Mesulam na Hesir na Mesesabel na Sadok na Jadua na Pelatia na Hanan na Anaia na Hosea na Hanania na Hasup na Halohes na Pilha na Sobek na Rehum na Hasapna na Masea na Ahiya na narapela Hanan na Anan na Maluk na Harim na Bana. “Mipela ol manmeri bilong Israel i raitim dispela tok long kontrak. Mipela ol pris na ol Livai na ol wasman na wokman bilong haus bilong God na ol man bilong mekim musik long haus bilong God na olgeta arapela manmeri, mipela olgeta i bin bihainim lo bilong God na mipela i no poroman wantaim ol haiden man i stap long kantri bilong mipela. Mipela wantaim ol meri bilong mipela, na ol pikinini bilong mipela ol inap putim yau gut long tok na kisim save long en, mipela i kam bung wantaim ol wanblut na ol hetman bilong mipela na mipela i mekim strongpela promis long bihainim lo bilong God oltaim. Dispela lo God i bin givim ol tumbuna bilong mipela long han bilong wokman bilong en, Moses. Bikpela bilong mipela i tok, mipela i mas bihainim gut ol dispela lo na olgeta tok bilong en. Olsem na mipela i mekim strongpela promis long bihainim, na sapos mipela i brukim promis, orait God i ken bagarapim mipela. “Na mipela i tok bai mipela i no ken marit long ol haiden i stap long kantri bilong mipela. “Na sapos ol haiden man i bringim wit samting o arapela kain samting long de Sabat o long ol arapela bikpela de bilong lotu, orait bai mipela i no ken baim. “Na long olgeta namba 7 yia bai mipela i no ken planim kaikai long gaden. Na mipela bai i lusim olgeta dinau long ol dispela yia. “Na long olgeta yia bai mipela wan wan i givim liklik hap silva bilong baim ol samting bilong haus bilong God. Dispela silva i bilong baim bret bilong putim long tebol long ai bilong God, na bilong baim wit bilong ofa bilong olgeta de, na ol abus bilong ofa bilong paia i kukim olgeta bilong olgeta de, na ol samting bilong ofa bilong de Sabat, na ol samting bilong ofa bilong bikpela de bilong nupela mun na bilong olgeta arapela bikpela de. Na silva i bilong baim ol ofa bilong rausim sin bilong mipela ol Israel, na ol arapela ofa na olgeta arapela samting bilong mekim wok insait long haus bilong God. “Na bai mipela olgeta manmeri na ol pris na ol Livai i bihainim tok bilong lo na mipela bai i pilai satu bilong makim wanem ol lain bai i wok long katim paiawut na bringim i kam bilong kukim ol ofa ol manmeri i bringim long God, Bikpela bilong mipela. “Na long olgeta yia bai mipela i kisim namba wan kaikai i mau long gaden na ol pikinini diwai i mau paslain na bringim i kam long haus bilong God. “Na bai mipela olgeta i kisim ol namba wan pikinini man bilong mipela na bringim i go long ol pris long haus bilong God na makim ol i bilong God stret. Na mipela bai i kisim ol namba wan pikinini man bilong olgeta bulmakau na sipsip na meme na makim ol bilong God stret. Mipela bai i mekim dispela olsem lo bilong God i tok. “Na long olgeta yia bai mipela i kisim hap plaua bilong wokim bret em mipela i bin wilwilim long dispela wit i mau paslain long gaden, na kisim wain na wel bilong oliv na olkain pikinini bilong diwai na bai mipela i givim ol dispela kaikai long ol pris long haus bilong God. “Na taim ol Livai i kam bilong kisim wanpela bilong ol 10-pela hap kaikai i bin kamap long gaden bilong mipela, orait bai mipela i givim ol. Na ol pris bilong lain Aron bai i kam wantaim ol Livai bilong kisim dispela wanpela hap kaikai. Na bai ol Livai i tilim dispela kaikai long 10-pela hap na putim wanpela hap long ol rum bilong putim kaikai long haus bilong God. Long wanem, mipela ol manmeri na ol Livai i save bringim olgeta namba wan hap bilong wit samting na wain na wel bilong oliv na putim long dispela ol rum long haus bilong God. Na ol dis tu i stap long ol dispela rum. Na long dispela hap bilong haus bilong God i gat rum bilong ol pris na bilong ol wasman bilong haus bilong God na bilong ol man bilong mekim musik long haus bilong God. “Na bai mipela i no ken lusim wok bilong lukautim haus bilong God. Tok bilong kontrak i pinis.” Long dispela taim ol hetman bilong Israel i stap long Jerusalem na ol arapela manmeri i stap nabaut long ol taun, ol i pilai satu bilong makim wanpela wanpela famili namel long olgeta 10-pela famili bilong ol long i go stap long Jerusalem, dispela taun bilong God yet. Na ol arapela famili bai i stap long ol arapela taun. Tasol sampela lain manmeri i bihainim laik bilong ol yet na i go i stap long Jerusalem, olsem na ol Israel i amamas long ol. Ol arapela lain bilong Israel na bilong ol pris na bilong ol Livai na bilong ol wokman bilong haus bilong God na bilong ol lain tumbuna bilong ol wokman bilong King Solomon, ol i stap long ol taun na graun bilong ol yet. Nem bilong ol bikman bilong provins Juda i bin kam i stap long Jerusalem, i olsem. Lain Juda i gat dispela tupela hetman, Ataia na Masea. Ataia em i pikinini man bilong Usia na tumbuna pikinini bilong Sekaraia. Ol arapela tumbuna bilong Ataia i olsem, Amaria na Sefatia na Mahalalel. Ol i tumbuna pikinini bilong Peres, pikinini man bilong Juda. Masea em i pikinini man bilong Baruk, na tumbuna pikinini bilong Kolhose. Ol arapela tumbuna bilong Masea i olsem, Hasaia na Adaia na Joiarip na Sekaraia. Ol i tumbuna pikinini bilong Sela, narapela pikinini man bilong Juda. Lain bilong Peres i gat 468 strongpela man i stap long Jerusalem. Lain Benjamin i gat ol dispela hetman, Salu na Gabai na Salai na Joel na Juda. Salu em i pikinini man bilong Mesulam, na tumbuna pikinini bilong Joet. Ol arapela tumbuna bilong Salu i olsem, Pedaia na Kolaia na Masea na Itiel na Jesaia. Namba bilong olgeta manmeri bilong lain Benjamin i stap long Jerusalem, em inap 928. Joel, pikinini man bilong Sikri, em i namba wan lida bilong lain Benjamin. Na Juda, pikinini man bilong Hasenua bilong lain Benjamin, em i hetman bilong namba 2 hap bilong Jerusalem. *** *** Nem bilong ol hetman bilong ol pris i bin i stap long Jerusalem i olsem. Hetman Jedaia, pikinini man bilong Joiarip, na hetman Jakin na hetman Seraia. Seraia em i pikinini bilong Hilkia na Hilkia em i pikinini bilong Mesulam na Mesulam em i pikinini bilong Sadok na Sadok em i pikinini bilong Meraiot na Meraiot em i pikinini bilong hetpris Ahitup. 882 man bilong dispela lain i bin mekim wok insait long haus bilong God. Hetman Adaia em i pikinini man bilong Jeroham na tumbuna pikinini bilong Pelalia. Na ol tumbuna bilong en i olsem, Amsi na Sekaraia na Pasur na Malkia. I gat 242 hetman long dispela lain. Hetman Amasai em i pikinini man bilong Asarel na tumbuna pikinini bilong Asai. Na ol tumbuna bilong en i olsem, Mesilemot na Imer. 128 man bilong dispela lain ol i strongpela soldia. Na hetman bilong ol soldia, em Sapdiel, na em i bilong wanpela famili i gat biknem. Ol hetman bilong lain Livai i bin i stap long Jerusalem i olsem. Hetman Semaia em i pikinini man bilong Hasup na tumbuna pikinini bilong Asrikam. Na tupela tumbuna bilong Semaia, em Hasabia na Buni. Na hetman Sabetai na hetman Josabat i save bosim ol wok ol Livai i save mekim ausait long haus bilong God. Hetman Matania em i pikinini man bilong Mika na tumbuna pikinini bilong Sapdi. Em i bilong lain Asap. Long taim bilong lotu long haus bilong God, Matania i lida bilong ol man i beten na tenkyu long God. Na hetman Bakbukia i helpim Matania long dispela wok. Hetman Apda em i pikinini man bilong Samua na tumbuna pikinini bilong Galal. Em i bilong lain Jedutun. Namba bilong olgeta Livai i stap long Jerusalem, dispela taun bilong God, em inap 284. Nem bilong tupela hetman bilong ol wasman bilong haus bilong God ol i stap long Jerusalem, i olsem, Akup na Talmon. Namba bilong dispela lain em inap 172. Ol arapela manmeri bilong Israel na ol arapela pris na Livai i stap long ol arapela taun bilong Juda, long graun bilong ol yet. Na ol wokman bilong haus bilong God i stap long Ofel, wanpela hap bilong Jerusalem, na Siha na Gispa i bosim ol long wok. Usi em i pikinini man bilong Bani na tumbuna pikinini bilong Hasabia. Na em i bosim ol Livai i stap long Jerusalem. Usi em i bilong lain Asap, na tupela tumbuna bilong em, em Matania na Mika. Ol man bilong lain Asap tasol i save bosim wok bilong mekim musik insait long haus bilong God. King i bin putim wanpela lo bilong makim wanem wanem lain i mas bosim wok bilong mekim musik long haus bilong God long olgeta de. Na Petahia em i pikinini man bilong Mesesabel bilong lain Sera bilong lain Juda. Petahia i stap long Persia olsem mausman bilong ol Israel. Planti manmeri i stap long ol taun klostu long graun bilong ol. Sampela man bilong lain Juda i stap long tripela taun, Kiriat Arba na Dibon na Jekapsel, na long ol ples klostu long ol dispela taun. Na sampela i stap long taun Jesua na Molada na Betpelet na Hasarsual na Berseba na long ol ples i stap klostu long Berseba. Na sampela i stap long Siklak na long Mekona na long ol ples i stap klostu long Mekona. Na sampela i stap long Enrimon na long Sora na long Jarmut na long Sanoa na long Adulam na long ol ples i stap klostu long ol dispela taun. Na sampela i stap long taun Lakis na long graun bilong ol i stap klostu long Lakis. Na sampela i stap long taun Aseka na long ol ples i stap klostu long en. Olsem na ol Juda i sindaun long Berseba long hap saut na long ol taun i stap namel long Berseba na long ples daun bilong Hinom long hap not. Sampela manmeri bilong lain Benjamin i stap long taun Geba na Mikmas na Aija na Betel na ol ples i stap klostu long Betel. Na sampela i stap long taun Anatot na Nop na Anania na Hasor na Rama na Gitaim na Hadit na Seboim na Nebalat na Lot na Ono, dispela ples daun bilong ol man i save wokim ol kain kain samting. Na ol hetman i tokim ol Livai i stap wantaim ol Juda, long sampela i mas lusim ples bilong ol na i go i stap wantaim ol Benjamin. Planti pris na Livai i bin lusim Babilon na i kam bek long Jerusalem wantaim Serubabel, pikinini man bilong Sealtiel, na hetpris Josua. Nem bilong ol pris i olsem, Seraia na Jeremaia na Esra na Amaria na Maluk na Hatus na Sekania na Rehum na Meremot na Ido na Ginetoi na Abiya na Mijamin na Madia na Bilga na Semaia na Joiarip na Jedaia na Salu na Amok na Hilkia na Jedaia. Long taim bilong hetpris Josua, ol dispela pris i stap hetman bilong ol pris. Nem bilong ol Livai i kam bek, i olsem, Jesua na Binui na Katmiel na Serebia na Juda na Matania na Bakbukia na Uno. Matania wantaim ol brata bilong en i bosim ol man i save mekim song bilong tenkyu long God. Na taim dispela lain i singim pinis wanpela hap tok bilong song, orait Bakbukia na Uno wantaim ol brata bilong tupela, ol i save singim narapela hap tok. *** Josua em i papa bilong Joiakim na Joiakim em i papa bilong Eliasip na Eliasip em i papa bilong Joiada. Na Joiada em i papa bilong Jonatan na Jonatan em i papa bilong Jadua. Long taim bilong Joiakim i stap hetpris, ol dispela pris i stap hetman bilong lain bilong ol yet. Meraia em i hetman bilong lain Seraia na Hanania em i hetman bilong lain Jeremaia na Mesulam em i hetman bilong lain Esra na Jehohanan em i hetman bilong lain Amaria. Jonatan em i hetman bilong lain Maluki na Josep em i hetman bilong lain Sebania na Atna em i hetman bilong lain Harim na Helkai em i hetman bilong lain Meraiot. Sekaraia em i hetman bilong lain Ido na Mesulam em i hetman bilong lain Gineton na Sikri em i hetman bilong lain Abiya na Piltai em i hetman bilong lain Miniamin na bilong lain Moadia. Samua em i hetman bilong lain Bilga na Jehonatan em i hetman bilong lain Semaia na Matenai em i hetman bilong lain Joiarip na Usi em i hetman bilong lain Jedaia. Kalai em i hetman bilong lain Salai na Eber em i hetman bilong lain Amok na Hasabia em i hetman bilong lain Hilkia na Netanel em i hetman bilong lain Jedaia. Long taim bilong ol hetpris Eliasip na Joiada na Jonatan na Jadua, ol i bin raitim nem bilong ol hetman bilong ol pris long wanpela buk. Ol i mekim olsem i kam inap long taim Darius i kamap king bilong Persia. Na ol i bin raitim nem bilong ol hetman bilong lain Livai tu long dispela buk i stori long ol samting i bin kamap long distrik Juda. Tasol ol i bin mekim olsem i kam inap long taim bilong hetpris Jonatan, tumbuna pikinini bilong Eliasip, na bihain ol i no raitim moa. *** Long taim bilong litimapim nem bilong God na givim tenkyu long em, ol Livai i mekim olsem King Devit i bin tok. Devit em i man bilong autim tok bilong God. Ol Livai i sanap long tupela lain, na taim wanpela lain i singim pinis wanpela hap tok bilong song, orait arapela lain i save singim narapela hap tok. Na Hasabia na Serebia na Jesua, pikinini man bilong Katmiel, i bosim dispela wok. Matania na Bakbukia na Obadia na Mesulam na Talmon na Akup i gat wok bilong lukautim ol rum bilong putim ol samting long haus bilong God. Dispela ol rum i stap long arere bilong dua bilong banis i raunim haus bilong God. Ol dispela Livai i bin i stap long taim bilong hetpris Joiakim, pikinini man bilong Josua na tumbuna pikinini bilong Jehosadak, na long taim bilong namba wan gavman Nehemia na pris Esra, dispela man i save gut long lo bilong God. Taim banis bilong Jerusalem i pinis, olgeta man i kam bung na mekim lotu bilong makim banis i bilong God. Na ol i singautim ol Livai i lusim olgeta hap bilong ol na i kam bung wantaim ol bilong amamas na singim song bilong tenkyu long God. Na taim ol i mekim song olsem, sampela Livai i mas holim tupela plet kapa bilong mekim musik na sampela i mas paitim kain kain gita. Olsem na ol Livai i save mekim musik long haus bilong God, ol i lusim ples Netofa na Betgilgal na Geba na Asmavet na ol arapela ples bilong ol, na ol i kam bung long Jerusalem. Ol dispela ples i stap klostu long Jerusalem. *** Ol pris na ol Livai i bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God. Na ol i mekim wankain pasin long ol manmeri na long banis bilong Jerusalem na long ol dua bilong banis tu. Mi Nehemia mi bungim ol hetman bilong Juda antap long banis na mi tilim ol long tupela bikpela lain bilong wokabaut antap long banis na raunim taun olgeta na singim song bilong tenkyu long God. Namba wan lain i tanim long han sut na i wokabaut i go kamap long Dua Bilong Rausim Pipia. Hosaia wantaim hap lain bilong ol hetman bilong Juda i bihainim ol man bilong mekim song. Na sampela pris i bihainim ol na winim biugel. Nem bilong ol i olsem, Asaria na Esra na Mesulam na Juda na Benjamin na Semaia na Jeremaia. Na Sekaraia i bihainim ol. Sekaraia em i pikinini man bilong Jonatan na tumbuna pikinini bilong Semaia. Na lain tumbuna bilong en i olsem, Matania na Mikaia na Sakur na Asap. *** *** Na sampela wanlain bilong Sekaraia i bihainim em. Nem bilong ol i olsem, Semaia na Asarel na Milalai na Gilalai na Mai na Netanel na Juda na Hanani. Olgeta dispela lain i karim ol kain kain samting bilong mekim musik i wankain olsem ol dispela musik bipo King Devit, dispela man bilong autim tok bilong God, i save pilai long en. Na pris Esra em i lida bilong dispela namba wan lain. Ol i wokabaut i go kamap long Dua Bilong Hul Wara na ol i go antap long lata na i kamap long Taun Bilong Devit. Na ol i go abrusim bikpela haus bilong Devit na i go bek long banis long Dua Bilong Kisim Wara long hap sankamap bilong taun. Namba 2 lain bilong ol Livai i tanim long han kais na i wokabaut antap long banis na mi bihainim ol. Orait na bikpela lain man i bihainim mi na mipela wokabaut i go na abrusim Taua Bilong Stov na i go kamap long Bikpela Banis. Na mipela i lusim dispela hap na i go abrusim Dua Bilong Efraim na Dua Bilong Jesana na Dua Bilong Pis na Taua Bilong Hananel na Taua Bilong 100 Wasman na i go inap long Dua Bilong Sipsip. Na mipela i wokabaut i kam kamap long banis bilong haus bilong God long dispela dua ol i kolim Dua Bilong Ol Kalabus. Olsem na dispela tupela lain Livai i kamap pinis long haus bilong God, na i go sanap insait long banis bilong haus, bilong singim song bilong tenkyu long God. Dispela lain man i bin bihainim mi i gat hap lain bilong ol hetman na ol pris i holim biugel, na ol arapela man. Nem bilong ol pris i olsem, Eliakim na Masea na Miniamin na Mikaia na Elioenai na Sekaraia na Hanania. Nem bilong ol arapela man i olsem, Masea na Semaia na Eleasar na Usi na Jehohanan na Malkia na Elam na Eser. Na Jesrahia i bosim ol man bilong mekim song, na olgeta i wok long singim song. Long dispela de ol i mekim planti ofa long God na ol i gat bikpela amamas, long wanem, God yet i bin mekim ol i amamas. Na ol meri na ol pikinini i amamas tu. Na ol manmeri i stap longwe, ol i ken harim bikpela singaut na amamas bilong ol. Long dispela taim ol i makim sampela man bilong bosim ol rum we ol i save putim ol samting ol manmeri i givim long God na ol arapela samting bilong haus bilong God. Long dispela ol rum ol i bungim ol kaikai i bin mau paslain long gaden na ol pikinini diwai i mau paslain na dispela wanpela hap ol manmeri i makim long ol 10-pela hap kaikai samting na i givim long God. Ol dispela man i gat wok bilong i go long graun bilong ol manmeri na kisim kaikai samting lo i tok ol manmeri i mas givim long ol pris na ol Livai. Ol Juda i makim ol dispela man bilong helpim ol pris na Livai, long wanem, ol Juda i belgut long wok bilong ol pris na ol Livai. Ol pris na Livai i save mekim lotu bilong mekim ol manmeri i kamap klin long ai bilong God, na ol arapela kain lotu God i bin tokim ol long mekim. Na ol man bilong mekim musik na ol wasman bilong haus bilong God i mekim wok bilong ol tu. Ol i bihainim dispela tok bipo King Devit na pikinini man bilong en, King Solomon, i bin givim long ol tumbuna bilong dispela tupela lain. Ol tumbuna bilong ol man bilong mekim musik i bin mekim ol song bilong amamas na tenkyu long God long taim bilong King Devit na Asap, dispela man bilong mekim musik. Na long taim bilong Serubabel na long taim bilong Nehemia, olgeta manmeri bilong Israel i save bringim kaikai long olgeta de na givim long ol man bilong mekim musik na long ol wasman bilong haus bilong God. Na ol manmeri i save givim ol gutpela presen long ol Livai olsem ofa i go long God yet. Na ol Livai i save givim wanpela hap bilong ol dispela ofa long ol pris, olsem lo i tok. Long dispela taim ol manmeri i kam bung na ol Livai i ritim lo bilong Moses long ol. Na ol i ritim dispela hap bilong lo i tok olsem, ol Amon na ol Moap i no inap i kam insait long lain manmeri bilong God. Na taim ol Israel i harim dispela lo, ol i rausim ol manmeri, papa o mama bilong ol i bilong ol haiden, na ol i no moa larim ol i stap long lain manmeri bilong Israel. As bilong dispela lo i olsem. Taim ol Israel i lusim Isip na i kam, ol Amon na ol Moap i no bin givim kaikai na wara long ol. Na ol dispela lain i bin baim profet Balam long tok bai God i bagarapim ol Israel. Tasol God i no larim Balam i tok olsem. Nogat. Balam i tok long God bai i mekim gut long ol. *** Pris Eliasip i bin lukautim ol rum bilong putim ol samting long haus bilong God bilong yumi, na em i poroman bilong Tobia. Eliasip i bin larim Tobia i stap long wanpela bikpela rum ol i bin makim bilong bungim wit bilong mekim ofa, na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na ol samting bilong mekim wok long haus bilong God, na ol ofa ol manmeri i givim long ol pris, na dispela wanpela hap bilong ol kaikai na wain na wel bilong oliv ol manmeri i save givim long God. God i bin makim dispela kaikai bilong ol Livai na bilong ol man bilong mekim musik na bilong ol wasman bilong haus bilong God. Mi Nehemia, mi no stap long Jerusalem long taim dispela samting i kamap, long wanem, mi bin go bek long kantri Persia long givim ripot long King Artaserksis. Long dispela taim em i bin i stap king bilong Babilon inap 32 yia. Bihain mi askim king long larim mi i go bek long Jerusalem, na em i orait long mi i go. Na taim mi go kamap long Jerusalem, ol i tokim mi olsem, Eliasip i bin givim Tobia dispela bikpela rum insait long banis bilong haus bilong God. Dispela pasin em i bin mekim i nogut tru. Olsem na mi kros nogut tru na mi tromoi olgeta samting bilong Tobia i go ausait. Na mi tokim ol long bihainim pasin bilong mekim dispela rum i kamap klin gen long ai bilong God. Na mi tokim ol long kisim olgeta samting bilong mekim wok long haus bilong God na kisim wit bilong mekim ofa na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, na putim olgeta i go bek long dispela rum. Mi harim tu olsem, ol Livai na ol lain bilong mekim musik long haus bilong God, ol i bin lusim Jerusalem na i go bek long graun bilong ol, long wanem, ol manmeri i no givim kaikai samting long ol. Olsem na mi krosim ol lida, na mi askim ol, “Olsem wanem na yupela i larim haus bilong God i stap nating?” Na mi bringim ol Livai na ol man bilong mekim musik i kam bek long haus bilong God na mi tokim ol long kirapim wok gen. Orait na olgeta Juda i stat gen long bringim dispela wanpela hap bilong wit na wain na wel bilong oliv, na putim long ol rum bilong putim ol samting long haus bilong God. Na mi makim pris Selemia na saveman bilong lo, Sadok, na Pedaia, wanpela man bilong lain Livai, long bosim ol dispela rum. Na mi makim wanpela man bilong helpim ol. Nem bilong en Hanan, pikinini bilong Sakur na tumbuna pikinini bilong Matania. Ol man i tok, ol dispela man i save mekim stretpela pasin, olsem na mi makim ol. Ol i gat wok bilong skelim ol kaikai samting long ol wanwok bilong ol. Olsem na God, mi laik yu tingim olgeta dispela samting mi bin mekim bilong lukautim haus bilong yu na bilong stretim pasin bilong mekim lotu. Mi no laik bai yu rausim tok bilong dispela gutpela wok bilong mi long buk bilong yu. Long dispela taim mi bin lukim sampela Juda i krungutim ol pikinini bilong diwai wain na kisim wara bilong en long de Sabat. Na ol arapela Juda i bin kisim kaikai na wain na ol pikinini bilong diwai wain na bilong diwai fik na ol arapela kain samting na putim antap long ol donki na wok long kisim i go long Jerusalem. Na long de Sabat mi tok strong long ol olsem, “I tambu tru long yupela long larim ol manmeri i baim ol dispela samting long dispela de.” Sampela man bilong taun Tair i bin kam i stap long Jerusalem. Na long de Sabat ol dispela lain i save bringim pis na ol arapela samting i kam long Jerusalem, bilong ol manmeri bilong mipela i ken baim. Orait na mi krosim ol lida bilong ol Juda na mi tok, “Harim. Yupela i mekim pasin nogut tru. Yupela i bagarapim de Sabat na em i kamap olsem wanpela de nating. Bipo ol tumbuna i bin mekim wankain pasin tasol na God i bin mekim save long ol na em i bin bagarapim dispela taun. Na nau yupela i wok long mekim dispela pasin na God i kros moa yet long yumi.” Na mi tok strong olsem. Long taim de Sabat i kamap long olgeta wik, ol i mas pasim ol dua bilong banis bilong taun. Ol i mas mekim olsem long stat bilong de Sabat stret, em taim san i go daun. Na ol dua i mas pas i stap inap long de Sabat i pinis. Na mi tokim sampela wokman bilong mi bai ol i was gut long dua na pasim ol man bai ol i no ken bringim ol samting i kam insait long taun long de Sabat. Sampela taim ol man i bringim olkain samting bilong ol manmeri i ken baim, na ol i slip ausait long banis bilong taun na wetim mipela i opim dua. Mi lukim ol na mi krosim ol olsem, “Watpo yupela i stap ausait long banis? Goan, yupela go. Sapos yupela i kam bek gen long de Sabat, bai mi mekim save long yupela.” Ol i harim dispela tok na bihain ol i no kam gen long de Sabat. Na bihain mi tokim ol Livai long bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, na taim ol i klin pinis, orait ol i mas i go was long ol dua bilong banis bai ol man i ken bihainim gut ol lo bilong de Sabat, dispela de bilong God, na ol arapela man i no ken bringim samting i kam insait long taun. God, yu save laikim tumas olgeta manmeri na yu save marimari long ol. Olsem na mi laik yu tingting long dispela arapela gutpela pasin mi bin mekim tu, na yu ken marimari long mi. Long dispela taim tu mi painimaut olsem, sampela man bilong Juda i bin maritim ol meri bilong distrik Asdot na Amon na Moap. Na sampela lain pikinini bilong ol i save long tok ples bilong ol Asdot. Na sampela i save long ol arapela tok ples. Tasol ol i no save long tok ples bilong mipela Juda. Olsem na mi krosim ol dispela man na mi paitim sampela na rausim gras bilong sampela. Na mi tokim ol olsem, “Yupela i bin mekim dispela pasin nogut, olsem na God i ken bagarapim yupela.” Na mi mekim ol dispela man i promis long nem bilong God, bai ol yet wantaim ol pikinini bilong ol i no ken maritim moa ol manmeri bilong ol arapela kantri. Na mi tokim ol olsem, “Yupela i bihainim pasin nogut bilong King Solomon. Bipo God i bin laikim King Solomon na i mekim em i kamap king bilong Israel. Na Solomon i bin kisim gutpela tingting na save na i winim tingting na save bilong olgeta king bilong ol arapela kantri. Tasol em i bin maritim sampela haiden meri na ol i bin paulim tingting bilong en na em i mekim sin. Sapos mipela i bihainim dispela pasin nogut bilong yupela na mipela i maritim ol haiden meri, bai mipela i sakim tok bilong God. Yupela i laik bai mipela i mekim olsem, a?” Joiada em i pikinini man bilong hetpris Eliasip. Tasol wanpela pikinini man bilong Joiada i bin maritim meri bilong narapela kantri. Dispela meri em i pikinini bilong Senbalat. Olsem na mi rausim dispela pikinini man bilong Joiada na mi no larim em i stap long Jerusalem. Olsem na God, yu ken tingim dispela pasin nogut ol dispela pris i bin mekim. Ol i bin mekim lain bilong ol pris i kamap doti long ai bilong yu. Na ol i bagarapim dispela kontrak yu bin mekim wantaim ol pris na ol Livai. Long dispela pasin mi rausim olgeta samting bilong ol haiden i bin i stap namel long mipela. Na mi makim wok bilong olgeta pris na Livai wan wan. Na mi makim sampela manmeri bilong katim paiawut na bringim bilong kukim ofa, na mi makim taim bilong bringim. Na mi tokim ol tu long kisim ol kaikai i mau paslain long gaden na ol pikinini i mau paslain long ol diwai, na bringim i kam olsem ofa. Olsem na God, yu ken tingim olgeta dispela pasin mi bin mekim na yu ken mekim gut long mi. Taim Serksis i stap king bilong kantri Persia, em i save sindaun long sia king bilong en long Susa, em namba wan biktaun bilong Persia, na em i bosim ol 127 provins, stat long India na i go inap long Itiopia. *** Long namba 3 yia bilong em i stap king, em i mekim bikpela kaikai long olgeta kiap na namba wan gavman bilong ol provins. Ol ami bilong Persia na Midia i kam i stap long dispela bikpela kaikai. Na ol bosman na ol bikman bilong olgeta provins, ol tu i stap. Dispela kaikai i stap inap long 6-pela mun olgeta, na king i soim olgeta mani na olgeta bilas bilong haus bilong en long ol manmeri. Na ol i lukim ol dispela samting i gutpela tumas na i nambawan tru. Bihain long dispela, king i mekim narapela bikpela kaikai insait long banis bilong em yet, klostu long haus bilong en. Dispela kaikai i bilong olgeta man bilong taun Susa, ol man i gat mani na ol rabisman tu. Na ol i kaikai i stap inap wanpela wik olgeta. Dispela hap ol i wokim kaikai long en i gat naispela plua i stap. Bipo ol man i bin kisim ol retpela na waitpela na blupela ston, na ol kina ol i kolim lalai na wanpela kain ston olsem glas, na ol i bin lainim long graun na wokim dispela plua. Na taim ol i laik mekim kaikai, ol i bin bilasim dispela hap long ol waitpela na blupela laplap na ol i pasim long ol gutpela baklain. Na ol i pasim dispela baklain long ol ring silva i stap long ol gutpela pos ston. Na ol i putim ol sia gol na ol sia silva nabaut nabaut long dispela hap bilong kaikai. Ol man i kisim dring bilong ol long narakain narakain kap gol. Na king i givim planti wain long ol dispela man. I no gat mak long hamas wain ol i ken dring. King i tokim ol wokboi bilong haus bilong em, ol i ken givim dring long ol wan wan man inap long laik bilong ol. Na long dispela taim tu Kwin Vasti i mekim bikpela kaikai bilong olgeta meri tasol, long haus bilong king. Long de namba 7 bilong dispela bikpela kaikai, king i spak liklik long wain. Olsem na em i singautim 7-pela hausboi bilong en i kam. Nem bilong ol i olsem, Mehuman na Bista na Harbona na Bikta na Abakta na Setar na Karkas. Na king i tokim ol long bringim Kwin Vasti i kam. Kwin Vasti i mas putim hat bilong kwin long het na i kam. Kwin em i naispela meri tru, olsem na king i laik soim em long ol kiap na long olgeta man i kam long bikpela kaikai bilong en. Ol hausboi i go tokim Kwin Vasti long tok bilong king, tasol kwin i no laik i kam. Olsem na king i kros nogut tru. Na em i singautim ol saveman i kam bai ol i toksave long em i mas mekim wanem samting long kwin. Em i pasin bilong king long askim ol saveman long stretim tingting bilong em long wok bilong lo na bilong sindaun bilong ol manmeri. Nem bilong ol dispela man i olsem, Karsena na Setar na Atmata na Tarsis na Meres na Marsena na Memukan. Ol dispela 7-pela hetman bilong Persia na Midia ol i namba wan gavman bilong olgeta hap king i bosim. King i save bihainim tok bilong ol. Orait na em i tokim ol dispela man olsem, “Mi King Serksis, mi bin salim ol hausboi bilong mi i go tokim Kwin Vasti long ol samting mi laik em i mas mekim, tasol em i sakim tok bilong mi. Lo i tok wanem long dispela? Bai yumi mekim wanem long kwin?” Orait Memukan i tokim king wantaim ol ofisa bilong king olsem, “King, harim. Kwin Vasti i no bin mekim rong long yu wanpela tasol. Nogat. Em i mekim rong long olgeta hetman na long olgeta man bilong olgeta provins bilong yu. I no longtaim na olgeta meri long olgeta hap yu bosim bai i harim tok long dispela pasin bilong kwin. Na ol bai i tok olsem, ‘King Serksis i bin tokim Kwin Vasti long em i mas i go lukim em, tasol kwin i bikhet, na i sakim tok bilong king.’ Na ol meri tu bai ol i bikhet long ol man bilong ol. Na long dispela de yet, ol meri bilong ol hetman bilong Persia na Midia bai i harim tok long dispela pasin kwin i mekim, na bai ol i tokim ol man bilong ol long dispela samting, na bai ol meri i mekim planti pasin nogut na tok nogut. Orait king, sapos yu ting dispela tok i gutpela, yu salim wanpela tok i go long ol manmeri olsem, Vasti i no ken kam lukim yu gen. Raitim dispela tok long buk bilong lo bilong ol Persia na Midia. Olsem bai dispela lo i no inap senis. Na yu mas senisim Vasti na kisim gutpela meri na putim em i stap kwin. Taim dispela tok bilong yu i raun pinis long olgeta hap yu bosim, orait olgeta meri bai i harim gut tok bilong man bilong ol, maski ol i man i gat nem o man nating.” King wantaim ol hetman bilong en ol i laikim dispela tok, na king i mekim olsem Memukan i tok. Orait na king i salim pas i go long olgeta provins em i lukautim, na em i raitim pas long olgeta tok ples bilong ol manmeri. Em i tok olsem, “Man tasol em i bos bilong famili bilong en.” Taim kros bilong king i pinis, orait em i tingting gen long pasin Vasti i bin mekim long em. Em i tingting long em i bin tok long rausim Vasti bai em i no moa i stap kwin. Na sampela man i save givim gutpela tingting long em, ol i sindaun klostu long em na tokim em olsem, “Mobeta yu painim sampela naispela yangpela meri. Yu mas makim ol man long olgeta provins yu bosim, na ol i ken bringim ol naispela yangpela meri i kam long Susa, namba wan taun bilong gavman, na putim ol long haus yu save bungim ol meri long en. Olsem na bai Hegai, dispela man i save lukautim ol meri bilong yu, em i ken was long ol. Na bai ol meri i ken welim na bilasim skin bilong ol, bai ol i kamap naispela moa. Orait sapos yu laikim tumas wanpela bilong ol dispela meri, yu ken makim em i kamap kwin na em i ken kisim ples bilong Kwin Vasti.” King i harim na em i laikim dispela tok, olsem na em i bihainim. Long taun Susa i gat wanpela Juda i stap, nem bilong en Mordekai. Nem bilong papa bilong Mordekai, em Jair. Jair em i wanpela tumbuna pikinini bilong Simei, pikinini bilong Kis, bilong lain bilong Benjamin. Bipo Nebukatnesar, king bilong Babilon, i bin kisim King Jehoiakin bilong Juda wantaim ol sampela Juda na ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim Mordekai i go wantaim ol. Mordekai i save lukautim wanpela pikinini meri, nem bilong en Esta. Tasol nem bilong en long tok Hibru em Hadasa. Esta em i pikinini meri bilong liklik papa bilong Mordekai. Tasol liklik papa wantaim meri bilong en i dai pinis, olsem na Mordekai i bin kisim Esta na lukautim em olsem pikinini bilong em yet. Na Esta i kamap naispela meri tumas na em i luk nambawan tru. King Serksis i salim tok i go long ol manmeri long ol i mas bringim olgeta naispela meri i kam long Susa. Na taim ol i bringim ol meri i kam ol i bringim Esta tu i kam wantaim ol. Ol i putim Esta long haus meri insait long banis bilong king. Na Hegai i bosim ol meri. Hegai i lukim Esta i gutpela meri, na i laikim em. Olsem na em i hariap long givim Esta ol samting bilong bilasim skin, na olkain gutpela kaikai. Na em i givim nambawan rum tru bilong haus meri long Esta, na em i makim 7-pela yangpela meri bilong haus king bilong lukautim Esta gut. Pastaim Mordekai i bin tokim Esta bai em i no ken tokaut long em i meri bilong Juda. Na Esta i bihainim dispela tok bilong waspapa. Olgeta de Mordekai i save wokabaut i go i kam klostu long dua bilong banis bilong haus meri. Em i laik save Esta i stap olsem wanem, na tu em i laik save wanem samting bai ol i mekim long Esta. Inap long wanpela yia olgeta, ol i wok long mekim ol meri i kamap naispela tru. Long 6-pela mun ol i save welim bodi bilong ol meri long wel ol i wokim long blut bilong diwai mea. Na long arapela 6-pela mun ol i save welim ol long wel wantaim gris i gat gutpela smel. Bihain long dispela, ol i bringim olgeta yangpela meri wan wan i go long King Serksis. Long taim wanpela meri i mas go long haus bilong king, em i ken putim bilas long laik bilong em yet na i go. Meri i save go long king long apinun tru na i stap inap long moningtaim. Na long moningtaim ol i kisim em i go long narapela haus meri na putim em long han bilong Sasgas, wanpela man i save bosim ol namba 2 lain meri bilong King. Na dispela meri i no inap i go long king gen. Sapos king i laikim em na i kolim nem bilong en na singautim em, orait em i ken i go. I no gat narapela rot. Orait taim i kamap bilong Esta i go lukim king. Esta em i pikinini meri bilong Abihail, liklik papa bilong Mordekai. Mordekai i bin kisim Esta na i lukautim em olsem pikinini bilong em yet. Olgeta man i lukim Esta na ol i gat laik tru long em. Taim Esta i go lukim king em i no putim klos long laik bilong em yet. Nogat. Em i putim klos Hegai, bosman bilong ol meri, i tokim em long putim. Long dispela taim Serksis i bin i stap king inap 7-pela yia. Na long namba 10 mun bilong dispela yia, em ol i kolim mun Tebet, ol i bringim Esta i go long king. Na king i laikim em tumas. King i no laikim ol arapela meri olsem em i laikim Esta. Em i lukim Esta i winim ol arapela meri, na em i gutpela meri tru. I no gat narapela meri i bin katim lewa bilong king olsem Esta. Olsem na king i putim hat bilong kwin long het bilong en. Na Esta i senisim Vasti, na i kamap kwin. Orait king i mekim bikpela kaikai bilong amamas long Esta. Em i singautim olgeta hetman na ol namba wan kiap bai ol i kam long dispela bikpela kaikai. Em i tok, “Olgeta manmeri long hap bilong mi, ol i ken malolo long dispela de.” Na king i givim planti gutpela samting long ol manmeri. Long dispela taim tasol, king i mekim Mordekai i kamap wanpela bosman bilong haus bilong en. Bipo Mordekai i tokim Esta long em i no ken tokim ol man olsem em i meri Juda. Na Esta i bihainim dispela tok, long wanem, em i pasin bilong em long bihainim tok bilong Mordekai oltaim. Long taim Mordekai i holim wok bilong King Serksis, tupela man i gat kros long king na tupela i pasim tok long kilim em i dai. Nem bilong tupela em Biktana na Teres. Dispela tupela man i gat wok long was long dua bilong rum bilong king. Mordekai i harim dispela tok bilong tupela na em i go tokim Kwin Esta. Na Esta i tokim king long dispela tok Mordekai i harim long tupela man. Ol i painim as bilong dispela tok, na ol i save dispela tok i tru. Olsem na ol i hangamapim tupela long diwai, na tupela i dai. Na king i tokim ol ofisa bilong en olsem, “Raitim ripot bilong dispela samting long buk bilong gavman bilong yumi.” Orait na ol i mekim olsem. Bihain liklik King Serksis i makim wanpela man, nem bilong en Haman, i kamap olsem namba wan gavman. Haman em i pikinini bilong Hamedata, na tumbuna pikinini bilong Agak. Na king i tok long olgeta kiap i mas brukim skru long Haman na givim biknem long em. Olgeta i mekim olsem king i tok, tasol Mordekai wanpela nogat. Mordekai i no laik tru long brukim skru long Haman. Bihain ol arapela kiap i lukim na ol i askim em olsem, “Bilong wanem yu no bihainim tok bilong king?” Planti de ol i tokim Mordekai long dispela pasin bilong em, tasol Mordekai i no laik harim tok bilong ol. Mordekai i tokim ol olsem, “Mi man bilong lain Juda, olsem na mi no inap brukim skru long Haman.” Orait ol kiap i tokim Haman long dispela tok Mordekai i mekim. Ol i laik lukim, bai Haman i larim Mordekai i mekim olsem yet, o nogat? Haman i lukim Mordekai i no brukim skru na i no givim biknem long em, olsem na em i belhat nogut tru. Bihain em i painimaut olsem, Mordekai i wanpela Juda, olsem na em i pasim tok long bagarapim Mordekai. Na i no Mordekai wanpela tasol. Nogat. Haman i ting long painim rot bilong kilim i dai olgeta Juda i stap long kantri Persia. Long namba 12 yia bilong Serksis i stap king, long namba wan mun Nisan, Haman i tok long ol i mas pilai satu bilong painimaut wanem de bilong wanem mun em i gutpela bilong bagarapim ol Juda. Ol i pilai pinis na ol i painimaut olsem, long de namba 13 bilong namba 12 mun, em mun Adar, Haman i mas bagarapim ol. Orait na Haman i go tokim king olsem, “I gat wanpela lain manmeri i stap nabaut long olgeta provins bilong kantri bilong yu. Na ol dispela lain i no save mekim wankain pasin olsem ol arapela lain i stap hia. Ol i narakain tru. Na ol i no save bihainim ol lo bilong dispela kantri bilong yu. Olsem na sapos yu larim ol i stap, bai dispela i no helpim yu na i no helpim kantri bilong yu i go het. Orait king, sapos yu laik yu mas salim tok i go long olgeta manmeri na bai ol i kilim i dai ol dispela manmeri. Sapos yu mekim olsem, orait nau mi tok tru long yu, bai mi putim planti mani silva inap olsem 50 milion kina long haus mani bilong yu. Na bai yu ken mekim wok bilong gavman long dispela mani.” King i gat ring i gat mak bilong en, bilong givim strong long ol lo em i mekim. Orait king i harim pinis dispela tok na em i lusim dispela ring long pinga na i givim long Haman, dispela birua bilong ol Juda. Na king i tokim Haman olsem, “Maski long mani. Wanem samting yu laik mekim long ol dispela manmeri, i orait, yu mekim tasol.” Long de namba 13 bilong namba wan mun, Haman i singautim olgeta kuskus bilong king i kam. Na em i tokim ol long olgeta tok bilong en na ol i raitim. Ol i raitim long olgeta tok ples bilong ol man i stap long dispela hap graun. Na em i salim dispela pas i go long olgeta hetman na olgeta gavman na olgeta kiap. Olgeta pas i gat mak bilong ring bilong King Serksis, na i kamap olsem pas king yet i bin raitim. Ol man bilong bringim pas ol i kisim ol dispela pas na i go long olgeta hetman bilong olgeta provins insait long kantri bilong king. Olgeta pas i tok olsem, “Long de namba 13 long mun Adar, yupela i mas kilim olgeta Juda i dai. Pinisim tru olgeta yangpela na lapun na meri na pikinini long dispela de tasol. Maski sori long ol. Kilim olgeta na kisim ol samting bilong ol. Ol hetman i mas ritim dispela pas long olgeta manmeri. Olgeta i mas harim. Na taim dispela de i kamap, bai ol i ken redi long kilim ol Juda.” Orait ol man bilong bringim pas ol i go kwiktaim na karim i go long olgeta hap. Na ol i autim dispela tok tu long biktaun Susa, na ol manmeri i harim. King wantaim Haman tasol i belgut na i sindaun na dring wain. Tasol ol manmeri bilong taun Susa ol i kirap nogut long dispela tok na tingting bilong ol i paul tru. Taim Mordekai i harim dispela tok em i pret nogut tru. Bel bilong en i hevi tumas na em i brukim klos bilong en. Olsem na em i pasim olpela laplap i bruk nabaut, na em i putim sit bilong paia long het bilong en. Em i putim pinis na i wokabaut i go insait long taun, na i wok long krai bikpela na singsing sori. Em i wokabaut i go na i kamap long dua bilong haus bilong king, tasol em i no go insait, long wanem, man i laik i go insait em i mas pasim gutpela laplap pastaim. Long taim ol i autim dispela tok bilong king long olgeta provins, olgeta Juda i bel hevi tumas na i singaut nogut tru. Ol i no kaikai, na ol i krai nogut na singsing sori i stap. Na planti Juda i pasim laplap nogut i bruk nabaut, na ol i slip long sit bilong paia. Ol wokmeri bilong Esta na ol wasman bilong en ol i tokim em long dispela pasin Mordekai i mekim, na Esta i bel hevi tru. Em i salim ol klos long Mordekai bai em i senisim laplap nogut na pasim gutpela klos. Tasol Mordekai i no laik kisim. Olsem na Esta i singautim Hatak i kam. Hatak em i wanpela wasman bilong ol meri, na king i bin makim em bilong mekim wok bilong Esta. Olsem na Esta i salim Hatak i go long Mordekai bilong painimaut bilong wanem Mordekai i mekim dispela pasin. Orait Hatak i go long Mordekai insait long ples bung, klostu long dua bilong bikpela haus king. Na Mordekai i tokim Hatak long olgeta samting i bin kamap long em. Na em i tok tu long hamas mani Haman bai i putim long haus mani bilong king sapos ol man i kilim i dai olgeta Juda. Na Mordekai i kisim wanpela bilong ol pas bilong Haman, na em i givim long Hatak. Pas i tok long ol manmeri i mas kilim i dai olgeta manmeri bilong Juda. Mordekai i tokim Hatak long kisim dispela pas i go long Esta na toksave long em long olgeta samting bai i kamap. Hatak i mas tokim Esta bai Esta i mas i go long king na askim king bai em i ken sori na marimari long ol Juda. Orait Hatak i go tokim Esta. Na Esta i givim Hatak wanpela tok bilong tokim Mordekai. Em i tok olsem, “Mi no inap i go lukim king. Sapos king i singautim wanpela man, orait em i ken i go insait long rum bilong em. Sapos nogat, na em i go nating, bai ol i mas kilim em i dai. I gat wanpela rot tasol bilong abrusim dispela lo. Sapos man i go nating long king na king i makim em long stik gol bilong en, bai dispela man i no inap i dai. Olgeta wokman bilong king na olgeta manmeri nating, ol i save long dispela lo. Tasol klostu wan mun i go pinis, na king i no bin singautim mi.” Mordekai i harim tok bilong Esta na em i bekim olsem, “Tru yu stap long haus bilong king, tasol nogut yu ting bai yu stap gut. Bai yu kisim bagarap olsem ol arapela manmeri bilong yumi Juda. Sapos yu pasim maus long dispela taim nau, orait narapela samting bai i kamap bilong helpim yumi. Tasol yu bai i dai na ol lain famili bilong yu bai i pinis tru. Tasol yumi no save, ating yu kamap kwin pinis bilong helpim yumi Juda long dispela taim nogut.” Orait Esta i salim tok long Mordekai olsem, “Yu go bungim olgeta Juda bilong Susa na yupela i mas tambu long kaikai na dring wara inap long tripela de na long tripela nait. Na mi wantaim ol wokmeri bilong mi, mipela tu bai i tambu long kaikai na dring. Orait bihain long dispela, mi bai go long king. Maski, mi ken sakim lo. Sapos mi mekim olsem na mi dai, i no gat tok, mi ken i dai tasol.” Mordekai i harim tok bilong Esta pinis, orait em i lusim dua bilong haus king, na em i go mekim olsem Esta i tokim em. Esta i tambu long kaikai inap long tripela de. Na long de namba 3 em i putim klos bilong kwin na i go sanap insait long banis bilong haus king, klostu long bikpela rum bilong king, na em i lukluk i go long sia king. King i sindaun long sia na i lukluk i kam long dua. King i lukim Esta i sanap ausait na bel bilong en i gutpela long Esta, na em i stretim han i holim stik gol na i makim Esta. Orait Esta i kam klostu na putim han long arere bilong stik. Na king i tok, “Kwin Esta, yu laikim wanem? Sapos yu laik bai mi givim yu bikpela samting inap olsem hap kantri bilong mi, orait bai mi givim yu.” Na Esta i bekim tok olsem, “King, inap yutupela Haman i ken kam long wanpela bikpela kaikai nau long nait?” King i orait long dispela tok na em i tokim Haman long kam kwik bai tupela i ken i go long Esta. Olsem na king wantaim Haman i go long bikpela kaikai Esta i redim. Ol i dring wain i stap na king i askim Esta olsem, “Tokim mi long wanem samting yu laikim na bai mi givim yu. Bai mi orait long olgeta samting yu askim mi. Sapos yu laik kisim hap kantri bilong mi, orait bai mi givim yu, na yu ken bosim.” Orait Esta i bekim tok bilong king olsem, “King, sapos yu laik orait long olgeta samting mi askim, orait yutupela Haman i mas i kam bek tumora long narapela kaikai bai mi redim bilong yutupela. Long dispela taim bai mi tokim yu long laik bilong mi.” Haman i lusim rum kaikai na em i amamas na belgut tru. Em i wokabaut i go na i lukim Mordekai i sindaun klostu long dua bilong haus bilong king. Tasol Mordekai i lukim em na em i no sanap na givim gude long em. Olsem na Haman i belhat nogut tru. Bel bilong Haman i hat moa, tasol em i pasim long tingting bilong em yet na i no mekim wanpela samting. Em i go kamap long haus bilong en na i singautim ol pren bilong en i kam na i askim meri bilong en, Seres, long sindaun wantaim ol tu. Ol i kamap pinis na Haman i litimapim nem bilong em yet long ai bilong ol. Em i tokim ol long em i gat planti mani na planti samting, na long em i gat planti pikinini man. Na em i tok long king i bin givim bikpela namba na bikpela wok tru long em, na olgeta arapela ofisa bilong king i aninit long em. Na Haman i tok moa olsem, “Kwin Esta i bin mekim wanpela bikpela kaikai bilong king na bilong mi tasol. Em i no singautim narapela man i kam. Nogat tru. Na em i tok bai mitupela i go kaikai wantaim em gen long tumora. Tasol mi lukim Mordekai, dispela man bilong lain Juda, i sindaun klostu long dua bilong haus king na bel bilong mi i nogut tru, na mi ting ol dispela gutpela samting i olsem samting nating tasol.” Seres, meri bilong Haman, wantaim ol pren bilong en, ol i tokim em olsem, “Maski wari. Tokim ol man bai ol i sanapim wanpela longpela pos, antap bilong en inap 20 mita, na tumora long moningtaim yu go askim king long hangamapim Mordekai long nek na bai em i dai. Yu mekim olsem na bai yu belgut na yu go kaikai.” Haman i laikim dispela tok, olsem na em i tokim ol man na ol i sanapim wanpela pos bilong hangamapim Mordekai. Long dispela nait yet king i no inap slip. Olsem na em i tokim ol long bringim dispela buk ol i save raitim tok bilong olgeta samting i bin kamap long kantri bilong en, na bai ol i ritim sampela tok long em. Orait ol i ritim stori bilong Biktana na Teres, tupela man i bin was long ol rum bilong king. Dispela tupela man i bin painim wanpela rot bilong kilim king i dai. Na bihain Mordekai i painimaut tingting bilong tupela na i kotim tupela. Na king i tok, “Yumi bin bekim wanem gutpela samting long Mordekai long dispela wok em i bin mekim?” Na ol man i tokim em olsem, “Yumi no bin givim wanpela samting long em.” Orait king i askim ol olsem, “I gat sampela ofisa bilong mi i stap long dispela haus, o nogat?” Na nau tasol Haman i kam bilong askim king, bai em i ken hangamapim Mordekai long nek long pos em i redim pinis. Olsem na Haman yet i wokabaut i kam insait long banis bilong haus bilong king. Ol wokman i lukim em na ol i tokim king olsem, “Haman i kam pinis, na i wet i stap. Em i laik lukim yu.” Na king i tok, “Bringim em i kam insait.” Orait Haman i kam insait na king i tokim em olsem, “I gat wanpela man i stap na mi laik givim biknem long em. Na mi no save wanem gutpela samting bai mi mekim long em. Yu ting bai mi mekim wanem?” Na Haman i tingting long em yet olsem, “Ating king i laik mekim olsem long husat? I no gat narapela man, mi tasol.” Olsem na Haman i bekim tok bilong king olsem, “Bringim klos yu yet i save putim na givim long dispela man. Na bilasim gut wanpela satel na baklain bilong hos, na putim long hos bilong yu yet. Na bilasim het bilong hos wantaim. *** Na yu mas makim wanpela bilong ol namba wan ofisa bilong yu, bai em i bilasim dispela man long klos bilong yu. Na dispela man i mas sindaun long hos na ofisa i mas bringim em i go long bikpela ples bung bilong taun. Orait taim tupela i go, dispela ofisa i mas singaut olsem, ‘Lukim dispela man. King i givim biknem long em. Lukim gutpela pasin king i mekim long em.’” King i harim dispela tok na i tokim Haman olsem, “Yu go hariap na kisim klos na hos na yu givim biknem long wokman bilong mi, Mordekai, dispela man bilong Juda, em i save wok i stap klostu long dua bilong haus bilong mi. Mekim olgeta samting olsem nau yu tok.” Olsem na Haman i kisim klos wantaim hos na em i putim klos long Mordekai. Na Mordekai i sindaun long hos na Haman i bringim em i go long ples bung bilong taun. Tupela i go yet na Haman i singaut long ol man olsem, “Lukim dispela man. King i laik givim biknem long em. Olsem na em i mekim dispela gutpela pasin long em.” Bihain Mordekai i go bek gen long wok bilong king. Tasol Haman i sem moa yet na i bel hevi tru, na em i karamapim pes na i ran i go bek long haus bilong en. Na em i tokim meri wantaim ol pren bilong en long olgeta samting i bin kamap long em. Orait meri wantaim ol dispela pren i gat planti save, ol i tokim em olsem, “Nau strong na namba bilong yu i laik lus na Mordekai i laik winim yu. Em i man bilong Juda, na yu no gat rot bilong pasim em. Bai yu bagarap tasol.” Ol i toktok i stap na ol wokman bilong king i kamap. Ol i laik kisim Haman i go hariap long bikpela kaikai bilong Esta. Olsem na namba 2 taim king tupela Haman i go kaikai wantaim Esta. Ol i dring wain i stap na king i askim Esta olsem, “Kwin Esta, yu laikim wanem samting? Yu tok na bai mi givim yu. Sapos yu laik, mi inap givim yu hap kantri bilong mi.” *** Na Kwin Esta i bekim tok olsem, “King, sapos yu laikim mi tru, na yu laik mekim gut long mi, yu ken mekim olsem. Mi no laik bai mi wantaim ol manmeri bilong mi i mas i dai. Wanpela man i pasim tok pinis long kilim i dai mi wantaim ol manmeri bilong mi. Ol i laik bagarapim mipela olgeta. Sapos ol i laik mekim mipela i kamap wokboi na wokmeri nating na mekim mipela i wok kalabus, orait bai mi no gat tok. Long wanem, mi no laik givim hevi long yu. Tasol ol i laik pinisim mipela tru, olsem na mi mas tokaut.” King Serksis i harim dispela tok na em i askim Kwin Esta olsem, “Husat man nogut i no pret long mekim olsem? Dispela man i stap we?” Esta i bekim tok olsem, “Mi tok long Haman tasol. Em i birua bilong mipela na em i redi long bagarapim mipela.” Na Haman i pret na i guria nogut tru. King i harim na i belhat tru na i lusim kaikai na i go ausait long gaden bilong haus bilong en. Haman i lukim king i go, na em i save pinis olsem king i laik bagarapim em. Olsem na Haman i stap insait long haus, bilong askim Kwin Esta long marimari long em na em i no ken larim king i bagarapim em. Orait king i lusim gaden na i kam bek long rum kaikai, na em i lukim Haman i pundaun i stap long dispela bet Esta i kaikai i stap long en. Haman i laik askim Esta bai em i ken marimari long em. Tasol king i lukim em na i singaut olsem, “E, ating dispela man i laik goapim kwin long ai bilong mi yet long dispela haus bilong mi.” King i tok pinis na wantu ol wokman i kam karamapim het bilong Haman long laplap, olsem ol i save mekim long ol man king i laik kilim i dai. Na wanpela wokman, nem bilong en Harbona, em i tok olsem, “Harim. Haman yet i bin sanapim wanpela pos, longpela bilong en inap 20 mita, klostu long haus bilong en. Em i laik hangamapim Mordekai long en. Tasol king, bipo Mordekai i bin helpim yu, na ol birua i no kilim yu i dai.” Orait king i tok, “Yupela go hangamapim Haman long dispela pos bai em yet i dai.” Olsem na ol i hangamapim Haman long dispela pos em i bin sanapim bilong hangamapim Mordekai. Ol i mekim pinis na belhat bilong king i pinis. Long dispela de tasol King Serksis i givim haus na olgeta samting bilong Haman, dispela birua bilong ol Juda, long Kwin Esta. Na bihain Esta i tokim king olsem, “Mordekai em i wanblut bilong mi.” Olsem na king i larim Mordekai i kam lukim em oltaim. King i bin kisim bek ring bilong en long Haman, na nau em i lusim long pinga bilong en gen na i givim long Mordekai. Dispela ring i gat mak bilong king. Na Esta i makim Mordekai long bosim olgeta samting bilong Haman na lukautim. Bihain Esta i go long king na i pundaun klostu long lek bilong en na i krai i stap. Na em i askim king bai em i ken stopim ol man long mekim dispela pasin nogut, Haman i bin pasim tok long mekim long ol Juda. King i makim Esta long stik gol bilong en, olsem na Esta i sanap na i tok, “King, sapos yu laikim mi, na sapos yu ting tok bilong mi i gutpela, orait mi laik bai yu ken salim tok i go long ol man bai ol i no ken bihainim tok bilong Haman. Haman i bin tok long ol man i mas pinisim tru olgeta manmeri bilong Juda i stap long kantri bilong yu. Mi no laik tru bai dispela bagarap i kamap long ol manmeri bilong mi. Na sapos ol i kilim i dai ol wanblut bilong mi, bai mi stap gut olsem wanem?” Olsem na King Serksis i tokim Kwin Esta wantaim Mordekai olsem, “Harim. Mi bin ting long Haman i laik bagarapim ol Juda, olsem na mi hangamapim em. Na olgeta samting bilong em, mi givim pinis long Esta. Tasol dispela pas ol i bin raitim long nem bilong mi, na putim mak bilong mi yet long en, em bai mi no inap senisim. Tasol sapos yutupela i laik raitim wanem tok long ol Juda, orait yutupela raitim tasol. Yutupela i ken raitim dispela pas long nem bilong mi, na putim mak bilong mi long en.” Ol i mekim olsem long de namba 23 bilong mun Sivan, em namba 3 mun bilong yia. Na Mordekai i singautim olgeta kuskus bilong king na ol i kam. Em i givim tok long ol na ol i raitim dispela tok long ol pas. Em i raitim ol dispela pas long ol Juda na long ol namba wan kiap na ol namba wan gavman na olgeta ofisa bilong ol 127 provins, stat long India na i go inap long Itiopia. Dispela pas ol i raitim long ol tok ples bilong olgeta provins na long tok ples bilong ol Juda. Mordekai i tokim ol long raitim pas long nem bilong King Serksis, na putim mak bilong king long pas. Ol man bilong karim pas ol i sindaun long ol gutpela hos ol i kisim long banis bilong king, na ol i bringim ol pas i go long olgeta ples. Pas i tok olsem, “King i tok, ol Juda bilong olgeta taun i ken bekim pait long ol man i laik kilim ol wantaim ol meri pikinini bilong ol. Ol Juda i ken bekim pait long ol, maski wanem ol man bilong arapela kantri na bilong wanem provins i laik bagarapim ol. Bai ol Juda i kilim olgeta na kisim olgeta samting bilong ol.” Ol Juda i mas mekim olsem long olgeta hap bilong Persia long dispela de Haman i bin makim bilong kilim olgeta Juda i dai. Ol bai i mekim olsem long de namba 13 bilong mun Adar, em namba 12 mun. Ol i mas autim dispela tok olsem wanpela lo bilong king, na tokim olgeta man long olgeta provins. Olsem bai ol Juda i ken redi long bekim pait long ol birua long taim dispela de i kamap. King i tok na ol man bilong bringim tok, ol i sindaun long hos, na i ran i go kwiktaim tumas. Na tu ol i autim dispela toksave long olgeta man long biktaun Susa. Ol i putim waitpela na blupela klos bilong king long Mordekai, na ol i karamapim em long wanpela longpela retpela laplap. Na bihain ol i putim bikpela hat gol i gat gutpela bilas long het bilong en. Em i bilas pinis na i lusim haus bilong king na i go ausait. Na ol manmeri bilong Susa i lukim na ol i amamas na singaut bikpela. Na ol Juda i belgut tru na i stap bel isi. Ol i amamas moa yet na ol i pilim olsem ol i win pinis na ol i no inap lus. Long olgeta provins na taun ol Juda i kisim tok bilong king, na ol i makim wanpela de na ol i mekim bikpela kaikai na amamas long en. Planti arapela man i pret long ol Juda, na ol i joinim lain bilong ol. Nau dispela de namba 13 bilong mun Adar i kamap. Pastaim king i bin tok, long dispela de yet ol birua i ken bagarapim ol Juda na pinisim ol tru. Tasol nau ol Juda i kirap winim ol birua na daunim ol. Ol Juda bilong olgeta taun long kantri bilong king, ol i redi long bekim pait long ol man i laik bagarapim ol. Na olgeta manmeri bilong olgeta hap, ol i pret long ol Juda na ol i no inap mekim wanpela samting long ol. Na olgeta kiap bilong olgeta provins na olgeta gavman na olgeta man bilong bosim wok bilong king, ol tu i helpim ol Juda, long wanem, ol i pret long Mordekai. Olgeta man long kantri bilong king i save, king i bin givim bikpela namba na bikpela strong long Mordekai. Na strong bilong en i kamap bikpela moa long olgeta de. Olsem na ol Juda i mekim save long ol birua bilong ol. Ol i holim bainat na pait long ol birua na kilim i dai planti man. Insait long Susa, dispela namba wan taun bilong gavman, ol Juda i kilim 500 man olgeta. Na ol i kilim ol 10-pela pikinini man bilong Haman, dispela birua bilong ol Juda. Nem bilong ol i olsem, Parsandata na Dalfon na Aspata na Porata na Adalia na Aridata na Parmasta na Arisai na Aridai na Vaisata. Tasol ol Juda i no kisim ol samting bilong ol birua. *** *** *** Long dispela de tasol ol i toksave long king long hamas man ol Juda i bin kilim long Susa. Bihain king i tokim Kwin Esta olsem, “Ol Juda i kilim i dai 500 man olgeta long taun Susa tasol. Na tu ol i kilim 10-pela pikinini man bilong Haman. Na mi ting ol i kilim planti manmeri moa long ol arapela provins. Nau yu laik kisim wanem arapela samting? I orait, bai mi givim yu. Yu tok tasol na yu ken kisim wanem samting yu laikim.” Orait Esta i bekim tok bilong king olsem, “King, sapos yu laik, tumora bai yu ken larim ol Juda bilong Susa i mekim wankain long ol birua olsem ol i bin mekim nau. Na bai ol i hangamapim bodi bilong 10-pela pikinini bilong Haman long dispela pos.” Orait king i tokim ol long mekim olsem. Na em i salim dispela toksave i go long ol man bilong Susa. Na ol i hangamapim ol bodi bilong 10-pela pikinini bilong Haman long pos na olgeta man i lukim. Long de namba 14 bilong mun Adar, ol Juda bilong Susa i bung gen na kilim i dai 300 man moa long taun. Tasol ol i no kisim ol samting bilong ol. Ol Juda i stap long ol arapela provins, ol tu i bung na pait strong bai ol i ken i stap gut. Ol i mekim save long ol birua na kilim 75,000 bilong ol dispela manmeri i no laikim ol. Tasol ol i no kisim ol samting bilong ol birua. Dispela pait i kamap long ol provins long de namba 13 bilong mun Adar. Na long de namba 14 ol i no kilim ol birua. Nogat. Long dispela de ol i mekim bikpela kaikai na bikpela amamas wantaim. Tasol ol Juda i stap long Susa, ol i makim de namba 15 olsem de bilong amamas. Long wanem, ol i kilim ol birua long de 13 na 14 na long de 15 ol i no pait. Long dispela as tasol, ol Juda i stap long ol liklik taun i no gat banis, ol i save makim dispela de 14 bilong mun Adar olsem de bilong mekim bikpela kaikai na givim presen long ol yet wan wan. Mordekai i raitim ripot long olgeta samting i bin kamap long dispela de, na em i salim pas i go long olgeta Juda i stap klostu na i stap longwe, long olgeta hap King Serksis i bosim. Em i tokim ol bai ol i mas makim de 14 na 15 bilong mun Adar olsem bikpela de bilong amamas long olgeta yia. Long dispela tupela de ol Juda i bin rausim ol birua bilong ol. Na long dispela mun tasol bel hevi na bel sori bilong ol i senis na ol Juda i belgut. Mordekai i tokim ol long mekim bikpela kaikai long dispela tupela de na tilim kaikai long ol wantok na long ol man i sot long ol samting. Olsem na ol Juda i bihainim tok bilong Mordekai na ol i mekim dispela pasin bilong amamas long olgeta yia. Bipo Haman, pikinini bilong Hamedata na tumbuna pikinini bilong Agak, em i bin birua long ol Juda na em i bin pilai satu bilong painim de bilong kilim i dai olgeta Juda. Long tok Hibru dispela satu ol i kolim Purim. Haman i bin pasim tok long pinisim tru olgeta Juda. Tasol Esta i bin i go long king na king i raitim pas olsem, “Bipo Haman i tok long bagarapim ol Juda, tasol nau em yet i mas bagarap.” Olsem na ol i hangamapim em na bihain ol i hangamapim ol pikinini bilong en tu long pos. Long dispela as tasol na ol i kolim dispela tupela de bilong malolo olsem, Ol Bikpela De Bilong Purim. As bilong dispela nem Purim i olsem, “Satu.” Ol i save mekim dispela pasin, long wanem, ol i ting long dispela samting i bin kamap long ol. Na Mordekai i bin salim pas i go long ol na tokim ol long ol i mas malolo long dispela de. Ol Juda i mekim dispela i kamap lo bilong ol yet na bilong ol tumbuna bai i kamap bihain, na bilong olgeta man i laik kam insait long lain bilong ol Juda. Long dispela tupela de bilong olgeta yia, ol i mas tingim dispela samting i bin kamap, olsem Mordekai i tok. Ol i tok olsem, bai olgeta wan wan famili bilong ol Juda long olgeta lain i kamap bihain, na ol manmeri long olgeta provins na long olgeta biktaun ol i mas tingim Ol Bikpela De Bilong Purim, na malolo long en long olgeta yia. Na Kwin Esta wantaim Mordekai, tupela i raitim narapela pas i gat tok long dispela tupela de bilong Purim, na long dispela pasin kwin i strongim tok bilong namba wan pas pastaim Mordekai wanpela i bin raitim. Tupela i salim dispela pas i go long ol Juda i stap long ol 127 provins bilong kantri Persia. Pas i tok olsem, “Bel bilong yupela i ken i stap isi na yupela i ken kisim gutpela sindaun na i no gat pait. Na yupela wantaim ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain, yupela i mas holim strong Ol Bikpela De Bilong Purim long taim bilong ol, olsem yupela i bin holim lo bilong tambu long kaikai na bihainim pasin bilong bel hevi na krai. Mi Mordekai wantaim Kwin Esta, mitupela i givim dispela lo long yupela olgeta.” Dispela lo bilong Esta i save strongim ol lo bilong Purim, na ol i raitim long wanpela pepa na putim i stap. King Serksis i kisim ol man bilong nambis na bilong insait tru long kantri bilong en, na i mekim ol i wok olsem ol kalabus long graun em i bosim. Olgeta gutpela na bikpela samting king i mekim na olgeta tok long pasin em i mekim bilong givim bikpela namba long Mordekai, olgeta dispela samting ol i raitim long ol buk bilong ol king bilong Persia na Midia. Na dispela Juda Mordekai em i stap namba 2 bilong King Serksis. King tasol i antap long em. Na ol Juda i laikim em tru na ol i givim biknem long em. Na em i mekim wok bilong helpim ol Juda i sindaun gut, olsem na ol lain bilong ol i kamap bihain bai ol i no ken pret long wanpela samting. Ol bai i stap gut tasol. Long kantri Us i gat wanpela man i stap, nem bilong en Jop. Jop em i gutpela man tru na i no gat asua long ai bilong God. Em i save lotu na aninit long God, na i save bihainim olgeta tok bilong en. Na em i no save mekim wanpela pasin nogut. Meri bilong en i bin karim 7-pela pikinini man na tripela pikinini meri. Em i gat 7,000 sipsip na 3,000 kamel na 1,000 bulmakau na 500 donki meri. Na em i gat bikpela lain wokboi na wokmeri. Olsem na ol manmeri i save litimapim nem bilong en na em i gat biknem i winim biknem bilong ol arapela man long ol kantri bilong hap sankamap. Ol wan wan pikinini man bilong Jop i save makim taim bilong mekim bikpela kaikai long haus bilong ol yet. Na long taim wanpela bilong ol i mekim kaikai, em i save singautim ol arapela brata na ol tripela susa bilong en i kam kaikai wantaim em. Taim olgeta pikinini i mekim bikpela kaikai pinis, Jop i save singautim ol i kam long haus bilong en, bilong em i ken mekim ofa bilong mekim ol i kamap klin gen long ai bilong God. Na long de bihain, em i save kirap long moningtaim tru na mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i save mekim ol ofa inap long namba bilong ol pikinini bilong en. Oltaim Jop i mekim olsem, long wanem, em i ting olsem, “Nogut ol pikinini bilong mi i bin tok nogut long God long tingting bilong ol, na long dispela pasin ol i mekim sin long ai bilong God.” Wanpela taim ol ensel i kam bung long ai bilong Bikpela, na Satan tu i bung wantaim ol. Orait na Bikpela i askim em, “Yu stap we na yu kam?” Na Satan i bekim tok olsem, “Mi no stap long wanpela hap tasol bilong graun. Mi raun long olgeta hap na mi kam.” Na Bikpela i askim em olsem, “Yu lukim tu wokboi bilong mi, Jop, o nogat? Jop em i gutpela man tru na i no gat asua long ai bilong mi. Em i save lotu na aninit long mi, na i save bihainim olgeta tok bilong mi. Em i no save mekim wanpela pasin nogut. Long olgeta hap bilong graun i no gat wanpela man i olsem em.” Orait na Satan i bekim tok olsem, “Yu ting bai Jop i aninit long yu sapos em i no kisim wanpela samting long han bilong yu, a? Mi ting nogat. Long wanem, oltaim yu save lukaut gut long em na long famili bilong en na long olgeta samting bilong en. Oltaim yu save mekim gut long em, na yu bin givim em planti bulmakau moa inap long pulapim olgeta hap bilong kantri em i stap long en. Tasol sapos yu bagarapim na rausim dispela olgeta samting bilong en, orait bai yu lukim em i tok nogut tru long yu.” Na Bikpela i tokim Satan olsem, “Harim. Mi putim olgeta samting bilong en long han bilong yu. Maski yu laik mekim wanem long ol dispela samting, yu mekim tasol. Tasol yu no ken mekim nogut long Jop yet.” Satan i harim dispela tok bilong Bikpela, orait em i lusim em na i go. Wanpela de ol pikinini bilong Jop i go mekim bikpela kaikai long haus bilong namba wan brata bilong ol. Na wanpela wokman i kam long Jop na i tokim em olsem, “Mipela i bin kisim ol bulmakau i go brukim graun long gaden. Na ol donki i kaikai gras i stap klostu long ol. Orait na wantu ol lain Sabea i kamap na stilim olgeta bulmakau na donki. Na ol i kilim i dai olgeta wokman bilong yu. Mi wanpela tasol i ranawe i kam toksave long yu.” Dispela man i wok long toktok yet na narapela wokman i kamap na i tok olsem, “Klaut i pairap bikpela moa na i kilim ol sipsip na wasman, na olgeta i dai pinis. Mi wanpela tasol i abrusim dispela bagarap na mi ran i kam toksave long yu.” Dispela man i toktok yet, na narapela wokman i kamap na i tok olsem, “Tripela lain Kaldia i kam stilim ol kamel bilong yu na ol i kilim i dai olgeta wokman. Mi wanpela tasol i ranawe i kam toksave long yu.” Dispela man i toktok yet na narapela wokman i kamap na i tok olsem, “Ol pikinini bilong yu i mekim bikpela kaikai long haus bilong namba wan pikinini man bilong yu. Orait na wantu wanpela bikpela win i kirap long ples wesan nating na i kam brukim haus na haus i pundaun na kilim i dai olgeta pikinini bilong yu. Mi wanpela tasol i abrusim dispela bagarap na mi ranawe i kam toksave long yu.” Jop i harim ol dispela tok na em i bel hevi nogut tru na i brukim klos bilong en na i rausim olgeta gras long het bilong en, bilong soim sori bilong en. Na em i brukim skru na putim het i go daun long graun na i lotu long Bikpela. Na Jop i tok olsem, “Taim mama i karim mi, mi no kisim wanpela samting i kam wantaim. Na taim mi dai bai mi go olsem tasol. Bikpela yet i bin givim mi olgeta samting, na nau em i rausim pinis ol dispela samting. Olsem na mi litimapim nem bilong en.” Tru tumas, ol dispela taim nogut i painim Jop, tasol em i no mekim sin na em i no tok nogut long God. Wanpela taim ol ensel i kam bung gen long ai bilong Bikpela, na Satan tu i bung wantaim ol. Orait na Bikpela i askim em, “Yu stap we na yu kam?” Na Satan i bekim tok olsem, “Mi no stap long wanpela hap tasol bilong graun. Mi raun long olgeta hap na mi kam.” Na Bikpela i askim em olsem, “Yu lukim tu wokboi bilong mi, Jop, o nogat? Jop em i gutpela man tru na i no gat asua long ai bilong mi. Em i save lotu na aninit long mi, na i save bihainim olgeta tok bilong mi. Em i no save mekim wanpela pasin nogut. Long olgeta hap bilong graun i no gat wanpela man i olsem em. Yu bin grisim mi na mi bin larim yu i mekim save nating long em. Tasol em i no lusim mi. Nogat. Em i bihainim mi tru olsem bipo.” Orait na Satan i bekim tok olsem, “Tru, a? Tasol mi ting sapos wanpela man i laik i stap gut, em inap givim olgeta samting bilong en bilong baim bek laip bilong en. Olsem na mi laik bai yu bagarapim bodi bilong en, na bai yu lukim em i tok nogut tru long yu.” Orait na Bikpela i tokim Satan olsem, “Mi larim em i stap long han bilong yu. Yu ken mekim wanem samting yu laik mekim long en, tasol yu no ken kilim em i dai.” Satan i harim dispela tok na em i lusim Bikpela na i go mekim ol strongpela sua i kamap long olgeta hap bilong bodi bilong Jop. Na Jop i kirap i go long ples bilong tromoi pipia bilong taun, na em i sindaun i stap long sit bilong paia. Na em i kisim wanpela hap sospen graun i bruk na i wok long skrapim ol sua bilong en. Na meri bilong en i go lukim em na i tok, “Olsem wanem na yu bihainim God yet? Mobeta yu lusim em na tok nogut long em na yu ken i dai.” Tasol Jop i bekim tok olsem, “Tok bilong yu i olsem tok bilong kranki meri tru. Sapos yumi save kisim ol gutpela samting God i givim long yumi, orait bilong wanem yumi no inap kisim tu ol hevi em i mekim i kamap long yumi?” Tru tumas, ol dispela taim nogut i painim Jop, tasol em i no mekim wanpela tok nogut long God. Taim ol tripela pren bilong Jop i harim tok long dispela samting nogut i bin kamap long em, ol i pasim tok bilong i go lukim em. Na ol i kirap lusim ples bilong ol na ol i go lukim em, bilong sori long em na bilong strongim bel bilong en. Nem bilong ol i olsem, Elifas bilong taun Teman na Bildat bilong kantri Suha na Sofar bilong kantri Nama. Ol i no kam klostu yet na ol i lukim bodi bilong Jop i bagarap tru, na klostu ol i no inap luksave long em. Orait na bel bilong ol i pas tru na ol i krai strong moa yet. Na ol i brukim klos bilong ol bilong soim sori bilong ol. Na ol i tromoi das i go antap na larim das i pundaun long het bilong ol. Bihain ol i sindaun wantaim em long graun, inap 7-pela de olgeta. Na ol i no mekim wanpela tok long em, long wanem, ol i lukim em i karim bikpela pen tumas. Dispela 7-pela de i go pinis na Jop i opim maus na i kirapim tok na i toknogutim de mama i bin karim em. Em i tok olsem, “God i no laik bagarapim dispela nait mama i bin kisim bel long en, na dispela de mama i bin karim mi long en. God i no laik mekim dispela de i kamap tudak olgeta na i no larim san i lait long en. Em i no laik lusim tingting olgeta long dispela de. Mobeta em i bin mekim dispela de i kamap tudak tru na ol blakpela klaut i bin karamapim skai na haitim lait bilong san olgeta. Na mobeta bikpela tudak tru i bin karamapim dispela nait mama i bin kisim bel long en. Mobeta God i bin rausim dispela nait long kalenda na ol man i no bin kaunim wantaim ol de bilong mun. Mobeta ol manmeri i no bin amamas wantaim long dispela nait, na ol meri i no bin kisim bel long en. Mobeta ol man i gat strong na pawa bilong kirapim masalai Leviatan, ol i bin mekim tok nogut bilong bagarapim dispela nait. I gutpela sapos dispela nait i no bin pinis na ol sta bilong moning i no bin lait na tulait i no bin bruk. Yes, mobeta dispela nait i bin bagarap, long wanem, em i no bin ting long mi na pasim bel bilong mama long kisim bel. Olsem na nau mi stap insait long planti hevi. “Watpo mi no bin i dai long bel bilong mama, o long taim mama i bin karim mi? Bilong wanem mama i bin sindaun na slipim mi antap long lek bilong en na givim susu long mi? Sapos mi bin i dai, orait nau bai mi slip i stap na mi malolo tru. Bai mi stap gut olsem ol king na ol saveman bilong king, ol i dai pinis na i malolo i stap. Ol i bin kirapim gen ol bikpela taun i bin bagarap, tasol ol tu i dai pinis na nau ol i malolo i stap. Olsem bai mi slip gut olsem ol bikman i bin pulapim silva na gol long ol haus bilong ol, na nau ol i dai pinis. Bilong wanem mi no bin i dai long bel bilong mama yet na mi no bin lukim lait bilong san? “Long ples bilong ol man i dai pinis, nau ol man bilong mekim pasin nogut i no save mekim dispela pasin moa, na ol man skin bilong ol i save les long hatwok, em ol i save malolo gut. Na long dispela ples ol man i bin wok kalabus, nau ol i stap isi. Ol i no harim moa singaut bilong ol bosman bilong ol. Long dispela ples olgeta kain man i stap, maski ol i bin i gat biknem o ol i man nating. Na ol wokboi nating i no moa i stap aninit long ol bosman bilong ol. Nogat. Ol i fri pinis. “Taim God i lukim ol man i karim bikpela hevi na trabel, bilong wanem em i save larim ol i stap laip? Ol dispela man i laikim tumas long i dai, tasol ol i no i dai. Ol i wok strong long painim i dai, olsem man i wokim hul bilong painim mani i hait i stap long graun. Ol i save amamas moa yet long taim ol i painim i dai na i go long matmat. God i save banisim olgeta rot bilong ol dispela man, na ol i no gat rot bilong wokabaut. Ol i no save, ol i mas mekim wanem samting. Tasol bilong wanem God i save larim ol i stap laip? “Mi no save kaikai. Bel bilong mi i krai tasol. Mi pilim nogut tru na mi krai na singaut oltaim. Na bel hevi bilong mi i olsem wara i pulap long baret na i ran i go. Long wanem, olgeta samting mi save pret long en, em ol i kamap pinis long mi na i bagarapim mi. Olsem na mi no gat bel isi, na mi no inap sindaun isi na mi no inap malolo. Nogat tru. Oltaim trabel tasol i save kamap long mi.” Elifas i harim dispela tok bilong Jop na em i bekim tok olsem, “Jop, mi laik toktok liklik long yu. Na sapos mi mekim olsem, bai yu kros long mi, o nogat? Tasol maski, mi no inap pasim maus moa. Mi save, yu bin givim gutpela tingting long planti manmeri, na yu bin strongim ol manmeri i no gat strong. Taim ol man i gat bikpela hevi na i pundaun pinis, yu bin givim gutpela tok long ol, na tok bilong yu i bin kirapim ol gen. Na yu bin helpim ol na ol i sanap strong. Tasol sori tumas, nau taim nogut i painim yu, na yu kirap nogut tru na tingting bilong yu i bagarap. Yu man bilong bilip long God na yu save lotu long em na aninit long em na yu save bihainim gutpela pasin oltaim. Olsem na nau tu yu mas bilip strong long em na wetim em i helpim yu. “Jop, yu inap tingim wanpela man i bin bihainim stretpela pasin na i no gat rong, em i bin bagarap na i dai? Ating nogat. Tasol mi bin lukim ol man i save mekim planti pasin nogut, na bihain planti hevi na trabel i kamap long ol. I olsem man i planim gutpela kaikai long gaden, i kisim gutpela kaikai. Na man i planim kaikai nogut, i kisim kaikai nogut. God i save belhat long ol man i save mekim pasin nogut, na em i save bagarapim ol na pinisim ol tru, olsem paia i kukim na pinisim tru ol diwai long bus. Ol man nogut i save amamas long taim ol i bagarapim ol arapela man, olsem ol strongpela laion i save singaut long taim ol i kilim abus. Tasol God i save daunim ol dispela man na bagarapim ol tru. Na ol i olsem ol laion, tit bilong ol i bruk na ol i no gat strong moa inap long kilim abus gen. Olsem na ol laion i no gat kaikai na ol i dai, na ol pikinini bilong ol i go nabaut. Dispela kain bagarap i save kamap long ol man nogut tu.” Na Elifas i tok moa olsem, “Wanpela taim wanpela tok i kamap isi tru long mi. Klostu mi no inap harim dispela tok. Mi kisim dispela tok long nait, long taim ol man i save slip strong. Mi slip i stap, na ol kain kain tingting i go i kam long het bilong mi. Orait na wanpela samting i mekim mi i pret nogut tru na bodi bilong mi i guria moa yet. Na wanpela liklik win i kam na winim pes bilong mi. Na mi pret moa yet na gras long bodi bilong mi i sanap. Mi lukim wanpela samting i sanap, na mi lukluk strong, tasol mi no inap save em i wanem samting. Na tu, mi no harim wanpela nois o pairap. Tasol bihain mi harim wanpela maus i tok olsem, ‘God i bin wokim olgeta manmeri, na ol i stap aninit long en. Olsem na ating i no gat wanpela inap i stap stretpela na klin long ai bilong God, olsem God yet. Ol ensel i save stap wantaim God na mekim wok bilong en. Tasol sampela taim ol tu i no save mekim gut wok bilong ol. God i save lukim sampela pasin bilong ol ensel i no stret. Tasol ol man i samting bilong graun tasol, na yu ting ol inap winim ol ensel na i stap stret long ai bilong God, a? God i bin kisim graun na wokim bodi bilong ol man, na ol i save dai kwiktaim tru olsem ol bataplai man i krungutim. Wanpela man inap i stap gut long moning, na long apinun em inap i dai na ol arapela manmeri i no tingim em moa. Ol man i no kisim gutpela tingting na save yet, na dai i save kamap kwik long ol, olsem haus sel i save pundaun kwik long taim man i lusim baklain ol i bin taitim bilong holim haus sel.’” Orait Elifas i tok moa olsem, “Goan Jop, yu singaut bilong kisim helpim. Tasol ating i gat wanpela inap harim singaut bilong yu na i kam, a? Yu ting long askim wanpela ensel long helpim yu, a? Sapos man i no gat tingting na i bihainim kranki pasin, na i wok long bel kaskas na bel nogut oltaim, orait dispela pasin bilong en inap long kilim em i dai. Mi bin lukim sampela man i stap gut long banis bilong ol, tasol mi lukim pasin bilong ol i kranki tru. Na wantu mi singaut long God i bagarapim ol. Orait na ol pikinini bilong ol bai i no gat rot bilong i stap gut. Na taim ol man nogut i laik daunim ol long kot, ol pikinini bai i no gat poroman bilong helpim ol long winim kot. Ol manmeri i sot long kaikai o nek bilong ol i drai, bai ol i kam kisim ol kaikai long ol gaden bilong ol dispela krankiman. Maski sampela kaikai i stap namel long ol rop i gat nil, bai ol i kisim dispela tu. Na bai ol i painim rot bilong kisim ol mani samting bilong ol dispela man. Yumi save, ol kain kain hevi na trabel i no save kamap long graun olsem kaikai samting. Nogat. Yumi man yet i as bilong olkain trabel i kamap long yumi. Yumi yet i save kamapim trabel olsem mambu i save pairap long paia na sutim ol liklik hap paia i go antap.” Na Elifas i tok moa olsem, “Tasol sapos mi karim bikpela hevi olsem yu, bai mi beten long God na askim em long pinisim hevi bilong mi. Em i save mekim planti bikpela samting, na yumi no inap kaunim ol. Ol i winim tru tingting bilong yumi na yumi no inap save gut long ol. Em i save salim ren i kam daun long graun na long ol gaden nabaut. Em i save givim biknem long ol man i no gat nem. Na em i save pinisim krai bilong ol man i bel hevi na i mekim ol i amamas na ol i save stap gut. “Em i save paulim tingting bilong ol man bilong trik na mekim giaman pasin na ol i no inap mekim ol kain kain pasin ol i laik mekim. Sampela man i save tingting long ol kain kain pasin bilong mekim nogut long ol arapela man, tasol God i save mekim ol dispela pasin bilong ol i bagarapim ol yet. I olsem man i putim umben bilong kisim ol abus, tasol umben i holimpas em yet. Na ol samting ol i ting long mekim, ol i go lus nating. Tingting bilong ol i paul tru, na ol i no inap mekim wanpela samting. Maski em i tulait na san i lait, ol i paul olsem man i stap long bikpela tudak na i no inap lukim rot bilong wokabaut. Tasol God i save helpim ol man i sot long ol samting, na maski ol bikman i gat strong, ol i no inap bagarapim ol rabisman. Olsem na ol rabisman i bilip na wetim God i helpim ol. Na ol man bilong mekim pasin nogut i no inap mekim nogut long ol. “Sapos God I Gat Olgeta Strong i stretim pasin bilong wanpela man, orait dispela man i ken belgut. Na nau ating em i laik stretim yu, olsem na nogut yu givim baksait long em. Yumi save, sapos God i mekim save long yu na givim pen long yu, em bai i oraitim yu gen. Planti taim moa em bai i helpim yu long taim nogut na i no gat wanpela samting bai i bagarapim yu. Sapos taim bilong hangre i kamap, em bai i givim kaikai long yu na bai yu stap gut. Na long taim bilong pait, em bai i lukautim yu na bai ol birua i no inap kilim yu i dai. “Sapos ol man i mekim tok giaman bilong daunim nem bilong yu, orait God bai i helpim yu na tok bilong ol bai i no inap daunim yu. Na taim samting nogut i kamap na i laik bagarapim yu, orait bai God i sambai long yu na bai yu no pret. Long taim bilong bikpela hangre na long taim nogut, God bai i was long yu, na bai yu stap belgut na amamas. Na bai yu no pret long ol wel abus. Na taim yu bairaim gaden bilong yu, baira bilong yu bai i no paitim ol ston. Na ol wel abus bai i stap gut wantaim yu. Na bai yu save olgeta samting bilong yu i stap gut na yu ken sindaun isi long haus sel bilong yu. Na bai yu lukim olgeta sipsip bilong yu i stap, na i no gat wanpela i lus. Lain bilong yu bai i kamap bikpela moa, na bai ol i planti moa olsem gras i stap nabaut long graun. Na bai yu kamap lapun tru na bai yu dai. Bai yu olsem rais i redi pinis long gaden, na ol man i kisim long taim bilong en stret. Job, mipela i bin pilim na i save pinis long ol dispela samting, na mipela i save, em i tru olgeta. Mi bin autim dispela tok bilong helpim yu, olsem na yu mas putim yau gut long dispela na kisim tingting.” Orait na Jop i bekim tok bilong Elifas olsem, “Sori tru, tasol sapos mi putim olgeta bel hevi na trabel bilong mi long wanpela skel, orait hevi bilong ol dispela samting nogut bai i winim hevi bilong olgeta wesan long nambis. Olsem na mi kros na mekim planti toktok nabaut. God I Gat Olgeta Strong i bin sutim mi long ol spia i gat marasin nogut i stap long ol. Dispela marasin nogut i go insait long bodi bilong mi, na tingting bilong mi i bagarap. God i bin salim ol kain kain samting nogut i kam bilong pretim mi. “Ol donki na bulmakau i no save singaut long taim ol i gat gras bilong kaikai. Tasol sapos yumi gat sampela kaikai i no swit, ating yumi inap kaikai nating, a? Nogat. Pastaim yumi mas putim sol long en, na bai yumi inap kaikai. Na ating wara bilong kiau i swit, a? Nogat tru. Bel bilong mi i no laikim dispela kain kaikai. Em i olsem kaikai nogut tru long ai bilong mi. “Mi laikim tumas bai God i harim prea bilong mi na bai em i mekim dispela samting olsem mi askim em. Mi laik bai God i mas krungutim mi tru na paitim mi strong moa yet na bai mi dai. Na maski mi karim bikpela pen tumas, bai mi amamas tru na kalap kalap, long wanem, mi save, oltaim mi bin i stap aninit long God, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Olgeta strong bilong mi i pinis, na bai mi wet long wanem gutpela samting i kamap long mi? I no gat as long mi i stap moa, olsem na bilong wanem mi stap bel isi? I moa gut sapos laip bilong mi i pinis. Olsem wanem, yu ting mi gat strong olsem ston na bras, a? Nogat tru. Strong bilong mi i pinis olgeta na mi no inap mekim wanpela samting bilong helpim mi yet. “Taim man i gat bikpela hevi, ol pren tru bilong en i save sambai long en, maski em i givim baksait long God I Gat Olgeta Strong o em i stap yet aninit long God. Tasol yupela ol pren bilong mi, yupela i giamanim mi gut tru. Yupela i olsem ol baret i drai pinis long taim ren i no kam. Long taim bilong ren, wara i save pulap long ol baret na i ran i go. Tasol long taim bilong san, ol dispela baret i save drai olgeta. Sampela taim ol man i lusim ples bilong ol na i go long arapela hap wantaim ol kamel bilong karim kago. Na taim ol i sot long wara, ol i save lusim rot na i go bilong painim wara long ol dispela baret. Tasol wara long ol dispela baret i drai pinis, na ol i raun raun long ples wesan bilong painim wara na ol i dai. Ol lain man bilong taun Tema na bilong lain Sabea tu i save mekim wankain pasin tasol. Ol i ting i gat wara long ol dispela baret na ol i save bringim ol kamel bilong ol i go bilong dring wara. Tasol ol i kirap nogut long lukim ol baret i drai pinis. Na ol i pilim nogut tru. *** Ating yutripela i olsem ol dispela baret tasol. Mi ting yupela i kam bilong helpim mi, tasol yupela i lukim mi i bagarap i stap, na yupela i pret moa yet. Olsem wanem? I gat wanpela taim bipo mi bin askim yupela long givim presen long mi, a? O ating mi bin askim yupela long grisim narapela man long mani bilong helpim mi, a? Na ating mi bin askim yupela long kisim bek mi long han bilong ol birua, o long baim bek mi long han bilong king nogut? Nogat tru. “Goan, yupela skulim mi na bai mi save gut long ol pasin nogut mi bin mekim. Na bai mi pasim maus na harim tok bilong yupela. Sapos tok bilong yupela i tru, orait dispela tok bai i pulim tingting bilong mi na bai mi bilipim. Tasol yupela i mauswara nating. Mi no bin mekim rong. Dispela hevi i bagarapim mi tru. Olsem na toktok bilong mi i kranki, na yupela i ting, tok bilong mi i olsem win i raun nating. Na yupela i ting yupela i inap stretim mi, a? Nogat. Yupela inap long pilai laki bilong makim husat bai i kisim ol pikinini bilong papamama i dai pinis. Na yupela inap salim ol pren bilong yupela bilong kisim mani. Plis, yupela lukim mi na skelim mi gut. Mi no inap tok giaman long yupela. Yupela i mas lusim dispela kain tok na pasin i no stret, na bihainim stretpela pasin tasol na skelim pasin bilong mi. Yupela i no ken daunim mi, long wanem, mi no bin mekim rong. Yupela i ting tok bilong mi i no stret, a? Na yupela i ting mi no inap save wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut, laka? “Long taim yumi stap long dispela graun, yumi olsem man ol i pulim i go mekim wok soldia. Yumi olsem ol wokboi na yumi mas mekim hatwok oltaim. Yumi olsem wokboi nating i laikim tumas bai san i go daun na skin bilong en i ken kol liklik. Na yumi olsem wokman i wetim pe bilong en. God i bin makim planti mun bilong mi stap nogut tasol. Na olgeta nait mi bel hevi i stap. Mi slip long bet na mi laikim tumas bai tulait i kamap kwiktaim. Tasol nait i longpela tumas na mi wok long tantanim nabaut long bet inap tulait i bruk. Ol liklik snek bilong lang i stap long ol sua long olgeta hap bilong bodi bilong mi. Strongpela skin i save karamapim ol dispela sua, na ol sua i luk olsem i drai pinis, tasol wantu dispela skin i save bruk gen na waitpela susu i save kamap. Na tu, ol de bilong mi i stap long graun i save go pinis kwiktaim tumas, na mi no ting bai skin bilong mi i kamap orait gen.” Jop i tok moa olsem, “God, yu save laip bilong mi em i sotpela tru. I olsem win mi pulim long nus na i save pinis kwiktaim tru. Olsem na gutpela taim i no inap kamap long mi gen. Ol man i lukim mi nau, tasol bihain bai ol i no lukim mi moa. Taim yu lukluk yet long mi, bai mi lus nating na yu no lukim mi moa. Man i dai, em i save go long ples bilong ol man i dai pinis. Em i olsem wanpela klaut i go pinis na i no i stap moa long skai. Na man i stap long dispela ples, em i no inap kam bek gen. Em i no inap kam bek na i go long haus bilong en, na ol lain bilong en tu bai i lusim tingting long en. “Na taim mi tingting long dispela, mi no inap pasim maus. Bel bilong mi i krai nogut tru na mi karim bikpela hevi tumas. Olsem na mi mas toktok. Olsem wanem na yu save was strong long mi oltaim. Yu ting mi olsem dispela snek masalai bilong solwara na mi inap bagarapim ol samting, a? Mi save ting bai mi slip na dispela bai i mekim mi i lusim tingting long pen bilong mi. Tasol taim mi slip yu save mekim olkain driman i kamap long mi na mi lukim olkain masalai samting. Long dispela pasin yu mekim mi i pret nogut tru. Olsem na tarangu, mi ting mobeta ol i pasim nek bilong mi na mi dai. Mi no laik i stap moa long dispela bodi bilong mi na karim olkain hevi. Mi les pinis. Mi no laik i stap moa long dispela graun. God, yu no ken givim hevi moa long mi. Larim mi i stap nating, long wanem, taim bilong mi em i sotpela tru. “Mipela ol manmeri i wanem samting na yu save tingting tumas long mipela? Bilong wanem yu save lukluk long mipela oltaim? Bilong wanem yu save skelim pasin bilong mipela long olgeta moning? Na bilong wanem yu no save malolo long traim mipela? Mi laik bai yu tanim pes na yu no lukluk long mi long sotpela taim tasol, inap long mi ken daunim spet liklik. Ating sin bilong mi i bagarapim yu na yu tingting tasol long givim hevi long mi? Mi kamap olsem wanpela mak, na yu kisim ol spia bilong yu na yu wok long sut sewa long mi. Yu man bilong was long mipela olsem woda i was long ol kalabus, ating mi givim bikpela hevi long yu, a? Bilong wanem yu no laik lusim ol rong na sin bilong mi? Liklik taim bai mi dai na mi slip long matmat. Na taim yu painim mi, bai yu no inap lukim mi.” Jop i tok pinis, orait Bildat bilong kantri Suha i tokim em olsem, “Olaman. Toktok bilong yu i kranki tasol. Wanem taim bai yu lusim dispela pasin? God I Gat Olgeta Strong i no save senisim stretpela pasin bilong en na paulim yumi. Nogat. Oltaim pasin bilong en i stretpela tasol. Ating ol pikinini bilong yu i bin mekim sin long ai bilong God, na em i bin bekim stret sin bilong ol. Tasol yu yet yu mas beten long God I Gat Olgeta Strong na askim em long marimari long yu. Sapos yu stretpela man na yu no gat asua long ai bilong God, orait bai God i kam na helpim yu. Bai em i mekim yu i stap gut long haus bilong yu olsem bipo. Bai em i givim planti samting moa long yu na i winim tru ol samting yu bin i gat bipo. Yu mas painimaut as bilong ol gutpela tingting bilong ol bikman bilong bipo, na skelim gut save bilong ol tumbuna. “Yumi save stap sotpela taim tasol long graun, olsem tewel san i mekim i kamap, na i save pinis kwik taim klaut i karamapim lait bilong san. Yumi gat liklik save tasol. Ol man bilong bipo i bin i gat gutpela tingting na save. Olsem na yu ken kisim skul long ol gutpela tingting na save bilong ol. “Sampela tok bilong ol i olsem, ‘Sampela kain wel pitpit na gras i no save kamap gut long graun i no gat wara. Nogat. Ol i save kamap gutpela tru long ples i gat planti wara. Tasol wara i drai, orait dispela ol pitpit na gras i no save kamap bikpela inap long ol man i ken katim. Nogat. Ol i save drai long taim ol i liklik yet. Ol arapela gras i no save drai kwik olsem ol dispela gras. Ol man i givim baksait long God ol i wankain olsem ol dispela gras. Ol dispela man i bihainim rot bilong bagarap. Ol i no ken ting ol bai i stap gut. Nogat. Bai ol i lus tasol. Ol i save bilip long ol bai i stap gut. Tasol bilip bilong ol bai i popaia tru. Ol i olsem ol longlong man i ting long holim haus bilong spaida na i go antap long wanpela haus. Tasol haus bilong spaida bai i bruk kwik tumas na bai ol i pundaun nogut tru. *** Pastaim ol dispela man i bin i stap gut olsem strongpela gras long gaden. Ol i kamap gut na rop bilong ol i go nabaut long olgeta hap bilong gaden na i pas strong long ol ston. Tasol taim man i kamautim dispela gras, bai i no gat man i ken save, bipo i gat strongpela gras i stap long dispela hap. Tru tumas ol man i save givim baksait long God, ol i gat sotpela taim tasol bilong amamas. Na taim ol i dai, bai ol arapela man i kamap na kisim ples bilong ol.’ “Orait na sapos man i bihainim stretpela pasin na i no gat asua long ai bilong God, bai God i no inap givim baksait long en. Tasol sapos man i save mekim pasin nogut, orait bai God i no inap helpim em. Orait Jop, harim. Sapos God i lukim pasin bilong yu i stretpela, em bai i mekim yu i kamap belgut tru, na bai yu amamas na singaut. Na em bai i daunim ol man i no laikim yu, na bai ol i sem nogut tru. Na ol man bilong mekim pasin nogut, bai ol i lus olgeta wantaim olgeta samting bilong ol.” Orait na Jop i bekim tok bilong Bildat olsem, “Tok bilong yu i stret. Tasol sapos man i kamap long kot bilong God, orait olsem wanem na God inap lukim pasin bilong dispela man i stretpela? Taim man i laik pait long toktok wantaim God, orait maski God i askim em long 1,000 samting, man bai i no inap long bekim wanpela askim bilong God. God i gat planti gutpela tingting na save na i gat bikpela strong. Olsem na husat inap traim strong na save bilong God na winim em? Sapos em i belhat, orait wantu tasol em i save surikim ol maunten i go, na bagarapim ol olgeta. Em i save sakim ol samting bilong strongim graun na mekim graun i guria moa yet. Em inap tok tasol, na san i no inap kamap. Na em inap pasim lait bilong ol sta na yumi no inap lukim ol. Em wanpela tasol i bin putim skai antap. Na taim biksi i kamap long solwara, em i save wokabaut antap long en. Na God i bin wokim olgeta lain sta, na ol i gat nem bilong ol yet. Em i save mekim kain kain strongpela wok i winim save bilong yumi. Na yumi no inap kaunim ol samting em i save wokim. “Maski sapos God i kam klostu tru na i abrusim mi na i go, mi bai i no inap lukim em. Na sapos em i laikim wanpela samting, orait em i save kisim tasol, na i no gat man inap pasim em. Na husat inap askim em, ‘Yu mekim wanem?’ God i no save pasim belhat bilong en. Yu lukim pasin em i bin mekim long Rahap, dispela traipela snek masalai bilong solwara, na long ol poroman bilong Rahap. Em i bin daunim ol dispela birua na ol i stap aninit long em. Mi no gat strong na mi no inap tru long bekim tok bilong God. Sapos mi sanap long kot bilong God bai mi mekim wanem kain tok long en? Maski sapos mi no gat asua, mi no inap mekim wanpela tok bilong mi ken winim kot. God yet em i jas na em i man bilong kotim mi. Tasol mi mas askim em long marimari long mi. Na sapos mi singautim em long kam stretim tok long kot, na em i kam, ating em bai i no inap harim tok bilong mi. Em i save salim bikpela win na ren i kam bilong daunim mi. Mi no ting mi gat asua, tasol em i wok long bagarapim mi nogut tru. “Em i no lusim mi liklik, olsem na mi no inap kisim win. Na dispela ol samting em i mekim long mi, ol i save mekim mi i bel hevi moa yet. Sapos mi laik traim strong bilong God, orait strong bilong en bai i winim mi tru. Tasol sapos mi laik stretim tok long kot, orait husat bai i bringim em i kam long kot? Mi no bin mekim rong na mi no gat asua long wanpela samting. Tasol sapos mi sanap long kot bilong God, tok bilong mi bai i go paul olgeta na i kotim mi yet. Tru, tumas, mi no gat asua long wanpela samting. Tasol mi pilim olsem mi samting nating, na mi les pinis long laip bilong mi. Mi save pinis, maski yumi gat asua o nogat, God i save mekim wankain pasin long yumi olgeta, na em i save pinisim yumi tru. Na sapos taim nogut i bagarapim ol stretpela manmeri, God i save amamas tasol long lukim dispela hevi bilong ol. God i bin larim ol man bilong mekim pasin nogut i bosim dispela graun. Na em i save paulim tingting bilong ol jas na ol i no save mekim stretpela kot. Sapos God i no bin mekim ol dispela samting i kamap, orait husat tru i bin mekim? “Ol de bilong mi long i stap laip i save go pinis hariap. Ol i spit tru, na i winim man i ran i go bilong bringim tok. Olsem na mi no inap bungim gutpela taim moa. Ol dispela de i go pinis hariap olsem kanu i spit i go long wara, na olsem bikpela tarangau i hetwin i kam daun bilong holimpas wanpela liklik abus. Sapos mi inap lusim tingting long hevi bilong mi na mi stap gut, bai i gutpela moa. Tasol taim mi laik mekim olsem, mi save pret gen long ol dispela hevi na pen. Long wanem, God, yu lukim mi pinis olsem man i gat asua long ai bilong yu. Olsem na watpo mi traim traim long soim olsem, mi no bin mekim rong? Tok bilong mi i lus nating tasol. Na sapos mi kisim gutpela sop na mi go waswas long klinpela wara bilong kamap klin long ai bilong yu, ating bai mi waswas nating tasol. Long wanem, yu bai tromoi mi i go daun long hul i gat graun malumalum na bai skin bilong mi i doti tru. Na bai ol klos bilong mi i ting mi wanpela stingpela samting na bai ol i no laik tru long i stap long skin bilong mi. “Sapos God em i man tasol, orait mitupela inap i go long kot na stretim tok bilong mitupela. Tasol i no gat wanpela man i stap, em i gat namba inap long em i ken skelim tok na stretim kros bilong mitupela na tokim God long em i no ken paitim mi na mekim save long mi moa, na em i no ken mekim olkain samting nogut bilong pretim mi. Sapos wanpela man inap mekim olsem, orait bai mi no ken pret moa long God na mi inap tokaut stret long em long ol wari bilong mi. Long wanem, mi save olsem, mi no gat asua long wanpela samting.” Jop i tok moa olsem, “Mi les pinis long i stap laip. Mobeta mi dai. Olsem na mi mas tokaut long dispela bikpela hevi bilong mi. Bai mi tokim God olsem, God yu no ken kotim mi nating. Sapos yu kros long mi, orait mi laik bai yu tokim mi stret long rong bilong mi. Olsem wanem? Yu ting pasin bilong yu long rabisim ol man yu yet i bin wokim, na pasin bilong mekim nogut long ol, em i gutpela pasin, a? Na pasin bilong yu long belgut long ol samting ol man nogut i tingting long mekim, em i gutpela pasin, a? Ating yu save lukim ol samting olsem mipela man tasol, na yu mekim ol dispela pasin. Na olsem wanem? Yu bai i stap sotpela taim na bai yu dai, olsem mipela, a? Sapos nogat, bilong wanem yu wok strong tumas long painim ol rong na sin bilong mi? Yu save mi no gat asua long wanpela samting. Tasol yu wok long mekim save long mi. Na yu save i no gat wanpela man inap kisim bek mi long han bilong yu. “Yu yet yu bin wokim olgeta hap bilong bodi bilong mi. Tasol nau yu wok long bagarapim mi. Tingim. Yu bin wokim mi olsem man i wokim sospen graun. Na nau olsem wanem? Yu laik mekim mi i kamap graun gen, a? Yu bin mekim mi i kamap insait long bel bilong mama. Yu bin putim ol bun na rop long bodi bilong mi na bodi i stap strong. Na yu bin mekim mit na skin i kamap long bodi, bilong karamapim ol dispela bun na rop. Yu bin givim laip long mi na yu bin laikim mi tru. Yu bin lukautim mi gut na mi stap laip yet. Tasol mi save, taim yu lukautim mi, yu gat tingting pinis long mekim nogut long mi. Yu bin was gut tru long mi, olsem bai yu no inap lusim rong bilong mi long taim mi mekim sin. Sapos mi mekim sin, tru tumas bai yu mekim save tru long mi. Tasol sapos mi mekim gutpela pasin, mi no ken amamas na ting mi gutpela man. Nogat. Ol hevi i kamap long mi i bagarapim mi na mi sem nogut tru. Tasol sapos mi amamas na mi ting mi gutpela man, orait wantu bai yu ranim mi, olsem laion i ranim abus na kilim i dai. Na bai yu wokim ol kain kain mirakel bilong daunim mi. Bai yu salim planti hevi moa bilong soim mi olsem, yu belhat long mi. Na bai dispela belhat bilong yu i kamap bikpela moa, na bai yu mekim planti pen i kamap long mi, olsem longpela lain soldia i kapsait i kam pait long mi. “God, bilong wanem yu larim mama i karim mi? Mobeta mi bin i dai long bel bilong mama, na i no gat wanpela man o meri i bin lukim mi. I gutpela sapos mi bin i dai long bel bilong mama na hait tasol ol i bin karim mi i go na planim mi long matmat. Dispela bai i wankain olsem mi no bin kamap long graun. God, yu save, taim bilong mi i sotpela tru, olsem na yu no ken givim hevi moa long mi. Yu ken larim mi i stap bel isi liklik, na bai mi dai. “Na bihain bai mi lusim dispela graun na mi go i stap long ples i tudak nogut tru, na mi no inap i kam bek. Olgeta samting bilong dispela ples i no i stap stret na i paul tru. Na i no gat lait olgeta, long wanem, tudak i bosim dispela ples.” Sofar bilong kantri Nama i harim dispela tok, na em i tokim Jop olsem, “Jop, yu mekim planti toktok tumas, na yu ting ol dispela toktok bilong yu bai i soim mipela olsem yu stretpela man, laka? Yu ting ol dispela kranki tok bilong yu bai i mekim mipela i pasim maus, a? Yu bin rabisim planti gutpela tingting, na ating i no gat man inap mekim yu i sem long ol tok bilong yu, a? Mi no ken pasim maus. Ating mi mas bekim ol toktok bilong yu. *** Yu bin tok, olgeta dispela tok yu bin autim, em i gutpela tok tasol. Na tu yu tok, yu no bin mekim sin na yu no gat asua long ai bilong God. Olaboi, mi laikim tumas bai God yet i bekim dispela tok bilong yu. Na mi laik bai em i toksave long yu long as bilong olgeta gutpela tingting na save, long wanem, i gat planti samting i stap hait, em yumi ol man i no inap save gut long en. Jop, mi laik bai yu save, God i bin isi long yu, na em i no givim yu bikpela hevi tumas bilong bekim stret ol rong bilong yu. “Yu ting yu inap kisim save long olgeta gutpela tingting na save bilong God I Gat Olgeta Strong na painimaut mak na metaim dispela save bilong en, a? Save bilong God i antap moa olsem heven. Na i go daun moa yet na i winim ples bilong ol man i dai pinis. Save bilong God i longpela tru na i winim mak bilong olgeta graun. Na i bikpela moa yet na i winim mak bilong biksolwara. Bai yu mekim wanem bilong painimaut ol dispela tingting na save bilong en? *** Sapos God i kam na kalabusim yu na bringim yu i go long kot, orait husat inap pasim em? God i save wanem ol man i bihainim rabis pasin. Em i save lukim ol i mekim pasin nogut na bai em i skelim pasin bilong ol. Bai yu no inap lukim donki meri i karim pikinini i olsem pikinini bilong man. Olsem tasol, yu no inap lukim man i no bihainim gutpela tingting, em i kisim gutpela tingting na save. “Tasol Jop, yu mas tanim bel na prea long God na askim em long marimari long yu na helpim yu. Na sapos yu bin mekim sin, yu mas givim baksait long ol sin bilong yu. Na yu no ken larim pasin nogut i kam i stap wantaim yu gen. Sapos yu mekim olsem, orait bai yu no gat rong moa, na bai yu amamas. Na bai yu stap strong na yu no pret long wanpela samting. Na yu bai tingting lus long ol hevi na pen bilong yu. Na bai yu no tingim ol gen, olsem man i lusim tingting long lip bilong diwai tait i karim i go pinis. Na laip na sindaun bilong yu bai i senis olgeta. Em bai i kamap gutpela tru, olsem san i lait gut tru long belo. Na ol dispela hevi i bin kamap long yu olsem bikpela tudak i kamap long nait, orait dispela tu bai i senis na i kamap olsem tulait long moning. Na bai yu save, God bai i lukautim yu gut. Olsem na yu bai stap strong na sindaun isi. Na taim yu slip bai yu slip gut tru, long wanem, bai yu no pret long wanpela samting. Na planti man bai i kam askim yu long helpim ol. *** Ol manmeri bilong mekim ol pasin nogut bai i painim ol kain kain rot bilong abrusim belhat bilong God. Tasol bai ol i no inap tru. Bai ol i wet tasol long dai i painim ol.” Orait na Jop i bekim tok olsem, “Tru tumas, ating yutripela tasol i gat olgeta gutpela tingting na save. Na taim yupela i dai, bai yupela i karim olgeta gutpela tingting na save i go wantaim yupela, na bai i pinis olgeta. Nogat tru. Mi tu mi gat save. Save bilong yupela i no winim save bilong mi. Olgeta manmeri i save pinis long dispela ol samting yupela i bin tok long en. “Tasol nau yupela ol pren bilong mi, yupela i save tok bilas long mi. Mi save bihainim stretpela pasin na mi no gat asua long ai bilong God. Na bipo, em i save harim beten bilong mi. Tasol nau yupela i kam tok bilas na lap long mi. Ol man i stap gut na i no gat hevi i kamap long ol, ol i save lap long ol tarangu i gat hevi. Ol i olsem ol man i lukim narapela man i laik pundaun long rot na ol i subim em i go pundaun olgeta. Tasol ol stilman na ol man i save sakim tok bilong God, sindaun bilong ol i gutpela. Ol i lukim strong na save bilong ol yet i kamapim gutpela sindaun bilong ol, na ol i mekim dispela i kamap god bilong ol. “Yupela go askim ol abus na pisin na pis na bai ol i skulim yupela. O sapos yupela i laik, yupela i ken i go askim graun tu, na em i ken lainim yupela long pasin bilong God. *** Olgeta i save pinis long dispela ol samting Bikpela i save mekim. Laip bilong ol manmeri na bilong olgeta arapela samting em i bin wokim, i stap long han bilong em yet. “Maus bilong yumi i save traim kaikai bilong painimaut kaikai i gutpela o i nogut. Olsem tasol yau bilong yumi i save harim ol toktok na yumi save skelim gut dispela tok. I tru, ol lapun i gat planti gutpela tingting na save. Tasol gutpela tingting na save bilong God i winim tru save bilong ol lapun. Na em i gat bikpela strong tu. Wanem samting em i ting long mekim, em i save mekim tasol. “Sapos God i brukim wanpela samting, orait i no gat man inap wokim gen. Na sapos God i kalabusim wanpela man, orait i no gat man inap lusim dispela man long kalabus. Sapos God i pasim ren, orait taim bilong biksan i kamap na graun i save drai olgeta. Na sapos em i salim planti ren i kam, orait ol wara nabaut i save tait moa yet na wara i karamapim planti hap graun. God i gat bikpela strong na em i gat planti save inap long mekim olgeta kain samting. Ol man bilong mekim tok giaman na ol man bilong bihainim tok giaman, olgeta wantaim i stap long han bilong God. God i save pinisim gutpela tingting bilong ol man bilong givim tingting long ol king na ol i go longlong na i wokabaut as nating. Na em i save mekim ol jas tu i go longlong. Na em i save rausim ol king long wok bilong ol na ol i no moa putim klos king. Ol i save pasim laplap tasol olsem ol wokboi nating. Em i save mekim ol pris i go longlong na ol i wokabaut as nating. Na em i save daunim ol bikman. Em i save pasim maus bilong ol man ol manmeri i save harim tok bilong ol. Na em i save rausim gutpela tingting na save bilong ol lapun. Em i save daunim ol hetman na rabisim ol, na em i save pinisim strong bilong ol strongpela man. Em i save kisim ol samting i stap hait na mekim ol i kamap ples klia, na em i save mekim lait i kamap long ol ples i tudak tru na ol dispela ples i tulait olgeta. Em i save mekim ol kantri i kamap strongpela na i gat nem. Na bihain em i save bagarapim ol. Na em i save mekim ol lain manmeri i kamap planti na bihain em i save bringim ol i go kalabus long arapela kantri. Em i save paulim tingting bilong ol hetman bilong ol kantri na mekim ol i longlong nabaut. Ol i olsem man i stap long ples tudak na i pilim pilim nabaut bilong painim rot. Na em i mekim ol i wokabaut kranki olsem ol spakman. “Tru tumas, olgeta samting yupela i bin autim, em mi bin lukim na harim bipo. Mi save pinis long ol dispela samting. Olgeta samting yupela i save long en, mi tu mi save long en. Save bilong yupela i no winim save bilong mi. Olsem na mi les pinis long toktok wantaim yupela. Mi laik toktok wantaim God I Gat Olgeta Strong. Mi laik bai mitupela i ken pait long toktok bilong stretim dispela hevi bilong mi. Tasol yupela i mekim planti tok giaman. Yupela i olsem dokta i no gat save bilong stretim sik bilong wanpela man. Olsem na maski toktok moa. Pasim maus tasol, na bai ol man i ting yupela i gat gutpela tingting na save. “Orait mi laik yupela i mas putim yau gut na harim tok bilong mi. Yupela i wok long mauswara na tok giaman tasol, na yupela i ting dispela kain tok bai i helpim God, a? I luk olsem tingting bilong yupela i bilong helpim God tasol na daunim mi. Olsem na yupela i laik sanap long kot na mekim ol dispela giaman tok long helpim God na strongim tok bilong en. Taim God i skelim yupela na lukim gut olgeta pasin na tingting bilong yupela, bai yupela inap i stap gut, o nogat? Ating yupela inap trikim God olsem yupela i save trikim ol man, a? Sapos yupela i tingting long helpim God tasol na daunim mi, na dispela tingting i stap tasol long bel bilong yupela, mi save God bai i krosim yupela. Na bai yupela i pilim bikpela strong bilong en na bai yupela i pret nogut tru. Ol dispela tok bilong bipo yet yupela i bin autim, em i samting nating olsem sit bilong paia. Na i olsem graun malumalum. I no gat strong bilong en.” Jop i tok moa olsem, “Yupela pasim maus na larim mi wanpela tasol i toktok. Na maski wanem samting i kamap long mi, mi no ken pasim maus. Yes, mi no pret. Mi redi tasol bilong toktok long God, na sapos mi mas i dai, maski, mi ken i dai. Mi no wetim narapela samting. Sapos God i kilim mi i dai, orait em i laik bilong em. Tasol pastaim bai mi tokaut stret long ai bilong en olsem, mi no bin mekim rong. Na sapos mi no pret long toktok wantaim God, ating em bai i save olsem mi no man bilong mekim pasin nogut, na em bai i marimari long mi na larim mi i stap gut. Long wanem, ol man bilong mekim pasin nogut i save pret long toktok wantaim God. Orait nau mi laik autim tok long samting i stap long tingting bilong mi, na mi laik bai yupela i putim yau gut long tok bilong mi. Mi redim pinis ol tok mi laik autim long God, olsem man i laik autim tok long kot. Mi save mi no gat asua na bai mi winim kot. Husat inap tok pait wantaim mi na soim mi olsem, mi bin mekim rong? Sapos i gat wanpela, orait bai mi pasim maus na mi ken i dai. “God, mi laik askim yu long mekim tupela samting long mi. Sapos yu orait long dispela tupela askim bilong mi, orait bai mi no pret na hait long yu. Dispela tupela askim i olsem. Mi laik bai yu no moa mekim save long mi. Na mi laik bai yu no mekim olkain samting nogut bilong pretim mi. Sapos yu mekim olsem, orait yu ken toktok long mi na bai mi bekim tok bilong yu. O sapos nogat, mi bai toktok long yu pastaim, na yu ken bekim tok bilong mi. Mi bin mekim wanem ol sin na rong na pasin nogut? Mi laik bai yu toksave long mi. Bilong wanem yu save givim baksait long mi olsem mi birua bilong yu na yu abrusim mi? Mi olsem wanpela lip diwai nating na olsem wanpela pipia gras i drai, em win i tromoi i go nabaut. Olsem na bilong wanem yu wok long pretim mi na ranim mi? I luk olsem yu tingting yet long ol sin mi bin mekim long taim mi yangpela, na nau yu bekim ol dispela sin na putim bikpela hevi tru long mi. Yu save pasim lek bilong mi long sen, bai mi no inap wokabaut. Tasol sapos mi wokabaut, yu save bihainim mi long wanem hap mi go long en, na yu lukluk gut long ol mak bilong lek bilong mi. Mipela man i save bagarap olsem hap diwai ol binatang i bin kaikai na i sting pinis, na olsem klos ol binatang i bin kaikai na i gat planti hul i stap long en. “Mipela ol manmeri i save stap sotpela taim tasol long graun, na stat long taim mama i karim mipela, ol kain kain trabel i save kamap long mipela. Mipela i olsem ol plaua i kamap long moningtaim na long apinun ol i drai pinis. Na tu mipela i olsem tewel san i mekim i kamap, na i save pinis kwik taim klaut i karamapim lait bilong san. Olsem na bilong wanem yu save skelim ol pasin bilong mipela? God, mi samting nating, na bilong wanem yu kotim mi? Mipela ol manmeri i doti tru long ai bilong yu. Na husat inap senisim mipela na mekim mipela i kamap klin long ai bilong yu? Nogat tru. Yu bin makim pinis hamas de na yia mipela i ken i stap laip. Na i no gat wanpela man inap skruim hap taim moa long laip bilong en. Olsem na mi laik bai yu lusim mi nau na bai mi inap malolo na belgut long taim mi stap yet, olsem wokboi i save belgut long taim wok bilong en i pinis long apinun. “Mi save, sapos man i katim diwai, i gat rot long nupela kru inap kamap gen long en. Maski ol rop bilong en i olpela pinis na as bilong en i drai, sapos graun i gat wara, nupela kru bai i kamap long as bilong diwai ol i katim pinis. Em bai i kamap na putim han bilong en olsem nupela diwai. Tasol mipela ol manmeri i no olsem. Taim mipela i dai, mipela i save pinis olgeta, na ol arapela i no lukim mipela moa. Sampela taim ol raunwara na ol bikpela wara i save drai olgeta. Olsem tasol ol manmeri i save dai na i no save kirap bek. Inap long taim skai i pinis, bai ol i slip i stap na i no gat wanpela samting bai i kirapim ol. “Ol manmeri i dai pinis, ating ol i no inap kisim laip gen. Tasol God, i gutpela sapos yu haitim mi long ples bilong ol man i dai pinis, inap belhat bilong yu i slek olgeta. Na yu ken makim wanpela taim bilong tingim mi gen. Na bai mi wet i stap inap long taim yu makim bilong mi i stap long dispela ples, em i pinis. *** Na long dispela taim bai yu ting long yu yet yu bin wokim mi, na bai yu laikim tumas bai mi stap klostu long yu gen. Olsem na bai yu singautim mi na bai mi lusim dispela ples na kam long yu. Na long dispela taim bai yu was gut long olgeta wokabaut bilong mi. Tasol bai yu no kaunim ol sin bilong mi. Bai yu lusim olgeta rong mi bin mekim na yu no tingim ol moa, olsem man i pulimapim ol samting long bek na pasim bek na i lusim tingting long ol dispela samting. “Tasol ating bai ol dispela samting i no inap kamap. Mi lukim olgeta samting i save bagarap. Ol strongpela maunten i save bruk na pundaun na kamap graun nating tasol. Na ol traipela ston i save surik na lusim ples ol i bin i stap long en. Strong bilong wara i save mekim ol bikpela ston i go liklik, na i save rausim graun na karim i go long narapela hap. Olsem tasol God, long taim ol manmeri i ting ol bai i stap gut, yu save mekim kain kain pasin bilong pinisim dispela tingting bilong ol. *** Yu save daunim ol long strong bilong yu na ol i dai. Na long taim ol i dai pinis, pes bilong ol i save kamap narakain, na yu salim ol i go long ples bilong ol man i dai pinis. Na bihain, sapos ol manmeri i givim biknem long ol pikinini man bilong ol o sapos ol manmeri i daunim nem bilong ol na semim ol, orait ol man i dai pinis i no save long dispela samting na ol i no inap lukim tu. Nogat. Ol i save pilim tasol pen bilong bodi bilong ol yet, na ol i save krai long ol hevi i bin kamap long ol.” Jop i tok pinis, orait Elifas bilong taun Teman, i bekim tok olsem, “Jop, mi ting yu saveman na yu gat gutpela tingting na save. Tasol bilong wanem toktok bilong yu i olsem win na yu mauswara planti? Yu wok long tok pait i go i go, tasol tok bilong yu i no gutpela na i no inap helpim wanpela man. Nogat. Dispela kain tok inap paulim ol manmeri na ol i no moa pret na aninit long God na ol i no moa tingting long em. Yu bin mekim rong, na dispela i kirapim yu long mekim kain tok olsem bilong karamapim ol rong yu bin mekim. Tok bilong yu i smat tru, i wankain olsem tok bilong ol man bilong trik na giaman. Mi no gat wok bilong kotim yu. Nogat. Tok bilong yu yet tasol i kotim na daunim yu na i soim olsem, yu mekim sin pinis. “Olsem wanem? Yu ting i no gat man i bin kamap long graun paslain long yu, a? Ating mama bilong yu i bin karim yu taim God i no wokim ol maunten, laka? Yu bin i stap wantaim God long taim em i toktok long ol samting em i laik mekim, a? Ating yu wanpela tasol i gat gutpela tingting na save, laka? Nogat tru. Save bilong yu i no winim save bilong mipela. Maski wanem samting yu save long en, mipela tu i save long en. Ol lapun i gat waitpela gras ol i stap namel long mipela. Na krismas bilong ol i winim tru ol krismas bilong papa bilong yu. “Jop, God i laik slekim pen bilong yu na mekim bel bilong yu i stap isi. Na tu mipela i bin tok isi na givim gutpela tok long yu. Tasol yu ting dispela samting God i laik mekim, em i samting nating na yu no laik, a? Yu kirap nogut tru na yu kros long God na ai bilong yu i ret, na yu mekim kain kain tok nogut long em. Tasol bilong wanem yu mekim dispela pasin? *** “I no gat wanpela man o meri i stretpela na i klin long ai bilong God. Ol ensel i winim yumi man, tasol God i save lukim sampela pasin bilong ol i no stret. Na ol samting bilong heven tu i no klin long ai bilong en. Tasol yumi man bilong graun, yumi no gutpela liklik. Pasin bilong yumi i sting olgeta. Yumi save laikim tumas long mekim pasin nogut, olsem man i dai long dring wara taim nek bilong en i drai. “Orait Jop, yu mas putim yau gut long tok bilong mi. Mi laik skulim yu long ol samting mi bin lukim na mi bin lainim. Mi bin kisim dispela save long ol man i gat gutpela tingting na save. Ol yet i bin kisim dispela save long ol papa bilong ol. Na taim ol i skulim mi, ol i no haitim wanpela tok. Ol i autim olgeta. Ol dispela lain i bin i stap long graun bilong ol yet, na i no gat ol tripman i bin kam i stap wantaim ol na paulim tingting bilong ol. “Tok bilong mi i olsem. Ol man nogut bai i karim pen inap ol i dai, long wanem, ol i save daunim na rabisim ol arapela manmeri. Taim ol i harim kain kain nois, ol i save pret nogut. Ol i ting samting nogut i kam bilong bagarapim ol. Na long taim ol i ting ol i stap gut, bai ol man i kam bagarapim na stilim ol samting bilong ol. Ol i save pinis, ol samting nogut bai i kamap na karamapim ol olsem tudak i save karamapim graun. Na ol i pilim olsem, ol i no inap abrusim dispela bagarap. Na ol i save, ol birua bai i kilim ol long bainat. Ol i save raun raun long painim kaikai, tasol i no gat kaikai i stap. Na ol i save, klostu taim nogut tru i laik kamap long ol olsem tudak i karamapim graun. Tingting bilong ol i no stret na ol i pilim nogut tru na i pret moa yet. Na dispela i daunim na bagarapim tingting bilong ol, olsem king i bagarapim ol birua bilong en. “Dispela taim nogut bai i kamap long ol man nogut, long wanem, ol i ting ol i antap tru long God I Gat Olgeta Strong, na ol i save bikhet na traim strong bilong en. I olsem ol i putim klos pait na holim hap plang bilong pait na i ran i go pait long God yet. Nau ol i stap gut na ol i pat moa na i gat planti gutpela samting. Tasol ol taun nau ol i stap long en bai i bagarap na ol haus bilong ol bai i kamap hip pipia na i no inap man i stap long ol moa. Na ol mani samting bilong ol bai i pinis olgeta. Ol bai i no inap abrusim dispela bagarap. Em bai i karamapim ol olsem tudak i karamapim graun. Belhat bilong God bai i bagarapim ol olsem paia i kukim diwai na win i karim ol lip samting bilong en i go nabaut. Ol i save holimpas giaman pasin na ol i ting dispela inap bringim gutpela pe long ol. Tasol nogat. Ol i no inap kisim wanpela gutpela samting. Giaman pasin bilong ol yet, em i olsem pe bai ol i kisim. Na bai ol i dai long taim ol i no gat planti krismas, olsem yangpela diwai ol man i katim. Ol dispela kain man i save mekim planti wok, tasol dispela wok i no save kamap gutpela. Ol i olsem diwai wain i karim ol pikinini wain, tasol ol i lus na pundaun taim ol i no mau yet. Na ol i olsem diwai oliv i gat planti plaua i kamap long en, tasol ol plaua i pundaun nating na i no gat wanpela pikinini oliv i kamap. Ol lain bilong ol man i no save bilip long God bai i stap nating. Ol bai i no gat pikinini. Na paia bai i kukim haus bilong ol man i bin kisim ol mani samting long pasin i no stret. Ol tingting bilong kain kain pasin bilong trik na giaman i save kamap insait long bel bilong ol olsem pikinini i kamap insait long bel bilong mama. Tingting na bel bilong ol i pulap tru long mekim ol pasin nogut, na ol i save kamapim kain kain trabel.” Jop i bekim tok olsem, “Planti taim mi bin harim dispela kain tok, na mi les tru long harim gen. Yupela i no helpim mi liklik. Nogat. Yupela i tok long mi olsem, ‘Jop, yu mauswara moa yet. Na wanem taim bai yu pasim maus? Yu gat wanem kain tingting na yu no stap isi na harim tok bilong mipela? Nogat. Yu wok long bekim tok tasol.’ Tasol mi ken tokim yupela, sapos yupela i stap nogut olsem mi, na mi stap gut olsem yupela, orait mi inap mekim wankain pasin olsem yupela i bin mekim nau long mi. Mi inap mauswara planti bilong soim sori bilong mi long yupela. Na mi inap mekim nais long het bilong mi bilong soim olsem, mi kirap nogut long ol samting nogut i kamap long yupela. Maus bilong mi inap mekim planti toktok bilong strongim yupela na mekim pen bilong yupela i slek olgeta. Na sapos mi mekim olsem, dispela olkain pasin bai i helpim yupela olsem wanem? Tasol mi yet mi pilim olsem, sapos mi toktok o sapos mi pasim maus, maski, dispela i no save helpim mi na pinisim pen bilong mi. “Tru tumas God, yu pinisim tru olgeta strong bilong mi. Yu bin mekim mi i kamap bun nating na skin bilong mi i slek olgeta. Olsem na ol pren bilong mi i lukim mi na ol i pret tru, na ol i ting mi bin mekim rong na yu wok long mekim save long mi bilong bekim dispela rong. *** God i no laik tru long mi na i kamap birua bilong mi. Em i belhat moa yet long mi na i wok long bagarapim bodi bilong mi olsem wel dok i mekim save brukim abus long tit bilong en. “Ol man i sanap raunim mi bilong mekim nogut long mi. Ol i tok bilas na lap long mi na ol i paitim pes bilong mi. God i bin putim mi long han bilong ol man i save givim baksait long em na i save mekim kain kain pasin nogut. Bipo mi bin sindaun gut, tasol God i bin kamap na holimpas nek bilong mi na hamaim mi nogut tru, na mi bagarap olgeta. Em i mekim mi i kamap olsem wanpela mak, na ol soldia bilong en i wok long sut sewa long mi. Na em i katim bel bilong mi na bel i bruk na i kapsait i go daun long graun. God i no marimari liklik long mi. Nogat tru. Em i banisim mi na i pait strong long mi olsem wanpela strongpela soldia i pait long kisim taun bilong ol birua. Bipo mi gat biknem, tasol nau mi stap rabis na mi sem nogut tru. Na mi rausim bilas bilong mi na pasim klos bilong sori. Mi krai moa yet na ai bilong mi i solap na i ret olgeta. Na pes bilong mi i luk nogut tru. Mi no gat asua, tasol ol dispela hevi i kamap nating long mi. Mi no bin mekim nogut long ol arapela man. Na tu, beten bilong mi na wokabaut bilong mi i stap stret long ai bilong God. “Graun, harim. Long taim mi dai na blut bilong mi i kapsait, yu no ken karamapim dispela blut. Nogat. Yu mas larim blut i stap ples klia, bai em i ken singaut long God long stretim dispela rong. Tasol mi save, i gat man bilong sambai long mi em i stap long heven. Em i save, mi no bin mekim rong, na bai em i helpim na strongim toktok bilong mi, na bai mi winim kot. Ol pren bilong mi i no laikim mi na ol i save rabisim mi. Tasol mi save krai planti long God. Na mi laik bai em i ken helpim mi long stretim tok wantaim God, olsem man i save helpim wantok bilong en long stretim tok. Long wanem, mi gat sotpela taim tasol bilong i stap laip, ating wanpela o tupela yia samting. Na bai mi wokabaut long rot bilong dai na mi no inap i kam bek. “Mi bagarap pinis na taim bilong mi i dai em i klostu tru. Na matmat tasol i wetim mi. Ol man i sanap raunim mi na tok bilas long mi na mi lukim ol i mekim dispela pasin nogut. God, mi yet mi no inap winim kot bilong yu. I mas i gat wanpela man bilong kisim ples bilong mi na i go long kot na tokim kot olsem mi no bin mekim rong. Na bihain, sapos mi mekim rong, dispela man bai i kisim ples bilong mi na stretim tok wantaim kot. I no gat wanpela man inap helpim mi long dispela pasin. Olsem na mi laik bai yu yet yu mas kamap man bilong kisim ples bilong mi. Ol dispela pren bilong mi i no inap helpim mi, long wanem, yu bin rausim stretpela tingting long ol, na ol i tingting tasol long daunim mi. Olsem na yu no ken larim ol i win. Nogat. God, yu mas tingim wanpela tok bilong bipo, ‘Sapos wanpela man i ting long kisim mani samting na em i kotim nating pren bilong en, orait em wantaim ol pikinini bilong en bai i kisim bekim nogut long pasin bilong en.’ “Nau ol manmeri i lukim God i givim bikpela hevi long mi na ol i save spetim pes bilong mi. Na long olgeta hap ol i save tok bilas long mi olsem, ‘Lukim. Jop i bin mekim pasin nogut tru na em i kisim dispela bagarap.’ Mi bel hevi moa yet na mi krai planti, na dispela i mekim ai bilong mi i solap na mi no inap lukluk gut. Na mi kamap bun nating tru. Ol stretpela man i no gat asua long wanpela samting, ol i lukim ol dispela samting i kamap long mi na ol i kirap nogut tru. Na ol i lukim ol man nogut i stap gut, na ol i bel kaskas long ol. Tasol maski, ol dispela stretpela man i no inap lusim gutpela pasin bilong ol. Nogat. Ol bai i strong moa yet long mekim stretpela pasin tasol. “Orait yupela kirapim toktok gen. Tasol taim mi harim toktok bilong yupela, ating bai mi save olsem, i no gat wanpela bilong yupela i gat gutpela tingting na save. Taim bilong mi i stap laip i laik pinis nau. Na olgeta samting mi laikim tumas long mekim, nau mi no inap mekim. Mi stap yet long tudak, na ol pren bilong mi i tok, ‘Nogat, yu stap long lait.’ Ol i tok, ‘Yu no ken wari. Klostu tulait i laik kamap.’ Tasol mi lukim bikpela tudak tasol i stap. Mi wetim tasol ples bilong ol man i dai pinis, na dispela bai i stap olsem haus bilong mi. Na bai mi slip long dispela ples na tudak bai i karamapim mi. Bai mi kolim matmat olsem, papa bilong mi. Na ol liklik snek i kaikai bodi bilong mi, bai mi kolim olsem, mama na susa bilong mi. Olsem na nogut mi ting, bihain ol dispela hevi bai i pinis na bai mi stap gut. Bai mi wet nating tasol. Na husat inap tokim mi long mi bai stap gut gen? Na long taim mi dai na mi go daun long ples bilong ol man i dai pinis, ating bai mi gat rot yet long i stap gut, a?” Jop i tok pinis, orait Bildat bilong kantri Suha i bekim tok olsem, “Jop, wanem taim bai yu pasim maus? Yu mas tingting gut pastaim long tok bilong yu, na bai mipela inap toktok wantaim yu. Bilong wanem yu ting mipela i no gat save, olsem ol bulmakau? Belhat bilong yu i wok long bagarapim yu yet. Jop, olsem wanem? Yu ting God bai i bihainim laik bilong yu na senisim ol pasin bilong en, a? Em i save salim ol hevi bilong bekim sin, na em i no inap senisim dispela pasin. Em i bin wokim olgeta samting na putim i stap long hap bilong ol, na em i no inap rausim ol. Em i no inap surikim ol traipela ston i go na graun i stap nating. Nogat tru. Ol man bilong mekim pasin nogut ol i save bagarap. God i save pinisim ol dispela kain man olsem man i mekim i dai lam, na ol man bai i no moa lukim lait i stap long haus bilong ol. Long taim ol dispela man i stap gut ol i save wokabaut strong, tasol taim ol i painim hevi, ol i save daunim het na wokabaut isi isi tasol. Ol i gat kain kain tingting bilong mekim nogut long ol arapela, tasol tingting bilong ol i save popaia na bagarapim ol yet. Ol i olsem ol abus i wokabaut na umben i holimpas ol, na ol i olsem abus i pundaun long hul ol man i bin wokim bilong kisim abus. Ol i olsem ol abus i go insait long trap, na ol i olsem ol abus i hangamap long rop ol man i bin taitim bilong kalabusim abus. Ol samting bilong mekim ol i pret tru i save kamap long olgeta hap na i ranim ol long taim ol i wokabaut. “Bipo ol man bilong mekim pasin nogut i stap gut, tasol nau ol i sot olgeta na i stap hangre. Na taim nogut tru i redi long kamap na bagarapim ol. Wanpela sik nogut inap kamap long olgeta hap bilong bodi bilong dispela ol man na bagarapim hanlek samting bilong ol na mekim ol i dai. Ol i ting haus na mani samting bilong ol bai i mekim laip bilong ol i stap gut tru, tasol bai ol i dai, na bai ol i go i stap wantaim dispela king i save pretim nogut tru ol manmeri. Bihain long ol i dai, i no gat wanpela man long famili bilong ol i stap bilong sindaun long haus bilong ol. Olsem na ol manmeri bilong ol arapela lain bai i kam na kapsaitim paura ol i bin wokim long ston salfa, bilong rausim smel nogut. Na bai ol yet i stap long ol dispela haus. Ol man bilong mekim pasin nogut bai i pinis olgeta, olsem diwai ol rop na han bilong en i drai na diwai i dai olgeta. Na ol manmeri bai i lusim tingting olgeta long ol. Long taim ol i stap laip, ol i bin lukim lait bilong san. Tasol dai i kam na rausim ol i go long ples i tudak olgeta. Lain bilong ol bai i lus olgeta, na i no gat wanpela pikinini bilong ol yet o wanpela tumbuna pikinini bai i stap. Nogat. Olgeta bai i dai. Ol man bilong hap sankamap na bilong hap san i go daun bai i harim tok long dispela samting nogut i bin kamap long ol dispela man na bai ol i kirap nogut moa yet na bai ol i pret nogut tru. Kain bagarap olsem bai i kamap long lain famili na long haus bilong ol man i save mekim pasin nogut na i no save bilip long God.” Orait na Jop i bekim tok bilong Bildat olsem, “Tok bilong yupela i givim bikpela pen long mi na i bagarapim mi tru. Wanem taim bai yupela i lusim dispela kain tok? Planti taim nau yupela i rabisim mi na daunim mi. Na yupela i no sem liklik long mekim olsem. Tasol sapos i tru mi gat asua long ai bilong God, orait dispela i samting bilong mi yet, i no samting bilong yupela. Yupela i ting yupela i gutpela man na mi man nogut, a? Yupela i lukim ol dispela samting nogut i bin kamap long mi na yupela i kotim mi na tok mi bin mekim pasin nogut. “Tasol mi no bin mekim rong. God i bin mekim dispela ol samting long laik bilong em yet. Em i bin holimpas mi long umben bilong em yet. God i mekim save paitim mi moa yet. Olsem na mi singaut strong long em i mas larim mi. Tasol em i no bekim singaut bilong mi. Na em i no mekim stretpela pasin long mi. Em i banisim rot bilong mi na mi no inap i go. Na em i mekim tudak i karamapim dispela rot na mi no inap lukim rot. Em i bin bagarapim gutpela nem bilong mi na nau ol manmeri i ting mi man nogut. Em i bagarapim mi na brukim mi olgeta olsem man i brukim wanpela haus. Mi bin ting em bai i helpim mi long i stap gut, tasol em i rausim olgeta dispela tingting bilong mi. God i kros moa yet long mi na i tingim mi olsem birua bilong en. Em i salim ol soldia bilong en, na ol i wokim rot i kam na ol i banisim haus bilong mi na pait long mi. “God i mekim ol brata bilong mi i lusim mi na i stap longwe long mi. Na ol wantok bilong mi i no moa save long mi. Long ai bilong ol mi olsem man bilong narapela hap. Na ol wanblut na olgeta pren bilong mi ol tu i lusim mi pinis. Ol man bipo i save kam i stap sampela taim long haus bilong mi, ol i lusim tingting pinis long mi. Na ol wokmeri bilong mi ol i no moa save long mi. Mi save singautim ol wokboi bilong mi, tasol ol i no save bekim singaut na i kam long mi. Maski mi mekim gutpela tok long ol, ol i no save sori long mi na kam lukim mi. Taim mi toktok, maus bilong mi i smel nogut tru, na meri bilong mi yet i no laik i stap klostu long mi. Na ol brata tru bilong mi i lukim mi olsem wanpela samting nogut. Na ol mangi bilong ples i save tok bilas na rabisim mi. Taim mi kirap i go long wanpela hap, ol i tok nogut long mi. Ol poroman tru bilong mi nau ol i no laik tru long mi. Na ol man mi laikim tumas, ol tu i givim baksait long mi na i laik daunim mi. Mi bun nating na skin bilong mi i slek olgeta. Mi bagarap olgeta na inap mi dai. Tasol mi no save wanem samting i mekim na mi no dai. “Yupela ol pren bilong mi, plis yupela sori na marimari long mi, long wanem, God i bin paitim mi long han bilong en na mi bagarap i stap. Bilong wanem yupela i wok long mekim nogut long mi olsem God i mekim? Yupela i lukim mi i stap nogut na bilong wanem yupela i wok long mekim kain kain toktok bilong daunim mi? “Sori tru, mi laikim tumas bai ol man i raitim olgeta tok bilong mi long wanpela buk na bai tok bilong mi i no ken lus. Mi laikim tumas bai ol i kisim kolsisis na katim tok bilong mi long bikpela hap ston, bai dispela tok i ken i stap oltaim. Tasol mi save, man bilong sambai long mi na helpim mi, em i stap. Na bihain bai em i kam helpim mi long stretim tok. Dispela bodi bilong mi bai i bagarap pastaim, tasol taim mi stap yet long bodi bilong mi, bai mi lukim God. Yes, i no ol arapela man tasol bai i lukim God. Nogat. Mi yet tu bai mi lukim God long ai bilong mi. Mi dai tru long lukim em. “Yupela i save tok olsem, ‘Yumi no ken lusim pasin bilong kotim Jop, long wanem, as bilong dispela bagarap i kamap long em i stap long em yet.’ Tasol yupela yet i mas lukaut. Dispela kain toktok bilong yupela bai i kirapim belhat bilong God, na em bai i mekim save long yupela. Na taim em i mekim olsem, bai yupela i save, ol man bilong mekim pasin nogut i mas kamap long kot bilong God.” Jop i tok pinis, orait Sofar bilong kantri Nama i bekim tok olsem, “Jop, harim. Tok bilong yu i mekim mi i kirap nogut tru na mi tingting planti. Na nau mi laik bekim tok bilong yu hariap. Mi harim pinis tok kros bilong yu, na dispela i semim mipela tru. Tasol mi inap bekim stret dispela tok bilong yu. Yu save, stat long bipo tru, taim God i putim ol manmeri long graun, na i kam inap nau, ol man bilong mekim pasin nogut i save amamas na belgut inap sotpela taim tasol. Kain man olsem inap kamap bikman na kisim biknem moa yet long ai bilong ol manmeri. Em i olsem wanpela maunten, het bilong en i stap antap tru inap long mak bilong ol klaut. Tasol dispela man bai i bagarap olsem pekpek bilong em yet i save bagarap. Na bai em i lus olgeta. Na ol man i bin lukim em bipo na i save long en, bai ol i tok olsem, ‘Olsem wanem long dispela man? Nau em i stap we?’ Dispela kain man bai i pinis wantu olsem driman, na bai ol man i no inap lukim em gen. Tru tumas, bai em i no moa i stap long ples bilong en, na i no gat wanpela man bai i lukim em moa. Na ol pikinini bilong en bai i askim ol rabisman long sori long ol na helpim ol. Tasol sapos dispela man i stap yet, bai em yet i bekim ol planti samting em i bin pulim long ol rabisman. Na taim em i stap yangpela man na i gat planti strong, orait wantu bai em i dai. Na strong bilong en bai i pinis olgeta. “Ol man nogut i save laikim tumas pasin nogut, na ol i no laik lusim dispela pasin, olsem man i laikim switpela kaikai na i putim aninit long tang bilong en bai swit bilong kaikai i no ken pinis kwik. *** Tasol pasin nogut bilong ol bai i bagarapim ol yet, olsem kaikai i go long bel bilong man na i tanim olsem marasin nogut bilong snek na i bagarapim ol. Ol man nogut i save bungim planti mani na kago samting long stilpasin, tasol God bai i mekim ol i rausim ol dispela samting i go, olsem man i daunim planti gutpela kaikai na bihain em i trautim bek ol dispela kaikai. Ol samting ol dispela kain man i bungim bai i bagarapim ol yet, olsem snek i kaikaim ol na marasin nogut bilong en i kilim ol i dai. Taim ol i bungim ol dispela samting, ol i ting ol dispela samting bai i mekim ol i sindaun gut tru na amamas, tasol tingting bilong ol bai i popaia. Ol i bin hatwok tru long hipim planti mani samting, tasol bai ol i no inap holim ol dispela samting na amamas long en, long wanem, God bai i larim ol arapela man i kisim ol dispela samting bilong ol. Em bai i mekim olsem, long wanem, ol i no bin sori long ol rabisman. Nogat. Ol i bin mekim nogut long ol. Na long kain kain pasin bilong trik na giaman ol i bin kisim ol haus bilong ol arapela man. Oltaim ol i wok long mangal na aigris long ol samting bilong ol arapela man, na ol i no inap malolo liklik long kisim ol dispela samting. Olsem na God bai i no larim ol i holim ol dispela samting ol i laikim tumas. Wanem ol samting ol i mangalim, orait ol i save kisim tasol, olsem man i lukim gutpela kaikai na i pinisim tru na i no gat wanpela liklik hap i stap. Na ol i gat gutpela sindaun na olgeta samting bilong ol i kamap gutpela. Tasol dispela gutpela taim bai i stap sotpela taim tasol na bai i pinis. Taim ol i gat ol dispela gutpela gutpela samting, bikpela hevi bai i karamapim ol na ol samting nogut bai i daunim ol tru. “Ol dispela man i bin laikim tumas long kisim planti samting. Orait God bai i givim planti samting tru long ol. Tasol dispela ol samting God i laik givim ol, em i no ol gutpela samting. Nogat. God i belhat moa yet long ol, na em bai i givim ol kain kain hevi long ol na bai ol i pulap tru. Em bai i salim ol birua i kam wantaim ol bainat ol i bin wokim long ain na ol spia ol i bin wokim long bras. Na sapos ol man nogut i ranawe long ol birua i holim bainat, orait ol birua bai i taitim banara na sutim ol long ol spia bras i lait tumas. Na ol spia bai i kisim ol na kamap long hapsait bilong bodi bilong ol. Na taim ol man nogut i lukim blut bilong ol yet i stap long ol dispela spia, ol bai i pret nogut tru. Olgeta kago na mani samting ol i bin bungim bai i bagarap olgeta. Na ol man nogut wantaim ol famili bilong ol bai i lus olgeta long wanpela paia i no gat man i bin laitim. Heven yet bai i autim ol sin bilong ol dispela man long ples klia, na graun tu bai i kotim ol. God i belhat tru long ol, na long taim em i bekim sin bilong ol, orait olgeta mani samting bilong ol bai i lus olgeta. I olsem bikpela tait i kam na rausim olgeta samting bilong ol i go na i no gat wanpela samting i stap. God i makim pinis ol dispela kain hevi bilong ol man nogut i ken kisim, na bai ol i pinis olsem tasol.” Orait na Jop i bekim tok olsem, “Mi laik bai yupela i putim yau gut long tok bilong mi. Sapos yupela i mekim olsem, orait yupela inap mekim bel bilong mi i stap isi. Larim mi toktok pastaim, na taim mi tok pinis, orait Sofar, yu ken tok bilas long mi gen. Tasol harim. Ating mi gat tok long ol man, a? Nogat tru. Mi gat tok long God, olsem na mi bel kaskas long em i no bekim tok bilong mi. Yupela lukluk gut long mi, na bai yupela i kirap nogut tru na kaikaim han bilong yupela. Taim mi tingting long ol samting nogut i bin kamap long mi, mi save pret moa yet na mi guria planti. “Bilong wanem God i save larim ol man bilong mekim pasin nogut na ol i stap gut na kamap lapun? Na bilong wanem em i save larim ol i kamap bikman na i gat planti samting? Ol dispela man i gat ol pikinini na tumbuna pikinini. Na tu ol i stap na lukim ol dispela pikinini i kamap bikpela. Ol famili bilong ol dispela man nogut i save sindaun gut long haus bilong ol, na i no gat wanpela samting i mekim ol i pret. Na God tu i no mekim save long ol. Ol bulmakau man bilong ol i givim bel long ol bulmakau meri na ol i save karim ol gutpela pikinini tasol. Ol dispela man i gat planti pikinini inap olsem namba bilong ol sipsip bilong ol. Na ol i save larim ol dispela pikinini i ran i go na singsing nabaut. Ol man i save paitim ol gita na kundu na winim ol mambu na mekim gutpela musik, na ol dispela pikinini i save singim ol song bilong amamas. Olgeta taim ol man nogut i gat gutpela sindaun tasol. Na long taim ol i laik i dai na i go long ples bilong ol man i dai pinis, ol i no gat pen na sik. “Ol man bilong mekim pasin nogut i save tokim God olsem, ‘Yu lusim mipela na yu go. Mipela i no laik harim na bihainim tok bilong yu.’ Na tu ol i save tok olsem, ‘God I Gat Olgeta Strong em husat, bai mipela i mas aninit long em na lotuim em? Na sapos mipela i beten long em, bai mipela i kisim wanem gutpela samting?’ Ol dispela man i gat gutpela sindaun na i save kisim planti samting, tasol dispela ol samting i no save kamap long strong bilong ol yet. Olsem na mi no inap putim yau long tok bilong ol man nogut na bihainim kain tingting bilong ol. “Ating i no planti taim God i save mekim ol man nogut i dai. Na i no planti taim God i mekim taim nogut i kamap long ol na ol i kisim bagarap. Na long taim God i belhat long ol dispela man, i no planti taim em i givim pen long ol. Ating i no planti taim God i save rausim ol i go olsem strongpela win i save rausim gras i drai. Yupela i bin tok, ‘God i save mekim save long ol pikinini bilong man nogut, bilong bekim pasin nogut bilong papa bilong ol.’ Tasol mi ting dispela pasin i no stret. Mobeta God i mekim save long ol man nogut yet, bai ol i save, God i bekim stret pasin nogut bilong ol. Ol yet i mas lukim na pilim tru belhat bilong God I Gat Olgeta Strong. Sapos ol i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis, ol i no inap wari moa long ol famili bilong ol i stap olsem wanem. “Ol ensel i winim yumi man, tasol God i save skelim pasin bilong ol. Olsem na husat inap skulim God long wanem pasin i gutpela long em i mas mekim long yumi? Mi lukim sampela manmeri i gat gutpela sindaun tru long laip bilong ol. Ol i no gat hevi na sik i kamap long ol inap long taim stret i kamap bilong ol i dai. *** Na sampela manmeri i no gat gutpela sindaun. Ol dispela manmeri i kros long laip bilong ol i no gutpela. Ol i no save amamas liklik inap long taim ol i dai. Tasol olgeta manmeri i save dai, na taim ol i slip long matmat ol i kamap wankain tasol. Na ol binatang na ol liklik snek i save pulap long bodi bilong ol. “Mi save pinis long tingting bilong yupela. Yupela i tingting tasol long daunim mi. Yupela i bin tok, ‘Ol kain kain samting nogut i save kamap long ol bikman i save mekim pasin nogut, na haus bilong ol i save bagarap olgeta, na ol man i no lukim ol moa.’ Tasol ating yupela i no bin toktok wantaim ol man i save go i kam long ol arapela ples na yupela i no askim ol long wanem kain samting i save kamap long ol man bilong mekim pasin nogut. Tru tumas, bai ol i tokim yupela olsem, ‘Taim God i belhat na i mekim samting nogut i kamap na bagarapim ol manmeri bilong wanpela hap, em i no save bagarapim ol man bilong mekim pasin nogut. Nogat. Em i save larim ol i stap gut.’ Olsem na husat bai i kotim ol man nogut? I no gat wanpela man bai i kotim ol, na i no gat wanpela bai i mekim save long ol bilong bekim rong bilong ol. Na taim ol dispela man nogut i dai, bikpela lain manmeri tru i save kam bung, na ol i save karim bodi bilong ol i go long ples matmat na planim. Na sampela man i save lukautim gut matmat bilong ol. Na ol man nogut i slip isi tasol long matmat bilong ol. *** Dispela i soim mi olsem yupela i man bilong mauswara na mekim ol tok giaman tasol long mi. Yupela i ting dispela kain tok bai i strongim bel bilong mi, laka? Sori, dispela tok i no helpim mi liklik.” Jop i tok pinis, orait Elifas bilong taun Teman i bekim tok olsem, “Ating yumi man nating inap mekim ol samting bilong helpim God, a? Nogat tru. Ol saveman tu i no inap. Ol inap helpim ol yet tasol. Yu ting stretpela pasin bilong yu bai i helpim God I Gat Olgeta Strong long mekim wok bilong en, a? Na sapos yu mekim gutpela pasin tasol, yu ting dispela bai i mekim gut long God, a? Nogat tru. Na sapos yu save aninit long God na lotuim em, yu ting em bai i krosim yu na kotim yu, a? Nogat tru. Jop, yu bin mekim kain kain pasin nogut, na ol sin bilong yu i planti tru. Na long dispela as tasol God i kotim yu. “Yu bin mekim pasin olsem. Taim ol wantok bilong yu i bin dinau long yu, na yu bin kisim ol samting bilong ol olsem mak bilong ol i mas bekim dinau, yu bin holimpas ol dispela samting, na yu no bin givim bek long ol. Na sampela i bin givim klos bilong ol long yu, tasol yu no bin givim bek, na nau ol i no gat klos bilong karamapim skin bilong ol. Yu no bin givim wara long ol man, nek bilong ol i drai. Na yu no bin givim kaikai long ol man i hangre. Yu bikman na yu gat biknem, olsem na yu ting yu inap mekim ol samting long laik bilong yu yet. Na yu bin kisim ol hap graun bilong ol arapela man. Na taim ol meri, man bilong ol i dai pinis, ol i bin kam askim yu long helpim ol, yu no bin helpim ol. Nogat. Yu bin rausim ol i go. Olsem na ol pikinini bilong ol tu bai i no inap kisim gutpela helpim na i stap gut. Yu bin mekim ol dispela pasin, olsem na nau ol samting bilong holimpas yu na bagarapim yu i kamap pinis na i banisim yu long olgeta hap na i mekim yu i pret moa yet. I olsem bikpela tudak i karamapim yu na yu no inap lukim wanpela samting. Na i olsem bikpela haiwara i karamapim yu olgeta. “Jop, lukim ol sta i stap antap tru. Tasol God i stap long heven, em i stap antap moa yet long ol dispela sta. Ating dispela i kirapim tingting bilong yu na yu save tok olsem, ‘God i save long wanem samting? Em i save wokabaut antap long skai, na ol bikpela klaut i karamapim em na bikpela tudak i haitim em, na em i no inap lukim yumi. Em bai i skelim pasin bilong yumi olsem wanem?’ *** “Tasol Jop, yu olsem wanem? Ating yu strong yet long wokabaut long olpela rot nogut, em ol man bilong mekim pasin nogut i bin bihainim? Taim ol i no kamap lapun yet, wantu God i bin pinisim ol. Ol i bin bagarap olsem haus i stap klostu long wanpela bikpela wara na wara i tait strong na bagarapim haus na karim ol ston na plang i go. Dispela ol man i bin tokim God olsem, ‘Yu lusim mipela na yu go.’ Na tu ol i bin tok, ‘God I Gat Olgeta Strong inap mekim wanem samting long mipela?’ Tasol ol i no save olsem God yet i bin larim ol i kisim planti gutpela samting. Olsem na mi no inap putim yau long tok bilong ol man nogut na bihainim kain tingting bilong ol. Ol stretpela man i lukim God i mekim save long ol man nogut, na ol i save amamas. Na ol man i no gat asua long wanpela samting, ol i tok bilas long ol dispela man nogut. Ol i save tok olsem, ‘Gutpela. Ol dispela birua bilong yumi i bagarap pinis. Na paia i kukim ol gutpela gutpela samting bilong ol.’ “Orait Jop, harim. Nau yu mas stretim tok wantaim God na kamap wanbel wantaim em. Sapos yu mekim olsem, orait bai em i mekim gut long yu na bai yu gat gutpela sindaun gen. Yu mas kisim olgeta skul em i laik givim yu, na putim gut ol tok bilong en long bel bilong yu. Yu mas kam bek long God I Gat Olgeta Strong na bai em i pinisim olgeta hevi bilong yu na givim yu gutpela sindaun gen. Na yu mas givim baksait long pasin nogut na yu mas stap longwe long dispela kain pasin. Na mobeta yu tromoi olgeta gutpela gol bilong yu i go long ol ples nogut. Na yu mas larim God i kisim ples bilong ol gutpela gol na silva bilong yu. Sapos yu mekim olsem, orait bai yu amamas moa yet long God I Gat Olgeta Strong i mekim gut long yu, na bai yu stap bel isi tru wantaim em. Bai yu beten long God na em bai i harim ol prea bilong yu na givim yu ol samting yu askim long en. Na bai yu amamas long bihainim ol promis yu bin mekim long God. Na taim yu pasim tingting long mekim wanpela samting, orait God bai i larim yu i mekim dispela samting i kamap gutpela. Na God bai i mekim sindaun bilong yu i pulap long amamas. Yu save, God i save daunim ol man i litimapim ol yet, na em i save kisim bek ol man i save daunim ol yet, na ol i stap gut. Na God bai i lukim yu i stap klin tru long ai bilong en, na em bai i marimari tu long ol man bilong mekim pasin nogut, na kisim bek ol, bai ol i no lus.” Orait na Jop i bekim tok olsem, “Harim. Nau tu mi bel nogut i stap, na mi laik toktok planti long God long dispela samting nogut i bagarapim mi. Mi traim traim long pasim krai bilong mi, tasol mi no inap tru. Sori tumas, sapos mi save long ples God i stap long en, nau tasol bai mi go stret na sanap long ai bilong en. Na bai mi autim stret olgeta tok long ol trabel i bin kamap long mi, olsem man i save mekim tok long kot. Bai mi mekim planti toktok bilong helpim kot bilong mi. Na bai mi painimaut wanem kain bekim em i givim long ol toktok bilong mi, na bai mi save long tingting bilong en. Yupela i ting God bai i birua long mi na daunim mi long bikpela strong bilong en, a? Nogat tru. Bai em i putim yau gut long tok bilong mi. Mi stretpela man, orait na sapos mi sanap long pes bilong em long kot, mi inap paitim toktok wantaim em. Na taim em i harim tok bilong mi bai em i tokaut stret olsem, mi no gat asua long wanpela samting. Na kot bilong mi bai i pinis olgeta. “Mi go painim God long hap sankamap, tasol em i no i stap. Na mi go painim em long hap san i go daun, tasol mi no lukim em. God i save mekim wok bilong en tu long hap not na long hap saut, tasol taim mi go long dispela ol hap, mi no lukim em. Tasol God i save long olgeta wokabaut bilong mi. Na sapos em i traim mi, bai em i lukim mi i kamap gutpela tru olsem gol. Oltaim mi save wokabaut stret long rot em i save wokabaut long en. Mi no bin lusim dispela rot na i go long narapela hap. Na mi no bin sakim tok bilong en. Nogat. Mi bin bihainim olgeta tok em i bin givim mi. Tok bilong en i swit tumas na i winim gutpela kaikai. “Tasol sapos God i gat tingting long mekim wanpela samting, orait husat inap senisim tingting bilong en? Em i no inap senis. Na taim em i laik mekim wanpela samting, orait em i save mekim tasol. Olsem na ol samting em i bin ting long mekim long mi, em bai i mekim. Em i gat planti kain kain tingting, em yumi no inap save long en. Olsem na nau mi stap long pes bilong en, na mi pret nogut tru long em. Mi tingim ol pasin bilong en na bun bilong mi i guria moa yet. God I Gat Olgeta Strong i bin pinisim strong bilong mi na mekim mi i pret nogut tru. Pastaim mi no stap olsem. Nogat. God tasol i salim dispela bikpela tudak i kam karamapim mi, na nau mi bagarap na mi stap nogut tru.” Orait Jop i tok moa olsem, “Bilong wanem God I Gat Olgeta Strong i no makim taim bilong kotim ol man nogut? Na bilong wanem ol manmeri i save bilip long God, ol i wet nating long em i kirapim kot? Ol man bilong mekim pasin nogut i laik stilim graun bilong ol arapela man, olsem na ol i save surikim ol mak bilong graun, bai ol man i ting em graun bilong ol yet. Na ol i save stilim ol sipsip na putim wantaim ol lain sipsip bilong ol yet. Ol man nogut i save kisim ol donki bilong ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol dispela meri i no inap mekim wok bilong lukautim ol pikinini bilong ol. Na taim ol dispela meri i laik kisim dinau, ol dispela man i save kisim ol bulmakau bilong ol olsem mak, bai ol dispela meri i ken tingim dinau bilong ol. Ol dispela man nogut i save mekim ol manmeri i sot long mani samting i pret, na ol i no inap mekim wanpela samting long laik bilong ol yet. Ol i save pret na i stap longwe long ol man nogut. Tarangu ol dispela manmeri i mas i go i stap long ples drai. Na ol i mekim olsem ol wel donki na ol i hatwok long raun long ples drai bilong painim kaikai bilong givim long ol pikinini bilong ol. Ol i save go long graun bilong ol arapela man na kisim ol kain kain rabis kaikai tasol. Na taim ol wokman i kisim pinis ol pikinini wain long ol gaden bilong ol man bilong mekim pasin nogut, ol tarangu i save raun long ol dispela gaden bilong kisim ol wan wan pikinini wain i stap yet. Long nait ol i save slip nating na skin bilong ol i kol. Ol i no gat wanpela samting bilong karamapim skin bilong ol. Ol i stap long ples maunten na ren i kam daun na wasim ol. Ol i no gat haus na ol i go namel long ol bikpela ston bilong hait long ren. “Ol man nogut i save go long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na pulim ol liklik pikinini bilong ol. Na ol i mekim ol dispela pikinini i kamap wokboi nating bilong ol. Na ol i save kisim tu ol pikinini bilong ol manmeri i sot long ol samting na holim ol olsem mak bilong ol dispela manmeri i ken tingim dinau bilong ol. Tasol tarangu ol dispela manmeri i no gat klos bilong karamapim skin bilong ol. Ol i save go mekim wok long ol gaden bilong ol arapela man na bungim wit long haus kaikai bilong ol. Tasol ol yet i no gat kaikai na ol i hangre tru. Ol i stap namel long ol diwai oliv na ol i wok long wilwilim ol pikinini oliv long masin, bilong mekim wel bilong oliv i kamap. Na sampela i wok long krungutim ol pikinini bilong diwai wain bilong kisim wara bilong ol, tasol ol yet i no inap dring long dispela wara, na nek bilong ol i drai nogut tru. Insait long ol taun ol manmeri i wok long krai nogut. Ol i bagarap tru na i krai na singaut long God i helpim ol. Tasol God i no save wari long ol hevi bilong ol. “Sampela man i no laik bihainim ol pasin God i laikim. Ol i save bikhet na birua long ol gutpela pasin, em ol pasin bilong lait. Ol i save bihainim ol pasin bilong tudak tasol, na ol i no laik wokabaut long rot bilong lait. Long bikmoning tru, taim san i no kamap yet, ol man nogut i save kirap i go bilong kilim ol rabisman i dai. Na long nait ol i save raun bilong stilim ol samting. Na ol man bilong mekim trabel long ol maritmeri, ol i save wetim san i go daun pastaim, na ol i go slip wantaim ol meri bilong ol arapela man. Taim ol i go, ol i save karamapim pes bilong ol, na ol i tok olsem, ‘No gat man bai i luksave long mi.’ Long nait ol stilman i save brukim banis bilong ol haus na i go insait bilong stilim ol samting. Tasol long san ol i hait i stap insait long haus bilong ol yet, long wanem, san i no taim bilong ol. Ol dispela man i save pret long wokabaut long taim san i lait, olsem ol arapela man i save pret long wokabaut long tudak. Tasol tudak i mekim ol i amamas. “Yupela i bin mekim kain tok olsem, ‘Ol man bilong mekim pasin nogut i no inap i stap longpela taim. Nogat. Kwiktaim bikpela tait bai i kam na rausim ol i go. Na God bai i tok na graun bilong ol bai i bagarap. Na i no gat wanpela man bai i go wok long gaden wain bilong ol. Taim san i kam antap, hat bilong san i save mekim sno i go pinis. Olsem tasol, ples bilong ol man i dai pinis i save kisim ol manmeri nogut, na ol i pinis olgeta. Na bodi bilong ol bai i kamap switpela kaikai bilong ol liklik snek. Na i no gat man bai i tingim ol moa, na mama tru bilong ol tu bai i ting i lus olgeta long ol. Na pasin nogut bilong ol tu bai i pinis olgeta.’ “Tasol tok bilong mi i olsem. Ol man nogut i save mekim nogut long ol meri i no inap karim pikinini. Na ol i no save helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis. Tasol long strong bilong em yet, God i save helpim ol man nogut i gat biknem na ol i stap longpela taim. Na taim ol i ting bai ol i dai, God i save kirapim ol gen na ol i stap gut. God i save mekim ol i sindaun isi na i no gat hevi i kamap long ol. Na oltaim em i save lukautim ol gut na ol i gat biknem. Na ol i stap sotpela taim tasol, na wantu ol i save dai olsem ol arapela man. Ol i olsem wit i redi pinis na ol man i katim. Sapos tok bilong mi i no tru, orait husat inap kamapim ples klia giaman bilong mi, na husat inap soim mi olsem, mi mauswara nating?” Jop i tok pinis, orait Bildat bilong kantri Suha i bekim tok olsem, “God i gat bikpela strong na em i bosim olgeta samting. Em i save mekim olgeta samting i pret na i guria nogut tru. Tasol em i mekim olgeta samting long heven i stap isi na i gat gutpela sindaun. Ol ami bilong heven i bikpela lain tru na i no inap man i kaunim. Na God i save givim lait long olgeta manmeri. Olsem wanem na bai yumi man bilong graun inap long kamap stretpela na klin long ai bilong God? Yumi save lukim lait bilong mun i bikpela, tasol long God, em i liklik tru, na ol sta tu i no klin long ai bilong en. Olsem na tru tumas, yumi man yumi no klin long ai bilong God. Yumi olsem ol liklik snek bilong graun. Yumi i samting nating tasol.” Orait na Jop i bekim tok bilong Bildat olsem, “Olaboi, ating yu hapman tru bilong helpim ol man i no gat strong. Na ating yu hapman bilong givim tingting long ol man i no gat gutpela tingting na save. Mi harim yu autim planti skul i gutpela tru. Spirit bilong husat i bin kirapim tingting bilong yu na helpim yu long autim ol dispela tok? “Maski ol man i dai pinis i stap long ples bilong ol aninit long solwara, ol i no inap hait long God. Ol i stap ples klia long ai bilong God, na taim em i lukluk long ol, ol i save pret na guria moa yet. *** God i bin wokim skai na i putim i stap, na i no gat wanpela samting i holim skai i stap antap. Na tu, God i bin mekim dispela graun i hangamap nating. I no gat wanpela samting i holim graun i stap long ples bilong en. God i save putim wara long ol bikpela klaut bilong en na pasim wara i stap. Dispela wara i hevi tumas, tasol hevi bilong wara i no save brukim ol klaut. God i save mekim ol klaut i kam na haitim sia king bilong en. Na em i bin putim mak i raunim arere bilong solwara olgeta. Na dispela mak em i ples tulait na tudak i save bung long en. Taim God i kros, orait ol maunten na skai i save kirap nogut tru na i guria moa yet. Bipo Rahap, dispela traipela snek masalai bilong solwara, i bin bikhet long God. Tasol long strong na gutpela save bilong em yet, God i bin daunim strong bilong Rahap, na tu em i bin mekim biksi i stap isi. God yet i bin salim strongpela win i kam rausim ol klaut, na skai i lait gen. Na long han bilong em yet, God i bin sutim dispela traipela snek masalai i dai. Dispela olgeta samting God i mekim ol i kamap, na yumi save lukim na pilim long en, em i soim yumi liklik hap tasol bilong bikpela strong bilong God. Na dispela i winim save bilong yumi. Olsem na sapos God i kamapim olgeta strong bilong en long yumi, bai yumi no inap tru long mekim wanpela tok. Nogat tru.” Orait na Jop i skruim tok moa olsem, “God I Gat Olgeta Strong i no bin mekim stretpela pasin long mi na nau mi stap nogut tru. Em i no harim na skelim stret kot bilong mi, olsem na mi gat bel kros long ol dispela pasin bilong en. Tasol long nem bilong God i stap oltaim, mi tok tru antap, olgeta taim God i larim mi i stap laip yet, bai mi no inap autim tok nogut na mi no inap mekim wanpela tok giaman long maus bilong mi. “Olsem na yupela harim gut. Dispela ol tok yupela i mekim long mi em i no tru olgeta, long wanem, taim mama i karim mi i kam inap nau, mi pilim olsem bel na tingting bilong mi i stap stret tasol long ai bilong God. Na mi tok strong olsem, mi no bin mekim rong na mi no gat asua long wanpela samting. Na bai mi mekim wankain tok tasol i go inap taim mi dai. *** “Mi laik bai God i mekim save long ol man i birua long mi. Em i ken mekim wankain pasin long ol, olsem em i save mekim long ol man bilong mekim pasin nogut. Ol man i no save bilip long God na i no save bihainim em, ol bai inap kisim wanem gutpela samting long taim God i pinisim laip bilong ol? Long taim trabel i kamap long ol na ol i singaut long God i helpim ol, ating God bai i harim singaut bilong ol, a? Nogat tru. Ating ol dispela kain man bai i amamas moa yet long God I Gat Olgeta Strong na beten long em long olgeta de, a? Nogat tru. “Orait nau bai mi skulim yupela na yupela i ken save gut long bikpela strong bilong God. Na bai mi tokim yupela long ol samting God I Gat Olgeta Strong i tingting long mekim. Tasol yupela yet i lukim pinis ol dispela pasin bilong God. Olsem na bilong wanem yupela i wok long mekim tok kranki oltaim? “God I Gat Olgeta Strong i makim pinis ol kain kain hevi olsem pe bilong ol man nogut na ol man i save mekim nogut long ol arapela man. Maski sapos ol dispela man i gat planti pikinini, bai ol birua i kam kilim ol pikinini bilong ol i dai. Na ol lain bilong ol, oltaim bai ol i sot long kaikai. Na taim ol dispela man nogut i dai pinis, bai bikpela sik i bagarapim ol lain bilong ol i stap yet na bai ol i dai. Na ol meri bilong ol dispela man bai i no krai sori long ol. Ol man nogut i ken kisim planti mani silva na planti klos samting na hipim i stap long ol haus bilong ol, na ol dispela gutpela samting bai i stap olsem samting nating long tingting bilong ol. Tasol bihain ol stretpela man bai i kisim ol dispela gutpela samting na tilim long ol yet. Ol man nogut i save wokim ol smatpela haus, tasol ol haus bilong ol i no inap i stap longpela taim. Ol dispela haus bai i bruk wantu tasol, olsem haus bilong spaida na olsem giaman haus man i wokim bilong was long gaden. Yes, taim ol i laik slip long nait, ol i lukim olgeta samting bilong ol i stap stret. Tasol long moning ol i kirap nogut long lukim olsem, olgeta gutpela samting bilong ol i no i stap moa, na ol i stap rabis tru. “Ol samting nogut bai i kamap long ol man nogut long nait olsem bikpela tait i karamapim ples, na bai ol i pret nogut tru. Ol dispela samting bai i kamap olsem strongpela win na rausim ol i go, na ol i no i stap moa long ples bilong ol. I olsem strongpela win i kirap long hap sankamap na i kam na rausim ol i go olgeta. Bai dispela win i mekim save tru long ol na bai ol i traim ranawe na hait long dispela strongpela win. Tasol ol bai i no inap sakim strong bilong win. Win bai i lap long ol na rausim ol i go olgeta.” “Ol man i save wokim ol bikpela hul i go insait tru long graun, bilong kisim silva na gol. Na ol i save wokim ol ples bilong kukim silva na gol long paia, bilong rausim pipia na mekim i kamap klin olgeta. Na tu ol i save wokim ol hul long graun bilong painim ain. Na ol i save kamautim sampela kain ston na kukim bilong kisim kapa i stap long en. Ol i save wokim ol hul i go daun insait tru long graun, bilong painim ol ston i gat ain samting i stap long en. Ol i save laitim ol lam na wokim ol dispela hul, na lait bilong lam i save rausim tudak long ol dispela hul na mekim ol ston i kamap ples klia, na ol i save kisim. Ol i save wokim ol dispela hul long ol ples i stap longwe tru, ol arapela man i no save go long en. Na ol tasol i save stap na mekim wok bilong ol. Ol i save taitim baklain na hangamap i go daun insait long ol hul, bilong mekim dispela wok. Ol arapela man i save wok antap long graun na planim ol kaikai samting. Tasol ol dispela man i save wok insait long graun. Ol i save brukim nabaut ol ston na tanim nabaut graun, na mekim aninit bilong graun i kamap olsem ples paia i bin kukim. Ol man i save kisim ol naispela blupela ston ol i kolim sapaia long ol ston bilong graun. Na ol gol tu, ol i save kisim long graun. Ol tarangau i no save lukim insait bilong ol dispela longpela hul ol man i wokim i go insait long graun. Ol laion na ol arapela strongpela animal i no bin wokabaut insait long ol dispela hul. “Ol man i save digim ol strongpela ples ston na ol i save brukim ol maunten i go liklik olgeta. Na ol i save wokim hul i go insait long ples ston. Na taim ol i go insait, ol i save lukim olkain gutpela gutpela ston i stap. Ol man i mas tromoi bikpela mani bilong baim kain ston olsem. Na taim ol wokman i wokim hul na ol i lukim liklik wara i ran insait long graun, orait ol i save pasim wara, bai wara i no ken pulap long hul. Na ol i save kisim ol gutpela samting i hait i stap long graun, na bringim i kam ausait long ples klia. “Tasol bai yumi mas i go long wanem hap bilong kisim gutpela tingting na save? Ples bilong gutpela tingting na save i stap we? Gutpela tingting na save i samting tru na i winim planti mani samting. Tasol ol manmeri i no save gut long dispela. Na dispela gutpela tingting na save i no stap namel long ol manmeri bilong graun. Solwara wantaim ol ples daun tru bilong en i tok olsem, ‘Gutpela tingting na save i no i stap long dispela hap.’ Maski yumi skelim planti gol na silva bilong baim gutpela tingting na save, sori tumas, yumi no inap tru long baim dispela samting. Yes, tru tumas, maski yumi kisim gutpela gol tru bilong kantri Ofir, na ol ston i dia tumas, yumi no inap tru long baim gutpela tingting na save. Sapos yumi laik baim gutpela tingting na save, na yumi kisim gutpela glas i dia tumas na ol naispela samting ol i bin wokim long gutpela gol, sori, em tu bai yumi no inap. Gutpela tingting na save i winim tru pe bilong ol naispela bilas bilong rip na bilong ol strongpela waitpela ston i lait tumas olsem glas. Ol man i save tromoi bikpela mani bilong baim ol naispela pel bilong solwara. Tasol pe bilong pel tu i no inap long baim gutpela tingting na save. Gutpela yelopela ston topas ol i save kisim long kantri Sudan, na gol ol i bin kukim long paia na i kamap gutpela tumas, dispela tupela samting tu i no inap tru long baim gutpela tingting na save, long wanem, pe bilong en i antap moa. “Orait bai yumi painim gutpela tingting na save long wanem hap tru? Ples bilong gutpela tingting na save i stap we? Gutpela tingting na save i stap hait long ples bilong en, na olgeta manmeri na ol arapela samting i gat laip i no inap lukim. Ol pisin i save flai antap long skai, tasol ol tu i no inap lukim. Ples bilong ol man i dai pinis i tok olsem, ‘Mi tu mi bin harim tok win tasol long gutpela tingting na save, tasol mi no bin lukim.’ “Orait harim. God wanpela tasol i save long ples gutpela tingting na save i stap long en. Na em wanpela tasol i save long rot i go long en. Long wanem, em i save lukim olgeta hap bilong graun na em i save lukim olgeta samting i stap aninit long skai. Bipo tru God i bin skelim na makim pinis strong bilong win na tu em i bin skelim na makim hamas wara bai i stap long biksolwara. Na God i bin makim tu ol lo bilong ren na ol rot ol blakpela klaut i mas bihainim. Na long taim God i mekim ol dispela samting, em i lukim gutpela tingting na save, na em i skelim olgeta tingting na pasin bilong en. Orait na em i putim gutpela tingting na save i stap strong na em i orait olgeta long en. Na God i tokim yumi manmeri bilong graun olsem, ‘Man i save aninit long mi, Bikpela, na i save givim baksait long ol pasin nogut, dispela man i gat gutpela tingting na save.’” Na Jop i skruim tok moa olsem, “Sori tru, mi laikim tumas bai mi stap gut olsem bipo. Long dispela taim God i bin lukautim mi gut tru. Em i bin i stap olsem lam bilong rausim tudak na soim rot long mi wokabaut long en. Yes, mi laikim tumas bai mi stap yet olsem bipo, taim mi stap strongpela man yet. God i bin i stap gutpela pren bilong mi na i bin lukautim gut ol famili na haus samting bilong mi. Long dispela taim God I Gat Olgeta Strong i bin i stap yet wantaim mi na ol pikinini bilong mi i bin i stap klostu long mi. Na mi bin kisim planti susu long ol bulmakau na meme bilong mi. Na wel bilong oliv i bin pulap long ol tang mi bin wokim long ston. “Yes, long dispela taim bipo, mi stap wanpela hetman bilong taun na mi save go long bikpela ples bung klostu long dua bilong taun na sindaun wantaim ol hetman long ples bilong harim kot. Na taim ol yangpela man i lukim mi i wokabaut i kam, ol i save surik i go longwe long rot bilong mi. Na ol lapun i save kirap na sanap inap mi sindaun pinis, bilong givim biknem long mi. Na ol lida bilong ol manmeri i save pasim maus, bilong soim olsem ol i redi long harim tok bilong mi. Na ol bikman tu i pasim maus na i no toktok moa. “Taim ol manmeri i bin harim toktok bilong mi, ol i bin litimapim nem bilong mi. Na taim ol i lukim ol samting mi mekim, ol i save amamas long gutpela pasin bilong mi. Long wanem, mi bin helpim ol rabisman taim ol i singaut bilong kisim helpim. Na taim mi lukim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na i no gat man bilong helpim ol, mi yet mi bin helpim ol. Na mi bin helpim ol manmeri long taim ol i laik bagarap, na ol i bin tenkyu tru na askim God long mekim gut long mi. Na mi bin helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol dispela meri i stap amamas na belgut tru. Oltaim mi bin bihainim gutpela na stretpela pasin, na dispela pasin i bin i stap olsem gutpela bilas mi putim long bodi bilong mi. Mi bin i stap olsem ai bilong soim rot long ol aipas, na mi olsem lek bilong helpim ol lek nogut long wokabaut. Na mi bin i stap olsem papa bilong ol rabisman na mi bin lukautim ol. Na mi bin helpim tok bilong ol man taim ol arapela i laik kotim ol na daunim ol. Maski mi no save long ol dispela man, mi bin sambai bilong helpim ol long kot. Mi bin pinisim strong bilong ol man bilong mekim pasin nogut, na kisim bek ol tarangu manmeri long han bilong ol. “Mi bin ting olsem, mi bai i stap longpela taim tru long dispela graun na bai mi sindaun isi long haus bilong mi yet na wetim i dai. Mi ting bai mi stap strong olsem wanpela diwai, ol rop bilong en i pulim planti wara, na wara bilong nait i mekim ol lip bilong en i kamap gutpela. Na bai mi amamas oltaim long strong bilong mi i stap yet, na bai mi go het long mekim ol strongpela wok. “Long taim mi bin autim tok long ol man long pasin ol i mas mekim, ol i bin pasim maus na putim yau gut long tok bilong mi. Tok bilong mi i bin i go insait tru long bel bilong ol, olsem ren i save go insait long graun. Na taim mi tok pinis, ol i no gat tok moa bilong skruim tingting mi bin autim. Nogat. Ol dispela man i putim yau gut tru long kisim tok bilong mi. Ol i amamas moa yet olsem ol man i amamas long lukim ren i pundaun bihain long taim bilong bikpela san. Na taim mi tok gude long ol man nating, ol i save kirap nogut long lukim wanpela bikman i toktok long ol. Na mi bin luk amamas na toktok na lap wantaim ol, na long dispela pasin mi bin strongim bel bilong ol. Mi bin i stap olsem hetman bilong ol na mi stiaim tingting bilong ol long pasin ol i mas bihainim. Mi bin i stap wantaim ol olsem king i stap wantaim ol lain ami bilong en. Na tu mi bin strongim ol olsem man i strongim bel bilong ol manmeri i krai long man i dai pinis.” Jop i skruim tok olsem, “Nau ol pikinini bilong ol rabisman i kam tok bilas na lap nogut long mi. Ol papa bilong ol i bin i stap olsem samting nating na i rabis tru long ai bilong ol manmeri, na ol i no inap mekim wanpela gutpela wok. Na mi no bin larim ol kain man olsem i go helpim ol dok bilong mi long lukautim ol sipsip. Mi bin lukim olsem ol i no gat strong bilong wok, olsem na mi no bin tokim ol long kam mekim wok bilong mi. Ol dispela lain i sot long kaikai na i kamap bun nating na bel bilong ol i krai long hangre. Na ol i save ranawe i go long ples drai i no gat man i stap long en, na ol i painim ol liklik rabis kaikai long dispela hap. Na ol i save kamautim ol liklik diwai i gat pait na kaikai ol rop na lip bilong ol. Taim ol i kam klostu long ples, ol lain bilong ples i save bikmaus na rausim ol i go, olsem ol man i save mekim long ol stilman. Olsem na ol i save ranawe i go longwe na i stap long ol ples daun na long ol bikpela hul bilong graun na bilong ston. Ol i raun namel long ol liklik diwai bilong ples drai na singaut nabaut olsem ol donki. Na ol i save kam bung aninit long ol dispela diwai bilong hatim skin bilong ol. Ol lain bilong ples i bin rausim ol i go na ol i stap rabisman tru na olgeta i no gat nem. “Na nau ol dispela lain i kam singim song bilong tok bilas long mi. Na ol i ting mi olsem samting nating na ol i kolim nem bilong mi na ol i rabisim mi. Ol i ting mi wanpela samting nogut na ol i no laik tru long lukim mi. Na ol i surik long mi na i stap longwe. Na sapos ol i kam klostu, em bilong spet long pes bilong mi tasol. God i bin daunim mi na pinisim olgeta strong bilong mi, olsem na ol dispela lain i no pret long rabisim mi. Nogat. Ol i mekim pasin nogut tasol long mi. Ol dispela lain rabisman i no surik long mi. Ol i kam stret long mi na pait long mi na ol i rausim mi i go. Na ol i wokim kain kain samting bilong bagarapim mi. Ol i banisim rot bilong mi na mi no inap ranawe. Mi bagarap pinis, tasol ol i mekim bagarap bilong mi i kamap bikpela moa. Ol yet i no gat strong, tasol ol i wok long bagarapim mi. Ol i kam pait long mi olsem bikpela lain soldia i brukim banis bilong taun na ran i go insait bilong pait long taun. Ol i ran i kam long mi olsem si i bruk i kam pairap long nambis. Kain kain samting nogut i kamap long mi na i mekim mi i pret nogut tru. Biknem bilong mi i lus pinis olsem lip, win i karim i go. Na gutpela sindaun wantaim ol gutpela samting bilong mi i pinis olsem klaut i go pinis na skai i stap nating. “Klostu laip bilong mi bai i pinis, na olgeta de bodi bilong mi i pilim pen tasol. Long nait olgeta bun bilong mi i save pen, olsem ol spia i sutim bodi bilong mi. Na dispela pen i stap i stap na i no save lusim mi. Long bikpela strong bilong en, God i mekim skin bilong mi i kamap narakain. Na em i kalabusim mi strong olsem siot i save pasim nek. Na God i tromoi mi i go daun long graun malumalum na mi stap samting nating olsem das bilong graun na olsem sit bilong paia. “God, mi sanap long ai bilong yu na singaut long yu long helpim mi, tasol yu save lukluk tasol long mi na yu no putim yau long singaut bilong mi. Yu no save marimari liklik long mi. Nogat. Yu save mekim nogut tasol long mi long olgeta strong bilong yu. Yu tromoi mi i go antap olsem lip na larim strongpela win i karim mi i go. Na yu mekim win i tromoi mi nabaut. Mi save, bai yu mekim mi i dai na salim mi i go long dispela ples yu bin makim bilong olgeta manmeri. Sapos wanpela man i laik bagarap olgeta na i singaut long kisim helpim, ating inap wanpela man i paitim em na mekim nogut long em? Nogat tru. “Bipo mi bin sori tru long ol man i painim taim nogut. Na mi bin wari moa yet long ol man i sot long ol samting. Mi bin ting bai mi gat gutpela sindaun oltaim, tasol taim nogut tru i painim mi. Mi ting bai mi stap long tulait, tasol tudak i kamap na karamapim mi. Oltaim bel bilong mi i wok long wari, na olgeta de pen na hevi i save kamap long mi. Mi stap nogut na pes bilong mi i senis na i blak olgeta. Tasol i no san i kukim mi. Nogat. Sik i mekim na mi stap olsem. Mi sanap namel long ol manmeri na askim ol long helpim mi. Tasol ol i no helpim mi. Yes, mi stap nogut wantaim bikpela pen, na krai bilong mi i olsem krai bilong ol wel dok na ol muruk. Skin bilong mi i kamap blakpela na i drai, na ol liklik hap skin i lus na i pundaun nabaut. Na sik i mekim skin bilong mi i hat tru. Bipo mi stap gut na mi save paitim gita samting na winim mambu na mekim musik bilong amamas. Tasol nau dispela musik i kamap musik bilong sori long ol man i dai pinis.” Jop i skruim tok moa olsem, “Mi bin mekim strongpela promis pinis olsem, mi no ken aigris long ol meri. God I Gat Olgeta Strong, em i stap antap na em i save mekim wanem samting i kamap long yumi bilong bekim ol pasin bilong yumi? Em i save mekim taim nogut i kamap long ol man bilong mekim pasin nogut, na dispela i save bagarapim ol na pinisim ol tru. Tasol God i save pinis long olgeta pasin bilong mi, na em i save lukim olgeta wokabaut bilong mi. “Mi no bin mekim pasin bilong trik na mi no bin giamanim ol manmeri nabaut. Sapos God i skelim stret ol pasin bilong mi, bai em i save gut olsem, mi no gat asua long wanpela samting. Tasol sapos mi bin lusim stretpela rot na mi bin larim ai bilong mi i grisim mi long mekim pasin nogut, na sapos mi bin mekim sin na kamap doti long ai bilong God, orait God i ken larim ol arapela man i kam kisim ol kaikai long gaden bilong mi na bagarapim gaden olgeta. Sapos mi bin aigris long meri bilong wantok bilong mi, na sapos mi bin i go hait klostu long haus bilong en na wetim wantok i go pinis bai mi ken i go slip wantaim meri bilong en, orait meri bilong mi yet i ken kamap wokmeri bilong ol arapela man na wilwilim wit bilong ol. Na ol arapela man i ken slip wantaim em. Sapos mi bin mekim trabel long meri bilong narapela man, dispela i pasin nogut tru na inap ol i kotim mi na mekim save moa yet long mi. Dispela kain sin i olsem hatpela paia bilong kukim man. Na sapos mi bin mekim pasin olsem, orait dispela paia i ken kukim mi olgeta na pinisim tru olgeta samting bilong mi, na mi ken i dai na i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. “Bipo, sapos wanpela wokboi o wokmeri bilong mi i bin i gat tok long mi long wanpela samting, na sapos mi no bin putim yau long tok bilong ol, orait taim God i kam bilong kotim mi long dispela pasin nogut, bai mi bekim wanem tok long em? God yet i mekim mi i kamap long bel bilong mama, na em tasol i mekim ol wokboi na wokmeri i kamap long bel bilong mama bilong ol. Dispela wanpela God tasol i bin wokim yumi olgeta na yumi olgeta i stap wankain long ai bilong God. “Olgeta taim mi bin helpim ol rabisman na givim ol samting, em ol i sot long en. Na taim mi lukim ol meri, man bilong ol i dai pinis, mi no larim ol i stap nating. Nogat. Mi bin helpim ol tu. Mi no bin pasim ol kaikai bilong mi na mi wanpela tasol i kaikai. Nogat. Mi bin givim sampela long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Long taim mi stap yangpela yet na i kam inap nau, mi bin lukautim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na mi bin helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis. Taim mi bin lukim wanpela man i no gat klos na i bagarap long kol, ating mi bin larim em i stap nating, a? Nogat. Mi bin givim em gutpela klos ol i bin wokim long gras bilong ol sipsip bilong mi yet. Dispela klos i bin hatim skin bilong en na em i bin amamas na tenkyu tru long mi. Sapos mi bin ting ol arapela hetman inap bilipim tok bilong mi, na mi bin sanap long kot na mekim tok giaman bilong pulim ol samting bilong ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, orait mobeta tupela han bilong mi i ken lus na pundaun long graun. Mi bin tingting long bikpela strong bilong God, na long em i save salim ol samting nogut i kam bilong bagarapim ol man i mekim pasin nogut. Na mi bin pret moa yet, na mekim gutpela pasin tasol. “Tru, mi bin wok hat na kisim planti mani samting, tasol mi no bin hambak na litimapim nem bilong mi yet. Na mi no bin bilip olsem, ol dispela gutpela gol na mani samting bilong mi inap long helpim mi long stap gut. *** *** San i save lait moa yet na mun tu i gat gutpela lait. Tasol bel bilong mi i no bin grisim mi long mekim olkain pasin bilong lotu long dispela tupela samting. Na mi no bin kis long han bilong mi bilong givim biknem long tupela. Sapos mi bin mekim ol dispela pasin, em i olsem mi givim baksait long God Antap Tru, na long dispela as tu ol inap kotim mi na mekim save moa yet long mi. “Taim mi lukim ol birua bilong mi i painim taim nogut, mi no bin amamas na belgut long lukim ol i kisim bagarap. Na i no gat wanpela taim mi bin askim God long bagarapim ol birua bilong mi na kilim ol i dai. Sapos mi bin mekim olsem, orait mi bin mekim sin. Ol wokman bilong mi i save tok olsem, ‘Em i bin givim kaikai long olgeta man. I no gat wanpela man i stap nating.’ Tru tumas, taim mi lukim ol man bilong arapela hap i no gat ples bilong slip, mi no bin larim ol i stap nating long ol rot bilong taun. Nogat. Mi bin kisim ol i kam i stap long haus bilong mi. Ol arapela man i save mekim sin na haitim sin bilong ol. Na sapos mi tu mi bin mekim sin na haitim sin bilong mi, orait ating bai mi hait tasol i stap long haus bilong mi na mi no toktok wantaim ol arapela man, na dispela bai i soim olsem mi pret long ol manmeri bilong ples, nogut ol i painimaut sin bilong mi na ol i tok bilas na rabisim mi. Tasol mi no bin mekim wanpela sin. Mi no gat sin bilong haitim. *** “Sori tumas, mi laik bai wanpela man i stap bilong putim yau long tok bilong mi. Mi tok olsem, mi no bin mekim rong na nau mi putim mak bilong mi bilong strongim dispela tok bilong mi. Orait nau mi laik bai God I Gat Olgeta Strong i bekim olgeta tok bilong mi. Em i man bilong kotim mi na mi laik bai em i raitim tok bilong kot bilong en long wanpela pepa. Na bai mi amamas long kisim dispela pepa na bai mi karim long sol bilong mi, na bai mi putim long het bilong mi olsem hat bilong king. Na bai mi go sanap long pes bilong God olsem pikinini bilong king na tokaut long em long olgeta pasin mi bin mekim. “Sapos mi bin mekim nogut long narapela man na stilim graun bilong en na mi planim kaikai long dispela graun mi no bin baim, na graun yet i kros long mi na i krai moa yet, *** orait taim mi planim ol pikinini wit na bali, ol rop i gat nil na ol gras nogut tasol i ken kamap long dispela graun.” Tok bilong Jop i pinis long hia. Orait na taim ol tripela pren bilong Jop i lukim olsem Jop i wok yet long tok strong olsem em i stretpela man na i no gat rong, ol i no moa bekim tok bilong Jop. Tasol wanpela yangpela man i stap klostu long ol na i harim toktok bilong ol. Nem bilong en Elihu, pikinini bilong Barakel. Elihu em i bilong lain famili bilong Ram, na Ram i bilong lain bilong Bus. Orait na Elihu i kros moa yet long Jop, long wanem, Jop i bin tok long em yet i mekim stretpela pasin na pasin bilong God i no stret. Na em i kros tu long ol tripela pren bilong Jop, long wanem, ol i no inap bekim gut ol tok bilong Jop. Ol i bin tok tasol olsem, Jop i bin mekim pasin nogut na i gat asua. Elihu i bin pasim maus na larim ol dispela lapun i toktok pastaim, na nau tasol em i laik autim tingting bilong en long Jop. Em i belhat, long wanem, em i lukim ol tripela man i no inap bekim stret tok bilong Jop. Orait na Elihu, pikinini bilong Barakel bilong lain Bus, em i tok olsem, “Mi yangpela man na yupela i lapun pinis. Olsem na pastaim mi pret na mi sem tumas long autim tingting bilong mi long yupela. Mi bin ting olsem, yupela i gat planti krismas na yupela tasol i mas toktok na autim gutpela tingting na save bilong yupela. Tasol ating i no planti krismas bilong man i save mekim em i gat gutpela tingting na save. Nogat. Spirit bilong God I Gat Olgeta Strong i save kam long yumi man na givim gutpela tingting long yumi. Olsem na i no ol lapun tasol inap skelim wanem pasin i stret na wanem pasin i no stret. *** Olsem na mi tu mi laik autim tingting bilong mi, na mi laik bai yupela i harim. “Mi bin harim na skelim gut olgeta toktok bilong yupela. Yupela i bin wok strong long tingim olkain tok i gat gutpela tingting na save long en, na autim long Jop. Na mi bin putim yau gut long ol tok yupela i bin autim. Na mi bin lukim olsem i no gat wanpela bilong yupela i soim olsem, tok bilong Jop i no stret. Na yupela i no bin bekim gut ol tok bilong en. Tasol nogut yupela i tok olsem, ‘Em i gutpela tingting long larim God yet i bekim tok bilong Jop. Yumi man i no inap.’ Jop i no bin toktok long mi. Nogat. Em i toktok long yupela tasol. Tasol sapos em i bin mekim dispela tok long mi, bai mi no inap bekim wankain tok olsem yupela i bin bekim. “Jop, lukim. Tingting bilong ol pren bilong yu i sot olgeta, long wanem, yu bin daunim ol nogut tru. Maus bilong ol i pas tru, na ol i no inap mekim sampela tok moa. Lukim ol i sanap nating tasol. Mi no ting bai ol i kirapim sampela tok moa, olsem na mi no laik wet moa long autim tingting bilong mi. Mi tu mi laik mekim sampela tok long yu. Mi gat planti tingting bilong bekim tok bilong yu, na mi no inap pasim moa long bel bilong mi. Tok mi laik autim i pulap tru long bel bilong mi, olsem wain i pulap long skin meme na klostu skin meme i laik bruk na wain i kapsait. Orait na tru tumas, mi mas tokaut, bai bel bilong mi i ken i stap isi liklik. Na bai mi tok stret na tru tasol long ol samting mi pilim long bel bilong mi. Mi no inap mekim switpela tok bilong grisim wanpela man. Mi no man bilong grisim ol arapela man na mauswara nabaut. Na sapos mi mekim kain pasin olsem, orait wantu tasol God i bin wokim mi, em bai i kilim mi i dai.” Na Elihu i tok moa olsem, “Jop, harim. Nau mi laik toktok long yu, na mi laik bai yu putim yau gut long olgeta tok bilong mi. Nau tasol mi bai autim dispela tok long yu. Na dispela tok mi laik autim long yu bai i soim yu olsem, mi stretpela man long ai bilong God, na mi save autim stret olgeta tingting i stap long bel bilong mi. “Spirit bilong God I Gat Olgeta Strong i bin wokim mi, na em i bin putim win bilong en long mi na mi stap laip. Goan Jop, mi laik yu traim tok pait wantaim mi. Na sapos yu inap, yu ken bekim tok bilong mi. Long ai bilong God mitupela i wankain tasol. Em i bin kisim graun na wokim mi, wankain olsem em i bin wokim yu. Olsem na yu no ken pret long mi. Mi no laik putim bikpela hevi long yu na daunim yu. “Mi bin harim toktok bilong yu. Yu bin tok strong olsem, yu no bin mekim pasin nogut. Olsem na yu stap klin long ai bilong God, na yu no gat asua long wanpela samting. Na yu tok olsem God i lukim yu olsem birua bilong en na i givim hevi long yu olsem em i save mekim long ol man nogut. Em i pasim lek bilong yu long sen. Na wanem hap yu go long en, em i save lukluk gut long ol mak bilong lek bilong yu. “Tasol Jop, harim. Dispela tok yu bin mekim, em i no stret. Na nau mi laik bekim tok bilong yu olsem. God i nambawan tru, na save na strong bilong en i winim save na strong bilong ol man. Bilong wanem yu save toktok planti long God na tok, em i no save bekim tok bilong yumi man? God i save givim tok bilong em long yumi long kain kain rot. Tasol yumi man i no save klia long tok bilong en. “Taim yumi slip long bet long nait, God i save mekim kain kain driman i kamap long yumi. Long ol dispela driman em i save skulim yumi na givim tingting long yumi long yumi mas stretim pasin bilong yumi. Na em i mekim dispela tok i stap strong long tingting bilong yumi. Na long dispela pasin em i save mekim yumi i pret long mekim pasin nogut na em i save daunim bikhetpasin bilong yumi, long wanem, em i no laik yumi mekim pasin nogut na bai ol birua i kilim yumi i dai na yumi go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. “Na sampela taim God i save stretim man long pasin olsem. God i save mekim sik i kamap long em na em i slip long bet na bun bilong en i gat pen oltaim. Na em i no laik tru long kaikai. Maski ol man i bringim gutpela kaikai tru long em, em i save lukim dispela i olsem samting nogut tasol, na em i no inap kaikai. Skin bilong en i lus na em i kamap bun nating tru, na olgeta bun bilong en i kamap ples klia. Klostu laip bilong en i laik lus, na ol ensel bilong kilim man bai i kam pinisim em. Na em bai i go long ples bilong ol man i dai pinis. “Tasol sapos wanpela bilong ol planti tausen ensel bilong God i kam na helpim dispela man na tokim em long gutpela pasin em i mas bihainim, na ensel i sori long dispela man na i askim God olsem, ‘Yu ken marimari long dispela man na yu no ken larim em i go long ples bilong ol man i dai pinis, long wanem, mi painim pinis rot bilong baim bek dispela man,’ orait bodi bilong dispela man bai i kamap gutpela na strongpela gen, wankain olsem em i bin i stap long taim em i yangpela man. Na taim em i prea, God bai i laikim prea bilong em na mekim gut long em. Na em bai i go klostu long God na amamas tru. Na God bai i stretim bek olgeta samting long laip bilong em. Na dispela man bai i autim tok olsem long ol arapela manmeri, ‘Mi bin mekim sin. Mi no bin mekim stretpela pasin. Olsem na inap God i mekim save tru long mi. Tasol em i marimari na i no mekim olsem. Nogat. Em i kisim bek mi na mi no go long ples bilong ol man i dai pinis. Mi stap laip yet na mi amamas long lukim lait bilong san.’ “Planti taim God i save mekim dispela pasin long ol manmeri. Em i save kisim bek ol na ol i no i dai. Nogat. Ol i stap laip na ol i lukim lait God i givim long ol manmeri. “Orait Jop, harim. Mi gat sampela tok mi laik autim long yu. Olsem na pasim maus na putim yau gut long dispela tok. Tasol sapos yu gat sampela tok, orait yu autim na mi ken harim, long wanem, mi laikim tumas long ol man i ken save olsem, yu no gat asua. Tasol sapos yu no gat tok, orait pasim maus na harim tok bilong mi. Na bai mi skulim yu na yu ken kisim gutpela tingting na save.” Orait na Elihu i tok moa olsem, “Yupela ol saveman i gat planti gutpela tingting, yupela i mas putim gut yau long tok bilong mi. Maus bilong yumi i save traim kaikai bilong painimaut kaikai i gutpela o i nogut. Olsem tasol yau bilong yumi i save harim ol toktok na yumi save skelim gut dispela tok. Orait yumi yet i mas skelim olgeta tok yumi bin harim, na bai yumi save wanem tok i gutpela na stretpela. “Jop i bin tok olsem, ‘Mi no gat asua long wanpela samting, tasol God i no bin mekim stretpela pasin long mi. Mi no bin mekim rong na mi no gat asua long wanpela samting. Tasol God i ting mi man bilong giaman na em i bagarapim mi olgeta. I olsem em i bin sutim mi long spia bilong en na mi no inap kamap orait gen.’ “Wanem arapela man i bin mekim wankain pasin nogut olsem Jop? Jop i save tok bilas moa yet long God, na tu, em i save poromanim ol man bilong mekim pasin nogut. Em i save mekim ol dispela pasin, long wanem, em i save tok olsem, ‘Sapos yumi mekim olkain pasin God i laikim, bai yumi kisim wanem gutpela samting? Ating yumi no inap tru.’ “Orait yupela man i gat gutpela tingting, harim tok bilong mi. God I Gat Olgeta Strong i no inap mekim pasin nogut. Nogat tru. Em i save skelim stret olgeta pasin bilong yumi man na bekim pe long yumi inap long pasin yumi bin mekim. Mi tok tru, God I Gat Olgeta Strong i no inap rongim wanpela man na mekim pasin i no stret. Na tu, husat i bin givim wok long God bilong bosim na lukautim dispela graun? I no gat wanpela. Sapos God i tingting long em yet, na em i kisim bek spirit na win bilong em long olgeta samting i gat laip, orait olgeta samting bai i dai wantu tasol, na yumi ol manmeri tu bai i kamap graun gen. “Orait Jop, harim. Sapos yu gat tingting, yu mas putim gut yau long tok bilong mi. Sapos God i no save laikim stretpela pasin, orait olsem wanem bai em i stap king yet na bosim olgeta graun? Tasol God i gat bikpela strong na em i save mekim stretpela pasin oltaim. Olsem na bilong wanem yu kotim em na tok em i bin mekim rong? I no gat wanpela man nating inap tokim wanpela king olsem, ‘Yu rabis king tru.’ Na em i no inap tokim wanpela bikman olsem, ‘Yu man nogut tru.’ God wanpela tasol em inap long tok olsem, long wanem, em i bin wokim olgeta manmeri, na long ai bilong en olgeta i wankain tasol, maski ol i gat planti samting o ol i no gat samting. Em i save mekim olgeta manmeri i dai wantu tasol, maski ol i gat biknem na bikpela strong. Long biknait God i save mekim ol i kirap nogut na em i pinisim laip bilong ol long strong bilong em yet. “God i save lukim olgeta pasin bilong yumi manmeri na olgeta hap yumi go long en. Na i no gat wanpela ples i tudak olgeta long ai bilong en, em ol man bilong mekim pasin nogut i ken i go hait long en na God i no inap lukim ol. Yes, God i save pinis long pasin bilong yumi. Olsem na em i no mas bringim yumi long kot bilong en bilong skelim pasin bilong yumi. Taim em i laik daunim ol bikman na rausim ol, em i no gat wok bilong painimaut ol i wanem kain man. Nogat. Em i save pinis long ol. Em i save rausim ol tasol na makim ol nupela man bilong senisim ol. Em i save gut long olgeta pasin nogut ol i save mekim, olsem na long nait em i save daunim ol na krungutim ol tru. Em i mekim save long ol long ples klia long ai bilong ol manmeri, bai ol manmeri i ken lukim, olsem ol man i save mekim long ol man i bin mekim pasin nogut. Em i mekim save long ol, long wanem, ol i givim baksait long em, na ol i no bihainim ol pasin em i laikim. Ol i bin mekim nogut long ol rabisman, na tarangu ol rabisman i bin singaut long God na em i bin harim singaut bilong ol. Tasol sapos God i no mekim wanpela samting, orait husat inap tok, God i gat asua? Na sapos em i haitim pes bilong en, orait husat inap i go klostu long em? Tasol em i save was long ol manmeri wantaim ol kantri, bai ol man nogut i no ken kamap king na pulim ol manmeri long mekim pasin nogut. “Husat bilong yupela i bin harim Jop i tokim God olsem, ‘Mi bin karim ol hevi yu bin putim long mi, na bai mi no inap mekim pasin nogut gen. Soim mi ol samting mi no klia gut long en, na sapos mi bin mekim rong, bai mi lusim dispela pasin olgeta.’ Tasol Jop, yu no laikim ol samting God i mekim. Olsem na yu no ken ting bai em inap mekim ol samting yu yet yu laikim. Tasol yu yet yu mas skelim na makim wanem pasin i gutpela long yu. I no samting bilong mi. Na sapos yu gat gutpela save, orait autim dispela save long mipela nau. “Taim ol man i gat gutpela tingting na save i harim dispela tok bilong mi, bai ol i tokim mi olsem, ‘Jop i toktok nabaut tasol, na tok bilong en i kranki olgeta. Em i no save tingting gut na autim tok bilong en.’ Jop i save bekim wankain tok olsem ol man bilong mekim pasin nogut. Olsem na mi laik bai God i traim Jop moa yet inap Jop i lusim dispela kain tok. Em i bin mekim sin, na antap long dispela em i bikhet tru long God. Em i tok pait wantaim yumi, na em i sutim planti tok kros i go long God.” Orait na Elihu i tok moa olsem, “Jop, yu bin tok, ‘Pasin bilong mi i stret na i winim pasin bilong God.’ Yu ting dispela kain tok i stret, a? Na tu, yu bin tok olsem, ‘God, sapos mi no bin mekim sin, dispela bai i helpim yu olsem wanem, na tu wanem gutpela samting bai i kamap long mi?’ “Orait Jop, nau mi laik bekim tok bilong yu wantaim ol pren bilong yu. Yu lukluk i go antap long skai na lukim ol klaut. Ol i stap antap tru. Olsem tasol, God tu i stap antap tru, na sapos yu mekim sin, yu no inap bagarapim em. Maski yu mekim planti sin moa, dispela bai i bagarapim em olsem wanem? Na sapos yu mekim stretpela pasin oltaim, dispela bai i helpim God olsem wanem? Na em bai i kisim wanem gutpela samting long han bilong yu? Sapos yu mekim pasin nogut, dispela bai i bagarapim yumi ol man tasol. Na sapos yu mekim stretpela pasin, dispela tu i bilong helpim ol man tasol. “Planti taim ol strongpela man i save krungutim ol arapela man na daunim ol. Na ol dispela man i save krai nogut tru na singaut moa yet long sampela man i kam helpim ol. Tasol i no gat wanpela man i save singaut olsem, ‘Dispela God i bin wokim mi, em i stap we? Em i save strongim bel bilong yumi long taim nogut na mekim yumi i amamas na singim ol song. Na em i save skulim yumi na yumi kisim planti save. Na save bilong yumi i winim tru save bilong ol wel animal na ol pisin.’ I tru, ol man i save singaut bilong kisim helpim. Tasol ol i man bilong hambak na bilong mekim pasin nogut, olsem na God i no save harim singaut bilong ol. Ol i no gat stretpela tingting, olsem na God I Gat Olgeta Strong i no inap harim singaut bilong ol. Na Jop, ating em i no inap tru long harim singaut bilong yu, long wanem, yu tok pinis olsem yu no save lukim em. Na yu tok tu olsem, God i no laik harim kot bilong yu, na yu wet longpela taim tru, tasol em i no harim. Na yu bin tok tu olsem, God i no save mekim save long ol man bilong mekim sin, na em i no save wari long pasin nogut bilong ol. “Jop em i man bilong mauswara na toktok nabaut tasol. Em i no gat gutpela tingting.” Orait na Elihu i tok moa olsem, “Jop, yu sindaun isi pastaim, na bai mi skulim yu moa. Long wanem, mi gat sampela tok moa mi laik autim bilong strongim tok bilong God i bin wokim mi. Ol kain kain gutpela save i pulap long bel bilong mi, na nau mi laik autim dispela save bilong soim yu olsem, God i save mekim stretpela pasin oltaim. Tru tumas, mi no save mekim wanpela tok giaman. Mi saveman tru na mi stap wantaim yu. “God i gat bikpela strong na long strong bilong em, em i save mekim olgeta samting em i laikim. Na em i save wari tru long pasin bilong ol manmeri. Sapos em i lukim ol man i mekim pasin nogut, em i no save larim ol i stap laip. Na em i save helpim ol rabisman na stretim hevi bilong ol. Em i save lukautim gut ol stretpela manmeri, na ol manmeri i save givim biknem long ol oltaim, olsem ol i save mekim long ol king. Tasol sapos taim nogut i kamap na bikpela hevi i pasim ol manmeri, na ol i stap olsem man ol i bin pasim hanlek bilong en long hankap na baklain, orait God i save tokim ol olsem, dispela taim nogut i kamap long ol, long wanem, ol i bin apim nem bilong ol yet na mekim kain kain pasin nogut. Na em i save skulim ol long ol gutpela pasin ol i mas bihainim, na em i tokim ol long ol i mas givim baksait long olkain pasin nogut. Na sapos ol i bihainim tok bilong en na stap aninit long em, orait oltaim bai ol i gat gutpela sindaun tasol. Tasol sapos ol i no harim tok, orait ol birua bai i kam kilim ol i dai, na bai ol i no gat save long wanem samting i kamap long ol. “Ol man bilong givim baksait long God, ol i save belhat tasol long taim God i larim ol bikpela hevi i kamap long ol, na ol i no save singaut long God long helpim ol. Olsem na ol i save mekim ol pasin nogut tru long ai bilong ol manmeri, na ol i save dai long taim ol i yangpela yet. Tasol God i save larim ol man i karim pen na hevi, long wanem, em i laik skulim ol long ol gutpela pasin ol i mas bihainim. Na long dispela rot em i save kisim bek ol na ol i stap gut. “Jop, lukim. Nau yu karim bikpela hevi na klostu yu laik lus. Tasol God i laik tru long kisim bek yu na mekim yu i sindaun isi na givim yu olgeta gutpela kaikai samting, na bai i no gat wanpela samting i pasim yu. Tasol nau God i lukim yu i olsem man bilong mekim pasin nogut, na em i bin kotim yu na em i wok long mekim save long yu. Olsem na lukaut. Nogut yu larim belhat bilong yu i pulim yu long mekim tok bilas long God. Na nogut yu ting pe bilong baim bek yu em i bikpela tumas, na yu lusim God. Sapos yu singaut long God long helpim yu, o yu traim strong bilong yu yet, dispela i no inap pinisim taim nogut nau yu stap long en. Na tu, yu no ken laikim tumas bai tudak i kamap, long wanem, long dispela taim ol kain kain bagarap i save kamap wantu long ol lain manmeri. Yu no laikim dispela hevi nau i wok long kamap long yu, tasol yu bin laik long mekim pasin nogut. Olsem na yu mas lukaut gut. Nogut yu pas olgeta long pasin nogut. “Harim gut. God i stap antap tru na em i gat bikpela strong. Na em i gutpela tisa tru. Husat inap skulim yumi olsem em? Na husat inap tokim God long ol samting em i mas mekim? Na husat inap tokim em olsem, ‘God, yu no bin mekim stretpela pasin’? I no gat wanpela. Ol man i save lukim ol samting God i bin wokim na ol i singim song na litimapim nem bilong en. Olsem na yu tu, yu mas mekim wankain pasin. Olgeta manmeri i bin lukim wok God i bin mekim, tasol ol i no klia gut long ol wok bilong en.” Na Elihu i tok moa olsem, “God i nambawan na i antap tru. Yumi no inap save tru long em, na yumi no inap painimaut hamas krismas bilong en. Em i save mekim wara i go antap na tanim i kamap ren. Orait na dispela ren i save lusim ol klaut na pundaun long graun, na ol manmeri i gat planti wara. Yumi olgeta i no save olsem wanem ol klaut i save kamap bikpela na karamapim skai olsem haus sel bilong God. Na yumi no save olsem wanem ol klaut i pairap aninit long en. God i save sutim lait bilong klaut i go nabaut, na lait i go daun tru long as bilong solwara na olgeta samting i kamap ples klia. God i save bosim ren na klaut, na long dispela pasin em i save bosim na lukautim olgeta lain manmeri. Na em i save mekim ol kaikai i kamap gut long ol gaden, na ol manmeri i gat planti kaikai. Em i save holim lait long han bilong en, na sutim i go olsem spia long samting em i makim. Taim klaut i pairap, dispela i soim yumi olsem strongpela win na ren i laik i kam. Na ol bulmakau tu i save pilim, na mekim sampela kain pasin. “Taim klaut i pairap, mi save pret nogut na lewa bilong mi i sut. Yupela harim pairap bilong ol klaut. Em God tasol i bikmaus na i singaut strong. Em i mekim lait bilong klaut i sut i go long olgeta hap bilong skai inap long arere tru bilong graun. Na bihain, yumi harim em i singaut bikmaus tru, na yumi pilim bikpela strong bilong em. Na long taim God i mekim olsem, lait bilong klaut i save sut i go nabaut. “Maus bilong God i pairap narakain tru na i gutpela moa. Na em i save mekim olkain samting, i winim tingting bilong yumi. Em i tok tasol na ren ais i pundaun long graun. Em i tok, na bikpela ren tru i pundaun. Long dispela pasin em i save pasim rot bilong ol manmeri, na ol i no inap wok. Em i mekim olsem bai ol manmeri i ken save gut long ol samting em i save mekim. Na long kain taim olsem, ol wel abus i save go hait long haus bilong ol. Ol strongpela win i save kirap long hap bilong ol na i kam. Na ol bikpela win i save bringim taim bilong kol. God i save winim win bilong en na ais i save kamap, na ol bikpela wara i tanim ais na i kamap strong tru. Em i save bungim planti wara long ol bikpela klaut, na i mekim lait i kirap namel long ol klaut na i sut i go nabaut. God yet i save tok na ol dispela klaut i save go raun long olgeta hap bilong graun, bilong mekim ol samting em i tokim ol long mekim. Sampela taim em i salim ol i go bilong stretim pasin bilong ol manmeri, na sampela taim bilong mekim gut long ol. Na sampela taim em i salim ol bilong mekim graun bilong en i kamap gutpela gen. “Jop, yu mas stap isi na putim yau gut na kisim tingting long ol kain kain strongpela wok God i save mekim. Ating yu save long ol oda God i save givim long ol klaut bilong mekim lait bilong klaut i sut i go nabaut, a? Ating yu klia long pasin God i save mekim bilong hangamapim nating ol klaut long skai, a? God i gat olgeta save na em i save mekim olgeta dispela gutpela gutpela wok. Tasol yu no gat dispela kain save. Taim hatpela win i kam long hap saut na yu pilim klos na skin bilong yu i hat nogut tru, yu no inap mekim wanpela samting bilong pasim dispela win. God i bin wokim skai na putim i stap strong long ples bilong en. Na skai i stap olsem glas bilong lukluk ol i bin wokim long bras. Olsem wanem, yu inap helpim em long mekim dispela wok, a? Sapos yu inap, orait yu ken skulim mipela long ol tok mipela i mas mekim long God, long wanem, tingting bilong mipela i no klia, na mipela i no inap redim tok bilong autim long kot bilong en. Sapos God i harim olsem mi gat tok long em, ating em inap putim yau long tok bilong mi, a? Em bai i no inap wari long tok bilong mi. “Lukim, win i rausim ol klaut i go na skai i klia olgeta na san i lait moa yet, na yumi no inap lukluk long lait bilong san. Na long hap not, bikpela lait i kamap long skai, kala bilong en i olsem gol. Em God i putim bilas bilong en na i kam wantaim bikpela lait na strong bilong en. God I Gat Olgeta Strong, em i antap tru na yumi no inap i go klostu long em. Em i gat bikpela strong na em i stretpela olgeta. Em i save mekim stretpela pasin tasol, na em i no inap daunim yumi nating. Olsem na ol manmeri i save pret long em. Na em i no save putim yau long ol man i ting ol i gat planti save.” Taim Elihu i tok pinis, orait Bikpela i stap insait long bikpela win na ren na i bekim tok bilong Jop olsem, “Jop, yu no gat gutpela tingting na save. Yu wanem kain man tru na yu mekim planti toktok nabaut, na yu laik paulim ol samting mi laik mekim? Nau yu mas sanap olsem man tru. Na bai mi askim yu long olkain samting na yu mas bekim ol askim bilong mi. Taim mi wokim na strongim as bilong dispela graun, yu stap we? Sapos yu save gut long ol dispela samting, yu mas tokim mi. Husat i bin tingim na putim ol mak bilong dispela graun? Ating yu save, a? Na husat i bin pulim ol lain bilong metaim ol hap bilong graun? Ol pos bilong strongim graun i sanap long wanem hap? Na husat i bin putim bikpela ston bilong wokim graun antap long en? Long taim dispela wok i kirap, ol sta i bin lukim na ol i amamas na singim song, na ol ensel i amamas na singaut. “Na long taim solwara i bin sut i kam ausait long bel bilong graun, husat i bin pasim ol dua, na solwara i stap insait long mak bilong en? Long taim solwara i kamap nupela, mi bin karamapim em long ol klaut, olsem klos bilong en. Na mi bin pasim ol blakpela klaut long en olsem mama i save pasim laplap long nupela pikinini. Na mi bin makim arere bilong solwara i stap olsem banis i raunim em. Na mi tokim solwara olsem, ‘Biksi bilong yu i ken bruk i kam inap long dispela mak tasol. I tambu tru long kalapim dispela mak.’ “Jop, olsem wanem? I gat wanpela taim yu bin tok tasol, na tulait i bruk, a? Na ating yu bin makim taim bilong moning i mas kamap long olgeta de, a? Tudak i olsem blanket i save karamapim graun long nait na ol man nogut i save raun na mekim ol pasin nogut. Ating wanpela taim yu bin tokim tulait long kamap na rausim tudak na mekim ol man nogut i kirap nogut na ranawe nabaut, a? Lait bilong san long moning i save mekim olgeta samting i kamap ples klia, na yumi inap lukim gut ol samting i bin i stap hait long tudak. Tudak i olsem san bilong ol man nogut, na ol i save amamas long raun na mekim ol kain kain pasin nogut. Tasol tulait i save daunim strong bilong ol na mekim ol i lusim wok nogut bilong ol. “Ating yu bin i go daun long as bilong solwara na lukim ol ples wara i save kamap long en, na yu bin wokabaut long dispela hap, a? Olsem wanem? Yu bin i go daun na lukim ol dua bilong dispela ples tudak tru, em ol manmeri i dai pinis i save go long en? Dispela graun i bikpela tumas. Ating yu save long olgeta hap bilong en, a? Sapos yu save, orait yu mas tokim mi. “Yu save long rot i go long as ples bilong lait, a? Na as ples bilong tudak i stap we? Na yu inap soim lait na tudak long ol rot tupela i mas bihainim na i go bek long ples bilong tupela, a? Jop, yu lapun tru, na ating yu inap soim ples bilong tupela, long wanem, ating taim mi no bin wokim lait na tudak yet, mama bilong yu i bin karim yu. “Olsem wanem? Yu bin i go lukim ol bakstua ais na ren ais i stap long en, a? Mi bin putim ol dispela samting i stap redi bilong mekim save long ol lain manmeri i mekim nogut na kirapim pait long ol arapela lain. We stap rot i go long ples lait bilong san i save kirap long en na i go nabaut? Na we stap rot i go long ples win bilong hap sankamap i save kirap long en na i go nabaut? Husat i bin wokim baret antap long skai bai bikpela ren i ken bihainim na kapsait i kam daun long graun? Na husat i bin wokim rot bilong lait bilong klaut i ken bihainim na sut i go nabaut long taim klaut i pairap? Husat i mekim ren i pundaun long ples drai i no gat man i stap long en? Pastaim dispela graun i bin i stap nating na i no gat ol diwai na gras samting i kamap long en. Tasol ren i inapim tru dispela graun, na planti gras i kamap. “Olsem wanem? Ating ren na wara bilong nait i gat papa, a? Na husat i mama bilong ais na bilong ren ais i save pundaun long graun? Long taim bilong kol, ol wara nabaut i save kamap strong olsem ston, na ais i karamapim solwara. “Jop, ating yu inap long bungim wanpela lain sta na pasim ol i stap wantaim long wanpela hap bilong skai, a? Na ating yu inap lusim rop i pasim wanpela lain sta, na larim ol i go nabaut? Olsem wanem? Yu inap soim rot long ol sta na tokim ol long wanem taim bilong yia ol i mas kamap? Ating yu save long ol lo em ol sta bilong skai i save bihainim, laka? Yu inap long mekim ol samting bilong graun tu i bihainim ol dispela lo? “Ating yu inap bikmaus long ol klaut na ol i harim tok bilong yu na kapsaitim bikpela ren antap long yu, a? Na sapos yu tokim lait bilong klaut long i go long wanpela hap, ating lait bilong klaut bai i tokim yu olsem, ‘Mi redi tasol long mekim wok bilong yu.’ Husat i bin givim save long ol pisin ol i kolim longpela nek long wanem taim haiwara bai i kamap? Na husat i bin givim save long ol kakaruk long singaut long taim tulait i laik kamap? Husat i gat save inap long kaunim olgeta klaut? Ol klaut i olsem sospen wara i stap long skai, na husat inap kapsaitim ol na mekim ren i pundaun na das bilong graun i kamap malumalum na i pas long graun gen?” Na Bikpela i tok moa olsem, “Jop, olsem wanem? Ating yu save mekim ol abus i kam klostu long ol laion i wet i stap long ol hul na long ol ples hait bilong ol, bai ol laion i ken kilim na kaikai na pinisim hangre bilong ol, a? *** Na long taim ol kotkot i sot long kaikai na i raun raun bilong painim kaikai, na ol pikinini bilong ol i wok long singaut long mi long kisim kaikai, orait husat i save givim kaikai long ol? “Olsem wanem? Yu save wanem taim ol wel meme bilong ples maunten i save karim pikinini, a? Na yu save lukim ol dia i karim pikinini? Ating yu save hamas mun ol pikinini meme na pikinini dia bai i stap long bel bilong mama? Na ating yu save wanem taim ol mama bai i brukim skru na karim pikinini bilong ol, a? *** Ol dispela pikinini i save stap wantaim ol mama bilong ol long bus na long kunai, na ol i kamap bikpela na strong. Na taim ol i bikpela pinis, orait ol i save lusim ol mama bilong ol na i go olgeta. Na ol i no kam bek gen. “Husat i bin lusim ol rop i pasim ol wel donki na larim ol i go nabaut long laik bilong ol yet? Mi bin givim ples drai long ol wantaim dispela ples stret graun i gat sol i stap long en, bai ol dispela ples i stap olsem ples bilong ol. Ol wel donki i save, sapos ol i stap long ol taun, bai ol man i pasim ol long baklain na bikmaus long ol na bosim ol long mekim wok. Olsem na ol i givim baksait long nois na singaut bilong ol taun, na ol i save raun nabaut long ol ples maunten bilong painim gras na ol lip bilong diwai samting bilong kaikai. “Jop, olsem wanem? Bai ol wel bulmakau inap mekim wok bilong yu, a? Ating long nait bai ol i gat laik bilong i kam slip long haus bulmakau bilong yu, a? Yu inap pasim ol long baklain na mekim ol i bihainim yu i go long ol ples daun na pulim masin bilong brukim graun, laka? Yu save ol i gat bikpela strong. Olsem na yu ting ol inap helpim yu na mekim ol bikpela wok bilong yu, a? Na yu ting yu inap tokim ol long i go kisim ol wit samting i redi long gaden na bringim i kam long ples bilong rausim bun na lip bilong wit, a? “Taim ol muruk i amamas, ol i save mekim nais long wing bilong ol. Tasol ol i no save mekim gutpela pasin olsem ol longpela nek i save mekim long ol pikinini bilong ol. Ol muruk i save putim kiau bilong ol long graun na larim i stap, bai hat bilong graun i ken hatim ol kiau. Na ol i no save wari liklik long ol kiau, nogut ol wel abus na ol man i kam krungutim. Ol muruk i save lukim ol pikinini bilong ol yet olsem pikinini bilong arapela mama, na ol i no save mekim gutpela pasin long ol. Ol i no gat wari sapos ol pikinini i bagarap, na wok bilong ol long karim kiau i lus nating. Ol i mekim olsem, long wanem, mi no bin givim gutpela tingting na save long ol. Tasol taim ol muruk i kirap na ran i go, ol i ran strong tumas, na ol i mekim nais moa yet long wing bilong ol. Na ol inap winim hos i gat man i sindaun long en. “Jop, olsem wanem? Yu save givim strong long ol hos, a? Na ating yu save putim ol longpela gras long nek bilong ol, a? Ating yu yet yu save mekim ol hos i kalap antap tumas olsem ol grasopa, laka? Ol hos i save singaut strong tru, na singaut bilong ol i save pretim ol manmeri. Ol i amamas long bikpela strong bilong ol na ol i kalap kalap na paitim graun long hanlek bilong ol. Na ol i ran spit i go long pait. Ol hos i no save pret na kirap nogut long wanpela samting. Maski pait i kamap bikpela tru, ol i no save ranawe long pait. Ol i save karim ol soldia i sindaun long ol, na taim ol i ran, ol spia bilong ol soldia i pairap insait long ol paus, na sap bilong ol longpela spia ol soldia i karim, ol i lait long san. Taim ol hos i harim biugel i krai, ol i no save stap isi. Nogat. Bel bilong ol i sut na ol i skrap moa yet long i go long pait, na ol i save ran spit tru i go. Na long taim ol i harim biugel i krai, ol i save singaut. Taim ol i stap longwe yet long hap bilong pait, ol i kisim smel bilong pait. Na ol i harim ol ofisa i singaut long ol soldia na ol soldia i singaut bikmaus long kirapim pait. “Jop, ating yu bin putim tingting na save long ol tarangau long pasin ol i save mekim, na ol i save kirap na flai i go long hap saut, a? Ating yu yet yu save tok na ol tarangau i save flai i go antap long maunten na wokim ol haus bilong ol, laka? Ol i save go i stap antap long ol maunten na wokim ol haus bilong ol long ples ston na ples nogut. Dispela kain ples i olsem strongpela ples hait bilong ol. Ol i save sindaun i stap long haus bilong ol na glasim ol abus, na maski abus i stap longwe, ol i save lukim. Ol pikinini tarangau i save laikim tumas long dring blut bilong ol dispela abus. Na taim pait i kamap na bodi bilong ol man i dai pinis i slip nabaut long graun, orait ol tarangau i save kam bung long dispela hap.” Orait na Bikpela i askim Jop olsem, “Jop, yu bin tok pait long mi, God I Gat Olgeta Strong, na yu bin kotim mi. Orait nau mi givim taim long yu long bekim ol askim bilong mi. Yu inap bekim, o nogat?” Orait na Jop i bekim tok bilong Bikpela olsem, “Bikpela, mi rabis na samting nating tasol. Olsem wanem na mi inap bekim tok bilong yu? Mi bai pasim maus tasol. Mi bin mekim planti toktok tumas. Olsem na mi no ken toktok moa.” Orait Bikpela i stap long bikpela win na ren na i bekim tok bilong Jop olsem, “Yu mas sanap olsem man tru. Na bai mi askim yu long olkain samting, na yu mas bekim ol askim bilong mi. Yu bin tok strong olsem, ol pasin bilong yu i stret. Tasol bilong wanem yu bin kotim mi, na tok mi save mekim pasin i no stret? Ating strong bilong yu i bikpela tru olsem strong bilong mi, a? Mi save singaut strong tru olsem klaut i pairap. Ating yu inap mekim olsem tu, a? “Sapos yu inap, orait yu ken kisim ples bilong mi na putim olkain gutpela gutpela bilas na kisim biknem na strong na stap antap tru long olgeta manmeri. Na taim yu lukim ol man bilong mekim hambakpasin i litimapim nem bilong ol yet, orait yu ken belhat moa yet long ol na daunim ol tru. Yes, yu mas lukim olgeta bikhetman na daunim ol. Na yu ken krungutim tru ol man bilong mekim pasin nogut, long ples ol i stap long en. Na yu mas karamapim ol dispela man long graun, bai ol arapela manmeri i no ken lukim ol moa. Sapos yu mekim ol dispela samting, orait bai mi litimapim nem bilong yu na tok, long strong bilong yu yet yu bin daunim ol man bilong mekim pasin nogut na pinisim ol olgeta.” Bikpela i tok moa olsem, “Jop, yu go lukim ol traipela animal ol i kolim hipopotamus. Mi yet mi bin wokim ol na mi bin wokim yu tu. Ol hipopotamus i save kaikai gras olsem ol bulmakau. Bodi bilong ol i bikpela na ol i gat bikpela strong. Na bel na baksait bilong ol tu i strong moa yet. Tel bilong ol i save sanap strong olsem ol diwai sida, na hanlek bilong ol i gat bikpela strong. Ol bun bilong ol hipopotamus i strong tumas olsem paip ol i bin wokim long strongpela bras. Na hanlek bilong ol i strong tru olsem ol bikpela ba ain. Ol hipopotamus i namba wan tru bilong ol lain animal mi God, mi bin wokim. Yes, mi bin wokim ol na mi wanpela tasol inap long daunim strong bilong ol. “Dispela gras ol hipopotamus i save kaikai, i save kamap nabaut long ol liklik maunten long ol ples ol wel abus i save ran i go nabaut long en. Ol hipopotamus i save slip aninit long ol liklik diwai i gat nil, na i save hait insait long ol tiktik bilong tais. Na ol i save hait na malolo aninit long ol han bilong ol diwai i kamap arere long ol wara. Taim tait i kamap na wara i ran strong, ol i no save pret. Maski tait i kam antap inap long maus bilong ol, ol i stap bel isi tasol. Taim ol i was i stap, husat inap holimpas ol? Na husat inap wokim trap bilong hukim nus bilong ol na kalabusim ol?” Bikpela i tok moa olsem, “Jop, olsem wanem? Yu inap tromoi huk na hukim traipela pukpuk masalai, a? Na yu inap pasim tang bilong en long baklain? Yu inap mekim hul long nus bilong en na pasim baklain na pulim em i go, a? Na ating yu inap putim huk long wasket bilong en? Yu ting wanem? Sapos yu holimpas em, bai em i askim yu long marimari long em na larim em i go, a? Bai em i mekim gutpela tok isi long yu, laka? Ating em inap mekim kontrak wantaim yu bai em i mekim wok bilong yu oltaim, a? Ating yu inap pilai wantaim em olsem yu save pilai wantaim pisin yu lukautim? O ating bai yu pasim em long wanpela string bai ol pikinini meri bilong yu i ken pulim em i go, a? Na ating ol bisnisman bai inap tok pait long pe bilong baim em? Na bai ol inap katim em liklik liklik na karim ol hap mit bilong en i go salim long maket, laka? Ating yu inap sutim em long planti spia na bai ol i pulap tru long skin na het bilong en, a? Goan, putim han bilong yu long em, na bai yu pilim strong bilong em, na bai yu no mekim olsem gen. Bai em i pait strong moa yet long yu, na yu no inap tru lusim tingting long dispela pait. “Sapos yu gat tingting bilong holimpas pukpuk masalai, mobeta yu lusim dispela tingting olgeta, long wanem, sapos yu lukim em, olgeta bun bilong yu bai i guria na strong bilong yu bai i pinis olgeta. I no gat wanpela man i stap inap long kirapim pukpuk masalai na winim em long pait. Na sapos i no gat kain man olsem i stap, orait husat inap winim mi? Olgeta samting bilong dispela graun i bilong mi, na husat i bin givim samting long mi pastaim na bai mi mas bekim samting long em? “Nau mi laik tokim yu moa long pukpuk masalai i luk olsem wanem na long bikpela strong bilong en, na tu long em i gat naispela strongpela bodi. Husat inap rausim grile i stap long skin bilong en? Na husat inap i go klostu long strongpela maus bilong en? Em i gat planti bikpela tit long maus bilong en na ol man i save pret tumas long ol. Olsem na husat inap opim maus bilong en? Em i save amamas tru long ol strongpela grile bilong en. Ol dispela grile i save pas pas tru na strongim skin bilong en. Ol grile bilong en i pas strong tru na i no gat wanpela liklik hap win inap i go aninit long ol grile. Ol i pas strong tumas na i no gat wanpela samting inap opim ol. “Taim em i kus, lait i save kamap long nus bilong en na i sut i go nabaut. Na ai bilong en i save lait olsem lait bilong san i kam antap long moning. Paia i save kamap long maus bilong en na ol liklik hap paia i sut i go nabaut. Na smok i save kamap long nus bilong en olsem smok i kamap long sospen i boil i stap antap long paia. Taim em i opim maus, win bilong en i save mekim paia i kirap. Na paia i save sut i kam ausait long maus bilong en. “Nek bilong en i strong moa yet, na taim ol man i lukim em, ol i pret nogut tru. Ol hap bilong skin bilong en i pas tru long bodi bilong en na i strong olgeta na i no save surik liklik. Nogat tru. Bel bilong en i no save pret long wanpela samting. Em i strong tumas, olsem bikpela ston bilong wilwilim rais samting. “Sapos em i kirap na sanap, orait ol strongpela king i pret moa yet. Na taim ol i harim em i paitim wara, tingting bilong ol i pas tru na ol i no inap mekim wanpela samting. Maski ol man i traim katim em long bainat o ol i tromoi ol bikpela na liklik spia long em, ol dispela samting i no inap bagarapim em na em i lukim ol olsem samting nating. Em i lukim ain olsem kunai i drai na strongpela bras olsem diwai i sting pinis. Maski ol man i kisim banara na sutim spia long en, bai em i no ranawe. Na sapos ol i kisim katapel na sutim ol ston i go long em, em bai i pilim ol dispela ston olsem ol lip diwai i pundaun antap long skin bilong en. Em i lukim ol bikpela stik bilong pait olsem gras i drai. Na taim em i harim ol longpela spia i pairap, em i no wari long ol. Em i lukim ol i olsem ol samting nating tasol. “Ol grile long bel bilong pukpuk masalai i sap, olsem ol hap sospen graun i bruk. Na taim em i wokabaut long graun malumalum, ol dispela grile i save katim ol liklik baret long graun. Taim em i swim long solwara, em i save mekim solwara i boil olsem wara i boil long sospen. Na mak bilong rot em i bin bihainim long solwara i kamap waitpela tru na i lait tumas, olsem waitpela gras bilong lapun. Pukpuk masalai i no save pret long wanpela samting. I no gat wanpela animal i wankain olsem em. Nogat tru. Em i lukim ol arapela animal i gat biknem, tasol em i ting ol i samting nating. Maski ol dispela animal i apim nem bilong ol yet, em i stap olsem king bilong ol.” Orait na Jop i bekim tok bilong Bikpela olsem, “Bikpela, mi save nau, yu tasol inap mekim olgeta samting. Na taim yu laik mekim ol wok bilong yu, i no gat wanpela samting inap pasim yu. Yu bin askim mi olsem, ‘Husat dispela man i no gat gutpela tingting na save na i laik paulim ol samting mi laik mekim?’ Sori tumas, mi bin mekim planti kranki toktok long ol samting mi no klia olgeta long as bilong en. Ol dispela narakain gutpela samting mi bin toktok long en, ol i winim tru tingting na save bilong mi. “Na tu yu bin tokim mi olsem, ‘Jop, yu mas putim yau gut na harim tok bilong mi. Na bai mi askim yu long olkain samting na yu mas bekim ol askim bilong mi.’ Bikpela, bipo mi bin harim tok bilong ol man tasol na mi kisim save long yu. Tasol nau mi lukim yu stret long ai bilong mi yet. Olsem na mi sem tru long mi yet na long olgeta tok mi bin mekim. Na mi sindaun long das na long sit bilong paia, bilong soim yu olsem mi tanim bel pinis.” Bihain long Bikpela i tok pinis long Jop, em i tokim Elifas, dispela man bilong taun Teman, olsem, “Mi kros long yu na long tupela pren bilong yu wantaim. Long wanem, yupela i no bin autim tok tru long pasin bilong mi olsem wokman bilong mi, Jop, i bin autim. Orait yupela go nau na kisim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man na bringim ol i go long Jop, wokman bilong mi. Na yupela i mas kilim ol i dai na mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Na bai Jop i beten na askim mi long marimari long yupela. Na bai mi harim beten bilong en, na bai mi no ken mekim save long yupela bilong bekim ol dispela kranki toktok yupela i bin mekim. Long wanem, yupela i no bin autim tok tru long pasin bilong mi olsem wokman bilong mi, Jop, i bin autim.” Orait Elifas bilong taun Teman na Bildat bilong kantri Suha na Sofar bilong kantri Nama, ol i kirap i go mekim olsem Bikpela i bin tokim ol. Na Bikpela i harim prea bilong Jop na i marimari long ol. Bihain long Jop i bin beten bilong helpim ol pren bilong en, Bikpela i givim em gutpela sindaun gen. Bikpela i givim Jop planti samting tru, i dabolim olgeta samting em i bin i gat bipo. Orait na olgeta brata na susa bilong Jop na olgeta pren bilong bipo i kam kaikai long haus bilong en. Ol i tingim olgeta hevi na trabel Bikpela i bin putim long em na ol i tok sori long em na strongim bel bilong en. Na olgeta wan wan i givim wanpela mani silva na wanpela ring gol long em. Stat long dispela taim Bikpela i mekim gut moa yet long Jop. Na las hap bilong laip bilong en i winim tru ol yia em i bin i stap bipo. Na Jop i kisim 14,000 sipsip na 6,000 kamel na 2,000 bulmakau na 1,000 donki meri. Na Jop i kamapim 7-pela pikinini man na tripela pikinini meri. Na em i kolim nem bilong namba wan pikinini meri olsem, Jemima, na namba 2 Kesia, na namba 3 Kerenhapuk. Ol dispela pikinini meri i naispela tru, na long olgeta hap bilong kantri i no gat wanpela meri i naispela olsem ol. Na taim Jop i tilim graun wantaim ol samting bilong en long ol pikinini man bilong en, orait em i tilim hap tu long ol dispela pikinini meri. Bihain long olgeta dispela hevi na trabel bilong Jop i pinis, em i stap inap 140 yia na em i lukim ol tumbuna pikinini bilong en, na ol pikinini na tumbuna pikinini bilong ol. Orait Jop i stap gut tru, na em i kamap lapun tru, na em i dai. Man i no save bihainim tok bilong ol man nogut, na i no save wokabaut long rot bilong ol man bilong mekim sin, na i no save sindaun wantaim ol man bilong tok bilas long God, dispela man i ken amamas tru. Dispela man i save laikim tumas lo bilong God, na em i save tingting long dispela lo long san na long nait. Dispela man i olsem diwai ol man i bin planim klostu long wara. Em i save karim kaikai long taim bilong em stret, na lip bilong en i no save drai. Olgeta samting em i mekim i save kamap gutpela. Ol man nogut i no olsem. Nogat tru. Ol i olsem skin rais win i save rausim i go. Olsem na bai ol man nogut i no inap winim kot bilong God. Na ol man bilong mekim sin bai i no inap i stap insait long lain bilong ol stretpela man. God i save amamas tru long pasin bilong ol stretpela man. Tasol ol man i mekim pasin nogut, ol bai i lus olgeta. Bilong wanem olgeta lain manmeri i pasim tok bilong mekim pasin bilong bikhet? Bilong wanem ol dispela manmeri i pasim tok nating bilong mekim ol pasin nogut? Ol king bilong olgeta hap graun, ol i redi long pait. Na ol hetman i bung na painim rot bilong daunim Bikpela na dispela man em i makim bilong bosim ol manmeri bilong en. Ol i tok olsem, “Yumi brukim hankap bilong tupela. Yumi rausim ol baklain tupela i pasim yumi long en.” God i sindaun long sia king bilong en long heven, na em i lap na tok bilas long ol. Em i belhat tru na i givim strongpela tok long ol. Na bikpela kros bilong en i mekim ol i pret moa yet. Na em i tokim ol olsem, “Mi makim pinis dispela man bilong i stap king. Mi yet mi putim em i stap long Saion, dispela maunten bilong mi yet.” King i tok, “Nau bai mi autim tok Bikpela i bin givim mi. Em i tokim mi olsem, ‘Yu Pikinini bilong mi. Nau mi kamap papa bilong yu. Askim mi, na bai mi givim olgeta lain manmeri long yu, na bai yu bosim olgeta hap graun. Bai yu bosim ol long strongpela han bilong yu. Na bai yu brukim ol liklik liklik, olsem man i brukim sospen graun.’” Olsem na yupela ol king, yupela putim gut yau na stretim pasin bilong yupela. Yupela ol hetman bilong graun, yupela harim dispela tok na yupela lukaut. Yupela i mas pret long God na aninit long em. Yupela i mas guria long em na amamas wantaim. Yupela i mas aninit long pikinini bilong en na givim kis long em. Nogut em i kros long yupela na yupela i dai. Long wanem, em i save belhat hariap. Man i save bilip long God na pas tru long em, em i ken amamas. Bikpela, ol birua bilong mi i kamap planti moa. Ol i wok long mekim nogut long mi. Ol i tokim mi olsem, “God bai i no inap helpim yu.” Tasol tok bilong ol i no tru. God, yu olsem hap plang bilong pait i haitim mi. Yu tasol yu mekim mi i win. Yu tasol yu pinisim bel hevi bilong mi na mekim mi i sanap strong. Mi save singaut long God i helpim mi. Em i stap long maunten bilong em yet na em i harim singaut bilong mi. Mi save slip long bet na mi slip i dai. Na bihain mi save kirap gen na mi stap gut, long wanem, God i save lukautim mi. 10,000 birua i banisim mi long olgeta hap, tasol mi no ken pret long ol. Bikpela, yu kam. Yu God bilong mi, yu kam helpim mi. Yu save paitim nabaut ol birua bilong mi. Yu save brukim tit bilong ol man nogut. Bikpela, yu wanpela tasol yu save kisim bek mipela na mipela i no save bagarap. Yu ken mekim gut long ol manmeri bilong yu. God, yu save mekim mi i win. Taim mi singaut long yu, yu ken harim singaut bilong mi. Bipo mi bel hevi nogut tru, na yu bin pinisim bel hevi bilong mi. Yu ken marimari long mi nau na harim prea bilong mi. Yupela ol man, hamas taim bai yupela i wok long daunim biknem bilong mi? Hamas taim bai yupela i laikim tumas ol kain kain rabis samting? Hamas taim bai yupela i bihainim ol pasin bilong giaman? Yupela i mas save gut long dispela tok. Ol man i save aninit tru long Bikpela, em i makim ol bilong em yet. Na olgeta taim mi singaut long em, em i save harim singaut bilong mi. Yupela i mas pret long God na lusim pasin bilong mekim sin. Taim yupela i slip long bet, yupela i mas tingting gut long dispela tok, na pasim maus. Yupela i mas mekim olkain ofa Bikpela i save laikim. Na yupela i mas bilip tru long em. Planti man i save tok olsem, “Mipela i laik kisim ol gutpela samting bai mipela i ken amamas.” Bikpela, yu ken marimari long mipela na helpim mipela. Taim wit na wain i kamap planti long gaden, ol man i save amamas. Tasol amamas yu bin putim long bel bilong mi, em i winim tru amamas bilong ol. Bikpela, yu tasol yu save lukautim mi na mi stap gut. Mi no save pret long wanpela samting. Taim mi go long bet, wantu mi save slip i dai. Bikpela, harim prea bilong mi na putim yau long tok bilong mi. Yu king na God bilong mi, mi prea long yu. Yu ken harim singaut bilong mi. Bikpela, long olgeta moning mi save beten long yu. Long taim san i kam antap mi save prea strong long yu. Em i olsem ofa bilong mi. Na mi wet long yu bekim prea bilong mi. God, yu no save amamas long pasin i no stret. Ol man bilong mekim pasin nogut i no ken i stap klostu long yu. Yu no save larim ol hambakman i sanap long ai bilong yu. Na yu no laikim tru ol man i mekim pasin nogut. Yu save bagarapim olgeta man bilong giaman. Na yu no laikim tru ol man bilong kilim man i dai na ol man bilong kusai. Tasol yu save laikim mi tru. Olsem na mi inap i go long haus bilong yu. Long gutpela haus bilong yu bai mi brukim skru na lotu long yu. God, ol birua i laik bagarapim mi. Olsem na yu ken stiaim lek bilong mi na bai mi bihainim stretpela pasin bilong yu. Soim mi rot yu laik mi wokabaut long en. Ol birua bilong mi i no save tok tru liklik. Ol i tingting tasol long bagarapim ol arapela man. Maus bilong ol i olsem matmat i op i stap. Ol i mekim planti tok gris bilong pulim ol man long bihainim ol pasin ol i laikim. God, yu ken kotim ol na mekim save long ol. Paulim ol tingting nogut bilong ol. Ol i save bikhet long yu na mekim planti sin, olsem na yu ken rausim ol i go longwe long pes bilong yu. Tasol olgeta manmeri i save larim yu i lukautim ol, ol i ken amamas. Ol i ken belgut tru na singim song bilong amamas. Yu save lukautim ol gut. Ol manmeri i save laikim yu tru, ol i ken amamas moa yet na litimapim nem bilong yu. Bikpela, yu save mekim gut long ol man i bihainim tru tok bilong yu. Yu stap olsem hap plang bilong pait na yu haitim ol. Yu lukautim ol gut tumas na ol i stap gut tru. Bikpela, yu gat kros, tasol yu no ken krosim mi. Yu belhat, tasol yu no ken mekim save long mi. Bikpela, mi no gat strong moa, olsem na yu ken marimari long mi. Strong bilong mi i pinis olgeta. Yu ken mekim mi i orait gen. Bel bilong mi i gat bikpela hevi tru. Tasol Bikpela, yu olsem wanem? Hamas taim yet bai mi stap bel hevi? Bikpela, yu kam. Kisim bek mi. Yu man bilong marimari oltaim, yu ken helpim mi na bai mi no inap i dai. Ol man i dai pinis, ol i no save tingim yu. Long ples ol i stap long en, ol i no save givim biknem long yu. Mi singaut singaut na strong bilong mi i pinis olgeta. Olgeta nait aiwara bilong mi i save wasim bet bilong mi. Mi krai moa yet na hetpilo bilong mi i wara olgeta. Mi gat planti birua, olsem na mi krai krai i stap. Ai bilong mi i solap. Mi no inap lukim wanpela samting. Yupela ol man i mekim pasin nogut, yupela klia long mi. Bikpela i harim pinis krai bilong mi. Mi bin singaut long Bikpela i helpim mi, na em i harim mi pinis. Em i harim prea bilong mi. Ol birua bilong mi bai i gat bikpela hevi. Ol bai i pret moa yet na sem tru. Wantu bai ol i lusim mi na ran i go longlong nabaut. God, Bikpela bilong mi, mi kam long yu na mi hait long ol birua. Yu helpim mi, na bai ol man i ranim mi ol i no ken kilim mi i dai. Yu kisim bek mi bai mi no bagarap. Nogut ol i bagarapim mi olsem laion i brukim skin bilong man. Nogut ol i pulim mi i go long wanpela hap na i no gat man inap kisim bek mi. God, Bikpela bilong mi, sapos mi gat asua long ol pasin nogut, sapos mi bin mekim nogut long narapela man, sapos mi bin trikim pren bilong mi, na sutim tok nating long en, na sapos mi bin mekim nogut nating long birua bilong mi, orait yu ken larim ol birua i ranim mi na holimpas mi. Ol i ken krungutim mi na bagarapim mi olgeta na larim bodi bilong mi i slip i stap nating long graun. God, mi laik bai yu ken kirap. Yu ken belhat long ol birua i pait strong moa long mi na yu ken mekim save long ol. God bilong mi, yu save laikim stretpela pasin tasol, olsem na yu mas kirap na helpim mi. Yu mas sindaun long sia king bilong yu long heven na tokim olgeta lain manmeri long kam bung klostu long yu. Bikpela, yu save skelim pasin bilong olgeta lain manmeri. Olsem na yu ken helpim mi long winim kot, long wanem, mi bin mekim ol gutpela stretpela na pasin tasol. God, yu stretpela olgeta. Yu save skelim tingting na bel bilong olgeta man. Orait yu mas pinisim tru ol pasin nogut bilong ol man nogut. Na yu ken helpim ol stretpela man bai ol i sanap strong. God em i wasman bilong mi. Em i save helpim ol man i bihainim tok bilong em. God em i gutpela jas na em i save mekim stretpela kot. Oltaim em i save daunim ol man bilong mekim pasin nogut. Sapos ol man nogut i no tanim bel, bai God i sapim bainat bilong en. Na bai em i taitim banara na i redi long pait. Em i makim ol long spia i gat paia. Em i redim pinis ol spia samting bilong kilim ol dispela man i dai. Lukim man nogut. Em i pasim tingting pinis long mekim ol pasin nogut. Em i redi long mekim olkain trabel na em i save giaman oltaim. Em i wokim bikpela hul long graun bilong holimpas narapela man. Tasol em yet bai i pundaun long dispela hul em i bin wokim. Olsem tasol rong em i mekim bai i karamapim em yet. Na kros pait em i laik mekim long ol arapela man bai i tanim na bagarapim em yet. God em i stretpela olgeta, na mi tenkyu long em. Bai mi singim song long God Antap Tru bilong litimapim nem bilong em. God, yu Bikpela bilong mipela. Long olgeta hap bilong graun nem bilong yu i nambawan tru. Biknem bilong yu i inapim olgeta hap bilong skai. Ol liklik pikinini tu i save litimapim nem bilong yu. Yu wokim strongpela banis bilong pasim rot bilong ol birua na bilong ol man i save sakim tok bilong yu. Taim mi lukim skai yu bin wokim, na taim mi lukim mun na olgeta sta yu bin putim i stap antap, mi save ting olsem. Mipela man i wanem samting na yu save tingting long mipela? Mipela i samting nating. Bilong wanem yu save was gut long mipela? Yu bin wokim mipela na yu putim mipela i stap aninit long yu wanpela tasol. Yu bin litimapim mipela na givim mipela biknem na namba. Yu bin makim mipela bilong bosim olgeta samting yu bin wokim. Yu putim olgeta samting i stap aninit long mipela man. Yes, olgeta sipsip na bulmakau na olgeta abus i stap long bus, na olgeta pisin i flai antap, na olgeta pis bilong solwara, na olgeta samting i save raun insait long solwara, olgeta i stap aninit long mipela. God, yu Bikpela bilong mipela. Long olgeta hap bilong graun nem bilong yu i nambawan tru. God, long bel bilong mi, mi laik tenkyu tru long yu. Mi laik tokim ol manmeri long olgeta gutpela wok yu bin mekim. Mi tingting long yu na mi singim song bilong amamas. God Antap Tru, bai mi singim song bilong litimapim biknem bilong yu. Ol birua bilong mi i lukim yu na ol i ranawe i go. Ol i pundaun na i dai olgeta. Yu sindaun long sia olsem jas na yu mekim stretpela kot. Yu skelim pasin bilong mi na mi winim kot. Yu bin kotim ol haiden. Yu bagarapim pinis ol man nogut, na oltaim oltaim bai i no gat man i tingting moa long ol. Ol birua i bagarap pinis na bai ol i stap olsem inap oltaim. God, yu bagarapim pinis ol taun bilong ol, na i no gat man bai i tingim ol gen. Tasol Bikpela i stap king inap oltaim. Em i redi pinis long mekim kot. Em i bosim olgeta lain manmeri na ol lo bilong en i stretpela tru. Na long stretpela pasin bilong en em bai i skelim pasin bilong olgeta lain manmeri. Bikpela i stap olsem wanpela strongpela haus. Ol man i kisim hevi long ol birua, ol i ken i go i stap long en. Long taim bilong hevi ol i ken i go long em na hait. Bikpela, yu no save givim baksait long ol manmeri i kam long yu. Olsem na ol man i save long yu bai ol i bilip tru long yu. Bikpela i stap king long taun Saion. Singim song long em na litimapim nem bilong em. Tokaut long olgeta lain pipel long ol bikpela wok em i bin mekim. Bikpela i save tingting long ol man i karim pen. Na em i no save pasim yau bilong en long krai bilong ol. Em i save bekim pe nogut long ol man i mekim nogut long ol. God, yu ken marimari long mi. Lukim pen na hevi ol birua i givim mi. Yu save kisim bek mi long taim klostu mi laik i dai, na yu mekim mi i stap gut. Olsem na mi ken stori long olgeta samting yu bin mekim na mi ken litimapim nem bilong yu. Mi ken sanap long dua bilong taun Saion na mi ken tokaut na amamas long yu bin kisim bek mi. Ol haiden i wokim hul long graun bilong holimpas mipela. Tasol ol yet i pundaun long en. Ol i taitim umben bilong holimpas mipela, tasol umben i pasim ol yet. God i soim pasin bilong em long ol man long taim em i mekim kot. Ol man nogut i bin mekim ol samting bilong bagarapim ol arapela man, tasol dispela ol samting i tanim na i bagarapim ol yet. Ol man nogut na ol lain manmeri i save givim baksait long God, olgeta i mas i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. Oltaim God i no save lusim tingting long ol rabisman. Ol man i gat bikpela hevi ol i save bilip long God na wetim em i helpim ol. Na em bai i no inap larim ol i wet nating. God, yu kam. Yu no ken larim ol man bilong graun i luk pes long yu. Yu mas mekim ol haiden i sanap long kot bilong yu na yu skelim pasin bilong ol. Bikpela, yu mas mekim ol i pret nogut. Yu mas mekim ol lain manmeri i pilim olsem, ol i samting nating tasol. Bikpela, bilong wanem yu sanap i stap longwe long mi? Bilong wanem yu save hait long mi long taim nogut? Ol man nogut i save hambak na ranim ol rabisman bilong bagarapim ol. Ol i ken pundaun long ol hul ol yet i bin wokim bilong holimpas ol arapela man. Man nogut i save hambak nabaut long laik nogut bilong em. Man i save mangalim planti samting, em i save tok nogut long Bikpela na givim baksait long em. Man nogut i ting em i save pinis long olgeta samting. Em i save tok olsem, “God i no ken bekim rong bilong mi. Em i no save wari long ol pasin mi mekim.” Olgeta samting em i mekim, i save kamap gutpela. Bikpela, dispela man i no save liklik long ol tingting bilong yu. Em i save tok bilas long ol birua bilong en. Em i save ting olsem, “Mi sanap strong. I no gat wanpela samting inap sakim mi liklik. Bai mi no inap painim hevi.” Oltaim em i save tok nogut bilong bagarapim ol arapela man. Em i save tok giaman na autim tok bilong pretim ol arapela man. Kwiktaim em i save toktok long mekim pasin nogut na ol kain kain trabel. Dispela man i save sindaun hait insait long ples, na i wetim gutpela man i kam bai em i ken kilim em i dai. Em i save hait na was bilong bagarapim man i no gat strong. Em i save hait na was i stap olsem laion i was i stap insait long hul bilong en. Em i save hait na was i stap bilong holimpas ol rabisman. Em i save holimpas ol long umben bilong en na pulim ol i go. Em i save sindaun isi na wet i stap, na wantu ol man i no gat strong ol i bagarap tru. Bikpela strong bilong man nogut i winim ol. Man nogut i save tingting olsem, “God i no save wari long ol pasin bilong mi. Em i no inap lukim mi. Em i pasim pinis ai bilong en.” Bikpela, yu kam. God, mekim save long dispela man. Yu no ken lusim tingting long ol man i karim hevi. Man nogut i givim baksait long yu na long bel bilong en em i save tingting olsem, “God i no inap bekim ol rong bilong mi.” Yu no laik pinisim tru dispela kain tingting? Tasol yu save lukim pasin bilong ol man nogut. Yu save long pen na hevi ol i givim long ol arapela manmeri, na yu redi long helpim ol dispela lain i gat hevi. Oltaim yu save helpim ol rabisman, na man i no gat strong i save putim em yet long han bilong yu. Yu mas pinisim strong bilong ol man nogut na bai yu no inap lukim moa dispela rabis pasin ol i save mekim. Bikpela i stap king inap oltaim oltaim. Em bai i rausim ol haiden long graun bilong em na bai ol i lus olgeta. Bikpela, bai yu harim beten bilong ol manmeri i aninit long yu, na bai yu strongim bel bilong ol. Bai yu harim krai bilong ol pikinini i no gat papa na bilong ol man i bel hevi. Bai yu helpim ol na ol i winim kot. Olsem bai ol man bilong graun i no inap mekim nogut long ol gen. Mi bilip tru, Bikpela bai i lukautim mi. Ating yu longlong na yu tokim mi olsem, “Yu mas ranawe i go long ol maunten, olsem wanpela pisin i pret na i ranawe i go? Long wanem, ol man nogut i taitim banara bilong ol. Ol i holim ol spia na makim ol gutpela man, bilong sutim ol long ples tudak. Sapos olgeta manmeri i no save mekim stretpela pasin moa, orait stretpela man bai i mekim wanem?” God i stap long haus bilong em yet. Em i stap king long heven, na ai bilong en i save lukim olgeta man. Em i save long olgeta samting ol i mekim. Bikpela i save skelim ol stretpela man na ol man nogut. Em i no laikim tru ol man i sakim lo bilong em. Em i kapsaitim hatpela paia moa antap long ol man nogut. Na em i mekim save boinim skin bilong ol. Dispela em i pe bilong ol. God yet i save mekim stretpela pasin tasol, na em i laikim stretpela pasin. Ol man i bihainim tok bilong em ol bai i lukim pes bilong em. God, yu mas helpim mi. I no gat wanpela gutpela man i stap. Bai yu no inap lukim wanpela stretpela man. Olgeta man i save giaman long ol arapela man. Ol i save tok gris long ol na trikim ol. Bikpela, yu mas pasim maus bilong ol man i save mekim tok gris, na pasim maus bilong ol hambakman. Ol dispela man i save tok olsem, “Bai mipela i toktok long laik bilong mipela yet. I no gat wanpela man inap pasim mipela. Husat i bosim mipela?” Tasol Bikpela i tok olsem, “Nau bai mi kam, long wanem, ol man i wok long daunim ol rabisman. Na ol man i karim pen na hevi, ol i krai i stap. Bai mi givim ol dispela gutpela sindaun ol i wet long kisim.” Tok bilong God i tru olgeta. Tok bilong en i gutpela tumas olsem silva ol i bin kukim 7-pela taim long paia na i klin olgeta. Bikpela, lukautim mipela gut. Was gut long mipela oltaim, bai ol man nogut i no ken bagarapim mipela. Ol man nogut i save raun nabaut long olgeta hap. Na olgeta manmeri i save tingting olsem pasin nogut em i gutpela samting. Bikpela, wanem taim bai yu tingim mi gen? Ating yu lusim tingting long mi inap oltaim oltaim, a? Wanem taim bai yu larim mi i lukim pes bilong yu gen? Wanem taim bai yu pinisim dispela pen mi save karim? Hamas de na nait bel hevi bilong mi i mas i stap? Wanem taim bai yu helpim mi na mi no i stap moa aninit long ol birua? Bikpela, yu God bilong mi. Yu mas tingting long mi na harim prea bilong mi. Strongim mi gen bai mi no ken i dai. Olsem bai ol birua i no inap tok, “Mipela i winim em pinis.” Na ol i no ken amamas long lukim mi i pundaun. Tasol mi bilip bai yu marimari long mi oltaim. Na mi amamas long yu bai helpim mi. Yes, bai mi singim song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Long wanem, em i bin mekim gut tru long mi. Ol longlong man i save tok long ol yet olsem, “I no gat God i stap.” Ol dispela man ol i man nogut tasol. Ol i save mekim pasin i nogut tru. I no gat wanpela i save mekim gutpela pasin. Bikpela i stap long heven na i lukluk i go daun long ol manmeri. Em i laik painim sampela man i gat gutpela save na ol i wok long painim God. Tasol nogat. Olgeta i lusim gutpela rot pinis. Olgeta i wankain tasol, ol i man nogut tru. I no gat wanpela bilong ol i save mekim gutpela pasin. Nogat tru. God i tok olsem, “Ol dispela man i mekim pasin nogut, ating ol i no gat save, a? Ol i save pinisim ol manmeri bilong mi olsem ol i save kaikai bret. Na ol i no save beten long mi.” Tasol ol dispela man bai i pret nogut tru. Long wanem, God i stap wantaim ol man i bihainim tok bilong en. Ol i save lap long ol samting ol rabisman i laik mekim. Long wanem, ol rabisman i save bilip long Bikpela. Mi laikim tumas bai God i salim wanpela man bilong Saion i kam bilong kisim bek ol Israel. Taim Bikpela i helpim ol manmeri bilong en na ol i stap gut gen, orait ol Israel bai i amamas. Yes, ol bai i stap belgut tru. Bikpela, husat inap i stap long haus bilong yu? Husat inap sindaun long Saion, dispela maunten bilong yu yet? Man i bihainim laik bilong God long olgeta samting, na i mekim stretpela pasin oltaim, na i save tok tru oltaim, em bai i stap long haus bilong yu. Em i no save krungutim gutpela nem bilong narapela man. Em i no save mekim nogut long ol pren, na em i no save mekim ol kain kain tok win long ol arapela man. Em i no laikim ol man God i givim baksait pinis long ol. Tasol em i givim biknem long ol man i bihainim tok bilong God. Em i save inapim ol promis em i bin mekim, maski dispela pasin i givim bikpela hevi long em. Em i save larim ol arapela man i kisim dinau long em, na taim ol i bekim, em i no save pulim winmani long ol. Ol man i no inap grisim em long mani bilong mekim em i kotim ol man i no gat rong. Man i bihainim ol dispela pasin, em i no inap pundaun. God, yu mas lukautim mi. Mi kam long yu bilong mi ken i stap gut. Mi tokim God olsem, “Yu Bikpela bilong mi. Olgeta gutpela samting mi holim, i kam long han bilong yu tasol.” Ol manmeri bilong God, ol i gutpela manmeri tru. Mi save amamas tru long i stap wantaim ol. Ol manmeri i save ran i go long ol giaman god, bai ol i karim planti hevi. Mi no ken bung wantaim ol na mekim ofa, na mi no ken lotu long ol god bilong ol. God, yu tasol yu bilong mi na mi no gat narapela samting moa. Na yu givim mi olgeta samting mi sot long en. Laip bilong mi i stap long han bilong yu. Mi kisim olgeta gutpela samting long yu tasol. Tru tumas, ol dispela samting i gutpela tru! Mi litimapim nem bilong Bikpela, long wanem, em i save stiaim mi. Na long nait bel bilong mi i save skulim mi. Oltaim mi save pilim Bikpela i stap klostu long mi. Em i stap klostu na i givim strong long mi, olsem na i no gat wanpela samting i ken mekim mi i pret na guria. Olsem na bel bilong mi i gutpela tru, na spirit bilong mi i amamas. Na mi no save pret liklik long wanpela samting. Long wanem, bai yu no larim mi i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. Na bai yu no larim man bilong yu yet i sting long matmat, long wanem, yu laikim mi tumas. Yu yet bai yu soim mi rot bilong kisim laip. Yu stap klostu long mi na mi save amamas moa yet. Yu save helpim mi na bel bilong mi i amamas oltaim oltaim. God, harim singaut bilong mi. Mi wokabaut stret na mi bringim ol wari bilong mi i kam long yu. Mi no giaman long beten, olsem na mi laik bai yu harim mi. Bai yu helpim mi na mi winim kot. Long wanem, yu save gut long wanem pasin i stretpela. Yu save long bel bilong mi. Yu kam lukim mi long nait tu na yu traim mi, na yu no lukim tingting nogut i stap long mi. Mi no save mekim tok nogut olsem sampela man i mekim. Mi holim strong tok bilong yu, na mi givim baksait long pasin bilong kros pait. Oltaim mi save wokabaut long rot bilong yu, na lek bilong mi i no abrus liklik. God, yu save bekim prea bilong mi, olsem na mi save beten long yu. Yu ken putim yau na harim prea bilong mi. God, helpim bilong mipela, soim bikpela marimari bilong yu long mipela. Mipela i stap klostu long yu na hait long ol birua. Lukautim mi olsem yu save lukautim ai bilong yu yet. Haitim mi gut olsem kakaruk mama i save karamapim ol pikinini long wing bilong en. Olsem bai ol man nogut i no inap bagarapim mi. Ol i birua nogut tru long mi, na ol i wok long banisim mi. Ol i no save marimari liklik long ol arapela man. Ol i save bikmaus na litimapim nem bilong ol yet. Ol i bihainim lek bilong mi, na nau ol i banisim mi. Ol i makim mi pinis na ol i wet long daunim mi. Ol i olsem laion i laik kilim abus, na olsem yangpela laion i hait na i was i stap. Bikpela, yu kam pait long ol birua bilong mi na daunim ol. Kisim bainat bilong yu na pait long ol na kisim bek mi long han bilong ol man bilong mekim sin. Tru, God, yu mas helpim mi long strong bilong yu, na ol man i no inap pinisim mi. Kisim bek mi long han bilong ol dispela man i save bungim ol samting bilong graun tasol. Yu redi pinis long bekim pasin nogut bilong ol. Orait nau yu ken mekim save long ol. Mekim save long ol pikinini bilong ol na long ol lain tumbuna i kamap bihain. Tasol mi stretpela man, na bihain bai mi lukim yu tru. Taim mi lusim slip na mi kirap na mi pilim yu i stap wantaim mi, bai mi amamas. Bikpela, yu save strongim mi na mi laikim yu tumas. Bikpela em i strongpela banis bilong mi. Em i olsem ston i haitim mi, na em i save kisim bek mi long han bilong ol birua. God bilong mi em i olsem bikpela ston mi save go long en na hait long ol birua. Bikpela i olsem hap plang bilong mi na em i haitim mi long ol birua. Em i gat strong bilong kisim bek mi na lukautim mi. Em i olsem strongpela banis bilong mi. Mi beten long Bikpela na em i helpim mi, na ol birua i no inap bagarapim mi. Yumi mas litimapim nem bilong Bikpela. Klostu dai i painim mi, olsem ol baklain i pasim mi strong, na olsem si i kirap bikpela na i laik karamapim mi. Klostu dai i holim mi na mi go long matmat olsem umben i holimpas mi na mi no inap long ranawe. Mi bel hevi nogut na mi singaut strong long Bikpela. Mi singaut long God bilong mi bai em i helpim mi. Em i stap long haus bilong en na em i harim singaut bilong mi. Na em i putim yau long beten bilong mi. Orait nau Bikpela i kros long ol birua bilong mi. Olsem na em i mekim graun i guria nogut tru, na ol maunten i seksek moa yet. Smok i kamap long nus bilong Bikpela. Na paia i kamap long maus bilong en na kukim planti samting. Na em i sutim ol hap paia i go nabaut. Em i opim skai na i kam daun. Na blakpela klaut i stap aninit long lek bilong en. I olsem wanpela ensel i karim em na i flai i kam. Na i olsem win i gat wing bilong pisin na i karim God i kam hariap tru. Em i mekim tudak i kamap olsem haus sel em i hait i stap long en, na ol blakpela klaut bilong ren i karamapim em. Tasol em i mekim ol klaut i lait olgeta, na ol hap paia na ren ais i sut i kam ausait long ol dispela klaut. Bikpela i stap long heven na i bikmaus moa yet olsem klaut i pairap. God Antap Tru i autim tok bilong en, na ol hap paia na ren ais i sut i kam daun. Em i mekim lait bilong klaut i kamap olsem ol spia bilong en, na em i sutim ol birua na ol i ranawe nabaut. Bikpela, yu krosim ol birua na belhat bilong yu i olsem strongpela win i sakim ol. Na belhat bilong yu i mekim solwara i drai olgeta, na ol samting bilong strongim graun i kamap ples klia. Bikpela i stap antap na i putim han i kam daun na i kisim bek mi. Bikpela si i karamapim mi tasol em i pulim mi i kam antap. Ol birua bilong mi i strong tru na mi no inap winim ol. Tasol Bikpela i kisim bek mi long han bilong ol. Bipo taim nogut i painim mi na ol birua i kam pait long mi. Tasol Bikpela i bin was long mi. Em i bin helpim mi na mi stap gut. Em i laikim mi tumas, olsem na em i kisim bek mi. Mi bihainim stretpela pasin, olsem na Bikpela i givim mi planti gutpela samting. Mi no mekim wanpela rong, olsem na God i mekim gut long mi. Mi bihainim gut lo bilong Bikpela. Mi no bin givim baksait long God bilong mi na mekim pasin nogut. Mi bin tingting oltaim long ol lo bilong en, na mi no bin sakim gutpela tok bilong en. Em i save, mi no gat wanpela asua. Mi bin was gut long wokabaut bilong mi, nogut mi mekim wanpela rong. Olsem na Bikpela i tingim stretpela pasin bilong mi, na em i bekim gutpela pasin long mi, long wanem, mi stap klin long ai bilong em. Bikpela, sapos man i no lusim yu, orait yu no save lusim em. Sapos man i mekim stretpela pasin na i no gat asua, orait yu save bekim stretpela pasin tasol long em. Sapos wanpela man i bihainim klinpela pasin, orait yu save soim em klinpela pasin bilong yu. Tasol sapos man i bihainim pasin nogut, orait yu save bekim nogut long em. Yu save kisim bek ol manmeri i daunim ol yet. Tasol yu save daunim ol manmeri i litimapim nem bilong ol yet. God, Bikpela, yu save givim lait long mi, na yu save rausim tudak long mi. God, sapos yu helpim mi, bai mi inap daunim bikpela lain birua. Na sapos yu strongim mi, bai mi inap kalapim bikpela banis bilong taun. Pasin bilong God i gutpela tru na i stret olgeta. Sapos em i promis long mekim wanpela samting, orait tok bilong en em i tru olgeta. Bikpela i olsem hap plang bilong pait, na em i save lukautim gut olgeta man i go long em na ol i hait long ol birua. Bikpela tasol em i God tru. Em wanpela tasol i banisim yumi olsem bikpela ston. God tasol i save mekim mi i sanap strong Na em i save lukautim mi gut long taim mi wokabaut. Em i mekim mi i wokabaut gut tru olsem ol wel abus antap long ol maunten, na mi no inap pundaun. Em i skulim mi long pasin bilong pait, na em i mekim han bilong mi i strong. Mi inap taitim strongpela banara ol i wokim long bras. Bikpela, yu bin kisim bek mi long han bilong ol birua. Yu givim mi hap plang bilong yu na mi hait i stap baksait long en. Yu bin holim han bilong mi na mi sanap strong. Yu bin bekim singaut bilong mi, olsem na mi gat biknem long ai bilong ol manmeri. Yu bin givim gutpela rot long mi na lek bilong mi i no wel. Mi wokabaut na mi no pundaun. Mi bin ranim ol birua na holimpasim ol. Mi mekim save tru long ol na mi pinisim ol olgeta. Mi sutim ol na ol i pundaun. Ol i slip i stap klostu long lek bilong mi, na ol i no inap kirap gen. Yu givim mi strong bilong pait. Na yu putim ol birua long han bilong mi, na mi winim ol. Yu mekim ol birua i tanim baksait na i ranawe long mi, na mi pinisim ol dispela man i no laikim mi. Ol i singaut long ol man i mas i kam helpim ol, tasol i no gat man i stap. Ol i krai long Bikpela, tasol em i no harim prea bilong ol. Mi bagarapim ol tru na ol i kamap olsem das win i tromoi i go nabaut. Mi rausim ol birua i go na ol i stap nating olsem graun malumalum i stap long rot. Taim ol manmeri i birua long mi, yu bin helpim mi na ol i no bagarapim mi. Na yu larim mi i stap bosman bilong ol arapela lain manmeri tu. Ol manmeri mi no bin save long ol, nau ol i stap aninit long mi. Ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long biknem bilong mi, na wantu ol i aninit long mi. Ol i pret long mi, na ol i kam brukim skru long mi. Strong bilong ol i lus pinis, na ol i lusim ol strongpela taun bilong ol, na ol i guria guria i kam long mi. Bikpela i stap oltaim. Em i olsem bikpela ston i banisim mi, olsem na yumi mas litimapim nem bilong em. God i save kisim bek mi, olsem na yumi mas litimapim biknem bilong em. God i bin bekim pasin nogut bilong ol birua bilong mi. Na em i putim ol arapela lain pipel i stap aninit long mi. Na em i kisim bek mi long han bilong ol birua. Tru tumas, Bikpela, yu bin givim biknem long mi long ai bilong ol birua bilong mi. Yu bin helpim mi na ol man bilong pait i no kilim mi i dai. Olsem na mi bai litimapim nem bilong yu namel long ol arapela lain manmeri. Na mi bai mekim song bilong litimapim nem bilong yu. Bikpela i makim mi, Devit, long kamap king. Na oltaim em i save mekim mi i winim tru ol birua. Oltaim em i save laikim mi tru na em bai i laikim tu ol lain bilong mi i kamap bihain. Skai i soim yumi olsem God em i nambawan tru. Olgeta samting bilong antap i soim yumi gutpela wok bilong em. Olgeta de i save tokaut long dispela samting. Na olgeta nait i tokim yumi gen. Tulait na tudak i no gat maus na i no inap toktok. Yumi no save harim nek bilong dispela tupela samting. Tasol tulait na tudak i skulim ol manmeri long olgeta hap bilong graun. Na tok bilong tupela i go inap long olgeta ples. Long skai God i sanapim wanpela haus sel bilong san. San i kam ausait, olsem man i marit na i belgut na i lusim rum bilong en na i kam ausait. San i save amamas na bihainim rot bilong en, olsem man bilong ran i redi long resis. San i save kamap long arere bilong skai na i wokabaut i go long hapsait. I no gat wanpela samting inap hait long hat bilong en. Lo bilong Bikpela em i stret olgeta, na i save givim nupela laip long yumi. Tok bilong Bikpela em i samting yumi inap bilip tru long en. Em i save givim gutpela tingting long ol man i no gat planti save. Bikpela i save skulim yumi long gutpela tok tumas. Dispela tok i save mekim bel bilong yumi i amamas. Lo bilong God i nambawan tru, na i givim gutpela save long yumi. Man i lotu long Bikpela em i mekim gutpela pasin. Na dispela pasin i save stap oltaim oltaim. Bikpela i save tokim yumi long olgeta pasin yumi mas mekim, na dispela tok i tru na i stret olgeta. Tok bilong Bikpela i winim gol. Em i winim gol i gutpela tru, olsem na yumi mas laikim dispela tok moa moa yet. Lo bilong Bikpela i swit tumas, na i winim hani. Em i winim tru gutpela switpela hani. Lo bilong yu i givim save long mi, wokman bilong yu. Mi bihainim lo bilong yu, olsem na yu save mekim sindaun bilong mi i kamap gutpela tru. Tasol husat inap save long olgeta rong bilong em yet? Mi mekim sampela rong em mi no save long ol, olsem na yu mas rausim ol dispela rong na mekim mi i kamap klin long ai bilong yu. Mi wokman bilong yu, na yu mas was gut long mi, bai mi no ken bikhet. Yu no ken larim pasin bilong bikhet i bosim mi. Olsem na bai mi stap stret na mi no mekim bikpela rong. Bikpela, mi laik bai tok bilong mi na tingting bilong mi i ken i orait long ai bilong yu. Bikpela, yu ples hait bilong mi na helpim bilong mi. Taim yu bel hevi, Bikpela i ken helpim yu. God bilong Jekop i ken lukautim yu. Em i stap long haus bilong en long Saion, na em i ken helpim yu na strongim yu. Em i ken tingting long olgeta ofa bilong yu, na em i ken laikim olgeta ofa yu kukim long paia. God i ken givim yu olgeta samting yu laikim. Na olgeta wok yu tingting pinis long mekim, em i ken helpim yu na bai yu inap mekim. Olsem na taim yu winim pait pinis, bai mipela i amamas long yu i win. Na bai mipela i tingim dispela na litimapim nem bilong God bilong yumi. Bikpela i ken harim olgeta prea bilong yu. Nau mi save pinis, Bikpela i save helpim mi, dispela king em yet i bin makim. Em i stap long gutpela ples bilong em long heven, na em i harim prea bilong mi. Long strong bilong em yet em i helpim mi, na mi save winim tru ol pait. Sampela lain i save bilip long ol karis bilong pait, na sampela lain i bilip long ol hos bilong ol. Tasol mipela i bilip long strong bilong God, Bikpela bilong mipela. Dispela ol manmeri bai i pundaun na lus olgeta. Tasol mipela bai i kirap na sanap strong. Bikpela, yu mas helpim mipela na bai mipela i win. Bikpela, yu King bilong mipela. Yu mas helpim mipela taim mipela i singaut long yu. Bikpela, king i amamas long yu givim strong long em. Em i amamas moa yet long yu mekim em i winim pait. Samting em i laik long kisim, yu givim em pinis. Na samting em i askim yu long en, orait em tu yu givim long em. Yu kam long em na yu laik mekim gut tru long em. Na yu putim hat king i gat gol long het bilong em. Em i askim yu long givim em laip, na yu givim em. Na yu mekim laip bilong en i stap longtaim tru. Yu helpim em na em i gat biknem moa yet. Nem na strong bilong em yu yet yu givim em. Yu save mekim gut tru long em, na tru tumas, yu bai mekim olsem inap oltaim oltaim. Yu stap klostu long em, na dispela i mekim em i amamas tru. God Antap Tru, king i bilip tru long yu. Yu save marimari long king oltaim olsem na bai em i sanap strong. Bai king i holimpas olgeta birua bilong em. Na bai em yet i kalabusim ol man i no laikim em. Taim em i kamap long ples klia bai em i pinisim ol birua, olsem bikpela paia i kukim ol samting. Tru tumas, bai God i kros na i daunim ol, na bai paia i kukim ol olgeta. Bai king i kilim i dai olgeta pikinini bilong ol. Na bai lain pikinini bilong ol i no inap i stap moa long graun. Ol i tingting na pasim tok long mekim nogut long em. Tasol ol i no inap winim em. Bai em i sutim spia bilong em long ol na mekim ol i ranawe. God, kam wantaim strong bilong yu. Na bai mipela i mekim song bilong litimapim nem bilong yu. God bilong mi, God bilong mi, bilong wanem yu lusim mi? Bilong wanem yu no laik helpim mi? Bilong wanem yu no harim krai bilong mi? God, mi save singaut long yu long san, tasol yu no harim tok bilong mi. Mi singaut long yu long nait tu, na mi no malolo liklik. Tasol yu, yu God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yu stap king, na ol Israel i save litimapim nem bilong yu. Bipo ol tumbuna bilong mipela ol i bilip long yu. Ol i bilip na yu helpim ol na ol birua i no daunim ol. Ol i beten long yu na yu kisim bek ol long han bilong ol birua. Ol i bilip tru long yu na bilip bilong ol i no lus nating. Tasol mi, mi olsem liklik snek bilong graun. Mi samting nating. Olgeta man i krosim mi na ol i givim baksait long mi. Olgeta manmeri i lukim mi na ol i tok bilas long mi. Ol i sutim tang long mi na tromoi het bilong ol. Ol i tok, “Yu save bilip long God. Bilong wanem em i no helpim yu na kisim bek yu? Sapos God i laikim yu, bilong wanem em i no helpim yu?” God, yu tasol yu kisim mi long bel bilong mama na mi kamap gut. Na yu lukautim mi long taim mi dring susu yet. Mi bilip long yu, taim mama i karim mi na i kam inap nau. Mama i karim mi nupela yet na yu stap God bilong mi. Hevi i kamap long mi nau, olsem na yu no ken lusim mi. Mi no gat wanpela man bilong helpim mi. Planti birua i ranim mi olsem ol bulmakau man. Ol i strong tumas olsem ol strongpela bulmakau man bilong distrik Basan. Ol i redi long bagarapim mi, olsem laion i singaut nogut na i opim maus bilong kaikai abus. Strong bilong mi i pinis olgeta, olsem wara ol i kapsaitim nating na i pinis olgeta. Olgeta skru bilong bun i lus. Bel bilong mi i malumalum tru, olsem gris i kamap olsem wara. Nek bilong mi em i drai pinis, na tang bilong mi i pas long maus. Yu yet yu lusim mi na mi laik i dai olgeta. Dispela ol man nogut i raunim mi long olgeta hap olsem ol dok i banisim wel abus. Ol i sutim han na lek bilong mi long tit bilong ol. Olgeta bun bilong mi i kamap ples klia. Na dispela ol man i lukim mi, na ol i amamas long mi bagarap. Ol i tilim klos bilong mi na ol i kisim, na ol i pilai satu bilong makim wanem man i ken kisim saket bilong mi. Bikpela, yu no ken i stap longwe long mi. Yu save helpim mi oltaim. Na yu ken kam hariap na helpim mi nau. Yu mas kisim bek mi bai ol i no inap kilim mi i dai. Helpim mi, na dispela ol man i olsem ol dok bai ol i no ken kilim mi i dai. Bai mi stap laip. Ol i laik pinisim mi olsem laion i kaikai wel abus. Ol i stap olsem ol wel bulmakau i laik sutim mi long kom bilong ol. Yu mas kisim bek mi long han bilong ol. Yu mekim olsem na bai mi autim tok long ol brata bilong mi long strongpela wok yu bin mekim. Taim ol i bung bilong lotu bai mi go namel long ol na litimapim nem bilong yu. Bai mi tok olsem, “Yupela ol lain bilong God, litimapim nem bilong em. Yupela lain bilong Jekop, litimapim nem bilong Bikpela. Yes, yupela lain bilong Israel, yupela lotu long em. Em i no save givim baksait long ol rabisman. Em i no save ting hevi na pen bilong ol em i samting nating. Em i no save stap longwe long ol. Nogat. Em i save harim beten bilong ol.” Long bikpela bung bilong lotu bai mi litimapim nem bilong yu wanpela tasol. Bai mi autim tok long olgeta samting yu bin mekim. Ofa bipo mi promis long mekim, em bai mi mekim long ai bilong ol manmeri i save pret long yu. Ol rabisman bai ol i kaikai na i pulap tru. Na ol man i go long God, bai ol i litimapim nem bilong em. God i ken mekim ol i stap gut oltaim. Olgeta manmeri bilong graun bai ol i tingting long God, na bai ol i kam bek long em. Olgeta lain manmeri bai ol i lotu long em. Long wanem, Bikpela i stap king na em i bosim olgeta lain manmeri. Ol bikhetman bai ol i brukim skru na lotu long em. Ol man i save dai na i no inap i stap laip, em olgeta bai ol i brukim skru na lotu long God. Ol lain manmeri i kamap bihain bai ol i mekim wok bilong em. Ol man bai i tokaut long God long ol lain i kamap bihain. Ol dispela lain i no kamap yet, tasol taim ol i kamap pinis, bai ol i tokim ol olsem, “God yet i bin kisim bek ol manmeri bilong em.” Bikpela em i wasman bilong mi. Olsem na mi no inap sot long wanpela samting. Em i mekim mi i slip long gutpela gras. Na em i bringim mi i go long ol liklik wara na mi dring na mi malolo. Em i givim mi nupela strong. Na em i save bringim mi long ol gutpela rot, olsem em i tok bipo long mekim. God, maski mi wokabaut long ples nogut na bikpela tudak, mi no ken pret long samting nogut, long wanem, yu stap wantaim mi. Mi lukim yu i holim stik ol wasman bilong sipsip i save holim, olsem na bel bilong mi i stap isi. Mi no inap bagarap. Yu redim gutpela kaikai bilong mi long ples klia na ol birua bilong mi ol i lukim mi. Yu kisim mi i kam sindaun wantaim yu, na yu lukautim mi gutpela tumas. Bikpela, bai yu lukautim mi gut, na olgeta de mi stap laip bai yu marimari long mi. Na bai mi stap oltaim oltaim long haus bilong yu. Dispela graun wantaim olgeta samting i stap long en, em olgeta i bilong Bikpela tasol. Olgeta ples na olgeta manmeri bilong ples, ol tu i bilong em. Em i wokim graun antap long ol wara i stap daunbilo tru. Na em i wokim as bilong graun namel long solwara. Husat inap i go antap long maunten bilong God? Husat inap i go insait long haus bilong God yet? Man i no mekim pasin nogut, na bel bilong en i klin, man i no save lotu long ol giaman god, na man i no tok tru antap bilong giamanim narapela man, kain man olsem em inap. God bai i mekim gut long dispela kain man. God bai i kisim bek em na kolim em stretpela man. Kain man olsem i save painim God. Em i save go klostu long God bilong Jekop. Yupela dua, yupela op. Yupela dua bilong bipo tru, yupela op bikpela, bai nambawan king i ken i go insait. Nambawan king, em husat? Em God wanpela tasol. Em i gat bikpela strong tru, na i save win long ol pait. Yupela dua, yupela op. Yupela dua bilong bipo tru, yupela op bikpela, bai nambawan king i ken i go insait. Nambawan king, em husat? Em dispela God i save bosim bikpela lain ami. Em wanpela tasol em i nambawan king. Bikpela, nau mi beten long yu. Yu God bilong mi. Mi save bilip long yu tasol. Helpim mi, nogut mi bilip nating na mi sem. Yu no ken larim ol birua i daunim mi na ol i amamas. Ol man i bilip long yu, yu no save lusim ol na ol i bilip nating. Nogat. Ol man i bikhet long yu, ol tasol i mas pilim nogut na sem long pasin ol i mekim. God, yu mas skulim mi long gutpela pasin bilong yu, na soim mi long rot bilong yu. Lainim mi long bihainim tok tru bilong yu, long wanem, yu save kisim bek mi. Long olgeta de mi save wet long yu i helpim mi. Bikpela, yu mas tingting long marimari na sori bilong yu. Yu save mekim dispela pasin long bipo yet i kam inap nau. God, yu no ken tingting moa long sin na pasin nogut mi mekim taim mi yangpela yet. Yu God bilong sori na yu gutpela oltaim. Yu ken tingting long mi na marimari long mi. Bikpela i gutpela na i stretpela olgeta. Em i save skulim ol man i save mekim sin long pasin em i laik bai ol i mas bihainim. Em i save stiaim ol man i stap aninit long em, na ol i bihainim stretpela pasin. Em i save skulim ol tu long rot bilong em. God i save givim bel bilong em long olgeta manmeri i bihainim kontrak na lo bilong em. Na em i no save senisim tingting bilong em. God, bihainim promis bilong yu, na lusim ol planti sin mi bin mekim. Yu ken lusim olgeta rong bilong mi na bai mi litimapim nem bilong yu. Olgeta man i bihainim tok bilong Bikpela, bai God i soim gutpela rot long ol, na ol i mas wokabaut long en. Ol kain man olsem bai i stap gutpela tru, na ol pikinini bilong ol bai i stap gut long dispela graun. God em i pren tru bilong ol manmeri i save stap aninit long em. Na em i save skulim ol long kontrak em i bin mekim wantaim ol. Olgeta taim mi save wetim God i helpim mi. Em i save kisim bek mi long ol samting i laik bagarapim mi. God, kam long mi gen na marimari long mi, long wanem, mi stap wanpis na strong bilong mi i pinis. Pinisim olgeta bel hevi bilong mi, na bel bilong mi i ken i stap isi. Helpim mi, na ol hevi bai i no inap daunim mi. Tingting long olgeta bel pen na hevi i stap long mi, na lusim olgeta sin bilong mi. Yu lukim ol birua bilong mi ol i planti tumas. Ol i no laikim mi liklik. Nogat tru. Kisim bek mi na lukautim mi gut, na ol birua i no inap bagarapim mi. Yu save was long mi, olsem na mi kam long yu. Mi bilip long yu, olsem na yu ken mekim olgeta gutpela na stretpela pasin bilong mi i lukautim mi oltaim. God, yu ken baim bek olgeta manmeri bilong yu, na olgeta kain kain hevi bai i no inap daunim ol. Bikpela, yu kolim mi stretpela man. Long wanem, mi save mekim stretpela pasin, na mi bilip olgeta long yu. God, traim olgeta pasin bilong mi. Na skelim bel na tingting bilong mi. Yu save marimari long mi na yu stiaim mi oltaim. Yu save go paslain long mi oltaim na yu no save lusim mi. Mi no save raun wantaim ol man nogut. Mi no save wokabaut wantaim ol man bilong giaman. Mi no save laik tru long raun wantaim ol man nogut. Mi save abrusim ol. Bikpela, mi wasim han bilong mi bilong soim yu mi no gat rong. Na mi wokabaut raunim alta bilong yu, na mi lotu long yu. Mi mekim olsem, na mi singim wanpela song bilong tenkyu long yu, na mi tokim ol manmeri long ol gutpela wok yu bin mekim. Bikpela, mi laikim tru haus bilong yu, em dispela ples biknem bilong yu i stap long en. Taim yu mekim save long ol man bilong mekim sin, yu no ken pinisim laip bilong mi. Yu no ken kilim mi i dai wantaim ol man i save kilim ol arapela man. Ol dispela man i save mekim pasin nogut oltaim. Ol i save givim mani long ol man bilong grisim ol long mekim nogut long ol arapela manmeri. Tasol mi yet mi save mekim stretpela pasin. Yu ken marimari long mi na kisim bek mi. Mi save sanap strong. I no gat wanpela samting i ken bagarapim mi. Bai mi litimapim nem bilong yu, God, namel long ol manmeri i bung bilong lotu. God em i lait bilong mi na em i helpim bilong mi. Olsem na mi no ken guria long wanpela man. Bikpela tasol i save lukautim mi, olsem na mi no ken pret long wanpela samting. Sapos ol man nogut i kam klostu na traim long bagarapim mi, samting bai i sutim lek bilong ol dispela man na bai ol i pundaun. Maski sapos bikpela lain ami i kam raunim mi, bai mi no ken pret. Maski sapos ol birua i kam pait long mi, mi bilip long God na mi no ken surik. Mi bin askim God long wanpela samting tasol, na mi laikim tumas bai em i mekim olsem. Mi askim em bai mi ken i stap long haus bilong em inap olgeta de mi gat laip. Mi laik amamas long em i gutpela tumas long mi. Na mi laik askim em long soim mi gutpela rot. Taim samting nogut i kamap long mi bai em i haitim mi long haus bilong em. Bai em i pasim dua na haitim mi gutpela tru. Bai em i putim mi antap long wanpela bikpela ston tru na mi stap gut. Olsem na bai mi winim ol birua i raunim mi, na bai mi daunim ol. Bai mi singaut amamas moa yet na mekim ofa long haus bilong God. Bai mi mekim song bilong litimapim nem bilong em. Bikpela, taim mi singaut long yu, yu ken marimari long mi na harim beten bilong mi. Yu tokim mi olsem, “Yu kam long mi.” Orait Bikpela, bai mi go long yu. Yu no ken haitim yu yet long mi. God, yu helpim bilong mi. Mi wokman bilong yu, na yu no ken belhat long mi na rausim mi. Yu bin helpim mi planti taim. Yu no ken lusim mi. Yu no ken ranawe long mi. Maski papa na mama i givim baksait long mi, Bikpela bai i lukautim mi. Bikpela, yu ken lainim mi long samting yu laik bai mi mekim. Mi gat planti birua i stap, olsem na yu ken bringim mi long gutpela rot. Yu no ken lusim mi bai ol birua i kisim mi. Ol i save mekim tok giaman na pretim mi. Tru tumas, bihain bai mi lukim God i mekim gut long ol manmeri bilong em. Yu mas bilip na wetim Bikpela i kam helpim yu. Sanap strong. Yu no ken bel hevi. Yu mas bilip na wetim Bikpela i helpim yu. Bikpela, yu helpim bilong mi. Mi singaut long yu. Harim krai bilong mi. Sapos yu no bekim prea bilong mi, bai mi olsem ol manmeri i dai pinis na i go long ples bilong ol man i dai pinis. Taim mi singaut long yu helpim mi, yu mas harim krai bilong mi. Mi beten na litimapim han i go olsem long haus bilong yu. Yu no ken daunim mi wantaim ol man nogut, wantaim ol man i save mekim rong. Yu no ken daunim mi wantaim ol man i save mekim switpela tok, tasol tingting nogut tasol i save pulap long bel bilong ol. Mekim save long ol dispela man inap long pasin nogut ol i bin mekim. Bekim pe nogut long ol. Inapim olgeta sin bilong ol. Ol i no save tingting long bikpela wok bilong Bikpela na long ol samting em i bin mekim. Olsem na em bai i bagarapim ol, na pinisim ol olgeta. Mi litimapim nem bilong Bikpela. Mi krai long em na em i harim mi pinis. God tasol i save was long mi na banisim mi. Olsem na mi save bilip long em. Bikpela i save helpim mi, olsem na mi amamas moa long em, na mi singim ol song bilong litimapim nem bilong em. Bikpela i save lukautim ol manmeri bilong em. Em i sambai long king bilong em na helpim em. God, helpim ol manmeri bilong yu. Mekim gut long dispela lain manmeri yu makim bilong yu yet. Yu ken i stap wasman bilong ol, na lukautim ol gut oltaim oltaim. Yupela ol strongpela ensel, litimapim nem bilong Bikpela. Amamas long biknem na strong bilong em. Litimapim biknem bilong Bikpela. Yupela i mas i stap holi na lotu long em. Bikpela i toktok na ol i harim long olgeta hap bilong solwara. God i gat biknem na em i singaut strong olsem klaut i pairap. Tok bilong en i pairap antap long olgeta hap bilong biksolwara. Singaut bilong Bikpela i gat bikpela strong. Olgeta man i harim God i singaut na ol i pret long em. Singaut bilong Bikpela i save brukim ol diwai sida, em ol bikpela diwai sida bilong Lebanon. Em i mekim ol maunten bilong Lebanon i kalap kalap olsem ol pikinini bulmakau, na maunten Hermon i kalap olsem yangpela bulmakau man. Singaut bilong Bikpela i mekim klaut i lait. Nek bilong en i mekim ples drai i guria. Em i mekim ples drai bilong Kedes i guria moa yet. Singaut bilong Bikpela i mekim ol wel abus i karim pikinini. Singaut bilong en i rausim olgeta lip bilong ol diwai. Na long haus bilong Bikpela olgeta i singaut olsem, “God i gat biknem.” Bikpela i stap king na i bosim olgeta biksolwara. Em i stap king oltaim. Bikpela i givim strong long ol manmeri bilong em. Em i mekim gut long ol na ol i stap bel isi. Bikpela, yu kisim bek mi pinis, na yu no larim ol birua i daunim mi na amamas. Olsem na mi litimapim nem bilong yu moa yet. Bikpela, yu God bilong mi, na mi bin beten long yu helpim mi, na yu mekim mi i orait pinis. Bikpela, mi dai pinis na yu kirapim mi bek gen. Mi go daun pinis long ples bilong ol man i dai pinis. Tasol yu givim laip long mi gen. Yupela manmeri bilong God, yupela i mas singim song bilong litimapim nem bilong em. Tingim olgeta samting God i mekim na tenkyu long em. Em i save kros long sotpela taim tasol. Na em i tingting gutpela long yumi na i mekim gut long yumi olgeta taim yumi stap long graun. Aiwara i ken kam daun long nait, tasol long moningtaim bai yu amamas gen. Bipo mi stap gut tru na mi tok olsem, “I no gat wanpela samting inap long sakim mi liklik.” Bikpela, yu gutpela tumas long mi, na mekim mi i sanap strong olsem strongpela haus i sanap long maunten. Tasol taim yu hait long mi, pret i save daunim mi tru. Olsem na, Bikpela, mi singaut long yu. Mi beten strong long yu helpim mi. Sapos mi dai pinis, wanem gutpela samting bai i kamap? Sapos mi go long matmat, dispela bai i helpim husat? Ol man i dai pinis, ol inap litimapim nem bilong yu? Ating ol inap tokaut olsem oltaim yu save mekim gut long ol, a? Nogat. God, yu mas harim mi na marimari long mi. Bikpela, yu mas helpim mi. Yu rausim pinis bel hevi bilong mi na yu mekim mi i singsing amamas. Pastaim mi olsem man i krai sori long man i dai. Tasol yu senisim krai bilong mi, na mekim bel bilong mi i amamas tru. Olsem na mi no ken pasim maus bilong mi. Bai mi singim song bilong litimapim nem bilong yu. Bikpela, yu God bilong mi, bai mi tenkyu long yu oltaim. Bikpela, mi kam long yu bai yu lukautim mi. Yu mas helpim mi. Yu no ken larim ol birua i daunim mi. Yu stretpela olgeta. Kisim bek mi na bai mi no inap bagarap. Yu mas harim prea bilong mi, na kisim bek mi kwiktaim. Yu stap olsem bikpela maunten ston mi ken hait long en. Na yu mas banisim mi gut, bai mi stap gut na ol birua i no inap daunim mi. Tru tumas, yu olsem ples hait bilong mi na yu lukautim mi. Yu go pas long mi na bringim mi i go long gutpela rot, olsem yu bin tok bipo long mekim. Ol birua i bin putim umben bilong holimpas mi. Yu mas lukautim mi bai mi no kisim bagarap long en. Long wanem, yu tasol yu ples hait bilong mi. Mi putim spirit bilong mi long han bilong yu. Bikpela, yu God bilong mekim pasin tru tasol, yu kisim bek mi pinis. Yu no save laikim tru ol man i save lotu long ol giaman god. Tasol mi bilip long yu. Yu sori long mi oltaim, olsem na mi amamas long yu. Yu lukim dispela hevi bilong mi, na yu save long olgeta trabel i kamap long mi. Yu no bin larim ol birua i kalabusim mi. Yu bin helpim mi na mi stap gut. Bikpela, yu mas marimari long mi. Mi gat bikpela hevi. Mi krai planti na ai bilong mi i solap pinis. Ol bun bilong mi i slek olgeta. Bel hevi bilong mi yet i sotim laip bilong mi. Mi krai tumas, olsem na mi no inap i stap longpela taim. Mi gat bikpela hevi moa, olsem na strong bilong mi i pinis, na olgeta bun bilong mi i wok long bagarap. Ol birua i save tok bilas long mi. Ol wantok i tok nogut long mi, na ol pren bilong mi i pret nogut long mi. Mi wokabaut long rot, na ol man i lukim mi ol i ranawe. Olgeta man i lusim tingting long mi olsem ol i save lusim tingting long man i dai pinis. Mi olsem sospen graun i bruk na ol i tromoi pinis. Mi harim planti birua i tok baksait long mi. Ol i laik pretim mi moa yet. Na ol i bung wantaim na pasim tok bilong mekim nogut long mi. Ol i tok long kilim mi i dai. Tasol maski. Bikpela, mi save bilip long yu. Mi tok olsem, yu God bilong mi. Oltaim mi save stap long han bilong yu. Yu mas kisim bek mi long han bilong ol birua na bilong ol man i ranim mi. Nogut ol i bagarapim mi. Mi wokman bilong yu, na yu ken marimari long mi. Yu save laikim mi tumas, olsem na yu kisim bek mi. Bikpela, mi singaut long yu bai yu helpim mi. Yu no ken larim ol birua i winim mi. Tasol ol man nogut i ken bagarap. Ol i ken i dai na go long ples bilong ol man i dai pinis, na maus bilong ol i ken pas. Ol dispela man i save bikhet na tok bilas, na tok nogut long ol stretpela man. Ol i tok giaman tasol. Yu mas bagarapim ol na maus bilong ol bai i pas tru. Yu save mekim gutpela wok tru bilong helpim ol man i stap aninit long yu. Yu save lukautim gut ol man i bilip long yu. Yu save helpim ol moa yet long ai bilong olgeta manmeri. Yu save haitim ol dispela man klostu long yu, na ol man i pasim tok bilong kilim ol, ol i no inap. Yu save haitim gut ol dispela man i stap aninit long yu, na tok nogut bilong ol birua i no inap daunim ol. Litimapim nem bilong Bikpela. Em i givim bel bilong em moa yet long mi. Taim ol birua i raunim mi na i laik bagarapim mi, em i helpim mi long strong bilong en na mi stap gut. Bikpela, bipo mi pret tru na mi ting yu rausim mi pinis na mi no moa i stap klostu long yu. Tasol yu harim krai bilong mi na yu helpim mi taim mi singaut long yu. Ol manmeri bilong God, yupela i mas laikim em tru. Em i save lukautim gut ol manmeri i bihainim em. Tasol em i save bekim pe nogut long ol manmeri i save bikhet. Yupela olgeta manmeri i bilip long Bikpela, yupela sanap strong, na bel bilong yupela i ken kisim strong oltaim. Sapos God i lusim pinis rong bilong wanpela man, na i rausim sin bilong em, dispela man i ken amamas. Sapos Bikpela i tok olsem, dispela man i no gat rong nau, na dispela man i no save bihainim pasin giaman, orait dispela man i ken amamas. God, taim mi no autim sin bilong mi yet, mi krai nogut long san na long nait. Olsem na bodi bilong mi i slek olgeta. Long san na long nait han bilong yu i mekim save long mi. Strong bilong mi i lus olgeta, olsem bikpela san i boinim graun na graun i drai. Bihain mi bin autim sin bilong mi long yu. Mi no haitim pasin nogut bilong mi. Mi ting olsem, mi laik autim olgeta sin bilong mi long Bikpela. Mi autim pinis na yu lusim asua bilong mi na sin bilong mi tu. Olsem na olgeta manmeri i save bihainim yu, ol i mas beten long yu taim hevi i kamap. Na sapos hevi i kamap bikpela tumas, olsem wara i tait bikpela na i kisim man, bai hevi i no inap daunim ol. Yu tasol yu ples hait bilong mi. Yu save lukautim mi na hevi i no ken daunim mi. Yu save kisim bek mi long hevi, na dispela i mekim mi i singsing bikpela moa. Bikpela i tok olsem, “Mi laik skulim yu gut, na soim yu long rot yu mas wokabaut long en. Bai mi skulim yu na lainim yu. Yu no ken kamap olsem hos na donki. Tupela i no gat save. Yu mas putim ain i gat longpela baklain long maus bilong tupela, na pulim baklain bilong stiaim tupela. Sapos yu no mekim olsem, bai tupela i no inap bihainim laik bilong yu.” Planti hevi i mas kamap long ol man nogut. Tasol Bikpela i save marimari long ol manmeri i bilip tru long em, na lukautim ol gut. Yupela stretpela manmeri, yupela i mas belgut na amamas long olgeta gutpela samting Bikpela i mekim. Yupela olgeta lain manmeri i stretpela long ai bilong God, yupela i mas amamas na singaut. Yupela ol stretpela manmeri, yupela i mas amamas long olgeta samting Bikpela i mekim. Yupela manmeri i save bihainim tok bilong God, yupela litimapim nem bilong em. Dispela em i gutpela pasin ol stretpela manmeri i save mekim. Mekim musik long kulele na litimapim nem bilong God. Paitim gita i gat 10-pela string na mekim musik long em. Singim nupela song long em. Paitim gita na mekim gutpela musik tru, na singaut strong wantaim. Tok bilong Bikpela i tru olgeta. Em i save bihainim stretpela pasin na mekim olgeta wok. Bikpela i laikim olgeta gutpela pasin na olgeta samting i stret. Oltaim Bikpela i save laikim olgeta manmeri bilong graun. God i bin tok tasol, na san na mun na ol sta i kamap long skai. Em i tok tasol na olgeta samting i kamap antap. Em i kisim solwara na bungim long wanpela hap tasol, olsem man i pulimapim wara long wanpela sospen tasol. Em i mekim as bilong solwara i stap daunbilo tru long ples bilong en. Olgeta manmeri long graun i mas pret long Bikpela na i stap aninit long em. Long wanem, em i bin tok tasol, na dispela graun i kamap. Em i mekim strongpela tok, na olgeta samting i stap. Bikpela i save mekim tingting bilong ol lain manmeri i go lus nating. Ol manmeri i save pasim tok long wokim wanpela samting, na em i save pasim rot bilong ol na ol i no inap mekim. Tasol taim Bikpela i tok long mekim wanpela samting, orait tok bilong en i stap strong oltaim. Em i tingting long mekim wanpela samting, na dispela tingting i stap oltaim oltaim. Ol dispela lain Bikpela i stap God bilong ol, ol i ken amamas. Ol dispela manmeri em i makim bilong em yet, ol i ken amamas. God i stap long heven na i lukluk i go daun. Em i lukim olgeta manmeri. Em i stap king long ples bilong em, na i lukluk i go daun long olgeta manmeri bilong graun. Em yet i save kamapim tingting bilong olgeta manmeri, na em i save lukim olgeta pasin ol i mekim. King i no save winim pait na rausim ol birua long strong bilong bikpela ami tasol. Soldia i no save winim ol birua long strong bilong em yet. Ol hos bilong pait i no inap helpim ol soldia long winim pait. Strong bilong hos i no inap kisim bek ol soldia i lus long pait. Tasol harim. Bikpela i save was long ol manmeri i stap aninit long em. Em i save lukautim ol dispela manmeri bai ol i no i dai. Na em i save givim kaikai long ol long taim bilong hangre, bai ol i no ken i dai. Yumi wetim Bikpela i helpim yumi. Bikpela tasol i save helpim yumi. Em i olsem hap plang bilong pait na yumi hait long em. Yumi bilip tru long gutpela nem bilong em. Olsem na yumi amamas long em. Bikpela, mipela i bilip na wet long yu i helpim mipela. Yu mas marimari long mipela oltaim. Bai mi tenkyu long God. Oltaim bai mi litimapim nem bilong en. Mi ting long God i bin helpim mi na mi amamas long em. Ol manmeri i karim hevi ol i ken harim dispela tok na ol i ken belgut tru. Yumi tokaut long biknem bilong God. Yumi litimapim nem bilong em. Mi bin beten long Bikpela bai em i helpim mi, na em i harim prea bilong mi. Em i rausim olgeta pret long bel bilong mi, na nau mi stap bel isi. Olgeta manmeri i gat hevi, tasol ol i bilip long Bikpela, ol i save amamas. Olsem na bilip bilong ol i no bagarap. Ol rabisman i prea long Bikpela na em i harim prea bilong ol, na i helpim ol long olgeta hevi bilong ol. Ensel bilong Bikpela i save stap klostu long ol manmeri i aninit long Bikpela, na em i save helpim ol bai ol i no kisim bagarap. Bikpela i save mekim gutpela pasin long yumi. Yupela yet i mas traim na lukim na bai yupela i save olsem Bikpela i gutpela tru. Man i save bilip tru long Bikpela, em i ken i stap belgut tru. Ol manmeri bilong Bikpela, yupela i mas i stap aninit long em. Ol man i aninit long em ol i no sot long wanpela samting. Ol yangpela laion i save sot long abus na ol i hangre. Tasol ol manmeri i bihainim Bikpela ol i no save sot long ol gutpela samting. Ol pikinini, yupela i mas i kam na putim yau gut long tok bilong mi. Mi laik skulim yupela na bai yupela i stap aninit long God oltaim. Yu laik bai laip bilong yu i kamap gutpela? Na yu laik bai yu stap laip longtaim tru, na yu stap gut na amamas? Sapos yu laik i stap olsem, orait yu no ken mekim tok nogut, na yu no ken tok giaman. Yu mas givim baksait long pasin nogut, na bihainim gutpela pasin tasol. Yu mas wok long kamap wanbel wantaim ol arapela manmeri na yu mas strong long bihainim dispela pasin. Bikpela i save lukautim ol stretpela manmeri, na em i save harim beten bilong ol. Tasol Bikpela i no save laikim ol manmeri nogut. Na bai em i kilim ol i dai na ol manmeri i no tingim ol gen. Ol stretpela manmeri i save beten long Bikpela na em i save harim ol. Em i save helpim ol na hevi i no daunim ol. God i save stap klostu long ol manmeri i gat hevi. Na em i save helpim ol manmeri bilip bilong ol i bagarap. Planti hevi i save kamap long stretpela man, tasol Bikpela i save helpim em na ol dispela hevi i no daunim em. Bikpela i save lukautim em olgeta, na i no gat wanpela bun bilong en i bruk. Ol kain kain samting nogut bai i kilim i dai ol man nogut. Na Bikpela bai i mekim save long ol man i save birua long ol stretpela man. God i save kisim bek ol wokman bilong en na ol i stap laip. Na olgeta manmeri i bilip long em i lukautim ol, bai ol i no inap lus. Nogat tru. Bikpela, yu mas krosim ol man i gat kros long mi. Yu mas pait long ol man i save pait long mi. Kisim klos pait wantaim hap plang bilong pait, na kam helpim mi. Kisim spia na akis na kam pait long ol man i ranim mi. Yu tokim mi olsem, yu man bilong helpim mi. Ol dispela man i laik kilim mi i dai. Yu mas winim ol long pait na mekim ol i sem. Ol i pasim tok bilong bagarapim mi. Yu mas ranim ol na paulim ol tru. Bikpela, ensel bilong yu i ken rausim ol dispela man nogut, olsem win i rausim pipia gras. Ensel bilong yu i ken ranim ol i go, na mekim rot bilong ol i kamap tudak na i wel nogut. Mi no bin mekim rong long ol, tasol ol i haitim umben bilong bagarapim mi. Na ol i wokim wanpela hul bilong mi ken pundaun long en. Tasol taim ol i no save yet, yu mekim bagarap i kisim ol. Na dispela umben ol i putim bilong bagarapim mi, yu mekim ol yet i bagarap long en. Na ol yet bai i pundaun long dispela hul ol i wokim. Bikpela bai i mekim olsem, na bai mi amamas long em. Bai mi belgut long em i helpim mi. Na bai mi tenkyu tru long God na tok olsem, “Bikpela, i no gat wanpela olsem yu. Yu save helpim gut ol man i no gat strong, na ol man i strong tumas i no inap bagarapim ol.” Ol man bilong giaman i sutim tok long mi long sampela pasin nogut mi no bin mekim. Mi save mekim gutpela pasin long ol, na ol i bekim pasin nogut long mi. Olsem na bel bilong mi i hevi tru. Tasol mi no mekim olsem long ol. Nogat tru. Taim ol i gat sik mi sori nogut tru, na mi pasim laplap bilong sori. Mi tambu long kaikai na dispela i givim hevi long mi yet. Na mi beten bai yu ken helpim ol. I olsem mi bel hevi long pren na brata bilong mi. Mi wokabaut olsem man i sori na i krai long mama i bin dai. Mi bel hevi tru na mi krai na sori i stap. Tasol taim mi painim hevi, ol i bung na amamas. Ol i bung bilong daunim mi. Sampela man mi no save long ol, ol i no malolo long sutim tok nogut long mi. Ol i tok bilas moa yet na givim hevi long mi. Ol i no laikim mi na ol i pes strong long mi. Bikpela, hamas taim moa bai yu larim ol? Yu mas kisim bek mi na ol i no ken bagarapim mi. Ol i olsem laion i laik kilim mi, olsem na yu mas kisim bek mi long han bilong ol. Sapos yu mekim olsem, bai mi tenkyu long yu namel long planti lain manmeri i bung wantaim. Tru tumas, bai mi litimapim nem bilong yu namel long bikpela lain manmeri. Sampela man i birua nating long mi. Nogut yu larim ol i amamas long daunim mi. Ol i bel nogut nating long mi, olsem na yu no ken larim ol i amamas long ol hevi bilong mi. Ol i no save toktok liklik long sindaun gut wantaim ol arapela man. Ol i tok long bagarapim ol man i sindaun gut long ples. Ol i save kibung bilong giamanim ol gutpela man na bagarapim ol. Ol i save bikmaus na sutim tok long mi olsem, “Tru tumas, mipela i lukim yu i mekim ol pasin nogut.” Tasol Bikpela, yu lukim pinis ol dispela man. Olsem na nogut yu pasim maus i stap. Bikpela, yu no ken i stap longwe long mi. Yu God na Bikpela bilong mi, yu kirap na kam helpim mi. Sanap na tokaut bilong strongim tok bilong mi. God, Bikpela bilong mi, yu save mekim stretpela pasin. Yu helpim mi na bai ol birua i save olsem mi bihainim stretpela pasin. Yu no ken larim ol i amamas long lukim mi i bagarap. Yu no ken larim ol i toktok long ol yet olsem, “Gutpela tumas! Samting yumi laik mekim, nau yumi mekim pinis.” Yu no ken larim ol i tok olsem, “Yumi bagarapim em pinis.” Ol i amamas long hevi i kamap long mi, olsem na yu mas semim ol na paulim ol tru. Ol i litimapim nem bilong ol yet bilong daunim mi, olsem na yu mas semim ol na daunim nem bilong ol. Tasol ol man i laik bai yu kolim mi stretpela man, ol i ken singaut amamas na i stap belgut. Oltaim ol i ken tok olsem, “Bikpela em i nambawan tru. Em i save laikim tumas bai wokman bilong en i ken i stap gut.” Olsem na bai mi tokaut long stretpela pasin bilong yu, na litimapim nem bilong yu oltaim, long san na long nait. Sin i stap long bel bilong man nogut, na i givim sampela tok long em. Dispela kain man i no save pret liklik long God. Nogat tru. Em i givim baksait long God. Em i save hambak long em yet na i ting olsem, “Mi namba wan tru. God i no inap painimaut long ol pasin nogut mi bin mekim, na em i no inap kotim mi.” Oltaim dispela man i save tok long mekim pasin nogut na long giamanim ol arapela man. Em i no gat gutpela tingting moa bilong mekim gutpela pasin. Taim em i slip long bet, na em i save tingting long ol rot bilong mekim ol pasin nogut. Em i save bihainim rot nogut tasol, na em i no save givim baksait long pasin nogut. Bikpela, sori bilong yu i no liklik. Mak bilong en i go inap long skai. Yu bihainim pasin tru tasol, na em tu i no liklik. Mak bilong en i go inap long ol klaut antap. Stretpela pasin bilong yu i moa yet. Em i antap tru olsem ol maunten bilong God. Mipela i no inap save long as bilong stretpela kot yu mekim. Em i daun tumas, olsem solwara i daun tru. Bikpela, yu save lukautim ol man na ol abus na ol i stap gut. God, sori bilong yu i gutpela tumas, na mipela i save laikim tru. Olsem na ol manmeri nabaut i save go long yu na hait, olsem ol pikinini kakaruk i save hait aninit long wing bilong mama kakaruk. Yu gat planti kaikai long haus bilong yu, olsem na ol manmeri i no sot long kaikai. Ol gutpela samting bilong yu i moa yet olsem bikpela wara, na yu givim ol bilong dring. Yu as tru bilong laip bilong olgeta samting. Na yu as bilong lait. Mipela i save kisim lait long yu tasol, na mipela i stap gut. Oltaim yu mas laikim tru ol manmeri i save long yu. Yu mas helpim ol stretpela man bai ol i stap gut. Yu no ken larim ol bikhetman i krungutim mi. Na yu no ken larim ol man nogut i rausim mi. Lukim. Ol man nogut i pundaun long graun na i slip i stap. Ol i no inap kirap gen. Yu no ken wari long pasin ol man nogut i save mekim. Yu no ken bel nogut long ol samting bilong ol man i save mekim pasin nogut. Liklik taim tasol na bai ol man nogut i bagarap, olsem gras i save drai, na olsem lip bilong diwai i drai. Yu mas bilip tru long God, na mekim gutpela pasin. Yu mekim olsem na bai yu stap gut oltaim long graun bilong yu, na i no gat wanpela samting i ken bagarapim yu. Yu mas amamas long Bikpela, na em bai i givim yu ol samting yu laikim tru. Yu mas putim laip bilong yu long han bilong Bikpela. Bilip strong long em, na em bai i helpim yu. Bai em i mekim gutpela pasin bilong yu i kamap ples klia olsem lait bilong san. Na bai em i mekim stretpela pasin bilong yu i klia tumas long ai bilong ol man, olsem lait bilong san long belo kaikai. Yu mas sindaun isi klostu long Bikpela. Stap bel isi na wetim em i helpim yu. Yu no ken mangal long ol man i kisim planti gutpela samting long pasin ol i mekim. Tru tumas, yu no ken wari long ol man i save tingting long ol kain kain pasin nogut, na ol i mekim ol dispela kain pasin. Yu no ken kros, na yu mas lusim pasin bilong belhat. Yu no ken wari long ol samting na kirap nogut. Dispela pasin em inap pulim yu long mekim pasin nogut. Ol man nogut bai i bagarap olgeta. Tasol ol manmeri i bilip na wetim Bikpela i helpim ol, bai ol i stap gut long graun bilong ol. I no longtaim na bai ol man nogut i lus olgeta. Bai yu wok long painim ol long ples bilong ol, tasol yu no inap lukim ol. Tasol ol manmeri i daunim nem bilong ol yet, bai God i givim olgeta graun long ol. Bai ol i sindaun gutpela tumas na amamas i stap. Man nogut i save tingting long bagarapim gutpela man, na i save kros long em. Tasol Bikpela i save, wanpela de bai i kamap, na long dispela de ol man nogut bai i lus. Olsem na Bikpela i save lap long ol. Ol man nogut i save pulim bainat na taitim banara bilong sutim ol rabisman na ol man i sot long ol samting. Ol i laik kilim i dai ol manmeri i bihainim stretpela pasin. Tasol bainat bilong ol bai i sutim bel bilong ol yet, na banara bilong ol bai i bruk. Liklik samting bilong wanpela stretpela man i winim ol planti samting bilong olgeta man nogut. Long wanem, Bikpela bai i pinisim strong bilong ol man nogut, na em bai i lukautim gut ol stretpela man. Bikpela i save was gut long ol manmeri i bihainim tok bilong em. Na ol samting God i givim ol, em ol bai i holim oltaim. Long taim nogut ol i no inap painim hevi. Na long taim bilong hangre bai ol i gat planti kaikai. Ol bai i no inap sot. Tasol ol man nogut bai ol i bagarap olgeta. Ol birua bilong Bikpela bai ol i lus, olsem gutpela bilas bilong plaua na gras. Tru tumas, bai ol i lus olsem smok i save stap liklik taim tasol na i go pinis. Man nogut i save dinau long ol samting na em i no save bekim dinau. Tasol stretpela man i save mekim gutpela pasin na em i save givim planti samting long ol arapela man. Ol manmeri Bikpela i mekim gutpela tok long ol, bai ol i stap gut long graun. Tasol ol manmeri Bikpela i tok long ol i mas bagarap, em bai i rausim ol. Bikpela i save stiaim wokabaut bilong ol manmeri. Sapos em i laikim pasin bilong wanpela man, em i save strongim em long wokabaut stret. Maski sapos dispela man i pundaun, em i no inap bagarap olgeta. Bikpela i save holim han bilong en, na helpim em long sanap gen. Bipo mi yangpela, na nau mi lapun pinis, tasol mi no lukim God i givim baksait long wanpela stretpela man. Na mi no lukim ol pikinini bilong stretpela man i sot long kaikai, na i raun askim ol arapela man long givim kaikai long ol. Nogat tru. Oltaim stretpela man i save marimari na givim planti samting long ol arapela manmeri. Na ol pikinini bilong en i save mekim papamama i amamas. Yu mas givim baksait long olgeta pasin nogut, na mekim gutpela pasin tasol. Sapos yu mekim olsem, orait oltaim yu ken i stap gut long graun. God i save laikim tumas stretpela pasin. Em i no inap larim ol manmeri bilong en i lus. Oltaim Bikpela i save lukautim ol manmeri i wokabaut stret. Tasol ol pikinini bilong ol man nogut bai i bagarap tru. Ol stretpela man bai i kisim graun God i givim ol, na bai ol i stap oltaim long en. Stretpela man i gat gutpela save na i autim gutpela tok tasol. Em i save toktok long stretpela pasin. Lo bilong God i stap long bel bilong en, na em i save bihainim God, na i no save lusim dispela lo. Man nogut i save hait na was long stretpela man, na i laik painim rot bilong kilim em i dai. Tasol Bikpela i no inap lusim stretpela man na larim man nogut i kilim em i dai. Nogat tru. Na sapos man nogut i kotim stretpela man, Bikpela i no inap larim em i winim stretpela man long kot. Yu mas bilip long Bikpela na prea long em na bihainim pasin bilong em. Sapos yu mekim olsem, bai em i givim biknem long yu, na yu ken holim dispela graun em i givim yu. Na bai yu lukim em i bagarapim ol man nogut. Mi bin lukim man nogut i gat bikpela strong, na em i winim ol manmeri, olsem traipela diwai sida bilong Lebanon i winim ol arapela diwai. Tasol bihain mi wokabaut gen long dispela hap, na em i no moa i stap. Mi wok long painim em, tasol mi no lukim em. Nogat tru. Yu tingting long man i no gat asua long wanpela samting, na lukim pasin bilong stretpela man. Man i save sindaun isi wantaim ol arapela manmeri, lain bilong en bai i stap oltaim. Tasol Bikpela i save bagarapim tru ol man bilong mekim sin. Ol lain tumbuna pikinini bilong ol bai i lus olgeta. Bikpela yet i save kisim bek ol stretpela man. Long taim hevi i kamap long ol, ol i save ran i go long em na em i lukautim ol. Ol i save bilip long em, olsem na em i save helpim ol. Em i save kisim bek ol long han bilong ol man nogut, na ol i stap gut. Bikpela, yu gat kros, tasol yu no ken krosim mi. Yu belhat, tasol yu no ken mekim save long mi. Yu sutim mi tru long ol spia bilong yu, na yu daunim mi long han bilong yu. Yu kros long mi, olsem na mi sik nogut. Mi gat sin, olsem na bodi bilong mi i no gat strong moa. Ol rong bilong mi i karamapim mi pinis, na ol dispela rong i olsem kago mi karim na i hevi tumas. Ol sua long bodi bilong mi i gat planti susu na i sting tru. Mi mekim pasin i kranki tru, olsem na dispela i kamap long mi. Bel bilong mi i gat bikpela hevi tru, na mi bagarap. Long olgeta de mi sori na krai tasol. Bodi bilong mi i hat moa olsem paia i kukim, na mi gat bikpela sik tru. Mi bagarap tru na mi stap nogut, olsem wanpela samting i krungutim mi strong. Bel bilong mi i pilim nogut tru, na mi singaut long bikpela pen. Bikpela, yu save long strongpela laik bilong mi. Bel bilong mi i krai nogut, na dispela i no hait long yu. Klok bilong mi i wok strong tumas, na strong bilong mi i pinis olgeta. Ai bilong mi i tudak na mi no moa lukluk gut. Ol pren na wantok bilong mi ol i no laik i kam klostu long mi. Ol i no laik lukim ol sua bilong mi. Na ol famili bilong mi tu i stap longwe. Ol man i laik kilim mi i dai, ol i redim umben bilong holimpas mi. Ol man i laik bagarapim mi, ol i save tok long mekim nogut long mi. Na oltaim ol i tingting long mekim pasin nogut long mi. Tasol mi olsem man i yaupas, na mi no harim ol. Mi olsem mauspas, na mi no opim maus. Mi olsem wanpela man i no inap harim toktok, olsem na mi no bekim tok long ol. Tasol Bikpela, mi bilip long yu. Bikpela, yu God bilong mi, bai yu yet yu bekim tok long mi. Mi beten olsem, yu no ken larim ol birua i winim mi na amamas long dispela pasin ol i mekim. Taim mi pundaun liklik yu no ken larim ol i hambak na amamas. Long wanem, klostu nau mi laik pundaun, na mi gat pen oltaim. Mi autim rong bilong mi long yu, na mi sori long sin mi bin mekim. Olgeta birua bilong mi i strong tumas. Planti man moa i birua nating long mi. Mi mekim gutpela pasin long ol, tasol ol i bekim pasin nogut long mi. Mi bihainim gutpela pasin, na ol i tingting long dispela na ol i kamap birua bilong mi. Bikpela, yu no ken lusim mi. God bilong mi, yu no ken i stap longwe long mi. Bikpela, yu man bilong helpim mi, yu mas helpim mi kwiktaim. Mi tok pinis olsem, mi bai was gut long olgeta pasin mi mekim. Nogut mi mekim sin long toktok bilong mi. Taim ol man nogut i stap klostu long mi, bai mi no ken mekim wanpela tok. Orait mi bin pasim maus, na mi no mekim wanpela tok. Na mi no mekim wanpela tok long gutpela samting tu. Tasol bel hevi bilong mi i kamap bikpela moa. Na bel bilong mi i wari tru. Mi wok long tingting yet, na bel bilong mi i pilim nogut olgeta. Orait nau mi no inap pasim maus. Nogat. Mi askim God olsem, “Bikpela, hamas yia i stap yet long laip bilong mi? Wanem taim bai mi dai? Ating laip bilong mi em bai i sotpela tasol? Yu mas toksave long mi.” God, yu makim sotpela taim tru bilong mi. Long ai bilong yu dispela taim bilong mi em i samting nating. Olgeta man i olsem win tasol, wanpela man i winim long maus. Olgeta man i olsem tewel bilong diwai i stap long graun long taim bilong san. Ol i save hatwok long kisim planti samting, tasol hatwok bilong ol i lus nating. Ol man i save bungim planti samting, tasol ol i no save husat bai i kisim. Tasol Bikpela, nau mi wet long wanem samting? Nogat. Mi bilip long yu na wetim yu tasol i helpim mi. Yu ken kisim bek mi na lusim olgeta sin bilong mi. Yu no ken larim ol krankiman i tok bilas long mi. Tasol mi no ken toktok. Mi bai pasim maus tasol. Long wanem, yu yet yu mekim dispela samting long mi. Yu no ken bagarapim mi moa. Yu bin mekim save long mi, na klostu mi laik i dai. Yu save krosim wanpela man na bekim sin bilong en, na yu save pinisim tru ol samting em i laikim tumas, olsem binatang i kaikai laplap na laplap i bagarap. Tru tumas, olgeta man i olsem win i kamap long maus tasol. Bikpela, harim prea bilong mi. Putim gut yau long singaut bilong mi. Yu no ken pasim yau long taim mi singaut long yu. Yu save pinis, mi stap liklik taim tasol wantaim yu long graun. Mi wankain olsem ol tumbuna bilong mi. Ol tu i bin i stap sotpela taim tasol long graun. Yu no ken mekim save moa long mi. Larim mi pastaim na mi ken belgut gen. Na bihain mi ken i dai na lusim graun olgeta. Mi sindaun isi na mi wetim Bikpela i helpim mi. Na em i marimari long mi na i harim prea bilong mi. Mi olsem man i stap insait long bikpela hul i daun tumas na mi laik bagarap, tasol Bikpela i pulim mi na mi kam antap. Mi pas long tais i olsem sup tru, na em i kamautim mi na sanapim mi long ples ston, na mi wokabaut strong gen. Em i givim mi wanpela nupela song, em song bilong litimapim nem bilong God, em God yumi save bilip long em. Bai planti man i lukim mi na bai ol i pret na bilip long Bikpela. Man i save bilip long God, em i ken amamas. Kain man olsem em i no save bihainim ol bikhetman, na em i no save lusim Bikpela na lotu long ol giaman god. Nogat tru. God, Bikpela bilong mi, yu bin mekim planti gutpela wok bilong helpim mipela. I no gat man i olsem yu. Yu winim ol tru. Sapos mi autim tok long ol man na tokim ol long wok na tingting bilong yu, olaman! Dispela i moa moa yet! Mi no inap kaunim ol samting yu bin mekim bilong helpim mipela. Yu no laikim ol abus ol i save kilim bilong mekim ofa. Ol ofa ol i save kukim olgeta long paia na ol ofa bilong rausim sin, em tu yu no save laikim. Tasol yu bin kirapim laik bilong mi, na mi bihainim tok bilong yu. Orait nau mi tok olsem, “God, mi kam pinis, olsem bipo ol i raitim tok long mi long buk. God bilong mi, mi laikim tumas long bihainim laik bilong yu. Lo bilong yu i stap insait long bel bilong mi.” Bikpela, mi bin autim gutnius long taim ol planti lain manmeri bilong yu i kam bung. Mi tok olsem, “Bikpela i save kisim bek yumi.” Bikpela, yu save pinis, bai mi autim dispela tok oltaim. Mi no ken pasim maus. Yu bin helpim mi na kisim bek mi, na mi no haitim dispela. Mi tokaut pinis olsem yu save bihainim tok tru bilong yu na yu kisim bek mipela. Yu save laikim olgeta manmeri na yu bihainim pasin tru, na mi no haitim dispela long ol manmeri i bung bilong lotu. Nogat. Mi tokim ol pinis. Bikpela, mi save yu no inap pasim sori bilong yu. Nogat. Yu save sori long mi oltaim. Yu save laikim mi na bihainim tok tru bilong yu, na long dispela pasin yu save lukautim mi oltaim. Planti hevi i save kamap long mi, na mi no inap kaunim ol. Ol pasin nogut mi bin mekim ol i daunim mi pinis, olsem na mi no moa lukluk gut. Ol pasin nogut i kamap planti moa, na i winim namba bilong gras bilong het bilong mi. Bel bilong mi i malumalum, na mi no gat strong moa. Bikpela, plis yu ken kisim bek mi. Bikpela, yu kam hariap na helpim mi. Sampela man i laik kilim mi i dai. Yu mas daunim ol na paulim ol tru, bai ol i sem nogut. Na sampela man i save amamas long ol hevi bilong mi. Yu mas rausim ol i go bek na daunim nem bilong ol. Ol dispela man i tok bilas long mi. Yu mas semim ol moa yet, bai ol i kirap nogut tru long pasin ol i bin mekim. Tasol ol manmeri i save go long yu, ol i ken belgut na amamas long yu. Dispela olgeta manmeri yu bin kisim bek ol, na ol i laikim tumas dispela wok yu bin mekim long ol, ol i ken tok olsem, “Bikpela em i nambawan tru.” Mi no gat strong, na mi no inap helpim mi yet. Tasol yu, Bikpela, yu save tingting long mi. God, yu yet yu man bilong helpim mi, na yu save kisim bek mi. Yu no ken wet, yu mas helpim mi kwik. Man i save tingim ol rabisman na i helpim ol, dispela man i ken amamas. Bikpela bai i helpim em long taim hevi i kamap long em. God bai i lukautim em na strongim laip bilong em. Bikpela bai i mekim em i stap gut long ples bilong em. Na bai Bikpela i no larim ol birua i bagarapim em. Taim dispela man i gat sik, Bikpela bai i lukautim em. Em bai i mekim orait sik bilong em, na mekim em i kamap strong gen. Tasol mi yet mi tok olsem, “Bikpela, mi bin mekim sin long yu. Tasol yu ken marimari long mi, na pinisim sik bilong mi.” Ol birua bilong mi ol i bel nogut long mi na ol i tok, “Mobeta em i dai kwik na yumi ken lus tingting long em.” Sampela man i kam lukim mi, na ol i save toktok nating long mi. Ol i laik harim tok long mi gat sik nogut. Na bihain ol i go ausait gen, na long olgeta hap ol i stori long dispela sik bilong mi. Olgeta man i no laikim mi tru ol i save tok hait long sik bilong mi. Ol i ting samting nogut tru i laik bagarapim mi. Ol i tok olsem, “Samting nogut i kisim em pinis. Em i no inap kirap gen. Bai em i dai.” Mi gat wanpela pren, em i poroman tru bilong mi, na em i save kaikai wantaim mi. Tasol em tu i litimapim lek bilong krungutim mi. Bikpela, yu ken marimari long mi na pinisim sik bilong mi, na bai mi inap bekim pasin bilong ol dispela man. Sapos ol birua i no daunim mi, bai mi ken save yu laikim mi. Yu bin lukim mi i wokabaut stret, olsem na yu lukautim mi, na yu holim mi klostu long yu oltaim. Yumi litimapim nem bilong Bikpela, em i God bilong ol Israel. Na olgeta lain i kamap bihain, ol tu i ken litimapim nem bilong en. I tru. Wel abus i save dai long wara na i ran i go long liklik wara bilong dring. Na olsem tasol, God, mi laikim tumas bai mi stap klostu long yu. God, yu God i gat laip, na mi laikim yu tumas, olsem man, nek bilong en i drai na i laik dringim wara. God, wanem taim bai mi ken i go long yu na lotu long yu? Oltaim ol man i save askim mi olsem, “God bilong yu i stap we?” Olsem na mi wok long krai oltaim. Aiwara bilong mi i olsem kaikai bilong mi long san na long nait. Mi save tingting long gutpela taim bipo, na bel bilong mi i hevi tumas. Bipo mi save wokabaut wantaim planti manmeri, na mi go paslain na bringim ol i go long haus bilong God. Mipela i save wokabaut i go na singaut bilong amamas, na mekim ol song bilong tenkyu long God. Long dispela taim mipela olgeta i bung long de bilong lotu. Bilong wanem mi bel hevi oltaim? Bilong wanem bel bilong mi i kirap nogut? Mi mas bilip long God na wetim em i helpim mi. Em i God bilong mi na em i save helpim mi. Olsem na bai mi litimapim nem bilong en gen. Bel bilong mi i hevi moa, olsem na mi tingting long yu. Mi stap long hap bilong Jordan, na long maunten Hermon na maunten Misa, na mi tingim yu gen. Solwara i daun tumas i save singaut long narapela solwara i daun moa. Na wara i ran long ples ston na i kapsait i go daunbilo, dispela wara i save pairap moa yet. Yu save mekim biksi i bruk na kalap nabaut, na karamapim graun long nambis. Olsem tasol olgeta hevi yu putim long mi em i karamapim mi. Tasol mi laik bai Bikpela i ken marimari long mi long san. Na long nait mi laik mekim song bilong tenkyu long em, na mi beten long God i save givim laip long mi. God i save givim strong long mi na mi tokim em olsem, “Bilong wanem yu lusim tingting long mi? Bilong wanem yu larim ol birua i daunim mi na mekim mi i bel hevi nogut?” Oltaim ol birua i save tok nogut long mi olsem, “We stap God bilong yu nau?” Dispela tok i olsem spia i sutim bodi bilong mi na mi laik i dai. Bilong wanem mi bel hevi oltaim? Bilong wanem bel bilong mi i kirap nogut? Mi mas bilip long God na wetim em i helpim mi. Em i God bilong mi na em i save helpim mi. Olsem na bai mi litimapim nem bilong en gen. God, ol man i save givim baksait long yu, ol i laik daunim mi. Yu mas helpim mi na katim tok nogut bilong ol, na soim ol olsem mi mekim gutpela pasin tasol. Ol i man bilong tok giaman, na pasin bilong ol i no stret. Yu mas helpim mi na kisim bek mi long han bilong ol. Yu tasol, yu God bilong mi. Mi save go long yu na hait long ol man nogut. Orait bilong wanem yu tingting lus long mi? Bilong wanem ol birua i daunim mi na mekim mi i bel hevi nogut? Yu mas salim tok tru na lait bilong yu i kam na soim rot long mi, bai mi go stret long Saion, em maunten bilong yu yet, na bai mi go long dispela haus yu save stap long en. Olsem na bai mi go long alta bilong yu, God. Long wanem, yu save mekim mi i belgut na amamas. Yu God bilong mi, bai mi kisim gita na mekim musik, na singim song bilong litimapim nem bilong yu tasol. Bilong wanem mi bel hevi oltaim? Bilong wanem bel bilong mi i kirap nogut? Mi mas bilip long God na wetim em i helpim mi. Em i God bilong mi na em i save helpim mi. Olsem na bai mi litimapim nem bilong en gen. God, ol tumbuna bilong mipela i bin stori long mipela long ol strongpela wok yu bin mekim longtaim bipo, taim ol i stap yet long graun. Na mipela yet i harim pinis dispela stori. Yu yet yu bin rausim ol arapela lain long graun bilong ol, na yu givim dispela graun long ol tumbuna, na ol i stap strong long en. Yu bin bekim pasin nogut bilong ol arapela lain, tasol yu mekim ol tumbuna i stap gut na kamap planti manmeri moa. Ol tumbuna i bin pait, tasol ol i no kisim dispela graun long pasin bilong pait. Strong bilong ol yet i no helpim ol long winim pait. Nogat. Yu laikim ol tru, olsem na yu stap wantaim ol na givim lait long ol. Na strong bilong yu yet i winim pait. Yu king na God bilong mi. Yu tok na ol lain bilong Jekop i save winim pait. Long strong bilong yu tasol mipela i save rausim ol birua. Yu stap wantaim mipela, na mipela i save winim ol man i pait long mipela. Mi gat banara na spia samting, tasol mi no bilip bai ol dispela samting i helpim mi long pait. Mi gat bainat, tasol dispela tu i no inap helpim mi long pait. Nogat. Yu tasol i bin helpim mipela na ol birua i no daunim mipela. Ol dispela man i no laikim mipela, tasol yu bin pait long ol na yu winim ol. God, oltaim mipela i bin litimapim nem bilong yu. Na bai mipela i tok tenkyu long yu oltaim oltaim. Tasol nau olsem wanem? Yu givim baksait pinis long mipela na yu rabisim mipela, na yu no moa i go wantaim ol ami bilong mipela long pait. Yu mekim olsem na mipela i ranawe long ol birua, na ol i kisim pinis ol samting bilong mipela. Yu bin larim mipela i kamap olsem ol sipsip ol i laik kilim i dai. Yu rausim mipela long graun bilong mipela, na mipela i go i stap nabaut namel long ol arapela lain pipel. Yu larim ol manmeri bilong yu i kamap wokboi nating bilong ol arapela lain, na ol dispela lain i baim yu long liklik pe tru. Yu no kisim bikpela mani long ol. Yu mekim olsem long mipela, na ol lain i stap klostu long mipela i save tok bilas long mipela. Ol manmeri nabaut i save lap nogut na tok sem long mipela. Yu kirapim ol lain pipel na ol i tok sem long nem bilong mipela. Ol i lap nogut tru long samting i kamap long mipela. Ol man i tok bilas na tok nogut long mi, na mi lukim ol birua na ol man i bekim pasin nogut long mi. Olsem na mi pilim nogut oltaim na mi sem tumas. *** God, mipela i no lusim tingting long yu na mipela i no sakim tok bilong kontrak bilong yu. Tasol ol dispela samting i bin kamap long mipela. Mipela i no givim baksait long yu na mipela i no lusim rot bilong yu. Tasol yu bagarapim mipela long ples bilong ol wel abus. Na yu karamapim mipela long tudak nogut tru. God bilong mipela, sapos mipela i lusim tingting pinis long yu, na mipela i prea long ol giaman god, yu bai save. Yu save long olgeta tingting i hait i stap long bel bilong mipela man. Mipela i stap manmeri bilong yu, olsem na long olgeta taim ol i save kilim mipela i dai. Ol i lukim mipela i olsem sipsip bilong kilim i dai tasol. Bikpela, yu kirap. Bilong wanem yu slip? Yu kirap. Yu no ken givim baksait oltaim long mipela. Bilong wanem yu hait long mipela? Ol man i mekim nogut long mipela na mipela i karim bikpela hevi moa. Yu no ken lusim tingting long hevi bilong mipela. Mipela i pundaun long graun, na bodi bilong mipela i slip olsem ol man i dai pinis. God, yu kirap na yu kam helpim mipela. Tingting long sori bilong yu, na kisim bek mipela bai mipela i no ken i dai. Planti gutpela tok i stap long tingting bilong mi. Mi laik raitim dispela song na givim long king. Maus bilong mi i olsem ingpen bilong gutpela kuskus. King, yu naispela man tru. I no gat narapela man i olsem yu. Tok bilong yu i gutpela tasol. Olsem na oltaim God i ken mekim gut long yu. Yu strongpela king. Yu gat planti bilas, na biknem bilong yu i antap tumas. Yu mas pasim bainat na redi long pait. Yu nambawan king i gat biknem. Yu sindaun long hos na yu go long pait na winim pait. Yu laik pait bai ol man i no inap daunim tok tru. Na yu pait bilong helpim ol man bai ol i ken wokabaut stret. Bai pait bilong yu i kamap strong moa, na i mekim ol man nogut i pret tru long yu. Ol spia bilong yu i sap tumas na i sutim tru ol birua. Yu daunim ol arapela lain long pait, na ol i stap aninit long yu. God, yu stap king oltaim oltaim. Yu save bosim ol manmeri bilong yu long stretpela pasin tasol. Yu save laikim stretpela pasin na yu no laikim tru pasin nogut. Olsem na king, God bilong yu yet em i bin kapsaitim wel long yu bilong makim yu olsem man i gat biknem. Na dispela i mekim yu i amamas moa yet. Ol poroman bilong yu ol i no inap amamas olsem yu. Longpela klos bilong yu i gat gutpela smel moa bilong ol kain kain sanda olsem mea na kasia. Ol i bin bilasim haus bilong king long ol kain kain bilas ol i wokim long tit bilong elefan, na ol i mekim musik bilong mekim yu i amamas. Ol pikinini meri bilong ol king i stap long haus bilong yu wantaim ol meri i gat biknem. Kwin i sanap long han sut bilong yu. Em i putim bilas gol ol i bin wokim long gol bilong kantri Ofir. Yu yangpela meri i laik marit long king, yu harim tok bilong mi na tingting long en. Yu mas lusim tingting long ol manmeri i stap long ples bilong yu, na yu mas lusim tingting long ol wanblut bilong yu. Yu mekim olsem na bai king i lukim yu i naispela meri na em bai i laikim yu tru. Em i bikman bilong yu, olsem na yu mas bihainim tok bilong en. Ol manmeri bilong taun Tair bai ol i bringim presen long yu, na ol maniman tu bai i givim presen long yu. Yangpela meri bilong king i stap long rum bilong em yet, na em i luk nais tru. Em i putim klos ol i bin wokim na bilasim long tret gol. Dispela klos bilong en i gat planti kala. Nau ol i bringim dispela meri i go long king. Na ol yangpela meri i poroman bilong em, ol i bihainim em i go. Ol i amamas na belgut na ol i go insait long bikpela haus king. Na yu, king, bai yu gat planti pikinini man, na bai ol i senisim ol tumbuna bilong yu. Bai yu givim bikpela namba long ol, na bai ol i bosim ol manmeri long olgeta hap bilong graun. Bai mi tokaut long biknem bilong yu na olgeta lain i kamap bihain bai ol i tingim yu oltaim. Olsem na ol manmeri nabaut oltaim bai ol i litimapim nem bilong yu. God em i ples hait bilong yumi, na em i save strongim yumi oltaim. Em i stap klostu na i redi long helpim yumi long taim bilong bikpela hevi. Olsem na yumi no ken pret long ol samting i kamap. Guria i ken mekim graun i bruk nabaut, na ol maunten i ken pundaun namel long solwara. Na si i ken pairap strong moa na bruk nabaut na spet i ken kamap, na biksi i ken kalap nabaut na sakim ol maunten. Tasol maski, yumi no ken pret. Taun bilong God, em i ples God Antap Tru i makim bilong em yet. Wanpela bikpela wara i stap namel long en, na ol manmeri i save amamas long dispela wara. God i stap long dispela taun, olsem na taun i no inap bagarap. I no tulait yet na bai God i helpim em. Ol lain manmeri i kirap nogut na i pait wantaim. Na ol king wantaim ol manmeri bilong ol, ol i bagarap. God i bikmaus moa yet na graun i kamap olsem wara nating. Bikpela I Gat Olgeta Strong em i stap wantaim yumi. God bilong Jekop em i ples hait bilong yumi. Kaman! Yupela lukim wok Bikpela i mekim. Bai bel bilong yupela i kirap nogut long planti narakain samting em i mekim long graun. Em i save mekim i dai pait long olgeta hap graun. Em i save brukim olgeta banara na spia, na em i save kukim ol hap plang long paia. Em i tok olsem, “Yupela i no ken pait moa. Yupela i mas save gut long mi, mi God tru. Mi antap tru na olgeta lain manmeri i stap aninit long mi. Long olgeta hap bilong graun mi stap nambawan tru.” Bikpela I Gat Olgeta Strong em i stap wantaim yumi. God bilong Jekop em i ples hait bilong yumi. Yupela olgeta manmeri, amamas na paitim han. Yupela singaut bilong amamas na kirapim song bilong litimapim nem bilong God. Yumi mas pret long Bikpela, em i God Antap Tru. Em i nambawan king na em i bosim olgeta manmeri bilong graun. Em i daunim olgeta lain manmeri na yumi stap antap long ol. Em i mekim ol arapela lain i stap aninit long yumi. God yet i makim wanpela graun na i givim pinis long yumi. Yumi lain bilong Jekop, God i givim bel bilong en long yumi, na yumi save amamas long dispela graun bilong yumi. God i go long heven. Taim Bikpela i go antap ol manmeri i amamas na ol i singaut strong na winim biugel wantaim. Goan, yumi kirapim ol song bilong litimapim nem bilong God. Yumi kirapim ol song na amamas long em, em i king bilong yumi. God i stap king na i bosim olgeta hap graun. Yumi mas singim song bilong litimapim nem bilong en. God i stap king na i bosim olgeta lain manmeri. God i sindaun long sia king bilong em, na pasin bilong en i gutpela na stretpela olgeta. Ol hetman bilong ol lain manmeri ol i bung wantaim ol manmeri i save bihainim God bilong Abraham. Ol plang bilong pait bilong olgeta ami, em olgeta i bilong God. Em i nambawan king. Bikpela i gat biknem. Yumi mas i go antap long maunten bilong God, na go insait long taun bilong en, na yumi litimapim nem bilong em moa yet. Dispela maunten bilong God, em i gutpela tru na i antap moa. Olgeta manmeri bilong graun ol i laikim tumas maunten Saion. Em i stap long hap bilong not, na em i taun bilong nambawan king. God i stap insait long taun na em i save helpim ol manmeri long taim bilong pait. Olsem na ol i stap gut. Bipo ol king i laik pait long Saion. Ol i bin bung wantaim na i kam klostu long taun. Ol i lukim taun na wantu ol i kirap nogut. Na ol i pret moa yet na ol i ranawe. Ol i guria nogut tru, na ol i pilim bikpela pen, olsem pen bilong meri i laik karim pikinini. God i save mekim bikpela win i kam long hap bilong sankamap, na i bagarapim ol bikpela sip bilong taun Tarsis. Mipela i bin harim tok long dispela samting God i bin mekim bipo, na nau mipela i lukim em i mekim olsem gen. Mipela i stap long taun bilong God bilong mipela, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, na mipela i lukim em i mekim dispela samting. God i strongim taun bilong em, na bai taun i stap oltaim. God, mipela i stap long haus bilong yu, na mipela i tingting long sori bilong yu. Long olgeta hap graun ol manmeri i save litimapim nem bilong yu. Ol manmeri long olgeta hap i save amamas long biknem bilong yu. Yu save bosim olgeta manmeri long stretpela pasin tasol. Olsem na olgeta manmeri i stap long maunten Saion, ol i ken amamas. Yu save skelim stret pasin bilong olgeta manmeri. Olsem na ol manmeri bilong ol taun bilong Juda, ol i ken amamas tru. Yupela i mas wokabaut long maunten Saion, na raunim banis bilong taun na kaunim ol taua bilong en. Yupela i mas tingting gut long banis bilong Saion, na lukim gut ol strongpela haus bilong en. Olsem na bai yupela i ken toksave long ol lain i kamap bihain. Yupela i ken tokim ol olsem, “Dispela God i lukautim mipela, em i God bilong yumi oltaim oltaim. Na oltaim em bai i go pas na soim rot long yumi.” Yupela olgeta manmeri, harim. Yupela olgeta manmeri i stap long graun, putim gut yau long tok bilong mi. Yupela man i gat nem na yupela man nating, yupela maniman na yupela rabisman, yupela harim gut dispela tok. Bel bilong mi i gat gutpela tingting tasol. Olsem na bai mi autim gutpela tok bilong givim save long yupela. Bai mi autim sampela tok bokis pastaim. Na bai mi mekim musik long gita na autim as bilong tok bokis long yupela. Ol man i ting planti mani em inap strongim ol, na ol i save bikmaus nabaut long ol yet i gat planti samting, ol dispela man i raunim mi na i laik bagarapim mi. Tasol bai mi no ken pret long ol. *** Yumi save, i no gat wanpela man i ken baim bek em yet long mani. Na em i no inap givim mani long God inap long baim laip bilong en. Nogat tru. Long wanem, pe bilong baim bek man, em i antap tumas. Man i no inap baim God bai God i larim em i stap laip oltaim na em i no ken i dai. *** Yumi lukim ol saveman tu, ol i save dai. Na ol krankiman na ol longlong man ol i save dai. Ol dispela man bai i lusim mani samting bilong ol na bai ol arapela man i kisim. Pastaim ol dispela man i gat graun bilong ol yet, tasol nau matmat tasol em i olsem ples bai ol i stap oltaim oltaim long en. Biknem bilong yumi i no inap pasim yumi long dai. Nogat. Yumi bai i dai olsem ol abus tasol. Dispela bai i kamap long ol man i bilip tumas long ol yet na long ol samting ol i holim. Kain man olsem i no gat gutpela tingting. Ol dispela man i amamas nating long ol samting ol i kisim, bai ol i dai olsem. God i makim ol bai ol i dai olsem ol sipsip na i go long ples bilong ol man i dai pinis. Na bai Dai i stap olsem wasman bilong ol. Taim ol i lusim pinis ol gutpela haus bilong ol, na bodi bilong ol i sting olgeta, na ol i stap long ples bilong ol man i dai pinis, orait ol stretpela man i ken amamas long samting i bin kamap long ol. Tasol bai God i kisim bek mi, na ples bilong ol man i dai pinis bai i no gat strong bilong holimpas mi. Sapos narapela man i kisim planti mani samting, na i wokim bikpela haus na i gat planti bilas, maski, yu no ken wari long dispela. Yu save pinis, bihain em bai i dai, na em i no inap kisim wanpela samting i go wantaim em. Haus na bilas na mani bilong en, dispela olgeta samting i no inap i go wantaim em long ples bilong ol man i dai pinis. Taim em i stap laip em i save amamas long ol dispela samting. Em i wok strong na kisim planti samting, na ol man i tok, “Em i gutpela man.” Tasol maski, em bai i dai na i stap wantaim ol tumbuna long ples ol i no save lukim lait bilong san gen. Biknem bilong yumi i no inap pasim yumi long dai. Bai yumi dai olsem ol abus tasol. God i Gat Olgeta Strong, em i Bikpela bilong yumi, em i tok nau na i singautim olgeta manmeri, stat long hap sankamap na i go inap hap san i go daun. Em i singautim olgeta manmeri bilong graun. God i stap long Saion, dispela taun i nambawan tru na i naispela tumas, na lait bilong God i kamap ples klia. God bilong yumi em i kam nau. Na em i no i stap isi. Nogat tru. Paia bilong kukim ol samting i go paslain long em, na bikpela win na ren i raunim em. Em i singautim heven na graun i kam bilong lukim em i skelim gut pasin bilong ol manmeri bilong en. God i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi, yupela i bin mekim kontrak wantaim mi, na yupela i ofaim abus bilong strongim dispela kontrak. Yupela kam bung wantaim mi.” Heven yet i save autim tok olsem, “God i stretpela tumas. Em yet i jas.” God i tok, “Yupela manmeri bilong mi, harim. Mi gat tok long yupela. Yupela ol Israel, mi laik kotim yupela. Mi tasol mi God tru, na mi God bilong yupela. Mi no krosim yupela long ol ofa yupela i mekim. Nogat. Oltaim mi save lukim yupela i kukim ol ofa olgeta long paia. Tasol mi no laik kisim bulmakau man o meme man long banis bilong yupela. Nogat. Olgeta wel abus bilong bus na olgeta bulmakau i stap long olgeta maunten, olgeta i bilong mi yet. Olgeta pisin, na ol abus na binatang samting i save wokabaut long ples kunai, em olgeta i bilong mi tasol. Sapos mi hangre, mi no ken toksave long yupela. Nogat. Graun wantaim olgeta samting i stap long en, ol i bilong mi tasol. Ating mi save kaikai mit bilong bulmakau man? Ating mi save dringim blut bilong meme, a? Nogat. “Mobeta yupela i tenkyu tru long mi. Em kain ofa yupela i mas mekim. Olgeta presen yupela i tok pinis long givim long mi, God Antap Tru, em yupela i mas givim long mi. Yupela i mekim olsem, na taim hevi i kamap, yupela i ken singaut long mi, na bai mi helpim yupela tru, na yupela i ken litimapim nem bilong mi.” Tasol God i tok olsem long ol man nogut, “Watpo yupela i save kolim olgeta lo bilong mi? Na watpo yupela i toktok long kontrak bilong mi? Yupela i no laik mi stretim yupela, na oltaim yupela i wok long sakim tok bilong mi. Yupela i save lukim ol stilman na yupela i kamap pren bilong ol. Na yupela i wokabaut wantaim ol manmeri i brukim marit na pamuk nabaut. “Oltaim yupela i wok long mekim tok nogut na tok giaman. Na yupela i wok long kotim ol brata bilong yupela, na yupela i tok baksait long ol. Yupela i bin mekim olsem, na mi no mekim wanpela tok. Olsem na yupela i ting mi wankain olsem yupela yet. Tasol nogat tru. Nau mi laik krosim yupela na kotim yupela long ples klia. “Yupela manmeri i save givim baksait long mi, yupela harim. Sapos yupela i stap olsem, bai mi bagarapim yupela, na i no gat wanpela man inap long kisim bek yupela. Man i givim tenkyu long mi olsem ofa bilong en, em i save litimapim nem bilong mi. Na bai mi kisim bek ol man i bihainim tok bilong mi.” God, yu as bilong sori, yu ken marimari long mi. Yu gat bikpela marimari tru, olsem na mi laik bai yu rausim olgeta pasin nogut bilong mi. Yu mas wasim mi olgeta, na bai pasin nogut i no i stap moa long mi. Rausim sin bilong mi na mi ken kamap klin. Mi save mi mekim rong pinis. Mi no inap lusim tingting long sin bilong mi. Mi mekim sin long yu wanpela tasol. Mi mekim pasin nogut long ai bilong yu. Olsem na yu mekim stretpela pasin tasol na yu kotim mi na yu bekim sin bilong mi. Yu save pinis, taim mama i karim mi, mi kamap man bilong mekim pasin nogut. Taim mi stap yet long bel bilong mama, mi man bilong mekim sin. Yu laikim tumas long mi mas bihainim yu tru. Olsem na mi laik bai yu lainim mi long gutpela tingting bilong yu. Yu rausim sin bilong mi bai mi kamap klin. Yu wasim mi na bai mi kamap klin olgeta, na i winim ais i waitpela tru. Yu mekim bel bilong mi i amamas gen. Tru tumas, yu bin daunim mi olgeta, na yu bekim pinis sin bilong mi. Tasol nau mi laik belgut gen. Yu no ken lukluk long sin bilong mi gen. Na mi laik bai yu lusim olgeta rong bilong mi. God, yu ken wokim nupela klinpela bel insait long mi. Putim nupela spirit insait long mi na bai mi bihainim yu tasol. Nogut yu rausim mi na mi stap longwe long yu. Spirit bilong yu yet i stap long mi, na yu no ken rausim long mi. Bipo mi amamas long yu i kisim bek mi, na nau mi laik bai yu givim mi dispela amamas gen. Yu mas kirapim laik bilong mi long bihainim tok bilong yu, na yu ken strongim mi long mekim olsem. Na bai mi lainim ol manmeri i save mekim sin, bai ol i ken save long pasin bilong yu, na bai ol dispela manmeri i kam bek long yu. God, yu God bilong kisim bek mi, yu ken marimari long mi na yu no ken kilim mi i dai. Olsem na bai mi mekim planti song long yu i bin mekim stretpela pasin. Bikpela, yu ken helpim mi long tokaut stret, na long litimapim nem bilong yu. Yu no laik bai mi bringim abus bilong mekim ofa long yu. Sapos mi kilim abus bilong ofa na paia i kukim olgeta, maski, yu no amamas long dispela. Orait God, mi daunim mi yet na mi stap aninit long yu. Dispela em i ofa bilong mi. Mi save, yu no givim baksait long man i pilim hevi long sin na i daunim em yet. Long laik bilong yu yet, yu ken mekim gut long ol manmeri bilong Saion. Yu ken sanapim gen banis bilong Jerusalem. Olsem na long dispela taim bai yu laikim tumas ol gutpela na stretpela ofa, na olkain ofa paia i kukim olgeta. Na bai mipela i ofaim ol bulmakau man long alta bilong yu. Yu strongpela man, bilong wanem yu bikmaus na yu amamas nating long pasin nogut yu bin mekim long ol manmeri bilong God? Oltaim God i save marimari long ol. Yu man bilong giaman, tok bilong yu i olsem resa i sap moa, na i katim nogut narapela man. Olgeta de yu save tingting long bagarapim ol arapela man. Yu no laikim gutpela pasin. Yu laikim pasin nogut tasol. Yu no laikim pasin bilong tok tru. Yu save laikim pasin bilong tok giaman tasol. Yu man bilong giaman. Yu save laikim tumas tok bilong bagarapim ol arapela man. Tasol harim. God bai i bagarapim yu olgeta. Em bai i holimpas yu na rausim yu long haus bilong yu. Na bai em i pinisim yu olgeta na yu no ken i stap moa long graun. Ol stretpela man bai i lukim dispela samting i kamap long yu na bai ol i pret. Bai ol i lap long yu na tok olsem, “Lukim. Dispela man i no laik bai God i helpim em na strongim em. Em i bilip strong long planti mani samting bilong en, na em i ting pasin nogut bai i mekim em i stap gut.” Tasol mi no olsem. Mi olsem diwai oliv i stap klostu long haus bilong God. Mi bilip long God i save marimari long mi oltaim oltaim. God, yu bin helpim mi, olsem na oltaim bai mi tenkyu long yu. Na long ai bilong ol manmeri bilong yu bai mi litimapim nem bilong yu na tok, “God i mekim gutpela pasin long mi.” Ol longlong man i save tok long ol yet olsem, “I no gat God i stap.” Ol dispela man ol i man nogut tasol. Ol i save mekim pasin i nogut tru. I no gat wanpela i save mekim gutpela pasin. God i stap long heven na i lukluk i go daun long ol manmeri. Em i laik painim sampela man i gat gutpela save na i wok long kisim save long God. Tasol nogat. Olgeta wantaim i lusim rot pinis. Olgeta i wankain tasol, ol i man nogut tru. I no gat wanpela bilong ol i save mekim gutpela pasin. Nogat tru. God i tok olsem, “Ol dispela man i mekim pasin nogut, ating ol i no gat save, a? Ol i save pinisim ol manmeri bilong mi olsem ol i kaikai bret. Na ol i no save beten long mi.” Tasol bai ol i pret moa yet. Bipo ol i no pret olsem. Nogat tru. Long wanem, bai God i pinisim tru olgeta birua bilong yupela. Em i sakim ol pinis na bai em i bagarapim ol tru. Mi laikim tumas bai God i salim wanpela man bilong Saion i kam bilong kisim bek ol Israel. Taim God i helpim ol manmeri bilong en na ol i stap gut gen, orait ol Israel bai i amamas. Yes, bai ol i belgut tru. God, long strong bilong yu, yu mas kisim bek mi long han bilong ol man nogut. Long bikpela strong bilong yu, yu mekim mi i kamap fri. God, mi laik yu harim prea bilong mi. Mi laik yu putim yau long tok bilong mi. Ol bikhetman i kam pinis na ol i laik pait long mi. Ol dispela man i save bagarapim ol arapela man, ol i laik kilim mi i dai. Ol dispela man i save ting God em i samting nating. Tasol God yet i save helpim mi. Tru tumas, Bikpela i save lukautim mi na mi stap gut. God i ken mekim save long ol birua bilong mi. Pasin nogut ol i bin mekim long mi, em i ken mekim dispela kain pasin i kamap long ol yet. God, yu no save lusim mi, na yu ken pinisim tru ol dispela birua. Bikpela, mi save laikim tumas long givim ofa long yu. Yu gutpela tumas, olsem na mi tenkyu tru long yu. Yu bin helpim mi, na olgeta hevi i kamap long mi i no daunim mi. Na mi lukim yu i bagarapim ol birua bilong mi. God, yu mas harim beten bilong mi. Yu no ken pasim yau long krai bilong mi. Plis, yu mas harim gut prea bilong mi, na bekim tok long mi. Dispela hevi i laik bagarapim mi tru. Ol birua i tok strong long bagarapim mi. Ol dispela man nogut i save daunim mi. Olsem na bel bilong mi i pilim nogut tru. Ol i putim planti hevi long mi na ol i kros tumas na ol i birua nogut long mi. Mi pret moa yet long ol, na mi tingting long i dai, na dispela i mekim bel bilong mi i hevi tru. Yes, mi pret tumas na skin bilong mi i guria nogut tru. Pret i daunim mi olgeta. Orait mi tok olsem, “Sori, mi laikim tumas bai mi kisim wing olsem ol pisin. Na mi laik flai i go painim wanpela ples bilong malolo na bai mi sindaun i stap long en. Bai mi flai i go longwe tru na bai mi stap olgeta long hap i no gat man. Bai mi flai hariap na painim wanpela ples hait, na bai mi hait long strongpela win na ren.” Mi lukim ol man i pait nabaut insait long taun. Olsem na Bikpela, yu ken paulim toktok bilong ol na pinisim ol tru. Long san na long nait ol i save wokabaut antap long banis ston bilong taun. Na ol manmeri bilong taun i save mekim planti rong na trabel. Long olgeta hap bilong taun ol man i save bagarapim ol arapela man na ol samting nabaut. Long arere bilong rot na long ples bung ol man i save daunim ol arapela man, na giamanim ol bilong pulim ol samting bilong ol. Sapos wanpela birua i tok nogut long mi, maski, mi inap karim hevi bilong tok bilong en. Tasol nogat. Em yu tasol. Yu nambawan pren bilong mi, na yu poroman tru bilong mi. Yu yet i mekim dispela pasin. Bipo mitupela i save wokabaut wantaim na toktok gut wantaim, na i go long haus bilong God wantaim ol arapela man. Ol birua bilong mi, pasin nogut i pulap tru long bel bilong ol na long haus bilong ol. Orait mi laik bai ol i dai kwiktaim. Taim ol i stap laip yet, na ol i mas i go long ples bilong ol man i dai pinis. Tasol mi prea long God i helpim mi. Na bai em yet i kisim bek mi. Long moningtaim na long biksan na long nait tu mi save krai long em long ol hevi i bagarapim mi. Na bai em i harim prea bilong mi. Planti man i save pait long mi. Tasol mi no kisim bagarap, long wanem, God i lukautim mi na bringim mi i kam bek gen. Bipo tru God i stap king, na nau tu em i stap king. Bai em yet i harim prea bilong mi, na bai em i winim ol birua long pait. Ol i no save pret long em, olsem na ol i no inap mekim wanpela samting bilong helpim ol yet. Dispela pren bilong mi em i pait long ol pren bilong em yet. Na em i brukim dispela promis em i bin mekim wantaim ol bipo. Long maus em i save mekim switpela tok, tasol long bel em i save stap birua bilong mi. Tok bilong en i mekim mipela i stap bel isi. Tasol dispela tok i sap tumas olsem bainat, na i katim mipela. Olgeta hevi yu karim, em yu mas putim long han bilong Bikpela, bai em i karim na bai em i strongim yu. Bai em i no larim wanpela samting i bagarapim ol stretpela man. Tasol God, bai yu rausim ol man i save kilim ol man i dai, na ol man bilong giaman, na bai ol i go daun long ples nogut na bai ol i lus. Taim bilong ol i no pinis yet na bai ol i dai. Tasol mi yet, bai mi bilip strong long yu oltaim. God, yu mas marimari long mi. Ol man i save ranim mi na pait long mi. Oltaim ol birua i mekim nogut long mi. Long moning i go inap long apinun tru, ol birua i wok long pait long mi. Planti man i birua long mi. God Antap Tru, taim mi pret long wanpela samting, mi bilip strong long yu. Mi save bilip long God na mi tingting long tok tru bilong em. Olsem na mi save litimapim nem bilong en. Mi save bilip long God, na mi no ken pret long wanpela samting. Bai ol man inap mekim wanem samting long mi? Nogat. Olgeta samting mi laik mekim, ol birua i traim long bagarapim. Oltaim ol i tingting long painim rot bilong bagarapim mi. Ol i save bung wantaim na hait i stap. Ol i was gut long wokabaut bilong mi, na ol i laik kilim mi i dai. God, yu mas mekim save long ol long pasin nogut ol i mekim. Yu mas belhat long ol na winim ol na daunim ol. Yu save long mi karim hevi na mi pilim nogut tru long en, na mi krai i stap. Orait yu tingting yet long dispela, na yu raitim pinis long buk bilong yu. God, mi save pinis long yu. Yu laik helpim mi, olsem na bihain bai mi beten long yu, na bai yu ranim ol birua na ol i ranawe. Mi save bilip long God, na mi tingting long promis bilong en. Olsem na mi litimapim nem bilong en. Tru tumas, mi tingting long promis bilong Bikpela, na mi litimapim nem bilong en. Mi save bilip long God, olsem na mi no ken pret long wanpela samting. Bai ol man inap mekim wanem samting long mi? Nogat. God, samting bipo mi promis long mekim, em bai mi mekim. Yu kisim bek mi pinis na mi no i dai. Yu bin helpim mi na ol birua i no daunim mi. Olsem na God, mi save wokabaut wantaim yu oltaim, na bai mi wokabaut long lait bilong yu inap mi dai. Na bai mi tenkyu tru long yu na mekim wanpela ofa bilong makim tenkyu bilong mi. *** God, yu mas marimari long mi. Mi go long yu na mi laik bai yu lukautim mi. Mi stap wantaim yu na mi stap gut, olsem ol pikinini kakaruk i save hait na stap gut aninit long wing bilong mama kakaruk. Mi laik i stap olsem tasol inap olgeta samting bilong bagarapim mi i pinis. Mi save singaut long God Antap Tru bilong em i helpim mi. Na em i save givim mi olgeta samting mi sot long en. Em i stap long heven na bai em i harim prea bilong mi na kisim bek mi. Em bai i winim ol man i laik bagarapim mi. God i save laikim mi tru oltaim, na em i no save lusim mi. Nogat tru. Mi save slip namel long ol man ol i olsem ol laion, na ol i redi long kaikai ol manmeri. Tit bilong ol i sap tumas olsem spia na supsup. Tang bilong ol i olsem bainat i sap tru. God, mekim wanpela samting i kamap long skai bilong soim olgeta manmeri olsem, yu yet yu nambawan tru na yu stap antap long ol. Mekim strong bilong yu i kamap long ples klia long olgeta hap bilong graun. Ol birua i putim umben bilong holimpas mi. Olsem na bikpela hevi i daunim mi tru. Ol i wokim hul long rot bilong mi, bilong mi pundaun long en. Tasol mi no pundaun. Ol yet i pundaun long dispela hul. God, long bel bilong mi, mi bilip strong long yu. Yes, mi bilip olgeta long yu. Na bai mi singim song bilong litimapim nem bilong yu. Mi mas kirap lusim slip. Mi mas paitim gita na kulele samting. Tulait i bruk, orait bai mi mekim dispela musik. Bikpela, bai mi tenkyu long yu namel long ol arapela lain. Bai mi go long olgeta manmeri na litimapim nem bilong yu. Yu save laikim mipela moa yet. Sapos mipela i laik makim dispela, bai mak i go inap long skai. Oltaim yu save bihainim gutpela tok bilong yu. Sapos mipela inap kaunim olgeta taim yu bin mekim gut long mipela, bai mak i go antap inap long ol klaut. God, mi laik bai ol manmeri i litimapim nem bilong yu antap tru. Mekim strong bilong yu i kamap ples klia long olgeta hap bilong graun, bai olgeta manmeri i ken save long biknem bilong yu. Yupela ol hetman, yupela i save mekim stretpela tok long kot, a? Ating yupela i save skelim gut tok bilong olgeta man? Nogat tru. Tingting bilong yupela i pas long mekim pasin nogut tasol. Na yupela i wok long bagarapim ol man long olgeta hap. Ol man nogut i save lusim gutpela rot long olgeta wokabaut bilong ol. Taim ol i kamap nupela pikinini yet i go inap ol i lapun, ol i wok long giaman tasol. Tok bilong ol i olsem marasin nogut bilong snek. Ol i save pasim yau bilong ol, olsem snek, yau bilong en i pas na em i no inap harim tok. Dispela snek i no save harim tok bilong saveman, taim em i mekim musik bilong mekim snek i kirap na singsing. Maski saveman i save tumas long winim mambu, snek i no inap harim. God, yu mas bagarapim ol dispela man nogut. Bikpela, ol i olsem laion bilong pait nogut, olsem na yu mas brukim tit bilong ol na kamautim olgeta. Ol i mas lus olsem wara i ran i go na i lus nating long graun. Yu mas krungutim ol olsem man i krungutim gras na gras i drai. Ol i ken bagarap olsem demdem i dai na i sting long graun. Na ol i ken i dai olsem pikinini i dai long bel bilong mama. Bihain mama i karim em na pikinini i no lukim san. Kwiktaim tumas God i bagarapim ol, olsem man i katim liklik diwai. Ol i stap laip yet na God i belhat tru long ol na em i tromoi ol olsem pipia. Ol stretpela man bai i amamas long taim God i mekim save long ol man bilong mekim sin. Ol stretpela man bai i wasim lek bilong ol long blut bilong ol man nogut. Na ol arapela man bai i tok olsem, “Tru tumas, God i save bekim gutpela pe long ol stretpela man. Tru tumas, God i stap, na em i save skelim pasin bilong olgeta manmeri long kot.” God bilong mi, yu mas kisim bek mi long han bilong ol birua bilong mi. Yu mas lukautim mi bai ol i no bagarapim mi. Yu mas rausim mi long han bilong ol man nogut, na kisim bek mi long han bilong ol man i laik kilim mi i dai. Lukim ol. Ol i hait i stap bilong kilim mi i dai. Ol i man nogut bilong pait na ol i bung bilong pait long mi. Bikpela, mi no mekim rong na mi no bikhet long lo bilong yu, na mi no gat asua long wanpela samting. Tasol ol i hariap i go sambai bilong pait long mi. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu mas hariap i kam helpim mi. Yu God bilong Israel, lukim ol dispela man. Yu kam kwik na mekim save long olgeta lain manmeri. Yu no ken sori long ol. Bekim tru ol dispela lain manmeri i tok olsem ol i laik mekim gutpela pasin, tasol ol i tingting long mekim pasin nogut. Long nait ol i kam bek long biktaun na ol i raun raun long banis na singaut olsem ol dok. Harim. Tok bilong ol i nogut tru, i olsem bainat i sap moa. Tasol ol i tok, “Husat bai i harim mipela?” Tasol Bikpela, yu save lap nogut long ol. Yu save tok bilas long olgeta lain manmeri. Yu tasol i save strongim mi na lukautim mi. God, mi save go long yu tasol na mi hait long ol birua. God bilong mi em i save laikim mi tru, na em bai i kam helpim mi. God i larim mi na bai mi lukim em i winim ol birua bilong mi. God, mobeta yu no kilim ol i dai. Nogut ol manmeri bilong mi i lusim tingting long ol samting yu mekim long ol man nogut. Bikpela, yu wasman bilong lukautim mipela. Long strong bilong yu tasol, yu mas rausim ol birua nabaut na bagarapim ol. Oltaim ol i tok long mekim sin tasol. Larim ol i kisim bagarap long pasin bikhet bilong ol. Ol i save tok nogut long nem bilong yu, na ol i tok giaman oltaim. Olsem na mobeta yu belhat long ol na yu kilim ol. Pinisim tru ol dispela man nogut. Yu mekim olsem, na bai ol manmeri i ken save, yu God, yu stap king bilong ol Israel, na yu king bilong olgeta hap. Long nait ol birua bilong mi i kam bek long taun, na ol i raun raun na singaut olsem ol dok. Ol i wokabaut i go i kam bilong painim kaikai, na sapos bel bilong ol i no pulap, ol i save singaut nogut tru. Tasol mi bai singim song long bikpela strong bilong yu. Long moningtaim long olgeta de bai mi singsing bikpela bilong tingim yu i save laikim mi tumas oltaim. Long wanem, ol kain kain hevi i kamap long mi bipo, na yu bin lukautim mi gut na yu stap olsem banis bilong mi. God, yu tasol yu strong bilong mi. Mi laik mekim song bilong litimapim nem bilong yu. God, yu save laikim mi tru, na yu strongpela banis bilong mi. God, yu bin lusim mipela, na mekim mipela i lus long pait. Yu gat kros long mipela na yu mekim olsem. Tasol nau yu mas kam bek na helpim mipela gen. Yu bin mekim graun bilong mipela i guria. Yu brukim graun pinis na bikpela hul i kamap. Nau graun i laik bagarap olgeta. Orait yu ken stretim bek gen. Yu bin givim planti hevi long mipela ol manmeri bilong yu. I olsem yu givim wain long mipela na mekim mipela i dring. Mipela i dring pinis na mipela i kamap longlong tru. Yu mas apim wanpela plak, bai ol man i save aninit long yu ol i ken lukim na ranawe long ol birua na kam kamap long dispela plak na i stap gut. Yu save laikim tru mipela, olsem na harim prea bilong mi, na kisim bek mipela long bikpela strong bilong yu, na bai mipela i ken i stap gut. God i stap long haus bilong em yet na i tok olsem, “Mi winim pait pinis, olsem na bai mi amamas na tilim graun bilong Sekem na bilong ples daun bilong Sukot long ol manmeri bilong mi. Gileat wantaim Manase i bilong mi. Efraim i olsem hat kapa bilong mi. Juda i olsem stik king bilong mi. Tasol kantri Moap em i olsem dis waswas bilong mi, na kantri Idom i olsem ples bilong putim su bilong mi. Na bai mi winim ol Filistia long pait, na bai mi amamas na singaut.” God, husat inap bringim mi long dispela taun i gat strongpela banis? Na husat inap bringim mi long Idom? God, yu bin givim baksait pinis long mipela, a? Yu no laik helpim ol ami bilong mipela, a? Yu ken helpim mipela na mipela i pait long ol birua. Long wanem, helpim bilong ol man em i samting nating tasol. Sapos God i helpim mipela, bai mipela i winim pait. Em yet bai i daunim ol birua bilong mipela. God, harim mi i singaut long yu. Putim yau gut long beten bilong mi. Mi stap longwe long ples bilong mi, na bel bilong mi i hevi tru. Olsem na mi singaut long yu bilong yu ken helpim mi. Bringim mi i go long wanpela ples hait, bai ol birua i no inap bagarapim mi. Long wanem, yu tasol yu save lukautim mi gut. Yu tasol i strongpela banis bilong mi, olsem na ol birua i no inap daunim mi. Mi laikim tumas bai mi stap long haus bilong yu inap long taim mi dai. Na mi laik i stap gut klostu long yu, olsem pikinini kakaruk i save stap gut aninit long wing bilong mama kakaruk. God, olgeta samting mi promis pinis long yu, em yu bin harim. Na yu givim mi pinis ol samting, olsem yu save givim long ol manmeri i save litimapim nem bilong yu. Larim king i stap laip planti yia. Larim em i stap longpela taim long graun. God, larim em i stap king oltaim long ai bilong yu. Yu save laikim em tumas, olsem na oltaim yu ken was gut long em. Yu mekim olsem, orait long olgeta de bai mi bihainim ol promis bipo mi tokim yu long en, na oltaim bai mi singim song bilong litimapim nem bilong yu. Mi save bilip strong long God wanpela tasol. Em wanpela tasol i save kisim bek mi na mi stap laip. Em wanpela tasol i wasman bilong mi na helpim bilong mi. Em wanpela tasol i strongpela banis bilong mi. Olsem na mi no ken lus long pait. Nogat tru. Hamas taim yet yupela i laik pait long mi bilong bagarapim mi? Yupela i laik bai mi bagarap olsem wanpela banis i pundaun na i bruk olgeta. Mi gat biknem, tasol yupela i laik bagarapim biknem bilong mi. Yupela i laikim tumas tok giaman. Yupela i save autim gutpela tok long God i ken mekim gut long mi, tasol long bel bilong yupela yupela i tok olsem, “Mipela i laik bai God i mas bagarapim em.” Mi save bilip strong long God wanpela tasol. Na mi wet long em wanpela tasol i helpim mi. Em wanpela tasol i wasman bilong mi na helpim bilong mi. Na em wanpela tasol i strongpela banis bilong mi. Olsem na mi no ken lus long pait. Nogat tru. God wanpela tasol i save kisim bek mi na em yet i save givim biknem long mi. Em i strongpela wasman bilong mi. God yet em i strongpela banis bilong mi na ol birua i no inap bagarapim mi. Yupela ol lain bilong mi, oltaim yupela i mas bilip long God. Yupela i mas autim olgeta hevi na olgeta tingting bilong yupela long em. Long wanem, yumi ken i go long em na i stap gut. Ol manmeri nating i olsem win nating i kamap long maus. Na ol man i gat bikpela namba ol tu i samting nating tasol. Sapos yumi skelim ol, bai yumi lukim ol i no hevi tru. Hevi bilong ol i no inap wantaim hevi bilong win bilong maus. Yupela i no ken tingting olsem, “Pasin bilong pait na pasin bilong stilim ol samting em i gutpela pasin, na em inap long mekim mipela i kamap maniman.” Sapos mani na olgeta samting bilong yupela i kamap planti, orait yupela i no ken ting ol dispela samting tasol em i strong bilong yupela. Planti taim mi harim God i tok olsem, “Mi God, mi gat bikpela strong. Na oltaim mi save laikim tumas olgeta manmeri.” Bikpela, yu save givim pe long mipela olgeta manmeri inap long pasin mipela i mekim. God, yu God bilong mi. Mi wok strong long painim yu. Spirit bilong mi i laikim tumas long i stap wantaim yu. Bodi bilong mi i laikim tru long i stap wantaim yu, olsem man i stap long ples drai i no gat wara long en na i dai long wara. Mi laik lukim yu long haus bilong yu na mi laik yu soim mi bikpela strong bilong yu na namba bilong yu. Laip bilong dispela graun i gutpela, tasol marimari bilong yu i nambawan tru. Olsem na mi litimapim nem bilong yu. Bai mi tenkyu long yu na litimapim nem bilong yu inap mi dai. Bai mi litimapim han bilong mi na prea long yu. Spirit bilong mi em i stap gutpela tru, olsem man i kaikai ol gutpela kaikai, na em i kaikai inap pinis. Na mi amamas na litimapim nem bilong yu. Taim mi slip long bet mi save tingting long yu. Long nait mi save tingting long yu tasol. Long wanem, yu bin helpim mi oltaim. Mi stap klostu long yu, olsem pikinini kakaruk i stap aninit long wing bilong mama, na mi singim song bilong amamas. Mi save wokabaut wantaim yu, na yu save was gut long mi. Na ol man i laik kilim mi i dai, bai ol i go long ples bilong ol man i dai pinis. Bai ol i dai long pait, na bai ol weldok i kaikai bodi bilong ol. Tasol mi king, bai mi amamas long yu, God. Ol man i mekim promis long nem bilong yu long ol bai i bihainim yu, ol i ken amamas tru. Tasol bai yu pasim maus bilong ol man bilong giaman. God, mi gat bikpela hevi, na yu ken harim beten bilong mi. Mi pret long ol birua. Yu mas helpim mi bai ol i no inap kilim mi. Ol man nogut i painim rot bilong bagarapim mi, na ol i bung bilong paitim mi. Olsem na yu mas lukautim mi bai ol i no inap mekim nogut long mi. Tok bilong ol man i sap tumas na i katim mi olsem bainat. Tok nogut bilong ol em i makim mi, olsem man i taitim banara na makim man long spia. Ol i hait i stap na sutim ol spia long ol gutpela man. Ol i no save pret, olsem na ol i sut kwiktaim. Ol i strongim ol yet long mekim dispela pasin nogut. Ol i toktok long ol hap ples ol i laik putim umben bilong holimpas ol arapela man. Na ol i tingting olsem, “I no gat wanpela man bai i lukim mipela.” Ol i pasim tok long mekim sampela pasin nogut, na ol i tok, “Mipela i tingting pinis long rot bilong mekim wanpela pasin nogut. Na i no gat wanpela man inap painimaut dispela samting mipela i laik mekim.” Yumi no inap save long tingting na bel bilong ol man. Em i hait olgeta. Tasol God bai i sutim ol long spia bilong en, na wantu bikpela sua bai i kamap. Ol i bin tok long bagarapim narapela man, olsem na bai God i bagarapim ol. Ol man i lukim ol bai ol i lap nogut long ol na tromoi het. Bai olgeta manmeri i pret long God. Na ol bai i toktok long dispela samting God i mekim, na tingting oltaim long dispela. Olgeta stretpela manmeri bai ol i amamas long Bikpela, na bai ol i go long em na hait long samting nogut. Na bai olgeta stretpela manmeri ol i litimapim nem bilong Bikpela. God, mipela i mas i go long Saion na litimapim nem bilong yu. Na bai mipela inapim tru olgeta samting mipela i promis bipo long mekim. Yu save harim beten bilong mipela. Olsem na mipela olgeta manmeri i mas i go long yu. Mipela i mas tingim sin bilong mipela na mekim olsem. Rong bilong mipela i daunim mipela tru, tasol mipela i save yu inap lusim sin bilong mipela. Ol man yu save makim na bringim i go long haus bilong yu, ol i ken amamas. Long dispela haus bilong yu yet, planti gutpela samting i stap. Olsem na taim mipela i stap long banis bilong yu, mipela i save belgut tru. God, yu tasol yu save kisim bek mipela na mipela i stap gut. Yu ken harim prea bilong mipela. Wok yu mekim bilong kisim bek mipela em i samting tru. Ol pipel i stap longwe long mipela long olgeta hap graun, ol i save bilip strong long yu. Sapos mipela i laik go long ol, mipela i mas brukim bikpela solwara. Long strong bilong yu, yu bin mekim ol maunten i kamap na ol i stap long ples bilong ol. Strong bilong yu i bikpela moa. Yu tasol i save mekim biksi i stap isi na pairap bilong en i dai, na yu save mekim i dai pait bilong ol manmeri. Ol manmeri i lukim ol dispela samting yu mekim, na olgeta i pret long yu. Long hap bilong sankamap na san i go daun ol i tingim olgeta samting yu bin mekim, na ol i singaut amamas long yu. Yu save salim ren i kam na long dispela pasin yu lukautim gut graun. Na yu mekim graun i gat planti gris, na kaikai i kamap gut. God, yu bin putim ol wara long olgeta hap, na ol i no save drai. Dispela i save mekim kaikai i kamap planti na ol manmeri i kisim. Dispela wok yu yet yu bin mekim. Yu save salim planti ren i kam daun long olgeta gaden, na wara i stap insait long graun. Wara i save mekim graun i no strong na kaikai i kamap gut. Yu gutpela tumas long mipela na yu mekim kaikai i kamap planti. Sapos yu go long wanpela hap, yu save mekim planti gutpela kaikai i kamap long dispela hap. Ol bulmakau na sipsip i pulap long olgeta ples i gat gras. Na planti gaden i stap long ol maunten, olsem na ol maunten i amamas. Planti sipsip tumas i stap long ples i gat gras na pulapim tru. Wit i pulap tru long ol ples daun namel long ol maunten. Na olgeta samting i amamas. Yumi olgeta manmeri bilong graun, yumi amamas na singaut na litimapim nem bilong God. Singim song na tokaut long biknem bilong em. Litimapim biknem bilong en antap moa. Yumi tokim God olsem, “Olgeta samting yu save mekim em i nambawan tru. Strong bilong yu i bikpela moa, olsem na ol birua bilong yu ol i pret tumas, na ol i brukim skru long ai bilong yu.” Olgeta manmeri long graun ol i lotu long yu. Ol i singim song na litimapim nem bilong yu. Yupela kam lukim ol samting God i bin mekim. Lukim ol bikpela bikpela samting em i mekim namel long ol manmeri. Em i mekim solwara i kamap ples drai, na ol tumbuna bilong mipela i bin wokabaut tasol na brukim wara. Ol i kam pinis long sua na ol i amamas long God. Em i gat bikpela strong, na em i stap king oltaim oltaim. Na em i save lukim gut olgeta samting ol lain manmeri i mekim. Olsem na nogut sampela lain i bikhet long God. Yupela olgeta lain, yupela i mas litimapim nem bilong God bilong yumi. Yupela litimapim nem bilong God na bai ol manmeri i harim. Em i bin lukautim yumi na yumi stap laip, na em i no larim yumi i pundaun long sin. God, yu traim mipela pinis, olsem ol man i save kukim silva bilong rausim pipia i stap long en. Ol i kukim long paia na silva i kamap klin tru. Yu bin holimpas mipela long umben, na yu putim bikpela hevi long mipela. Yu bin larim ol birua i krungutim mipela tru. Na mipela i bin wokabaut long paia na haiwara. Tasol nau yu bringim mipela i kam long gutpela ples. Bipo hevi i kamap long mi na mi promis long givim yu ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Mi tingim yet dispela promis, olsem na bai mi bringim ol dispela ofa long yu. Bai mi bringim ol abus long haus bilong yu na kukim long paia. *** Bai mi kukim ol patpela abus long alta na givim long yu olsem ofa. Bai mi kukim ol sipsip man na bai yu smelim gutpela smel bilong dispela ofa. Na bai mi kisim bulmakau man na meme tu na mekim ofa long yu. Yupela ol manmeri i save stap aninit long God, yupela kam harim tok bilong mi. Bai mi toksave long yupela long olgeta samting God i bin mekim bilong helpim mi. Bipo mi singaut long em i helpim mi, na mi redi long singim ol song bilong litimapim nem bilong em. Tasol sapos mi ting pasin nogut em i samting nating, orait Bikpela i no inap harim beten bilong mi. Tasol God i harim mi pinis. Tru tumas, em i harim beten bilong mi. Mi litimapim nem bilong God. Long wanem, em i no givim baksait long prea bilong mi, na em i no lusim pasin bilong sori oltaim long mi. God, yu ken marimari long mipela na mekim gut long mipela. Yu ken lukluk i kam long mipela na helpim mipela. Olsem na olgeta manmeri i ken save long pasin bilong yu, na olgeta lain i ken save olsem yu inap kisim bek ol. God, mi laik bai olgeta manmeri i ken amamas long yu na litimapim nem bilong yu. Olgeta lain manmeri i ken belgut na singsing bilong amamas, long wanem, yu bai skelim pasin bilong olgeta manmeri long stretpela kot bilong yu, na yu save stiaim ol lain manmeri long gutpela rot. God, mi laik bai olgeta manmeri i ken amamas long yu na litimapim nem bilong yu. Planti gutpela kaikai i kamap pinis long graun bilong mipela. God, em i God bilong mipela, em i bin mekim gut tru long mipela. Tru tumas, God i mekim gut long mipela. Olgeta manmeri bilong graun i mas i stap aninit long em. God i ken kam hariap na rausim nabaut ol birua bilong en. Ol man i save birua long God, ol i mas ranawe long em. Win i save rausim smok i go pinis, na olsem tasol God bai i rausim ol birua. Paia i save hatim gris bilong kandel na gris i save kamap olsem wara. Olsem tasol ol manmeri nogut bai ol i bagarap long ai bilong God. Tasol ol stretpela man bai i amamas, na bai ol i belgut long ai bilong God. Ol bai i amamas moa yet. Yumi mas singim song bilong litimapim nem bilong God. Em i save sindaun long ol klaut na wokabaut i go. Stretim rot bilong em. Nem bilong em Bikpela. Yumi amamas long ai bilong em. God i save stap long ples bilong em yet, na em i save lukautim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Na em i save helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis. Em i save givim haus long ol man na meri i stap wanpis na bai ol i sindaun gut long en. Na em i save pinisim kalabus bilong ol kalabusman na ol i stap gut long ples. Tasol ol bikhetman bai i go i stap long ples nogut tru. God, bipo yu bin i go paslain long ol manmeri bilong yu na yu bringim ol i kam na yu wokabaut long ples drai. Long dispela taim graun i guria, na bikpela ren i kam daun, long wanem, God, yu kam pinis. Tru tumas, God bilong Israel, yu kam pinis na maunten Sainai i guria moa yet. God, yu bin mekim traipela ren i kam daun long graun bilong yu, na yu mekim dispela graun nogut i kamap gutpela gen. Ol manmeri bilong yu i wokim ples long dispela graun. Yu gutpela tumas na yu givim kaikai samting long ol dispela rabisman. Bikpela i givim tok long ol manmeri bilong en, na planti meri i go autim dispela tok. Dispela tok i olsem, “Ol king wantaim olgeta ami bilong ol, olgeta i ranawe pinis.” Na ol meri i bin i stap long ples, ol i tilim ol samting ol man i kisim long pait. Ol meri i bilas nogut tru long silva na gol na ol i luk nais olsem gutpela pisin, bodi bilong en i lait olsem silva na wing bilong en i lait olsem gol. Tasol bilong wanem sampela man i stap long banis bilong sipsip? Taim God I Gat Olgeta Strong i rausim ol king long maunten Salmon na ol i ranawe nabaut, orait em i mekim ren ais i kam daun long dispela maunten. Maunten bilong Basan em i traipela maunten tru. Em i gat planti kil moa. Yu maunten i gat planti kil, bilong wanem yu lukim maunten God i bin makim bilong em i ken sindaun long en na yu ting em i olsem samting nating? Bikpela bai i stap oltaim oltaim long dispela maunten. Bikpela i lusim maunten Sainai na i kam i stap long haus bilong em yet. Em i kam wantaim ol soldia bilong en ol i stap long planti tausen strongpela karis bilong pait. God i bin i go antap long maunten i antap moa, na em i kisim bikpela lain kalabus i go wantaim em. Em i bin kisim ol presen bilong ol bikhetman i bin pait long em. God, Bikpela bai i stap long dispela maunten. Yumi litimapim nem bilong Bikpela. Olgeta de em i save karim ol hevi bilong yumi. God wanpela tasol i save kisim bek yumi. God bilong yumi yet i save helpim yumi na yumi stap gut. God, Bikpela bilong yumi, em i save helpim yumi na yumi no i dai. Tru tumas, God bai i bagarapim tru ol birua bilong en, em dispela ol man i save bihainim pasin nogut oltaim. Bikpela i tok olsem, “Bai mi kisim ol birua bilong yupela long Basan na bringim ol i kam bek. Maski ol i stap daunbilo tru long as bilong solwara, bai mi bringim ol i kam bek. Bai yupela i mekim save long ol birua bilong yupela, na yupela i ken belgut. Na ol dok bilong yupela i ken dringim blut bilong ol birua inap long laik bilong ol.” God na king bilong mi, olgeta manmeri i lukim yu i winim pinis dispela pait na yu amamas i kam. Olgeta i lukim yu i go insait long haus bilong yu. Ol man i singim song ol i go pas, na ol man bilong mekim musik ol i kam bihain, na ol yangpela meri i save paitim ol liklik kundu, ol i wokabaut namel. Ol i singim song olsem, “Yumi manmeri bilong God, yumi bung pinis, orait yumi mas litimapim nem bilong God. Yumi ol lain bilong Israel, yumi litimapim nem bilong Bikpela.” Ol liklik lain bilong Benjamin ol i go pas. Na ol hetman bilong Juda wantaim ol manmeri bilong Juda ol i bihainim ol Benjamin. Na ol hetman bilong Sebulun na Naptali ol i kam bihain. God, yu mas soim strong bilong yu long mipela. Bipo yu bin helpim mipela long dispela strong tasol. Ol king i bringim presen na i givim long yu long haus bilong yu long Jerusalem. Yu ken krosim dispela wel abus i stap long tais. Yu ken krosim ol dispela lain manmeri i save mekim olsem ol bulmakau man na olsem ol pikinini bulmakau. Krosim ol inap ol i brukim skru long yu na givim silva bilong ol long yu. Rausim ol dispela manmeri i laikim tumas long kirapim pait, na ol i ken ranawe nabaut. King bilong Isip bai i salim ol ofisa bilong en i go long Jerusalem bilong harim tok bilong yu. Na bai ol Sudan i litimapim han na i prea long yu. Yupela ol arapela lain manmeri, yupela i mas singim ol song long God bilong litimapim nem bilong em. Em i save wokabaut long skai, na dispela skai i stap bipo yet. Harim. God i singaut strong moa. Yupela olgeta manmeri i mas tokaut long bikpela strong bilong God. Em i king bilong ol Israel. Yumi inap lukim bikpela strong bilong en long skai. God bilong Israel i stap long haus bilong en, na yumi mas pret long God. Em i save givim bikpela strong long ol manmeri bilong en. Litimapim nem bilong God. God, helpim mi. Wara i kam antap pinis inap long nek bilong mi. Mi go daun insait long bikpela tais. I no gat strongpela graun bai mi sanap long en. Mi wokabaut long wara i daun moa na tait i laik karamapim mi olgeta. God, mi wok long singaut singaut long yu na strong bilong mi i pinis. Na nek bilong mi em i drai, na ai bilong mi i pen, long wanem, mi wet longtaim tumas long yu i helpim mi. Ol man i birua nating long mi, ol i planti moa. Namba bilong ol gras bilong het bilong mi i no inap long ol. Ol birua i laik mekim pasin nogut long mi, na ol i giaman long as bilong dispela pasin ol i mekim. Ol dispela man i strong tumas na ol i laik kilim mi i dai. Mi no bin stilim wanpela samting bilong ol, tasol ol i sutim planti tok long mi. Olsem na mi givim ol samting bilong mi yet long ol. God, yu save pinis long mi, mi krankiman tasol. Ol sin bilong mi i no hait long ai bilong yu. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu no ken larim mi i mekim sampela pasin i no stret na bai ol man i save bilip long yu, ol i sem. God bilong mipela Israel, yu no ken larim mi i mekim sampela pasin na bai ol man i tok nogut long ol manmeri i save lotu long yu. Mi save bihainim yu, olsem na ol man i tok bilas long mi, na ol i mekim mi i sem. Ol brata bilong mi ol i lukim mi i olsem man bilong narapela lain. Na ol famili bilong mi ol i lukim mi i olsem man bilong longwe ples. Mi laikim tru haus bilong yu, olsem na mi wok strong long mekim dispela haus i stap gut. Ol man i tok nogut long yu, na dispela tok i kalap long mi. Mi save tambu long kaikai na long dispela pasin mi daunim mi yet long ai bilong yu. Tasol ol manmeri i tok nogut long mi. Mi pasim klos bilong sori, tasol ol man i tok nogut na tok bilas long mi. Ol man i bung long rot na ol i toktok long mi. Na ol man i spak long wain samting ol i kirapim sampela song nogut long mi. Tasol maski, mi bai beten long yu, Bikpela. God, long wanpela taim yu yet yu makim, yu ken bekim prea bilong mi. Yu bai mekim olsem, long wanem, yu save laikim mi tumas na yu promis pinis long kisim bek mi. Na yu no save giaman. Nogat tru. Yu mas kisim bek mi long dispela tais bai mi no inap i go insait na lus long en. Yu lukautim mi bai ol birua i no inap bagarapim mi, na dispela wara i daun tumas em i no inap karamapim mi. Yu no ken larim dispela tait i kisim mi. Na yu no ken larim mi i lus long wara i daun tru, bai matmat i daunim mi. Bikpela, oltaim yu save laikim mi tru na dispela i gutpela tumas, olsem na yu ken bekim prea bilong mi. Yu save marimari moa yet long mi, olsem na nau yu ken i kam helpim mi. Mi wokman bilong yu, olsem na yu no ken hait long mi. Mi gat bikpela hevi, olsem na yu mas hariap na bekim beten bilong mi. Yu kam klostu long mi na kisim bek mi. Kisim bek mi long han bilong ol birua bilong mi. Yu save pinis long ol man i save tok nogut long mi. Na yu save long ol i mekim mi i sem na daunim nem bilong mi. Dispela tok nogut i bagarapim tingting bilong mi, na mekim mi i bel hevi moa yet. Na mi no gat strong moa. Mi bin ting bai sampela man i sori long mi, tasol i no gat wanpela. Na mi ting bai sampela man i givim mi gutpela tok bilong strongim bel bilong mi, tasol i no gat. Taim mi hangre ol i givim marasin nogut long mi. Nek bilong mi i drai na ol i givim mi wain nogut tasol bilong dring. Orait taim ol i bung long bikpela kaikai, mi laik bai dispela taim bilong amamas i ken kamap samting bilong bagarapim ol, olsem umben i holim abus na olsem hul ol i ken pundaun long en. Mekim ai bilong ol i tudak, bai ol i no inap lukluk moa. Bagarapim baksait bilong ol, bai ol i no inap sanap strong. Yu ken kros moa long ol na mekim save long ol. Na belhat bilong yu i ken kisim ol, na bai ol i lus. Ples ol i stap long en, em i ken i stap nating, na yu no ken larim wanpela man i stap long ol haus sel bilong ol. Sampela man yu bin bekim sin bilong ol pastaim, ol man nogut i wok yet long mekim nogut long ol. Yu bin brukim skin bilong sampela man na givim pen long ol, na ol man nogut i tok bilas long ol na givim hevi long ol. Yu no ken lusim tingting long sin bilong ol man nogut. Na yu no ken larim ol i kam insait long lain manmeri bilong yu. Yu mas rausim nem bilong ol long buk bilong laip. Na yu no ken putim nem bilong ol i stap wantaim nem bilong ol stretpela manmeri. Tasol mi karim bikpela hevi na pen. God, kisim bek mi na mekim mi i orait gen. Bai mi mekim song na litimapim nem bilong God, na bai mi tenkyu long em na tokaut long biknem bilong em. Na bai Bikpela i laikim tumas dispela pasin mi mekim. Em i no save laikim tumas ol ofa bilong bulmakau. Ol manmeri i karim hevi bai ol i lukim dispela na bai ol i amamas. Na ol manmeri i save lotu long God, ol i ken kisim strong gen. Bikpela i save harim prea bilong ol manmeri i sot long ol samting, na em i no save lusim tingting long ol manmeri bilong en ol i stap long kalabus. Skai wantaim graun na solwara na olgeta pis samting i stap long solwara, yupela olgeta i mas litimapim nem bilong God. Long wanem, God bai i kisim bek ol manmeri bilong Saion long han bilong ol birua, na bai em i wokim gen ol taun bilong Juda. Em i mekim olsem, na bai ol manmeri bilong God ol i ken i stap gut long ol dispela taun na kisim dispela graun olgeta. Ol tumbuna pikinini bilong ol wokman bilong God bai ol i kisim dispela graun, na ol manmeri i laikim tru God, bai ol i stap oltaim long dispela graun. God, plis yu ken kisim bek mi. Bikpela, yu kam hariap na helpim mi. Sampela man i laik kilim mi i dai. Yu mas daunim ol na paulim ol, bai ol i sem. Na sampela man i amamas long ol hevi bilong mi. Yu mas rausim ol i go bek na daunim nem bilong ol. Ol dispela man i tok bilas long mi, yu mas semim ol moa yet, bai ol i kirap nogut tru long pasin bilong ol. Tasol ol manmeri i save go long yu, ol i ken belgut na amamas long yu. Dispela olgeta manmeri yu bin kisim bek ol, na ol i laikim tumas dispela wok yu bin mekim long ol, oltaim ol i ken tok olsem, “God em i nambawan tru.” God, mi no gat strong, na mi no inap helpim mi yet. Olsem na yu mas i kam long mi kwiktaim. Bikpela, yu yet yu man bilong helpim mi na kisim bek mi. Yu no ken wet, yu mas helpim mi kwik. Bikpela, mi save stap wantaim yu, na ol birua i no inap bagarapim mi. Yu no ken larim ol i winim mi. Yu stretpela olgeta, olsem na yu ken helpim mi na kisim bek mi long han bilong ol birua. Yu ken harim prea bilong mi na kisim bek mi. Yu stap olsem strongpela banis, na olsem strongpela haus. Bai mi go insait na yu lukautim mi, long wanem, mi ken i go long yu tasol na mi hait. Yu tasol inap lukautim mi na mi stap gut. God bilong mi, kisim bek mi long han bilong ol man nogut. Ol i strong tumas na pasin bilong ol i nogut tru. Bikpela, mi save bilip long yu tasol. Mi yangpela yet na mi bilip long yu, na mi bilip yet inap long nau. Oltaim mi stap long han bilong yu tasol na mi wokabaut. Mama i karim mi na yu bin lukautim mi i kam inap long nau. Olsem na bai mi litimapim nem bilong yu oltaim. Planti manmeri i bin lukim mi na ol samting i kamap long mi, na ol i save, yu tasol yu strong tumas long lukautim mi. Long olgeta de mi save litimapim nem bilong yu na tokaut long biknem bilong yu long ol manmeri. Nau mi lapun pinis na mi no gat strong moa, orait nogut yu lusim mi na givim baksait long mi. Ol birua i laik kilim mi, na ol i kibung na pasim tok long bagarapim mi. Ol i tok olsem, “Goan, yumi ranim em na holimpas em. I no gat wanpela man i stap bilong helpim em. God i lusim em pinis.” Orait God, yu no ken i stap longwe long mi. God bilong mi, yu mas i kam hariap na helpim mi. Dispela ol man i sutim tok long mi, yu ken daunim ol na pinisim ol tru. Ol i laik bagarapim mi, olsem na yu mas paulim ol na mekim ol i sem nogut tru. Tasol bai mi bilip long yu oltaim na mi wet long yu i helpim mi. Bai mi litimapim nem bilong yu moa yet. Bai mi tokim ol manmeri long stretpela pasin yu bin mekim. Mi no save gut long as bilong olgeta samting yu bin mekim, tasol maski, long olgeta de bai mi tokim ol long yu bin kisim bek mi. God, Bikpela, bai mi tingim bikpela strong bilong yu na bai mi litimapim nem bilong yu. Bai mi autim tok olsem, “Bikpela tasol em i stretpela.” God, yu bin skulim mi long taim mi liklik yet na i kam inap long nau, na mi save tokaut yet long ol gutpela gutpela samting yu bin mekim. Nau mi lapun pinis na gras bilong mi i waitpela olgeta, tasol God, yu no ken lusim mi. Yu mas i stap wantaim mi na bai mi autim tok bilong bikpela strong bilong yu long ol lain manmeri i kamap bihain. God, stretpela pasin bilong yu inapim olgeta hap, na i stap ples klia long ai bilong olgeta manmeri. Yu bin mekim bikpela wok tru. I no gat wanpela man bilong graun i wankain olsem yu. Nogat. Yu winim olgeta. Yu bin salim olkain hevi i kam long mi. Tasol mi save, bai yu strongim mi gen. I olsem mi stap long matmat na yu kirapim mi gen. Bai yu mekim nem bilong mi i go bikpela moa yet, na bai yu mekim bel bilong mi i isi gen. Bai mi paitim gita na mekim musik bilong litimapim nem bilong yu. God bilong mi, yu no save lusim mi, na tok bilong yu i tru olgeta, olsem na bai mi litimapim nem bilong yu. God bilong Israel, yu God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bai mi paitim gita na singim song bilong litimapim nem bilong yu. Mi mekim musik na bai mi amamas na singaut. Bai mi singim song long yu, na mi no singim long maus tasol. Nogat. Mi bai singim long olgeta tingting na bel wantaim, long wanem, yu kisim bek mi pinis. Olsem na long olgeta de bai mi tokaut long ol manmeri long stretpela pasin bilong yu. Long wanem, ol man i bin traim long bagarapim mi, tasol yu daunim ol na mekim ol i sem tru. God, yu mas lainim king gut long stretpela pasin bilong yu. Na bai em i skelim gut ol manmeri long kot. Yu save mekim stretpela kot tasol, na yu mas helpim dispela king bai em tu i mekim stretpela kot. Na em bai i bosim ol manmeri bilong yu na ol rabisman long stretpela pasin. Yu ken mekim planti gutpela samting i kamap long wok bilong ol. Na yu ken mekim ol manmeri i bihainim stretpela pasin oltaim. King i ken stretim gut hevi bilong ol rabisman, na em i ken helpim ol man i sot long ol samting. Na em i ken daunim ol man i laik mekim nogut long ol arapela man. Taim san na mun i lait yet, ol manmeri bilong yu i ken lotu long yu. Yu ken mekim king i kamap gutpela man, bai pasin bilong en i gutpela olsem ren i save kam daun long ol gaden na kaikai i kamap gutpela. Na taim em i stap yet ol manmeri i ken bihainim stretpela pasin tasol. Taim mun i lait yet, planti gutpela samting i ken kamap. Em bai i stap king na bosim olgeta manmeri long hap bilong solwara i stap klostu na i go inap long solwara i stap longwe. Na mak bilong graun bilong en i ken stat long wara Yufretis na i go inap long olgeta hap bilong graun. Ol manmeri i stap long ples drai i gat wesan bai ol i stap aninit long dispela king. Na ol birua bilong en bai ol i slip stret long graun. King bilong Spen na ol king bilong ol ailan nabaut, bai ol i givim presen long em. Na king bilong Arebia na king bilong Seba, bai ol i bringim takis long em. Olgeta king bai i brukim skru long em. Na olgeta lain manmeri bai i mekim wok bilong en. Em i save helpim ol rabisman i singaut long em. Na ol manmeri i sot long ol samting na i no gat helpim, orait em yet bai i helpim ol. Em i save sori long ol manmeri i no gat strong na i stap rabis. Na ol manmeri i no gat samting em i save kisim bek ol. Sapos ol man nogut i laik daunim ol na bagarapim ol, em i save kisim bek ol. Em i save laikim ol tumas na em i mekim olsem. King i ken i stap longtaim! Ol Arebia i ken givim gol long em. Na bai ol manmeri i ken beten long God i helpim em oltaim, na oltaim God i ken mekim gut long em. Planti rais na wit samting i ken kamap long ol gaden bilong ol manmeri, inap olsem i save kamap long Lebanon. Na ol manmeri i ken kamap planti long ol taun, olsem gras i save kamap planti long olgeta hap. Na bai ol manmeri i no ken lusim tingting long nem bilong king, na olgeta taim san i wok yet long kam antap long skai, ol man i ken wok long givim biknem long dispela king. Na olgeta lain manmeri i ken litimapim nem bilong en. Na ol i ken askim God long givim blesing long ol na mekim gut long ol long wankain pasin olsem em i save mekim gut long king. Litimapim nem bilong God, Bikpela bilong ol Israel. Em wanpela tasol i save mekim ol dispela gutpela samting. Litimapim gutpela nem bilong em oltaim oltaim. Biknem bilong en i ken inapim olgeta graun. I tru tumas. Ol prea bilong Devit, pikinini man bilong Jesi, i pinis nau. God i save gutpela tru long ol Israel. God i save gutpela tumas long ol manmeri bel bilong ol i stap klin. Tasol klostu mi laik pundaun long sin. Mi olsem lek i wel pinis na mi laik pundaun na lusim bilip. Long wanem, mi lukim ol man nogut i kamap maniman na mi mangal long ol samting bilong ol dispela bikhetman. Ol i no save kisim pen long bodi bilong ol. Ol i strongpela man, na bodi bilong ol i gutpela tasol. Ol i no save karim ol hevi olsem ol arapela man i karim. Ol arapela man i save kisim ol kain kain hevi, tasol dispela kain samting i no save kamap long ol. Olsem na ol i hambak nating na amamas long skin bilong ol. Na ol i save paitim nating ol arapela man na bagarapim ol. Long bel na tingting bilong ol, ol i save kamapim ol kain kain pasin nogut ol i gat laik long mekim. Ol i save tok bilas long ol arapela man na ol i tok long mekim pasin nogut long ol dispela man. Ol i bikhet tru na ol i tok long painim rot bilong bagarapim ol arapela manmeri. Ol i tok nogut long God i stap long heven. Na ol i litimapim nem bilong ol yet na ol i strong tumas long ol manmeri i mas bihainim laik bilong ol. Olsem na ol manmeri bilong God i laikim tok bilong ol bikhetman na ol i bilipim dispela tok. Ol man nogut i save tok olsem, “God i no inap save long samting mipela i mekim. God Antap Tru i no gat rot bilong painimaut pasin bilong mipela.” Ol man nogut i olsem. Ol i gat planti samting, tasol ol i wok long kisim moa yet. Mi bin lukaut gut na bel bilong mi i stap klin, na mi no bin mekim sampela sin. Ating dispela em i lus nating, a? Long wanem, God, yu givim pen long mi long san na long nait, na olgeta moningtaim yu mekim save long mi. Sapos mi bin mekim kain tok olsem ol man nogut i save mekim long ol manmeri bilong yu, bai mi giamanim ol na paulim ol. Mi tingting planti na mi traim long painimaut as bilong dispela samting ol man nogut i mekim. Tasol i hat tumas long mi. God, mi traim i go i go inap long taim mi go insait long haus bilong yu. Mi stap long haus bilong yu na tingting bilong mi i klia, na mi save long ol samting bai i kamap long ol man nogut. Yu mekim ol i wokabaut long rot i wel moa yet, na yu mekim ol i pundaun na ol i bagarap olgeta. Ol i bagarap kwiktaim tumas. Na dispela dai bilong ol em i nogut tru. Bikpela, ol i olsem man i driman na driman i pinis nating long moningtaim. Man i kirap long moningtaim na driman i no i stap moa long tingting bilong em. Long dispela taim tingting bilong mi i kirap nogut, na bel bilong mi i pilim nogut tru. Na tingting bilong mi i pas, na mi no save long pasin bilong yu. Mi mekim pasin long ai bilong yu, olsem wel abus i no gat tingting. Tasol mi stap wantaim yu oltaim na yu save holim han bilong mi. Yu save givim mi gutpela tok bilong stiaim wokabaut bilong mi, na bihain bai yu kisim mi na mi stap wantaim yu long heven. Husat arapela i stap long heven na i save lukautim mi? I no gat narapela man, yu wanpela tasol. Orait God, mi laikim yu moa yet. Mi no laikim olgeta samting bilong graun olsem mi laikim yu. Sapos bodi na tingting bilong mi i no gat strong moa, orait God, yu yet yu strong bilong mi. Na yu stap wantaim mi na mi inap tru oltaim oltaim. Tru tumas, ol manmeri i givim baksait long yu bai ol i lus olgeta. Na ol man i bin bihainim yu bipo, na nau ol i lusim yu pinis, bai yu bagarapim ol. Tasol mi, mi stap klostu long yu na dispela i gutpela tru. God, Bikpela, yu banis tru bilong mi, na mi laik tokaut long olgeta samting yu bin mekim. God, bilong wanem yu givim baksait long mipela? Bai yu kros oltaim long mipela ol manmeri bilong yu? Yu mas tingting gen long mipela ol manmeri bilong yu. Bipo tru yu bin makim mipela manmeri bilong yu. Yu bin baim bek mipela na mipela i stap lain bilong yu. Yu mas tingting gen long maunten Saion, em yu stap long en bipo. Ol birua bilong mipela i bagarapim pinis olgeta samting bilong haus bilong yu. Yu kam lukim ol dispela samting i bagarap i stap. Ol birua bilong yu i kisim pinis haus bilong yu na ol i wok long bikmaus na mekim nabaut. Ol i senisim ol samting bilong yu na putim ol samting i gat mak bilong ol yet. Ol i katim ol plang long haus bilong yu olsem ol man i katim ol diwai long bus. Ol plang ol i bin wokim na bilasim long ol gutpela mak, em ol birua i brukim long ol akis na ol bikpela hama. Ol i kukim haus bilong yu long paia. Ol i mekim pasin nogut tru na ol i bagarapim tru dispela gutpela ples yu bin makim bilong yu yet i ken i stap long en. Ol i tingting long daunim tru mipela. Olsem na ol i kukim olgeta haus lotu bilong yu i stap long graun bilong mipela. Olgeta mak yu bin givim mipela, em ol i rausim pinis. Na mipela i no gat profet i stap nau. I no gat wanpela bilong mipela i save wanem taim bai dispela hevi i pinis. God, hamas taim moa bai ol birua i tok bilas long mipela? Bai ol i tok nogut oltaim long nem bilong yu? Bilong wanem yu no laik helpim mipela? Bilong wanem yu sindaun nating tasol? Tasol God, bipo tru yu bin i stap king bilong mipela, na nau tu yu stap king bilong mipela. Na planti taim yu bin helpim mipela na mipela i no bagarap long pait. Long strong bilong yu tasol yu brukim bikpela solwara, na wara i sanap long hap na long hap. Na yu bagarapim ol manmeri bilong Isip. Ol i olsem ol traipela pis bilong solwara. Na yu brukim ol het bilong bikpela pukpuk, em hetman bilong Isip, na yu givim bodi bilong em long ol manmeri long ples drai i gat wesan, na ol i kaikai. Yu bin mekim ol wara i kamap long graun na ol wara i ran i go. Na yu mekim ol bikpela wara i go drai olgeta. Yu wokim tulait na tudak, na yu putim san na mun i stap antap. Na yu putim pinis mak bilong olgeta graun. Na yu putim taim bilong san na taim bilong ren long olgeta yia. Bikpela, yu no ken lusim tingting. Ol birua bilong yu ol i save tok bilas long yu. Ol i olsem longlong man na ol i ting yu olsem samting nating. Ol manmeri bilong yu i no gat strong. Olsem na nogut yu lusim mipela na ol dispela birua i bagarapim mipela nogut. Ol birua i mekim save long mipela ol manmeri bilong yu. Plis, yu no ken lusim tingting long mipela. Long olgeta hap bilong graun bilong mipela ol man i save pait nabaut. Olsem na yu mas tingting gen long dispela kontrak yu bin mekim wantaim mipela. Yu no ken larim ol man nogut i krungutim ol arapela man na daunim ol tru. Yu mas helpim ol rabisman i sot long ol samting, bai ol i ken litimapim nem bilong yu. God, yu mas kam na tok strong long ol birua. Yu mas tingim ol bikhetman i save tok bilas long yu long olgeta de. Ol birua bilong yu i save bikmaus nabaut na tok nogut long yu. Ol i save singaut bikpela tru oltaim. God, yu no ken lusim tingting long pasin bilong ol. God, mipela i save tenkyu long yu na litimapim nem bilong yu oltaim. Na mipela i save tokaut long biknem bilong yu, na stori long ol kain kain gutpela samting yu bin mekim. God i tok olsem, “Mi makim pinis wanpela de bilong kot. Na kot bilong mi bai i go stret olgeta. I no inap paul. Graun wantaim ol manmeri i stap long en ol i ken lus. Tasol as bilong graun bai mi holim na em bai i stap strong. Mi tokim ol hambakman olsem, ‘Yupela i no ken bikhet.’ Na mi tokim ol man nogut, ‘Yupela i no ken litimapim nem bilong yupela. Yupela i no ken amamas long strong bilong yupela yet, na yupela i no ken bikmaus na tok bilas long mi.’” Wok bilong skelim pasin bilong ol manmeri i no kamap long hap bilong sankamap na long hap bilong san i go daun na long hap bilong not na long hap bilong saut. God wanpela tasol i save skelim pasin bilong yumi. Em i save daunim narapela man na litimapim narapela. Bikpela i holim wanpela kap nupela wain i strong tumas i pulap long en. Em i kapsaitim na olgeta man nogut i dring na i pinisim tru. Olsem tasol bai ol manmeri nogut i mas kamap long kot bilong God na bai ol i lus tru. Tasol oltaim bai mi tokaut long God bilong Jekop, na bai mi singim song moa yet bilong litimapim nem bilong em. Bai God i pinisim strong bilong ol man nogut, tasol em bai i givim bikpela strong moa long ol stretpela man. Ol Juda i save gut long God. Na ol Israel i litimapim biknem bilong em. Haus bilong en i stap long Jerusalem. Na em i save stap oltaim long maunten Saion. Long dispela ples em i brukim ol spia na hap plang na ol bainat bilong ol birua. God i bagarapim pinis olgeta samting bilong pait. God, yu gat biknem na yu nambawan king. Yu antap moa na biknem bilong yu i winim tru biknem bilong ol bikpela maunten. Long ples maunten yu bin pait long ol birua, na yu winim ol na yu kam bek pinis. Ol i rausim ol gutpela samting bilong ol strongpela soldia bilong ol. Na nau ol dispela soldia i dai pinis, na i no gat man bilong kisim ol samting bilong pait bilong ol. God bilong Jekop, yu krosim ol pinis, na ol hos wantaim ol man i sindaun long ol hos, olgeta i dai pinis, na ol i slip i stap long graun. Tasol God, ol man i save pret moa long yu. Sapos yu kros long ol, bai husat inap sanap long ai bilong yu? I no gat wanpela inap. Yu stap long heven na yu kotim olgeta manmeri. Long dispela taim yu sanap na yu toksave long ol man long kot bilong ol, na yu kam helpim ol manmeri ol arapela man i mekim nogut long ol. Na olgeta manmeri i pret tumas na i no gat tok. Ol i pasim maus tasol. *** Ol man i save belhat, tasol dispela i save mekim ol arapela man i litimapim nem bilong yu. Na ol man i no bagarap long pait, bai ol i lotu long yu. Yu mekim promis long God, Bikpela bilong yu, orait yu mas bihainim promis. Yu no ken giaman. Yumi mas pret long Bikpela, olsem na olgeta manmeri i mas bringim ol presen i go long em. Em i save daunim ol king i bikhet. Em i save pretim tru ol king bilong graun. Mi singaut strong long God. Mi laik bai em i harim beten bilong mi. Long taim bilong hevi mi save prea long Bikpela. Long olgeta nait mi save prea long em, tasol mi no kisim bel isi. Mi tingting long God na bel bilong mi i krai. Mi tingting i stap na bel bilong mi i hevi. God i no larim mi i slip. Bel bilong mi i hevi tru, olsem na mi no inap toktok. Mi tingting long guttaim bilong bipo. Tru tumas, mi tingim gen ol dispela yia i go pinis. Long nait mi wok long tingting i stap. Mi tingting planti na mi askim mi yet olsem, “Ating bai Bikpela i givim baksait long mi oltaim? Ating em i no moa laikim mi? Em i no laik sori long mi nau? Promis bilong en i pundaun pinis, a? Ating God i lusim tingting na i no laik marimari long mipela, a? Ating kros bilong en i pasim marimari?” Mi tingting olsem na mi tok, “God Antap Tru i no laik helpim mi nau. Olsem na mi bel hevi tru long dispela samting.” God, bai mi tingting gen long ol bikpela wok bilong yu. Yes, bai mi tingting bek long ol kain kain bikpela samting bipo yu bin mekim. Bai mi tingting long olgeta samting yu bin mekim. Yu bin mekim ol strongpela wok, na bai mi tingim dispela tu. God, olgeta pasin bilong yu i gutpela na stretpela olgeta. I no gat wanpela giaman god inap wantaim yu. Yu winim ol tru. God, yu wanpela tasol yu save wokim ol mirakel. Bipo yu bin soim bikpela strong bilong yu long olgeta lain manmeri. Long strong bilong yu yet yu kisim bek ol manmeri bilong yu, em ol lain tumbuna bilong Jekop na Josep i kamap bihain long tupela. God, bipo taim ol wara i lukim yu, ol i pret, na solwara daunbilo tru i guria nabaut. Bikpela ren tru i kam daun, na klaut i pairap strong moa, na lait bilong klaut i sut i go i kam long olgeta hap. Yu mekim klaut i pairap namel long raunwin. Lait bilong klaut i mekim olgeta hap bilong graun i lait, na graun yet i guria guria. Yu bin wokabaut namel long solwara. Rot bilong yu i stap namel long bikpela solwara. Tasol mipela i no save lukim mak bilong lek bilong yu. Yu olsem wasman tru, na yu go pas, na ol manmeri i bihainim yu. Yu givim wok long Moses wantaim Aron, na tupela i bosim ol. Yupela ol manmeri bilong mi, yupela harim gut tok bilong mi. Yupela putim yau gut long toktok mi laik mekim. Mi laik mekim ol tok piksa long yupela. Mi bai stori long ol kain kain samting i stap hait long bipo i kam inap nau. Bipo ol tumbuna i tokim mipela long ol dispela samting, na mipela i harim pinis na mipela i save long en. Mipela i no ken haitim tok long ol pikinini bilong mipela. Nogat. Bai mipela i tokim ol nupela lain pikinini i kamap. Bai mipela i stori long bikpela strong bilong God, na long ol strongpela wok em i bin mekim, na long ol kain kain mirakel em i bin wokim. God i givim lo bilong en long ol manmeri bilong Israel. Em i givim tok long ol lain tumbuna bilong Jekop, bilong ol i bihainim. Em i tokim ol tumbuna bipo olsem, “Yupela i mas lainim gut ol pikinini bilong yupela long olgeta lo bilong mi.” Olsem na ol lain pikinini i kamap bihain ol tu i ken lainim, na bai dispela lain i mas tokim ol pikinini bilong ol. Sapos ol i mekim olsem, bai ol dispela lain tu i ken bilip long God, na ol i no ken lusim tingting long ol samting em i bin mekim. Na bai ol i ken bihainim olgeta lo bilong em. Nogut ol i kamap wankain olsem ol tumbuna bilong ol. Ol tumbuna i bin bikhet na sakim tok bilong God, na ol i no bilip strong long em, na ol i no bihainim tok bilong en oltaim. Bipo ol Efraim i save pait long banara na spia. Tasol dispela taim pait i kirap na ol i ranawe. Ol i no bihainim kontrak bilong God, na ol i no laik bihainim lo bilong en. Ol i lusim tingting long ol samting em i bin mekim na long ol mirakel em i bin wokim long ai bilong ol. Long ai bilong ol tumbuna God i wokim wanpela mirakel long ples Soan long kantri Isip. God i brukim solwara na solwara i sanap long hap na long hap, na em i bringim ol Israel i kam namel. Long san em i stap long klaut na em i go pas long ol, na long nait em i stap long lait bilong paia na i go pas long ol. Em i brukim ol ston long ples drai, na i mekim wara i kamap long daunbilo na ol i dring. Em i mekim wara i kamap long ston na wara i ran olsem bikpela wara long bus. Tasol ol i wok long mekim sin long God Antap Tru. Ol i stap long ples drai na ol i bikhet long em. Ol i traim God na mekim olsem. Ol i singaut strong long em i givim ol dispela kaikai ol i laikim tumas. Ol i tok bilas long God olsem, “God inap givim mipela planti kaikai long ples drai, a? Tru, pastaim em i paitim ston na bikpela wara i kamap. Tasol olsem wanem? Em inap givim bret na mit long mipela, o nogat?” Orait Bikpela i harim tok bilong ol na em i kros. Em i salim paia i kam daun long ol lain bilong Jekop. Na kros bilong en i kamap bikpela tru. Long wanem, ol i no bilip long em. Na ol i no laik bilip long em i laik helpim ol bai ol i stap gut. Tasol maski, em i tokim skai antap na skai i op. Orait em i salim mana i pundaun na ol i kaikai. Em i givim kaikai bilong heven long ol manmeri. Olsem na ol i kisim kaikai bilong ol ensel. God i givim planti kaikai long ol, na ol inap tru. Na bihain em i kirapim win long hap bilong sankamap, na long strong bilong em tasol, em i kirapim win long hap bilong saut. Na em i mekim planti pisin i pundaun namel long ol inap olsem das bilong graun, na olsem wesan bilong nambis. God i mekim ol dispela pisin i pundaun namel long kem bilong ol, na raunim ol haus sel bilong ol. Olsem na ol manmeri i kaikai na i pulap tru. Dispela samting ol manmeri i krai long kisim, em God i givim ol. Ol i wok long kaikai i stap. Ol i no kaikai pinis yet, na God i kros long ol na i kilim i dai ol strongpela man, em ol gutpela yangpela man bilong Israel. God i bin wokim ol mirakel, tasol ol manmeri i wok long mekim sin moa yet na ol i no bilip long em. Orait wantu tasol em i pinisim ol, olsem win i kamap long maus i save go pinis kwik. Em i bagarapim ol kwiktaim tru na ol i dai. Taim God i kilim sampela i dai, ol arapela i tanim bel na i kam bek long em na ol i prea strong long em. Nau ol i tingim gen, God em i wasman bilong ol. God Antap Tru em i man bilong helpim ol. Tasol ol i giaman na mauswara nating long em. Ol i no bihainim tok bilong em, na ol i brukim kontrak ol i bin mekim wantaim em. Tasol God i marimari long ol na rausim sin bilong ol, na em i no bagarapim ol. Planti taim em i pasim kros bilong em, na em i no belhat long ol. Em i tingting long ol olsem, ol i manmeri tasol, ol i olsem win i kam na i go pinis. Planti taim ol i bikhet na ol i sakim tok bilong em long ples drai. Na planti taim ol i mekim em i bel hevi. Ol i no lusim pasin bilong traim God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Ol i traim em na mekim em i kros tru long ol. Ol i no tingim bikpela strong bilong em, na ol i no ting long dispela taim em i bin kisim bek ol long han bilong ol birua. Long dispela taim em i wokim olkain mirakel long hap bilong Soan long Isip. God i tanim ol wara i kamap blut na ol Isip i no inap dring. Na em i salim planti lang na planti rokrok i go long ol. Na ol lang i kaikaim ol, na ol rokrok i bagarapim planti samting long ol gaden bilong ol. Na God i salim ol binatang wantaim ol grasopa i kam na ol i kaikai ol samting i kamap long ol gaden bilong ol. Em i salim ren olsem ais na dispela i bagarapim ol diwai wain bilong ol. Na em i mekim ais i bagarapim ol diwai fik bilong ol. Em i salim bikpela ren olsem ais i kam na i kilim ol bulmakau bilong ol. Em i kros moa moa yet long ol na i mekim save tru long ol. Na em i salim ol ensel i go bagarapim ol na ol i gat bikpela hevi. Em i belhat long ol na em i no larim ol. Nogat. Em i salim bikpela sik long ol na ol i dai nabaut. Em i kilim i dai ol namba wan pikinini bilong olgeta lain bilong Isip. Na em i olsem wasman bilong sipsip, na em i go pas na was long ol manmeri bilong en. Long ples drai em i soim rot long ol. Em i bringim ol i go na ol i stap gut, olsem na ol i no pret. Tasol solwara i karamapim ol birua bilong ol. Em i bringim ol i kam long graun bilong em yet. Em dispela ples maunten em i bin kisim long strong bilong em yet. Em i rausim ol arapela lain taim ol manmeri bilong en i kam. Na em i tilim dispela graun long ol lain bilong Israel. Na em i larim ol i sindaun gut long ol haus sel bilong ol. Tasol ol Israel i traim God Antap Tru na i bikhet long em. Ol i no bihainim lo bilong en. Ol i bikhet na sakim tok bilong en, olsem ol tumbuna bilong ol i bin mekim bipo. Ol i olsem banara i krungut na i no save sut stret. Ol i wokim ol alta bilong giaman god na dispela i mekim God i kros. Ol i wokim ol giaman god na God i bel nogut long ol. God i lukim pasin bilong ol na em i belhat tru long ol, olsem na em i givim baksait olgeta long ol Israel. Na em i lusim haus sel bilong en long Silo. Long dispela haus em i bin i stap namel long ol manmeri. Na em i larim ol birua i kisim Bokis Kontrak. Long dispela bokis ol i save lukim strong bilong en na bikpela lait bilong pes bilong en. Em i kros long ol manmeri bilong en na i larim ol birua i kilim ol i dai. Ol yangpela man i dai long bikpela pait, na ol yangpela meri i no gat man bilong maritim ol. Ol birua i kilim i dai ol pris na ol meri bilong ol i no inap sori na krai long ol. Orait nau Bikpela i kirap, olsem man i kirap long bet, na olsem strongpela man i dring planti wain na i singaut nabaut. Na em i pait long ol birua na ranim ol i go bek. Em i winim ol tru na ol i sem nogut, na ol i no inap pait gen. Tasol em i no laikim ol tumbuna pikinini bilong lain bilong Josep, na em i no makim ol lain bilong Efraim. Em i makim lain bilong Juda na maunten Saion, dispela maunten em i save laikim tumas. Em i wokim haus bilong en long dispela maunten, na em i mekim haus i stap strong oltaim olsem skai antap na olsem dispela graun em i bin wokim na i stap strong tru. God i makim Devit, wokman bilong en, na i kisim em long wok bilong lukautim ol bikpela sipsip na ol pikinini sipsip. Na God i putim em i stap king bilong Israel, na em i stap wasman bilong ol manmeri bilong God. Devit i tingting long wok bilong em tasol, na em i lukautim ol gut. Na em i stap gutpela lida bilong ol. God, ol arapela lain i kam pinis long graun bilong mipela, na ol i pait long mipela ol manmeri bilong yu. Ol i bin mekim nogut long dispela haus yu bin makim bilong yu yet, na haus i kamap doti olgeta. Na ol i bagarapim Jerusalem nogut tru. Ol i kilim ol manmeri na ol wokman bilong yu, na ol pisin wantaim ol wel abus i kaikai bodi bilong ol. Ol birua i kilim i dai ol manmeri bilong yu, na blut bilong ol i kapsait na i ran olsem wara insait long Jerusalem. Na i no gat wanpela man i stap bilong planim bodi bilong ol. Ol lain manmeri i stap klostu long mipela ol i tok bilas na lap na tok nogut long mipela. Bikpela, hamas taim yet bai yu kros long mipela? Ating bai yu kros oltaim, a? Bai kros bilong yu i stap olsem paia i lait na i no inap i dai, a? Mobeta yu kros long ol lain manmeri i no save lotu long yu, em ol dispela manmeri i givim baksait long yu. Ol dispela lain i bin kilim i dai ol manmeri bilong mipela, na ol i bagarapim tru graun bilong mipela. Nogut yu mekim save long mipela long ol pasin nogut ol tumbuna bilong mipela i bin mekim. Nau yu mas marimari long mipela, long wanem, bilip bilong mipela i slek pinis. God, yu God bilong kisim bek mipela. Tingting long biknem bilong yu na helpim mipela. Kisim bek mipela na rausim olgeta sin bilong mipela, na bai mipela i litimapim nem bilong yu. Bilong wanem ol arapela lain i save askim mipela olsem, “We stap God bilong yupela?” Mipela i laik lukim yu i mekim save long ol arapela lain bilong bekim blut bilong mipela, long wanem, ol i kilim i dai ol wokman bilong yu. Yu harim krai bilong ol kalabusman. Na long bikpela strong bilong yu, yu mas kisim bek ol man ol birua i tok pinis bai ol i mas i dai. Ol dispela birua i bin tok nogut long yu. Olsem na Bikpela, yu mas bekim pasin nogut bilong ol inap 7-pela taim. Yu mekim olsem, orait mipela ol manmeri bilong yu, mipela i olsem ol sipsip bilong yu, bai mipela i tenkyu long yu oltaim oltaim. Na ol lain tumbuna i kamap bihain, bai ol tu i litimapim nem bilong yu. Wasman bilong Israel, yu save stiaim wokabaut bilong mipela ol sipsip bilong yu. Harim krai bilong mipela. Yu stap king antap long ol ensel. Yu save sori long ol Efraim na ol Benjamin na ol Manase. Mekim dispela sori i kamap ples klia. Soim bikpela strong bilong yu long mipela, na kam helpim mipela bai mipela i no ken bagarap. God, bringim mipela i kam bek long yu. Marimari long mipela na helpim mipela bai mipela i no ken lus. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, hamas taim yet bai yu kros long ol prea bilong ol manmeri bilong yu? Yu bin mekim mipela i krai tumas, na aiwara bilong mipela i olsem kaikai na dring bilong mipela. Yu larim ol arapela lain manmeri i stap klostu long mipela ol i kam pait bilong kisim graun bilong mipela. Na ol birua i tok bilas na i lap long mipela. God I Gat Olgeta Strong, yu ken kisim mipela i go bek gen. Yu ken marimari long mipela na helpim mipela bai mipela i no ken lus. Bipo yu bin kisim wanpela diwai wain long Isip na bringim i kam. Na yu rausim ol arapela lain long dispela graun, na yu planim dispela diwai wain long graun bilong ol. Yu kliaim wanpela graun bilong en, na yu planim pinis. Em i kamap na rop bilong en i go daun olgeta na em i kamap bikpela tru na i karamapim olgeta hap bilong graun. Na han bilong dispela diwai wain i karamapim olgeta maunten na ol traipela diwai sida. Han bilong en i go inap long biksolwara Mediterenian na i go inap long wara Yufretis. Tasol bilong wanem yu brukim pinis ol banis i raunim gaden wain? Nau ol manmeri i wokabaut long rot, ol i inap stilim kaikai bilong en. Na ol welpik i save krungutim na ol wel abus i save kaikai. God I Gat Olgeta Strong, yu mas tingting gen long mipela. Yu stap long heven na yu mas lukluk i kam daun long mipela. Mipela i olsem diwai wain bilong yu. Kam helpim mipela. Yu yet yu bin planim mipela long strong bilong yu. Nau yu mas kam helpim mipela. Mipela i olsem yangpela diwai wain yu bin mekim i kamap strong tru. Ol birua bilong mipela i katim pinis na kukim long paia. Mobeta yu mas kros long ol na bagarapim ol. Tasol mipela ol manmeri yu bin makim bilong yu yet, na yu bin mekim mipela i kamap bikpela na strong, olsem na yu mas helpim na lukautim mipela. Sapos yu mekim olsem, orait bai mipela i no inap lusim yu gen. Yu helpim mipela i stap gut, na bai mipela i beten long yu na litimapim nem bilong yu. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu mas kisim mipela i kam bek long yu. Marimari long mipela na helpim mipela, bai mipela i no ken lus. Amamas na singaut long God, helpim bilong yumi. Singim song bilong litimapim nem bilong God bilong Jekop. Mekim gutpela musik long olkain gutpela gita kulele samting. Winim biugel long bikpela de bilong lotu long taim bilong nupela mun na long taim mun i bikpela pinis. Dispela em i lo bilong yumi ol Israel. God bilong Jekop i givim dispela lo long yumi. Taim bipo God i go pait long ol Isip, em i givim dispela lo long yumi Israel. Mi harim nek bilong wanpela man na mi no save em i nek bilong husat. Em i tok olsem, “Mi rausim pinis olgeta hevipela samting i stap long sol bilong yupela. Na mi larim yupela i putim ol basket bilong wok i go daun long graun. Taim yupela i gat bikpela hevi na yupela i singaut long mi, mi bin helpim yupela na yupela i stap gut. Mi stap long ples hait bilong mi namel long klaut i pairap na mi harim prea bilong yupela. Bipo yupela i stap long ol hul wara bilong Meriba na mi traim yupela. “Ol manmeri bilong mi, mi laik givim strongpela tok long yupela. Ol Israel, mi laikim tumas long yupela i harim tok bilong mi. Yupela i no ken bihainim ol giaman god bilong ol arapela lain. Na yupela i no ken lotu long narapela god. Yupela i mas lotu long mi wanpela tasol. Mi tasol mi Bikpela, mi God bilong yupela. Mi yet mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Yupela opim maus na bai mi putim kaikai long maus bilong yupela. “Tasol ol manmeri bilong mi i no laik harim tok bilong mi. Tru tumas, ol Israel i no laik bihainim tok bilong mi. Olsem na mi larim ol i bihainim pasin bikhet bilong ol, na ol i mekim ol samting long laik bilong ol. Mi laikim tumas bai ol manmeri bilong mi ol i harim tok bilong mi. Na mi laik bai ol Israel i bihainim laik bilong mi oltaim. Sapos ol i mekim olsem, orait kwiktaim bai mi daunim ol birua bilong ol. Bai mi pait long ol birua na winim ol tru. Ol manmeri i no save laikim mi, bai ol i pret nogut na brukim skru long mi. Na oltaim bai mi mekim save long ol. Tasol mi laik givim gutpela kaikai tru long yupela, na givim yupela hani bilong bus, na bai bel bilong yupela i pulap.” God i stap namba wan long bikpela miting long heven. Ol hetman i bung na God i tokaut long tingting bilong en. Em i tok olsem, “Yupela i save kot giaman na i no stretim tok. Na yupela i save grisim ol man nogut. Yupela i mas helpim ol rabisman na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Na ol man i karim hevi na i no i stap gut, yupela i mas mekim gut long ol. Ol manmeri i stap nogut na i sot long ol samting, yupela i mas kisim bek ol long han bilong ol man nogut. “Yupela i no gat save, na yupela i longlong tru. Yupela i save wokabaut long tudak, olsem na ol manmeri i no save bihainim stretpela pasin. Mi tok olsem, ‘Yupela i god. Yupela i pikinini bilong God Antap Tru. Tasol bai yupela i dai wankain olsem ol man i save dai. Bai laip bilong yupela i pinis, olsem laip bilong ol pikinini bilong king i save pinis.’” God, yu mas kam na bosim olgeta manmeri bilong graun. Olgeta lain manmeri i bilong yu tasol. God, yu no ken pasim maus. Yu no ken sindaun nating. God, yu no ken i stap nating. Lukim. Ol birua bilong yu i kirapim pait. Ol man i no laikim yu ol i bikhet long yu. Ol i hait na pasim tok bilong mekim nogut long ol manmeri bilong yu. Yu save lukautim gut ol dispela manmeri, tasol ol birua i kibung bilong bagarapim ol. Ol i tok olsem, “Goan, yumi pinisim tru ol Israel, bai ol manmeri i no inap tingting moa long ol.” Ol i wanbel long mekim dispela samting. Na ol i poroman wantaim bilong daunim yu. Ol dispela lain i laik mekim olsem, em ol Idom na ol Ismael na ol Moap na ol Hakri na ol Gebal na ol Amon na ol Amalek. Ol dispela lain i stap long hap bilong kantri Filistia na taun Tair. Ol Siria tu i bung wantaim ol. Dispela strongpela lain i helpim ol lain tumbuna bilong Lot. Yu mas mekim wankain pasin long ol, olsem bipo yu bin mekim long ol Midian, na long Sisera na Jabin long bikpela wara Kison. Long dispela taim yu bagarapim ol long taun Endor na bodi bilong ol i stap nabaut long graun na i sting. Yu mas mekim save long ol kepten bilong ami bilong ol, olsem bipo yu bin mekim long Orep na Sep. Daunim ol hetman bilong ol, olsem yu bin mekim long Seba na Salmuna. Ol dispela man i bin tok, “Yumi mas kisim dispela graun bilong God, bai em i kamap graun bilong yumi tasol.” God bilong mi, yu ken rausim ol i go nabaut olsem das bilong graun. Rausim ol, olsem win i rausim skin rais i go nabaut. Paia i save kukim kunai, na maunten i gat kunai i save paia bikpela. Olsem tasol yu mas salim bikpela ren na ranim ol dispela lain bai ol i ranawe. Na yu mas salim strongpela win tru i go long ol bai ol i pret. Bikpela, daunim ol tru na bai ol i sem nogut na bai ol i laik bihainim yu. Mi laik bai yu winim ol na bai ol i pret nogut oltaim. Mekim ol i sem na kilim ol i dai. Mi laik bai yu mekim olsem, na bai ol i ken save tru, yu wanpela tasol, yu Bikpela, na yu God Antap Tru, na yu save bosim olgeta hap bilong graun. Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi laikim tumas haus bilong yu. Mi laikim tumas bai mi stap long en. Olgeta laik bilong mi i laikim tumas haus bilong yu. Long bodi na tingting olgeta mi mekim song bilong amamas long yu, God i gat laip. Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu king na God bilong mi. Ol liklik pisin i bin wokim haus klostu long alta bilong yu na ol i save lukautim ol pikinini bilong ol. Ol manmeri i save stap long haus bilong yu, ol i save belgut tru, na oltaim ol i save singim song bilong litimapim nem bilong yu. Wanem ol manmeri i save kisim strong long yu na i laikim tumas long i go long maunten Saion, ol i ken amamas oltaim. Ol i wokabaut i go long ples daun i drai, na dispela ples i save kamap ples i gat planti hul wara. Na ren long moning i pundaun na wara i save pulap long ol hul. Ol dispela man i wokabaut na i kamap strong. Bai ol i go kamap long Saion, na lukim God i stap. Em i God i antap long olgeta giaman god. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, harim prea bilong mi. Yu God bilong Jekop, putim gut yau na harim tok bilong mi. Lukim king bilong mipela. Em i save banisim mipela na lukautim gut mipela, olsem hap plang i banisim soldia long taim bilong pait. Bikpela, yu yet yu bin makim em na em i stap king, na yu ken mekim gut tru long em. Sapos mi stap wanpela de tasol long haus bilong yu, em i winim tru 1,000 de long narapela ples. Mi laikim tumas long sanap long dua bilong haus bilong God bilong mi. Tasol mi no laik i stap long haus bilong ol man nogut. Bikpela em i wasman bilong yumi na em i lait bilong yumi. Em i save marimari long yumi na givim biknem long yumi. Em i no save pasim wanpela gutpela samting long ol manmeri i save wokabaut stret. Bikpela I Gat Olgeta Strong, ol manmeri i save bilip long yu, ol i ken amamas oltaim. Bikpela, yu bin mekim gut long graun bilong yu. Yu helpim mipela Israel gen na mipela i stap gut tru. Yu bin rausim sin bilong mipela ol manmeri bilong yu na yu lusim ol rong mipela i bin mekim. Bipo yu kros long mipela, tasol nau yu no kros moa. Tru, yu bin belhat long mipela, tasol nau nogat. God, yu God bilong kisim bek mipela. Nau yu ken bringim mipela i kam bek long yu. Plis, yu no ken kros moa long mipela. Olsem wanem, bai yu kros oltaim long mipela? Bai kros bilong yu i no inap pinis, a? Strongim laip bilong mipela gen, bai mipela ol manmeri bilong yu i ken amamas na litimapim nem bilong yu. Bikpela, soim mipela olsem yu laikim mipela oltaim, na kisim bek mipela bai mipela i stap gut. Mi putim yau long tok God, Bikpela i autim. Em i tok long givim bel isi na gutpela sindaun long mipela, sapos mipela i no i go bek long pasin nogut bipo mipela i mekim. Tru tumas, em i redi pinis long kisim bek ol manmeri i save lotu long em na i bihainim laik bilong en. Na em bai i kisim bek mipela na bai em yet i stap wantaim mipela long graun bilong mipela. Long dispela taim bai ol manmeri i laikim tru ol arapela na mekim gutpela pasin long ol. Na bai ol i stap stret na bel isi na sindaun gut wantaim. Long graun bai ol manmeri i bihainim tru Bikpela, na God long heven bai i mekim ol i kamap stretpela. Bikpela bai i helpim mipela long sindaun gut na ol samting mipela i mekim bai i kamap gutpela. Na graun bilong mipela bai i karim planti kaikai. Bikpela bai i mekim ol manmeri i bihainim stretpela pasin na dispela bai i redim rot bilong em i kam. Bikpela, mi no gat strong na mi no inap helpim mi yet. Olsem na mi laik bai yu harim prea bilong mi na helpim mi. Kisim bek mi na mi no ken i dai, long wanem, mi save bihainim yu. Mi wokman bilong yu, na mi save bilip long yu, olsem na yu mas helpim mi. Yu yet yu God bilong mi. Plis, yu ken marimari long mi. Olgeta de long san na long nait, mi save beten long yu. Bikpela, givim amamas long bel bilong mi, wokman bilong yu. Long wanem, mi prea long yu tasol. Bikpela, yu gutpela tru na yu save rausim sin bilong mipela. Yu save laikim tumas olgeta manmeri i save beten long yu. Bikpela, yu mas putim gut yau long prea bilong mi. Mi singautim yu bilong helpim mi. Harim singaut bilong mi. Yu save helpim mi long taim mi singaut long yu. Olsem na olgeta taim mi karim hevi mi save beten long yu. Bikpela, i no gat wanpela god i olsem yu. Yu winim ol. Na i no gat wanpela man inap mekim wankain wok olsem yu save mekim. Olgeta lain manmeri yu bin wokim ol, bai ol i go brukim skru long yu, na bai ol i litimapim nem bilong yu. Long wanem, yu tasol yu gat bikpela strong. Na yu tasol yu save mekim ol kain kain gutpela gutpela samting. Yu wanpela tasol yu God tru. Bikpela, yu mas skulim mi gut long pasin yu laik mi mekim, na oltaim bai mi bihainim laik bilong yu. Lainim mi gut bai mi tingting long yu wanpela tasol, na mi mekim wok bilong yu oltaim. God, Bikpela bilong mi, mi givim bikpela tenkyu long yu. Na mi laik litimapim biknem bilong yu oltaim oltaim. Oltaim yu save laikim mi tumas. Yu bin kisim bek mi long dai na mi no i go long ples bilong ol man i dai pinis. God, nau sampela bikhetman i kam na i laik pait long mi. Ol dispela man nogut ol i no save marimari liklik na ol i bung bilong kilim mi i dai. Ol i no save bihainim tok bilong yu. Ol i sakim yu tasol. Tasol Bikpela, sori na marimari i pulap long yu, na yu no save kros kwiktaim. Yu save laikim mipela tumas, na yu no save senisim tok bilong yu. Yu mas kam bek long mi na sori long mi. Strongim mi na kisim bek mi, long wanem, mi save mekim wok bilong yu olsem mama bilong mi i bin mekim. Bikpela, mi laik yu mekim samting bilong soim mi yu laikim mi. Olsem na ol birua i ken luksave long yu i bin helpim mi na strongim mi. Na ol i ken sem tru long pasin bilong ol. God i bin wokim taun bilong en long maunten bilong em yet. Bikpela i laikim olgeta arapela ples long Israel, tasol em i laikim tumas Jerusalem. Ol manmeri bilong taun bilong God, yupela harim. God i mekim gutpela gutpela wok long yupela. God i tok olsem, “Taim mi kaunim ol lain manmeri i save bihainim tok bilong mi, bai mi kaunim ol Isip na Babilon wantaim ol. Na bai mi tokim ol Filistia na Tair na Itiopia olsem, ol tu i bilong Jerusalem. Bai mi tok long Jerusalem olsem, ‘Em i ples bilong olgeta lain manmeri.’” Na God Antap Tru, em yet bai i sanapim Jerusalem na mekim em i stap strong olgeta. Bikpela bai i raitim nem bilong ol arapela lain manmeri, na em bai i bungim ol na kaunim ol wantaim ol manmeri bilong Jerusalem. Na ol manmeri i stap long Jerusalem bai ol i singsing na amamas. Na bai ol i tok, “Jerusalem, yu as bilong olgeta gutpela samting mipela i gat.” God, Bikpela, yu helpim bilong mi. Long san mi save singaut long yu bai yu helpim mi, na long tudak tu mi save prea long yu. Harim beten bilong mi. Harim mi i singaut long yu helpim mi. Planti hevi i kamap long mi na long dispela as tasol klostu mi laik i dai. Mi wankain olsem ol arapela man i laik i dai. Olgeta strong bilong mi i pinis tru. Ol i lusim mi na mi stap wantaim ol man i dai pinis. Mi olsem man narapela man i kilim i dai pinis na i stap long matmat. Mi olsem ol man yu lusim tingting olgeta long ol, na i no inap yu helpim ol moa. Yu tromoi mi pinis i go long as bilong hul i daun tru, na mi stap long ples i tudak olgeta na i daunbilo tru. Belhat bilong yu i daunim mi olgeta, na i olsem biksi i karamapim mi tru. Yu bin mekim ol pren bilong mi i givim baksait long mi. Yu mekim mi i kamap nogut tru na ol i pret tumas long mi. Dispela i kalabusim mi na mi no inap lusim. Mi karim pen na ai bilong mi i bagarap na mi no inap lukluk gut. Na long olgeta de mi save beten long yu bai yu helpim mi. Yu save wokim ol mirakel bilong helpim ol man i dai pinis, a? Ating ol man i dai pinis i save kirap bek na litimapim nem bilong yu? Ol lain i slip pinis long matmat, ol i save toktok long yu laikim ol tumas, o nogat? Long ples bilong bagarap ol i save tok long yu bin lukautim ol gut, a? Ating ol man i stap long matmat ol i lukim ol mirakel bilong yu? Na ol man i stap long ples bilong bagarap, ol i save lukim gutpela pasin bilong yu, a? Bikpela, mi save singaut long yu bilong yu helpim mi. Long olgeta moning mi save beten long yu. Tasol Bikpela, bilong wanem yu givim baksait long mi? Bilong wanem yu hait long mi? Taim mi yangpela yet i kam inap nau, mi bin karim pen na klostu mi laik i dai. Yu mekim save long mi na dispela i mekim bun bilong mi i slek. Bikpela belhat bilong yu i karamapim mi. Yu paitim mi nogut tru na bagarapim mi olgeta. Yu mekim olsem long mi long san na long nait wantaim, na ol man i raunim mi long olgeta hap olsem wara i tait na i karamapim olgeta hap graun. Yu mekim ol gutpela pren bilong mi i lusim mi. Tudak tasol i stap pren bilong mi. Bikpela, oltaim bai mi singim song i tok long sori bilong yu. Long olgeta taim bai mi tokaut long yu no save senisim tok bilong yu. Mi save yu laikim mipela oltaim oltaim. Tok tru bilong yu i no save senis. Em i stap strong olsem skai. Yu tok olsem, “Mi makim wanpela man pinis, na mi mekim wanpela kontrak wantaim em. Mi promis pinis long wokman bilong mi, Devit. Na mi tokim em olsem, ‘Ol king bai i kamap long lain bilong yu tasol. Oltaim bai mi mekim wanpela man bilong lain bilong yu i stap king.’” Bikpela, ol ensel long heven i save singim song long ol gutpela samting yu bin mekim, na ol i litimapim nem bilong yu. Na ol i singim song long yu save bihainim tru tok bilong yu. Bikpela, i no gat wanpela long heven em i wankain olsem yu. I no gat wanpela ensel i wankain olsem yu. Long miting bilong ol hetman bilong ol ensel, ol i save pret long yu. Na olgeta arapela ensel i raunim yu, ol i pret long yu. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, i no gat wanpela i gat bikpela strong olsem yu. Oltaim yu save bihainim tok bilong yu. Yu no save senis nabaut. Yu save bosim strongpela biksi. Taim si i kirap, yu save daunim na em i no mekim nais. Yu brukim pinis bikpela strong bilong Isip na bagarapim olgeta. Na long bikpela strong bilong yu, yu winim ol birua bilong yu. Heven na graun i bilong yu tasol. Yu bin wokim graun na olgeta samting i stap long en. Yu bin wokim hap bilong not na hap bilong saut wantaim. Maunten Tabor na maunten Hermon i amamas na singim song long yu. Yu gat bikpela strong tumas. Strong bilong yu i moa yet. Yu stap king na yu bosim ol manmeri long stretpela pasin tasol. Na yu save mekim stretpela kot tasol. Yu save laikim tru olgeta manmeri na yu save bihainim tok bilong yu oltaim na yu no save senis nabaut. Ol manmeri i save mekim song na lotu long yu, na i save wokabaut long marimari bilong yu olsem ol i wokabaut long lait, ol i ken amamas. Ol i save tingting long gutpela pasin yu bin mekim long ol, na olgeta de long san na long nait ol i save amamas na litimapim nem bilong yu. Yu tasol yu strong bilong mipela na mipela i amamas moa long yu. Yu save marimari long mipela na helpim mipela i winim pait. Yu yet yu bin makim wasman bilong mipela. Yu God bilong mipela Israel, yu God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, yu givim king long mipela. Bipo tru yu bin givim driman long ol wokboi tru bilong yu, na yu tokim ol olsem, “Mi makim pinis wanpela nambawan soldia, na mi putim hat bilong king long het bilong en. Mi kisim em namel long ol manmeri na putim em i stap king. Mi makim pinis Devit, wokman bilong mi, na mi mekim em i kamap king bilong yupela. Olsem na strong bilong mi bai i stap wantaim em oltaim. Na strong bilong mi bai i mekim em i kamap strong. Ol birua bilong en i no inap winim em long pait, na ol man nogut i no inap daunim em. Bai mi yet mi krungutim ol birua bilong en na kilim i dai ol man i no laikim em. Bai mi laikim em tumas na mi stap wantaim em oltaim. Taim em i pait long ol birua bai mi mekim em i win. Bai mi mekim graun bilong en i stat long biksolwara Mediterenian na i go inap long bikpela wara Yufretis. Na em bai i tokim mi olsem, ‘Yu Papa na God bilong mi. Yu save lukautim mi na helpim mi oltaim.’ Orait bai mi makim em i kamap nambawan pikinini bilong mi, na bai em i kamap nambawan king i winim olgeta king long graun. Bai mi laikim em tumas oltaim. Na bai mi mekim kontrak wantaim em na dispela kontrak bai i stap oltaim oltaim. Oltaim wanpela man long lain bilong en bai i stap king. Na wanpela king bilong lain bilong en bai i bosim ol Israel oltaim, olsem skai antap i stap oltaim. “Tasol sapos ol lain tumbuna bilong en i sakim lo bilong mi, na ol i no bihainim pasin bilong mi, na sapos ol i givim baksait long tok bilong mi na ol i no bihainim lo bilong mi, orait bai mi tingim sin bilong ol na mekim save long ol. Na bai mi tingim rong ol i bin mekim na bai mi givim kanda long ol. Tasol bai mi laikim tru Devit long dispela taim tu. Na mi no ken lusim em na mi no ken lusim promis mi mekim long em. Na mi no ken brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim em, na mi no inap senisim wanpela tok bilong mi. “Mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na mi tingting long dispela na mi mekim promis. Mi tok wanpela taim tasol, na dispela tok bai i stap inap oltaim oltaim. Dispela strongpela promis bilong mi i olsem, mi no ken mekim tok giaman long Devit. Ol lain tumbuna bilong en i no inap pinis. Bai ol i stap oltaim. Na ol lain bilong en bai i bosim ol manmeri longtaim tru inap olsem san i stap. Bai ol i stap olsem oltaim, olsem mun i stap long skai, na i soim ol manmeri olsem tok bilong mi i tru olgeta.” Tasol nau yu kros long king yu bin makim. Yu lusim em pinis na givim baksait long em. Yu mekim i dai kontrak yu bin mekim wantaim wokman bilong yu. Yu tromoi hat king bilong en i go long graun na em i doti. Yu brukim pinis ol banis bilong taun bilong en, na ol strongpela haus bilong en i bagarap pinis. Olgeta manmeri i wokabaut klostu ol i save stilim ol samting bilong en. Na ol wantok i tok bilas long em. Yu bin larim ol birua i winim em long pait, na yu mekim bel bilong ol i amamas tru. Yu mekim ol soldia bilong en i no strong long pait, na yu larim em i lus long pait. Yu daunim em na em i no i stap king moa, na em i no moa bosim ol manmeri. Yu mekim em i kamap lapun kwiktaim tumas, na bikpela sem tru i karamapim em. Bikpela, hamas taim yet bai yu hait? Inap oltaim, a? Hamas taim bai belhat bilong yu i hat tru olsem paia? Bikpela, plis yu mas tingim mipela man i save stap sotpela taim tasol. Yu bin wokim mipela, tasol mipela olgeta i mas i dai na pinis nating. Husat bai i stap oltaim oltaim na i no inap i dai? Husat inap i stap strong bai em i no inap i go long matmat? I no gat wanpela man. Nogat tru. Bikpela, olsem wanem? Yu no laikim mipela nau, a? Olsem wanem long ol promis yu bin mekim wantaim mi, Devit? Bikpela, yu mas tingting long mi, wokman bilong yu. Ol man i tok bilas long mi. Mi save karim hevi bilong tok nogut bilong ol arapela lain. Bikpela, yu bin makim mi olsem king, tasol ol birua i save tok nogut long mi. Long olgeta hap mi go long en ol i save tok nogut long mi. Yumi mas litimapim nem bilong Bikpela oltaim oltaim. I tru tumas. Bikpela, yu olsem haus tru bilong mipela. Ol tumbuna i bin i stap long yu, na nau mipela tu i stap olsem. Oltaim oltaim yu stap God, long bipo na long bihain tu. Olgeta maunten i no kamap yet, na yu no bin wokim olgeta samting bilong graun yet, tasol yu stap. Yu save mekim ol manmeri i dai na ol i kamap graun gen. Na yu tok olsem, “Yupela manmeri bilong graun, yupela i mas i dai na tanim graun gen.” Long tingting bilong yu 1,000 yia i olsem wanpela de tasol, na dispela taim i go pinis kwiktaim tumas, olsem asde tasol. Na em i olsem sotpela taim ol soldia i save stap sentri long nait. Yu save rausim ol man, olsem wara i tait na i kisim ol man na ol i dai. Ol i stap sotpela taim olsem driman tasol. Ol i olsem gras i save kamap nupela long moningtaim, na i kamap bikpela na plaua i kamap. Tasol long apinun em i drai olgeta. Yu gat kros long mipela, olsem na yu save bagarapim mipela. Yu belhat long mipela, olsem na mipela i pret nogut tru. Yu save lukim olgeta pasin nogut bilong mipela. Na olgeta sin mipela i hait na mekim, em yu putim ples klia na yu lukim pinis. Kros bilong yu i save sotim taim bilong mipela i stap long graun. Tru tumas, taim bilong mipela i save pinis kwik, olsem mipela i pulim win wanpela taim tasol. Mipela i save stap inap 70 yia tasol. Na sapos mipela i gat strong, mipela i ken i stap inap 80 yia. Tasol long dispela olgeta yia mipela i stap, mipela i save hatwok na painim hevi tasol. Dispela olgeta yia i pinis kwiktaim, na mipela tu i go pinis. Husat i save gut long bikpela strong bilong kros bilong yu? Na husat i save long bikpela pret i kamap long ol manmeri taim yu kros long ol? Yu skulim mipela gut bai mipela i ken save olsem mipela i no inap i stap longpela taim long graun. Olsem na bai mipela i gat gutpela save tru. Bikpela, hamas taim yet bai belhat bilong yu i stap? Yu mas sori long mipela ol wokman bilong yu. Yu save laikim mipela oltaim, na dispela i ken pulapim mipela long olgeta moningtaim. Olsem na long olgeta taim mipela i stap laip mipela i ken amamas na belgut. Pastaim yu givim hevi long mipela. Tasol nau yu ken mekim mipela i amamas bilong inapim ol dispela taim mipela i karim hevi. Planti yia mipela i stap nogut, olsem na nau yu ken givim amamas long mipela inap olsem olgeta yia nogut. Yu ken soim ol strongpela wok bilong yu long mipela ol wokman bilong yu. Yu ken soim gutpela gutpela strong bilong yu long ol tumbuna pikinini bilong mipela. Bikpela, yu God bilong mipela, mipela i laik bai yu marimari long mipela na mekim gut long mipela. Na olgeta samting mipela i mekim i ken kamap gutpela. Tru tumas, yu ken strongim olgeta samting mipela i mekim na em bai i stap gut. Man i go long God Antap Tru, bilong God i ken lukautim em, em i stap klostu long God I Gat Olgeta Strong, na God i karamapim em. Bai dispela man i tok long Bikpela olsem, “Yu save banisim mi na yu was gut long mi. Yu God bilong mi. Mi save bilip long yu.” Tru tumas, bai God i lukautim yu gut na samting i stap hait i no inap bagarapim yu. Na bai em i banisim yu na ol sik nogut i no inap kisim yu. Bai em i karamapim yu gut, olsem kakaruk i karamapim ol pikinini long wing bilong en. Yu ken hait gutpela tumas aninit long wing bilong Bikpela, na bai em i was long yu. Em i no save giaman long lukautim yu. Olsem na yu ken i stap wantaim Bikpela, olsem man i hait baksait long hap plang bilong pait. Long nait yu no inap pret long wanpela samting nogut. Na long san yu no ken pret long wanpela samting i kamap kwik tumas bilong bagarapim yu. Na bai yu no inap pret long bikpela sik i kamap long nait, na long samting nogut i kamap long biksan tu na i laik bagarapim yu. Sapos 1,000 man i dai klostu long yu, na 10,000 i dai long han sut bilong yu, maski, samting nogut i no ken i kam klostu long yu. Bai yu yet i lukim God i bekim pasin nogut ol man nogut i bin mekim. Yu save go long God na hait long ol samting nogut, na God Antap Tru em i wasman tru bilong yu. Olsem na samting nogut i no inap kamap long yu. Na bikpela sik i no inap i go klostu long haus bilong yu. Bikpela bai i givim wok long ol ensel bilong was long yu long olgeta wokabaut bilong yu. Na bai ol i karim yu long han bilong ol, nogut wanpela ston i sutim lek bilong yu. Bai yu krungutim laion na snek na yangpela laion na bikpela snek nogut tu. God i tok olsem, “Bai mi kisim bek ol man i laikim mi tru, na bai mi lukautim gut ol man i save tru long mi. Taim ol i prea long mi bai mi harim prea bilong ol. Na sapos hevi i kamap long ol bai mi stap wantaim ol. Na bai mi kisim bek ol na givim biknem long ol. Bai mi skruim laip bilong ol i go longpela olsem prais bilong ol. Na bai mi kisim bek ol na ol i stap wantaim mi.” Bikpela, yu God Antap Tru, i gutpela sapos mi tenkyu long yu na mekim ol song bilong litimapim nem bilong yu. Na long olgeta moningtaim i gutpela sapos mi tokaut long yu laikim mi tumas, na long olgeta nait mi tokaut long yu bin lukautim mi gut. Mi ken mekim gutpela musik long gita samting bilong litimapim nem bilong yu. Mi tingting long strongpela wok bilong yu, na mi belgut tru na mi singim song bilong amamas. Bikpela, yu save mekim bikpela wok tumas. Tingting bilong yu i bikpela tru. Ol man i no gat tingting na ol longlong man, ol i no inap save long ol dispela samting hia. Ol man nogut i ken kamap gutpela olsem gras, na ol man i save mekim pasin nogut, ol i ken kisim planti samting, na ol i ken i stap gut, tasol bai yu bagarapim ol olgeta. Long wanem, Bikpela, yu yet yu stap king oltaim oltaim. Mipela i save, ol man i birua long yu bai ol i dai, na bai yu daunim ol man i save mekim samting nogut. Yu bin givim bikpela strong long mi, olsem strong bilong wel bulmakau man. Yu mekim gut long mi na mi amamas tru. Mi lukim pinis ol birua bilong mi i bagarap, na mi harim krai bilong ol man nogut. Ol stretpela manmeri bai i kamap gutpela tru olsem diwai i karim gutpela kaikai, na i kamap bikpela olsem ol diwai sida bilong Lebanon. Ol i olsem ol diwai ol i planim pinis long haus bilong Bikpela. Ol i save kamap gutpela tru insait long haus bilong God bilong yumi. Taim ol i olpela pinis, ol i save karim kaikai yet. Ol i stap strong, na ol i no save drai. Lip bilong ol i stap grin oltaim. Long dispela pasin ol i soim ol manmeri olsem, Bikpela em i stretpela olgeta. Em i save strong long helpim mi, na i no gat rong long em. Nogat tru. Bikpela i stap king. Em i gat biknem tru, na i gat bikpela strong. Em i bin mekim dispela graun i stap strong olgeta long ples bilong en. Bikpela, long taim olgeta samting i no kamap yet, yu i stap. Yu stap oltaim oltaim, na yu stap king oltaim oltaim. Bikpela, solwara i daun tumas i save pairap moa yet. Em i pairap strong tumas. Bikpela, long bikpela strong bilong yu, yu bosim olgeta samting long heven. Strong bilong pairap bilong solwara em i liklik tasol. Tasol strong bilong yu em i bikpela tru. Biksi i save bruk na pairap strong long nambis, tasol strong bilong biksi em i no inap wantaim strong bilong yu. Olgeta lo bilong yu i stap oltaim oltaim. Tru tumas, Bikpela, haus bilong yu i stap holi oltaim. Bikpela, yu God na yu mekim save long ol manmeri i gat sin. Nau yu ken soim kros bilong yu long ol. Yu bai mekim olgeta manmeri i kamap long kot bilong yu. Kam nau na bekim stret pasin bilong ol bikhetman. Hamas taim i stap yet bilong ol man nogut i ken amamas long pasin bilong ol? Bikpela, ol i gat hamas taim moa i stap? Hamas taim i stap yet bilong ol man nogut i ken bikhet na amamas long pasin nogut ol i bin mekim? Bikpela, ol i save daunim ol manmeri bilong yu na givim bikpela hevi long ol. Ol i save kilim i dai ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol manmeri bilong narapela hap i stap long graun bilong mipela. Na ol i tok olsem, “Bikpela i no save lukim mipela. God bilong Israel i no wari long samting mipela i mekim.” Yupela manmeri bilong mi, olsem wanem na yupela i mekim kranki pasin olsem? Yupela ol longlong lain, wanem taim bai yupela i gat save? God i bin wokim yau bilong yumi. Olsem na ating em i no inap harim, a? Na God i bin wokim ai bilong yumi. Orait ating em yet i no inap lukluk, a? Em i save bosim ol lain manmeri. Orait ating em i no ken stretim ol, a? Na em i tisa bilong olgeta manmeri. Ating em i no gat save, a? Bikpela i save pinis long tingting bilong olgeta manmeri. Em i save, olgeta samting ol i tingting long mekim, ol bai i no inap kamap. Bikpela, sapos yu skulim wanpela man long lo bilong yu, dispela man i ken amamas. Yu save mekim olsem bilong givim malolo long em, bai ol hevi i no ken painim em, inap ol man nogut i dai na i go long matmat. Long wanem, Bikpela i no inap lusim ol manmeri bilong en. Tru tumas, em i no inap givim baksait long ol manmeri bilong en. Na bihain ol man i mekim kot, bai ol i mekim i go stret tasol, na bai ol stretpela man i orait long en. Husat i bin helpim mi na i daunim ol man nogut? Husat i helpim mi na i sakim ol man i save mekim rong? Sapos God i no bin helpim mi, ating kwiktaim bai mi slip pinis long matmat. Mi tingting olsem, “Lek bilong mi i wel. Bai mi pundaun nau.” Tasol nogat. Bikpela, yu sori tumas long mi na yu holim mi na mi no pundaun long sin. Na taim mi bel hevi na mi gat planti tingting long ol samting, yu save mekim bel bilong mi i stap isi na yu mekim mi i amamas. Yu no save wok wantaim ol hetman nogut. Ol dispela man i save putim lo i tok orait long ol manmeri i mekim pasin nogut. Ol i save bung na pasim tok bilong bagarapim gutpela man, na ol i save kotim ol man i no bin mekim rong, bilong ol i ken kilim ol i dai. Tasol Bikpela i strong tumas long helpim mi. God bilong mi i save lukautim mi gut. Ol i bin mekim planti pasin nogut, olsem na bai em i bekim rong bilong ol. Em i tingim sin bilong ol na bai em i kilim ol i dai. Em nau, God, Bikpela bilong yumi, bai i bagarapim ol olgeta. Yupela kam. Yumi mekim song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Yumi tingting long strongpela God em i kisim bek yumi, na yumi singim song na amamas long em. Yumi go klostu long em na tenkyu long em. Yumi mekim sampela song bilong amamas na litimapim nem bilong em. Long wanem, Bikpela em i strongpela God. Em i strongpela king na em i antap long olgeta giaman god. Em i save bosim olgeta hap graun, long olgeta ples i daun tumas i go inap long olgeta maunten i antap tru. Em yet i wokim graun na solwara, olsem na em i bosim ol. Yupela kam, yumi daunim het na lotu long em. Bikpela i bin wokim yumi. Orait yumi go klostu long em na brukim skru. Em yet i God bilong yumi. Em yet i save lukautim yumi manmeri bilong en olsem ol sipsip, na em i save givim kaikai long yumi. Nau yupela i mas harim maus bilong em. Bikpela i tok, “Yupela i no ken pasim strong bel bilong yupela, olsem bipo ol tumbuna bilong yupela i mekim long Meriba na long Masa long ples drai. Ol i stap long ples drai na ol i traim mi. Na bihain ol i lukim olgeta strongpela wok mi mekim. Mi bel nogut long dispela lain manmeri inap 40 yia. Olsem na mi tok, bel bilong ol i no save bihainim mi. Olgeta taim ol i save lusim rot mi makim bilong ol. Olsem na mi belhat na mi tokim ol olsem, ‘Tru antap, yupela i no inap i go insait long dispela ples mi laik larim yupela i malolo long en.’” Yupela i mas singim nupela song long Bikpela. Yupela olgeta manmeri bilong graun i mas singim song bilong Bikpela. Singim song long Bikpela. Litimapim nem bilong en. Long olgeta de yupela i mas tokaut olsem, Bikpela i save kisim bek ol manmeri. Yupela i mas tokim olgeta lain manmeri long biknem bilong em na long ol gutpela gutpela wok em i bin mekim. Bikpela em i namba wan tru na yumi mas litimapim nem bilong em moa yet. Ol arapela god i no olsem Bikpela. Olsem na yumi mas aninit long Bikpela. Olgeta god bilong ol arapela lain manmeri, ol i giaman god tasol. Tasol Bikpela i bin wokim skai. Bikpela i stap long haus bilong en na em i gat biknem na i stap king. Na em i as bilong olgeta strong na bilong olgeta naispela samting. Yupela olgeta lain manmeri, yupela i mas amamas long Bikpela. Yupela i mas amamas long biknem na strong bilong en. Bikpela em i namba wan, olsem na yupela i mas litimapim biknem bilong en. Yupela i mas bringim ofa na go long haus bilong em. Pasin bilong Bikpela i gutpela tumas na i stretpela olgeta, na dispela pasin i olsem gutpela bilas bilong em. Olsem na yupela i mas tingim dispela na lotuim em. Yupela olgeta manmeri bilong graun, yupela i mas pret long em na guria. Yupela i mas tokim ol lain manmeri olsem, “Bikpela i stap king. Em i bin mekim graun i stap strong na graun i no inap surik. Bihain bai Bikpela i mekim kot na long stretpela pasin bilong en em bai i skelim pasin bilong olgeta lain manmeri.” Graun na skai, yupela i mas amamas. Solwara, yu mas amamas na mekim bikpela nois. Na yupela olgeta samting i stap insait long solwara, yupela tu i mas amamas. Yupela ol gaden, na yupela ol samting i stap long ol gaden, yupela olgeta i mas amamas. Bikpela bai i kam. Em bai i kam na i stap king na bosim olgeta hap bilong graun. Na long dispela taim olgeta diwai bilong bikbus bai i mekim song bilong amamas. Long stretpela pasin bilong en Bikpela bai i bosim olgeta lain manmeri. Na long tok tru bilong en em bai i skelim pasin bilong ol. *** Bikpela i stap king. Graun, yu mas amamas. Na ol ailan, yupela i mas belgut. Ol klaut na tudak i save karamapim em, na em i bosim ol manmeri long stretpela pasin. Paia i save go paslain long em na i kukim ol birua i raunim em i stap. Em i save mekim lait bilong klaut i kamap na mekim graun i lait. Graun i lukim na i save guria. God em i Bikpela bilong olgeta graun. Em i kam na ol maunten i kamap olsem wara. Skai antap i save autim tok long stretpela pasin bilong em, na olgeta lain manmeri i lukim lait bilong en. Ol manmeri i save lotu long ol giaman god na litimapim nem bilong ol, ol i sem nogut. Olgeta manmeri bilong Saion na bilong ol taun bilong Juda, ol i belgut na amamas long kot bilong yu. Bikpela, yu God Antap Tru, yu bosim olgeta hap graun. Yu gat biknem na yu winim olgeta giaman god. Bikpela i laikim tru ol manmeri i no save laikim pasin nogut. Em i save lukautim gut ol manmeri bilong en na kisim bek ol long han bilong ol man nogut. God i save givim lait long ol stretpela manmeri, na i save mekim bel bilong ol i amamas. Yupela stretpela manmeri, yupela i ken amamas long ol samting Bikpela i bin mekim. Tingim dispela na tenkyu long em, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yumi singim nupela song long Bikpela. Em i bin mekim ol kain kain gutpela samting. Long bikpela strong na pasin holi bilong em tasol, em i bin winim pait. Bikpela i tokaut pinis long em i bin winim pait, na taim em i kisim bek ol Israel em i soim strong bilong en long ol lain manmeri. Em i tingting yet long promis bilong en na em i sori long ol Israel na i no lusim ol. Olgeta manmeri bilong olgeta ples i lukim pinis God bilong yumi i winim pait na i kisim bek yumi. Yupela ol manmeri bilong graun, singsing na amamas long Bikpela. Kirapim ol song bilong belgut na litimapim nem bilong en. Paitim gita na singim ol song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Mekim gutpela musik tru long gita. Winim biugel na mambu na singaut na amamas long Bikpela, em i king. Na solwara, yu wantaim olgeta pis samting i stap long yu, yupela singaut strong. Na graun, yu wantaim olgeta manmeri samting, yupela i mas singim song. Yupela ol bikpela solwara, yupela i mas paitim han. Yupela ol maunten, yupela i mas singim song bilong amamas long ai bilong Bikpela. Long wanem, em i kam bilong bosim olgeta hap graun. Na em bai i stap king na bosim olgeta manmeri long stretpela pasin oltaim. Bikpela i stap king. Ol manmeri i save pret na guria. Em i sindaun long sia king bilong en antap long ol ensel, na graun i guria. Long Saion Bikpela i gat bikpela strong tru, na em i bosim olgeta lain pipel. Olgeta manmeri i mas tingting long em i nambawan king na em i gat biknem. Na ol i mas litimapim biknem bilong en. Em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Strongpela king, yu save laikim tumas stretpela pasin tasol. Yu bin givim mipela ol manmeri bilong Israel stretpela na gutpela pasin, na mipela i bihainim. Na yu mekim mipela i skelim stret pasin bilong ol arapela manmeri. Yupela i mas litimapim nem bilong Bikpela, em i God bilong yumi. Yupela go klostu na lotu long em. Em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Moses wantaim Aron, tupela i bin i stap pris bilong Bikpela, na Samuel tu em i wanpela bilong ol lain i bin lotu long God. Ol i bin prea long Bikpela na em i harim beten bilong ol. Em i stap long bikpela klaut na givim lo long ol. Na ol i bihainim olgeta lo God i givim long ol. God, Bikpela bilong mipela, yu bin harim prea bilong ol manmeri bilong yu. Yu bin soim ol, yu yet yu God na yu save rausim sin bilong ol, tasol yu mekim save long ol bilong bekim rong bilong ol. Litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi, na lotu long em long maunten bilong en. God, Bikpela bilong yumi, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yupela ol manmeri bilong olgeta hap graun, yupela i mas singim song bilong amamas long God. Yupela i mas belgut long Bikpela na lotu long em. Yupela singim song bilong amamas na go klostu long em. Yupela i no ken tingting lus long Bikpela, em wanpela tasol i God tru. Em wanpela tasol i bin wokim yumi, olsem na yumi bilong em yet. Yumi manmeri bilong en, yumi olsem ol sipsip bilong en. Yumi mas i go insait long haus bilong en na tenkyu long em na litimapim nem bilong em. Yumi tenkyu long em na givim biknem long em. Bikpela i save mekim gutpela pasin tasol. Oltaim em i save laikim yumi tru. Em i save bihainim tok tru bilong em oltaim oltaim. Bikpela, mi singim song long stretpela pasin na long pasin bilong bihainim yu tru. Bikpela, mi tingting long yu na mi mekim dispela song. Bai mi bihainim stretpela pasin tasol. Bikpela, wanem taim bai yu kam helpim mi? Mi bai mekim stretpela pasin tasol long haus bilong mi. Mi no ken orait long pasin nogut. Nogat tru. Mi no laikim tru pasin bilong ol man i save givim baksait long God. Mi no ken wokabaut wantaim ol. Mi no ken bihainim pasin bilong giaman. Na mi no ken tingting long ol pasin nogut. Bai mi bagarapim tru man i save tok baksait long ol arapela man. Na bai mi no larim ol bikhetman i stap. Bai mi laikim ol man i bihainim God na ol tasol i ken i stap wantaim mi long haus bilong mi. Na ol man i save mekim gutpela pasin oltaim, ol dispela man tasol i ken mekim wok bilong mi. Ol man i save tok giaman, ol i no ken i stap long bikpela haus bilong mi. Na ol man bilong giaman, ol i no ken i stap wantaim mi. Nogat tru. Olgeta de bai mi wok long bagarapim ol man nogut long kantri bilong mipela. Mi bai rausim ol man i save mekim pasin nogut na ol i no ken i stap moa long taun bilong Bikpela. Bikpela, harim prea bilong mi. Mi singaut long yu bilong helpim mi. Harim singaut bilong mi. Taim mi karim bikpela hevi, yu no ken hait long mi. Harim beten bilong mi. Taim mi singaut long yu, yu ken harim kwik singaut bilong mi na helpim mi. Laip bilong mi em i olsem smok bilong paia i stap liklik taim tasol na i go pinis. Na skin bilong mi i hat olsem bikpela paia i kukim. God i daunim mi olsem man i krungutim gras i drai pinis. Olsem na bel bilong mi i no laikim kaikai moa. Mi pilim pen na mi singaut nogut tru. Na skin bilong mi i no moa patpela. Mi bun nating tru. Mi stap nogut olsem tarangau long ples drai, na olsem wanpela pisin bilong nait i stap nating long ples i bagarap, na long ples i no gat man moa i stap long en. Mi slip long bet, tasol ai bilong mi i op. Tarangu, mi stap wanpis olsem wanpela pisin i stap antap long het bilong haus. Long san na long nait ol birua i tok nogut long mi. Ol i tok bilas long mi na kolim nem bilong mi long taim ol i tok nogut long mi painim bagarap. Yu gat bikpela kros long mi, olsem na mi kaikai sit bilong paia tasol, na wara bilong ai i pundaun long kap wara na mi dringim. Yu bin kisim mi na tromoi mi long wanpela hap olsem pipia. *** Mi stap laip sotpela taim tasol, inap olsem san i go daun long apinun. Mi olsem gras i drai. Tasol Bikpela, yu stap king oltaim. Olgeta lain manmeri i kamap bihain, bai ol i save long yu. Nau bai yu kam na marimari long taun Saion na helpim em. Taim i kamap pinis bilong yu sori long en. Nau tasol em i taim bilong sori. Taun Saion i bagarap, tasol ol wokman bilong yu i laikim em tumas. Nau em i bagarap, tasol ol i sori tru long en. Olgeta lain manmeri bai i pret long Bikpela na i stap aninit long em. Na olgeta king bilong graun bai ol i pret long strong bilong em. Bihain, taim God i wokim Saion gen, em bai i soim strong bilong en long ol manmeri. Na bai em i harim beten bilong ol manmeri bilong en, bipo em i bin lusim ol na ol i stap nating. Bai em i no ken givim baksait moa long ol prea bilong ol. Dispela samting Bikpela i mekim, yumi mas raitim long buk, bai ol lain tumbuna i kamap bihain ol i ken save long en. Bihain long mama i karim ol, bai ol tu i ken harim stori long wok bilong Bikpela, na ol tu i ken litimapim nem bilong em. Yumi raitim tok olsem, “Bikpela i stap antap long ples bilong em yet na i lukluk i go daun. Em i stap long heven na i lukluk i go daun long graun. Em i harim ol kalabus i krai long hevi ol i karim. Na em i laik helpim ol man i kot pinis na pinisim kalabus bilong ol, bai ol i no ken i dai.” Olsem na long Jerusalem bai ol manmeri i autim nem bilong Bikpela, na bai ol i tenkyu long em. Ol bai i mekim olsem, taim ol lain manmeri wantaim ol king bilong ol i bung long Jerusalem bilong lotu long Bikpela. Mi yangpela yet na Bikpela i bagarapim strong bilong mi. Mi no ken i stap laip longtaim. Em i sotim taim bilong mi. God bilong mi, yu stap oltaim oltaim. Yu no ken kisim mi nau. Mi no lapun, mi yangpela yet. Bipo tru yu bin wokim dispela graun na em i stap strong. Na long han bilong yu yet yu bin wokim skai na olgeta samting i stap antap. Skai wantaim graun bai i bagarap olgeta, tasol yu save stap oltaim. Tupela bai i bagarap olsem laplap i olpela pinis na i bagarap. Na bai yu senisim tupela olsem man i senisim klos, na bai tupela i pinis olgeta na i no moa i stap. Tasol yu save stap olsem tasol. Yu no save senis. Na taim bilong yu i no inap pinis. Olsem na bai yu lukautim ol pikinini bilong mipela, na bai ol i stap gut. Na bai yu helpim ol lain tumbuna bilong ol i kamap bihain, na ol i ken i stap wantaim yu oltaim. Mi mas litimapim nem bilong Bikpela. Yes, bodi na tingting na olgeta samting i stap insait long mi i mas litimapim gutpela nem bilong Bikpela. Mi mas litimapim nem bilong Bikpela, na mi no ken lusim tingting long ol gutpela samting em i bin mekim long mi. Em i save lusim olgeta sin bilong mi, na em i save mekim orait olgeta sik bilong mi. Bikpela i kisim bek mi na mi no i dai. Em i save marimari na sori moa yet long mi. Olgeta taim mi stap long graun Bikpela i save givim ol gutpela samting long mi na inapim mi. Em i mekim olsem na mi kamap yangpela gen na mi stap strong olsem tarangau. Bikpela i mekim stretpela wok bilong helpim ol manmeri taim ol i stap aninit long pasin nogut bilong ol arapela man. Na em i kirapim ol bek gen na ol i stap gut. Bipo em i tokim Moses long ol samting em i laik mekim. Na em i larim ol manmeri bilong Israel i lukim ol strongpela wok em i mekim. Bikpela i save sori moa yet long yumi na oltaim em i marimari long yumi. Em i no save belhat kwiktaim, na em i save laikim tru yumi. Em i no save kros nating long yumi. Na belhat bilong en i no save stap longpela taim. Yumi inap kisim pe nogut bilong sin bilong yumi, tasol em i no save givim dispela pe nogut long yumi. Yumi bin mekim planti pasin nogut, na em inap bekim bikpela hevi long yumi, tasol em i no save mekim olsem. Em i save laikim tru ol manmeri i save pret long em. Em i gat bikpela laik tru long ol, olsem skai i antap tru long graun. Hap bilong sankamap em i no klostu long hap bilong san i go daun. Em i longwe tru. Olsem tasol God i save rausim sin bilong yumi na sin i stap longwe tumas. Papa i save sori long ol pikinini bilong en. Olsem tasol Bikpela i save sori long ol manmeri i pret long em. Em i save olsem em i bin kisim graun na wokim yumi na em i tingim yumi i olsem das tasol. Laip bilong yumi manmeri i sotpela tru olsem gras. Yumi stap sotpela taim olsem plaua bilong gras na yumi dai. Win i naisim plaua na em i pundaun na ol man i no moa lukim plaua i stap. Tasol Bikpela i save marimari oltaim oltaim long ol manmeri i aninit long en. Na em i mekim gutpela pasin long ol lain tumbuna i kamap bihain tu. Na sapos ol i bihainim kontrak bilong Bikpela, na ol i bihainim olgeta lo bilong em, orait em i save kolim ol stretpela manmeri. Bikpela i stap king long heven, na em i bos bilong olgeta samting. Yupela olgeta ensel bilong Bikpela, yupela i gat bikpela strong. Yupela i save bihainim tok bilong en, yupela i save putim yau gut long tok bilong en. Orait yupela i mas litimapim nem bilong Bikpela. Yupela ol wokman bilong Bikpela, yupela i stap long heven na i save bihainim laik bilong em, yupela litimapim nem bilong em. Yupela olgeta samting Bikpela i bin wokim na i stap long olgeta hap, na em yet i stap king bilong yupela, litimapim nem bilong Bikpela. Na mi tu mi mas litimapim nem bilong em. Mi mas litimapim nem bilong Bikpela. God, Bikpela bilong mi, yu antap tru. Yu nambawan king na yu gat biknem. Yu save karamapim yu yet long lait olsem man i karamapim skin bilong en long laplap. Na yu putim skai na olgeta sta i stap, olsem man i sanapim haus sel na taitim em long baklain na i stap. Na yu wokim haus bilong yu long wara antap. Ol klaut i olsem karis bilong yu, na win i save karim yu i go. Yu save salim win na win i bringim tok bilong yu i go. Na yu save mekim lait bilong klaut i kamap wokman bilong yu. Yu bin putim dispela graun i stap long ples bilong en, na graun i stap strong olgeta. Em i no inap surik liklik. Nogat tru. Yu bin putim solwara i stap na i karamapim graun. Na wara i karamapim olgeta maunten. Tasol bihain yu tok strong long solwara na em i ranawe i go. Solwara i harim yu i singaut strong, na i ran i go olgeta. Solwara i lusim olgeta maunten na ran i go long ples daun. Yu makim dispela hap bilong solwara i ken i stap long en na nau em i stap olsem. Yu putim mak pinis na solwara i no ken kalapim dispela mak. Olsem na solwara i no inap karamapim olgeta graun gen. Yu save mekim wara i kamap long ol hul bilong graun long ples daun namel long ol maunten, na yu mekim wara i ran i go daun long ples stret. Ol wel abus i save dring long dispela wara, na ol wel donki tu i save dring, na nek bilong ol i no drai moa. Ol pisin i save wokim haus long ol diwai i stap long arere bilong wara, na ol i sindaun long ol han bilong diwai na mekim toktok bilong ol. Yu stap long ples bilong yu antap na yu save salim ren i kam daun long ol maunten. Yu save mekim gras i kamap bilong ol bulmakau i ken kaikai, na olkain samting mipela manmeri i save planim, em tu yu mekim i kamap na mipela i kisim kaikai long en. Na mipela i ken planim diwai wain na wokim wain bilong dring, bai bel bilong mipela i amamas. Na mipela i ken kisim wel bilong diwai oliv na welim pes bai pes i lait. Na mipela i ken planim wit na wokim bret bilong kaikai na strongim bodi. Ren i save kam daun na ol diwai bilong Lebanon i save kisim planti wara. Ol dispela diwai sida i bilong Bikpela stret. Bipo em yet i planim. Ol pisin i save wokim haus long ol dispela diwai sida. Tasol pisin i gat longpela nek i save wokim haus long ol diwai pain. Ol wel meme i save wokabaut long ol bikpela maunten, na ol mumut i hait long ol bikpela ston bilong ples maunten. Yu bin wokim mun na em i save makim olgeta mun long yia. Na san i save long taim em i mas i go daun. Yu save mekim tudak i kamap, na long nait ol wel abus i save wokabaut. Ol yangpela laion i save painim abus na ol i save singaut strong moa. Ol i wok long painim abus yu laik givim ol. Taim san i kamap, ol i save go bek long hul bilong ol. Na ol man i save kirap na i go mekim wok bilong ol inap long san i go daun. Bikpela, yu bin wokim planti samting. Yu gat bikpela save na yu wokim olgeta dispela samting. Ol samting yu bin wokim i pulap tru long dispela graun. Solwara i bikpela tru, na planti bikpela pis na liklik pis na ol arapela samting i stap long en. Mipela i no inap kaunim. Ol sip i save go i kam long solwara, na ol traipela pis bipo yu wokim, ol tu i save swim na kalap kalap long solwara. Olgeta i save wet long yu long givim kaikai long ol long taim ol i hangre. Yu save givim kaikai long ol na ol i kaikai. Yu tasol yu givim ol na bel bilong ol i pulap. Yu givim baksait long ol na ol i save pret. Na taim yu rausim win long ol, ol i dai na kamap graun gen. Yu save givim win long ol na ol i kisim laip. Yu save mekim olgeta samting i kamap nupela long graun. Biknem na laik bilong Bikpela i mas i stap oltaim oltaim. Na Bikpela i ken amamas long olgeta samting em i bin wokim. Em i save lukluk long graun na graun i guria. Em i save putim han long ol maunten na smok i kamap long ol maunten. Taim mi stap laip, bai mi singim ol song long Bikpela. Bai mi singim ol song bilong litimapim nem bilong God bilong mi inap long taim mi dai. Em i save mekim mi i amamas, olsem na mi laik bai em i ken laikim song bilong mi. Bikpela, yu ken bagarapim olgeta manmeri i save mekim sin. Mi laik bai ol man nogut i lus tru. Mi mas litimapim nem bilong Bikpela. Litimapim nem bilong Bikpela! Yumi kolim nem bilong Bikpela na singaut long em na tok tenkyu long em. Na yumi mas tokaut long olgeta lain manmeri long ol bikpela wok em i bin mekim. Yumi singim ol song bilong amamas long em na bilong litimapim nem bilong em. Na yumi tokaut long ol gutpela gutpela samting em i bin mekim. Yumi amamas na givim biknem long em. Ol man i save go klostu long Bikpela, ol i ken amamas tru. Oltaim yumi mas i go klostu long Bikpela na askim em long helpim na strongim yumi. Yupela ol tumbuna pikinini bilong Abraham, em wokman bilong Bikpela, yupela lain bilong Jekop, yupela ol manmeri Bikpela i bin makim bilong em yet, yupela i mas tingim gen ol strongpela wok bilong Bikpela na ol mirakel em i bin wokim. Na yupela i mas tingim ol samting em i bin mekim bilong mekim save long ol man nogut. *** Bikpela em i God bilong yumi. Em i save bosim olgeta manmeri bilong dispela graun. Bikpela i bin mekim wanpela kontrak wantaim yumi na dispela kontrak bai i stap oltaim. Na oltaim em bai i tingim yet tok bilong dispela kontrak. Bikpela i bin mekim dispela kontrak wantaim Abraham. Na em i bin mekim strongpela promis long Aisak long bihainim tok bilong dispela kontrak. Em i bin tok gen long Jekop, em tumbuna bilong ol Israel, na em i bin strongim dispela kontrak bilong i stap oltaim. Bikpela i bin tok olsem, “Mi bai givim graun Kenan long yu, na dispela graun bai i stap graun bilong ol lain tumbuna pikinini bilong yu.” Bipo ol Israel i liklik lain tru na ol i olsem ol tripman. Tru, ol i bin i stap long graun Kenan, tasol ol i no gat graun bilong ol yet. Ol i save raun nabaut long graun bilong ol arapela lain pipel. Tasol Bikpela i no larim ol sampela lain i daunim ol. Nogat. Em i helpim ol na em i krosim ol king i laik mekim nogut long ol. Em i tokim ol dispela king olsem, “Mi makim ol dispela manmeri bilong mekim wok bilong mi na yupela i no ken mekim pasin nogut long ol. Yupela i no ken mekim nogut long ol profet bilong mi.” Bikpela i mekim bikpela hangre i kamap long graun bilong ol, na em i pinisim olgeta kaikai bilong ol. Tasol em i salim Josep i go paslain long ol na em i stap long kantri Isip. Ol i larim ol man i baim Josep na em i kamap wokboi nating bilong ol. Ol i pasim strong ol sen long lek bilong en na lek i pen. Na ol i pasim bikpela ring ain long nek bilong en. Em i stap olsem inap long taim ol samting i kamap olsem em i bin tokaut long en. Tok bilong Bikpela i soim ol olsem, tok bilong Josep i tru. Orait nau king bilong Isip i salim wanpela man i go lusim Josep long kalabus. Dispela king bilong ol arapela lain em i pinisim kalabus bilong Josep. Na king i putim Josep i stap hetman bilong gavman bilong en. Olsem na Josep i stap namba wan gavman bilong Isip. Em i gat wok bilong bosim ol ofisa bilong king, na em i gat pawa bilong skulim gut ol man i save givim tingting long king. Bihain Jekop i go i stap long Isip. Na bihain Bikpela i helpim ol lain manmeri bilong en na ol i gat planti pikinini. Na em i mekim strong bilong ol i winim strong bilong ol birua bilong ol. Em i mekim ol Isip i birua long ol manmeri bilong en, na ol Isip i painim rot bilong mekim nogut long ol wokman bilong en. Bihain Bikpela i makim Moses, wokman bilong en, na Aron, na i salim tupela i go long Isip. Tupela i mekim strongpela wok bilong God na i wokim ol mirakel long Isip. God i mekim tudak i karamapim graun bilong ol, tasol ol Isip i sakim tok bilong en. Em i tanim olgeta wara bilong ol i kamap blut na i kilim i dai olgeta pis. Ol rokrok i kamap planti moa na pulapim graun bilong ol, na bikpela haus bilong king tu. God i tok, na ol lang na natnat i kamap planti tumas na pulapim olgeta hap graun na ples. Em i no salim ren tru i kam daun long graun bilong ol. Em i mekim ren ais na paia bilong klaut i kam daun. Em i bagarapim ol diwai wain na ol diwai fik bilong ol, na em i brukim ol diwai nabaut. Em i tok tasol, na ol grasopa i kamap. Namba bilong ol i moa yet, na ol man i no inap kaunim. Ol grasopa i kaikai olgeta samting i gat lip, na olgeta lip bilong kaikai ol Isip i bin planim. Na God i kilim i dai ol nambawan pikinini man bilong olgeta famili bilong Isip. Bihain em i bringim ol Israel i go na ol i lusim Isip. Ol i karim silva na gol wantaim na ol i go. Olgeta Israel i stap gut. I no gat wanpela i bagarap. Ol Isip i pret long ol Israel. Olsem na ol Isip i lukim ol i go pinis na ol i amamas tru. God i putim wanpela klaut i stap antap na karamapim ol manmeri bilong en. Na long nait em i putim bikpela paia i stap na ol i gat lait. Ol i askim em long sampela kaikai, na em i salim ol pisin i kam na ol i kaikai. Em i givim bret bilong heven long ol, na ol i kaikai na pulap tru. Em i mekim wara i kamap long wanpela bikpela ston. Bikpela wara i kapsait na i ran i go long ples drai i gat wesan, olsem wanpela bikpela wara bilong bus. Em i tingting yet long dispela strongpela promis bipo em i mekim long Abraham, wokman bilong em. Olsem na em i bringim ol manmeri bilong en i go. Na ol i singsing na amamas i go. Dispela ol manmeri em i makim pinis bilong em yet, ol i singaut na amamas na wokabaut i go. Graun bilong ol arapela lain manmeri, em i givim long ol. Na em i larim ol i kisim ol gaden bilong ol dispela lain. Em i mekim olsem bai ol Israel i ken bihainim olgeta tok na olgeta lo bilong em. Litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela! Yumi mas tok tenkyu long em, long wanem, pasin bilong en i gutpela olgeta, na oltaim em i save laikim yumi tumas. Husat inap long stori long ol bikpela samting em i bin mekim? Na husat i ken litimapim nem bilong en inap long gutpela pasin bilong en? Ol man i save bihainim tok bilong en na mekim stretpela pasin, ol i ken amamas. Bikpela, taim yu helpim ol manmeri bilong yu, yu mas tingting long mi. Na taim yu kisim bek ol, kisim bek mi tu. Mi laik lukim ol manmeri bilong yu i sindaun gut na i kisim ol gutpela samting, na mi laik amamas wantaim ol. Mipela bai i amamas, long wanem, mipela i stap lain bilong yu. Mipela i mekim sin pinis, olsem bipo ol tumbuna i mekim. Mipela i mekim ol kain kain pasin nogut. Long Isip ol tumbuna i no save gut long ol bikpela wok yu bin mekim. Yu bin helpim ol planti taim na ol i save olsem yu laikim tru ol. Tasol ol i lusim tingting long dispela, na taim ol i kamap long solwara Retsi ol i bikhet long yu. Tasol Bikpela i laik soim bikpela strong bilong em long ol. Olsem na em i kisim bek ol na ol i no bagarap, olsem em i bin promis long ol. Em i tok strong long solwara Retsi na solwara i kamap olsem graun i drai. Olsem na em i bringim ol manmeri i go na ol i brukim dispela solwara olsem man i wokabaut long graun i drai. Em i kisim bek ol long han bilong ol man i birua long ol. Em i helpim ol na ol birua i no bagarapim ol. Tasol wara i karamapim ol birua na ol i dai pinis. Na i no gat wanpela i stap laip. Bikpela i mekim olsem, na ol manmeri bilong en ol i bilipim ol promis bilong en, na ol i litimapim nem bilong en long ol song bilong ol. Tasol kwiktaim ol i lusim tingting long ol samting Bikpela i bin mekim. Na ol i no kisim tok bilong God pastaim. Nogat. Ol i mekim ol samting long tingting bilong ol yet. Long ples drai, bel bilong ol i kirap strong long kaikai, na ol i traim God. Ol i askim God long dispela samting na em i givim ol, tasol em i mekim bikpela sik tu i kamap long ol. Ol i stap long ples drai na sampela man i mangalim wok bilong Moses wantaim Aron, dispela tupela wokman bilong Bikpela yet. Orait bikpela hul i kamap long graun na Datan wantaim Abiram na ol lain bilong tupela ol i pundaun long hul na graun i pas na karamapim ol. Na paia i kam daun long ol man i bihainim ol na i kukim dispela ol manmeri nogut. Ol i stap long maunten Horep na ol i wokim wanpela bulmakau long gol, na ol i lotu long dispela giaman god. Ol i kisim piksa bilong bulmakau i save kaikai gras, na ol i lotu long em. Long dispela pasin ol i daunim biknem bilong God. God i bin mekim strongpela wok tru long Isip, na em i kisim bek ol Israel long han bilong ol Isip. Tasol ol Israel i lusim tingting long em. God i bin mekim ol bikpela nambawan wok long Isip na long solwara Retsi em i mekim ol samting i narakain tru, na ol manmeri i kirap nogut tru. Orait God i tok bai em i bagarapim ol manmeri bilong en. Tasol Moses, dispela wokman God i bin makim, em i sanap long ai bilong God, na em i helpim ol Israel na i pasim belhat bilong God, na God i no bagarapim ol. Na ol i no laikim dispela gutpela graun, long wanem, ol i no bilipim promis bilong God. Ol i stap long haus sel na i tok kros long God, na ol i no bihainim tok bilong Bikpela. Orait God i givim strongpela tok long ol. Em i tok olsem ol bai i dai long ples drai i gat ston. Na bai em i rausim ol tumbuna i kamap bihain, bai ol i go i stap namel long ol arapela lain, na bai ol i dai long ol arapela kantri. Bihain ol i lotu long ol giaman god Bal long ples Peor, na ol i kaikai ol ofa ol i givim long ol dispela god i no gat laip. Long dispela pasin ol i mekim Bikpela i kros, na em i salim bikpela sik nogut i go long ol. Tasol Finias i kirap na mekim save long ol man i mekim rong na bikpela sik i pinis. Na inap long nau mipela i tingim dispela stretpela pasin bilong em, na bihain bihain olgeta manmeri bai i tingim yet. Ol Israel i stap long wara Meriba na ol i mekim God i kros, na Moses i kisim hevi bilong asua bilong ol. Ol i mekim Moses i bel nogut tru na em i mekim tok i no stret. Ol i no kilim i dai ol arapela lain olsem Bikpela i tokim ol. Tasol ol Israel i marit long ol haiden na bihainim pasin nogut bilong ol. Na ol i lotu long ol giaman god na dispela i mekim God i bagarapim ol. Ol i kilim ol pikinini man na pikinini meri bilong ol na ofaim long ol giaman god. Ol i kilim ol pikinini man na pikinini meri bilong ol yet. Ol pikinini i no bin mekim rong, tasol ol i kilim ol na givim ol long ol giaman god bilong Kenan olsem ofa. Na blut bilong ol i mekim graun i kamap doti long ai bilong God. Dispela pasin i mekim ol yet i kamap doti long ai bilong God, na ol i givim baksait long God na ol i no bihainim em. Orait nau Bikpela i kros tru long ol manmeri bilong em, na em i no laikim ol moa. Na em i lusim ol na larim ol arapela lain i bosim ol. Olsem na ol i stap aninit long han bilong ol birua. Ol birua i givim planti hevi long ol, na ol i stap aninit tru long strong bilong ol. Planti taim Bikpela i helpim ol manmeri bilong en, tasol ol i bihainim laik bilong ol yet na ol i bikhet na sakim tok bilong en, na ol i mekim planti sin. Tasol taim ol i beten long Bikpela, em i harim beten bilong ol, na em i sori long ol i stap nogut. Em i sori tumas long ol na i tingting bek long kontrak bilong en. Na em i senisim tingting bilong en gen. Em i kirapim tingting bilong ol birua i bin kalabusim ol Israel na ol i sori long ol Israel. God, Bikpela bilong mipela, nau yu mas kisim bek mipela. Mipela i stap namel long ol arapela lain manmeri, tasol yu mas bungim mipela na bringim mipela i kam bek long graun bilong mipela. Olsem bai mipela i ken tingting long biknem bilong yu na tenkyu long yu. Na mipela i ken amamas long litimapim nem bilong yu. Yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong yumi Israel, nau na olgeta taim bihain. Na olgeta manmeri i mas tok, “I tru.” Litimapim nem bilong Bikpela! Yumi mas tenkyu long Bikpela. Em i gutpela tumas long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi tumas. Yupela olgeta manmeri, Bikpela i bin kisim bek yupela long han bilong ol birua, yupela wantaim mi yumi litimapim nem bilong Bikpela. Em i kisim bek yupela ol manmeri long ol arapela graun long hap bilong sankamap na bilong san i go daun na long hap bilong not na long hap bilong saut. Sampela i bin wokabaut nabaut long bikpela ples drai i gat wesan. Ol i no lukim wanpela rot bai ol i go i stap long taun. Ol i hangre tru na i dai long wara na ol i ting bai ol i bagarap. Ol i stap nogut olsem, orait ol i singaut long Bikpela, na em i bin mekim gutpela wok tru bilong helpim ol. Em i stiaim ol na bringim ol i go na ol i kamap long wanpela taun na ol i stap long en. Orait ol i mas tenkyu tru long Bikpela, oltaim em i save sori long ol, na em i bin mekim gutpela wok tru bilong helpim ol. Em i save givim wara long ol manmeri, nek bilong ol i drai na ol i dring na ol inap tru. Na em i save givim planti kaikai long ol man i hangre na ol i kaikai na ol i pulap. Sampela i stap long ples tudak insait long haus kalabus. Ol man i bin kalabusim ol long sen na givim hevi long ol. Long wanem, ol i bikhet long tok bilong God Antap Tru, na ol i sakim tok bilong em. Ol i hatwok tru na strong bilong ol i pinis olgeta. Ol i pundaun long graun na i no gat man bilong helpim ol. Ol i stap nogut olsem, orait ol i singaut long Bikpela, na em i helpim ol na i pinisim dispela hevi bilong ol. Bikpela i kisim ol na ol i lusim dispela tudak, na em i brukim sen bilong ol na ol i no kalabus moa. Orait ol i mas tenkyu tru long Bikpela, oltaim em i save sori tru long ol, na em i bin mekim gutpela wok tru bilong helpim ol. Em i save brukim ol dua ol man i bin wokim long bras, na brukim brukim ol ba ain long banis bilong haus kalabus. Sampela i kisim sik long pasin nogut ol i bin mekim. Ol i mekim planti rong, olsem na ol i karim pen. Ol i no laik kisim kaikai, olsem na klostu ol i dai. Ol i stap nogut olsem, orait ol i singaut long Bikpela, na em i pinisim dispela hevi bilong ol. Em yet i tok na i mekim orait skin bilong ol gen, na em i kisim bek ol long matmat. Orait ol i mas tenkyu tru long Bikpela, oltaim em i sori tumas long ol, na em i bin mekim gutpela wok tru bilong helpim ol. Ol i ken mekim ofa bilong tenkyu long em. Na ol i ken singim song na tokaut long ol manmeri long ol gutpela samting em i bin mekim. Sampela man i wok boskru long sip na ol i go long bikpela solwara long olgeta ples nabaut na i wok bisnis long bringim kago long ol manmeri. Ol dispela boskru i lukim ol samting Bikpela i mekim. Ol i lukim ol gutpela samting em i mekim long biksolwara. Bikpela i tok na em i kirapim strongpela win, na dispela i kirapim traipela biksi. Ol sip i go antap tru na i go daunbilo tru. Olsem na ol boskru i ting bai ol i bagarap na ol i pret nogut tru. Ol i wokabaut longlong long sip olsem man i spak, na ol i no inap mekim wanpela samting bilong helpim sip. Ol i stap nogut olsem, orait ol i singaut long Bikpela, na em i helpim ol na pinisim dispela hevi bilong ol. Em i mekim strongpela win i pinis na biksi i dai na solwara i no kirap moa. Ol i lukim solwara i stap isi na ol i amamas tru, na Bikpela i bringim ol i go kamap long pasis bilong taun ol i laik i go long en. Orait ol i mas tenkyu long Bikpela, oltaim em i save laikim ol tumas, na em i save mekim gutpela wok tru bilong helpim ol. Taim ol i bung wantaim ol manmeri bilong God ol i mas tokaut long biknem bilong em. Ol i bung wantaim ol hetman, na ol i ken litimapim nem bilong en namel long ol. Bikpela i save mekim ol bikpela wara i drai olgeta na em i save pinisim olgeta wara i kamap long graun. Graun i gat gris, em i mekim i kamap graun i gat sol, na i no gat wanpela samting i kamap long en. Ol man bilong dispela hap ol i mekim pasin nogut, olsem na Bikpela i givim dispela hevi long ol. Bikpela i mekim planti wara i kamap long ples drai, na em i save mekim ples drai i gat planti wara. Na em i larim ol man i sot long kaikai ol i sindaun long dispela hap na ol i wokim taun na ol i stap long en. Ol i planim kaikai na ol diwai wain, na ol i kisim planti kaikai na wain. Bikpela i mekim gut tru long ol manmeri bilong en. Olsem na ol i karim planti pikinini, na em i mekim ol bulmakau i kamap planti. Taim ol birua i winim ol long pait na mekim ol i sem na daunim ol tru na givim pen long ol, Bikpela i mekim ol hetman bilong ol birua i kamap olsem samting nating tasol, na em i mekim ol i wokabaut nabaut long ples drai i no gat rot. Tasol ol rabisman i stap nogut, em i bin helpim ol. Na em i mekim pikinini bilong ol i kamap planti olsem ol sipsip. Ol stretpela manmeri i lukim dispela na ol i belgut. Tasol ol man nogut i no gat tok. Ol i pasim maus tasol. Orait yupela manmeri i gat gutpela tingting, yupela i mas tingim gut olgeta dispela samting. Na yupela tokaut olsem, Bikpela i save laikim yumi oltaim. God, long bel bilong mi, mi bilip strong long yu. Yes, mi bilip olgeta long yu. Nau bai mi singim song bilong litimapim nem bilong yu. Mi mas kirap lusim slip. Mi mas paitim gita na kulele samting. Tulait i bruk, orait bai mi mekim dispela musik. Bikpela, bai mi tenkyu long yu namel long ol arapela lain. Bai mi go long olgeta manmeri na litimapim nem bilong yu. Yu save laikim mipela moa yet. Sapos mipela i laik makim dispela, bai mak i go inap long skai. Oltaim yu save bihainim gutpela tok bilong yu. Sapos mipela inap kaunim olgeta taim yu bin mekim gut long mipela, bai mak i go inap long ol klaut. God, mi laik bai ol manmeri i litimapim nem bilong yu antap tru. Mekim strong bilong yu i kamap ples klia long olgeta hap bilong graun, bai olgeta manmeri i ken save long biknem bilong yu. Yu save laikim tru mipela, olsem na harim prea bilong mi, na kisim bek mipela long bikpela strong bilong yu, na bai mipela i ken i stap gut. God i stap long haus bilong en na i tok, “Mi winim pait pinis, olsem na bai mi amamas na tilim graun bilong Sekem na ples daun bilong Sukot long ol manmeri bilong mi. Gileat wantaim Manase i bilong mi. Efraim i olsem hat kapa bilong mi. Na Juda i olsem stik king bilong mi. Tasol Moap i olsem dis waswas bilong mi, na Idom em i olsem ples bilong putim su bilong mi. Na bai mi winim ol Filistia long pait, na bai mi amamas na singaut.” God, husat inap bringim mi i go long dispela taun i gat strongpela banis? Na husat inap bringim mi i go long Idom? God, yu givim baksait pinis long mipela, a? Yu no laik helpim ol ami bilong mipela, a? Yu helpim mipela, na bai mipela i pait long ol birua. Long wanem, helpim bilong ol man em i samting nating tasol. Sapos God i helpim mipela, mipela bai i winim pait. Em yet bai i daunim ol birua bilong mipela. God, mi save litimapim nem bilong yu. Plis, yu mas harim prea bilong mi. Long wanem, ol man nogut na ol man bilong giaman, ol i birua long mi na tok giaman long mi. Ol i tok nogut tru long mi, tasol ol i tok nating. I no gat as bilong tok. Mi save laikim ol na mi beten bilong helpim ol, tasol ol i no laikim mi. Mi mekim gutpela pasin long ol, tasol ol i bekim pasin nogut long mi. Mi save laikim ol tumas, tasol ol i no laikim mi. Makim wanpela man nogut bai em i ken skelim tok bilong birua bilong mi long kot. Wanpela birua bilong em yet i ken kotim em. Man i harim kot i ken painimaut dispela man i gat asua, na salim em i go long kalabus. Na em i mas tingim ol beten tu bilong dispela man, em i sin. Mi laik bai em i mas i dai kwiktaim, na narapela man i ken kisim wok bilong en. Na mi laik bai em i dai na ol pikinini bilong en bai i no gat papa, na meri bilong en i no gat man. Na mi laik bai ol pikinini bilong en ol i no gat haus na ol i stap rabis tru. Na ol man i ken rausim ol long haus nogut ol i stap long en. Sapos dispela birua i gat dinau long sampela man, mi laik bai ol dispela man i kam kisim graun samting bilong en, na bai ol man bilong narapela ples i ken kisim olgeta samting em i bin mekim wok bilong baim. Mi laik bai i no gat wanpela man i ken marimari long em, na bai i no gat wanpela i sori long ol pikinini bilong en i no gat papa. Mi laik bai ol pikinini bilong en i ken i dai na ol lain i kamap bihain i no ken tingting moa long nem bilong dispela man. Mi laik bai Bikpela i ken tingting long pasin nogut ol tumbuna bilong en i bin mekim. Na em i no ken lusim sin bilong mama bilong en. Bikpela i ken tingting oltaim long sin bilong ol, na ol manmeri i ken lusim tingting olgeta long lain bilong en. Dispela man i no bin tingting long marimari long ol arapela man. Em i birua long ol rabisman na long ol man i sot long ol samting na long ol man i bel hevi, na em i kilim ol i dai. Bipo em i laik mekim tok nogut long ol arapela man i ken bagarap, orait nau em yet i mas bagarap. Em i no laik askim God long mekim gut long ol arapela man, orait em tu i no ken kisim blesing bilong God. Oltaim em i save tok long ol arapela man i ken bagarap, na dispela tok i kamap olsem bilas bilong em yet. Mobeta dispela tok bilong en i go insait long bodi bilong en, olsem wara, na i go insait long ol bun bilong en olsem wel. Na dispela tok bilong en i ken karamapim em olsem klos, na raunim bel bilong en olsem let. Mi laik bai Bikpela i ken mekim save olsem long ol man i kotim mi, long wanem, ol i save mekim dispela tok nogut tru long mi. Tasol God, Bikpela bilong mi, mi laik bai yu helpim mi, olsem yu promis pinis. Yu gutpela na yu laikim mi oltaim, olsem na yu mas kisim bek mi. Mi stap rabisman tru na mi stap nating, na mi pilim nogut. Mi laik i go pinis olsem tewel san i mekim kamap em i go pinis long apinun, taim san i go daun. Mi olsem binatang win i tromoi i go. Mi bin tambu long kaikai na skru bilong mi i no gat strong. Mi kamap bun nating na olgeta bun bilong mi i slek tru. Ol manmeri i save lukim mi na tok bilas long mi. Ol i tantanim het na lap long mi. God, Bikpela bilong mi, yu save laikim mi tru oltaim. Yu ken helpim mi na kisim bek mi. Mekim ol birua i save olsem, yu tasol yu save helpim mi na kisim bek mi. Ol i ken tok bai God i bagarapim mi, tasol bai yu mekim gut tasol long mi. Mi laik bai yu daunim ol man i mekim nogut long mi, na bai mi, wokman bilong yu, mi ken belgut. Mi laik ol birua bilong mi ol i pilim bikpela sem, na ol manmeri i ken lukim ol i sem nogut. Tasol bai mi bikmaus na tok tenkyu long Bikpela. Long taim ol manmeri i bung bilong lotu bai mi litimapim nem bilong em. Long wanem, em i save helpim ol rabisman na lukautim ol, bai ol man i no inap kotim ol na tok ol i mas i dai. Bikpela i tokim Bikpela bilong mi olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” Bikpela i stap long Saion, na bai em i mekim yu i bosim planti ples, na em i tok, “Yu bosim ol birua bilong yu.” Taim yu laik pait long ol birua ol manmeri bilong yu bai i go wantaim yu na helpim yu, na bai yupela i go antap long maunten bilong God. Olgeta nait, wara i save kamap long gras, na gras i kisim nupela strong. Na bai yu tu yu kisim strong long olgeta de. Bikpela i promis pinis long yu olsem, “Bai yu stap pris oltaim oltaim. Yu wankain pris olsem Melkisedek.” Bikpela i tok tru olgeta na em i no inap senisim tok bilong en. Bikpela i sanap wantaim yu bilong strongim yu. Taim em i belhat bai em i pait long ol king nabaut na bai em i winim pait na daunim ol tru. Em bai i bekim rong bilong ol lain manmeri, na long ples bilong pait bai em i kilim i dai planti man. Em bai i daunim ol king long olgeta hap bilong graun. Em bai i go long wara i ran klostu long rot na em bai i dring. Olsem na bai em i kisim strong na winim pait. Litimapim nem bilong Bikpela! Laik bilong mi i strong olgeta, olsem na bai mi givim bikpela tenkyu long em long bung bilong olgeta manmeri bilong en. Bikpela i save mekim ol nambawan wok tru. Ol manmeri i save laikim tumas wok bilong Bikpela, ol i laik save gut long ol dispela wok. Olgeta samting em i mekim i save kamapim biknem bilong en, na em i gutpela tumas. Stretpela pasin bilong en bai i stap oltaim oltaim. Bikpela i kirapim tingting bilong ol manmeri bai ol i tingting oltaim long ol gutpela samting em i bin mekim. Oltaim Bikpela i save marimari na sori long yumi. Em i save givim kaikai long ol manmeri i save pret long em. Em i no save lusim tingting long dispela kontrak em i bin mekim wantaim ol manmeri bilong en. Em i givim graun bilong ol sampela lain long ol manmeri bilong en. Na long dispela pasin em i soim strong bilong en long ol. Pasin bilong en i tru na i stret olgeta. Yumi inap bilipim na bihainim olgeta lo bilong en. God i save mekim gutpela na stretpela pasin tasol na em i kamapim lo. Na lo bilong en bai i stap oltaim. Em i bin baim bek ol manmeri bilong en. Na em i mekim wanpela kontrak wantaim ol, na dispela kontrak i stap oltaim oltaim. Bikpela em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na taim ol man i tingting long biknem bilong en ol i save pret na i stap aninit tru long em. Sapos man i laik kamap saveman em i mas pret long Bikpela. Em i save givim gutpela tingting long ol manmeri i save bihainim laik bilong en. Yumi mas litimapim nem bilong en oltaim oltaim. Litimapim nem bilong Bikpela! Wanem man i save pret long Bikpela na i laikim tumas long bihainim ol lo bilong en, dispela man i ken amamas. Ol pikinini bilong en bai i gat bikpela namba namel long ol manmeri. God bai i mekim gut tru long ol lain tumbuna bilong dispela gutpela man. Famili bilong en bai i kisim planti mani samting, na em bai i stap gut oltaim. Tudak i stap, tasol lait i save kamap bilong helpim ol gutpela man. Gutpela man i save marimari na sori long ol arapela manmeri na em i save wokabaut stret. Man i save mekim gutpela pasin na i save larim ol arapela man i dinau long en, na i save mekim wok bisnis bilong en i go stret olgeta, dispela man i ken amamas. Gutpela man i no inap pundaun, na ol manmeri i no inap lusim tingting long em. Sapos em i harim nius bilong ol hevi i kamap, em i no save pret. Em i save bilip strong long Bikpela. Em i no save wari na pret long ol samting. Na em i save, ol birua bai i lus long pait. Em i save givim planti samting long ol rabisman. Stretpela pasin bilong en i stap oltaim. Na em bai i gat bikpela namba long ples, na ol bai i litimapim nem bilong en. Ol man nogut i save lukim dispela samting na ol i kros. Ol i bel nogut long gutpela man, na bihain ol i save bagarap olgeta. Na ol i no inap kisim gutpela samting ol i bin wet long kisim. Litimapim nem bilong Bikpela! Yupela wokman bilong Bikpela, litimapim nem bilong em! Yumi olgeta i mas amamas long nem bilong Bikpela, nau na olgeta taim bihain. Long hap bilong sankamap i go inap hap bilong san i go daun, yumi olgeta manmeri i mas litimapim nem bilong Bikpela. Bikpela i save bosim olgeta lain pipel. Biknem bilong en i winim olgeta samting long heven. I no gat wanpela man i olsem God, Bikpela bilong yumi. Em i stap antap tru. Em i save lukluk i kam daun na lukim heven na graun wantaim. Em i save helpim ol rabisman na ol i no i stap nogut moa. Ol i stap gut tasol. Em i save helpim ol man i sot long ol samting na ol i kisim inap. Em i save putim ol i stap wantaim ol hetman bilong ol manmeri bilong en. Na em i save mekim gut long ol meri i no save karim pikinini na mekim ol i karim planti pikinini, na ol meri i amamas tru. Litimapim nem bilong Bikpela! Bipo ol Israel i lusim Isip na i go. Dispela ol lain bilong Jekop i lusim ples bilong ol arapela lain. Taim ol i mekim olsem, ol Juda i kamap manmeri bilong Bikpela, na ol Israel tu. Solwara Retsi em i lukluk na i ranawe, na wara Jordan i sanap i stap na wara i no ran moa. Ol bikpela maunten i kalap kalap olsem ol meme na ol liklik maunten i kalap nabaut olsem ol sipsip. Solwara, wanem samting i kamap na yu ranawe? Wara Jordan, olsem wanem na yu no ran moa? Ol maunten, bilong wanem yupela i kalap kalap olsem ol meme? Yupela ol liklik maunten, olsem wanem na yupela i kalap nabaut olsem ol sipsip? Graun, nau Bikpela i kam na yu mas guria. God bilong Jekop i kam pinis na yu mas guria. Em i save mekim ston i kamap hul wara, na maunten ston i kamap bikpela wara. God, oltaim yu save laikim tumas mipela, na yu no save lusim mipela. Olsem na mipela i mas litimapim biknem bilong yu tasol. Mipela i no ken litimapim nem bilong mipela yet. Bilong wanem ol arapela lain i save askim mipela olsem, “We stap God bilong yupela?” God bilong yumi i stap long heven. Sapos em i laik mekim wanpela samting, orait em i save mekim tasol. Ol arapela lain i bin wokim ol giaman god bilong ol long gol na silva. Ol man tasol i bin wokim ol. Ol giaman god i gat maus, tasol ol i no inap toktok. Ol i gat ai, tasol ol i no inap lukluk. Ol i gat yau, tasol ol i no inap harim toktok. Ol i gat nus, tasol ol i no inap smelim samting. Ol i gat han, tasol ol i no inap holim samting. Na ol i gat lek, tasol ol i no inap wokabaut. Na ol i no inap mekim wanpela singaut na wanpela krai. Ol man i wokim ol giaman god, ol i ken kamap wankain olsem ol giaman god ol i bin wokim. Na ol manmeri i save bilip long ol giaman god, ol tu i ken kamap olsem. Yupela manmeri bilong Israel, yupela i mas bilip long Bikpela. Em i save helpim yupela na lukautim yupela. Yupela pris bilong God long lain bilong Aron, yupela i mas bilip long Bikpela. Em i save helpim yupela na lukautim yupela. Yupela manmeri i save pret long Bikpela, yupela i mas bilip long em. Em wanpela tasol i save helpim yupela na lukautim yupela. Bikpela i save tingting oltaim long yumi, na bai em i mekim gut long yumi. Em bai i mekim gut long ol Israel na long lain pris bilong God. Bikpela bai i mekim gut long olgeta manmeri i save pret long em, ol manmeri i gat nem na ol manmeri i no gat nem. Mi laik bai Bikpela i givim planti pikinini long yupela na long ol tumbuna bilong yupela i kamap bihain. Bikpela i bin mekim kamap heven na graun, em i ken mekim gut tru long yupela. Heven em i ples bilong God tasol, na em i givim graun long yumi manmeri. Ol man i dai pinis i save go long ples bilong ol, na ol i no save litimapim nem bilong Bikpela. Tasol yumi lain i stap yet, bai yumi tenkyu long Bikpela, nau na bihain tu. Litimapim nem bilong Bikpela! Bikpela i save harim singaut bilong mi. Olsem na mi laikim em tumas. Tru tumas, em i save harim beten bilong mi. Em i save harim olgeta singaut bilong mi. Olsem na olgeta taim mi stap laip bai mi beten long em. Dai i olsem rop i pasim mi. Mi tingting long ples bilong ol man i dai pinis, na dispela i mekim mi i pret nogut tru na mi wari moa yet. Olsem na mi singaut long Bikpela na mi tok olsem, “Bikpela, mi singaut bai yu kisim bek mi, nogut mi dai.” Bikpela i save marimari long yumi na i mekim gut long yumi. God bilong yumi em i save sori long yumi. Bikpela i save lukautim ol man i no inap helpim ol yet. Bipo ol man i laik bagarapim mi na em i kisim bek mi. Nau mi ken bel isi gen, long wanem, Bikpela i bin mekim gut tru long mi. Bikpela, yu kisim bek mi na mi no bin i dai. Yu mekim drai aiwara bilong mi, na yu lukautim mi na mi no pundaun. Olsem na mi bai wokabaut wantaim Bikpela olgeta taim mi stap long graun. Mi bilip long God taim mi tok olsem, “Bikpela hevi tru i karamapim mi.” Na taim mi pret na mi tok, “Mi no ken bilip long wanpela man,” long dispela taim tu mi bilip long God. Bikpela i bin mekim gut tru long mi. Olsem na bai mi givim wanem samting long em? Bai mi bringim wanpela kap wain long Bikpela olsem ofa i soim olsem God i kisim bek mi pinis. Mi mekim olsem bilong tok tenkyu long Bikpela i bin kisim bek mi. Long taim olgeta manmeri bilong en i kam bung, mi bai mekim olsem mi bin promis. Ol manmeri bilong God ol i nambawan tru long ai bilong en. Na sapos wanpela i dai em i no save ting dispela em i samting nating. Bikpela, mi wokman bilong yu. Mi save mekim wok bilong yu, olsem bipo mama i mekim. Yu bin lusim ol rop i pasim mi na mi kamap fri. Bai mi mekim ofa bilong tenkyu long yu, na bai mi prea long yu. Bipo mi bin mekim promis long yu, na nau bai mi mekim dispela samting long ai bilong olgeta manmeri bilong yu. Bikpela, bai mi mekim dispela ofa long Jerusalem, insait long haus bilong yu. Yumi litimapim nem bilong Bikpela! Yupela olgeta lain pipel, litimapim nem bilong Bikpela. Yupela manmeri bilong olgeta kantri, litimapim nem bilong en. Em i laikim yumi tru oltaim. Em i save bihainim tok bilong en oltaim na em i no ken lusim yumi. Litimapim nem bilong Bikpela! Yumi mas tenkyu long Bikpela. Em i bin mekim gutpela pasin long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi tumas. Yumi ol Israel i mas tok olsem, “Em i laikim yumi tru oltaim oltaim.” Ol pris bilong God tu i mas tok olsem, “Em i save laikim yumi tru oltaim oltaim.” Olgeta manmeri i save pret long Bikpela, ol i mas tok olsem, “Em i save laikim yumi tru oltaim oltaim.” Mi gat bikpela hevi na mi prea long Bikpela, na em i harim mi na i pinisim dispela hevi. Bikpela i stap wantaim mi na mi no inap pret. Ol man i no inap mekim wanpela samting long mi. Bikpela yet i save helpim mi. Olsem na bai mi lukim Bikpela i daunim ol birua na bagarapim ol. I gutpela sapos yumi bilip long Bikpela, na yumi no bilip long ol man. I gutpela sapos yumi bilip long Bikpela, na yumi no bilip long ol king na ol hetman. Planti birua i raunim mi, tasol long strong bilong Bikpela mi pinisim ol. Ol i raunim mi i stap long olgeta hap, tasol long strong bilong Bikpela mi pinisim ol. Ol i raunim mi olsem planti binatang. Tasol ol i dai kwiktaim olsem paia long kunai i dai. Long strong bilong Bikpela mi pinisim ol. Ol i pait strong tru wantaim mi na mi laik lus. Tasol Bikpela i helpim mi. Bikpela i save mekim mi i kamap strong tumas. Em yet i save helpim mi. Harim ol manmeri bilong God i singaut insait long ol haus sel bilong ol. Ol i tok, “Strong bilong Bikpela tasol i bin mekim dispela.” Bikpela strong bilong Bikpela i helpim mipela na mipela i winim pait. Mi no ken i dai yet. Nogat. Bai mi stap laip, na bai mi stori long ol samting Bikpela i bin mekim. Bikpela i bin mekim save tru long mi, tasol em i no larim mi i dai. Opim ol dua bilong haus bilong Bikpela na mi ken i go insait na litimapim nem bilong en. Dispela hia em i dua bilong Bikpela. Ol stretpela manmeri tasol i ken i go insait long en. Bikpela, yu bin harim prea bilong mi, na yu helpim mi na mi stap gut. Olsem na mi litimapim nem bilong yu. Dispela ston ol kamda i ting em i nogut na ol i rausim, em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus. Bikpela yet i mekim dispela samting i kamap, na mipela i lukim em i gutpela tru. Bikpela i givim yumi dispela gutpela de. Yumi mas amamas na belgut long en. Bikpela, mipela i askim yu long kisim bek mipela. Yu helpim mipela na olgeta samting mipela i mekim bai i kamap gutpela. God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. Mipela i litimapim nem bilong em long haus bilong Bikpela. Bikpela tasol em i God tru. Em i bin lukautim yumi gut. Holim ol han bilong diwai na wokabaut i go raunim alta. Yu God bilong mi na mi laik tok tenkyu long yu. Yu God bilong mi, na bai mi litimapim nem bilong yu. Yupela tenkyu long Bikpela. Em i mekim gutpela pasin long yumi. Em i save laikim yumi tru, na i save marimari long yumi oltaim. Ol man i wokabaut stret na i no gat asua, na i save bihainim lo bilong Bikpela, ol i ken amamas. Ol man i bihainim tru olgeta tok bilong God, ol i ken amamas. Tru tumas, ol dispela man i no save bihainim pasin nogut. Ol i save wokabaut long pasin bilong Bikpela. Yu bin givim mipela olgeta lo bilong yu, na yu tok olsem mipela i mas lukaut gut bai mipela i bihainim olgeta lo. Mi laikim tumas bai mi strong long bihainim tok bilong yu oltaim. Olsem na bai mi no gat sem liklik, long wanem, mi tingting long olgeta lo bilong yu tasol. Taim mi wok long lainim gut olgeta stretpela pasin bilong yu, bai bel bilong mi i stap stret, na bai mi ken litimapim nem bilong yu. Mi laik bihainim gut olgeta lo bilong yu. Olsem na yu no ken lusim mi. Olsem wanem na yangpela man i ken wokabaut long klinpela pasin? Em i mas bihainim tok bilong yu na bai em i stap klin. Mi gat wanpela tingting tasol. Mi laik mekim wok bilong yu. Yu helpim mi na mi no ken lusim ol lo bilong yu. Mi putim tok bilong yu i stap long bel na tingting bilong mi. Olsem na bai mi no ken mekim sin long yu. Bikpela, mi litimapim nem bilong yu. Yu mas lainim mi long ol stretpela lo bilong yu. Mi save tokim ol manmeri long olgeta lo yu bin autim long mipela. Mi save amamas tru long bihainim tok bilong yu. Na mi no save amamas olsem long planti mani na bilas samting. Mi save tingting gut long ol samting yu laik mi mekim, na mi save skelim ol tok yu bin givim mipela. Mi laikim tumas ol lo bilong yu. Mi no ken lusim tingting long dispela tok. Mi laik yu mekim gut tru long mi, wokman bilong yu. Olsem na bai mi ken i stap laip na bihainim tok bilong yu. Yu kliaim tingting bilong mi bai mi inap save gut long olgeta gutpela gutpela tok i stap long lo bilong yu. Mi no inap i stap longtaim long dispela graun. Olsem na yu no ken haitim lo bilong yu long mi. Bel bilong mi em i dai tru long bihainim stretpela pasin bilong yu long olgeta de. Yu save krosim ol bikhetman, na ol man i save givim baksait long lo bilong yu na i bihainim laik bilong ol yet, ol bai i lus. Ol i save tok bilas na tok nogut long mi, long wanem, mi save bihainim lo bilong yu. Olsem na mi laik bai yu no ken larim ol i mekim dispela kain tok long mi. Ol hetman i kibung na painim rot bilong kilim mi i dai. Tasol maski, mi wokman bilong yu, bai mi tingting oltaim long stretpela lo bilong yu. Mi laikim tumas tok yu givim mi bilong stiaim lek bilong mi. Tok bilong yu i save skulim mi oltaim. Ol i daunim mi na mi slip nogut long graun. Kirapim mi na strongim mi olsem yu bin promis. Mi bin tokim yu long olgeta pasin bilong mi, na yu bin bekim tok bilong mi. Yu mas skulim mi long olgeta lo bilong yu. Skulim mi long bihainim lo bilong yu, na bai mi tingting long olgeta gutpela gutpela tok bilong yu. Bel bilong mi em i hevi tru. Yu mas strongim mi olsem yu bin promis. Yu mas was long mi bai mi no lusim rot bilong yu. Mekim gutpela pasin long mi na skulim mi long lo bilong yu. Mi pasim tok long mi bai bihainim yu tru. Oltaim mi tingting long ol lo bilong yu. Bikpela, mi save bihainim tok yu bin givim mi. Nogut yu larim wanpela samting i kamap na i givim sem long mi. Mi bai hariap long bihainim tok bilong yu, long wanem, yu bai givim sampela save moa long mi. Bikpela, yu mas lainim mi gut long lo bilong yu, na bai mi bihainim long olgeta de. Mekim klia mining bilong lo bilong yu na bai mi bihainim. Bel bilong mi bai i kirapim mi long bihainim olgeta lo. Stiaim lek bilong mi bilong mi ken wokabaut long rot bilong lo bilong yu, long wanem, mi save laikim tumas dispela lo. Kirapim bel bilong mi bai mi gat laik long bihainim tok bilong yu. Nogut bel bilong mi i kirap long mangalim olgeta samting. Helpim mi long givim baksait long ol samting i no gutpela. Mekim gut long mi olsem yu bin promis long mi. Yu save givim promis long ol man i pret long yu. Orait mi laik bai yu bihainim tok bilong promis na mekim olsem long mi, wokman bilong yu. Mi pret long ol tok nogut, na yu ken helpim mi bai dispela tok i no ken daunim mi. Mi laik bihainim olgeta lo bilong yu. Pasin bilong yu i stret olgeta, olsem na yu mas givim laip long mi. Bikpela, yu mas soim mi olsem yu laikim mi tumas na yu ken kisim bek mi. Yu promis pinis long mekim olsem. Helpim mi na bai mi inap bekim tok long ol man i tok nogut long mi, long wanem, mi bilipim tok bilong yu. Strongim mi bai mi ken autim tok tru bilong yu long olgeta taim, long wanem, mi save bilip long stretpela tok bilong yu. Bai mi bihainim lo bilong yu oltaim oltaim. Mi traim long bihainim tok bilong yu, olsem na pasin nogut i no ken pasim mi. Bai mi tokim ol king long tok bilong yu. Mi no inap sem long mekim olsem. Mi belgut tru long bihainim ol lo bilong yu long wanem, mi laikim tumas ol dispela lo. Mi tingim ol lo bilong yu i gutpela na mi laikim tumas. Na bai mi tingting oltaim long stretpela tok bilong yu. Yu mas tingim gen dispela promis bipo yu givim long mi, wokman bilong yu. Dispela i mekim mi i bilip long yu. Taim mi gat hevi mi bin kisim bel isi, long wanem, promis bilong yu i givim laip long mi. Ol bikhetman i bin tok bilas nogut long mi, tasol mi no save givim baksait long lo bilong yu. Bikpela, mi save ting long tok bipo yu bin givim mi, na dispela tok i givim strong long mi. Mi lukim ol man nogut i brukim lo bilong yu, na mi save kros long ol. Mi stap longwe long as ples bilong mi na mi mekim ol song long ol lo bilong yu. Bikpela, long nait mi save tingting long yu, na mi bihainim lo bilong yu. Mi save bihainim olgeta lo bilong yu, na dispela i mekim mi i belgut. Bikpela, yu tasol yu inap long mi. Mi promis long yu olsem, bai mi bihainim olgeta lo bilong yu. Mi askim yu strong bai yu marimari long mi, long wanem, yu promis pinis long mekim olsem. Mi tingim pinis wokabaut bilong mi, na nau mi promis long yu bai mi bihainim tok bilong yu. Mi no ken wet. Mi hariap long bihainim lo bilong yu. Ol man nogut i traim long pasim mi bilong pulim mi i go long pasin bilong ol, tasol mi no lusim tingting long lo bilong yu. Long biknait tru mi save kirap na litimapim nem bilong yu long ol stretpela tok yu mekim long kot. Mi save wokabaut wantaim ol man i save mekim wok bilong yu na i save bihainim lo bilong yu. Bikpela, yu save laikim tumas olgeta manmeri bilong graun. Skulim mi long olgeta lo bilong yu. Bikpela, yu bin mekim gutpela pasin long mi, wokman bilong yu. Yu bihainim tru promis bilong yu. Mi bilip tru long olgeta lo bilong yu, olsem na yu ken givim gutpela tingting na gutpela save long mi. Yu no bin mekim save long mi yet na mi save lusim rot bilong yu. Tasol nau mi save bihainim tok bilong yu. Yu gutpela tumas na yu save marimari long mi. Yu mas skulim mi gut long lo bilong yu. Ol bikhetman i bin mekim planti tok giaman long mi. Tasol mi no gat narapela tingting. Mi bihainim olgeta lo bilong yu tasol. Ol dispela man i no gat gutpela tingting. Tasol mi laikim tumas lo bilong yu. I gutpela tru yu bin mekim save long mi. Dispela i skulim mi gut long ol lo bilong yu. Mi no save laikim mani olsem mi laikim lo bilong yu. Yu yet yu bin wokim mi, na yu save was gut long mi. Yu givim tingting long mi bai mi inap lainim gut olgeta lo bilong yu. Ol manmeri i save pret long yu bai ol i lukim mi na amamas, long wanem, mi bilip long promis bilong yu. Bikpela, mi save olgeta lo bilong yu i stret tasol. Yu tingting long stretim pasin bilong mi tasol, na yu givim hevi long mi. Yu promis pinis bai yu laikim mi oltaim na bai yu strongim bel bilong mi, wokman bilong yu. Orait nau mi laik yu mekim olsem. Yu ken sori long mi nau, na bai mi kisim laip, long wanem, mi laikim tru lo bilong yu. Ol bikhetman i save tok giaman na kotim mi nating. Mekim ol i sem tru long dispela pasin bilong ol. Tasol mi, bai mi tingting oltaim long olgeta lo bilong yu. Wanem ol man i save pret long yu na ol man i save long lo bilong yu, ol i ken kam long mi. Helpim mi long bihainim tru olgeta lo bilong yu, na bai mi no ken sem long pasin bilong mi. Mi wet long yu i kisim bek mi na mi bel hevi tru, na strong bilong mi i pinis olgeta. Tasol mi save bilip tru long tok bilong yu. Mi was yet long lukim yu inapim promis bilong yu, na ai bilong mi i les tru. Na mi tok, “Wanem taim bai yu mekim bel bilong mi i kamap isi?” Mi bagarap olsem olpela skin meme bilong pulimapim wain em ol i tromoi pinis. Tasol mi no lusim tingting long ol lo bilong yu. Hamas taim yet bai mi wet i stap? Wanem taim bai yu mekim save long ol man i mekim nogut long mi? Ol bikhetman i no save bihainim lo bilong yu. Ol i mekim sampela pasin hait bilong holimpas mi. Mipela manmeri inap bilipim olgeta lo bilong yu. Ol man i mekim nogut long mi long tok giaman bilong ol. Olsem na mi laik yu helpim mi. Klostu ol i bin kilim mi i dai. Tasol mi no lusim lo bilong yu. Yu lukautim mi gut, long wanem, yu save laikim mi oltaim. Olsem na mi ken bihainim olgeta lo bilong yu. Bikpela, tok bilong yu bai i stap oltaim oltaim. Em i stap strong long heven. Yu save bihainim tok bilong yu oltaim oltaim. Yu putim graun i stap long ples bilong en, na i stap olsem na i no save surik. Yu yet yu bin tok na olgeta samting i stap olsem inap long nau. Long wanem, olgeta samting i save mekim wok bilong yu. Sapos mi no laikim tumas lo bilong yu, orait inap long yu mekim save long mi na mi dai. Mi no ken lusim ol lo bilong yu, long wanem, mi bihainim ol na yu mekim mi i stap laip. Mi bilong yu tasol, olsem na yu kisim bek mi. Oltaim mi bihainim tok bilong yu. Ol man nogut i hait i stap bilong kilim mi i dai. Tasol mi save tingting long olgeta lo bilong yu na mi no wari long ol. Mi save nau, i no gat wanpela samting i gutpela tru. Tasol tok bilong yu i nambawan tru na em inap long olgeta samting long olgeta de. Mi laikim tru lo bilong yu. Mi save tingting long en long san na long nait. Lo bilong yu i stap wantaim mi oltaim na i givim planti save long mi. Na dispela i mekim mi i saveman tru na mi winim save bilong ol birua bilong mi. Oltaim mi save tingting long tok tru bilong yu, olsem na mi kisim gutpela tingting tru, na mi winim ol tisa bilong mi. Na save bilong mi i winim save bilong ol lapun, long wanem, mi save bihainim stretpela lo bilong yu. Mi surik long bihainim pasin nogut, long wanem, mi laik bihainim tok bilong yu tasol. Yu yet yu bin lainim mi long ol tok bilong yu. Olsem na mi no lusim dispela tok. Hani i save swit long maus bilong mi, tasol tok bilong yu i swit moa yet. Lo bilong yu i save givim gutpela tingting long mi, olsem na mi no laik tru long olgeta pasin nogut. Tok bilong yu i olsem lam bilong helpim mi long wokabaut stret, na i olsem lait bilong soim rot long mi. Mi promis pinis bai mi bihainim olgeta stretpela tok bilong yu. Orait bai mi mekim olsem. Mi no ken giaman. Bikpela, harim. Bikpela pen tru i karamapim mi. Yu mas mekim mi i stap laip olsem yu bin promis. Bikpela, mi prea na givim tenkyu long yu. Yu ken kisim tenkyu bilong mi, na skulim mi gut long tok bilong yu. Oltaim mi redi long lusim laip bilong mi. Tasol mi no lusim tingting long lo bilong yu. Ol man nogut i taitim umben bilong holimpas mi. Tasol mi no lusim tok bilong yu. Mi save holim tok bilong yu oltaim oltaim. Na dispela tok i save mekim bel bilong mi i amamas tru. Mi tok pinis bai mi bihainim olgeta lo bilong yu inap long taim mi dai. Mi no save laikim ol man i giaman long bihainim yu. Tasol mi laikim tumas lo bilong yu. Yu tasol yu wasman bilong mi na strongpela banis bilong mi. Mi save bilip long promis bilong yu. Yupela manmeri bilong sin, lusim mi. Mi laik bihainim lo bilong God bilong mi. Yu promis pinis bai yu strongim mi na mi stap laip, na mi bilipim promis bilong yu. Givim dispela strong long mi, nogut bilip bilong mi i lus nating. Holim han bilong mi na bai mi stap gut. Na oltaim bai mi putim gut yau bilong mi long tok bilong yu na bai mi bihainim. Yu save givim baksait long olgeta manmeri i lusim lo bilong yu. Giaman bilong ol bai i lus nating. Yu save ting ol manmeri nogut i olsem pipia tasol, olsem na mi laikim tumas tok bilong yu. Mi pret tumas long yu na skin bilong mi i guria. Mi tingim kot bilong yu na mi pret. Mi bin mekim gutpela stretpela pasin. Mi no laik yu lusim mi na bai ol birua i mekim nogut long mi. Mi laik yu promis bai yu helpim mi, wokman bilong yu. Yu no ken larim ol bikhetman i givim hevi long mi. Mi wet wet long yu i kisim bek mi long han bilong ol man nogut, olsem bipo yu bin promis long mekim. Tasol mi wet yet na mi pilim nogut tru. Yu ken sori long mi, na lainim mi gut long tok tru bilong yu. Mi wokman bilong yu, olsem na yu ken givim tingting long mi bai mi ken save long tok bilong yu. Ol manmeri i save kalapim lo bilong yu. Olsem na yu mekim save long ol. Mi laikim tumas lo bilong yu. Mi no laikim tumas nambawan gol, tasol mi laikim tumas tok bilong yu. Olsem na mi save bihainim olgeta tok bilong yu. Mi no laik tru long ol rot i abrusim rot bilong yu. Tok bilong yu i gutpela tumas. Olsem na mi save bihainim olgeta. Sapos wanpela man i helpim narapela man long save long as bilong tok bilong yu, orait em i kisim lait long bel bilong en. Na dispela tok i givim tingting long man i no gat planti save. Mi laikim tru lo bilong yu, na bel bilong mi i kirap moa yet long bihainim. Yu mas kam na marimari long mi. Yu save mekim olsem long olgeta manmeri i laikim yu. Yu mas was long mi bai mi no ken pundaun long sin, olsem bipo yu promis long mekim. Yu no ken larim pasin nogut i winim mi. Kisim bek mi, na ol man i wok long daunim mi, ol i no ken bagarapim mi. Olsem na mi ken bihainim tok bilong yu. Yu ken i stap klostu long mi, na skulim mi long olgeta lo bilong yu, na mekim gut long mi. Mi krai planti na aiwara bilong mi i ran moa yet, long wanem, ol man i no bihainim lo bilong yu. Bikpela, yu stret olgeta, na olgeta lo bilong yu i stretpela tasol. Olgeta lo yu givim mipela i stretpela na gutpela tasol. Ol birua bilong mi i no save tingting long tok bilong yu. Olsem na bel bilong mi i hat olsem paia. Promis bilong yu i tru, na mi traim pinis. Olsem na mi, wokman bilong yu, mi save laikim tumas dispela promis. Mi man nating na ol man i tok bilas long mi, tasol mi no save lusim tingting long lo bilong yu. Stretpela pasin bilong yu i stap oltaim oltaim, na lo bilong yu i tru olgeta. Planti hevi i kamap long mi, tasol mi amamas long lo bilong yu. Tok bilong yu i stretpela oltaim oltaim. Yu helpim mi bai mi kisim save long dispela tok na mi ken i stap laip. Bikpela, mi prea strong tru long yu. Harim beten bilong mi, na bai mi bihainim olgeta tok bilong yu. Nau mi singaut long yu. Kisim bek mi, na bai mi ken bihainim ol lo bilong yu. Tulait i no bruk yet na mi beten long yu long helpim mi. Mi save bilip strong long promis bilong yu. Long nait mi no save slip. Mi tingting oltaim long tok bilong yu tasol. Bikpela, yu save laikim mi oltaim na yu harim prea bilong mi. Yu gutpela tumas, olsem na yu mas lukautim mi bai mi stap laip. Ol man i gat tingting nogut na i laik bagarapim mi, ol i kam klostu. Ol i no save bihainim lo bilong yu. Tasol Bikpela, yu stap klostu long mi, na olgeta lo bilong yu i tru tasol. Bipo tru mi save long tok bilong yu. Yu mekim dispela tok i stap oltaim oltaim. Yu lukim mi i gat bikpela hevi, olsem na yu mas pinisim dispela hevi. Mi no save lusim tingting long lo bilong yu. Helpim mi na kisim bek mi na givim mi laip, olsem yu bin promis long mekim. Ol man nogut i no save bihainim stretpela lo bilong yu, olsem na bai yu no kisim bek ol. Bikpela, marimari bilong yu i bikpela moa. Yu pasim tok pinis long kisim bek mi, orait nau mi laik yu mekim olsem. Planti man i wok long mekim nogut long mi na birua long mi, tasol mi no lusim tok tru bilong yu. Taim mi lukim ol man i sakim bilip, mi save kros long ol, long wanem, ol i no bihainim tok bilong yu. Yu lukim mi, mi laikim tumas tok bilong yu. Yu save laikim mi tumas, olsem na yu mas kisim bek mi. As bilong lo bilong yu em i tok tru tasol. Na olgeta stretpela lo bilong yu i save stap oltaim oltaim. Ol hetman i save mekim nogut long mi, na i no gat as bilong dispela pasin bilong ol. Tasol mi save tingting long tok bilong yu. Mi amamas moa yet long ol promis bilong yu, olsem wanpela man i kisim planti gol samting. Mi no laik tru long pasin giaman na bel bilong mi i nogut long en. 7-pela taim long olgeta de mi save tenkyu long yu long ol stretpela tok yu mekim long kot. Ol manmeri i laikim tumas lo bilong yu, ol i stap gut tru, na i no gat wanpela samting inap mekim ol i pundaun. Bikpela, mi wetim yu i kisim bek mi, na mi mekim pasin olsem yu bin tok. Mi save bihainim ol lo bilong yu. Mi laikim tumas ol dispela lo. Mi save bihainim olgeta lo na olgeta tok bilong yu, na yu save lukim olgeta pasin bilong mi. Bikpela, harim mi i singaut long yu long helpim mi. Givim gutpela save long mi, olsem bipo yu promis pinis long mi. Putim yau long prea bilong mi, na kisim bek mi olsem bipo yu tok. Yu save skulim mi gut long olgeta lo bilong yu, olsem na bai mi litimapim nem bilong yu oltaim. Mi bai singim song long lo bilong yu, long wanem, olgeta lo bilong yu i stretpela tasol. Mi save bihainim lo bilong yu, olsem na yu mas redi long helpim mi oltaim. Bikpela, bel bilong mi i krai long yu long kisim bek mi, na lo bilong yu i save mekim mi i amamas. Yu mas givim mi laip, na bai mi litimapim nem bilong yu. Mi laik bai tok bilong yu i ken helpim mi. Mi lusim gutpela rot pinis olsem sipsip i lus. Olsem na yu mas kam painim mi, wokman bilong yu. Mi no save lusim tingting long lo bilong yu. Taim hevi i kamap long mi, mi singaut long Bikpela, na em i harim beten bilong mi. Mi bin prea olsem, “Bikpela, helpim mi. Nogut ol man bilong giaman i paulim mi.” Yupela man bilong giaman, God bai i mekim wanem long yupela? Olsem wanem bai em i mekim save long yupela? Bai em i sutim yupela long spia bilong ol soldia, na kapsaitim hatpela paia long yupela. Mi sindaun nogut namel long yupela, na dispela i wankain olsem mi sindaun nogut long kantri Mesek na namel long ol Kedar. Mi stap longtaim tumas wantaim ol man i no laik sindaun gut wantaim ol arapela manmeri. Taim mi tok long sindaun gut, ol i laik pait tasol. Mi lukluk i go long ol maunten. Tasol man bilong helpim mi bai i kamap long wanem hap? Bikpela i bin wokim heven na graun, em wanpela tasol i save helpim mi. Bai em i no larim yu i pundaun. Bai em i lukautim yu na em i no save slip. Harim gut. Em i save lukautim ol Israel, na em i no save slip liklik. Nogat tru. Bikpela em i wasman bilong yu. Em i save sanap klostu long yu na i was long yu. San i no inap kukim yu nogut, na long nait mun bai i no inap bagarapim yu. Bikpela bai i was long yu bai samting nogut i no ken bagarapim yu. Em bai i lukautim yu. Taim yu lusim haus Bikpela bai i lukautim yu. Na taim yu kam bek em bai i was yet long yu, nau na long olgeta taim bihain. Ol i tokim mi olsem, “Goan, yumi go long haus bilong Bikpela.” Ol i tok olsem na mi belgut tru. Orait nau mipela i kamap pinis na i sanap insait long banis bilong Jerusalem. Ol i bin wokim gen Jerusalem na em i gutpela tumas. Ol lain bilong Israel i save kam hia bilong tenkyu long Bikpela, olsem bipo em i bin tokim ol long mekim. Long dispela ples haus kot i stap na king i save harim kot na stretim tok. Yupela i mas prea bai ol Jerusalem i ken sindaun gut. Yupela beten olsem, “Ol manmeri i laikim Jerusalem, ol i ken i stap gut tru. Ol manmeri i stap insait long banis bilong Jerusalem, ol i ken sindaun gut na i no gat pait. Na king wantaim ol hetman tu i ken sindaun gut.” Mi tingim ol pren na wantok, na mi tok olsem long Jerusalem, “Yu ken i stap gut na i no gat pait.” Mi tingting long haus bilong God, Bikpela bilong yumi, olsem na mi beten bai olgeta samting bilong yu i ken kamap gut tru. Bikpela, yu stap king long heven na mi bilip long yu. Wokboi i save bilip long bosman na wokmeri i save bilip long bosmeri bilong en. Olsem tasol mipela tu i save bilip long yu, Bikpela, yu God bilong mipela, inap long yu marimari long mipela. Bikpela, yu mas marimari long mipela, long wanem, ol manmeri i bin mekim nogut long mipela. Longtaim tumas ol maniman i bin tok bilas long mipela, na ol bikhetman i bin daunim mipela. “Sapos Bikpela i no bin helpim mipela, bai olsem wanem?” Ol Israel i mas bekim dispela askim. “Bipo ol man i belhat long yumi, na ol i pait long yumi. Na sapos Bikpela i no bin helpim yumi, ol birua inap bagarapim yumi tru long belhat bilong ol. *** Inap yumi lus olsem tait i kisim yumi, na olsem wara i karamapim yumi. Inap dispela strongpela tait i kisim yumi na yumi dai pinis. Tasol nogat.” Yumi mas tenkyu tru long Bikpela. Em i no larim ol birua i pinisim yumi. Yumi lusim ol, olsem pisin i lusim umben wanpela man i bin putim, na i flai i go. Dispela umben i bruk pinis, na yumi no moa pas long en. Bikpela i bin wokim heven na graun, em yet i save helpim yumi. Ol manmeri i save bilip long Bikpela, ol i olsem maunten Saion. Dispela maunten i no inap guria, na em i stap strong olgeta. Ol maunten i stap raunim Jerusalem. Na olsem tasol nau na olgeta taim bihain Bikpela bai i raunim na lukautim ol manmeri bilong en. Ol man nogut i no inap bosim graun bilong ol manmeri bilong God oltaim. Sapos ol inap mekim olsem, ating bai ol manmeri bilong God tu i mekim pasin nogut. Bikpela, yu mekim gutpela pasin long ol gutpela manmeri, em ol manmeri i save bihainim ol lo bilong yu. Tasol taim yu mekim save long ol manmeri i bihainim pasin nogut bilong ol yet, bai yu mekim save long olgeta manmeri i save lusim pasin bilong yu. Ol Israel i ken i stap gut. Taim Bikpela i bringim mipela i kam bek long Saion, mipela i ting mipela i olsem driman nating. Olsem na mipela i lap moa yet, na mipela i singim song bilong amamas moa yet. Na ol lain haiden i tok olsem, “Bikpela i bin mekim bikpela wok tru bilong helpim ol Israel.” Tru tumas, Bikpela i bin mekim bikpela wok tru bilong helpim mipela. Olsem na mipela i belgut tru. Bikpela, yu bringim mipela olgeta i kam bek. Dispela i olsem ol baret bilong bus i drai pastaim, tasol yu mekim ren i kam daun na wara i pulap long ol baret. Ol man i wok long krai na planim kaikai, bai ol i ken amamas na kisim ol kaikai i mau. Tru tumas, ol man i krai na karim pikinini kaikai i go bilong planim, bihain bai ol i singim song bilong amamas, na kisim ol kaikai i mau na i kam. Sapos Bikpela i no wokim haus, ol kamda i wok nating. Sapos Bikpela i no lukautim wanpela taun, orait ol wasman i was nating. Yumi save kirap long moningtaim na wok hat i go inap long nait bilong kisim mani na ol kaikai samting. Tasol nogut yumi wok hat nating. Long wanem, God i save givim malolo long ol manmeri em i save laikim tumas. God i mekim gut long yumi na givim yumi ol pikinini olsem presen. Ol i gutpela blesing tru yumi kisim long God. Ol pikinini man bilong yangpela man i olsem ol spia i stap long han bilong wanpela soldia. Man i gat planti pikinini man em i ken amamas. Ol bai i helpim em taim em i mekim kot wantaim ol birua bilong em long ples kot. Na bai em i no ken lus long kot. Yu wanem man o meri i save pret long Bikpela na i save bihainim tok bilong en, yu ken amamas. Olsem na bai yu kisim mani long wok bilong yu inap long baim ol samting yu sot long en. Na olgeta samting yu mekim bai i kamap gutpela. Na bai yu amamas. Meri bilong yu bai i stap olsem diwai oliv i karim planti kaikai. Na ol pikinini bilong yu bai i raunim tebol bilong yu olsem ol yangpela diwai oliv. Tru tumas, man i bihainim tok bilong Bikpela, bai i kisim kain blesing olsem. Bikpela i stap long Saion, em i ken mekim gut long yu. Olgeta taim yu stap long graun bai yu lukim olgeta samting bilong Jerusalem i kamap gutpela tru. Mi laik bai yu stap longpela taim na bai yu lukim ol tumbuna pikinini bilong yu. Ol Israel i ken sindaun gut na i no gat pait. Israel, yu stori long mipela long ol birua i bin wok long mekim nogut tru long yu, long taim yu yangpela yet i kam inap long nau. Yu tok olsem, “Ol birua i bin wok long mekim nogut tru long mi long taim mi yangpela yet i kam inap nau. Tasol ol i no winim mi. “Ol i wipim mi nogut na wip i katim skin long baksait bilong mi. Ol i mekim planti longpela sua i kamap olsem ol baret long gaden. “Tasol Bikpela i stretpela olgeta, na em i bin helpim mi na kisim mi bek long han bilong ol man nogut, na mi no moa i stap wokboi nating.” Mi laik bai mipela i winim ol man i save birua long Saion, na ranim ol i go bek long ples bilong ol. Mobeta ol i stap olsem gras i save kamap long het bilong ol haus. Ol i no katim dispela gras yet, na em i drai kwiktaim. I no gat wanpela man i save bungim dispela gras, na pasim mekpas na karim i go. Na ol manmeri i wokabaut i go klostu long ol, bai ol i no inap tok olsem, “Bikpela i ken mekim gut long yupela. Long nem bilong Bikpela, mipela i givim blesing long yupela.” Bikpela, mi bel hevi tumas na mi singaut long yu. Bikpela, harim krai bilong mi. Harim mi i singaut long yu helpim mi. Sapos yu kaunim olgeta sin bilong mipela bai husat inap long winim kot bilong yu? Tasol yu save rausim ol sin bilong mipela, olsem na mipela i mas pret long yu. Mi laikim tumas Bikpela i helpim mi, na mi wet long em. Na mi bilip tru long tok bilong en. Mi save wet long Bikpela, na mi laikim tumas bai em i helpim mi. Na dispela em i winim laik bilong ol wasman i save wet long tulait i kamap. Yumi ol Israel, yumi mas bilip long Bikpela, long wanem, oltaim em i save laikim yumi tru. Na oltaim em i laik helpim yumi bai yumi no bagarap. Em bai i kisim bek ol manmeri bilong en, em yumi Israel, na rausim olgeta sin bilong yumi. Bikpela, mi lusim pinis pasin bilong bikhet, na mi no moa litimapim nem bilong mi yet. Mi no save tingting long ol bikpela samting na ol samting mi no save long en. Tasol mi sindaun gut na mi bel isi. Mi stap olsem pikinini i slip i stap long han bilong mama bilong em yet. Olsem tasol bel bilong mi tu i stap isi. Ol Israel, yupela i mas bilip long Bikpela, nau na olgeta taim bihain tu. Bikpela, yu no ken lusim tingting long Devit na long olgeta wok em i bin mekim. Strongpela God bilong Israel, yu mas tingim gen ol promis Devit i bin mekim long yu. Em i tok olsem, “Mi no ken i go long haus na mi no ken slip long bet. Mi no ken malolo na slip yet. Pastaim mi mas wokim wanpela haus bilong Bikpela, Strongpela God bilong Israel, bai em i ken i stap long en. Na bihain bai mi malolo.” Long Betlehem mipela i harim tok long Bokis Kontrak bilong Bikpela. Na mipela i lukim em i stap long graun bilong Kiriat Jearim. Na mipela i tok, “Goan, yumi go long haus bilong Bikpela. Yumi go lotu klostu long sia king bilong en.” Bikpela, yu kam wantaim Bokis Kontrak bilong yu na sindaun long ples malolo bilong yu. Dispela Bokis Kontrak em i mak bilong bikpela strong bilong yu. Yu ken helpim ol pris bilong yu, bai ol i mekim stretpela pasin oltaim. Na dispela pasin bilong ol i ken i stap olsem gutpela bilas bilong ol. Na ol manmeri bilong yu i ken amamas na singaut. Bikpela, yu mas tingim wokman bilong yu, Devit, na yu no ken givim baksait long king yu yet yu bin makim. Bikpela, bipo yu bin mekim wanpela strongpela promis long Devit, na yu no inap senisim tok bilong yu. Yu bin tok olsem, “Mi bai mekim wanpela bilong ol lain pikinini bilong yu i kamap king. Sapos ol pikinini man bilong yu i bihainim kontrak bilong mi, na bihainim olgeta lo mi givim ol, orait bihain ol pikinini man bilong ol tumbuna bilong yu, ol tu bai i kamap king, i go inap olgeta taim bihain.” Bikpela i makim Saion pinis olsem taun bilong en, na em i laik i stap oltaim long en. Em i tok, “Bai mi stap oltaim oltaim long dispela taun. Mi makim dispela ples bilong mi ken i stap king long en. Bai mi givim planti samting long Saion na bai ol manmeri i no inap sot long ol samting. Na bai mi givim kaikai long ol rabisman na ol bai i pulap tru. Bai mi givim wok long ol pris bilong Saion, bilong autim tok long mi save kisim bek ol manmeri bilong graun. Na ol manmeri bilong Saion i ken singim song na amamas na singaut. Bai mi kisim wanpela man long lain bilong Devit na mekim em i kamap king long dispela ples, na lain bilong en i no inap lus long dispela wok. Bai mi mekim ol birua bilong en i sem nogut, tasol ol lain manmeri em i bosim bai ol i kamap gutpela na i stap strong.” Sapos ol manmeri bilong God i sindaun gut wantaim na i stap wanbel olsem ol brata tru, em i gutpela tumas, na ol i ken i stap belgut. Dispela pasin i olsem gutpela wel bilong diwai oliv ol i bin kapsaitim long het bilong Aron, na i go daun long gras bilong wasket, na i go inap long arere bilong longpela klos bilong en. Pasin bilong wanbel i olsem wara bilong nait i pundaun long maunten Hermon na long ol maunten bilong Saion. Long dispela ples Bikpela i save mekim gut tru long ol man i stap wanbel. Em i givim ol laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Yupela olgeta wokman bilong Bikpela i save wok nait long haus bilong en, yupela i mas litimapim nem bilong en. Yupela i mas prea strong insait long haus bilong en na litimapim nem bilong Bikpela. Bikpela i bin wokim heven na graun, na i save stap long Saion, em i ken mekim gut tru long yupela. Litimapim nem bilong Bikpela. Yupela wokman bilong Bikpela, yupela i mas litimapim nem bilong en. Yupela i save sanap insait long banis bilong Bikpela, long haus bilong God bilong yumi. Litimapim nem bilong en, long wanem, em i save mekim gut tru long yumi. Em i save marimari long yumi, olsem na yumi mas singim ol song bilong litimapim nem bilong en. Bikpela i bin makim Jekop bilong em yet, olsem na ol Israel ol i lain bilong God stret. Mi save Bikpela i gat biknem tru, na em i antap long olgeta giaman god. Bikpela i laik mekim wanem samting long heven na long graun na long solwara na long as bilong solwara, orait em i save mekim. Em i save mekim ol klaut bilong ren i kamap long olgeta hap graun, na em i save mekim lait bilong klaut i kamap wantaim ren, na em i save kirapim win na salim i go nabaut. Long Isip em i bin kilim i dai ol nambawan pikinini bilong ol Isip na bilong ol abus bilong ol. Na long Isip em i wokim olkain mirakel bilong mekim save long king wantaim ol ofisa bilong en. Bikpela i bagarapim planti kantri na kilim i dai ol strongpela king. Em i kilim Sihon, king bilong ol Amor, na Ok, king bilong Basan, na olgeta king bilong graun Kenan. Na em i givim graun bilong ol dispela king long ol manmeri bilong en, ol Israel. Bikpela, oltaim ol manmeri bai i save yu yet yu God tru. Na olgeta lain i kamap bihain, ol tu bai i tingim yu. Na Bikpela bai i marimari long ol manmeri bilong en na sori long ol dispela wokman bilong en. Ol arapela lain i bin wokim ol giaman god bilong ol long silva na gol. Han bilong ol man yet i bin wokim ol giaman god. Ol dispela giaman god i gat maus, tasol ol i no inap toktok. Na ol i gat ai, tasol ol i no inap lukim samting. Na ol i gat yau, tasol ol i no inap harim samting, na ol i no inap pulim win. Mi laik bai ol man i bin wokim ol giaman god na i save bilip long ol dispela samting, ol i ken kamap wankain olsem ol dispela giaman god. Yupela ol manmeri bilong Israel, litimapim nem bilong Bikpela. Yupela pris bilong Bikpela, litimapim nem bilong en. Yupela ol lain bilong Livai, litimapim nem bilong Bikpela. Yupela ol manmeri i save pret long Bikpela, litimapim nem bilong em. Yupela ol manmeri i stap long Saion, em Jerusalem, ples tru bilong Bikpela, litimapim nem bilong em! Yumi mas tenkyu long Bikpela, long wanem, em i save mekim gutpela pasin long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Yumi tenkyu long Bikpela. Em i winim olgeta giaman god. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Yumi tenkyu long Bikpela. Em i winim tru olgeta bikman bilong graun. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em wanpela i save wokim ol bikpela mirakel. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Long save bilong em yet em i wokim skai na ol samting antap. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i bin putim graun i stap antap na ol wara i stap daunbilo. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i bin wokim san na mun. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i mekim san i bosim tulait. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i mekim mun na ol sta i bosim nait. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i bin kilim ol nambawan pikinini bilong ol Isip. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i bringim ol Israel i kam na ol i lusim Isip. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Long bikpela strong bilong em yet, em i bringim ol i kam. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i mekim, na solwara Retsi i bruk tuhap. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i go pas na bringim ol manmeri bilong en i kam na ol i brukim solwara. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i mekim king bilong Isip na ol soldia bilong en i dring wara na i dai. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i go paslain long ol manmeri bilong en long ples drai. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i bin kilim i dai ol strongpela king. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Na em i kilim ol king i gat biknem. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i kilim Sihon, king bilong ol Amor. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Na em i kilim Ok, king bilong Basan. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Na em i givim graun bilong ol dispela king long ol manmeri bilong en. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i givim dispela graun long Israel, wokman bilong en. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Taim ol birua i winim yumi, em i tingting yet long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Na em i kisim bek yumi long han bilong ol birua. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Em i save givim kaikai long olgeta manmeri na olgeta abus. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Olsem na yumi mas tenkyu long God bilong heven. Oltaim oltaim em i save laikim yumi moa yet. Mipela i sindaun long arere bilong ol wara bilong Babilon na mipela i tingting long Saion. Olsem na mipela i krai i stap. Mipela i hangamapim ol gita bilong mipela long han bilong ol diwai i stap klostu. Na ol man i bin kalabusim mipela ol i tok, “Mipela i laik bai yupela i singim ol song bilong mekim mipela i belgut. Kirapim wanpela song bilong Saion.” Tasol ol song bilong Bikpela, olsem wanem bai mipela inap singim ol long dispela ples i no kantri bilong mipela? I no inap tru. Jerusalem, sapos mi lusim tingting long yu, mobeta mi no inap paitim gita gen. Jerusalem, sapos mi lusim tingting long yu na sapos mi no makim yu i stap nambawan samting mi save amamas long en, orait mobeta nek bilong mi i bagarap na bai mi no inap mekim song gen. Bikpela, yu mas tingim gen pasin ol Idom i mekim taim ol i pait na kisim Jerusalem. Tingim gen dispela tok bilong ol. Ol i bin tok olsem, “Brukim olgeta haus samting bilong Jerusalem na bagarapim olgeta.” Babilon, harim. Yu bai bagarap. Man i bekim ol pasin nogut yu bin mekim long mipela, dispela man i ken amamas. Dispela man i ken kisim ol liklik pikinini bilong yu na tromoi ol i go daun long ston na bagarapim ol tru. Bikpela, bel bilong mi i strong tru long tenkyu long yu. Long ai bilong olgeta giaman god bai mi mekim song bilong litimapim nem bilong yu. Mi brukim skru long pes bilong haus bilong yu na litimapim nem bilong yu. Long wanem, oltaim yu save laikim mi tru na yu save lukautim mi gut. Yu soim mipela pinis olsem, yu wantaim tok bilong yu i nambawan tru. Taim mi singaut long yu, yu bin harim prea bilong mi, na yu givim strong bilong yu yet long mi na mi stap strong olgeta. Olgeta king bilong graun i harim pinis tok bilong yu, olsem na bai ol i litimapim nem bilong yu. Na bai ol i singim song long ol samting yu bin mekim, na mekim song tu long biknem bilong yu. Bikpela, yu stap antap tru na yu nambawan, tasol yu save tingting long ol manmeri i no bikhet. Na ol bikhetman tu i no inap hait long yu. Taim planti hevi i kamap long mi, yu save lukautim mi na mi stap gut. Ol birua i kros long mi, tasol yu save pait long ol, na long strong bilong yu tasol, yu save kisim bek mi. Bikpela, mi save bai yu mekim olgeta samting olsem yu promis pinis long mi. Na yu save laikim mi oltaim oltaim. Mi laik bai yu pinisim olgeta wok yu bin kirapim. Bikpela, yu skelim pinis bel bilong mi, na yu save tru long mi. Yu save long olgeta samting mi save mekim. Yu stap longwe, tasol yu save long olgeta tingting bilong mi. Yu save lukim mi long taim mi mekim wok na long taim mi slip. Yu save long olgeta pasin bilong mi. Na sapos mi laik mekim wanpela tok, yu save pinis long dispela tok. Yu raunim mi long olgeta hap na yu save was long mi long strong bilong yu. Save bilong yu i antap tru long mi na i winim tingting bilong mi. Bai mi go we na mi ken lusim spirit bilong yu? Na bai mi ranawe i go long wanem hap na mi ken hait long yu? Sapos mi go antap na mi stap long heven, yu stap long heven. Sapos mi go i stap long ples bilong ol man i dai pinis, yu stap long dispela ples tu. Sapos mi flai i go longwe long hap bilong sankamap, o sapos mi go i stap long wanpela ples i stap longwe tumas long hap bilong san i go daun, bai yu stap long dispela ples tu bilong stiaim lek bilong mi na bilong helpim mi. Na sapos mi tok, “Tudak i mas haitim mi, na lait bilong san i raunim mi, em i mas kamap tudak,” maski, long tingting bilong yu tudak em i no olsem tudak tru. Na nait i save lait tru olsem san. Tudak na tulait i wankain tasol long ai bilong yu. Yu bin wokim olgeta hap bilong bodi bilong mi. Yu wokim mi olgeta insait long bel bilong mama. Mi pret long yu, olsem na mi save litimapim nem bilong yu. Olgeta samting yu wokim i narakain na i nambawan tru. Mi save gut long dispela samting na mi pilim tru. Taim mi kamap isi isi long ples hait insait long bel bilong mama, yu bin lukim olgeta bun bilong mi i kamap na i pas wantaim. Yu lukim mi taim mama i no karim mi yet. Mi no kamap yet long graun, tasol yu raitim pinis long buk bilong yu olgeta de yu laik bai mi mas i stap long graun. God, i hat tumas long mi save long olgeta tingting bilong yu. Tingting bilong yu i no liklik, na i no gat rot long mi ken save long en. Sapos mi kaunim ol samting yu save tingting long en, bai namba bilong ol i winim namba bilong olgeta wesan long nambis. Taim mi kirap long slip mi stap yet wantaim yu. God, mi laik bai yu kilim i dai ol man nogut. Na mi laik bai ol man bilong pait i mas lusim mi. Ol dispela man i save tok nogut long yu. Na ol i save mekim ol kain kain tok nogut long nem bilong yu. Bikpela, mi no laikim tru ol man i no laikim yu. Na mi bel nogut tru long ol man i save bikhet long yu. Tru tumas, mi no laikim tru ol dispela man. Mi lukim ol i olsem ol birua bilong mi yet. God, skelim mi gut na bai yu save long olgeta tingting i stap long bel bilong mi. Traim mi, na bai yu save gut long olgeta tingting bilong mi. Skelim mi gut, nogut sampela tok giaman i stap long tingting bilong mi. Na yu mas bringim mi long rot bilong kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Bikpela, yu ken helpim mi bai ol man nogut i no inap bagarapim mi. Yu ken lukautim mi gut bai ol man bilong pait i no inap birua long mi. Oltaim ol i save tingting long mekim pasin nogut, na oltaim ol i save kirapim kros namel long ol manmeri. Toktok bilong ol i sap tumas olsem tit bilong snek, na tok bilong bagarapim man i pulap long maus bilong ol olsem marasin bilong snek nogut. Bikpela, yu mas lukautim mi gut bai strong bilong ol man nogut i no inap winim mi. Banisim mi na ol man bilong pait i tok long bagarapim mi, bai ol i no inap mekim wanpela samting long mi. Ol bikhetman i putim umben i stap bilong holimpas mi. Dispela umben ol i wokim long baklain ol i taitim long rot bilong mi bilong kisim mi olsem abus. Mi tokim Bikpela olsem, “Yu God bilong mi.” Bikpela, helpim mi. Harim singaut bilong mi. Bikpela, God bilong mi, yu strongpela man bilong kisim bek mi. Bipo, taim mipela i pait long ol birua, yu bin lukautim mi gut. Bikpela, ol samting ol man nogut i laik kisim, em yu no ken givim long ol. Yu no ken larim ol i mekim pasin nogut em ol i pasim tok long mekim. Yu no ken larim ol birua bilong mi i winim mi long pait. Ol i tok kros bilong pinisim mi. Tasol dispela samting ol i laik mekim long mi, yu ken mekim i kamap long ol yet. Mobeta yu mekim paia i pundaun antap long ol. Na yu mas tromoi ol i go daun long bikpela hul, na bai ol i no inap i kam antap gen. Ol man i kotim nating ol arapela man, yu no ken larim ol i winim kot. Na mi laik bai samting nogut i mas kamap long ol man bilong pait, na pinisim ol tru. Bikpela, mi save olsem yu save helpim ol rabisman na ol manmeri i sot long ol samting, taim ol man i mekim nogut long ol. Ol stretpela manmeri bai i litimapim nem bilong yu, na bai ol i stap wantaim yu oltaim. Bikpela, nau mi prea long yu. Mi laik yu helpim mi kwiktaim. Mi singaut long yu, na mi laik bai yu harim beten bilong mi. Mi laik yu kisim prea bilong mi olsem smok i gat gutpela smel i go long yu, na olsem ofa mi mekim long nait. Bikpela, yu mas was gut long maus bilong mi, na bosim gut toktok bilong mi. Yu no ken larim bel bilong mi i kirap long mekim pasin nogut. Na nogut yu larim mi i bung wantaim ol man nogut na mekim sampela rong. Yu no ken larim mi i sindaun wantaim ol long pati bilong ol. Gutpela man i ken sori long mi na mekim save long mi na krosim mi. Tasol mi no ken pren wantaim ol man nogut. Long wanem, oltaim mi save beten long God long em i ken bekim pasin nogut bilong ol. Taim sampela man i kisim ol dispela man nogut na bagarapim ol, orait ol bai i save olsem, tok bilong Bikpela i tru olgeta. Na bai ol i tromoi bun bilong ol dispela man i go long ples matmat, olsem man i brukim hap diwai i go liklik liklik na tromoi nabaut. Tasol God, Bikpela, mi save bilip long yu. Lukautim mi gut, yu no ken larim mi i dai. Banisim mi bai mi no ken pas long ol umben ol man nogut i haitim i stap. Mekim ol man nogut i pas tru long ol umben ol yet i taitim. Tasol mi nogat. Mi ken wokabaut gut na i no gat wanpela samting i ken bagarapim mi. Mi singaut strong long Bikpela bilong em i helpim mi. Mi wok strong long askim em long helpim mi. Mi save tokim em long olgeta wari na olgeta hevi i kamap long mi. Taim bel bilong mi i hevi moa, na mi ting bai mi bagarap, Bikpela, yu save wanem samting mi mas mekim. Long rot bilong mi ol man i haitim pinis wanpela umben bilong holimpas mi. Mi lukluk klostu long mi, tasol mi no lukim wanpela man i ken helpim mi. I no gat wanpela man i stap bilong was long mi. Na i no gat wanpela man i sori long mi na i laik helpim mi. Olsem na Bikpela, mi singaut long yu bilong yu ken helpim mi. Yu tasol yu wasman bilong mi. Taim mi stap laip yet mi laikim yu wanpela tasol i mas i stap wantaim mi. Yu harim mi i singaut long yu long helpim mi. Long wanem, bel bilong mi i hevi tru. Ol man i mekim nogut long mi ol i strong tumas, na mi no inap winim ol. Olsem na yu mas kisim bek mi long han bilong ol. Kisim bek mi long dispela hevi na mi ken i stap gut. Olsem na long taim ol manmeri bilong yu i bung bai mi litimapim nem bilong yu. Long wanem, yu bin mekim gutpela pasin long mi. Bikpela, mi laik bai yu harim prea bilong mi. Putim yau long krai bilong mi. Yu stretpela na yu save tok tru oltaim, plis, harim beten bilong mi. Yu no ken skelim mi, wokman bilong yu, long kot bilong yu. Long wanem, i no gat wanpela man i no gat asua na i stap stret long ai bilong yu. Birua bilong mi em i ranim mi pinis na i daunim mi tru. Em i kalabusim mi long ples tudak, na mi stap olsem man i dai longtaim pinis. Olsem na tingting bilong mi i bagarap, na bel bilong mi i hevi moa yet. Nau mi tingting gen long ol samting i bin kamap bipo. Na mi tingting long ol samting yu bin mekim na long ol gutpela wok bilong yu. Mi save beten long yu na spirit bilong mi i laikim yu tru olsem nek bilong man i drai na em i laikim tumas long dring wara. Bikpela, yu ken harim prea bilong mi nau, long wanem, bilip bilong mi i bagarap. Yu no ken hait long mi, nogut mi dai na mi go long ples bilong ol man i dai pinis. Mi save bilip long yu, olsem na long moningtaim yu ken mekim mi i tingting gen long bikpela sori bilong yu. Mi save prea long yu tasol. Olsem na yu mas soim rot long mi na mi ken bihainim. Bikpela, mi go long yu bilong yu lukautim mi. Yu ken kisim bek mi long han bilong ol birua bilong mi. Yu God bilong mi, mi laik yu skulim mi gut bai mi bihainim laik bilong yu. Mi laik bai spirit bilong yu i mekim gut long mi na i stiaim mi long gutpela rot. Bikpela, yu mas kisim bek mi olsem yu bin promis. Yu gutpela tru, olsem na yu ken kisim bek mi long olgeta hevi i kamap long mi. Yu save laikim mi moa yet, olsem na yu ken kilim i dai ol birua na ol man i bagarapim mi, long wanem, mi wokman bilong yu. Mi litimapim nem bilong God. Em i strong long lukautim mi. Em i save skulim mi gut long pasin bilong pait, na em i save mekim mi i redi long pait. Em i wasman bilong mi na em i save banisim mi oltaim. Na em i ples hait na man bilong kisim bek mi. Mi save bilip strong long em na em i save mekim mi i stap gut. Em i putim ol arapela lain manmeri i stap aninit long mi. Bikpela, mipela manmeri i wanem samting na yu save tingting long mipela? Mipela i olsem samting nating. Olsem wanem na yu save wari long mipela? Mipela i olsem win i kamap wanpela taim tasol long maus. Mipela i stap sotpela taim tasol, olsem tewel san i save mekim i kamap na i lus kwiktaim. Bikpela, opim skai na kam daun. Putim han bilong yu long ol maunten na bai bikpela smok i kamap. Mekim lait bilong klaut i kamap na rausim ol birua i go nabaut. Sutim ol spia bilong yu na mekim ol i ranawe. Putim han bilong yu i kam daun na pulim mi i kam antap, na bai mi lusim bikpela wara i daun tumas, na yu ken kisim bek mi long han bilong ol arapela lain manmeri. Ol dispela man i no save tok tru, ol i save giaman tasol na mekim tok tru antap. God, nau bai mi kirapim nupela song long yu. Bai mi paitim gita na singim song long yu. Yu save helpim ol king i winim pait, na yu kisim bek mi Devit, wokman bilong yu. Kisim bek mi long han bilong ol birua i save mekim nogut tru long mi. Na kisim bek mi long han bilong ol arapela lain. Ol i no save tok tru. Ol i save giaman tasol na mekim tok tru antap. Mipela i laik bai ol yangpela pikinini man bilong mipela i ken kamap strong olsem ol diwai. Na mipela i laik bai ol pikinini meri i ken kamap gutpela olsem ol gutpela piksa i save bilasim banis bilong bikpela haus bilong king. Mipela i laik bai ol gaden i ken karim planti kaikai na ol haus kaikai i ken pulap tru. Na bai ol sipsip i ken karim ol pikinini moa moa yet. Na bai ol bulmakau i ken karim planti pikinini na i no gat pikinini i kamap nogut na i no gat wanpela bai i dai. Mipela i no laik bai wanpela man o meri i mas krai long hevi na pen long ol rot bilong mipela. Lain manmeri i kisim kain gutpela samting olsem, ol i ken amamas. Na ol manmeri i putim Bikpela i stap God bilong ol, ol tu i ken amamas. God na King bilong mi, bai mi tokaut long biknem bilong yu. Na oltaim oltaim bai mi tok tenkyu long yu. Olgeta de bai mi tenkyu long yu. Na oltaim oltaim bai mi litimapim nem bilong yu. Bikpela i gat biknem na yumi mas litimapim biknem bilong em moa yet. Em i antap tru na yumi no inap save olgeta long biknem bilong en. Tingting bilong yumi i sot. God, ol lain manmeri i stap nau bai ol i tokaut long ol arapela lain i kamap bihain long ol samting yu mekim na bai ol i litimapim nem bilong yu. Na bai ol i stori long ol bikpela wok yu bin mekim. Ol man bai i tok long strong bilong yu, na long yu bikpela king tru. Na mi yet bai mi tingting long ol gutpela gutpela wok bilong yu. Bai ol manmeri i stori long ol strongpela wok yu bin mekim, na bai mi tokaut long yu i gat biknem tru. Ol bai i stori long ol gutpela pasin bilong yu na ol bai i singim song long marimari bilong yu. Bikpela i save laikim yumi tumas na i save marimari long yumi. Em i no save kros kwiktaim na oltaim em i save sori long yumi. Em i save mekim gutpela pasin long olgeta manmeri na em i save marimari long olgeta samting em i bin wokim. Bikpela, olgeta samting yu bin wokim bai i litimapim nem bilong yu. Na ol manmeri bilong yu bai i tenkyu long yu. Bai ol i tok long biknem bilong yu i stap long olgeta ples yu bosim, na bai ol i stori long bikpela strong bilong yu. Olsem na bai olgeta manmeri i ken save long ol bikpela wok yu bin mekim. Na ol i ken save olsem yu stap strongpela king, na nem bilong yu i bikpela tru. Yu bai i stap king na bosim olgeta lain manmeri oltaim oltaim. God i save bihainim ol promis bilong en. Em i no save lusim wanpela. Em i save mekim ol gutpela samting tasol bilong helpim yumi. Em i save helpim olgeta manmeri i gat hevi na em i save litimapim olgeta manmeri ol arapela man i daunim ol. Olgeta samting i gat laip i save lukluk i go long em na em i save givim kaikai long ol taim ol i hangre. Em i save givim kaikai samting long olgeta inap long ol i stap gut. God i save bihainim stretpela pasin na em i save marimari long yumi long olgeta samting em i mekim. Wanem ol manmeri i save bel tru na i singaut long em, em i save stap klostu long ol. Wanem ol manmeri i save pret long em, em i save givim ol samting long ol. Na em i save harim krai bilong ol na kisim bek ol. Em i save was gut long ol manmeri i save laikim em tru. Tasol em bai i bagarapim ol manmeri i save mekim pasin nogut. Bai mi litimapim nem bilong Bikpela oltaim. Na yupela olgeta samting em i bin wokim, yupela tu i mas litimapim nem bilong en oltaim oltaim. Litimapim nem bilong Bikpela. Mi yet mi mas litimapim nem bilong em. Olgeta taim mi stap long graun bai mi litimapim nem bilong em. Bai mi mekim song bilong litimapim nem bilong God bilong mi inap long taim mi dai. Ol king na ol man bilong graun i no inap kisim bek yu. Olsem na nogut yu bilip long ol. Taim ol i dai ol i tanim i kamap graun gen. Na long dispela taim ol i no inap mekim olgeta samting ol i bin tok long mekim. Sapos wanpela man i bilip long God bilong Jekop bai em i helpim em, na sapos dispela man i pas wantaim God, Bikpela bilong em, orait em i ken amamas. God i bin mekim kamap heven na graun na solwara na olgeta samting i stap long en. Na oltaim God i save bihainim olgeta promis bilong em. Bikpela i save helpim ol manmeri i stap nogut aninit long ol birua. Na em i save givim kaikai long ol manmeri i hangre. Bikpela i save pinisim kalabus bilong ol man i stap long kalabus. Na em i save mekim ol aipas i lukluk gen, na i save pinisim hevi bilong ol man hevi i daunim ol. Bikpela i save laikim tru ol stretpela manmeri bilong en. Em i save lukautim ol man bilong narapela ples i stap long graun bilong yumi. Na em i save helpim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Tasol em i save paulim ol samting ol man nogut i laik mekim. Bikpela bai i stap king oltaim oltaim. Yupela ol manmeri bilong Saion, God bilong yupela bai i stap king oltaim oltaim. Litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela! I gutpela long yumi singim song na litimapim nem bilong God bilong yumi. Em i gutpela na stretpela pasin long yumi litimapim biknem bilong em. Bikpela i sanapim Jerusalem gen na i bringim i kam bek ol manmeri ol birua i bin kisim ol i go kalabus. Em i save mekim orait ol manmeri, hevi i bagarapim tingting bilong ol na ol i pilim nogut. Na em i pasim ol sua bilong ol. Em i makim pinis namba bilong ol sta, na em i save kolim nem bilong ol sta wan wan. Bikpela bilong yumi i gat biknem na i gat olgeta strong. Yumi no inap makim save bilong en. Em i save litimapim ol man i save daunim bel bilong ol yet, tasol em i save krungutim strong tru ol manmeri nogut. Singim ol song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Paitim gita na mekim musik long God bilong yumi. Em i save mekim ol klaut i kamap long skai, na salim ren i kam daun na mekim gras i kamap nabaut long ol maunten. Em i save givim kaikai long olgeta abus, na taim ol yangpela kotkot i singaut em i save givim kaikai long ol. Bikpela i no save amamas long ol strongpela hos na ol strongpela soldia. Nogat. Em i save amamas long ol manmeri i save pret long em, na long ol manmeri i save bilip long em i save sori long ol oltaim. Yupela ol Jerusalem, litimapim nem bilong Bikpela! Yes, yupela ol Saion, litimapim nem bilong God bilong yupela. Em i save strongim ol dua bilong banis bilong yu, Jerusalem, na em i save mekim gut tru long ol manmeri bilong yu. Em i save lukautim graun bilong yupela, na mekim gutpela wit tru i kamap long gaden na yupela i kaikai na i pulap. Sapos em i mekim wanpela tok, orait wantu tasol dispela tok i kam daun long graun. Em i save salim planti ais i kam daun na i karamapim graun. Em i save salim planti ren ais inap olsem wesan bilong nambis. Na em i mekim ples i kamap kol tru na i no gat man inap sakim kol. Orait bihain em i tok gen na ais i kamap wara. Em i kirapim win na win i mekim wara i ran. Em i givim tok bilong em long Jekop. Ol dispela tok na lo em i givim long ol Israel. Em i no save mekim olsem long ol arapela lain. Ol i no save ol lo bilong en. Yumi litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela! Yupela olgeta i stap long heven antap, litimapim nem bilong Bikpela! Yupela olgeta ensel, litimapim nem bilong em! Yupela olgeta ami bilong heven, litimapim nem bilong en! San na mun, yutupela litimapim nem bilong em! Na olgeta sta i lait tumas, litimapim nem bilong en! Heven antap tru, litimapim nem bilong en! Wara i stap antap long skai, litimapim nem bilong en! Ol dispela samting i mas litimapim nem bilong Bikpela, long wanem, em yet i tok na ol i kamap na i stap. Em i tok na ol i stap oltaim long hap bilong ol, na ol i no inap sakim tok bilong en. Yupela ol traipela pis na ol samting i stap long as bilong solwara i daun moa, na lait i kamap long klaut na ren ais na ol klaut nabaut na strongpela win i save bihainim tok bilong Bikpela, yupela litimapim nem bilong en. Yupela ol bikpela maunten na ol liklik maunten, na ol diwai i save karim kaikai na ol diwai bilong bus, na olgeta abus ol man i save bosim na ol wel abus, na ol pukpuk na ol pisin, yupela litimapim nem bilong Bikpela! Yupela ol king na olgeta lain manmeri, na ol gavman na olgeta arapela hetman, na ol yangpela man na ol yangpela meri, na ol lapun na ol pikinini, yupela olgeta litimapim nem bilong Bikpela! Tru tumas, olgeta i mas litimapim nem bilong Bikpela. Biknem bilong em wanpela i winim tru biknem bilong olgeta manmeri. Biknem bilong en i antap tru, i winim heven na graun. Em i laikim tru ol Israel na em i save strongim ol manmeri bilong en, olsem na ol i save litimapim nem bilong en. Litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela! Singim nupela song long em. Yupela ol manmeri i save bihainim em oltaim, yupela litimapim nem bilong em long taim yupela i bung bilong lotu. Yupela ol Israel, yupela i mas belgut long God i bin wokim yupela. Yupela ol manmeri bilong Saion, amamas long king bilong yupela. Singsing na litimapim nem bilong en. Paitim ol kundu na garamut na paitim ol gita bilong litimapim nem bilong en. Bikpela i laikim ol manmeri bilong en. Na em i save litimapim nem bilong ol man i save daunim ol yet, na mekim ol i winim pait. Ol manmeri bilong God i amamas long ol i win pinis. Na taim ol i bung bilong kaikai ol i ken mekim ol song bilong amamas. Ol i ken singaut na amamas long God na holim bainat i sap moa. Na ol i ken pait long ol arapela lain, na mekim save long ol na daunim ol. Na ol i ken pasim ol king na ol hetman bilong ol birua long sen ol i wokim long ain. Na ol i ken mekim save long ol dispela lain, olsem God i tok. Ol manmeri bilong God i ken win olsem tasol. Litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong God insait long haus bilong en. Yumi amamas long bikpela strong bilong en i stap long heven. Em i bin mekim ol bikpela wok. Olsem na yumi litimapim nem bilong en. Em i stap nambawan tru na em i gat biknem i antap tru. Yumi litimapim nem bilong en. Winim biugel na litimapim nem bilong en. Paitim ol gita samting na mekim olkain musik na litimapim nem bilong en. Paitim kundu na mekim singsing na litimapim nem bilong en. Paitim gita na winim mambu na litimapim nem bilong en. Paitim ol plet bras na mekim krai bilong en i go na litimapim nem bilong Bikpela. Paitim ol plet bras strong moa bai krai i kamap bikpela na litimapim nem bilong Bikpela. Yupela olgeta samting i gat laip, litimapim nem bilong Bikpela! Litimapim nem bilong Bikpela! Dispela buk i gat ol gutpela toktok bilong Solomon, pikinini bilong Devit na king bilong Israel. Dispela gutpela tok em inap long givim yumi gutpela tingting na long lainim yumi long gutpela pasin. Na sapos yumi harim tok long as bilong ol samting, orait bai yumi inap klia tru long dispela tok. Gutpela tok bilong dispela buk bai i skulim yumi long wokabaut olsem man i gat gutpela save na long bihainim ol gutpela na stretpela pasin na long mekim wankain stretpela pasin long olgeta man. Na sapos sampela man i gat liklik save tasol, bai dispela tok i helpim ol long kisim gutpela tingting, na em bai i givim gutpela save long ol yangpela man, na soim ol long gutpela pasin bilong wokabaut. Na dispela buk bai i helpim ol man i gat save na bai ol i kisim save moa yet, na em bai i skulim ol man i gat gutpela tingting long ol gutpela rot ol i ken bihainim. Dispela tok bai i helpim yumi long kisim save long ol tok piksa na tok bokis na long ol gutpela tok na tok hait bilong ol saveman. Sapos yu laik kisim gutpela save, orait pastaim yu mas aninit long Bikpela. Ol man i no gat gutpela tingting ol i no laik tru long skul na kisim gutpela save. Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela. Tok bilong tupela bai i mekim yu i kamap gutpela man, olsem yu putim naispela bilas long het bilong yu na naispela bis i stap long nek bilong yu. Pikinini, sapos ol raskol o stilman i grisim yu long mekim ol pasin nogut, orait yu no ken bihainim tok bilong ol. Dispela kain man i save tok olsem, “Goan, yu kam wantaim mipela, na yumi go kilim sampela man i dai. Yumi go hait long arere bilong rot na lukim wanem ol man bai i kam, na yumi kilim ol i dai. Maski ol i no gat asua, yumi pinisim laik tasol na kilim ol i dai. Bai yumi kamap wantu na kilim ol, olsem dai i save kamap wantu long ol man na ol i go long ples bilong ol man i dai pinis. Na bai yumi kisim planti samting bilong ol dispela man na bai ol dispela samting i pulap long ol haus bilong yumi. Yu kam poroman wantaim mipela, na bai yu tu yu kisim planti samting.” Pikinini, sapos ol raskol i mekim dispela kain tok long yu, orait yu no ken harim tok bilong ol na bihainim ol. Oltaim ol dispela kain man i laikim tumas long mekim ol pasin nogut. Na oltaim bel bilong ol i save kirap long kilim ol man i dai. Ol man i mekim dispela kain pasin bai i kisim pe nogut. I olsem ol i putim umben bilong holimpas ol yet. Ol pisin i gat gutpela tingting. Sapos wanpela pisin i lukim man i putim umben, orait em bai i no inap pas long en. Tasol ol raskol i no olsem. Ol i strong moa long mekim pasin nogut, olsem na bai ol i bagarapim ol yet. *** Ol man bilong pait na stil i save bihainim dispela pasin, olsem na ol bai i bagarap. I olsem ol samting ol i bin stilim bai i bagarapim ol. Gutpela na stretpela tingting i olsem wanpela meri i sanap long ol rot na long ol maket na i singaut long ol manmeri. Na tu em i sanap long ples bung klostu long dua bilong bikpela banis bilong taun, na long olgeta ples planti manmeri i stap long en, na em i singaut olsem, “Yupela lain i no gat tingting, yupela i laik i stap olsem oltaim, a? Yupela i olsem ol longlong man. Yupela i no laik kisim gutpela save na yupela i tok bilas long en. Wanem taim bai yupela i lusim dispela pasin? Mi laik tok strong long yupela long lusim pasin nogut bilong yupela. Yupela i mas bihainim tok bilong mi, na bai mi skulim yupela na givim gutpela tingting long yupela. Mi bin singautim yupela long kam long mi, tasol yupela i no laik. Yupela i bin givim baksait long gutpela tok bilong mi na yupela i bikhet long taim mi laik stretim yupela. Orait bai mi tu mi mekim wankain pasin olsem yupela. Na long taim bikpela trabel i painim yupela, na yupela i bagarap, bai mi lap moa yet, na bai mi tok bilas long yupela. Taim nogut bai i kamap long yupela olsem strongpela win, na trabel na pen bai i bagarapim yupela olsem traipela raunwin. “Long dispela taim yupela bai i singautim mi long helpim yupela, tasol bai mi no ken i kam. Na yupela bai i wok long painim mi, tasol yupela bai i no inap lukim mi. Yupela i no laik tru long kisim gutpela save na yupela i no laik aninit long Bikpela. Yupela i bin sakim gutpela tok bilong mi, na yupela i bin givim baksait long mi long taim mi laik stretim yupela. Olsem na nau bai yupela i kisim pe nogut bilong ol pasin nogut yupela i save mekim. Ol manmeri i no gat gutpela tingting, ol i save givim baksait long mi, na dispela pasin bilong ol i save kilim ol yet i dai. Ol man i ting ol i save pinis long olgeta samting, ol i olsem ol longlong man. Dispela tingting bilong ol bai i bagarapim ol yet. Tasol ol manmeri i putim yau gut long tok bilong mi, bai ol i stap gut. Na bai ol i no gat hevi na bai ol i no pret, long wanem, ol i save, samting nogut i no inap kamap long ol.” Pikinini, yu mas harim tok bilong mi na putim gut long tingting bilong yu. Yu mas putim yau gut long olgeta tok i save givim yu gutpela tingting. Na yu mas wok strong long kisim gutpela save. Na yu mas askim gutpela tingting na save long kam long yu, olsem yu singautim wanpela man i kam bilong helpim yu. Na yu mas wok hat long painim gutpela tingting, olsem man i wok long painim silva ol i bin haitim insait long graun na olsem man i wok long painim mani samting ol i bin haitim. Sapos yu mekim ol dispela samting, orait bai yu save tru long pasin bilong stap aninit long Bikpela, na bai yu save gut long God. Long wanem, Bikpela yet em i as bilong gutpela tingting. Na em i save givim gutpela tingting na save long yumi. Em i save stiaim tingting bilong ol stretpela man na ol i save skelim gut ol pasin ol i mas bihainim. Na em i save lukautim ol gut na ol i no bagarap. God i banisim ol man i save mekim stretpela pasin na em i was long rot bilong ol man i bihainim em. Pikinini, sapos yu bihainim gutpela tingting bai yu save long olgeta gutpela rot bilong wokabaut. Bai yu save long bihainim ol gutpela na stretpela pasin na long mekim wankain pasin long olgeta man. Bai yu kisim planti gutpela tingting na bai yu belgut long gutpela save bilong yu. Pasin bilong tingting gut bai i banisim yu na gutpela save bai i was long yu. Na bai yu no bihainim ol man i save mekim pasin nogut na i save mekim tok i no stret. Ol dispela man i save lusim stretpela rot na i wokabaut long rot i tudak. Ol i save amamas long mekim kain kain pasin nogut. Pasin bilong ol dispela man i no stret tru. Na sapos meri bilong narapela man i laik grisim yu long mekim pasin pamuk wantaim em, orait gutpela tingting bai i banisim yu, na bai yu no inap bihainim tok bilong dispela meri. Dispela kain meri i save lusim man em i bin maritim long taim em i yangpela. Na em i no moa tingim dispela promis em i bin mekim long ai bilong God. Sapos yu go wantaim dispela meri long haus bilong en, i olsem yu bihainim rot i go long ples bilong ol man i dai pinis. Ol man i save go lukim em, ol i no inap i kam bek. Na ol i no inap bihainim rot bilong ol man i gat laip. Sapos yu gat gutpela tingting, bai yu wokabaut long rot bilong ol gutpela man na bihainim pasin bilong ol stretpela man. Ol gutpela stretpela man bai i stap gut oltaim long graun bilong yumi. Tasol God bai i rausim ol man i save mekim pasin nogut na i no save bihainim em. Em bai i kamautim ol, olsem man i kamautim kaikai long gaden bilong en. Pikinini, mi laik skulim yu nau, na yu no ken lusim tingting long dispela tok. Nogat. Oltaim yu mas tingim gut. Sapos yu bihainim dispela tok bai yu stap longpela taim long graun na bai yu sindaun gut tru. Yu no ken lusim pasin bilong givim bel bilong yu long ol arapela man na pasin bilong poroman tru long ol arapela man. Yu mas bihainim dispela pasin na em bai i kamap olsem gutpela bilas long nek bilong yu. Na yu mas putim gut long tingting bilong yu. Sapos yu mekim olsem, orait God bai i laikim yu na ol man tu bai i laikim yu, na wok bilong yu bai i kamap gutpela. Yu mas bilip strong long Bikpela. Yu no ken ting save bilong yu yet inap helpim yu. Long olgeta samting yu mekim, yu mas tingting strong long Bikpela na yu mekim, na em bai i soim yu stretpela rot long bihainim. Nogut yu ting, save bilong yu yet em i samting tru. Nogat. Yu mas aninit long Bikpela na givim baksait long pasin nogut. Sapos yu mekim olsem, dispela pasin bai i helpim yu tru, olsem marasin i save helpim bodi bilong yu, na mekim yu i stap gut. Yu mas kisim ol namba wan hap kaikai i mau long gaden bilong yu na givim long Bikpela olsem ofa, na dispela bai i givim biknem long em. Sapos yu mekim olsem, orait Bikpela bai i mekim gaden bilong yu i karim planti kaikai moa. Na bai yu inap pulapim tru haus kaikai bilong yu, na bai tang wain bilong yu i pulap tru na hap wain i kapsait. Pikinini, sapos Bikpela i mekim wanpela samting long yu bilong stretim yu, yu no ken kros na bel nogut. Long wanem, Bikpela i save stretim ol man em i laikim tumas, olsem ol papa i save stretim ol pikinini ol i laikim tumas. Man i kisim gutpela tingting na save, em i ken amamas tru, long wanem, gutpela na stretpela tingting i winim tru silva na gol na ol gutpela ston i dia tumas. Na tu em i winim olgeta arapela samting yu laikim tumas. Gutpela tingting bai i helpim yu na yu inap i stap longpela taim long graun. Na em bai i givim biknem na planti samting long yu. Gutpela tingting bai i mekim yu belgut oltaim na mekim sindaun bilong yu i kamap gutpela. Gutpela tingting i olsem diwai bilong givim laip. Olsem na ol man i holimpas gutpela tingting, ol i gat laip i gutpela tru na ol i amamas. Long gutpela tingting na save bilong Bikpela yet, na em i bin wokim graun na skai na em i save mekim wara i kamap long graun na em i save mekim ol klaut i bung na ren i pundaun. Pikinini, yu mas was gut na holim strong gutpela tingting na save bilong yu. Nogut yu lusim. Gutpela tingting na save bai i givim laip long yu na em bai i stap olsem gutpela bilas bilong yu. Na bai yu wokabaut gut long rot na bai i no gat wanpela samting i sutim lek bilong yu. Na long taim bilong slip bai yu no inap pret. Bai yu slip gut tru. Yu mas bilip strong long Bikpela na em bai i banisim yu na lukautim yu na ol birua bai i no inap holimpas yu long umben bilong ol. Olsem na sapos taim nogut i kamap long ol man nogut na ol i bagarap, yu no ken pret. Dispela kain taim i save kamap wantu long ol, olsem bikpela win na ren. *** Sapos wanpela man i sot long samting na em i askim yu long givim em, yu no ken tok, “Nogat.” Sapos yu inap, yu mas givim em. Sapos yu inap helpim wantok long taim em i askim yu, orait yu no ken tokim em olsem, “Wet pastaim. Tumora yu kam bek na bai mi givim yu.” Ol wantok bilong yu i stap klostu long yu na ol i ting yu pren bilong ol. Olsem na yu no ken tingting long mekim nogut long ol. Yu no ken tok pait nating wantaim man i no bin mekim nogut long yu. Bel bilong yu i no ken kirap long bihainim pasin bilong ol man bilong pait, na yu no ken wokabaut long rot bilong ol. Long wanem, Bikpela yet i no laik tru long kain man olsem. Tasol Bikpela i stap wanbel tru wantaim ol man i save wokabaut stret. Bikpela i tok, ol man nogut bai i bagarap wantaim ol famili bilong ol. Tasol Bikpela i save mekim gut long ol stretpela man wantaim ol famili bilong ol, na em i lukautim ol. Sapos ol man i tok bilas long ol arapela man, orait God bai i bekim wankain pasin long ol. Tasol em i save mekim gut long ol man i daunim ol yet. Ol manmeri bai i givim biknem long ol man i gat gutpela tingting. Tasol ol man i no gat gutpela tingting i save bagarapim nem bilong ol yet. Ol pikinini, yupela i mas harim gut tok bilong mi, papa bilong yupela, na bai yupela i kisim gutpela tingting. Tok mi givim yupela, em i gutpela tru, na yupela i no ken tromoi i go. Mama bilong mi i no bin karim narapela pikinini, mi wanpela tasol, na em i laikim mi tumas. Na taim mi mangi yet, papa bilong mi i bin skulim mi. Em i tokim mi olsem, “Putim gut tok bilong mi long tingting bilong yu na bihainim, na bai yu stap gut olgeta. Yu mas kisim gutpela tingting na gutpela save. Yu no ken sakim tok bilong mi o lusim tingting long en. Yu no ken lusim gutpela tingting. Nogat. Yu mas laikim em tumas na bai em i lukautim yu gut. Nambawan samting yu mas kisim, em i gutpela tingting. Tru, yu ken kisim planti arapela samting, tasol gutpela tingting em i nambawan tru. Yu mas laikim gutpela tingting na holim strong, na em bai i givim biknem long yu. Em i kamap olsem naispela bilas long het bilong yu na olsem gutpela hat king.” Pikinini, yu mas harim gut tok bilong mi, na bai yu stap longpela taim long graun. Mi save skulim yu long bihainim gutpela tingting na mi save stiaim yu long wokabaut long stretpela rot. Sapos yu wokabaut long dispela rot, bai i no gat wanpela samting i pasim yu, na bai yu no inap pundaun. Oltaim yu mas holimpas dispela gutpela tok bilong mi. Em i olsem as bilong laip bilong yu, olsem na yu mas lukautim gut. Yu no ken wokabaut long rot bilong ol man nogut, na yu no ken bihainim pasin bilong ol. Yu mas abrusim tru dispela rot na yu mas i go i stap longwe long en. Sapos ol man nogut i no bin mekim samting nogut yet, orait ol i no inap slip. Sapos ol i mekim nogut long ol arapela man pastaim, orait ol inap slip gut. Pasin nogut na pasin bilong bagarapim ol arapela man em i olsem kaikai na dring bilong ol. Rot bilong ol man nogut i tudak olsem biknait. Ol i save pundaun na ol i no save wanem samting i sutim lek bilong ol. Tasol rot bilong ol stretpela man i lait olsem san i kamap long moningtaim, na lait i wok long kamap strong moa, inap long belo. *** Pikinini, putim yau gut long tok bilong mi. Yu mas holimpas dispela tok bilong mi, na putim gut long tingting bilong yu. Nogut yu lusim. Sapos yu kisim tok bilong mi, orait dispela tok bai i givim laip long yu. Dispela tok inap mekim yu i stap gut tru. Gutpela tingting bilong stiaim laip bilong yu, em i save kamap long tingting bilong yu, olsem wara i save kamap long hul wara. Olsem na olgeta taim yu mas was gut tru long tingting bilong yu. Yu no ken mekim tok giaman na olkain tok nogut. Yu mas lukluk stret long rot yu laik i go long en. Yu no ken lukluk nabaut. Tingting gut long wokabaut bilong yu, na olgeta pasin bilong yu bai i kamap gutpela. Yu no ken lusim gutpela rot yu wokabaut long en. Yu no ken i go long han sut o long han kais. Nogat. Yu mas abrusim olkain pasin nogut. Pikinini, putim yau gut long tok bilong mi. Mi laik givim gutpela tingting na save long yu. Olsem bai yu inap wokabaut long stretpela pasin, na bai olgeta tok bilong yu i olsem tok bilong man i gat gutpela save. Yu mas mekim olsem, long wanem, sapos wanpela meri i lusim man bilong en, na i aigris long yu, orait em bai i mekim planti switpela tok gris bilong pulim yu. Na sapos yu bihainim tok bilong en, bihain bai yu pilim em i samting nogut, olsem marasin i gat pait, na em i pen olsem bainat i sutim yu. Dispela kain meri bai i bringim yu i go stret long ples bilong ol man i dai pinis. Em i no save bihainim stretpela rot bilong laip. Nogat. Em i no save em i bihainim ol rot nogut, olsem na em i go nabaut tasol. Orait pikinini, putim yau gut long tok bilong mi. Yu no ken sakim dispela tok. Yu mas i stap longwe tru long kain meri olsem. Yu no ken i go klostu long dua bilong haus bilong en. Nogut yu lusim gutpela nem bilong yu. Man bilong en i no inap marimari long yu. Nogat. Bai em i kilim yu i dai long taim yu yangpela yet. Na ol gutpela samting yu bin hatwok long kisim bai i go long han bilong ol arapela man. Bai sik i kisim yu na yu kamap bun nating. Na long taim yu laik i dai, bai yu slip long bet na krai nogut. Na bai yu tok olsem, “Mi longlong tru. Bilong wanem mi bikhet na mi no larim ol man i stretim mi? Mi no bin bihainim tok bilong ol tisa bilong mi. Nau mi bagarap olgeta na mi kamap nogut pinis long ai bilong olgeta manmeri.” Yu no ken i go long hul wara bilong narapela man. Yu mas i stap gut wantaim meri bilong yu, na slip wantaim em wanpela tasol, olsem man i dring wara long hul wara bilong em yet. Sapos yu kamapim pikinini long ol meri nabaut, bai ol dispela pikinini i no inap helpim yu bihain. Olsem na meri bilong yu tasol i mas karim ol pikinini bilong yu. Maski pamukim ol meri nabaut na bai ol pikinini bilong yu i stap long lain bilong ol dispela meri. God i ken mekim gut long meri bilong yu. Meri i olsem hul wara bilong yu na yu ken amamas long em. Em i naispela tumas na pasin bilong en i gutpela tru. Em i save laikim yu tumas, olsem na oltaim yu mas tingting long em na laikim em tru. Na yu mas amamas oltaim long susu bilong en. Pikinini, nogut yu tingting oltaim long meri bilong narapela man na yu laik holim susu bilong en. Bikpela i save lukim olgeta samting yumi mekim, na em i glasim gut olgeta pasin bilong yumi. Sin bilong man nogut i save kalabusim em yet olsem umben na holimpas em olsem baklain. Kain man olsem i no save daunim laik bilong em yet. Nogat. Em i save mekim longlong pasin tru, na dispela pasin i save kilim em i dai. Pikinini, sapos narapela man i bin kisim dinau, na yu bin promis long bekim dispela dinau sapos em yet i no inap, orait dispela pasin bilong yu i no gutpela. Dispela tok promis i kalabusim yu yet, olsem yu kalabus long wanpela umben yu yet i bin taitim. Pikinini, yu mas lusim dispela kalabus kwiktaim. Nogut yu stap aninit long dispela man. Yu mas i go askim em long rausim promis bilong yu. Maski dispela pasin i daunim nem bilong yu na yu sem, yu go tasol. Yu no ken slip tumas, yu mas hariap i go. Yu mas lusim dispela kalabus, olsem abus o pisin i lusim umben na i ranawe. Yupela ol lesman, mi gat tok long yupela olsem. Yupela go lukim gut pasin bilong ol anis na bai yupela i kamap saveman. Ol anis i no gat hetman o bikman o ofisa bilong bosim ol. Tasol taim i gat planti kaikai i stap, ol anis i save bungim kaikai na putim i stap bilong taim kaikai i sot. Tasol yupela lesman, ating yupela i laik slip longpela taim, a? Wanem taim bai yupela i kirap long bet bilong yupela? Yupela i save tok, “Maski, mipela i laik slip moa liklik. Mipela i laik malolo liklik taim tasol na bai mipela i kirap.” Sapos yupela i mekim olsem, orait wantu bai olgeta samting bilong yupela i pinis na yupela i kamap rabisman. I olsem ol stilman i stilim olgeta samting bilong yupela. Ol man nogut tru i save giaman nabaut. Ol i no laik autim stret tok bilong ol, olsem na ol i save mekim ol kain kain pasin long ai na han na lek bilong ol bai ol poroman bilong ol i ken save long samting ol i tingting long mekim. Oltaim ol i wok long tingting long mekim pasin nogut na ol i save mekim ol man i bel nogut long ol arapela man. Tasol wantu bikpela bagarap bai i painim ol, na bai i no gat rot bilong mekim ol i orait gen. Bikpela i no laikim tru ol man i mekim dispela 7-pela pasin. Pasin bilong hambak na lukim ol arapela man i olsem samting nating. Pasin bilong mekim tok giaman. Pasin bilong kilim nating ol arapela man. Pasin bilong tingting long mekim pasin nogut. Pasin bilong hariap long mekim sin. Pasin bilong tok giaman long kot. Pasin bilong mekim ol man i bel nogut long ol brata bilong ol yet. Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela. Yu mas putim tok bilong tupela long tingting bilong yu na bihainim gut oltaim, na em bai i kamap olsem gutpela bilas long het na long nek bilong yu. Long taim yu wokabaut, dispela tok bai i soim rot long yu. Na long taim yu slip, bai dispela tok i was long yu. Na long taim yu kirap, bai dispela tok i givim gutpela tingting long yu. Tok bilong papamama i olsem wanpela lam i lait gutpela bilong soim rot long yu. Na taim tupela i stretim yu, tupela i soim yu gutpela pasin yu mas bihainim long laip bilong yu. Tok bilong tupela bai i helpim yu na bai ol meri nogut i no inap paulim yu, na bai yu no harim switpela tok bilong meri bilong narapela man. Yu no ken aigris long naispela bodi bilong dispela meri. Na sapos em i lukluk long yu bilong pulim yu, orait yu no ken i go long em. Sapos man i slip wantaim pamukmeri, em bai i no lusim bikpela pe tumas. I olsem pe bilong liklik hap kaikai tasol. Tasol sapos man i slip wantaim meri bilong narapela man, em bai i lusim bikpela pe tru. Em inap lusim laip bilong em yet. Sapos yu holim paia klostu long bros bilong yu, orait ating siot bilong yu i no inap paia, a? O sapos yu wokabaut antap long paia, ating paia i no inap kukim lek bilong yu, a? Olsem tasol, sapos yu slip wantaim meri bilong narapela man, ol bai i mekim save long yu na yu no inap abrusim. Sapos wanpela man i hangre na i stilim sampela kaikai, orait ol man i no save tok nogut long em. Tasol sapos ol i painimaut long dispela samting em i bin mekim, orait bai ol i kotim em na em i mas bekim planti samting moa, inap long pinisim olgeta samting long haus bilong en. Tasol sapos man i slip wantaim meri bilong narapela man, em i kranki olgeta na i longlong tru. Man i mekim dispela pasin em i bagarapim em yet. Ol man bai i paitim em na tok nogut long em na bai em i sem nogut oltaim. Ol man i save belhat nogut tru, sapos narapela man i slip wantaim meri bilong ol. Olsem tasol man bilong dispela meri bai i belhat nogut tru na i bekim rong bilong dispela man na mekim save tru long em. Em i no inap marimari long em. Nogat tru. Na em i no inap kisim bikpela mani samting bilong pinisim belhat bilong en. Pikinini, yu mas holim strong tok bilong mi na putim long tingting bilong yu. Sapos yu bihainim gut tok bilong mi, bai yu stap gut. Lukautim gut tok bilong mi, olsem yu save lukautim ai bilong yu yet. Yu mas putim tok bilong mi long tingting bilong yu na em bai i stap oltaim, olsem ring i stap oltaim long pinga bilong yu. Gutpela tingting na save i mas i stap wantaim yu oltaim, olsem susa tru bilong yu, o olsem gutpela pren bilong yu. Na sapos meri bilong narapela man i laik grisim yu long slip wantaim em, orait gutpela tingting bai i banisim yu na yu no inap bihainim tok bilong en. Wanpela de mi sanap long windo bilong haus bilong mi na mi lukluk i go long rot. Na mi lukim ol yangpela man i wokabaut i go i kam long rot. Ol i no gat gutpela tingting na save. Tasol wanpela em i kranki olgeta. Dispela yangpela man i wokabaut klostu long haus bilong wanpela meri nogut. San i go daun pinis na klostu tudak i laik kamap. Dispela meri i putim bilas olsem meri bilong rot, na em i ting long grisim dispela man. Olsem na meri i go bungim em. Dispela meri i hambakmeri tru na i no save sindaun gut long haus. Oltaim em i save raun raun long rot na long maket, bilong painim man. Mi lukim dispela meri i holimpas dispela yangpela man na givim kis long em. Na meri i lukluk stret long ai bilong en na i tok olsem, “Nau mi bin mekim wanpela ofa, na hap abus bilong dispela ofa i stap long haus bilong mi. Olsem na mi lusim haus bilong mi na mi kam bilong painim yu. Nau mi lukim yu pinis. Na tu mi bin redim gutpela bet long haus bilong mi. Mi bin putim ol naispela sitbet i gat kala long dispela bet. Ol dispela sitbet i kam long Isip. Na mi bin kapsaitim kain kain paura i gat gutpela smel long dispela bet. Yu kam wantaim mi, na bai mitupela i wok long pilai na amamas i go inap long tulait. Yu no ken pret long man bilong mi. Em i go i stap longwe moa, na em i no inap kam bek hariap. Long wanem, em i kisim planti mani i go wantaim em. Tupela wik bai i go pinis na long namel long dispela mun, ating em bai i kam bek.” Dispela meri i mekim planti switpela tok bilong grisim em na kirapim bel bilong en. Dispela man i harim tok bilong meri na wantu em i bihainim meri i go long haus, olsem bulmakau ol i bringim i go long ples bilong kilim i dai. O olsem longlong man ol i bringim i go long haus kalabus. Dispela man i no save olsem wanpela spia bai i sutim em. Em i olsem wanpela pisin i flai i go long ples umben i stap long en. Na pisin i no save, umben bai i holimpas em na em bai i dai. Orait ol pikinini, yupela i mas putim yau gut long tok bilong mi. Yupela i no ken larim bel bilong yupela i kirap long bihainim dispela kain meri. Long wanem, planti man tumas i bin bagarap na dai long han bilong kain meri olsem. Rot i go long haus bilong en i olsem rot i go long matmat. Na sapos yupela i bihainim dispela rot, bai yupela i go long ples bilong ol man i dai pinis. Gutpela na stretpela tingting i olsem wanpela meri i sanap na singautim yumi. Em i sanap long ples maunten klostu long rot na long ol rot bung. Na em i sanap klostu long ol dua bilong bikpela banis bilong taun, na i wok long singaut olsem, “Mi singaut long yupela olgeta manmeri. Yupela man i no gat save, yupela kam na kisim save. Yupela man i no gat tingting, yupela kisim gutpela tingting. Putim yau gut long gutpela na stretpela tok mi laik givim yupela. Oltaim mi save autim tok i tru tasol, na mi no laik tru long olkain tok nogut. Olgeta tok bilong mi i stretpela tasol. Mi no inap mekim wanpela tok giaman. As bilong dispela tok i klia tumas long man i gat gutpela tingting na save, na ol i save dispela tok i stret olgeta. Yupela i mas larim mi i skulim yupela long gutpela save, long wanem, tok bilong mi i winim gutpela silva na gol. “Mi yet mi gutpela na stretpela tingting na mi winim tru olkain ston i dia tumas na olgeta samting yupela i save laikim. Na mi save long ol gutpela pasin bilong wokabaut. Mi gat olgeta save na mi inap skelim olgeta samting. Man i save aninit long Bikpela, em i no save laikim tru ol pasin nogut. Mi no laik tru long pasin bilong bikhet na pasin bilong man i litimapim nem bilong em yet na pasin bilong mekim olkain samting nogut na pasin bilong tok giaman. Mi inap givim gutpela tingting long ol manmeri na mi inap helpim ol long mekim gutpela wok. Mi yet mi gutpela tingting na mi gat bikpela strong. Mi save helpim ol king na hetman long bosim gut ol kantri bilong ol na long putim ol gutpela lo bilong mekim kantri i bihainim stretpela pasin. *** Na wanem ol manmeri i wok strong long painim mi, bai ol i lukim mi. Wanem ol manmeri i laikim mi, mi tu mi laikim ol tumas. Mi inap givim biknem na planti mani samting long ol manmeri. Na mi inap helpim ol long bihainim stretpela pasin na long kisim ol gutpela gutpela samting. Ol samting mi save givim ol i winim tru gutpela gol na gutpela silva. Oltaim mi save bihainim stretpela pasin tasol. Mi save hipim planti gutpela samting long ol bakstua bilong ol man i laikim mi tumas. Na ol bakstua bilong ol i pulap tru. “Bipo bipo tru, long taim Bikpela i laik wokim ol samting, em i wokim mi pastaim. Na bihain em i wokim olgeta arapela samting. Bipo tru, long taim Bikpela i no wokim graun yet, em i wokim mi na mi stap. Mi kamap long taim Bikpela i no bin wokim solwara na ol wara nabaut, na long taim em i no bin wokim ol bikpela na liklik maunten. Long taim mi kamap, Bikpela i no bin wokim olgeta hap graun, olsem na i no gat ol gaden samting i stap. Mi stap wantaim Bikpela long taim em i wokim skai i raunim solwara na long taim em i putim ol klaut long skai na long taim em i mekim wara i sut i kam antap long graun na pulimapim graun na i kamap bikpela solwara. Na mi stap wantaim em long taim em i makim ol arere bilong solwara na i tok strong long solwara i no ken kalapim mak na long taim em i bin makim ples bilong putim dispela graun i stap long en. Long taim Bikpela i mekim ol dispela wok, mi stap wantaim em na em i makim mi olsem saveman i bosim wok. Olgeta de mi bin mekim em i amamas, long wanem, mi bin amamas tumas long lukim ol samting em i bin wokim. Mi bin amamas long lukim dispela graun na ol manmeri i stap long en, olsem na mi bin amamas i stap oltaim long ai bilong Bikpela.” *** Na gutpela na stretpela tingting i skruim tok olsem, “Ol pikinini, yupela i mas harim gut tok bilong mi na bihainim ol pasin bilong mi. Sapos yupela i mekim olsem, bai yupela i amamas. Yupela i mas larim mi i skulim yupela, na bai yupela i kisim gutpela tingting na save. Yupela i no ken givim baksait long dispela wok. Ol man i save harim gut tok bilong mi, ol i ken amamas. Olgeta de ol i save kam sanap klostu long dua bilong haus bilong mi na wetim mi, na mi save givim tok long ol. Ol man i kisim mi, ol i save kisim laip, na Bikpela i save belgut long ol. Tasol ol man i no kisim mi, ol i bagarapim ol yet. Ol man i no laik tru long mi, ol i olsem ol man i laikim tumas long i dai.” Gutpela na stretpela tingting i bin wokim haus bilong en. Em i sapim 7-pela pos bilong strongim na bilasim haus. Em i kilim abus na kukim pinis na mekim wain i kamap switpela. Na em i redim pinis tebol bilong kaikai. Em i salim ol wokmeri bilong en long sanap long ples antap namel long taun na ol i singaut olsem, “Yupela man i no gat gutpela tingting na yupela longlong man, yupela kam long haus bilong gutpela na stretpela tingting. Yupela kam kaikai wantaim em na dring switpela wain em i redim pinis. Lusim longlong pasin bilong yupela na kam kisim laip. Yupela i mas bihainim rot bilong gutpela tingting.” Sapos yu stretim man bilong tok bilas, em bai i bekim tok nogut long yu. Na sapos yu stretim man nogut, em bai i paitim yu na bagarapim skin bilong yu. Olsem na maski long stretim man bilong tok bilas. Em bai i birua long yu tasol. Tasol sapos yu stretim man i gat gutpela tingting, em bai i laikim yu. Sapos yu givim tok long man i gat gutpela tingting, orait tingting bilong en bai i kamap gutpela moa. Na sapos yu skulim stretpela man, bai yu skruim save bilong em. Sapos yu laik kisim gutpela tingting, orait pastaim yu mas aninit long Bikpela. God em i gutpela na stretpela olgeta. Na sapos yu laik kisim gutpela save, orait pastaim yu mas save gut long em. Gutpela tingting bai i mekim yu i stap longpela taim long graun, na bai yu winim planti yia. Sapos yu kisim gutpela tingting, orait yu mekim gut long yu yet. Tasol sapos yu man bilong bikhet, orait yu bagarapim yu yet. Longlong pasin i olsem wanpela meri i save bikmaus nabaut. Em i no gat gutpela tingting na em i no save long gutpela pasin. Haus bilong en i stap long ples antap namel long taun, na em i sindaun long sia klostu long dua. Em i lukim ol manmeri i wokabaut i go long wok bilong ol na em i singautim ol long kam. Em i tok olsem, “Yupela man i no gat gutpela tingting na yupela longlong man, yupela kam insait long haus bilong mi. Sapos yu stilim wara, dispela wara i gutpela tru long dring. Na sapos yu hait na kisim kaikai, dispela kaikai em i swit moa.” Ol man i harim tok bilong en, ol i no save, haus bilong en i olsem matmat. Na ol i no save, ol man i bin i go long em, ol i stap nau long ples bilong ol man i dai pinis. Dispela em ol sotpela sotpela tok bilong Solomon long pasin bilong gutpela sindaun. Em i tok olsem. Sapos pikinini man i gat gutpela tingting na save, orait papamama bilong en i amamas. Tasol sapos pikinini i bihainim longlong pasin, orait papamama i bel hevi tru. Sapos yu bihainim pasin nogut na kamap maniman, orait mani bilong yu i no inap mekim yu i stap gut. Tasol sapos yu bihainim stretpela pasin, bai yu no painim bagarap. Bikpela i no save larim ol stretpela man i sot long kaikai. Tasol em i no save larim ol man nogut i kisim ol samting ol i sotwin tru long kisim. Sapos yu les long mekim wok, bai yu kamap rabisman. Tasol sapos yu wok hat, bai yu gat planti samting. Man i gat gutpela tingting, em i save bungim kaikai long taim kaikai i mau. Tasol sapos man i slip na i no mekim wok long dispela taim, orait ol famili bilong en bai i sem nogut tru. God i save mekim gut long ol stretpela man. Tasol tok bilong man nogut i save haitim tingting nogut bilong em long bagarapim ol arapela man. Taim wanpela gutpela man i dai, ol manmeri i save tingim em na amamas moa yet. Tasol taim ol man nogut i dai, ol manmeri i save lusim tingting long ol kwiktaim. Man i gat gutpela tingting i save harim tok bilong ol arapela man. Tasol ol man bilong mauswara nating bai i bagarap. Ol stretpela man bai i stap gut. Tasol man i mekim pasin nogut bai i no inap haitim pasin bilong en. Ol man bilong kusai i save mekim planti trabel. Na ol man bilong mauswara nating bai i bagarap. Tok bilong ol gutpela man i olsem wara bilong givim laip. Tasol tok bilong ol man nogut i save haitim tingting nogut bilong ol bilong bagarapim ol arapela man. Pasin bilong bel nogut i save kirapim trabel. Tasol pasin bilong laikim ol arapela i save karamapim olgeta rong. Man i gat gutpela tingting, em i save autim gutpela tingting bilong en. Tasol ol i save givim kanda long ol man i no gat gutpela tingting. Man i gat gutpela tingting i wok long kisim olkain save na i no save autim kwik. Tasol taim man i mauswara nating, trabel inap kamap kwik. Ol planti samting bilong ol maniman i banisim ol na ol i stap gut, olsem taun i gat strongpela banis. Tasol ol rabisman i sot long ol samting, olsem na bai ol i bagarap. Stretpela man bai i kisim laip olsem pe bilong en. Tasol ol man nogut i wok long kamapim planti sin tasol. Sapos man i larim ol arapela man i stretim em, orait em i stap long rot bilong laip. Tasol man i bikhet long ol man i laik stretim em, em i abrusim dispela rot. Sapos man i bel nogut long narapela man, na i laik haitim dispela, orait em i save mekim tok giaman oltaim. Tasol sapos man i tok baksait long narapela man, orait em i olsem longlong man tru. Sapos man i mekim planti toktok, em inap mekim sin long tok bilong en. Tasol man i no mekim planti toktok, em i gat gutpela tingting. Tok bilong stretpela man i olsem gutpela silva tru. Tasol tingting bilong man nogut i samting nating na i rabis tru. Tok bilong stretpela man i save helpim planti manmeri. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol bai i dai, long wanem, tingting bilong ol i kranki tru. Sapos Bikpela yet i givim yumi planti gutpela samting, em i no save larim ol dispela samting i givim hevi long yumi. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save amamas long mekim olkain pasin nogut. Tasol ol man i gat gutpela tingting, ol i save amamas long mekim gutpela na stretpela pasin. Ol man nogut i save pret long planti samting, na bai ol dispela samting i kamap long ol. Tasol ol stretpela man bai i kisim ol samting ol i laikim tumas. Sapos taim nogut i kamap long ol man nogut, dispela bai i pinisim ol olgeta, olsem bikpela raunwara i kirap na i karim ol samting i go. Tasol ol stretpela man i strong na ol i stap gut oltaim. Yu no ken kisim lesman long mekim wok bilong yu. Nogut yu les tru long em, olsem yu les long marasin i pait strong long maus, na long smok bilong paia i mekim ai i sol tumas. Sapos yu stap aninit long Bikpela na yu bihainim em oltaim, bai yu stap longpela taim long graun. Tasol ol man nogut bai i stap sotpela taim na bai ol i dai. Ol stretpela man i wet long Bikpela i givim gutpela taim long ol na bai ol i lukim na ol i amamas. Tasol ol man nogut i wet nating. Ol i no inap lukim gutpela taim. Bikpela i save lukautim gut ol stretpela man. Tasol em i save bagarapim ol man bilong mekim pasin nogut. Ol stretpela man i save stap gut long kantri bilong ol. Tasol ol man nogut i no inap i stap olsem. Nogat. Ol stretpela man i gat planti gutpela tingting, na ol i save autim long ol manmeri. Tasol man i mekim tok nogut bai i bagarap. Tok bilong stretpela man i swit tumas long yau bilong ol manmeri. Tasol tok bilong ol man nogut i save bagarapim bel bilong ol manmeri. Bikpela i no laik tru long ol man i senisim mak long skel, bilong giamanim ol manmeri na pulim mani bilong ol. Tasol em i amamas tru long ol man i save skelim ol samting long mak stret. Ol man i save litimapim nem bilong ol yet bai i kisim bikpela sem. Ol man i gat gutpela tingting i save daunim ol yet. Ol stretpela man i save bihainim stretpela pasin tasol. Tasol ol man bilong giaman ol bai i bagarap long pasin giaman bilong ol yet. Maski yu gat planti mani, em i no inap helpim yu long taim Bikpela i laik bekim ol rong bilong yu. Tasol sapos yu bihainim stretpela pasin, dispela bai i helpim yu na yu no ken i dai kwik. Stretpela pasin bilong ol stretpela man i save helpim ol na ol inap bihainim stretpela rot. Tasol pasin nogut bilong ol man nogut i save mekim ol yet i pundaun. Stretpela pasin bilong ol stretpela man i save helpim ol na ol i stap gut. Tasol ol man bilong giaman na mangal, ol bai i bagarap long dispela pasin nogut bilong ol. Ol man nogut i save ting ol bai i kisim planti gutpela samting long strong bilong ol yet. Tasol bihain bai ol i dai, na ol i no inap kisim ol dispela samting. Sapos sampela trabel na hevi i kamap long ol stretpela man, orait Bikpela bai i kisim bek ol, na putim dispela trabel na hevi i go long ol man bilong mekim pasin nogut. Sapos ol man bilong mekim pasin nogut i toktok, toktok bilong ol inap bagarapim ol arapela manmeri. Tasol gutpela tingting bilong ol stretpela man inap long helpim ol yet na bai ol i stap gut. Taim sindaun bilong ol stretpela man i kamap gutpela, ol manmeri i save amamas. Tasol sapos wanpela man i mekim pasin nogut oltaim, orait long taim em i dai, ol manmeri i save amamas moa yet. Ol stretpela man i save mekim gutpela pasin insait long taun bilong ol, na dispela i mekim taun i kamap gutpela. Tasol ol man bilong mekim pasin nogut, ol i save mekim kain kain tok nogut, na dispela i save bagarapim taun. Sapos man i tok nogut bilong rabisim ol arapela man, em i olsem longlong man. Tasol man i gat gutpela tingting, em i save pasim maus na i no save mekim dispela kain tok. Man bilong mekim planti toktok nabaut i save autim tok hait bilong pren bilong en. Tasol man bilong tok tru, em i no save autim tok hait bilong pren bilong en. Sapos ol lida bilong gavman i no inap stiaim ol manmeri long gutpela rot, orait kantri bai i bagarap. Tasol sapos i gat planti man bilong givim gutpela tingting long ol gavman, kantri bai i stap gut. Sapos wanpela man i kisim dinau, na yu promis long bekim dispela dinau sapos em yet i no inap, orait bihain bai yu gat bikpela hevi. Olsem na sapos yu laik i stap gut, yu mas givim baksait long dispela pasin. Ol meri i mekim gutpela pasin, ol i laik bai ol manmeri i givim biknem long ol. Tasol ol man bilong pait i laik kisim planti mani samting tasol. Sapos yu sori long narapela man na yu mekim gut long em, orait long dispela pasin yu mekim gut long yu yet. Tasol sapos yu mekim nogut long arapela man, em i olsem yu mekim nogut long yu yet. Ol samting ol man nogut i kisim, em i no inap helpim ol tru. I olsem samting nating tasol. Tasol ol man i save mekim stretpela pasin, ol bai i kisim gutpela pe. Ol man i strong long bihainim stretpela pasin, ol bai i kisim laip. Tasol ol man i strong long mekim pasin nogut, ol bai i dai. Bikpela i no laik tru long ol man i save tingting nogut oltaim. Tasol em i amamas long ol man i save wokabaut stret. Tru tumas, Bikpela bai i kotim ol man i bin mekim pasin nogut na em bai i mekim save long ol. Tasol ol lain bilong ol man i mekim gutpela pasin, ol bai i winim kot. Sapos wanpela meri em i naispela tru, tasol oltaim em i save mekim ol kranki pasin, orait em i olsem pik ol man i bilasim gut tru na putim naispela ring gol long nus bilong en. Bikpela i save long tingting na laik bilong olgeta man. Ol stretpela man i gat gutpela tingting. Olsem na em i save givim ol gutpela samting long ol. Tasol ol man bilong mekim pasin nogut, ol i gat tingting nogut, olsem na em i save bekim rong bilong ol. Sampela man i save amamas long givim mani samting bilong ol long helpim ol arapela man, tasol ol yet i save kisim mani moa yet long wok bilong ol. Na sampela man i save olsem ol inap helpim ol arapela man, tasol ol i no laik. Ol i pasim mani samting bilong ol, tasol bihain ol yet i sot tru long mani. Man bilong givim samting bilong helpim ol arapela man, em yet bai i kisim planti samting. Sapos yu helpim ol arapela man bai ol i helpim yu tu. Sapos man i pasim kaikai bilong en long taim ol manmeri i laik baim, orait bai ol i tok nogut long em. Tasol sapos man i larim ol manmeri i baim kaikai bilong en, bai ol i amamas long em. Sapos man i wok strong long bihainim gutpela pasin, orait ol manmeri bai i belgut long em. Tasol sapos man i wok long mekim pasin nogut, bai taim nogut i painim em. Sapos man i ting mani bilong em tasol inap helpim em long stap gut, orait em bai i lus tru. Tasol ol stretpela man bai i stap gut tru olsem ol nupela lip i stap long diwai. Sapos man i no lukautim gut ol samting bilong famili bilong em, bai ol samting bilong en i lus olgeta. Olsem tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol bai i lusim olgeta samting, na bai ol i kamap wokboi nating bilong ol man i gat gutpela tingting. Pasin bilong stretpela man em i olsem diwai bilong givim laip. Na man i gat gutpela tingting na save, em i save mekim ol arapela man i gat laik long i kam i stap wantaim em. Yumi save, ol stretpela man i save kisim gutpela pe bilong pasin bilong ol long taim ol i stap yet long graun. Olsem na yumi no ken ting, ol man bilong mekim pasin nogut bai i abrusim pe nogut bilong pasin bilong ol. Nogat. Bikpela bai i bekim stret long ol. Ol man i laikim tumas gutpela tingting, ol i save amamas long taim narapela man i stretim rong bilong ol. Tasol sapos man i no laik bai narapela man i stretim rong bilong en, em i olsem longlong man tru. Sapos man i bihainim gutpela pasin, orait Bikpela i amamas na belgut long em. Tasol sapos man i tingting long mekim pasin nogut long arapela man, orait Bikpela i tok, bai em i mas bagarap. Sapos man i mekim pasin nogut, dispela i no inap helpim em long sindaun gut na i stap strong. Tasol man i bihainim stretpela pasin, em i olsem diwai i gat rop i go daun tru na ol man i no inap kamautim. Sapos meri bilong wanpela man i save mekim gutpela pasin, orait dispela i givim biknem long man bilong en. Tasol sapos meri i mekim kain kain pasin nogut na man bilong en i sem, orait dispela meri i olsem sik nogut i wok long bagarapim bun bilong man bilong en. Ol stretpela man i tingting oltaim long mekim pasin i stret. Tasol ol man nogut i tingting oltaim long kain kain pasin bilong giamanim ol manmeri. Toktok bilong ol man nogut i olsem man i sanap hait na i redi long kilim man i dai. Tasol toktok bilong ol stretpela man i save helpim ol manmeri long taim ol i gat hevi na ol dispela manmeri i ken i stap gut. Sapos man i mekim pasin nogut, em bai i bagarap na i pinis olgeta. Tasol ol lain bilong ol stretpela man bai i stap gut. Sapos man i gat gutpela tingting, orait ol manmeri bai i litimapim nem bilong en. Tasol sapos tingting bilong man i kranki, ol i save daunim nem bilong en. Sapos wanpela man nating i gat wanpela wokboi tasol long haus bilong en, dispela em i gutpela, na i winim man i ting em i bikman, tasol em i sot long kaikai. Ol stretpela man i save marimari long ol animal bilong ol, na lukautim ol gut. Tasol ol man nogut i save mekim nogut tru long ol animal bilong ol. Man i lukautim gut gaden bilong en, em bai i kisim planti kaikai. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i save hatwok nating long ol kain kain wok i no inap helpim em. Ol man nogut i lukim sampela man i mekim pasin nogut na kisim planti samting, na ol i mangal tumas long ol dispela samting. Tasol ol stretpela man i save kisim planti samting long gutpela pasin bilong ol. Tok nogut bilong ol man nogut i save kalabusim ol yet. Tasol sapos trabel i painim ol stretpela man, ol inap abrusim. Sapos toktok na pasin bilong yu i gutpela, dispela bai i helpim yu long stap gut. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save ting pasin bilong ol tasol i gutpela. Tasol ol man i gat gutpela tingting, ol i save larim ol arapela man i givim tingting long ol. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save belhat kwik long man i mekim wanpela samting long ol. Tasol sapos ol man i tok nogut long man i gat gutpela tingting, orait em i no save wari long dispela tok. Sapos witnes long kot em i man bilong tok tru, orait em i save autim stretpela tok tasol. Tasol sapos em i man bilong giaman, orait em i save paulim kot. Sapos man i no tingting gut na i tok, orait tok bilong en inap bagarapim bel bilong narapela man olsem bainat i sutim em. Tasol tok bilong man i gat gutpela tingting i save helpim ol man olsem gutpela marasin. Tok giaman i save stap sotpela taim tru na ol man i lusim tingting long en. Tasol tok tru i save stap oltaim. Ol man i tingting long mekim pasin nogut, ol i save giamanim ol yet. Tasol man i tingting long helpim ol manmeri long sindaun gut, bai em yet i amamas. Ol stretpela man i no save painim trabel. Tasol ol man i save mekim pasin nogut i save kisim planti trabel. Bikpela i belhat na i birua tru long olgeta man i save tok giaman. Tasol em i save amamas long ol man i bihainim pasin tru. Man i save long gutpela pasin bilong mekim ol samting, em i no save autim kwik gutpela tingting bilong en. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i save mauswara moa yet. Tasol ol manmeri i harim tok bilong en na ol i save em i olsem longlong man. Man bilong wok hat bai i kamap bosman. Tasol ol lesman bai i kamap wokboi nating. Sapos man i save wari oltaim, em bai i bel hevi tru na tingting bilong en bai i bagarap. Tasol sapos man i mekim gutpela tok long wantok bilong en, orait wantok bai i belgut tru. Ol stretpela man i save soim gutpela rot long ol wantok bilong ol. Tasol ol man bilong mekim pasin nogut i save lusim gutpela rot na i go paul. Sapos ol lesman i go bilong sutim abus, ol bai i no inap kisim. Tasol ol man bilong wok hat, ol i nambawan man tru. Man i bihainim stretpela pasin em bai i kisim laip na i stap gut. Sapos yumi bihainim dispela gutpela rot bai yumi no inap i dai. Sapos pikinini i gat gutpela tingting, em bai i harim tok bilong papa bilong en. Tasol bikhetman i no laik bai ol arapela man i stretim em. Man i save mekim stretpela tok long ol manmeri, em i save kisim ol gutpela samting. Tasol ol man bilong giaman na brukim promis, ol i laikim tumas pasin bilong bagarapim ol arapela man. Sapos man i was gut long tok bilong em, em bai i stap gut na i no inap bagarap. Tasol ol man bilong mekim planti toktok nating, ol bai i bagarap. Lesman i laikim tumas long kisim planti samting, tasol em i no save kisim. Tasol ol man bilong hatwok bai i kisim planti samting inap long laik bilong ol. Ol stretpela man i no laik tru long olkain tok giaman. Tasol ol man nogut i save mekim olkain pasin bilong sem. Sapos man i mekim stretpela pasin, orait dispela pasin bilong en i banisim em na em i stap gut. Tasol pasin nogut bilong ol man bilong mekim sin, em i save bagarapim ol yet. Sampela rabisman i save giaman na mekim olsem ol i gat planti mani samting. Na sampela maniman i save giaman na mekim olsem ol i rabisman. Sapos ol man nogut i tok long ol bai i bagarapim maniman, orait em inap baim ol long mani bilong em yet na bai em i stap gut. Tasol ol rabisman i no inap wari, long wanem, ol man nogut i no inap mekim dispela kain pasin long ol. Stretpela man i olsem lam i lait gutpela moa. Tasol ol man nogut i olsem lam i laik i dai. Bikhetpasin i save kamapim kros na pait. Tasol sapos man i larim ol arapela man i givim tingting long em, orait dispela man i gat gutpela tingting na save. Sapos man i no mekim wok na i kisim nating planti mani, orait dispela mani bilong en bai i pinis kwik. Tasol sapos man i wok na i bungim mani liklik liklik, orait mani bilong en bai i wok long kamap planti. Sapos man i ting long kisim wanpela samting na i wet nating longpela taim, bai em i bel hevi moa yet. Tasol sapos em i kisim dispela samting, orait em bai i ting laip bilong en i gutpela tru na em i amamas moa yet. Sapos man i bikhet long ol man i laik givim gutpela tingting long en, orait em bai i bagarapim em yet. Tasol sapos man i bihainim tok bilong ol man i givim gutpela tingting long em, orait em bai i stap gut. Tok bilong man i gat gutpela tingting na save, em i olsem wara bilong givim laip. Dispela tok inap long helpim man long abrusim ol samting i laik bagarapim em. Sapos man i gat gutpela tingting, ol man bai i laikim em. Tasol man bilong giaman na brukim promis, em i wokabaut long rot nogut. Olgeta man i gat gutpela tingting, ol i save tingting gut pastaim na mekim samting. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i save kamapim ples klia longlong pasin bilong ol yet. Sapos man bilong bringim tok i giaman na i senisim tok, orait em bai i painim trabel. Tasol sapos man i bringim tok na i autim stret dispela tok, orait em bai i helpim ol manmeri long i stap gut. Sapos man i no larim ol arapela man i stretim em, em bai i stap rabis na i sem nogut tru. Tasol sapos man i larim ol arapela man i stretim em, orait ol manmeri bai i givim biknem long em. Sapos man i ting long kisim wanpela samting na bihain em i kisim, em bai i belgut na i amamas tru. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i no laik tru long givim baksait long pasin nogut. Sapos man i wokabaut wantaim man i gat gutpela tingting, orait em tu bai i kisim gutpela tingting. Tasol sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, orait trabel bai i painim em. Trabel i save bungim ol man bilong mekim sin. Tasol ol stretpela man i save kisim ol gutpela samting olsem pe bilong ol. Taim gutpela man i dai pinis, ol lain pikinini bilong en i save kisim planti samting bilong en. Tasol sapos man nogut i wok long bungim mani samting, orait bihain ol stretpela man bai i kisim ol samting bilong en. Planti kaikai i save kamap long gaden bilong ol rabisman, tasol ol bikman i save daunim ol na kisim dispela kaikai. Sapos papa i no givim kanda long pikinini bilong en long taim pikinini i mekim rong, i olsem em i no laikim pikinini. Tasol sapos papa i laikim pikinini, orait em i save strong long stretim em. Ol stretpela man i gat planti kaikai, tasol ol man bilong mekim pasin nogut i save stap hangre oltaim. Meri i gat gutpela tingting, em i save mekim gutpela wok long haus bilong en, na ol famili bilong en i wok long kamap strong. Tasol meri i no gat gutpela tingting, em yet i save bagarapim haus na famili bilong en. Man i bihainim stretpela pasin, em i save stap aninit long Bikpela. Tasol ol man i bihainim pasin giaman, ol i ting Bikpela i samting nating. Toktok bilong man i no gat gutpela tingting i soim ol manmeri olsem, em i laik litimapim nem bilong em yet. Tasol toktok bilong man i gat gutpela tingting i save helpim em yet, na em i stap gut. Sapos i no gat bulmakau bilong brukim graun, haus kaikai bai i stap nating. Tasol sapos i gat bulmakau, bai i gat planti kaikai long gaden. Sapos witnes em i man bilong tok tru, orait em i save autim stretpela tok tasol long kot. Tasol sapos em i man bilong giaman, orait olgeta tok bilong en i no stret. Sapos ol bikhetman i laik kisim gutpela tingting, bai ol i no inap. Tasol sapos tingting bilong man i gutpela, em bai i no inap hatwok long kisim gutpela save. Yu mas i stap longwe long ol man i no gat gutpela tingting. Ol i no inap givim gutpela tingting long yu. Man i gat gutpela tingting i save tingting gut long wokabaut bilong en. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i save giamanim ol yet, long wanem, tingting bilong ol i kranki. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save wanbel long mekim wanpela pasin tasol, em pasin bilong sin. Tasol ol stretpela man i save mekim gutpela pasin long ol yet, na ol i stap wanbel. Man i save long bel hevi bilong em yet, na em i save long bel bilong em yet i amamas. Tasol em i no inap kamapim long ol arapela man. Lain famili bilong man nogut bai i bagarap na pinis olgeta. Tasol lain bilong stretpela man bai i kamap strong moa yet. Sampela man i save ting, pasin bilong ol i gutpela na ol i bihainim gutpela rot. Tasol nogat. Ol i mekim i go i go, na bihain bai ol i dai. Maski yumi lap, bel hevi i no inap lusim yumi. Na taim amamas i pinis, bel hevi i stap yet. Ol man nogut i save amamas long pasin nogut ol i save mekim. Tasol ol gutpela man i save amamas tru long gutpela pasin bilong ol yet. Ol man i gat liklik save tasol, ol i save bilipim olgeta kain tok. Tasol man i gat gutpela tingting, em i save was gut long ol pasin em i mekim. Man i gat gutpela tingting i save lukaut gut na abrusim olkain trabel. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i ting em inap mekim olgeta kain samting, na em i no wari long pasin bilong en. Ol man bilong belhat kwik i save mekim longlong pasin. Na ol manmeri i no laikim tru man i tingting oltaim long inapim laik bilong em yet. Pasin bilong ol man i gat liklik save, i save kamap olsem pasin bilong ol longlong man. Tasol save bilong ol man i gat gutpela tingting i olsem gutpela bilas long het bilong ol. Ol man bilong mekim pasin nogut bai i stap aninit long ol stretpela man na askim ol long marimari na helpim ol. Ol man i no save laikim man i sot long ol samting, maski em i wantok bilong ol. Tasol ol maniman i gat planti pren. Man i save rabisim arapela man, em i man bilong sin stret. Tasol man i save marimari long man i sot long ol samting, em i ken amamas. Ol man i tingting long mekim pasin nogut, tingting bilong ol bai i go kranki tru. Tasol ol man i save laikim man i tingting long mekim gutpela pasin, na ol i bel tru long em. Sapos yu wok hat, orait bai yu kisim gutpela pe. Tasol sapos yu sindaun nating na toktok tasol, bai yu stap rabis. Mani samting bilong ol man i gat gutpela tingting, em i olsem as bilong biknem bilong ol. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i gat longlong pasin tasol. Sapos witnes i tok stret long kot, orait kot i no ken tok long kilim man i no bin mekim rong. Tasol sapos witnes i no tok stret, orait em i man bilong giaman. Sapos man i aninit long Bikpela, em bai i sanap strong na i no ken pret long wanpela samting, na ol pikinini bilong en tu bai i stap gut. Pasin bilong aninit long Bikpela i olsem wara bilong givim laip. Dispela pasin em inap long helpim man long abrusim ol samting i laik bagarapim em. Sapos king i bosim planti manmeri, orait ol man bai i givim biknem long em. Tasol sapos king i bosim liklik lain tru, orait em bai i kamap olsem man nating tasol. Man i no save belhat kwik, em i gat gutpela tingting. Tasol man bilong belhat i mekim olsem em i ting longlong pasin i nambawan. Sapos man i stap bel isi, orait bodi bilong en bai i stap gut. Tasol sapos man i mangal na bel nogut oltaim long ol arapela man, dispela pasin i olsem sik nogut i wok long bagarapim ol bun bilong en. God i bin wokim olgeta man, olsem na sapos wanpela man i daunim ol rabisman, em i rabisim God. Tasol pasin bilong mekim gut long ol rabisman, em i pasin bilong givim biknem long God. Ol man nogut i save bagarapim ol yet long pasin nogut bilong ol. Tasol ol stretpela man i no save wari long wanpela samting. Maski taim bilong dai i kamap, bilip bilong ol i stap strong yet. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save, gutpela tingting na save i stap bilong ol i ken kisim. Tasol gutpela tingting na save i stap oltaim wantaim ol man i gat gutpela tingting. Sapos ol manmeri i bihainim stretpela pasin, bai kantri i gat biknem. Tasol sapos ol i mekim sin, bai ol i sem moa yet. King i save amamas long ol wokman i mekim gutpela wok. Tasol sapos ol wokman i mekim wok nogut, na ol i mekim king i sem, orait bai king i belhat moa yet long ol. Sapos man i belhat long yu, orait bekim tok isi long em, na bai belhat bilong en i dai. Tasol sapos yu rabisim narapela man long tok bilong yu, bai yu mekim em i belhat nogut tru long yu. Sapos man i gat gutpela tingting na em i autim tok, em i mekim ol man i laikim gutpela tingting na save. Tasol taim man i no gat gutpela tingting i autim tok, em i mauswara nating tasol. Bikpela i save lukim olgeta samting i kamap long olgeta hap. Em i lukim ol gutpela man na ol man nogut tu. Sapos man i autim gutpela tok long ol manmeri, dispela tok i olsem diwai bilong givim laip na i helpim ol manmeri long i stap gut. Tasol sapos man i tok nogut long ol manmeri, em i bagarapim tingting bilong ol. Man i no gat gutpela tingting i save sakim tok bilong papa bilong en. Tasol sapos man i larim ol arapela man i stretim em, orait em i gat gutpela tingting. Ol stretpela man i gat planti samting long haus bilong ol. Tasol mani bilong ol man nogut i kamapim trabel long ol yet. Ol man i gat gutpela tingting i save givim gutpela tingting long ol manmeri. Tasol ol man i no gat gutpela tingting i no save mekim olsem. Bikpela i no laik tru long ofa bilong man i save mekim pasin nogut. Tasol em i amamas moa yet long prea bilong stretpela man. Bikpela i no laik tru long pasin bilong man i save mekim pasin nogut. Tasol em i laikim tumas ol man i wok long bihainim stretpela pasin. Man i lusim stretpela rot bai i kisim pe nogut tru. Na man i no laik bai ol arapela man i stretim em, em bai i dai. Bikpela i save lukim olgeta man i dai pinis na ples ol i stap long en. Olsem na em i save tu long olgeta tingting na laik bilong yumi manmeri bilong graun. Bikhetman i no laik bai narapela man i stretim em, na em i no laik askim man i gat gutpela tingting long givim tingting long em. Sapos bel bilong man i amamas, bai pes bilong en i gutpela. Tasol sapos bel bilong man i hevi, bai tingting bilong en i bagarap. Man i gat gutpela tingting i save wok strong long kisim save long olkain samting. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i strong long tok kranki oltaim. Man i sot long ol samting, em i stap nogut na i gat bikpela hevi oltaim. Tasol sapos em i man bilong belgut na amamas, orait olgeta de i olsem de bilong pati. Sapos yu gat liklik samting tasol na yu aninit long Bikpela, orait laip bilong yu i winim laip bilong man i gat traipela hip mani na i gat planti trabel tu. Pasin bilong laikim man, em i nambawan pasin. Olsem na sapos yu stap wantaim ol pren bilong yu na yupela i kaikai kumu tasol, dispela i winim tru pasin bilong i stap wantaim ol man yu no laikim, na yupela i kaikai mit bilong bulmakau. Man bilong belhat kwik i save mekim ol arapela man i kros. Tasol man bilong bel isi i save daunim kros bilong ol man, na ol i stap wanbel gen. Lesman i ting laip bilong en i nogut tru, olsem em i wokabaut brukim bus. Tasol stretpela man i save, laip bilong en i gutpela tru, olsem em i wokabaut long bikrot. Sapos pikinini man i gat gutpela tingting na save, orait papamama bilong en i save amamas. Tasol sapos pikinini i bihainim longlong pasin, orait em i no laikim papamama bilong en. Ol man i no gat gutpela tingting i save amamas long olkain longlong pasin. Tasol man i gat gutpela tingting i save bihainim stretpela pasin oltaim. Sapos yu laik mekim sampela wok, orait pastaim yu mas kisim tingting long planti arapela man, na bai wok bilong yu i ken kamap gutpela. Sapos yu no mekim olsem, bai yu hatwok nating. Sapos ol man i toktok i stap na yu wetim gutpela taim na yu mekim wanpela gutpela tok long ol, orait bai yu amamas. Man i gat gutpela tingting i save wokabaut long rot i go antap na em i kisim laip. Olsem na em i no inap i go daunbilo long ples bilong ol man i dai pinis. Bikpela bai i bagarapim haus bilong man i litimapim nem bilong em yet. Tasol em bai i helpim meri, man bilong en i dai pinis, na ol arapela man i no ken kisim graun bilong dispela meri. Olkain tingting nogut i olsem stingpela samting long ai bilong Bikpela. Tasol ol gutpela tok i klin long ai bilong en. Sapos man i mangal long mani, na i mekim kain kain pasin nogut bilong kisim, orait em i mekim trabel i kamap long famili bilong en. Tasol sapos man i no larim ol arapela man i givim mani long en bilong grisim em long mekim pasin i no stret, orait em bai i stap gut. Stretpela man i save tingting gut pastaim, na bihain em i bekim tok long arapela man. Tasol taim man nogut i toktok, em i save mekim tok nogut tasol. Bikpela i save stap longwe long ol man i save mekim pasin nogut. Tasol em i putim yau long beten bilong ol stretpela man. Sapos yu lukim pes bilong man i gutpela na em i amamas i stap, orait bai yu belgut. Na sapos yu harim gutpela nius, orait dispela bai i strongim bodi bilong yu. Man i putim yau gut long ol man i laik stretim em na helpim em long i stap gut, em i gat gutpela tingting na save. Sapos man i sakim tok bilong ol man i laik stretim em, orait em i rabisim em yet. Tasol sapos man i harim tok bilong ol man i laik stretim em, orait tingting na save bilong en bai i kamap gutpela. Pasin bilong aninit long Bikpela, em i rot bilong kisim gutpela tingting na save. Yu no inap kisim biknem sapos yu no daunim yu yet pastaim. Yumi save tingting long mekim ol samting. Tasol Bikpela i mas tok orait pastaim, na yumi inap mekim ol dispela samting. Yumi save ting, olgeta pasin bilong yumi i klin long ai bilong God. Tasol Bikpela i save skelim olgeta tingting bilong yumi, na em i save gut long as bilong olgeta pasin yumi mekim. Olgeta samting yu laik mekim, em yu mas putim long han bilong Bikpela. Na em bai i mekim ol dispela samting i kamap gutpela. Bikpela i bin wokim olgeta samting, na ol i gat wok bilong ol. Olsem tasol, Bikpela i bin wokim ol man i save mekim pasin nogut, na em i makim ol long lus long kot bilong las de. Bikpela i no laikim tru ol man i save hambak na litimapim nem bilong ol yet. Yumi ken save olsem, Bikpela i no inap larim ol i go nating. Nogat. Bai em i mekim save long ol. Sapos man i laikim tumas Bikpela na i pas tru long em, orait Bikpela bai i rausim sin bilong en. Na sapos man i stap aninit long Bikpela, orait dispela man inap abrusim pasin bilong sin. Sapos man i mekim olkain pasin Bikpela i laikim orait Bikpela i save helpim em long stap gut wantaim olgeta man na wantaim ol birua bilong en tu. Sapos yu gat liklik samting tasol, na yu bihainim stretpela pasin, orait laip bilong yu i winim laip bilong man i gat traipela hip mani na i save mekim pasin nogut. Yumi save tingting long ol samting yumi laik mekim. Tasol Bikpela i save stiaim wokabaut bilong yumi. Taim king i givim tok long ol manmeri, i olsem em i autim tok Bikpela i bin givim em. Na long taim bilong skelim man long kot, em i save mekim stretpela kot tasol. Bikpela i laik bai ol man i skelim samting na metaim samting i mas bihainim mak stret, na ol i no ken giamanim ol manmeri. Ol king i no laik tru long pasin nogut, long wanem, sapos gavman i mekim stretpela pasin em bai i stap strong. King i save laikim man i autim tok tru tasol. Sapos king i belhat long wanpela man, orait king inap kilim em i dai. Tasol man i gat gutpela tingting em inap mekim king i bel isi gen. Sapos king i belgut na amamas long wanpela man, em bai i mekim gut long dispela man na bai man i stap gut. Dispela pasin bilong king i olsem klaut i bringim ren i kam na mekim kaikai i mau. Sapos yu kisim gutpela tingting na save, orait dispela i winim tru planti gol na silva. Ol stretpela manmeri i save bihainim rot bilong abrusim pasin nogut. Sapos man i lukaut gut long wokabaut bilong en, em bai i stap gut. Pasin bilong hambak na litimapim nem bilong yu yet bai i mekim yu i pundaun na bagarap. Sapos man i rabisman na i daunim em yet, dispela pasin i winim tru pasin bilong ol bikhetman i stilim planti samting bilong ol arapela man na tilim long ol yet. Sapos man i putim yau gut long tok bilong ol man i skulim em, orait em bai i gat gutpela sindaun. Na sapos man i bilip strong long Bikpela, bai em i ken amamas. Ol man i save, sapos man i gat gutpela tingting, orait em inap skelim gut olkain pasin na tingting. Na sapos em i man bilong mekim gutpela tok, orait ol man bai i laikim tumas long harim tok bilong en. Sapos man i gat gutpela tingting, orait dispela i olsem wara bilong givim laip long em. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i save mekim longlong pasin, na dispela i save bagarapim ol yet. Man i gat gutpela tingting, em i save tingting gut pastaim na bihain em i mekim gutpela tok. Na dispela i save mekim ol man i laikim tumas long harim tok bilong en. Gutpela tok i olsem hani. Em i swit moa na i save strongim bodi bilong ol manmeri. Sampela man i save ting, pasin bilong ol i gutpela na ol i bihainim gutpela rot. Tasol nogat. Ol i mekim i go i go na bihain bai ol i dai. Ol wokboi i save, sapos ol i no wok hat, bai ol i no gat kaikai, na dispela i save mekim ol i wok hat tru. Man nogut tru i save painim kain kain rot bilong mekim nogut long ol arapela manmeri. Tok bilong en i olsem bikpela paia na i save bagarapim ol. Man bilong mekim pasin nogut i save mekim ol arapela man i tok pait namel long ol yet. Na man bilong tok baksait i save mekim man i kros long pren bilong en. Man bilong pait i save grisim wantok bilong en, na bringim em i go long rot nogut. Sapos yu lukim man i brukim ai bilong en long narapela man, orait yu ken save, dispela man i tingting long mekim pasin nogut. Na sapos yu lukim man i pasim strong maus bilong en, orait yu ken save, em i bin mekim pasin nogut. Ol man i lukim waitpela gras bilong ol lapun, na ol i save, ol lapun i bin bihainim stretpela pasin na ol i stap longpela taim long graun. Olsem na ol i givim biknem long ol. Man i no save belhat kwik, em i mekim gutpela pasin. Dispela pasin i winim pasin bilong pait strong olsem gutpela soldia. Na man i bosim gut em yet, em i winim man i pait strong na kisim wanpela taun. Ol man i save pilai satu bilong painimaut wanem samting ol i mas mekim. Tasol Bikpela wanpela tasol i save mekim satu i bekim askim bilong ol. Sapos man i stap bel isi wantaim famili bilong en, na ol i gat liklik hap rabis kaikai tasol, orait dispela i winim tru pasin bilong mekim bikpela pati wantaim ol manmeri i wok long kros na tok pait. Sapos wanpela wokboi i gat gutpela tingting na i save mekim gut wok bilong en, orait em bai i kamap olsem pikinini bilong bosman bilong en. Na bai pikinini nogut bilong bosman i stap aninit long dispela wokboi. Na taim bosman i dai, bai ol i tilim ol mani samting long ol pikinini bilong en na long dispela wokboi tu. Bikpela i laik painimaut olsem, yumi gutpela man o man nogut, na em i traim bel bilong yumi olsem paia i kukim gol na silva bilong traim na painimaut em i samting tru o nogat. Ol man bilong mekim pasin nogut na ol kusaiman i save putim yau long olkain tok nogut. God i bin wokim olgeta man. Olsem na sapos wanpela man i tok bilas long ol rabisman, em i save rabisim God. Na sapos man i amamas long lukim ol arapela man i kisim bagarap, bai em yet i kisim pe nogut. Sapos man i kamap lapun na i gat ol tumbuna pikinini, orait em i save amamas, long wanem, dispela i mekim ol manmeri i givim biknem long em. Na ol pikinini i save amamas long papamama bilong ol. Pasin bilong mekim gutpela tok, i no pasin bilong man i no gat gutpela tingting. Na tru tumas, pasin bilong giaman, em i no pasin bilong bikman. Man i save givim mani long ol arapela bilong grisim ol long mekim pasin i no stret, em i save ting, mani i olsem marila bilong helpim em long mekim olkain samting long laik bilong em yet. Sapos man i laik bai ol man i stap gut wantaim pren bilong ol, orait em i no ken kamapim ol rong ol i bin mekim. Tasol sapos man i toktok nabaut long wanpela rong, orait em bai i mekim man i kros long pren bilong en. Sapos yu laik stretim man i gat gutpela tingting, bai yu tokim em wanpela taim tasol na bai em i kisim bikpela save. Tasol sapos yu laik stretim man i no gat gutpela tingting, bai yu inap stikim em 100 taim, na em bai i no senisim pasin bilong en. Man bilong mekim pasin nogut, em i save bikhet na kirapim pait. Tasol bai ol i salim wanpela man nogut tru i kam na mekim save moa yet long em. Sapos ol i bin stilim ol pikinini bilong mama bea na yu bungim dispela bea long rot, orait yu inap long kisim bikpela bagarap. Tasol sapos man i no gat gutpela tingting i wok long mekim kranki pasin, na yu bungim em, orait yu inap long bagarap olgeta. Sapos ol i mekim gutpela pasin long wanpela man, na dispela man i bekim pasin nogut long ol, orait oltaim famili bilong en bai i gat taim nogut. Man i kirapim wanpela tok kros, em i wankain olsem man i wokim liklik hul long banis i pasim bikpela wara. Mobeta em i lusim dispela pasin na i no gat bikpela kros i ken kamap. Bikpela i no laikim tru dispela tupela pasin. Pasin bilong lusim nating ol man i bin mekim rong, na pasin bilong mekim save long ol man i no bin mekim rong. Sapos man i no gat gutpela tingting, het bilong en i pas na em i no inap kisim save. Olsem na bilong wanem em i bringim mani bilong skul fi? Ol gutpela pren i save laikim yumi long olgeta taim. Tasol ol brata i save sambai long helpim yumi long taim bilong hevi. Ol man i no gat tingting, ol tasol i save promis long bekim dinau bilong narapela man sapos dispela man i no inap. Man i save laikim pasin bilong sin, em i save laikim tu long kirapim pait. Na man i litimapim nem bilong em yet, em i wok long painim bagarap. Man i save tingting nogut na toktok nogut oltaim, em bai i no inap stap gut. Nogat. Em bai i painim trabel tasol. Sapos pikinini man i no gat gutpela tingting, bai papa bilong en i bel hevi tru. Pasin bilong belgut i olsem marasin bilong mekim man i stap gut. Tasol sapos tingting bilong man i bagarap, dispela i olsem sik nogut i wok long bagarapim ol bun bilong en. Taim man bilong mekim pasin nogut em i gat wok long kot, orait sapos ol man i laik givim mani long em bilong grisim em long paulim kot, em bai i amamas tru long kisim dispela mani na paulim kot. Man i gat save, em i save wok strong long kisim gutpela na stretpela tingting. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i wok strong long kisim ol kain kain samting nabaut. Sapos man i bihainim longlong pasin, bai papamama bilong en i bel nogut na bel hevi tru. I no stret sapos kot i tok, man i no gat rong em i mas baim kot. Na sapos ol bikman i mekim stretpela pasin, orait i no stret long givim kanda long ol. Man i gat planti save, em i no save toktok planti. Na man i gat gutpela tingting, em i no save belhat kwik. Olsem na sapos man i no gat gutpela tingting, em i pasim maus, orait ol man bai i ting em i gat gutpela tingting na save. Man i save stap wanpis, em i save tingting long em yet tasol. Maski sapos ol arapela man i gat gutpela tingting, dispela man i no laikim tingting bilong ol. Man i no gat gutpela tingting i no save amamas long kisim gutpela tingting na save. Nogat. Em i laik hambak tasol na autim tingting bilong em yet. Man bilong mekim pasin nogut, em i save ting ol arapela man i samting nating. Na em i save bagarapim nem bilong ol na mekim ol i sem. Sapos man i gat gutpela tingting i mekim toktok, orait tok bilong en i samting tru na planti gutpela tingting i pulap long dispela tok, olsem wara i pulap long hul wara na i kapsait na i ran i go. Sapos man i bin mekim rong na i sanap long kot, orait yu no ken helpim em. Nogut yu pasim rot bilong man i no bin mekim rong na em i no inap winim kot. Man i no gat gutpela tingting i save tok pait wantaim ol arapela man. Na taim ol i harim tok bilong en, ol i laik paitim em. Sapos man i no gat gutpela tingting, em i mekim toktok, orait tok bilong en i bagarapim em yet. I olsem em yet i taitim umben na umben i holimpas em na em i bagarap. Yumi save laikim tumas long harim man i tok baksait long narapela man. Dispela kain tok i olsem switpela kaikai na wantu yumi save kaikai. Lesman i wankain olsem man i save bagarapim ol samting. Bikpela i olsem wanpela strongpela haus. Ol stretpela man i ken ran i go long en na i stap gut. Tasol ol maniman i ting, mani bilong ol i banisim ol, na bai ol i stap gut, olsem taun i gat strongpela banis. Sapos man i hambak na litimapim nem bilong em yet, orait bihain em bai i bagarap. Yu no inap kisim biknem sapos yu no daunim yu yet pastaim. Putim gut yau pastaim, na bihain yu ken bekim tok. Sapos yu no mekim olsem, orait yu mekim longlong pasin na yu gat sem. Sapos man i gat sik na tingting bilong en i stap strong, orait em inap winim dispela sik. Tasol sapos tingting bilong man i bagarap, olsem wanem bai em i kamap gutpela gen? Man i gat gutpela tingting, em i save wok strong long kisim save long olkain samting. Em i save putim yau gut long man i laik skulim em. Sapos yu laik toktok wantaim wanpela bikman, orait yu mas bringim wanpela presen i kam long em, na em bai i larim yu i kam lukim em. Taim wanpela man i sanap long kot na toktok, i luk olsem tok bilong en bai i win. Tasol taim arapela man i askim em long kliaim dispela tok, ol man i no save husat tru bai i win. Sapos kot i no inap stretim tok namel long tupela bikman, orait kot inap pilai satu na makim man i winim kot. Sapos yu mekim brata bilong yu i bel nogut long yu, orait em bai i pasim tingting bilong en na i no laikim yu, olsem ol manmeri i pasim dua bilong banis bilong taun na ol arapela man i no inap i go insait. Sapos tupela man i tok pait na i no sekan, dispela bai i pasim rot bilong tupela na tupela i no inap kamap wanbel, olsem strongpela dua i pasim rot bilong man, na em i no inap i go insait long haus. Sapos toktok bilong yu i gutpela, bel bilong yu bai i amamas. Toktok bilong yu em inap mekim man i stap gut na em inap long bagarapim man. Olsem na sapos yu laikim pasin bilong mekim gutpela toktok, bai yu stap gut. Sapos yu maritim wanpela meri, dispela i gutpela tru. Dispela i soim olsem, God i amamas na i belgut long yu. Rabisman i save tok isi long maniman, na askim em long helpim em. Tasol maniman i save bekim tok strong long em. Man i gat planti pren, em bai i bagarap. Tasol sampela man i gat narakain pren na tupela i pas gut na i wanbel. Pasin bilong tupela i winim pasin namel long tupela brata. Sapos man i sot long ol samting, tasol em i stretpela man, em i winim tru man i no gat gutpela tingting na i save giaman nabaut. I no gutpela sapos man i wok strong long mekim wanpela samting na em i no save gut long dispela samting em i laik mekim. Na sapos man i hariap tumas long mekim wanpela wok, em bai i no inap mekim wok i kamap gutpela. Sampela manmeri i save mekim longlong pasin na bagarapim ol yet, na bihain ol i putim hevi long Bikpela na i kros long em. Sapos man i gat planti mani, em bai i gat planti pren. Tasol sapos man i no gat planti mani, ol pren bilong en bai i lusim em na em i no gat pren moa. Sapos man i tok giaman long kot, em bai i kisim pe nogut. Ol i no inap larim em. Planti man i save tok gris long man i gat namba, bilong mekim em i laikim ol. Sapos wanpela man i man bilong givim presen, orait bai ol man i laik kamap pren bilong en. Sapos man i sot long ol samting, orait ol brata bilong en i no laikim em. Sapos olsem, ol pren bilong en tu i save givim baksait long en. Maski em i tok gris long ol, tok bilong en i save lus nating. Man i laik helpim em yet, em i save wok strong long kisim gutpela tingting na save. Na sapos man i holim gut dispela save long tingting bilong en, orait em bai i gat gutpela sindaun. Sapos man i tok giaman long kot, em bai i kisim pe nogut. Ol bai i kilim i dai dispela kain man bilong giaman. Sapos man i no gat gutpela tingting, tasol em i gat planti mani samting, orait dispela i no stret. Tasol sapos wokboi nating i kamap hetman na i bosim ol bikman, orait dispela i nogut tru. Man i gat gutpela tingting, em i no inap kros kwik. Nambawan pasin bilong en i olsem. Em i no save tingim rong narapela man i mekim long em. Sapos king i kros na belhat, em i olsem laion i singaut strong. Tasol sapos em i belgut na i laik helpim ol manmeri, em i olsem ren i mekim kaikai i kamap gut. Sapos pikinini man i no gat gutpela tingting, orait em i save givim bikpela hevi tru long papa bilong en. Sapos meri bilong wanpela man, em i meri bilong tok kros na toktok planti, orait em i olsem ren i kam insait long hul long het bilong haus na oltaim i wok long pundaun liklik liklik. Papamama inap givim haus na mani samting long yumi. Tasol God wanpela inap givim yumi meri i gat gutpela tingting. Ol lesman i save slip strong oltaim. Man i sindaun nating tasol, em bai i no gat kaikai na i stap hangre. Sapos man i bihainim ol lo bilong God, em bai i stap gut na i no inap bagarap. Na sapos man i givim baksait long ol pasin bilong God, em bai i dai. Sapos yu marimari long rabisman na yu givim samting long em, i olsem yu larim Bikpela i dinau long yu, na bihain Bikpela bai i bekim dispela dinau. Sapos pikinini man bilong yu i bikhet, yu mas stretim em, na em bai i bihainim gutpela pasin. Tasol sapos yu larim em i bihainim pasin nogut, i olsem yu orait long em i dai. Sapos man i save kros kwik, orait em i mas karim hevi bilong rong bilong en. Sapos yu helpim em na pinisim hevi bilong en, orait bihain em i laik bai yu helpim em gen. Sapos yu larim man i skulim yu na givim gutpela tingting long yu, orait bihain bai yu gat gutpela tingting na save. Man i save tingting long mekim planti kain samting. Tasol samting Bikpela i tingting long mekim, dispela tasol bai i kamap. Ol man i save laikim man i strong long bihainim ol tok na promis em i bin mekim. I tru, i no gutpela sapos man i stap rabis. Tasol sapos rabisman i gutpela man, em i winim tru man bilong giaman. Sapos yu aninit long Bikpela, dispela pasin i save givim laip long yu. Na bai yu stap gut oltaim na samting nogut i no ken kamap long yu. Lesman i save putim han long plet, bilong kisim kaikai. Tasol em i no inap apim han na putim kaikai long maus. Sapos yu givim kanda long bikhetman, orait man i no gat tingting bai i lukim na i save, em yet i mas bihainim gutpela pasin. Tasol sapos yu stretim ol man i gat gutpela tingting, save bilong ol yet bai i kamap gutpela moa. Sapos pikinini man i mekim nogut long papa bilong en, na i rausim mama long haus, orait em i mekim famili bilong en i sem nogut tru. Pikinini, sapos yu no laik skul moa long gutpela tingting, orait bai yu bihainim pasin bilong ol man i no gat tingting. Sapos man bilong mekim pasin nogut i kamap witnes long kot, orait em bai i amamas long paulim kot. Pasin nogut em i bun tru bilong dispela kain man. Ol man bilong tok nogut na tok bilas bai i kisim pe nogut. Na bai ol man i givim kanda long man i bihainim longlong pasin. Man i dringim planti bia, em bai i tok bilas na tok nogut na pait nabaut. Sapos man i larim bia i bosim em, orait em i no gat gutpela tingting. Kros na belhat bilong king i save pretim ol man, olsem bikpela singaut bilong laion. Sapos yu mekim king i belhat, bai laip bilong yu i lus. Sapos man i givim baksait long pasin bilong pait, orait em bai i gat biknem. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i save kirapim tok pait oltaim. Lesman i no save go brukim graun long gaden bilong en long taim bilong planim kaikai. Olsem na long taim bilong kisim kaikai i mau, em bai i go painim nating long gaden bilong en. Tingting bilong man i olsem wanpela hul wara i daun moa. Tasol man i gat gutpela save, em inap pulim dispela tingting i kam antap. Planti man i save tok, ol i laikim tumas ol pren bilong ol. Tasol i gat wan wan man tasol inap i stap pren tru bilong narapela man. Sapos papa i stretpela man na i save bihainim gutpela pasin, orait ol pikinini bilong en i ken amamas. Long taim king i sindaun bilong harim kot, em i save skelim gut pasin bilong ol man i kam long kot. Husat inap long tok, “Mi bin mekim mi yet i kamap klin tru long ai bilong God, na nau mi no bin mekim wanpela sin”? Sapos man i giamanim ol manmeri taim em i skelim samting ol i laik baim, orait Bikpela i no laik tru long dispela pasin. Yumi lukim pasin bilong wanpela man na yumi ken save, em i gutpela na stretpela man o em i man nogut. Na long wankain pasin tasol, yumi ken save long ol pikinini tu. Bikpela i bin givim ai long yumi bilong yumi ken lukluk, na yau bilong yumi ken harim ol toktok samting. Sapos yu man bilong slip oltaim, bai yu no gat mani na yu kamap rabisman. Tasol sapos yu kirap na mekim wok, bai yu gat planti kaikai. Taim man i ting long baim wanpela samting, em i save toktok planti long pe bilong dispela samting i antap tumas. Tasol taim em i baim pinis, em i save go tokim ol wantok long em i baim dispela samting long pe i daun tru. Sapos tok bilong man i givim gutpela tingting long ol manmeri, em i samting tru na i winim gol na olkain ston i dia tumas. Sapos wanpela man i bin promis long bekim dinau bilong narapela man, sapos dispela narapela man i no inap, orait em i no mekim gutpela pasin. Olsem na sapos wanpela man i laik dinau long yu, na yu save em i bin mekim dispela kain promis, orait yu mas strong long kisim wanpela samting bilong en olsem mak bilong em i mas bekim dinau. Samting yu bin kisim long pasin bilong giaman, bai yu ting em i swit moa olsem gutpela kaikai. Tasol bihain em bai i kamap nogut tru, olsem wesan i pulap long maus bilong yu. Kisim gutpela tingting pastaim na bai wok bilong yu i go het gut. Olsem na sapos yu laik pait long ol birua, yu mas tingting gut pastaim, bai yu pait olsem wanem. Yu no ken poromanim man i save toktok nabaut. Dispela kain man em i man bilong tok baksait, olsem na sapos yu mekim tok hait long em, em bai i go autim dispela tok long ol arapela man. Sapos man i toknogutim papamama bilong en, em bai i dai, olsem lam i dai long taim bilong tudak. Sapos man i hariap long kisim ol samting bilong papamama long taim tupela i stap yet, orait ol dispela samting bai i no inap i stap gut. Yu no ken tingting long bekim rong narapela man i bin mekim long yu. Nogat. Yu mas bilip long Bikpela bai i helpim yu. Na em bai i pinisim dispela hevi bilong yu. Sapos man i giamanim ol manmeri long taim em i skelim samting ol i laik baim, orait Bikpela i no laik tru long dispela pasin. Bikpela i save makim olgeta rot bilong yumi long taim yumi stap long graun. Olsem wanem na yumi inap save ol dispela rot i go we? Yu mas tingting gut pastaim, na yu promis long givim ofa long Bikpela. Nogut yu promis hariap na bihain yu tingting planti long dispela promis. Sapos yu mekim olsem, bai yu bagarapim yu yet. King i gat gutpela tingting, em i save mekim kot na skelim gut pasin bilong ol man i bin mekim pasin nogut. Na em bai i mekim save long ol. Spirit bilong yumi i olsem lam Bikpela i bin givim yumi bilong yumi ken lukim olgeta tingting na pasin bilong yumi, na bai yumi inap skelim gut. Sapos king i mekim gutpela pasin tasol long ol manmeri bilong en, na i marimari long ol na helpim ol, orait em bai i stap gut na i stap king longpela taim. Ol yangpela man i gat strong, na dispela i mekim ol manmeri i amamas long ol. Tasol ol lapun i gat waitpela gras, na ol manmeri i save tingting long dispela na givim biknem long ol. Sapos yu givim kanda long man i bin mekim rong, orait dispela bai i mekim em i givim baksait long pasin nogut bilong en, na bai em i kamap gutpela man. Bikpela i save stiaim tingting bilong king na king i save bihainim laik bilong Bikpela, olsem wara i bihainim baret. Yumi save ting, olgeta pasin bilong yumi i gutpela. Tasol Bikpela i save skelim pasin bilong yumi, na em i save gut long as bilong ol dispela pasin. Yumi mas bihainim gutpela na stretpela pasin. Long ai bilong God, dispela kain pasin i save winim tru ol ofa yumi save givim long em. Ol man bilong mekim pasin nogut i save bikhet na hambak oltaim. Olsem na sin i pulap long laip bilong ol. Ol man bilong wok ol i save tingting gut na mekim wok, olsem na wok bilong ol i kamap gutpela na ol i gat planti samting. Tasol sapos ol man i hariap tumas long mekim wok, bai wok bilong ol i no kamap gutpela na ol bai i sot long ol samting. Sapos man i bihainim pasin bilong giaman na i kisim planti mani samting, orait em i stap long rot bilong i dai. Na mani samting bilong dispela man i olsem sno i stap sotpela taim tasol, na bai i pinis olgeta. Ol man bilong mekim pasin nogut i no laik mekim gutpela pasin. Ol i save bagarapim ol arapela man. Olsem na dispela pasin bilong ol bai i pinisim ol yet. Man i gat rong i save mekim pasin nogut. Tasol ol man i no gat asua, ol i save mekim stretpela pasin. Sapos man i sindaun wanpis long het bilong haus, dispela pasin i winim pasin bilong i stap insait long haus wantaim meri bilong tok kros na toktok planti. Ol man bilong mekim pasin nogut, ol i hangre long mekim planti rong. Ol i no save marimari long wanpela man. Sapos ol man i mekim save long bikhetman, orait man i no gat tingting bai i lukim, na em bai i kisim gutpela tingting na save. Tasol sapos ol i skulim man i gat gutpela tingting, bai save bilong en i kamap gutpela moa. Pasin bilong Bikpela i stret olgeta, na em i save long olgeta samting ol man bilong mekim pasin nogut ol i save mekim insait long ol haus bilong ol. Na Bikpela bai i bagarapim ol dispela man. Sapos yu pasim yau na yu no laik harim ol rabisman i singaut long yu bilong helpim ol, orait bihain ol man bai i no harim singaut bilong yu tu. Sapos wanpela man i kros long yu, orait yu mas givim presen long em, taim ol man i no lukim yu, na bai kros bilong en i pinis. Taim ol manmeri i bihainim stretpela pasin, ol gutpela manmeri i save lukim na i amamas. Tasol ol man bilong mekim pasin nogut i lukim na ol i bel hevi tru. Man i lusim rot bilong gutpela tingting bai i dai na i go i stap wantaim ol man i dai pinis. Sapos man i laikim tumas gutpela kaikai na dring na pasin bilong amamas, orait mani bilong en bai i pinis na em bai i sot long ol samting. Sapos hevi i laik kamap long ol stretpela man, orait ol man bilong mekim pasin nogut i save senisim ol na kisim dispela hevi. Sapos man i stap long ples wesan nating, dispela pasin i winim pasin bilong i stap wantaim meri bilong tok kros na toktok planti. Man i gat gutpela tingting, em i save bungim olkain gutpela samting long haus bilong en. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i save pinisim ol samting bilong ol. Sapos man i bihainim stretpela pasin na pasin bilong laikim tru ol arapela, em bai i stap gut na bai ol i mekim stretpela pasin long em na givim biknem long em. Man i gat gutpela tingting, em inap soim ol soldia long gutpela rot bilong kisim taun. Ol man bilong taun i ting banis bilong taun i strong tumas na ol birua i no inap brukim. Tasol ol soldia bai i go pait na winim ol strongpela soldia bilong taun na kisim taun na bagarapim dispela banis. Sapos man i was gut long tok bilong en, em bai i no inap painim hevi. Bikhetman i save hambak na tok bilas long ol arapela man. Oltaim em i strong long litimapim nem bilong em yet. Lesman i laikim tumas long kisim ol samting, tasol em i no man bilong wok. Olsem na dispela laik bilong en bai i kilim em i dai. Lesman i save tingting oltaim long kisim olkain samting. Tasol stretpela man em inap long givim planti samting long ol arapela man. Bikpela i no laik tru long ofa bilong man i save mekim pasin nogut. Na sapos man i bihainim pasin giaman na i mekim ofa, orait Bikpela i ting dispela i stingpela pasin tru. Sapos witnes i tok giaman long kot, orait dispela witnes i mas i dai. Tasol sapos man bilong harim gut tok, em i laik toktok, orait ol man i save putim yau gut long tok bilong en. Man bilong mekim pasin nogut i save giaman na mekim olsem em i gutpela man. Tasol ol stretpela man i save tingting oltaim long mekim wokabaut bilong ol i kamap gutpela. Maski yu gat gutpela tingting na gutpela save na yu save long gutpela pasin bilong mekim ol samting, dispela i no inap helpim yu liklik, sapos yu birua long Bikpela. Ol soldia i save redim ol hos long taim bilong pait. Tasol Bikpela wanpela tasol em inap long mekim ol i win. Sapos ol man i ting yu gutpela man na ol i givim biknem long yu, orait dispela i winim tru olgeta mani samting bilong ol maniman. Bikpela i bin wokim olgeta man, ol maniman na ol rabisman tu. Man i gat gutpela tingting, em i save olsem, hevi i laik kamap long em na em i abrusim. Tasol man i no gat tingting, em i lukim trabel i stap long rot bilong en, na em i go na bungim na karim hevi. Sapos yu daunim yu yet na yu stap aninit long Bikpela, bai yu gat planti mani samting na biknem, na bai yu stap gut. Olkain samting bilong mekim man i pundaun na bagarap, i stap long rot bilong ol man bilong mekim pasin nogut. Sapos man i laik i stap gut, em i mas was gut long wokabaut bilong en na abrusim ol dispela kain samting nogut. Skulim pikinini bilong yu long bihainim gutpela pasin, na em bai i wokabaut long dispela rot inap long em i lapun tru. Ol maniman i save bosim ol man i sot long ol samting. Na ol man i gat dinau, ol i stap olsem wokboi nating bilong ol man i givim dinau. Sapos man i mekim pasin nogut, bai taim nogut i painim em, na bai em i no inap mekim nogut moa long ol arapela man. Bikpela i save mekim gut long man i amamas long givim ol samting long ol arapela man. Long wanem, dispela kain man i save givim kaikai long ol rabisman. Rausim ol bikhetman na bai olkain tok pait na tok nogut i pinis. Sapos man i laik i stap klin long ai bilong God oltaim, na sapos tok bilong en i gutpela, orait king bai i kamap pren bilong en. Bikpela i save was gut long olkain gutpela save, na em i save daunim tok bilong ol man bilong giaman. Lesman i save sindaun nating insait long haus. Em i save tok olsem, “Ating wanpela laion i stap long rot. Nogut mi go ausait na laion i kilim mi.” Meri bilong mekim trabel i save tok gris long man, na toktok bilong en i olsem wanpela hul i daun moa. Sapos Bikpela i laik bekim pasin nogut bilong wanpela man, orait em bai i larim dispela man i pundaun long dispela hul. Ol pikinini i save mekim olkain longlong pasin. Tasol sapos yu givim kanda long ol, bai ol i lusim dispela pasin. Sapos man i mekim nogut long ol rabisman bilong kisim ol samting bilong ol, o sapos man i givim presen long ol maniman, orait em yet bai i kamap rabisman. Nau mi laik skulim yu long toktok bilong ol man i gat gutpela tingting na save. Yu mas putim yau gut long dispela tok na tingting gut long en. Sapos dispela tok i stap long tingting bilong yu na yu inap long autim long narapela man, orait yu ken belgut. Nau tasol mi laik autim dispela tok, bilong yu yet i ken harim, na bai yu ken bilip tru long Bikpela. Mi bin raitim 30 gutpela tok bilong skulim yu gut na givim gutpela tingting na save long yu. Olsem na bai yu ken save as bilong tok tru. Na taim ol man i salim yu i go bilong painimaut wanem tok i tru, bai yu inap painimaut na bekim tok stret long ol. Yu no ken ting ol rabisman, ol i man nating tasol, na yu pulim nating ol samting bilong ol. Na sapos ol i kamap long kot, orait yu no ken mekim kot i daunim ol, long wanem, Bikpela bai i sambai long ol na helpim ol. Na sapos man i mekim nogut long ol rabisman, orait Bikpela bai i mekim nogut long em. Yu no ken pren long ol man bilong kros kwik na bilong pairap nabaut. Nogut yu kisim pasin bilong ol na bihain ol samting nogut i bagarapim yu. Taim wanpela man i kisim dinau, yu no ken promis long bekim dispela dinau sapos em yet i no inap. Nogut yu no inap bekim, na bai ol i kam kisim olgeta samting bilong yu, na bet bilong yu tu. Yu no ken surikim mak bipo ol tumbuna i bin putim long graun bilong yu. Sapos man i mekim gutpela wok, orait em bai i kamap wokman bilong king. Dispela kain man i no inap kamap wokman bilong man i no gat nem. Taim yu sindaun na kaikai wantaim wanpela bikman, yu mas tingting tasol long kaikai ol i givim yu. Na sapos yu man bilong kaikai planti, orait yu mas daunim laik bilong yu. Yu no ken aigris long gutpela kaikai bilong dispela bikman. Nogut kaikai bilong en i paulim yu, na yu mekim pasin em i no laikim. Yu no ken hatwok tumas long kamap maniman. Sapos yu gat gutpela tingting, bai yu no ken mekim olsem. Maski yu kisim planti mani, wantu em bai i pinis. I olsem mani i gat wing na i flai i go antap olsem tarangau. Yu no ken kaikai wantaim man bilong pasim ol samting bilong em yet. Yu no ken aigris long gutpela kaikai bilong en. Sapos yu kaikai wantaim em, em bai i tokim yu olsem, “Goan, yu kaikai na dring inap long laik bilong yu.” Tasol tok bilong en i no tru. Long tingting bilong en, em i makim pinis hamas kaikai em i laik givim yu. Taim yu save long pasin tru bilong dispela man, bai yu laik trautim ol dispela samting yu kaikai pinis. Na olgeta tok gris yu bin mekim long em, em bai i lus nating. Yu no ken toktok long man i no gat gutpela tingting. Sapos yu autim gutpela tingting long em, bai em i rabisim tasol. Bipo tru ol i bin putim ol mak bilong graun, na yu no ken surikim ol dispela mak. Na yu no ken kisim graun bilong ol pikinini, papamama bilong ol i dai pinis. Bikpela yet i olsem wanblut i gat wok bilong helpim ol dispela pikinini. Em i strong tumas na em bai i sambai long ol na helpim ol long kot. Sapos ol i skulim yu, yu mas lainim gut ol dispela samting. Na yu mas putim yau gut long olgeta tok i gat gutpela save. Yu no ken pret long givim kanda long pikinini. Sapos yu givim kanda long em, em bai i no inap i dai. Nogat. Dispela pasin bai i helpim em na em bai i no inap i go long ples bilong ol man i dai pinis. Pikinini, sapos yu kisim gutpela tingting na save, bel bilong mi bai i gutpela tru. Na mi bai amamas moa yet long harim stretpela tok bilong yu. Yu no ken laikim tumas pasin bilong ol man bilong mekim sin. Nogat. Oltaim yu mas strong long i stap aninit long Bikpela. Sapos yu mekim olsem, bai yu painim gutpela taim bihain, na yu no inap i dai kwik. Pikinini bilong mi, harim tok bilong mi na kisim gutpela tingting. Yu mas tingting gut long wokabaut bilong yu. Yu no ken poroman wantaim ol man i save dring planti wain na kaikai planti. Ol spakman na ol man bilong kaikai planti, ol bai i kamap rabisman tru. Sapos man i kaikai na i slip tasol, i no longtaim na em bai i gat pipia laplap tasol bilong karamapim skin bilong en. Papa bilong yu i bin kamapim yu na yu mas harim tok bilong en. Na taim mama bilong yu i lapun pinis, yu no ken rabisim em. Yu mas strong long kisim save long ol pasin i tru na long gutpela tingting na long olkain gutpela save. Yu no ken tromoi ol dispela gutpela pasin. Sapos man i gat gutpela tingting na i bihainim stretpela pasin, orait papa bilong en i save amamas tru. Yu mas bihainim ol dispela gutpela pasin, na bai papamama bilong yu i belgut tru na i amamas. Pikinini, yu mas harim gut tok bilong mi na amamas long lukim pasin bilong mi. Meri bilong mekim pasin pamuk, em i olsem wanpela hul i daun moa, na ol man i pundaun long en, ol bai i bagarap. Dispela kain meri i save was i stap olsem ol stilman, na wetim ol man i kam. Na em i pulim planti man na ol i brukim marit bilong ol. Wanem ol man i gat bikpela hevi na i save sori long ol yet? Na wanem ol man i save toktok planti na kirapim pait? Na wanem ol man i save kisim sua long skin bilong ol? Na ai bilong wanem ol man i save ret oltaim? Em ol man i save dring planti wain na bia samting, ol dispela man tasol. Nogut yu larim wain i pulim yu, maski em i gat naispela kala na em i lait gut insait long glas, na em i gutpela long nek bilong yu. Bihain bai yu pilim olsem wanpela snek nogut i bin kaikaim yu. Bai tingting bilong yu i bagarap na yu ting yu lukim ol kain kain samting. Na bai yu mauswara planti long olkain samting nabaut. Taim yu slip bai yu pilim olsem yu stap antap long rigin bilong sip i ran long biksi. Na bai yu tok olsem, “Ol i paitim mi na mi no pilim. Olsem wanem na mi no inap kirap? Mi laik kirap na dring wanpela moa.” Yu no ken laikim tumas pasin bilong ol man bilong mekim pasin nogut. Na yu no ken ting long poromanim ol. Ol i tingting tasol long bagarapim man, na ol i toktok oltaim long pasin bilong kamapim trabel. Man i gat gutpela tingting na save, em bai i gat gutpela haus, na famili bilong en bai i kamap strong. Dispela kain man em inap baim olkain gutpela samting i dia tumas na putim long haus bilong en. Man i gat gutpela tingting na save, em i strongpela man tru, na em i mekim kantri bilong en tu i kamap strong. Sapos king i laik pait long narapela kantri, orait pastaim em i mas kisim tingting long ol man i save long pasin bilong pait. Sapos king i gat planti man bilong givim tingting long em, orait em bai inap winim pait. Gutpela tingting na save i antap tru na i winim tingting bilong man i no gat gutpela tingting. Na sapos ol man i sindaun paitim tok long ol bikpela samting, orait man i no gat gutpela tingting bai i sindaun nating na pasim maus. Sapos man i tingting oltaim long mekim pasin nogut, bai ol i kolim em raskol. Ol man i no gat gutpela tingting, ol i save tingting long mekim olkain pasin i no stret, na olgeta dispela pasin ol i pasin bilong sin. Ol man i save lukim bikhetman olsem man nogut tru. Sapos taim nogut i painim yu na bun bilong yu i slek, orait yu no gat strong tru. Sapos kot i tok, na ol i laik kilim man i dai, orait yu mas i go kisim bek dispela man. Nogut yu tok olsem, “I no samting bilong mipela.” Bikpela i save lukautim yu gut na i save skelim gut olgeta tingting bilong yu. Na em i save long as bilong dispela tok bilong yu. Na em bai i bekim pasin long olgeta man wan wan olsem pe bilong pasin ol i bin mekim. Pikinini bilong mi, yu mas kaikai hani. Em i gutpela samting na i swit moa long maus bilong yu. Na mi laik bai yu save olsem, gutpela tingting na save em tu i gutpela na i swit moa. Sapos yu kisim, bai yu painim gutpela taim bihain, na yu no inap i dai kwik. Yu man nogut, yu no ken hait na was long haus bilong stretpela man, bilong brukim haus bilong en na stilim ol samting bilong en. Maski sapos stretpela man i save pundaun planti taim, oltaim em bai i kirap gen. Tasol sapos taim nogut i painim ol man bilong mekim pasin nogut, bai ol i bagarap olgeta. Yu no ken amamas long taim yu lukim birua bilong yu i painim taim nogut. Na sapos em i sutim lek long wanpela samting na i laik pundaun, orait yu no ken lap. Nogut Bikpela i lukim yu i amamas na bai em i bel nogut long yu na em i no kros moa long dispela birua. Yu no ken wari tumas long pasin bilong ol man bilong mekim pasin nogut. Nogut tingting bilong yu i bagarap. Na tu yu no ken laikim tumas pasin bilong ol. Ol dispela man i no inap painim gutpela taim. Nogat. Bai ol i dai olsem lam i dai. Pikinini bilong mi, yu mas aninit long Bikpela na yu mas aninit long king. Yu mas i stap longwe long ol manmeri i save bikhet long Bikpela na long king. Kain manmeri olsem ol inap long painim bagarap wantu. Yumi no save wanem kain hevi Bikpela na king inap givim long ol. Ol man i gat gutpela tingting i bin autim dispela tok tu. Long taim ol man i kam long kot, i no stret sapos jas i helpim sampela na daunim sampela. Sapos wanpela man i mekim rong na ol i kotim em, tasol jas i larim em i go nating, orait ol manmeri bilong olgeta kantri bai i no laikim tru dispela jas na bai ol i tok nogut long em. Tasol sapos jas i tok long ol i mas mekim save long man i gat asua, orait bai jas i stap gut na kisim planti gutpela samting. Sapos man i bekim stretpela tok long yu, em i pren tru bilong yu. Pastaim yu mas stretim graun bilong yu na wokim ol gaden, na bihain yu ken wokim haus. Sapos yu kamap witnes long kot, yu no ken tok giaman na daunim nating man i no bin mekim rong. Yu no ken tok olsem, “Nau bai mi bekim pasin nogut bilong en. Bai mi mekim wankain pasin long em olsem em i bin mekim long mi.” Mi raun na mi lukim gaden bilong wanpela man. Dispela man i no gat gutpela tingting na em i lesman. Rop i gat nil na gras nogut i karamapim dispela gaden. Na banis ston i bin raunim gaden, em i pundaun pinis. Mi lukim dispela gaden na mi tingting planti na mi kisim gutpela save. Ol lesman i save tok, “Maski, mipela i laik slip liklik moa. Mipela i laik malolo liklik taim tasol na bai mipela i kirap.” Ol i mekim olsem, na wantu olgeta samting bilong ol bai i pinis na ol i kamap rabisman. I olsem ol stilman i stilim olgeta samting bilong ol. Dispela em ol sampela moa sotpela sotpela tok bilong Solomon. Ol kuskus bilong Hesekia, king bilong Juda, ol i bin raitim ol dispela tok. Bikpela i save haitim planti samting long tingting bilong em yet. Olsem na yumi save givim biknem long em. Tasol king i wok long painimaut as bilong planti samting i hait long yumi. Olsem na yumi save givim biknem long em. Yumi no inap save long olgeta tingting bilong king, olsem yumi no inap save wanem samting i stap long skai na wanem samting i stap long as bilong solwara. Sapos ol i rausim pipia long silva, bai silva i kamap gutpela, na man inap wokim gutpela plet long en. Olsem tasol, sapos ol i rausim ol man bilong mekim pasin nogut, na ol i no i stap moa wantaim king, orait bai king i mekim stretpela pasin tru, na kantri bai i kamap strong. Sapos yu stap wantaim king, orait yu no ken ting yu bikman na yu mekim wankain pasin olsem ol bikman. Nogut yu kisim ples bilong wanpela bikman, na bihain em i kamap na ol i mas rausim yu. Mobeta yu stap wantaim ol man nating na bihain ol i tokim yu long i go i stap wantaim ol bikman. Sapos yu lukim wanpela man i mekim wanpela pasin, yu no ken ting em i bin mekim pasin nogut na yu hariap i go sutim tok long em long kot. Sapos narapela man i save tru long dispela samting na bihain em i daunim tok bilong yu, orait bai yu mekim wanem? Sapos yu gat tok long wantok bilong yu long wanpela samting, orait yu mas i go na stretim tok wantaim dispela wantok yet. Tasol sapos yu bin harim tok hait long dispela samting, yu no ken autim dispela tok long em. Nogut bihain ol man i harim olsem, yu no save pasim tok hait, na bai ol i semim yu. Na bai ol i tingting nogut long yu oltaim. Sapos man i autim klia tru wanpela gutpela tingting, orait tok bilong en i olsem gutpela piksa ol i wokim long gol na bilasim long silva. Sapos man i gat gutpela tingting, em i stretim wantok bilong en, na sapos dispela wantok i ting dispela tok i gutpela tru, orait i olsem wantok i kisim gutpela bilas gol. Sapos man bilong bringim tok, em i autim stret tok ol bosman bilong en i givim em, orait em i mekim ol i amamas, olsem ol man i save amamas long dring kolwara long taim ol i wok long kisim kaikai long gaden. Sapos ol manmeri i promis long givim wanpela samting na ol i no givim, orait ol i olsem ol klaut na win i kam, tasol i no gat ren. Sapos yu mekim tok isi na yu no kros kwik, orait yu inap tanim bel bilong ol man i no laik harim tok bilong yu. Na yu inap senisim tingting bilong ol hetman tu. Sapos yu lukim sampela hani i stap long diwai samting, orait yu mas kaikai inap long skel bilong yu tasol. Nogut yu kaikai planti na bel bilong yu i pulap tru na yu traut. Na yu no ken i go long haus bilong wantok bilong yu oltaim. Nogut em i les long yu na em i no laikim yu moa. Sapos man i sutim tok giaman long wantok bilong en, orait dispela i olsem man i sutim wantok long bainat o spia, o em i paitim em long hap diwai. Sapos yu save, wanpela man em i man bilong giaman, tasol yu ting em bai i helpim yu long taim nogut, orait yu olsem man i gat tit nogut na i laik kaikai, o yu olsem man i gat lek nogut na i laik wokabaut. Sapos yu go lukim man i bel hevi tru, na yu singim ol song bilong amamas, orait yu no helpim dispela man liklik. Nogat tru. Yu olsem man i rausim klos bilong en long taim bilong kolwin o olsem man i kapsaitim wain long sop. Sapos birua bilong yu i hangre, orait yu mas givim kaikai long em. Sapos em i dai long wara, orait yu mas givim wara long em. Sapos yu mekim olsem, bai yu mekim em i sem tru long ol pasin nogut bilong en na Bikpela bai i mekim gut tru long yu. Tok baksait i save mekim man i pes drai, olsem win i save bringim ren i kam. Sapos man i sindaun wanpis long het bilong haus, dispela pasin i winim pasin bilong i stap insait long haus wantaim meri bilong tok kros na toktok planti. Sapos man i harim gutnius i kam long wanpela longwe ples, orait bai em i amamas olsem man i tait na i dring kolwara. Sapos stretpela man i larim man nogut i pulim em long mekim pasin nogut, orait em i olsem gutpela hulwara i kamap doti. I no gutpela sapos man i kaikai planti hani tumas. Na sapos man i trai hat long mekim ol man i givim biknem long em, dispela pasin tu i no gutpela. Sapos man i no inap pasim belhat bilong en, orait ol arapela man inap daunim em. Dispela kain man i olsem wanpela taun i no gat banis, na ol birua inap i go insait na bagarapim. I no stret sapos ol man i givim biknem long man i no gat gutpela tingting. I wankain olsem ren ais i pundaun long taim bilong san, o ren i pundaun long taim bilong kisim kaikai i mau. Sapos man i no bin mekim rong, tasol ol man i tok long God i ken bagarapim em, orait dispela tok bai i no inap kamap tru. Tok bilong ol i olsem ol pisin i save flai oltaim na i no sindaun long wanpela hap. Ol man i save paitim ol hos long wip, na putim ain long maus bilong ol donki bilong stiaim ol, na ol i save givim kanda long ol man i mekim longlong pasin. Sapos man i no gat gutpela tingting, em i mekim kranki tok long yu, orait yu no ken bekim tok bilong en. Nogut yu kamap wankain olsem em. Sapos man i no gat gutpela tingting, em i mekim kranki tok long yu, orait yu mas bekim tok bilong en. Nogut em i ting, save bilong en i bikpela moa. Sapos yu salim man i no gat gutpela tingting i go bringim tok long ol arapela man, bai yu mekim nogut long yu yet. I olsem yu katim lek bilong yu yet na rausim. Sapos man i no gat gutpela tingting i traim long autim wanpela gutpela tok, orait em i no inap, olsem man i gat lek nogut em i no inap wokabaut. Sapos man i givim biknem long man i no gat gutpela tingting, orait dispela i olsem em i laik sut long katapel na em i putim ston long en na pasim strong. Sapos man i no gat gutpela tingting i traim long autim wanpela gutpela tok, orait em i olsem spakman i holim rop i gat nil long han bilong en, na nil i sutim han. Sapos bosman i givim wok long ol man i no gat gutpela tingting na long ol man nabaut, orait em i olsem man i taitim banara na sutim ol spia nabaut na bagarapim planti man. Man i no gat gutpela tingting i save mekim wankain longlong pasin olsem em i bin mekim bipo. Em i olsem dok i traut pinis na i go bek na kaikai traut bilong en. Sapos wanpela man i no gat gutpela tingting, orait ating yumi inap helpim em long kisim save. Tasol sapos man i ting em i save long olgeta samting, orait bai yumi hat tru long helpim em. Lesman i save sindaun nating insait long haus. Em i save tok olsem, “Ating wanpela laion i stap long rot. Olsem na mi no ken i go ausait.” Lesman i save tantanim long bet bilong en. Em i mekim olsem wanpela dua i go i kam long hinsis bilong en. Lesman i save putim han long plet, bilong kisim kaikai. Tasol em i no gat strong bilong apim han na putim kaikai long maus. Lesman i ting, save bilong en i winim save bilong 7-pela man i save autim klia tru gutpela tingting bilong ol. Sapos tupela man i wok long tok kros, tasol narapela man i go helpim toktok bilong ol, orait dispela man i olsem man i lukim dok i wokabaut i go na em i go holimpas yau bilong dok. Sapos man i trikim wantok bilong en, na bihain em i tok, “Mi tok pilai tasol”, orait em i olsem wanpela longlong man i sutim ol spia nabaut na tromoi nabaut ol stik i gat paia. *** Sapos ol i no putim paiawut long paia, bai paia i dai. Na sapos ol man i no tok baksait, bai olgeta tok kros i pinis. Paiawut i save mekim paia i lait gut, na man bilong tok pait i save mekim pasin bilong pait i kamap bikpela. Yumi save laikim tumas long harim man i tok baksait long narapela man. Dispela kain tok i olsem switpela kaikai, na wantu yumi save kaikai. Sapos man i toktok strong long mekim gutpela pasin, tasol as tingting bilong en, em i bilong mekim pasin nogut tasol, orait em i olsem wanpela sospen graun ol i bin karamapim long silva na i luk nais tru. Sapos man i no laikim ol arapela man, em i save tok gris long ol bilong mekim ol i ting em i laikim ol. Tasol em i ting long giamanim ol tasol. Ol tok bilong dispela kain man bai i swit long yau bilong yu, tasol yu no ken bilipim tok bilong en. Long wanem, olkain tingting nogut i pulap long bel bilong en. Em inap haitim dispela tingting bilong en, tasol bai ol manmeri i save long pasin nogut bilong en. Sapos man i tingting long mekim pasin nogut, bai em yet i bagarap. I olsem man i wokim hul bilong mekim narapela man i pundaun, tasol em yet i pundaun long en. Na i olsem man i rolim ston i go antap long maunten na bihain ston i tantanim i kam daun na krungutim em. Sapos man i tok giaman long ol arapela man, orait dispela i soim olsem, em i no laikim ol na i laik bagarapim ol. Na sapos man i tok gris oltaim, orait dispela i save mekim nogut long ol arapela man. Yu no ken hambak na promis bai yu mekim wanpela samting long tumora. Long wanem, yu no save wanem samting bai i kamap nau. Sapos ol arapela man i litimapim nem bilong yu, em i orait. Tasol nogut yu yet yu mekim olsem. Longlong pasin bilong man i no gat gutpela tingting, em i save givim bikpela hevi long yumi, na dispela hevi i winim hevi bilong bikpela ston na hip wesan. Man bilong belhat na kros i save givim pen nating long ol arapela man na mekim nogut tru long ol. Tasol pasin bilong mangal na bel nogut long ol arapela man, em i nogut tru na i winim pasin bilong belhat na kros. Pasin bilong stretim man i bin mekim rong, em i winim pasin bilong laikim tru man, na yu no larim em i save long laik bilong yu. Ol pren tru i save givim pen long yu bilong helpim yu. Tasol ol birua i save mekim planti gutpela pasin long yu bilong giamanim yu tasol. Taim man i kaikai na bel bilong en i pulap pinis, em i ting olgeta kaikai i no gutpela, maski kaikai i swit tru olsem hani. Tasol taim man i hangre, em i ting olgeta kaikai i gutpela. Maski kaikai i gat pait, em tu i swit long maus bilong en. Man i lusim as ples na i raun nabaut, em i olsem wanpela pisin i lusim haus bilong en na i flai nabaut. Sanda na olkain wel i gat gutpela smel, ol i save mekim yumi amamas. Na ol pren i mekim yumi amamas, long wanem, ol i tingting tumas long helpim yumi na ol i givim gutpela tok long yumi. Yu no ken givim baksait long ol pren bilong yu na bilong famili bilong yu. Na sapos taim nogut i painim yu, orait yu no ken i go lukim brata bilong yu na askim em long helpim yu. Man i stap klostu long yu i winim brata i stap longwe. Pikinini bilong mi, yu mas kisim gutpela tingting na save na bai mi belgut tru. Na sapos wanpela man i sutim tok long mi, bai mi inap bekim tok long em. Man i gat gutpela tingting, em i save olsem, hevi i laik kamap long em, na em i abrusim. Tasol man i no gat tingting, em i lukim trabel i stap long rot bilong en na em i go na bungim na karim hevi. Sapos wanpela man i bin promis long bekim dinau bilong narapela man, sapos dispela narapela man i no inap, orait em i no mekim gutpela pasin. Olsem na sapos wanpela man i laik dinau long yu, na yu save em i bin mekim dispela kain promis, orait yu mas strong long kisim wanpela samting bilong en olsem mak bilong em i mas bekim dinau. Sapos yu bikmaus na tok gude long pren bilong yu long moningtaim tru, em i wankain olsem yu toknogutim em. Sapos meri bilong wanpela man em i meri bilong tok kros na toktok planti, orait em i olsem ren i kam insait long hul long het bilong haus na oltaim i wok long pundaun liklik liklik. Man bilong en i no inap mekim em i lusim dispela pasin. I olsem dispela man i laik pasim win o karim wel long han bilong en. Ol i save wokim samting long ain bilong sapim ain. Olsem tasol, wanpela man i save helpim tingting bilong narapela man i kamap gutpela. Sapos man i laik kaikai pikinini bilong diwai bilong en, em i mas lukautim gut dispela diwai. Na sapos man i lukautim gut bosman bilong en, orait bai bosman i litimapim nem bilong en. Sapos man i lukluk i go daun long wara, bai em i lukim pes bilong em yet. Na sapos man i tingting gut long olgeta tingting na pasin bilong en, bai em i save em i wanem kain man. Maski planti man i bin dai, ol i no inap pulapim ples bilong ol man i dai pinis. Olsem tasol, man i no inap long inapim laik bilong em yet. Paia i save traim gol na silva. Olsem tasol, ol man i save lukim pasin bilong man, bilong ol i ken save, em i gutpela man o man nogut. Na sapos em i gutpela man, orait ol i save litimapim nem bilong en. Maski sapos yu hamarim strong wanpela man i no gat gutpela tingting na klostu em i laik i dai, em i no inap lusim longlong pasin bilong en. Yu mas lukautim gut ol sipsip na meme bilong yu, long wanem, mani bilong yu i no inap i stap oltaim, na lain bilong king tu i no inap i stap oltaim. Taim yu lukim gras i kamap longpela long graun bilong yu, orait yu mas katim na bungim bilong ol animal bilong yu i ken kaikai. Na bai nupela gras i kamap. Na bihain yu ken salim ol meme na kisim mani bilong baim graun. Na yu ken kisim gras bilong ol sipsip na wokim ol klos bilong yu. Na yu ken kisim susu bilong ol meme bilong yu, na bai yu wantaim ol famili bilong yu i ken dring, na yu ken givim long ol wokmeri tu. Ol man bilong mekim pasin nogut i save pret nating na ranawe. Tasol ol stretpela man i save sanap strong olsem laion. Sapos ol manmeri bilong kantri i wok long pait long senisim gavman, orait bai planti nupela lida i wok long kamap oltaim. Tasol sapos lida i gat gutpela tingting na save, bai em i mekim kantri i stap gut. Sapos wanpela man i sot long ol samting na em i daunim ol rabisman, orait em i olsem bikpela ren i bagarapim ol kaikai long gaden. Ol man i save givim baksait long lo, ol i save litimapim nem bilong ol man bilong mekim pasin nogut. Tasol ol man i save bihainim lo, ol i wok long daunim ol man nogut. Ol man bilong mekim pasin nogut, ol i no save stretpela pasin em i wanem samting. Tasol ol man i laik bihainim Bikpela, ol i save tru long stretpela pasin. Sapos man i sot long ol samting, tasol em i bihainim stretpela pasin, em i winim tru maniman i mekim olkain pasin nogut. Yangpela man i bihainim lo, em i gat gutpela tingting. Tasol sapos em i poroman wantaim ol man bilong pait oltaim, orait em i mekim papa bilong en i sem nogut tru. Sapos man i larim ol man i dinau long em na em i pulim bikpela winmani long ol, bai em i no inap holim dispela mani. Nogat. Dispela mani bai i go long han bilong man i save helpim ol rabisman. Sapos man i givim baksait long lo, orait God bai i no inap harim beten bilong en. God bai i lukim dispela beten i olsem stingpela samting tasol. Sapos man i trikim ol stretpela man na ol i mekim pasin nogut, bai dispela pasin nogut bilong en i bagarapim em yet. Tasol man i no gat asua long wanpela samting, em bai i kisim ol gutpela samting long han bilong God. Ol maniman i save ting ol i gat planti save. Tasol rabisman i gat gutpela tingting, em i save long pasin tru bilong ol. Taim ol stretpela man i kamap bosman bilong kantri, olgeta manmeri i save belgut na amamas tru. Tasol sapos ol man nogut i kamap bosman, orait ol manmeri i save hait long ol. Sapos man i ting long haitim sin bilong en, orait em i no inap i stap gut. Tasol sapos man i autim olgeta sin bilong en na i givim baksait long ol dispela sin, orait bai God i marimari long en. Sapos man i aninit long Bikpela oltaim, bai em i ken amamas. Tasol sapos man i bikhet na i sakim tok bilong Bikpela, bai em i painim taim nogut. Sapos lida bilong kantri em i man bilong mekim pasin nogut na i daunim ol rabisman, orait em i olsem laion i singaut strong na i olsem wanpela bea i raun long painim kaikai. Sapos lida bilong kantri i no gat gutpela tingting, em bai i mekim save krungutim ol pipel. Tasol sapos lida i no laik tru long pasin bilong pulim ol samting bilong ol manmeri, em bai i stap gut longpela taim. Man i bin kilim narapela man i dai, em bai i pilim nogut tru. Na bai em i no ken sindaun gut inap long taim em i dai. Na i no gat man inap helpim em. Sapos man i bihainim stretpela pasin, bai em i stap gut. Tasol man i mekim pasin nogut, wantu bai em i bagarap. Sapos man i wokim gaden, bai em i gat planti kaikai. Tasol sapos man i mekim kain kain wok i no gat as bilong en, bai em i stap rabis tru. Sapos man i bihainim stretpela pasin, bai God i mekim gut tru long em. Tasol sapos man i wok strong tumas long kamap maniman kwiktaim, Bikpela bai i no inap larim em i go nating. Nogat. Bai em i mekim save long em. I no stret sapos man i helpim wanpela man long kot na daunim arapela man. Tasol sampela man i redi long mekim pasin i no stret, sapos man i givim liklik mani tasol long ol bilong grisim ol. Man bilong pasim ol samting bilong em yet, em i save wok strong tumas long kamap maniman kwiktaim. Em i no save olsem em bai i kamap rabis tru. Sapos yu stretim pasin bilong wanpela man, bai em i amamas tru long yu. Dispela pasin i winim pasin bilong tok gris long em. Sapos man i stilim ol samting bilong papamama bilong en, na i tok, “Mi no mekim pasin nogut”, orait em i wankain olsem man bilong bagarapim ol samting. Sapos man i tingting strong long kisim planti samting, orait pasin bilong en bai i mekim planti man i kros. Tasol man i bilip strong long Bikpela, bai em i stap gut na i gat planti samting. Sapos man i ting, save bilong em yet inap helpim em long mekim olgeta samting, orait em i no gat gutpela tingting. Tasol sapos man i bihainim pasin bilong gutpela tingting, em bai i stap gut. Man i save givim samting long ol rabisman, em bai i no inap sot long ol samting. Tasol sapos man i lukim ol rabisman na i no laik helpim ol, orait ol man bai i tok nogut long em. Taim ol man bilong mekim pasin nogut i kamap bosman bilong kantri, ol manmeri i save hait long ol. Tasol taim ol dispela man i dai pinis, lain bilong ol stretpela man bai i stap gut na i kamap bikpela. Sapos ol i stretim wanpela man planti taim, tasol em i wok long kamap bikhet moa, orait wantu em bai i bagarap na i no gat rot bilong ol i helpim em. Long taim ol stretpela man i bosim kantri, olgeta manmeri i save amamas. Tasol sapos man bilong mekim pasin nogut i bosim kantri, olgeta manmeri i save bel hevi tumas na krai nogut. Man i laik tru long kisim gutpela tingting, em i save mekim papa bilong en i amamas. Tasol man i save go long ol pamukmeri, em i save tromoi olgeta mani samting bilong en. Sapos king i bosim kantri long stretpela pasin, orait kantri bai i stap strong. Tasol sapos king i tingting tumas long kisim mani bilong ol manmeri, em bai i daunim tru kantri bilong en. Sapos man i giaman na gris long wantok bilong en, i olsem em i taitim umben bilong holimpas wantok. Sapos man i mekim pasin nogut, i olsem em i taitim wanpela umben bilong holimpas em yet. Tasol ol man i mekim stretpela pasin, ol i save amamas na singim ol song. Ol stretpela man i save tingting long ol hevi bilong ol rabisman, na ol i save helpim ol long stretim ol dispela hevi. Tasol ol man bilong mekim pasin nogut, ol i no inap save long as bilong dispela kain pasin. Ol bikhetman i save mekim ol man bilong taun i belhat na kros nogut long ol yet. Tasol ol man i gat gutpela tingting, ol i save mekim i dai kros bilong ol man na ol dispela man i bel isi gen. Sapos man i gat gutpela tingting i kotim wanpela man i no gat gutpela tingting, orait dispela man i no gat gutpela tingting, em i save tok kros na tok bilas tasol, na i no save pasim maus. Man bilong kilim ol arapela man i dai, em i no save laik tru long ol stretpela man. Tasol stretpela man i laik bai ol arapela stretpela man i stap gut. Man i no gat gutpela tingting i save larim belhat bilong en i kamap ples klia. Tasol man i gat gutpela tingting i save pasim belhat bilong em yet. Sapos lida bilong kantri i save larim ol man i giamanim em, orait ol man bilong mekim pasin nogut tasol bai inap i stap ofisa bilong en. Bikpela i bin givim ai long olgeta manmeri na ol inap lukluk. Em i bin givim long ol rabisman na tu em i bin givim long ol man i save daunim ol rabisman. Sapos king i skelim stret kot bilong ol rabisman, orait oltaim bai i gat king i kamap long lain famili bilong en. Sapos yu stretim pikinini na givim kanda long em, orait em bai i kisim gutpela tingting na save. Tasol sapos pikinini i bihainim laik bilong em yet oltaim, orait em bai i mekim mama bilong en i sem. Taim ol man bilong mekim pasin nogut, ol i bosim kantri, pasin nogut i go het moa yet. Tasol ol dispela man i no inap i stap longtaim, na bai ol stretpela man i lukim ol i bagarap. Sapos yu stretim pikinini man bilong yu, bai em i mekim gutpela pasin na bai yu gat bel isi na yu amamas. Sapos Bikpela i no givim tok long ol manmeri, bai ol i mekim kain kain pasin nabaut. Tasol sapos man i bihainim lo bilong God, orait em i ken amamas. Sapos yu toktok tasol long wokboi bilong yu, orait yu no inap stretim pasin bilong en. Maski em i harim dispela tok bilong yu, em i no inap bihainim. Sapos wanpela man i no gat gutpela tingting, orait ating yumi inap helpim em long kisim save. Tasol sapos man i no tingting gut pastaim na i toktok, orait bai yumi hat tru long helpim em. Sapos yu stat long givim ol samting long wokboi bilong yu long taim em i liklik yet, orait bihain bai em i kamap olsem pikinini man bilong yu stret. Man bilong belhat kwik i save mekim ol arapela man i kros, na em yet i save mekim planti sin. Sapos man i hambak na litimapim nem bilong em yet, orait ol bai i daunim nem bilong en. Tasol man i daunim em yet bai i kisim biknem. Sapos man i helpim stilman, orait em i birua long em yet. Sapos em i kamapim dispela pasin tupela i bin mekim, ol bai i kotim em. Tasol sapos em i haitim, orait God bai i bagarapim em. Sapos man i pret long ol arapela man, pret bilong en i olsem wanpela umben em i taitim pinis na i pasim em yet. Tasol sapos man i bilip strong long Bikpela, bai em i stap gut. Planti man i save tok gris long lida bilong kantri, bilong mekim em i laikim ol. Tasol Bikpela wanpela tasol i save skelim stret tok bilong yumi na helpim yumi. Ol stretpela man i no laikim tru ol man bilong mekim pasin nogut. Na ol man nogut i no laikim tru ol man i bihainim stretpela pasin. Dispela em ol tok Agur, pikinini man bilong Jake, i bin autim long Itiel na Ukal. Agur i tok olsem. Mi no olsem man, long wanem, mi no save tingting olsem man. Tingting bilong mi i nogut tru. Mi no bin kisim gutpela tingting na save. God em i gutpela na stretpela olgeta, tasol mi no save long em. Husat i bin go antap long heven na i kam daun gen? Na husat i bin holim win long han bilong en? Na husat i bin putim wara long ol klaut, olsem man i putim wanpela samting long laplap na karamapim? Husat i bin strongim olgeta hap bilong graun na nau graun i stap? Wanem nem bilong en na nem bilong pikinini man bilong en? Ating yu save, a? Tok bilong God i tru olgeta. Olgeta samting em i tok long mekim, em i save kamap tru. Na em i save banisim gut olgeta man i go long em, olsem hap plang i haitim soldia long taim bilong pait. Yu no ken autim tok bilong yu yet na tok dispela em i tok bilong God. Nogut em i krosim yu na bihain olgeta manmeri i save, yu man bilong giaman. God, mi laik askim yu long tupela samting, na mi laik bai yu mas givim mi. Long olgeta taim mi stap long graun yu ken helpim mi na mi ken givim baksait long olkain pasin bilong giaman, na yu no ken larim mi i kamap maniman o rabisman. Nogat. Yu ken givim mi kaikai inap long skel bilong mi. Nogut mi gat planti samting tumas na mi givim baksait long yu, na mi tok, “Bikpela em husat?” Na nogut mi kamap rabisman na mi stilim ol samting na mi daunim nem bilong yu, God bilong mi. Yu no ken i go long bosman na tok baksait long wanpela wokboi bilong en. Nogut wokboi i askim God long mekim nogut long yu, na bai yu gat hevi. Sampela manmeri i save tok, God i ken mekim nogut long papamama bilong ol. Sampela manmeri i save ting, ol i no gat asua long wanpela samting. Tasol sin bilong ol i stap yet na ol i doti tru long ai bilong God. Sampela manmeri i ting ol i gutpela tru, na ol arapela man i samting nating. Sampela manmeri i save mekim nogut tru long ol rabisman. I olsem bainat na naip i pulap long maus bilong ol na i laik kaikai ol rabisman na pinisim ol olgeta. Liklik snek bilong dringim blut i gat tupela pikinini meri. Tupela i gat wankain nem. Em i olsem, Givim Mi. I gat 4-pela samting i no inap pinisim laik bilong ol. Em ples bilong ol man i dai pinis, na meri i slip planti taim wantaim man bilong en, tasol em i no kisim bel, na graun i save kisim wara, tasol em i laik kisim planti wara moa, na paia i save kukim ol samting, tasol ol dispela samting i no inap long em. Sapos man i sakim tok bilong papamama bilong en, na i tok bilas long tupela, orait long taim em i dai pinis ol bai i no inap planim bodi bilong en. Ol kotkot na ol bikpela tarangau bai i kam na kamautim ai bilong en na kaikai bodi bilong en. I gat 4-pela samting i narakain tru na mi no inap save long ol. Em pasin bilong tarangau i flai antap, na pasin bilong snek i wokabaut antap long traipela ston, na pasin bilong sip i raun long biksolwara, na pasin bilong man i laikim meri. Meri i brukim marit i save mekim pasin olsem. Em i kaikai na wasim maus na bihain em i tok, “Mi no bin mekim rong.” I gat 4-pela pasin i save kamap long graun. Ol dispela pasin i nogut tru, na i olsem graun yet i no laikim ol dispela pasin na i guria moa yet. Ol dispela pasin i olsem. Pasin wokboi nating i save mekim long taim em i kamap king, na pasin man i no gat tingting i save mekim, long taim em i kaikai planti, na pasin bilong meri i bin stap nating longpela taim na bihain tasol em i marit, long wanem, pastaim ol man i no bin laikim em, na pasin wokmeri i save mekim long taim em i kisim ples bilong bosmeri bilong en. Long dispela graun i gat 4-pela kain animal na binatang i liklik, tasol ol i gat gutpela tingting tru. Ol anis i no gat strong, tasol ol i save bungim kaikai na putim i stap bilong taim kaikai i sot. Ol mumut i stap long ples ston, ol tu i no gat strong, tasol ol i save wokim haus namel long ol bikpela ston. Ol grasopa i no gat king bilong ol, tasol ol i lain gut na wokabaut. Ol liklik palai, yumi inap kisim long han bilong yumi, tasol ol i save stap long bikpela haus bilong king. I gat 4-pela samting i save wokabaut smat tru. Ol laion i strong tumas na i winim ol arapela animal. Taim ol i wokabaut, ol i no save surik long wanpela samting. Ol kakaruk man i save apim het na wokabaut, na ol meme man, na king, taim em i save em i strong tumas na ol birua i no inap winim em. Sapos yu bin mekim longlong pasin na yu hambak na litimapim nem bilong yu yet, o sapos yu bin tingting long mekim pasin nogut, orait yu mas pasim maus na lusim dispela pasin. Sapos yu kisim susu bilong bulmakau na tanim tanim, bai bata i kamap. Na sapos yu paitim nus bilong wanpela man, bai blut i kamap. Olsem tasol, sapos yu mekim ol man i kros, bai pait i kamap. Dispela em i tok bilong King Lemuel. Mama bilong en i bin autim ol dispela tok long em bilong givim gutpela tingting long em. Pikinini bilong mi, mi yet mi bin karim yu na mi laikim yu tumas. Mi bin askim God na em i givim yu long mi. Yu no ken pilai long ol meri na lusim olgeta strong bilong yu. Long wanem, ol i save mekim ol king i bagarap. Lemuel, ol king i no ken dring wain na skrap long daunim olkain bia. Nogut ol i dring na ol i lusim tingting long ol lo na ol i no mekim stretpela pasin long ol rabisman. Bia na wain, em i samting bilong ol man i laik i dai na bilong ol man i gat bikpela hevi. Sapos ol i laik, ol i ken dring, na ol i no ken tingting moa long ol i stap rabis na ol i gat bikpela hevi. Yu mas sambai long ol man i no inap tokaut long hevi bilong ol, na yu mas helpim ol long toktok. Na yu mas strong long ol kot i mas mekim stretpela pasin long ol rabisman. Na taim yu yet yu harim kot, yu mas mekim stretpela pasin. Na yu mas helpim ol tarangu rabisman. Ating man i laik maritim meri i gat gutpela pasin tru, a? Orait bai em i hatwok tru long painim. Kain meri olsem i winim olkain ston i dia tumas. Bai man bilong dispela kain meri i save gut long meri i bihainim gutpela pasin oltaim. Na meri bai i helpim em na em i gat planti samting. Dispela meri i save mekim gutpela pasin tasol long man bilong en. Em i save wokim kain kain tret na em i amamas long lumim olkain laplap. Famili bilong en i gat planti kain kaikai, long wanem, em i save go longwe tumas long kisim kaikai, olsem ol bikpela sip i save mekim. Gutpela meri olsem i save kirap taim tulait i no bruk yet na i kukim kaikai bilong famili bilong en na makim wok bilong ol wokmeri bilong en. Hapmeri olsem i save lukluk gut pastaim long graun em i laik baim, na bihain em i baim. Na bihain, em i kisim mani long bisnis bilong em na baim ol yangpela diwai wain bilong planim. I no gat wanpela taim em i les. Em i strongpela meri na i save taitim bun na i wok. Jak bilong lam bilong en i pulap long wel na lam i lait i stap, na em i wok i go inap biknait tru long taim em i lukim bisnis bilong en i go het gut. Kain meri olsem i save wokim ol tret bilong em yet na lumim ol laplap. Long taim em i lukim ol man i sot long ol samting na i rabis, em i save givim ol samting long ol. Maski ren ais i pundaun, em i no save wari long ol famili bilong en, long wanem, em i bin wokim klos bilong ol long laplap i gutpela tumas. Na em yet i save wokim ol blanket bilong ol bet long haus bilong en. Na em i save kisim ol gutpela waitpela laplap na ol gutpela retpela laplap na wokim ol klos bilong en. Ol hetman bilong ples i givim biknem long man bilong en. Na man bilong en i wanpela bilong ol dispela hetman. Planti taim dispela meri i save samapim ol gutpela klos na wokim ol let, na ol bisnisman i save kam baim. Rispek na biknem i olsem klos bilong en na em i gat strong. Em i no save wari long ol samting bai i kamap bihain. Sapos em i skulim ol manmeri, em i mekim tok isi tasol. Na olgeta tok bilong en i kamapim gutpela tingting na save bilong en. Taim em i lukautim ol samting long haus bilong en, em i no save les. Nogat. Em i save wok strong na mekim gutpela wok tumas. “Ure, ure long mama bilong mipela.” Ol pikinini bilong dispela meri i save tok olsem. Na man bilong en i litimapim nem bilong em moa yet na i tok, “Viles na taun bilong yumi i gat planti meri i save mekim gutpela pasin tru, tasol yu winim ol moa yet.” Wanpela meri inap givim switpela tok long yumi, tasol pasin bilong en i narakain. Na maski meri i luk nais tru, em i no inap i stap olsem oltaim. Mobeta yumi litimapim nem bilong meri i save aninit long Bikpela. Yumi mas tingting long gutpela pasin bilong meri na long gutpela wok em i bin mekim, na givim biknem long em. Olgeta manmeri i ken litimapim nem bilong en. Wanpela saveman tru i bin autim dispela tok. Dispela saveman em i pikinini bilong Devit, na bipo em i stap king long Jerusalem. Dispela saveman tru i tok olsem, olgeta samting i olsem samting nating na i no gat as tru bilong en. Yumi save hatwok tru long planti yia. Tasol yumi kisim wanem gutpela samting long ol dispela hatwok? Ol manmeri i save dai na nupela lain i save kamap na senisim ol. Tasol graun i no save senis. Oltaim em i stap olsem tasol. Olgeta de san i save kamap, na olgeta de em i save go daun na i go bek na redi long kamap long narapela de. Oltaim san i save mekim olsem na em i sotwin tru. Win i save kirap long hap not, na i go long hap saut, na i save tanim na i go bek long hap not. Na long dispela pasin win i save raun raun oltaim. Olgeta wara i save ran i go daun long solwara, tasol solwara i no pulap yet. Bihain, wara i save go bek long het bilong ol wara, na i ran i go daun gen. Yumi tingting long olgeta samting bilong dispela graun na yumi save les tru long ol. Yumi no inap tokaut long dispela les yumi pilim. Yumi save lukim olkain samting na harim olkain toktok, tasol dispela i no inapim yumi. Ol samting i bin kamap bipo, bai i kamap bihain gen. Ol samting ol man i bin mekim bipo, bai ol i mekim gen. I no gat wanpela nupela samting i stap long dispela graun. Sampela taim ol man i save tok, “Em hia wanpela nupela samting.” Tasol nogat. Bipo yet dispela samting tu i stap, long taim yumi no kamap yet long graun. I no gat wanpela man i save tingim ol samting i bin kamap long taim bilong ol tumbuna. Na planti samting bai i kamap bihain long yumi, tasol ol man i kamap bihain tru bai ol i no tingim ol dispela samting. Mi saveman, mi stap king bilong ol Israel na mi sindaun long Jerusalem. Mi bin tingting long kisim save long olgeta samting i save kamap long dispela graun, na mi laik tingting gut long en bilong painimaut as tru bilong en. Tasol dispela wok God i givim yumi em i bikpela hevi tru. Mi lukim pinis olgeta samting i save kamap long dispela graun, na tru tumas, ol dispela samting i no gat as bilong en. I olsem wanpela man i ran i go bilong holimpas win. Ol samting i krungut pinis, em yumi no inap stretim. Ol samting i no i stap, em yumi no inap kaunim. Mi bin tingting olsem, mi bin kisim bikpela save tru, na i winim save bilong olgeta man bipo i bin i stap king long Jerusalem. Mi kisim pinis gutpela save, na mi save tru long olkain gutpela tingting. Mi bin wok strong long painimaut as bilong gutpela tingting, na as bilong olkain longlong pasin. Tasol mi hatwok nating, olsem wanpela man i ran i go bilong holimpas win. Tru tumas, man i gat planti save, em i gat planti wari moa. Na taim save bilong en i kamap bikpela, bel hevi bilong en tu i kamap bikpela moa yet. Mi bin tingting long traim olkain pasin bilong amamas. Na mi ting long pinisim laik bilong mi. Tasol dispela pasin tu i no gat as bilong en. Mi bin painimaut olsem, pasin bilong lap em i longlong pasin tasol. Na pasin bilong amamas i no save helpim yumi liklik. Mi wok yet long painimaut as bilong gutpela tingting, olsem na mi traim pasin bilong dring wain na olkain pasin bilong amamas. Mi laik painimaut wanem samting i gutpela bilong ol manmeri i ken mekim long dispela liklik taim ol i stap long graun. Mi bin mekim planti bikpela wok. Mi wokim ol bikpela bikpela haus bilong mi yet, na mi planim ol gaden wain. Mi bin planim ol gaden kaikai na ol gaden i gat olkain diwai i save karim gutpela kaikai. Mi wokim ol liklik raunwara bilong kisim wara bilong kapsaitim long ol dispela diwai. Mi bin baim planti wokboi na wokmeri nating. Na ol pikinini bilong ol dispela wokboi na wokmeri i kamap wokboi na wokmeri bilong mi. Na mi gat planti lain bulmakau na sipsip. Ol man i bin i stap long Jerusalem bipo i no gat planti bulmakau na sipsip olsem mi. Mi bin kisim planti silva na gol long ol provins bilong mi na long ol king bilong ol arapela kantri. Mi bungim sampela lain man na meri bilong singim ol song na mekim mi amamas. Na mi kisim planti meri bilong mekim bel bilong mi i amamas tru. Mi kisim ol dispela samting na mi kamap bikman tru. Ol man i bin i stap long Jerusalem bipo i no gat planti samting olsem mi. Na long dispela taim mi stap saveman yet. Mi no bin pasim laik bilong mi liklik. Nogat tru. Long taim mi laikim wanpela samting, orait mi kisim tasol. Na mi bin amamas tru long olgeta wok mi bin mekim. Na dispela amamas i olsem pe bilong dispela wok. Tasol bihain mi tingting gut long ol dispela samting mi bin mekim long hatwok bilong mi, na mi pilim olsem, olgeta dispela samting i olsem samting nating tasol na i no inap long helpim mi liklik. I olsem man i ran i go bilong holimpas win. Mi mekim ol dispela samting pinis, orait long taim narapela man i senisim mi na kamap king, bai em inap mekim wanem arapela kain samting? Nogat tru. Olsem na mi wok long tingting long as bilong gutpela tingting na long as bilong olkain longlong pasin. Mi tingting pinis na mi save olsem, gutpela tingting i winim tru olkain longlong pasin, olsem tulait i save winim tudak. Ol saveman i save lukim gut rot ol i bihainim, tasol ol longlong man i olsem ol man i wokabaut long tudak. Dispela i tru, tasol mi save long narapela samting tu. I olsem. Pinis bilong saveman i wankain olsem pinis bilong longlong man. Na mi tingting olsem, samting i laik kamap long ol longlong man bai i kamap long mi tu. Olsem na dispela olgeta save bilong mi bai i helpim mi olsem wanem? Na mi tingting moa olsem, gutpela save tu i olsem samting nating. Long taim bihain, ol manmeri bai i lusim tingting long yumi olgeta. Maski yumi longlong man o yumi saveman, bai ol i no moa tingim yumi. Long taim bilong dai, saveman i no inap winim longlong man. Nogat. Yumi olgeta i mas i dai. Olsem na mi les tru long laip bilong mi, long wanem, olgeta samting i kamap long graun i save givim bikpela hevi long mi. Ol dispela samting i no gat as bilong en. I olsem man i ran i go bilong holimpas win. Mi save pinis, mi bai lusim ol dispela samting mi bin hatwok long kamapim, na man i senisim mi bai i kisim. Olsem na mi les tru long ol dispela samting. Na dispela man bai i senisim mi, mi no save bai em i saveman o longlong man. Tasol em bai i bosim olgeta samting mi bin hatwok long kamapim long gutpela save bilong mi. Dispela pasin tu i no gat as bilong en. Olsem na mi tingting long ol dispela hatwok mi bin mekim na mi bel nogut tru. Mi tingting olsem, i gat sampela man i bin skul gut long wok na i gat gutpela save na tingting, na ol i bin wok hat na kisim planti samting. Na bihain ol i dai na ol arapela man i kisim nating ol dispela samting bilong ol. Dispela pasin i nogut tru, na i no gat as bilong en. Oltaim yumi save hatwok na tingting planti long ol samting, tasol dispela i bekim wanem gutpela samting long yumi? Taim yumi stap long dispela graun, olgeta samting i save mekim yumi i wari tru na i bel hevi. Na long nait yumi wok yet long tingting planti na i no gat malolo bilong yumi. Dispela pasin tu i no gat as bilong en. Yumi save kaikai na dring, na amamas long wok bilong yumi. Dispela i no samting bilong yumi man tasol. Nogat. God yet i as bilong en. Sapos God i no larim yumi i kaikai na amamas, olsem wanem na yumi inap mekim dispela pasin? Sapos God i laikim sampela manmeri, orait em i save givim gutpela save na tingting long ol na mekim ol i amamas. Tasol sapos God i no laikim sampela, orait em i save mekim ol i hatwok long bungim planti samting bilong givim long ol manmeri God i laikim. Dispela pasin tu i no gat as bilong en. I olsem man i ran i go bilong holimpas win. Olgeta samting i kamap long dispela graun, i save kamap long taim bilong em yet. God i makim taim bilong yumi man i kamap long graun na taim bilong yumi i dai. Em i makim taim bilong planim kaikai na taim bilong kamautim kaikai. Em i makim taim bilong kilim man i dai na taim bilong oraitim sikman. Em i makim taim bilong brukim ol samting na taim bilong wokim ol samting. Em i makim taim bilong krai na taim bilong lap. Em i makim taim bilong sori na taim bilong singsing. Em i makim taim bilong man i pilai long meri bilong em, na taim bilong tupela i tambu long pilai. Em i makim taim bilong holim meri na taim bilong no ken holim meri. Em i makim taim bilong painim samting i lus na taim bilong lusim samting. Em i makim taim bilong putim gut ol samting na taim bilong tromoi ol samting nabaut. Em i makim taim bilong brukim klos na taim bilong samapim. Em i makim taim bilong pasim maus na taim bilong toktok. Em i makim taim bilong laikim tru narapela man na taim bilong no laikim narapela man. Em i makim taim bilong pait na taim bilong sindaun gut. Ol man i mekim wok, ol i save kisim wanem gutpela samting long wok bilong ol? Mi save pinis long olgeta kain hevi God i bin putim long yumi. God i makim taim bilong olgeta samting i kamap, na ol i kamap long gutpela taim tru bilong ol. Na tu em i kirapim tingting bilong yumi na yumi laik save long ol samting i bin kamap bipo na long olgeta samting i laik kamap bihain. Tasol God i no larim yumi i save tru long olgeta samting em yet i mekim long bipo yet i go inap long bihain tru. Mi tingting long dispela samting na mi save i gat wanpela pasin i win tru. Dispela pasin i olsem. Yumi mas amamas na mekim gutpela pasin long taim yumi stap long graun. Na tu yumi mas kaikai na dring na amamas long olgeta samting yumi mekim. Dispela i olsem presen God i givim yumi. Mi save, pasin bilong God i no save senis. Nogat. Bai i stap olsem oltaim oltaim. I no gat wanpela man inap skruim wanpela pasin long ol pasin bilong God. Na i no gat wanpela man inap rausim wanpela pasin bilong God. God i bin mekim olsem bilong ol manmeri i ken aninit long em. Olgeta samting i save kamap nau, ol i bin kamap bipo. Na olgeta samting bai i kamap bihain, ol tu i bin kamap bipo. God i no save larim olgeta samting bilong bipo i go olgeta. Nogat. Em i save mekim ol dispela samting i kamap gen. Mi bin lukim narapela pasin tu i stap long graun. Ol man i gat wok long bihainim gutpela na stretpela pasin, ol i no bihainim. Nogat. Ol i bihainim pasin nogut tru. Na mi tingting olsem, long taim God i kotim ol manmeri, em bai i makim taim bilong skelim olgeta pasin bilong ol stretpela man na bilong ol man nogut. Na tu mi tingting olsem, God i traim yumi bilong soim yumi olsem, yumi man i wankain olsem ol abus tasol. Long wanem, pinis bilong yumi man i wankain olsem ol abus. Ol abus i save dai, na yumi man tu i save dai. Man na abus i save pulim win, na dispela i as bilong laip bilong tupela wantaim. Olsem na laip bilong man i no winim laip bilong abus. Nogat. Laip bilong tupela wantaim i olsem samting nating. God i bin kisim graun na wokim tupela, olsem na taim tupela i dai bai tupela i kamap olsem graun gen. Sampela man i ting spirit bilong man i go antap na spirit bilong ol abus i go daun long graun. Tasol husat inap save tru long dispela samting? Mi tingting long dispela samting na mi save, i gat wanpela pasin i win tru. Dispela pasin i olsem. Yumi mas amamas long olgeta samting yumi mekim. I no gat narapela rot bilong yumi. Husat inap soim yumi wanem samting bai i kamap long taim yumi dai pinis? Mi tingting gen long olkain pasin i no stret, ol manmeri bilong graun i save mekim. Ol man nogut i save daunim planti manmeri, na ol dispela manmeri i krai nogut tru. Tasol i no gat man bilong helpim ol. Na gavman tu i no helpim ol. Long wanem, strong bilong gavman i helpim ol man nogut tasol. Mi ting olsem, ol man i dai pinis ol i laki tru. Long wanem, ol i no gat hevi olsem yumi man i stap yet long graun. Tasol ol lain manmeri i no kamap yet long graun, ol i win tru. Long wanem, ol i no bin lukim ol pasin nogut ol man i save mekim long dispela graun. Na tu mi bin lukim narapela pasin. Ol man i save hatwok tru na ol i wokim olkain gutpela samting. Tasol as bilong dispela i olsem. Ol i ting long ol wantok i gat biknem na planti samting. Na ol i mekim planti wok bilong kamap wankain olsem ol wantok. Dispela em i longlong pasin tru. I olsem man i ran i go bilong holimpas win. Ol man i save tok olsem, man i sindaun nating na i no mekim wok, em i longlong man. Na strong bilong em bai i pinis na bai em i dai. Tasol mi ting, mobeta yumi gat liklik samting tasol na yumi bel isi. Nogut yumi mekim planti wok oltaim, olsem man i ran i go bilong holimpas win. Mi lukim narapela pasin i no gat as bilong en. Dispela pasin i olsem. I gat man i stap wanpis tasol. Em i no gat pikinini na em i no gat brata, tasol oltaim em i save wok wok, na em i no save malolo liklik. Em i gat planti samting, tasol em i ting dispela i no inap. Em i no save ting olsem, “Bilong wanem mi hatwok nating na mi no gat taim bilong amamas? I no gat man bai i kisim ol dispela samting bilong mi.” Pasin bilong dispela kain man i rabis tru na i no gat as bilong en. I no gutpela long man i stap wanpis. Sapos tupela man i stap wantaim, em i gutpela. Sapos tupela man i poroman long wok, orait bai wok bilong tupela i kamap gutpela moa. Sapos wanpela i pundaun, orait narapela i ken litimapim em gen. Tasol sori tru long man i stap wanpis na i pundaun. Bai i no gat man bilong helpim em. Sapos tupela i kol, orait tupela i ken slip wantaim, na bai tupela i no kol moa. Tasol sapos wanpela tasol i stap, olsem wanem bai em inap hatim skin bilong em yet? Sapos birua i pait long wanpela man, ating birua inap winim em. Tasol sapos birua i pait long tupela man, ating em i no inap. Sapos ol i tanim tripela string na wokim baklain, orait dispela baklain i no inap bruk kwiktaim. Wanpela rabisman o wanpela kalabusman inap i kamap king bilong kantri bilong en. Tasol taim dispela king i kamap lapun, na sapos em i no larim ol man i givim gutpela tingting long en, orait em i rabis king. Em i no winim wanpela yangpela man i sot long ol samting, tasol em i gat gutpela tingting na save. *** Mi tingting long taim dispela lapun king i dai pinis bai wanpela yangpela man i kisim ples bilong en na i kamap king. Na bai olgeta manmeri bilong graun i bihainim dispela nupela king. Em bai i bosim bikpela lain manmeri moa. I no inap man i kaunim ol. Tasol em bai i dai, na lain manmeri i kamap bihain, bai ol i no tingim ol bikpela samting em i bin mekim. Dispela tu i no gat as bilong en. I olsem man i ran i go bilong holimpas win. Yu mas tingting gut long pasin bilong yu long taim yu go long haus bilong God. Nogut yu go nating. I gutpela sapos yu go bilong kisim save, tasol maski long mekim ol ofa nating, olsem ol man i no gat save i save mekim. Ol dispela kain man i no save wanem samting i no stret long ai bilong God. Tingting gut pastaim, na bihain yu ken kirap na toktok. Na long taim yu toktok long God, yu no ken mekim planti toktok nating. Long wanem, God i stap long heven na i gat bikpela strong na yumi man nating i stap long graun. Olsem na yu no ken mekim planti toktok long em. Sapos yu wari long planti samting, bai yu driman planti. Na sapos yu mekim planti toktok, bai yu mauswara nating olsem longlong man. Sapos yu mekim wanpela promis long God, orait yu no ken wet longtaim bilong mekim ol samting yu bin promis. Sapos yu no bihainim promis, yu olsem longlong man. Na God i no save amamas long dispela kain man. Olsem na yu mas bihainim promis bilong yu. Sapos yu mekim promis long God na yu no bihainim dispela promis, orait dispela i no gutpela pasin. Sapos yu no inap bihainim promis bilong yu, orait mobeta yu no mekim promis. Nogut yu promis nating na mekim sin. Sapos yu bin mekim wanpela promis, orait bihain yu no ken tokim pris olsem, yu no bin tingting gut na yu mekim promis. Watpo yu laik mekim God i belhat long yu? Nogut yu mekim em i belhat na em i bagarapim ol samting yu bin hatwok long kisim. Maski yu man bilong driman planti, o yu man bilong mekim planti wok nating, o yu man bilong mekim planti toktok, yu mas stap aninit long God oltaim. Yu no ken kirap nogut taim yu lukim gavman i putim hevi long ol rabisman, na i no stretim gut kot bilong ol na i no larim ol i sindaun gut. As bilong dispela pasin i olsem. Ol ofisa i mekim ol dispela kain pasin, ol i gat bos i save glasim ol na putim hevi long ol. Na ol dispela bos i gat man i stap antap long ol na mekim wankain pasin. Long dispela pasin ol ofisa i save pulim winmani ol manmeri i save kisim long graun bilong ol. Na ol dispela ofisa i save tilim dispela mani namel long ol yet. Na king tu i save kisim hap winmani bilong ol manmeri. Sapos bel bilong man i skrap long kisim planti mani, orait oltaim bai em i ting em i sot long mani. Sapos man i tingting long kamap maniman, orait olgeta samting em i kisim i no inapim em. Olsem na dispela pasin bilong laikim tumas mani samting, em i no gat as bilong en. Sapos pe bilong man i wok long go antap, orait planti wantok bai i wok long kam na stap wantaim em. Olsem na dispela man inap lukim ol mani samting bilong em, tasol em i no inap baim ol samting bilong em yet. Ol wokman i save slip gut long nait, maski ol i gat planti kaikai o kaikai bilong ol i sot. Tasol maniman i no olsem. Em i save wari long ol planti samting bilong en, olsem na em i no inap slip gut. Mi bin lukim wanpela pasin nogut tru i stap long dispela graun. Dispela pasin i olsem. Wanpela man i daunim tru laik bilong en na i no baim ol samting nabaut. Nogat. Em i save was gut long mani bilong en. Tasol bihain, bisnis bilong en i pundaun na olgeta mani bilong en i lus. Olsem na em i no gat wanpela samting bilong givim long pikinini man bilong en. Long taim mama i karim yumi, yumi no gat wanpela samting. Yumi stap as nating tasol. Olsem tasol, taim yumi dai, yumi mas i go nating. Tru, yumi bin hatwok long kisim planti samting, tasol yumi no inap karim wanpela samting i go. Dispela tu em i pasin nogut tru. Yumi kamap han nating long graun. Olsem tasol bai yumi lusim graun long wankain pasin. Long taim yumi stap long graun, yumi save hatwok nating olsem man i ran i go bilong holimpas win. Sindaun bilong yumi long dispela graun i no gutpela, na oltaim yumi bel hevi na kros na kisim sik. Mi tingting long dispela samting na mi save, i gat wanpela pasin i win tru. Dispela pasin i olsem. Yumi mas kaikai na dring na amamas long olgeta samting yumi bin hatwok long mekim long dispela sotpela taim God i bin makim bilong yumi i stap long dispela graun. I no gat narapela rot bilong yumi. Sapos God i givim planti mani samting long wanpela man na em i larim dispela man i amamas long ol dispela samting, na long wok em i save mekim, na i larim em i belgut long sindaun bilong en, orait dispela i gutpela. Long wanem, dispela ol samting i olsem presen God i givim long dispela man. God i save larim em i amamas oltaim long sindaun bilong en, olsem na dispela man i no gat taim bilong tingting planti long em bai i stap sotpela taim tasol long graun. Mi bin lukim wanpela pasin nogut i save givim bikpela hevi long ol man bilong graun. Dispela pasin i olsem. God i save givim biknem na planti mani samting long wanpela man, na dispela man i no sot long wanpela samting em i laikim. Tasol God i no larim dispela man i amamas long ol dispela samting. Na bihain, wanpela man bilong narapela lain bai i kisim na em bai i amamas long ol dispela samting. Dispela pasin i nogut tru na i no gat as bilong en. Sapos wanpela man i gat 100 pikinini na i stap planti yia moa, tasol em i no amamas long ol gutpela samting bilong en, na taim em i dai ol i no planim em gut, orait dispela i nogut tru. Mi tok tru tumas, wanpela pikinini i bin dai long bel bilong mama, em i winim dispela man, maski dispela man i bin i stap planti yia moa long graun. Dispela kain pikinini i olsem samting nating. Em i no gat nem, na taim ol i planim em pinis, ol i no tingim em moa. Dispela pikinini i no bin lukim lait bilong san, na i no bin save long wanpela samting. Tasol nau em i malolo gut, olsem na sindaun bilong dispela pikinini i winim sindaun bilong dispela man i gat planti samting, tasol em i no amamas long ol dispela samting bilong en. Maski dispela man i stap 1,000 yia o 2,000 yia, em i no winim dispela pikinini. Yumi olgeta bai i dai na i go long wanpela ples tasol, laka? Yumi laik kisim kaikai, olsem na yumi save wok oltaim. Tasol kaikai yumi kisim, i no inapim laik bilong yumi. Olsem wanem na saveman i winim man i no gat save? Sapos rabisman i mekim gutpela pasin long ai bilong ol manmeri, bai dispela i helpim em olsem wanem? Maski tingting oltaim long ol kain kain samting yumi laik kisim. Dispela pasin i no gat as bilong en. I olsem man i ran i go bilong holimpas win tasol. Mobeta yumi amamas long ol samting yumi kisim pinis. Olgeta samting i save kamap, em i no kamap nating. Nogat. Bipo tru God i bin tok long ol i mas kamap na ol i wok long kamap. Na God i save pinis long pasin bilong yumi man. Olsem na yumi no inap long tok pait wantaim em. Long wanem, strong bilong en i winim strong bilong yumi. Maski yumi toktok longpela taim, yumi no inap win. Yumi toktok nating tasol, na dispela i no helpim yumi liklik. Yumi save stap sotpela taim tasol long graun, olsem tewel bilong diwai i save pinis kwik long taim klaut i haitim san. Na laip bilong yumi i no gat as bilong en. Olsem na husat inap save wanem pasin i gutpela bilong yumi bihainim? Na husat inap save wanem samting bai i kamap long graun long taim yumi dai pinis? Sapos ol man i ting yu gutpela man, orait dispela i gutpela tru, na i winim sanda i gat bikpela pe bilong en. Na de yu dai i winim de mama i bin karim yu. Sapos yumi go long haus we ol man i krai long man i dai pinis, em i gutpela pasin na i winim pasin bilong go long haus we ol i mekim bikpela kaikai. Long wanem, yumi olgeta i mas i dai. Olsem na long taim yumi stap long graun, yumi mas tingting gut. Sapos yumi bel hevi long wanpela samting, em i gutpela, na i winim pasin bilong lap. I tru, bel hevi inap mekim pes bilong yumi i tudak, tasol em i helpim yumi long tingting gut long olgeta pasin bilong dispela graun. Sapos yu gat gutpela tingting, bai yu laik i stap wantaim ol man i krai long man i dai pinis. Tasol ol man i no gat gutpela tingting, ol i laik i stap wantaim ol man i mekim kain kain pasin bilong amamas. Sapos ol man i gat gutpela tingting i krosim yu na stretim yu, orait dispela em i gutpela pasin, na i winim biknem ol man i no gat gutpela tingting i givim yu. Sapos ol man i no gat gutpela tingting i lap, orait lap bilong ol i no gat as bilong en. I olsem rop i gat nil i stap long paia na i pairap, tasol em i no inap mekim sospen i hat tru. Sapos man i gat gutpela tingting, tasol em i pulim mani samting bilong arapela man, orait em i kamap olsem longlong man tasol. Sapos man i kisim grismani, orait long dispela pasin em i paulim gutpela tingting bilong em yet. Sapos man i kirapim wanpela wok, orait dispela i gutpela pasin. Tasol sapos em i pinisim dispela wok, orait dispela i win tru. Yu no ken belhat kwik long narapela man, long wanem, belhat em i pasin bilong ol man i no gat gutpela tingting. Yu no ken tok, “Olsem wanem na taim bipo i winim dispela taim nau?” Sapos yu mekim kain tok olsem, yu no gat gutpela save. Olgeta manmeri i stap long graun i mas i gat gutpela tingting. Dispela i gutpela tru, olsem ol gutpela samting ol papa i save givim yumi long taim ol i laik i dai. Gutpela tingting i olsem mani, na i save helpim yumi long taim nogut. Tasol gutpela tingting na save i winim mani, na i helpim yumi moa yet na yumi stap gut olgeta. Tingting gut long olgeta samting God i bin mekim. Sapos God i bin mekim wanpela samting i krungut, orait husat tru inap stretim bek? Taim ol samting long laip bilong yu i stap gut, orait yu mas amamas. Na sapos taim nogut i painim yu, orait yu mas tingting olsem, God i save salim gutpela taim na taim nogut i kam long yumi. Olsem na yumi no inap save wanem samting bai i kamap bihain. Laip bilong mi i samting nating, tasol long taim mi stap long graun mi bin lukim ol kain kain pasin. Mi bin lukim sampela man i bihainim stretpela pasin, tasol ol i dai. Na mi bin lukim sampela man i mekim pasin nogut, tasol ol i stap longpela taim long graun. Olsem na yumi no ken strong tumas long bihainim stretpela pasin na long kisim gutpela tingting. Nogut yumi bagarapim yumi yet. Na tu, yumi no ken strong tumas long bihainim olkain pasin nogut na ol longlong pasin. Nogut yumi hariapim dai bilong yumi. Yu mas wokabaut namel long dispela tupela kain pasin. Sapos man i aninit long God, orait maski em i mekim wanem samting, dispela bai i kamap gutpela tasol. Sapos taun i gat 10-pela hetman, ol i ken helpim taun i kamap strong. Tasol gutpela tingting em inap long helpim man i kamap strong moa na i winim strong bilong dispela taun. I no gat wanpela stretpela man i save mekim gutpela pasin oltaim. Nogat. Sampela taim em tu i mekim sin. Yu no ken harim olgeta toktok bilong ol manmeri. Sapos yu putim yau gut long tok bilong ol, ating bai yu harim wokboi bilong yu i tok nogut long yu. Long wanem, yu save olsem, planti taim yu yet yu bin tok nogut long narapela man. Mi bin tingting gut long olgeta dispela samting, bilong painimaut as tru bilong en, long wanem, mi laik kamap saveman tru. Tasol tingting bilong mi i no inap. I hat tumas long painimaut as tru bilong olgeta samting i save kamap. I olsem yumi painim samting i stap longwe moa o i stap daunbilo tru. Olsem na husat tru inap painimaut as bilong ol dispela samting? Tasol mi taitim bun na mi wok strong long painimaut olgeta gutpela tingting na kisim olkain save. Na mi wok strong long painimaut as bilong olkain pasin nogut na bilong ol longlong pasin. Mi bin painimaut olsem, ol meri i save givim bikpela hevi moa long yumi, na i winim hevi bilong i dai. Ol meri i olsem umben bilong holimpas yumi man. Na han bilong ol i olsem sen bilong kalabusim yumi. Sapos God i laikim wanpela man, orait dispela man em inap abrusim dispela kain umben na ranawe. Tasol dispela umben bai i holimpas ol man bilong mekim sin, na ol i no inap abrusim. Nogat tru. Saveman i tok olsem, tru tumas, mi bin wok isi isi long painimaut as bilong olgeta samting, na nau mi save pinis long pasin bilong ol meri. Mi bin wok long painim wanpela gutpela meri, na mi painim painim nogat. Namel long ol planti tausen manmeri, mi bin lukim wanpela wanpela gutpela man i stap. Tasol mi no lukim wanpela gutpela meri i stap. God i bin makim rot bilong ol manmeri, na ol i no hatwok long bihainim. Tasol ol yet i kamapim planti kain tingting na pasin, na dispela i mekim wokabaut bilong ol i hat tumas. Ol saveman tasol i save tru long as bilong ol samting. Olsem na husat inap winim ol saveman? Sapos pes bilong man i tudak, orait gutpela tingting na save inap mekim pes bilong en i lait. Mi tok olsem, yu mas bihainim tok bilong king. Yu mas tingim strongpela promis yu bin mekim long God na yu no ken sakim tok bilong king. Sapos yu stap wantaim king, orait yu no ken hariap na lusim em. Na sapos yu tok pait wantaim king, orait yu no ken strong tumas, long wanem, king bai i bihainim laik bilong em yet. Sapos king i tok, orait olgeta man i mas bihainim tok bilong em. Na i no gat wanpela man inap askim em, “Watpo yu mekim olsem?” Man i bihainim olgeta tok bilong king, em bai i stap gut, na smatpela man i save long taim na long rot bilong mekim ol samting. Maski ol hevi bilong yumi man i bikpela moa, i gat taim na rot bilong mekim olgeta samting. Yumi no save wanem samting bai i kamap bihain. Na i no gat man inap tokim yumi long ol dispela samting. Long taim bilong dai, spirit bilong yumi i laik lusim bodi bilong yumi, na yumi no inap pasim. Na yumi no inap senisim de bilong i dai. Long taim bilong pait, ol ofisa i no save larim ol soldia i lusim pait na i go bek long ples. Na sapos man i bihainim pasin nogut, orait em i pas tru long dispela pasin, na i no inap lusim. Mi lukim ol dispela samting long taim mi tingting long olgeta kain samting ol manmeri i save mekim long dispela graun. Long dispela taim mi lukim sampela bikman i wok long daunim ol arapela manmeri na mekim nogut long ol. Sampela taim mi bin lukim ol man i planim wanpela man nogut long matmat. Na ol manmeri i lusim matmat na i kam bek long dispela taun yet we dispela man nogut i bin mekim ol pasin nogut long en. Na long taim ol i wokabaut i kam, ol manmeri i wok long litimapim nem bilong dispela man nogut. Dispela pasin tu i no gat as bilong en. Ol man i no kisim bekim kwiktaim long rong bilong ol, olsem na dispela i kirapim tingting bilong ol manmeri na ol i strong long mekim pasin nogut. Sampela taim ol man bilong mekim sin i save mekim planti rong tumas, tasol ol i stap longpela taim long graun na ol i no i dai kwik. Mi save ol man i tok, “Man i aninit long God, bai i stap gut. Na man i save mekim pasin nogut, bai em i no inap i stap gut. Bai em i stap sotpela taim tasol long graun, long wanem, em i no aninit long God.” Tru, ol i tok olsem, tasol mi lukim arapela pasin i no kamap olsem tok bilong ol, na dispela pasin i kranki tru. Sampela taim ol stretpela man i save kisim pe nogut, em ol man nogut inap kisim. Tasol ol man nogut i save kisim pe ol stretpela man inap kisim. Dispela pasin i no gat as bilong en. Olsem na mi ting i gutpela sapos yumi bihainim pasin bilong amamas. I no gat arapela gutpela rot bilong yumi bihainim. Olsem na yumi mas kaikai na dring na amamas long ol samting. Tru, wok bilong yumi i hat tumas, tasol yumi ken bihainim pasin bilong amamas long olgeta de God i larim yumi i stap long graun. Mi bin wok strong long kisim gutpela tingting na save na long lukim olkain samting ol man i save mekim long san na long nait. Na mi lukim olgeta samting God i bin mekim na mi save, yumi no inap painimaut as bilong ol dispela samting i kamap long graun. Maski yumi taitim bun na yumi hatwok long painimaut, yumi no inap. Na maski sapos ol saveman i tok ol i save pinis long as bilong ol dispela samting, tok bilong ol i no tru. Ol i no inap save long en. Mi bin tingting gut long ol dispela samting, na mi save olsem, God yet i makim ol samting bai i kamap long ol stretpela man na long ol man i gat gutpela tingting na long ol arapela man tu. Em i makim taim bilong laikim samting na taim bilong no laikim samting. Yumi man i no save wanem samting bai i kamap bihain. Tasol i gat wanpela samting bai i kamap long yumi olgeta, maski yumi stretpela man o man nogut, o yumi gutpela man, o yumi klin o yumi no klin long ai bilong God, o yumi save mekim ofa o yumi no save mekim ofa. Wankain samting bai i kamap long gutpela man na long man bilong mekim sin. Na wankain samting bai i kamap long man i mekim promis long God na long man i no mekim promis. Wankain samting i save kamap long yumi olgeta man bilong graun, na dispela samting i no stret tru. Long taim ol manmeri i stap long graun, pasin nogut wantaim longlong pasin i pulap long bel bilong ol. Na bihain, ol i save dai. Dok i gat laip i winim laion i dai pinis. Olsem tasol, ol man i gat laip i winim ol man i dai pinis. Long wanem, ol i save wanpela samting bai i kamap long ol. Ol i save bai ol i dai. Tasol ol man i dai pinis, ol i no inap save long wanpela samting. Bai ol i no kisim gutpela samting moa. Ol man i lusim tingting pinis long ol. *** Taim ol manmeri i dai, laik na kros na mangal bilong ol i pinis olgeta, na ol dispela manmeri i no inap mekim wanpela samting moa long graun. Goan, yu go kaikai na amamas. Yu dring wain na belgut. God i orait pinis long dispela pasin. Oltaim yu mas bilas gut na amamas. Laip bilong yumi i olsem samting nating, na i no gat as bilong en. Olsem na sapos yu laikim tumas wanpela meri, orait olgeta de God i makim bilong yu i stap long graun, yu mas amamas wantaim dispela meri. God i makim dispela pasin tasol bilong yu long taim yu stap long graun na mekim wok bilong yu. Sapos yu mekim wanpela wok, orait taitim bun na mekim save tru. Long wanem, bai yu no inap mekim wok o tingting o kisim gutpela tingting na save long ples bilong ol man i dai pinis, dispela ples bai yu go long en. Na mi bin lukim wanpela samting moa long dispela graun. Ol man i save ran strong tumas i no save winim resis. Ol strongpela soldia i no save winim pait. Ol man i gat gutpela tingting o bikpela save, ol i no save kisim planti mani samting. Na ol hapman bilong kain kain wok, ol i no save kisim ol bikpela wok. Taim nogut i save painim yumi olgeta. Yumi no save wanem bikpela hevi bai i kamap long yumi. Taim nogut i save painim yumi wantu tasol, olsem umben i holimpas pis o pisin. Mi bin lukim wanpela samting i kamap. Na mi ting dispela i gutpela piksa tru bilong pasin bilong man i gat gutpela tingting. Samting mi lukim i olsem. I gat wanpela liklik taun i stap, na i no gat planti manmeri i stap long en. Na wanpela strongpela king i kam wantaim ami bilong em, bilong pait na kisim dispela taun. Ol soldia i raunim taun na wokim ol samting bilong brukim banis bilong taun. Tasol i gat wanpela rabisman i stap long dispela taun, na dispela man i gat gutpela tingting na save. Na long gutpela tingting bilong en, em i painim rot bilong kisim bek dispela taun long han bilong ol birua. Tasol bihain ol man i no tingim dispela rabisman moa. Dispela i soim yumi olsem, gutpela tingting i winim bikpela strong. Tasol ol manmeri i save ting olsem, sapos wanpela man i rabisman, orait gutpela tingting bilong en i samting nating tasol. Olsem na ol i no harim tok bilong en. I gutpela yumi harim toktok bilong man i gat gutpela tingting. Tok bilong dispela kain man i winim tru bikmaus bilong hetman bilong lain man i no gat gutpela tingting. Gutpela tingting i winim ol samting bilong pait. Tasol sapos wanpela man i mekim pasin i no stret, em inap bagarapim planti gutpela pasin. Sapos ol lang i go insait long botol sanda na ol i dai, orait bai dispela sanda i smel nogut. Olsem tasol, liklik hap longlong pasin em inap bagarapim gutpela tingting na daunim biknem bilong man. Man i gat gutpela tingting em i save mekim gutpela pasin. Tasol man i no gat gutpela tingting, em i save mekim pasin i no stret. Maski dispela man i wokabaut tasol long rot, pasin bilong en i soim ol arapela man olsem, em i no gat gutpela tingting. Sapos hetman bilong yu i kros long yu, orait yu no ken lusim wok bilong yu. Maski asua bilong yu i bikpela, sapos yu stap isi, orait em inap lusim rong bilong yu. Mi bin lukim wanpela bikpela rong ol sampela man i save mekim, na dispela i asua bilong ol hetman tasol. Ol hetman i save givim bikpela wok long ol man i no gat gutpela tingting na save, na ol maniman i kisim wok i no gutpela tumas. Na tu mi bin lukim ol wokboi nating i sindaun antap long ol hos na i go, tasol ol bikman i wokabaut long lek, olsem ol wokboi nating. Sapos man i wokim bikpela hul, orait em yet inap pundaun long en. Sapos man i brukim wanpela banis ston, orait snek inap kaikaim em. Sapos man i wok long brukim ol bikpela ston long maunten, ol ston inap paitim em. Sapos man i brukim diwai, bai diwai inap bagarapim em. Sapos tamiok bilong man i no sap na em i no sapim, orait em bai i hatwok tru long katim diwai. Sapos man i gat gutpela tingting, bai em i mekim gutpela wok. Sapos man i gat save long pasin bilong mekim snek i stap isi, em i gutpela. Tasol sapos em i larim snek i kaikaim em, orait bai save bilong en i helpim em olsem wanem? Toktok bilong man i gat gutpela tingting i save givim biknem long em yet. Tasol toktok bilong man i no gat gutpela tingting i save daunim em yet. Taim dispela man i stat long toktok, em i save mekim tok i kranki. Na taim tok bilong en i laik pinis, tok i kamap nogut tru, olsem tok bilong man i longlong olgeta. Man i no gat gutpela tingting i save toktok toktok tasol. Yumi no save wanem samting bai i kamap bihain. Na yumi no save wanem samting bai i kamap long graun long taim yumi dai pinis. Man i no gat gutpela tingting olgeta na em i no inap painim rot i go long haus bilong em, dispela kain man i save hatwok nating na pinisim strong bilong en. Sapos king bilong wanpela kantri em i mangi yet, na ol lida bilong dispela kantri i save kirap long moningtaim bilong mekim pati tasol, orait bikpela hevi bai i kamap long dispela kantri. Tasol sapos king bilong wanpela kantri em i pikinini bilong wanpela bikman, na ol lida bilong dispela kantri i save kaikai na dring long taim bilong kaikai, inap long strongim bodi tasol na i no bilong spak nabaut, orait dispela kantri bai i stap gut tru. Sapos man i les na i no stretim rup bilong haus bilong en, bai rup i bruk nabaut na ren i kam insait na bagarapim haus. Kaikai i samting bilong mekim man i amamas, na wain i samting bilong mekim man i belgut. Tasol mani i gutpela samting bilong mekim olgeta kain wok. Maski yu hait i stap long rum slip bilong yu, yu no ken tok nogut long king o long maniman. Na tu, yu no ken tingting nogut long ol. Nogut wanpela pisin i kisim tok bilong yu na bringim i go long ol. Yu mas mekim wok long planti hap, na bihain bai yu kisim gutpela pe. Yu no save wanem kain taim nogut bai i kamap long dispela graun, olsem na yu mas putim mani bilong yu long 7-pela o 8-pela bisnis samting. Taim wara i pulap long klaut, orait ren i save pundaun long graun. Maski diwai i pundaun long hap saut o long hap not, em bai i slip i stap long dispela ples em i pundaun long en. Sapos yu wetim gutpela taim bilong win na ren samting, orait bai yu no inap wokim gaden na yu no inap kisim kaikai i mau. God i bin wokim olgeta samting. Tasol yumi no save olsem wanem na nupela pikinini i gat laip insait long bel bilong mama. Olsem tasol yumi no inap save long ol samting God i mekim. Yu mas planim sampela lain kaikai long moningtaim na sampela long apinun tu. Yu no inap save, lain kaikai yu planim long moning o lain kaikai bilong apinun tasol bai i kamap gut, o tupela lain wantaim bai i kamap gut. Lait em i gutpela samting. Na taim yumi lukim lait bilong san yumi save amamas. Yumi mas amamas long olgeta yia yumi stap long graun. Maski yumi stap planti yia, yumi no ken lusim ting long dispela samting. Bai yumi stap planti yia moa long ples bilong ol man i dai pinis. Olgeta samting bai i kamap bihain, ol i olsem samting nating tasol. Yupela yangpela manmeri, yupela i mas amamas long taim yupela i yangpela yet. Yupela i ken bihainim tingting na laik bilong yupela yet. Tasol lukaut, God bai i skelim pasin bilong yupela long kot bilong en. Taim bilong yupela i stap yangpela i no longpela taim. Nogat. Em i olsem samting nating. Olsem na yupela i no ken tingting planti long ol samting i save givim hevi long yupela. Na yupela i no ken bihainim pasin i givim pen long bodi bilong yupela. God i bin wokim yumi olgeta. Olsem na long taim yupela i yangpela yet, yupela i mas tingim em. Nogut yupela i lusim tingting long em, na bihain yupela i kamap lapun na taim nogut i painim yupela, na bai yupela wan wan i tok olsem, “Mi no amamas long laip bilong mi.” Long dispela taim ai bilong yupela bai i nogut na bai yupela i ting olsem, san na mun na ol sta i no lait gut na ol klaut bilong ren i stap oltaim. Long dispela taim bai han bilong yupela i no gat strong moa na i guria. Na lek bilong yupela i no gat strong na bai i krungut. Na bai yupela i gat wan wan tit tasol i stap, na yupela i no inap kaikai ol strongpela kaikai. Na ai bilong yupela bai i nogut na yupela i no inap lukluk gut long ol samting. Na yau bilong yupela bai i pas na bai yupela i no moa harim ol nois ausait long haus, olsem nois bilong ston i wilwilim wit, na olsem krai bilong kain kain musik. Tasol long taim yupela i slip, bai singaut bilong pisin tasol inap long kirapim yupela. Bai yupela i pret long i stap long ol ples antap, na bai yupela i pret long wokabaut long rot. Gras bilong yupela bai i kamap waitpela, na bai yupela i hatwok long wokabaut. Na ol samting i no inap mekim bel bilong yupela i kirap. Na bai yupela i dai na i go long ples yupela bai i stap oltaim oltaim long en. Na ol manmeri long taun bilong yupela, bai ol i krai na singsing sori. Yupela i mas tingim God long taim yupela i no i dai yet. Bai yupela i dai olsem lait bilong gutpela lam i dai long taim sen silva bilong en i bruk na dis gol bilong en i pundaun na bagarap. Na olsem liklik winis long hul wara i bruk na sospen graun bilong pulimapim wara i pundaun na bruk olgeta. Na bodi bilong yupela bai i kamap graun gen, na spirit God i bin givim yupela bai i go bek long God. Saveman i tok, olgeta samting i olsem samting nating tasol na i no gat as tru bilong en. Dispela saveman i gat gutpela tingting tru, olsem na em i wok long skulim ol manmeri. Em i skelim gut olkain gutpela tok na tok piksa, na sapos em i ting ol dispela tok i tru, orait em i raitim long buk. Em i hatwok long painim tok i swit long yau bilong ol man, na em i raitim gut ol dispela trupela tok. Tok bilong ol saveman i olsem ol stik i gat sap, em ol wasman i holim bilong stiaim ol sipsip. Na sapos saveman i bungim ol gutpela tok long wanpela buk, bai dispela tok i stap longtaim, olsem ol nil i pas strong long plang. God, wasman bilong yumi olgeta, i bin givim ol dispela tok long yumi. Pikinini bilong mi, mi laik tokim yu long wanpela samting moa. Ol man i save raitim planti buk, na dispela kain wok i no gat pinis bilong en. Na sapos yu wok oltaim long stadi, bai skin bilong yu i les olgeta. Olsem na yu mas lukaut long dispela pasin. Bilong pinisim olgeta toktok, mi laik tok olsem, namba wan samting long laip bilong yumi man i olsem. Yumi mas aninit long God tasol na bihainim ol lo bilong em. God bai i kotim yumi long olgeta pasin yumi bin mekim, em ol gutpela pasin na ol pasin nogut na ol pasin hait. Dispela song em i gutpela song na i winim olgeta song. Solomon yet i bin raitim dispela song. Planti taim yu save kis long mi na mi laik bai yu mekim olsem moa yet. Yu laikim mi na yu dai tru long mi. Dispela i namba wan samting na i winim swit bilong gutpela wain. Skin bilong yu i gat gutpela smel. Mi harim nem bilong yu na mi amamas, olsem mi save amamas long gutpela sanda. Ol meri i save laikim yu tumas. Yu kisim mi na yumi ranawe i go. Yu olsem king bilong mi, na yu kisim mi i go long rum bilong yu. Bai yumi amamas wantaim. Yu save laikim mi tumas, olsem na yumi amamas tru. Amamas bilong yumi i winim amamas bilong ol man i laikim wain. Yu moa yet. Olsem na olgeta meri i pundaun tru long yu. Yupela ol meri bilong Jerusalem, harim. Skin bilong mi i blak, tasol mi naispela tumas. Skin bilong mi i blak olsem ol haus sel bilong ol Kedar long ples drai. Tasol mi naispela tumas olsem ol naispela laplap i hangamap i stap long haus bilong King Solomon. Tru, skin bilong mi i blak, tasol yupela i no ken ting mi olsem wokmeri nating. San i kukim mi na skin i kamap olsem. Ol brata bilong mi i bin kros long mi na mekim mi i go lukautim ol gaden wain. Olsem na mi no inap lukautim gut skin bilong mi yet. Yu gutpela pren, mi laikim yu tumas. Bai yu bringim ol meme bilong yu i go we? Bai ol i go long wanem hap bilong painim gutpela gras bilong kaikai? Na long biksan bai ol i go hait we? Yu tokim mi na bai mi no ken hatwok long painim yu. Sapos yu no tokim mi bai mi mas kisim laplap na karamapim pes bilong mi na painim yu namel long ol meme bilong ol arapela wasman. Pren bilong mi, yu naispela meri tru. Sapos yu laik lukim mi, orait yu bihainim mak bilong lek bilong ol meme. Yu bihainim i go na bai yu lukim gutpela gras bilong ol meme bilong yu i ken kaikai. Dispela gras i stap klostu long ol haus sel bilong ol wasman bilong sipsip. O yu naispela pren bilong mi, bilas bilong yu i gutpela, olsem bilas bilong ol hos i pulim karis bilong king bilong Isip. Ol bilas i hangamap long gras bilong yu i mekim pes bilong yu i lait. Na yu putim ol gutpela bis long nek na nek bilong yu i lait tru. Tasol bai mipela i wokim sampela bilas gol na ol arapela bilas silva, na bai mipela i givim yu. King bilong mi i slip long bet bilong en, na em i smelim gutpela sanda mi bilas long en. Pren bilong mi, mi laikim tumas, em i olsem wanpela mekpas paura i gat gutpela smel na i slip long bros bilong mi. Na em i olsem ol plaua i gat gutpela smel na i save kamap long ol gaden wain bilong Engedi. Yu naispela meri tru na mi laikim yu tumas. Na yu tu yu laikim mi olsem na ai bilong yu i lait. Pren bilong mi, yu gutpela tumas. Yu moa yet na mi amamas tru long yu. Dispela gutpela gras i olsem bet bilong yumi. Dispela ol han bilong ol diwai sida i olsem pilo na sapnil bilong haus bilong yumi. Na ol diwai pain i olsem rup bilong dispela haus. Tasol mi olsem wanpela plaua bilong bus i kamap long ples stret bilong Saron. Na mi olsem naispela plaua i stap long ples daun namel long ol maunten. Pren bilong mi i stap namel long ol arapela meri olsem plaua i stap namel long ol gras i gat nil. Pren bilong mi i stap namel long ol arapela man olsem wanpela diwai i gat gutpela kaikai i stap namel long ol arapela diwai long bus. Long taim bilong biksan mi laikim tumas long sindaun long as bilong dispela diwai. Pikinini bilong dispela diwai i gutpela tumas na i swit tru long maus bilong mi. Em i kisim mi i go long bikpela kaikai long bikpela haus bilong en. Em i laikim mi tumas na mi amamas long em olsem mi amamas long gutpela laplap i bilasim haus kaikai. Pren bilong mi, mi laikim yu tumas, na bun bilong mi i slek. Plis, yupela i mas givim mi ol pikinini bilong diwai, na ol pikinini bilong wain ol i bin mekim drai. Na bai mi kaikai na kisim strong. Pren bilong mi i putim han kais bilong en aninit long het bilong mi. Na long han sut bilong en, em i holim bodi bilong mi. Ol meri bilong Jerusalem, yupela i mas ting long ol gutpela wel abus na mekim strongpela promis long mi, bai yupela i no ken kirapim bel bilong mitupela. Dispela i samting bilong mitupela yet. Pren bilong mi i kam long mi. Em i kalap kalap na i ran i kam antap long ol maunten na mi harim nek bilong en. Em i spit tumas olsem wanpela strongpela wel abus. Em i kam pinis na sanap ausait long haus, na i lukluk i kam insait long windo. Na em i toktok long mi. Naispela pren bilong mi, yu kam ausait, na yu kam wantaim mi. Yu no ken pret long ren. Taim bilong ren i pinis. Nau ol plaua i kamap pinis long olgeta hap, na em i taim bilong singsing. Ol pisin i wok long singsing nabaut long bus. Ol diwai fik i stat long karim kaikai. Na olgeta rop bilong bus i putim plaua, na ol plaua i gat gutpela smel. Naispela pren bilong mi, yu kam ausait, na yu kam wantaim mi. Yu stap insait long haus bilong yu olsem pisin i save hait insait long liklik hul long ples nogut bilong maunten. Kam ausait na mi lukim naispela pes bilong yu na mi harim gutpela nek bilong yu. Holimpas dispela ol liklik weldok. Nogut ol i kam insait long gaden bilong yumi na bagarapim ol plaua bilong diwai wain. Dispela pren em i man bilong mi na mi meri bilong em. Em i kisim ol meme bilong en i go namel long ol naispela plaua na ol i wok long kaikai gras. Bai em i was long ol i go inap long san i go daun na ples i kol. Gutpela pren bilong mi, mi laik yu kam bek kwik olsem wanpela gutpela wel abus i ran i kam antap long ol bikpela maunten. Olgeta nait mi save slip na driman long dispela pren mi laikim tumas. Na long driman mi painim em long olgeta hap tasol mi no save lukim em. Na long driman mi kirap na mi raun insait long taun bilong painim em. Mi wokabaut long olgeta hap bilong taun. Na mi wok long painim dispela pren mi laikim tumas, tasol mi no bungim em. Ol wasman bilong taun i lukim mi. Na mi askim ol, “Yupela i lukim pren bilong mi, o nogat?” Mi lusim ol na mi go na wantu mi lukim pren bilong mi. Mi go long en na mi holimpas em na mi no laik em i lusim mi. Mi bringim em i go long haus bilong mama bilong mi, na mitupela i go insait long rum bilong mama. Ol meri bilong Jerusalem, yupela i mas ting long ol gutpela wel abus na mekim strongpela promis long mi, bai yupela i no ken kirapim bel bilong mitupela. Dispela i samting bilong mitupela yet. Wanem samting i lusim ples drai na i kam? Dispela samting i olsem smok i kamap taim ol i kukim olkain paura i gat gutpela smel. Na smel bilong en i olsem smel bilong gutpela paura ol bisnisman i save salim. Lukim. Dispela em i wanpela gutpela sia ol man i karim i kam. Na Solomon yet i sindaun long en. Na 60 soldia i kam wantaim em. Ol i strongpela soldia bilong ami bilong Israel. Olgeta i bin pait planti taim bipo. Na ol i save tumas long pait long bainat. Olgeta wan wan i karim bainat bilong ol. Na ol i save was na redi, nogut ol birua i kam pait long ol long nait. Ol i bin kisim gutpela diwai bilong kantri Lebanon na wokim dispela sia bilong king olsem wanpela liklik haus. Ol i wokim ol pos bilong sia long silva, na rop bilong en ol i wokim long gol. Na ples bilong sindaun, ol i karamapim long retpela laplap bilong king. Ol meri bilong Jerusalem i bin bilasim gut dispela sia. Ol i laikim tumas long mekim dispela wok bilong king. Yupela ol meri bilong Jerusalem, yupela kam lukim King Solomon. Hat bilong king i stap long het bilong en. Long de King Solomon i marit mama bilong en i putim dispela hat long het bilong en. Na long dispela de em i amamas moa yet. Pren bilong mi, yu naispela tumas. Yu save pasim hap laplap long het bilong haitim pes bilong yu, tasol mi lukim ai bilong yu i lait, long wanem, yu laikim mi tru. Gras i hangamap long pes bilong yu i olsem wanpela lain meme i amamas na kalap kalap i go daun long ol liklik maunten bilong Gileat. Ol tit bilong yu i wait tru olsem skin bilong waitpela sipsip ol i bin katim gras bilong ol na wasim ol nau tasol. I no gat wanpela tit bilong yu i lus. Nogat. Olgeta i stap gut. Maus bilong yu i retpela tru olsem retpela laplap. Maus bilong yu i naispela tru. Laplap i haitim pes bilong yu, tasol mi lukim pes bilong yu i lait. Nek bilong yu i naispela tru, olsem gutpela taua bilong King Devit. Na naispela bis long nek bilong yu i olsem ol hap plang bilong planti soldia i hangamap i stap long dispela taua. Tupela susu bilong yu i olsem tupela gutpela wel abus i kaikai gras namel long ol plaua. Yu olsem wanpela maunten i pulap long ol samting i gat gutpela smel. Na bai mi go i stap long dispela maunten inap long san i go daun na ples i kol. Pren bilong mi, yu naispela tumas. I no gat wanpela mak i stap long skin bilong yu. Meri bilong mi, yu kam wantaim mi na mitupela i lusim ol maunten bilong Lebanon na mitupela i go. Yu lusim het bilong maunten Amana na maunten Senir na maunten Hermon na yu kam daun. Ol laion na ol arapela wel abus i stap long ol dispela maunten. Yu meri bilong mi na yu lewa tru bilong mi. Yu lukim mi liklik tasol na yu katim lewa bilong mi. Mi lukim bis long nek bilong yu na mi pundaun tru long yu. Yu meri bilong mi na yu lewa tru bilong mi, yu laikim mi tumas na mi amamas tru. Dispela laik bilong yu i swit tumas, na i winim swit bilong wain. Smel bilong sanda yu bilas long en i winim smel bilong olkain gutpela paura. Yu gutpela meri bilong mi, toktok bilong yu i swit long yau bilong mi, olsem hani i swit long maus. Toktok bilong yu i gutpela tumas olsem susu bilong dring. Klos bilong yu i gat gutpela smel olsem gutpela smel bilong ol maunten bilong Lebanon. Meri bilong mi, yu lewa tru bilong mi. Yu olsem wanpela gaden i gat banis, na i no gat man i ken i go long en. Yu olsem wanpela hul wara i stap insait long dispela gaden. Yu olsem gutpela gaden i gat ol gutpela gutpela diwai. Sampela diwai i gat gutpela kaikai na sampela i gat gutpela smel. Sampela i bilong wokim gutpela sanda na sampela i bilong mekim kaikai i swit. Sampela i bilong wokim olkain kala na sampela i bilong wokim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. *** Yu olsem hul wara i pulap na kapsait na ran i go givim wara long dispela gaden. Yu olsem ol liklik wara i kamap long maunten Lebanon na i ran i kam daun long dispela gaden. Win bilong hap not, yu kam. Win bilong hap saut, yu kam winim gaden bilong mi, na mekim olgeta ples i pulap long gutpela smel bilong dispela gaden. Na dispela pren mi laikim tumas bai i kam long gaden bilong en na kaikai ol gutpela pikinini bilong diwai. Meri bilong mi, yu lewa tru bilong mi, mi kam pinis long gaden bilong mi. Na mi bungim ol samting i gat gutpela smel. Mi kaikai gutpela hani. Na mi dring susu na wain bilong mi. Yutupela gutpela pren tru, yutupela kaikai na dring inap yutupela i pulap tru. Long nait mi slip i stap tasol mi wok long tingting yet. Na mi driman na mi lukim man bilong mi i paitim dua bilong haus bilong mi. Meri bilong mi na lewa tru bilong mi, yu opim dua na larim mi i kam insait. Wara bilong nait i kam daun na wasim het bilong mi. Na wara i pulap long gras bilong mi. Mi rausim pinis klos bilong mi, na mi les long putim klos gen. Mi wasim pinis lek bilong mi na mi les long kirap wokabaut na mekim lek i doti gen. Tasol mi harim pren bilong mi i holim handel bilong dua, na bel bilong mi i kirap na mi amamas. Mi kirap bilong opim dua. Mi putim han long handel bilong dua na sanda i stap long han bilong mi i pas long handel bilong dua. Mi opim dua long pren bilong mi. Tasol em i go pinis na mi no lukim em. Mi tingim toktok bilong en na bel bilong mi i nogut tru. Na mi wok long painim em, tasol mi no lukim em. Mi singautim em tasol em i no bekim singaut bilong mi. Ol wasman bilong banis bilong taun i lukim mi. Na ol i paitim mi na bagarapim skin bilong mi, na ol i kisim saket bilong mi. Ol meri bilong Jerusalem, sapos yupela i lukim pren bilong mi, yupela i mas promis long tokim em olsem, mi laikim em tumas na bun bilong mi i slek. Yu naispela meri na yu winim olgeta meri. Dispela man bilong yu em i wanem kain man? Ating em i winim man bilong mipela ol arapela meri na yu laik bai mipela i mekim promis olsem? Pren bilong mi em i strongpela man na pes bilong en i naispela tru, na i winim pes bilong planti tausen man. Pes bilong en i lait olsem gol. Gras bilong en i gutpela tumas na i blakpela tru olsem gras bilong blakpela pisin. Ai bilong en i lait tumas olsem gras bilong pisin i waswas pinis na i sanap arere long wara. Gras long wasket bilong en i gutpela olsem gaden i pulap long ol samting i gat gutpela smel. Maus bilong en i olsem naispela plaua. Toktok bilong en i gutpela tumas olsem sanda i gat gutpela smel. Han bilong en i gutpela tumas. Na em i putim ol ring i dia tumas long bilasim pinga bilong en. Bodi bilong en i waitpela tru na i lait moa yet. Na let bilong en ol i bilasim long ol blupela ston i dia tumas. Lek bilong en i olsem tupela pos ol i wokim long gutpela waitpela ston, na i sanap long tupela hap gol i lait tumas. Em i nambawan tru olsem ol gutpela diwai sida na olsem ol bikpela maunten bilong Lebanon. Taim em i kis long mi, mi pilim em i swit moa. Olgeta hap bodi bilong en i gutpela tumas. Yupela ol meri bilong Jerusalem, man bilong mi em i kain man olsem. Yu naispela meri na yu winim olgeta meri. Pren bilong yu i go we? Em i bihainim wanem rot na i go? Mipela i laik helpim yu long painim em. Pren bilong mi i go long gaden bilong en. Dispela gaden i pulap long ol samting i gat gutpela smel. Ol meme bilong en i wok long kaikai gras na em i wok long bungim ol naispela plaua. Dispela man em i bilong mi, na mi meri bilong en. Em i kisim ol meme bilong en i go namel long ol naispela plaua na ol meme i wok long kaikai gras. Pren bilong mi, yu naispela tru olsem gutpela taun Tirsa na Jerusalem. Mi lukim yu i naispela tru, na tingting bilong mi i pas olsem man i lukim bikpela lain soldia i kam wantaim ol plak bilong ol. Mi no laik long yu lukluk long mi. Yu lukluk long mi na mi pundaun tru long yu. Gras i hangamap long pes bilong yu i olsem wanpela lain meme i amamas na kalap kalap i go daun long ol liklik maunten bilong Gileat. Ol tit bilong yu i wait tru olsem gras bilong waitpela sipsip ol i bin wasim ol nau tasol. I no gat wanpela tit bilong yu i lus. Nogat. Olgeta i stap gut. Laplap i haitim pes bilong yu tasol mi lukim pes bilong yu i lait. King i gat planti meri. 60 i stap kwin, na 80 ol i namba 2 lain meri. Em i gat planti arapela yangpela meri tu. Tasol mi, mi gat wanpela pren tasol. Em i namba wan tru na mi laikim em tumas. Mama bilong en i laikim em tumas na i amamas tru long em. Olgeta yangpela meri i lukim em na ol i save litimapim nem bilong en. Ol kwin na ol arapela meri bilong king i save singim song na amamas long em. Husat tru i lukluk i kam long mi? Pes bilong en i olsem san i laik kamap na i lait olsem biksan, na pes bilong en i klia tru olsem lait bilong mun. Mi lukim em na tingting bilong mi i pas olsem man i lukim bikpela lain soldia i kam wantaim ol plak bilong ol. Mi kam daun pinis na mi stap long gaden i gat ol gutpela diwai i save karim kaikai. Mi kam bilong lukim ol nupela kru bilong ol diwai samting i kamap long ples daun. Mi laik lukim ol nupela lip bilong diwai wain na ol plaua bilong diwai i gat gutpela kaikai. Pren bilong mi, mi lukim yu na mi seksek long yu. Mi pilim olsem mi stap long karis bilong wanpela bikman tru. Meri bilong Sulam, kam bek, kam bek. Yu kam bek na mipela i lukim yu. Bilong wanem yupela i laik lukim mi, taim mi danis long ai bilong ol man? Pren bilong mi, yu nambawan tru olsem wanpela kwin. Yu putim su, na lek bilong yu i smat moa. Lek bilong yu i naispela tru, olsem wanpela piksa saveman i bin katim long ston. Namel bilong bel bilong yu i olsem kap i pulap long wain ol i bin tanim wantaim switpela paura. Bel bilong yu i naispela tru olsem wanpela hip bilong wit ol i bilasim long ol naispela plaua. Tupela susu bilong yu i olsem tupela gutpela wel abus. Nek bilong yu i olsem wanpela waitpela taua. Ai bilong yu i olsem liklik raunwara klostu long dua bilong bikpela taun Hesbon. Nus bilong yu i gutpela tumas olsem taua bilong ol wasman bilong Lebanon we ol i save was long hap bilong Damaskus. Het bilong yu i antap moa olsem het bilong maunten Karmel. Gras bilong yu i lait olsem naispela laplap bilong king. Na dispela gras inap long mekim king i pundaun tru. Pren bilong mi, yu naispela meri tru. Mi laikim yu tumas na olgeta samting bilong yu i save mekim mi i amamas. Yu gutpela tumas olsem stretpela kokonas. Na susu bilong yu i olsem kaikai bilong en. Bai mi go antap long dispela kokonas na kisim kaikai bilong en. Mi lukim susu bilong yu i olsem han bilong diwai wain i gat planti kaikai. Mi smelim maus bilong yu olsem gutpela smel bilong laulau. Yu kis long mi na i swit moa olsem wain. Pren bilong mi, bai mi givim yu dispela wain. Na long taim bilong slip tu dispela kain wain i gutpela. Mi bilong pren bilong mi na em i laikim mi tumas. Pren bilong mi, yu kam wantaim mi. Na yumi go i stap long ol liklik ples. Long moningtaim tru bai yumi kirap i go na lukim ol diwai wain. Ating kru bilong ol i kamap na plaua bilong ol i op, o nogat? Na yumi lukim ol diwai bilong karim gutpela kaikai. Plaua bilong ol i op, o nogat? Bai yumi stap long dispela gaden wain na bai mi soim yu olsem, mi laikim yu tru. Pren bilong mi, mi bin kisim ol gutpela gutpela pikinini bilong diwai na putim i stap klostu long dua, bilong yu ken kaikai. Sampela mi bin kisim bipo na sampela nau tasol mi kisim. Na yumi smelim ol gutpela rop bilong kirapim laik bilong yumi. Sapos mama bilong mi i bin karim yu, na i bin givim susu long yu, olsem bai i gutpela. Sapos olsem, orait taim mi bungim yu long bikrot, mi inap kis long yu na bai i no gat wanpela man i tingting nogut long dispela. Na bai mi inap kisim yu i go long haus bilong mama bilong yumi, na bai yu skulim mi gut. Bai mi kisim wain mi bin wokim long gutpela pikinini bilong diwai wain na tanim wantaim switpela paura na givim long yu. Yu putim han kais bilong yu aninit long het bilong mi. Na long han sut bilong yu, yu holim bodi bilong mi. Ol meri bilong Jerusalem, yupela i mas mekim strongpela promis long mi, bai yupela i no ken kirapim bel bilong mitupela. Dispela i samting bilong mitupela yet. Wanem dispela meri i lusim ples drai na wokabaut i kam. Em i holim han bilong pren bilong en na tupela i kam. Yumi bin stap long as bilong dispela diwai laulau na mi bin kirapim yu. Mama bilong yu i bin karim yu aninit long dispela diwai. Yu mas laikim mi wanpela tasol na yu no ken laikim narapela meri. Yu no ken holim narapela meri long han bilong yu. Yu mas holim mi tasol. Laik bilong mi i strong tumas long yu na bel bilong mi i kirap strong tumas long yu olsem dai i strong tumas long daunim man. Laik bilong mi i kirap moa yet long yu olsem paia i kirap bikpela tru. Wara i no inap mekim i dai dispela kain paia. Sapos wanpela man i givim olgeta mani bilong en bilong mekim meri i laikim em, bai em i lus tru na meri i rabisim em tasol. Susa bilong mipela i liklik yet na susu bilong en i no kamap. Taim em i bikpela pinis, bai mipela i mekim wanem long em sapos wanpela yangpela man i laik maritim em? Sapos susa i stap gut olsem banis bilong taun, bai mipela i ken wokim taua silva long dispela banis. Tasol sapos em i olsem dua bilong taun, bai mipela i ken banisim em long ol strongpela plang bilong diwai sida. Mi olsem wanpela banis, na susu bilong mi i olsem tupela taua. Pren bilong mi i save gut olsem, taim mi stap wantaim em, mi stap gut tru na bel bilong mi i stap isi. King Solomon i gat gaden wain long ples Balhamon. Ol man i laik wokim dispela gaden i mas givim 1,000 kina silva long king. Solomon i ken kisim dispela 1,000 kina bilong en. Na ol man i wokim gaden i ken kisim 200 kina bilong ol. Tasol mi no wari long ol. Mi gat gaden wain bilong mi yet. Pren bilong mi, yu stap long gaden, mi laik bai yu ken toktok na ol poroman bilong mi i ken harim nek bilong yu. Gutpela pren bilong mi, mi laik yu kam bek kwik olsem wanpela gutpela wel abus i ran i kam antap long ol maunten i pulap long ol samting i gat gutpela smel. Dispela buk i gat tok bilong Aisaia, pikinini bilong Emos. Long ol samting olsem driman, Bikpela i bin givim tok bilong em long Aisaia, bilong Aisaia i ken autim long ol manmeri bilong Juda na Jerusalem. Aisaia i bin autim dispela tok long taim Usia na Jotam na Ahas na Hesekia i stap king bilong kantri Juda. Bikpela i tok olsem, “Skai, yu putim yau, na graun, yu tu yu harim. Ol pikinini mi bin was long ol na ol i kamap bikpela, nau ol i sakim tok bilong mi. Ol bulmakau i save long papa bilong ol, na ol donki i save long ples papa bilong ol i save givim kaikai long ol. Tasol ol manmeri bilong mi, em ol Israel, i no gat save. Save bilong ol bulmakau na donki i winim save bilong ol.” Yupela ol manmeri i nogut tru na pasin bilong yupela tu i nogut. Oltaim yupela i save mekim sin. Sin bilong yupela i pulim yupela i go daun. Yupela Israel i lusim pinis Bikpela bilong yupela, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na yupela i givim baksait long em. Bilong wanem na yupela i sakim yet tok bilong God? Yupela i no les long kisim pen oltaim, a? Israel, yu olsem wanpela man ol i bin paitim nogut tru, na bodi bilong en i bagarap olgeta na i no gat strong moa. Ol sua i pulap long het bilong en. Ol sua i karamapim het bilong en i go daun inap long lek bilong en, na i no gat wanpela hap i stap nating. Ol kain kain sua i pulap long skin bilong en, na skin i solap nabaut. Ol i no bin klinim na pasim ol sua bilong en. Na ol i no bin putim marasin liklik. Ol birua i bagarapim pinis kantri bilong yupela, na ol i kukim ol taun bilong yupela. Taim yupela i lukluk i stap, ol i kisim olgeta kaikai long ol gaden bilong yupela. Ol man bilong narapela ples i bagarapim olgeta samting long kantri bilong yupela na graun i stap nating. Tarangu, taun Jerusalem wanpela tasol ol i lusim. Em i stap wanpis na i no gat strong. Em i stap olsem giaman haus ol man i wokim insait long gaden. Em i stap olsem wanpela taun ol birua i banisim pinis. Sapos Bikpela I Gat Olgeta Strong i no bin larim sampela bilong yumi i stap, orait tru tumas, bai yumi i bagarap pinis, olsem bipo tru taun Sodom na taun Gomora i bin bagarap. Yupela ol hetman na ol manmeri bilong Jerusalem, yupela i wankain olsem ol dispela man nogut bipo i bin i stap long Sodom na Gomora. Nau yupela i mas putim gut yau long tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Harim gut tok em i laik givim long yupela. Bikpela i tok olsem, “Yupela i ting mi laikim ol kain kain ofa yupela i save mekim long mi, a? Nogat tru. Mi les pinis long ol sipsip yupela i save bringim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na mi no laikim moa ol gris bilong ol gutpela patpela abus bilong yupela. Mi inap pinis long blut bilong ol bulmakau man na bilong ol pikinini sipsip na bilong ol meme man. Taim yupela i kam bilong lotu, yupela i no save wokabaut isi na i kam insait long banis bilong mi. Nogat. Yupela i save kam bilong raun nating na mekim planti nois. Yupela i no ken hatwok nating na bringim ol ofa long mi. Long wanem, mi les pinis long ol ofa bilong yupela. Na smel bilong paura yupela i save kukim i kamapim smel nogut tasol long nus bilong mi. Mi no laik lukim moa ol lotu bilong nupela mun na bilong de Sabat na ol arapela lotu yupela i save mekim. Long wanem, sin bilong yupela i bagarapim olgeta lotu bilong yupela. Mi no laikim tru ol lotu bilong nupela mun na ol arapela de yupela i save makim bilong lotu. Dispela olgeta samting i givim hevi long mi, na mi no inap long karim. “Taim yupela i apim han na prea long mi, bai mi no ken lukim yupela. Maski yupela i prea planti taim, bai mi pasim yau bilong mi. Long wanem, blut bilong ol man yupela i bin kilim, em i pas yet long ol han bilong yupela. Mi lukim yupela i nogut tru. Yupela go waswas, na klinim yupela yet na rausim olgeta pasin nogut i pas long yupela. Na no ken mekim sin gen. Kisim save long mekim gutpela na stretpela pasin, na wok strong long mekim dispela kain pasin i win. Givim gutpela tingting long ol man i save daunim ol arapela. Lukautim gut ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na mekim gut long ol meri, man bilong ol i dai pinis. Na sapos ol man i mekim nogut long ol, orait yupela i mas helpim ol. “Harim. Bai yumi mas bung na stretim tok. Maski yupela i gat planti sin, na yupela i stap olsem waitpela laplap em retpela pen i bagarapim pinis, mi Bikpela, mi tok, bai yupela inap kamap waitpela gen olsem ais, na olsem waitpela gras bilong sipsip. Sapos yupela i bihainim dispela tingting bilong mi, sindaun bilong yupela bai i gutpela na bai yupela i kaikai ol gutpela samting i save kamap long ol gaden bilong yupela. Tasol sapos yupela i no laik na yupela i sakim tok bilong mi, orait bai ol birua i kam kilim yupela i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Taun Jerusalem, bipo yu save bihainim tok bilong mi, tasol nau yu kamap olsem wanpela pamukmeri. Yu bin pulap long ol man i save mekim gutpela na stretpela pasin, tasol nau yu pulap long ol man bilong kilim man i dai. Bipo yu olsem gutpela silva, tasol nau yu olsem kapa i ros pinis. Bipo yu olsem wain i swit tru, tasol nau yu olsem wara nating. Jerusalem, ol lida na ol bikman bilong yu, ol i man bilong sakim tok na ol i pren bilong ol stilman. Oltaim ol i save laikim tumas long helpim ol man i grisim ol long mani samting. Na long taim ol i harim kot, ol i no save helpim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na tu ol i no save putim yau gut na stretim wari bilong ol meri, man bilong ol i dai pinis. Olsem na Jerusalem, harim nau ol tok bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Dispela strongpela God bilong Israel, em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi bai bekim pe nogut long dispela ol birua bilong mi, na bai ol i no givim hevi long mi moa. Jerusalem, mi laik kirapim strongpela wok bilong stretim pasin nogut bilong yu. Bai mi kukim yu long hatpela paia, olsem ol man i save kukim silva bilong rausim ol pipia i pas long en. Na bai mi kamapim gen ol gutpela lida na ol stretpela man bilong harim kot, olsem ol lain i bin i stap long yu bipo. Na bai ol man i kolim yu olsem, Taun I Gat Stretpela Pasin, na Taun Bilong Bihainim Tok Bilong God.” Bikpela bai i skelim Jerusalem gut long stretpela pasin na kisim bek em. Long dispela stretpela pasin tasol, em bai i kisim bek ol manmeri bilong Jerusalem, em ol manmeri i tanim bel na i sori long ol sin ol i bin mekim. Tasol ol manmeri i save sakim tok na mekim sin na givim baksait long Bikpela, bai em i bagarapim ol na pinisim olgeta. Yupela i bin lotu long ol bikpela diwai na wokim ol gaden na tambuim ol bilong ol i stap ples bilong lotu. Tasol yupela bai i sori long ol dispela pasin, na sem moa yet. Bai yupela i dai olsem bikpela diwai i save drai na i dai, na bai yupela i bagarap olsem gaden i no gat wara. Ol gras i drai pinis i save paia wantu tasol, na wankain pasin bai i kamap long ol strongpela man. Ol pasin nogut bilong ol bai i bagarapim ol wantu tasol, na bai i no gat man inap long helpim ol long dispela taim. Long ol samting olsem driman, Bikpela i bin givim tok bilong em long Aisaia, pikinini bilong Emos, bilong em i ken autim long ol manmeri bilong Juda na Jerusalem. Dispela tok i olsem. Wanpela taim bai i kamap bihain na dispela maunten, haus bilong Bikpela i sanap long en, em bai i stap antap tru na i winim olgeta arapela maunten. Na olgeta lain manmeri bai i kam bung long en. Ol lain manmeri bilong olgeta hap bai i tok olsem, “Kam, yumi go long maunten Saion, em maunten bilong Bikpela. Yumi go long haus bilong God bilong Israel, bilong em i ken skulim yumi long ol pasin em i laik yumi mekim, na bai yumi ken wokabaut long rot em yet i makim.” Ol bai i tok olsem, long wanem, Jerusalem bai i stap ples bilong Bikpela i skulim ol manmeri na autim tok bilong em long ol. Bikpela bai i stretim tok bilong olgeta lain manmeri na bai ol i sindaun gut wantaim. Na bai ol i paitim ol bainat bilong ol i kamap olsem ol ain bilong brukim graun, na bai ol i paitim ol spia bilong ol i kamap olsem ol naip. Na olgeta lain manmeri bai i no ken pait moa, na bai ol i no skul moa long pait. Kam, yupela ol tumbuna bilong Jekop, yumi wokabaut long lait Bikpela i givim long yumi. Bikpela, yu bin givim baksait long ol manmeri bilong yu, em ol tumbuna bilong Jekop, long wanem, ol kain kain pasin bilong ol glasman na pasin bilong wokim marila i pulap long graun bilong ol olsem long graun bilong ol Filistia. Ol i bin kisim ol dispela pasin nogut long hap bilong sankamap. Nau ol manmeri bilong yu i bihainim pasin bilong ol arapela lain pipel. Ol silva na gol na hos na karis i pulap tru long graun bilong Israel na ol man i no inap kaunim. Na tu, ol piksa bilong giaman god i pulap tru long graun bilong ol na ol i save mekim lotu long ol dispela samting ol i wokim long han bilong ol yet. Bikpela, yu bai daunim olgeta man na bai ol i sem nogut tru. Bikpela, yu no ken lusim sin bilong ol. Yupela ol manmeri, yupela ranawe i go hait insait long ol hul bilong ston. Yupela wokim ol hul long graun na hait insait. Nogut yupela i pret na bagarap long taim yupela i lukim Bikpela i kam wantaim bikpela lait na strong bilong en. Taim Bikpela i kamap, em bai i daunim olgeta hambakpasin bilong ol man i save litimapim nem bilong ol yet, na bai ol i sem nogut tru. Na Bikpela tasol bai i kisim biknem long dispela taim. Bikpela I Gat Olgeta Strong i makim dispela taim bilong daunim olgeta man i save litimapim nem bilong ol yet. Na long dispela taim tu em bai i bagarapim olgeta bikpela samting ol man i save amamas long ol. Em bai i bagarapim ol naispela longpela diwai sida bilong Lebanon, na ol strongpela diwai ok bilong distrik Basan. Em bai i bagarapim ol bikpela maunten na olgeta longpela taua na olgeta strongpela banis bilong taun. Em bai i bagarapim olgeta naispela bikpela sip. Taim Bikpela i kamap, em bai i daunim olgeta hambakpasin bilong ol man i save litimapim nem bilong ol yet, na bai ol i sem nogut tru. Na tu ol giaman god bai i pinis olgeta, na Bikpela tasol bai i kisim biknem long dispela taim. *** Long dispela taim, Bikpela bai i mekim olgeta samting long graun i pret nogut tru. Na ol manmeri tu bai i pret na ranawe i go hait long ol hul bilong ston na long ol hul bilong graun, bilong ol i no ken lukim Bikpela i kam wantaim bikpela lait na strong bilong en. Long dispela taim ol manmeri bai i kisim ol giaman god ol i save lotuim, em ol i bin wokim long silva na gol, na bai ol i tromoi i go nabaut long ol ples bilong ol rat na bilong ol blakbokis. Long dispela taim, Bikpela bai i mekim olgeta samting long graun i pret nogut tru. Na ol manmeri tu bai i pret na ranawe i go hait long ol hul bilong ston i stap long ol ples maunten, bilong ol i no ken lukim Bikpela i kam wantaim bikpela lait na strong bilong en. Yupela i no ken ting wanpela man inap long helpim yupela. Nogat tru. Yumi ol man i samting nating, long wanem, yumi bai i stap sotpela taim tasol, na bai yumi dai. Harim. Klostu nau God, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i rausim olgeta man na olgeta samting, em ol i save mekim sindaun bilong ol manmeri bilong Jerusalem na Juda i kamap gutpela. Em bai i pinisim olgeta kaikai na wara bilong ol. Em bai i rausim olgeta strongpela man bilong pait na ol arapela soldia na ol man bilong harim kot na ol profet na ol glasman na ol bikman bilong taun. Na tu em bai i rausim ol ofisa bilong ami na ol ofisa bilong gavman na ol man bilong givim gutpela tingting long king. Na em bai i rausim ol man i save tumas long wokim ol kain kain samting, na ol man i save moa long wokim ol kain kain marila. Na Bikpela bai i larim ol mangi nating i kamap lida bilong ol Juda na Jerusalem, na bai ol i bosim kantri long laik bilong ol yet, na mekim ol kain kain pasin. Olgeta man bai i wok resis long daunim ol arapela. Ol yangpela man na meri bai i bikmaus na sakim tok bilong ol lapun bilong ol. Na ol man i pulap long ol tingting nogut tasol, ol bai i sakim tok bilong ol man i gat gutpela tingting. Long dispela taim ol man bai i go long wanpela brata bilong ol yet na tokim em olsem, “Yu tasol yu gat klos bilong putim. Mobeta yu kamap lida bilong mipela, na helpim mipela long dispela taim nogut.” Tasol em bai i bekim tok olsem, “Mi no gat rot bilong helpim yupela. Mi tu mi no gat kaikai o laplap samting. Yupela i no ken makim mi bilong kamap lida bilong yupela.” Jerusalem na Juda i bungim taim nogut na i stat long pundaun, long wanem, olgeta toktok na wok bilong ol i save daunim na bagarapim biknem bilong Bikpela. Ol i save mekim ol dispela pasin nogut long pes bilong en. Long taim bilong harim kot ol i save helpim tasol ol man ol i laikim, na ol i daunim ol arapela. Na dispela pasin bilong ol i kotim ol yet. Ol i no sem long mekim sin long ai bilong ol manmeri, wankain olsem ol Sodom i bin mekim bipo. Bai ol i bagarap. Asua bilong ol yet bai i bagarapim ol. Tokim ol man i save mekim gutpela na stretpela pasin long ol i ken amamas. Ol bai i kisim gutpela pe long wok bilong ol. Tasol ol man nogut bai i bagarap. Bai ol i kisim pe nogut bilong pasin nogut ol i bin mekim. Sori tru, yupela ol manmeri bilong mi. Ol yangpela man na ol meri i bosim yupela na mekim nogut long yupela. Ol dispela lida i paulim yupela na yupela i bihainim ol i go long ol rot nogut. Bikpela i redi long harim kot bilong olgeta lain manmeri. Em i kotim ol hetman na ol lida bilong ol manmeri bilong en, na em i tokim ol olsem, “Ol manmeri bilong mi i olsem gaden wain bilong mi, na yupela tasol i bagarapim dispela gaden na stilim olgeta samting i stap long en. Yupela i no save sori long ol man i sot long ol samting. Nogat tru. Yupela i save pulim ol liklik samting bilong ol na hipim long ol haus bilong yupela. Husat i tokim yupela na yupela i bagarapim ol manmeri bilong mi na mekim nogut long ol rabisman? Mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tokim yupela stret, yupela i mekim pasin nogut tru.” Bikpela i tok olsem, “Lukim ol meri bilong Jerusalem. Ol i ting ol i moa yet. Taim ol i wokabaut ol i save mekim bilas long lek bilong ol i pairap. Ol i save apim het bilong ol na stretim nek bilong ol, na ai bilong ol i lukluk nabaut long ol man.” Olsem na Bikpela bai i mekim save long ol dispela meri. Em bai i mekim ol sua i pulap long het bilong ol, na gras bilong ol bai i pinis olgeta. Long dispela taim, Bikpela bai i rausim olgeta naispela bilas bilong ol meri bilong Jerusalem. Em bai i rausim ol bilas bilong lek na bilong han na bilong nek na bilong yau, na ol bilas bilong pasim gras, na ol hap laplap bilong karamapim het. *** Em bai i rausim ol paspas na ol laplap bilong karamapim gras bilong het na ol laplap bilong pasim olsem let na ol liklik paus bilong putim sanda na ol samting bilong marila ol i save pasim long nek bilong ol. Em bai i rausim ol ring bilong pinga na ol ring bilong nus. Em bai i rausim ol naispela klos na ol klos ol i bin wokim long ol kain kain gutpela laplap na ol kain kain saket na ol paus na ol hankisip. *** Long dispela taim ol meri bilong Jerusalem bai i no moa bilas gut olsem bipo. Bai ol i no gat sanda, na skin bilong ol bai i smel nogut tru. Bai ol i no gat ol naispela klos na ol hap laplap bilong pasim olsem let, olsem na bai ol i putim ol rabis klos na pasim ol hap rop nating olsem let. Bai ol i no moa wokim stail long gras bilong ol, long wanem, ol birua bai i katim olgeta gras bilong ol na bai ol i kamap kela. Na long naispela pes bilong ol, ol birua bai i kukim mak bilong kalabus. Jerusalem, ol birua bai i kilim ol strongpela soldia na ol arapela man bilong yu, na ol bai i kisim olgeta samting bilong yu. Yu bai i stap olsem wanpela meri, ol i rausim olgeta klos bilong en, na em i sindaun as nating long graun. Na ol bikpela dua bilong banis bai i lukim ol dispela samting i kamap long yu, na bai ol i sori na krai. Long dispela taim bai 7-pela meri i holimpas wanpela man na bai ol i tokim em olsem, “Mipela inap lukautim mipela yet long kaikai na klos samting. Tasol mipela i no gat man, na mipela i sem tru. Olsem na yu mas stap olsem man bilong mipela.” Wanpela taim bai i kamap bihain na Bikpela bai i mekim ol han bilong diwai i kamapim nupela kru. Na graun bai i kamapim gutpela gutpela kaikai. Na ol manmeri bilong Israel i no bin bagarap na i stap yet, ol bai i lukim dispela ol samting i naispela tru na bai ol i amamas moa yet. Ol dispela manmeri i stap yet long Jerusalem, Bikpela i bin makim ol pinis bilong i stap gut, na em i raitim nem bilong ol long buk bilong en. Na nau em bai i kolim ol, ol manmeri bilong em stret. Bikpela i gat strongpela tingting long mekim save long Jerusalem na mekim Jerusalem i kamap gutpela na klinpela ples gen. Long bikpela strong bilong en, em bai i wasim Jerusalem na rausim olgeta doti i pas long taun. Em bai i rausim olgeta pasin nogut ol meri i bin mekim, na olgeta pasin nogut ol man i bin mekim bilong bagarapim ol arapela man. Taim Jerusalem i kamap klin pinis, orait Bikpela bai i mekim wanpela klaut i kamap na i stap antap long maunten Saion na antap long ol manmeri i bung i stap bilong lotu. Long san Bikpela bai i mekim dispela klaut i stap, na long nait bai em i mekim smok wantaim bikpela lait bilong paia i stap. Dispela klaut na smok wantaim paia bilong Bikpela bai i hangamap na i stap olsem brala antap long dispela maunten bilong en na antap long olgeta gutpela samting bilong en. Dispela brala bai i karamapim Jerusalem na pasim hat bilong strongpela san, na tu em bai i mekim Jerusalem i stap gut long taim bilong bikpela ren. Mi laik singim wanpela song bilong pren bilong mi. Dispela song i stori long gaden wain bilong en. Antap long liklik maunten long hap graun i gat gris pren bilong mi i bin wokim wanpela gaden wain. Em i bin brukim graun na rausim olgeta ston na planim ol gutpela gutpela han bilong diwai wain. Namel long dispela gaden em i bin wokim haus bilong em i ken i stap na was long gaden. Na long wanpela ples ston em i wokim hul olsem tang bilong krungutim na memeim ol pikinini wain. Olgeta wok i pinis na em i ting olsem, “Ol diwai wain bilong mi bai i karim gut tru, na ol pikinini wain bai i swit moa yet.” Tasol nogat. Ol diwai i no karim gut, na ol pikinini i liklik tru na i pait long maus. Olsem na pren bilong mi i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong Juda na Jerusalem, yupela tokim mi. Husat i gat asua? Mi, o gaden wain bilong mi? Mi save, mi bin mekim gutpela wok bai gaden i ken karim gutpela pikinini wain. Tasol bilong wanem na ol pikinini wain i kamap liklik tru na ol i pait long maus? I gat wanpela samting moa bilong mekim, em mi no bin mekim, a? “Nau bai mi tokim yupela long samting mi ting long mekim long gaden wain bilong mi. Bai mi rausim banis bilong gaden, na larim ol wel abus i go insait long gaden na kaikai na bagarapim ol diwai wain. Bai mi bagarapim graun na larim bus i kamap na gras i gat nil bai i karamapim dispela gaden. Na bai mi no moa mekim wok bilong lukautim ol diwai wain bilong mi. Na tu bai mi tambuim ren long em i no ken pundaun antap long dispela gaden.” Ol manmeri bilong Israel na Juda, ol i olsem gaden wain bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i laikim ol tumas na i save lukautim ol gut tru. Em i laik bai ol manmeri i mekim stretpela pasin, tasol ol i mekim pasin nogut. Em i laik bai ol i mekim gutpela pasin long ol arapela, tasol ol i save daunim ol arapela na mekim pasin birua long ol. Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save baim planti haus na graun, na hipim bilong yupela yet. I no longtaim na bai yupela i kisim olgeta graun samting na ol arapela bai i no gat ples bilong sindaun. Na yupela tasol bai i stap. Mi harim Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Tru tumas, dispela olgeta bikpela na naispela haus bai i bagarap na bai i no gat man i stap long ol. Maski ol i planim bikpela gaden wain, ol diwai wain bai i no karim planti pikinini wain, na bai ol i wokim liklik wain tasol. Na maski ol i planim 10-pela bek pikinini wit, bai ol i kisim kaikai inap long pulapim wanpela bek tasol.” Bai yupela i bagarap, yupela ol man bilong kirap long bikmoning tru na dring wain na ol kain kain strongpela dring. Yupela i save dring na spak i go abrusim biknait. Long holim pati na dring wain na pilai ol kain kain musik long gita na mambu na kundu, em yupela i save tumas. Tasol ol samting Bikpela i wok long mekim, em yupela i no gat save long en. Olsem na Bikpela i tok, “Tru tumas, ol manmeri bilong mi, yupela i no laik save long mi, olsem na ol birua bai i kisim yupela i go kalabus long narapela kantri. Ol bikman wantaim ol manmeri bai i no gat wara na kaikai, na bai ol i bagarap tru. Nau yupela i wok long amamas na wokim ol pati. Tasol tru tumas, matmat i opim maus bikpela tru na i redi pinis long daunim olgeta bikman wantaim ol manmeri bilong Jerusalem.” Olgeta manmeri bai i sem nogut tru. Na ol manmeri i save litimapim nem bilong ol yet, bai ol i no gat nem moa. Long stretpela pasin bilong em, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i daunim ol manmeri, na em tasol bai i kisim biknem. Na em bai i soim ol manmeri olsem em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Ol taun bai i bagarap, na gras bai i karamapim ples. Na ol sipsip na meme bai i kam kaikai gras long dispela hap. Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save laikim tumas long giamanim ol arapela na mekim sin. Dispela ol sin bilong yupela i pas long yupela na yupela i no inap lusim. Yupela i save tok olsem, “Mipela i save harim olsem God bilong Israel, em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Sapos em i ting long mekim wanpela samting long mipela, orait em i ken mekim hariap. Olsem na bai mipela i ken lukim na mipela i ken save long tingting bilong en.” Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save tok, pasin nogut em i gutpela na gutpela pasin em i nogut. Na yupela i save tok, tudak em i lait, na lait em i tudak. Na yupela i save tok, samting i pait long maus, em i swit, na samting i swit, em i pait long maus. Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save ting, yupela i gat gutpela tingting tru na save bilong yupela i winim save bilong ol arapela. Bai yupela i bagarap, yupela ol man i gat biknem long dring. Strong na save bilong yupela, em long miksim dring tasol. Long taim yupela i harim kot, yupela i save larim ol man i gat rong i givim mani long yupela bilong grisim yupela long larim ol i go. Na yupela i no save skelim gut tok bilong ol man i no gat rong. Olsem na yupela bai i bagarap olsem ol diwai, rop bilong ol i sting pinis na lip bilong ol i pundaun. Dispela bagarap bai i kamap kwiktaim tru long yupela, olsem paia i kukim na pinisim gras. Long wanem, yupela i no laik harim tok bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Yupela i givim baksait pinis long God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bikpela i belhat long ol manmeri bilong en. Na nau em i apim han bilong en na i redi long bagarapim ol. Em bai i tromoi han wanpela taim na ol maunten bai i guria na planti manmeri bai i dai. Na ol bodi bilong ol bai i stap nabaut long ol rot bilong taun olsem pipia. Bikpela bai i mekim olsem, tasol dispela bai i no pinisim belhat bilong en. Nogat. Em i apim han i stap yet. Bikpela bai i givim mak bilong singautim ol ami bilong ol longwe kantri long ol i kam bagarapim ol manmeri bilong en. Na ol dispela ami bai i spit i kam. Olgeta soldia bilong dispela ami, ol i strongpela man tasol. I no gat wanpela bilong ol, lek bilong en i tait na em i laik pundaun, o ai bilong en i laik slip. Ol i pasim gut let bilong ol na i no gat wanpela i lus. Na ol i putim strongpela sendel i no inap bruk. Spia bilong ol i sap moa, na ol i taitim banara na i redi long sut. Ol hos bilong ol i strong tru, na kapa bilong lek bilong ol hos i strong olsem strongpela ston na i no inap bruk. Ol karis bilong ol i spit tru, na ol wil bilong ol karis i tanim olsem raunwin. Ol soldia i singaut bikmaus olsem ol laion ol i save singaut bihain long ol i kilim abus. Ol i holimpas ol birua na kisim i go, olsem ol laion i kilim abus na karim i go. Na i no inap wanpela man i ken kisim bek ol. Long dispela taim, ol soldia bai i kam na bagarapim kantri Juda, na ol bai i singaut strong tru na mekim bikpela nois olsem nois bilong biksi i bruk na i pairap long nambis. Na taim man i lukluk i kam long dispela kantri, em bai i lukim ples i bagarap na ol blakpela klaut i pasim lait bilong san, na ples i tudak olgeta. Long yia King Usia i dai, mi lukim Bikpela i sindaun i stap long sia king bilong en. Sia king bilong en i stap antap tru. Na klos king em i putim em i longpela tru na i inapim olgeta hap bilong haus bilong en. Na bikpela lain ensel i raunim em i stap. Olgeta wan wan ensel i gat 6-pela wing. Na olgeta wan wan i karamapim pes bilong ol long tupela wing, na long arapela tupela wing ol i karamapim bodi bilong ol, na long arapela tupela wing ol i flai. Ol dispela ensel i lait olsem paia. Na ol i singaut long ol yet olsem, “Bikpela em i holi, em i holi, em i holi. Bikpela I Gat Olgeta Strong em i holi. Bikpela lait na strong bilong en i inapim olgeta hap bilong graun.” Mi bin i stap long dua bilong haus, na olgeta taim wan wan bilong ol ensel i singaut, mi pilim ol bikpela ston ol i bin wokim haus long en, ol i guria, na mi lukim smok i pulap long haus. Orait mi pret na mi singaut olsem, “Tru tumas, bai mi bagarap. Oltaim maus bilong mi i save mekim toktok nogut tasol. Na mi stap wantaim ol manmeri bilong mekim toktok nogut. Mi man bilong sin, na nau mi lukim pinis dispela King, em Bikpela I Gat Olgeta Strong. Olsem na bai mi dai.” Orait wanpela bilong ol dispela ensel i holim paia long samting olsem sisis na i flai i kam long mi. Em i bin kisim dispela paia long alta. Em i putim dispela paia antap long maus bilong mi na em i tokim mi olsem, “Mi putim dispela paia antap long maus bilong yu, na nau sin bilong yu i pinis na yu kamap klin.” Na mi harim Bikpela i askim ol ensel olsem, “Bai yumi salim husat? Husat bai i bringim tok bilong mi i go?” Na mi tok, “Yu salim mi.” Olsem na Bikpela i tokim mi long i go na givim dispela tok long ol manmeri, “Yupela i ken harim tok planti taim, tasol bai yupela i no inap save long as bilong en. Yupela i ken lukluk planti taim, tasol bai yupela i no inap luksave long wanpela samting.” Na tu em i tok olsem, “Mekim tingting bilong ol dispela manmeri i pas, na mekim yau bilong ol i les long harim toktok na mekim ai bilong ol i no inap lukluk. Nogut ol i lukim wanpela samting na harim tok na save long as bilong tok, na ol i tanim bel na kam bek long mi na mi mekim ol i kamap orait gen.” Orait na mi askim em olsem, “Bikpela, mi bai mekim dispela wok i go inap wanem taim?” Na em i bekim tok olsem, “Inap long taim olgeta taun i bagarap na graun i bagarap na ol haus i stap nating, na i no gat man moa i stap long ol. Mi Bikpela, bai mi rausim olgeta manmeri i go longwe long ples bilong ol, na kantri bai i no gat manmeri moa i stap long en. Na sapos i gat liklik lain man i stap yet long dispela graun, ol tu bai i pinis. “Tasol maski kantri i no gat manmeri moa, bihain bai i gat nupela lain manmeri bilong mi i kamap, olsem nupela kru i kamap long as bilong diwai ol i katim pinis.” Taim Ahas, pikinini bilong Jotam na tumbuna bilong Usia, em i stap king bilong Juda, pait i kamap. Resin, em king bilong Siria, na Peka, pikinini bilong Remalia, em king bilong Israel, tupela i go pait long ol Jerusalem. Tasol tupela i no inap kisim taun. Taim pait i no kamap yet long Jerusalem, king bilong Juda i harim tok olsem, “Ol soldia bilong Siria i kam pinis insait long graun bilong Israel.” Na king wantaim olgeta manmeri bilong en i pret na ol i guria nogut tru. Orait Bikpela i tokim Aisaia olsem, “Kisim pikinini bilong yu Searjasup na yutupela go bungim King Ahas. Yutupela go long baret bilong bringim wara long Hul Wara Antap i go long Jerusalem, na bai yutupela i bungim king klostu long bikrot i go long ples bilong wokim laplap. Tokim king long em i mas stap strong na i no ken larim ol toktok nabaut i daunim bel bilong en. Em i mas i stap isi na i no ken pret long King Resin wantaim ol lain bilong en na long dispela king bilong Israel. Belhat bilong dispela tupela king i olsem paia i klostu i laik i dai, na smok tasol i wok long kamap. I tru, ol Siria i bin pasim tok wantaim king bilong Israel na ol lain bilong en, long ol bai i daunim King Ahas. Ol i bin tok bai ol i kam pait long kantri Juda, na pretim ol manmeri na kisim kantri na makim pikinini bilong Tabel long kamap king. “Tasol mi God, Bikpela, mi tok, bai dispela samting i no inap kamap. Long wanem, strong bilong kantri Siria i no winim strong bilong Damaskus, em biktaun bilong ol. Na strong bilong Damaskus i no winim strong bilong King Resin. Na strong bilong kantri Israel i no winim strong bilong Samaria, em biktaun bilong ol. Na strong bilong Samaria i no winim strong bilong dispela king bilong ol. Insait long 65 yia kantri Israel bai i bagarap na ol manmeri bai i bruk nabaut na nem bilong ol bai i pinis. Na sapos yupela Juda i no bilip long mi, bai yupela tu i no inap i stap longpela taim.” *** Orait Bikpela i mekim narapela tok gen long Ahas. Em i tokim Aisaia long tokim Ahas olsem, “Askim God, Bikpela bilong yu, long soim yu wanpela mak. Yu ken askim em long wanem kain mak yu laik lukim. Sapos yu laik lukim mak i kam long ples bilong ol man i dai pinis, o mak i kam long skai, o long wanem hap yu laik, yu ken askim tasol na bai God i soim yu.” Tasol Ahas i tok, “Nogat. Bai mi no ken askim long lukim wanpela mak. Mi no laik traim strong bilong Bikpela.” Orait Aisaia i bekim tok olsem, “Yupela ol tumbuna bilong King Devit, yupela harim gut. Pasin bilong yupela i mekim ol man i les pinis long yupela, na nau yupela i laik bai God bilong mi i wet long yupela tu, a? Bai Bikpela yet i soim wanpela mak long yu. Dispela mak i olsem. Wanpela yangpela meri i gat bel, na bai em i karim wanpela pikinini man na kolim nem bilong en Emanuel. Na taim em i gat tingting na i stat long save long wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut, long dispela taim bai em i kaikai hani na sis ol i wokim long susu bilong bulmakau na sipsip. “Ahas, nau yu save pret long dispela tupela king. Tasol kantri bilong tupela bai i bagarap na graun bilong tupela bai i stap nating. Na dispela samting bai i kamap long taim dispela pikinini i no save yet long wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut. Na bai Bikpela i salim taim nogut tru i kam long yu na long ol manmeri bilong yu na long ol lain famili bilong yu. Dispela hevi bai i nogut tru na i winim olgeta hevi i bin kamap bipo, stat long taim ol Israel i bruk na lusim ol Juda na i kam inap nau. Dispela hevi i olsem. Bikpela bai i bringim king bilong Asiria i kam long Juda. “Long dispela taim Bikpela bai i wisil long ol Isip na bikpela lain soldia bai i lusim olgeta hap bilong Isip na i kam olsem ol bikpela lain lang. Na em bai i wisil long ol Asiria na bai ol i kam olsem ol bikpela lain binatang. Bai ol i pulap long olgeta hap bilong kantri Juda. Bai ol i inapim olgeta ples nogut na olgeta hul bilong ston na bai ol i inapim olgeta hap i gat gutpela gras na olgeta hap rop i gat nil i pulap long en. “Long dispela taim Bikpela bai i kisim king bilong Asiria long hapsait bilong wara Yufretis. Em bai i kamap olsem resa bilong Bikpela na em bai i sevim gras bilong yupela Juda. Em bai i sevim mausgras bilong yupela na olgeta gras bilong het na bilong bodi. “Long dispela taim bai ol birua i kilim olgeta bulmakau na sipsip bilong yupela. Tasol sapos wanpela man i gat wanpela bulmakau na tupela sipsip i stap yet, ol bai kamapim planti susu. Na em bai i kisim dispela susu na wokim sis bilong kaikai. Na ol dispela liklik lain manmeri i stap yet, bai ol i kaikai hani na sis. “Long dispela taim olgeta gaden bilong yupela bai i bagarap. Nau ol gutpela gaden wain i gat 1,000 diwai wain na pe bilong ol wan wan gaden em inap olsem 1,000 kina. Tasol ol diwai i gat nil na ol rop bai i kamap na karamapim ol dispela gutpela gaden, na bai ol man i pret long wokabaut nating. Sapos ol man i laik i go long ol dispela hap, bai ol i karim banara wantaim. *** Nau ol man i save planim kaikai antap long ol liklik maunten. Tasol ol diwai i gat nil na ol rop bai i kamap na karamapim ol dispela gaden. Ol man bai i pret long ol nil na bai ol i no inap i go moa na wokim ol gaden. Nogat. Bai ol i larim ol bulmakau na sipsip tasol i raun na painim kaikai long ol dispela hap.” Bikpela i tokim mi olsem, “Kisim wanpela bikpela samting bilong rait, na antap long en yu mas raitim dispela tok, ‘Stilim hariap, karim i go kwik.’ Yu mas raitim gut, na bai em i isi long ol man i ritim. Na bilong witnes long dispela tok yu bai raitim, yu mas kisim dispela tupela gutpela man, em pris Uria na Sekaraia, pikinini bilong Jeberekia.” Bihain mi slip wantaim meri bilong mi. Na em i gat bel na karim pikinini man. Orait Bikpela i tokim mi olsem, “Yu givim dispela nem long em, Stilim Hariap Karim I Go Kwik. Taim dispela pikinini i no stat yet long tok Mama na Papa, na bai ol Asiria i kam stilim olgeta gutpela samting bilong taun Damaskus na bilong taun Samaria, na karim i go givim long king bilong ol.” Bikpela i tokim mi gen olsem, “Mi Bikpela, mi olsem wara Siloa long Jerusalem, em oltaim i save ran isi. Tasol ol dispela manmeri bilong Juda i ting mi no gat strong, na ol i ting strong bilong King Resin na bilong dispela king bilong Israel em i samting tru. Olsem na tru tumas mi, Bikpela, bai mi mekim wara Yufretis i tait bikpela tru na i go karamapim olgeta hap. Bai wara i daunim olgeta ples, stat long arere bilong wara Yufretis na i kam olgeta long kantri Juda, na wara bai i solap inap long nek bilong man. Wara Yufretis em i piksa bilong strongpela king bilong Asiria wantaim ol lain ami bilong en. Ol dispela lain bai i kam na inapim olgeta hap bilong graun bilong yu, Emanuel.” *** Harim gut, yupela ol manmeri bilong olgeta kantri i stap klostu na i stap longwe. Yupela i ken i go het na bungim strong bilong yupela na redi long pait. Tasol strong bilong yupela bai i bruk, na yupela bai i kirap nogut na longlong nabaut. Yupela i ken i go het na pasim tok long mekim wanem samting yupela i ting long mekim. Tasol yupela i no inap mekim. Olgeta dispela toktok bilong yupela bai i no gat kaikai bilong en, long wanem, God i stap wantaim mipela. Mi pilim strong bilong Bikpela i kam long mi, na em i tokim mi olsem, “Yu no ken wanbel wantaim tingting bilong ol dispela manmeri, na yu no ken bihainim pasin ol i mekim. Taim ol manmeri i tok, sampela lain i bin pasim tok bilong bagarapim kantri Juda, yu wantaim ol lain bilong yu i no ken ting dispela tok i tru. Na taim ol manmeri i pret na guria, yupela i no ken pret na guria olsem ol. Yupela i mas save olsem, mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yupela i mas pret long mi wanpela tasol. Mi stap olsem strongpela ples hait bilong ol manmeri. Tasol mi stap olsem ston long rot bilong ol manmeri bilong Israel na Juda. Na planti bilong ol bai i sutim lek na pundaun na bagarap. Na long ol manmeri bilong Jerusalem mi stap olsem trap bilong holimpas ol. Na planti bilong ol bai i pas long dispela trap.” *** Long ai bilong ol disaipel bilong mi, mi karamapim na pasim ol dispela tok Bikpela i bin givim mi, na mi bin raitim. Na mi putim mak bilong mi long en. Nau bai mi wet tasol long Bikpela long em i ken mekim ol samting em i bin tok long mekim. Em i givim baksait pinis long ol manmeri bilong Israel, na bai em i no moa lukluk i kam long ol. Tasol mi bai bilip strong long em. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i stap long maunten Saion, em i bin givim ol dispela pikinini long mi. Na em i putim mipela i stap olsem mak bilong ol samting em i laik mekim long ol manmeri bilong Israel. Ol manmeri bai i tokim yupela long i go long ol dispela man na meri i save toktok wantaim tewel bilong ol man i dai pinis, na kisim tingting bilong ol. Dispela ol lain i save toktok olsem ol longlong man na mekim kain kain nois long maus bilong ol. Tasol ol manmeri i dai pinis, ol i no inap givim tingting long ol manmeri i stap yet. Olsem na bilong wanem ol i save ran i go long ol manmeri i dai pinis long kisim tingting bilong ol? Ol i mas i go long God bilong ol. Ol i mas painimaut tingting bilong God long ol lo na tok bilong en. Sapos ol i no mekim olsem, orait ol bai i stap yet long tudak, na ol i no inap lukim gutpela taim. Nogat. Ol bai i kisim taim nogut stret. Bai ol i gat bikpela bel hevi na hangre na bai ol i raun nabaut long kantri. Hangre bai i mekim ol i kros na bai ol i tok nogut long king na long God bilong ol. Bai ol i lukluk antap long skai na daunbilo long graun, tasol bai ol i no lukim wanpela gutpela samting. Nogat. Bai ol i lukim ol hevi na taim nogut tasol i stap long olgeta hap, olsem bikpela tudak i karamapim olgeta. Na bai ol i no gat rot bilong ol i ranawe na abrusim dispela taim bilong hevi. Bipo Bikpela i bin bagarapim olgeta ples bilong ol lain Naptali na Sebulun, na ol i sem nogut tru. Tasol long wanpela taim bihain, ol ples i stap long Bikrot i go long Solwara, na ol ples i stap long hapsait bilong wara Jordan, na olgeta hap bilong distrik Galili, em dispela distrik i gat planti manmeri bilong ol arapela kantri tu i stap long en, bai olgeta dispela ples i kisim biknem, na taim nogut bilong ol bai i pinis. Ol manmeri i bin i stap long bikpela tudak, tasol nau ol i lukim bikpela lait. Ol i bin sindaun long ples tudak, tasol nau lait i kamap long ol. Bikpela, yu bin mekim ol manmeri bilong yu i kamap bikpela lain, na yu mekim ol i amamas moa yet. Ol i amamas long ai bilong yu, olsem ol i save amamas long taim ol i kisim ol kaikai i mau long gaden, na olsem ol soldia i save amamas long taim ol i winim pait na ol i tilim ol samting ol i bin kisim. Ol manmeri i amamas, long wanem, yu brukim pinis strong bilong ol birua bilong ol, olsem bipo yu bin brukim strong bilong ol Midian. Ol birua i bin bosim ol manmeri bilong yu na mekim ol i karim bikpela hevi, olsem man i putim hevipela plang long nek bilong bulmakau na i wok long bosim na paitim bulmakau long stik na hariapim em long mekim wok. Tasol yu brukim pinis dispela plang na stik bilong ol birua, na ol birua i no moa mekim nogut long ol manmeri bilong yu. Bai paia i kukim olgeta samting ol soldia i save putim na i go pait. Ol bikpela su bilong ol wantaim ol klos pait bilong ol i gat blut bilong man, em paia bai i kukim na pinisim olgeta. Olgeta hevi bai i pinis, na gutpela taim bai i kamap. *** Long wanem, wanpela pikinini man i kamap pinis long yumi, em wanpela pikinini God i givim long yumi. Em bai i stap king bilong yumi, na em bai i gat ol dispela nem, “Man bilong givim gutpela tingting tru” na “God i gat bikpela strong” na “Papa bilong i stap oltaim oltaim” na “King bilong kamapim gutpela sindaun na bel isi.” Dispela king bai i stap senis bilong King Devit, na em bai i sindaun long sia king bilong Devit na bosim ol manmeri. Strong bilong gavman bilong en bai i wok long kamap bikpela oltaim, na bai i no gat pait na ol manmeri bai i sindaun gut oltaim. Long wanem, dispela king em i king bilong mekim gutpela na stretpela pasin tasol, na dispela pasin bilong en bai i mekim em i stap strongpela king, nau na olgeta taim bihain. Bikpela I Gat Olgeta Strong i gat strongpela laik tru long mekim gut long ol manmeri bilong en, olsem na em bai i mekim ol dispela samting i kamap. Bikpela i tok pinis, bai em i mekim save long kantri Israel, em ol lain tumbuna bilong Jekop. Na taim dispela taim nogut i kamap long ol, olgeta manmeri bilong biktaun Samaria na bilong ol arapela hap bilong kantri, ol bai i save olsem, Bikpela i bin mekim dispela samting long ol. Nau ol i ting ol i moa yet na ol i wok long litimapim nem bilong ol yet. Ol i tok olsem, “Ol birua i bin brukim ol haus brik bilong mipela na ol i bin katim ol diwai fik. Tasol mipela i no wari. Em i samting nating. Mipela bai i katim ston na wokim ol strongpela haus, na mipela bai i planim ol gutpela diwai sida bilong kisim ples bilong ol diwai fik.” Bikpela i belhat long ol Israel, olsem na em i kirapim pinis bel bilong ol birua bilong ol bilong kam pait long ol. Em i kirapim bel bilong ol Siria long hap sankamap, em ol lain bilong King Resin, na em i kirapim bel bilong ol Filistia long hap san i go daun. Na tu em i kirapim bel bilong ol birua bilong King Resin yet long kam pait long ol Israel na daunim ol. Bikpela i mekim olsem pinis, tasol dispela bai i no pinisim belhat bilong en. Nogat. Em i apim han i stap yet. *** Ol manmeri bilong Israel i no tanim bel. Bikpela I Gat Olgeta Strong i mekim save long ol, tasol ol i no kam bek long em. Olsem na Bikpela i bin mekim save long kantri Israel. Long wanpela de tasol em i bin katim het na tel bilong Israel. Het em i makim ol lapun na ol man i gat biknem. Na tel em i makim ol profet i bin autim giaman tok long ol manmeri. Ol hetman i no bin soim gutpela rot na pasin long ol manmeri, olsem na ol manmeri i lus pinis. Olgeta manmeri i lusim God na i kamap haiden pinis. Olgeta toktok na pasin bilong ol i nogut tru. Olsem na Bikpela bai i bagarapim olgeta bilong ol. Em bai i no larim wanpela bilong ol yangpela man i stap. Na em bai i no marimari long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Bikpela bai i mekim olsem, tasol dispela bai i no pinisim belhat bilong en. Nogat. Em i apim han i stap yet. Kain kain pasin nogut bilong ol manmeri yet i bagarapim ol. I olsem paia i kirap long gras nogut na kalap i go long ol bikpela diwai na kukim bikbus, na bikpela smok i go antap. Bikpela I Gat Olgeta Strong em i belhat moa moa yet na em i mekim save long olgeta manmeri long olgeta hap bilong dispela graun. Em i pinisim ol olsem paia i kukim bikbus na i pinisim olgeta samting. Tingting bilong olgeta wan wan man na meri i bilong daunim ol arapela na pulim ol samting bilong ol. Tasol dispela i no inapim laik bilong ol. Ol i olsem man i kaikai planti, tasol em i no pulap. Na ol i mekim dispela pasin long ol wanlain bilong ol tu. Ol lain Manase i laik daunim ol Efraim, na ol Efraim i laik daunim ol Manase. Na tupela lain wantaim i laik daunim ol Juda. Bikpela i larim ol i bagarapim ol yet, tasol dispela i no pinisim belhat bilong en. Nogat. Em i apim han i stap yet. Bai yupela i bagarap, yupela ol man i save kamapim ol nupela nupela lo, bilong ol dispela lo i ken helpim yupela long winim kot na kisim ol samting bilong ol rabisman. Olsem na long taim ol rabisman i kamap long kot, ol dispela lo i no save helpim ol, na ol i save lus long kot. Long dispela pasin i no stret, yupela i save daunim ol dispela tarangu manmeri bilong Bikpela na stilim ol samting bilong ol meri, man bilong ol i dai pinis, na bilong ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. *** Long taim God i makim pinis bilong bekim ol pasin nogut bilong yupela na mekim save long yupela, bai yupela i mekim wanem? Taim em i kisim ol man bilong wanpela longwe kantri i kam olsem wanpela strongpela win na bagarapim yupela, bai yupela i mekim wanem? Bai yupela i ran i go long husat na kisim helpim? Na ol dispela planti samting yupela i bin kisim, bai yupela i putim i stap long wanem hap? Bai yupela i no inap mekim wanpela samting. Nogat tru. Bai ol birua i kilim yupela long pait o bai ol i kisim yupela i go i stap wantaim ol kalabus. Bikpela bai i mekim ol dispela samting i kamap long yupela, tasol dispela bai i no pinisim belhat bilong en. Nogat. Em i apim han i stap yet. Mi Bikpela, mi tok, kantri Asiria bai i bagarap. Nau mi yusim Asiria na holim em olsem wanpela stik bilong paitim na mekim save long ol manmeri i mekim mi i belhat. Ol dispela manmeri i bin lusim mi na kamap haiden, na ol i mekim mi i belhat, olsem na mi salim ol Asiria i go bilong pait long ol na bilong kisim ol samting bilong ol na bilong daunim na krungutim ol, olsem man i wokabaut antap long graun malumalum long rot. Tasol tingting bilong king bilong Asiria yet i narakain long tingting bilong mi. Em i gat tingting bilong bagarapim planti arapela kantri tu, na bilong pinisim tru olgeta dispela kantri. Em i hambak na i tok olsem, “Mi winim pinis planti kantri na kisim ol biktaun bilong ol. Na ol king mi bin daunim, nau mi putim ol i stap ofisa long ami bilong mi. Mi winim taun Karkemis na taun Kalno na taun Arpat na taun Hamat na taun Damaskus na taun Samaria. *** Mi mekim save na bagarapim ol dispela kantri, em ol i gat planti piksa bilong ol giaman god i stap long ol. Na ol dispela giaman god bilong ol i no helpim ol. Ol dispela giaman god i winim ol giaman god bilong Jerusalem na Samaria. Mi bagarapim pinis Samaria wantaim ol giaman god bilong en. Na bai mi mekim wankain pasin long Jerusalem wantaim ol giaman god bilong en.” King i tok olsem, tasol mi Bikpela, mi tok, taim king bilong Asiria i mekim pinis ol samting mi bin makim em long mekim long maunten Saion na Jerusalem, orait bai mi mekim save long em, long wanem, em i ting em i moa yet na em i litimapim nem bilong em yet. Em i hambak na i tok olsem, “Long strong na save bilong mi yet, mi bin mekim ol dispela samting, long wanem, mi gat gutpela save tru bilong mekim ol samting. Mi rausim pinis ol mak bilong ol kantri, na olgeta dispela kantri i stap aninit long mi tasol. Na mi kisim ol gutpela gutpela samting ol i bin bungim i stap. Mi strongpela man tru, olsem na mi krungutim na daunim ol manmeri bilong ol dispela kantri. Olgeta kantri bilong dispela graun i olsem wanpela haus bilong pisin, na mi bin kisim ol gutpela samting bilong ol isi tasol olsem mi kisim ol kiau bilong pisin. Mama pisin i no i stap bilong singaut long mi na ranim mi na mekim mi lusim ol kiau bilong en.” King i tok olsem, tasol mi Bikpela, mi laik askim, inap long wanpela tamiok i tok olsem em yet i bikpela, na strong bilong en i winim strong bilong man i holim em na i katim samting long en, a? Inap wanpela so i tok em yet i winim man i holim em na katim samting, a? Ol hap diwai bilong pait i no save holim man na karim i go bilong pait. Nogat. Ol man i save karim ol dispela hap diwai na pait long ol. Nau Bikpela I Gat Olgeta Strong i laik salim wanpela kain sik nogut bilong mekim save long ol Asiria na pinisim bikpela strong bilong ol. Na tu em i laik kirapim paia bilong kukim na pinisim ol gutpela gutpela samting bilong ol. Bikpela em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na em i stap olsem lait bilong ol manmeri bilong Israel. Tasol long ol Asiria, em bai i kamap olsem bikpela paia na kukim kantri bilong ol. Long wanpela de tasol bai em i kukim olgeta gras nogut na kalap i go kukim ol bikpela bikpela diwai na ol gutpela graun bilong wokim gaden. Bikpela bai i bagarapim ol Asiria na pinisim ol tru, olsem sik i bagarapim na pinisim strong bilong wanpela sikman. Olgeta samting bilong kantri Asiria bai i pinis, na wan wan diwai tasol bai i sanap, inap long liklik pikinini tu i kaunim. Bikpela i makim pinis wanpela taim bilong ol liklik lain Israel i stap yet long ol lain tumbuna bilong Jekop, ol i ken singaut long em. Ol Israel i bin pret long ol birua bilong ol na ol i bin singaut long ol man bilong wanpela kantri, na wetim ol dispela lain long helpim ol. Tasol ol man bilong dispela kantri bai i tanim na bagarapim ol. Na long dispela taim bai ol i singaut long Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na bai ol i wetim em tasol long helpim ol. Na dispela liklik lain manmeri bilong Israel i stap yet, bai ol i kam bek long God i gat bikpela strong. Nau ol manmeri bilong Israel i planti tumas, olsem wesan bilong nambis, tasol bai ol i bagarap, na liklik lain tasol bai i kam bek. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok pinis long bagarapim kantri olgeta, na em bai i bagarapim. Na em bai i kamapim stretpela pasin bilong en moa yet, na bai ol manmeri i lukim. *** God, Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong mi i stap long taun Saion, yupela i no ken pret long ol Asiria, maski ol i paitim yupela na mekim nogut long yupela, olsem ol Isip i bin mekim bipo. Nau mi larim ol Asiria i bagarapim yupela, long wanem, mi belhat yet long yupela. Tasol liklik taim i stap yet bilong mi pinisim belhat bilong mi long yupela, na bai mi tanim na bagarapim ol Asiria. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, bai mi paitim ol long wip olsem mi bin paitim ol Midian klostu long Ston bilong Orep. Bai mi apim han na paitim ol Asiria olsem bipo mi bin mekim long ol Isip na ol i bagarap long solwara. Nau ol Asiria i wok long daunim yupela na bosim yupela olsem man i putim plang long nek bilong bulmakau na i hariapim bulmakau long mekim wok. Na ol Asiria i sindaun gut. Na dispela pasin bilong ol i mekim mi i belhat. Olsem na long dispela taim mi makim pinis, bai mi pinisim strong bilong ol Asiria na bai ol i no moa givim hevi long yupela gen.” Ol birua i kamap pinis long taun Ai. Ol i kam olsem long taun Mikron. Na ol i lusim kaikai samting bilong ol long taun Mikmas. Ol i go daun na kalapim baret bilong wara, na ol i go antap na slip long taun Geba. Ol manmeri bilong taun Rama i pret nogut tru. Na ol manmeri bilong taun Gibea, em taun bilong King Sol, ol i lusim taun na ranawe. Yupela ol manmeri bilong taun Galim, yupela singaut strong. Putim yau, yupela ol manmeri bilong ples Laisa. Sori tru, yupela ol manmeri bilong taun Anatot, ol manmeri bilong ples Matmena na taun Gebim i ranawe pinis bilong painim ol ples bilong hait. Nau ol birua i kamap pinis long taun Nop. Ol i lukluk i kam long maunten Saion, na ol i brukim han bilong soim olsem ol i redi long bagarapim taun Jerusalem. Long bikpela strong bilong en, God, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i daunim ol bikpela na strongpela man i gat biknem. Nau ol i stap olsem ol bikpela na longpela diwai, tasol em bai i katim ol na bai ol i pundaun. Maski ol i sanap strong olsem ol gutpela diwai bilong Lebanon na ol i olsem ol bikpela na longpela diwai bilong bikbus, em bai i katim ol i go daun. Lain bilong Jesi i stap olsem as bilong diwai ol i katim pinis. Tasol nupela kru bai i kamap long dispela as bilong diwai. Spirit bilong Bikpela bai i kam i stap long em na givim em gutpela save na tingting, na bai em i stap strongpela king na i gat gutpela tingting na save bilong bosim ol manmeri bilong en. Em bai i save long tingting bilong Bikpela. Oltaim em bai i stap aninit long Bikpela, na dispela pasin bai i mekim em i amamas moa yet. Long taim em i harim kot, em i no inap skelim man long ol toktok em i harim na long ol samting em i lukim long ai tasol. Nogat. Long stretpela pasin bilong skelim kot, em bai i harim wari bilong ol rabisman na em bai i helpim ol tarangu, ol arapela i daunim ol na mekim nogut long ol. Em i tok, na ol manmeri i gat asua bai i karim pen, na ol man nogut bilong bikhet bai i dai. Long stretpela pasin olsem, em bai i bosim ol manmeri bilong en. Em bai i stap strong na mekim gut wok bilong en oltaim. Ol wel dok na ol pikinini sipsip bai i stap gut wantaim, na ol lepat bai i slip wantaim ol pikinini meme. Ol pikinini bulmakau wantaim ol yangpela laion bai i raun na kaikai wantaim, na ol liklik mangi bai i was long ol. Ol bulmakau na ol bea bai i kaikai wantaim, na ol pikinini bilong ol bai i slip wantaim. Na ol laion bai i kaikai gras olsem ol bulmakau. Ol liklik pikinini i dring susu yet, ol bai i pilai klostu long ol hul bilong ol snek nogut. Long olgeta ples antap long maunten bilong Bikpela, olgeta samting bai i stap gut wantaim. Bai i no gat wanpela i mekim nogut long narapela, long wanem, olgeta samting long graun bai i save tru long Bikpela. Dispela save bai inapim olgeta hap graun olsem solwara i inapim mak bilong en olgeta. Long dispela taim Bikpela i makim, nupela king bilong lain bilong Jesi bai i stap olsem mak bilong bungim olgeta lain manmeri. Ol bai i kam long em, na taun bilong en bai i gat biknem. Long dispela taim Bikpela bai i soim strong bilong en namba 2 taim gen na em bai i kisim ol manmeri bilong en na bringim ol i kam bek gen long ples bilong ol. Dispela ol liklik lain manmeri i stap yet long kantri Asiria na Isip na Sudan na Elam na Babilonia na Hamat na long ol ailan long solwara Mediterenian. Bikpela bai i sanapim wanpela mak bilong olgeta lain manmeri i ken lukim, na em bai i bungim gen ol dispela manmeri bilong Israel na Juda, em ol birua i bin karim i go kalabus. Nau ol i stap nabaut long olgeta hap bilong graun, tasol Bikpela bai i bringim ol i kam bek gen. Kantri Israel bai i no moa bel nogut long kantri Juda. Na Juda bai i no moa birua long Israel. Nogat. Tupela bai i bung na pait long ol Filistia long hap bilong san i go daun. Na tupela bai i pait na kisim ol samting bilong ol manmeri i stap long hap bilong sankamap. Bai tupela i winim ol manmeri bilong kantri Idom na Moap na Amon, na tupela bai i bosim ol dispela kantri. Bikpela bai i mekim solwara Retsi i drai olgeta. Na bai em i mekim hatpela win i kam, na dispela win bai i mekim wara Yufretis i drai na i go liklik. Wara bai i ran long 7-pela liklik baret tasol. Olsem na long dispela taim rot bai i op olsem bikrot, bilong ol manmeri i ken lusim Asiria na wokabaut i kam. Dispela bai i wankain olsem rot i op long ol Israel long taim ol i bin lusim Isip na i kam. *** Long dispela taim yupela Israel bai i singim song olsem, “Bikpela, mi litimapim nem bilong yu. Yu bin belhat long mi, tasol belhat bilong yu i pinis, na yu mekim gut long mi. Na nau bel bilong mi i stap gut. “God i bin kisim bek mi. Na bai mi bilip strong long em na mi no ken pret. God, Bikpela i save mekim mi i stap strong na mi singim song bilong litimapim nem bilong en. Long wanem, em i bin kisim bek mi.” Hul wara i no save pinis, em i save givim wara long ol samting, na ol i stap gut. Bikpela i olsem dispela wara i no save pinis. Oltaim em i save helpim yupela na mekim yupela i stap strong. Olsem na yupela bai i amamas long i go long Bikpela na askim em long helpim yupela. Na long dispela taim bai yupela i singim song olsem, “Kolim nem bilong Bikpela na singaut long em na tok tenkyu long em. Tokaut long olgeta lain manmeri long ol bikpela wok em i bin mekim, na tokim ol long em i gat biknem. Singim ol song na litimapim nem bilong Bikpela. Em i kisim biknem long ol gutpela gutpela wok em i mekim. Tokim olgeta lain manmeri long ol gutpela gutpela wok bilong en. God bilong Israel em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Em i gat biknem na em i stap wantaim yupela ol manmeri bilong Saion. Olsem na yupela i mas amamas na singaut strong na singim song long em.” God i laik bagarapim kantri Babilon, olsem na long samting olsem driman em i givim ol dispela tok long Aisaia, pikinini bilong Emos. Bikpela i tok olsem, “Sanapim wanpela mak antap long maunten i no gat diwai, na bai ol lain soldia i ken lukim na i kam bung. Singaut strong long ol i mas kam hariap. Poinim han na makim ol bikpela dua bilong taun Babilon, na salim ol i go bilong pait long en. Mi belhat nogut tru long ol Babilon, na mi yet mi makim ol gutpela na strongpela soldia bilong mi, na mi singautim ol i kam bilong mekim save long ol Babilon. Ol dispela soldia i amamas moa yet long pait long ol Babilon.” Yupela harim dispela bikpela nois i kamap antap long ol maunten. Em i nois bilong bikpela lain man, em ol soldia bilong planti kantri i kam bung. Bikpela I Gat Olgeta Strong i bungim ol ami bilong en bilong pait. Ol i kam long kantri i stap longwe tru, na ol i olsem banara na spia bilong Bikpela. Bikpela i belhat nogut tru na em i bungim ol na yusim ol bilong bagarapim na pinisim tru olgeta kantri bilong graun. Yupela krai strong, long wanem, taim Bikpela i makim bilong olgeta manmeri i sanap long kot bilong en, em i kam klostu pinis. Long dispela taim, God I Gat Olgeta Strong bai i salim bikpela bagarap i kam. Olsem na bun bilong olgeta manmeri bai i slek, na strong bilong ol bai i pinis olgeta. Olgeta bai i pret nogut tru, na ol bai i pilim bikpela pen, olsem meri i save pilim long taim em i laik karim pikinini. Pes bilong olgeta bai i soim olsem ol i gat bikpela pen, na taim ol i lukluk long pes bilong ol arapela, bai ol i pret nogut tru. Tru tumas, dispela taim nogut tru i kam nau, em i taim Bikpela i bin makim bilong kam wantaim bikpela belhat bilong en na bagarapim olgeta hap bilong graun na pinisim tru olgeta man na meri i save mekim sin. Long dispela taim lait bilong olgeta sta bai i dai. Na san bai i kamap, tasol lait bilong en bai i go tudak, na mun bai i no moa lait. Bikpela i tok olsem, “Sin bilong ol manmeri i pulap long dispela graun, olsem na bai mi mekim save long ol bilong bekim sin bilong ol. Bai mi daunim olgeta man i save litimapim nem bilong ol yet, na bai mi mekim save long ol man i ting ol i moa yet, na ol i wok long mekim nogut long ol arapela. Planti manmeri tru bai i dai, na bai mi larim wan wan tasol i stap, na bai i hat tru long lukim ol. I olsem i hat tru long painim gutpela gol. Long dispela taim, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, bai mi kam wantaim bikpela belhat bilong mi. Na bai mi mekim skai wantaim graun i guria, na graun bai i surik na lusim ples bilong en.” Long dispela taim olgeta manmeri bai i pret tru na ranawe olsem ol wel abus i ranawe taim man i laik sutim ol, na olsem ol sipsip i no gat wasman na i longlong nabaut. Bai ol i ranawe i go bek long as ples bilong ol. Tasol wanem man ol birua i holim bai ol i sutim i dai long bainat. Na ol birua bai i pulim ol liklik pikinini long han bilong ol mama, na taim ol papamama i lukluk yet, bai ol i tromoi ol pikinini i go long graun na bai ol i dai. Na ol birua bai i bagarapim ol haus bilong ol na stilim ol samting bilong ol, na goapim ol meri bilong ol. Bikpela i tok, “Mi kirapim bel bilong ol Midia long ol i kam pait long Babilon. Ol i no tingim silva na gol bilong ol Babilon na ol i bringim pait i kam. Nogat. Ol i tingting strong long pinisim tru ol Babilon. Bai ol i kilim ol yangpela man long ol banara na spia bilong ol. Na bai ol i kilim tu ol liklik na bikpela pikinini.” Biktaun Babilon em i naispela na gutpela tru na i winim ol arapela taun. Ol manmeri bilong Babilon i save amamas tru long gutpela nem bilong taun bilong ol. Tasol God bai i bagarapim Babilon olsem em i bin bagarapim taun Sodom na Gomora. I no gat wanpela man bai i stap long dispela ples gen. Na tu, ol Arap bai i no inap i kam sanapim haus sel bilong ol long dispela hap. Na ol wasman bilong sipsip bai i no inap bringim ol sipsip bilong ol i kam kaikai gras long dispela hap. Dispela ples bai i kamap ples nating na ol wel abus tasol bai i kam i stap long en. Ol pisin bilong nait bai i stap long ol haus. Ol muruk tu bai i stap, na ol wel meme bai i kalap kalap na ran i go i kam nabaut long taun. Na long ol haus bilong king na bilong ol bikman ol wel dok bai i kam i stap na singaut nabaut. Tru tumas, taim bilong Babilon i bagarap em i kamap klostu pinis. Bikpela bai i sori gen long ol manmeri bilong Israel na em bai i makim ol gen olsem ol manmeri bilong em yet. Na em bai i bringim ol i go bek long graun bilong ol yet. Na ol manmeri bilong ol arapela lain bai i kam i stap wantaim ol na bai ol i kamap olsem ol manmeri bilong Israel stret. Na Bikpela bai i mekim ol manmeri bilong ol arapela kantri i helpim ol Israel long kam bek long graun bilong ol, em graun Bikpela i bin makim bilong ol. Na ol dispela manmeri bai i kamap olsem ol wokman na wokmeri nating bilong ol Israel. Ol lain i bin kalabusim ol Israel bipo, nau bai ol i stap kalabus bilong ol Israel. Bipo ol dispela lain i bin daunim ol Israel na mekim nogut long ol, tasol nau bai ol Israel i bosim ol. Bikpela bai i pinisim pen na taim nogut bilong yupela Israel na bai yupela i stap gut. Ol arapela i bin daunim yupela na yupela i bin mekim hatpela wok bilong ol, tasol olgeta dispela hevi bai i pinis. Na taim Bikpela i mekim olsem, orait yupela bai i singim song i gat tok bilas long king bilong Babilon. Dispela song i olsem, “Lukim, strongpela king i pundaun pinis. Olsem wanem na dispela man bilong mekim olkain strongpela wok em i bagarap? Bikpela tasol i bin pinisim strong bilong dispela man i bin mekim nogut long ol manmeri na mekim ol i pret nogut tru. *** Dispela king i bin belhat nating long ol arapela lain manmeri na i mekim nogut long ol. Na em i no malolo long mekim olkain pasin nogut bilong bagarapim ol arapela kantri. Tasol nau olgeta hap graun i ken i stap bel isi gen, na olgeta manmeri i ken singaut amamas. “Ol diwai pain na diwai sida bilong maunten Lebanon, ol tu i amamas long yu i dai pinis. Ol i tok, ‘I no gat man moa bai i kam katim mipela gen.’ “Ples bilong ol man i dai pinis i redim ol samting bilong tok welkam long yu. Em i tok, ‘Yupela ol bikman, kirap. Na yupela ol king, lusim sia king bilong yupela. Yupela olgeta i mas kam bungim dispela man i kam nau.’ Olgeta bilong ol bai i mekim kain tok olsem long yu, ‘Olaman, mipela i bin ting strong bilong yu i winim tru strong bilong mipela. Tasol nau strong bilong yu i pinis olgeta na yu kamap wankain olsem mipela. Bipo yu save putim olkain naispela bilas na ol manmeri i save mekim musik long ol gita samting bilong litimapim biknem bilong yu. Tasol nau ol binatang bilong graun bai i kamap bet bilong yu, na bai yu slip antap long ol. Na ol liklik snek bai i karamapim yu olsem blanket.’ “Yu bin i gat biknem tru. Long ai bilong ol manmeri yu bin i stap olsem sta bilong moning i lait antap long skai. Tasol nau yu pundaun pinis, yu strongpela man bilong pait, yu man bilong winim planti kantri. Yu bin i gat tingting olsem, ‘Bai mi abrusim ol sta na i go antap tru long heven. Na bai mi putim sia king bilong mi antap tru long ol sta bilong God. Na tu bai mi sindaun antap tru long dispela maunten long hap not ol god i save kam bung long en. Bai mi go antap tru long ol klaut na bai mi stap olsem God Antap Tru.’ “Tasol sori tumas, yu pundaun pinis na bai yu go daunbilo tru long ples bilong ol man i dai pinis, na bai yu stap aninit tru. Long dispela ples, ol man i dai pinis bai i lukim yu na kirap nogut tru. Na bai ol i lukluk strong long yu na askim olsem, ‘Ating dispela man tasol i bin mekim graun i guria na ol king bilong ol arapela kantri i pret na guria, a? Ating dispela man tasol i bin bagarapim ol taun na mekim ol graun i kamap ples nating, a? Ating dispela man tasol i no bin marimari long ol man em i bin kalabusim na em i no larim ol i go bek long ples bilong ol.’ “Taim ol arapela king i dai ol manmeri i save mekim gut long ol bodi bilong ol na planim ol long naispela matmat. Tasol yu nogat. Ol i tromoi bodi bilong yu olsem man i katim han bilong diwai na tromoi bilong sting. Bodi bilong yu i stap long rot aninit long ol bodi bilong ol arapela man i dai long pait. Na ol man i krungutim taim ol i ran i go i kam. Tewel bilong yupela olgeta bai i go daunbilo tru long ples bilong ol man i dai pinis. Bai ol i no mekim gut long bodi bilong yu na planim yu olsem ol arapela king. Long wanem, yu bin bagarapim kantri bilong yu na kilim ol manmeri bilong yu yet. “I gutpela sapos ol lain pikinini bilong dispela king nogut i ken pinis olgeta long graun. Olsem na bringim ol pikinini bilong en i kam na kilim ol i dai bilong bekim ol pasin nogut papa bilong ol wantaim ol tumbuna bilong ol i bin mekim. Na bai i no gat wanpela bilong ol i ken i stap na kamap king na bosim ol kantri na wokim gen ol taun long olgeta hap.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Mi Bikpela, mi yet bai mi pait long ol Babilon na bagarapim ol na pinisim olgeta. Bai mi no larim wanpela bilong ol i stap. Nogat tru. Olgeta man na meri na ol pikinini bai i pinis. Bai mi brumim Babilon long brum bilong mi, em brum bilong bagarapim olgeta samting. Na bai mi mekim Babilon i kamap ples tais, na ol pisin bilong tais bai i stap long en. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i mekim wanpela strongpela tok olsem, “Tru tumas, samting mi tingting pinis long mekim, em bai mi mekim. Ol Asiria i kam long graun bilong mi na i mekim ol manmeri bilong mi i karim bikpela hevi. Ol Israel i stap olsem bulmakau, man i bin putim hevipela plang long nek bilong en na i bosim em long mekim wok. Tasol taim ol Asiria i stap yet long ol ples maunten bilong Israel, bai mi krungutim ol na memeim ol. Na dispela bikpela hevi ol Israel i karim, em bai i pinis olgeta.” Dispela kain pasin tasol Bikpela i tingting pinis long mekim long olgeta strongpela kantri bilong graun. Olsem na em i apim han bilong en na i redi long bagarapim ol. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tingting pinis long mekim olsem, na husat inap pasim em? Em i apim han pinis, na i no gat wanpela bai i putim han bilong en i go daun. Long yia King Ahas i dai, Bikpela i givim wanpela tok. Dispela tok i olsem, “Ol manmeri bilong Filistia, yupela harim. Dispela stik i bin paitim yupela i bruk pinis, tasol yupela i no ken ting yupela bai i stap gut. Taim wanpela snek nogut i dai, narapela snek i nogut tru i save kisim ples bilong en. Na dispela snek i kamapim narapela snek i nogut moa yet, em snek i gat wing bilong flai i go i kam. Ol rabisman i sot tru long ol samting, bai ol i stap gut na bel isi. Tasol long yupela Filistia, mi Bikpela, bai mi salim taim bilong bikpela hangre i kam, na dispela hangre bai i kilim yupela na pinisim yupela olgeta. “Yupela ol biktaun bilong Filistia, na yupela ol manmeri i stap long ol, yupela olgeta i mas pret na krai nogut na singaut strong. Long wanem, wanpela bikpela lain ami i kam long hap not, na smok bilong paia i kamap baksait long ol. Olgeta soldia bilong dispela ami ol i strongpela soldia bilong pait na i no gat wanpela bilong ol i lusim lain na i wokabaut i kam bihain.” Bai yumi bekim tok olsem wanem long ol Filistia i kam askim yumi long helpim ol? Bai yumi bekim tok bilong ol olsem, “Bikpela bilong mipela Israel i makim pinis taun Saion olsem ples hait. Na taim ol manmeri bilong en i gat bikpela hevi na trabel, ol i ken i go long en na i stap gut.” Kantri Moap i bagarap pinis, na Bikpela i givim dispela tok. Long nait ol birua i kam long kantri Moap na bagarapim taun Ar na taun Kir na nau Moap i bagarap olgeta. Olsem na ol manmeri bilong biktaun Dibon i go long ol ples bilong lotu long ol giaman god antap long ol liklik maunten na ol i krai. Ol Moap i sori na i krai long taun Nebo na taun Medeba i bagarap pinis. Ol i sori tru na rausim gras bilong het na mausgras bilong ol na ol i pasim klos bilong sori na wokabaut long ol rot bilong taun. Maski ol i stap antap long ol haus bilong ol o long ples bung, olgeta i krai moa yet, na planti wara i pundaun long ai bilong ol. Ol manmeri bilong taun Hesbon na taun Eleale, ol tu i krai nogut tru, na ol manmeri i stap long taun Jahas ol inap harim krai bilong ol. Ol strongpela soldia tu i krai na i singaut. Strong bilong ol Moap i pinis olgeta. Mi krai sori long ol Moap, long wanem, ol i lusim ples bilong ol na ol i ranawe i go long taun Soar na taun Eklat Selisia. Ol i wok long krai moa yet na i bihainim rot i go antap long taun Luhit. Na tu ol i krai na bihainim rot i go long taun Horonaim. Na krai bilong ol i kamap bikpela moa. Wara Nimrim i drai olgeta na ol gras i stap arere long en, ol tu i drai. Dispela hap i luk olsem bai i no gat gras na diwai samting i kamap gen long en. Ol Moap i kisim ol gutpela samting ol i bin bungim i stap long ol taun bilong ol na ol i ranawe wantaim ol dispela samting. Ol i bihainim rot i go olsem long Ples Daun Bilong Ol Diwai na ol i lusim kantri Moap. Ol manmeri i stap long taun Eklaim na taun Berelim na long olgeta taun na ples insait long kantri Moap, ol i krai. Na krai bilong ol i kamap bikpela tru. I tru, blut bilong ol Moap i pulap long wara Dimon. Tasol Bikpela i tok, em bai i mekim save moa yet long ol Moap. Em i tokim ol laion nogut tru long kamap na bagarapim ol dispela Moap i bin ranawe na tu long bagarapim ol liklik lain Moap i stap yet long kantri bilong ol. Yumi ol manmeri bilong Moap i ranawe i kam i stap long Sela, biktaun bilong ol Idom, yumi mas salim pikinini sipsip i go long king bilong Juda long Jerusalem. Dispela sipsip i bilong soim king olsem, yumi laik stat long givim takis long en gen. Ol man i bringim sipsip i go, ol i mas bihainim rot bilong ples drai na i go kamap long maunten Saion. Na ol i mas tokim king olsem, “King, ol birua i ranim mipela long ol taun na ples bilong mipela, na mipela i ranawe i go i stap long arere bilong wara Arnon, na mipela i stap nogut tru. Mipela i krai na raun nabaut long dispela hap olsem ol pikinini pisin i pundaun long haus bilong ol na i raun nabaut long bus. Olsem na mipela i laik bai yupela i skelim tok bilong mipela na helpim mipela. Mipela i laik bai yu stap olsem ples hait bilong mipela, na mipela i ken i kam na hait long kantri bilong yu olsem ol man i save go long ples kol aninit long bikpela diwai bilong hait long hatpela san. Ol birua i bin ranim mipela long ples bilong mipela na mipela i stap tripman. Olsem na yu no ken larim ol i kam mekim nogut long mipela moa. Larim mipela i kam i stap long graun bilong yu. Yu ken was long mipela na bai ol birua i no ken bagarapim mipela. “Mipela i save, taim ol dispela hevi nau i wok long kamap long mipela ol i pinis, na ol birua i lusim kantri bilong mipela na ol i no moa mekim nogut long mipela, orait long dispela taim wanpela man bilong lain bilong Devit bai i kamap king. Na em bai i laikim tru ol manmeri bilong en na oltaim bai em i bosim ol long stretpela pasin tasol. Em bai i harim ol wari bilong ol manmeri bilong en na bai em i hariap na stretim. Na em bai i strong long mekim gutpela pasin oltaim.” Taim ol Juda i harim dispela tok bilong ol Moap, ol i toktok namel long ol yet olsem, “Yumi harim pinis olkain stori bilong ol pasin hambak bilong ol Moap. Ol i save mekim kain kain tok bilong litimapim nem bilong ol yet. Ol i ting ol i moa yet na ol i winim ol arapela lain manmeri, na ol i save tok bilas long ol. Tasol ol Moap ol i man bilong giaman. No ken bilipim tok bilong ol.” Olgeta manmeri bilong Moap i krai long pen na hevi ol i kisim. Bipo ol i bin i stap long taun Kirheres na ol i save kaikai ol pikinini wain ol i bin mekim drai. Na nau ol i tingim dispela gutpela kaikai, na ol i sori tru long ol yet na ol i krai, long wanem, olgeta gutpela samting bilong ol i bagarap pinis. Ol i tingim tu ol gutpela gaden wain i bin i stap klostu long taun Hesbon na taun Sipma, na ol i sori tumas. Bipo ol king bilong ol arapela kantri i save laikim tumas long dring wain i kam long ol dispela gaden, na dispela wain i save mekim ol i spak tru. Tasol nau olgeta dispela gaden i bagarap pinis. Ol i bin i gat planti gaden wain moa, stat long taun Hesbon na Sipma na i go inap long taun Jaser long hap not na i go inap long ples drai long hap sankamap, na i go olgeta long hapsait bilong raunwara Detsi long hap san i go daun. Mi krai long taun Jaser na long ol gaden wain bilong Sipma. Na tu wara bilong ai bilong mi i pundaun antap long taun Hesbon na Eleale. Long wanem, yupela olgeta i bagarap pinis, na ol manmeri bilong yupela i no inap i go long ol gaden wain bilong ol na amamas na singaut i go i kam bilong kisim ol pikinini wain i mau. Ol dispela gaden wain i bin karim planti pikinini wain, na taim ol manmeri i kisim, ol i bin amamas tru. Tasol nau dispela pasin bilong amamas na singaut em i pinis, na ol manmeri i no moa singim ol song bilong amamas. Na ol man i no moa krungutim pikinini wain long ol tang bilong wokim wain. Bikpela tasol i pasim pinis maus bilong ol na i pinisim amamas na singaut bilong ol. Olsem na bel bilong mi i sori tru long Moap na long ol manmeri bilong taun Kirheres. Mi sori olsem man i gat bikpela sori na i paitim gita na singim song bilong sori. Ol manmeri bilong Moap i bin i go lotu long giaman god bilong ol antap long ol liklik maunten, na ol i bin prea long dispela god insait long haus lotu bilong en. Ol i pinisim strong bilong ol long mekim dispela olgeta samting, tasol dispela pasin bilong ol i no bin helpim ol. Ol dispela tok bilong Moap i bagarap, em Bikpela i bin mekim bipo yet. Na nau Bikpela i tok moa olsem, “Tripela yia tasol i stap bilong ol Moap wantaim ol gutpela samting bilong ol i bagarap. Mi kaunim gut ol wan wan de bilong dispela tripela yia, na long de stret bilong namba 3 yia i pinis bai mi mekim ol samting mi bin tok long mekim long ol. Planti manmeri i stap nau long kantri Moap, tasol taim ples i bagarap pinis, ol liklik lain tasol bai i stap, na bai ol i no gat strong.” Bikpela i givim dispela tok long taun Damaskus bai i bagarap. Em i tok olsem, “Ol birua bai i bagarapim Damaskus, biktaun bilong ol Siria, na hip pipia tasol bai i stap. Bai i no gat manmeri moa i stap long ol taun bilong distrik Aroer. Olsem na ol ples bai i kamap ples bilong ol sipsip. Na ol dispela sipsip bai i stap gut, long wanem, bai i no gat man moa bilong pretim ol. Ol birua bai i bagarapim ol strongpela taun bilong kantri Israel, na tu bai ol i bosim ol manmeri bilong Damaskus. Nau kantri Israel na Siria i gat biknem na i gat bikpela lain manmeri i stap long ol. Tasol tupela kantri bai i bagarap na liklik lain manmeri tasol bai i stap. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis. “Long dispela taim biknem bilong kantri Israel bai i pinis. Na planti gutpela samting bilong ol wantaim planti lain manmeri bai i pinis, na kantri bai i stap rabis tru. I olsem sik i painim patpela man na em i kamap bun nating. Nau ol Israel i kamap planti tru olsem wit i kamap planti long ples daun bilong Refaim. Tasol taim ol birua i mekim save pinis long ol, bai ol i stap liklik lain tru olsem gaden ol man i katim wit pinis long en na wan wan stik wit tasol i sanap i stap. Na ol bai i kamap olsem diwai oliv ol man i bin paitim long stik na kisim planti oliv long en, na nau i gat wan wan pikinini tasol i stap long het na long ol han bilong en. Mi God, Bikpela bilong ol Israel, mi tok pinis.” Long dispela taim, ol manmeri bai i tanim bel na lotu long God bilong Israel, em God i bin wokim ol, na em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bai ol i no moa i go long ol alta ol yet i bin wokim na bai ol i no moa lotu long ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera na mekim lotu long ol alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Bai ol i pinis long dispela pasin bilong lotu long dispela ol samting ol i bin wokim long han bilong ol yet. Long dispela taim, taim God i bagarapim Israel, ol strongpela taun bilong ol bai i bagarap na i stap nating, olsem ol taun bilong ol lain i bin i stap long dispela graun bipo. Ol dispela lain i bin lusim ol taun bilong ol na ranawe long taim ol Israel i kam bilong pait long ol, na ol dispela taun i bin i stap nating antap long ol maunten na bus i bin karamapim ol. Israel, yu no tingim moa God i save kisim bek yu. Em i olsem bikpela ston yu save go na hait long en long taim nogut. Tasol tru tumas, yu lusim tingting olgeta long en. Na yu lotu long ol god bilong ol arapela lain, na yu ting ol dispela god bai i helpim yu na bai yu stap gut. Tasol bai yu bagarap na bai yu stap nogut tru na i no gat rot bilong yu i ken kamap orait gen. I olsem yu planim gaden wain na yu amamas long lukim ol han bilong diwai wain i kamap kwik tru na ol plaua i kamap. Tasol bai yu no inap kisim kaikai bilong en. Nogat. Wantu ol dispela diwai wain bai i drai na gaden bai i bagarap olgeta. *** Harim dispela bikpela nois. Em i nois bilong bikpela lain soldia bilong planti kantri i bung. Nois bilong ol i olsem nois bilong biksi i bruk na i pairap long nambis. Ol birua i kam olsem traipela si i bruk i kam. Tasol God i krosim ol na ol i ranawe i go bek long ples bilong ol. God i rausim ol olsem bikpela win i tromoi ol lip bilong diwai i go nabaut na olsem raunwin i karim das na pipia i go antap. Taim ol birua i kam banisim ples long apinun, ol manmeri i save pret nogut tru. Tasol long moning ol birua bai i no i stap moa. Long dispela kain pasin God i save pasim rot bilong olgeta lain birua i kam na i laik mekim nogut long yumi na stilim ol samting bilong yumi. Sori tumas long ol manmeri i stap long hapsait bilong ol wara bilong Sudan, long dispela graun i gat planti binatang i save flai i go i kam long en. Ol i save salim ol mausman bilong ol na ol i bihainim wara Nail na i kam daun long ol bot ol i wokim long wanpela kain gras i save kamap long wara. Yupela ol mausman bilong Sudan, yupela ol man bilong bringim tok hariap, yupela go bek long strongpela kantri bilong yupela, em kantri i gat planti wara. Ol manmeri bilong dispela kantri ol i longpela manmeri na ol i gat naispela skin. Na dispela kantri bilong yupela i gat biknem long pait na olgeta arapela kantri i save pret moa yet long en. Yupela ol manmeri i stap long olgeta hap bilong graun, yupela harim. Taim yupela i lukim ol i sanapim mak antap long maunten, yupela i mas lukim gut. Na taim wanpela biugel i krai, yupela i mas putim yau na harim gut, long wanem, Bikpela i tokim mi olsem, “Mi, Bikpela, mi stap long ples bilong mi long heven na taim mi lukim pasin bilong ol manmeri, mi save stap isi na lukluk tasol. Mi no bel kirap long bagarapim ol hariap. Nogat. Mi wet na mi stap isi tasol olsem san i lait strong antap long ples wesan na i luk olsem hat bilong en i kam antap, tasol paia tru i no kamap. Na tu mi stap isi olsem wara bilong nait i save stap isi na i pundaun long ol gaden long taim kaikai i klostu redi bilong kisim.” I tru, nau dispela kantri i kamap strong olsem diwai wain i kamap gut na ol plaua i kamap na i pundaun na ol pikinini wain i klostu redi long mau. Tasol Bikpela bai i bagarapim dispela kantri olsem man i belhat na i katim ol han bilong diwai wain long taim ol pikinini wain i no redi yet bilong kisim. Bikpela bai i salim ol birua i kam bagarapim tru dispela kantri na ol bodi bilong ol soldia bilong dispela kantri bai i slip nabaut long graun. Na ol tarangau na ol wel animal bilong bus bai i kam kaikai ol dispela bodi. Long taim bilong san bai ol tarangau i kaikai, na long taim bilong kol bai ol wel animal i kaikai ol dispela bodi. Long dispela taim Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i kisim ol presen i kam long dispela strongpela kantri, em kantri i gat planti wara. Ol manmeri bilong dispela kantri i longpela manmeri na ol i gat naispela skin. Na dispela kantri i gat biknem long pait na olgeta arapela kantri i save pret moa yet long en. Ol dispela lain bai i bringim ol presen bilong ol i kam long maunten Saion, em dispela ples Bikpela i bin makim bilong ol manmeri i ken i kam klostu long em na lotu long em. Bikpela i givim dispela tok long Isip bai i bagarap. Bikpela bai i sindaun antap long klaut na i spit i go long kantri Isip. Na taim em i kamap, ol giaman god bilong ol Isip bai i guria moa yet na ol manmeri bilong Isip bai i pret tru na strong bilong ol bai i pinis olgeta. Bikpela i tok olsem, “Bai mi kirapim bel bilong ol Isip na bai ol i pait long ol yet. Ol brata bai i pait namel long ol yet na ol pren bai i pait namel long ol yet. Ol taun bilong Isip bai i pait namel long ol yet, na ol provins tu bai i pait namel long ol yet. Bai mi paulim tingting na pinisim strong bilong ol Isip na bai ol i no inap mekim ol samting ol i tingting long mekim. Bai ol i askim ol giaman god bilong ol long helpim ol, na bai ol i go long ol man i save toktok wantaim ol tewel bilong ol man i dai pinis, na askim tingting bilong ol long wanem samting ol i mas mekim. Bai mi putim ol Isip i stap aninit long wanpela king nogut. Em i hatpela man na bai em i bosim ol strong tru. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” Wara Nail bai i go daun olgeta na graun bai i kamap na bai i drai tru. Taim wara i wok long drai isi isi, smel nogut bai i kamap. Na ol gras na pitpit i bin i stap long wara bai i drai olgeta. Na tu olgeta kaikai samting ol i planim klostu long arere bilong wara bai i drai na win bai i karim olgeta dispela samting i go. Ol man i save kisim pis long wara Nail bai ol i bel nogut na bai ol i krai, long wanem, bai i no gat pis bilong ol i kisim long ol huk na umben bilong ol. Na tu ol manmeri i save wokim laplap bai i bel hevi tru, long wanem, ol samting bilong wokim laplap i no kamap moa long ol gaden. Ol bikman bilong Isip bai i bagarap na ol wokman bai i stap nogut. Ol bikman bilong taun Soan ol i longlong man tasol. Na ol man bilong givim gutpela tingting long king bilong Isip, ol i givim kranki tok long em. King bilong Isip, ol dispela saveman i save tokim yu olsem, ol i kamap long ol lain famili bilong ol saveman bilong bipo na long ol lain famili bilong ol king i bin i gat planti save. Tasol ol i haitim save bilong ol we na ol i no tokim yu long ol samting Bikpela I Gat Olgeta Strong i laik mekim long Isip? Ol bikman bilong taun Soan na biktaun Memfis ol i longlong man tasol. Na tu, ol hetman bilong ol lain manmeri bilong Isip, ol i no stiaim gut kantri. Bikpela i bagarapim pinis tingting bilong ol Isip. Long dispela as na olgeta samting ol Isip i mekim, ol i go kranki, olsem spakman i krungutim traut bilong em yet na i laik pundaun. I no gat wanpela man inap helpim kantri Isip long stap gut, maski em i bikman o em i man nating. Long dispela taim, taim kantri Isip i karim olkain hevi olsem, ol bai i lukim Bikpela I Gat Olgeta Strong i apim han bilong en na i redi long mekim save long ol, na bai ol i pret na guria olsem ol meri. Na taim ol manmeri bilong Isip i harim ol i kolim nem bilong kantri Juda, dispela bai i mekim ol i tingting long Bikpela I Gat Olgeta Strong na long ol samting em i laik mekim long ol, na bai ol i pret moa yet. Long dispela taim ol manmeri bilong 5-pela taun bilong Isip bai i toktok long tok Hibru. Na ol manmeri bilong ol dispela taun bai i tok tru antap long nem bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong long ol bai i stap aninit long em. Wanpela bilong ol dispela taun bai ol i kolim long nem “Taun Bilong San.” Long dispela taim bai i gat wanpela alta bilong Bikpela i stap long graun bilong Isip. Na tu bai i gat wanpela pos ston ol i makim bilong Bikpela stret, em i stap long mak bilong kantri Isip. Dispela alta na pos ston bai i stap long Isip olsem mak bilong ol manmeri i ken lukim na tingim Bikpela I Gat Olgeta Strong. Na taim ol birua i kam mekim nogut long ol, ol bai i singaut long Bikpela na em bai i salim wanpela man bilong helpim ol na kisim bek ol. Na Bikpela bai i larim ol Isip i save olsem em yet em i Bikpela. Taim em i mekim olsem, bai ol Isip i save gut long em na lotu long em na bringim ol ofa i go long em. Na bai ol i mekim ol strongpela promis long em na bai ol i mekim ol samting ol i promis long mekim. I tru, Bikpela bai i mekim save long ol Isip, tasol dispela pasin em i mekim em i bilong stretim pasin nogut bilong ol. Na bai ol i tanim bel na i go bek long em, na em bai i harim prea bilong ol na mekim ol i stap gut. Long dispela taim bai i gat bikrot i stap namel long Isip na Asiria, na ol Asiria i ken wokabaut i go long Isip na ol Isip tu i ken wokabaut i go long Asiria. Na ol manmeri bilong dispela tupela kantri bai i lotu long Bikpela tasol. Long dispela taim kantri Israel bai i kamap poroman bilong Isip na Asiria, na taim ol arapela manmeri bilong graun i laik givim blesing long ol arapela, bai ol i tok olsem, “God i ken mekim gut long yupela olsem em i bin mekim long dispela tripela kantri, Isip na Asiria na Israel.” Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i givim blesing long ol na i tok, “Bai mi mekim gut long yupela ol Isip, ol manmeri bilong mi. Na bai mi mekim gut long yupela ol Asiria, ol manmeri mi yet mi bin wokim. Na bai mi mekim gut long yupela ol Israel, ol manmeri mi bin makim bilong mi yet.” King Sargon bilong Asiria i tok na namba wan ofisa bilong en i kisim ol ami bilong Asiria i go pait long taun Asdot long kantri Filistia. Tripela yia bipo long ol Asiria i kisim dispela taun bilong ol Filistia, Bikpela i bin tokim Aisaia, pikinini bilong Emos, long mekim dispela pasin. Aisaia i mas lusim klos bilong sori em i bin putim na lusim tu su long lek bilong en na wokabaut nating. Na Aisaia i bin harim tok bilong Bikpela na i mekim olsem Bikpela i tok. Orait na taim ol Asiria i kisim pinis taun Asdot, Bikpela i tok olsem, “Long tripela yia olgeta, Aisaia, wokman bilong mi, em i bin wokabaut nating na i no bin putim klos na su. Em i bin stap olsem mak bilong samting nogut bai i kamap long ol Isip na ol Sudan. Bai king bilong Asiria i go pait long kantri Isip na Sudan, na bai em i kalabusim ol yangpela wantaim ol lapun bilong dispela tupela kantri na bringim ol i go kalabus long narapela kantri. Na taim ol i go, bai ol i wokabaut nating na i no putim klos na su. Nogat. Bai ol i stap as nating na bai ol i sem nogut tru. Ol lain manmeri i save lukluk long kantri Sudan bilong helpim ol long pait na ol i save litimapim biknem bilong kantri Isip, bai ol i lukim dispela samting i kamap, na bai ol i kirap nogut na bai ol i bel nogut tru. Long dispela taim ol manmeri bilong nambis, em ol Filistia, ol bai i toktok namel long ol yet olsem, ‘Olaman. Yumi bin askim ol dispela strongpela kantri long redi long helpim yumi, nogut ol Asiria i kam bagarapim yumi. Tasol lukim, ol dispela kantri yet i bagarap. I no gat rot nau bilong yumi ken abrusim bainat bilong ol Asiria.’” Bikpela i givim dispela tok long Babilon bai i bagarap. Bikpela hevi na bagarap bai i kirap long ples drai nating, long dispela graun ol man i save pret tru long i go klostu long en. Em bai i spit i kam olsem ol strongpela raunwin bilong ples drai nating. Mi lukim dispela samting long wanpela driman nogut tru God i givim mi. Mi harim God i tok olsem, “Ol Babilon ol i lain bilong trik na giaman na mekim nogut long ol arapela man. Na ol i wok long mekim dispela pasin i kamap bikpela tru. Olsem na yupela ol ami bilong kantri Elam, yupela kam pait long Babilon. Na yupela ol ami bilong kantri Midia, yupela kam banisim dispela taun. Mi bai pinisim olgeta hevi ol Babilon i bin givim long ol arapela lain manmeri.” Dispela driman i mekim mi i pret na guria, na mi pilim bikpela pen olsem meri i pilim long taim em i laik karim pikinini. Mi pret nogut tru na tingting bilong mi i bagarap olgeta, na mi no laik tru long lukim wanpela samting na harim wanpela tok. Het bilong mi i raun, na skin bilong mi i guria long pret. Mi save laikim tru ol apinun, long taim san i go daun pinis na tudak i karamapim ples. Tasol long dispela nait, dispela driman i mekim mi i pret nogut tru. Mi lukim ol man i redim bikpela kaikai. Ol i putim ol bikpela laplap long plua, na ol man i sindaun na kaikai na dring. Tasol wantu wanpela man i kam singaut olsem, “Yupela ol bikman, ol birua i kam pinis. Redim ol hap plang bilong yupela bilong pait.” Na Bikpela i tokim mi olsem, “Yu makim wanpela wasman na em bai i stap was. Na em i mas tokim yu long wanem samting em i lukim. Taim em i lukim ol man i sindaun long ol hos na ol i kam tupela tupela, na taim em i lukim ol man i sindaun long ol donki na ol kamel na i kam, orait em i mas lukluk gut tru na putim yau gut long harim wanem samting bai i kamap.” Orait na dispela wasman i singaut strong olsem laion na i tok olsem, “Bikpela, mi bin sanap long ples bilong was long ol birua na mi bin was gut long san na long nait. Na nau mi lukim ol man i sindaun long ol hos na ol i kam tupela tupela.” Na wasman i tok olsem, “Babilon i bagarap pinis. Em i bagarap pinis. Na olgeta piksa bilong ol giaman god bilong ol i pundaun long graun na i bruk olgeta.” Yupela ol manmeri bilong mi, ol birua i bin paitim yupela olsem man i save paitim wit, tasol nau mi autim pinis long yupela dispela gutpela tok mi bin kisim long Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel. Bikpela i givim dispela tok long ol samting bai i kamap long taun Duma. Ol man i stap long kantri Idom ol i singaut na i askim olsem, “Wasman, wanem taim bai nait i pinis? Wanem taim tru bai em i pinis?” Na mi bekim tok olsem, “Tulait bai i kamap, tasol nait tu bai i kamap. Na sapos yupela i laik askim gen, orait yupela i ken kam bek na askim.” Bikpela i givim dispela tok long ol Arebia bai i bagarap. Yupela ol man bilong lain Dedan, yupela ol man bilong raun na baim na salim ol samting, yupela bai i ranawe i go hait long bus bilong ples drai nating bilong Arebia. Ol i dai tru long dring wara, olsem na yupela ol manmeri bilong graun Tema, yupela kisim wara na kaikai na bringim i go long ol. Ol i bin ranawe, long wanem, ol birua i bin kam wantaim ol bainat na banara na ol i bin pait strong long ol. Bikpela i tokim mi olsem, “Wanpela yia tasol i stap bilong olgeta manmeri bilong taun Kedar wantaim ol gutpela samting bilong ol bai i pinis. Mi kaunim gut ol wan wan de bilong dispela yia, na long de stret bilong yia i pinis, bai mi mekim ol samting mi bin tok long mekim long ol. Ol Kedar ol i strongpela soldia na ol i save gut long pait wantaim banara. Tasol ol bai i bagarap, na liklik lain soldia tasol bai i stap. Mi God, Bikpela bilong Israel, mi tok pinis.” Bikpela i givim dispela tok long ol samting bai i kamap long Ples Daun Bilong Driman. Ol manmeri bilong biktaun Jerusalem, yupela i gat wanem kain tingting tru na yupela i wok long singaut na mekim planti nois na yupela i amamas? Na yupela i go antap long ol rup bilong haus bilong yupela na yupela i singaut strong na nois i inapim olgeta hap bilong taun. Ol dispela man bilong yu i bin dai, ol i no bin pait strong olsem ol strongpela soldia na i dai. *** Na olgeta bikman bilong yupela i bin ranawe i go longwe tru. Tasol ol birua i bin lukim na holimpasim ol isi tru, long wanem, ol dispela bikman i no bin i gat ol banara samting bilong bekim pait bilong ol birua. Olsem na mi tokim yupela, yupela i no ken traim long mekim bel bilong mi i stap isi. Yupela i mas larim mi wanpela i stap, long wanem, mi wari tumas na mi wok long krai. Mi tingim ol tarangu manmeri bilong mi bai i bagarap na mi krai. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i makim pinis wanpela taim bilong ol kain kain hevi i kamap long yupela long Ples Daun Bilong Driman. Ol planti lain birua bai i kam na ol bai i wok long singaut strong na ran i go i kam, na yupela bai i kirap nogut na longlong nabaut. Ol bai i wok long brukim banis bilong taun, na yupela bai i pret, na singaut bilong yupela bai i go longwe tru, inap long ol maunten. Ol soldia bilong kantri Elam ol i holim ol banara na spia, na ol i kam wantaim ol hos na karis bilong pait. Na ol soldia bilong taun Kir, ol i kam wantaim ol hap plang bilong pait. Ol karis bilong pait i pulap tru long ol naispela ples daun bilong yupela, na ol soldia i save sindaun long ol hos, ol i kamap pinis long ol dua bilong taun na ol i redi long pait. Ol birua inap mekim ol dispela samting, long wanem, Bikpela i no moa was long kantri Juda. Long taim yupela i bin save olsem, ol birua bai i kam pait long yupela, yupela i bin ting ol planti samting bilong pait i stap long haus ol i kolim Haus Bilong Bikbus Bilong Lebanon, em ol inap helpim yupela long stap gut. Na yupela i bin lukim olsem planti hap bilong banis bilong taun Jerusalem i bagarap i stap. Olsem na yupela i bin kaunim olgeta haus bilong Jerusalem, dispela taun bilong King Devit. Na yupela i bin brukim sampela haus na kisim ston bilong ol dispela haus na stretim banis bilong taun. Na yupela i bin wokim ol baret bilong bringim wara i go long Hul Wara Daunbilo. *** Na yupela i bin wokim wanpela bikpela hul namel long tupela banis i raunim taun, bilong holim wara i kam long olpela hul wara. Yupela i bin mekim ol dispela samting, na yupela i no tingting long God liklik. Em tasol bipo yet i bin makim ol dispela samting bilong kamap long yupela. Na em i bin mekim ol dispela samting i kamap. Long taim ol dispela samting i bin kamap, God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, i laik bai yupela i mas krai na sori, na rausim olgeta gras bilong het bilong yupela na pasim ol klos bilong sori. Tasol yupela i no bin mekim ol pasin bilong sori. Nogat. Yupela i bin lap na amamas i stap. Na yupela i bin kilim ol sipsip na ol bulmakau na wokim bikpela pati, na yupela i bin dring wain. Na yupela i bin tok olsem, “Kam, yumi kaikai na dring, long wanem, tumora bai yumi dai.” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em yet i bin kamap long mi na mekim dispela tok long yau bilong mi, “Mi no inap tru long lusim tingting long dispela sin bilong yupela, i go inap taim yupela i dai.” Dispela em i tok bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim mi long mi mas i go lukim Sepna, dispela man i lukautim olgeta samting bilong haus king. Na mi mas autim dispela tok long en, “Sepna, yu no gat graun na famili long hia. Yu ting yu husat tru na yu tokim ol man na ol i brukim ston na wokim hul i go insait long maunten, na dispela hul bilong ston bai i stap olsem gutpela ples matmat bilong yu? Yu ting yu strongpela man, a? Nogat tru. Bikpela bai i holim yu strong na memeim yu na bai yu kamap olsem liklik bal, na em bai i tromoi yu i go pundaun long wanpela bikpela hap graun i stap longwe tru. Na bai yu dai long dispela ples, na bai yu lusim ol dispela naispela karis yu save laikim tumas. Yu mekim wok bilong king, tasol yu man bilong bringim sem long ol lain bilong king. *** Bikpela bai i pinisim yu na rausim yu long wok yu holim, na bai yu stap rabis tru na yu no gat namba moa. “Bikpela i tok olsem long yu, ‘Sepna, taim dispela samting i kamap, bai mi singautim wokman bilong mi i kam, em Eliakim, pikinini bilong Hilkia. Orait na bai mi putim long Eliakim dispela longpela klos na let yu save putim olsem ofisa bilong king, na em bai i kisim dispela wok nau yu holim. Na em bai i lukautim na bosim ol manmeri bilong Jerusalem na bilong olgeta hap bilong Juda, na em bai i stap olsem papa bilong ol. Na bai mi putim long sol bilong en ol ki bilong haus bilong King Devit. Na wanem samting em i opim, i no inap wanpela man bai i pasim. Na wanem samting em i pasim, i no inap wanpela man bai i opim. Bai mi mekim em i stap strong tru long dispela wok, olsem huk ol i pasim strong insait long haus. Na olgeta lain famili bilong en bai i kisim biknem long dispela wok em i mekim. “‘Na olgeta lain bilong en bai i hangamap long em na askim em long helpim ol. Bai ol i hangamap long em olsem ol sospen na ol jak samting i hangamap i stap long wanpela huk. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem, taim dispela samting i kamap, dispela huk pastaim i bin i stap strong, em bai i lus na pundaun. Na ol lain i bin hangamap long en na givim hevi long en, ol bai i bagarap. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Bikpela i givim dispela tok long ol samting bai i kamap long taun Tair. Yupela ol bikpela sip i save raun long ol solwara, yupela sori na krai, long wanem, ples bilong yupela long Tair i bagarap olgeta, na i no gat wanpela haus i sanap moa long en. Yupela bai i save long dispela bagarap long taim yupela i lusim ailan Saiprus na i kam bek. Yupela ol lain i save stap arere long solwara, na yupela ol bisnisman bilong taun Saidon, yupela i mas sori na stap isi. Taun Saidon, ol sip i bin bringim planti samting i kam long yu. Na yu bin kisim biknem olsem ples bilong baim na salim ol samting. Ol sip i bin i go long Isip, long hap bilong wara Nail, na kisim ol wit samting i kam long yu, na yu bin wok bisnis long en na kisim mani. Taun Saidon, yu mas sem, long wanem, dispela strongpela taun i stap long solwara em i bagarap pinis na i tok olsem, “Sori tumas, olgeta pikinini bilong mi i lus pinis, na mi stap olsem meri i no bin pilim pen bilong karim pikinini, na mi stap olsem meri i no bin karim ol naispela yangpela manmeri na lukautim.” Taim ol Isip i harim tok long ol dispela samting i bin kamap long taun Tair, ol bai i pret nogut tru na strong bilong ol bai i pinis. Yupela ol manmeri i save stap arere long solwara, yupela sori na krai na ranawe i go longwe tru olsem long hap bilong Tarsis. Wanem samting tru i bin kamap long Tair, dispela strongpela taun bilong bipo tru, em taun yupela olgeta i save amamas long en? Bipo ol manmeri bilong dispela taun i bin salim sampela lain bilong ol i go bilong kirapim ol nupela taun long ol longwe ples. Tasol bilong wanem na nau dispela taun yet i bagarap i stap? Husat tru i bin tok na mekim dispela bagarap i kamap long Tair, em dispela taun i bin makim ol king bilong bosim ol arapela taun, na ol bisnisman bilong en i bin i stap olsem ol bikman tru na olgeta manmeri bilong graun i save givim biknem long ol? Em Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin tok na dispela bagarap i kamap. Bikpela i bin mekim olsem, long wanem, em i save daunim olgeta lain i save amamas long strong na biknem bilong ol yet, na em i save daunim nem bilong ol man i gat biknem. Yupela ol manmeri i stap long hap bilong Tarsis, yupela i ken mekim ol samting long laik bilong yupela, olsem bikpela wara i save tait na i go nabaut long laik bilong en. Long wanem, ol man bilong taun Tair i no moa i stap bilong pasim laik bilong yupela. Bikpela i apim han pinis antap long solwara na i redi long bagarapim ol dispela kantri i stap arere long solwara. Olsem na ol manmeri bilong ol dispela kantri i guria nogut tru. Em i givim tok pinis long bagarapim ol strongpela taun bilong ol dispela lain i stap arere long solwara. Em i tok olsem, “Naispela taun Saidon, bai yu no inap stap amamas moa, long wanem, bai yu bagarap na stap nogut. Olsem na yupela ol manmeri bilong Saidon, yupela kirap na ranawe i go long ailan Saiprus, tasol long dispela hap tu yupela bai i no inap i stap gut.” Lukim graun bilong ol Kaldia. I no gat man moa i stap long en, long wanem, ol Asiria i bin bagarapim ol taun bilong ol, na mekim ples bilong ol i kamap ples bilong ol wel animal tasol. Ol Asiria i bin wokim ol bet i raunim banis bilong ol taun bilong ol Kaldia, na ol i bin sanap antap long ol dispela bet na pait long ol. Na ol i bin brukim ol strongpela banis bilong ol dispela taun, na bagarapim ol taun olgeta. Yupela ol bikpela sip i save raun long solwara, yupela i mas sori na krai, long wanem, dispela strongpela taun bilong yupela i bagarap olgeta. Long taim ol dispela samting i kamap, ol manmeri bai i lusim tingting olgeta long taun Tair inap long 70 yia. Dispela ol krismas em wanpela king inap i stap. Taim dispela 70 yia i pinis, orait Tair bai i stap olsem wanpela meri bilong pamuk ol man i bin mekim song long em na ol i save singim. Ol tok bilong dispela song i olsem, Pamukmeri, ol i bin lusim tingting long yu. Olsem na yu mas kisim gita na go raun long taun. Na yu singim ol song na mekim naispela musik, na bai ol man i tingim yu gen. Taim 70 yia i pinis, Bikpela bai i larim taun Tair i kamap gen olsem ples bilong ol manmeri i kam baim na salim ol samting. Na taun Tair bai i grisim olgeta arapela kantri bilong graun long kam mekim wok bisnis wantaim em, olsem pamukmeri i save grisim ol man long kam long em. Tasol ol mani samting Tair i kisim, em bai i no inap hipim i stap bilong em yet. Nogat. Bai ol i kamap samting bilong Bikpela yet. Na ol manmeri bilong Bikpela bai i kisim olgeta dispela samting Tair i bin bungim, na bai ol i gat planti kaikai tru bilong kaikai, na bai ol i gat ol naispela naispela klos bilong putim. Bikpela bai i bagarapim tru graun na graun bai i stap nating. Em bai i krungutim na tantanim nabaut graun na graun bai i kamap narakain olgeta. Na em bai i mekim ol manmeri i ranawe i go nabaut. Maski ol i wanem kain manmeri, olgeta bai i bungim wankain hevi. Ol pris wantaim ol manmeri nating, na ol bos wantaim ol wokboi na wokmeri nating bilong ol, na ol bisnisman wantaim ol man bilong baim ol samting long ol, na ol man bilong givim dinau wantaim ol man bilong kisim dinau, na ol maniman wantaim ol rabisman, olgeta wantaim bai i painim taim nogut. Graun bai i bagarap olgeta na i stap nating. Bikpela i tok pinis long mekim ol dispela samting i kamap. Graun i drai olgeta na strong bilong en i pinis, na em i krai sori. Na ol manmeri i gat biknem, strong bilong ol tu i pinis. Graun i kamap doti long olkain pasin nogut bilong ol manmeri. Ol i bin givim baksait long ol lo bilong God na sakim tok bilong em na ol i bin brukim dispela kontrak God i bin mekim wantaim ol, em kontrak bilong i stap oltaim. Olsem na God i tok na taim nogut tru i kamap long graun na pinisim tru bikpela lain manmeri, na liklik lain tasol i stap. Em i mekim olsem, bai ol manmeri i ken karim hevi bilong ol pasin nogut bilong ol. Ol nupela pikinini wain i drai na diwai wain tu i wok long dai. Na ol manmeri i save amamas long dring wain, nau ol i stap bel hevi tru. Ol i no moa amamas na singaut na paitim ol raunpela musik i gat liklik belo. Na musik ol i save mekim long ol kain kain gita i pinis olgeta. Ol i no moa singim ol song, taim ol i dring wain. Ol hevi bilong ol i mekim, na strongpela dring i no swit moa long maus bilong ol. Olgeta samting bilong biktaun i bagarap pinis. Na olgeta dua bilong ol haus i pas i stap, bai i no gat man inap i go insait long ol. Na ol manmeri i no gat samting bilong dring, olsem na ol i sanap long ol rot bilong taun na singaut long wain. Olgeta amamas bilong ol manmeri i pinis, na taim bilong bel hevi na sori tasol i kamap long olgeta hap bilong graun. Biktaun i bagarap olgeta, na bikpela dua bilong banis bilong en i pundaun na i bruk bruk nabaut. Dispela kain bagarap tasol bai i kamap long olgeta lain manmeri bilong graun, na liklik lain tru bai i stap, olsem wan wan pikinini oliv i stap long diwai oliv long taim ol man i kisim pinis, na olsem wan wan pikinini wain i stap long gaden wain long taim ol i kisim pinis. Tasol ol dispela lain i stap yet, bai ol i amamas na singsing. Ol manmeri i stap long ol ples i stap long arere bilong solwara, ol bai i amamas long biknem na strong bilong Bikpela. Olsem na yupela ol manmeri i stap long olgeta hap, long hap sankamap na long ol ples i stap arere long solwara, yupela olgeta litimapim nem bilong God, Bikpela bilong Israel na givim biknem long em. Harim, ol manmeri bilong ol ples i stap longwe tru long arere bilong graun, ol i singim song bilong amamas. Na song bilong ol i olsem, “Litimapim nem bilong Bikpela. Em i save mekim stretpela pasin tasol.” Tasol mi tok olsem, “Sori tru, mi no inap amamas. Bel bilong mi i gat bikpela wari tru na mi laik pinis nating, long wanem, mi lukim ol man bilong mekim pasin nogut na tok giaman i wok long giamanim ol arapela na mekim nogut long ol. Sori tru long yupela ol manmeri bilong graun. Taim nogut na hul na umben bilong holimpas yupela, ol i wetim yupela i stap. Sapos man i harim tok bilong taim nogut na i ranawe, em bai i pundaun long hul. Na sapos em i kam antap gen long hul, na i laik ranawe i go, em bai i pas long umben. Ol dua bilong skai bai i op na wara bai i kapsait long graun. Na as bilong graun bai i guria. Graun bai i guria nogut tru na em bai i bruk nabaut na op i stap. Em bai i go i kam olsem man i spak na olsem liklik haus i go i kam long taim bilong strongpela win. Asua bilong ol sin bilong ol manmeri i hevi tru na graun bai i no inap karim. Olsem na graun bai i pundaun na i no inap kirap gen.” Long taim Bikpela yet i makim pinis, em bai i mekim save long ol lain ami bilong heven na long ol king bilong graun. Bikpela bai i bungim na kalabusim ol, olsem ol man i putim ol kalabus i stap long wanpela hul. Na em bai i pasim ol i stap long kalabus longpela taim, na bihain em bai i mekim samting em i laik mekim long ol. Na lait bilong san na mun bai i olsem samting nating, long wanem, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i kam wantaim bikpela lait na strong bilong em na em bai i stap long maunten Saion long Jerusalem na bosim ol manmeri. Na ol lida bilong ol manmeri bilong en bai i lukim em. Bikpela, yu God bilong mi, na mi laik litimapim nem bilong yu. Yu save mekim ol narakain samting tru bilong helpim mipela. Yu inapim tru olgeta samting bipo yet yu bin tok long mekim. Yu bin mekim ol biktaun i kamap hip pipia na ol taun i gat strongpela banis i bagarap olgeta. Ol strongpela biktaun bilong ol birua i pinis olgeta, na ol bai i no inap kirapim gen. Ol manmeri bilong ol strongpela kantri bai i givim biknem long yu. Na ol biktaun bilong ol kantri nogut, ol bai i pret long yu. Yu bin i stap olsem strongpela ples hait bilong ol rabisman i sot long ol samting, na ol i stap gut long taim bilong hevi. Belhat na kros bilong ol man nogut i olsem strongpela win i kam sakim banis na i olsem hat bilong san i kamap long ples wesan. Tasol long taim bilong win na ren yu bin karamapim ol rabisman na ol i stap gut, na yu no larim strongpela san i kukim ol. Bikpela, yu save pasim maus bilong ol birua na singaut na bikmaus bilong ol man nogut i save pinis olgeta. I olsem klaut i haitim hatpela san na ples i kol. *** Long maunten Saion, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i redim bikpela kaikai tru. Bai i gat planti gutpela gutpela abus na nambawan wain tru bilong dring. Na ol manmeri bilong olgeta kantri bai i kam bung long dispela kaikai. Nau olgeta lain manmeri i gat bel hevi na ol i stap olsem ol man i sori long man i dai pinis, na dispela hevi bilong ol i olsem klos bilong sori ol i putim. Tasol long maunten Saion Bikpela bai i pinisim tru sori na hevi bilong ol. Em bai i pinisim dai tru na bai dai i no kamap moa long ol. God, Bikpela bai i pinisim krai bilong ol na mekim drai wara bilong ai bilong olgeta manmeri. Na em bai i pinisim sem i stap long ol manmeri bilong en long olgeta hap bilong graun. Bikpela i tok pinis long mekim olsem. Taim ol dispela samting i kamap, ol manmeri bai i tok olsem, “Bikpela, em i God bilong yumi. Yumi bin bilip na wet long em wanpela bai i kisim bek yumi. Em tasol i Bikpela, na em i bin helpim yumi. Olsem na yumi amamas moa yet, long wanem, em i kisim bek yumi pinis.” Bikpela bai i lukautim gut maunten Saion, tasol em bai i mekim save tru long ol Moap. Em bai i larim ol birua i kam bagarapim na krungutim ol, olsem ol bulmakau i save krungutim gras i go insait long pekpek bilong ol yet. Bai ol Moap i kamap olsem man i stap long biksi i pret long lus long solwara na i traim swim strong tru i go long nambis. Bai ol i mekim kain kain samting bilong abrusim dispela bagarap. Tasol Bikpela bai i daunim save na strong bilong ol, na wanem samting ol i mekim bai i no inap helpim ol. Na em bai i brukim ol strongpela banis bilong ol taun bilong ol. Nau ol dispela banis i stap antap tru, tasol em bai i mekim ol i pundaun olgeta long graun. Wanpela taim bai i kamap bihain, na ol manmeri i stap long graun bilong Juda ol bai i singim dispela song. Taun bilong mipela i strongpela tru. God yet em i stap strongpela banis bilong mipela. Em i kisim bek mipela pinis na mekim mipela i win. Opim ol bikpela dua bilong taun, bai ol stretpela manmeri i ken i kam insait. Oltaim ol dispela lain i save aninit long Bikpela. Bikpela, ol i stap aninit long yu na tingting bilong ol i stap strong long yu tasol. Olsem na yu save mekim pasin bel isi i pulap tru long ol. Bikpela em i strongpela ples hait bilong yumi. Na em bai i stap olsem oltaim. Olsem na yumi mas bilip tru long em na aninit long em oltaim. Bikpela i save daunim ol manmeri i gat biknem. Na em i save brukim ol strongpela taun, na ol i pundaun olgeta long graun. Ol dispela manmeri i bin mekim nogut long ol rabisman, na tarangu ol i sot tru long ol samting. Tasol nau ol rabisman i krungutim na wokabaut antap long ol hip pipia bilong ol taun i bagarap pinis. Rot ol stretpela manmeri i wokabaut long en, em i stap stret tasol. Bikpela, yu stretpela God na yu save stretim rot ol i wokabaut long en. Bikpela, mipela i wokabaut bihainim ol lo bilong yu na mipela i lukluk long yu na wetim yu tasol. Mipela i laikim tumas biknem bilong yu. Long nait, tingting bilong mi i stap long yu tasol na mi laikim tumas long i stap wantaim yu, long wanem, yu save kotim ol manmeri bilong graun, bilong skulim ol long stretpela pasin bilong yu. Tasol sapos yu marimari long ol manmeri nogut, bai ol i no kisim save long ol stretpela pasin. Maski ol i stap long graun bilong ol stretpela manmeri, ol bai i go het long mekim ol pasin nogut na bai ol i no tingim biknem na strong bilong yu na bai ol i no aninit long yu. Bikpela, yu apim han bilong yu pinis bilong mekim save long ol manmeri nogut. Tasol ol i no lukim. Bikpela, larim ol i lukim olsem, yu save laikim tumas long helpim ol manmeri bilong yu. Na bai ol man nogut i sem nogut tru. Na dispela paia yu redim pinis bilong ol birua bilong yu i ken kukim olgeta dispela lain. Bikpela, yu save kamapim gutpela taim namel long mipela. Yu save stiaim olgeta wok bilong mipela na mekim ol i kamap gutpela. God, Bikpela bilong mipela, ol arapela bikman i bin bosim mipela, tasol mipela i save givim biknem long yu wanpela tasol. Nau ol dispela bikman i dai pinis. Ol i no i stap moa, na bai ol i no inap kirap bek. Yu bin daunim strong bilong ol na mekim save tru long ol na ol i bin bagarap olgeta. Na ol manmeri i no tingim moa nem bilong ol. Bikpela, yu surikim tru ol mak bilong graun bilong mipela, na mekim kantri bilong mipela i kamap bikpela tru. Na dispela i mekim biknem bilong yu i kamap bikpela moa. Bikpela, yu bin mekim save long ol manmeri bilong yu, na strong bilong ol i pinis. Tasol ol i bin kam long yu wantaim bikpela sori na ol i bin beten long yu. Long ai bilong yu, mipela i bin i stap olsem meri i pilim pen bilong karim pikinini. Mipela i bin karim bikpela pen na hevi na mipela i bin ting wanpela gutpela samting bai i kamap. Tasol nogat. Mipela i no kamapim wanpela samting. Mipela i no bin i gat strong bilong daunim ol birua na mekim gutpela sindaun i kamap long graun bilong mipela. *** Tasol ol dispela lain bilong yu i dai pinis na ol i stap long ples tudak, ol bai i kirap bek na lukim lait. Yu save givim laip long ol man i dai pinis, olsem wara bilong nait i pundaun long graun i drai na i mekim ol nupela gras i kamap. Yupela ol lain i slip long matmat, yupela kirap na amamas na singaut. Yupela ol manmeri bilong mi, yupela go insait long ol haus bilong yupela na pasim ol dua. Yupela i mas hait i stap liklik taim tasol inap belhat bilong Bikpela i pinis. Bikpela i lusim pinis ples bilong em long heven na i kam nau, bilong mekim save long ol manmeri bilong graun, na bekim asua bilong ol sin bilong ol. Na graun bai i no inap haitim moa blut bilong ol man ol arapela i bin kilim i dai. Nogat. Em bai i kamapim olgeta pasin nogut ol man i bin mekim. Long dispela taim Bikpela bai i soim bikpela strong bilong em na mekim save tru long Leviatan, dispela traipela snek masalai bilong solwara. Bikpela bai i kisim bikpela na strongpela bainat bilong en i sap nogut tru na katim dispela snek masalai i save tanim tanim na ranawe nabaut. Long dispela taim Bikpela bai i mekim wanpela song olsem, “Singim song bilong gutpela gaden wain. Mi Bikpela, mi save lukautim gut dispela gaden. Na oltaim mi save givim wara long en. Mi save was gut long en long san na long nait, nogut ol man i kam bagarapim. *** Nau mi no moa kros long dispela gaden wain. Sapos mi lukim ol nil gras na ol arapela gras nogut i kamap long en, orait bai mi mekim save long ol. Bai mi laitim paia na kukim olgeta dispela gras. Tasol sapos ol dispela birua i laik bai mi lukautim ol na ol i kam long mi, orait ol i mas promis long i stap gut wantaim mi. Yes, ol i mas promis tru long i stap gut wantaim mi.” Long taim bihain, ol Israel, em ol lain tumbuna bilong Jekop, ol bai i sanap strong olsem diwai wain i gat plaua na i karim planti pikinini. Na long han bilong ol, Bikpela bai i givim gutpela taim long olgeta manmeri bilong graun. Bikpela i no bin mekim save tru long ol Israel olsem em i bin mekim long ol birua bilong ol. Na tu em i no bin kilim i dai planti manmeri bilong Israel olsem em i bin mekim long ol arapela lain. Nogat. Bikpela i bin mekim save long ol manmeri bilong en long taim em i salim ol i go kalabus. Em i bin belhat long ol na salim strongpela win bilong en i kam rausim ol i go olsem strongpela win bilong hap sankamap i kam na karim ol samting i go. Tasol sapos ol Israel i laik pinisim tru asua bilong ol sin bilong ol, orait ol i mas brukim olgeta alta bilong ol giaman god, na mekim ol ston bilong ol alta i kamap paura nating. Na ol i mas katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera na ol i mas bagarapim olgeta alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Dispela taun bipo i bin i gat strongpela banis, nau em i bagarap pinis na i stap. Nau em i stap olsem wanpela ples kunai nating na i no gat manmeri moa i stap long en. Na em i kamap ples bilong ol bulmakau tasol i kam bung na kaikai gras na ol lip bilong ol liklik diwai. Na ol i save stap malolo long dispela hap. Na taim ol han bilong ol dispela diwai i drai pinis, ol i save bruk na pundaun long graun na ol meri i save kam mumutim bilong wokim paia long en. Dispela bagarap i kamap, long wanem, ol manmeri bilong dispela taun, ol i bikhet lain tru. Olsem na God, em God i bin mekim ol i kamap wanpela lain manmeri, em i no bin marimari long ol na sori long ol. Long taim Bikpela i mekim ol dispela samting, em bai i kisim ol manmeri bilong en i stap long ol kantri nabaut, stat long wara Yufretis na i go inap long mak bilong kantri Isip. Em bai i kisim ol wan wan, olsem man i rausim bun na lip samting bilong wit, na i kisim ol gutpela pikinini wit tasol na i putim long dis samting. Na long dispela taim biugel bai i krai bikpela tru, bilong singautim ol dispela tarangu Israel, em ol birua i bin rausim ol i go i stap long kantri Asiria na long kantri Isip. Na bai ol i kam bek long Jerusalem na bai ol i lotu long Bikpela long maunten bilong em yet. Sori long yu, naispela taun bilong ol lain Israel, yu bai bagarap tru. Ol bikman bilong yu i save spak nogut tru long wain na ol i save apim nem bilong yu moa yet, na tok olsem yu strongpela taun tru. Yu stap antap long liklik maunten namel long gutpela hap graun bilong planim kaikai, na yu luk nais tumas olsem ol naispela rop plaua ol bikman bilong yu i save putim long het bilong ol. Tasol i no longtaim na bai yu bagarap olsem ol rop plaua i save drai na bagarap. Tru tumas, Bikpela i makim pinis wanpela strongpela lain tru bilong daunim yu. Dispela lain bai i kam olsem strongpela win, na olsem ren na ren ais i pundaun strong tru, na ol bai i brukim yu na tromoi yu i go daun long graun. Na ol dispela lain bai i krungutim yu na wokabaut antap long yu, yu taun bilong ol bikman i save spak na apim nem bilong yu moa yet. Yu stap antap long liklik maunten namel long gutpela hap graun bilong planim kaikai, na yu luk nais tumas olsem naispela rop plaua. Tasol bai yu bagarap olsem ol rop plaua i save drai na bagarap. Na bai yu pinis wantu tasol, olsem wanpela pikinini bilong diwai fik i mau pastaim long ol arapela, na wanpela man i lukim na i kisim na kaikai. Long dispela taim, ol liklik lain manmeri i stap yet, ol bai i amamas long Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela yet bai i stap olsem naispela hat king ol i putim na olsem rop plaua ol i putim long het bilong ol. Bikpela bai i givim gutpela tingting long ol man bilong harim kot na ol bai i skelim gut kot. Na em bai i givim strong long ol soldia bilong taun, na ol bai i no larim ol birua i kam insait na pait long ol manmeri. Ol profet na ol pris tu i save laikim tumas long dring planti wain na bia na ol i save spak nogut tru na ol i no save wokabaut stret. Tingting bilong ol i paul, na ol i no save mekim gut wok bilong ol. Ol profet i no save lukim gut ol samting God i soim ol. Na ol pris tu i no save skelim gut ol hevi bilong ol manmeri. Traut bilong ol i pulap long ol dispela tebol ol i sindaun long en na dring, na i no gat wanpela liklik hap i stap klin. Taim ol i harim tok bilong mi, ol i save tok olsem, “Dispela man i ting em i laik skulim husat tru? Em i laik lainim husat long ol toktok bilong em? Mipela i no liklik pikinini, nau tasol mipela i lusim susu bilong mama. Oltaim em i save mekim wankain toktok tasol, olsem man i skulim ol liklik pikinini long kolim stret wan wan leta na wan wan tok na wan wan lain.” Ol dispela manmeri i no laik tru long harim tok bilong mi, olsem na Bikpela bai i givim tok long ol long maus bilong ol man bilong narapela tok ples. Em yet i bin putim ol manmeri bilong en long dispela hap graun, na em i bin tokim ol olsem, “Long dispela ples yupela i ken malolo na i stap bel isi. Na ol man, bodi bilong ol i tait na skin bilong ol i les, ol i ken malolo na i stap isi long dispela ples.” Tasol ol i no laik harim tok bilong em. Olsem na Bikpela yet bai i skulim ol olsem man i skulim ol liklik pikinini long kolim stret wan wan leta na wan wan tok na wan wan lain. Na ol bai i longlong nabaut na kisim taim nogut, na ol lain birua bai i kalabusim ol na karim ol i go. Yupela ol bikman i save bosim ol manmeri hia long Jerusalem, yupela harim tok bilong Bikpela. Yupela i ting tok bilong Bikpela em i samting nating na yupela i save tok olsem, “Mipela i mekim kontrak pinis wantaim Dai na mipela i pasim tok pinis wantaim Ples Bilong Ol Man I Dai Pinis, olsem na bai mipela i no inap bagarap. Maski wanem kain taim nogut i kamap long mipela, mipela bai i abrusim, long wanem, mipela i bilip strong olsem, ol pasin bilong trik na giaman mipela i save mekim ol bai i helpim mipela long stap gut.” Tasol God, Bikpela i tok olsem, “Harim. Mi makim pinis wanpela nambawan ston tru bilong strongim banis bilong haus. Em i gutpela na strongpela ston tru. Na bai mi putim em i stap long maunten Saion. Ol man i bilip long em, ol bai i no inap pret na guria. Bai mi mekim stretpela pasin i stap olsem skel bilong skelim pasin bilong yupela, na tok tru bai i stap olsem skel bilong skelim ol tok bilong yupela. Yupela i save ting ol giaman pasin bilong yupela bai i helpim yupela long stap gut. Tasol bai mi mekim taim nogut i kamap long yupela. Na bai yupela i bagarap olsem ol man i save bagarap long taim bilong bikpela tait, na bai yupela i no gat ples moa bilong i go na hait long en. Na bai mi katim tu dispela kontrak yupela i bin mekim wantaim Dai na bai mi pinisim tu tok promis yupela i bin pasim wantaim Ples Bilong Ol Man I Dai Pinis. Na ol taim nogut tru bai i kamap long yupela na yupela bai i bagarap olgeta. Ol dispela taim nogut bai i no inap lusim yupela. Nogat. Bai ol i kamap moa moa yet long yupela long olgeta de na nait.” Sapos yupela i save gut long as bilong ol dispela tok bilong God, yupela bai i pret na guria tru. Yupela bai i pilim nogut tru olsem man i painim hat long slip, long wanem, bet i sotpela tumas na lek bilong en i hangamap nating, na blanket i liklik tumas na em i no inap karamapim gut skin bilong en. Bikpela bai i kirap i kam wantaim strong bilong em olsem bipo em i bin mekim long maunten Perasim na long ples daun bilong Gibeon. Na em bai i mekim wok em i ting long mekim. Tasol yupela bai i lukim dispela wok em i narakain olgeta. Olsem na yupela i mas lusim dispela pasin bilong rabisim tok bilong Bikpela. Sapos nogat, ol hevi bilong yupela bai i kamap bikpela moa. Long wanem, mi harim God, Bikpela I Gat Olgeta Strong i mekim strongpela tok olsem, em bai i bagarapim tru olgeta hap bilong dispela kantri. Yupela putim gut yau na harim tok bilong mi. Taim wanpela man i brukim graun bilong planim ol pikinini kaikai, ating em i save wok tasol long brukim graun na em i no planim ol pikinini kaikai, a? Nogat tru. Taim em i brukim na stretim graun pinis, em i save planim ol liklik sayor long en. Em i save planim ol pikinini wit long ol stretpela lain na em i planim ol pikinini bali long hap bilong en. Na em i save planim tu ol arapela kain rais i raunim arere bilong dispela gaden. God yet i bin skulim em gut long pasin bilong planim na kisim kaikai. Taim ol pikinini bilong ol liklik sayor i redi bilong kisim, dispela man i no save kisim plang bilong krungutim wit na krungutim ol. Na em i no save pulim wilkar antap long ol olsem em i save mekim bilong kisim ol pikinini wit. Nogat. Em i save kisim liklik stik tasol na paitim ol liklik sayor, bilong kisim ol pikinini bilong ol. Em i save gut tru long pasin bilong krungutim gut ol pikinini wit bai em i ken wokim bret long en. Taim em i yusim ol hos wantaim wilkar na mekim wok bilong rausim ol pikinini wit long ol bun bilong ol, em i save was gut bai wilkar wantaim ol hos i no brukim na bagarapim ol pikinini wit. Olgeta dispela save bilong wok i kam long God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em wanpela i pulap tru long ol kain kain gutpela save na tingting. Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, nau yu stap olsem alta bilong mi, tasol yu bai bagarap. Yu dispela biktaun bipo King Devit i stap long en, yu bai bagarap. Larim wanpela o tupela yia i kam i go pastaim, wantaim olgeta bikpela de bilong lotu, na mi Bikpela bai mi bringim hevi i kamap long yu. Yu stap olsem alta bilong mi, tasol yu bai krai strong na singaut nogut tru. Na blut bai i pulap long yu olsem blut i save pulap long alta long taim ol man i kilim ol abus na mekim ofa antap long en. Mi bai bringim ol birua i kam banisim yu. Na ol bai i hipim graun raunim banis bilong yu na wokim ol bet antap long en, bilong ol i ken sanap long ol na pait long yu. Na yu bai pundaun olgeta na graun bai i karamapim yu. Na ol toktok bilong yu bai i kamap isi isi tru olsem toktok bilong wanpela tewel i toktok aninit long graun. Ol dispela man bilong arapela lain i kam pait long yu, ol i planti tru olsem das, na ol bikman nogut bilong ol bai i planti moa yet olsem ol lip bilong wit i flai nabaut long taim ol man i paitim wit bilong kisim kaikai bilong en.” Tasol wantu tasol, Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i kam wantaim strongpela win na guria, na ol klaut bai i pairap na bikpela nois tru bai i kamap. Na em bai i bringim tu paia nogut bilong kukim olgeta samting. Orait ol dispela bikpela lain soldia bilong ol arapela kantri i kam i stap bilong pait long Jerusalem, dispela alta bilong God, ol bai i no moa i stap. Na olgeta samting ol i wokim bilong kisim taun, ol bai i lus nating. Olgeta dispela samting bai i pinis olgeta olsem driman nogut Jerusalem i bin lukim. Na ol dispela bikpela lain soldia bilong planti kantri i kam pait long maunten Saion, ol bai i no kisim wanpela samting. Nogat tru. I olsem man i hangre na i driman long em i kaikai, tasol taim em i kirap, em i pilim hangre yet. Na i olsem man i dai tru long dring wara, em i driman long em i dring wara, tasol taim em i kirap, em i pilim nek bilong en i drai yet. Yupela ol manmeri bilong Juda na Jerusalem, yupela i ken i stap longlong yet na wokabaut olsem ol aipas. Yupela i stap wokabaut olsem man i dring wain na bia na i no inap wokabaut stret. Tasol yupela i no spak long wain na bia. Nogat. Bikpela i mekim ai bilong yupela i hevi, na yupela i stap olsem man i slip i dai tru. Na Bikpela i pasim tu ai bilong ol profet na ol i no inap lukim samting ol i mas lukim. Olsem na Jerusalem, yu no inap save long as bilong ol samting Bikpela i laik soim yu. I olsem ol i givim yu buk ol i pasim strong, na tokim yu long ritim. Na sapos yu tokim wanpela man i save rit long ritim ol toktok i stap long buk, em bai i tok, “Mi no inap, buk i pas yet.” Na sapos yu tokim wanpela man i no save rit long ritim ol toktok bilong buk, em bai i tok, “Mi no save long rit.” Bikpela i tok olsem, “Ol dispela lain manmeri ol i save litimapim nem bilong mi long maus bilong ol, tasol bel na tingting bilong ol i stap longwe tru long mi. Ol i no save lotu tru long mi. Ol i bihainim tasol ol lo ol man i bin kamapim na ol i skulim ol long en. Olsem na bai mi mekim gen ol narakain samting tru i kamap long ol dispela lain manmeri, na bai ol i kirap nogut tru. Bai mi rausim save bilong ol man i save givim gutpela tingting long ol, na bai mi pinisim olgeta save bilong ol saveman bilong ol.” Ol manmeri i save traim long haitim ol tingting na pasin nogut bilong ol long Bikpela, ol bai i bagarap. Ol i save mekim ol dispela pasin nogut long ol ples hait na ples tudak, na ol i save tok, “Husat bai i lukim yumi na husat bai i save?” Ol i save senisim na paulim olgeta samting. I olsem ol i tok, “Man bilong wokim sospen graun em i wankain olsem graun bilong wokim sospen.” Olsem wanem? Sapos wanpela samting nating i tokim man i bin wokim em olsem, “Yu no bin wokim mi,” ating dispela tok i stret, a? Na sapos sospen graun i tokim man i bin wokim em olsem, “Yu no save long wanpela samting,” ating dispela tok i gutpela? Liklik taim nau na olgeta samting bai i senis. Bikbus bilong Lebanon bai i kamap gutpela graun bilong wokim gaden. Na ol gutpela gaden bai i kamap bikbus. Long dispela taim, ol yaupas bai ol inap long harim toktok bilong buk ol man i ritim. Na ol aipas, nau ol i stap long bikpela tudak, bai ol i lukluk gen. Na ol manmeri i save daunim ol yet, ol bai i amamas moa yet long Bikpela. Na ol manmeri i sot long ol samting, ol tu bai i amamas long God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Tasol ol bikman nogut, na ol lain i ting tok bilong God i samting nating, na ol man i laikim tumas long mekim ol pasin nogut, olgeta bai i bagarap na lus olgeta. Na bai wankain bagarap tasol i kamap tu long ol man i save giaman na kotim nating ol arapela na mekim ol giaman tok bilong helpim ol man i gat rong, bai ol i ken paulim kot na ol stretpela man i no inap winim kot. Olsem na Bikpela, em dispela God bipo i bin kisim bek Abraham long taim nogut, em i tok olsem long yupela manmeri bilong Israel, “Yupela ol lain tumbuna bilong Jekop, yupela bai i no sem moa na pes bilong yupela bai i no luk tudak moa. Taim yupela i lukim ol wok mi mekim namel long yupela, orait yupela bai i save tru olsem, mi God bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Na yupela bai i litimapim nem bilong mi na stap aninit long mi. Na ol man nau tingting bilong ol i paul, ol bai i kisim gutpela tingting. Na ol man bilong toktok planti na sakim tok, ol bai i amamas tasol long harim ol skul bilong mi.” Bikpela i tok olsem, “Ol lain Juda, em ol pikinini bilong mi, ol bai i bagarap, long wanem, ol i bikhet lain tru. Ol i no bihainim laik na tingting bilong mi. Nogat. Ol i bihainim tingting bilong ol yet na ol i go pren wantaim narapela kantri. Olsem na ol i hipim planti sin antap long ol yet. Ol i no askim tingting bilong mi na ol i go pasim tok wantaim king bilong Isip, bai ol Isip i ken sambai na helpim ol na bai ol i no inap kisim bagarap. Tasol tingting bilong ol bai i popaia na bai ol i sem nogut tru. King bilong Isip bai i no inap helpim ol na pasim dispela bagarap i laik kamap long ol. I tru, king bilong Isip i salim ol mausman na ol ofisa bilong en i kam bungim ol lain bilong Juda long taun Soan na taun Hanes, tasol ol Juda bai i sori tru, long wanem, ol Isip bai i no inap mekim wanpela samting bilong helpim ol. Nogat tru. Ol bai i bringim tasol bikpela sem tru long ol Juda.” Bikpela i givim dispela tok long ol wel animal bilong ples wesan nating bilong hap saut. Bikpela i tok olsem, “Ol bikman bilong kantri Juda i wokabaut long dispela ples wesan nating bilong hap saut. Em i wanpela hap nogut tru inap long ol man i painim bikpela hevi long en. I gat ol laion na ol snek nogut bilong kaikai man na ol snek i save flai na ol arapela kain wel animal nogut long dispela hap. Tasol ol dispela bikman i save putim ol naispela samting i dia tumas antap long ol donki na kamel bilong ol na hatwok tru long bringim ol dispela samting olsem presen i go long dispela kantri i no inap helpim ol. Isip i save giaman long helpim ol arapela kantri, tasol em i no save mekim. Olsem na nau mi kolim Isip long dispela nupela nem, ‘Traipela Snek Masalai I Sindaun Nating.’” Bikpela i bin tokim mi long raitim ol tok bilong pasin bilong ol manmeri long buk na katim dispela tok tu long hap ston. Olsem bai dispela tok inap i stap oltaim bilong soim ol manmeri olsem, ol i lain manmeri bilong bikhet tru. Oltaim ol i save sakim tok bilong Bikpela, em Papa bilong ol. Na oltaim ol i save trik na giaman na ol i no laik harim skul bilong en. Na ol i save tokim ol profet bilong Bikpela olsem, “Yupela pasim maus. Yupela i no ken tokim mipela moa long ol gutpela na stretpela pasin mipela i mas bihainim. Tokim mipela tasol long ol samting mipela i laik harim, em ol gutpela samting i no inap kamap. Yupela i mas stap longwe na no ken pasim rot bilong mipela. Mipela i les long harim ol tok bilong dispela God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta.” Olsem na God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, em i tok olsem, “Yupela i sakim na givim baksait pinis long tok lukaut bilong mi na yupela i bilip strong olsem, pasin bilong trik na daunim ol arapela bai i helpim yupela. Olsem na yupela i mekim sin pinis, na dispela sin bai i bagarapim yupela tru. I olsem liklik hul i stat antap long het bilong longpela banis na i kamap bikpela, na wantu banis i bruk na i pundaun. Tru tumas, yupela bai i bagarap olgeta na stap olsem sospen graun i bruk long ol liklik liklik hap tru na i no gat wanpela bikpela hap i stap, inap bilong putim hap paia insait long en o bilong pulimapim wara long hul wara.” God, Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, em i tok olsem, “Rot bilong yupela i ken stap gut em i olsem. Yupela i mas kam bek long mi na stap bel isi tasol. Na yupela i mas bilip long mi wanpela inap sambai long yupela na helpim yupela. Olsem bai mi kisim bek yupela na yupela bai i stap strong.” God i bin tok olsem, tasol yupela i no laik tru long bihainim dispela tok bilong en na yupela i tok, “Maski, mipela i gat ol hos i save ran spit tru, na mipela bai i sindaun long ol na ranawe i go.” Tok bilong yupela long yupela bai i ranawe long ol birua, em i tru olgeta. Tasol maski ol hos bilong yupela i spit tru, ol hos bilong ol birua bai i ran spit moa yet i kam bihainim yupela. Taim 1,000 soldia bilong yupela i lukim wanpela soldia tasol bilong ol birua i kam singaut bilong pait, ol bai i pret na ranawe nogut tru. Na taim 5-pela soldia tasol bilong ol birua i kam singaut long yupela, olgeta bilong yupela bai i kirap lusim taun na ranawe, na bai i no gat man moa i stap. Na taun bai i stap wanpis olsem pos bilong hangamapim plak ol man i sanapim antap long maunten.” Tasol Bikpela em i God bilong mekim stretpela pasin tasol. Olsem na em i sori long yupela na em i wet long soim marimari bilong em long yupela. Ol manmeri i bilip long Bikpela na i wetim em i helpim ol, ol i ken amamas. Yupela ol manmeri nau i stap long Jerusalem, yupela bai i no moa sori na krai. Nau Bikpela i stap redi tasol long marimari long yupela na mekim gut long yupela. Taim yupela i singaut na beten long em, wantu tasol em bai i harim singaut bilong yupela na helpim yupela. I tru Bikpela bai i mekim yupela i karim bikpela hevi, na yupela bai i stap nogut tru olsem man i sot tru long kaikai na dring. Tasol em yet bai i stap wantaim yupela na skulim yupela. Na bai yupela i no inap painim em moa. Nogat. Bai yupela i lukim em long ai bilong yupela yet. Na taim yupela i wokabaut na yupela i paul long wanem rot yupela i mas bihainim, rot bilong han sut o rot bilong han kais, orait em bai i stap baksait long yupela na em bai i tokim yupela long rot yupela i mas bihainim. Orait yupela bai i kisim ol piksa bilong ol giaman god bilong yupela, em ol man i bin wokim na karamapim long silva na gol. Na yupela bai i lukim ol dispela piksa olsem ol stingpela samting na yupela bai i tokim ol olsem, “Yupela raus. Mipela i no laik lukim yupela moa.” Orait na Bikpela bai i salim ren i kam daun bilong givim wara long ol pikinini kaikai yupela i planim na bai ol i kamap gut tru. Na bai yupela i gat planti kaikai. Long dispela taim ol bulmakau bilong yupela bai i gat planti gras bilong kaikai. Na bai yupela i kisim tu ol kaikai i kam long gaden bilong yupela na redim gut tru na givim long ol bulmakau na ol donki i save mekim wok bilong brukim graun bilong yupela. Long taim Bikpela i makim pinis, taim nogut tru bai i kamap long ol birua bilong yupela na bai ol i dai nabaut, na olgeta strongpela banis bilong ol bai i bagarap olgeta. Na long dispela taim ol wara bai i kamap long ol maunten na ran i kam daun na bai yupela i no sot moa long wara. Long dispela taim mun bai i lait strong olsem san. Na san bai i lait strong moa yet na lait bilong en bai i kamap bikpela tru i winim lait oltaim em i save givim. I olsem yu bungim lait bilong san bilong 7-pela de wantaim na mekim em i lait long wanpela de tasol. Dispela ol samting bai i kamap long taim Bikpela i mekim gut gen long ol manmeri bilong en na pinisim ol hevi na pen em i bin givim ol. Lukim. Bikpela i kirap long longwe ples na i kam wantaim bikpela strong bilong en. Em i kros nogut tru na bikpela paia na smok i kamap bilong soim belhat bilong em. Long taim em i toktok, paia bilong kukim olgeta samting i kamap long maus bilong en. Win bilong en i save bagarapim olgeta samting, olsem tait i ran na i karamapim olgeta samting i go inap long nek bilong man. Bikpela i save holim ol kantri long han bilong en na sakim ol nabaut bilong mekim ol i bagarap. Na em i save paulim tingting bilong ol na bringim ol i go long hap ol i no laik i go long en, olsem man i putim hap ain long maus bilong hos, bilong stiaim wokabaut bilong hos. Tasol yupela ol manmeri bilong Bikpela, taim yupela i lukim ol dispela samting i kamap, yupela bai i mekim ol song bilong amamas olsem yupela i save mekim long taim bilong bikpela de bilong lotu. Yupela bai i amamas tru olsem ol man i amamas long go antap long maunten bilong Bikpela na mekim musik long ol mambu samting bilong ol. Bikpela em i olsem strongpela ston na em yet i ples hait bilong ol Israel. Bikpela bai i mekim olgeta manmeri i harim strongpela singaut bilong en na bai ol i pilim strong bilong belhat bilong en. Em bai i kam wantaim strongpela paia bilong kukim olgeta samting na wantaim bikpela win na ren na ren ais. Na klaut bai i pairap na ol manmeri bai i lukim belhat bilong en. Singaut bilong Bikpela bai i mekim kantri Asiria i pret nogut tru. Na em bai i holim kanda bilong en na paitim ol Asiria moa yet. Na taim Bikpela i wok long paitim ol Asiria, ol manmeri bilong Bikpela bai i amamas na paitim ol kain kain kundu na gita samting bihainim pairap bilong kanda Bikpela i holim. Ol i redim pinis wanpela hul i stap bilong wokim paia, bilong kukim king bilong Asiria. Ol i wokim dispela hul i go bikpela tru na i go daun tru, na ol i redim pinis planti paiawut. Na Bikpela bai i winim win bilong en, na wantu paia bai i kirap. Long wanem, win bilong Bikpela, em i olsem hatpela paia. Yupela ol lain i save go long kantri Isip na askim ol long helpim yupela, yupela bai i bagarap. Yupela i lukim ol Isip i gat planti ol hos na ol karis bilong pait na ol soldia bilong sindaun long ol hos na pait, na yupela i ting ol Isip inap helpim yupela. Tasol yupela i no lukluk long Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Na yupela i no askim em long helpim yupela. Em tu i gat gutpela tingting na save. Na em inap mekim taim nogut i kamap long ol manmeri nogut. Oltaim Bikpela i save bihainim stret ol tok bilong en. Em bai i kirap na pait long ol man nogut na long ol lain i save poroman wantaim ol man bilong mekim pasin nogut. Ol Isip, ol i no god. Ol i man nating tasol. Ol hos bilong ol tu i no narakain long ol arapela hos. Taim Bikpela i soim strong bilong en, dispela strongpela kantri bai i pundaun na kantri ol i bin helpim, em tu bai i pundaun. Na tupela wantaim bai i bagarap olgeta. Bikpela i tokim mi olsem, “Taim wanpela laion i stap kaikai sipsip em i bin kilim, em i no inap pret na lusim dispela sipsip na ranawe, maski sapos planti wasman bilong sipsip i kam bung na singaut na bikmaus long en. Nogat. Em bai i kros long ol na was gut long dispela sipsip. Olsem tasol mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, bai mi kam pait long taun Jerusalem long maunten Saion na i no gat wanpela samting inap pasim mi. Ol pisin i save flai antap na was gut long ol pikinini bilong ol, na olsem tasol mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, bai mi was gut long Jerusalem. Na oltaim bai mi stap sambai long em na kisim bek em na lukautim em.” Yupela ol Israel, yupela i save bikhet na sakim tok bilong Bikpela, tasol yupela i mas tanim bel na kam bek long em. Taim bilong Bikpela i kamap klostu pinis, na long dispela taim yupela olgeta bai i tromoi ol piksa bilong ol giaman god yupela yet i bin wokim long silva na gol. Yupela i bin wokim ol dispela samting long han bilong yupela yet, na long dispela pasin yupela i bin mekim sin. Bikpela i tok olsem, “Wanpela bainat bai i bagarapim kantri Asiria na pinisim tru ol Asiria. Dispela bainat mi Bikpela yet bai mi salim i go, na em i no bilong ol man. Ol Asiria bai i ranawe long dispela bainat na ol birua bai i mekim ol yangpela man bilong ol i mekim wok kalabus. Bikpela pret bai i kamap long ol Asiria, na strongpela biktaun bilong ol bai i pundaun. Taim ol ofisa bilong ami bilong ol i lukim plak bilong pait mi sanapim, orait bun bilong ol bai i guria nogut tru na bai ol i ranawe.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Hatpela paia bilong Bikpela i stap long Jerusalem long maunten Saion. Harim. I gat wanpela king bai i kamap, na dispela king wantaim ol bikman bilong kantri bai ol i bihainim gutpela na stretpela pasin tasol na bosim gut ol manmeri. Ol wan wan bikman bai i helpim gut ol manmeri i kam bilong kisim helpim bilong ol. Ol bai i stap olsem ol ples hait ol manmeri i ken i go na hait long en long taim bilong bikpela win na ren. Na bai ol i stap tu olsem wara i ran i go long ples drai na olsem bikpela ston i haitim san long ples drai na ol man i kam sindaun long ples kol bilong en na malolo long taim bilong hatpela san. Na ai bilong ol manmeri bai i no pas moa na bai ol i lukim klia ol samting. Na yau bilong ol bai i op na bai ol i harim gut ol toktok. Na ol man i no save tingting gut pastaim na mekim ol samting, bai ol i kisim kliapela tingting na skelim gut ol samting. Na ol man, maus bilong ol i hevi long toktok, bai ol i toktok gut tru. Na pasin bilong givim biknem long ol man nogut na long ol man bilong mekim longlong pasin, em bai i pinis olgeta. Ol dispela man bilong mekim ol longlong pasin, ol i save mekim ol kranki toktok, na oltaim ol i tingting tasol long mekim ol samting nogut. Ol i save mekim ol pasin Bikpela i no save laikim na ol i sutim planti tok giaman long Bikpela. Na ol i no save givim kaikai long ol man i hangre na givim wara long ol man i sot long wara. Na ol man nogut i gat planti tingting nogut i pulap long het bilong ol. Ol i save tingim na painim kain kain trik na pasin, bilong ol i ken daunim ol rabisman na paulim kot bilong ol man i sot tru long ol samting. Tasol ol gutpela man i gat biknem, oltaim ol i save mekim stretpela pasin. Na ol i save strong long mekim ol gutpela pasin tasol. Yupela ol meri bilong Jerusalem, sindaun bilong yupela i gutpela na yupela i ting yupela bai i stap gut. Tasol yupela i mas putim gut yau na harim tok bilong mi. I orait, nau yupela i ken i stap belgut. Tasol yupela wet, na taim 13 o 14 mun i go pinis, bai yupela i pret na guria, long wanem, ol gaden wain na ol diwai oliv samting bilong yupela, bai ol i no moa karim ol pikinini. Nau sindaun bilong yupela i gutpela, na yupela i ting bai yupela i stap gut. Tasol yupela i ken pret na guria na rausim ol gutpela klos bilong yupela na pasim klos bilong sori. Yupela i ken paitim bros bilong yupela na krai sori long ol gutpela gutpela gaden bilong yupela na long ol naispela gaden wain bilong yupela. Na yupela i mas krai sori long graun bilong ol manmeri bilong mi, long wanem, ol rop i gat nil na ol gras nogut bai i karamapim dispela graun. Yes, yupela i mas tingting long ol naispela haus yupela i save amamas long ol, na yupela i mas krai sori. Na yupela i mas krai sori long dispela taun yupela i save amamas long stap long en. Long wanem, olgeta manmeri bai i lusim dispela taun na bai i no gat nois moa bilong ol manmeri i go i kam na mekim wok bilong ol. Haus king na strongpela banis bilong ol soldia, na ol longpela haus ol soldia i save stap long ol na was long ol birua, olgeta bai i stap nating na bagarap. Na ol wel donki bai i amamas long raun long dispela hap, na ol sipsip bai i kam na kaikai gras. Bikpela bai i salim gen spirit bilong en i kam long yumi. Na long dispela taim ol ples wesan nating bai i kamap gutpela graun tru, na ol kain kain samting bai i kamap long en. Na ol gutpela graun bilong wokim gaden bai i kamapim planti samting moa, olsem ol diwai samting i save kamap nating long bikbus. Stretpela na gutpela pasin tasol bai i bosim olgeta hap bilong graun. Na stretpela pasin bai i kamapim pasin bel isi na ol manmeri bai i no pret moa na bai ol i sanap strong oltaim. Na Bikpela i tok olsem, ol manmeri bilong em bai i gat gutpela sindaun na bai ol i stap gut na malolo long ol ples bilong ol. Na bai ol i no pret long wanpela samting. Maski ren ais i pundaun na bagarapim olgeta diwai bilong bikbus, na olgeta haus bilong taun i slip stret long graun, yupela ol manmeri bilong Bikpela bai i stap gut tasol. Na bai yupela i planim ol pikinini kaikai bilong yupela long ol hap graun i gat wara, na bai yupela i larim ol bulmakau na donki bilong yupela i stap raun long laik bilong ol yet na kaikai gras nabaut. Yupela ol lain bilong bagarapim ol arapela kantri, yupela bai i bagarap. I tru, yupela i no bagarap yet. Tasol taim bilong yupela long bagarapim ol arapela kantri bai i pinis, na yupela yet bai i bagarap. Yupela i save trikim ol arapela na brukim ol tok promis bilong yupela na putim ol arapela long han bilong ol birua. I tru i no gat wanpela lain i bin trikim yupela. Tasol taim bilong yupela long trikim ol arapela bai i pinis. Na ol arapela bai i trikim yupela na putim yupela long han bilong ol birua. Bikpela, tingting bilong mipela i stap long yu tasol. Yu ken marimari long mipela na was gut long mipela long olgeta de. Na long taim bilong hevi, kisim bek mipela na mekim mipela i win. Taim ol strongpela kantri i harim singaut bilong yu na ol i lukim yu i kirap bilong pait long ol, olgeta manmeri bilong ol bai i ranawe. Na ol samting ol i lusim na ranawe, ol arapela man bai i kisim hariap tru olsem ol bikpela lain grasopa i kam bung na pinisim ol kaikai bilong gaden. Bikpela i gat biknem na em i stap antap tru long ples bilong em. Na em bai i mekim gutpela na stretpela pasin i pulap long olgeta hap bilong Jerusalem. Na oltaim em bai i was gut long yupela ol manmeri bilong en na mekim yupela i stap strong. Na em bai i givim yupela planti gutpela tingting na save, na mekim yupela i win tru. Pasin bilong pret na aninit long Bikpela, em i nambawan presen tru Bikpela i givim long yumi. Lukim. Ol strongpela man bilong Jerusalem i stap nabaut long ol rot na ol i wok long krai. Na ol man i bin hatwok long mekim gutpela taim i kamap, ol i krai strong moa. Ol bikrot i stap nating na i no gat ol manmeri moa i wokabaut i go i kam. Ol birua i brukim tok promis ol i bin mekim na ol i tok bilas na rabisim ol taun bilong ol arapela. Ol i lukim ol arapela man olsem samting nating. Graun i krai sori na strong bilong en i pinis. Na bikbus bilong Lebanon i sem, long wanem, ol diwai bilong en i wok long drai. Gutpela ples daun bilong Saron i drai olgeta na i luk olsem ples wesan nating. Na ol lip bilong ol diwai samting i kamap long distrik Basan na long maunten Karmel, ol i wok long dai na pundaun. Bikpela i tok olsem, “Nau bai mi kirap na mekim wok, na ol manmeri bai i lukim na litimapim biknem bilong mi. Yupela ol lain i birua long mi, yupela i save tingting na hatwok nating long kisim ol samting i no gat pe long en. I olsem man i ting em i kisim bikpela hip wit long gaden bilong en, tasol em i kisim ol gras nating tasol. Hatwok bilong yupela bai i kamap olsem paia na pinisim yupela olgeta. Na yupela bai i kamap olsem kambang ol i kukim na olsem sit bilong paia i save kamap taim ol i kukim ol rop i gat nil. Yupela ol manmeri i stap klostu na yupela ol manmeri bilong ol longwe ples, yupela i mas harim tok bilong ol strongpela wok mi mekim na yupela i mas tokaut long strong na biknem bilong mi.” Long Saion ol manmeri bilong mekim ol pasin nogut, ol i pret na guria nogut tru. Na ol i tok olsem, “Belhat bilong Bikpela, em i olsem strongpela paia i save lait oltaim na pinisim olgeta samting. Husat bilong yumi inap i stap wantaim dispela paia?” Ol man bilong mekim stretpela pasin na tok tru tasol na ol i no save daunim ol arapela bai ol yet i ken kisim mani samting bilong ol, na ol i no save larim ol arapela man i givim mani long ol bilong grisim ol long mekim pasin nogut, na ol i no save poroman wantaim ol man bilong mekim ol pasin nogut na wantaim ol man bilong kilim ol arapela i dai, ol dispela kain man bai i stap gut tru. Ol bai i stap gut olsem man i stap long wanpela strongpela ples hait antap long maunten. Na i no gat wanpela samting inap daunim ol. Na oltaim bai ol i gat kaikai na wara bilong dring. Yupela bai i lukim gen king bilong yupela i putim ol naispela klos king na bosim gut kantri. Na bai yupela i lukim kantri bilong yupela i kamap bikpela tru. Na bai yupela i tingim gen dispela taim nogut i bin kamap long yupela na bai yupela i askim olsem, “We stap ol dispela ofisa bilong ol birua i bin kam na kisim ol mani samting bilong yumi na kaunim na skelim? Na we stap ol dispela ofisa i bin kam na kaunim ol longpela haus bilong was long ol birua, em ol i stap long ol taun bilong yumi?” Yupela bai i no lukim moa pes bilong ol dispela lain i save bikhet na apim nem bilong ol yet. Na yupela bai i no harim moa rabis tok ples bilong ol, em i no gat man inap harim wanem samting ol i toktok long en. Yupela lukluk long Jerusalem, em biktaun yumi save bung long en long ol bikpela de bilong lotu. Em i ples yumi save stap gut na malolo long en. Em bai i sanap strong long ples bilong en olsem haus sel ol man i no inap kamautim ol stik bilong en na brukim ol rop bilong en na karim i go. Bikpela bai i soim strong na biknem bilong em long Jerusalem. Na em bai i mekim Jerusalem i stap olsem naispela kantri i gat planti ol bikpela na liklik wara, tasol ol kanu bilong pait na ol bikpela sip bilong pait bai i no inap kam long ol dispela wara. Long wanem, Bikpela yet bai i stap king bilong yumi na em yet bai i givim ol lo long yumi na bosim yumi. Na em bai i was gut long yumi na yumi no painim taim nogut. Sapos ol birua i ting long kisim Jerusalem, ol bai i no inap. Ol bai i stap olsem ol boskru bilong sip i no inap mekim sip i ran, long wanem, mas bilong sip i no sanap strong na ol rop i slek na sel i no op. Olsem na ol birua bai i ranawe na lusim planti samting i stap, na ol Jerusalem bai i ran i go kisim ol dispela samting. Na maski ol man i gat ol lek nogut, na ol i kamap bihain long ol arapela, ol tu bai i lukim planti samting i stap yet na karim i go. Na long dispela taim, i no gat man i stap long Jerusalem bai i tok olsem, “Mi gat sik.” Na Bikpela bai i lusim sin bilong ol manmeri i stap long Jerusalem. Kam, yupela ol manmeri bilong olgeta hap bilong graun. Yupela kam bung na harim dispela tok. Graun na olgeta samting i stap long en, yupela tu i mas putim yau. Bikpela i belhat tru long olgeta kantri na long ol soldia bilong ol, na em i tok pinis bai olgeta bilong ol i mas dai. Na bodi bilong ol, bai ol man i no inap planim. Nogat. Bai ol i stap sting nabaut long graun na ples bai i smel nogut tru. Na blut bilong ol bai i pulap long ol maunten. San na mun na ol sta bai i pundaun na pinis olgeta. Na skai bai i kamap olsem pepa ol man i raunim na pasim. Olgeta sta samting i save lait antap long skai bai i pundaun olsem ol lip bilong diwai wain i drai na i pundaun long graun na olsem pikinini bilong diwai fik i drai na i pundaun. Bikpela i tok olsem, “Belhat bilong mi, mi putim long bainat bilong mi, na bainat i skrap tru long lusim heven na i go kilim ol Idom, em ol dispela lain mi tok pinis long bagarapim. Na nau mi salim em i go bilong kilim ol.” Orait na blut na gris bilong ol Idom bai i karamapim bainat bilong Bikpela olgeta, olsem blut na gris bilong ol sipsip na meme ol man i kilim bilong mekim ofa i save karamapim han bilong ol man i mekim ofa. Bikpela bai i kilim bikpela lain manmeri tru long taun Bosra long kantri Idom. I olsem em yet i laik mekim bikpela ofa. Bikpela bai i kilim tu olkain strongpela wel bulmakau, na blut na gris bilong ol bai i kapsait na karamapim graun bilong kantri Idom. Dispela samting i kamap, long wanem, Bikpela i makim pinis taim bilong mekim save long ol birua i wok long daunim Jerusalem, taun bilong en. Ol wara bilong kantri Idom bai i kamap olsem kolta, na ol das bai i kamap olsem hatpela ston, na graun bilong Idom bai i paia olsem kolta i paia. Dispela paia bai i no inap pinis. Nogat. Em bai i lait strong long olgeta de na nait na smok bai i kamap oltaim. Na graun bilong Idom bai i stap nating oltaim na i no gat man bai i go moa long dispela hap. Na em bai i kamap olsem ples bilong ol tarangau na bilong ol kotkot na bilong ol pisin bilong nait tasol. God bai i pinisim olgeta samting bilong ol Idom na mekim graun bilong ol Idom i stap nating, olsem long taim bipo yet em i bin wokim graun na graun i bin i stap nating. Olgeta ol bikman na ol hetman bilong ol bai i no i stap moa, olsem na bai i no gat king moa i bosim dispela kantri. Ol rop na gras i gat nil bai i karamapim na banisim haus king na ol arapela haus bilong ol. Na ol weldok bai i kam i stap na singaut long dispela hap na ol muruk bai i slip long ol dispela haus. Na ol wel animal bilong ples wesan nating bai i kam bung long dispela hap. Na ol wel meme tu bai i kam i stap na singaut nabaut, na dispela masalai meri i save raun long nait, em bai i kam na painim ples bilong slip long dispela hap. Ol pisin bilong nait bai i wokim ol haus na putim ol kiau bilong ol long dispela hap, na bai ol i opim wing bilong ol na i stap was long ol yangpela pikinini bilong ol. Na ol tarangau man wantaim ol tarangau meri, ol tu bai i kam i stap. Lukluk insait long buk bilong Bikpela na bai yu ritim tok bilong ol dispela samting i stap. Olgeta animal o pisin samting dispela buk i tok long en, ol bai i kam i stap long graun bilong kantri Idom. I no gat wanpela bilong ol bai i no kamap, long wanem, Bikpela yet i tok long ol i mas kam. Spirit bilong em bai i bungim ol na bringim ol i kam. Bikpela yet bai i makim wan wan hap graun bilong Idom na tilim long ol, na bai ol i stap oltaim long ol dispela hap Bikpela i makim bilong ol. Ples wesan nating wantaim ples drai bai ol i amamas tru, long wanem, ol naispela plaua bai i kamap na karamapim ol dispela hap. Na ples drai bai i luk nais tru, na em bai i singaut wantaim bikpela amamas. Planti naispela samting tru bai i kamap, na ples bai i luk nais moa yet olsem bikbus bilong Lebanon na olsem ples daun bilong Saron. Na ol manmeri bai i lukim strong na biknem na gutpela bilas bilong God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas strongim ol man i no gat strong na strongim tu bel bilong ol man i pret na guria. Tokim ol man bel na tingting bilong ol i no strong olsem, “Yupela i mas sanap strong na i no ken pret. God bai i kam na kisim bek yupela na mekim save tru long ol birua bilong yupela.” Orait na ol aipas bai ol i lukluk, na ol yaupas bai ol i harim toktok. Na ol lek nogut bai ol i kalap olsem ol dia, na ol mauspas bai ol i singaut na amamas. Na ol wara bai i kamap long ples wesan nating na ran i go long olgeta hap. Na ples wesan nating bai i kamap olsem raunwara. Na wara bai i kamap tu long aninit bilong graun i drai pinis. Na planti gras na ol pitpit samting bai i kamap long ol ples bipo i drai tru na ol weldok tasol i bin i stap long ol. Na bai i gat wanpela bikrot long dispela hap. Bai ol i kolim dispela bikrot olsem, “Bikrot Bilong God Yet.” Na ol man i no klin long ai bilong God, ol bai i no inap wokabaut long dispela rot. Nogat tru. Em bai i stap rot bilong ol manmeri bilong God tasol. Na ol longlong man bilong mekim pasin nogut, ol bai i no inap i go klostu long en. Bai i no gat ol laion na ol animal nogut i bihainim dispela rot na wokabaut. Nogat. Ol manmeri God i kisim bek pinis, ol tasol bai i wokabaut long dispela rot. Na ol manmeri Bikpela i kisim bek pinis, ol bai i amamas na kam bek long Jerusalem, na ol bai i singim song na bikmaus i kam long dispela rot. Na bai ol i gat gutpela sindaun tru na ol i amamas moa yet, na dispela amamas bilong ol bai i no inap pinis. Na pen na bel hevi bai i no inap i stap wantaim ol moa. Long namba 14 yia bilong Hesekia i stap king, King Senakerip bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en i kam pait long ol Juda na i winim ol na i kisim olgeta taun i gat strongpela banis. Tasol ol i no kisim Jerusalem yet. Senakerip i stap long taun Lakis na em i salim namba wan ofisa bilong ami bilong en wantaim ol bikpela lain soldia i go long Jerusalem. Ol i go kamap long Jerusalem, orait dispela ofisa i go i stap klostu long baret bilong bringim wara long Hul Wara Antap i go long Jerusalem. Dispela baret i stap klostu long bikrot i go long ples bilong wokim laplap. Orait na tripela ofisa bilong Israel i go lukim em. Nem bilong ol i olsem, Eliakim, pikinini bilong Hilkia, em man i save bosim haus king, na Sepna, kuskus bilong king, na Joa, pikinini man bilong Asap, em man i save raitim stori bilong olgeta samting king i mekim. Taim tripela i kamap long dispela ofisa bilong Asiria, em i tok strong long ol olsem, “Yupela go givim Hesekia dispela tok bilong strongpela king, em king bilong Asiria. Em i tok olsem, ‘Hesekia, yu gat wanem kain strong na yu no laik i stap aninit long mi? Ating ol toktok nating i gat strong bilong winim pait, a? Yu bin bikhet long mi. Yu tingim husat bai i kam helpim yu na yu bin bikhet long mi? Mi save, yu lukluk long kantri Isip na wet long em i helpim yu long pait. Tasol mi tokim yu, Isip em i olsem wanpela stik pitpit i bruk pinis. Sapos yu kisim na holim olsem stik bilong wokabaut, orait bai hap pitpit i sutim han bilong yu. Pasin bilong king bilong Isip i wankain tru olsem dispela stik pitpit. Olsem na em i no inap i kam helpim yu long taim bilong pait. Tasol sapos yu tok, yupela ol Israel i bilip long God, Bikpela bilong yupela, na em bai i helpim yupela, ating em tu i no inap. Long wanem, Hesekia, yu bin bagarapim ol ples lotu bilong em na ol alta i stap nabaut. Na yu bin tokim ol Juda na Jerusalem long ol i mas kam long Jerusalem na lotu long dispela wanpela alta tasol. “‘Na king bilong mi i gat narapela tok moa. Hesekia, king bilong mi inap givim yu 2,000 hos, sapos yu inap long painim 2,000 soldia bilong sindaun long ol na pait. Tasol mi save, yu yet yu no gat kain man olsem i stap. Na yu save ting ol soldia bilong Isip bai i kam wantaim ol hos na karis na bai ol i helpim yu long pait. Tasol nogat tru. Ol i no inap i kam. Olsem na yu no gat strong inap long daunim wanpela liklik lain soldia bilong mipela. Yu ting mi kam long tingting bilong mi yet long pait long kantri bilong yu na bagarapim, a? Nogat tru. Bikpela yet i bin tokim mi long kam bagarapim dispela kantri.’” Eliakim na Sepna na Joa i harim dispela tok, orait ol i tokim dispela ofisa bilong ol Asiria olsem, “Yu mas toktok long mipela long tok ples bilong ol Siria, long wanem, mipela i save long dispela tok ples. Yu no ken tok Hibru, nogut dispela ol lain i sanap antap long banis bilong taun i harim tok bilong yu.” Tasol dispela ofisa i bekim tok olsem, “King bilong mi i no bin salim mi long givim dispela tok long yupela wantaim king bilong yupela tasol. Nogat. Ol lain i sanap long banis, ol tu i mas harim dispela tok. Long wanem, sapos pait i kamap, na mipela i banisim Jerusalem, orait bai taim nogut i kamap long yupela olgeta. Na dispela lain i sanap long banis bai i sot tru long kaikai na bai ol i kaikai pekpek na dring pispis bilong ol yet, olsem yupela tu.” Orait na dispela ofisa bilong Asiria i lukluk i go long ol lain i stap antap long banis na i singaut bikmaus long tok Hibru olsem, “Yupela putim yau gut long tok bilong strongpela king, em king bilong Asiria. Em i tok olsem, yupela i no ken larim Hesekia i giamanim yupela. Hesekia i no inap helpim yupela na yupela i stap gut. Yupela i no ken harim tok gris bilong Hesekia na yupela i bilip olsem Bikpela bai i helpim yupela na mipela Asiria i no inap winim yupela na kisim taun Jerusalem. Yupela i no ken harim tok bilong Hesekia na tingting moa long pait long mi. Sapos yupela i laik i stap gut na dring wara long ol hul wara bilong yupela na kaikai pikinini bilong ol diwai wain na bilong ol diwai fik long ol gaden bilong yupela yet, orait yupela i mas larim mi i kisim taun bilong yupela. Na bai yupela i stap gut inap long taim mi kam na kisim yupela i go long narapela kantri i wankain olsem kantri bilong yupela yet. Dispela kantri i gat planti ol gaden wain na planti ol gaden wit bilong wokim bret. “Hesekia i save giamanim yupela na i tok, Bikpela bai i helpim yupela long winim mipela. Tasol yupela i no ken larim Hesekia i giamanim yupela. Yupela i ting ol god bilong ol arapela lain i bin helpim ol na ol i winim mipela ol Asiria long pait, a? Nogat tru. Long taim mipela i bin i go pait long taun Hamat na Arpat na Sefarvaim, ol god bilong ol i bin i stap we na ol i no bin helpim ol? Na long taim mipela i go pait long Samaria, ol god bilong Samaria i bin helpim ol na daunim mipela? Nogat tru. Mipela i bin pait long planti kantri, em ol i gat planti god i stap. Tasol i no gat wanpela god i bin helpim kantri bilong em na mipela i bin lus long pait. Olsem na bilong wanem yupela Jerusalem i ting Bikpela bai i helpim yupela, na mipela i no inap winim yupela?” Dispela ofisa bilong Asiria i pinisim ol toktok bilong em, tasol ol lain i stap antap long banis i pasim maus tasol na i no bekim wanpela tok, long wanem, King Hesekia i bin tambuim ol long ol i no ken bekim tok bilong ol Asiria. Tasol tok bilong dispela ofisa bilong Asiria i mekim Eliakim na Sepna na Joa i bel hevi tru. Na ol i brukim klos bilong ol na ol i go tokim Hesekia long olgeta tok bilong dispela ofisa. Taim Hesekia i harim pinis tok bilong ol Asiria, orait em i bel hevi tru na i brukim klos bilong en. Na em i putim klos bilong sori na i go insait long haus bilong Bikpela. Na Hesekia i singautim Eliakim, dispela man i save bosim haus king, wantaim Sepna, dispela kuskus bilong king, na ol man i bin mekim wok pris longpela taim. Na em i salim ol i go bilong lukim profet Aisaia, pikinini man bilong Emos. Ol dispela man tu i bin putim klos bilong sori. Ol i go kamap na ol i tokim Aisaia olsem, “King i tok, nau em i de bilong bikpela bel hevi. Ol Asiria i mekim planti tok bilas long yumi na yumi sem nogut tru. Yumi olsem wanpela meri i gat bel na taim bilong karim pikinini i kamap pinis, tasol meri i no gat strong bilong karim pikinini. King bilong Asiria i bin salim ofisa bilong en i kam bilong tok nogut long God, Bikpela bilong yumi, em God i save stap oltaim. Ating Bikpela i harim pinis dispela ol tok nogut na bai em i mekim save long ol dispela man i bin autim dispela tok. Olsem na mipela i laik bai yu beten long God bai em i helpim mipela liklik lain i stap yet.” Taim Aisaia i harim pinis dispela tok bilong Hesekia, orait em i tokim ol man bilong bringim tok olsem, “Yupela go bek long king na autim dispela tok bilong Bikpela long en. Bikpela i tok, ‘Yu no ken pret na tingting planti long ol dispela tok nogut, em ol wokboi nating bilong king bilong Asiria i bin mekim long mi. Long wanem, mi Bikpela, mi bai paulim tingting bilong king bilong Asiria na taim em i harim wanpela tok, em bai i lusim yupela na i go bek long kantri bilong em yet. Na long taim em i stap long Asiria, mi bai mekim sampela man i kilim em i dai.’” Dispela ofisa bilong Asiria i harim tok olsem King Senakerip i lusim taun Lakis pinis. Orait dispela ofisa i lusim Jerusalem na i go bek na i painimaut olsem king i go pait long taun Lipna, na em i go lukim em. Ol Asiria i pait i stap na sampela man i kam tokim King Senakerip olsem, “King Tirhaka bilong kantri Sudan wantaim ol soldia bilong en, ol i kam bilong pait long yu.” Senakerip i harim dispela tok na em i salim ol man bilong bringim pas bilong en i go long Hesekia, long wanem, em i tingting strong yet long kisim Jerusalem. Pas bilong Senakerip i tok olsem, “Mi save, dispela god yu save bilip long en, em i bin tok bai em i no larim mi i winim yupela na kisim Jerusalem. Tasol em i giaman, olsem na nogut yu bilipim tok bilong en. Yu yet yu save pinis long olkain pasin bilong mipela ol king bilong Asiria. Taim mipela i go pait long ol arapela kantri, mipela i save bagarapim ol tru. Yu ting mi no inap long mekim olsem long kantri bilong yu, a? Bipo ol tumbuna bilong mi i bin bagarapim taun Gosan na taun Haran na taun Resep na i kilim ol lain Beteden i bin i stap long taun Telasar. Na ol god bilong ol dispela lain i no bin helpim ol, na mekim ol i stap gut. Nogat tru. Ol king bilong taun Hamat na Arpat na Sefarvaim na Hena na Iva i stap yet, a? Nogat. Mipela i kilim olgeta i dai pinis.” King Hesekia i kisim dispela pas long han bilong ol man Senakerip i bin salim i kam. Em i ritim pinis tok bilong dispela pas, orait em i kisim i go insait long haus bilong Bikpela. Na em i putim dispela pas klostu long ples Bikpela i stap long en, na em i opim na stretim gut. Na Hesekia i beten long Bikpela olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu God bilong mipela Israel na yu stap antap long ol ensel na yu sindaun long sia king bilong yu. Tasol yu God tru, na yu save bosim olgeta kantri bilong graun. Yu tasol yu bin wokim graun na skai. Bikpela, mi laik bai yu putim gut yau bilong yu na harim beten bilong mi na yu lukim gut ol dispela samting nogut i kamap long mipela. Na mi laik bai yu mas harim dispela olgeta tok nogut Senakerip i bin mekim long yu, God i save stap oltaim. Bikpela, mipela i save pinis, ol king bilong Asiria i bin pinisim tru planti lain manmeri na bagarapim ol kantri bilong ol. Na tu ol dispela king i bin rausim ol god bilong ol dispela lain pipel na kukim olgeta long paia. Ol dispela god i bin bagarap, long wanem, ol i giaman god tasol. Ol man yet i bin kisim ol diwai na ston na i wokim ol. God, Bikpela bilong mipela, nau mi laik bai yu helpim mipela na kisim bek mipela long han bilong King Senakerip. Na bai olgeta lain manmeri bilong graun i ken save gut olsem, yu tasol yu Bikpela.” Orait profet Aisaia i salim tok long Hesekia olsem, “God, Bikpela bilong yumi Israel i tok, yu bin askim em long kisim bek yupela long han bilong king bilong Asiria. Olsem na nau em i gat tok long Senakerip, king bilong Asiria. Bikpela i tok olsem, ‘Senakerip, Jerusalem i lap nogut tru long yu na tok bilas long yu na rabisim yu. Senakerip, long taim yu bin tok bilas na tok nogut na litimapim nem bilong yu yet na bikhet, yu ting yu bin mekim long husat? Yu bin mekim long mi tasol, mi God bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Yu bin givim tok bilong yu long ol ofisa bilong yu na ol i bin apim nem bilong yu moa yet, na tok bilas long mi. Na long maus bilong ol mi bin harim tok olsem, yu Senakerip, yu bin sanap long karis bilong yu na yu bin i go antap tru long ol het bilong ol bikpela maunten bilong Lebanon, na yu bin i go insait tru long ol bikbus bilong Lebanon, long ol ples i no gat man i save go long en, na yu bin katim ol longpela longpela diwai sida na ol gutpela gutpela diwai pain. Na taim yu bin i go nabaut, yu no bin sot long wara. Maski ples i drai olgeta, wara i bin pulap tru long ol hul wara yu bin wokim na ol lain bilong yu i bin dring. Na sapos yu go wokabaut long ol bikpela wara bilong Isip, lek bilong yu bai i mekim ol dispela wara i drai. “‘Senakerip, yu no bin save, long bipo yet mi bin makim yu bilong mekim ol dispela samting. Mi bin givim strong long yu bilong bagarapim ol taun i gat strongpela banis. Na yu bin bihainim tingting bilong mi tasol na yu bin brukim ol dispela taun na ol i pundaun na kamap bikpela hip ston na bikpela hip pipia. Ol manmeri bilong ol dispela taun i bin pret nogut tru, na tingting bilong ol i pas na strong bilong ol i pinis olgeta. Ol i stap wankain olsem ol gras i laik drai taim hatpela win i kam kukim. Ol gras i kamap antap long het bilong haus, na ol gras i kamap nabaut i no inap kamap gut taim dispela hatpela win i kamap. Tasol mi save gut tru long yu. Mi save long tingting bilong yu na mi save lukim ol pasin yu save mekim na olgeta ples yu save go long en. Na mi save tu long yu gat bikpela belhat long mi. Mi bin harim tok long belhat bilong yu na long olgeta bikhet tok na pasin, em yu bin mekim na litimapim nem bilong yu yet. Tasol nau mi gat strongpela tok long yu. Bai mi kisim huk na putim long nus bilong yu na bai mi kisim hap ain ol i save putim long maus bilong hos na bai mi putim long maus bilong yu. Na bihain bai mi pulim yu i go bek long dispela rot yu bin kam long en.’” Na Aisaia i givim wanpela tok long Hesekia olsem mak bilong Hesekia i ken lukim na save olsem olgeta samting Bikpela i tok long mekim long Senakerip bai i kamap tru. Aisaia i tok olsem, “Bai yu lukim mak olsem i kamap. Long dispela yia na long yia bihain yupela bai i no inap planim ol kaikai. Yupela i mas kisim ol wit samting i kamap nating long ol gaden na bai yupela i kaikai. Tasol long namba 3 yia bai yupela inap planim kaikai long ol gaden na kisim kaikai. Na tu bai yupela inap planim ol diwai wain na kisim ol pikinini wain na kaikai. Na ol manmeri bilong Juda, em ol birua i no bin bagarapim ol, bai ol i stap gut, na i kamap planti, olsem ol wit long gaden i save karim planti kaikai. Ol birua bai i no inap bagarapim olgeta manmeri bilong Jerusalem. Nogat. Liklik lain bilong ol bai i stap yet. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i gat strongpela tingting long mekim ol dispela samting i kamap. “Na Bikpela i tok moa olsem, ‘King bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en bai i no inap kam insait long Jerusalem, na tu ol i no inap long sutim wanpela spia i kam insait long dispela taun. Ol dispela soldia i no inap long karim wanpela hap plang bilong pait na i kam klostu long taun. Na ol i no inap hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait. Nogat tru. Mi Bikpela, bai mi mekim king bilong Asiria i tanim na i go bek long dispela rot em i bin kam long en. Olsem na em bai i no inap i kam insait long Jerusalem. Mi bai mekim olsem, long wanem, mi tingim biknem bilong mi na tok promis bipo mi bin mekim long wokman bilong mi, Devit.’” Orait long dispela nait tasol, wanpela ensel bilong Bikpela i go long kem bilong ol Asiria na i kilim i dai 185,000 soldia. Na long moningtaim tru Senakerip i kirap na i lukim bodi bilong ol dispela lain soldia. Olsem na em wantaim ol sampela soldia i stap yet, ol i kirap bihainim rot i go bek long Asiria, na Senakerip i go i stap long taun Ninive. Wanpela de em i go insait long haus lotu na i wok long lotuim Nisrok, god bilong en. Na tupela pikinini man bilong em yet, em Adramelek na Sareser, tupela i kisim bainat na i go insait long haus lotu na i kilim em i dai. Na bihain tupela i ranawe i go na i stap long kantri Ararat. Orait na narapela pikinini man bilong en, nem bilong en Esarhadon, i senisim papa bilong en na i kamap king bilong Asiria. Long taim ol Asiria i wok long mekim nogut long ol Juda, King Hesekia i kisim bikpela sik na klostu em i laik i dai. Orait profet Aisaia, pikinini bilong Emos, i go lukim em na i tokim em olsem, “Bikpela i tok, sik bilong yu bai i no inap pinis, yu bai i dai. Olsem na yu mas tokim ol manmeri i stap long haus bilong yu long stretim olgeta wok bilong yu.” Hesekia i harim dispela tok, orait em i tanim pes i go long banis bilong rum na i beten olsem, “Bikpela, mi bin bihainim yu tru na mi mekim wok bilong yu. Oltaim mi bin bihainim laik bilong yu. Olsem na yu mas tingim ol wok mi bin mekim na yu no ken larim mi i dai.” Em i beten pinis na em i krai moa yet. Orait na Bikpela i tokim Aisaia gen olsem, “Yu go tokim Hesekia olsem, mi God, Bikpela bilong tumbuna bilong en, Devit, mi harim pinis beten bilong em na mi lukim em i krai moa yet. Olsem na bai mi larim em i stap 15 yia moa na bihain bai em i dai. Na tu mi no inap larim king bilong Asiria i winim em na kisim taun Jerusalem. Nogat tru. Na mi Bikpela bai mi givim yu wanpela mak bilong soim yu olsem mi bai mekim dispela samting mi bin promis long mekim. Dispela mak i olsem. Yu lukim dispela lata bipo King Ahas i bin wokim, em lata yupela i save kaunim ol aua bilong de long en. Bai mi mekim tewel san i mekim long dispela lata i go bek hariap long 10-pela mak.” Orait na tewel san i mekim long dispela lata i go bek hariap inap long 10-pela mak. Orait taim Hesekia i kamap orait gen, em i raitim dispela tok, “Mi bin ting, sori tumas, bai mi dai nau long taim mi yangpela yet na lusim dispela graun. Na bai mi go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. Bai mi no i stap moa wantaim ol manmeri i gat laip, na bai mi no inap lukim Bikpela moa. Bai mi go i stap long ples i no gat laip olgeta, na bai mi no lukim moa ol manmeri i gat laip. Mi olsem man i dai pinis. Laip bilong mi i lus pinis olsem haus sel ol man i brukim na i karim i go. Na laip bilong mi i olsem laplap ol man i wok long lumim. Mi bin ting em bai i go longpela, tasol wantu ol i katim na rausim long masin bilong lumim laplap. God, wantu tasol yu pinisim laip bilong mi. Mi pilim olsem yu wok long brukim ol bun bilong mi olsem laion, i go inap long moning. Na wantu tasol yu pinisim laip bilong mi. Mi gat bikpela pen na mi krai na singaut, na krai bilong mi i olsem krai bilong pisin ol i kolim balus. Longpela taim mi lukluk i go antap long heven, bilong kisim helpim, na ai bilong mi i pen na i pulap long wara. Bikpela, mi gat bikpela hevi. Kam helpim mi. “Bai mi tok wanem? Bikpela i bin promis long helpim mi, na nau em i mekim ol dispela samting i kamap tru. Olsem na bai mi tingim dispela bikpela hevi i bin kamap long mi, na bai mi daunim mi yet na stap isi tasol inap long taim mi dai. Bikpela, ol dispela kain samting i save kamap bilong mekim ol manmeri i senisim pasin na kisim nupela laip. Na ol samting i bin kamap long mi i bin givim nupela laip long mi. Yu bin pinisim sik bilong mi na mekim mi i kamap gutpela gen. Mi save nau, ol dispela hevi i bin kamap long mi ol i bilong helpim mi tasol. Yu bin laikim mi tumas na yu no bin larim mi i go long ples bilong ol man i dai pinis. Na yu bin lusim tingting olgeta long ol sin bilong mi. “Ol lain i stap long ples bilong ol man i dai pinis, ol i no inap litimapim nem bilong yu. Na bai ol i no inap lukim ol gutpela samting yu save mekim bilong helpim ol manmeri bilong yu. Ol man i stap yet, ol tasol i save litimapim nem bilong yu olsem nau mi mekim. Na ol papa i save tokim ol pikinini bilong ol long ol gutpela samting yu save mekim. “Bikpela i bin mekim mi i kamap orait gen. Na olgeta de mipela bai i go long haus bilong Bikpela na singim ol song na mekim musik bilong litimapim nem bilong en. Mipela bai i mekim olsem long olgeta de mipela i stap laip.” Aisaia i bin tok olsem, “Ol wokman bilong king i mas kisim sampela pikinini fik ol i bin mekim drai, na bringim i kam putim long strongpela sua bilong Hesekia, na bai em i kamap orait gen.” Na tu, Hesekia i bin askim Aisaia olsem, “Bikpela bai i givim mi wanem mak bilong soim mi olsem mi bai go lotu gen long haus bilong em?” Merodak Baladan, pikinini man bilong Baladan, em i king bilong Babilon. Em i harim tok olsem Hesekia i bin i gat bikpela sik, tasol em i bin kamap orait gen. Olsem na em i raitim pas na redim wanpela presen na givim long sampela man na ol i kisim i go long Hesekia. Hesekia i harim tok bilong ol dispela man pinis, orait nau em i soim ol mani na ol arapela samting bilong em long ol. Ol i lukim olgeta silva na gol i stap long haus mani bilong em, na ol paura i gat gutpela smel na ol sanda na olgeta samting bilong pait na olgeta arapela samting i stap long ol bakstua bilong em. Hesekia i no haitim wanpela samting. Nogat. Em i soim ol long olgeta samting i stap insait long banis bilong haus king na long olgeta hap bilong kantri bilong em. Taim ol dispela man bilong Babilon i go bek pinis, orait profet Aisaia i kam lukim King Hesekia na i askim em olsem, “Ol dispela man i bin kam, ol i bilong wanem ples? Na ol i tokim yu long wanem samting?” Na Hesekia i bekim tok bilong em olsem, “Ol i laik lukim mi na ol i kam long longwe ples tru, em kantri Babilon.” Na Aisaia i askim Hesekia olsem, “Ol i lukim wanem wanem samting tru insait long banis bilong yu?” Na Hesekia i bekim tok bilong em olsem, “Mi bin soim olgeta samting bilong mi long ol na mi no haitim wanpela samting.” Orait na Aisaia i tokim Hesekia olsem, “Nau bai mi tokim yu long tok bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela i tok, wanpela taim bai i kamap bihain, na bai ol Babilon i kam na kisim olgeta samting i stap long haus king, na olgeta samting bipo ol tumbuna bilong yu i bin bungim i stap long ol bakstua. Bai ol i no larim wanpela samting i stap. Nogat tru. Bai ol i kisim olgeta samting i go long Babilon. Na bai ol i kisim sampela pikinini man insait long lain bilong yu yet na bringim ol i go long Babilon. Na bai ol i katim bol bilong ol na mekim ol i kamap wokman long haus bilong king bilong Babilon.” Hesekia i harim dispela tok, na em i tokim Aisaia olsem, “Tok bilong Bikpela yu autim long mi, em i gutpela tok.” Hesekia i mekim dispela tok, long wanem, insait long tingting bilong em, em i gat tingting olsem, “Nau taim mi stap king yet, ol dispela samting nogut i no inap kamap. Bai mipela i stap gut na i no gat pait.” God bilong yupela i tok, “Strongim bel bilong ol manmeri bilong mi, na mekim bel bilong ol i stap isi. Givim dispela gutpela tok long ol manmeri bilong Jerusalem. Tokim ol olsem, taim bilong ol long i stap kalabus, em i pinis. Mi Bikpela, mi bin mekim save tru long ol bilong bekim asua bilong ol rong ol i bin mekim, na nau mi lusim pinis olgeta sin bilong ol.” Wanpela maus i singaut olsem, “Stretim rot bilong Bikpela long ples i no gat man. Redim bikpela rot bilong God bilong yumi. Pulapim olgeta ples daun, na brukim olgeta maunten i go daun. Olgeta rot i krungut, ol i mas wokim i kamap stret. Na olgeta rot i no gutpela, ol i mas stretim gut. Na bikpela lait na strong bilong Bikpela bai i kamap ples klia, na olgeta manmeri bilong graun bai i lukim. Dispela tok i kam long maus bilong Bikpela yet.” Wanpela maus i singaut olsem, “Autim tok.” Na narapela i tok, “Wanem tok bai mi autim?” Na em i bekim tok olsem, “Olgeta manmeri i no save stap longpela taim long graun. Ol i save pinis hariap olsem gras na biknem bilong ol i save pundaun olsem ol plaua nabaut. Gras i save drai na ol plaua i save pundaun long taim Bikpela i salim hatpela win i kam long ol. Tru tumas, ol manmeri i save pinis hariap olsem gras. Gras i save drai, na ol plaua i save pundaun. Tasol tok bilong God bilong yumi i save stap oltaim oltaim.” Jerusalem, yu go antap long bikpela maunten, na autim gutnius. Saion, yu mas singaut strong na autim dispela gutnius. Yu mas tokaut, na yu no ken pret. Yu mas tokim ol taun bilong Juda olsem, “Lukim, God bilong yupela i kam nau.” Lukim. God, Bikpela i kam wantaim bikpela strong bilong en. Em i daunim pinis ol birua na em i bringim ol manmeri bilong en i kam olsem ol gutpela samting em i bin winim long pait. Em i save was gut long ol lain manmeri bilong en, olsem wasman bilong sipsip i save lukautim ol sipsip bilong en. Wasman i save putim ol pikinini sipsip long bros na karim wokabaut. Na em i save wokabaut isi na soim rot long ol sipsip i gat liklik pikinini. I gat wanpela man i stap em inap pulimapim olgeta solwara long han bilong en, a? Na i gat wanpela man inap metaim antap bilong skai, a? Na i gat wanpela man inap pulimapim olgeta graun long kap, a? Na i gat wanpela man inap putim ol maunten long skel na skelim, a? Husat inap soim Bikpela long pasin bilong wokim ol samting? Ating i gat wanpela man inap givim tingting long em, a? Na husat i bin skulim em long mekim gutpela na stretpela pasin? Na husat i skulim em long olgeta dispela gutpela tingting na save em i gat? I no gat wanpela man. Bikpela i lukim ol manmeri bilong graun i olsem samting nating. Ol i olsem das bilong graun na i olsem liklik wara i pundaun. Na hevi bilong olgeta ailan i olsem hevi bilong das tasol. Maski ol manmeri i kilim olgeta abus na katim olgeta diwai bilong bikbus bilong Lebanon na ol i wokim bikpela paia na kukim olgeta dispela abus olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, dispela ofa bilong ol i samting nating long ai bilong God. Olgeta manmeri bilong graun, ol i samting nating long ai bilong Bikpela. Ol i samting nating tru. God i olsem husat tru? Na i gat wanpela samting i stap i luk olsem God, a? Ating em i olsem ol dispela piksa bilong ol giaman god i stap nabaut? Ol man i save wokim ol dispela piksa na karamapim long gol. Na ol i save kisim silva na wokim ol sen bilong pasim long ol dispela piksa. Bilong wokim ol dispela piksa ol man i save kisim strongpela diwai i no inap sting. Na ol i save tokim man i gat save bilong sapim diwai long wokim piksa bilong giaman god bilong ol. Dispela man i mas sapim gut dispela piksa, nogut piksa i pundaun. Ating yupela i no save, a? Ating yupela i no harim, a? Ating bipo tru i no gat man i tokim yupela long olgeta samting i kamap olsem wanem, a? Em Bikpela tasol i sindaun long sia king bilong en antap long skai, em i bin wokim olgeta samting. Em i save opim skai olsem laplap na sanapim olsem haus sel bilong em. Long ai bilong em, ol manmeri bilong graun i samting nating olsem ol grasopa. Em i save daunim ol king na ol strongpela man na ol i no gat nem moa. Ol i olsem ol plaua nau tasol ol man i planim na rop bilong ol i no go daun yet. Taim Bikpela i salim hatpela win i kam, ol i save drai wantu na win i karim ol i go olsem pipia. Mi Bikpela, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na husat tru i olsem mi? I gat wanpela man i stap i save mekim wankain pasin olsem mi, a? Yupela lukluk i go antap long skai na lukim ol sta samting i stap antap. Husat tru i bin wokim ol? Em Bikpela tasol. Ol dispela samting i olsem lain ami bilong Bikpela. Em i save long namba bilong ol, na em i save long nem bilong wan wan bilong ol, na em i save kolim ol long nem bilong ol. Em i gat olgeta strong, olsem na i no gat wanpela bilong ol dispela samting inap lus. Yupela Israel, yupela ol lain bilong Jekop, bilong wanem yupela i save toktok planti olsem, “Bikpela bilong mipela i no save lukim hevi bilong mipela. Mipela i bungim taim nogut, tasol em i no laik helpim mipela.” Ating yupela i no save, a? Ating yupela i no harim, a? Bikpela em i God bilong i stap oltaim oltaim. Em i mekim kamap olgeta samting long olgeta hap bilong graun. Na i no gat man inap long save long olgeta tingting bilong em. Strong bilong en i no save slek na pinis. Bikpela i save strongim ol man i no gat strong, na taim bun bilong ol i slek pinis, em i save mekim ol i stap strong. Strong bilong ol strongpela yangpela man i save slek na pinis. Tasol ol manmeri i bilip long Bikpela na i wetim em i helpim ol, ol bai i stap strong oltaim. Na bai ol i flai olsem ol tarangau. Bai ol i ran na ol i no inap sotwin, na bai ol i wokabaut na ol i no inap les. God i tok, “Yupela ol manmeri bilong ol kantri i stap klostu na ol kantri i stap longwe, yupela pasim maus na harim tok bilong mi. Yupela i mas redi gut tru na kam autim tok bilong yupela long kot. Bai yumi bung wantaim na skelim toktok na painimaut, tok bilong husat i tru. Husat tru i bin kirapim king bilong hap sankamap, na mekim em i winim pait long olgeta hap em i go long en? Na husat i putim ol kantri long han bilong en na larim em i daunim ol arapela king? Bainat na banara bilong en i save pinisim ol tru, na ol i kamap olsem das, na olsem pipia win i karim i go. Em i save kamap wantu tasol long ol na bagarapim ol, na ol i no inap mekim wanpela samting long em. I olsem win yet i karim em i go na em i no krungutim graun liklik. Husat tru i mekim ol dispela samting i kamap? Em mi Bikpela tasol. Stat long taim mi mekim graun i kamap, oltaim mi bin stiaim olgeta samting i kamap long dispela graun. Mi Bikpela, mi bin stap pastaim tru. Na bai mi stap yet long taim bihain tu. “Ol manmeri bilong olgeta kantri i bin lukim ol samting mi bin mekim, na ol i pret na guria. Na ol i kam bung wantaim na ol i mekim ol toktok bilong strongim bel bilong ol yet na ol i wokim ol piksa bilong ol giaman god. Ol man bilong sapim piksa i tokim ol man bilong wokim ol samting long gol olsem, ‘Yupela i mekim gutpela wok tru.’ Na ol man bilong hamaim na stretim gol i tokim ol man bilong wokim ol samting long ain olsem, ‘Man, yupela i sodaim gut tru.’ Na bihain ol i nilim gut ol dispela piksa, nogut ol i pundaun. “Tasol yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, mi bin makim yupela na yupela i stap wokman bilong mi. Yupela i lain tumbuna bilong pren bilong mi, Abraham. Mi bin kisim yupela long longwe ples tru long arere tru bilong graun na bringim yupela i kam. Na mi bin tokim yupela olsem, yupela i stap wokman bilong mi. Mi bin makim yupela bilong mi yet, na mi no bin les long yupela na givim baksait long yupela. Nogat. Yupela i no ken pret, long wanem, mi God bilong yupela na mi stap wantaim yupela. Bai mi mekim yupela i kamap strong na bai mi helpim yupela. Bai mi was gut long yupela na long bikpela strong bilong mi bai mi daunim ol birua bilong yupela. Ol lain i belhat long yupela na i bringim yupela long kot, bai ol i no inap daunim yupela na bai ol i sem tru. Bai ol i kamap samting nating na bai ol i lus olgeta. Na ol lain i laik pait long yupela na bagarapim yupela, bai ol i kamap samting nating tru na bai ol i lus olgeta long graun. Mi God, Bikpela bilong yupela. Mi save sambai long yupela na mi tokim yupela olsem, yupela i no ken pret. Bai mi helpim yupela.” Bikpela i tok olsem, “Maski yupela Israel i liklik lain, na yupela i no gat strong, mi man bilong kisim bek yupela, na bai mi sambai long yupela na helpim yupela. Mi God bilong yupela Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, bai mi kisim bek yupela. Bai mi mekim yupela i kamap olsem nupela plang bilong krungutim wit na bai yupela inap daunim ol samting i pasim rot bilong yupela na i givim hevi long yupela. I olsem yupela i gat strong bilong brukim ol maunten na mekim ol i kamap olsem das. Yupela bai i tromoi ol dispela hevi olsem man i tromoi das i go antap na win i karim i go olgeta. Orait na bai yupela i amamas long mi, Bikpela. Na bai yupela i litimapim nem bilong mi, God bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. “Taim ol tarangu manmeri bilong mi i sot long wara na nek bilong ol i drai tru long dring wara, na ol i singaut long mi, orait mi Bikpela bai mi harim prea bilong ol. Mi God bilong Israel, bai mi no inap lusim tingting long ol. Bai mi mekim ol wara i kamap long ol maunten i drai pinis, na ol hul wara i kamap long ol ples daun. Na bai mi mekim ol raunwara i kamap long ples drai. Na ol ples i no gat wara, ol bai i gat planti wara. Bai mi mekim ol diwai sida na ol diwai pain na diwai oliv na diwai saipres na ol arapela kain diwai i kamap long ples wesan nating. Na ol manmeri bai i lukim na ol bai i save olsem, mi God, Bikpela bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, mi yet mi mekim ol dispela samting i kamap.” Bikpela, em king bilong Israel, em i tok olsem, “Yupela ol god bilong ol arapela kantri, yupela i mas kam long kot, bai kot i ken harim tok bilong yupela. Redim gut ol tok yupela i laik autim, na kam long kot. Yupela i mas tokim kot long ol samting i bin kamap bipo, na autim as bilong ol dispela samting long mipela, bai mipela i ken klia long en. Na yupela i mas tokaut long ol samting bai i kamap bihain. Olsem na taim ol dispela samting i kamap, bai mipela i save, yupela i god tru. Yupela i mas mekim wanpela samting bilong mekim mipela i pret, maski em i gutpela samting o samting nogut. Olsem bai mipela i ken lukim strong bilong yupela. Tasol nogat. Yupela i no inap mekim wanpela samting, long wanem, yupela yet i samting nating tasol. Na ol manmeri i lotuim yupela, ol tu i kamap rabis samting pinis. “Mi kirapim pinis wanpela man bilong hap sankamap. Dispela man i save givim biknem long mi, na nau mi bringim em i kam olsem long hap not na em i wok long daunim na krungutim ol king olsem man bilong wokim sospen graun i krungutim graun bilong wokim sospen. Yupela ol god bilong ol arapela kantri, husat namel long yupela i bin tok long ol dispela samting bai i kamap? Sapos wanpela namel long yupela i bin mekim dispela kain tok, orait mipela inap tok, em i bin tok tru. Tasol i no gat wanpela bilong yupela i bin tok long ol dispela samting bai i kamap. Na i no gat man i harim wanpela bilong yupela i mekim wanpela tok. Mi Bikpela tasol mi bin tokim Saion long ol samting bai i kamap. Na nau lukim, ol dispela samting i kamap pinis. Na nau tu mi salim man i go bringim gutpela tok long Jerusalem. “Taim mi lukim ol dispela giaman god, ol i no mekim wanpela tok. Ol i no inap autim wanpela gutpela tingting. Na i no gat wanpela inap long bekim ol askim bilong mi. Lukim. Ol i no inap mekim wanpela samting, long wanem, ol yet i samting nating tasol. Ol dispela giaman god ol i piksa nating tasol. Ol i no gat strong bilong mekim wanpela samting.” Bikpela i tok olsem, “Dispela em i wokman bilong mi. Oltaim mi save strongim em. Mi yet mi bin makim em, na oltaim mi amamas moa yet long em. Mi putim pinis spirit bilong mi long em, na em bai i bringim stretpela pasin tasol long olgeta lain manmeri bilong graun. Em bai i no singaut bikmaus long taim em i toktok. Na em bai i no sanap long ol rot na toktok. Pitpit i no gat strong na i laik bruk, em bai i no brukim olgeta. Na em bai i no mekim i dai lam i no lait gut. Em bai i mekim stretpela pasin i kamap strong. Na em bai i no inap bel hevi na larim ol hevi i daunim em. Em bai i wok strong, inap em i mekim stretpela pasin i win na i stap strong long olgeta hap bilong graun. Ol manmeri bilong ol longwe ples i wet i stap long em i ken skulim ol long gutpela pasin bilong sindaun.” God, Bikpela i bin wokim skai na graun na putim i stap long ples bilong ol. Na em i mekim graun i kamapim ol kain kain diwai na gras samting. Em i givim win bilong laip long ol manmeri bilong graun. Dispela God i tokim wokman bilong en olsem, “Mi Bikpela yet, mi bin singautim yu long soim stretpela pasin bilong mi. Bai mi sambai long yu na was gut tru long yu. Long yu tasol, bai mi mekim kontrak wantaim olgeta manmeri bilong graun. Na bai mi mekim yu i stap olsem lait bilong ol. Bai yu mekim ol aipas i lukluk gen. Na bai yu helpim ol man i stap long kalabus na long ples tudak, na mekim ol i kamap fri. “Mi tasol mi Bikpela. Bikpela, em nem bilong mi, na yupela i mas givim biknem long mi wanpela tasol. Yupela i no ken litimapim nem bilong ol giaman god, em ol man yet i wokim. Yupela lukim. Ol samting bipo mi tok long ol bai i kamap, nau ol i kamap pinis. Na nau bai mi tokim yupela long ol arapela samting bai i kamap bihain, olsem bai yupela i ken save long ol long taim ol i no kamap yet.” Yupela olgeta manmeri bilong graun, yupela i mas singim nupela song bilong litimapim nem bilong Bikpela. Yupela ol man i raun long sip na yupela ol abus bilong solwara, yupela i mas litimapim nem bilong em. Yupela ol manmeri bilong ol kantri i stap longwe, yupela i mas singim nupela song. Yupela ol manmeri bilong ol taun i stap long ples drai, na yupela ol manmeri bilong lain Kedar, yupela i mas singaut strong na litimapim nem bilong em. Na yupela ol manmeri bilong taun Sela, yupela i mas i go antap long ol maunten na singaut wantaim amamas. Yupela ol manmeri i stap klostu na yupela ol manmeri i stap longwe, yupela olgeta i mas litimapim nem bilong Bikpela na givim biknem long em. Bikpela i olsem strongpela soldia, na nau em i go bilong pait. Em i singaut bikmaus na mekim ol pasin ol soldia i save mekim bilong kirapim belhat bilong en na redi long pait. Em i pait long ol birua bilong en na i winim ol tru. Bikpela i tok olsem, “Longtaim tru mi pasim maus na mi stap isi. Mi pasim belhat bilong mi na mi no mekim wanpela samting. Tasol nau mi krai strong olsem meri i krai long taim em i pilim pen bilong karim pikinini. Mi sotwin na mi pulim win strong. Na bai mi bagarapim ol maunten, na mekim ol gras na diwai i drai. Na bai mi mekim ol bikpela wara wantaim ol raunwara i drai olgeta. Bai mi bringim ol manmeri bilong mi i kam long rot ol i no bin wokabaut long en bipo. Nau ol i aipas na i stap long tudak, tasol bai mi rausim tudak na givim lait long ol. Na bai mi stretim ol ples nogut na mekim ol i kamap stretpela ples, bilong ol manmeri bilong mi i ken wokabaut long ol. Bai mi mekim ol dispela samting i kamap tru, olsem mi bin tok long mekim. Na bai mi no lusim tingting long wanpela samting. Tasol bai mi rausim ol manmeri i save lotu long ol piksa bilong ol giaman god na tok olsem ol dispela samting i god bilong ol. Na bai ol i sem nogut tru.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel i yaupas na aipas tru. Yupela i mas opim yau na harim tok na opim ai na lukluk. Yupela i stap olsem wokman bilong mi na mi bin makim yupela bilong bringim tok bilong mi. Tasol yupela i kamap yaupas na aipas tru na i winim tru ol yaupas na aipas man. Yupela i bin lukim planti samting na harim planti tok, tasol yupela i no bin lukluk gut long ol dispela samting na putim yau gut long ol dispela tok.” Bikpela i save mekim stretpela pasin tasol, olsem na em i bin givim lo bilong en long yupela, bai ol arapela i ken lukim na save olsem, dispela lo em i gutpela moa yet na i nambawan tru. Tasol nau yupela ol Israel i stap nogut tru. Ol birua i bin kam bagarapim yupela na stilim ol samting bilong yupela na karim i go. Na ol i karim yupela tu i go na ol i kalabusim yupela i stap long ol haus na long ol hul. Na i no gat man bilong kisim bek yupela long han bilong ol. Orait husat namel long yupela inap putim yau long dispela tok? Stat long nau, yupela i mas harim gut tok bilong mi. Husat i mekim na ol birua i kam bagarapim na stilim ol samting bilong yumi ol Israel? Em Bikpela tasol. Long wanem, yumi bin givim baksait long em na mekim sin. Yumi no bin wokabaut stret long pasin em i laikim, na yumi bin sakim ol lo bilong en. Olsem na em i salim ol birua i kam pait long yumi, bilong mekim yumi i pilim belhat bilong en. Belhat bilong en i olsem paia, na i kukim tru Israel. Tasol yumi no kisim save long dispela na senisim pasin bilong yumi. Yupela ol Israel, yupela lain bilong Jekop, Bikpela i bin mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri, na em i tokim yupela olsem, “Yupela i no ken pret, long wanem, mi kisim bek yupela pinis. Mi bin givim nem long yupela na mi makim yupela i bilong mi yet. Taim yupela i brukim ol wara i daun tumas, bai mi stap wantaim yupela, na wara bai i no inap bagarapim yupela. Na taim yupela i go insait long paia i hat tumas, bai paia i no inap kukim yupela. Long wanem, mi Bikpela, mi God bilong yupela ol Israel, mi bai helpim yupela. Mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, mi tasol mi save kisim bek yupela. Taim yupela i stap long han bilong ol birua, mi inap givim ol Isip na ol Sudan na ol Seba olsem pe bilong baim bek yupela. Na mi inap givim ol arapela lain manmeri olsem pe bilong kisim bek yupela, bai yupela i ken i stap gut. Long wanem, yupela i lewa tru bilong mi. Na mi laikim yupela moa yet na mi laik givim biknem long yupela. Mi stap wantaim yupela, olsem na yupela i no ken pret. Ol lain bilong yupela i stap long hap sankamap na long hap san i go daun, bai mi bringim ol i kam bek. Bai mi tokim ol man long hap not na hap saut long larim yupela i kam bek. Maski ol manmeri bilong mi i stap longwe tru long arere tru bilong graun, bai mi bringim ol i kam bek. Yupela i lain manmeri bilong mi stret, na mi yet mi bin wokim yupela, bai ol arapela lain i ken lukim yupela na givim biknem long mi.” God i tok olsem, “Singautim ol manmeri bilong mi i kam bung. I tru, ol i stap olsem ol aipas na yaupas, tasol ol i gat ai bilong lukim samting na yau bilong harim tok. Olgeta manmeri bilong ol arapela kantri i kam bung pinis long kot. Wanem god bilong ol inap tokaut long olkain samting bai i kamap bihain? Na wanem god bilong ol bipo i bin tokaut long ol samting i wok long kamap nau? Husat inap sanap olsem witnes bilong ol na tokaut olsem, em i bin harim wanpela god i tok long samting bai i kamap, na bihain em i bin lukim dispela samting i kamap tru? “Tasol yupela Israel, yupela i witnes bilong mi. Mi bin makim yupela bilong i stap wokman bilong mi. Olsem bai yupela inap save long mi na bilip long mi na bai yupela i save gut olsem mi wanpela tasol mi God tru. Bipo i no gat wanpela god i bin kamap na i stap pastaim long mi. Na bihain tu bai i no gat wanpela god i kisim ples bilong mi. Mi tasol mi Bikpela, na oltaim mi save kisim bek yupela. I no gat narapela god i bin i stap wantaim yupela na helpim yupela. Nogat. Mi tasol mi bin tokaut long mi bai kisim bek yupela, na mi bin kisim bek yupela olsem mi bin tok. Na yupela i witnes bilong mi. Mi wanpela tasol mi God, Bikpela. Nau na long olgeta taim bai mi stap God tru. Sapos mi holimpas wanpela lain manmeri, i no gat wanpela man inap sakim strong bilong mi na rausim ol long han bilong mi. Na sapos mi mekim wanpela wok, i no gat wanpela man inap pasim wok bilong mi.” God, Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na em man bilong sambai long yupela na helpim yupela, em i tok olsem, “Bilong helpim yupela ol manmeri bilong mi, bai mi salim ol soldia i kam pait long Babilon. Na ol Babilon bai i go antap long ol dispela sip ol i save amamas long en, na lusim ples bilong ol na ranawe. Mi tasol mi Bikpela, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Mi bin mekim yupela Israel i kamap wanpela lain manmeri, na nau mi stap king bilong yupela. “Bipo mi Bikpela, mi bin wokim rot namel long solwara. Na mi bin mekim ol planti birua wantaim ol karis na hos bilong ol i bihainim dispela rot, na ol i bagarap olgeta na i no moa kirap gen. Ol i bin dai wantu tasol olsem lam i dai long taim man i winim. Tasol nau mi tok, yupela i no ken tingting tasol long ol samting mi bin mekim bipo. Nogat. Yupela i mas lukluk long nupela samting mi laik mekim. Dispela samting i wok long kamap nau na ating yupela i no lukim, laka? Bai mi wokim rot long ples drai na bai mi mekim ol wara i ran long dispela hap. Ol wel animal olsem ol weldok na ol muruk bai i givim biknem long mi long taim mi mekim wara i kamap long ples drai, bai ol manmeri mi bin makim bilong mi yet, ol i ken dring. Mi bin mekim ol dispela manmeri i kamap lain manmeri bilong mi yet, bai ol i ken amamas na tokaut long biknem bilong mi.” Bikpela i tok olsem, “Yupela ol Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela i no save kolim nem bilong mi na lotu long mi. Wanem samting i mekim na yupela i les long mi na yupela i no laikim mi moa? Bel na tingting bilong yupela i no pas long mi long taim yupela i mekim ol kain kain ofa bilong yupela. Taim yupela i kukim ol sipsip olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na taim yupela i baim dispela kain pitpit i gat gutpela smel na mekim ofa long en, na taim yupela i hipim planti gris bilong abus olsem ofa, yupela i no tingting long mi na mekim ol dispela ofa. Mi no bin givim hevi long yupela na tok strong long yupela i mas bringim ol ofa bilong wit na ol ofa bilong smok i gat gutpela smel, na dispela hatwok i mekim yupela i les long mi. Nogat tru. Tasol yupela i bin givim bikpela hevi long mi, na mi les pinis long ol sin na olkain pasin nogut bilong yupela. *** Tasol mi Bikpela, mi tingim biknem bilong mi yet, na mi rausim olgeta sin bilong yupela. Na bai mi no tingim moa ol dispela sin. “Tasol sapos yupela i ting yupela i no bin mekim sin, orait yupela i ken stretim tingting bilong mi na bai yumi ken stretim tok. Tasol nogat. Namba wan tumbuna bilong yupela i bin mekim sin, na ol hetman bilong yupela tu i bin sakim tok bilong mi. Olsem na mi bin mekim ol hetpris i kamap doti long ai bilong mi. Na mi bin makim yupela Israel, yupela ol lain bilong Jekop, bilong bagarap olgeta. Na mi bin larim ol arapela lain manmeri i tok bilas na lap long yupela.” Bikpela i tok, “Yupela ol Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela harim. Mi yet mi bin makim yupela na yupela i stap wokman bilong mi. Mi bin mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri. Mi bin redim na makim yupela pinis olsem lain bilong mi yet long taim yupela i no kamap yet long dispela graun. Na mi bin lukautim yupela i kam inap nau. Mi yet mi bin makim yupela na yupela i stap stretpela wokman bilong mi. Olsem na mi Bikpela, mi tok, yupela i no ken pret. Bai mi kapsaitim wara long graun i sot long wara, na mekim wara i ran long graun i drai. Na bai mi kapsaitim spirit bilong mi long ol pikinini bilong yupela. Na bai mi mekim gut long ol tumbuna pikinini bilong yupela. Na bai ol i kamap gut olsem gras i gat planti wara, na olsem ol diwai i kamap arere long wara. Na sampela man na meri bilong ol arapela lain bai i bilip long mi. Sampela bilong ol bai i tok olsem, ‘Mi bilong Bikpela.’ Na sampela bai i tok, ‘Mi bilong lain bilong Jekop.’ Na sampela bai i raitim nem bilong mi long han bilong ol. Na sampela bai i tok, ‘Mi bilong lain Israel.’” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em king bilong Israel, na em man bilong sambai long yupela na helpim yupela, em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi bin stap pastaim tru na bihain bai mi stap las tru. Na i no gat narapela god moa i stap, mi wanpela tasol. Ating i gat wanpela god olsem mi i stap? Sapos em i stap, orait em i ken kamapim em yet long yumi. Na tu em i ken tokim yumi long ol samting i bin kamap bipo bipo tru, stat long taim mi bin kirapim ol lain manmeri bilong mi. Na tu em i ken tokaut long ol samting bai i kamap bihain. Yes, em i ken tokaut, bai yumi olgeta i ken klia long ol dispela samting. Ol manmeri bilong mi, yupela i no ken pret na bun guria. Bipo yet mi bin tokim yupela long ol samting bai i kamap. Na yupela i witnes bilong mi. Ating i gat narapela god olsem mi i stap, a? Mi no save long wanpela. Mi wanpela tasol i stap olsem strongpela ples hait bilong yupela. “Ol man i save wokim ol piksa bilong ol giaman god, ol yet i rabis tru. Na ol dispela naispela piksa ol i save amamas long en, ol i olsem samting nating. Ol man i save lotu long ol dispela giaman god, ol i stap olsem witnes bilong ol. Tasol bai ol i sem tru, long wanem, ol bai i no inap lukim ol dispela giaman god i mekim wanpela samting. Ol i longlong man tru. Ol i gat wanem kain tingting na ol i save wokim ol piksa bilong ol giaman god? Ol dispela giaman god i no inap helpim ol liklik. Nogat tru. Ol man i lotuim ol giaman god bai i sem nogut tru, long wanem, ol man yet i save wokim ol dispela giaman god. Mi laik bai olgeta bilong ol i kam bung na ol i ken sanap na witnes long ol giaman god bilong ol. Tru tumas, bai mi mekim ol i pret nogut tru na bai ol i sem nogut. “Ol man i gat save bilong wokim ol samting long ain i save kisim ain na putim long paia na ol i save wokim piksa bilong ol giaman god. Ol i save holim hama na paitim ain, na long strong bilong ol yet ol i kamapim ol dispela piksa. Na taim ol i wok, sapos ol i no kaikai na dring, orait strong bilong ol i save pinis olgeta. “Ol man i gat save bilong sapim ol piksa long diwai, ol i save kisim ol gutpela hap diwai na metaim na stretim gut tru bilong wokim piksa. Orait ol i save droim piksa long pensil na metaim gut mak bilong piksa. Bihain ol i save kisim sisel na bihainim ol dispela mak, na katim dispela piksa inap piksa i luk nais tru olsem wanpela smatpela yangpela man. Orait ol i save kisim dispela giaman god ol i bin sapim, na putim insait long haus lotu bilong ol. Ol i save katim ol diwai sida bilong mekim dispela wok. Na ol i save go long bikbus na painim ol gutpela diwai ok na tambuim, bilong ol i ken katim taim ol diwai i kamap bikpela pinis. Na ol i save planim tu ol yangpela diwai pain na wetim ren i mekim ol diwai i kamap bikpela, bai ol i ken yusim. Ol i save katim ol dispela diwai na katim sampela hap olsem paiawut bilong hatim skin bilong ol, na sampela hap ol i save katim bilong ol i ken kukim bret long en. Na ol i save kisim wanpela hap bilong dispela diwai na ol i save sapim piksa bilong giaman god na ol i save lotu long en. Ol i save mekim dispela pasin long ol dispela diwai. Ol i save katim bilong wokim paia na kukim kaikai na abus bilong ol, na ol i save kaikai na pulapim bel bilong ol. Na tu, ol i save hatim skin bilong ol na tok, ‘Paia i gutpela tru, na skin bilong mi i hat gut tru.’ Na long ol dispela diwai tasol ol i save wokim ol giaman god bilong ol yet. Na ol i save brukim skru na lotu long ol. Na ol i save prea olsem, ‘Yu mas helpim mi, long wanem, yu god bilong mi.’ “Tru tumas, ol dispela kain manmeri i longlong tru, na ol i no gat tingting tru. I olsem wanpela samting i pasim ai bilong ol na ol i no inap lukluk. Na i olsem wanpela samting i paulim tingting bilong ol na ol i mekim dispela longlong pasin. Man i gat tingting bai i skelim dispela pasin na i tok, ‘Mi bin wokim paia wantaim sampela hap bilong dispela diwai, na tu mi bin kukim bret na mit na mi bin kaikai. Olsem wanem na bai mi kisim wanpela hap bilong dispela diwai na wokim piksa bilong wanpela rabis samting tru, na lotu long en?’ Tasol ol dispela longlong manmeri i no gat tingting, na ol i no inap mekim dispela kain tok. Tingting bilong ol i kranki olgeta, na ol i mekim kranki pasin tru olsem man i kaikai sit bilong paia. I no gat rot bilong wanpela bilong ol dispela manmeri i ken i stap gut na tok, ‘Dispela samting mi holim long han bilong mi, em i hap diwai tasol, na em i no god.’” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela wokman bilong mi, yupela i no ken lusim tingting long mi bin mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri na yupela i stap wokman bilong mi. Na bai mi no inap lusim tingting long yupela. Mi rausim pinis ol sin bilong yupela, na ol i lus pinis olsem klaut win i karim i go. Na asua bilong yupela i pinis olsem sno bilong moning i pinis long taim san i kam antap. Mi kisim bek yupela pinis, olsem na yupela i mas kam bek long mi.” Skai, yu mas amamas na singaut, na yupela ol samting i stap aninit tru long graun, yupela tu i mas singaut. Yupela ol maunten na yupela olgeta diwai i stap long ol bikbus, yupela tu i mas amamas na singaut, long wanem, Bikpela i soim pinis strong na biknem bilong en long taim em i kisim bek ol Israel. “Mi Bikpela, mi man bilong sambai long yupela na helpim yupela, mi tasol mi bin redim na makim yupela pinis olsem lain bilong mi yet long taim yupela i no kamap yet long dispela graun. Mi laik tokim yupela olsem. Mi wanpela tasol mi bin mekim olgeta samting i kamap. Mi tasol mi bin wokim skai na graun na putim i stap long ples bilong ol. Mi save trikim ol man i save mekim wok bilong tokaut long ol samting bai i kamap bihain, na tok bilong ol i save popaia. Na mi save paulim tingting bilong ol glasman. Na mi save mekim ol saveman i kamap olsem ol longlong man tasol. Tasol taim wokman bilong mi i autim tok long wanpela samting, na taim mi givim tok long ol man long samting bai i kamap bihain, orait mi save mekim ol dispela tok i kamap tru tasol. Na nau mi tok olsem, ol manmeri bai i sindaun gen long taun Jerusalem. Na bai ol i wokim gen ol taun bilong Juda. Bai mi kirapim gen ol dispela taun nau i bagarap i stap. Taim mi tok, ‘Solwara, yu drai,’ orait em i save drai. Na mi tok olsem, mi yet mi makim Sairus olsem king, bilong em i ken mekim olgeta wok mi laik bai em i mekim. Em bai i tok na ol bai i wokim Jerusalem gen. Na bai ol i stat long wokim haus bilong mi.” Bikpela i tok olsem, “Mi bin makim Sairus bilong kamap king, na mi bin givim strong long em bilong daunim ol arapela kantri na pinisim strong bilong ol arapela king. Mi yet mi save opim ol dua bilong banis bilong ol taun, bai Sairus i ken i go insait na kisim ol taun. Na mi tokim Sairus olsem, ‘Bai mi go pas long yu na brukim ol ples maunten na mekim i kamap stretpela ples. Bai mi brukim ol bikpela dua ol i bin wokim long bras, na ol ba ain ol i bin putim bilong strongim ol dua. Bai mi givim yu ol mani na ol gutpela samting ol dispela lain i bin haitim long ol ples ol man i no inap lukim, na bai yu save, mi tasol mi Bikpela. Na bai yu save, God bilong Israel tasol i bin kolim nem bilong yu na singautim yu. Mi bin singautim yu long kam helpim wokman bilong mi, Israel, em ol manmeri mi bin makim bilong mi yet. Tru, yu no save long mi, tasol mi bin kolim nem bilong yu na givim bikpela namba long yu. “‘Mi wanpela tasol mi Bikpela, na i no gat narapela god moa i stap. Yu no save long mi, tasol em mi tasol i save givim strong long yu. Mi mekim olsem, bai olgeta manmeri long olgeta hap bilong graun i ken save olsem, mi wanpela tasol mi Bikpela, na i no gat narapela god moa i stap. Mi tasol mi bin tok na tulait na tudak i kamap. Na mi tasol mi save mekim ol manmeri i stap gut, na mi save mekim ol i painim bikpela hevi. Mi Bikpela tasol, mi save mekim ol dispela samting i kamap.’ “Yu skai, na yupela ol klaut, yupela kapsaitim gutpela taim long ol manmeri, olsem ren i pundaun long graun. Na bai ol i ken i stap gut na mekim stretpela pasin i kamap strong, olsem graun i kisim ren na i mekim ol samting i kamap gut long gaden. Mi Bikpela yet, mi save mekim ol dispela samting i kamap.” Wanem man i kros long God i bin wokim em, dispela man i longlong man tru, long wanem, yumi man i samting nating. Yumi olsem ol hap sospen graun i bruk i stap nabaut long graun. Ating graun man i wok long wokim sospen long en inap askim man olsem, “Yu wokim wanem samting?” Na ating graun inap tok, “Dispela samting yu wokim, em i no gat han.” Sapos wanpela man i lukim nupela pikinini, na i askim papamama bilong pikinini olsem, “Dispela em wanem samting yutupela i kamapim?”, orait dispela man em i longlong man tru. God, Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na em God i bin mekim Israel i kamap wanpela lain manmeri, em i tok olsem, “Yupela i ken askim mi long ol samting bai i kamap bihain. Tasol yupela i no ken tru tokim mi long wanem pasin mi mas bihainim long lukautim ol pikinini bilong mi, na wanem pasin mi mas bihainim long mekim wok bilong mi. Mi tasol mi bin wokim graun, na wokim tu ol manmeri i stap long en. Long strong bilong mi yet mi bin putim skai i stap long ples bilong en. Na mi yet mi save bosim san na mun na ol sta. Na mi yet mi bin kirapim King Sairus long mekim ol gutpela na stretpela wok bilong mi. Bai mi stretim olgeta rot em i laik i go long en. Na em bai i wokim gen taun bilong mi, Jerusalem. Na em bai i mekim ol manmeri bilong mi i lusim kalabus na larim ol i go fri. I no gat man bai i baim em long mekim ol dispela samting. Nogat. Em bai i wok nating. Mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Olgeta mani samting bilong kantri Isip na bilong kantri Sudan bai i bilong yupela ol Israel. Na ol birua bai i kalabusim ol longpela man bilong kantri Seba na salim ol i kam long yupela, na bai ol i kamap wokboi nating bilong yupela. Na bai ol i brukim skru long yupela na tokaut olsem, ‘Tru tumas, God i stap wantaim yupela. Em wanpela tasol i God tru, na i no gat narapela god moa i stap. Yu, God bilong Israel, yu God bilong kisim bek ol manmeri bilong yu, yu save haitim yu yet long ol arapela manmeri. Ol man i save wokim ol piksa bilong ol giaman god, ol bai i sem. Yes, olgeta bilong ol bai i sem nogut tru. Tasol Bikpela i kisim bek yupela ol Israel pinis, na oltaim em bai i mekim yupela i win. Na bai yupela i no sem moa long ol arapela lain manmeri, na bai yupela i stap gut oltaim oltaim.’” Bikpela tasol em i God. Em i bin wokim skai na graun i kamap strong tru. Em i no wokim graun bilong i stap nating. Nogat. Em i bin wokim bilong olgeta samting i ken i stap long en. Em i save tok olsem, “Mi wanpela tasol mi Bikpela, na i no gat narapela god moa i stap. Mi no bin hait na i stap longwe, long ol ples tudak, na autim tok bilong mi. Na mi no bin tokim ol manmeri bilong mi, ol Israel, olsem, ‘Yupela bai i hatwok long painim mi long ples nating.’ Nogat. Mi Bikpela, mi save autim tok i tru tasol, na olgeta tok bilong mi i stret.” Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong olgeta kantri, yupela i mas kam bung. Yupela ol manmeri i no bin bagarap long pait, na i stap yet, yupela olgeta i mas kam long kot. Na sapos wanpela man i karim piksa bilong giaman god na i kam wantaim, em i no gat tingting tru. Em i save prea long dispela giaman god bai i helpim em, tasol dispela god em samting ol man i bin sapim long hap diwai tasol, na em i no inap helpim dispela man. Yupela olgeta manmeri, yupela kam na autim tok bilong yupela long kot. Yupela i mas askim yupela yet na traim painimaut, wanem god tru bipo i bin tokaut long ol samting i wok long kamap nau? Mi Bikpela, mi wanpela tasol mi bin tokaut long ol dispela samting i kamap. Olsem na lukim. I no gat narapela god moa i stap. Mi God bilong mekim stretpela pasin tasol, na mi God bilong kisim bek ol manmeri bilong mi, mi wanpela God tasol mi stap. “Yupela ol manmeri bilong olgeta hap bilong graun, yupela i mas kam long mi, na bai yupela i stap gut, long wanem, mi wanpela tasol mi God, na i no gat narapela god moa i stap. Mi Bikpela, mi bin tok tru antap long nem bilong mi yet, na bai mi no inap senisim dispela tok mi bin autim long maus bilong mi. Mi bin tok olsem, olgeta manmeri bilong graun bai i kam long mi na brukim skru long mi, na olgeta bilong ol bai i promis long ol bai i stap aninit long mi. Na bai ol i tok olsem, ‘Bikpela tasol i save helpim yumi na strongim yumi na mekim stretpela pasin i win. Olgeta manmeri bai i kam long em, na ol lain i bin belhat long em bai ol i sem nogut tru. Tasol ol lain tumbuna bilong Jekop, bai ol i amamas long Bikpela i bin mekim ol i win na ol i gat biknem.’” Bikpela i tok olsem, “Yupela ol Babilon i save litimapim nem bilong Bel na Nebo, em tupela giaman god bilong yupela, na yupela i save karim tupela na wokabaut long ol bikpela de bilong lotu. Tasol biknem bilong tupela bai i pinis na bai yupela i lukim olsem tupela i no gat strong bilong helpim ol yet. Ol birua bai i kam bagarapim taun Babilon na yupela bai i pasim tupela long ol donki. Na tarangu ol donki bai i hatwok long karim tupela i go kalabus wantaim yupela long narapela kantri. *** “Tasol yupela liklik lain Israel i stap yet, yupela lain bilong Jekop, yupela lain mi bin kisim na karim na lukautim gut, stat long taim yupela i kamap nupela lain manmeri, yupela harim. Mi God bilong yupela, na bai mi lukautim yupela i go inap yupela i lapun pinis na i gat waitpela gras. Mi yet mi bin mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri, na oltaim bai mi karim yupela na lukautim yupela na kisim bek yupela. “Husat tru i olsem mi? Bai yupela i skelim pasin bilong mi wantaim husat tru? I gat wanpela man i stap i save mekim wankain pasin olsem mi, a? Tasol sampela man i save hipim planti gol na silva na skelim bilong ol i ken wokim piksa bilong giaman god. Orait ol i save baim man i gat save bilong wokim ol samting long gol na silva, na em i save wokim giaman god bilong ol. Orait na ol i save putim dispela giaman god antap long sol bilong ol na karim i go na putim long wanpela ples ol i bin makim bilong sanapim em. Na ol i save brukim skru na lotu long en. Dispela giaman god i save stap tasol long dispela hap, long wanem, em yet i no inap wokabaut i go long narapela hap. Na em i no inap bekim prea bilong ol man i singaut long em, na em i no inap helpim ol long taim nogut. Nogat tru. *** “Yupela ol man bilong bikhet na sakim tok, yupela i mas tingim gut dispela tok mi bin autim. Olsem na bai yupela inap sanap strong. Na yupela i mas tingim ol samting mi bin mekim bipo, long wanem, mi wanpela tasol mi God, na i no gat narapela god moa i stap. Mi tasol mi God, na i no gat narapela god olsem mi i stap. Taim wanpela samting i no kamap yet, mi save tokaut long dispela samting bai i kamap na bai i go pinis olsem wanem. Bipo yet mi bin tok long ol samting bai i kamap, na bihain ol dispela samting i kamap tru olsem mi bin tok. Sapos mi laik mekim wanpela samting, orait mi save mekim tasol. Na i no gat wanpela samting inap pasim mi long mekim dispela samting. Mi singautim pinis wanpela man bilong hap sankamap long kam, na em bai i flai i kam olsem tarangau, na em bai i mekim ol samting mi tingting long mekim. Mi tok pinis long mekim dispela ol samting, na bai mi mekim ol i kamap olsem mi tok. Ol samting mi makim pinis bilong mekim, em bai mi mekim. “Yupela ol bikhet man, harim tok bilong mi. Yupela i ting taim mi makim bilong mi bai kisim bek yupela, em i stap longwe yet, a? Nogat. Em i kamap klostu pinis. Na bai mi no wet moa. Bai mi mekim save tru long ol birua i save daunim yupela ol Israel, na bai yupela i stap gut gen. Na tu bai mi mekim taun Jerusalem i stap gut gen, na bai mi mekim biknem na strong bilong mi i kamap ples klia namel long yupela ol Israel.” Bikpela i tok olsem long taun Babilon, “Babilon, yu bin i gat biknem tru olsem kwin i sindaun long sia king bilong en. Na yu bin i stap gut tru olsem yangpela meri i no marit yet. Tasol nau bai yu lusim sia king bilong yu na bai yu sindaun long graun nating. Bai skin bilong yu i no moa i stap naispela olsem bipo. Na bai ol man i no moa lukim yu i bilas gut tru na raun. Nogat tru. Bai yu mekim wok olsem wanpela wokmeri nating. Bai yu rausim hap laplap i karamapim het bilong yu na ol naispela klos bilong yu, na bai yu tanim ol ston bilong wilwilim wit. Na bai yu apim sket bilong yu na brukim ol wara. Ol man bai i rausim ol klos bilong yu na bai yu stap as nating. Bai mi mekim save tru long yu na i no gat man inap pasim mi.” God bilong Israel, em man bilong sambai long yumi na helpim yumi, em i God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Nem bilong en, em Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela i tok long Babilon olsem, “Babilon, yu mas pasim maus bilong yu na go sindaun long ples tudak, long wanem, ol arapela lain manmeri bai i no moa kolim yu ‘Kwin bilong olgeta kantri.’ Mi bin kros nogut tru long ol manmeri bilong mi, na mi no bin tingim ol moa olsem ol manmeri bilong mi. Na mi larim yu i kam mekim nogut long ol, na yu no bin sori liklik long ol. Nogat. Yu bin mekim save tru long ol na givim bikpela hevi long ol. Na yu bin mekim ol lapun tu i karim bikpela hevi tru. Yu bin ting bai yu stap kwin oltaim, olsem na yu no bin tingting gut long ol samting inap kamap long yu bihain. “Yu meri bilong tingting tasol long painim gutpela taim, harim dispela tok. Yu ting bai yu stap gut na i no inap wanpela samting nogut i kamap long yu, na yu bin tok long yu yet olsem, ‘Mi wanpela tasol mi gat olgeta strong, na i no gat narapela i olsem mi. Bai mi no inap kamap olsem meri, man bilong en i dai pinis na ol pikinini bilong en tu i dai.’ Tasol sori, wantu tasol ol dispela samting bai i kamap long yu. Man bilong yu wantaim olgeta pikinini bilong yu bai i dai long wanpela de tasol. Yu save ting yu gat kain kain strongpela pawa na posin bilong lukautim yu yet, tasol ol dispela samting i no inap helpim yu. Nogat. Bai yu painim taim nogut tru. “Yu bin ting, ol pasin nogut bilong yu bai i mekim yu i stap strong. Na yu bin ting i no gat man i lukim ol dispela samting yu mekim. Ol planti kain save bilong yu bilong wokim kain kain samting, i bin paulim tingting bilong yu, na yu bin tok long yu yet olsem, ‘Mi wanpela tasol mi gat olgeta strong, na i no gat narapela i olsem mi.’ Tasol taim nogut tru bai i kamap long yu, na bai yu no gat strong bilong abrusim. Wantu tasol bikpela bagarap bai i kamap long yu na bai yu no inap mekim wanpela samting bilong pasim rot bilong dispela bagarap. Ol samting nogut yu no bin ting bai i kamap long yu, ol bai i kamap na bagarapim yu tru. Gutpela, yu ken traim yet ol dispela kain kain strongpela pasin i gat pawa yu bin lainim na yusim long taim yu yangpela yet. Ating ol inap helpim yu. Na ating ol inap mekim ol birua bilong yu i pret na ranawe. Planti saveman i save givim tingting long yu, na tingting bilong yu i pas olgeta. Tasol yu ken traim singautim ol man i gat save bilong lukluk long ol sta, em ol dispela man i save kam long yu long olgeta mun na tokim yu long wanem samting bai i kamap long yu. Ating bai ol inap helpim yu. Tasol nogat. Ol i stap olsem gras i drai pinis, na dispela paia i laik bagarapim yu, em bai i kukim olgeta dispela man wantaim na bai ol i no inap helpim ol yet. Tru tumas, yu no ken ting bai yu inap go sindaun klostu long dispela paia na hatim skin bilong yu. Nogat. Dispela paia bai i kukim yu olgeta. Tru tumas, ol dispela man i bin givim tingting long yu long taim yu yangpela yet na ol man i bin wok long helpim yu, ol bai i longlong nabaut na i no gat wanpela bai i helpim yu.” Yupela ol lain bilong Jekop, yupela ol manmeri i gat nem Israel, yupela ol tumbuna pikinini bilong Juda, yupela harim. Long strongim tok bilong yupela, yupela i save tok tru antap long nem bilong Bikpela. Na yupela i save tok olsem, yupela i save lotu long God bilong Israel, tasol yupela i no save aninit tru long em na mekim ol stretpela pasin. Na yupela i save apim nem bilong yupela yet na tok yupela i lain manmeri bilong dispela taun God i bin makim bilong em yet. Na yupela i save wet long kisim helpim long God bilong Israel. Nem bilong en, em Bikpela I Gat Olgeta strong. Em i gat tok olsem long yupela, “Bipo tru mi bin autim tok long ol samting bai i kamap, na wantu tasol mi bin mekim ol dispela samting i kamap. Mi save gut olsem, het bilong yupela i strong tru olsem ston na ain, na yupela i no save bihainim tok bilong mi. Olsem na mi bin tokaut bipo long ol samting bai i kamap long yupela, nogut yupela i tok, ol giaman god bilong yupela, em ol dispela piksa yupela i bin wokim long diwai na ain samting, ol i bin mekim ol dispela samting i kamap. “Ol dispela samting bipo mi bin tok bai i kamap, ol i kamap pinis na yupela i lukim. Na nau yupela i mas tok olsem, ‘Bikpela i bin tok tru.’ Orait nau bai mi tokim yupela long ol nupela samting bai i kamap, em ol samting i stap hait na mi no bin tokaut long en bipo. Nau bai mi tok na ol nupela samting tru bai i kamap, em ol samting i no bin kamap bipo. Na yupela i no gat save tru long ol dispela samting, olsem na yupela i no inap tok, yupela i save pinis long ol dispela samting. Mi save olsem, stat long taim mi bin mekim yupela i kamap wanpela lain manmeri, yupela i lain bilong sakim tok na bikhet tru. Olsem na mi no bin tokaut long yupela long ol dispela samting. “Mi bin belhat tru long yupela na mi laik pinisim yupela, tasol oltaim mi save tingim biknem bilong mi na mi save daunim belhat bilong mi, bai ol manmeri i ken litimapim nem bilong mi. Mi bin tingting long mekim yupela i kamap klin, tasol mi no bin kukim yupela long paia olsem ol man i save mekim long silva, bilong rausim doti bilong en. Nogat. Mi bin larim ol kain kain hevi i kamap long yupela bilong mekim yupela i lusim ol pasin nogut bilong yupela. Mi ting long biknem bilong mi yet na mi bin mekim dispela pasin long yupela. Mi no laik bai ol man i daunim na rabisim nem bilong mi, na givim biknem long ol arapela. Nogat. Ol i mas givim biknem long mi wanpela tasol.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, yupela ol manmeri mi bin singautim, yupela ol lain bilong Jekop, yupela i mas harim tok bilong mi. Mi wanpela tasol mi God. Mi bin stap pastaim tru, na bihain bai mi stap las tru. Long han bilong mi yet, mi bin wokim na strongim as bilong graun, na mi bin putim skai i stap long ples bilong en. Taim mi singautim skai na graun, wantu tasol tupela i save kam na sanap long ai bilong mi. “Yupela olgeta, yupela i mas i kam bung na harim tok bilong mi. I no gat wanpela giaman god i bin tokaut bipo long yupela olsem, ‘Dispela man Bikpela i laikim tumas bai i kam mekim wok bilong Bikpela na pait long ol Babilon. Long strong bilong em yet, Bikpela bai i daunim ol Babilon.’ Nogat. Mi wanpela tasol mi bin tokim yupela long dispela man bai i kam. Mi yet mi bin singautim em long kam. Na mi bringim em i kam na mekim em i win. “Nau yupela kam klostu long mi na harim tok bilong mi. Bipo yet i kam inap nau mi no save stap long ples hait na autim tok long ol samting bai i kamap. Nogat. Taim ol samting i no kamap yet, mi stap pinis long bosim na stiaim ol dispela samting bai i kamap olsem wanem.” God, Bikpela i bin salim mi i kam wantaim strong bilong spirit bilong en. God, Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na em man bilong sambai long yupela na helpim yupela, em i tok olsem, “Mi God, Bikpela bilong yupela. Oltaim mi save skulim yupela na soim yupela long ol stretpela pasin yupela i mas bihainim na bai yupela i stap gut. Sapos yupela i bin harim tok bilong mi, orait nau yupela inap i stap gut na oltaim laip bilong yupela bai i pulap long amamas, olsem wara i ran oltaim na i no save pinis. Na stretpela pasin bilong yupela bai i kamap strong oltaim olsem solwara i save bruk long nambis. Na ol pikinini bilong yupela inap kamap planti tumas olsem wesan bilong nambis. Na mi inap was gut long ol na nem bilong ol i no pinis olgeta long dispela graun.” Yupela i mas lusim kantri Babilon, na ranawe long ol manmeri bilong dispela ples. Na yupela i mas amamas na bikmaus na salim tok i go long olgeta hap bilong graun olsem, “Bikpela i kisim bek pinis wokman bilong en, Israel.” Bipo, Bikpela i bringim ol manmeri bilong en i kam long ples drai, tasol ol i no dai long wara. Nogat. Em i bin mekim wara i kamap long ston. Em i bin opim ston na wara i kapsait na ol i dring. Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri bilong mekim pasin nogut, bai ol i no inap painim gutpela taim.” Yupela ol manmeri bilong ol kantri i stap klostu na i stap longwe, yupela harim tok bilong mi. Taim mama i no karim mi yet, Bikpela i bin makim mi pinis na givim nem long mi. Na em i redim mi bai mi inap toktok gut na ol tok bilong mi inap sutim tru bel bilong ol manmeri, olsem bainat i sap tru. Em i bin haitim mi gut long han bilong en. Na em i redim mi olsem spia i sap moa na em i putim mi i stap. Na em i tokim mi olsem, “Israel, yu wokman bilong mi. Long yu tasol, bai mi soim strong na biknem bilong mi long olgeta manmeri.” Tasol mi tok long mi yet olsem, “Mi wok hat tru na mi pinisim olgeta strong bilong mi. Tasol i no gat kaikai i kamap na hatwok bilong mi i lus nating.” Tasol maski, Bikpela i save long ol wok mi mekim, na em bai i givim mi pe bilong dispela wok. Bikpela i bin makim mi long bel bilong mama, bilong mi bai i stap wokman bilong en. Na em i bin tok long mi bai i bungim ol Israel na bringim ol i kam bek long en, long wanem, God, Bikpela bilong mi i givim biknem long mi na em yet i strong bilong mi. Na nau Bikpela i tokim mi olsem, “Pastaim mi bin givim yu wok bilong kirapim gen ol lain Israel i stap yet, bai ol i ken kamap strong gen. Tasol dispela wok i no bikpela tumas long yu bai i stap wokman bilong mi. Bai mi mekim yu i kamap olsem lait bilong olgeta kantri, na bai yu helpim ol manmeri long olgeta hap bilong graun na bai mi kisim bek ol.” God, Bikpela bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na em man bilong sambai long ol Israel na helpim ol, em i mekim dispela tok long wokman bilong en. Em dispela man ol arapela manmeri i no save laikim na ol manmeri bilong ol arapela kantri i lukim em olsem samting nogut tru, na em i stap olsem wokboi nating bilong ol bikman. Bikpela i tok olsem, “Ol king bai i lukim yu na bai ol i sanap, na ol bikman bai i putim pes bilong ol i go daun long graun, bilong givim biknem long yu. Ol bai i mekim olsem, long wanem, mi God, Bikpela bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, mi bin makim yu bilong mekim wok bilong mi, na mi no save brukim ol promis bilong mi.” Bikpela i tokim wokman bilong en olsem, “Mi yet mi bin makim taim bilong kisim bek yu na mekim gut long yu, na long dispela taim stret mi bin harim krai bilong yu na helpim yu. Na mi bin lukautim yu gut, na long yu tasol bai mi mekim kontrak wantaim olgeta manmeri bilong graun. Na bai mi mekim kantri Israel i kamap gutpela gen, na ol lain bilong Israel bai i sindaun gen long dispela graun bilong ol nau em i stap nating. Na bai mi tokim ol man i stap long kalabus na long ples tudak olsem, ‘Kam. Yupela lusim kalabus na kamap fri.’ “Na bai ol i lusim kalabus na i kam bek long graun bilong ol. Taim ol i wokabaut long rot na long ol ples maunten, bai ol i gat planti kaikai. Bai ol i no sot long kaikai na wara, na hatpela san na win bai i no inap kukim skin bilong ol. Long wanem, man bilong marimari long ol bai i lukautim ol gut, olsem wasman bilong sipsip i bringim ol lain sipsip i go long ol ples i gat planti gras na gutpela wara. “Bai mi brukim na stretim ol maunten mi bin wokim, na bai mi mekim bikrot bilong mi i kamap. Orait na ol manmeri bilong mi bai i kam long ol ples i stap longwe, long hap not na long hap san i go daun. Na bai ol i kam tu long hap bilong taun Aswan.” Skai, yu singim song bilong amamas. Na graun, yu amamas na bikmaus. Na yupela ol maunten tu, yupela kirapim ol song bilong amamas. Long wanem, Bikpela i marimari pinis long ol manmeri bilong en. Ol i bin karim planti hevi tumas, tasol nau Bikpela i mekim gut long ol na bai ol i stap bel isi gen. Ol manmeri bilong Jerusalem i tok olsem, “Bikpela i givim baksait long yumi, na em i lusim tingting olgeta long yumi.” Tasol Bikpela i bekim tok bilong ol olsem, “Ating wanpela mama inap lusim tingting long pikinini em yet i bin karim na em i no sori long dispela pikinini em i bin givim susu long en, a? Ating wanpela mama inap mekim olsem, tasol mi no inap tru lusim tingting long yupela. Nogat tru. Jerusalem, mi no inap lusim tingting long yu. Mi wokim pinis piksa bilong yu na raitim nem bilong yu insait long tupela han bilong mi. Na oltaim mi save lukim na tingting long yu. Ol pikinini bilong yu i kam bek nau, na ol dispela lain i bin bagarapim yu, bai ol i lusim yu na ranawe. Yu mas apim het bilong yu na lukluk nabaut, na bai yu lukim ol pikinini bilong yu i bung wantaim na ol i kam long yu. Mi Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok tru tumas, bai yu amamas moa yet long ol, olsem meri i laik marit i save amamas long putim ol naispela bilas. “Yes, yu bin bagarap olgeta na i stap nating. Tasol nau ol dispela pikinini bai i kam pulap tru long yu na bai graun bilong yu i no inap long ol. Na ol lain i bin bagarapim yu, bai ol i stap longwe tru long yu. Na ol dispela lain pikinini bilong yu i bin kamap long taim ol manmeri bilong yu i stap kalabus long longwe ples, ol bai i tokim yu olsem, ‘Dispela graun i liklik tru. Mipela i laikim bikpela hap graun long i stap long en.’ Na bai yu tok olsem long yu yet, ‘Husat i givim mi olgeta dispela pikinini? Ol pikinini bilong mi i bin lus na mi no inap karim pikinini moa. Ol birua i bin kalabusim mi na karim mi i go. Husat tru i karim ol dispela pikinini na lukautim ol i go inap ol i bikpela? Mi bin i stap wanpis, tasol ol dispela pikinini, ol i kam long wanem hap?’” God, Bikpela i tokim taun Jerusalem olsem, “Bai mi sanapim wanpela mak, na bai mi apim han bilong mi tu olsem mak na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i lukim na karim ol pikinini bilong yu i kam bek. Ol bai i putim ol pikinini bilong yu long sol bilong ol na long bros bilong ol, na karim ol i kam. Ol king na ol kwin bai i lukautim ol pikinini bilong yu olsem ol papa na mama bilong ol. Ol bai i brukim skru na putim het bilong ol i go daun long graun klostu long lek bilong yu, bilong givim biknem long yu. Na bai yu save olsem, mi tasol mi Bikpela. Ol manmeri i bilip long mi na i wet long mi i helpim ol, ol bai i no inap wet nating.” Sapos ol strongpela birua i kam pait na kalabusim ol lain bilong wanpela man na kisim ol gutpela samting bilong en, ating em inap kisim bek ol lain bilong en wantaim ol dispela samting, a? Tasol Bikpela i tokim Jerusalem olsem, “Tru tumas bai mi kisim bek ol lain bilong yu na ol gutpela samting bilong yu long han bilong ol strongpela birua na bilong ol king nogut. Bai mi bekim pait long ol man i pait long yu, na bai mi kisim bek ol pikinini bilong yu. Na bai mi mekim ol birua bilong yu i pait namel long ol yet. Bai ol i mekim save kilim ol yet, olsem ol man i dring wain na i spak nogut tru. Na bai olgeta manmeri bilong graun i lukim dispela samting mi mekim, na bai ol i save olsem, mi tasol mi Bikpela. Mi God bilong kisim bek ol manmeri bilong mi, mi God bilong sambai long yu na helpim yu, mi strongpela God bilong ol lain bilong Jekop.” Na Bikpela i tokim ol manmeri bilong Israel olsem, “Taun Jerusalem em i olsem mama bilong yupela. Yupela i ting mi bin givim baksait olgeta long en olsem man i save katim marit na rausim meri bilong en i go olgeta, a? Sapos yupela i ting olsem, orait we stap pepa i gat tok olsem, mi bin rausim em olgeta? Na tu, mi no gat dinau long wanpela man. Olsem na bilong wanem yupela i ting olsem, mi bin salim yupela ol pikinini bilong mi olsem wokboi nating long ol arapela man, bilong mi ken kisim mani bilong stretim dispela dinau? Nogat tru. Ol planti sin bilong yupela tasol i mekim mi i belhat, na mi bin givim baksait long Jerusalem na mi bin putim yupela long han bilong ol arapela man. “Taim mi bin kam painim yupela, bilong wanem mi no lukim wanpela man i stap? Na taim mi bin singautim yupela, bilong wanem yupela i no bekim singaut bilong mi? Yupela i ting mi no gat strong bilong kisim bek yupela, a? Mi inap tok, na solwara bai i drai olgeta. Mi inap tok na ol bikpela wara bai i kamap ples wesan nating. Na ol pis bai i dai na sting. Na tu mi inap mekim skai i blak nogut tru, olsem em i putim klos bilong sori long man i dai pinis.” God, Bikpela i bin skulim mi long gutpela pasin bilong toktok, olsem na mi inap mekim gutpela tok bilong strongim bel bilong ol manmeri i no gat strong. Olgeta moning em i save mekim mi i laikim tumas long harim ol nupela samting em i laik skulim mi long en. Bikpela i opim yau bilong mi long harim tok bilong em, na mi no bikhet long em na mi no surik long wok em i laik givim mi. Mi bin larim ol man i paitim baksait bilong mi long kanda na kamautim mausgras bilong mi. Na taim ol i tok nogut long mi na spetim pes bilong mi, mi no bin haitim pes bilong mi long ol. Tasol tok nogut bilong ol i no inap daunim mi, long wanem, God, Bikpela i save helpim mi. Olsem na mi strongim mi yet na mekim wok bilong mi. Mi save olsem bai mi no inap sem long dispela wok mi mekim. God i stap klostu, na em bai i tok, mi no gat rong. Ating wanpela man i laik kotim mi, a? Orait em i ken bringim mi i go long kot, na em i ken autim tok bilong kotim mi. God, Bikpela i save helpim mi, olsem na husat inap tok, mi gat rong? Olgeta lain i sutim tok long mi, bai ol i lus na bagarap olsem laplap ol binatang i kaikaim na pinisim olgeta. Yupela ol lain i save aninit long Bikpela na bihainim tok bilong wokman bilong en, yupela i no ken pret. Maski yupela i wokabaut long tudak na yupela i no gat lait, yupela i mas bilip long God, Bikpela i was long yupela na em bai i helpim yupela. Tasol yupela ol lain i no save bilip long Bikpela, na i save laitim ol paia bilong yupela yet, bilong soim rot long yupela long ples tudak, yupela i ken i go het long bihainim dispela pasin. Tasol Bikpela i makim pinis ples yupela bai i go i stap long en, em ples bilong bikpela pen. Bikpela i tok olsem, “Yupela ol lain i wok hat long bihainim laik bilong mi na mekim stretpela pasin i win, yupela harim tok bilong mi. Yupela i mas tingting i go bek long Abraham na Sara, em tumbuna papa na tumbuna mama bilong yupela. Tupela i olsem ston mi bin katim na kisim yupela long en. Taim mi bin singautim Abraham, em i no gat pikinini, tasol mi bin mekim gut long tupela na tupela i gat pikinini, na ol lain pikinini bilong tupela i kamap bikpela lain manmeri tru. *** “Mi Bikpela, mi sori tru long Jerusalem, dispela taun nau i bagarap i stap, na bai mi mekim olgeta hevi bilong en i pinis. Nau em i stap olsem ples wesan nating, tasol bai mi mekim planti gutpela samting i kamap long en, na em bai i luk nais tru olsem dispela gaden mi bin wokim long Iden. Na em bai i kamap ples bilong bikpela amamas, na oltaim ol manmeri bilong en bai i singim ol song bilong tenkyu long mi. “Yupela ol manmeri bilong mi, harim tok bilong mi. Mi bai skulim olgeta lain manmeri long pasin bilong gutpela sindaun, na stretpela pasin bilong mi bai i stap olsem lait bilong olgeta kantri. Taim bilong mi long helpim ol na kisim bek ol, em i kamap klostu pinis. Long strong bilong mi yet bai mi lukautim olgeta kantri. Ol manmeri bilong ol longwe ples bai i bilip long strong bilong mi, na i wet long mi long helpim ol. Yupela lukluk i go antap long skai, na lukluk i go daun tu long graun. Dispela skai bai i pinis olgeta olsem smok, na graun bai i bagarap olsem laplap. Na olgeta manmeri bai i dai nabaut olsem ol lang. Tasol pasin bilong mi long helpim na kisim bek ol manmeri, em bai i stap oltaim na i no ken pinis. “Yupela ol lain i save gut long stretpela pasin na i holim strong ol lo bilong mi, yupela i no ken pret long ol man i tok nogut na rabisim yupela. Ol dispela lain bai i bagarap olsem laplap ol binatang i kaikaim na pinisim olgeta. Tasol pasin bilong mi long helpim na kisim bek ol manmeri bai i no inap pinis. Nogat. Em bai i stap oltaim oltaim.” Bikpela, yu kirap. Yu kirap na kam wantaim bikpela strong bilong yu na helpim mipela, olsem bipo yu bin mekim. Yu tasol yu bin sutim Rahap, dispela traipela snek masalai bilong solwara, na yu bin katim em long ol liklik hap. Na yu tasol yu bin mekim solwara i drai na rot i kamap, bilong ol manmeri yu bin kisim bek i ken wokabaut long en. Helpim ol dispela lain yu kisim bek pinis, na bai ol i amamas na kam bek long Jerusalem, na bai ol i singim song na bikmaus i kam long rot. Na bai ol i gat gutpela sindaun tru na ol i amamas moa yet, na dispela amamas bilong ol bai i no inap pinis. Na pen na bel hevi bai i no inap i stap wantaim ol moa. Bikpela i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Mi yet mi save strongim bel bilong yupela na mekim olgeta hevi bilong yupela i pinis. Olsem na bilong wanem yupela i save pret long ol arapela man? Ol i no gat strong. Olgeta man bai i dai na pinis hariap olsem gras. Ating yupela i lusim tingting pinis long mi, Bikpela. Mi tasol mi bin wokim yupela. Mi bin putim skai i stap long ples bilong en, na mi bin wokim na strongim as bilong graun. Bilong wanem yupela i save pret oltaim long ol dispela man nogut i laik daunim yupela na bagarapim yupela? Ol dispela man i no inap mekim wanpela samting long yupela. Belhat bilong ol bai i pinis nating. Ol lain i stap kalabus, ol bai i no inap i dai long kalabus. Nogat. Bai ol i pinis long kalabus hariap, na bai ol i kamap fri. Na bai ol i gat planti samting bilong kaikai. “Mi God, Bikpela bilong yupela, mi save kirapim solwara, na biksi i kamap na i mekim bikpela nois. Nem bilong mi i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Mi bin givim yupela ol tok bilong mi, bai maus bilong yupela inap autim stret ol dispela tok. Na mi bin haitim yupela gut long han bilong mi. Mi Bikpela, mi bin putim skai na graun i stap long ples bilong ol, mi tokim yupela ol manmeri bilong Jerusalem olsem, yupela i lain manmeri bilong mi stret.” Jerusalem, yu kirap. Yu kirap na sanap strong gen. Belhat bilong Bikpela i olsem wanpela kap wain em i bin givim yu, na em i mekim yu i dring na pinisim olgeta. Na yu bin spak nogut tru na longlong nabaut. Na i no gat wanpela bilong ol pikinini man bilong yu i stap, bilong holim han bilong yu na mekim yu i wokabaut stret. Yu bin karim bikpela hevi nogut tru, na husat inap sori long yu na mekim bel bilong yu i stap gutpela gen? Ol birua i bin kam na brukim na bagarapim yu. Na ol i kilim tu planti manmeri bilong yu long bainat. Na taim bilong bikpela hangre i bin kamap long yu. Bai mi mekim wanem samting bilong helpim yu na pinisim bel hevi bilong yu? Ol manmeri bilong yu i no gat strong na ai bilong ol i raun, na ol i pundaun na ol i slip nabaut long olgeta kona bilong rot. Ol i olsem abus i pas i stap long umben. Ol i no inap mekim wanpela samting. God, Bikpela i bin kros long ol na mekim ol i dring long kap bilong belhat bilong en, na ol i bagarap nabaut na i stap. Jerusalem, yu bin karim planti hevi na yu stap olsem meri i spak nogut tru. Tasol yu no dring wain na yu spak. Nogat. Belhat bilong Bikpela tasol i mekim na yu spak. Bikpela bilong yu, em God i save helpim yu long win long ol birua, em i tok olsem, “Lukim. Mi rausim pinis dispela kap bilong belhat bilong mi long han bilong yu, em yu bin dring long en na spak nogut tru na longlong nabaut. Na bihain bai mi no ken tru mekim yu dring gen long dispela kap. Tasol bai mi putim dispela kap long han bilong ol man i save mekim nogut long yu. Ol i bin mekim yu i slip long graun na ol i bin krungutim yu na wokabaut antap long baksait bilong yu olsem ol i wokabaut long graun nating.” Jerusalem, yu taun God i bin makim bilong em yet, yu kirap. Yu kirap na sanap strong. Yu mas putim ol naispela naispela bilas na bai yu luk nambawan tru. Ol haiden na ol lain i no klin long ai bilong God, ol bai i no inap kam insait long yu gen. Tarangu Jerusalem, nau yu stap kalabus, tasol yu mas kirap na rausim graun long skin bilong yu. Rausim ol sen i pasim nek bilong yu na yu go sindaun long sia king bilong yu. Bikpela i tok olsem, “I no gat man i bin baim mi na kisim ol manmeri bilong yu i go olsem wokman na wokmeri nating bilong em. Olsem na mi no mas givim pe bilong kisim bek ol. Nogat. Bai mi kisim nating ol. Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Bipo, taim ol manmeri bilong mi i bin i go i stap long Isip, ol i bin i go nating long laik bilong ol yet. Na bihain, taim ol Asiria i bin kam na karim ol i go olsem ol wokman na wokmeri nating, ol Asiria i no bin baim mi na karim ol i go. Na ol Babilon tu i bin mekim wankain pasin. Ol i bin kisim nating ol manmeri bilong mi na karim ol i go kalabus, na mekim ol hetman bilong lain bilong mi i krai nogut tru. Na mi no kisim wanpela samting. Nogat. Oltaim ol man i wok long tok bilas na daunim nem bilong mi tasol. Olsem na long taim mi yet mi makim pinis mi bai kisim bek ol manmeri bilong mi na ol bai i save gut long nem bilong mi. Na ol bai i save olsem, mi Bikpela, mi tasol mi save tokim ol long olgeta samting. Lukim, mi stap.” Bai ol manmeri i amamas tru long lukim wanpela man i ran i kam long ol ples maunten, bilong bringim gutpela tok long Jerusalem. Em bai i tok olsem, “Saion, gutpela taim i kamap pinis. God i win pinis na em bai i mekim yu i stap gut. Nau God bilong yu i bosim olgeta samting.” Ol wasman i stap long ol taua bilong taun, ol bai i lukim Bikpela i kam bek long Saion, na olgeta bilong ol bai i singaut strong tru wantaim bikpela amamas. Yupela ol hap bilong Jerusalem i bagarap pinis, yupela i mas amamas na singaut, long wanem, Bikpela i kisim bek Jerusalem pinis na em i pinisim pinis ol hevi bilong ol manmeri bilong en. Bikpela i soim pinis strong bilong en, bilong ol manmeri bilong olgeta kantri i ken lukim. God bilong yumi bai i kisim bek ol manmeri bilong en, na olgeta manmeri bilong graun bai i lukim. Yupela olgeta i mas lusim Babilon na i kam. Na lukaut gut, nogut yupela i pas long ol samting i no klin long ai bilong God. Na yupela ol lain bai i karim ol dis na plet samting bilong haus bilong Bikpela, yupela i mas bihainim pasin bilong mekim yupela yet i kamap klin long ai bilong God. Yupela olgeta i mas i stap klin na i kam. Bai yupela i no inap long hariap na lusim Babilon na ranawe kwik olsem yupela i bin mekim long Isip bipo. Nogat. Bai yupela i wokabaut isi tasol i kam. Na God, Bikpela bilong yupela ol Israel, em bai i go paslain long yupela, na em bai i kam long bihain bilong yupela tu, na em bai i was long yupela na bringim yupela i kam. Bikpela i tok olsem, “Olgeta samting wokman bilong mi i mekim, em bai i kamap gut tru. Na ol man bai i givim biknem long em na litimapim nem bilong en i go antap tru. Bipo ol man i bin mekim nogut tru long em, na skin na pes bilong en i luk nogut tru, na em i no luk olsem wanpela man. Na ol manmeri i pret long lukim em. Tasol bihain ol manmeri bilong planti kantri bai i kirap nogut tru long em na ol king bai i pasim maus na lukluk strong, na bai ol i no mekim wanpela tok, long wanem, ol bai i lukim samting ol i no bin harim tok long en bipo. Na ol bai i klia long samting ol i no bin save liklik long en.” Ol manmeri i tok olsem, “Husat bai inap long bilip long ol samting nau yumi harim? Na husat i bin lukim Bikpela i mekim kain strongpela wok olsem nau em i mekim? Bikpela i bin larim wokman bilong en i kamap olsem wanpela diwai nating i save kamap long ples drai. Dispela wokman i no gat nem, long wanem, em i no luk nais liklik long ai bilong ol man. Na em i no gat wanpela gutpela samting bilong mekim ol man i lukim em na laikim em. Ol man i bin givim baksait long em na rabisim em na ol i no laikim em tru. Oltaim em i bin pulap long sori na ol kain kain hevi. Na ol man i no save laik lukim em, na ol i save haitim pes bilong ol. Na ol i givim baksait olgeta long em. Na yumi bin lukim em olsem man nating. “Yumi bin ting God i laik mekim save long en na em i mekim ol dispela samting nogut i kamap long em. Tasol nogat. Dispela wokman i bin karim ol hevi na pen bilong yumi. Long asua bilong sin bilong yumi tasol em i bin kisim bagarap. Ol i bin paitim em nogut na skin bilong en i bin bruk nabaut, na long dispela pen em i karim em i mekim yumi i kamap orait gen, na yumi stap gut tru. Yumi olgeta i olsem sipsip i raun nabaut, na yumi wan wan i bin bihainim laik bilong yumi yet. Bikpela inap mekim save long yumi, bilong bekim asua bilong ol sin bilong yumi, tasol em i no bin mekim olsem. Nogat. Em i bin mekim wokman bilong en i karim ol dispela pen yumi yet i mas karim.” Bikpela i tok olsem, “Ol man i bin mekim nogut long dispela wokman, tasol em i daunim em yet na karim pen. Na em i no bin mekim wanpela tok. Em i pasim maus olsem pikinini sipsip ol i kisim i go bilong kilim, na olsem sipsip ol i laik katim gras bilong en. Ol i bin kalabusim em nating na bringim em i go long kot, na kot i tok long em i mas i dai. Na ol i bin kilim em i dai. Na i no gat wanpela man long lain bilong en i kisim save olsem, em i bin kisim ples bilong ol na em i karim dispela pen ol yet i mas karim, na em i dai bilong stretim rong bilong ol sin bilong ol. Ol i planim em wantaim ol man i bin mekim ol kain kain pasin nogut, na wantaim ol man i gat planti mani samting. Tasol em yet i no bin mekim wanpela pasin nogut, na tu em i no bin mekim wanpela tok giaman.” Bikpela yet i bin daunim wokman bilong en na mekim em i karim pen, long wanem, sapos wokman i givim laip bilong em yet olsem ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri, orait laip bilong en bai i go longpela tru na em bai i lukim ol tumbuna pikinini bilong en. Na long wok em i mekim, wokman bai i mekim ol samting Bikpela i gat laik bilong mekim, na em bai i mekim ol dispela samting i kamap gut. Bihain long em i karim bikpela hevi pinis, em bai i lukim planti gutpela samting i kamap, na em bai i amamas moa yet. Bikpela i tok olsem, “Dispela stretpela wokman bilong mi, em i save gut long mi. Em i bin karim hevi bilong ol sin bilong planti manmeri, na long dispela pasin em bai i mekim ol i kamap stretpela manmeri. Ol manmeri i bin lukim em olsem wanpela man nogut. Tasol em i bin givim laip bilong em yet na karim hevi bilong sin bilong planti manmeri. Na em i bin prea bilong helpim ol manmeri bilong mekim sin. Olsem na bai mi givim biknem long em namel long ol bikman. Na ol strongpela soldia bai i tilim long em ol samting ol i bin winim long pait.” Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, yu olsem tarangu meri i no save karim pikinini, na yu olsem meri i no bin pilim pen bilong karim pikinini. Tasol nau yu mas singim song na amamas na singaut, long wanem, yu bai gat planti pikinini moa, i winim ol pikinini bilong meri, man bilong en i stap yet wantaim em. Yu mas makim bikpela hap graun na sanapim haus sel bilong yu. Na yu mas opim haus sel bilong yu olgeta, na lusim ol rop i go longpela na planim strong ol stik i go daun long graun, na taitim ol rop na pasim strong long ol dispela stik. Long wanem, mak bilong graun bilong yu bai i op bikpela na i go olsem long han sut na long han kais. Ol lain pikinini bilong yu bai i daunim ol manmeri bilong ol arapela kantri. Na bai ol i sindaun long ol taun nau i stap nating. “Jerusalem, yu no ken pret. Bai yu no sem moa. Ol man bai i no tok bilas long yu moa. Bai yu lusim tingting olgeta long sem yu bin kisim long taim yu stap yangpela yet, na bai yu no tingim moa dispela taim yu stap wanpis olsem meri, man bilong en i dai pinis. Mi God i bin wokim yu, mi bai i stap olsem man bilong yu. Nem bilong mi, em Bikpela I Gat Olgeta Strong. Mi God bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, na mi man bilong sambai long yu na helpim yu, mi tasol mi God bilong bosim olgeta hap bilong graun. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem, bai mi singautim yu i kam bek long mi. Yu olsem yangpela meri i bin marit na man bilong en i lusim em na ranawe pinis, na lewa bilong en i bruk na em i stap wantaim bikpela sori. Mi Bikpela, mi man bilong sambai long yu na helpim yu, mi bin lusim yu long sotpela taim tasol, na nau mi gat bikpela sori tumas long yu. Olsem na bai mi kisim yu i kam bek long mi. Mi bin kros nogut tru long yu long sotpela taim tasol, na mi bin haitim pes bilong mi. Tasol oltaim bai mi sori tumas long yu na laikim yu tru na mekim gut long yu. *** “Long taim bilong Noa mi bin promis olsem bai mi no inap bagarapim graun gen long bikpela tait. Na nau bai mi mekim wankain promis. Mi tok tru tumas bai mi no belhat gen long yu na krosim yu na mekim save long yu. Ol maunten i ken bruk na pundaun, tasol laik bilong mi long yu bai i stap strong oltaim. Na mi no inap brukim dispela kontrak mi bin wokim wantaim yu long mitupela bai i sindaun gut wantaim na mi bai givim gutpela taim long yu. Mi Bikpela, mi God bilong sori tumas long yu na laikim yu tru, mi tok pinis long mi bai mekim ol dispela samting long yu.” Bikpela i tok olsem, “Tarangu Jerusalem, yu taun i bin kisim planti bagarap, i no gat man i bin sori long yu na helpim yu. Tasol bai mi kisim ol gutpela gutpela ston i dia tumas na wokim yu gen, na bai yu kamap naispela taun tru. Bai mi kisim ol ston i dia tumas na lainim long graun bilong wokim taun gen antap long ol. Na bai mi kisim ol kain kain gutpela ston i lait tumas na wokim ol haus bilong yu na strongpela banis i raunim yu na ol dua bilong banis na ol taua i stap antap long banis. *** “Bai mi yet mi skulim ol pikinini bilong yu, na bai ol i gat gutpela sindaun tru. Long stretpela pasin bilong mi bai mi mekim yu i kamap strong. Na i no gat man moa bai i daunim yu na mekim nogut long yu, na bai yu no pret moa long wanpela samting. Olgeta pret bilong yu bai i pinis. Sapos sampela lain i kam bilong pait long yu, yu mas save olsem mi no salim ol i kam. Nogat. Ol i kam long laik bilong ol yet. Olsem na bai mi putim ol long han bilong yu. “Mi yet mi bin wokim ol man i gat save bilong wokim ol kain kain samting long ain. Na ol i save putim ain long paia na mekim paia i hat tru na kukim ain. Na ol i save kisim dispela ain na paitim na wokim ol kain kain samting ol man i save yusim bilong pait. Na tu mi bin wokim ol soldia, na ol i save kisim ol dispela samting na pait na bagarapim ol arapela kantri. Tasol i no gat wanpela bilong ol dispela samting bilong pait inap bagarapim yu. Na bai yu sanap strong na bekim tok bilong ol man i sutim ol kain kain tok long yu. Long dispela pasin mi save was gut long olgeta wokman bilong mi na mekim ol i win. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri i dai long dring wara, yupela kam long mi. Yupela kam na dring. Na yupela ol lain i no gat mani, yupela kam long mi, na yupela kisim kaikai. Kam na kisim wain na susu, i no gat pe bilong en. Bilong wanem bai yupela i pinisim nating ol mani bilong yupela long ol samting i no inap helpim yupela, na yupela i stap hangre yet? Putim gut yau long tok bilong mi, na mekim olsem mi tok, na bai yupela i pulap tru long ol kain kain gutpela kaikai mi givim yupela. “Yupela ol manmeri bilong mi, harim. Yupela kam long mi na bai yupela i stap gut. Bai mi mekim kontrak wantaim yupela, na dispela kontrak bai i stap oltaim. Na oltaim bai mi laikim yupela tumas na mekim gut long yupela, olsem bipo mi bin promis long King Devit. Mi bin mekim em i kamap bikman na em i bin bosim ol manmeri bilong ol arapela kantri. Na long em, mi bin soim strong bilong mi long ol. Taim yupela i singautim ol manmeri bilong ol arapela kantri yupela i no bin save long ol bipo, na ol tu i no bin save long yupela, kwiktaim bai ol i ran i kam long yupela. Long wanem, mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, mi mekim yupela i gat biknem tru.” Nau Bikpela i stap klostu long yupela na i wetim yupela, olsem na nau em i taim bilong yupela i mas beten long em na i go klostu long em. Ol manmeri bilong mekim ol pasin nogut i mas lusim ol pasin nogut bilong ol na ol i no ken tingting moa long mekim ol dispela pasin. Na ol i mas kam bek long God, Bikpela bilong yumi. Em i save marimari moa yet long ol manmeri i kam bek long em, na em i save lusim sin bilong olgeta dispela lain. Bikpela i tok olsem, “Ol tingting bilong mi i no olsem tingting bilong yupela ol manmeri. Na ol pasin bilong mi i narakain tru long ol pasin bilong yupela. Skai i stap antap tru long graun, olsem tasol ol pasin bilong mi na tingting bilong mi i winim tru ol pasin bilong yupela na tingting bilong yupela. “Ren i save pundaun long skai, em i no save go bek nating antap long skai. Nogat. Em i save givim wara long graun na mekim ol kaikai i kamap long gaden, na ol man i save kisim. Sampela ol i save kaikai na sampela pikinini kaikai ol i save planim. Olsem tasol tok bilong mi bai i no inap kam bek nating long mi. Nogat. Em bai i mekim ol samting i kamap olsem mi tok. Na em bai i kamapim ol samting mi gat laik long ol i mas kamap. “Bai yupela i amamas na lusim Babilon, na bai mi bringim yupela i kam na i no gat wanpela samting bai i kamap bilong mekim yupela i pret. Ol maunten bai i singim ol song bilong amamas, na ol diwai bai i amamas na paitim han. Ol diwai pain bai i kamap long ples nau ol diwai nogut i stap long en. Na ol naispela liklik diwai bai i kamap long ples nau ol rop i gat nil i stap long en. Oltaim ol dispela gutpela diwai bai i kamap long ol dispela ples, na oltaim oltaim dispela bai i stap olsem mak bilong ol manmeri i ken lukim na tingim ol strongpela wok mi Bikpela mi bin mekim.” Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas mekim gutpela na stretpela pasin tasol, long wanem, taim bilong mi long helpim yupela na kisim bek yupela, em i kamap klostu pinis. Ol manmeri i strong long bihainim gutpela pasin na i bihainim gut lo bilong de Sabat na i no save mekim pasin nogut, ol i ken amamas. Mi bai mekim gut long ol.” Ol manmeri bilong ol arapela kantri i stap wantaim ol manmeri bilong Bikpela, ol i no ken tok long ol yet olsem, “Bikpela bai i no inap larim yumi i stap moa wantaim ol lain manmeri bilong en.” Na man ol i rausim bol bilong en pinis, em i no ken ting olsem, “Bai mi no gat pikinini na bai mi no gat nem. Mi olsem wanpela diwai i drai pinis.” Nogat. Bikpela i tok olsem, “Sapos dispela kain ol man i bihainim lo bilong de Sabat na i bihainim ol pasin mi laikim na i bihainim olgeta tok bilong kontrak mi bin mekim wantaim ol manmeri bilong mi, orait bai mi putim wanpela mak i gat nem bilong ol i stap long en insait long haus bilong mi. Na oltaim ol manmeri bai i lukim na tingim ol. Na biknem bilong ol bai i winim tru nem bilong ol man i bin i gat ol pikinini. Bai mi no inap larim nem bilong ol i pinis. “Na ol manmeri bilong ol arapela kantri i stap wantaim ol manmeri bilong mi, na ol i save aninit long mi na laikim mi tru na mekim wok bilong mi, na ol i bihainim ol lo bilong de Sabat na ol i bihainim olgeta tok bilong kontrak mi bin mekim wantaim ol manmeri bilong mi, ol i ken amamas. Bai mi bringim ol i go long Saion, dispela maunten bilong mi, na bai ol i amamas long i stap long haus bilong mi. Na bai ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela kain ofa long alta bilong mi. Na bai mi laikim ol ofa bilong ol, long wanem, haus bilong mi bai i stap haus bilong ol manmeri bilong olgeta kantri i ken i kam long en na beten long mi. “Mi God, Bikpela, mi God i save bungim gen ol dispela manmeri bilong Israel, em ol birua i bin karim i go kalabus, mi tok olsem. Bai mi kisim tu ol arapela manmeri na bringim ol i kam i stap wantaim ol dispela lain mi bungim pinis.” Ol lida bilong Israel i no bosim gut ol manmeri na Bikpela i mekim dispela tok, “Kam nau, yupela ol birua. Yupela kam olsem ol wel animal bilong ol bus na maunten. Yupela kam na bagarapim ol lida bilong Israel. Ol dispela lida i gat wok bilong tokim ol manmeri long ol samting nogut i laik bagarapim kantri. Tasol ol i no mekim gut wok bilong ol. Nogat. Ol i olsem ol aipas i stap long ol taua bilong taun bilong was long ol birua. Na ol i olsem ol mauspas dok i no inap singaut long taim ol stilman i kam. Ol i no gat liklik save tru long het bilong ol. Ol i save laikim tumas long slip tasol na lukim ol kain kain driman. *** Ol i olsem dok i laikim tumas planti kaikai, na i no pulap liklik. Ol i olsem wasman bilong sipsip i no save long wok bilong ol. Olgeta wan wan i bihainim laik bilong ol yet, na ol i tingting tasol long mekim ol samting bilong helpim ol yet. Taim ol i bung, olgeta wan wan i save tok olsem, ‘Goan, mi bai kisim wain na yumi dring i go inap yumi pinisim laik tru. Na tumora bai yumi bung gen na mekim save moa yet.’” Taim ol man i lukim ol gutpela manmeri i dai, ol i no save wari. Na ol i no save kisim tingting olsem, Bikpela i larim ol dispela man i dai bai ol i ken abrusim taim nogut i laik kamap. Ol man i wokabaut long stretpela pasin, taim ol i dai, ol i save slip long matmat na kisim gutpela malolo, long wanem, i no gat taim nogut bai inap kamap long ol. Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong mekim ol kain kain pasin nogut, yupela ol pikinini bilong meri bilong wokim posin, yupela ol lain pikinini bilong ol pamukman na pamukmeri, yupela kam hia. Yupela ol pikinini bilong ol bikhetman na bilong ol manmeri bilong trik na giaman, yupela i tok nogut long husat? Yupela i mekim maus nogut na soim tang bilong yupela long husat? Laik nogut bilong bel bilong yupela i save kirap strong long i go long ol ples bilong lotu aninit long ol bikpela diwai na mekim pasin pamuk. Na yupela i save kilim ol pikinini bilong yupela na kukim olsem ofa insait long ol ples daun na namel long ol bikpela ston. Na yupela i save kisim ol ston long ol dispela hap na mekim ol i kamap olsem ol god bilong yupela. Em ol dispela ston tasol i god bilong yupela, na yupela i save mekim ol ofa bilong kapsaitim wain na ol ofa bilong wit long ol. Yupela i wok long mekim ol dispela pasin, na yupela i ting bai mi senisim tingting na sori long yupela? Nogat tru. Yupela i save go long ol ples bilong lotu antap long ol maunten na mekim ol ofa na mekim pasin pamuk. Yupela i givim baksait olgeta long mi. Yupela i save putim ol piksa nogut bilong ol giaman god bilong yupela long baksait bilong dua bilong ol haus bilong yupela. Na yupela i save kisim ol pren meri em yupela i bin givim mani long ol long slip wantaim yupela, na yupela i save mekim pasin pamuk antap long ol bikpela bet yupela i bin wokim. Yupela i save bilas long sanda na paura i gat switpela smel na yupela i save go lotu long giaman god Melek. Na yupela i save salim ol man i go long ol longwe ples, bilong painim ol god yupela i ken lotuim. Na yupela i mekim tu ol pasin bilong painim ol god long ples bilong ol man i dai pinis. Yupela i wok hat tru long painim ol god, na strong bilong yupela i pinis. Tasol yupela i no pilim dispela na tok olsem, ‘Yumi pinisim nating strong bilong yumi. Mobeta yumi lusim dispela pasin.’ Nogat. Laik nogut bilong yupela i wok long kamap strong tru, na i pulim yupela i go het. “Yupela i bin pret long husat tru na yupela i bin giamanim mi na givim baksait long mi na lusim tingting long mi olgeta? Ating longpela taim tru mi no bin kros long yupela, olsem na yupela i no pret moa long mi. Tasol bai mi kamapim ol pasin bilong yupela long ples klia, na ol dispela pasin yupela i ting ol i gutpela na yupela i wok long bihainim, ol bai i no inap helpim yupela liklik. Nogat tru. Na taim yupela i painim bagarap, ating ol dispela giaman god yupela i hipim i stap bai i kam helpim yupela long taim yupela i singaut long ol, a? Nogat tru. Ol i no gat strong, na liklik win tasol inap karim ol i go. Tasol ol man i kam long mi na larim mi i helpim ol na lukautim ol, ol bai i kisim dispela graun mi bin makim bilong ol manmeri bilong mi, na ol bai i stap tu long dispela maunten mi bin makim bilong mi yet.” Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi i mas kam bek long mi. Olsem na redim gut rot bilong ol, na rausim olgeta samting i stap long rot, nogut ol dispela samting i sutim lek bilong ol na ol i pundaun. “Mi yet mi God, na mi save stap oltaim. Nem bilong mi i holi na mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Mi stap antap tru long gutpela ples bilong mi yet. Tasol mi stap tu wantaim ol manmeri i save daunim ol yet na sori long ol sin bilong ol. Na mi save strongim bel bilong ol na mekim laip bilong ol i kamap gutpela gen. Mi no inap kros na belhat oltaim long ol manmeri bilong mi. Sapos mi mekim olsem, mi save, laip bilong ol inap bagarap na pinis olgeta, em dispela laip mi yet mi bin givim ol. Mi bin kros nogut tru long ol, long wanem, ol i bin laikim tumas long kisim planti samting long ol kain kain pasin nogut. Olsem na mi bin mekim save long ol na haitim pes bilong mi long ol. Tasol ol i bikhet yet na bihainim laik bilong ol yet. “Mi lukim pinis pasin nogut ol i mekim, tasol bai mi no bagarapim ol. Nogat. Bai mi lusim sin bilong ol na bai ol i kamap orait gen. Na bai mi yet mi stiaim wokabaut bilong ol na strongim bel bilong ol. Na ol manmeri i stap sori na krai, bai mi mekim ol i lusim sori bilong ol na bai ol i mekim ol toktok bilong tenkyu na amamas long mi. Mi Bikpela, mi tok, bel isi bilong mi i ken i stap wantaim ol manmeri i stap klostu na wantaim ol lain i stap long ol longwe ples. Bai mi mekim ol i kamap orait gen na givim gutpela taim long ol. Tasol ol manmeri bilong mekim pasin nogut, ol i no inap lusim pasin nogut bilong ol. Ol i olsem solwara i bruk oltaim na i bringim ol kain kain pipia na rabis samting i kam bagarapim nambis.” God bilong mi i tok olsem, “Ol manmeri bilong mekim pasin nogut, bai ol i no inap painim gutpela taim.” Bikpela i tok olsem, “Yu singaut bikmaus tru, no ken singaut isi. Yu singaut strong tru olsem biugel i krai, na tokim ol manmeri bilong mi, em ol lain bilong Jekop, long ol sin na pasin nogut bilong ol. I tru, long olgeta de ol i save mekim ol pasin bilong lotu long mi na painimaut laik bilong mi. Na ol i save askim mi long mekim stretpela pasin long ol na stap klostu long ol, bai ol i ken amamas. Tasol ol dispela lain i giaman tru. Ol i givim baksait pinis long ol lo bilong mi na ol i wok long mekim ol pasin nogut tasol. Ol i save tokim mi olsem, ‘Bikpela, yu lukim mipela i tambu long kaikai na daunim mipela yet, tasol bilong wanem yu no mekim wanpela samting bilong helpim mipela?’ “Tasol mi Bikpela, mi bekim tok bilong ol olsem, ‘Long ol de yupela i makim bilong tambu long kaikai, yupela i save tingting tasol long ol samting bilong yupela yet na yupela i mekim nogut long ol wokboi bilong yupela. Yupela i tok bai yupela i tambu long kaikai na beten long mi. Tasol pasin tru bilong yupela em i narakain olgeta. Yupela i save kros na pait na brukim han na hamaim nogut pes bilong ol arapela man. Sapos yupela i mekim ol dispela rabis pasin long taim yupela i tambu long kaikai, bai mi no inap tru harim prea bilong yupela. Ating yupela i ting mi save laikim ol pasin yupela i mekim long ol de yupela i makim bilong tambu long kaikai, a? Yupela i save putim ol klos bilong sori na yupela i save putim het bilong yupela i go daun long graun olsem pitpit win i sakim, na yupela i save slip antap long sit bilong paia na mekim ol arapela pasin bilong daunim yupela yet. Na yupela i ting ol dispela kain pasin bai i mekim mi i belgut long yupela, a? Nogat tru. “Mi no laikim kain pasin olsem. Mi laikim yupela i tambu tru long mekim ol kain kain pasin nogut na tambu long pasin bilong daunim na mekim nogut long ol arapela manmeri. Tarangu ol dispela manmeri i stap olsem ol kalabus yupela i bin pasim ol long ol rop na sen, na ol i stap olsem ol bulmakau yupela i bin putim plang long nek bilong ol bilong bosim ol long mekim wok bilong yupela. Olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol na larim ol i go fri. Pasin mi laikim em i olsem. Mi laik bai yupela i givim kaikai long ol man i hangre. Na taim yupela i lukim ol rabisman i no gat haus long slip long en, mi laik yupela i bringim ol i kam long haus bilong yupela. Na taim yupela i lukim man i no gat laplap bilong karamapim skin bilong en, mi laik bai yupela i givim laplap long ol. Na mi laik bai yupela i no ken givim baksait long ol wanblut long taim ol i gat hevi. “Sapos yupela i mekim ol dispela pasin mi laikim, orait wantu bai mi pinisim ol hevi bilong yupela, olsem lait bilong san long moning i save pinisim tudak bilong nait. Na bai mi mekim yupela i kamap orait gen. Na mi God bilong mekim stretpela pasin i win, bai mi go paslain long yupela. Na bai mi kam tu long bihain bilong yupela wantaim bikpela lait na strong bilong mi, na bai mi was gut long yupela. Na taim yupela i beten na singaut long mi, bai mi Bikpela, mi harim prea bilong yupela. Na bai yupela i save, mi stap wantaim yupela. Sapos yupela i lusim tru ol pasin bilong daunim na mekim nogut long ol arapela, na ol pasin bilong poinim pinga na tok nogut long ol, na sapos yupela i lukim ol man i sot long ol samting na i no gat kaikai, na yupela i sori tru long ol na givim ol samting ol i sot long en, orait bai mi mekim gut long yupela. Na gutpela taim bilong mi bai i kamap long yupela olsem strongpela lait bilong san i kamap na i pinisim tudak. Na mi Bikpela, oltaim bai mi was gut na stiaim wokabaut bilong yupela na givim yupela ol samting bilong inapim laik bilong yupela. Nau yupela i stap nogut olsem graun i no gat wara, tasol bai mi mekim yupela i kamap gutpela na strongpela lain manmeri. Na yupela bai i stap gut olsem gaden i gat planti wara na olsem hul wara i no save drai. Na yupela bai i wokim gen ol taun i bin bagarap. Yupela bai i wokim gen ol haus long ol ples ol olpela haus i bin sanap long en bipo. Na bai ol i kolim yupela olsem, ‘Ol lain bilong wokim gen ol banis bilong ol taun,’ na ‘Ol lain bilong stretim gut gen ol rot na ol haus.’” Bikpela i tok olsem, “Yupela i no ken brukim ol lo bilong de Sabat, em de mi makim bilong mi yet. Na yupela i no ken tingting long mekim ol samting bilong yupela yet long dispela de. Yupela i mas laikim tru dispela de bilong mi Bikpela, na tingim olsem em i bikpela de bilong yupela. Na yupela i no ken i go nabaut, na mekim wok bilong yupela, na mekim ol kain kain toktok nabaut. Sapos yupela i bihainim ol dispela lo bilong de Sabat, orait bai yupela i amamas moa yet long mi, Bikpela. Na bai mi larim yupela i sindaun gut long dispela ples maunten bipo mi bin promis long givim long tumbuna bilong yupela, Jekop, na long ol lain bilong en. Na bai yupela i gat planti kaikai na bai yupela i stap gut tru na i no sot long wanpela samting.” Dispela tok i kam long maus bilong Bikpela yet. Yupela i no ken ting, Bikpela i no gat strong bilong kisim bek yupela. Na yupela i no ken ting em i yaupas na i no inap harim ol prea bilong yupela. Nogat. Ol sin bilong yupela tasol i mekim, na God i haitim pes bilong en na em i no harim prea bilong yupela. Ol sin bilong yupela i kamap olsem banis namel long yupela na God bilong yupela. Yupela i save mekim kain kain tok giaman na tok kros na tok nogut. Na yupela i save mekim ol pasin nogut na kilim ol man, na blut bilong ol i pas yet long han bilong yupela. Yupela i no save mekim stretpela kot. Nogat. Yupela i save mekim ol tok giaman na pulim nating ol arapela i go long kot. Na yupela i save mekim ol kain kain tok giaman bilong mekim kot i harim yupela tasol na daunim ol arapela. Tingting na bel bilong yupela i pulap tru long mekim ol pasin nogut, na yupela i save kamapim ol kain kain trabel. Ol tingting nogut bilong yupela i olsem kiau bilong snek i gat marasin nogut. Sapos wanpela man i kaikai dispela kiau, tarangu em bai i dai. Olsem tasol ol tingting nogut bilong yupela i save kamapim ol kain kain trabel na bagarapim laip bilong ol arapela. Ol spaida i save wokim haus, bilong ol i ken holimpas ol liklik binatang na kaikaim ol. Na ol man i no inap kisim haus bilong spaida na wokim laplap na pasim. Olsem tasol ol wok yupela i mekim i no bilong helpim ol arapela. Nogat. Ol i bilong holimpas ol arapela na daunim ol na mekim nogut long ol. *** Oltaim yupela i save laikim tumas long mekim pasin nogut. Na oltaim yupela i save bel kirap long kilim i dai ol man i no bin mekim wanpela rong. Yupela i save tingting tasol long mekim ol samting nogut. Na yupela i save raun na mekim ol samting bilong bagarapim laip bilong ol arapela manmeri. Yupela i no save long pasin bilong i stap wanbel wantaim ol arapela man, na yupela i no save mekim stretpela pasin. Nogat. Ol pasin bilong yupela i no stret olgeta, na ol man i bihainim dispela rot yupela i wokabaut long en, ol bai i no inap painim bel isi na gutpela sindaun. Orait ol manmeri i tok olsem, “Bikpela, nau mipela i save bilong wanem yu no bin soim stretpela pasin bilong yu na helpim na kisim bek mipela. Mipela i stap olsem ol manmeri i stap long ples tudak na mipela i laikim tumas bai gutpela taim i kamap long mipela olsem san i lait strong na i pinisim tudak. Tasol nogat. Mipela i wokabaut yet long bikpela tudak, na mipela i painim ol kain kain hevi. Ol dispela hevi i mekim mipela i stap wokabaut olsem ol aipas, na mipela i painim painim rot bilong wokabaut. Na long biksan yet mipela i wokabaut olsem ol man i wokabaut long tudak, na lek bilong mipela i sutim ol ston samting na mipela i pundaun. Mipela i bin ting bai mipela i stap gut tru, tasol nogat. Mipela i stap olsem ol man i dai pinis. Ol dispela hevi i mekim mipela i pilim nogut tru, na mipela i singaut olsem ol bea na krai bilong mipela i olsem krai bilong pisin ol i kolim balus. Mipela i wet long yu long soim stretpela pasin bilong yu na helpim na kisim bek mipela. Tasol nogat. Stretpela pasin bilong yu i stap longwe long mipela. “Bikpela, ol sin bilong mipela i planti tru long ai bilong yu na ol dispela sin i kotim mipela. Na mipela yet i save gut long olgeta pasin nogut na ol sin mipela i bin mekim. Mipela i bin mekim sin long yu, God, Bikpela bilong mipela, na mipela i bin givim baksait long yu na sakim tok bilong yu. Mipela i bin daunim ol arapela na mekim kain kain bikhetpasin. Mipela i bin tingim ol kain kain rot bilong giamanim na trikim ol arapela. Ol dispela pasin bilong mipela i mekim stretpela pasin bilong yu i stap longwe long mipela, olsem na yu no helpim na kisim bek mipela. Na mipela i no larim stretpela pasin na pasin bilong mekim tok i tru i kam i stap namel long mipela. Na long ol bung bilong mipela tu, dispela tupela pasin i no i stap. I no gat wanpela stretpela pasin i stap wantaim mipela. Na sapos wanpela man i lusim ol pasin nogut bilong en, orait ol arapela i save painim ol kain kain rot bilong mekim nogut long em.” Bikpela i lukim ol manmeri i no mekim stretpela pasin, na em i no belgut long ol. Na em i kirap nogut long lukim olsem i no gat man i stap bilong helpim ol man ol arapela i mekim nogut long ol. Olsem na long strong bilong em yet na long stretpela pasin bilong em yet, Bikpela i bin kisim bek ol na mekim ol i stap gut. Em i bin pasim stretpela pasin olsem siot kapa i karamapim bros bilong en. Na em i bin putim strong bilong kisim bek ol manmeri olsem hat kapa bilong pait. Em i bin pasim strong bilong mekim save long ol man nogut olsem klos bilong en. Na em i putim belhat bilong en olsem longpela saket. Na long belhat bilong en, em bai i mekim save long ol birua bilong en na bekim stret asua bilong ol sin bilong ol. Na em bai i mekim save tu long ol manmeri bilong ol kantri i stap klostu na bilong ol kantri i stap longwe. Bikpela bai i kam olsem bikpela wara i tait taim win bilong Bikpela i kirap na sakim wara na mekim wara i ran spit tru. Na ol manmeri long olgeta hap bilong graun, stat long hap sankamap na i go inap long hap san i go daun, ol bai i save long strong na biknem bilong Bikpela na ol bai i pret long nem bilong en na ol bai i aninit long en. Bikpela i tok olsem, “Mi God bilong sambai long yupela na helpim yupela, bai mi kam long Jerusalem na kisim bek olgeta manmeri bilong lain bilong Jekop i lusim pinis pasin bilong mekim sin. Na bai mi mekim kontrak wantaim ol na tokim ol olsem, ‘Spirit bilong mi bai i stap long yupela na maus bilong yupela bai i autim tok bilong mi. Oltaim bai yupela i mekim olsem, na bihain ol pikinini bilong yupela na olgeta lain tumbuna pikinini bilong yupela, oltaim ol tu bai i autim tok bilong mi.’” Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, yu kirap na lait olsem san, long wanem, nau bikpela lait na strong bilong mi, Bikpela, i lait antap long yu. Lukim. Ol blakpela klaut na bikpela tudak i karamapim olgeta arapela lain manmeri bilong graun. Tasol mi Bikpela, mi kam long yu, na bikpela lait bilong mi i lait strong antap long yu. Ol arapela lain manmeri bai i lukim dispela lait bilong yu na ol bai i kam long yu. Na ol king tu bai i lukim dispela strongpela lait bilong yu, na ol bai i kirap i kam. “Yu mas apim het bilong yu na lukluk nabaut, na bai yu lukim ol pikinini bilong yu i bung wantaim na ol i kam long yu. Ol pikinini man bilong yu bai i wokabaut i kam long ol ples i stap longwe. Na ol man bilong ol arapela kantri bai i putim ol pikinini meri bilong yu long bros bilong ol na karim ol i kam. Yu bai lukim dispela na pes bilong yu bai i lait moa yet. Na lewa bilong yu bai i kalap wantaim bikpela amamas. Ol bikpela sip bai i bringim planti gutpela samting i kam long yu. Na yu bai kisim planti mani samting long olgeta kantri bilong graun. Na planti kamel tru bilong ol lain Midian na Efa bai i bringim ol kago i kam long yu. Bai ol i go long kantri Seba na kisim gol na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na bringim i kam long yu. Na ol manmeri bai i litimapim biknem bilong mi, Bikpela. Na ol Kedar na ol Nebaiot bai i bringim olgeta lain sipsip bilong ol i kam long yu. Na bai mi amamas long lukim ol manmeri bilong mi i bringim ol dispela sipsip na ofaim antap long alta bilong mi. Na bai mi mekim haus bilong mi i kamap nambawan tru na i gat biknem. “Wanem ol dispela waitpela samting i spit i kam olsem klaut win i bringim i kam antap long solwara, na olsem ol pisin i flai i kam bek long haus bilong ol? Em ol sip bilong ol longwe ples. Tru tumas, ol manmeri bilong ol longwe ples i wet long mi long helpim ol. Na ol i salim ol dispela bikpela sip i kam bilong bringim ol pikinini bilong yu i kam bek long yu. Na ol dispela manmeri i salim tu planti silva na gol i kam long ol dispela sip. Ol i mekim olsem, long wanem, ol i lukim mi i mekim gut tru long yu na yu gat biknem, na ol i laik givim biknem long mi God, Bikpela bilong Israel, mi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. “Jerusalem, ol man bilong ol arapela kantri bai i kam wokim gen ol banis bilong yu. Na ol king bilong ol bai i mekim wok bilong yu. Pastaim mi bin kros nogut tru long yu na mi bin mekim save long yu. Tasol nau mi belgut long yu na mi marimari long yu. Olsem na ol dua bilong banis bilong yu bai i op i stap long san na long nait, na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i bringim ol mani samting bilong ol i kam long yu. Na ol bai i bringim tu ol king bilong ol i kam olsem wokboi nating bilong yu. Tasol ol kantri i no laik aninit long yu na mekim wok bilong yu, bai ol i bagarap na pinis olgeta. “Ol man bai i go antap long bikbus bilong Lebanon na katim ol naispela longpela longpela diwai pain na saipres na ol arapela gutpela diwai na bai ol i bringim i kam long yu. Na wantaim ol dispela diwai, ol man bai i wokim gen haus bilong mi na haus bai i kamap naispela tru. Mi sindaun long sia king bilong mi, na dispela haus i olsem ples mi putim lek bilong mi antap long en. Na bai mi mekim dispela haus i kamap nambawan tru na em bai i gat biknem. Na ol lain bipo i bin mekim nogut long yu na i no bin laikim yu tru, ol bai i daunim het bilong ol na bai ol i kam long yu. Na bai ol i brukim skru na putim het bilong ol i go daun long graun klostu long lek bilong yu na givim biknem long yu. Na bai ol i kolim yu olsem, ‘Taun bilong Bikpela’ na ‘Saion, taun bilong God bilong Israel, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta.’ “Jerusalem, yu bin bagarap na i stap nating na i no gat man i bin i go i kam long ol rot bilong yu. Yu bin i stap olsem meri, man bilong en i no laikim em na i lusim em na ranawe pinis. Tasol bai mi mekim yu i kamap naispela moa na nambawan tru, na ol manmeri bai i amamas moa yet long yu. Na bai yu stap olsem tasol oltaim oltaim. Bai yu kisim ol gutpela gutpela samting long ol arapela kantri, na ol king bai i givim olgeta naispela samting bilong ol long yu. Na bai yu save olsem, mi tasol mi Bikpela. Mi God bilong kisim bek ol manmeri bilong mi, mi God bilong sambai long yu na helpim yu, mi strongpela God bilong ol lain bilong Jekop. “Bai mi senisim ol bras bilong yu wantaim gol, na ol ain bilong yu wantaim silva. Na bai mi senisim tu ol plang bilong yu wantaim bras na ol ston bilong yu wantaim ain. Na bai mi makim pasin bilong gutpela sindaun na bel isi bilong bosim yu, na stretpela pasin bai i stiaim wokabaut bilong yu. Na bai i no gat man moa i bosim yu na mekim nogut long yu. Na long olgeta hap bilong graun yu bosim bai i no gat nois moa bilong ol man i pait nabaut na brukim na bagarapim ol samting. Na bikpela banis bilong yu bai i gat nem olsem, ‘Bikpela i kisim bek pinis ol manmeri bilong en.’ Na bikpela dua bilong yu bai i gat nem olsem, ‘Givim biknem.’ “San bai i no moa i stap olsem lait bilong yu na long nait mun bai i no moa givim lait long yu. Nogat. Mi Bikpela yet bai mi stap olsem san na mun na bai mi givim lait long yu oltaim. Na mi God bilong yu, bai mi stap olsem bikpela lait na strong bilong yu. Bai yu no inap lukim san na mun i go daun na tudak i kamap, long wanem, mi Bikpela, oltaim bai mi stap olsem lait bilong yu. Na olgeta hevi bilong yu bai i pinis. Olgeta manmeri bilong yu bai i mekim stretpela pasin tasol, na bai ol i kisim dispela graun mi bin makim bilong ol, na bai ol i sindaun long en oltaim. Long han bilong mi yet mi bin mekim ol i kamap wanpela lain manmeri, na ol i kamap olsem ol han bilong diwai mi bin planim. Mi bin mekim olsem bai ol arapela lain manmeri i ken lukim na givim biknem long mi. Jerusalem, maski wanem man i stap long yu na i no gat nem, em bai i kamap papa bilong bikpela lain famili tru. Na ol lain i liklik tru bai ol i kamap planti moa olsem ol manmeri bilong ol bikpela na strongpela kantri. Mi Bikpela, mi tok, ol dispela samting bai i kamap hariap long taim mi makim pinis.” Spirit bilong God, Bikpela i kam i stap long mi, long wanem, Bikpela yet i kapsaitim wel long het bilong mi bilong makim mi bilong i go bringim gutpela tok bilong en long ol rabisman. Na em i salim mi i kam long pinisim bel hevi bilong ol man i stap wantaim bikpela wari, na long tokaut long ol man i stap long kalabus long ol i ken lusim kalabus na i go fri. Em i salim mi long tokaut olsem, taim i kamap pinis bilong God, Bikpela bilong yumi, i laik mekim gut long ol manmeri bilong en na mekim save long ol birua bilong ol. Na em i salim mi long strongim bel bilong ol manmeri i sori na i krai. Bai mi bringim bel isi na amamas long ol manmeri i krai i stap long Saion na strong bilong ol i pinis. Bai mi rausim sit bilong paia ol i bin putim long het bilong ol, na bai mi putim ol naispela bilas long ol. Na bai mi putim wel i gat gutpela smel long skin bilong ol, na bai ol i amamas, na krai bilong ol bai i pinis. Na bai ol i kisim strong gen na singim song bilong amamas long Bikpela. Olgeta lain bilong ol bai i wok strong long mekim stretpela pasin tasol. Ol man bai i lukim ol i sanap strong olsem ol diwai ok Bikpela yet i planim, na bai ol i litimapim nem bilong Bikpela. Yupela ol manmeri bilong Bikpela bai i wokim gen ol taun bipo i bin bagarap, na bai yupela i stretim gen olgeta samting i bin bagarap i stap inap long planti handet yia. Ol man bilong ol arapela kantri bai i kam mekim wok bilong yupela. Bai ol i was long ol sipsip samting bilong yupela, na bai ol i brukim graun na planim kaikai. Na bai ol i lukautim tu ol gaden wain bilong yupela. Tasol yupela yet bai i stap olsem ol pris bilong Bikpela, na bai ol i kolim yupela ol wokman bilong God bilong yumi. Na bai yupela i gat planti samting, em ol man bilong ol arapela kantri bai i bringim i kam. Na bai yupela i amamas tru long ol planti gutpela samting ol i givim yupela. Yupela i bin sem nogut tru na haitim pes bilong yupela. Tasol bai yupela i sindaun long graun bilong yupela yet, na bai yupela i kisim planti samting i winim tru ol samting yupela i bin i gat bipo, na bai yupela i amamas moa yet. Na dispela amamas bilong yupela bai i stap oltaim. Bikpela i tok olsem, “Mi save laikim stretpela pasin tasol. Mi no save laikim pasin bilong stil na pasin bilong mekim nogut long ol arapela. Ol manmeri bilong mi i bin karim planti hevi na trabel, olsem na tru tumas nau bai mi givim ol gutpela samting long ol. Na bai mi mekim wanpela kontrak wantaim ol, na dispela kontrak bai i stap oltaim. Ol lain tumbuna pikinini bilong ol manmeri bilong mi bai i gat biknem namel long ol arapela lain manmeri. Na ol manmeri i lukim ol, bai ol i save olsem, ol dispela lain ol i lain bilong mi Bikpela, na mi yet mi bin mekim gut long ol.” Bai mi singsing amamas long God, Bikpela bilong mi. Bai mi amamas moa yet, long wanem, em i bin kisim bek mi. Gutpela taim bilong en na stretpela pasin bilong en i karamapim mi olsem gutpela longpela klos, na mi bilas olsem man i laik marit na olsem meri i bilas gut tru long taim bilong marit. God, Bikpela bai i mekim stretpela pasin wantaim pasin bilong litimapim nem bilong en i kamap namel long ol manmeri bilong en, olsem kru bilong kaikai i kamap long gaden na i go bikpela. Na ol arapela lain manmeri bai i lukim. Jerusalem, bai mi tokaut strong yet long Bikpela long mekim gut long yu. Bai mi no inap pasim maus. Nogat tru. Bai mi singaut yet long Bikpela inap Bikpela i mekim gutpela sindaun na stretpela pasin i kamap strong long yu olsem lait bilong san long moning, na olsem lait bilong bombom long nait. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i lukim stretpela pasin bilong yu i win, na ol king bilong ol bai i lukim strong na biknem bilong yu. Na bai ol i kolim yu long nupela nem, em Bikpela yet bai i givim yu. Yu bai stap olsem naispela hat king Bikpela i holim long han bilong en. Na ol man bai i no moa kolim yu olsem, “Bikpela i lusim em pinis”. Na graun bilong yu bai ol i no moa kolim olsem, “Tarangu graun i bagarap na i stap nating”. Nogat. Bai ol i kolim yu long nupela nem olsem, “Mi amamas tru long en”. Na graun bilong yu bai ol i kolim olsem, “Meri i marit pinis”, long wanem, Bikpela i bel gut na amamas moa yet long yu. Na graun bilong yu bai i stap gut gen olsem meri, man bilong en i kisim em bek. Ol pikinini bilong yu bai i kisim yu na i stap gut wantaim yu olsem yangpela man i maritim yangpela meri na tupela i stap gut wantaim. Na Bikpela bai i amamas moa yet long yu, olsem man i marit nupela na i amamas long meri bilong en. Jerusalem, long ol banis bilong yu mi bin putim ol wasman, na ol bai i no inap pasim maus long san na long nait. Mi bin tokim ol olsem, “Yupela ol man bilong singaut long Bikpela, yupela i no ken malolo. Nogat. Yupela i mas strong long singaut long em i go inap em i mekim Jerusalem i stap strong gen, na Jerusalem i kamap nambawan tru long ai bilong olgeta manmeri bilong graun.” Bikpela i bin mekim strongpela promis, na long bikpela strong bilong en em bai i mekim tok bilong dispela promis i kamap tru. Tok bilong en i olsem, “Mi Bikpela, bai mi no moa larim ol birua i kam kisim ol wit samting ol manmeri bilong yu i bin hatwok long planim. Na bai mi no moa larim ol man bilong ol arapela kantri i kisim wain ol manmeri bilong yu i bin wokim. Nogat. Ol manmeri bilong yu tasol bai i kisim wit i mau pinis na wokim bret na kaikai. Na ol bai i givim biknem long mi, Bikpela. Na ol manmeri bilong yu bai i kisim pikinini wain i mau na wokim wain. Na bai ol i bringim i kam insait long banis bilong haus bilong mi, na bai ol i dring na amamas long mi.” Yupela ol lain nau i stap long Jerusalem, yupela olgeta i mas lusim taun. Lusim taun na go ausait na stretim gut rot, bilong ol manmeri bilong yupela i wok long kam bek. Redim gut rot bilong ol, na rausim ol ston i stap long rot. Na sanapim wanpela mak bilong olgeta lain manmeri i ken lukim. Jerusalem, yu mas save olsem, Bikpela i tokim pinis olgeta manmeri bilong graun long autim dispela tok long yu, “Saion, lukim. Man bilong kisim bek ol manmeri bilong yu, em i kam. Na em i bringim ol manmeri bilong en i kam olsem ol gutpela samting em i bin winim long pait.” Na ol bai i kolim ol manmeri bilong yu olsem, “Ol stretpela manmeri bilong Bikpela yet”, na “Ol manmeri Bikpela i kisim bek pinis”. Na ol bai i kolim yu olsem, “Taun Bikpela i laikim tumas” na “Taun Bikpela i kam bek na i stap long en”. Husat dispela man i bilas gut tru olsem king na i lusim taun Bosra long kantri Idom na i kam? Husat dispela man i daunim het bilong en na i kam wantaim bikpela strong bilong en? Na klos bilong en i luk ret nogut tru. “Em mi, Bikpela tasol. Mi gat strong bilong kisim bek ol manmeri, na mi laik tokaut olsem, long stretpela pasin bilong mi, mi daunim pinis ol birua bilong ol.” Bilong wanem na ol klos bilong yu i ret nogut tru, olsem bilong man i bin go insait long tang bilong wokim wain, na krungutim pikinini wain? “Mi bin krungutim ol kantri olsem man i krungutim pikinini wain, na i no gat man bilong wanpela kantri i bin helpim mi. Mi bin belhat na kros nogut tru long ol na mi bin krungutim ol strong tru na blut bilong ol i kapsait nabaut na i pas long ol klos bilong mi. Taim mi bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong mi i kamap pinis, olsem na nau em i taim bilong mi long mekim save long ol birua bilong ol. Mi bin kirap nogut tru long lukim olsem i no gat man i stap bilong helpim mi. Olsem na long strong bilong mi yet na long bikpela belhat bilong mi, mi bin kisim bek ol manmeri bilong mi na daunim ol birua bilong ol. Long bikpela belhat bilong mi, mi bin krungutim olgeta lain manmeri. Mi bin mekim ol i dring long kap bilong belhat bilong mi, na ol i spak nogut tru. Na mi bin mekim blut bilong ol i kapsait long graun.” Bai mi tokaut long gutpela pasin na marimari bilong Bikpela. Na bai mi litimapim nem bilong en, na tokaut long ol planti gutpela samting em i bin mekim bilong helpim yumi. Long bikpela marimari na sori bilong en, em i bin mekim gut tru long ol lain Israel. Bikpela i bin tok olsem, “Dispela ol lain, ol i lain manmeri bilong mi stret, na bai ol i no inap bikhet na sakim tok bilong mi.” Olsem na em i bin kisim bek ol. Long taim ol i karim pen na hevi, Bikpela tu i bin karim pen na hevi wantaim ol. Bel bilong en i bin sori tumas long ol na em i bin marimari long ol, olsem na em yet i bin kamap olsem ensel na kisim bek ol. Na longpela taim tru em i bin karim ol na lukautim ol gut tru. Tasol ol i bin bikhet long em na mekim spirit bilong en i bel hevi tru. Olsem na em yet i bin kamap birua bilong ol, na em i bin pait long ol. Orait bihain ol i tingim taim bipo. Ol i tingting i go bek long Moses na ol manmeri bilong en, na ol i tok olsem, “We stap Bikpela? Bipo em i bin bringim ol lida bilong ol manmeri bilong en na ol i kam brukim solwara. We stap Bikpela? Bipo em i bin larim spirit bilong en i stap wantaim ol. Em i bin givim bikpela strong bilong en long Moses. Na em i bin brukim solwara long tupela hap na ol manmeri bilong en i go long hapsait, na long dispela pasin em i bin kisim biknem bilong i stap oltaim. Em i bin i go paslain long ol na ol i wokabaut i kam long dispela graun i stap aninit tru long solwara. Na ol i bin wokabaut strong olsem ol wel hos bilong ples drai, na ol i no pundaun. Spirit bilong Bikpela yet i bin givim bel isi long ol manmeri bilong en na larim ol i malolo, olsem ol bulmakau i go i stap long ples i gat planti gras na ol i kaikai na i malolo i stap.” Bikpela, yu bin mekim ol dispela strongpela wok, na long dispela pasin yu bin stiaim wokabaut bilong ol manmeri bilong yu, bai olgeta manmeri i ken save long biknem na strong bilong yu. Bikpela, yu stap long ples bilong yu long heven, em dispela ples bikpela lait na strong bilong yu i pulap long en. Tasol yu mas lukluk i kam daun na lukim mipela. Bilong wanem yu no kirap na soim bikpela strong bilong yu long mipela? Yu no soim moa sori na marimari bilong yu long mipela. Ating yu no laikim mipela moa, a? Tasol yu papa bilong mipela. Ol tumbuna papa bilong mipela, Abraham na Jekop, ol i no moa i stap wantaim mipela na ol i no save long mipela. Tasol yu Bikpela, yu papa tru bilong mipela. Na nem bilong yu i olsem, “Man bilong sambai long mipela na helpim mipela long bipo yet”. Bikpela, bilong wanem yu mekim mipela i paul nabaut na mipela i no bihainim ol stretpela rot bilong yu? Bilong wanem yu mekim bel na tingting bilong mipela i pas na mipela i no pret long yu na aninit long yu? Yu mas tingim mipela ol wokman bilong yu, na yu mas kam bek na stap wantaim mipela ol lain yu bin makim bilong yu yet. Sotpela taim tasol dispela haus yu bin makim bilong yu yet i bin i stap long han bilong mipela ol manmeri bilong yu, na bihain ol birua bilong mipela i bin i kam bagarapim na krungutim haus bilong yu. Na nau mipela i stap tarangu tru olsem ol manmeri, bipo yu no bin bosim na lukautim. Na mipela i stap olsem ol lain yu no bin putim nem bilong yu long ol. Bikpela, mipela i laik yu mas brukim skai na kam daun, na ol maunten bai i guria nogut tru long taim yu kam. Bai ol i kalap kalap olsem wara i boil na i kalap kalap insait long sospen i stap long paia. Bikpela, yu mas kam wantaim bikpela strong bilong yu, na bai ol birua i ken save long nem bilong yu, na bai ol manmeri bilong olgeta kantri i pret na guria long taim yu kamap long ol. Bipo yu bin kam na mekim ol narakain samting tru i kamap, na mipela i bin kirap nogut tru long lukim. Na ol maunten i bin guria nogut tru long taim yu bin kam. Bipo i no gat man i bin lukim o harim tok long wanpela god i save mekim olkain strongpela wok bilong helpim ol manmeri i bilip na wet long en. Nogat. Bikpela, yu tasol i save mekim olsem. Yu save amamas long bungim ol man i laikim tumas long mekim stretpela pasin na i save bihainim ol pasin yu laikim. Tasol yu bin kros long mipela, na mipela i no senisim pasin bilong mipela. Mipela i bin strong yet long mekim sin. Tasol oltaim bai yu kam wantaim bikpela strong bilong yu na kisim bek mipela. Mipela olgeta i bin mekim sin na mipela i doti tru long ai bilong yu. Na ol pasin mipela i ting i stretpela na mipela i save mekim, ol i rabis tru long ai bilong yu olsem hap laplap i doti nogut tru. Asua bilong ol sin bilong mipela i mekim na klostu mipela i laik lus olgeta, olsem lip i drai pinis na win i karim i go. I no gat man i save prea long yu na kolim nem bilong yu, na i no gat man i save tingting long kam klostu long yu na pas long yu, long wanem, yu bin haitim pes bilong yu long mipela na yu bin larim ol sin bilong mipela i bagarapim mipela na mipela i stap nogut tru. Tasol Bikpela, yu papa bilong mipela. Yu olsem man bilong wokim sospen graun, na mipela i olsem graun yu bin kisim na wokim sospen long en. Long han bilong yu yet yu bin wokim mipela olgeta. Bikpela, yu no ken belhat tumas long mipela na tingim oltaim ol sin mipela i bin mekim. Nogat. Yu mas tingim olsem, mipela olgeta i lain manmeri bilong yu, na yu ken marimari long mipela. Ol taun bilong yu i stap olsem ples nating, na Jerusalem tu i bagarap olgeta na i no gat man i stap long en. Na haus bilong yu, em yu bin tok mipela i ken go long en na lotu long yu, em tu paia i bin kukim na bagarapim olgeta. Bipo dispela haus i bin i stap naispela haus tru na ol tumbuna bilong mipela i save go long en na litimapim nem bilong yu. Tasol nau em i bagarap, na ol arapela gutpela ples mipela i bin laikim, ol tu i bagarap i stap. Bikpela, yu lukim ol dispela samting na bel bilong yu i no kirap long mekim wanpela samting, a? Ating yu gat tingting bilong mekim mipela i karim planti hevi moa yet, na yu no bekim ol prea bilong mipela, a? Bikpela i tok olsem, “Mi, Bikpela, mi bin redi na wet long harim prea bilong ol manmeri i no save askim mi long helpim ol. Na mi bin i stap na wetim ol long kam long mi, tasol ol i no gat laik bilong painim mi. Mi bin tok, ‘Oltaim mi stap bilong helpim yupela,’ tasol ol i bin i stap longwe long mi olsem ol lain mi no bin putim nem bilong mi long ol. Long olgeta de mi opim han bilong mi na mi wet long kisim bek ol manmeri i save sakim tok bilong mi, em ol manmeri i laikim tumas long wokabaut long rot bilong ol pasin nogut bilong ol yet. Long ai bilong mi ol i wok long mekim olkain pasin bilong mekim mi i belhat na kros long ol. Ol i save bihainim pasin bilong ol haiden. Ol i save bung long ol ples lotu i stap long ol gaden na mekim ofa, na ol i save go long ol alta bilong ol giaman god na kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na long nait ol i save go i stap long ol ples matmat bilong kisim toktok long ol man i dai pinis. Na ol i save kaikai mit bilong pik, na dring sup bilong ol arapela kain abus i no klin long ai bilong mi. Na ol i save tokim ol arapela olsem, ‘Yupela stap longwe long mipela, long wanem, bodi bilong mipela i tambu. Olsem na yupela i no ken pas long mipela.’ Mi no laikim tru ol dispela kain pasin ol dispela lain i mekim. Ol i mekim mi i belhat nogut tru long ol, na smok bilong belhat bilong mi i kamap long nus bilong mi. Na dispela belhat bilong mi long ol bai i no pinis, olsem paia i lait strong. “Mi Bikpela, mi raitim pinis olgeta sin bilong yupela ol manmeri nogut long buk bilong mi, na mi no inap larim yupela. Nogat. Bai mi mekim save tru long yupela na bekim stret asua bilong olgeta sin bilong yupela. Bai mi mekim yupela i karim hevi bilong ol sin bilong yupela yet na bilong ol tumbuna bilong yupela tu. Ol tumbuna bilong yupela i bin i go long ol ples bilong lotu antap long ol maunten na ol i bin mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel, na ol i bin mekim ol kain kain pasin nogut long ai bilong mi. Olsem na bai mi bekim stret asua bilong olgeta sin bilong ol.” Bikpela i tok olsem, “Sapos wanpela man i laik tromoi han bilong rop wain i gat planti pikinini nogut i stap long en, narapela man inap tok, ‘Wet pastaim. Mi lukim sampela gutpela pikinini wain i stap. Yumi inap kisim na wokim sampela wain bilong dring.’ Olsem tasol, mi Bikpela, mi no inap bagarapim olgeta manmeri bilong Israel, long wanem, ol i wokman bilong mi. Bai mi mekim gut long ol Juda na long olgeta lain bilong Israel. Bai mi mekim ol i kamap bikpela lain manmeri, na bai ol i sindaun long ol ples maunten bilong mi. Ol dispela lain manmeri mi bin makim na ol i stap wokman bilong mi, bai ol i stap long dispela graun. Na ol sipsip na bulmakau samting bilong ol bai i pulap long dispela graun, stat long ples daun bilong Saron long hap san i go daun na i go inap long ples daun bilong Akor long hap sankamap. Na bai ol i gat planti gras na bai ol i kaikai na malolo i stap. Bai mi mekim ol dispela samting long ol manmeri i gat laik bilong painim mi. “Tasol yupela ol lain i save givim baksait long mi na yupela i no save kam long Saion, dispela maunten bilong mi, na lotu long mi, yupela bai i kisim taim nogut. Yupela i save lotuim Gat na Meni, em ol giaman god yupela i ting ol i save mekim yupela i win na yupela i gat gutpela taim. Tasol mi makim pinis narapela kain taim bilong yupela. Ol birua bai i kam pait long yupela na kilim yupela long ol bainat samting bilong ol. Bai yupela i brukim skru na putim het i go daun long graun na ol birua bai i katim het bilong yupela. Ol dispela samting bai i kamap, long wanem, mi bin singaut long yupela na yupela i no bin bekim singaut bilong mi. Na tu mi bin autim tok bilong mi long yupela, tasol yupela i no bihainim. Nogat. Yupela i sakim tok bilong mi na mekim ol pasin nogut tasol long ai bilong mi, em ol pasin mi no laikim tru. Olsem na mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol wokman bilong mi bai ol i gat planti kaikai na wara. Tasol yupela ol lain i save givim baksait long mi, bai yupela i stap hangre na bai yupela i no gat wara bilong dring. Ol lain bilong mi, ol bai i amamas, tasol yupela bai i sem nogut tru. Bel bilong ol wokman bilong mi bai i pulap long amamas na bai ol i singim ol song bilong amamas. Tasol bel bilong yupela bai i pulap long sori na tingting bilong yupela bai i pas na yupela bai i krai strong tru. Na ol lain bilong mi, taim ol i laik tok nogut long ol arapela, ol bai i tok olsem, ‘God, Bikpela i ken bagarapim yupela olsem em i bin bagarapim ol dispela lain nogut.’ Olsem na ol man bai i tingim nem bilong yupela olsem samting nogut, tasol bai mi givim gutpela nupela nem long ol wokman bilong mi. Long olgeta hap bilong dispela graun, ol man bai i beten long mi, God bilong mekim tok i tru tasol, na ol bai i askim mi long mekim gut long ol. Na ol man i laik strongim tok bilong ol yet, ol bai i tok tru antap long nem bilong mi wanpela tasol. Na ol bai i lusim tingting olgeta long ol bel hevi na trabel ol i bin i gat bipo, na mi Bikpela, bai mi lusim tingting olgeta long ol sin bipo ol i bin mekim.” Bikpela i tok olsem, “Lukim, mi wokim nupela skai na nupela graun. Na ol man bai i no inap tingim moa ol samting i bin kamap bipo. Yupela i ken bel gut na amamas oltaim long nupela samting nau mi wokim. Dispela nupela Jerusalem mi laik wokim, em bai i kamap ples ol manmeri i ken laikim tumas na amamas long en, na ol manmeri bilong en bai i stap bel gut tru. Mi yet tu bai mi amamas long Jerusalem na bel gut long ol manmeri bilong mi. Na long nupela Jerusalem bai i no gat moa nois bilong ol man i krai, na bai i no gat moa singaut bilong ol man i gat bikpela pen. Na ol liklik pikinini tu bai ol i no inap i dai long taim ol i yangpela yet. Nogat. Olgeta manmeri bai i stap longpela taim tru inap ol i kamap lapun tru. Maski ol i gat 100 krismas pinis, ol bai i stap yangpela manmeri yet, nogut wanpela bilong ol i dai hariap long taim em i no winim 100 krismas yet, na ol arapela i ting mi Bikpela tasol mi mekim em i dai. “Ol manmeri bilong mi bai i wokim ol haus na stap long ol. Na bai ol i planim ol gaden wain na wokim wain na dring. Ol birua bai i no inap kam moa na rausim ol manmeri bilong mi na sindaun long ol haus bilong ol na kisim ol gaden wain bilong ol na wokim wain na dring. Ol manmeri bilong mi bai i stap longpela taim tru, olsem ol strongpela diwai. Na bai ol i amamas long ol samting ol yet i bin hatwok long kamapim. Wok ol i mekim bai i no inap lus nating. Na ol pikinini bilong ol bai i no inap painim bagarap, long wanem, ol i pikinini bilong dispela lain mi bin makim bilong mekim gut long ol. Na bai mi mekim gut long ol na long ol pikinini bilong ol na long ol lain bilong ol i kamap bihain. Na taim ol i no beten yet long mi na askim mi long ol samting ol i gat laik long en, bai mi bekim askim bilong ol. Na taim ol i beten yet, bai mi givim ol dispela samting long ol. Na ol wel dok na ol pikinini sipsip bai i kaikai wantaim. Na ol laion bai i kaikai gras olsem ol bulmakau. Na ol snek bai i kaikai das bilong graun tasol. Na long olgeta ples antap long maunten bilong mi Bikpela, bai olgeta samting i stap gut wantaim, na bai i no gat wanpela i mekim nogut long ol arapela. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Heven em i sia king bilong mi na graun em i ples mi putim lek bilong mi antap long en. Olsem na bai yupela i wokim haus bilong mi long wanem hap? Na wanem hap bai i stap ples malolo bilong mi? Mi Bikpela yet mi bin wokim skai na graun na olgeta samting, na ol i bin kamap na i stap. Tasol mi save bel gut long ol kain man olsem, em ol man i save daunim ol yet na sori long ol sin ol i bin mekim na ol i pret long mi na i aninit long tok bilong mi. “Tasol ol manmeri i save bihainim laik nogut bilong ol yet na ol i save laikim tumas long mekim ol kain kain pasin nogut. Na ol i save ting ol i lotu tru long mi. Tasol mi no laikim tru olgeta ofa ol i mekim long mi. Olsem na taim ol i kilim bulmakau na ofaim long mi, mi lukim olsem ol i kilim man. Na taim ol i ofaim pikinini sipsip, mi lukim olsem ol i kilim dok na mekim ofa long en. Na taim ol i ofaim ol wit samting, mi lukim olsem ol i ofaim blut bilong pik. Na taim ol i mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel, mi lukim olsem ol i ofaim long piksa bilong wanpela giaman god. Long dispela as na bai mi makim hevi ol bai i karim, em dispela hevi ol i save pret tumas long en. Long wanem, mi bin singaut long ol, na ol i no bin bekim singaut bilong mi. Na tu mi bin autim tok bilong mi long ol, tasol ol i no bihainim. Nogat. Ol i sakim tok bilong mi na mekim ol pasin nogut tasol long ai bilong mi, em ol pasin mi no laikim tru. “Yupela ol lain i save pret na aninit long tok bilong mi, Bikpela, yupela harim tok nau mi laik autim long yupela. Yupela i save strong long bihainim mi, olsem na ol wanlain bilong yupela i no laikim yupela tru na ol i save givim baksait long yupela. Na ol i save tok bilas long yupela na tokim yupela olsem, ‘Larim Bikpela i kam wantaim bikpela strong bilong en na mekim yupela i amamas, na bai mipela i lukim.’ Tasol mi tok, bai yupela i lukim ol i sem nogut tru. Harim dispela bikpela singaut i kamap insait long taun na harim dispela bikpela nois i kamap insait long haus bilong mi. Em singaut na nois bilong mi Bikpela tasol. Mi mekim save long ol birua bilong mi, bilong bekim ol pasin nogut ol i bin mekim. “Taun bilong mi Bikpela, em i olsem meri i karim pikinini wantu tasol. Em i no pilim pen bilong karim pikinini. Ating yupela i bin lukim na harim tok bilong dispela kain samting bipo, a? Ating wanpela kantri inap kamap long wanpela de tasol, a? Ating wanpela bikpela lain manmeri inap kamap wantu tasol, a? Tasol taim Saion i stat tasol long pilim pen bilong karim pikinini, wantu tasol em bai i karim ol pikinini bilong en. Mi God, Bikpela mi bin mekim em i pilim pen bilong karim pikinini, na olsem wanem bai mi pasim bel bilong en na mi no larim ol pikinini bilong en i kamap? “Yupela ol lain i save laikim Jerusalem, yupela i ken amamas wantaim em. Yupela ol lain i bin sori na krai long em, nau yupela i mas amamas wantaim em. Em bai i stap gut na bai yupela i amamas long kisim ol planti gutpela samting bilong en. Em bai i stap olsem wanpela mama yupela i dring susu bilong en na yupela i pulap gut tru na i stap bel isi.” Bikpela i tok olsem, “Bai mi mekim Jerusalem i stap gut tru, na oltaim bai em i kisim ol planti gutpela samting bilong ol arapela kantri. Em bai i no inap sot long wanpela samting, olsem wara i ran oltaim na i no save pinis. Na yupela bai i kisim ol dispela samting na amamas tru, olsem pikinini i dring susu bilong mama na i amamas, na olsem pikinini i amamas long mama i karim em i go i kam, na i amamas long mama i putim em long lek bilong en na i pilai wantaim em. Bai mi lukautim yupela gut tru olsem mama i lukautim gut pikinini bilong en na i mekim gutpela tok bilong mekim bel bilong pikinini bilong en i stap isi. Na bai yupela i stap long Jerusalem na bai yupela i stap bel isi. Taim yupela i lukim dispela samting mi mekim long yupela bai bel bilong yupela i amamas tru na bai yupela i kamap strongpela lain tru. Na yupela ol wokman bilong mi bai i save gut long strong bilong mi, Bikpela bilong yupela. Na ol birua bilong mi bai i pilim belhat bilong mi.” Bai yupela i lukim Bikpela i kam wantaim paia, na bai em i stap long karis bilong en na spit tru i kam olsem strongpela win. Na paia bilong belhat bilong Bikpela bai i kukim ol birua bilong en na pinisim ol tru. Paia bilong Bikpela bai i kukim ol manmeri, na bainat bilong en bai i kilim i dai planti manmeri tru, bilong bekim asua bilong ol sin bilong ol. Bikpela i tok olsem, “Ol lain i save lotu long ol giaman god na ol i save bihainim pasin bilong kamap klin na ol i go long ol ples lotu long ol gaden, na ol i bihainim pasin bilong lida bilong ol, na ol i kaikai mit bilong pik na rat na ol arapela samting i no klin long ai bilong mi, olgeta bilong ol bai i bagarap wantaim na pinis olgeta.” Bikpela i tok olsem, “Mi lukim tingting na pasin bilong ol manmeri, olsem na mi save, em i taim nau bilong mi long bungim olgeta manmeri bilong graun wantaim, maski ol i gat wanem kain tok ples. Taim ol i kam bung, orait bai ol i lukim bikpela lait na strong bilong mi. Na bai mi mekim wanpela kain mak i kamap namel long ol. “Orait na bai mi salim sampela bilong ol dispela lain i no bin bagarap na bai ol i go long ol manmeri bilong ol longwe kantri na tokaut long biknem na strong bilong mi long ol manmeri i no bin lukim na harim tok bilong bikpela strong bilong mi. Bai mi salim ol i go long ol lain Tarsis na long ol Pul na long ol Lidia, em ol saveman tru bilong sut long banara, na long ol Tubal na long ol Grik, na long ol arapela lain manmeri i stap longwe. Na ol manmeri bilong ol dispela kantri bai i bringim ol lain wantok bilong yupela i stap long ol kantri bilong ol i kam bek long mi olsem presen. Bai ol i larim ol i sindaun long ol hos na long ol donki na long ol kamel na long ol karis, na bai ol i bringim ol i kam long maunten bilong mi long Jerusalem. Bai ol i bringim ol i kam long mi olsem yupela Israel i save putim ol ofa bilong wit samting long dis i klin long ai bilong mi na bringim i kam long haus bilong mi. Na bai mi makim sampela bilong ol bilong kamap pris na sampela bilong ol bai i stap long lain Livai. “Mi Bikpela, mi tok olsem, nupela skai na nupela graun mi wokim bai i stap strong oltaim long ai bilong mi, na olsem tasol ol lain pikinini bilong yupela bai i stap strong oltaim na nem bilong yupela bai i no inap pinis. Na long olgeta bikpela de bilong nupela mun na long olgeta de Sabat, ol manmeri bilong olgeta hap bilong graun bai i kam brukim skru long ai bilong mi na lotu long mi Bikpela. Na taim ol i lusim haus bilong mi, bai ol i lukim ol bodi bilong ol lain i bin bikhet na sakim tok bilong mi, ol i dai pinis na i slip nabaut long graun. Na ol liklik snek i wok long kaikai bodi bilong ol, bai ol i no inap pinis. Na paia i wok long kukim bodi bilong ol, em tu bai i no inap pinis. Na olgeta manmeri bai i lukim ol bodi bilong ol dispela lain olsem stingpela samting tru.” Dispela em i tok bilong Jeremaia, pikinini man bilong Hilkia. Hilkia em i wanpela bilong ol lain pris i stap long taun Anatot long graun bilong lain Benjamin. Long namba 13 yia bilong Josaia, pikinini bilong Emon, i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia. Na bihain, Bikpela i givim sampela tok moa long Jeremaia long taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king. Stat long dispela taim, Bikpela i save givim tok long Jeremaia, i go inap long pinis bilong namba 11 yia bilong King Sedekaia, pikinini bilong Josaia. Long namba 5 mun bilong dispela yia, ol birua i kisim ol manmeri bilong Jerusalem i go mekim wok kalabus long narapela kantri. Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, “Taim mi no bin mekim yu i kamap yet long bel bilong mama, mi save long yu. Na taim mama i no karim yu yet, mi makim yu bilong mekim wok profet namel long ol kantri nabaut.” Mi harim dispela tok bilong Bikpela na mi bekim tok bilong en olsem, “Sori, God, Bikpela, mi yangpela tumas na mi no save long pasin bilong autim tok.” Tasol Bikpela i tokim mi olsem, “Yu no ken tok olsem, yu yangpela tumas. Nogat. Taim mi salim yu i go long sampela lain man, orait yu mas i go long ol. Na olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim. Yu no ken pret long ol, long wanem, mi stap wantaim yu na bai mi lukautim yu. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Na Bikpela i putim han bilong en long maus bilong mi, na i tokim mi olsem, “Harim. Nau mi putim tok bilong mi long maus bilong yu na bai yu autim. Nau long dispela de mi givim yu strong bilong bosim ol lain manmeri bilong planti kantri. Mi givim yu strong bilong kamautim ol samting na bilong brukim ol samting, na bilong bagarapim ol samting na bilong daunim ol samting, na bilong wokim ol samting na bilong planim ol samting.” Bikpela i askim mi olsem, “Jeremaia, yu lukim wanem samting?” Na mi tokim em, “Mi lukim han bilong diwai amon.” Na Bikpela i tokim mi olsem, “Tok bilong yu i stret. Olsem tasol, bai mi was gut long tok bilong mi bilong mekim em i kamap tru.” Na Bikpela i askim mi gen olsem, “Yu lukim wanem samting?” Na mi tok, “Mi lukim wanpela sospen i boil i stap long hap not. Na sospen i laik kapsait i kam long dispela hap.” Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Wanpela bikpela bagarap bai i lusim hap not na i kam na em bai i bagarapim olgeta manmeri bilong dispela graun. Long wanem, mi Bikpela, nau mi singautim olgeta king bilong hap not na ol bai i kam wantaim ol lain soldia bilong ol. Na ol dispela king bai i kam na putim ol sia king bilong ol klostu long ol dua bilong Jerusalem, na ol bai i banisim strong dispela taun. Na bai ol i mekim wankain pasin long olgeta arapela taun bilong Juda. Na bai mi kotim ol manmeri bilong mi na mekim save long ol. Long wanem, ol i bin givim baksait long mi na ol yet i bin wokim ol giaman god na mekim ofa long ol na lotuim ol. Long dispela pasin ol i bin mekim sin. Tasol yu mas redi na kirap i go. Na olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim long ol. Yu no ken pret na surik long ol. Nogut yu mekim olsem, na bai mi yet mi mekim yu i pret na surik long ai bilong ol. Jeremaia, harim. Nau mi mekim yu i sanap strong olsem taun i gat strongpela banis, na olsem pos ain na olsem banis bras. Na ol king bilong Juda na ol ofisa bilong king na ol pris na olgeta manmeri bai i no inap daunim yu. Bai ol dispela man i birua long yu, tasol ol bai i no inap daunim yu. Long wanem, mi yet mi stap wantaim yu na bai mi helpim yu. Mi Bikpela mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Yu mas i go na autim dispela tok bilong mi, Bikpela, long ol Jerusalem. Mi tingim yet dispela taim yupela i bin kamap lain manmeri bilong mi na yupela i givim bel bilong yupela long mi. Long dispela taim yupela i laikim mi tumas, olsem meri i marit nupela i laikim man bilong en. Yupela i bin bihainim mi long ples wesan nating ol man i no bin wokim gaden long en. Long dispela taim yupela Israel i stap manmeri bilong mi stret. Yupela i olsem nambawan kaikai i mau long gaden bilong mi. Na taim ol arapela lain i bin kisim hap bilong dispela kaikai bilong mi, ol i gat asua na mi bagarapim ol. Mi Bikpela mi tok pinis.” Yupela ol lain tumbuna pikinini bilong Jekop, yupela olgeta lain bilong Israel, yupela harim tok bilong Bikpela. Bikpela i tok olsem, “Mi mekim wanem rong na ol tumbuna bilong yupela i lusim mi na i go longwe tru long mi? Ol i lotuim samting nating, olsem na ol yet i kamap samting nating. Ol i no bin tingting long mi. Ol i no bin tingim ol samting mi bin mekim bilong helpim ol. Mi bin kisim ol long kantri Isip na bringim ol i kam, na ol i brukim bikpela ples nating. Dispela ples i gat ol ples wesan nating na ol ples nogut i stap nabaut long en. Ren i no save pundaun long dispela ples, na em i ples bilong painim bagarap. Ol man i no save wokabaut long dispela ples na i no gat man i stap long en. Mi bringim ol tumbuna i lusim dispela ples nating, na mi kisim ol i kam long dispela gutpela graun i gat gris. Na nau yupela i stap long dispela graun, na yupela Israel i bin kisim ol gutpela kaikai na ol gutpela samting i stap long en. Tasol taim yupela i stap long dispela graun bilong mi, yupela i bin mekim ol stingpela pasin long en, na dispela graun mi bin givim yupela, em i kamap samting nogut tru long ai bilong mi. Ol pris tu i no bin tingting long mi. Na ol saveman bilong lo, ol i no save long mi. Na ol lida bilong kantri i save bikhet long mi. Na ol profet i save mekim tok profet long nem bilong giaman god Bal. Ol i lotuim ol samting i no inap helpim ol.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i bin mekim dispela kain pasin, olsem na mi Bikpela mi tok, bai mi kotim yupela gen. Na tu bai mi kotim ol pikinini bilong yupela na ol lain bilong yupela i kamap bihain. Yupela kisim sip na go long ailan Saiprus long hap san i go daun, na lukim pasin bilong ol Saiprus. Na tu yupela i ken salim ol man i go long graun bilong ol Arebia long hap sankamap, na lukluk gut long pasin bilong ol. Ating yupela inap lukim wanpela lain i mekim wankain pasin nogut olsem yupela i save mekim? Ol god bilong ol dispela lain i no god tru. Tasol ol dispela lain i no bin senisim ol god bilong ol na bihainim ol nupela god. Mi God, mi gat biknem na strong. Tasol yupela ol manmeri bilong mi i bin senisim mi na bihainim ol rabis god i no inap helpim yupela. Olsem na mi Bikpela, mi tok, ‘Skai, yu mas kirap nogut tru long dispela pasin nogut bilong ol Israel. Na yu mas sem na bel nogut moa yet, long wanem, ol manmeri bilong mi i bin mekim tupela rong. Ol i givim baksait long mi. Mi olsem hul wara i gat wara bilong givim laip long ol, tasol ol i lusim mi. Na tu, ol yet i wokim ol tang bilong holim wara. Na ol dispela tang i bruk nabaut na wara i no inap i stap long ol.’” Bikpela i tok olsem, “Kantri Israel i olsem wanpela man i stap fri. Em i no olsem wokboi nating. Na papa bilong en tu i no wokboi nating. Olsem na bilong wanem ol birua i save mekim nogut long em na bagarapim em? Ol dispela birua i olsem ol laion i singaut strong moa yet long en. Ol i bagarapim pinis ol taun bilong en na i no gat man i stap. Na ol i mekim graun bilong en i kamap olsem ples nating. Israel, yu olsem wanpela meri, ol man bilong taun Memfis na taun Tapanes long kantri Isip i bin rausim olgeta gras bilong het bilong yu. Asua bilong yu yet na dispela samting i bin kamap long yu. Long wanem, mi God, Bikpela bilong yu, mi laik bringim yu i kam long rot, tasol yu no laik na yu givim baksait long mi. Bilong wanem yu ting long i go long kantri Isip na dring long wara Nail? Na bilong wanem yu ting long i go long kantri Asiria na dring long wara Yufretis? Dispela pasin i no inap helpim yu liklik. Nogat tru. Pasin nogut bilong yu yet bai i mekim save long yu. Yu bin givim baksait long mi, na dispela pasin bilong yu bai i krosim yu. Yu bin lusim mi God, Bikpela bilong yu, na yu no aninit long mi. Olsem na yu mas tingting gut na bai yu save, ol dispela pasin bilong yu i nogut tru na i save givim pen long yu. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” God, Bikpela i tok moa olsem, “Israel, harim. Bipo yet yu bikhet long mi na yu lusim wok mi bin givim yu, na yu tok, ‘Mi no ken mekim wok bilong yu moa.’ Na yu bin i go antap long olgeta maunten na aninit long olgeta bikpela diwai na yu lotu long ol giaman god, olsem meri i go mekim pasin pamuk wantaim planti man. Pastaim yu olsem wanpela gutpela diwai wain mi bin planim. Yu olsem kru bilong diwai wain i nambawan tru. Tasol olsem wanem na nau yu kamap rabis diwai wain bilong bus? Maski yu wasim skin bilong yu long strongpela marasin na planti gutpela sop, dispela i no inap rausim asua bilong yu. Nogat. Mi God, Bikpela, mi lukim ol rong bilong yu i stap yet. Nogut yu tok long yu no bin kamap doti long ai bilong mi na yu no bin lotuim ol dispela god Bal. Israel, yu mas tingim gen pasin nogut yu bin mekim long ples daun. Yu bin raun nabaut na painim ol giaman god olsem wanpela kamel meri i ran i go long olgeta hap bilong painim kamel man. Na yu olsem wanpela wel donki meri i save raun oltaim long ples drai. Em i sotwin long painim donki man na em i apim nus bilong smelim donki man i stap we. Taim em i mekim olsem, husat inap long pasim laik bilong en? Long dispela taim ol donki man i no inap hatwok long painim em, bilong pinisim laik bilong ol. Israel, yu no ken ran i go bihainim ol giaman god. Nogut yu bagarapim lek bilong yu na nek bilong yu i drai nogut tru. Tasol yu save tok olsem, ‘Maski, mi no ken harim tok bilong yu. Mi laikim tumas ol dispela god. Mi no inap lusim ol.’” Bikpela i tok moa olsem, “Sapos ol i holimpas wanpela stilman, orait dispela man bai i sem nogut tru. Olsem tasol, olgeta Israel bai i sem nogut. Ol king bilong ol na ol hetman na ol pris na ol profet na olgeta manmeri bai i gat sem. Ol i save tok olsem, ‘Diwai em i papa bilong mipela, na ston i bin karim mipela.’ Ol i givim baksait tasol long mi na ol i no save kam klostu long mi. Tasol taim ol i painim trabel, ol i save singaut olsem, ‘Bikpela, yu kam helpim mipela.’ Tasol we stap ol dispela god yupela Juda yet i bin wokim? Namba bilong ol i wankain olsem namba bilong ol taun bilong yupela. Taim yupela i gat trabel, ol yet i ken helpim yupela, sapos ol inap.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela olgeta i bikhet long mi. Olsem na bilong wanem yupela i sutim tok long mi? Mi bin mekim save long ol pikinini bilong yupela bilong stretim yupela, tasol mi hatwok nating. Yupela i no senisim pasin bilong yupela. Nogat. Yupela i bin kilim ol profet i dai, olsem ol laion i kilim abus. Yupela Israel i stap nau, putim yau gut long tok bilong mi Bikpela. Yupela i ting mi samting nogut olsem ples wesan nating, a? Mi olsem wanpela ples i tudak tru, a? Sapos nogat, orait bilong wanem yupela manmeri bilong mi i save tokim mi olsem, ‘Nau mipela bai i go nabaut long laik bilong mipela yet. Mipela bai i no inap kam long yu moa.’ Yupela i ting ol yangpela meri inap lusim tingting long gutpela bilas bilong ol? Na ol meri i marit nupela inap lusim tingting long gutpela bilas bilong marit? Nogat. Ol i no inap tru. Tasol longtaim tru yupela manmeri bilong mi i lusim tingting long mi. “Israel, yu save gut long pasin pamuk na yu save tingting gut long rot bilong painim ol man. Save bilong yu i winim save bilong olgeta pamukmeri, na yu inap lainim ol long olkain pasin nogut. Ol rabisman i no bin brukim haus bilong yu, tasol yu kilim ol nating na blut bilong ol i pas i stap yet long ol klos bilong yu. Yu bin mekim ol dispela pasin nogut, tasol yu save tok olsem, ‘Mi no bin mekim rong. Olsem na Bikpela i no ken kros moa long mi.’ Harim. Dispela tok bilong yu i no tru. Olsem na bai mi kotim yu. Yu save bihainim wanpela rot na kwiktaim yu save lusim na bihainim narapela rot. Ol Isip i no inap helpim yu, na bai yu sem nogut, olsem yu bin sem long taim ol Asiria i no bin helpim yu. Bai yu lusim ol Isip tu, na long dispela taim bai yu sem na bel hevi nogut. Yu save ting ol dispela lain inap helpim yu, tasol mi, Bikpela, mi givim baksait pinis long ol, olsem na ol i no inap helpim yu. Nogat tru.” Bikpela i tok olsem, “Sapos man i rausim meri bilong en, na meri i lusim em na i go maritim narapela man, orait dispela namba wan man i no ken kisim bek dispela meri. Sapos em i kisim meri gen, bai kantri bilong en i kamap doti tru long ai bilong mi. Israel, yu bin pamuk nabaut wantaim planti man, na nau yu laik kam bek long mi, a? Yu lukluk i go long ol maunten. Ating i gat wanpela maunten i stap na yu no bin i go long en na mekim pasin pamuk, a? Yu bin sindaun arere long ol rot, na wetim ol man i kam, olsem ol Arebia i save wet arere long ol rot long ples drai, bilong ol i ken stilim samting bilong ol man i bihainim rot. Ol pasin nogut na pasin pamuk bilong yu i mekim, na kantri bilong yu i kamap doti tru long ai bilong mi. Long dispela as tasol na mi bin pasim ren na ren i no kam daun long graun bilong yu. Tasol yu save hambak olsem pamukmeri na yu no save sem liklik. Nau tasol yu bin singaut long mi na yu tok olsem, ‘Bikpela, yu papa bilong mi, na yu laikim mi long taim mi yangpela yet. Ating yu no inap belhat long mi oltaim. Ating kros bilong yu bai i pinis.’ Israel, yu bin tok olsem, tasol yu bin mekim olkain pasin nogut na pinisim laik bilong yu.” Long taim Josaia i stap king, Bikpela i tokim mi olsem, “Ating yu bin lukim pasin nogut dispela hambakmeri Israel i bin mekim, a? Em i bin go antap long olgeta maunten na aninit long olgeta bikpela diwai na mekim pasin pamuk. Mi bin tingting olsem, em i mekim ol dispela hambak pasin pastaim, na bai em i kam bek gen long mi. Tasol nogat. Em i no kam bek. Na susa bilong en, Juda, dispela meri bilong brukim marit, em i lukim pasin bilong Israel. Taim Israel i brukim marit na mekim planti pasin pamuk, mi bin raitim pepa bilong pinisim marit na mi givim em na rausim em i go. Susa bilong en, Juda, i lukim dispela, tasol em i no pret liklik. Nogat. Na mi lukim em tu i go nabaut na mekim pasin pamuk. Em i ting pasin pamuk i samting nating, na em i lotuim ol ston na diwai. Na long dispela pasin em i pamuk nabaut. Olsem na em i mekim graun i kamap doti tru long ai bilong mi. Juda i bin lusim mi na mekim ol dispela pasin nogut, tasol em i no tanim bel tru na kam bek long mi. Nogat. Em i giaman tasol long tanim bel. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Israel na Juda, tupela i meri bilong brukim marit. Tasol asua bilong Juda i bikpela tumas na i winim asua bilong Israel. Olsem na Jeremaia, yu mas sanap na singaut i go long hap not. Yu mas autim tok bilong mi Bikpela olsem, ‘Israel, yu meri bilong brukim marit, yu mas kam bek long mi. Mi Bikpela, mi tok, mi no ken belhat moa long yu. Long wanem, mi God bilong marimari, na belhat bilong mi i no inap i stap oltaim. Israel, yu mas tokaut stret olsem, “Mi gat asua pinis. Mi bin bikhet long yu God, Bikpela bilong mi, na mi bin i go aninit long olgeta bikpela diwai na mekim pasin nogut wantaim ol giaman god. Na mi bin sakim tok bilong yu.” Israel, mi Bikpela, mi givim dispela tok long yu.’ “Mi Bikpela, mi tok olsem. Yupela manmeri i bin lusim mi, yupela i mas kam bek long mi, long wanem, yupela i manmeri bilong mi stret. Bai mi kisim wan wan bilong yupela long ol taun na long ol lain wanblut na bai mi bringim yupela i kam bek long Saion, dispela maunten bilong mi. Na mi bai makim ol gutpela wasman i save bihainim pasin bilong mi. Ol bai i gat gutpela tingting na save, na bai ol i lukautim yupela gut. Na mi Bikpela, mi tok olsem. Bihain bai yupela i kamap planti tru long kantri bilong yupela. Na long dispela taim bai yupela i no tok moa long Bokis Kontrak bilong mi, Bikpela. Na bai yupela i no tingting moa long dispela Bokis na bai yupela i no moa wari long en. Na bai yupela i no wokim nupela Bokis Kontrak. Nogat. Long dispela taim bai ol manmeri i tok olsem, ‘Jerusalem yet em i sia king bilong Bikpela.’ Na olgeta lain manmeri bai i kam long Jerusalem bilong givim biknem long mi. Na bai ol i no bikhet moa na i no moa bihainim pasin nogut bilong bel bilong ol yet. Long dispela taim ol Juda bai i bung wantaim ol Israel na bai ol i lusim kantri long hap not, nau ol i stap long en. Na bai ol i kam i stap long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong i stap graun bilong lain bilong ol oltaim.” Bikpela i tok moa olsem, “Israel, bipo mi bin ting long mekim yu i kamap pikinini tru bilong mi, na mi bin givim yu wanpela gutpela graun tru i winim graun bilong olgeta arapela lain manmeri. Na mi bin ting bai yu kolim mi Papa, na bai yu bihainim mi oltaim na yu no ken lusim mi. Tasol nogat. Yupela lain manmeri bilong Israel, yupela i bin lusim mi, olsem meri bilong brukim marit i lusim man bilong en. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela krai i kamap antap long ol maunten. Em ol manmeri bilong Israel i krai nogut na singaut long God long marimari long ol. Long wanem, ol i bin lusim tingting long God, Bikpela bilong ol, na bihainim rot nogut. Bikpela i tok olsem, “Yupela ol pikinini bilong bikhet, yupela kam bek long mi. Na bai mi stretim pasin bilong yupela na bai yupela i stap gut wantaim mi.” Na ol manmeri i bekim tok olsem, “Nau mipela i kam bek long yu, long wanem, yu God, Bikpela bilong mipela. Tru tumas, dispela pasin bilong pamuk nabaut long ol maunten i no inap helpim mipela. God, Bikpela bilong mipela, yu wanpela tasol inap kisim bek mipela Israel. Tasol mipela i bin lotuim Bal, dispela god bilong sem, na long dispela pasin mipela i bin pinisim olgeta sipsip na bulmakau na pikinini man na pikinini meri na olgeta gutpela samting ol tumbuna i bin hatwok na kisim. Mipela i bin mekim ol dispela pasin long taim mipela i yangpela yet na i kam inap nau. God, Bikpela, mipela wantaim ol tumbuna bilong mipela i bin mekim sin long yu taim mipela i yangpela yet na i kam inap nau. Mipela i no bin bihainim tok bilong yu. Olsem na mipela i mas sem nogut na putim pes i go daun long graun.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, sapos yupela i laik kam bek, orait yupela i mas kam bek long mi tasol. Yupela i mas rausim ol stingpela giaman god yupela i bin putim long ai bilong mi. Na yupela i mas bihainim mi oltaim. Na long taim yupela i laik strongim tok na yupela i tok olsem, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim,’ orait yupela i mas tok tru na bihainim gutpela na stretpela pasin na mekim dispela tok. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai ol arapela lain i askim mi long mekim gut long ol na bai ol i givim biknem long mi.” Bikpela i tokim ol Juda na ol Jerusalem olsem, “Yupela i mas lusim pasin nogut na kam bek long mi na kisim nupela tingting na pasin, olsem man i brukim nupela graun na planim kaikai. Na yupela i no ken planim dispela kaikai namel long ol rop i gat nil. Yupela Juda na Jerusalem i mas rausim olpela tingting nogut na kamap ol manmeri bilong mi stret. Sapos yupela i no mekim olsem, orait bai mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong yupela na bai mi mekim save long yupela. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia na i no gat man inap mekim i dai.” *** Bikpela i tokim mi long autim tok long ol Juda na Jerusalem. Tok bilong en i olsem, “Yupela go winim ol biugel long olgeta hap bilong kantri. Singaut long ol manmeri olsem, ‘Yupela kam bung na yupela go hait long ol taun i gat strongpela banis.’ Apim plak bilong toksave long ol manmeri long ol i mas i go long Saion. Yupela i no ken i stap. Yupela i mas ranawe i go hait. Long wanem, mi mekim ol birua i lusim hap not na i kam bilong bagarapim yupela nogut tru. Ol birua i lusim ples bilong ol na i kam, olsem laion i lusim ples hait. Ol i man bilong bagarapim planti kantri, na ol i kam bilong bagarapim kantri bilong yupela. Ol taun bilong yupela bai i bagarap olgeta, na bai i no gat man i stap long ol dispela taun. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Olsem na yupela i mas putim ol klos bilong sori na yupela i mas krai na singsing sori. Long wanem, Bikpela i belhat moa yet long yumi na em i no lusim belhat bilong en. Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim, king wantaim ol ofisa bilong en bai i pret moa yet, na ol pris wantaim ol profet bai i kirap nogut tru.” Orait na mi tok, “God, Bikpela, yu bin giamanim tru ol manmeri bilong Juda na Jerusalem long taim yu bin tok bai ol i stap gut. Tasol nau ol birua i kam pinis na i laik kilim mipela i dai.” Long taim ol birua i kam, Bikpela bai i givim tok long ol manmeri bilong Juda na Jerusalem olsem, “Bai hatpela win i kirap long ol maunten i stap long ples drai, na win bai i kam long ol manmeri bilong mi. Tasol dispela win i no kam bilong rausim ol pasin nogut tasol, olsem win i save rausim pipia bilong wit samting. Nogat. Dispela win em i strongpela tumas na em bai i bagarapim ol tru. Mi yet mi tok na dispela win i kam, long wanem, mi kotim ol dispela manmeri pinis na nau mi laik mekim save long ol.” Orait na mi Jeremaia, mi tokim ol manmeri olsem, “Lukim. Ol birua i bilak nogut tru olsem klaut. Ol karis bilong ol soldia i spit i kam olsem raunwin, na ol hos bilong ol i kam hariap olsem ol tarangau i flai. Sori tru. Nau yumi laik bagarap olgeta. Yupela Jerusalem, wanem taim bai yupela i lusim olkain tingting nogut? Yupela i mas rausim olgeta pasin nogut bilong yupela na bai yupela i kamap klin, na bai Bikpela i kisim bek yupela. Ol man i lusim taun Dan na ples maunten bilong Efraim na i bringim tok bilong bikpela hevi i kamap pinis. Bikpela i tokim ol dispela man olsem, “Yupela toksave long ol pipel bilong ol arapela kantri, long ol birua i kamap pinis long kantri Juda. Na tokim ol Jerusalem olsem, ‘Ol birua i lusim longwe ples na i kam bilong pait long ol taun bilong Juda. Ol bai i raunim ol dispela taun na singaut strong na bikmaus long ol manmeri.’ Yupela ol Jerusalem i bin bikhet long mi, Bikpela. Olsem na ol birua bai i banisim Jerusalem, olsem ol wasman i save banisim gaden. Yupela i bin mekim ol pasin nogut na yupela i bin wokabaut long ol rot nogut, na dispela em i as bilong ol dispela hevi i kamap long yupela. Sin bilong yupela yet i mekim yupela i karim dispela pen, na i brukim lewa bilong yupela.” Bel bilong mi i nogut tru. Mi no inap karim dispela bikpela pen. Em i daunim mi tru, na tingting bilong mi i bagarap olgeta. Mi no inap pasim maus, long wanem, mi harim ol soldia i winim biugel na i singaut strong. Ol i mekim save bagarapim ol manmeri long olgeta hap bilong kantri, na kantri i kamap rabis tru. Wantu tasol ol i bagarapim ol haus sel bilong mipela. Wanem taim bai ol birua i lusim mipela na i go bek long ples bilong ol, na mipela inap lusim pasin bilong apim plak na winim biugel? Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi i no gat gutpela tingting. Ol i no save long mi. Ol i olsem ol pikinini i no gat save, na ol i longlong nabaut. Ol i save tumas long mekim pasin nogut, tasol ol i no save long mekim gutpela pasin.” Mi Jeremaia, mi lukim graun i bagarap na i stap nating na i narakain tru. Na mi lukluk long skai na mi no lukim wanpela samting i lait. Na mi lukim ol maunten i guria moa yet na het bilong ol i go i kam. Na mi lukluk nabaut na mi no lukim wanpela man i stap. Na olgeta pisin i go pinis. Mi lukim olgeta hap graun bipo i gat gris, tasol nau i kamap ples wesan nating. Na olgeta taun i stap long graun, ol i bagarap pinis. Bikpela i belhat moa yet na i mekim ol dispela samting i kamap. Bikpela i tok olsem, “Dispela graun olgeta bai i kamap ples nating, tasol mi no ken bagarapim em olgeta. Long dispela as tasol, na graun bai i singsing sori, na skai bai i kamap blakpela. Mi tingting pinis na mi tok long mekim ol dispela samting, na mi no ken senisim tingting bilong mi. Nogat tru.” Mi Jeremaia, mi lukim ol soldia i sindaun long ol hos na ol soldia i holim banara, na olgeta i kam bilong pait long Juda. Na taim ol manmeri i harim ol, orait ol i lusim taun bilong ol na ranawe i go. Sampela i hait long bus na sampela i hait antap long ol ples ston. Na olgeta taun i stap nating, na i no gat man i stap long ol moa. Jerusalem, taim yu bagarap pinis, bai yu mekim wanem? Maski putim ol gutpela retpela klos, na bilasim yu yet long ol bis samting ol i bin wokim long gol. Na maski penim ai bilong yu. Dispela kain bilas i no inap helpim yu. Long wanem, ol pren bilong yu i no laikim yu moa, na ol i laik kilim yu i dai. Mi harim krai olsem krai bilong meri i laik karim pikinini. I olsem meri i karim pikinini namba wan taim, na em i gat bikpela pen. Dispela em i krai bilong taun Saion. Em i sotwin tru na i taitim han bilong en na i tok olsem, “Sori tru, mi bagarap nau. Ol birua i laik kilim mi na mi laik i dai.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Jerusalem, yupela ran i go nabaut long ol rot bilong taun na long ol ples bung na lukluk gut bilong painimaut i gat sampela stretpela man i stap o nogat. Sapos yupela i lukim wanpela man i bihainim stretpela pasin na i wok strong long mekim pasin i tru, orait bai mi lusim olgeta rong yupela Jerusalem i bin mekim. Long taim yupela i mekim wanpela promis, yupela i save tok tru antap long nem bilong mi, Bikpela. Tasol yupela i save giaman na mauswara nating.” Bikpela, yu laikim tumas bai olgeta man i bihainim pasin i tru. Yu bin paitim ol dispela manmeri, tasol ol i no pilim pen. Yu bin daunim ol, tasol ol i no larim yu i stretim ol. Het bilong ol i strong tru olsem ston, na ol i no laik tru long tanim bel. Olsem na mi ting, “Ol dispela lain, ol i rabisman nating tasol, na ol i no gat save. Ol i no save long olkain pasin na lo, God, Bikpela i laik bai ol i bihainim. Olsem na bai mi go lukim ol bikman na toktok wantaim ol. Ol i mas save long olkain pasin na lo, God, Bikpela i laik bai ol i bihainim.” Tasol ol dispela bikman tu i bin sakim tok bilong Bikpela na i no bihainim laik bilong en. Olsem na ol laion bai i lusim bikbus na i kam kilim ol i dai, na ol wel dok bai i lusim ples drai na i kam bagarapim ol. Na bai ol bikpela wel pusi i kam wet i stap klostu long ol taun bilong Juda. Na sapos wanpela man o meri i lusim taun na i kam ausait, bai ol wel pusi i kalap long en na brukim bodi bilong en. Dispela samting bai i kamap long ol, long wanem, ol i bin mekim planti sin na planti taim ol i bin givim baksait long Bikpela. Bikpela i gat tok long Jerusalem olsem, “Mi no inap lusim sin bilong yu, long wanem, ol manmeri bilong yu i bin givim baksait long mi na bihainim ol dispela samting i no god tru. Na ol i mekim promis long nem bilong ol dispela giaman god. Mi bin givim planti kaikai long ol dispela manmeri, tasol ol i lusim mi na bihainim ol giaman god, olsem man i lusim meri bilong en na i go long haus bilong ol pamukmeri. Bel bilong ol dispela man i kirap long meri bilong narapela man, olsem ol strongpela hos man i save bel kirap long ol hos meri nabaut. Mi Bikpela, mi tok stret, tru tumas bai mi mekim save long ol dispela manmeri, bilong bekim ol dispela pasin bilong ol. “Yupela birua bilong ol Israel, yupela kam wokabaut long ol gaden wain bilong kantri Israel na bagarapim ol dispela gaden. Tasol yupela i no ken pinisim ol tru. Rausim ol han tasol bilong ol diwai wain, long wanem, ol dispela han i no samting bilong mi. Ol Israel na Juda i givim baksait tru long mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Ol Israel i giaman long bihainim Bikpela na ol i tok olsem, “Bikpela bai i no inap mekim wanpela samting. Em i no ken salim samting nogut i kam long yumi. Ol birua i no ken i kam pait na bikpela hangre i no ken kamap. I tru, ol profet i save autim dispela kain tok, tasol ol i mauswara nating. Bikpela i no bin givim tok long ol. Olsem na em yet bai i bagarapim ol.” Yupela i bin mekim dispela kain tok, olsem na yupela harim tok bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i tokim mi olsem, “Tok mi laik givim yu long autim, em bai i kamap olsem paia. Na ol dispela manmeri i olsem paiawut, na bai dispela paia i kukim ol. Mi Bikpela, mi tokim yupela manmeri bilong Israel olsem, mi bai kisim wanpela lain pipel bilong longwe ples na bringim ol i kam bilong pait long yupela. Ol i strongpela lain man na ol i bin i stap longtaim tru long kantri bilong ol. Yupela bai i no inap save long tok bilong ol, long wanem, yupela i no save tok ples bilong ol. Olgeta soldia bilong ol i strongpela man bilong pait, na ol i save tumas long sut long banara na kilim planti man i dai. Bai ol i pinisim kaikai bilong yupela i stap long ol gaden na long ol haus. Na bai ol i kilim olgeta pikinini bilong yupela na olgeta lain sipsip na bulmakau bilong yupela. Na bai ol i bagarapim ol diwai wain na diwai fik bilong yupela. Yupela i save ting bai yupela i stap gut insait long ol taun i gat strongpela banis, tasol nogat. Bai ol dispela birua i kam pait na bagarapim ol dispela taun.” Tasol Bikpela i tok moa long mi olsem, “Long taim ol dispela birua i kam, bai mi no ken pinisim yupela Israel olgeta. Na bihain, ol manmeri bai i askim yu olsem, ‘Bilong wanem God, Bikpela bilong mipela, i bin mekim ol dispela samting long mipela?’ Na Jeremaia, yu mas givim dispela tok bilong mi long ol, ‘Yupela i bin givim baksait long mi, na long graun bilong yupela yet yupela i bin aninit long ol god bilong ol arapela lain. Olsem na nau yupela bai i go i stap long graun bilong ol arapela lain na i stap aninit long ol dispela pipel.’” Bikpela i tok olsem, “Givim dispela tok long ol lain bilong Jekop i stap long kantri Juda. Yupela manmeri i no gat gutpela tingting na save. Yupela i gat ai, tasol yupela i no save lukim ol samting. Na yupela i gat yau, tasol yupela i no save harim tok. Tasol yupela i mas putim yau gut long dispela tok bilong mi, Bikpela. Bilong wanem yupela i no pret na guria long mi? Mi bin putim nambis olsem mak bilong solwara, na nambis i save stap oltaim olsem banis bilong solwara. Maski biksi i kamap na i pairap strong, em i no inap abrusim dispela mak. Tasol yupela manmeri i narakain tru. Yupela i save bikhet tru long mi na pasim strong tingting bilong yupela. Na yupela i bin givim baksait long mi na i go nabaut. Yupela i no laik aninit long mi God, Bikpela bilong yupela. Yupela i no bin ting, mi yet mi save salim ren i kam long taim bilong planim kaikai na long taim kaikai i laik mau. Na mi yet mi save mekim kaikai i mau long taim bilong en, bilong yupela i ken kisim long olgeta yia. Tasol yupela i mekim ol kain kain rong na sin, na dispela pasin bilong yupela i pasim ol dispela gutpela samting na yupela i no bin kisim. “Sampela bilong ol manmeri bilong mi, ol i man bilong mekim pasin nogut. Ol i save wet i stap bilong mekim nogut long ol arapela manmeri, olsem man i save wet long pisin i go insait long umben bilong en. Ol i save mekim pasin giaman na kisim planti samting bilong ol arapela man, olsem man i kisim planti pisin na basket bilong en i pulap. Long dispela pasin ol i bin kamap strong na ol i gat planti mani samting. Ol i man bilong kaikai planti na kamap bikbel. Ol i no save surik long mekim olkain pasin nogut. Ol i no save mekim stretpela pasin long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Na long taim ol rabisman i gat hevi, ol i no save helpim ol long pinisim dispela hevi. “Mi Bikpela, mi tok stret. Tru tumas, bai mi mekim save long ol dispela man, bilong bekim ol dispela pasin bilong ol. Samting nogut tru i kamap pinis long dispela graun. Ol profet i autim tok bilong ol yet na giamanim ol manmeri. Na taim ol pris i bosim ol manmeri, ol pris i save bihainim tok bilong ol dispela profet. Na ol manmeri bilong mi i save laikim tumas dispela pasin. Tasol bai mi mekim save long yupela, na dispela pasin nogut bilong yupela bai i pinis. Na long dispela taim bai yupela i mekim wanem? Yupela manmeri bilong lain Benjamin, yupela lusim Jerusalem na ranawe i go. Nogut yupela i bagarap. Yupela winim biugel long taun Tekoa na apim plak long ples Bet Hakerem, bilong ol man i ken lukim na save olsem ol i mas ranawe. Long wanem, ol samting nogut tru i lusim hap not na i kam bilong bagarapim yupela moa yet. Taun Saion i olsem wanpela naispela meri tru i save bihainim laik bilong em yet oltaim. Tasol Bikpela bai i bagarapim dispela taun olgeta. Ol king wantaim ol ami bilong ol bai i kam bilong pait long Jerusalem. Bai ol i banisim taun na wokim kem bilong ol. Ol dispela ami bai i planti moa olsem ol bikpela lain sipsip. Bai ol ofisa i tok olsem, “Yumi mas bihainim pasin bilong redi long pait. Goan, yumi kirap long belo na yumi go pait long ol.” Na bihain bai ol i tok, “Sori tumas, yumi no redi yet na tudak i laik kamap. Maski, yumi ken kirapim pait long nait na bai yumi bagarapim ol strongpela banis bilong ol.” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Yupela soldia, katim ol diwai klostu long Jerusalem na hipim ol wantaim graun, bilong sanap long en na pait long taun. Yupela i mas mekim save tru long dispela taun, long wanem, ol manmeri bilong dispela taun i wok long daunim tru ol wantok bilong ol. Pasin nogut i save kamap oltaim long Jerusalem, olsem wara i save kamap oltaim long hul wara. Oltaim ol i save bagarapim ol samting bilong taun na paitim ol arapela manmeri, na mi lukim ol dispela tarangu i kisim sua na i gat sik. Jerusalem, yu mas harim tok. Sapos nogat, bai mi no inap pren moa wantaim yu. Na bai mi mekim yu i kamap olsem ples nating, na bai i no gat wanpela man i stap long yu.” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tokim mi olsem, “Ol birua bai i pinisim tru ol hap lain bilong Israel i stap yet, olsem ol man i save go long gaden wain na kisim olgeta pikinini wain. Olsem na pastaim yu mas i go autim tok long ol Jerusalem, olsem man i go long gaden wain bilong painim ol wan wan pikinini wain i stap yet. Ating bai ol wan wan man inap harim tok bilong yu.” Tasol mi bekim tok olsem, “Bikpela, bai mi autim tok long husat? Na husat bai i harim tok bilong mi? Yau bilong ol i pas tru. Ol i olsem ol haiden, na ol i no laik harim tok bilong yu. Ol i pilim tok bilong yu i olsem samting nogut. Ol i no save amamas long en. Tasol Bikpela, belhat bilong yu i pulap long mi tu, na mi no inap pasim moa dispela belhat long tingting bilong mi.” Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Kapsaitim dispela belhat bilong mi long ol pikinini i stap nabaut long ol rot, na long ol yangpela man i bung nabaut na i stap. Na ol man wantaim ol meri bilong ol na ol lapun tu bai i pilim dispela belhat bilong mi. Bai mi mekim save long ol manmeri bilong dispela kantri, na bai mi larim ol arapela lain i kisim ol haus na graun na meri bilong ol. Olgeta manmeri i save mekim kain kain pasin nogut bilong kisim planti mani samting. Ol man nating na ol bikman tu i bihainim dispela pasin. Na ol pris na ol profet tu i save giamanim ol manmeri. Ol manmeri bilong mi i gat ol bikpela sua, tasol ol pris na profet i lukim ol sua olsem samting nating, na ol i no pasim gut. Ol i save tokim ol manmeri olsem, ‘Yupela i no ken wari. Yumi stap gut.’ Tasol nogat. Ol i no stap gut. Ating ol Israel i bin sem long ol stingpela pasin ol i bin mekim? Nogat tru. Ol i no sem liklik. Ol i no save pilim sem long dispela kain pasin. Olsem na bai mi mekim save long ol na bai ol i bagarap tru, olsem ol arapela lain i bin bagarap. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Yupela i mas tingting gut long wanem rot yupela i laik bihainim. Yupela i mas painim dispela gutpela rot ol tumbuna i bin bihainim. Na yupela tu i mas bihainim dispela rot, na bai ol samting i no ken givim hevi long yupela na bai bel bilong yupela i painim malolo.” Tasol ol Israel i tok olsem, “Mipela i no ken bihainim dispela rot.” Na Bikpela i tok, “Mi bin makim ol wasman bilong helpim yupela. Na mi tok, taim hevi i laik kamap na ol i winim biugel, orait yupela i mas harim gut.” Tasol ol i tok, “Mipela i no ken harim tok bilong ol wasman.” Orait Bikpela i tok olsem, “Yupela ol arapela lain manmeri, harim. Yupela kam bung na bai mi tokim yupela long ol samting mi bai mekim long ol Israel. Graun, yu tu mas harim. Mi laik bagarapim ol dispela manmeri bilong mi, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Long wanem, ol i bin sakim tok bilong mi na ol i no bin bihainim ol lo bilong mi. Ol i save go long ol man bilong lain Sabea na baim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i save baim kain pitpit i gat gutpela smel, long ol man bilong longwe ples. Ol i ting ol dispela samting bai i mekim lotu bilong ol i kamap gutpela long ai bilong mi. Tasol nogat. Na tu, mi no save amamas long ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa ol i save mekim long mi. Olsem na mi Bikpela mi tok, bai mi mekim ol dispela manmeri i pundaun. Na ol bai i bagarap olgeta. Ol papa bai i dai wantaim ol pikinini bilong ol, na ol manmeri bai i dai wantaim ol pren na wantok bilong ol.” Bikpela i tok olsem, “Ol ami i laik lusim hap not na i kam. Ol i strongpela lain moa na ol i stap longwe tru. Tasol nau ol i wok long redim ol samting bilong pait. Ol i no man bilong marimari. Ol i save laikim tumas long bagarapim ol arapela man. Ol i holim ol banara na spia. Ol i sindaun long ol hos na ran i kam, na lek bilong ol hos i pairap bikpela olsem biksi i pairap long nambis. Ol i sanap long lain na ol i redi long pait long yu, Jerusalem.” Ol manmeri bilong Jerusalem i tok olsem, “Mipela i harim pinis nius bilong ol dispela birua, olsem na mipela i pret na bun bilong mipela i slek olgeta. Mipela i sori na pilim nogut tru, olsem meri i pilim bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. Ol birua i man nogut tru, na ol i stap nabaut long olgeta hap na ol i redi long pait long yumi na mekim yumi i pret. Olsem na yumi no ken i go long ol gaden na wokabaut long ol rot.” Orait Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas putim klos bilong sori na slip long sit bilong paia na tanim tanim nabaut. Yupela i mas mekim bikpela krai na singsing sori, olsem ol papamama i gat wanpela pikinini tasol, ol i save mekim long taim dispela pikinini i dai pinis. Long wanem, wantu ol dispela birua bai i kamap long yupela, bilong bagarapim yupela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu olsem taun i gat strongpela banis. Na mi givim yu wok bilong traim ol manmeri bilong mi, na skelim pasin bilong ol, olsem man i kukim silva long paia, bilong traim na painimaut, em i silva tru, o nogat.” Orait na mi bekim tok olsem, “Ol i manmeri bilong bikhet na sakim tok, na ol i save tok baksait long ol wantok. Olgeta pasin bilong ol i nogut tasol. Ol i olsem pipia ain samting i kamap taim ol wokman i traim silva long paia. Masin i wok long winim paia na paia i kamap hat moa bilong kukim silva na rausim pipia ain samting i stap long en. Tasol ol wokman i hatwok nating. Paia i no inap rausim dispela pipia. Olsem tasol i no gat rot bilong rausim ol man bilong mekim pasin nogut, na mekim ol manmeri bilong yu i kamap gutpela lain gen. Ol i olsem rabis silva tasol, long wanem, yu Bikpela, yu givim baksait pinis long ol.” Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Yu go sanap long dua bilong haus bilong mi, Bikpela, na autim tok long ol Juda i save go insait bilong lotu long mi. Yu mas tokim ol long putim yau gut long dispela tok bilong mi, Bikpela. Tok bilong mi i olsem. Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i mas stretim wokabaut na pasin bilong yupela, na bai mi larim yupela i stap gut long graun bilong yupela. Oltaim ol i save tokim yupela olsem, ‘Dispela em i haus bilong Bikpela. Dispela em i haus bilong Bikpela. Dispela em i haus bilong Bikpela.’ Tasol yupela i no ken ting, dispela haus bai i mekim yupela i stap gut. Nogut yupela i giamanim yupela yet. Yupela i mas stretim gut wokabaut na pasin bilong yupela. Na yupela i mas mekim stretpela pasin long ol wantok bilong yupela. Yupela i no ken daunim ol man bilong arapela kantri i stap wantaim yupela, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis. Na yupela i no ken kilim nating ol manmeri long kantri bilong yupela. Na yupela i no ken lotu long ol giaman god na bagarapim yupela yet. Sapos yupela i bihainim olgeta dispela tok bilong mi, bai mi larim yupela i stap gut long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong em i ken i stap graun bilong lain bilong ol oltaim. “Yupela i save bilip strong long ol tok giaman. Tasol dispela tok i no inap helpim yupela. Na yupela i save stil na kilim ol man na mekim pasin pamuk wantaim ol man na meri i marit. Na yupela i save giaman long taim yupela i mekim ol strongpela promis. Na yupela i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long giaman god Bal, na yupela i save lotu long ol god yupela i no bin lotu long ol bipo. Yupela i mekim ol dispela pasin pinis, na yupela i save kam insait long dispela haus mi bin makim bilong yupela i lotuim mi long en. Na yupela i save kam klostu long mi na yupela i tok, ‘Mipela i stap gut.’ Tasol bihain yupela i lusim haus bilong mi na yupela i go mekim ol dispela stingpela pasin moa. Yupela i ting dispela i gutpela pasin, a? Mi bin makim dispela haus bilong yupela i ken lotuim mi long en. Tasol yupela i ting em i ples hait bilong ol stilman, a? Mi Bikpela, mi tok stret, mi save lukim olgeta pasin yupela i mekim. “Yupela go long Silo na lukim ol samting mi bin mekim long dispela taun. Pastaim mi bin makim Silo olsem ples bilong yupela i ken lotuim mi long en, tasol bihain mi lukim ol pasin nogut ol Israel i bin mekim na mi bin bagarapim dispela taun. Na nau yupela tu i wok long mekim olkain pasin nogut. Planti taim mi bin tokim yupela long lusim ol dispela pasin, tasol yupela i no laik harim tok. Na taim mi singaut long yupela, yupela i no bekim singaut bilong mi. I tru, mi bin makim dispela haus bilong yupela i ken lotuim mi long en, na yupela i bilip bai dispela haus i helpim yupela long stap gut. Tasol mi Bikpela, mi tok stret long yupela, bai mi bagarapim dispela haus long wankain pasin olsem mi bin mekim long haus bilong mi long Silo. Na tu bai mi bagarapim dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela. Na bai mi rausim yupela, olsem mi bin rausim ol Israel, ol dispela wanlain bilong yupela. Na bai yupela i lusim mi na mi no ken lukim yupela moa.” Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu no ken beten long mi bilong helpim ol dispela manmeri. Yu no ken krai na singaut strong long mi. Long wanem, mi no ken harim dispela beten bilong yu. Ating yu no lukim dispela pasin ol i save mekim long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, a? Ol pikinini i save bungim paiawut, na ol papa i save mekim paia, na ol mama i save tanim plaua bilong wokim bisket, na ol i save ofaim ol dispela bisket long dispela god meri ol i kolim, Kwin Bilong Heven. Na tu ol i save mekim ol ofa bilong kapsaitim wain long ol kain kain god. Na long dispela pasin ol i laik mekim nogut long mi. Tasol mi Bikpela, mi tok, ol i no mekim nogut long mi. Ol i mekim nogut long ol yet, na dispela pasin bilong ol bai i mekim ol i sem nogut tru. Olsem na mi God, Bikpela, mi tok olsem. Mi belhat nogut tru na bai mi mekim save moa yet long dispela kantri na long ol manmeri na long ol abus na long ol diwai na long ol kaikai. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia, na i no gat man inap mekim i dai. “Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Maski givim mi ol dispela ofa yupela i save kukim olgeta. Mobeta yupela yet i kaikai mit bilong dispela kain ofa, olsem yupela i save mekim long mit bilong ol arapela ofa. Long taim mi bin bringim ol tumbuna bilong yupela i lusim Isip, mi no bin tok bai ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela kain ofa. Nogat. Mi bin tokim ol olsem, ‘Yupela i mas bihainim tok bilong mi, na bai mi stap God bilong yupela, na bai yupela i stap lain manmeri bilong mi. Na olgeta pasin mi tokim yupela long bihainim, em yupela i mas bihainim, na bai yupela i ken i stap gut.’ Mi bin tok olsem, tasol ol i no harim tok na ol i no bihainim. Ol i tingting tasol long mekim pasin nogut, na ol i bikhet na bihainim laik bilong ol yet. Olsem na ol i no i go het. Nogat. Ol i wok long daunim ol yet. Stat long taim ol tumbuna bilong yupela i lusim Isip, na i kam inap nau, mi bin wok oltaim long salim ol wokman bilong mi, em ol profet, na ol i kam na autim tok long yupela. Tasol ol lain bilong yupela i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. Nogat. Ol i bikhet tasol, na i mekim planti pasin nogut i winim pasin nogut bilong ol tumbuna. “Orait Jeremaia, yu mas autim olgeta dispela tok long ol Israel, tasol bai ol i no harim tok. Yu mas singaut long ol, tasol bai ol i no bekim singaut bilong yu. Na yu mas tokim ol olsem, ‘Lain bilong yupela i no bin bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yupela, na ol i no larim God i stretim ol. Ol i no moa bihainim pasin bilong tok tru. Ol i lusim dispela pasin olgeta.’” Jerusalem, yu mas katim gras bilong yu na tromoi i go bilong soim sori bilong yu. Na yu mas i go antap long ples maunten na singsing sori, long wanem, ol manmeri bilong yu i bin mekim Bikpela i belhat nogut tru. Olsem na Bikpela i no laikim moa ol dispela lain manmeri na i givim baksait pinis long ol. Bikpela i tok olsem, “Ol Juda i bin mekim planti pasin nogut long ai bilong mi. Ol i bin sanapim ol piksa bilong ol stingpela giaman god insait long dispela haus mi bin makim bilong ol i lotuim mi long en. Na long dispela pasin ol i mekim haus i kamap doti tru long ai bilong mi. Na ol i bin wokim ol ples bilong lotu ol i kolim Tofet, long Ples Daun bilong Hinom. Na ol i kukim ol pikinini bilong ol yet long paia, olsem ofa long ol giaman god. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela pasin. Na tu, mi no bin tingting long givim dispela kain lo long yupela. Olsem na mi Bikpela, mi tok, bihain bai ol i no moa kolim nem bilong dispela ples, Tofet o Ples Daun bilong Hinom. Nogat. Bai ol i kolim olsem, Ples bilong kilim planti man i dai. Long wanem, bai ol birua i kilim i dai planti manmeri bilong Juda. Na bai Tofet i kamap ples matmat bilong ol Juda, na bai bodi bilong ol i pulap tru long dispela ples. Bai planti bodi i stap nating long graun, na bai ol pisin na abus i kam kaikai mit bilong ol. Na bai i no gat man i stap bilong rausim ol dispela pisin na abus. Bai i no gat ol manmeri i stap long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Mi bai mekim olgeta dispela samting i kamap, na pasin bilong belgut na amamas na ol bikpela kaikai bilong ol manmeri i marit nupela, ol bai i pinis olgeta. Na olgeta hap bilong dispela kantri bai i bagarap i stap. “Na mi Bikpela, mi tok moa olsem. Long dispela taim ol birua bai i go long ol ples matmat na kamautim ol bun bilong ol king na ol hetman bilong Juda, na ol bun bilong ol pris na ol profet na bilong olgeta manmeri bilong Jerusalem. Ol Juda i bin laikim tumas san na mun na ol sta. Na ol i bin brukim skru long ol dispela samting na beten long ol na askim ol long helpim ol. Na ol i bin mekim olkain pasin bilong lotu long ol. Olsem na ol birua bai i kisim ol bun bilong ol Juda na tromoi nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Na san na mun na ol sta bai i lukim ol dispela bun. Na bai i no gat man bilong kisim ol dispela bun na planim ol gen. Na liklik lain tasol bilong ol dispela manmeri nogut bilong Juda bai i stap yet, na bai mi rausim ol i go long ol kantri nabaut. Na bai ol dispela Juda i no laikim moa laip bilong ol yet. Bai ol i laik i dai tasol. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi long autim dispela tok long ol manmeri, “Mi Bikpela, mi tok olsem. Long taim ol man i pundaun, ating ol i no save kirap gen, a? Na long taim ol man i abrusim rot, ating ol i no save tanim na i go bek, a? Nogat. Ol i save mekim. Tasol ol dispela manmeri bilong Jerusalem i bin lusim mi na ol i no kam bek. Ol i save givim baksait long mi oltaim. Ol i strong tumas long bihainim pasin giaman, na ol i no laik i kam bek long mi. Mi bin putim yau gut long tok bilong ol, tasol mi no harim ol i mekim tok i tru. Na i no gat wanpela man i tanim bel na i tok, ‘Olaman. Mi mekim bikpela sin tru.’ Nogat. Olgeta i strong tru long bihainim laik bilong ol yet, olsem ol soldia i sindaun long hos na i ran strong long pait. Olkain bikpela na liklik pisin i save long taim bilong kam i stap long wanpela hap na long taim bilong lusim dispela hap gen. Tasol ol manmeri bilong mi i no save tingting long ol lo bilong mi, Bikpela. “Olsem wanem na yupela Juda i save tok olsem, ‘Mipela i gat gutpela tingting na save, na Bikpela i bin givim lo bilong en long mipela.’ Yupela i no ken tok olsem, long wanem, ol tisa bilong lo i bin senisim lo na raitim tok giaman tasol. Ol saveman i bin givim baksait long tok bilong mi, Bikpela. Olsem wanem na ol i ting ol i gat bikpela save? Bai ol i sem moa yet na bai ol i painim taim nogut, olsem abus i pas long umben. Na bai tingting bilong ol i bagarap. “Olsem na mi bai larim ol arapela man i kam kisim meri na graun bilong ol Juda. Long wanem, olgeta manmeri i save mekim kain kain pasin nogut bilong kisim planti samting. Ol man nating na ol bikman tu i bihainim dispela pasin. Na ol pris na profet tu i save giamanim ol manmeri. Ol manmeri bilong mi i gat ol bikpela sua, tasol ol pris na profet i lukim ol dispela sua i olsem samting nating, na ol i no pasim gut. Ol i save tokim ol manmeri olsem, ‘Yupela i no ken wari. Yumi stap gut.’ Tasol nogat. Ol i no stap gut. Ating ol Israel i bin sem long ol stingpela pasin ol i bin mekim? Nogat tru. Ol i no sem liklik. Ol i no save pilim sem long dispela kain pasin. Olsem na bai mi mekim save long ol na bai ol i bagarap tru, olsem ol arapela lain i bin bagarap. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. “Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi pinisim ol olgeta. Ol i olsem ol diwai wain na diwai fik i no karim kaikai moa na lip bilong ol i drai. Olsem na bai mi salim ol lain birua i kam daunim ol.” Na ol Juda bai i tok olsem, “Bilong wanem yumi sindaun nating? Yumi bung na yumi go hait long ol taun i gat strongpela banis, na yumi ken i dai insait long ol dispela taun. Yumi bin mekim sin long God, Bikpela bilong yumi, olsem na em i tok, yumi mas i dai. I olsem em i givim yumi marasin nogut bilong bagarapim man, na mekim yumi dring. Yumi bin ting bai yumi sindaun gut, tasol yumi no sindaun gut. Na yumi bin ting bai yumi gat taim bilong kamap orait gen, tasol ol birua i kam na mekim yumi pret nogut tru. Ol birua i kamap pinis long graun bilong lain Dan long hap not, na yumi harim ol hos bilong ol i pulim win strong tumas. Ol dispela hos i singaut na olgeta hap graun bilong yumi i guria. Ol birua i kam bilong bagarapim taun Jerusalem na olgeta manmeri i stap long en, na bilong pinisim olgeta samting bilong graun bilong yumi.” Na Bikpela i tok olsem, “Harim. Bai mi salim ol snek nogut i kam long yupela na bai ol i kaikaim yupela. Na bai yupela i no gat rot bilong mekim ol snek i stap isi na lusim yupela. Nogat tru.” Mi sori na bel hevi nogut tru, na tingting bilong mi i bagarap olgeta. Tarangu, ol lain bilong mi i stap long olgeta hap bilong kantri na ol i krai na singaut olsem, “Ating Bikpela i no moa i stap king long taun Saion, a? Bilong wanem na em i no helpim yumi?” Tasol Bikpela i bekim tok olsem, “Bilong wanem na yupela ol manmeri bilong mi i bin wokim ol piksa bilong ol rabis god bilong ol arapela kantri na lotuim ol? Dispela pasin bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru.” Ol manmeri i singaut olsem, “Gutpela taim i pinis na ol i kisim pinis olgeta kaikai i mau. Tasol God i no kisim bek yumi yet.” Mi Jeremaia, mi lukim ol lain bilong mi i bagarap, olsem na tingting bilong mi i bagarap. Mi bel hevi nogut tru na mi krai moa yet. Ating distrik Gileat i no gat gutpela marasin i stap moa long en, a? Na ol i no gat dokta tu, a? Olsem wanem na tarangu ol manmeri bilong mi i no kamap orait yet? I gutpela sapos het bilong mi i olsem wanpela wara, na ai bilong mi i olsem hul wara. Na bai mi krai i stap long san na long nait, long wanem, ol birua i kilim pinis ol manmeri bilong ol lain bilong mi. I gutpela sapos mi gat wanpela haus win long ples wesan nating. Na bai mi inap lusim ol dispela lain bilong mi na mi go longwe long ol na mi stap long dispela haus. Long wanem, olgeta i lusim God, olsem man i lusim meri bilong en na i bihainim ol arapela meri nabaut. Na ol i olsem bikpela lain stilman. Bikpela i tok olsem, “Oltaim ol manmeri bilong mi i redi long mekim tok giaman, olsem man i redi long sut long banara. Tok tru i no kamap bikpela long kantri bilong ol. Tok giaman tasol i win. Ol i save mekim kain kain pasin nogut moa moa yet, na ol i no save bilip long mi. “Yupela manmeri i mas lukaut gut long ol wantok bilong yupela, nogut ol i tok baksait long yupela. Na yupela i no ken bilipim tok bilong ol brata, long wanem, olgeta brata i man bilong trik olsem Jekop. Olgeta man i save giamanim ol wantok bilong ol, na i no gat wanpela man i save mekim tok tru. Ol i lain pinis long mekim tok giaman na ol i no inap tanim bel na lusim ol kain kain pasin nogut bilong ol. Ol i save wok strong long daunim ol arapela man na long mekim olkain pasin bilong giaman. Na ol i no laik bilip long mi, Bikpela. “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi traim ol dispela manmeri bilong mi, olsem man i kukim silva long paia, bilong rausim pipia bilong silva. I gat wanem arapela samting mi inap mekim long ol? Nogat. Toktok bilong ol i save bagarapim ol wantok bilong ol, olsem man i sutim spia bilong kilim man i dai. Ol i man bilong tok giaman. Long maus ol i save mekim gutpela tok long ol wantok, tasol long bel ol i save tingting long bagarapim ol. Tru tumas, bai mi mekim save long ol dispela manmeri, bilong bekim ol dispela pasin nogut bilong ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Orait mi Jeremaia, mi tingting long ol maunten na long ol ples kunai i bagarap pinis, na mi krai nogut na singsing sori. I no gat man i save wokabaut moa long ol dispela ples, na ol bulmakau i no moa i go kaikai gras long ol ples kunai. Ol pisin na ol abus i ranawe pinis na i lusim ol dispela hap. Bikpela i tok olsem, “Bai mi bagarapim Jerusalem na bai ol hip ston tasol i stap. Na bai em i kamap ples bilong ol wel dok. Na bai mi bagarapim olgeta taun bilong Juda, na bai ol taun i stap nating na i no gat man i stap long ol.” Orait na mi Jeremaia, mi tok olsem, “Bilong wanem na dispela graun i bagarap pinis, na i kamap olsem ples wesan nating na i no gat man i stap long en? Wanem man i gat gutpela tingting tru na em bai i save long as bilong dispela samting? Bikpela i bin toksave long wanem man na dispela man inap autim as bilong dispela samting long ol manmeri?” Na Bikpela i bekim tok olsem, “As bilong dispela samting i olsem. Ol dispela manmeri i no bin bihainim dispela lo mi bin givim ol, na ol i sakim tok bilong mi, na ol i no bin wokabaut long rot mi bin soim ol. Ol i bikhet tru na bihainim laik bilong ol yet. Na ol i bin lotuim ol god Bal, olsem ol tumbuna bilong ol i bin lainim ol long mekim. Olsem na mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi givim bikpela pen long ol dispela manmeri. I olsem mi givim kumu i pait tru long maus long ol na mekim ol i kaikai, na i olsem mi givim marasin nogut long ol, na mekim ol i dring. Bai mi rausim ol na bai ol i go i stap nabaut long ol arapela kantri ol tumbuna bilong ol na ol yet tu i no bin i go long en bipo. Na bai mi mekim ol man i birua long ol na kilim ol, i go inap olgeta i dai pinis.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Yupela tingting gut long ol dispela samting i kamap long yupela. Na yupela singaut long ol meri i save gut tru long singsing sori, na bai ol i kam.” Orait ol manmeri i tok olsem, “Yes, ol i ken kam hariap na singsing sori long mipela, inap mipela i krai moa yet na wara bai i kapsait long ol ai bilong mipela na ran i go daun long pes bilong mipela.” Long Saion ol manmeri i krai na singsing sori olsem, “O sori, mipela i bagarap olgeta. Mipela i sem nogut tru, long wanem, ol birua i bagarapim pinis ol haus bilong mipela, na mipela i mas lusim graun bilong mipela.” Yupela meri bilong Jerusalem, Bikpela i bin tokim mi long autim tok long yupela, na yupela i mas putim yau gut long tok bilong en. Yupela i mas lainim ol pikinini meri bilong yupela long pasin bilong singsing sori. Na yupela wan wan meri i mas skulim ol arapela meri long ol song bilong sori, long wanem, dai i kamap pinis long yumi. Maski yumi stap long haus bilong bikman o long haus bilong man nating, dai i no inap abrusim yumi. Dai i bungim ol pikinini i pilai i stap long ol rot na i bungim ol yangpela man i stap long ol ples bung. Na ol bodi bilong ol man i dai pinis bai i stap nabaut long graun, olsem pekpek bilong dok, na olsem ol mekpas wit i stap nabaut long gaden. Na bai i no gat man bilong bungim ol. Bikpela i bin tokim mi long autim ol dispela tok. Bikpela i tok olsem, “Saveman i no ken amamas long save bilong en. Na strongpela man i no ken amamas long strong bilong en. Na maniman i no ken amamas long mani bilong en. Nogat. Man i laik amamas, em i mas amamas long wanpela samting tasol. Em i mas amamas long em i save long mi, Bikpela. Oltaim mi save laikim tumas olgeta manmeri bilong graun na mi save mekim gutpela na stretpela pasin long ol. Mi Bikpela, mi save amamas long mekim dispela kain pasin. “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis taim bilong mekim save long ol lain i save bihainim pasin bilong katim skin bilong sem bilong ol man, tasol ol i no save bihainim tok bilong mi. Em ol Isip na ol Juda na ol Idom na ol Amon na ol Moap na ol lain i stap long ples wesan nating, na i save sotim gras long poret bilong ol. Ol dispela lain i haiden na ol Israel tu i bihainim pasin bilong ol haiden. I olsem ol Israel i no bin katim skin bilong sem bilong ol.” Yupela Israel, putim yau gut long tok bilong Bikpela. Em i tok olsem, “Yupela i no ken bihainim pasin bilong ol arapela lain. Ol i save lukim ol narakain samting i kamap long skai, na ol i pret nogut tru. Tasol yupela i no ken pret. Nogat. Pasin bilong ol dispela lain i no tru. Ol i save katim wanpela diwai long bus, na ol saveman bilong sapim piksa i kisim dispela diwai na sapim giaman god long en. Na ol man i save kisim gol na silva na bilasim dispela piksa. Na bihain, ol i kisim hama na nilim dispela god long wanpela hap, bilong em i no ken pundaun. Ol dispela god i samting nating, olsem ol piksa bilong man, ol papa bilong gaden i save putim long gaden bilong pretim ol pisin. Ol dispela god i no inap toktok. Na ol i no inap wokabaut, olsem na ol man i mas karim ol. Yupela i no ken pret long ol, long wanem, ol i no inap mekim wanpela samting nogut. Na tu ol i no inap mekim gutpela pasin.” Bikpela, i no gat narapela i olsem yu. Yu gat bikpela strong na biknem. Na yu bin mekim olkain samting i soim strong bilong yu. Yu stap king bilong olgeta lain manmeri, olsem na olgeta i mas pret long yu na aninit long yu. Gutpela tingting na save bilong yu i winim tru tingting na save bilong ol king na ol saveman bilong olgeta lain manmeri. Tingting bilong ol dispela man i kranki olgeta na ol i longlong tru. Long wanem, ol i save go long ol hap diwai tasol bilong kisim save. Ol man i save kisim silva long kantri Spen na gol long kantri Ufas, na givim long ol man i save wok long gol na silva, bilong ol i ken karamapim ol giaman god bilong ol. Na ol man i gat save long lumim gutpela laplap, ol i wokim blupela na retpela laplap na bilasim ol dispela god long en. Tasol Bikpela, yu God tru. Yu God bilong i stap oltaim, na oltaim bai yu stap king. Taim yu belhat, graun i save guria na ol lain manmeri i no inap i stap gut. Yupela Israel, yupela i mas tokim ol haiden olsem, “Ol god bilong yupela i no bin wokim graun na skai, na bai ol dispela god i bagarap na i no i stap moa long graun na aninit long skai.” Long gutpela tingting na save bilong en, Bikpela i bin wokim graun na skai. Em i bin wokim olgeta samting long strong na save bilong em yet. Em i tok, na ol klaut i pairap strong na planti klaut moa i kirap long narapela narapela hap na i kam bung. Em i mekim ol klaut i lait na ren i kam daun. Em i kirapim win na win i lusim hap bilong en na i kam. Ol man i no olsem. Olgeta i longlong na i no gat save. Ol man bilong wokim ol giaman god long gol, ol bai i sem long ol dispela samting ol i bin wokim. Ol dispela god i no samting tru. Ol i no gat laip. Ol i samting nating tasol, na ol man i ken tok bilas long ol. Bai ol dispela god i bagarap na i pinis olgeta. Tasol God bilong Jekop i no olsem. Em i narakain tru. Em wanpela tasol i bin wokim olgeta samting. Na em i makim ol Israel olsem lain bilong em yet. Nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Yupela Juda, ol birua i banisim Jerusalem pinis. Olsem na yupela i mas bungim ol samting bilong yupela na karim i go. Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim bai mi rausim yupela ol manmeri bilong graun Juda. Bai mi givim bikpela hevi long yupela na bai yupela i pilim tru.” Na bai ol Juda i tok olsem, “Sori tru, mipela i bagarap pinis. Hevi bilong mipela i bikpela moa, olsem bikpela sua i no inap i drai. Tasol maski, dispela hevi i kamap pinis long mipela na mipela i mas karim.” Jerusalem i bagarap pinis na i stap nating, olsem wanpela haus sel i bruk na i pundaun. Na i no gat man bilong sanapim dispela haus sel gen, long wanem, olgeta manmeri i bin lusim Jerusalem na i go pinis. Ol lida bilong kantri i no gat gutpela tingting na ol i no save askim Bikpela long stiaim tingting bilong ol. Olsem na ol i no bin mekim gutpela wok, na ol birua i kam na rausim ol manmeri i go nabaut, olsem ol weldok i rausim nabaut ol sipsip bilong ol wasman i no lukautim gut ol sipsip bilong ol. Harim. Ol i bringim nius pinis. Bikpela nois i kamap long hap not, em nois bilong ol birua i lusim kantri bilong ol na i kam bilong pait long ol taun bilong Juda. Ol dispela taun bai i bagarap olgeta na i kamap ples bilong ol weldok tasol. Bikpela, mi save, mipela man i no inap bosim wokabaut bilong mipela yet na bihainim ol rot mipela i laikim. Bikpela, yu ken stretim mipela, tasol yu no ken hatim mipela. Nogut yu belhat long mipela na yu bagarapim mipela tru. Mobeta yu mekim save long ol lain manmeri i no save lotu long yu na i no save beten long yu. Ol dispela lain i bin kilim i dai ol manmeri bilong mipela lain bilong Jekop. Ol i bin pinisim mipela olgeta na bagarapim tru graun na haus bilong mipela. Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, “Putim yau gut long ol tok bilong kontrak bilong mi. Na yu mas i go tokim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem olsem. Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, wanem man i no bihainim tok bilong kontrak bilong mi, bai em i bagarap. Dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong yupela long taim mi kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Taim ol i lusim Isip, dispela ples i olsem hatpela paia tru, na mi bin tokim ol olsem, ‘Yupela i mas bihainim olgeta tok bilong mi, na bai yupela i stap lain manmeri bilong mi, na bai mi stap God bilong yupela. Na bai mi bihainim dispela promis mi bin mekim long ol tumbuna bilong yupela. Mi bin tok long givim wanpela gutpela graun long ol tumbuna, em dispela graun i gat planti gris. Na nau yupela i stap long dispela graun.’” Bikpela i tok pinis, orait mi bekim tok olsem, “Tru tumas Bikpela, yu ken mekim olsem yu tok.” Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Yu go long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem na autim olgeta dispela tok bilong mi. Tok bilong mi i olsem. Yupela manmeri, harim tok bilong kontrak bilong mi na yupela i mas bihainim. Taim mi kisim ol tumbuna bilong yupela long Isip na bringim ol i kam, mi bin givim strongpela tok long ol olsem, ol i mas bihainim tok bilong mi. Na oltaim mi bin wok long mekim wankain tok long ol lain bilong yupela, i kam inap nau. Tasol ol tumbuna i no harim tok na ol i no bihainim. Nogat. Ol i tingting tasol long mekim pasin nogut, na ol i bikhet na bihainim laik bilong ol yet. Mi bin tokim ol long bihainim kontrak, tasol ol i no laik. Olsem na mi bin mekim save long ol, olsem tok i stap long kontrak.” Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Ol Juda na Jerusalem i pasim tok pinis long sakim tok bilong mi, Bikpela. Ol i lusim mi na bihainim gen ol pasin nogut bilong ol tumbuna bilong ol. Na ol i sakim tok bilong mi, olsem ol tumbuna i bin mekim. Lain Israel na lain Juda i save lotuim ol giaman god na ol i brukim pinis dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol. Olsem na mi Bikpela, mi tok stret, bai mi bagarapim ol nogut tru, na bai ol i no inap abrusim. Na bai ol i singaut long mi long helpim ol, tasol mi no ken harim singaut bilong ol. Na ol Jerusalem na ol arapela Juda bai i go long ol giaman god ol i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol. Na bai ol i singaut long ol dispela god, tasol ol god i no inap helpim ol long dispela taim nogut. “Yupela Juda, namba bilong ol giaman god bilong yupela i wankain olsem namba bilong ol taun bilong yupela. Na yupela i bin wokim planti alta bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long Bal, dispela god bilong sem. Namba bilong ol dispela alta i wankain olsem namba bilong ol rot bilong Jerusalem. Jeremaia, ol dispela manmeri bai i painim taim nogut, na bai ol i singaut long mi bilong helpim ol. Tasol mi no ken harim singaut bilong ol. Olsem na yu no ken beten long mi bilong mi helpim ol. Na yu no ken krai na singaut strong long mi bilong mi pinisim hevi bilong ol. “Yupela manmeri bilong mi, mi laikim yupela tumas. Tasol yupela i mekim olkain pasin nogut. Olsem na bilong wanem yupela i go long haus bilong mi? Yupela i save bringim ol abus bilong mekim ofa long mi, na yupela i ting ol dispela ofa bai i helpim yupela long abrusim taim nogut. Tasol nogat. Dispela taim nogut bai i kamap long yupela. Na ating bai yupela i amamas, a? Bipo mi tok, yupela Israel i olsem wanpela gutpela diwai oliv i save karim gutpela kaikai. Tasol bai mi bagarapim yupela, olsem klaut i pairap strong na lait bilong klaut i bagarapim diwai oliv na diwai i paia, na ol han bilong en i bruk. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi bin planim dispela diwai, tasol nau mi tok, em i mas bagarap. Yupela ol lain Israel na lain Juda i bin lotuim god Bal na mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long en. Na dispela pasin nogut bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru. Mi Jeremaia, mi beten olsem, “Bikpela, ol sampela man i laik mekim nogut long mi, na yu bin toksave long mi long dispela samting ol i laik mekim. Pastaim mi no bin save long dispela samting. Mi olsem wanpela pikinini sipsip ol man i bringim i go bilong kilim i dai. Ol dispela man i bin pasim tok olsem, ‘Goan, yumi kilim em i dai nau tasol, olsem man i katim diwai long taim diwai i wok long karim pikinini. Yumi pinisim em tru, na bai ol man i no tingim em moa.’ Ol i tok olsem, tasol yu Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu save skelim bel na tingting bilong ol manmeri, na kot bilong yu i stret olgeta. Mi putim dispela hevi long han bilong yu, na mi laik lukim yu i mekim save tru long ol dispela man.” Ol man bilong Anatot i laik kilim mi i dai na ol i tokim mi olsem, “Yu no ken mekim tok profet long nem bilong Bikpela. Sapos yu mekim dispela kain tok, bai mipela i kilim yu i dai.” Tasol Bikpela i harim beten bilong mi na em i tok olsem, “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi mekim save long ol Anatot. Mi bai salim ol birua i kam na kilim ol yangpela man bilong ol i dai. Na long dispela taim bai ol Anatot i no gat kaikai na bai ol pikinini bilong ol i dai. Mi makim pinis taim bilong bagarapim ol Anatot. Na long taim mi mekim olsem, i no gat wanpela bilong ol bai i stap. Nogat. Olgeta bai i dai.” Bikpela, oltaim yu save mekim stretpela pasin, na mi no inap tok pait wantaim yu. Tasol i gat sampela pasin mi no klia long en, na mi laik askim yu long en. Bilong wanem ol man bilong mekim pasin nogut, ol i save stap gut oltaim? Bilong wanem wok bilong ol man bilong trik na giaman, i save go het gut? Yu bin putim ol long graun na ol i kamap gutpela, olsem man i planim diwai na rop bilong diwai i go insait long graun na diwai i kamap bikpela na i karim kaikai. Oltaim ol i save kolim nem bilong yu, tasol tingting bilong ol i stap longwe long yu. Tasol Bikpela, yu save long mi na long olgeta pasin bilong mi. Na yu save skelim tingting bilong mi, na yu save mi bel tru long yu. Na mi laik bai yu rausim ol dispela birua bilong mi, olsem ol man i save kisim ol sipsip i go bilong kilim. Na long taim yu makim, yu mas kilim ol i dai. Bikpela, yu bin putim bikpela hevi long graun bilong mipela, na olgeta gras i drai. Wanem taim bai dispela i pinis na graun i kamap gutpela gen? Ol abus na pisin i wok long dai nabaut, long wanem, ol manmeri bilong dispela graun i wok long mekim pasin nogut. Na tu ol dispela manmeri i save tok, “Jeremaia bai i no inap lukim ol samting bai i kamap long mipela.” Tasol Bikpela i bekim tok long mi olsem, “Jeremaia, dispela hevi nau yu pilim, i no bikpela olsem ol hevi i laik kamap bihain. Sapos yu resis wantaim ol man na yu sotwin kwik, orait olsem wanem bai yu inap resis wantaim ol hos? Na sapos yu inap i stap isi long gutpela taim tasol long kantri bilong yu, orait bai yu stap olsem wanem long taim yu mas i go i stap long bikbus bilong wara Jordan? Wanpela bilong ol dispela hevi i olsem. Ol wanlain bilong yu yet i pasim tok pinis long mekim nogut long yu. I olsem ol i ranim yu pinis na klostu ol i laik holimpas yu. Maski ol i mekim gutpela tok long yu, yu no ken bilipim tok bilong ol.” “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi givim baksait pinis long Israel, em dispela lain manmeri mi bin makim bilong mi yet. Mi bin laikim tumas ol dispela manmeri, tasol nau mi larim ol birua i kam winim ol. Ol dispela manmeri bilong mi, ol i birua long mi. Ol i singaut strong long daunim mi, olsem wanpela laion i singaut long bikbus. Olsem na mi no laikim ol moa. Ol manmeri bilong mi i olsem wanpela pisin, na ol tarangau i kam banisim dispela pisin na i wok long bagarapim em. Singautim ol wel abus i kam na ol tu i ken kaikai dispela pisin. “Planti lida bilong ol arapela kantri i bin i kam na bagarapim gaden wain bilong mi. Ol i krungutim gutpela gaden bilong mi, na gaden i kamap olsem ples drai tasol. Na dispela graun bai i stap nating na i no gat man. Na graun bai i krai sori, bilong mi harim krai bilong en. Na bai i no gat man i tingting long hevi bilong dispela graun. Planti birua moa i kamap pinis long ol maunten long ples drai, na ol i laik bagarapim olgeta samting. Long wanem, mi laik mekim save long olgeta manmeri bilong olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Na bai i no gat wanpela man inap i stap gut. Yupela Israel i bin planim ol pikinini wit, tasol long taim bilong kisim kaikai i mau, yupela i bin lukim ol rop i gat nil tasol i stap. Yupela i save hatwok nating, na yupela i no kisim wanpela samting. Yupela i kisim belhat bilong mi Bikpela tasol. Olsem na yupela i mas sem nogut tru.” Bikpela i tok olsem, “Mi gat tok long ol dispela lain i stap klostu long ol Israel. Ol i man bilong mekim pasin nogut na ol i bin mekim nogut long dispela graun mi bin givim long ol lain manmeri bilong mi. Harim. Bai mi rausim ol dispela lain birua long graun bilong ol yet. Ol Juda i stap long graun bilong ol yet namel long ol birua, na bai mi rausim ol Juda tu. Mi rausim ol pinis, orait bihain bai mi marimari long olgeta lain gen, na bai mi bringim ol i go bek long as ples bilong ol. Na long dispela taim ol arapela lain i ken lainim gut ol pasin bilong ol manmeri bilong mi. Bipo ol dispela lain i bin skulim ol manmeri bilong mi long tok tru antap long nem bilong god Bal. Tasol long dispela taim ol yet i ken tok tru antap long nem bilong mi, Bikpela i save stap oltaim. Sapos ol i bihainim ol dispela pasin, orait ol tu bai i kamap lain manmeri bilong mi. Tasol sapos wanpela lain manmeri i no laik harim tok bilong mi, orait bai mi rausim ol na bagarapim ol olgeta. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, “Yu go na baim wanpela gutpela laplap, na pasim. Na yu no ken putim dispela laplap long wara.” Orait na mi go baim wanpela laplap, olsem Bikpela i bin tok, na mi pasim. Orait bihain Bikpela i tokim mi gen olsem, “Kisim dispela laplap yu bin baim na pasim, na yu kirap i go long ples Perat na haitim dispela laplap long hul bilong ston.” Orait mi bihainim tok bilong Bikpela na mi go haitim dispela laplap long ples Perat. Planti de i go pinis, orait Bikpela i tokim mi gen olsem, “Yu kirap na yu go bek long Perat na kisim dispela laplap, mi bin tokim yu na yu bin haitim.” Orait na mi go long Perat na mi digim hul long ples mi bin haitim dispela laplap long en. Na mi kisim laplap na mi lukim em i bagarap pinis na i no inap long mi mekim wanpela samting long en. Bikpela i tokim mi gen olsem, “Mi Bikpela, mi tok olsem. Bai mi daunim bikhetpasin bilong ol Juda na Jerusalem, na bai biknem bilong ol i bagarap, olsem dispela laplap i bagarap. Ol dispela manmeri bilong mekim pasin nogut, ol i save pasim yau na i no laik harim tok bilong mi. Ol i save bikhet na bihainim tingting bilong ol yet. Na ol i bihainim ol giaman god na lotuim ol. Ol dispela manmeri bai i bagarap olsem dispela laplap i bagarap na i no inap long ol man i mekim wanpela samting long en. Pastaim mi Bikpela, mi bin mekim lain Israel na lain Juda i pas strong long mi, olsem laplap i save pas strong long namel bilong man. Mi mekim olsem, bilong ol i ken i stap lain manmeri bilong mi na ol i ken litimapim nem bilong mi na amamas long mi na givim biknem long mi. Tasol ol i no laik harim tok.” Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas autim dispela tok bilong mi Bikpela long ol Jerusalem. ‘Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok olsem. Ol man i save pulimapim wain long ol sospen graun.’ Ol Jerusalem i harim dispela tok pinis, orait bai ol i tokim yu olsem, ‘Yu ting mipela i no save long dispela samting, a?’ Orait yu mas autim dispela tok long ol, ‘Mi Bikpela, mi tok olsem. Bai mi pulapim wain long yupela olgeta manmeri bilong dispela graun, na bai yupela i spak nogut tru. Ol king bilong lain bilong Devit na ol pris na ol profet na olgeta manmeri bilong Jerusalem, wain bilong mi bai i pulap long ol olsem wain i save pulap long ol sospen graun. Na bai mi bagarapim ol dispela manmeri, olsem man i kisim ol sospen graun na paitim long ol arapela sospen graun na olgeta i bruk. Olgeta manmeri bai i bagarap, ol papamama na ol pikinini tu. Mi no ken marimari na sori long ol na larim ol i stap. Nogat tru. Bai mi bagarapim ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Yupela Juda, Bikpela i tok pinis long yupela na yupela i mas putim yau gut long tok bilong en. Yupela i no ken bikhet. Yupela i mas givim biknem long God, Bikpela bilong yupela. Nogut em i mekim ples bilong yupela i tudak, na taim yupela i laik wokabaut long ples maunten bilong yupela, bai yupela i pundaun nabaut. Yupela i laikim tumas bai san i lait long yupela, tasol nogut Bikpela i senisim tulait na bai ples i kamap tudak olgeta. Tasol sapos yupela i no harim tok, na yupela i wok long bikhet i stap, orait bai ol birua i kam kisim yupela manmeri bilong Bikpela na bringim yupela i go kalabus long narapela kantri. Na mi Jeremaia, bai mi stap wanpis na krai moa yet long yupela na wara bai i kapsait long ai bilong mi na ran i go daun long pes bilong mi. Bikpela i tokim mi olsem, “Yu go givim dispela tok long king wantaim mama bilong en, ‘Yutupela i mas lusim sia king bilong yutupela, long wanem, hat king bilong yutupela i kamap olsem samting nating, na yutupela i no ken bosim kantri moa. Ol i pasim pinis ol dua bilong banis bilong ol taun bilong distrik Negev long hap saut bilong Juda, na i no gat man i stap bilong opim ol. Long wanem, ol birua i kisim olgeta Juda i go mekim wok kalabus long narapela kantri.’ “Taun Jerusalem, yu opim ai bilong yu na lukluk long dispela lain man i lusim hap not na i kam long yu. We stap ol manmeri yu gat wok bilong lukautim, na yu bin amamas long ol? Yu bin hatwok long mekim ol sampela lain i kamap pren bilong yu. Tasol bihain bai ol i daunim yu na bosim yu, na long dispela taim bai yu tok wanem? Ating bai yu gat bikpela pen, olsem pen i kamap long meri i laik karim pikinini. Na sapos yu laik save bilong wanem dispela samting nogut i kamap long yu, orait yu ken save, dispela i kamap bilong bekim ol pasin nogut tru yu bin mekim. Asua bilong yu tasol na ol i rausim klos bilong yu na mekim nogut long yu. Ating ol blakskin inap senisim skin bilong ol na kamap waitskin, a? Ating ol bikpela wel pusi inap rausim ol makmak long skin bilong ol, a? Nogat tru. Olsem tasol yu no inap lusim ol pasin nogut bilong yu na bihainim gutpela pasin. Jerusalem, bai mi rausim ol manmeri bilong yu, olsem win i lusim ples drai na i kam rausim pipia bilong wit. Mi Bikpela, mi makim pinis ol dispela samting bilong ol i ken kamap long yu, long wanem, yu lusim tingting pinis long mi na yu bilip long ol giaman god. Orait bai mi yet mi litimapim laplap bilong yu i go antap na i haitim pes bilong yu. Na bai ol man i lukim sem bilong yu. Mi lukim pinis ol stingpela pasin bilong yu. Yu bin wok strong long bihainim ol giaman god na lotuim ol long ol maunten na long ol ples kunai. Yu olsem wanpela meri i lusim man bilong en na i go slip nabaut wantaim ol arapela man na i mekim pasin pamuk moa yet. Na yu olsem wanpela hos meri i singaut strong long ol hos man. Sori tru, Jerusalem, yu stap doti tru na yu no laik kamap klin. Yu bai stap olsem i go inap wanem taim tru?” Bikpela i givim dispela tok long Jeremaia long taim i no gat ren long kantri Juda, “Kantri Juda i gat bikpela hevi na i krai i stap. Ol taun bilong en i stap nogut tru. Na ol manmeri bilong en i slip nabaut long graun na i krai nogut tru. Na ol Jerusalem i krai moa yet. Ol bikman i salim ol wokboi i go bilong pulimapim wara. Ol i go long ol hul wara, tasol i no gat wara i stap. Na ol i kisim sospen i go bek nating. Ol manmeri i pilim nogut tru, na ol i sem na haitim pes bilong ol. I no gat ren long kantri Juda na graun i drai olgeta. Olsem na ol lain i save planim kaikai long ol gaden, ol i bel hevi nogut tru na ol tu i haitim pes bilong ol. Ol wel animal i karim ol pikinini, tasol i no gat gras bilong kaikai. Olsem na ol i go na lusim ol pikinini i stap nating. Na ol wel donki i sanap long ples maunten na ol i sotwin na pulim win strong, olsem ol wel dok i save mekim. Ol i no gat gras samting bilong kaikai, olsem na ai bilong ol i slek.” Ol manmeri i beten olsem, “Tru tumas, Bikpela, mipela i bin givim baksait long yu, na mekim planti sin long ai bilong yu. Na ol dispela pasin nogut bilong mipela i kotim mipela. Tasol Bikpela, yu ken ting long biknem bilong yu yet, na yu ken sori long mipela. Oltaim mipela Israel i save bilip long yu na wetim yu long helpim mipela. Na long taim bilong trabel, yu save kisim bek mipela. Tasol nau, bilong wanem yu mekim olsem yu no save long mipela? Bilong wanem yu mekim olsem wanpela pasindia i kam i stap wanpela nait tasol wantaim mipela na i go pinis? Bilong wanem yu mekim olsem man, tingting bilong en i paul? Na bilong wanem yu mekim olsem wanpela soldia i no gat strong bilong winim ol birua? Tasol nogat. Bikpela, yu stap namel long mipela. Na yu bin makim mipela olsem ol manmeri bilong yu stret. Olsem na yu no ken lusim mipela.” Tasol Bikpela i tok olsem, “Dispela lain manmeri, ol i save laikim tumas long raun raun nabaut. Ol i no save bosim gut wokabaut bilong ol. Olsem na mi, Bikpela, mi no amamas long ol. Nau bai mi tingim pasin nogut bilong ol na mekim save long ol.” Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu no ken askim mi long helpim ol dispela manmeri long i stap gut. Maski ol i tambu long kaikai na beten long mi, mi no ken harim singaut bilong ol. Na maski ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ol ofa bilong kukim wit, mi no ken amamas long ol dispela manmeri. Nogat. Bai mi salim ol birua i kam kilim ol i dai. Na bai mi mekim ol i sot long kaikai na bai ol i dai. Na bai mi mekim bikpela sik i kamap long ol na bai ol i dai. Na long dispela pasin bai mi pinisim ol olgeta.” Tasol mi bekim tok olsem, “Tok bilong yu i stret. Tasol God, Bikpela, ol profet i save autim narakain tok long ol manmeri. Ol i save autim tok bilong yu olsem, ‘Ol birua i no ken kilim yupela. Na bai yupela i no ken sot long kaikai. Nogat. Mi Bikpela, bai mi larim yupela i stap gut oltaim long dispela graun.’” Na Bikpela i tokim mi olsem, “Ol dispela profet i save autim tok giaman long nem bilong mi. Mi no bin salim ol i kam, na tu mi no bin givim tok long ol. Dispela tok profet ol i autim long yupela, em i tok giaman i kamap long tingting bilong ol yet. Ol i tok, ol i bin lukim ol samting olsem driman, tasol ol i giaman. Na ol i tok long ol samting bai i kamap, tasol ol i mauswara nating. Olsem na mi, Bikpela, mi tok stret. Ol dispela profet i save autim tok long nem bilong mi, tasol mi no bin salim ol i kam. Ol i save tok olsem, ‘Pait na hangre i no ken kamap long dispela kantri.’ Tasol pait na hangre bai i kamap long ol dispela profet yet na pinisim ol olgeta. Na ol manmeri i bin harim tok bilong ol dispela profet, ol tu bai i bagarap long hangre na long pait. Na bai ol birua i kisim ol bodi bilong ol dispela man na meri na pikinini na tromoi i go long ol rot bilong Jerusalem. Na bai i no gat man bilong planim bodi bilong ol. Ol Jerusalem i manmeri bilong mekim pasin nogut tru, olsem na bai mi bagarapim ol. “Na Jeremaia, mi laik bai yu autim tok bilong yu yet long ol manmeri. Yu mas tok olsem, ‘Mi Jeremaia, bai mi krai moa yet na wara bai i kapsait long ai bilong mi na ran i go daun long pes bilong mi. Na mi no ken lusim dispela pasin long san na long nait, long wanem, ol birua i paitim nogut ol manmeri bilong mi, na tarangu ol manmeri i bagarap moa yet. Taim mi raun ausait long taun, mi save lukim ol bodi bilong ol man i dai pinis long pait. Na taim mi go nabaut long ol rot bilong taun, mi lukim ol manmeri i sot tru long kaikai na skin bilong ol i bagarap. Ol pris na profet i raun nating, na ol i no save wanem samting ol i mekim.’” Bikpela, ating yu givim baksait pinis long kantri Juda, a? Na ating yu no laik moa long taun Saion? Bilong wanem yu paitim mipela nogut na mipela i no inap kamap orait gen? Mipela i bin ting bai mipela i sindaun gut. Tasol mipela i no sindaun gut. Na mipela i bin ting bai mipela i gat taim bilong kamap orait gen, tasol ol birua i kam na ol i wok long mekim mipela i pret nogut tru. Bikpela, tru tumas, mipela wantaim ol tumbuna bilong mipela i bin mekim planti sin long ai bilong yu. Tasol yu ken ting long biknem bilong yu na yu no ken givim baksait long mipela. Na yu ken ting long haus bilong yu, em i olsem gutpela sia king bilong yu, na yu no ken larim ol birua i rabisim dispela haus. Na yu ken tingim kontrak yu bin mekim wantaim mipela na yu no ken brukim dispela kontrak. Ating i gat wanpela bilong ol dispela rabis god bilong ol haiden inap mekim ren i pundaun, a? Ating skai yet inap givim ren long mipela, a? Nogat tru. God, Bikpela bilong mipela, yu wanpela tasol yu inap. Yu save mekim ol dispela kain samting, olsem na mipela i wetim yu long helpim mipela. Orait Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, harim. Maski sapos Moses na Samuel i kam klostu long mi na i askim mi long marimari long ol dispela manmeri, mi no inap tru. Rausim ol dispela manmeri i go. Mi no laik lukim ol moa. Na sapos ol i askim yu olsem, ‘Bai mipela i go we?’, orait yu mas bekim tok long ol olsem. Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim sampela man bilong kisim sik nogut na i dai. Olsem na ol i ken i go kisim sik nogut. Na mi makim sampela man bilong i go pait na i dai. Olsem na ol i ken i go long pait na i dai. Na mi makim sampela man bilong i sot long kaikai na i dai. Olsem na ol i ken i go na bai ol i sot long kaikai. Na mi makim sampela man bilong i go kalabus long narapela kantri. Olsem na ol i ken i go kalabus. Mi Bikpela, bai mi makim 4-pela samting bilong pinisim tru ol dispela manmeri. Bai mi makim ol birua bilong kilim ol i dai. Na mi makim ol dok bilong pulim ol bodi na brukim nabaut. Na mi makim ol pisin na ol wel abus bilong kaikai ol dispela bodi na pinisim ol tru. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i harim tok long dispela samting mi mekim long ol Juda, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Mi mekim dispela bilong bekim olkain pasin nogut Manase, pikinini man bilong Hesekia, i bin mekim long Jerusalem, taim em i stap king bilong Juda.” Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, husat bai i sori long yu? Na husat bai i krai long yu? Na husat bai i wari long yu na i kam painimaut long yu i stap gut o nogat? Mi Bikpela, mi tok stret, yu bin givim baksait long mi na yu wok long go longwe long mi. Olsem na mi bin paitim yu long han bilong mi yet na mi bagarapim yu. Planti taim mi bin sori long yu, tasol nau mi les pinis. Mi bin kisim olgeta manmeri long ol taun bilong Juda na mi bin rausim ol i go, olsem win i rausim pipia bilong wit. Mi bin bagarapim ol manmeri bilong mi na kilim ol pikinini bilong ol, long wanem, ol i no bin lusim ol pasin nogut bilong ol. Mi bin kilim planti soldia i dai, olsem na ol meri bilong ol i stap nating. Na namba bilong ol dispela meri i planti moa na i winim namba bilong wesan long nambis. Long san yet mi bin salim ol birua i kam na kilim ol mama bilong ol dispela soldia. Wantu tasol mi givim bikpela pen long ol na mekim ol i pret nogut tru. Maski sapos meri i bin karim 7-pela pikinini man, olgeta pikinini i dai pinis. Na dispela mama i pilim nogut tru na skin bilong en i slek olgeta. Gutpela taim bilong dispela mama i kamap taim nogut tru, na em i pilim bikpela sem. I olsem wantu san i go daun long belo kaikai. Na sapos sampela Juda i stap yet, bai mi larim ol birua i kam kilim ol i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Sori tru, bilong wanem mama i bin karim mi, na mi wok long kros na tok pait wantaim olgeta man bilong dispela kantri? Mi no bin dinau long narapela man, na tu ol man i no bin dinau long mi. Tasol olgeta i tok bai Bikpela i ken bagarapim mi. Tasol Bikpela i tokim mi olsem, “Maski bel hevi. Bai mi helpim yu na bai yu stap gut. Na bai mi mekim ol birua i kam askim yu long sori long ol long taim ol i gat hevi na long taim ol i painim taim nogut.” Bikpela i tokim ol manmeri olsem, “Wanem man inap brukim ain na bras? Ol birua i kam long hap not, ol i strong moa olsem ain. Bai mi givim nating olgeta mani na ol gutpela samting bilong yupela long ol dispela birua. Long wanem, yupela i bin mekim planti sin long olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Belhat bilong mi i olsem wanpela paia i hat moa, na bai dispela paia i kukim yupela. Bai mi mekim yupela i kamap ol wokboi nating bilong ol birua bilong yupela, na bai yupela i go i stap long wanpela kantri yupela i no save long en.” Na mi Jeremaia, mi tok olsem, “Bikpela, yu save long hevi bilong mi. Olsem na yu ken tingting long mi na yu ken helpim mi. Na yu ken bekim pe nogut long ol dispela man i wok long bagarapim mi. Nogut yu isi long ol birua na ol i kilim mi i dai. Yu save, mi mekim wok bilong yu na ol i tok nogut long mi. Yu bin givim tok bilong yu long mi na mi kisim, olsem man i kisim kaikai. Na dispela tok bilong yu i mekim mi i amamas na belgut tru, long wanem, mi bilong yu, God Bikpela I Gat Olgeta Strong. Mi no bin i stap wantaim ol man i save belgut na lap. Na mi no bin amamas wantaim ol. Nogat. Mi sindaun wanpis tasol, long wanem, mi pilim strong bilong yu i stap long mi na belhat bilong yu i pulap long mi. Bilong wanem pen bilong mi i no pinis? Sua bilong mi i bikpela tru. Olsem wanem na em i no inap drai? Tru tumas, yu no bin helpim mi. Mi olsem man i go long wara bilong dring, tasol em i lukim wara i drai na em i no inap dring.” Orait na Bikpela i bekim tok long mi olsem, “Sapos yu tanim bel na kam bek long mi, orait bai mi kisim yu gen na yu ken mekim wok bilong mi gen. Na sapos yu lusim pasin bilong autim rabis tok, na yu autim gutpela tok tasol, orait yu ken i stap olsem maus bilong mi. Na ol manmeri i ken bihainim yu, tasol yu no ken bihainim ol. Bai mi mekim yu i sanap strong olsem strongpela banis bras, long ai bilong dispela lain manmeri. Na bai ol i birua long yu, tasol bai ol i no inap daunim yu. Long wanem, mi yet mi stap wantaim yu. Na bai mi helpim yu na kisim bek yu. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. Bai mi helpim yu na kisim bek yu long han bilong ol man bilong mekim pasin nogut na ol man i no save marimari, na bai ol i no inap bagarapim yu.” Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, “Taim yu stap long dispela ples, yu no ken maritim meri na kamapim ol pikinini. Mi Bikpela, mi laik tokim yu long ol samting bai i kamap long ol pikinini bilong dispela kantri na long ol papamama bilong ol. Olgeta bai i dai. Sampela bai i kisim sik nogut na i dai. Na bai ol birua i kam na kilim sampela i dai. Na bai ol i sot long kaikai na sampela bai i dai. Na bai i no gat man bilong krai sori long ol na planim ol. Nogat. Ol bodi bilong ol bai i stap nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Na ol pisin na ol wel animal bai i kam kaikai bodi bilong ol. “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Jeremaia, yu no ken i go long haus ol manmeri i stap long en na i krai sori long man i dai pinis. Na yu yet yu no ken krai na singsing sori, long wanem, mi no ken mekim ol dispela manmeri i stap gut moa. Na mi no ken givim bel bilong mi long ol na marimari long ol moa. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. Olgeta bikman na man nating bilong dispela kantri bai i dai. Na i no gat man bai i planim ol. Na i no gat man bai i krai sori long ol na katim nabaut bodi bilong em yet na sevim gras long het bilong en, bilong soim sori bilong en. Tasol sapos sampela man i krai sori long ol man i dai pinis, bai i no gat man i bringim kaikai na dring long ol, bilong mekim bel bilong ol i stap isi. Na maski papa o mama bilong ol i dai, bai i no gat man i kam sori wantaim ol dispela lain. “Na yu no ken i go long haus bilong ol man i mekim bikpela kaikai na sindaun wantaim ol bilong kaikai na dring. Mi, God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai i no gat ol manmeri i stap long dispela graun. Na pasin bilong belgut na amamas na pasin bilong ol man i kisim nupela meri, ol bai i pinis olgeta. Yupela lain manmeri i stap nau, bai yupela yet i lukim dispela samting i kamap. “Jeremaia, taim yu autim dispela tok long ol manmeri, bai ol i tokim yu olsem, ‘Bilong wanem Bikpela i laik mekim dispela olgeta samting nogut i kamap long mipela? Wanem pasin bilong mipela i no stret? Mipela i bin mekim wanem sin long God, Bikpela bilong mipela?’ Taim ol manmeri i tok olsem, orait yu mas bekim dispela tok long ol, ‘Mi Bikpela, mi laik mekim ol dispela pasin long yupela, long wanem, ol tumbuna bilong yupela i bin givim baksait long mi na bihainim ol giaman god na lotuim ol. Ol i bin lusim mi na i no bihainim lo bilong mi. Na pasin nogut bilong yupela i winim tru pasin nogut bilong ol tumbuna bilong yupela. Yupela olgeta i save bikhet na bihainim tingting nogut bilong yupela yet. Na yupela i no laik harim tok bilong mi. Olsem na bai mi rausim yupela long dispela kantri na bai yupela i go i stap long narapela kantri, em wanpela kantri yupela wantaim ol tumbuna i no bin save long en bipo. Na mi no inap marimari long yupela long dispela arapela kantri. Olsem na long san na long nait bai yupela i lotuim ol arapela god.’” “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi bai rausim ol dispela manmeri, tasol bihain bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol. Nau pasin bilong ol bilong strongim tok i olsem. Ol i save tok, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam.’ Tasol taim mi bringim ol i kam bek, dispela pasin bai i senis na bai ol i tok olsem, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim mipela long dispela kantri long hap not na long ol arapela kantri em i bin rausim mipela i go long en, na em i bin bringim mipela i kam bek long as ples.’” *** “Mi Bikpela mi tok olsem, bai mi salim ol birua i kam long Juda na bai ol i kisim ol manmeri, olsem man i kisim planti pis long umben bilong en. Na bihain bai mi salim ol arapela birua i go painim ol manmeri, olsem man i painim abus long bus. Na ol dispela birua bai i holimpas ol manmeri i hait i stap long ples maunten na long ol hul bilong ston. Long wanem, mi save lukim olgeta pasin ol Juda i save mekim. Ol i no inap haitim pasin nogut bilong ol. Olsem na pastaim bai mi bekim moa yet ol pasin nogut na sin ol i bin mekim. Long wanem, ol i bin wokim ol piksa bilong planti stingpela giaman god na pulapim olgeta hap bilong dispela graun mi bin givim ol. Ol dispela god i no gat laip, olsem ol bodi bilong ol man i dai pinis. Na ol dispela god i mekim dispela graun i kamap doti long ai bilong mi.” Bikpela, yu save strongim mi na banisim mi, na yu save helpim mi long taim bilong hevi. Ol lain manmeri bilong olgeta hap bilong graun bai i kam long yu na bai ol i tok olsem, ‘Ol god bilong ol tumbuna bilong mipela, ol i no god tru. Ol i samting nating tasol, na i no inap helpim mipela. Ating man inap wokim god bilong em yet, a? Nogat. Ol samting man i wokim ol i no god tru.’ Orait na Bikpela i bekim tok olsem, “Harim. Wanpela taim tasol bai mi skulim gut olgeta lain manmeri, na long dispela taim bai ol i save gut long bikpela strong bilong mi. Na bai ol i save nem bilong mi i olsem, mi Bikpela.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Juda i no inap rausim ol sin bilong yupela. Bel bilong yupela i olsem hap ston. Na i olsem man i kisim kolsisis na katim tok bilong ol dispela sin long dispela hap ston. Na tu i olsem man i bin katim dispela tok long kom bilong ol alta bilong yupela. Oltaim ol lain bilong yupela i save tingting long ol alta bilong ol giaman god na long ol piksa bilong god meri Asera, em yupela i bin putim aninit long ol bikpela diwai na antap long olgeta maunten. Yupela i save go long ol dispela maunten na mekim lotu. Olsem na bai mi givim olgeta mani na ol gutpela samting bilong yupela long ol birua. Yupela i bin mekim planti sin long olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Olsem na bai mi larim ol dispela birua i kisim ol dispela ples lotu bilong yupela. Asua bilong yupela yet na yupela i mas lusim dispela graun mi bin givim yupela. Bai mi mekim yupela i kamap wokboi nating bilong ol birua bilong yupela. Na bai yupela i go i stap long wanpela kantri yupela i no save long en. Belhat bilong mi i olsem wanpela paia, na yupela i bin kirapim dispela paia, na bai paia i stap oltaim. Bikpela i tok olsem, “Sapos man i givim baksait long mi na i ting, ol man tasol i gat strong na ol inap helpim em long stap gut, orait dispela man bai i bagarap. Em i olsem liklik diwai i kamap long ples drai. Dispela ples i no gat wara na graun i sol tumas. Kain man olsem i no inap kisim gutpela sindaun. “Tasol sapos man i bilip strong long mi, Bikpela, na i save mi tasol mi inap helpim em, orait bai mi mekim gut tru long dispela man. Em i olsem gutpela diwai ol i bin planim klostu long wara. Ol rop bilong dispela diwai i go daun na kisim wara. Long taim bilong bikpela san, dispela diwai i no save pret. Nogat. Lip bilong en i stap grin oltaim. Na long taim i no gat ren, em i no save wari. Nogat. Em i save karim kaikai oltaim.” Bikpela i tok olsem, “Bel bilong olgeta man i save tingting oltaim long mekim pasin giaman. Tingting bilong man em i nogut tru. Na husat inap save long as tru bilong en? Mi Bikpela, mi save glasim tingting na bel bilong olgeta man. Na mi save skelim pasin bilong olgeta wan wan man, na mi bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim.” Sapos man i mekim pasin i no stret na i kisim planti mani samting, em i olsem wanpela pisin i stilim ol kiau bilong narapela pisin na i kisim ol pikinini i kamap long ol dispela kiau. Olgeta mani samting bilong dispela man bai i lus long taim em i no lapun yet. Na bihain, ol man bai i save, em i olsem longlong man. Haus bilong God bilong mipela, em i olsem sia king bilong God na i gutpela tru. Bipo tru em i gat biknem, na i stap olsem yet. Bikpela, oltaim mipela Israel i save bilip long yu na wetim yu long helpim mipela. Ol man i givim baksait long yu, ol bai i sem nogut tru. Kwiktaim bai ol man i lusim tingting long ol, olsem ol i lusim tingting long wanpela nem, man i bin raitim long graun na i lus kwik. Bikpela, yu olsem hul wara i gat wara bilong givim laip long mipela. Tasol ol dispela man i bin lusim yu. Bikpela, mi laik bai yu oraitim sik bilong mi na bai mi kamap gutpela gen. Yu kisim bek mi na bai mi stap gut. Mi save givim biknem long yu tasol. Ol Israel i save tok bilas long mi olsem, “Olsem wanem long ol dispela samting nogut Bikpela i bin tok long mekim? Sapos i tru em i laik mekim, orait em i ken mekim nau tasol.” Bikpela, yu bin givim mi wok bilong lukautim ol dispela lain manmeri bilong yu, na mi no bin lusim dispela wok. Na yu save pinis, mi no bin tok long yu ken salim taim nogut i kamap long ol dispela manmeri. Yu save gut long olgeta tok mi bin autim. Yu no ken mekim mi i pret nogut tru. Nogat. Long taim nogut yu stap olsem gutpela ples hait bilong mi. Na nau mi laik bai yu semim ol man i wok long mekim nogut long mi, na tingting bilong ol i ken bagarap. Tasol yu no ken semim mi na mekim tingting bilong mi i bagarap. Mi laik bai yu mekim taim nogut i kamap long ol, na yu ken bagarapim ol nogut tru. Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu go sanap long dispela bikpela dua bilong banis bilong taun, ol i kolim Dua Bilong Ol Manmeri. Ol king bilong Juda i save kam insait na i go ausait long dispela dua i stap long banis i raunim taun. Na tu, yu mas i go sanap long ol arapela bikpela dua bilong Jerusalem. Na yu mas autim tok olsem, ‘Yupela ol king bilong Juda na yupela olgeta Juda na Jerusalem, yupela olgeta manmeri i save go i kam long ol dispela dua, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Mi Bikpela, mi tok olsem, sapos yupela i laik i stap gut, orait yupela i no ken karim kago long de Sabat na yupela i no ken bringim kago i kam insait long Jerusalem long dispela de. Na tu, yupela i no ken kisim ol samting long haus bilong yupela na karim i go long wanpela hap long de Sabat. I tambu tru long yupela i mekim wok long dispela de. Yupela i mas makim de Sabat olsem de bilong mi yet, olsem mi bin tokim ol tumbuna bilong yupela. Tasol ol tumbuna i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. Nogat. Ol i bikhet tasol, na ol i no laik mi skulim ol long gutpela pasin. Tasol yupela i mas bihainim tok bilong mi, Bikpela, na yupela i no ken bringim kago i kam insait long Jerusalem long de Sabat. Nogat. Yupela i mas makim de Sabat olsem de bilong mi yet, na i tambu tru long yupela i mekim wok long dispela de. Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, orait oltaim bai ol king i kamap long lain bilong Devit na bai ol i stap king long Jerusalem. Na bai ol king wantaim ol ofisa bilong ol i sindaun long ol hos na sanap long ol karis na i go i kam long ol dua bilong Jerusalem. Na oltaim bai i gat ol manmeri i stap long Jerusalem, na bai ol Juda na ol Jerusalem i go i kam long ol dispela dua. Ol manmeri bai i lusim olgeta hap bilong kantri na bringim ol ofa i kam long haus bilong mi, Bikpela. Ol manmeri bilong ol taun bilong Juda na bilong ol ples klostu long Jerusalem na bilong graun bilong lain Benjamin na bilong ples maunten na bilong ol liklik maunten long hap san i go daun, na ol manmeri bilong hap saut bilong Juda, olgeta bai i kam long mi. Na bai ol i bringim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa bilong abus na ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong smok i gat gutpela smel na ol ofa bilong tenkyu long mi, Bikpela. Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong mi na yupela i no makim de Sabat olsem de bilong mi yet, na yupela i bringim kago i kam insait long ol dua bilong Jerusalem long de Sabat, orait bai mi mekim ol dispela dua i paia na bai mi mekim paia i go bikpela na kukim ol bikpela haus i stap long Jerusalem. Na dispela paia bai i no inap i dai.’” Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, “Yu kirap i go daun long haus bilong man bilong wokim sospen graun na bai mi givim tok long yu.” Bikpela i tok pinis, orait mi go daun long haus bilong man bilong wokim sospen graun na mi lukim dispela man i wokim wanpela sospen i stap. Tasol dispela sospen i no kamap gutpela. Olsem na man i bagarapim sospen olgeta, na em i kisim dispela graun yet na wokim narapela sospen long laik bilong em yet. Orait Bikpela i givim mi dispela tok, “Mi Bikpela mi gat tok long yupela ol manmeri bilong Israel. Ating mi no inap mekim ol samting long yupela olsem dispela man i mekim long graun bilong wokim sospen, a? Yupela Israel i stap long han bilong mi, olsem graun i stap long han bilong man bilong wokim sospen. Sampela taim mi save tokaut long wanpela lain manmeri o long ol manmeri bilong wanpela kantri long mi bai rausim ol na daunim ol na bagarapim ol. Tasol sapos dispela lain manmeri i lusim pasin nogut bilong ol, orait mi save senisim tingting na mi no mekim ol dispela samting nogut mi bin tok long mekim long ol. Na sampela taim mi save tokaut long wanpela lain manmeri o long wanpela kantri long mi bai strongim ol na mekim gut long ol. Tasol sapos ol i mekim pasin nogut long ai bilong mi na ol i no harim tok bilong mi, orait mi save senisim tingting na mi no mekim gut long ol olsem mi bin tok long mekim. “Olsem na Jeremaia, yu mas tokim ol Juda na Jerusalem olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok, harim. Mi wok long redim samting nogut mi laik mekim long yupela. Olsem na yupela wan wan i mas lusim pasin nogut bilong yupela na bihainim gutpela pasin tasol.’ Tasol Jeremaia, bai ol manmeri i bekim tok bilong yu olsem, ‘Maski, mipela i no laik. Mipela i laik bihainim tingting bilong mipela yet. Mipela olgeta i laik bikhet na bihainim laik nogut bilong mipela tasol.’” Bikpela i tok moa olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret. Go askim ol arapela lain manmeri. Ating ol i bin harim tok long sampela manmeri i bin mekim pasin nogut tru, olsem ol Israel i bin mekim, a? Ating sampela taim i no gat ais long ples ston bilong maunten Lebanon, a? Ating ol kolpela wara bilong dispela maunten i save drai, a? Nogat tru. Tasol ol manmeri bilong mi i bin lusim tingting long mi. Na ol i mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol giaman god. Na dispela pasin i mekim ol i pundaun na lusim gutpela rot bilong bipo. Na nau ol i bihainim ol rot nogut. Olsem na graun bilong ol i bagarap na i kamap ples nating. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim na i kirap nogut tru na i pret moa yet. Na long taim ol birua i kam pait long ol manmeri bilong mi, bai mi mekim ol i ranawe long ol birua, olsem win i save kam long hap sankamap na rausim ol samting i go nabaut. Bai mi givim baksait long ol na mi no ken helpim ol long taim ol i laik bagarap.” Ol manmeri i tok olsem, “Goan, yumi painim rot bilong mekim save long Jeremaia. Tok bilong en i no tru. Ol pris i no inap lusim wok bilong ol long autim lo long mipela. Na ol man i gat gutpela tingting na save, ol i no inap lusim gutpela tok bilong ol. Na ol profet tu i no inap lusim wok bilong autim tok profet. Olsem na yumi no ken putim yau long tok bilong Jeremaia. Nogat. Yumi kotim em tasol.” Orait mi, Jeremaia, mi beten olsem, “Bikpela, harim prea bilong mi. Mi laik bai yu tingting long tok ol birua bilong mi i mekim. Sapos man i mekim gutpela pasin, ating ol man i save bekim pasin nogut long em, a? Nogat. Tasol ol dispela birua i laik bagarapim mi, ol i olsem ol man i wokim hul, bilong abus i ken pundaun long en. Yu ken tingim pasin mi bin mekim bipo. Mi bin kam klostu long yu na askim yu long lusim belhat bilong yu na mekim gut long ol dispela man. Tasol nau, mi laik bai yu mekim ol pikinini bilong ol i sot long kaikai na i dai. Na larim ol birua i kam na kilim sampela bilong ol dispela man i dai. Na sampela man i ken kisim sik nogut na i dai. Na ol yangpela man i ken i dai long pait. Olsem na ol meri bilong ol bai i no gat pikinini na i no gat man. Wantu yu ken salim ol man nogut i kam pait long ol dispela lain na bagarapim ol, na bai ol i pret moa yet na krai nogut tru. Ol birua bilong mi i laik holimpas mi na bagarapim mi, ol i olsem man i wokim hul bilong abus i ken pundaun long en, na olsem man i putim umben bilong holimpas abus. Bikpela, yu save, ol i pasim tok pinis long kilim mi i dai. Olsem na yu no ken lusim sin na pinisim asua bilong ol. Nogat. Yu ken belhat long ol na mekim ol arapela man i daunim ol.” Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu go baim wanpela sospen graun. Yu baim pinis, orait yu kisim dispela sospen na yu go tokim ol hetman bilong ol manmeri na bilong ol pris long ol i mas i go wantaim yu. Na yupela go long Ples Daun bilong Hinom, klostu long dispela dua bilong banis bilong Jerusalem ol i kolim, Dua Bilong Ol Sospen I Bruk. Na yu mas autim tok bilong mi olsem, ‘Yupela ol king bilong Juda na yupela ol manmeri bilong Jerusalem, yupela harim tok bilong mi. Mi, God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi mekim samting nogut tru i kamap long dispela ples. Na olgeta man i harim tok long dispela samting i bin kamap, ol bai i kirap nogut tru. Mi bai mekim olsem, long wanem, ol manmeri i givim baksait pinis long mi na ol i bin mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol arapela god. Ol manmeri yet na ol tumbuna bilong ol na ol king bilong Juda i no bin save long ol dispela god bipo. Tasol nau ol i lotuim ol dispela god, na long dispela pasin ol i bin mekim dispela ples i kamap doti tru long ai bilong mi. Na tu, ol i bin kilim nating planti man i no gat rong na blut bilong ol i kapsait long dispela ples. Ol i bin wokim ol ples bilong lotuim god Bal, na ol i kukim ol pikinini man bilong ol yet long paia, olsem ofa long Bal. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela pasin. Dispela i no lo bilong mi, na tu mi no bin tingting long givim dispela kain lo long ol. Olsem na mi Bikpela, mi tok, bihain bai ol i no moa kolim nem bilong dispela ples, Tofet, o Ples Daun bilong Hinom. Nogat. Bai ol i kolim olsem, Ples bilong kilim planti man i dai. “‘Ol Juda na Jerusalem i tingting pinis long mekim ol kain kain samting long dispela ples, tasol bai mi pasim rot bilong ol na ol i no inap mekim ol dispela samting. Bai mi salim ol birua i kam na kilim ol i dai. Na bai mi larim ol pisin na ol animal i kam kaikai ol bodi bilong ol. Olsem na Jerusalem bai i bagarap, na taim ol man bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim ol samting nogut i bin kamap long Jerusalem, na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. Taim ol birua i laik pait long ol Jerusalem, bai ol i kam banisim taun. Na dispela bai i givim bikpela hevi long ol Jerusalem na bai ol i sot tru long kaikai. Olsem na bai ol manmeri i kilim ol pikinini bilong ol yet na kaikai. Na ol manmeri bai i kilim ol wantok na kaikai.’ “Jeremaia, yu autim dispela tok pinis, orait taim ol dispela man i lukim yu, yu mas brukim dispela sospen graun yu holim. Na yu mas autim tok bilong mi long ol olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi bagarapim ol manmeri bilong Juda na bai mi brukim taun Jerusalem, olsem sospen graun i bruk, na i no inap man i stretim gen. Na bai ples Tofet i kamap ples matmat bilong ol Juda, na bai bodi bilong ol i pulap tru long dispela ples. Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi mekim dispela pasin long dispela graun na long ol manmeri i stap long en. Na bai taun Jerusalem i kamap doti tru long ai bilong mi, olsem ples Tofet. Na ol haus bilong ol king bilong Juda na olgeta haus bilong Jerusalem bai i kamap doti long ai bilong mi. Long wanem, ol Jerusalem i bin go antap long het bilong ol dispela haus na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol sta na kapsaitim ofa bilong wain long ol arapela god.’” *** Orait mi Jeremaia, mi bihainim tok bilong Bikpela na mi go long ples Tofet na autim dispela tok bilong en. Na bihain, mi lusim Tofet na mi go insait long banis bilong haus bilong Bikpela long Jerusalem na mi sanap long bikpela ples bung. Na mi autim tok long olgeta manmeri olsem, “God bilong yumi Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘Harim gut. Yupela manmeri bilong Jerusalem na bilong ol ples i stap klostu long Jerusalem, yupela olgeta i bin bikhet na yupela i no laik harim tok bilong mi. Olsem na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long yupela, olsem mi bin tok pinis long mekim.’” Taim Jeremaia i autim dispela tok, wanpela pris i harim. Nem bilong dispela pris, em Pasur. Pasur em i pikinini man bilong Imer, na em i namba wan ofisa bilong ol lain man i save was long haus bilong Bikpela. Na Pasur i tok na ol i givim kanda long Jeremaia na ol i kalabusim em klostu long dispela dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela, ol i kolim, Dua Bilong Benjamin Antap. Long de bihain, Pasur i lusim Jeremaia long kalabus na Jeremaia i tokim em olsem, “Bikpela i no save kolim yu long nem Pasur. Nogat. Em i kolim yu long nem olsem, Samting bilong pretim ol man long olgeta hap. Na Bikpela i gat tok long yu olsem, ‘Bai mi mekim samting nogut i kamap long yu, na yu wantaim ol poroman bilong yu bai i pret nogut tru. Bai yu lukim ol birua i kam kilim ol poroman bilong yu. Bai mi putim olgeta Juda long han bilong king bilong Babilon. Na em bai i kilim sampela i dai na kisim sampela i go kalabus long Babilon. Na bai mi larim ol birua i kisim olgeta mani bilong dispela taun, na olgeta gutpela gutpela samting bilong ol manmeri na ol mani samting bilong ol king bilong Juda. Ol birua bai i pait strong na mumutim olgeta samting na karim i go long Babilon. Na Pasur, harim. Yu wantaim ol lain i stap long haus bilong yu, yupela bai i go kalabus long Babilon. Yu bin autim ol giaman tok profet long ol poroman bilong yu, na yu wantaim ol dispela poroman bai i dai long Babilon. Na bai ol i planim yupela long dispela kantri.’” Bikpela, yu bin grisim mi long mekim wok bilong yu, na mi harim dispela tok gris bilong yu. Yu bin strong tumas na mi no inap winim tok bilong yu. Na nau olgeta manmeri i wok long tok bilas long mi na ol i lap long mi oltaim. Olgeta taim mi autim tok bilong yu, yu save mekim mi i bikmaus na singaut olsem, “Pait bai i kamap. Yupela bai i bagarap.” Ol man i harim dispela tok na ol i save semim mi na tok nogut long mi oltaim. Sapos mi tok long mi yet long mi no ken tingting moa long yu, na mi no ken autim tok moa long nem bilong yu, orait mi pilim tok bilong yu i olsem wanpela bikpela paia i stap long bel bilong mi na i olsem paia i lait insait long ol bun bilong mi. Mi trai hat long pasim tok bilong yu, tasol mi no inap. Mi harim planti man i tok isi long ol yet olsem, “Jeremaia em i man bilong tok, ‘Samting bilong mekim ol man i pret, i stap long olgeta hap.’ Goan, yumi kotim em. Kotim em nau tasol.” Olgeta poroman bilong mi i laik bai samting nogut i mas kamap long mi na daunim mi. Na ol i save tok olsem, “Ating yumi bai trikim em na bai yumi inap daunim em na bekim pasin nogut bilong en.” Tasol Bikpela, yu olsem wanpela strongpela soldia na yu sambai bilong helpim mi. Olsem na samting nogut bai i kamap long ol dispela man i laik mekim nogut long mi, na dispela bai i daunim ol na bai ol i no inap winim mi. Nogat tru. Olsem na bai ol i sem nogut tru, na dispela sem bilong ol bai i stap olgeta taim na i no inap pinis. Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu save skelim bel na tingting bilong ol manmeri, na kot bilong yu i stret olgeta. Olsem na mi putim dispela hevi long han bilong yu, na mi laik lukim yu i mekim save tru long ol dispela manmeri. Singim song long Bikpela na litimapim nem bilong en. Long wanem, em i save helpim ol rabisman, na ol man nogut i no inap daunim ol. Mobeta God i bin bagarapim dispela de mama i bin karim mi long en. Na mobeta God i no bin larim wanpela gutpela samting i kamap long dispela de. Long dispela de wanpela man i bin bringim tok long papa bilong mi, na i tokim em olsem, “Meri bilong yu i karim pikinini man.” Papa i harim na i amamas tru. Tasol mi laik bai God i mekim nogut long dispela man i bin bringim tok long papa. Mi laik bai dispela man i ken bagarap, olsem ol taun Bikpela i bin bagarapim. Bikpela i no bin marimari long ol dispela taun. Nogat. Long moningtaim tru ol manmeri i bin lukim ol birua na ol i krai nogut tru. Na long belo ol birua i bin kam insait long taun na singaut strong bilong pait. Mi laik bai dispela man i ken bagarap long wankain pasin, long wanem, em i no bin kilim mi i dai long bel bilong mama. Sapos em i bin mekim olsem, orait bel bilong mama inap kamap olsem matmat bilong mi, na mama i gat bel oltaim. Bilong wanem mi bin lusim bel bilong mama na mi gat olkain trabel na hevi na oltaim mi wok long sem nogut tru? Bikpela i givim tok long Jeremaia long taim King Sedekaia i salim tupela man i go long em. Nem bilong tupela man i olsem, Pasur, em pikinini bilong Malkia, na pris Sefanaia, em pikinini bilong Masea. Tupela i tokim Jeremaia olsem, “Nebukatnesar, king bilong Babilon, i wok long pait long mipela. Olsem na mipela i laik bai yu askim Bikpela long helpim mipela. Ating Bikpela inap wokim wanpela mirakel bilong helpim mipela, olsem em i bin mekim long ol lain bilong mipela bipo. Olsem na bai Nebukatnesar i ken lusim mipela na i go.” Orait Jeremaia i bekim tok bilong tupela olsem, “Yutupela go givim dispela tok long Sedekaia. God, Bikpela bilong yumi Israel, em i tok olsem, ‘Nau king bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i wok long banisim Jerusalem. Na ol ami bilong yupela Israel i save go ausait long banis na pait long ol. Tasol bai mi larim ol Babilon, em ol Kaldia, i winim yupela Israel na bai mi mekim ol soldia bilong yupela i karim ol samting bilong pait i kam bek insait long taun. Mi yet mi kros na belhat nogut tru long yupela na bai mi pait strong moa long yupela na mekim save tru long yupela. Bai mi bagarapim ol manmeri na abus bilong dispela taun. Bai mi mekim sik nogut i kamap long ol na bai ol i dai. Na mi Bikpela, mi tok moa olsem. Planti manmeri bai i dai long dispela sik na long pait na long taim ol i no gat kaikai. Na bihain bai mi larim King Nebukatnesar na ol soldia bilong en i kisim Sedekaia wantaim ol ofisa bilong en na ol manmeri i stap yet. Ol dispela birua i wet long kilim yupela Israel i dai. Na bai Nebukatnesar i tok na ol i kilim yupela long bainat. Bai em i no inap sori na marimari long yupela. Na em i no inap larim wanpela bilong yupela i stap.’” Na Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas givim dispela tok bilong mi long ol manmeri. Mi Bikpela, mi tok olsem, nau mi soim yupela tupela rot. Narapela em i rot bilong laip na narapela em i rot bilong i dai. Ol manmeri i stap insait long dispela taun, bai ol i dai. Ol birua bai i kilim ol i dai, o ol bai i sot long kaikai na i dai, o sik nogut bai i bagarapim ol na ol i dai. Tasol sapos ol i laik i stap laip, ol i mas lusim taun na i go long ol dispela Babilon i wok long banisim taun. Na ol i mas larim ol Babilon i holimpas ol, na bai ol i no ken i dai. Mi Bikpela, mi tok stret, mi no laik mekim gut long Jerusalem. Nogat. Mi ting pinis long bagarapim dispela taun. Mi bai larim king bilong Babilon i kisim dispela taun, na em bai i tokim ol ami bilong en long kukim long paia na taun bai i bagarap olgeta.” Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas autim tok long ol wanblut bilong king bilong Juda olsem. Yupela ol lain bilong King Devit, yupela harim tok bilong mi, Bikpela. Tok bilong mi i olsem. Olgeta moning long taim bilong kot, yupela i mas mekim kot i go stret olgeta. Sapos wanpela man i bin stilim samting bilong narapela man na givim hevi long en, orait yupela i mas helpim dispela tarangu na pinisim hevi bilong en. Sapos yupela i no mekim olsem, bai mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong yupela na bai mi mekim save moa yet long yupela. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia, na i no gat man inap mekim i dai. *** “Jerusalem, mi Bikpela, mi tok stret long yu, mi birua long yu. Yu stap antap na yu lukluk i go long ol ples daun. Yu olsem bikpela ston i stap antap tru. Na yupela manmeri bilong Jerusalem, yupela i save tok, ‘Husat inap i kam pait long mipela?’ na ‘Husat inap i kam insait long taun bilong mipela?’ Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi mekim save long yupela, bilong bekim ol pasin nogut yupela i bin mekim. Bai mi mekim paia i kirap long taun Jerusalem, olsem paia i kirap long bikbus, na dispela paia bai i kukim haus bilong king na olgeta haus i stap long Jerusalem.” Bikpela i tok olsem, “Jeremaia, yu go daun long haus bilong king bilong Juda na autim dispela tok. Yu mas tok olsem, ‘Yu king bilong Juda, yu save sindaun long sia king bilong Devit, yu mas harim tok bilong Bikpela. Yu wantaim ol ofisa bilong yu na ol manmeri bilong yu, yupela olgeta i mas harim dispela tok. Bikpela i tok olsem. Yupela i mas mekim gutpela na stretpela pasin tasol. Sapos wanpela man i bin stilim ol samting bilong narapela man na givim hevi long en, orait yupela i mas helpim dispela tarangu na pinisim hevi bilong en. Yupela i no ken mekim nogut long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na long ol manmeri bilong narapela kantri, ol i stap wantaim yupela. Na yupela i no ken kilim nating ol manmeri long dispela ples. Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, orait oltaim bai ol king i kamap long lain bilong Devit. Na bai ol king i sindaun long ol hos na ol karis na i go i kam long dua bilong banis bilong haus king, bilong mekim wok bilong ol. Na ol ofisa na ol manmeri bai i wokabaut wantaim ol king. Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong mi, orait mi Bikpela, mi tok tru tumas long nem bilong mi yet, bai mi bagarapim tru dispela haus.’ “Mi Bikpela, mi gat tok long haus bilong king bilong Juda. Haus, mi lukim yu i gutpela tru, olsem distrik Gileat na olsem ples maunten bilong Lebanon. Tasol bai mi mekim yu i kamap graun nating, olsem ol ples drai na olsem ol taun i no gat man i stap long ol moa. Bai mi salim ol lain man i kam bagarapim yu. Ol bai i bringim tamiok samting bilong ol i kam na katim ol gutpela plang sida bilong yu na tromoi ol dispela plang i go long paia. “Na bihain, ol manmeri bilong planti kantri bai i wokabaut long dispela hap. Na bai ol i lukim Jerusalem na bai ol i askim ol yet olsem, ‘Bilong wanem Bikpela i mekim kain pasin olsem long dispela bikpela taun?’ Na bai ol i bekim tok long ol yet olsem, ‘As bilong dispela i olsem. Dispela lain i bin givim baksait long kontrak bilong God, Bikpela bilong ol, na ol i bihainim ol arapela god na lotuim ol.’” Yupela Juda, King Josaia i dai pinis, tasol yupela i no ken krai sori long em. Mobeta yupela i krai nogut tru long pikinini bilong en, King Joahas. Long wanem, Joahas i lusim yumi pinis, na em i no inap i kam bek long as ples bilong en. Joahas, narapela nem bilong en Salum, em i bin kisim ples bilong Josaia, papa bilong en, na i kamap king bilong Juda. Tasol Joahas i lusim Jerusalem pinis. Bikpela i tingim Joahas na i mekim tok olsem, “Dispela man i no inap kam bek gen. Ol birua i bin kisim em i go long narapela kantri. Na em i no inap lukim gen kantri bilong en. Nogat. Bai em i dai long dispela narapela kantri.” Bikpela i tok moa olsem, “Bikpela hevi i ken kamap long dispela man i ting tasol long haus em i wokim bilong em yet, na em i mekim pasin nogut long ol manmeri. Haus bilong en i bikpela tru na i gat ol rum antap. Ol wantok bilong en i wok long mekim dispela wok bilong en. Tasol em i no save givim pe long ol. Nogat. Ol i wok nating tasol. Em i save tok olsem, ‘Mi bai wokim traipela haus bilong mi yet. Na dispela haus bai i gat ol bikpela rum antap.’ Em i wokim ol bikpela windo long dispela haus na em i kisim ol gutpela plang bilong diwai sida na nilim long ol banis bilong haus. Na em i bilasim haus long gutpela retpela pen. “King, yu gat planti plang bilong sida, na yu ting dispela i mekim yu i kamap gutpela king, a? Papa bilong yu em i man bilong kaikai na dring na amamas. Tasol em i bin mekim stretpela pasin long ol manmeri. Olsem na em i bin i gat gutpela sindaun. Long taim ol rabisman na ol man i sot long ol samting, ol i bin kamap long kot, em i bin skelim tok bilong ol long stretpela pasin. Olsem na olgeta manmeri i gat gutpela sindaun. Mi Bikpela, mi tok stret, dispela em i pasin tru bilong man i save long mi. Tasol yu save ting long yu yet na yu save mangal oltaim long olkain samting na yu mekim pasin giaman bilong kisim ol dispela samting. Na yu save kilim nating ol man i no bin mekim rong. Na yu save daunim ol manmeri na mekim nogut long ol.” Long dispela as tasol na Bikpela i tingim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, king bilong Juda. Na Bikpela i tok olsem, “Taim Jehoiakim i dai, bai ol manmeri i no inap krai sori long em na i tok, ‘O sori tru, brata bilong mi,’ na ‘Sori tru, susa bilong mi.’ Na ol i no inap krai sori na i tok, ‘O sori tru long bikman bilong yumi,’ na ‘Sori tru long king bilong yumi.’ Nogat. Bai ol i rausim bodi bilong en olsem ol man i save rausim bodi bilong donki i dai pinis. Bai ol i pulim em i go na tromoi em ausait long banis bilong Jerusalem.” Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, yu mas i go antap long ol bikpela maunten bilong Lebanon na bilong distrik Basan na long ol maunten bilong Abarim na singaut strong na krai sori. Long wanem, olgeta dispela man yu bin prenim, ol i bagarap pinis. Long taim yu stap gut na yu gat planti samting, mi bin givim tok long yu, tasol yu tok olsem, ‘Mi no laik harim tok bilong yu.’ Oltaim yu save sakim tok bilong mi. Pasin bilong yu i olsem, long taim yu yangpela yet na i kam inap nau. Ol birua bai i kam olsem strongpela win na karim ol hetman bilong yu i go. Na ol birua bai i kisim ol pren bilong yu i go kalabus long longwe ples. Long dispela taim bai yu sem nogut tru long olgeta pasin nogut yu bin mekim. Ol i bin wokim ol haus bilong yu long ol gutpela plang bilong diwai sida bilong Lebanon, na yu gat gutpela sindaun. Tasol tarangu, bai yu gat bikpela pen olsem pen i kamap long meri i laik karim pikinini, na bai yu krai nogut tru. “Mi Bikpela mi save stap oltaim, mi tok stret long yu Jehoiakin, pikinini bilong Jehoiakim, king bilong Juda. Maski yu olsem wanpela ring long han sut bilong mi na mi laikim yu tumas, bai mi rausim yu. Na bai mi givim yu long ol man i laik bagarapim yu, em ol dispela man yu save pret long ol. Mi tok long King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol soldia bilong en. Mi bai kisim yu wantaim mama bilong yu na tromoi yutupela i go long narapela kantri. Dispela kantri i no as ples bilong yutupela, tasol yutupela bai i stap long en inap yutupela i dai pinis. Yupela bai i laikim tumas long i kam bek long as ples, tasol yupela bai i no inap tru.” Jeremaia i tok olsem, “Olsem wanem? Ating dispela man Jehoiakin i olsem wanpela rabis sospen graun i bruk pinis na ol man i no laikim, a? Bilong wanem Bikpela i laik tromoi em wantaim ol pikinini bilong en i go long wanpela kantri ol i no save long en? Graun bilong Israel, graun bilong Israel, yu harim tok bilong Bikpela. Bikpela i tok olsem, ‘Raitim stori bilong dispela man olsem. Dispela man i olsem man i no gat pikinini. Olgeta samting em i mekim i no inap kamap gutpela. Long wanem, i no gat wanpela bilong ol lain pikinini bilong en inap kisim ples bilong en na sindaun long sia king bilong Devit, bilong bosim kantri Juda.’” Bikpela i tok olsem, “Bikpela hevi bai i kamap long ol hetman i save mekim nogut long ol manmeri bilong mi. Ol i olsem ol wasman nogut i save bagarapim ol sipsip na rausim ol i go nabaut. Olsem na mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok stret long yupela ol wasman i gat wok long lukautim ol pipel bilong mi. Yupela i bin rausim ol sipsip bilong mi na ranim ol i go nabaut. Yupela i no bin was gut long ol. Olsem na mi Bikpela, mi tok stret, bai mi was gut long yupela bilong bekim ol pasin nogut yupela i bin mekim. Na bai mi yet mi bungim ol liklik lain sipsip i stap yet long olgeta dispela kantri mi bin rausim ol i go long en. Na bai mi bringim ol i kam bek long banis bilong ol. Na ol bai i karim planti pikinini na kamap planti moa. Na mi Bikpela, bai mi makim ol nupela lain wasman, na bai ol i lukautim gut ol dispela sipsip. Na bai ol sipsip i no inap pret long wanpela samting. Na bai i no gat wanpela sipsip i lus. “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis wanpela taim bilong mi ken mekim wanpela gutpela man tru i kamap long lain bilong Devit, olsem nupela kru i kamap long han bilong diwai. Dispela man bai i stap king na em bai i bihainim gutpela na stretpela tingting. Na em bai i mekim stretpela pasin tru long olgeta manmeri bilong dispela graun. Na long taim em i stap king, ol Juda na Israel bai i no gat hevi moa. Bai mi kisim bek ol na bai ol i sindaun gut tasol. Na bai ol i kolim nem bilong dispela king olsem, Bikpela em i as bilong stretpela pasin bilong yumi. “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi bin rausim ol dispela manmeri, tasol mi makim pinis wanpela taim bilong bringim ol i kam bek long graun bilong ol yet, na bai ol i stap gut long en. Nau pasin bilong ol bilong strongim tok em i olsem. Ol i save tok, ‘Tru antap, long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam.’ Tasol taim mi bringim ol i kam bek, dispela pasin bai i senis na bai ol i tok olsem, ‘Tru antap, long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim yumi ol lain bilong Israel long dispela kantri long hap not na long ol arapela kantri em i bin rausim yumi i go long en, na em i bin bringim yumi i kam bek long as ples.’” *** Jeremaia i tok olsem, “Mi save long Bikpela na long ol gutpela na stretpela tok bilong en, olsem na taim mi tingting long ol profet, tingting bilong mi i bagarap na mi pret na ol bun bilong mi i guria nogut tru. Mi kamap olsem man i dring planti wain pinis na i spak na longlong nabaut. Ol manmeri bilong dispela kantri i bin lusim Bikpela na tu ol marit i lusim man na meri bilong ol na ol i pamuk nabaut. Ol manmeri i mekim pasin nogut, olsem na Bikpela i bihainim tok bilong en na i bagarapim dispela graun. Olgeta ples kunai i drai pinis na graun i krai sori. Oltaim ol manmeri i bihainim rot nogut tasol, na ol i wok strong long mekim pasin i no stret.” Bikpela i tok olsem, “Ol profet na ol pris tu i save mekim pasin haiden. Maski ol i wok insait long haus bilong mi yet, ol i no save surik long mekim ol pasin nogut. Olsem na bai mi mekim rot ol i bihainim em i wel moa yet, na tudak bai i karamapim ol. Na bai mi subim ol strong na bai ol i pundaun. Mi Bikpela, mi makim pinis taim bilong bagarapim ol, na long dispela taim bai mi mekim save tru long ol. “Bipo mi bin lukim ol profet bilong Samaria i mekim pasin nogut olsem. Ol i bin autim tok profet long nem bilong giaman god Bal na ol i bin bringim ol manmeri bilong mi i go long rot nogut. Tasol nau mi lukim ol profet bilong Jerusalem i mekim stingpela pasin tru. Ol i bihainim pasin bilong brukim marit na pasin bilong giaman. Ol i save strongim ol man bilong mekim pasin nogut. Olsem na i no gat wanpela man i givim baksait long ol dispela kain pasin. Mi lukim olgeta Jerusalem i manmeri nogut olsem ol Sodom na ol Gomora. “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi ting long ol dispela profet na mi tok olsem, bai mi givim bikpela pen long ol. I olsem mi givim marasin i gat pait long ol na mekim ol i kaikai, na mi mekim ol i dring wara nogut bilong bagarapim man. Long wanem, ol profet i bihainim pasin haiden na nau dispela pasin i inapim olgeta hap bilong graun.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim ol Jerusalem olsem, “Yupela i no ken harim tok ol profet i autim long yupela. Ol i giamanim yupela na i tok bai yupela i stap gut. Ol i save autim driman i bin kamap long tingting bilong ol yet. Mi no bin givim dispela tok long ol. Ol manmeri i save sakim tok bilong mi na ol profet i tokim ol olsem, ‘Bai yupela i gat gutpela sindaun.’ Ol manmeri i save bikhet na bihainim tingting bilong ol yet, na ol profet i save tokim ol olsem, ‘Samting nogut i no ken kamap long yupela.’” Na Jeremaia i tok olsem, “I no gat wanpela bilong ol dispela profet i bin stap long kibung bilong Bikpela na kisim tok bilong en. I no gat wanpela bilong ol i bin putim yau gut long tok bilong Bikpela. Harim. Belhat bilong Bikpela bai i kamap long ol man nogut olsem strongpela win na ren i kamap long ol, na olsem bikpela raunwin i krungutim het bilong ol. Bikpela bai i belhat i stap inap em i pinisim tru olgeta samting em i bin tingting long mekim. Long taim bilong las de, yupela manmeri bai i save gut long ol dispela samting.” Bikpela i tok olsem, “Mi no bin salim ol dispela profet, tasol ol i save hariap i go autim tok. Mi no bin givim tok long ol, tasol ol i save autim tok profet. Sapos ol i bin stap long kibung bilong mi, ating ol inap i go autim tok tru bilong mi long ol manmeri bilong mi. Na ating dispela tok inap mekim ol manmeri i lusim rot nogut ol i wokabaut long en na ol i lusim ol pasin nogut ol i save mekim. “Mi Bikpela, mi laik askim yupela olsem, yupela i ting, mi God bilong dispela hap tasol, a? Nogat. Mi God bilong olgeta hap. Mi stap klostu na mi stap longwe tu. Na sapos man i go hait long wanpela hap, ating mi Bikpela, mi no inap lukim em? Bai mi lukim em, long wanem, mi Bikpela, mi stap long olgeta hap bilong heven na bilong graun. “Mi harim pinis tok giaman ol dispela profet i save autim long nem bilong mi. Ol i save tok olsem, ‘Mi bin lukim driman. Mi bin lukim driman.’ Wanem taim bai ol dispela profet i lusim pasin bilong autim giaman toktok bilong ol yet long ol manmeri? Ol i save tokim ol yet long ol driman bilong ol na ol i ting dispela bai i mekim ol manmeri bilong mi i lusim tingting long mi, olsem bipo ol tumbuna bilong ol i bin lotu long god Bal na lusim tingting long mi. Mi Bikpela, mi tok stret, sapos profet i lukim driman nating, em i ken stori long dispela driman bilong en. Tasol sapos mi givim tok long wanpela man, orait em i mas autim stret dispela tok bilong mi. Tok bilong mi i olsem gutpela kaikai bilong wit, na tok bilong ol dispela profet i samting nating olsem skin bilong wit tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, tok bilong mi em i olsem paia na i olsem bikpela hama bilong brukim ol ston na mekim ol i kamap pipia nating. “Olsem na harim. Mi Bikpela, mi tok stret. Mi birua long ol profet i save stilim tok bilong ol wanwok bilong ol na i tok ol i bin kisim dispela tok long mi yet. Tru tumas, mi Bikpela, mi birua long ol dispela profet i save toktok nating na i tok olsem, ‘Dispela em i tok bilong Bikpela.’ Mi Bikpela, mi birua long ol dispela profet i kisim tok bilong ol giaman driman bilong ol na ol i autim long ol manmeri olsem tok mi bin givim ol. Ol i save autim kain kain tok giaman, na dispela i save pulim ol manmeri i go longwe long mi. Mi no bin salim ol na mi no bin givim wok long ol. Olsem na ol i no save helpim dispela lain manmeri. Nogat tru. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Sapos ol manmeri o wanpela profet o wanpela pris i kam askim yu olsem, ‘Bikpela i gat sampela tok i hevi, o nogat?’, orait yu mas autim dispela tok bilong mi long en. ‘Mi Bikpela, mi gat tok long yupela. Yupela i givim hevi long mi. Olsem na bai mi rausim yupela.’ Sapos wanpela profet o wanpela pris o wanpela man nating i tok, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru,’ orait bai mi mekim save long dispela man na long lain bilong en wantaim. Taim yupela i toktok wantaim ol wantok na ol brata bilong yupela, orait yupela i ken tok olsem, ‘Bikpela i bekim wanem tok?’ o ‘Bikpela i autim wanem tok?’ Tasol yupela i no ken tok moa olsem, ‘Tok bilong Bikpela em i hevi tru.’ Nogat. Tok bilong yupela yet i givim hevi long yupela. Na yupela yet i save paulim tok bilong mi, God i stap oltaim, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong yupela. Sapos wanpela man i laik askim wanpela profet, orait em i mas tok olsem, ‘Bikpela i bekim wanem tok long yu?’ o ‘Bikpela i autim wanem tok?’ Tasol sapos yupela i tok, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru’, orait mi Bikpela, mi tok stret long yupela. Mi tambuim yupela pinis long mekim dispela kain tok, tasol yupela i sakim tok bilong mi na yupela i tok gen, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru.’ Olsem na tru tumas, bai mi kisim yupela na tromoi yupela i go longwe long mi. Mi bai mekim olsem long yupela na long dispela taun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na long yupela yet. Mi bai mekim yupela i sem nogut tru, na dispela sem bai i stap oltaim oltaim, na bai yupela i no inap lusim tingting long en.” King Nebukatnesar bilong Babilon i winim Jerusalem pinis, orait em i kisim ol Juda i go bek long Babilon. Em i kisim pikinini man bilong King Jehoiakim, em King Jehoiakin, narapela nem bilong en Jekonia. Na em i kisim tu ol bikman bilong Juda na ol saveman bilong wokim olkain gutpela samting. Orait bihain long dispela, Bikpela i soim mi, Jeremaia, wanpela samting olsem driman, na long dispela driman mi lukim tupela basket i gat ol pikinini bilong diwai fik. Tupela basket i stap klostu long dua bilong haus bilong Bikpela. Wanpela basket i gat ol pikinini fik i gutpela tumas, olsem ol pikinini fik i save mau paslain long gaden. Na narapela basket i gat ol pikinini fik i nogut olgeta, na i no inap man i kaikai. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu lukim wanem samting?” Na mi bekim tok olsem, “Mi lukim ol pikinini fik. Ol gutpela fik i gutpela tumas na ol fik nogut i nogut tru, na i no inap man i kaikai.” Orait na Bikpela i givim wanpela tok long mi. Dispela tok i olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, mi bin rausim ol sampela Juda na ol i go long kantri Babilon, tasol long tingting bilong mi, ol i olsem dispela ol gutpela pikinini fik. Na bai mi was gut long ol na mekim gut long ol. Na bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun. Na bai mi strongim ol na mi no ken daunim ol. Bai mi planim ol na mi no ken kamautim ol. Na bai mi givim tingting long ol na bai ol i save olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai ol i kam bek long mi na bel tru long mi. Na bai ol i kamap lain manmeri bilong mi, na bai mi stap God bilong ol. “Na mi Bikpela, bai mi mekim nogut long King Sedekaia bilong Juda wantaim ol ofisa bilong en na ol manmeri bilong Jerusalem i stap yet long as ples o i bin i go long Isip. Bai mi mekim nogut long ol dispela lain, olsem man i mekim long ol fik i nogut tru na i no inap man i kaikai. Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long dispela samting mi bin mekim long ol Juda na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai mi salim ol birua i kam kilim ol i dai, na bai ol i sot long kaikai na i dai na bai sik nogut i bagarapim ol na ol i dai. Na bai mi rausim ol i go long ol kantri nabaut. Na long ol dispela pasin bai mi pinisim ol tru long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol na long ol yet. Na ol manmeri bilong ol dispela kantri mi bin rausim ol Juda i go long en, bai ol i rabisim ol Juda na tok bilas long ol. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’” *** Bikpela i gat tok long olgeta Juda na em i givim dispela tok long Jeremaia long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda. Dispela em i namba wan yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon. Profet Jeremaia i autim dispela tok long olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem. Em i tokim ol olsem. Stat long namba 13 yia bilong Josaia, pikinini bilong Emon, i stap king bilong Juda, na i kam inap nau, em inap 23 yia olgeta. Na long ol dispela yia mi Jeremaia, mi bin wok long autim tok Bikpela i bin givim mi. Tasol yupela i no laik harim. Planti taim bipo Bikpela i bin salim ol profet, em ol wokman bilong en, i kam long yupela, tasol yupela i bikhet na i no laik putim yau long tok bilong ol. Ol dispela profet i bin tok, “Yupela olgeta wan wan i mas tanim bel na lusim rot nogut yupela i bihainim na lusim ol pasin nogut yupela i save mekim. Sapos yupela i lusim ol dispela pasin, orait Bikpela bai i larim yupela i stap gut long dispela graun bipo tru em i bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong dispela graun i ken i stap graun bilong yupela Israel oltaim. Yupela i no ken bihainim ol arapela god na lotuim ol na mekim wok bilong ol. Na yupela i no ken wokim ol piksa bilong ol dispela giaman god na mekim Bikpela i belhat long yupela. Sapos yupela i bihainim tok bilong Bikpela, em bai i no inap mekim nogut long yupela.” Orait Bikpela i tok olsem, “Ol profet i bin autim dispela tok bilong mi, tasol mi Bikpela, mi tok stret long yupela, yupela i no bin harim tok bilong mi. Nogat. Yupela i bin wokim ol piksa bilong ol giaman god na yupela i mekim mi i belhat. Na long dispela pasin, yupela i bin mekim nogut long yupela yet. “Orait mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i no bin bihainim tok bilong mi. Olsem na harim. Mi Bikpela, bai mi singautim olgeta lain bilong hap not. Na tu, bai mi singautim wokman bilong mi, em King Nebukatnesar bilong Babilon. Na bai mi bringim ol dispela lain i kam bilong bagarapim dispela graun na bilong bagarapim ol arapela lain manmeri i stap klostu long dispela graun. Mi bai larim ol lain bilong hap not i bagarapim ol olgeta, na bai ol i bagarap i stap oltaim. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim, ol bai i kirap nogut tru na i pret moa yet. Na bai mi pinisim tru pasin bilong belgut na amamas na pasin bilong ol man i kisim meri. Na bai i no gat man bilong mekim wok bilong wilwilim wit, olsem na ol ston bilong wilwilim wit i no ken pairap moa. Na bai i no gat lam i lait moa long ol dispela ples. Dispela graun olgeta bai i bagarap na i kamap ples nating tasol. Na dispela ol lain manmeri bai i stap olsem ol wokboi nating bilong king bilong Babilon inap 70 yia. “70 yia i pinis, orait mi Bikpela, bai mi mekim save long king bilong Babilon na long ol manmeri bilong en, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Na mi bai bagarapim kantri Babilon, em kantri Kaldia, na bai graun bilong Babilon i stap nating oltaim oltaim. Jeremaia i bin autim tok long olgeta samting mi laik mekim long ol Babilon, bilong mekim save long ol. Tok bilong ol dispela samting i stap long dispela buk bilong Jeremaia. Dispela buk i tok long ol samting mi laik mekim long olgeta kantri. Bai mi givim pe nogut long ol Babilon, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Na ol strongpela king bilong planti kantri bai i daunim ol na givim wok kalabus long ol.” God, Bikpela bilong Israel, i tokim mi olsem, “Jeremaia, dispela kap wain mi holim, em i makim belhat bilong mi. Kisim dispela kap na bai mi salim yu i go long ol planti lain manmeri na yu mas mekim ol i dring long dispela kap. Ol i dring pinis, orait ol bai i kamap olsem ol longlong man na wokabaut kranki tru. Long wanem, mi bai salim ol birua i kam pait long ol na bagarapim ol.” Orait mi kisim dispela kap wain long han bilong Bikpela na mi go long ol dispela lain manmeri na mi mekim ol i dring long en. Pastaim mi go long Jerusalem na long olgeta arapela taun bilong Juda na long ol king na hetman bilong Juda, na mi mekim ol i dring, bilong kantri Juda i ken bagarap nogut tru na i stap graun nating. Na taim ol arapela manmeri i lukim kantri Juda, bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, ol bai i tok olsem, “Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.” Dispela ol samting i kamap pinis. Na mi givim dispela kap wain long king bilong Isip wantaim ol wokman na ol ofisa na ol manmeri bilong en, na long ol manmeri bilong olgeta arapela lain i stap namel long ol Isip. Na mi givim long olgeta king bilong kantri Us na long olgeta king bilong kantri Filistia. Filistia i gat ol dispela distrik, Askelon na Gasa na Ekron na hap distrik Asdot i stap yet. Na mi givim dispela kap wain long kantri Idom na long kantri Moap na long ol manmeri bilong Amon na long olgeta king bilong Tair na bilong Saidon na bilong ol kantri long hapsait bilong solwara. Na mi givim long ol Dedan na long ol Tema na long ol Bus na long ol dispela lain manmeri i save sotim gras long poret bilong ol. Na mi givim long olgeta king bilong ol lain bilong Arebia na long ol king bilong ol kain kain manmeri i stap long ples wesan nating na long olgeta king bilong ol Simri na bilong kantri Elam na bilong kantri Midia na long olgeta king bilong olgeta kantri i stap long hap not, maski ol i stap longwe o ol i stap klostu. Mi givim long olgeta king bilong olgeta kantri bilong graun, na ol i dring. Na bihain, king bilong Babilon bai i dring tu. Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu mas givim dispela tok long ol dispela lain manmeri. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tokim yupela olsem, ‘Yupela dring. Dring planti moa inap yupela i spak na traut na pundaun long graun, na yupela i no inap kirap gen. Long wanem, mi bai salim ol birua i kam pait long yupela na bagarapim yupela.’ Tasol Jeremaia, sapos ol i no laik kisim dispela kap long han bilong yu, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i mas kisim na dring. Mi bai mekim nogut long olgeta manmeri bilong graun. Na bai mi statim dispela wok long Jerusalem, dispela taun bilong mi yet. Na yupela i ting bai mi abrusim yupela, a? Nogat tru. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi salim ol birua i go pait long olgeta lain manmeri bilong graun.’ “Jeremaia, yu mas autim olgeta dispela tok mi givim yu. Yu mas tokim ol dispela manmeri olsem, ‘Bikpela i stap long ples bilong em yet long heven, na em bai i bikmaus moa yet long ol manmeri bilong en. Em bai i singaut strong long olgeta manmeri bilong graun, olsem man i singaut taim em i wok long krungutim ol pikinini wain. Nois bilong singaut bilong en bai inapim olgeta hap bilong graun. As bilong dispela singaut i olsem. Bikpela i laik kotim olgeta manmeri bilong graun. Na em bai i salim ol birua i go kilim i dai ol manmeri i save mekim pasin nogut. Dispela em i tok bilong Bikpela.’” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok moa olsem, “Harim. Olgeta kantri bai i bagarap. Dispela bai i stat long wanpela kantri na bai i go i go na inapim olgeta kantri. Dispela bagarap i olsem traipela win na ren i kirap long ol longwe ples na i raun long olgeta hap bilong graun.” Na long dispela taim Bikpela bai i kilim i dai planti manmeri moa na bai bodi bilong ol i stap nabaut long olgeta hap bilong graun. Na bai i no gat man i stap bilong krai sori long ol na bilong bungim ol bodi bilong ol na planim ol. Nogat. Ol bodi bai i stap nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Yupela ol hetman na ol wasman bilong ol manmeri, yupela i mas krai na sori nogut tru. Na yupela i mas pundaun long graun na tanim tanim nabaut. Long wanem, nau em i taim bilong ol birua i kam na kilim yupela i dai na rausim nabaut ol manmeri i stap yet. Bai yupela i pundaun na bagarap olsem gutpela sospen graun i pundaun na bagarap. Na yupela wasman bai i no gat ples yupela i ken ranawe i go na hait long en, bilong abrusim dispela bagarap. Nau ol wasman bilong sipsip i krai na sori nogut tru. Long wanem, Bikpela i wok long bagarapim ol ples ol sipsip bilong ol i save kaikai gras long en. Bikpela i belhat moa yet na i bagarapim ol dispela gutpela ples kunai ol sipsip i bin sindaun isi long en. Bikpela i kirap na i kam olsem laion i lusim ples hait bilong en. Bikpela i belhat nogut tru na em i salim ol birua i kam pait long ol Juda. Olsem na kantri i bagarap olgeta na i kamap ples nating. Long taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i kamap king bilong Juda, Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Mi Bikpela, mi tok, yu go sanap long ples bung insait long banis bilong haus bilong mi, na autim tok long ol manmeri bilong olgeta taun bilong Juda, ol i bin kam bilong mekim lotu insait long haus bilong mi. Olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim long ol. Yu no ken lusim wanpela. Sapos yu autim gut olgeta tok bilong mi, ating bai ol manmeri inap putim yau long tok bilong yu na tanim bel na lusim pasin nogut ol i bin mekim. Na bai mi ken senisim tingting na mi no ken mekim ol dispela samting mi bin tok long mekim long ol, bilong bekim pasin nogut bilong ol. Yu mas givim dispela tok long ol, ‘Bikpela i gat tok long yupela olsem. Yupela i mas harim tok bilong mi Bikpela, na bihainim lo mi bin givim yupela. Na yupela i mas bihainim olgeta tok ol wokman bilong mi, em ol profet, i bin givim yupela. Planti taim mi bin salim ol profet i kam autim tok long yupela, tasol yupela i no bin bihainim tok bilong ol. Sapos yupela i sakim tok bilong mi, orait bai mi bagarapim dispela haus olsem bipo mi bin bagarapim haus bilong mi long taun Silo. Na taim ol manmeri bilong ol arapela kantri i laik tok nogut long ol birua bilong ol, ol bai i tok olsem, “Yupela i ken bagarap olsem Jerusalem i bin bagarap.” ’” Orait Jeremaia i kirap i go long haus bilong Bikpela na autim olgeta dispela tok Bikpela i bin tokim em long autim long ol manmeri. Na ol pris na ol profet na olgeta manmeri i harim. Na taim Jeremaia i tok pinis, olgeta i holimpas em na i tok, “Yu mas i dai. *** Bilong wanem yu autim dispela rabis tok long nem bilong Bikpela? Yu no ken tok, dispela haus bai i bagarap olsem Silo i bin bagarap. Na yu no ken tok, dispela taun bai i bagarap na bai i no gat man i stap long en.” Na olgeta manmeri i stap long haus bilong Bikpela, ol i kam raunim Jeremaia. Long dispela taim ol hetman bilong Juda i stap long haus bilong king na ol i harim tok long ol dispela samting. Orait ol i kirap i go antap na i kamap long haus bilong Bikpela. Na ol i sindaun long ples bilong ol, klostu long dua ol i kolim Nupela Dua. Orait na ol pris na ol profet i tokim ol hetman na olgeta manmeri olsem, “Dispela man i mas i dai, long wanem, em i bin tok, dispela taun bai i bagarap. Yupela yet i harim pinis dispela tok profet bilong en.” Orait na Jeremaia i bekim tok bilong ol hetman na bilong olgeta manmeri olsem, “Bikpela yet i bin salim mi bilong autim dispela tok profet yupela i bin harim. Em yet i tok long dispela haus na dispela taun bai i bagarap. Olsem na nau yupela i mas stretim wokabaut na pasin bilong yupela. Na yupela i mas bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i senisim tingting bilong en, na bai em i no ken mekim ol dispela samting bilong bagarapim yupela, olsem em i bin tok long mekim. Tasol mi, mi stap long han bilong yupela. Na sapos yupela i laik mekim wanpela samting long mi, na yupela i ting dispela pasin i gutpela na stretpela, orait yupela mekim tasol. Tasol mi laik bai yupela i save gut olsem. Tru tumas, Bikpela yet i bin salim mi i kam na mi autim ol dispela tok mi bin autim long yupela. Olsem na sapos yupela i kilim mi i dai, yupela bai i gat asua bilong kilim nating wanpela man i no gat rong. Na dispela asua bai i stap long dispela taun na long olgeta manmeri bilong taun.” Jeremaia i tok pinis, orait ol hetman na olgeta manmeri i tokim ol pris na profet olsem, “Dispela man i bin autim tok long nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Em i no gat asua, olsem na yumi no ken kilim em i dai.” Orait sampela bikman bilong Juda i sanap na tokim ol manmeri olsem, “Bipo, long taim Hesekia i stap king bilong Juda, profet Maika bilong taun Moreset i bin autim tok long ol Juda olsem, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok, olgeta samting bilong Jerusalem bai i bagarap na i kamap olsem ol hip pipia. Na Saion bai i kamap graun nating, na ol man bai i wokim gaden long en. Na bus bai i kamap long dispela maunten, haus bilong Bikpela i stap long en.’ Maika i tok olsem, na ating Hesekia na olgeta Juda i kilim em i dai, a? Nogat tru. Hesekia i pret na i aninit long Bikpela na i askim Bikpela long marimari long en. Na Bikpela i senisim tingting na i no mekim ol dispela samting nogut em i bin tok long mekim long ol. Tasol dispela pasin nau yumi laik mekim long Jeremaia, em bai i bringim bikpela hevi i kam long yumi.” Bihain wanpela man, nem bilong em Uria, i autim tok long nem bilong Bikpela. Uria em i pikinini bilong Semaia na em i bilong taun Kiriat Jearim. Em i bin tok long Jerusalem na Juda bai i bagarap, olsem Jeremaia i bin tok. Na taim King Jehoiakim wantaim ol hetman na ol soldia bilong en i harim dispela tok bilong Uria, orait king i painim rot bilong kilim em i dai. Tasol Uria i harim tok bilong dispela samting king i laik mekim, na em i pret na i ranawe i go long Isip. Tasol King Jehoiakim i salim Elnatan, pikinini man bilong Akbor, i go long Isip, wantaim ol sampela man. Ol i kisim Uria na bringim em i kam bek long King Jehoiakim. Na king i tok, na ol man i kilim Uria long bainat, na ol i tromoi bodi bilong en i go long ples matmat bilong ol man nating. Tasol long taim ol manmeri i laik kilim Jeremaia i dai, Ahikam, pikinini man bilong Safan, i helpim Jeremaia na ol i no mekim nogut long em. Long taim Sedekaia, pikinini man bilong Josaia, i kamap king bilong Juda, Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, “Kisim ol hap plang na ol hap let na wokim ol samting olsem ol man i save putim long nek bilong ol bulmakau bilong wok, na putim ol dispela samting long nek bilong yu yet. Na yu mas salim ol wan wan plang bilong nek i go long king bilong Idom na king bilong Moap na king bilong ol Amon na king bilong Tair na king bilong Saidon. Ol ofisa bilong ol dispela king i bin kam long Jerusalem bilong toktok wantaim Sedekaia. Olsem na yu ken givim ol dispela plang bilong nek long ol, na ol i ken karim i go long ol king. Tokim ol dispela man olsem. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi gat tok long ol bikman bilong yupela olsem, mi yet mi bin wokim dispela graun long bikpela strong bilong mi, na tu mi bin wokim ol manmeri na ol abus i stap long graun. Mi save bihainim laik bilong mi yet na mi tilim graun long ol man. Nau mi givim dispela ol kantri long wokman bilong mi, King Nebukatnesar bilong Babilon. Na tu mi givim olgeta wel abus long em na bai ol i stap aninit long em. Olgeta lain manmeri i mas aninit long em na bihain bai ol i mas aninit long pikinini man bilong en na long tumbuna pikinini bilong en tu. Ol i mas aninit long Babilon i go inap long taim mi makim pinis bilong Babilon i bagarap. Na long dispela taim ol strongpela king bilong planti kantri bai i daunim ol Babilon, na mekim ol i kamap wokboi nating bilong ol. “Tasol sapos ol manmeri bilong wanpela kantri i no laik larim King Nebukatnesar i bosim ol, olsem man i bosim bulmakau na putim dispela plang long nek bilong en bilong mekim em i wok, orait bai mi mekim save moa yet long dispela kantri. Bai mi Bikpela, mi salim ol birua i kam pait long ol. Na bai ol i sot long kaikai na bai ol i kisim sik nogut. Na long ol dispela pasin bai mi larim King Nebukatnesar i pinisim tru ol manmeri bilong dispela kantri. Olsem na yupela king i no ken putim yau long tok bilong ol profet na bilong ol glasman na bilong ol man i save autim as bilong ol driman na bilong ol sangumaman na bilong ol man bilong mekim marila samting. Ol dispela man i save tok bai yupela i no inap i stap aninit long king bilong Babilon. Tasol ol i giamanim yupela, na sapos yupela i bilipim tok bilong ol, bai mi rausim yupela i go longwe long as ples bilong yupela. Na bai yupela i bagarap olgeta. Tasol sapos ol man bilong wanpela kantri i larim king bilong Babilon i bosim ol, olsem bulmakau i larim man i putim plang long nek bilong en na bosim em long mekim wok, orait bai mi larim dispela lain manmeri i stap gut long graun bilong ol na wokim ol gaden bilong ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Na mi Jeremaia, mi autim wankain tok tasol long King Sedekaia bilong Juda. Mi tokim em olsem, “Yupela Juda i mas putim nek bilong yupela aninit long plang bilong Nebukatnesar na larim em wantaim ol manmeri bilong en i bosim yupela. Sapos yupela i mekim olsem, bai yupela i stap gut. Bikpela i tok pinis, sapos wanpela lain manmeri i no laik i stap aninit long king bilong Babilon, orait ol birua bai i kilim ol i dai, na bai ol i sot long kaikai na i dai, na bai ol i kisim sik nogut na i dai. Nogut yu wantaim ol manmeri bilong yu i bikhet na ol dispela samting i bagarapim yupela. Olsem na yupela i no ken harim tok bilong ol dispela profet i save tok bai yupela i no inap i stap aninit long king bilong Babilon. Ol i giamanim yupela tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, mi no bin salim ol, tasol ol i autim tok giaman long nem bilong mi. Sapos yupela i bilipim tok bilong ol, orait mi bai rausim yupela long kantri bilong yupela na bai yupela i bagarap olgeta. Na ol dispela profet i autim tok long yupela, ol tu bai i bagarap.” Na mi autim tok bilong Bikpela long ol pris na olgeta manmeri olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret, yupela i no ken putim yau long tok bilong ol dispela profet i save tok olsem, ‘I no longtaim na bai ol i kisim olgeta samting bilong haus bilong Bikpela, nau ol i stap long Babilon, na bringim i kam bek long Jerusalem.’ Ol dispela profet i giamanim yupela tasol. Yupela i no ken harim tok bilong ol. Nogut dispela taun i bagarap olgeta. Mobeta yupela i aninit long king bilong Babilon na bai yupela i stap gut. Sapos ol i profet tru na Bikpela i save givim tok long ol, orait mobeta ol i askim Bikpela I Gat Olgeta Strong long em i no ken larim ol birua i kisim ol samting i stap yet long haus bilong Bikpela na long haus bilong king na long olgeta arapela hap bilong Jerusalem, na karim i go long Babilon. “King Nebukatnesar i bin kam long Jerusalem na kisim King Jehoiakin, em pikinini bilong Jehoiakim, na tu em i kisim ol hetman bilong Juda na Jerusalem, na em i bringim ol i go kalabus long Babilon. Tasol em i larim sampela gutpela samting i stap long Jerusalem. Em i no bin kisim ol pos bras, na bikpela tang wara ol i bin wokim long bras, na ol samting ol i wokim long bras bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na tu em i no kisim ol arapela gutpela samting i stap long haus bilong mi na long haus bilong king na long ol arapela hap bilong Jerusalem. Orait mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tokim yupela olsem, *** *** ‘Ol birua bai i kisim ol dispela samting na karim i go long Babilon. Na bai ol dispela samting i stap long Babilon inap long wanpela taim mi makim pinis bilong mi tingim ol gen. Na long dispela taim bai mi bringim ol i kam bek na larim ol i stap gen long Jerusalem.’” Dispela yia em i namba 4 yia tasol bilong Sedekaia i stap king bilong Juda. Na long namba 5 mun bilong dispela yia, wanpela man bilong taun Gibeon, em profet Hanania, pikinini bilong Asur, em i kam long haus bilong Bikpela na autim wanpela tok long Jeremaia long ai bilong ol pris na bilong ol manmeri. Em i tok olsem, “God bilong yumi Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘King bilong Babilon i bosim yupela olsem man i putim plang long nek bilong bulmakau bilong bosim bulmakau. Tasol mi brukim pinis dispela plang em i bin putim long nek bilong yupela, na em i no inap bosim yupela moa. Tupela yia i no pinis yet na bai mi kisim olgeta dispela samting bilong haus bilong mi, em ol samting Nebukatnesar i bin karim i go long Babilon, na bai mi bringim i kam bek long Jerusalem. Na tu bai mi kisim King Jehoiakin, pikinini bilong Jehoiakim, wantaim ol arapela Juda i bin i go kalabus long Babilon, na bai mi bringim ol i kam bek. Long wanem, mi bai brukim dispela plang king bilong Babilon i bin putim long nek bilong yupela. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Orait nau profet Jeremaia i bekim tok bilong profet Hanania long ai bilong ol pris na olgeta manmeri i sanap klostu long haus bilong Bikpela. Jeremaia i tok olsem, “Tru tumas, mi laik bai Bikpela i ken mekim olsem yu tok. Bikpela i ken mekim ol dispela tok profet bilong yu i kamap tru. Na em i ken kisim ol dispela samting bilong haus bilong en, na ol dispela manmeri i stap long Babilon na bringim ol i kam bek long Jerusalem. Tasol nau mi laik bai yu yet na olgeta manmeri i harim narapela tok mi laik mekim. Stat long bipo yet na i kam inap nau, ol profet i bin kamap paslain long yumi, ol i bin tok olsem pait na bikpela bagarap na sik nogut bai i kamap long planti lain manmeri na long ol bikpela kantri tu. Olsem na sapos wanpela profet i tok bai ol manmeri i gat gutpela sindaun, orait yumi no save dispela tok i tru, o nogat. Tasol sapos bihain, tok bilong en i kamap tru, orait nau yumi save, tru tumas, Bikpela i bin givim tok long dispela profet na salim em i kam.” Jeremaia i mekim dispela tok, orait Hanania i kisim dispela plang, Jeremaia i bin putim long nek bilong em yet. Na Hanania i brukim nabaut dispela plang bilong nek. Na em i sanap long ai bilong ol manmeri na i tok, “Bikpela i tok olsem. Long wankain pasin tasol bai mi brukim ol plang bilong nek, Nebukatnesar i bin putim long ol manmeri bilong olgeta kantri nabaut. Tupela yia i no pinis yet na bai mi mekim olsem.” Jeremaia i harim dispela tok na em i go. Sampela taim bihain long profet Hanania i bin brukim dispela plang i stap long nek bilong profet Jeremaia, Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, “Yu go autim dispela tok long Hanania. Bikpela i tok olsem, ‘Yu brukim pinis dispela plang ol i bin wokim long diwai, tasol bai yu kisim ain na wokim nupela plang bilong senisim dispela plang yu bin brukim. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Mi yet mi kisim plang ol i bin wokim long ain na mi putim long nek bilong ol manmeri bilong ol kantri nabaut, na bai ol i stap wokboi nating bilong King Nebukatnesar bilong Babilon. Na mi givim olgeta wel abus long em na ol tu bai i stap aninit long em.” Jeremaia i autim pinis dispela tok na em i tok moa long Hanania olsem, “Hanania, yu harim. Bikpela i no bin salim yu i kam. Tasol yu giamanim ol manmeri na ol i bilipim tok bilong yu. Olsem na Bikpela i tok olsem, ‘Tru tumas, bai mi pinisim yu long dispela graun. Long dispela yia tasol bai yu dai, long wanem, tok bilong yu i bin pulim ol manmeri long sakim tok bilong mi.’” Na long namba 7 mun bilong dispela yia yet, profet Hanania i dai pinis. Jeremaia i stap long Jerusalem na em i raitim pas long ol hetman i stap yet na long ol pris na long ol profet na long ol arapela manmeri bilong Juda i stap long Babilon. King Nebukatnesar i bin kisim ol dispela manmeri long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. Jeremaia i raitim dispela pas bihain long taim ol Babilon i bin kam long Jerusalem na kisim King Jehoiakin wantaim bikpela lain manmeri na bringim ol i go long Babilon. Ol i kisim king wantaim mama bilong en na ol ofisa bilong haus bilong en na ol hetman bilong Juda na Jerusalem na ol saveman bilong wokim olkain gutpela samting. Long dispela taim King Sedekaia bilong Juda i salim Elasa, pikinini man bilong Safan, wantaim Gemaria, pikinini man bilong Hilkia, i go long King Nebukatnesar long Babilon. Jeremaia i givim pas bilong en long tupela, bai tupela i ken karim i go long ol Juda i stap long Babilon. Dispela pas i tok olsem, “Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Yupela ol Juda, harim. Mi bin rausim yupela long Jerusalem na salim yupela i go long Babilon. Yupela i mas wokim ol haus bilong yupela na planim ol gaden na kisim kaikai long ol dispela gaden. Na yupela man i mas marit na kamapim ol pikinini. Na bihain, ol pikinini bilong yupela i mas marit na kamapim ol pikinini bilong ol yet. Yupela i mas kamap bikpela lain. Yupela i no ken larim yupela yet i kamap liklik lain. Mi bin bringim yupela i go long dispela ples nau yupela i stap long en. Olsem na yupela i mas wok long helpim dispela ples i stap gut. Na yupela i mas prea long mi Bikpela, bai mi ken mekim gut long dispela ples. Long wanem, sapos dispela ples i stap gut, orait yupela tu bai i stap gut. Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, yupela i no ken larim ol profet na glasman bilong yupela i giamanim yupela. Na maski tokim ol man long ol i ken driman na autim as bilong driman long yupela. Dispela tok profet ol i save autim long nem bilong mi, em i giaman tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, mi no bin givim tok long ol. “As bilong dispela tok mi Bikpela, mi givim long yupela, em i olsem. Mi makim pinis 70 yia bilong Babilon i stap gut. Na bihain long dispela, bai Babilon i bagarap. Na long dispela taim bai mi tingim yupela na bringim yupela i kam bek long Jerusalem, bilong inapim promis bilong mi. Mi Bikpela, mi tingim pinis ol samting mi laik mekim bilong helpim yupela. Mi laik mekim gut long yupela. Mi no laik mekim nogut long yupela. Yupela i ken tingim ol dispela samting mi laik mekim, na yupela i ken wetim dispela taim i kamap. Long dispela taim bai yupela i kam klostu long mi na singaut long mi na beten long mi, na bai mi harim beten bilong yupela. Long dispela taim bai laik bilong yupela na tingting bilong yupela i strong tru long painim mi. Olsem na bai yupela inap i kam klostu long mi. Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi larim yupela i kam klostu long mi. Na bai mi mekim yupela i stap gut gen. Na bai mi kisim yupela long olgeta hap na long olgeta kantri mi bin rausim yupela i go long en. Na bai mi bringim yupela i kam bek long dispela ples bipo yupela i bin i stap long en. “Yupela i save tok, Bikpela i bin givim ol profet long yupela long taim yupela i stap long Babilon. Tasol Bikpela i ting long dispela king nau i bosim kantri Juda na i sindaun long sia king bilong Devit, na em i ting long ol lain wantok bilong yupela i no bin i go kalabus wantaim yupela, na Bikpela i tok olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi salim ol birua i kam pait long ol dispela lain i stap yet long kantri Juda. Na bai mi mekim ol i sot long kaikai na bai ol i kisim sik nogut. Na bai ol i kamap olsem ol fik i nogut olgeta na i no inap man i kaikai. Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long ol dispela samting nogut mi bin mekim long ol Juda, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai mi rausim ol Juda i go long ol kantri nabaut. Na bai ol manmeri bilong ol dispela kantri i rabisim ol Juda na tok bilas long ol. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bagarap.’ Mi Bikpela, bai mi mekim ol dispela samting long ol, long wanem, ol i bin sakim tok bilong mi. Planti taim mi bin salim ol profet, em ol wokman bilong mi, i kam long yupela Israel, tasol yupela i no laik harim tok bilong ol. “Yupela olgeta manmeri mi bin rausim long Jerusalem na salim i go long Babilon, yupela harim gut tok bilong mi Bikpela. Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi ting long tupela giaman profet, em Ahap, pikinini man bilong Kolaia, na Sedekaia, pikinini man bilong Masea, na mi tok olsem. Tupela i save autim tok giaman long nem bilong mi. Olsem na bai mi putim tupela long han bilong King Nebukatnesar bilong Babilon. Na em bai i tok, na ol bai i kilim tupela i dai long ai bilong yupela yet. Olsem na yupela Juda i stap long Babilon, taim yupela i laik tok nogut long wanpela wantok, yupela bai i tok olsem, ‘Bikpela i ken bagarapim yu, olsem em i bin mekim long Sedekaia wantaim Ahap, na king bilong Babilon i bin kukim tupela long paia.’ Mi bai bagarapim tupela, long wanem, tupela i bin mekim pasin nogut tru namel long yupela Israel. Tupela i bin slip wantaim ol meri bilong ol wantok, na tupela i bin autim tok giaman long nem bilong mi. Mi no bin givim dispela tok long ol. Mi Bikpela, mi save long pasin bilong tupela na mi tokaut pinis long en.” Bikpela i tok olsem, “Jeremaia, yu mas autim dispela tok long Semaia bilong ples Nehelam. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Semaia, yu bin raitim ol pas na salim i go long ol Jerusalem na long pris Sefanaia, pikinini bilong Masea, na long olgeta arapela pris. Pas bilong yu i tok olsem, ‘Sefanaia, Bikpela i bin makim yu bilong senisim pris Jehoiada na bosim haus bilong Bikpela. Olsem na sapos wanpela longlong man i autim tok profet, orait yu gat wok bilong kalabusim em na pasim hanlek bilong en na pasim wanpela ain long nek bilong en. Olsem na bilong wanem yu no bin stretim Jeremaia bilong ples Anatot, em dispela man i save autim tok profet namel long yupela? Em i bin salim tok i kam long mipela ol man i stap hia long Babilon, na em i tok olsem, “Yupela bai i stap kalabus longpela taim, olsem na yupela i mas wokim ol haus bilong yupela na planim ol gaden na kisim kaikai long ol dispela gaden.” ’ Pris Sefanaia i kisim pas bilong Semaia, orait em i go long Jeremaia na ritim dispela pas long em. Em i ritim pinis, orait Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, “Jeremaia, yu mas salim tok i go long olgeta Juda i stap kalabus long Babilon. Tokim ol olsem. Bikpela i ting long Semaia bilong Nehelam na i tok, mi no bin salim Semaia i kam long yupela, tasol em i bin autim tok profet long yupela na mekim yupela i bilipim tok giaman. Mi Bikpela, mi tok stret, Semaia bilong Nehelam i bin pulim ol manmeri long sakim tok bilong mi. Olsem na bai mi mekim save tru long em wantaim ol lain bilong en. Na taim mi mekim ol gutpela samting i kamap long ol manmeri bilong mi, bai i no gat wanpela man long lain bilong en i stap, bilong lukim ol dispela samting. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong Israel, mi tok, yu mas kisim wanpela buk na raitim olgeta tok mi bin givim yu. Mi Bikpela, mi makim pinis taim bilong mekim ol manmeri bilong mi, em ol Israel na Juda, i stap gut gen. Bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol na em bai i kamap graun bilong ol gen.” Bikpela i ting long ol Israel na Juda na em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi tok, ol manmeri i no stap bel isi. Nogat. Ol i pret moa yet na ol i krai nogut tru. Olsem wanem? Ol man i save karim pikinini, a? Orait na bilong wanem mi lukim olgeta man i putim han long bel bilong ol? Ol i mekim olsem meri i gat bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. Bilong wanem pes bilong ol i kamap narakain tru, olsem man i pret moa yet? Sori tru, wanpela taim nogut tru i laik kamap. Dispela taim nogut i winim olgeta arapela taim nogut. Ol manmeri bilong mi, ol Israel, ol bai i gat bikpela hevi long dispela taim. Tasol bai mi kisim bek ol. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, long dispela taim bai mi brukim dispela plang ol birua i bin putim long nek bilong ol Israel, na bai mi pinisim kalabus bilong ol. Na ol i no moa ken i stap wokboi nating bilong ol arapela lain. Nogat. Bai ol i stap aninit long mi, God, Bikpela bilong ol, na aninit long dispela king bilong lain bilong Devit, mi bai makim bilong bosim ol.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret na kirap nogut. Tru tumas, bai mi kisim bek yupela long dispela longwe ples yupela i stap kalabus long en. Na bai yupela i kam bek long graun bilong yupela yet na sindaun gut. Na i no gat wanpela lain bai i mekim yupela i pret. Mi Bikpela, mi stap wantaim yupela bilong helpim yupela. Mi bai pinisim tru ol dispela lain pipel mi bin rausim yupela i go i stap namel long ol. Tasol mi no ken pinisim yupela. Tru, bai mi mekim save long yupela, tasol mi bihainim stretpela pasin tasol na mi stretim yupela.” Bikpela i tok olsem, “Israel, ol i bin paitim yu nogut tru, na bikpela sua bilong yu i no inap i drai. I no gat man bilong beten long mi bilong helpim yu. Na i no gat marasin bilong mekim skin bilong yu i orait gen. Ol lain man yu bin prenim bipo, ol i lusim tingting pinis long yu, na ol i no wari moa long yu. Yu bin mekim planti sin na yu gat bikpela asua. Olsem na mi bin bagarapim yu olsem man i no save marimari na i bagarapim birua bilong en. Maski krai planti long dispela sua bilong yu. Dispela sua i no inap i drai. Yu bin mekim planti sin, na yu gat bikpela asua. Olsem na mi bin mekim dispela pasin long yu. Tasol tru tumas, ol dispela lain i wok long bagarapim yu, ol yet bai i bagarap. Ol birua bilong yu bai i go kalabus long longwe ples. Na olgeta lain i mekim nogut long yu na stilim ol samting bilong yu, bai ol birua i mekim nogut long ol na stilim ol samting bilong ol. Ol birua bilong yu i save tok olsem, ‘Saion i olsem samting nating na i rabis tru. Na i no gat man i save wari long en.’ Tasol mi Bikpela, mi tok olsem. Mi yet bai mi mekim skin bilong yu i orait gen na mekim sua bilong yu i drai.” Bikpela i tok olsem, “Bai mi marimari long ol lain bilong Jekop na helpim ol. Na bai ol i wokim haus bilong ol na stap gut long graun bilong ol gen. Na bai ol i wokim Jerusalem gen long ples bipo em i stap long en. Na bai ol i wokim haus king long ples bilong en. Na bai ol Israel i singim ol song bilong tenkyu long mi. Na bai ol i singsing na amamas. Na mi bai mekim ol i kamap bikpela lain, na ol i no ken i stap liklik lain moa. Bai mi mekim ol arapela lain manmeri i givim biknem long ol na ol dispela lain i no ken daunim nem bilong ol moa. Bai ol Israel i stap strongpela lain olsem bipo. Na bai mi helpim ol na ol bai i sindaun gut long graun bilong ol. Na bai mi mekim save long ol lain i laik mekim nogut long ol. Na wanpela man bilong ol yet bai i kamap hetman bilong ol na bosim ol. Na mi Bikpela, mi tok, bai mi yet mi bringim dispela man i kam klostu long mi. Long wanem, ol man i no inap i kam klostu long mi long laik bilong ol yet. Na bai yupela Israel i kamap lain manmeri bilong mi stret na bai mi stap God bilong yupela.” Harim. Belhat bilong Bikpela i laik kamap long ol man nogut, olsem strongpela win na ren i kamap long ol, na olsem bikpela raunwin i krungutim het bilong ol. Bikpela bai i belhat i stap inap em i pinisim tru olgeta samting em i bin tingting long mekim. Long taim bilong las de yupela bai i save long ol dispela samting. Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim mi makim pinis, bai mi stap God bilong olgeta lain bilong Israel na ol bai i kamap lain manmeri bilong mi stret. Mi Bikpela, mi tok, ol Israel i bin ranawe long ol birua na i stap long ples wesan nating. Tasol mi laikim ol na mi mekim gut long ol na ol i wokabaut i go long ples bilong malolo.” Bikpela i kam long longwe ples na i kamap long mi, Jeremaia, na i tok olsem, “Yupela Israel, oltaim mi save laikim yupela tumas na mi save mekim gutpela pasin long yupela, bilong mekim yupela i kam klostu long mi. Yupela Israel, bai mi mekim yupela i kamap strongpela lain manmeri gen. Na bai yupela i amamas olsem yangpela meri i paitim kundu na i singsing wantaim ol lain i amamas i stap. Na bai yupela i wokim ol nupela gaden wain antap long ol maunten bilong Samaria. Na yupela yet bai i kisim pikinini bilong ol dispela diwai wain. Long dispela taim ol wasman i stap long ples maunten bilong Efraim, ol bai i singaut olsem, ‘Goan, yumi go long maunten Saion. Yumi go long God, Bikpela bilong yumi.’” Bikpela i tok moa olsem, “Singim song bilong amamas long lain bilong Jekop, dispela lain i winim olgeta arapela lain pipel. Singim ol song bilong givim biknem long mi, na tok olsem, ‘Bikpela, kisim bek ol manmeri bilong yu, em dispela hap lain bilong Israel i stap yet.’ Tru tumas, mi Bikpela bai mi kisim ol manmeri bilong mi long dispela kantri long hap not na long olgeta hap bilong graun, na bringim ol i kam bek. Ol aipas na ol lek nogut na ol meri i gat bel na ol meri i laik karim pikinini, ol tu bai i kam. Bai ol Israel i kamap bikpela lain tru na bai ol i wokabaut i kam bek long graun bilong ol yet. Long taim mi bringim ol, ol bai i krai na beten long mi na wokabaut i kam. Bai mi stiaim ol na ol i kamap long ol ples i gat gutpela wara, na bai mi bringim ol long stretpela rot na ol i no inap pundaun. Mi bai mekim olsem, long wanem, mi stap Papa bilong ol lain bilong Israel, na Efraim i olsem namba wan pikinini bilong mi. “Yupela ol lain manmeri bilong ol kantri nabaut, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Na yupela i mas autim dispela tok bilong mi long ol manmeri i stap longwe, long hapsait bilong solwara. Yupela i mas tokim ol olsem, ‘Bikpela i bin rausim ol Israel i go nabaut, tasol em bai i bringim ol i kam bek gen. Na em bai i lukautim ol gut, olsem wasman i save lukautim ol sipsip bilong en.’ Mi Bikpela, bai mi kisim bek dispela ol lain bilong Jekop long han bilong ol strongpela birua bilong ol. Na bai ol i kam sanap long maunten Saion na bai ol i amamas tru na singaut moa yet. Bai ol i amamas long olgeta gutpela samting mi Bikpela, mi givim ol. Bai ol i amamas long wit na wain na wel bilong oliv na long ol sipsip na bulmakau mi givim ol. Na bai ol i kamap gutpela tru, olsem gaden i no sot long wara. Na bai ol i no ken i stap nogut moa. Long dispela taim bai ol yangpela meri i amamas na singsing, na ol yangpela man na ol lapun tu. Mi bai pinisim sori bilong ol na mekim ol i belgut tru. Bai mi mekim bel bilong ol i stap isi na bai ol i amamas. Ol manmeri bai i bringim planti ofa i kam long mi. Olsem na bai ol pris i gat planti kaikai. Na bai mi givim planti gutpela kaikai samting long ol manmeri bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Bikpela krai na singsing sori i kamap long taun Rama. Em Resel i krai sori long ol pikinini bilong en i dai pinis. Na em i no laik bai ol manmeri i mekim gut bel bilong en, long wanem, olgeta pikinini bilong en i no moa i stap. Tasol mi Bikpela, mi tok, Resel, yu no ken krai moa. Rausim wara long ai bilong yu. Krai bilong yu i no lus nating. Nogat. Bai ol lain pikinini bilong yu i lusim kantri bilong ol birua na kam bek long yu. Mi Bikpela mi tok, yu ken ting long dispela samting i laik kamap, na yu ken wetim dispela taim ol pikinini bilong yu i kam bek long as ples. Mi harim pinis krai bilong ol lain bilong Efraim. Ol i krai na tok olsem, ‘Bikpela, yu bin givim kanda long mipela bilong stretim mipela, olsem man i givim kanda long yangpela bulmakau i save bikhet. Bikpela, yu tasol yu God bilong mipela na mipela i laik kam bek long yu. Olsem na yu mas bringim mipela i kam bek. Mipela i bin lusim yu, tasol nau mipela i tanim bel pinis. Taim mipela i save pinis long rong bilong mipela, mipela i sem tru na daunim het bilong mipela. Bipo ol lain bilong mipela i stap olsem ol yangpela manmeri na ol i bin mekim planti pasin nogut. Tasol nau mipela i sem nogut tru long ol dispela pasin bilong mipela.’ Mi Bikpela, mi tok, mi laikim tumas Efraim, em pikinini man bilong mi. Olgeta taim mi save kolim nem bilong en, mi save tingting tumas long em. Mi save givim bel bilong mi moa yet long em. Olsem na bai mi sori long em na marimari long em. “Yupela Israel, yupela i mas tingim gut dispela rot yupela i bin bihainim long taim yupela i bin lusim as ples na yupela i mas sanapim ol sain bilong makim rot bilong yupela i kam bek. Yupela Israel, nau yupela i mas kam bek long ol taun bilong yupela. Yupela i olsem pikinini meri bilong mi, tasol yupela i givim baksait long mi. Wanem taim bai yupela i lusim pasin bilong tubel na kam bek long mi? Mi Bikpela, mi mekim nupela pasin i kamap long graun. Dispela pasin i olsem. Meri yet i holimpas man na askim em long laikim em. God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bihain bai mi mekim kantri Juda i stap gut gen, na bai ol Juda i stap long graun bilong ol na long ol taun bilong ol. Na bai ol i tok, ‘Yu maunten bilong Bikpela, Bikpela i stap long yu na i save mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bikpela i ken mekim gut tru long yu.’ Ol man bilong wokim gaden na ol wasman bilong sipsip tu, ol bai i stap long graun bilong Juda na long ol taun. Na sapos skin bilong wanpela man i les, bai mi strongim em gen. Na sapos man i bel hevi, bai mi inapim bel bilong en.” Orait mi kirap na mi lukluk nabaut, na mi ting mi bin slip gut. “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim ol manmeri na ol abus i kamap planti long graun bilong Juda na Israel, olsem man i wok long gaden na i mekim planti kaikai i kamap. Bipo mi save was long ol bilong kamautim ol na brukim ol na daunim ol na bagarapim ol na mekim nogut long ol. Tasol nau, mi Bikpela, mi tok, bai mi was long ol bilong wokim ol na planim ol na bai ol i stap gut. Na long dispela taim bai ol manmeri i no moa tok bokis olsem, ‘Ol papamama i kaikai ol pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.’ Nogat. Long dispela taim, sapos man i mekim sin, bai em yet i dai. I olsem man i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau, na dispela i pait long maus bilong em yet.” Bikpela i tok moa olsem, “Harim. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol lain bilong Israel na ol lain bilong Juda. Dispela kontrak bai i no wankain olsem kontrak bipo mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol, long taim mi kisim ol long Isip na holim han bilong ol na bringim ol i kam. Ol i bin i stap olsem meri bilong mi na mi, Bikpela, mi stap olsem man bilong ol. Tasol ol i bin brukim dispela olpela kontrak. Tasol dispela nupela kontrak mi laik mekim wantaim ol manmeri bilong Israel, em i olsem. Bai mi putim lo bilong mi long tingting bilong ol na bai mi raitim tok bilong lo long bel bilong ol. Na bai mi stap God bilong ol na bai ol i stap lain manmeri bilong mi. Na mi Bikpela, mi tok stret, long dispela taim ol man bai i no ken skulim ol wantok na brata bilong ol na tok olsem, “Yupela i mas save long Bikpela.’ Nogat. Olgeta bai i save pinis long mi, maski ol i man nating o ol i gat biknem. Long wanem, bai mi lusim sin bilong ol na mi no ken tingim moa.” Bikpela i bin putim san bilong givim lait, na em i bin makim mun na ol sta bilong givim lait long nait. Em i save kirapim solwara, na biksi i kamap na i pairap bikpela. Nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret, ol lain bilong Israel bai i stap oltaim, olsem san na mun na ol sta. Na sapos san na mun na ol sta i no moa mekim wok mi bin givim long ol, orait long dispela taim tasol na ol lain bilong Israel bai i pinis. Mi Bikpela, mi tok, sapos man inap metaim olgeta hap bilong skai, na sapos man inap i go daun long as tru bilong graun na lukim olgeta hap bilong en, orait long dispela taim tasol bai mi givim baksait long olgeta manmeri bilong Israel, bilong bekim olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na bai ol i wokim gen Jerusalem, dispela taun bilong mi. Mak bilong banis bilong Jerusalem long hap not, bai i stat long Taua bilong Hananel na i go inap long Dua bilong Kona. Na mak bai i go long liklik maunten Garep long hap san i go daun na bai i tanim na i go kamap long ples Goa. Na long hap saut, dispela ples daun i gat matmat na i gat ples bilong tromoi sit bilong paia long en, em bai i stap insait long mak bilong taun. Na long hap sankamap, olgeta hap graun i go inap long arere bilong ples daun bilong wara Kidron, em tu bai i stap insait long mak bilong taun. Na mak bai i go inap long Dua bilong Ol Hos, long hap not. Na olgeta dispela graun insait long taun bai i stap graun bilong mi Bikpela yet. Na ol birua bai i no inap i kam bagarapim dispela taun na brukim ol samting bilong en gen. Nogat. Dispela taun bai i stap gut oltaim.” Long namba 10 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia. Dispela em i namba 18 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon. Long dispela taim ol ami bilong king bilong Babilon i wok long banisim taun Jerusalem, na profet Jeremaia i stap kalabus long hap bilong ol soldia, insait long banis bilong king bilong Juda. Jeremaia i bin autim tok profet olsem, “Bikpela i tok olsem. Tru tumas, bai mi larim king bilong Babilon i kisim dispela taun. Na Sedekaia bai i no inap ranawe long ol Babilon, em ol Kaldia. Nogat. Mi Bikpela, bai mi larim king bilong Babilon i holimpas em, na Sedekaia bai i sanap long pes bilong Nebukatnesar na bekim stret ol askim bilong Nebukatnesar. Na Nebukatnesar bai i kisim Sedekaia i go long Babilon na bai Sedekaia i stap long dispela ples inap long taim mi makim pinis bilong mi tingim em gen. Olsem na sapos yupela i pait long ol Babilon, bai yupela i no inap winim ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” King Sedekaia i harim dispela tok na em i krosim Jeremaia olsem, “Husat i tokim yu na yu autim dispela kain tok profet?” Na Sedekaia i putim Jeremaia long kalabus. *** *** Dispela em i tok bilong Jeremaia yet. Long taim mi, Jeremaia, mi stap long kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, “Harim. Hanamel, em pikinini bilong liklik papa bilong yu, Salum, em bai i kam long yu. Na em bai i askim yu long baim dispela graun bilong en i stap long taun Anatot. Long wanem, yu brata i klostu tru long em na yu namba wan man bilong baim dispela graun.” Orait na bihain Hanamel i kam long ples kalabus mi stap kalabus long en long hap bilong ol soldia na i lukim mi, olsem Bikpela i tok. Na Hanamel i tokim mi olsem, “Mi laik yu baim graun bilong mi long Anatot, long graun bilong lain Benjamin, long wanem, yu brata bilong mi na yu namba wan man bilong baim dispela graun. Yu mas baim na bai em i stap graun bilong yu yet.” Hanamel i tok pinis na mi save, Bikpela i laik bai mi mas mekim olsem Hanamel i tok. Olsem na mi baim dispela graun. Mi raitim kontrak bilong baim graun na mi pasim na putim mak bilong mi long en, long ai bilong ol sampela man. Na mi skelim silva inap 200 gram na mi givim long Hanamel olsem pe bilong dispela hap graun. *** Mi bin raitim tupela pepa bilong kontrak bilong baim graun na tupela pepa i gat ol tok bilong ol samting mitupela i promis long mekim. Wanpela pepa mi pasim na narapela mi no pasim. Na mi kisim dispela tupela pepa na mi givim long Baruk, pikinini man bilong Neria, na tumbuna pikinini bilong Masea. Na planti man i lukim mi mekim ol dispela samting bilong baim graun. Brata bilong mi, Hanamel, na ol man i bin raitim nem bilong ol long kontrak, na ol arapela Juda i sindaun i stap long dispela hap, olgeta i lukim dispela samting mi mekim. Ol dispela man i lukluk yet na mi tokim Baruk olsem, “God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘Baruk, yu mas kisim dispela tupela pepa bilong kontrak na putim tupela long wanpela sospen graun, bilong tupela i ken i stap gut longpela taim.’ Long wanem, God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok, bihain bai ol man i stat gen long baim ol haus na graun na ol gaden wain long dispela kantri.’” Baruk, pikinini bilong Neria, i kisim kontrak pinis, orait mi beten long Bikpela olsem, “God, Bikpela, long bikpela strong bilong yu, yu bin wokim skai na graun. I no gat wanpela samting yu no inap mekim. Oltaim yu save marimari long planti tausen manmeri. Tasol sapos wanpela man i mekim sin, orait yu save mekim save long en na long ol pikinini bilong en, bilong bekim pasin nogut bilong en. God, yu namba wan, na yu strong moa yet, na nem bilong yu i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Yu save tingting long mekim ol gutpela samting. Na yu gat strong na yu mekim ol bikpela wok. Yu save lukim olgeta samting ol manmeri i mekim. Yu save skelim pasin bilong olgeta man wan wan na yu save bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim. Bipo yu bin wokim ol bikpela mirakel long kantri Isip. Na yu wok yet long mekim wankain pasin namel long mipela Israel na long olgeta arapela lain manmeri. Olsem na olgeta lain i save givim biknem long yu. Long bikpela strong bilong yu, yu bin wokim ol mirakel na mekim planti kain bikpela samting bilong mekim ol Isip i pret nogut tru. Na long dispela pasin yu bin kisim mipela Israel, ol lain bilong yu, long Isip na bringim mipela i kam. Na yu bin givim mipela dispela graun, olsem yu bin promis long ol tumbuna. Dispela graun i gat planti gris na ol kaikai i save kamap gutpela tumas. Ol lain bilong mipela i bin kisim dispela graun na i stap long en. Tasol ol i no bin bihainim olgeta tok na lo yu bin givim ol. Nogat. Ol i sakim tok bilong yu na kalapim lo bilong yu. Olsem na yu bin mekim ol dispela samting nogut i kamap long ol lain bilong mipela. “Nau ol Babilon i banisim Jerusalem na i wok long pait long mipela. Ol i bin hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait na kisim taun. Ol dispela birua i pait long mipela na mipela i sot long kaikai, na sik nogut i kamap long mipela. Olsem na ol Babilon bai i kisim Jerusalem. Ol samting yu bin tok long en, ol i kamap pinis, olsem nau yu lukim. Tru tumas, ol Babilon i laik kisim dispela taun. Tasol God, Bikpela, yu yet yu bin tokim mi long baim dispela graun na kisim ol man i kam bilong ol i ken raitim nem bilong ol long dispela kontrak.” Orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Mi yet mi Bikpela, mi God bilong olgeta lain manmeri bilong graun. I no gat wanpela samting mi no inap mekim. Olsem na mi Bikpela, mi givim dispela taun long Nebukatnesar wantaim ol soldia bilong Babilon, em ol Kaldia. Ol bai i kisim taun na ol bai i laitim paia na kukim taun olgeta. Na dispela paia bai i kukim ol dispela haus ol manmeri i bin go antap long ol na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long god Bal, na kapsaitim ofa bilong wain long ol arapela god. Na long dispela pasin ol dispela manmeri i bin mekim mi i belhat nogut tru. “Stat long taim ol Israel na Juda i nupela lain na i kam inap nau, mi lukim ol i mekim pasin nogut tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, oltaim dispela pasin nogut bilong ol i mekim mi i belhat. Stat long taim ol i wokim Jerusalem na i kam inap nau, ol Jerusalem i bin mekim mi i belhat nogut tru. Olsem na mi laik bagarapim dispela taun na bai mi no ken lukim moa. Olgeta manmeri bilong Israel na Juda i laik mekim mi i belhat moa yet na ol i bin mekim ol kain kain pasin nogut. Olgeta manmeri nating na ol king na ol hetman na ol pris na ol profet, olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem i bin mekim pasin nogut. Ol i givim baksait tasol long mi na ol i no save kam klostu long mi. Mi bin skulim ol planti taim, tasol ol i no laik harim tok bilong mi o larim mi i skulim ol. Ol i bin sanapim ol piksa bilong ol stingpela giaman god insait long dispela haus mi bin makim bilong ol Israel i lotuim mi yet long en. Na long dispela pasin ol i mekim haus i kamap doti tru long ai bilong mi. Na ol i bin wokim ol ples bilong lotuim god Bal long ples daun bilong Hinom. Na ol i ofaim ol pikinini bilong ol yet long god Molek. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela kain pasin. Na tu mi no bin tingting long givim dispela kain lo long ol. Mi no laik tru long ol i mekim dispela stingpela pasin na ol i kirapim ol Juda long mekim sin.” Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri i save tok, ‘Ol birua i kam pait long mipela na mipela i sot long kaikai. Na sik nogut i bagarapim mipela. Na long dispela pasin Bikpela bai i larim king bilong Babilon i kisim dispela taun.’ Tasol mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi ting long dispela taun na mi gat narapela tok. Tru tumas, bai mi kisim ol dispela manmeri long olgeta kantri mi bin rausim ol i go long en long taim mi belhat nogut tru na mi kros moa yet long ol. Na bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun na larim ol i stap gut. Na bai ol i stap lain manmeri bilong mi na bai mi stap God bilong ol. Bai mi givim wanpela tingting long ol na bai ol i bihainim wanpela rot tasol. Na bai ol i aninit long mi oltaim na bai mi mekim gut long ol na long ol lain pikinini bilong ol. Na bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol. Na dispela kontrak bai i stap oltaim. Mi bai promis olsem mi no ken lusim pasin bilong mekim gut long ol. Na bai mi givim gutpela tingting long ol, na bai ol i aninit long mi, na bai ol i no inap lusim mi gen. Na mi tu bai mi gat wanpela tingting tasol, em long mi ken amamas long mekim gut long ol na long mi larim ol i stap gut long dispela graun. “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Pastaim mi bin mekim planti samting nogut i kamap na bagarapim ol. Tasol nau bai mi mekim planti gutpela samting i kamap long ol na bai ol i gat gutpela sindaun, olsem mi bin promis long ol. Ol manmeri i save tok, ‘Dispela graun i bagarap pinis na i no gat man na abus i stap long en, long wanem, Bikpela i bin givim dispela graun long ol Babilon.’ Tasol mi Bikpela, mi tok, bihain ol Juda bai i sindaun gen long graun bilong ol na bai ol i baim na salim graun gen. Ol man bai i baim graun na raitim kontrak bilong baim graun. Na long ai bilong ol sampela man bai ol i pasim kontrak na putim mak bilong ol long en. Bai ol man i baim na salim ol hap graun long graun bilong lain Benjamin na long ol ples klostu long Jerusalem na long ol arapela taun bilong Juda na bilong ples maunten na bilong hap saut bilong Juda na bilong ol liklik maunten long hap san i go daun. Long dispela taim bai mi mekim kantri Juda i stap gut gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Jeremaia i kalabus i stap yet long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king, na Bikpela i givim narapela tok long em olsem, “Mi Bikpela, sapos mi tingting long mekim wanpela samting, orait mi save mekim dispela samting i kamap. Bikpela em i nem bilong mi, na mi tok olsem. Yu mas singaut long mi na bai mi bekim beten bilong yu. Na bai mi toksave long yu long ol bikpela samting i hait i stap na yu no save long ol. Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi ting long ol haus bilong Jerusalem na long ol haus bilong king bilong Juda. Ol birua i bin i kam na banisim Jerusalem na hipim graun, bilong ol i ken sanap long en na pait long taun. Na ol Jerusalem i bin brukim ol haus bilong ol yet na kisim ol ston na hap plang samting na i go putim long banis bilong taun, bilong strongim banis. Na ol i bin i go pait long ol Babilon. Tasol mi kros moa yet na mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong ol Jerusalem na mi no laik helpim ol. Olsem na ol birua bai i kilim ol i dai na bodi bilong ol man i dai pinis bai i pulap long ol haus bilong taun. “Tasol bihain bai mi helpim dispela taun na bai taun wantaim ol manmeri bilong en i kamap gutpela gen. Na bai mi givim gutpela taim tru long ol na bai ol i sindaun gut na bai ol birua i no inap pait long ol. Long dispela taim bai mi mekim ol lain bilong Juda na Israel i stap gut gen. Na bai mi mekim ol i kamap strongpela lain olsem bipo. Ol i bin bikhet long mi na mekim sin. Tasol bai mi rausim ol dispela sin bilong ol, na mekim ol i kamap klin gen long ai bilong mi. Na olgeta lain manmeri bilong graun bai i lukim olgeta gutpela samting mi mekim long Jerusalem, na dispela bai i mekim ol dispela lain i amamas na belgut long mi na givim biknem long mi. Bai ol dispela lain i lukim gutpela sindaun bilong Jerusalem na ol gutpela gutpela samting mi givim long ol Jerusalem, na bai ol i kirap nogut na guria moa yet.” Na bihain Bikpela i tok olsem, “Nau ol manmeri i save tok, ‘Dispela taun i bagarap pinis na i no gat man na abus i stap long en. Ol taun bilong Juda na ol rot bilong Jerusalem i stap nating, na i no gat man na abus i stap long en.’ Tasol mi Bikpela, mi tok, bihain ol manmeri bai i stap gen long ol dispela ples na bai ol i belgut na amamas na bai ol i wokim kaikai bilong amamas long ol manmeri i marit. Na bai ol manmeri i kisim ol ofa bilong tenkyu na bringim i kam long haus bilong mi, Bikpela. Na taim ol i bringim ol ofa, bai ol i singim song olsem, ‘Yumi mas tenkyu long Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i save mekim gut tru long yumi. Oltaim oltaim em i save laikim yumi tumas.’ Long dispela taim, mi Bikpela, bai mi mekim dispela graun i stap gut gen olsem bipo. “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Nau dispela graun na ol taun bilong en i bagarap i stap na i no gat man na abus i stap long en. Tasol bihain ol manmeri bai i stap gen long ol dispela ples. Na gutpela gras bai i kamap na ol wasman bilong sipsip bai i mekim wok bilong ol gen long olgeta hap bilong kantri. Ol bai i bringim ol sipsip i go malolo long ol ples i gat gutpela gras. Na bai ol i kaunim ol sipsip bilong ol. Bai ol i mekim dispela wok long ol taun bilong ples maunten na bilong ol liklik maunten na bilong distrik Negev long hap saut bilong Juda na ol bai i mekim tu long graun bilong lain Benjamin na long ol ples i stap klostu long Jerusalem na long olgeta taun bilong Juda. Em tok bilong mi, Bikpela.” Bikpela i tok olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na bai mi inapim dispela promis mi bin mekim long ol manmeri bilong Israel na Juda. Long dispela taim bai mi mekim wanpela gutpela man tru i kamap long lain bilong Devit, olsem nupela kru i kamap long han bilong diwai. Na dispela man bai i mekim gutpela na stretpela pasin tru long olgeta manmeri bilong dispela graun. Na long dispela taim ol Juda na Jerusalem bai i no gat hevi moa. Bai ol i sindaun gut tasol. Na bai ol i kolim nem bilong Jerusalem olsem, ‘Bikpela em i as bilong stretpela pasin bilong yumi.’ Mi Bikpela, mi tok olsem, oltaim ol lain bilong Israel bai i gat king i kamap long lain bilong Devit. Na tu oltaim ol lain bilong Livai bai i gat pris bilong mekim olkain ofa long mi, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na ol arapela ofa.” Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret, mi bin mekim kontrak wantaim san na nait, bilong tupela i ken kamap oltaim long taim mi makim bilong tupela. Na i no gat man inap senisim dispela kontrak bilong mi. Olsem tasol, i no gat man inap brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim wokman bilong mi, Devit, long ol king bai i kamap long lain bilong en oltaim. Na tu, i no gat man inap brukim kontrak mi bin mekim wantaim ol pris bilong lain Livai, ol dispela wokman bilong mi. Ol man i no inap tru long kaunim ol sta na ol wesan bilong nambis. Olsem tasol bai mi mekim ol lain bilong wokman bilong mi, Devit, na ol lain bilong ol wokman bilong mi, ol Livai, i kamap planti moa na ol man i no inap kaunim.” Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Ol manmeri i save tok, ‘Bipo Bikpela i makim lain Israel na lain Juda long i stap tupela lain bilong en stret. Tasol nau em i givim baksait pinis long ol.’ Ol manmeri i save mekim dispela kain tok, na ol i rabisim ol manmeri bilong mi na ol i ting lain manmeri bilong mi i lus pinis. Tasol mi Bikpela, mi tok stret. Mi bin wokim kontrak wantaim san na nait na mi bin putim olgeta lo bilong skai na graun, na tru tumas, mi no inap givim baksait long lain bilong Jekop na long lain bilong wokman bilong mi, Devit. Nogat. Bai mi mekim ol king i kamap long lain bilong Devit, bilong bosim ol lain bilong Abraham na Aisak na Jekop. Bai mi marimari long ol dispela lain na mekim ol i stap gut gen.” Bikpela i givim tok long Jeremaia long taim King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i bin kam pait long Jerusalem na long ol taun bilong Juda. Ami bilong Nebukatnesar i gat ol man bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain manmeri King Nebukatnesar i bosim. Orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, yu mas i go long King Sedekaia na tokim em olsem. Mi Bikpela, mi laik givim dispela taun long king bilong Babilon na em bai i kukim long paia. Sedekaia, bai yu no inap ranawe long em. Nogat. Bai ol i holimpas yu na kisim yu i go long em na bai yutupela i sanap na toktok wantaim. Na bai ol i bringim yu i go long Babilon. Tasol King Sedekaia bilong Juda, harim gut dispela arapela tok bilong mi, Bikpela. Mi gat tok long yu olsem. Ol bai i no inap kilim yu i dai. Nogat. Bai yu stap gut na yu dai. Na taim yu dai pinis, bai ol i kukim olkain paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel bilong givim biknem long yu, olsem bipo ol i bin mekim long ol tumbuna bilong yu i bin i stap king bilong Juda. Na bai ol i krai sori na tok, ‘O sori tru, bikman bilong mipela.’ Mi Bikpela, mi promis bai dispela samting i kamap olsem mi tok.” King Sedekaia i stap long Jerusalem na profet Jeremaia i go autim dispela olgeta tok long em. Long dispela taim ol ami bilong king bilong Babilon i wok long pait long Jerusalem na long taun Lakis na Aseka. Ol birua i kisim pinis olgeta arapela taun bilong kantri Juda i gat strongpela banis, na dispela tripela taun tasol i stap yet. Bikpela i givim tok long Jeremaia bihain long taim King Sedekaia wantaim ol manmeri bilong Jerusalem i bin mekim kontrak bilong lusim ol wokboi na wokmeri nating bilong ol i kamap fri. Ol i pasim tok olsem. Sapos wanpela Israel i stap wokboi o wokmeri nating bilong wantok, orait bos bilong en i mas lusim em i kamap fri. Ol Juda i no ken larim ol wantok i stap wokboi o wokmeri nating bilong ol. Planti hetman na planti arapela manmeri i orait long dispela kontrak, na olgeta i pasim tok long ol i no ken holim ol wokboi na wokmeri nating bilong ol. Ol i pasim tok pinis, orait ol i lusim ol wokboi na wokmeri i go fri. Tasol bihain ol i senisim tingting na kisim ol dispela man na meri, na mekim ol i kamap wokboi na wokmeri nating gen. Orait long dispela taim Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong Israel, mi bin mekim kontrak wantaim ol tumbuna bilong yupela. Mi kisim ol long Isip, dispela ples bilong wok kalabus, na mi bringim ol i kam, na bihain mi mekim dispela kontrak wantaim ol. Dispela kontrak i tok olsem, ‘Long olgeta namba 7 yia, yupela i mas lusim ol wantok i stap wokboi na wokmeri nating bilong yupela, na ol i ken i go fri. Sapos ol wantok i kamap wokboi na wokmeri nating bilong yupela, orait ol i ken mekim wok bilong yupela inap 6-pela yia tasol, na bihain yupela i mas lusim ol i go fri.’ Ol tumbuna bilong yupela i save long dispela tok, tasol ol i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. “Pastaim yupela tu i no bihainim dispela tok. Tasol i no longtaim na yupela i bin tanim bel na mekim stretpela pasin long ai bilong mi. Yupela wan wan i bin tokim ol wantok long ol i no moa ken i stap wokboi na wokmeri nating bilong yupela. Na tu yupela i bin sanap long haus bilong mi na mekim kontrak long ai bilong mi, bilong lusim ol dispela wantok i go fri. Tasol nau yupela i senisim tingting gen na ol dispela man na meri em yupela i bin larim ol i bihainim laik bilong ol na i go fri, yupela i bin kisim ol na mekim ol i kamap wokboi na wokmeri nating bilong yupela gen. Long dispela pasin yupela i daunim biknem bilong mi. “Long dispela as, mi Bikpela, mi tok olsem. Yupela i no bin bihainim tok bilong mi, na yupela i no bin tokim ol dispela brata na wantok long ol i ken lusim yupela na i go. Olsem na harim. Mi Bikpela, mi tokim yupela long mi bai lusim yupela yet i go. Yes, bai yupela i go na i dai. Ol birua bai i kilim yupela i dai, na yupela bai i kisim sik nogut na i dai, na yupela bai i sot long kaikai na i dai. Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long dispela samting mi bin mekim long yupela na bai ol i pret na kirap nogut tru. Taim yupela i bin mekim dispela kontrak long ai bilong mi, yupela i bin bihainim pasin bilong strongim kontrak, na yupela i bin kilim wanpela bulmakau na katim i kamap tupela hap. Na yupela i bin wokabaut namel long dispela tupela hap bilong bulmakau. Tasol bihain, planti manmeri bilong yupela i bin brukim dispela kontrak. Olsem na bai mi mekim ol i kamap wankain olsem dispela bulmakau yupela i bin kilim. Mi bai mekim olsem long olgeta manmeri i bin wokabaut namel long dispela tupela hap bilong bulmakau. Em ol hetman bilong Juda na Jerusalem na ol ofisa bilong haus bilong king na ol pris na olgeta arapela manmeri. Bai mi putim ol long han bilong ol birua, na bai ol birua i kilim ol i dai, na bai ol pisin na abus i kam kaikai bodi bilong ol. Na tu, bai mi putim King Sedekaia wantaim ol ofisa bilong en long han bilong ol dispela birua i laik kilim ol i dai, em ol lain ami bilong king bilong Babilon. Tru, ol Babilon i bin lusim yupela na i go, tasol mi Bikpela, bai mi tok na bai ol i kam bek na pait long Jerusalem na kisim dispela taun. Na bai ol i kukim taun long paia. Na bai mi bagarapim olgeta taun bilong Juda, na bai ol taun i stap nating na i no gat man i stap long ol.” Long taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, “Yu go lukim ol man bilong lain Rekap na toktok wantaim ol na bringim ol i kam long wanpela rum bilong haus bilong mi, Bikpela. Na yu givim wain long ol bilong ol i ken dring.” Bikpela i tok pinis, orait mi go lukim wanpela Rekap, nem bilong en Jasania. Em i pikinini man bilong Jeremia, na tumbuna pikinini bilong Habasinia. Na mi kisim em wantaim ol brata na ol pikinini man bilong en na olgeta arapela man bilong lain Rekap, na mi bringim ol i go long haus bilong Bikpela. Na mi bringim ol i go long rum bilong lain bilong Hanan, pikinini man bilong Ikdalia. Hanan em i wanpela man i save bihainim tok bilong God. Dispela rum i stap klostu long rum bilong ol ofisa bilong haus bilong Bikpela na i stap antap long rum bilong Masea, pikinini man bilong Salum. Masea em i wanpela namba wan ofisa bilong haus bilong Bikpela. Orait na mi kisim ol kap wain na givim long ol dispela lain bilong Rekap, na mi tokim ol olsem, “Goan, yupela dring.” Tasol ol i bekim tok olsem, “Sori, mipela i no inap dring wain. Long wanem, tumbuna bilong mipela, Jonadap, pikinini bilong Rekap, em i bin givim wanpela lo long mipela na i tambuim mipela wantaim ol lain bilong mipela long mipela i no ken dring wain. Na tu em i tok long mipela i no ken wokim ol haus na planim ol gaden na wokim ol gaden wain bilong mipela. Nogat. Oltaim mipela i mas i stap long haus sel tasol. Sapos mipela i bihainim ol dispela tok, bai mipela i no inap i dai kwik. Nogat. Bai mipela i stap longpela taim long dispela graun. Na oltaim mipela i save bihainim olgeta dispela tok, tumbuna bilong mipela, Jonadap, i bin givim mipela. Mipela wantaim ol meri pikinini, mipela i no save dring wain. Na mipela i no save wokim haus na mipela i no gat ol gaden wain na ol arapela gaden. Nogat. Mipela i stap long ol haus sel, na long dispela pasin mipela i bihainim olgeta tok Jonadap i bin givim mipela. Tasol taim Nebukatnesar, king bilong Babilon, i kam pait long dispela kantri, mipela i pret long ol dispela ami bilong ol Kaldia na ol Siria, na mipela i bin pasim tok long i kam i stap long Jerusalem. Olsem na nau mipela i stap yet long Jerusalem.” Ol i tok pinis, orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yu go tokim ol Juda na Jerusalem olsem. Mi Bikpela, mi laik skulim yupela long pasin bilong bihainim tok bilong mi. Bipo Jonadap, pikinini bilong Rekap, i bin tokim ol lain bilong en long ol i no ken dring wain. Na inap long nau ol Rekap i bin bihainim gut dispela tok bilong tumbuna bilong ol, na ol i no save dring wain. Tasol mi bin givim tok long yupela planti taim, na yupela i no save harim tok bilong mi. Planti taim mi bin salim ol wokman bilong mi, ol profet, i kam long yupela. Na ol i tok, yupela wan wan i mas tanim bel na lusim pasin nogut na stretim pasin bilong yupela. Na yupela i no ken bihainim ol giaman god na lotuim ol. Sapos yupela i bihainim ol dispela tok bilong mi, orait bai yupela i ken i stap gut long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na long yupela yet. Ol profet i bin autim dispela kain tok, tasol yupela i no harim tok bilong mi na yupela i no bihainim. Ol lain bilong Jonadap, pikinini bilong Rekap, i bin bihainim gut dispela tok bilong tumbuna bilong ol. Tasol yupela manmeri i no bin bihainim tok bilong mi. Olsem na mi Bikpela, mi God I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok olsem. Yupela manmeri bilong Juda na Jerusalem, harim. Bipo mi bin autim tok long yupela, tasol yupela i no bin putim yau long dispela tok. Mi bin singautim yupela, tasol yupela i no bin bekim singaut bilong mi. Olsem na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long yupela, olsem mi bin tok pinis long mekim.” Orait bihain, Jeremaia i tokim ol Rekap olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok, yupela i bin harim tok bilong tumbuna bilong yupela, Jonadap, na yupela i bihainim olgeta tok bilong en na yupela i mekim olgeta samting em i bin tokim yupela long mekim. Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, oltaim lain bilong Jonadap, pikinini bilong Rekap, bai i gat ol man i stap bilong mekim wok bilong mi.” Long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, “Kisim wanpela buk na raitim olgeta tok mi bin givim yu long ol samting bai i kamap long Israel na Juda na long ol arapela kantri. Yu mas raitim olgeta dispela tok, stat long namba wan taim mi bin givim tok long yu, long taim bilong King Josaia, na i kam inap nau. Sapos olgeta Juda i harim dispela tok long ol samting nogut mi laik mekim long ol, orait ating ol inap tanim bel na lusim pasin nogut bilong ol. Na bai mi ken rausim ol sin na asua bilong ol.” Orait na Jeremaia i singautim Baruk, pikinini man bilong Neria, i kam. Na Jeremaia i autim olgeta tok Bikpela i bin givim em, na Baruk i raitim dispela tok long wanpela buk. Na bihain Jeremaia i tokim Baruk olsem, “Mi yet mi no inap i go long haus bilong Bikpela. Olsem na mi laik bai yu kisim dispela buk mi bin tokim yu long raitim, na yu go long haus bilong Bikpela na ritim ol dispela tok bilong Bikpela long ol manmeri. Yu mas i go long wanpela bikpela de bilong tambu long kaikai, long wanem, ol manmeri bilong ol taun bilong Juda bai i stap long haus bilong Bikpela long dispela de, na ol tu i ken harim dispela tok. Bikpela i kros na belhat moa yet long ol dispela manmeri, na em i tok long mekim samting nogut long ol. Tasol ating ol manmeri inap lusim ol pasin nogut ol i save mekim, na beten long Bikpela, na em bai i harim beten bilong ol.” Orait long namba 9 mun bilong namba 5 yia bilong Jehoiakim i stap king bilong Juda, ol manmeri i makim wanpela de bilong ol i ken tambu long kaikai na lotu long Bikpela. Na olgeta manmeri bilong Jerusalem na bilong ol taun bilong Juda i kam bung long haus bilong Bikpela. Na long dispela de Baruk i mekim olgeta samting olsem Jeremaia i bin tokim em. Em i kisim buk i gat tok bilong Bikpela na em i go long haus bilong Bikpela. *** Na em i sanap insait long banis bilong haus bilong Bikpela na ritim olgeta tok bilong Jeremaia i stap long dispela buk, na olgeta manmeri i harim. Long taim Baruk i ritim dispela buk, em i sanap long dua bilong wanpela rum, em rum bilong Gemaria, pikinini bilong Safan. Bipo Safan i stap kuskus bilong king. Dispela rum i stap long ples bung antap, klostu long dispela dua bilong haus bilong Bikpela, ol i kolim Nupela Dua. Mikaia, pikinini man bilong Gemaria, na tumbuna pikinini bilong Safan, em i stap long haus bilong Bikpela na i harim Baruk i ritim tok bilong Bikpela long dispela buk. Orait na em i go daun long haus bilong king. Na em i go insait long rum bilong kuskus bilong king, em rum olgeta ofisa bilong king i kibung i stap long en wantaim kuskus Elisama. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Delaia, pikinini bilong Semaia, na Elnatan, pikinini bilong Akbor, na Gemaria, pikinini bilong Safan, na Sedekaia, pikinini bilong Hanania. Na olgeta arapela ofisa tu i stap. Na Mikaia i stori long ol long olgeta tok em i bin harim Baruk i ritim long ol manmeri. Ol ofisa i harim tok bilong Mikaia, orait ol i salim wanpela man i go kisim Baruk. Nem bilong dispela man em Jehudi, pikinini bilong Netania na tumbuna pikinini bilong Selemia. Na Selemia em i pikinini bilong Kusi. Orait Jehudi i go tokim Baruk olsem, “Kisim dispela buk yu bin ritim long ol manmeri na yu kam.” Orait na Baruk i kisim dispela buk na bringim i kam long ol ofisa. Em i kamap pinis, orait ol ofisa i tokim em, “Yu sindaun na ritim dispela buk na mipela i harim.” Olsem na Baruk i ritim buk long ol. Ol i harim olgeta tok bilong dispela buk na ol i pret na kirap nogut na ol i lukluk long ol yet. Na ol i tokim Baruk olsem, “Tru tumas, mipela i mas i go tokim king long ol dispela samting.” Na ol i askim Baruk olsem, “Yu tokim mipela. Olsem wanem na yu bin raitim ol dispela tok? Ating Jeremaia i toktok na yu raitim, a?” Na Baruk i tok, “Em i stret. Jeremaia i givim mi olgeta dispela toktok na mi kisim ing na mi raitim tok bilong en long dispela buk.” Orait na ol ofisa i tokim Baruk olsem, “Yu go na kisim Jeremaia na yutupela go hait, nogut ol bikman i harim dispela tok na ol i gat kros long yutupela. Yu no ken larim wanpela man i save long ples yutupela i hait long en.” Orait ol ofisa i kisim buk long han bilong Baruk na putim i stap long rum bilong Elisama, kuskus bilong king. Na ol i kirap i go lukim king long ples bung na ol i tokim em long ol dispela samting i bin kamap. King i harim dispela tok pinis, orait em i salim Jehudi i go kisim dispela buk. Jehudi i kisim buk long rum bilong Elisama na karim i kam long king. Na em i ritim long king wantaim ol ofisa i sanap klostu long king. Dispela ol samting i kamap long namba 9 mun, em taim bilong kol. Long dispela taim king i stap long haus em i save stap long en long taim bilong kol. Em i sindaun klostu long paia, bilong hatim skin bilong en. Jehudi i wok long ritim buk i stap, na taim em i ritim sampela hap tok pinis, orait king i kisim wanpela liklik naip na katim hap pepa i gat dispela tok Jehudi i ritim pinis, na tromoi i go long paia. King i mekim olsem i go i go inap em i kukim olgeta hap bilong buk. King wantaim ol ofisa bilong en i harim olgeta tok bilong dispela buk, tasol ol i no pret liklik na ol i no brukim klos bilong soim ol i sori long pasin bilong ol. Elnatan na Delaia na Gemaria i strong long king i no ken kukim buk, tasol king i no harim tok bilong ol. Na king i givim oda long pikinini bilong en, Jeramel, na long Seraia, pikinini bilong Asriel, na long Selemia, pikinini bilong Apdel, bilong ol i mas i go holimpas profet Jeremaia na kuskus Baruk. Tasol Bikpela i haitim tupela na ol i no lukim tupela. Bihain long king i kukim dispela buk Baruk i bin raitim, Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Kisim narapela buk na raitim wankain toktok olsem ol tok i stap long dispela buk King Jehoiakim i bin kukim. Na tu, yu mas raitim tok long king olsem. Mi Bikpela, mi tok, King Jehoiakim, yu bin kukim dispela buk na yu bin tok olsem, ‘Husat i tokim Jeremaia na em i raitim tok long king bilong Babilon bai i kam na bagarapim dispela kantri na kilim olgeta manmeri na abus?’ King Jehoiakim i bin mekim dispela kain tok, olsem na mi Bikpela, mi ting long em na mi tok, i no gat wanpela man bilong lain bilong en bai i kamap king na sindaun long sia king bilong Devit. Na taim Jehoiakim i dai, bai ol i tromoi bodi bilong en long graun na bai san i hatim na long nait ais bai i pundaun long en. Na mi bai mekim save long en na long ol pikinini bilong en na long ol ofisa bilong en, bilong bekim pasin nogut bilong ol. Na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long ol manmeri bilong Jerusalem na Juda, olsem mi bin tok pinis long mekim. Mi bin givim dispela tok long ol, tasol ol i no laik harim.” Orait Jeremaia i kisim nupela buk na i givim long kuskus Baruk. Na Jeremaia i autim olgeta tok i bin i stap long dispela buk King Jehoiakim i bin kukim. Na tu em i autim arapela tok i wankain tasol. Na Baruk i raitim olgeta dispela tok long dispela nupela buk. King Nebukatnesar bilong Babilon i bin makim Sedekaia, pikinini bilong Josaia, long kamap king bilong Juda, bilong senisim pikinini bilong Jehoiakim, em Jehoiakin, narapela nem bilong en Konia. Jeremaia i save autim tok Bikpela i givim em, tasol Sedekaia na ol ofisa bilong en na olgeta manmeri i no save putim yau gut long dispela tok. Wanpela taim King Sedekaia i salim Jehukal, pikinini bilong Selemia, na pris Sefanaia, pikinini bilong Masea, i go lukim profet Jeremaia na tokim em olsem, “King i laik bai yu prea long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long helpim yumi olgeta long i stap gut.” Long dispela taim ol i no bin kalabusim Jeremaia yet, na em i save go i kam long laik bilong em yet. Na tu, long dispela taim ol ami bilong Babilon i lusim Jerusalem pinis, long wanem, ol i bin harim tok olsem ol ami bilong king bilong Isip i bin lusim Isip na i bihainim rot i kam long Jerusalem. Orait Bikpela i givim tok long Jeremaia na Jeremaia i autim long Jehukal na Sefanaia. Tok bilong Bikpela i olsem, “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, king bilong Juda i bin salim yutupela i kam long mi bilong painimaut bai mi helpim yupela, o nogat. Orait yu mas tokim king olsem. Ol ami bilong king bilong Isip i bin lusim Isip na i kam bilong helpim yupela. Tasol ol i no inap i kamap long yupela. Nogat. Ol bai i tanim long rot na i go bek long as ples bilong ol. Na ol Babilon bai i kam bek na pait long Jerusalem na kisim dispela taun. Na bai ol i kukim taun long paia. Mi Bikpela, mi tok stret, nogut yupela i giamanim yupela yet na tok, ‘Ol Babilon i no inap i kam bek long Jerusalem.’ Dispela kain tok i no tru. Ol bai i kam bek. Maski sapos yupela i pait long ol Babilon na winim olgeta ami bilong ol, na yupela i kilim planti soldia bilong ol i dai, na ol arapela soldia i kisim bagarap long pait na i stap long ol haus sel bilong ol, orait ol dispela tarangu yet bai i kirap na i kam kukim dispela taun.” Ol ami bilong Babilon i bin harim tok long ol ami bilong king bilong Isip i wokabaut i kam. Olsem na ol Babilon i bin lusim Jerusalem na i go. Na long dispela taim Jeremaia i laik lusim Jerusalem na i go long graun bilong lain Benjamin bilong kisim wanpela hap graun long ol wanlain bilong en. Em i go kamap long dispela dua bilong banis bilong Jerusalem, ol i kolim Dua bilong Benjamin. Na wanpela ofisa bilong ol soldia i was long ol manmeri i go i kam long dispela dua. Nem bilong dispela ofisa, em Iriya, pikinini bilong Selemia na tumbuna pikinini bilong Hanania. Orait Iriya i holimpas Jeremaia na i tok, “Mi save, yu laik ranawe i go i stap wantaim ol Babilon.” Tasol Jeremaia i bekim tok olsem, “Yu giaman. Mi no i go long ol Babilon.” Tasol Iriya i no bilipim tok bilong en. Olsem na em i holimpas Jeremaia na bringim em i go long ol hetman. Ol hetman i harim tok bilong Iriya na ol i kros nogut tru long Jeremaia. Na ol i givim kanda long em na kalabusim em long haus bilong kuskus Jonatan, long wanem, ol i bin mekim haus bilong Jonatan i kamap olsem haus kalabus. Dispela haus i gat rum gat i stap aninit long graun, na ol i kalabusim Jeremaia long dispela rum na em i stap longpela taim. Na bihain, Sedekaia i tokim ol long bringim Jeremaia i kam lukim em long haus king. Tasol Sedekaia i no larim ol man i save long dispela samting em i mekim. Tupela tasol i stap na Sedekaia i askim Jeremaia olsem, “Bikpela i givim yu wanpela tok o nogat?” Na Jeremaia i tok, “Yes, Bikpela i givim mi wanpela tok. Dispela tok i olsem. Ol bai i putim yu long han bilong king bilong Babilon.” Na Jeremaia i askim Sedekaia olsem, “Mi mekim rong long yu o long ol ofisa bilong yu o long ol manmeri, na yupela i putim mi long kalabus? Ol profet bilong yu i bin autim tok profet olsem, ‘King bilong Babilon i no inap i kam pait long yu na long dispela kantri.’ Tasol nau ol dispela profet i stap we? Tasol plis, bikman, mi laik askim yu long wanpela samting. Mi laik yu marimari long mi na yu no ken salim mi i go bek long haus bilong kuskus Jonatan. Nogut mi stap long haus bilong en na mi dai.” Jeremaia i tok pinis, orait King Sedekaia i givim oda na ol i kalabusim Jeremaia long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king. Na tu king i tok, na long olgeta de ol i save kisim wanpela bret long haus bret na givim long Jeremaia. Tasol taim olgeta bret long taun i pinis, ol i no inap mekim moa. Na Jeremaia i kalabus i stap long hap bilong ol soldia. Jeremaia i save autim tok long ol manmeri olsem, “Bikpela i tok, ol manmeri i stap insait long dispela taun, bai ol i dai. Ol birua bai i kilim ol i dai o ol i sot long kaikai na i dai o sik nogut bai i bagarapim ol na ol i dai. Tasol sapos ol i laik i stap laip, ol i mas lusim taun na i go long ol ami bilong Babilon. Na ol i mas larim ol Babilon i holimpas ol na bai ol i no ken i dai. Na tu, Bikpela i tok olsem, ‘Mi bai larim ol ami bilong king bilong Babilon i kisim dispela taun.’” Na sampela ofisa bilong king i harim dispela tok bilong Jeremaia. Nem bilong ol i olsem, Sefatia, pikinini bilong Matan, na Gedalia, pikinini bilong Pasur, na Jehukal, pikinini bilong Selemia, na Pasur, pikinini bilong Malkia. *** *** Ol dispela ofisa i go tokim king olsem, “Jeremaia i mas i dai. Long wanem, tok bilong en i save daunim strong bilong ol soldia i stap yet long dispela taun na bilong ol manmeri tu. Dispela man i no laik helpim ol i stap gut. Nogat. Em i laik bai ol i bagarap.” Orait na King Sedekaia i bekim tok bilong ol olsem, “Em i stap long han bilong yupela. Mi no ken pasim yupela.” Orait na ol dispela ofisa i kisim Jeremaia i go long wanpela hul wara. Na ol i pasim baklain long han bilong en na slekim baklain na em i go daun long as bilong dispela hul. Tasol dispela hul i no gat wara i stap long en. Graun malumalum tasol i stap. Na taim Jeremaia i sanap long as bilong hul, lek bilong en i go insait long dispela graun. Dispela hul em i bilong Malkia, pikinini bilong king, na i stap long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king. Ebetmelek bilong kantri Sudan, em wanpela ofisa bilong haus bilong king, em i harim tok olsem ol i bin putim Jeremaia long dispela hul. Long dispela taim king i sindaun klostu long Dua bilong Benjamin na i harim kot bilong ol manmeri. Na Ebetmelek i lusim haus bilong king na i go long king na i tokim em olsem, “Plis bikman, ol dispela man i mekim pasin nogut tru long profet Jeremaia. Ol i tromoi em i go daun long wanpela hul. Na sapos em i stap long dispela hul, bai em i no gat kaikai na bai em i dai. Yu save, kaikai i sot tru long dispela taun.” King i harim dispela tok, na em i tokim Ebetmelek olsem, “Yu kisim 30 bilong ol dispela man i stap wantaim mi na yupela go pulim Jeremaia i kam antap long dispela hul. Nogut em i dai.” Orait na Ebetmelek i kisim ol dispela man i go long haus bilong king, na ol i go long wanpela rum i stap aninit long haus mani bilong king. Na ol i kisim ol olpela laplap na ol i go long dispela hul Jeremaia i stap long en. Na Ebetmelek i pasim ol dispela laplap long baklain na slekim i go daun long Jeremaia. Na em i tokim Jeremaia olsem, “Putim ol dispela laplap aninit long tupela han bilong yu, na bringim baklain i kam pas long tupela sait bilong yu. Na taim mipela i pulim yu i kam antap, baklain i no ken katim yu.” Na Jeremaia i mekim olsem Ebetmelek i tok. Orait na ol i pulim Jeremaia i kam antap. Tasol ol i larim Jeremaia i stap kalabus yet long dispela hap bilong ol soldia. Na bihain, Sedekaia i salim ol man i go kisim profet Jeremaia, na ol i bringim em i kam na em i bungim king long namba 3 dua bilong haus bilong Bikpela. Tupela tasol i stap na king i tokim Jeremaia olsem, “Mi laik askim yu long wanpela samting. Na yu mas bekim stret. Yu no ken haitim tok.” Na Jeremaia i bekim tok olsem, “Sapos mi autim tok long yu, tru tumas, bai yu kilim mi i dai. Na sapos mi givim gutpela tingting long yu, bai yu no inap harim tok bilong mi.” Tasol King Sedekaia i mekim wanpela strongpela promis long Jeremaia olsem, “Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim, em i as bilong laip bilong yumi man, mi no ken kilim yu i dai na mi no ken putim yu long han bilong ol dispela man i laik bagarapim yu.” Orait na Jeremaia i tokim Sedekaia olsem, “Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok, sapos yu lusim pait na yu larim ol ofisa bilong king bilong Babilon i kisim yu, orait bai ol i no kilim yu i dai na bai ol i no kukim dispela taun. Na yu wantaim ol famili bilong yu bai i stap gut. Tasol sapos yu no larim ol Babilon i kisim yu, bai mi larim ol i kisim dispela taun na bai ol i kukim long paia. Na bai yu yet i no inap ranawe long ol.” Na Sedekaia i tokim Jeremaia olsem, “Mi pret long sampela Juda i bin ranawe i go i stap wantaim ol Babilon. Nogut ol Babilon i putim mi long han bilong ol dispela Juda, na bai ol i mekim nogut long mi.” Tasol Jeremaia i tok, “Ol bai i no inap putim yu long han bilong ol Juda. Nogat. Yu mas bihainim olgeta tok Bikpela i givim yu long maus bilong mi, na bai yu ken i stap gut na bai ol i no ken kilim yu i dai. Tasol sapos yu no larim ol Babilon i kisim yu, bai ol samting nogut i kamap long yu. Bikpela i bin soim dispela long mi long wanpela samting olsem driman. Long dispela driman mi lukim ol Babilon i kisim ol meri i stap yet long haus bilong yu na bringim ol i go long ol ofisa bilong king bilong Babilon. Na mi harim ol dispela meri i tok olsem, ‘King Sedekaia, yu bin bilipim tok bilong ol pren bilong yu, tasol ol i bin giamanim yu na daunim yu. Nau taim nogut i painim yu na i olsem lek bilong yu i go daun insait long graun malumalum. Na ol dispela pren i lusim yu pinis.’ Mi lukim dispela driman, na mi save, tru tumas, ol Babilon bai i kisim ol meri pikinini bilong yu. Na bai yu tu yu no inap ranawe long ol. Nogat. King bilong Babilon bai i holimpas yu. Sapos yu sakim tok bilong Bikpela, bai ol Babilon i kukim dispela taun.” Orait na Sedekaia i bekim tok bilong Jeremaia olsem, “Maski long tokim narapela man long dispela toktok bilong mitupela. Sapos yu tokaut, bai yu dai. Ating ol ofisa bai i harim olsem, mitupela i bin toktok wantaim, na bai ol i kam askim yu olsem, ‘Yu bin mekim wanem tok long king? Na king i bin mekim wanem tok long yu? Yu mas tokim mipela. Yu no ken haitim dispela tok. Nogut mipela i kilim yu i dai.’ Sapos ol i mekim dispela kain tok, orait yu mas bekim tok long ol olsem, ‘Nogat. Mi toktok wantaim king na askim em long em i no ken salim mi i go kalabus gen long haus bilong Jonatan. Nogut mi go long dispela haus na mi dai.’” Na bihain, olgeta dispela ofisa i kam long Jeremaia na askim em. Na em i bekim tok long ol olsem king i bin tokim em. I no gat wanpela man i bin harim toktok bilong king wantaim Jeremaia. Olsem na ol ofisa i no gat rot moa, na ol i lusim Jeremaia na i go. Orait na Jeremaia i kalabus i stap long hap bilong ol soldia i go inap long taim ol birua i kisim Jerusalem. Long namba 10 mun bilong namba 9 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, King Nebukatnesar bilong Babilon i kisim olgeta ami bilong en na ol i kam banisim Jerusalem na i pait bilong kisim taun. Ol i pait i stap inap 6-pela mun, na long namba 11 yia bilong Sedekaia i stap king na long de namba 9 bilong namba 4 mun, ol i brukim wanpela hap bilong banis na i go insait long Jerusalem. Orait na bihain, olgeta ofisa bilong king bilong Babilon i go insait long taun. Na ol i go long dispela dua bilong banis, ol i kolim Namel Dua, na ol i sindaun bilong bosim taun. Nem bilong ol nambawan ofisa i olsem, Nergal Sareser na Samgar Nebo na Sarsekim na narapela Nergal Sareser. King Sedekaia wantaim olgeta soldia bilong en i lukim ol Babilon i kam, na ol i ranawe. Long nait ol i wokabaut i go long gaden bilong king na ol i lusim taun long dispela dua i stap long ples tupela banis i bung long en. Na ol i bihainim rot i go long ples daun bilong wara Jordan. Tasol ol ami bilong Babilon i ranim ol i go na ol i kamap long Sedekaia long ples stret klostu long taun Jeriko. Na ol i holimpas em na bringim em i go long King Nebukatnesar. Long dispela taim King Nebukatnesar i stap long taun Ripla, insait long graun bilong distrik Hamat. Na Nebukatnesar i lukim Sedekaia na i tok, Sedekaia i mas kisim pe nogut bilong rong bilong en. Ol Babilon i bin kisim tu ol pikinini man bilong Sedekaia na ol hetman bilong Juda, na ol i bringim ol i kam long Ripla. Na long dispela ples Nebukatnesar i tok na ol i kilim i dai ol pikinini man bilong Sedekaia long ai bilong Sedekaia. Na tu ol i kilim ol hetman bilong Juda. Na king i tok, na ol i kamautim tupela ai bilong Sedekaia na ol i pasim hanlek bilong en long sen, bilong ol i ken kisim em i go long Babilon. Na long Jerusalem ol soldia bilong Babilon i kukim haus king na ol haus bilong ol manmeri. Na ol i brukim ol banis bilong Jerusalem. Na Nebusaradan, em namba wan ofisa bilong ol soldia bilong Babilon i stap long Jerusalem, em i kisim olgeta manmeri i stap yet long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim ol Juda i bin lusim Jerusalem na i ranawe i go long em bipo, na em i bringim ol tu i go kalabus long Babilon. Na em i larim ol rabisman tasol i stap long graun bilong Juda. Ol dispela manmeri i no gat graun samting, na em i givim ol gaden wain na ol arapela gaden long ol. King Nebukatnesar i tingim Jeremaia na i salim tok i go long Jerusalem long Nebusaradan, namba wan ofisa bilong en. Tok bilong Nebukatnesar i olsem, “Yu go kisim Jeremaia na lukautim em gut. Yu no ken mekim nogut long em. Yu mas bihainim laik bilong en na mekim wanem samting em i askim yu long mekim.” Olsem na Nebusaradan wantaim tupela namba wan ofisa i aninit long en, em Nebusasban na Nergal Sareser, na ol arapela ofisa bilong Babilon, ol i salim ol man i go long hap bilong ol soldia na kisim Jeremaia. Na ol i putim Jeremaia long han bilong Gedalia, pikinini bilong Ahikam, na tumbuna pikinini bilong Safan. Na ol i tokim Gedalia long kisim Jeremaia i go long haus bilong en. Olsem na Jeremaia i stap long graun Juda wantaim ol manmeri. Long taim Jeremaia i stap kalabus yet long hap bilong ol soldia, Bikpela i givim tok long em olsem, “Yu go long Ebetmelek, dispela man bilong Sudan, na tokim em olsem, ‘Bikpela i Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. Bipo mi bin tok long bagarapim dispela taun, na nau bai mi inapim dispela tok bilong mi. Mi no ken mekim gut long dispela taun. Na bai yu yet yu lukim ol dispela samting mi laik mekim. Tasol mi Bikpela, mi tok, long taim mi mekim dispela samting, bai mi helpim yu, na ol bai i no inap putim yu long han bilong ol dispela man yu save pret long ol. Mi bai was gut long yu na ol bai i no inap kilim yu. Yu save bilip long mi, olsem na yu no ken i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Bikpela i givim tok long Jeremaia bihain long taim Nebusaradan i bin lusim Jeremaia i go fri. Ol Babilon i bin kisim Jeremaia wantaim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem na pasim ol long sen, bilong bringim ol i go kalabus long Babilon. Tasol taim ol i kamap long taun Rama, namba wan ofisa Nebusaradan i lukim Jeremaia i stap wantaim ol, na em i lusim em i go fri. Na long dispela taim Nebusaradan i tokim Jeremaia olsem, “God, Bikpela bilong yu, i bin tokaut long samting nogut bai i kamap long dispela kantri. Na nau Bikpela i mekim ol dispela samting i kamap olsem em i bin tok. Yupela Israel i bin sakim tok bilong Bikpela na mekim sin long ai bilong em. Long dispela as tasol na ol dispela samting i kamap long yupela. Orait harim. Nau mi rausim dispela sen ol i bin pasim long han bilong yu, na yu ken i stap fri. Na sapos yu laik i kam long Babilon wantaim mi, orait yu kam, na bai mi lukautim yu gut. Tasol sapos yu no laik, i orait, yu ken i stap. Na wanem hap bilong dispela kantri yu laik i go long en, yu ken i go tasol.” Jeremaia i harim dispela tok, tasol em i no lusim Nebusaradan. Olsem na Nebusaradan i tok moa long Jeremaia olsem, “Sapos nogat, orait yu go long Gedalia, em pikinini bilong Ahikam na tumbuna pikinini bilong Safan. King bilong Babilon i bin makim em bilong bosim ol taun bilong Juda. Em bai i stap hia wantaim ol manmeri, na yu ken i stap wantaim em. Na sapos yu no laik, orait yu ken i go long wanem hap yu laik i go long en.” Na Nebusaradan i givim Jeremaia wanpela presen na sampela kaikai na em i larim Jeremaia i go. Orait na Jeremaia i go long Gedalia long taun Mispa. Na Jeremaiai stap wantaim em namel long dispela lain manmeri i stap yet long graun bilong Juda. Sampela soldia bilong Juda wantaim ol ofisa bilong ol, ol i stap yet long sampela hap bilong kantri. Ol i harim tok olsem king bilong Babilon i bin makim Gedalia bilong i stap namba wan gavman bilong graun bilong Juda, na em i gat wok bilong bosim ol lain bilong ol dispela rabisman ol Babilon i no bin kisim i go kalabus long Babilon. Olsem na ol dispela ofisa i kisim ol soldia bilong ol na ol i go lukim Gedalia long Mispa. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Ismael, pikinini bilong Netania, na Johanan wantaim Jonatan, tupela pikinini bilong Karea, na Seraia, pikinini bilong Tanhumet, na ol pikinini man bilong Efai bilong ples Netofa, na Jesania bilong graun Maka. Gedalia i lukim ol na i tokim ol olsem, “Tru antap, yupela i no ken pret long i stap aninit long ol Babilon. Nogat. Yupela i mas i stap long dispela graun na i stap aninit long king bilong Babilon, na bai yupela i stap gut. Mi yet bai mi stap hia long Mispa. Na long taim ol Babilon i kam lukim yumi, bai mi stap olsem mausman bilong yumi Juda. Tasol yupela i ken i go bek long ol dispela taun yupela i bin kisim na yupela i ken kisim ol pikinini bilong ol diwai na wokim wain na wel samting na putim i stap bilong taim bihain.” Long dispela taim sampela Juda i stap long hap bilong Moap na Amon na Idom na long ol arapela kantri. Ol i harim tok olsem, king bilong Babilon i bin larim liklik lain manmeri i stap long graun bilong Juda, na king i bin makim Gedalia bilong bosim ol. Orait ol dispela Juda i lusim ol dispela kantri ol birua i bin rausim ol i go long en, na ol i kam bek long Juda. Na ol i go lukim Gedalia long Mispa. Na bihain, ol i kisim ol kain kain kaikai long ol gaden, na ol i gat planti wain na gutpela kaikai. Wanpela taim Johanan, pikinini bilong Karea, na ol arapela ofisa bilong ol soldia bilong Juda, ol i kam long Gedalia long Mispa. Na ol i tokim em olsem, “King Balis bilong kantri Amon i bin salim Ismael, pikinini bilong Netania, i kam bilong kilim yu i dai. Yu save long dispela, o nogat?” Tasol Gedalia i no bilipim tok bilong ol. Na taim Johanan wantaim Gedalia tasol i stap, Johanan i tokim Gedalia olsem, “Inap yu larim mi i go kilim Ismael, o nogat? I no gat man bai i save long dispela samting. Nogut yu larim em i kilim yu i dai, na ol dispela Juda nau i kam bung wantaim yu, bai ol i go nabaut, na dispela liklik lain bilong yumi bai i bagarap olgeta.” Tasol Gedalia i bekim tok long Johanan olsem, “Yu no ken mekim dispela pasin. Dispela tok yu mekim long Ismael em i no tru.” Ismael em i pikinini bilong Netania na tumbuna pikinini bilong Elisama, na em i wanpela man bilong lain famili bilong ol king bilong Juda. Em i bin i stap olsem wanpela namba wan ofisa bilong king. King bilong Babilon i bin makim Gedalia long kamap namba wan gavman bilong Juda, na long namba 7 mun bilong dispela yia, Ismael i kisim 10-pela man na ol i kam lukim Gedalia long Mispa. Na taim ol i sindaun na kaikai wantaim Gedalia, Ismael wantaim ol dispela 10-pela man i kirap na kisim bainat bilong ol na kilim Gedalia i dai. *** Na Ismael i kilim tu ol lain Juda i stap wantaim Gedalia long Mispa na em i kilim ol soldia bilong Babilon i stap long Mispa long dispela taim. Na long de bihain, taim ol man i no save yet long Gedalia i dai pinis, 80 man bilong taun Sekem na Silo na Samaria i wokabaut long rot na i kam klostu long Mispa. Ol i bringim sampela wit na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol i laik i go long haus bilong Bikpela long Jerusalem, bilong mekim ofa. Ol dispela man i bin rausim mausgras na brukim klos bilong ol na katim nabaut skin bilong ol, bilong soim sori bilong ol. Ismael i lukim ol i wokabaut i kam na em i lusim Mispa na i wokabaut i go long rot. Em i krai bilong mekim ol dispela man i ting em i sori wantaim ol, na em i go bungim ol. Na em i tokim ol olsem, “Gedalia i laik bai yupela i kam lukim em.” Orait ol i go insait long taun na Ismael wantaim ol lain bilong en i kilim dispela bikpela lain man na tromoi ol bodi bilong ol i go daun long wanpela bikpela hul bilong holim wara. Tasol 10-pela man bilong dispela bikpela lain i tokim Ismael olsem, “Yu no ken kilim mipela i dai. Mipela inap givim yu planti kaikai mipela i bin haitim i stap long ples kunai. Mipela i gat wit na rais bali na wel bilong oliv na hani i stap.” Ismael i harim tok bilong ol na em i no kilim ol dispela 10-pela man. Dispela hul bilong holim wara, bipo King Asa bilong Juda i bin wokim, bilong ol Mispa i no ken sot long wara, sapos King Basa bilong Israel i kam pait long ol na banisim taun. Orait lain bilong Ismael i kisim ol bodi bilong ol dispela man ol i bin kilim long taim ol i kilim Gedalia, na ol i pulimapim long dispela hul na hul i pulap. Na bihain, Ismael i kisim olgeta arapela manmeri i stap long Mispa na bringim ol i go wantaim em. Ol i lusim Mispa na ol i wokabaut long rot i go long kantri Amon. Ol dispela manmeri em ol lain Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ami bilong Babilon, i bin lusim i stap long Mispa na em i tokim Gedalia long lukautim ol. Na ol pikinini meri bilong king bilong Juda i stap wantaim ol. Johanan, pikinini bilong Karea, wantaim ol arapela ofisa bilong ami bilong Juda, i harim tok long olgeta pasin nogut Ismael i bin mekim. Olsem na ol i kisim ol lain soldia bilong ol na ol i bihainim Ismael bilong pait long em. Na ol i kamap long em klostu long bikpela raunwara i stap long taun Gibeon. Orait na ol dispela manmeri Ismael i bin kisim long Mispa na bringim i kam wantaim em, ol i lukim Johanan wantaim ol arapela ofisa na ol i amamas tru. Na ol i lusim Ismael na ran i go long Johanan. Na lain bilong Johanan i laik holimpas Ismael, tasol em i ranawe wantaim 8-pela man bilong en, na ol i go long kantri Amon. Na bihain, Johanan wantaim ol arapela ofisa i kisim ol dispela lain manmeri bilong Mispa ol i bin kisim bek long han bilong Ismael, na ol i lusim Gibeon na i go. Ol soldia na ol arapela man na ol meri pikinini na ol wokman bilong famili bilong king, ol i stap long dispela lain. Johanan i laik bringim ol i go long Isip, long wanem, ol i ting long Ismael i bin kilim i dai Gedalia, dispela man king bilong Babilon i bin makim bilong bosim graun bilong Juda. Na ol i pret na i ting, nogut ol Babilon i harim tok long ol samting i bin kamap na ol i kam bagarapim ol. Orait ol i wokabaut long rot i go long Isip. Na ol i kamap long ples Gerut Kimham klostu long taun Betlehem, na ol i stap long dispela ples. *** Na bihain, Johanan na Jesania, pikinini bilong Hosaia, na ol arapela ofisa bilong ami na olgeta manmeri, em ol bikman na ol man nating, ol i kirap i go long profet Jeremaia. Na ol i tokim em olsem, “Plis, inap yu beten long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long helpim mipela liklik lain manmeri. Bipo mipela i planti, tasol nau yu lukim mipela liklik lain tasol i stap. Mipela i laik bai God, Bikpela bilong yumi, i ken toksave long mipela long wanem rot mipela i mas bihainim na wanem samting mipela i mas mekim.” Na profet Jeremaia i tokim ol olsem, “Mi orait long tok bilong yupela. Na bai mi beten long God, Bikpela bilong yumi, olsem yupela i askim mi long mekim. Na wanem tok Bikpela i bekim long mi, mi bai autim long yupela. Mi no ken haitim wanpela tok long yupela.” Orait na ol manmeri i tokim Jeremaia olsem, “Tru antap, bai mipela i bihainim olgeta tok God, Bikpela bilong yumi, i givim mipela. Bikpela i save mekim pasin i tru na stretpela oltaim, na sapos mipela i no bihainim tok bilong em, orait em i ken kotim mipela. Maski dispela tok bilong Bikpela i mekim mipela i amamas o nogat, bai mipela i bihainim olgeta tok em i givim yu bilong bekim askim bilong mipela. Mipela bai i bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na bai mipela i ken i stap gut.” 10-pela de bihain long Jeremaia i stat long beten, Bikpela i givim tok long em. Na Jeremaia i singautim Johanan na olgeta arapela ofisa bilong ami na olgeta manmeri, em ol bikman na ol man nating, na ol i kam long em. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i bin askim mi long prea long God, Bikpela bilong yumi Israel. Orait Bikpela i tok olsem, ‘Sapos yupela i stap hia long graun Juda, orait mi, Bikpela, bai mi strongim yupela na mi no ken daunim yupela. Na bai mi planim yupela na mi no ken kamautim yupela, long wanem, dispela samting nogut mi bin mekim long yupela, em i mekim mi i bel hevi tru. Yupela i save pret long king bilong Babilon, tasol mi Bikpela, mi tok stret, yupela i no ken pret moa long em, long wanem, mi stap wantaim yupela. Na bai mi helpim yupela na kisim bek yupela long han bilong en. Mi bai marimari long yupela na bai mi mekim em tu i marimari long yupela. Na bai em i larim yupela i go bek long ples bilong yupela. “Tasol yupela i no ken sakim tok bilong mi God, Bikpela bilong yupela, na tok, ‘Mipela i no laik i stap long graun Juda. Nogat. Bai mipela i go long Isip. Mipela bai i stap long Isip tasol na bai ol birua i no inap pait long mipela. Na ol man i no inap winim biugel bilong singautim mipela i go long pait. Na bai mipela i no ken sot long kaikai moa.’ Sapos yupela i mekim dispela kain tok, orait mi Bikpela, mi gat tok long yupela liklik lain manmeri bilong Juda. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, sapos yupela i strong tumas long i go i stap long Isip, orait ol samting yupela i pret long en bai i kamap long yupela long Isip. Ol birua bai i kilim yupela i dai na yupela bai i sot long kaikai na i dai. Olgeta man i strong long i go i stap long Isip, ol bai i dai. Ol birua bai i kilim ol na ol bai i sot long kaikai na ol bai i kisim sik nogut, na ol bai i dai. Mi bai mekim dispela ol samting nogut i kamap long ol, na ol lain bilong ol bai i pinis olgeta, na i no gat wanpela i stap. “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok stret, bipo mi belhat moa yet long ol Jerusalem, na mi bagarapim ol nogut tru. Olsem tasol, sapos yupela i go long Isip, bai mi belhat moa yet long yupela na bagarapim yupela. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long yupela, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai ol i rabisim yupela na tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ Na bai yupela i no inap lukim gen dispela graun bilong yupela.” Jeremaia i autim tok bilong Bikpela pinis, orait em i tok olsem, “Yupela liklik lain bilong Juda, harim. Bikpela i tok pinis long yupela i no ken i go long Isip. Olsem na yupela i mas tingim gut dispela strongpela tok nau mi givim yupela. Yupela i bin kam askim mi long beten long God, Bikpela bilong yumi, na yupela i bin tokim mi olsem, ‘Jeremaia, beten long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long givim tok long mipela. Na wanem tok em i givim yu, orait yu mas tokim mipela na bai mipela i bihainim.’ Tasol nau yupela i laik mekim narapela pasin, na dispela pasin i kranki tru, na em bai i mekim yupela i bagarap. Nau tasol mi bin autim olgeta tok God, Bikpela bilong yumi, i bin tokim mi long givim yupela. Tasol yupela i no bihainim dispela tok. Orait na yupela i mas save gut olsem, long dispela hap yupela i laik i go i stap long en, bai ol birua i kilim yupela i dai, na bai yupela i sot long kaikai na i dai, na bai sik nogut i kamap long yupela na yupela i dai.” Jeremaia i autim olgeta dispela tok God, Bikpela, i bin tokim em long givim long ol manmeri. Tok bilong en i pinis, orait Asaria, pikinini bilong Hosaia, na Johanan, pikinini bilong Karea, wantaim ol arapela bikhetman, ol i tokim Jeremaia olsem, “Yu giaman. God, Bikpela bilong yumi, i no bin salim yu i kam bilong tokim mipela long mipela i no ken i go i stap long Isip. Nogat tru. Em Baruk, pikinini bilong Neria, tasol i bin kirapim tingting bilong yu bilong daunim mipela. Yu laik bai ol Babilon i kisim mipela na kilim mipela o bringim mipela i go kalabus long Babilon.” Ol i mekim dispela tok na Johanan na ol arapela ofisa na olgeta manmeri i sakim tok bilong Bikpela na ol i no i stap long graun Juda. Nogat. Johanan wantaim ol ofisa i kisim olgeta manmeri i stap long Juda, na ol i wokabaut i go. Ol i kisim ol dispela man na meri na pikinini, em bipo ol birua i bin rausim ol i go nabaut long ol arapela kantri, na ol i bin i kam bek gen long graun Juda. Na tu, ol i kisim ol pikinini meri bilong king bilong Juda wantaim ol arapela manmeri, em Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ol ami bilong Babilon, i bin makim Gedalia bilong bosim ol. Orait na Johanan na ol arapela ofisa i kisim dispela olgeta Juda wantaim profet Jeremaia na Baruk, pikinini bilong Neria, *** na ol i bringim olgeta i go long Isip. Na long dispela pasin ol i sakim tok bilong Bikpela. Orait na ol i go kamap long taun Tapanes, long kantri Isip. Ol i stap long Tapanes, na Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “King bilong Isip i gat wanpela haus long dispela taun. Na long taim ol sampela Juda i lukim yu, yu mas i go kisim ol ston na planim ol long simen i stap klostu long dua bilong haus bilong king. Na yu mas tokim ol dispela Juda olsem, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. Mi Bikpela, bai mi singautim wokman bilong mi, King Nebukatnesar bilong Babilon, na em bai i kam long dispela ples. Na mi bai putim sia king bilong en antap long ol dispela ston mi bin planim. Na em bai i sanapim haus sel bilong en na karamapim dispela hap graun ol ston i stap long en. Em bai i kam bagarapim kantri Isip. Mi bin makim sampela man bilong kisim sik nogut na i dai. Na long dispela taim bai ol i kisim sik nogut. Na mi bin makim sampela man bilong i go kalabus long narapela kantri. Na long dispela taim bai ol i go kalabus. Na mi bin makim sampela man bilong i go pait na i dai. Na long dispela taim bai ol i go pait na i dai. Na mi bai kukim ol haus lotu bilong ol Isip. Dispela ol haus lotu i gat ol piksa bilong ol god bilong Isip i stap long ol. Na Nebukatnesar bai i kukim sampela bilong ol dispela piksa na karim sampela i go long kantri bilong em yet. Na em bai i rausim olgeta samting bilong kantri Isip, olsem wasman bilong sipsip i save rausim olgeta laus long klos bilong em yet. Na em bai i winim tru ol Isip. Na bai em i lusim dispela kantri na i go. Taim em i stap long Isip, em bai i brukim ol longpela pos ston i stap long haus ol manmeri i save go long en na lotuim san olsem god bilong ol. Na em bai i kukim olgeta haus lotu bilong ol god bilong Isip.’” Bikpela i givim tok long Jeremaia, bilong em i ken autim long ol Juda i stap long Isip. Ol i stap long taun Mikdol na Tapanes na Memfis, na long hap saut bilong Isip. Jeremaia i tok olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok olsem. Yupela yet i bin lukim olgeta samting nogut mi, Bikpela, mi bin mekim long Jerusalem na long olgeta taun bilong Juda. Nau ol i bagarap i stap, na i no gat man i stap long ol. Mi bin bagarapim ol, long wanem, ol dispela Juda i bin mekim planti pasin nogut, na dispela i mekim mi i belhat long ol. Ol i bin lotuim ol arapela god na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol. Ol i no bin save long ol dispela god bipo. Na yupela Juda i stap hia, na ol tumbuna bilong yupela tu i no bin save long ol dispela god. Planti taim mi bin salim ol wokman bilong mi, em ol profet, i kam long yupela Juda. Na ol i bin autim tok bilong mi olsem, ‘Yupela i no ken mekim ol dispela stingpela pasin mi no laikim.’ Tasol ol dispela Juda i no putim yau long dispela tok, na ol i no bihainim. Ol i no lusim pasin nogut bilong ol na ol i no lusim pasin bilong mekim ol ofa long ol giaman god. Olsem na mi bin belhat moa yet long ol na mi mekim save long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, na mi bagarapim ol nogut tru. Na ol i bagarap i stap olsem yet. “Orait na mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong na meri na pikinini bilong yupela Juda bai i bagarap, na bai i no gat wanpela bilong yupela i stap. Nau yupela i kam i stap long Isip na yupela i wokim ol piksa bilong ol giaman god na mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol dispela kain god. Na dispela pasin bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru. Olsem na bai yupela i bagarap. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ Ol tumbuna bilong yupela na ol king na ol meri bilong ol king i bin mekim pasin nogut. Na yupela tu wantaim ol meri bilong yupela i bin mekim pasin nogut. Yupela olgeta i bin mekim dispela pasin long olgeta hap bilong graun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Ating yupela i lusim tingting pinis long dispela, a? Inap long nau, yupela i no bin sem long pasin nogut bilong yupela na yupela i no aninit long mi, na yupela i no bihainim ol lo na tok mi bin givim long yupela na long ol tumbuna bilong yupela. “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, mi tingting pinis long birua long yupela Juda na bagarapim yupela. Na bai i no gat wanpela bilong yupela i stap. Mi bai pinisim tru yupela liklik lain bilong Juda i bin strong long i kam i stap long Isip. Na taim yupela i stap long Isip bai yupela i dai. Ol birua bai i kilim yupela i dai na bai yupela i sot long kaikai na yupela i dai. Yupela olgeta bai i dai, ol bikman na ol man nating wantaim. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long yupela, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai ol i rabisim yupela na tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ Mi bai mekim save long yupela long wankain pasin olsem mi bin mekim long Jerusalem. Bai ol birua i kilim yupela i dai na bai yupela i sot long kaikai na i dai na bai yupela i kisim sik na i dai. Yupela liklik lain bilong Juda nau i stap long Isip, yupela i laikim tumas long i go bek long graun bilong Juda. Tasol i no gat wanpela bilong yupela inap abrusim dispela bagarap na i go bek long graun bilong yupela. Yupela olgeta bai i bagarap, na wan wan man tasol bai i ranawe na i go bek.” Bikpela lain Juda i kam bung i stap, na Jeremaia i autim dispela tok. Na olgeta Juda i stap long hap saut bilong Isip, ol tu i stap. Olgeta man i stap long dispela bung, ol i save olsem, ol meri bilong ol i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol arapela god. Orait na ol dispela man wantaim ol meri bilong ol i bekim tok bilong Jeremaia olsem, “Yu bin autim tok long mipela long nem bilong Bikpela. Tasol mipela i no inap harim dispela tok. Nogat. Mipela bai i mekim olgeta samting mipela i bin tok promis long mekim. Mipela bai i mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long dispela god meri, ol i save kolim Kwin Bilong Heven. Na bai mipela i kapsaitim ol ofa bilong wain long em. Bipo mipela yet na ol tumbuna na ol king na ol hetman bilong mipela i bin mekim ol dispela kain ofa long Kwin Bilong Heven. Mipela i bin mekim ol dispela ofa long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Long taim mipela i bin mekim olsem, mipela i gat planti kaikai na mipela i stap gut na i no gat wanpela samting nogut i kamap long mipela. Tasol stat long taim mipela i lusim pasin bilong mekim ol dispela kain ofa long Kwin Bilong Heven, na i kam inap nau, mipela i sot tru long olgeta samting na ol birua i bin kilim mipela i dai na mipela i sot long kaikai na i dai.” Na ol meri i skruim tok olsem, “Taim mipela i save mekim ol dispela ofa long Kwin Bilong Heven, na mipela i save wokim ol bisket i kamap olsem piksa bilong en, na mipela i kapsaitim ol ofa bilong wain long en, ating ol man bilong mipela i no orait long dispela pasin, a?” Jeremaia i harim pinis dispela tok na em i bekim tok bilong olgeta manmeri olsem, “Long taim yupela yet na ol tumbuna bilong yupela na ol king na ol hetman na olgeta manmeri bilong graun Juda i bin i stap long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, na yupela i bin mekim ol dispela ofa bilong smok i gat gutpela smel, ating Bikpela i no wari long dispela pasin bilong yupela, a? Nogat. Em i tingim gut. Yupela i bin wok long mekim ol dispela stingpela pasin nogut, na bihain Bikpela i les tru long pasin bilong yupela. Orait na em i mekim, na graun bilong yupela i bagarap na i stap graun nating na i no gat man i stap long en i kam inap nau. Olsem na taim ol manmeri bilong ol arapela kantri i laik tok nogut long ol birua bilong ol, ol i save tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem graun Juda i bagarap.’ Yupela i bin mekim ol dispela ofa bilong smok i gat gutpela smel na yupela i bin mekim sin long ai bilong Bikpela. Na yupela i bin sakim tok bilong en na yupela i no bin bihainim olkain lo bilong en. Olsem na dispela taim nogut i bin kamap long yupela na i stap yet.” Orait Jeremaia i autim sampela tok moa long olgeta Juda. Em i laik sutim tok long ol meri na em i tok olsem, “Yupela olgeta Juda i stap hia long Isip, putim yau gut long tok bilong Bikpela. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok yupela man wantaim ol meri bilong yupela i bin mekim samting bilong inapim promis bilong yupela. Yupela i bin tok promis olsem, ‘Mipela i bin promis long kukim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel na kapsaitim ol ofa bilong wain long Kwin Bilong Heven, na tru tumas bai mipela inapim ol dispela promis.’ Orait, goan, yupela mekim ol dispela samting yupela i bin promis long mekim. “Tasol yupela olgeta Juda i stap hia long Isip, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Mi tok tru antap long biknem bilong mi yet, i no gat wanpela bilong yupela Juda i stap long Isip bai inap mekim strongpela promis long nem bilong mi gen. Bai yupela i no inap tok moa olsem, ‘Tru antap long nem bilong God, Bikpela i stap oltaim.’ Mi Bikpela, mi tok stret, mi no laik mekim gut long yupela. Nogat. Mi was long yupela bilong bagarapim yupela. Bai mi salim ol birua i kam kilim i dai yupela Juda i stap long Isip. Na bai yupela i sot long kaikai na i dai. Na bai yupela i pinis olgeta. Wan wan man tasol bilong yupela bai i no bagarap long pait, na bai ol i lusim Isip na i go bek long graun Juda. Na long dispela taim yupela liklik lain bilong Juda i bin kam i stap long Isip, bai yupela i save gut long tok bilong husat tru i gat strong, tok bilong mi o tok bilong yupela. “Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi makim wanpela samting bilong soim yupela olsem, bai mi mekim save long yupela long taim yupela i stap long dispela ples. Taim yupela i lukim dispela samting, bai yupela i save, tok bilong mi i no inap popaia. Nogat. Bai mi mekim nogut long yupela olsem mi bin tok. Dispela samting mi Bikpela, mi laik mekim, em i olsem. Mi bai givim King Hofra bilong Isip long han bilong ol dispela birua i laik kilim em i dai, long wankain pasin olsem mi bin mekim long King Sedekaia bilong Juda. King Nebukatnesar bilong Babilon i bin birua long Sedekaia na i laik kilim em i dai, na mi givim em long han bilong Nebukatnesar.” Jeremaia i givim tok long Baruk, pikinini man bilong Neria, long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda. Jeremaia i wok long autim olgeta tok Bikpela i bin givim em, na Baruk i raitim long wanpela buk. Na long taim tupela i mekim dispela wok, Jeremaia i tokim Baruk olsem, “Baruk, harim. Yu bin tok olsem, ‘Sori tru, mi gat planti hevi na pen, na Bikpela i skruim hevi bilong mi i go moa yet. Mi wok long krai i stap na mi les tru. Hevi bilong mi i no save pinis. Em i stap olsem tasol.’ Tasol Baruk, harim. God, Bikpela bilong yumi Israel, i tokim mi long givim tok long yu olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok stret. Nau mi wok long brukim ol samting mi bin wokim. Na mi wok long kamautim ol samting mi bin planim. Ol dispela samting mi wok long brukim na kamautim, em olgeta hap bilong graun. *** *** Olsem na bilong wanem yu laik bai ol gutpela samting tasol i ken kamap long yu? Yu mas lusim dispela kain tingting, long wanem, mi Bikpela, mi wok long mekim nogut long olgeta manmeri bilong graun. Tasol bai mi helpim yu, na maski yu go long wanem hap, bai ol i no inap long kilim yu i dai.’” Bikpela i gat tok long ol kantri nabaut na em i givim dispela tok long profet Jeremaia. Wanpela tok i go long Isip. Dispela tok i go long ol ami bilong King Neko bilong Isip. Ol dispela ami i bin kamap long taun Karkemis, klostu long wara Yufretis. Na long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i kam pait long ol dispela Isip na winim ol. Dispela tok bilong Babilon i olsem, “Yupela Isip, yupela kisim ol hap plang bilong pait na redi long i go pait. Yupela redim ol hos. Na yupela soldia bilong sindaun long hos na pait, yupela sindaun long ol hos bilong yupela. Yupela putim ol hat kapa bilong yupela na sanap long lain na redi long pait. Redim ol spia bilong yupela na yupela wan wan i mas putim siot kapa bilong yupela. “Tasol nau olsem wanem? Mi Bikpela, mi lukim ol Isip i pret nogut tru na i ranawe i kam bek. Ol birua i winim tru ol strongpela soldia bilong ol, na ol Isip i lusim pait na i spit i kam bek. Ol i no tanim na lukluk i go long baksait. Long wanem, ol samting bilong pretim ol man, ol i stap nabaut long olgeta hap. Maski ol man i save ran kwik o ol i strongpela man bilong pait, ol i no inap ranawe long ol birua. Nogat. Ol i longlong nabaut na i pundaun klostu long wara Yufretis, long hap not.” Wanem ol dispela lain i kamap bikpela olsem wara Nail long kantri Isip na i kamap strong olsem bikpela wara i tait? Em ol lain bilong Isip tasol. Ol i kamap bikpela olsem wara Nail na i kamap strong olsem bikpela wara i tait. Kantri Isip i tok olsem, “Mi bai kamap bikpela na karamapim olgeta hap bilong graun. Na bai mi bagarapim ol taun wantaim ol manmeri i stap long ol. Yupela ol hos bilong mi, yupela ran i go. Yupela ol karis bilong mi, yupela spit moa yet. Yupela ol strongpela soldia bilong mi, yupela soldia bilong kantri Sudan na Libia, yupela ol man i save holim hap plang bilong pait, na yupela ol soldia bilong Lidia, yupela ol man bilong sut long banara, yupela olgeta i mas i go pait.” Isip i tok olsem, tasol dispela pait em i samting bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Long dispela taim em i bekim pe nogut long ol birua bilong en. Pait i kamap strong moa na ol man i dai nabaut. I olsem bainat i hangre nogut tru na i kaikai bodi bilong ol man na i dring blut bilong ol na bainat i pulap tru. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, i kilim ol dispela lain, na i olsem em yet i laik mekim ofa klostu long wara Yufretis, long hap not. Bikpela i tok olsem, “Kantri Isip, yu olsem wanpela yangpela meri i gat ol sua i kamap long skin bilong en. Yu ken i go long hap bilong Gileat na painim ol gutpela marasin bilong dispela ples. Tasol yu hatwok nating long kisim kain kain marasin. I no gat wanpela marasin inap mekim drai ol sua bilong yu. Ol soldia bilong yu i ranawe nabaut na ol i bamim ol yet na ol i pundaun wantaim. Yu lus long pait na yu sem moa yet na ol arapela kantri i harim tok long sem bilong yu. Krai bilong yu i inapim olgeta hap bilong graun.” Bikpela i givim wanpela tok long profet Jeremaia long taim King Nebukatnesar bilong Babilon i kam bilong pait long kantri Isip. Dispela tok i olsem, “Yupela i mas tokaut long taun Mikdol na long Memfis na long Tapanes na long ol arapela hap bilong Isip. Tokim ol olsem, ‘Yupela Isip i mas redi na sanap long pait. Long wanem, ol birua bai i kamap na ol bai i mekim save kilim yupela. Olsem wanem na Apis, dispela god yupela i bin wokim olsem wanpela bulmakau man, em i ranawe na i no sanap strong? As bilong dispela i olsem. Bikpela yet i tromoi em i go daun. Na Bikpela i mekim planti lain bilong yupela Isip i pundaun nabaut. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri i tok long ol yet olsem, “Goan, yumi lusim Isip na go bek long ol lain manmeri bilong yumi yet. Ol birua i wok long bagarapim dispela kantri, olsem na yumi go bek long as ples bilong yumi.” ’ Givim nupela nem long king bilong Isip olsem, Bikmaus Nating Na Hambak Nabaut Na Taim I Lus.” Tasol nem bilong king i stap king tru, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, na em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok stret, wanpela man bai i kam, na strong bilong dispela man i winim tru strong bilong ol arapela man, olsem maunten Tabor i winim ol arapela maunten, na olsem maunten Karmel i stap long nambis bilong solwara na i antap tru. Yupela ol Isip, yupela bai i go kalabus long narapela kantri, olsem na yupela i mas redim ol samting bilong yupela. Ol birua bai i bagarapim Memfis, na dispela taun bai i stap nating na i no gat man i stap long en.” Bikpela i tok olsem, “Isip i olsem wanpela naispela yangpela bulmakau meri. Tasol wanpela lang nogut i lusim hap not na i kam kaikaim em. Ol Isip i bin baim ol man bilong ol arapela lain bilong kamap soldia bilong ol. Ol Isip i lukautim ol gut na ol i stap gut tru, olsem ol patpela bulmakau. Tasol long taim ol birua i kamap, ol dispela man i lusim pait na ranawe, olsem ol arapela soldia bilong Isip tu i mekim. Ol i no sanap strong long pait, long wanem, taim nogut tru i kamap long ol na ol i bagarap. Long dispela taim ol i kisim pe nogut bilong pasin nogut ol i bin mekim. Bikpela lain birua i wokabaut i kam, na ol Isip i pret na ranawe na ol i no mekim bikpela nois. Ol i mekim liklik nois tasol olsem nois bilong snek i ranawe. Ol birua i olsem ol man i holim tamiok na i kam bilong katim ol diwai. Ol Isip i planti na i strong moa, olsem ol diwai bilong bikbus i pas tru na ol man i no inap i go insait. Tasol namba bilong ol birua i planti moa na i winim namba bilong ol bikpela lain grasopa. Olsem na mi Bikpela, mi tok, ol birua bai i pinisim tru ol Isip, olsem ol man i katim olgeta diwai long bikbus. Mi putim ol Isip long han bilong ol dispela lain man bilong hap not na ol Isip i sem nogut tru.” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem, “Harim. Mi bai mekim save long Emon, dispela giaman god bilong taun Tebes, na long king bilong Isip wantaim ol manmeri i save ting dispela king em inap long helpim ol long i stap gut. Mi bai mekim save long ol manmeri bilong kantri Isip wantaim ol god na king bilong en. King Nebukatnesar wantaim ol ofisa bilong en i laik kilim ol Isip i dai. Na mi bai givim ol Isip long han bilong ol dispela Babilon. “Tasol bihain bai ol manmeri i sindaun long Isip olsem bipo. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret na kirap nogut. Tru tumas, bai mi kisim bek yupela long dispela longwe ples yupela i stap kalabus long en. Na bai yupela i kam bek long graun bilong yupela yet na sindaun gut. Na i no gat wanpela lain bai i mekim yupela i pret. Yupela Israel, yupela lain bilong mi, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret, long wanem, mi Bikpela, mi stap wantaim yupela. Mi bai pinisim tru ol dispela lain pipel mi bin rausim yupela i go i stap wantaim ol. Tasol mi no ken pinisim yupela. Tru, mi mekim save long yupela, tasol mi bihainim stretpela pasin tasol na mi stretim yupela.” Bikpela i gat tok long kantri Filistia, na em i givim dispela tok long profet Jeremaia long taim king bilong Isip i no pait yet long Gasa, wanpela biktaun bilong ol Filistia. Bikpela i tok olsem, “Lukim. Ol wara long hap not i kamap bikpela. Na ol bai i ran strong na tait nogut tru. Dispela tait bai i karamapim graun wantaim olgeta samting i stap long en. Na em bai i karamapim ol taun wantaim ol manmeri bilong ol taun. Olgeta manmeri bilong dispela kantri bai i pret na singaut strong na krai nogut tru. Ol bai i harim lek bilong ol hos i pairap long graun long taim ol hos i ran i kam. Na bai ol i harim nois bilong ol karis i spit i kam na wil bilong ol i pairap strong. Olsem na ol manmeri bai i pret moa yet na ranawe. Na ol papa bai i no inap tingting long ol pikinini bilong ol na wetim ol. “Taim bilong olgeta Filistia i bagarap, em i kamap pinis. Mi bai pasim rot bilong ol, na bai ol i no inap helpim moa ol Tair na Saidon. Bipo tru ol tumbuna bilong ol Filistia i bin lusim ailan Krit na i kam i stap long bikples. Tasol nau mi Bikpela, mi laik bagarapim ol dispela liklik lain Filistia i stap yet. Ol Gasa i bel hevi nogut tru na ol i rausim gras bilong het bilong ol. Na taun Askelon i bagarap olgeta. Yupela liklik lain i stap yet long dispela ples daun, wanem taim bai sori bilong yupela i pinis na yupela i lusim pasin bilong katim nabaut skin bilong yupela? Yupela i save singaut olsem, ‘Bainat bilong Bikpela, wanem taim bai yu pinisim dispela wok bilong bagarapim mipela? Bainat, yu mas i go bek insait long paus bilong yu. Yu mas lusim dispela wok na malolo.’ Tasol mi, Bikpela, mi givim dispela wok long bainat bilong mi. Olsem na bainat i no inap lusim wok. Mi salim dispela bainat i go pait long ol Askelon na long ol arapela manmeri bilong nambis.” Bikpela i gat tok long kantri Moap. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. “Sori tumas, ol birua bai i bagarapim tru taun Nebo. Ol birua bai i winim Kiriataim, dispela taun i gat strongpela banis, na bagarapim. Na olgeta manmeri bilong dispela taun bai i sem nogut tru. Biknem bilong Moap i pundaun pinis. Ol birua i kamap long taun Hesbon na ol i paitim toktok long pasin bilong bagarapim Moap. Ol i tok olsem, ‘Goan, yumi go pinisim tru dispela lain manmeri, na bai kantri Moap i no moa i stap.’ “Yupela olgeta manmeri bilong taun Matmen, ol birua bai i bagarapim yupela, na yupela olgeta bai i go long matmat. Harim bikpela krai i kamap long taun Horonaim. Ol i singaut olsem, ‘Olgeta samting i bagarap nogut tru.’ Moap bai i bagarap, na krai bilong ol pikinini bilong ol bai i kamap bikpela moa. Ol Moap bai i ranawe i go. Ol bai i wok long krai moa yet na bihainim rot i go antap long taun Luhit na i go daun long taun Horonaim. Na krai bilong ol i kamap bikpela moa. Ol i tok olsem, ‘Ranawe kwik. Nogut yupela i bagarap. Yupela go hait i stap long ples wesan nating.’ “Moap, yu save tingting strong long ol samting yu bin wokim na long ol mani samting bilong yu, na yu ting ol dispela samting bai i helpim yu long stap gut. Tasol dispela tingting bilong yu i no gutpela. Olsem na bai ol birua i winim yu long pait. Na bai ol i kisim Kemos, dispela god bilong yu, na karim i go kalabus long narapela kantri, wantaim ol pris bilong en na ol hetman bilong Moap. Ol birua bai i kam bagarapim olgeta taun na i no gat wanpela taun bai i stap gut. Ol bai i bagarapim ples daun na stretpela ples antap, olsem mi Bikpela, mi bin tok. “I gutpela sapos Moap i gat wing olsem pisin na em inap flai i go na abrusim dispela bagarap. Olgeta taun bilong en bai i bagarap na i stap nating. Na i no gat man bai i stap long dispela ol taun.” Bikpela i ken bagarapim ol man i les long mekim wok Bikpela i givim ol. Na sapos em i tokim man long kilim ol arapela man long bainat, na man i no mekim, orait Bikpela i ken bagarapim em. Bikpela i tok olsem, “Taim Moap i nupela kantri yet na i kam inap nau, i no gat wanpela taim ol birua i bin kam bagarapim em na kisim ol manmeri i go kalabus long narapela kantri. Moap i olsem gutpela wain ol man i bin wokim na larim i stap. Ol i no bin kapsaitim long ol botol. Olsem na swit bilong en i stap olsem yet na smel bilong en i gutpela. Tasol mi Bikpela, mi tok stret, mi makim pinis wanpela taim, na long dispela taim bai mi salim ol man i kam bagarapim Moap, olsem ol man i kam kapsaitim dispela wain long graun na brukim nabaut ol sospen bilong putim wain. Na long dispela taim ol Moap bai i sem tru long god Kemos, olsem ol Israel i bin sem long god Betel, long taim ol i bin ting dispela god inap helpim ol. Yupela Moap, bilong wanem yupela i save tok, yupela i strongpela soldia na yupela i save tumas long pait?” Dispela King, nem bilong em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Ol birua bai i kam bagarapim Moap na kisim ol taun bilong en. Ol bai mekim save kilim i dai ol gutpela yangpela man bilong Moap. Taim bilong Moap i bagarap em i klostu pinis. Dispela bagarap bai i kamap kwiktaim tru. Yupela olgeta lain i stap klostu long Moap, na yupela olgeta lain i save long biknem bilong en, yupela i mas sori long em na tok olsem, ‘Sori tru, strong na biknem bilong dispela kantri i pundaun pinis.’ “Yupela manmeri bilong taun Dibon, yupela i mas lusim tingting long biknem bilong yupela na sindaun long graun olsem ol man nating. Long wanem, man i gat wok long bagarapim Moap, em bai i kamap long yupela na bagarapim ol strongpela banis bilong yupela. Yupela ol manmeri bilong taun Aroer, yupela go sanap arere long rot na lukim ol manmeri i ranawe i kam. Na yupela askim ol, ‘Wanem samting i kamap na yupela i ranawe?’ Na ol bai i bekim tok olsem, ‘Kantri Moap i bagarap pinis na nau em i sem nogut tru. Olsem na yupela i mas sori tru na krai strong moa. Yupela go klostu long wara Arnon na tokim ol manmeri olsem, Moap i bagarap pinis.’ “Ol taun i stap long stretpela ples antap, ol i kisim pe nogut bilong ol. Ol dispela taun i olsem, Holon na Jasa na Mefat na Dibon na Nebo na Bet Diplataim na Kiriataim na Betgamul na Betmeon na Keriot na Bosra. Na tu ol arapela taun bilong Moap i kisim pe nogut, maski ol i stap klostu o ol i stap longwe. Ol birua i daunim strong bilong Moap, na Moap i no inap mekim wanpela samting moa bilong helpim em yet. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Moap i bikhet long mi, olsem na mi laik bai ol birua i daunim em na mekim em i kamap olsem man i spak pinis. Em i ken slip long traut bilong em yet na tantanim nabaut, na ol man i ken lap nogut long em. Moap, bipo yu bin tok bilas na lap nogut long Israel. Olsem wanem? Yu ting Israel i stap long wanpela lain stilman na yu tok bilas long en na yu daunim nem bilong en, a? Yupela Moap, yupela go hait namel long ol ples ston. Yupela i mas mekim olsem ol dispela pisin i save wokim haus bilong ol antap long ol ples nogut. “Yumi olgeta i harim pinis tok long bikhetpasin bilong Moap. Olaman, Moap i save bikhet tumas. Em i save litimapim nem bilong em yet na hambak nabaut. Na em i save ting em i nambawan tru. Mi Bikpela, mi save pinis long bikhetpasin bilong en. Tasol em i save mauswara nating, na olgeta samting em i mekim bai i lus olgeta. Olsem na mi krai sori long olgeta Moap. Mi sori tru long ol manmeri bilong Kirheres. Taim taun Jaser i bagarap, mi bin krai. Tasol taun Sipma, yu bai bagarap na bai mi krai moa yet long yu. Sipma, ol gaden wain bilong yu i planti moa na i go inap long nambis bilong raunwara Detsi na long raunwara Jaser. Ol birua bai i kam bagarapim ol gutpela pikinini bilong diwai wain na bilong ol arapela diwai bilong yu. Graun bilong Moap i save kamapim planti gutpela kaikai, na ol man i save kisim na amamas tru. Tasol dispela pasin bilong amamas na lap bai i pinis. Mi bai mekim, na bai ol i no inap wokim wain moa long ol tang bilong krungutim wain. Ol bai i no inap singaut na amamas na krungutim ol pikinini wain. Tru, bai ol i singaut, tasol bai ol i no singaut bilong amamas. “Ol Moap bai i krai nogut, stat long taun Hesbon na i go inap long taun Eleale na long taun Jahas long hap not, na stat long taun Soar na i go inap long taun Horonaim na long taun Eklat Selisia long hap saut. Long wanem, kantri bai i bagarap. Na wara Nimrim bai i drai olgeta. Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi pinisim tru olgeta Moap i save go long ol ples bilong lotu antap long ol maunten na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel na ol arapela ofa long ol god bilong ol. Olsem na mi bel sori tru long Moap na long ol manmeri bilong taun Kirheres. Mi sori olsem man i gat bikpela sori na i winim mambu. Olgeta gutpela samting ol Moap i bin kisim bai i lus olgeta. Ol bai i sori tru na rausim gras bilong het na mausgras bilong ol. Na ol bai i katim nabaut han bilong ol na pasim klos bilong sori. Mi Bikpela, bai mi bagarapim kantri Moap, olsem man i brukim ol sospen graun i no gat wok bilong ol. Olsem na long olgeta hap bilong Moap bai i gat bikpela krai i kamap. Maski ol i stap antap long haus bilong ol o long ples bung, olgeta bai i krai moa yet. Tru tumas, Moap bai i bruk olgeta, na ol manmeri bai i krai nogut tru. Moap bai i kamap olsem man i sem nogut tru na i haitim pes bilong en. Ol lain i stap klostu long Moap bai i lukim dispela samting i kamap long Moap, na bai ol i pret nogut tru na tok bilas long Moap.” Bikpela i tok olsem, “Harim. Ol birua i spit i kam bilong bagarapim Moap, olsem tarangau i laik kisim abus, na i hetwin i kam daun na i opim wing bilong en. Ol birua bai i kisim ol taun na ol strongpela ples bilong pait, na long dispela taim ol soldia bilong Moap bai i pret na wari, olsem ol meri long taim ol i pilim pen bilong karim pikinini. Moap i bikhet long mi, Bikpela, olsem na Moap bai i bagarap olgeta, na ol lain Moap bai i no moa i stap. Mi Bikpela, mi tok stret, ol samting bilong pretim man na ol bikpela hul na ol umben bai i stap, bilong bagarapim yupela ol manmeri bilong Moap. Na sapos wanpela man i surik long samting bilong pretim man na i ranawe, orait bai em i pundaun long bikpela hul. Na sapos em inap lusim hul na i kam antap, orait bai umben i holimpas em. Mi Bikpela, mi makim pinis dispela taim bilong bagarapim yupela Moap, olsem na bai mi bagarapim yupela. “Ol manmeri bilong Moap i ranawe long ol birua na i laik i go hait long taun Hesbon. Tasol nogat. Ol i lukim Hesbon i paia i stap, olsem bipo em i bin paia long taim bilong King Sihon. Olsem na ol i no inap i go insait long taun. Na ol i no gat strong bilong mekim wanpela samting moa. Dispela paia i kukim olgeta samting bilong dispela kantri, maski ol i stap klostu long mak bilong kantri o ol i stap antap long ples maunten bilong ol dispela man bilong pait. “Yupela Moap, sori tumas long yupela. Yupela manmeri bilong god Kemos, yupela i lus pinis. Ol birua bai i holimpas yupela na kisim yupela i go kalabus long narapela kantri. “Tasol long taim bilong las de bai mi mekim sindaun bilong Moap i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Olgeta tok Bikpela i bin mekim bilong kotim Moap, em i pinis nau. Bikpela i gat tok long ol Amon. Em i tok olsem, “Olsem wanem? Ating ol Israel i no gat ol pikinini man, bilong kisim graun samting bilong ol papa bilong ol, a? Sapos ol i gat, orait bilong wanem ol Amon, em ol dispela lain bilong god Molek, i bin kisim graun bilong lain Gat? Na bilong wanem ol Amon i go i stap long ol taun bilong lain Gat? Mi Bikpela, mi tok, tru tumas mi makim pinis wanpela taim, na long dispela taim bai mi salim ol birua i kam pait long taun Raba, dispela biktaun bilong kantri Amon. Ol bai i bagarapim dispela taun na em bai i kamap olsem hip pipia nating. Na ol birua bai i kukim ol ples i stap klostu long biktaun. Na bihain, ol Israel bai i kisim bek dispela graun ol Amon i bin kisim. Em tok bilong mi, Bikpela. “Yupela ol manmeri bilong taun Hesbon, yupela i mas krai strong, long wanem, taun Ai i bagarap pinis. Yupela ol manmeri bilong taun Raba, yupela i mas krai tu. Yupela i mas pasim klos bilong sori, na singsing sori. Na yupela i mas ran i go hait long ol gaden bilong yupela. Long wanem, ol birua bai i kisim Molek, dispela god bilong yupela, na karim i go kalabus long narapela kantri, wantaim ol pris bilong en na ol hetman bilong yupela Amon. “Amon, yu save, ol ples daun bilong yu i nambawan tru na oltaim yu save toktok na amamas long ol planti gutpela kaikai i save kamap long ol dispela ples. Yu meri bilong bikhet, bilong wanem yu save mekim dispela kain tok? Yu save ting long ol mani samting bilong yu na yu save tok, ‘Husat inap i kam pait long mi?’ Tasol harim. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi kirapim olgeta lain i stap klostu long yu na bai ol i kam na mekim yu i pret nogut tru. Na bai ol i rausim yupela Amon na bai yupela i ranawe nabaut long olgeta hap. Na bai i no gat man bilong bungim yupela gen. “Tasol bihain bai mi mekim sindaun bilong yupela i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i gat tok long kantri Idom. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Olsem wanem? Ating ol manmeri bilong distrik Teman i no moa i gat gutpela tingting na save, a? Ating ol saveman i lusim pinis pasin bilong mekim gutpela tok, a? Gutpela tingting na save bilong ol i lus pinis, a? Yupela manmeri bilong taun Dedan, yupela i mas lusim taun na ranawe i go hait gut. Mi Bikpela, mi bai mekim taim nogut tru i kamap long yupela Idom, yupela lain bilong Iso, na bai yupela i bagarap. Long dispela taim bai mi bekim pe nogut long yupela bilong ol pasin nogut yupela i bin mekim. “Taim ol man i kam kisim ol pikinini bilong wain i mau, ol i no save kisim olgeta. Nogat. Ol i save abrusim sampela. Taim ol stilman i kam long nait, ol i save kisim tasol ol samting ol i laikim. Tasol taim mi mekim save long yupela ol lain tumbuna bilong Iso, mi bai bagarapim olgeta samting bilong yupela. Mi bai bagarapim olgeta ples hait bilong yupela na bai yupela i no inap hait moa. Yupela Idom yet na ol lain i stap wantaim yupela na ol arapela lain i stap klostu long yupela, yupela olgeta bai i bagarap. Na ol lain bilong Idom bai i pinis olgeta. Tasol yupela Idom i no ken wari long ol pikinini bilong yupela. Taim yupela papa i dai, bai mi yet mi lukautim ol pikinini bilong yupela. Na ol meri bilong yupela i ken putim ol yet long han bilong mi.” Bikpela i tok olsem, “Mi bai mekim save long ol planti lain manmeri. Maski ol i no gat bikpela asua, bai mi mekim save long ol. Na Idom, yu ting bai mi abrusim yu, a? Nogat tru. Mi no inap abrusim yu. Bai mi mekim save long yu tu. Mi Bikpela, mi tok tru antap long nem bilong mi yet olsem, bai mi bagarapim taun Bosra nogut tru, na bai em i kamap olsem ples nating. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long ol Bosra na bai ol dispela lain i pret na i kirap nogut tru. Na bai ol i tok bilas long ol Bosra. Na taim ol dispela lain i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Bosra i bagarap.’ Mi bai bagarapim olgeta taun bilong kantri Idom na bai ol i bagarap i stap oltaim.” Bikpela i tokim mi, Jeremaia, long em i bin salim wanpela man i go givim tok long ol lain manmeri olsem, “Yupela olgeta i mas bung na i go pait long Idom. Kirap na redi long pait.” Bikpela i tokim kantri Idom olsem, “Idom, harim. Mi bai mekim yu i kamap olsem samting nating namel long ol arapela lain manmeri. Na ol bai i rabisim yu. Yu save mekim ol arapela lain manmeri i pret nogut tru, na yu save ting yu namba wan tru. Tasol yu giamanim yu yet. Biktaun bilong yu i stap long ples ston antap long ol bikpela maunten. Tasol maski yu wokim taun bilong yu antap tru long ples ol tarangau i save wokim ol haus bilong ol, bai mi pulim yu i kam daun. Em tok bilong mi, Bikpela.” Bikpela i tok olsem, “Idom bai i bagarap na i kamap samting bilong pretim ol man. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim Idom na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. Bipo mi bin bagarapim taun Sodom na taun Gomora, na ol taun i stap klostu long ol, na ol dispela ples i stap nating. Na mi Bikpela, mi tok, wankain samting tasol bai i kamap long Idom na bai i no gat man i stap long en. Wantu tasol bai mi rausim ol Idom long graun bilong ol, olsem laion i save mekim long ol sipsip. Laion i save lusim bikbus bilong wara Jordan na i go ranim ol sipsip long ples ol i wok long kaikai gutpela gras long en. Na mi bai makim wanpela man bilong bosim dispela graun. “Long taim mi mekim olsem, wanem man inap tok pait wantaim mi? Na husat i gat wankain strong olsem mi? Na wanem hetman inap birua long mi? Olsem na putim yau gut long ol dispela samting mi tingting pinis long mekim long ol manmeri bilong distrik Teman na bilong ol arapela hap bilong kantri Idom. Bai mi rausim olgeta manmeri na ol pikinini tu, olsem laion i kilim olgeta sipsip na pulim ol bodi bilong ol i go. Na graun Idom yet bai i kirap nogut long dispela samting mi laik mekim. Taim kantri Idom i pundaun, bikpela nois bai i kamap na mekim graun i guria. Na krai bilong ol Idom bai i kamap bikpela moa i go inap long solwara Retsi. Ol birua i spit i kam bilong bagarapim taun Bosra, olsem tarangau i flai i go antap na i hetwin i kam daun na i opim wing bilong en na i kisim abus. Na long dispela taim ol soldia bilong Idom bai i pret na wari, olsem ol meri long taim ol i pilim pen bilong karim pikinini.” Bikpela i gat tok long kantri Damaskus. Em i tok olsem, “Ol manmeri bilong taun Hamat na Arpat i harim tok long ol samting nogut i laik kamap long ol, na ol i kirap nogut tru. Ol i pret na i no sindaun gut. Ol i olsem biksi i no save stap isi. Ol manmeri bilong taun Damaskus i no gat strong moa. Ol i olsem wanpela meri i laik ranawe, tasol em i pret nogut tru na em i no inap. Ol i gat bikpela pen na hevi, olsem meri i pilim pen bilong karim pikinini. Dispela taun i gat biknem na mi save amamas long en. Tasol ol birua i kamap long en, na bilong wanem ol manmeri i no lusim taun na ranawe? Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, long dispela taim bai ol birua i kilim i dai ol yangpela man bilong taun Damaskus, na bai ol i pundaun nabaut long ol ples bung. Na bai ol birua i kilim i dai olgeta soldia bilong Damaskus. Mi bai mekim paia i kamap long banis i raunim taun Damaskus na dispela paia bai i kukim tu ol strongpela haus bilong King Benhadat.” Bikpela i gat tok long lain Kedar na long distrik bilong lain Hasor. King Nebukatnesar bilong Babilon i bin pait na winim ol dispela lain. Pastaim Bikpela i tok long ol birua bilong ol Kedar olsem, “Yupela kirap na go pait long ol Kedar. Pinisim tru ol dispela manmeri bilong hap sankamap. Kisim ol haus sel na ol sipsip bilong ol na ol laplap bilong haus sel na ol arapela samting bilong ol, na karim i go. Na kisim tu ol kamel bilong ol. Na singaut long ol olsem, ‘Samting bilong mekim yupela i pret, em i stap long olgeta hap.’” Na Bikpela i tok long ol manmeri bilong taun Hasor olsem, “Yupela ranawe i go longwe tumas na hait gut, long wanem, King Nebukatnesar bilong Babilon i tingting pinis long ol samting em i laik mekim bilong bagarapim yupela.” Bikpela i tokim ol Babilon olsem, “Yupela kirap na go pait long ol dispela lain manmeri i sindaun gut na i no save wari long wanpela samting. Taun bilong ol i no gat banis. Na i no gat ol arapela lain manmeri i stap klostu long ol. Yupela i ken kisim ol kamel na ol lain bulmakau na sipsip bilong ol. Bai mi rausim ol dispela lain man i save sotim gras long poret bilong ol, na bai ol i go nabaut. Mi Bikpela, bai mi mekim yupela ol birua i kamap long olgeta hap na bai ol Hasor i painim taim nogut tru. Na Hasor bai i kamap ples bilong ol weldok, na em bai i bagarap i stap oltaim. Na bai dispela taun i stap nating na i no gat man i stap long en.” Bikpela i gat tok long kantri Elam na em i givim dispela tok long profet Jeremaia long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Banara em i bun bilong ol Elam, na ol i strong tumas long winim ol birua. Tasol mi bai brukim ol banara bilong ol. Bai mi kirapim ol birua long olgeta hap na bai ol i kam pait long ol Elam, olsem ol strongpela win i kam bagarapim ol. Na bai mi rausim ol Elam i go nabaut long olgeta hap, na olgeta kantri bai i gat sampela Elam i stap long ol. Mi bai mekim ol Elam i pret nogut tru long taim ol i lukim ol dispela birua i laik kilim ol i dai. Mi Bikpela, bai mi mekim samting nogut tru i kamap long ol Elam, bilong soim belhat bilong mi. Na bai mi mekim ol man i birua long ol na kilim ol, i go inap olgeta i dai pinis. Mi Bikpela, bai mi putim sia king bilong mi long Elam, na bai mi kilim king bilong Elam wantaim ol ofisa bilong en. “Tasol long taim bilong las de, bai mi mekim sindaun bilong Elam i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i gat tok long kantri Babilon, em kantri bilong ol Kaldia, na em i givim dispela tok long profet Jeremaia. Na Jeremaia i autim dispela tok olsem, “Go long olgeta lain manmeri na autim tok long ol. Apim plak i go antap, bilong ol man i ken lukim na i kam harim tok. Maski haitim tok. Tokim ol olsem, “Ol birua i kisim pinis kantri Babilon. Bel, dispela god bilong ol Babilon, em i sem nogut. Na god Marduk i kirap nogut tru. Olgeta rabis god bilong ol Babilon i sem nogut na i kirap nogut tru.’” Babilon bai i bagarap, long wanem, wanpela lain man bai i lusim hap not na i kam pait long ol Babilon. Bai ol dispela birua i bagarapim kantri Babilon olgeta, na bai em i kamap ples nating, na i no gat man i stap long en. Olgeta man na abus bai i lusim Babilon na ranawe. Bikpela i tok olsem, “Long taim ol dispela samting i kamap, ol manmeri bilong Israel na bilong Juda bai i bung na krai na wokabaut i kam long mi God, Bikpela bilong ol. Ol i laik i go long maunten Saion na bai ol i askim long rot i go long dispela hap. Na ol bai i tok olsem, ‘Goan, yumi go na mekim kontrak wantaim Bikpela, bilong yumi stap lain manmeri bilong en. Na bai dispela kontrak i stap oltaim, na i no gat man i ken lusim tingting long en.’ “Ol manmeri bilong mi i bin i stap olsem lain sipsip i lus. Ol wasman bilong ol i bin mekim ol i lusim gutpela rot na raun nabaut long ples maunten. Ol i raun nabaut long ol maunten na ol i lusim tingting long banis bilong ol yet. Ol lain man nabaut i lukim ol na i bagarapim ol. Na ol dispela birua i tok olsem, ‘Mipela i no gat asua long bagarapim ol. Long wanem, ol yet i bin mekim sin long Bikpela. Bikpela i olsem ples ol i ken i go long en na i stap gut tru. Ol tumbuna bilong ol i bin bilip long em na wetim em i helpim ol. Em i Bikpela bilong ol.’” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela Israel na Juda, yupela lusim Babilon na ranawe i go. Yupela i mas i go paslain long ol arapela kalabusman, olsem ol meme man i save go paslain long ol arapela meme. Yupela i mas lusim Babilon, long wanem, mi bai kirapim planti strongpela lain man bilong hap not, na bringim ol i kam pait long ol Babilon. Ol bai i sanap long lain na pait long Babilon na winim ol. Ol dispela lain birua i save tumas long sut long banara, na taim ol i sut ol i no inap popaia. Na ol bai i kisim ol gutpela samting bilong Babilon. Ol wan wan man bai i kisim planti samting na pinisim laik bilong ol.” Bikpela i tok olsem, “Yupela Babilon, yupela i bin bagarapim kantri bilong mi na kisim ol samting bilong ol lain manmeri bilong mi. Na yupela i bin amamas moa yet, olsem bulmakau i amamas long taim em i krungutim stik rais. Na yupela i bin singaut bikmaus olsem ol hos man. Tasol kantri bilong yupela Babilon bai i sem nogut tru, na biknem bilong en bai i pundaun olgeta. Na bai em i stap rabis kantri tru na i no gat nem namel long olgeta arapela lain manmeri. Na em bai i kamap ples drai na ples nating. Mi Bikpela, mi belhat moa yet long yupela, na bai mi mekim na kantri bilong yupela bai i bagarap olgeta na i no gat man i stap long en. Na taim ol man bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim ol samting nogut i bin kamap long yupela Babilon, na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet.” Bikpela i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela ol lain i save tumas long sut long banara, yupela i mas raunim biktaun Babilon na sanap long lain na pait. Yupela taitim ol banara na sutim planti spia i go long em. Yupela mekim save tru long dispela taun, long wanem, ol Babilon i bin mekim sin long mi Bikpela. Na taim yupela i brukim ol strongpela banis bilong en, na em i no laik pait moa na em i larim yupela i kisim em, orait yupela i mas singaut bikmaus long olgeta hap. Orait nau yupela i mas bagarapim em tru, olsem em i bin bagarapim ol arapela lain. Yupela i mas mekim save tru long em, long wanem, long dispela pasin mi Bikpela, mi mekim save long em. Yupela i mas pinisim olgeta Babilon, na bai i no gat wanpela man i stap bilong planim kaikai na bilong kisim kaikai i mau. Na olgeta manmeri bilong ol arapela lain i stap long Babilon, ol bai i pret long yupela man i wok long bagarapim Babilon. Na bai ol i lusim Babilon na i go bek long as ples bilong ol na i stap wantaim ol lain manmeri bilong ol yet.” Bikpela i tok olsem, “Israel i olsem wanpela sipsip na ol arapela kantri i olsem ol laion i laik bagarapim em, na ol i raunim em. Pastaim king bilong Asiria i bin holimpas em na kaikai. Na bihain, King Nebukatnesar bilong Babilon i bin kaikai ol bun bilong en. Olsem na mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, mi bai mekim save long king bilong Babilon wantaim kantri bilong en, olsem bipo mi bin mekim save long king bilong Asiria. Na bai mi bringim dispela sipsip Israel i kam bek long ples bilong em yet, na bai em i ken kaikai gras long maunten Karmel na long distrik Basan na long ples maunten bilong Efraim na long distrik Gileat. Em bai i kaikai planti na i stap gut. Na mi Bikpela, mi tok, long dispela taim bai mi lusim sin bilong ol dispela liklik lain bilong Israel na Juda mi larim ol i stap gut. Olsem na bai i no gat wanpela sin o rong i stap long ol. Na sapos ol man i laik sutim tok long ol, bai ol i no inap.” Bikpela i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela go pait long ol Babilon. Pait long ol manmeri bilong graun Merataim na bilong graun Pekot. Mekim save kilim ol na bagarapim ol samting bilong ol. Yupela i mas bihainim olgeta tok bilong mi. Nois bilong pait bai i kamap bikpela na kantri bai i bagarap olgeta. Babilon i olsem wanpela hama i bin brukim ol kantri nabaut. Tasol nau yupela ol birua bilong Babilon bai i brukim dispela taun na bagarapim em. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim em, bai ol i kirap nogut tru.” Bikpela i tok olsem, “Babilon, mi bin putim wanpela umben bilong holimpas yu, tasol yu no save long em i stap we. Yu bin birua long mi, Bikpela, olsem na dispela umben bai i holimpas yu.” Bikpela i belhat long Babilon na em i opim dua bilong bakstua bilong en na kisim ol samting bilong pait. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i gat wanpela bikpela wok em i laik mekim long kantri Babilon. Yupela ol birua i stap long olgeta hap, yupela kam pait long Babilon. Yupela i mas brukim olgeta haus bilong putim kaikai. Na kisim olgeta samting bilong Babilon na hipim nabaut olsem ol man i save hipim rais samting. Na yupela i mas bagarapim tru ol dispela samting. Yupela i no ken larim wanpela samting i stap. Kilim olgeta strongpela soldia bilong Babilon, olsem ol man i kilim ol bulmakau. Olgeta i mas bagarap, long wanem, taim bilong Bikpela i mekim save long ol, i laik kamap nau. Sampela Israel na Juda i lusim Babilon na i ranawe i kam bek long Saion. Na ol i tok olsem, “God, Bikpela bilong yumi, em i bin bekim pe nogut long ol dispela lain i bin bagarapim haus bilong en.” Bikpela i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela ol man i save tumas long sut long banara, yupela kam pait long Babilon. Yupela i mas raunim Babilon na banisim gut. Yupela i no ken larim wanpela Babilon i ranawe i go. Yupela i mas mekim save long ol na bagarapim ol tru, olsem ol i bin bagarapim ol arapela lain. Long wanem, Babilon i bin hambak na bikhet tru long mi, Bikpela bilong ol Israel, mi holi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Mi Bikpela, mi tok stret, long dispela taim yupela ol birua bai i kilim i dai ol yangpela man bilong Babilon, na bai ol i pundaun nabaut long ol ples bung. Na yupela bai i kilim i dai olgeta soldia bilong Babilon. “Babilon, yu kantri bilong bikhet, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret long yu, mi birua long yu. Taim bilong mi mekim save long yu, em i kamap pinis. Yu kantri bilong bikhet, bai yu pundaun na bagarap, na bai i no gat wanpela man bilong kirapim yu gen. Bai mi mekim paia i kirap long ol taun bilong yu, na dispela paia bai i kukim olgeta samting bilong yu.” Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Ol birua i daunim tru ol Israel na Juda. Ol birua i bin kalabusim ol na i no laik lusim ol i go.” Tasol man bilong kisim bek ol, em i gat strong, na nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em bai i helpim ol na daunim ol birua bilong ol. Na em bai i givim gutpela sindaun long olgeta manmeri bilong graun, tasol ol Babilon nogat. Em bai i mekim ol i stap nogut tru. Bikpela i tok olsem, “Kantri Babilon i mas bagarap. Na ol manmeri bilong Babilon i mas bagarap wantaim ol hetman na ol saveman bilong ol. Ol giaman profet bilong Babilon i mas bagarap na bai ol i kamap olsem ol longlong man. Ol soldia bilong Babilon i mas bagarap, na bai ol i pret nogut tru. Ol hos na karis bilong Babilon i mas bagarap. Na olgeta soldia bilong ol arapela lain i save helpim Babilon, ol i mas bagarap. Na bai ol i kamap olsem ol meri na ol i no gat strong. Olgeta gutpela gutpela samting bilong Babilon i mas bagarap. Ol birua i ken i kam kisim ol dispela samting na karim i go. Taim bilong san i mas i stap longpela taim long Babilon na olgeta wara bilong en i mas drai. Long wanem, ol piksa bilong giaman god i pulap long dispela kantri. Ol Babilon i bihainim ol dispela giaman god na ol i kamap olsem ol longlong man. Olsem na bai i no gat man i stap moa long Babilon inap olgeta taim bihain. Ol wel pusi na ol weldok na ol muruk tasol bai i stap. Bipo mi bin bagarapim taun Sodom na taun Gomora na ol taun i stap klostu long ol, na nau ol dispela ples i stap nating. Na mi Bikpela, mi tok, wankain samting tasol bai i kamap long Babilon na bai i no gat man i stap long en. “Ol ami i laik lusim hap not na i kam. Ol i strongpela lain moa na i gat planti king na ol i stap longwe tru. Nau ol i wok long redim ol samting bilong pait. Ol i no man bilong marimari. Ol i laikim tumas long bagarapim arapela man. Ol i holim ol banara na spia. Ol bai i sindaun long ol hos na i kam, na bikpela nois bai i kamap, olsem biksi i pairap long nambis. Ol bai i sanap long lain na redi long pait long Babilon. King bilong Babilon bai i harim nius bilong ol dispela birua i kam, na em bai i pret na bun bilong en bai i slek olgeta. Em bai i pret na pilim nogut tru, olsem meri i pilim bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. “Wantu tasol bai mi rausim ol Babilon long graun bilong ol, olsem laion i save mekim long ol sipsip. Laion i save lusim bikbus bilong wara Jordan na i go ranim ol sipsip long ples ol i wok long kaikai gras long en. Na mi bai makim wanpela man bilong bosim dispela graun. Long taim mi mekim olsem, wanem man inap tok pait wantaim mi? Na husat i gat wankain strong olsem mi? Na wanem hetman inap birua long mi? Olsem na putim yau gut long ol dispela samting mi tingting pinis long mekim long kantri Babilon. Bai mi rausim olgeta manmeri na ol pikinini tu, olsem laion i kilim olgeta sipsip na pulim ol bodi bilong ol i go. Na graun Babilon yet bai i kirap nogut long dispela samting mi laik mekim. Taim ol birua i kisim Babilon, bikpela nois bai i kamap na mekim graun i guria. Na krai bilong ol Babilon bai i kamap bikpela moa na ol arapela lain manmeri bai i harim.” Bikpela i tok olsem, “Mi bai kirapim tingting bilong ol sampela lain man bilong bagarapim planti samting, na bai ol i kam olsem strongpela win na pait long kantri Babilon na long ol manmeri bilong en. Mi bai salim ol lain bilong ol arapela kantri i kam pait long Babilon na bai ol i rausim nabaut ol samting bilong en, olsem man i rausim pipia bilong rais samting. Na long taim bilong bagarapim Babilon, bai ol i kam long olgeta hap na pait long en. Yupela birua bilong Babilon, yupela i mas amamas long klos pait bilong yupela na yupela i mas taitim banara na sutim olgeta soldia bilong Babilon. Yupela i no ken larim wanpela bilong ol i stap. Nogat. Pinisim ol olgeta. Ol spia bilong yupela bai i kisim ol Babilon na bai ol i dai na pundaun nabaut long ol rot bilong kantri Babilon.” Taim ol Israel na Juda i stap long graun bilong ol, ol i bin mekim planti sin long ai bilong God bilong Israel, em i holi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Tasol God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i no bin givim baksait long ol na larim ol i stap nating olsem ol meri, man bilong ol i dai pinis. Yupela Israel na Juda, yupela i mas lusim Babilon na ranawe i go. Yupela wan wan i mas ranawe na bai yupela i stap gut. Nogut yupela i bagarap wantaim kantri Babilon, long wanem, nau em i taim bilong Bikpela i bekim pe nogut long Babilon long ol pasin nogut bilong en. Bipo Bikpela i laik mekim save long olgeta kantri bilong graun, na kantri Babilon i bin mekim dispela wok bilong en. Babilon i bin stap long han bilong Bikpela olsem wanpela kap gol, na Bikpela i bin mekim ol arapela lain i dring wain long dispela kap. Na ol i spak na nau ol i longlong nabaut. Tasol wantu Babilon yet bai i pundaun na i bagarap. Olsem na yupela i mas krai sori long en. Yupela go kisim marasin bilong mekim ol sua bilong en i drai. Ating bai em inap kamap orait gen. Ol Israel na Juda bai i tok olsem, “Mipela ol kalabusman i bin traim long mekim Babilon i kamap orait gen, tasol em i no kamap orait.” Na bihain bai ol i tok, “Maski, yumi lusim Babilon na yumi wan wan i go bek long as ples bilong yumi yet. Long wanem, asua bilong Babilon i bikpela tru, na i go antap inap long skai. Olsem na Bikpela i mekim save moa yet long Babilon. Bikpela i bagarapim Babilon na long dispela pasin em i kamapim ples klia gutpela pasin bilong yumi manmeri bilong en. Goan, yumi go long Saion na tokaut long olgeta samting God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim.” Yupela ol birua bilong Babilon, sapim ol spia bilong yupela, na kisim ol hap plang bilong pait. Bikpela i ting long ol Babilon i bin bagarapim haus bilong en, na em i laik bekim pe nogut long ol. Em i laik bagarapim Babilon olgeta, olsem na em i kirapim tingting bilong ol king bilong kantri Midia long pait long Babilon. Yupela birua, yupela apim plak na ol soldia i ken pait strong long brukim banis bilong taun Babilon. Putim ol soldia bilong was long taun, na ol i mas mekim gut wok bilong ol. Salim ol soldia i go hait na tokim ol long ol i mas redi long pait long ol Babilon. Bikpela i tok pinis long mekim save long ol manmeri bilong Babilon na nau em i laik mekim dispela samting. Babilon, yu gat planti wara long kantri bilong yu na planti gutpela gutpela samting. Tasol taim bilong yu i bagarap, em i kam klostu pinis. Laip bilong yu i olsem wanpela tret na nau ol i laik katim. Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin tok tru antap long nem bilong em yet. Em i tok olsem, “Babilon, bai mi bringim bikpela lain man i kam pait long yu na winim yu. Ol bai i pulapim graun bilong yu, olsem bikpela lain grasopa. Na long taim ol i winim yu, bai ol i amamas na singaut strong.” Long gutpela tingting na save bilong en, Bikpela i bin wokim graun na skai. Em i bin wokim olgeta samting long strong bilong em yet. Em i tok, na ol klaut i pairap strong na planti klaut moa i kirap long narapela narapela hap na i kam bung. Em i mekim ol klaut i lait na ren i kam daun. Em i kirapim win na win i lusim hap bilong en na i kam. Ol man i no olsem. Olgeta i longlong na i no gat save. Ol man bilong wokim ol giaman god long gol, ol bai i sem long ol dispela samting ol i bin wokim. Ol dispela god i no samting tru. Ol i no gat laip. Ol i samting nating tasol, na ol man i ken tok bilas long ol. Bai ol dispela god i bagarap na i pinis olgeta. Tasol God bilong Jekop i no olsem. Em i narakain tru. Em wanpela tasol i bin wokim olgeta samting. Na em i makim ol Israel olsem lain bilong em yet. Nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela i tok olsem, “Babilon, yu stap olsem hama bilong mi na olsem samting mi kisim bilong pait. Mi bin kisim yu na brukim ol planti lain manmeri na bagarapim planti strongpela kantri. Mi bin kisim yu na bagarapim ol hos bilong pait na ol soldia i sindaun long ol hos. Mi bin kisim yu na bagarapim ol karis bilong pait wantaim ol soldia i stap long ol. Mi bin kisim yu na bagarapim olgeta manmeri, ol lapun na ol pikinini, ol man na ol meri. Mi bin kisim yu na bagarapim ol sipsip wantaim ol wasman bilong ol. Mi bin kisim yu na bagarapim ol bulmakau i pulim ain bilong brukim graun, wantaim ol man i bosim ol. Na mi bin kisim yu na bagarapim ol gavman na ol hetman. “Tasol mi Bikpela, mi tok bai mi mekim save long ol Babilon, bilong bekim olgeta pasin nogut ol i bin mekim long taun Saion. Na yupela Israel na Juda bai yupela i lukim ol dispela samting mi mekim. “Babilon, strong bilong yu i bikpela moa olsem bikpela maunten, na yu wok long bagarapim olgeta hap bilong graun. Tasol tru tumas, mi Bikpela, mi birua long yu na bai mi taitim han bilong mi na holim yu na tromoi yu i go daun long graun na bai paia i pinisim yu olgeta. Na bai i no gat wanpela ston i stap long ples bilong yu, em gutpela inap long man i kisim na wokim haus long en. Nogat. Bai yu bagarap tru na yu stap olsem oltaim.” Apim plak na winim biugel namel long ol lain manmeri bilong planti kantri, na bai ol i ken redi long kam pait long Babilon. Singautim ol lain bilong Ararat na Mini na Askenas na bai ol i kam. Na makim wanpela ofisa bilong bosim pait. Ol lain soldia i mas sindaun long hos bilong ol na kam olsem bikpela lain grasopa. Na singautim tu ol king bilong kantri Midia na ol gavman na ol hetman bilong ol wantaim olgeta lain manmeri kantri Midia i bosim. Ol lain manmeri bilong planti kantri i ken redi long kam pait long Babilon. Bikpela i toktok pinis long bagarapim Babilon na mekim Babilon i kamap ples nating, na bai i no gat man i stap long en. Na graun bai i guria moa yet long taim Bikpela i mekim dispela wok. Ol soldia bilong Babilon bai i lusim pait na i stap insait long ol strongpela haus bilong pait. Na bai ol i kamap olsem ol meri, na bai ol i no gat strong. Ol birua bai i kukim ol haus bilong Babilon na brukim nabaut ol strongpela dua bilong en. Ol man bilong bringim tok bai i ran i go tokim king bilong Babilon long ol birua i kisim pinis olgeta hap bilong taun bilong en. Ol birua bai i kisim ol ples bilong brukim wara na kukim ol pitpit samting long ol tais nabaut. Na ol soldia bilong Babilon bai i pret nogut tru na i longlong nabaut. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem, “Ol birua bai i krungutim Babilon olsem ol man i krungutim rais samting bilong kisim kaikai bilong en. Na taim bilong mekim dispela wok i kam klostu pinis.” Taun Jerusalem i tok olsem, “King Nebukatnesar bilong Babilon i kaikai mi na pinisim mi tru. Em i olsem wanpela masalai i daunim mi olgeta. Na em i pulapim bel bilong en long ol gutpela samting bilong mi. Em i kaikai pinis na mi kamap olsem wanpela dis i no gat wanpela hap kaikai i stap long en. Na bihain em i klinim mi olgeta. Ol Babilon i bin bagarapim tru bodi bilong mi, na blut bilong mi i bin kapsait. Olsem na ol i gat asua, na Bikpela i ken bekim dispela rong bilong ol.” *** Orait Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, harim. Tru tumas, bai mi helpim yu na bekim ol rong ol Babilon i bin mekim long yu. Bai mi mekim olgeta wara bilong Babilon i drai. Bai mi bagarapim Babilon na bai ol hip ston tasol i stap. Na bai em i kamap olsem ples bilong ol weldok tasol, na i no gat man i stap long en. Na taim ol man bilong ol arapela lain i lukim, bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. Na bai ol Babilon i singaut nogut olsem ol laion. Tasol mi Bikpela, mi tok stret, taim bel bilong ol i kirap long mekim pasin nogut, bai mi mekim wanpela bikpela pati long ol na bai ol i dring planti na spak na amamas. Na bihain bai ol i slip olgeta na bai ol i no inap kirap gen. Bai mi bringim ol i go long ples bilong kilim ol i dai, olsem man i save mekim long ol sipsip na meme.” Bikpela i tok olsem, “Olgeta lain manmeri bilong graun i save givim biknem long Babilon, tasol bai ol birua i kam pait long en na kisim. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim em, bai ol i kirap nogut tru. Ol birua bai karamapim Babilon, olsem si i bruk na i karamapim nambis. Ol taun bilong en bai i bagarap olgeta, na kantri bai i kamap olsem ples wesan nating. Na bai i no gat man i stap long dispela hap. Na ol man bai i no inap wokabaut moa long en. Bai mi mekim save long Bel, dispela god bilong Babilon, na bai mi mekim em i trautim ol dispela samting em i bin daunim. Na ol manmeri bilong ol kantri nabaut bai i no moa i kam long em. Na bikpela banis bilong Babilon bai i bruk olgeta. “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas lusim Babilon na ranawe. Yupela wan wan i mas ranawe na bai yupela i stap gut. Mi Bikpela, mi belhat nogut tru long ol Babilon, na nogut mi bagarapim yupela wantaim ol. Bel bilong yupela i no ken kirap nogut na yupela i no ken pret long taim yupela i harim ol kain kain tok win i kamap long dispela graun. Long wanpela yia narapela tok i save kamap na long narapela yia narapela tok i save kamap. Ol i save tok long ol bikpela pait i kamap na long wanpela king i pait long narapela. Mi makim pinis wanpela taim na long dispela taim bai mi mekim save long ol piksa bilong ol giaman god bilong kantri Babilon. Na kantri Babilon olgeta bai i sem nogut tru. Na ol birua bai i kilim i dai planti man bilong Babilon na ol bodi bilong ol bai i slip nabaut long graun Babilon. Na mi Bikpela, mi tok, skai wantaim graun na olgeta samting i stap long ol bai i amamas tru long taim Babilon i pundaun. Ol sampela lain man bilong bagarapim planti samting, ol bai i lusim hap not na i kam pait long Babilon na Babilon bai i bagarap long wankain pasin olsem em yet i bin mekim long yupela Israel na long ol arapela lain bilong graun.” Tasol yupela Israel ol Babilon i no bin bagarapim, yupela i mas hariap na lusim Babilon na ranawe. Tru, yupela i stap longwe long as ples, tasol yupela i mas tingim Bikpela na yupela i no ken lusim tingting long Jerusalem. Nau yupela i save tok olsem, “Mipela i bin sem nogut tru. Ol man bilong ol arapela kantri i bin i go insait long ol Rum Tambu long haus bilong Bikpela. Na ol i bin tok nogut long mipela. Olsem na mipela i sem nogut tru.” Tasol Bikpela i tok olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na long dispela taim bai mi mekim save long ol piksa bilong ol giaman god bilong kantri Babilon. Na long olgeta hap bilong Babilon planti man bai i kisim bagarap long pait na bai ol i krai moa yet. Maski Babilon i go antap long skai na wokim strongpela ples bilong pait, bai mi salim ol man bilong bagarapim ol samting, na bai ol i bagarapim em. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela krai bai i kamap long Babilon. Ol birua bai i bagarapim tru kantri Babilon na bikpela nois bai i kamap. Bikpela i laik bagarapim tru Babilon na i laik pasim bikpela maus bilong Babilon. Ol planti lain birua bai i kam pait long Babilon na mekim bikpela nois tru, olsem nois bilong biksi. Ol man bilong bagarapim ol samting, ol bai i kam pait long Babilon na winim ol. Na ol bai i kalabusim ol soldia bilong Babilon na brukim ol banara bilong ol. Bikpela em i God bilong bekim pe stret. Olsem na tru tumas bai em i bekim ol pasin nogut bilong Babilon. Dispela King, nem bilong en Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bai mi mekim ol bikman bilong Babilon i spak, em ol ofisa na ol saveman na ol gavman na ol hetman na ol soldia. Bai ol i slip olgeta na i no inap kirap gen. Mi Bikpela, mi gat olgeta strong, mi tok, ol birua bai i brukim nabaut bikpela banis i raunim taun Babilon na bai i no gat wanpela hap i stap. Na bai ol i kukim ol bikpela dua bilong banis. “I olsem. Olgeta lain manmeri i save hatwok nating. Olgeta samting ol i wokim bai i paia tasol.” Long namba 4 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, Jeremaia i salim wanpela tok i go long Babilon. Long dispela taim King Sedekaia i laik i go long Babilon, na Seraia, wanpela ofisa bilong en, i laik i go wantaim em. Seraia em i pikinini bilong Neria na tumbuna pikinini bilong Masea. Na Jeremaia i givim tok long Seraia. Jeremaia i bin raitim tok long olgeta samting nogut i mas kamap long Babilon, em ol dispela tok Bikpela i bin givim em. Orait na Jeremaia i tokim Seraia olsem, “Taim yu go kamap long Babilon, yu mas ritim dispela olgeta tok. Na yu mas beten olsem, ‘Bikpela, yu tok pinis long yu laik bagarapim dispela kantri na bai i no gat wanpela man o abus i stap long en. Na oltaim dispela ples bai i stap nating.’ Seraia, taim yu ritim dispela buk na yu beten pinis, orait yu mas pasim wanpela ston long en na tromoi buk i go daun long wara Yufretis. Orait na yu mas autim tok bilong Bikpela olsem, ‘Babilon bai i go daun olsem dispela buk, na em i no inap i kamap gen, long wanem, mi Bikpela, bai mi bagarapim em nogut tru. Ol Babilon i save hatwok nating.’” Tok bilong Jeremaia i pinis long hia. Long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda, em i gat 21 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Mama bilong en, em Hamutal, pikinini meri bilong narapela Jeremaia, em wanpela man bilong taun Lipna. Sedekaia i bihainim pasin bilong King Jehoiakim, na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. Pasin nogut bilong ol Juda na Jerusalem i mekim Bikpela i belhat nogut tru, olsem na Bikpela i les long ol dispela manmeri na i rausim ol i go longwe long graun bilong ol. Sedekaia i no laik tru long king bilong Babilon i bosim em, olsem na em i no moa i stap aninit long em. Orait na long namba 10 mun bilong namba 9 yia bilong Sedekaia i stap king, na long namba 10 de bilong dispela mun, King Nebukatnesar bilong Babilon i bringim olgeta ami bilong en na i kam banisim Jerusalem na i pait bilong kisim taun. Ol i raunim Jerusalem na hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait. Ol i banisim Jerusalem i stap inap wan yia na hap. Na long namba 11 yia bilong Sedekaia i stap king, na long namba 9 de bilong namba 4 mun bilong dispela yia, ol manmeri bilong Jerusalem i hangre nogut tru, long wanem, olgeta kaikai bilong ol i pinis. Na long dispela de ol Babilon i brukim wanpela hap bilong banis na i go insait long Jerusalem. Tasol King Sedekaia wantaim ol soldia bilong Jerusalem i ranawe. Long nait ol i wokabaut i go long gaden bilong king na ol i lusim taun long dispela dua i stap long ples tupela banis i bung long en. Ol planti Babilon i wok yet long raunim banis bilong Jerusalem, tasol ol soldia bilong Jerusalem i lusim Jerusalem na i bihainim rot i go long ples daun bilong wara Jordan. Tasol ol ami bilong Babilon i ranim King Sedekaia na ol i kamap long em long dispela stretpela ples i stap klostu long taun Jeriko. Na ol lain ami bilong Sedekaia i lusim em na ranawe i go nabaut. Orait ol Babilon i holimpas Sedekaia na bringim em i go long king bilong Babilon. Long dispela taim king bilong Babilon i stap long taun Ripla, insait long graun bilong taun Hamat. King Nebukatnesar i lukim Sedekaia na i tok, Sedekaia i mas kisim pe nogut bilong ol rong bilong en. Ol Babilon i bin kisim tu ol pikinini man bilong Sedekaia na ol hetman bilong Juda, na ol i bringim ol i kam long Ripla. Na long dispela ples Nebukatnesar i tok na ol i kilim i dai ol pikinini man bilong Sedekaia long ai bilong Sedekaia. Na tu ol i kilim ol hetman bilong Juda. Na king i tok, na ol i kamautim tupela ai bilong Sedekaia. Na ol i pasim hanlek bilong en long sen na kisim em i go long Babilon. Na ol i putim em long kalabus na em i stap kalabus inap long taim em i dai. Long namba 19 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon, na long namba 10 de bilong namba 5 mun bilong dispela yia, Nebusaradan, namba wan ofisa bilong ol lain soldia i save was long king bilong Babilon, i kam long Jerusalem, bilong bosim wok bilong king bilong Babilon. Na em i kukim haus bilong Bikpela na haus bilong king bilong Juda na olgeta haus bilong ol bikman bilong Jerusalem. I no gat wanpela haus ol Babilon i no bin kukim. Na olgeta ami bilong Babilon, em ol lain i stap wantaim Nebusaradan, ol i brukim banis i raunim Jerusalem na bagarapim olgeta. Na Nebusaradan i kisim ol manmeri i stap yet long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim ol Juda i bin lusim Jerusalem long taim bilong pait na ranawe i go i stap long kem bilong ol Babilon, na em i bringim ol tu i go kalabus long Babilon. Na sampela saveman bilong wokim ol kain kain samting, ol i stap yet long Jerusalem, na em i kisim ol tu i go. Tasol sampela Juda i sot tru long olgeta samting, na Nebusaradan i lusim ol i stap bilong lukautim ol gaden wain na ol arapela gaden. Na ol Babilon i go long haus bilong Bikpela na brukim ol pos bras na ol wilkar ol man i bin wokim long bras bilong putim ol liklik tang bilong holim wara antap long ol. Na ol i brukim tu dispela bikpela tang wara ol man i bin wokim long bras. Na ol i kisim olgeta dispela bras i go long Babilon. Na ol Babilon i kisim tu ol sospen na ol savol na ol samting bilong mekim i dai lam na ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na olgeta arapela samting bipo ol Juda i bin wokim long bras bilong mekim wok insait long haus bilong Bikpela. Na Nebusaradan i kisim tu ol samting ol man i bin wokim long gol na silva, em ol liklik dis na ol plet bilong karim paia na ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol sospen na ol stik lam na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol dis bilong putim ol ofa bilong wain. Bipo ol wokman bilong King Solomon i bin kisim bras na wokim dispela tupela pos na dispela bikpela tang wara na ol piksa bilong 12-pela bulmakau i stap aninit long bikpela tang na ol wilkar bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na Solomon i bin tok na ol i bin putim ol dispela samting long haus bilong Bikpela. Tasol nau ol Babilon i brukim ol dispela samting, bilong kisim bras bilong ol. Na hevi bilong dispela bras i moa yet na i no inap man i skelim. Ol man i bin wokim dispela tupela pos bras long wankain mak tasol. Longpela bilong tupela em inap 8 mita na bikpela bilong tupela em inap 5 mita na 30 sentimita. Na ol i bin wokim tupela pos olsem bikpela paip bras, na bras i go insait inap 7 na hap sentimita. Na ol i bin wokim het bilong pos long bras na dispela tupela het i bikpela liklik. Na het i go antap inap 2 mita na 20 sentimita. Na ol i bin kisim bras na wokim gutpela bilas olsem umben na olsem ol pikinini bilong diwai pomigranet. Na ol i bin pasim ol dispela pomigranet nabaut long dispela samting olsem umben. Na ol i bin putim dispela bilas i raunim het bilong tupela pos. *** Wan wan pos i gat 100 pikinini bilong pomigranet i stap long het bilong en. 96 bilong ol dispela pomigranet i stap long ol 4-pela sait bilong het. Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ol Babilon, em i kisim hetpris Seraia, na Sefanaia, em namba 2 bilong Seraia, na tripela arapela pris i save was long dua bilong haus bilong God. Na long Jerusalem em i kisim dispela ofisa i save bosim ol soldia bilong Jerusalem. Na em i kisim 7-pela bilong ol man i save givim tingting long king bilong Juda. Ol dispela lain i stap yet long Jerusalem na em i holimpas ol. Na em i kisim kuskus bilong namba wan ofisa bilong ol ami bilong Juda, em dispela man i bin i gat wok bilong kisim ol man bilong kamap soldia. Na em i lukim 60 man i stap yet long Jerusalem, na em i kisim ol dispela man tu. Orait Nebusaradan i bringim olgeta dispela man i go long king bilong Babilon long taun Ripla long graun bilong Hamat. Na king i tok na ol i kilim ol dispela man i dai. Ol Babilon i mekim olsem, na bihain ol i kisim ol arapela Juda i go kalabus long kantri Babilon. Namba bilong ol manmeri Nebukatnesar i kisim i go kalabus, em i olsem. Long namba 7 yia bilong em i stap king, em i kisim 3,023 manmeri bilong Juda. Na long namba 18 yia bilong em i stap king, em i kisim 832 manmeri bilong Jerusalem. Na long namba 23 yia bilong em i stap king, dispela namba wan ofisa, Nebusaradan, i kisim 745 manmeri bilong Juda na bringim ol i go kalabus. Namba bilong ol dispela kalabus, em inap 4,600 olgeta. King Jehoiakin bilong Juda i stap kalabus long Babilon inap 37 yia, na long dispela namba 37 yia Evil Merodak i kamap king bilong Babilon. Na long de namba 25 bilong namba 12 mun bilong dispela yia, Evil Merodak i sori long Jehoiakin na i pinisim kalabus bilong en. Evil Merodak i mekim gutpela pasin long em na i givim biknem na namba long em, na dispela i winim biknem na namba bilong ol arapela king i stap kalabus wantaim Jehoiakin long Babilon. Olsem na Jehoiakin i no moa putim klos bilong ol kalabusman. Na olgeta taim em i save kaikai wantaim king bilong Babilon, i go inap long taim Jehoiakin i dai. King bilong Babilon i tok, na olgeta de ol i givim mani samting long Jehoiakin, bilong Jehoiakin i ken i stap gut. Na ol i mekim olsem i go inap long taim Jehoiakin i dai. Sori tru long Jerusalem, bipo em i gat planti manmeri moa, tasol tarangu, nau em i stap nating tru. Bipo em i gat biknem namel long ol arapela lain pipel, tasol nau em i gat bikpela hevi, olsem wanpela meri, man bilong en i dai pinis. Bipo em i olsem kwin na i bosim planti provins, tasol nau ol birua i daunim em pinis na em i stap olsem wokmeri nating. Bipo olgeta kantri nabaut i bin prenim em, tasol nau i no gat wanpela kantri i sori wantaim em. Ol dispela pren i giamanim em na i kamap birua bilong en. Olsem na olgeta nait Jerusalem i save krai nogut tru na aiwara bilong en i kapsait na i ran i go daun. Ol birua i bin mekim save long ol Juda na mekim nogut long ol. Na nau ol i bringim ol Juda i go kalabus long narapela kantri. Kantri Juda i bin i stap namel long ol arapela kantri, tasol em i no gat gutpela sindaun. Ol birua i bin ranim em, tasol em i no inap ranawe, na ol i bin holimpas em. Ol rot i go long taun Saion i stap nating na i krai sori, long wanem, i no gat man i wokabaut moa long ol long ol bikpela de bilong lotu. Ol dua bilong taun i stap nating. Na ol pris i bel hevi na i krai nogut olsem man i karim pen. Ol yangpela meri bilong Saion i pilim bikpela hevi. Na taun Saion yet i pilim nogut tru. Ol birua i bosim Jerusalem. Na ol dispela birua i sindaun isi na i no wari, long wanem, ol Jerusalem i no inap givim hevi long ol. Jerusalem i bin mekim planti sin, olsem na Bikpela i mekim em i karim dispela bikpela pen. Na ol birua i bin kisim ol pikinini bilong Jerusalem na bringim ol i go kalabus long longwe ples. Biknem bilong Saion i pundaun pinis. Na strong bilong ol hetman bilong en i pinis olgeta, olsem ol wel abus i painim taim nogut na bun bilong ol i slek. Tasol ol hetman i traim ranawe long ol birua. Nau Jerusalem i bagarap i stap na ol manmeri bilong en i stap nabaut long olgeta hap. Na em i tingting bek long ol gutpela gutpela samting em i bin i gat bipo. Taim ol birua i bin kisim ol manmeri bilong Jerusalem, ol arapela lain i no bin helpim em. Na ol dispela birua i bin lukim em i bagarap, na ol i lap nogut tru. Jerusalem i bin mekim planti sin na i kamap olsem wanpela stingpela samting. Bipo ol arapela lain i bin givim biknem long em, tasol nau ol i lukim sem bilong en na ol i rabisim em tru. Na Jerusalem i krai olsem meri i gat bikpela pen na i haitim pes bilong en. Bipo ol pasin nogut bilong en i bin i stap ples klia tru, tasol em i no tingting long em bai i bagarap. Olsem na em i bagarap nogut tru na i no gat man i sori long em. Na em i tok olsem, “Bikpela, lukim ol dispela hevi bilong mi. Ol birua i daunim mi pinis, na mi bagarap nogut tru.” Ol birua i bin stilim olgeta gutpela gutpela samting bilong Jerusalem. Bikpela, yu bin tok, ol dispela lain i no ken kamap manmeri bilong Israel, em ol manmeri bilong yu. Ol dispela haiden i no inap i go insait long haus bilong yu. Tasol nau ol i bin i go insait, na Jerusalem i bin lukim dispela samting nogut i kamap long en. Ol manmeri bilong Jerusalem i hangre moa yet na ol i hatwok tru long painim kaikai. Na ol i krai nogut tru. Ol i salim ol gutpela gutpela samting bilong ol, bilong kisim mani na baim kaikai bai ol i ken i stap gut. Na Jerusalem i tok olsem, “Bikpela, lukim. Ol i rabisim mi tru.” Jerusalem i singaut long ol manmeri i wokabaut long ol rot klostu long em. Em i tok olsem, “Lukim, mi karim bikpela pen. Bikpela i belhat moa yet long mi na em i givim bikpela pen long mi. Ating bipo i no gat man i bin karim dispela kain pen. Tasol yupela i ting dispela i samting nating, a? Bikpela i bin salim paia i kam daun na i kukim ol bun bilong mi na i daunim strong bilong mi. Em i bin taitim wanpela umben na holimpas mi. Na em i tromoi mi i go na mi pundaun long baksait. Na em i lusim mi olgeta na oltaim mi pilim nogut tru. Bikpela i bin bungim olgeta sin bilong mi na em i pasim ol strong na putim long nek bilong mi. Ol dispela sin i hevi tumas na i pinisim tru strong bilong mi. Na Bikpela i bin putim mi long han bilong ol birua, na mi no gat strong bilong pait long ol. Bikpela i bin givim baksait long ol strongpela soldia bilong mi. Em i bin singautim ol ami i kam bilong pait long mi na bagarapim ol yangpela man bilong mi. Bikpela i krungutim ol gutpela manmeri bilong kantri Juda, olsem ol man i save krungutim ol pikinini wain long ples bilong wokim wain. Dispela i mekim aiwara bilong mi i kapsait na i ran i go daun. Na i no gat man bilong sori wantaim mi na strongim mi gen. Ol birua i winim mi pinis na ol pikinini bilong mi i stap nogut tru.” Saion i laikim tumas bai sampela man i kam helpim em. Tasol i no gat wanpela i kam na sori wantaim em. Bikpela i bin singautim ol birua i kam long olgeta hap na pait long ol Israel. Na ol dispela birua i lukim Jerusalem i olsem wanpela stingpela samting. Tasol Jerusalem i tok olsem, “Dispela pasin Bikpela i mekim long mi, em i stret olgeta, long wanem, mi bin sakim tok bilong em. Yupela manmeri bilong olgeta kantri, harim dispela tok bilong mi. Lukim dispela bikpela pen mi karim. Ol birua i bin kisim ol yangpela man na meri bilong mi na bringim ol i go kalabus long longwe ples. Mi bin singautim ol pren bilong mi na askim ol long helpim mi. Tasol ol i kamap birua bilong mi. Ol pris na ol hetman bilong mi i hangre moa yet, na ol i bin hatwok long painim kaikai, bilong ol i ken i stap gut. Tasol i no gat kaikai na ol dispela man i bin dai. “Bikpela, lukim mi. Mi gat bikpela hevi tru na mi stap nogut. Na tingting bilong mi i bagarap olgeta, long wanem, mi bin bikhet moa yet na sakim olgeta tok bilong yu. Ol birua i bin kilim ol manmeri bilong mi long ol rot bilong mi. Na ol manmeri i stap long ol haus, ol tu i dai pinis. Ol arapela lain i harim mi i krai nogut long dispela pen bilong mi. Tasol i no gat man i sori wantaim mi. Ol birua bilong mi tu i harim tok long dispela bikpela hevi yu bin givim long mi. Na ol i amamas long dispela samting yu bin mekim. Bipo yu bin makim wanpela taim bilong mekim save long mi, na dispela taim i kamap pinis. Tasol nau mi laik bai yu mekim wankain pasin long ol birua bilong mi. Yu bin tingim ol sin bilong mi na yu mekim save long mi. Na nau mi laik bai yu tingim olgeta pasin nogut ol dispela birua i bin mekim na yu mekim save long ol long wankain pasin olsem yu bin mekim long mi. Mi wok long krai nogut olsem meri i karim pen, na bel bilong mi i bagarap olsem meri i gat bikpela sik.” Sori tru long dispela gutpela taun Saion. Bikpela i belhat moa yet long en, na belhat bilong en i olsem klaut i karamapim taun. Bipo Jerusalem i gutpela taun tru long kantri Israel, tasol nau Bikpela i daunim em pinis na taun i stap rabis tru. Na taim Bikpela i mekim save long Jerusalem, em i no wari long haus bilong em yet i stap long dispela taun. Nogat. Em i bagarapim taun olgeta. Bikpela i no bin marimari long ol Israel. Nogat. Em i bagarapim olgeta haus bilong ol. Em i belhat long ol na i brukim nabaut ol strongpela taun bilong gutpela kantri Juda. Em i bin daunim kantri wantaim ol hetman bilong en, na ol i sem nogut tru. Bikpela i belhat nogut tru na em i brukim strong bilong Israel. Na taim ol birua i kam, em i no helpim ol Israel. Nogat. Em i bagarapim Israel tru, olsem bikpela paia i kukim olgeta samting. Em i birua long gutpela taun Saion na i taitim banara bilong sutim ol manmeri bilong en. Long strong bilong em yet em i kilim ol dispela manmeri ol Jerusalem i bin laikim tumas. Belhat bilong en i olsem hatpela paia i kukim taun Jerusalem. Bikpela i birua long ol Israel na i bagarapim pinis kantri bilong ol. Em i bagarapim ol strongpela taun na brukim nabaut ol strongpela haus bilong ol. Long olgeta hap bilong Juda em i mekim ol manmeri i bel hevi nogut tru na ol i wok long krai moa yet. Bikpela i bin bagarapim tru haus bilong en, olsem man i brukim haus win long gaden. Em i brukim pinis dispela ples ol Israel i save go long en bilong lotuim em. Na long dispela pasin Bikpela i pinisim tru ol bikpela de bilong lotu na ol de Sabat, na ol manmeri i stap long Jerusalem i no moa lotuim em long ol dispela de. Bikpela i belhat nogut tru long ol king na pris, na em i bin rausim ol long wok bilong ol. Bikpela i givim baksait pinis long alta na long haus bilong en. Em i bin larim ol birua i kisim Jerusalem na ol strongpela haus bilong taun. Na tu ol dispela birua i go insait long haus bilong Bikpela na ol i singaut nabaut, na bikpela nois i kamap olsem nois bipo i save kamap long ol bikpela de bilong lotu. Bikpela i tingting pinis long brukim bikpela banis bilong gutpela taun Saion. Em i makim gut dispela banis, bilong bagarapim olgeta. Na em i no surik long dispela wok. Em i brukim olgeta hap bilong banis na ol i bagarap i stap. Na em i brukim nabaut ol dua bilong banis na ol longpela ba bilong pasim dua. Na ol i stap long graun na ol pipia ston i karamapim. Ol birua i bin kisim king wantaim ol lida na bringim ol i go kalabus long narapela kantri. Ol pris i no lainim ol manmeri long lo bilong God na ol profet i no moa lukim samting olsem driman, na ol i no kisim tok bilong Bikpela moa. Ol bikman bilong Saion i sindaun nating long graun na ol i pasim maus i stap. Ol i bin putim das long het bilong ol na pasim klos bilong sori. Na ol yangpela meri bilong Jerusalem i bel hevi na ol i putim het bilong ol i go daun long graun. Mi ting long ol samting nogut i bin kamap long Jerusalem na mi krai moa yet na ai bilong mi i pen. Mi lukim ol tarangu manmeri bilong mi i bagarap i stap na mi pilim nogut tru. Lewa bilong mi i bruk olgeta, long wanem, mi lukim ol pikinini i dai nabaut long ol rot bilong taun. Ol pikinini i hangre tumas na ol i krai long mama long givim kaikai na wara long ol. Ol i dai nabaut long ol rot bilong taun, olsem ol soldia i bagarap long pait. Na ol mama i holim ol dispela pikinini na ol pikinini i dai olgeta. Jerusalem, mi sori tru long yu. I no gat wanpela taun i bin karim kain hevi olsem yu. Olsem na bai mi mekim wanem tok bilong strongim bel bilong yu? Bagarap bilong yu i bikpela tru olsem solwara. Na husat inap mekim yu i kamap gutpela gen? Ol profet bilong yu i bin giaman na tok olsem ol i lukim samting olsem driman, na ol i bin trikim yu. Ol i no bin kamapim ol sin bilong yu, bilong helpim yu long lusim ol dispela sin na stap gut. Nogat. Ol i giaman long autim tok bilong God, na tok bilong ol i paulim yu tru. Jerusalem, ol manmeri i wokabaut long dispela hap ol i lukim yu. Na ol i giaman long kirap nogut na tok bilas long yu olsem, “Ating dispela taun tasol ol man i bin kolim nambawan taun tru na i naispela moa? Dispela taun tasol olgeta manmeri bilong graun i laikim tumas, a?” Olgeta birua bilong yu i save rabisim yu. Ol i lap nogut tru na singaut olsem, “Kas bilong mipela. Mipela i daunim Jerusalem pinis. Mipela i bin wetim dispela taim na nau em i kamap pinis.” Dispela samting bipo Bikpela i bin tingting long mekim, nau em i mekim pinis. Bipo tru Bikpela i bin tok, sapos ol Israel i sakim tok bilong en, bai em i bagarapim ol. Olsem na nau em i no marimari long yu, Jerusalem. Em i daunim yu pinis. Em i mekim ol birua bilong yu i kamap strong moa na em i larim ol i winim yu. Na ol i amamas long yu i bagarap. Ol manmeri bilong yu i singaut na askim Bikpela long marimari long ol. Tarangu Jerusalem, yu mas krai moa yet long san na long nait na bai aiwara bilong yu i ran strong olsem wara i tait. Yu no ken malolo, yu mas wok long krai tasol. Long nait yu mas kirap planti taim na singaut long Bikpela. Yu mas beten strong long em na autim olgeta hevi na wari bilong yu. Long wanem, ol pikinini bilong yu i hangre nogut na ol i dai nabaut long ol rot bilong yu. Olsem na yu mas apim han bilong yu na askim Bikpela long marimari long ol. Jerusalem i beten olsem, “Bikpela, lukim dispela samting nogut yu mekim long ol lain bilong yu stret. Ol meri i bin laikim tumas ol pikinini bilong ol, tasol nau ol i kaikai bodi bilong ol dispela pikinini. Na ol birua i bin go insait long haus bilong yu yet na kilim i dai ol pris na profet. Ol birua i bin kilim i dai ol yangpela manmeri na ol lapun tu, na bodi bilong ol i slip i stap nabaut long ol rot bilong mi. Bikpela, yu belhat tru long ol dispela manmeri bilong mi, na yu no marimari long ol. Nogat. Yu bin kilim ol i dai. Yu belhat tru na yu bin singautim ol birua long olgeta hap bai ol i kam na mekim nogut long mi. Na planti birua tru i bin kam, olsem ol bikpela lain manmeri i save kam long ol bikpela de bilong lotu. Orait na ol birua i bin kilim olgeta manmeri bilong mi na i no gat wanpela i stap. Mi bin laikim tumas ol manmeri bilong mi na mi lukautim ol gut. Tasol nau ol birua i bin pinisim ol tru.” Bikpela i belhat long mi na i mekim save long mi, na mi bin karim bikpela pen. Em i mekim mi i wokabaut long rot i tudak olgeta. Na long olgeta de em i wok long mekim save long mi wanpela tasol. Em i no mekim dispela kain pasin long ol arapela man. I olsem em i bin paitim mi na olgeta bun bilong mi i bruk na skin bilong mi i slek. Em i bin givim kain kain hevi na pen long mi na ol dispela samting i kalabusim mi. Em i mekim mi i stap long tudak, olsem ol man bipo tru ol i dai pinis. Em i kalabusim mi pinis na mi no inap ranawe. I olsem em i pasim hanlek bilong mi long ol sen na mi no inap wokabaut. Mi save singaut na askim Bikpela long helpim mi. Tasol em i no save putim yau long prea bilong mi. Long olgeta hap mi laik i go long en, em i banisim mi. I olsem em i bin putim ol bikpela ston long rot bilong mi. Bikpela i wet long bagarapim mi olsem bea na laion i hait i stap na wetim ol abus i kam. Bikpela i mekim mi i lusim rot bilong mi na em i bagarapim mi, olsem laion na bea i ranim abus na holimpas na brukim nabaut bodi bilong dispela abus. Olsem na mi stap nogut tru. Bikpela i putim spia long banara bilong en na i taitim na makim mi. Na em i sutim bel bilong mi long ol spia bilong en. Nau olgeta lain manmeri bilong mi i lap nogut na i tok bilas long mi. Em i givim mi planti hevi na mi pulap tru. I olsem em i pulapim mi long kaikai nogut na long wara i gat pait. Em i mekim nogut tru long mi. I olsem em i subim pes bilong mi i go daun long graun na ol ston i brukim tit bilong mi. Mi no moa i stap bel isi na amamas. Na mi lusim tingting pinis long pasin bilong gutpela sindaun. Olsem na mi ting, Bikpela i no inap givim wanpela samting long mi, na mi no inap i stap longpela taim long graun. Mi ting long mi bin raun nabaut olsem tripman. Na mi ting long ol bikpela hevi bilong mi. Na dispela i givim pen long mi olsem mi bin dring marasin nogut. Oltaim mi tingting long ol dispela samting na bel bilong mi i hevi moa. Tasol mi ting long narapela samting na dispela i mekim mi i wet strong long God i helpim mi. Dispela samting em i olsem. Oltaim Bikpela i save sori long yumi na givim bel bilong en moa yet long yumi, na dispela pasin bilong en i no inap pinis. Olsem na yumi no bagarap olgeta. I olsem marimari bilong en i kamap nupela long olgeta de. Bikpela, dispela marimari bilong yu i stap wantaim mipela oltaim. Dispela pasin bilong yu i gutpela tumas. Mi ting mi no ken wari long ol arapela samting. Bikpela wanpela tasol em inap long mi. Olsem na mi wet strong long em i helpim mi. Bikpela i save mekim gut long ol manmeri i wok long painim em na i wetim em i helpim ol. I gutpela sapos ol man i stap isi na i wetim Bikpela i kisim bek ol. Na tu, i gutpela sapos ol man i karim hevi taim ol i yangpela yet. Taim Bikpela i givim hevi long wanpela man, orait dispela man i mas i go i stap wanpis na pasim maus. Ating God inap helpim em, olsem na em i mas daunim em yet na wet i stap. Sapos ol man i laik paitim em na tok nogut long em, orait em i ken larim ol i mekim olsem. Long wanem, Bikpela i no inap givim baksait long em oltaim. Bikpela i save givim hevi long ol man, tasol bihain em i marimari long ol, long wanem, em i God bilong sori moa yet long ol manmeri. Na em i no amamas long givim hevi na pen long ol. Taim ol man i mekim nogut long ol kalabusman, na taim ol man i pasim narapela man na ol i no larim em i mekim ol samting God Antap Tru i orait long em i mekim, na taim ol man i giaman na daunim arapela man long kot, orait Bikpela i no laik tru long dispela kain pasin. Husat inap tok na ol samting i kamap? Bikpela tasol inap. God Antap Tru i save tok, na ol gutpela samting na ol samting nogut i save kamap. Sapos man i laik toktok planti long wanpela samting, orait em i mas tok long ol sin bilong em yet, na em i no ken tok long ol arapela samting. Yumi mas skelim gut olgeta pasin na wokabaut bilong yumi. Na yumi mas lusim ol pasin nogut na yumi kam bek long Bikpela. Taim yumi beten long Bikpela, yumi no ken litimapim han nating. Yumi mas beten tru na tok olsem, “Mipela i bin bikhet long yu na mekim sin, na yu no bin lusim sin bilong mipela. Yu bin belhat nogut tru long mipela na yu no marimari long mipela. Nogat. Yu bin ranim mipela na kilim mipela i dai. Yu belhat long mipela na yu pasim yau bilong yu. I olsem yu karamapim yu yet long bikpela klaut na ol prea bilong mipela i no inap i kamap long yu. Yu bin daunim mipela, na ol arapela lain i ting mipela i olsem pipia nating na i doti tru. Olgeta birua bilong mipela i rabisim mipela. Ol samting i kamap bilong mekim mipela i pret nogut tru na bilong mekim mipela i pundaun. Na mipela i bagarap olgeta.” Mi lukim ol tarangu manmeri bilong mi i bagarap i stap na mi krai moa yet na aiwara i kapsait i go daun. Mi no inap pinisim krai bilong mi. Olsem na aiwara bai i kapsait i go daun oltaim. Mi bai krai i stap, inap Bikpela i lukluk i kam daun na i tingting long mi. Mi lukim ol meri bilong taun bilong mi i painim taim nogut tru, olsem na mi bel hevi moa yet. Ol sampela man i birua nating long mi na i laik kilim mi i dai. Na ol i ranim mi olsem man i ranim pisin. I olsem ol i tromoi mi i go daun long wanpela bikpela hul na ol i tromoi ol ston long mi, bilong kilim mi i dai. Na i olsem bikpela wara i karamapim mi na mi ting bai mi dai. Bikpela, mi stap nogut tru na i olsem mi bin stap long ples bilong ol man i dai pinis. Na mi singaut long yu long helpim mi. Mi bin singaut olsem, “Plis Bikpela, yu ken harim krai bilong mi. Yu no ken pasim yau.” Na yu bin harim dispela singaut bilong mi. Na yu bin kam klostu long mi na yu tok long mi no ken pret. Bikpela, yu bin helpim mi na yu daunim ol birua. Yu bin kisim bek mi na mi stap gut. Bikpela, yu bin lukim ol dispela man i mekim nogut long mi. Plis, yu ken helpim mi long winim ol. Bikpela, yu save, ol i birua moa yet long mi. Ol i tingting long mekim ol kain kain pasin nogut long mi na ol i wok long tok nogut long mi. *** Olgeta de ol i paitim tok na painim rot bilong bagarapim mi. Taim ol i wok na taim ol i malolo, ol i save singim ol song bilong tok bilas long mi. Bikpela, yu ken tingim ol dispela pasin nogut bilong ol na bekim stret ol dispela rong. Yu mas paulim tingting bilong ol na bagarapim ol olgeta. Yu mas belhat long ol na ranim ol na pinisim ol tru, bai i no gat wanpela i stap long graun. Sori tumas, ol manmeri bilong Saion i bagarap i stap. Bipo ol i gutpela tru olsem ol naispela gol. Tasol nau ol dispela gol i no lait moa na i stap nogut tru. Bipo ol dispela manmeri bilong Bikpela i olsem ol gutpela ston i dia tumas. Tasol nau ol i lus pinis, olsem ol ston i pundaun na i stap nabaut long olgeta rot bilong taun. Nau ol dispela manmeri i no moa i gat nem. Ol i kamap olsem ol rabis sospen graun ol man i bin wokim. *** Ol weldok i no gutpela animal, tasol ol i save tingting long ol pikinini bilong ol na givim susu long ol. Tasol ol lain manmeri bilong mi i no save mekim gutpela pasin olsem ol weldok. Nogat. Ol i save mekim pasin nogut olsem ol muruk bilong ples drai. Ol i no save marimari long ol pikinini bilong ol. Nogat. Ol i givim baksait long ol. Ol liklik pikinini i no gat susu bilong dring, na nek bilong ol i drai nogut tru. Ol pikinini i raun na askim ol manmeri long givim kaikai long ol. Tasol i no gat wanpela man i givim ol. Nau ol maniman tu i sot long kaikai. Bipo ol i gat planti gutpela gutpela kaikai. Tasol nau ol i hangre na i dai nabaut long ol rot bilong taun. Bipo ol i gat planti samting na ol i save putim ol gutpela gutpela bilas. Tasol nau ol i rabis tru na ol i wok long painim kaikai long ol ples bilong tromoi pipia. Ol sin bilong ol Jerusalem, ol manmeri bilong mi, i winim sin bilong ol Sodom. Olsem na Bikpela i mekim save moa yet long ol Jerusalem. Tasol taim Bikpela i mekim save long ol Sodom, em i bin bagarapim taun wantu tasol. Na ol birua i no bin mekim nogut long ol Sodom olsem nau ol i mekim long Jerusalem. Bipo ol hetman bilong Jerusalem i stap gut na bodi bilong ol i naispela tru. Ol i strongpela man na skin bilong ol i klin tumas na i lait gut olsem ol gutpela ston i dia tumas. Tasol nau skin bilong ol i bagarap na i doti tru. Na taim ol i wokabaut long ol rot, ol man i no moa luksave long ol. Ol i kamap bun nating na skin bilong ol i drai olgeta. Ol man i dai pinis long taim bilong pait, ol i laki tru na i winim ol dispela lain i bin sot long kaikai na i dai. Ol dispela lain i bin hangre tumas na i karim hevi longpela taim na ol i kamap bun nating na i dai. Ol mama i bin sori tru long ol pikinini bilong ol, tasol taim ol pikinini i dai, ol i kisim bodi bilong ol na kukim na kaikai. Dispela kain pasin i kamap long taim ol birua i kam pait long ol tarangu manmeri bilong mi. Bikpela i belhat nogut tru long Saion, olsem na em i mekim save moa yet long en. I olsem em i laitim bikpela paia long Saion na paia i kukim taun olgeta. Ol king na ol arapela manmeri bilong graun i bin ting, ol birua i no inap daunim Jerusalem na kisim taun. Tasol God i bin larim ol birua i bagarapim Jerusalem, long wanem, ol pris na profet i bin mekim sin na ol i bin kilim i dai ol stretpela manmeri bilong Jerusalem. I olsem blut bilong ol dispela manmeri i pas long klos bilong ol pris na profet na ol i kamap doti tru long ai bilong God. Na ol i gat bikpela asua tru. Nau ol pris na profet i longlong nabaut long ol rot, olsem na ol manmeri i no laik i go klostu long ol. Ol manmeri i singaut long ol olsem, “Yupela raus. Yupela i doti pinis na yupela i no ken i kam klostu long mipela. Yupela klia.” Olsem na ol pris na profet i ranawe i go long ol arapela kantri. Tasol ol manmeri bilong ol dispela kantri tu i no larim ol i stap long kantri bilong ol. Bikpela yet i rausim ol i go nabaut na em i no tingting moa long ol. Ol pris na hetman i no gat biknem moa long ai bilong ol manmeri. Mipela i was i stap na wetim wanpela lain man i kam bilong kisim bek mipela. Mipela i wok long lukluk long ol rot na ai bilong mipela i pen. Tasol mipela i wet nating. Ol i no kam. Ol i no inap helpim mipela. Ol birua i was long bagarapim mipela na mipela i no inap wokabaut long ol rot. Taim bilong mipela i bagarap em i kamap pinis. Olsem na mipela i bagarap olgeta. Mipela i ranawe na ol birua i ranim mipela. Ol i spit moa yet olsem tarangau i hetwin i go daun bilong kisim abus. Ol i ranim mipela long ples maunten na ol i hait i stap long ples drai na wet long mipela i kamap. Na ol i holimpas mipela. Na ol i holimpas tu dispela man i lukautim mipela na i helpim mipela long i stap gut, em dispela king Bikpela i bin makim. Mipela i bin ting bai mipela i stap aninit long dispela king na bai mipela i gat gutpela sindaun olsem ol arapela kantri. Kantri Idom, yu stap long graun bilong Us, nau yu ken lap nogut na amamas long Saion i bagarap. Belhat bilong Bikpela i olsem wanpela kap wain, na em i bin mekim Saion i dring long en. Tasol em bai i givim long yu tu, na bai yu spak nogut tru. Na bai yu rausim klos long bodi bilong yu na bai yu sem moa yet. Saion, yu bin mekim sin na Bikpela i bin bekim pinis ol sin bilong yu. Olsem na em bai i pinisim kalabus bilong ol manmeri bilong yu. Tasol Idom, Bikpela bai i kamapim ol sin bilong yu na em bai i mekim save long yu tu, bilong bekim ol dispela sin. Bikpela, yu mas tingting long ol samting nogut i bin kamap long mipela na yu ken marimari long mipela. Lukim. Mipela i stap nogut tru na mipela i sem moa yet long ai bilong ol arapela lain manmeri. Graun bilong mipela i stap long han bilong ol man bilong narapela kantri. Na ol i stap long ol haus bilong mipela. Mipela i stap nating, olsem ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na olsem ol meri, man bilong ol i dai pinis. Bipo ol paiawut na wara i bilong mipela yet. Tasol nau, sapos mipela i laik dring wara na kisim paiawut, orait mipela i mas baim. Ol birua i hatim mipela moa yet, na mipela i tait nogut tru. Tasol ol i no larim mipela i malolo. Mipela i sot tru long kaikai, olsem na mipela i askim ol Isip na Asiria long helpim mipela. Ol tumbuna bilong mipela i bin mekim sin, na ol i dai pinis. Na nau mipela i karim asua bilong ol. Ol wokboi nating bilong ol Babilon i bosim mipela, na i no gat man bilong kisim bek mipela long han bilong ol. Ol man bilong bagarapim mipela i stap nabaut long kantri bilong mipela. Na taim mipela i go painim kaikai, ol i save wet bilong kilim mipela. Mipela i hangre moa yet, olsem na mipela i tuhat nogut tru. Na skin bilong mipela i hat tumas olsem stov. Long Saion na long ol taun bilong Juda, ol birua i bin pulim ol meri na ol yangpela meri bilong mipela na goapim ol. Ol i bin kisim ol hetman bilong mipela na hangamapim ol. Na ol i no bin mekim gutpela pasin long ol bikman bilong mipela. Ol i mekim ol yangpela mangi bilong mipela i hatwok long wilwilim wit na karim ol bikpela mekpas paiawut i hevi tumas. Nau ol bikman i no moa sindaun klostu long bikpela dua bilong taun. Na ol yangpela man i no moa mekim musik. Amamas bilong mipela i pinis. Mipela i lusim pasin bilong singsing na mipela i krai sori tasol. Biknem bilong mipela i pundaun pinis. Sori tru long mipela, long wanem, mipela i bin mekim sin. Mipela i ting long maunten Saion i bagarap pinis, na i kamap ples bilong ol weldok. Na mipela i pilim nogut tru na i krai planti na ai bilong mipela i pen. *** Tasol Bikpela, yu stap king oltaim oltaim. Olsem na bilong wanem yu givim baksait long mipela na lusim tingting long mipela oltaim? Bikpela, yu bin givim baksait long mipela na yu belhat moa yet long mipela. Tasol mipela i laik kam bek long yu, olsem na yu mas bringim mipela i kam bek. Na yu ken mekim mipela i stap gut olsem bipo. *** Mi Esekiel, mi stap wantaim ol Juda, klostu long wara Kebar, long kantri Babilon. Ol Babilon i bin kalabusim mipela na kisim mipela i kam long dispela hap. Na long de namba 5 bilong namba 4 mun bilong namba 30 yia, heven i op na mi lukim God long ol samting olsem driman. Dispela samting i kamap long namba 5 yia bihain long taim ol Babilon i bin i go long Juda na pait na kisim King Jehoiakin long Jerusalem na bringim em i kam long kantri bilong ol. Mi Esekiel, mi pikinini bilong pris Busi, mi stap long kantri Babilon, klostu long wara Kebar, na mi harim God i toktok long mi na mi pilim strong bilong God i kam long mi. Mi lukluk i go antap na mi lukim bikpela win na klaut i kam long hap bilong not. Dispela klaut i lait strong moa yet olsem paia, na lait bilong klaut i sut i go nabaut. Namel long dispela paia i gat wanpela samting i lait tumas olsem bras. Namel long dispela bikpela win na klaut mi lukim 4-pela samting olsem man. Bodi bilong ol i olsem bodi bilong man, tasol olgeta wan wan i gat 4-pela pes na 4-pela wing. Lek bilong ol i stretpela, na ol i gat kapa bilong pinga bilong lek i wankain olsem kapa bilong lek bilong bulmakau. Na lek bilong ol i lait moa yet olsem hap bras ol i bin polisim. Na aninit long olgeta wing wan wan i gat han olsem han bilong man i stap. Na wing bilong ol i stap olsem. Olgeta wan wan i opim tupela wing na arere bilong wing bilong wanpela wanpela i pas long wing bilong narapela narapela na ol i kamap olsem 4-pela sait bilong wanpela bokis. Na taim ol i laik go long wanpela hap, ol i stap olsem tasol na i go. Ol i no save tanim bodi bilong ol. Olgeta wan wan i gat 4-pela kain pes. Pes long hap i kam i olsem pes bilong man, na pes long han sut i olsem pes bilong laion. Na pes long han kais i olsem pes bilong bulmakau, na pes long baksait i olsem pes bilong bikpela tarangau. Em pasin bilong pes bilong ol. Olgeta i opim tupela wing, na arere bilong wing bilong wanpela wanpela i pas long arere bilong wing bilong narapela narapela. Na long arapela tupela wing bilong ol, ol i karamapim bodi bilong ol. Olgeta wan wan i gat 4-pela pes i lukluk i go long ol 4-pela hap. Olsem na sapos ol i laik i go long wanpela hap, ol i no inap tanim pes bilong ol. Ol i go tasol. Em pasin bilong ol dispela samting. Mi lukim ol samting i lait olsem paia o bumbum na i go i kam namel long ol dispela 4-pela samting olsem man. Na paia i save kamap bikpela, na lait bilong klaut i save kamap long paia na i wok long sut i go nabaut. Na ol dispela 4-pela samting olsem man i save go i kam hariap, olsem lait bilong klaut. Mi wok long lukim ol dispela samting olsem man, na mi lukim olgeta wan wan i gat wanpela wil i sanap long graun klostu long lek bilong ol. Olgeta dispela wil i wankain tasol na i lait moa yet olsem ol yelopela ston i dia tumas. Olgeta dispela wil wan wan i gat narapela wil i sanap i stap insait long ol na i lukluk i go long narapela hap. Olsem bai ol wil i ken i go i kam long olgeta 4-pela hap. Mi lukim ol dispela wil i traipela nogut tru na mi pret. Na ain long arere bilong olgeta wil wan wan i gat planti ai bilong lukluk i stap. Taim ol dispela samting olsem man i go i kam, orait ol wil tu i save go i kam wantaim ol. Na sapos ol dispela samting i lusim graun na i go antap, orait ol wil tu i go antap. Ol dispela samting i laik i go long wanem hap, orait ol i save go. Na ol wil tu i save go wantaim ol, long wanem, ol 4-pela samting i save bosim ol wil. Sapos ol dispela samting i laik i go long wanpela hap, orait ol wil tu i go. Na sapos ol dispela samting i stap long wanpela hap, orait ol wil tu i sanap i stap. Na sapos ol dispela samting i kirap i go antap, orait bai ol wil tu i mekim olsem, long wanem, ol 4-pela samting i save bosim ol wil. Na mi lukim wanpela samting olsem traipela dis ol i bin tanim na as bilong en i kam antap. Mi lukim dispela samting i lait tumas olsem gutpela glas na mi pret. Dispela samting i stap antap long ol dispela 4-pela samting olsem man. Ol dispela 4-pela samting i stap aninit long dispela bikpela raunpela samting, na ol i opim tupela wing bilong ol. Na arere bilong wing bilong wanpela wanpela i pas long arere bilong wing bilong narapela narapela. Na ol i karamapim bodi bilong ol yet long arapela tupela wing bilong ol. Long taim ol i flai mi harim wing bilong ol i pairap olsem pairap bilong biksi i bruk, na olsem nois bilong bikpela lain soldia i stap long kem. Na pairap bilong wing bilong ol i olsem singaut bilong God I Gat Olgeta Strong. Taim ol i sanap long wanpela hap ol i pasim wing bilong ol. Tasol nau i gat nois i kamap antap long dispela raunpela samting i stap antap long ol dispela 4-pela samting. *** Antap long dispela raunpela samting i gat wanpela samting olsem sia king ol i wokim long blupela ston i dia tumas. Na wanpela samting olsem man i sindaun long dispela sia king. Hap bodi antap bilong dispela man i lait olsem wanpela hap bras i stap insait long paia. Na hap bodi daunbilo i olsem paia i lait. Na bikpela lait i raunim em. Na dispela lait i gat planti kala olsem renbo long skai. Dispela lait mi lukim, em i olsem bikpela lait i kam long God yet. Mi lukim dispela na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun. Na mi harim God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu kirap. Mi laik toktok long yu.” Taim God i mekim dispela tok, spirit bilong en i kam long mi na kirapim mi na mi sanap. Na mi harim God i tok gen olsem, “Man bilong graun, nau mi laik salim yu i go long ol Israel, em ol manmeri i bin bikhet na sakim tok bilong mi na givim baksait long mi. Ol i man bilong bikhet olsem ol tumbuna bilong ol. Het bilong ol i pas na ol i no save harim tok bilong mi. Nau mi laik bai yu go long ol na givim tok bilong mi long ol. Na tokim ol olsem, ‘Dispela em i tok bilong God yet.’ Na maski ol i harim tok bilong yu o nogat, bai dispela lain bikhet manmeri i ken save olsem, wanpela profet bilong mi i bin i stap wantaim ol. “Tasol yu, man bilong graun, yu no ken pret long ol na yu no ken pret long tok ol i mekim long yu. Bai ol i daunim tok bilong yu na rabisim yu. Na bai yu stap namel long ol na yu bel nogut olsem yu stap namel long ol binatang i gat marasin nogut. Tasol maski, yu no ken pret long ol na long tok bilong ol. Nogat. Yu save ol i bikhetman tasol. Na maski ol i harim tok bilong yu o nogat, yu mas tokim ol long olgeta tok mi givim yu. “Man bilong graun, harim gut dispela tok bilong mi. Yu no ken bikhet olsem ol arapela Israel i save mekim. Opim maus bilong yu na kaikai dispela samting mi laik givim long yu.” Em i tok pinis, orait mi lukim wanpela han i stap na i holim wanpela buk klostu long mi. Dispela buk i olsem wanpela longpela pepa ol i bin raunim na pasim. Orait han i opim dispela buk na mi lukim dispela pepa i gat rait i stap long tupela hap bilong en. Ol i bin raitim tok bilong ol man i bel hevi na i krai nogut na singsing sori. Na dispela kain tok i pulap long pepa. Na God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas kaikai dispela buk. Na bihain yu go autim tok bilong dispela buk long ol manmeri bilong Israel.” Orait mi opim maus, na em i givim mi dispela buk. Na em i tok olsem, “Man bilong graun, yu kaikai dispela buk nau mi givim yu. Pulapim bel bilong yu long en.” Na mi kaikai na mi pilim i swit tru olsem hani bilong binatang. Bihain God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu go long ol manmeri bilong Israel na autim olgeta tok mi givim yu. Mi no salim yu i go long ol arapela lain manmeri i gat ol narakain narakain tok ples. Nogat. Mi salim yu i go long ol manmeri bilong Israel tasol. Sapos mi salim yu i go long ol bikpela bikpela kantri ol manmeri bilong en i gat ol narakain narakain tok ples em yu no save long ol, orait ol manmeri bilong ol dispela kantri bai i bihainim tok bilong yu. Tasol ol Israel nogat. I no gat wanpela bilong ol bai i bihainim tok bilong yu. Ol i no save harim tok bilong mi yet, na olsem wanem bai ol inap harim tok bilong yu? Long wanem, het bilong ol i strong olsem ston na olgeta i man bilong sakim tok tasol. Tasol nau bai mi mekim tingting bilong yu i strong olsem tingting bilong ol, na bai yu no inap surik long ol. Bai mi mekim yu i kamap strong olsem ston daimon, na strong bilong yu bai i winim strong bilong ol. Olsem na yu no ken pret long ol na surik long ol. Nogat. Ol i man bilong sakim tok tasol.” Na God i skruim tok olsem, “Man bilong graun, yu putim yau gut long olgeta samting mi laik tokim yu long en, na yu no ken lusim tingting long wanpela tok. Orait na yu mas i go long dispela ol wantok bilong yu ol birua i bin kisim i kam long Babilon, na yu mas autim olgeta tok mi Bikpela, mi givim yu. Na yu mas tokim ol olsem, ‘Dispela em i tok bilong God yet.’ Yu mas givim tok bilong mi long ol, maski ol i putim yau gut, o nogat.” Bihain spirit bilong God i litimapim mi i go antap. Na baksait long mi, mi harim wanpela maus i singaut strong olsem, “Bikpela lait na strong bilong God i stap long heven. Litimapim nem bilong en.” Na dispela 4-pela samting olsem man i stat long flai na arere bilong wing bilong wanpela wanpela i paitim arere bilong wing bilong narapela narapela, na mi harim pairap bilong ol. Na tu mi harim nois bilong ol wil. Na olgeta i pairap bikpela moa olsem nois bilong bikpela guria i kamap. Na spirit bilong God i litimapim mi na karim mi i go. Na bikpela strong bilong God i kamap long mi, na mi pilim nogut tru na mi kros. Na spirit bilong God i bringim mi i go long taun Telabip, klostu long wara Kebar, em dispela taun ol Israel i stap kalabus long en. Dispela ol samting mi bin lukim i mekim mi i bel hevi nogut tru, olsem na mi sindaun i stap long dispela taun na mi no gat strong bilong mekim wanpela samting inap 7-pela de. Dispela 7-pela de i go pinis, orait God i givim tok long mi gen. Em i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi mekim yu i kamap wasman bilong ol Israel. Taim mi gat strongpela tok bilong autim long ol, orait bai mi givim yu, na yu mas autim long ol. Sapos mi lukim wanpela man i mekim pasin nogut na mi tok, em i mas i dai, orait yu mas toksave long em. Yu mas tokim em long senisim tingting na pasin bilong em na bai em i no ken lus. Sapos yu no tokim em, orait bai sin bilong en i stap olsem tasol, na em bai i dai. Tasol long ai bilong mi em i asua bilong yu tasol na em i dai. Tasol sapos yu toksave long dispela man bilong mekim sin, na em i no lusim pasin nogut, orait dispela pasin nogut bai i bagarapim em, na em bai i dai. Tasol bai yu no gat asua long dispela samting, na yu no ken i dai. “Na sapos mi larim wanpela traim i kamap long wanpela gutpela man, na em i lusim stretpela pasin na i mekim pasin nogut, orait long dispela taim yu mas tokim em long lusim ol dispela pasin nogut. Sapos yu no tokim em, orait bai em i bagarap na i dai. Mi no ken tingim ol gutpela pasin em i bin mekim bipo. Nogat. Bai mi lukim dispela pasin nogut nau em i mekim na bai mi larim em i bagarap na i dai. Tasol long ai bilong mi em i asua bilong yu tasol na em i dai. Tasol sapos yu tok strong long wanpela gutpela man long em i no ken mekim sin, na em i bihainim tok bilong yu, na i no mekim sin, orait em i no ken i dai. Na yu tu yu ken i stap gut.” Mi stap yet long dispela ples, na mi pilim strong bilong Bikpela i kam long mi. Na em i tokim mi olsem, “Yu kirap na yu go long ples daun. Yu go kamap pinis, orait bai mi toktok wantaim yu.” Orait mi kirap na mi go long ples daun, na long dispela hap mi lukim bikpela lait bilong God, wankain olsem mi bin lukim klostu long wara Kebar. Olsem na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun. Tasol spirit bilong God i kam long mi na kirapim mi na mi sanap. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu go long ples na go insait long haus bilong yu na pasim dua. Na bihain bai sampela man i bringim baklain na pasim yu long en. Na bai yu no inap lusim haus na i go lukim ol manmeri. Na bai mi mekim maus bilong yu i pas, na bai yu no inap tok strong long ol dispela lain man i save sakim tok, bilong ol i mas lusim pasin nogut. Tasol sapos sampela taim mi laik yu autim tok bilong mi long ol manmeri, orait bai mi mekim yu inap long toktok. Na bai yu tokim ol olsem, ‘Dispela em i tok bilong God, Bikpela.’ Taim yu autim tok long ol, bai sampela i harim tok bilong yu. Tasol sampela bai i givim baksait long yu, long wanem, ol i manmeri bilong sakim tok tasol.” Na God i tok moa olsem, “Man bilong graun, yu go kisim wanpela brik na putim long graun na katim ol mak olsem piksa bilong Jerusalem antap long en. Na klostu long dispela brik, yu mas wokim piksa bilong olgeta samting ol ami i save wokim bilong banisim wanpela taun na pait long ol manmeri na kisim taun. Wokim piksa bilong baret i raunim dispela taun na hipim graun klostu long banis bilong taun, olsem gutpela ples bilong ol soldia i ken sanap antap long en na pait. Na wokim kem bilong ol soldia klostu long taun, na wokim ol masin bilong brukim banis bilong taun. Wokim pinis, orait kisim wanpela praipan na sanapim namel long yu na long dispela brik i makim taun. Na yu mas lukluk i go long taun, na mekim olsem yu laik pait na kisim taun. Ol manmeri bilong Israel i ken lukim dispela samting yu mekim na ol i ken save, bihain wanpela lain ami bai i kam bilong daunim Jerusalem. “Bihain yu mas slip long sait bilong han kais bilong yu, na bai yu mas pilim hevi bilong asua bilong ol manmeri bilong kantri Israel. Yu mas slip i stap olsem inap 390 de. Dispela 390 de i makim 390 yia ol manmeri bilong kantri Israel i mas karim hevi bilong rong bilong ol. *** Taim yu pinisim dispela, orait yu mas slip long sait bilong han sut bilong yu. Na yu mas pilim hevi bilong asua bilong ol manmeri bilong kantri Juda inap 40 de. Dispela 40 de i makim 40 yia ol Juda i mas karim hevi bilong rong bilong ol. “Taim yu slip i stap, orait yu mas lukluk i go long dispela piksa bilong ol birua i laik kisim Jerusalem. Na yu mas mekim olsem yu redi long pait na yu mas tok olsem, ‘Dispela taun bai i bagarap.’ Na bai mi pasim yu long baklain na bai yu no inap tanim bodi bilong yu. Na bai yu stap olsem inap yu pinisim olgeta dispela de mi makim bilong yu. “Nau yu mas kisim sampela wit na rais bali na tupela kain bin, na tupela arapela kaikai olsem wit. Na bungim olgeta dispela kaikai na tanim tanim na wokim bret. Yu mas kaikai dispela kain bret tasol long dispela 390 de yu slip long sait bilong yu. Yu ken kaikai samting olsem 200 gram bilong dispela kain bret long wanpela wanpela de, na yu no ken winim dispela skel. Bai yu gat mak bilong dring wara tu. Yu ken dring samting olsem wanpela lita long wanpela wanpela de. Na yu mas kisim pekpek bilong man na putim i stap. Na taim pekpek i drai, orait wokim paia na kukim bret. Na bai ol manmeri i ken lukim dispela samting yu mekim.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Dispela pasin yu mekim i makim pasin ol Israel bai i mekim. Bihain bai mi larim ol birua i go pait long Jerusalem na kisim ol Israel i go long ol arapela kantri. Na taim ol i stap long ol dispela kantri bai ol i kaikai ol dispela samting i no klin long ai bilong mi.” Mi harim dispela na mi bekim tok olsem, “Sori tumas, God, Bikpela. Mi no inap mekim kain pasin olsem. Nogat tru. Mi no save mekim mi yet i kamap doti long ai bilong yu. Long taim mi liklik pikinini i kam inap nau mi no bin kaikai mit bilong abus em yet i dai o mit bilong abus, em ol wel abus i kilim i dai. Mi no bin kaikai wanpela samting lo i tok em i no klin long ai bilong yu.” God i harim dispela na i tok, “Olsem orait, bai yu no ken kukim bret long pekpek bilong man. Nogat. Yu ken kukim long pekpek bilong bulmakau tasol.” Na God i tok moa olsem, “Man bilong graun, bai mi mekim ol Jerusalem i sot tru long kaikai. Na bai ol manmeri i kirap nogut tru na i bel hevi long dispela. Na bai ol manmeri i skelim gut kaikai na wara, bilong ol i ken kaikai na dring long ol wan wan de. Yes, bai ol i sot tru long kaikai na long wara, na bai ol i bel hevi nogut tru. Ol i man bilong mekim sin tasol, olsem na bai mi sotim kaikai bilong ol na bai ol i kamap bun nating tru.” God i tok moa olsem, “Man bilong graun, yu go kisim wanpela bainat i sap moa na katim mausgras na olgeta gras bilong het bilong yu. Orait na yu putim olgeta dispela gras long skel, na skelim na tilim long tripela hap. Yu pinisim olgeta de mi makim bilong yu i slip, orait yu kirap. Dispela bai i soim ol manmeri olsem, ol birua i kisim Jerusalem pinis. Yu kirap pinis, orait yu mas putim namba wan hap bilong dispela gras bilong yu antap long dispela brik i makim Jerusalem na yu mas kukim dispela gras. Na yu mas kisim namba 2 hap gras na wokabaut i go raun long dispela brik na katim nabaut dispela gras long bainat bilong yu. Na kisim namba 3 hap gras na tromoi nabaut bai win i ken karim i go. Na bai mi kisim bainat bilong mi na ranim dispela gras. Tasol yu mas larim liklik hap gras i stap na yu mas putim long arere bilong klos bilong yu na pasim. Orait na kisim wan wan bilong dispela gras yu bin pasim na tromoi i go long paia bai paia i kukim. Na bihain paia bai i go bikpela na kukim olgeta Israel.” Na God, Bikpela i tokim mi olsem, “Yu lukim taun Jerusalem. Mi putim em i stap namel tru long olgeta kantri bilong graun. Tasol ol Jerusalem i bin sakim tok bilong mi na ol i kamap manmeri nogut tru. Pasin nogut bilong ol Jerusalem i winim pasin nogut bilong ol manmeri bilong ol arapela kantri. Ol Jerusalem i givim baksait tru long ol toktok bilong mi na ol lo bilong mi. Olsem na mi laik givim tok long ol olsem, “Yupela ol Jerusalem, harim. Mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela. Yupela i no save harim tok bilong mi na yupela i save sakim ol lo bilong mi na bihainim pasin nogut bilong ol kantri i stap klostu long yupela. Tasol yupela i bin mekim planti bikhet pasin, na pasin nogut bilong yupela i winim pasin nogut bilong ol dispela kantri. Olsem na mi God, Bikpela, mi tokim yupela olsem, mi no amamas long yupela. Nogat. Mi birua long yupela. Na bai mi kotim yupela long ai bilong olgeta manmeri bilong graun. Yupela i mekim pinis planti pasin mi no laikim, olsem na mi bai mekim save long yupela long kain pasin mi no bin mekim bipo. Na bihain long dispela, bai mi no ken mekim dispela kain pasin gen. Na long taim mi mekim save long yupela, ol papamama bai i kilim ol pikinini bilong ol na kaikai, na ol pikinini bai i kilim ol papamama na kaikai. Bai mi mekim save tru long yupela na planti bilong yupela bai i dai. Na sapos sampela i stap yet, orait bai mi rausim ol i go nabaut nabaut long olgeta hap bilong graun. “Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok stret long yupela, bai mi bagarapim yupela tru. Long wanem, yupela i bin mekim planti stingpela pasin, na long dispela pasin yupela i bin mekim haus bilong mi i kamap doti tru long ai bilong mi. Olsem na bai mi no inap marimari na sori long yupela. Bai mi mekim save tru long yupela, olsem man i katim gras na i rausim olgeta. Bai mi tilim yupela long tripela lain. Namba wan lain bai i stap hangre tru na i kisim bikpela sik, na bai ol i dai insait long taun. Na bai ol birua i kilim i dai ol namba 2 lain manmeri long bainat ausait long taun. Na namba 3 lain bai mi rausim ol i go nabaut long olgeta hap bilong graun. Na bai mi salim ol birua i go ranim ol na kilim ol i dai. “Long dispela pasin bai mi pinisim bikpela kros na belhat bilong mi. Taim olgeta dispela samting i kamap, bai yupela i tingim dispela tok bilong mi na bai yupela i save, mi Bikpela, mi no save larim wanpela giaman god i senisim mi. Yupela i bagarap pinis, orait ol manmeri bilong ol kantri i stap klostu long yupela bai i lukim yupela na bai ol i tok olsem, ‘Lukim. Ol i bagarap nogut tru. Bikpela i bin lukim pasin nogut bilong ol na em i bagarapim ol.’ “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi belhat nogut tru long yupela, na bai mi mekim save moa yet long yupela. Na olgeta manmeri i stap klostu long yupela bai i lukim yupela na bai ol i tingting planti na i pret nogut tru. Na bai ol i tok bilas long yupela na bai yupela i sem. Bai mi mekim ol manmeri i sot tru long kaikai na bai yupela i hangre nogut tru. Na bai yupela i pilim hevi bilong dispela i olsem ol spia bilong banara i sutim yupela na bagarapim yupela. Na tu bai mi salim ol wel abus i kam long yupela na bai ol i kilim i dai ol pikinini bilong yupela. Na bai mi mekim yupela i sik nogut. Na bai mi salim ol birua i kam pait long yupela na kilim yupela i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go olsem long ol maunten bilong Israel na autim tok bilong mi long ol. Tokim ol maunten na ol ples daun bilong Israel olsem, ol i mas harim tok mi God, Bikpela, mi laik mekim long ol. Bai mi salim ol birua i kam na bai ol i bagarapim ol ples ol manmeri i save go long en na lotu long ol giaman god. Bai ol birua i bagarapim olgeta alta bilong mekim ofa bilong abus na olgeta alta bilong mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol bai i kilim i dai planti manmeri bilong Israel na tromoi ol bodi bilong ol i go long graun klostu long ol piksa bilong ol dispela giaman god. Na bai mi larim ol bun bilong ol Israel i stap nabaut long graun klostu long ol alta. *** Bai ol birua i bagarapim olgeta taun bilong kantri Israel, na olgeta ples bilong lotuim ol giaman god. Ol bai i bagarapim olgeta alta bilong yupela, na mekim ol i stap doti tru long ai bilong yupela. Na ol bai i pinisim tru olgeta piksa bilong ol giaman god na brukim nabaut ol ples bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol dispela pasin nogut ol Israel i bin mekim bai i pinis olgeta. Ol birua bai i go long olgeta hap bilong kantri Israel na kilim i dai planti manmeri. Na ol arapela Israel bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Tasol bai mi no ken larim ol birua i kilim olgeta manmeri. Sampela manmeri bai i stap yet na bai mi rausim ol i go nabaut long ol arapela kantri. Taim ol i stap long ol dispela longwe ples bai ol i tingim mi, na bai ol i save olsem, pasin bilong ol i bin mekim mi i bel hevi tru long taim ol i aigris long ol giaman god na bihainim ol, na ol i lusim mi olgeta. Na bai ol i sem nogut tru long ol stingpela pasin ol i bin mekim. Na bai ol i ken save olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai ol i ken save, dispela strongpela tok nau mi mekim, em i no toktok nating.” Na God, Bikpela i tok moa long mi olsem, “Krungutim graun strong na mekim pasin bilong bel hevi, na tok olsem, ‘Sori tumas, ol Israel i bin mekim planti pasin nogut tru.’ Yes, ol i bin mekim dispela kain pasin, olsem na ol birua bai i kam kilim ol i dai. Na hangre na sik bai i bagarapim ol. Bai olgeta i mas i dai. Ol birua bai i kam kilim ol i dai. Tasol sapos sampela i stap longwe, ol bai i kisim sik na i dai. Na sapos sampela manmeri i stap yet, bai ol i sot tru long kaikai na ol tu bai i dai. Long dispela pasin bai mi inapim tru belhat bilong mi. Ol birua bai i tromoi nabaut ol bodi bilong ol Israel klostu long ol giaman god na ol alta, na long dispela ol ples bilong lotu antap long olgeta maunten na aninit long olgeta bikpela diwai na long olgeta ples ol i save kukim ol ofa long ol giaman god long en. Long dispela taim bai olgeta Israel i save, mi yet mi Bikpela. Yes, bai mi bagarapim tru kantri bilong ol. Bai mi mekim olgeta hap graun bilong ol i kamap olsem ples nating, stat long ples drai bilong Diplata. Bai mi no inap lusim wanpela ples ol Israel i stap long en. Nogat. Bai mi bagarapim olgeta na olgeta bai i stap nating. Olsem na bai olgeta manmeri i save gut, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi God, Bikpela, mi gat tok long ol Israel olsem. Dispela em i las de bilong olgeta Israel, long olgeta hap graun bilong ol. “Yupela ol Israel, harim. Las de i kamap pinis. Mi belhat nogut tru na nau bai mi mekim save long yupela. Yupela i bin mekim ol dispela pasin nogut, olsem na nau bai mi kotim yupela. Bai mi bekim stret ol stingpela pasin bilong yupela. Bai mi no inap larim yupela i stap gut. Na mi no inap marimari long yupela. Nogat. Yupela i bin mekim ol dispela pasin nogut, olsem na bai mi mekim save long yupela. Na bai yupela i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” God, Bikpela i tok olsem, “Narakain bagarap tru bai i kamap long yupela. Na dispela bagarap bai i pinisim yupela olgeta. Nau las de bilong yupela i kamap klostu pinis. Taim bilong en i kamap pinis, na klostu tru bai em i kamap. Yupela ol manmeri bilong kantri Israel, harim. Las de bilong yupela i kamap klostu pinis, na yupela bai i bagarap. Na bai yupela i no inap bung na amamas na mekim lotu moa antap long ol maunten. Nogat. Nau bai yupela i bung na pret tasol, na longlong nabaut. “Mi belhat nogut tru long yupela, olsem na nau bai mi mekim save moa yet long yupela bilong inapim belhat bilong mi. Yupela i bin mekim ol dispela pasin nogut, olsem na bai mi kotim yupela. Bai mi bekim stret ol stingpela pasin bilong yupela. Bai mi no inap larim yupela i stap gut. Na mi no inap marimari long yupela. Nogat. Yupela i bin mekim ol dispela pasin nogut, olsem na bai mi mekim save long yupela. Na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela, na mi tasol mi salim ol dispela samting nogut i kam long yupela.” Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “De bilong bikpela bagarap i kam klostu nau. Oltaim ol Israel i wok long mekim nogut long ol wantok bilong ol. Na ol i wok strong long mekim hambakpasin. Na dispela pasin nogut bilong ol i kamap bikpela moa. Olsem na bai mi bagarapim olgeta gutpela samting bilong ol. Na bai mi daunim nem bilong ol, na bai ol i no inap mekim ol pasin nogut gen. “Taim bilong bagarap i kam klostu pinis. Long dispela taim ol man i baim ol samting ol i no ken amamas, na ol man i salim ol samting ol i no ken bel hevi, long wanem, mi bai mekim save long olgeta man wantaim. Sapos man i bin larim narapela man i baim wanpela samting bilong en, em i no dai hariap, maski, em bai i no inap kisim bek dispela samting. Long wanem, mi tok pinis olsem, mi bai bagarapim olgeta man, na mi no inap senisim dispela tok. Olgeta i save mekim pasin nogut, olsem na olgeta i mas bagarap. Ol i winim biugel bilong kirapim pait, na olgeta soldia i redi long pait. Tasol i no gat wanpela man bai i go long pait, long wanem, mi belhat long olgeta dispela lain na bai mi mekim ol i pret nogut tru.” Bikpela i tok moa olsem, “Ol birua i banisim pinis Jerusalem. Ol manmeri i stap ausait long taun, ol birua bai i kilim ol i dai. Na ol manmeri i stap insait long banis bilong taun, bai ol i sot long kaikai na kisim kain kain sik na bai ol i dai. Sapos sampela inap, bai ol i ranawe i go long ol maunten. Na olgeta dispela manmeri bai i tingting long pasin nogut ol i bin mekim na ol bai i bel hevi na krai nogut, na krai bilong ol bai i kamap olsem krai bilong ol pisin bilong ples daun. Na han bilong ol bai i no gat strong na lek bilong ol bai i seksek. Na ol bai i pasim klos bilong sori, na bai ol i guria moa yet. Na bai olgeta i sem na rausim gras bilong het bilong ol. Na ol bai i tromoi ol gol na silva bilong ol long ol rot olsem pipia, long wanem, gol na silva i no inap helpim ol long taim Bikpela i belhat long ol. Ol i no inap kaikai ol dispela gol na silva, na tu ol gol na silva i no inap helpim ol long mekim wanpela samting. Ol i bin mangalim gol na silva na dispela pasin i pulim ol na ol i mekim sin. Bipo ol i gat ol bilas ol i bin wokim long gol na silva, na ol i bin amamas tru long ol dispela samting. Na ol i bin kisim dispela gol na silva na wokim ol kain kain giaman god. Dispela pasin mi no laikim tru, olsem na nau bai mi mekim ol dispela gol na silva i kamap olsem samting nogut tru long ai bilong ol.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Bai mi kirapim ol man nogut tru na bai ol i lusim kantri bilong ol na i kam stilim ol dispela samting bilong ol Israel. Na bai ol i kisim i go na mekim kain kain samting nogut long en. Na bai mi larim ol i go insait long dispela gutpela haus bilong mi yet na mekim dispela haus i kamap doti long ai bilong mi. Bai mi no ken pasim ol. Nogat tru. “Ol manmeri bilong Israel i wok long mekim nabaut. Na long olgeta hap bilong kantri ol i wok long mekim nogut long ol arapela manmeri na kilim planti i dai. Olsem na em i taim bilong wokim ol sen bilong pasim ol. Olsem na bai mi bringim ol lain haiden, ol i man nogut tru, na bai ol i kam long kantri Israel na rausim ol Israel long ol haus bilong ol na kisim ol dispela haus. Na bai ol i bagarapim ol dispela ples ol Israel i save lotu long en. Na ol strongpela man bilong Israel bai i pret tasol na ol i no ken bikhet moa. Taim nogut tru i kam long ol Israel nau. Bai ol i laikim tumas long i stap bel isi, tasol ol bai i no inap. Nogat tru. Planti kain kain bagarap bai i kamap long ol, na bai ol i harim planti tok long ol samting nogut i kamap. Olsem na bai ol i pret na bai ol i go long ol profet na askim ol long painimaut tingting bilong mi, tasol bai mi no givim tok long ol. Na ol pris bai i no gat tok bilong skulim ol, na ol hetman bai i no gat gutpela tingting bilong givim ol. Na king bilong ol bai i bel hevi na tingting bilong en bai i bagarap olgeta. Na ol manmeri bai i pret na guria. Bai mi tingim olgeta pasin nogut ol i bin mekim na bai mi mekim save tru long ol. Na bai mi kotim ol long wankain pasin olsem ol i bin kotim ol arapela man. Na ol bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Long namba 6 yia bilong mipela i stap kalabus long kantri Babilon, na long de namba 5 bilong namba 6 mun, mi sindaun i stap long haus bilong mi, na ol hetman bilong Juda i kam sindaun wantaim mi. Na taim mipela i sindaun i stap, strong bilong God, Bikpela, i kam long mi. Na long wanpela samting olsem driman mi lukluk i go antap na mi lukim wanpela samting olsem man i lait olsem paia. Hap bodi daunbilo bilong en i olsem paia i lait. Na hap bodi antap i lait olsem hap bras ol i bin polisim. Mi lukim samting olsem han bilong en, na em i stretim dispela na holim mi long gras bilong het. Na long ol dispela samting olsem driman, spirit bilong God i litimapim mi i go antap tru na kisim mi i go long Jerusalem. Na em i bringim mi i go long haus bilong God, na mi sanap insait long dispela dua i stap long hap not bilong banis i raunim haus. Long dispela ples ol Israel i bin sanapim piksa bilong wanpela giaman god, na God i belhat nogut tru long dispela samting. Na mi lukim bikpela lait bilong God bilong mipela Israel. Em i wankain olsem dispela lait mi bin lukim long taim mi stap klostu long wara Kebar. Na God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go olsem long hap not.” Orait mi lukluk, na mi lukim dispela piksa bilong giaman god i sanap klostu long dispela alta i stap klostu long dua. Na God i belhat nogut tru long dispela samting nogut. God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukim ol dispela pasin nogut ol manmeri bilong Israel i mekim. Long dispela pasin ol i wok long rausim mi long dispela haus bilong mi, na mekim mi i go i stap longwe long ol. Na bihain bai yu lukim ol arapela pasin nogut tru bilong ol, i winim pasin nogut nau yu lukim.” God i tok pinis, orait em i kisim mi i go ausait long dispela banis i raunim haus bilong God na em i bringim mi i go long dua bilong bikpela banis. Na em i soim mi wanpela hul i stap long dispela banis. Na God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu brukim banis na mekim dispela hul i kamap bikpela.” Orait mi brukim na mi lukim wanpela dua i stap. Na God i tokim mi olsem, “Yu go insait na lukim ol stingpela pasin ol i mekim.” Em i tok pinis, orait mi go insait long wanpela rum na mi lukluk. Man, mi lukim ol piksa bilong snek na ol arapela kain abus i doti long ai bilong God ol i pulap long olgeta banis bilong dispela rum. Na tu i gat ol piksa bilong ol giaman god ol Israel i save lotu long en. Na mi lukim 70 hetman bilong Israel i stap long dispela rum, na Jasania, pikinini man bilong Safan, em i wanpela bilong ol. Olgeta i holim plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na mi lukim smok i go antap. Na ol dispela man i lotuim ol dispela piksa. Na God i tokim mi olsem, “Lukim. Ol hetman bilong Israel i hait i stap na mekim dispela pasin nogut. Olgeta i save kam long dispela rum i gat kain kain piksa nogut i stap long banis bilong en, na ol i mekim lotu. Ol i save tok olsem, ‘Bikpela i no inap lukim yumi. Nogat. Em i lusim kantri bilong yumi pinis, na em i no tingting moa long yumi.’ Ol i tok olsem, na ol i mekim dispela pasin.” Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Nau bai yu lukim ol i mekim ol arapela pasin nogut tru i winim pasin nogut nau yu lukim.” Orait na em i kisim mi i go long dua i stap long hap not bilong banis i raunim haus bilong God. Na em i soim mi sampela meri i ting giaman god bilong ol, nem bilong en Tamus, em i dai pinis, na ol i wok long krai sori long em. Na God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukim dispela, a? Tasol nau bai yu lukim ol arapela pasin nogut tru i winim pasin nogut nau yu lukim.” Orait na em i kisim mi i go klostu long dua bilong haus bilong en stret. Long dispela ples, namel long alta na dua, i gat 25 man i stap. Ol i givim baksait long haus na lukluk i go long hap bilong san i kamap. Na ol i brukim skru na putim pes i go daun long graun, bilong lotuim san. Orait Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukim dispela samting, a? Ol dispela manmeri bilong Juda i save mekim ol dispela pasin nogut tru, na ol i save birua long ol arapela manmeri long olgeta hap bilong Israel. Olsem na mi belhat long ol. Tasol ol i ting dispela pasin i samting nating na ol i mekim pasin nogut moa yet. Ol i kam klostu long haus bilong mi na mekim dispela pasin nogut nau yu lukim. Ol dispela man i ting mi samting nating na ol i mekim dispela stingpela pasin. Tasol harim. Mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong ol. Olsem na bai mi mekim save moa yet long ol, bilong inapim belhat bilong mi. Bai mi no inap larim ol i stap gut. Na bai mi no inap marimari long ol. Bai ol i singaut strong long mi long helpim ol, tasol bai mi no inap harim prea bilong ol.” God i tokim mi pinis, orait em i singaut strong olsem, “Yupela ol man i gat wok bilong kilim ol manmeri i stap long taun, yupela kam. Na bringim ol bainat samting i kam wantaim.” Na kwiktaim tru, 6-pela man i kam insait long dua i stap long hap not bilong banis bilong haus bilong God. Na olgeta i karim bainat na ol arapela samting bilong kilim man. Na i gat narapela man tu i kam wantaim ol. Em i pasim gutpela laplap, na em i pasim wanpela liklik paus long let bilong en. Ol samting bilong rait i stap insait long dispela paus. Na olgeta dispela man i kam sanap klostu long dispela alta ol i wokim long bras. Orait na bikpela lait bilong God i lusim dispela 4-pela samting olsem man, na lait i kirap i go klostu long dua bilong haus bilong God. Na Bikpela i singautim dispela man i gat gutpela laplap na i tokim em olsem, “Yu go long olgeta hap bilong taun Jerusalem na putim mak long pes bilong olgeta manmeri i bel nogut na i wari long olgeta dispela pasin nogut ol wantok i save mekim insait long taun.” Orait na mi harim God i tokim ol 6-pela man i holim bainat samting olsem, “Yupela bihainim em i go na kilim olgeta manmeri. Yupela i no ken marimari long wanpela na yupela i no ken larim wanpela i stap. Kilim olgeta lapun, na olgeta yangpela man na meri, na ol mama na ol pikinini. Tasol yupela i no ken kilim i dai wanpela bilong ol man o meri i gat mak bilong mi long pes bilong ol. Kilim ol man i stap long haus bilong mi pastaim.” Olsem na ol i kilim ol dispela hetman i stap klostu long haus bilong God. Na God i tokim ol 6-pela man olsem, “Kilim olgeta man i stap insait long banis bilong haus bilong mi. Olsem bai haus bilong mi i ken kamap doti tru long ai bilong mi. Dispela wok i pinis, orait yupela raun long taun na kilim olgeta manmeri. Goan, yupela mekim wok nau.” Orait ol i go. Na taim ol i wok long kilim ol manmeri, mi wanpela tasol mi stap klostu long haus bilong God. Na mi brukim skru na putim pes bilong mi i go daun long graun, na mi singaut olsem, “God, Bikpela, yu kros tumas long ol manmeri bilong Jerusalem. Ating olsem, na yu laik pinisim tru olgeta dispela manmeri i stap yet long Israel, a?” Na God i bekim tok olsem, “Ol manmeri bilong Israel na Juda i bin mekim planti sin tumas na ol i gat bikpela asua tru. Ol i save ting mi lusim kantri bilong ol pinis, na mi no moa tingting long ol na mi no save lukim ol. Olsem na ol i bin mekim planti pasin nogut na kilim planti manmeri long Jerusalem na long olgeta arapela hap bilong kantri. Olsem na nau bai mi no inap marimari long ol na mi no inap larim wanpela i stap. Nogat. Bai mi mekim wankain pasin long ol olsem ol i bin mekim long ol arapela man.” Bikpela i tok pinis, orait mi lukim dispela man i gat gutpela laplap i kam bek na i tokim Bikpela olsem, “Mi pinisim dispela wok yu bin givim mi.” Na mi lukluk i go long dispela samting olsem traipela dis i stap antap long dispela 4-pela samting olsem man. Na antap long dispela samting olsem dis, mi lukim wanpela samting olsem sia king ol i bin wokim long blupela ston i dia tumas. Na God i tokim dispela man i gat gutpela laplap olsem, “Yu go namel long ol 4-pela wil i stap aninit long ol 4-pela samting olsem man na yu kisim sampela paia long han bilong yu na yu go tromoi nabaut long taun.” God i tok pinis, orait mi lukim dispela man i go aninit long ol dispela 4-pela samting. Ol i sanap i stap long hap saut bilong haus bilong God. Na wanpela bikpela klaut i karamapim olgeta hap insait long banis i raunim haus bilong God. Orait na bikpela lait bilong God i lusim dispela 4-pela samting olsem man, na i kam sanap klostu long dua bilong haus. Na klaut i go pulapim haus bilong God. Na bikpela lait bilong God i lait moa yet long olgeta hap insait long banis i raunim haus. Ol wing bilong ol dispela samting olsem man i pairap strong, inap ol manmeri i stap long hap bilong bikpela banis, ol i ken harim. Na dispela pairap i olsem singaut bilong God I Gat Olgeta Strong. Na taim God i tokim dispela man i gat gutpela laplap long i go kisim sampela paia, orait dispela man i go sanap klostu long wanpela wil. Na wanpela bilong ol dispela 4-pela samting olsem man i putim han long dispela paia i stap namel long ol, na em i kisim sampela paia na putim long han bilong dispela man. Na man i kisim paia na i go. Mi lukim ol dispela 4-pela samting i gat samting olsem han bilong man i stap aninit long wing bilong ol. Na mi lukim tu i gat wanpela wanpela wil i stap klostu long olgeta 4-pela samting wan wan. Na ol dispela 4-pela wil i lait moa yet olsem yelopela ston i dia tumas. Olgeta wan wan wil i wankain na i gat narapela wil i stap insait long en na i lukluk i go long narapela hap. Olsem na bai olgeta wil i ken i go i kam long olgeta hap. Na sapos ol 4-pela samting olsem man i laik i go long wanem hap, orait ol i save go tasol, na ol i no save tanim. Olgeta bodi na baksait na han na wing bilong ol 4-pela samting olsem man na ol wil bilong ol tu i gat planti ai bilong lukluk. Mi harim ol i kolim ol dispela wil olsem, “Wil bilong tanim tanim.” Olgeta dispela 4-pela samting wan wan i gat 4-pela kain pes. Namba wan pes em i olsem pes bilong wanpela kain ensel, na namba 2 pes i olsem pes bilong man. Na namba 3 pes i olsem pes bilong laion, na namba 4 pes i olsem pes bilong tarangau. Ol dispela 4-pela samting nau mi lukim, em ol dispela 4-pela samting bipo mi bin lukim klostu long wara Kebar. Taim ol i kirap i go, ol wil i go wantaim ol. Taim 4-pela samting i sanap nating, ol wil tu i sanap nating. Na taim 4-pela samting i flai i go antap, ol wil tu i save go antap wantaim ol, long wanem, dispela 4-pela samting i save bosim ol wil. *** Orait bikpela lait bilong God i lusim dua bilong haus bilong God na i go bek na i stap antap long dispela 4-pela samting olsem man. Mi lukluk i stap na dispela 4-pela samting i opim wing bilong ol na i flai i go antap. Na ol 4-pela wil i go wantaim ol. Ol i go sanap klostu long dua i stap long hap sankamap bilong banis i raunim haus bilong God. Na bikpela lait bilong God i stap antap long ol. Mi save mi bin lukim ol dispela samting tasol taim ol i stap aninit long God bilong Israel klostu long wara Kebar. Na nau mi save pinis, ol dispela samting ol i wanpela kain ensel bilong God. Olgeta wan wan ensel i gat 4-pela pes na 4-pela wing. Na i gat wanpela samting i olsem han bilong man i stap aninit long ol wan wan wing bilong ol. Bipo mi bin lukim ol dispela ensel tasol long taim mi stap klostu long wara Kebar. Na nau mi lukim ol gen na pes bilong ol i wankain olsem bipo. Na taim ol 4-pela ensel i laik i go long wanpela hap, ol i save go tasol. Ol i no save tanim bodi bilong ol. Bihain long dispela, spirit bilong God i litimapim mi na bringim mi i go long dua i stap long hap sankamap bilong banis i raunim haus bilong God. Na mi lukim 25 man i stap klostu long dispela dua. Mi lukim ol na mi save, tupela bilong ol dispela man i stap lida bilong ol Israel. Nem bilong tupela em Jasania, pikinini bilong Asur, na Pelatia, pikinini bilong Benaia. Na God i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ol dispela man i save tingting long rot bilong mekim pasin nogut. Na ol i save givim tok kranki long ol manmeri. Ol i save tok olsem, ‘Yumi gutpela manmeri, olsem na bai yumi wokim ol haus na sindaun gut insait long taun bilong yumi olsem gutpela mit i stap insait long sospen.’ Ol i save tok olsem. Orait, man bilong graun, yu mas tok olsem, ol i no gutpela manmeri, olsem na bai ol i bagarap.” Spirit bilong Bikpela i kamap strong long mi, na Bikpela i givim mi dispela tok, “Yupela ol manmeri bilong Israel, mi save long dispela tingting bilong yupela na long olgeta samting yupela i tingting long mekim. Yupela i bin kilim planti manmeri moa insait long dispela taun, na ol bodi bilong ol i pulap long olgeta rot. “Olsem na mi God, Bikpela, mi tokim yupela olsem. Tru, dispela taun i olsem wanpela sospen, tasol yupela i no olsem gutpela mit i stap long en. Nogat. Dispela gutpela mit em ol man yupela i bin kilim i dai. Tasol yupela, bai mi rausim yupela i go ausait long taun. Mi save, yupela i pret long ol birua wantaim ol bainat bilong ol. Tasol mi God, Bikpela, mi tok stret long yupela, bai mi salim ol i kam kilim yupela. Bai mi kisim yupela i go ausait long taun, na givim yupela long han bilong ol man bilong narapela kantri na bai ol i bagarapim yupela. Long dispela pasin bai mi mekim save tru long yupela. Na bai ol i kilim yupela long mak bilong graun bilong yupela yet. Olsem na bai yupela i ken save olsem, mi yet mi Bikpela. Yupela i no olsem gutpela mit i stap long dispela sospen. Nogat. Bai mi rausim yupela na kilim yupela long mak bilong graun bilong yupela yet. Mi bai mekim olsem bilong yupela i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Yupela i bin mekim olsem yupela i no save long mi. Yupela i bin kalapim ol lo bilong mi na yupela i no bihainim tok bilong mi. Yupela i save aninit tasol long ol lo bilong ol arapela kantri i stap klostu long yupela.” Mi wok yet long autim dispela tok bilong God, na mi lukim dispela lida Pelatia i dai. Olsem na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun, na mi tokim God olsem, “God, Bikpela, olsem wanem? Yu laik kilim olgeta man i stap yet long Israel, a?” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ol Israel i stap long Jerusalem i save ting long yu wantaim ol famili bilong yu na ol arapela Israel i stap kalabus long dispela ples, na ol i save tok olsem, ‘Bikpela i rausim ol na ol i stap long longwe ples. Bikpela i no moa i stap wantaim ol. Nogat. Em i givim dispela graun long yumi.’ Ol Jerusalem i save mekim dispela kain tok, tasol yu mas tokim ol olsem, ‘Mi Bikpela, mi yet mi bin salim ol wantok bilong yupela i go i stap nabaut long ol arapela kantri. Tru, long dispela sotpela taim ol i stap kalabus, ol i no gat haus bilong mi stret ol i ken lotuim mi long en. Tasol mi yet mi stap wantaim ol, olsem na ol inap long lotu yet long mi.’ “Man bilong graun, yu mas autim tok bilong mi long ol wantok i stap wantaim yu long ples kalabus. Mi God, Bikpela, mi bai kisim yupela long olgeta kantri mi bin rausim yupela i go i stap nabaut long en, na bai mi bringim yupela i kam bek long kantri bilong yupela na givim dispela kantri long yupela gen. Na taim yupela i kam bek, bai yupela i rausim olgeta giaman god na olgeta arapela stingpela samting i stap long dispela graun. Na bai mi givim nupela tingting na nupela bel long yupela. Bipo het bilong yupela i strong olsem ston. Tasol bai mi rausim dispela tingting nogut na bai mi givim gutpela nupela tingting long yupela. Olsem na bai yupela i bihainim gut olgeta lo na olgeta tok bilong mi. Na bai yupela i kamap lain manmeri bilong mi stret, na bai mi stap God bilong yupela. Tasol bai mi mekim save tru long ol manmeri i save lotu long ol giaman god na bihainim olkain stingpela pasin. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bihain long dispela, ol 4-pela samting olsem man i stat long flai, na ol wil i go wantaim ol. Na bikpela lait bilong God bilong Israel i stap antap long ol. Orait na lait bilong God i lusim taun, na i go long maunten i stap long hap sankamap bilong taun. Orait na long dispela samting olsem driman, spirit bilong God i litimapim mi, na bringim mi i kam bek long ol dispela Israel i stap kalabus long Babilon. Na driman i pinis. Na mi tokim ol long olgeta samting Bikpela i bin soim mi. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, dispela ol wantok nau yu stap wantaim ol, ol i man bilong bikhet na sakim tok. Ol i gat ai, tasol ol i no save lukluk gut. Ol i gat yau, tasol ol i no save harim gut, long wanem, ol i man bilong bikhet na sakim tok. “Olsem na nau, man bilong graun, yu mas redim ol samting olsem man i laik lusim as ples na i go kalabus long longwe ples. Na yu mas stat long wokabaut long taim i no tudak yet na bai olgeta manmeri i ken lukim yu. Mi laik bai ol i save as bilong dispela samting yu mekim. Tasol ol i man bilong bikhet, na ating ol bai i no inap save long as bilong en. San i stap yet na yu mas redim ol samting bilong yu, olsem bai ol i ken lukim yu. Ol i lukluk i stap, orait yu mas wokim hul long banis bilong haus bilong yu na karim ol samting i kam ausait long dispela hul. Na long apinun tru yu mas karim ol samting bilong yu long sol na lusim ples, olsem yu laik i go kalabus long longwe ples. Na yu mas larim ol manmeri i lukim ol samting yu mekim. Taim yu wokabaut i go, yu mas karamapim pes bilong yu, na bai yu no inap lukim rot. Ol dispela samting yu bai mekim, ol i bilong kirapim tingting bilong ol manmeri.” *** *** Bikpela i tok pinis, orait mi mekim olsem em i tokim mi. Long san mi redim ol samting, na long apinun tru mi wokim hul long banis bilong haus bilong mi. Mi no holim wanpela samting na mekim hul. Nogat. Mi wok long han tasol. Orait na mi go ausait long dispela hul. Na taim tudak i laik kamap, mi kisim ol samting bilong mi na putim long sol na karim i go. Na ol manmeri i lukim mi. Na long moningtaim Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ating dispela ol bikhet manmeri bilong Israel i bin askim yu long as bilong dispela samting yu bin mekim, a? Orait yu mas givim dispela tok bilong mi God, Bikpela, long ol. Mi gat tok long ol samting bai i kamap long king wantaim olgeta manmeri i stap long Jerusalem. Yu mas tokim ol dispela manmeri i stap wantaim yu olsem. Dispela samting yu bin mekim i olsem piksa bilong samting bai i kamap long ol Jerusalem. Bai ol birua i go long Jerusalem na kisim ol na bringim ol i go long narapela kantri olsem ol kalabusman. Na long nait king bilong Juda bai i karim ol samting bilong en na ranawe i go. Na ol man bai i wokim hul long banis bilong taun na king bai i go ausait long dispela hul na lusim taun. Na em bai i karamapim pes bilong en, na em bai i no inap lukim graun em i wokabaut long en. Tasol mi bai taitim umben bilong mi na king bai i pas long en. Orait na bai mi kisim em i go long taun Babilon, tasol em bai i no inap lukim dispela ples. Na em bai i stap long Babilon inap long taim em i dai. Na bai mi rausim olgeta man i stap wantaim em na bai ol i go nabaut. Em ol ofisa bilong en, na ol soldia i save was long em, na ol arapela soldia bilong en. Na bai mi salim ol birua i go ranim ol na kilim ol i dai. “Tasol pait na hangre na sik i no inap pinisim olgeta Juda. Nogat. Bai mi larim liklik lain tasol i stap, na bai mi salim ol i go nabaut long ol arapela kantri. Na bai ol i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai ol Juda i stori long ol dispela arapela lain long pasin nogut ol yet i bin mekim. Na tu, ol bai i tokim ol long mi bin mekim save long ol. Ol dispela lain bai i harim na bai ol tu i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” *** Orait bihain Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas guria long taim yu kaikai na dring, na yu mas mekim olsem yu pret nogut tru. Na yu mas tokim ol wantok bilong yu olsem, mi God, Bikpela mi laik tok long ol samting bai i kamap long ol manmeri i stap yet long Jerusalem. Ol dispela manmeri i save mekim nogut oltaim long ol wantok bilong ol. Olsem na long taim ol dispela man nogut i kaikai na dring i stap, ol bai i pret nogut tru na guria, long wanem, ol birua bai i kam pait na brumim tru olgeta samting bilong kantri. Na ol bai i bagarapim tru ol taun, na kantri bai i kamap olsem ples nating. Long dispela taim ol Israel bai i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, i gat wanpela tok oltaim ol Israel i save mekim. Dispela tok i olsem, ‘Ol profet i save tok long ol samting bai i kamap. Tasol planti yia i go pinis na nau yumi lukim olsem tok bilong ol i popaia.’ Tasol mi no laikim dispela tok bilong ol Israel. Nau yu mas givim tok bilong mi God, Bikpela, long ol. Bai mi mekim ol i lusim dispela tok olgeta na bai ol i no inap mekim gen. Yu mas givim wanpela nupela tok long ol bilong senisim dispela tok. Nupela tok i olsem, ‘Ol profet i save tok long ol samting bai i kamap. Na nau bai tok bilong ol i kamap tru.’ “Nau ol profet i stap long Israel i save giaman long ol i bin lukim samting olsem driman, na ol i save autim tok bilong giamanim ol manmeri. Tasol bai mi pinisim tru dispela pasin. Na mi God, Bikpela, mi yet bai mi givim tok long ol Israel, na ol samting mi tok long en bai i kamap kwiktaim. Yupela bikhetman, harim. Long taim yupela i stap yet, bai mi mekim ol dispela samting. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Na Bikpela i tokim mi moa olsem, “Man bilong graun, ol Israel i save tok olsem, ‘Esekiel i save lukim ol samting olsem driman na em i save autim tok long samting bai i kamap. Tasol dispela ol samting em i tok long en, ol i no inap kamap nau. Nogat. Ol bai i kamap bihain tru.’ Tasol mi God, Bikpela, mi laik bekim tok bilong ol Israel olsem, ‘Bai mi no inap wet moa. Ol dispela samting mi bin tokim yupela long en, nau tasol bai mi mekim.’ Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas krosim ol profet bilong Israel. Ol dispela profet i save tok long ol samting bai i kamap bihain. Tasol ol i giaman. Dispela tok i kamap long tingting bilong ol yet. Yu mas tokim ol long ol i mas putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol dispela longlong profet bai i bagarap. Ol i no save lukim ol samting olsem driman. Nogat. Dispela tok ol i save autim, em i kamap long tingting bilong ol yet. Yupela ol Israel, harim. Ol dispela profet bilong yupela i olsem ol weldok i raun nabaut long wanpela taun i bagarap pinis. Ol i no inap was gut long ol ples banis bilong taun i brukbruk i stap, na ol i no inap wokim bek banis. Olsem na long taim mi Bikpela, mi laik mekim save long yupela, na mi salim ol birua i kam, bai yupela Israel i no inap sanap strong long pait. Driman bilong ol dispela profet i no tru, na tok ol i mekim long samting bai i kamap, em i giaman tasol. Ol i save tok, ‘Mipela i autim tok bilong Bikpela.’ Tasol mi no bin givim dispela tok long ol. Orait olsem wanem na ol i ting, bai tok bilong ol inap kamap tru? “Nau mi laik tokim yupela profet olsem, yupela i save tok, yupela i bin lukim samting olsem driman, na yupela i save tok long ol samting bai i kamap. Tasol dispela tok bilong yupela i no tru. Em i giaman tasol. Yupela i save tokim ol manmeri olsem, ‘Dispela em i tok bilong Bikpela,’ tasol mi God, Bikpela, mi no bin givim wanpela tok long yupela. Orait nau mi tokim yupela profet olsem, yupela i bin giamanim ol manmeri, olsem na mi gat bikpela kros long yupela. Nau bai mi mekim save long yupela ol profet i save giamanim ol manmeri. Taim ol manmeri bilong mi i bung, yupela bai i no inap long i stap wantaim ol. Na bai ol nem bilong yupela i no inap i stap long buk i gat nem bilong olgeta manmeri bilong Israel. Mi bai rausim yupela, na bai yupela i no inap kam bek long kantri Israel. Na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi God, Bikpela. “Yupela ol profet i bin giamanim ol manmeri bilong mi. Yupela i bin tokim ol olsem, ‘Olgeta samting i stap gut.’ Tasol nogat. Olgeta samting i no stap gut. I olsem ol manmeri bilong mi i bin wokim banis i no strong. Na bihain yupela profet i bin kam na penim waitpela pen long dispela banis na mekim banis i luk nais tru na yupela i tokim ol olsem, banis i strongpela. Orait nau mi tokim yupela profet olsem, dispela banis bai i bruk. Bai mi salim bikpela ren i kam, na ren ais bai i pundaun long banis na strongpela win bai i sakim banis, na banis bai i bruk na i pundaun. Na olgeta manmeri bai i tokim yupela olsem, ‘Dispela banis i strongpela, a? Nogat tru. Waitpela pen bilong yupela tasol i giamanim mipela.’ “Olsem na mi God, Bikpela, mi tok olsem. Mi belhat nogut tru, na bai mi salim bikpela ren na ren ais na strongpela win bilong bagarapim dispela banis. Na mi bai brukim dispela banis yupela profet i bin penim na banis bai i bagarap olgeta. Na graun dispela banis i bin sanap long en bai i stap nating. Na taim banis i bruk, em bai i pundaun long yupela na kilim yupela olgeta i dai. Olsem na bai yupela olgeta i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Yupela ol manmeri bilong Israel, mi belhat nogut tru, na bai mi bagarapim dispela banis na mekim save long ol dispela profet i bin penim banis. Orait na bai mi tokim yupela olsem, banis i bagarap pinis na ol profet i bin penim, ol tu i bagarap. Ol dispela profet i bin tokim ol Jerusalem olsem, olgeta samting i stap gut. Tasol long dispela taim olgeta samting i no i stap gut. Olsem na mi bagarapim ol. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok olsem, “Man bilong graun, yu mas krosim ol dispela meri Israel ol i save tok long ol samting bai i kamap bihain. Long wanem, dispela tok i kamap long tingting bilong ol yet. Mi God, Bikpela, mi gat tok long ol dispela meri. Tok bilong mi i olsem, ‘Yupela ol meri nogut, bai yupela i bagarap. Yupela i save samapim paspas bilong marila na pasim long han bilong ol manmeri. Na yupela i save samapim laplap bilong marila na putim long het bilong ol. Ol i save putim ol dispela samting bilong kisim strong bilong bosim ol arapela manmeri. Yupela meri i save ting long yupela yet tasol, na yupela i save bagarapim sampela manmeri na helpim sampela long i stap gut. Yupela i ting dispela pasin i gutpela, a? Yupela i save giaman na tokim ol manmeri long yupela i save autim tok bilong God. Tasol nogat. Yupela i save daunim nem bilong mi tasol. Yupela i mekim pasin marila na kilim sampela manmeri na helpim sampela. Na sampela man mi no laik bai ol i dai, em yupela i save kilim ol i dai. Na sampela mi laik bai ol i dai, em yupela i save helpim ol na ol i stap gut. Na ol manmeri i save laikim dispela pasin bilong yupela. Ol i save baim yupela long ol hap bret na long ol liklik hap rais bali tasol, na yupela i mekim ol dispela pasin nogut. “‘Olsem na mi God, Bikpela, mi tok, mi no laik tru long ol dispela paspas bilong marila yupela i save wokim bilong bosim ol manmeri. Yupela i save painim ol manmeri bilong bosim olsem ol man i save painim ol pisin long bus. Bai mi brukim ol dispela paspas i stap long han bilong yupela na bai yupela i no inap mekim pasin marila. Na dispela ol manmeri yupela i bin bosim, ol i no inap i stap aninit long yupela moa. Na bai mi rausim olgeta hap laplap bilong marila yupela i save pasim long het bilong yupela. Na bai mi larim ol manmeri bilong mi i lusim strong bilong yupela na yupela i no ken bosim ol moa. Na bai yupela i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “‘Yupela i bin mekim planti tok giaman na yupela i bin bagarapim tingting bilong ol gutpela man. Tasol mi no laik bai yupela i bagarapim ol. Na yupela i bin helpim ol man nogut, olsem na ol i no lusim pasin nogut bilong ol. Sapos ol i lusim pasin nogut, bai ol inap i stap gut. Orait nau bai yupela i no inap giamanim ol manmeri na tok olsem yupela i bin lukim ol samting olsem driman. Na mi bai kisim bek ol manmeri bilong mi na ol i no ken i stap moa aninit long strong bilong yupela. Na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.’” Sampela hetman bilong ol Israel i gat wanpela wari. Olsem na ol i kam sindaun klostu long mi na askim mi long painimaut laik bilong Bikpela. Tasol Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, dispela ol man i save tingting oltaim long ol giaman god bilong ol na sin bilong ol i kamap bikpela. Tasol ol i laikim tumas ol giaman god na ol i no laik lusim ol. Olsem na ol i kam nating tasol. Mi no inap bekim askim bilong ol. Tasol nau yu mas givim dispela tok bilong mi God, Bikpela, long ol dispela hetman. Sapos wanpela man bilong Israel i tingting tasol long ol giaman god, na em i no laik lusim dispela pasin i as bilong sin bilong en, na em i kam askim wanpela profet long painimaut laik bilong mi, orait bai mi gat tok long em. Bai mi tingting long em i save lotu long planti giaman god, na bai mi soim em laik tru bilong mi. Na taim ol Israel i save long laik tru bilong mi, ating bai ol i lusim tingting long ol giaman god, na bai ol i tingting long mi wanpela tasol. “Olsem na nau mi laik yu tokim ol Israel olsem. Mi God, Bikpela, mi no laikim tru ol dispela giaman god yupela i bihainim. Olsem na yupela i mas lusim ol dispela samting nogut na yupela i mas kam bek long mi. “Sapos wanpela man bilong yupela Israel o wanpela man bilong narapela kantri i stap wantaim yupela, em i givim baksait long mi na i tingting tasol long ol giaman god, na em i no laik lusim dispela pasin i as bilong sin bilong en, na bihain em i go askim wanpela profet long painimaut laik bilong mi, orait bai mi Bikpela, mi soim em laik tru bilong mi. Bai mi birua long em na rausim em long lain manmeri bilong mi. Na bai yupela Israel i lukim dispela samting mi mekim long em, na bai yupela i tok, ‘Bikpela i save mekim olsem long ol man i givim baksait long em.’ Long taim mi mekim olsem, bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Tasol sapos kain man olsem i grisim wanpela profet na profet i givim wanpela tok long em, orait as bilong dispela samting i olsem, mi yet mi bin paulim tingting bilong dispela profet na em i autim dispela tok. Na bai mi mekim save long dispela profet na rausim em long lain manmeri bilong mi. Bai mi givim wankain pe nogut long dispela profet na long dispela man i bin i go long profet. Bai mi mekim olsem bilong pasim rot bilong yupela Israel, bai yupela i no moa givim baksait long mi na yupela i no ken mekim sin na yupela i no ken kamap doti long ai bilong mi. Na bai yupela i kamap manmeri bilong mi stret, na bai mi stap God bilong yupela. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, sapos ol manmeri bilong wanpela kantri i mekim sin na ol i no bel tru long mi, orait bai mi mekim save long dispela kantri na bai mi mekim ol i sot tru long kaikai. Bai mi mekim olgeta manmeri na abus i hangre nogut na bai ol i dai. Maski sapos Noa na Danel na Jop, ol dispela tripela gutpela man i stap long dispela kantri, bai mi no inap tingim tripela na marimari long ol manmeri i mekim pasin nogut. Nogat. Bai mi larim dispela tripela man tasol i stap gut, na ol manmeri i mas i dai. Mi God, Bikpela, mi tok olsem. “O sapos mi no laik sotim kaikai bilong ol manmeri, orait ating bai mi salim ol wel animal i go long dispela kantri na kilim ol i dai. Na bai i no gat man i laik i go long dispela hap. Na maski sapos Noa na Danel na Jop i stap long dispela kantri, bai mi no inap tingim tripela na marimari long ol manmeri i mekim sin. Bai tripela i no inap helpim ol pikinini bilong ol yet. Nogat. Bai mi larim dispela tripela man tasol i stap gut, na ol manmeri i mas i dai. Na graun bai i kamap ples nating na bikbus. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, na dispela tok bilong mi i tru olgeta. “O ating mi bai salim ol birua i go pait long dispela kantri, na bai ol i pinisim tru ol manmeri na ol abus wantaim. Na maski sapos Noa na Danel na Jop i stap long dispela kantri, bai tripela i no inap helpim ol pikinini bilong ol yet. Bai mi larim dispela tripela man tasol i stap gut, na ol manmeri i mas i dai. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, na dispela tok bilong mi i tru olgeta. “O ating bai mi salim sik nogut tru i go long dispela kantri na bai mi kilim ol manmeri na abus bilong inapim belhat bilong mi. Orait maski sapos Noa na Danel na Jop i stap long dispela kantri, bai tripela i no inap helpim ol pikinini bilong ol yet. Nogat. Bai mi larim dispela tripela gutpela man tasol i stap gut. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, na dispela tok bilong mi i tru olgeta. “Orait mi God, Bikpela, mi tok olsem. Bai mi salim olgeta dispela 4-pela kain samting nogut i go long Jerusalem bilong mekim save long ol Jerusalem na bagarapim ol tru. Bai mi salim ol birua i go pait long ol, na bai mi sotim tru kaikai bilong ol, na bai mi salim ol wel animal i go kilim ol, na bai mi salim sik nogut tru i go long ol. Na long dispela pasin bai mi pinisim ol manmeri na abus wantaim. Tasol sapos sampela Jerusalem i no bagarap long dispela taim, ating bai ol birua i bringim ol i kam long dispela ples yu stap long en. Na taim ol i stap wantaim yupela, bai yu ken lukim gut ol pasin nogut bilong ol. Na bai yu no ken sori tumas long ol. Nogat. Bai yu save, pasin bilong ol Jerusalem i nogut tru, olsem na mi bagarapim ol. Olsem na bai yu ken save olsem, mi no mekim nating na mi bagarapim ol. Nogat. I gat as tru bilong ol dispela samting mi mekim long ol. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, diwai wain i no gutpela tumas, olsem ol arapela diwai. Em i no gutpela long wokim wanpela samting. Ol i no save kisim hap bilong diwai wain na wokim wanpela liklik samting olsem pin bilong hangamapim ol sospen samting. Em i gutpela bilong wokim paia tasol. Na sapos paia i kukim tupela arere bilong wanpela diwai wain na hap namel bilong en i paia liklik tasol, bai husat inap wokim wanpela samting long en? Taim paia i no kukim yet, wain em i rabis diwai. Na taim paia i kukim pinis, dispela diwai i kamap rabis tru. “Orait mi God, Bikpela, mi tok olsem. Diwai wain i no gutpela olsem ol arapela diwai bilong bikbus. Olsem na mi makim em bilong paiawut tasol. Na mi bai mekim wankain pasin long ol manmeri bilong taun Jerusalem. Mi bai birua long ol na mekim save long ol. Tru, namba wan paia i no kukim ol, tasol nau narapela paia bai i kamap na kukim ol tru. Na taim mi mekim save long ol pinis, orait yu wantaim ol Israel i stap wantaim yu, bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Ol Jerusalem i no bin bel tru long mi, olsem na mi bai mekim graun bilong ol i kamap olsem ples nating. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi gen olsem, “Man bilong graun, yu mas sutim tok long ol Jerusalem na tokim ol gut long ol kain kain pasin nogut ol yet i bin mekim. Tok bilong mi i olsem. Jerusalem, mi God, Bikpela, mi gat tok long yu. Yu olsem wanpela meri. Papamama bilong yu i kam long ol lain man i save bihainim pasin nogut. Papa bilong yu i bilong ol lain Amor, na mama bilong yu i bilong ol lain Hit. Na mama i bin karim yu long graun Kenan. Taim mama i karim yu ol i no bin katim rop bilong yu. Na ol i no bin wasim yu o putim sol long skin bilong yu. Na ol i no karamapim yu long laplap. I no gat wanpela man i sori liklik long yu na mekim ol dispela samting long yu. Taim yu kamap, ol i no laikim yu na ol i bin tromoi yu long ples kunai. “Orait na mi bin wokabaut i kam na mi lukim yu. Mi lukim blut i karamapim yu, na yu wok long tanim tanim i stap. Mi no laik larim yu i dai, olsem na mi tok, ‘Yu mas i stap gut na kamap bikpela, olsem naispela plaua.’ Orait na yu bin kamap bikpela na strongpela na yu kamap naispela yangpela meri tru. Na susu na gras bilong yu i kamap pinis. Tasol yu stap as nating. “Orait long dispela taim mi kam bek gen, na mi lukim yu i redi pinis long marit. Orait na mi putim saket bilong mi long yu na karamapim skin bilong yu. Na mi God, Bikpela, mi bin mekim kontrak wantaim yu na mi promis long maritim yu, na yu kamap meri bilong mi. “Mi bin kisim wara na wasim blut i stap long skin bilong yu. Na mi putim wel bilong oliv long skin bilong yu. Na mi bilasim yu long naispela klos i gat kain kain bilas ol i wokim long tret. Na mi givim yu ol gutpela su. Na mi putim gutpela laplap long het bilong yu. Na mi givim yu wanpela naispela saket tru. Na mi givim olkain gutpela bilas long yu. Mi givim yu ol paspas bilong putim long han na ol bis bilong putim long nek. Na mi givim yu ol ring bilong putim long nus na long yau, na naispela hat olsem hat bilong kwin. Olsem na yu gat planti gol na silva bilong bilas. Na yu putim ol naispela klos ol i wokim long gutpela laplap i gat ol gutpela bilas ol i bin wokim long tret. Na mi givim yu bret ol i wokim long gutpela plaua tru. Na mi givim yu hani na wel bilong diwai oliv. Na yu kaikai ol dispela samting. Olsem na yu kamap naispela tru, na yu kamap kwin. Na ol manmeri long olgeta hap graun i harim tok olsem, yu wanpela naispela meri tru. Yu nambawan tru, long wanem, mi God, Bikpela, mi bin bilasim yu. “Tasol yu bin ting olsem, yu naispela meri tru. Olgeta man i laikim yu. Olsem na yu bikhet na yu amamas long slip wantaim olgeta man i kam long yu. Na yu kisim sampela klos bilong yu na yu bilasim ol ples bilong lotu long ol giaman god. Na long dispela pasin yu grisim ol man, na ol i kam slip wantaim yu long ol dispela ples. Dispela kain pasin i nogut tru. Yu bin kisim dispela silva na gol mi bin givim yu bilong bilasim yu yet, na yu wokim ol piksa bilong man, na yu mekim pasin pamuk wantaim ol. Na yu kisim ol dispela laplap i gat planti bilas na yu bilasim ol dispela piksa. Na yu kisim dispela wel bilong oliv na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, em mi bin givim yu, na yu mekim ofa long ol dispela piksa. Mi bin givim gutpela kaikai long yu, olsem gutpela plaua tru, na wel bilong oliv na hani. Tasol yu kisim ol dispela kaikai na mekim ofa long ol dispela piksa bilong giaman god, bilong grisim ol. Na yu mekim dispela pasin i go i go. “Yumi bin kamapim ol pikinini, tasol bihain yu kisim ol dispela pikinini bilong mi God, Bikpela, na yu kilim ol na mekim ofa long ol giaman god. Yu save, pasin pamuk bilong yu i no gutpela pasin. Tasol yu ting dispela pasin i no inap, na yu laik kamap meri nogut tru. Olsem na yu kilim ol pikinini bilong mi na kukim ol olsem ofa long ol giaman god. Yu bin bihainim pasin pamuk na ol stingpela pasin bilong yu, na yu no bin tingim ol tok mi bin givim yu long ol hevi i bin kamap long yu long taim yu stap liklik pikinini yet. Long dispela taim yu stap as nating na blut i karamapim yu na yu wok long tanim tanim long graun.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi God, Bikpela mi tokim yu olsem, yu bai bagarap olgeta. Yu bin mekim olgeta dispela samting nogut pinis, orait bihain yu bin go long olgeta rot na wokim ol ples bilong lotuim ol giaman god na bilong mekim pasin pamuk. Yu ting yu naispela meri, olsem na taim yu lukim wanpela man i kam long rot, orait yu bin singautim em i kam slip wantaim yu. Na pasin pamuk bilong yu i kamap moa moa yet. Ol Isip, em ol dispela man i stap klostu, ol i man bilong bel kirap tru, na yu larim ol i kam slip wantaim yu. Yu laik mekim mi i belhat, olsem na yu mekim pasin pamuk moa moa yet. “Olsem na bipo mi bin mekim save long yu, na mi rausim planti gutpela samting mi bin givim yu. Na mi bin larim ol Filistia i kam mekim nogut long yu. Ol i no laikim yu tru, na ol i bel nogut long olgeta rabis pasin bilong yu. “Ol dispela man i save kam slip wantaim yu, ol i no inapim laik bilong yu, olsem na yu mekim pasin pamuk wantaim ol man bilong Asiria. Tasol ol tu i no inapim laik bilong yu. Olsem na yu kamap pamukmeri bilong ol man bilong Babilon, em ol man bilong wok bisnis. Tasol ol tu i no inapim laik bilong yu. “Olsem na mi God, Bikpela, mi gat tok long yu. Yu bin bihainim dispela laik bilong yu, na yu kamap wanpela pamukmeri i no save sem. Long olgeta rot yu bin wokim ol ples bilong lotu long ol giaman god na bilong mekim pasin pamuk. Tasol yu no olsem ol arapela pamukmeri. Nogat. Yu save mekim dispela pasin, tasol yu no laik kisim mani olsem ol i save kisim. Yu olsem wanpela meri i save lusim man bilong en na i go pamuk wantaim ol arapela man. Olgeta pamukmeri i save kisim pe. Tasol yu nogat. Yu save givim presen long man bilong olgeta hap bilong grisim ol long i kam slip wantaim yu. Yu narakain pamukmeri tru. I no gat wanpela man i bin grisim yu na yu kamap pamukmeri. Na yu no save kisim pe. Nogat. Yu save givim pe long ol. Yes, yu narakain tru.” Bikpela i tok moa olsem, “Jerusalem, yu pamukmeri, harim tok bilong mi God, Bikpela. Yu bin rausim ol klos bilong yu, na yu bin givim yu yet long olgeta man yu laikim. Na yu bin bihainim dispela stingpela pasin na yu lotu long ol giaman god. Na yu bin kilim ol pikinini bilong yu na givim long ol giaman god olsem ofa. *** Olsem na bai mi bungim olgeta pren bilong yu i kam bung wantaim, maski yu laikim ol o yu no laikim. Bai mi bringim ol i kam na bai ol i sanap raunim yu. Orait na bai mi rausim klos bilong yu na bai ol i lukim yu i stap as nating. Yu bin brukim marit na kilim ol man i dai. Olsem na mi kros nogut tru long yu, na bai mi kotim yu na mekim save long yu, na bai yu dai. Bai mi larim ol dispela pren bilong yu i mekim nogut long yu. Na ol bai i brukim ol ples yu save lotu long ol giaman god na mekim pasin pamuk long en. Na bai ol i rausim ol klos na bis na ring samting bilong yu na bai yu stap as nating. “Bai ol dispela pren i kirapim tingting bilong ol manmeri na bai ol i kam tromoi ston long yu, na bai ol i kisim ol bainat na katim bodi bilong yu i go liklik liklik. Na ol dispela pren bai i kukim ol haus bilong yu. Na planti meri bai i lukim ol dispela samting nogut i kamap long yu. Bai mi pinisim tru dispela pasin nogut bilong yu, na bai yu no inap grisim ol sampela man long slip wantaim yu. Orait long dispela pasin bai mi pinisim bikpela kros na belhat bilong mi. Na bai mi stap isi. Na mi no inap kros na bel nogut long yu moa. Mi bin mekim gut long yu long taim yu stap yangpela yet. Tasol yu bin lusim tingting long dispela na yu mekim olkain pasin nogut. Olsem na mi kros long yu, na mi God, Bikpela, bai mi bekim olgeta rong bilong yu na mekim save tru long yu. Yu bin mekim planti pasin nogut pinis. Olsem wanem na yu laik mekim pasin pamuk tu?” Bikpela i tok moa olsem, “Jerusalem, bihain ol manmeri bai i lukim yu na ol i tok, ‘Pikinini meri i save bihainim pasin bilong mama tasol.’ Tru tumas, pasin bilong yu i wankain olsem pasin bilong mama bilong yu na bilong ol susa bilong yu. Ol i no laikim man bilong ol wantaim ol pikinini bilong ol. Mama bilong yu i wanpela meri bilong lain Hit na papa bilong yu i man bilong lain Amor. “Dispela taun Samaria i stap long hap not, em i olsem wanpela meri em i bikpela susa bilong yu. Na ol ples i stap klostu long en ol i olsem ol pikinini meri bilong en. Na dispela taun Sodom bipo i bin i stap long hap saut, em i olsem yangpela susa bilong yu. Na ol ples i stap klostu long en i olsem ol pikinini meri bilong en. Bipo dispela tupela susa i save mekim pasin nogut tru, na yu bin bihainim pasin bilong tupela. Tasol dispela i no inapim laik bilong yu. Nogat. I no longtaim na pasin bilong yu i kamap nogut moa yet na i winim pasin nogut bilong tupela susa. “Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok stret long yupela olsem. Susa bilong yu Sodom, wantaim ol pikinini bilong en, ol i no bin mekim kain pasin nogut olsem yu wantaim ol pikinini bilong yu i save mekim. Em wantaim ol pikinini bilong en i bin i gat planti kaikai, na ol i sindaun gut na i no gat pait, olsem na ol i bikhet na ol i no lukautim ol man i sot long ol samting. Ol i bin hambak na het bilong ol i strong olsem ston, na ol i mekim ol samting mi no laikim. Mi lukim dispela pasin bilong ol, na mi bagarapim ol. “Samaria tu i no bin mekim planti rong olsem yu save mekim. Na stingpela pasin bilong yu i nogut tru na i winim ol pasin nogut bilong ol susa bilong yu. Mi lukim pasin nogut yupela tripela i bin mekim, na i luk olsem pasin bilong yu tasol i nogut tru, na pasin nogut bilong ol susa i samting nating. Yu mas sem moa yet, long wanem, taim mi skelim pasin bilong yu wantaim tupela susa bilong yu, mi lukim pasin bilong yu i nogut tru na ol susa i kamap olsem ol meri i no gat sin. Olsem na nau bai yu karim hevi bilong ol pasin bilong sem yu bin mekim, na yu ken bel nogut tru.” Bikpela i tok moa olsem, “Jerusalem, nau Sodom na Samaria wantaim ol pikinini bilong tupela i bagarap i stap. Tasol bai mi helpim dispela tupela susa bilong yu na bai tupela i stap gut. Na bai mi bagarapim yu, tasol bihain bai mi helpim yu tu na bai yu stap gut wantaim ol. Na bai yu wok long sem long ol pasin nogut yu bin mekim. Na bai tupela susa i lukim yu na bai tupela i ting, hevi bilong ol i no bikpela tumas. Na bai mi helpim tupela wantaim ol pikinini bilong tupela na bai ol i stap gut gen olsem bipo, na yu wantaim ol pikinini bilong yu, yupela bai i stap gut. Taim mi no bin bagarapim yu, yu bin hambak na yu ting yu gutpela meri tumas, na yu ting Sodom i meri nogut tru. Tasol nau ol pasin nogut bilong yu bai i kamap ples klia. Na bai ol arapela lain manmeri i lap long yu, olsem yu bin lap long Sodom. Ol meri bilong Siria na Filistia na ol arapela lain i stap klostu long yu, ol bai i ting yu rabismeri na bai ol i tok bilas long yu. Na long dispela pasin mi, Bikpela, mi bai mekim yu i karim hevi bilong pasin pamuk na bilong ol arapela kain pasin nogut yu bin mekim.” Bikpela i tok moa olsem, “Jerusalem, mi God, Bikpela, mi gat narapela tok mi laik givim yu. Long taim yu yangpela yet yu bin promis long bihainim dispela kontrak mi bin mekim wantaim yu. Tasol yu bin ting dispela promis i samting nating na yu brukim pinis. Olsem na bai mi bekim stret dispela pasin nogut bilong yu. Tasol bai mi yet mi no ken lusim tingting long dispela kontrak yu bin brukim. Olsem na bai mi mekim nupela kontrak wantaim yu, na dispela nupela kontrak bai i stap oltaim oltaim. Na bai mi larim tupela susa i kam bek long yu, na bai mi mekim tupela i kamap olsem pikinini bilong yu stret. Tru, dispela pasin mi laik mekim i no i stap long tok bilong kontrak, tasol bai mi mekim long laik bilong mi yet. Long taim mi mekim olsem, bai yu tingim ol kain kain pasin nogut yu bin mekim, na bai yu sem moa yet. Bai mi mekim dispela nupela kontrak wantaim yu, na bai yu ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai mi no ken tingim gen ol pasin nogut yu bin mekim. Tasol yu bai tingim na bai yu sem nogut tru na bai yu no gat wanpela tok. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik yu autim wanpela tok piksa long ol Israel. Givim dispela tok bilong mi God, Bikpela, long ol. I gat wanpela traipela tarangau i stap, na wing bilong en i longpela moa na gras bilong en i gat planti kala na i naispela tru. Em i flai i go long ol maunten bilong Lebanon, na em i go katim het bilong wanpela diwai sida. Orait na em i karim het bilong diwai i go long kantri bilong ol man bilong wok bisnis na em i putim long wanpela taun bilong ol dispela man. Na em i flai i go long kantri Israel na i kisim wanpela yangpela diwai wain. Na em i planim dispela diwai long graun i gat planti gris. Na long dispela hap i gat planti wara bilong mekim diwai i kamap bikpela. Orait dispela diwai wain i kamap bikpela na olgeta han bilong en i kamap longpela tru. Olgeta han bilong dispela diwai i tanim na lukluk i go long ples tarangau i stap long en. Na ol rop bilong en i go insait tru long graun. Na diwai wain i gat planti han na lip bilong en. “Na i gat narapela traipela tarangau tu i stap. Em tu i gat longpela wing na planti gras. Na nau dispela diwai wain i no laikim tumas dispela graun em i stap long en, olsem na em i mekim ol rop bilong en na ol han bilong en i go long hap dispela arapela tarangau i stap long en. Diwai wain i ting dispela arapela tarangau bai i givim planti wara long en. Tasol dispela graun diwai i stap pinis long en, em i gutpela tru. Graun i gat planti wara na gris, na diwai inap long kamap gutpela na i gat planti han na karim planti pikinini na kamap nambawan diwai tru. “Olsem na mi God, Bikpela, mi gat wanpela askim olsem, dispela diwai wain bai i stap gut na kamap bikpela, a? Nogat. Namba wan tarangau bai i kros na i kamautim diwai wain wantaim ol rop bilong en, na em bai i rausim olgeta pikinini bilong en na larim ol nupela kru bilong en i drai long san. Man i no gat strong o liklik lain man tasol, ol bai inap kamautim dispela diwai. Olsem na dispela strongpela tarangau i no ken hatwok long kamautim. Dispela diwai i stap long gutpela graun, tasol em i no inap i stap gut na kamap bikpela. Bai hatpela win i kam long hap sankamap na winim diwai, na diwai bai i drai long dispela ples em i stap long en.” Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Askim ol dispela man bilong sakim tok na bikhet, ol i save long as bilong dispela tok piksa, o nogat? As bilong dispela tok i olsem. King bilong Babilon i bin kam long Jerusalem, na em i bin kisim king bilong Juda wantaim ol ofisa bilong en i go kalabus long Babilon. Taim em i stap yet long kantri Juda, king bilong Babilon i mekim kontrak wantaim wanpela man bilong famili bilong king bilong Juda. Em i tok, dispela man i ken kamap nupela king bilong Juda. Na em i tokim nupela king long mekim strongpela promis bai em i stap aninit long em. Na taim king bilong Babilon i go bek long kantri bilong en, em i kisim ol dispela bikman bilong Juda i go wantaim em. King bilong Babilon i tok, sapos nupela king i no bihainim kontrak na em i mekim kantri bilong en i kamap strong gen na i laik pait long Babilon, orait king bilong Babilon bai i bagarapim dispela ol bikman. Tasol king bilong Juda i no bihainim promis bilong en. Em i salim tok i go long Isip, bilong kisim ol hos na ol bikpela lain ami i kam helpim em. Olsem na ating dispela king bai i stap gut, a? Nogat. Em i bin sakim tok bilong king bilong Babilon, olsem na king bilong Babilon bai i kam mekim save long em. “Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok stret olsem, dispela king bilong Juda bai i go kalabus long kantri Babilon na em bai i dai. As bilong dispela i olsem. King bilong Babilon i bin makim em i kamap king, tasol em i sakim tok bilong kontrak na em i brukim strongpela promis em i bin mekim long king bilong Babilon. Olsem na ol soldia bilong Babilon bai i kam na wokim baret na hipim graun bilong banisim Jerusalem. Na bai ol i pait long ol Jerusalem na kilim planti manmeri. Na long dispela taim, ol strongpela ami bilong king bilong Isip, ol i no inap helpim king bilong Juda. Nogat tru. King bilong Juda i bin brukim strongpela promis na kontrak em i bin mekim, na em i gat asua. Olsem na em i no inap i stap gut. “Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok tru tumas, mi bai mekim save long dispela king. Taim em i mekim kontrak em i bin mekim strongpela promis long nem bilong mi long bihainim dispela kontrak, tasol em i no bihainim. Olsem na bai mi taitim umben na holimpas em. Na bai mi kisim em i go long Babilon na mekim save long em, long wanem, em i no bihainim promis em i bin mekim long mi. Na ol birua bai i bagarapim olgeta ples hait bilong ol lain bilong en. Na ol soldia i no i dai, ol bai i ranawe i go nabaut long olgeta hap. Olsem na bai yupela Israel i save gut olsem, mi Bikpela yet, mi mekim dispela tok.” God, Bikpela i tok olsem, “Bai mi katim wanpela kru long het bilong wanpela longpela diwai sida. Na bai mi planim long dispela maunten long Israel i antap tru na i winim olgeta arapela maunten bilong Israel. Na bai dispela diwai i kamap bikpela. Bai em i gat longpela han, na bai em i karim pikinini bilong en. Na bai em i kamap nambawan diwai sida tru. Ol kain kain pisin bai i kam sindaun long han bilong en bilong hait long san. Na bai ol i wokim haus long ol dispela han. *** Na bai olgeta diwai long dispela graun i ken save gut olsem, mi Bikpela, mi save katim ol longpela diwai i go daun, na mi save mekim ol liklik diwai i kamap longpela. Mi save mekim drai ol diwai i gat lip. Na ol diwai i drai pinis, mi save mekim ol i gat lip gen. Mi Bikpela, mi tok pinis, na bai mi mekim olgeta samting olsem mi bin tok.” Bikpela i tokim mi long autim dispela tok, “Yupela Israel i save laikim tumas long tok piksa olsem, ‘Ol papamama i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.’ Bilong wanem yupela i save mekim dispela kain tok? Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok tru tumas long yupela, bai mi mekim yupela i lusim dispela tok olgeta. Laip bilong olgeta papamama na bilong ol pikinini i stap long han bilong mi tasol. Olsem na sapos wanpela man i mekim sin, dispela man tasol i mas i dai. “Sapos i gat wanpela gutpela man i stap, na pasin bilong en i stret olgeta, orait dispela man bai i stap gut. Dispela kain man i no save lotu long ol giaman god bilong ol Israel, na em i no save kaikai ol samting ol i givim olsem ofa long ol giaman god. Na em i no save trabel long meri bilong narapela man, na em i no save slip wantaim meri long taim meri i gat sik mun. Em i no save mekim nogut long ol arapela man na stilim samting bilong ol. Taim ol arapela man i dinau long em na givim em samting olsem mak bilong ol i mas bekim dinau, em i no save holim ol dispela samting olgeta. Nogat. Em i givim bek long ol man i bin dinau long em. Na em i save givim kaikai long ol man i hangre, na givim laplap long ol man i no gat laplap. Na taim wanpela wantok i dinau long em, na i laik bekim dinau, orait em i no save kisim winmani wantaim. Long taim em i harim kot, em i save mekim stretpela pasin tasol, na em i save stretim gut tok bilong ol man i kam long kot. Na em i save bihainim gut olgeta tok na lo bilong mi na mekim stretpela pasin tasol. Dispela kain man em i stretpela man, olsem na em bai i stap gut. Mi God, Bikpela, mi tok olsem. “Na sapos dispela kain man i gat wanpela pikinini man, na dispela pikinini i kamap bikpela pinis na i save stilim ol samting na kilim ol man o mekim wanpela kain pasin nogut papa bilong en i no bin mekim, orait em i mas i dai. Dispela pikinini i save kaikai ol samting ol i bin ofaim long ol giaman god, na em i save trabel long ol meri bilong ol arapela man. Em i save mekim nogut long ol rabisman, na em i save stil na em i save holim ol samting ol arapela man i givim em olsem mak bilong ol i mas bekim dinau. Na em i save lotu long ol giaman god, na mekim olkain rabis pasin long ples lotu bilong ol dispela samting nogut. Na taim ol wantok i bekim dinau, em i save kisim winmani wantaim. Ating dispela kain man bai i stap gut, a? Nogat tru. Em i bin mekim ol dispela pasin mi no laikim tru, na em i mas i dai. Asua bilong em yet na em bai i dai. “Na sapos dispela namba 2 man i gat wanpela pikinini man, na pikinini i kamap bikpela pinis na i lukim olgeta dispela pasin nogut papa bilong en i save mekim, tasol em yet i no bihainim dispela kain pasin, orait em bai i stap gut. Dispela kain man i no save lotu long ol giaman god bilong ol Israel, na em i no save kaikai ol samting ol i bin ofaim long ol giaman god. Na em i no save trabel long meri bilong narapela man, na mekim nogut long ol arapela man na stilim samting bilong ol arapela man. Na em i no save kisim wanpela samting olsem mak bilong ol man i mas bekim dinau. Na em i save givim kaikai long ol man i hangre na givim klos long ol man i no gat klos. Em i no save mekim nogut long ol rabisman, na em i no save kisim winmani long ol wantok. Em i save bihainim olgeta lo na tok bilong mi, olsem na dispela kain man bai i stap gut. Tru, papa bilong en i bin mekim planti sin, tasol pikinini i no ken i dai long asua bilong papa. Papa bilong en i bin mekim nogut long ol arapela manmeri na stilim ol samting bilong ol na mekim olkain pasin nogut. Olsem na papa i gat asua na em yet i mas i dai. “Tasol yupela Israel i save askim mi olsem, ‘Bilong wanem pikinini i no inap karim hevi bilong asua bilong papa bilong en?’ Orait mi bekim tok bilong yupela olsem. Sapos pikinini i mekim stretpela pasin na em i bihainim gut olgeta lo bilong mi, orait em bai i stap gut. Man i mekim sin, em tasol bai i dai. Sapos papa i mekim sin, orait pikinini i no gat asua, na em i no ken karim hevi bilong dispela sin. Na sapos pikinini i mekim sin, orait papa i no gat asua na em i no inap karim hevi bilong dispela sin. Stretpela man bai i kisim gutpela pe bilong stretpela pasin em i bin mekim, na man nogut bai i karim hevi bilong pasin nogut em i bin mekim. “Tasol sapos wanpela man nogut i lusim sin bilong en, na em i bihainim ol lo bilong mi na mekim stretpela pasin tasol, orait bai em i no inap i dai. Nogat. Em bai i stap gut. Mi no ken tingim moa ol sin em i bin mekim bipo. Nau em i mekim stretpela pasin, olsem na em bai i stap gut. Mi God, Bikpela, mi laik askim yupela, yupela i ting mi save amamas taim wanpela man nogut i dai, a? Nogat tru. Mi save amamas long taim man i lusim sin bilong en na i stap gut. “Tasol sapos wanpela stretpela man i lusim stretpela pasin na i mekim olkain pasin nogut mi no save laikim, olsem ol man nogut i save mekim, ating bai em i stap gut, a? Nogat tru. Bai mi no inap tingim moa wanpela gutpela pasin em i bin mekim. Em i givim baksait long mi na mekim sin, olsem na em i mas i dai. Tasol yupela i save tok olsem, ‘Dispela pasin Bikpela i save mekim, em i no stret.’ Orait yupela Israel, harim gut tok bilong mi. Yupela i ting pasin bilong mi i no stret, a? Nogat. Pasin bilong yupela tasol i no stret. Sapos stretpela man i lusim stretpela pasin na i mekim pasin nogut, orait em i gat asua na em bai i dai. Na sapos man nogut i lusim pasin bilong sin na i mekim stretpela pasin, orait em bai i no inap i dai. Nogat. Bai em i stap gut. Em i save pinis, pasin bilong en i no gutpela, olsem na em i lusim dispela pasin nogut na i bihainim stretpela pasin. Olsem na em bai i no inap i dai. Nogat. Bai em i stap gut. Mi bihainim dispela pasin, na yupela Israel i save tok, pasin bilong mi i no stret. Yupela i ting pasin bilong mi i no stret, a? Nogat. Pasin bilong yupela tasol i no stret. “Nau mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela Israel. Long taim mi kotim yupela bai mi skelim pasin bilong yupela wan wan. Olsem na yupela i mas tanim bel na givim baksait long olgeta pasin nogut yupela i bin mekim. Sapos yupela i mekim olsem, orait pasin nogut bilong yupela i no ken bagarapim yupela. Bilong wanem yupela Israel i laik i dai? Mobeta yupela i lusim olgeta pasin nogut yupela i wok long mekim, na senisim olpela tingting na bel bilong yupela na kisim nupela bel na nupela spirit. Mi God, Bikpela, mi no save amamas long taim wanpela man o meri o pikinini i dai. Olsem na yupela i mas lusim sin na tanim bel na bai yupela i stap gut.” God i tokim mi long singim dispela singsing sori bilong sori long tupela king bilong Israel. Mama bilong yu i gutpela laion tru. Em i stap namel long ol laion man, na em i lukautim ol pikinini bilong en na ol i kamap bikpela. Wanpela pikinini man bilong en i kamap gutpela yangpela laion. Mama i lainim em long pasin bilong painim abus, na bihain em i kamap laion bilong kaikai man. Ol man bilong planti kantri i harim tok long pasin bilong dispela laion. Ol i kam wokim hul long graun na laion i pundaun long hul. Ol i putim huk long wasket bilong en na pulim em i go long kantri Isip. Mama i wetim em longpela taim tru tasol pikinini i no kam bek gen. Orait em i makim narapela pikinini man na em tu i kamap gutpela yangpela laion. Em i kamap bikpela pinis na em i raun wantaim ol arapela laion, na em i lainim pasin bilong painim abus. Em i kamap laion bilong kaikai man. Em i save long ol strongpela haus bilong ol na em i go bagarapim ol taun bilong ol birua. Em i save singaut strong moa yet na olgeta man i save pret. Ol man bilong olgeta kantri nabaut i kam bilong pait long dispela laion. Ol i opim umben bilong ol na ol i holimpas em. Ol i hukim em na pulim em i go. Ol i kalabusim em insait long wanpela bokis, na ol i bringim em i go long king bilong Babilon. Ol i putim em long strongpela kalabus na em i no inap ranawe i go bek long ol maunten bilong Israel. Na ol manmeri i no inap harim gen singaut bilong en. Mama bilong yutupela i wankain olsem yutupela. Em i olsem diwai wain ol i planim klostu long wara. Na diwai i kamap bikpela na i gat planti han na i karim planti pikinini. Ol han bilong dispela diwai i strongpela na ol i kamap olsem ol stik ol king i save holim. Diwai i kamap longpela tru na klostu i holim skai. Olgeta manmeri i lukim em i longpela tru na i gat planti han na lip. Tasol ol man i kros na kamautim em na tromoi em i go daun long graun. Na hatpela win i kam long hap sankamap na i mekim olgeta pikinini bilong en i drai. Ol man i brukim olgeta han bilong diwai na ol han i drai na ol i kukim long paia. Nau ol i kisim dispela diwai i go long ples drai tru na ol i planim long graun i no gat wara. Paia i kamap long dispela diwai na i kukim olgeta han na pikinini bilong en. Na i no gat wanpela strongpela han i stap bilong kamap olsem ol stik ol king i save holim. Dispela em i singsing sori. Na ol i bin singim planti taim. Long namba 7 yia bilong mipela i stap long Babilon, na long de namba 10 bilong namba 5 mun bilong dispela yia, ol hetman bilong ol Israel i kam sindaun klostu long mi. Ol i gat wanpela wari na ol i askim mi long painimaut laik bilong Bikpela. Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas givim dispela tok bilong mi long ol dispela hetman. Mi God, Bikpela, mi tokim yupela hetman olsem. Yupela i kam bilong painimaut laik bilong mi, a? Mi God bilong i stap oltaim, mi tok stret long yupela, yupela i kam nating tasol. Mi no inap bekim wanpela askim bilong yupela. Mi God, Bikpela mi tok pinis. “Man bilong graun, mi laik yu kotim ol dispela man. Tokim ol long tingim gen ol stingpela pasin bilong ol tumbuna bilong ol. Tokim ol olsem. Taim mi God, Bikpela, mi makim yupela ol Israel bilong kamap lain manmeri bilong mi, mi bin mekim strongpela promis long ol tumbuna bilong yupela. Ol i stap yet long Isip, na mi soim mi yet long ol, na mi tok, mi yet mi God, Bikpela bilong yupela. Na long dispela taim mi mekim strongpela promis long kisim ol long Isip na bringim ol i kam long graun mi bin makim bilong ol. Dispela graun i nambawan tru na i winim olgeta arapela hap bilong graun. Na dispela graun i gat planti gris na kaikai i save kamap gutpela tumas. Na mi bin tokim ol olsem, olgeta wan wan i mas rausim dispela ol giaman god bilong Isip ol i laikim tumas. Mi bin tokim ol long ol i no ken lotu long ol dispela samting nogut na mekim ol yet i kamap doti long ai bilong mi God, Bikpela bilong ol. Mi bin tokim ol olsem, tasol i no gat wanpela man i harim tok. Nogat. Olgeta i sakim tok bilong mi, na ol i no rausim ol dispela giaman god bilong Isip. Olsem na long taim ol i stap yet long Isip mi belhat nogut tru long ol na klostu mi mekim save long ol bilong inapim belhat bilong mi. Tasol mi no mekim, long wanem, dispela bai i daunim nem bilong mi. Mi bin promis long ol Israel olsem mi bai kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Na mi bin mekim dispela promis long ai bilong ol arapela lain manmeri, em ol Israel i stap namel long ol. Sapos mi no bihainim promis, orait bai mi daunim nem bilong mi yet long ai bilong ol. “Orait na mi kisim ol Israel long Isip na bringim ol i kam long ples drai. Na mi givim tok bilong mi long ol na skulim ol long ol lo bilong mi. Ol manmeri i laik i stap gut, ol i mas bihainim ol dispela lo. Na mi bin putim de Sabat olsem mak bilong kontrak mi bin mekim wantaim ol. Ol i mas malolo long dispela de na bai ol i ken save olsem, mi Bikpela, mi mekim ol i kamap gutpela manmeri bilong mi stret. Tasol long ples drai tu, ol i sakim tok bilong mi. Ol i no laik bihainim tok bilong mi, na ol i kalapim ol lo bilong mi, em dispela ol lo ol i mas bihainim bilong ol i ken stap gut. Na ol i sakim tru lo bilong de Sabat. Orait mi belhat nogut tru long ol na klostu mi mekim save long ol long ples drai yet na bagarapim ol olgeta. Tasol mi no mekim olsem, long wanem, dispela bai i daunim nem bilong mi long ai bilong ol arapela lain pipel. Ol i bin lukim mi i kisim ol Israel long Isip na bringim ol i kam, olsem na mi no bagarapim ol Israel. Tasol taim ol Israel i stap yet long ples drai, mi bin tok strong long ol olsem mi bai no inap tru long bringim ol i kam long dispela gutpela graun mi bin makim bilong ol. Dispela graun i nambawan tru na i gat planti gris na i winim tru ol arapela graun. As bilong dispela tok bilong mi i olsem, ol i no laik bihainim tok bilong mi. Nogat. Ol i laik lotuim tasol ol giaman god bilong ol. Olsem na ol i wok long kalapim ol lo bilong mi na sakim lo bilong de Sabat. “Tasol mi bin sori long ol na mi no pinisim ol tru long taim ol i stap long ples drai. Tasol mi tokim ol lain pikinini bilong ol olsem, ‘Yupela i no ken bihainim pasin ol tumbuna bilong yupela i bin mekim, na yupela i no ken lotuim ol giaman god bilong ol na mekim yupela yet i kamap doti long ai bilong mi. Mi yet mi God, Bikpela bilong yupela, na yupela i mas bihainim olgeta tok na lo bilong mi. Yupela i mas tingim gut de Sabat na makim olsem de bilong mi yet. Dispela de em i mak bilong kontrak yumi bin mekim. Yupela i mas malolo long dispela de na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi God, Bikpela bilong yupela.’ “Mi tokim ol olsem, tasol dispela lain manmeri tu i bikhet long mi. Na ol i no bihainim tok bilong mi na ol i kalapim ol lo bilong mi, em dispela ol lo ol i mas bihainim bilong ol i ken stap gut. Na ol i sakim tru lo bilong de Sabat. Orait mi belhat nogut tru long ol na klostu mi mekim save long ol long ples drai yet na bagarapim ol olgeta. Tasol mi no mekim olsem, long wanem, dispela bai i daunim nem bilong mi long ai bilong ol arapela lain pipel. Ol dispela lain i bin lukim mi i kisim ol Israel long Isip na bringim ol i kam, olsem na mi no laik bagarapim ol Israel. Tasol mi tok strong olsem, bai mi rausim ol i go nabaut long olgeta hap bilong graun. Mi mekim dispela tok, long wanem, ol i bin sakim tok bilong mi. Na ol i bin kalapim lo bilong de Sabat na ol arapela lo bilong mi, na ol i lotuim ol giaman god bilong ol tumbuna bilong ol. “Na tu mi givim narakain tok na sampela lo nogut long ol, na dispela i no inap helpim ol long i stap gut. Na mi larim ol i mekim ol ofa long ol giaman god na ol i kamap doti tru long ai bilong mi. Na mi larim ol i kilim ol namba wan pikinini man bilong ol olsem ofa. Mi larim ol i mekim olsem, long wanem, mi laik mekim ol i kirap nogut na les tru long dispela pasin nogut ol i mekim. Na bai ol i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tok moa olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu givim tok bilong mi long ol Israel. Dispela tok i olsem. Mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela ol Israel. Ol tumbuna bilong yupela i mekim narapela pasin nogut tu na ol i sakim tok bilong mi na daunim tru nem bilong mi. Dispela pasin i olsem. Taim mi bringim ol i kam long dispela graun mi bin promis long givim ol, ol i lukim ol bikpela diwai na ol bikpela maunten na ol i ting ol dispela ples i gutpela ples bilong mekim ofa long ol giaman god. Olsem na ol i bringim planti abus na wain na ol i mekim ofa, na long dispela pasin ol i mekim mi i belhat tru. Orait na mi askim ol olsem, ‘Watpo yupela i save go na lotu long ol giaman god long ol ples antap tru?’ Olsem na nau ol Israel i save kolim dispela ol ples bilong lotu olsem, ‘ples antap tru’. “Olsem na nau yupela Israel, mi gat tok long yupela. Yupela i save bihainim ol giaman god bilong ol tumbuna bilong yupela. Bilong wanem na yupela i bihainim dispela pasin nogut bilong ol? Yupela i wok yet long mekim ol ofa long ol giaman god. Na yupela tu i save kilim ol pikinini bilong yupela na ofaim long ol. Na long dispela pasin yupela i kamap doti tru long ai bilong mi. Tasol yupela Israel i no save sem liklik, na yupela i wok yet long kam long mi bilong painimaut laik bilong mi. Tasol yupela i kam nating. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, nau mi tok stret long yupela olsem, mi no inap bekim wanpela askim bilong yupela. “Yupela i laikim tumas long kamap olsem ol manmeri bilong ol arapela kantri na lotu long ol diwai na ol ston. Tasol mi no ken larim yupela i kamap olsem. Nogat tru. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok strong long yupela olsem. Mi belhat long yupela, na bai mi yet mi kamap king bilong yupela na bai mi mekim save long yupela na bosim yupela strong moa yet. Nau yupela i stap kalabus long planti kantri nabaut, tasol mi bai kisim yupela long ol dispela ples na bringim yupela i kam bung long wanpela hap. Na bai yupela i pilim strong na belhat bilong mi. Dispela ples bai yupela i bung long en, em i ples drai, na nem bilong en i olsem, ‘Ples Drai Bilong Olgeta Lain Manmeri.’ Na long dispela hap mi bai kotim yupela long pasin nogut bilong yupela, olsem mi bin kotim ol tumbuna bilong yupela long taim ol i stap long ples drai bilong Sainai. Mi God, Bikpela, mi tok olsem. “Na long dispela ples bai mi mekim yupela i bihainim kontrak bilong mi. Bai mi skelim pasin bilong yupela wan wan. Na bai mi rausim ol man bilong bikhet na ol man bilong sin na ol i no ken i stap moa namel long yupela. Bai mi kisim yupela olgeta Israel long ples kalabus na bringim yupela i kam long dispela ples bilong kot, tasol bai ol dispela man bilong bikhet na sin, ol i no ken i go long graun bilong Israel. Mi mekim olsem, na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Na mi tok moa long yupela Israel olsem, sapos yupela i laik, yupela i ken i go bihainim ol giaman god bilong yupela. Goan, pinisim laik bilong yupela. Tasol sapos yupela i mekim olsem, bai mi no ken larim yupela i stap moa long lain manmeri bilong mi. Olsem na taim yupela i mekim ofa long ol giaman god bilong yupela, bai dispela pasin bilong yupela i no inap daunim nem bilong mi moa. “Na mi God, Bikpela, mi tok olsem. Bihain long dispela kot, yupela manmeri bilong mi bai i go bek long graun bilong Israel na bai yupela olgeta i lotu long mi long dispela bikpela maunten bilong mi yet na bai mi amamas long yupela. Na bai yupela i ken kisim ol gutpela ofa bilong yupela na ol nambawan presen yupela i laik givim mi na yupela i ken bringim i kam long mi. Na taim mi kisim yupela long ol dispela kantri yupela i bin stap long en, na mi bringim yupela i kam bek long maunten bilong mi, orait bai mi belgut na amamas long yupela olsem mi save amamas long ol ofa i gat gutpela smel. Na ol arapela lain pipel bai i lukim dispela samting mi mekim long yupela, na bai ol i save olsem, pasin bilong mi em i stretpela olgeta. Na taim yupela i sindaun gen long dispela graun mi bin promis long givim long ol tumbuna bilong yupela, bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai yupela i tingim taim yupela i bin mekim olkain stingpela pasin na yupela i bin kamap doti long ai bilong mi. Na bai yupela i sem tru long ol dispela pasin nogut yupela i bin mekim. Yupela i save gut olsem, mi no bin bekim stret asua bilong pasin nogut bilong yupela. Nogat. Mi bin ting long gutpela nem bilong mi na mi mekim gut long yupela. Na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu lukluk i go long hap saut na yu krosim dispela hap bilong kantri wantaim bus bilong en. Yu mas tokim dispela bus long putim yau gut long tok bilong mi God, Bikpela. Tok bilong mi i olsem, ‘Harim. Mi wokim paia nau, na em bai i kukim olgeta diwai bilong yu, maski ol i drai pinis o i no drai. Na i no gat wanpela samting inap mekim dispela paia i dai. Dispela paia bai i stat long hap saut na i go olgeta long hap not, na bai i boinim skin bilong olgeta manmeri. Na olgeta bai i save olsem, mi Bikpela, mi bin wokim dispela paia, na i no gat wanpela man inap long mekim paia i dai.’” Bikpela i tok pinis, orait mi bekim tok olsem, “Sori, God, Bikpela, mi no inap autim dispela tok. Olgeta manmeri i les pinis long harim dispela kain tok piksa mi save autim.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas lukluk i go long Jerusalem na kotim ol manmeri bilong Israel na tok, ol i manmeri bilong sin. Na tu mi no save laikim ol ples ol i save lotuim ol giaman god long en. Givim dispela tok bilong mi, Bikpela, long ol. Mi kamap birua bilong yupela Israel na bai mi kisim bainat bilong mi na kilim yupela olgeta, maski yupela i manmeri nogut o yupela i gutpela manmeri. Mi bai sutim yupela long bainat bilong mi na kilim yupela olgeta, stat long hap saut na i go inap long hap not. Na bai olgeta manmeri i ken save olsem, mi Bikpela yet, mi bin kisim bainat bilong mi na bai mi no inap putim bainat i go bek long paus bilong en. Nogat. Bai mi mekim save tru long yupela.” Na Bikpela i skruim tok olsem, “Man bilong graun, yu mas go long ples klia, na krai strong, olsem lewa bilong yu i laik bruk stret, na bai olgeta man i ken lukim yu. Na sapos ol i askim yu bilong wanem yu krai olsem, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Bikpela hevi bai i kamap, olsem na mi krai. Na long dispela taim bai yupela i pret nogut tru na lek bilong yupela bai i seksek na bai yupela i no gat strong moa. Na dispela taim nogut i laik kamap nau. Dispela i tok bilong God, Bikpela.’” Orait na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, yu mas autim dispela tok piksa nau mi laik givim yu. Mi Bikpela, mi tok olsem. Wanpela bainat i stap. Ol i bin sapim gut dispela bainat na polisim gut. Dispela bainat i kamap sap tru, na ol i polisim bilong em i ken lait, olsem klaut i lait. Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i ting bai yupela i stap gut na amamas, a? Nogat tru. Mi bin givim strongpela tok long yupela na givim kanda long yupela, tasol yupela i wok long bikhet yet. Nau tasol ol i wok long polisim bainat, na bai em i redi long kilim man. Ol i sapim na polisim pinis, orait ol bai i putim long han bilong man bilong kilim ol manmeri i dai. Man bilong graun, yu mas bikmaus na krai sori, long wanem, dispela bainat bai i kilim ol lida bilong Israel wantaim ol manmeri bilong mi. Yu mas krai na mekim pasin bilong man i sori tru. Nau mi wok long traim ol manmeri bilong mi. Na sapos ol i no lusim pasin nogut bilong ol, orait mi God, Bikpela, mi tok stret, olgeta dispela samting bai i kamap long ol. “Man bilong graun, paitim han na autim tok bilong mi olsem, nau bainat i mas stat wok long kilim ol manmeri. Bainat bai i ranim ol na kilim planti i dai. Dispela bainat i wet i stap long olgeta dua bilong taun bilong pretim ol manmeri na kilim planti i dai. Dispela bainat i lait moa yet olsem klaut i lait, na i redi long kilim ol man i dai. Yu bainat, yu go long olgeta hap na kilim ol manmeri. Na bai mi paitim han bilong mi yet, na bai mi inapim belhat bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, yu mas makim wanpela rot i kam long wanpela kantri, na long wanpela ples dispela rot i bruk na i go long tupela hap. Wanpela rot i go long Raba, em biktaun bilong ol Amon, na wanpela rot i go long Jerusalem, em dispela taun i gat strongpela banis na em i biktaun bilong kantri Juda. Orait na yu mas sanapim tupela sain long dispela ples rot i bruk long en. Narapela sain i mas makim rot i go long Raba na narapela i mas makim rot i go long Jerusalem. Na king bilong Babilon wantaim ol ami bilong en bai i kisim bainat bilong ol, na ol bai i bihainim dispela rot na i kam kamap long ples rot i bruk. *** Na king bai i no save em i mas i go long wanem rot, olsem na em bai i mekim ol pasin bilong painimaut dispela samting. Pastaim em bai i mekim nais long ol spia. Narapela spia bai i makim Raba na narapela bai i makim Jerusalem, na king i mas kisim wanpela tasol. Na tu em bai i askim ol giaman god bilong en, na bihain bai em i lukluk gut long lewa bilong abus ol i bin kilim bilong mekim ofa. Orait dispela spia king i kisim long han sut, em i makim Jerusalem, na em bai i save olsem ol i mas i go pait long Jerusalem. Na ol bai i go long Jerusalem na wokim ol masin bilong brukim dua bilong banis bilong taun bai ol i ken ran i go kilim ol manmeri. Wokim masin pinis, orait ol soldia bai i singaut strong na subim ol masin i go bilong brukim dua bilong taun. Na ol bai i hipim graun na wokim baret bilong banisim Jerusalem. “Yu bai autim dispela tok long ol Israel, tasol ol bai i ting dispela i tok giaman na ol bai i ting king bilong Babilon i no inap i kam pait long ol, long wanem, ol i bin mekim kontrak long i stap aninit long em. Tasol ol i bin mekim planti pasin nogut, olsem na mi bai larim king i kam kalabusim ol. Na taim ol i lukim em i kam, bai ol i save olsem, asua bilong ol yet na dispela samting nogut i kamap. “Orait yupela Israel, mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela. Oltaim yupela i save mekim sin, na mi no inap lusim tingting long dispela pasin bilong yupela. Na olgeta man i save long sin bilong yupela, long wanem, yupela i save mekim dispela pasin long ples klia. Yupela i gat bikpela asua, olsem na mi bai larim ol birua i kam pait na kalabusim yupela. “King bilong Israel, yu man bilong sakim tok bilong mi na bilong mekim pasin nogut tru. Taim i laik kamap nau bilong mi bekim tru olgeta rong bilong yu. Mi God, Bikpela mi tok, yu no ken i stap king moa. Olsem na yu mas rausim hat king na dispela laplap i raunim het bilong yu. Nau bai mi mekim olgeta samting i senis. Ol man nating bai i kamap bikman, na ol bikman bai i kamap man nating. Bai mi bagarapim Jerusalem olgeta, long pasin ol man i no bin lukim bipo. Na bai ples i stap nating inap long taim wanpela man i kam. Mi bin makim dispela man na em bai i bosim Jerusalem, na mi bai givim taun long em.” Bikpela i tok moa olsem, “Man bilong graun, mi laik yu autim wanpela tok long ol Amon, em ol dispela man i save tok nogut long ol Israel. Mi God, Bikpela, mi tokim ol olsem. Ol i polisim bainat bilong mi gut tru na em i lait tumas olsem klaut i lait. Na em i redi long kilim man i dai. Yupela ol Amon i save lukim ol samting olsem driman, na yupela i save autim tok olsem, bai yupela yet i holim dispela bainat na kilim ol man i bin sakim tok bilong mi na mekim pasin nogut tru. Tasol olgeta dispela driman na tok profet i giaman tasol. I tru, taim bilong bekim rong bilong ol dispela man em i kamap pinis, tasol yupela bai i no inap mekim. “Putim bainat i go bek long paus bilong en. Bai mi kotim yupela yet long as ples bilong yupela stret. Mi belhat pinis long yupela na bai mi bagarapim yupela, olsem bikpela paia i kukim kunai. Na bai mi salim ol man i save tumas long bagarapim ol man, na ol bai i kam mekim save long yupela. Dispela ol man i laikim tumas long mekim nogut long ol arapela man. Na bai yupela i pinis olsem paiawut i save pinis long paia. Blut bilong yupela bai i kapsait long graun bilong yupela yet. Na bai i no gat wanpela man inap tingim yupela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu kotim ol manmeri bilong Jerusalem. Ol i save kilim i dai planti man. Yu mas kotim ol long olgeta stingpela pasin bilong ol. Tok bilong mi i olsem. Mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela Jerusalem. Yupela i bin kilim i dai planti manmeri bilong yupela yet. Na yupela i bin lotuim ol giaman god na mekim yupela yet i kamap doti tru long ai bilong mi. Olsem na taim bilong yupela i bagarap em i kam klostu pinis. Yupela i bin mekim ol dispela rabis pasin, na yupela i gat asua. Olsem na liklik taim tasol na bai yupela i bagarap. Long dispela as tasol, mi larim ol arapela lain manmeri i lap long yupela na tok bilas long yupela. Ol arapela lain i stap longwe na i stap klostu, ol i save olsem yupela i manmeri bilong mekim olkain pasin nogut, olsem na ol i save tok bilas long yupela. “Olgeta lida bilong yupela Israel i ting ol i gat strong bilong mekim olgeta samting long laik bilong ol. Olsem na ol i wok long kilim ol man i dai. I no gat wanpela man long taun Jerusalem i save aninit long tok bilong papamama bilong en. Yupela i save mekim nogut long ol man bilong ol arapela kantri i stap wantaim yupela. Na yupela i save mekim nogut long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Yupela i save ting ol samting bilong mekim lotu long mi ol i samting nating tasol. Na tu, yupela i sakim tru lo bilong de Sabat. Sampela man bilong yupela i save sutim tok giaman long ol arapela man, bilong kot i ken tok ol i mas i dai. Na sampela i save go long ol ples lotu bilong ol giaman god na kaikai mit bilong ol ofa. Na sampela i save pamuk nabaut. Sampela i save slip wantaim meri bilong papa bilong ol. Na sampela i save strong long slip wantaim ol meri long taim meri i gat sik mun. Na sampela i save trabel long meri bilong narapela man, na sampela i save slip wantaim meri bilong pikinini man bilong ol, na sampela i save slip wantaim pikinini meri bilong papa bilong ol. Na sampela i save kisim pe bilong kilim i dai ol wantok. Na sampela i save kisim winmani long taim ol wantok i bekim dinau long ol. Na sampela i save pretim ol wantok na pulim mani bilong ol. Yupela i lusim tingting pinis long mi God, Bikpela. “Mi kros long yupela ol stilman na yupela ol man bilong kilim i dai ol arapela man. Olsem na bai mi paitim strong han bilong mi na mekim save long yupela. Na long dispela taim bai yupela i pret nogut tru na bai yupela i no inap sanap strong. Nogat tru. Mi Bikpela, bai mi mekim olsem mi bin tok. Bai mi rausim yupela i go nabaut long olgeta kantri. Na bai mi mekim yupela i lusim olgeta dispela pasin nogut bilong yupela. Ol dispela pasin bilong yupela bai i daunim tru nem bilong yupela, na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, mi les tru long ol manmeri bilong Israel. Ol i olsem dispela pipia i save kamap taim ol man i kukim ol ston samting long bikpela paia bilong kisim silva. Ol man i save kisim dispela kain pipia na tromoi tasol. Orait yupela Israel, harim tok bilong mi God, Bikpela. Yupela i olsem dispela pipia i save kamap long taim ol man i kukim silva long paia. Olsem na bai mi bringim yupela olgeta i go long Jerusalem na mekim save long yupela. Belhat bilong mi i olsem bikpela paia. Na bai mi kukim yupela, olsem ol man i save kukim ol ston samting long bikpela paia bilong kisim silva. Ol i save winim paia na paia i kamap hat moa na silva i save kamap olsem wara. Na bai mi mekim olsem tasol long yupela. Tru tumas, mi belhat long yupela. Olsem na bai mi bungim yupela long Jerusalem bilong mekim save long yupela. Na belhat bilong mi bai i kamap olsem bikpela paia na kukim yupela tru. Na bai yupela i pilim tru strong bilong mi. Na long dispela taim bai yupela i save gut olsem, mi yet mi mekim save long yupela.” Bikpela i skruim tok olsem, “Man bilong graun, yu tokim ol Israel, ol i bin mekim planti pasin nogut, na graun bilong ol i kamap doti tru long ai bilong mi. Olsem na mi belhat tru long ol na bai mi pasim ren bilong mekim save long ol. Ol profet i pasim tok long mekim pasin nogut na ol i olsem ol laion i bin kilim abus na i wok long brukim abus na kaikai na singaut. Ol dispela man i save kilim planti wantok i dai na kisim mani na graun samting bilong ol dispela wantok. Na ol meri bilong ol dispela man i dai pinis, ol i stap wanpis. Ol pris i save kalapim lo bilong mi, na ol i save ting ol samting bilong mekim lotu long mi i samting nating tasol. Ol i mekim wankain pasin long ol samting bilong mi olsem ol i save mekim long ol samting mi no bin makim bilong mi. Na ol i no save skulim gut ol manmeri long wanem ol samting i klin na wanem ol samting i no klin long ai bilong mi. Na ol i no save bihainim lo bilong de Sabat. Na olgeta dispela pasin bilong ol i save daunim nem bilong mi. “Ol bikman i olsem ol weldok i bin kilim abus na i wok long brukim na kaikai. Ol dispela bikman i laik kisim planti mani samting, olsem na ol i kilim ol man na kisim ol samting bilong ol. Na ol profet i no save krosim ol manmeri long pasin nogut bilong ol. Nogat. Ol i save tok olsem, ol manmeri i bihainim gutpela pasin tasol. Na dispela tok i save haitim sin bilong ol manmeri. Ol profet i olsem ol man i save penim waitpela pen long banis i no strong, bilong ol man i ken lukim na ting em i strongpela banis. Ol driman bilong ol i giaman tasol, na ol samting ol i tok bai i kamap, ol bai i no inap kamap. Ol dispela profet i save tok ol i autim tok bilong mi God, Bikpela, tasol mi no bin givim wanpela tok long ol. Ol man nabaut i save pretim ol wantok na pulim mani samting bilong ol. Na tu ol i save stilim ol samting bilong ol. Ol i mekim nogut tru long ol rabisman na long ol man bilong arapela kantri i kam i stap long Israel. “Mi bin traim long painim wanpela man inap long autim tok bilong mi na bringim ol manmeri i kam bek long mi. Tasol mi painim painim, nogat. Sapos dispela kain man i stap, em bai i kamap olsem man i wokim banis bilong taun bilong pasim rot bilong ol birua i laik bagarapim taun. Na em bai i kamap olsem man i sanap long hap banis i bruk na pait long ol birua taim ol i laik kam insait. Mi yet mi bin kamap olsem birua bilong ol Israel, na mi laik bagarapim kantri bilong ol, tasol sapos dispela kain man i stap, mi no inap mekim olsem. Tasol mi no lukim kain man olsem. Nogat tru. Olsem na mi belhat long ol na bai mi bagarapim ol nogut tru, olsem paia i kukim kunai olgeta. Bai mi bekim stret pasin nogut bilong ol. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, bipo i gat tupela meri i stap. Tupela i gat wanpela mama tasol. Taim tupela i yangpela yet, tupela i stap long kantri Isip. Na ol man i pilai wantaim tupela na tupela i kamap pamukmeri. Nem bilong namba wan susa em Ohola, na em i makim Samaria, em biktaun bilong kantri Israel. Na nem bilong namba 2 susa, em Oholiba, na em i makim Jerusalem, em biktaun bilong kantri Juda. “Orait mi maritim tupela, na tupela i karim ol pikinini bilong mi. Ohola em i meri bilong mi, tasol em i wok long mekim pasin pamuk, na em i aigris long ol Asiria, em ol pren bilong en. Ol dispela pren ol i bikman, na ol i ofisa bilong ami na ol i save putim gutpela blupela klos. Ol dispela soldia i save sindaun long ol hos na pait. Ohola i lukim ol i yangpela man na bel bilong en i kirap long ol. Na em i kamap pamukmeri bilong ol dispela nambawan man bilong Asiria. Na em i wok long lotu long ol giaman god bilong ol, na em i kamap doti tru long ai bilong mi. Em i wok long mekim dispela pamuk pasin olsem em i bin mekim long Isip long taim em i yangpela. Long dispela taim ol man i bin pilai wantaim em na pinisim laik bilong ol. Em i mekim pasin nogut wantaim ol Asiria, dispela ol pren em i laikim tumas. Olsem na mi larim ol Asiria i kam mekim nogut long em. Na ol i lusim laplap bilong em, na em i stap as nating. Na ol i kilim Ohola long bainat, na kisim olgeta pikinini bilong en. Ol meri nabaut i harim stori bilong ol samting i kamap long Ohola, na ol i tok, ‘Em i bin karim hevi bilong pasin nogut bilong en.’ “Oholiba i lukim ol dispela hevi i bin kamap long Ohola, tasol em i no tingim dispela. Nogat. Em i wok strong long mekim pasin pamuk moa yet, na em i winim pasin nogut bilong Ohola. Oholiba tu i bin aigris long ol bikman na ofisa bilong Asiria. Olgeta i yangpela man na i gat gutpela klos, na ol i save sindaun long ol hos bilong pait. Na bel bilong Oholiba i kirap long ol na em i slip wantaim ol. Mi lukim em i mekim wankain pasin olsem susa bilong en i bin mekim. Pasin bilong tupela i doti tru. “Oholiba i mekim pasin nogut moa moa yet. Em i lukim ol piksa bilong ol bikman bilong Babilon. Ol man i bin katim dispela piksa long banis na penim long retpela pen. Ol dispela bikman i pasim let, na ol i save kisim ol laplap i gat bilas na raunim long het bilong ol. Oholiba i lukim ol dispela ofisa bilong Babilon i smat tru, na bel bilong en i kirap tru long ol. Olsem na em i salim tok i go long Babilon na askim ol long kam slip wantaim em. Orait na ol i kam na pinisim laik bilong ol, na ol i mekim Oholiba i kamap doti tru. Ol i mekim mekim na bihain em i les tru long ol. Oholiba em i meri nogut tru. Em i save mekim pasin nogut long ples klia, na olgeta man i save em i pamukmeri. Olsem na mi les tru long em, olsem mi bin les long susa bilong em. Tasol em i mekim pasin pamuk moa moa yet. Em i tingim dispela taim em i bin i stap long Isip na i mekim pasin pamuk. Olsem na bel bilong en i kirap moa long ol man bilong en long Isip. Ol samting bilong ol i bikpela olsem ol samting bilong donki, na wara bilong ol i save kamap moa yet olsem wara bilong hos. “Oholiba, yu laikim tumas long mekim wankain pasin olsem yu bin mekim long taim yu stap yangpela yet long Isip. Long dispela taim ol man i bin pilai long susu bilong yu na slip wantaim yu.” Bikpela i tok moa olsem, “Oholiba, mi God, Bikpela, mi gat tok long yu. Mi save yu les long ol dispela pren bilong yu, tasol bai mi mekim ol i gat kros long yu na bai ol i kam na mekim nogut long yu. Bai mi kisim ol bikman na ofisa bilong Babilon na Kaldia na bilong ol lain Pekot na Soa na Koa na Asiria, na bai ol i sindaun long ol hos bilong ol na bai mi bringim ol i kam. Bipo yu bin lukim ol dispela yangpela man i smat tru na yu bin aigris long ol. Tasol nau bai ol i lusim hap not na i kam pait long yu. Ol bai i kam wantaim ol bikpela lain ami na wantaim ol karis bilong pait na planti karis bilong karim ol kago samting bilong ol. Ol bai i kisim ol samting bilong pait na putim hat kapa bilong pait na holim hap plang, na bai ol i banisim yu. Na bai mi larim ol i winim yu, na bai ol i kotim yu long pasin bilong ol yet na bai ol i mekim save long yu. Yu bai givim baksait long mi na mi kros long yu. Olsem na bai mi larim ol dispela man i mekim save tru long yu. Bai ol i katim nus na yau bilong yu na kisim ol pikinini bilong yu. Na sapos sampela manmeri i stap yet long kantri bilong yu, ol dispela man bai i kilim ol long bainat o kukim ol long paia. Bai ol dispela man i rausim ol klos bilong yu na kisim ol bis na ring samting bilong yu. Mi bai mekim ol dispela samting, na bai yu no inap mekim pasin pamuk moa, olsem yu bin mekim long taim yu stap long Isip na i kam inap nau. Na bai yu no inap lotuim moa ol giaman god bilong yu, na bai yu no inap tingim ol Isip gen. “Mi God, Bikpela, mi tokim yu olsem, bai mi larim ol man yu no laikim na yu les long ol, i kam na mekim nogut long yu. Ol dispela man i no laikim yu, olsem na bai ol i kisim olgeta samting bilong yu. Na bai yu stap nating tru, olsem pamukmeri i stap as nating na ol man i lukim em. Yu bin mekim planti pasin nogut tru, olsem na bai yu painim ol dispela hevi. Yu bin bihainim olgeta giaman god bilong ol arapela kantri na mekim yu yet i kamap doti long ai bilong mi, olsem pamukmeri i kamap doti long pasin nogut bilong en. Yu bin bihainim pasin nogut bilong susa bilong yu, olsem na bai mi mekim save long yu long wankain pasin olsem mi bin mekim long em. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem, mi bai mekim save tru long yu long wankain pasin olsem mi bin mekim save long susa bilong yu. I olsem mi mekim yu dring strongpela wain i pulap long bikpela kap na bai yu longlong nabaut. Na olgeta arapela lain manmeri bai i lukim yu na lap long yu na tok bilas long yu. Dispela wain i wankain olsem wain mi bin givim long Samaria, susa bilong yu. Yu dring na bai yu spak na bai yu bel hevi na pret nogut tru na bai yu bagarap. Mi God, Bikpela, mi tok stret, yu bai dring na pinisim tru dispela wain, na bai yu brukim dispela kap na kisim sampela hap hap bilong en. Na bai yu trai long kaikaim ol na bai yu holim ol na katim susu bilong yu yet. “Mi God, Bikpela mi tokim yu olsem, yu bin lusim tingting long mi na givim baksait long mi na mekim olkain pasin nogut tru. Olsem na bai yu karim hevi bilong ol dispela pasin bilong yu.” Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu kotim Ohola na Oholiba long stingpela pasin bilong tupela. Tupela i meri bilong pamuk, na bilong kilim man i dai. Tupela i save pamuk wantaim ol giaman god. Tupela i bin karim ol pikinini bilong mi, tasol tupela i bin kilim ol na mekim ofa long ol giaman god. I no dispela pasin tasol. Nogat. Tupela i mekim narapela pasin nogut olsem. Tupela i mekim haus bilong mi i kamap doti tru long ai bilong mi. Na tupela i kalapim lo bilong de Sabat, dispela de bilong mi yet. Tupela i ofaim ol dispela pikinini long ol giaman god pinis, orait tupela i kirap i kam mekim lotu long haus bilong mi. Na long dispela pasin tupela i mekim haus bilong mi i kamap doti tru. Pasin bilong tupela i nogut tru. “Na tupela i mekim narapela pasin nogut tru. Tupela i salim tok i go long ol man bilong longwe ples na askim ol long i kam. Orait ol i harim pinis dispela tok na ol i kam. Tupela meri i waswas na penim ai na putim ol bis na ring samting. Na tupela i bilasim wanpela bet na sindaun long en na tupela i putim olkain gutpela kaikai long wanpela tebol i stap klostu long bet. Na tupela i kisim dispela paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na wel bilong oliv mi bin givim tupela na tupela i putim long dispela tebol. Ol i bin kisim planti spakman long ples drai na bringim ol i kam na ol i mekim pati wantaim tupela meri. Na ol i wok long amamas na singaut nabaut. Ol man i putim ring long han bilong tupela meri na putim hat bilong kwin long het bilong tupela. Mi lukim na mi ting, longtaim tumas dispela tupela meri i wok long brukim marit, na nau tupela i kamap pamukmeri na ol dispela man i go long tupela. Ol i wok long i go pilai long Ohola na Oholiba, dispela tupela meri bilong pamuk. Tupela i bin brukim marit na kilim ol man i dai, olsem na ol stretpela man bai i kotim tupela na tok, tupela i mas i dai. “Orait nau mi God, Bikpela, mi tok olsem. Singautim bikpela lain man i kam bilong mekim save long tupela. Na ol i ken mekim tupela i pret nogut tru, na ol i ken pulim ol samting bilong tupela. Na ol i ken tromoi ston long tupela na sutim tupela long bainat na kilim tupela i dai. Na ol i ken kilim i dai ol pikinini bilong tupela na kukim olgeta haus bilong tupela. Na long dispela pasin bai mi rausim tru pasin pamuk long dispela kantri, na bai olgeta meri i lukim dispela samting mi mekim na bai ol i save olsem, ol i no ken mekim pasin pamuk olsem tupela i bin mekim. Yutupela susa, harim. Yutupela i bin mekim planti pasin pamuk, na yutupela i bin lotu long ol giaman god. Olsem na bai mi mekim save tru long yutupela. Na bai yutupela i ken save gut olsem, mi yet mi God, Bikpela.” Long namba 9 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, na long de namba 10 bilong namba 10 mun bilong dispela yia, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, stat long dispela de tasol, king bilong Babilon i wok long banisim Jerusalem. Olsem na yu mas raitim namba bilong dispela de bai ol Israel i ken save, tok bilong yu i tru. Yu mas autim dispela tok piksa long ol dispela bikhetman bilong Israel. Tok bilong mi God, Bikpela, i olsem, ‘Kukboi, yu mas putim sospen antap long paia, na pulimapim wara long sospen. Na kisim wanpela sipsip i gutpela tru na kilim na katim. Na kisim ol nambawan hap mit bilong en, em mit bilong sol na bilong lek, na kisim ol gutpela bun, na pulimapim olgeta long sospen. Putim ol bun aninit long mit na boilim gut ol dispela mit na bun.’ *** “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Taun Jerusalem i olsem wanpela sospen bras, insait bilong en i doti tru, na ol man i no inap mekim em i kamap klin. Rausim olgeta hap mit na bun long dispela sospen. I no gat wanpela hap i ken i stap long sospen. Ol Jerusalem i save kilim i dai ol arapela man, olsem na bai ol i bagarap tru. Ol i no wari long pasin nogut bilong ol. Nogat. Ol i save mekim long ples klia tasol. I olsem ol i kilim ol man na larim blut i kapsait antap long ples ston. Ol i no larim blut i kapsait long graun, bai graun i ken haitim. Tasol mi yet mi mekim ol i larim dispela blut i stap long ples ston, olsem bai mi ken lukim. Na mi ken tingim rong bilong ol na mi ken belhat long ol, na bai mi mekim save long ol. “Olsem na mi God, Bikpela, mi tok olsem, mi bai bagarapim tru dispela taun blut i pulap long en. Bai mi yet mi hipim paiawut bilong kukim taun. Hipim planti paiawut na laitim paia. Na boilim sospen i go i go inap wara i drai na ol mit na bun bai i paia na olgeta samting long sospen i pinis tru. Orait larim dispela sospen bras i stap long paia na bai em i hat tru na i kamap retpela. Dispela sospen i doti tru, na mi laik bai paia i pinisim ol dispela strongpela pipia samting na mekim sospen i kamap klin gen. Tasol mi hatwok nating. Paia i no inap pinisim ol dispela pipia. Yupela Jerusalem, dispela ros i makim ol dotipela pasin bilong yupela. Mi bin traim long rausim pasin doti bilong yupela, tasol yupela i no laik. Yupela i laik i stap doti tasol. Olsem na mi belhat na mi bai mekim save tru long yupela. Na yupela bai i stap doti inap belhat bilong mi i pinis. Mi Bikpela, mi tok tru, bai mi bagarapim yupela. Bai mi no lusim tingting long olgeta pasin doti bilong yupela. Na bai mi no sori long yupela, na mi no ken marimari long yupela. Nogat tru. Bai mi kotim yupela na bekim stret olgeta pasin nogut yupela i bin mekim. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi save, yu laikim tumas meri bilong yu, tasol wantu bai mi kisim dispela meri na bai yu stap nating. Tasol yu no ken krai long em na singsing sori. Yu ken krai long bel tasol. Yu no ken larim ol man i harim yu. Na yu no ken bihainim ol pasin bilong sori long man i dai pinis. Olsem na yu mas pasim laplap bilong het na putim su long lek, olsem yu save mekim oltaim. Na yu no ken karamapim maus bilong yu. Na yu no ken larim ol wantok i bihainim pasin bilong sori na bringim kaikai i kam long yu.” Long moningtaim mi toktok wantaim ol manmeri, na long apinun meri bilong mi i dai. Na tumora long moningtaim, mi mekim ol samting olsem Bikpela i bin tokim mi. Ol manmeri i lukim mi na ol i askim mi olsem, “‘Bilong wanem yu no bihainim pasin bilong sori? Ating yu laik soim wanpela samting long mipela, a?” Orait na mi bekim tok bilong ol olsem, “God, Bikpela i tokim mi long autim dispela tok long yupela Israel. God i tok olsem, ‘Yupela i save amamas long haus bilong mi, God, na yupela i tok, em i strongpela haus tru. Na yupela i save laikim tumas dispela haus. Tasol bai mi bagarapim dispela haus. Na ol lain pikinini bilong yupela i stap yet long Jerusalem bai i bagarap long pait. Orait na bai yupela i mekim wankain pasin olsem Esekiel i mekim. Bai yupela i no karamapim maus bilong yupela. Na bai yupela i no larim ol wantok i bihainim pasin bilong sori na bringim kaikai long yupela. Na bai yupela i pasim laplap bilong het na putim su long lek na wokabaut. Bai yupela i no ting long krai na sori long ol manmeri i dai pinis. Long wanem, bai yupela i tingting planti long sin bilong yupela yet na ol bodi bilong yupela bai i kamap bun nating. Na bai yupela i krai long yupela yet. Esekiel i olsem mak bilong yupela, long wanem, yupela bai i mekim wankain pasin olsem em i mekim. Na taim dispela olgeta samting i kamap, bai yupela i save olsem, mi yet mi Bikpela.’” Na Bikpela i tokim mi moa olsem, “Man bilong graun, haus bilong mi i stap namel long ol, olsem na ol i ting ol inap sanap strong. Ol i save laikim tumas dispela haus na amamas long en na tingting oltaim long en. Tasol bai mi bagarapim dispela haus bilong mi, na bai mi kilim i dai ol pikinini bilong ol. Taim mi mekim olsem, bai wanpela man i lusim Jerusalem na i ran i kam tokim yu long ol samting i bin kamap. Na long dispela de tasol, bai mi mekim maus bilong yu i orait gen na yu no moa i stap mauspas. Orait na bai yu ken toktok gen wantaim dispela man i bin bringim tok i kam long yu. Ol Israel i lukim yu i toktok gen, na bai ol i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go long graun bilong ol Amon na tok ol bai i bagarap. Tokim ol olsem, ‘Yupela Amon i mas putim yau gut long tok bilong mi God, Bikpela. Yupela i bin lukim haus bilong mi i bagarap na yupela i bin lukim ol birua i bagarapim graun bilong ol Israel, na kisim ol Juda i go kalabus long longwe ples. Na yupela i bin amamas long lukim ol dispela samting. Olsem na bai mi larim wanpela lain man i lusim hap bilong sankamap, na bai ol i kam pait long yupela na kisim graun bilong yupela. Bai ol i sanapim ol haus sel bilong ol long graun bilong yupela na stap long en. Na bai ol i kisim kaikai long graun bilong yupela na dring susu bilong ol bulmakau bilong yupela. Bai mi mekim taun Raba, em biktaun bilong yupela, i bagarap na i kamap ples bilong ol kamel i kaikai gras. Na kantri Amon bai i kamap ples bilong wokim ol banis bilong sipsip tasol. Na bai yupela i save olsem, mi yet mi Bikpela. “‘Na mi God, Bikpela mi tok olsem. Mi save yupela i no laikim tru ol Israel, na long taim kantri Israel i bagarap, yupela i bin amamas na paitim han na kalap kalap. Yupela i bin mekim dispela pasin, olsem na bai mi mekim save long yupela na larim ol arapela lain i kam kisim yupela na mekim nogut long yupela. Bai mi bagarapim yupela nogut tru, na bai yupela i no inap i stap olsem wanpela kantri moa. Olsem na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.’” Bikpela i tok moa olsem, “Mi God, Bikpela, mi tok, ol Moap na ol Seir i ting, ol Juda i wankain olsem ol arapela lain pipel. Olsem na bai mi larim ol birua i kam pait long ol strongpela taun bilong Moap i stap klostu long mak bilong kantri. Na bai ol i bagarapim olgeta gutpela taun bilong ol, em taun Bet Jesimot na Balmeon na Kiriataim. Ol dispela birua bai i kam long hap sankamap na i pait long ol Moap na ol Amon na daunim ol na kisim graun bilong ol. Na bai ol Amon i no inap i stap moa olsem wanpela kantri. Yes, bai mi mekim save long ol Moap, na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi God, Bikpela mi tok, ol Idom i bin bekim pasin nogut tru long ol Juda, olsem na asua bilong ol Idom i bikpela moa. Na nau mi tok, bai mi mekim save moa yet long ol Idom na kilim olgeta manmeri na olgeta abus bilong ol, stat long taun Teman na i go inap long taun Dedan. Na bai kantri Idom i stap nating. Mi laik bekim pasin nogut bilong ol Idom, olsem na bai mi salim ol manmeri bilong mi, ol Israel, i go pait long ol. Na long dispela pasin bai ol Idom i pilim bikpela belhat bilong mi. Olsem na ol Idom bai i save gut olsem, mi yet mi bekim rong bilong ol. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi God, Bikpela, mi tok, longtaim tumas ol Filistia i no laikim tru ol Israel na i wok long birua long ol. Ol Filistia i bekim pasin nogut moa yet long ol na bagarapim ol. Olsem na nau mi tok, bai mi mekim save tru long ol Filistia, na bai mi pinisim olgeta dispela manmeri bilong nambis. Mi belhat nogut long ol, na bai mi mekim save moa yet long ol, na bekim stret olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Long namba 11 yia bilong mipela i stap kalabus, na long de namba wan bilong mun, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ol manmeri bilong taun Tair i amamas na singaut olsem, ‘Jerusalem i bagarap pinis na ol man bilong ol arapela kantri i no inap i go long en moa bilong mekim wok bisnis. Nau bai ol i kam na wok bisnis wantaim yumi tasol, na bai yumi kisim planti samting.’ “Olsem na nau mi God, Bikpela, mi tok, mi kamap birua bilong yupela ol Tair. Bai mi bringim planti lain man i kam pait long yupela, olsem biksi i save bruk long nambis. Na bai ol i bagarapim banis i raunim taun bilong yupela na bai ol i brukim olgeta taua bilong banis. Na bai mi rausim olgeta graun long taun bilong yupela na larim ples ston tasol i stap. Na ol man bilong painim pis bai i kam putim umben bilong ol long dispela ston, bilong ol umben i ken drai long san. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Ol arapela lain bai i kam kisim yupela na mekim nogut long yupela. Na ol birua bai i kam kilim ol manmeri bilong ol taun i stap long bikples klostu long dispela ailan taun Tair i stap long en. Na bai yupela Tair i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Bai mi bringim wanpela strongpela king i kam, em King Nebukatnesar bilong kantri Babilon, na em bai i pait long yupela Tair. Bai em i lusim hap not na kam wantaim bikpela lain soldia, na wantaim ol hos na karis bilong pait na ol soldia bilong sindaun long hos. Na bai ol i kam na pait long ol taun i stap long bikples klostu long yupela na bagarapim ol dispela taun. Na bai ol i wokim baret na hipim graun bilong pait long taun bilong yupela. Na bai ol i sanapim ol hap plang bilong ol olsem wanpela banis bilong ol i hait baksait long en na pait. Na bai ol i kisim ol bikpela masin na brukim ol banis bilong taun. Na bai ol i kisim ol hap ain na brukim ol taua bilong banis. Na bai ol soldia i sindaun long ol hos na karis na i go insait long ol dua bilong banis bilong taun. Na bikpela nois bilong ol bai i mekim banis i guria. Ol dispela planti hos bilong ol bai i ran strong long olgeta rot bilong taun na mekim bikpela das i kamap na karamapim ol haus. Na ol soldia bai i holim bainat bilong ol na kilim i dai ol manmeri bilong taun. Na bai ol i brukim ol strongpela pos long taun na tromoi i go daun long graun. *** Ol dispela birua bai i kisim olgeta mani samting bilong yupela na olgeta samting yupela i save wok bisnis long en. Na bai ol i brukim ol banis bilong taun na bagarapim tru ol gutpela haus bilong yupela. Na bai ol i kisim olgeta ston na diwai na graun na tromoi olgeta i go long solwara. Na bai yupela i no inap mekim song na paitim gita samting moa. Bai mi larim ston tasol i stap long ailan bilong yupela. Na ol man bilong painim pis bai i kam na putim ol umben bilong ol long dispela ston, bilong ol umben i ken drai long san. Na bai ol man i no inap wokim dispela taun gen. Mi God, Bikpela, mi tok pinis. “Mi God, Bikpela, mi tokim ol Tair olsem. Taim ol birua i bagarapim taun bilong yupela, ol manmeri bilong ol arapela taun i stap klostu long solwara ol bai i harim nois ol soldia i mekim. Na bai ol i harim krai bilong yupela taim ol soldia i wok long kilim yupela long taun. Na bai ol dispela manmeri i pret na guria nogut tru. Na ol king bilong olgeta kantri klostu long solwara bai i pret nogut tru long dispela samting i bin kamap long yupela na bai ol i lusim sia king bilong ol na kam daun na rausim ol gutpela klos king bilong ol na sindaun nating long graun na wok long guria i stap. Na bai ol i singsing sori long taun bilong yupela olsem, ‘Sori tru, taun i gat biknem, yu bagarap pinis. Ol manmeri bilong yu i bin kam long solwara, na bipo ol i gat planti sip na ol i nambawan lain bilong mekim olkain wok long solwara. Na olgeta manmeri bilong ol taun i stap klostu long solwara i bin pret nogut tru long ol manmeri bilong yu. Tasol nau ol sip bilong yu i no moa i go i kam na mekim wok bisnis. Long wanem, long dispela de tasol yu bagarap pinis, na ol manmeri bilong ol ailan i lukim na ol i pret moa yet na i guria. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Tair, bai mi mekim yu i kamap ples nating, olsem ol taun i no gat man i stap long ol. Na bai mi mekim bikpela solwara i karamapim yu na bai yu stap daunbilo tru. Bai mi salim yu i go daun long ples bilong ol man i dai pinis, na bai yu stap wantaim ol dispela man bilong bipo yet. Bai mi mekim yu i stap aninit long graun oltaim wantaim ol dispela taun i bagarap pinis. Na bai i no gat man i stap long yu gen. Na bai yu no inap kamap wanpela gutpela taun bilong dispela graun gen. Bai mi bagarapim yu tru, na ol arapela pipel i ken lukim yu na pret. Na bai mi pinisim yu tru, na taim ol manmeri i painim yu, ol bai i no inap lukim yu. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, taun Tair bai i bagarap, olsem na yu mas krai na singsing sori long en. Dispela taun i stap klostu long solwara na i save wok bisnis wantaim ol kantri i stap klostu long solwara. Mi God, Bikpela, mi laik yu autim dispela tok long en. “Tair, yu save tok yu namba wan na yu gutpela taun tru. Ol man bilong wokim taun, ol i mekim yu i kamap olsem gutpela sip tru, na solwara em i ples bilong yu. Ol i kisim diwai pain long maunten Hermon na wokim dispela sip. Na ol i kisim diwai sida bilong graun Lebanon na sapim longpela mas bilong taitim sel long en. Na ol i kisim diwai ok bilong graun Basan na wokim ol pul. Na ol i wokim plua bilong sip long wanpela kain gutpela diwai bilong ailan Saiprus. Na ol i kisim ol tit bilong elefan na wokim bilas bilong bilasim plua. Na ol i kisim naispela laplap long Isip na wokim sel long en. Dispela laplap i gat kain kain bilas ol i bin samapim long en. Dispela sel i olsem plak bilong sip. Na ol i kisim gutpela blupela na retpela laplap long ailan Saiprus na taitim long sip bilong ol boskru i ken sindaun aninit long dispela laplap. Na ol man bilong pul long sip, ol i man bilong taun Saidon na taun Arvat. Na sampela man bilong taun Biblos i stap long sip na i gat wok bilong pasim ol hul long ol plang bilong sip. Taun Tair, dispela sip i olsem piksa bilong yu yet, na ol saveman bilong yu i olsem ol boskru. Olgeta sip bilong ol arapela kantri i bin kam long yu, na ol boskru bilong ol i save go insait long taun na baim ol samting long ol stua bilong yu. *** Na ol man bilong kantri Persia na Lidia na Libia i bin i stap soldia long ami bilong yu. Na ol i bin hangamapim ol hap plang bilong pait na ol hat kapa bilong ol long ol banis bilong yu. Ol dispela lain i bin pait na helpim yu long kisim biknem. Ol soldia bilong taun Arvat i bin sanap long banis i raunim taun, na ol i was long ol birua. Na ol soldia bilong taun Gamat i bin sanap long ol longpela taua bilong banis na was i stap. Na ol i bin hangamapim ol hap plang bilong ol long ol banis bilong yu. Em ol dispela lain tasol i bin helpim yu na yu kamap naispela taun tru. “Yu bin mekim wok bisnis wantaim kantri Spen. Na ol i bin givim yu silva na ain na kapa na soda, bilong baim ol planti samting ol i laik kisim long yu. Na yu bin mekim wok bisnis wantaim kantri Grik na kantri Tubal na kantri Mesek, na yu bin givim ol samting bilong yu long ol, bilong kisim ol wokboi nating na olkain samting ol dispela lain i bin wokim long bras. Na yu bin wok bisnis wantaim ol man bilong taun Togarma. Yu bin givim ol samting bilong yu long ol, bilong baim ol hos na donki bilong wok na ol hos bilong pait. Na ol man bilong lain Dedan tu i bin wok bisnis wantaim yu. Na ol pipel bilong planti kantri klostu long solwara i bin wok bisnis wantaim yu, na ol i givim yu ol tit bilong elefan na blakpela diwai eboni bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol manmeri bilong Siria i bin givim yu ol gutpela retpela laplap na ol laplap ol i bin samapim kain kain bilas long en, na ol gutpela waitpela laplap na ol kain kain ston i dia tumas, bilong baim ol planti samting ol i laik kisim long yu. Na ol Juda wantaim ol Israel i givim yu planti wit na hani na wel bilong diwai oliv na wanpela kain marasin na ol arapela samting, bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol man bilong taun Damaskus i bin wok bisnis wantaim yu na ol i givim yu wain ol i bin kisim long taun Helbon na gras ol i kisim long ol sipsip bilong ples Sahar. Ol lain Wedan na Grik na ol lain bilong Usal i bin wok bisnis wantaim yu. Ol i bin bringim ain na sanda ol i wokim long wel bilong wanpela kain diwai na kain pitpit i gat gutpela smel, bilong baim ol planti samting ol i laik kisim long yu. Na ol pipel bilong lain Dedan i bin givim yu ol blanket bilong putim aninit long satel bilong hos, bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol man bilong kantri Arebia na ol hetman bilong kantri Kedar i bin givim yu ol pikinini sipsip na ol sipsip man na ol meme, bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol bisnisman bilong kantri Seba na taun Rama i bin bringim gol na olkain paura samting i gat gutpela smel na olkain ston i dia tumas, bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol man bilong ol taun Haran na Kane na Iden na ol bisnisman bilong kantri Seba na taun Asur na Kilmat i bin wok bisnis wantaim yu. Na ol i bin bringim ol naispela klos na ol blupela laplap na ol laplap ol i bin samapim bilas long en na ol gutpela kain baklain na ol blanket bilong putim long plua. Ol dispela blanket i gat planti kala. Na ol i givim ol dispela samting long yu bilong baim ol samting ol i laik kisim long yu. Na ol bikpela sip i bin karim ol kago bilong yu i go long ol arapela ples. “Na yu yet i olsem wanpela bikpela sip ol planti kago i pulap long en. Na ol man bilong pul i bin pul strong na yu go namel long biksolwara, na strongpela win i kamap na bagarapim yu. Na olgeta mani na kago na bilas bilong yu, na olgeta boskru na kamda bilong sip, na olgeta bisnisman na olgeta soldia bilong yu na olgeta arapela man i stap long yu, ol i bin lus long solwara long taim yu kisim bagarap. Na ol boskru i bin singaut nogut tru, na bikpela nois bilong ol i mekim nambis i guria. “Olsem na ol arapela sip i go sua na ol boskru i lusim sip bilong ol na ol i go sanap long nambis bilong solwara. Olgeta i bel sori na krai nogut long yu. Na ol i bihainim pasin bilong sori na putim graun long het bilong ol na slip long sit bilong paia na tanim tanim nabaut. Na ol i rausim gras long het na kamap kela. Na ol i pasim klos bilong sori na ol i bel nogut tru na wok long krai i stap. Na ol i mekim singsing bilong man i dai. Na ol i singsing olsem, ‘Tair, i no gat wanpela taun i bin bagarap olsem yu. Yu stap namel long solwara, na yu bin salim ol kago bilong yu i go long ol arapela kantri. Ol manmeri i bin kisim na amamas. Ol king i mekim wok bisnis long ol dispela samting bilong yu, na ol i kamap maniman tru. Tasol nau yu bagarap long solwara, na yu go daun insait tru long solwara. Olgeta man i stap long yu na olgeta kago bilong yu i lus wantaim.’ “Olgeta manmeri i stap long ol taun klostu long solwara i harim dispela tok long yu bin bagarap na ol i kirap nogut tru. Na ol king bilong ol tu i pret moa yet na pes bilong ol i kamap narakain tru. Yu bagarap nogut tru na yu no ken i stap moa long graun. Olsem na olgeta bisnisman bilong olgeta hap bilong graun i lukim yu, na ol i pret tumas, na ol i ting, ‘Nogut wankain samting i kamap long mipela.’” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu mekim tok long king bilong Tair long olgeta samting mi God, Bikpela, mi laik autim long em. Tok bilong mi i olsem, ‘King bilong Tair, yu bin litimapim nem bilong yu yet na yu tok, yu wanpela god. Na ples bilong yu i stap namel long solwara olsem ples bilong ol god. Tru, yu tok olsem, tasol yu no god. Yu man nating tasol. Yu ting gutpela tingting bilong yu i winim tingting bilong Danel, na yu inap save long olgeta tok hait. Long bikpela save bilong yu, yu bin kamap maniman na yu gat planti gol na silva. Na yu bin mekim gutpela wok bisnis na kisim planti winmani. Na yu save ting long dispela planti mani samting bilong yu na yu save hambak moa yet. “‘Olsem na mi God, Bikpela, mi tokim yu nau. Yu save hambak na ting, save bilong yu i wankain olsem save bilong ol god. Olsem na bai mi salim ol birua nogut tru i kam na i pait long yu. Bai ol i bagarapim olgeta gutpela gutpela samting yu bin kisim long bikpela save bilong yu. Na ol bai i bagarapim yu nogut tru na kilim yu i dai long ples bilong yu, namel long solwara, na bai yu go daun long ples bilong ol man i dai pinis. Taim ol i laik kilim yu, ating bai yu inap tokim ol olsem, yu wanpela god, a? Nogat tru. Bai yu save, yu man nating tasol, na yu no god. Ol dispela birua bai i bagarapim yu na bai yu dai olsem wanpela rabisman tasol. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.’” Na God, Bikpela, i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, yu mas singsing sori long king bilong Tair na mekim tok long em olsem, ‘King bilong Tair, harim tok bilong mi God, Bikpela. Bipo yu wanpela gutpela man tru na yu winim olgeta man. Na save bilong yu i bikpela tumas na yu luk nais tru. I olsem yu bin i stap long gaden Iden, dispela gutpela gaden bilong God. Na yu bin bilas long olkain ston i dia tumas ol i bin pasim long liklik bilas gol. Ol dispela ston i olsem, rubi na topas na daimon na beril na kanilian na jaspa na sapaia na emeral na ganet. Dispela olgeta samting mi redim bilong yu long taim mi mekim yu i kamap long graun. King, mi bin makim yu olsem wanpela ensel bilong was, na yu sanap na opim wing bilong yu i stap. Na yu bin i stap long maunten bilong mi na wokabaut namel long ol naispela ston i lait moa yet. Long taim mi mekim yu i kamap long graun, pasin bilong yu i nambawan tru, na yu no gat asua long wanpela samting. Tasol bihain yu mekim pasin nogut na yu gat asua long ai bilong mi. Yu bin mekim bikpela wok bisnis long planti hap, na yu bin pait long ol manmeri bilong helpim dispela bisnis bilong yu, na yu mekim sin. Tru, yu olsem ensel bilong was, tasol yu kamap doti tru long ai bilong mi, na mi rausim yu na yu lusim maunten bilong mi. Na yu no moa i stap namel long ol dispela ston i lait tumas. Yu bin ting pes bilong yu i naispela, na yu bin hambak na litimapim nem bilong yu yet. Yu gat bikpela save tumas, na yu ting dispela save i bilong kisim biknem tasol. Long dispela as tasol mi bin daunim yu tru, bilong ol arapela king i ken lukim yu na ol i ken lap nogut long yu. ‘King bilong Tair, long taim yu bin mekim wok bisnis, yu bin mekim planti pasin nogut, na ol sin bilong yu i bin mekim ol haus lotu i kamap doti tru. Olsem na mi bin mekim paia i kamap namel long taun na kukim olgeta, na sit bilong paia tasol i stap. Na olgeta arapela lain i lukim. Yu bagarap nogut tru na yu no ken i stap moa long graun. Na olgeta manmeri i harim tok long dispela samting i kamap long yu na ol i kirap nogut tru.’” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go long taun Saidon na tok long em bai i bagarap. Yu tokim ol Saidon long ol samting mi God, Bikpela, bai mi mekim long ol. Tokim ol, mi God, mi birua long ol na bai mi mekim save long ol na soim gutpela stretpela pasin bilong mi long ol, na bai ol i givim biknem long mi. Na ol arapela lain bai i lukim ol pasin mi bai mekim long ol Saidon na bai ol i save long strong bilong mi. Na long dispela taim bai ol Saidon i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Bai mi salim bikpela sik nogut long ol. Na bai mi kirapim ol birua long olgeta hap na salim ol i kam na pait long ol na kilim planti manmeri. Na bai blut bilong ol Saidon i ran long ol rot bilong taun. Na bai ol Saidon i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Ol lain pipel i stap klostu long Israel i bin birua long ol Israel na mekim nogut long ol, olsem nil bilong rop i save sutim skin bilong man. Tasol bihain bai ol i no ken mekim dispela pasin moa. Na long dispela taim bai ol Israel i save gut, mi yet mi God, Bikpela. “Mi God, Bikpela mi tok, bai mi soim gutpela stretpela pasin bilong mi namel long ol Israel na bai ol arapela lain i lukim. Bai mi kisim ol Israel long olgeta kantri mi bin rausim ol i go long en, na bai mi bringim ol i kam bek long kantri bilong ol yet. Na bai ol i stap olgeta long graun bilong ol, em dispela graun mi bin givim long Jekop, wokman bilong mi. Na bai ol i stap gut na wokim ol haus na planim ol gaden wain. Na bai mi mekim save long ol arapela lain pipel, em ol i bin mekim nogut long ol Israel. Na ol Israel bai i stap gut na bai ol i save olsem, mi yet mi God, Bikpela bilong ol.” Long de namba 12 bilong namba 10 mun bilong namba 10 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go long king bilong Isip na tok bai mi God, mi bagarapim em wantaim olgeta manmeri bilong Isip. Yu mas autim tok bilong mi God, Bikpela, long em olsem, ‘King bilong Isip, mi kamap birua bilong yu. Yu olsem wanpela traipela pukpuk i slip i stap long ol wara bilong Isip. Yu save tok olsem, yu bin wokim yu yet na wara Nail em i wara bilong yu. Olsem na bai mi putim huk long maus bilong yu na mekim ol pis i pas long grile bilong yu. Na bai mi pulim yu na yu wantaim ol pis i pas long yu bai i lusim wara na i kam antap. Na bai mi tromoi yu wantaim ol dispela pis i go long ples drai. Na bai bodi bilong yu i slip i stap long graun na i no gat man bai i planim yu. Na bai mi larim ol wel abus na ol pisin i kaikai bodi bilong yu. Olsem na bai yupela Isip i ken save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “‘Ol Israel i bin ting yupela Isip bai helpim ol long pait, tasol yupela i no bin helpim ol. King, ol Israel i ting yu olsem wanpela strongpela stik bilong wokabaut. Tasol nogat. Taim ol i laik holim yu na wokabaut, yu olsem pitpit i no strong na i bruk na i sutim sait bilong ol. Ol i holim yu strong, tasol yu bruk na ol i pundaun na bagarapim baksait bilong ol. Olsem na mi God, Bikpela, mi tok, bai mi larim ol birua i kam pait long yupela Isip. Na bai ol i kilim ol manmeri na ol abus. Na kantri Isip bai i bagarap na i stap graun nating. Olsem na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “‘King, yu bin tok, yu yet i bin putim wara Nail i stap. Na yu tok, em i wara bilong yu. Dispela tok i nogut tru, olsem na mi kamap birua bilong yu na bilong wara Nail. Na bai mi mekim olgeta hap bilong Isip i kamap graun nating, i stat long taun Mikdol long hap not na i go inap long taun Aswan long hap saut, klostu long mak bilong graun bilong Sudan. Na inap long 40 yia i no gat wanpela samting bai i stap long kantri Isip. Na i no gat wanpela man o abus bai i wokabaut long en. Na bai mi bagarapim kantri Isip moa yet. Na bai mi bagarapim nogut tru ol taun bilong Isip na bai ol i stap olsem inap 40 yia. Na bai mi rausim ol Isip long kantri bilong ol, na bai ol i stap namel long ol arapela lain pipel.’ “Mi God, Bikpela mi tok olsem. Taim dispela 40 yia i pinis, orait bai mi kisim ol Isip long ol kantri mi bin rausim ol i go long en, na bringim ol i kam bek long as ples gen. Taim ol i kam bek pinis, ol i ken i stap long hap saut tasol bilong graun bilong Isip. Na Isip bai i no moa i stap strongpela kantri olsem bipo. Bai mi mekim ol i kamap olsem samting nating na ol i no inap bikhet na bosim ol arapela kantri olsem bipo. Na bai ol Israel i lukim dispela samting i bin kamap long ol Isip, na ol bai i save ol i bin mekim sin long taim ol i bin askim ol Isip long helpim ol. Na bai ol Israel i no inap mekim dispela pasin gen. Na bai ol Israel i save gut olsem, mi yet mi God, Bikpela.” Long de namba wan bilong namba wan mun bilong namba 27 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, harim. King Nebukatnesar wantaim ol soldia bilong en i wok long pait long taun Tair. King i mekim ol soldia i karim ol hevipela samting bilong pait na dispela i mekim ol i kamap hetkela na skin bilong sol bilong ol i tekewe. Tasol king wantaim ol soldia i hatwok nating. Ol i no kisim wanpela gutpela samting long dispela pait. Olsem na nau mi God, Bikpela, mi tok, bai mi givim graun bilong Isip long King Nebukatnesar. Em bai i bagarapim, na karim olgeta mani samting bilong Isip i go, olsem pe bilong tuhat bilong ol soldia bilong en. Bai mi givim Isip long em na long ol soldia bilong en, olsem pe bilong hatwok ol i bin mekim, long wanem, dispela pait ol i mekim, em i wok bilong mi. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. “Taim dispela samting i kamap, bai mi mekim strong bilong Israel i kamap gen. Na man bilong graun, bai mi larim yu toktok strong namel long ol Israel, na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu autim dispela tok bilong mi God, Bikpela. Yu mas krai strong na tok, ‘Sori tru, klostu bai taim nogut i kamap. Em i taim bilong Bikpela i mekim save long olgeta lain manmeri. Em i bikpela taim bilong klaut i kamap na taim bilong ol lain manmeri bai i bagarap. Long dispela taim ol birua bai i kam pait long ol Isip. Na bikpela hevi bai i kamap long ol manmeri bilong Sudan. Ol birua bai i kilim i dai planti manmeri bilong Isip na bagarapim dispela kantri na kisim olgeta mani samting bilong ol Isip na karim i go long kantri bilong ol.’ “Long dispela pait tu, bai planti soldia bilong ol lain Sudan na Lidia na Libia na Kup na bilong ol arapela lain, na bilong ol manmeri bilong mi, ol Israel, ol bai i dai. “Na mi Bikpela, mi tok moa olsem. Stat long taun Mikdol long hap not na i go inap long taun Aswan long hap saut, ol birua bai i kilim i dai olgeta man i pait bilong helpim ol Isip. Ol Isip i save amamas tru long strong bilong ol, tasol dispela strong bai i pinis olgeta. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Bai mi bagarapim graun bilong Isip moa yet. Na bai mi bagarapim tru ol taun bilong en. Bai mi kukim olgeta samting bilong Isip na bagarapim ol man i wok long helpim ol Isip, na bai ol Isip i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “Ol Sudan i sindaun gut na ol i ting i no gat wanpela samting i ken kamap long ol. Tasol long taim mi bagarapim Isip, bai mi salim ol man i go long Sudan long ol sip, na bai ol i toksave long ol manmeri long dispela samting mi bin mekim long Isip. Na bai ol Sudan i guria nogut tru. Liklik taim tasol na bai mi mekim olsem. “Mi God, Bikpela, mi tok moa olsem. Bai mi larim King Nebukatnesar bilong Babilon i kam wantaim ol soldia bilong en na bai ol i kisim olgeta mani samting bilong Isip. Ol Babilon ol i lain man nogut tru, na bai ol i kam bilong bagarapim Isip olgeta. Bai ol i kilim ol Isip long bainat na bai ol bodi bilong ol man i dai pinis i pulap tru long graun bilong Isip. Na bai mi mekim wara Nail i drai. Na bai mi larim ol man bilong ol arapela kantri i bagarapim Isip. Na ol man nogut bai i kisim graun bilong ol Isip. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Bai mi pinisim tru ol giaman god bilong taun Memfis long Isip. Na bai mi rausim king bilong Isip na bai Isip i no gat king moa. Na bai mi mekim ol Isip i pret nogut tru. Na bai mi kukim Isip olgeta. Na bai mi mekim hap saut bilong Isip i kamap ples nating. Na taun Soan long hap not bai i paia olgeta. Na ol birua bai i brukim banis i raunim taun Tebes, na kilim olgeta manmeri. Mi belhat long taun Pelusium, em dispela strongpela taun bilong Isip, na bai mi mekim save long en na bai ol Pelusium i karim bikpela hevi na pen. Na bai mi givim bikpela hevi long Memfis long olgeta de. *** *** Na ol birua bai i kilim ol yangpela man bilong taun Heliopolis na Bubastis. Na ol bai i holimpas ol arapela manmeri bilong dispela tupela taun na kisim ol i go kalabus long narapela kantri. Ol Isip i bin amamas tru long strong bilong ol, tasol mi bai pinisim dispela strong olgeta. Long dispela taim tudak bai i kamap long taun Tapanes. Na ol bikpela klaut bai i karamapim olgeta hap bilong Isip. Na ol birua bai i kisim ol manmeri bilong olgeta taun bilong Isip, na bringim ol i go kalabus long narapela kantri. Long dispela pasin bai mi mekim save long ol Isip, na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Long de namba 7 bilong namba wan mun bilong namba 11 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi bin brukim han bilong king bilong Isip. Na i no gat man i bin pasim banis long han bilong en, bilong han i ken kamap strong gen na em i ken holim bainat. Olsem na nau mi God, Bikpela, mi tok, mi birua long king bilong Isip, na bai mi brukim tupela han bilong en, em dispela han i bruk pinis wantaim gutpela han. Na bai bainat i lus long han bilong en na i pundaun. Na bai mi rausim ol Isip i go nabaut long ol arapela kantri. Orait na bai mi mekim tupela han bilong king bilong Babilon i kamap strong na bai mi putim bainat bilong mi yet long han bilong en. Tasol bai mi brukim tupela han bilong king bilong Isip, na bai em i kisim bikpela pen. Na long ai bilong king bilong Babilon bai em i krai nogut, olsem wanpela man i laik i dai. Tru tumas, bai mi rausim strong bilong en na mekim king bilong Babilon i kamap strong. Mi bai givim bainat bilong mi long king bilong Babilon, na em bai i kilim ol Isip i dai. Na long dispela taim ol Isip bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai mi rausim ol Isip na bai ol i go i stap long ol kantri nabaut. Na long dispela taim bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Long namba 11 yia bilong mipela i stap kalabus na long de namba wan bilong namba 3 mun bilong dispela yia, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu givim tok bilong mi long king bilong Isip wantaim olgeta pipel bilong en. Dispela tok i olsem, ‘Yupela Isip i strongpela lain tru. Wanem samting i strong olsem yupela? Ol Asiria i bin sanap strong tru olsem wanpela longpela diwai sida bilong kantri Lebanon. Dispela diwai i gat ol gutpela bikpela han na i gat gutpela ples kol aninit long en. Dispela diwai i longpela tru na i winim ol arapela diwai. Na wara i stap insait long graun i mekim diwai sida i kamap bikpela. Wara i save kam antap long graun na i ran klostu long as bilong dispela diwai na i ran i go long olgeta arapela diwai i stap nabaut. I gat planti wara, olsem na dispela diwai i kamap bikpela moa na i winim olgeta arapela diwai. Na ol han bilong en i kamap bikpela na longpela. Na olgeta kain pisin i save kam wokim haus bilong ol long ol han bilong dispela diwai. Na ol wel abus i save kam i stap aninit long ol han bilong en na karim pikinini bilong ol. Na ol manmeri bilong olgeta kantri i save kam sindaun aninit long en. Man, dispela diwai em i nambawan stret. Em i gat ol longpela han, na ol rop bilong en i go daun long ol planti wara i stap insait long graun. I no gat wanpela diwai long Iden, dispela gaden bilong mi, i gutpela olsem dispela diwai. Em i winim olgeta diwai sida bilong dispela gaden. Na han bilong dispela diwai sida i winim han bilong olgeta diwai pain na bilong ol arapela diwai long gaden bilong mi. Mi yet mi bin mekim em i gat planti han na em i kamap gutpela diwai tru. Olsem na olgeta diwai long Iden, dispela gaden bilong mi, i mangal long en. “Dispela longpela diwai sida i save hambak na bikhet, long wanem, em i bin i go antap tru na i winim ol arapela diwai. Orait nau mi God, Bikpela, mi laik tok long ol samting bai i kamap long en. Mi bin givim baksait long en. Na bai mi givim em long han bilong wanpela strongpela king. Na dispela king bai i mekim save long dispela diwai bilong bekim pasin nogut bilong diwai. Ol lain man nogut tru bai i kam katim dispela diwai sida i go daun long graun na larim em i stap olsem. Na ol han bilong en bai i pundaun long ol maunten na ples daun na i bruk. Na olgeta lain manmeri i bin sindaun aninit long ol han bilong en bipo, ol bai i lusim na i go nabaut. Dispela diwai bai i slip i stap long graun na ol pisin bai i kam na sindaun long en. Na ol wel abus bai i kam na stap namel long ol han bilong en. Na bihain bai mi no larim ol arapela diwai i kamap longpela olsem dispela diwai. Maski ol i save kisim planti wara, ol i no inap i go antap moa na winim ol arapela diwai. Nogat. Olgeta i mas i dai, olsem ol man, na bai ol i go daun long ples bilong ol man i dai pinis. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Long taim dispela diwai i dai na i go long ples bilong ol man i dai pinis, orait bai mi mekim ol wara aninit long graun i sori long en na karamapim em. Na bai mi pasim ol dispela wara na ol i no ken kam antap long graun. Olsem na planti wara nabaut bai i drai. Na bai mi mekim tudak i kamap long ol maunten bilong Lebanon, bilong sori long dispela diwai i dai pinis. Na ol arapela diwai bai i sori long en na bai ol i drai. Taim mi tromoi dispela diwai i go daun long ples bilong ol man i dai pinis, bai graun bilong olgeta kantri i guria. Na ol arapela gutpela gutpela diwai i stap pinis long ples bilong ol man i dai pinis, ol bai i lukim dispela diwai i bagarap na ol i belgut liklik. Em olgeta diwai bilong gaden Iden, na ol gutpela gutpela diwai bilong kantri Lebanon. Olgeta lain man i bin sindaun aninit long han bilong dispela diwai sida, em ol man i bin helpim em, bai ol i go wantaim dispela diwai long ples bilong ol man i dai pinis. Na ol bai i stap wantaim ol man ol birua i bin kilim long bainat. “King bilong Isip wantaim ol pipel bilong en i olsem dispela diwai sida. I no gat wanpela diwai long gaden Iden i bin kamap longpela na gutpela olsem em. Tasol nau em bai i stap olsem ol diwai bilong gaden Iden na em bai i go daun long ples bilong ol man i dai pinis. Na em bai i stap wantaim ol man bilong ol lain i no save bihainim gutpela pasin na ol man ol birua i bin kilim ol long pait. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Long de namba wan bilong namba 12 mun bilong namba 12 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas krai na singsing sori long king bilong Isip olsem, ‘King, yu save ting yu olsem wanpela laion namel long ol arapela kantri. Tasol nogat, yu olsem traipela pukpuk i tromoi lek nabaut long wara na mekim wara i kamap doti tru. Olsem na mi God, Bikpela, mi tok, bai mi bringim planti lain manmeri i kam, na bai mi tromoi umben bilong mi i go long yu na holimpas yu na bai ol i pulim yu i kam antap long nambis. Na bai mi tromoi yu i go long graun, na bai mi bringim olgeta pisin na wel abus bilong olgeta hap bilong graun i kam na bai ol i kaikaim yu. Na bai bel bilong ol i pulap tru. Na bai mi tromoi ol hap bodi bilong yu i go long ol maunten na dispela mit na bun samting bai i pulapim ol ples daun. Na bai mi kapsaitim blut bilong yu i go long olgeta hap. Na em bai inapim olgeta wara na karamapim olgeta maunten. Taim mi pinisim yu, bai mi karamapim skai na mekim lait bilong ol sta i dai. Na bai mi mekim klaut i karamapim san na san i no inap lait. Na bai mun tu i no inap lait. Yes, bai mi haitim olgeta lait bilong skai, na bai kantri bilong yu i tudak tru. Dispela i tok bilong mi God, Bikpela. “‘Planti lain manmeri bai i harim tok long mi bagarapim yu pinis na bai ol i pret nogut. Na dispela tok bai i go inap long ol kantri yu no save long ol. Long taim mi bagarapim yu long bainat bilong mi, ol king na ol manmeri bilong planti kantri bai i lukim na bai ol i pret nogut tru na i guria. Na ol king bai i ting, “Nogut God i mekim wankain pasin long mipela.” “‘King bilong Isip, mi God, Bikpela, mi tok olsem. King bilong Babilon bai i kam pait long yu. Bai mi larim ol soldia bilong dispela kantri nogut tru i kam kilim ol pipel bilong yu. Na ol bai i bagarapim tru olgeta gutpela samting yupela Isip i save amamas long en. Na bai mi kilim i dai olgeta bulmakau bilong yu long olgeta ples ol i save dring wara long en. Na bai i no gat man na bulmakau samting i stap bilong wokabaut long wara na mekim wara i doti. Olsem na bai olgeta wara i stap klin na i ran gut. Em tok bilong mi God, Bikpela. Taim mi kilim olgeta pipel bilong yu, na rausim olgeta samting bilong kantri bilong yu, orait bai kantri i kamap graun nating na bai yupela ol Isip i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na ol meri bilong ol arapela kantri bai i mekim dispela singsing sori long taim ol i krai long yupela Isip. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.’” Long namba 12 yia bilong mipela i stap long ples kalabus na long de namba 15 bilong namba 12 mun bilong dispela yia, God, Bikpela, i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas sori na krai long dispela bikpela lain manmeri bilong Isip. Na yu mas salim ol i go daun wantaim ol manmeri bilong ol arapela strongpela kantri long ples bilong ol man i dai pinis. Tokim ol Isip olsem, ‘Yupela i ting yupela i gutpela tru na winim ol arapela pipel, a? Nogat tru. Goan, yupela go daun long ples bilong ol man i dai pinis na stap wantaim ol man bilong ol lain i no save bihainim gutpela pasin.’ “Man bilong graun, bainat i redi pinis long kilim olgeta soldia bilong Isip. Larim ol i dai na i go i stap wantaim ol arapela lain i bin dai pinis long pait. Long ples bilong ol man i dai pinis, ol man i gat biknem long pait bai i belgut long lukim ol Isip wantaim ol man i bin helpim ol, ol i kam daun long dispela ples. Na ol bai i singaut long ol Isip olsem, ‘Ol man bilong ol lain i no bihainim gutpela pasin, em ol i bin kam daun long dispela ples na i stap. Ol birua i bin kilim ol i dai.’ “Kantri Asiria i stap long dispela ples wantaim matmat bilong ol soldia bilong en. Ol birua i bin kilim olgeta long pait. Na matmat bilong ol i stap daunbilo tru long dispela ples. Na matmat bilong kantri Asiria yet i stap namel long matmat bilong ol soldia bilong en. Taim ol Asiria i no dai yet, ol i bin mekim planti lain manmeri i pret nogut tru. “Na kantri Elam tu i stap long dispela ples, na i stap long hap bilong ol soldia i bin dai pinis long pait. Na matmat bilong ol soldia bilong Elam i raunim matmat bilong kantri Elam yet. Ol birua i bin kilim ol dispela soldia long pait. Ol Elam i no bin bihainim gutpela pasin. Na tu, taim ol i no dai yet, ol i save mekim planti lain manmeri i pret nogut tru, tasol nau ol i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis. Olsem na ol i sem nogut tru. *** “Kantri Mesek na kantri Tubal tu i stap long dispela ples wantaim ol soldia bilong tupela. Na matmat bilong dispela tupela kantri i stap namel long matmat bilong ol dispela soldia. Ol birua i bin kilim ol long pait. Mesek na Tubal i no bin bihainim gutpela pasin. Na tu, taim ol i no dai yet ol i save mekim planti kantri i pret nogut tru. Ol man i bin planim ol dispela soldia olsem ol i save planim ol rabisman. Ol i no bin bihainim pasin bilong planim ol soldia, olsem bipo ol i save mekim long ol bikman bilong ol haiden. Bipo ol i save planim ol bikman wantaim olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Na ol i save putim bainat bilong ol aninit long het bilong ol. Asua bilong ol Mesek na Tubal i stap yet na ol i dai, long wanem, taim ol i no dai yet ol i bin wok long mekim planti lain manmeri i pret nogut tru. “Na kantri Isip tu bai i bagarap na em bai i go i stap namel long ol man ol birua i bin kilim ol long pait. Ol dispela man i bilong ol lain i no bin bihainim gutpela pasin. “Na kantri Idom tu i stap long dispela ples bilong ol man i dai pinis. Em i stap wantaim ol king na ol lida bilong en. Bipo ol Idom i bin i stap strongpela soldia tru, tasol nau ol i dai pinis na i go i stap long dispela ples wantaim ol man ol birua i bin kilim ol long pait. Ol dispela man i bilong ol lain i no bin bihainim gutpela pasin. “Na olgeta king bilong hap not tu i stap long dispela ples. Na ol Saidon i stap wantaim ol. Bipo ol i strongpela lain na ol i bin mekim planti lain manmeri i pret. Tasol nau ol i dai pinis na ol i gat sem nogut tru, long wanem, ol i go i stap long dispela ples wantaim ol arapela man, ol birua i bin kilim ol long pait. Ol dispela man i bilong ol lain i no bin bihainim gutpela pasin. Ol i kisim wankain pe olsem ol arapela man i bin i go daun long ples bilong ol man i dai pinis. “Taim king bilong Isip wantaim ol lain soldia bilong en i kam long dispela ples, em bai i lukim ol dispela arapela lain i stap pinis. Na bai em i belgut liklik na i no sem tumas long ol soldia bilong en, em ol birua i bin kilim ol long pait. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Mi yet mi bin kirapim king bilong Isip wantaim ol soldia bilong en na ol i bin mekim planti lain manmeri i pret nogut tru. Tasol nau bai ol birua i kilim ol Isip long pait na bai ol i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis, na bai ol i stap wantaim ol man ol birua i bin kilim ol long pait. Ol dispela man i bilong ol lain i no bin bihainim gutpela pasin. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, tokim ol wantok bilong yu long pasin bilong ol wasman. Sapos mi salim ol birua i kam bilong pait long wanpela kantri, orait ol manmeri bilong dispela kantri i save makim wanpela man bilong ol yet bilong kamap wasman bilong ol. Na taim wasman i lukim ol birua i kam, em i save winim biugel bilong toksave long ol manmeri long dispela samting. Na sapos wanpela man i harim biugel na i no i go painim ples bilong hait, na ol birua i kilim em i dai, orait em i asua bilong em yet na em i dai. Long wanem, sapos em i bin i go hait, bai em i no inap bagarap. *** Tasol sapos wasman i lukim ol birua i kam na em i no winim biugel, orait ol birua bai i kam kilim ol manmeri. I tru, ol dispela manmeri i bin mekim sin na ol i dai, tasol long ai bilong mi, em i asua bilong wasman yet na ol i dai. “Olsem na man bilong graun, mi mekim yu i kamap wasman bilong ol Israel. Taim mi gat strongpela tok bilong autim long ol, orait bai mi givim yu na yu mas autim long ol. Sapos mi lukim wanpela man i mekim pasin nogut na mi tok em i mas i dai, orait yu mas toksave long em. Yu mas tokim em long senisim tingting na pasin bilong en. Sapos yu no tokim em, orait bai sin bilong en i stap olsem tasol, na bai em i dai. Tasol long ai bilong mi em i asua bilong yu tasol na em i dai. Tasol sapos yu toksave long dispela man bilong mekim sin, na em i no lusim pasin nogut, orait dispela pasin nogut bai i bagarapim em na em bai i dai. Tasol bai yu no gat asua long dispela samting, na yu no ken i dai.” Bikpela i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, yu mas autim dispela tok bilong mi long ol Israel. Yupela i save tok olsem, ‘Mipela i bin mekim planti sin, olsem na mipela i bel hevi tru, na ol bodi bilong mipela i kamap bun nating. Olsem wanem bai mipela inap i stap gut?’ Tokim ol Israel olsem, ‘Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, na tru tumas mi no save amamas long taim ol man bilong mekim sin, ol i dai. Mi save amamas long ol dispela man i givim baksait long pasin bilong sin na ol i stap gut. Yupela ol Israel, harim. Yupela i mas givim baksait long pasin nogut yupela i save mekim na kam bek long mi. Bilong wanem yupela i laik i dai?’ “Man bilong graun, yu tokim ol Israel, sapos wanpela stretpela man i mekim sin, orait ol stretpela pasin em i bin mekim bipo, ol i no inap helpim em long stap gut. Na sapos wanpela man bilong mekim sin, em i givim baksait long pasin nogut bilong en, orait bai mi no inap bagarapim em. Na sapos wanpela stretpela man i stat long mekim sin, orait mi no ken ting long stretpela pasin em i bin mekim na bai mi larim em i stap gut. Nogat. Mi save tokim ol stretpela man, ol bai i stap gut. Tasol sapos wanpela stretpela man i ting ol stretpela pasin em i bin mekim ol bai inap helpim em i stap gut, na em i lusim stretpela pasin na i wok long mekim sin, orait bai mi God, mi no inap tingim ol stretpela pasin em i bin mekim bipo. Nogat. Nau em i mekim sin na em i mas i dai. Na mi save tokim ol man nogut, bai ol i mas i dai. Tasol sapos wanpela man bilong mekim sin, em i givim baksait long sin bilong en, na i wok long mekim stretpela pasin, orait bai em i no inap i dai. Sapos em i givim bek wanpela samting em i bin kisim long narapela man olsem mak bilong dispela man i mas bekim dinau, o sapos em i bekim ol samting em i bin stilim, na em i bihainim gut olgeta lo bilong mi, na em i no mekim sin moa, orait dispela man i no inap i dai. Nogat. Em bai i stap gut. Bai mi no ken tingim ol sin em i bin mekim bipo. Nau em i mekim stretpela pasin na em bai i stap gut. “Tasol, man bilong graun, ol wantok bilong yu i save tok, pasin bilong mi, Bikpela i no stret. Tasol nogat. Pasin bilong ol Israel yet i no stret. Sapos wanpela stretpela man i lusim stretpela pasin na i mekim sin, orait bai em i dai. Na sapos wanpela man bilong mekim sin, em i givim baksait long sin bilong en, na i bihainim gutpela stretpela pasin, orait bai em i stap gut. Tasol yupela ol Israel i save tok, pasin bilong mi, Bikpela, i no stret. Orait harim. Bihain bai mi kotim yupela na bai mi skelim pasin bilong yupela wan wan.” Long namba 12 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, na long de namba 5 bilong namba 10 mun bilong dispela yia, wanpela man i kam na tokim mi olsem, Jerusalem i bagarap pinis. Long taim ol birua i bagarapim Jerusalem, dispela man i bin lusim Jerusalem na ranawe i kam long mi. Long apinun bilong de namba 4 bilong namba 10 mun, mi pilim strong bilong Bikpela i kam long mi. Na tumora long moningtaim dispela man i kamap long mi. Na Bikpela i bin mekim maus bilong mi i orait gen na mi inap long toktok. Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ol taun bilong Israel i bagarap pinis. Tasol ol manmeri i stap yet long ol dispela taun, ol i save tok olsem, ‘Abraham i wanpela man tasol, na God i bin givim dispela olgeta graun long em. Tasol nau yumi gat planti manmeri. Olsem na ating, tru tumas, God i bin givim dispela graun long yumi.’ Orait nau mi laik bai yu autim dispela tok long ol. Mi God, Bikpela, mi tok olsem, yupela i save mekim planti pasin nogut. Long taim yupela i kilim abus bilong kaikai, yupela i no save rausim blut. Na yupela i save lotuim ol giaman god. Na yupela i save kilim ol man i dai. Olsem wanem na yupela i ting bai yupela inap kisim dispela graun? Oltaim yupela i save pait nabaut. Na yupela i save mekim ol stingpela pasin. Na yupela i save trabel long ol meri bilong ol wantok bilong yupela. Olsem wanem na yupela i ting bai yupela inap kisim dispela graun? Yupela i no inap tru. “Orait mi laik yu tokim ol long dispela tok bilong mi God, Bikpela. Mi God, mi save stap oltaim na mi tok tru olsem, bai ol birua i kam na kilim i dai ol manmeri i stap long ol dispela taun i bagarap pinis. Na ol manmeri i no i stap long ol taun, ol wel animal bai i kam kilim na kaikai. Na ol manmeri i stap long ol gutpela ples hait na long ol hul bilong ston, bai ol i kisim bikpela sik na i dai. Na bai mi bagarapim dispela graun na em bai i kamap ples nating. Ol Israel i save amamas long strong bilong ol, tasol bai mi pinisim tru dispela strong. Na olgeta maunten bilong Israel bai i kamap bus nogut tru na ol man bai i no laik wokabaut moa long en. Taim mi mekim graun bilong ol dispela manmeri i kamap ples nating, bilong bekim stingpela pasin bilong ol, orait bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, long taim ol wantok bilong yu i bung klostu long banis bilong taun na long ol dua bilong haus bilong ol, ol i save tingting long yu na tok olsem, ‘Goan, yumi go harim wanem tok Bikpela i bin givim profet bilong en nau. Olsem na ol manmeri bilong mi i save bung bilong harim tok bilong yu. Tasol ol i save harim nating tasol. Ol i no save bihainim dispela tok. Ol i save tok tasol long mekim kain kain pasin pamuk, na ol i tingting tasol long mekim kain kain pasin bilong kisim planti mani samting. Ol i laik harim tok bilong yu, olsem ol i laikim tumas long harim man i save paitim gita na mekim gutpela musik. Na olsem ol i laik harim man i gat gutpela nek na i save singim ol gutpela song bilong man i laikim meri. Ol i save harim olgeta tok bilong yu, tasol ol i no save bihainim liklik. Tasol bihain olgeta tok bilong yu bai i kamap tru, na long dispela taim bai ol i save, ol dispela tok yu bin autim long ol, em i tok bilong mi yet.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas kotim ol lida bilong Israel na tok olsem, ‘Yupela ol lida bilong Israel, harim. Mi God, Bikpela, mi gat tok long yupela. Yupela bai i bagarap. Ol Israel i olsem ol lain sipsip na yupela i olsem ol wasman bilong ol. Tasol yupela i save lukautim yupela yet, na yupela i no save lukautim ol sipsip. Yupela i save pasim laplap ol i bin wokim long gras bilong sipsip, na yupela i save kilim ol gutpela patpela sipsip na kaikai. Tasol yupela i no save lukautim ol sipsip. Yupela i no save helpim ol sipsip i no gat strong. Na yupela i no save mekim orait ol sipsip i gat sik na yupela i no save pasim sua bilong ol sipsip i bin kisim bagarap. Na yupela i no save go painim ol sipsip i lus na kisim bek ol. Long strong bilong yupela, yupela i save mekim nogut tasol long ol. I olsem ol sipsip i no gat wasman na ol i ranawe nabaut. Na ol wel abus i kilim ol na kaikai. Ol sipsip bilong mi i wok long raun long ol ples maunten. Na ol i go nabaut pinis long olgeta hap graun. Na i no gat man bilong painim ol. Nogat tru. “‘Olsem na yupela ol wasman, yupela i mas harim dispela tok bilong mi, Bikpela. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim, na mi tok tru tumas, ol sipsip bilong mi i no gat wasman. Olsem na ol wel animal i bin kilim i dai ol dispela sipsip na kaikai. Na ol wasman mi bin makim bilong lukautim ol sipsip bilong mi, ol i no painim ol sipsip i lus. Ol i lukautim ol yet tasol na ol i no was long ol sipsip. Olsem na yupela ol wasman, yupela harim tok bilong mi. Mi God, Bikpela, mi tok, mi birua long yupela. Na bai mi kisim bek ol sipsip bilong mi long han bilong yupela na bai yupela i no moa i stap wasman bilong ol. Bai mi pinisim dispela pasin bilong yupela wasman i save lukautim yupela yet. Bai mi kisim bek ol sipsip bilong mi na bai yupela i no gat sipsip bilong kaikai.’” “Mi God, Bikpela, mi tok olsem, bai mi yet mi painim ol sipsip bilong mi na kisim bek ol na lukautim ol gut. Bai mi mekim olsem wasman bilong sipsip i save painim ol sipsip bilong en i go nabaut. Ol sipsip bilong mi i bin go nabaut long dispela taim nogut i gat bikpela klaut na tudak. Tasol bai mi go painim ol na kisim bek ol long olgeta hap ol i bin go long en. Bai mi kisim bek ol long ol arapela kantri na bringim ol i kam long kantri Israel, em graun bilong ol yet. Na bai ol i ken i stap gut oltaim long ol maunten na klostu long ol wara. Na bai ol i stap long ol maunten bilong Israel na kaikai gutpela gras. Na bai mi yet mi kamap wasman bilong ol sipsip bilong mi. Na bai mi bringim ol long gutpela ples bilong kisim malolo. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Sapos sampela sipsip i lus, bai mi go painim ol na kisim bek ol. Na sapos sampela sipsip i go nabaut, bai mi bringim ol i kam bek. Na sapos sampela i kisim bagarap na ol i gat sua, orait bai mi pasim ol sua. Na sapos sampela i gat sik, orait bai mi mekim sik bilong ol i orait gen. Tasol bai mi bagarapim ol patpela na strongpela sipsip. Long wanem, mi save mekim stretpela pasin tasol bilong lukautim ol sipsip. “Orait nau yupela ol lain sipsip bilong mi, mi God, Bikpela, mi tokim yupela olsem. Bai mi skelim pasin bilong yupela wan wan. Na bai mi tilim ol sipsip i go long hap na ol meme i go long hap. Sampela bilong yupela i save kaikai planti gutpela gras na bel bilong yupela i pulap. Na yupela i save krungutim nabaut ol dispela gras i stap yet. Na taim yupela i lukim klinpela wara, yupela i save dring, na bihain yupela i save wokabaut nabaut long dispela wara bilong mekim wara i kamap doti. Na ol arapela lain sipsip bilong mi i save kaikai ol dispela gras yupela i bin krungutim na dring dispela wara yupela i bin mekim doti. Dispela pasin bilong yupela i no stret. “Olsem na nau mi God, Bikpela mi tok, bai mi skelim pasin bilong yupela patpela na strongpela sipsip na bilong ol sipsip i no gat strong. Yupela strongpela sipsip i bin subim ol sipsip i no gat strong, na mekim ol i go arere, na yupela i bin rausim ol long lain sipsip bilong mi. Tasol bai mi kisim bek ol dispela sipsip bilong mi na mi no inap larim ol samting nogut i kamap long ol moa. Na bai mi skelim pasin bilong ol sipsip bilong mi na tilim ol gutpela sipsip i go long hap na tilim ol sipsip nogut long hap. Na bai mi makim wanpela man bilong lain bilong wokman bilong mi Devit, na bai mi putim em i stap wasman bilong ol sipsip bilong mi na bai em i ken lukautim ol gut. Na mi Bikpela yet, bai mi stap God bilong ol. Na dispela man bilong lain bilong Devit bai i stap king bilong ol. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Na mi bai mekim kontrak wantaim ol, bilong ol i ken i stap gut. Na bai mi rausim olgeta wel animal i save kilim ol sipsip na ol bai i no inap i stap moa long dispela graun. Olsem na bai ol dispela ples nogut, olsem ples nating na bikbus, ol bai i kamap gutpela ples bilong ol sipsip i stap long en. “Na bai mi mekim gut long ol dispela ples wantaim olgeta graun i raunim maunten bilong mi. Na long taim bilong ren bai mi mekim planti ren i kam daun long dispela graun, na bai ren i mekim graun i kamap gutpela tru. Na ol diwai i save karim kaikai, bai ol i karim planti moa. Na planti kaikai bai i kamap long ol gaden. Na bai mi kisim bek ol manmeri bilong mi na bai ol i lusim ples ol birua i bin kalabusim ol long en, na bai mi bringim ol i kam bek. Na bai ol i stap gut long graun bilong ol yet. Na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na ol haiden man bilong ol arapela kantri, ol bai i no inap mekim nogut long ol gen. Na bai ol wel animal i no moa kilim ol na kaikai. Bai ol manmeri i stap gut na i no gat man bai i mekim ol i pret. Na bai mi mekim graun bilong ol i gat planti gris na bai planti kaikai i kamap long en. Na bai kantri bilong ol i no sot long kaikai gen. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i save, dispela kantri i gat planti kaikai, na ol i no inap tok bilas long en gen. Na ol Israel bai i save gut olsem, mi God, Bikpela, mi stap wantaim ol na ol i stap lain manmeri bilong mi. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i olsem ol sipsip bilong mi na yupela i stap long graun bilong mi yet na mi save givim kaikai long yupela. Na mi stap God bilong yupela. Mi God, Bikpela mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk i go long kantri Idom na tok bai em i bagarap. Yu tokim kantri Idom olsem, ‘Mi God, Bikpela, mi birua long yupela ol maunten bilong Idom. Bai mi mekim save long yupela na mekim yupela i kamap graun nating. Na bai mi bagarapim ol taun bilong yupela, na bai graun bilong yupela i stap nating. Olsem na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “‘Bipo yet yupela Idom i bin birua long ol Israel na long taim mi mekim save tru long ol Israel na mi salim ol birua i kam pait long ol, yupela i bin helpim ol long kilim ol Israel i dai. Olsem na mi God bilong i stap oltaim, mi tok tru tumas, ol birua bai i kilim yupela i dai. Bai ol i no inap abrusim yupela. Yupela i no bin pret long kilim ol man i dai, olsem na bai ol birua i kilim yupela i dai. Bai mi kilim i dai olgeta manmeri bilong kantri Idom na bai Idom i kamap ples nating. Bai mi mekim ol birua i kilim yupela ol Idom na ol bodi bilong yupela bai i karamapim ol maunten na ol ples daun. Bai mi mekim kantri bilong yupela i kamap ples nating na bai i stap olsem oltaim. Na bai i no gat wanpela man i stap long ol taun bilong yupela gen. Olsem na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. “‘Yupela i no bin ting long mi God, Bikpela, mi stap yet long dispela tupela kantri bilong ol Israel, em ol manmeri bilong mi. Na yupela i tok bai yupela yet i kisim graun bilong ol. Mi God, Bikpela, mi save stap oltaim na mi tok tru tumas, bai mi bekim pasin nogut bilong yupela. Yupela i no laikim tru ol Israel, na yupela i bin belhat long ol na bel nogut long ol. Olsem na bai mi bekim stret ol dispela pasin nogut yupela i bin mekim long ol. Na bai ol Israel i lukim mi i mekim save long yupela, na bai ol i save gut long mi. Na bai yupela Idom i save gut olsem, mi Bikpela, mi bin harim yupela tok nogut long graun Israel olsem, “Ol maunten bilong Israel i bagarap pinis. Na nau bai mipela i kisim dispela kantri na bosim.” Yupela Idom i bin hambak nogut na tok bilas na tok nogut long mi, na mi bin harim dispela tok bilong yupela. Orait mi God, Bikpela, mi tok olsem, bai mi bagarapim yupela olgeta na bai ol manmeri bilong olgeta kantri i ken lukim na amamas. Yupela i bin amamas long taim ol Israel, ol manmeri bilong mi, i bagarap. Olsem na bai mi mekim wankain bagarap i kamap long yupela Idom. Na maunten Seir na olgeta arapela hap bilong kantri bilong yupela bai i kamap ples nating. Na ol Israel bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.’” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu tokim ol maunten bilong Israel long putim yau gut long tok mi Bikpela, mi laik mekim long ol. Mi God, Bikpela, mi tok olsem, ol birua bilong Israel i bin tok bilas olsem, ‘Gutpela tumas. Nau ol dispela bikpela maunten i bilong yumi.’ “Olsem na yu mas autim dispela tok bilong mi God, Bikpela. Ol man bilong ol arapela lain i bin kam pait long Israel, na bagarapim olgeta hap bilong kantri na kisim dispela kantri. Na ol i bin tok bilas na tok nogut long kantri Israel. Olsem na yupela ol maunten na ol ples daun bilong Israel, yupela harim tok bilong mi God, Bikpela. Na yupela ol taun na ol arapela hap bilong kantri, ol birua i bin bagarapim na nau i stap nating, yupela tu i mas harim. “Mi save, ol man bilong ol kantri i stap klostu long yupela, ol i bin mekim nogut long yupela na tok bilas long yupela. Olsem na mi God, Bikpela, mi belhat nogut tru na mi mekim strongpela tok long kantri Idom na long ol arapela kantri i stap klostu long yupela. Ol i bin ting mi samting nating na ol i amamas tru long kisim graun bilong mi. Long wanem, ol i laikim tumas ol hap graun i gat gutpela gras bilong ol bulmakau na sipsip i ken kaikai. Olsem na man bilong graun, yu mas autim tok bilong mi olsem, ‘Yupela ol maunten na ol ples daun bilong Israel, harim. Mi God, Bikpela, mi belhat nogut tru long ol arapela kantri, long wanem, ol i bin tok sem long yupela. Orait mi God, Bikpela, mi tok tru olgeta, bai mi daunim ol dispela kantri na semim ol.’ Tasol ol diwai bai i kamap long yupela ol maunten bilong Israel, na bai ol i putim planti lip na karim planti kaikai. Liklik taim tasol na bai ol manmeri bilong mi, ol Israel, i kam bek gen long kantri Israel. Na bai ol i kaikai ol dispela gutpela pikinini diwai. Mi laik mekim gut long yupela maunten. Olsem na bai mi larim ol Israel i wokim ol gaden long yupela gen. Na bai mi mekim ol manmeri bilong olgeta lain bilong Israel i kamap planti na bai ol i stap long yupela. Na bai ol i wokim gen ol taun na ples ol birua i bin bagarapim. Na ol dispela manmeri na abus i stap long yupela bai i kamap planti moa. Na bai ol manmeri i stap long olgeta hap bilong yupela olsem bipo. Na bai mi mekim gutpela pasin tru long yupela, na em bai i winim pasin mi bin mekim bipo. Na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai mi larim ol manmeri bilong mi, ol Israel, i sindaun gut long yupela maunten. Na bai yupela i stap graun bilong ol. Na bai yupela i no inap bagarapim moa ol pikinini bilong ol Israel. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol manmeri i save tok, ‘Graun bilong kantri bilong yumi i save pinisim ol man na bagarapim ol pikinini.’ Ol i tok olsem, tasol mi God, Bikpela, mi tok, yupela maunten i no ken mekim nogut long ol Israel moa. Na ol arapela lain bai i no moa tok bilas na semim yupela maunten bilong Israel. Na bai yupela maunten i no mekim ol manmeri bilong mi i pundaun moa long sin. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, taim ol Israel i bin i stap long graun bilong ol, ol i bin mekim pasin doti nogut tru, na ol i bagarapim dispela graun. Na ol i stap doti long ai bilong mi, olsem wanpela meri long taim bilong sik mun. Ol i bin kilim planti man i dai. Na ol i bin lotuim ol giaman god na mekim kantri Israel i kamap doti tru long ai bilong mi. Olsem na mi belhat nogut tru long ol na mi mekim save moa yet long ol, bilong bekim olgeta pasin nogut bilong ol. Na mi bin rausim ol i go nabaut long ol arapela kantri. Ol arapela lain i lukim ol Israel i stap nogut namel long ol, na dispela i daunim nem bilong mi. Na ol dispela lain i ting mi samting nating, na ol i save tok, ‘Ol Israel i lain bilong Bikpela. Bilong wanem ol i bin lusim graun bilong en? Ating em i no inap helpim ol, a?’ Mi harim dispela kain tok i kamap long olgeta hap ol Israel i bin i go long en, na mi ting, nogut ol dispela lain i wok long daunim nem bilong mi. “Olsem na mi laik yu givim dispela tok long ol Israel, ‘Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol arapela lain i lukim yupela i stap namel long ol na ol i daunim nem bilong mi. Olsem na ol samting nau mi laik mekim, em mi no ting long yupela Israel na bai mi mekim. Nogat. Mi ting long biknem bilong mi yet na mi laik mekim. Olsem na bai mi soim ol dispela arapela lain olsem, pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. Na bai ol i givim biknem long mi. Asua bilong yupela Israel yet na nau ol dispela lain i wok long daunim nem bilong mi. Tasol taim mi mekim ol strongpela wok bilong helpim yupela, bai ol arapela lain i lukim na ol i ken save olsem, pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. Na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. “‘Ol samting mi laik mekim long yupela i olsem. Bai mi kisim yupela long olgeta kantri yupela i stap long en na bringim yupela i kam bek long graun bilong yupela yet. Na bai mi kisim klinpela wara na kapsaitim liklik long yupela bilong mekim yupela i kamap klin. Yes, bai mi rausim ol stingpela pasin bilong yupela na ol giaman god bilong yupela na bai yupela i kamap klin tru long ai bilong mi. Na bai mi givim nupela tingting na nupela bel long yupela. Bipo het bilong yupela i strong olsem ston. Tasol bai mi rausim dispela tingting nogut na givim nupela tingting long yupela. Na bai mi givim spirit bilong mi long yupela, na bai em i stap long bel bilong yupela. Na bai mi kirapim yupela long bihainim gut ol lo na tok bilong mi. Na bai yupela i stap long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela. Na bai yupela i kamap ol manmeri bilong mi stret, na bai mi stap God bilong yupela. Na bai mi helpim yupela na bai yupela i no mekim ol pasin doti moa. Na bai mi mekim planti kaikai i kamap long ol gaden bilong yupela. Na ol diwai i save karim kaikai, bai ol i karim planti moa. Olsem na bai yupela i no sot moa long kaikai, na bai ol arapela lain i no inap tok bilas long yupela. *** Na long dispela taim bai yupela i tingim gen olkain sin na stingpela pasin yupela i bin mekim, na bai yupela i sem moa yet. “‘Yes, yupela manmeri bilong Israel, yupela harim gut tok bilong mi God, Bikpela. As tru bilong ol samting mi laik mekim i no bilong helpim yupela. Nogat. Mi ting tasol long biknem bilong mi na bai mi mekim. Na taim mi mekim ol dispela samting, mi laik bai yupela i tingim pasin nogut yupela i bin mekim na bai yupela i sem nogut tru. “‘Mi God, Bikpela, mi tok moa olsem. Taim mi rausim ol sin bilong yupela na mekim yupela i kamap klin, orait bai mi larim yupela i wokim gen ol taun na ples ol birua i bin bagarapim, na bai yupela i stap long ol. Ol man i save wokabaut long graun bilong yupela, ol i save lukim ol gaden i bus pinis. Tasol bai mi larim yupela i wokim ol dispela gaden gen. Na ol man bilong ol arapela lain bai i tok olsem, “Bipo dispela graun i bus pinis, tasol nau i kamap gutpela tru olsem gaden Iden. Na bipo ol taun i bagarap i stap, tasol nau ol Israel i bin wokim gen na wokim strongpela banis i raunim ol dispela taun wan wan. Na ol manmeri i stap gen long ol taun.” Na taim yupela Israel i stap gut gen long graun bilong yupela, ol arapela lain i stap klostu long yupela, ol bai i save gut olsem, mi Bikpela yet, mi bin wokim gen ol dispela taun i bin bagarap na mi bin wokim gen ol gaden i bin kamap bus nogut tru. Mi Bikpela, mi promis long mekim ol dispela samting, na bai mi mekim olsem.’ “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Taim ol Israel i askim mi long mekim ol manmeri bilong ol i kamap planti olsem ol sipsip, orait bai mi harim dispela beten bilong ol tu. Bai ol i kamap planti, olsem ol sipsip ol i save bringim i kam long Jerusalem bilong mekim ol ofa long taim bilong ol bikpela de mi bin makim bilong ol. Na ol Israel bai i pulap long ol dispela taun ol i bin wokim gen. Na long taim dispela samting i kamap, bai ol i save olsem, mi yet mi Bikpela.” Strong bilong Bikpela i kam long mi na spirit bilong Bikpela i kisim mi i go na putim mi long wanpela ples daun i gat planti bun bilong man i stap long en. Na em i kisim mi i go raun long dispela ples daun na mi lukim planti bun moa i stap. Na olgeta bun i drai tru. Na Bikpela i askim mi olsem, “Man bilong graun, yu ting ol dispela bun inap kamap olsem ol manmeri gen, o nogat?” Tasol mi tok, “God, Bikpela, yu wanpela tasol i save, mi nogat.” Na Bikpela i tokim mi olsem, “Mi laik bai yu autim tok bilong mi long ol dispela bun. Tokim ol bun olsem, ‘Yupela bun i drai olgeta, yupela harim tok bilong mi, Bikpela. Mi God, Bikpela, mi tok, bai mi givim win long yupela na bai yupela i kamap olsem ol manmeri gen. Yes, bai mi putim ol rop na mit long yupela na karamapim yupela long skin. Na bai mi mekim yupela i kamap olsem ol manmeri na givim win long yupela na bai yupela i gat laip. Olsem na bai yupela i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.’” Orait mi autim dispela tok olsem Bikpela i bin tokim mi. Mi wok long autim tok yet na mi harim wanpela nois. Em nois bilong ol bun i pairap. Na mi lukim ol bun i wok long skruim ol yet i go bek long ples bilong ol na ol i kamap olsem man. Na mi lukim ol rop na mit i kamap long ol dispela bun na bihain skin i karamapim olgeta, na ol i kamap olsem ol manmeri, tasol ol i no pulim win. Na bihain Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas autim tok bilong mi long win olsem, ‘God, Bikpela i tok, win, yu mas i kam long olgeta hap na givim win long ol dispela man ol birua i bin kilim i dai, na bai ol i gat laip gen.’” Orait na mi autim dispela tok bilong Bikpela, na win i kamap long ol dispela bodi, na ol i gat laip na olgeta i sanap. Ol i olsem wanpela bikpela lain soldia tru. Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, ol Israel i olsem ol dispela bun i drai pinis. Na ol i save tok, ‘Ol bun bilong mipela i drai pinis. Mipela i no inap i stap gut gen. Na bai mipela i lus tru.’ Tok bilong ol i olsem, tasol mi laik bai yu autim tok bilong mi God, Bikpela, long ol na tokim ol olsem, ‘Mi God, Bikpela, mi laik opim ol matmat bilong yupela na kisim yupela i kam ausait na bringim yupela i go bek long kantri Israel, em graun bilong yupela yet. Na long taim mi kirapim yupela long ol matmat, orait yupela ol manmeri bilong mi bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai mi givim spirit bilong mi long yupela na bai yupela i kisim laip. Na bai mi bringim yupela i go bek long graun bilong yupela yet, na bai yupela i stap gut long en. Na long taim mi mekim olsem, bai yupela i save gut olsem, dispela em i tok bilong mi yet na mi bin mekim olsem mi bin promis. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu go kisim wanpela stik na raitim dispela tok antap long en, ‘Stik bilong lain Juda wantaim ol arapela manmeri bilong Israel i bin i stap wantaim ol.’ Orait na yu kisim narapela stik na raitim dispela tok long en, ‘Stik bilong lain Josep, em ol Efraim wantaim ol arapela lain bilong Israel i bin i stap wantaim ol.’ “Yu rait pinis, orait yu holim dispela tupela stik na bungim tupela arere wantaim bai tupela stik i kamap olsem wanpela stik tasol. Na taim ol wantok bilong yu i askim yu long as bilong dispela samting yu bin mekim, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Mi God, Bikpela, mi tok bai mi kisim dispela stik bilong Josep na bungim wantaim stik bilong Juda. Na bai mi mekim tupela i kamap olsem wanpela stik tasol long han bilong mi.’ “Man bilong graun, yu mas holim dispela tupela stik na larim ol manmeri i lukim. Orait na yu mas tokim ol olsem, ‘Mi God, Bikpela, mi tok bai mi kisim olgeta Israel long olgeta kantri ol i stap long en na bungim ol na bringim ol i go bek long graun bilong ol yet. Orait na bai mi mekim ol i kamap wanpela kantri tasol long dispela graun, em ples maunten bilong Israel. Na bai ol i gat wanpela king tasol i bosim ol. Na bai ol i no inap i stap tupela kantri moa. Na bai ol i no moa lotuim ol giaman god na mekim stingpela pasin na bihainim pasin bilong sin. Olsem na ol bai i no inap kamap doti gen long ai bilong mi. Maski wanem hap ol i stap long en na ol i bin mekim sin long en, bai mi helpim ol na mekim ol i kamap klin. Na bai ol i kamap ol manmeri bilong mi na bai mi stap God bilong ol. Na wanpela man bilong lain bilong wokman bilong mi, Devit, em bai i stap king bilong ol. Na em wanpela tasol bai i stap wasman bilong ol. Na bai ol i bihainim gut ol lo na tok bilong mi. Na bai ol lain bilong ol i stap oltaim long dispela graun bipo ol tumbuna bilong yupela i bin i stap long en. Em dispela graun mi bin givim long wokman bilong mi, Jekop. Na wanpela man bilong lain bilong Devit bai i stap king bilong ol oltaim oltaim. Na bai mi mekim kontrak wantaim ol na bai ol i ken i stap gut oltaim oltaim. Na bai mi larim ol i stap long graun bilong ol na bai ol i kamap bikpela lain manmeri. Na bai haus bilong mi i stap namel long ol oltaim oltaim. Na bai mi stap wantaim ol. Na bai mi stap God bilong ol, na bai ol i stap ol lain manmeri bilong mi. Taim haus bilong mi i stap namel long ol Israel, orait bai ol arapela lain manmeri i ken lukim. Na ol bai i save gut olsem mi Bikpela, mi bin mekim ol Israel i stap lain manmeri bilong mi yet.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, mi laik bai yu lukluk i go long Gok, bilong graun Magok. Gok em i nambawan king bilong kantri Mesek na kantri Tubal. Yu mas tok bai Gok i bagarap. Yu mas tokim em olsem, ‘Gok, nambawan king bilong Mesek na Tubal, harim. Mi God, Bikpela, mi birua long yu. Bai mi tanim yu na bai yu lukluk i kam long hap saut. Na bai mi putim huk long wasket bilong yu na pulim yu wantaim ol bikpela lain ami bilong yu i kam. Olgeta soldia bilong yu i save putim klos pait na karim ol hap plang na holim ol bainat, na ol i sindaun long ol hos. Bikpela lain soldia bilong planti kantri i stap wantaim yu. Ol soldia bilong kantri Persia na Sudan na Libia i stap wantaim yu, na olgeta i putim ol hat kapa na karim ol hap plang bilong pait. Na olgeta soldia bilong kantri Gomer na bilong taun Togarma tu i stap wantaim yu. Taun Togarma em dispela longwe ples i stap long hap not tru. King Gok, yu mas redi long pait. Na ol dispela soldia yu bosim, ol tu i mas redi long pait. Na yu mas lukautim ol gut. Yu mas wet planti yia pastaim, na klostu long las de bai mi salim yu i go pait long wanpela kantri i bagarap i stap longpela taim, tasol nau ol manmeri i stretim pinis ol samting bilong dispela kantri na ol i sindaun gut. Ol dispela manmeri i bin i stap kalabus long ol arapela kantri, tasol mi bin bringim ol i kam bek na nau olgeta i stap gut long ples maunten bilong Israel. Na taim mi salim yu wantaim ol ami bilong yu na ol soldia bilong ol arapela kantri i go pait long ol dispela manmeri, bai yupela i kamap long ol olsem bikpela win na ren na bai yupela i karamapim graun bilong ol, olsem bikpela klaut. “‘Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Long taim yu go pait long ol, bai bel bilong yu i kirap na bai yu mangalim ol samting bilong ol. Bai yu ting ol dispela lain i no man bilong pait na ol samting nogut i no save kamap long ol. Na ol taun bilong ol i no gat banis i raunim ol. Olsem na yu ting bai yu go pait long ol na kisim ol gutpela samting bilong ol. Ol dispela manmeri i bin lusim ol arapela kantri na i kam bek na wokim gen ol taun bilong ol, na ol i gat planti bulmakau na sipsip na ol kain kain samting. Na kantri bilong ol i stap namel tru long olgeta kantri bilong graun. Long dispela taim ol man bilong kantri Seba na bilong lain Dedan na ol bisnisman bilong ol taun bilong kantri Spen, ol bai i lukim yupela i kam na bai ol i askim yu olsem, “Ating yu bin bungim ol ami bilong yu bilong pait na kisim ol planti gutpela samting bilong ol, a? Na ating bai yupela i kisim planti gol na silva, na ol bulmakau na ol arapela samting bilong ol, a? Em i gutpela tumas.” “Olsem na man bilong graun, mi laik bai yu autim tok bilong mi long King Gok. Tok bilong mi i olsem, ‘King Gok, harim. Long taim ol manmeri bilong mi God, Bikpela, i stap gut long graun bilong ol, orait bai yu save long dispela. Na yu wantaim ol bikpela lain ami bilong yu bai i lusim kantri bilong yu long hap not na bai yupela i kam bilong pait long ol. Ol dispela soldia i kam long planti kantri, na olgeta bai i sindaun long ol hos na i kam wantaim yu. Bai mi salim yupela i go pait long ol manmeri bilong mi, ol Israel. Na bai ol i lukim yupela i karamapim graun olsem bikpela klaut. King Gok, mi bai kirapim yu long mekim ol dispela samting, bilong ol arapela lain i ken lukim na ol i ken save olsem, pasin bilong mi em i gutpela na stretpela olgeta. Na bai ol i save gut long mi. Ol dispela samting bai i kamap klostu long las de. Mi God, Bikpela, mi tok olsem, bipo mi bin givim tok bilong mi long ol wokman bilong mi, em ol profet bilong Israel. Na long planti yia ol i bin autim tok olsem, bihain bai mi God, mi bringim wanpela man i kam pait long ol Israel. King Gok, dispela man em yu tasol.’” “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Taim King Gok i kam pait long graun bilong Israel, bai mi belhat nogut tru. Na belhat bilong mi bai i kamap bikpela tru na long taim Gok i pait long ol Israel, bai mi yet mi kam long graun bilong Israel, na bai dispela graun i guria moa yet. Olsem na olgeta pis na pisin na olgeta abus na olgeta man i stap long graun bai i pret na guria nogut tru. Na ol maunten bai i pundaun na ol ples nogut bai i bruk. Na olgeta banis bilong ol taun bai i bruk na pundaun. *** Na mi God, Bikpela, mi tok, bai mi mekim bikpela pait i kamap long ples maunten bilong Israel, bilong bagarapim King Gok. Ol soldia bilong en bai i pait long ol yet na kilim ol yet i dai. Na mi bai mekim olkain sik i kamap long em na mekim pait i kamap long em bilong mekim save long em. Bai mi kapsaitim bikpela ren na ren ais na ol hatpela ston i gat paia, na ol dispela samting bai i pundaun antap long em na long ol soldia i bin kam wantaim em. Long dispela pasin bai mi soim olgeta lain manmeri olsem, mi gat bikpela strong na pasin bilong mi i gutpela na stretpela olgeta. Na bai ol i save tru long mi. Na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela.” God, Bikpela i tok moa olsem, “Man bilong graun, yu mas autim tok bilong mi long Gok, em nambawan king bilong ol pipel bilong kantri Mesek na kantri Tubal, na tokim em olsem, ‘King Gok, mi birua long yu. Bai mi tanim yu na bai yu lukluk i kam long hap saut. Na bai mi mekim yu i lusim kantri bilong yu long hap not tru na bai mi bringim yu i kam long ples maunten bilong Israel na bai yu pait long ol Israel. Orait na bai mi paitim dispela banara yu holim long han kais bilong yu na bai banara i pundaun. Na bai mi paitim ol spia yu holim long han sut bilong yu na bai ol i pundaun. Na yu wantaim olgeta soldia i bin kam wantaim yu, yupela bai i dai long ples maunten bilong Israel, na ol bodi bilong yupela bai i slip i stap nating long graun. Na ol tarangau na wel animal bai i kam kaikai ol bodi bilong yupela. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. *** “Na bai mi mekim paia i kamap long graun Magok na long olgeta manmeri i sindaun isi klostu long solwara. Na ol dispela lain bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela. Ol samting mi laik mekim nau long ol manmeri bilong mi, ol Israel, ol bai i mekim ol arapela lain i save long gutpela nem bilong mi, na bai ol i no inap daunim biknem bilong mi moa. Na bai ol i save gut olsem, mi yet mi Bikpela, na mi stap wantaim ol Israel, na pasin bilong mi i gutpela na stretpela olgeta. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Tru tumas, dispela taim bai i kamap, na bai mi mekim olgeta samting mi bin tok long en. Na ol manmeri bilong Israel bai i lusim ol taun bilong ol na i go kisim ol samting bilong pait ol birua i bin lusim i stap nabaut long graun. Bai ol i kisim ol hap plang na ol banara na spia na ol stik bilong pait na ol longpela spia. Bai ol i bungim ol dispela samting na kukim olsem paiawut. Olsem na bai ol i gat planti paiawut inap long 7-pela yia, na long dispela 7-pela yia ol bai i no gat wok bilong painim paiawut long bus o long ples kunai. Nogat. Bai ol i kukim ol samting bilong pait tasol. Na long dispela pasin bai ol Israel i bekim pasin nogut bilong ol birua bilong ol. Ol birua i bin stilim ol samting bilong ol Israel, na nau ol Israel i stilim ol samting bilong ol birua. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Taim dispela olgeta samting i kamap, bai mi makim wanpela hap graun long kantri Israel bilong kamap matmat bilong planim King Gok wantaim ol soldia bilong en. Dispela ples matmat bai i stap long Ples Daun Bilong Ol Pasindia, long hap sankamap bilong raunwara Detsi. Na ol manmeri bai i no inap wokabaut moa long dispela hap, long wanem, ol matmat bilong ol ami bilong Gok bai i pulap long dispela ples daun. Na bai ol i kolim nem bilong dispela ples daun olsem, Ples Daun Bilong Ol Ami Bilong Gok. Na ol Israel bai i wok inap long 7-pela mun bilong planim ol bodi bilong ol dispela soldia. Na taim ol i planim ol pinis, graun bilong ol bai i kamap klin gen long ai bilong mi. Olgeta Israel bai i mekim dispela wok. Na long taim ol man i givim biknem long mi, bai ol i givim biknem tu long ol man i bin mekim dispela wok. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. Na long taim dispela 7-pela mun i pinis, bai ol Israel i makim ol man bilong wokabaut i go long olgeta hap bilong Israel na painim ol bun i stap yet. Na bai ol i planim ol dispela bun, bilong mekim graun i kamap klin. Taim ol dispela man i raun na ol i lukim sampela bun i stap, orait bai ol i sanapim mak klostu long ol bun. Na ol arapela man bai i kam kisim ol dispela bun na karim i go planim long Ples Daun Bilong Ol Ami Bilong Gok. Long taim ol i planim olgeta bun pinis, orait graun bilong Israel bai i kamap klin gen. Na wanpela taun bai i stap klostu long ples matmat, na ol bai i kolim nem bilong dispela taun olsem, Bikpela Lain Soldia. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Man bilong graun, mi laik bai yu singautim olkain pisin na olgeta wel animal i kam. Givim dispela tok bilong mi long ol, ‘Yupela kam bung long ples maunten bilong Israel na kaikai ol dispela ofa mi laik givim long yupela. Bai mi givim yupela planti mit bilong kaikai na planti blut bilong dring. Bai yupela i kaikai bodi na dring blut bilong ol strongpela soldia bilong planti king. Mit bilong ol dispela man i olsem mit bilong ol ofa bilong patpela sipsip na meme na bulmakau. Taim mi kilim ol dispela soldia olsem ofa, yupela ol pisin na wel animal bai i wok long kaikai gris bilong ol dispela bodi inap bel bilong yupela i pulap tru na bai yupela i dring blut i go i go inap yupela i longlong nabaut olsem yupela i spak. Yes, bai mi mekim bikpela kaikai bilong yupela. Na bai yupela i kaikai ol bodi bilong ol hos na ol soldia i save sindaun long ol hos na bilong ol strongpela man bilong pait, na bai bel bilong yupela i pulap tru.’ Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela.” Bikpela i tok moa olsem, “Bai mi mekim save long olgeta lain manmeri bilong bekim pasin nogut bilong ol. Long taim mi mekim olsem, bai ol i lukim bikpela strong bilong mi na bai ol i givim biknem long mi. Orait na long dispela taim na long olgeta taim bihain bai ol Israel i save gut olsem, mi yet mi Bikpela na mi God bilong ol. Na ol arapela lain bai i save long as tru bilong dispela samting mi bin mekim long ol Israel, taim mi bin salim ol Israel i go kalabus long longwe ples. Mi bin mekim olsem, long wanem, ol Israel i bin sakim tok bilong mi na ol i mekim sin. Olsem na mi bin givim baksait long ol, na larim ol birua i kam pait na daunim ol na kilim olgeta i dai. Mi bin givim baksait long ol na mi bin bekim asua bilong ol sin na ol pasin doti ol i bin mekim. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Mi mekim save pinis long ol Israel, olsem na nau bai mi marimari long ol, na bai mi mekim ol i stap gut. Na bai i no gat wanpela man inap daunim biknem bilong mi moa. Taim ol i stap gut gen long graun bilong ol na i no gat man i mekim ol i pret, orait bai ol i tingim ol pasin nogut ol i bin mekim bipo na bai ol i sem tru. Bai mi kisim ol long ol kantri bilong ol birua bilong ol na bringim ol i kam bek long kantri bilong ol yet. Na ol arapela lain bai i lukim dispela samting mi mekim long ol Israel, na bai ol i save olsem, pasin bilong mi i gutpela na stretpela olgeta. Na bai ol Israel i tingim ol samting mi bin mekim long ol. Bai ol i ting long mi bin salim ol i go kalabus long ol arapela kantri na mi bin bringim olgeta i kam bek long graun bilong ol, na ol bai i save gut olsem, mi yet mi Bikpela na mi God bilong ol. Na bai mi givim spirit bilong mi long ol, na mi no inap givim baksait long ol gen. Mi God, Bikpela, mi tok pinis.” Long namba 25 yia bilong mipela i stap long ples kalabus, na long de namba 10 bilong dispela yia, mi pilim strong bilong Bikpela i kam long mi. Dispela em i namba 14 yia bihain long taim ol birua i bin kisim taun Jerusalem. Na long dispela de tasol Bikpela i karim mi i go. Na long ol samting olsem driman God i bringim mi i go long graun bilong Israel na putim mi long wanpela maunten i antap tumas. Na mi lukluk i go long hap saut na mi lukim ol haus i stap na i luk olsem wanpela taun. Na God i kisim mi i go klostu na mi lukim wanpela man i stap na em i lait olsem bras. Dispela man i sanap long dua bilong banis bilong taun na em i holim wanpela meta ol i wokim long laplap na wanpela meta ol i wokim long hap plang. Orait na dispela man i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukluk gut long olgeta samting mi laik soim yu, na putim yau gut long olgeta tok yu bai harim, long wanem, God i bringim yu i kam bilong mi ken soim yu ol dispela samting. Na bihain yu mas tokim ol Israel long ol samting yu bin lukim.” Mi lukim haus bilong God na banis i raunim dispela haus. Na dispela man i kisim dispela meta ol i wokim long plang. Longpela bilong dispela meta em inap 3 mita, na em i metaim bikpela banis i raunim haus bilong God. Na antap bilong dispela banis em inap 3 mita na op bilong en inap 3 mita. Na dispela banis i gat tripela dua. Na olgeta dua wan wan i gat haus i stap insait long banis na i pas long dua. Na ol man i laik i go long haus bilong God, ol i mas i go insait long wanpela bilong ol dispela dua i gat haus, na lusim haus na i go kamap. Olgeta dua wan wan i gat lata i stap bilong i go i kam long dua. Orait na dispela man i go long dua bilong banis i stap long hap sankamap. Na dispela man i wokabaut i go antap long lata bilong dispela dua na em i metaim op bilong banis bilong dua. Na mak bilong en inap 3 mita. Mak bilong dispela namba wan dua, em inap 3 mita. Haus i pas long dispela dua, em i gat ol rum bilong ol wasman i stap long hap na long hap, na longpela ples bilong wokabaut i stap namel. Na dispela man i metaim longpela na bikpela bilong ol dispela rum, na ol i gat wankain mak tasol, inap 3 mita. Na em i metaim op bilong ol banis namel namel long ol dispela rum, na mak bilong ol banis em inap 2 na hap mita. Dispela ples bilong wokabaut i go kamap long wanpela bikpela rum. Orait dispela man i go kamap long dua bilong dispela rum, na em i metaim op bilong banis long arere bilong dua. Na mak bilong dispela hap banis em inap 3 mita. Na em i go insait long dispela bikpela rum na metaim rum. Bikpela bilong dispela rum em inap 4 mita. Long hapsait bilong dispela rum i gat narapela dua i stap, na dispela dua i go olsem long haus bilong God. Na dispela man i go metaim op bilong banis long arere bilong dispela dua. Na mak bilong en inap wan mita. *** Namba bilong ol dispela rum bilong wasman i stap arere long ples bilong wokabaut, em 6-pela olgeta, na olgeta rum i gat wankain mak tasol. Tripela i stap long hap, na tripela long hap. Na ol banis i stap namel namel long ol rum i gat wankain mak tasol. Bihain dispela man i go bek long bikpela banis na em i metaim dua. Op bilong dua em inap 6 mita na hap. Tasol taim ol i opim dua, mak i go sotpela liklik, inap 5 mita tasol. Na i gat ol sotpela banis i sanap long pes bilong ol dispela rum bilong ol wasman. Na dispela man i metaim ol dispela banis, na antap bilong ol inap 50 sentimita na op bilong ol tu inap 50 sentimita. Na longpela na bikpela bilong ol dispela rum i wankain tasol, inap 3 mita. Orait dispela man i go insait long wanpela rum bilong wasman na i metaim rup. Em i stat long baksait bilong dispela rum, klostu long windo, na i go olgeta long baksait bilong narapela rum i stap long hapsait bilong ples bilong wokabaut. Na mak bilong rup em inap 12 na hap mita. Dispela em i mak bilong bikpela bilong haus. Bihain dispela man i go metaim bikpela rum. Longpela bilong en inap 10 mita. Dispela dua long hapsait bilong bikpela rum, em i go long bikpela ples bung i raunim haus bilong God. Longpela bilong dispela haus bilong dua bilong bikpela banis em inap 25 mita olgeta. I gat ol liklik windo i stap long olgeta rum. Na ol dispela banis i stap namel long ol rum bilong ol wasman, ol tu i gat ol windo, na ol i gat ol piksa bilong diwai det i stap klostu long ol windo. Orait dispela man i kisim mi na mitupela i lusim dispela rum na i kamap long dispela bikpela ples bung i stap insait long bikpela banis i raunim haus bilong God. Na mi lukim 30 rum i stap long ol arere bilong ples bung, na ol i pas long dispela banis. Ol i bin lainim ol ston na wokim ples bilong wokabaut, i raun insait long bikpela banis. Dispela ples bilong wokabaut i stap long pes bilong olgeta dispela rum na i go inap long arere bilong ol haus i pas long ol dua bilong banis. Bikpela bilong dispela ples bilong wokabaut i wankain olsem longpela bilong ol dispela haus. Dispela bikpela ples bung i stap daunbilo na haus bilong God i stap antap. Dispela bikpela ples bung i raunim narapela banis, em namba 2 banis i raunim haus bilong God. Insait long dispela namba 2 banis i gat narapela ples bung i stap, na dispela ples bung i stap antap liklik. Long hap sankamap bilong dispela namba 2 banis, i gat wanpela dua i stap. Na dispela man i metaim graun namel long tupela banis. Em i stat long arere bilong haus bilong dua bilong bikpela banis na i go inap long dispela dua bilong namba 2 banis. Na mak bilong dispela graun em inap 50 mita. Orait na dispela man i go long hap not, na em i metaim haus bilong dua i stap long hap not bilong bikpela banis. Olgeta rum samting long dispela haus i wankain olsem haus bilong dua i stap long hap sankamap bilong bikpela banis. Olsem na bikpela bilong haus em inap 12 na hap mita, na longpela bilong en inap 25 mita. Na lata bilong dispela dua i gat 7-pela ples bilong krungutim na i go antap long bikpela rum bilong dispela haus. *** Long hap not bilong namba 2 banis i raunim haus bilong God, i gat wanpela dua i stap. Em i wankain olsem dua bilong hap sankamap. Orait dispela man i metaim graun namel long tupela banis, long wankain pasin olsem em i bin mekim long hap sankamap, na mak bilong dispela graun tu, em inap 50 mita. Orait na dispela man i bringim mi i go long hap saut, na mitupela i kamap long haus bilong dua bilong bikpela banis. Na em i metaim dispela haus. Olgeta rum samting bilong dispela haus i wankain olsem tupela arapela haus. Olsem na longpela bilong haus, em inap 25 mita na bikpela bilong en inap 12 na hap mita. Na lata bilong dispela dua i gat 7-pela ples bilong krungutim na i go antap long bikpela rum bilong dispela haus. *** *** Long hap saut bilong namba 2 banis, i gat wanpela dua i stap. Na dispela man i metaim graun namel long tupela banis long wankain pasin olsem em i bin mekim long hap sankamap. Mak bilong dispela graun tu, em inap 50 mita. Orait dispela man i kisim mi i go insait long dispela dua bilong namba 2 banis, na mitupela i kamap long dispela narapela ples bung i stap long pes bilong haus bilong God. Ol dua bilong namba 2 banis tu i gat haus. Dispela man i metaim haus bilong dua long hap saut, na olgeta rum samting bilong en i wankain olsem ol haus bilong dua bilong bikpela banis. Ol rum bilong wasman na bikpela rum na ol banis namel long ol rum, ol i wankain olsem bilong ol arapela haus. Na dispela haus tu i gat ol windo. Longpela bilong dispela haus em inap 25 mita na bikpela inap 12 na hap mita. Dispela haus i gat ol bikpela rum long tupela sait bilong en. Longpela bilong ol dispela rum, em inap 12 na hap mita, na bikpela bilong ol inap 2 na hap mita. Bikpela rum bilong dispela haus i stap klostu long bikpela ples bung, na ol rum bilong wasman i stap klostu long haus bilong God. Na ol i bin wokim ol samting olsem pos i stap long ol banis namel long ol rum bilong wasman, na i gat ol piksa bilong diwai det i stap klostu long ol windo. Na lata bilong dispela dua i gat 8-pela ples bilong krungutim na i go daun long bikpela ples bung. Orait dispela man i kisim mi i go long hap sankamap bilong ples bung i stap long pes bilong haus bilong God. Na em i metaim haus bilong dua i stap long dispela hap bilong namba 2 banis. Olgeta rum samting bilong dispela haus i wankain olsem ol arapela haus. Bikpela rum bilong dispela haus i stap klostu long bikpela ples bung, na ol rum bilong wasman i stap klostu long haus bilong God. Na ol i bin wokim ol samting olsem pos i stap long ol banis namel long ol rum bilong wasman, na i gat ol piksa bilong diwai det i stap klostu long ol windo. Na lata bilong dispela dua i gat 8-pela ples bilong krungutim na i go daun long bikpela ples bung. *** *** *** *** Orait dispela man i kisim mi i go long haus bilong dua i stap long hap not bilong namba 2 banis. Na em i metaim dispela haus, na olgeta rum samting bilong en i wankain olsem ol arapela haus. Long banis bilong dispela haus i stap klostu long bikpela ples bung, ol i bin wokim ol samting olsem pos. Na i gat ol piksa bilong diwai det i stap long banis long tupela sait bilong ol dispela pos. Na ol rum bilong wasman i stap klostu long haus bilong God. Lata bilong dispela dua i gat 8-pela ples bilong krungutim na i go daun long bikpela ples bung. Dispela haus long hap not bilong namba 2 banis i gat narapela rum tu i stap. Dispela rum i stap long arere bilong bikpela rum. Na dua bilong en i stap long banis bilong bikpela rum. Long dispela rum ol i save wasim ol abus bilong ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Long bikpela rum i gat 4-pela tebol i stap, tupela long hap na tupela long hap. Long ol dispela tebol ol i save kilim ol abus bilong mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na bilong ol ofa bilong rausim sin na bilong ol ofa bilong stretim rong. Ausait long bikpela rum i gat 4-pela tebol moa i stap klostu long lata i go insait long bikpela rum. Tupela tebol i stap long hap bilong lata na tupela i stap long hap. Olsem na i gat 8-pela tebol olgeta bilong kilim ol abus bilong ofa. 4-pela i stap insait long bikpela rum na 4-pela i stap ausait. Na i gat 4-pela tebol moa i stap, em ol i bin wokim long ston. Antap bilong ol dispela tebol em inap 50 sentimita, na longpela na bikpela bilong ol, em inap 75 sentimita. Long ol dispela tebol ol i save putim ol naip samting bilong kilim ol abus bilong ofa. Ol i bin putim ol huk i stap raun insait long banis bilong bikpela rum. Longpela bilong ol huk em inap 7 na hap sentimita. Na ol i save putim mit bilong ol ofa long ol tebol. Orait na dispela man i bringim mi i go long ples bung long pes bilong haus bilong God. Na mi lukim tupela rum i stap bilong ol man bilong singim song. Narapela rum i stap arere long haus bilong dua long hap not, na i lukluk i go long hap saut. Na narapela rum i stap arere long haus bilong dua long hap sankamap na i lukluk i go long hap not. Na dispela man i tokim mi olsem, “Dispela rum long hap not em i bilong ol pris i save mekim wok long haus bilong God. Na rum long hap saut em i bilong ol pris i save mekim wok long alta. Olgeta pris i bilong lain bilong Sadok long lain Livai. Ol pris bilong lain bilong Sadok tasol i ken i go klostu long Bikpela bilong mekim wok bilong en.” Orait dispela man i metaim ples bung long pes bilong haus bilong God, na olgeta sait bilong ples bung i gat wankain mak tasol, inap 50 mita. Na alta i stap long pes bilong haus bilong God, namel long ples bung. Em i bringim mi i go insait long dua bilong haus bilong God na mitupela i kamap long wanpela rum. Em i metaim op bilong banis long arere bilong dua bilong haus. Mak bilong en, em inap 2 na hap mita. Na em i metaim op bilong dua yet, na mak bilong en inap 7 mita. Na mak bilong liklik hap banis i stat long dua na i go inap long kona bilong rum, em inap wan na hap mita. Na liklik hap banis long hapsait bilong dua, em tu i gat wankain mak. Longpela bilong dispela rum klostu long dua em inap 10 mita, na bikpela bilong en inap 5 na hap mita. Na i gat lata i stap long dua na i go daun long ples bung. Na long tupela hapsait bilong dua i gat bikpela pos i sanap. Rum Tambu i stap baksait long dispela rum. Na dispela man i bringim mi i go long dua bilong Rum Tambu. Em i metaim dua, na op bilong banis long arere bilong dua em inap 3 mita. Na op bilong dua yet em inap 5 mita. Na mak bilong hap banis i stat long dua na i go inap long kona bilong rum em inap 2 na hap mita. Na hap banis i stap long hapsait bilong dua tu i gat wankain mak. Na em i metaim Rum Tambu, na longpela bilong en inap 20 mita na bikpela bilong en inap 10 mita. Orait bihain em i go long dua bilong wanpela rum i stap baksait long Rum Tambu, na em i metaim dua. Op bilong banis long arere bilong dua em inap wan mita. Na op bilong dua yet em inap 3 mita. Na mak bilong hap banis i stat long dua na i go inap long kona bilong rum, em inap 3 na hap mita. Na hap banis long hapsait bilong dua tu i gat wankain mak. Orait em i metaim rum, na olgeta sait bilong en i gat wankain mak, inap 10 mita. Na em i tokim mi olsem, “Dispela em i Rum Tambu Tru.” Haus bilong God i gat planti liklik rum i raunim Rum Tambu wantaim Rum Tambu Tru, na dispela man i metaim op bilong banis i stap namel long ol dispela rum na long Rum Tambu wantaim Rum Tambu Tru. Mak bilong hap daunbilo bilong banis em inap 3 mita. Tasol hap namel na hap antap bilong banis i no wankain, long wanem, ol i bin wokim hap ausait bilong dispela banis olsem bikpela lata i gat tupela ples bilong krungutim. Na ol dispela liklik rum i stap long tripela plua. Plua bilong lain rum daunbilo i stap long graun. Na plua bilong lain rum long namel i stap long ol pilo, na ol dispela pilo i slip long namba wan ples bilong krungutim. Na ol pilo bilong plua antap i slip long namba 2 ples bilong krungutim. Ol i bin wokim banis long dispela pasin, long wanem, ol i no laik wokim ol hul long banis bilong haus bilong God, bilong putim ol pilo bilong ol plua. Olgeta plua i gat 30 rum long en. Na bikpela bilong plua bilong ol rum daunbilo em inap 2 mita. *** Bikpela bilong ol rum long plua namel i winim 2 mita, na bikpela bilong ol rum long plua antap i winim mak bilong plua namel. Na i gat lata bilong i go antap long plua namel na long plua antap. I gat narapela bikpela banis bilong haus bilong God, i stap long hapsait bilong ol dispela rum. Op bilong dispela banis em inap 2 na hap mita. Na dispela banis i gat tupela dua bilong ol man i ken i go i kam long ol dispela rum. Wanpela dua i stap long hap not na wanpela i stap long hap saut. Na mi lukim ples bilong wokabaut i raunim haus bilong God. Bikpela bilong en inap 2 na hap mita. Antap bilong ples bilong wokabaut em i wankain mak olsem antap bilong plua bilong haus bilong God. Na dispela mak em inap 3 mita. Na i gat hap graun nating i stap daunbilo long ples wokabaut na i raunim haus bilong God. Bikpela bilong en inap 10 mita. Na i gat sampela haus i stap arere long dispela graun nating. *** *** *** I gat wanpela bikpela haus i stap baksait long haus bilong God, long hap san i go daun, na em i lukluk i kam long dispela hap graun nating i raunim haus bilong God. Longpela bilong dispela haus em inap 45 mita na bikpela bilong en inap 35 mita. Na op bilong banis bilong dispela haus em inap 2 na hap mita. Orait dispela man i metaim longpela bilong haus bilong God, na mak bilong en inap 50 mita. Na bihain em i metaim hap graun nating wantaim haus long hap san i go daun. Em i stat long baksait bilong haus bilong God na i go kamap long baksait bilong dispela haus. Dispela mak tu em inap 50 mita. Orait em i metaim pes bilong haus bilong God wantaim hap graun nating i stap long hap na long hap, na dispela mak tu em inap 50 mita. Na em i metaim longpela bilong bikpela haus long hap san i go daun wantaim tupela longpela rum bilong en long hap na long hap, na dispela mak tu inap 50 mita. Ol i pasim ol plang long banis bilong rum i stap klostu long dua bilong haus bilong God na long ol banis bilong Rum Tambu na bilong Rum Tambu Tru, na long ol banis i stap klostu long dua na long ol liklik windo na long ol tripela sait bilong ples bilong dua. Ol dispela plang i karamapim ol banis, stat long plua na i go antap inap long ol windo. Na i gat ol plang bilong karamapim ol windo. *** Ol i bin katim ol piksa long ol banis bilong Rum Tambu na bilong Rum Tambu Tru na long banis antap long ol dua bilong dispela tupela rum. Ol dispela piksa, ol i piksa bilong diwai det na bilong ol ensel i gat 4-pela wing. Na ol wan wan piksa bilong ensel i stap namel namel long ol piksa bilong ol diwai det. Ol dispela ensel wan wan i gat tupela pes olsem. Narapela em i pes bilong man na narapela em i pes bilong laion. Na tupela pes i lukluk i go long piksa bilong diwai det long hap na long hap. Dispela kain piksa i stap long olgeta hap bilong banis, stat long plua na i go antap long het bilong ol dua. Ol pos bilong ol dua bilong Rum Tambu i gat 4-pela sait, na mak bilong ol i wankain. Klostu long dua bilong Rum Tambu Tru i gat wanpela samting olsem alta ol i bin wokim long ol plang. Antap bilong dispela samting em inap wan na hap mita, na bikpela bilong en inap wan mita. Ol kona bilong en na as bilong en na ol sait bilong en, ol i wokim long plang. Na dispela man i tokim mi olsem, “Dispela samting em i tebol i save stap klostu long Bikpela.” Long ples bilong i go insait long Rum Tambu ol i bin putim tupela dua. Dispela tupela dua wan wan i gat tupela hap bilong en. Na tu i gat ol wankain dua tasol long Rum Tambu Tru. *** Long dua bilong Rum Tambu ol i bin katim ol piksa bilong ensel na diwai det i wankain olsem ol dispela piksa i stap long banis. Ausait long dua i go insait long haus bilong God i gat liklik rup i stap. Ol i bin wokim dispela rup long plang. Na long tupela banis long hap na long hap bilong rum bilong dua i gat ol liklik windo i stap. Na i gat ol piksa bilong diwai det i stap long ol banis bilong dispela rum, na long ol liklik rum i raunim Rum Tambu wantaim Rum Tambu Tru. Orait bihain dispela man i bringim mi i go olsem long hap not, na mitupela i go kamap long bikpela ples bung na mi lukim wanpela haus i stap long hap not bilong haus bilong God. Dispela haus i stap klostu long dispela bikpela haus i stap long baksait bilong haus bilong God long hap san i go daun. Dua bilong dispela haus i lukluk i go long hap not. Longpela bilong dispela haus em inap 50 mita na bikpela bilong en inap 25 mita. Baksait bilong dispela haus i pas long hap graun nating i stap arere long haus bilong God, na pes bilong en i stap arere long bikpela ples bung na i lukluk i go long ples bilong wokabaut. Na ol i bin wokim tripela plua long dispela haus. Ol i bin wokim namba 2 na namba 3 plua i go insait liklik. Olsem na haus i luk olsem lata i gat tripela ples bilong krungutim. Na dispela haus i gat longpela ples bilong wokabaut i stap baksait long namba 3 plua, klostu long hap graun nating. Op bilong dispela ples bilong wokabaut em inap 5 mita. Na i gat narapela ples wokabaut i raunim arere bilong haus na i kamap long ol dua long hap not. Op bilong dispela ples bilong wokabaut em inap 50 sentimita tasol. Mak bilong ol rum bilong namba 3 plua i no bikpela olsem mak bilong ol rum bilong namba wan na namba 2 plua. Long wanem, ol i bin wokim namba 3 plua i go insait moa. Ol i no bin wokim ol plua bilong dispela haus antap long ol pos, olsem ol i bin mekim long ol arapela haus long ples bung. Nogat. Graun long dispela hap i olsem liklik maunten na ol i bin putim ol dispela plua long graun tasol. Olsem na namba 2 na namba 3 plua i go insait liklik. Longpela bilong namba wan plua em inap 25 mita tasol. Tasol longpela bilong ol arapela plua em inap 50 mita. Na ol i bin wokim wanpela banis long pes bilong namba wan plua. Longpela bilong dispela banis em inap 25 mita, wankain olsem namba wan plua yet. *** *** I gat ples bilong wokabaut namel long dispela banis na long namba wan plua. Na sapos man i laik go insait long haus, em i mas i kam long hap sankamap na bihainim ples bilong wokabaut na i go insait long haus. Na long hap sankamap bilong haus bilong God i gat wankain haus i stap. Na em tu i stap klostu long bikpela haus i stap baksait long haus bilong God. Long pes bilong dispela haus long hap saut i gat wanpela ples bilong wokabaut i stap, na em i wankain olsem dispela ples bilong wokabaut i stap long pes bilong haus i stap long hap not. Na ol mak bilong tupela haus i wankain na ol dua na olgeta samting bilong tupela haus i wankain tasol. Na sapos man i laik i go insait long haus bilong hap saut, em i mas kam long hap sankamap na bihainim ples bilong wokabaut na i go insait long haus, wankain olsem haus i stap long hap not. Orait dispela man i tokim mi olsem, “Dispela tupela haus i bilong God stret na i tambu. Ol pris i save go klostu long Bikpela, ol i ken i go long dispela tupela haus na kaikai ol namba wan ofa ol manmeri i mekim long Bikpela. Dispela tupela haus i bilong Bikpela stret, olsem na ol pris i ken putim ol nambawan ofa bilong Bikpela long dispela tupela haus, em ol ofa bilong kukim wit na bilong rausim sin bilong ol manmeri na bilong stretim rong. Na ol pris i bin mekim wok long haus bilong God, ol i mas i kam long dispela tupela haus na senisim klos pris bilong ol. Ol klos pris ol i samting bilong Bikpela tasol, olsem na ol i mas senisim ol klos pris na putim ol arapela klos, na ol i ken i go long bikpela ples bung, em dispela ples bilong ol manmeri.” Dispela man i metaim pinis haus bilong God wantaim ol samting i stap insait long bikpela banis, orait em i kisim mi i go ausait long dua bilong banis long hap sankamap na i go metaim dispela bikpela banis. Em i kisim meta na i metaim banis long hap sankamap, na mak bilong en inap 250 mita. Bihain em i metaim banis long hap not na long hap saut na long hap san i go daun, na mak bilong ol wan wan inap 250 mita. *** *** Dispela bikpela banis i raunim haus bilong God i gat 4-pela sait. Na mak bilong olgeta sait wan wan i wankain tasol, inap 250 mita. Dispela bikpela banis i stap olsem mak namel long ol samting bilong Bikpela na ol samting bilong ol manmeri. Dispela man i kisim mi i go long dua bilong bikpela banis long hap sankamap. Na mi lukim bikpela lait bilong God bilong Israel, na dispela lait i kam long hap sankamap. Na taim lait i kam, mi harim nois olsem biksi i bruk. Na lait bilong God i mekim graun i lait moa yet. Na dispela samting olsem driman nau mi lukim, em i wankain olsem dispela driman mi bin lukim bipo, long taim mi bin kam bilong bagarapim Jerusalem. Na em i wankain olsem driman mi bin lukim long wara Kebar. Mi lukim dispela lait na mi brukim skru na putim pes bilong mi i go daun long graun. Na dispela lait bilong Bikpela i go insait long dua long hap sankamap na i go olgeta long haus bilong God. Orait spirit bilong Bikpela i litimapim mi na kisim mi i go long ples bung i stap long pes bilong haus bilong God. Na mi lukim lait bilong Bikpela i pulapim tru dispela haus. Na dispela man i sanap yet klostu long mi, na mi harim wanpela maus i toktok insait long haus bilong God. Dispela em i maus bilong Bikpela, na em i tokim mi olsem, “Man bilong graun, sia king bilong mi i stap long dispela haus. Na em i ples bilong ol manmeri i ken i kam na lotu long mi. Bai mi stap hia oltaim, namel long ol manmeri bilong Israel. Na bihain ol Israel wantaim ol king bilong ol, ol bai i no inap daunim gutpela nem bilong mi gen. Bai ol i no moa lotu long ol giaman god. Na bai ol king i no moa wokim haus bilong ol klostu tru long haus bilong mi. Bipo haus bilong ol i stap olsem, na i gat wanpela banis tasol i stap namel long mi na ol king. Na taim ol king i bin dai long haus bilong ol, dispela i mekim haus bilong mi i kamap doti. Na tu ol i bin mekim olkain stingpela pasin na daunim biknem bilong mi. Olsem na mi bin belhat long ol na bagarapim ol. *** Nau ol Israel i no ken lotu moa long ol giaman god, na ol i no ken larim ol king bilong ol i dai klostu long haus bilong mi. Sapos ol i bihainim tok bilong mi, bai mi stap wantaim ol oltaim.” Bikpela i tok moa long mi olsem, “Man bilong graun, yu mas toksave long ol Israel long dispela haus bilong mi i luk olsem wanem. Na ol i ken tingting gut long ol mak bilong en, na bai ol i sem long pasin nogut ol i bin mekim. Ol i sem pinis, orait yu tokim ol gut long olgeta samting bilong haus bilong mi. Tokim ol long olgeta mak bilong en na long ples bilong putim ol dua na long olgeta pasin bilong wokim dispela haus. Na tokim ol long ol lo bilong mekim olgeta wok insait long en. Yu mas raitim dispela olgeta samting bai ol i ken lukim na wokim gut dispela haus bilong mi, na bai ol i ken bihainim olgeta lo bilong en. “Lo bilong haus bilong mi i olsem. Dispela haus bai i stap long ples bilong en antap long dispela maunten, na olgeta graun i raunim haus, em bai i stap graun bilong mi yet na i tambu. Dispela em i lo bilong haus bilong mi.” Bikpela i tok moa olsem, “Ol mak bilong alta i olsem. I gat baret i raunim as bilong alta. Baret i go daun inap 50 sentimita na bikpela bilong en inap 50 sentimita. Dispela baret i gat liklik banis i raunim arere bilong en, antap bilong en inap 25 sentimita. Ol mak bilong wokim alta i go antap, ol i olsem. Alta i gat tripela hap bilong en. Hap daunbilo em i go antap inap wan mita. Na hap namel i go antap inap 2 mita, na hap antap, em ples bilong kukim ol ofa, em i go antap inap 2 mita. Longpela na bikpela bilong hap namel i no wankain olsem longpela na bikpela bilong hap daunbilo. Long wanem, hap namel i go insait inap 50 sentimita long olgeta sait bilong en. Na hap antap i go insait moa, inap 50 sentimita long olgeta sait. Na antap long alta, long ol 4-pela kona bilong en, i gat ol samting olsem kom bilong bulmakau i sanap i stap. *** Longpela na bikpela bilong hap antap bilong alta i gat wankain mak, inap 6 mita. Na longpela na bikpela bilong hap namel bilong alta i gat wankain mak, inap 7 mita. Na long arere bilong dispela hap namel bilong alta i gat liklik banis i sanap. Antap bilong dispela banis em inap 25 sentimita. Dispela banis i stap olsem arere bilong baret i raunim hap namel bilong alta. Na bikpela bilong baret em inap 50 sentimita. Na i gat wanpela lata i stap long hap sankamap bilong alta na i go antap long alta.” Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu harim tok bilong mi God, Bikpela. Taim ol i wokim alta pinis, na ol i laik mekim ol ofa antap long en na tromoi blut bilong abus long en, orait yu mas bihainim ol dispela pasin. Yu mas kisim wanpela bulmakau man na givim long ol pris bilong lain Sadok. Mi God, Bikpela, mi tok, ol dispela man tasol bilong lain Livai ol inap i kam klostu long mi bilong mekim wok bilong mi. Orait ol dispela pris i mas kilim dispela bulmakau bilong mekim ofa bilong rausim sin. Na yu mas kisim sampela blut bilong dispela bulmakau na putim long ol 4-pela kom bilong alta na long ol 4-pela kona bilong hap namel bilong alta na long dispela liklik banis i raunim hap namel bilong alta. Long dispela pasin bai yu rausim doti bilong alta na mekim alta i kamap klin long ai bilong mi. Na yu mas kisim dispela bulmakau na kukim long dispela ples ol i bin makim, em dispela ples i stap ausait long banis bilong mi. Na long de bihain, yu mas kisim meme man i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na mekim ofa bilong rausim sin. Na yu mas kisim blut bilong dispela meme na mekim alta i kamap klin long wankain pasin olsem yu bin mekim long blut bilong bulmakau. Yu mekim olsem pinis, orait yu kisim bulmakau man na sipsip man i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na yu mas bringim tupela i kam long mi. Na ol pris i mas kapsaitim sol antap long tupela na kukim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Na long ol de bihain i go inap long namba 7 de, yu mas bringim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin, na wanpela bulmakau man na wanpela sipsip man olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Yu mas kisim ol gutpela abus tasol, i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Inap long 7-pela de ol pris bai i mekim ol dispela ofa bilong rausim doti bilong alta na mekim em i kamap klin long ai bilong mi. Long dispela pasin ol bai i makim alta i bilong mi stret. Taim dispela wik i pinis, orait alta i redi long wok bilong en. Na long de namba 8 ol pris i ken stat long mekim ol ofa bilong yupela Israel. Ol i ken ofaim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim mi. Na taim ol i mekim olsem, bai mi belgut long yupela. Mi God, Bikpela mi tok pinis.” Na dispela man i bringim mi i go bek long dua bilong bikpela banis long hap sankamap. Na mi lukim dua i pas i stap. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Dispela dua bai i pas i stap na i no inap man i opim. Na i no gat man inap i kam insait long dispela dua, long wanem, mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi bin kam insait long en. Olsem na dua bai i pas i stap oltaim. Na king wanpela tasol i ken i kam insait long dispela haus dua i stap long en, na em i ken kaikai long pes bilong mi. Tasol em i mas i kam insait na go ausait long narapela dua bilong dispela haus, em dua i stap long bikpela rum.” Orait na dispela man i kisim mi i go insait long dua bilong banis long hap not na mi go sanap long pes bilong haus bilong God. Na mi lukim bikpela lait bilong God i pulapim haus. Olsem na mi brukim skru na putim pes i go daun long graun. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu mas lukluk gut long ol samting mi laik soim yu, na harim gut olgeta tok mi laik givim yu. Mi laik tokim yu long olgeta lo na pasin bilong dispela haus bilong mi. Mi laik tokim yu long husat inap i go insait long haus bilong mi na husat i no inap. Na yu mas putim yau gut long dispela tok. “Yu mas tokim ol bikhet manmeri bilong Israel olsem. Mi God, Bikpela, mi gat dispela tok long yupela Israel. Yupela i mas lusim dispela stingpela pasin yupela i bin mekim. Yupela i bin larim ol man bilong ol arapela kantri i kam insait long haus bilong mi long taim yupela i ofaim gris na blut bilong abus long mi olsem kaikai bilong mi. Ol dispela haiden man i no bin katim skin bilong sem bilong ol, na ol i no save bilip long mi. Ol i bin kam insait long haus bilong mi na mekim haus i kamap doti long ai bilong mi. Yupela i mekim planti stingpela pasin olsem, na long dispela pasin yupela i brukim kontrak bilong mi. Yupela yet i no bin mekim wok bilong mi long haus bilong mi. Nogat. Yupela i larim ol dispela haiden man i mekim dispela wok bilong yupela. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol man bilong ol arapela kantri, em ol man i no bin katim skin bilong sem bilong ol na ol i no save bilip long mi, ol i no ken i go insait long haus bilong mi. Maski ol i stap namel long ol Israel, ol i no inap i go insait.” Bikpela i tokim mi olsem, “Long taim ol Israel i bin givim baksait long mi, ol Livai tu i bin lusim mi na lotu long ol giaman god. Na ol i bin helpim ol manmeri long lotu long ol dispela giaman god. Long dispela pasin ol Livai i bin kirapim laik bilong ol manmeri na ol i mekim sin. Olsem na mi God, Bikpela, mi tok tru tumas, bai mi mekim save long ol Livai. Nau mi no ken larim ol Livai i mekim wok pris moa. Ol i no ken kam klostu long mi na long olgeta samting i bilong mi stret. Mi tambuim ol long mekim wok pris, olsem na bai ol i sem nogut long stingpela pasin bilong ol. Tasol bai mi makim ol bilong lukautim banis bilong mi na bilong mekim olgeta arapela wok insait long en. Ol i ken lukautim ol dua bilong haus. Na ol i ken kilim olgeta abus bilong ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa ol manmeri i bringim. Na ol i mas helpim ol manmeri long taim bilong lotu. *** *** *** *** “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Ol Livai bilong lain Sadok tasol ol inap long mekim wok pris. Taim ol Israel i givim baksait long mi, dispela wanpela lain tasol i bin mekim wok bilong mi insait long haus bilong mi. Olsem na nau ol Sadok tasol i ken i kam klostu long mi na mekim wok bilong mi na bringim gris na blut bilong abus na ofaim long mi. Ol Sadok tasol i ken i go insait long haus bilong mi na i go klostu long tebol bilong mi na mekim wok bilong mi na lukautim ol samting bilong mi. Taim ol pris i go insait long namba 2 banis i raunim haus bilong mi, ol i mas putim ol klos pris ol i bin wokim long gutpela laplap. Long taim ol i stap insait long dispela banis, ol i no ken putim klos ol i bin wokim long gras bilong sipsip. Ol i mas putim trausis na laplap bilong het, em ol i bin wokim long gutpela laplap. Tasol ol i no ken pasim let. Nogut tuhat i kamap long skin bilong ol. Na taim ol i laik lusim dispela hap na go long bikpela ples bung ol manmeri i stap long en, orait ol i mas rausim ol dispela klos tambu ol i save putim bilong mekim wok bilong mi, na ol i mas putim ol arapela klos. Na ol i mas putim ol dispela klos tambu insait long tupela haus tambu i stap klostu long haus bilong mi. Nogut ol manmeri i pas long ol klos tambu na bai ol tu i kamap tambu. “Long taim ol pris i katim gras long het bilong ol, ol i no ken katim olgeta na mekim het i kamap kela. Na tu ol i no ken larim gras bilong ol i kamap longpela tumas. Ol pris i no ken dring wain long taim ol i laik i go insait long namba 2 banis i raunim haus bilong mi. Na pris i no ken maritim meri, man bilong en i bin rausim em. Ol i mas maritim ol meri i no bin slip wantaim wanpela man, o ol i ken maritim meri bilong wanpela pris i bin dai pinis. Tasol ol i no ken maritim ol meri bilong ol arapela man i bin dai. “Ol pris i mas skulim ol manmeri bilong mi long wanem ol samting i bilong mi yet na wanem ol samting i no bilong mi. Na tu ol i mas skulim ol long wanem samting i klin long ai bilong mi na wanem samting i doti long ai bilong mi. Taim ol manmeri i kros long wanpela samting, orait ol pris bai i stap olsem ol jas na bihainim lo bilong mi na skelim tok bilong ol manmeri. Ol pris i mas bihainim gut ol lo bilong ol bikpela de mi bin makim bilong lotu long mi. Na ol i mas tingim gut de Sabat na makim olsem de bilong mi yet. “Ol pris i no ken i go klostu long bodi bilong man i dai pinis. Sapos ol i go klostu, bai ol i kamap doti long ai bilong mi. Tasol sapos wanpela wanblut bilong ol i dai, olsem papa o mama o pikinini o brata o susa i no marit, orait ol pris i ken i go klostu long bodi bilong dispela wanblut. Long dispela pasin bai ol i kamap doti long ai bilong mi, olsem na bihain ol i mas bihainim pasin bilong kamap klin gen. Na taim wanpela pris i klin pinis, orait em i mas wet inap 7-pela de moa. Na bihain em i ken i go insait long namba 2 banis i raunim haus bilong mi, bilong mekim wok bilong mi insait long Rum Tambu. Tasol pastaim em i mas mekim wanpela ofa bilong rausim sin bilong em yet, na bihain em i ken mekim wok gen insait long haus bilong mi. Dispela em i tok bilong mi, God, Bikpela. “Ol pris i no inap kisim wanpela hap graun insait long kantri Israel olsem ol arapela lain i kisim. Nogat. Mi yet mi stap olsem gutpela samting ol i kisim bilong holim oltaim. Ol pris i ken kaikai ol ofa bilong kukim wit na ol abus bilong ofa bilong rausim sin na bilong ofa bilong stretim rong. Na ol i ken kisim olgeta samting ol manmeri i makim bilong mi stret. Ol manmeri i mas kisim ol nambawan kaikai i mau paslain long gaden na bringim long ol pris. Na ol pris i ken kisim ol samting bilong olgeta arapela kain ofa ol manmeri i bringim i kam long mi. Na long taim ol manmeri i kukim bret, ol i mas kisim namba wan bret ol i kukim pinis na givim long ol pris olsem ofa. Sapos ol manmeri i mekim olsem, orait bai mi mekim gut tru long ol haus na famili bilong ol. “Sapos wanpela pisin o abus i dai nating, o sapos wanpela wel abus i bin kilim em, orait ol pris i no ken kaikai mit bilong dispela samting.” Bikpela i tok moa long mi olsem, “Taim yupela i go bek gen long kantri Israel na yupela i tilim graun long ol wan wan lain bilong yupela, orait yupela i mas makim wanpela bikpela hap graun bilong mi Bikpela. Longpela bilong dispela graun inap 12 na hap kilomita na bikpela bilong en inap 10 kilomita. Olgeta hap bilong dispela graun i bilong mi wanpela tasol na i tambu. Na yupela i mas makim wanpela hap graun namel long dispela graun bilong mi, bilong wokim haus bilong mi long en. Ol 4-pela sait bilong dispela graun i mas i gat wankain mak tasol, inap 250 mita. Na yupela i mas makim narapela hap graun i raunim namba wan hap graun, na bikpela bilong en inap 25 mita. Dispela namba 2 hap graun bai i stap graun nating. Orait na yupela i mas brukim bikpela hap graun bilong mi long tupela hap, na tupela i mas i gat wankain mak. Longpela bilong wan wan hap, em inap 12 na hap kilomita na bikpela inap 5 kilomita. Wanpela bilong dispela tupela hap graun mi makim bilong ol pris, em dispela hap graun i gat haus bilong mi yet i stap long en. Ol pris i save kam klostu long mi bilong mekim wok insait long haus bilong mi, ol i ken wokim haus bilong ol yet long dispela graun mi makim bilong ol. Na dispela hap graun bilong banis bilong mi yet, em i graun bilong mi tasol na em i graun tambu. Na namba 2 hap bilong bikpela graun bilong mi, em mi makim bilong ol Livai. Ol Livai i save mekim ol arapela wok bilong haus bilong mi. Na ol i ken wokim taun bilong ol long dispela hap graun. *** *** “Yupela i mas makim narapela hap graun long arere bilong graun bilong ol pris, longpela bilong en inap 12 na hap kilomita na bikpela bilong en inap 2 na hap kilomita. Dispela graun em i bilong olgeta manmeri bilong Israel, na ol i ken wokim biktaun bilong ol long en.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i mas makim tupela hap graun bilong king. Namba wan hap bai i stap long hap sankamap, long arere bilong graun bilong mi wantaim graun bilong biktaun bilong yupela, na i go long hap sankamap inap long mak bilong kantri. Na namba 2 hap bai i stap long hap san i go daun, long arere bilong graun bilong mi wantaim graun bilong biktaun, na i go long hap san i go daun inap long mak bilong kantri. Olsem na graun bilong mi wantaim graun bilong biktaun na tupela hap graun bilong king i karamapim dispela hap bilong kantri, stat long mak bilong kantri long hap sankamap na i go olgeta long mak bilong kantri long hap san i go daun. Dispela hap graun em i wankain olsem graun bilong ol wan wan lain bilong Israel. King i gat graun bilong em yet, olsem na em i no ken mekim nogut long ol manmeri, olsem ol king mi bin givim ol, ol i bin mekim bipo. Na em i no ken kisim graun bilong ol lain bilong Israel. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem, ‘Yupela ol bosman bilong Israel, yupela i mas lusim pasin nogut bilong yupela. Yupela i bin mekim nogut long ol manmeri na daunim ol. Na nau yupela i mas lusim dispela pasin na mekim stretpela pasin tasol. Na yupela i mas lusim pasin bilong rausim ol manmeri bilong mi long graun bilong ol. Mi God, Bikpela, mi tok olsem.’” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela Israel i mas skelim stret olgeta samting. Efa em i skel bilong skelim ol samting i drai na bat em i skel bilong skelim wara samting. Na efa na bat i mas i gat wankain mak tasol. Olsem na 10-pela efa em inap wanpela homa na 10-pela bat tu em inap wanpela homa o kor. Homa em i skel bilong skelim olgeta kain samting. Skel bilong skelim hevi bilong ol samting i olsem. 20 gera em inap wanpela sekel na 60 sekel em inap wanpela mina. “Long taim yupela i bringim ol kaikai samting long mi olsem ofa, yupela i mas skelim ol samting olsem. Yupela i mas ofaim wanpela hap long olgeta 60 hap wit na bali bilong yupela. Na yupela i mas ofaim wanpela hap bilong olgeta 100 hap bilong wel bilong diwai oliv bilong yupela. Na yupela i mas ofaim wanpela bilong olgeta 200 sipsip i save kaikai gras long graun bilong yupela. Yupela i mas bringim ol dispela samting bilong mekim ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim mi. Yupela mekim ol dispela ofa na bai mi lusim sin bilong yupela. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela. “Olgeta manmeri i mas bringim dispela ol samting i kam long king bilong Israel. Na king i mas givim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong kapsaitim wain. King i mas givim ol dispela ofa long ol bikpela de bilong nupela mun na long ol de Sabat na long ol arapela bikpela de mi bin makim bilong yupela Israel. Na tu em i mas givim ol ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri bilong Israel. Em ol ofa bilong rausim sin na ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim mi. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Long de namba wan bilong namba wan mun, yu mas ofaim wanpela bulmakau man i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en. Dispela ofa em i bilong mekim haus bilong mi i kamap klin. Na pris bai i kisim sampela blut bilong dispela abus bilong ofa bilong rausim sin na putim long pos bilong dua bilong haus bilong mi, na putim long 4-pela kona bilong hap namel bilong alta na long ol pos bilong ol dua bilong namba 2 banis i raunim haus bilong mi. Na yu mas mekim wankain pasin long de namba 7 bilong dispela namba wan mun. Sapos sampela man i no bin tingting gut long pasin bilong ol na ol i mekim sin, o sapos ol i no save ol i bin mekim sin, orait dispela pasin bilong ol i save mekim haus bilong mi i kamap doti. Na dispela ofa bai i mekim haus i kamap klin gen. “Long de namba 14 bilong namba wan mun, yupela i mas makim Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na long 7-pela de bihain, yupela i mas kaikai bret i no gat yis. Long de namba wan bilong dispela ol bikpela de, king bilong yupela i mas givim wanpela bulmakau long ol pris na ol i ken mekim ofa bilong rausim sin bilong king na bilong olgeta manmeri. Na long ol wan wan de bilong Bret I No Gat Yis, king i mas givim 7-pela bulmakau man na 7-pela sipsip man long mi, Bikpela, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i mas kisim ol gutpela abus tasol, em ol abus i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Na tu, olgeta de king i mas givim wanpela meme man olsem ofa bilong rausim sin. “Na king i mas givim 14 kilogram gutpela plaua na 3-pela lita wel bilong oliv wantaim ol wan wan bulmakau na sipsip. Na taim pris i ofaim wanpela bulmakau o sipsip, em i mas ofaim dispela plaua na wel wantaim. “Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win bai i stat long de namba 15 bilong namba 7 mun na bai i stap inap 7-pela de. Na long ol dispela de king i mas bringim wankain ofa olsem em i save bringim long Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Long olgeta de em i mas bringim wankain namba bilong ol bulmakau na sipsip bilong ofa bilong paia i kukim olgeta, na wanpela meme bilong ofa bilong rausim sin. Na em i mas bringim wankain skel bilong wit na wel bilong oliv, bilong mekim ofa. “Mi God, Bikpela mi tok olsem. Long olgeta wik, dua bilong namba 2 banis long hap sankamap, em i mas pas i stap long ol 6-pela de bilong mekim wok. Tasol ol i mas opim dispela dua long de Sabat na long ol bikpela de bilong nupela mun. Na long ol dispela de bilong lotu, king wantaim ol manmeri i mas kam insait long banis bilong mi. Na king i mas lusim bikpela ples bung na go insait long haus bilong dispela dua long hap sankamap bilong namba 2 banis. Na em i mas i go sanap klostu long dua na lukluk i go long alta. Na ol pris bai i ofaim ol samting king i bin bringim, em ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kamap wanbel wantaim mi. Na king i mas brukim skru na daunim het na lotu long mi. Na bihain em i ken lusim dispela haus na go bek long bikpela ples bung. Tasol ol pris i mas larim dispela dua i op i stap inap long apinun tru. Na long ol dispela de bilong lotu, ol manmeri i mas i stap long bikpela ples bung ausait long haus bilong dua long hap sankamap bilong namba 2 banis, na ol i mas brukim skru na lotu long mi. “Long olgeta de Sabat king i mas bringim 6-pela pikinini sipsip na wanpela sipsip man bilong ol ofa bilong paia i kukim olgeta. Em i mas bringim ol sipsip i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Em i mas bringim 14 kilogram gutpela plaua wantaim dispela sipsip man. Na em i ken bringim plaua inap long laik bilong em yet wantaim ol dispela pikinini sipsip. Na em i mas bringim wel bilong oliv inap long skel bilong plaua em i bringim. Skel i olsem. Sapos em i bringim 14 kilogram plaua, orait em i mas bringim tripela lita wel bilong oliv wantaim. “Long ol bikpela de bilong nupela mun, king i mas bringim ol ofa olsem, wanpela bulmakau man na 6-pela pikinini sipsip na wanpela sipsip man. Em i mas bringim ol abus i no gat sua samting i bagarapim skin bilong ol. Em i mas bringim 14 kilogram gutpela plaua wantaim dispela bulmakau man na 14 kilogram gutpela plaua wantaim sipsip man. Na em i ken kisim plaua inap long laik bilong em yet na bringim wantaim ol dispela pikinini sipsip. Na em i mas bringim wel bilong oliv inap long skel bilong plaua em i bringim. Skel i olsem. Sapos em i bringim 14 kilogram plaua, orait em i mas bringim tripela lita wel bilong oliv wantaim. Long taim king i laik lotu long mi em i mas lusim bikpela ples bung na go insait long haus bilong dua long hap sankamap bilong namba 2 banis, na go stap klostu long dua. Na taim em i lotu pinis, em i mas bihainim dispela rot em i bin kam long en na go bek long bikpela ples bung. “Ol manmeri bai i kam bilong lotu long mi Bikpela long ol de bilong lotu. Na sapos ol i kam insait long bikpela banis long dua bilong hap not, orait taim ol i lotu pinis ol i mas go ausait long banis long dua bilong hap saut. Na sapos ol i kam insait long dua bilong hap saut, orait ol i mas go ausait long banis long dua bilong hap not. Ol i no ken i go bek long dispela dua ol i bin i kam long en. Nogat. Ol i mas lusim banis long narapela dua. King i mas i go insait long banis bilong mi long taim ol manmeri i go insait. Na em i mas lusim banis long taim ol manmeri i lusim banis. Long ol de bilong lotu, taim ol manmeri i laik givim ofa, ol i mas givim 14 kilogram gutpela plaua wantaim olgeta wan wan bulmakau man na 14 kilogram gutpela plaua wantaim olgeta wan wan sipsip man. Na ol i ken kisim plaua inap long laik bilong ol yet na bringim wantaim ol pikinini sipsip. Na ol i mas bringim wel bilong oliv inap long skel bilong plaua ol i bringim. Skel i olsem. Sapos ol i bringim 14 kilogram plaua, orait ol i mas bringim tripela lita wel bilong oliv wantaim. “Sapos king i bringim ofa long mi Bikpela, long laik bilong em yet, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta o ofa bilong kamap wanbel wantaim mi, orait ol pris i mas opim dua i stap long hap sankamap bilong namba 2 banis, na king i ken i go stap klostu long dua long taim ol pris i mekim ofa bilong en, olsem em i save mekim long de Sabat. Em i lotu pinis, orait em i mas lusim haus bilong mi na ol pris i mas pasim dispela dua gen.” Bikpela i tok moa olsem, “Long olgeta moning yupela i mas bringim wanpela pikinini sipsip i gat wanpela krismas na i no gat sua samting i bagarapim skin bilong en, na yupela i mas givim long mi Bikpela olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Yupela i mas mekim dispela kain ofa long olgeta de. Na tu long olgeta moning yupela i mas mekim ofa bilong kukim wit wantaim dispela ofa bilong paia i kukim olgeta. Yupela i mas kisim 2 kilogram plaua na tanim wantaim wan lita wel bilong oliv, bilong mekim dispela ofa bilong kukim wit. Dispela lo bilong mekim ofa long olgeta moning bai i stap olsem long olgeta taim bihain. Olgeta moning yupela i mas bringim pikinini sipsip na plaua na wel bilong oliv, olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. “Mi God, Bikpela, mi tok olsem. Sapos king i givim wanpela hap graun bilong en long wanpela pikinini man bilong en, orait bai dispela graun i stap olsem graun bilong dispela pikinini na bilong lain famili bilong en. Tasol sapos king i givim wanpela hap graun bilong em yet long wanpela wokman bilong en, orait dispela graun bai i kamap graun bilong king gen long namba 50 yia, em yia bilong bekim bek ol samting. Dispela graun em i bilong king wantaim ol lain pikinini bilong en. Ol lain bilong king tasol i papa tru bilong dispela graun. Na tu king i no ken stilim graun bilong ol manmeri. Sapos em i laik givim graun long ol pikinini bilong en, orait em i mas givim hap graun bilong em yet long ol. Olsem na bai ol manmeri bilong mi i gat graun bilong ol na bai ol i no ken sot long graun.” Dispela man i bringim mi i go long ples bilong wokabaut i stap long pes bilong haus bilong ol pris, long hap not bilong haus bilong God. Na mi lukim dispela ples bilong wokabaut i go kamap long wanpela hap graun long hap san i go daun. Dispela man i tokim mi olsem, “Dispela em i ples ol pris bai i kam long en bilong boilim mit bilong ol ofa bilong rausim sin na bilong stretim rong. Na ol bai i kisim plaua bilong ofa bilong kukim wit na kukim long dispela hap. Ol pris i no ken bringim ol dispela ofa i go long bikpela ples bung, nogut ol i mekim ol manmeri i kamap tambu.” Orait na dispela man i bringim mi i go long bikpela ples bung na mitupela i raun long ol 4-pela kona bilong dispela ples bung na mi lukim olgeta kona wan wan i gat hap graun i stap. Na ol dispela hap graun i gat wankain mak tasol. Longpela em inap 20 mita na bikpela inap 15 mita. Na ol dispela 4-pela hap graun wan wan i gat banis ston i raunim. Na i gat ol ples bilong wokim paia i stap arere long ol dispela banis. Orait na dispela man i tokim mi olsem, “Ol man i save mekim wok long haus bilong God, ol i ken i go long ol dispela hap graun bilong kukim mit bilong ol ofa ol manmeri i bringim.” Orait dispela man i bringim mi i kam bek long dua bilong haus bilong God. Na mi lukim wara i kamap aninit long dua na i ran i go long hap sankamap, long wanem, haus bilong God i lukluk i go long hap sankamap. Na wara i kamap long hap saut bilong dispela dua na i ran i go daun long hap saut bilong alta na abrusim alta. Orait na dispela man i bringim mi i go long dua i stap long hap not na mitupela i go ausait long bikpela banis i raunim haus bilong God. Na mitupela i go raun na mitupela i kamap long dua i stap long hap sankamap. Na mi lukim wara i kamap aninit long banis long hap saut bilong dua na i ran i go. Na dispela man i kisim meta bilong en na i bihainim wara na metaim i go inap 500 mita. Na em i tokim mi long brukim wara. Orait mi brukim wara na wara i kam antap liklik tasol na karamapim lek bilong mi inap long skru daunbilo. Orait na em i bihainim wara inap 500 mita moa na em i tokim mi long brukim wara gen. Orait mi brukim wara, na wara i kam antap inap long skru namel long lek bilong mi. Orait na em i bihainim wara inap 500 mita moa na long dispela hap wara i kam antap inap long namel bilong mi. Na em i bihainim wara gen inap 500 mita na long dispela hap wara i daun tumas na mi no inap wokabaut na brukim. Long dispela hap, ol man inap long swim tasol na brukim wara. Dispela man i tokim mi olsem, “Man bilong graun, yu lukim pinis ol dispela samting, a?” Em i tok pinis na mitupela i bihainim wara i go bek. Taim mitupela i wokabaut i go bek, mi lukim planti diwai i sanap long arere bilong wara long hap na long hap. Na em i tokim mi olsem, “Dispela wara i save ran i go long hap sankamap na i go long ples daun bilong wara Jordan na i go olgeta long raunwara Detsi. Nau raunwara Detsi i gat planti sol, tasol dispela wara bai i mekim em i kamap gutpela. Olgeta kain abus bai i stap long olgeta hap dispela wara i ran i go long en. Na bai i gat planti pis i stap long wara. Dispela wara bai i mekim solwara bilong raunwara Detsi i kamap gutpela. Na long olgeta ples wara i ran i go long en, bai olgeta samting i gat laip. Bai ol man bilong kisim pis i sanap long nambis bilong raunwara Detsi na tromoi ol umben bilong kisim pis, stat long ples Eneklaim i go inap long ples Engedi. Na bai ol i putim ol umben bilong ol long nambis, bilong ol umben i ken drai long san. Bai i gat planti kain kain pis i stap long dispela raunwara olsem long biksolwara Mediterenian. Tasol wara bilong ol tais i stap long arere bilong raunwara bai i no inap i kamap gutpela. Nogat. Bai ol tais i stap olsem ples bilong kisim sol. Na long tupela arere bilong wara i kamap long haus bilong God olkain gutpela diwai bilong karim kaikai bai i kamap. Lip bilong ol dispela diwai bai i no inap drai, na bai ol i karim nupela kaikai long olgeta mun, long wanem, ol dispela diwai i stap klostu long dispela wara i kam long haus bilong God. Ol man i ken kaikai ol pikinini bilong ol dispela diwai na kisim ol lip bilong ol bilong mekim orait olkain sik bilong ol.” God, Bikpela, i tok olsem, “Mi bin mekim strongpela promis long ol tumbuna bilong yupela Israel, long mi bai givim graun Israel long yupela na bai em i stap graun bilong yupela oltaim. Yupela i mas tilim dispela graun long ol 12-pela lain bilong Israel. Olgeta lain bai i kisim wanpela hap graun, tasol ol lain bilong Josep bai i kisim tupela hap. Mak bilong graun i olsem. *** *** “Long hap not mak i stat long nambis bilong biksolwara Mediterenian na i go olsem long hap sankamap inap long taun Hetlon na long maus bilong rot i go long taun Hamat na taun Sedat na inap long taun Berota na taun Sibraim. Sibraim em i stap long mak bilong graun bilong taun Damaskus na Hamat. Na mak bilong graun bilong yupela i go olgeta long taun Tikon. Dispela taun i stap long mak bilong graun bilong distrik Hauran. Olsem na mak long hap not bilong kantri Israel i stat long biksolwara Mediterenian na i go inap long taun Enon. Dispela mak i stap long hap saut bilong mak namel long graun bilong Damaskus na graun bilong Hamat. “Na mak long hap sankamap i stat namel long graun bilong taun Damaskus na distrik Hauran na i bihainim wara Jordan na i go long hap saut namel long graun bilong Israel na distrik Gileat. Na mak i go olgeta long hap saut inap long raunwara Detsi. “Na mak long hap saut i stat long taun Tamar na i go olsem long hap san i go daun inap long ples i gat wara ol i kolim Kades Meriba. Na i go antap liklik na i bihainim wara long mak bilong Isip inap long biksolwara Mediterenian. “Na mak long hap san i go daun i go olsem long hap not na i bihainim nambis bilong biksolwara Mediterenian inap long ples mak bilong hap not i stat long en. “Yupela i mas tilim dispela olgeta graun long ol wan wan lain bilong yupela. Na graun bilong wan wan lain bai i stap graun bilong ol lain pikinini bilong ol i kamap bihain. Na long taim yupela i tilim graun, yupela i mas makim ol hap graun bilong ol man bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela na ol meri bilong ol i bin karim ol pikinini long graun bilong yupela. Yupela i mas ting ol dispela man i olsem ol man bilong Israel tasol na yupela i mas tilim graun long ol. Ol wan wan lain bilong Israel i mas givim graun long ol man bilong ol arapela kantri i stap wantaim ol. Dispela em i tok bilong mi God, Bikpela.” Bikpela i tok moa olsem, “Mak long hap not bilong kantri Israel i stat long nambis bilong biksolwara Mediterenian na i go olsem long hap sankamap inap long taun Hetlon na long maus bilong rot i go long taun Hamat, na mak i go inap long taun Enon na long mak bilong Damaskus na Hamat. Lain Dan bai i kisim graun long hap not, long arere bilong dispela mak bilong kantri. Graun bilong ol bai i stat long mak long hap sankamap bilong kantri na i kam bek long hap san i go daun inap long nambis bilong biksolwara Mediterenian. Lain Aser bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Dan. Lain Naptali bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Aser. Na lain Manase bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Naptali. Na lain Efraim bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Manase. Na lain Ruben bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Efraim. Na lain Juda bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Ruben. Graun bilong olgeta lain bai i stat long mak long hap sankamap bilong kantri na i go olgeta long nambis bilong biksolwara Mediterenian.” *** *** *** *** *** Bikpela i tok moa olsem, “Hap graun i stap long hap saut bilong graun bilong lain Juda bai i gat narakain wok. Bikpela bilong en em inap 12 na hap kilomita, na graun i stat long mak bilong kantri long hap sankamap na i go olgeta long nambis bilong biksolwara Mediterenian, wankain olsem graun bilong ol wan wan lain bilong Israel. Na haus bilong mi, Bikpela, bai i stap namel long dispela hap graun. “Namel long dispela graun yupela i mas makim wanpela hap graun bilong mi stret. Sait bilong dispela graun long hap not na long hap saut i longpela. Na dispela tupela sait i gat wankain mak tasol, inap 12 na hap kilomita. Na tupela arapela sait bilong en i gat wankain mak, inap 5 kilomita. Dispela em i graun bilong ol pris. Na haus bilong mi Bikpela, bai i stap namel long dispela hap graun. *** Dispela graun em i tambu na i bilong ol pris bilong lain Sadok. Long taim ol Israel i bin givim baksait long mi, ol Sadok i no bin bihainim ol, olsem ol Livai i bin mekim. Nogat. Ol dispela pris i bin bihainim mi tru na mekim wok bilong mi. Olsem na mi givim dispela hap bilong graun bilong mi long ol pris, olsem wanpela gutpela presen, na dispela graun bilong ol i tambu tru. “Ol Livai bai i kisim wanpela hap graun arere long wanpela sait bilong graun bilong ol pris. Longpela bilong dispela graun em inap 12 na hap kilomita na bikpela bilong en inap 5 kilomita. Ol dispela hap graun yupela i makim bilong mi Bikpela, em i nambawan graun tru, na i tambu. Olsem na ol pris na Livai i no ken givim dispela graun long ol arapela man o larim ol arapela man i baim. “Na long arapela sait bilong graun bilong ol pris, yupela i mas makim narapela hap graun, longpela bilong en inap 12 na hap kilomita na bikpela bilong en inap 2 na hap kilomita. Dispela em i graun bilong ol manmeri na bai ol i wokim biktaun bilong ol namel long dispela graun. Na ol i ken wokim ol haus bilong ol long dispela graun, na sampela hap bai i stap graun nating. I gat banis i raunim ol 4-pela sait bilong dispela taun, na olgeta sait i gat wankain mak, inap 2250 mita. Na dispela taun i mas i gat hap graun nating i raunim taun, na bikpela bilong dispela graun em inap 125 mita. Ol bai i wokim taun namel long dispela graun bilong ol manmeri, olsem na taun bai i brukim graun i kamap tupela hap, narapela long hap sankamap na narapela long hap san i go daun. Dispela tupela hap graun i bilong ol manmeri bilong taun i ken wokim ol gaden long en. Longpela bilong dispela tupela hap graun i wankain tasol, inap 5 kilomita. Ol manmeri bilong taun i kam long olgeta lain bilong Israel na i mekim wok long dispela taun, na ol bai i wokim gaden long dispela graun. *** “Graun bilong ol manmeri wantaim graun bilong mi yet, em hap ol pris na Livai i stap long en, em i kamap olsem wanpela bikpela hap graun. Ol 4-pela sait bilong en i wankain mak tasol, inap 12 na hap kilomita. “Graun bilong mi wantaim graun bilong ol manmeri i stap namel long bikpela hap graun, em mi bin makim bilong mekim narakain wok. Na graun i stap long hap na long hap, em i bilong king. Wanpela hap graun i stap long hap sankamap. Em i stat long arere bilong graun bilong mi na i go olgeta long mak long hap sankamap bilong kantri. Na narapela hap graun em i stap long hap san i go daun. Em i stat long arere bilong graun bilong mi na i go olgeta long nambis bilong biksolwara Mediterenian. Olsem na dispela graun bilong mi wantaim graun bilong ol manmeri i stap namel tru long graun bilong king. Narapela hap bilong graun bilong mi i gat haus bilong mi i stap long en na narapela hap bilong dispela graun mi makim bilong ol Livai. Na graun bilong ol manmeri i gat biktaun i stap long en. Graun bilong lain Juda i stap long hap not bilong graun bilong king, na graun bilong lain Benjamin i stap long hap saut.” *** *** Bikpela i tok moa olsem, “Graun bilong ol arapela lain bilong Israel i olsem. Lain Benjamin bai i kisim graun long hap saut bilong dispela graun i gat narakain wok. Na lain Simeon bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Benjamin. Na lain Isakar bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Simeon. Na lain Sebulun bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Isakar. Na lain Gat bai i kisim graun long hap saut bilong graun bilong Sebulun. Graun bilong olgeta lain bai i stat long mak long hap sankamap bilong kantri na i go olgeta long nambis bilong biksolwara Mediterenian. *** *** *** Arere long hap saut bilong graun bilong Gat em i mak bilong kantri, na i stat long taun Tamar na i go olsem long hap san i go daun inap long ples i gat wara ol i kolim Kades Meriba. Na i go antap liklik na i bihainim wara long mak bilong Isip i go inap long biksolwara Mediterenian. Yupela i mas bihainim dispela tok bilong mi God, Bikpela, long taim yupela i tilim dispela graun long ol wan wan lain bilong Israel.” Bikpela i tok moa olsem, “I gat 12-pela dua long banis i raunim biktaun. Banis long ol wan wan sait bilong taun i gat tripela tripela dua. Ol wan wan dua i gat nem bilong wanpela lain bilong Israel. Dua i gat nem Ruben na dua i gat nem Juda na dua i gat nem Livai, tripela i stap long hap not. Na dua i gat nem Josep na dua i gat nem Benjamin na dua i gat nem Dan, tripela i stap long hap sankamap. Na dua i gat nem Simeon na dua i gat nem Isakar na dua i gat nem Sebulun, tripela i stap long hap saut. Na dua i gat nem Gat na dua i gat nem Aser na dua i gat nem Naptali, tripela i stap long hap san i go daun. Longpela bilong banis long ol wan wan sait bilong taun i wankain tasol, inap 2250 mita. *** *** *** *** Olsem na mak bilong banis i raunim taun olgeta, em inap 9,000 mita. Oltaim bai ol i kolim nem bilong dispela taun olsem, ‘Bikpela I Stap Long Hia.’” Jehoiakim i kamap king bilong Juda, na long namba 3 yia bilong em i stap king, Nebukatnesar, king bilong Babilon i kam bilong pait long Jerusalem, na ol ami bilong en i banisim taun olgeta. God i larim Nebukatnesar i kisim Jehoiakim na planti manmeri bilong Juda, na ol kap na plet samting bilong haus bilong God. Na em i karim i go long haus bilong god bilong en long kantri Babilonia. King Nebukatnesar i tokim Aspenas, namba wan ofisa bilong ol man i wok long haus bilong en, long kisim sampela yangpela man namel long ol Juda. Em i mas kisim ol dispela yangpela man long ol famili bilong King Jehoiakim na bilong ol bikman tasol. Em i mas kisim ol yangpela man i gat gutpela pes na gutpela bodi, na i no gat wanpela hap bodi bilong ol i bagarap. Em i mas painim ol yangpela man i gat planti save na i bin kisim gutpela skul na ol i man bilong kisim save kwik. Olsem na bai ol inap long wok long haus bilong king. Na Aspenas yet i mas lainim ol long rit na rait long tok ples bilong ol Babilon. Na king i tok tu olsem, long olgeta de ol i mas kisim wankain kaikai na dring olsem ol lain man long haus bilong king i save kisim. Ol bai i kisim dispela skul inap long tripela yia na bihain ol bai i kamap wokman bilong king. Namel long ol dispela yangpela man bilong lain Juda, em Aspenas i bin kisim, i gat 4-pela man i stap. Nem bilong ol i olsem, Daniel na Hanania na Misael na Asaria. Na Aspenas i givim nupela nem long ol. Daniel em i kolim Beltesasar, na Hanania em i kolim Satrak, na Misael em i kolim Mesak, na Asaria em i kolim Abetnego. Daniel i no laik kaikai na dring ol samting ol i givim em long haus bilong king. Daniel i ting, nogut em i kaikai na dring na em i kamap doti long ai bilong God. Olsem na em i askim namba wan ofisa Aspenas, inap ol i givim em narapela kain kaikai. Na God i mekim Aspenas i sori long Daniel na i laik helpim em. Tasol Aspenas i tokim Daniel olsem, “Mi pret long king, long wanem, em i makim pinis ol kaikai na dring bilong yupela. Na sapos skin bilong yupela i lus na i no kamap wankain olsem skin bilong ol arapela yangpela man i bin kam wantaim yupela, orait king bai i kilim mi i dai.” Aspenas i bin makim wanpela wasman bilong lukautim Daniel na Hanania na Misael na Asaria. Olsem na Daniel i go tokim dispela wasman olsem, “Mi laik bai yu ken traim mipela olsem. Givim mipela ol sayor samting tasol long kaikai, na kol wara bilong dring, inap long 10-pela de. Orait bihain long dispela 10-pela de, yu lukim ol arapela yangpela man i save kaikai insait long haus bilong king, na yu lukim mipela, na bai yu ken save, skin bilong mipela i kamap gutpela olsem bilong ol, o nogat. Na bihain, wanem samting yu laik mekim long mipela, orait yu mekim tasol.” Wasman i orait long tok bilong Daniel na em i mekim olsem Daniel i tok. Orait 10-pela de i pinis, na wasman i lukim bodi bilong ol i kamap gutpela tumas na ol i strong moa na i winim ol arapela yangpela man i bin kisim kaikai king i bin makim bilong ol. Olsem na wasman i no givim Daniel wantaim ol tripela pren bilong en ol gutpela gutpela kaikai na wain bilong king. Em i givim sayor samting tasol long ol. Na God i givim gutpela save na tingting long Daniel wantaim ol tripela pren bilong en na ol i gat bikpela save tru long olkain tok i stap long ol buk, na ol i gat gutpela save long planti arapela samting. Na tu, God i givim save long Daniel bilong autim as bilong ol driman. Olgeta dispela yangpela man i pinisim tripela yia bilong skul King Nebukatnesar i bin makim, na Aspenas i kisim ol i go long king. Na king i toktok wantaim ol na em i lukim olsem, save bilong Daniel na Hanania na Misael na Asaria i winim save bilong ol arapela yangpela man. Olsem na em i mekim ol i kamap wokman bilong en. King i askim ol long planti kain samting na em i lukim olsem save bilong ol i winim tru save bilong ol saveman bilong Babilon. Ol dispela saveman i no inap tru long ol dispela 4-pela man bilong Juda. Daniel i holim dispela wok bilong king longpela taim. Em i wok i stap yet long taim Sairus i kamap king bilong Babilon. Long wanpela nait long namba 2 yia bilong Nebukatnesar i stap king, em i driman. Dispela driman i mekim em i bel hevi tumas na em i no inap slip. Olsem na em i salim tok i go long ol glasman na long ol man bilong wokim marila na long ol man i gat save long ol samting bai i kamap. Ol i mas i kam na autim as bilong driman bilong en. Taim ol i kam sanap long ai bilong king, em i tokim ol olsem, “Mi driman na dispela driman i mekim mi i bel hevi tumas. Olsem na mi laik save long as bilong driman.” Na ol i bekim tok bilong king long tok ples Aram olsem, “King, yu ken i stap gut oltaim. Tokim mipela long driman bilong yu pastaim, na bai mipela i autim as bilong en long yu.” Na king i tokim ol dispela man olsem, “Mi tok tru long yupela, sapos yupela i no inap tokim mi long ol samting mi bin lukim long dispela driman na sapos yupela i no inap autim as bilong en, orait bai mi tokim ol soldia long kamautim han lek bilong yupela na bai yupela i dai. Na bai ol i bagarapim ol haus bilong yupela na mekim ol i kamap pipia nating. Tasol sapos yupela i tokim mi long ol samting mi bin lukim long dispela driman na autim as bilong en, orait bai mi givim planti samting long yupela na bai mi mekim yupela i gat biknem. Orait nau yupela tokim mi long dispela driman na long as bilong en.” Na ol i tokim king gen, “Yu tokim mipela long dispela driman pastaim, na bai mipela i autim as bilong en.” Na king i tok olsem, “Mi save pinis long trik bilong yupela. Yupela i laik wet longpela taim, long wanem, yupela i ting bai mi senisim tok. Tasol i no inap. Sapos yupela i no tokim mi long ol samting mi bin lukim long dispela driman, yupela olgeta bai i kisim wankain bagarap. Yupela olgeta i wanbel pinis long giamanim mi i go inap mi senisim tingting bilong mi. Orait tokim mi long dispela driman, na bai mi save, yupela inap long autim as bilong en wantaim.” Ol dispela man i harim tok bilong king na ol i bekim tok olsem, “King, i no gat wanpela man long dispela graun inap long tokim yu long dispela samting yu askim mipela long mekim. King, i no gat wanpela bikpela na strongpela king i bin mekim dispela kain askim long ol glasman na ol arapela saveman bilong en. King, samting yu askim mipela, em i hat moa yet, na i no gat wanpela man inap long mekim. Ol god tasol inap. Na ol dispela god i no save stap wantaim ol man.” King i harim dispela tok na em i kros nogut tru. Olsem na em i salim tok long ol soldia bai ol i mas kilim i dai olgeta saveman bilong Babilon. Na ol soldia i go painim Daniel wantaim ol pren bilong em, bilong kilim ol tu i dai. Orait Ariok, namba wan ofisa bilong ol soldia bilong king, i kirap i go bilong kilim i dai ol saveman bilong Babilon. Na Daniel i tingting gut long gutpela rot bilong toktok wantaim Ariok. Na em i askim Ariok olsem, “Bilong wanem king i mekim dispela strongpela tok bilong kilim i dai ol saveman?” Na Ariok i tokim Daniel long ol samting i bin kamap. Na Daniel i go kwiktaim long king na i askim em long em i no ken kilim ol saveman hariap, na bai em i ken autim as bilong dispela driman. King i orait long dispela tok, na Daniel i go bek long haus bilong en na i tokim ol tripela pren, em Hanania na Misael na Asaria, long ol samting i bin kamap. Na em i tokim ol olsem, “Yumi mas prea long God i stap long heven, bai God i marimari long yumi na i soim yumi as bilong dispela samting i hait, na bai yumi no ken i dai wantaim ol arapela saveman bilong Babilon.” Orait long dispela nait tasol, God i soim Daniel as bilong dispela driman bilong king. Na Daniel i litimapim nem bilong God na i tok olsem, “God, mi litimapim nem bilong yu oltaim. Olgeta strong na save i bilong yu tasol. Yu save bosim taim bilong san na ren, na yu yet yu save mekim ol man i kamap king na yu save rausim ol king long wok bilong ol. Na yu givim gutpela tingting na save long ol man. Planti samting i hait na ol man i no save long en. Tasol God, yu save soim ol dispela samting long ol man. Oltaim lait i stap wantaim yu, na yu save pinis long ol samting i hait i stap long tudak. God bilong ol tumbuna bilong mi, mi tenkyu long yu na litimapim nem bilong yu. Long wanem, yu bin givim save na strong long mi, na yu bin harim prea bilong mi, na soim mi dispela samting mipela i bin askim yu. Yu bin soim mipela long as bilong driman bilong king.” Daniel i go long Ariok, dispela man king i bin makim bilong kilim ol saveman bilong Babilon, na Daniel i tokim em olsem, “Yu no ken kilim ol saveman i dai. Yu kisim mi i go long king, na bai mi tokim em long dispela driman na autim as bilong driman long en.” Orait kwiktaim Ariok i kisim Daniel i go long king na i tokim king olsem, “Mi kisim dispela man bilong lain Juda i kam, na em inap autim as bilong driman long yu.” Na king i askim Daniel olsem, “Beltesasar, inap yu tokim mi long driman bilong mi na long as bilong en?” Orait Daniel i tokim king olsem, “King, i no gat wanpela saveman inap autim as bilong dispela samting i hait. Tasol i gat wanpela God i stap long heven na em i save kamapim as bilong ol samting i hait. King, God i bin givim yu dispela driman bilong soim yu ol samting bai i kamap bihain. Nau bai mi tokim yu long driman bilong yu. “King, yu slip na long driman God i soim yu ol samting bai i kamap bihain. Dispela God, em i God bilong kamapim ol samting i stap hait, na em i bin soim yu ol samting bai i kamap. Na dispela God i soim mi dispela samting i hait. I no olsem mi gat bikpela save na mi winim ol arapela saveman. Nogat. God i soim dispela samting long mi, bilong yu ken save long as bilong driman bilong yu. King, long driman yu lukim traipela piksa bilong wanpela man. Na dispela samting em i strong na i lait tumas. Yu lukim na yu pret nogut tru. Ol i wokim het bilong en long gol i lait tumas. Bros na tupela han bilong en ol i wokim long silva, na namel bilong en ol i wokim long bras. Tupela lek bilong en ol i wokim long ain, tasol hap daunbilo bilong tupela lek ol i wokim long ain na graun wantaim. Taim yu lukluk yet long dispela piksa na wanpela ston em yet i bruk long maunten na i pundaun i kam paitim dispela piksa long hap bilong lek ol i wokim long graun na ain. Na tupela lek i bruk liklik liklik. Na olgeta ain na graun na bras na silva na gol, olgeta i bruk na i kamap olsem skin bilong rais samting yumi save rausim. Na win i karim ol dispela pipia i go na i no gat liklik hap pipia i stap. Tasol ston i bin paitim dispela piksa, em i kamap bikpela maunten na i karamapim olgeta hap bilong graun. “King, dispela em i driman yu bin lukim. Orait nau bai mi tokim yu long as bilong en. King, yu namba wan na yu winim olgeta arapela king. God i stap long heven em i makim yu i stap king na em i givim yu bikpela strong na biknem. Em i mekim yu bos bilong olgeta lain manmeri na olgeta animal na pisin. Yu olsem dispela het ol i wokim long gol. Narapela king bai i kamap bihain long yu, tasol em bai i no gat strong olsem yu. Na bihain namba 3 king bai i kamap na bosim olgeta hap graun. Dispela king i olsem bras. Bihain namba 4 king bai i kamap. Em bai i strong olsem ain. Ain i save paitim olgeta samting na ol i bruk liklik liklik. Olsem tasol bai dispela king i bagarapim na pinisim olgeta dispela kantri i bin kamap bipo. Long driman yu bin lukim olsem, lek na ol pinga bilong lek bilong dispela samting, ol i bin wokim long graun na ain. As bilong dispela i olsem. Ol manmeri dispela king i bosim bai i bruk lain. Tasol ol dispela lain bai i stap strong yet. Ain i stap wantaim graun long tupela lek, na dispela i soim olsem, olgeta strong bilong ol bai i no pinis kwik. Ol pinga bilong lek ol i wokim long ain na graun i soim olsem, narapela hap bilong dispela kantri bai i strong olsem ain, tasol narapela hap bai i no gat strong, olsem graun. Ol i bin tanim ain na graun wantaim bilong wokim lek bilong dispela piksa. As bilong dispela i olsem. Ol king bai i ting long bungim gen ol lain i bin bruk, na bai ol i maritim ol pikinini meri bilong ol arapela king. Tasol ol bai i no inap pas gut wantaim, long wanem, ain i no save pas gut wantaim graun. “Na taim ol dispela king i stap yet God bai i kirapim wanpela kingdom na dispela kingdom bai i stap oltaim oltaim. Ol arapela king i no inap daunim kingdom bilong God, tasol em bai i daunim ol na bagarapim ol arapela king na kingdom bilong en bai i stap oltaim. Yu bin lukim ston i bruk nating na i pundaun na paitim dispela piksa ol i bin wokim long ain na bras na graun na silva na gol. Dispela ston i makim kingdom bilong God. God i gat biknem, em i bin soim yu ol samting bai i kamap bihain. Ol samting yu lukim long dispela driman bai i kamap stret olsem mi tokim yu pinis.” King Nebukatnesar i harim pinis tok bilong Daniel, orait em i brukim skru klostu long Daniel na i tok bai ol i mas mekim ofa long Daniel olsem ol i save mekim long ol god bilong ol. Na king i tokim Daniel olsem, “God bilong yu i winim olgeta arapela god. Em i Bikpela bilong olgeta king, na em i save kamapim as bilong ol samting i hait. Nau mi save long dispela, long wanem, yu tokaut klia pinis long dispela driman i bin i stap hait.” Na king i makim Daniel bilong i stap namba wan kiap bilong provins Babilon na em i stap bos bilong olgeta man i save givim gutpela tingting long king. Na tu king i givim planti presen long Daniel na Daniel i gat biknem. Orait na Daniel i askim king long makim Satrak na Mesak na Abetnego bilong bosim ol wok bilong provins Babilon, na king i orait long dispela askim. Na Daniel yet i stap long haus bilong king. Nebukatnesar i tok na ol i kisim gol na wokim wanpela piksa bilong man. Longpela bilong dispela piksa em inap 27 mita, na bikpela bilong en inap 3 mita. Na ol i putim dispela piksa long ples stret ol i kolim Dura long provins Babilon. Ol i putim pinis, orait king i tok long olgeta ofisa bilong gavman bilong en i mas i kam bung. Orait ol hetman na ol namba wan na namba 2 kiap, na ol man bilong bosim mani, na ol jas na ol arapela ofisa bilong ol provins, ol i kam bung. Na king i tokim ol long lotu long dispela piksa bilong man ol i wokim long gol. Na olgeta dispela bikman bilong gavman i bung long ples piksa i stap long en bilong mekim lotu. Orait wanpela man bilong autim tok bilong gavman i singaut strong olsem, “Yupela manmeri bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain na bilong olgeta tok ples. Yupela bai i harim biugel i krai wantaim ol arapela kain musik. Orait taim yupela i harim dispela musik, yupela i mas brukim skru na lotu long dispela piksa King Nebukatnesar i bin sanapim. Sapos wanpela man i no brukim skru na lotu long piksa, wantu bai mipela i kisim em na tromoi em i go daun insait long bikpela stov i gat paia i hat tumas.” Olsem na taim ol i harim musik, ol man bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain na bilong olgeta tok ples, ol i brukim skru na lotu long dispela piksa King Nebukatnesar i bin sanapim. King i tok pinis olsem, olgeta man i mas lotu long dispela piksa, orait sampela man bilong Babilon i kam long king na i kotim tripela man bilong Juda. Ol i tokim king olsem, “Bikman, yu ken i stap gut oltaim. King, yu bin mekim lo olsem. Taim ol i mekim musik, olgeta manmeri i mas brukim skru na lotu long dispela piksa yu bin sanapim. Na sapos wanpela man i no bihainim dispela lo, bai yu tromoi em i go daun long bikpela paia. Tasol dispela tripela Juda, Satrak na Mesak na Abetnego, em yu bin makim ol bilong bosim Babilon, ol i sakim tok bilong yu. Ol i no save lotu long ol god bilong yu, na tu ol i no brukim skru long piksa yu bin sanapim.” King i harim dispela tok na em i kros nogut tru na i tok ol i mas bringim dispela tripela man i kam long em. Tripela i kamap pinis na king i askim ol olsem, “Satrak na Mesak na Abetnego, ol i tok yupela i no save lotu long ol god bilong mi na tu yupela i no brukim skru long piksa mi bin sanapim. Em i tru, a? Orait taim yupela i harim musik, yupela i mas brukim skru na lotu long dispela piksa. Na sapos yupela i no mekim olsem, nau tasol bai mi tokim ol man na bai ol i tromoi yupela i go long bikpela paia. Na wanem god inap helpim yupela na kisim bek yupela?” Orait Satrak na Mesak na Abetnego i tok, “King, mipela i no gat tok long dispela samting yu laik mekim long mipela. Mipela i save lotu long God tru. Sapos yu mekim long mipela olsem yu tok, orait God bilong mipela em inap long helpim mipela long abrusim paia na strong bilong yu, na em bai i helpim mipela. Tasol sapos em i no helpim mipela, maski, mipela i no inap lotu long ol god bilong yu, na tu mipela i no inap brukim skru long dispela piksa gol yu bin sanapim.” Nebukatnesar i harim dispela tok, orait em i belhat moa yet long Satrak na Mesak na Abetnego na ai bilong en i ret nogut tru. Na em i tokim ol wokman bilong en long mekim paia i kamap hat nogut tru. Bipo ol i no save mekim paia i kamap hat olsem. Na em i tokim ol strongpela soldia long pasim Satrak na Mesak na Abetnego long baklain na tromoi tripela i go long paia. Olsem na ol i pasim tripela wantaim klos bilong ol na tromoi ol i go daun long bikpela paia. King i bin tok na ol i mekim dispela paia i kamap hat tru, olsem na taim ol soldia i kisim dispela tripela Juda i go na tromoi ol long paia, paia i kukim ol soldia na ol i dai. Olsem na Satrak na Mesak na Abetnego i pundaun namel long paia. Na dispela baklain ol i bin pasim ol long en, em i stap olsem yet. Nebukatnesar i lukim ol na wantu em i kirap nogut na i sanap. Na em i askim ol man i save givim gutpela tingting long en olsem, “Yumi bin pasim tripela man na tromoi ol long paia, o nogat?” Na ol i tokim em, “Yes, bikman, yumi bin mekim olsem.” Orait em i tok, “Olsem wanem na mi lukim 4-pela man i wokabaut insait long paia? Na dispela baklain yumi bin pasim ol long en, em i no moa i stap long skin bilong ol. Na paia tu i no kukim ol. Na namba 4 man i luk olsem wanpela god.” Orait Nebukatnesar i go klostu long dua bilong stov na i singaut olsem, “Satrak na Mesak na Abetnego, yupela wokman bilong God Antap Tru, yupela kam ausait.” Orait ol i lusim paia na i kam ausait. Na ol bikman bilong king ol i kam klostu bilong lukim dispela tripela Juda paia i no bin kukim ol. Na ol i lukim olsem paia i no bin kukim gras bilong ol na klos bilong ol, na smel bilong smok tu i no i stap long skin bilong ol. Na king i tok, “Yumi olgeta i mas litimapim nem bilong God bilong Satrak na Mesak na Abetnego. Em i salim ensel bilong en na i helpim dispela tripela man i save lotu na bilip long em. Ol i sakim lo bilong mi na ol i no pret long i dai. Na ol i no lotu long narapela god. Nogat. Ol i lotu tasol long God bilong ol yet. I no gat wanpela god inap long helpim ol manmeri bilong en olsem dispela God bilong Satrak na Mesak na Abetnego i bin helpim tripela. Olsem na nau mi laik mekim dispela tok. I tambu tru long ol man i tok bilas long dispela God. Sapos ol man bilong wanem kantri o wanem lain o wanem tok ples i mekim olsem, orait bai mi brukim nabaut bodi bilong ol na bai ol i dai. Na bai mi mekim haus bilong ol i kamap pipia nating.” King i tok pinis, orait em i givim Satrak na Mesak na Abetnego nupela wok long provins Babilon, i winim wok ol i bin mekim bipo. King Nebukatnesar i salim tok i go long ol manmeri bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain na bilong olgeta tok ples. Tok bilong en i olsem, “Yupela olgeta i ken i stap gut. Nau mi laik tokim yupela long ol bikpela samting God Antap Tru i bin soim mi. God i save soim yumi olkain bikpela samting tru. Na em yet i strongpela tru. Em bai i stap king oltaim oltaim. Mi Nebukatnesar, mi sindaun isi long haus bilong mi na mi lukim ol wok bilong mi i kamap gutpela tumas na mi gat planti samting, na mi amamas i stap. Tasol wanpela nait mi driman na mi pret nogut tru. Orait mi tokim olgeta saveman bilong Babilon long ol i mas i kam na autim as bilong driman long mi. Olsem na olgeta kain saveman i kam. Mi tokim ol long dispela driman, tasol ol i no inap autim as bilong en. Bihain Daniel i kam. Mi bin givim nem Beltesasar long en, dispela em nem bilong god bilong mi. Ol strongpela god i bin givim tingting long Daniel, olsem na mi tokim em long driman bilong mi. Mi tokim em olsem, ‘Beltesasar, hetman bilong ol saveman, mi save ol strongpela god i bin givim tingting long yu na i no gat wanpela samting i hait long yu. Orait harim driman bilong mi nau, na yu mas autim as bilong en. “‘Taim mi slip, mi bin driman olsem. Mi lukim wanpela longpela diwai i sanap namel long olgeta hap graun. Em i kamap bikpela na het bilong en i go antap tru long skai, inap long olgeta man bilong olgeta hap graun i ken lukim. Dispela diwai i gat planti gutpela lip na i save karim planti pikinini, inap olgeta man na animal i ken kaikai. Ol wel animal i save kam malolo long as bilong en, na ol pisin i save wokim haus long han bilong en, na olgeta kain samting i save kaikai pikinini bilong en. Mi tingting yet long dispela driman, na mi lukim wanpela ensel i kam daun long heven, em wanpela bilong ol ensel i save was long ol samting. Em i singaut strong olsem, “Katim dispela diwai bai i pundaun. Na katim ol han bilong en, na rausim ol lip, na tromoi ol pikinini bilong en i go nabaut. Rausim ol animal i stap aninit long dispela diwai na ol pisin i stap long ol han bilong en. Tasol larim as bilong en i stap long graun namel long ol gras, na kisim wanpela bikpela ring ain na bras na putim long as bilong en. Larim wara bilong nait i pundaun antap long en na larim em i painim gras olsem ol animal. Em i no inap tingting moa olsem ol man, tasol em bai i tingting olsem ol animal inap long 7-pela yia. Ol ensel i save was long ol samting, ol i bin tok long ol dispela samting i mas kamap, bilong olgeta man i ken save, God Antap Tru i bosim olgeta manmeri. Long laik bilong em yet, em i save makim ol man i kamap king, maski ol i gat biknem o ol i man nating.” ’ “Na mi tokim Daniel moa olsem, ‘Mi tokim yu pinis long driman bilong mi. Orait Beltesasar, nau yu mas tokim mi long as bilong dispela driman, long wanem, i no gat wanpela saveman bilong mi inap tokim mi long en. Yu tasol inap, long wanem, ol strongpela god i bin givim tingting long yu.’” “Daniel i save pinis long as bilong driman, olsem na em i no amamas long autim long king. Tasol king i tokim em olsem, ‘Beltesasar, yu no ken larim dispela driman na as bilong en i mekim yu i bel hevi.’ Orait Beltesasar i tok, ‘King, mi no laik bai ol samting dispela driman i tok long en i ken kamap long yu. Mi laik bai ol i ken kamap long ol birua bilong yu tasol. Yu bin lukim wanpela bikpela diwai. Het bilong en i go antap tru long skai, na olgeta man long graun i lukim. Em i gat ol gutpela lip tasol, na i gat planti pikinini, inap long olgeta man na animal i kaikai. Ol wel animal i save kam malolo aninit long en, na ol pisin i save wokim haus long han bilong en. “‘King, dispela diwai i makim yu tasol. Yu gat biknem tru long ai bilong olgeta manmeri, na long strong bilong yu, yu save bosim ol manmeri bilong olgeta hap bilong graun. Na yu bin lukim wanpela bilong ol ensel i save was long ol samting i kam daun long heven na i tok, “Katim dispela diwai na bagarapim, tasol larim as bilong en i stap long graun namel long ol gras. Na kisim wanpela bikpela ring ain na bras na putim long as bilong en. Larim wara bilong nait i pundaun antap long en na larim em i stap wantaim ol animal inap long 7-pela yia.” “‘King, as bilong dispela driman i olsem. God Antap Tru i tok long samting bai i kamap long yu. Yu bai lusim ples bilong ol manmeri, na bai yu go i stap wantaim ol wel animal. Bai yu kaikai gras olsem ol bulmakau, na bai yu slip ausait, na wara bilong nait bai i pundaun antap long yu inap long 7-pela yia. Yu bai i stap olsem, inap yu save olsem God Antap Tru i bosim olgeta manmeri. Long laik bilong em yet, em i save makim ol man i kamap king. Yu harim ensel i tok long larim as bilong diwai i stap yet long graun. As bilong dispela i olsem. Taim yu save gut olsem, God wanpela tasol i save bosim olgeta samting bilong graun, orait bai yu kamap king gen. Na long taim yu kamap king gen, mi laik bai yu mekim olsem nau mi tokim yu. Yu no ken mekim sin moa. Yu mas mekim stretpela pasin tasol, na yu mas marimari long ol manmeri i sot long ol samting. Sapos yu mekim olsem, orait bai yu ken i stap gut na olgeta samting yu mekim bai i kamap gutpela tasol.’ “Na bihain, dispela olgeta samting i kamap long King Nebukatnesar olsem Daniel i bin tok. 12-pela mun i go pinis, orait long wanpela de king i wokabaut long veranda i stap antap long haus bilong en long Babilon. Na em i tok olsem, ‘Man, Babilon em i bikpela taun na i nambawan tru. Long strong bilong mi yet, mi bin kirapim dispela taun, bilong soim bikpela strong na biknem bilong mi long olgeta lain manmeri.’ Em i toktok yet na em i harim wanpela tok i kam long heven. Dispela tok i olsem, ‘King Nebukatnesar, yu harim tok bilong mi. Dispela kantri yu save bosim, nau bai mi rausim long han bilong yu. Na bai ol i rausim yu na yu no ken i stap moa wantaim ol manmeri. Bai yu go i stap wantaim ol wel animal tasol. Yu bai kaikai gras olsem ol bulmakau, inap long 7-pela yia. Bai yu stap olsem inap yu save olsem God Antap Tru i bosim olgeta manmeri. Long laik bilong em yet, em i save mekim ol man i kamap king.’ “Na kwiktaim tumas ol dispela samting i kamap long Nebukatnesar olsem ensel i tok. Ol i rausim em namel long ol manmeri na em i kaikai gras olsem bulmakau. Wara bilong nait i pundaun long skin bilong en. Na gras bilong en i kamap longpela olsem tarangau, na kapa bilong pinga bilong en i kamap longpela olsem pinga bilong pisin.” “Taim 7-pela yia i pinis, orait mi Nebukatnesar, mi lukluk i go antap long skai na tingting bilong mi i kamap gutpela gen. Na mi amamas long God Antap Tru. God i stap oltaim oltaim, olsem na mi litimapim nem bilong em moa yet. Na mi tok olsem, God bai i stap king oltaim oltaim. Em i lukim ol man bilong graun i olsem samting nating. Ol ensel long heven na ol man long graun i stap aninit long en, na em i bosim ol. Taim em i laik mekim wanpela samting, i no gat wanpela man inap long pasim em. Na i no gat wanpela man inap long askim em olsem, ‘Yu laik mekim wanem samting?’ “Long taim mi mekim dispela tok, orait wantu tingting bilong mi i kamap gutpela gen, na mi kisim biknem bilong mi gen, na mi kisim strong bilong lukautim dispela kantri bipo mi bin bosim. Ol man i save givim gutpela tingting long mi na ol bikman bilong mi, ol i kam i stap wantaim mi gen. Na mi stap king gen na mi gat biknem tru, i winim dispela biknem mi bin i gat bipo. “Nau mi Nebukatnesar, mi amamas long king bilong heven na mi litimapim nem bilong en na givim biknem long em. Olgeta samting em i save mekim ol i gutpela na stretpela tasol, na em i save daunim ol man i laik litimapim nem bilong ol yet.” Taim Belsasar i stap king bilong Babilon, em i mekim wanpela bikpela kaikai. Em i singautim ol bikman bilong en i kam long dispela kaikai na ol i dring wain wantaim em. Namba bilong ol dispela bikman, em inap olsem 1,000. Ol i dring yet na Belsasar i tokim ol wokman bilong en long kisim ol kap gol na silva na bringim i kam. Ol dispela kap papa bilong en Nebukatnesar i bin kisim long haus bilong God long Jerusalem na karim i kam long Babilon. King i laik bai em wantaim ol bikman na ol meri tru bilong en na ol namba 2 lain meri bilong en, olgeta i ken dring wain long ol dispela kap. Orait ol wokman i bringim ol kap gol i kam na olgeta man na meri i dring long ol dispela kap. Ol i dring wain i stap na ol i wok long litimapim nem bilong ol god ol i bin wokim long gol na long silva na long bras na long ain na long diwai na long ston. Orait wantu wanpela han bilong man i kamap long banis bilong rum na i wok long rait antap long banis. Long dispela hap lam i lait bikpela na king i lukim klia tru dispela han. King i pret nogut tru, na pes bilong en i senis olgeta na strong bilong en i pinis na olgeta bun bilong en i guria. Orait em i singaut strong long ol i mas tokim ol glasman na ol man i gat save long ol samting bai i kamap, long ol i mas i kam. Ol i kam pinis, orait king i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man inap long ritim dispela tok na tokim mi long as bilong en, orait bai mi putim ol retpela laplap bilong king long em. Na bai mi putim sen gol long nek bilong en na bai em i gat biknem. Na em bai i kamap namba 3 ofisa bilong gavman bilong mi.” King i mekim dispela tok long olgeta dispela saveman bilong en, tasol i no gat wanpela bilong ol inap long ritim dispela tok. Na i no gat wanpela bilong ol inap long tokim king long as bilong dispela tok. Orait King Belsasar i pret nogut tru na pes bilong en i senis moa yet. Na ol bikman i wari tru, long wanem, ol i no inap mekim wanpela samting. Mama bilong king i harim dispela nois, king wantaim ol bikman bilong en i mekim, na em i go insait long rum kaikai. Na em i tok, “King, yu ken i stap gut oltaim. Yu no ken larim dispela samting i mekim yu i wari tumas na mekim bel bilong yu i nogut. Harim. I gat wanpela man i stap long kantri bilong yu, na ol strongpela god i bin givim gutpela tingting long en. Taim papa bilong yu i stap king, em i lukim dispela man i gat gutpela save na tingting, na save bilong en i bikpela tru inap olsem save bilong ol god. Olsem na papa bilong yu, King Nebukatnesar, i bin makim em i stap hetman bilong ol glasman na bilong ol arapela lain saveman bilong en. Papa bilong yu i bin mekim olsem, long wanem, dispela man i gat narakain save tru na em inap long autim as bilong ol driman na bilong ol tok piksa, na as bilong ol samting i hait. Olsem na yu mas salim tok i go long dispela man Daniel, King Nebukatnesar i bin kolim em Beltesasar, na askim em long kam tokim yu long as bilong dispela tok i stap long banis.” Orait ol i bringim Daniel i kam insait na em i go sanap klostu long king. Na king i tokim em olsem, “Yu Daniel, yu wanpela man bilong Juda, a? Ating yu wanpela bilong ol dispela lain Juda bipo papa bilong mi, King Nebukatnesar, i bin kisim i kam. Mi harim olsem, ol god i bin givim gutpela tingting long yu na yu gat bikpela save. Mi bin singautim ol saveman i kam bilong ritim dispela tok i stap long banis na tokim mi long as bilong en, tasol ol i no inap. Tasol mi harim olsem yu inap long painimaut as bilong olkain tok na bilong ol samting i hait. Orait sapos yu inap ritim dispela tok na tokim mi long as bilong en, bai mi putim retpela laplap bilong king long yu na bai mi putim sen gol long nek bilong yu na bai yu gat biknem. Na bai yu kamap namba 3 ofisa bilong gavman bilong mi.” Orait Daniel i bekim tok olsem, “Maski, mi no ken kisim ol presen long yu. Sapos yu laik, orait yu ken givim long narapela man. Tasol king, nau bai mi ritim dispela tok na tokim yu long as bilong en. Harim. God Antap Tru i bin mekim papa bilong yu, Nebukatnesar, i kamap strongpela na bikpela king. Na em i bin i gat biknem i win na i antap tru. Em i bin i gat bikpela strong tru, olsem na ol manmeri bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain na bilong olgeta tok ples i pret tru long em na ol i guria. Sapos em i laik kilim i dai wanpela man, em i save kilim. Na sapos em i laik larim wanpela man i stap laip, em i save larim i stap. Sapos em i laik litimapim nem bilong wanpela man, em i save mekim olsem. Na sapos em i laik daunim na bagarapim wanpela man, orait em i save mekim olsem. Tasol papa bilong yu i ting em i moa yet, olsem na em i bin bikhet na mekim kain kain pasin nabaut, na God i bin rausim em na em i no moa i stap king na biknem bilong en i pundaun. God i bin mekim tingting bilong en i kamap olsem tingting bilong ol animal, na ol manmeri i rausim em. Na em i bin i go i stap wantaim ol wel donki na em i kaikai gras olsem ol bulmakau. Na wara bilong nait i save pundaun long en. Na bihain em i save olsem, God Antap Tru i bosim olgeta manmeri. Long laik bilong em yet, em i save mekim ol man i kamap king. “Yu pikinini bilong Nebukatnesar na yu save pinis long ol dispela samting. Tasol yu no bin daunim yu yet. Nogat. Yu bin ting long litimapim nem bilong yu yet, na long daunim nem bilong Bikpela bilong heven. Yu bin tokim ol wokman na ol i bringim ol kap papa bilong yu i bin kisim long haus bilong God, na yu wantaim ol bikman bilong yu na ol meri tru bilong yu na ol namba 2 lain meri bilong yu, yupela olgeta i bin dring wain long ol dispela kap. Na yupela i bin litimapim nem bilong ol god ol man i bin wokim long gol na long silva na long bras na long ain na long diwai na long ston. Ol dispela god i no save lukluk na i no save harim toktok na i no save long wanpela samting. God wanpela tasol i save bosim laip bilong yu na olgeta samting yu save mekim. Tasol yu no save litimapim nem bilong en. Olsem na God i bin salim han i kam raitim dispela tok. “Dispela tok i olsem, ‘Kaunim, Kaunim, Skelim, Brukim.’ Na as bilong dispela tok ‘Kaunim’ i olsem. God i kaunim pinis hamas de bai yu stap king. Nau em i las de bilong yu. Dispela tok ‘Skelim’ i olsem. God i skelim pinis pasin bilong yu, na skel bilong en i soim olsem yu no save mekim gutpela pasin. Na dispela tok ‘Brukim’ i olsem. God i brukim pinis kantri bilong yu na em i tilim hap i go long ol Midia na hap i go long ol Persia.” King Belsasar i harim dispela tok, orait em i tokim ol man long putim retpela laplap bilong king long Daniel na putim sen gol long nek bilong en. Na king i mekim Daniel i kamap namba 3 ofisa bilong gavman bilong en. Orait long dispela nait tasol ol Midia i kam kilim i dai Belsasar, king bilong ol Babilon. Na Darius bilong Midia i kamap king na i bosim dispela kantri. Darius i gat 62 krismas long taim em i kamap king bilong Babilon. Darius i kamap king pinis, orait em i makim 120 ofisa bilong bosim ol distrik bilong kantri bilong en. Na em i makim Daniel wantaim tupela arapela man bilong bosim ol dispela ofisa na bilong bosim ol wok bilong king. King i lukim wok bilong Daniel i gutpela tumas na i winim wok bilong ol ofisa na bilong tupela wanwok bilong en. Olsem na king i ting long makim em long kamap namba wan ofisa bilong kantri. Ol arapela ofisa na tupela wanwok i no laikim dispela tingting. Olsem na ol i traim painim sampela rong long wok bilong Daniel, bilong ol i ken kotim em. Tasol ol i no lukim wanpela rong, long wanem, Daniel em i stretpela man na wok bilong en i gutpela tasol. Em i no save giaman o mekim wanpela pasin i no stret. Orait na ol i toktok long ol yet olsem, “Yumi no inap painim wanpela rong long wok bilong Daniel, bilong yumi ken kotim em. Yumi mas lukim pasin em i save mekim long bihainim ol lo bilong God bilong en, na ating bai yumi painim rot bilong kotim em.” Olsem na ol i go lukim king na ol i tokim em olsem, “King Darius, yu ken i stap gut oltaim. Mipela olgeta ofisa i save mekim wok bilong yu long dispela kantri, mipela ol namba wan kiap na olgeta arapela ofisa, mipela i pasim tok pinis long yu ken mekim wanpela lo i strongpela tru. Mipela i laik bai yu tokim olgeta manmeri olsem, inap long 30 de ol i no ken prea long wanpela god o long wanpela man. Nogat. Ol i mas prea long yu tasol. Sapos wanpela man i brukim dispela lo, orait yu ken tromoi em i go daun long hul bilong ol laion. Orait king, yu tokim ol man long raitim dispela lo long pepa na yu raitim nem bilong yu, bilong strongim dispela lo, na bai olgeta manmeri i mas bihainim. Dispela lo bai i kamap wanpela lo bilong yumi Midia na Persia, na i no gat wanpela man i ken senisim.” Orait King Darius i tokim ol man long raitim dispela lo, na em i raitim nem bilong en long dispela pepa. Na taim Daniel i harim tok bilong dispela lo, em i kirap i go long haus bilong en. Na em i go long rum antap, na i brukim skru klostu long windo i lukluk i go long Jerusalem. Na em i beten long God olsem oltaim em i save mekim. Em i save beten tripela taim long wanpela de. Orait bihain ol dispela ofisa i laik kotim Daniel, ol i pasim tok na ol i go long haus bilong Daniel, na ol i lukim em i beten long God bilong en. Na ol i go long king na i tokim em olsem, “King, yu bin tok, inap long 30 de olgeta manmeri i mas beten long yu tasol. Na sapos ol i beten long wanpela god o long narapela man, bai yu tromoi ol i go daun long hul bilong ol laion.” Na king i tok, “Em i stret. Dispela lo i strongpela tru na i no inap senis, long wanem, em i lo bilong yumi Midia na Persia.” Orait ol i tokim king olsem, “Daniel, dispela man bilong lain Juda, em i sakim tok bilong yu na em i no bihainim dispela lo yu bin putim. Oltaim em i save prea long God bilong en tripela taim long wanpela de.” King i harim dispela tok na em i bel hevi tru na i wok long painim wanpela rot bilong helpim Daniel. Em i tingting strong i go inap san i go daun long painim rot bilong helpim Daniel, tasol em i no tingting long wanpela rot. Long apinun ol ofisa i kam bek gen long king na i tokim em olsem, “King, yu save long pasin bilong yumi Midia na Persia. Sapos king i mekim wanpela lo, dispela lo bai i no inap senis.” Orait king i tokim ol man long kisim Daniel na tromoi em i go daun long hul bilong ol laion. Na em i tokim Daniel olsem, “Dispela God yu save bilip strong tru long em na lotu long em oltaim, em i ken helpim yu.” Ol i tromoi Daniel pinis, orait ol i kisim wanpela ston na pasim maus bilong hul. Na king wantaim ol ofisa i putim mak bilong ol long dispela ston, bilong tambuim ol man long ol i no ken mekim wanpela samting bilong helpim Daniel. Bihain king i go bek long haus bilong en. Na long dispela nait em i no kaikai na em i no singautim ol man na meri i kam amamasim em. Na tu, em i no inap slip. Nogat tru. Long moningtaim tru king i kirap na i wokabaut hariap i go long hul. Em i kamap pinis, orait em i bel hevi tru na i singaut olsem, “Daniel, yu wokman bilong God i stap oltaim, harim. Dispela God yu save bihainim na lotu oltaim long en, em i bin pasim maus bilong ol laion na ol i no kaikai yu, o nogat?” Na Daniel i stap insait long hul na i bekim tok olsem, “King, yu ken i stap gut oltaim. God i bin salim ensel bilong en i kam na i pasim maus bilong ol laion na ol i no bagarapim mi. Em i save mi no gat rong na mi no mekim wanpela pasin nogut long yu. Olsem na em i lukautim mi.” King i amamas moa yet na i tokim ol man long pulim Daniel i kam antap. Ol i pulim em pinis na ol i lukim olsem em i no bin kisim wanpela bagarap, long wanem, em i bin bilip tru long God. Orait king i tok na ol i kisim dispela ol man i bin kotim Daniel, na tromoi ol wantaim meri na pikinini bilong ol i go daun long hul bilong ol laion. Ol i no pundaun yet long graun na ol laion i kalap na holimpas ol na brukim nabaut ol bodi bilong ol. Na bihain King Darius i raitim pas na salim i go long ol manmeri bilong olgeta kantri na olgeta lain na olgeta tok ples. Em i tok olsem, “Yupela olgeta i ken i stap gut. Yupela ol manmeri bilong kantri bilong mi, harim dispela tok bilong mi. Yupela olgeta i mas givim biknem long God bilong Daniel na yupela i mas aninit long dispela God. Dispela God i save stap oltaim. Em bai i stap king oltaim oltaim na strong bilong en i no inap pinis. Em i save kisim bek ol manmeri long taim ol i laik bagarap. Na em i save mekim olkain bikpela na strongpela wok long heven na long graun. Dispela God i bin lukautim Daniel na ol laion i no bagarapim em.” Na long taim Darius i stap king na long taim Sairus bilong Persia tu i stap king, Daniel i stap bikman tru. Long namba wan yia bilong Belsasar i stap king bilong Babilon, mi Daniel mi lukim samting olsem driman long nait. Na mi raitim stori bilong dispela driman long wanpela buk. Driman i olsem. Win i kam long olgeta hap na i mekim solwara i kirap na biksi i bruk nabaut. Na 4-pela narakain narakain bikpela animal i lusim biksi na i kam antap. Namba wan i olsem laion, na i gat wing olsem bikpela tarangau. Mi lukluk yet na mi lukim ol i rausim wing bilong en na ol i sanapim em long lek olsem man. Na ol i givim tingting bilong man long en. Orait mi lukim namba 2 animal i sanap long lek bilong en, na em i olsem wanpela bikpela animal ol i kolim bea. Em i holim 3-pela bun bilong banis bilong wanpela abus long maus bilong en. Na wanpela tok i kamap long em olsem, “Goan, kaikai planti mit.” Mi lukluk yet na mi lukim narapela animal olsem bikpela wel pusi ol i kolim lepat. Dispela samting i gat 4-pela wing olsem wing bilong pisin i stap long baksait bilong en, na em i gat 4-pela het. Na ol i givim em strong bilong bosim olgeta samting. Mi lukluk i stap yet na mi lukim namba 4 animal. Man, pes bilong en i nogut tru na em i gat bikpela strong moa, na mi pret tru long en. Em i gat bikpela tit ain na em i wok long kaikai olgeta samting na bagarapim tru. Na bihain em i krungutim na memeim pipia i bin pundaun. Dispela animal i no wankain olsem ol arapela animal, long wanem, em i gat 10-pela kom long het bilong en. Mi lukluk strong yet long ol dispela 10-pela kom na mi lukim wanpela liklik kom i kamap namel long ol. Dispela nupela kom i kamautim tripela kom i bin i stap bipo. Na dispela nupela kom i gat ai na maus bilong man. Na em i hambak na litimapim nem bilong em yet. Na long driman mi lukim ol i kisim ol sia king i kam na putim i stap. Na wanpela Man bilong bipo bipo yet i kam sindaun long wanpela sia king. Ol klos bilong en i waitpela tru olsem ais, na gras bilong het bilong en i wait moa yet olsem gras bilong sipsip. Dispela sia king i gat wil na paia i lait bikpela long olgeta hap bilong sia, na i sut i go nabaut. I gat planti tausen manmeri i mekim wok bilong dispela Man, na planti milion manmeri i sanap klostu long em. Na sampela i opim ol buk, bilong kirapim kot. Mi lukluk yet na mi harim dispela liklik kom bilong namba 4 animal i wok long litimapim nem bilong em yet. Orait na mi lukim ol i kilim i dai dispela namba 4 animal na tromoi bodi bilong en i go long paia na paia i kukim olgeta wantaim kom bilong en. Na long dispela tripela animal i stap yet, ol i pinisim strong bilong ol na i no larim ol i bosim moa ol samting. Tasol ol i no kilim ol kwik. Ol i larim ol i stap liklik taim. Long dispela driman bilong mi long nait, mi lukim wanpela man i wankain olsem yumi man bilong graun. Em i stap namel long ol klaut na i wokabaut i kam klostu long mi. Na ol i kisim em i go long dispela Man bilong bipo bipo yet. Dispela Man bilong bipo bipo yet i mekim em i kamap king na i givim em strong na biknem. Na em bai i stap king i gat strong oltaim oltaim, na wok king bilong en bai i no inap pinis. Na olgeta manmeri bilong olgeta kantri na olgeta lain na olgeta tok ples bai i stap aninit long en. Mi lukim ol samting long dispela driman na mi kirap nogut na tingting planti. Orait mi go long wanpela bilong ol dispela man i sanap klostu long sia king, na mi askim em long autim as bilong dispela driman. Na em i tokim mi olsem, “Dispela 4-pela bikpela animal i makim 4-pela strongpela kantri bai i kamap. Tasol bihain ol manmeri bilong God Antap Tru ol bai i kamap olsem ol king na bai ol i stap olsem oltaim oltaim.” Mi harim dispela tok pinis na mi laik save moa long dispela namba 4 animal. Em i narakain long ol arapela, na mi pret tru long en. Em i gat bikpela tit ain na ol pinga bras long lek bilong en. Na em i brukim planti samting na kaikai na em i krungutim olgeta pipia i pundaun. Na tu mi laik save moa long ol 10-pela kom i stap long het bilong en, na long dispela liklik kom i kamap bihain na i kamautim ol tripela kom i stap pastaim. Dispela kom i gat ai na maus na i bikmaus tumas na litimapim nem bilong em yet. Taim mi bin lukim dispela liklik kom, na mi bin pret nogut tru. Mi no bin pret long ol arapela kom olsem mi pret long dispela. Na long dispela driman, mi bin lukim dispela kom i pait long ol manmeri bilong God na i wok long bagarapim ol. Na Man bilong bipo bipo yet em i kamap, na i mekim kot long dispela kom na i tok olsem, kom i bin mekim bikpela rong long ol manmeri bilong God Antap Tru. Na taim i kamap pinis bilong ol manmeri bilong God i kamap olsem king. Orait dispela man mi bin askim ol samting long en, em i tokim mi olsem, “As bilong dispela driman i olsem. Namba 4 animal em i olsem namba 4 kantri bai i stap, na em bai i narakain long olgeta arapela kantri. Em bai i daunim olgeta arapela kantri na krungutim ol na pinisim ol. Dispela 10-pela kom i olsem 10-pela king bai i kamap long dispela kantri. Bihain narapela king bai i kamap na em bai i narakain tru long ol king i bin kamap pastaim. Em bai i rausim tripela king. Na bai em i tok nogut long God Antap Tru na daunim ol manmeri bilong en. Na em bai traim long senisim ol lo bilong lotu na bilong ol bikpela de bilong lotu. Na em bai i bosim ol manmeri bilong God inap long 3 na hap yia. Dispela taim bilong en i pinis na God bai i kirapim kot, na bai em i pinisim strong bilong dispela king na bagarapim em olgeta. Na God Antap Tru bai i givim biknem na strong bilong olgeta king bilong graun i go long ol manmeri bilong en. Na ol bai i stap king oltaim oltaim. Na olgeta kantri bai i stap aninit long ol manmeri bilong God na bihainim tok bilong ol.” Em tasol olgeta tok bilong dispela driman mi bin lukim. Mi Daniel, mi pret nogut tru na pes bilong mi i bin senis olgeta. Na mi tingting strong long ol dispela samting. Long namba 3 yia bilong Belsasar i stap king, mi lukim narapela samting olsem driman. Long dispela driman wantu mi go kamap long distrik Elam, na mi sanap insait long banis bilong biktaun Susa. Mi sanap klostu long wara Ulai. Mi lukluk yet na mi lukim wanpela sipsip man i sanap klostu long wara. Em i gat tupela kom. Namba wan kom em i longpela, tasol namba 2 kom i bin kamap bihain long namba wan kom, na em i longpela moa. Mi lukim dispela sipsip man i daunim het na i ran i go bamim ol samting long kom bilong en. Em i ran i go long hap san i go daun, na long hap not na long hap saut. I no gat wanpela animal inap long pasim em na i no gat wanpela inap ranawe long en. Em i mekim ol samting long laik bilong em yet na em i kamap strongpela tru. Mi tingting planti yet long as bilong dispela samting na mi lukim wanpela meme man i lusim hap san i go daun na i kam. Em i spit moa yet na lek bilong en i no krungutim graun. Em i gat wanpela traipela kom tasol i sanap namel long tupela ai bilong en. Taim dispela meme i lukim dispela sipsip mi bin lukim i sanap klostu long wara, orait dispela meme i ran spit nogut tru i go long dispela sipsip. Na mi lukim em i pait long sipsip. Dispela meme i kros nogut tru na taitim bun na i ran i go stret na bamim sipsip man na brukim tupela kom bilong en. Sipsip man i no gat strong bilong sakim em na meme i tromoi em i go daun long graun na i krungutim em nogut tru. Na i no gat wanpela samting inap long helpim dispela sipsip. Orait dispela meme i hambak moa yet na i soim strong bilong en. Tasol taim strong bilong en i kamap bikpela tru, kom bilong en i bruk. Na 4-pela arapela kom i kamap long ples bilong dispela kom i bruk. Ol dispela 4-pela kom i traipela moa. Narapela kom i lukluk i go olsem long hap not, na narapela i lukluk i go olsem long hap saut, na narapela i lukluk i go olsem long hap sankamap, na narapela i lukluk i go olsem long hap san i go daun. Na wanpela nupela liklik kom i kamap olsem kru bilong diwai antap long wanpela bilong dispela 4-pela kom. Strong bilong dispela nupela kom i kamap bikpela moa yet. Na em i daunim ol manmeri bilong hap saut na bilong hap sankamap na bilong dispela gutpela graun God i bin givim long ol manmeri bilong en. Dispela kom i kamap strong moa na i pait long ol sta. Ol sta i pait olsem ol soldia bilong ami bilong heven. Na kom i tromoi sampela sta i go daun long graun na i krungutim ol. Na tu kom i traim long daunim King bilong ami bilong heven. Em i pinisim pasin bilong mekim ofa long dispela King, na em i bagarapim haus ol manmeri i save lotuim dispela King long en. Ol manmeri i bin mekim pasin nogut, olsem na dispela kom i kisim strong bilong daunim ol ami bilong heven na bilong pinisim pasin bilong mekim ofa long olgeta de. Ol tok bilong God i tru olgeta, tasol dispela kom i rabisim dispela tok, bai ol manmeri i no ken bihainim moa. Olgeta samting dispela kom i laik mekim, em i mekim tasol. Orait mi harim wanpela ensel i toktok, na narapela ensel i askim em olsem, “Ol dispela samting nogut yumi lukim nau, wanem taim bai ol i pinis? Wanem taim tru bai ol manmeri i stat gen long mekim ol ofa long God, na wanem taim bai pasin nogut i pinis long bagarapim tru olgeta samting? Wanem taim bai strong bilong dispela kom i pinis, na bai em i no moa bagarapim haus bilong lotu na krungutim ol ami bilong heven long lek bilong en?” Na dispela ensel i bin toktok, em i tokim mi olsem, “Dispela samting nogut bai i stap inap long 2,300 de. Long ol dispela de bai ol i no inap mekim ol ofa long moning na long apinun olsem ol i bin mekim bipo. Dispela taim i pinis, orait bai ol i stretim haus bilong God na mekim ol ofa gen.” Mi Daniel, mi lukluk yet long dispela driman na mi wok long tingting strong bilong painimaut as bilong en. Na wantu mi lukim wanpela man i sanap klostu long mi. Na mi harim nek bilong wanpela man i singaut long namel bilong wara Ulai na i tok olsem, “Ensel Gebriel, yu autim as bilong dispela samting Daniel i lukim.” Orait Gebriel i kam sanap klostu long mi na mi pret nogut tru long em na mi pundaun na putim pes bilong mi i go daun long graun. Na Gebriel i tokim mi olsem, “Yu man nating, tasol mi laik yu mas save long as bilong dispela driman. Dispela driman i gat tok long ol samting bai i kamap klostu long las de.” Em i toktok yet, na ai bilong mi i raun na mi pundaun olgeta long graun. Tasol em i holim mi na litimapim mi na mi sanap. Na em i tok, “Mi laik tokim yu long ol samting bai i kamap long taim belhat bilong God i laik pinis, klostu long taim God i makim pinis bilong las de. Ol dispela samting bai i kamap olsem yu bin lukim long driman. “Yu bin lukim wanpela sipsip man i gat tupela kom. Em i makim kantri Midia na kantri Persia. Na dispela meme yu bin lukim, em i makim kantri Grik, na dispela traipela kom i sanap namel long tupela ai bilong en, em i namba wan king bilong ol Grik. Yu bin lukim dispela traipela kom i bruk, na 4-pela arapela kom i kamap long ples bilong en. As bilong dispela i olsem. Kantri Grik bai i bruk na i kamap 4-pela nupela kantri. Tasol ol bai i no gat strong olsem bipo taim kantri i no bruk yet. “Long taim ol dispela kantri i laik pundaun na sin bilong ol manmeri i kamap nogut tru, orait long dispela taim tasol, wanpela king bai i kamap. Em bai i man nogut tru. Em bai i man bilong bikhet na man bilong giaman na trik. Em bai i kamap strong na bagarapim planti samting, tasol i no long strong bilong em yet. Na olgeta samting em i tingting long mekim, em bai i mekim tasol. Em bai i bagarapim ol strongpela man na ol manmeri bilong God. Em bai i stap hapman tru bilong giamanim ol manmeri, na olgeta trikpasin bilong en bai i win. Na long bel bilong em yet, em bai i ting em i nambawan tru. Ol manmeri bai i ting ol i stap gut, tasol wantu bai em i kirap na bagarapim planti bilong ol. Em bai i bikhet na i laik pait long dispela bikpela King i winim olgeta king. Na long dispela taim i no gat man bai i bagarapim em, tasol em bai i bagarap. Mi bin autim as bilong dispela driman i gat tok bilong ol ofa bilong apinun na bilong moning. Ol dispela samting yu lukim bai i kamap. Tasol yu no ken autim dispela driman long ol arapela manmeri, long wanem, ol dispela samting bai i no inap kamap kwik.” Mi harim dispela tok pinis, na mi bel hevi tru, na long sampela de mi sik. Sik i pinis na mi kirap na mi go bek long dispela wok King Belsasar i bin givim mi. Na mi wok long tingting planti long dispela driman, tasol mi no inap save gut long as bilong en. Darius, pikinini bilong Serksis, em i man bilong kantri Midia, na em i kamap king bilong kantri Babilon. Long namba wan yia bilong em i stap king, mi Daniel, mi wok long ritim ol buk bilong God. Na mi tingting long tok Bikpela i bin givim long profet Jeremaia. Em i tok Jerusalem i mas bagarap i stap inap 70 yia. Orait mi prea long God, Bikpela. Mi bel sori tru, olsem na mi no moa kaikai na mi pasim klos bilong sori na putim sit bilong paia long skin bilong mi. Mi stap olsem, na mi beten strong long Bikpela. Na mi autim sin bilong ol manmeri bilong Israel long God, Bikpela bilong mi. Mi tok olsem, “God, Bikpela yu namba wan na mipela i litimapim nem bilong yu. Oltaim yu save bihainim kontrak yu bin mekim wantaim mipela. Na oltaim yu save laikim tru ol manmeri i save laikim yu na bihainim tok bilong yu. “Mipela i manmeri nogut tru. Mipela i bin mekim sin na mekim rong long yu. Mipela i bin sakim tok bilong yu, na mipela i no mekim ol gutpela na stretpela pasin yu bin tokim mipela long mekim. Mipela i no harim tok bilong ol wokman bilong yu, em ol profet. Ol i bin autim tok bilong yu long ol king na ol hetman na ol tumbuna na long olgeta manmeri bilong mipela. Bikpela, yu God bilong mekim stretpela pasin, tasol ol pasin nogut bilong mipela i bringim bikpela sem long mipela olgeta Israel. Maski mipela i stap long Judia o long Jerusalem o long olgeta ples yu bin salim mipela i go long en taim mipela i bin sakim tok bilong yu, dispela sem i pas long skin bilong mipela. “Bikpela, ol king na ol hetman bilong mipela na ol tumbuna bilong mipela i mekim ol pasin nogut na mekim sin long yu. Mipela i save sakim tok bilong yu, tasol yu God bilong marimari na yu save lusim sin bilong mipela. God, Bikpela, mipela i no harim tok bilong yu, na mipela i no bihainim pasin yu laik bai mipela i bihainim, olsem yu bin tokim mipela long maus bilong ol profet, em ol wokman bilong yu. Long ol lo Moses, wokman bilong yu, i bin givim long mipela, yu bin mekim strongpela tok olsem, bai yu mekim nogut long mipela sapos mipela i no bihainim gut dispela lo. Tasol mipela olgeta Israel i bin brukim ol lo bilong yu na mipela i no laik harim tok bilong yu. Mipela i mekim sin long yu, olsem na yu bin mekim save long mipela olsem yu bin tok. Yu mekim dispela samting olsem yu bin tok long mekim long mipela na long ol hetman bilong mipela. Yu bin mekim save tru long Jerusalem na bagarapim nogut tru. I no gat wanpela taun yu bin bagarapim olsem yu bin bagarapim Jerusalem. Mipela i kisim olgeta hevi olsem yu bin tok insait long lo bilong Moses. Tasol nau tu mipela i no lusim pasin bilong mekim sin na mipela i no askim yu long belgut long mipela, na mipela i no bihainim tok tru bilong yu. God, Bikpela bilong mipela, yu bin i stap redi long bekim pasin nogut bilong mipela. Na nau yu mekim pinis, long wanem, yu God bilong mekim stretpela pasin tasol. Tasol mipela i no harim tok bilong yu. “God, Bikpela bilong mipela, yu bin soim strong bilong yu long taim mipela i wok kalabus long kantri Isip na yu bin kisim mipela i kam. Na nau tu ol manmeri bilong ol arapela kantri i tingim yet dispela strongpela wok yu bin mekim, na ol i givim biknem long yu. Tru tumas, mipela i bin mekim sin na mipela i bin mekim planti rong. Na yu bin lukim ol sin na pasin nogut bilong mipela na bilong ol tumbuna bilong mipela, na yu bin mekim save long mipela na bagarapim taun Jerusalem. Na olgeta manmeri bilong ol kantri i stap klostu long Jerusalem, ol i save tok bilas long Jerusalem na long mipela ol manmeri bilong yu. Tasol nau mipela i laik bai yu no ken kros moa long Jerusalem, long wanem, em i taun bilong yu na em i stap antap long maunten bilong yu yet. Long bipo yu bin mekim planti gutpela wok bilong helpim mipela, na mipela i laik bai yu mekim olsem gen. God, harim prea na askim bilong mi. Mi laik bai yu tingim biknem bilong yu na yu stretim bek dispela haus bilong yu ol i bin bagarapim. God, harim krai bilong mipela, na lukim mipela. Lukim dispela hevi i stap long mipela na hevi i stap long dispela taun bilong yu. Mipela i no stretpela manmeri, na mipela i askim yu. Nogat. Mipela i save yu God bilong marimari, olsem na mipela i askim yu. Bikpela, harim prea bilong mipela, na lusim sin bilong mipela. Bikpela, harim mipela na helpim mipela. Dispela taun Jerusalem wantaim ol manmeri bilong en i bilong yu tasol. Olsem na yu no ken wet. Tingim biknem bilong yu na helpim mipela kwiktaim.” Mi Daniel, mi beten yet na mi wok long autim ol sin bilong mi na bilong ol manmeri bilong mi, ol Israel. Na mi askim God, Bikpela bilong mi, long sanapim gen haus bilong en antap long dispela maunten bilong em yet. Mi prea i stap na dispela ensel Gebriel, em mi bin lukim long namba wan driman bilong mi, em i flai i kam daun long dispela hap mi stap long en. Na dispela taim, em i taim bilong mekim ofa bilong apinun. Em i laik kliaim tingting bilong mi na em i tok olsem, “Daniel, mi kam bilong kliaim tingting bilong yu, bai yu gat planti gutpela save. Daniel, God i laikim yu tumas. Olsem na taim yu stat long beten, em i bin autim wanpela tok, na mi kam bilong givim long yu. Nau yu mas putim yau gut na bai mi autim as bilong dispela tok yu bin ritim. “God i makim pinis 70 taims 7-pela yia bilong em i laik mekim gut gen long ol manmeri bilong yu na long Jerusalem, em taun bilong em yet. Em bai i lusim olgeta sin bilong ol manmeri na pinisim olgeta pasin nogut bilong ol, na oltaim oltaim ol manmeri bai i bihainim stretpela pasin tasol. Na em bai i makim wanpela ples tambu tru bilong em yet. God bai i mekim ol dispela samting bilong inapim ol driman na tok bilong ol profet. Yu mas harim na save olsem, stat long taim dispela tok i kamap bilong wokim gen Jerusalem, 7 taims 7-pela yia i mas pinis pastaim, orait na dispela bikman God i bin makim, em bai i kamap. Bai ol i wokim Jerusalem gen wantaim ol rot insait long taun na bikpela baret i raunim banis bilong taun. Na Jerusalem bai i stap olsem inap long 62 taims 7-pela yia, tasol ol dispela yia bai i stap olsem taim bilong hevi. Dispela 62 taims 7-pela yia i pinis na bai ol i kilim bikman God i bin makim, na bai i no gat wanpela samting bilong en i stap. Na bikpela lain ami bilong wanpela strongpela king bai i kam na bagarapim Jerusalem wantaim haus bilong God. Dispela pait na bagarap bai i kamap olsem bikpela wara i tait na i karim ol samting i go. Na bikpela pait bai i stap i go inap long las de, na olgeta samting bai i bagarap olsem God i bin tok. Dispela king bai i mekim strongpela kontrak wantaim planti manmeri long ol i mas bihainim tok bilong en. Na dispela kontrak bai i stap inap long 7-pela yia. Na bihain long 3 na hap yia i go pinis, em bai i pasim olgeta kain ofa ol manmeri i save givim long God. Na ol bai i putim wanpela samting nogut tru antap long het bilong haus bilong God, na man bilong bagarapim ol samting bai i stap long dispela hap inap long taim em i kisim dispela bagarap God i makim pinis bilong en.” Long namba 3 yia bilong Sairus i stap king bilong Persia, God i givim wanpela tok long Daniel, narapela nem bilong en Beltesasar. Dispela tok i tru, na i tok long bikpela taim nogut bai i kamap. Dispela tok i kamap long Daniel long samting olsem driman, na taim em i lukim driman, em i save long as bilong dispela tok. Long namba 3 yia bilong Sairus i stap king, mi Daniel, mi bel hevi nogut tru na mi wok long krai tasol inap long tripela wik. Long dispela tripela wik, mi no kaikai wanpela gutpela kaikai o wanpela gutpela abus. Mi no dring wain na mi no stretim gras bilong mi liklik. Orait long namba 24 de bilong namba wan mun bilong dispela yia, mi sanap long arere bilong bikpela wara Taigris. Mi lukluk i go antap na mi lukim wanpela man i pasim gutpela laplap na let ol i wokim long gutpela gol. Bodi bilong en i lait tru, olsem wanpela naispela ston i lait tumas. Pes bilong en i lait olsem lait bilong klaut i pairap, na ai bilong en i lait olsem lait bilong bombom. Han na lek bilong en i lait olsem bras ol i bin polisim. Na mi harim em i toktok bikpela tru olsem bikpela lain manmeri i toktok. Mi wanpela tasol mi lukim dispela samting olsem driman. Ol man i stap wantaim mi ol i no lukim wanpela samting, tasol ol i pret nogut tru na ol i ranawe i go hait. Orait mi wanpela tasol i stap na mi lukim dispela samting i narakain tru. Mi lukim dispela samting olsem driman na strong bilong mi i pinis olgeta na pes bilong mi i senis tru. Orait na mi harim dispela man i toktok, na taim mi harim nek bilong en, ai bilong mi i raun na mi pundaun long graun olsem man i dai pinis na mi slip i stap long pes bilong mi. Na mi pilim han bilong wanpela man i holim mi na litimapim mi, na mi sanap long han na skru. Tasol mi pret yet na mi guria i stap. Orait na dispela man i tokim mi olsem, “Daniel, God i laikim yu tumas. Yu kirap sanap na putim yau gut long tok mi laik mekim long yu. God yet i salim mi na mi kam long yu.” Em i tok pinis na mi kirap sanap, tasol mi guria yet. Na em i tok gen olsem, “Daniel, yu no ken pret. Long de yu stat long daunim yu yet bilong kisim save long ol samting God i mekim, God i bin harim beten bilong yu na i salim mi i kam. Mi laik i kam kwik, tasol ensel i save lukautim kantri Persia i bin pasim mi inap long 21 de. Em i mekim olsem, na wanpela namba wan ensel, nem bilong en Maikel, em i kam bilong helpim mi, long wanem, em i lukim mi wanpela tasol i stap wantaim ol king bilong Persia, na i no gat man bilong helpim mi. Mi kam bilong toksave long yu long ol samting bai i kamap long ol manmeri bilong yu klostu long las de. Yu lukim pinis sampela samting bai i kamap long dispela taim, tasol nau bai mi soim yu long ol arapela amting bai i kamap.” Taim em i tok olsem, mi lukluk long graun na maus bilong mi i pas. Orait na dispela man i wankain olsem yumi man bilong graun, em i putim han bilong en long maus bilong mi. Na mi opim maus na mi tokim em olsem, “Bikman, mi lukim dispela driman na mi pret nogut tru na olgeta strong bilong mi i pinis. Olsem na bai mi mekim wanem tok long yu? Mi olsem wanpela wokboi i sanap long ai bilong bikman bilong en. Mi no gat strong na mi no inap pulim win.” Orait dispela man i holim mi gen na mi kamap strong. Na em i tokim mi olsem, “God i laikim yu tumas, olsem na yu mas i stap bel isi na yu no ken pret. Yu mas sanap strong.” Em i tok pinis, na mi kamap strong moa na mi tokim em olsem, “Bikman, nau yu ken tokim mi long ol dispela samting, long wanem, yu strongim mi pinis.” Na em i tok olsem, “Yu save bilong wanem mi kam long yu? Mi kam bilong autim klia sampela tok ol i bin raitim long Buk Bilong Tok Tru. Tasol mi no ken i stap longpela taim. Bai mi mas i go bek hariap na pait long ensel i save lukautim kantri Persia. Na taim dispela pait i pinis, ensel i lukautim kantri Grik bai i kamap. I no gat wanpela i helpim mi. Maikel, em ensel bilong lukautim yupela ol Israel, em wanpela tasol i helpim mi. *** Long wanem, long namba wan yia bilong Darius bilong kantri Midia i stap king bilong Babilon, mi bin helpim Maikel.” Orait na dispela man i tok moa long mi olsem, “Daniel, harim. Ol dispela samting mi laik tokim yu long en, ol bai i kamap tru. Tripela king moa bai i kamap na bosim kantri Persia. Na bihain wanpela king moa bai i kamap. Dispela namba 4 king bai i gat planti mani samting, i winim ol samting bilong ol arapela king bilong Persia. Na taim strong bilong en i kamap bikpela na em i gat planti samting, em bai i mekim olgeta Grik i bel nogut long em, na bai ol i laik pait long em. Bihain wanpela strongpela king bai i kamap na em bai i bosim planti kantri na planti manmeri. Na wanem samting em i laik mekim, em bai i mekim tasol. Tasol taim strong bilong en i kamap bikpela, kantri bilong en bai i bruk na kamap 4-pela kantri, na ol lain pikinini bilong em yet bai i no bosim ol dispela kantri. Nogat. Ol arapela man bai i bosim ol, tasol strong bilong ol bai i no wankain olsem strong bilong dispela strongpela king. “Long dispela taim king bilong kantri long hap saut, em Isip, bai i gat strong. Tasol wanpela namba wan ofisa bilong en bai i kamap king bilong narapela kantri long hap not. Na em bai i gat bikpela strong moa na i winim strong bilong king bilong Isip. Na kantri dispela ofisa i bosim bai i kamap bikpela moa. Sampela yia bihain king bilong Isip bai i salim pikinini meri bilong en i go maritim king bilong kantri long hap not, em Siria. Dispela i bilong mekim tupela kantri i stap gut wantaim. Tasol strong bilong dispela meri bai i no i stap longpela taim, na strong bilong man bilong en tu bai i pinis. Bai ol i kilim i dai dispela meri na ol lain i bin go wantaim em, na papa bilong en na man bilong en. Bihain liklik wanpela wanblut bilong dispela meri bai i kamap king bilong Isip. Na dispela king bai i go pait long ami bilong king bilong Siria na bai i go insait long taun i gat strongpela banis na pait long ol Siria na winim ol. Em bai i kisim piksa bilong ol giaman god bilong ol wantaim olgeta gutpela samting bilong ol dispela giaman god ol i bin wokim long gol na silva. Na em bai i bringim dispela olgeta samting i go long Isip. Bai i no gat pait inap long sampela yia, na bihain king bilong Siria bai i go long Isip na pait long ol Isip. Na em bai i go bek long kantri bilong en. “Ol pikinini man bilong king bilong Siria bai i kisim planti soldia moa i kam bung na bai ol i redi long pait. Na kwiktaim wanpela bilong ol pikinini bilong king bai i kisim ol dispela soldia na bai ol i go hariap na daunim planti ples olsem wara i tait bikpela. Na bai ol i pait long taun i gat strongpela banis, em taun king bilong Isip i bosim. Orait king bilong Isip bai i gat bikpela kros tru na bai em i go pait long king bilong Siria na winim bikpela ami bilong en na kalabusim ol. Em bai i amamas tru long em i winim dispela pait. Em bai i kilim i dai planti tausen soldia, tasol bai em i no inap i stap strong longpela taim. “King bilong Siria bai i bungim gen bikpela lain soldia tru, i winim namba bilong ol soldia i bin i go pait bipo. Na bihain long sampela yia, bai em i kisim dispela bikpela strongpela ami na bai ol i go pait long king bilong Isip. Na bai ol i kisim planti kaikai samting i go wantaim ol. Long dispela taim ol planti man bai i birua long king bilong Isip. Na long lain bilong yu, Daniel, sampela man bilong pait bai i harim tok bilong wanpela samting olsem driman. Na bai ol i kirapim pait long ol Isip, bilong mekim tok bilong dispela driman i kamap tru. Tasol bai ol i lus long pait. Na king bilong Siria wantaim ol soldia bilong en, ol bai i kam na banisim wanpela strongpela taun na bai ol i pait na kisim taun. Na ol soldia bilong Isip bai i no inap pait moa. Ol gutpela strongpela soldia bilong ol tu bai i no gat strong bilong pait. Olsem na king bilong Siria bai i mekim ol samting long laik bilong em yet na i no gat wanpela man inap pasim em. Em bai i kisim dispela gutpela graun God i bin givim long ol manmeri bilong en, na em bai i wok long bagarapim ol samting. “Bihain king bilong Siria bai i tingting long kisim olgeta ami bilong en na i go pait long kantri Isip. Em bai i tingting long mekim ol gutpela wok, na em bai i mekim. Na tu, em bai i salim pikinini meri bilong en i go maritim king bilong Isip. Em i ting, long dispela rot em inap daunim kantri Isip. Tasol dispela tingting bilong en bai i popaia, na em bai i no kisim wanpela samting. Na bihain em bai i go pait long ol kantri i stap arere long solwara na em bai i winim planti kantri. Tasol wanpela ofisa bilong narapela kantri bai i pinisim bikhetpasin bilong en, na mekim dispela bikhetpasin bilong em yet i bagarapim em olgeta. Na king bilong Siria bai i go bek long kantri bilong en na i stap long ol taun i gat strongpela banis. Tasol em bai i pundaun na bagarap na ol man bai i no lukim em moa. Orait narapela king bai i kisim ples bilong en na em bai i salim wanpela man i go kisim takis long dispela gutpela ples tru i stap insait long ol kantri em i bosim. Dispela king bai i stap sotpela taim tasol, na bai em i dai. Em bai i no dai long pait, na tu bai i no gat man i gat kros long en na i kilim em i dai. Olsem na ol man bai i no save long wanem as tru na em i dai.” Na dispela man i olsem yumi man bilong graun i tok moa long mi, Daniel, olsem, “Bihain narapela man bai i kamap king bilong Siria, na em bai i man nogut tru. Dispela man em i no mas kamap king, tasol wantu bai em i kamap na mekim kain kain tok gris na tok giaman, na mekim em yet i stap king bilong Siria. Na maski ol bikpela lain ami i kam pait long en, em bai i daunim ol na pinisim ol tru. Na tu, em bai i daunim hetpris bilong ol manmeri bilong God. Kantri bilong en i liklik, tasol em bai i mekim giaman kontrak wantaim sampela kantri, na tok olsem em i laik sindaun gut wantaim ol. Tasol wantu bai em i pait long ol long taim ol i no gat tingting bilong pait. Na long dispela pasin em bai i kamap strongpela king. Ol dispela kantri em i pait long ol, em ol kantri i gat planti mani samting. Na em bai i kisim ol gutpela samting em i winim long pait na tilim long ol poroman bilong en. Ol tumbuna bilong en i no bin mekim dispela kain pasin bipo. Em bai i gat tingting bilong kirapim pait na kisim ol taun i gat strongpela banis, na em bai i kisim sampela bilong ol. Tasol em bai i mekim dispela kain pasin long sotpela taim tasol. *** “Dispela king bai i no pret long king bilong Isip. Olsem na bai em i bungim wanpela bikpela ami bilong kirapim pait long ol Isip. Na king bilong Isip bai i kisim bikpela strongpela ami bilong em yet na bai ol tu i redi long pait long king bilong Siria. Tasol king bilong Isip bai i no inap win, long wanem, sampela man bai i pasim tok bilong trikim em na paulim em tru. Ol ofisa bilong em yet bai i bagarapim em. Na ol Siria bai i bagarapim ami bilong en olgeta, na kilim i dai planti tausen soldia. Na bihain dispela tupela king bai i sindaun wantaim na kaikai. Tasol tingting bilong tupela bai i nogut na tupela bai i mauswara na mekim planti tok giaman long tupela yet. Na samting tupela i laik mekim tupela bai i no inap long mekim. Long wanem, taim God i makim bilong mekim ol dispela samting i no kamap yet. Na king bilong Siria bai i karim olgeta samting em i bin kisim long pait, na em bai i go bek long kantri bilong en. Em bai i tingting strong long bagarapim lotu bilong ol manmeri bilong God. Na olgeta samting em i laik mekim em bai i mekim tasol, na bihain em bai i go bek long kantri bilong em yet. “Long taim God i makim, king bilong Siria bai i go long Isip na pait long ol Isip gen, tasol em bai i no inap winim ol olsem bipo. Na ol man bilong hap san i go daun bai i kam long sip na pait long em, na em bai i pret. Na em bai i kros nogut tru na i go bek na bai em i traim long bagarapim lotu bilong ol manmeri bilong God. Em bai i bihainim toktok na tingting bilong ol man i bin givim baksait long God. Ol soldia bilong en bai i mekim haus bilong God i kamap doti long ai bilong God. Na bai ol i tambuim ol Israel long ol i no ken mekim ol ofa long God long olgeta de, na bai ol i sanapim dispela samting nogut tru insait long haus bilong God. Na king bai i grisim ol man i bin givim baksait long God, na bai ol i bihainim em. Tasol ol manmeri i save aninit tru long God, ol bai i sanap strong na sakim tok bilong em. Ol lida bilong Israel i gat gutpela save, ol bai i helpim na stiaim planti manmeri na givim gutpela tingting long ol. Tasol ol birua bai i kilim sampela bilong ol dispela lida long bainat na kukim sampela long paia bai ol i dai. Na bai ol i stilim ol samting bilong sampela lida na kalabusim sampela. Tasol bai ol i no mekim dispela pasin longpela taim. Taim ol birua i wok long kilim ol dispela lida, sampela man bai i helpim ol lida. Tasol planti bilong ol bai i gat tingting bilong helpim ol yet na bai ol i wok long helpim ol lida. Ol birua bai i bagarapim sampela bilong ol dispela lida, tasol dispela hevi bilong ol bai i strongim ol arapela lida long mekim stretpela pasin tasol, na bai ol i kamap klin tru long ai bilong God. Dispela kain pasin bai i no inap pinis. Bai i stap olsem inap long las de God i bin makim. “Dispela king bai i mekim ol samting long laik bilong em yet. Em bai i hambak na litimapim nem bilong em yet na i tok, ‘Mi winim olgeta god.’ Na em bai i mekim olkain tok bilas bilong daunim nem bilong God Antap Tru. Em bai i mekim dispela pasin i go inap long taim belhat bilong God i pinis, long wanem, God bai i mekim olgeta samting em i ting long mekim. Dispela king bai i no laikim ol giaman god bilong ol tumbuna bilong en, na dispela giaman god ol meri i save laikim. Na em bai i givim baksait long olgeta god, long wanem, em i ting em yet i stap namba wan na i winim ol. Bai em i givim biknem long wanpela giaman god tasol, em god bilong lukautim ol taun i gat strongpela banis. Ol tumbuna bilong dispela king i no bin lotu long dispela god bipo. Tasol king bai i givim silva na gol na ol naispela ston samting na ol arapela gutpela presen olsem ofa long dispela god. Na taim em i go pait bilong kisim ol taun i gat strongpela banis, em bai i askim dispela god bilong ol arapela lain long helpim em. Na em bai i givim biknem long ol man i laikim em i stap king bilong ol. Na em bai i mekim ol i kamap hetman na i givim ol hap graun long ol olsem presen, bilong bekim dispela helpim em i kisim long ol. “Klostu long taim bilong las de, orait king bilong hap saut bai i kam pait long king bilong hap not. Na wantu king bilong hap not bai i kisim ol karis na ol hos na ol sip bilong pait na i go hariap bilong pait strong long king bilong hap saut. Em bai i daunim planti kantri olsem wara i tait bikpela. Dispela ami bai i kam kamap long dispela gutpela graun God i bin givim long ol manmeri bilong en, na bai ol i kilim i dai bikpela lain manmeri. Tasol dispela ami bai i no inap kisim kantri Idom na Moap na bikpela hap bilong kantri Amon. Dispela king bai i daunim planti kantri na tu bai em i no larim Isip i stap gut. Nogat. Em bai i kisim ol planti silva na gol na ol arapela gutpela samting bilong ol Isip i gat bikpela pe long en. Na ol man bilong kantri Libia na Sudan bai i helpim em. Tasol bihain ol man bai i tokim em long ol samting i kamap long hap sankamap na long hap not na dispela tok bai i mekim em i pret. Na bai em i bel nogut tru na i go pait strong moa na pinisim tru planti lain manmeri. Na em bai i sanapim ol bikpela haus sel bilong em long hap graun i stap namel long nambis bilong biksolwara Mediterenian na dispela maunten i nambawan tru, em maunten bilong God. Tasol em bai i bagarap na i no gat wanpela bai i helpim em.” Na dispela man i olsem yumi man bilong graun, em i tok moa long mi Daniel olsem, “Long dispela taim namba wan ensel Maikel bai i kamap, em ensel i save lukautim yupela ol Israel. Long dispela taim bikpela hevi tru bai i kamap. Bipo kain hevi olsem i no bin kamap long wanpela kantri bilong graun. Taim dispela hevi i kamap, God bai i kisim bek olgeta manmeri bilong lain bilong yu, nem bilong ol i stap pinis long buk bilong em, na bai ol i stap gut. Na God bai i kirapim bek bikpela lain manmeri i bin dai pinis. Sampela bilong ol bai i kisim laip bilong i stap oltaim oltaim. Na sampela bai i sem nogut tru na bai ol i stap olsem tasol oltaim oltaim. Ol man i gat gutpela save na tingting bai ol i lait olsem skai i lait tumas. Na ol man i bin stiaim planti manmeri long bihainim stretpela pasin, ol bai i lait oltaim olsem ol sta. Orait nau Daniel, yu pasim buk i gat ol dispela tok long en. Na yu mas putim mak long en, bilong tambuim ol man long ol i no ken opim dispela buk. Dispela buk i mas pas i stap inap klostu long taim bilong las de. Na planti manmeri bai i hatwok tru long kisim save long as bilong dispela tok. Tasol bai ol i no inap.” Orait bihain mi Daniel, mi lukim tupela arapela man i sanap klostu long wara. Wanpela i sanap long sait mi sanap long en, na wanpela i sanap long hapsait. Wanpela bilong tupela i tokim dispela man i pasim gutpela laplap na i stap antap namel long wara. Em i tok olsem, “Wanem taim tru bai ol dispela narakain samting i pinis?” Orait dispela man i pasim gutpela laplap, em i litimapim tupela han bilong en wantaim i go antap long skai, na em i tok olsem, “Long nem bilong God i stap oltaim, mi tok tru tumas, ol dispela narakain samting bai i stap inap long 3 na hap yia. Na taim strong bilong ol manmeri bilong God i pinis olgeta, na ol i bagarap tru, orait ol dispela samting tu bai i pinis.” Mi harim dispela tok bilong em, tasol mi no klia gut. Na mi askim em olsem, “Tasol Bikman, ol dispela samting bai i pinis olsem wanem?” Tasol em i bekim tok olsem, “Daniel, yu go nau. Buk i pas pinis na i tambu long opim nau, long wanem, as bilong dispela tok i mas i stap hait inap long taim bilong las de. Ol dispela hevi i kamap bai i strongim planti manmeri long mekim stretpela pasin tasol, na bai ol i kamap klin tru long ai bilong God. Na ol dispela manmeri i gat gutpela save na tingting, ol tasol bai i save long as bilong ol dispela samting. Tasol ol manmeri nogut bai i no inap save long as bilong ol dispela samting, na bai ol i wok long mekim planti pasin nogut. Stat long taim ol birua i tambuim ol Israel long ol i no ken mekim ol ofa long God long olgeta de na ol i sanapim dispela samting nogut tru insait long haus bilong God, 1,290 de i mas i go pinis pastaim. Na ol manmeri i stap strong na i wet long God inap long 1,335 de i go pinis, ol i ken amamas. Na Daniel, nau yu mas i stap strong i go inap long las de. Bai yu dai, tasol bihain bai yu kirap bek na long las de bai yu kisim ol samting God i bin makim bilong yu.” Dispela tok Bikpela i givim long Hosea, pikinini bilong Beri, long taim Usia na Jotam na Ahas na Hesekia wan wan, ol i stap king bilong Juda. Na Jeroboam, pikinini bilong Jehoas, i stap king bilong Israel. Namba wan taim Bikpela i laik givim tok long ol Israel long maus bilong Hosea em i tokim Hosea olsem, “Ol manmeri bilong mi i no moa laikim mi, na ol i go lotu long ol giaman god, olsem maritmeri i pamuk nabaut. Bilong makim dispela, yu go maritim wanpela meri na meri bai i go mekim pasin pamuk. Na ol pikinini bilong en bai i mekim wankain pasin olsem mama yet.” Orait Hosea i maritim Gomer, pikinini meri bilong Diplaim. Bihain Gomer i gat bel na i karim wanpela pikinini man. Na Bikpela i tok, “Yu kolim nem bilong en Jesril, bilong makim ples tumbuna bilong king bilong Israel, Jehu, i bin kilim tupela king bipo. Na bai mi mekim save long king bilong Israel nau i stap, bilong bekim rong bilong Jehu, tumbuna bilong en. Na bai mi no larim wanpela man bilong lain bilong Jehu i kamap king bilong Israel gen. Na long dispela taim bai mi bagarapim strong bilong ami bilong Israel, long ples daun bilong Jesril.” Bihain Gomer i gat bel gen na i karim pikinini meri. Na Bikpela i tokim Hosea, “Kolim nem bilong en, Mi No Laikim. Long wanem, mi no moa laikim ol Israel na mi no inap lusim sin bilong ol. Tasol mi laikim ol manmeri bilong Juda. Na mi God, Bikpela bilong ol, bai mi helpim ol. Tasol mi no inap pait long bainat na banara long helpim ol. Na mi no inap salim ol soldia wantaim ol hos i kam bilong helpim ol. Nogat. Mi gat narapela rot.” Bihain long Mi No Laikim i lusim susu pinis, orait Gomer i gat bel gen na i karim narapela pikinini man. Na Bikpela i tokim Hosea, “Yu kolim nem bilong en, I No Bilong Mi. Long wanem, yupela Israel i no ol manmeri bilong mi. Na mi no inap i stap God bilong yupela.” Ol Israel bai i kamap planti tumas gen olsem wesan long nambis, na bai ol i no inap kaunim ol. Nau God i save tokim ol olsem, “Yupela i no lain manmeri bilong mi.” Tasol wanpela taim bihain, bai em i tokim ol, “Yupela i pikinini bilong mi, God i save stap oltaim.” Na dispela tupela lain Juda na Israel bai i bung gen, na i kamap wanpela kantri tasol. Na bai ol i makim wanpela lida tasol bilong ol yet, na bai ol i kamap strongpela kantri na olgeta samting ol i mekim bai i kamap gutpela tasol. Ol bai i kamap olsem gutpela gaden God i bin wokim. Tru tumas, taim God i mekim dispela wok, em bai i bikpela de tru. Nau yupela i mas kolim ol wanblut bilong yupela Israel olsem, Yupela I Manmeri Bilong God, na God I Laikim Yupela Tumas. God i tok piksa long ol manmeri bilong en olsem, “Ol pikinini bilong mi, mama bilong yupela i no moa meri bilong mi na mi no moa man bilong en. Tasol yupela i mas askim em strong long lusim pasin pamuk. Sapos em i no lusim, bai mi rausim olgeta klos bilong en na bai em i stap skin nating na bai em i sem nogut tru. Bai mi mekim em i kamap olsem graun i drai na i no gat diwai samting, na i no gat wara bilong dring, na long dispela pasin bai mi bagarapim em. Bai mi no ken givim bel bilong mi long ol pikinini bilong en, long wanem, ol i pikinini bilong wanpela pamukmeri i no save sem. Dispela meri i tok, ‘Bai mi go bihainim ol dispela man mi laikim. Ol i save givim mi kaikai na wara, na ol klos samting, na wel bilong oliv na wain.’ “Olsem na bai mi kisim ol diwai i gat nil na putim i stap bilong banisim dispela meri. Bai mi wokim banis long rot bilong en na bai em i no inap i go long ol dispela man. Bai em i ran i go bihainim ol man em i laikim, tasol em i no inap kamap long ol. Bai em i go painim ol, tasol bai em i no inap lukim ol. Na bai em i tok, ‘Bipo mi stap gut, tasol nau nogat. Olsem na bai mi go bek long man bilong mi stret.’ “Em i no laik save olsem, mi yet mi bin givim em olgeta kaikai na wain na wel, na planti silva na gol tu. Na em i yusim dispela silva na gol bilong mekim lotu long giaman god Bal. Olsem na long taim kaikai i redi long gaden, bai mi kisim bek ol kaikai na wain mi bin givim long en. Na bai mi kisim bek ol klos samting mi bin givim em. Na bai mi rausim olgeta klos bilong en long ai bilong ol man em i save laikim. Na i no inap wanpela man i ken kisim bek em long han bilong mi. Bai mi pinisim olgeta bikpela de em i save amamas long en. Ol dispela de i olsem, ol bikpela de bilong lotu i save kamap long ol wan wan yia na long ol wan wan mun, na ol lotu bilong ol de Sabat, na olgeta arapela kain lotu. Bai mi bagarapim ol diwai wain na ol diwai fik em i tok ol man i laikim em i bin givim long en olsem pe bilong en. Na bai ol wel abus i kam bagarapim ol gaden wain na ol gaden bilong diwai fik na bai ol dispela gaden i kamap bus nating. Em i bin lusim tingting long mi planti taim, na i go mekim ol ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel long giaman god Bal na em i putim ol gutpela bilas na bihainim ol man em yet i laikim. Olsem na bai mi mekim save long en. Mi Bikpela, mi tok olsem.” Bikpela i skruim tok piksa olsem, “Orait bai mi mekim gutpela tok long dispela meri na pulim em i go bek gen long ples wesan nating. Na bai mi grisim em na tokim em olsem, ‘Mi laikim yu tumas.’ Bai mi givim bek ol gaden wain long em, na bai mi senisim dispela ples daun ol i kolim Ples Daun Bilong Trabel, na bai i kamap ples bilong wetim gutpela samting i kamap. Long dispela ples bai em i bihainim tok bilong mi olsem em i bin mekim long taim em i yangpela yet na em i lusim Isip na i kam. Na em bai i tok long mi olsem, ‘Yu man bilong mi.’ Na bai em i no moa ting mi olsem giaman god Bal, na mekim dispela kain tok long mi, ‘Yu Bal, yu Bikpela bilong mi.’ Bai mi no ken larim em i kolim dispela nem, Bal, gen. Nogat tru. “Na long dispela taim bai mi mekim wanpela kontrak wantaim olgeta wel abus na ol snek na ol pisin. Na bai ol i no inap bagarapim ol manmeri bilong mi. Na bai mi rausim olgeta samting bilong pait, olsem bainat na banara, na ol manmeri bilong mi bai i stap isi long dispela graun na ol i no ken pret moa. “Israel, bai mi mekim yu i kamap olsem meri bilong mi, na bai yu stap olsem oltaim oltaim. Bai mi mekim stretpela pasin long yu na bai mi no ken lusim yu. Na bai mi laikim yu tru oltaim, na marimari long yu oltaim. Bai mi bihainim promis bilong mi na bai yu stap olsem meri bilong mi oltaim. Na bai yu save olsem, mi tasol mi Bikpela bilong yu. Na long dispela taim mi Bikpela, bai mi harim ol prea bilong ol manmeri bilong mi, ol Israel. Na bai mi mekim ren i kam daun long graun, na olgeta kaikai ol i planim na wain na wel bilong ol bai i kamap planti. *** Na bai mi putim ol manmeri bilong mi long dispela graun na bai ol i kamap olsem gutpela gaden mi bin wokim. Bipo mi save tokim ol manmeri bilong mi, ‘Mi No Laikim Yupela.’ Tasol bihain bai mi laikim ol tru. Bipo mi save tokim ol olsem, ‘Yupela I No Bilong Mi.’ Tasol bihain bai mi tok, ‘Yupela i manmeri bilong mi.’ Na ol bai i bekim tok olsem, ‘Yu God bilong mipela.’” Bikpela i tokim mi gen olsem, “Yu go na laikim gen dispela meri bilong yu nau em i mekim pasim pamuk wantaim narapela man. Yu mas laikim em tru olsem mi laikim tumas ol manmeri bilong mi, ol Israel. Tru, ol i bin lusim mi na i go long ol giaman god, na ol i save kisim pikinini wain ol i bin mekim drai na ofaim long ol giaman god. Tasol maski, mi laikim ol Israel yet.” Orait mi baim bek dispela meri long 150 kina na 6-pela bek rais bali. Orait na mi tokim em, “Tru, yu meri bilong mi, tasol nau mi no inap slip wantaim yu. Pastaim yu mas i stap nating longpela taim liklik, na long dispela taim yu no ken i stap meri bilong rot. Na bai mi wetim yu tasol.” Olsem tasol ol Israel bai i stap nating longpela taim liklik. Na bai ol i no gat ol king na ol lida. Bai ol i no inap mekim ofa na bai ol i no inap sanapim pos ston na mekim lotu. Na bai ol i lusim ol kain kain giaman god na ol piksa samting ol i save yusim bilong painimaut wanem samting bai i kamap bihain. Dispela taim i pinis, orait bai ol Israel i kam bek long God, Bikpela na lotu long em wanpela tasol. Bai ol i bihainim wanpela tumbuna bilong King Devit. Na bai ol i aninit long tok bilong Bikpela na bai em i givim ol kain kain gutpela presen long ol. Bikpela i sutim tok long ol manmeri i stap long dispela kantri. Yupela Israel, harim tok bilong Bikpela. Em i tok olsem, “Ol manmeri bilong dispela kantri i no save tok tru na ol i no laikim ol wantok bilong ol yet. Ol i no save ting mi Bikpela bilong ol. Ol i save mekim promis, tasol ol i no bihainim. Ol i save giaman, na kilim man i dai, na stilim samting, na mekim pasin pamuk. Ol i save mekim planti kain pasin nogut, na ol i wok long kilim ol man i dai. Na dispela pasin i kamap bikpela moa, olsem na bai graun i drai. Na olgeta samting i stap long graun, em ol abus na pisin na pis, bai olgeta i dai.” Bikpela i tok moa olsem, “I no gat wanpela man i ken kotim ol manmeri. Nogat. As bilong dispela pasin nogut i stap long yupela ol pris, na ol manmeri i gat tok long yupela. Olgeta taim yupela i mekim wok, tasol yupela i wok nabaut na yupela i popaia. Na ol profet tu i mekim olsem tasol. Olsem na bai mi bagarapim Israel, em i olsem mama bilong yupela. Ol manmeri i no save bihainim mi, olsem na bai ol i bagarap. Yupela ol pris tu i no save bihainim mi na yupela i sakim pinis tok bilong mi. Olsem na bai mi rausim yupela. Na mi no ken larim ol pikinini bilong yupela i kamap pris bilong mi. “Yupela pris i kamap planti tumas, olsem na yupela i mekim planti sin. Nau yupela i gat biknem, tasol bai mi daunim yupela na yupela i sem nogut. Ol sin bilong ol manmeri bilong mi i olsem kaikai bilong yupela. Olsem na yupela i laikim ol manmeri i mekim sin moa yet. Bai mi mekim save long ol manmeri na ol i bagarap, na bai yupela pris tu i kisim wankain bagarap. Bai mi mekim save long yupela bilong bekim pasin nogut yupela i bin mekim. Yupela bai i kaikai ol gutpela kaikai, tasol yupela i no inap pulap. Bai yupela i lotu long ol giaman god na mekim pasin pamuk bilong kamapim planti pikinini, tasol yupela bai i no gat pikinini. Long wanem, yupela i bin givim baksait long mi na yupela i bihainim ol giaman god tasol.” Bikpela i tok, “Kain kain strongpela dring i save paulim tingting bilong ol manmeri bilong mi. Na ol i askim ol hap diwai nating long kamapim tok hait. Olaman, ol i ting ol dispela hap diwai inap autim tok long ol samting ol i laik save long en. Ol i lusim mi pinis, na ol i bihainim ol giaman god, olsem wanpela meri i pamuk nabaut. Ol i save go antap long ol maunten na mekim ofa na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol ples tambu aninit long ol bikpela diwai, long wanem, aninit long ol dispela diwai i gat gutpela ples kol. “Olsem na ol pikinini meri bilong yupela i stap olsem meri bilong rot. Na ol tambu meri bilong yupela i pamuk nabaut. Tasol bai mi no ken bekim pasin nogut bilong ol. Long wanem, yupela yet tu i save go wantaim ol pamukmeri bilong haus lotu bilong ol giaman god. Na yupela i save bung wantaim ol na mekim ofa long ol giaman god. Na mi tok stret long yupela olsem, ‘Yupela manmeri i no gat gutpela tingting, bai yupela i bagarap.’ “Yupela manmeri bilong Israel i olsem pamukmeri na yupela i lusim mi pinis. Tasol nogut yupela ol manmeri bilong Juda i mekim wankain pasin na bai yupela i gat asua. Yupela i no ken i go na mekim giaman lotu long Gilgal o long Betel. Dispela pasin bilong yupela i mekim Betel i kamap ples nogut. Olsem na em i no moa haus bilong mi. Na long dispela tupela ples, yupela i no ken mekim ol promis long nem bilong mi, Bikpela i stap oltaim. Het bilong ol Israel i pas. Ol i olsem ol bulmakau bilong bikhet. Ol i ting bai mi lukautim ol olsem wasman bilong sipsip i save lukautim ol sipsip bilong en. Tasol ol i bikhet tumas na mi no inap. Ol Israel i save bihainim tru ol giaman god. Maski, larim ol i bihainim laik bilong ol yet. Ol i no moa wari long ol man i tingting gut long ol, o nogat. Ol bikman bilong ol i laikim pasin bilong sem tasol. Olsem na ol i save dring planti na spak, na bihain ol i pamuk nabaut. Orait harim. Bai mi karim ol i go olsem wanpela strongpela win i rausim pipia, na bai ol i bagarap. Na bai ol i ting long ol ofa ol i bin mekim long ol giaman god, na bai ol i sem tru. “Yupela pris, harim dispela tok. Yupela Israel, putim yau gut long tok bilong mi. Na yupela lain bilong king, yupela harim. Yupela i gat wok bilong mekim stretpela kot, tasol yupela i no bin mekim olsem. Olsem na bai yupela yet i mas sanap long kot. Yupela pris i bin kirapim giaman lotu long taun Mispa na long maunten Tabor na long taun Sitim. Olsem na yupela i bin paulim na holimpas tingting bilong planti manmeri. Yupela i stap olsem umben o hul bilong holimpas ol wel abus. Olsem na bai mi mekim save long yupela olgeta. *** Mi save long pasin bilong yupela Israel. Yupela i no inap hait long mi. Yupela i no save bihainim mi na yupela olgeta i kamap doti long ai bilong mi, olsem pamukmeri.” Ol Israel i save lotu long ol giaman god, na dispela pasin i pasim strong tingting bilong ol na ol i no save bihainim Bikpela. Olsem na dispela pasin nogut ol i mekim em i pasim ol na ol i no inap i kam bek long God bilong ol. Hambak pasin bilong ol Israel i kotim ol yet. Sin bilong ol yet i mekim ol i pundaun, na ol Juda i pundaun wantaim ol. Ol i save kisim sipsip na bulmakau bilong mekim ofa long Bikpela, tasol ol i mekim ofa nating. Long wanem, Bikpela i lusim ol pinis, olsem na ol i no inap bungim em. Ol i lusim pinis Bikpela, olsem meri i lusim man bilong en na i pamuk nabaut. Olsem na ol pikinini bilong ol i no save olsem, God i papa tru bilong ol. Orait liklik taim tasol, long taim bilong nupela mun, na ol birua bai i kam bagarapim ol na graun bilong ol wantaim. Yupela Gibea, yupela Rama, yupela Betel, yupela Benjamin, winim biugel. Singaut strong. Ran i go kirapim pait. Long dispela de tasol bai yupela Israel i bagarap olgeta. Mi toksave long yupela, tru tumas, dispela samting bai i kamap olsem mi tok. Bikpela i tok, “Harim. Ol lida bilong Juda i bin stilim hap graun bilong ol Israel. Olsem na mi kros nogut long ol. Na bai mi bagarapim ol olsem wara i tait na bagarapim ol samting. Ol Juda i givim bikpela hevi long Israel. Ol Israel i bin i go long sampela king na ol i ting bai ol i helpim ol. Tasol ol dispela king i man nating na ol i no inap helpim ol. Olsem na bai mi bagarapim ol Israel na ol Juda, olsem binatang i save bagarapim ol samting. “Taim ol Israel i save olsem ol i sik nogut tru, na ol Juda i lukim ol sua bilong ol yet, orait ol i go long kantri Asiria bilong askim bikpela king long helpim ol. Tasol ol Asiria i no inap mekim sik bilong ol i orait na mekim drai sua bilong ol. Nau bai mi kamap olsem strongpela laion na bai mi pait long ol Israel na Juda. Bai mi yet mi brukim ol nabaut na larim ol i stap olsem. Bai mi pulim ol i go na i no gat wanpela man inap helpim ol. “Bai mi go bek long ples bilong mi na lusim ol manmeri bilong mi, na bai ol i kisim pen na hevi bilong bekim sin bilong ol. Tasol bihain bai ol i kam bek long mi. Ating bai ol i pilim nogut pastaim na bai ol i kam bek long mi.” Ol manmeri i tok olsem, “Goan, yumi go bek gen long Bikpela. Em i bin bagarapim yumi, tasol bai em i mekim gut long yumi gen. Em i bin paitim yumi na sua i kamap, tasol bai em i pasim dispela sua gen. Taim tupela o tripela de i go pinis, orait em bai i kirapim yumi na bai yumi stap gut wantaim em. Yumi mas wok strong long save long Bikpela. Yumi save, olgeta moning san i save kamap. Na yumi save, long olgeta taim bilong ren, ren i save kam daun long graun. Olsem tasol yumi save, Bikpela bai i kam na mekim gut long yumi.” Orait Bikpela i bekim tok olsem, “Yupela Israel na yupela Juda, bai mi mekim wanem long yupela? Yupela i save laikim mi, tasol yupela i no save laikim mi longpela taim. Nogat. Laik bilong yupela i save pinis kwiktaim tru olsem sno na klaut bilong moningtaim. Na i olsem wara bilong nait i stap long gras na i save drai kwik long taim san i kamap. Olsem na mi salim ol profet na ol i autim tok bilong mi bilong kotim yupela na bai yupela i kisim bagarap. Yupela i harim pinis, olsem na yupela i save wanem samting mi laik yupela i mekim. Em i klia tumas. Na dispela ol samting i olsem. Mi no laikim ol ofa nating bilong abus yupela i save mekim. Mi laikim tumas bai yupela i givim bel bilong yupela long mi oltaim, na mi laik bai yupela i save gut long mi. “Ol dispela manmeri i brukim wara Jordan long ples Adam, na i kamap long dispela graun mi bin givim ol. Na wantu ol i brukim kontrak mi bin mekim wantaim ol. Ol man nogut na ol man i save kilim arapela man i dai, ol i pulap long taun Gileat. Ol pris i olsem ol stilman i bung na i hait long rot, bilong bagarapim ol man na stilim ol samting bilong ol. Na ol i save kilim man long rot i go long ples bilong lotu long taun Sekem. Ol i man nogut tru. Mi lukim wanpela pasin nogut tru i kamap long Israel. Ol manmeri bilong mi i save lotu long ol giaman god na ol i kamap doti nogut tru long ai bilong mi. “Na yupela Juda tu, mi makim taim pinis bilong mekim save long yupela long ol samting yupela i bin mekim. “Taim mi laik mekim orait ol Israel gen na mekim olgeta wok bilong ol i kamap gutpela, mi lukim pasin nogut bilong ol tasol, na ol samting nogut ol i mekim. Ol i save giamanim ol wantok, na ol i save brukim haus na stilim ol samting. Na ol i save pulim ol samting bilong ol man long ol rot bilong taun. Mi no ken lusim tingting long pasin bilong ol. Nogat. Tasol ol i no save tingim dispela. Sin bilong ol i karamapim ol, na oltaim mi save lukim dispela sin tasol.” Bikpela i tok, “Sampela manmeri i save pasim tok long mekim kain kain pasin nogut, na ol i save grisim king wantaim ol ofisa bilong en na giamanim ol. Ol i man bilong giaman na ol i no bel tru long king. Na belhat bilong ol i hait olsem paia i lait liklik. Man bilong kukim bret i save laitim paia na larim em i stap inap bret i solap. Bret i solap pinis, orait em i winim paia na paia i lait bikpela. Belhat bilong ol i olsem. Long taim king i mekim pati, ol i mekim king wantaim ol ofisa bilong en i dring planti wain. Na king wantaim ol ofisa i spak na longlong nabaut. Tingting bilong ol long mekim samting nogut i hat olsem aven. Long nait man bilong wokim bret long dispela aven, em i slip, na ol i stap olsem paia i lait liklik na smok tasol i kamap. Tasol long moning ol i lait bikpela tru. “Ol i kros na i kilim i dai ol king i bin kamap wan wan, wantaim ol hetman bilong ol. Dispela pasin nogut i stap long kantri bilong ol na i no gat wanpela man i prea long mi.” Bikpela i tok, “Ol Israel i pas wantaim ol arapela lain na bihainim pasin bilong ol. Olsem na pasin bilong ol i no gutpela olsem bret i no tan gut. Dispela pasin bilong ol Israel i daunim strong bilong ol pinis, tasol ol i no save long dispela. Ol i olsem lapun i no gat strong moa, tasol ol i no save long dispela tu. Bikhetpasin bilong ol Israel i kotim ol yet, tasol ol i no tanim bel na ol i no kam bek long mi God, Bikpela bilong ol. Israel i olsem wanpela pisin i longlong na i kalap nabaut. Pastaim ol i go askim ol Isip long helpim ol na bihain ol i ran i go askim ol Asiria tu. Na taim ol i flai i go, bai mi taitim umben bilong mi antap na holimpas ol. Taim ol i bung bilong mekim pasin nogut, orait wantu bai mi mekim save long ol. “Harim. Bai ol i mas bagarap. Ol i lusim mi pinis na i bikhet long mi. Olsem na bai mi bagarapim ol. Pastaim mi laik helpim ol, tasol ol i laik trikim mi na giamanim mi. Ol i mekim giaman prea long mi. Na ol i pundaun long graun na krai nogut olsem ol haiden. Na taim ol i prea long kisim kaikai na wain, ol i katim nabaut skin bilong ol yet olsem ol haiden. Ol i bikhet tumas long mi. Tru, mi yet mi helpim ol na ol i kamap bikpela na mi mekim ol i strong, tasol ol i pasim tok long bekim pasin nogut long mi. Long taim bilong hevi ol i no save kam long mi bilong mi ken helpim ol. Nogat. Ol i save go long ol samting i no gat strong tasol. Ol i popaia olsem banara nogut. Na ol lida bilong ol i save tok olsem ol yet i gat strong inap long winim ol birua. Tasol nogat. Bai ol i dai long pait, na ol Isip bai i lap nogut long ol.” Bikpela i tok olsem, “Winim biugel bilong kirapim pait. Ol birua i kam hariap na pait long haus bilong mi, olsem tarangau i flai hariap i kam daun long graun bilong kisim abus. Ol manmeri bilong mi i bin brukim kontrak mi bin mekim wantaim ol, na ol i sakim tok bilong mi. Ol Israel i save tok, ‘Yu God bilong mipela, na mipela i save long yu.’ Tasol nogat. Ol i bin lusim gutpela na stretpela pasin, olsem na ol birua bai i ranim ol. “Ol manmeri bilong mi i bin makim ol lida na mi no orait long ol. Ol i wokim ol giaman god long silva na gol bilong ol. Olsem na bai mi bagarapim ol dispela manmeri. Mi no laikim tru dispela bulmakau gol ol Samaria i save lotu long en. Mi kros tru long ol. Mi laik bai ol i ken lusim pasin nogut bilong ol kwiktaim. Tasol ating nogat. Wanpela wokman bilong Israel i wokim dispela giaman god. Dispela samting em i no God. Em i piksa nating tasol. Bai mi brukim dispela bulmakau na em bai i kamap olsem pipia nating. Pasin nogut bilong ol i olsem liklik win tasol, na samting i kamap long dispela pasin bai i bagarapim ol, olsem traipela raunwin bilong bagarapim man. Na ol i olsem gaden wit i no karim kaikai, na i no gat wit bilong wokim bret. Tasol sapos dispela wit nogut i karim hap kaikai, maski, ol man bilong narapela kantri tasol bai i kam kaikai. Ol Israel i no gutpela moa. Ol i kamap wankain olsem ol arapela kantri. Nau ol i olsem sospen graun i bruk, na ol i no inap mekim wok bilong mi. Ol i bikhet tru olsem ol wel donki, na ol i bihainim laik bilong ol yet. Na ol i go askim ol Asiria long helpim ol, na ol i salim mani long ol arapela kantri bilong grisim ol king bilong helpim ol. Tasol nau bai mi bungim ol wantaim na mekim save long ol. Liklik taim tasol na king bilong Asiria bai i daunim ol tru na putim bikpela hevi nogut long ol, na ol bai i kamap liklik lain tasol. “Ol Israel i wokim planti alta bilong mekim ol ofa bilong rausim sin, tasol ol dispela ofa i no stret, olsem na ol i mekim planti sin tasol. Mi raitim planti lo tru bilong ol. Tasol ol i lukim ol dispela lo olsem ol narakain pasin bilong ol arapela lain tasol, na ol i no bihainim. Ol i mekim planti ofa na kaikai mit bilong ofa. Tasol mi, Bikpela mi no amamas long ol dispela ofa. Olsem na nau bai mi tingim sin bilong ol na mekim save long ol. Bai mi salim ol i go kalabus gen long Isip. “Ol Israel i ting ol king i gat strong inap long helpim ol, na ol i wokim ol haus bilong king. Tasol ol i lusim tingting long dispela samting, mi God, mi bin wokim ol manmeri. Na ol Juda tu i gat asua, long wanem, ol i wokim ol taun i gat strongpela banis, na ol i ting bai ol i stap gut. Tasol maski, bai mi tromoi paia i kam bilong kukim ol dispela taun wantaim ol dispela haus bilong king.” Ol Israel, yupela i mas lusim pasin bilong amamas olsem ol haiden long taim yupela i mekim ol bikpela kaikai na lotu. Yupela i givim baksait pinis long God bilong yupela na yupela i no bihainim em. Long olgeta hap, yupela i save mekim lotu long giaman god Bal olsem meri bilong rot i pamuk nabaut. Na yupela i ting Bal i mekim gaden bilong yupela i karim planti kaikai olsem pe bilong pasin pamuk. Tasol liklik taim bai yupela i sot long kaikai na wel bilong oliv na bai yupela i no gat wain. Na bai yupela Israel i no inap moa i stap long graun bilong Bikpela. Na bai yupela i mas i go kalabus gen long Isip, na go kalabus long Asiria tu. Na long ol dispela ples bai yupela i kaikai ol samting God i bin tambuim. Taim yupela i stap long kantri bilong ol arapela lain, bai yupela i no inap givim wain na abus samting olsem ofa long Bikpela. Na kaikai bilong yupela bai i mekim yupela i kamap doti long ai bilong God, olsem dispela kaikai ol man i save kaikai long taim ol i krai long man i dai pinis, na ol i kamap doti long en. Na dispela kaikai bai yupela i kisim bilong pulapim bel tasol. Bai yupela i no inap kisim wanpela hap bilong dispela kaikai i go long haus bilong Bikpela bilong mekim ofa. Nogat tru. Na long taim bilong bikpela de bilong God, bai yupela i mekim wanem samting? I no gat rot. Bihain bikpela trabel bai i kamap na yupela bai i ranawe i go nabaut. Na bai ol Isip i kam bungim yupela na karim yupela i go kalabus long Isip. Na yupela bai i stap inap long yupela i dai na bai ol i planim yupela long Memfis, bikpela taun bilong ol. Yupela i no inap i kam bek long ples. Nogat. Olsem na ol haus na ol mani silva na ol gutpela samting bilong yupela bai i stap nating na bikbus bai i kamap na karamapim olgeta. Taim i kamap pinis bilong God i laik mekim save long yupela. Na bai yupela i kisim pe nogut bilong ol pasin nogut yupela i bin mekim. Taim dispela samting i kamap, bai yupela Israel i save, em pe nogut nau. Yupela i save tok long mi, “Dispela profet em i longlong. Dispela man i gat spirit bilong God, em i kranki man.” Yupela manmeri i no laik tru long mi, long wanem, sin bilong yupela i bikpela moa. God yet i salim mi i kam olsem profet bilong givim strongpela tok long yupela ol manmeri bilong en. Tasol long olgeta hap mi wokabaut long en, yupela i laik pasim mi olsem yupela i save pasim pisin long umben. Yupela i save birua long mi long graun bilong God yet. Yupela i save mekim pasin nogut oltaim, olsem bipo ol tumbuna bilong yupela i bin mekim long taun Gibea. Olsem na God bai i tingim sin bilong yupela na bai em i mekim save tru long yupela. Bikpela i tok olsem, “Pastaim tru mi lukim yupela Israel, na yupela i samting tru, olsem diwai wain i kamap long ples drai na i karim kaikai. Dispela ol tumbuna bilong yupela ol i olsem namba wan lain pikinini bilong diwai fik i mau. Tasol bihain, taim ol i kamap long maunten Peor, na ol i lotu long giaman god Bal namba wan taim, ol i laikim tumas dispela giaman god na ol i kamap nogut tru olsem Bal yet. Strong bilong Israel bai i go pinis olsem pisin i flai i go. Na bai ol meri i no inap i gat bel na karim pikinini. Tasol sapos sampela i gat pikinini, bai mi kilim ol dispela pikinini, na mi no ken larim wanpela i stap. Taim mi lusim ol manmeri, ol kain kain samting nogut bai i kamap long ol.” Na Hosea i tok, “Bikpela, pastaim taun Tair i bin i stap gut tru, tasol mi lukim ol birua i kam na bagarapim. Na wankain pasin bai i kamap long kantri Israel. Ol birua bai i kam na kilim ol lain pikinini bilong en. Olsem na bai mi askim yu long yu mekim wanem long ol Israel? Ating yu no ken larim ol meri i karim pikinini. Na ol meri i gat liklik pikinini bai yu mekim susu bilong ol i drai na ol i no inap givim susu long ol pikinini.” Na Bikpela i tok moa, “Bipo ol i stap long Gilgal na ol i stat long mekim ol dispela pasin nogut, na long dispela taim tasol mi tu mi stat long belhat long ol. Ol manmeri i mekim planti sin pinis na olgeta lida bilong ol tu i save sakim tok bilong mi. Olsem na bai mi rausim ol long graun bilong mi, na bai mi no ken laikim ol moa. Ol Israel i no inap karim pikinini, ol bai i olsem wanpela diwai ol rop bilong en i drai pinis na i no inap karim kaikai. Tasol sapos sampela i karim pikinini, bai mi kilim ol dispela pikinini ol i laikim tumas.” Dispela God mi wok long en bai i givim baksait long ol manmeri bilong en, long wanem, ol i no bihainim tok bilong en. Na bai ol i stap tripman long ol arapela kantri. Ol Israel i gat planti samting na ol i olsem gutpela diwai wain i karim planti kaikai tumas. Ol gutpela samting bilong ol i kamap moa yet, olsem na ol i save wokim ol alta na pos bilong giaman god moa moa yet, na ol i bilasim ol dispela pos nogut tru. Ol i man bilong giaman tasol, olsem na nau bai ol i mas kisim pe nogut bilong asua bilong ol. God bai i brukim ol alta bilong ol na bai em i bagarapim ol pos tambaran bilong ol. I no longtaim na bai ol Israel i tok, “Yumi no bin bihainim tok bilong Bikpela, olsem na nau Bikpela i rausim king bilong yumi. Na sapos yumi gat king, bai em i inap helpim yumi olsem wanem? Nogat tru. Ol king i mauswara nating long helpim yumi. Na ol i mekim planti promis nating na ol i pasim tok nating wantaim ol king bilong ol arapela kantri.” Ol Israel i lusim stretpela pasin na i mekim pasin nogut tasol. Na dispela pasin nogut i olsem gras nogut i gat marasin bilong bagarapim man. Dispela bulmakau gol i stap long Betel bai i bagarap, na ol manmeri i stap long taun Samaria bai ol i pret na i bel sori long dispela bulmakau. Ol manmeri na ol pris i save mekim wok bilong dispela giaman god, bai ol i sori long en na i krai, long wanem, ol Asiria bai i rausim bilas bilong en na em bai i bagarap. Na bai ol Asiria i kisim dispela bulmakau gol i go long Asiria na bai ol i givim long bikpela king olsem takis. Ol Israel i bin bihainim tok bilong ol saveman, na tok bilong ol dispela man i popaia pinis. Olsem na ol birua i winim ol na ol Israel i sem nogut. King bilong Israel bai i lus, olsem liklik hap pipia diwai, tait i karim i go. Ol Israel i save lotu long ol giaman god long ol ples lotu antap long ol maunten, na God bai i bagarapim ol dispela ples. Na gras na ol rop i gat nil bai i kamap na karamapim ol alta. Na bai ol manmeri i laik hait long ol birua, olsem na bai ol i tokim ol maunten olsem, “Yupela karamapim mipela na haitim mipela.” Orait Bikpela i tok, “Bipo ol Israel i mekim sin long mi long taun Gibea na ol i no lusim dispela pasin yet. Olsem na ol birua i kam pait long ol dispela lain nogut, na pait bai i go inap long Gibea yet. Olsem tasol mi pasim tok pinis long mi bai pait long ol dispela man bilong mekim sin na mi bai mekim save long ol. Ol i bin mekim planti sin tumas, olsem na bai mi mekim ol arapela kantri i kam bung na pait long ol. “Bipo Israel i olsem wanpela yangpela bulmakau meri i bin skul gut long krungutim stik rais, bilong ol manmeri i ken kisim kaikai bilong rais. Na em i laikim tumas dispela wok. Pastaim em i no gat hatwok, tasol nau mi givim hatwok long em. Nau mi mekim Juda na Israel i wok hat olsem bulmakau, man i pasim plang long nek bilong en na em i wok long pulim masin bilong brukim graun. Em i hatwok long pulim masin na plang i kaikai nek bilong en. Mi tokim ol Israel na Juda olsem, ‘Yupela i mas lusim dispela pasin nogut na bihainim stretpela pasin na lotu tru long mi, olsem man i brukim graun long nupela gaden na i planim kaikai na kaikai i kamap gut na karim planti. Nau em i taim bilong yupela i kam bek long mi God, Bikpela bilong yupela. Sapos yupela i kam bek long mi, bai mi mekim gut long yupela moa yet.’ Tasol yupela i no bin mekim olsem. Nogat. Yupela i olsem man i wokim gaden, tasol long gaden bilong yupela, yupela i bin planim pasin nogut na pasin giaman tasol. Olsem na gaden bilong yupela i save kamapim kaikai nogut tasol, na yupela i wok long kaikai. “Yupela i ting bikpela lain soldia bilong yupela ol inap helpim yupela. Yupela i ting yupela i save pinis long rot bilong i stap gut. Olsem na bai ol birua i kam pait long yupela, na bai ol i bagarapim olgeta taun bilong yupela i gat strongpela banis. Dispela bagarap bai i olsem samting bipo King Salman i mekim taim em i pait long taun Betarbel na bagarapim tru. Na ol lain bilong en i kisim ol meri wantaim ol pikinini bilong ol, na tromoi ol i go nabaut na ol i dai. Yupela ol Betel, yupela i mekim planti sin, olsem na wankain samting nogut bai i kamap long yupela. Taim san i kam antap, bai ol i kilim i dai king bilong Israel.” Bikpela i skruim tok olsem, “Taim ol Israel i olsem liklik pikinini yet mi laikim ol tru, na mi singautim dispela pikinini long lusim Isip na i kam, na i stap pikinini bilong mi. Planti taim ol i bin singautim ol long kam bihainim mi. Tasol oltaim ol i givim baksait long ol man i bin singautim ol. Ol manmeri bilong mi i bin mekim ofa long giaman god Bal. Ol i mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel long ol giaman god. Mi yet mi bin lainim ol Israel, olsem papa i lainim pikinini long wokabaut. Na mi karim ol long han bilong mi. Mi bin lukautim ol gut, tasol ol i no ting mi yet mi mekim dispela wok. Mi sori long ol na mi laikim ol tumas, na mi kisim ol i kam long mi. Mi kisim ol na mekim gut long ol, na givim kaikai long ol. “Tasol ol i no laik kam bek long mi. Olsem na bai ol i mas i go bek long Isip, o ol Asiria i ken bosim ol. Bikpela pait bai i kamap na bai ol birua i brukim bikpela dua bilong banis bilong taun na ol bai i ran i go pait insait long taun. Dispela pait bai i pinisim ol manmeri bilong mi, long wanem, ol i bihainim laik bilong ol yet. Oltaim ol i wok long givim baksait long mi, olsem na ol i no inap abrusim pe nogut mi laik givim ol. Bikpela hevi bai i stap long ol na bai ol i krai nogut. Na i no gat wanpela man bai i rausim dispela hevi. “Yupela Israel, bai mi no inap lusim yupela, na mi no inap ranawe long yupela. Na mi no inap pinisim yupela tru olsem mi bin pinisim taun Atma na Seboim. Mi no inap bagarapim yupela olgeta, long wanem, mi laikim yupela tumas. Mi belhat long yupela, tasol mi no inap mekim save long yupela. Na mi no inap bagarapim yupela gen. Pasin bilong mi i no olsem pasin bilong man. Mi God na mi gat narakain pasin tru, tasol mi stap wantaim yupela. Mi kros, tasol bai mi no inap bagarapim yupela. “Bai mi singaut strong long ol birua bilong ol manmeri bilong mi, olsem laion i singaut, na bai mi pretim ol. Na ol manmeri bilong mi bai i lusim hap san i go daun na hariap i kam bihainim mi. Bai ol i lusim Isip na Asiria na i kam hariap olsem ol pisin i flai. Na bai mi bringim ol i kam long as ples bilong ol gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Bikpela i tok moa olsem, “Ol manmeri bilong Israel i tok giaman long mi planti taim tumas. Tasol ol Juda i stap strong aninit long mi, God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Olgeta samting ol Israel i save mekim long san na long nait em i nogut na i bilong bagarapim ol yet. Pasin bilong giaman na pasin bilong pait i kamap bikpela namel long ol. Ol i pasim tok long wok wantaim ol Asiria. Na ol i kirapim bisnis long wel bilong diwai oliv na salim i go long Isip, na ol Isip i baim.” Bikpela i gat tok long ol Juda. Na em bai i mekim save long ol Israel bilong bekim pasin ol i mekim. Tumbuna bilong ol, Jekop, i bin pait long brata bilong en taim tupela i stap yet long bel bilong mama. Bihain Jekop i kamap bikpela pinis na em i pait long God. Long dispela pait em i pait long ensel bilong God na em i win. Na Jekop i krai planti na i askim God long marimari long en. Na long narapela taim God i kamap long Jekop long Betel na i toktok wantaim yumi. Dispela God i toktok wantaim Jekop, em i Bikpela I Gat Olgeta Strong. Yumi mas kolim nem bilong en olsem, Bikpela. Olsem na yupela i mas bilip long God bilong yupela na kam bek long em. Na yupela i mas bihainim em tru na mekim stretpela pasin, na wetim em i helpim yupela. Bikpela i tok, “Ol Israel i bisnisman, tasol ol i no mekim stretpela pasin long wok bisnis bilong ol. Ol i wankain olsem ol bisnisman bilong ol Kenan. Ol i laikim tumas long giamanim ol man i kam baim samting bilong ol. Ol i no save skelim stret ol samting. Tasol ol i save tok, ‘Mipela i kamap maniman pinis. Mipela i gat planti samting. Na i no gat wanpela man i ken tok, mipela i kamap maniman long pasin bilong stil. Mipela i no bin mekim sin.’ Tasol mi God, Bikpela bilong yupela, mi save pinis long giaman bilong yupela. Bipo mi kisim yupela long Isip na mi bringim yupela i kam. Orait bai mi mekim yupela i lusim ol gutpela haus bilong yupela na bai yupela i slip long ol haus sel gen, olsem yupela i bin mekim taim mi bung wantaim yupela long ples wesan nating. “Mi bin toktok long ol profet, na long samting olsem driman mi tokim ol long planti samting. Na long maus bilong ol profet mi tokim ol Israel long ol i mas givim baksait long pasin nogut. Tasol ol i no harim tok. Nogat. Long taun Gileat ol i mekim planti pasin nogut, olsem na bai ol i lus tru. Long taun Gilgal ol i save ofaim ol bulmakau long ol alta nogut bilong ol. Olsem na ol dispela alta bai i bruk na i kamap hip ston nating i stap long ples klia.” Bipo tru tumbuna bilong yumi, Jekop, i ranawe i go long kantri Mesopotemia. Na em i laik kisim meri, olsem na em i wok long lukautim sipsip bilong narapela man bilong baim pikinini meri bilong dispela man. Na taim ol Israel i stap long Isip, Bikpela i salim wanpela profet i go bilong kisim ol na ol i lusim Isip, dispela ples kalabus. Na dispela profet i lukautim ol gut. Tasol ol Israel i mekim planti pasin nogut na Bikpela i kros nogut tru. Olsem na ol i mas i dai. Ol Israel i daunim nem bilong Bikpela, olsem na em bai i mekim save long ol. Bipo ol lain bilong Efraim i toktok na ol arapela lain bilong Israel i save pret na harim tok. Tasol ol Efraim i bin lotu long giaman god Bal na ol i mekim sin pinis. Olsem na bai ol i dai. Na nau tu ol i wok long mekim sin moa yet. Ol i wokim ol giaman god long silva na ol i lotu long ol. Ol man yet i tingim na wokim ol dispela samting long han bilong ol yet. Na ol i makim ol man bilong mekim ol ofa long ol dispela piksa. Olaman, ol i save givim kis long ol dispela piksa bilong bulmakau. Ol i wanem kain man stret? Olsem na bai ol dispela manmeri i pinis nating olsem sno na klaut bilong moning. Ol bai i kamap olsem wara bilong nait i stap long gras na i save drai kwik long taim san i kamap. Bai ol i kamap olsem skin bilong rais samting win i save karim na tromoi i go nabaut. Na bai ol i pinis kwik olsem smok bilong paia i go antap na i go pinis. Bikpela i tok olsem, “Mi God, Bikpela bilong yupela, mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Mi wanpela tasol, mi God bilong yupela. I no gat narapela. Mi wanpela tasol mi save kisim bek yupela. Taim yupela i stap long ples drai, em dispela hap i sot tru long wara, mi bin was gut long yupela. Tasol bihain yupela i kamap long gutpela graun na yupela i pulap long kaikai, na yupela inap long olgeta samting. Yupela i kisim ol dispela samting pinis, na yupela i ting, long strong bilong yupela yet yupela i kisim. Olsem na yupela i lusim tingting long mi. Olsem na bai mi hait na wet long rot bilong yupela na kilim yupela olsem laion na ol arapela bikpela wel pusi i save mekim. Bai mi kalap na brukim bros bilong yupela olsem wanpela mama bea i kros long pikinini bilong en i lus. Na bai mi brukim yupela nabaut na daunim yupela wantu olsem laion na ol arapela wel abus i save mekim. “Yupela Israel, mi wanpela tasol mi inap long helpim yupela. Tasol yupela i no laik, na long dispela as yupela bai i bagarap. Yupela i bin askim mi long givim yupela wanpela king na ol lida, tasol ol inap helpim yupela olsem wanem? Ol i no inap tru. Orait mi kros na mi givim ol king long yupela. Na nau tu mi kros moa yet na mi rausim ol pinis. “Mi raitim pinis olgeta sin bilong Israel long buk bilong mi, na mi putim i stap. Ol Israel inap i stap gut, tasol ol i longlong na ol i no laik. Dispela i olsem pikinini i stap insait long bel bilong mama na mama i laik karim, tasol pikinini i no laik kamap. Tasol mi bai kisim bek ol long ples bilong ol man i dai pinis. Dai, mi bai kamap olsem samting nogut tru na pinisim yu olgeta. Ples bilong ol man i dai pinis, mi bai kamap olsem sik nogut tru bilong bagarapim yu olgeta. Mi no ken tingting moa long mekim save long ol Israel. “Ol Efraim i kamap planti tru na i winim ol arapela lain bilong Israel, tasol bai mi salim win i hat tumas i kam long hap bilong sankamap na win bai i mekim ol hul wara bilong ol i drai. Na bai win i kisim olgeta gutpela samting bilong ol i go. Ol Samaria i bikhet tru long mi, olsem na ol i mas kisim pe nogut. Ol birua bai i kam pait na kilim ol i dai, na tromoi olgeta liklik pikinini long graun na bai ol tu i dai. Na bai ol i brukim bel bilong ol meri i gat bel.” Ol Israel, yupela i mas kam bek long God, Bikpela bilong yupela, long wanem, sin bilong yupela i mekim yupela i pundaun. Yupela i mas kam bek long Bikpela, na yupela i ken mekim dispela prea long God olsem ofa. Yupela i mas beten olsem, “God, yu ken lusim olgeta sin bilong mipela, na kisim ol gutpela samting mipela i laik givim yu. Nau bai mipela i no inap kilim ol bulmakau na mekim ofa long yu. Nogat. Mipela bai i mekim ol gutpela pasin bipo mipela i bin promis long mekim. Ol Asiria i no inap kisim bek mipela, na ol hos bilong pait i no inap helpim mipela. Mipela i bin wokim ol giaman god, na bai mipela i no inap tok gen long ol olsem, ‘Yupela i god bilong mipela.’ Bikpela, yu save marimari long mipela, long wanem, mipela i olsem ol pikinini i no gat papamama i stap bilong helpim ol.” Bikpela i tok, “Orait bai mi kisim bek ol dispela manmeri i bin lusim mi. Bai mi laikim ol long bel bilong mi olgeta, na mi no moa kros long ol. Bai mi mekim gut long ol Israel, olsem ren i kam daun na i wasim ples drai. Na bai ol i kamap olsem naispela plaua na olsem ol bikpela diwai bilong kantri Lebanon. Rop bilong ol dispela diwai i save go daun insait tru long graun. Bai ol i kamap gutpela moa olsem diwai i gat nupela lip na olsem gutpela diwai oliv. Na bai ol manmeri i amamas long ol, olsem ol i save amamas long gutpela smel bilong ol diwai sida bilong Lebanon. Bai ol i kam i stap wantaim mi gen na bai mi lukautim ol. Na bai ol gaden bilong ol i karim planti kaikai. Na bai ol i karim planti pikinini, olsem ol gutpela diwai wain long gaden. Na bai ol i gat biknem olsem nambawan wain bilong Lebanon. “Yupela Israel, yupela i no inap lotu gen long ol giaman god. Bai mi wanpela tasol mi harim prea bilong yupela. Na bai mi was gut long yupela, na bai yupela i stap aninit long mi olsem man i sindaun aninit long bikpela diwai long taim bilong san. Mi yet mi as bilong olgeta gutpela samting yupela i kisim.” Ol man i gat gutpela tingting ol i ken kisim save long tok i stap long dispela buk. Na mi laik bai ol i ken tingim na bihainim dispela tok. Ol pasin bilong Bikpela i stretpela tasol, na ol stretpela man i save bihainim. Tasol ol man bilong mekim sin, ol i no save bihainim. Olsem na ol i save pundaun. Dispela tok Bikpela i givim long Joel, pikinini bilong Petuel. Yupela lapun manmeri, harim. Na yupela olgeta manmeri bilong Juda, harim. Mi laik askim yupela long ol samting nau i kamap. I gat kain samting olsem i bin kamap bipo long taim bilong yupela na long taim bilong ol tumbuna bilong yupela, o nogat? Mi ting nogat. Yupela i mas tokim ol pikinini bilong yupela long dispela samting. Na ol i mas tokim ol pikinini bilong ol, na ol pikinini i mas tokim ol lain i kamap bihain. Ol 4-pela kain grasopa i kamap na pinisim tru olgeta lip bilong olgeta samting. Ol samting ol namba wan lain grasopa i larim i stap, orait ol namba 2 lain i kam pinisim. Na ol namba 3 na namba 4 lain i mekim olsem tasol, na ol i pinisim tru olgeta samting. Yupela ol man bilong spak, yupela kirap na krai. Na yupela ol man i save dring wain, yupela tu i mas krai, long wanem, ol grasopa i bagarapim pinis olgeta pikinini wain bilong wokim nupela wain. Bikpela lain grasopa olsem wanpela bikpela lain ami i karamapim olgeta hap graun bilong kantri bilong yumi. Ol i strongpela tru, na i planti tumas, na i no inap man i kaunim. Na ol tit bilong ol i sap olsem ol tit bilong laion. Ol i bagarapim pinis ol diwai wain bilong yumi, na ol i kaikai ol diwai fik bilong yumi. Ol i kaikai olgeta skin bilong ol diwai na ol han bilong ol i kamap drai na ol i wait i stap. Yupela ol manmeri, yupela i mas krai, olsem yangpela meri i krai long taim yangpela man em i laik maritim, em i dai pinis. I no gat kaikai na wain bilong mekim ofa long God long haus bilong en. Ol pris i no gat samting bilong mekim ofa long Bikpela, olsem na ol i krai. Ol gaden i stap nating na i no gat kaikai. Na graun tu i krai, long wanem, olgeta kaikai long gaden i bagarap, na olgeta pikinini bilong wain i drai pinis, na ol diwai oliv i drai. Yupela ol man i save wok long gaden, yupela i mas bel sori na krai. Na yupela ol man i wok long gaden wain, yupela i mas krai. Long wanem, olgeta wit na bali na olgeta kaikai samting i bagarap pinis. Ol diwai wain wantaim ol diwai fik i drai pinis. Na olgeta arapela kain diwai bilong karim kaikai, ol tu i drai. Olsem na amamas bilong ol manmeri i pinis olgeta. Yupela ol pris i save mekim ofa long alta, yupela i mas putim klos bilong sori, na yupela i mas krai. Long nait yupela i mas putim klos bilong sori na go insait long haus bilong God na krai i stap inap long tulait. Long wanem, i no gat kaikai na wain bilong mekim ofa long God bilong yumi. Yupela tokim olgeta manmeri, ol i mas tambu long kaikai. Na singautim olgeta manmeri i kam bung bilong mekim lotu. Bungim ol lida na olgeta manmeri bilong Juda, na yupela go insait long haus bilong God, Bikpela bilong yumi, na singaut long em. Long wanem, klostu bai taim nogut i kamap, em De bilong Bikpela. Em i taim bilong Bikpela i mekim save long olgeta lain pipel. Long dispela taim God I Gat Olgeta Strong bai i salim bikpela bagarap i kam long yumi. Sori tumas, dispela De bai i nogut tru. Ol kaikai samting i bagarap pinis na yumi no inap mekim wanpela samting. Na bai yumi go long haus bilong God, tasol yumi no inap amamas. Graun i no gat wara, olsem na ol pikinini kaikai i dai insait long graun, na i no gat kaikai i kamap. Olsem na ol haus bilong putim kaikai i stap nating na i bagarap. Sori tumas, ol bulmakau i hangre nogut na i singaut. Ol i longlong nabaut, long wanem, i no gat gras i stap. Na ol lain sipsip tu i hangre na i kamap bun nating. Bikpela, mi beten strong long yu, long wanem, olgeta gras na diwai i drai pinis olsem paia i kukim ol. Ol wel abus tu i singaut long yu, long wanem, olgeta wara i drai na olgeta gras i drai pinis. De bilong Bikpela i mekim save long ol manmeri bilong mekim sin, em i kamap klostu nau. Olsem na yupela i mas winim ol biugel na paitim ol belo long Saion, em maunten bilong God yet. Na olgeta manmeri bilong Juda i mas guria long dispela De. Dispela De bilong Bikpela bai i tudak tru, na bai i gat planti blakpela klaut i karamapim skai. Bikpela lain grasopa i olsem ol bikpela lain soldia, na wantu ol i kamap antap long ol maunten olsem lait bilong san i kamap long moning. Kain samting olsem i no bin kamap bipo, na kain samting olsem bai i no inap kamap bihain. Ol i pinisim kaikai na gras samting olsem paia i kukim kunai. Ples ol i no kamap long en yet i gutpela olsem gaden Iden, tasol ples ol i kaikai olgeta lip pinis, em i kamap ples drai. Ol i no larim wanpela lip i stap. Nogat tru. Ol i pinisim olgeta. Ol dispela grasopa i ran i kam olsem ol hos bilong pait. Taim ol i kalap i go antap long het bilong ol maunten, ol i pairap olsem karis i pairap long ston, na olsem kunai i paia na i pairap. Ol i lain olsem bikpela lain soldia i redi long pait. Taim ol i kam klostu, olgeta manmeri i pret nogut tru, na strong bilong ol i pinis. Ol dispela grasopa i ran i kam olsem ol man bilong pait, na ol i go antap long ol banis bilong taun. Na ol i wokabaut i go stret tasol, olsem ol soldia i mas na wokabaut i go. Ol i no tanim i go long narapela hap na ol i no pasim rot bilong ol yet. Ol i brukim olgeta banis na i go insait, na i no gat wanpela samting inap long pasim ol. Ol i ran i go long ol taun, na ol i kalapim banis na i go daun insait long taun. Na ol i go antap long ol haus, na i go insait long ol windo olsem ol stilman. Ol i wokabaut i go na graun wantaim skai i guria. Na san wantaim mun i kamap tudak, na ol sta i no lait moa. Bikpela i singaut strong long ol soldia bilong en, na maus bilong en i pairap olsem klaut i pairap. I gat planti strongpela soldia i bihainim tok bilong en. Olaman, De bilong Bikpela em i nogut tru. Olsem na husat inap i stap gut na i no bagarap long dispela De? Orait Bikpela i tok, “Tru, dispela olgeta samting bai i kamap, tasol nau yupela i mas tanim bel tru na kam bek long mi. Na yupela i mas tambu long kaikai na yupela i mas bel sori na krai na kam bek long mi. Maski long brukim nating ol klos bilong yupela, bilong makim sori bilong yupela. Long bel bilong yupela yet yupela i mas sori tru long ol sin bilong yupela.” Yupela i mas kam bek long God, Bikpela bilong yumi. Pasin bilong sori na marimari i pulap long em. Em i no save belhat kwik. Em i save laikim yumi tumas oltaim. Oltaim em i redi long lusim sin bilong yumi na long lusim pasin bilong bekim rong bilong yumi. Sapos yupela i kam bek long God, Bikpela bilong yumi, ating em bai i senisim tingting bilong en na i mekim gut long yumi na givim yumi planti kaikai. Olsem na bai yumi gat kaikai na wain bilong mekim ofa long en. Yupela i mas winim biugel long maunten Saion. Tokim ol manmeri long ol i mas tambu long kaikai, na yupela i mas bungim ol bilong mekim lotu. Bungim olgeta manmeri, na tokim ol long redi long mekim bikpela lotu. Bringim olgeta lapun manmeri na olgeta pikinini na ol liklik pikinini i dring susu yet i kam. Na ol nupela marit tu i mas lusim haus na i kam. Ol pris i save mekim wok bilong Bikpela long haus bilong en, namel long dua na alta, ol i mas krai na prea olsem, “Bikpela yu mas sori long mipela ol manmeri bilong yu. Sapos yu no sori long mipela, bai ol arapela lain manmeri i givim baksait long mipela na tok bilas long mipela olsem, ‘God bilong yupela i stap we?’” Orait ol i tanim bel na Bikpela i tingting planti long graun bilong en, na em i marimari long ol manmeri bilong en. Em i tok olsem, “Nau mi laik givim yupela kaikai na wain na wel bilong diwai oliv, na bai yupela i gat planti. Na bai ol arapela lain manmeri i no moa givim baksait long yupela. Bai mi rausim ol dispela grasopa bilong hap not. Bai mi rausim ol i go long ples i drai tru na i no gat wanpela samting i stap long en. Ol namba wan lain grasopa bai mi rausim i go daun long raunwara Detsi, na las lain bilong ol bai mi rausim i go daun long biksolwara Mediterenian. Ol bodi bilong ol dispela grasopa i dai pinis, ol bai i sting na smel nogut tru bai i kamap. Bai mi mekim olsem bilong bekim olgeta samting ol i bin mekim long yupela. “Graun, yu no ken pret. Yu mas amamas na belgut, long wanem, mi Bikpela, mi mekim planti gutpela pasin long yu. Ol animal, yupela i no ken pret. Long wanem, gras i kamap gen. Na ol diwai i karim kaikai, na i gat planti pikinini bilong diwai fik na diwai wain. “Ol manmeri bilong Saion, yupela i mas amamas. Yupela i mas amamas long ol samting mi God, Bikpela bilong yupela, mi mekim bilong helpim yupela. Mi givim yupela inap ren long taim bilong planim kaikai, na mi salim planti ren i kam long yupela long namba wan mun. Ol pikinini bilong wit bai i pulap tru long ol ples bilong rausim lip samting bilong wit. Na long ol hul bilong wokim wain na wel bilong diwai oliv, wain na wel bai i pulap tru na bai i kapsait. Mi yet mi bin salim ol dispela grasopa i kam long yupela olsem ol soldia. Olsem na bai mi bekim olgeta samting i bin lus long ol dispela yia ol bikpela lain grasopa i bin kaikai olgeta samting bilong yupela. Bai yupela i gat planti samting bilong kaikai na bai yupela i pulap tru. Na bai yupela i litimapim nem bilong mi God, Bikpela bilong yupela, long wanem, mi mekim planti gutpela samting long yupela. Na bai ol arapela lain i no inap mekim yupela ol manmeri bilong mi i sem gen. Olsem na yupela Israel, yupela bai i save olsem mi stap wantaim yupela, na mi Bikpela, mi tasol mi God bilong yupela. Na bai ol arapela lain i no inap mekim yupela ol manmeri bilong mi i sem gen.” Bikpela i tok moa olsem, “Bihain bai mi kapsaitim spirit bilong mi long olgeta manmeri. Na ol pikinini man na pikinini meri bilong yupela bai i autim tok bilong mi olsem ol profet. Na bai ol lapun man bilong yupela i driman, na ol yangpela man bai i lukim ol samting olsem driman. Na long dispela taim bai mi kapsaitim spirit bilong mi tu long ol wokboi na ol wokmeri nating.” Bikpela i tok moa olsem, “Bai mi mekim ol narakain samting i kamap long graun na long skai olsem ol mak bilong dispela De. Blut na paia na bikpela smok bai i kamap. Na san bai i kamap tudak na mun bai i kamap retpela olsem blut. Na bihain bai De bilong Bikpela i kamap. Long dispela bikpela De olgeta manmeri bai i pret nogut tru. Na long dispela taim olgeta manmeri i askim mi long helpim ol, bai mi kisim bek ol. Mi Bikpela, mi tok pinis olsem, sampela manmeri i stap long Jerusalem bai i no ken lus. Ol dispela manmeri mi makim bilong mi yet, ol bai i stap gut.” Bikpela i tok, “Long dispela taim bai mi mekim ol manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela hap bilong Juda ol i sindaun gut gen. Na bai mi kisim olgeta lain manmeri i kam na bungim ol long dispela ples daun, ol i kolim God Em I Jas. Long dispela ples bai mi mekim kot na skelim olgeta pasin ol i bin mekim long ol manmeri bilong mi. Ol dispela lain i bin kisim graun bilong mi na tilim long ol yet, na ol i mekim ol Israel i ranawe i go nabaut long ol arapela kantri. Ol dispela lain i bin pilai satu bilong makim husat bai i kisim ol manmeri bilong Israel wan wan. Na ol i givim ol pikinini man na meri bilong ol Israel long ol arapela, bilong kisim mani, na long dispela mani ol i baim ol pamukmeri na wain. “Yupela ol pipel bilong taun Tair na Saidon na bilong olgeta hap bilong kantri Filistia, yupela i laik mekim wanem samting long mi? Yupela i ting mi mekim rong na yupela i laik bekim, a? Sapos yupela i ting olsem, orait kwiktaim bai mi bekim long yupela. Yupela i bin kisim silva na gol na planti arapela naispela samting bilong mi na karim i go na putim long ol haus lotu bilong ol giaman god bilong yupela. Yupela i bin kisim ol manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela hap bilong Juda na bringim ol i go longwe tru, na yupela i larim ol Grik i baim ol, bilong ol i ken kamap ol wokboi na wokmeri nating bilong ol. Tasol nau bai mi kisim ol i kam bek na bai ol i lusim ol ples yupela i bin salim ol i go long en. Na bai mi mekim wankain pasin long yupela olsem yupela i bin mekim long ol. Bai mi larim ol Juda i kalabusim ol pikinini man na meri bilong yupela, na ol Sabea, em ol man bilong longwe ples, ol bai i kam baim ol dispela pikinini long ol Juda, na kisim ol i go bilong kamap wokboi na wokmeri nating. Mi Bikpela, mi tok pinis.” God i tokim Joel long autim dispela tok long olgeta lain manmeri olsem, “Yupela i mas redi long pait. Singautim olgeta soldia i kam bung, na i go bilong pait. Paitim ol bikpela ain bilong brukim graun bai ol i kamap olsem bainat, na paitim ol bikpela naip bai ol i kamap olsem spia. Ol man i no gat strong tu i mas kamap olsem man bilong pait. Yupela olgeta lain pipel bilong ol kantri i stap klostu, yupela i mas i kam hariap na bung long dispela ples daun.” Na Bikpela, yu mas salim ol strongpela soldia bilong yu i kam pait long ol dispela birua. God i tok olsem, “Ol lain manmeri i mas redi na i kam long dispela ples daun, ol i kolim God Em I Jas. Mi Bikpela, bai mi sindaun long dispela ples na kotim olgeta lain pipel bilong ol kantri i stap klostu long Israel. Ol dispela lain i manmeri nogut tru. Olsem na yupela i mas katim ol olsem man i save katim kaikai i mau pinis. Na krungutim ol strong, olsem man i save krungutim pikinini bilong wain long tang ston na wain i pulap tru na i kapsait. Olsem na bai ol dispela lain i bagarap tru.” Planti tausen manmeri bai i bung long ples daun bilong mekim kot. Liklik taim tasol na De bilong Bikpela bai i kamap long dispela ples. Na bai san na mun i kamap tudak, na ol sta bai i no lait moa. Bikpela i stap long maunten Saion long Jerusalem na em i bikmaus moa yet. Singaut bilong en i pairap olsem klaut i pairap, na graun wantaim skai i guria. Tasol Bikpela bai i lukautim olgeta manmeri bilong en na ol i no inap bagarap. Em i tok olsem, “Long dispela taim bai yupela Israel i ken save, mi tasol mi God, Bikpela bilong yupela. Mi stap long Saion, em maunten bilong mi yet. Bai mi mekim Jerusalem i kamap taun bilong mi tasol, na bai ol arapela lain i no inap i go insait long en gen. Long dispela taim ol gaden wain bai i kamap na karamapim ol maunten, na planti bulmakau bai i stap long olgeta liklik maunten. Na bai ol manmeri bilong Juda i gat planti wara. Wanpela wara bai i kam ausait long haus bilong Bikpela na i ran i go long Ples Daun Bilong Ol Diwai Akas. Graun bilong Isip bai i kamap ples drai, na graun bilong Idom bai i kamap ples nating na i no gat man bai i stap long en. Long wanem, dispela tupela lain i bin pait long ol Juda na kilim nating ol manmeri i no gat asua. Orait bai mi bekim wankain pasin long ol man i bin kilim ol dispela manmeri. Mi no inap abrusim wanpela bilong ol dispela man i gat asua. Tasol ol manmeri bai i stap oltaim long Jerusalem na long ol arapela hap bilong Juda. Na mi Bikpela bai mi stap long maunten Saion.” *** Mi Amos, mi man bilong taun Tekoa na mi wanpela wasman bilong sipsip. God i givim dispela tok long mi long taim mi lukim samting olsem driman. Long dispela taim Usia i stap king bilong kantri Juda, na Jeroboam, pikinini bilong Joas, i stap king bilong kantri Israel. Mi lukim dispela samting olsem driman pinis, orait tupela yia i go pinis na bikpela guria i kamap. Amos i tok olsem, “Bikpela i stap long maunten Saion long taun Jerusalem na em i bikmaus moa yet na nek bilong en i pairap strong. Olsem na ol gutpela gras na ol lip bilong ol diwai samting i stap long maunten Karmel, olgeta i drai.” Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong taun Damaskus i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i bin bagarapim tru ol manmeri bilong distrik Gileat, olsem na tru tumas bai mi mekim save tru long ol Damaskus. Bai mi tromoi paia i go daun long haus bilong King Hasael, na bai paia i kukim ol taun bilong King Benhadat, em ol taun i gat strongpela banis. Bai mi brukim ol bikpela dua bilong banis bilong biktaun Damaskus. Na bai mi rausim olgeta manmeri long Ples Daun Bilong Aven na bai mi rausim king bilong kantri Beteden. Na ol pipel bilong Siria bai i go kalabus long kantri Kir, long hap sankamap.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong taun Gasa i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol Gasa i kisim wanpela lain pipel olgeta i go mekim wok kalabus long kantri Idom. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Gasa. Orait na bai mi tromoi paia i go daun long banis bilong taun Gasa, na bai paia i kukim ol strongpela haus bilong dispela taun. Bai mi rausim olgeta pipel bilong taun Asdot, na bai mi rausim king bilong Askelon. Na bai mi mekim save long taun Ekron, na ol Filistia i stap yet bai mi kilim ol i dai.” Dispela em i tok bilong God, Bikpela. Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong taun Tair i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i bin rausim wanpela lain pipel olgeta i go kalabus long kantri Idom. Bipo ol i bin mekim promis bilong sindaun gut wantaim ol dispela lain, tasol ol i sakim dispela promis. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Tair. Bai mi tromoi paia i go daun long banis bilong taun Tair, na kukim ol strongpela haus bilong dispela taun.” Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong kantri Idom i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i ranim ol Israel, em ol brata bilong ol yet na kilim ol long bainat, na ol i no marimari liklik long ol. Nogat tru. Ol i gat bikpela kros tru, na dispela kros i no pinis. Em i stap olsem yet. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Idom. Bai mi tromoi paia i go daun na kukim ol strongpela haus bilong distrik Teman na taun Bosra.” Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong kantri Amon i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i pait bilong kisim sampela hap graun moa, na long distrik Gileat ol i bin brukim bel bilong ol meri i gat bel. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Amon. Bai mi tromoi paia i go daun long banis bilong biktaun Raba, na kukim ol strongpela haus bilong dispela taun. Bai ol soldia i bikmaus na i singaut strong long taim ol i pait, na pait bai i kamap strong olsem wanpela strongpela win i kamap long taim nogut. Na king bilong Amon wantaim ol ofisa bilong en, ol bai i go kalabus long narapela ples.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong kantri Moap i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i bin mekim nogut long king bilong Idom na kilim em i dai. Na ol i kukim ol bun bilong en long paia, na ol i kamap olsem kambang. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Moap. Bai mi tromoi paia i go daun long kantri Moap, na kukim ol strongpela haus bilong taun Keriot. Na bai bikpela pait i kamap. Na ol soldia bai i singaut na winim biugel strong. Na long dispela taim ol Moap bai i dai. Bai mi kilim i dai king bilong Moap wantaim olgeta ofisa bilong en.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong kantri Juda i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Ol i bin sakim tok bilong mi, na ol i no bihainim lo bilong mi. Ol i kamap kranki pinis, na ol i no bihainim mi moa. Ol i bihainim ol giaman god olsem ol tumbuna bilong ol i bin mekim. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol Juda. Orait bai mi tromoi paia i go daun long Juda na kukim ol strongpela haus bilong Jerusalem.” Bikpela i tok olsem, “Planti taim ol manmeri bilong Israel i bin mekim sin. Ol i no malolo liklik. Olsem na tru tumas, bai mi mekim save tru long ol. Long wanem, taim ol Israel i larim ol wantok bilong ol i dinau long ol, orait sapos ol dispela wantok i no inap bekim dinau, ol man i bin givim dinau i save holimpas ol wantok na mekim ol i kamap wokboi na wokmeri nating bilong ol arapela man. Na ol Israel i kisim mani long ol dispela arapela man bilong bekim dinau ol i bin givim. Tarangu ol dispela wantok i no bin mekim rong, na dinau ol i kisim em i liklik tru, inap long pe bilong baim su tasol, tasol ol arapela Israel i no save sori long ol. Nogat. Ol i save daunim ol man i no gat strong na i no inap helpim ol yet, na ol i rausim ol rabisman. Ol papa na ol pikinini man bilong ol i go pamuk long wanpela meri tasol, na long dispela pasin ol i semim tru biknem bilong mi. Long olgeta haus lotu ol i save slip long ol laplap ol i bin kisim long ol wantok i gat dinau. Ol i kisim ol dispela laplap olsem mak bilong ol wantok i mas bekim dinau long ol, tasol ol i no givim ol laplap i go bek long ol wantok. Na ol i bin kotim ol wantok i no inap bekim dinau, na kisim wain bilong ol bilong baim kot. Na ol i dring dispela wain insait long haus bilong God. “Yupela ol manmeri bilong mi, mi bin ting long helpim yupela, na mi bin bagarapim ol Amor. Ol dispela lain man i longpela moa olsem diwai sida na i strong moa olsem diwai ok. Na mi pinisim ol Amor olgeta. Mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Na mi go pas long yupela long ples wesan nating inap long 40 yia, na mi bin givim graun bilong ol Amor long yupela. Mi bin makim ol pikinini man bilong yupela bilong kamap profet, tasol yupela i tambuim ol bai ol i no ken autim tok bilong mi. Na mi bin makim sampela yangpela man bai i kamap Nasa. Tasol yupela i strong long ol Nasa na mekim ol i dring wain. Em i tru o nogat? Mi ting tru tumas. Mi Bikpela, mi tok pinis. *** “Olsem na nau bai mi krungutim yupela i go daun long graun. Na yupela bai i krai long pen olsem man i karim samting i gat bikpela hevi moa, na i bagarapim baksait bilong en. Ol man bilong ran strong, bai ol i no inap ranawe. Na ol strongpela man bai i no gat strong moa. Na ol soldia bai i no inap helpim ol yet long i stap gut. Ol man i save pait long banara bai ol i no inap sanap strong na pait. Na man bilong ran strong bai ol i no inap ranawe. Na ol man i save sindaun long hos na pait, ol tu bai i no inap ranawe. Nogat. Ol birua bai i kilim ol i dai. Na long dispela de ol soldia i no save pret, bai ol i lusim ol samting bilong pait na ranawe nating. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Yupela Israel, yupela olgeta lain Bikpela i bin kisim long Isip na bringim i kam, yupela harim dispela tok em i bin givim long yupela. Em i tok olsem, “I gat planti lain manmeri i stap long graun. Tasol mi makim yupela tasol bilong i stap lain bilong mi, na mi save lukautim yupela gut. Olsem na taim mi lukim yupela i gat bikpela asua, bai mi mekim save long yupela bilong bekim olgeta sin bilong yupela.” Olsem wanem tupela man inap wokabaut wantaim, sapos tupela i no pasim tok pastaim? Sapos laion i no kisim wanpela abus long bus, bilong wanem bai em i singaut? Na sapos wanpela yangpela laion i stap insait long hul bilong ston na em i no kaikai abus, bilong wanem bai em i singaut? Sapos wanpela umben i no gat hap abus bilong trikim pisin, olsem wanem bai pisin i go insait long en? Na sapos wanpela abus i no i go insait long umben, olsem wanem bai maus bilong umben i pas? Sapos ol i winim biugel insait long wanpela taun, bilong toksave long ol manmeri long pait i laik kamap, ating ol manmeri i no save pret, a? Olsem tasol, sapos wanpela taun i bagarap, yupela i ting Bikpela i no salim dispela bagarap i kam, a? Tru tumas, olgeta samting God, Bikpela i laik mekim, em i save autim pastaim long ol wokman bilong en, em ol profet, na bihain em i save mekim olsem em i bin tok. Taim man i harim laion i singaut strong, ating dispela man i no inap pret, a? Na taim God, Bikpela i givim tok long wanpela man, ating dispela man i no inap autim, a? Nogat. Em bai i autim. Yupela singaut long ol man i stap long ol bikpela haus bilong taun Asdot na bilong kantri Isip, na tokim ol olsem, “Yupela olgeta i mas i go bung long ol maunten bilong Samaria, na lukim ol manmeri i paul nabaut, na lukim ol kain pasin nogut ol i mekim.” Bikpela i tok olsem, “Ol dispela manmeri bilong Samaria i save kisim ol samting long pasin bilong stil na pait na pulapim long ol haus bilong ol. Ol i no save long mekim stretpela pasin. Nogat tru. Olsem na wanpela lain birua bai i raun insait long kantri bilong ol na bagarapim ol strongpela banis bilong ol taun na kisim olgeta gutpela samting i stap insait long ol bikpela haus bilong ol.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Sapos laion i kaikai wanpela sipsip na wasman bilong dispela sipsip i traim long kisim bek gen, bai em i lukim ol hap pipia tasol i stap, olsem tupela bun bilong lek na hap bilong yau. Na God bai i mekim wankain pasin long ol manmeri i stap long Samaria, em biktaun bilong kantri Israel. Na dispela ol manmeri i save sindaun amamas, ol bai i bagarap. Liklik lain bilong ol tasol bai i stap gut. I olsem ol gutpela samting bilong taun bai i bagarap olgeta, na liklik hap bilong lek bilong bet tasol bai i stap.” God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Yupela putim yau gut na toksave long ol lain tumbuna bilong Jekop. Taim mi mekim save long ol Israel bilong bekim sin bilong ol, bai mi bagarapim ol alta bilong taun Betel. Na bai mi brukim ol kom i stap long ol kona bilong olgeta alta, na bai ol kom i pundaun long graun. Bai mi bagarapim ol gutpela haus ol man i bin wokim bilong taim bilong kol, na ol naispela haus win ol i bin wokim bilong taim bilong san. Ol haus ol i bin bilasim long tit bilong elefan, ol bai i bruk olgeta na i kamap pipia nating. Na olgeta bikpela haus bai i bagarap olgeta.” Yupela ol meri bilong Samaria, harim dispela tok. Yupela i pat tumas, olsem ol bulmakau i save kaikai planti gras na i kamap patpela. Yupela i save mekim nogut long ol manmeri i no gat strong. Na yupela i save putim hevi long ol rabisman na yupela i no save sori liklik long ol. Nogat. Yupela i save bosim ol man bilong yupela, na singaut long ol olsem, “Bringim planti dring i kam. Mipela i laik spak.” Bikpela, em God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, em i promis pinis olsem, “Tru tumas, wanpela taim bai i kamap, na bai ol i pulim yupela long ol huk na kisim yupela i go. Yupela olgeta bai i hangamap olsem ol pis i hangamap long ol huk. Bai ol i kisim yupela i go long ples ol i brukim banis bilong taun, na bai ol i tromoi yupela i go long ples Harmon.” God, Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong Israel, goan yupela go nau. Yupela go mekim sin long ples lotu bilong taun Betel. Na yupela go long ples lotu bilong taun Gilgal na mekim sin moa moa yet. Olgeta moning yupela i mas bringim ol abus samting bilong mekim ofa. Na long olgeta namba 3 de, yupela bringim wanpela wanpela bilong olgeta 10-pela samting bilong givim mi. Goan, yupela ofaim bret long mi, olsem ofa bilong tenkyu. Na taim yupela i bringim planti samting bilong mekim ol ofa long mi, goan yupela litimapim nem bilong yupela yet. Yupela i save laikim tumas long mekim ol dispela kain pasin.” Na Bikpela i tok olsem, “Mi tasol mi bin mekim dispela bikpela hangre i kamap long olgeta taun bilong yupela, na yupela i no gat kaikai. Tasol yupela i no tanim bel liklik. Nogat tru.” Na Bikpela i tok, “Mi yet mi bin pasim ren long taim ren i mas pundaun bilong mekim kaikai i kamap gutpela. Mi bin salim ren i kam long sampela taun, tasol long ol arapela, nogat. Sampela gaden i bin kisim ren. Tasol ol arapela, nogat, na ol i drai olgeta. Ol manmeri bilong sampela taun i dai tru long wara. Olsem na ol i go painim wara long ol arapela taun. Tasol wara i sot. Mi mekim ol dispela samting, tasol yupela i no tanim bel liklik. Nogat tru.” Na Bikpela i tok olsem, “Mi bin salim hatpela win na wanpela kain sik i kam bilong bagarapim planti gaden bilong yupela. Na ol grasopa i bin pinisim ol gaden kaikai na ol gaden wain na ol diwai fik na ol diwai oliv bilong yupela. Tasol yupela i no tanim bel liklik. Nogat tru.” Na Bikpela i tok moa olsem, “Mi bin salim bikpela sik nogut bilong bagarapim yupela, olsem mi bin mekim long ol Isip. Na long pait mi bin kilim i dai ol yangpela man bilong yupela na mi larim ol birua i kisim ol hos bilong yupela. Na mi mekim yupela i smelim ol bodi bilong ol man i dai pinis na i sting i stap long ol kem bilong yupela. Tasol yupela i no tanim bel liklik. Nogat tru.” Na Bikpela i tok olsem, “Mi bin bagarapim sampela bilong yupela olsem mi bin bagarapim tupela taun Sodom wantaim Gomora. Na yupela lain i stap yet, yupela i olsem wanpela hap paiawut paia i wok long kukim, tasol ol man i kamautim long paia. Tasol yupela i no tanim bel liklik. Nogat tru. “Olsem na bai mi mekim save long yupela ol Israel. Mi laik mekim olsem, olsem na yupela i mas redi long kamap long kot bilong mi, God bilong yupela. Mi Bikpela, mi tok pinis.” *** God tasol i bin wokim ol maunten na mekim ol win i kamap. Em i save long tingting bilong olgeta man. Em tasol i gat strong bilong mekim tudak i kamap tulait. Em i save wokabaut antap long ol maunten na bosim olgeta hap bilong graun. Nem bilong en i olsem, God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Yupela ol Israel, yupela harim dispela singsing bilong man i dai, nau mi mekim long yupela, long wanem, yupela i olsem man i dai pinis. Singsing i olsem, “Dispela yangpela meri Israel, em i pundaun pinis na i no inap kirap bek gen. Em i slip i stap long graun, na i no gat wanpela man inap helpim em na kirapim em.” God, Bikpela i tok olsem, “Wanpela taun bilong Israel i salim 1,000 soldia i go bilong pait, na 100 soldia tasol i kam bek gen. Na narapela taun i salim 100 soldia i go na 10-pela tasol i kam bek gen.” Orait Bikpela i tokim ol Israel olsem, “Yupela kam long mi, na bai yupela i kisim laip. Yupela i no ken i go long taun Berseba na mekim lotu. Yupela i no ken traim painim mi long Betel, long wanem, dispela taun bai i bagarap olgeta. Yupela i no ken i go long taun Gilgal na mekim lotu, long wanem, ol manmeri bilong Gilgal bai i go kalabus long narapela ples.” Yupela i mas i go long Bikpela, na bai yupela i kisim laip. Tasol sapos yupela i no go long em, orait em bai i kam daun olsem paia na kukim ol lain bilong yupela Israel. Na dispela paia bai i kukim ol Betel. Na i no gat wanpela man inap long mekim i dai dispela paia. Yupela ol man bilong paulim kot, na yupela ol man bilong daunim stretpela pasin, bai yupela i bagarap olgeta. God i bin mekim kamap ol sta na olgeta samting i lait i stap antap. Em i save mekim tudak i kamap tulait na mekim tulait i kamap tudak. Em i save singautim solwara i kam na em i kapsaitim antap long graun. Em i save bagarapim ol strongpela man na ol strongpela haus bilong ol. God i mekim olgeta dispela samting, na nem bilong en i olsem, Bikpela. *** Taim ol stretpela man i kamap long kot na i mekim tok tru na krosim ol man i save mekim pasin nogut, orait yupela i no save laikim ol dispela stretpela man. Yupela i save pulim ol samting bilong ol rabisman na yupela i save stilim kaikai bilong ol. Yupela i bin wokim ol gutpela haus ston, tasol bai yupela i no ken i stap long ol dispela haus. Na yupela i bin planim ol gutpela gaden wain, tasol bai yupela i no inap dring wain bilong ol dispela gaden. Mi save ol sin bilong yupela i nogut tru, na mi save ol rong bilong yupela i planti tumas. Yupela i save mekim nogut long ol gutpela man. Yupela i save larim ol man nogut i givim mani long yupela bilong grisim yupela long paulim kot bai ol rabisman i no ken win. Long taim ol manmeri i save mekim ol dispela kain pasin nogut, mobeta yupela man i gat save yupela i mas pasim maus tasol na yupela i no mekim wanpela tok long ol. Yupela i mas bihainim gutpela pasin, na yupela i no ken bihainim pasin nogut. Olsem na bai yupela i ken sindaun gut. Yupela i save tok, God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i save stap wantaim yupela. Sapos yupela i mekim ol dispela gutpela pasin, orait tru tumas, bai God inap i stap wantaim yupela. Lusim pasin nogut, na bihainim gutpela pasin tasol. Yupela i mas mekim stretpela kot tasol. Sapos yupela i mekim olsem, ating Bikpela bai i sori long liklik lain bilong yupela i stap yet. Tasol yupela i save mekim ol dispela pasin nogut, olsem na Bikpela bilong mi, em God I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bai mi kam mekim save long yupela. Olsem na bai yupela i krai strong tru long ol rot bilong taun. Na bai ol i singautim ol manmeri i stap ausait long taun, long kam na helpim ol man i save tumas long mekim singsing sori long ol man i dai pinis. Na ol man i stap long ol gaden wain bai ol i krai nogut tru.” Bikpela i tok pinis. *** Yupela olgeta i laikim tumas bai De bilong Bikpela i mas kamap hariap. Tasol sori tumas long yupela. Wanem gutpela samting bai yupela i kisim long dispela De? Yupela i ting bai em i de bilong tulait, a? Nogat tru. Em i de bilong tudak tasol. Dispela De bai i kamap olsem wanpela man i laik ranawe long laion na em i go bungim wanpela bikpela bea, na bea i kaikai em. Na dispela De bai i kamap olsem wanpela man i go insait long haus bilong en na i putim han long banis, tasol snek i stap long banis na i kaikaim em. Long De bilong Bikpela, bikpela tudak tasol bai i kamap. Bai tulait i no inap kamap. Nogat tru. Bikpela i tok olsem, “Mi no amamas long ol bikpela de bilong lotu bilong yupela, na mi no laikim ol tru. Taim yupela i bringim ol ofa bilong kukim olgeta na yupela i bringim wit bilong mekim ofa, bai mi no ken kisim. Yupela i save givim kaikai long ol bulmakau na ol i kamap patpela. Na yupela i save bringim ol dispela bulmakau i kam long mi olsem ofa bilong tenkyu. Tasol mi no ken kisim ol dispela ofa. Nogat tru. Yupela i no ken singsing moa. Na yupela i no ken paitim ol gita samting. Mi les long harim. Tasol mi laik bai yupela i mas mekim ol gutpela na stretpela pasin na dispela pasin i mas i stap oltaim, olsem wanpela bikpela wara i no save drai. “Yupela ol Israel, long 40 yia mi bin wokabaut wantaim yupela long ples wesan nating na mi no bin askim yupela long mekim ol kain kain ofa long mi. Tasol nau yupela i lusim mi pinis na yupela i save lotu long dispela tupela piksa bilong ol rabis god yupela yet i bin wokim, na yupela i kolim narapela long King Sakut na narapela long sta Kaiwan. Orait taim mi salim yupela i go kalabus long wanpela kantri i stap long hapsait bilong taun Damaskus, yupela i mas karim ol dispela god i go wantaim. Mi Bikpela, mi tok olsem. Nem bilong mi, em i olsem, God I Gat Olgeta Strong.” *** Sori tumas, yupela manmeri i save sindaun gut long Jerusalem, na yupela manmeri i stap long taun Samaria na i save ting, i no gat wanpela samting i ken bagarapim yupela. Na sori tumas, yupela ol bikman bilong nambawan kantri Israel, yupela ol man ol manmeri i save kam long ol bilong kisim helpim. Sori tumas, yupela olgeta bai i bagarap. Yupela go lukim taun Kalne. Na bihain yupela go lukim bikpela taun Hamat, na yupela raun i go lukim taun Get, long kantri Filistia. Yupela i ting ol dispela taun i winim kantri bilong yupela ol Juda na Israel, a? Na yupela i ting graun bilong ol i bikpela moa long graun bilong yupela, a? Yupela i ting taim bilong bagarap i no inap kamap long yupela. Tasol sori tumas, ol samting yupela i save mekim i bringim taim nogut tasol i kamap klostu. Yupela ol maniman i save slip long ol naispela bet tru na i kaikai gutpela mit bilong bulmakau na sipsip, yupela lukaut. Bai taim nogut i bungim yupela. Yupela i save laik long kamapim ol nupela song olsem Devit i bin mekim na yupela i save pilai musik long ol gita samting. Yupela i save dring planti kap wain, na yupela i no save malolo. Na yupela i save putim ol naispela sanda na gris long skin bilong yupela. Tasol yupela i no sori liklik long kantri Israel bai i bagarap. Olsem na yupela tasol bai i kamap namba wan lain bilong i go kalabus long narapela ples. Na bai yupela i no inap mekim bikpela kaikai na pati moa. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i mekim strongpela promis olsem, “Mi no laikim tru pasin hambak na bikhet bilong ol Israel. Na mi no laikim tru ol naispela bikpela haus bilong ol. Olsem na bai mi givim namba wan taun bilong ol wantaim olgeta samting i stap insait long en i go long han bilong ol birua bilong ol.” Sapos i gat 10-pela man tasol i stap yet long wanpela haus, bai olgeta i dai. Na taim wanpela man i dai pinis, wanpela wanblut bilong en bai i kam bilong kisim bodi bilong en i go bilong kukim. Na dispela wanblut bai i singaut olsem long man i hait i stap insait long haus, “Ol arapela man tu i stap yet, o nogat?” Na man i hait bai i bekim tok olsem, “Nogat.” Orait na dispela wanblut bai i tokim em olsem, “Pasim maus. Yumi no ken kolim nem bilong Bikpela.” Taim Bikpela i tok, olgeta bikpela na liklik haus wantaim bai i bruk bruk nabaut na i kamap pipia nating. Yupela i ting ol hos inap ran antap long ol bikpela ston, a? Yupela i ting ol man i save bringim ol bulmakau i go antap long ol bikpela ston bilong pulim ain bilong bairaim graun, a? Nogat. Ol dispela pasin i kranki tru. Na yupela i mekim wankain pasin tasol. Yupela i save mekim stretpela pasin i kamap olsem marasin bilong kilim man i dai. Na yupela i save mekim gutpela pasin i kamap olsem samting nogut. Yupela i amamas long yupela i winim taun Lodebar long pait, na yupela i hambak i stap. Na tu yupela i tok, “Long strong bilong mipela yet mipela i kisim taun Karnaim.” Tasol Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bai mi salim wanpela lain manmeri i kam bilong pait long yupela ol Israel. Bai ol i mekim save long yupela, stat long taun Hamat long hap not na i go inap long wara Araba long hap saut.” God, Bikpela i soim mi wanpela samting olsem driman. Mi lukim Bikpela i mekim kamap wanpela bikpela lain grasopa. Ol wokman i katim pinis gras bilong givim long ol bulmakau samting bilong king, na long taim nupela gras i kamap gen, orait ol dispela grasopa tu i kamap. Long dispela driman, mi lukim ol grasopa i pinisim olgeta gras samting long dispela graun. Olsem na mi tok olsem, “God, Bikpela, yu mas rausim sin bilong ol manmeri bilong yu, ol Israel. Ol i liklik lain tasol, na ol i no gat strong. Sapos yu bekim pasin nogut bilong ol bai ol i stap gut olsem wanem?” Olsem na Bikpela i senisim tingting, na em i tok olsem, “Dispela samting yu lukim, em bai i no ken kamap.” God, Bikpela i soim mi narapela samting olsem driman. Long dispela driman mi lukim Bikpela i redim paia bilong mekim save long ol manmeri bilong en. Na bihain dispela paia i kukim bikpela solwara i daun tumas, na bihain paia i wok long kukim graun. Orait nau mi tok olsem, “God, Bikpela, plis, yu no ken mekim dispela samting. Ol manmeri bilong yu i liklik lain tasol, na ol i no gat strong. Sapos yu mekim save long ol, bai ol i ken stap gut olsem wanem?” Olsem na Bikpela i senisim tingting bilong en gen, na i tok, “Dispela samting tu bai i no inap kamap.” Na Bikpela i soim mi narapela samting moa long samting olsem driman. Mi lukim Bikpela i sanap klostu long banis bilong wanpela haus. Ol man i wokim dispela haus, ol i bin yusim wanpela string i gat liklik ain bilong lukim banis i sanap stret o nogat. Na mi lukim Bikpela i holim dispela string. Na em i askim mi olsem, “Amos, yu lukim wanem samting?” Na mi tok, “Wanpela string i gat ain.” Na em i tokim mi olsem, “Harim. Mi yusim dispela string bilong lukim pasin bilong ol manmeri bilong mi, na mi lukim ol i olsem banis i no sanap stret. Mi laik bekim pasin nogut bilong ol na mi no inap senisim gen tingting bilong mi. Ol dispela ples ol Israel, em ol lain tumbuna bilong Aisak, ol i save lotu long en, ol bai i bagarap olgeta. Na bai mi pinisim tru ol lain bilong King Jeroboam.” Amasia, em pris bilong ples lotu bilong taun Betel, em i salim tok i go long King Jeroboam bilong Israel. Em i tok olsem, “Amos i wok long skrapim bel bilong ol manmeri bilong Israel bai ol i birua long yu. Sapos yu larim em i stap, orait ol toktok bilong en bai i bagarapim dispela kantri. Amos i save tok olsem, ‘Jeroboam bai i dai pinis long wanpela bikpela pait, na ol Israel bai i go kalabus long wanpela longwe ples.’” Orait Amasia i go tokim Amos olsem, “Profet, yu raus long Betel. Yu go bek long Juda. Yu go autim tok profet long Juda na ol Juda i ken givim pe long yu. Mipela i no laik yu autim tok profet moa long hia. Long wanem, king i save mekim lotu long dispela ples. Na haus bilong God, em i bilong olgeta Israel.” Na Amos i bekim tok olsem, “Mi no olsem ol arapela profet, na mi no wok bilong kisim pe. Mi wanpela wasman bilong ol sipsip tasol, na mi save wok long lukautim ol diwai fik. Mi mekim wok bilong mi i stap na Bikpela i kisim mi na tokim mi olsem, ‘Yu go na autim tok bilong mi long ol manmeri bilong mi, em ol Israel.’ Olsem na mi kam. Orait harim tok bilong Bikpela. Em i gat kros long ol Israel, tasol yu tambuim mi long autim tok profet long ol. Amasia, yu bin mekim dispela tok. Olsem na nau Bikpela i gat tok long yu. Meri bilong yu bai i kamap pamukmeri long dispela taun. Na bai ol birua i kam pait na kilim ol pikinini bilong yu i dai. Bai ol i kisim graun bilong yu na tilim long ol arapela man. Na bai ol i kisim yu i go long kantri bilong ol haiden na bai yu dai long dispela ples. Na bai ol birua i kisim ol manmeri bilong Israel i go kalabus long narapela kantri.” Long samting olsem driman Bikpela i soim mi wanpela basket ol planti kain gutpela kaikai i pulap long en. Na Bikpela i askim mi olsem, “Amos, yu lukim wanem samting?” Na mi tokim em, “Mi lukim wanpela basket i gat planti gutpela kaikai i pulap long en.” Orait Bikpela i tokim mi gen olsem, “Taim bilong mi bagarapim ol manmeri bilong mi Israel, em i kamap pinis olsem taim i kamap bilong ol man i kaikai ol dispela kaikai i mau pinis. Nau bai mi mekim save long ol. Mi no inap senisim tingting bilong mi gen. Long dispela taim ol manmeri i stap long haus king bai ol i no ken singsing moa. Bai ol i wok long krai tasol. Na bodi bilong ol man i dai pinis bai i slip i stap nabaut long olgeta hap. Taim ol i tromoi ol bodi i go ausait bai ol man i no mekim wanpela tok.” Yupela ol Israel i save daunim ol arapela man i sot long ol samting na yupela i laik bagarapim ol rabisman i stap long kantri bilong yupela yet, yupela harim. Yupela i save toktok long yupela yet olsem, “Mipela i laik bai ol dispela bikpela de bilong lotu i mas pinis kwik, na bai mipela i ken i go putim ol kaikai bilong mipela long maket na ol man i ken baim. Wanem taim bai de Sabat i pinis? Mipela i laik hariap i go long maket na salim ol kaikai samting bilong mipela. Olsem bai mipela i ken putim pe i go antap, na mipela i ken yusim ol mak giaman na wokim skel bilong trikim ol man i baim ol dispela samting. Bai mipela i ken salim ol wit nogut na kisim bikpela pe. Bai mipela i painim wanpela man i rabis tru, na i no gat mani inap long bekim liklik dinau mipela i bin givim long em, olsem pe bilong baim su tasol. Na bai mipela i holimpas em na mekim em i kamap wokboi nating bilong narapela man. Na dispela man i ken givim mani long mipela bilong bekim dispela dinau mipela i bin givim long dispela rabisman. Bikpela, em God bilong Israel, em i promis pinis olsem, “Mi no ken lusim tingting long ol dispela pasin nogut bilong yupela Israel. Olsem na bai mi mekim graun i guria na olgeta man bilong dispela kantri bai i pret nogut na i krai nabaut. Olgeta hap bilong dispela kantri bai i guria nogut. Bai graun i kalap antap na i pundaun gen olsem tait i mekim wara Nail long Isip i solap na bihain em i slek gen. Long dispela taim bai mi mekim san i go daun long belo kaikai stret, na bai tudak i karamapim graun long taim bilong biksan yet. Mi God, Bikpela mi tok olsem. Bai mi mekim ol bikpela de bilong lotu i kamap olsem taim bilong sori bilong man i dai pinis. Bai mi senisim ol singsing amamas bilong yupela na ol bai i kamap singsing bilong bel hevi. Bai yupela i bel hevi na i krai, olsem papamama i gat wanpela pikinini man tasol, na em i dai. Na tupela i pasim klos bilong sori na rausim olgeta gras long het bilong tupela, bilong makim sori bilong tupela. Na bai mi mekim yupela i bihainim wankain pasin tasol. Dispela taim nogut bai i givim bikpela hevi tru long yupela inap long taim nogut i pinis.” God, Bikpela i tok moa olsem, “Bihain bai mi mekim bikpela hangre i kamap long kantri bilong yupela. Na bai olgeta manmeri i hangre tru, tasol bai ol i no hangre bilong kaikai. Na bai nek bilong ol i drai, tasol bai ol i no laik dring wara. Long wanem, dispela hangre i no bilong kaikai na wara. Ol bai i hangre tumas long harim tok bilong mi tasol. Mi God, Bikpela mi yet mi tok olsem. Ol dispela manmeri bai i gat laik bilong kisim tok i kam long mi Bikpela, na bai ol i wokabaut nabaut na painim tok bilong mi long olgeta hap. Tasol bai ol i no inap kisim. Long dispela taim ol naispela yangpela meri na ol strongpela yangpela man bai i ai raun na pundaun, olsem ol manmeri i dai tru long wara. Sampela manmeri i save mekim ol promis long nem bilong ol giaman god bilong Samaria. Ol i save tok olsem, ‘Tru antap long nem bilong god bilong taun Dan,’ na ‘Tru antap long nem bilong god bilong taun Berseba.’ Olsem na ol dispela manmeri bai i dai na bai ol i no inap kirap gen.” Mi lukim Bikpela i sanap klostu long alta i stap long haus bilong en. Na em i tok olsem, “Paitim het bilong ol longpela pos bilong haus bilong mi, bai olgeta hap bilong veranda i guria. Brukim ol pos na larim ol i pundaun antap long het bilong ol manmeri na kilim ol i dai. Na ol lain i no dai yet bai mi salim ol birua i kam kilim ol i dai. I no gat wanpela inap ranawe na i stap gut. Nogat tru. Maski sapos sampela man i laik ranawe long mi na wokim hul i go daun long ples bilong ol man i dai pinis, bai mi holimpas ol. Na maski sapos ol i go antap long heven, bai mi pulim ol i kam daun. Na sapos ol i go hait antap long maunten Karmel, bai mi painim ol na holimpas ol. Na sapos ol i go hait daunbilo tru long as bilong solwara, bai mi tokim traipela snek masalai bilong solwara long kaikaim ol. Na sapos ol birua i kisim ol i go bilong kalabusim ol, bai mi tokim ol birua long kilim ol i dai. Mi laik pinisim ol tru. Mi no laik helpim ol.” God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i putim han long graun na graun i guria. Na olgeta manmeri i stap long graun, ol bai i bel hevi na i krai. Graun long olgeta hap bai i kalap i go antap na bai i pundaun gen, olsem tait i mekim wara Nail i solap na bihain em i slek gen. Bikpela i wokim lata bilong en long heven, na em i putim skai antap long graun olsem raunpela het bilong haus. Em i save singautim solwara i kam, na em i kapsaitim antap long graun. God wanpela tasol i mekim ol dispela samting, na nem bilong en i olsem, Bikpela. Orait Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, mi save lukautim gut ol Itiopia tu, olsem mi save lukautim yupela. Mi bin kisim ol Filistia long ples Krit na bringim ol i kam, na mi kisim ol Siria long kantri Kir, na bringim ol i kam olsem mi bin kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Mi God, Bikpela mi wok long lukim gut pasin bilong yupela manmeri bilong Israel, long wanem, sin i pulap tru long yupela. Olsem na bai mi bagarapim yupela na pinisim yupela tru. Bai mi larim sampela lain bilong Jekop tasol i stap. Mi no ken bagarapim olgeta. “Bai mi tok tasol, na bai mi skelim ol Israel, olsem ol man i save skelim rais long waia bilong rausim pipia. Na ol man nogut bilong Israel bai i pundaun namel long ol arapela kantri olsem pipia bilong rais. Ol dispela man nogut i save tok olsem, ‘Bai God i no larim wanpela samting i bagarapim mipela.’ Tasol bai mi larim ol birua i kilim ol i dai.” Bikpela i tok olsem, “Bihain wanpela taim bai i kamap na bai mi kirapim wanpela king bilong lain bilong Devit. Nau kantri bilong dispela lain i olsem wanpela haus i pundaun pinis na i bagarap i stap. Orait bihain bai mi wokim dispela haus gen na bai mi stretim bek ol banis na bai haus i kamap gutpela olsem bipo. Na bai ol Israel i pait na kisim olgeta hap graun i stap yet long kantri Idom, na bai ol i kisim gen olgeta arapela kantri mi makim ol pinis bilong mi yet.” Dispela em i tok bilong Bikpela, na em bai i mekim olsem em i tok. Bikpela i tok olsem, “Wanpela taim bai i kamap, na bai ol kaikai i kamap kwiktaim tumas, na i karim planti moa, na ol man i no inap kisim olgeta. Na ol diwai wain bai i kamap kwiktaim tumas na karim planti kaikai moa, na ol man bilong wokim wain i no inap pinisim. Na bai ol manmeri i gat planti switpela wain, olsem ol wara i pulap long ol maunten na i ran i go daun. Bai mi bringim ol manmeri bilong mi i go bek long as ples bilong ol. Na bai ol i wokim gen ol taun i bagarap pinis na bai ol i sindaun gen long ol. Na bai ol i planim gen ol diwai wain na wokim wain bilong dring. Na bai ol i wokim ol gaden na kisim kaikai long ol. Bai mi larim ol manmeri bilong mi i sindaun gut long dispela graun mi bin givim ol, na bai i no gat wanpela man inap long rausim ol gen.” God, Bikpela bilong yumi, em i tok pinis. God, Bikpela i givim dispela tok long Obadia. Em tok bilong ol samting God i laik mekim long ol pipel bilong kantri Idom. Bikpela i salim wanpela man i go long olgeta kantri, na yumi harim pinis tok bilong en. Em i tok olsem, “Yupela redi na yumi go pait long ol Idom.” Bikpela i tokim ol Idom olsem, “Bai mi daunim strong bilong yupela, na olgeta pipel bai i givim baksait long yupela na tok bilas long yupela. Pasin hambak bilong yupela tasol i bin giamanim yupela. Ol strongpela banis ston i raunim biktaun bilong yupela na yupela i stap antap tru long ples maunten. Olsem na yupela i save tok, ‘Husat inap daunim mipela? Nogat tru.’ Tasol mi tokim yupela, maski yupela i flai i go antap tru olsem ol tarangau, na wokim haus antap tru namel long ol sta, bai mi pulim yupela i kam daun olgeta. “Taim ol stilman i kam long nait, ol i save kisim wanem samting ol i laikim na larim sampela samting i stap. Na taim ol manmeri i bungim ol pikinini bilong wain, ol i save larim sampela i stap. Tasol yupela, ol birua bai i pinisim yupela olgeta. Ol bai i kisim olgeta mani samting bilong yupela, ol lain bilong Iso, na karim i go. Na ol kantri i save poromanim yupela, bai ol i giamanim yupela. Ol bai i rausim yupela na yupela bai i lusim kantri bilong yupela na i go. Ol kantri i save sindaun gut wantaim yupela, bai ol i winim yupela long pait. Na ol pren i save kaikai wantaim yupela, ol bai i putim umben bilong holimpas yupela, na bai ol i tok, ‘We stap save bilong ol Idom nau?’ “Long taim mi mekim save long yupela ol Idom, bai mi pinisim olgeta saveman bilong yupela, na rausim olgeta save bilong yupela. Yupela ol man bilong taun Teman i save tumas long pait, tasol yupela bai i pret nogut tru. Na bai mi kilim yupela olgeta soldia bilong lain bilong Iso.” Bikpela i tok moa olsem, “Yupela ol Idom i bin stilim ol samting bilong ol brata bilong yupela, em ol lain bilong Jekop, na yupela i kilim ol i dai. Olsem na bai mi bagarapim yupela olgeta na daunim nem bilong yupela. Long taim ol birua bilong Juda i brukim ol dua bilong banis bilong Jerusalem na kisim ol mani samting bilong ol Juda, na tilim long ol yet, yupela i bin sanap nating na yupela i no helpim ol Juda. Olsem na yupela tu i wankain olsem dispela ol stilman. “Yupela i bin mekim planti samting i no stret long ol Juda, em ol brata bilong yupela. Yupela i bin amamas na belgut long taim ol i kisim bagarap. Na yupela i bin hambak na tok pilai long ol long taim ol i pilim nogut. Taim ol manmeri bilong mi i kisim bagarap, yupela i bin i go insait long ol taun bilong ol bilong amamas long pen bilong ol na yupela i kisim ol gutpela samting bilong ol. Yupela i bin sanap long ol rot bung na holimpas ol Juda i laik ranawe, na yupela i givim ol long han bilong ol birua. Ol dispela samting yupela i bin mekim, i no stret tru.” *** *** Bikpela i tok moa olsem, “Dispela de bilong mi long kotim olgeta lain pipel, em i kamap klostu pinis. Ol samting nogut yupela ol Idom i bin mekim bai mi bekim long yupela stret. Yupela bai i kisim hevi long olgeta pasin nogut yupela i bin mekim. Mi bin mekim save long ol manmeri bilong mi long maunten bilong mi yet. Olsem tasol bai mi mekim save long ol manmeri bilong olgeta kantri, olsem mi mekim ol i dring wara i gat pait. Na bai mi pinisim ol tru.” Bikpela i tok moa olsem, “Sampela manmeri i stap long maunten Saion, ol bai i no ken bagarap, na maunten Saion bai i kamap ples bilong mi yet. Na ol lain bilong Jekop bai i kisim bek dispela graun mi bin givim ol. Ol manmeri bilong lain bilong Jekop na bilong pikinini bilong en Josep, ol bai i kamap olsem paia, na bai ol i pinisim ol lain bilong Iso olsem paia i kukim kunai i drai. Na i no gat wanpela man long lain bilong Iso bai i stap. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Ol Israel i stap long distrik Negev, long hap saut bilong Juda, ol bai i kisim maunten bilong Iso long kantri Idom. Na ol manmeri i stap long ol liklik maunten long hap san i go daun bilong Juda, bai ol i kisim graun bilong ol Filistia. Na sampela lain bilong Israel bai i kisim graun bilong Efraim na Samaria, na ol lain bilong Benjamin bai i kalapim wara Jordan na kisim distrik Gileat long hap sankamap. Ol man bilong Israel long hap not, ol i bin i stap kalabus long narapela kantri, kalabus bilong ol bai i pinis na ol bai i kam bek. Na bai ol i go kisim graun bilong ol Fonisia, inap long taun Sarefat long hap not. Na ol Jerusalem i bin kalabus long taun Sardis, bai ol i kam bek na kisim ol taun i stap long distrik Negev. Na ol Jerusalem i bin winim pait, ol bai i go pait long ol Idom na kisim kantri bilong ol, na bai ol i bosim ol. Na mi Bikpela, mi yet bai mi stap king.” Bikpela i givim tok long Jona, pikinini bilong Amitai. Em i tok olsem, “Yu kirap na yu go long dispela bikpela taun Ninive, na yu givim strongpela tok long ol manmeri. Mi lukim pinis planti pasin nogut ol i mekim.” Tasol Jona i laik lusim Bikpela na ranawe i go long taun Tarsis. Orait em i kirap i go long liklik taun Jopa, na em i painim wanpela sip i laik i go long Tarsis. Em i baim sip na i go antap long en. Em i laik lusim Bikpela na ranawe i go. Tasol Bikpela i mekim strongpela win i kamap long solwara. Na dispela win wantaim ren i strong tumas, na sip i laik bagarap. Ol boskru i pret nogut tru, na olgeta wan wan i singaut long ol god bilong ol yet. Ol i no laik bai sip i hevi tumas, olsem na ol i kisim ol kago na tromoi i go long solwara. Tasol Jona i bin i go daun insait long hasis bilong sip na i slip i stap. Orait kepten bilong sip i kam lukim Jona na i tokim em olsem, “Watpo yu slip? Yu kirap na singaut long god bilong yu. Ating em bai sori long yumi na helpim yumi na bai yumi no inap i dai.” Na ol boskru i kirap na i tok, “Goan, yumi putim olgeta nem long bek na yumi kisim wanpela nem. Yumi mekim olsem na bai yumi save wanem man em i as bilong dispela samting i laik bagarapim yumi.” Orait ol i mekim olsem, na nem bilong Jona i kamap. Na ol i tokim em olsem, “Yu toksave long mipela long as bilong dispela hevi i kamap long yumi. Yu mekim wanem hia? Na yu bilong we? Yu bilong wanem hap na wanem lain?” Orait Jona i bekim tok olsem, “Mi bilong lain Hibru, na mi save lotu long Bikpela, em i God bilong heven. Em i bin wokim solwara na graun.” Na Jona i tokim ol boskru olsem, “Mi laik lusim Bikpela na mi ranawe.” Ol i harim dispela tok na ol i pret tru. Na ol i tokim Jona olsem, “Yu mekim bikpela rong tru.” Dispela win i strong tumas, na si i kirap bikpela moa. Olsem na ol boskru i askim Jona olsem, “Bai mipela i mekim wanem long yu, na bai si i dai na mipela i stap gut?” Na Jona i bekim tok olsem, “Yupela kisim mi na tromoi mi i go long solwara, na bai si i dai. Mi save, mi yet mi as bilong dispela biksi i kamap long yupela.” Ol boskru i laik bringim sip i go sua, olsem na ol i wok strong long pul. Tasol biksi i strong tumas, na ol i no inap tru long kamap long nambis. Orait ol i singaut long Bikpela olsem, “Bikpela, mipela i prea long yu. Sapos mipela i tromoi dispela man i go long solwara, orait yu no ken larim mipela i dai. Yu no ken kotim mipela, olsem yu save kotim man i kilim arapela man. Bikpela, yu bin bihainim laik bilong yu tasol na yu mekim dispela samting.” Na ol i kisim Jona na tromoi em i go long solwara. Na si i dai. Olsem na ol boskru i pret tru long Bikpela, na ol i mekim ofa long em na mekim ol promis long em. Orait Bikpela i salim wanpela traipela pis, na dispela pis i daunim Jona. Na Jona i stap long bel bilong pis inap tripela san na tripela nait. Jona i stap insait long bel bilong pis na em i prea long God, Bikpela bilong en. Em i tok olsem, “Bikpela, mi bin karim hevi, na mi singaut long yu, na yu harim singaut bilong mi. Mi stap long ples nogut bilong ol man i dai pinis, na mi krai long yu. Na yu harim krai bilong mi. Yu bin tromoi mi na mi kam daunbilo tru long solwara. Solwara i karamapim mi olgeta. Na yu mekim biksi i bruk antap long mi. Mi bin tok olsem, yu rausim mi pinis, tasol bai mi lukim gen haus bilong yu. Si i bruk antap long mi, na i pasim win bilong mi. Na solwara i karamapim mi olgeta. Gras bilong solwara i raunim het bilong mi. Mi go daun tru long as bilong olgeta maunten insait long solwara. Dispela ples nogut em i kalabusim mi tru. Tasol Bikpela, yu God bilong mi, yu kisim bek mi. Na mi lusim ples nogut na mi stap laip. Bikpela, mi pilim olsem mi laik i dai, olsem na mi tingting long yu. Na prea bilong mi i kamap long yu long bikpela haus bilong yu. Ol man i save lotu long ol giaman god, ol i lusim pasin bilong bihainim yu. Tasol mi laik mekim song bilong litimapim nem bilong yu, na mi laik givim ofa long yu. Olgeta samting mi promis pinis long yu, em bai mi mekim. Bikpela, yu wanpela tasol yu save kisim bek mipela, na mipela i stap laip.” Orait Bikpela i tokim pis, na pis i go trautim Jona long nambis. Bikpela i tokim Jona gen olsem, “Yu kirap na yu go long dispela bikpela taun Ninive. Na tok mi givim yu pinis, em yu mas autim long ol manmeri bilong dispela taun.” Orait Jona i bihainim tok bilong Bikpela na em i kirap i go long Ninive. Ninive em i bikpela taun tumas. Sapos man i kirap wokabaut na i laik kamap long arapela sait bilong taun, em i mas wokabaut inap tripela de olgeta. Jona i stat long wokabaut i go insait long taun. Em i wokabaut wanpela de pinis, na em i singaut strong long ol man olsem, “Bihain long 40 de pinis, orait Ninive bai i bagarap olgeta.” Ol manmeri bilong Ninive i bilipim dispela tok bilong God, na ol i tok olsem, “Yumi mas tambu long kaikai. Yumi ol bikman na ol man nating tu, yumi mas putim klos bilong sori, bilong makim sori bilong yumi.” Na ol i mekim olsem ol i bin tok. Long taim king bilong Ninive i harim dispela tok, em i lusim sia king bilong en. Em i rausim gutpela bilas bilong en na putim klos bilong sori, na em i sindaun long sit bilong paia. Na king i salim tok i go long olgeta manmeri bilong Ninive. Em i tok olsem, “Dispela em i tok bilong mi wantaim ol hetman bilong mi. Yupela olgeta i mas tambu long kaikai. Yupela manmeri, wantaim ol bulmakau na sipsip bilong yupela, yupela i no ken kaikai na dring. Yupela olgeta i mas putim klos bilong sori, na yupela i mas putim dispela kain laplap long ol bulmakau na sipsip tu. Na yupela i mas prea strong long God. Yupela olgeta i mas lusim olgeta pasin nogut na ol kain kain rong yupela i bin mekim. Sapos yumi mekim olsem, ating God bai i senisim tingting na lusim kros, na bai yumi no ken i dai.” Orait ol i lusim pasin nogut bilong ol, na God i lukim dispela samting ol i mekim. Na God i senisim tingting bilong en, na em i no mekim dispela samting nogut em i tok pinis long mekim. Jona i bel nogut long dispela pasin bilong Bikpela na em i belhat. Na em i prea long Bikpela olsem, “Bikpela, yu harim tok bilong mi. Mi no lusim ples yet na mi save pinis, bai yu mekim olsem nau yu mekim. Olsem na mi ranawe na mi laik i go long Tarsis. Mi save, yu God bilong sori na marimari. Yu no save belhat kwik. Nogat. Oltaim yu save laikim ol manmeri tumas. Yu save redi long lusim sin bilong ol manmeri na long lusim pasin bilong bekim rong bilong ol. Orait Bikpela, nau yu mas pinisim laip bilong mi. Sapos mi dai, em i gutpela. Na sapos mi no i dai, em i no gutpela.” Na Bikpela i bekim tok olsem, “Jona, ating dispela kros bilong yu em i stret, a?” Orait Jona i lusim taun na i go sindaun long hap bilong sankamap. Em i wokim haus win na em i sindaun i stap. Em i laik lukim wanem samting bai i kamap long taun. Na God, Bikpela i mekim wanpela bus rop i kamap bilong haitim Jona, bai san i no boinim em, na em i ken i stap gut. Na Jona i amamas tru long dispela rop. Tasol tumora long moningtaim tru God i salim wanpela binatang i kam bagarapim dispela rop, na rop i drai. Na bihain san i kamap, na God i salim hatpela win i kam long hap bilong sankamap. Na san i kukim het bilong Jona, na ai bilong en i raun, na em i laik pundaun. Na Jona i tingting olsem, “Mobeta mi dai. Sapos mi dai, em i gutpela. Na sapos mi no i dai, em i no gutpela.” Tasol God i tokim Jona olsem, “Dispela rop i dai pinis na yu kros. Ating kros bilong yu i stret, a?” Na Jona i bekim tok olsem, “Yes, kros bilong mi em i stret. Mi belhat nogut tru na mi ting mobeta mi dai.” Na Bikpela i tokim em olsem, “Dispela rop i kamap bikpela long wanpela nait tasol, na long narapela nait em i dai. Yu no bin wok liklik long en, na yu no mekim em i kamap bikpela. Tasol yu sori long dispela liklik samting nating. Na mi tu mi mas sori tumas long Ninive. Em i bikpela taun na i gat planti manmeri, namba bilong ol i winim 120,000. Na i gat planti bulmakau tu.” Taim Jotam na Ahas na Hesekia wan wan i stap king bilong Juda, Bikpela i givim dispela tok long Maika, em wanpela man bilong taun Moreset. Bikpela i tokim Maika long ol samting bai i kamap long taun Samaria na Jerusalem. Yupela olgeta lain manmeri, harim dispela tok. Yupela olgeta man i stap long graun, putim yau long tok bilong God. God, Bikpela em i kotim yupela. Yupela harim. Bikpela i stap long haus bilong en long heven na em i mekim dispela tok. Bikpela i lusim gutpela ples bilong em yet na i laik i kam. Em bai i kam daun na wokabaut antap long kil bilong ol maunten. Na bai ol maunten i kamap olsem wara aninit long lek bilong en, olsem kandel i lait na gris bilong en i save kamap wara. Bai ol dispela maunten i kapsait i go daun long ples stret olsem wara i save ran i kam daun long maunten. Dispela olgeta samting bai i kamap, long wanem, ol Israel i bin mekim sin na sakim tok bilong God. Dispela bikhetpasin i stap long Israel, em i asua bilong husat? Bilong ol Samaria tasol. Na pasin bilong lotu long ol giaman god long Juda, em i asua bilong husat? Bilong ol Jerusalem tasol. Olsem na Bikpela i tok, “Bai mi bagarapim taun Samaria na em bai i kamap olsem hip pipia long ples klia. Na bai em i kamap ples bilong planim ol kru bilong diwai wain. Na bai mi brukim nabaut olgeta haus bilong en na ol pipia ston tasol bai i stap. Na bai mi kapsaitim ol dispela pipia ston i go long ples daun. Na bai mi brukim nabaut olgeta piksa bilong giaman god na tromoi i go long paia. Olsem na ol dispela piksa bai i kamap hip pipia tasol. Ol Samaria i bin givim baksait long God na ol i lotu long ol dispela giaman god, olsem meri i lusim man bilong en na i pamuk nabaut. Olsem na sampela lain bai i kam daunim Samaria na kisim ol dispela samting ol Samaria i bin kisim long pasin nogut bilong ol, na bai ol i karim ol dispela samting i go long narapela kantri na givim long ol giaman god bilong ol.” Orait Maika i tok olsem, “Dispela ol samting bai i kamap, olsem na mi mas bel sori na krai. Na bai mi no ken putim su na mi mas pasim laplap nogut tasol. Bai mi krai sori olsem dok i krai, na bai mi bel sori na singaut nogut olsem muruk. Long wanem, ol sua bilong Samaria i no inap i drai. Na klostu bai ol Juda tu i kisim wankain sua. Na Jerusalem, em ples bilong ol manmeri bilong mi, liklik taim tasol na bai em tu i bagarap.” Yupela i no ken tokim ol manmeri bilong taun Get, em ol birua bilong yumi, long God i bagarapim yumi. Yupela i no ken larim ol i lukim yupela i krai. Yupela manmeri bilong Bet Leafra, yupela i mas bel hevi tru na krai na putim das bilong graun long skin bilong yupela. Yupela manmeri bilong ples Safir, yupela i mas sem tru na wokabaut as nating na i go long narapela kantri olsem ol kalabus. Ol manmeri bilong taun Sanan i pret nogut tru na ol i no inap lusim taun na i kam ausait. Sapos yupela i harim ol manmeri bilong ples Betesel i krai, yupela i ken save i no gat ples bilong hait i stap long dispela hap. Ol manmeri bilong taun Marot i bel hevi na i wetim ol man i kam helpim ol, long wanem, klostu Bikpela bai i bagarapim Jerusalem. Yupela ol manmeri bilong taun Lakis, yupela kisim ol karis na pasim long hos i save tumas long ran, na ranawe i go. Long wanem, yupela i bin bihainim pasin nogut bilong ol Israel, na yupela i pulim ol Jerusalem long mekim ol wankain sin. Yupela Juda, yupela i mas sori long taun Moreset Get, long wanem, ol arapela lain bai i kisim dispela taun na bai em i no moa bilong yupela. Na bai ol manmeri bilong taun Aksip i no inap helpim ol king bilong Israel. Yupela manmeri bilong taun Maresa, bai Bikpela i givim yupela long han bilong ol birua na bai ol i kisim taun bilong yupela. Na bai ol lida bilong Israel i go hait long hul bilong ston long taun Adulam. Ol dispela birua bai i kisim ol pikinini yupela i laikim tumas na karim i go. Olsem na yupela i mas krai sori long ol pikinini, na rausim olgeta gras bilong het na kamap het kela. Sori tumas long yupela man i tingting long mekim pasin nogut, bai yupela i bagarap. Yupela i no save slip long nait. Yupela i tingting long mekim pasin nogut tasol, na long moningtaim tru yupela i save kirap na mekim dispela samting, long wanem, yupela i painim rot pinis. Sapos yupela i mangalim gaden bilong wanpela man, yupela i save kisim tasol. Na sapos yupela i mangalim haus, yupela i save kisim tasol. Yupela i save wokim pasin giaman na stilim ol haus samting bilong ol arapela man. Olsem na Bikpela i tok, “Harim. Mi tingting long bagarapim yupela na bai yupela i no inap ranawe na i stap gut. Bai yupela i no inap hambak moa na wokabaut, long wanem, taim nogut tru bai i painim yupela. Taim ol dispela samting nogut i kamap bai ol man i stori long yupela i bagarap na bai ol i tok bilas long yupela. Na bai ol i mekim song bilong sori na krai olsem, ‘Mipela i bagarap olgeta. Bikpela i givim graun bilong mipela long ol arapela lain. Na em i salim mipela i go kalabus long narapela hap graun. Nau bai em i mekim wanem samting long mipela bilong bekim ol dispela graun em i kisim?’” Olsem na taim ol i givim bek dispela graun long ol manmeri bilong Bikpela, yupela bai i no inap kisim wanpela hap. Ol manmeri i tokim mi olsem, “Yu no ken givim dispela kain tok long mipela. Yu no ken toktok long dispela kain samting. God bai i no inap daunim mipela na mipela i no inap sem.” Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela i save mekim dispela kain tok, a? Yupela i ting Bikpela i no kros long yupela, na em i no inap mekim wanpela samting nogut long yupela, a? Bikpela i gat tok long yupela olsem, “Mi save mekim tok isi long ol man i bihainim stretpela pasin. Tasol yupela ol lain bilong mi i stap yet olsem ol birua bilong mi. Ol man i winim pait na i kam bek pinis na i laik sindaun gut long haus. Na yupela i save go stilim ol saket bilong ol. Yupela i save rausim ol meri bilong ol lain manmeri bilong mi long ol haus ol i laikim. Na yupela i bagarapim gutpela nem mi bin givim long ol pikinini bilong ol, na ol pikinini i stap nogut. Yupela kirap i go. Dispela em i no ples bilong malolo. Yupela i bin mekim pasin nogut na yupela i kamap doti long ai bilong mi, olsem na bai mi bagarapim yupela nogut tru. “Sapos wanpela profet i kam na i mekim kain kain tok giaman olsem, ‘Mi tok profet olsem, bai yupela i gat planti wain na bia,’ ol manmeri bai i laikim tru kain profet olsem.” Bikpela i tok moa olsem, “Bai mi bungim yupela olgeta manmeri bilong Israel i stap yet. Bai mi bungim yupela gen olsem ol sipsip wasman i bringim i kam bek long banis. Na planti manmeri bai i pulap long graun bilong yupela, olsem ol sipsip i pulap long hap i gat gutpela gras bilong kaikai.” God bai i lusim kalabus bilong ol manmeri bilong en na bringim ol i go ausait. Ol bai i brukim ol dua bilong banis bilong taun na i go ausait, na king bilong ol, em Bikpela yet, em bai i go pas long ol. Yupela ol hetman bilong Israel, harim. Yupela i gat wok bilong laikim stretpela pasin na mekim, tasol yupela i laikim tumas pasin nogut na yupela i no laikim tru stretpela pasin. Dispela ol pasin bilong yupela i olsem yupela i rausim skin bilong ol manmeri bilong mi taim ol i stap laip yet. Na i olsem yupela i katim mit long ol bun bilong ol, na yupela i kaikai olgeta. I olsem yupela i rausim skin bilong ol na brukim bun bilong ol na yupela i katim katim mit bilong ol long naip bilong kukim long sospen. Bihain wanpela taim bai i kamap na bai yupela i krai long Bikpela, tasol em bai i no inap harim yupela. Em bai i no ken harim prea bilong yupela, long wanem, yupela i bin mekim pasin nogut. Sampela profet i save promis long ol man i save givim mani long ol, long ol bai i gat gutpela taim. Tasol ol i giamanim ol. Na sapos ol man i no givim mani long ol, orait ol profet i save mekim tok bilong pretim ol. Ol i tok bai ol birua i kam pait long ol. Orait Bikpela i gat tok long ol dispela profet olsem, “Yupela i bin giamanim ol manmeri bilong mi, olsem na nau yupela i no ken kisim tok profet moa long samting olsem driman, na bai yupela i no inap tok long ol samting i laik kamap bihain. Taim bilong yupela i laik pinis nau. I olsem san i laik go daun na tudak bai i karamapim yupela.” Na dispela ol profet i save tokaut long ol samting i laik kamap bihain, ol bai i sem na bel nogut, long wanem, God i no harim prea bilong ol na i no larim ol dispela samting i kamap. Tasol mi, spirit bilong Bikpela i givim bikpela strong long mi, na em i givim mi tingting bilong mekim stretpela pasin. Na em i save strongim bel bilong mi bilong tokaut long ol Israel long olgeta sin bilong ol. Yupela ol hetman bilong Israel, harim. Yupela i no save laikim stretpela pasin. Yupela i lukim gutpela pasin olsem samting nogut. Yupela i save mekim pasin bilong kilim ol manmeri na olkain pasin i no stret, na long dispela pasin yupela i ting ol manmeri bilong Jerusalem, em taun bilong God, ol bai i kamap strongpela lain. Ol man bilong Jerusalem i save givim mani long ol hetman bilong grisim ol long mekim ol kain kain pasin nogut. Na ol pris i ting long kisim pe tasol na ol i autim as bilong lo long ol manmeri. Na ol profet i ting long kisim mani na ol i autim tok long ol samting i hait. Olgeta i mekim olsem, na ol i save tok, “Bikpela i stap wantaim yumi. Olsem na i no gat wanpela samting inap bagarapim yumi.” Olsem na long asua bilong yupela ol hetman na pris na profet tasol, bai God i bagarapim Jerusalem. Olgeta samting bilong Jerusalem bai i bagarap na i kamap olsem ol hip pipia. Na Saion bai i kamap graun nating na ol man bai i wokim gaden long en. Na bus bai i kamap long dispela maunten, haus bilong God i stap long en. Wanpela taim bai i kamap bihain na dispela maunten, haus bilong Bikpela i sanap long en, bai i stap antap tru na i winim olgeta arapela maunten. Na planti lain manmeri bai i kam bung long en. Na bai ol i tok, “Kam, yumi go antap long maunten Saion, em maunten bilong Bikpela. Yumi go long haus bilong God bilong Israel, bilong em i ken skulim yumi long ol pasin em i laik yumi mekim, na bai yumi ken wokabaut long rot em yet i makim. Ol bai i tok olsem, long wanem, Jerusalem em i ples Bikpela i save skulim ol manmeri long en na em i autim tok bilong en long ol.” Bikpela bai i stretim tok bilong olgeta lain manmeri na bai ol i sindaun gut wantaim. Na bai em i stretim tok bilong ol strongpela kantri i stap longwe na i stap klostu long Israel. Na bai ol i paitim bainat bilong ol i kamap olsem ain bilong brukim graun, na paitim spia bilong ol i kamap olsem naip. Na olgeta lain manmeri bai i no pait moa, na bai ol i no skul moa long pait. Na olgeta man wan wan bai i sindaun gut klostu long gaden wain na diwai fik bilong ol, na i no gat wanpela man bai i mekim ol i pret. Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin promis long mekim ol dispela samting. Maski olgeta arapela lain pipel i lotu long ol giaman god bilong ol yet na bihainim ol, bai yumi Israel i lotu long God, Bikpela bilong yumi oltaim oltaim, na bihainim em wanpela tasol. Bikpela i tok, “Bihain bai mi bungim ol manmeri mi bin mekim save long ol na mi bin salim ol i go mekim wok kalabus long ol arapela kantri. Ol dispela manmeri ol i liklik lain tasol, na ol i stap longwe long as ples bilong ol, na ol i no inap wokabaut. Tasol bai mi stat gen na mekim ol i kamap strongpela lain manmeri. Na bai mi stap king bilong ol oltaim oltaim long maunten Saion.” Taun Jerusalem, God i stap long yu na i save lukautim ol manmeri bilong yu, olsem wasman i save lukautim ol sipsip. Orait bihain bai yu kamap namba wan taun bilong kantri olsem bipo. Jerusalem, bilong wanem yu krai bikpela? Bilong wanem yu karim pen olsem meri i laik karim pikinini? Yu no gat king, a? Ol saveman bilong yu i dai pinis, a? Orait yupela ol manmeri bilong Jerusalem, yupela i mas singaut na krai na tanim tanim nabaut olsem meri i save pilim pen long taim em i laik karim pikinini. Long wanem, nau yupela i mas lusim taun na i go i stap long ples kunai. Na bai ol i kisim yupela i go long taun Babilon. Tasol Bikpela bai i kisim bek yupela long han bilong ol birua. Nau planti lain birua i bung pinis bilong pait long yupela. Ol i tok bilas olsem, “Goan, yumi bagarapim Jerusalem olgeta, na bai yumi lukim em i bagarap i stap.” Tasol ol dispela lain pipel i no save long tingting bilong Bikpela. Ol i no save olsem Bikpela i bin bungim ol bilong mekim save long ol, olsem man i save bungim wit bilong wilwilim na kisim kaikai bilong en. Bikpela i tok, “Yupela manmeri bilong Jerusalem, yupela go mekim save long ol birua bilong yupela. Bai mi mekim yupela i kamap strong olsem wanpela bulmakau i gat kom ain na lek bras. Olsem na bai yupela i krungutim planti lain manmeri. Na olgeta samting ol birua i bin kisim long pait, bai yupela i kisim na givim long mi Bikpela bilong olgeta hap bilong graun.” Yupela ol Jerusalem, yupela ol lain bilong pait, yupela i mas sori na katim nabaut skin bilong yupela. Ol birua i banisim yumi pinis. Ol i laik pait long lida bilong Israel. Bikpela i tok olsem, “Betlehem Efrata, yu liklik taun tru namel long olgeta taun bilong Juda, tasol wanpela man bilong yu bai i kamap hetman na em bai i bosim ol Israel long nem bilong mi. Long bipo tru namba wan tumbuna bilong en i kamap, na lain bilong en i stap yet.” Olsem na Bikpela bai i larim ol manmeri bilong em yet i stap long han bilong ol birua inap long taim wanpela meri Bikpela i makim, em i karim wanpela pikinini man. Orait long dispela taim ol wantok bilong dispela man ol i wok kalabus long ol arapela kantri, ol bai i kam bek na bung wantaim ol lain bilong ol gen. Taim dispela hetman i kamap em bai i bosim ol manmeri bilong em yet long strong na biknem bilong God, Bikpela bilong en. Na ol manmeri bai i stap gut, long wanem, olgeta pipel bilong olgeta kantri bai i save long strong bilong en. Na bai em i givim bel isi long olgeta manmeri, na pasin birua i no ken kamap moa. Taim ol Asiria i kam long graun bilong yumi na i brukim ol banis bilong ol strongpela taun bilong yumi, bai yumi makim ol strongpela lida tru bilong bosim ol soldia na bai yumi salim ol i go pait long ol birua. Na bai ol i pait strong long ol Asiria na winim ol na kisim kantri Nimrot, em kantri bilong ol, na long dispela pasin dispela hetman bai i kisim bek yumi long han bilong ol dispela Asiria i laik mekim nogut long yumi. Na ol dispela lain Israel ol birua i no bagarapim, bai ol i kamap man bilong helpim ol arapela lain, olsem wara bilong nait Bikpela i save salim i kam daun long gras na olsem ren i save mekim ol diwai samting i kamap gutpela. Na bai ol i mekim dispela long strong bilong God tasol, i no long strong bilong ol yet. Dispela lain bilong Israel bai i stap namel long ol arapela lain olsem laion i wok long painim abus long bus o i laik kaikai ol sipsip long banis. Em i go namel long ol sipsip na i kalap antap long ol na brukim ol nabaut, na bai i no gat wanpela man bilong helpim ol sipsip. Olsem tasol ol Israel bai i daunim olgeta birua bilong ol na pinisim ol. Bikpela i tokim ol Israel olsem, “Long dispela taim bai mi bagarapim ol samting bilong pait. Bai mi rausim ol hos na bagarapim ol karis. Na bai mi bagarapim olgeta banis bilong ol taun bilong yupela, na bai yupela i no inap hait long ol. Bai mi rausim olgeta marila na posin samting bilong yupela, na bai mi no larim ol glasman bilong yupela i stap moa. Bai mi rausim olgeta giaman god na olgeta pos ston i gat piksa bilong ol giaman god. Na bai yupela i no ken lotu moa long ol samting yupela yet i bin wokim. Bai mi kamautim ol pos i gat piksa bilong god meri Asera, na bai mi rausim ol long ol ples bilong yupela. Na bai mi bagarapim ol taun bilong yupela. Bai mi belhat tru na bekim bikhetpasin bilong ol dispela lain manmeri i save sakim tok bilong mi.” Yupela harim Bikpela i kotim Israel. Bikpela, yu kam na kotim ol, na ol maunten bai i stap olsem jas, na ol i ken skelim tok bilong yu. Yupela ol maunten, na yupela ol strongpela samting i save stap oltaim oltaim aninit long graun bilong strongim graun, yupela harim kot bilong Bikpela. Bikpela i tok long ol manmeri bilong em. Em bai i sutim tok long ol Israel. Orait Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi, mi bin mekim wanem rong long yupela? Mi bin mekim wanem samting na mi givim hevi long yupela? Goan, yupela bekim tok bilong mi. Mi tasol mi brukim kalabus bilong yupela na kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Na mi makim Moses na Aron na Miriam bilong i go pas na soim rot long yupela. Ol manmeri bilong mi, tingim gen ol samting nogut bipo Balak, king bilong Moap, i laik mekim long yupela. Na tingim gen dispela tok Balam, pikinini bilong Beor, i bin mekim long Balak. Na tingim tu olgeta bikpela samting mi mekim, taim yupela i lusim ples Sitim na wokabaut i go long taun Gilgal. Sapos yupela i tingim ol dispela samting, orait bai yupela i ken save long ol samting mi bin mekim bilong helpim yupela.” Taim mi kam lotu long God, Bikpela bilong heven, bai mi bringim wanem samting i kam? Ating bai mi kisim gutpela pikinini bulmakau tru i kam na kukim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Sapos mi kisim planti tausen sipsip i kam, o sapos mi bringim planti tausen sospen wel, ating bai Bikpela i amamas, o nogat? Ating bai mi kilim namba wan pikinini bilong mi olsem ofa, bilong God i ken rausim sin bilong mi? Nogat tru. Bikpela i tokim yumi pinis long ol gutpela pasin, na em i laik bai yumi mekim pasin olsem tasol. Yumi mas bihainim stretpela pasin, na laikim tru ol arapela man, na daunim tingting bilong yumi yet na i stap wanbel wantaim God bilong yumi, na bihainim em wanpela tasol. Em i save kisim bek yumi na litimapim nem bilong yumi. Bikpela i singaut long Jerusalem, na i tok olsem, “Mi tingting pinis long mekim save long yupela. Long ol haus bilong ol man bilong mekim sin, ol planti gutpela gutpela samting i stap yet, em ol samting ol i bin kisim long pasin nogut bilong ol. Taim ol i salim ol samting long ol arapela man, ol i no save skelim stret ol samting na mi no laikim tru dispela pasin. Mi no inap lusim sin bilong man i save yusim giaman skel bilong skelim ol samting. Ol maniman bilong taun i save pulim ol samting bilong ol rabisman. Na yupela olgeta i man bilong giaman tasol. Olsem na nau mi tingting long ol sin bilong yupela na mi stat long bagarapim yupela. Bai yupela i kaikai, tasol yupela bai i stap hangre. Olgeta samting yupela i kisim na bungim long haus, bai i no inap i stap gut. Na sapos wanpela samting i stap gut, bai mi larim ol birua i kam pait na bagarapim. Bai yupela i wokim gaden, tasol bai yupela i no inap kisim kaikai long en. Na bai yupela i wok long kisim wel long ol pikinini oliv, tasol bai yupela i no inap welim skin bilong yupela. Na bai yupela i wokim wain, tasol bai yupela i no inap dring dispela wain. Ol manmeri i bin bihainim ol pasin nogut bilong King Omri, na bilong pikinini bilong em, King Ahap. Yupela i mekim wankain pasin olsem tupela i bin mekim bipo, olsem na bai mi bagarapim yupela, na ol arapela lain pipel bai i givim baksait long yupela na tok bilas long yupela, na yupela ol manmeri bilong mi bai i sem nogut tru. Sori, mi laik lus. Mi olsem wanpela man o meri i hangre na i no lukim wanpela gutpela pikinini diwai bilong kaikai. Olgeta pikinini bilong diwai wain na diwai fik, ol i kisim na pinisim olgeta. I no gat wanpela stretpela man i stap long kantri bilong mi, na i no gat wanpela man i save bihainim God. Nogat tru. Olgeta man i wok long birua long ol arapela na i painim rot bilong mekim nogut long ol. Ol i save tumas long mekim pasin nogut. Ol ofisa na ol jas i save tokim ol man long givim mani long ol bilong grisim ol long paulim kot. Ol man i gat biknem i save tokim ol jas long laik bilong ol, na ol jas i bihainim tok bilong ol dispela man. Ol man ol arapela man i ting ol i gutpela na ol i mekim stretpela pasin, God i lukim ol olsem ol man nogut. Ol i olsem gras nogut na rop i gat nil. Taim i kamap pinis, na God i laik mekim save long ol manmeri bilong en, olsem em i bin promis long maus bilong ol profet. God bai i mekim olsem, na tingting bilong ol bai i paul na ol bai i longlong nabaut. Long dispela taim ol pikinini man bai i tok bilas long ol papa bilong ol, na ol pikinini meri bai i sakim tok bilong ol mama bilong ol. Na ol maritmeri bai i tok pait wantaim ol tambu meri bilong ol. Ol famili bilong man yet bai i kamap birua bilong en. Olsem na yu no ken bilipim tok bilong wantok o pren bilong yu. Na yu mas was gut tu long olgeta toktok yu save mekim long meri bilong yu. *** Tasol mi yet mi bilip long Bikpela. Bai em i harim prea bilong mi, na mi wetim em i kam helpim mi na bai mi stap gut. Ol birua bilong yumi i no ken tok bilas long yumi. Tru, yumi pundaun pinis, tasol bai yumi kirap gen. Yumi stap long tudak nau, tasol Bikpela bai i givim lait long yumi. Yumi bin mekim sin long ai bilong Bikpela, olsem na liklik taim tasol Bikpela bai i belhat na mekim save long yumi. Tasol bihain bai em i helpim yumi na bekim ol rong ol i bin mekim long yumi. Bai em i kisim yumi long tudak na bringim yumi i kam long lait. Na bai yumi stap yet, na em bai i kisim bek yumi long han bilong ol birua. Bipo ol dispela birua i bin tok bilas long yumi olsem, “God, Bikpela bilong yupela i stap we?” Tasol bihain bai ol i lukim Bikpela i helpim yumi, na bai ol i sem nogut tru. Bai yumi lukim Bikpela i daunim ol na krungutim ol olsem ol man i krungutim graun malumalum long rot. Yupela ol manmeri bilong Jerusalem, wanpela taim bai i kamap na bai yupela i wokim gen ol banis bilong taun. Na long dispela taim bai ol i surikim mak bilong arere bilong taun i go bikpela. Na ol manmeri bilong yu i bin kalabus long ol arapela kantri, ol bai i kam bek. Ol i kam lusim hap bilong wara Yufretis na kantri Asiria long hap bilong san kamap na ol taun bilong kantri Isip long hap saut, na ol bai i kam. Ol bai i lusim olgeta hap i stap longwe, em ol kantri i stap long nambis bilong bikpela solwara na long ol ples maunten. Na ol dispela kantri bai i kamap olsem ples wesan nating, long wanem, ol manmeri i stap long en i bin mekim planti pasin nogut. Bikpela, yu mas i stap wasman bilong ol dispela lain manmeri yu bin makim bilong yu yet. Ol i stap long bikbus antap long maunten i no gat gutpela graun, na ol gutpela graun bilong wokim gaden i stap daunbilo. Olsem na yu mas larim ol i go wokim gaden long ples i gat gutpela graun, long distrik Basan na distrik Gileat, olsem bipo ol i save mekim. Bikpela i bekim tok olsem, “Bai mi larim yupela i lukim ol narakain strongpela samting mi mekim, olsem yupela i bin lukim long taim mi kisim yupela long Isip na bringim yupela i kam. Ol arapela lain pipel i gat strong, tasol bai ol i lukim strong bilong mi na bai ol i kirap nogut. Na bai ol i pret, na pasim maus na pasim yau bilong ol. Bai ol i pundaun long graun na slip long bel bilong ol olsem ol snek. Bai ol i pret na guria na lusim ples hait bilong ol, na kam ausait na kam long mi God, Bikpela bilong yupela.” Bikpela, i no gat wanpela god i olsem yu. Yu save lusim sin bilong ol liklik lain manmeri bilong yu i stap yet. Kros bilong yu i no save stap oltaim. Nogat. Oltaim yu save laikim mipela na yu save amamas long mekim gutpela pasin long mipela. Bai yu marimari long mipela gen. Na bai yu daunim ol sin bilong mipela olsem yu krungutim wanpela samting long lek bilong yu, na bai yu tromoi dispela sin i go daun long solwara i daun tumas. Bai yu bihainim olgeta tok bilong yu, na bai yu marimari oltaim long mipela ol Israel, mipela ol lain tumbuna bilong Abraham, mipela ol manmeri bilong yu. Bai yu inapim olgeta promis yu bin mekim bipo tru long ol tumbuna bilong mipela. Long taim profet Nahum i lukim wanpela samting olsem driman, God i givim dispela tok long em. Dispela tok i bilong biktaun Ninive. Profet Nahum em i wanpela man bilong ples Elkos. Bikpela tasol em i God, na em bai i no inap larim ol manmeri i lotuim ol giaman god. Em i mekim save long ol man i save sakim tok bilong em. Em i belhat long ol na em i save bekim pe nogut long ol. Bikpela i no save kros hariap. Tasol em i strongpela God, na oltaim em i mekim save long ol man i gat asua. Taim Bikpela i go long wanpela hap, bikpela win na ren i save kamap, na ol klaut i kamap olsem das aninit long lek bilong en. Sapos em i kros long solwara, orait solwara i save drai. Na em i save mekim ol wara tu i drai. Na sapos em i tok long ol samting i mas bagarap, orait ol gutpela gras na ol gaden samting i save dai. Maski ol gaden i stap long gutpela graun bilong distrik Basan, na ol diwai i stap long maunten Karmel, na ol plaua i stap long graun bilong Lebanon, olgeta i save dai. Olgeta maunten i save guria long pes bilong Bikpela, na i kamap olsem wara nating. Taim Bikpela i kamap, graun i save guria, na olgeta manmeri tu i save guria na i seksek nogut. Taim em i belhat, husat inap i stap gut? Na husat i no inap bagarap? Nogat tru. Em i save kros long ol manmeri na ai bilong en i ret olsem lait bilong paia, na ol ston i save bruk bruk na i kamap das. Bikpela em i save mekim gutpela pasin long yumi. Long taim bilong hevi, em i save kamap olsem ples hait bilong ol manmeri bilong en, na em i helpim ol manmeri i save go long em. Em i olsem bikpela tait, na em bai i bagarapim tru taun Ninive. Na em i save kilim i dai ol man i save sakim tok bilong en. Yupela ol birua, yupela i toktok long mekim wanem samting long Bikpela? Lukaut, em bai i pinisim yupela olgeta. I no gat wanpela man inap bikhet long em tupela taim. Nogat tru. Yupela i olsem ol man i spak nogut tru, na em bai i pinisim yupela olgeta, olsem paia i kukim gras i gat nil na olsem paia i kukim kunai ol i katim pinis na em i drai tru. Wanpela man bilong yupela ol Ninive i gat tingting nogut, na em i pasim tok long mekim nogut long Bikpela. Tasol Bikpela i tokim ol manmeri bilong en, em ol Israel, olsem, “Ol Asiria i strongpela man na ol i gat bikpela lain i stap, tasol bai mi bagarapim ol na bai ol i pinis olgeta. Ol manmeri bilong mi, mi bin putim bikpela hevi long yupela, tasol bai mi no ken mekim moa. Nogat tru. Ol Asiria i bin bosim yupela, tasol nau bai mi daunim strong bilong ol, na bai ol i no inap kalabusim yupela moa.” Orait Bikpela i mekim strongpela tok long ol Asiria olsem, “Bai i no gat lain tumbuna bilong yupela i kamap moa. Bai mi bagarapim olgeta giaman god i stap long ol haus lotu bilong yupela. Na bai mi redim matmat bilong yupela. Na bai yupela i no inap i stap moa, long wanem, yupela i man nogut tru.” Lukim. Wanpela man i wokabaut i kam long rot i stap long ples maunten na em i bringim gutpela nius i kam. Em i kam bilong toksave olsem pait i pinis. Olsem na ol manmeri bilong Juda, yupela bung long ol bikpela de na mekim lotu long God, na givim em ol samting yupela i promis pinis long givim em. Na bai ol man nogut i no ken kisim graun bilong yupela gen. God i bagarapim ol pinis. Ol birua i bin bagarapim ol Israel na kisim olgeta gutpela samting bilong ol i go, tasol nau Bikpela i laik mekim biknem bilong Israel i kamap gen, olsem bipo. Ol Ninive, ol birua i pait long yupela nau. Man bilong bagarapim yupela i kam pinis. Putim ol soldia bilong was long banis bilong taun. Was gut long ol rot. Yupela i mas sanap strong na redi long pait. *** Ol birua i karim ol retpela hap plang, na ol i putim retpela bilas bilong pait na ol i kam bilong pait long yupela. Ol i ran i kam bilong pait na ol karis bilong ol i lait olsem paia, na ol longpela spia ol i bin wokim long diwai pain, ol i singsing nabaut. Ol karis bilong ol i spit nogut long ol rot i kam long taun, na ol i ran i go i kam long ol ples bung. Ol i lait olsem bombom, na ol i sut i go nabaut olsem klaut i lait. Ol ofisa i givim tok pinis long ol soldia, na ol i go hariap na ol ston i sutim lek bilong ol. Ol i ran i go klostu long bikpela banis bilong taun na sanapim masin bilong brukim banis. Masin i brukim dua i stap klostu long wara na dua i op. Olsem na olgeta manmeri i stap long haus bilong king ol i pret nogut tru. Ol birua i mekim king bilong Asiria i sanap i stap. Na ol i rausim klos bilong kwin na karim em i go kalabus. Na ol wokmeri bilong en i bel nogut na i krai. Ol i sori tumas na paitim bros bilong ol. Longpela taim tru taun Ninive i bin i stap isi olsem bikpela hul wara. Tasol nau ol manmeri bilong en i ranawe i go ausait long taun, olsem bikpela wara i ran i go taim banis bilong wara i bruk. Sampela bilong ol i singaut strong olsem, “Sanap. Sanap. No ken ranawe.” Tasol i no gat wanpela i sanap na i go bek. Nogat. Olgeta i ranawe tasol. Ol birua i tokim ol wanlain bilong ol olsem, “Goan, kisim olgeta silva na olgeta gol. Ol planti naispela samting i pulap long taun bilong ol.” Ninive i bagarap tru, na i stap olsem hip pipia nating. Ol manmeri i lusim taun na i ranawe nabaut. Ol i pret nogut, na hanlek bilong ol i guria. Strong bilong ol i pinis olgeta, na ai bilong ol i wait nogut tru. Pastaim dispela biktaun i strong tru olsem haus bilong ol laion, tasol nau nogat. Bipo Ninive i olsem ples ol yangpela laion i save kaikai long en, na ol laion man na laion meri wantaim ol pikinini bilong ol i save hait long en na ol birua i no inap bagarapim ol. Laion i save kilim abus, na brukim liklik liklik bilong meri na ol pikinini bilong en i ken kaikai. Na em i save pulapim abus long haus. Tasol nau haus bilong en i stap we? Em i bagarap pinis. *** Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim ol Ninive olsem, “Mi yet mi birua bilong yupela. Bai mi kukim olgeta karis bilong yupela. Na ol soldia bilong yupela bai i dai long pait. Na bai mi kisim bek olgeta samting bilong ol arapela pipel em yupela i bin kisim. Bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i no inap harim tok bilong ol man yupela i salim i go bilong bringim tok long ol.” Ol manmeri bilong Ninive i save tok giaman moa yet na kilim ol man i dai. Na ol i bin stilim planti gutpela samting na pulapim long taun. Olsem na bai God i bagarapim olgeta dispela manmeri. Harim wip i pairap long baksait bilong ol hos, na ol lek bilong ol hos na ol wil bilong ol karis i pairap long rot. Na harim ol karis i kalap kalap long ol ston bilong rot. Ol man bilong pait i sindaun long ol hos na i ran i kam, na ol bainat na spia bilong ol i lait olsem glas. Orait ol i kilim i dai planti man na ol i hipim nabaut ol bodi bilong ol, na i no inap man i kaunim. Na ol man i wokabaut, ol i krungutim ol bodi bilong ol man i dai pinis. Dispela taun Ninive i olsem pamukmeri, olsem na em i kisim pe nogut bilong en. Pes bilong en i naispela tumas na em i save mekim marila na wokim posin bilong pulim ol man i kam long em. Long dispela pasin em i pulim ol lain manmeri i go long em na mekim pasin pamuk, na em i mekim ol i wok kalabus. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Ninive, bai mi mekim save long yu. Yu pamukmeri, bai mi rausim ol klos bilong yu, na bai yu stap as nating. Bai yu no gat laplap, na ol lain manmeri bai i lukim yu, na bai yu sem moa yet. Bai mi rabisim yu tru, na karamapim yu long ol samting i gat smel nogut. Na ol pipel bilong olgeta kantri bai i lukim yu na i pret. Na taim ol i lukim yu, olgeta bai i surik i go bek. Bai ol i tok olsem, ‘Lukim. Ninive i bagarap pinis. I no gat wanpela man bai i sori long en. Na i no gat wanpela man i laik mekim gutpela tok bilong helpim em.’” Ninive, yu ting strong bilong yu i winim strong bilong Tebes, biktaun bilong kantri Isip, a? Em tu i gat bikpela wara tru i stap olsem banis bilong en, em wara Nail. Tebes i bin bosim kantri Isip na hap bilong Sudan, na i no gat wanpela kantri i bin daunim strong bilong en. Na kantri Libia i bin poromanim em long pait. Tasol ol birua i winim ol Tebes na kisim ol i go bilong mekim wok kalabus. Ol i paitim ol pikinini bilong ol na ol i dai long olgeta rot bung. Na ol i pasim ol bikman bilong Tebes long sen, na tilim long ol yet, na kisim ol i go olsem ol wokboi nating bilong ol. Yupela ol Ninive, yupela tu bai i kamap olsem ol Isip. Bai yupela i kamap olsem ol man i spak. Tingting bilong yupela bai i paul, na bai yupela i pundaun. Na yupela bai i traim long ranawe long ol birua bilong yupela. Na ol birua i no ken hatwok bilong kisim strongpela taun bilong yupela. Nogat. Ol strongpela taun bai i stap olsem pikinini bilong diwai fik i mau pinis. Na ol birua bai i kisim isi tru, olsem man i sakim diwai fik, na ol kaikai i pundaun stret long maus bilong en. Ol soldia bilong yupela i olsem ol meri tasol, olsem na i no gat wanpela soldia inap pait strong wantaim ol birua na rausim ol. Na paia bai i kukim ol strongpela plang i save pasim ol strongpela dua bilong taun bilong yupela. Yupela ol Ninive, kisim wara bilong dring i kam long taun, bai yupela i redi long ol birua i laik banisim taun. Yupela go kisim retpela graun, na krungutim i kamap malumalum, na putim long ol bokis bilong wokim ol brik. Na yupela kisim ol brik i go strongim banis bilong taun. Tasol dispela tu i no inap helpim yupela. Bai ol birua i kam kukim yupela wantaim taun bilong yupela na bai yupela i dai. Na bai yupela i pinis olgeta, olsem ol kaikai ol grasopa i pinisim. Bipo yupela i bin kamap planti olsem ol grasopa. Na yupela i gat planti bisnisman tru i winim namba bilong ol sta long skai. Tasol nau olgeta i go pinis, olsem ol grasopa i opim wing bilong ol na i flai i go. Ol hetman bilong yupela i olsem ol bikpela lain grasopa i save stap long ol banis long taim bilong kol. Tasol taim san i kamap ol i flai i go na i no gat wanpela man i save wanem hap ol i go long en. King bilong Asiria, yu harim. Ol lida na ol bikman bilong yu i dai pinis na bodi bilong ol i slip i stap. Na ol birua i bin rausim ol manmeri bilong yu i go nabaut long ol maunten, na i no gat wanpela man moa i stap inap long bungim ol na bringim ol i kam bek long ples gen. I no gat wanpela marasin inap mekim drai ol sua bilong yu. Nogat tru. Bipo i no gat wanpela man inap ranawe long pasin nogut yu bin mekim long ol. Olsem na taim olgeta man i harim nius bilong yu i bagarap pinis, ol bai i amamas tru na paitim han. Bikpela i givim dispela tok long profet Habakuk long wanpela samting olsem driman. Bikpela, planti taim mi singaut long yu. Wanem taim bai yu harim singaut bilong mi na yu helpim mipela, na ol dispela samting nogut i kamap long mipela i no ken bagarapim mipela? Mi lukim planti hevi i kamap long ol manmeri. Bilong wanem yu larim ol dispela hevi i kamap? Olsem wanem na yu lukim ol dispela samting nogut i kamap long ol manmeri na yu no mekim wanpela samting? Long olgeta hap mi lukim ol i bagarapim ol manmeri na ol samting bilong ol. Na ol man i save kros na pait nabaut. Ol manmeri i no bihainim lo bilong yu na ol i ting lo em i samting nating. Na oltaim ol man i no bihainim stretpela pasin. Ol man nogut i save daunim ol stretpela man na ol i save paulim lo bilong yu. Orait na Bikpela i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Yupela lukim gut ol manmeri bilong ol arapela kantri, na bai yupela i kirap nogut tru. Long wanem, mi bai mekim narakain samting i kamap namel long ol na taim yupela i harim tok long dispela samting, bai yupela i no inap bilipim. Harim. Bai mi mekim ol Babilon i kamap strongpela lain tru. Dispela ol man ol i man nogut na ol i man bilong pait. Nau ol i go nabaut long olgeta kantri bilong winim ol na bosim ol. Ol i save mekim olgeta lain pipel i pret nogut long ol. Na ol dispela man nogut i no save bihainim wanpela lo. Ol i bihainim laik bilong ol tasol. “Ol hos bilong ol i save ran hariap tru, na ol inap winim ran bilong olgeta kain wel animal i save ran spit tru. Na dispela ol hos i save pait nogut tru, na pasin bilong pait bilong ol i winim pasin bilong pait bilong ol weldok i save raun long nait. Ol i save kalap kalap na ol man bilong pait ol i sindaun long ol dispela hos na ol i kirap long longwe ples na i ran i kam bilong kirapim pait. Bai ol i spit tru na i kam olsem ol tarangau i save hetwin i kam daun long graun bilong kilim abus na kaikai. “Ol ami bilong ol i tingting tasol long i go stret long kantri ol i makim na bagarapim kantri na kisim ol manmeri i go mekim wok kalabus. Namba bilong ol dispela kalabus ol i kisim em i planti tumas olsem wesan bilong nambis. Ol i tok bilas na lap long ol king na long ol ofisa bilong ol kantri. Ol i lukim taun i gat strongpela banis, na ol i save lap tasol long en. Na ol i hipim graun arere long banis na ol i go antap na kalapim banis na i go insait na kisim taun wantaim olgeta samting bilong taun. Ol i pinisim pait hariap na wantu ol i spit i go long narapela hap, olsem win i save kam i go. Dispela ol man i no save bihainim wanpela god. Ol i bihainim laik na strong bilong ol yet, na ol i gat bikpela asua.” God, bipo tru na i kam inap nau yu bin i stap Bikpela. Bikpela bilong mi, yu God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta na bai yu no larim mipela i dai. God, yu Bikpela bilong mi na yu olsem strongpela ston mipela i save hait baksait long en. Yu bin makim ol Babilon na strongim ol bilong ol i ken mekim save long mipela bilong bekim asua bilong mipela. Ol dispela Babilon ol i man bilong giaman na man bilong mekim kain kain pasin nogut. Olsem wanem tru na yu larim ol i mekim wok bilong yu? Mi save yu stret olgeta na yu mas kotim ol man i save mekim pasin nogut na bekim pe nogut long ol. Tasol ol man nogut i wok long bagarapim ol sampela man i gutpela liklik, na yu sindaun lukluk nating. Bilong wanem yu mekim olsem? Ol manmeri i no pis na binatang. Nogat. Olsem na bilong wanem yu lusim ol na ol i stap nating olsem ol pis na binatang? Na ol Babilon i save kisim ol manmeri na kalabusim, olsem ol man i save kisim pis long huk na long umben. Ol i kalabusim ol pinis na ol i save amamas na singaut. Long dispela pasin tasol, ol i save kisim na bungim planti gutpela samting. Na ol i save litimapim nem bilong ol giaman god bilong ol na mekim ol ofa bilong lotuim ol. Ol Babilon i no save sori liklik long ol birua. Tasol bai yu larim ol i pait na bagarapim ol arapela kantri oltaim, a? Mi tokim Bikpela pinis long wari bilong mi na mi wetim em i givim tok long mi, bai mi ken bekim tok bilong en gen. Mi was long en na wet i stap olsem ol soldia i save go antap long ol taua na was long ol birua. Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Mi laik givim yu sampela tok long wanpela samting olsem driman. Yu raitim gut dispela tok long wanpela hap ston na wanem man i laik ritim, em i ken lukim gut. Taim bilong ol dispela samting i mas kamap, em i no yet. Olsem na yu mas raitim dispela tok na putim i stap. Tasol i no longtaim na dispela samting mi laik soim yu long en, em bai i kamap. Yu ting bai em i no inap kamap kwik, tasol yu mas wet liklik na em bai i kamap. Dispela tok i olsem, ‘Ol man nogut i save bikhet na ol i no save mekim stretpela pasin. Tasol ol man i bihainim tru pasin bilong God, ol i stretpela man na ol bai i stap laip.’” Ol man nogut i kamap olsem ol man i spak nogut tru na ol i mekim nogut tru long ol arapela man. Ol man i save mangal long kisim planti samting, ol i bikhetman na ol i no save sindaun gut. Ol i gat laik long kisim planti samting olsem dai i laik kisim planti manmeri. Olsem na ol i save pait long planti kantri na winim ol na bosim ol. Tasol ol manmeri bilong ol dispela kantri bai i tok bilas long ol dispela man i bosim ol. Bai ol i tokim ol olsem, “Yupela man bilong paulim samting bilong ol arapela lain, bai yupela i bagarap. Wanem taim bai yupela i lusim pasin bilong hariapim ol man long bekim dinau long yupela?” Wantu tasol yupela man i bin daunim ol arapela lain, bai yupela yet i gat bikpela dinau, na ol arapela lain bai i kam long yupela na tokim yupela long bekim dispela dinau hariap. Yes, ol birua bai i kam na pulim olgeta samting bilong yupela na karim i go. Yupela i bin pulim olgeta samting bilong ol manmeri bilong planti kantri. Na yupela i bin kilim i dai planti manmeri na bagarapim ol taun bilong ol. Tasol yupela i abrusim sampela man na bihain ol bai i kirap na bekim wankain pasin long yupela olsem yupela i bin mekim long ol arapela lain. Yupela man i bin kisim planti samting bilong ol arapela lain, yupela bai i bagarap. Yupela i bin givim ol dispela samting long ol lain bilong yupela yet. Na yupela i bin wokim ol strongpela haus bilong banisim gut ol samting bilong yupela na yupela i ting long dispela pasin bai yupela i abrusim bagarap. Pasin nogut bilong yupela yet i daunim nem bilong ol lain bilong yupela. Yupela i bin bagarapim planti kantri, olsem na yupela yet i mas bagarap. Na ol ston yupela i banisim ol haus long en, ol tu i save singaut na kotim yupela. Na ol sparen bilong haus bilong yupela i bekim wankain tok. Yupela man i bin kilim i dai planti manmeri bilong mekim taun bilong yupela yet i sanap strong, yupela bai i bagarap. Yupela i tingting long strongim taun bilong yupela, na yupela i bin mekim ol kain kain pasin nogut. Yupela i bin daunim ol kantri na kalabusim ol manmeri, na ol i hatwok tru long wokim ol samting bilong yupela. Tasol paia bai i kukim olgeta dispela samting na dispela wok ol i mekim bai i lus nating. Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i mekim dispela samting i kamap. Na olgeta manmeri na olgeta samting long graun bai i save tru long biknem na strong bilong Bikpela. Dispela save bai inapim olgeta hap graun olsem solwara i inapim mak bilong en olgeta. Yupela man i gat bikpela kros long ol arapela na yupela i bin mekim nogut tru long ol, yupela bai i bagarap. Belhat bilong yupela i olsem kap wain na yupela i bin mekim nogut long ol olsem man i givim planti wain long ol wantok na mekim ol i spak na lusim laplap samting na ol i sem nogut tru. Olsem tasol Bikpela bai i daunim biknem bilong yupela na bai yupela i sem nogut tru. Bai em i givim pe nogut long yupela, olsem em i mekim yupela yet i dring planti wain na yupela i spak nogut tru. Ol man bai i lukim yupela yet i stap as nating, na biknem bilong yupela bai i pundaun na yupela bai i sem moa yet. Yupela i bin katim bikbus bilong Lebanon, olsem na nau God bai i mekim wankain pasin long yupela. Yupela i bin mekim olsem ol wel animal nogut i kilim planti abus, tasol nau yupela yet bai i bagarap. Dispela ol samting bai i kamap, long wanem, yupela i bin kilim i dai planti manmeri na bagarapim ol taun bilong ol. Yupela man i save tokim ol hap diwai na hap ston olsem, “Yu lusim slip na kirap,” yupela bai i bagarap. Yupela i ting dispela samting bai i kirap na soim yupela wanpela samting, a? Ol giaman god bai i helpim yupela olsem wanem? Ol i no inap. Giaman god, em i wanpela samting ol man yet i bin wokim long gol na hap diwai samting. Olsem na dispela samting i no inap mekim wanpela tok tru long yupela. Em i save giamanim yupela tasol, na bai yupela i bagarap. Man yet i sapim dispela giaman god na em i ting dispela samting inap helpim em. Tasol em i no inap tru. Dispela giaman god i no inap mekim wanpela tok. Maski yupela i bilasim gut long silva na gol, em i no inap mekim wanpela samting. *** Tasol Bikpela em i no olsem. Em i stap insait long haus bilong en, na yupela olgeta manmeri bilong graun, yupela i mas i kam klostu long em na yupela i mas pasim maus i stap. Profet Habakuk i bin mekim prea long Bikpela olsem. Ol man i singim dispela prea, ol i mas bihainim pasin bilong ol song bilong sori. Na man i bosim musik i mas tokim ol man long paitim ol gita samting. Bikpela, mi bin harim tok long ol samting yu bin mekim long strong bilong yu na mi kirap nogut. Ol bikpela bikpela samting yu bin mekim bipo, mi laik bai yu mekim gen long taim bilong mipela, bai ol man bilong dispela taim tu i ken save long pasin bilong yu. Tru, yu gat kros long mipela, tasol yu God bilong sori, na mi askim yu long sori long mipela na helpim mipela. God i lusim graun Idom na em i kam gen. God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta, em i kirap long maunten Paran na em i kam. Strong bilong en i kamap olsem lait na i karamapim olgeta hap bilong skai. Olgeta manmeri bilong graun i lukim bikpela lait bilong en. Bikpela lait bilong strong bilong en i sut i go long olgeta hap. Em i salim ol kain kain sik i go paslain long en. Bikpela sik bilong kilim ol manmeri i bihainim em i kam. Long taim em i sanap olgeta graun i save guria. Long taim em i lukim ol manmeri ol i save surik na guria. Ol bikpela strongpela maunten i bruk na pundaun. Ol liklik maunten bipo em i save wokabaut long ol ol i surik i go daun. Mi lukim ol haus sel bilong kantri Kusan i bagarap nogut tru. Ol haus bilong ol Midian i pundaun nabaut. Bikpela, yu salim win i kam na yu mekim ol wara na solwara i kirap strong. Ating yu kros long ol na yu mekim olsem, a? Taim yu kam bilong helpim ol manmeri bilong yu na bilong winim ol birua, ol klaut bilong ren i olsem ol hos na karis bilong yu. Yu bin redim banara bilong yu, na bai yu tok na ol spia bilong yu bai i go long ples yu makim bilong ol. Taim ol maunten i lukim yu, ol i guria. Yu tromoi bikpela wara i go daun long graun na em i katim ol bikpela baret. Bikpela tait i ran strong na i kam. Ol wara aninit long graun tu i pairap na solap i go antap inap long skai. *** Ol spia bilong yu i lait tumas taim ol i spit i go, na san wantaim mun i sanap nating antap. Yu gat bikpela kros long olgeta kantri na yu wokabaut antap long graun na krungutim olgeta ples. Yu mekim olsem bilong kisim bek ol manmeri bilong yu wantaim dispela king yu bin makim. Yu bin paitim strong het bilong haus bilong ol man nogut na yu bagarapim haus olgeta. Ol dispela birua i bin kam olsem bikpela win, bilong rausim mipela i go nabaut. Ol i amamas long daunim mipela olsem ol man i hait na wet bilong mekim nogut long ol manmeri i sot long ol samting. Tasol yu bin sutim kepten bilong ami bilong ol birua long ol spia bilong em yet. Yu bin sindaun long ol hos bilong yu na ol i krungutim solwara na i go. Na dispela i mekim biksi i kirap. Mi harim dispela olgeta samting na mi guria. Mi pret na maus bilong mi tu i guria. Hanlek bilong mi i dai na mi no gat strong moa. Mi save, God bai i kam na mekim save long ol man i save bagarapim mipela, olsem na mi stap isi na wetim dispela taim. Sapos ol diwai fik i no karim pikinini fik na ol diwai wain i no karim pikinini wain, na sapos ol diwai oliv i no karim pikinini na i no gat kaikai long gaden, na sapos olgeta sipsip i dai na haus bilong ol bulmakau tu i stap nating, orait maski dispela olgeta hevi i kamap, bai mi amamas na belgut. Long wanem, Bikpela em i God na em i save kisim bek mi. God, Bikpela bilong mi, em i save givim strong long mi. Em i mekim lek bilong mi i strong olsem lek bilong ol wel abus na em i mekim mi i wokabaut antap long ol maunten. Bikpela i givim dispela tok long Sefanaia long taim Josaia, pikinini bilong Emon, i stap king bilong Juda. Sefanaia i kamap long lain blut bilong King Hesekia. Kusi em i papa bilong Sefanaia, na Gedalia em i papa bilong Kusi, na Amaria em i papa bilong Gedalia, na Hesekia em i papa bilong Amaria. Bikpela i tokim Sefanaia olsem, “Mi laik bagarapim olgeta samting i stap long graun, em olgeta man na ol abus na ol pisin na ol pis. Na bai mi pinisim tru olgeta samting i save pulim ol manmeri long mekim pasin nogut. Bai mi pinisim olgeta manmeri bilong graun, na i no gat wanpela inap i stap. Mi Bikpela, mi tok pinis. “Bai mi wilwilim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem. Bai mi bagarapim olgeta samting bilong lotu bilong giaman god Bal wantaim olgeta pris bilong Bal, na bai ol manmeri i no inap tingim ol gen. Bai mi bagarapim ol manmeri i save go antap long stretpela het bilong ol haus bilong ol na lotu long san na mun na ol sta. Tru, planti manmeri i save lotu long mi na i tok, ‘Tru antap, mipela i bihainim Bikpela.’ Tasol ol i save go lotu tu long giaman god Molek na tok, ‘Tru antap, mipela i bihainim god Molek.’ Olsem na bai mi bagarapim ol. Ol manmeri i save givim baksait long mi na i no moa bihainim mi na i no save kam long mi na askim mi long stiaim ol. Bai mi bagarapim ol dispela manmeri tu.” De bilong Bikpela em i kam klostu pinis. Olsem na yupela i mas kam klostu long em na pasim maus i stap. Bikpela i redi long kilim ol manmeri bilong en olsem ol man i kilim ol abus bilong mekim ofa. Na em i singautim ol arapela man i kam bilong lukim ol samting em i laik mekim, na em i tokim ol long bihainim pasin bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong en. Bikpela i tok olsem, “Long dispela De bilong kilim ol manmeri bilong mi, bai mi mekim save long ol ofisa bilong king na long ol pikinini man bilong king na long olgeta man i save bihainim pasin bilong ol haiden. Bai mi mekim save long olgeta manmeri i save lotu olsem ol haiden na i save stil na kilim ol man, na pulimapim haus bilong bikman bilong ol long ol samting ol i bin stilim.” Bikpela i tok olsem, “Long dispela De bai yupela i lukim ol manmeri i sanap klostu long dispela dua bilong banis bilong Jerusalem, ol i kolim Dua Bilong Pis, na bai yupela i harim ol i krai i stap. Bai yupela i harim krai bilong ol manmeri bilong Niutaun bilong Jerusalem. Na bai yupela i harim wanpela samting i pairap strong long ol maunten. Taim yupela i stap long ples daun bilong taun na harim ol dispela samting, orait bai yupela i krai, long wanem, bai yupela i lukim olgeta bisnisman bilong yupela i dai pinis. “Long dispela taim bai mi kisim lam na bai mi go raun insait long Jerusalem na painim ol man i no save laikim pasin bilong mi. Ol i ting ol yet inap long mekim olgeta samting, tasol nogat. Ol i tok, ‘God i save sindaun nating. Em i no helpim ol gutpela man na em i no bekim pe long ol man nogut. Olsem na maski long em.’ Orait bai mi bagarapim ol dispela man. Ol arapela man bai i stilim ol samting bilong ol dispela man, na bagarapim ol haus bilong ol. Ol i bin wokim ol nupela haus, tasol ol bai i no inap i stap long ol. Na ol i planim ol diwai wain, tasol ol bai i no inap kisim ol pikinini bilong ol dispela diwai na wokim wain long en.” De bilong Bikpela i mekim kot bilong en, em i klostu nau na dispela De bai i kamap kwiktaim tru. Long dispela De nogut, maski ol man i strongpela soldia, ol tu bai i pret nogut na krai moa yet. Long dispela De, belhat bilong God bai i kamap ples klia, na bai ol manmeri i gat bikpela hevi na bel nogut, na bai ol samting i bagarap nabaut. Na ol klaut bai i karamapim san na bikpela tudak bai i kamap. Long dispela De ol biugel bai i krai na ol soldia bai i bikmaus na singaut long taim ol i mekim save pait long ol taun i gat strongpela banis na long ol longpela haus bilong ol wasman. Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri i bin mekim sin long mi, olsem na bai mi mekim ol kain kain bagarap nogut tru i kamap long ol na bai ol i wokabaut olsem ol aipas i save painim painim rot bilong wokabaut. Na bai blut bilong ol i kapsait olsem wara na bai ol i dai. Na ol bodi bilong ol bai i sting nabaut long graun olsem pekpek bilong dok.” Long dispela De belhat bilong Bikpela bai i kamap ples klia, na olgeta silva na gol bilong ol bai i no inap helpim ol. Nogat tru. Belhat bilong en bai i kamap olsem paia na kukim olgeta hap bilong graun. Na wantu bai em i pinisim tru olgeta manmeri bilong graun. Yupela manmeri bilong dispela kantri, yupela i no save sem liklik long ol pasin nogut bilong yupela. Yupela i mas tingting gut na sem long dispela pasin. Nogut God i kamapim belhat bilong en na wantu bai yupela i bagarap olsem ol plaua i drai. Nogut belhat bilong Bikpela i kamap na kukim yupela olsem paia. Yupela ol manmeri i no save bikhet na sakim tok bilong Bikpela, yupela i mas i kam long em. Yupela i mas daunim yupela yet na mekim pasin i stret. Sapos yupela i mekim olsem, orait taim Bikpela i belhat na bekim pe nogut long ol manmeri, yupela bai i no inap bagarap. Taim Bikpela i bagarapim kantri Filistia, bai i no gat wanpela man i stap long taun Gasa. Na taun Askelon tu bai i no gat man. Ol birua bai i rausim ol pipel bilong taun Asdot insait long wanpela de tasol, na bai ol i rausim ol pipel bilong taun Ekron tu. Yupela ol Filistia i stap long nambis, yupela bai i bagarap. Bikpela i kotim yupela pinis. Na bai em i bagarapim yupela na i no gat wanpela man i stap. Hap graun bilong yupela i stap arere long solwara, em bai i kamap ples kunai nating. Na ol wasman bilong sipsip bai i wokim ol liklik haus na banis bilong sipsip long dispela hap. Na ol liklik lain Juda i no bagarap na i stap yet, ol bai i kisim graun bilong yupela. Na ol sipsip bilong ol bai i kaikai long dispela hap na bai ol Juda i slip long ol haus bilong taun Askelon. Na God, Bikpela bilong ol Juda, em bai i stap wantaim ol na em bai i mekim ol i sindaun gut long kantri bilong ol gen. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Mi harim pinis ol pipel bilong kantri Moap na kantri Amon i tok bilas na tok nogut long ol manmeri bilong mi. Na ol i bikmaus na tok bai ol i kisim graun bilong ol. Mi God bilong Israel, mi tok tru tumas, ol Moap na ol Amon bai i bagarap olsem taun Sodom na Gomora i bin bagarap. Na bai salat tasol i kamap na i karamapim graun bilong ol. Na bai ol hul bilong kisim sol i kamap na bai dispela ples i bagarap na i stap olsem tasol. Ol lain bilong mi i stap yet, ol bai i pait long ol na pulim ol samting bilong ol na kisim graun bilong ol.” Olsem tasol bai God i mekim save long ol Moap na ol Amon. Long wanem ol i save hambak na bikhet tumas, na ol i save tok nogut long ol manmeri bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Bikpela bai i mekim ol i pret nogut tru. Bai em i mekim ol giaman god bilong olgeta kantri i kamap samting nating. Na bai olgeta manmeri i stap long kantri bilong ol yet na i lotu long Bikpela. Yupela ol manmeri bilong kantri Sudan, Bikpela bai i kilim yupela i dai long pait. Na long strong bilong em yet Bikpela bai i bagarapim ol manmeri bilong Asiria, em dispela kantri i stap long hap not. Na em bai i bagarapim Ninive, biktaun bilong ol, na dispela taun bai i kamap ples drai nating na bai i no gat man i stap long en. Ol bulmakau na sipsip na meme na wel abus tasol bai i kam slip long en. Olgeta haus bai i bagarap i stap, long wanem, ol birua bai i rausim ol plang sida i stap long ol haus na tromoi ol i go nabaut. Na ol pisin bilong nait bai i stap long ol dispela haus, na bai ol i sindaun long ol windo na singaut. Ol Ninive i save ting ol i gat bikpela strong na ol bai i no inap kisim bagarap, olsem na ol i amamas. Na ol i ting taun bilong ol i namba wan taun bilong olgeta kantri. Tasol nogat tru. Bai ol dispela samting nogut i kamap long Ninive. Na bai ples i bagarap i stap olsem, na em bai i kamap ples bilong ol wel abus tasol. Na olgeta man i wokabaut i go klostu long en, ol bai i pret nogut na surik. Jerusalem, yu bai bagarap. Pasin bilong ol manmeri bilong yu i sting tru long ai bilong Bikpela. Ol i save sakim tok bilong en, na ol i wok long mekim nogut long ol lain bilong ol yet. Ol i no bin harim tok bilong Bikpela, na ol i no laikim Bikpela i stretim ol. Na ol i no bilip strong long Bikpela na ol i no askim Bikpela long helpim ol. Ol lida bilong Jerusalem i olsem ol laion i hangre na i singaut strong. Na ol man bilong harim kot i olsem ol weldok i hangre tumas, na ol i kaikai abus na i no larim wanpela bun i stap inap long tumora. Ol profet i no mekim gut wok bilong ol, na ol i giamanim ol man bilong bagarapim ol tasol. Na ol pris i mekim nogut long ol samting i tambu, na ol i paulim lo bilong God bilong helpim ol yet. Tasol Bikpela i stap yet long Jerusalem. Em i save mekim stretpela pasin tasol. Ol pasin i no stret, em i no save mekim. Nogat tru. Long olgeta de, em i save mekim stretpela kot long ol manmeri bilong en. Em i no save lusim dispela wok. Tasol ol man nogut i stap long dispela taun ol i wok long mekim pasin i no stret tasol, na ol i no sem liklik. Nogat tru. Bikpela i tok olsem, “Mi bin pinisim tru sampela kantri, na bagarapim ol biktaun bilong ol, na ol strongpela banis na ol haus bilong wasman i stap antap long banis ol i bagarap i stap. Na ol man i no moa wokabaut long ol rot insait long ol taun, long wanem, i no gat wanpela man i stap. Mi ting bai ol manmeri bilong mi i lukim dispela pasin bilong mi na bai ol i stap aninit long mi, na larim mi i stretim ol. Sapos ol i tingim gut olgeta samting mi bin skulim ol long en bipo, orait bai mi no ken bagarapim ol. Tasol ol i no harim skul bilong mi. Nogat. Wantu ol i kirap na mekim ol pasin nogut i winim ol pasin nogut ol i bin mekim bipo.” Orait Bikpela i tokim ol manmeri i bihainim em olsem, “Yupela i no ken tingting planti. Yupela i ken wet tasol long dispela De mi bai kotim ol manmeri bilong olgeta kantri. Long wanem, mi kros long ol na mi pasim tingting pinis long mekim olgeta lain i kam bung na bai mi mekim save long ol. Na belhat bilong mi bai i kamap olsem bikpela paia na bagarapim olgeta hap bilong graun. “Na long dispela taim bai mi senisim tingting bilong ol manmeri bilong olgeta kantri. Tingting bilong ol bai i kamap nupela na bai ol i prea long mi wanpela tasol. Na bai olgeta i wanbel na bihainim tok bilong mi. Na olgeta manmeri bilong mi, em mi bin salim ol i go i stap nabaut long Sudan na long ol arapela kantri, ol bai i bringim ol ofa i kam long mi. Ol manmeri bilong mi, i tru yupela i bin sakim tok bilong mi. Tasol taim mi mekim ol dispela samting i kamap, bai yupela i no ken sem moa long ol pasin bilong yupela. Long wanem, bai mi rausim olgeta man bilong yupela i save hambak na bikhet. Na bai yupela i stap long Jerusalem long dispela maunten bilong mi, na bai yupela i no bikhet moa long mi. Na ol manmeri bai mi larim ol i stap long Jerusalem, ol bai i no gat planti samting na bai ol i daunim ol yet. Na bai ol i kam long mi na askim mi long helpim ol. Ol liklik lain Israel i stap yet, ol bai i no inap mekim pasin nogut long ol arapela man, na ol bai i no inap mekim tok giaman na trikim ol wantok. Bai ol i gat gutpela sindaun tasol, na i no gat man inap mekim ol i pret.” Yupela Israel, yupela singaut na mekim song bilong amamas. Yupela Jerusalem, yupela belgut na amamas moa yet. Bikpela i bin tok long em bai i mekim save long yupela, tasol nau em i lusim dispela tok. Em i bin rausim olgeta birua bilong yupela. Bikpela, em i king bilong Israel, na em i stap wantaim yupela. Olsem na yupela i no ken pret long wanpela samting. Bihain wanpela De bai i kamap na long dispela De ol bai i tokim ol Jerusalem olsem, “Yupela manmeri bilong Jerusalem, yupela i no ken pret long wanpela samting. Na yupela i no ken seksek nating. God, Bikpela bilong yupela i stap wantaim yupela. Strong bilong en i helpim yupela na yupela i winim pait. Bikpela bai i amamas long yupela na mekim song olsem ol manmeri i amamas long bikpela de bilong lotu. Em i laikim yupela tumas, na em i no mekim wanpela tok.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi bin mekim save long yupela Jerusalem, na yupela i no inap bihainim pasin bilong ol bikpela de bilong lotu. Yupela i no inap tru long lotu long mi, na dispela i bin mekim yupela i sem moa yet. Tasol nau bai mi bringim yupela i kam bek. Long dispela De bai mi mekim save long ol dispela birua i bin daunim yupela na mekim nogut long yupela. Yupela Israel i stap nabaut long ol arapela kantri olsem ol lain sipsip i bin go nabaut na lek bilong ol i bagarap. Tasol bai mi bringim yupela i kam bek long as ples bilong yupela. Nau yupela i sem tru long ai bilong ol arapela lain, tasol bai mi pinisim dispela sem na givim biknem long yupela. Na ol manmeri bilong olgeta hap bilong graun bai i litimapim nem bilong yupela. Long dispela De bai mi kisim yupela long olgeta hap yupela i stap long en, na bai mi bringim yupela i kam bek long as ples. Na bai mi givim biknem long yupela na bai olgeta lain manmeri bilong graun i litimapim nem bilong yupela. Na long dispela taim bai mi mekim wok bilong yupela i kamap gutpela tru na bai yupela i gat gutpela sindaun. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Long taim Darius i stap king bilong kantri Persia, na long namba wan de bilong namba 6 mun bilong namba 2 yia bilong en, Bikpela i givim tok long profet Hagai. Em i mas autim dispela tok long Serubabel, em hetman bilong ol Juda, na long hetpris Josua. Serubabel em i pikinini bilong Sealtiel, na Josua em i pikinini bilong Jehosadak. Orait Hagai i autim dispela tok long tupela, “God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok, ol manmeri i save tok olsem, ‘Taim bilong wokim gen haus bilong God, em i no kamap yet.’” Na Bikpela I Gat Olgeta Strong em i givim wanpela tok gen long ol manmeri long maus bilong profet Hagai. Em i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi, bilong wanem yupela i stap long ol gutpela gutpela haus, na haus bilong mi i bagarap i stap? Yupela i mas tingting planti long ol samting nogut i kamap long yupela. Yupela i bin planim planti kaikai, na liklik kaikai tasol i kamap. Yupela i gat sampela kaikai, tasol em i no inap long yupela. Yupela i gat wain bilong dring, tasol em i no inapim laik bilong yupela. Yupela i gat sampela klos, tasol ol i no inap hatim skin bilong yupela long taim bilong kol. Na ol man bilong wok mani i save kisim mani, tasol mani i save pinis kwiktaim olsem ol i putim long paus mani i gat hul. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong mi tokim yupela olsem, yupela i mas tingim gut as bilong ol dispela samting i kamap long yupela. Orait harim. Yupela i mas go antap long ol maunten na kisim ol diwai bilong wokim gen haus bilong mi. Yupela i mas wokim gen, na bai mi amamas. Na yupela i ken lotu long mi na long dispela pasin bai mi kisim biknem. “Yupela i bin tingting long kisim planti kaikai long gaden, tasol kaikai i no kamap planti. Na taim yupela i bringim kaikai i kam long ples, dispela kaikai i save pinis hariap olsem ol samting win bilong mi i save rausim i go. Harim. Mi mekim olsem, long wanem, yupela olgeta i wok hat long wokim ol haus bilong yupela yet, tasol yupela i no ting long haus bilong mi i bagarap i stap. Long dispela pasin bilong yupela tasol na ren i no kam daun, na ol kaikai i no kamap long ol gaden. Mi tasol mi pasim ren na mekim taim bilong bikpela san i kamap long ol maunten na long ol gaden kaikai na long ol gaden wain na long ol diwai oliv. Mi no larim ren i kam daun long olgeta kaikai samting i kamap long graun, na long ol man na long ol abus, na long olgeta kain kaikai yupela i bin planim.” Taim Serubabel na Josua wantaim ol arapela manmeri bilong Juda i stap wantaim tupela, ol i harim dispela tok, orait ol i mekim olsem God, Bikpela bilong ol i bin tok. Ol i pret, na ol i bihainim tok bilong Hagai, dispela profet God i bin salim i kam long ol. Orait Hagai i givim tok bilong Bikpela long ol manmeri olsem, “God i tok, ‘Mi Bikpela, bai mi stap wantaim yupela oltaim.’” Na Bikpela i kirapim tingting bilong olgeta manmeri na ol i wokim haus bilong en. Serubabel na Josua na ol manmeri i stap wantaim tupela, ol i stat long wokim haus bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Ol i kirapim dispela wok long de namba 24 bilong namba 6 mun bilong namba 2 yia bilong Darius i stap king. Long dispela yia tasol, long de namba 21 bilong namba 7 mun, God i givim tok gen long maus bilong profet Hagai. Em i tokim Hagai long tokim hetman Serubabel na hetpris Josua na ol manmeri olsem, “Bipo haus bilong mi i gutpela tumas, na ating sampela bilong yupela i bin lukim na i save tingim yet. Tasol nau yupela i lukim i olsem samting nating tasol, a? Maski, bel bilong yupela olgeta i no ken hevi. Yupela i mas kirap na mekim wok, long wanem, mi stap wantaim yupela. Bipo tru yupela i lusim Isip na i kam, na mi bin promis olsem mi bai i stap wantaim yupela oltaim. Nau tu spirit bilong mi i stap yet wantaim yupela, olsem na yupela i no ken pret. “Mi Bikpela, mi gat olgeta strong, mi tok olsem, i no longtaim na bai mi mekim ol samting i stap long skai na long graun na long solwara i guria moa yet. Bai mi mekim ol gavman bilong olgeta kantri tu i guria. Na ol manmeri bai i kisim planti mani samting bilong ol na bringim i kam long dispela ples, na pulimapim long haus bilong mi. Ol silva na gol i stap long olgeta kantri, em i bilong mi tasol. Dispela nupela haus bilong mi bai i kamap gutpela tru na bai i winim olpela haus bilong mi. Na long dispela ples bai mi givim bel isi na planti gutpela samting long ol manmeri bilong mi. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” Long namba 2 yia bilong Darius i stap king, long de namba 24 bilong namba 9 mun bilong dispela yia, Bikpela I Gat Olgeta Strong i givim narapela tok long profet Hagai. Em i tok olsem, “Mi laik bai yu painimaut tingting bilong ol pris long dispela askim bilong mi. Sapos wanpela man i kisim liklik hap mit ol i bin mekim ofa long en, na em i putim insait long klos bilong en na i karim i go, na sapos klos bilong en i pas long bret o long kaikai ol i bin kukim o long wain o long wel bilong oliv o long arapela kain kaikai, orait dispela kaikai bai i kamap samting bilong mi yet na i tambu, o nogat?” Orait Hagai i go askim ol pris na ol i tok, “Nogat. Em i no inap.” Na Hagai i askim ol gen olsem, “Sapos wanpela man i putim han long bodi bilong man i dai pinis, orait yumi save, em yet bai i kamap doti long ai bilong God. Orait na sapos bihain em i holim sampela kaikai, ating dispela kaikai bai i kamap doti tu, o nogat?” Na ol pris i bekim tok olsem, “Yes, em bai i kamap doti.” Orait na Hagai i tok, “Bikpela i tok olsem, ‘Ol dispela manmeri i stap hia wantaim olgeta samting ol i mekim, ol i olsem tasol. Tingting na pasin bilong ol i doti, olsem na olgeta ofa ol i mekim long alta, ol tu i doti tasol long ai bilong mi.’” Bikpela i tok olsem, “Tingting gut long ol samting i bin kamap long yupela, long taim yupela i no kirapim wanpela wok yet long haus bilong mi. Yupela i bin i go long wanpela hip kaikai, na yupela i ting yupela inap long pulimapim 4-pela bek, na em inap long tupela bek tasol. Yupela i bin i go long tang wain na yupela i ting bai yupela i pulimapim 10-pela sospen wain, na wain em inap long 4-pela sospen tasol. Mi bin salim hatpela win i kam na wanpela kain sik bilong bagarapim olgeta kaikai long gaden, na ais i bin kam daun olsem ren bilong bagarapim olgeta samting yupela i bin planim long gaden. Yupela i bin lukim ol dispela samting, tasol yupela i no tanim bel. Nau long dispela de namba 24 bilong namba 9 mun yupela i bin stretim graun pinis bilong wokim haus bilong mi. Olsem na nau bai yupela i lukim ol gutpela samting mi laik mekim long yupela. Tru, i no gat wit i stap long ol bakstua, na ol diwai wain na diwai fik na diwai pomigranet na diwai oliv, ol i no karim kaikai yet. Tasol nau bai mi stat long mekim gut long yupela.” Namba 2 taim long dispela de yet, Bikpela i givim tok long Hagai. Bikpela i tok olsem, “Tokim Serubabel, hetman bilong Juda, olsem, ‘Mi laik sakim ol samting i stap long heven na long graun. Mi laik bagarapim strong bilong ol king na bai ol i no gat strong moa. Na bai mi bagarapim ol karis bilong pait wantaim ol soldia i save sanap long ol. Na olgeta hos bilong pait bai i dai, na ol soldia i save sindaun long ol hos, ol bai i kilim ol wanwok bilong ol yet. Taim dispela samting i kamap, bai mi kisim yu Serubabel, wokman bilong mi, na bai mi mekim yu i kamap man bilong mi tru, na bai yu bosim ol lain manmeri bilong mi. Mi makim yu wanpela tasol, na yu bai i stap olsem ring long pinga bilong mi. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.’” Long taim Darius i stap king bilong kantri Persia, na long namba 8 mun bilong namba 2 yia bilong en, Bikpela i givim dispela tok long profet Sekaraia. Sekaraia em i pikinini bilong Berekia na Berekia em i pikinini bilong Ido. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim Sekaraia long tokim ol manmeri olsem, “Mi Bikpela, bipo mi bin kros tru long ol tumbuna bilong yupela. Tasol nau mi tokim yupela olsem, yupela i mas kam bek long mi, na bai mi kam helpim yupela. Yupela i no ken mekim olsem ol tumbuna bilong yupela i bin mekim. Ol profet bilong mi i bin givim tok bilong mi long ol na tokim ol long givim baksait long pasin bilong sin. Tasol ol i no harim tok bilong mi. Nau ol tumbuna bilong yupela i dai pinis, na ol dispela profet tu i dai. Tasol ol samting mi bin autim tok long en long maus bilong ol dispela profet, em i bin kamap long ol tumbuna. Ol i no bihainim dispela tok mi givim ol, olsem na ol i bagarap. Na bihain ol i tanim bel na i tok, ‘God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i bin mekim save long mipela olsem em i tokaut pinis long mekim. Asua bilong mipela tasol.’” Long de 24 bilong namba 11 mun bilong namba 2 yia bilong Darius i stap king, em long dispela mun ol i kolim mun Sebat, Bikpela i givim tok long mi. Long nait mi lukim wanpela samting olsem driman, na mi lukim wanpela ensel bilong Bikpela i sindaun long retpela hos. Dispela hos i sanap i stap namel long ol diwai long wanpela ples daun, na ol arapela hos i sanap baksait long em. Sampela hos i retpela na sampela i waitpela na sampela i gat makmak. Na ol ensel i sindaun long ol dispela hos. Orait na mi askim namba wan ensel olsem, “As bilong dispela driman i olsem wanem?” Na ensel i tok, “Mi laik toksave long yu long as bilong en.” Na ensel i tok moa olsem, “Bikpela i salim ol dispela ensel i go bilong ol i ken lukluk gut long olgeta hap bilong graun.” Na ol ensel i tokim namba wan ensel olsem, “Mipela i raun long olgeta hap bilong graun, na mipela i lukim olgeta lain manmeri i no gat hevi na ol i sindaun gut tasol.” Orait dispela ensel i tok, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, inap long 70 yia yu kros long ol manmeri bilong Jerusalem na bilong ol taun bilong Juda. Wanem taim bai yu marimari long ol gen?” Na Bikpela i bekim gutpela tok long ensel bilong mekim bel bilong en i stap isi. Na ensel i tokim mi long autim dispela tok Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin mekim. God i tok olsem, “Mi gat bikpela sori long ol manmeri bilong Jerusalem, em biktaun bilong mi, na mi tingting planti long ol. Bipo mi kros liklik long ol manmeri bilong mi, na tokim ol man bilong ol arapela lain long kam mekim save long ol. Orait ol i kam, tasol ol i no bagarapim ol manmeri bilong mi liklik tasol. Nogat. Ol i winim mak na bagarapim ol nogut tru. Na nau ol arapela kantri i stap gut na i no gat hevi. Tasol mi belhat nogut long ol. Olsem na nau mi kam bek long Jerusalem bilong marimari long ol manmeri bilong en. Na bai ol i wokim haus bilong mi gen na ol bai i wokim taun Jerusalem tu.” Na ensel i tokim mi long autim narapela tok tu olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok bai em i mekim olgeta samting i pulap long ol taun bilong en na bai ol manmeri i stap gut. Na em bai i makim Jerusalem gen olsem taun bilong em yet, na em bai i mekim ol manmeri bilong Jerusalem i stap bel isi gen.” Mi lukim samting olsem driman gen, na mi lukim 4-pela kom bilong bulmakau. Na dispela ensel i bin toktok wantaim mi em i kam na mi askim em olsem, “Wanem as bilong dispela samting mi lukim?” Na em i bekim tok olsem, “Ol dispela kom i makim ol kantri i bin bagarapim ol Juda na ol Israel na ol Jerusalem.” Na Bikpela i soim mi 4-pela wokman i holim ol hama. Na mi askim em, “Dispela ol man i kam bilong mekim wanem wok?” Na em i tok, “Ol i kam bilong pretim nogut na pinisim strong bilong ol dispela kantri i bin bagarapim tru ol Juda na i bin rausim ol i go nabaut.” Mi lukim samting olsem driman na mi lukim wanpela man i holim string bilong metaim ol samting. Na mi askim em olsem, “Yu go we?” Na em i bekim tok olsem, “Mi go bilong metaim Jerusalem bai mi ken save long mak bilong longpela bilong en na mak bilong bikpela bilong en.” Na mi lukim dispela ensel i bin toktok wantaim mi em i wokabaut i go liklik, na narapela ensel i kam bungim em. Orait namba wan ensel i tokim namba 2 ensel olsem, “Yu ran i go long dispela man i holim string bilong metaim ol samting, na tokim em olsem, ‘Bai i gat planti manmeri na planti bulmakau long Jerusalem, na bai ples i bikpela tumas na bai ol i no inap long wokim banis bilong taun. Na Bikpela i tok pinis olsem em bai i kamap olsem paia na i stap olsem banis i raunim taun Jerusalem, na em bai i lukautim dispela taun. Na em bai i stap long Jerusalem, na bikpela lait na strong bilong en bai i kamap ples klia.’” Bikpela i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Mi bin salim yupela i go nabaut long olgeta hap. Tasol nau yupela i mas lusim taun Babilon na ranawe i kam bek long Jerusalem.” *** Olsem na Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God i save stap long bikpela lait bilong strong bilong em yet, em i tingting long ol kantri i bin bagarapim ol manmeri bilong en, na em i tokim ol Jerusalem olsem, “Sapos wanpela man i laik bagarapim yupela, em bai i bagarapim em yet. Mi yet bai mi pait long ol dispela lain, na ol manmeri ol i bin daunim ol na ol i mekim wok kalabus i stap, ol bai i kirap na daunim na bagarapim ol dispela lain i bin mekim nogut long yupela.” Taim dispela samting i kamap bai olgeta manmeri i ken save olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin salim mi na mi kam autim tok bilong en. Na Bikpela i tok gen olsem, “Yupela ol manmeri bilong Jerusalem, yupela i mas amamas na singim song, long wanem, mi kam na bai mi stap namel long yupela.” Long dispela taim ol lain manmeri bilong planti kantri bai i kam long Bikpela na bai ol i kamap lain manmeri bilong en. Na em bai i stap namel long yupela na bai yupela i save em yet i bin salim mi na mi kam long yupela. Na bai ol Juda i stap long dispela kantri bilong God yet na bai ol i stap nambawan tru long ai bilong God. Na bai em i laikim Jerusalem tumas, na em bai i no laikim ol arapela taun olsem em i laikim Jerusalem. Bikpela i lusim ples bilong em yet na i laik kam long yumi. Olsem na yumi olgeta i mas pasim maus na wet i stap. Long wanpela samting olsem driman Bikpela i soim hetpris Josua long mi. Josua i sanap klostu long ensel bilong Bikpela. Na Satan i sanap long han sut bilong Josua na i redi long kotim em. Na Bikpela i tokim Satan olsem, “Satan, mi tokim yu, yu no ken mekim wanpela tok. Mi laikim tumas Jerusalem, na mi tok long yu mas pasim maus. Mi kisim bek pinis dispela man Josua olsem man i kisim hap paiawut i stap long paia na mekim i dai paia i stap long en.” Klos bilong Josua i doti olgeta na em i sanap i stap klostu long dispela ensel. Orait dispela ensel i tokim ol arapela ensel olsem, “Rausim ol rabis klos i stap long dispela man.” Na em i tokim Josua olsem, “Harim. Mi rausim pinis asua bilong yu wantaim ol dispela dotipela klos. Na nau bai mi givim yu ol nupela klos.” Na mi tok olsem, “I gutpela sapos ol i kisim wanpela klinpela laplap na raunim long het bilong Josua olsem hat.” Na ol i mekim olsem mi tok. Ensel bilong Bikpela i sanap i stap klostu na ol arapela ensel i putim ol nupela klos long Josua. Orait bihain ensel i tokim Josua olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok, sapos yu bihainim ol lo bilong mi na mekim olgeta wok mi givim long yu, orait bai mi larim yu i wok yet long lukautim haus bilong mi na olgeta samting bilong lotu tu. Na bai mi larim yu i kam klostu long mi, olsem ol ensel i save mekim. Hetpris Josua, harim. Na yupela ol arapela pris, harim. Yupela i stap olsem mak bilong ol gutpela samting bai i kamap bihain. Harim. Bai mi bringim wokman bilong mi i kam. Nem bilong en i olsem, Kru Bilong Diwai. Nau mi kisim wanpela ston i gat 7-pela ai na mi putim i stap klostu long Josua. Na bai mi raitim wanpela tok long dispela ston. Na long wanpela de tasol bai mi rausim sin bilong ol manmeri bilong kantri bilong mi. Na taim dispela de i kamap, bai yupela wan wan i ken singautim ol pren bilong yupela i kam i stap wantaim yupela. Na bai yupela i sindaun long ol gaden wain bilong yupela na aninit long ol diwai fik bilong yupela, na yupela olgeta bai i bel isi na i stap gut tru.” Dispela ensel i bin toktok wantaim mi bipo, em i kam bek gen na i kirapim mi olsem ol i save kirapim man i slip. Na em i askim mi olsem, “Yu lukim wanem samting?” Na mi tok, “Mi lukim wanpela stik gol i gat dis bilong putim wel i stap antap long en. Na 7-pela lam i pas long stik gol, na olgeta lam i gat liklik paip bilong kisim wel long dispela dis. Na tupela diwai oliv i sanap klostu long stik gol bilong lam, long hap na long hap.” Mi lukim na mi askim ensel olsem, “Bikman, wanem as bilong dispela samting mi lukim?” Na em i tokim mi olsem, “Yu no save, a?” Na mi tok, “Bikman, mi no save.” Na ensel i tokim mi long givim dispela tok bilong Bikpela long namba wan gavman Serubabel. Bikpela i tok olsem, “Yu no inap mekim wok long strong bilong ami o long strong bilong yu yet. Nogat. Strong bilong spirit bilong mi bai i stap wantaim yu, na long dispela strong tasol bai yu mekim wok. Sapos ol bikpela samting olsem ol maunten i pasim rot bilong yu, orait bai mi rausim olgeta. Na bai yu wokim haus bilong mi gen, na taim yu putim namba wan ston bilong banis long ples bilong en, orait ol manmeri bai i singaut strong olsem, ‘Em i gutpela haus tru.’” Orait Bikpela i givim narapela tok long mi. Em i tok olsem, “Serubabel i stretim graun pinis bilong wokim haus bilong mi, na bai em yet i kirapim. Taim haus bilong mi i pinis, orait olgeta manmeri bilong mi i ken save olsem mi yet mi salim yu i go long ol. Ol i lukim wok i no go het hariap, olsem na ol i bel hevi. Tasol bai ol i lukim Serubabel i holim string i gat ain na i stat long wokim haus bilong mi, na bai ol i amamas.” Na ensel i tokim mi olsem, “Dispela ol 7-pela lam i makim ol ai bilong Bikpela. Em i save lukim olgeta hap bilong graun.” Na mi askim em, “Wanem as bilong dispela tupela diwai oliv i sanap long tupela sait bilong stik lam? Na wanem as bilong tupela han bilong diwai oliv i stap klostu long tupela paip gol na gol i kapsait i go daun long tupela paip?” Na em i askim mi olsem, “Yu no save, a?” Na mi tok, “Bikman, mi no save.” Orait na em i tok olsem, “Dispela i olsem tupela man Bikpela bilong olgeta hap bilong graun i bin kapsaitim wel long het bilong tupela bilong makim tupela bilong mekim wok bilong en.” Orait mi lukluk gen na mi lukim wanpela buk i flai i go. Na ensel i askim mi olsem, “Yu lukim wanem samting?” Na mi tok, “Mi lukim wanpela buk i flai i go. Longpela bilong en inap 10 mita na bikpela bilong en inap 5 mita.” Na em i tokim mi olsem, “God i tok olsem olgeta manmeri i stap long Juda bai i kisim bagarap. Na dispela tok bilong en i stap insait long dispela buk. Long narapela hap bilong dispela buk rait i tok long God bai i rausim olgeta stilman long dispela kantri. Na long narapela hap rait i tok olsem em bai i rausim ol man i save giaman taim ol i mekim tok tru antap. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem em i kisim dispela tok bilong ol man nogut i mas bagarap, na em bai i salim tok i go insait long haus bilong olgeta man i save stil na giaman. Na dispela tok bai i stap insait long ol haus bilong ol na bagarapim olgeta dispela man.” Ensel i kamap gen na i tokim mi olsem, “Lukim. Narapela samting i kam nau.” Na mi askim em, “Em wanem samting?” Na em i tok, “Em wanpela basket. Na dispela basket em i makim ol samting olgeta manmeri bilong kantri bilong yupela i gat laik long en.” Maus bilong dispela basket ol i wokim long ain. Mi lukluk i stap na ol i opim maus bilong basket na mi lukim wanpela meri i sindaun insait. Na ensel i tok, “Dispela meri i olsem piksa bilong olgeta kain pasin nogut.” Em i tok pinis na em i subim meri i go daun na pasim gen maus bilong basket. Mi lukluk i go antap na mi lukim tupela meri i gat strongpela wing olsem wing bilong ol bikpela pisin na tupela i flai i kam long mi. Na tupela i kisim basket na flai i go. Mi lukim dispela pinis na mi askim ensel olsem, “Tupela i kisim dispela basket i go we?” Na ensel i tokim mi, “Tupela i karim i go long kantri Babilonia bilong wokim wanpela bikpela haus lotu. Tupela i wokim haus lotu pinis, orait ol bai i putim dispela basket insait, na ol manmeri bilong Babilonia bai i lotu long en.” Bihain gen mi lukluk na mi lukim 4-pela karis bilong pait i kamap namel long tupela maunten bras na i ran i kam. Ol retpela hos i pulim namba wan karis, na ol blakpela hos i pulim namba 2 karis. Na ol waitpela hos i pulim namba 3 karis, na ol hos i gat makmak i pulim namba 4 karis. Na mi askim ensel olsem, “Bikman, wanem samting i as bilong ol dispela karis?” Na ensel i tok, “Dispela 4-pela karis i makim 4-pela kain win. Nau tasol ol i lusim Bikpela bilong olgeta hap bilong graun na ol i kam.” Dispela karis ol blakpela hos i pulim, em i go long kantri i stap long hap not. Na karis ol waitpela hos i pulim, em i go long hap san i go daun. Na karis ol hos i gat makmak i pulim, em i go long hap saut. Taim ol hos i gat makmak i kamap, ol i laik i go hariap na lukluk gut long ol kantri. Na ensel i tok, “I orait. Yupela i ken i go.” Orait ol i ran i go. Na ensel i singaut long mi olsem, “Ol hos i go long hap not, ol i mekim kol bel bilong Bikpela.” Bikpela i givim wanpela tok long mi olsem, “Ol 4-pela man, Heldai na Tobiya na Jedaia na Josaia pikinini bilong Sefanaia, i lusim Babilon na i kam bek pinis long Jerusalem. Nau tasol yu mas kisim ol presen ol i bringim i kam na yu go long haus bilong Josaia. Orait yu mas kisim ol dispela silva na gol ol i bin givim yu na wokim wanpela hat king. Na yu mas karim dispela hat i go putim long het bilong hetpris Josua, pikinini bilong Jehosadak. Na yu mas tokim em olsem, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok, dispela man nem bilong en Kru Bilong Diwai, em bai i kamap gutpela tru long ples em i stap long en, na bai em i wokim gen haus bilong mi. Em bai i wokim haus bilong mi na bai em i gat biknem olsem king, na bai em i bosim ol manmeri bilong en. Na wanpela pris bai i sindaun wantaim em long sia king bilong en. Na tupela bai i stap bel isi na wok gut wantaim.’” Na dispela hat king bai i stap long haus bilong Bikpela. Na ol manmeri bai i lukim dispela hat na bai ol i tingim Heldai na Tobiya na Jedaia na bai ol i tingim gutpela pasin bilong Josaia, pikinini bilong Sefanaia. Ol man i stap longwe bai i kam na helpim ol long wokim gen haus bilong Bikpela. Na taim ol i wokim pinis, bai yupela i save olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong em i bin salim mi na mi kam long yupela. Sapos yupela i bihainim stret olgeta tok bilong God, Bikpela bilong yupela, bai dispela olgeta samting i ken kamap tru. Long namba 4 yia bilong Darius i stap king na long de namba 4 bilong namba 9 mun bilong dispela yia, em mun Kislev, Bikpela i givim wanpela tok long mi. Na ol manmeri bilong Betel i bin salim Sareser na Regemelek wantaim sampela man bilong ol na ol i go long haus bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Ol i go bilong beten long Bikpela i ken mekim gut long ol. Na ol i laik askim ol pris na ol profet olsem, “Planti yia i go pinis na haus bilong God i bagarap i stap, na yumi wok long krai sori yet long en, na yumi makim ol de bilong tambu long kaikai long olgeta namba 5 mun. Ating yumi mas mekim olsem yet, a?” Orait Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim mi olsem, “Yu tokim ol manmeri bilong dispela kantri wantaim olgeta pris bilong ol olsem, ‘Tru, inap long 70 yia, long olgeta namba 5 mun na namba 7 mun yupela i bin tambu long kaikai na krai sori. Tasol yupela i no bin mekim dispela pasin bilong litimapim nem bilong mi. Nogat tru. Na tu, taim yupela i kaikai, yupela i save kaikai bilong pulapim bel bilong yupela tasol.’” Bipo Bikpela i bin givim wankain tok long ol manmeri long maus bilong ol profet. Em i givim dispela tok long taim Jerusalem i stap gut yet na i gat planti gutpela samting. Long dispela taim i gat planti manmeri i pulap long Jerusalem na long ol taun i stap klostu long Jerusalem na long ol taun i stap long hap bilong saut na long ol liklik maunten i stap long hap san i go daun. Bikpela i givim wanpela tok long Sekaraia olsem, “Bipo mi givim dispela tok long ol manmeri bilong mi, ‘Yupela i mas mekim olgeta stretpela pasin tasol. Na yupela i mas marimari long ol wanlain bilong yupela na helpim ol. Yupela i no ken mekim nogut long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na long ol manmeri bilong longwe ples i stap wantaim yupela, na long ol manmeri i sot long ol samting. Na yupela i no ken tingting long bagarapim ol wanlain bilong yupela yet.’ “Tasol ol manmeri i bikhet tru na i no laik harim tok. Ol i pasim tingting bilong ol na i mekim het bilong ol i strong olsem ston. Ol i no laik harim tok bilong mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Spirit bilong mi i bin salim dispela tok i kam long ol long maus bilong ol profet. Tasol ol manmeri i no bihainim dispela tok, olsem na mi kros nogut tru. Na mi no harim prea bilong ol, long wanem, ol i no harim tok bilong mi. Orait na mi rausim ol i go i stap long ol arapela kantri olsem bikpela win i save rausim ol samting. Na dispela gutpela graun bilong ol i kamap ples nogut na i no gat wanpela man i stap long en.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i givim dispela tok long Sekaraia. God i tok olsem, “Mi laikim tumas ol Jerusalem, olsem na mi laik helpim ol. Mi laikim ol tru olsem na mi belhat long ol birua bilong ol. Bai mi kam bek na mi stap long Jerusalem, em taun bilong mi tru. Na Jerusalem, em maunten bilong mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, bai ol i kolim Ples Tambu Bilong Bikpela. Na ol arapela lain manmeri bai i lukim ol manmeri bilong mi na bai ol i tok, ‘Lukim. Ol Jerusalem i bihainim tru Bikpela.’ Bai i no gat pait na trabel i kamap long taun, na ol manmeri inap kamap lapun tru na holim ol stik na wokabaut. Na bai ol i sindaun malolo long olgeta hap bilong taun. Na ol liklik mangi bai i pulap long taun, na ol bai wok long pilai pilai i stap. “Ol manmeri i stap yet ol i liklik lain tasol, na ol i ting ol dispela samting i no inap i kamap olsem mi bin tok. Tasol mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi no tingting olsem. Nogat. Mi inap mekim olgeta samting. Ol birua i bin kisim ol manmeri bilong mi i go i stap long ol kantri long hap san i kamap na long hap san i go daun. Na bai mi kisim bek ol dispela manmeri na bringim ol i kam bek na bai ol i stap long Jerusalem gen. Na bai ol i stap ol manmeri bilong mi na bai mi stap God bilong ol. Na bai mi bosim ol long stretpela pasin oltaim. *** “Yupela i mas taitim bun na wok strong. Tingim dispela tok yupela i bin harim long maus bilong ol profet taim wok bilong haus bilong mi i kirap. Orait nau yupela i harim wankain tok tasol. Taim ol dispela profet i no autim tok yet, ol man i no inap baim ol wokman o baim ol animal bilong mekim wok. Na tu mi mekim ol wantok i birua long ol yet na ol manmeri i no inap i stap gut. Tasol nau mi mekim narapela kain pasin long dispela liklik lain manmeri i stap yet. Bai mi larim ol i stap bel isi na bai ol i ken planim ol gaden bilong ol. Na planti ren bai i kam daun na ol diwai wain bilong ol bai i karim, na ol kaikai samting tu bai i kamap gutpela. Bai mi mekim dispela olgeta gutpela samting long dispela liklik hap lain bilong mi. Yupela ol Juda na ol Israel, harim. Bipo ol arapela lain i bin lukim yupela i bagarap na ol i bin tokim ol birua bilong ol olsem. ‘Mipela i laik bai yupela i mas bagarap tru olsem ol Juda na ol Israel i bin bagarap.’ Tasol nau bai mi kisim bek yupela Juda na Israel na mekim gut long yupela. Na bai ol arapela lain i ken lukim yupela na ol i ken tokim ol wantok bilong ol olsem, ‘Mipela i laik bai yupela i ken stap gut tru olsem ol Juda na ol Israel.’ Olsem na yupela i no ken pret, yupela i mas sanap strong tasol.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Bipo ol tumbuna bilong yupela i mekim mi i belhat na mi bin tingting long mekim nogut long ol na mi no senisim tingting bilong mi. Nogat. Mi bin bagarapim ol. Tasol nau mi tingting long mekim gut long ol Jerusalem na ol Juda. Olsem na yupela i mas sanap strong. Na yupela i mas mekim ol dispela kain pasin. Yupela olgeta i mas mekim tok tru tasol long ol arapela man. Na yupela i mas stretim tok gut long kot na bai tok i dai. Yupela i no ken tingting long mekim pasin nogut long ol arapela manmeri. Taim yupela i sanap long kot, yupela i no ken autim tok giaman. Mi no laikim tru pasin bilong giaman na pasin bilong paulim kot na pasin bilong kros pait.” Na Bikpela I Gat Olgeta Strong i givim narapela tok long Sekaraia. Em i tok olsem, “Yupela i save tambu long kaikai long sampela de bilong namba 4 na namba 5 na namba 7 na namba 10 mun, bilong makim ol hevi i bin kamap long yupela. Tasol ol dispela de bilong hevi bai i kamap bikpela de bilong olgeta Juda i ken amamas. Olsem na yupela i mas laikim tok i tru na pasin bilong sindaun gut wantaim ol arapela manmeri.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok moa olsem, “Bihain ol manmeri bilong planti bikpela taun bai i kam long Jerusalem. Na ol manmeri bilong wanpela taun bai i tokim ol manmeri bilong ol arapela taun olsem, ‘Mipela i laik i go long Jerusalem bilong lotu long Bikpela I Gat Olgeta Strong na bilong askim em long mekim gut long mipela. Yupela kam wantaim mipela.’ Ol manmeri bilong planti bikpela na strongpela kantri bai i kam long Jerusalem bilong lotu long Bikpela I Gat Olgeta Strong, na askim em long mekim gut long ol. Long dispela taim 10-pela man bilong ol longwe ples bai i kam holim wanpela Juda man na bai ol i tok olsem, ‘Mipela i harim olsem God i stap wantaim yupela Juda. Olsem na mipela i laik kamap wanlain wantaim yupela.’” Bikpela i givim tok long mi olsem. Ol manmeri bilong olgeta kantri bai i stap aninit long Bikpela wankain olsem ol lain bilong Israel. Bikpela bai i bosim distrik Hadrak na taun Damaskus na Hamat, em dispela taun i stap klostu long distrik Hadrak. Na em bai i bosim taun Tair na taun Saidon. Maski ol Tair na ol Saidon i gat planti save, Bikpela bai i bosim ol tu. Tair i kamap strongpela taun na ol i bin wokim strongpela banis i raunim taun. Na ol i bungim planti tumas silva na gol, na silva na gol i olsem samting nating long ai bilong ol. Tasol Bikpela bai i rausim olgeta samting bilong ol. Bikpela bai i tromoi ol dispela samting bilong Tair i go long solwara, na bai ol birua i kukim taun na bagarapim olgeta. Na ol manmeri bilong taun Askelon bai i lukim dispela samting i kamap na bai ol i pret. Na ol tu bai i kisim bagarap, na bihain ples bilong ol bai i no gat man. Na ol Gasa tu bai i lukim na bikpela hevi bai i kamap long ol na king bilong ol bai i dai. Na ol Ekron tu bai i lukim na bai ol i kisim hevi. Ol i ting ol Tair bai i helpim ol. Tasol nogat. Bai ol i lus tru. Ol narapela narapela lain bai i kam i stap long taun Asdot, olsem na ol i no inap bung wantaim. Na Bikpela i tok, “Ol dispela Filistia i man bilong bikhet, olsem na bai mi daunim ol tru. Na ol hap lain bilong Filistia i stap yet bai i kamap lain manmeri bilong mi, na bai ol i stap olsem liklik lain manmeri insait long lain bilong Juda. Na ol Ekron bai i kamap lain manmeri bilong mi, olsem ol Jebus i bin mekim bipo. Olsem na bai ol i no moa kaikai mit i gat blut na ol arapela kain kaikai ol Juda i save tambu long kaikai. “Bai mi was long kantri bilong mi na mi no ken larim ol ami i go i kam long dispela graun moa. Mi no ken larim ol birua i daunim ol manmeri bilong mi na mekim nogut long ol gen, long wanem, mi lukim pinis ol dispela manmeri i kisim pen.” Yupela ol manmeri bilong taun Saion, yupela i mas amamas moa yet na singaut. Lukim. King bilong yupela em i kam nau. Em i gat biknem na em i bin winim ol birua long pait. Tasol em i no save litimapim nem bilong em yet. Nogat. Em i kam olsem man i no gat nem, na em i sindaun antap long wanpela donki. Em i sindaun long yangpela donki na i kam. Bikpela i tok, “Bai mi rausim ol karis na ol hos bilong pait na bai ol i no i stap moa namel long ol Israel. Na ol spia ol i save pait long en bai mi bagarapim olgeta. King bilong yupela bai i mekim olgeta kantri i lusim pasin bilong pait na i stap wanbel, na bai em i bosim olgeta manmeri long bikpela hap graun. Dispela graun i stat long bikpela solwara na i go inap long solwara i stap longwe. Na i stat long bikpela wara Yufretis na i go long hapsait longwe tru.” Bikpela i tok olsem, “Mi bin mekim wanpela kontrak wantaim yupela Juda. Ol tumbuna i bin kilim abus bilong ofa, na blut bilong en i kapsait. Orait dispela blut i bin strongim kontrak bilong yumi. Olsem na bai mi larim yupela i lusim wok kalabus long narapela kantri. Dispela wok kalabus i nogut tru, olsem ol i putim yupela insait long bikpela hul na yupela i no gat wara bilong dring. Yupela i save bai mi gat laik long helpim yupela, olsem na yupela i mas i kam bek long as ples na bai yupela i stap gut. Yupela i bin karim bikpela hevi, tasol mi tok olsem, mi bai mekim gut long yupela na dispela gutpela pasin mi mekim bai i winim tru dispela hevi. Bai mi holim ol Juda olsem banara bilong mi na ol Israel olsem spia bilong banara, na ol man bilong Jerusalem olsem bainat, na bai mi pait long ol Grik.” Bikpela bai i kamap ples klia antap long ol manmeri bilong en, na em bai i sut long banara, na ol spia bilong en bai i sut i go olsem klaut i lait. Na God, Bikpela bai i winim biugel, na em bai i wokabaut strong na i lusim hap bilong saut na i kam wantaim win na ren. Na Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i sambai long ol manmeri bilong en, na ol bai i pinisim ol birua bilong ol. Long pait ol bai i singaut olsem ol man i spak, na bai ol i kilim ol birua. Blut bilong ol birua bai i kapsait olsem blut bilong ofa ol i save pulimapim long plet na kapsaitim long alta. Long dispela taim Bikpela bai i kisim bek ol manmeri bilong en, olsem wasman bilong sipsip i save kisim bek ol sipsip taim laion i laik bagarapim ol. Na bai ol i stap gutpela tru long graun bilong en, olsem ol ston i dia tumas i lait gut tru i stap long hat bilong king. Dispela graun bai i stap gutpela tru. Na bai ol yangpela manmeri i gat planti kaikai na wain, na bai ol i kamap bikpela na strongpela manmeri. Long taim bilong ol kaikai i laik kamap long gaden yupela i mas askim Bikpela long salim ren i kam. Bikpela i save salim ol klaut i kam na i mekim ren i kam daun, na ol kaikai samting i save kamap. Ol man i save askim ol giaman god na ol glasman long toksave long ol long wanem ol samting bai i kamap bihain. Tasol ol i save bekim tok giaman na rabis tok long ol. Sampela man i save autim as bilong driman, na ol tu i giamanim yupela. Ol i tok bai yupela i kisim bel isi, tasol nogat. Bel hevi bai i stap yet. Olsem na ol manmeri i raun nabaut olsem sipsip i lus. Ol i no gat lida, olsem na ol i gat hevi. Bikpela i tok olsem, “Mi belhat long ol dispela man bilong ol arapela kantri i bosim ol manmeri bilong mi. Na bai mi mekim save long ol. Ol manmeri bilong Juda ol i manmeri bilong mi. Na mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi yet bai mi was gut long ol. Na Juda bai i kamap olsem strongpela hos bilong pait. Na long lain bilong ol Juda yet ol king na ol lida na ol kepten bilong ol soldia bai i kamap. Olsem na ol Juda bai i winim ol birua olsem ol soldia i save krungutim ol birua long graun malumalum long ol rot bilong taun. Mi, Bikpela i stap wantaim ol, olsem na bai ol i pait strong inap ol i winim ol birua i sindaun long ol hos. “Bai mi mekim ol manmeri bilong Juda i kamap strong, na bai mi kisim bek ol manmeri bilong Israel. Mi sori long ol, olsem na bai mi kisim olgeta i kam bek long as ples. Na bai ol i stap gut olsem mi no bin rausim ol. Mi God, Bikpela bilong ol. Olsem na bai mi harim ol beten bilong ol. Ol manmeri bilong Israel bai i kamap olsem ol strongpela soldia na bai ol i amamas olsem ol man i bin dring wain. Orait ol lain pikinini bilong ol i kamap bihain bai ol i tingim gen ol dispela gutpela samting mi Bikpela, mi bin mekim na bai ol i amamas tru. “Bai mi singautim olgeta manmeri bilong mi, na bungim ol. Bai mi kisim bek ol, na mekim ol i kamap planti olsem bipo. Tru, mi bin rausim ol i go i stap nabaut long ol arapela kantri. Ol i stap long ol dispela longwe ples, tasol bai ol i no ken lusim tingting long mi. Ol dispela lain wantaim ol pikinini bilong ol bai i stap gut, na bai olgeta i bung wantaim na i kam bek long as ples. Ol manmeri i stap long Isip na Asiria, bai mi bringim ol i kam bek na bai ol i sindaun long graun bilong ol yet. Bai mi skruim mak bilong graun na bai ol i kisim distrik Gileat na graun bilong Lebanon tu. Na ol manmeri bai i pulap tru long dispela graun. Bai mi bringim ol i kam bek long as ples bilong ol. Na sapos ol Isip na Asiria i laik pasim ol olsem biksi, bai mi daunim ol. Strong bilong Isip bai i lus, olsem bikpela wara Nail i drai. Na bai mi daunim strong bilong Asiria. Bai mi mekim ol manmeri bilong mi i kamap strong. Na bai ol i stap aninit long mi na wokabaut bihainim tok bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” Yupela Lebanon, yupela larim paia i kam kukim ol diwai sida bilong yupela. Ol diwai sida i pundaun pinis. Dispela ol diwai i gat nem, ol i bagarap pinis. Olsem na yupela diwai pain, yupela i mas krai. Ol i katim bikbus pinis. Olsem na yupela diwai ok bilong Basan, yupela tu i mas krai. Ol king i bel hevi tru na i krai, long wanem, strong na biknem bilong ol i pinis. Yupela harim ol king i singaut nogut. Ol i olsem ol laion i singaut taim ol i katim bikbus ol laion i save hait long en arere long wara Jordan. God, Bikpela bilong mi i tokim mi olsem, “Yu mas mekim olsem wasman bilong ol sipsip. Ol papa bilong ol dispela sipsip i laik kilim ol bilong kaikai. Ol papa i save kilim ol sipsip na ol i ting, ‘Mipela i no mekim pasin nogut.’ Ol i salim mit bilong sipsip na kisim mani, na ol i tok, ‘Litimapim nem bilong Bikpela. Mipela i kamap maniman pinis.’ Na ol wasman bilong ol sipsip tu, ol i no save sori long ol sipsip.” Bikpela i tok olsem, “Bai mi no ken sori long ol manmeri bilong graun. Mi yet bai mi putim olgeta wan wan long han bilong ol king bilong ol. Na dispela ol king bai i bagarapim ol, olsem ol papa bilong sipsip i bagarapim ol sipsip. Na taim ol king i bagarapim ol, bai mi no ken helpim ol.” Orait mi kamap wasman bilong ol dispela sipsip ol dispela man i sot long ol samting i laik kilim bilong kaikai. Na mi kisim tupela stik ol wasman i save holim. Narapela stik mi kolim Marimari, na narapela stik mi kolim Bung Wantaim. Na mi holim tupela stik na mi was long dispela lain sipsip. Orait mi les pinis long tripela wanwok i no laikim mi, na mi rausim tripela insait long wanpela mun. Na mi tokim dispela lain sipsip olsem, “Mi no ken i stap wasman bilong yupela moa. Ol sipsip ol i makim bilong i dai, ol i ken i dai. Na ol sipsip ol i makim bilong bagarap, ol i ken bagarap. Na ol hap lain i stap yet, ol bai i bagarapim ol yet, na bai ol i pinis olgeta.” Na mi kisim dispela stik mi kolim Marimari na mi brukim, bilong katim dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol arapela kantri. Olsem na kontrak i pinis long dispela de stret. Na dispela ol man i sot long ol samting, ol i lukim mi, na ol i save olsem Bikpela i givim tok long ol long samting mi bin mekim. Na mi tokim ol olsem, “Sapos yupela i laik givim pe long mi, orait givim. Sapos nogat, maski. Laik bilong yupela.” Orait ol i givim mi 30 mani silva tasol. Ol man i ting mi rabis wokman. Olsem na ol i givim mi liklik pe tasol. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Givim dispela mani long man bilong wokim sospen graun.” Orait mi kisim mani i go long haus bilong Bikpela na mi givim long man bilong wokim sospen graun. Orait bihain mi brukim namba 2 stik, em stik mi bin kolim Bung Wantaim, na Juda na Israel i bruk na i kamap tupela lain. Na Bikpela i tokim mi olsem, “Yu mas kamap olsem wasman bilong sipsip gen, tasol nau yu mas wok olsem wasman nogut tru. Mi putim wanpela wasman pinis bilong lukautim ol lain bilong mi, ol i olsem ol lain sipsip. Tasol dispela wasman i no laik helpim ol sipsip i laik bagarap, na em i no save painim ol sipsip i lus na i wok long singaut, na em i no save pasim ol sua bilong ol sipsip, na em i no save givim kaikai long ol lain i stap gut. Nogat. Em yet i save kaikai mit bilong ol patpela sipsip, na em i kaikai olgeta, i go inap long pinga bilong hanlek bilong ol. Orait dispela wasman nogut em i mas bagarap, long wanem, em i lusim lain sipsip bilong en. Bai ol birua i kam pait long em na bagarapim strong bilong en olgeta. Olsem na han bilong en bai i dai, na ai bilong en long han sut bai i pas tru.” Dispela em i tok bilong Bikpela, em God i bin wokim skai na graun, na em i bin givim laip long ol manmeri. Em i givim tok long ol Israel olsem, “Bai mi mekim Jerusalem i kamap olsem wanpela kap wain. Na ol kantri i stap klostu long Jerusalem na i laik bagarapim em, ol bai i kamap olsem ol man i dring wain long dispela kap na ol i spak nogut tru. Taim ol i go pait long Jerusalem na ol i banisim taun, ol bai i banisim tu olgeta arapela taun bilong Juda. Dispela taim i kamap pinis, orait mi bai mekim Jerusalem i kamap olsem wanpela ston i hevi tumas. Olgeta kantri bai i kam bung bilong pait long Jerusalem, tasol ol yet bai i bagarap, olsem man i litimapim dispela ston i hevi tumas. Long dispela taim bai mi pretim olgeta hos bilong ol birua, na ol man i sindaun long ol hos bai ol i longlong nabaut. Bai mi was long ol Juda, tasol bai mi mekim ai bilong ol hos bilong ol birua i pas. Na bai ol lida bilong Juda i lukim dispela na bai ol i toktok long ol yet olsem, ‘God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i givim strong long ol manmeri bilong en ol i stap long Jerusalem.’ “Long dispela taim bai mi mekim ol lida bilong Juda i kamap olsem bikpela paia i kukim kunai o olsem paia i lait long gaden wit i drai pinis. Na bai ol i pinisim olgeta kantri i stap klostu. Na taun Jerusalem bai i stap yet long ples bilong en. “Mi, Bikpela, bai mi mekim ol soldia bilong Juda i win pastaim, na bai ol i kisim biknem. Olsem na biknem bilong ol lain tumbuna bilong Devit na bilong ol manmeri bilong Jerusalem i no ken winim biknem bilong olgeta arapela manmeri bilong Juda. Long dispela taim mi Bikpela bai mi banisim ol manmeri i stap long Jerusalem, olsem hap plang i haitim man. Bai mi strongim ol na ol man i no gat strong bilong pait, bai ol i kamap strong olsem King Devit. Na ol lain tumbuna bilong Devit i kamap bihain bai i stap lida bilong ol, olsem ensel bilong Bikpela o olsem God yet. Na long dispela taim bai mi bagarapim olgeta kantri i laik pait long Jerusalem.” Bikpela i tok moa olsem, “Bai mi mekim ol lain tumbuna bilong Devit na ol manmeri bilong Jerusalem i bihainim pasin bilong sori na pasin bilong prea. Na bai ol i lukluk long mi, dispela man ol i bin sutim i dai, na bai ol i krai nogut long em olsem man i gat wanpela pikinini tasol i krai long taim pikinini bilong en i dai. Bai ol i krai nogut tru olsem man i krai long namba wan pikinini bilong en i dai pinis. Long dispela taim bai i gat bikpela krai long Jerusalem, olsem ol man i save krai long giaman god Hadatrimon long ples stret bilong Megido. Olgeta lain famili wan wan bai ol i sori na krai. Ol manmeri bilong lain famili bilong Devit, na bilong ol lain famili bilong Natan, na bilong Livai, na bilong Simei, na olgeta arapela lain famili tu, olgeta bai i krai. Ol wan wan famili bai i bung, na ol man bai i stap long narapela hap na ol meri long narapela hap, na olgeta bai i krai. *** *** *** “Dispela taim bai i kamap na bai mi putim wanpela hul wara i stap. Ol lain tumbuna bilong Devit na ol manmeri bilong Jerusalem i bin lotu long ol giaman god na mekim planti sin. Olsem na dispela wara bai i rausim olgeta sin bilong ol.” Bikpela i tok moa olsem, “Long dispela taim bai mi rausim ol giaman god long dispela graun, na i no gat man bai i tingim ol gen. Na bai mi rausim ol giaman profet. Na bai mi rausim tingting nogut bilong ol manmeri na ol i no ken laikim ol giaman god moa. Na sapos wanpela man i giaman long mekim tok profet, orait papamama bilong em yet bai i tokim em olsem, ‘Yu autim giaman tok bilong yu yet. Em i no tok bilong Bikpela. Olsem na yu mas i dai.’ Taim dispela man i autim giaman tok profet olsem, orait papamama bilong em yet bai i sutim em long naip na em bai i dai. Long dispela taim bai i no gat wanpela profet i amamas long ol driman bilong em yet o putim klos bilong profet o mekim pasin olsem profet, bilong giamanim ol manmeri. Nogat. Bai em i tok olsem, ‘Mi no profet. Mi man bilong wokim gaden tasol. Mi stap wokboi nating bilong wanpela man.’ Sapos wanpela man i askim em olsem, ‘Yu mekim wanem na yu kisim dispela mak bilong naip long bros bilong yu?’, orait em bai i giaman na i tok, ‘Mi kisim long haus bilong wanpela pren bilong mi.’” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Bainat, yu kirap, na pait long dispela wasman i save wok long mi. Kilim em i dai, na bai ol sipsip i ranawe nabaut. Olsem tasol bai mi pait long ol manmeri bilong mi. Na bai mi tilim olgeta manmeri bilong dispela kantri long tripela hap na bai mi kilim tupela hap i dai. Na bai mi traim dispela hap i stap yet na mekim ol i kamap klin, olsem ol i putim silva na gol long paia bilong rausim pipia. Na bai ol i prea long mi na bai mi harim prea bilong ol. Na bai mi tokim ol olsem, ‘Yupela i manmeri bilong mi,’ na bai ol i tok, ‘Yu God, Bikpela bilong mipela.’” Bikpela De bilong God bai i kamap. Na long dispela De ol birua bai i kam kisim ol mani samting bilong yupela Jerusalem. Na taim yupela i lukluk yet ol bai i tilim ol dispela samting long ol yet. Bikpela yet bai i kisim ol soldia bilong olgeta kantri i kam na bai ol i pait long yupela Jerusalem. Bai ol i winim Jerusalem na kisim olgeta samting i stap long ol haus, na bai ol i mekim pasin nogut long ol meri. Hap lain bilong ol manmeri bai ol i kisim i go kalabus long ol arapela kantri, na hap lain bai i stap yet long Jerusalem. Na bai Bikpela i go pait long ol dispela kantri, olsem em i save mekim long taim bilong pait. Long dispela taim bilong trabel Bikpela bai i sanap long maunten Oliv klostu long Jerusalem long hap sankamap. Na bai maunten Oliv i bruk namel na i kamap tupela hap, na bikpela ples daun bai i stap namel. Hap maunten bai surik i go long hap not na hap bai i surik i go long hap saut. Dispela ples daun bai i go olgeta long ples Asal, na yupela bai i bihainim dispela ples daun na ranawe i go. Bai yupela i ranawe kwik olsem ol tumbuna bilong yupela i bin ranawe long taim Usia i stap king bilong Juda na bikpela guria i bin kamap. Na long dispela De God, Bikpela bilong mi, bai i kisim olgeta ensel bilong en na i kam long yu. Na lait bai i no inap kamap long taim bilong san tasol. Nogat. Long taim tudak i save kamap, lait bai i lait i stap olsem tasol. Olsem na bai i no moa i gat taim bilong san na taim bilong nait. Bikpela wanpela tasol i save wanem taim dispela samting bai i kamap. Long dispela taim gutpela wara bai i kamap long Jerusalem na i ran i go. Na hap wara bai i go daun long raunwara Detsi, na hap bai i go daun long biksolwara Mediterenian. Dispela wara bai i ran long taim bilong ren na long taim bilong san. Em bai i no inap drai. Na Bikpela bai i stap king bilong olgeta kantri. Na olgeta manmeri bai i lotu long em wanpela tasol, na bai ol i kolim em long wanpela nem tasol. Graun i stap klostu long Jerusalem bai i kamap stretpela graun, stat long taun Geba long hap not na i go inap long taun Rimon long hap saut bilong Jerusalem. Taun Jerusalem tasol bai i stap antap long wanpela maunten. Mak bilong banis i raunim Jerusalem bai i kamap olsem bipo. Bai mak i stat long Dua Bilong Benjamin na i go inap long Dua Bilong Kona, em ples bipo i gat wanpela dua i stap. Na mak bai i stat long Taua Bilong Hananel na i go inap long ples bilong wokim wain bilong king. Na ol manmeri bilong Jerusalem bai i stap gut, na i no gat wanpela samting bai i bagarapim ol gen. Na Bikpela bai i mekim wanpela sik nogut tru i kamap long ol man bilong olgeta kantri i pait long Jerusalem. Dispela sik i olsem. Ol man bai i stap yet na skin na ai na tang bilong ol bai i sting. Na Bikpela bai i mekim ol dispela lain i pret na longlong nabaut. Olsem na ol man bai i holimpas ol man i stap klostu long ol na kilim ol i dai. Na ol man bilong Juda bai i pait bilong helpim Jerusalem, bai ol manmeri bilong Jerusalem i no ken bagarap. Na bai ol i kisim planti samting tru bilong olgeta kantri, olsem gol na silva na ol klos bilong ol. Na wanpela sik nogut tru bai i kamap long ol hos na ol kamel na ol donki i stap long kem bilong ol birua. Ol Juda i winim ol birua pinis, orait ol dispela hap lain bilong ol birua i stap yet bai i kam long Jerusalem long olgeta yia. Bikpela I Gat Olgeta Strong bai i stap king bilong ol na ol bai i lotu long em. Na bai ol i bihainim Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Sapos ol manmeri bilong wanpela kantri i no laik i go na lotu long king, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, orait bai ren i no inap i kam daun long graun bilong ol. Sapos ol Isip i no laik mekim lotu bilong Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win, orait dispela wankain sik Bikpela i salim i go long ol arapela lain i no laik i go, em bai i kamap long ol Isip tu. Sapos ol i no laik mekim dispela lotu bai ol Isip na ol arapela kantri i kisim wankain pe nogut tasol. Long dispela taim ol bai i tingim olgeta samting i bilong Bikpela tasol, inap long ol liklik belo i save hangamap long nek bilong ol hos. Na bai ol i raitim wanpela tok long ol dispela belo olsem, “Dispela samting i bilong Bikpela.” Ol sospen nating i stap long haus bilong Bikpela bai i kamap samting tru bilong Bikpela, olsem ol bikpela dis bilong kapsaitim blut bilong ofa. Na ol sospen i stap long olgeta haus bilong ol Jerusalem na ol Juda, ol tu bai i kamap samting tru bilong Bikpela. Bihain bai i no gat man i karim ol sospen i go long haus bilong Bikpela bilong salim long ol manmeri i laik kukim mit bilong ofa. Nogat. Ol manmeri bai i bringim ol sospen bilong ol yet i kam, long wanem, olgeta sospen bai i stap samting tru bilong Bikpela. Bikpela i givim dispela tok long Malakai bilong em i ken autim long ol Israel. Bikpela i tok olsem, “Longtaim tru mi laikim yupela tumas.” Tasol ol i bekim tok, “Yu bin laikim mipela olsem wanem?” Orait Bikpela i bekim tok long ol, “Harim. Bipo Iso na Jekop tupela i brata. Na mi laikim Jekop wantaim yupela ol tumbuna pikinini bilong en. Tasol mi no laikim Iso wantaim ol lain pikinini bilong en, em ol i kolim ol Idom. Olsem na mi bagarapim pinis ples maunten bilong Iso na mi mekim hap graun bilong en i kamap ples bilong ol weldok tasol.” Sapos ol Idom i tok, “Ol taun bilong mipela i bagarap pinis, tasol mipela bai i wokim bek gen,” orait Bikpela bai i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i ken wokim gen, tasol bai mi brukim ol na bai ol i bagarap gen. Na ol arapela lain bai i kolim yupela ol Idom olsem, ‘Ol lain pipel nogut’ na ‘Ol lain pipel Bikpela i save kros long ol oltaim.’” Yupela manmeri bilong Israel bai i lukim dispela samting long ai bilong yupela yet. Na yupela bai i tok olsem, “Bikpela i save mekim ol strongpela wok long ol arapela kantri tu na i no long kantri Israel tasol.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim ol pris olsem, “Pikinini i save aninit long papa bilong en, na wokman tu i save bihainim tok bilong bosman bilong en. Olsem na yupela harim. Mi papa bilong yupela. Bilong wanem yupela i no save aninit long mi? Mi bos bilong yupela. Olsem wanem na yupela i no save bihainim tok bilong mi? Yupela i save givim baksait long mi. Tasol yupela i save askim mi olsem, ‘Mipela i givim baksait long yu olsem wanem?’ Orait yupela harim na bai mi tokim yupela long ol pasin nogut bilong yupela. Yupela i save kukim ol ofa nogut long alta bilong mi. Na bihain yupela i save askim mi olsem, ‘Mipela i bin daunim nem bilong yu olsem wanem?’ Orait nau bai mi tokim yupela. Yupela i ting alta bilong mi em i samting nating, na long dispela pasin yupela i daunim nem bilong mi. Taim yupela i bringim wanpela abus ai bilong en i pas na yupela i ofaim long mi, yupela i ting em i stret, a? Taim yupela i save bringim ol abus i gat sik, o lek bilong ol i bruk, yupela i ting em i stret, a? Sapos yupela i givim kain abus olsem long namba wan gavman bilong yupela, yupela i ting em bai i amamas long yupela, a? O yupela i ting em bai i bekim wanpela gutpela samting long yupela? Nogat tru.” Goan, yupela pris, yupela askim God long em i mekim gut long yumi. Tasol em bai i no inap harim prea bilong yupela, na em i asua bilong husat? Em i asua bilong yupela yet. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Mobeta wanpela man i pasim ol dua bilong haus bilong mi, bai yupela i no inap i go insait na laitim paia bilong kukim ol dispela ofa nogut long alta bilong mi. Mi no save amamas long pasin bilong yupela. Na bai mi no ken kisim ol ofa yupela i bringim i kam long mi. “Ol manmeri bilong olgeta kantri ol i save givim biknem long mi. Na long olgeta ples ol man i save mekim ofa bilong kamapim smok i gat gutpela smel na givim ol arapela kain gutpela ofa long mi. Dispela olgeta manmeri i save litimapim nem bilong mi. Tasol yupela i save tok alta bilong mi i samting nating, na yupela i save kisim ol kaikai yupela yet i no save laikim na givim long mi olsem ofa. Olsem na yupela i no save litimapim nem bilong mi. Yupela i save tok, ‘E, mipela i les pinis long mekim ol ofa.’ Na dispela i soim olsem yupela i no laikim mi. Yupela i save ofaim ol abus ol wel animal i bin kilim. Na yupela i save bringim ol abus i gat sik o i gat lek nogut. Yupela i ting mi Bikpela, mi bai laikim dispela kain ofa, a? Nogat tru. Mi Bikpela, mi tok olsem, man bilong giaman em i mas bagarap. Dispela kain man i gat ol gutpela abus long banis bilong en na em i promis pinis long givim long mi. Tasol em i save kisim ol abus nogut na mekim ofa long mi. Dispela pasin i no stret, long wanem, mi bikpela king, na olgeta lain pipel i save pret na aninit long mi.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim ol pris olsem, “Mi gat wanpela strongpela tok bilong givim long yupela. Yupela i mas litimapim nem bilong mi long olgeta wok yupela i save mekim. Sapos yupela i no harim tok bilong mi, na yupela i bikhet tasol, orait mi tok strong olsem yupela bai i bagarap. Bai mi bagarapim ol gutpela kaikai samting yupela i save kisim long wok bilong yupela. Tasol yupela i ting mi toktok nating na yupela i no bihainim tok bilong mi. Olsem na mi bagarapim yupela pinis. Bai mi mekim save long ol pikinini bilong yupela, na bai mi kisim pekpek bilong ol abus bilong ofa na rapim long pes bilong yupela. Na ol bai i rausim yupela i go i stap long ples ol i save tromoi ol bel bilong abus long en. Mi mekim olsem na bai yupela i save olsem mi yet mi bin givim dispela strongpela tok long yupela. Yupela i mas bihainim tok bilong mi na yupela i no ken brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela ol pris, yupela ol lain tumbuna bilong Livai. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis. “Long dispela kontrak bilong mi, mi bin promis long larim ol pris i stap longpela taim long graun, na mi bin promis long givim gutpela sindaun long ol. Na mi bin mekim olsem long ol, bai ol i ken litimapim nem bilong mi. Pastaim ol i bin litimapim nem bilong mi na i stap aninit long mi. Ol i bin skulim ol manmeri long ol pasin i stret. Ol i no skulim ol long pasin nogut. Na ol i bin sindaun gut wantaim mi. Ol i bihainim ol gutpela pasin tasol, na ol i bin helpim planti arapela manmeri bai ol i ken givim baksait long pasin nogut. Em i wok bilong ol pris, long skulim ol manmeri long save gut long mi. Ol manmeri i mas go long ol pris bilong painimaut laik bilong mi, long wanem, ol pris i man bilong autim tok bilong mi Bikpela I Gat Olgeta Strong. “Tasol yupela ol pris i lusim pinis stretpela rot bilong mi. Kain kain skul bilong yupela i pulim pinis planti manmeri na ol i mekim olkain pasin i no stret. Tru tumas, yupela i brukim pinis dispela kontrak mi bin mekim wantaim yupela ol Livai. Yupela i no save bihainim tok bilong mi. Na taim yupela i laik skulim ol manmeri long tok bilong mi, yupela i save grisim sampela manmeri na krosim sampela. Olsem na bai mi mekim ol Israel i givim baksait long yupela.” Yumi olgeta i gat wanpela papa tasol. Em God wanpela tasol na em i bin wokim yumi. Orait olsem wanem na yumi save brukim ol promis yumi bin mekim long ol wantok bilong yumi? Na olsem wanem yumi no save bihainim dispela kontrak God i bin mekim wantaim ol tumbuna bilong yumi? Bipo ol Juda na Israel i promis long God long ol bai i bihainim tok bilong em. Tasol ol i brukim pinis dispela promis, na ol i bin mekim wanpela samting nogut tru. Ol man i maritim pinis ol meri bilong ol arapela lain, em ol lain i save lotu long ol giaman god. Na long dispela pasin ol i mekim haus bilong Bikpela i kamap doti tru. Mi laik bai Bikpela i ken pinisim tru ol man i bin mekim dispela pasin, bai ol i no ken i stap moa long lain bilong yumi Israel. Na bai ol i no ken bringim ol ofa i go long Bikpela I Gat Olgeta Strong. Na mi tokim yupela long narapela samting nogut yupela i save mekim. Bikpela i no save kisim moa ol ofa yupela i bringim i go long em. Olsem na yupela i save krai na singaut nogut na wara bilong ai bilong yupela i kapsait antap long alta bilong Bikpela. Na bihain yupela i save askim God olsem, “Bilong wanem yu no save kisim ol ofa bilong mipela?” As bilong dispela i olsem. Bikpela i save, yupela i brukim promis yupela i bin mekim long ol meri yupela i bin maritim taim yupela i yangpela yet. Ol meri i poroman bilong yupela na yupela i bin promis long ai bilong God bai yupela i no ken lusim ol. Tasol yupela i brukim dispela promis. God i bin mekim yupela man na meri i marit i kamap wanpela tru long bodi na long tingting. Wanem as bilong dispela pasin God i mekim? Em i olsem. Bai yumi karim ol pikinini na ol i ken kamap lain tru bilong God. Orait na yupela i mas lukaut gut bai yupela i no brukim promis yupela i bin mekim wantaim ol meri bilong yupela taim yupela i marit. God, Bikpela bilong yumi Israel, em i tok olsem, “Mi no laikim tru pasin bilong brukim marit. Mi no laik bai wanpela bilong yupela i bihainim pasin bilong mekim nogut long ol arapela. Yupela i mas lukaut gut long laip bilong yupela, na no ken tru mekim pasin bilong trikim na giamanim ol arapela. Yupela i bin mekim planti kain kain tok na Bikpela i les pinis long dispela toktok bilong yupela. Tasol yupela i save askim olsem, “Mipela i mekim wanem tok na Bikpela i les long mipela?” Yupela i save tok olsem, “Bikpela i ting ol man bilong mekim rong ol i gutpela man, na em i save laikim ol.” Na yupela i save toktok nabaut olsem, “Ol i tok, God i save mekim stretpela pasin. Tasol mipela i no lukim em i mekim dispela kain pasin.” Olsem na em i les tru long tok bilong yupela. Orait Bikpela I Gat Olgeta Strong i bekim tok olsem, “Harim. Bai mi salim wanpela man bilong autim tok bilong mi na em bai i go pas bilong redim rot bilong mi. Yupela i wok long painim mi. Orait wantu bai mi kam na mi stap long haus bilong mi. Yupela i laikim tumas long lukim dispela ensel bilong autim tok bilong kontrak bilong mi. Orait em bai i kam.” Tasol taim Bikpela i kam, husat inap winim kot? Taim em i kamap ples klia, husat bai i no inap lus? Em bai i kam olsem paia i hat tru na i save kukim silva na gol bilong rausim pipia bilong en. Na em i olsem strongpela sop bilong wasim laplap samting i doti tru. Bai em i kam bilong skelim pasin bilong olgeta manmeri olsem man i save kukim silva long paia na rausim pipia bilong en. Olsem tasol wokman bilong Bikpela bai i rausim pasin doti bilong ol pris na bai ol inap bringim ol gutpela ofa long Bikpela. Na bihain ol manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela hap bilong Juda bai i bringim ol gutpela ofa long Bikpela olsem bipo ol i save mekim, na Bikpela bai i amamas gen long ol ofa bilong ol. Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Mi bai kam bilong skelim pasin bilong yupela. Na kwiktaim bai mi kotim ol man i save wokim posin na ol glasman na ol man i save bagarapim marit na ol man i save autim tok giaman long kot na ol bosman i no save baim gut ol wokman bilong ol na ol man i save trikim na kisim olgeta samting bilong ol meri, man bilong ol i dai pinis, na bilong ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na bilong ol man bilong ol arapela kantri. Ol man i mekim dispela olgeta kain pasin, ol i no save stap aninit long mi, olsem na bai mi kotim ol.” Bikpela i tok moa olsem, “Mi tasol mi Bikpela na mi no save senisim tingting bilong mi. Olsem na yupela ol lain tumbuna pikinini bilong Jekop, yupela i no lus olgeta yet. Yupela i wankain tasol olsem ol tumbuna bilong yupela bipo. Yupela i givim baksait long ol lo bilong mi, na yupela i no bihainim. Tasol sapos yupela i lusim pasin nogut na kam bek long mi, mi tu bai mi lusim belhat na kisim bek yupela. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis. Yupela i save tok, ‘Mipela i mas mekim wanem samting bilong mipela i ken i kam bek long yu?’ Orait mi tokim yupela olsem, yupela i save stilim ol samting bilong mi. Na yupela i ting dispela em i gutpela pasin, a? Nogat tru. Tasol yupela i no lusim dispela pasin. Bihain gen yupela i save askim mi, ‘Bilong wanem yu tok olsem mipela i stilim ol samting bilong yu?’ Mi bin tok olsem, long wanem, yupela i save holim ol hap samting lo i tok yupela i mas givim long mi. Tru tumas, mi tok strong olsem, yupela olgeta i mas bagarap. Long wanem, yupela olgeta i stilim ol samting bilong mi. Yupela i mas tilim olgeta samting bilong yupela long 10-pela hap na bringim wanpela hap olgeta long haus bilong mi. Olsem na ol wokman bilong mi bai i gat planti kaikai. Yupela i mekim olsem na bai mi ken givim planti gutpela samting long yupela na yupela i no ken sot. Bihainim dispela rot na bai yupela i ken save olsem tok bilong mi em i tru olgeta. Yupela i mekim olsem, orait bai mi pasim ol binatang na ol i no ken bagarapim ol gaden bilong yupela. Na ol pikinini wain bai i pulap tru long ol diwai wain bilong yupela. Olsem bai olgeta arapela lain pipel i lukim yupela na i tok, ‘Ol Israel i stap gut tru. Ol i amamas moa yet.’ Long wanem, graun bilong yupela bai i kamap gutpela ples bilong sindaun long en.” Bikpela i tok olsem, “Yupela i bin mekim planti tok nogut long mi. Tasol yupela i save askim mi olsem, ‘Mipela i bin mekim wanem tok nogut long yu?’ Yupela i tok pinis long yupela yet olsem, ‘Yumi lotu long God na God i no helpim yumi. Watpo yumi bihainim tok bilong en? Na long ai bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong yumi bin sori long ol sin bilong yumi, tasol em i no bekim wanpela gutpela samting long yumi. Orait watpo yumi sori nating? Yumi save lukim ol bikhetman i stap gut na i amamas. Ol man i save mekim pasin nogut ol i gat planti gutpela samting. Ol i save mekim dispela kain pasin bilong traim God, bai em i mekim save long ol, o nogat. Na God i no bagarapim ol. Nogat tru.’” Bihain ol manmeri i save stap aninit long Bikpela na i harim tok bilong en, ol i toktok long ol yet, na Bikpela i harim toktok bilong ol. Na Bikpela i tok, na long heven ol i raitim wanpela buk i gat nem bilong ol manmeri i save stap aninit long Bikpela na i tingting long em oltaim. Orait Bikpela I Gat Olgeta Strong em i tok olsem, “Dispela ol lain bai i stap lain bilong mi tasol. Long dispela bikpela De mi bin makim, bai ol dispela lain i stap manmeri tru bilong mi. Na bai mi marimari long ol olsem wanpela papa i save marimari long pikinini i mekim wok bilong papa. Olsem na long dispela taim bai yupela i ken lukim gen pasin mi save mekim long ol stretpela manmeri i save bihainim mi, na pasin mi save mekim long ol man nogut, em ol man i save sakim tok bilong mi.” Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Harim gut. Wanpela De bai i kamap na bai paia i kukim olgeta manmeri bilong bikhet na olgeta manmeri nogut, olsem paia i save kukim kunai i drai. Long dispela De bai ol i bagarap long paia na bai ol i pinis olgeta. Tasol yupela manmeri i save bihainim tok bilong mi bai mi kisim bek yupela long strong bilong mi. Strong bilong mi i bikpela tru olsem lait bilong san na em bai i mekim gut long yupela olsem san i save hatim skin bilong ol manmeri. Na bai yupela i gat bikpela amamas olsem ol pikinini bulmakau i lusim banis na i kalap kalap i go ausait. Taim mi mekim ol dispela samting bai yupela i daunim ol man nogut, na krungutim ol olsem das bilong graun. “Yupela i no ken lusim tingting long ol tok na ol lo mi bin givim wokman bilong mi Moses long maunten Sainai. Mi givim dispela tok long em bilong olgeta manmeri bilong Israel i ken bihainim. “Dispela De bilong mi em i bikpela De na bai mi mekim olgeta manmeri i pret nogut tru. Tasol pastaim bai mi salim profet Elaija i kam long yupela na bihain dispela De bai i kamap. Na bai em i mekim ol papa na ol pikinini i kamap wanbel, na bai mi no ken bagarapim kantri bilong yupela.” Dispela em i tok long ol lain tumbuna bilong Jisas Krais. Jisas em i bilong lain bilong Devit na Devit em i bilong lain bilong Abraham. Abraham em i papa bilong Aisak. Na Aisak em i papa bilong Jekop. Na Jekop em i papa bilong Juda wantaim ol brata bilong en. Juda em i papa bilong Peres wantaim Sera. Mama bilong tupela em Tamar. Na Peres em i papa bilong Hesron. Na Hesron em i papa bilong Ram. Na Ram em i papa bilong Aminadap. Na Aminadap em i papa bilong Nason. Na Nason em i papa bilong Salmon. Na Salmon em i papa bilong Boas. Mama bilong en em Rahap. Na Boas em i papa bilong Obet. Mama bilong en em Rut. Na Obet em i papa bilong Jesi. Na Jesi em i papa bilong King Devit. Na Devit em i papa bilong Solomon. Mama bilong Solomon bipo em i bin i stap meri bilong Uria. Na Solomon em i papa bilong Rehoboam. Na Rehoboam em i papa bilong Abiya. Na Abiya em i papa bilong Asa. Na Asa em i papa bilong Jehosafat. Na Jehosafat em i papa bilong Jehoram. Na Jehoram em i papa bilong Usia. Na Usia em i papa bilong Jotam. Na Jotam em i papa bilong Ahas. Na Ahas em i papa bilong Hesekia. Na Hesekia em i papa bilong Manase. Na Manase em i papa bilong Emon. Na Emon em i papa bilong Josaia. Na Josaia em i papa bilong Jehoiakin wantaim ol brata bilong en. Long dispela taim ol Israel i go kalabus long Babilon. Stat long taim ol i go kalabus long Babilon, orait Jehoiakin em i papa bilong Sealtiel. Na Sealtiel em i papa bilong Serubabel. Na Serubabel em i papa bilong Abiut. Na Abiut em i papa bilong Eliakim. Na Eliakim em i papa bilong Asor. Na Asor em i papa bilong Sadok. Na Sadok em i papa bilong Akim. Na Akim em i papa bilong Eliut. Na Eliut em i papa bilong Eleasar. Na Eleasar em i papa bilong Matan. Na Matan em i papa bilong Jekop. Na Jekop em i papa bilong Josep. Na Josep em i man bilong Maria. Na Maria i karim Jisas, ol i save kolim em Krais, em man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Olsem na olgeta lain bilong Abraham, i kam inap long Devit, em i 14 lain. Na olgeta lain bilong Devit, i kam inap long taim ol i go kalabus long Babilon, em i 14 lain. Na stat long taim ol i go kalabus long Babilon, inap long taim Krais i kamap, dispela olgeta tu em i 14 lain. Stori bilong Jisas Krais i kamap, em i olsem. Mama bilong en, Maria, ol i makim em pinis bilong maritim Josep. Tasol taim tupela i no i stap wantaim yet, ol i lukim Maria i gat bel. Holi Spirit tasol i bin mekim na Maria i gat bel. Man bilong en, Josep, em i stretpela man. Em i harim olsem Maria i gat bel, na em i laik lusim em. Tasol em i no laik givim sem long Maria long ai bilong ol manmeri. Olsem na em i laik lusim em isi tasol. Josep i tingting yet long dispela, na long driman wanpela ensel bilong Bikpela i kamap long em. Ensel i tok olsem, “Josep, yu man bilong lain bilong Devit, yu no ken pret long kisim Maria olsem meri bilong yu. Harim. Dispela pikinini i stap long bel bilong en, em Holi Spirit i bin givim long em. Bai em i karim pikinini man, na yu mas kolim nem bilong en Jisas, long wanem, em bai i lusim sin bilong ol manmeri bilong en na kisim bek ol.” Dispela olgeta samting i kamap bilong inapim wanpela tok Bikpela i bin mekim long maus bilong profet. Profet i bin tok olsem, “Harim. Wanpela meri i no bin slip wantaim man, em bai i gat bel na i karim wanpela pikinini man. Na bai ol i kolim nem bilong en Emanuel.” As bilong dispela nem i olsem, God i stap wantaim yumi. Taim Josep i kirap long slip, orait em i mekim olsem ensel bilong Bikpela i bin tokim em. Em i kisim meri bilong en. Tasol em i no slip wantaim em, i go inap long taim Maria i karim pikinini man. Na em i kolim nem bilong en Jisas. Maria i karim Jisas long taun Betlehem long distrik Judia long taim Herot i stap king. Em i karim Jisas pinis, na bihain sampela saveman bilong hap sankamap i kam long Jerusalem na ol i askim nabaut olsem, “Nupela pikinini em king bilong ol Juda, em i stap we? Mipela i lukim sta bilong en long hap sankamap, na mipela i kam bilong lotu long em.” King Herot i harim dispela tok, na em i tingting planti. Na olgeta manmeri long Jerusalem ol tu i tingting planti. Orait Herot i singautim olgeta bikpris wantaim ol saveman bilong lo bilong Israel. Ol i kam bung na em i askim ol olsem, “Dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em bai i kamap long wanem ples?” Na ol i bekim tok olsem, “Em bai i kamap long taun Betlehem long Judia. Profet i bin raitim tok olsem, ‘Yu Betlehem, long graun bilong Juda, yu no kam bihain tumas long ol taun i gat biknem long Juda. Nogat tru. Long wanem, wanpela man bilong yu bai i kamap hetman na em bai i stap wasman bilong lain bilong mi, Israel.’” Herot i harim dispela tok na em i salim tok hait tasol i go long ol saveman bilong hap sankamap, long ol i mas kam lukim em. Ol i kam na em i askim ol gut, wanem taim dispela sta i bin kamap. Na em i salim ol i go long Betlehem, na i tok, “Yupela go na wok strong long painim dispela pikinini. Na taim yupela i lukim em pinis, orait yupela bringim tok i kam bek long mi, na bai mi tu mi go lotu long em.” Ol i harim pinis tok bilong king, orait ol i go Na ol i lukim gen dispela sta bipo ol i bin lukim long hap sankamap. Dispela sta i go paslain long ol na i go stap antap long haus pikinini i stap long en. Taim ol i lukim sta, bel bilong ol i amamas moa moa yet. Ol saveman i go insait long haus, na ol i lukim pikinini wantaim mama bilong en Maria. Na ol i brukim skru na putim pes i go daun long graun na lotu long pikinini. Na ol i opim paus bilong ol, na ol i givim ol presen long em. Ol i givim gol na gutpela sanda na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na long driman God i tokim ol olsem, ol i no ken i go bek long Herot. Olsem na ol i bihainim narapela rot na ol i go bek long ples bilong ol. Ol saveman i go pinis, na ensel bilong Bikpela i kamap long Josep long driman. Ensel i tok olsem, “Yu kirap na kisim pikinini wantaim mama bilong en, na yu ranawe i go long Isip. Na yu mas i stap long Isip inap long taim mi givim tok gen long yu, long wanem, Herot i laik painim pikinini na kilim em i dai.” Orait Josep i kirap na i kisim pikinini wantaim mama bilong en long nait yet, na em i bringim ol i go long Isip. Na Josep i stap long Isip inap long Herot i dai pinis. Dispela samting i kamap bilong inapim wanpela tok Bikpela i bin mekim long maus bilong profet. Em i bin tok olsem, “Pikinini man bilong mi em i stap long Isip, na mi singautim em long lusim Isip na em i kam.” Taim Herot i save olsem, ol saveman bilong hap sankamap i bin giamanim em, orait bel bilong en i hat moa. Na em i salim sampela man i go long taun Betlehem na long ol ples i stap klostu long taun, na ol i kilim i dai olgeta pikinini man i no winim tupela krismas yet. Herot i bin askim gut ol saveman wanem taim tru dispela sta i bin kamap, long wanem, em i gat tingting bilong kilim i dai ol pikinini ol mama i bin karim long dispela taim. Ol dispela samting inapim wanpela tok God i bin mekim pinis long maus bilong profet Jeremaia. Em i tok olsem, “Bikpela krai na singsing sori i kamap long taun Rama. Em Resel i krai sori long ol pikinini bilong en i dai pinis. Na em i no laik bai ol manmeri i mekim gut bel bilong en, long wanem, olgeta pikinini bilong en i no moa i stap.” Taim Herot i dai pinis, orait long Isip ensel bilong Bikpela i kamap long Josep long driman. Na ensel i tokim Josep olsem, “Yu kirap na kisim pikinini wantaim mama bilong en, na yu go bek long Israel. Ol man i laik kilim pikinini, ol i dai pinis.” Orait Josep i kirap, na i kisim pikinini wantaim mama bilong en, na ol i go bek long kantri Israel. Tasol Josep i harim tok olsem Arkelaus i kisim ples bilong papa bilong en Herot, na i stap king bilong Judia. Olsem na Josep i pret long i go long dispela hap. Tasol God i givim tok long Josep long driman, na Josep i go long hap bilong distrik Galili. Em i go sindaun long wanpela taun ol i kolim Nasaret, na long dispela pasin em inapim dispela tok bilong ol profet, “Bai ol i kolim em man bilong Nasaret.” Long dispela taim Jon, man bilong givim baptais, em i kamap. Em i stap long ples i no gat man long distrik Judia, na em i autim tok long ol manmeri. Em i tok olsem, “Yupela tanim bel. Kingdom bilong heven em i kam klostu pinis.” Jon em i dispela man God i bin tok long en long maus bilong profet Aisaia. Em i tok olsem, “Long ples i no gat man, maus bilong wanpela man i singaut olsem, ‘Redim rot bilong Bikpela. Stretim ol rot bilong en.’” Jon i save putim klos ol i wokim long gras bilong kamel, na em i save pasim let long bel bilong en. Na em i save kaikai ol grasopa wantaim hani bilong bus. Long dispela taim ol Jerusalem na olgeta Judia na olgeta man bilong ol ples i stap klostu long wara Jordan, ol i kam long Jon. Na ol i autim sin bilong ol, na Jon i baptaisim ol long wara Jordan. Jon i lukim planti Farisi na Sadyusi i kam bilong kisim baptais, na em i tokim ol olsem, “Yupela pikinini bilong snek nogut, God i belhat long yupela na em bai i mekim save long yupela. Husat i tokim yupela na yupela i laik ranawe na abrusim dispela taim nogut i laik kamap long yupela? Sapos yupela i tanim bel tru, orait pasin bilong yupela i mas soim olsem yupela i tanim bel pinis. Yupela i no ken tingting olsem long bel bilong yupela, ‘Abraham em i tumbuna papa bilong mipela.’ Mi tokim yupela, God inap mekim ol dispela ston hia i kamap ol lain tumbuna pikinini bilong Abraham. Tamiok i stap pinis long as bilong diwai, na olgeta diwai i no save karim gutpela kaikai, em bai ol i katim na tromoi i go long paia. “Mi save baptaisim yupela long wara olsem mak bilong yupela i tanim bel pinis. Tasol man i kam bihain long mi, strong bilong en i winim strong bilong mi. Mi no gutpela man inap long karim su bilong em. Em bai i baptaisim yupela long Holi Spirit na long paia. Em i kam olsem man i holim savol long han bilong en, bilong rausim olgeta pipia i stap long wit. Na em bai i bungim wit long haus wit bilong en. Tasol pipia em bai i kukim long paia i no save dai.” Long dispela taim Jisas i lusim Galili na i go long wara Jordan. Em i go long Jon, na i laik kisim baptais long han bilong Jon. Tasol Jon i laik pasim em, na i tok, “Mobeta mi kisim baptais long yu. Olsem wanem na yu kam long mi?” Tasol Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Maski, nau yu mas mekim olsem mi tok. Long dispela pasin bai yumi inapim olgeta samting God i laik bai yumi mas mekim.” Olsem na Jon i bihainim tok bilong em. Jisas i kisim baptais pinis, na kwiktaim em i lusim wara na i kam antap. Na heven i op, na em i lukim Spirit bilong God i kam daun olsem wanpela bilong ol dispela kain pisin ol i kolim balus, na i kam i stap long em. Na long heven wanpela maus i singaut olsem, “Dispela em i Pikinini bilong mi. Mi laikim em tumas. Bel bilong mi em i amamas long em.” Long dispela taim Holi Spirit i bringim Jisas i go long ples i no gat man, bai Satan i traim em. Na Jisas i no kisim kaikai inap 40 san na 40 nait. Na bihain em i hangre. Na man bilong traim i kam kamap long em, na i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu tok na ol dispela ston i ken tanim na i kamap bret.” Tasol Jisas i bekim tok olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Ol manmeri i no inap kisim laip long kaikai tasol. Nogat. Ol i mas bihainim olgeta tok bilong God tu na bai ol i kisim laip.’” Em i tok olsem, na Satan i kisim em i go long Jerusalem, taun bilong God, na i putim em antap tru long tempel. Na Satan i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu kalap i go daun. Long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Em bai i tokim ol ensel bilong en long ol i mas was long yu.’ Na ‘Ol bai i karim yu long han bilong ol, nogut wanpela ston i sutim lek bilong yu.’” Tasol Jisas i tokim em, “Buk bilong God i tok moa olsem, ‘Yu no ken traim strong bilong God, Bikpela bilong yu.’” Satan i kisim Jisas gen na i go long wanpela maunten i antap moa. Na Satan i soim em olgeta strongpela kantri bilong dispela graun wantaim ol gutpela samting bilong ol. Na em i tokim Jisas olsem, “Sapos yu brukim skru na lotu long mi, orait bai mi givim yu dispela olgeta samting.” Na Jisas i tokim em, “Satan, yu klia. Buk bilong God i tok, ‘Yu mas aninit long God, Bikpela bilong yu. Na yu mas lotu long em wanpela tasol.’” Olsem na Satan i lusim em. Na ol ensel i kam na i helpim Jisas. Taim Jisas i harim tok olsem, ol i putim Jon pinis long kalabus, orait em i go long distrik Galili. Na em i lusim taun Nasaret na i go sindaun long taun Kaperneam. Kaperneam em i stap arere long raunwara Galili, long graun bilong ol lain Sebulun na Naptali. Long dispela pasin Jisas inapim wanpela tok God i bin mekim long maus bilong profet Aisaia olsem, “Ol manmeri bilong graun bilong Sebulun na graun bilong Naptali, em graun i stap klostu long bikrot i go long solwara na graun i stap long hapsait bilong wara Jordan, em graun bilong distrik Galili, dispela distrik i gat planti manmeri bilong ol arapela kantri tu i stap long en, ol dispela manmeri i bin sindaun long bikpela tudak, ol i lukim pinis bikpela lait. Ol manmeri i bin stap long ples tudak, lait i kamap pinis long ol.” Long dispela taim Jisas i stat long autim tok long ol manmeri. Em i tok olsem, “Yupela i mas tanim bel, long wanem, kingdom bilong heven em i kam klostu pinis.” Jisas i wokabaut arere long raunwara Galili, na em i lukim tupela brata, em Saimon, ol i kolim Pita, na brata bilong en Andru. Tupela i wok long tromoi umben long raunwara. Tupela i save wok bisnis long kisim pis. Orait Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela kam bihainim mi, na bai mi lainim yutupela long pasin bilong kisim ol manmeri.” Na kwiktaim tupela i lusim umben na i go bihainim em. Jisas i wokabaut i go moa, na em i lukim arapela tupela brata, em Jems, pikinini bilong Sebedi, wantaim brata bilong en Jon. Tupela i stap long bot wantaim papa bilong tupela, Sebedi. Ol umben bilong ol i bruk, na ol i wok long stretim. Orait Jisas i singautim tupela. Na kwiktaim tupela i lusim bot na i lusim papa bilong tupela, na tupela i go bihainim Jisas. Jisas i go raun long olgeta hap bilong distrik Galili. Em i save go insait long ol haus lotu bilong ol na skulim ol manmeri. Em i autim gutnius bilong kingdom bilong God, na em i mekim orait olgeta sik na olgeta samting i bagarapim bodi bilong ol manmeri. Ol i stori long em long olgeta hap bilong provins Siria. Olsem na ol manmeri i bringim olgeta man ol kain kain sik i bagarapim ol na ol i karim pen nogut, na ol man i gat spirit nogut, na ol man i gat dispela kain sik i save mekim ol i pundaun na guria nogut, na ol man bun bilong ol i dai olgeta. Na Jisas i mekim ol i kamap orait. Na planti bikpela lain manmeri bilong Galili na bilong hap bilong distrik Dekapolis, na bilong Jerusalem na Judia na bilong graun i stap long hapsait bilong wara Jordan, ol i save bihainim em i go. Jisas i lukim ol bikpela lain manmeri i kam, na em i go antap long maunten. Em i sindaun, na ol disaipel bilong en i kam long em. Na Jisas i skulim ol disaipel olsem, “Ol manmeri i save, ol i stap rabis tru long ol samting bilong God, em ol i ken amamas. Ol dispela manmeri bai i kisim ol gutpela samting bilong kingdom bilong heven. “Ol manmeri i krai i stap, em ol i ken amamas. God bai i mekim gut bel bilong ol. “Ol manmeri i save daunim nem bilong ol yet, em ol i ken amamas. Bai God i givim olgeta graun long ol. “Ol manmeri i laikim tumas long bihainim stretpela pasin, long wankain pasin olsem man i hangre tru na i laikim tumas long kisim kaikai na i dai long wara, em ol i ken amamas. Bai God inapim ol tru. “Ol manmeri i save marimari long ol arapela, em ol i ken amamas. Bai God i marimari long ol. “Ol manmeri bel bilong ol i klin, em ol i ken amamas. Bai ol i lukim God. “Ol manmeri i save mekim dai ol kros na pait, em ol i ken amamas. Bai ol i kolim ol pikinini bilong God. “Ol manmeri i save bihainim stretpela pasin na long dispela as ol i kisim hevi long ol arapela, em ol i ken amamas. Kingdom bilong heven em i bilong ol. “Sapos ol i lukim yupela i stap long lain bilong mi, na ol i tok nogut long yupela na ol i mekim nogut long yupela na sutim kain kain tok giaman long yupela, orait yupela i ken amamas. Yupela i ken belgut na amamas tru, long wanem, bikpela pe i wetim yupela long heven. Ol man i bin mekim ol wankain pasin nogut long ol profet i bin i go paslain long yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i olsem sol bilong graun. Tasol sapos sol i lusim pait bilong en, orait bai yumi mekim wanem na dispela sol i kamap gutpela gen? Kain sol olsem em i no gat wok moa. Ol man i save rausim tasol na krungutim long lek bilong ol. “Yupela i olsem lait bilong graun. Tingim. Wanpela taun i stap antap long maunten, em i no inap hait. Na tu, ol man i no save laitim lam na putim aninit long wanpela baket. Nogat. Ol i save putim antap long tebol, na em i givim lait long olgeta man i stap long haus. Olsem tasol, lait bilong yupela i mas lait long ai bilong ol manmeri, bai ol i lukim ol gutpela pasin yupela i mekim, na bai ol i litimapim nem bilong Papa bilong yupela i stap long heven.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken ting mi kam bilong rausim tok bilong lo na tok bilong ol profet. Nogat. Mi no kam bilong rausim, mi kam bilong inapim tru. Mi tok tru long yupela, inap long taim skai na graun i pinis, i no gat wanpela liklik hap tok bilong lo bai i lus. Nogat. Ol liklik hap rait, na ol liklik mak ol i raitim long lo, olgeta bai i stap. Lo bai i stap olsem tasol inap long olgeta samting i kamap pinis. Olsem na sapos wanpela man i lukim wanpela hap bilong lo i olsem samting nating, na em i pulim ol arapela man tu long mekim olsem, orait maski dispela hap bilong lo i liklik tru, bai nem bilong dispela man i stap liklik tru long kingdom bilong heven. Tasol man i bihainim lo na i skulim ol manmeri long bihainim, em bai i gat biknem long kingdom bilong heven. Mi tokim yupela, sapos yupela i no bihainim tru laik bilong God, na stretpela pasin bilong yupela i no winim tru stretpela pasin bilong ol saveman bilong lo wantaim ol Farisi, bai yupela i no inap i go insait long kingdom bilong heven.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i harim pinis dispela tok ol tumbuna i bin kisim, ‘Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. Na sapos wanpela man i kilim man i dai, em i mas kamap long kot.’ Tasol mi tokim yupela olsem, man i kros nogut long brata bilong en, em i mas kamap long kot. Na man i tok nogut long brata bilong en, em i mas kamap long namba wan kaunsil. Na man i tokim narapela man olsem, ‘Yu longlong man tru,’ em i mas i go long paia bilong hel. “Olsem na sapos yu bringim ofa bilong yu i kam long alta, na yu tingim brata bilong yu em i gat tok long yu, orait yu mas lusim ofa bilong yu i stap klostu long alta. Na yu go pastaim na stretim tok wantaim brata bilong yu. Stretim pinis, orait nau yu ken i go na givim ofa bilong yu long God. “Sapos wanpela man i laik kotim yu, na yutupela i wokabaut yet long rot i go long ples bilong kot, orait yu mas hariap na stretim tok wantaim em. Nogut dispela man i putim yu long han bilong jas, na jas i putim yu long han bilong plisman, na plisman i putim yu long haus kalabus. Mi tok tru long yu, yu bai i stap long haus kalabus inap long yu baim olgeta mani ol i makim bilong yu.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i harim pinis bipo ol i tok olsem, ‘Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk.’ Tasol mi tokim yupela olsem, sapos wanpela man i lukim wanpela meri na i gat mangal nogut long em, dispela man i mekim pasin pamuk pinis long bel bilong em. “Sapos ai long han sut bilong yu i pulim yu long mekim sin, orait yu mas kamautim na tromoi. Mobeta wanpela hap bodi bilong yu i lus na yu no mekim sin, na bai ol i no tromoi bodi bilong yu olgeta i go long hel. Na sapos han sut bilong yu i mekim yu i pundaun long sin, orait yu mas katim na tromoi. Mobeta wanpela hap bodi bilong yu i lus, na yu no mekim sin, na bodi bilong yu olgeta i no i go long hel.” Jisas i tok moa olsem, “Bipo ol i save tok olsem, ‘Sapos wanpela man i rausim meri bilong en, orait em i mas givim em wanpela pepa bilong katim marit.’ Tasol mi tokim yupela, sapos man i rausim meri bilong en taim meri i no bin mekim pasin pamuk, orait dispela man i mekim meri i kalapim lo bilong marit. Long wanem, taim dispela meri i maritim narapela man, meri i mekim pasin pamuk. Na man i maritim wanpela meri, bipo man bilong en i bin rausim em, em tu i kalapim lo bilong marit na i mekim pasin pamuk.” Jisas i tok moa olsem, “Narapela tok ol tumbuna i kisim na yupela i harim pinis, em i olsem, ‘Yu no ken giaman taim yu tok tru antap. Na sapos yu tok tru antap long mekim wanpela samting, orait yu mas bihainim dispela tok na mekim stret long ai bilong Bikpela.’ Tasol mi tokim yupela, yupela i no ken mekim tok tru antap. Nogat tru. Yupela i no ken kolim heven bilong strongim wanpela tok, long wanem, heven em i sia king bilong God. Na yupela i no ken kolim graun bilong strongim wanpela tok, long wanem, graun em i ples God i save putim lek bilong en antap long en. Na yupela i no ken kolim Jerusalem bilong strongim wanpela tok, long wanem, Jerusalem em i taun bilong Nambawan King. Na yu no ken kolim het bilong yu bilong strongim wanpela tok, long wanem, yu no inap long mekim wanpela gras bilong het bilong yu i kamap waitpela o blakpela. Yupela i mas tok ‘Yes’ na ‘Nogat’ tasol. Em inap. Tok ol i save skruim long dispela, em ol tok Satan yet i kamapim.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i harim pinis bipo ol i bin tok olsem, ‘Sapos wanpela man i bagarapim ai bilong narapela man, orait yupela i mas bagarapim ai bilong en. Na sapos wanpela man i brukim tit bilong narapela man, orait yupela i mas brukim tit bilong en.’ Tasol mi tokim yupela olsem, yupela i no ken bekim rong long man i mekim nogut long yupela. Nogat. Sapos wanpela man i solapim wanpela wasket bilong yu, orait yu mas tanim narapela wasket tu i go long em. Na sapos wanpela man i laik kotim yu na kisim siot bilong yu, orait yu mas givim longpela klos bilong yu tu long em. Na sapos wanpela man i strong long yu mas karim kago bilong en i go inap wan kilomita, orait yu mas karim kago i go inap 2 kilomita. Sapos wanpela man i askim yu long givim wanpela samting long em, orait yu mas givim. Na sapos man i laik dinau long yu, orait yu no ken givim baksait long em.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i harim pinis bipo ol i bin tok olsem, ‘Yu mas laikim tru ol wantok, na yu mas bel nogut long ol birua bilong yu.’ Tasol mi tokim yupela olsem, yupela i mas laikim ol birua bilong yupela, na yupela i mas beten bai God i marimari long ol man i save mekim pasin nogut long yupela. Olsem bai yupela i stap pikinini bilong Papa bilong yupela em i stap long heven. Em i save mekim san bilong en i kamap antap long ol man nogut na long ol gutpela man wantaim. Na em i save mekim ren i kam daun long ol stretpela man na long ol man bilong mekim pasin i no stret tu. Sapos yupela i laikim tasol ol man i save laikim yupela, bai yupela i kisim wanem pe? Ol man bilong kisim takis, ol tu i save mekim wankain pasin. Na sapos yupela i givim gude long ol brata bilong yupela tasol, bai yupela i winim ol arapela man long wanem samting? Ol haiden tu i save mekim olsem. Yupela i mas i stap stretpela manmeri tru, olsem Papa bilong yupela i stap long heven em i stap stretpela tru.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela lukaut. Yupela i no ken mekim ol gutpela gutpela pasin bilong yupela long ai bilong ol manmeri, bai ol i lukim. Sapos yupela i mekim olsem, yupela bai i no inap kisim pe long Papa bilong yupela i stap long heven. “Sapos yu laik givim samting long ol rabisman, yu no ken salim man i winim biugel i go paslain long yu olsem ol sampela man i save mekim insait long ol haus lotu na long ol rot. Ol dispela man i laik giamanim ol manmeri, bai ol manmeri i ting ol i gutpela man na givim biknem long ol. Mi tok tru long yupela, ol dispela man i kisim pinis pe bilong ol. Sapos yu laik helpim ol rabisman, orait han kais bilong yu i no ken save long samting han sut i mekim. Olsem na dispela wok marimari yu mekim bai i stap hait. Na Papa bilong yu i save lukim ol samting i stap hait, em bai i bekim pe long yu.” Jisas i tok moa olsem, “Taim yupela i mekim prea, yupela i no ken mekim olsem ol man bilong giaman i save mekim. Ol i laikim tumas long sanap na mekim prea insait long ol haus lotu, na long ol kona bilong bikrot, bai ol man i ken lukim ol. Mi tok tru long yupela, ol i kisim pinis pe bilong ol. Tasol taim yu laik mekim prea, yu mas i go insait long rum bilong yu na pasim dua na beten long Papa bilong yu i stap long ples hait. Na Papa bilong yu i save lukim ol samting i stap hait, em bai i bekim pe long yu. “Na taim yupela i mekim prea, maski long mekim planti toktok nating, olsem ol haiden i save mekim. Ol i ting sapos ol i mekim planti toktok bai God i harim ol. Yupela i no ken bihainim pasin bilong ol. Taim yupela i no opim maus yet long askim Papa bilong yupela long wanpela samting, em i save pinis long olgeta samting yupela i sot long en. “Yupela i mas mekim kain prea olsem, ‘Papa bilong mipela, yu stap long heven, nem bilong yu i mas i stap holi. Kingdom bilong yu i mas i kam. Mipela i mas bihainim laik bilong yu long graun olsem ol i save bihainim long heven. Nau yu ken givim mipela kaikai inap long dispela de. Na yu ken lusim ol rong bilong mipela, olsem mipela i save lusim ol rong ol arapela i mekim long mipela. Na yu no ken larim ol traim i kamap long mipela, tasol yu ken kisim bek mipela long ol samting nogut.’ “Harim. Sapos yupela i lusim rong bilong ol arapela manmeri, orait Papa bilong yupela long heven em bai i lusim rong bilong yupela tu. Tasol sapos yupela i no lusim rong bilong ol arapela manmeri, orait Papa bilong yupela em tu bai i no lusim ol rong bilong yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos yupela i tambu long kaikai, orait yupela i no ken mekim pes nogut olsem ol man bilong giaman i save mekim. Ol i save mekim pes nogut, bai ol manmeri i ken save ol i tambu long kaikai. Mi tok tru long yupela, ol i kisim pinis pe bilong ol. Tasol yu, sapos yu tambu long kaikai, yu mas putim wel long het bilong yu na wasim pes bilong yu. Olsem bai ol man i no ken save yu tambu long kaikai. Papa bilong yu i stap hait, em wanpela tasol i ken save. Na Papa bilong yu i save lukim ol samting i stap hait, em bai i bekim pe long yu.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken bungim ol gutpela gutpela samting bilong yupela hia long dispela graun. Long dispela graun ol binatang na ros i save bagarapim ol samting, na ol stilman i save brukim banis na stilim. Tasol yupela i mas bungim ol gutpela samting bilong yupela long heven. Long heven ol binatang na ros i no save bagarapim ol samting, na ol stilman i no save brukim banis na stilim. Long ples ol gutpela samting bilong yu i stap long en, long dispela ples tasol laik bilong yu tu bai i stap.” Jisas i tok moa olsem, “Ai em i lam bilong bodi. Sapos ai bilong yu i gutpela, orait lait bai i pulap long olgeta hap bodi bilong yu. Tasol sapos ai bilong yu i nogut, orait olgeta bodi bilong yu bai i tudak. Olsem na sapos dispela lait i stap insait long yu em i olsem tudak, bai dispela tudak em i bikpela moa.” Jisas i tok moa olsem, “I no gat wanpela man inap i stap aninit long tupela bosman wantaim. Bai em i laikim wanpela na bel nogut long narapela. Bai em i harim tok bilong wanpela na givim baksait long narapela. Yupela i no inap i stap aninit long God na long mani wantaim.” Jisas i tok moa olsem, “Olsem na mi tokim yupela, yupela i no ken tingting planti long laip bilong yupela na tok, ‘Bai yumi kaikai wanem samting? Bai yumi dring wanem samting?’ Na yupela i no ken tingting planti long bodi bilong yupela na tok, ‘Bai yumi pasim wanem laplap?’ Ating laip em i winim kaikai, na bodi em i winim ol laplap samting. Yupela lukim ol pisin. Ol i no save planim kaikai, na ol i no save bungim na putim long haus kaikai. Tasol Papa bilong yupela i stap long heven em i save givim kaikai long ol. Ating yupela i no winim tru ol pisin, a? Na sapos wanpela bilong yupela i wok long tingting planti long rot bilong i stap gut, ating dispela pasin bilong tingting planti bai i skruim liklik hap taim moa long laip bilong en? I no inap tru. “Bilong wanem yupela i save tingting planti long ol klos samting? Yupela i mas lukim gut ol plaua i stap nabaut, ol i kamap olsem wanem. Ol i no save hatwok. Ol i no save wokim laplap. Tasol mi tokim yupela, bipo King Solomon i save putim olgeta gutpela bilas bilong en, tasol gutpela bilas bilong ol dispela plaua i winim tru bilas bilong Solomon. Nau ol dispela gras samting i stap nabaut, na tumora tasol ol man bai i katim na tromoi i go long paia. Na kain gras nating olsem, em God i save bilasim. Olsem na yupela ol manmeri i gat liklik bilip tasol, yupela i ken save tru olsem, God bai i givim bilas long yupela tu. Yupela i no ken tingting planti na tok, ‘Bai yumi kaikai wanem samting? Bai yumi dring wanem samting?’ Nogat. Ol haiden i save wari long painim olgeta dispela samting. Tasol Papa bilong yupela i stap long heven em i save pinis, yupela i mas kisim dispela olgeta kain samting. Tasol namba wan samting yupela i mas mekim i olsem. Yupela i mas larim God i stap king bilong yupela, na kisim stretpela pasin bilong em, na bai em i givim dispela olgeta arapela samting tu long yupela. Olsem na yupela i no ken tingting tumas long tumora. De tumora em i ken tingting long samting bilong em yet. Hevi bilong wanpela de em inap long dispela de tasol.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken skelim pasin bilong ol arapela na tok ol i man nogut. Nogut God i mekim wankain pasin long yupela tu. God bai i skelim pasin bilong yupela long wankain pasin olsem yupela i save mekim long ol arapela man. Na skel yupela i save givim long ol arapela man, long dispela skel tasol God bai i bekim long yupela. Bilong wanem yu lukim liklik hap pipia i stap long ai bilong brata bilong yu, tasol yu no tingim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet? Sapos plang i stap long ai bilong yu yet, orait olsem wanem na yu inap tokim brata bilong yu, ‘Brata, mi laik kamautim pipia i stap long ai bilong yu’? Yu man bilong giaman, pastaim yu mas kamautim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet. Na bihain bai yu inap lukluk gut na kamautim liklik hap pipia i stap long ai bilong brata bilong yu. “Yupela i no ken kisim samting ol i makim bilong God, na givim long ol dok. Nogut ol i tanim na kaikaim yupela. Na yupela i no ken tromoi ol gutpela gutpela bis bilong yupela i go long ol pik. Nogut ol i krungutim tasol long lek bilong ol.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i mas prea na askim God long givim ol samting long yupela, na em bai i givim long yupela. Yupela i mas wok long painim samting na bai yupela i lukim. Yupela i mas paitim dua, na God bai i opim long yupela. Olgeta man i prea long God, ol i save kisim ol samting. Man i wok long painim samting, em i save lukim. Na man i paitim dua, God bai i opim dua long em. “Sapos pikinini bilong wanpela bilong yupela em i askim papa long givim bret long em, ating papa bai i givim wanpela ston long em, a? Nogat. Na sapos pikinini i askim papa long givim pis long em, ating papa bai i givim em wanpela snek nogut, a? Em tu nogat. Yupela papa i save mekim planti pasin nogut, tasol yupela i save tumas long givim ol gutpela samting long ol pikinini bilong yupela. Olsem na yupela i ken save tru, Papa bilong yupela i stap long heven em bai i amamas long givim ol gutpela samting long ol man i prea long em. “Olgeta pasin yupela i laik bai ol arapela manmeri i mas mekim long yupela, ol dispela pasin tasol yupela i mas mekim long ol. Dispela em i as tok bilong lo, na em i as bilong tok bilong ol profet.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i mas i go insait long liklik dua. Dua i go long ples bilong lus, em i bikpela, na rot i go long dispela ples em i op tumas na em i isi long bihainim. Na planti manmeri i save bihainim dispela rot. Tasol dua i go long ples bilong kisim laip, em i liklik tru, na rot i go long dispela ples em i hat tru long bihainim. Na wanpela wanpela manmeri tasol i save lukim na bihainim dispela rot.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela lukaut long ol giaman profet. Ol i save mekim gutpela tok bilong grisim yupela, tasol tingting tru bilong ol em i bilong paulim yupela na bagarapim yupela. Ol i olsem ol weldok i pasim skin bilong sipsip, bai ol i ken i go klostu long ol sipsip na holimpas ol. Yupela lukim pasin bilong ol na bai yupela i save, ol i giaman profet, o nogat. Olsem wanem? Ating ol man i save go long rop i gat nil bilong kisim ol pikinini bilong diwai wain, a? Na sapos ol man i laik kisim pikinini bilong diwai fik, ating ol i save go long gras nogut i gat mosong, a? Nogat tru. Olsem tasol olgeta gutpela diwai i save karim gutpela kaikai. Na diwai nogut i save karim kaikai nogut. Gutpela diwai em i no inap karim kaikai nogut. Na diwai nogut em i no inap karim gutpela kaikai. Olgeta diwai i no save karim gutpela kaikai, em ol i save katim na tromoi i go long paia. Olsem na yupela i mas lukim pasin bilong ol yet na bai yupela i save long ol giaman profet. “Yupela i no ken ting, olgeta manmeri i save kolim mi, ‘Bikpela, Bikpela,’ ol bai i go insait long kingdom bilong heven. Nogat. Man i bihainim laik bilong Papa bilong mi i stap long heven, em tasol bai i go insait long kingdom. Long de bilong bikpela kot bilong God, planti manmeri bai i tokim mi olsem, ‘Bikpela, Bikpela, mipela i bin mekim wok profet long nem bilong yu. Long nem bilong yu mipela i bin rausim ol spirit nogut. Long nem bilong yu mipela i bin wokim planti mirakel.’ Na long dispela taim mi bai tokaut long ol olsem, ‘Mi no save liklik long yupela. Yupela ol man bilong mekim pasin nogut, yupela klia long mi.’” Jisas i tok moa olsem, “Orait man i harim dispela tok bilong mi na i bihainim, em i olsem wanpela man i gat gutpela tingting, na em i wokim haus bilong en antap long ples ston. Na ren i kam daun, na tait bilong wara i kamap, na win i kirap strong, na ol dispela samting i sakim dispela haus. Tasol em i no pundaun, long wanem, simen bilong dispela haus em i pas strong tru long bikpela bikpela ston insait long graun. Tasol man i harim dispela tok bilong mi na i no bihainim, em i olsem wanpela longlong man i sanapim haus bilong en antap long wesan tasol. Na ren i kam daun, na tait bilong wara i kamap, na win i kirap strong. Na ol dispela samting i sakim dispela haus, na em i pundaun. Yes, em i pundaun nogut tru.” Jisas i autim pinis ol dispela tok, orait ol bikpela lain manmeri ol i kirap nogut tru long skul bilong en. Long wanem, em i no skulim ol olsem ol saveman bilong lo i save mekim. Nogat. Em i skulim ol olsem man i gat namba. Jisas i lusim maunten na i go daun, na planti manmeri moa i bihainim em i go. Na wanpela man i gat sik lepra i kam long Jisas na i brukim skru na i tok, “Bikpela, sapos yu laik, yu inap long mekim mi i kamap klin long ai bilong God.” Na Jisas i putim han long dispela man na i tok, “Mi laik. Yu kamap klin.” Orait wantu sik lepra bilong en i pinis, na dispela man i kamap klin. Na Jisas i tokim em olsem, “Lukaut gut. Yu no ken tokim wanpela man long dispela samting i bin kamap long yu. Nogat. Yu go soim skin bilong yu long pris, na mekim ofa olsem bipo Moses i bin tok. Na bai ol man i ken save, sik bilong yu i pinis.” Jisas i go insait long taun Kaperneam, na wanpela kepten bilong 100 soldia bilong ol Rom em i kam na askim Jisas strong olsem, “Bikpela, wokboi bilong mi em i sik na i slip i stap long haus. Bun bilong en i dai olgeta, na em i gat bikpela pen moa.” Orait Jisas i tokim em, “Bai mi go mekim em i kamap orait.” Tasol kepten i bekim tok bilong em olsem, “Bikpela, mi no gutpela man inap long yu kam insait long haus bilong mi. Yu tok tasol, na wokboi bilong mi bai i orait gen. Mi tok olsem, long wanem, mi tu mi stap aninit long ol man i gat namba bilong bosim mi. Na mi yet mi gat ol soldia i stap aninit long mi. Na sapos mi tokim wanpela, ‘Yu go,’ orait em i save go. Na sapos mi tokim narapela, ‘Yu kam,’ orait em i save kam. Na taim mi tokim wokboi bilong mi, ‘Yu mekim dispela wok,’ orait em i save mekim.” Jisas i harim dispela tok na em i kirap nogut. Na em i tokim ol man i bihainim em olsem, “Mi tok tru long yupela, mi no bin lukim wanpela man namel long ol lain Israel i gat kain bilip olsem bilong dispela man. “Na mi tokim yupela, planti manmeri bai i lusim ol kantri i stap long hap sankamap na hap san i go daun, na ol bai i kam sindaun long kaikai wantaim Abraham na Aisak na Jekop insait long kingdom bilong heven. Tasol ol manmeri pastaim God i bin makim bilong i stap long kingdom bilong en, God bai i rausim ol i go long ples tudak. Na long dispela hap ol bai i krai nogut na skrapim tit bilong ol.” Na Jisas i tokim dispela kepten olsem, “Yu go nau. Na ol samting i ken kamap long yu olsem yu bilip pinis.” Na long dispela taim stret, wokboi bilong kepten i kamap orait gen. Orait Jisas i go insait long haus bilong Pita, na em i lukim mama bilong meri bilong Pita i slip i stap long bet, long wanem, em i gat sik na skin bilong en i hat. Na Jisas i holim han bilong en, na sik i lusim em. Na em i kirap na i redim kaikai bilong Jisas. Long apinun ol i bringim planti manmeri i gat spirit nogut i stap long ol, na ol i kam long Jisas. Na em i tok na ol spirit nogut i lusim ol dispela manmeri. Na em i mekim orait olgeta sikman. Na long dispela pasin em inapim wanpela tok God i bin mekim long maus bilong profet Aisaia. Em i tok olsem, “Em yet i kisim ol kain kain sik bilong yumi na rausim i go pinis.” Jisas i lukim ol bikpela lain manmeri i sanap raunim em i stap, na em i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” Na wanpela saveman bilong lo i kam na i tokim Jisas olsem, “Tisa, olgeta ples yu go long en, bai mi bihainim yu i go wantaim.” Na Jisas i tokim em olsem, “Ol weldok i gat hul long graun, na ol pisin i gat haus bilong ol. Tasol Pikinini Bilong Man em i no gat ples bilong slip.” Na narapela man, em wanpela bilong ol disaipel, em i tokim Jisas olsem, “Bikman, larim mi i go planim papa bilong mi pastaim.” Tasol Jisas i tokim em, “Maski. Ol man i dai pinis, ol i ken planim ol lain bilong ol yet. Yu kam bihainim mi.” Orait Jisas i kalap long bot, na ol disaipel bilong en i bihainim em. Ol i go namel long raunwara na bikpela win tru i kirap na si i laik karamapim bot. Tasol Jisas i slip i stap. Na ol i go kirapim em, na i tok, “Bikpela, helpim mipela. Yumi laik lus nau.” Na em i tokim ol olsem, “Bilip bilong yupela em i liklik tru. Watpo yupela i pret?” Na em i kirap na i krosim win wantaim si. Na win i dai, na wara i no mekim nais liklik. Na ol i tingting planti, na ol i tok, “Dispela em i wanem kain man, na win wantaim wara i harim tok bilong em?” Jisas i go kamap long hapsait bilong raunwara Galili, long graun bilong ol Gadara. Na tupela man i gat spirit nogut, tupela i kam bungim em. Tupela i stap nabaut long ples matmat na i kam. Tupela i wel nogut tru, olsem na ol manmeri i no inap wokabaut long dispela rot. Orait tupela i singaut strong olsem, “Yu Pikinini Bilong God, yu laik mekim wanem long mipela? Taim i no yet, na yu kam hia bilong mekim nogut long mipela, a?” Wanpela bikpela lain pik i stap longwe liklik na i kaikai i stap. Na ol spirit nogut i singaut strong long Jisas olsem, “Sapos yu rausim mipela, yu mas larim mipela i go insait long ol dispela lain pik.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela go.” Orait ol spirit nogut i lusim dispela tupela man, na ol i go insait long ol pik. Na dispela olgeta lain pik i ran strong tru i go daun long wanpela ples nogut. Na ol i pundaun long raunwara, na ol i dring wara na i dai. Ol wasman bilong pik i lukim na ol i ranawe. Ol i go kamap long taun na tokim ol manmeri long ol samting i bin kamap. Na ol i stori long samting i kamap long tupela man i gat spirit nogut. Orait na olgeta manmeri bilong dispela taun i kam long Jisas. Na taim ol i lukim em, ol i tok strong long em i mas lusim graun bilong ol na i go long narapela hap. Orait Jisas i kalap long wanpela bot, na i go bek long hapsait bilong raunwara, na i kamap long ples bilong em stret. Na ol i karim wanpela sikman i kam long em, bun bilong en i dai olgeta, na em i slip i stap long bet. Na Jisas i lukim olsem ol i bilip tru, na em i tokim dispela sikman olsem, “Pikinini, bel bilong yu i ken i stap isi. Mi lusim pinis ol sin bilong yu.” Sampela saveman bilong lo ol i harim dispela tok bilong Jisas, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man em i kisim ples bilong God.” Jisas i save pinis long tingting bilong ol, na em i tok, “Bilong wanem yupela i gat dispela tingting nogut long bel bilong yupela? Wanem tok em i isi long mi mekim? Em i isi long mi tok, ‘Mi lusim ol sin bilong yu’, o em i isi long mi tok, ‘Yu kirap na wokabaut’? Tasol mi laik bai yupela i save olsem, Pikinini Bilong Man em i gat strong long dispela graun, na em inap long lusim ol sin.” Jisas i tok pinis, na em i lukluk i go long dispela man, bun bilong en i dai olgeta, na i tokim em olsem, “Yu kirap na kisim bet bilong yu, na yu go long haus bilong yu.” Na dispela man i kirap, na i go long haus bilong en. Ol manmeri i lukim dispela na ol i pret. Na ol i litimapim nem bilong God, long wanem, em i bin givim dispela kain namba na strong long ol man. Jisas i wokabaut i go, na em i lukim wanpela man, nem bilong en Matyu, i sindaun i stap long haus takis. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu kam bihainim mi.” Na Matyu i kirap i go bihainim Jisas. Na Jisas i sindaun kaikai long haus, na planti man bilong kisim takis na planti man bilong mekim sin ol i kam. Ol i sindaun kaikai wantaim Jisas na ol disaipel bilong em. Ol Farisi i lukim dispela, na ol i askim ol disaipel bilong Jisas olsem, “Watpo tisa bilong yupela em i save kaikai wantaim ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin?” Jisas i harim dispela tok, na em i tok olsem, “Ol man i no gat sik, ol i no save go long dokta. Nogat. Ol sikman tasol i save go long dokta. Yupela go kisim save long dispela tok i stap long buk bilong God, ‘Mi no laikim ol ofa nating yupela i save mekim. Mi laikim tumas bai yupela i mekim gutpela pasin long ol arapela.’” Na Jisas i tok moa olsem, “Mi no kam bilong singautim ol stretpela man. Nogat. Mi kam bilong singautim ol man i save mekim sin.” Long dispela taim ol disaipel bilong Jon i kam long Jisas na i askim em olsem, “Olsem wanem na mipela wantaim ol Farisi mipela i save tambu long kaikai, tasol ol disaipel bilong yu ol i no save tambu long kaikai?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i laik marit, ating ol wantok bilong en inap bel hevi long taim em i stap yet wantaim ol? Nogat. Tasol bihain, taim ol i kisim dispela man i go pinis na em i no moa i stap wantaim ol wantok bilong en, orait ol bai i tambu long kaikai. “I no gat man i save kisim hap nupela laplap bilong samapim hul long olpela saket. Sapos em i mekim olsem, orait taim ol i wasim saket dispela laplap bilong pasim hul em bai i go liklik na brukim saket gen, na hul bai i kamap bikpela moa. Na i no gat man i save pulimapim nupela wain long olpela skin meme. Sapos ol i mekim olsem, orait skin meme bai i bruk, na wain bai i kapsait i go long graun, na skin meme tu bai i bagarap. Olsem na ol i save pulimapim nupela wain long nupela skin meme, na tupela wantaim i stap gut.” Jisas i toktok yet long ol disaipel bilong Jon na wanpela hetman i kam na i brukim skru klostu long lek bilong Jisas na i tok, “Pikinini meri bilong mi nau tasol i dai pinis. Tasol yu kam putim han long em, na bai em i gat laip gen.” Na Jisas i kirap na bihainim em i go, na ol disaipel bilong en i go wantaim. Na wanpela meri i stap, em i save karim blut oltaim na i stap olsem inap long 12-pela yia. Dispela meri i kam klostu long baksait bilong Jisas, na i putim han long arere bilong longpela klos bilong Jisas. Em i bin tokim em yet olsem, “Sapos mi putim han tasol long klos bilong en, bai mi orait gen.” Tasol Jisas i tanim na i lukim em, na i tok, “Pikinini, bel bilong yu i ken i stap isi. Yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen.” Na long dispela taim tasol meri i kamap orait gen. Orait Jisas i go kamap long haus bilong dispela hetman, na em i lukim ol manmeri i krai i stap. Ol man i wok long winim mambu, na ol manmeri i mekim bikpela nois. Na Jisas i tok, “Yupela klia na i go. Liklik meri i no i dai. Nogat. Em i slip tasol.” Na ol i lap nogut long em. Tasol ol i rausim ol manmeri i go ausait, na Jisas i go insait na i holim han bilong dispela yangpela meri, na em i kirap. Na tok bilong dispela samting Jisas i mekim i go nabaut long olgeta hap bilong dispela distrik. Jisas i lusim dispela ples na i wokabaut i go. Na tupela man aipas i bihainim em na i singaut olsem, “Yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mitupela.” Em i go insait long haus, na dispela tupela aipas i kam long em. Na Jisas i askim tupela olsem, “Yutupela i bilip olsem mi inap mekim dispela samting, o nogat?” Na tupela i tokim em, “Yes, Bikpela. Mipela i bilip.” Orait na em i putim han long ai bilong tupela na i tok olsem, “Yutupela i bilip long mi. Olsem tasol dispela samting i ken kamap long yutupela.” Na ai bilong tupela i op. Na Jisas i givim strongpela tok long tupela olsem, “Yutupela i no ken tru larim wanpela man i save long dispela samting i bin kamap long yutupela.” Tasol tupela i go na tokim ol manmeri long olgeta hap bilong dispela distrik long ol gutpela wok Jisas i save mekim. Taim dispela tupela man i lusim Jisas na i go, ol manmeri i kisim wanpela man mauspas i gat spirit nogut i stap long em, na bringim em i kam long Jisas. Orait na Jisas i rausim dispela spirit nogut, na dispela mauspas i toktok. Na ol manmeri i tingting planti na i tok, “Bipo i no gat kain samting olsem i kamap long kantri Israel.” Tasol ol Farisi i tok, “Em i save rausim ol spirit nogut long strong bilong hetman bilong ol spirit nogut.” Jisas i go raun long olgeta taun na ples. Em i skulim ol manmeri insait long ol haus lotu bilong ol. Em i autim gutnius bilong kingdom bilong God, na em i mekim orait olgeta kain sik i stap long bodi bilong ol. Em i lukim ol bikpela lain manmeri, na em i sori tru long ol, long wanem, tingting bilong ol i paul nabaut, na ol i stap nogut tru, olsem ol sipsip i no gat wasman. Olsem na em i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Planti kaikai tumas i mau pinis long gaden, tasol i no gat planti wokman i stap bilong kisim. Olsem na yupela i mas beten long Papa bilong gaden, bai em i salim ol wokman i go bungim kaikai bilong en.” Jisas i singautim ol 12-pela disaipel bilong en i kam, na em i givim strong long ol bilong rausim ol spirit nogut i stap long ol manmeri, na bilong mekim orait olgeta kain sik bilong ol manmeri. Nem bilong ol 12-pela aposel em i olsem. Namba wan em Saimon, em i gat narapela nem Pita, na brata bilong en Andru. Na Jems, pikinini bilong Sebedi, wantaim brata bilong en Jon. Na Filip na Bartolomyu na Tomas na Matyu, em man bilong kisim takis. Na Jems, em pikinini bilong Alfius, na Tadius na Saimon, em wanpela man bilong lain Selot, na Judas Iskariot, em dispela man bihain em i givim Jisas long han bilong ol man i laik mekim nogut long em. Jisas i salim dispela 12-pela man i go, na em i givim toktok long ol olsem, “Yupela i no ken i go long ol man bilong ol arapela lain. Na yupela i no ken i go insait long taun bilong ol Samaria. Nogat. Yupela i mas i go long ol sipsip bilong lain Israel, ol i lus pinis. Yupela go na autim tok olsem, ‘Kingdom bilong heven em i kam klostu pinis.’ Yupela go mekim orait ol sikman, na kirapim ol man i dai pinis, na mekim ol man i gat sik lepra i kamap klin, na rausim ol spirit nogut i stap long ol manmeri. Samting yupela i bin kisim, em yupela i kisim nating, na i no gat pe bilong en. Olsem na yupela i mas givim nating long ol manmeri. Yupela i no ken kisim pe long en. “Yupela i no ken karim gol o mani silva o mani kapa long poket bilong yupela. Taim yupela i wokabaut yupela i no ken karim hanbek. Na yupela i no ken kisim tupela siot na su na stik bilong wokabaut i go wantaim yupela. Nogat. Man i save wok, em ol i mas givim em ol kaikai samting bilong en. “Sapos yupela i go insait long wanpela taun o wanpela ples, orait yupela i mas painimaut gut, wanem man bilong dispela ples em i gutpela na stretpela man. Na yupela i mas i stap wantaim dispela man inap long taim yupela i lusim dispela ples. Sapos yupela i go insait long wanpela haus, orait yupela i mas tokim ol manmeri bilong haus olsem, ‘God i ken mekim gut long yupela.’ Na sapos ol manmeri bilong dispela haus i amamas long kisim yupela, orait gutpela tok bilong yupela i ken i stap long ol. Tasol sapos ol i no amamas long kisim yupela, orait yupela i ken kisim bek gutpela tok bilong yupela. Sapos wanpela man i no laik kisim yupela i go long haus bilong en, na i no laik harim tok bilong yupela, orait taim yupela i lusim dispela haus o dispela taun yupela i mas rausim pipia graun i stap long lek bilong yupela. Mi tok tru long yupela, long de God i makim bilong kotim ol manmeri, hevi i kamap long ol manmeri bilong dispela taun bai i winim tru hevi i kamap long ol lain bilong taun Sodom na Gomora.” Jisas i tok moa olsem, “Harim. Mi salim yupela i go olsem ol sipsip i go namel long ol weldok. Olsem na yupela i mas bihainim pasin bilong ol snek, na tingim gut pastaim ol samting yupela i laik mekim. Na yupela i mas bihainim pasin bilong ol dispela pisin ol i kolim balus, na yupela i no ken tingting long mekim wanpela pasin nogut. Yupela lukaut long ol man. Ol bai i kotim yupela long ol kaunsil bilong ol, na ol bai i wipim yupela insait long ol haus lotu bilong ol. Ol bai i ting long daunim mi, na pulim yupela i go long ol gavman na ol king. Olsem na bai yupela i ken autim gutnius long ol dispela bikman, na long ol arapela haiden tu. Taim ol i bringim yupela i go long kot, yupela i no ken pret na ting, ‘Mipela bai i mekim wanem kain tok? Na mipela bai i bekim wanem tok?’ Nogat. Long dispela taim stret God bai i soim yupela long tok yupela i mas autim. Long wanem, i no yupela yet bai i autim tok. Nogat. Spirit bilong Papa bilong yupela, em bai i autim tok long maus bilong yupela. “Man bai i kotim brata bilong en, na tokim ol long kilim dispela brata i dai. Na ol papa bai i mekim wankain pasin long ol pikinini bilong ol. Na ol pikinini bai i birua long papamama bilong ol na tokim ol man long kilim ol i dai. Na olgeta man bai i bel nogut tru long yupela, long wanem, nem bilong mi em i stap long yupela. Tasol ol manmeri i stap strong inap long las de, God bai i kisim bek ol. Na sapos ol manmeri bilong wanpela taun i mekim nogut long yupela, orait yupela i mas ranawe i go long narapela taun. Mi tok tru long yupela, yupela bai i no pinisim wok yet long olgeta taun bilong Israel, na Pikinini Bilong Man bai i kam. “Sumatin i no winim tisa bilong en, na wokboi i no stap antap long bikman bilong en. Sapos sumatin i kamap wankain olsem tisa bilong en, em inap. Na sapos wokboi i kamap wankain olsem bikman bilong en, em tu inap. Ol i bin givim nem Belsebul long papa bilong haus, olsem na yumi save, ol bai i givim ol nem i nogut moa yet long ol lain bilong en.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken pret long ol man i laik mekim nogut long yupela. Olgeta samting i karamap i stap bai i kamap long ples klia. Na olgeta tok hait bai ol man i save long en. Tok mi mekim long yupela long tudak, em yupela i mas autim long san. Na tok yupela i harim isi tasol long yau, em yupela i mas sanap antap long haus na autim long ol manmeri. Yupela i no ken pret long ol man i save kilim i dai bodi, tasol ol i no inap kilim spirit bilong yupela. Nogat. Yupela i mas pret long God tasol. Em inap bagarapim spirit na bodi tu long hel. “Yupela i save, ol man i save baim tupela liklik pisin long 10 toea tasol. Na Papa bilong yupela i save lukautim gut ol dispela pisin. Sapos em i no laik, orait i no inap wanpela bilong ol i pundaun long graun. Na tu, God i kaunim pinis olgeta gras long het bilong yupela, na em i save gut tru long yupela. Olsem na yupela i no ken pret. Yupela i winim planti lain liklik pisin.” Jisas i tok moa olsem, “Man i save tokim ol manmeri olsem em i stap long lain bilong mi, mi tu bai mi tokim Papa bilong mi long heven olsem dispela man em i bilong mi. Tasol man i tokim ol manmeri olsem em i no man bilong lain bilong mi, mi tu bai mi tokim Papa bilong mi long heven olsem dispela man em i no bilong mi.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken ting mi kam bilong mekim i dai olgeta pait long graun. Mi no kam bilong mekim i dai pait. Nogat. Mi bringim bainat i kam. Mi kam bilong mekim pasin birua i kamap. Man bai i birua long papa bilong en, na pikinini meri bai i birua long mama bilong en, na maritmeri bai i birua long mama bilong man bilong en. Ol famili bilong man yet bai i kamap birua bilong en. “Man i laikim tumas papa o mama bilong en, na i no laikim mi moa yet, em i no inap i stap pren bilong mi. Na man i laikim tumas pikinini man o pikinini meri bilong en, na em i no laikim mi moa yet, em i no inap i stap pren bilong mi. Na man i no karim diwai kros bilong en na bihainim mi, em i no inap i stap pren bilong mi. Man i ting em i mekim laip bilong em yet i kamap gutpela, laip bilong en bai i lus. Tasol man i ting long mi na i lusim laip bilong en, em bai i kisim laip tru.” Jisas i tok moa olsem, “Man i kisim yupela na i mekim gut long yupela, em i kisim mi na i mekim gut long mi. Na man i kisim mi, em i kisim God, em i bin salim mi na mi kam. Sapos wanpela man i ting, ‘Mi laik helpim profet,’ na em i kisim wanpela profet i kam long haus na i lukautim em, orait God bai i givim dispela man ol wankain gutpela samting olsem ol profet i save kisim. Na man i ting, ‘Mi laik helpim stretpela man,’ na i kisim wanpela stretpela man i kam long haus na i lukautim em, dispela man bai i kisim ol wankain gutpela samting olsem ol stretpela man i save kisim. Na man i ting, ‘Mi laik helpim disaipel bilong Jisas,’ na em i givim kap kol wara tasol long wanpela bilong ol dispela manmeri nating i stap long lain disaipel bilong mi, orait mi tok tru long yupela, pe bilong dispela man bai i no inap lus.” Jisas i autim pinis dispela tok em i givim bilong skulim ol 12-pela disaipel bilong en, orait em i lusim dispela ples na i go long ol taun bilong dispela hap na i skulim ol manmeri na i autim tok bilong God long ol. Jon i stap long kalabus, na taim em i harim tok long olgeta wok Krais i mekim, em i salim ol disaipel bilong en i go long Jisas. Em i tokim ol disaipel long askim Jisas olsem, “Ating yu dispela man God i bin promis long salim i kam, o mipela i mas wetim narapela?” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela go tokim Jon long olgeta samting yupela i harim na lukim. Ol aipas ol i lukluk gen, na ol lek nogut ol i wokabaut. Skin bilong ol man i gat sik lepra, em i kamap klin, na ol yaupas i harim toktok. Ol man i dai pinis, ol i kirap gen, na ol rabisman i harim gutnius. Na ol man i lukim mi na bilip bilong ol i no pundaun, ol i ken amamas.” Ol disaipel bilong Jon i go pinis, orait Jisas i tokim ol manmeri long Jon olsem, “Taim yupela i bin i go long hap i no gat man, yupela i go bilong lukim wanem samting? Ating yupela i go bilong lukim win i sakim wanpela pitpit? Nogat. Yupela i go bilong lukim wanem samting? Ating yupela i go bilong lukim wanpela man i putim ol gutpela gutpela klos? Nogat. Ol man i putim ol gutpela gutpela klos, ol i save stap long haus bilong ol king. Tasol bilong wanem yupela i go? Bilong lukim wanpela profet, a? Em tasol. Na mi tokim yupela, dispela profet hia em i winim olgeta arapela profet. Long dispela man tasol buk bilong God i tok olsem, ‘Harim. Bai mi salim wanpela man bilong autim tok bilong mi, na em bai i go paslain long yu. Na em bai i redim rot bilong yu.’ Mi tok tru long yupela, Jon Bilong Baptais em i winim olgeta man i bin kamap long graun. Tasol man i stap liklik tru long kingdom bilong heven, em i winim Jon. “Stat long taim Jon Bilong Baptais i autim tok na i kam inap nau, ol strongpela man bilong pait i bin wok strong long kisim kingdom bilong heven, na ol i bin mekim olkain pasin bilong pait na givim planti hevi long en. Olgeta profet, na buk bilong lo tu, ol i bin autim tok bilong God inap long taim Jon i kamap. Na sapos yupela i laik harim, orait harim. Buk bilong God i tok olsem profet Elaija i mas i kam, em i tok long Jon tasol. Man i gat yau em i mas harim dispela tok. “Sapos mi laik tokaut long pasin bilong ol manmeri bilong dispela taim, bai mi mekim wanem kain tok piksa? Ol i olsem ol pikinini i sindaun i stap long ol ples bung na i singaut long ol arapela pikinini olsem, ‘Mipela i winim mambu bilong yupela i ken singsing, tasol yupela i no laik singsing. Na mipela i mekim singsing sori, tasol yupela i no laik sori na krai.’” Na Jisas i tok moa olsem, “Jon i kam, na em i no save kaikai planti na em i no save dring wain. Na ol i tok, ‘Spirit nogut i stap long en.’ Na Pikinini Bilong Man i kam, na em i kaikai na i dring, na ol i tok, ‘Lukim, em i man bilong kaikai planti tumas, na em i man bilong dring planti wain tumas. Em i pren bilong ol man bilong kisim takis na bilong ol man bilong mekim sin.’ Ol i save tok olsem, tasol ol wok bilong God i soim olsem save bilong en em i samting tru.” Long sampela taun Jisas i wokim planti mirakel, tasol ol i no tanim bel. Olsem na long dispela taim Jisas i krosim ol manmeri bilong ol dispela taun. Em i tok olsem, “Sori tumas, yupela ol manmeri bilong taun Korasin. Sori tumas, yupela ol Betsaida. Sapos wanpela man i bin i go long taun Tair na Saidon na wokim ol mirakel olsem mi bin wokim namel long yupela, orait longtaim ol Tair na Saidon ol inap tanim bel na pasim ol klos bilong sori na sindaun long sit bilong paia, bilong soim ol i sori tru long ol sin ol i bin mekim. Olsem na mi tokim yupela, long de God i makim bilong kotim ol manmeri, hevi i kamap long yupela bai i winim tru hevi i kamap long ol Tair na Saidon. Na yupela ol Kaperneam, ating ol bai i litimapim yupela i go antap tru long heven, a? Nogat tru. Yupela bai i go daunbilo tru long ples bilong ol man i dai pinis. Sapos wanpela man i bin i go long taun Sodom na wokim ol mirakel olsem mi bin wokim namel long yupela, orait Sodom bai i stap yet. Olsem na mi tokim yupela, long de God i makim bilong kotim ol manmeri, hevi i kamap long yupela bai i winim tru hevi i kamap long ol Sodom.” Long dispela taim Jisas i tok olsem, “Papa, yu Bikpela bilong heven na bilong graun, mi tenkyu long yu, long wanem, yu bin haitim ol dispela samting long ol man i gat gutpela tingting na save, na yu bin soim long ol man i stap olsem ol liklik pikinini tasol. Yes, Papa, yu bin bihainim laik bilong yu tasol na mekim olsem.” Na Jisas i tok moa olsem, “Papa bilong mi em i putim pinis olgeta samting long han bilong mi. Na i no gat wanpela man i save long Pikinini. Papa wanpela tasol em i save. Na i no gat wanpela man i save long Papa. Pikinini tasol wantaim ol man Pikinini yet i soim Papa long ol, ol tasol i save long Papa. “Yupela ol man i save hatwok tru na i karim ol bikpela hevi, yupela olgeta kam long mi na bai mi givim malolo long yupela. Yupela kisim save long mi na aninit long tok bilong mi, olsem yupela i kisim plang ol i save putim long nek bilong ol bulmakau bilong ol i ken pulim ol samting. Yupela kisim save long mi, long wanem, mi save mekim pasin isi long ol man na mi save daunim mi yet. Na bai ol samting i no ken givim hevi long yupela na bai yupela i kisim malolo. Dispela plang mi putim long nek bilong yupela, em i isi long karim, na samting mi givim yupela bilong karim, em i no hevi.” Bihain, long wanpela de Sabat Jisas i wokabaut namel long ol gaden wit. Na ol disaipel bilong en i hangre, na ol i wok long kisim ol pikinini bilong wit, na ol i kaikai. Ol Farisi i lukim, na ol i tokim Jisas olsem, “Lukim, dispela pasin ol disaipel bilong yu i mekim, em i tambu long mekim long de Sabat.” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Ating yupela i no bin ritim dispela stori long samting Devit i bin mekim bipo? Mi tok long dispela taim em wantaim ol lain bilong en ol i stap hangre na Devit i go insait long haus bilong God na kisim dispela bret ol i save putim i stap long pes bilong God, na em wantaim ol lain bilong en i kaikai. Dispela bret em i tambu long ol. Ol pris tasol inap long kaikai. Na ating yupela i no bin ritim tu dispela tok i stap long buk bilong lo, em i tok long ol pris i save mekim wok long tempel ol i mas mekim wok long de Sabat? Ol i save kalapim lo bilong de Sabat, tasol ol i no gat asua. Orait mi tokim yupela, samting i stap hia, em i winim tempel. Tasol sapos yupela i bin save gut long as bilong dispela tok i stap long buk bilong God, ‘Mi no laikim ol ofa nating yupela i save mekim. Mi laikim tumas bai yupela i mekim gutpela pasin long ol arapela,’ orait bai yupela i no inap putim hevi long ol man i no gat asua. Long wanem, Pikinini Bilong Man em i bosim de Sabat.” Jisas i lusim dispela hap na em i go kamap long wanpela taun na em i go insait long haus lotu bilong ol. Na wanpela man i stap, wanpela han bilong en i dai pinis. Sampela man i laik kotim Jisas, olsem na ol i askim em, “Ating yumi ken mekim orait ol sikman long de Sabat, o nogat?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man namel long yupela em i gat wanpela sipsip, na dispela sipsip i pundaun long wanpela hul long de Sabat, orait yupela i save, dispela man bai i holim sipsip na pulim i kam antap. Tasol man em i winim tru sipsip. Olsem na em i orait long yumi mekim gutpela pasin long de Sabat.” Na em i tokim dispela man olsem, “Stretim han bilong yu.” Na man i stretim han, na han i kamap gutpela gen, olsem arapela han. Tasol ol Farisi i kirap na lusim haus na i go bung na wokim toktok bilong painim rot long kilim Jisas i dai. Jisas i save long samting ol Farisi i laik mekim long em, olsem na em i lusim dispela taun na i go. Na planti manmeri i bihainim em, na em i mekim orait olgeta manmeri i gat sik. Na Jisas i tambuim ol long ol i no ken autim tok bilong em long ol arapela manmeri. Long dispela pasin, Jisas inapim wanpela tok God i bin mekim long maus bilong profet Aisaia. Em i bin tok olsem, “Dispela em i wokman bilong mi. Mi yet mi bin makim em. Mi laikim em tumas, na bel bilong mi em i amamas moa yet long em. Bai mi putim Spirit bilong mi long em, na em bai i autim tok bilong stretpela pasin long olgeta lain manmeri bilong graun. Em bai i no mekim tok kros na singaut bikmaus. Ol manmeri bai i no harim em i toktok long ol rot. Pitpit i no gat strong na i laik bruk, em bai i no brukim olgeta. Na em bai i no mekim i dai lam i no lait gut. Em bai i wok i stap, inap em i mekim stretpela pasin i win tru. Na ol manmeri bilong ol arapela lain bai ol i bilip long em na wetim em i helpim ol.” Long dispela taim ol i kisim wanpela man i gat spirit nogut i stap long em na bringim em i kam long Jisas. Dispela man i aipas na mauspas. Na Jisas i mekim em i orait, na dispela mauspas i toktok na i lukluk. Na olgeta manmeri i kirap nogut na i tok, “Ating dispela man em i Pikinini Bilong Devit, a?” Tasol ol Farisi i harim dispela tok, na ol i tok olsem, “Dispela man i save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul tasol, em hetman bilong ol spirit nogut.” Tasol Jisas i save long tingting bilong ol, na em i tokim ol olsem, “Sapos ol man bilong wanpela kantri i bruk tupela lain na ol i pait, orait dispela kantri bai i bagarap. Na sapos ol man bilong wanpela taun o wanpela haus ol i bruk tupela lain na ol i pait, dispela taun o haus bai i no inap i stap strong. Olsem tasol, sapos Satan i rausim Satan, yumi save lain bilong en i bruk pinis. Olsem wanem bai em i gat strong bilong bosim ol samting? Na sapos em i tru Belsebul i save helpim mi na mi rausim ol spirit nogut, orait husat i save helpim ol lain bilong yupela, na ol i rausim ol spirit nogut? Ol lain bilong yupela yet bai i soim yupela olsem dispela tok bilong yupela em i no stret. Tasol sapos Spirit bilong God i helpim mi na mi rausim ol spirit nogut, orait yupela i ken save, kingdom bilong God i kam pinis long yupela. “Olsem wanem na wanpela man em inap i go insait long haus bilong wanpela strongpela man na kisim ol samting bilong en? Em i mas pasim dispela strongpela man long baklain pastaim. Sapos em i mekim olsem, orait nau bai em inap kisim ol samting i stap long haus bilong dispela man. “Man i no pren bilong mi, em i save birua long mi. Na man i no helpim mi long bungim ol manmeri, em i save ranim ol i go nabaut. “Olsem na mi tokim yupela, God bai i lusim olgeta sin na olgeta tok nogut ol manmeri i mekim. Tasol man i mekim tok nogut long Holi Spirit, God bai i no inap lusim sin bilong dispela man. Man i mekim tok nogut long Pikinini Bilong Man, God bai i lusim dispela sin bilong em. Tasol man i mekim tok nogut long Holi Spirit, God bai i no lusim dispela sin bilong em nau na long taim bihain tu.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos diwai i gutpela, orait kaikai bilong en tu bai i gutpela. Na sapos diwai i nogut, orait kaikai bilong en tu bai i nogut. Ol man i save lukim kaikai pastaim, na ol i save, diwai em i gutpela o em i nogut. Yupela man nogut, yupela i olsem ol snek nogut. Olsem wanem na yupela inap mekim gutpela tok? Man em i save autim kain tingting i pulap long bel bilong en. Gutpela man i gat planti gutpela tingting i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim gutpela pasin. Man nogut em i gat planti tingting nogut i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim pasin nogut. “Tasol mi tokim yupela, long de God i makim bilong kotim ol manmeri, em bai i tingting long olgeta toktok nabaut ol manmeri i bin mekim na em bai i skelim ol. Long tok bilong yu yet God bai i kolim yu stretpela man. Na long tok bilong yu yet em bai i kolim yu man nogut.” Orait sampela saveman bilong lo na sampela Farisi i tokim Jisas olsem, “Tisa, mipela i laik bai yu wokim wanpela mirakel olsem mak bilong soim mipela olsem yu mekim wok bilong God.” Tasol em i bekim tok bilong ol olsem, “Ol manmeri bilong dispela taim ol i lain manmeri nogut na ol i no save bel tru long God. Oltaim ol i save singaut long lukim mak. Tasol ol bai i no inap lukim wanpela mak. Nogat. Wanpela mak tasol bai ol i lukim, em mak bilong profet Jona. Jona i bin i stap tripela san na tripela nait insait long bel bilong bikpela pis, na olsem tasol Pikinini Bilong Man bai i stap tripela san na tripela nait insait long graun. Long de God i makim bilong kotim ol manmeri, ol man bilong Ninive bai i sanap long kot na tokaut long pasin nogut bilong ol manmeri bilong dispela taim nau. Long wanem, ol Ninive i bin harim tok Jona i autim, na ol i tanim bel. Tasol i gat wanpela man i stap namel long yupela, em i winim tru Jona. Taim God i kotim ol manmeri, kwin bilong hap bilong saut bai i sanap long kot na tokaut long pasin nogut bilong ol manmeri bilong dispela taim nau. Long wanem, dispela kwin i bin i stap long arere tru bilong graun, tasol em i kam bilong harim Solomon i autim gutpela save bilong em. Tasol i gat wanpela man i stap hia, em i winim tru Solomon.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos spirit nogut i lusim pinis wanpela man, orait spirit i save go nabaut long ples drai, bilong painim wanpela hap em i ken malolo long en. Tasol em bai i no lukim wanpela gutpela hap, na em bai i tok olsem, ‘Bai mi go bek long dispela haus bipo mi stap long en.’ Na em bai i go na lukim dispela haus i stap nating, na ol i brumim na bilasim pinis. Olsem na em bai i go kisim 7-pela arapela spirit ol i winim em long mekim pasin nogut. Na ol bai i go insait na stap long dispela haus. Pastaim dispela man i stap nogut, tasol nau em bai i stap nogut moa yet. Wankain pasin tasol bai i kamap long ol manmeri nogut bilong dispela taim.” Jisas i givim toktok yet long ol manmeri, na mama wantaim ol brata bilong en ol i kam sanap ausait. Ol i laik toktok wantaim em. Na wanpela man i tokim em, “Harim. Mama bilong yu wantaim ol brata bilong yu ol i sanap ausait, na ol i laik toktok wantaim yu.” Tasol Jisas i bekim tok bilong dispela man olsem, “Husat em i mama bilong mi? Na husat em i brata bilong mi?” Na em i makim ol disaipel bilong en long han na i tok, “Lukim mama bilong mi wantaim ol brata bilong mi. Long wanem, man o meri i save bihainim laik bilong Papa bilong mi i stap long heven, em i brata na susa na mama bilong mi.” Long dispela de yet Jisas i lusim haus na i go ausait. Na em i sindaun long arere bilong raunwara. Na planti lain manmeri tru i kam long em. Olsem na em i kalap long wanpela bot na i sindaun, na olgeta manmeri i sanap i stap long nambis. Na Jisas i mekim planti tok piksa long ol. Em i tok olsem, “Harim. Wanpela man i go tromoi pikinini wit long gaden. Em i wok long tromoi i go, na sampela pikinini wit i pundaun long rot, na ol pisin i kam kaikai. Na sampela pikinini wit i pundaun long hap graun i gat ston, na i no gat planti graun long en. Graun i no daun tumas, olsem na ol dispela wit i kamap kwik. Tasol taim san i kam antap em i kukim dispela wit. Na wit i no gat rop, olsem na em i drai olgeta, na i dai. Na sampela pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil. Na ol rop i gat nil i kamap na i karamapim wit. Tasol sampela pikinini wit i pundaun long gutpela graun, na i karim kaikai. Sampela i karim 100, na sampela i karim 60, na sampela i karim 30. Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Bihain ol disaipel i kam long Jisas na askim em olsem, “Bilong wanem yu save mekim tok piksa long ol manmeri?” Na Jisas i bekim tok olsem, “God i larim yupela i save pinis long as bilong tok hait bilong kingdom bilong heven. Tasol em i no soim long ol dispela manmeri. Sapos wanpela man i gat sampela samting pinis, orait God bai i givim sampela moa long em, na bai em i gat planti. Tasol sapos man i no gat ol samting, orait God bai i rausim ol liklik samting em i holim pinis. Long dispela as tasol mi save mekim tok piksa long ol. Ai bilong ol i lukluk, tasol ol i no lukim wanpela samting. Ol i putim yau, tasol ol i no harim tok na kisim save. Long dispela ol manmeri, wanpela tok bilong profet Aisaia em i kamap tru. Em i bin tok olsem, ‘Bai yupela i harim tok planti taim, tasol bai yupela i no save long as bilong en. Bai yupela i lukluk planti taim, tasol bai yupela i no luksave long wanpela samting. Bel bilong dispela lain manmeri i pas pinis, na yau bilong ol i les long harim toktok, na ol i pasim pinis ai bilong ol, nogut ai bilong ol i lukim wanpela samting, na yau bilong ol i harim tok, na bel bilong ol i save long as bilong tok, na ol i tanim bel na kam bek long mi na mi mekim ol i kamap orait gen.’ “Tasol yupela i ken amamas. Ai bilong yupela i save lukim ol samting. Na yau bilong yupela i save harim tok. Mi tok tru long yupela, bipo planti profet na planti stretpela man ol i gat bikpela laik long lukim ol samting nau yupela i lukim, tasol ol i no bin lukim. Na ol i gat bikpela laik long harim dispela ol tok yupela i save harim, tasol ol i no bin harim.” Jisas i tok moa olsem, “Nau yupela harim as bilong tok piksa bilong man i tromoi pikinini wit long gaden. Ol man i harim gutnius bilong kingdom bilong heven na i no save long as bilong en, ol i olsem dispela pikinini wit i pundaun long rot, na Satan i save kam long ol na kwiktaim em i rausim dispela tok God i bin planim long bel bilong ol. Na ol pikinini wit i pundaun long graun i gat ston, em i olsem man i harim tok na i kisim kwiktaim na i amamas long en. Tasol em i no gat rop bilong en, na em i save stap liklik taim tasol. Taim ol man i laik daunim tok bilong God ol i givim hevi long dispela man na mekim nogut long em, orait bilip bilong en i save bagarap kwiktaim. Na ol pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil, em i olsem man i harim tok, tasol em i tingting planti long ol samting bilong graun, na em i wari long bungim planti mani. Ol dispela samting i karamapim tok bilong God, na em i no karim kaikai. Tasol ol dispela pikinini wit i pundaun long gutpela graun, em i olsem man i harim tok na i save gut as bilong en. Em i save karim kaikai, inap 100 o 60 o 30.” Jisas i givim narapela tok piksa long ol olsem, “Kingdom bilong heven em i olsem wanpela man i tromoi ol gutpela pikinini wit long gaden bilong en. Tasol taim ol manmeri i slip, birua bilong dispela man i kam, na em i tromoi ol pikinini bilong gras nogut namel long wit, na em i go. Bihain dispela wit i kamap na i laik karim kaikai, na ol i lukim gras nogut i stap wantaim. Orait na ol wokboi i go long papa bilong gaden na ol i tokim em olsem, ‘Bikman, mipela i ting yu bin tromoi ol gutpela pikinini wit tasol long gaden bilong yu. Olsem wanem na dispela gras nogut i kamap?’ “Na em i tokim ol, ‘Wanpela birua i bin mekim dispela pasin.’ Na ol wokboi i askim em, ‘Yu laik bai mipela i go kamautim na bungim dispela gras nogut?’ Tasol em i tokim ol olsem, ‘Nogat. Nogut yupela i wok long kamautim gras nogut na yupela i kamautim wit wantaim. Mobeta yupela i larim tupela i kamap wantaim, inap long taim bilong kisim kaikai. Na long taim bilong kisim kaikai bai mi tokim ol man i mekim dispela wok olsem, “Yupela bungim gras nogut pastaim, na pasim long mekpas bilong kukim long paia. Tasol yupela bungim wit na putim i stap long haus kaikai bilong mi.” ’ Jisas i givim narapela tok piksa long ol olsem, “Kingdom bilong heven em i olsem pikinini bilong dispela kain sayor ol i kolim mastet. Wanpela man i kisim pikinini bilong mastet na i planim long gaden bilong en. Pikinini bilong mastet em i no olsem ol arapela pikinini kaikai. Nogat. Em i liklik tru. Tasol taim em i kamap bikpela, em i winim olgeta kain sayor long gaden. Em i kamap olsem diwai, na ol pisin i save kam wokim haus bilong ol long ol han bilong en.” Jisas i autim narapela tok piksa long ol olsem, “Kingdom bilong heven em i olsem yis. Wanpela meri i kisim dispela yis na i tanim wantaim bikpela dram plaua. Na bihain dispela plaua olgeta i solap.” Dispela olgeta tok Jisas i mekim long ol manmeri em i mekim long ol tok piksa. Em i no autim klia wanpela tok long ol. Nogat. Em i autim long tok piksa tasol. Na long dispela pasin em inapim dispela tok wanpela profet i bin autim bipo. Profet i bin tok olsem, “Mi bai mekim ol tok piksa long yupela Mi bai stori long ol kain kain samting i stap hait long bipo tru, taim graun i kamap i kam inap nau.” Jisas i lusim ol manmeri na i go insait long haus. Na ol disaipel bilong en ol i kam long em na i tok, “Inap yu tokim mipela long as bilong dispela tok piksa bilong gras nogut i kamap long gaden?” Na Jisas i bekim tok olsem long ol, “Man i tromoi gutpela pikinini wit, em i Pikinini Bilong Man. Na gaden em i dispela graun. Na ol gutpela pikinini wit, em ol manmeri bilong kingdom bilong heven. Na gras nogut, em ol manmeri bilong Satan. Dispela birua i tromoi pikinini bilong gras nogut, em Satan. Taim bilong kisim kaikai, em las de bilong dispela graun. Ol wokman em ol ensel tasol. Ol man i save bungim gras nogut na kukim long paia, olsem tasol bai ol i mekim long las de bilong dispela graun. Pikinini Bilong Man bai i salim ol ensel bilong en, na ol bai i rausim long kingdom bilong heven olgeta samting i save bagarapim bilip bilong man, wantaim olgeta man i save mekim pasin nogut. Na ol bai i tromoi ol i go long bikpela paia. Long dispela paia ol bai i krai nogut na skrapim tit bilong ol. Long dispela taim ol stretpela manmeri bai i lait olsem san, insait long kingdom bilong Papa bilong ol. Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Jisas i tok moa olsem, “Kingdom bilong heven em i olsem wanpela bokis mani ol i bin haitim long wanpela gaden. Wanpela man i lukim, na em i haitim gen. Em i amamas tru, na em i go salim olgeta samting bilong en na i go baim dispela gaden.” Jisas i tok moa olsem, “Orait narapela tok piksa i olsem. Kingdom bilong heven em i olsem wanpela bisnisman i wok long painim ol naispela naispela bis. Na taim em i lukim wanpela bis i gutpela tru, orait em i go salim olgeta samting bilong en na i go baim dispela gutpela bis.” Jisas i tok moa olsem, “Narapela tok piksa i olsem. Kingdom bilong heven em i olsem wanpela umben ol i tromoi i go daun long raunwara, na i kisim ol kain kain pis. Umben i pulap, orait ol i pulim i kam sua. Na ol i sindaun na bungim ol gutpela gutpela pis long sampela dis. Tasol ol pis nogut ol i tromoi. Long las de bilong dispela graun bai i olsem tasol. Ol ensel bai i kam na kisim ol man nogut i stap namel long ol stretpela man. Na ol bai i tromoi ol i go long bikpela paia. Long dispela paia ol bai i krai nogut na skrapim tit bilong ol.” Na Jisas i askim ol disaipel olsem, “Ating yupela i save as bilong dispela olgeta tok?” Na ol i tokim em, “Yes.” Orait em i tokim ol olsem, “Olsem na olgeta saveman bilong lo ol i save pinis long as bilong tok bilong kingdom bilong heven, ol i olsem papa bilong wanpela bikpela haus. Em i go insait long wanpela rum olkain gutpela samting bilong en i pulap i stap long en, na em i kisim ol nupela samting na ol olpela samting wantaim, na bringim i kam ausait.” Jisas i autim pinis ol dispela tok piksa, orait em i lusim dispela ples na em i go long as ples bilong en. Na em i go long haus lotu bilong ol na i givim tok bilong God long ol manmeri. Ol i harim tok bilong en na ol i kirap nogut na i tok, “Dispela man em i kisim dispela save we? Na olsem wanem em inap wokim ol mirakel? Yumi save, dispela man em i pikinini bilong wanpela kamda, na Maria em i mama bilong en. Na Jems na Josep na Saimon na Judas, ol i brata bilong en. Na olgeta susa bilong en, ol i stap wantaim yumi. Olsem wanem na em inap mekim ol dispela samting?” Ol i tok olsem na ol i bel nogut long em. Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Profet i gat nem long olgeta ples. Tasol long as ples bilong en na long haus bilong en stret em i no gat nem.” Na em i no wokim planti mirakel long dispela ples, long wanem, ol i no bilip long em. Long dispela taim namba wan gavman Herot i harim stori bilong ol samting Jisas i mekim, na em i tokim ol wokman bilong en olsem, “Dispela man em Jon Bilong Baptais tasol. Em i kirap bek long matmat. Olsem na em i gat strong bilong wokim ol dispela mirakel.” Bipo Herot i bin maritim Herodias, em meri bilong Filip, brata bilong Herot. Na Jon i bin tokim Herot olsem, “Yu kisim dispela meri, em i no stret.” Olsem na Herot i bin holimpas Jon na pasim em long sen na putim em long kalabus. *** Na Herot i laik kilim Jon i dai, tasol em i pret long ol manmeri, long wanem, ol i ting Jon em i profet. Wanpela de sampela man i kam kaikai wantaim Herot, bilong tingim de mama i karim em. Na long dispela taim pikinini meri bilong Herodias i kam danis namel long ol. Na Herot i laikim tumas danis bilong en. Olsem na Herot i mekim promis long em olsem, “Tru antap, wanem samting yu askim long mi, em bai mi givim yu.” Orait Herodias, mama bilong dispela meri, em i givim tingting long em, na meri i tokim Herot olsem, “Mi laik bai yu putim het bilong Jon Bilong Baptais long wanpela plet, na karim i kam givim long mi.” King i harim dispela tok, na bel bilong en i hevi. Tasol em i ting long strongpela promis em i bin mekim, na em i no laik kisim sem long ai bilong ol man i sindaun kaikai wantaim em. Olsem na em i tokim ol soldia long mekim olsem meri i bin tok. Em i salim wanpela man i go long haus kalabus bilong tokim ol soldia long katim nek bilong Jon. Na ol i bringim het bilong en long wanpela plet, na ol i givim long dispela yangpela meri. Na em i bringim i go long mama bilong en. Na ol disaipel bilong Jon i kam kisim bodi bilong en na karim i go planim. Ol i planim pinis, na ol i go tokim Jisas. Jisas i harim tok long ol i bin kilim Jon i dai, na em i lusim dispela ples na i kisim bot i go long wanpela hap i no gat man. Em wantaim ol disaipel tasol i go. Tasol ol planti lain manmeri i harim tok long Jisas i bin i go, na ol i lusim ol taun, na ol i wokabaut i go painim em. Olsem na taim Jisas i go sua em i lukim bikpela lain manmeri i stap. Na em i sori long ol, na i mekim orait ol sikman bilong ol. Long apinun ol disaipel i kam long Jisas na tokim em olsem, “Dispela hap i no gat man, na klostu san i laik i go daun. Mobeta yu salim ol manmeri i go. Ol i ken i go nabaut long ol ples na baim kaikai.” Tasol Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Bilong wanem ol i mas i go? Yupela yet givim kaikai long ol.” Na ol i tokim em, “Mipela i no gat planti kaikai i stap hia. I gat 5-pela bret na tupela pis tasol i stap.” Na em i tok, “Kisim dispela bret na pis i kam long mi.” Na Jisas i tokim ol manmeri long ol i mas sindaun long gras. Na em i kisim dispela 5-pela bret wantaim tupela pis, na em i lukluk i go long heven, na i givim tenkyu long God. Na em i brukim ol bret na i givim long ol disaipel. Na ol disaipel i givim long ol manmeri, na olgeta i kaikai na ol i pulap. Na olgeta hap kaikai i stap yet, em ol i bungim na pulapim 12-pela basket. Ol man i kaikai, ol inap olsem 5,000 man. Ol i no kaunim ol meri na pikinini. Orait Jisas i tokim ol disaipel long ol i mas kalap long bot na i go paslain long em long hapsait bilong raunwara. Na em yet i laik i stap na salim ol manmeri i go pastaim. Em i salim ol manmeri i go pinis, orait em wanpela i go antap long maunten, bilong em i ken beten. Na long taim san i go daun, em wanpela tasol i stap long maunten. Bot i go longwe pinis, na win i kam long poret, na si i sakim bot. Na klostu tulait Jisas i wokabaut antap long raunwara na i kamap long ol disaipel. Ol i lukim em i wokabaut antap long raunwara, na ol i pret moa yet na i guria. Ol i tok, “Em wanpela masalai.” Ol i pret na ol i singaut nogut. Tasol kwiktaim Jisas i tokim ol olsem, “Yupela stap strong. Em mi tasol. Yupela i no ken pret.” Na Pita i bekim tok bilong em olsem, “Bikpela, sapos em yu tasol, orait yu tokim mi na mi ken wokabaut antap long wara na mi kam long yu.” Na Jisas i tok, “Yu kam.” Orait na Pita i lusim bot na i wokabaut antap long wara na i go long Jisas. Tasol em i lukim win i strong tumas na em i pret, na em i go daun liklik insait long wara. Olsem na em i singaut olsem, “Bikpela, helpim mi.” Kwiktaim Jisas i putim han na i holim Pita. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu gat liklik bilip tasol. Bilong wanem yu gat tupela tingting?” Na tupela i kalap long bot, na win i dai. Na ol man i stap long bot, ol i lotu long Jisas na ol i tok, “Tru tumas, yu Pikinini Bilong God.” Jisas wantaim ol disaipel i brukim raunwara pinis na ol i go sua long hap bilong Genesaret. Ol man bilong dispela hap ol i lukim Jisas na ol i luksave long em, na ol i salim tok i go long olgeta ples i stap klostu, na ol i bringim olgeta sikman i kam long em. Na ol i askim Jisas strong long larim ol sikman i putim han long arere bilong klos bilong em. Na olgeta manmeri i mekim olsem, ol i kamap orait gen. Long dispela taim sampela Farisi na saveman bilong lo ol i lusim Jerusalem na ol i kam long Jisas. Na ol i askim em olsem, “Olsem wanem na ol disaipel bilong yu ol i save brukim lo ol tumbuna i bin givim long yumi? Taim ol i laik kaikai, ol i no save wasim han.” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Olsem wanem na yupela i save bihainim pasin bilong yupela yet, na yupela i brukim lo bilong God? God i tok, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol,’ na ‘Man i mekim tok nogut long papa o mama bilong en, em i mas i dai.’ Tasol yupela i save tok olsem, ‘Sapos wanpela man i gat mani samting bilong helpim papa o mama bilong en, tasol em i tokim tupela, “Mi makim dispela pinis bilong givim long God,” orait dispela man i no mas tingting long papa na mekim gut long em.’ Long dispela pasin yupela i save daunim tok bilong God na litimapim pasin yupela i bin kisim long ol tumbuna. “Yupela i man bilong giaman. Profet Aisaia i bin makim tru pasin bilong yupela taim em i tok olsem, ‘Ol dispela lain manmeri ol i save litimapim nem bilong mi long maus bilong ol, tasol bel na tingting bilong ol i stap longwe tru long mi. Ol i save autim lo bilong ol man tasol na tok, “Dispela em i tok bilong God.” Olsem na ol i lotu nating long mi.’” Orait Jisas i singautim ol manmeri i kam long em, na em i tokim ol olsem, “Yupela harim na tingim gut. Samting i go insait long maus bilong wanpela man, em i no save mekim man i kamap doti. Nogat. Tasol samting maus i autim, em tasol i mekim man i doti.” Bihain ol disaipel i kam tokim Jisas olsem, “Ating yu save olsem ol Farisi i harim dispela tok bilong yu na ol i bel nogut?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Papa bilong mi i stap long heven em i gat gaden. Na olgeta samting em yet i no bin planim, bai em i kamautim wantaim ol rop bilong ol. Yupela i no ken wari long ol dispela man. Ol i olsem ol aipas, na ol i laik soim rot long ol arapela. Tasol sapos aipas i soim rot long narapela aipas, orait tupela wantaim bai i pundaun long hul.” Na Pita i askim Jisas olsem, “Inap yu autim as bilong dispela tok piksa yu bin givim long ol manmeri, na mipela i ken harim?” Na Jisas i tok, “Olsem wanem? Yupela tu i no klia yet? Ating yupela i no save, olgeta samting i go insait long maus, em i save go long bel, na bel i save rausim i go daun long smolhaus? Tasol samting maus i autim, dispela i save kamap long tingting. Na dispela samting i save mekim man i doti. Mi tok long olkain samting i save kamap long tingting bilong man, em ol samting olsem, ol tingting nogut na pasin bilong kilim man i dai na olkain pasin pamuk na pasin bilong bagarapim marit na pasin bilong stil na pasin bilong tok giaman long kot na pasin bilong tok nogut long ol arapela. Ol dispela pasin i save mekim man i doti long ai bilong God. Tasol man i kaikai na i no wasim han pastaim, dispela pasin i no mekim em i doti.” Orait Jisas i lusim dispela ples na i go long hap bilong taun Tair na Saidon. Na wanpela meri bilong lain Kenan i save stap long dispela hap, em i kam na i singaut olsem, “Bikpela, yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi. Spirit nogut i bagarapim tru pikinini meri bilong mi.” Tasol Jisas i no bekim wanpela tok long em. Na ol disaipel bilong en i kam long em na ol i tokim em olsem, “Dispela meri em i singaut singaut na i bihainim yumi i kam. Yu salim em i go.” Na Jisas i bekim tok olsem, “God i bin salim mi i kam long ol lain bilong Israel tasol, bilong helpim ol dispela sipsip i lus.” Tasol meri i kam klostu long Jisas na i brukim skru na putim pes i go daun long graun, na i tok, “Bikpela, yu mas helpim mi.” Na Jisas i bekim tok bilong en olsem, “Nogut yumi kisim kaikai bilong ol pikinini na tromoi i go long ol dok.” Tasol meri i tok, “Bikpela, yu tok tru. Tasol ol dok i save kisim ol hap kaikai i pundaun aninit long tebol bilong ol papa bilong ol.” Jisas i harim dispela tok na em i bekim tok olsem, “Meri, bilip bilong yu em i bikpela tru. Samting yu laik i mas kamap long yu, em i ken kamap.” Na long dispela taim stret, pikinini meri bilong en i kamap orait gen. Orait Jisas i lusim dispela ples na i wokabaut i go long arere bilong raunwara Galili. Na em i go antap long maunten na i sindaun. Na planti lain manmeri i kam long em. Na ol i bringim ol lek nogut na ol aipas na ol bun krungut na ol mauspas na planti arapela sikman tu, na ol i putim klostu long lek bilong Jisas. Na em i mekim ol i kamap orait. Na ol manmeri i lukim ol mauspas i toktok na ol bun krungut i kamap orait na ol lek nogut i wokabaut na ol aipas i lukluk, na ol i tingting planti. Na ol i litimapim nem bilong God bilong Israel. Jisas i singautim ol disaipel bilong en i kam, na em i tokim ol olsem, “Mi sori long dispela ol manmeri. Ol i stap wantaim mi inap tripela de pinis na ol i no gat kaikai. Mi no laik bai ol i stap hangre na mi salim ol i go. Nogut ai bilong ol i raun na ol i pundaun long rot.” Na ol disaipel i tokim em, “Dispela hap i no gat man. Bai yumi kisim planti bret we na givim kaikai long kain bikpela lain olsem?” Na Jisas i askim ol, “Yupela i gat hamas bret i stap?” Na ol i tok, “Mipela i gat 7-pela bret na ol wan wan liklik pis.” Orait na Jisas i tokim ol manmeri na ol i sindaun long graun. Na em i kisim dispela 7-pela bret na ol pis, na em i tenkyu long God, na em i brukim na givim long ol disaipel. Na ol disaipel i givim long ol manmeri. Na olgeta i kaikai na i pulap. Na ol i bungim ol liklik hap kaikai i stap yet na pulapim 7-pela basket. Ol man i kaikai i olsem 4,000 man. Na ol i no kaunim ol meri na pikinini. Na Jisas i salim ol manmeri i go, na em i kalap long bot na i go long hap bilong Magadan. Ol Farisi na Sadyusi i kam long Jisas na ol i laik traim em. Ol i tokim em long wokim wanpela mirakel olsem mak bilong soim ol olsem em i mekim wok bilong God. Tasol em i bekim tok bilong ol olsem, “Long apinun yupela i save tok, ‘Skai i retpela. Bai gutpela taim nau.’ Na long moningtaim yupela i save tok, ‘Klaut i blak na skai i retpela. Olsem na nau bai i gat win na ren.’ Yes, yupela i save lukim ol mak bilong skai na skelim gut. Tasol yupela i no save lukim na skelim ol mak bilong dispela taim nau. Ol manmeri bilong dispela taim ol i lain manmeri nogut na ol i no save bel tru long God. Oltaim ol i save singaut long lukim mak. Tasol ol bai i no inap lukim wanpela mak. Nogat. Wanpela mak tasol bai ol i lukim, em mak bilong profet Jona.” Na Jisas i lusim ol na i go. Jisas wantaim ol disaipel i go kamap long hapsait bilong raunwara, tasol ol disaipel i lusim tingting na ol i no kisim bret i kam wantaim. Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela was gut. Yupela lukaut long yis bilong ol Farisi na ol Sadyusi.” Na ol disaipel i toktok namel long ol yet olsem, “Ating em i mekim dispela tok, long wanem, yumi no kisim bret i kam.” Jisas i save long dispela toktok ol i mekim, na em i tokim ol olsem, “Yupela man i gat liklik bilip tasol. Bilong wanem yupela i wok long tok olsem, ‘Yumi no gat bret’? Ating yupela i no klia yet? Ating yupela i no tingim dispela 5-pela bret ol 5,000 man i kaikai, na hamas basket yupela i pulapim? Na ating yupela i no tingim dispela 7-pela bret ol 4,000 man i kaikai, na hamas basket yupela i pulapim? Bilong wanem yupela i no save olsem, mi no tingting long bret na mi givim tok long yupela? Mi tok, yupela i mas lukaut gut long yis bilong ol Farisi na ol Sadyusi.” Ol i harim dispela tok na ol i save, em i no tok long ol i mas lukaut long yis bilong wokim bret. Nogat. Em i tok long ol i mas lukaut long tok bilong ol Farisi na ol Sadyusi. Jisas i go long hap bilong taun Sisaria Filipai, na long dispela taim em i askim ol disaipel bilong en olsem, “Ol manmeri i save tok Pikinini Bilong Man em i husat tru?” Na ol i tok, “Sampela i save tok, yu Jon Bilong Baptais. Na sampela i tok, yu Elaija. Na sampela i save tok, yu Jeremaia o wanpela profet.” Na Jisas i askim ol, “Na yupela yet i tok mi husat?” Saimon Pita i bekim tok olsem, “Yu dispela man God i bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Yu Pikinini Bilong God i gat laip.” Orait Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Saimon, pikinini bilong Jon, yu ken amamas. I no gat wanpela man bilong graun i bin soim dispela tok long yu. Nogat. Papa bilong mi i stap long heven em tasol i soim dispela long yu. Na mi tokim yu olsem. Yu Pita, na bai mi wokim sios bilong mi antap long dispela ston. Na bai strong bilong Dai i no inap daunim dispela sios. Bai mi givim ol ki bilong kingdom bilong heven long yu. Samting yu pasim long graun, em bai God i pasim long heven tu. Na samting yu lusim long graun, em bai God i lusim long heven.” Na Jisas i tambuim ol disaipel strong long ol i no ken tokim wanpela man olsem em yet em i dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Long dispela taim Jisas i stat long tokim ol disaipel olsem em i mas i go long Jerusalem, na em i mas karim planti pen long han bilong ol hetman wantaim ol bikpris na ol saveman bilong lo. Na bai ol i kilim em i dai, na long de namba 3 bai em i kirap bek. Pita i harim dispela tok na em i kisim Jisas i go long arere na i stat long krosim em olsem, “Bikpela, nogat tru. Dispela samting i no inap kamap long yu.” Na Jisas i tanim na i tokim Pita olsem, “Satan, yu go baksait long mi. Yu laik pasim rot bilong mi. Yu no bihainim tingting bilong God. Nogat. Yu bihainim tingting bilong ol man tasol.” Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Sapos wanpela man i laik bihainim mi, orait em i mas daunim laik bilong em yet, na em i mas karim diwai kros bilong en na bihainim mi. Long wanem, sapos wanpela man i laik holimpas laip bilong em yet, laip bilong en bai i lus. Tasol sapos wanpela man i ting long mi na i lusim laip bilong en, em bai i kisim laip bilong en. Sapos wanpela man i kisim olgeta samting bilong graun, tasol laip bilong em yet i lus, orait dispela olgeta samting bai i helpim em olsem wanem? Bai man i givim wanem pe bilong baim bek laip bilong en? Pikinini Bilong Man bai i stap long bikpela lait bilong Papa bilong en, na em bai i kam wantaim ol ensel bilong en. Long dispela taim em bai i givim pe long olgeta manmeri inap long pasin ol i bin mekim. Mi tok tru long yupela, sampela man i sanap hia bai ol i no i dai yet, na bai ol i lukim Pikinini Bilong Man i kam olsem king.” 6-pela de i go pinis, orait Jisas i kisim Pita na Jems wantaim brata bilong en Jon, na em i bringim ol i go long wanpela maunten i antap moa. Na ol tasol i stap. Na taim ol i lukluk i stap, bodi bilong Jisas i senis na i kamap narakain. Na pes bilong en i lait olsem san, na laplap samting bilong en i kamap waitpela olsem lait. Na Moses wantaim Elaija tupela i kamap na ol disaipel i lukim tupela i toktok wantaim Jisas. Pita i lukim dispela na em i tokim Jisas olsem, “Bikpela, yumi stap hia, em i gutpela. Sapos yu laik, orait mi ken sanapim tripela haus win, wanpela bilong yu na wanpela bilong Moses na wanpela bilong Elaija.” Pita i toktok yet na wanpela klaut i lait tumas i karamapim ol. Na wanpela maus insait long dispela klaut i tok olsem, “Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas, na mi amamas long em. Yupela harim tok bilong em.” Ol disaipel i harim dispela tok, na ol i brukim skru na putim pes i go daun long graun, na ol i pret tumas. Na Jisas i kam klostu long ol na i holim ol, na i tok, “Yupela kirap. Yupela i no ken pret.” Na ol i lukluk i go antap, na ol i no lukim narapela man. Nogat. Ol i lukim Jisas wanpela tasol. Orait ol i lusim maunten na i wokabaut i go daun yet, na Jisas i tokim ol strong olsem, “Dispela samting yupela i bin lukim, yupela i no ken tokim wanpela man long en, i go inap long taim Pikinini Bilong Man i lusim matmat na i kirap bek.” Na ol disaipel i askim em olsem, “Bilong wanem ol saveman bilong lo i save tok long Elaija i mas i kam pastaim?” Na em i bekim tok olsem, “Dispela tok em i tru. Elaija em i mas i kam na stretim bek olgeta samting. Tasol mi tokim yupela olsem, Elaija em i kam pinis, na ol man i no bin save long em. Nogat. Ol i bihainim laik bilong ol yet na ol i mekim ol kain kain pasin long em. Na long wankain pasin bai ol i mekim nogut long Pikinini Bilong Man.” Jisas i tok olsem, na ol disaipel i save, em i toktok long Jon Bilong Baptais. Jisas wantaim tripela disaipel i go kamap long bikpela lain manmeri, na wanpela man i kam long Jisas na i brukim skru long em na i tok, “Bikpela, yu ken sori long pikinini man bilong mi. Em i save kamap longlong na bodi bilong en i stap nogut tru. Na planti taim em i save pundaun long paia, na planti taim em i save pundaun long wara. Na mi bringim em i go long ol disaipel bilong yu, na ol i no inap mekim em i kamap orait.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yupela lain manmeri i no bilip, tingting na pasin bilong yupela i no stret tru. Hamas taim bai mi stap yet wantaim yupela? Hamas taim moa bai mi karim hevi bilong yupela? Bringim dispela pikinini i kam hia long mi.” Na Jisas i krosim dispela spirit nogut, na spirit nogut i lusim dispela pikinini na wantu sik bilong en i pinis. Na bihain ol disaipel tasol i kam long Jisas na i askim em olsem, “Olsem wanem na mipela i no inap long rausim dispela spirit nogut?” Na em i tokim ol olsem, “Bilip bilong yupela em i liklik tumas, olsem na yupela i no inap. Mi tok tru long yupela, sapos yupela i gat bilip inap olsem liklik pikinini bilong dispela kain sayor ol i kolim mastet, orait bai yupela inap tokim dispela maunten hia, ‘Yu kirap na yu go long hap,’ na em bai i go. Na bai i no gat wanpela wok yupela i no inap long mekim.” *** Jisas wantaim ol disaipel i bung long distrik Galili, na Jisas i tokim ol olsem, “Ol bai i putim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man, na ol bai i kilim em i dai. Na long de namba 3 em bai i kirap bek.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i bel hevi tru. Bihain Jisas wantaim ol disaipel i go kamap long taun Kaperneam, na ol man bilong kisim takis bilong tempel i kam long Pita na askim em olsem, “Ating tisa bilong yupela i save givim takis bilong tempel?” Na Pita i tok, “Yes.” Na Pita i go insait long haus, na taim Pita i no mekim wanpela tok yet, Jisas i askim em olsem, “Saimon, yu ting wanem? Ol king bilong dispela graun i save kisim pe bilong ol kain kain takis long husat? Ol i save kisim long ol lain bilong ol yet, o long ol arapela man?” Na Pita i tok, “Long ol arapela man.” Na Jisas i tokim em, “Olsem na ol lain bilong ol yet i no mas givim takis. Tasol nogut yumi mekim ol i kros long yumi. Yu go long raunwara na tromoi huk. Na namba wan pis yu pulim, em yu kisim na opim maus bilong en, na bai yu lukim wanpela mani i stap insait. Yu kisim dispela mani na givim long ol, bilong inapim takis bilong mitupela wantaim.” Long dispela taim ol disaipel i kam long Jisas na ol i askim em olsem, “Husat bai i gat biknem tru long kingdom bilong heven?” Orait Jisas i singautim wanpela pikinini i kam na em i sanapim em namel long ol. Na em i tok olsem, “Mi tok tru long yupela, sapos yupela i no senis na kamap olsem ol liklik pikinini, bai yupela i no inap i go insait long kingdom bilong heven. Man i daunim em yet na i kamap olsem dispela liklik pikinini, dispela man bai i gat biknem tru long kingdom bilong heven. “Na sapos wanpela man i tingting long mi na i helpim wanpela liklik pikinini olsem dispela pikinini, orait em i helpim mi.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i mekim wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i bilip long mi i pundaun long sin, orait mobeta ol man i pasim wanpela bikpela ston long nek bilong dispela man na tromoi em i go daun tru long solwara na bai em i dai. “Sori tumas long ol man bilong dispela graun, ol i wok long mekim ol arapela i pundaun long sin. Tru, dispela pasin nogut bai i kamap. Tasol sori tru long man i mekim em i kamap. Sapos han bilong yu o lek bilong yu i pulim yu long mekim sin, orait yu mas katim na tromoi i go. Mobeta yu gat wanpela han tasol, o wanpela lek tasol, na yu kisim laip bilong i stap oltaim. Nogut yu gat tupela han o tupela lek na ol i tromoi yu i go long paia i no save dai. Na sapos ai bilong yu i pulim yu long mekim sin, orait yu mas kamautim na tromoi i go. Mobeta yu gat wanpela ai tasol na yu kisim laip bilong i stap oltaim. Nogut yu gat tupela ai na ol i tromoi yu i go long paia bilong hel. “Yupela lukaut gut. Nogut yupela i ting wanpela namel long ol dispela liklik pikinini em i olsem samting nating. Nogat. Mi tokim yupela, long heven ol ensel bilong ol, oltaim ol i save stap long pes bilong Papa bilong mi em i stap long heven. *** Jisas i tok moa olsem, “Yupela i ting wanem? Sapos wanpela man i gat 100 sipsip, na sapos wanpela sipsip i lus, ating bai em i no wok long painim, a? Nogat. Bai em i lusim ol 99 sipsip i stap long maunten, na bai em i go painim dispela wanpela sipsip i lus. Mi tok tru long yupela, sapos em i kisim sipsip pinis, orait bai em i amamas moa yet. Em i save amamas long ol 99 sipsip i no bin lus, tasol taim em i kisim bek dispela wanpela sipsip i bin lus, amamas bilong en bai i moa moa yet. Olsem tasol Papa bilong yupela i stap long heven em i no laik bai wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i lus.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos brata bilong yu em i mekim rong long yu, orait yu go lukim em, na taim yutupela tasol i stap, yu mas traim stretim tok wantaim em. Sapos em i harim tok bilong yu, orait bai yu kisim bek brata bilong yu. Na sapos em i no harim tok bilong yu, orait yu mas kisim wanpela o tupela man moa i go wantaim yu. Olsem na bai i gat tupela o tripela man bilong strongim tok. Tasol sapos em i no laik harim tok bilong ol, orait yu mas tokim ol manmeri bilong sios. Na sapos em i no laik harim tok bilong ol tu, orait yu mas lukim em i olsem wanpela haiden na olsem man bilong kisim takis. “Mi tok tru long yupela, olgeta samting yupela i pasim long graun, em bai God i pasim long heven. Na olgeta samting yupela i lusim long graun, em bai God i lusim long heven. “Na mi tok moa long yupela. Sapos tupela bilong yupela hia long graun i wanbel long wanpela samting na yutupela i beten long kisim dispela samting, orait Papa bilong mi em i stap long heven em bai i givim long yutupela. Sapos tupela o tripela man i kam bung long nem bilong mi, orait mi yet mi stap namel long ol.” Long dispela taim Pita i kam long Jisas na i askim em olsem, “Bikpela, hamas taim brata bilong mi i ken mekim rong long mi, na mi mas lusim rong bilong en? Ating inap long 7-pela taim?” Na Jisas i tokim em olsem, “Mi no tok long yu mas lusim rong bilong en inap 7-pela taim tasol. Nogat. Mi tok, yu mas lusim inap 70 taims 7-pela taim. “Harim. Kingdom bilong heven em i olsem wanpela king, em i laik bai ol wokboi bilong en i kam stretim dinau wantaim em. Em i statim wok bilong stretim dinau, na ol i bringim wanpela man i kam long em, em i gat dinau inap 10 milion kina. Tasol em i no gat mani inap long bekim dispela dinau. Olsem na king i tok long ol i mas salim dispela man wantaim meri pikinini bilong en, bai ol i kamap wokboi nating bilong narapela man. Na ol i mas salim tu olgeta samting bilong en, na long dispela pasin ol i mas kisim mani bilong bekim dinau. Wokboi i harim dispela tok na em i brukim skru klostu long lek bilong king na i tokim king olsem, ‘Yu mas sori long mi na wetim mi. Bai mi bekim olgeta dinau mi bin kisim long yu.’ Na bikman bilong dispela wokboi em i sori long en na i lusim em, na i lusim dinau bilong en tu. “Orait dispela wokboi i go ausait na i lukim wanpela wanwok bilong en, em i gat dinau long em inap 10 kina tasol. Na em i holimpas dispela wanwok na i pasim strong nek bilong en, na i tokim em olsem, ‘Yu mas bekim olgeta dispela dinau yu bin kisim long mi.’ “Wanwok bilong en i harim dispela tok na em i brukim skru na tokim dispela man olsem, ‘Yu mas sori long mi na wetim mi. Bai mi bekim dinau mi bin kisim long yu.’ Tasol dispela man em i no laik. Nogat. Em i go putim wanwok i stap long kalabus inap em i bekim dinau. “Ol arapela wanwok bilong dispela man i lukim dispela pasin em i mekim na ol i bel nogut tru. Na ol i go tokim bikman bilong ol long olgeta pasin dispela wokboi i bin mekim. Olsem na dispela bikman i singautim dispela wokboi na i tokim em olsem, ‘Yu wokboi nogut. Pastaim yu krai long mi, na mi lusim olgeta dinau bilong yu. Mi bin sori long yu. Olsem na watpo yu no sori tu long wanwok bilong yu?’ Na bikman bilong en i belhat na i putim em long han bilong ol man bilong givim pen long em, inap em i bekim olgeta dinau bilong en. “Olsem tasol Papa bilong mi i stap long heven, em bai i mekim wankain pasin tasol long yupela sapos yupela i no lusim tru ol rong ol brata i mekim long yupela.” Jisas i pinisim ol dispela tok, na em i lusim distrik Galili na i go long distrik Judia long hapsait bilong wara Jordan. Na ol bikpela lain manmeri ol i bihainim em. Na long dispela hap em i mekim orait sik bilong ol. Na ol Farisi i kam long Jisas na ol i laik traim em. Olsem na ol i askim em olsem, “Ating lo bilong yumi i orait long man i ken rausim meri long laik bilong em yet?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Ating yupela i no bin ritim tok i stap long buk bilong God? Dispela tok i tok olsem, ‘Bipo tru taim God i wokim olgeta samting, em i wokim ol manmeri, na em i mekim ol i kamap man na meri. Na God i tok, “Olsem na man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en, na tupela i kamap wanpela bodi tasol.” ’ God i tok olsem na tupela i no i stap olsem tupela moa. Nogat. Tupela i kamap olsem wanpela bodi. Olsem na samting God i pasim pinis, em man i no ken katim.” Na ol Farisi i tokim em olsem, “Orait olsem wanem Moses i givim lo long yumi na i tok man i ken raitim pepa bilong katim marit na givim long meri na rausim em i go?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i man bilong bikhet, olsem na Moses i larim yupela i rausim meri. Tasol bipo tru i no gat dispela pasin. Mi tok olsem long yupela. Sapos meri bilong wanpela man em i no bin mekim pasin pamuk, na man i rausim em na i maritim narapela meri, dispela man yet em i mekim pasin pamuk.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i tokim Jisas olsem, “Sapos man i mas bihainim dispela kain pasin na i stap wantaim meri bilong en, orait mobeta man i no marit.” Na Jisas i tokim ol olsem, “I no olgeta man ol inap long kisim dispela tok. Nogat. God i bin givim strong long sampela man tasol. Harim. I gat kain kain man i stap ol i no save marit. Sampela, bodi bilong ol i bagarap long taim mama i bin karim ol. Na sampela ol man i bin katim na ol i no inap long kamapim pikinini. Na sampela i bin ting long mekim wok bilong kingdom bilong heven na ol i tambuim ol yet na ol i no save marit. Tasol man em inap long kisim dispela tok, em i ken kisim.” Long dispela taim ol manmeri i bringim ol liklik pikinini i kam long Jisas. Ol i laik bai em i putim han antap long ol na mekim prea. Tasol ol disaipel i krosim ol dispela manmeri. Na Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Yupela larim ol pikinini i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol. Nogat. Kingdom bilong heven em i bilong kain man olsem ol dispela pikinini.” Na em i putim han antap long ol pikinini. Na bihain em i lusim dispela hap na i go. Orait wanpela man i kam long Jisas na i tok, “Tisa, mi mas mekim wanem gutpela pasin na bai mi kisim laip i stap gut oltaim oltaim?” Na Jisas i tokim em olsem, “Bilong wanem yu askim mi long ol gutpela pasin? Wanpela tasol em i gutpela. Tasol sapos yu laik kisim laip i stap gut oltaim, orait yu mas bihainim ol lo bilong God.” Na dispela man i askim Jisas olsem, “Yu tok long wanem ol lo?” Na Jisas i tok, “Ol dispela lo i gat tok olsem, ‘Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk. Yupela i no ken stil. Yupela i no ken giaman na kotim nating ol arapela manmeri. Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol. Na yu mas laikim tru ol wantok olsem yu laikim yu yet.’” Na yangpela man i tokim Jisas olsem, “Mi save bihainim tasol dispela olgeta lo. Tasol mi sot yet long wanem samting?” Na Jisas i tokim em olsem, “Sapos yu laik kamap stretpela olgeta, orait yu go salim olgeta samting bilong yu na dispela mani yu kisim yu mas givim long ol rabisman. Yu mekim olsem, na bai yu gat ol gutpela samting tru long heven. Na yu kam bihainim mi.” Dispela yangpela man i harim dispela tok, na bel bilong en i hevi, na em i go. Long wanem, em i gat planti samting tru. Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Mi tok tru long yupela, ol maniman bai i hatwok tru long i go insait long kingdom bilong heven. Mi tokim yupela gen, kamel i laik i go insait long hul bilong nil bilong samap, em i no gat hatwok olsem maniman i laik i go insait long kingdom bilong God.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i kirap nogut tru. Na ol i tok, “Sapos i olsem, orait husat inap kisim laip i stap gut oltaim?” Na Jisas i lukluk stret long ol, na i tok, “Ol man i no inap. Tasol God em inap long mekim olgeta samting.” Em i tok olsem, na Pita i bekim tok bilong em olsem, “Lukim. Mipela i bin lusim olgeta samting na bihainim yu. Bai mipela i kisim wanem samting?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tok tru long yupela, long taim olgeta samting i kamap nupela, na Pikinini Bilong Man bai i gat biknem na i sindaun long sia king bilong en, long dispela taim yupela ol man i bin bihainim mi yupela tu bai i sindaun long 12-pela gutpela sia na yupela bai i bosim ol 12-pela lain bilong Israel. Na olgeta manmeri i bin ting long nem bilong mi na i lusim haus o brata o susa o papa o mama o pikinini o gaden, bai ol i kisim 100 moa, na bai ol i kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Tasol planti man nau ol i stap namba wan, ol bai i stap las tru. Na planti man nau ol i stap las, ol bai i stap namba wan.” Jisas i tok moa olsem, “Mi mekim dispela tok long ol man bai i stap namba wan, long wanem, kingdom bilong heven em i olsem wanpela man i gat planti graun. Long moningtaim tru em i go bilong kisim ol wokboi long wok long gaden wain bilong en. Ol dispela wokboi i orait long kisim wan kina wan kina long dispela de, na bikman i salim ol i go wok long gaden wain bilong en. Orait long 9 klok samting bikman i go na em i lukim ol man i sanap nating i stap long ples bung. Na em i tokim ol olsem, ‘Yupela tu i ken i go wok long gaden wain, na bai mi givim pe long yupela inap long wok yupela i mekim.’ Na ol i go. Na long belo na long 3 klok long apinun, bikman i go gen na i mekim wankain pasin tasol. “Orait long 5 klok samting long apinun em i go na i lukim ol arapela man i sanap nating i stap. Na em i askim ol olsem, ‘Olsem wanem na yupela i sanap nating hia long dispela san olgeta?’ Na ol i bekim tok olsem, ‘I no gat wanpela man i givim wok long mipela.’ Na bikman i tokim ol, ‘Yupela tu i ken i go wok long gaden wain bilong mi.’ “Apinun pinis, orait papa bilong gaden wain i tokim bosboi bilong en olsem, ‘Yu singautim ol wokboi na givim pe long ol. Yu stat long ol wokboi i bin kamap bihain tru, na yu givim pe long wan wan bilong ol i go inap long ol wokboi i bin kam paslain.’ Orait ol man i bin stat wok long 5 klok long apinun, ol i kam na ol i kisim wan kina wan kina. Na taim ol man i bin stat wok paslain tru ol i kam, ol i ting ol bai i kisim planti mani moa. Tasol nogat. Ol tu ol i kisim wan kina wan kina tasol. Ol i lukim mani ol i kisim, na ol i tok kros long papa bilong gaden olsem, ‘Dispela ol man i kamap bihain tru, ol i wok wan aua tasol, na yu givim ol wankain pe olsem pe bilong mipela. Tasol mipela i bin hatwok tru stat long moningtaim tru i kam inap nau, na san i kukim nogut mipela.’ “Papa bilong gaden i harim dispela tok na em i bekim tok olsem long wanpela bilong ol dispela wokboi, ‘Pren, mi no mekim rong long yu. Ating pastaim mitupela i bin orait long mak bilong wan kina, o nogat? Yu kisim pe bilong yu na yu go. Long laik bilong mi tasol, na mi givim wankain pe long dispela man i kam bihain tru. Em i samting bilong mi. Ating mi no inap bihainim laik bilong mi yet na tilim mani bilong mi, a? Sapos mi laik mekim gutpela pasin long ol dispela man, orait watpo yu bel nogut?’” Na Jisas i tok, “Olsem tasol ol man i bin i stap las tru ol bai i stap namba wan. Na ol man i stap namba wan, ol bai i stap las tru.” Jisas i wokabaut i go long Jerusalem. Na em i kisim ol 12-pela disaipel tasol i go long wanpela hap na taim ol i wokabaut yet Jisas i tokim ol olsem, “Harim. Nau yumi go long Jerusalem. Na bai ol i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol bikpris na ol saveman bilong lo. Na bai ol i mekim kot long em na pasim tok long kilim em i dai. Na bai ol i givim em long ol man bilong ol arapela lain, bai ol dispela lain i ken tok bilas long em na wipim em na nilim em long diwai kros. Na long de namba 3 bai em i kirap bek.” Bihain mama bilong tupela pikinini bilong Sebedi wantaim tupela pikinini bilong en, ol i kam long Jisas. Na em i brukim skru na i tok olsem em i laik askim Jisas long wanpela samting. Na Jisas i askim em olsem, “Yu laikim wanem samting?” Na dispela meri i tokim Jisas olsem, “Mi laik bai yu tok olsem dispela tupela pikinini bilong mi i ken sindaun klostu long yu long kingdom bilong yu, narapela long han sut na narapela long han kais.” Jisas i harim dispela tok na em i bekim tok olsem, “Yupela i no save gut long dispela samting yupela i askim mi long en. Ating yutupela inap dring long dispela kap mi bai dring long en?” Na tupela i tokim em olsem, “Mitupela inap.” Na Jisas i tokim tupela olsem, “Tru, yutupela bai i dring long kap bilong mi. Tasol husat bai i sindaun long han sut na long han kais bilong mi, dispela em i no samting bilong mi long makim. Nogat. Dispela ol sia ol i bilong ol man Papa bilong mi i redim pinis bilong ol.” Taim ol 10-pela disaipel i harim tok long samting tupela brata i bin askim Jisas, ol i kros long tupela. Tasol Jisas i singautim ol i kam long em, na em i tok olsem, “Yupela i save, ol king bilong ol arapela lain i save strong tumas long bosim ol lain bilong ol. Na ol bikman bilong ol i save strong tumas long ol manmeri i mas bihainim olgeta tok bilong ol. Tasol dispela pasin i no ken i stap namel long yupela. Nogat. Man i laik i stap bikman namel long yupela, em i mas i stap wokman bilong yupela. Na man i laik i stap namba wan bilong yupela, em i mas i stap olsem wokboi nating bilong yupela. Olsem tasol Pikinini Bilong Man i no bin i kam bilong ol man i ken mekim wok bilong helpim em. Nogat. Em i kam bilong helpim ol, na bilong givim laip bilong em bilong baim bek planti manmeri.” Jisas wantaim ol disaipel bilong en i lusim taun Jeriko na i go. Na planti manmeri moa i bihainim Jisas. Na tupela man i sindaun i stap arere long rot. Tupela i aipas, na taim tupela i harim tok long Jisas i wokabaut i kam, tupela i singaut strong olsem, “Yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mitupela.” Ol manmeri i harim tupela i singaut na ol i tok strong long tupela i mas pasim maus, tasol tupela i singaut bikmaus moa yet olsem, “Bikpela, yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mitupela.” Orait Jisas i sanap na i singautim tupela na i tok, “Yutupela i laik bai mi mekim wanem long yutupela?” Na tupela i bekim tok bilong en olsem, “Bikpela, mitupela i laik bai yu opim ai bilong mitupela.” Na Jisas i sori long tupela, na em i putim han long ai bilong tupela, na wantu tasol ai bilong tupela i orait na tupela i lukluk gen. Na tupela i bihainim Jisas i go. Jisas wantaim ol disaipel bilong en i kamap klostu long Jerusalem, na ol i kamap long ples Betfage long maunten Oliv. Na Jisas i salim tupela disaipel na em i tokim tupela olsem, “Yutupela go long dispela ples nau yumi lukluk long en. Na wantu bai yutupela i lukim wanpela donki ol i pasim i stap, na pikinini bilong en i stap wantaim em. Lusim rop na bringim tupela i kam long mi. Na sapos wanpela man i mekim wanpela tok long yutupela, orait yutupela i mas tok olsem, ‘Bikpela i gat wok long tupela.’ Na kwiktaim bai em i salim tupela i kam.” Dispela samting i kamap bilong inapim dispela tok profet i bin mekim bipo, “Autim dispela tok long ol manmeri bilong Saion, ‘Lukim. King bilong yupela em i kam nau. Em i kam olsem man i no gat nem, na em i sindaun antap long wanpela donki. Em i sindaun long yangpela donki na i kam.’” Orait tupela disaipel i go mekim olsem Jisas i bin tokim tupela. Tupela i bringim donki mama wantaim pikinini bilong en, na tupela i putim longpela klos bilong tupela antap long tupela donki. Na Jisas i sindaun antap. Na planti man ol i rausim longpela klos bilong ol na lainim long rot. Na sampela i katim ol han bilong diwai na putim long rot. Na ol manmeri i wokabaut i go paslain long Jisas wantaim ol manmeri i wokabaut i kam bihain, olgeta i wok long singaut olsem, “Amamas long Pikinini Bilong Devit. God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. Litimapim nem bilong God Antap Tru.” Jisas i go insait long Jerusalem, na olgeta manmeri bilong taun i kirap nogut na i askim nabaut olsem, “Dispela man em i husat tru?” Na ol manmeri i wokabaut ol i tok, “Em Jisas, em profet i kam long taun Nasaret long Galili.” Jisas i go insait long banis bilong tempel na em i rausim olgeta man i mekim wok bisnis i stap long dispela hap. Em i kapsaitim ol tebol bilong ol man i wok long senisim mani, wantaim ol sia bilong ol man i wok long salim ol pisin. Na em i tokim ol olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Haus bilong mi bai i stap haus bilong beten.’ Tasol yupela i mekim em i kamap olsem ples hait bilong ol stilman.” Jisas i stap insait long tempel, na ol aipas na lek nogut i kam long em, na em i mekim ol i kamap orait. Tasol ol bikpris na ol saveman bilong lo i lukim ol mirakel em i wokim, na ol i harim ol pikinini i singaut insait long banis bilong tempel olsem, “Amamas long Pikinini Bilong Devit.” Olsem na ol i bel nogut na ol i askim Jisas olsem, “Ating yu harim dispela tok ol i mekim?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yes, mi harim. Tasol ating yupela i no bin ritim dispela tok, ‘Ol liklik pikinini i save litimapim nem bilong yu.’” Na em i lusim ol na i go ausait long taun, na em i go i stap long Betani long dispela nait. Long moningtaim tru Jisas i wokabaut i go bek long taun, na em i hangre. Em i lukim wanpela diwai fik i stap long arere bilong rot, na em i go klostu long en. Tasol em i no lukim wanpela kaikai i stap long en. Nogat. Ol lip tasol i stap. Na em i tokim diwai fik olsem, “Yu no ken karim kaikai moa. Nogat tru.” Na kwiktaim tumas dispela diwai fik i drai. Ol disaipel i lukim dispela, na ol i kirap nogut. Ol i tok, “Olsem wanem na diwai fik i drai kwik tumas?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Mi tok tru long yupela, sapos yupela i bilip tru, na yupela i no gat tupela tingting, orait bai yupela inap mekim wankain pasin olsem mi mekim long dispela diwai fik. Na bai yupela i no mekim dispela tasol. Nogat. Sapos yupela i tokim dispela maunten, ‘Yu kirap na yu kalap i go daun long solwara,’ orait dispela samting bai i kamap olsem yupela i tok. Na sapos yupela i bilip na mekim prea, orait olgeta samting yupela i beten long kisim, em bai yupela i kisim.” Jisas i go insait long banis bilong tempel na i skulim ol manmeri. Na ol bikpris wantaim ol hetman bilong ol Israel ol i kam long em na ol i askim em olsem, “Yu kisim dispela namba na strong we na yu mekim ol dispela samting? Husat i givim dispela namba long yu na i tokim yu long mekim dispela wok?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Mi tu mi laik askim yupela long wanpela samting. Na sapos yupela i bekim stret askim bilong mi, orait bai mi tokim yupela long husat i givim mi namba bilong mekim dispela wok. Taim Jon i baptaisim ol man, em i kisim dispela pasin we? Em i samting bilong heven, o em i samting bilong ol man tasol?” Orait ol i toktok long ol yet olsem, “Sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong heven,’ em bai i askim yumi olsem, ‘Orait bilong wanem yupela i no bin bilip long em?’ Na sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong ol man tasol,’ orait yumi mas pret long ol manmeri, long wanem, olgeta i ting Jon em i profet.” Olsem na ol i bekim tok bilong Jisas olsem, “Mipela i no save.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tu mi no ken tokim yupela long husat i givim mi namba na mi mekim dispela wok.” Jisas i tokim ol bikpris wantaim ol hetman moa olsem, “Orait yupela i ting wanem? Wanpela man i gat tupela pikinini. Em i go long namba wan pikinini na i tokim em olsem, ‘Pikinini, nau yu go wok long gaden wain.’ Na pikinini i tok, ‘Mi no laik.’ Tasol bihain em i senisim tingting na i go. Na papa i go long narapela pikinini na i mekim wankain tok long em. Na pikinini i tok, ‘Yes, papa.’ Tasol em i no i go. Orait long dispela tupela pikinini, husat i bihainim laik bilong papa?” Na ol i tok, “Namba wan.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tok tru long yupela, ol man bilong kisim takis na ol pamukmeri i save go insait long kingdom bilong God paslain long yupela. Long wanem, Jon i bin kamap long yupela na i soim stretpela pasin long yupela, na yupela i no bilip long em. Tasol ol man bilong kisim takis na ol pamukmeri ol i bin bilip long em. Na yupela i lukim dispela pinis, tasol yupela i no senisim tingting na bilip long em.” Jisas i tokim ol bikman moa olsem, “Yupela harim narapela tok piksa. Wanpela man i bin wokim wanpela gaden wain, na i banisim. Na insait long gaden em i wokim hul olsem tang bilong krungutim na memeim ol pikinini wain, na em i wokim haus bilong ol man i ken i stap na was long gaden. Na em i putim dispela gaden long han bilong sampela man i laik wok bisnis long en. Na em i go long wanpela longwe ples. Orait klostu long taim bilong ol diwai wain i karim kaikai, em i salim ol wokboi i go long gaden wain bilong kisim ol pikinini wain bilong en. Tasol ol man i wok long gaden ol i kisim ol wokboi bilong en, na ol i paitim narapela na kilim i dai narapela na tromoi ston long narapela. Na bihain papa bilong gaden i salim ol arapela wokboi i go long ol. Em i salim planti liklik, i winim namba em i bin salim bipo. Na ol man i wok long gaden ol i mekim wankain pasin tasol long ol dispela wokboi tu. “Orait bihain papa bilong gaden i salim pikinini man bilong em yet i go long ol. Papa i tok olsem, ‘Bai ol i harim tok bilong pikinini bilong mi.’ Tasol ol man i wok long gaden ol i lukim pikinini bilong en i kam, na ol i toktok namel long ol yet olsem, ‘Dispela man hia bai i kisim olgeta samting bilong papa bilong en. Goan, yumi kilim em i dai, na bai yumi kisim dispela gaden bilong em.’ Olsem na ol i holimpas em na rausim em i go ausait long gaden, na ol i kilim em i dai. Orait yupela i ting wanem? Bihain papa bilong gaden wain bai i kam na mekim wanem pasin long ol dispela man i wok long gaden?” Na ol i tokim em olsem, “Em bai i bagarapim nogut tru ol dispela man nogut. Na em bai i givim gaden wain long ol arapela lain man bilong lukautim, na long taim bilong kisim kaikai bai ol i bungim kaikai na givim long em.” Na Jisas i askim ol olsem, “Ating yupela i no bin ritim dispela hap tok i stap long buk bilong God? Dispela tok i olsem, ‘Dispela ston ol kamda i ting em i nogut na ol i rausim, nau em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus. Bikpela yet i mekim dispela samting i kamap, na mipela i lukim em i gutpela tru.’ Olsem na mi tokim yupela, God bai i rausim kingdom bilong en long han bilong yupela, na givim long wanpela lain manmeri ol i save kamapim kaikai bilong dispela kingdom. Na man i pundaun antap long dispela ston, em bai i bruk olgeta. Na sapos dispela ston i pundaun antap long wanpela man, ston bai i bagarapim em olgeta.” Ol bikpris na ol Farisi i harim tok piksa Jisas i mekim, na ol i save, em i makim ol yet. Olsem na ol i laik tru long holimpas Jisas, tasol ol i pret long ol manmeri, long wanem, ol manmeri i ting Jisas em i profet. Jisas i mekim narapela tok piksa gen long ol bikman olsem, “Kingdom bilong heven em i olsem pasin bilong wanpela king. Pikinini man bilong en i laik marit, na king i mekim bikpela kaikai. Pastaim em i tokim ol man long kam long kaikai bilong marit. Na long de bilong kaikai em i salim ol wokboi bilong en i go bilong singautim ol i kam. Tasol ol i no laik i kam. Na em i salim sampela wokboi moa, na em i tokim ol olsem, ‘Yupela go long ol man mi bin singautim ol, na yupela tokim ol olsem, “Harim. Mi redim pinis kaikai bilong mi. Ol bulmakau man na ol patpela abus bilong mi, mipela i kilim pinis. Na olgeta samting i redi i stap. Yupela kam long kaikai bilong marit.” ’ “Ol wokboi i go givim dispela tok long ol dispela man, tasol ol i no laik harim, na ol i go nabaut. Narapela i go long gaden bilong en, na narapela i go mekim wok bisnis bilong en. Tasol sampela i holimpas ol wokboi bilong king na i paitim ol nogut, na kilim ol i dai. Olsem na king i belhat na i salim ol soldia bilong en i go pinisim tru ol dispela man i bin kilim ol wokboi i dai. Na ol i kukim ples bilong ol. “Na king i tokim ol wokboi bilong en olsem, ‘Kaikai bilong marit em i redi i stap, tasol ol man mi bin singautim ol, ol i no gutpela man inap long ol i kam long dispela kaikai. Olsem na yupela i mas i go long maus bilong olgeta rot, na olgeta man yupela i lukim, yupela i mas singautim ol i kam long kaikai bilong marit.’ Em i tok olsem, na ol dispela wokboi i go nabaut long olgeta rot na bungim olgeta manmeri ol i lukim, ol man nogut wantaim ol gutpela man. Na ol i kam sindaun long kaikai na haus i pulap tru. “Ol manmeri i sindaun i stap, na king i go insait bilong lukim ol. Na em i lukim wanpela man i no bin putim kain gutpela klos ol i save putim long de bilong marit. Na king i askim em, ‘Pren, olsem wanem na yu no putim gutpela klos na yu kam insait?’ Tasol man i no gat tok. Orait na king i tokim ol wokman olsem, ‘Yupela pasim lek han bilong en na tromoi em i go ausait bai em i stap long ples tudak. Long dispela ples tudak ol i save krai nogut na skrapim tit bilong ol.’ “Harim. God i save singautim planti man, tasol em i save makim wanpela wanpela tasol bilong i kam insait.” Orait ol Farisi i go paitim tok bilong painim rot bilong kotim Jisas. Ol i ting long trikim Jisas long mekim sampela tok i no stret, bai ol i ken kotim em long tok bilong em yet. Ol i salim ol disaipel bilong ol wantaim sampela man bilong lain bilong Herot, na ol i go long Jisas na tokim em olsem, “Tisa, mipela i save, yu man bilong tok tru. Na long tok tru tasol yu save skulim ol manmeri long pasin bilong God. Yu no save pret long wanpela man. Nogat. Yu save mekim wankain tok long olgeta man, maski ol i gat nem o ol i no gat nem. Olsem na yu mas tokim mipela. Yu ting wanem? I orait long yumi ken givim takis long Sisar, o nogat?” Tasol Jisas i save pinis long tingting nogut bilong ol, na em i tok, “Yupela man bilong giaman, watpo yupela i traim mi? Yupela soim mi wanpela mani yupela i save takis long en.” Na ol i kisim wanpela mani i kam long em. Na Jisas i askim ol olsem, “Dispela piksa na dispela nem em i bilong husat?” Na ol i tok, “Bilong Sisar.” Na em i tokim ol, “Orait, samting bilong Sisar, em yupela i mas givim long Sisar. Na samting bilong God, em yupela i mas givim long God.” Ol i harim dispela tok, na ol i kirap nogut. Na ol i lusim em na i go. Long dispela de tasol ol Sadyusi i kam long Jisas. Ol dispela lain i save tok, ol man i dai pinis, bai ol i no inap kirap bek. Orait ol i askim Jisas olsem, “Tisa, Moses i bin tok olsem, ‘Sapos wanpela man i no gat pikinini na em i dai, orait brata bilong en i mas maritim meri bilong en na kamapim ol pikinini, bai lain bilong brata bilong en i no ken pinis.’ Orait bipo i gat 7-pela brata i stap namel long mipela. Na namba wan em i marit i stap na i dai pinis, tasol em i no gat pikinini. Olsem na brata bilong en i maritim dispela meri bilong em. Na namba 2 brata, em tu i no gat pikinini na i dai, na namba 3 brata tu i wankain, na i go i go inap long las brata, em brata namba 7. Olgeta i dai pinis, na bihain tru meri tu em i dai. Orait yu tok. Long taim ol man i dai pinis ol i kirap bek, dispela meri bai i stap meri bilong husat bilong dispela 7-pela brata? Yu save, olgeta ol i bin maritim em.” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i no save long ol tok i stap long buk bilong God. Na yupela i no save long strong bilong God tu. Olsem na yupela i mekim tok kranki. Long taim ol man i dai pinis ol i kirap bek, ol dispela lain manmeri bai i no inap marit. Nogat. Bai ol i stap olsem ol ensel bilong heven. “Tasol long dispela tok bilong ol man i dai na i kirap bek, mi laik askim yupela. Ating yupela i no bin ritim dispela tok God i bin mekim long yupela? Em i tok olsem, ‘Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.’ God em i no God bilong ol man i dai pinis. Em i God bilong ol man i stap laip.” Ol manmeri i harim dispela tok, na ol i kirap nogut long tok bilong em. Taim ol Farisi i harim tok olsem Jisas i bin pasim maus bilong ol Sadyusi, orait ol i kam long em. Namel long ol i gat wanpela saveman bilong lo. Em i laik traim Jisas na i askim em olsem, “Tisa, wanem lo i namba wan na i winim olgeta arapela lo?” Na Jisas i tokim em olsem, “‘Yupela i mas laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long tingting bilong yupela.’ Dispela lo em i bikpela, na em i namba wan tru. Na namba 2 lo em i wankain olsem dispela. Em i olsem, ‘Yu mas laikim ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ Dispela tupela lo i as bilong olgeta tok bilong lo na bilong ol profet.” Ol Farisi i bung i stap yet, na Jisas i askim ol, “Yupela i ting wanem long dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en? Em i pikinini bilong husat?” Na ol i tokim em olsem, “Pikinini bilong Devit.” Na Jisas i askim ol olsem, “Orait olsem wanem na Holi Spirit i givim tingting long Devit na Devit i kolim dispela man ‘Bikpela’? Devit i bin tok olsem, ‘Bikpela i tokim Bikpela bilong mi olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” ’ Yupela lukim. Devit yet i kolim dispela man Bikpela bilong en. Orait olsem wanem na dispela man em i pikinini bilong Devit?” I no gat wanpela bilong ol inap long bekim dispela tok bilong Jisas. Na stat long dispela de, ol i pret long askim Jisas long wanpela samting moa. Bihain Jisas i autim tok long ol manmeri wantaim ol disaipel bilong en. Em i tok olsem, “Ol saveman bilong lo wantaim ol Farisi ol i save skulim yupela long lo, olsem Moses i bin mekim. Olsem na olgeta tok ol i givim long yupela, em yupela i mas harim na bihainim. Tasol pasin ol i save mekim, em yupela i no ken bihainim. Nogat. Ol i save mekim planti tok, tasol ol yet ol i no save bihainim. I olsem ol i save pasim karamap i hevi tumas na putim antap long sol bilong ol man, na ol man i hatwok tru long karim. Tasol ol yet i no laik putim pinga tasol bilong helpim ol man long karim. Olgeta samting ol i save mekim, em ol i mekim bai ol man i ken lukim. Ol i save pasim ol bikpela paspas bilong prea, na ol i save pasim ol longpela hap string long arere bilong longpela klos bilong ol. Ol i save laik long kisim ol namba wan sia long ol bikpela kaikai, na ol namba wan ples bilong sindaun long ol haus lotu. Ol i laikim tumas long ol manmeri i mas givim gude long ol long ol ples bung, na ol i laik bai ol man i mas kolim ol ‘Tisa’. “Tasol ol man i no ken kolim yupela ‘Tisa’. Nogat. Wanpela tasol em i tisa bilong yupela, na yupela olgeta i stap brata brata. Na long graun hia yupela i no ken kolim wanpela man em i papa bilong yupela. Wanpela tasol em i Papa bilong yupela, na em i stap long heven. Na ol i no ken kolim yupela ‘Hetman’. Yupela i gat wanpela hetman tasol, em man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Bikman bilong yupela em i mas i stap wokman bilong yupela. Man i litimapim nem bilong em yet, nem bilong en bai i go daun. Na man i daunim em yet, em bai i kisim biknem.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Yupela i save pasim dua bilong kingdom bilong heven long pes bilong ol manmeri. Yupela yet i no save go insait. Tasol taim ol manmeri i laik i go insait, yupela i save pasim rot bilong ol. *** “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Yupela i save raun long olgeta hap bilong solwara na bilong graun, bilong mekim wanpela man tasol i kamap disaipel bilong yupela. Na taim em i kamap disaipel pinis, yupela i save mekim em i kamap man bilong i go long hel, olsem yupela yet. Yupela i mekim na em i winim yupela moa yet long ol pasin nogut. “Yupela aipas i laik soim rot long ol man, yupela lukaut. Yupela i save tok olsem, ‘Sapos man i tok long haus bilong God na i tok tru antap, em i samting nating. Tasol sapos man i tok long gol i stap long haus bilong God na i tok tru antap, orait em i mas mekim olsem em i tok.’ Yupela longlong na aipas, wanem samting i nambawan long ai bilong God? Ating gol em i nambawan? O haus bilong God em i nambawan? Yupela i save, gol i stap long haus bilong God, na dispela tasol i mekim gol i kamap samting bilong God. Na tu yupela i save tok, ‘Sapos man i tok long alta na i tok tru antap, em i samting nating. Tasol sapos em i tok long ofa i stap antap long alta na i tok tru antap, orait em i mas mekim olsem em i tok.’ Yupela aipas, wanem samting i nambawan long ai bilong God? Ating ofa em i nambawan? O alta em i nambawan? Yupela i save, kaikai samting bilong ofa em i stap long alta, na dispela tasol i mekim ofa i kamap samting bilong God. Olsem na man i tok long alta na i tok tru antap, em i strongim tok bilong en long alta wantaim olgeta samting i stap antap long en. Na man i tok long haus bilong God na i tok tru antap, em i strongim tok bilong en long haus bilong God wantaim God yet, em i stap long haus bilong en. Na man i tok long heven na i tok tru antap, em i strongim tok bilong en long sia bilong God na long God yet i sindaun long dispela sia. “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Olgeta liklik sayor samting bilong gaden em yupela i save tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long God. Tasol yupela i lusim pinis olgeta bikpela hap tok bilong lo, olsem tok bilong stretpela pasin bilong skelim man na pasin bilong marimari na pasin bilong bilip. Mobeta yupela i strong long bihainim ol tok bilong ol dispela bikpela lo, na yupela i no lusim ol arapela lo tu. Yupela aipas i laik soim rot long ol man, yupela i olsem man i lukim liklik binatang tru i stap long sup bilong en, na em i wok long rausim. Tasol em i no lukim kamel i stap long sup, na em i dring na daunim olgeta. “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Yupela i save klinim gut ausait bilong ol kap na plet, tasol ol kaikai samting yupela i save pulapim insait bilong ol, em yupela i save kisim long pasin bilong stil na pasin bilong tingting tasol long yupela yet. Yu Farisi, yu aipas. Pastaim yu mas klinim insait bilong kap, na bai ausait bilong en tu inap kamap klin. “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Yupela i olsem matmat ol i bin penim long waitpela pen. Ausait bilong matmat em i naispela bilong lukim, tasol long insait ol bun bilong man i dai pinis na olgeta samting i doti i pulap i stap. Yupela tu i stap olsem tasol. Ol man i lukim bodi bilong yupela, ol i ting yupela i stretpela man. Tasol long insait yupela i pulap long ol pasin bilong giaman na pasin bilong sakim lo.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela saveman bilong lo na yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i man bilong tupela maus. Yupela i save wokim ol gutpela matmat bilong ol profet, na yupela i save bilasim ol matmat bilong ol stretpela man. Na yupela i save tok, ‘Sapos mipela i bin i stap long taim bilong ol tumbuna, orait mipela i no helpim ol long kilim i dai ol profet.’ Long dispela tok yupela yet i soim olsem, yupela i lain pikinini bilong ol man i bin kilim i dai ol profet. Orait goan, yupela go inapim pasin nogut bilong ol tumbuna bilong yupela. Yupela snek nogut. God bai i kotim yupela na bai yupela i go long hel. Na bai yupela i stap gut olsem wanem? “Olsem na yupela harim. Mi bai salim ol profet na ol man i gat gutpela tingting na ol saveman bilong lo i kam long yupela. Tasol yupela bai i kilim sampela i dai na nilim sampela long diwai kros na wipim sampela insait long ol haus lotu bilong yupela. Na bai yupela i wok long rausim ol long ol taun bilong yupela na mekim ol i ranawe i go long ol arapela taun. Olsem na asua bilong olgeta man i bin kilim i dai ol stretpela man i bin i stap long dispela graun, dispela asua em bai i stap long yupela tasol. Ol i bin kilim i dai ol stretpela man, stat long Abel na i kam inap long Sekaraia, pikinini bilong Berekia, em dispela man yupela i bin kilim i dai namel long haus bilong God na long alta, na yupela yet bai i karim hevi long dispela pasin nogut. Mi tok tru long yupela, pe nogut bilong dispela olgeta pasin nogut, em bai i kamap long dispela lain manmeri nau i stap.” Jisas i tok moa olsem, “Jerusalem, Jerusalem, yu save kilim ol profet i dai, na yu save kisim ol man God i salim i kam long yu na tromoi ston long ol bilong kilim ol i dai. Planti taim moa mi laik bungim ol pikinini bilong yu, olsem kakaruk meri i save bungim ol pikinini bilong en aninit long wing bilong en. Tasol yupela i no laik. Harim. Nau ples bilong yupela bai i bagarap na i stap nating. Mi tokim yupela olsem, yupela bai i no lukim mi moa, inap long taim yupela bai i tok, ‘God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela.’” Jisas i lusim banis bilong tempel na i go, na ol disaipel bilong en i kam long em. Ol i laik soim em ol haus bilong tempel. Tasol em i mekim dispela tok long ol, “Yupela i lukim dispela olgeta gutpela haus, a? Mi tok tru long yupela, ol bai i no larim wanpela ston i stap antap long narapela ston. Ol bai i brukim olgeta na tromoi i go daun.” Jisas i sindaun long maunten Oliv, na ol disaipel tasol i kam long em na ol i askim em olsem, “Yu tokim mipela, wanem taim ol dispela samting bai i kamap? Wanem mak bai i kamap pastaim, na mipela i ken save, yu laik i kam bek na dispela graun i laik pinis?” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela lukaut. Nogut wanpela man i giamanim yupela. Long wanem, planti man bai i kam na kolim nem bilong mi na tok, ‘Mi yet mi dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en.’ Na bai ol i giamanim planti manmeri. Yupela bai i harim nois bilong ol bikpela pait, na yupela bai i harim tok win long ol bikpela pait i kamap. Orait yupela lukaut. Yupela i no ken kirap nogut. Ol dispela samting i mas kamap, tasol las de i no yet. Ol man bilong sampela lain bai i kirapim pait long ol narapela narapela lain. Na ol lain bilong sampela king bai i kirapim pait long ol lain bilong ol narapela narapela king. Long sampela hap ol bai i gat taim bilong bikpela hangre, na graun bai i guria. Dispela ol samting em i olsem pen i save kamap pastaim long meri i laik karim pikinini. “Long dispela taim bai ol i kisim yupela bilong givim pen na hevi long yupela, na bai ol i kilim yupela i dai. Na olgeta lain manmeri bai ol i bel nogut tru long yupela, long wanem, nem bilong mi em i stap long yupela. Na long dispela taim planti manmeri i bin bilip long mi bai ol i lusim bilip, na bai ol i birua long ol yet na putim ol yet long han bilong ol birua. Na planti giaman profet bai i kirap na giamanim planti manmeri. Pasin nogut bai i kamap bikpela, olsem na planti man bai i lusim pasin bilong laikim ol arapela. Tasol ol manmeri i stap strong inap long las de, God bai i kisim bek ol. Na bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun, bai olgeta lain manmeri i ken harim, na bihain tasol bai las de i kamap.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela bai i lukim dispela samting nogut tru bipo profet Daniel i bin tok long en, na dispela samting bai i sanap i stap long haus bilong God yet.” Man i ritim dispela tok, em i mas tingim gut. “Na long dispela taim ol manmeri i stap long distrik Judia ol i mas ranawe i go long ples maunten. Na sapos man i stap antap long haus, orait taim em i go daun em i no ken ting long kisim ol samting i stap insait long haus bilong en. Na man i stap long gaden, em i no ken i go bek long haus bilong kisim longpela klos bilong en. Sori tumas long ol meri i gat bel na ol meri i givim susu long ol pikinini long dispela taim. Yupela i mas beten, bai yupela i no mas ranawe long taim bilong kol o long de Sabat. Long dispela taim bai i gat bikpela hevi tru. Stat long taim graun i nupela yet na i kam inap long nau, kain hevi olsem i no bin kamap bipo. Na bihain tu bai i no gat kain hevi olsem i kamap gen. Na sapos God i no bin sotim taim bilong ol dispela hevi, orait olgeta manmeri bai i lus. Tasol em i tingting long ol manmeri em i makim pinis. Olsem na bai em i sotim dispela taim. “Long dispela taim, sapos wanpela man i tokim yupela, ‘Lukim, man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i stap hia,’ o ‘Em i stap long hap,’ yupela i no ken bilip long tok bilong ol. Long wanem, sampela man bai i kam na tok giaman olsem, ‘Mi dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en,’ o ‘Mi wanpela profet.’ Na bai ol i wokim ol bikpela mirakel na mekim ol narakain narakain samting i kamap. Ol i laik paulim olgeta manmeri, na sapos ol inap ol i laik paulim tu ol manmeri God i makim bilong em yet. “Harim. Mi tokim yupela pinis long dispela ol samting bai i kamap. Olsem na sapos ol i tokim yupela, ‘Lukim, em i stap long hap i no gat man,’ orait yupela i no ken i go long dispela hap. Na sapos ol i tok, ‘Lukim, em i stap insait long dispela haus,’ orait yupela i no ken bilip long tok bilong ol. Yupela i save, taim klaut i lait, dispela lait i save kamap long hap bilong sankamap na i lait i go olgeta long hap bilong san i go daun. Orait Pikinini Bilong Man bai i mekim olsem tasol long taim em i kamap, na olgeta manmeri bai i lukim. “Long ples bodi bilong ol man i dai pinis i slip i stap long en, long dispela ples tasol ol tarangau i save kam bung.” Jisas i tok moa olsem, “Taim bilong ol dispela bikpela hevi i pinis, orait kwiktaim san bai i kamap tudak, na mun bai i no moa lait, na ol sta bai i lusim skai na pundaun, na ol strongpela samting i stap long skai bai i guria. Long dispela taim mak bilong Pikinini Bilong Man bai i kamap long skai na olgeta lain manmeri bilong graun bai i krai. Na ol bai i lukim Pikinini Bilong Man i stap antap long ol klaut bilong heven na i kam wantaim bikpela strong na bikpela lait bilong en. Na biugel bai i krai strong moa, na em bai i salim ol ensel bilong en i go bilong bungim ol manmeri em i bin makim bilong em yet. Ol ensel bai i kisim ol long olgeta hap, i go inap long arere tru bilong graun, na bringim ol i kam.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i ken kisim save long diwai fik. Taim han bilong en i gat wara na ol nupela lip i kamap, yupela i save, taim bilong gutpela san i laik kamap nau. Olsem tasol, taim yupela i lukim dispela olgeta samting i kamap pinis, orait yupela i ken save, Pikinini Bilong Man i kam klostu pinis, na i stap long dua. Mi tok tru long yupela, taim ol manmeri bilong dispela taim i no i dai yet, dispela olgeta samting bai i kamap. Skai wantaim graun bai i lus, tasol tok bilong mi bai i no inap lus.” Jisas i tok moa olsem, “Tasol i no gat wanpela man i save wanem de na wanem aua dispela ol samting bai i kamap. Ol ensel long heven i no save, na Pikinini tu em i no save. Papa wanpela tasol em i save. Kain pasin ol i bin mekim long taim bilong Noa, ol bai i mekim wankain pasin tasol long taim Pikinini Bilong Man i kamap. Taim bikpela tait i no kamap yet, ol i wok long kaikai na dring, na ol man i maritim ol meri, i go inap long taim Noa i go insait long sip. Ol i no save long dispela samting bai i kamap long ol, na ol i stap olsem tasol i go inap long taim bikpela tait i kamap na i pinisim olgeta dispela manmeri. Orait wankain pasin tasol bai i kamap long taim Pikinini Bilong Man i kamap. Tupela man bai i stap long gaden, na God bai i kisim wanpela, na em bai i lusim narapela i stap. Tupela meri bai i wokim plaua bilong bret i stap, na God bai i kisim wanpela na lusim narapela i stap. Olsem na yupela i mas was gut. Yupela i no save wanem de Bikpela bilong yupela bai i kam. Yupela tingim dispela samting. Sapos papa bilong haus i save pastaim long wanem taim long nait stilman bai i kam, orait em bai i was i stap na em bai i no inap larim stilman i brukim haus na i kam insait. Olsem na yupela tu i mas redi. Pikinini Bilong Man bai i kam long wanpela taim yupela i no ting em bai i kam.” Jisas i tok moa olsem, “Wanem wokboi i gat gutpela tingting, na i save mekim gutpela wok oltaim? Bikman i save makim dispela kain wokboi bilong bosim ol arapela wokboi bilong en, na bilong skelim kaikai long ol long taim bikman i makim. Dispela kain wokboi i ken amamas tru taim bikman bilong en i kam bek na i lukim em i stap mekim wok bilong en. Mi tok tru long yupela, bikman bai i makim dispela wokboi bilong bosim olgeta samting bilong en. Tasol sapos dispela wokboi em i man nogut na em i ting long bel bilong en, ‘Bikman bilong mi bai i no inap i kam kwik,’ na em i stat long paitim ol wanwok bilong en, na em i wok long kaikai na dring wantaim ol man i save spak, orait bikman bai i kam bek long wanpela de dispela wokboi i no redi, na long wanpela taim em i no save long en. Na bikman bai i bagarapim tru dispela wokboi, na bai em i putim em i stap wantaim ol man bilong giaman, em ol man bilong tupela maus. Long dispela hap bai ol i krai nogut na skrapim tit bilong ol.” Jisas i tok moa olsem, “Long dispela taim kingdom bilong heven bai i olsem stori bilong 10-pela yangpela meri. Wanpela man i marit nupela, em i laik i kam. Na dispela ol yangpela meri ol i kisim ol lam bilong ol, na ol i go bilong bungim em long rot na bringim em i kam. 5-pela bilong ol dispela meri ol i kranki meri, na 5-pela i gat save. Ol kranki meri i bringim ol lam bilong ol i kam, tasol ol i no kisim arapela wel i kam wantaim. Tasol ol meri i gat save, ol i pulimapim arapela wel long ol botol bilong ol na ol i bringim i kam wantaim ol lam. Dispela man i marit nupela em i no kam kwik, olsem na ai bilong olgeta meri i hevi na ol i slip i stap. “Na long biknait tru ol i harim wanpela man i singaut olsem, ‘Man i marit nupela em i kam nau. Yupela kam, yumi go bungim em long rot na bringim em i kam.’ Orait dispela olgeta yangpela meri ol i kirap, na ol i redim lam bilong ol. Na ol kranki meri i tokim ol meri i gat save olsem, ‘Yupela givim mipela hap wel bilong yupela. Ol lam bilong mipela i laik i dai.’ Tasol ol savemeri i bekim tok olsem long ol, ‘Nogat. Dispela wel bai i no inap long mipela na long yupela tu. Mobeta yupela i go long stua na baim bilong yupela yet.’ Orait ol 5-pela kranki meri i go pinis bilong baim wel, na dispela man i marit nupela em i kam. Na ol meri i redi ol i go insait long haus wantaim em long bikpela kaikai bilong marit. Na ol man i pasim dua. “Bihain ol arapela yangpela meri i kam, na ol i tok, ‘Bikman, bikman, kam opim dua long mipela.’ Tasol em i bekim tok olsem, ‘Mi tok tru long yupela, mi no save long yupela.’” Na Jisas i tok, “Olsem na yupela i mas was gut. Yupela i no save long wanem de na wanem aua Bikpela bilong yupela bai i kamap.” Jisas i tok moa olsem, “Kingdom bilong heven bai i olsem wanpela man i laik wokabaut i go long longwe ples. Em i singautim ol wokboi bilong en i kam, na i putim ol samting bilong en long han bilong ol, bai ol i ken lukautim. Em i tingim pasin na strong bilong ol wokboi wan wan, na em i tilim mani long ol. Long narapela em i givim 5,000 kina na long narapela em i givim 2,000 kina na long narapela em i givim 1,000 kina. Em i mekim olsem na em i go. Em i go pinis, orait kwiktaim dispela man i bin kisim 5,000 kina em i wok bisnis long dispela mani na i kisim winmani inap long 5,000 kina moa. Na dispela man i bin kisim 2,000 kina, em tu i wok bisnis na i kisim 2,000 kina moa. Tasol man i bin kisim 1,000 kina, em i go wokim hul long graun na i haitim mani bilong bikman bilong en. “Longpela taim i go pinis, na bihain bikman bilong ol dispela wokboi i kam bek. Na em i laik stretim tok wantaim ol long dispela mani em i bin givim ol. Na man i bin kisim 5,000 kina em i kam, na em i bringim 5,000 kina moa, na i tok olsem, ‘Bikman, yu bin givim mi 5,000 kina. Lukim, mi wok bisnis na mi kisim 5,000 kina moa.’ Na bikman bilong en i tokim em olsem, ‘Yu gutpela wokboi, yu bin mekim gutpela wok tru. Yu save lukautim gut wok bilong yu. Yu bin lukautim gut ol liklik samting, olsem na mi laik bai yu bosim planti samting. Yu kam amamas wantaim mi.’ “Man i bin kisim 2,000 kina em tu i kam, na em i tok olsem, ‘Bikman, yu bin givim mi 2,000 kina. Lukim, mi wok bisnis na mi kisim 2,000 kina moa.’ Na bikman bilong en i tokim em olsem, ‘Yu gutpela wokboi, yu bin mekim gutpela wok tumas. Yu save lukautim gut wok bilong yu. Yu bin lukautim gut ol liklik samting, olsem na mi laik bai yu bosim planti samting. Yu kam amamas wantaim mi.’ “Na man i bin kisim 1,000 kina em tu i kam, na em i tok olsem, ‘Bikman, mi save pinis, yu hatpela man. Yu save kamautim kaikai long ol gaden ol arapela man i planim. Na long hap graun narapela man i bin tromoi pikinini kaikai long en, yu save kisim ol kaikai i kamap. Olsem na mi pret na mi go haitim dispela 1,000 kina bilong yu long graun. Em hia mani bilong yu.’ “Tasol bikman bilong en i bekim tok olsem, ‘Yu wokboi nogut. Yu lesman. Yu save gut olsem mi save kamautim kaikai long ol gaden ol arapela man i bin planim, na mi save kisim kaikai long hap graun narapela man i bin tromoi pikinini kaikai long en. Orait watpo yu no putim mani bilong mi long beng? Olsem na taim mi kam bek mi inap kisim ol mani bilong mi wantaim sampela winmani tu. Olsem na yupela i mas kisim dispela 1,000 kina long em na givim long dispela man i gat 10,000 kina. Long wanem, olgeta man i gat sampela samting pinis, bai mi givim sampela moa long ol. Tasol sapos wanpela man i no gat ol samting, orait liklik samting em i holim, em bai mi rausim long em. Na dispela wokboi nogut, yupela rausim em i go ausait long ples tudak. Long dispela hap bai ol i krai nogut na skrapim tit bilong ol.’” Jisas i tok moa olsem, “Taim Pikinini Bilong Man i kam bek olsem king wantaim olgeta ensel, orait em bai i sindaun long sia king bilong en. Na olgeta lain manmeri bai ol i kam bung long pes bilong em. Na em bai i tilim ol na putim ol long tupela lain, olsem wasman i save tilim ol sipsip i go long hap na ol meme i go long hap. Em bai i putim ol sipsip long han sut bilong en, na ol meme long han kais. Orait na king bai i tokim ol manmeri i stap long han sut bilong en olsem, ‘Yupela i gat blesing bilong Papa bilong mi. Em i laik mekim gut long yupela. Yupela kam kisim kingdom Papa i bin redim na makim bilong yupela pinis, long taim graun i kamap nupela yet. Long wanem, bipo mi stap hangre, na yupela i bin givim kaikai long mi. Mi dai long wara, na yupela i givim wara long mi. Mi man bilong narapela ples na yupela i bringim mi i go long haus bilong yupela. Mi no gat laplap, na yupela i givim laplap long mi. Mi gat sik na yupela i lukautim mi. Mi stap long kalabus, na yupela i kam lukim mi.’ “Na ol stretpela manmeri bai i bekim tok bilong en olsem, ‘Bikpela, long wanem taim mipela i lukim yu i stap hangre, na mipela i givim kaikai long yu? Na wanem taim yu dai long wara, na mipela i givim wara long yu? Long wanem taim mipela i lukim yu i stap man bilong narapela ples, na mipela i bringim yu i go long haus bilong mipela? Na long wanem taim yu no gat laplap, na mipela i givim laplap long yu? Long wanem taim mipela i lukim yu gat sik, o yu stap long kalabus, na mipela i go lukim yu?’ “Na king bai i bekim tok bilong ol olsem, ‘Mi tok tru long yupela, olgeta samting yupela i bin mekim long wanpela bilong ol dispela brata bilong mi i no gat nem liklik, ol dispela samting yupela i bin mekim long mi.’ “Orait na king bai i tokim ol lain i stap long han kais olsem, ‘Yupela manmeri bilong lus, yupela klia long mi na yupela go long paia i no save dai, em dispela paia ol i redim pinis bilong Satan wantaim ol ensel bilong en. Long wanem, bipo mi stap hangre, na yupela i no givim kaikai long mi. Mi dai long wara, na yupela i no givim wara long mi. Mi man bilong narapela ples, na yupela i no bringim mi i go long haus bilong yupela. Mi no gat laplap, na yupela i no givim laplap long mi. Mi gat sik, na mi stap long kalabus, na yupela i no kam lukim mi.’ “Na bai ol tu i bekim tok bilong en olsem, ‘Bikpela, long wanem taim mipela i lukim yu i stap hangre, o yu dai long wara, o yu man bilong narapela ples, o yu no gat laplap, o yu gat sik, o yu stap long kalabus, na mipela i no mekim gut long yu?’ “Na em bai i bekim tok bilong ol olsem, ‘Mi tok tru long yupela, samting yupela i no bin mekim long wanpela bilong ol dispela manmeri i no gat nem liklik, ol dispela samting yupela i no bin mekim long mi tu.’ Na ol dispela lain bai i go bilong kisim pe nogut, em pen i save stap oltaim. Tasol ol stretpela manmeri bai i kisim laip i stap oltaim oltaim.” Jisas i autim pinis dispela olgeta tok, orait em i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela i save, tupela de tasol i stap, na Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, em bai i kamap. Na bai ol i putim Pikinini Bilong Man long han bilong ol birua na bai ol i hangamapim em long diwai kros.” Long dispela taim ol bikpris na ol hetman bilong Israel ol i bung long haus bilong hetpris, nem bilong en Kaiafas. Na ol i wokim toktok bilong painim rot long giamanim Jisas na holimpas em bai ol i ken kilim em i dai. Tasol ol i tok olsem, “Yumi no ken mekim dispela samting long ol bikpela de bilong lotu. Nogut ol manmeri i lukim na ol i kros na kirapim pait.” Jisas i stap long ples Betani long haus bilong Saimon, em wanpela man bipo i bin i gat sik lepra. Na wanpela meri i kisim wanpela naispela botol ston i gat sanda i dia tumas na i kam long dispela haus. Jisas i sindaun i stap long tebol na meri i kapsaitim dispela sanda long het bilong Jisas. Ol disaipel i lukim dispela, na ol i bel nogut. Ol i tok, “Bilong wanem em i pinisim nating dispela sanda? Sapos yumi bin larim ol man i baim, bai yumi inap kisim bikpela mani long en na givim long ol rabisman.” Jisas i save long tok bilong ol, na em i tokim ol olsem, “Watpo yupela i givim hevi long dispela meri? Em i bin mekim gutpela pasin tru long mi. Oltaim ol rabisman bai i stap wantaim yupela. Tasol mi, bai mi no inap i stap wantaim yupela oltaim. Meri i kapsaitim dispela sanda long bodi bilong mi, em i bin mekim dispela bilong redim bodi bilong mi long matmat. Mi tok tru long yupela, long olgeta hap graun ol i go long en na autim dispela gutnius, ol bai i toktok tu long samting dispela meri i bin mekim, na bai ol i tingting long em.” Long dispela taim wanpela bilong ol 12-pela disaipel, nem bilong en Judas Iskariot, em i go long ol bikpris. Na em i askim ol olsem, “Sapos mi givim Jisas long han bilong yupela, yupela bai i givim wanem samting long mi?” Orait ol i givim 30 mani silva long em. Na Judas i stat long painim rot bilong givim Jisas long han bilong ol. Long namba wan de bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, ol disaipel i kam long Jisas na ol i tok olsem, “Yu laik bai mipela i redim ol samting long wanem hap na yu ken kaikai dispela kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut?” Na Jisas i tokim ol long wanpela man na em i tok, “Yupela go insait long taun na yupela go long dispela man na tokim em olsem, ‘Tisa i tok, taim bilong mi em i kam klostu pinis. Mi wantaim ol disaipel bilong mi i laik i kam long haus bilong yu na kaikai dispela kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut.’” Orait ol disaipel i mekim olsem Jisas i tokim ol, na ol i redim dispela kaikai. Na long apinun Jisas i sindaun long tebol wantaim ol 12-pela disaipel. Ol i kaikai i stap, na em i tok, “Mi tok tru long yupela, wanpela bilong yupela bai i givim mi long han bilong ol man i birua long mi.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i bel hevi tumas, na ol wan wan i stat long askim em olsem, “Bikpela, ating yu tok long mi, a?” Na em i bekim tok olsem, “Dispela man i laik givim mi long han bilong ol birua, em wanpela bilong yupela ol man i bin putim han long dis wantaim mi. Pikinini Bilong Man bai i dai, olsem buk bilong God i tok pinis long em i mas i dai. Tasol sori tumas long dispela man i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol birua. Mobeta mama i no bin karim dispela man.” Judas, em dispela man i laik putim em long han bilong ol birua, em i askim Jisas olsem, “Tisa, ating yu tok long mi, a?” Na Jisas i tokim em, “I olsem yu tok.” Ol i kaikai i stap, na Jisas i kisim wanpela bret, na i tenkyu long God na i brukim, na i givim long ol disaipel. Na em i tok, “Yupela kisim na kaikai. Dispela em i bodi bilong mi.” Na em i kisim wanpela kap wain, na i tenkyu long God, na i givim long ol, na i tok, “Yupela olgeta dring long dispela. Dispela em i blut bilong mi bilong mekim kontrak. Mi kapsaitim bilong lusim sin bilong planti manmeri. Mi tokim yupela, mi no ken dring wain moa inap long taim mi dringim nupela wain wantaim yupela insait long kingdom bilong Papa bilong mi.” Orait ol i singim wanpela song, na ol i lusim taun na i go long maunten Oliv. Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela bai i lukim ol samting i kamap long mi long dispela nait na bilip bilong yupela olgeta bai i pundaun, long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Mi kilim wasman, na bai ol sipsip i ranawe i go nabaut.’ Tasol bai mi kirap bek, na bai mi go paslain long yupela long Galili.” Pita i bekim tok bilong en olsem, “Maski sapos ol arapela i lukim samting i kamap long yu na bilip bilong olgeta i pundaun na ol i lusim yu, mi bai i no inap lusim yu.” Na Jisas i tokim em olsem, “Mi tok tru long yu, nau long dispela nait, taim kakaruk i no krai yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Na Pita i tokim em, “Maski sapos mi mas i dai wantaim yu, mi no inap tok olsem mi no save long yu. Nogat tru.” Na olgeta disaipel ol i mekim wankain tok. Jisas i go wantaim ol disaipel long wanpela hap ol i kolim Getsemani. Na em i tokim ol olsem, “Yupela sindaun i stap hia, na bai mi go long hap na mi beten.” Na em i kisim Pita wantaim tupela pikinini bilong Sebedi i go wantaim. Na bel bilong en i hevi, na em i pilim nogut tru. Na em i tokim ol olsem, “Bel bilong mi em i hevi tumas, na klostu mi laik i dai. Yupela stap hia na was wantaim mi.” Na em i go liklik, na em i pundaun na putim pes bilong en i go daun long graun na em i beten olsem, “Papa bilong mi, sapos inap, orait mi laik bai yu rausim dispela kap long mi. Tasol yu no ken bihainim laik bilong mi. Nogat. Yu mas bihainim laik bilong yu tasol.” Na Jisas i go long ol tripela disaipel, na em i lukim ol i slip i stap. Na em i askim Pita olsem, “Olsem wanem? Yupela i no inap was wantaim mi inap long wan aua, a? Yupela i mas was na prea i stap. Nogut traim i kamap long yupela na yupela i pundaun. Tru, bel em i gat laik bilong mekim samting, tasol bodi em i no gat strong.” Em i go gen namba 2 taim na i beten olsem, “Papa bilong mi, sapos dispela kap i no inap abrusim mi, na mi mas dringim, orait yu ken bihainim laik bilong yu tasol.” Na em i kam gen long ol disaipel na i lukim ol i slip i stap, long wanem, ai bilong ol i hevi. Na em i lusim ol gen na i go beten namba 3 taim, na em i mekim wankain prea olsem em i bin mekim bipo. Bihain em i kam long ol disaipel na em i tokim ol olsem, “Yupela i slip yet na malolo, a? Harim. Taim i kamap pinis, na nau ol i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man bilong mekim sin. Yupela kirap, na yumi go. Lukim, man i laik givim mi long han bilong ol, em i kamap klostu nau.” Jisas i toktok yet i stap, na Judas, em wanpela bilong ol 12-pela disaipel, em i kam. Bikpela lain man tru i kam wantaim em, na ol i holim ol bainat na stik. Ol bikpris wantaim ol hetman bilong ol manmeri i salim ol i kam. Dispela man i laik givim Jisas long han bilong ol, em i bin tokim ol long wanpela mak olsem, “Bai mi givim kis long wanpela man. Dispela man em Jisas. Yupela holimpas em.” Na wantu em i kam long Jisas na i tok, “Gutnait, Tisa.” Na em i givim kis long em. Na Jisas i tokim em olsem, “Pren, samting yu kam bilong mekim, em yu mas mekim hariap.” Na ol man i kam na putim han long Jisas na holimpas em. Orait wanpela man i stap wantaim Jisas, em i pulim bainat bilong en. Na em i paitim wokboi bilong hetpris na bainat i katim yau bilong en na yau i pundaun. Tasol Jisas i tokim em olsem, “Putim bainat bilong yu i go bek long paus bilong en. Olgeta man i pait long bainat, bainat bai i bagarapim ol. Ating yu no save, mi inap askim Papa bilong mi, na em bai i salim planti ensel moa, i winim 12-pela lain ami, na ol bai i kam helpim mi? Tasol sapos mi mekim olsem, orait tok i stap long buk bilong God em bai i no inap kamap tru. Buk bilong God i tok, ol dispela samting i mas kamap long mi.” Long dispela taim tasol Jisas i tokim ol dispela lain man olsem, “Yupela i kisim ol bainat na stik na yupela i kam bilong holimpas mi, olsem yupela i laik holimpas wanpela man bilong pait na stil, a? Olgeta de mi bin sindaun insait long banis bilong tempel na mi skulim ol manmeri. Yupela i no laik holimpas mi long dispela taim? Tasol dispela olgeta samting i kamap bilong inapim tok ol profet i bin raitim.” Na olgeta disaipel i lusim Jisas na ol i ranawe. Ol man i bin holimpas Jisas ol i bringim em i go long haus bilong hetpris Kaiafas. Na ol saveman bilong lo wantaim ol hetman ol i bung i stap. Pita i bihainim Jisas i go, tasol em i stap longwe liklik. Em i go insait long banis bilong haus bilong hetpris, na i sindaun wantaim ol plisman. Em i laik lukim wanem samting bai i kamap long Jisas. Ol bikpris wantaim olgeta kaunsil ol i singautim sampela man i kam autim tok giaman long ol pasin Jisas i bin mekim. Ol i laik painim wanpela rong em i bin mekim inap long ol i ken kilim em i dai. Na planti man i kam na i sutim tok giaman long em. Tasol ol i no tokaut long wanpela rong em i bin mekim inap long ol i ken kilim em i dai. Tasol bihain tupela man i kam na i tok olsem, “Dispela man i bin tok, ‘Mi inap brukim tempel bilong God na sanapim bek long tripela de tasol.’” Na hetpris i sanap na i askim Jisas olsem, “Yu no laik bekim wanpela tok, a? Olsem wanem long dispela tok ol i sutim long yu?” Tasol Jisas i no mekim wanpela tok. Na hetpris i tokim em, “Mi askim yu long nem bilong God i gat laip, na yu mas tok tru antap nau. Yu dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en? Yu Pikinini Bilong God, o nogat?” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu tok pinis. Tasol mi tokim yupela, bihain bai yupela i lukim Pikinini Bilong Man i sindaun long han sut bilong God i gat bikpela strong. Na em bai i stap antap long ol klaut bilong heven na i kam.” Na hetpris i kirap nogut long dispela tok na i brukim klos bilong em yet na i tok olsem, “Em i tok bilas long God. Yumi no ken singautim sampela man moa bilong tokaut long pasin bilong dispela man. Nogat. Nau tasol yupela i harim em i tok bilas long God. Yupela i ting bai yumi mas mekim wanem long em?” Na ol i bekim tok olsem, “Em i gat rong, na em i mas i dai.” Orait ol i spetim pes bilong Jisas, na ol i paitim em. Na sampela i solapim em na ol i tok, “Yu man God i makim, yu mekim tok profet nau. Dispela man i paitim yu, em husat?” Pita i sindaun i stap ausait, insait long banis bilong haus. Na wanpela wokmeri i kam klostu long em na i tok, “Yu tu yu bin i stap wantaim Jisas bilong Galili.” Tasol Pita i tok nogat long ai bilong olgeta man olsem, “Mi no save long dispela tok yu mekim.” Na bihain em i go long haus i stap long dua bilong banis, na narapela wokmeri i lukim em na i tokim ol manmeri i stap klostu olsem, “Dispela man i bin i stap wantaim Jisas bilong Nasaret.” Na Pita i tok nogat gen olsem, “Tru antap, mi no save long dispela man.” Bihain liklik ol man i sanap i stap klostu, ol i kam tokim Pita olsem, “Tru tumas, yu man bilong lain bilong ol. Nek bilong yu i kamapim yu pinis.” Orait nau Pita i tok strong tru olsem, “Tru antap, mi no save long dispela man. Sapos mi no tok tru, orait God i ken bagarapim mi.” Em i tok pinis, na wantu kakaruk i krai. Na Pita i tingim gen dispela tok Jisas i bin mekim, “Taim kakaruk i no krai yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Na Pita i go ausait na i krai nogut tru. Tulait i kamap, na olgeta bikpris na ol hetman bilong ol manmeri ol i wokim toktok bilong kilim Jisas i dai. Na bihain ol i pasim em long baklain, na ol i kisim em i go na putim em long han bilong namba wan gavman Pailat. Judas, em dispela man i bin givim Jisas long han bilong ol birua, em i lukim ol i daunim Jisas long kot na putim hevi long en. Na em i senisim tingting bilong en na em i kisim dispela 30 mani silva ol bikpris na ol hetman i bin givim long em, na em i bringim i go bek long ol. Na em i tok olsem, “Mi bin mekim sin. Dispela man mi givim long han bilong yupela, em i no bin mekim rong. Na yupela bai i kilim em i dai.” Tasol ol i bekim tok olsem, “Em i no samting bilong mipela. Em wari bilong yu tasol.” Na Judas i tromoi ol dispela mani silva insait long banis bilong tempel, na em i go hangamapim em yet na em i dai. Ol bikpris i kisim dispela mani silva, na ol i tok, “Dispela mani em i pe bilong kilim man i dai. Yumi no ken putim wantaim mani bilong tempel.” Na ol i pasim wanpela tok, na long dispela mani ol i baim hap graun bilong ol man bilong wokim sospen graun. Ol i laik bai dispela graun i stap matmat bilong ol man bilong ol longwe ples. Olsem na dispela hap graun i kisim nem, Graun Bilong Blut, na ol man i save kolim olsem yet. Olsem na wanpela tok bipo God i bin mekim long maus bilong profet Jeremaia em i kamap tru. Em i bin tok olsem, “Ol i kisim dispela 30 mani silva. Ol Israel i bin makim dispela pe olsem pe bilong baim dispela man. Na long dispela mani ol i baim graun bilong man bilong wokim sospen graun, olsem Bikpela i bin tokim mi.” Jisas i sanap i stap long ai bilong namba wan gavman Pailat, na Pailat i askim em olsem, “Yu king bilong ol Juda, a?” Na Jisas i tok, “Yu yet yu tok olsem.” Na ol bikpris wantaim ol hetman ol i sutim planti tok long Jisas. Tasol em i no bekim wanpela tok. Olsem na Pailat i askim em gen olsem, “Ating yu no harim olgeta dispela toktok ol i sutim long yu?” Na Jisas i no bekim wanpela tok long Pailat. Olsem na Pailat i tingting planti. Long olgeta yia long dispela bikpela de bilong lotu, namba wan gavman i save lusim wanpela kalabusman. Ol manmeri yet i save kolim nem bilong wanpela man i stap long kalabus, na Pailat i save lusim dispela man i go long ol. Na long dispela taim i gat wanpela man nogut tru i stap long kalabus, nem bilong en Jisas Barabas. Ol manmeri i kam bung pinis, orait Pailat i askim ol olsem, “Yupela i laik bai mi lusim husat i go long yupela? Bai mi lusim Jisas Barabas, o bai mi lusim dispela Jisas ol i tok God i bin salim em i kam?” Pailat i tok olsem, long wanem, em i save, ol i bel nogut tasol long Jisas, na ol i bringim em i kam long kot. Na tu, taim Pailat i sindaun i stap long sia bilong jas, meri bilong en i bin salim tok i kam long em olsem, “Yu no ken mekim wanpela samting long dispela stretpela man. Long nait mi lukim em long wanpela driman, na mi pilim bikpela hevi.” Ol bikpris wantaim ol hetman i kirapim bel bilong ol manmeri, long ol i mas singaut long Pailat i mas lusim Barabas na i kilim Jisas i dai. Na namba wan gavman i askim ol gen olsem, “Yupela i laik bai mi lusim husat bilong dispela tupela man?” Na ol manmeri i singaut olsem, “Barabas.” Na Pailat i askim ol, “Na yupela i laik bai mi mekim wanem long dispela Jisas ol i tok God i bin salim em i kam?” Na olgeta i singaut olsem, “Nilim em long diwai kros.” Na Pailat i askim ol, “Bilong wanem? Em i mekim wanem rong?” Tasol ol i singaut strong moa, “Nilim em long diwai kros.” Pailat i save nau, ol bai i no inap harim tok bilong en, na bikpela pait i laik kirap. Olsem na em i kisim sampela wara na em i wasim han bilong en long ai bilong ol manmeri. Na em i tok olsem, “I no asua bilong mi sapos dispela man i dai. Em i samting bilong yupela tasol.” Na olgeta manmeri i bekim tok olsem, “Dispela asua i ken i stap long mipela na long ol pikinini bilong mipela.” Olsem na Pailat i lusim Barabas i go long ol. Na em i tok na ol soldia i wipim Jisas. Na bihain em i givim Jisas long han bilong ol soldia, bai ol i nilim em long diwai kros. Orait ol soldia bilong namba wan gavman i bringim Jisas i go insait long haus gavman, na olgeta i kam bung long pes bilong em. Na ol i rausim klos bilong em, na ol i putim wanpela retpela klos long em. Na ol i kisim ol rop i gat nil na wokim samting olsem hat bilong king, na ol i putim long het bilong em. Na ol i putim wanpela stik long han sut bilong en. Na ol i brukim skru long en, na ol i tok bilas long em olsem, “Gude, king bilong ol Juda.” Na ol i spet long em, na ol i kisim dispela stik ol i bin putim long han bilong Jisas na ol i paitim het bilong en. Ol i mekim dispela olgeta pasin bilong tok bilas long em pinis, orait ol i rausim dispela klos ol i bin putim long em, na ol i putim bek klos bilong em yet. Na ol i kisim em i go bilong hangamapim em long diwai kros. Ol i wokabaut i go, na ol soldia i lukim wanpela man bilong taun Sairini, nem bilong en Saimon. Na ol i kisim em na mekim em i karim diwai kros bilong Jisas. Orait ol i go kamap long wanpela ples, nem bilong en Golgota. As bilong dispela nem i olsem, Ples bilong bun bilong het. Na long dispela ples ol i givim Jisas sampela wain ol i bin tanim wantaim marasin i gat pait nogut, bai em i dring. Na em i traim, tasol em i no dring. Ol soldia i hangamapim Jisas pinis long diwai kros, orait ol i pilai satu bilong tilim ol klos samting bilong en namel long ol yet. Na ol i sindaun long dispela ples, na ol i was long em. Antap long het bilong en ol i raitim dispela tok ol i bin kotim em long en. Ol i raitim tok olsem, “Dispela em Jisas, King bilong ol Juda.” Klostu long Jisas ol i hangamapim tupela man bilong pait na stil. Ol i hangamapim wanpela long diwai kros i stap long han sut bilong em, na wanpela long diwai kros i stap long long han kais. Na ol manmeri i kam i go, ol i tok bilas long em. Ol i naisim het na i tok, “Yu man bilong brukim tempel na sanapim gen long tripela de tasol, yu ken helpim yu yet. Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait lusim diwai kros na kam daun.” Ol bikpris wantaim ol saveman bilong lo na ol hetman tu ol i tok bilas olsem, “Em i bin helpim ol arapela man, tasol em i no inap helpim em yet. Em i king bilong Israel. Orait em i ken lusim diwai kros na i kam daun, na bai yumi bilip long em. Em i bilip long God na i tok, ‘Mi Pikinini Bilong God.’ Orait, sapos God i laikim em, God i ken helpim em nau.” Tupela stilman ol i bin hangamapim long ol diwai kros klostu long Jisas, tupela tu i mekim ol wankain tok bilas tasol long em. Long 12 klok, tudak i karamapim graun olgeta, i go inap long 3 klok long apinun. Na klostu long 3 klok Jisas i singaut strong olsem, “Eli, Eli, lema sabaktani?” As bilong dispela tok i olsem, “God bilong mi, God bilong mi, bilong wanem yu lusim mi?” Sampela man i sanap klostu, ol i harim dispela tok, na ol i tok, “Dispela man i singautim Elaija.” Na kwiktaim wanpela bilong ol i ran i go kisim wanpela spans na putim long wain. Na taim wain i pulap long en, em i pasim long wanpela stik na i givim long Jisas bilong dring. Tasol ol arapela i tok, “Wet, yumi lukim pastaim. Ating bai Elaija i kam helpim em, o nogat?” Jisas i singaut strong moa gen, na em i lusim spirit bilong en i go na em i dai. Long dispela taim tasol dispela bikpela laplap i hangamap i stap insait long tempel em i bruk long antap i go inap long daunbilo bilong en, na i kamap tupela hap. Na graun i guria, na ol bikpela ston i bruk. Na ol ples matmat i op, na planti manmeri bilong God, bipo ol i dai pinis, nau ol i kirap. Ol i lusim matmat, na bihain long Jisas i kirap bek pinis, ol i go insait long taun bilong God. Na planti man i lukim ol. Kepten wantaim ol soldia i was long Jisas i stap, ol i lukim graun i guria na ol samting i kamap, na ol i pret moa. Na ol i tok olsem, “Tru tumas, dispela man em i Pikinini Bilong God.” Planti meri tu i stap, ol i bin bihainim Jisas na i lusim Galili na i kam bilong helpim em. Ol dispela meri i sanap longwe liklik na ol i lukluk i stap. Wanpela namel long ol em Maria bilong taun Makdala. Na wanpela em Maria, mama bilong Jems tupela Josep. Na wanpela em mama bilong tupela pikinini bilong Sebedi. Long apinun wanpela maniman bilong taun Arimatea, nem bilong en Josep, em i kam. Em tu i disaipel bilong Jisas. Em i go long Pailat na i askim Pailat long larim em i kisim bodi bilong Jisas. Orait Pailat i tokim ol soldia na ol i givim bodi long Josep. Na Josep i kisim bodi na i karamapim long klinpela waitpela laplap. Na em i kisim bodi i go na putim insait long nupela matmat bilong em yet. Dispela matmat em wanpela hul bilong ston Josep i bin tokim ol man long wokim. Na Josep i tantanim wanpela bikpela ston i kam pasim maus bilong hul. Em i mekim olsem pinis, na em i go. Maria bilong Makdala wantaim narapela Maria, tupela i stap. Tupela i sindaun klostu long matmat, na tupela i lukluk i stap. De bilong redim ol samting bilong de Sabat em i pinis, na long de bihain, ol bikpris wantaim ol Farisi ol i go lukim Pailat. Ol i tokim em olsem, “Bikman, mipela i tingim wanpela tok dispela man bilong giaman i bin mekim long taim em i stap yet. Em i tok, ‘Bihain long tripela de bai mi kirap bek.’ Olsem na yu mas tok na ol i ken pasim gut dispela matmat inap long tripela de. Nogut ol disaipel bilong en i kam stilim bodi bilong en na tokim ol manmeri olsem, ‘Em i kirap bek long matmat.’ Na dispela nupela tok giaman bilong ol bai i winim tok giaman em i bin mekim bipo.” Orait Pailat i tokim ol olsem, “Yupela kisim ol soldia na tokim ol long was i stap long dispela matmat. Yupela go na mekim olgeta samting yupela i laik mekim bilong pasim strong dispela matmat.” Orait na ol i go pasim matmat. Ol i putim mak bilong tambuim dispela ston i stap long maus bilong hul, na ol i putim ol soldia bilong was long matmat. De Sabat i pinis, na taim san klostu i laik kamap long namba wan de bilong wik, orait Maria bilong Makdala wantaim narapela Maria tupela i kam bilong lukim matmat. Na wantu tasol bikpela guria i kamap. Ensel bilong Bikpela i lusim heven na i kam daun, na em i tantanim ston i go lusim maus bilong hul na em i sindaun i stap antap long en. Pes bilong ensel i lait olsem lait bilong klaut, na klos bilong en i waitpela olsem ais. Ol soldia i pret long em, na ol i guria nogut, na ol i kamap olsem ol man i dai pinis. Tasol ensel i tokim tupela meri olsem, “Yutupela i no ken pret. Mi save, yutupela i kam bilong painim Jisas, em dispela man ol i bin hangamapim long diwai kros. Em i no i stap hia. Em i kirap pinis, olsem bipo em i bin tok. Yutupela kam lukim ples em i bin slip long en. Na yutupela go kwiktaim na tokim ol disaipel bilong en olsem, em i lusim matmat na i kirap bek pinis. Harim. Em i go paslain long yupela long Galili, na yupela bai i lukim em long dispela hap. Mi kam bilong givim dispela tok long yupela.” Tupela meri i pret tru, tasol tupela i amamas moa moa yet, na kwiktaim tupela i lusim matmat na i ran i go bilong tokim ol disaipel bilong en. Na Jisas i bungim tupela long rot, na i tok, “Moning tru.” Na tupela i go klostu na i holim lek bilong en, na tupela i lotu long em. Na Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela i no ken pret. Yutupela go tokim ol brata bilong mi long ol i mas i go long Galili. Ol bai i lukim mi long dispela hap.” Tupela meri i go yet, na sampela soldia i bin was long matmat ol i go insait long taun, na ol i tokim ol bikpris long olgeta samting i bin kamap. Na ol bikpris i bung wantaim ol hetman, na ol i wokim wanpela tok. Ol i givim planti mani long ol soldia, na ol i tok, “Yupela i mas tok olsem, ‘Ol disaipel bilong en i kam long nait, na taim mipela i slip, ol i stilim bodi bilong en.’ Na sapos namba wan gavman i harim dispela tok, orait mipela i ken stretim tok wantaim em, na bai yupela i no gat trabel.” Orait ol soldia i kisim mani, na ol i bihainim dispela tok bilong ol bikman. Na dispela tok i go nabaut namel long ol Juda, na ol Juda i save mekim dispela tok yet i kam inap long nau. Ol 11-pela disaipel i wokabaut i go long Galili, na ol i kamap long dispela maunten Jisas i bin tok bai ol i mas i go long en. Na ol i lukim Jisas, na ol i lotu long em. Tasol ol i gat tupela tingting. Na Jisas i kam klostu na i tokim ol olsem, “God i givim mi bikpela namba na strong bilong bosim olgeta samting long heven na long graun. Olsem na yupela i mas i go mekim olgeta lain manmeri i kamap disaipel bilong mi. Na yupela baptaisim ol long nem bilong Papa na bilong Pikinini na bilong Holi Spirit. Na yupela lainim ol long bihainim olgeta tok mi bin givim long yupela. Harim. Mi save stap wantaim yupela olgeta de, i go inap long dispela taim i pinis.” Dispela em i gutnius bilong Jisas Krais, Pikinini Bilong God. Dispela gutnius em i kamap pastaim olsem profet Aisaia i bin raitim, “Harim. Bai mi salim wanpela man bilong autim tok bilong mi, na em i go paslain long yu. Na em bai i redim rot bilong yu. Long ples i no gat man, maus bilong wanpela man i singaut olsem, ‘Redim rot bilong Bikpela. Stretim ol rot bilong en.’” Jon, dispela man bilong givim baptais, em i kamap long ples i no gat man, na em i autim tok long ol manmeri i mas tanim bel na kisim baptais, na bai God i lusim sin bilong ol. Na olgeta Judia na olgeta manmeri bilong Jerusalem ol i go long Jon. Na ol i autim sin bilong ol, na Jon i baptaisim ol long wara Jordan. Jon i save putim klos ol i wokim long gras bilong kamel, na em i save pasim let long bel bilong en. Na em i save kaikai ol grasopa wantaim hani bilong bus. Em i autim tok olsem, “Wanpela man i kam bihain long mi, na strong bilong en i winim strong bilong mi. Mi no gutpela man inap long mi brukim skru na lusim string i pasim su bilong em. Mi save baptaisim yupela long wara. Tasol em bai i baptaisim yupela long Holi Spirit.” Long dispela taim Jisas i lusim taun Nasaret long distrik Galili na i kam. Na Jon i baptaisim em long wara Jordan. Na Jisas i lusim wara na i kam antap, na wantu em i lukim heven i op, na Holi Spirit i kam daun long em olsem wanpela bilong ol dispela pisin ol i kolim balus. Na long heven wanpela maus i singaut olsem, “Yu Pikinini bilong mi. Mi laikim yu tumas. Bel bilong mi em i amamas long yu.” Na long dispela taim stret Holi Spirit i salim Jisas i go long ples i no gat man. Na Jisas i stap long ples i no gat man inap long 40 de, na Satan i traim em. Em i stap wantaim ol wel abus. Na ol ensel i helpim em. Taim ol i kalabusim Jon pinis, Jisas i kam kamap long distrik Galili na i wok long autim gutnius bilong God. Em i tok olsem, “Taim God i makim em i kamap pinis, na Kingdom bilong God em i kam klostu pinis. Yupela i mas tanim bel na bilip long gutnius.” Jisas i wokabaut arere long raunwara Galili, na em i lukim Saimon wantaim brata bilong en Andru. Tupela i wok long tromoi umben long raunwara. Tupela i save wok bisnis long kisim pis. Na Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela kam bihainim mi, na bai mi lainim yutupela long pasin bilong kisim ol manmeri.” Na kwiktaim tupela i lusim umben na i go bihainim em. Jisas i wokabaut i go moa liklik, na em i lukim Jems, pikinini bilong Sebedi, wantaim brata bilong en Jon. Ol umben bilong tupela i bruk na tupela i stap long bot na i wok long stretim umben. Na em i singautim tupela, na tupela i lusim papa Sebedi i stap long bot wantaim ol wokman, na tupela i go bihainim Jisas. Jisas wantaim ol arapela man ol i go long taun Kaperneam. Na long taim de Sabat i kamap em i go insait long haus lotu na em i autim tok long ol manmeri. Ol i harim tok bilong em, na ol i kirap nogut tru, long wanem, em i no skulim ol olsem ol saveman bilong lo i save mekim. Nogat. Em i skulim ol olsem man i gat namba. Long dispela taim wanpela man i stap long haus lotu bilong ol, na wanpela spirit nogut i stap long em. Orait dispela man i singaut olsem, “Jisas bilong Nasaret, yu kam bilong mekim wanem long mipela? Ating yu kam bilong bagarapim mipela? Mi save long yu. Yu dispela gutpela stretpela man i kam long God yet.” Tasol Jisas i krosim dispela spirit nogut na i tokim em olsem, “Yu pasim maus na yu lusim dispela man.” Na spirit nogut i sakim dispela man, na i singaut bikmaus tru, na i lusim dispela man. Na olgeta manmeri i kirap nogut, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Wanem samting i kamap nau? Dispela man i autim wanpela nupela tok, na em i autim tok olsem man i gat namba. Na taim em i givim tok long ol spirit nogut, ol i save harim tok bilong en.” Na kwiktaim stori bilong ol samting Jisas i mekim i raun long olgeta hap bilong Galili. Jisas wantaim ol arapela man i lusim haus lotu na i go ausait, na ol i go stret long haus bilong Saimon tupela Andru. Na Jems na Jon i go wantaim. Mama bilong meri bilong Saimon i slip i stap long bet, long wanem, em i gat sik na skin bilong en i hat. Na kwiktaim ol i tokim Jisas long em i sik. Na Jisas i go long em, na i holim han bilong en na i kirapim em. Na sik i lusim dispela meri, na em i redim kaikai bilong ol. Long taim san i go daun long apinun, na ol i bringim ol sikman i kam long Jisas. Na ol i bringim tu ol manmeri i gat spirit nogut i stap long ol. Olgeta manmeri bilong dispela taun ol i kam bung i stap klostu long dua bilong haus. Orait Jisas i mekim orait planti manmeri i gat kain kain sik. Na em i rausim planti spirit nogut. Ol spirit nogut ol i save long em, olsem na em i tambuim ol long ol i no ken toktok. Long moningtaim tru Jisas i kirap na i go ausait na em i go long wanpela hap i no gat man, na em i prea i stap. Na bihain Saimon wantaim ol wantok bilong en ol i go painim Jisas. Ol i lukim em pinis na ol i tokim em olsem, “Olgeta manmeri i wok long painim yu.” Na em i tokim ol olsem, “Maski, yumi go long ol arapela taun i stap klostu. Mi laik autim tok long ol tu, long wanem, em dispela wok tasol mi kam bilong mekim.” Na em i raun i go long olgeta hap bilong Galili, na em i autim tok insait long ol haus lotu bilong ol, na em i rausim ol spirit nogut. Wanpela man i gat sik lepra i kam long Jisas na i askim em strong. Dispela man i brukim skru na i tokim Jisas olsem, “Sapos yu laik, yu inap long mekim mi i kamap klin long ai bilong God.” Na Jisas i sori tru long em, na i putim han long em, na i tokim em olsem, “Mi laik. Yu kamap klin.” Orait wantu sik lepra i lusim dispela man, na em i kamap klin. Na Jisas i salim em i go hariap, na i tok strong long em olsem, “Lukaut gut. Yu no ken tokim wanpela man long dispela samting i bin kamap long yu. Nogat. Yu go soim skin bilong yu long pris, na mekim ofa bilong soim olsem skin bilong yu i kamap klin pinis, olsem Moses i bin tok. Na bai ol man i ken save, sik bilong yu i pinis.” Tasol dispela man i go, na em i tokim ol manmeri long olgeta dispela samting i bin kamap long em. Em i autim dispela stori long olgeta hap. Olsem na Jisas i no inap i go moa insait long wanpela taun long ai bilong ol manmeri. Nogat. Em i stap ausait tasol, long ol hap i no gat man. Na ol manmeri bilong olgeta hap ol i kam long em. Sampela de i go pinis, na Jisas i go long taun Kaperneam gen. Na ol manmeri i harim tok long em i stap long haus. Na planti manmeri i kam bung, na haus i pulap tru. Na klostu long dua tu i no gat hap ples i stap nating. Na Jisas i wok long autim tok long ol. Na ol i bringim wanpela sikman i kam long em. Bun bilong dispela man i dai olgeta. Na 4-pela man i karim dispela sikman i kam. Ples i pas tru, na ol i no inap bringim sikman i kam klostu long Jisas. Olsem na ol i karim sikman i go antap long rup bilong dispela haus Jisas i stap long en. Na ol i rausim hap bilong rup, na ol i slekim bet sikman i slip long en i go daun insait long haus. Jisas i lukim olsem ol i bilip tru, na em i tokim dispela sikman olsem, “Pikinini, mi lusim pinis ol sin bilong yu.” Sampela saveman bilong lo i sindaun i stap long haus, na long bel bilong ol ol i tingting olsem, “Olsem wanem na dispela man i mekim dispela kain tok? Em i laik kisim ples bilong God. I no gat wanpela man em inap long lusim sin. Em i wok bilong God wanpela tasol.” Na wantu Jisas i save pinis long bel bilong en long dispela tingting bilong ol. Na em i askim ol olsem, “Bilong wanem yupela i gat dispela kain tingting long bel bilong yupela? Wanem tok em i isi long mi mekim long dispela man? Em i isi long mi tok, ‘Mi lusim ol sin bilong yu,’ o em i isi long mi tok, ‘Yu kirap na kisim bet bilong yu na wokabaut’? Tasol mi laik bai yupela i save olsem, Pikinini Bilong Man em i gat strong long dispela graun, na em inap long lusim ol sin.” Orait na Jisas i lukluk i go long dispela man bun bilong en i dai olgeta, na i tokim em olsem, “Mi tokim yu, yu kirap na kisim bet bilong yu, na yu go long haus bilong yu.” Na dispela man i kirap na long ai bilong olgeta manmeri em i kisim bet bilong en kwiktaim na i wokabaut i go. Na olgeta manmeri i kirap nogut tru, na ol i litimapim nem bilong God, na ol i tok, “Bipo mipela i no lukim kain samting olsem. Nogat tru.” Orait Jisas i wokabaut i go gen long nambis bilong raunwara Galili. Na bikpela lain manmeri i kam long em, na em i givim tok bilong God long ol. Na em i wokabaut i go, na em i lukim Livai, pikinini bilong Alfius, i sindaun i stap long haus takis. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu kam bihainim mi.” Na Livai i kirap i go bihainim em. Jisas i sindaun kaikai long haus bilong Livai. Na planti man bilong kisim takis na planti man bilong mekim sin, ol i sindaun kaikai wantaim Jisas na ol disaipel bilong en. I gat planti bilong dispela kain man i save bihainim Jisas oltaim. Na sampela saveman bilong lo, ol i man bilong lain Farisi, ol i lukim Jisas i kaikai wantaim ol dispela man bilong mekim sin na ol man bilong kisim takis. Na ol i askim ol disaipel bilong Jisas olsem, “Watpo em i save kaikai wantaim ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin?” Jisas i harim dispela tok, na em i tokim ol dispela saveman olsem, “Ol man i no gat sik ol i no save go long dokta. Nogat. Ol sikman tasol i save go long dokta. Olsem tasol, mi no kam bilong singautim ol stretpela man. Nogat. Mi kam bilong singautim ol man i save mekim sin.” Wanpela taim ol disaipel bilong Jon na ol Farisi tu ol i tambu long kaikai. Na sampela man i kam askim Jisas olsem, “Olsem wanem na ol disaipel bilong Jon na ol disaipel bilong ol Farisi ol i save tambu long kaikai, tasol ol disaipel bilong yu i no save tambu long kaikai?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i laik marit, ating ol wantok bilong en inap tambu long kaikai long taim em i stap yet wantaim ol? Nogat. Taim dispela man i laik marit em i stap yet wantaim ol, ol i no inap tambu long kaikai. Tasol bihain, taim ol i kisim dispela man i go pinis na em i no moa i stap wantaim ol wantok bilong en, orait long dispela taim ol bai i tambu long kaikai. “I no gat man i save kisim hap nupela laplap bilong samapim hul long olpela saket. Sapos em i mekim olsem, orait taim ol i wasim saket dispela laplap bilong pasim hul em bai i go liklik na brukim saket gen. Nupela bai i brukim olpela, na hul bai i kamap bikpela moa. Na i no gat man i save pulimapim nupela wain long olpela skin meme. Sapos em i mekim olsem, orait wain bai i brukim skin meme, na wain na skin meme bai i lus wantaim. Nogat. Ol i save pulimapim nupela wain long ol nupela skin meme.” Long wanpela de Sabat Jisas i wokabaut namel long ol gaden wit. Na ol disaipel bilong en ol i wokabaut wantaim em, na ol i kisim sampela kaikai bilong wit. Na ol Farisi i askim Jisas olsem, “Harim. Watpo ol i mekim dispela pasin i tambu long mekim long de Sabat?” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Ating yupela i no bin ritim dispela stori long samting Devit i bin mekim bipo? Mi tok long dispela taim em wantaim ol lain bilong en ol i sot long kaikai na ol i hangre. Abiatar i stap hetpris, na Devit i go insait long haus bilong God, na em i kaikai dispela bret ol i save putim i stap long pes bilong God. Dispela bret i tambu, na ol pris tasol inap long kaikai. Tasol Devit em i kaikai, na em i givim long ol lain bilong en tu. Yupela i no bin ritim dispela tok, a?” Na Jisas i tokim ol moa olsem, “God i no putim ol manmeri bilong helpim de Sabat. Nogat. Em i putim de Sabat bilong helpim ol manmeri. Olsem na Pikinini Bilong Man em i bosim de Sabat tu.” Jisas i go insait long haus lotu gen. Na wanpela man i stap, wanpela han bilong en i dai pinis. Na ol man i was gut long Jisas, long wanem, ol i laik save, em bai i mekim orait dispela man long de Sabat, o nogat. Ol i ting, sapos Jisas i mekim dispela kain pasin, ol bai i kotim em. Orait Jisas i tokim dispela man, han bilong en i nogut, olsem, “Yu kam hia.” Na Jisas i askim ol olsem, “Ating yumi ken mekim gutpela pasin long de Sabat, o yumi ken mekim pasin nogut? Ating yumi ken helpim ol man na mekim ol i stap gut, o yumi ken kilim ol i dai?” Tasol ol man i no bekim wanpela tok. Na Jisas i lukluk raun long ol, na em i belhat. Em i lukim bel bilong ol i pas, na em i bel hevi long dispela. Na em i tokim dispela man olsem, “Stretim han bilong yu.” Orait em i stretim han, na han i kamap gutpela gen. Na kwiktaim ol Farisi i kirap na lusim haus na i go, na ol i bung wantaim lain bilong Herot. Ol i wokim toktok bilong painim rot long kilim Jisas i dai. Jisas wantaim ol disaipel bilong en i lusim dispela ples na ol i go long raunwara Galili. Na bikpela lain manmeri i bihainim em i go. Ol manmeri bilong distrik Galili na bilong distrik Judia na bilong taun Jerusalem na bilong distrik Idumea na bilong graun i stap long hapsait bilong wara Jordan na bilong hap bilong taun Tair na Saidon, ol i harim tok long ol samting Jisas i mekim, na bikpela lain manmeri tru i kam long em. Na Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Bikpela lain manmeri moa i stap. Nogut ol i pas long mi na subim mi strong. Bringim wanpela bot i kam sambai, na sapos ol manmeri i pas tru, mi ken kalap long bot.” Bipo Jisas i bin mekim orait planti manmeri, olsem na ol manmeri i gat sik ol i laik putim han long em, na ol i wok long subim ol arapela bai ol yet i ken i go klostu long em. Na taim ol spirit nogut i lukim em, ol i save brukim skru long em na singaut olsem, “Yu Pikinini Bilong God.” Tasol Jisas i save tambuim ol strong long ol i no ken tokaut ples klia long em yet em i husat tru. Jisas i go antap long maunten. Em i laik makim sampela man long stap wantaim em. Na em i singautim ol dispela man, na ol i kam long em. Na em i makim 12-pela man, bai ol i stap wantaim em, na em i givim nem aposel long ol. Em i laik salim ol i go bilong autim tok bilong God, na em i laik givim strong long ol bilong rausim ol spirit nogut. Em i makim 12-pela. Wanpela em Saimon, na Jisas i givim narapela nem Pita long em. Na em i makim tu Jems, pikinini bilong Sebedi, wantaim brata bilong en Jon. Na em i kolim tupela long nem Boanerges. Mining bilong dispela nem i olsem, “Ol man i olsem klaut i pairap.” Na em i makim tu Andru na Filip na Bartolomyu na Matyu na Tomas na Jems, em pikinini bilong Alfius, na Tadius na Saimon, em wanpela man bilong lain Selot, na Judas Iskariot, em dispela man bihain em i givim Jisas long han bilong ol man i laik mekim nogut long em. Jisas i go long haus. Na ol bikpela lain manmeri i kam bung gen, olsem na Jisas wantaim ol disaipel ol i no gat taim bilong kaikai. Ol wanblut bilong Jisas i harim tok long ol samting Jisas i mekim, na ol i kam bilong kisim em. Ol i tok olsem, “Em i longlong pinis.” Sampela saveman bilong lo i stap long Jerusalem ol i kam daun, na ol i tok olsem, “Belsebul i stap long em. Em i save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul tasol, em hetman bilong ol spirit nogut.” Na Jisas i singautim ol i kam klostu long em, na em i mekim sampela tok piksa long ol. Em i tok olsem, “Olsem wanem na Satan inap rausim Satan? Sapos ol man bilong wanpela kantri i bruk tupela lain na ol i pait, dispela kantri bai i no inap i stap strong. Na sapos ol man bilong wanpela haus ol i bruk tupela lain na ol i pait, dispela haus i no inap i stap strong. Na sapos Satan i birua long em yet na lain bilong en i bruk, orait em i no inap i stap strong. Nogat. Em bai i pinis olgeta. “I no gat man inap i go insait long haus bilong wanpela strongpela man na kisim nating ol samting bilong en. Nogat. Em i mas pasim dispela strongpela man long baklain pastaim. Sapos em i mekim olsem, orait nau bai em inap kisim ol samting i stap long haus bilong dispela man. “Mi tok tru long yupela olsem, God bai i lusim olgeta sin na olgeta tok nogut ol manmeri i mekim. Tasol sapos man i mekim tok nogut long Holi Spirit, God bai i no inap lusim dispela sin bilong en, nau na bihain tu. Nogat. Asua bilong dispela sin bai i stap long em oltaim oltaim.” Jisas i tok olsem, long wanem, ol i bin tok, “Em i gat spirit nogut i stap long em.” Long dispela taim mama wantaim ol brata bilong Jisas ol i kamap. Ol i sanap ausait, na ol i salim tok i go long em. Ol i laik bai em i kam long ol. Bikpela lain manmeri i sindaun raunim em, na ol i tokim em olsem, “Harim. Mama bilong yu wantaim ol brata na susa bilong yu ol i stap ausait na i singaut long yu.” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Husat em i mama na brata bilong mi?” Em i lukluk raun long ol manmeri i sindaun raun long em, na em i tok, “Lukim mama bilong mi wantaim ol brata bilong mi. Man o meri i save bihainim laik bilong God, em i brata na susa na mama bilong mi.” Jisas i kirapim wok gen long skulim ol manmeri long arere bilong raunwara. Na bikpela lain manmeri moa ol i kam long em. Olsem na em i kalap long wanpela bot i stap long raunwara, na em i sindaun long en. Na olgeta manmeri ol i stap long nambis klostu long wara. Na Jisas i mekim planti tok piksa long ol bilong skulim ol. Em i givim tok olsem long ol, “Yupela harim. Wanpela man i go tromoi pikinini wit long gaden. Em i wok long tromoi i go, na sampela pikinini wit i pundaun long rot, na ol pisin i kam kaikai. Na sampela pikinini wit i pundaun long hap graun i gat ston, na i no gat planti graun long en. Graun i no daun tumas, olsem na dispela wit i kamap kwik. Tasol taim san i kam antap em i kukim dispela wit. Na wit i no gat rop, olsem na em i drai olgeta, na i dai. Na sampela pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil. Na ol rop i gat nil ol i kamap na i karamapim wit, na wit i no karim kaikai. Tasol sampela pikinini wit i pundaun long gutpela graun, na wit i kamap bikpela, na i karim kaikai. Sampela i karim 30, na sampela i karim 60, na sampela i karim 100.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Taim ol bikpela lain manmeri i go pinis, orait ol 12-pela disaipel wantaim ol man i save stap wantaim Jisas, ol i askim em long as bilong ol tok piksa. Na Jisas i tokim ol olsem, “God i soim yupela pinis long as bilong tok hait bilong kingdom bilong God. Tasol ol man i stap ausait, ol i harim olgeta tok long tok piksa tasol. Olsem na ‘Bai ol i lukluk planti taim, tasol bai ol i no luksave long wanpela samting. Na bai ol i harim tok planti taim, tasol bai ol i no save long as bilong en, nogut ol i tanim bel, na God i lusim sin bilong ol.’” Na Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Yupela i no save long as bilong dispela tok piksa, a? Olsem bai yupela i save olsem wanem long olgeta arapela tok piksa? Dispela man i planim kaikai em i planim tok bilong God. Tok i save pundaun long rot em i olsem ol lain manmeri ol i harim tok, na wantu tasol Satan i save kam na rausim dispela tok God i bin planim long bel bilong ol. Na sampela manmeri ol i olsem pikinini wit i pundaun long graun i gat ston. Ol i harim tok, na ol i save kisim kwiktaim, na ol i amamas long en. Tasol ol i no gat rop bilong ol. Ol i save stap liklik taim tasol. Taim ol man i laik daunim tok bilong God ol i givim hevi long ol dispela manmeri na mekim nogut long ol, orait bilip bilong ol i save bagarap kwiktaim. Na sampela manmeri ol i olsem pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil. Dispela lain ol i harim tok, tasol ol i tingting planti long ol samting bilong graun na ol i wari long bungim planti mani na ol i mangal long ol kain kain samting. Ol dispela samting i karamapim tok bilong God, na em i no karim kaikai. Tasol sampela manmeri ol i olsem pikinini wit i pundaun long gutpela graun. Ol i harim tok, na ol i kisim na holim, na ol i karim kaikai. Sampela i karim 30, na sampela i karim 60, na sampela i karim 100.” Orait Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Ating ol man i save kisim lam i kam bilong putim aninit long wanpela baket o wanpela bet? Nogat. Ol i save putim antap long tebol. Olgeta samting i stap hait, bihain bai em i kamap long ples klia. Na olgeta samting ol man i karamapim i stap, bihain bai ol i kamap long ples klia. Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Na em i tokim ol moa olsem, “Tok yupela i harim, em yupela i mas tingim gut. Skel yupela i save givim long ol man, dispela skel tasol bai God i bekim long yupela. Na bai em i skruim sampela moa long yupela. Sapos wanpela man i gat sampela samting pinis, orait God bai i givim sampela moa long em. Tasol sapos man i no gat ol samting, orait God bai i rausim ol liklik samting em i holim pinis.” Jisas i tok moa olsem, “Kingdom bilong God em i olsem wanpela man i tromoi ol pikinini kaikai i go long graun. Na long olgeta nait dispela man i save slip, na long san em i save kirap na raun mekim wok bilong en. Na ol dispela pikinini kaikai i kamap na i go bikpela olsem wanem, em dispela man i no save. Graun yet em i mekim na ol pikinini i kamap, na bihain ol i karim kaikai. Pastaim ol lip i kamap, na bihain ol het i kamap, na bihain kaikai i kamap bikpela insait long ol het. Na taim kaikai i redi pinis bilong kisim, orait dispela man i save katim, long wanem, taim bilong kisim kaikai em i kamap pinis.” Na Jisas i tok moa olsem, “Bai yumi tok, kingdom bilong God i olsem wanem samting? Yumi ken mekim wanem kain tok piksa? Em i olsem pikinini bilong dispela kain sayor ol i kolim mastet. Pikinini bilong mastet em i no olsem ol arapela pikinini kaikai bilong graun. Nogat. Em i liklik tru. Ol i save planim dispela long graun. Ol i planim pinis, na em i kamap na i go bikpela, na i winim olgeta kain sayor long gaden. Em i gat ol bikpela han, na ol pisin inap i kam long ol han bilong en na wokim haus bilong ol long ples kol.” Taim Jisas i autim tok long ol manmeri em i save mekim planti tok piksa olsem, inap long mak bilong tingting bilong ol. Em i no autim klia wanpela tok long ol manmeri. Nogat. Em i save autim long tok piksa tasol. Na taim ol disaipel tasol i stap wantaim em, em i save autim as bilong olgeta tok long ol. Long apinun long dispela de yet, Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” Orait ol i lusim dispela bikpela lain manmeri na ol i kalap long dispela bot Jisas i sindaun pinis long en, na ol i kisim em i go wantaim ol. Na ol arapela bot tu i go wantaim ol. Na traipela win i kirap, na si i kalap i go insait long bot, na wara i laik pulap long bot. Na Jisas i stap long stan bilong bot, na em i slip long wanpela pilo. Orait ol i kirapim em na ol i tok, “Tisa, klostu yumi laik lus, na ating yu no wari liklik long yumi bai i dai?” Na Jisas i kirap, na i krosim win, na i tokim wara olsem, “Inap nau. Yu pinis! Yu dai nau!” Na win i dai, na wara i no mekim nais liklik. Na em i askim ol disaipel olsem, “Bilong wanem yupela i pret? Yupela i no bilip, a?” Na ol i pret nogut tru, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man em i husat tru, na win wantaim wara i harim tok bilong em?” Jisas wantaim ol disaipel bilong en i go kamap long hapsait bilong raunwara Galili, long graun bilong ol Gerasa. Em i lusim bot pinis, na kwiktaim wanpela man i gat spirit nogut i kam bungim Jisas. Dispela man i stap nabaut long ples matmat na i kam. Em i save slip long ples matmat. Na i no gat wanpela man inap long pasim em, maski ol i pasim em long sen. Planti taim ol i bin pasim em long ol hankap na sen. Tasol em i save brukim ol sen na hankap tu. Em i strong tumas, na i no gat man inap long holimpas em. Oltaim long san na long nait em i save stap long matmat na long ples maunten. Na em i save singaut nogut na katim skin bilong em yet long ston. Em i lukim Jisas i stap longwe yet, na em i ran i kam na i brukim skru klostu long lek bilong Jisas. Na em i singaut bikmaus tru olsem, “Jisas, yu Pikinini bilong God Antap Tru, yu laik mekim wanem long mi? Mi askim yu strong long nem bilong God, yu no ken mekim nogut long mi.” Em i singaut olsem, long wanem, Jisas i bin tokim em olsem, “Yu spirit nogut, yu mas lusim dispela man.” Orait Jisas i askim em olsem, “Wanem nem bilong yu?” Na em i tok, “Nem bilong mi Ami. Long wanem, mipela i bikpela lain.” Na em i askim Jisas strong long em i no ken rausim ol dispela spirit nogut na mekim ol i lusim dispela hap graun. Wanpela bikpela lain pik ol i kaikai i stap long liklik maunten klostu. Na ol spirit nogut i askim Jisas strong olsem, “Yu mas salim mipela i go insait long ol dispela pik.” Orait Jisas i larim ol i go. Na ol spirit nogut i lusim dispela man, na ol i go insait long ol pik. Na ol dispela lain pik i ran strong tru i go daun long wanpela ples nogut. Na ol i pundaun long raunwara, na ol i dring wara na i dai. Namba bilong olgeta pik em inap olsem 2,000. Ol wasman bilong pik i lukim na ol i ranawe, na ol i bringim tok i go long taun na long ol hap nabaut. Na ol manmeri i kam lukim wanem samting tru i bin kamap. Ol i kamap long Jisas, na ol i lukim dispela man, bipo ol dispela planti spirit nogut i stap long en. Nau em i pasim laplap, na tingting bilong en i klia, na em i sindaun i stap. Ol manmeri i lukim, na ol i pret. Na ol man i bin lukim ol samting Jisas i mekim, ol i stori long ol manmeri long ol samting i bin kamap long dispela man, bipo ol spirit nogut i stap long en. Na ol i stori long ol pik tu. Ol manmeri i harim, na ol i tok strong long Jisas i mas lusim graun bilong ol na i go long narapela hap. Orait Jisas i kalap long bot. Na dispela man bipo ol spirit nogut i stap long en, em i askim Jisas strong olsem, “Inap yu larim mi i go wantaim yu?” Tasol Jisas i no laik. Em i tokim dispela man olsem, “Yu go long haus bilong yu na long ol wanlain bilong yu. Na yu tokim ol long olgeta samting Bikpela i bin mekim bilong helpim yu, na long em i bin marimari long yu.” Olsem na dispela man i go, na em i wok long autim tok long olgeta hap bilong distrik Dekapolis long olgeta samting Jisas i bin mekim bilong helpim em. Na olgeta manmeri i harim na ol i tingting planti. Orait Jisas i go long bot na i brukim raunwara Galili gen. Em i kamap long hapsait, na bikpela lain manmeri ol i kam bung bilong harim tok bilong em. Na Jisas i stap klostu long raunwara. Na wanpela hetman bilong haus lotu i kam, nem bilong en Jairus. Em i lukim Jisas na i kam brukim skru klostu long lek bilong em. Na em i askim Jisas strong olsem, “Liklik pikinini meri bilong mi klostu i laik i dai. Plis, yu mas kam putim han long em, na bai em i orait gen na i stap.” Na Jisas i go wantaim em. Na bikpela lain manmeri ol i bihainim em, na ol i pas tru long em. Na wanpela meri i stap, em i save karim blut oltaim na i stap olsem inap long 12-pela yia. Dispela meri i bin lukim planti dokta, na ol i bin givim planti pen long em, na em i bin lusim olgeta mani bilong en bilong baim ol. Tasol sik bilong en i no orait liklik. Nogat. Dispela meri em i bin harim stori bilong Jisas. Olsem na em i kam, na em i stap namel long dispela bikpela lain manmeri. Em i kam klostu long baksait bilong Jisas, na i putim han long longpela klos bilong Jisas. Em i bin tokim em yet olsem, “Sapos mi putim han tasol long klos bilong em, bai mi orait gen.” Meri i putim han long klos bilong Jisas na wantu tasol blut bilong en i drai, na long bodi bilong en em i pilim dispela sik i go pinis nau. Na Jisas i save, sampela strong i lusim em na i go. Olsem na em i tanim na i askim olsem, “Husat i putim han long klos bilong mi?” Na ol disaipel i tokim em olsem, “Yu lukim bikpela lain manmeri i pas long yu. Na bilong wanem yu tok, ‘Husat i putim han long mi?’” Tasol Jisas i lukluk raun bilong painimaut husat i bin holim klos bilong en. Na dispela meri i save long dispela samting i bin kamap long em, na em i pret na i guria. Na em i kam brukim skru klostu long Jisas, na i tokaut klia long olgeta samting. Na Jisas i tokim em olsem, “Pikinini, yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen. Yu go, na bel bilong yu i ken i stap isi. Sik bilong yu i ken pinis.” Jisas i toktok yet i stap, na sampela man bilong haus bilong hetman bilong haus lotu ol i kam. Ol i tokim dispela man olsem, “Pikinini bilong yu i dai pinis. Maski givim hevi moa long tisa.” Tasol Jisas i no givim yau long dispela tok ol i mekim. Em i tokim hetman bilong haus lotu olsem, “Yu no ken pret. Yu mas bilip tasol.” Na em i tambuim ol manmeri long ol i no ken i go wantaim em. Pita na Jems na Jon, brata bilong Jems, tripela tasol i go wantaim em. Ol i go kamap long haus bilong hetman bilong haus lotu, na Jisas i lukim ol manmeri i mekim bikpela nois. Ol i wok long krai nogut tru. Na em i go insait na i tokim ol olsem, “Bilong wanem yupela i krai na mekim bikpela nois? Dispela pikinini em i no i dai. Em i slip tasol.” Na ol i lap nogut long em. Tasol em i rausim olgeta manmeri i go ausait. Na em i kisim papa na mama bilong pikinini, wantaim tripela disaipel bilong en, na ol i go insait long rum pikinini i stap long en. Na em i holim han bilong pikinini na i tokim em olsem, “Talita, kum.” Mining bilong dispela tok i olsem, “Liklik meri, mi tokim yu, yu kirap.” Na kwiktaim dispela liklik meri i kirap na i wokabaut. Na ol i lukim dispela, na ol i kirap nogut tru. Dispela meri i gat 12-pela krismas pinis. Orait Jisas i tokim ol strong olsem, “Yupela i no ken tokim wanpela man long dispela samting i bin kamap.” Na em i tokim ol long givim sampela kaikai long dispela liklik meri. Jisas i lusim dispela ples na i go long as ples bilong en. Na ol disaipel bilong en ol i bihainim em i go. Long de Sabat em i go long haus lotu na i givim tok bilong God long ol manmeri. Na planti bilong ol manmeri i harim tok bilong en, ol i kirap nogut na ol i tok, “Dispela man em i kisim dispela tok we? Dispela save i stap long en, em i wanem kain save? Na olsem wanem na em i wokim olkain mirakel tu? Yumi save, dispela man em i wanpela kamda. Em i pikinini bilong Maria, na em i brata bilong Jems na Josep na Judas na Saimon. Ol susa bilong en ol i stap hia wantaim yumi.” Ol i tok olsem, na ol i bel nogut long em. Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Profet i gat nem long olgeta ples. Tasol long as ples bilong en, na namel long ol wanblut bilong en, na long haus bilong en stret, em i no gat nem.” Na em i no inap long wokim wanpela mirakel long dispela ples. Em i putim han long ol wan wan sikman tasol na i mekim ol i orait gen. Na em i tingting planti long ol dispela manmeri i no bilip long em. Orait Jisas i go raun long ol ples long dispela hap, na em i givim tok bilong God long ol manmeri. Na em i singautim ol 12-pela disaipel i kam, na em i salim ol i go tupela tupela. Em i givim strong long ol bilong rausim ol spirit nogut i stap long ol manmeri. Na em i tokim ol, ol i ken holim stik bilong wokabaut, tasol ol i no ken kisim ol arapela samting bilong wokabaut i go wantaim ol. Ol i no ken kisim bret na ol i no ken karim hanbek samting na ol i no ken karim mani long poket bilong ol. Nogat. Ol i ken putim su, tasol ol i no ken putim tupela siot. Na em i tokim ol olsem, “Sapos yupela i kamap long wanpela ples na yupela i go insait long wanpela haus, orait yupela i mas i stap long dispela haus tasol inap long taim yupela i lusim dispela ples. Na sapos long sampela ples ol i no kisim yupela i go long haus bilong ol, na ol i no laik harim tok bilong yupela, orait yupela i mas lusim dispela ples. Na taim yupela i laik i go, yupela i mas rausim pipia graun i stap long lek bilong yupela, bai ol i ken save, ol i gat asua long dispela pasin ol i mekim.” Orait ol disaipel i go, na ol i autim tok long ol manmeri olsem, “Yupela i mas tanim bel.” Na ol i rausim planti spirit nogut i stap long ol manmeri, na ol i putim wel long planti sikman na mekim ol i kamap orait. King Herot i harim tok long ol dispela samting i kamap, long wanem, Jisas i gat nem pinis long olgeta hap. Sampela manmeri i save tok, “Em Jon Bilong Baptais i kirap bek long matmat. Olsem na em i gat strong bilong wokim ol dispela mirakel.” Na sampela i tok, “Em Elaija.” Na sampela i tok, “Em i profet, wankain olsem ol profet bilong bipo.” Herot i harim dispela, na em i tok olsem, “Bipo mi katim nek bilong Jon, tasol nau em i kirap bek.” Bipo Herot i bin maritim Herodias, em meri bilong Filip, brata bilong Herot. Na Jon i bin tokim Herot olsem, “Yu kisim meri bilong brata bilong yu, em i no stret.” Olsem na Herot i bin salim ol man i go holimpas Jon na pasim em long sen long haus kalabus. *** Herodias em i bel nogut tru long Jon, na i laik kilim em i dai, tasol em i no inap, long wanem, Herot i pret long Jon. Em i save, Jon em i gutpela na stretpela man long ai bilong God. Olsem na Herot i save was gut long em. Taim em i harim tok bilong Jon, em i save tingting planti, na bel bilong en i hevi. Tasol em i laikim tumas long harim tok bilong en. Bihain Herodias i painim rot olsem. Herot i mekim wanpela bikpela kaikai bilong tingim de mama i bin karim em. Em i mekim dispela kaikai bilong ol bikman i save helpim em long wok bilong gavman, na bilong ol namba wan ofisa bilong ami, na bilong ol bikman bilong distrik Galili. Orait ol i kaikai i stap na pikinini meri bilong Herodias i kam insait na i danis. Na Herot wantaim ol man i kaikai wantaim em, ol i laikim tumas dispela danis. Olsem na king i tokim dispela yangpela meri olsem, “Mi bai givim yu wanem samting yu laikim. Yu tokim mi tasol, na bai mi givim yu.” Na Herot i mekim strongpela promis olsem, “Tru antap, wanem samting yu askim long mi, em bai mi givim yu. Sapos yu tok long mi mas brukim kantri bilong mi long tupela hap na givim wanpela hap long yu, orait bai mi mekim.” Na dispela meri i go ausait na i askim mama bilong en olsem, “Bai mi tokim em long givim wanem samting long mi?” Na mama i tok, “Yu tokim em long kisim het bilong Jon Bilong Baptais na givim yu.” Orait yangpela meri i hariap i go bek long king, na i tokim em olsem, “Nau tasol mi laik bai yu putim het bilong Jon Bilong Baptais long wanpela plet, na givim long mi.” King i harim dispela tok na bel bilong en i hevi moa. Tasol em i ting long strongpela promis em i bin mekim, na em i no laik kisim sem long ai bilong ol man i sindaun kaikai wantaim em. Olsem na em i no laik sakim tok bilong dispela meri. Orait kwiktaim king i salim wanpela soldia i go bilong kisim het bilong Jon i kam. Dispela soldia i go long haus kalabus, na i katim nek bilong Jon. Na em i putim het bilong Jon long wanpela plet na i bringim i kam na i givim long yangpela meri. Na yangpela meri em i givim long mama bilong en. Ol disaipel bilong Jon i harim tok long dispela samting Herot i bin mekim, na ol i kam kisim bodi bilong Jon na karim i go planim long matmat. Ol aposel i kam bek na ol i bung wantaim Jisas. Na ol i stori long ol wok ol i bin mekim, na long olgeta tok ol i bin givim long ol manmeri. Tasol planti manmeri i wok long i go i kam, na Jisas wantaim ol aposel i no gat taim bilong kaikai. Olsem na Jisas i tokim ol aposel olsem, “Goan, yumi tasol i go long wanpela hap i no gat man, na bai yupela i ken malolo liklik.” Na ol i kisim bot, na ol i go long wanpela hap i no gat man. Ol tasol i go. Tasol planti manmeri i lukim ol i go, na ol i luksave long ol. Olsem na ol manmeri bilong olgeta taun i ran i go long dispela hap ol lain bilong Jisas i laik i go long en, na ol i kamap paslain long Jisas. Olsem na taim Jisas i go sua em i lukim bikpela lain manmeri i stap. Na em i sori tru long ol, long wanem, ol i olsem ol sipsip i no gat wasman. Na em i stat long givim planti tok long ol. Na bihain, taim san i laik i go daun, ol disaipel bilong Jisas i kam long em na tokim em olsem, “Dispela hap i no gat man, na san i laik i go daun. Mobeta yu salim ol manmeri i go. Ol i ken i go long ol hap nabaut na long ol ples, na baim kaikai bilong ol.” Tasol Jisas i bekim tok bilong ol disaipel olsem, “Yupela yet givim kaikai long ol.” Na ol i askim em, “Ating yu laik bai mipela i go baim bret long 200 kina na givim long ol, a?” Na em i askim ol, “Yupela i gat hamas bret i stap? Yupela go lukim.” Ol i lukim pinis, orait ol i kam tokim Jisas olsem, “Mipela i gat 5-pela bret na tupela pis.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Olgeta manmeri i mas bung bung na sindaun long gutpela gras.” Orait ol i sindaun, na sampela lain inap long 100 man, na sampela inap long 50. Na Jisas i kisim dispela 5-pela bret wantaim tupela pis. Na em i lukluk i go long heven, na i givim tenkyu long God. Na em i brukim ol bret na i givim long ol disaipel, bai ol i tilim i go long ol manmeri. Na tupela pis tu em i brukim na tilim i go long olgeta manmeri. Na olgeta i kaikai, na ol i pulap. Na olgeta hap bret na pis i stap yet, em ol i bungim na pulapim 12-pela basket. Ol man i kaikai dispela bret, ol inap 5,000 man. Orait Jisas i hariapim ol disaipel bilong en, na i tokim ol long ol i mas kalap long bot na i go paslain long em long hapsait bilong raunwara, long ples Betsaida. Em yet i laik i stap na salim ol manmeri i go pastaim. Em i salim ol manmeri i go pinis, orait em i go antap long maunten, bilong em i ken beten. Long apinun tru bot i stap namel long raunwara, na Jisas wanpela em i stap long nambis. Na em i lukim win i kam long poret bilong bot na i sakim ol, na ol i hatwok tru long pul. Klostu long tulait, orait Jisas i wokabaut antap long raunwara na i go long ol. Em i laik abrusim ol, tasol ol disaipel i lukim em i wokabaut antap long raunwara, na ol i ting em i wanpela masalai. Na ol i singaut nogut. Olgeta i lukim em, na ol i pret tumas. Tasol kwiktaim Jisas i tokim ol olsem, “Yupela stap strong. Em mi tasol. Yupela i no ken pret.” Na em i go insait long bot, na i stap wantaim ol, na win i dai. Na ol i kirap nogut tru, long wanem, ol i no klia gut long as bilong dispela samting Jisas i bin mekim taim em i tilim bret long ol manmeri. Nogat. Tingting bilong ol i pas yet. Jisas wantaim ol disaipel i brukim raunwara pinis, na ol i go sua long hap bilong Genesaret, na ol i pasim bot. Ol i lusim bot pinis, na kwiktaim ol manmeri i lukim Jisas na i luksave long em. Na ol man i ran i go nabaut long olgeta ples long dispela hap na tokim ol manmeri. Na taim ol manmeri i harim tok long Jisas i stap long wanpela hap, ol i slipim ol sikman long bet, na ol i karim ol i go long em. Na long olgeta ples na olgeta taun na olgeta hap nabaut Jisas i kamap long en, ol i save putim ol sikman long ol ples bung. Na ol i askim Jisas strong long larim ol sikman i putim han long arere bilong klos bilong en. Na olgeta manmeri i mekim olsem, ol i kamap orait gen. Ol Farisi i bung wantaim sampela saveman bilong lo ol i bin lusim Jerusalem na i kam, na ol i go lukim Jisas. Na ol i lukim sampela disaipel bilong en ol i kaikai, na ol i no wasim han bilong ol pastaim. Ol Farisi na olgeta Juda ol i save bihainim pasin bilong ol tumbuna, na sapos ol i no wasim han gut pastaim, ol i no save kaikai. Taim ol i go long maket na ol i kam bek, orait sapos ol i no waswas, ol i no save kaikai. Na ol i save bihainim planti arapela pasin tu ol i bin kisim long ol tumbuna olsem, ol i save wasim ol kap na sospen na dis na bet. Orait na ol Farisi na ol saveman bilong lo i askim Jisas olsem, “Olsem wanem na ol disaipel bilong yu ol i no save bihainim pasin bilong ol tumbuna? Han bilong ol i doti na ol i kaikai.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Profet Aisaia em i makim tru yupela man bilong giaman. Em i bin raitim tok olsem, ‘Ol dispela lain manmeri ol i save litimapim nem bilong mi long maus bilong ol, tasol bel na tingting bilong ol i stap longwe tru long mi. Ol i save autim lo bilong ol man tasol na tok, “Dispela em i tok bilong God.” Olsem na ol i lotu nating long mi.’ Yupela i lusim pinis lo bilong God, na yupela i holim strong pasin bilong ol man tasol.” Na Jisas i tokim ol moa olsem, “Yupela i save tumas long sakim lo bilong God na bihainim pasin bilong yupela yet. Moses i bin tok, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol,’ na ‘Man i mekim tok nogut long papa o mama bilong en, em i mas i dai.’ Tasol yupela i save tok olsem, ‘Sapos wanpela man i gat mani samting bilong helpim papa o mama bilong en, tasol em i tokim tupela, “Dispela mani mi makim pinis bilong givim long God,” orait dispela man i no ken mekim ol samting bilong helpim papamama.’ Olsem na yupela i bihainim pasin yupela i bin kisim long ol tumbuna, na yupela i daunim tok bilong God. Na yupela i save mekim planti kain pasin olsem.” Orait Jisas i singautim gen ol manmeri, na em i tokim ol olsem, “Yupela olgeta harim tok bilong mi na tingim gut. Samting i stap ausait long wanpela man na i go insait long en, em i no inap mekim dispela man i doti. Nogat. Ol samting i stap insait long man na i kam ausait, em tasol i mekim dispela man i doti.” *** Jisas i lusim dispela lain manmeri na i go long haus. Na ol disaipel bilong en i askim em long as bilong dispela tok piksa. Na em i tokim ol olsem, “Yupela tu i no gat tingting, a? Ating yupela i no save, olgeta samting i stap ausait long man na i go insait long en, em i no inap mekim man i doti? Mi tok olsem, long wanem, kain samting olsem em i no i go insait tru long bel bilong man. Nogat. Em i go long rot bilong pekpek tasol, na bihain em i go daun long smolhaus.” Long dispela tok Jisas em i tok olsem olgeta kain kaikai i klin long ai bilong God. Na Jisas i tok moa olsem, “Samting i stap insait long man na i kam ausait, dispela em i save mekim man i doti. Mi tok long olkain samting i save kamap long tingting bilong man, em ol samting olsem, ol tingting nogut na pasin pamuk na pasin bilong stil na pasin bilong kilim man i dai na pasin bilong pamuk wantaim ol marit na pasin bilong mangal na ol kain kain pasin nogut na pasin bilong giaman na hambak nabaut na pasin bilong bel nogut na tok nogut long ol arapela na pasin bilong bikhet na longlong pasin. Olgeta dispela pasin nogut em i stap insait long man na i kam ausait na i mekim man i doti long ai bilong God.” Jisas i kirap na i lusim dispela ples, na i go long hap bilong taun Tair. Em i go insait long wanpela haus, na em i no laik long wanpela man i save olsem em i stap. Tasol em i no inap i stap hait. Nogat. Wanpela meri i harim tok long em i stap. Dispela meri i gat pikinini meri, na spirit nogut i stap long em. Olsem na dispela meri i kam kwiktaim na i brukim skru klostu long lek bilong Jisas. Dispela meri em i bilong narapela lain. Em i bilong ol lain Fonisia i stap long kantri Siria. Em i askim Jisas strong long em i mas rausim spirit nogut i stap long pikinini meri bilong en. Na Jisas i tokim em olsem, “Yumi mas givim kaikai long ol pikinini pastaim. Nogut yumi kisim kaikai bilong ol pikinini na tromoi i go long ol dok.” Tasol meri i bekim tok bilong em olsem, “Bikpela, ol dok i stap aninit long tebol ol tu i save kisim hap kaikai bilong ol pikinini.” Na Jisas i tokim em, “Yu tok olsem, orait yu ken i go bek. Spirit nogut i lusim pinis pikinini bilong yu.” Na meri i go bek long haus bilong en, na i lukim pikinini i slip long bet, na spirit nogut i lusim em pinis. Nau Jisas i kirap gen na i lusim hap bilong Tair, na i go long distrik bilong taun Saidon. Na em i go moa long hap bilong Dekapolis, na i kamap long raunwara Galili. Na ol i bringim wanpela man i kam long em, yau bilong en i pas na tang bilong en i hevi, na em i no inap toktok gut. Na ol i askim Jisas long putim han long dispela man. Na Jisas i kisim man i go, na i lusim ol manmeri, na tupela tasol i stap. Na Jisas i putim pinga long tupela yau bilong dispela man. Na bihain Jisas i spet long pinga bilong em yet, na i putim pinga long tang bilong dispela man. Na Jisas i lukluk i go antap long heven, na em i pilim olsem em i laik krai na em i pulim win strong. Na em i tokim dispela man olsem, “Efata.” Mining bilong dispela tok i olsem, “Yu op.” Na kwiktaim yau bilong dispela man i op, na samting i pasim tang bilong en i lus na em inap toktok gut. Na Jisas i tambuim ol manmeri strong long ol i no ken tokim wanpela man long dispela samting ol i lukim. Em i tambuim ol tru, tasol nogat, ol i strong moa yet long autim dispela tok. Na ol manmeri i harim dispela tok, ol i kirap nogut tru na i tok, “Olgeta samting em i mekim, em i mekim gutpela tasol. Em i mekim ol yaupas i harim tok, na ol mauspas i toktok.” Long dispela taim bikpela lain manmeri i kam bung gen, na ol i no gat kaikai. Na Jisas i singautim ol disaipel bilong en i kam, na em i tokim ol olsem, “Mi sori long dispela ol manmeri. Ol i stap wantaim mi inap tripela de pinis, na ol i no gat kaikai. Na sapos ol i stap hangre na mi salim ol i go long haus bilong ol, bai ai bilong ol i raun na ol i pundaun long rot. Sampela ol i bin wokabaut longwe na i kam.” Na ol disaipel i bekim tok bilong en olsem, “Dispela hap i no gat man. Na bai yumi inap kisim bret we na yumi givim kaikai long ol dispela manmeri?” Jisas i askim ol, “Yupela i gat hamas bret i stap?” Na ol i tok, “7-pela.” Orait na Jisas i tokim ol manmeri, na ol i sindaun long graun. Na em i kisim dispela 7-pela bret, na em i tenkyu long God, na em i brukim na givim long ol disaipel, bilong ol i ken tilim. Na ol i tilim long ol manmeri. Na ol i gat ol wan wan liklik pis tu. Na Jisas i tenkyu long God long ol dispela pis, na em i tokim ol disaipel long tilim ol tu. Taim ol manmeri i kaikai na i pulap, ol i bungim ol liklik hap kaikai i stap yet, na i pulapim 7-pela basket. Namba bilong dispela ol manmeri em inap olsem 4,000. Orait Jisas i salim ol i go na kwiktaim em i kalap long bot wantaim ol disaipel bilong en, na ol i go long hap bilong distrik Dalmanuta. Ol Farisi i kam na ol i stat long tok pait wantaim Jisas. Ol i tok em i mas wokim wanpela mirakel olsem mak bilong soim ol olsem em i mekim wok bilong God. Ol i laik traim em tasol. Jisas i pilim hevi long spirit bilong en, na em i tok, “Bilong wanem ol manmeri bilong dispela taim i singaut long lukim mak? Mi tok tru long yupela, ol bai i no inap lukim wanpela mak. Nogat tru.” Na em i lusim ol na i kalap long bot gen, na i go long hapsait bilong raunwara. Ol disaipel i lusim tingting na ol i no kisim bret i kam wantaim. Ol i gat wanpela bret tasol i stap long bot. Na Jisas i tok strong long ol olsem, “Yupela was gut. Yupela lukaut long yis bilong ol Farisi na long yis bilong Herot.” Orait ol disaipel i toktok namel long ol yet olsem, “Ating em i mekim dispela tok, long wanem, yumi no gat bret.” Jisas i save long dispela toktok ol i mekim, na em i tokim ol olsem, “Bilong wanem yupela i toktok nabaut olsem, ‘Yumi no gat bret’? Ating yupela i no klia yet? Ating yupela i no gat save yet? Ating tingting bilong yupela i pas, a? Yupela i gat ai, tasol yupela i no lukim ol samting, a? Yupela i gat yau, tasol yupela i no harim tok, a? Yupela i lusim tingting pinis, a? Taim mi brukim 5-pela bret long ol 5,000 man, yupela i pulapim hamas basket long hap bret i stap yet?” Na ol i tok, “12-pela.” “Na taim mi brukim 7-pela bret long ol 4,000 man, yupela i pulapim hamas basket long hap bret i stap yet?” Na ol i tok, “7-pela.” Na em i tokim ol, “Yupela i no save yet, a?” Jisas wantaim ol disaipel i go kamap long ples Betsaida. Na ol i bringim wanpela man i kam long em, ai bilong en i pas. Na ol i tokim Jisas long putim han long dispela man. Orait Jisas i holim han bilong dispela man aipas, na em i bringim em i go ausait long ples. Na em i spet long ai bilong em, na i putim han antap long em, na i askim em olsem, “Yu lukim wanpela samting, o nogat?” Na dispela man i lukluk, na i tok olsem, “Mi lukim sampela man. Tasol mi lukim ol i olsem ol diwai i wokabaut i go.” Na Jisas i putim han gen long ai bilong em. Na dispela man i lukluk strong, na ai bilong en i kamap gutpela, na em i lukim olgeta samting i kamap klia. Na Jisas i salim em i go long haus bilong en, na i tok, “Yu no ken i go insait long ples.” Jisas i kirap wantaim ol disaipel bilong en, na ol i go long ol ples i stap klostu long taun Sisaria Filipai. Na long rot em i askim ol disaipel bilong en olsem, “Ol manmeri i save tok, mi husat tru?” Na ol i tokim em olsem, “Sampela ol i save tok, yu Jon Bilong Baptais. Na sampela i tok, yu Elaija. Na sampela i save tok, yu wanpela profet.” Na Jisas i askim ol olsem, “Na yupela yet i tok mi husat?” Na Pita i bekim tok bilong en olsem, “Yu dispela man God i bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Na Jisas i tambuim ol long ol i no ken tokim wanpela man long em i husat tru. Orait Jisas i stat long skulim ol disaipel olsem, “Pikinini Bilong Man em i mas karim planti pen, na ol hetman na ol bikpris na ol saveman bilong lo bai ol i givim baksait long em na kilim em i dai. Na long de namba 3 bai em i kirap bek.” Em i autim dispela tok klia tru long ol. Na Pita i kisim Jisas i go long arere na i stat long krosim em. Na Jisas i tanim na i lukluk long ol disaipel bilong en, na em i krosim Pita olsem, “Satan, yu go baksait long mi. Yu no bihainim tingting bilong God. Nogat. Yu bihainim tingting bilong ol man tasol.” Na Jisas i singautim ol manmeri i kam long em, wantaim ol disaipel bilong en. Na em i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i laik bihainim mi, orait em i mas daunim laik bilong em yet, na em i mas karim diwai kros bilong en na bihainim mi. Long wanem, sapos wanpela man i laik holimpas laip bilong em yet, laip bilong en bai i lus. Tasol sapos wanpela man i ting long mi na long gutnius bilong mi, na em i lusim laip bilong en, orait laip bilong en bai i stap gut. Sapos wanpela man i kisim olgeta samting bilong graun, tasol laip bilong em yet i lus, orait dispela olgeta samting bai i helpim em olsem wanem? Bai man i givim wanem pe bilong baim bek laip bilong en? Ol manmeri bilong dispela taim ol i save givim baksait long God na mekim ol kain kain pasin nogut. Na sapos wanpela man bilong ol em i sem long mi na long tok bilong mi, orait bihain, taim Pikinini Bilong Man i stap long bikpela lait bilong Papa bilong en na em i kam wantaim ol ensel bilong God, em bai i sem long dispela man tu.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tok tru long yupela, sampela man i sanap hia bai ol i no i dai yet, na bai ol i lukim kingdom bilong God i kamap wantaim bikpela strong bilong en.” 6-pela de i go pinis, orait Jisas i kisim Pita na Jems na Jon, na em i bringim ol i go long wanpela maunten i antap moa. Na ol tasol i stap. Na taim ol i lukluk i stap, bodi bilong Jisas i senis na em i kamap narakain. Ol laplap samting bilong en i kamap olsem lait, na i waitpela tru. I no gat wanpela man long graun em inap long mekim laplap i kamap waitpela olsem. Na Elaija wantaim Moses tupela i kamap, na ol disaipel i lukim tupela i toktok wantaim Jisas. Pita i lukim dispela na em i tokim Jisas olsem, “Tisa, yumi stap hia, em i gutpela. Mipela i ken wokim tripela haus win, wanpela bilong yu na wanpela bilong Moses na wanpela bilong Elaija.” Pita i tok olsem, long wanem, ol i pret tru, na Pita em i no save, bai em i mekim wanem tok. Orait wanpela klaut i kamap na i karamapim ol. Na wanpela maus insait long dispela klaut i tok olsem, “Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas. Yupela harim tok bilong em.” Na wantu tasol ol disaipel i lukluk nabaut, na ol i no lukim narapela man. Jisas wanpela tasol i stap wantaim ol. Orait ol i lusim maunten na i wokabaut i go daun, na Jisas i tokim ol olsem, “Dispela samting yupela i bin lukim, yupela i no ken tokim wanpela man long en, i go inap long taim Pikinini Bilong Man bai i lusim matmat na i kirap bek.” Na ol i holimpas dispela tok, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela tok bilong lusim matmat na kirap bek, em wanem samting?” Na ol i askim Jisas olsem, “Bilong wanem ol saveman bilong lo i save tok long Elaija i mas i kam pastaim?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Dispela tok em i tru. Elaija em i mas kam pastaim na stretim bek olgeta samting. Tasol olsem wanem long dispela tok i stap long buk bilong God, em i tok long Pikinini Bilong Man i mas karim planti pen, na bai ol man i rabisim em? Tasol mi tokim yupela olsem, Elaija em i kam pinis. Na ol man i bin bihainim laik bilong ol yet na ol i bin mekim ol kain kain pasin long em, olsem tok i stap long buk bilong God.” Jisas wantaim tripela disaipel i go kamap long ol arapela disaipel, na ol i lukim bikpela lain manmeri i raunim ol i stap. Na sampela saveman bilong lo ol i pait long toktok wantaim ol. Dispela olgeta manmeri ol i lukim Jisas i kam, na kwiktaim ol i kirap nogut. Ol i ran i go long em, na ol i givim gude long em. Na Jisas i askim ol olsem, “Yupela i pait long toktok wantaim ol long wanem samting?” Na wanpela man namel long dispela lain manmeri em i bekim tok bilong Jisas olsem, “Tisa, pikinini man bilong mi em i gat wanpela spirit mauspas i stap long em, na mi bringim em i kam long yu. Planti taim dispela spirit i save holim em strong, na i save tromoi em i go daun long graun. Na waitpela spet i save kamap long maus bilong en, na em i save kaikaim tit, na bodi bilong en i save tait olgeta. Na mi askim ol disaipel bilong yu long rausim dispela spirit nogut, tasol ol i no inap.” Jisas i harim dispela tok, na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela lain manmeri i no bilip, hamas taim bai mi stap yet wantaim yupela? Hamas taim moa bai mi karim hevi bilong yupela? Bringim dispela pikinini i kam long mi.” Na ol i bringim dispela pikinini i kam long em. Dispela spirit i lukim Jisas, na kwiktaim em i sakim pikinini nogut tru, na pikinini i pundaun long graun, na i tantanim, na waitpela spet i kamap long maus bilong en. Na Jisas i askim papa bilong en olsem, “Hamas taim em i stap olsem?” Na papa i tok, “Stat long taim em i liklik yet. Planti taim dispela spirit nogut i save tromoim em i go daun long paia na long wara, na i laik kilim em i dai. Tasol sapos yu inap, orait yu ken sori long mipela na helpim mipela.” Na Jisas i tokim em olsem, “Bilong wanem yu tok, ‘sapos yu inap’? Sapos yu bilip, yu inap long mekim olgeta samting.” Na kwiktaim papa bilong dispela pikinini i singaut olsem, “Mi bilip, tasol bilip bilong mi i sot. Yu mas helpim mi.” Jisas i lukim ol bikpela lain manmeri i ran i kam klostu long ol. Olsem na em i krosim dispela spirit nogut olsem, “Yu spirit mauspas na yaupas, mi tokim yu, yu mas lusim dispela pikinini. Na yu no ken i go insait long em gen.” Na dispela spirit i singaut nogut, na em i sakim pikinini moa yet, na em i lusim em na i go. Na pikinini i stap olsem em i dai pinis. Na planti man i lukim na i tok, “Em i dai pinis.” Tasol Jisas i holim han bilong en na i kirapim em, na em i sanap. Bihain Jisas i go long haus, na ol disaipel tasol i stap na ol i askim em olsem, “Olsem wanem na mipela i no inap long rausim dispela spirit nogut?” Na em i tokim ol, “Pasin bilong prea tasol em inap long rausim dispela kain spirit. I no gat narapela rot.” Jisas wantaim ol disaipel i lusim dispela ples na ol i wokabaut i go namel long distrik Galili. Na Jisas i no laik long wanpela man i ken save olsem em i stap, long wanem, em i wok long skulim ol disaipel bilong en. Em i tokim ol olsem, “Ol bai i putim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man, na ol bai i kilim em i dai. Ol i kilim em i dai pinis, orait long de namba 3 bai em i kirap bek.” Tasol ol i no save long as bilong dispela tok. Na ol i pret long askim em long tokim ol. Orait Jisas wantaim ol disaipel i kamap long taun Kaperneam. Ol i go insait long haus pinis, na Jisas i askim ol disaipel olsem, “Long rot yupela i mekim wanem toktok?” Tasol ol i no gat tok. Long wanem, long rot ol i bin tok pait long husat em i namba wan bilong ol. Na Jisas i sindaun, na i singautim ol 12-pela disaipel i kam. Na em i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i laik i stap namba wan, orait em i mas i stap las tru, olsem wokman bilong helpim olgeta man.” Na em i kisim wanpela liklik pikinini na i sanapim em namel long ol. Na Jisas i holim pikinini na i tokim ol disaipel olsem, “Man i tingting long mi na i helpim wanpela liklik pikinini olsem dispela pikinini, em i helpim mi. Na man i helpim mi, em i no helpim mi tasol. Nogat. Em i helpim Papa, em i bin salim mi na mi kam.” Jon i tokim Jisas olsem, “Tisa, mipela i lukim wanpela man i wok long rausim ol spirit nogut long nem bilong yu. Tasol em i no bihainim yumi. Olsem na mipela i tambuim em.” Na Jisas i tokim em, “Yupela i no ken tambuim em. Sapos wanpela man i wokim mirakel long nem bilong mi, bai em i no inap tok nogut long mi kwiktaim. Man i no birua long yumi, em i pren bilong yumi. Sapos wanpela man i lukim yupela, na em i ting, ‘Mi laik helpim ol dispela man bilong lain bilong Krais,’ na em i givim kap wara long yupela, orait mi tok tru long yupela, pe bilong dispela man bai i no inap lus.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos wanpela man i mekim wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i bilip long mi i pundaun long sin, orait mobeta ol man i pasim wanpela bikpela ston long nek bilong dispela man, na tromoi em i go daun long solwara na bai em i dai. Sapos han bilong yu em i pulim yu long mekim sin, orait yu mas katim na rausim. Mobeta yu gat wanpela han tasol na yu kisim laip bilong i stap oltaim. Nogut yu gat tupela han na ol i tromoi yu i go long hel, long paia i no save dai. *** *** Na sapos lek bilong yu em i pulim yu long mekim sin, orait yu mas katim na rausim. Mobeta yu gat wanpela lek tasol na yu kisim laip bilong i stap oltaim. Nogut yu gat tupela lek na ol i tromoi yu i go long hel. Na sapos ai bilong yu em i pulim yu long mekim sin, orait yu mas kamautim na tromoi i go. Mobeta yu gat wanpela ai tasol na yu go insait long kingdom bilong God. Nogut yu gat tupela ai na ol i tromoi yu i go long hel. Long dispela ples ‘ol liklik snek i wok long kaikai bodi bilong ol, ol bai i no inap pinis. Na paia i wok long kukim bodi bilong ol, em tu bai i no inap pinis.’ “Ol i save putim sol long olgeta ofa, bilong mekim ol i kamap klin long ai bilong God. Olsem tasol, paia i mas kamap long olgeta man. “Sol em i gutpela samting. Tasol sapos pait bilong sol em i lus pinis, bai yupela inap mekim wanem na dispela sol i gat pait gen? Sol i save mekim ol abus samting i stap gut, olsem tasol yupela i mas kamap olsem gutpela sol i kamapim gutpela sindaun namel long ol brata.” Jisas i kirap na i lusim dispela hap, na em i go long hap bilong distrik Judia na long hapsait bilong wara Jordan. Na planti manmeri ol i kam bung gen long em. Na em i bihainim pasin bilong em, na em i givim tok bilong God long ol. Na ol Farisi i kam long Jisas, na ol i laik traim em. Ol i askim em olsem, “Lo bilong yumi em i orait long man i ken rausim meri bilong en, o nogat?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Moses i givim wanem lo long yupela?” Ol i tok, “Moses em i orait long man i ken raitim pepa bilong katim marit na givim long meri na rausim em i go.” Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i man bilong bikhet, olsem na Moses i raitim dispela lo na i givim long yupela. Harim. ‘Bipo tru, taim God i wokim olgeta samting, em i wokim ol manmeri na em i mekim ol i kamap man na meri. Olsem na man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en, na tupela i kamap wanpela bodi tasol.’ God i tok olsem na tupela i no i stap olsem tupela moa. Nogat. Tupela i kamap olsem wanpela bodi tasol. Olsem na samting God i pasim pinis, em man i no ken katim.” Bihain Jisas wantaim ol disaipel i go bek long haus, na ol disaipel i askim em gen long dispela tok bilong katim marit. Na em i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i lusim meri bilong en na i maritim narapela meri, dispela man i rongim meri bilong en na i mekim pasin pamuk. Na sapos wanpela meri i lusim man bilong en na i maritim narapela man, dispela meri em i mekim pasin pamuk.” Ol manmeri i bringim ol liklik pikinini i kam long Jisas. Ol i laik bai em i putim han long ol. Tasol ol disaipel i lukim, na ol i krosim ol dispela manmeri. Jisas i lukim dispela, na em i bel nogut. Em i tokim ol disaipel olsem, “Yupela larim ol pikinini i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol. Nogat. Kingdom bilong God em i bilong kain man olsem ol dispela pikinini. Mi tok tru long yupela, sapos wanpela man i no kisim kingdom bilong God olsem ol liklik pikinini i save kisim, em i no inap i go insait long en. Nogat tru.” Na em i holim ol pikinini long han bilong en, na i putim han antap long ol, na em i askim God long mekim gut long ol. Jisas i kirap na i wokabaut i go, na wanpela man i ran i kam, na i brukim skru long em, na i askim em olsem, “Gutpela Tisa, bai mi mekim wanem na mi ken kisim laip i stap gut oltaim oltaim?” Jisas i tokim em olsem, “Bilong wanem yu kolim mi gutpela? God wanpela tasol em i gutpela. Yu save pinis long ol tok bilong lo. ‘Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk. Yupela i no ken stil. Yupela i no ken giaman na kotim nating ol arapela manmeri. Yupela i no ken paulim na pulim ol samting bilong ol arapela man. Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol.’” Na dispela man i tokim Jisas olsem, “Tisa, taim mi pikinini yet na i kam inap long nau, mi save bihainim olgeta dispela lo.” Jisas i lukluk long em na i laikim em tumas. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu sot yet long wanpela samting. Yu go salim ol samting bilong yu, na dispela mani yu kisim yu mas givim long ol rabisman. Yu mekim olsem, na bai yu gat ol gutpela samting tru long heven. Na yu kam bihainim mi.” Dispela man i harim dispela tok, na pes bilong en i kamap nogut, na bel bilong en i hevi, na em i go. Long wanem, em i gat planti samting tru. Na Jisas i lukluk long ol disaipel bilong en na i tok, “Ol man i gat planti samting ol bai i hatwok tru long i go insait long kingdom bilong God.” Na ol disaipel i kirap nogut long dispela tok bilong em. Tasol Jisas i tokim ol moa olsem, “Ol pikinini, man i laik i go insait long kingdom bilong God, em i gat hatwok. Kamel i laik i go insait long hul bilong nil bilong samap, em i no gat hatwok olsem maniman i laik i go insait long kingdom bilong God.” Orait ol disaipel i kirap nogut tru, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Sapos i olsem, orait husat inap kisim laip i stap gut oltaim?” Na Jisas i lukluk stret long ol na i tok, “Ol man yet ol i no inap, tasol God em inap. God em inap mekim olgeta samting.” Na Pita i mekim wanpela tok long Jisas olsem, “Lukim. Mipela i bin lusim olgeta samting na i bihainim yu.” Na Jisas i tok, “Mi tok tru long yupela, olgeta man i bin ting long mi na long gutnius na i lusim haus o brata o susa o mama o papa o pikinini o gaden, bai ol i kisim 100 moa. Taim ol i stap yet long dispela graun God bai i givim ol planti samting tru, i winim ol samting ol i bin i gat bipo. Ol bai i kisim planti haus na planti brata na planti susa na planti mama na planti pikinini na planti gaden. Na tu, bai sampela man i mekim pasin nogut long ol. Na long taim i laik kamap bihain ol bai i kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Tasol planti man nau ol i stap namba wan, ol bai i stap las tru. Na planti man nau ol i stap las, ol bai i stap namba wan.” Jisas wantaim ol disaipel bilong en i wokabaut long rot na ol i laik i go long Jerusalem. Jisas i go paslain long ol. Na ol disaipel ol i tingting planti. Na ol manmeri i bihainim ol, ol i pret. Jisas i kisim ol 12-pela disaipel gen, na em i stat long tokim ol long ol samting i laik kamap long em. Em i tok olsem, “Harim. Nau yumi go long Jerusalem, na ol bai i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol bikpris na ol saveman bilong lo. Na bai ol i mekim kot long em na pasim tok long kilim em i dai. Na bai ol i givim em long ol man bilong ol arapela lain. Na ol dispela man bai i tok bilas long em na spetim em na wipim em na kilim em i dai. Na long de namba 3 bai em i kirap bek.” Orait Jems na Jon, tupela pikinini bilong Sebedi, tupela i kam long Jisas na i tokim em olsem, “Tisa, mitupela i laik askim yu long wanpela samting, na mitupela i laik bai yu mas mekim dispela samting long mitupela.” Na em i askim tupela olsem, “Yutupela i laik bai mi mekim wanem samting long yutupela?” Tupela i tokim em, “Taim yu kamap bikpela king pinis, mitupela i laik bai wanpela long mitupela i ken sindaun long han sut bilong yu, na wanpela long han kais.” Tasol Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela i no save gut long dispela samting yutupela i askim mi long en. Ating yutupela inap dring long dispela kap nau mi laik dring long en? Ating yutupela inap long kisim dispela baptais nau mi laik kisim?” Na tupela i tokim em olsem, “Mitupela inap.” Jisas i tokim tupela olsem, “Tru, dispela kap nau mi laik dring long en, em bai yutupela tu i dring long en. Na dispela baptais nau mi laik kisim, em bai yutupela tu i kisim. Tasol husat bai i sindaun long han sut na long han kais bilong mi, dispela em i no samting bilong mi long makim. Nogat. Dispela ol sia ol i bilong ol man God i redim pinis bilong ol.” Taim ol 10-pela disaipel i harim tok long samting Jems na Jon i bin askim Jisas, ol i kros long tupela. Tasol Jisas i singautim ol i kam long em, na em i tokim ol olsem, “Yupela i save, ol man i save stap olsem ol hetman bilong ol arapela lain manmeri, ol i save strong tumas long bosim ol lain bilong ol. Na ol bikman bilong ol i save strong tumas long ol manmeri i mas bihainim olgeta tok bilong ol. Tasol dispela pasin i no ken i stap namel long yupela. Nogat. Man i laik i stap bikman namel long yupela, em i mas i stap wokman bilong yupela. Na man i laik i stap namba wan bilong yupela, em i mas i stap olsem wokboi nating bilong olgeta man. Long wanem, Pikinini Bilong Man tu em i no i kam bilong ol man i ken mekim wok bilong helpim em. Nogat. Em i kam bilong helpim ol, na bilong givim laip bilong em yet bilong baim bek planti manmeri.” Jisas wantaim ol disaipel ol i kamap long taun Jeriko. Na Jisas i lusim Jeriko na i go. Na ol disaipel bilong en, wantaim bikpela lain manmeri, ol i go wantaim em. Na Bartimeus, pikinini bilong Timeus, em i sindaun i stap arere long rot. Em i aipas, na em i save askim ol manmeri long mani samting. Em i harim tok long Jisas bilong Nasaret i kam, na em i stat long singaut strong olsem, “Jisas, yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi.” Planti man ol i krosim em na tokim em olsem, “Yu pasim maus.” Tasol em i singaut bikmaus moa yet olsem, “Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi.” Na Jisas i sanap na i tok, “Singautim em i kam.” Na ol i singautim dispela aipas, na ol i tokim em olsem, “Bel bilong yu i ken strong. Yu kirap. Em i singautim yu.” Orait em i tromoi saket bilong en, na i sanap kwiktaim, na i go long Jisas. Na Jisas i askim em olsem, “Yu laik bai mi mekim wanem long yu?” Na dispela aipas i tokim em olsem, “Tisa, mi laik lukluk.” Na Jisas i tokim em, “Yu ken i go. Bilip bilong yu i bin mekim yu i orait.” Na wantu tasol ai bilong en i orait na em i lukluk. Na em i bihainim Jisas i go long rot. Jisas wantaim ol disaipel bilong en i kamap klostu long Jerusalem, na ol i kamap long ples Betfage na Betani, long maunten Oliv. Na Jisas i salim tupela disaipel na i tokim tupela olsem, “Yutupela go long dispela ples nau yumi lukluk long en. Yutupela go long dispela ples, na wantu bai yutupela i lukim wanpela yangpela donki ol i pasim i stap. I no gat wanpela man i bin sindaun long en bipo. Lusim rop na bringim donki i kam. Na sapos wanpela man i askim yutupela, ‘Bilong wanem yutupela i kisim donki i go?’, orait yutupela i mas bekim tok olsem, ‘Bikpela i gat wok long en, na em bai i salim i kam bek kwiktaim.’” Orait tupela i go, na tupela i lukim wanpela yangpela donki i sanap i stap long rot. Ol man i bin pasim dispela donki i stap klostu long dua bilong wanpela haus. Orait tupela i lusim rop long en. Na ol man i sanap klostu ol i askim tupela olsem, “Yutupela i laik mekim wanem na yutupela i lusim dispela donki?” Na tupela i bekim tok olsem Jisas i bin tokim tupela. Na ol i orait long tupela i ken kisim donki i go. Orait tupela i bringim donki i kam long Jisas. Na tupela i putim longpela klos bilong tupela antap long en, na Jisas i sindaun long en. Na planti man i rausim longpela klos bilong ol na lainim long rot. Na sampela i go long gaden na katim ol han bilong diwai na putim long rot. Na ol manmeri i wokabaut i go paslain long Jisas wantaim ol manmeri i wokabaut i kam bihain, olgeta i wok long singaut olsem, “Amamas long God. God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. God i ken mekim gut long dispela king i laik bosim yumi nau, em king i kam long lain bilong tumbuna bilong yumi, Devit. Litimapim nem bilong God Antap Tru!” Na Jisas i kamap long Jerusalem, na em i go insait long banis bilong tempel, na i lukluk raun long olgeta samting. Tasol nau san i laik i go daun, olsem na em i go bek long Betani wantaim ol 12-pela disaipel bilong en. Long de bihain ol i lusim Betani na i kam yet, na Jisas em i hangre. Em i lukim wanpela diwai fik i sanap longwe liklik na i gat planti lip. Orait em i go klostu long diwai bilong painim sampela kaikai, tasol em i no lukim wanpela kaikai i stap long en. Nogat. Ol lip tasol i stap, long wanem, em i no taim bilong ol diwai fik i karim kaikai. Na Jisas i tokim dispela diwai olsem, “Yu no ken karim kaikai moa na ol man i kaikai. Nogat tru.” Na ol disaipel bilong en ol i harim dispela tok. Jisas wantaim ol disaipel i go kamap long Jerusalem. Na Jisas i go insait long banis bilong tempel na i stat long rausim ol man i mekim wok bisnis i stap long dispela hap. Em i kapsaitim ol tebol bilong ol man i wok long senisim mani, wantaim ol sia bilong ol man i wok long salim ol pisin. Na em i tambuim ol long ol i no ken karim ol samting na wokabaut i go i kam insait long banis bilong tempel. Na em i tokim ol olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Haus bilong mi bai i stap haus bilong ol manmeri bilong olgeta kantri i ken i kam long en na beten long mi.’ Tasol yupela i mekim em i kamap olsem ples hait bilong ol stilman.” Ol bikpris wantaim ol saveman bilong lo ol i harim dispela tok, na ol i stat long painim rot bilong kilim Jisas i dai. Ol i mekim olsem, long wanem, ol i pret long em. Long wanem, olgeta manmeri i save kirap nogut tru long tok em i save mekim. Na long apinun Jisas wantaim ol disaipel ol i lusim Jerusalem na i go. Long de bihain long moningtaim tru Jisas wantaim ol disaipel i wokabaut i go, na ol i lukim dispela diwai fik i drai pinis. Ol lip wantaim rop bilong en olgeta i drai pinis. Na Pita i tingim dispela samting Jisas i bin mekim, na em i tok, “Tisa, lukim. Asde yu tok long dispela diwai fik i mas bagarap. Na nau em i drai pinis.” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i mas bilip long God. Wanpela man inap tokim dispela maunten olsem, ‘Yu kirap na yu kalap i go daun long solwara.’ Sapos dispela man i no gat tupela bel, tasol em i bilip tru long dispela samting bai i kamap olsem em i tok, orait mi tok tru long yupela, dispela samting bai i kamap olsem em i tok. Na sapos yupela i mekim prea na i beten long kisim wanpela samting, na sapos yupela i bilip tru olsem, yupela bai i kisim dispela samting, orait mi tokim yupela, dispela samting bai i kamap olsem yupela i tok. “Taim yupela i sanap na mekim prea, na yupela i tingim wanpela rong wanpela man i bin mekim long yupela, orait yupela i mas lusim rong bilong dispela man. Olsem na Papa bilong yupela i stap long heven em bai i lusim rong bilong yupela.” *** Jisas wantaim ol disaipel i kamap gen long Jerusalem. Na Jisas i wokabaut insait long banis bilong tempel, na ol bikpris wantaim ol saveman bilong lo na ol hetman ol i kam long em. Ol i askim em olsem, “Yu kisim dispela namba na strong we na yu mekim ol dispela samting? Husat i givim dispela namba long yu na i tokim yu long mekim dispela wok?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tu mi laik askim yupela long wanpela samting. Na sapos yupela i bekim stret askim bilong mi, orait bai mi tokim yupela long husat i givim mi namba bilong mekim ol dispela wok. Taim Jon i baptaisim ol man, yupela i ting em i samting bilong heven, o em i samting bilong ol man tasol? Yupela bekim tok long mi.” Orait ol i toktok long ol yet olsem, “Sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong heven,’ em bai i tok, ‘Orait bilong wanem yupela i no bin bilip long em?’ Tasol sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong man tasol,’ bai dispela tok tu i no inap.” Ol i tok olsem, long wanem, ol i pret long ol manmeri. Olgeta manmeri i ting Jon em i profet tru. Olsem na ol i bekim tok bilong Jisas olsem, “Mipela i no save.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tu mi no ken tokim yupela long husat i givim mi namba na mi mekim dispela wok.” Jisas i mekim sampela tok piksa long ol bikman bilong ol Juda. Em i tok olsem, “Wanpela man i bin wokim wanpela gaden wain, na i banisim. Na em i wokim hul olsem tang bilong krungutim na memeim ol pikinini wain, na em i wokim haus bilong ol man i ken i stap na was long gaden. Na em i putim dispela gaden long han bilong sampela man i laik wok bisnis long en. Na em yet i go long wanpela longwe ples. Orait long taim bilong ol diwai wain i karim kaikai, em i salim wanpela wokboi i go long ol man i wok long gaden wain. Em i laik bai ol i givim em sampela kaikai bilong dispela gaden. Tasol ol man i wok long gaden ol i holimpas dispela wokboi na paitim em nogut, na ol i rausim em i go nating. Na papa bilong gaden i salim narapela wokboi i go long ol. Na ol i brukim het bilong en na mekim nogut long en. Na em i salim wanpela wokboi moa. Na ol i kilim dispela wokboi i dai. Na bihain em i salim planti wokboi moa i go long ol. Na ol i paitim sampela, na ol i kilim sampela i dai. Na wanpela man moa tasol i stap. Dispela man em pikinini bilong en, em i laikim tumas. Tasol las tru em i salim dispela pikinini i go long ol man i wok long gaden. Papa i tok olsem, ‘Bai ol i harim tok bilong pikinini bilong mi.’ Tasol ol dispela man i wok long gaden ol i toktok namel long ol yet olsem, ‘Dispela man hia bai i kisim olgeta samting bilong papa bilong en. Goan, yumi kilim em i dai, na bai yumi yet i holim dispela gaden.’ Olsem na ol i kisim em na kilim em i dai. Na ol i tromoi bodi bilong en i go ausait long gaden. “Orait papa bilong gaden wain bai em i mekim wanem? Harim. Em bai i kam na kilim i dai ol dispela man i wok long gaden. Na em bai i givim dispela gaden wain long ol arapela man. “Ating yupela i no bin ritim dispela hap tok i stap long buk bilong God, a? Dispela tok i olsem, ‘Dispela ston ol kamda i ting em i nogut na ol i rausim, nau em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus. Bikpela yet i mekim dispela samting i kamap, na mipela i lukim em i gutpela tru.’” Ol bikman i save, Jisas i laik sutim tok long ol tasol na em i mekim dispela tok piksa. Ol i laik tru long holimpas Jisas, tasol ol i pret long ol manmeri. Olsem na ol i lusim em na ol i go. Ol bikman i salim sampela Farisi wantaim sampela man bilong lain bilong Herot i go long Jisas. Ol i laik trikim Jisas long mekim sampela tok i no stret, bai ol i ken kotim em long tok bilong em yet. Orait ol i kam na ol i tokim em olsem, “Tisa, mipela i save, yu man bilong tok tru. Na yu no save pret long wanpela man. Yu save mekim wankain tok long olgeta man, maski ol i gat nem o ol i no gat nem. Long tok tru tasol yu save skulim ol manmeri long pasin bilong God. Orait, yu ting wanem? I orait long yumi ken givim takis long Sisar, o nogat? Yumi mas givim, o nogat?” Tasol Jisas i save pinis long giaman bilong ol, na em i tokim ol olsem, “Watpo yupela i traim mi? Kisim wanpela mani i kam na mi lukim.” Na ol i kisim wanpela mani i kam. Na em i askim ol, “Dispela piksa na dispela nem em i bilong husat?” Na ol i tok, “Bilong Sisar.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Orait samting bilong Sisar, em yupela i mas givim long Sisar. Na samting bilong God, em yupela i mas givim long God.” Ol i harim tok bilong en na ol i kirap nogut tru. Orait nau ol Sadyusi i kam long Jisas. Ol dispela lain i save tok, ol man i dai pinis, bai ol i no inap kirap bek. Orait ol i askim Jisas olsem, “Tisa, Moses i bin raitim wanpela tok bilong yumi olsem. Sapos wanpela man i dai, na em i no gat pikinini, tasol meri bilong en i stap yet, orait brata bilong dispela man i mas maritim dispela meri na kamapim ol pikinini, bai lain bilong brata bilong en i no ken pinis. Orait wanpela taim 7-pela brata i stap. Namba wan em i kisim meri, na bihain em i dai, na i no gat pikinini. Olsem na namba 2 brata i kisim dispela meri. Na em tu i dai, na i no gat pikinini. Na namba 3 brata em tu i mekim wankain pasin. Olsem tasol dispela 7-pela brata olgeta ol i maritim dispela meri, na ol i no gat pikinini, na ol i dai. Na bihain tru, meri tu em i dai. Orait bihain, taim ol man i dai pinis ol i kirap bek, dispela meri bai i stap meri bilong husat tru? Yu save, ol 7-pela man i bin kisim em na em i stap meri bilong ol.” Orait Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i no save long ol tok i stap long buk bilong God. Na yupela i no save long strong bilong God tu. Olsem na yupela i mekim tok kranki. Long taim ol man i dai pinis, ol i lusim matmat na i kirap bek, ol dispela lain manmeri bai ol i no inap marit. Nogat. Bai ol i stap olsem ol ensel bilong heven. “Tasol long dispela tok bilong ol man i dai pinis na i kirap bek, ating yupela i no bin ritim long buk bilong Moses dispela stori bilong liklik diwai i paia? Long dispela stori God i tokim Moses olsem, ‘Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.’ God em i no God bilong ol man i dai pinis. Nogat. Em i God bilong ol man i stap laip. Olsem na tok bilong yupela i kranki tru!” Wanpela saveman bilong lo i kam, na em i harim ol Sadyusi i pait long toktok wantaim Jisas. Na em i harim Jisas i bekim tok bilong ol gutpela tru. Olsem na em i askim Jisas, “Wanem lo em i winim olgeta lo na i namba wan?” Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Namba wan lo em i dispela, ‘Yupela Israel, harim gut. Bikpela em wanpela tasol em i God bilong yumi. Yupela i mas laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long tingting bilong yupela na long strong bilong yupela.’ Na namba 2 lo em i dispela, ‘Yu mas laikim ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ I no gat narapela lo i bikpela na i winim dispela tupela lo.” Orait dispela saveman bilong lo i tokim Jisas olsem, “Tisa, tok bilong yu i gutpela. I tru, Bikpela wanpela tasol em i God, na i no gat narapela God i stap. Yumi mas laikim em tru long bel bilong yumi na long save bilong yumi na long strong bilong yumi. Na yumi mas laikim ol wantok olsem yumi save laikim yumi yet. Sapos yumi bihainim dispela tupela lo, orait dispela pasin em i winim olgeta ofa ol i save kukim olgeta long paia, na i winim olgeta kain ofa.” Jisas i harim dispela man i bekim tok olsem man i gat gutpela save, na Jisas i tokim em olsem, “Yu no i stap longwe long kingdom bilong God.” Na olgeta man i pret long askim Jisas long wanpela samting moa. Jisas i stap insait long banis bilong tempel na em i wok long givim tok long ol manmeri. Em i tok olsem, “Olsem wanem na ol saveman bilong lo i save tok olsem, man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i pikinini bilong Devit? Holi Spirit i givim tingting long Devit, na Devit yet i tok, ‘Bikpela i tokim Bikpela bilong mi olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” ’ Devit yet i kolim dispela man Bikpela bilong em. Orait olsem wanem na dispela man em i pikinini bilong Devit?” Bikpela lain manmeri i stap, na ol i amamas tru long harim tok bilong Jisas. Na Jisas i skulim ol, na em i tok olsem, “Yupela lukaut long ol saveman bilong lo. Ol i save laikim tumas long putim longpela klos na wokabaut i go. Ol i laikim tumas long ol manmeri i mas givim gude long ol long ol ples bung. Ol i laikim tumas long kisim ol namba wan ples bilong sindaun long ol haus lotu, na ol i save laik long kisim ol namba wan sia long ol bikpela kaikai. Ol i save trikim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na stilim ol haus bilong ol. Na ol i save giaman long mekim ol longpela prea. Long taim bilong kot ol bai i kisim bikpela hevi moa.” Jisas i sindaun klostu long bokis mani bilong tempel. Na em i lukim ol manmeri i kam putim ol ofa long bokis. Na planti maniman i putim planti mani. Na wanpela rabismeri, man bilong en i dai pinis, em i kam na i tromoi tupela liklik mani, inap olsem wan toea. Na Jisas i singautim ol disaipel bilong en i kam, na em i tokim ol olsem, “Mi tok tru long yupela, dispela rabismeri, man bilong en i dai pinis, em i givim bikpela mani moa, i winim olgeta mani ol arapela manmeri i bin putim long bokis mani bilong tempel. Dispela olgeta manmeri ol i gat planti mani i stap, na ol i tromoi hap tasol i go long bokis. Tasol dispela meri em i sot tru, na em i tromoi olgeta mani bilong en. Em i no gat mani moa i stap bilong baim kaikai.” Jisas i lusim banis bilong tempel na i wokabaut i go, na wanpela disaipel bilong en i tokim em olsem, “Tisa, lukim ol dispela naispela bikpela ston na ol gutpela gutpela haus!” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Yu lukim ol dispela bikpela haus, a? Ol bai i no larim wanpela ston i stap antap long narapela ston. Nogat. Ol bai i brukim olgeta na tromoi i go daun.” Jisas i sindaun long maunten Oliv na i lukim tempel i stap long hap. Na Pita na Jems na Jon na Andru tasol ol i kam long em. Na ol i askim em olsem, “Yu tokim mipela, wanem taim ol dispela samting bai i kamap? Wanem mak bai i kamap pastaim, na mipela i ken save, ol dispela samting klostu i laik kamap?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela lukaut. Nogut wanpela man i giamanim yupela. Planti man bai i kam na kolim nem bilong mi na tok, ‘Mi yet mi dispela man.’ Na bai ol i giamanim planti manmeri. “Na bihain, taim yupela i harim nois bilong ol bikpela pait, na taim yupela i harim tok win long ol bikpela pait i kamap long sampela hap, orait yupela i no ken kirap nogut. Ol dispela samting i mas kamap, tasol las de i no yet. Ol man bilong sampela lain bai i kirapim pait long ol narapela narapela lain. Na ol lain bilong sampela king bai i kirapim pait long ol lain bilong ol narapela narapela king. Long sampela hap bai graun i guria, na bai ol i gat taim bilong bikpela hangre. Dispela ol samting em i olsem pen i save kamap pastaim long meri i laik karim pikinini. “Long dispela taim yupela yet i mas lukaut gut. Ol bai i kotim yupela long ol kaunsil bilong ol. Na ol bai i paitim yupela insait long ol haus lotu. Ol bai i ting long daunim nem bilong mi, na ol bai i sanapim yupela long pes bilong ol gavman na ol king. Olsem na bai yupela i ken autim gutnius long ol. Olgeta lain man i mas harim man i autim gutnius pastaim. Na taim ol i pasim yupela na bringim yupela i go long kot, yupela i no ken pret na ting, ‘Mipela bai i mekim wanem tok?’ Nogat. Olgeta tok God bai i givim long yupela long dispela taim stret, em yupela i mas autim. Long wanem, i no yupela yet bai i autim tok. Nogat. Holi Spirit em bai i autim. Man bai i kotim ol brata bilong en na tokim ol man long kilim ol dispela brata i dai. Na ol papa bai i mekim wankain pasin long ol pikinini bilong ol. Na ol pikinini bai i birua long papamama bilong ol na tokim ol man long kilim ol i dai. Na olgeta man bai i bel nogut tru long yupela, long wanem, nem bilong mi em i stap long yupela. Tasol ol manmeri i stap strong inap long las de, God bai i kisim bek ol.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela bai i lukim samting nogut tru i sanap i stap long ples i tambu long en.” Man i ritim dispela tok em i mas tingim gut. “Na long dispela taim ol manmeri i stap long distrik Judia ol i mas ranawe i go long ples maunten. Na sapos man i stap antap long haus, orait taim em i go daun em i no ken i go insait long haus bilong kisim ol samting bilong en. Na man i stap long gaden, em i no ken i go bek long haus bilong kisim longpela klos bilong en. Sori tumas long ol meri i gat bel na ol meri i givim susu long ol pikinini long dispela taim. Na yupela i mas beten, bai ol dispela samting i no ken kamap long taim bilong kol. Long dispela taim bai i gat bikpela hevi tru. Stat long taim God i wokim olgeta samting na i kam inap long nau, kain hevi olsem i no bin kamap bipo. Na bihain tu bai i no gat kain hevi olsem i kamap gen. Na sapos Bikpela i no bin sotim taim bilong ol dispela hevi, orait olgeta manmeri bai i lus. Tasol em i tingting long ol manmeri em i makim pinis bilong em yet. Olsem na em i sotim dispela taim. “Long dispela taim, sapos wanpela man i tokim yupela, ‘Lukim, man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i stap hia,’ o ‘Lukim, em i stap long hap,’ yupela i no ken bilip long tok bilong ol. Sampela man bai i kam na tok giaman olsem, ‘Mi dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en’ o ‘Mi wanpela profet,’ na bai ol i wokim ol mirakel na mekim ol narakain narakain samting i kamap. Tru tumas, sapos ol inap, ol bai i paulim ol manmeri God i makim bilong em yet. Olsem na yupela lukaut. Mi tokim yupela pinis long olgeta samting bai i kamap.” Jisas i tok moa olsem, “Taim bilong ol dispela bikpela hevi i pinis, orait long dispela taim san bai i kamap tudak, na mun bai i no moa lait, na ol sta bai i lusim skai na pundaun, na ol strongpela samting bilong skai bai i guria. Na long dispela taim ol manmeri bai i lukim Pikinini Bilong Man i stap long ol klaut na i kam wantaim bikpela strong na bikpela lait bilong en. Na long dispela taim em bai i salim ol ensel bilong en i go, na em bai i bungim ol manmeri em i bin makim bilong em yet. Em bai i kisim ol long olgeta hap, i go olgeta long arere tru bilong graun wantaim skai.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i ken kisim save long diwai fik. Taim han bilong en i gat wara na ol nupela lip i kamap, yupela i save, taim bilong gutpela san i laik kamap nau. Olsem tasol, taim yupela i lukim ol dispela samting i kamap, yupela i ken save, Pikinini Bilong Man i kam klostu pinis, na i stap long dua. Mi tok tru long yupela, taim ol manmeri bilong dispela taim i no i dai yet, dispela olgeta samting bai i kamap. Skai wantaim graun bai i lus, tasol tok bilong mi bai i no inap lus.” Jisas i tok moa olsem, “Tasol i no gat wanpela man i save wanem de na wanem aua dispela ol samting bai i kamap. Ol ensel bilong heven i no save, na Pikinini tu em i no save. Papa wanpela tasol em i save. “Yupela lukaut. Yupela i mas was i stap, long wanem, yupela i no save wanem taim dispela ol samting bai i kamap. Em i olsem wanpela man i lusim haus bilong en na i go wokabaut long narapela hap. Em i tokim ol wokboi long bosim ol samting, na em i tilim wok long ol wan wan. Na em i tokim man i save was long dua long em i mas was gut. Olsem na yupela i mas was gut. Yupela i no save wanem taim papa bilong haus bai i kam. Bai em i kam long apinun o long biknait o long taim kakaruk i krai o long moningtaim, em yupela i no save. Nogut em i kam wantu tasol na i lukim yupela i slip. Dispela tok mi givim long yupela, em mi givim long olgeta manmeri. Yupela i mas was i stap.” Bihain long tupela de Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, na Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, ol bai i kamap. Na ol bikpris na ol saveman bilong lo ol i tok, “Olsem wanem na yumi ken giamanim Jisas na holimpas em na kilim em i dai?” Ol i tok, “Yumi no ken mekim dispela samting long ol bikpela de bilong lotu. Nogut ol manmeri i lukim na ol i kros na kirapim pait.” Jisas i stap long ples Betani long haus bilong Saimon, em wanpela man bipo i bin i gat sik lepra. Em i sindaun long tebol, na wanpela meri i kam. Dispela meri i karim wanpela naispela botol ston i gat nambawan sanda, em i dia tumas. Na em i brukim dispela botol na i kapsaitim sanda long het bilong Jisas. Tasol sampela man i stap, ol i lukim na ol i bel nogut. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Bilong wanem em i pinisim nating dispela sanda? Sapos yumi bin larim ol man i baim, bai yumi inap kisim samting olsem 300 mani silva long en na givim long ol rabisman.” Na ol i krosim dispela meri. Tasol Jisas i tok, “Yupela larim dispela meri. Watpo yupela i givim hevi long en? Em i bin mekim gutpela pasin tru long mi. Oltaim ol rabisman bai i stap wantaim yupela. Wanem taim yupela i gat laik long helpim ol, orait yupela i ken helpim ol. Tasol mi, bai mi no inap i stap wantaim yupela oltaim. Samting dispela meri inap mekim, em i mekim pinis. Em i putim sanda long bodi bilong mi bilong redim bodi bilong mi long matmat. Mi tok tru long yupela, long olgeta hap graun ol i go long en na autim gutnius, ol bai i toktok tu long samting dispela meri i bin mekim, na ol bai i tingting long em.” Long dispela taim wanpela bilong ol 12-pela disaipel, em Judas Iskariot, em i go long ol bikpris. Em i laik givim Jisas long han bilong ol. Ol i harim dispela na ol i amamas. Na ol i promis long givim sampela mani long em. Na Judas i stat long painim rot bilong givim Jisas long han bilong ol. Namba wan de bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis em i kamap. Long dispela de ol i save kilim pikinini sipsip bilong kaikai long Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na ol disaipel i tokim Jisas olsem, “Yu laik bai mipela i go redim ol samting we na bai yu mekim bikpela kaikai?” Orait Jisas i salim tupela disaipel i go, na i tokim tupela olsem, “Yutupela go insait long taun. Na wanpela man i karim bikpela sospen wara bai i bungim yutupela long rot. Yutupela i mas bihainim em. Taim yutupela i lukim em i go insait long wanpela haus, yutupela i mas tokim papa bilong dispela haus olsem, ‘Tisa i tok, “Rum bilong mi i stap we na mi wantaim ol disaipel bilong mi mipela i ken kaikai dispela kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut?” ’ Na em bai i soim yutupela wanpela bikpela rum i stap antap, em i gat tebol na sia samting na i redi pinis. Yutupela redim kaikai bilong yumi long dispela rum.” Orait tupela disaipel i go. Tupela i kamap long taun, na tupela i lukim olgeta samting i stap olsem Jisas i bin tokim tupela. Na tupela i redim kaikai. Long apinun Jisas em i kam wantaim ol 12-pela disaipel. Ol i sindaun long tebol na ol i kaikai i stap, na Jisas i tok olsem, “Mi tok tru long yupela, wanpela man namel long yupela bai i givim mi long han bilong ol man i birua long mi. Em wanpela man i kaikai wantaim mi nau.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i bel hevi, na ol wan wan i stat long askim em olsem, “Ating yu tok long mi, a?” Jisas i tokim ol, “Dispela man em wanpela namel long yupela 12-pela. Em wanpela man i bin kisim bret na putim insait long dis wantaim mi. Tru, Pikinini Bilong Man bai i dai, olsem buk bilong God i tok pinis long em i mas i dai. Tasol sori tumas long dispela man i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol birua. Mobeta mama i no bin karim dispela man.” Ol i kaikai i stap, na Jisas i kisim wanpela bret, na i tenkyu long God, na i brukim, na i givim long ol disaipel. Na em i tok, “Yupela kisim. Dispela em i bodi bilong mi.” Na em i kisim wanpela kap wain, na i tenkyu long God, na i givim long ol. Na olgeta ol i dring long en. Na Jisas i tokim ol olsem, “Dispela em i blut bilong mi bilong mekim kontrak. Mi kapsaitim bilong helpim planti manmeri. Mi tok tru long yupela, mi no ken dring wain moa inap long taim mi dringim nupela wain insait long kingdom bilong God.” Orait ol i singim wanpela song, na ol i lusim taun na i go long maunten Oliv. Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Bilip bilong yupela olgeta bai i pundaun, long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Mi kilim wasman, na bai ol sipsip i ranawe i go nabaut.’ Tasol bai mi kirap bek, na bai mi go paslain long yupela long Galili.” Pita i tokim em, “Maski sapos bilip bilong olgeta arapela man i pundaun na ol i lusim yu, mi bai i no inap lusim yu.” Na Jisas i tokim em olsem, “Mi tok tru long yu, nau long dispela nait, taim kakaruk i no krai tupela taim yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Tasol Pita i tok strong moa, “Maski sapos mi mas i dai wantaim yu, mi no inap tok olsem mi no save long yu. Nogat tru.” Na olgeta disaipel ol i mekim wankain tok. Jisas wantaim ol disaipel i go kamap long wanpela hap ol i kolim Getsemani. Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela sindaun i stap hia. Mi laik beten.” Na em i kisim Pita na Jems na Jon, na ol i go wantaim em. Nau bel bilong en i pas, na em i pilim nogut tru. Na em i tokim ol olsem, “Bel bilong mi em i hevi tumas, na klostu mi laik i dai. Yupela stap hia na was gut.” Na em i go liklik, na em i pundaun long graun, na em i prea. Sapos i gat rot, em i laik bai dispela taim nogut i abrusim em. Em i beten olsem, “Aba, Papa, yu inap long mekim olgeta samting. Mi laik bai yu rausim dispela kap long mi. Tasol yu no ken bihainim laik bilong mi. Nogat. Yu mas bihainim laik bilong yu tasol.” Na Jisas i go long ol tripela disaipel, na em i lukim ol i slip i stap. Na em i askim Pita olsem, “Saimon, yu slip, a? Yu no inap was inap long wan aua, a? Yupela i mas was na prea i stap. Nogut traim i kamap long yupela na yupela i pundaun. Tru, bel em i gat laik bilong mekim samting, tasol bodi em i no gat strong.” Na Jisas i go gen na i mekim wankain prea olsem em i bin mekim pastaim. Na em i kam gen long ol disaipel na i lukim ol i slip i stap, long wanem, ai bilong ol i hevi tru. Na taim em i kirapim ol, ol i no save, bai ol i mekim wanem tok long em. Bihain Jisas i kam bek namba 3 taim, na em i tokim ol disaipel olsem, “Yupela i slip yet na malolo, a? Em inap. Taim i kamap pinis, na nau ol i givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man bilong mekim sin. Yupela kirap, na yumi go. Lukim, man i laik givim mi long han bilong ol, em i kamap pinis.” Jisas i toktok yet i stap, na wantu Judas, em wanpela bilong ol 12-pela disaipel, em i kam. Bikpela lain man i kam wantaim em, na ol i holim ol bainat na stik. Ol bikpris na ol saveman bilong lo na ol hetman ol i salim ol i kam. Dispela man i laik givim Jisas long han bilong ol, em i bin tokim ol long wanpela mak olsem, “Bai mi givim kis long wanpela man. Dispela man em Jisas. Yupela holimpas em, na was gut long em, na kisim em i go.” Orait Judas em i kamap na i go long Jisas kwiktaim, na i tok, “Tisa.” Na em i givim kis long em. Na ol i putim han long Jisas na holimpas em. Wanpela bilong ol man i sanap klostu, em i pulim bainat bilong en na i paitim wokboi bilong hetpris, na bainat i katim yau bilong en na yau i pundaun. Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i kisim ol bainat na stik na yupela i kam bilong holimpas mi, olsem yupela i laik holimpas wanpela man bilong pait na stil, a? Olgeta de mi bin i stap wantaim yupela insait long banis bilong tempel na mi skulim ol manmeri. Yupela i no laik holimpas mi long dispela taim? Tasol maski. Tok i stap long buk bilong God i mas kamap tru.” Na olgeta disaipel i lusim Jisas na ol i ranawe. Wanpela yangpela man i bin bihainim Jisas i kam, na em i pasim wanpela waitpela laplap tasol long bodi bilong en. Na ol i holimpas em, tasol em i lusim waitpela laplap na i ranawe as nating tasol. Ol man i bin holimpas Jisas ol i bringim em i go long haus bilong hetpris. Na olgeta bikpris na hetman na saveman bilong lo ol i bung i stap. Pita i bihainim Jisas i go, tasol em i stap longwe liklik. Em i go insait long banis bilong haus bilong hetpris. Na em i sindaun wantaim ol plisman na i hatim skin bilong en long paia. Ol bikpris wantaim olgeta kaunsil ol i singautim sampela man i kam autim tok long ol pasin Jisas i bin mekim. Ol i laik painim wanpela rong em i bin mekim inap long ol i ken kilim em i dai, tasol ol i no inap. Planti man i sutim tok giaman long em, tasol tok bilong ol i no wankain. Na sampela man i sanap na i sutim tok giaman long Jisas olsem, “Mipela i harim em i tok olsem, ‘Bai mi yet mi brukim dispela tempel ol man i bin wokim long han. Na bihain long tripela de bai mi sanapim narapela, tasol bai mi no wokim long han.’” Tasol dispela tok ol i mekim, em tu i paul nabaut na i no wankain. Orait hetpris i sanap long ai bilong ol kaunsil na em i askim Jisas olsem, “Yu no laik bekim wanpela tok, a? Olsem wanem long dispela tok ol i sutim long yu?” Tasol Jisas i pasim maus na i no bekim wanpela tok long em. Orait hetpris i askim em gen, “Yu dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en? Yu Pikinini Bilong God Antap Tru, o nogat?” Na Jisas i tok, “Em mi tasol. Na bai yupela i lukim Pikinini Bilong Man i sindaun long han sut bilong God i gat bikpela strong. Na em bai i stap long ol klaut bilong heven na i kam.” Na hetpris i kirap nogut long dispela tok na i brukim klos bilong em yet na i tok olsem, “Yumi no ken singautim sampela man moa bilong tokaut long pasin bilong dispela man. Nogat. Yupela i harim pinis, em i tok bilas long God. Yupela i ting bai yumi mas mekim wanem long em?” Na olgeta i tok olsem, “Em i gat rong, na em i mas i dai.” Orait nau sampela man ol i stat long spetim em. Na ol i pasim ai bilong en long laplap, na ol i paitim em, na ol i tok, “Yu mekim tok profet nau.” Na ol plisman i kisim em na solapim em. Pita i stap daunbilo, insait long banis bilong haus. Na wanpela wokmeri bilong hetpris i kam, na em i lukim Pita i hatim skin bilong en i stap. Na dispela wokmeri i lukluk stret long em, na i tok, “Yu tu yu bin i stap wantaim Jisas bilong Nasaret.” Tasol Pita i tok nogat olsem, “Mi no save tru long dispela tok yu mekim.” Na em i go ausait klostu long dua bilong haus. Na wanpela kakaruk i krai. Na dispela wokmeri i lukim em gen, na em i tokim ol man i sanap klostu olsem, “Dispela man hia em i man bilong lain bilong ol.” Tasol em i tok gen, “Nogat.” Bihain liklik, ol man i sanap i stap klostu ol i tok gen long Pita olsem, “Tru tumas, yu man bilong lain bilong ol. Yu man bilong Galili tasol.” Orait nau Pita i tok strong tru olsem, “Tru antap, mi no save long dispela man yupela i tok long en. Sapos mi no tok tru, orait God i ken bagarapim mi.” Em i tok pinis, na wantu kakaruk i krai namba 2 taim. Na Pita i tingim gen dispela tok Jisas i bin mekim long em, “Taim kakaruk i no krai tupela taim yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Na Pita i krai moa yet. Long moningtaim tru ol bikpris wantaim ol hetman na ol saveman bilong lo na olgeta kaunsil ol i bung na toktok gut long samting ol i mas mekim. Na bihain ol i pasim Jisas long baklain, na ol i kisim em i go na putim em long han bilong Pailat. Na Pailat i askim Jisas olsem, “Yu king bilong ol Juda, a?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yu yet yu tok olsem.” Ol bikpris i sutim planti tok long Jisas, na Pailat i askim em gen olsem, “Yu no laik bekim wanpela tok, a? Yu harim pinis dispela ol planti tok ol i sutim long yu.” Tasol Jisas i no bekim wanpela tok moa, na dispela i mekim Pailat i tingting planti. Long olgeta yia long dispela bikpela de bilong lotu, Pailat i save lusim wanpela kalabusman. Ol manmeri yet i save kolim nem bilong wanpela man i stap long kalabus, na Pailat i save lusim dispela man i go long ol. Long dispela taim ol i bin kalabusim ol man i bin kirapim pait long gavman na kilim sampela man i dai. Wanpela man bilong dispela lain em man ol i kolim Barabas. Orait ol manmeri i kamap na ol i askim Pailat long mekim olsem bipo em i save mekim long ol. Na Pailat i bekim tok bilong ol olsem, “Ating yupela i laik bai mi lusim dispela king bilong ol Juda i go long yupela?” Pailat i tok olsem, long wanem, em i save, ol bikpris ol i bel nogut tasol long Jisas na ol i bringim em i kam long kot. Tasol ol bikpris i kirapim bel bilong ol manmeri, long ol i mas singaut long Pailat long em i no ken lusim Jisas. Em i mas lusim Barabas i kam long ol. Na Pailat i askim ol gen olsem, “Na yupela i laik bai mi mekim wanem long dispela man, yupela i save kolim em king bilong ol Juda?” Na ol i singaut gen olsem, “Nilim em long diwai kros.” Na Pailat i askim ol, “Bilong wanem? Em i mekim wanem rong?” Tasol ol i singaut strong moa, “Nilim em long diwai kros.” Na Pailat i laik mekim ol manmeri i amamas. Olsem na em i lusim Barabas i go long ol. Na em i tok na ol soldia i wipim Jisas. Na bihain em i givim Jisas long han bilong ol soldia, bai ol i nilim em long diwai kros. Ol soldia i bringim Jisas i go insait long banis bilong haus gavman, na ol i singautim olgeta soldia i kam. Ol i putim wanpela retpela klos long Jisas. Na ol i kisim ol rop i gat nil na wokim samting olsem hat bilong king, na ol i putim long het bilong en. Na ol i tokim em olsem, “Gude, king bilong ol Juda!” Na ol i kisim wanpela kanda na paitim het bilong en. Na ol i spet long em. Na ol i brukim skru na mekim ol pasin olsem ol i laik givim biknem long em. Ol i mekim dispela olgeta pasin bilong tok bilas long em pinis, orait ol i rausim retpela klos long em, na ol i putim bek klos bilong em yet. Na ol i kisim em i go bilong hangamapim em long diwai kros. Wanpela man, nem bilong en Saimon bilong taun Sairini, em i kam na i laik i go insait long taun. Saimon em i papa bilong Aleksander tupela Rufus. Na ol soldia i kisim em na mekim em i karim diwai kros bilong Jisas. Ol i kisim Jisas i go long wanpela ples, nem bilong en Golgota. As bilong dispela nem i olsem, Ples bilong bun bilong het. Ol i laik givim Jisas sampela wain ol i bin tanim wantaim marasin. Tasol em i no dring. Orait ol soldia i hangamapim Jisas long diwai kros. Na ol i tilim ol klos samting bilong en long ol yet. Ol i pilai satu bilong makim husat bai i kisim wanem wanem samting. Long 9 klok long moningtaim, ol i hangamapim em long diwai kros. Na long hap ol i save raitim tok ol i bin kotim man long en, ol i raitim tok olsem, “King bilong ol Juda.” Klostu long Jisas ol i hangamapim tupela man bilong pait na stil. Ol i hangamapim wanpela long diwai kros i stap long han sut bilong em, na wanpela long diwai kros i stap long han kais. *** Na ol manmeri i kam i go ol i tok bilas long em. Ol i naisim het na i tok, “Goan, yu man bilong brukim tempel na wokim gen long tripela de tasol. Nau yu ken helpim yu yet. Lusim diwai kros na kam daun.” Ol bikpris wantaim ol saveman bilong lo, ol tu i tok bilas. Ol i tok namel long ol yet olsem, “Em i bin helpim ol arapela man, tasol em i no inap helpim em yet. Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, dispela king bilong Israel, em i ken lusim diwai kros na i kam daun, na bai yumi ken lukim, na yumi ken bilip.” Tupela man ol i bin hangamapim long ol diwai kros klostu long Jisas, tupela tu i mekim tok bilas long em. Long 12 klok, tudak i karamapim graun olgeta, i go inap long 3 klok long apinun. Na long 3 klok Jisas i singaut strong olsem, “Eloi, Eloi, lama sabaktani?” As bilong dispela tok i olsem, “God bilong mi, God bilong mi, bilong wanem yu lusim mi?” Sampela man i sanap klostu, ol i harim dispela tok na ol i tok, “Harim. Em i singautim Elaija.” Na wanpela man i ran i go na i putim wanpela spans long wain. Na taim wain i pulap long en, em i pasim long wanpela stik na i givim long Jisas bilong dring. Na dispela man i tok, “Wet, yumi lukim pastaim. Ating bai Elaija i kam kisim em i kam daun, o nogat?” Na Jisas i singaut strong moa, na em i dai. Na dispela bikpela laplap i hangamap i stap insait long tempel em i bruk long antap i go inap long daunbilo bilong en, na i kamap tupela hap. Na kepten bilong ol soldia em i sanap klostu long Jisas na em i lukim pasin Jisas i dai. Na em i tok, “Tru tumas, dispela man em i Pikinini Bilong God.” Sampela meri tu i sanap longwe liklik na ol i lukluk i stap. Wanpela namel long ol em Maria bilong taun Makdala. Na wanpela em Maria, mama bilong namba 2 Jems na bilong Josep. Na wanpela em Salome. Taim Jisas i bin i stap long Galili, ol dispela meri i bihainim em na helpim em. Na planti arapela meri tu i stap, ol i bin i go long Jerusalem wantaim Jisas. Long apinun Josep bilong taun Arimatea em i kam. Em i wanpela bilong ol kaunsil, na em i gat gutpela nem long ai bilong ol manmeri. Em tu i save wet long lukim kingdom bilong God. Tumora de Sabat bai i kamap, na nau em i taim bilong redim ol samting bilong de Sabat. Orait Josep i go insait na i sanap long pes bilong Pailat, na em i no pret. Nogat. Em i askim Pailat long larim em i kisim bodi bilong Jisas. *** Pailat i tingting planti, na i tok, “Em i dai pinis, a?” Na em i singautim kepten i kam, na i askim em, “Jisas i dai pinis, o nogat?” Pailat i harim pinis tok bilong kepten, orait em i tokim Josep olsem em i ken kisim bodi. Orait Josep i go baim wanpela longpela waitpela laplap, na em i kisim bodi bilong Jisas i kam daun. Na em i karamapim em long waitpela laplap, na em i kisim bodi i go na i putim insait long wanpela matmat. Dispela matmat em wanpela hul bilong ston ol man i bin wokim. Na Josep i tantanim wanpela ston i kam pasim maus bilong hul. Maria bilong Makdala wantaim Maria, mama bilong Josep, tupela i lukluk i stap, na tupela i lukim ples ol i putim Jisas long en. De Sabat i pinis, na Maria bilong Makdala wantaim Maria, mama bilong Jems, na Salome, ol i baim wel na ol arapela samting i gat gutpela smel. Ol i laik i go welim bodi bilong Jisas. Long moningtaim tru long namba wan de bilong wik, ol i go long matmat. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Husat bai i helpim yumi long tantanim dispela ston na rausim long maus bilong matmat?” Tasol taim ol i kam klostu, ol i lukluk i go, na ol i lukim ston i no i stap moa long maus bilong matmat. Nogat. Ol i bin tantanim dispela ston i go pinis. Dispela ston em i traipela ston tru. Orait ol i go insait long matmat, na ol i lukim wanpela yangpela man i sindaun i stap long han sut. Em i gat longpela waitpela klos. Na ol i kirap nogut long lukim dispela man. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i no ken kirap nogut. Mi save, yupela i kam bilong painim Jisas bilong Nasaret, em ol i bin hangamapim long diwai kros. Em i kirap pinis. Em i no i stap hia. Lukim dispela ples ol i bin putim em long en. Tasol yupela i mas i go givim dispela tok long ol disaipel bilong en, na long Pita tu, ‘Jisas em i go paslain long yupela long Galili. Yupela bai i lukim em long Galili, olsem bipo em i tokim yupela pinis.’” Orait ol meri i go ausait, na ol i lusim matmat na i ranawe. Bel bilong ol i kirap nogut na ol i wok long guria. Na ol i no mekim wanpela tok long wanpela man, long wanem, ol i pret. Jisas i kirap long moningtaim tru long namba wan de bilong wik. Na em i kamap pastaim long Maria bilong Makdala. Em dispela meri bipo Jisas i bin rausim 7-pela spirit nogut long en. Maria em i go tokim ol man i bin wokabaut wantaim Jisas. Dispela ol man ol i bel hevi na ol i krai i stap. Maria i tokim ol olsem, “Jisas em i stap laip na mi lukim em pinis.” Ol i harim dispela tok, tasol ol i no bilipim. Na bihain tupela disaipel i lusim taun na i wokabaut i go. Na Jisas i kamap narakain na i go kamap long tupela. Na tupela i go autim dispela tok long ol arapela disaipel. Tasol ol i no bilipim tok bilong tupela. Bihain ol 11-pela disaipel i sindaun na kaikai i stap, na Jisas i kamap long ol. Em i krosim ol long ol i no gat bilip, na bel bilong ol i pas, na ol i no bilipim tok bilong ol manmeri i lukim em i kirap bek pinis. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i mas i go long olgeta hap bilong graun na autim gutnius long olgeta man. Man i bilip na i kisim baptais, God bai i kisim bek em. Tasol man i no bilip, em bai i lus long kot. God bai i wokim ol mirakel long han bilong ol man i bilip. Long nem bilong mi ol bai i rausim ol spirit nogut, na ol bai i autim ol nupela kain tok ples. Ol bai i holim snek long han. Na sapos ol i dringim samting i save kilim man, dispela samting bai i no inap bagarapim ol. Na ol bai i putim han long ol sikman, na ol sikman bai i orait gen.” Bikpela Jisas em i autim tok long ol pinis, na God i kisim em i go long heven. Na em i sindaun long han sut bilong God. Na ol disaipel i go, na ol i autim tok long olgeta hap. Na Bikpela i wok wantaim ol, na em i mekim ol mirakel i kamap bilong strongim tok bilong ol. Bikman Tiofilus, bipo planti man i traim han bilong ol long raitim stori bilong olgeta samting God i bin mekim i kamap namel long mipela. Ol i bihainim tok bilong ol man i bin lukim ol dispela samting long ai bilong ol, stat long taim ol dispela samting i bin kirap. Ol dispela man i stap olsem wokman bilong tok bilong God, na ol i givim dispela stori long mipela. Olsem na mi tu mi laik raitim dispela stori na salim i kam long yu. Mi bin wok longpela taim long askim gut long as bilong dispela olgeta samting. Nau mi raitim stret tasol, olsem ol dispela samting i bin kamap. Yu ritim na bai yu ken save gut olsem, dispela tok ol i bin lainim yu long en, em i tru olgeta. Taim Herot i stap king bilong Judia, wanpela pris i stap, nem bilong en Sekaraia. Em i pris bilong ol lain bilong Abiya. Meri bilong en em i bilong lain bilong Aron, na nem bilong meri em Elisabet. Tupela i stap stretpela long ai bilong God. Tupela i save bihainim olgeta lo na olgeta tok bilong Bikpela, na tupela i no gat asua long ai bilong en. Tasol tupela i no gat pikinini, long wanem, Elisabet i no inap karim pikinini. Na tupela i lapun pinis. Wanpela taim ol lain bilong Sekaraia i go mekim wok pris, na Sekaraia tu i mekim wok pris long ai bilong God. Orait ol i pilai satu bilong painimaut wanem pris i mas go insait long haus bilong Bikpela, bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel. Na long dispela pasin ol i makim Sekaraia, na em i go insait bilong mekim ofa. Long dispela taim bilong mekim ofa, ol bikpela lain manmeri i bung i stap ausait long haus bilong God na ol i beten i stap. Orait na wanpela ensel bilong Bikpela i kamap long Sekaraia na i sanap i stap long han sut bilong alta bilong ofa bilong smok i gat gutpela smel. Sekaraia i lukim ensel na em i kirap nogut na i pret. Tasol ensel i tokim em olsem, “Sekaraia, yu no ken pret. God i harim pinis prea bilong yu. Meri bilong yu Elisabet bai i karim pikinini man. Na yu mas kolim nem bilong en Jon. Bai bel bilong yu i stap gutpela, na bai yu amamas. Na planti manmeri bai i amamas long taim dispela pikinini i kamap, long wanem, em bai i gat biknem long ai bilong Bikpela. Em bai i no ken dring wain na bia samting. Taim em i stap yet long bel bilong mama, Holi Spirit bai i pulap long em. Em bai i mekim planti manmeri bilong Israel i tanim na i go long God, Bikpela bilong ol. Em bai i kisim pasin na strong bilong Elaija na wokabaut i go pas long Bikpela. Em bai i mekim ol papa na ol pikinini i kamap wanbel. Na em bai i stretim tingting bilong ol man bilong sakim tok, na ol bai i kisim gutpela tingting olsem bilong ol stretpela man. Em bai i redim ol man na ol i stap redi long Bikpela i kam.” Na Sekaraia i tokim ensel olsem, “Olsem wanem na mi ken save dispela tok bilong yu i tru? Mi lapun pinis, na meri bilong mi em tu i lapun.” Na ensel i bekim tok olsem, “Mi Gebriel, na mi save sanap long pes bilong God. God yet i salim mi na mi kam bilong tokim yu, na bilong bringim dispela gutpela nius long yu. Orait yu harim. Yu no bin bilipim tok bilong mi, olsem na nau maus bilong yu bai i pas na bai yu no inap toktok, inap long taim dispela olgeta samting i kamap pinis. Dispela tok bilong mi bai i kamap tru long taim God i makim.” Ol manmeri i wet yet long Sekaraia, na ol i tingting planti long wanem samting i kamap na em i stap longpela taim insait long haus bilong God. Na bihain em i kam ausait na em i no inap mekim toktok long ol. Olsem na ol i save, em i bin lukim narakain samting insait long haus bilong God. Em i mekim toktok long ol long han bilong en tasol. Na maus bilong en i pas i stap. Bihain, taim bilong wok bilong Sekaraia em i pinis, na em i go bek long ples bilong en. Na bihain meri bilong en Elisabet em i gat bel. Na em i hait i stap inap long 5-pela mun. Elisabet i tok olsem, “Bikpela i bin marimari long mi. Em i mekim dispela samting i kamap long mi bilong pinisim sem bilong mi long ai bilong ol manmeri.” Long namba 6 mun bilong Elisabet i gat bel, God i salim ensel Gebriel i go long wanpela taun bilong Galili, nem bilong en Nasaret. Em i go long wanpela yangpela meri ol i bin makim bilong maritim wanpela man bilong lain bilong King Devit, nem bilong en Josep. Nem bilong dispela yangpela meri em Maria. Orait Gebriel i go long em na i tok olsem, “Gude, meri. Bikpela i stap wantaim yu, na em i bin blesim yu na mekim gut long yu.” Maria i harim dispela tok, na em i kirap nogut na i ting, “Dispela em i wanem kain tok?” Na ensel i tokim em olsem, “Maria, yu no ken pret. God em i belgut tru long yu. Harim. Yu bai kisim bel na karim wanpela pikinini man. Na yu mas kolim nem bilong en Jisas. Em bai i stap bikman. Na bai ol i kolim em Pikinini bilong God Antap Tru. Na God bai i putim em i stap king olsem tumbuna bilong en Devit. Em bai i stap king bilong ol lain bilong Jekop oltaim. Na wok king bilong en bai i no inap pinis.” Na Maria i askim ensel olsem, “Dispela samting bai i kamap olsem wanem? Mi no marit yet long wanpela man.” Na ensel i bekim tok bilong en olsem, “Holi Spirit bai i kam long yu, na strong bilong God Antap Tru bai i karamapim yu. Olsem na dispela pikinini bihain bai yu karim, em bai i stap gutpela na stretpela man bilong God, na ol bai i kolim em Pikinini Bilong God. “Harim. Kandere bilong yu Elisabet em i lapun pinis, tasol em i gat bel na em bai i karim pikinini man. Bipo ol i save tok em i no inap karim pikinini. Tasol nau em i gat bel, na 6-pela mun bilong en i go pinis. I no gat wanpela samting God i no inap mekim.” Na Maria i tok olsem, “Harim. Mi wokmeri bilong Bikpela. Em i ken mekim long mi olsem yu tok.” Orait ensel i lusim em na i go. Long dispela taim Maria i kirap na i hariap i go long ples maunten, long wanpela taun bilong distrik Judia. Na em i go insait long haus bilong Sekaraia na i givim gude long Elisabet. Elisabet i harim gude bilong Maria, na pikinini i stap long bel bilong Elisabet em i kalap. Na Holi Spirit i pulap long Elisabet, na em i singaut strong tumas, na i tok, “God i bin mekim gut tru long yu na givim yu blesing i winim blesing em i givim long ol arapela meri. Na dispela pikinini i stap long bel bilong yu, em tu i kisim blesing bilong God. Mi husat na mama bilong Bikpela bilong mi em i kam long mi? Harim. Taim yau bilong mi i harim gude bilong yu, orait pikinini i stap long bel bilong mi em i amamas na i kalap. Yu bin bilip olsem Bikpela bai i mekim olsem em i bin tokim yu, olsem na yu ken amamas tru.” Maria i tok olsem, “Bel bilong mi em i litimapim nem bilong Bikpela. Na spirit bilong mi em i amamas long God, em i Helpim bilong mi na em i save mekim mi i stap gut tru. Mi wokmeri bilong en, mi samting nating, tasol em i lukim mi na em i marimari long mi. Nau na bihain tu bai olgeta lain manmeri i tok long God i bin givim bikpela amamas long mi. God i gat bikpela strong, em i bin mekim narakain samting tru bilong helpim mi, na nem bilong en i stap holi. Em i save marimari long ol manmeri i aninit long em. Em bai i mekim olsem tasol long ol manmeri i stap nau, na long ol manmeri i kamap bihain inap oltaim oltaim. Han bilong en i bin mekim strongpela wok. Ol man i save ting ol i nambawan tru na i litimapim nem bilong ol yet, em i bin rausim ol i go nabaut. Em i daunim ol strongpela king, na em i litimapim ol man i no gat nem. Em i givim planti gutpela samting long ol man i hangre, na bel bilong ol i pulap tru. Tasol ol man i gat planti samting, em i rausim ol i go nating. Em i helpim wokman bilong en, Israel, na em i tingim yet promis em i bin mekim long Abraham na long ol tumbuna bilong yumi, long em bai i marimari oltaim long ol lain bilong ol i kamap bihain.” *** Maria i stap wantaim Elisabet inap tripela mun samting, na bihain em i go bek long ples bilong en. Taim i kamap bilong Elisabet i karim pikinini, na em i karim pikinini man. Ol wanples na ol wanlain bilong Elisabet ol i harim nius long Bikpela i bin marimari tru long em, na ol i amamas wantaim em. Orait ol i wet wanpela wik, na ol i kam bilong katim skin bilong pikinini. Ol i laik givim nem Sekaraia long em, olsem nem bilong papa. Tasol mama bilong pikinini i tok, “Nogat. Yumi mas kolim nem bilong en Jon.” Na ol i tokim em, “I no gat wanpela bilong ol wanlain bilong yupela i gat dispela nem.” Na ol i mekim toktok long han, na ol i askim papa, em i laik givim wanem nem long pikinini. Em i tokim ol long bringim wanpela samting bilong em i ken raitim tok long en, na em i raitim tok olsem, “Nem bilong en Jon.” Na ol i tingting planti. Na wantu tasol maus bilong Sekaraia i no pas moa, na em inap toktok gen. Orait na em i toktok, na i litimapim nem bilong God. Na olgeta wanples bilong em, ol i lukim dispela narakain samting i bin kamap na ol i pret. Na nius bilong dispela olgeta samting i go nabaut long olgeta ples i stap long ples maunten bilong Judia. Olgeta man i harim dispela nius, ol i tingting planti na ol i askim olsem, “Bihain dispela pikinini bai i kamap wanem kain man?” Ol i save, strong bilong Bikpela i stap wantaim em. Orait Holi Spirit i pulap long Sekaraia, papa bilong dispela pikinini, na em i mekim tok profet olsem, “Yumi litimapim nem bilong God, Bikpela bilong Israel. Em i kam na i helpim yumi manmeri bilong en, na em i kisim bek yumi. Long lain bilong wokboi bilong en Devit, Bikpela i kamapim wanpela strongpela man bilong kisim bek yumi, olsem bipo yet em i bin tok long maus bilong ol profet bilong en. Em i tok bai em i kisim bek yumi long han bilong ol birua bilong yumi, na long han bilong ol man i bel nogut tru long yumi. Em i marimari long ol tumbuna bilong yumi na i helpim ol. Na em i tingim yet dispela kontrak bipo em yet i mekim. Em i tok tru antap long tumbuna bilong yumi Abraham. Na nau em i laik mekim long yumi olsem bipo em i tok. Em i laik kisim bek yumi long han bilong ol birua, na yumi ken holim wok bilong em, na yumi no ken pret. Olsem na olgeta taim yumi stap laip, yumi ken wokabaut long ol pasin i stret long ai bilong em, na yumi ken pulap long ol gutpela gutpela pasin em i laikim. Na yu, pikinini, bihain bai ol i kolim yu profet bilong God Antap Tru. Bai yu go pas long Bikpela, bilong redim rot bilong en. Bai yu lainim ol manmeri bilong en na bai ol i save, long bikpela marimari bilong en, God i laik rausim sin bilong ol na kisim bek ol. Bai em i salim tulait bilong heven i kam long yumi, *** bilong givim lait long ol man i stap long ples tudak. Bai em i stiaim lek bilong yumi, na bai yumi wokabaut long rot bilong bel isi.” Bihain dispela pikinini i kamap bikpela, na spirit bilong en i kamap strong. Em i go i stap long ples i no gat man, inap long taim em i kamap ples klia long ai bilong ol Israel. Long dispela taim Sisar Ogastus i putim wanpela lo long ol i mas kisim nem bilong olgeta manmeri. Dispela em i namba wan taim gavman i kisim nem bilong ol, na long dispela taim Kwirinius i stap namba wan gavman bilong provins Siria. Olsem na olgeta manmeri i go long as ples bilong ol, bai gavman i ken kisim nem bilong ol. Josep em i bilong lain famili bilong King Devit. Olsem na em i lusim taun Nasaret long Galili, na em i go long Judia long taun bilong Devit, ol i kolim Betlehem. Em i go wantaim meri bilong en Maria, bai gavman i ken kisim nem bilong tupela. Na long dispela taim Maria i gat bel. Tupela i stap yet long Betlehem, na taim i kamap bilong Maria i karim pikinini. Na em i karim namba wan pikinini man bilong en. Na em i karamapim em long laplap, na i slipim em insait long bokis kaikai bilong ol bulmakau, long wanem, haus pasindia em i pulap pinis. Long dispela hap sampela wasman bilong sipsip i stap ausait long taun, na ol i was long ol sipsip bilong ol long nait. Na ensel bilong Bikpela i kam long ol, na Bikpela i mekim bikpela lait bilong en i kamap raun long ol, na ol i pret tru. Tasol ensel i tokim ol olsem, “Yupela i no ken pret. Harim. Mi bringim gutnius i kam long yupela, em nius bilong mekim olgeta manmeri i amamas tru. Long dispela de long taun bilong Devit, wanpela meri i karim pikinini. Na dispela pikinini bai i kisim bek yupela olgeta. Em i Bikpela, na em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Na yupela i ken luksave long em olsem. Yupela bai i lukim wanpela pikinini ol i pasim em long laplap, na em i slip i stap long bokis kaikai bilong bulmakau.” Ensel i tok pinis, orait wantu planti ensel moa bilong ami bilong heven i kamap na i stap wantaim dispela ensel. Na ol i litimapim nem bilong God olsem, “Litimapim nem bilong God i save stap antap tru. Na long graun ol manmeri i ken stap bel isi. God i belgut long ol.” Ol ensel i lusim ol na i go bek pinis long heven, orait ol wasman bilong sipsip i tok olsem, “Goan, yumi go long Betlehem na yumi lukim dispela samting i kamap, em Bikpela i bin tokim yumi long en.” Orait na ol i go hariap, na ol i lukim Maria tupela Josep i stap, na pikinini i slip i stap long bokis kaikai bilong bulmakau. Ol i lukim pinis, na ol i autim tok long ol samting ensel i bin tokim ol long dispela pikinini. Na olgeta man i harim dispela tok ol wasman bilong sipsip i mekim, ol i tingting planti long en. Tasol Maria i putim dispela olgeta tok long bel bilong en, na em i tingim i stap. Na ol wasman bilong sipsip i go bek na ol i wok long litimapim nem bilong God. Ol i amamas long God long olgeta samting ol i bin harim na lukim. Ol samting i bin kamap olsem ensel i bin tokim ol. Wanpela wik bihain long mama i karim pikinini, ol i katim skin bilong en, na ol i kolim nem bilong en Jisas. Em i no kamap yet long bel bilong mama, na ensel i kolim pinis dispela nem. Taim i kamap pinis bilong Josep wantaim Maria i bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God olsem lo bilong Moses i tok, orait tupela i kisim pikinini i go long Jerusalem bilong givim em long Bikpela. Tupela i laik bihainim tok i stap long lo bilong Bikpela olsem, “Ol namba wan pikinini man mama i karim, ol dispela yupela i mas givim long Bikpela.” Tupela i bringim tu ol pisin bilong mekim ofa, olsem lo bilong Bikpela i tok, “Tupela namba wan balus, o tupela yangpela namba 2 balus.” Long dispela taim i gat wanpela man i stap long Jerusalem, nem bilong en Simeon. Em i man bilong mekim stretpela pasin na em i man bilong lotu long God. Em i wetim dispela man God i bin makim bilong mekim gut bel bilong ol Israel. Na Holi Spirit i stap long Simeon. Holi Spirit i tokim em pinis olsem, em bai i no inap i dai kwik. Nogat. Pastaim em i mas lukim dispela man Bikpela i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Orait Holi Spirit i kirapim em na em i go insait long tempel. Na papamama i bringim pikinini Jisas i kam bilong mekim pasin long em olsem lo i tok. Na Simeon i kisim em na i holim em. Na Simeon i litimapim nem bilong God olsem, “Bikpela, mi wokboi bilong yu, na nau yu ken larim mi i go, na bel bilong mi i ken i stap isi, olsem bipo yu tok. Ai bilong mi i lukim pinis samting yu mekim bilong kisim bek mipela. Yu bin redim dispela long ai bilong olgeta lain manmeri. Em i wanpela lait, na em bai i givim lait long ol man bilong ol arapela lain, na em bai i givim biknem long ol Israel, em ol lain manmeri bilong yu.” Papa wantaim mama bilong Jisas tupela i harim dispela tok Simeon i mekim long em, na tupela i tingting planti. Na Simeon i givim blesing long ol, na em i tokim Maria, mama bilong pikinini, olsem, “Harim. God i makim dispela pikinini bilong mekim planti Israel i pundaun, na bilong mekim planti i kirap gen. Em bai i stap olsem wanpela mak, na planti man bai i tok nogut long em. Olsem na tingting hait bilong planti man bai i kamap ples klia. Na yu bai pilim olsem wanpela bainat i sutim lewa bilong yu tu.” Wanpela profet meri i stap, nem bilong en Ana. Em i pikinini bilong Fanuel bilong lain bilong Aser. Em i lapun tru. Bipo em i marit, na i stap 7-pela yia wantaim man bilong en. Na bihain man bilong en i dai, na em i stap nating. Na nau em i gat 84 krismas bilong en. Ana i no save lusim tempel. Em i save tambu long kaikai na i beten i stap, na em i holim wok bilong God long san na long nait. Long dispela taim em tu i kam klostu long pikinini na i tenkyu long God. Na em i autim tok bilong dispela pikinini long olgeta manmeri i wet long God i kisim bek ol manmeri bilong Jerusalem. Ol i mekim pinis olgeta samting olsem lo bilong Bikpela i tok, orait ol i go bek long Galili long Nasaret, em taun bilong ol. Na pikinini em i kamap bikpela na i kamap strong. Em i gat planti gutpela save, na marimari bilong God i stap long em. Long olgeta yia papamama bilong Jisas i save go long Jerusalem bilong lukim Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Jisas i gat 12-pela krismas pinis, orait ol i bihainim pasin bilong dispela bikpela de na ol i go long Jerusalem. Taim olgeta bilong ol dispela bikpela de bilong lotu i pinis, orait ol i go bek long ples. Tasol yangpela mangi Jisas em i stap yet long Jerusalem. Na papamama bilong en i no save olsem em i stap yet. Tupela i ting em i wokabaut wantaim ol arapela manmeri. Olsem na tupela i wokabaut wanpela de olgeta. Na bihain tupela i wok long painim em namel long ol wanlain na ol pren. Tupela i painim painim, tasol tupela i no lukim. Olsem na tupela i go bek gen long Jerusalem bilong painim em. Tupela i wok long painim em inap long tripela de, na bihain tupela i lukim em i stap insait long banis bilong tempel. Em i sindaun i stap namel long ol tisa. Em i wok long harim tok bilong ol, na long askim ol tu. Ol man i harim tok bilong en, ol i kirap nogut long save bilong en na long tok em i bekim long ol. Tupela i lukim em na i kirap nogut tru. Na mama bilong en i tokim em olsem, “Pikinini, bilong wanem yu mekim dispela pasin long mitupela? Bel bilong mi tupela papa bilong yu i hevi tumas na mitupela i wok long painim yu.” Tasol em i bekim tok olsem long tupela, “Bilong wanem yutupela i wok long painim mi? Ating yutupela i no save, mi mas i stap long haus bilong Papa bilong mi?” Tasol tupela i no save long mining bilong dispela tok em i mekim long tupela. Orait em i go bek wantaim tupela, na ol i kamap long Nasaret, na oltaim em i save bihainim tok bilong tupela. Na mama bilong en i putim dispela olgeta tok long bel bilong en na i holim i stap. Na Jisas i kamap bikpela, na save bilong en i kamap gutpela tru. Na God i laikim em tru na ol man tu i laikim em. Long namba 15 yia bilong Sisar Taiberius i stap king bilong Rom, Pontius Pailat em i stap namba wan gavman bilong distrik Judia. Long dispela taim Herot i bosim distrik Galili. Na brata bilong en Filip i bosim distrik Ituria na Trakonitis, na Lisanias i bosim distrik Abilene. Na Anas tupela Kaiafas i stap hetpris. Long dispela taim Jon, pikinini bilong Sekaraia, em i stap long ples i no gat man, na God i givim tok bilong em long Jon. Olsem na Jon i go long olgeta hap i stap klostu long wara Jordan, na em i autim tok long ol manmeri i mas tanim bel na kisim baptais, na bai God i lusim sin bilong ol. Dispela samting i kamap olsem tok i stap long buk bilong profet Aisaia, “Long ples i no gat man, maus bilong wanpela man i singaut olsem, ‘Redim rot bilong Bikpela. Stretim ol rot bilong en. Pulapim olgeta ples daun, na brukim olgeta maunten i go daun. Olgeta rot i krungut, ol i mas wokim i kamap stret. Na olgeta rot i no gutpela, ol i mas stretim gut. Na olgeta manmeri bilong graun bai i lukim wok God i mekim bilong kisim bek yumi.’” Planti lain manmeri ol i kam bilong kisim baptais long han bilong Jon, na em i tokim ol olsem, “Yupela pikinini bilong snek nogut, God i belhat long yupela na em bai i mekim save long yupela. Husat i tokim yupela na yupela i laik ranawe na abrusim dispela taim nogut i laik kamap long yupela? Sapos yupela i tanim bel tru, orait pasin bilong yupela i mas soim olsem yupela i tanim bel pinis. Na maski toktok long yupela yet olsem, ‘Abraham em i tumbuna papa bilong mipela.’ Mi tokim yupela, God inap mekim ol dispela ston hia i kamap ol lain tumbuna pikinini bilong Abraham. Tamiok i stap pinis long as bilong diwai, na olgeta diwai i no save karim gutpela kaikai, em bai ol i katim na tromoi i go long paia.” Ol manmeri i harim tok bilong Jon, na ol i askim em olsem, “Bai mipela i mekim wanem?” Na em i bekim tok olsem long ol, “Man i gat tupela siot, em i mas givim wanpela long man i no gat. Na man i gat kaikai, em tu i mas mekim wankain pasin.” Sampela man bilong kisim takis ol tu i kam bilong kisim baptais. Na ol i askim em, “Tisa, bai mipela i mekim wanem?” Na em i tokim ol olsem, “Yupela i mas kisim takismani inap olsem gavman i tokim yupela, na yupela i no ken pulim sampela moa.” Sampela soldia tu i askim em, “Na bai mipela i mekim wanem?” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i no ken mekim nogut long ol arapela man na stilim mani bilong ol. Na yupela i no ken mekim kot giaman long ol bilong pulim mani bilong ol. Yupela i mas ting olsem pe bilong yupela em inap long yupela.” Ol manmeri i lukim ol dispela samting na bel bilong ol i kirap na ol i tingting planti olsem, “Ating Jon em i dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en?” Olsem na Jon i bekim tok olsem long ol, “Mi save baptaisim yupela long wara. Tasol bihain bai wanpela man i kam, na strong bilong en i winim strong bilong mi. Mi no gutpela man inap long mi lusim string i pasim su bilong en. Em bai i baptaisim yupela long Holi Spirit na long paia. Em bai i kam olsem man i holim savol long han bilong en, bilong rausim olgeta pipia i stap long wit bilong en. Na em bai i bungim wit long haus wit bilong en. Tasol pipia em bai i kukim long paia i no save dai.” Jon i mekim planti arapela tok tu bilong sutim bel bilong ol manmeri, na long dispela pasin em i wok long autim gutnius long ol. Jon i bin krosim Herot, em namba wan gavman bilong ol, long rong em i bin mekim long Herodias, em meri bilong brata bilong Herot, na long olgeta arapela pasin nogut Herot i bin mekim tu. Olsem na Herot i skruim wanpela rong moa long dispela olgeta rong em i bin mekim. Em i putim Jon long kalabus. Taim olgeta manmeri i kisim baptais, Jisas tu i kisim baptais. Em i kisim baptais pinis, orait em i beten i stap, na heven i op, na Holi Spirit i kam daun long em. Holi Spirit i kamap olsem wanpela bilong ol dispela kain pisin ol i kolim balus, na ol i lukim em i stap antap long het bilong Jisas. Na long heven wanpela maus i singaut olsem, “Yu Pikinini bilong mi. Mi laikim yu tumas. Bel bilong mi em i amamas long yu.” Taim Jisas i kirapim wok bilong en, em i gat samting olsem 30 krismas. Na ol manmeri i ting em i pikinini bilong Josep. Josep em i pikinini bilong Heli. Na Heli em i pikinini bilong Matat. Na Matat em i pikinini bilong Livai. Na Livai em i pikinini bilong Melki. Na Melki em i pikinini bilong Janai. Na Janai em i pikinini bilong Josep. Na Josep em i pikinini bilong Matatias. Na Matatias em i pikinini bilong Amos. Na Amos em i pikinini bilong Nahum. Na Nahum em i pikinini bilong Esli. Na Esli em i pikinini bilong Nagai. Na Nagai em i pikinini bilong Mat. Na Mat em i pikinini bilong Matatias. Na Matatias em i pikinini bilong Semen. Na Semen em i pikinini bilong Josek. Na Josek em i pikinini bilong Joda. Na Joda em i pikinini bilong Joanan. Na Joanan em i pikinini bilong Resa. Na Resa em i pikinini bilong Serubabel. Na Serubabel em i pikinini bilong Sealtiel. Na Sealtiel em i pikinini bilong Neri. Na Neri em i pikinini bilong Melki. Na Melki em i pikinini bilong Adi. Na Adi em i pikinini bilong Kosam. Na Kosam em i pikinini bilong Elmadam. Na Elmadam em i pikinini bilong Er. Na Er em i pikinini bilong Josua. Na Josua em i pikinini bilong Elieser. Na Elieser em i pikinini bilong Jorim. Na Jorim em i pikinini bilong Matat. Na Matat em i pikinini bilong Livai. Na Livai em i pikinini bilong Simeon. Na Simeon em i pikinini bilong Juda. Na Juda em i pikinini bilong Josep. Na Josep em i pikinini bilong Jonam. Na Jonam em i pikinini bilong Eliakim. Na Eliakim em i pikinini bilong Melea. Na Melea em i pikinini bilong Mena. Na Mena em i pikinini bilong Matata. Na Matata em i pikinini bilong Natan. Na Natan em i pikinini bilong Devit. Na Devit em i pikinini bilong Jesi. Na Jesi em i pikinini bilong Obet. Na Obet em i pikinini bilong Boas. Na Boas em i pikinini bilong Salmon. Na Salmon em i pikinini bilong Nason. Na Nason em i pikinini bilong Aminadap. Na Aminadap em i pikinini bilong Atmin. Na Atmin em i pikinini bilong Arni. Na Arni em i pikinini bilong Hesron. Na Hesron em i pikinini bilong Peres. Na Peres em i pikinini bilong Juda. Na Juda em i pikinini bilong Jekop. Na Jekop em i pikinini bilong Aisak. Na Aisak em i pikinini bilong Abraham. Na Abraham em i pikinini bilong Tera. Na Tera em i pikinini bilong Nahor. Na Nahor em i pikinini bilong Seruk. Na Seruk em i pikinini bilong Reu. Na Reu em i pikinini bilong Pelek. Na Pelek em i pikinini bilong Eber. Na Eber em i pikinini bilong Sela. Na Sela em i pikinini bilong Kainan. Na Kainan em i pikinini bilong Arpaksat. Na Arpaksat em i pikinini bilong Siem. Na Siem em i pikinini bilong Noa. Na Noa em i pikinini bilong Lamek. Na Lamek em i pikinini bilong Metusela. Na Metusela em i pikinini bilong Enok. Na Enok em i pikinini bilong Jaret. Na Jaret em i pikinini bilong Mahalalel. Na Mahalalel em i pikinini bilong Kenan. Na Kenan em i pikinini bilong Enos. Na Enos em i pikinini bilong Set. Na Set em i pikinini bilong Adam. Na Adam em i pikinini bilong God. Holi Spirit i pulap long Jisas, na Jisas i lusim wara Jordan na i go bek. Na Holi Spirit i kisim em i go long ples i no gat man. Jisas i stap long ples i no gat man inap long 40 de, na Satan i traim em. Long dispela taim Jisas i no kaikai na em i hangre. Na Satan i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu tok na dispela ston i ken tanim na i kamap bret.” Tasol Jisas i bekim tok bilong en olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Ol manmeri i no inap kisim laip long kaikai tasol.’” Orait na Satan i bringim em i go antap, na wantu em i soim Jisas olgeta strongpela kantri bilong dispela graun. Na Satan i tokim em olsem, “Bai mi givim yu strong bilong bosim olgeta dispela kantri, na bai yu gat biknem tru. Olgeta dispela samting ol i bilong mi pinis. Na sapos mi laik givim long wanpela man, orait mi ken givim. Sapos yu brukim skru na lotu long mi, orait bai mi givim yu dispela olgeta samting.” Tasol Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Yu mas aninit long God, Bikpela bilong yu, na yu mas lotu long em wanpela tasol.’” Na Satan i bringim Jisas i go long Jerusalem na i putim em antap tru long tempel. Na em i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu kalap i go daun. Long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Em bai i tokim ol ensel bilong en long ol i mas lukautim yu na was gut long yu.’ Na ‘Ol bai i karim yu long han bilong ol, nogut wanpela ston i sutim lek bilong yu.’” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Yu no ken traim strong bilong God, Bikpela bilong yu.’” Satan i traim Jisas long ol kain kain traim pinis, orait em i lusim Jisas na i wetim narapela taim. Long strong bilong Holi Spirit, Jisas i go bek long distrik Galili. Na ol manmeri i stap long olgeta dispela hap, ol i harim tok olsem Jisas i kam i stap long Galili. Oltaim em i wok long skulim ol manmeri long ol haus lotu bilong ol. Na olgeta manmeri i litimapim nem bilong em. Jisas i go long Nasaret. Taim em i pikinini yet, em i stap long dispela taun, na em i bin kamap bikpela long en. Long de Sabat em i go insait long haus lotu, olsem em i save mekim oltaim. Em i sanap bilong ritim tok bilong God, na ol i givim buk bilong profet Aisaia long em. Em i opim buk, na em i painim dispela hap i gat tok olsem, “Spirit bilong Bikpela i kam i stap long mi, long wanem, Bikpela yet i kapsaitim wel long het bilong mi bilong makim mi bilong i go bringim gutpela tok bilong en long ol rabisman. Na em i salim mi i kam long tokaut long ol man i stap long kalabus long ol i ken lusim kalabus na i go fri, na long tokaut long ol man i aipas long ol i ken lukluk gen. Em i salim mi i kam long pinisim hevi bilong ol man, ol arapela i wok long daunim na mekim nogut long ol. Na em i salim mi long tokaut olsem, taim i kamap pinis bilong Bikpela i laik mekim gut long ol manmeri bilong en.” Jisas i pasim buk na i givim bek long man i gat wok bilong lukautim ol buk, na em i sindaun. Na olgeta manmeri i stap long haus lotu ol i lukluk long Jisas tasol. Orait na em i tokim ol olsem, “Dispela tok bilong buk bilong God yupela i harim pinis, nau tasol em i kamap tru.” Na ol i litimapim nem bilong em, na ol i tingting planti long ol gutpela tok em i autim. Tasol ol i tok, “Yumi save, dispela man em i pikinini bilong Josep. Olsem wanem na em inap mekim olkain tok olsem?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Ating yupela bai i kisim dispela tok ol manmeri i save mekim na autim long mi, ‘Dokta, yu mas mekim orait skin bilong yu yet.’ Na bai yupela i tok, ‘Mipela i harim pinis tok long ol samting yu bin mekim long Kaperneam. Orait nau yu mas mekim ol wankain samting hia long as ples bilong yu.’” Na em i tok, “Mi tok tru long yupela, ol man i no save harim tok bilong wanpela profet long as ples bilong en. Mi tok tru tumas long yupela, long taim bilong Elaija, planti meri i stap long Israel, na man bilong ol i dai pinis. Long dispela taim skai i pas olgeta, na i no gat ren inap long 3 yia na 6 mun. Na bikpela hangre i kamap long olgeta hap. Tasol God i no salim Elaija i go long wanpela meri bilong Israel. Nogat. Em i salim em i go long taun Sarefat tasol long hap bilong biktaun Saidon, long wanpela meri, man bilong en i dai pinis. Olsem tu long taim bilong profet Elisa planti man i stap long Israel, ol i gat sik lepra. Tasol namel long ol i no gat wanpela man sik bilong en i pinis. Nogat. Naman bilong kantri Siria em tasol.” Olgeta man i stap long haus lotu ol i harim dispela tok, na ol i belhat nogut tru. Na ol i kirap na ol i rausim Jisas i go ausait long taun. Dispela taun bilong ol i stap antap long wanpela maunten. Na ol i bringim em i go antap long wanpela ples nogut i stap long dispela maunten, na ol i laik tromoi em i go daun. Tasol em i lusim ol na wokabaut namel long ol na em i go pinis. Orait Jisas i go daun long Kaperneam, na em i stap long dispela taun bilong distrik Galili. Na long olgeta de Sabat em i save skulim ol manmeri. Na ol i harim tok bilong en na ol i kirap nogut tru, long wanem, em i skulim ol olsem man i gat namba. Wanpela taim wanpela man i stap long haus lotu, em i gat spirit nogut i stap long en. Na em i singaut bikmaus tru olsem, “E, Jisas bilong Nasaret, yu kam bilong mekim wanem long mipela? Ating yu kam bilong bagarapim mipela? Mi save long yu. Yu dispela gutpela stretpela man i kam long God yet.” Tasol Jisas i krosim dispela spirit nogut na i tokim em olsem, “Yu pasim maus na yu lusim dispela man.” Na dispela spirit nogut i mekim dispela man i pundaun long graun namel long ol, na bihain spirit i lusim em, na i no bagarapim em. Na olgeta manmeri i kirap nogut, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Olaman, em wanem kain tok? Em i givim tok long ol spirit nogut olsem man i gat namba na i gat strong. Na ol i save harim tok bilong en, na ol i lusim man na i go.” Na ol stori bilong ol samting Jisas i mekim, ol i go nabaut long olgeta hap bilong dispela distrik. Jisas i kirap na i lusim dispela haus lotu, na em i go insait long haus bilong Saimon. Mama bilong meri bilong Saimon em i gat sik, na skin bilong en i hat nogut tru. Na ol i askim Jisas long helpim em. Orait Jisas i go sanap klostu long em na i tok strong long sik i mas lusim dispela meri. Na sik i lusim em, na wantu dispela meri i kirap na i redim kaikai bilong ol. Long taim san i laik i go daun, orait ol man wantok bilong ol i gat ol kain kain sik, ol i bringim ol dispela sikman i kam long Jisas. Em i putim han bilong en antap long dispela olgeta manmeri wan wan, na em i mekim ol i orait. Na em i mekim ol spirit nogut i lusim planti manmeri. Na taim ol i lusim ol manmeri, ol spirit nogut i save singaut olsem, “Yu Pikinini Bilong God.” Tasol em i krosim ol na em i tambuim ol long ol i no ken toktok, long wanem, ol i save, em i dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Long moningtaim tru Jisas i lusim taun na em i go long wanpela hap i no gat man. Na ol manmeri i painim em, na taim ol i lukim em ol i laik pasim em, bai em i no ken lusim ol na i go. Tasol em i tokim ol olsem, “Mi mas autim gutnius bilong kingdom bilong God long ol arapela taun tu. God i salim mi na mi kam bilong mekim dispela wok.” Na em i raun long distrik Judia na i autim tok long ol haus lotu. Wanpela taim Jisas i sanap long nambis bilong raunwara Genesaret, na planti manmeri i kam long em bilong harim tok bilong God, na ol i sanap klostu long em na banisim em tru. Na Jisas i lukim tupela bot i stap long nambis bilong raunwara, em ol bot bilong ol man bilong kisim pis. Tasol ol dispela man i lusim bot, na ol i wok long wasim ol umben. Orait Jisas i kalap long wanpela bot, em bot bilong Saimon. Na em i tokim Saimon long kam insait long bot na subim bot i go lusim nambis liklik. Na Jisas i sindaun long bot na i skulim ol manmeri. Em i skulim ol pinis, orait bihain em i tokim Saimon olsem, “Pul i go namel long wara, na tromoi ol umben i go daun bilong kisim pis.” Na Saimon i tok olsem, “Bikman, long nait mipela i wok hat tru i go inap tulait, na mipela i no kisim wanpela pis. Tasol bai mi bihainim tok bilong yu na tromoi ol umben.” Ol i mekim olsem, na ol i kisim bikpela lain pis moa, na ol umben i laik bruk. Olsem na ol i singautim ol poroman bilong ol i stap long narapela bot, long kam helpim ol. Na ol i kam, na ol i pulimapim pis long tupela bot. Na tupela bot i pulap tru na i laik i go daun long wara. Saimon Pita i lukim dispela, na em i brukim skru klostu long lek bilong Jisas na i tok, “Bikpela, yu lusim mi na yu go. Mi man bilong sin.” Em i lukim olgeta dispela pis ol i kisim, na em i kirap nogut tru. Na ol poroman bilong en, ol tu i kirap nogut. Tupela poroman bilong Saimon, em Jems wantaim Jon, tupela pikinini bilong Sebedi, tupela tu i kirap nogut. Tasol Jisas i tokim Saimon olsem, “Yu no ken pret. Nau yu wok long kisim pis, tasol bihain bai yu wok long kisim ol manmeri i kam long mi.” Orait ol i pul i go sua, na ol i lusim olgeta samting bilong ol, na ol i bihainim Jisas. Wanpela taim Jisas i stap long wanpela taun, na wanpela man i stap, em i gat sik lepra i pulap tru long bodi bilong em. Em i lukim Jisas, na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun na i tokim Jisas olsem, “Bikpela, sapos yu laik, yu inap long mekim mi i kamap klin long ai bilong God.” Na Jisas i putim han long em na i tokim em olsem, “Mi laik. Yu kamap klin.” Na wantu sik lepra i lusim dispela man, na em i kamap klin. Na Jisas i tok strong long em olsem, “Yu no ken tokim wanpela man long dispela samting i bin kamap long yu. Nogat. Yu go soim skin bilong yu long pris, na mekim ofa bilong soim olsem skin bilong yu i kamap klin pinis, olsem Moses i bin tok. Na bai ol man i ken save, sik bilong yu i pinis.” Tasol stori bilong ol samting Jisas i mekim em i raun i go moa yet. Olsem na planti man moa ol i kam bilong harim tok bilong em, na bilong em i mekim orait ol sik bilong ol. Tasol planti taim em i save lusim ol manmeri na i go long hap i no gat man, na em i save beten. Wanpela de Jisas i skulim ol manmeri i stap, na ol Farisi na ol tisa bilong lo ol i sindaun i stap. Ol i bin lusim taun Jerusalem na olgeta ples bilong distrik Galili na Judia na ol i kam. Na strong bilong Bikpela em i stap long Jisas na em i wok long mekim orait ol sikman. Na sampela man i karim wanpela man i kam. Ol bun bilong dispela man i dai olgeta, na em i slip i stap long wanpela bet. Ol i laik karim em i go insait long haus na putim em klostu long Jisas, tasol planti manmeri i stap na ples i pas, na i no gat rot bilong karim sikman i go insait. Olsem na ol i go antap long rup bilong dispela haus Jisas i stap long en. Na ol i rausim hap bilong rup, na ol i slekim bet dispela man i slip long en i go daun namel long ol manmeri, na ol i putim em i stap long pes bilong Jisas. Jisas i lukim olsem ol i bilip tru, na em i tok, “Pren, mi lusim pinis ol sin bilong yu.” Ol saveman bilong lo na ol Farisi i harim dispela tok, orait ol i toktok planti olsem, “Dispela man em i husat na em i laik kisim ples bilong God na i mekim dispela tok? I no gat wanpela man em inap long lusim sin. Em i wok bilong God wanpela tasol.” Jisas i save pinis long tingting bilong ol, na em i bekim tok olsem long ol, “Bilong wanem yupela i gat dispela kain tingting long bel bilong yupela? Wanem tok em i isi long mi mekim? Em i isi long mi tok, ‘Mi lusim ol sin bilong yu,’ o em i isi long mi tok, ‘Yu kirap na wokabaut’? Tasol mi laik bai yupela i save olsem, Pikinini Bilong Man em i gat strong long dispela graun, na em inap long lusim ol sin.” Orait na Jisas i lukluk i go long dispela man bun bilong en i dai olgeta na i tokim em olsem, “Mi tokim yu, yu kirap na kisim bet bilong yu, na yu go long haus bilong yu.” Na wantu tasol dispela man i kirap long ai bilong ol dispela manmeri, na em i kisim bet em i bin slip long en. Na em i wok long litimapim nem bilong God na i wokabaut i go long haus bilong en. Na olgeta manmeri i kirap nogut tru long lukim dispela samting. Bel bilong ol i kirap long lukim bikpela strong bilong God na ol i litimapim nem bilong God na tok olsem, “Nau yumi lukim ol narakain samting tru i kamap.” Bihain Jisas i wokabaut i go na em i lukim wanpela man bilong kisim takis em i sindaun i stap long haus takis. Nem bilong dispela man em Livai. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu kam bihainim mi.” Na Livai i kirap na i lusim olgeta samting i stap, na em i go bihainim Jisas. Orait Livai i mekim wanpela bikpela kaikai bilong Jisas long haus bilong em. Planti man bilong kisim takis, na planti arapela man tu, ol i sindaun na i kaikai wantaim tupela. Na ol Farisi wantaim ol saveman bilong lo bilong lain Farisi ol i toktok planti long ol disaipel bilong Jisas. Ol i tok, “Watpo yupela i save kaikai na dring wantaim ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Ol man i no gat sik ol i no save go long dokta. Nogat. Ol sikman tasol i save go long dokta. Olsem tasol, mi no kam bilong singautim ol stretpela man long tanim bel. Nogat. Mi kam bilong singautim ol man i save mekim sin.” Na ol man i tokim Jisas olsem, “Planti taim ol disaipel bilong Jon i save tambu long kaikai na beten. Na ol disaipel bilong ol Farisi tu i save mekim olsem. Tasol ol disaipel bilong yu ol i wok long kaikai na dring.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man i laik marit, ating yupela inap tokim ol wantok bilong en long ol i mas tambu long kaikai long taim dispela man i stap yet wantaim ol? Nogat. Tasol bihain, taim ol i kisim dispela man i go pinis na em i no moa i stap wantaim ol wantok bilong en, orait long dispela taim ol bai i tambu long kaikai.” Jisas i givim wanpela tok piksa tu long ol. Em i tok olsem, “Sapos wanpela olpela saket i gat hul, i no gat man i save kisim wanpela nupela saket na brukim bilong kisim hap laplap bilong samapim hul long olpela saket. Sapos em i mekim olsem, em bai i bagarapim nupela saket, na tu dispela liklik hap nupela laplap bai em i no wankain olsem olpela saket. Na i no gat man i save pulimapim nupela wain long olpela skin meme. Sapos em i mekim olsem, bai nupela wain i brukim skin meme na wain i kapsait i go long graun. Na skin meme tu bai i bagarap. Olsem na ol i mas pulimapim nupela wain long nupela skin meme. Na man i dringim pinis olpela wain, em i no save laikim nupela. Em i save tok, ‘Olpela em i gutpela.’” Long wanpela de Sabat, Jisas i wokabaut namel long ol gaden wit. Na ol disaipel bilong en i kisim ol pikinini bilong wit, na ol i rapim long han bilong rausim skin bilong wit, na ol i wok long kaikai. Tasol sampela Farisi i lukim na ol i tok olsem, “Dispela pasin i tambu long ol man i mekim long de Sabat, olsem na watpo yupela i mekim?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Ating yupela i no bin ritim dispela stori long samting Devit i mekim? Mi tok long dispela taim em wantaim ol lain bilong en ol i hangre na Devit i go insait long haus bilong God na kisim dispela bret ol i save putim i stap long pes bilong God. Dispela bret i tambu, na ol pris tasol inap long kaikai. Tasol Devit em i kaikai, na em i givim long ol lain bilong en tu. Yupela i no bin ritim dispela tok, a?” Na Jisas i tokim ol moa olsem, “Pikinini Bilong Man em i bosim de Sabat.” Long narapela de Sabat Jisas i go insait long haus lotu na i givim tok long ol manmeri. Na wanpela man i stap, han sut bilong en i dai pinis. Ol saveman bilong lo na ol Farisi ol i was gut long Jisas, long wanem, ol i laik save, em bai i mekim orait ol sikman long de Sabat, o nogat. Ol i laik painim rot bilong kotim Jisas. Tasol Jisas i save long tingting bilong ol. Olsem na em i tokim dispela man, han bilong en i nogut, olsem, “Yu kirap na sanap hia long ai bilong ol man.” Orait dispela man i kirap na i sanap. Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi laik askim yupela. Ating yumi ken mekim gutpela pasin long de Sabat, o yumi ken mekim pasin nogut? Ating yumi ken helpim ol man na mekim ol i stap gut, o yumi ken bagarapim ol man?” Na Jisas i lukluk raun long olgeta man, na em i tokim dispela man olsem, “Stretim han bilong yu.” Man i mekim olsem, na han bilong en i kamap gutpela gen. Tasol ol saveman bilong lo na ol Farisi i belhat nogut tru na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Bai yumi mekim wanem long Jisas?” Long dispela taim Jisas i laik beten, na em i go antap long wanpela maunten na long nait em i beten long God. Long dispela nait olgeta em i beten i stap, inap tulait i bruk. San i kamap, na em i singautim ol disaipel bilong en i kam. Na em i makim 12-pela, na em i givim nem aposel long ol. Wanpela em Saimon, na Jisas i givim nem Pita long em. Na em i makim tu Andru, em i brata bilong Saimon, na Jems na Jon na Filip na Bartolomyu na Matyu na Tomas na Jems, em pikinini bilong Alfius, na Saimon, em wanpela man bilong lain Selot, na Judas, em pikinini bilong Jems, na Judas Iskariot, em dispela man bihain em i givim Jisas long ol man i birua long em. Orait Jisas wantaim ol disaipel bilong en i go daun long maunten, na em i go sanap long wanpela stretpela hap graun wantaim bikpela lain disaipel bilong en. Planti manmeri tru bilong olgeta hap bilong distrik Judia na taun Jerusalem na bilong nambis klostu long taun Tair na Saidon, ol tu i stap. Ol i kam bilong harim tok bilong em, na bilong em i ken mekim orait ol sik bilong ol. Na ol manmeri i gat spirit nogut i bagarapim ol, Jisas i oraitim ol. Na olgeta manmeri ol i traim long putim han long em, long wanem, bikpela strong i stap long em, na dispela strong i save mekim orait olgeta man i putim han long em. Na Jisas i lukluk long ol disaipel bilong en, na em i tok olsem, “Yupela ol rabisman, yupela i ken amamas. Kingdom bilong God em i bilong yupela. “Yupela ol lain i stap hangre nau, yupela i ken amamas. Bihain bai yupela i kaikai na i pulap. “Yupela ol lain nau i krai i stap, yupela i ken amamas. Bihain bai yupela i lap. “Bihain ol man bai i lukim yupela i bihainim Pikinini Bilong Man, na ol bai i bel nogut tru long yupela, na ol bai i rausim yupela na tok nogut long yupela, na ol bai i lukim nem bilong yupela olsem samting nogut tru. Orait taim dispela olgeta samting i kamap, yupela i ken amamas. Sapos ol i mekim ol dispela pasin long yupela, orait yupela i ken amamas na belgut tru. Harim. Bikpela pe i wetim yupela long heven. Bipo ol tumbuna bilong ol i save mekim wankain pasin long ol profet. “Tasol yupela ol maniman, yupela lukaut. Yupela i kisim pinis samting bilong mekim gut bel bilong yupela. “Yupela ol lain nau yupela i save kaikai na pulap, yupela lukaut. Bihain bai yupela i hangre. “Yupela ol lain i save lap nau, yupela lukaut. Bihain bai yupela i krai na wara bai i kapsait long ai bilong yupela. Sapos olgeta man i litimapim nem bilong yupela, orait yupela lukaut. Bipo ol tumbuna bilong ol i save mekim wankain pasin long ol giaman profet.” Jisas i tok moa olsem, “Mi tokim yupela ol man i save harim tok bilong mi, yupela i mas laikim ol birua bilong yupela, na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol man i save bel nogut long yupela. Na sapos sampela man i tok long God i ken bagarapim yupela, yupela i mas askim God long mekim gut long ol. Na yupela i mas beten bai God i marimari long ol man i mekim nogut long yupela. Sapos wanpela man i solapim wanpela wasket bilong yu, orait yu mas tanim narapela wasket tu i go long em. Sapos wanpela man i pulim saket bilong yu, orait yu mas larim em i kisim siot bilong yu tu. Olgeta man i askim yu long givim ol samting long ol, orait yu mas givim long ol. Na sapos wanpela man i kisim ol samting bilong yu, orait yu no ken tok strong long em i mas givim bek. Olgeta pasin yupela i laik bai ol arapela manmeri i mas mekim long yupela, ol dispela pasin tasol yupela i mas mekim long ol. “Sapos yupela i laikim tasol ol man i save laikim yupela, orait husat bai i ting yupela ol gutpela manmeri? Ol man bilong mekim sin ol tu i save laikim ol man i laikim ol. Na sapos yupela i mekim gutpela pasin long ol man i mekim gutpela pasin long yupela, orait husat bai i ting yupela ol gutpela manmeri? Ol man bilong mekim sin ol tu i save mekim wankain pasin. Na sapos yupela i givim dinau long ol man yupela i ting ol bai inap bekim dinau, orait husat bai i ting yupela ol gutpela manmeri? Ol man bilong mekim sin ol tu i save givim dinau long ol arapela man bilong mekim sin, long wanem, ol i save ol dispela lain bai i bekim gen ol dinau bilong ol. Tasol yupela i mas laikim ol birua bilong yupela. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol. Yupela i mas givim dinau long ol man, yupela i no ting ol bai inap bekim dinau gen long yupela. Yupela i mekim olsem, na bihain bai yupela i gat bikpela pe moa, na bai yupela i stap pikinini bilong God Antap Tru. Em i save mekim gutpela pasin tu long ol man i no save tenkyu long em na long ol man nogut. Yupela i mas sori long ol man, olsem Papa bilong yupela em i save sori long ol.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken skelim pasin bilong ol arapela na tok ol i man nogut. Nogut God i mekim wankain pasin long yupela tu. Yupela i mas lusim sin bilong ol man, na bai God i lusim sin bilong yupela. Yupela i mas givim ol samting long ol arapela, na bai God i givim ol samting long yupela. Em bai i skelim gutpela moa long yupela, na em bai i pulapim tru, na sakim i go daun, na pulapim moa yet, inap long ol samting i kapsait, na givim long yupela. Skel yupela i save givim long ol arapela man, long dispela skel tasol God bai i bekim long yupela.” Jisas i givim wanpela tok piksa tu long ol olsem, “Ating wanpela aipas em inap long soim rot long narapela aipas? Nogat. Tupela wantaim bai i pundaun long hul. Sumatin i no winim tisa bilong en. Tasol taim em i skul gut pinis, orait em bai i kamap wankain olsem tisa bilong en. “Bilong wanem yu lukim liklik hap pipia i stap long ai bilong brata bilong yu, tasol yu no tingim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet? Sapos yu no lukim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet, orait olsem wanem na yu inap tokim brata bilong yu, ‘Brata, mi laik kamautim pipia i stap long ai bilong yu’? Yu man bilong giaman, pastaim yu mas kamautim bikpela plang i stap long ai bilong yu yet. Na bihain bai yu inap lukluk gut na kamautim liklik hap pipia i stap long ai bilong brata bilong yu.” Jisas i tok moa olsem, “Gutpela diwai em i no save karim kaikai nogut. Olsem tasol diwai nogut em i no save karim gutpela kaikai. Ol man i save lukim kaikai bilong diwai pastaim na ol i save, em i gutpela diwai, o em i nogut. Ol man i no save go long rop i gat nil bilong kisim pikinini bilong diwai fik. Na ol i no save kisim pikinini bilong wain long liklik rabis diwai i gat nil. Gutpela man i gat planti gutpela tingting i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim gutpela pasin. Man nogut em i gat planti tingting nogut i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim pasin nogut. Kain tingting i pulap long bel, em maus i save autim.” Jisas i tok moa olsem, “Bilong wanem yupela i save kolim mi ‘Bikpela, Bikpela,’ na yupela i no bihainim tok bilong mi? Sapos wanpela man i kam long mi, na i harim tok bilong mi na i bihainim, orait mi ken tokim yupela long pasin bilong dispela kain man. Dispela man em i olsem wanpela man i laik wokim haus. Pastaim em i wokim hul i go daun, na em i putim simen i go pas tru long bikpela bikpela ston insait long graun. Na bihain em i sanapim haus antap long dispela. Na taim tait i kamap na wara i sakim dispela haus, haus i no pundaun, long wanem, dispela man i bin wokim gutpela strongpela haus. Tasol man i harim tok bilong mi na i no bihainim, em i olsem wanpela man i wokim haus i sanap nating long graun. Em i no putim simen pastaim insait long graun. Bihain wara i sakim dispela haus, na kwiktaim em i pundaun, na i bagarap olgeta.” Jisas i autim tok pinis long ol manmeri, orait em i go insait long taun Kaperneam. Wanpela kepten bilong 100 soldia em i stap, na em i gat wanpela wokboi. Em i laikim tumas dispela wokboi bilong en, tasol nau dispela wokboi i gat sik na klostu em i laik i dai. Kepten i harim tok long Jisas i stap, orait em i salim ol hetman bilong ol Juda i go long em bilong askim em long kam na mekim orait wokboi bilong em. Ol i kamap long Jisas na ol i tokim em strong tru olsem, “Dispela kepten em i gutpela man, inap long yu ken helpim em. Em i save laikim yumi Juda. Em yet i bin wokim haus lotu bilong mipela.” Orait Jisas i go wantaim ol. Em i kamap klostu pinis long haus, na dispela kepten i salim ol pren i kam bringim tok long Jisas olsem, “Bikpela, maski yu hatwok tumas. Mi no gutpela man inap long yu kam insait long haus bilong mi. Olsem na mi ting mi no gutpela man inap long mi yet mi kam lukim yu. Tasol yu mekim tok tasol, na wokboi bilong mi bai i orait gen. Mi tok olsem, long wanem, mi tu mi stap aninit long man i gat namba bilong bosim mi. Na mi yet mi gat ol soldia i stap aninit long mi. Na sapos mi tokim wanpela, ‘Yu go’, orait em i save go. Na sapos mi tokim narapela, ‘Yu kam’, orait em i save kam. Na taim mi tokim wokboi bilong mi, ‘Yu mekim dispela wok’, orait em i save mekim.” Jisas i harim dispela tok, na em i kirap nogut long tok bilong dispela man. Na em i tanim na i tokim dispela bikpela lain manmeri i bihainim em olsem, “Mi tokim yupela, long Israel yet mi no bin lukim wanpela man i gat kain bilip olsem bilong dispela man.” Na ol dispela man kepten i bin salim ol i kam, ol i go bek long haus, na ol i lukim wokboi i orait pinis. Bihain liklik Jisas i go long wanpela taun, nem bilong en Nain. Ol disaipel bilong en wantaim bikpela lain manmeri ol i go wantaim em. Em i kamap klostu long bikpela dua bilong banis i raunim dispela taun, na em i bungim sampela man i karim bodi bilong wanpela man i dai pinis i kam ausait long taun. Mama bilong dispela man, em i gat dispela wanpela pikinini tasol. Na man bilong en tu i dai pinis. Na bikpela lain manmeri bilong dispela taun i wokabaut i kam wantaim dispela meri. Bikpela i lukim dispela meri, na em i sori tru long em, na em i tokim meri olsem, “Yu no ken krai.” Na em i go klostu, na i putim han long bet ol i karim bodi long en. Na ol man i karim dispela bet ol i sanap. Na Jisas i tok, “Yangpela man, mi tokim yu, yu kirap.” Na dispela man i dai pinis, em i kirap na i sindaun, na em i stat long toktok. Na Jisas i givim em bek long mama bilong en. Bel bilong olgeta manmeri i kirap long lukim bikpela strong bilong God, na ol i litimapim nem bilong God. Ol i tok, “Wanpela bikpela profet i kamap pinis namel long yumi.” Na ol i tok, “God i kam pinis bilong helpim ol manmeri bilong en.” Na ol manmeri i go nabaut long olgeta hap bilong distrik Judia na long ol arapela hap nabaut, na ol i stori long dispela samting Jisas i bin mekim. Ol disaipel bilong Jon i tokim em long olgeta dispela samting Jisas i mekim. Na Jon i singautim tupela disaipel bilong en, na em i salim tupela i go long Bikpela bilong askim em olsem, “Ating yu dispela man God i bin promis long salim i kam, o mipela i mas wetim narapela?” Dispela tupela man i kamap pinis long Jisas, na tupela i tok, “Jon Bilong Baptais em i salim mitupela i kam long yu, na em i laik askim yu olsem, ‘Ating yu dispela man God i bin promis long salim i kam, o mipela i mas wetim narapela?’” Long dispela taim Jisas i wok long mekim orait planti manmeri i gat ol kain kain sik. Na em i rausim planti spirit nogut i stap long ol. Na planti aipas, em i mekim ol i lukluk. Na Jisas i bekim tok bilong tupela disaipel bilong Jon olsem, “Yutupela go tokim Jon long ol samting nau yutupela i lukim na harim. Ol aipas ol i lukluk gen, na ol lek nogut ol i wokabaut. Skin bilong ol man i gat sik lepra, em i kamap klin, na ol yaupas i harim toktok. Ol man i dai pinis, ol i kirap gen, na ol rabisman i harim gutnius. Na ol man i lukim mi, na bilip bilong ol i no pundaun, ol i ken amamas.” Taim dispela tupela man i bin bringim tok bilong Jon, tupela i go pinis, orait Jisas i tokim ol manmeri long Jon olsem, “Taim yupela i bin i go long hap i no gat man, yupela i go bilong lukim wanem samting? Ating yupela i go bilong lukim win i sakim wanpela pitpit? Nogat. Yupela i go bilong lukim wanem samting? Ating yupela i go bilong lukim wanpela man i putim ol gutpela gutpela klos? Nogat. Ol man i putim ol naispela klos na i gat ol gutpela gutpela samting bilong bodi, ol dispela kain man i save stap long haus bilong ol king. Tasol yupela i go bilong lukim wanem samting? Yupela i go bilong lukim wanpela profet, a? Em tasol. Na mi tokim yupela, dispela profet hia, em i winim olgeta arapela profet. Long dispela man tasol buk bilong God i tok olsem, ‘Harim. Bai mi salim wanpela man bilong autim tok bilong mi, na em bai i go paslain long yu. Na em bai i redim rot bilong yu.’ Mi tokim yupela olsem, Jon i winim olgeta man i stap long graun. Tasol man i stap liklik tru long kingdom bilong God, em i winim Jon.” Ol manmeri wantaim ol man bilong kisim takis ol i harim dispela tok pinis, na ol i tok, “Pasin bilong God em i stret olgeta.” Ol i tok olsem, long wanem, ol i bin kisim baptais long han bilong Jon. Tasol ol Farisi na ol saveman bilong lo ol i no bin kisim baptais long Jon. Olsem na ol i givim baksait long gutpela rot God i soim long ol. Na Jisas i tok moa olsem, “Sapos mi laik tokaut long pasin bilong ol manmeri bilong dispela taim, bai mi mekim wanem kain tok piksa? Ol i olsem wanem kain man? Ol i olsem ol pikinini i sindaun i stap long ol ples bung na i singaut long ol arapela pikinini olsem, ‘Mipela i winim mambu long yupela i ken singsing, tasol yupela i no laik singsing. Na mipela i mekim singsing sori, tasol yupela i no laik krai.’” Na Jisas i tok moa olsem, “Jon Bilong Baptais em i kam, na em i no kaikai bret, na em i no save dring wain. Na yupela i tok, ‘Spirit nogut i stap long em.’ Na nau Pikinini Bilong Man i kam, na em i kaikai na i dring, na yupela i save tok, ‘Lukim, em i man bilong kaikai planti tumas, na em i man bilong dring planti wain tumas. Em i pren bilong ol man bilong kisim takis na bilong ol man bilong mekim sin.’ Yupela i save tok olsem, tasol ol manmeri i kisim save bilong God ol i soim yumi olsem save bilong en em i samting tru.” Wanpela Farisi i singautim Jisas i kam kaikai wantaim em. Na Jisas i go long haus bilong dispela Farisi na i sindaun long kaikai. Wanpela meri i save mekim ol kain kain pasin nogut em i stap long dispela taun. Em i harim tok long Jisas i kaikai long haus bilong dispela Farisi, olsem na dispela meri i kisim wanpela naispela botol ston i gat sanda na em i kam. Na em i go sanap baksait long Jisas klostu long lek bilong en, na em i krai i stap. Wara bilong ai bilong en i kapsait long lek bilong Jisas, na dispela meri i mekim drai long gras bilong het bilong em yet. Em i givim planti kis long lek bilong Jisas, na em i kisim dispela sanda na welim lek bilong en. Dispela Farisi i bin singautim Jisas i kam, em i lukim ol samting dispela meri i mekim, na em i tingting olsem, “Sapos dispela man em i profet tru, bai em i save long dispela meri i putim han long em, na bai em i save long pasin bilong en tu. Dispela meri em i meri bilong mekim sin.” Jisas i save long tingting bilong dispela man na em i tokim em olsem, “Saimon, mi gat wanpela tok mi laik givim yu.” Na Saimon i tok, “Tisa, yu autim tok bilong yu.” Na Jisas i tok, “Tupela man i gat dinau long wanpela man. Narapela i gat dinau long 100 kina, na narapela i gat dinau long 10 kina tasol. Tupela i no inap bekim dinau bilong tupela, olsem na dispela man i lusim dinau bilong tupela. Orait yu ting husat bilong tupela bai i laikim em moa?” Na Saimon i bekim tok olsem, “Mi ting dispela man em i lusim bikpela dinau bilong en.” Na Jisas i tokim em, “Tingting bilong yu i stret.” Na Jisas i tanim na lukim dispela meri, na em i tokim Saimon olsem, “Yu lukim dispela meri hia? Mi kam insait long haus bilong yu, na yu no givim mi wara bilong wasim lek bilong mi. Tasol dispela meri em i wasim lek bilong mi long wara bilong ai bilong em yet. Na em i mekim drai long gras bilong em yet. Yu no givim kis long mi. Tasol taim mi kam insait, na i kam inap long nau, dispela meri em i wok long givim kis long lek bilong mi. Yu no bin kisim wel na welim het bilong mi. Tasol dispela meri i kisim sanda i kam na i welim lek bilong mi. Olsem na mi tokim yu, yumi lukim dispela meri i laikim mi tru na yumi save, God i lusim pinis ol planti sin bilong en. Tasol man i mekim liklik sin tasol na God i lusim sin bilong en, orait laik bilong en bai i liklik tasol.” Na Jisas i tokim dispela meri olsem, “Mi lusim pinis ol sin bilong yu.” Ol man i sindaun long tebol wantaim em, ol i harim dispela tok na ol i stat long toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man em i husat na em i lusim ol sin?” Na Jisas i tokim dispela meri olsem, “Bilip bilong yu i mekim na nau yu stap gut wantaim God. Yu go, na bel bilong yu i ken i stap isi.” Bihain liklik orait Jisas i raun long ol taun na ol ples na em i wok long autim gutnius bilong kingdom bilong God long ol manmeri. Na ol 12-pela disaipel i wokabaut i go wantaim em. Na sampela meri, bipo Jisas i bin rausim ol spirit nogut long ol na mekim orait sik bilong ol, ol tu i wokabaut i go wantaim em. Wanpela em Maria, ol i kolim em Maria bilong taun Makdala. Bipo Jisas i bin rausim 7-pela spirit nogut long em. Na Joana na Susana na planti arapela meri tu, ol i go wantaim em. Joana em i meri bilong Kusa, em wanpela bosman bilong haus bilong Herot. Ol dispela meri i save givim ol samting bilong ol bilong helpim Jisas wantaim ol disaipel bilong en. Ol manmeri bilong olgeta taun i kam long Jisas, na bikpela lain manmeri i bung i stap. Na em i givim wanpela tok piksa long ol olsem, “Wanpela man i go tromoi pikinini wit long gaden. Em i wok long tromoi i go, na sampela pikinini wit i pundaun long rot. Na ol man i krungutim, na ol pisin i kam kaikai. Na sampela pikinini wit i pundaun long hap graun i gat ston. Na wit i kamap, tasol graun i no gat wara, na dispela wit i drai olgeta na i dai. Na sampela pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil. Na ol rop i gat nil i kamap wantaim na i karamapim wit. Na sampela pikinini wit i pundaun long gutpela graun, na wit i kamap, na i karim planti kaikai moa, olsem wan wan handet.” Jisas i mekim dispela tok piksa pinis, na em i singaut olsem, “Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Ol disaipel bilong Jisas i askim em long as bilong dispela tok piksa em i bin autim. Na em i tokim ol olsem, “God i larim yupela i save pinis long as bilong ol tok hait bilong kingdom bilong God. Tasol ol arapela manmeri i save harim ol tok piksa tasol. Olsem na bai ol i lukluk planti taim, tasol ol i no luksave long wanpela samting. Na bai ol i harim tok planti taim, tasol bai ol i no save long as bilong en.” Na Jisas i tok moa olsem, “As bilong dispela tok piksa em i olsem. Dispela ol pikinini wit ol i makim tok bilong God. Ol pikinini wit i pundaun long rot, ol i olsem ol lain manmeri i harim tok bilong God, tasol bihain Satan i kam, na em i rausim dispela tok long bel bilong ol. Satan i ting, ‘Nogut ol i bilip, na God i kisim bek ol.’ Na ol pikinini wit i pundaun long graun i gat ston, ol i olsem ol man i harim tok, na ol i kisim, na ol i amamas long en. Tasol ol i olsem pikinini wit i no gat rop i go daun insait long graun, olsem na ol i bilip long liklik taim tasol, na long taim bilong traim, ol i save surik na lusim God. Na ol pikinini wit i pundaun namel long ol rop i gat nil, ol i olsem ol man i harim tok bilong God, na ol i go nabaut na ol i tingting planti long ol samting i kamap long ol na long mani samting na ol i amamas long ol samting bilong dispela graun, na dispela ol samting i karamapim ol na ol i no bihainim gut tok bilong God. Ol i olsem kaikai i no mau gut. Tasol ol dispela pikinini wit i pundaun long gutpela graun, ol i olsem ol man i harim tok na ol i holimpas. Bel bilong ol em i stretpela na i gutpela, na ol i save stap strong na ol i karim kaikai i stap.” Jisas i tok moa olsem, “Ol man i no save laitim lam na karamapim long sospen samting o putim aninit long bet. Nogat. Ol i save putim antap long tebol, bai ol man i kam insait long haus ol i ken lukim dispela lait. Olgeta samting i stap hait, bihain bai em i kamap long ples klia. Na olgeta samting ol man i karamapim i stap, bihain bai ol i kamap long ples klia, na bai ol man i save long ol. “Yupela i mas lukaut gut bai yupela i harim gut tok. Sapos wanpela man i gat sampela samting pinis, orait God bai i givim sampela moa long em. Tasol sapos man i no gat ol samting, orait God bai i rausim ol samting em i ting em i holim pinis.” Long dispela taim mama wantaim ol brata bilong Jisas ol i kam bilong lukim em. Tasol planti manmeri ol i bung i stap, na ol lain bilong Jisas i no inap i kam klostu long em. Sampela man i tokim Jisas olsem, “Mama bilong yu wantaim ol brata bilong yu ol i sanap ausait, na ol i laik lukim yu.” Tasol em i bekim tok bilong ol olsem, “Ol manmeri i harim tok bilong God na i bihainim, ol dispela lain ol i mama bilong mi na brata bilong mi.” Wanpela de Jisas i kalap long wanpela bot wantaim ol disaipel bilong en. Na em i tokim ol olsem, “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” Olsem na ol i go. Bot i ran i go, na Jisas i slip. Na wanpela bikpela win i kamap long raunwara, na wara i laik pulap long bot na klostu ol i laik lus. Na ol i go kirapim Jisas, na ol i tok, “Bikman, bikman, yumi laik lus nau.” Na em i kirap na i krosim dispela win na dispela biksi. Na win wantaim biksi i dai, na wara i no moa mekim nais. Na em i askim ol olsem, “Olsem wanem? Bilip bilong yupela i stap we?” Ol i lukim dispela strongpela wok na ol i pret, na ol i tingting planti. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man em i husat tru? Em i tok strong long win wantaim wara, na tupela i harim tok bilong em.” Orait Jisas wantaim ol disaipel bilong en i go kamap long hap bilong ol Gerasa. Dispela ples i stap long hapsait bilong raunwara Galili. Orait Jisas i lusim bot na i go sua, na wanpela man bilong dispela taun i kamap long em. Sampela spirit nogut i stap long dispela man. Longtaim tru em i no save pasim laplap. Na em i no save stap long wanpela haus. Nogat. Em i save stap nabaut long ples matmat. Dispela man i lukim Jisas, na em i singaut na i pundaun long graun klostu long lek bilong Jisas. Na em i singaut bikmaus tru olsem, “Jisas, yu Pikinini bilong God Antap Tru, yu laik mekim wanem long mi? Plis, yu no ken mekim nogut long mi.” Em i singaut olsem, long wanem, Jisas i tok pinis long spirit nogut i mas lusim dispela man. Ol man i save was long dispela man oltaim, na ol i save pasim em long ol sen na hankap. Tasol em i save brukim olgeta sen samting. Na dispela spirit nogut i save mekim em i ran i go long hap i no gat man. Orait Jisas i askim em olsem, “Wanem nem bilong yu?” Na em i tok, “Nem bilong mi Ami,” long wanem, planti spirit nogut i bin i go insait long em. Na ol dispela spirit nogut i singaut strong long Jisas olsem, “Yu no ken rausim mipela i go long dispela hul i no gat as.” Wanpela bikpela lain pik ol i kaikai i stap long liklik maunten klostu. Na ol spirit nogut i askim Jisas strong olsem, “Yu mas larim mipela i go insait long ol dispela pik.” Orait Jisas i larim ol i go. Na ol dispela spirit nogut i lusim dispela man na ol i go insait long ol pik. Na ol dispela lain pik i ran strong tru i go daun long wanpela ples nogut. Na ol i pundaun long raunwara, na ol i dring wara na i dai. Ol wasman bilong pik i lukim dispela samting i kamap, orait ol i ranawe, na ol bringim tok i go long taun na long ol hap nabaut. Na ol manmeri i kam lukim wanem samting tru i bin kamap. Ol i kamap long Jisas, na ol i lukim dispela man ol spirit nogut i lusim em pinis. Em i pasim laplap, na tingting bilong en i klia, na em i sindaun i stap klostu long lek bilong Jisas. Ol manmeri i lukim, na ol i pret. Na ol man i bin lukim ol samting i kamap, ol i stori long ol samting Jisas i bin mekim long dispela man, bipo ol spirit nogut i stap long en, na nau em i kamap orait pinis. Na olgeta man bilong distrik bilong ol Gerasa, ol i tingting long dispela strongpela wok Jisas i bin mekim na ol i pret tru na ol i tok strong long Jisas i mas lusim ol na i go. Olsem na Jisas i kalap long bot, na em i go bek. Tasol pastaim dispela man ol spirit nogut i lusim em pinis, em i askim Jisas strong olsem, “Inap yu larim mi i go wantaim yu?” Tasol Jisas i salim em i go bek, na i tokim em olsem, “Yu go bek long ples bilong yu, na yu autim tok long olgeta samting God i bin mekim bilong helpim yu.” Olsem na dispela man i go, na em i autim tok long olgeta manmeri long taun bilong en, long olgeta samting Jisas i bin mekim bilong helpim em. Orait Jisas i go bek long hapsait bilong raunwara, na olgeta manmeri i amamas long em i kam, long wanem, ol i bin wetim em i stap. Na wanpela man i kamap, nem bilong en Jairus. Em i wanpela hetman bilong haus lotu. Em i brukim skru klostu long lek bilong Jisas, na i askim Jisas strong long i go long haus bilong en. Em i gat wanpela pikinini tasol, em i pikinini meri, na em i gat samting olsem 12-pela krismas. Na klostu em i laik i dai. Orait Jisas i wokabaut i go, na bikpela lain manmeri ol i go wantaim na ol i pas tru long em. Na wanpela meri i stap, em i save karim blut oltaim na i stap olsem inap long 12-pela yia. Tasol i no gat wanpela man inap long oraitim sik bilong en. Dispela meri i kam klostu long baksait bilong Jisas, na i putim han long arere bilong longpela klos bilong Jisas. Em i mekim olsem, na wantu tasol blut bilong en i drai na i no kamap moa. Na Jisas i askim olsem, “Husat i putim han long mi?” Na olgeta i tok, “Mi nogat. Mi nogat.” Na Pita i tok, “Bikman, bikpela lain manmeri i sanap raunim yu, na ol i pas tru long yu.” Tasol Jisas i tok, “Wanpela i bin putim han long mi. Mi pilim sampela strong i lusim mi na i go.” Dispela meri i save nau, em i no inap hait. Olsem na em i guria, na em i kam brukim skru na putim pes i go daun long graun klostu long Jisas. Na long ai bilong olgeta manmeri em i tok bilong wanem em i bin putim han long Jisas. Na em i tok, “Sik bilong mi em i pinis wantu tasol.” Na Jisas i tokim em olsem, “Pikinini, yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen. Yu go, na bel bilong yu i ken i stap isi.” Jisas i toktok yet i stap, na wanpela man bilong haus bilong dispela hetman bilong haus lotu i kam. Em i tokim hetman olsem, “Pikinini bilong yu i dai pinis. Maski givim hevi moa long tisa.” Jisas i harim dispela, na i bekim tok olsem long hetman, “Yu no ken pret. Yu mas bilip tasol, na pikinini bilong yu bai i orait.” Orait Jisas i go long haus bilong hetman, na em i no larim ol manmeri i go insait long haus wantaim em. Nogat. Em i kisim Pita na Jon na Jems na papamama bilong dispela pikinini, na ol tasol i go insait wantaim em. Na olgeta manmeri i stap pinis long haus, ol i sori tru long dispela pikinini, na ol i wok long krai i stap. Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i no ken krai. Em i no i dai. Em i slip tasol i stap.” Na ol i lap nogut long em, long wanem, ol i save, pikinini i dai pinis. Tasol Jisas i holim han bilong pikinini meri na i singaut olsem, “Pikinini, yu kirap.” Orait spirit bilong dispela pikinini em i kam bek long em, na kwiktaim em i kirap. Na Jisas i tokim ol long givim sampela kaikai long dispela pikinini. Na papamama bilong pikinini i kirap nogut tru. Tasol Jisas i tokim tupela strong olsem, “Yutupela i no ken tokim wanpela man long dispela samting i bin kamap.” Jisas i singautim ol 12-pela aposel i kam, na em i givim bikpela strong na namba long ol, bilong ol i ken rausim olgeta spirit nogut i stap long ol manmeri na ol i ken mekim orait ol manmeri i gat olgeta kain sik. Na em i salim ol i go bilong autim tok bilong kingdom bilong God, na bilong mekim orait ol sikman. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i no ken kisim ol samting bilong wokabaut i go wantaim yupela. Yupela i no ken holim stik bilong wokabaut na yupela i no ken karim hanbek samting na bret na mani. Na yupela i no ken kisim tupela siot. Na sapos yupela i kamap long wanpela ples na yupela i go insait long wanpela haus, orait yupela i mas i stap long dispela haus tasol inap long taim yupela i laik lusim dispela ples na i go long narapela hap. Na sapos ol manmeri bilong wanpela taun i no kisim yupela i go long haus bilong ol, orait yupela i mas lusim dispela taun. Na taim yupela i laik i go, yupela i mas rausim pipia graun i stap long lek bilong yupela, bai ol i ken save, ol i gat asua long dispela pasin ol i mekim.” Orait ol disaipel i wokabaut i go long ol ples nabaut. Na ol i autim gutnius na ol i mekim orait ol sikman long olgeta hap. Namba wan gavman Herot i harim tok long ol samting Jisas i mekim, na em i tingting planti, long wanem, sampela man i save tok olsem, “Jon i kirap bek long matmat.” Na sampela i save tok, “Elaija i kamap.” Na sampela i tok, “Wanpela bilong ol profet bilong bipo em i kirap bek long matmat.” Olsem na Herot i tok olsem, “Mi katim nek bilong Jon pinis. Tasol dispela man em i husat tru na mi harim ol man i tok long ol narakain wok em i mekim?” Na em i laik lukim Jisas. Ol aposel i kam bek pinis, na ol i tokim Jisas long olgeta samting ol i bin mekim. Na Jisas i kisim ol, na ol i lusim ol arapela manmeri, na ol tasol i go long wanpela taun, nem bilong en Betsaida. Taim ol planti lain manmeri i save olsem Jisas i go pinis, orait ol i bihainim em i go. Ol i kam long em, na em i amamas long ol i kam. Em i autim tok bilong kingdom bilong God long ol, na em i mekim orait ol manmeri i gat sik. Long apinun tru ol 12-pela disaipel i kam long em na ol i tokim em olsem, “Mobeta yu salim ol manmeri i go long ol ples na long ol hap nabaut, bai ol i ken painim kaikai na ples bilong slip. Dispela hap yumi stap long en, em i no gat man.” Tasol Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Yupela yet givim kaikai long ol.” Na ol i tok, “Mipela i no gat planti kaikai. I gat 5-pela bret na tupela pis tasol i stap. Ating yu laik bai mipela i go baim kaikai bilong dispela olgeta lain manmeri?” Samting olsem 5,000 man i stap. Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela tokim ol, ol i mas bung 50 50 na ol i mas sindaun.” Ol disaipel i mekim olsem, na olgeta manmeri i sindaun. Orait na Jisas i kisim dispela 5-pela bret wantaim tupela pis, na em i lukluk i go long heven na i tenkyu long God. Na em i brukim bret wantaim pis na i givim long ol disaipel, na ol i tilim i go long ol manmeri. Na olgeta i kaikai, na ol i pulap. Na ol i bungim olgeta hap kaikai i stap yet na ol i pulapim 12-pela basket. Long wanpela taim Jisas wanpela em i beten i stap, na ol disaipel bilong en i stap wantaim em. Na em i askim ol olsem, “Ol manmeri i save tok, mi husat tru?” Na ol i bekim tok olsem, “Sampela i save tok olsem, yu Jon Bilong Baptais. Na sampela i save tok, yu Elaija. Na sampela i tok, ‘Wanpela bilong ol profet bilong bipo em i kirap bek.’” Na em i askim ol, “Na yupela yet i tok mi husat?” Na Pita i bekim tok olsem, “Yu dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Orait Jisas i tok strong long ol disaipel na i tambuim ol long ol i no ken tokim wanpela man long em i husat tru. Na em i tok, “Pikinini Bilong Man em i mas karim planti pen, na ol hetman na ol bikpris na ol saveman bilong lo bai ol i givim baksait long em na kilim em i dai. Na long de namba 3 bai em i kirap bek.” Na em i tokim olgeta manmeri olsem, “Sapos wanpela man i laik bihainim mi, orait em i mas daunim laik bilong em yet, na em i mas karim diwai kros bilong en long olgeta de, na em i mas bihainim mi. Long wanem, sapos wanpela man i laik holimpas laip bilong em yet, laip bilong en bai i lus. Tasol sapos wanpela man i ting long mi na i lusim laip bilong en, orait laip bilong en bai i stap gut. Sapos wanpela man i kisim olgeta samting bilong graun, tasol em yet i bagarap na i lus, orait dispela olgeta samting bai i helpim em olsem wanem? Sapos wanpela man i sem long mi na long tok bilong mi, orait bihain, taim Pikinini Bilong Man i stap long bikpela lait bilong em yet na bilong Papa bilong en na bilong ol ensel bilong God, na em i kam, em bai i sem long dispela man tu. Mi tok tru long yupela, sampela man i sanap hia bai ol i no i dai yet, na bai ol i lukim kingdom bilong God.” Samting olsem wanpela wik bihain long Jisas i mekim ol dispela tok, em i kisim Pita na Jon na Jems, na em i go antap long maunten, long wanem, em i laik beten. Em i beten i stap, na pes bilong en i kamap narakain, na klos bilong en i kamap waitpela tru, na i lait moa yet. Na tupela man i toktok wantaim em i stap, em Moses na Elaija. Tupela i kamap wantaim lait bilong God, na tupela i toktok long ol samting Jisas bai i mekim long Jerusalem, na em bai i lusim dispela graun na i go. Ai bilong Pita wantaim tupela arapela disaipel i hevi na ol i slip. Na taim ol i kirap gen, ol i lukim lait i kamap long Jisas na long dispela tupela man i sanap wantaim em. Na taim tupela i laik lusim Jisas na i go, orait Pita i tokim Jisas olsem, “Tisa, yumi stap hia, em i gutpela. Mipela i ken wokim tripela haus win, wanpela bilong yu, na wanpela bilong Moses, na wanpela bilong Elaija.” Pita i mekim dispela tok, tasol em yet i no save long wanem kain tok em i mekim. Pita i mekim dispela tok yet, na wanpela klaut i kamap na i karamapim ol na ol i pret. Na wanpela maus insait long dispela klaut i tok olsem, “Dispela em i Pikinini bilong mi. Mi makim em pinis bilong mekim wok bilong mi. Yupela harim tok bilong em.” Dispela maus i tok pinis, na ol i lukim Jisas wanpela tasol i stap. Na taim ol i kam daun gen long maunten, ol disaipel i no tokim wanpela man long dispela samting ol i bin lukim. Long de bihain Jisas wantaim ol disaipel i lusim maunten na i go daun, na bikpela lain manmeri i kam bungim Jisas long rot. Na wanpela man namel long ol i singaut olsem, “Bikman, mi askim yu strong bai yu ken lukim pikinini man bilong mi. Mi gat dispela wanpela pikinini tasol. Planti taim wanpela spirit nogut i save go insait long em, na wantu em i save singaut nogut. Na dispela spirit nogut i save mekim em i guria nogut tru, na waitpela spet i save kamap long maus bilong em. Dispela spirit nogut i save bagarapim tru bodi bilong em, na i no laik lusim em hariap. Na mi bin askim strong ol disaipel bilong yu long rausim dispela spirit nogut. Tasol ol i no inap.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yupela lain manmeri i no bilip, tingting na pasin bilong yupela i no stret tru. Hamas taim bai mi stap yet wantaim yupela na karim hevi bilong yupela? Kisim pikinini bilong yu na bringim i kam.” Na taim pikinini i wokabaut i kam klostu long Jisas, dispela spirit nogut i tromoi em i go daun na i mekim em i guria nogut tru. Tasol Jisas i krosim dispela spirit nogut, na i mekim orait pikinini na i givim em bek long papa bilong en. Na olgeta manmeri i lukim bikpela strong bilong God, na ol i kirap nogut tru. Ol manmeri i tingting planti yet long olgeta samting Jisas i mekim, na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela i mas putim yau gut long dispela tok. Ol bai i putim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man.” Tasol ol disaipel i no save long as bilong dispela tok. As bilong dispela tok em i hait long ol, olsem na ol i no save gut long en. Na ol i pret long askim em long tokim ol. Wanpela taim ol disaipel i tok pait long husat em i namba wan bilong ol. Na Jisas i save long dispela tingting i stap long bel bilong ol. Olsem na em i kisim wanpela liklik pikinini i kam na i sanapim em klostu long em. Na em i tokim ol disaipel olsem, “Man i tingting long mi na i helpim dispela liklik pikinini, em i helpim mi. Na man i helpim mi, em i helpim Papa, em i bin salim mi na mi kam. Long wanem, man i no gat nem na i stap liklik tru namel long yupela olgeta, em i stap namba wan.” Jon i harim tok bilong Jisas na em i bekim tok olsem, “Bikman, mipela i lukim wanpela em i wok long rausim ol spirit nogut long nem bilong yu. Tasol em i no bihainim yumi. Olsem na mipela i tambuim em.” Tasol Jisas i tokim em olsem, “Yupela i no ken tambuim em. Man i no birua long yupela, em i pren bilong yupela.” Taim bilong God i laik kisim Jisas i go long heven em i klostu pinis. Olsem na Jisas i pasim tingting strong long em i mas i go long Jerusalem. Na em i salim ol man i go pas bilong redim ol samting, na ol i go insait long wanpela ples bilong ol Samaria, na ol i laik redim ol samting bilong em. Tasol ol man bilong dispela ples i no laik kisim Jisas i go long haus bilong ol, long wanem, ol i save, em i laik i go long Jerusalem. Tupela disaipel, Jems na Jon, i lukim dispela pasin bilong ol Samaria, na tupela i askim Jisas olsem, “Bikpela, yu laik bai mipela i singautim paia i kam daun long heven na i kukim ol dispela man?” Tasol Jisas i tanim na i krosim tupela. Na ol i wokabaut i go long narapela ples. Jisas wantaim ol disaipel i wokabaut i go long rot, na wanpela man i tokim em olsem, “Olgeta ples yu go long en, bai mi bihainim yu i go wantaim.” Na Jisas i tokim em olsem, “Ol weldok i gat hul long graun, na ol pisin i gat haus bilong ol. Tasol Pikinini Bilong Man em i no gat ples bilong slip.” Na Jisas i tokim narapela man olsem, “Yu kam bihainim mi.” Tasol dispela man i tok, “Bikman, larim mi i go planim papa bilong mi pastaim.” Na Jisas i tokim em, “Maski. Ol man i dai pinis, ol i ken planim ol lain bilong ol yet. Tasol yu go autim tok bilong kingdom bilong God.” Narapela man i tokim Jisas olsem, “Bikpela, mi laik bihainim yu. Tasol inap yu larim mi i go pastaim na bai mi ken tok gutbai long ol lain bilong mi?” Na Jisas i tokim em olsem, “Man i holim stia, tasol oltaim em i lukluk i go long baksait, em i no inap long mekim wok bilong kingdom bilong God.” Bihain Bikpela i makim 72 man moa, na em i salim ol i go tupela tupela, na ol i go paslain long em. Em i salim ol i go long olgeta taun na ples em yet i laik i go long en. Na em i tokim ol olsem, “Planti kaikai tumas i mau pinis long gaden, tasol i no gat planti wokman i stap bilong kisim. Olsem na yupela i mas beten long Papa bilong gaden, bai em i ken salim ol wokman i go bungim kaikai bilong en. “Yupela go. Harim. Mi salim yupela i go olsem ol pikinini sipsip i go namel long ol weldok. Yupela i no ken karim paus mani na hanbek na su i go wantaim yupela. Na yupela i no ken givim gude long ol manmeri yupela i bungim long rot. Sapos yupela i go insait long wanpela haus, orait pastaim yupela i mas tok olsem, ‘Ol manmeri bilong dispela haus i ken i stap bel isi.’ Na sapos wanpela man bilong bel isi i stap long dispela haus, orait gutpela tok bilong yupela i ken i go i stap long dispela man. Tasol sapos i no gat kain man olsem i stap, orait gutpela tok bilong yupela bai i kam bek long yupela yet. Yupela i mas i stap long dispela wanpela haus tasol. Na yupela i mas kaikai na dringim ol samting ol i givim long yupela, long wanem, man i save wok, em inap long kisim pe bilong en. Na yupela i no ken i go nabaut long olgeta haus. “Sapos yupela i go insait long wanpela taun na ol i kisim yupela i go long haus bilong ol, orait yupela i mas kisim kaikai ol i tilim long yupela. Yupela i mas mekim orait ol sikman i stap long dispela taun. Na yupela i mas autim tok long ol olsem, ‘Kingdom bilong God i kam klostu pinis long yupela.’ Tasol sapos yupela i go insait long wanpela taun, na ol i no laik kisim yupela i go long haus bilong ol, orait yupela go sanap long rot bilong dispela taun, na yupela tok olsem, ‘Pipia graun bilong taun bilong yupela em i pas long lek bilong mipela, em mipela i rausim bilong soim yupela olsem, yupela i gat asua long dispela pasin yupela i bin mekim. Tasol yupela tingim gut. Kingdom bilong God em i kam klostu pinis.’ Mi tokim yupela, long de God i makim bilong kotim ol manmeri, hevi i kamap long ol manmeri bilong dispela taun bai i winim tru hevi i kamap long ol lain bilong taun Sodom.” Jisas i tok moa olsem, “Sori tumas, yupela ol manmeri bilong taun Korasin. Sori tumas, yupela ol Betsaida. Sapos wanpela man i bin i go long taun Tair na Saidon na wokim ol mirakel olsem mi bin wokim namel long yupela, orait longtaim ol Tair na Saidon ol inap tanim bel na pasim ol klos bilong sori na sindaun long sit bilong paia, bilong soim ol i sori tru long ol sin ol i bin mekim. Tasol long de God i makim bilong kotim ol manmeri, hevi i kamap long yupela bai i winim tru hevi i kamap long ol Tair na Saidon. Na yupela ol Kaperneam, ating ol bai i litimapim yupela i go antap tru long heven, a? Nogat tru. Yupela bai i go daunbilo tru long ples bilong ol man i dai pinis.” Na Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Man i harim tok bilong yupela, em i harim tok bilong mi. Na man i givim baksait long yupela, em i givim baksait long mi. Na man i givim baksait long mi, em i givim baksait long God, em i bin salim mi na mi kam.” Bihain ol 72 man Jisas i bin salim ol i go, ol i kam bek na ol i amamas tru. Ol i tok, “Bikpela, mipela i bin kolim nem bilong yu, na ol spirit nogut tu ol i bihainim tok bilong mipela.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi lukim Satan i lusim heven na i pundaun olsem lait bilong klaut i pairap. Harim. Mi givim pinis strong long yupela, na yupela bai inap krungutim ol snek na ol binatang bilong bagarapim man, na yupela inap winim olgeta strong bilong Satan, dispela birua bilong yupela. Na bai i no gat wanpela samting em inap long bagarapim yupela. Tasol yupela i no ken amamas na tok olsem, ‘Ol spirit nogut ol i bihainim tok bilong mipela.’ Nogat. Yupela i mas amamas long God i raitim pinis nem bilong yupela long buk bilong en long heven.” Long dispela taim Holi Spirit i mekim bel bilong Jisas i amamas, na Jisas i tok olsem, “Papa, yu Bikpela bilong heven na graun, mi tenkyu long yu, long wanem, yu bin haitim ol dispela samting long ol man i gat gutpela save na tingting, na yu bin soim long ol man i stap olsem ol liklik pikinini tasol. Yes, Papa, yu bihainim laik bilong yu tasol na yu mekim olsem.” Na Jisas i tok moa olsem, “Papa bilong mi em i putim pinis olgeta samting long han bilong mi. Na i no gat wanpela man i save long Pikinini. Papa wanpela tasol i save long em. Na i no gat wanpela man i save long Papa. Pikinini tasol wantaim ol man Pikinini i soim Papa long ol, ol tasol i save long Papa.” Ol disaipel tasol i stap wantaim Jisas, na em i tanim na lukim ol, na em i tok olsem, “Ol man i lukim ol samting yupela i save lukim, ol i ken amamas. Mi tokim yupela, bipo planti profet na planti king ol i laik lukim ol samting nau yupela i lukim, tasol ol i no bin lukim. Na ol i laik harim dispela ol tok yupela i save harim, tasol ol i no bin harim.” Orait wanpela saveman bilong lo i kirap. Em i laik traim Jisas na i askim em olsem, “Tisa, bai mi mekim wanem na mi kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim?” Na Jisas i askim em olsem, “Wanem tok i stap long lo? Yu ritim olsem wanem?” Na saveman bilong lo i bekim tok olsem, “‘Yupela i mas laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long strong bilong yupela na long tingting bilong yupela. Na yu mas laikim tru ol wantok olsem yu laikim yu yet.’” Na Jisas i tokim em olsem, “Em nau. Yu bekim tok stret. Yu mekim olsem, na bai yu kisim laip.” Tasol dispela saveman bilong lo, em i no laik bai Jisas i ting em i no gat gutpela save, olsem na em i askim Jisas olsem, “Na taim lo i tok long wantok bilong mi, em i tok long husat tru?” Orait Jisas i bekim tok olsem, “Wanpela man i lusim Jerusalem na i wokabaut i go daun long taun Jeriko. Na ol stilman i hait i stap long rot, na ol i kisim olgeta samting bilong em, na ol i paitim em nogut tru. Ol i mekim olsem, na ol i wokabaut i go. Na em i slip i stap long rot, na klostu em i laik i dai. Na long dispela taim wanpela pris i bihainim dispela rot i go daun. Na em i lukim dispela man i slip i stap long rot, na em i abrusim em, na i wokabaut long arere bilong rot na i go. Olsem tasol wanpela Livai tu i kam kamap long dispela hap, na i lukim dispela man, na i abrusim em, na i wokabaut long arere bilong rot na i go. “Tasol wanpela man bilong Samaria em i wokabaut long rot na i kam kamap long dispela man. Em i lukim em, na bel bilong en i sori tru long em. Em i go klostu long em, na i kapsaitim wel wantaim wain long ol sua bilong em, na i pasim ol. Na em i litimapim dispela man, na i putim em i sindaun long donki bilong em yet. Na em i bringim em i go long wanpela haus pasindia na i lukautim em gut. Na long de bihain em i givim tupela mani silva long papa bilong dispela haus pasindia, na i tokim em olsem, ‘Yu lukautim gut dispela man. Na sapos yu yusim sampela mani moa bilong yu bilong lukautim em, orait taim mi kam bek, bai mi bekim bilong yu.’” Na Jisas i askim dispela saveman bilong lo olsem, “Yu ting wanem? Husat bilong ol tripela man i laikim tru dispela man i bin bagarap long han bilong ol stilman?” Na em i tok, “Dispela man i sori long em na i helpim em.” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu go na yu mekim wankain pasin tasol.” Jisas wantaim ol disaipel i wokabaut i go, na Jisas i go insait long wanpela ples. Wanpela meri bilong dispela ples, nem bilong en Marta, em i kisim Jisas i go long haus bilong en. Marta i gat wanpela susa, nem bilong en Maria. Maria em i kam sindaun klostu long lek bilong Bikpela, na i harim toktok bilong em. Tasol Marta em i tingting planti long bikpela wok em i mekim bilong redim kaikai samting. Olsem na em i go long Jisas na i tok, “Bikpela, susa bilong mi em i lusim mi na mi wanpela tasol mi wok long redim kaikai. Ating yu no tingting long dispela? Yu tokim em long kam helpim mi.” Tasol Bikpela i bekim tok bilong em olsem, “Marta, Marta, yu wok long tingting planti na yu wari long planti samting. Yu mas tingting long wanpela samting tasol. Dispela samting Maria i laik kisim, em i gutpela samting tru, olsem na yumi no ken pasim em long kisim dispela gutpela samting.” Jisas i beten i stap long wanpela hap. Em i beten pinis, orait wanpela disaipel i tokim em olsem, “Bikpela, yu skulim mipela long mekim prea, olsem bipo Jon i bin skulim ol disaipel bilong em.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Taim yupela i beten, yupela i ken tok olsem, ‘Papa, nem bilong yu i mas i stap holi. Kingdom bilong yu i mas i kam. Na olgeta de yu ken givim mipela kaikai inap bilong dispela de. Na yu ken lusim ol sin bilong mipela, long wanem, mipela i save lusim ol rong ol arapela i bin mekim long mipela. Na yu no ken larim ol traim i kamap long mipela.’” Na Jisas i tokim ol moa olsem, “Sapos wanpela man namel long yupela em i gat wanpela pren, na long biknait tru em i go na i tokim dispela pren olsem, ‘Pren, mi laik yu givim mi tripela bret. Wanpela wantok bilong mi em i wokabaut long rot na i kam kamap long haus bilong mi, na mi no gat kaikai bilong givim em.’ Na sapos dispela man i stap insait long haus em i bekim tok olsem, ‘Yu no ken givim hatwok long mi. Dua i pas pinis, na mi wantaim ol pikinini bilong mi, mipela i slip pinis. Mi no inap kirap na givim ol samting long yu.’ Orait olsem wanem? Mi tokim yupela, papa bilong haus bai i kirap na givim pren bilong en olgeta samting em i sot long en. Tru, em bai i no ting olsem em i laik helpim pren bilong en, na em bai i mekim olsem. Nogat. Em bai i les tasol long harim pren i singaut planti, na em bai i kirap na givim ol samting long em. Olsem na mi tokim yupela, yupela i mas prea na askim God long givim ol samting long yupela, na em bai i givim long yupela. Yupela i mas wok long painim samting, na bai yupela i lukim. Yupela i mas paitim dua, na God bai i opim long yupela. Olgeta man i prea long God, ol i save kisim ol samting. Man i wok long painim samting, em i save lukim. Na man i paitim dua, God bai i opim dua long em. “Sapos pikinini bilong wanpela bilong yupela em i askim papa long givim wanpela pis long em, ating papa bai i givim em wanpela snek nogut, a? Nogat. Na sapos pikinini i askim papa long givim em wanpela kiau, ating papa bai i givim em wanpela binatang nogut, a? Em tu nogat. Yupela papa i save mekim planti pasin nogut, tasol yupela i save tumas long givim ol gutpela samting long ol pikinini bilong yupela. Olsem na yupela i ken save tru, Papa bilong yupela i stap long heven em bai i amamas long givim Holi Spirit long ol man i askim em.” Jisas i rausim wanpela spirit nogut i stap long wanpela man na i mekim maus bilong en i pas. Spirit nogut i go pinis, orait dispela mauspas i toktok. Na ol manmeri i lukim na ol i kirap nogut. Tasol sampela man i tok, “Em i save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul, em hetman bilong ol spirit nogut.” Na sampela man i laik traim Jisas na ol i askim em long wokim wanpela mirakel olsem mak bilong soim ol olsem em i mekim wok bilong God. Tasol Jisas i save long tingting bilong ol, na em i tokim ol olsem, “Sapos ol man bilong wanpela kantri i bruk tupela lain na ol i pait, orait dispela kantri bai i bagarap. Na sapos ol man bilong wanpela famili i birua na pait namel long ol yet, orait famili bai i bagarap. Na sapos ol lain bilong Satan i bruk tupela lain na ol i birua long ol yet, orait olsem wanem bai em i gat strong bilong bosim ol samting? Yupela i tok, mi save rausim ol spirit nogut long strong bilong Belsebul. Tasol sapos em i tru Belsebul i save helpim mi na mi rausim ol spirit nogut, orait husat i save helpim ol lain bilong yupela, na ol i rausim ol spirit nogut? Ol lain bilong yupela yet bai i soim yupela olsem dispela tok bilong yupela em i no stret. Tasol sapos God yet i givim strong long mi na mi rausim ol spirit nogut, orait yupela i ken save, kingdom bilong God i kam pinis long yupela. “Sapos wanpela strongpela man i holim bainat samting na i was gut long haus bilong en, orait olgeta samting bilong en bai i stap gut. Tasol sapos wanpela man i strongpela moa em i kamap na i pait long dispela man na i winim em, orait em bai i kisim olgeta spia na bainat samting i bin mekim dispela man i stap strong. Na em bai i tilim olgeta samting bilong en i go long ol arapela man. “Man i no pren bilong mi, em i save birua long mi. Na man i no helpim mi long bungim ol manmeri, em i save ranim ol i go nabaut.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos spirit nogut i lusim pinis wanpela man, orait spirit i save go nabaut long ples drai, bilong painim wanpela hap em i ken malolo long en. Tasol sapos em i no lukim wanpela gutpela hap, orait em bai i tok olsem, ‘Bai mi go bek long dispela haus bipo mi stap long en.’ Na em bai i go na lukim dispela haus, ol i brumim pinis na bilasim pinis. Olsem na em bai i go kisim 7-pela arapela spirit ol i winim em long mekim pasin nogut. Na ol bai i go insait na i stap long dispela haus. Pastaim dispela man i stap nogut, tasol nau em bai i stap nogut moa yet.” Jisas i autim tok long taim bikpela lain manmeri i stap. Na wanpela meri i stap namel long ol em i singaut olsem, “Dispela meri i bin karim yu na i givim susu long yu, em i ken amamas.” Tasol Jisas i tok, “Mobeta yumi tok olsem, ol man i harim tok bilong God na i bihainim, em ol i ken amamas.” Planti manmeri moa i wok long kam yet long Jisas, na Jisas i tokim ol olsem, “Ol manmeri bilong dispela taim ol i lain manmeri nogut. Ol i singaut long lukim wanpela mirakel o mak i soim olsem mi mekim wok bilong God. Tasol ol bai i no inap lukim wanpela mak. Nogat. Wanpela mak tasol bai ol i lukim, em mak bilong profet Jona. Bipo Jona i kamap olsem mak God i bin soim long ol man bilong taun Ninive. Na olsem tasol Pikinini Bilong Man bai i stap olsem mak God i soim long ol manmeri bilong dispela taim. Long de God i makim bilong kotim ol manmeri, kwin bilong hap bilong saut bai i sanap long kot na tokaut long pasin nogut bilong ol manmeri bilong dispela taim nau. Long wanem, dispela kwin i bin i stap long arere tru bilong graun, tasol em i kam bilong harim Solomon i autim gutpela save bilong em. Tasol i gat wanpela man i stap namel long yupela, em i winim tru Solomon. Taim God i kotim ol manmeri, ol man bilong Ninive bai i sanap long kot na tokaut long pasin nogut bilong ol manmeri bilong dispela taim nau. Long wanem, ol Ninive i bin harim tok Jona i autim, na ol i tanim bel. Tasol i gat wanpela man i stap hia, em i winim tru Jona.” Jisas i tok moa olsem, “Ol man i no save laitim lam na putim i go daun insait long hul aninit long haus, o aninit long wanpela baket. Nogat. Ol i save putim antap long tebol, na ol man i kam insait ol i ken lukim dispela lait. Ai bilong yu em i olsem lam bilong bodi bilong yu. Sapos ai bilong yu em i gutpela, orait lait bai i pulap long olgeta hap bodi bilong yu. Tasol sapos ai bilong yu em i nogut, orait bodi bilong yu em i tudak. Olsem na yu mas was gut. Nogut dispela lait i stap insait long yu em i kamap tudak. Sapos olgeta hap bilong bodi bilong yu i gat lait, na i no gat wanpela hap bilong en i tudak, orait bodi bilong yu bai i lait olgeta, olsem lait bilong lam i sutim yu.” Jisas i autim tok pinis, orait wanpela Farisi i askim em long kam kaikai wantaim em. Olsem na Jisas i go insait long haus na i sindaun long tebol. Na dispela Farisi i lukim em i sindaun kaikai na i no waswas pastaim, na em i tingting planti. Tasol Bikpela i tokim em olsem, “Yupela Farisi, yupela i save klinim gut ausait bilong kap na plet. Tasol long insait, yupela i pulap long pasin bilong stil na olkain pasin nogut. Yupela ol longlong man! Man i wokim ausait bilong ol samting, ating em i no wokim insait bilong ol tu? Tasol ol samting i stap long insait, em yupela i mas givim long ol man i sot, bilong helpim ol. Yupela i mekim olsem na bai olgeta samting bilong yupela bai i stap klin. “Tasol yupela Farisi, yupela lukaut. Olgeta liklik sayor na kumu samting bilong gaden em yupela i save tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long God. Tasol yupela i save lusim stretpela pasin na pasin bilong laikim God. Mobeta yupela i strong long mekim ol dispela pasin na yupela i no lusim ol arapela lo tu. “Yupela Farisi, yupela lukaut. Yupela i save laik long kisim ol namba wan ples bilong sindaun long ol haus lotu, na yupela i laikim tumas long ol manmeri i mas givim gude long yupela long ol ples bung. “Yupela lukaut. Yupela i olsem ol matmat i stap hait insait long graun, na ol man i no save, na ol i wokabaut antap long ol, na ol i kamap doti long ai bilong God.” Wanpela saveman bilong lo i harim dispela tok na em i tokim Jisas olsem, “Tisa, taim yu mekim dispela kain tok long ol Farisi, yu rabisim mipela tu.” Na Jisas i tok, “Yupela saveman bilong lo, yupela tu i mas lukaut. Yupela i mekim pasin olsem yupela i kisim ol samting i gat bikpela hevi, na yupela i givim long ol man, na ol i hatwok tru long karim. Tasol yupela yet i no save putim wanpela pinga tasol bilong helpim ol long karim dispela ol hevi. “Yupela lukaut. Ol tumbuna bilong yupela i bin kilim ol profet i dai, na yupela i save wokim ol matmat bilong ol dispela profet. Long dispela pasin yupela i save soim ol man olsem yupela i orait long ol dispela pasin ol tumbuna i bin mekim. Long wanem, ol tumbuna i bin kilim ol profet i dai, na yupela i wokim ol matmat bilong ol. “Gutpela na stretpela tingting bilong God em i bin tok olsem, ‘Mi bai salim ol profet na aposel i go long ol dispela man, na ol man bai i mekim nogut long sampela bilong ol na kilim ol i dai.’ Olsem na asua bilong olgeta man i bin kilim i dai ol profet, stat long taim God i mekim kamap dispela graun na i kam inap long nau, dispela asua bai i stap long ol manmeri bilong dispela taim nau na ol bai i kisim hevi long dispela asua. Ol i bin kilim i dai ol profet, stat long Abel na i kam inap long Sekaraia, em dispela man ol i bin kilim i dai namel long alta na haus bilong God. Yes, mi tokim yupela, pe nogut bilong dispela olgeta pasin nogut, em bai i kamap long dispela lain manmeri nau i stap. “Yupela saveman bilong lo, yupela lukaut. Yupela i rausim pinis ki bilong dua i go insait long ples bilong kisim save. Yupela yet i no laik i go insait long dispela ples, tasol taim ol arapela manmeri i laik i go insait na kisim save, yupela i pasim rot bilong ol.” Orait Jisas i lusim dispela haus em i stap long en, na bihain ol saveman bilong lo wantaim ol Farisi ol i bel nogut tru long em na ol i wok long askim em long ol kain kain askim. Ol i laik trikim em, bai em i bekim wanpela tok i no stret, na ol inap kotim em. Planti tausen manmeri i kam bung na ples i pas tru, inap long sampela i krungutim lek bilong ol arapela. Na Jisas i autim tok pastaim long ol disaipel bilong en olsem, “Yupela lukaut gut long yis bilong ol Farisi. Mi tok long giaman pasin bilong ol. Olgeta samting i karamap i stap bai i kamap long ples klia. Na olgeta tok hait bai ol man i save long en. Olsem na olgeta tok yupela i bin mekim long tudak, ol manmeri bai i harim long san. Na olgeta tok yupela i bin mekim isi tasol insait long haus, em bai ol i sanap antap long haus na autim long ol manmeri.” Jisas i tok moa olsem, “Ol pren bilong mi, mi tokim yupela olsem. Yupela i no ken pret long ol man i save kilim i dai bodi tasol, na bihain ol i no inap mekim wanpela samting moa. Tasol mi laik tok klia long yupela long yupela i mas pret long husat tru. Yupela i mas pret long God. Taim God i kilim man i dai, orait em i gat strong bilong tromoi dispela man i go long hel. Mi tokim yupela stret, yupela i mas pret long God. “Yupela i save, ol man i save baim 5-pela liklik pisin long 2 toea tasol. Na God i no save lusim tingting long wanpela bilong ol dispela liklik pisin. Na tu, God i kaunim pinis olgeta gras long het bilong yupela, na em i save gut tru long yupela. Olsem na yupela i no ken pret. Yupela i winim planti lain liklik pisin.” Jisas i tok moa olsem, “Mi tokim yupela, sapos man i tokim ol manmeri olsem em i stap long lain bilong mi, orait Pikinini Bilong Man em tu bai i tokim ol ensel bilong God olsem dispela man em i man bilong em yet. Tasol man i tokim ol manmeri olsem em i no man bilong lain bilong mi, mi tu bai mi tokim ol ensel bilong God olsem em i no bilong mi. “Man i mekim tok nogut long Pikinini Bilong Man, God bai i lusim dispela sin bilong em. Tasol man i mekim tok nogut long Holi Spirit, God bai i no inap lusim dispela sin bilong em. “Na taim ol i bringim yupela i go long ol haus lotu na long ai bilong ol gavman na ol man i gat namba, orait yupela i no ken pret na ting, ‘Mipela bai i bekim tok olsem wanem? Mipela bai i mekim wanem kain tok?’ Nogat. Long dispela taim stret Holi Spirit bai i soim yupela long tok yupela i mas autim long ol.” Wanpela man long dispela bikpela lain manmeri i tokim Jisas olsem, “Tisa, papa bilong mi i dai pinis, na mi laik bai yu tokim brata bilong mi long em i mas tilim ol samting papa i lusim, na givim hap long mi.” Tasol Jisas i askim em, “Olsem wanem? Husat i makim mi long kamap jas bilong yutupela, na mi mas tilim ol samting bilong yutupela?” Na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela lukaut na was gut. Nogut yupela i mangal long kisim ol kain kain samting. Maski yu yet yu gat planti samting moa, tasol yu no inap kisim laip long ol dispela samting bilong yu.” Na Jisas i autim wanpela tok piksa long ol olsem, “Gaden bilong wanpela maniman em i karim planti kaikai. Orait dispela man i ting olsem, ‘Bai mi mekim wanem nau? Mi no gat haus inap long bungim olgeta kaikai bilong mi.’ Na em i tok, ‘Ating bai mi mekim olsem. Bai mi brukim olgeta haus kaikai bilong mi, na wokim ol bikpela bikpela haus. Na bai mi bungim olgeta wit na olgeta gutpela samting bilong mi long ol dispela haus. Na bai mi tok long mi yet olsem. Man, mi win tru ya. Mi gat planti gutpela samting i stap inap long planti yia. Orait nau mi ken i stap malolo. Bai mi sindaun na mekim bikpela kaikai oltaim na amamas i stap.’ Tasol God i tokim em olsem, ‘Yu longlong man tru. Nau long dispela nait tasol bai yu dai. Na olgeta dispela samting yu bin redim i stap, em husat bai i kisim?’” Na Jisas i tok, “Dispela kain samting bai i kamap long ol man i hipim hipim planti samting bilong ol yet, tasol ol i stap rabis long ai bilong God.” Orait na Jisas i tokim ol disaipel bilong en, “Mi tokim yupela olsem, yupela i mas tingim dispela tok piksa na yupela i no ken tingting planti long laip bilong yupela, na tok, ‘Bai yumi kaikai wanem?’ Na yupela i no ken tingting planti long bodi bilong yupela na tok, ‘Bai yumi pasim wanem laplap?’ Laip em i no samting bilong kaikai tasol. Na bodi em i winim ol laplap samting. Yupela tingim ol kotkot. Ol i no save planim kaikai na ol i no save bungim kaikai. Ol i no gat haus kaikai o haus bilong putim samting long en. Tasol God i save givim kaikai long ol. Na yupela manmeri i winim tru ol pisin. Sapos wanpela bilong yupela i wok long tingting planti long rot bilong i stap gut, ating dispela pasin bilong tingting planti bai i skruim liklik hap taim moa long laip bilong en? I no inap tru. Na sapos yupela i no inap mekim kain liklik samting olsem, orait bilong wanem yupela i tingting planti tumas long ol arapela samting? “Yupela lukim gut ol plaua, ol i kamap olsem wanem. Ol i no save hatwok. Ol i no save wokim laplap. Tasol mi tokim yupela, bipo King Solomon i save putim olgeta gutpela gutpela bilas bilong en, tasol gutpela bilas bilong ol dispela plaua i winim tru bilas bilong Solomon. Nau ol dispela gras samting i stap nabaut na tumora tasol ol man bai i katim na tromoi i go long paia. Na kain gras nating olsem, em God i save bilasim. Olsem na yupela ol manmeri i gat liklik bilip, yupela i ken save tru olsem, God bai i givim bilas long yupela tu. Olsem na yupela i no ken wari na tingting planti long yupela bai i kaikai wanem samting, na yupela bai i dring wanem samting. Olgeta lain manmeri bilong graun i save wari long painim ol dispela kain samting. Tasol Papa bilong yupela em i save pinis, yupela i mas kisim ol dispela samting. Olsem na mobeta yupela i tingting long larim God i stap king bilong yupela. Na bai em i givim ol dispela samting tu long yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela liklik lain sipsip, yupela i no ken pret. Papa bilong yupela em i tok pinis long em bai i stap king bilong yupela na givim kingdom bilong en long yupela. Yupela larim ol man i baim olgeta samting bilong yupela, na givim dispela mani long ol man i sot long ol samting. Yupela i mas kisim dispela kain paus mani i no save bagarap, na yupela i mas wok long bungim ol gutpela gutpela samting long heven. Long heven ol samting i no save lus, na ol stilman i no save kisim, na ol binatang i no save bagarapim ol samting. Long ples ol gutpela samting bilong yupela i stap long en, long dispela ples tasol laik bilong yupela tu bai i stap.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela sotim laplap bilong yupela na pasim let, na laitim lam, na yupela i stap redi. Yupela i mas i stap olsem ol man i wetim bikman bilong ol em i laik lusim bikpela kaikai bilong marit na i kam bek. Sapos em i kam paitim dua, bai ol i opim dua kwiktaim. Sapos bikman i kam na i lukim ol wokboi bilong en i no slip, orait ol dispela wokboi i ken amamas. Mi tok tru long yupela, bikman yet bai i sotim laplap na pasim let, na bai em i tokim ol long sindaun long tebol. Na em yet bai i kam givim kaikai long ol. Na sapos bikman i kam long biknait tru, o long taim kakaruk i krai namba wan taim, na em i lukim ol wokboi i no slip, orait ol dispela wokboi i ken amamas. “Yupela tingim dispela samting. Sapos papa bilong haus i save pastaim long wanem taim stilman bai i kam, orait em bai i no inap larim dispela stilman i brukim haus bilong en na i go insait. Yupela tu i mas redi. Pikinini Bilong Man bai i kam long wanpela taim yupela i no ting em bai i kam.” Pita i askim Jisas olsem, “Bikpela, ating yu givim dispela tok piksa long mipela tasol, o long olgeta man wantaim?” Na Bikpela i tok olsem, “Wanem bosboi i gat gutpela tingting, na i save mekim gut wok bilong en? Bikman i save makim dispela kain bosboi bilong bosim ol wokboi bilong en, na bilong skelim kaikai long ol long taim bikman i makim. Dispela kain wokboi i ken amamas tru taim bikman bilong en i kam bek na i lukim em i stap mekim wok bilong en. Mi tok tru long yupela, bikman bai i makim dispela wokboi bilong bosim olgeta samting bilong en. Tasol sapos dispela wokboi i ting long bel bilong en, ‘Bikman bilong mi bai i no inap i kam kwik,’ na em i stat long paitim ol arapela wokboi na wokmeri, na em i wok long kaikai na dring na em i spak, orait bikman bai i kam bek long wanpela de dispela wokboi i no redi, na long wanpela taim em i no save long en. Na bikman bai i bagarapim tru dispela wokboi, na bai em i putim em i stap wantaim ol man bilong sakim tok. “Wokboi i save pinis long laik bilong bikman bilong en, tasol em i no redim samting na i no bihainim laik bilong bikman, em bikman bai i paitim strong tumas. Tasol wokboi i no save long laik bilong bikman na i mekim pasin inap long kisim kanda, em bikman bai i paitim liklik. Ol man i kisim planti samting, ol i mas bekim planti samting gen. Sapos ol manmeri i putim planti samting long han bilong wanpela man, orait ol bai i tokim em long bekim planti samting moa.” Jisas i tok moa olsem, “Mi bin kam bilong tromoi paia long graun, na mi laikim tumas bai dispela paia i lait hariap. Mi mas kisim wanpela kain baptais. Nau mi no kisim yet, na bel bilong mi em i hevi tru. Nogut yupela i ting mi kam bilong mekim i dai olgeta pait long graun. Nogat. Mi tokim yupela, mi kam bilong brukim ol lain manmeri. Long nau na bihain tu sapos i gat 5-pela bilong wanpela famili i stap long wanpela haus, orait ol bai i bruk tupela lain. Tripela bai i birua long tupela, na tupela bai i birua long tripela. Bai ol i bruk, na papa i birua long pikinini man bilong en, na pikinini man bai i birua long papa bilong en. Na mama bai i birua long pikinini meri bilong en, na pikinini meri bai i birua long mama bilong en. Na mama bilong wanpela man bai i birua long meri bilong dispela man, na meri bai i birua long mama bilong man bilong en.” Jisas i tokim ol planti lain manmeri olsem, “Yupela i save lukim klaut i kamap long hap bilong san i go daun, na kwiktaim yupela i save tok, ‘Ren i laik i kam.’ Na tru tumas, ren i save kam. Na yupela i save lukim strongpela win bilong saut i kamap, na yupela i save tok, ‘Bai san i hat nau.’ Na tru tumas, hatpela san i save kamap. Yupela man bilong giaman, yupela i save skelim gut ol samting i save kamap long graun na long skai. Tasol watpo yupela i no save long pasin bilong skelim ol samting i wok long kamap long dispela taim nau?” Jisas i tok moa olsem, “Bilong wanem yupela yet i no save tingim gut na skelim wanem ol pasin i stretpela? Sapos yu wokabaut i go long kot wantaim wanpela man i laik kotim yu, orait taim yutupela i stap yet long rot yu mas traim long stretim tok wantaim em. Nogut em i pulim yu i go long jas, na jas i putim yu long han bilong plisman, na plisman i putim yu long haus kalabus. Mi tok stret long yu, yu bai i stap long haus kalabus inap long yu baim olgeta mani ol i makim bilong yu.” Jisas i autim tok pinis, orait sampela man i stori long Jisas long ol man bilong Galili, em Pailat i bin tokim ol soldia bilong en long kilim ol i dai long taim ol i mekim ol ofa long God, na blut bilong ol i bin kapsait antap long blut bilong ol abus bilong ofa. Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i ting ol dispela man bilong Galili i bin mekim planti sin moa i winim olgeta arapela man bilong Galili, na dispela em i as bilong dispela samting nogut i bin kamap long ol, a? Nogat tru. Mi tokim yupela stret, sapos yupela i no tanim bel, orait wankain samting bai i kamap long yupela olgeta. Na dispela 18 man, bipo longpela haus long Siloam i bin pundaun antap long ol na i kilim ol i dai, em yupela i ting rong bilong ol i winim rong bilong ol arapela man i stap long Jerusalem, a? Nogat tru. Mi tokim yupela stret, sapos yupela i no tanim bel, orait wankain samting bai i kamap long yupela olgeta.” Na Jisas i autim wanpela tok piksa olsem, “Wanpela man i bin planim wanpela diwai fik long gaden wain bilong en, na bihain em i kam long dispela diwai bilong painim ol pikinini fik. Tasol em i no lukim wanpela i stap. Olsem na em i tokim wokman bilong gaden olsem, ‘Harim. Tripela yia nau mi kam bilong painim ol pikinini fik long dispela diwai, tasol em i no karim pikinini. Olsem na yu mas katim dispela diwai. Watpo em i pinisim nating gris bilong graun?’ Na wokman i bekim tok bilong em olsem, ‘Bikman, larim em i stap dispela wanpela yia moa. Bai mi brukim graun long as bilong en na putim pekpek bilong bulmakau. Ating em bai inap karim kaikai long yia bihain. Na sapos nogat, orait yu ken katim.’” Long de Sabat Jisas i givim tok long ol manmeri insait long wanpela haus lotu. Na wanpela meri i stap, em i gat wanpela spirit nogut i stap long en, na dispela spirit i bin givim sik long em inap long 18 yia. Olsem na bun bilong baksait bilong dispela meri em i krungut, na em i no inap tru long sanap stret. Jisas i lukim em, na i singautim em i kam, na i tokim em olsem, “Meri, mi oraitim pinis sik bilong yu.” Na em i putim han antap long dispela meri, na wantu tasol meri i sanap stret na i litimapim nem bilong God. Tasol hetman bilong haus lotu em i belhat long Jisas i mekim orait dispela meri long de Sabat. Olsem na hetman i tokim ol manmeri olsem, “I gat 6-pela de bilong mekim wok. Sapos yupela i laikim man i oraitim sik bilong yupela, orait yupela i mas i kam long de bilong wok. Tasol maski askim man long oraitim sik bilong yupela long de Sabat.” Orait Bikpela i bekim tok bilong em olsem, “Yupela i man bilong giaman. Tok bilong yupela na pasin bilong yupela i no wankain. Long de Sabat yupela olgeta i save go long haus bulmakau na lusim ol bulmakau na donki bilong yupela, na kisim ol i go bilong dring wara. Tasol dispela meri hia, em i wanpela pikinini bilong Abraham. Na Satan i bin pasim em inap long 18 yia. Orait olsem wanem? Sapos mi laik lusim dispela samting i bin pasim em, mi no inap mekim long de Sabat, a?” Em i tok olsem, na ol birua bilong en ol i sem nogut. Na olgeta manmeri ol i amamas long olgeta dispela gutpela samting tru em i mekim. Jisas i tok moa olsem, “Kingdom bilong God i olsem wanem samting? Bai mi mekim wanem kain tok piksa? Em i olsem pikinini bilong dispela kain sayor ol i kolim mastet. Wanpela man i kisim pikinini bilong mastet na i planim long gaden bilong en. Na bihain mastet i kamap bikpela olsem diwai na ol pisin i kam wokim haus bilong ol long ol han bilong en.” Na Jisas i tok moa olsem, “Bai mi mekim wanem kain tok piksa long kingdom bilong God? Em i olsem yis. Wanpela meri i kisim dispela yis na i tanim wantaim bikpela dram plaua. Na bihain dispela plaua olgeta i solap.” Jisas i wokabaut i go long rot bilong Jerusalem. Na em i go long ol taun na ples na skulim ol manmeri. Na wanpela man i tokim em olsem, “Bikpela, ating God bai i kisim bek wan wan man tasol, a?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i mas taitim bun tru, bilong i go insait long liklik dua. Mi tokim yupela, planti man bai i laik i go insait, tasol bai ol i no inap. Bihain papa bilong haus bai i kirap na i pasim dua bilong haus. Na yupela bai i kam sanap ausait na paitim dua na singaut olsem, ‘Bikpela, opim dua long mipela.’ Na em bai i bekim tok olsem long yupela, ‘Mi no save long yupela, yupela i bilong wanem hap.’ Na yupela bai i tokim em olsem, ‘Mipela i bin kaikai na dring wantaim yu, na yu bin sanap long rot bilong mipela na skulim mipela.’ Tasol em bai i tokim yupela olsem, ‘Mi no save long yupela, yupela ol lain bilong wanem hap. Yupela ol man bilong mekim pasin nogut, yupela olgeta klia long mi.’ Yupela bai i lukim Abraham na Aisak na Jekop na olgeta profet ol i stap insait long kingdom bilong God, tasol yupela yet ol bai i rausim na yupela bai i stap ausait. Na yupela bai i krai nogut na skrapim tit bilong yupela. Na ol manmeri bai i lusim ol kantri i stap long hap sankamap na long hap san i go daun na long hap not na hap saut, na ol bai i kam sindaun long kaikai insait long kingdom bilong God. Na harim. Sampela man nau ol i stap las tru, ol bai i kamap namba wan. Na sampela man nau i stap namba wan, ol bai i stap las tru.” Long dispela taim stret sampela Farisi i kam, na ol i tokim Jisas olsem, “Yu mas lusim dispela ples na yu go long narapela hap, long wanem, Herot i laik kilim yu i dai.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela go tokim dispela weldok nogut olsem, ‘Harim. Nau na tumora bai mi rausim ol spirit nogut na mekim orait ol sikman. Na long de namba 3 bai mi pinisim wok bilong mi.’ Tasol nau na tumora na haptumora mi mas wokabaut i go. Long wanem, profet i no ken i stap long narapela ples na ol i kilim em i dai. Nogat. Ol i mas kilim em i dai long Jerusalem tasol. “Jerusalem, Jerusalem, yu save kilim ol profet i dai, na yu save kisim ol man God i salim i kam long yu na tromoi ston long ol bilong kilim ol i dai. Planti taim moa mi laik bungim ol pikinini bilong yu, olsem kakaruk meri i save bungim ol pikinini bilong en aninit long wing bilong en. Tasol yupela i no laik. Harim. Nau ples bilong yupela bai i bagarap na i stap nating. Mi tok stret long yupela, yupela bai i no lukim mi inap long taim yupela bai i tok, ‘God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela!’” Long wanpela de Sabat Jisas i go kaikai long haus bilong wanpela hetman bilong ol Farisi. Na ol i was tru long em. Na wanpela man, skin bilong en i solap nogut, em i stap klostu long Jisas. Jisas i lukim dispela man, na em i askim ol saveman bilong lo na ol Farisi olsem, “Ating yumi ken mekim orait ol sikman long de Sabat, o nogat?” Tasol ol i pasim maus na ol i no bekim tok. Olsem na em i kisim dispela man na i mekim em i orait na i larim em i go. Na em i tokim ol olsem, “Sapos wanpela bilong yupela i lukim pikinini man bilong en o bulmakau bilong en i pundaun long hul wara long de Sabat, ating em bai i pulim dispela pikinini o bulmakau i kam antap kwiktaim, o nogat?” Na ol i no inap bekim dispela tok. Jisas i lukim ol man i kam long dispela kaikai, ol i laik sindaun long ol namba wan sia tasol. Olsem na em i givim wanpela tok piksa long ol. Em i tok olsem, “Sapos wanpela man i singautim yu na yu go long bikpela kaikai bilong marit, yu no ken i go sindaun long namba wan sia. Nogut ol i makim pinis dispela sia long narapela man i gat biknem i winim nem bilong yu. Na bihain man i bin singautim yu em bai i kam tokim yu olsem, ‘Yu givim dispela namba wan sia long dispela man.’ Na bai yu sem nogut tru na yu go sindaun long baksait tru. Olsem na sapos wanpela man i singautim yu na yu go long kaikai, yu mas i go sindaun long baksait tru. Yu mekim olsem, na dispela man i bin singautim yu em bai i kam na tokim yu, ‘Pren, yu kam sindaun long namba wan sia.’ Em i mekim olsem, na bai yu kisim biknem long ai bilong olgeta man i kaikai wantaim yu. Man i litimapim nem bilong em yet, bai God i daunim em. Tasol man i daunim em yet, bai God i litimapim em i go antap.” Jisas i tokim dispela man i bin singautim em i kam long dispela kaikai olsem, “Sapos yu mekim wanpela kaikai, yu no ken singautim ol pren na brata na wanlain bilong yu, na ol wanples i gat planti mani. Nogut bihain ol i singautim yu na yu go kaikai long haus bilong ol, na ol i bekim kaikai long yu. Nogat. Sapos yu mekim bikpela kaikai, orait yu mas singautim ol rabisman na ol man bodi bilong ol i bagarap na ol lek nogut na ol aipas. Ol dispela kain man i no inap bekim kaikai long yu. Olsem na bai yu ken amamas, long wanem, bihain God bai i bekim dispela kaikai long yu, long taim ol stretpela man i kirap bek long matmat.” Wanpela bilong ol dispela man i kaikai wantaim Jisas, em i harim dispela tok na em i tokim Jisas olsem, “Ol manmeri bai i sindaun kaikai insait long kingdom bilong God, ol i ken amamas.” Tasol Jisas i tokim em olsem, “Wanpela man i laik mekim bikpela kaikai, na em i singautim planti man long kam long dispela kaikai. Orait long de em i makim bilong mekim dispela kaikai, em i tokim wokboi bilong en long go lukim ol man bipo em i bin singautim. Na wokboi i mas tokim ol olsem, ‘Yupela kam. Olgeta samting i redi pinis.’ Tasol olgeta dispela man i tok long ol i no inap i go. Wanpela man i tok, ‘Mi baim pinis wanpela gaden, na mi mas i go lukim. Sori tru, mi no inap i kam.’ Na narapela i tok, ‘Mi baim 10-pela bulmakau bilong wok, na mi laik i go traim ol. Sori tru, mi no inap i kam.’ Na narapela i tok, ‘Nau tasol mi marit. Olsem na mi no inap i kam.’ “Orait wokboi i bringim ol dispela tok i go bek long bikman bilong en. Taim bikman i harim ol dispela tok, em i belhat na i tokim wokboi bilong en olsem, ‘Yu go kwiktaim long olgeta bikpela rot na olgeta liklik rot bilong dispela taun, na yu kisim ol rabisman, na ol man bodi bilong ol i bagarap, na ol aipas na ol lek nogut, na yu bringim ol i kam insait long haus bilong mi.’ “Orait wokboi i mekim olsem pinis, na em i tok, ‘Bikman, mi mekim pinis olsem yu tok, tasol haus i no pulap yet.’ “Na bikman i tokim wokboi olsem, ‘Yu lusim taun na yu go long olgeta bikrot na yu bihainim banis bilong ol gaden, na taim yu lukim ol manmeri yu tok strong long ol i mas kam long kaikai bilong mi. Mi laik bai haus bilong mi i pulap. Mi tokim yupela, olgeta dispela man bipo mi bin singautim, ol bai i no inap tru long kisim wanpela liklik hap kaikai bilong mi.’” Bikpela lain manmeri i wokabaut wantaim Jisas, na em i tanim na i tokim ol olsem, “Sapos man i kam long mi, tasol em i no birua long papa na mama na meri na ol pikinini na brata na susa bilong em, na long laip bilong em yet tu, orait em i no inap i stap disaipel bilong mi. Na man i no karim diwai kros bilong en na bihainim mi, em i no inap i stap disaipel bilong mi. “Sapos wanpela bilong yupela i laik wokim wanpela haus bilong ol man i ken i stap na was long ol samting bilong en, orait ating em bai i sindaun pastaim na tingim gut pe bilong wokim dispela haus. Em i laik save, mani bilong en bai inap long pinisim dispela haus, o nogat. Sapos em i no mekim olsem pastaim, na em i putim simen na bihain em i no inap pinisim dispela haus, orait olgeta man i lukim, ol bai i tok bilas long em. Ol bai i tok, ‘Dispela man i statim dispela haus, tasol em i no inap pinisim.’ “Na sapos wanpela king i laik i go pait long narapela king, orait em bai i sindaun pastaim na tingting gut. Ating em yet i gat 10 tausen soldia bilong en, na narapela king em i kam wantaim 20 tausen soldia. Olsem na em i laik save pastaim, bai em inap pait long dispela arapela king na rausim em, o nogat? Na sapos em i ting em i no inap, orait taim birua bilong en i stap longwe yet, em bai i salim ol man i go long em na traim toktok bilong mekim pait i dai. “Olsem tasol, sapos wanpela bilong yupela i no givim baksait long olgeta samting bilong en, orait em i no inap i stap disaipel bilong mi.” Jisas i tok moa olsem, “Sol em i gutpela samting. Tasol sapos pait bilong sol em i lus pinis, orait bai yumi mekim wanem na dispela sol i kamap gutpela gen? Kain sol olsem em i no inap helpim kaikai i kamap long gaden. Na i no inap long yumi bungim wantaim pekpek bilong bulmakau na putim long gaden. Nogat. Yumi save rausim nating tasol. Man i gat yau em i mas harim dispela tok.” Ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin ol i kam klostu long Jisas bilong harim tok bilong em. Na ol Farisi na ol saveman bilong lo ol i tok kros olsem, “Dispela man i save pren wantaim ol man bilong mekim sin na em i save kaikai wantaim ol.” Olsem na Jisas i givim dispela tok piksa long ol, “Sapos wanpela bilong yupela i gat 100 sipsip, na sapos wanpela sipsip i lus, orait ating em bai i lusim ol 99 sipsip i kaikai i stap long wanpela hap. Na em bai i go painim dispela wanpela sipsip inap em i lukim. Taim em i kisim sipsip pinis, orait em bai i slipim long sol bilong en, na em bai i amamas na karim i kam bek long ples. Na taim em i kamap long haus bilong en, em bai i singautim ol pren na wanples bilong en, na ol i kam bung. Na em bai i tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi! Wanpela sipsip bilong mi em i lus, na mi painim na kisim bek pinis!’” Na Jisas i tok olsem, “Mi tok stret long yupela, wankain amamas i save kamap long heven taim wanpela man bilong mekim sin i tanim bel. Tru, ol i save amamas long 99 man i stretpela pinis na i no gat wok long tanim bel. Tasol sapos wanpela man bilong mekim sin em i tanim bel, orait ol i save amamas moa moa yet.” Na Jisas i tok moa olsem, “Na sapos wanpela meri em i gat 10-pela wan kina mani, na wanpela i lus long haus, orait bai em i mekim wanem nau? Em bai i laitim lam na brumim haus na lukluk gut, na i wok i go inap long em i kisim bek mani bilong en. Taim em i kisim mani pinis, orait em bai i singautim ol pren na wanples bilong en, na ol i kam bung. Na em bai i tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi! Wanpela mani bilong mi em i lus, tasol nau mi painim na kisim bek pinis!’” Na Jisas i tok olsem, “Mi tok stret long yupela, wankain amamas i save kamap namel long ol ensel bilong God taim wanpela man bilong mekim sin em i tanim bel.” Na Jisas i tok moa olsem, “Wanpela man i gat tupela pikinini man. Na namba 2 pikinini i tokim papa olsem, ‘Papa, mi ting long olgeta samting yu laik tilim long mi wantaim brata bilong mi. Hap bilong mi, mi laik bai yu givim long mi nau.’ Orait papa i tilim olgeta samting bilong en i go long tupela. I no longtaim, na dispela namba 2 pikinini i bungim olgeta samting bilong en na i salim long ol man. Na em i kisim mani na i go i stap long wanpela longwe ples. Em i stap long dispela ples, na em i mekim ol kain kain hambak pasin, na olgeta mani bilong en i pinis. Na taim olgeta mani bilong en i pinis, taim bilong bikpela hangre i kamap long dispela ples. Na em i no gat wanpela samting. Olsem na em i go kisim wok long wanpela man bilong dispela ples. Na dispela man i salim em i go long banis pik bilong en bilong lukautim ol pik. Em i lukim ol pik i kaikai ol skin bilong bin, na em i gat bikpela laik tru long kisim sampela na pulapim bel bilong en. Tasol i no gat wanpela man i givim kaikai long em. “Orait nau em i kisim stretpela tingting, na em i tok, ‘Olgeta wokboi bilong papa bilong mi ol i gat planti kaikai tru. Tasol mi stap hia na mi bagarap tru long hangre. Maski, bai mi kirap na mi go bek long papa bilong mi. Na bai mi tokim em olsem, “Papa, mi bin mekim sin long God na long yu. Nau mi no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu. Yu larim mi i stap olsem wanpela wokboi bilong yu.” ’ Orait em i kirap na i go long papa bilong en. “Taim em i stap longwe yet, na papa i lukim em i wokabaut i kam. Na bel bilong papa i sori tumas long em. Na papa i ran i go, na i holimpas pikinini na i givim kis long em. Na pikinini i tokim em olsem, ‘Papa, mi bin mekim sin long God na long yu. Nau mi no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu.’ Tasol papa i singautim ol wokboi bilong en i kam na em i tokim ol olsem, ‘Yupela kisim namba wan longpela klos bilong mi na bringim i kam kwiktaim na pasim long em. Na putim wanpela ring long pinga bilong em. Na putim su long lek bilong em. Na yupela go kisim dispela patpela pikinini bulmakau i kam na kilim. Bai yumi kaikai na amamas. Long wanem, dispela pikinini bilong mi em i dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen. Em i lus pinis, tasol yumi kisim bek.’ Orait na ol i mekim bikpela kaikai na amamas i stap. “Orait long dispela taim namba wan pikinini em i stap long gaden. Bihain em i kam bek, na i kamap klostu long haus, na em i harim musik na em i harim ol manmeri i wok long danis. Orait em i singautim wanpela wokboi, na i askim em olsem, ‘Ol i mekim wanem?’ Na wokboi i tokim em, ‘Brata bilong yu i kam bek pinis, na papa bilong yu i kilim patpela pikinini bulmakau, long wanem, papa em i amamas long lukim pikinini i stap gut na i kam bek pinis.’ Namba wan pikinini i harim dispela tok, orait em i belhat, na i no laik i go insait long haus. Orait papa bilong en i kam ausait na i givim gutpela tok long em bilong daunim belhat bilong en. Tasol em i bekim tok bilong papa olsem, ‘Olsem wanem? Planti yia mi hatwok tru long mekim wok bilong yu, olsem wanpela wokboi nating. Na mi no save sakim tok bilong yu. Na i no gat wanpela taim yu bin givim mi wanpela liklik pikinini meme tasol, bai mi ken amamas wantaim ol pren bilong mi. Nogat tru. Tasol dispela pikinini bilong yu, em i pinisim pinis olgeta samting bilong yu long ol pamukmeri. Na nau em i kam bek, na yu laik amamasim em na yu kilim patpela pikinini bulmakau.’ “Na papa i tokim em olsem, ‘Pikinini, oltaim yu save stap wantaim mi. Na olgeta samting bilong mi em i bilong yu. Tasol nau yumi mas amamas, na bel bilong yumi i mas gutpela, long wanem, brata bilong yu i dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen. Em i lus pinis, tasol nau yumi kisim em bek.’” Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Wanpela maniman em i gat bosboi bilong en i stap. Na sampela man i kam long dispela maniman na ol i sutim tok long bosboi olsem, ‘Bosboi bilong yu em i pinisim nating ol samting bilong yu.’ Olsem na maniman i singautim bosboi i kam na i tokim em, ‘Olsem wanem long dispela tok mi harim long pasin bilong yu? Yu go wokim wanpela ripot long olgeta samting bilong mi i stap long han bilong yu. Yu no inap i stap bosboi moa.’ “Orait dispela bosboi i tokim em yet olsem, ‘Bai mi mekim wanem nau? Bikman em i laik rausim mi long wok bosboi. Mi no gat strong bilong kamap leba bilong wanpela man na mekim wok bilong brukim graun. Na mi sem long askim ol arapela man long givim mani samting long mi. Tasol nau mi save long samting mi mas mekim, bai ol man i ken kisim mi i go long haus bilong ol long taim bikman i rausim mi long wok bosboi.’ Olsem na em i singautim ol wan wan man i bin dinau long bikman bilong en, na ol i kam long em. Wanpela man i kamap paslain, na bosboi i askim em, ‘Yu bin kisim hamas dinau long bikman bilong mi?’ Na em i tok, ‘100 dram wel.’ Na bosboi i tokim em, ‘Yu kisim dispela pepa ol i bin raitim dinau bilong yu long en, na yu sindaun kwik na yu raitim 50 tasol.’ Bihain narapela man i kamap, na bosboi i askim em, ‘Dinau bilong yu hamas?’ Na em i tok, ‘100 bek wit.’ Na bosboi i tokim em, ‘Yu kisim dispela pepa ol i bin raitim dinau bilong yu long en, na yu raitim 80 tasol.’ “Na bihain, taim bikman i painimaut long dispela samting bosboi i bin mekim, em i litimapim nem bilong dispela bosboi nogut, long wanem, em i mekim pasin olsem man i gat tingting. Ol man i save bihainim pasin bilong dispela graun ol i save tru long ol kain kain rot bilong mekim wok bilong ol, na ol i winim ol man i save bihainim pasin bilong lait. “Na mi tokim yupela, long mani nogut bilong dispela graun yupela i mas mekim ol manmeri i kamap pren bilong yupela. Na bihain, taim dispela taim bilong holim mani em i pinis, orait ol i ken kisim yupela i go long ol haus i stap gut oltaim oltaim. “Sapos wanpela man i save lukaut gut long ol liklik samting, orait em bai i lukaut gut long ol bikpela samting tu. Na man i save mekim pasin i no stret long ol liklik samting, em bai i mekim pasin i no stret long ol bikpela samting tu. Sapos yupela i no save lukaut gut long mani nogut bilong dispela graun, orait husat bai i givim samting tru long yupela bilong lukautim? Na sapos yupela i no lukautim gut ol samting bilong narapela man, orait husat bai i givim yupela ol samting bilong yupela yet? “I no gat wanpela wokboi inap i stap aninit long tupela bosman wantaim. Bai em i laikim wanpela na bel nogut long narapela. Bai em i harim tok bilong wanpela na givim baksait long narapela. Yupela i no inap i stap aninit long God na long mani wantaim.” Ol Farisi i save laikim mani, olsem na taim ol i harim olgeta dispela tok Jisas i mekim, ol i tok bilas long em. Tasol em i tokim ol olsem, “Yupela i laik bai ol man i ting, yupela i man bilong mekim stretpela pasin tasol. Tasol God i save long ol samting i stap hait long bel bilong yupela. Samting ol man i ting em i gutpela samting tru, em i samting nogut tru long ai bilong God. “Tok bilong lo wantaim tok bilong ol profet em i stap inap long taim bilong Jon. Tasol stat long taim bilong Jon, gutnius bilong kingdom bilong God em i kamap long olgeta ples. Na olgeta man ol i strong tumas long i go insait long dispela kingdom. “Skai wantaim graun bai inap lus. Tasol i no gat wanpela liklik hap tok bilong lo bilong God bai i lus.” Jisas i tok moa olsem, “Wanem man i lusim meri bilong en na i maritim narapela meri, em i mekim pasin pamuk. Na man i maritim wanpela meri, bipo man bilong en i bin lusim em, em tu i mekim pasin pamuk.” Jisas i tok moa olsem, “Bipo wanpela maniman i stap, na oltaim em i save putim naispela naispela siot na gutpela retpela klos. Na olgeta de em i save kisim gutpela gutpela kaikai. Na klostu long dua bilong haus bilong dispela maniman, wanpela rabisman i save slip i stap. Nem bilong dispela rabisman em Lasarus, na em i ting long kisim hap kaikai i pundaun aninit long tebol bilong dispela maniman, bilong em i ken kaikai. Ol sua i gat blut ol i pulap long skin bilong en, na ol dok i save kam rapim ol sua bilong en long tang bilong ol. *** “Bihain dispela rabisman i dai, na ol ensel i karim em i go na putim em i stap wantaim Abraham. Na dispela maniman em tu i dai, na ol i planim em. Em i stap long ples bilong ol man i dai pinis na em i gat bikpela pen. Em i lukluk i go antap, na em i lukim Abraham i stap longwe tumas, na Lasarus i stap wantaim em. Orait maniman i singaut olsem, ‘Papa Abraham, yu mas sori long mi na tokim Lasarus long kisim liklik wara long pinga bilong en na kam putim long tang bilong mi bai em i kol liklik. Mi stap long dispela paia na mi pilim pen nogut tru.’ “Tasol Abraham i tok, ‘Pikinini, yu mas tingim wanpela samting. Taim yu stap laip, yu bin kisim olgeta gutpela samting. Na Lasarus em i kisim olgeta samting nogut. Tasol nau long dispela ples, bel bilong en i stap gutpela. Na yu kisim pen nogut. Na narapela samting tu. Namel long mipela na yupela God i bin putim wanpela bikpela baret. Olsem na ol man i stap hia na i laik brukim dispela baret na i go long yupela, ol i no inap. Na ol man i stap long hap, ol i no inap brukim baret na i kam long mipela.’ “Na maniman i tok, ‘Sapos olsem, orait papa, mi askim yu, inap yu salim Lasarus i go long haus bilong papa bilong mi. Mi gat 5-pela brata. Na Lasarus em i mas givim strongpela tok long ol i mas stretim pasin bilong ol. Nogut ol tu i kam long dispela ples bilong kisim bikpela pen.’ Tasol Abraham i tok, ‘Tok bilong Moses na bilong ol profet i stap. Ol i ken putim yau long dispela.’ Na maniman i tok, ‘Papa Abraham, nogat. Em i no inap. Tasol sapos wanpela man i dai pinis, em i kirap long matmat na i go long ol, orait ol bai inap tanim bel.’ “Na Abraham i tokim em olsem, ‘Sapos ol i no save harim tok bilong Moses na bilong ol profet, orait maski sapos wanpela man i kirap bek long matmat, dispela tu bai i no inap mekim ol i bilip.’” Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Ol kain kain samting bai i kamap bilong mekim ol manmeri i pundaun long sin. Tasol sori tumas long man i mekim ol dispela samting i kamap. Sapos em i mekim wanpela bilong ol dispela liklik pikinini i pundaun long sin, orait mobeta ol man i pasim wanpela bikpela ston long nek bilong em na tromoi em i go daun long solwara na bai em i dai. Olsem na yupela lukaut gut long yupela yet. “Sapos brata bilong yu i mekim sin, yu mas tokim em long stretim pasin bilong em. Na sapos em i tanim bel, orait yu mas lusim sin bilong em. Na sapos em i mekim sin long yu inap 7-pela taim long wanpela de, na 7-pela taim em i kam bek long yu na i tok, ‘Mi sori,’ orait yu mas lusim sin bilong en.” Ol aposel i tokim Bikpela olsem, “Yu mas mekim bilip bilong mipela i kamap bikpela moa.” Na Bikpela i tokim ol olsem, “Maski sapos bilip bilong yupela em i liklik tru inap olsem pikinini bilong dispela kain sayor ol i kolim mastet, yupela bai inap tokim dispela diwai, ‘Yu kamautim ol rop bilong yu na yu go sanap i stap long solwara,’ na diwai bai i bihainim tok bilong yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos wanpela man namel long yupela i tokim wokboi long i go brukim graun long gaden o long i go lukautim ol sipsip, orait taim dispela wokboi i kam bek long haus, ating bikman bilong en bai i tokim em, ‘Yu kam kwiktaim na yu sindaun na kaikai’? Nogat. Bikman bai i tokim wokboi olsem, ‘Yu redim kaikai bilong mi, na yu pasim laplap na sutim kaikai bilong mi na kisim i kam. Mi kaikai na dring pastaim, orait bihain yu ken kaikai na dring.’ Na ating bikman bai i tok tenkyu long dispela wokboi long taim wokboi i bihainim tok bilong em? Nogat. Olsem na yupela tu, sapos yupela i mekim pinis olgeta samting olsem God i tokim yupela, orait yupela i mas tok, ‘Mipela i no gutpela wokboi. Samting mipela i mekim, em i wok tasol bilong mipela.’” Jisas i bihainim rot i go long Jerusalem, na em i wokabaut i go namel long distrik Samaria na Galili. Em i kamap long wanpela ples, na 10-pela man i gat sik lepra ol i kam bungim em long rot. Ol i sanap longwe, na ol i singaut strong olsem, “Jisas, bikman, yu ken sori long mipela.” Jisas i lukim ol, na em i tokim ol olsem, “Yupela go soim skin bilong yupela long ol pris.” Orait ol i wokabaut i go, na skin bilong ol i kamap klin. Na wanpela man namel long ol em i lukim skin bilong en i gutpela gen, na em i go bek. Em i wok long singaut bikmaus na litimapim nem bilong God. Em i go kamap long Jisas na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun klostu long lek bilong Jisas, na i givim tenkyu long em. Dispela man em i man bilong ol lain Samaria. Jisas i lukim dispela man, na em i tok, “Mi ting 10-pela man i kamap klin. Tasol ol arapela 9-pela man ol i stap we? Ating i no gat man bilong i kam bek na litimapim nem bilong God, a? Dispela man bilong narapela lain, em wanpela tasol?” Na Jisas i tokim dispela man olsem, “Yu kirap na yu go. Bilip bilong yu i bin mekim yu i orait gen.” Ol Farisi i askim Jisas olsem, “Wanem taim bai kingdom bilong God i kam?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Taim kingdom bilong God i kam, bai i no inap ol samting i kamap olsem mak na ol manmeri i lukim long ai. Na ol bai i no inap i tok, ‘Lukim, em i stap hia,’ o ‘Em i stap long hap.’ Harim. Kingdom bilong God em i stap pinis namel long yupela.” Na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Bihain taim bai i kamap, na yupela bai i laikim tumas long lukim wanpela bilong ol de bilong Pikinini Bilong Man. Tasol yupela bai i no lukim. Na ol bai i tokim yupela olsem, ‘Lukim, em i stap long hap,’ o ‘Lukim, em i stap hia.’ Tasol yupela i no ken i go bihainim ol. Yupela i save, taim klaut i lait, dispela lait i save sut i go long olgeta hap bilong skai. Na Pikinini Bilong Man bai i mekim olsem tasol long taim em i kamap, na olgeta manmeri bai i lukim. Tasol em i mas karim planti pen pastaim, na ol man bilong dispela taim nau ol i mas givim baksait long em. “Kain pasin ol i bin mekim long taim bilong Noa, ol bai i mekim wankain pasin tasol long taim Pikinini Bilong Man i laik i kam. Long taim bilong Noa ol i wok long kaikai na dring, na ol man i maritim ol meri, i go inap long taim Noa i go insait long sip. Orait na bikpela tait i bin kamap, na i bagarapim olgeta manmeri. Ol manmeri i bin mekim wankain pasin long taim bilong Lot tu. Ol i wok long kaikai na dring i stap na ol i baim na salim ol samting na ol i planim ol gaden na ol i wokim ol haus. Tasol Lot i lusim Sodom na i go, na long dispela de yet paia wantaim ston salfa i pundaun long skai olsem ren, na i bagarapim olgeta manmeri. Orait wankain pasin tasol bai i kamap long de Pikinini Bilong Man i kamap ples klia. “Long dispela de sapos wanpela man i stap antap long haus, na ol samting bilong en i stap insait long haus, orait em i no ken i go daun na kisim ol samting bilong en. Olsem tasol, man i stap long gaden, em i no ken i go bek long haus. Yupela i mas tingim samting i bin kamap long meri bilong Lot. Sapos wanpela man i laik holimpas laip bilong em yet, orait laip bilong em bai i lus. Tasol sapos wanpela man i lusim laip bilong en, orait laip bilong en bai i stap gut. “Mi tokim yupela, long nait Pikinini Bilong Man i kamap, tupela man bai i slip i stap long wanpela bet, na God bai i kisim anpela, na em bai i lusim narapela i stap. Tupela meri bai i wokim plaua bilong bret i stap, na God bai i kisim wanpela, na lusim narapela i stap.” *** Ol disaipel i harim dispela tok na ol i askim Jisas olsem, “Bikpela, dispela ol samting bai i kamap we?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Long ples bodi bilong ol man i dai pinis i slip i stap long en, long dispela ples tasol ol tarangau i save kam bung.” Jisas i givim wanpela tok piksa long ol, bilong lainim ollong ol i mas beten long olgeta taim, na ol i no ken les. Em i tok olsem, “Long wanpela taun, wanpela jas i stap. Dispela jas i no save pret long God, na em i no save tingting tumas long ol man tu. Na wanpela meri, man bilong en i dai pinis, em i stap long dispela taun. Oltaim em i save kam long dispela jas na i tokim em, ‘Birua bilong mi em i laik bagarapim mi. Yu mas helpim mi long kot.’ Pastaim dispela jas i no laik helpim em. Tasol bihain em i ting olsem, ‘Mi no pret long God, na mi no tingting tumas long ol man. Tasol dispela meri, man bilong en i dai pinis, oltaim em i save givim hevi long mi. Ating mobeta mi mas helpim em long kot. Nogut em i wok long kam oltaim oltaim, na bihain mi les olgeta long harim toktok bilong en.’” Na Bikpela i tok moa olsem, “Yupela i harim dispela tok bilong dispela jas nogut. Orait olsem wanem? Ol manmeri God i bin makim bilong em yet, na ol i wok long krai long em long olgeta de na long olgeta nait, ating God bai i no helpim ol, a? Ating em bai i wet wet na i no helpim ol kwik, a? Nogat tru. Mi tokim yupela, em bai i helpim ol kwiktaim. Tasol taim Pikinini Bilong Man i kam, em bai i lukim ol manmeri i stap long graun ol i bilip, o nogat?” Sampela man i ting ol i stretpela man na ol arapela man i no gutpela olsem ol. Jisas i givim tok piksa olsem long ol dispela kain man, “Tupela man i laik mekim prea, na tupela i go long tempel. Narapela em i Farisi. Na narapela em i man bilong kisim takis. Dispela Farisi em i sanap na long bel bilong em yet em i prea olsem, ‘God, mi no olsem ol arapela man, olsem na mi tenkyu long yu. Ol i save stil na mekim pasin i no stret na trabel long ol maritmeri. Tasol mi nogat. Na mi no olsem dispela man bilong kisim takis. Long olgeta wik mi save makim tupela de bilong tambu long kaikai. Na olgeta samting mi kisim, mi save tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long yu.’ Tasol man bilong kisim takis em i sanap longwe, na em i no laik lukluk i go antap long heven. Nogat. Em i paitim bros bilong en na i tok, ‘God, mi man bilong mekim sin. Yu ken marimari long mi.’” Na Jisas i tok, “Mi tokim yupela, long taim dispela man bilong kisim takis i go bek long haus bilong en, em tasol i kamap stretpela man long ai bilong God. Tasol dispela arapela man nogat. Long wanem, olgeta man i litimapim nem bilong ol yet, God bai i daunim ol. Na olgeta man i daunim ol yet, God bai i litimapim nem bilong ol.” Ol manmeri i bringim ol pikinini i kam long Jisas, na ol i bringim tu ol liklik pikinini i dring susu yet. Ol i laik bai em i putim han long ol. Tasol ol disaipel i lukim, na ol i krosim ol dispela manmeri. Orait Jisas i singautim ol pikinini i kam klostu long em, na em i tokim ol disaipel olsem, “Yupela larim ol pikinini i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol. Kingdom bilong God em i bilong kain man olsem ol dispela pikinini. Mi tok tru long yupela, sapos wanpela man i no kisim kingdom bilong God olsem ol liklik pikinini i save kisim, em i no inap i go insait long en. Nogat tru.” Wanpela hetman i askim Jisas olsem, “Gutpela tisa, bai mi mekim wanem na mi ken kisim laip i stap gut oltaim oltaim?” Na Jisas i tokim em olsem, “Bilong wanem yu kolim mi gutpela? God wanpela tasol em i gutpela. Yu save pinis long ol tok bilong lo, ‘Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk. Yupela i no ken kilim i dai ol arapela manmeri. Yupela i no ken stil. Yupela i no ken giaman na kotim nating ol arapela manmeri. Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol.’” Na hetman i tok, “Taim mi pikinini yet na i kam inap long nau, mi save bihainim olgeta dispela lo.” Jisas i harim dispela tok, na em i tokim hetman olsem, “Yu sot yet long wanpela samting. Yu mas salim olgeta samting bilong yu, na dispela mani yu kisim yu mas tilim i go long ol rabisman. Yu mekim olsem, na bai yu gat ol gutpela samting tru long heven. Na yu kam bihainim mi.” Tasol hetman i harim dispela tok, na bel bilong en i hevi tru, long wanem, em i gat planti samting tru. Jisas i lukim dispela hetman i bel hevi na em i tok olsem, “Ol man i gat planti samting, ol bai i hatwok long i go insait long kingdom bilong God. Kamel i laik i go insait long hul bilong nil bilong samap, em i no gat hatwok olsem maniman i laik i go insait long kingdom bilong God.” Ol man i harim dispela tok na ol i tok olsem, “Sapos i olsem, orait husat inap kisim laip i stap gut oltaim?” Na Jisas i tok, “Samting man i no inap mekim, em God inap mekim.” Na Pita i tok olsem, “Harim. Mipela i lusim pinis ples wantaim ol samting bilong mipela, na mipela i bihainim yu.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tok tru long yupela, olgeta man i bin ting long kingdom bilong God na i lusim haus na meri na brata na papamama na pikinini, orait taim ol i stap yet long dispela graun God bai i givim ol planti samting tru, i winim ol samting ol i bin i gat bipo. Na long taim i laik kamap bihain, ol bai i kisim laip i stap gut oltaim oltaim.” Jisas i kisim ol 12-pela disaipel na em i tokim ol olsem, “Harim. Nau yumi go long Jerusalem. Na olgeta tok bipo ol profet i bin raitim long ol samting bai i kamap long Pikinini Bilong Man, nau ol bai i kamap tru. Bai ol i givim em long han bilong ol man bilong arapela lain. Na bai ol i tok bilas long em na mekim nogut long em na spetim em. Na bai ol i wipim em na kilim em i dai. Tasol long de namba 3 bai em i kirap bek.” Tasol ol disaipel i no save long as bilong dispela tok. As bilong dispela tok em i hait long ol, na ol i no klia gut long dispela tok em i mekim. Jisas i kamap klostu long taun Jeriko, na wanpela man aipas em i sindaun arere long rot na i askim ol manmeri long mani samting. Em i harim ol bikpela lain manmeri i wokabaut i kam, na em i askim ol man olsem, “Ol i mekim wanem?” Na ol i tokim em, “Jisas bilong Nasaret i wokabaut i kam.” Orait dispela aipas i singaut olsem, “Jisas, yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi.” Ol man i wokabaut i kam paslain ol i krosim em na tokim em olsem, “Yu pasim maus.” Tasol em i singaut bikmaus moa yet olsem, “Yu Pikinini Bilong Devit, yu mas sori long mi.” Na Jisas i kam sanap na i tokim ol long bringim dispela man i kam long em. Aipas i kam klostu pinis, na Jisas i askim em olsem, “Yu laik bai mi mekim wanem long yu?” Na em i tok, “Bikpela, mi laik lukluk.” Na Jisas i tokim em, “Ai bilong yu i ken i orait. Bilip bilong yu i bin mekim yu i orait.” Na wantu tasol ai bilong en i orait na em i lukluk. Na em i bihainim Jisas i go, na em i litimapim nem bilong God. Na olgeta manmeri i lukim dispela, na ol tu i litimapim nem bilong God. Orait Jisas i go insait long taun Jeriko, na em i laik bihainim rot i go na lusim taun. Wanpela man i stap long dispela taun, nem bilong en Sakius. Em i hetman bilong ol man bilong kisim takis, na em i gat planti mani. Em i laik lukim Jisas em i wanem kain man. Tasol bikpela lain manmeri i stap, na Sakius em i sotpela man. Olsem na em i no inap lukim Jisas. Orait em i ran i go pas, na i go antap long wanpela diwai fik, bai em i ken lukim Jisas. Em i save, Jisas bai i wokabaut i kam long dispela rot. Orait Jisas i kamap long dispela hap, na em i lukluk i go antap long dispela diwai, na i tokim Sakius olsem, “Sakius, yu kam daun hariap. Nau mi mas i stap long haus bilong yu.” Olsem na em i kam daun hariap, na bel bilong en i amamas tru, na em i kisim Jisas i go long haus bilong en. Na olgeta man i lukim, ol i tok kros olsem, “Em i go i stap long haus bilong wanpela man i save mekim sin.” Ol i stap long haus na Sakius i sanap, na em i tokim Bikpela olsem, “Bikpela, yu harim. Nau bai mi tilim olgeta samting bilong mi long tupela hap na givim wanpela hap long ol rabisman. Na sapos mi bin giamanim wanpela man na stilim wanpela samting bilong en, orait bai mi bekim 4-pela samting long en.” Na Jisas i tokim em olsem, “Nau God i kisim bek pinis ol manmeri bilong dispela haus. Dispela man tu em i pikinini bilong Abraham. Pikinini Bilong Man i kam bilong painim ol man i lus na kisim bek ol.” Ol manmeri i harim Jisas i toktok i stap, na em i givim wanpela tok piksa tu long ol, long wanem, em i kamap klostu pinis long Jerusalem, na ol i ting nau tasol kingdom bilong God bai i kamap ples klia. Em i tok olsem, “Wanpela bikman i laik i go long wanpela longwe ples, bai ol i ken makim em i kamap king. Na bihain bai em i kam bek long as ples na bosim ol lain bilong en. Taim em i laik i go, em i singautim 10-pela wokboi bilong en, na em i tilim 20 kina 20 kina long ol. Na em i tokim ol olsem, ‘Yupela kisim dispela mani na wok bisnis long en, inap long taim mi kam bek.’ “Tasol ol wanples bilong dispela man ol i bel nogut tru long em. Olsem na taim em i go pinis ol i salim sampela man bilong bringim tok i go long dispela ples bikman i bin i go long en. Ol i mas tok olsem, ‘Mipela i no laik bai dispela man i kamap king bilong mipela.’ Tasol ol i makim em i kamap king, na bihain em i kam bek. Em i kam bek pinis, orait em i tok olsem, ‘Singautim ol dispela wokboi bipo mi bin givim mani long ol. Mi laik save hamas winmani olgeta wan wan man i bin kisim.’ “Orait wanpela man i kam paslain, na em i tok, ‘Bikman, mi wok bisnis long dispela 20 kina bilong yu na mi kisim 200 kina profit long en.’ Na king i tokim em olsem, ‘Yu gutpela wokboi, na yu bin mekim gutpela wok tru. Yu bin lukautim gut dispela samting i liklik tru, olsem na nau mi givim namba long yu bilong bosim 10-pela taun.’ “Orait namba 2 wokboi i kam, na em i tok, ‘Bikman, mi wok bisnis long 20 kina bilong yu, na nau mi kisim 100 kina profit.’ Na king i tokim em, ‘Mi putim yu bilong bosim 5-pela taun.’ Na narapela wokboi i kam, na em i tok, ‘Bikman, 20 kina bilong yu i stap hia. Mi bin pasim insait long wanpela hankisip na mi putim i stap, long wanem, mi lukim yu, yu hatpela man. Samting ol arapela man i putim i stap, em yu save kisim. Na ol kaikai ol arapela man i planim, em tu yu save kisim. Olsem na mi pret long yu.’ “Orait king i tokim dispela wokboi olsem, ‘Yu wokboi nogut tru! Long tok bilong yu yet bai mi kotim yu. Yu save pinis olsem, mi hatpela man, na mi save kisim ol samting ol arapela man i bin putim i stap na ol kaikai ol arapela man i bin planim. Orait watpo yu no bin putim mani bilong mi long beng, na taim mi kam bek mi inap kisim gen wantaim sampela winmani?’ Na em i tok olsem long ol man i sanap klostu, ‘Yupela kisim dispela 20 kina long em, na givim long dispela man i gat 200 kina.’ Na ol i tokim em olsem, ‘Bikman, em i gat 200 kina pinis.’ “Na em i tok, ‘Mi tokim yupela, olgeta man i gat sampela samting, bai mi givim sampela moa long ol. Tasol sapos wanpela man i no gat ol samting, orait liklik samting em i holim, em bai mi rausim long em. Tasol ol dispela birua bilong mi, ol i no laik bai mi stap king bilong ol, yupela kisim ol i kam hia na kilim ol i dai long ai bilong mi.’” Jisas i mekim dispela tok piksa pinis, na em i statim gen wokabaut bilong en, na i bihainim rot i go antap long Jerusalem. Jisas i kamap klostu long ples Betfage na Betani, long maunten ol i kolim Oliv, na em i salim tupela disaipel na i tokim tupela olsem, “Yutupela go long dispela ples i stap long hap. Yutupela go long dispela ples, na bai yutupela i lukim wanpela yangpela donki ol i pasim i stap. I no gat wanpela man i bin sindaun long en bipo. Lusim rop na bringim donki i kam hia. Na sapos wanpela man i askim yutupela olsem, ‘Bilong wanem yutupela i lusim dispela donki?’, orait yutupela i mas bekim tok bilong em olsem, ‘Bikpela i gat wok long en.’” Jisas i salim tupela, na tupela i go, na tupela i lukim olgeta samting i stap olsem em i bin tokim tupela. Tupela i wok long lusim rop bilong dispela donki, na ol papa bilong en ol i askim tupela olsem, “Bilong wanem yutupela i lusim dispela donki?” Na tupela i tok, “Bikpela i gat wok long en.” Orait tupela i bringim donki i kam long Jisas. Na tupela i putim longpela klos bilong tupela antap long donki. Na ol i helpim Jisas long sindaun antap. Em i sindaun long donki na i go, na ol manmeri i rausim longpela klos bilong ol na lainim long rot. Em i kam klostu pinis long hap rot i lusim maunten Oliv na i go daun. Na ol bikpela lain disaipel bilong en i stat long amamas. Ol i ting long olgeta mirakel ol i bin lukim, na ol i singaut strong, na ol i litimapim nem bilong God. Ol i singaut olsem, “God i ken mekim gut long dispela king i kam long nem bilong Bikpela. Litimapim nem bilong God Antap Tru! Em i mekim yumi manmeri i stap bel isi.” Na sampela Farisi ol i stap insait long dispela bikpela lain manmeri, ol i tokim Jisas olsem, “Tisa, yu mas krosim ol dispela disaipel bilong yu. Ol i no ken mekim dispela kain tok.” Na em i bekim tok olsem, “Mi tokim yupela, sapos ol i pasim maus, ol ston yet bai i singaut na litimapim nem bilong God.” Jisas i kamap klostu long Jerusalem, na em i lukim taun, na em i krai long em. Em i tok olsem, “Jerusalem, nau long dispela de yet mi laik bai yu ken save long ol samting inap long mekim yu i stap gut. Tasol ol dispela samting i stap hait, na yu no inap lukim. Yu harim. Bihain wanpela taim bai i kamap, na ol birua bilong yu bai i kam hipim graun raunim bikpela banis bilong yu. Na ol bai i banisim yu tru long olgeta hap. Na ol bai i brukim yu na bagarapim yu tru, yu wantaim ol pikinini bilong yu i stap insait long yu. Na ol bai i no larim wanpela ston bilong yu i stap antap long narapela ston, long wanem, yu no bin save long taim God i kam bilong helpim yu.” Orait Jisas i go insait long banis bilong tempel, na em i stat long rausim ol man i mekim wok bisnis i stap long dispela hap. Em i tokim ol olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Haus bilong mi bai i stap haus bilong beten.’ Tasol yupela i mekim em i kamap olsem ples hait bilong ol stilman.” Na long olgeta de em i wok long skulim ol manmeri insait long banis bilong tempel. Na ol bikpris na ol saveman bilong lo na ol hetman bilong ol manmeri, ol i stat long painim rot bilong kilim Jisas i dai. Tasol olgeta manmeri i strong tumas long harim tok bilong em, olsem na ol hetman i no lukim wanpela rot bilong kilim em i dai. Wanpela de Jisas i givim tok long ol manmeri insait long banis bilong tempel, na em i autim gutnius long ol. Na ol bikpris na ol saveman bilong lo wantaim ol hetman ol i kam long em. Na ol i tokim em olsem, “Yu tokim mipela, yu kisim dispela namba na strong we na yu mekim ol dispela samting? Na husat i givim dispela namba long yu?” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Mi tu mi laik askim yupela long wanpela samting. Yupela tokim mi, taim Jon i baptaisim ol man, yupela i ting em i samting bilong heven, o em i samting bilong ol man tasol?” Orait ol i toktok namel long ol yet olsem, “Sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong heven,’ em bai i tok, ‘Bilong wanem yupela i no bin bilip long em?’ Na sapos yumi tok, ‘Em i samting bilong ol man tasol,’ orait olgeta man ol bai i tromoi ston long yumi, long wanem, ol i bilip strong olsem Jon em i profet.” Orait ol i tokim Jisas olsem, ol i no save, Jon i bin kisim dispela pasin we na em i baptaisim ol man. Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi tu mi no ken tokim yupela long husat i givim mi namba na mi mekim dispela wok.” Jisas i givim wanpela tok piksa long ol manmeri olsem, “Wanpela man i wokim gaden wain. Na em i putim dispela gaden wain long han bilong sampela man i laik wok bisnis long en. Na em yet i go i stap longpela taim long wanpela longwe ples. Orait long taim bilong ol diwai wain i karim kaikai, em i salim wanpela wokboi i go long ol man i wok long gaden wain. Em i laik bai ol i givim em sampela kaikai bilong dispela gaden. Tasol ol man i wok long gaden ol i paitim dispela wokboi na ol i rausim em i go nating. Na papa bilong gaden i salim narapela wokboi i go long ol. Tasol ol i paitim em tu na mekim nogut long em, na ol i rausim em i go nating. Orait em i salim namba 3 wokboi i go. Tasol ol i bagarapim em nogut tru na rausim em i go ausait. Olsem na papa bilong gaden i tok, ‘Nau bai mi mekim wanem? Bai mi salim pikinini man bilong mi, em mi laikim tumas. Ating ol bai inap harim tok bilong em.’ Tasol ol man i wok long gaden ol i lukim pikinini bilong en i kam, na ol i toktok namel long ol yet olsem, ‘Dispela man hia bai i kisim olgeta samting bilong papa bilong en. Yumi kilim em i dai, na bai yumi yet i holim dispela gaden.’ Olsem na ol i rausim em i go ausait long gaden, na ol i kilim em i dai. “Orait yupela i ting papa bilong gaden wain bai i mekim wanem long ol dispela man? Em bai i kam na kilim i dai ol dispela man i wok long gaden. Na em bai i givim dispela gaden wain long ol arapela man.” Ol man i harim dispela tok, na ol i tok, “Em i no ken mekim olsem.” Tasol Jisas i lukluk long ol, na em i tok, “Orait bilong wanem ol i raitim dispela tok i stap long buk bilong God, ‘Dispela ston ol kamda i ting em i nogut na ol i rausim, nau em i kamap namba wan ston bilong strongim banis bilong haus’? Olgeta man i pundaun antap long dispela ston, ol bai i bruk olgeta. Na sapos dispela ston i pundaun antap long wanpela man, ston bai i bagarapim em olgeta.” Ol saveman bilong lo na ol bikpris ol i save olsem, Jisas i sutim dispela tok piksa long ol yet. Olsem na long dispela taim tasol ol i kirap na ol i laik holimpas em. Tasol ol i pret long ol manmeri. Orait ol bikpris na ol saveman bilong lo ol i was gut long Jisas. Na ol i salim ol man i kam bilong luk stil long em. Dispela ol man ol i giaman olsem ol i laik tru long harim tok bilong en. Ol i laik trikim em long mekim wanpela tok ol inap kotim em long en, bai ol i ken putim em long han bilong namba wan gavman, na em i ken kotim Jisas. Ol i askim em olsem, “Tisa, mipela i save, tok bilong yu em i stret, na yu save givim stretpela tok long ol manmeri. Na yu save mekim wankain tok long olgeta man, maski ol i gat nem o ol i no gat nem. Long tok tru tasol yu save skulim ol manmeri long pasin bilong God. Orait, yu ting wanem? Yumi ken givim takis long Sisar, o nogat?” Tasol Jisas i save pinis long dispela trik ol i mekim. Olsem na em i tokim ol, “Soim wanpela mani long mi. Dispela piksa na nem i stap long mani em i bilong husat?” Na ol i tok, “Bilong Sisar.” Na em i tokim ol olsem, “Orait samting bilong Sisar, em yupela i mas givim long Sisar. Na samting bilong God, em yupela i mas givim long God.” Olsem na taim em i stap wantaim ol manmeri, ol i no inap long trikim em long mekim wanpela tok ol bai inap long kotim em long en. Ol i kirap nogut long dispela tok em i bekim long ol, na ol i pasim maus i stap. Sampela man bilong lain Sadyusi ol i kam long Jisas. Ol Sadyusi em ol dispela lain i save tok, ol man i dai pinis, bai ol i no inap kirap bek. Ol dispela man i tokim Jisas olsem, “Tisa, Moses i bin raitim wanpela tok bilong yumi olsem. Sapos wanpela man i marit, na bihain em i dai na i no gat pikinini, orait brata bilong en i mas kisim meri bilong dispela man na kamapim ol pikinini, bai lain bilong brata bilong en i no ken pinis. Orait bipo i gat 7-pela brata i stap. Namba wan em i kisim meri, na em i no gat pikinini na em i dai. Orait namba 2 brata i kisim dispela meri, na bihain namba 3 brata tu i kisim em. Dispela 7-pela brata olgeta ol i maritim dispela meri, na ol i no gat pikinini, na ol i dai. Na bihain dispela meri tu i dai. Orait bihain, taim ol man i dai pinis ol i kirap bek, dispela meri bai i stap meri bilong husat tru? Yu save, ol 7-pela man i bin kisim em na em i stap meri bilong ol.” Orait Jisas i tokim ol olsem, “Ol man na ol meri bilong dispela taim nau ol i save marit. Tasol ol manmeri God i tok ol inap kirap bek na stap laip wantaim em long taim bihain, ol dispela lain manmeri bai i no inap marit, long wanem, ol i no inap i dai moa. Ol i stap olsem ol ensel. God i kirapim ol pinis long matmat, olsem na ol i stap pikinini bilong em. Tasol Moses tu i bin soim yumi olsem ol man i dai pinis, ol i save kirap bek long matmat. Long dispela stori bilong liklik diwai i paia, em i bin tok olsem, Bikpela em i stap God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop. Dispela i soim yumi olsem God em i no God bilong ol man i dai pinis. Nogat. Em i God bilong ol man i stap laip. Long ai bilong em, olgeta manmeri i stap laip.” Sampela saveman bilong lo i harim Jisas i mekim dispela tok, na ol i tokim em olsem, “Tisa, tok bilong yu em i gutpela.” Na ol man i pret long askim Jisas long wanpela samting moa. Orait Jisas i askim ol manmeri olsem, “Olsem wanem na ol i save tok olsem, man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i pikinini bilong Devit? Long Buk Song, Devit yet i bin tok olsem, ‘Bikpela i tokim Bikpela bilong mi olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” ’ Yupela lukim. Devit yet i kolim dispela man Bikpela bilong en. Orait olsem wanem na dispela man em i pikinini bilong Devit?” Olgeta manmeri i harim Jisas i autim tok i stap yet, na em i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela lukaut long ol saveman bilong lo. Ol i save laikim tumas long putim longpela klos na wokabaut i go. Ol i laikim tumas long ol manmeri i mas givim gude long ol long ol ples bung. Ol i laikim tumas long kisim ol namba wan ples bilong sindaun long ol haus lotu, na ol i save laik long kisim ol namba wan sia long ol bikpela kaikai. Ol i save trikim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na stilim ol haus bilong ol. Na ol i save giaman long mekim ol longpela prea. Long taim bilong kot ol bai i kisim bikpela hevi moa.” Jisas i lukluk i stap, na em i lukim ol maniman i kam putim ol ofa bilong ol i go daun long bokis mani bilong tempel. Na em i lukim wanpela rabismeri, man bilong en i dai pinis, em i tromoi tupela liklik mani i go long bokis. Na Jisas i tok, “Mi tok tru long yupela, dispela rabismeri, man bilong en i dai pinis, em i givim bikpela mani moa, i winim mani olgeta dispela lain manmeri i bin givim. Dispela olgeta manmeri ol i gat planti mani i stap, na ol i tromoi hap tasol i go long bokis. Tasol dispela meri em i sot tru, na em i tromoi olgeta mani em i holim bilong baim kaikai bilong en.” Sampela man i lukim tempel na ol i tok olsem, “Ol i bin kisim ol gutpela gutpela ston na olkain gutpela presen ol manmeri i bin givim long God na ol i bilasim gut tru dispela haus.” Na Jisas i tok, “Mi laik tokim yupela long dispela ol samting nau yupela i lukim. Taim bai i kamap na ol bai i no larim wanpela bilong ol dispela ston i stap antap long narapela ston. Nogat. Ol bai i brukim olgeta na tromoi i go daun.” Orait na ol man i askim Jisas olsem, “Tisa, wanem taim ol dispela samting bai i kamap? Wanem mak bai i kamap pastaim, na mipela i ken save, ol dispela samting klostu i laik kamap?” Na Jisas i tok, “Yupela lukaut. Nogut ol i giamanim yupela. Long wanem, planti man bai i kam na kolim nem bilong mi na tok, ‘Mi yet mi dispela man.’ Na bai ol i tok, ‘Taim i kamap klostu pinis nau.’ Tasol yupela i no ken i go bihainim ol. Na bihain, taim yupela i harim tok long ol kantri i mekim bikpela pait, orait yupela i no ken pret na guria. Ol dispela samting i mas kamap pastaim, tasol las de bai i no inap kamap kwiktaim.” Na em i tokim ol moa olsem, “Ol man bilong sampela lain bai i kirapim pait long ol narapela narapela lain. Na ol lain bilong sampela king bai i kirapim pait long ol lain bilong ol narapela narapela king. Ol bikpela bikpela guria bai i kamap long graun. Na long sampela hap ol bai i gat taim bilong bikpela hangre na bikpela sik. Na long skai yupela bai i lukim ol bikpela bikpela mak na ol kain kain samting bilong mekim yupela i pret nogut tru. “Tasol taim dispela olgeta samting i no kamap yet, ol bai i holimpas yupela na mekim nogut long yupela. Na ol bai i kotim yupela insait long ol haus lotu na putim yupela long kalabus. Ol bai i ting long daunim nem bilong mi, na ol bai i bringim yupela i go sanap long pes bilong ol king na ol gavman. Na dispela bai i stap olsem rot bilong yupela i ken autim gutnius long ol. Olsem na yupela i no ken tingting planti pastaim long wanem tok yupela bai i bekim long ol, long wanem, mi yet bai mi putim tok long maus bilong yupela, na bai mi givim gutpela save long yupela. Na ol lain i laik kotim yupela bai i no inap sakim o daunim dispela tok mi givim yupela. “Ol papamama na ol brata na ol wanblut na ol pren, ol tu bai i givim yupela long han bilong ol birua. Na ol bai i kilim i dai sampela bilong yupela. Na olgeta man bai i bel nogut tru long yupela, long wanem, nem bilong mi em i stap long yupela. Tasol i no inap wanpela gras long het bilong yupela bai i lus. Yupela i mas i stap strong, na bai yupela i kisim laip na i stap gut.” Jisas i tok moa olsem, “Taim yupela i lukim ol ami i kam raunim Jerusalem i stap, orait yupela i ken save, taim bilong taun i mas bagarap em i klostu nau. Long dispela taim ol manmeri i stap long distrik Judia ol i mas ranawe i go long ples maunten. Na ol man i stap insait long Jerusalem ol i mas lusim taun na i go long narapela hap. Na ol man i stap ausait long taun, ol i no ken i go insait long en. Dispela taim em i taim bilong God i bekim rong, olsem na olgeta tok i stap long buk bilong God, em bai i kamap tru. Sori tumas long ol meri i gat bel na ol meri i givim susu long ol pikinini long dispela taim. Long wanem, taim bilong bikpela hevi tru bai i kamap long dispela graun, na belhat bilong God bai i pundaun antap long dispela lain manmeri. Ol birua bai i kam kilim ol i dai. Na ol bai i bringim ol i go i stap kalabus long olgeta kantri bilong graun. Na lek bilong ol man bilong ol arapela lain bai i krungutim Jerusalem, inap long taim God i bin makim bilong ol arapela lain man i bosim Jerusalem, em i pinis.” Jisas i tok moa olsem, “Long dispela taim ol kain kain mak bai i kamap long san na long mun na long ol sta. Na long graun tingting bilong olgeta lain man bai i bagarap tru na ol bai i harim pairap bilong bikpela si i bruk bruk long solwara, na ol bai i tingting planti na pret moa yet. Planti manmeri bai i tingting long ol samting i laik kamap long graun, na ol bai i pret tru na ai bilong ol bai i raun, long wanem, ol strongpela samting bilong skai bai i guria. Na long dispela taim ol manmeri bai i lukim Pikinini Bilong Man i stap long wanpela klaut na i kam wantaim bikpela strong na bikpela lait bilong en. Taim ol dispela samting i stat long kamap, orait yupela i mas sanap na litimapim het bilong yupela, long wanem, taim bilong God i kisim bek yupela em i kam klostu pinis.” Jisas i givim wanpela tok piksa long ol. Em i tok olsem, “Yupela lukim diwai fik na ol arapela diwai tu. Taim yupela i lukim ol nupela lip i kamap long ol, orait yupela i save, taim bilong gutpela san i laik kamap nau. Olsem tasol, taim yupela i lukim ol dispela samting i kamap, yupela i ken save, kingdom bilong God i kam klostu pinis. “Mi tok tru long yupela, taim ol manmeri bilong dispela taim i no i dai yet, dispela olgeta samting bai i kamap. Skai wantaim graun bai i pinis, tasol tok bilong mi bai i no inap lus.” Jisas i tok moa olsem, “Tasol yupela lukaut gut. Nogut yupela i dring nabaut oltaim na yupela i spak. Na nogut yupela i wari long ol samting bilong bodi. Sapos kain pasin olsem i daunim yupela, orait dispela de bilong Bikpela bai i kamap long yupela wantu tasol, olsem umben i save holimpas abus, long wanem, dispela de bai i kamap long olgeta manmeri i stap long olgeta hap bilong graun. Oltaim oltaim yupela i mas was i stap. Na yupela i mas beten oltaim long God i givim strong long yupela. Olsem na bai yupela i abrusim olgeta dispela samting i laik kamap, na bai yupela i sanap long ai bilong Pikinini Bilong Man.” Olgeta de Jisas i save skulim ol manmeri insait long banis bilong tempel. Tasol long nait em i save go slip long wanpela haus i stap long dispela maunten ol i kolim Oliv. Na olgeta manmeri i save kirap long moningtaim tru, na ol i kam long tempel bilong harim tok bilong em. Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis, em ol i save kolim Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, em i laik kamap nau. Na ol bikpris na ol saveman bilong lo ol i pret long ol manmeri, olsem na ol i painim rot bilong kilim Jisas i dai. Na Satan i go insait long bel bilong Judas, em ol i kolim Iskariot, em wanpela bilong ol 12-pela disaipel. Na em i go toktok wantaim ol bikpris na ol kepten bilong tempel. Em i laik painim rot bilong givim Jisas long han bilong ol. Ol dispela man i amamas long lukim em, na ol i tokim Judas olsem ol bai i givim sampela mani long em. Na Judas i orait long tok bilong ol, na em i wok long painim wanpela rot bilong putim Jisas long han bilong ol. Em i wetim wanpela taim ol bikpela lain manmeri i no i stap wantaim Jisas. Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis em i kamap. Long dispela de ol i mas kilim pikinini sipsip bilong kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Olsem na Jisas i salim Pita tupela Jon i go, na em i tokim tupela olsem, “Yutupela go redim kaikai bilong yumi bilong dispela bikpela de.” Na tupela i askim em, “Yu laikim bai mitupela i go redim we?” Na em i tokim tupela olsem, “Harim. Yutupela go insait long taun, na wanpela man i karim bikpela sospen wara bai i bungim yutupela long rot. Yutupela bihainim em i go insait long dispela haus em i go insait long en. Na yutupela i mas tokim papa bilong dispela haus olsem, ‘Tisa i askim yu, “Dispela rum i stap we na mi wantaim ol disaipel bilong mi i ken kaikai dispela kaikai bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut?” ’ Na bai em i soim yutupela wanpela bikpela rum i stap antap, em i gat tebol na sia samting. Yutupela redim kaikai long dispela rum.” Orait tupela i go, na tupela i lukim ol samting i stap olsem Jisas i bin tokim tupela. Na tupela i redim kaikai. Taim bilong kaikai i kamap pinis, na Jisas i sindaun long tebol, na ol aposel i sindaun wantaim em. Na em i tokim ol olsem, “Mi laikim tumas long kaikai wantaim yupela long dispela Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na bihain bai mi karim pen. Mi tokim yupela, mi no ken kaikai dispela kaikai gen inap long taim dispela samting em i kamap tru long kingdom bilong God.” Na em i kisim wanpela kap wain, na em i tenkyu long God, na i tok, “Yupela kisim dispela na tilim namel long yupela. Long wanem, mi tokim yupela, nau na bihain tu mi no ken dring wain moa, inap long taim kingdom bilong God i kamap.” Na em i kisim wanpela bret, na i tenkyu long God, na i brukim, na i givim long ol disaipel. Na em i tok, “Dispela em i bodi bilong mi, mi givim bilong helpim yupela. Yupela i mas mekim olsem bilong tingim mi.” Taim ol i kaikai pinis, orait em i kisim kap wain na i mekim wankain pasin long en. Em i tok olsem, “Dispela kap wain em i nupela kontrak mi mekim long blut bilong mi, em mi kapsaitim bilong helpim yupela. Tasol lukim, han bilong dispela man i laik putim mi long han bilong ol birua em i stap wantaim mi long dispela tebol. Pikinini Bilong Man em i mas bihainim dispela rot bipo God i makim bilong em. Tasol sori tumas long dispela man i givim em long han bilong ol birua.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i kirap askim askim ol yet olsem, “Husat bai i mekim dispela pasin?” Orait ol disaipel i stat long pait long toktok long husat em i namba wan bilong ol. Na Jisas i tokim ol olsem, “Ol king bilong ol arapela lain manmeri ol i gat namba na ol i bosim ol, na ol i gat nem olsem man bilong mekim gutpela pasin long ol. Tasol yupela i no ken mekim olsem. Nogat. Man i stap namba wan namel long yupela, em i mas i stap olsem man i kamap bihain tru. Na hetman bilong yupela em i mas i stap olsem wokman bilong helpim yupela. Tingim. Husat em i namba wan? Ating man i sindaun kaikai o wokman i sutim kaikai na bringim i kam long en? Namba wan em dispela man i sindaun kaikai, em tasol. Tasol mi stap namel long yupela olsem wokman bilong helpim yupela. “Taim ol samting i kamap bilong traim mi, yupela i bin i stap wantaim mi, na yupela i no lusim mi. Papa bilong mi em i givim kingdom long mi, olsem tasol mi givim kingdom long yupela. Na long kingdom bilong mi yupela bai i sindaun long tebol bilong mi na kaikai na dring. Na yupela bai i sindaun long ol gutpela sia na yupela bai i bosim ol 12-pela lain bilong Israel.” Orait Jisas i tok olsem, “Saimon, Saimon, harim. Satan i tok pinis long em bai i traim bilip bilong yupela, olsem ol man i save sakim wit bilong rausim ol pipia long en. Tasol mi beten pinis bilong helpim yu, bai bilip bilong yu i no ken pundaun. Na taim yu tanim na yu kam bek, orait yu mas strongim ol brata bilong yu.” Na Pita i tokim em olsem, “Bikpela, mi stap redi long i go wantaim yu long kalabus. Na mi redi long i dai wantaim yu.” Na Jisas i tok, “Pita, mi tokim yu, nau long dispela nait, taim kakaruk i no krai yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Jisas i tokim ol disaipel olsem, “Taim mi salim yupela i go mekim wok bilong mi, yupela i no bin karim ol paus mani na hanbek na su i go wantaim yupela. Na long dispela taim yupela i sot long wanpela samting, o nogat?” Na ol i tok, “Nogat.” Na em i tokim ol olsem, “Tasol nau man i gat paus mani, em i mas kisim. Na tu, man i gat hanbek em i mas kisim. Na man i no gat bainat, em i mas salim saket bilong en na kisim mani na baim wanpela bainat. Long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Ol manmeri i bin lukim em olsem wanpela man nogut.’ Mi tokim yupela, ol manmeri bai i mekim dispela pasin long mi. Long wanem, olgeta samting buk bilong God i tok bai i kamap long mi, em i mas kamap.” Na ol i tok, “Bikpela, yu lukim. Mipela i gat tupela bainat i stap hia.” Na em i tokim ol olsem, “Em inap.” Orait Jisas i lusim taun na i go long maunten Oliv, olsem em i save mekim olgeta taim. Na ol disaipel i bihainim em. Em i kamap long dispela hap na em i tokim ol olsem, “Yupela i mas beten, bai traim i no ken kamap long yupela.” Na em i lusim ol na i go longwe liklik, inap olsem mak bilong man i tromoi wanpela ston. Na em i brukim skru na i beten olsem, “Papa, sapos yu laik, yu ken rausim dispela kap long mi. Tasol yu no ken bihainim laik bilong mi. Nogat. Yu mas bihainim laik bilong yu tasol.” Na wanpela ensel bilong heven i kam long em na i strongim em. Jisas i pilim hevi nogut tru, na em i beten strong moa. Na tuhat bilong en i kamap olsem blut na i pundaun long graun. Em i beten pinis na em i sanap na i go long ol disaipel bilong en. Na em i lukim ol i slip i stap, long wanem, ol i bel hevi tumas. Na em i tokim ol, “Bilong wanem yupela i slip? Yupela kirap na beten. Nogut traim i kamap long yupela, na yupela i pundaun.” Jisas i toktok yet i stap, na bikpela lain man ol i kam. Dispela man ol i kolim Judas, em wanpela bilong ol 12-pela disaipel, em i soim rot long ol. Em i kam klostu long Jisas bilong givim kis long em. Tasol Jisas i askim em olsem, “Judas, yu laik givim kis long Pikinini Bilong Man na long dispela pasin yu ting long givim em long han bilong ol man, a?” Ol disaipel i stap wantaim Jisas ol i lukim samting i laik kamap, na ol i tok, “Bikpela, yu laik bai mipela i kilim ol long bainat?” Na wanpela bilong ol i kisim bainat na i paitim wokboi bilong hetpris, na bainat i katim yau long han sut bilong dispela wokboi na yau i pundaun. Tasol Jisas i lukim na i tok, “Lusim dispela pasin nau.” Na em i putim han long yau bilong dispela man, na yau i kamap gutpela gen. Na Jisas i mekim tok long ol bikpris na ol kepten bilong tempel na ol hetman, ol i kam bilong holimpas em. Em i tok olsem, “Yupela i kisim ol bainat na stik, na yupela i kam olsem yupela i laik holimpas wanpela man bilong pait na stil, a? Olgeta de mi bin stap wantaim yupela insait long banis bilong tempel, tasol yupela i no putim han long mi. Tasol dispela taim nau em i taim bilong yupela. Nau strong bilong tudak em i win.” Jisas i tok pinis, na ol i holimpas em na kisim em i go. Ol i bringim em i go insait long haus bilong hetpris. Na Pita i bihainim ol i go, tasol em i stap longwe liklik. Sampela man i wokim paia insait long banis bilong dispela haus, na ol i sindaun. Na Pita i sindaun wantaim ol. Wanpela wokmeri i lukim em i sindaun i stap long paia. Na dispela wokmeri i lukluk long em na i tok, “Dispela man tu em i bin i stap wantaim Jisas.” Tasol Pita i tok nogat olsem, “Meri, mi no save long em.” Bihain liklik narapela man i lukim em na i tok, “Yu tu yu man bilong lain bilong ol.” Tasol Pita i tok, “Nogat. Mi no disaipel bilong en.” Samting olsem wan aua i go pinis, na narapela man i tok strong olsem, “Tru tumas, dispela man tu i bin i stap wantaim em. Em i man bilong Galili tasol.” Tasol Pita i tok, “Mi no save tru long dispela tok yu mekim.” Em i toktok yet, na wantu kakaruk i krai. Na Bikpela i tanim na i lukluk long Pita. Na Pita i tingim gen dispela tok Bikpela i bin mekim. Bikpela i bin tokim Pita olsem, “Nau long dispela nait, taim kakaruk i no krai yet, yu bai tok tripela taim olsem yu no save long mi.” Na Pita i go ausait na i krai nogut tru. Ol man i holim Jisas ol i tok bilas long em na paitim em. Ol i pasim ai bilong en long laplap na ol i askim em olsem, “Yu mekim tok profet nau. Dispela man i paitim yu, em husat?” Na ol i mekim planti arapela tok nogut long em. Taim san i kamap, ol hetman bilong ol manmeri i kam bung, na ol saveman bilong lo i bung wantaim ol. Na ol i kisim Jisas i kam long bung bilong ol, na ol i tok, “Yu tokim mipela, yu dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, o nogat?” Na em i tokim ol, “Sapos mi tokim yupela, bai yupela i no bilip. Na sapos mi askim yupela long sampela tok, bai yupela i no bekim tok bilong mi. Tasol nau na long olgeta taim bihain Pikinini Bilong Man bai i sindaun long han sut bilong God i gat bikpela strong.” Na olgeta man i askim em, “Olsem na yu yet yu Pikinini Bilong God, a?” Na em i tokim ol, “Yupela yet i tok. Em mi tasol.” Na ol i tok, “Yumi no ken singautim ol man i kam bilong tokaut long pasin bilong dispela man. Maus bilong em yet i mekim dispela tok, na yumi harim pinis.” Orait na olgeta bilong dispela ol bikman i kirap na i bringim Jisas i go long Pailat. Ol i stat long kotim em, na ol i tok olsem, “Mipela i lukim dispela man i paulim pasin bilong ol manmeri bilong mipela. Em i tambuim mipela long givim takis long Sisar. Na em i save tok olsem em yet em dispela king God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Na Pailat i askim Jisas olsem, “Yu king bilong ol Juda, a?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yu yet yu tok olsem.” Na Pailat i tokim ol bikpris na ol manmeri olsem, “Mi no painim wanpela rong long dispela man.” Tasol ol i tok strong moa olsem, “Em i save go nabaut long olgeta hap bilong Judia, stat long distrik Galili na i kam inap long taun bilong yumi, na em i wok long skulim ol manmeri na kirapim bel bilong ol.” Pailat i harim dispela tok na em i askim ol olsem, “Dispela man em i man bilong Galili, a?” Na taim Pailat i save olsem Jisas em i kam long hap graun Herot i bosim, em i salim Jisas i go long Herot. Long dispela taim Herot tu i stap long Jerusalem. Herot i lukim Jisas, na em i amamas tumas. Em i bin harim tok long em, na longtaim tumas em i laik lukim em. Em i laik lukim Jisas i wokim wanpela mirakel. Olsem na Herot i askim Jisas long planti samting. Tasol Jisas i no bekim wanpela tok long em. Na ol bikpris na ol saveman bilong lo i kam sanap klostu na ol i kotim em strong tumas. Orait Herot wantaim ol soldia bilong en ol i rabisim Jisas, na ol i tok bilas long em. Ol i kisim wanpela naispela klos, na ol i pasim long em, na ol i salim em i go bek long Pailat. Bipo Herot i save birua wantaim Pailat. Tasol nau long dispela taim tupela i kamap pren. Orait Pailat i singautim ol bikpris na ol hetman na ol manmeri tu, na ol i kam bung. Na em i tokim ol olsem, “Yupela i bin kisim dispela man i kam long mi, na yupela i tok, em i paulim pasin bilong ol manmeri. Na long taim yupela i stap, mi bin askim em gut long ol dispela samting. Orait harim. Mi no painim wanpela rong long dispela man. Mi no ting em i bin mekim wanpela bilong ol dispela samting yupela i kotim em long en. Na Herot tu i gat wankain tingting, na em i salim dispela man i kam bek long yumi. Harim. Dispela man i no bin mekim wanpela rong inap long mi ken tok long em i mas i dai. Olsem na bai mi wipim em na lusim em i go.” *** Orait olgeta manmeri wantaim, ol i singaut bikmaus olsem, “Kilim dispela man i dai, na lusim Barabas i kam long mipela.” Barabas em wanpela man i bin kirapim pait long gavman insait long taun, na em i bin kilim man i dai, na ol i putim em long kalabus. Orait Pailat i mekim tok long ol gen. Em i laik lusim Jisas i go. Tasol ol i singaut olsem, “Kilim em! Kilim em! Nilim em long diwai kros!” Orait namba 3 taim em i tokim ol, “Bilong wanem? Em i mekim wanem rong? Mi no painim wanpela rong long em inap long mi ken tok long em i mas i dai. Olsem na bai mi wipim em na lusim em i go.” Tasol ol i strong tumas, na ol i singaut strong moa long Pailat i mas nilim Jisas long diwai kros. Na singaut bilong ol em i daunim tok bilong Pailat. Olsem na Pailat i bihainim tok bilong ol, na i tok long Jisas i mas i dai. Ol manmeri i singaut long Pailat i mas lusim dispela man i bin kirapim pait long gavman na kilim man i dai, na ol Rom i bin kalabusim em. Na Pailat i lusim em i go. Na Pailat i bihainim laik bilong ol na i givim Jisas long han bilong ol soldia. Ol soldia i bringim Jisas i go, na ol i lukim wanpela man i wokabaut i kam na i laik i go insait long taun. Ol i holimpas dispela man, nem bilong en Saimon bilong taun Sairini. Na ol i putim diwai kros long sol bilong en, na ol i mekim em i karim i go bihainim Jisas. Na bikpela lain manmeri ol i bihainim em, na planti meri ol i krai na singsing sori long em. Tasol Jisas i tanim na i tokim ol olsem, “Yupela meri bilong Jerusalem, yupela i no ken krai long mi. Mobeta yupela i krai long yupela yet na long ol pikinini bilong yupela. Harim. Bihain wanpela taim bai i kamap na ol bai i tok olsem, ‘Ol meri i no inap karim pikinini, na ol meri i no bin karim pikinini, na ol meri i no bin givim susu long pikinini, em ol i ken amamas.’ Long dispela taim bai ol i tokim ol maunten olsem, ‘Yupela karamapim mipela na haitim mipela.’ Sapos nau ol i mekim dispela kain pasin long diwai i gat wara, orait ol bai i mekim wanem kain pasin long diwai i drai pinis?” Ol soldia i bringim tupela arapela man tu, em tupela man i bin mekim pasin nogut. Ol i laik kilim i dai tupela wantaim Jisas. Ol i go kamap long wanpela ples, nem bilong en Bun Bilong Het. Na long dispela ples ol i hangamapim Jisas long diwai kros. Na ol i hangamapim dispela tupela man nogut tu. Wanpela i stap long diwai kros i stap long han sut bilong Jisas, na wanpela long diwai kros i stap long han kais. Na Jisas i tok, “Papa, yu ken lusim sin bilong ol. Ol i no save long dispela samting ol i mekim.” Na ol soldia i pilai satu bilong tilim ol klos samting bilong em long ol yet. Ol manmeri i sanap na i lukluk i stap, tasol ol hetman i tok bilas long Jisas olsem, “Em i bin helpim ol arapela man. Sapos i tru em i dispela man God i bin makim bilong mekim wok bilong en na bilong kisim bek ol manmeri bilong en, orait em i ken helpim em yet.” Ol soldia tu i tok bilas long em. Ol i kam klostu long em na ol i laik givim viniga long em. Na ol i tok olsem, “Sapos i tru yu king bilong ol Juda, orait yu ken helpim yu yet.” Na ol i bin raitim wanpela tok na pasim long diwai kros antap long het bilong Jisas. Dispela tok i olsem, “Dispela man em i King bilong ol Juda.” Wanpela bilong dispela tupela man nogut ol i bin hangamapim wantaim Jisas, em i tok bilas long Jisas olsem, “Yu man God i makim, a? Orait yu helpim yu yet, na yu helpim mitupela wantaim.” Tasol arapela man i harim dispela tok na em i krosim namba wan man olsem, “Yu tu yu kisim wankain hevi olsem dispela man, na yu no pret long God, a? Ol i kilim mitupela i dai, em ol i mekim stretpela pasin tasol. Mitupela i kisim hevi inap stret long ol pasin mitupela i bin mekim. Tasol dispela man hia em i no bin mekim wanpela rong.” Na em i tok, “Jisas, taim yu kamap king, yu ken tingting long mi.” Na Jisas i tokim em olsem, “Mi tok tru long yu, nau bai yu stap wantaim mi long heven.” Nau em i olsem 12 klok. Na tudak i karamapim graun olgeta, i go inap long 3 klok long apinun, long wanem, lait bilong san i pinis long dispela taim. Na dispela bikpela laplap i hangamap i stap long tempel, em i bruk olgeta, na i kamap tupela hap. Na Jisas i singaut strong moa olsem, “Papa, mi putim spirit bilong mi long han bilong yu.” Em i tok olsem, na em i dai. Kepten bilong ol soldia em i lukim dispela samting, na em i litimapim nem bilong God. Na em i tok, “Tru tumas, dispela man em i stretpela man, na em i no bin mekim rong.” Na olgeta manmeri i bin kam bung bilong lukluk, ol i lukim ol samting i kamap, na ol i sori tru na paitim bros bilong ol, na ol i go bek long ol haus bilong ol. Na olgeta pren bilong Jisas, wantaim ol meri i bin bihainim Jisas na lusim Galili na i kam, ol i sanap longwe liklik, na ol i lukim dispela olgeta samting i kamap. Wanpela man i stap, nem bilong en Josep. Em i man bilong wanpela taun bilong ol Juda, ol i kolim Arimatea. Em i gutpela stretpela man, na em i wanpela bilong ol kaunsil. Tasol em i no bin orait long tingting na pasin bilong ol arapela kaunsil. Em i save wet long lukim kingdom bilong God. Dispela man i go long Pailat na i askim em long larim em i kisim bodi bilong Jisas, na Pailat i tok orait. Orait na em i kisim bodi bilong Jisas i kam daun, na i karamapim long waitpela laplap, na i kisim i go putim insait long wanpela matmat ol i no bin putim bodi bilong wanpela man long en bipo. Dispela matmat em wanpela hul bilong ston ol man i bin wokim. Dispela em i de bilong redim ol samting bilong de Sabat, na klostu de Sabat i laik kamap. Ol meri i bin lusim Galili na i kam wantaim Jisas, ol i bihainim Josep i go na ol i lukim dispela matmat. Na ol i lukim tu olsem wanem Josep i putim bodi bilong Jisas. Ol meri i lukim pinis, orait ol i go bek long haus bilong ol na ol i redim sampela kain marasin na wel samting i gat gutpela smel. Na long de Sabat ol i malolo olsem lo i tok. Long namba wan de bilong wik, long moningtaim tru, ol meri i go long matmat. Ol i kisim dispela marasin samting i gat gutpela smel, ol i bin redim pinis, na ol i karim i go. Na ol i lukim dispela ston ol man i bin pasim matmat long en em i no moa i stap long maus bilong matmat. Nogat. Ol i tantanim i go pinis. Na ol i go insait, tasol ol i no lukim bodi bilong Bikpela Jisas. Ol i no save bodi bilong Jisas i stap we, na ol i tingting planti i stap. Na ol i lukim tupela man i sanap klostu, klos bilong tupela i lait moa yet. Orait na ol meri i pret tru na ol i daunim het na lukluk i go daun. Tasol dispela tupela man i tokim ol olsem, “Bilong wanem yupela i kam painim man i gat laip long ples bilong ol man i dai pinis? Em i no i stap hia. Em i kirap pinis. Yupela i mas tingim gen dispela tok em i bin givim yupela, taim em i stap yet long Galili. Em i bin tokim yupela olsem, ol i mas givim Pikinini Bilong Man long han bilong ol man bilong mekim sin, na ol bai i nilim em long diwai kros. Na long de namba 3 bai em i kirap bek.” Na ol i tingim dispela tok Jisas i mekim bipo, na ol i lusim matmat na ol i go bek. Na ol i tokim ol 11-pela disaipel na olgeta arapela manmeri tu long dispela olgeta samting. Ol meri i givim dispela tok long ol aposel, em Maria bilong taun Makdala na Joana na Maria, em mama bilong Jems, na ol arapela meri i stap wantaim ol. Tasol ol aposel i ting ol meri i mekim tok win nating. Na ol i no bilipim tok bilong ol. Tasol Pita i kirap na i ran i go long matmat. Na em i lindaun na i lukluk i go insait, na em i lukim ol laplap tasol i stap. Orait em i go bek long haus na em i tingting planti long dispela samting i bin kamap. Long dispela de tasol ol meri i bin i go long matmat, tupela disaipel i wokabaut i go long wanpela ples ol i kolim Emeus. Dispela ples i stap longwe long Jerusalem inap olsem 11-pela kilomita. Tupela i wokabaut i go, na tupela i wok long toktok long dispela olgeta samting i bin kamap. Tupela i wok long mekim planti toktok na askim long ol dispela samting, na Jisas yet i kamap klostu na i wokabaut i go wantaim tupela. Tasol wanpela samting i pasim ai bilong tupela, na tupela i no luksave olsem, em i Jisas. Na em i askim tupela olsem, “Yutupela i toktok long wanem samting na yutupela i wokabaut i go?” Em i tok olsem, na tupela i sanap na pes bilong tupela i soim olsem tupela i bel sori tru. Na wanpela bilong tupela, em wanpela man nem bilong en Kliopas, em i bekim tok olsem, “Planti man bilong ol narapela narapela ples nau ol i stap long Jerusalem. Na ating yu wanpela tasol yu no save long ol samting i bin kamap long Jerusalem long dispela taim?” Em i tok olsem, na Jisas i askim tupela, “Wanem samting?” Na tupela i tokim em olsem, “Mipela i tok long dispela ol samting i bin kamap long Jisas bilong Nasaret. Em i wanpela profet, na em i save mekim strongpela wok na strongpela tok long ai bilong God na long ai bilong ol manmeri. Na ol bikpris na ol hetman bilong yumi ol i putim em long han bilong gavman. Na gavman i pasim tok long kilim em i dai, na ol i nilim em long diwai kros. Pastaim mipela i bin bilip olsem, Jisas em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong Israel. “Na i gat wanpela tok moa tu. Ol dispela samting i kamap, na nau em i namba 3 de bihain long ol i bin kilim em i dai. Na nau sampela meri bilong lain bilong mipela ol i mekim mipela i kirap nogut tru. Long moningtaim tru ol i go long matmat, na ol i no lukim bodi bilong Jisas i stap. Na ol i kam bek, na ol i tok olsem, ‘Mipela i lukim ol ensel, na ol i tok, “Em i stap laip.” ’ Na sampela bilong ol lain bilong mipela ol i go long matmat, na ol i lukim ol samting i stap olsem ol meri i bin tok. Tasol ol i no lukim em yet.” Na Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela i no gat tingting na bel bilong yutupela i no kirap kwik long bilipim olgeta tok ol profet i bin mekim. Olsem wanem? Ating yutupela i no save, dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen pastaim na bihain em bai i kisim bikpela namba tru long God?” Na em i autim tok long tupela. Em i stat long tok bilong Moses na bilong olgeta profet, na em i skulim tupela long as bilong olgeta hap bilong buk bilong God i toktok long em yet. Ol i wokabaut i go na ol i kamap klostu long dispela ples tupela i laik i stap long en. Na Jisas i mekim olsem em i laik i go moa. Tasol tupela i pasim em na i tok, “Yu stap wantaim mitupela. San i laik i go daun nau, na liklik taim bai tudak i kamap.” Olsem na em i go insait long haus na i stap wantaim tupela. Bihain ol i laik kaikai, na Jisas i sindaun wantaim tupela. Na em i kisim bret na i tenkyu long God, na i brukim, na i givim long tupela. Em i mekim olsem, na ai bilong tupela i op, na tupela i luksave long em. Na wantu em i lus nating, na tupela i no lukim em moa. Na tupela i toktok long tupela yet olsem, “Tru tumas, taim mitupela i wokabaut long rot, na em i givim toktok long mitupela, na em i autim as tingting bilong buk bilong God long mitupela, bel bilong mitupela i bin kirap tru.” Tupela i tok olsem, na wantu tupela i kirap na i go bek long Jerusalem. Na tupela i lukim ol 11-pela disaipel wantaim sampela pren bilong ol, ol i bung i stap. Na ol i tokim tupela olsem, “Tru tumas, Bikpela i kirap bek! Saimon i lukim em pinis!” Orait na tupela i stori long ol long olgeta samting i bin kamap long tupela long rot. Na tupela i tok, “Taim em i brukim bret, mitupela i bin luksave long em.” Ol disaipel i toktok yet i stap, na Jisas yet i sanap namel long ol. Na em i tokim ol olsem, “Bel bilong yupela i ken i stap isi.” Tasol ol i kirap nogut na ol i pret. Ol i ting ol i lukim wanpela tewel. Na em i tokim ol olsem, “Bilong wanem yupela i kirap nogut? Bilong wanem yupela i tingting planti? Lukim han na lek bilong mi. Mi yet mi stap. Holim skin bilong mi, na lukim. Ol tewel i no gat mit na bun olsem yupela i lukim i stap long mi.” Em i tok olsem, na em i soim han wantaim lek bilong en long ol. Ol i amamas tru, tasol ol i no bilip yet. Na ol i tingting planti. Na em i tokim ol olsem, “Ating yupela i gat sampela kaikai i stap hia?” Na ol i givim em hap pis ol i bin kukim, na em i kisim na kaikai, na ol i lukim. Na em i tokim ol olsem, “Taim mi stap yet wantaim yupela, mi bin tokim yupela pinis olsem, olgeta samting bipo ol i raitim long mi long lo bilong Moses na long buk bilong ol profet na long Buk Song, dispela olgeta samting i mas kamap tru.” Na em i helpim ol long tingting gut long as bilong ol tok i stap long buk bilong God. Na em i tokim ol olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen, na long de namba 3 em i mas kirap bek long matmat. Na long nem bilong em bai ol i mas autim tok long olgeta lain manmeri, bai ol i ken tanim bel, na bai God i lusim ol sin bilong ol. Yupela i mas statim dispela wok long Jerusalem, na yupela i mas autim tok long ol dispela samting i bin kamap. Harim. Bipo Papa i bin promis long givim Holi Spirit long yupela, na klostu bai mi salim i kam long yupela. Yupela i mas i stap long dispela taun inap long taim yupela i kisim dispela strong bilong God.” Orait Jisas i bringim ol disaipel i go inap long ples Betani. Na em i litimapim han bilong en na i askim God long mekim gut long ol. Em i givim blesing yet long ol, na em i lusim ol, na God i kisim em i go long heven. Na ol i brukim skru na lotu long em. Na ol i amamas tru na ol i go bek long Jerusalem. Na oltaim ol i stap long tempel na ol i litimapim nem bilong God. Bipo bipo tru, taim olgeta samting i no kamap yet, Tok i stap. Tok i stap wantaim God na Tok em yet i God. Bipo bipo tru Tok i stap wantaim God. Long dispela Tok tasol God i mekim kamap olgeta samting. Na i no gat wanpela samting i kamap long narapela rot. Nogat. Olgeta samting i kamap, em Tok yet i mekim kamap. Laip i stap long em, na dispela laip em i lait bilong ol manmeri. Dispela lait i save lait i stap long tudak, na tudak i no bin daunim em. Wanpela man i kamap, nem bilong en Jon. God i bin salim em i kam. Em i kam bilong autim tok. Em i autim tok bilong dispela lait, bai olgeta manmeri i ken harim tok bilong em, na ol i ken bilip. Em yet em i no dispela lait. Nogat. Em i kam bilong autim tok tasol bilong dispela lait. Dispela lait em i lait tru na i save givim lait long olgeta manmeri, em i laik i kam long graun. Orait Tok em i stap long graun. Long dispela Tok tasol God i bin wokim graun, tasol ol manmeri bilong graun ol i no luksave long em. Em i go long as ples bilong em yet, tasol ol lain bilong en ol i no kisim em. Tasol sampela manmeri i kisim em, em ol lain i bilip long nem bilong em. Na em i givim namba long ol bai ol i ken kamap pikinini bilong God. Ol i no kamap pikinini bilong God long blut bilong papamama, o long laik bilong bodi, o long laik bilong man. Nogat. God yet i mekim ol i kamap pikinini bilong em. Tok em i bin kamap man, na em i kam i stap namel long mipela. Mipela i lukim pinis bikpela namba na strong bilong em. Em i namba bilong dispela wanpela Pikinini tasol, Papa i salim em i kam. Marimari na pasin i tru i pulap long em. Jon i tokim ol manmeri long em na i singaut olsem, “Em dispela man, bipo mi tokim yupela pinis long em. Mi bin tok olsem, ‘Man i kam bihain long mi, em i namba wan bilong mi. Long wanem, em i stap bipo, taim mi no kamap yet.’” Marimari i pulap moa yet long dispela man, na long marimari bilong em, em i save mekim gut tru long yumi olgeta. I tru, God i givim lo long yumi long han bilong Moses. Tasol long Jisas Krais yumi kisim marimari wantaim pasin i tru. I no gat wanpela man i bin lukim God. Nogat tru. Dispela wanpela Pikinini Bilong God, em yet i God na em i stap klostu tru long Papa, em wanpela tasol i bin soim God long yumi. Ol Juda i salim ol pris na Livai na ol i lusim Jerusalem na i kam askim Jon olsem, “Yu husat tru?” Orait Jon i autim tok olsem. Em i tokaut klia na i no haitim tok. Em i tokaut olsem, “Mi no dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Na ol i askim em, “Olsem wanem? Ating yu Elaija, a?” Na em i tok, “Nogat.” Ol i tok, “Ating yu dispela profet mipela i wetim?” Na em i bekim tok, “Nogat.” Olsem na ol i askim em gen, “Yu husat tru? Mipela i mas bekim wanpela tok long ol man i bin salim mipela i kam. Yu tok wanem long yu yet?” Orait na Jon i tok olsem, “Mi dispela ‘maus bilong wanpela man i stap long ples i no gat man na i singaut olsem, “Stretim rot bilong Bikpela.” ’ Em i olsem bipo profet Aisaia i bin tok.” Ol Farisi i bin salim ol dispela man i kam. Na ol i askim Jon olsem, “Sapos yu no dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, na yu no Elaija, na yu no dispela profet, orait watpo yu save givim baptais long ol manmeri?” Jon i bekim tok bilong ol olsem, “Mi save baptaisim ol long wara. Tasol i gat wanpela man i stap namel long yupela, na yupela i no save long em. Em i dispela man i kam bihain long mi. Mi yet mi no gutpela man inap long mi lusim string i pasim su bilong en.” Jon i bin mekim dispela tok long ples Betani, long hapsait bilong wara Jordan. Long dispela ples Jon i save givim baptais long ol manmeri. Long de bihain, Jon i lukim Jisas i wokabaut i kam long em. Na Jon i tok, “Lukim. Em i Pikinini Sipsip Bilong God. Em i kam bilong rausim sin bilong olgeta manmeri bilong graun. Em dispela man tasol bipo mi bin tok long en olsem, ‘Man i kam bihain long mi, em i namba wan bilong mi. Long wanem, em i stap bipo, taim mi no kamap yet.’ Mi yet mi no bin save long em i husat tru. Tasol mi kam baptaisim ol man long wara bai ol manmeri bilong Israel i ken save long dispela man.” Na Jon i tokaut moa olsem, “Mi lukim pinis Holi Spirit i lusim heven na i kam daun olsem wanpela bilong ol dispela pisin ol i kolim balus, na em i go i stap antap long em. Mi yet mi no bin save long em. Tasol God i bin salim mi na mi kam bilong baptaisim ol manmeri long wara, bipo em i bin tokim mi olsem, ‘Taim yu lukim Holi Spirit i kam daun na i stap long wanpela man, orait em dispela man tasol i kam bilong baptaisim ol manmeri long Holi Spirit.’ Na mi yet mi lukim na mi autim tok pinis olsem, dispela em i Pikinini Bilong God.” Long de bihain, Jon i sanap i stap gen na tupela disaipel bilong en i sanap wantaim em. Na em i lukim Jisas i wokabaut i go. Na Jon i tok, “Lukim. Em i Pikinini Sipsip Bilong God.” Dispela tupela disaipel i harim em i mekim dispela tok, na tupela i go bihainim Jisas. Jisas i tanim na i lukim tupela i bihainim em i kam, na em i askim tupela olsem, “Yutupela i painim wanem samting?” Na tupela i askim em, “Rabai, yu stap long wanem haus.” Dispela nem “Rabai” em i olsem, “Tisa.” Orait Jisas i tokim tupela olsem, “Yutupela kam lukim.” Orait tupela i go na i lukim haus em i stap long en. Na long dispela de tupela i stap wantaim em. Long wanem, em i olsem 4 klok long apinun. Andru, em brata bilong Saimon Pita, em i wanpela bilong dispela tupela man i harim tok bilong Jon na i go bihainim Jisas. Em i lusim Jisas pinis, orait em i go stret na painim brata bilong en Saimon, na em i tokim Saimon olsem, “Mipela i lukim pinis Mesaia.” Dispela nem “Mesaia” em i olsem, “Man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Na Andru i bringim Saimon i go long Jisas. Jisas i lukim em na i tok, “Yu Saimon, pikinini bilong Jon. Bihain bai ol i kolim yu long nem Sifas.” Dispela nem “Sifas” em i wankain olsem “Pita.” Mining bilong en i olsem, “Ston.” Long de bihain, Jisas i laik i go long Galili. Na em i go painim Filip, na i tokim em olsem, “Yu kam bihainim mi.” Filip em i man bilong taun Betsaida, em as ples bilong Andru tupela Pita. Orait Filip i go painim Nataniel na i tokim em olsem, “Mipela i lukim pinis dispela man bipo Moses i bin raitim tok bilong em long buk bilong lo, na ol profet tu i bin raitim tok bilong em. Em Jisas bilong taun Nasaret, em pikinini bilong Josep.” Na Nataniel i askim em olsem, “Ating wanpela gutpela samting em inap kamap long Nasaret, a?” Na Filip i tokim em, “Yu kam lukim.” Jisas i lukim Nataniel i kam long em, na em i tok olsem, “Lukim. Dispela man i kam, em i man tru bilong Israel. I no gat wanpela giaman tok o giaman pasin i stap long em.” Na Nataniel i askim Jisas olsem, “Olsem wanem na yu save long mi?” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Taim Filip i no singautim yu yet, mi lukim yu i stap long as bilong diwai fik.” Nataniel i harim dispela tok na em i tok olsem, “Tisa, yu Pikinini Bilong God. Yu King bilong Israel.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Mi tokim yu olsem mi lukim yu i stap long as bilong diwai fik, na long dispela as tasol yu bilip long mi. Bihain bai yu lukim ol bikpela samting i winim tru dispela.” Na Jisas i tokim em moa olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, bihain bai yupela i lukim heven i op, na bai yupela i lukim ol ensel bilong God i go antap na i kam daun long Pikinini Bilong Man.” Tupela de bihain long Jisas i singautim Filip wantaim Nataniel, wanpela man i marit long taun Kana long distrik Galili. Na mama bilong Jisas i go lukim dispela marit. Ol i bin singautim tu Jisas wantaim ol disaipel bilong en, na ol tu i kam i stap long dispela marit. Taim wain i pinis, na mama bilong Jisas i tokim em olsem, “Ol i no gat wain.” Na Jisas i tokim em olsem, “Mama, dispela em i samting bilong yu. Em i no samting bilong mi. Taim bilong mi em i no yet.” Orait mama bilong en i tokim ol wokman olsem, “Sapos em i tokim yupela long mekim wanpela samting, orait yupela i mas mekim.” Long dispela haus i gat 6-pela bikpela sospen ston i stap, bilong ol Juda i ken waswas long pasin bilong ol. Wanpela wanpela inap holim samting olsem 100 lita wara. Orait Jisas i tokim ol wokman olsem, “Pulimapim wara long ol sospen.” Na ol i pulapim ol tru. Na em i tokim ol, “Kisim sampela nau na karim i go long man i bosim kaikai.” Orait ol wokman i kisim sampela na karim i go. Dispela wara i kamap pinis olsem wain na man i bosim kaikai i traim, tasol em i no save, ol i kisim dispela wain we. Ol wokman i bin pulimapim wara, ol tasol i save. Orait man i bosim kaikai em i singautim dispela man i marit, na em i tokim em olsem, “Olgeta man i save tilim gutpela wain pastaim. Na taim ol man i dring planti pinis, orait ol i save tilim wain i nogut liklik. Tasol yu, yu bin pasim gutpela wain, na nau tasol yu kisim i kam.” Dispela em i namba wan mirakel Jisas i wokim. Em i wokim long taun Kana long distrik Galili. Dispela mirakel em i olsem mak bilong soim bikpela namba na strong bilong en. Na ol disaipel bilong en ol i lukim na ol i bilip long em. Orait Jisas i lusim Kana na em i go daun long taun Kaperneam wantaim mama bilong en na ol brata bilong en na ol disaipel bilong en. Na ol i stap sampela de long dispela taun. Wanpela bikpela de bilong lotu bilong ol Juda klostu i laik kamap, em Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Olsem na Jisas i go long Jerusalem. Insait long banis bilong tempel em i lukim ol man i wok bisnis long salim ol bulmakau na sipsip na pisin. Na em i lukim ol man bilong senisim mani ol i sindaun i stap. Orait Jisas i kisim baklain na i wokim wanpela wip. Na em i rausim dispela olgeta man wantaim ol sipsip na ol bulmakau bilong ol, na ol i lusim hap bilong tempel na i go. Na em i kapsaitim mani bilong ol man i senisim mani, na em i kapsaitim tu ol tebol bilong ol. Na em i tok olsem long ol man i wok bisnis long salim ol pisin, “Kisim ol pisin bilong yupela i go. Yupela i no ken mekim haus bilong Papa bilong mi i kamap olsem haus bilong maket.” Ol disaipel bilong en i lukim dispela pasin em i mekim na ol i tingim wanpela tok i stap long buk bilong God. Dispela tok i olsem, “Mi laikim tru haus bilong yu, olsem na mi wok strong long mekim dispela haus i stap gut.” Tasol ol Juda i lukim dispela pasin Jisas i mekim na ol i askim em olsem, “Bai yu wokim wanem mirakel, olsem mak bilong soim mipela olsem yu gat namba bilong mekim dispela pasin nau yu bin mekim?” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela brukim dispela tempel, na long tripela de bai mi kirapim gen.” Na ol Juda i tok, “Olaman. Inap long 46 yia ol i bin mekim wok bilong sanapim dispela tempel, na long tripela de tasol bai yu kirapim gen, a?” Tasol dispela tempel Jisas i tok long en, em bodi bilong em yet. Olsem na taim God i kirapim em long matmat, ol disaipel bilong en i tingim gen dispela tok bipo em i bin mekim. Na ol i bilipim tok i stap long buk bilong God wantaim dispela tok Jisas i bin mekim. Jisas i stap long Jerusalem long Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, na planti manmeri i lukim ol mirakel o mak em i wokim. Olsem na ol i bilip long nem bilong em. Tasol Jisas i no bilip long ol, long wanem, em i save pinis long pasin bilong olgeta man. Em i no sot long save na wanpela man i mas toksave long em long pasin bilong ol man. Nogat. Em yet i save pinis long tingting bilong ol man. Wanpela man i stap, nem bilong en Nikodemus. Em i wanpela Farisi, na em i wanpela hetman bilong ol Juda. Dispela man i kam long Jisas long nait na i tokim em olsem, “Tisa, mipela i save, God i bin salim yu i kam olsem tisa. Sapos God i no i stap wantaim wanpela man, orait dispela man i no inap wokim ol dispela mirakel yu save wokim.” Jisas i bekim tok bilong en olsem, “Tru tumas mi tokim yu, sapos man i no kamap nupela gen, em i no inap lukim kingdom bilong God.” Na Nikodemus i askim em, “Olsem wanem na man i lapun pinis em inap long kamap nupela gen? Ating em inap i go insait gen long bel bilong mama bilong en na mama i karim em gen?” Jisas i bekim tok olsem, “Tru tumas mi tokim yu, sapos man i no kamap nupela long wara na long Holi Spirit, em i no inap i go insait long kingdom bilong God. Samting bodi i kamapim, em i bodi. Na samting Holi Spirit i kamapim, em i spirit. Yu no ken kirap nogut long dispela tok mi tokim yu, ‘Yupela i mas kamap nupela gen.’ Win em i save bihainim laik bilong em yet na i go long narapela narapela hap. Yu save harim nois bilong en, tasol yu no save em i kam we na em i go we. Na olgeta man i kamap nupela long Holi Spirit, ol i olsem tasol.” Nikodemus i askim em olsem, “Dispela samting yu tok long en, em inap i kamap olsem wanem?” Na Jisas i bekim tok bilong en olsem, “Olsem wanem? Yu tisa bilong Israel na yu no klia long dispela samting? Tru tumas mi tokim yu, mipela i toktok long samting mipela i save long en. Na mipela i autim tok long samting mipela i lukim pinis. Tasol yupela i save givim baksait long dispela tok mipela i autim. Mi bin tokim yupela long ol samting bilong graun, na yupela i no bilipim. Olsem na sapos mi tokim yupela long ol samting bilong heven, bai yupela i bilipim olsem wanem? I no gat narapela man i bin i go antap long heven. Nogat. Pikinini Bilong Man em wanpela tasol i bin lusim heven na i kam daun. Bipo Moses i bin litimapim snek long ples nating, na long wankain pasin ol bai i litimapim Pikinini Bilong Man. Olsem bai olgeta man i bilip long em, ol i ken kisim laip i stap gut oltaim oltaim. “God i gat wanpela Pikinini tasol i stap. Tasol God i laikim tumas olgeta manmeri bilong graun, olsem na em i givim dispela wanpela Pikinini long ol. Em i mekim olsem bilong olgeta manmeri i bilip long em ol i no ken lus. Nogat. Bai ol i kisim laip i stap gut oltaim oltaim. God i no salim Pikinini bilong en i kam long graun bilong skelim pasin bilong ol manmeri bilong graun olsem jas. Nogat. Em i salim em i kam bilong kisim bek ol. Man i bilip long em, em i no gat kot. Man i no bilip, em i lus pinis long kot, long wanem, em i no bin bilip long nem bilong dispela wanpela Pikinini Bilong God. Na as bilong kot bilong ol em i olsem. Lait i kamap pinis long graun, tasol ol man i laikim tumas tudak. Ol i no laikim lait, long wanem, ol i man bilong mekim pasin nogut. Olgeta man i save mekim pasin nogut, ol i birua bilong lait. Ol i no laik bai pasin bilong ol i kamap ples klia. Olsem na ol i no save kam long lait. Tasol man i mekim pasin i tru, em i save kam long lait, bai ol man i ken lukim gut olsem, em i bin mekim wok bilong en long strong bilong God.” Orait bihain Jisas wantaim ol disaipel bilong en i go long hap bilong Judia. Em i stap wantaim ol long dispela hap na i givim baptais long ol manmeri. Jon tu i givim baptais long ol manmeri long ples Ainon klostu long ples Salim. Planti wara i stap long dispela ples, na ol manmeri i kam long em bilong kisim baptais. Long dispela taim Herot i no bin putim Jon long kalabus yet. Wanpela tok pait i kirap namel long ol disaipel bilong Jon na wanpela Juda. Ol i toktok long wanem pasin bilong waswas ol i mas bihainim long kamap klin long ai bilong God. Na ol disaipel i go long Jon, na ol i tokim em olsem, “Tisa, dispela man bipo em i stap wantaim yu long hapsait bilong wara Jordan na yu bin autim tok bilong em, dispela man nau em i givim baptais long ol manmeri, na olgeta ol i go long em.” Orait Jon i bekim tok olsem, “Sapos God long heven i no givim samting long wanpela man, orait dispela man i no inap kisim. Yupela yet i harim pinis dispela tok mi mekim bipo, ‘Mi no dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, tasol God i salim mi na mi kam paslain long em.’ Sapos wanpela man i maritim meri, orait dispela meri em i bilong dispela man i maritim em. Na poroman bilong dispela man em i save sanap na putim yau na amamas tru long harim tok bilong dispela man i marit. Olsem tasol nau amamas i pulap long bel bilong mi. Nem bilong em i mas kamap bikpela, na nem bilong mi i mas i go daun.” Man i bin i stap antap na i kam, em i antap long olgeta samting. Man bilong dispela graun, em i save mekim ol pasin bilong dispela graun, na em i save mekim toktok long ol samting bilong dispela graun. Tasol man i kam long heven, em i antap long olgeta samting. Em i save autim tok long ol samting em i lukim pinis na i harim pinis. Tasol i no gat wanpela man i kisim na i holimpas dispela tok em i autim. Man i kisim na i holimpas tok bilong em, em i soim olsem em i bilip tru long dispela tok, “God em i save tok tru.” Dispela man God i salim i kam, em i save autim tok bilong God, long wanem, God i no givim Holi Spirit hap hap tasol long em. Papa em i laikim tru Pikinini, na i putim olgeta samting long han bilong em. Man i bilip long Pikinini, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim. Tasol man i no bihainim tok bilong Pikinini, em bai i no inap kisim laip. Nogat. Belhat bilong God i stap long em. Ol Farisi i harim tok olsem, Jisas i baptaisim planti man na ol dispela man i kamap disaipel bilong en, na namba bilong ol i winim namba bilong ol disaipel bilong Jon. Tasol Jisas yet i no save givim baptais long ol man. Nogat. Ol disaipel bilong Jisas tasol i save baptaisim ol. Jisas i save olsem, ol Farisi i harim tok pinis long planti man i kamap disaipel bilong en, olsem na em i lusim distrik Judia na em i go bek long distrik Galili. *** *** Na dispela rot em i bihainim, em i go namel long distrik Samaria. Olsem na em i go kamap long wanpela taun bilong Samaria, ol i kolim Sikar. Sikar i stap klostu long dispela graun Jekop i bin givim long pikinini bilong en, Josep. Wanpela hul wara, bipo Jekop i bin wokim, em i stap long dispela ples. Jisas i wokabaut i kam na em i tait. Olsem na em i sindaun klostu long dispela hul wara. Em i olsem 12 klok belo. Wanpela meri bilong Samaria em i kam bilong pulimapim wara, na Jisas i tokim em olsem, “Wara i kam. Mi laik dring.” Ol disaipel bilong en ol i go pinis long taun bilong baim kaikai. Dispela meri bilong Samaria em i tokim em, “Yu Juda, na mi meri bilong Samaria. Olsem wanem na yu tok, ‘Wara i kam, mi laik dring’?” Meri i mekim dispela tok, long wanem, ol Juda i no save poromanim ol Samaria. Orait Jisas i tokim dispela meri olsem, “Sapos yu save long presen bilong God, na sapos yu save long dispela man i tokim yu, ‘Wara i kam, mi laik dring,’ orait bai yu tokim em, na em bai i givim yu wara i gat laip.” Na meri i tokim em, “Bikman, yu no gat baket, na dispela hul wara em i daun moa. Olsem na dispela wara i gat laip, bai yu kisim we? Tumbuna bilong yumi Jekop em i givim dispela hul wara long mipela. Na em yet wantaim ol pikinini bilong en na ol bulmakau sipsip samting bilong en, olgeta i bin dring long dispela hul wara. Ating yu winim Jekop, a?” Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Olgeta man i dring long dispela wara hia, nek bilong ol bai i drai gen. Tasol sapos wanpela man i dring long dispela wara mi laik givim em, i no gat wanpela taim nek bilong en bai i drai gen. Nogat. Dispela wara mi laik givim em, em bai i kamap olsem hul wara insait long em. Na dispela wara bai i kamap kamap oltaim na givim em laip i stap gut oltaim oltaim.” Na meri i tokim Jisas olsem, “Bikman, givim dispela wara long mi. Na bihain nek bilong mi i no ken drai moa, na mi no ken i kam hia bilong pulimapim wara.” Orait Jisas i tokim em olsem, “Yu go singautim man bilong yu pastaim na yu kam bek long hia.” Meri i bekim tok olsem, “Mi no gat man.” Na Jisas i tokim em, “Yu tok yu no gat man, em yu tok tru tumas, long wanem, bipo yu gat 5-pela man. Na dispela namba 6 man yu save stap wantaim em, em i no man tru bilong yu. Dispela tok bilong yu em i tru olgeta.” Na meri i tokim em, “Bikman, nau mi save, yu wanpela profet. Ol tumbuna bilong mipela ol i save bung long dispela maunten na mekim lotu. Tasol yupela Juda i save tok, ples ol man i mas i go long en na mekim lotu, em i stap long Jerusalem tasol.” Orait Jisas i tokim em olsem, “Meri, yu mas bilipim tok bilong mi. Wanpela taim i laik kamap na bai yupela i no lotu long Papa long dispela maunten, na bai yupela i no lotu long em long Jerusalem tu. Yupela Samaria i save lotu long samting yupela i no save long en. Tasol mipela Juda i save lotu long samting mipela i save long en, long wanem, God i bin makim mipela Juda long i go pas long dispela wok bilong kisim bek ol manmeri. Tasol taim i laik kamap, na nau i kamap pinis, na olgeta man i laik lotu tru bai ol i lotu long Papa long strong bilong Holi Spirit na long pasin i tru. Na Papa i laikim tumas bai ol kain man olsem i mas lotu long em. God em i Spirit. Na ol man i lotu long em, ol i mas lotu long strong bilong Holi Spirit na long pasin i tru.” Meri i tokim Jisas olsem, “Mi save, Mesaia bai i kam, em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Taim em i kam, em bai i tokim yumi long olgeta samting.” Na Jisas i tokim em olsem, “Em mi tasol, nau mi toktok wantaim yu.” Jisas i tok olsem, na long dispela taim ol disaipel bilong en i kam bek. Ol i lukim em i toktok wantaim wanpela meri, na ol i tingting planti. Tasol i no gat wanpela man i askim Jisas olsem, “Yu laik kisim wanem samting?” o “Bilong wanem yu toktok wantaim dispela meri?” Orait dispela meri i lusim baket bilong en, na em i go bek long taun. Na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela kam lukim wanpela man. Em i tokim mi long olgeta samting mi bin mekim bipo. Ating em dispela man tasol God i bin promis long salim em i kam?” Orait ol i lusim taun na ol i kam long Jisas. Long dispela taim, ol disaipel i tokim Jisas olsem, “Tisa, yu mas kaikai.” Tasol em i tokim ol olsem, “Mi gat kaikai yupela i no save long en.” Olsem na ol disaipel i toktok long ol yet olsem, “Ating wanpela man i bringim kaikai i kam givim em?” Na Jisas i tokim ol olsem, “God i bin salim mi na mi kam, na kaikai bilong mi, em long bihainim laik bilong em na long pinisim wok em i bin givim mi. “Yupela i save tok olsem, ‘I gat 4-pela mun i stap yet na taim bilong kisim kaikai bai i kamap.’ Tasol mi tokim yupela, yupela i mas lukluk nabaut na lukim gut ol gaden. Ol kaikai i redi pinis. Man i wok long kisim kaikai, em i kisim pe bilong en na em i bungim kaikai bilong laip i stap gut oltaim oltaim. Olsem na man bilong planim kaikai na man bilong kisim kaikai, tupela i ken amamas wantaim. Olsem na dispela tok em i tru, ‘Wanpela man i planim gaden na narapela man i kisim kaikai bilong en.’ Mi bin salim yupela i go bilong kisim kaikai long gaden bipo yupela i no bin wok long en. Ol arapela man i bin wokim gaden, na yupela i go insait bilong kisim kaikai i kamap long hatwok bilong ol.” Planti Samaria bilong dispela taun ol i harim tok bilong dispela meri, na ol i bilip long Jisas. Long wanem, meri i tok, “Em i tokim mi pinis long olgeta samting mi bin mekim bipo.” Na ol Samaria i kam long em, na ol i askim em long stap wantaim ol. Olsem na em i stap tupela de long dispela ples. Na planti manmeri moa ol i harim tok bilong Jisas yet na ol i bilip. Na ol i tokim dispela meri olsem, “Mipela i no harim tok bilong yu tasol na mipela i bilip long dispela man. Nogat. Mipela yet i harim tok bilong en, na mipela i save, dispela man tasol em i man bilong kisim bek olgeta manmeri bilong graun.” Jisas i stap tupela de pinis wantaim ol lain bilong Samaria, orait em i lusim dispela ples na i go long distrik Galili. Jisas yet i autim tok olsem, “Profet i no gat nem long as ples bilong em yet.” Em i go kamap long Galili, na ol Galili i amamas long em i kam, long wanem, ol tu i bin i go long dispela bikpela lotu long Jerusalem na ol i lukim olgeta samting em i bin mekim long dispela taim. Jisas i kamap gen long taun Kana bilong Galili. Long dispela taun em i bin tanim wara i kamap wain. Orait long dispela taim wanpela ofisa bilong king i stap long taun Kaperneam, na pikinini man bilong en i gat sik. Dispela man i harim tok olsem, Jisas i lusim Judia na i kamap pinis long Galili. Olsem na em i go long Jisas na i askim em long kam daun long Kaperneam na mekim orait dispela pikinini bilong en. Pikinini em i klostu i laik i dai. Na Jisas i tokim em olsem, “Sapos yupela i no lukim ol kain kain mirakel, yupela i no laik bilip.” Ofisa bilong king i tokim em olsem, “Bikpela, yu kam daun kwik. Nogut pikinini bilong mi i dai.” Na Jisas i tokim em, “Yu go. Pikinini bilong yu bai i stap laip.” Orait dispela ofisa i bilipim tok bilong Jisas, na em i go. Dispela ofisa i no kamap yet long Kaperneam, na ol wokboi bilong en i kam bungim em long rot, na ol i tokim em olsem, “Pikinini bilong yu em i stap laip.” Na em i askim ol long wanem aua pikinini i orait liklik. Na ol i tok, “Asde long 1 klok long apinun sik i lusim em.” Na papa i save, asde long dispela aua tasol Jisas i bin tokim em, “Pikinini bilong yu bai i stap laip.” Na em i bilip, na olgeta lain bilong en tu i bilip. Dispela em i namba 2 mirakel o mak Jisas i wokim bihain long em i lusim Judia na i kam i stap long Galili. Bihain wanpela bikpela de bilong lotu bilong ol Juda i kamap, na Jisas i go long Jerusalem. Long Jerusalem, klostu long bikpela dua bilong banis ol i kolim Dua Bilong Ol Sipsip, i gat wanpela bikpela hul wara i stap, long tok Hibru ol i kolim Betesda. Arere long dispela hul wara i gat 5-pela veranda i stap. Na long ol dispela veranda, planti sikman i stap, wantaim ol man i aipas na lek nogut, na ol man bun bilong ol i dai. *** Wanpela man i stap long veranda, em i gat sik i stap inap long 38 yia. Jisas i lukim dispela man i slip i stap, na em i save, em i stap sik longtaim pinis. Na Jisas i askim em, “Ating yu laik bai skin bilong yu i kamap gutpela?” Sikman i bekim tok bilong em olsem, “Bikman, taim wara i mekim nais, mi no gat man i ken kisim mi i go na putim mi insait long hul wara. Mi yet mi laik i go, tasol ol arapela man i save go daun pastaim na i winim mi.” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu sanap na kisim bet bilong yu na wokabaut.” Orait kwiktaim tumas bodi bilong dispela man em i kamap gutpela. Na em i kisim bet bilong en na i wokabaut i go. Dispela de em i de Sabat, olsem na taim ol Juda i lukim dispela man ol i tokim em olsem, “Nau em i de Sabat. I tambu long yu karim bet bilong yu raun.” Tasol em i bekim tok bilong ol olsem, “Dispela man i mekim mi i orait, em i tokim mi olsem, ‘Kisim bet bilong yu na wokabaut.’” Na ol i askim em, “Wanem man i tokim yu, ‘Kisim bet bilong yu na wokabaut’?” Tasol dispela man i kamap orait gen em i no save husat tru i bin tokim em, long wanem, planti manmeri i stap long dispela ples, na Jisas i go pinis. Bihain Jisas i go insait long banis bilong tempel na em i lukim dispela man i stap. Na Jisas i tokim em olsem, “Harim. Nau yu orait pinis. Yu no ken mekim sin moa, nogut wanpela bikpela hevi moa yet i kamap long yu.” Orait dispela man i go na i tokim ol Juda olsem, “Dispela man i mekim mi i orait, em Jisas tasol.” Orait ol Juda i stat long mekim nogut long Jisas, long wanem, em i save mekim dispela kain samting long ol de Sabat. Tasol Jisas i bekim tok olsem long ol, “Papa bilong mi em i save wok oltaim i kam inap long nau. Na mi tu mi save wok.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i laikim moa yet long kilim Jisas i dai, long wanem, em i no kalapim lo bilong de Sabat tasol. Nogat. Em i tok, God em i Papa bilong em stret. Long dispela tok em i mekim em yet i kamap wankain olsem God. Orait Jisas i bekim tok bilong ol Juda olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, Pikinini em i no inap mekim wanpela samting long tingting bilong em yet. Nogat. Em i mekim tasol ol samting em i lukim Papa i mekim. Olgeta samting Papa i save mekim, em Pikinini tu i save mekim. Papa i laikim tumas Pikinini na em i save soim em olgeta samting em yet i save mekim. Na bilong mekim yupela i kirap nogut tru, Papa bai i soim Pikinini ol arapela bikpela wok tu, i winim ol dispela wok em i mekim pinis. Papa i save kirapim bek ol man i dai pinis na i givim laip long ol. Na olsem tasol Pikinini tu i save givim laip long ol man long laik bilong em yet. Papa i no save skelim wanpela man long kot. Olgeta wok bilong harim kot, em i givim pinis long Pikinini. Olsem na bai olgeta man i ken litimapim nem bilong Pikinini, olsem ol i save litimapim nem bilong Papa. Man i no save litimapim nem bilong Pikinini, em i no litimapim nem bilong Papa i bin salim Pikinini i kam. “Tru tumas mi tokim yupela, man i harim tok bilong mi, na i bilip long Papa, em i bin salim mi na mi kam, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim. Em bai i no gat kot. Nogat. Em i lusim dai pinis, na nau em i stap laip. “Tru tumas mi tokim yupela, taim i laik kamap, na nau i kamap pinis, na ol manmeri i dai pinis bai i harim maus bilong Pikinini Bilong God. Na ol manmeri i harim, ol bai i kisim laip. Papa i gat laip long em yet. Na em i bin givim strong long Pikinini, na em tu i gat laip long em yet. Em i Pikinini Bilong Man, olsem na Papa i givim namba long em bilong kotim ol manmeri na skelim pasin bilong ol. Yupela i no ken tingting planti long dispela tok bilong mi. Taim i laik kamap na olgeta manmeri i stap long matmat ol bai i harim maus bilong Pikinini, na ol bai i lusim matmat na i kam ausait. Ol manmeri i bin mekim gutpela pasin, ol bai i kirap bek na i stap laip. Na ol manmeri i bin mekim pasin nogut, ol bai i kirap bek na i kamap long kot na kot bai i tok olsem, ol i mas bagarap.” Jisas i tok moa olsem, “Mi no inap mekim wanpela samting long tingting bilong mi yet. Mi save bihainim tok mi kisim long Papa na mi skelim pasin bilong ol manmeri. Na kot bilong mi em i stret, long wanem, mi no save bihainim laik bilong mi yet. Nogat. Mi bihainim laik bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam. “Sapos mi wanpela tasol mi tokaut long ol wok na pasin bilong mi, orait ol man i no mas bilipim dispela tok mi autim. Tasol narapela em i stap, na em tu i save tokaut long ol wok na pasin bilong mi. Na mi save, dispela tok em i autim, em i tru. “Mi yet mi no ting tok bilong wanpela man inap long strongim tok bilong mi. Tasol mi save bipo yupela i bin salim ol man i go long Jon bilong kisim tok bilong en. Na mi laik bai God i ken kisim bek yupela, olsem na mi laik bai yupela i tingim tok Jon i bin mekim long wok na pasin bilong mi, long wanem, Jon i bin tokaut long tok i tru. *** Jon em i bin i stap olsem lam i lait na i givim lait long ol man. Na long sotpela taim bel bilong yupela i bin amamas long lait bilong em. “Tasol samting i winim Jon, em i tokaut long mi nau. Em dispela olgeta wok Papa i bin givim long mi bilong mekim na pinisim. Ol dispela wok mi save mekim i tokaut gut long ol manmeri olsem, Papa i bin salim mi na mi kam. Na Papa i bin salim mi na mi kam, em yet i tokaut long mi. Tasol yupela i no bin harim maus bilong em liklik. Nogat tru. Na yupela i no bin lukim pes bilong em. Na tok bilong em tu i no i stap long yupela, long wanem, yupela i no bilipim tok bilong dispela man Papa i bin salim i kam. “Yupela i ting tok i stap long buk bilong God i save givim yupela laip i stap gut oltaim oltaim. Olsem na yupela i save wok long ritim na skelim olgeta tok i stap long buk bilong God. Tasol buk bilong God tu i save tokaut long mi, na yupela i no laik i kam long mi bilong kisim laip. “Mi no ting long kisim biknem long ol man na mi mekim ol dispela tok. Tasol mi save long yupela. Long bel bilong yupela, yupela i no gat laik long God. Mi bin i kam long nem bilong Papa bilong mi, na yupela i no kisim tok bilong mi. Tasol sapos wanpela man i kam long nem bilong em yet, orait wantu bai yupela i kisim tok bilong em. Yupela i save kisim biknem long ol lain bilong yupela yet. Tasol dispela biknem God wanpela tasol i save givim, em yupela i no laik kisim. Sapos yupela i mekim ol dispela kain pasin, orait bai yupela i bilip olsem wanem? “Yupela i no ken ting bai mi kotim yupela long ai bilong Papa. Nogat. Man i kotim yupela em Moses yet, em dispela man yupela i ting em bai i helpim yupela. Sapos yupela i bilipim tok bilong Moses, orait bai yupela i bilipim tok bilong mi tu, long wanem, ol tok em i bin raitim i tokaut long mi. Tasol sapos yupela i no bilipim tok em i bin raitim, orait olsem wanem bai yupela i bilipim tok bilong mi?” Bihain Jisas i go long hapsait bilong raunwara Galili, narapela nem bilong en raunwara Taiberias. Na bikpela lain manmeri ol i lukim ol planti mirakel em i bin wokim bilong mekim orait ol sikman, olsem na ol i bihainim em. Na Jisas i go antap long maunten na i sindaun wantaim ol disaipel bilong en. Long dispela taim bikpela de bilong ol Juda klostu i laik kamap, em Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Jisas i lukluk nabaut na i lukim bikpela lain manmeri i kam long em. Na em i askim Filip olsem, “Bai yumi baim bret we bilong ol dispela manmeri i ken kaikai?” Em i mekim dispela tok bilong traim Filip tasol. Em yet i save pinis long samting em i laik mekim. Filip i bekim tok olsem, “Sapos yumi baim bret inap long 200 kina, em bai i no inap long olgeta wan wan man na meri i ken kisim hap liklik kaikai tru.” Orait wanpela disaipel bilong Jisas, em Andru, brata bilong Saimon Pita, em i tokim Jisas olsem, “Wanpela mangi i stap hia, em i gat 5-pela bret ol i wokim long bali na tupela pis. Tasol bikpela lain manmeri tru i stap. Dispela bret na pis bai i helpim yumi olsem wanem?” Jisas i tok, “Tokim ol manmeri long sindaun.” Planti gras i stap long dispela hap. Na ol man i sindaun, namba bilong ol em i olsem 5,000. Ol i sindaun pinis, na Jisas i kisim dispela bret na i tenkyu long God na i tilim i go long ol manmeri. Em i mekim olsem long tupela pis tu. Em i givim long ol, na ol i kisim inap long laik bilong ol. Ol i kaikai inap pinis, na Jisas i tokim ol disaipel bilong en olsem, “Yupela bungim olgeta hap kaikai i stap yet. Nogut sampela i lus nating.” Olsem na ol i bungim ol liklik hap bilong dispela 5-pela bret, na ol i pulapim 12-pela basket. Ol man ol i kaikai inap pinis na dispela i stap yet. Ol manmeri i lukim dispela mirakel o mak em i bin wokim, na ol i tok, “Tru tumas, em i dispela profet God i bin tok long salim i kam long graun.” Jisas i harim dispela tok na em i save, ol i laik i kam holimpas em na mekim em i kamap king bilong ol. Olsem na em i lusim dispela ples na em wanpela tasol i go bek gen long maunten. Long apinun ol disaipel bilong Jisas i go daun long raunwara. Ol i kalap long wanpela bot na ol i brukim raunwara i go. Ol i laik i go long Kaperneam. Em i tudak pinis, na Jisas i no kamap yet long ol. Strongpela win i kamap, na win i mekim bikpela si i kirap. Ol i pul long bot i go inap 5-pela o 6-pela kilomita, na ol i lukim Jisas i wokabaut antap long raunwara na i kamap klostu long bot. Ol i pret, tasol Jisas i tokim ol, “Em mi yet mi kam. Yupela i no ken pret.” Orait ol i amamas long kisim em i kam insait long bot, na wantu bot i kamap long dispela ples ol i go long en. Long de bihain, ol manmeri i stap yet long hapsait bilong raunwara. Ol i save, asde i no gat narapela bot. Wanpela bot tasol i stap, na Jisas i no bin kalap long dispela bot wantaim ol disaipel bilong en. Nogat. Ol disaipel tasol ol i bin kalap long dispela bot na i go. Tasol sampela bot bilong Taiberias i kam klostu long dispela ples Bikpela i bin givim tenkyu long bret na ol i kaikai, na ol manmeri i lukim olsem, Jisas wantaim ol disaipel i no i stap. Olsem na ol i kalap long ol dispela bot, na ol i go long Kaperneam bilong painim Jisas. Ol manmeri i go kamap pinis long Jisas long hapsait bilong raunwara, na ol i tokim em olsem, “Tisa, yu kam hia long wanem taim?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, yupela i no tingting long ol mirakel yupela i lukim, em ol mak mi bin soim yupela, na yupela i kam painim mi. Nogat. Yupela i kaikai dispela bret mi bin givim yupela na bel bilong yupela i pulap, na long dispela as tasol yupela i wok long painim mi. Yupela i no ken wok long kisim kain kaikai i save bagarap. Nogat. Yupela i mas wok long kisim kaikai i save stap oltaim, em kaikai bilong laip i stap gut oltaim oltaim. Dispela kain kaikai, Pikinini Bilong Man bai i givim long yupela. God Papa i givim namba pinis long em long mekim olsem.” Orait na ol i tokim em olsem, “Mipela i mas mekim wanem na mipela i ken mekim wok bilong God?” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Wok bilong God i olsem. Yupela i mas bilip long dispela man, God i bin salim em i kam.” Ol i harim dispela tok na ol i askim em olsem, “Bai yu wokim wanem mirakel olsem mak bilong mipela i ken lukim na mipela i ken bilipim tok bilong yu? Ol tumbuna bilong mipela i bin kaikai mana long ples nating, olsem tok i stap long buk bilong God, ‘Em i givim bret bilong heven long ol manmeri na ol i kaikai.’ Tasol bai yu wokim wanem kain mirakel tru?” *** Orait Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, i no Moses i bin givim bret bilong heven long yupela. Nogat. Papa bilong mi em i save givim bret tru bilong heven long yupela. Dispela bret God i givim, em i lusim heven na i kam daun na i givim laip long ol manmeri bilong graun.” Na ol i tokim em olsem, “Bikman, yu mas givim dispela bret long mipela oltaim.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi yet mi bret bilong laip. Man i kam long mi, em bai i no hangre moa. Na man i bilip long mi, em bai i no i dai moa long dring wara. “Mi bin tokim yupela, yupela i lukim mi pinis, tasol yupela i no bilip. Olgeta manmeri Papa i givim long mi, ol bai i kam long mi. Na man i kam long mi, mi no inap tru long rausim em. Mi no lusim heven na kam daun bilong bihainim laik bilong mi yet. Nogat. Mi kam daun bilong bihainim laik bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam. Na laik bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam, em i olsem. Mi no ken lusim wanpela bilong ol manmeri em i givim mi pinis. Nogat. Mi mas kirapim ol long las de. Laik bilong Papa bilong mi em i olsem. Olgeta man i lukim Pikinini na i bilip long em, ol bai i kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Na bai mi kirapim ol long las de.” Ol Juda i harim Jisas i tok, “Mi yet, mi dispela bret i bin lusim heven na i kam daun,” na ol i kros na i toktok planti long em. Ol i tok, “Dispela man em Jisas, pikinini bilong Josep. Yumi save long papa wantaim mama bilong en. Orait olsem wanem na nau em i tok, ‘Mi bin lusim heven na mi kam daun’?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i no ken toktok planti namel long yupela yet. Papa i bin salim mi na mi kam. Na i no gat wanpela man inap i kam long mi long laik bilong em yet. Nogat. Papa i mas kirapim tingting bilong en na bringim em i kam long mi. Na long las de bai mi kirapim em long matmat. Tok i stap long buk bilong ol profet olsem, ‘God bai i skulim olgeta manmeri.’ Orait olgeta manmeri i harim tok bilong Papa na i kisim save long em, ol i save kam long mi. “I no gat wanpela man i bin lukim Papa. Nogat. Dispela man i bin i stap wantaim God na i kam, em tasol i bin lukim Papa. Tru tumas mi tokim yupela, man i bilip long mi, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim. Mi yet, mi bret bilong laip. Ol dispela tumbuna bilong yupela ol i kaikai mana long ples nating, ol i dai pinis. Tasol dispela bret i lusim heven na i kam daun, em i bilong ol manmeri i ken kaikai na bai ol i no inap i dai. Mi dispela bret i gat laip na i lusim heven na i kam daun. Sapos wanpela man i kaikai dispela bret, em bai i gat laip i stap oltaim. Na dispela bret mi bai givim long em, em i bodi bilong mi. Mi givim bai ol manmeri bilong graun ol i ken kisim laip.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i pait long toktok namel long ol yet. Ol i tok, “Olsem wanem na dispela man em inap givim bodi bilong en long yumi na yumi kaikai?” Orait Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, sapos yupela i no kaikai bodi bilong Pikinini Bilong Man, na sapos yupela i no dringim blut bilong em, bai yupela i no gat laip i stap long yupela. Man i save kaikai bodi bilong mi na dringim blut bilong mi, em i gat laip i stap gut oltaim oltaim, na bai mi kirapim em long las de. Long wanem, bodi bilong mi em i kaikai tru, na blut bilong mi em i samting tru bilong dring. Man i kaikai bodi bilong mi na i dringim blut bilong mi, em i stap long mi, na mi stap long em. Papa i gat laip em i bin salim mi na mi kam, na mi stap laip long strong bilong Papa. Olsem tasol man i kaikai mi em bai i kisim laip long strong bilong mi. Dispela tasol em bret i lusim heven na i kam daun. Em i no wankain olsem dispela bret bipo ol tumbuna i kaikai, na bihain ol i dai. Nogat. Man i kaikai dispela bret, em bai i stap laip oltaim oltaim.” Jisas i stap insait long haus lotu long taun Kaperneam, na em i laik skulim ol manmeri na em i givim dispela tok long ol. Ol disaipel i harim dispela tok bilong Jisas, na planti bilong ol i tok olsem, “Dispela tok em i hevi tumas. Husat inap long harim?” Tasol long bel bilong en Jisas i save olsem, ol disaipel bilong en i toktok planti long dispela tok em i bin mekim. Olsem na em i askim ol, “Dispela tok em i bagarapim bilip bilong yupela, a? Na sapos yupela i lukim Pikinini Bilong Man i go antap long dispela ples bipo em i stap long en, orait olsem wanem? Holi Spirit yet i save givim laip long ol manmeri. Bodi em i no inap helpim yumi liklik. Dispela tok mi givim long yupela, em i spirit, na em i gat laip. Tasol sampela man namel long yupela ol i no bilip.” Bipo yet Jisas i save pinis long ol man i no bilip. Na em i save long dispela man bai i givim em long han bilong ol birua. Olsem na em i tok, “Ol i no bilip, na long dispela as tasol mi bin tokim yupela, ‘Sapos Papa i no givim strong long wanpela man, orait dispela man bai i no inap i kam long mi.’” Jisas i autim dispela tok pinis, na planti disaipel bilong en i lusim em, na ol i go bek, na ol i no wokabaut moa wantaim em. Olsem na Jisas i askim 12-pela disaipel olsem, “Ating yupela tu i laik lusim mi na i go?” Saimon Pita i bekim tok olsem, “Bikpela, bai mipela i go long husat? Tok bilong yu tasol i save givim laip i stap gut oltaim oltaim. Na mipela i bilip, na i save gut olsem, yu dispela gutpela stretpela man God i bin makim bilong em yet.” Jisas i bekim tok long ol olsem, “Olsem wanem? Mi yet mi bin makim yupela ol 12-pela disaipel. Tasol wanpela namel long yupela em i olsem wanpela spirit nogut.” Em i tok long Judas, pikinini bilong Saimon Iskariot. Em i wanpela bilong ol 12-pela disaipel, tasol bihain em i givim Jisas long han bilong ol man i laik kilim em i dai. Long sampela taim bihain, Jisas i raun insait long distrik Galili tasol. Em i no laik i go raun moa insait long distrik Judia, long anem, ol Juda i laik kilim em i dai. Na ol bikpela de bilong lotu bilong ol Juda klostu ol i laik kamap, em Ol Bikpela De Bilong I Stap Long Haus Win. Olsem na ol brata bilong en i tokim em olsem, “Yu mas lusim dispela ples na yu go long Judia, bai ol disaipel bilong yu i ken lukim ol dispela narakain wok yu save mekim. Sapos wanpela man i laik bai ol man i save long em, em i no save mekim wok long ples hait. Sapos yu laik mekim ol dispela kain samting, orait yu mas sanap ples klia long ai bilong olgeta manmeri.” Ol brata bilong en tu ol i no bilip long em, na ol i mekim dispela tok. Orait na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Taim bilong mi em i no kamap yet. Tasol olgeta taim em i taim bilong yupela. Ol manmeri bilong graun ol i no inap birua long yupela. Tasol ol i birua long mi, long wanem, mi save autim tok long ol pasin nogut ol i save mekim. Yupela go long ol dispela bikpela de bilong lotu long Jerusalem. Mi, bai mi no inap i go, long wanem, taim bilong mi em i no kamap yet.” Em i tok olsem long ol, na em i wet i stap long Galili. Tasol taim ol brata bilong en i go pinis, orait bihain Jisas tu i go. Tasol em i hait tasol na i go, bai ol man i no ken luksave long em. Long taim bilong ol bikpela de bilong lotu, ol bikman bilong ol Juda i wok long painim em, na ol i tok, “Dispela man i stap we?” Na ol manmeri i toktok planti long em namel long ol yet. Sampela i tok, “Em i gutpela man.” Tasol sampela i tok, “Nogat. Em i save giamanim ol manmeri.” Tasol ol i pret long ol bikman bilong ol Juda, olsem na i no gat wanpela man i mekim toktok long pasin bilong en long ples klia. Orait namel tru long ol dispela bikpela de, Jisas i go insait long banis bilong tempel na i skulim ol manmeri. Ol Juda i harim dispela tok bilong en, na ol i tingting planti na ol i tok, “Olsem wanem na dispela man i gat ol dispela save? Em i no bin i go long skul.” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Dispela tok mi givim yupela, em i no bilong mi yet. Nogat. Em i bilong God, em i bin salim mi na mi kam. Sapos wanpela man i gat laik tru bilong bihainim tok bilong God, orait em bai i save tru long as bilong dispela tok mi autim. Em bai i save, dispela tok i kam long God, o em i kamap long tingting bilong mi yet. Man i mekim toktok long tingting bilong em yet, em i laik litimapim nem bilong em yet. Tasol man i laik litimapim nem bilong man i bin salim em i kam, dispela man em i stretpela man. Em i no man bilong giaman. “Bipo Moses i bin givim lo long yupela. Tasol i no gat wanpela man namel long yupela i save bihainim dispela lo. Watpo yupela i laik kilim mi i dai?” Ol manmeri i bekim tok bilong em olsem, “Ating wanpela spirit nogut i stap long yu. Husat i laik kilim yu i dai?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Mi bin mekim wanpela wok, na yupela olgeta i tingting planti. Tasol tingim. Moses i bin givim yupela pasin bilong katim skin, na yupela i save katim skin bilong ol pikinini long de Sabat tu. Tru, i no Moses yet i bin kamapim dispela pasin. Em i kamap long ol tumbuna. Yupela i laik bihainim gut lo bilong Moses, na yupela i save katim skin bilong pikinini long de Sabat. Orait sapos mi mekim orait tru bodi bilong wanpela man long de Sabat, watpo yupela i belhat long mi? Yupela i no ken skelim ol samting long ai nating. Yupela i mas skelim olgeta samting long pasin i stret.” Sampela manmeri bilong Jerusalem i lukim ol samting Jisas i mekim na ol i tok, “Olsem wanem? Em dispela man tasol ol bikman i laik kilim em i dai. Na lukim. Em i mekim toktok long ples klia, na ol i no mekim wanpela tok long em. Ating ol i save, em i dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en? Tasol yumi save long as ples bilong dispela man. Na taim man God i bin promis long salim i kam, em i kamap, bai i no gat wanpela man i save long as ples bilong en.” Jisas i stap long tempel na i autim tok long ol manmeri. Na em i singaut olsem, “Yupela i ting yupela i save long mi, na yupela i save long as ples bilong mi, a? Tasol mi no kam long laik bilong mi yet. Papa i salim mi na mi kam. Pasin bilong en i tru, tasol yupela i no save long em. Mi, mi save long em. Mi bin i stap wantaim em, na em i salim mi na mi kam.” Ol i harim dispela tok na ol i laik kalabusim em. Tasol taim bilong en i no yet, olsem na i no gat wanpela man i putim han long em. Nogat. Planti manmeri ol i bilip long em, na ol i tok, “Taim dispela man God i bin promis long salim i kam, em i kamap, ating em bai i wokim planti mirakel i winim ol mirakel dispela man hia i wokim?” Ol Farisi i harim ol man i mekim ol kain kain toktok long ol samting Jisas i mekim. Olsem na ol bikpris na ol Farisi i salim ol plisman i kam bilong holimpasim em. Na Jisas i tok, “Liklik taim tasol bai mi stap wantaim yupela, na bai mi go bek long Papa, em i bin salim mi na mi kam. Na bai yupela i wok long painim mi, tasol bai yupela i no lukim mi. Na yupela i no inap i go long ples mi stap long en.” Orait na ol Juda i toktok namel long ol yet olsem, “Bai em i go we na yumi no inap lukim em? Ating em bai i go long ol wanlain bilong yumi i stap long kantri bilong ol Grik, na em bai i wok long skulim ol Grik, a? Em i tok, ‘Bai yupela i wok long painim mi, tasol bai yupela i no lukim mi.’ Na em i tok, ‘Yupela i no inap i go long ples mi stap long en.’ Wanem as bilong dispela tok?” Las de bilong ol dispela bikpela de bilong lotu, em i olsem bikpela de tru. Na long dispela de Jisas i sanap na i singaut olsem, “Sapos wanpela man i dai long wara, orait em i ken i kam long mi na dring. Em i olsem tok i stap long buk bilong God, sapos man i bilip long mi, orait planti wara i gat laip bai i kamap long bel bilong en na i ran i go.” Jisas i tok long Holi Spirit ol man i bilip long em ol bai i kisim. Long dispela taim Jisas i no kisim biknem yet, olsem na Holi Spirit i no kam yet. Sampela manmeri i harim ol tok Jisas i mekim na ol i tok, “Tru tumas, dispela man em i dispela profet God i bin tok long salim i kam long graun.” Na ol arapela i tok, “Em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Tasol sampela i tok, “Nogat. Dispela man God i makim, em bai i no inap kamap long Galili. Nogat. Buk bilong God i tok olsem dispela man i mas kamap long lain bilong King Devit, na em bai i kamap long Betlehem, dispela taun bipo Devit i stap long en.” Olsem na ol manmeri i gat narapela narapela tingting long Jisas na ol i bruk tupela lain. Sampela i laik kalabusim em, tasol i no gat wanpela man i putim han long em. Orait ol plisman i go bek gen long ol bikpris na ol Farisi. Na ol i askim ol plisman olsem, “Bilong wanem yupela i no bringim em i kam?” Na ol plisman i bekim tok olsem, “Bipo i no gat wanpela man i mekim toktok olsem dispela man i mekim.” Na ol Farisi i bekim tok olsem, “Em i trikim yupela tu, a? Ating long lain bilong mipela ol hetman na ol Farisi, yupela i lukim wanpela man i bilip long em? Nogat tru. Ol lain i bilip long em, em ol dispela lain manmeri ol i no save long lo. God i tok pinis long ol bai i bagarap.” Nikodemus, em dispela man bipo i bin i go long Jisas, em i bilong lain bilong ol. Orait em i tokim ol olsem, “Ating lo bilong yumi em i tok long yumi ken kotim nating wanpela man? Nogat. Yumi mas harim tok bilong en pastaim, na bai yumi ken save gut long samting em i bin mekim.” Tasol ol i bekim tok bilong en olsem, “Ating yu tu yu man bilong Galili, a? Ritim gut ol tok i stap long buk bilong God, na bai yu tu yu ken save olsem, i no gat wanpela profet bai i kamap long Galili.” Olgeta man i go nabaut long haus bilong ol, tasol Jisas i go long maunten Oliv. Long moningtaim tru em i go gen insait long banis bilong tempel. Na olgeta manmeri i kam long em. Na em i sindaun na i wok long skulim ol. Orait ol saveman bilong lo na ol Farisi i kisim wanpela maritmeri ol i bin lukim em i mekim pasin pamuk, na ol i bringim em i kam na mekim em i sanap long ai bilong ol manmeri. Na ol i tokim Jisas olsem, “Tisa, dispela maritmeri i bin mekim pasin pamuk na ol i lukim em. Long lo, Moses i bin tok olsem yumi mas tromoi ston long kain meri olsem na kilim em i dai. Na yu tok wanem?” Ol i mekim dispela tok bilong traim em, long wanem, ol i laik bai em i mekim wanpela tok ol i ken kotim em long en. Tasol Jisas i lindaun na i rait long graun long pinga bilong en. Ol i askim askim moa yet, olsem na Jisas i sanap na i tokim ol olsem, “Wanem man namel long yupela i no bin mekim sin, em i ken tromoi namba wan ston long dispela meri.” Na em i lindaun gen na i rait long graun. Ol i harim dispela tok, na olgeta wan wan ol i lusim dispela ples na i go. Ol man i gat planti krismas ol i go pas, na ol arapela man i go bihain. Na Jisas wanpela tasol i lindaun yet i stap, na meri i sanap i stap long pes bilong em. Orait Jisas i sanap na i askim meri olsem, “Meri, ol dispela man i go we? Ating i no gat wanpela man i stap bilong kotim yu?” Na meri i tok, “Bikman, i no gat wanpela.” Na Jisas i tok, “Mi tu, mi no kotim yu. Yu go, na bihain yu no ken mekim sin gen.” Jisas i tokim ol manmeri gen olsem, “Mi yet mi lait bilong graun. Man i bihainim mi, em bai i no inap wokabaut long tudak. Nogat. Em bai i gat lait bilong laip.” Ol Farisi i harim dispela tok na ol i tokim Jisas olsem, “Yu save tokaut long ol wok na pasin bilong yu yet. Olsem na ol man i no mas bilipim dispela tok yu autim.” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “I tru, mi autim tok long pasin bilong mi yet. Tasol ol man i ken bilipim tok bilong mi, long wanem, mi save long ples mi kirap long en na mi kam, na mi save long ples mi bai i go long en. Tasol yupela i no save long as ples bilong mi. Na mi go we, em tu yupela i no save. Yupela i save skelim ol man long pasin bilong graun. Mi no save skelim pasin bilong wanpela man. Tasol sapos mi skelim pasin bilong wanpela man, orait ol man i ken bilipim tok mi autim, long wanem, i no mi wanpela tasol i skelim em. Nogat. Papa i bin salim mi na mi kam, em i wok wantaim mi. Long lo bilong yupela, tok i stap olsem. Sapos tupela man i autim wankain tok, orait tok bilong tupela em i tru. Mi yet mi save autim tok long ol wok na pasin bilong mi yet, na Papa i salim mi na mi kam, em tu i autim tok long wok na pasin bilong mi.” Orait ol Farisi i askim em olsem, “Dispela Papa yu tok long en, em i stap we?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yupela i no save long mi, na yupela i no save long Papa bilong mi. Sapos yupela i save long mi, orait yupela bai i save long Papa bilong mi tu.” Jisas i skulim ol manmeri i stap klostu long rum mani bilong tempel, na em i mekim ol dispela tok. Na i no gat wanpela man i holimpasim em, long wanem, taim bilong en i no yet. Jisas i tokim ol manmeri moa olsem, “Mi go nau, na bai yupela i no inap lukim mi. Na sin bilong yupela bai i stap yet, na yupela bai i dai. Yupela i no inap i go long ples mi go long en.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i tokim ol yet olsem, “Olsem wanem na em i tok, ‘Yupela i no inap i go long ples mi go long en’? Ating em bai i kilim i dai em yet?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Yupela ol lain bilong daunbilo. Tasol mi, mi bilong antap. Yupela i bilong dispela graun. Tasol mi no bilong dispela graun. Olsem na mi tokim yupela pinis, ol sin bilong yupela bai i stap yet, na yupela bai i dai. Sapos yupela i no bilip olsem Mi Yet Mi Stap Olsem, orait ol sin bilong yupela bai i stap yet, na yupela bai i dai.” Ol i askim em, “Yu husat?” Na Jisas i tokim ol, “Mi husat, em mi tokim yupela pinis. Mi gat planti tok mi mas mekim long ol pasin bilong yupela. Na bai mi skelim ol pasin bilong yupela olsem jas. Tasol Man i bin salim mi na mi kam, pasin bilong en i tru olgeta. Na olgeta tok mi harim long em, em mi save autim long ol manmeri bilong graun.” Ol i no save olsem Jisas i tokim ol long Papa, olsem na em i tokim ol olsem, “Taim yupela i litimapim Pikinini Bilong Man, orait yupela bai i save olsem, Mi Yet Mi Stap Olsem. Na bai yupela i save, mi no mekim wanpela samting long tingting bilong mi yet. Nogat. Mi save autim olgeta tok olsem Papa i bin soim mi. Papa i bin salim mi na mi kam, em i stap wantaim mi. Em i no lusim mi, na larim mi i stap wanpis. Nogat. Em i no lusim mi, long wanem, oltaim mi save mekim ol samting em i laikim.” Ol manmeri i harim Jisas i mekim dispela tok, na planti bilong ol i bilip long em. Orait Jisas i tokim ol Juda i bilip pinis long em olsem, “Sapos yupela i holim strong tok bilong mi, orait yupela bai i stap ol disaipel tru bilong mi. Na yupela bai i save long tok tru, na tok tru bai i mekim yupela i kamap fri.” Na ol i bekim tok bilong en olsem, “Mipela i lain bilong Abraham. I no gat wanpela taim mipela i bin i stap wokboi nating bilong wanpela man. Olsem na bilong wanem yu tok, ‘Yupela bai i kamap fri’?” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, olgeta man i save mekim sin, ol i stap wokboi nating bilong sin. Ol wokboi nating ol i no save stap long haus oltaim. Nogat. Pikinini tasol i save stap oltaim. Olsem na sapos Pikinini i mekim yupela i kamap fri, orait yupela i stap fri tru. “Mi save, yupela i lain bilong Abraham. Tasol tok bilong mi em i no i stap insait long yupela. Olsem na yupela i laik kilim mi i dai. Mi save autim tok long ol samting Papa bilong mi i soim mi pinis. Na yupela i save mekim ol pasin yupela i kisim long papa bilong yupela.” Ol Juda i harim tok bilong Jisas, orait ol i bekim tok olsem, “Tumbuna papa bilong mipela em Abraham.” Na Jisas i tokim ol, “Sapos i tru yupela ol tumbuna pikinini bilong Abraham, orait yupela bai i mekim wankain pasin olsem Abraham i bin mekim. Mi bin autim long yupela olgeta tok tru mi bin harim long God. Na nau yupela i laik kilim mi i dai. Dispela kain pasin em i no pasin bilong Abraham. Yupela i mekim pasin bilong papa bilong yupela tasol.” Na ol i tokim em, “Ol mama bilong mipela ol i no bin pamuk nabaut na karim mipela. Nogat. Mipela i gat wanpela Papa tasol, em God.” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos i tru God em i Papa bilong yupela, orait yupela bai i laikim mi, long wanem, mi stap wantaim God na mi kam. Mi no kam long tingting bilong mi yet. Nogat. God i salim mi na mi kam. “Tasol bilong wanem yupela i no klia gut long tok bilong mi? As bilong dispela em i olsem. Yupela i no inap long harim tok bilong mi. Yupela i pikinini bilong papa bilong yupela, em Satan. Na yupela i strong long bihainim ol laik bilong papa bilong yupela. Bipo yet em i stap man bilong kilim ol man i dai. Na em i no bihainim pasin i tru, long wanem, pasin i tru em i no i stap long em. Tok giaman em i save mekim, dispela em i tok bilong em stret. Em i man bilong tok giaman, na em i papa tru bilong pasin bilong tok giaman. Tasol mi save autim tok tru, na yupela i no bilipim tok bilong mi. Yupela i ting mi bin mekim sin, a? Sapos yupela i ting olsem, orait yupela i mas kamapim rong bilong mi. Tasol sapos mi autim tok tru, orait watpo yupela i no bilipim tok bilong mi? Ol pikinini bilong God i save harim olgeta tok bilong God. Yupela i no pikinini bilong God, olsem na yupela i no save harim tok bilong em.” Ol Juda i bekim tok bilong Jisas olsem, “Mipela i tok yu man bilong Samaria na wanpela spirit nogut i stap long yu, em i tru, a?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Mi no gat spirit nogut i stap long mi. Nogat. Mi litimapim nem bilong Papa bilong mi tasol, na yupela i daunim nem bilong mi. Mi no wok long litimapim nem bilong mi yet. I gat wanpela Man i laik litimapim nem bilong mi, na em i jas. Tru tumas mi tokim yupela, sapos wanpela man i bihainim tok bilong mi, em i no inap i dai. Nogat tru.” Orait ol Juda i tokim Jisas olsem, “Nau mipela i save pinis, yu gat spirit nogut i stap long yu. Abraham em i dai pinis, na ol profet tu ol i dai pinis. Na yu tok, ‘Sapos wanpela man i bihainim gut tok bilong mi, em i no inap i dai.’ Olsem wanem? Ating yu winim tumbuna bilong yumi, Abraham? Em i dai pinis. Na ol profet tu ol i dai pinis. Yu ting yu husat tru?” Jisas i bekim tok olsem, “Sapos mi litimapim nem bilong mi yet, orait nem bilong mi em i samting nating. Tasol Papa bilong mi, em i litimapim nem bilong mi. Na yupela i save tok, em i God bilong yupela. Tasol yupela i no save long em. Mi, mi save long em. Sapos mi tok, ‘Mi no save long em,’ orait mi bai kamap man bilong giaman olsem yupela. Tasol mi save pinis long em, na mi bihainim gut tok bilong em. “Taim tumbuna bilong yupela Abraham em i tingting long lukim taim bilong mi, em i bin amamas. Na taim em i lukim pinis, orait bel bilong en i gutpela tru.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i tokim Jisas olsem, “Yu no gat 50 krismas yet, na yu bin lukim Abraham, a?” Na Jisas i tokim ol, “Tru tumas mi tokim yupela, taim Abraham i no kamap yet, Mi Yet Mi Stap Olsem.” Orait ol i kisim ol ston bilong tromoi long em. Tasol Jisas i hait na i lusim banis bilong tempel na i go ausait. Jisas i wokabaut i go, na em i lukim wanpela man aipas. Taim mama i karim em, em i aipas pinis. Na ol disaipel bilong Jisas i askim em, “Tisa, husat i mekim sin na taim mama i karim dispela man em i kamap aipas? Dispela man yet i mekim sin, o papamama bilong en i mekim sin?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Dispela man i no mekim sin, na papamama bilong en tu i no mekim sin. Nogat. Dispela samting i bin kamap bai ol manmeri i ken lukim samting i kamap long dispela man, na wok bilong God i ken kamap ples klia long ol. Nau em i tulait yet, na yumi mas mekim wok bilong God, em i bin salim mi na mi kam. Tudak bai i kamap, na ol man bai i no inap mekim wanpela wok. Taim mi stap yet long dispela graun, mi yet mi lait bilong dispela graun.” Jisas i tok olsem na em i spet long graun. Na em i tanim spet wantaim graun, na i putim dispela graun long ai bilong dispela aipas. Na Jisas i tokim em olsem, “Yu go waswas long hul wara Siloam.” Dispela nem Siloam em i wankain olsem dispela tok, “Ol i salim em i go.” Orait dispela aipas em i go na i waswas. Na taim em i kam bek, em inap lukim gut ol samting. Orait na ol wanples bilong en wantaim ol man i bin lukim em bipo, taim em i save askim ol manmeri long givim mani samting long em, ol i tok, “Olsem wanem? Ating em dispela man tasol bipo i save sindaun na askim ol man long mani?” Sampela i tok, “Yes, em dispela man.” Na sampela i tok, “Nogat. Em i wankain olsem dispela man, tasol em i narapela.” Na dispela man yet em i tok, “Em mi tasol.” Na ol i askim em, “Olsem wanem na ai bilong yu i gutpela?” Na em i bekim tok olsem, “Dispela man ol i kolim Jisas, em i tanim graun wantaim wara na i putim long ai bilong mi. Na em i tokim mi, ‘Yu go long hul wara Siloam na yu waswas.’ Olsem na mi go na mi waswas, na ai bilong mi i gutpela, na mi inap lukim gut ol samting.” Na ol i askim em, “Dispela man i stap we?” Na em i tok, “Mi no save.” Orait ol i kisim dispela man bipo em i aipas, na ol i bringim em i go long ol Farisi. Taim Jisas i wokim dispela graun malumalum na i opim ai bilong dispela man, em de Sabat. Orait na ol Farisi i askim em gen, “Ai bilong yu em i kamap gutpela olsem wanem?” Na em i tokim ol olsem, “Em i putim graun malumalum long ai bilong mi, na mi waswas, na mi inap lukim gut ol samting.” Na sampela Farisi i tok, “Yumi save, God i no salim dispela man i kam, long wanem, em i no save bihainim lo bilong de Sabat.” Tasol sampela i tok, “Olsem wanem na man i gat sin em inap wokim olkain mirakel olsem?” Na ol i bruk tupela lain. Orait na ol i askim gen dispela man bipo em i bin i stap aipas, “Dispela man i mekim orait ai bilong yu, yu ting em i wanem kain man?” Na dispela man i bekim tok olsem, “Em i wanpela profet.” I tru, bipo dispela man i aipas na nau ai bilong en i op. Tasol ol Juda i no laik bilipim dispela. Olsem na ol i singautim papamama bilong dispela man ai bilong en i op. Tupela i kam na ol i askim tupela olsem, “Ating dispela em i pikinini bilong yutupela, a? Na taim mama i karim em, em i stap aipas pinis, yutupela i tok olsem, a? Orait olsem wanem na em i save lukluk nau?” Na papamama bilong en i bekim tok olsem, “Mitupela i save, dispela em i pikinini bilong mitupela. Na taim mama i karim em, em i stap aipas, em tu mitupela i save. Tasol nau ai bilong en i op olsem wanem, em mitupela i no save. Na husat i opim ai bilong em, em tu mitupela i no save. Yupela i mas askim em. Em i bikpela pinis. Em i ken autim tok bilong em yet.” Papamama i pret long ol Juda na tupela i mekim dispela tok. Ol Juda i pasim tok pinis olsem, sapos wanpela man i tokaut olsem Jisas em i dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, orait ol bai i tambuim em long kam lotu wantaim ol. Long dispela as tasol papamama bilong dispela man i tok, “Em i bikpela pinis. Yupela i mas askim em.” Orait na namba 2 taim ol i singautim dispela man bipo em i aipas. Ol i tokim em, “Yu mas litimapim nem bilong God, na mekim strongpela promis long mekim tok tru tasol. Mipela i save, dispela man yu bin tok long en, em i man bilong mekim sin.” Na em i bekim tok olsem, “Em i man bilong mekim sin, o nogat, em mi no ken save. Wanpela samting tasol mi save. Bipo mi stap aipas, tasol nau ai bilong mi i op.” Na ol i askim em gen olsem, “Em i mekim wanem long yu? Em i opim ai bilong yu olsem wanem?” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Mi tokim yupela pinis, tasol yupela i no laik harim. Bilong wanem na yupela i laik harim planti taim? Ating yupela tu i laik kamap disaipel bilong en, a?” Na ol Farisi i tok bilas long dispela man olsem, “Yu tasol yu disaipel bilong en. Tasol mipela i disaipel bilong Moses. Mipela i save pinis, God i bin givim tok long Moses. Tasol dispela man i kamap we, em mipela i no save.” Orait na dispela man bipo em i aipas, em i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i mekim narakain tok tru. Dispela man i mekim ai bilong mi i op, na yupela i tok, yupela i no save, em i kamap we. Yumi save, God i no save harim tok bilong ol man bilong mekim sin. Tasol sapos wanpela man i save lotu long God na i bihainim laik bilong God, orait God i save harim tok bilong em. Long bipo tru na i kam inap nau i no gat stori bilong wanpela man em i stap aipas long taim mama i karim em, na bihain wanpela man i opim ai bilong em. Sapos God i no bin salim dispela man i kam, orait em i no inap mekim wanpela samting.” Ol Farisi i harim dispela tok na ol i bekim tok olsem, “Olsem wanem? Pasin bilong sin i pas tru long yu, stat long taim mama i karim yu na i kam inap nau. Na yu laik skulim mipela, a?” Na ol i rausim em i go. Jisas i harim tok long ol i rausim dispela man, orait em i go painim em. Na taim Jisas i lukim em, Jisas i tokim em olsem, “Yu bilip long Pikinini Bilong Man, o nogat?” Na em i bekim tok olsem, “Bikman, dispela Pikinini Bilong Man em husat? Yu tokim mi na mi ken bilip long em.” Na Jisas i tokim em, “Yu lukim em pinis. Em dispela man nau i toktok wantaim yu.” Na dispela man i tok, “Bikpela, mi bilip.” Na em i brukim skru na i lotu long Jisas. Na Jisas i tok, “Mi kam long dispela graun bilong skelim pasin bilong ol manmeri. Olsem na ol man i stap aipas, ol bai i lukluk. Na ol man i save lukluk, ol bai i kamap aipas.” Sampela Farisi i stap klostu long Jisas, ol i harim dispela tok. Olsem na ol i askim em, “Yu laik tok olsem mipela tu i aipas, a?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Sapos ai bilong yupela i pas, orait yupela bai i no gat asua bilong sin. Tasol yupela i save tok, ‘Ai bilong mipela i save lukluk.’ Olsem na sin bilong yupela i stap yet.” Jisas i tok moa olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, man i no save go insait long dua bilong banis bilong sipsip, tasol em i kalapim banis long narapela hap na i go insait, kain man olsem em i stilman na man bilong pulim ol samting bilong ol arapela man. Tasol man i save go insait long dua, em i wasman bilong sipsip. Wasman bilong dua em i save opim dua long dispela man. Na ol sipsip ol i save harim maus bilong em. Em i save kolim nem bilong ol wan wan sipsip bilong em yet, na em i kisim ol i go ausait. Em i bringim olgeta sipsip bilong en i go ausait pinis, orait em i save wokabaut i go pas long ol. Na ol sipsip i save long maus bilong en, olsem na ol i bihainim em i go. Ol i no save bihainim ol arapela man. Nogat. Sapos narapela man i singautim ol, ol sipsip bai i ranawe long em, long wanem, ol i no save long maus bilong ol arapela man.” Jisas i givim dispela tok bokis long ol, tasol ol i no save long as bilong dispela tok em i mekim long ol. Olsem na Jisas i tokim ol gen olsem, “Mi tok tru tumas long yupela, mi yet mi dua bilong sipsip. Olgeta man i bin kam paslain long mi, ol i stilman na man bilong pulim ol samting. Tasol ol sipsip i no bin harim maus bilong ol. Mi yet mi dua. Sapos wanpela man i kam long mi na i go insait long banis, orait God bai i kisim bek em. Na em bai i go insait na i go ausait, na i go i kam na kisim kaikai. “Stilman i no save kam bilong mekim narapela samting. Nogat. Em i kam bilong stilim ol sipsip na bilong kilim ol i dai na bagarapim ol. Tasol mi, mi kam bilong ol i ken kisim laip, na bilong laip i ken pulap tru long ol. Mi yet mi gutpela wasman bilong ol sipsip. Gutpela wasman bilong sipsip em i save lusim laip bilong em yet bilong helpim ol sipsip. Sapos man i wok mani tasol, na em i no wasman tru bilong ol sipsip, na em i no papa bilong ol sipsip, orait taim em i lukim weldok i kam, em bai i lusim ol sipsip na ranawe. Na weldok bai i kaikaim ol sipsip na ranim ol i go nabaut. Dispela man bai i mekim olsem, long wanem, em i wok long kisim pe tasol. Em i no tingting tru long ol sipsip. “Mi yet mi gutpela wasman bilong ol sipsip. Mi save long ol sipsip bilong mi, na ol sipsip bilong mi ol i save long mi, olsem Papa i save long mi, na mi save long Papa. Na bai mi lusim laip bilong mi bilong helpim ol sipsip. Mi gat ol arapela sipsip tu, na ol i no bilong dispela banis. Mi mas bringim ol dispela sipsip tu i kam. Na bai ol i harim maus bilong mi. Na bai i gat wanpela lain sipsip tasol na wanpela wasman tasol bilong ol sipsip. Papa i laikim mi tru, long wanem, mi bai lusim laip bilong mi na bai mi kisim bek gen. I no gat wanpela man inap pinisim laip bilong mi. Nogat. Long laik bilong mi yet mi bai lusim laip bilong mi. Mi gat strong inap long lusim laip bilong mi, na mi gat strong inap long kisim bek gen. Papa bilong mi i bin tok long mi mas mekim olsem.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i bruk tupela lain gen. Planti man i tok, “Spirit nogut i stap long em, na em i longlong. Watpo yupela i putim yau long tok bilong en?” Na sampela i tok, “Dispela em i no tok bilong man i gat spirit nogut. Ating spirit nogut em inap long opim ai bilong ol man i aipas, a?” Long dispela taim i gat bikpela de bilong lotu i kamap long Jerusalem. Em de bilong tingim taim bipo ol i bin makim tempel i kamap haus bilong God yet. Em i save kamap long taim bilong kol. Orait Jisas i wokabaut insait long banis bilong tempel, long veranda bilong Solomon. Na ol Juda i kam sanap raun long em na ol i askim em olsem, “Wanem taim tru bai yu tokaut klia long mipela, yu husat tru? Sapos yu dispela man tasol God i bin makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, orait yu mas tokaut klia long mipela.” Na Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Mi tokim yupela pinis, na yupela i no bilip. Olgeta wok mi mekim long nem bilong Papa bilong mi, dispela i soim yupela olsem mi husat tru. Tasol yupela i no bilong ol lain sipsip bilong mi. Olsem na yupela i no save bilip. Ol sipsip bilong mi i save harim maus bilong mi, na mi save long ol, na ol i bihainim mi. Mi givim laip i stap gut oltaim oltaim long ol, na ol bai i no inap lus. Nogat tru. Na bai i no gat man inap rausim ol long han bilong mi. Papa bilong mi i bin givim ol long mi. Na em i namba wan tru na i antap long olgeta samting. Olsem na i no gat wanpela man i ken rausim ol long han bilong em. Na mi wantaim Papa mitupela i wanpela tasol.” Ol Juda i harim dispela tok na ol i kisim ol ston gen bilong tromoi long em na kilim em i dai. Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi bin soim yupela planti gutpela wok bilong Papa. Yupela i tingting long wanem bilong dispela ol wok na yupela i laik tromoi ston long mi?” Ol Juda i bekim tok long em olsem, “Mipela i no ting long wanpela gutpela wok na mipela i laik tromoi ston long yu. Nogat. Yu laik kisim ples bilong God, na long dispela as mipela i laik tromoi ston long yu. Yu man nating, tasol yu tok olsem yu yet yu God.” Orait Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Long lo bilong yupela i gat wanpela tok bilong God i stap olsem, ‘Mi tok olsem, “Yupela i god.” ’ Bipo God i bin autim dispela tok long ol man, na em i bin tok long ol i god. Na tok i stap long buk bilong God em i no save senis. Tasol mi, Papa yet i bin makim mi, na em i salim mi na mi kam long graun. Olsem na taim mi tok, ‘Mi Pikinini Bilong God,’ watpo yupela i tok, ‘Yu laik kisim ples bilong God’? “Sapos mi no mekim wok bilong Papa bilong mi, orait yupela i no ken bilipim tok bilong mi. Tasol mi mekim wok bilong em. Na sapos yupela i no laik bilipim tok bilong mi, orait yupela i ken bilip long ol wok mi mekim. Olsem na yupela i ken kisim save na tingting gut olsem, Papa i stap long mi, na mi stap long Papa.” Ol i laik holimpasim em gen, tasol em i abrusim ol na i go. Jisas i go bek gen na i brukim wara Jordan. Na em i go kamap long dispela ples bipo Jon i wok long baptaisim ol man, na em i stap long dispela ples. Na planti manmeri i kam long em. Na ol i tok, “Tru, Jon i no bin wokim wanpela mirakel olsem mak bilong strongim tok bilong en. Tasol olgeta tok Jon i bin mekim long dispela man em i tru tasol.” Na long taim Jisas i stap long dispela hap, planti man i bilip long em. Wanpela man i gat sik, em Lasarus bilong ples Betani. Betani em i ples bilong Maria wantaim susa bilong en Marta. Em dispela Maria tasol i bin kapsaitim sanda long lek bilong Bikpela, na mekim drai long gras bilong em yet. Lasarus, em dispela man i gat sik, em i brata bilong Maria tupela Marta. Orait na tupela susa i salim tok long Jisas olsem, “Bikpela, dispela man yu laikim tumas, em i gat sik.” Jisas i harim dispela na em i tok olsem, “Dispela sik em i no bilong man i dai. Nogat. Em i bilong mekim ol manmeri i lukim strong bilong God na givim biknem long em. Na long dispela rot tasol Pikinini Bilong God tu bai i kisim biknem.” Jisas i laikim tumas Marta wantaim susa bilong en na Lasarus. Na taim em i harim tok long Lasarus i gat sik, em i stap tupela de moa long dispela ples em i stap long en. Na bihain em i tokim ol disaipel, “Yumi go bek long distrik Judia.” Na ol disaipel i tokim em, “Tisa, i no longtaim i go pinis na ol Juda i laik tromoi ston long yu na kilim yu i dai. Na yu laik i go long Judia, a?” Tasol Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Ating i no gat 12-pela aua long wanpela san, a? Sapos man i wokabaut long san, em i no save pundaun, long wanem, em i lukim lait bilong dispela graun. Tasol sapos man i wokabaut long nait, em i save pundaun, long wanem, em i no gat lait bilong lukluk.” Jisas i tok olsem, na bihain gen em i tokim ol, “Pren bilong yumi Lasarus i slip. Tasol mi bai go na kirapim em.” Ol disaipel i harim dispela tok na ol i tok olsem, “Bikpela, sapos em i slip, sik bilong en bai i pinis na em bai i kamap orait gen.” Ol disaipel i no save olsem Jisas i tok long Lasarus i dai pinis. Ol i ting Jisas i tok long Lasarus i slip tasol. Olsem na nau Jisas i tok klia long ol olsem, “Lasarus i dai pinis. Tasol mi tingting long yupela na mi amamas long mi no bin i stap wantaim em long dispela taim. Long wanem, dispela bai i mekim yupela i bilip. Nau yumi go long em.” Jisas i tok pinis, orait Tomas, narapela nem bilong en Didimus, em i tokim ol arapela disaipel olsem, “Goan, yumi olgeta i go na i dai wantaim em.” Orait Jisas wantaim ol disaipel bilong en i go kamap klostu long ples Betani, na Jisas i harim tok olsem em i namba 4 de bilong Lasarus i stap long matmat. Betani i stap klostu long Jerusalem, inap olsem 3 kilomita tasol, olsem na planti manmeri bilong Juda i bin kam i stap wantaim Marta tupela Maria, bilong mekim gut bel bilong tupela, taim brata bilong tupela i dai. Marta i harim tok long Jisas i wokabaut i kam, na em i lusim Maria i stap long haus na em i go bungim Jisas long rot. Na Marta i tokim Jisas olsem, “Bikpela, sapos yu bin i stap hia, bai brata bilong mi i no inap i dai. Tasol nau tu mi save, sapos yu beten long God long wanpela samting, orait em bai i givim long yu.” Jisas i tokim em, “Brata bilong yu bai i kirap bek.” Na Marta i tokim em, “Mi save, em bai i kirap bek long las de, long dispela taim olgeta manmeri bai i kirap bek.” Na Jisas i tokim em, “Kirap bek, em mi yet. Na laip, em mi yet. Na man i bilip long mi, maski sapos em i dai, em bai i stap laip yet. Na olgeta man i stap laip na i bilip long mi, bai ol i no i dai. Nogat. Bai ol i stap laip oltaim oltaim. Yu bilipim dispela, o nogat?” Na Marta i tokim Jisas olsem, “Yes, Bikpela. Mi bilip yu Pikinini Bilong God. Yu dispela man God i bin tok long em bai i salim i kam long graun bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Marta i tok olsem, na em i go singautim susa bilong en Maria. Na em i i tok isi long yau bilong Maria olsem, “Tisa i kam i stap, na em i singautim yu.” Maria i harim dispela, na kwiktaim em i kirap bilong i go lukim Jisas. Jisas i no kamap yet long ples. Em i stap yet long dispela hap, pastaim Marta i bin bungim em long en. Ol Juda i stap wantaim Maria long haus na i wok long sori wantaim em, ol i lukim em i kirap kwiktaim na i go ausait. Na ol i bihainim em i go, long wanem, ol i ting em i laik i go krai long matmat. Maria i go kamap long dispela hap Jisas i stap long en, na em i lukim Jisas. Na em i brukim skru klostu long lek bilong em, na i tokim em olsem, “Bikpela, sapos yu bin i stap hia, bai brata bilong mi i no inap i dai.” Jisas i lukim Maria i krai, na em i lukim ol Juda i kam wantaim Maria, ol tu i krai. Na bel bilong en i sori tru na em tu i laik krai. Na em i tok, “Yupela i bin putim em we?” Na ol i tokim em, “Bikpela, yu kam lukim.” Na Jisas i krai. Ol Juda i lukim na ol i tok, “Lukim. Em i bin laikim tru dispela man.” Tasol sampela i tok, “Em i bin opim ai bilong ol aipas na mekim ol i lukluk. Tasol bilong wanem em i no laik helpim dispela man bai em i no dai?” Orait Jisas i bel hevi tru, na em i go kamap long matmat. Dispela matmat em wanpela hul bilong ston ol i bin wokim long maunten. Na wanpela bikpela ston i karamapim maus bilong en. Orait Jisas i tok, “Yupela rausim dispela ston.” Marta, em susa bilong man i dai pinis, em i tokim Jisas olsem, “Bikpela, nau em i namba 4 de bilong em i stap long matmat. Olsem na smel nogut bai i kamap.” Na Jisas i tokim em, “Pastaim mi tokim yu pinis, sapos yu bilip, orait yu bai lukim bikpela strong bilong God.” Orait ol i rausim ston. Na Jisas i lukluk i go antap na em i tok olsem, “Papa, mi tenkyu long yu, long wanem, yu harim pinis beten bilong mi. Mi save pinis oltaim yu save harim beten bilong mi. Tasol mi ting long ol manmeri i sanap hia na mi mekim dispela tok, bilong ol i ken save yu bin salim mi na mi kam.” Jisas i tok pinis, na em i singaut strong, “Lasarus, yu kam ausait.” Orait Lasarus i kirap bek na i kam ausait. Lek na han na pes bilong en ol i bin karamapim long laplap. Na nau Jisas i tokim ol olsem, “Lusim laplap na larim em i wokabaut.” Planti bilong ol dispela Juda i bin kam sori wantaim Maria, ol i lukim dispela samting Jisas i mekim, na ol i bilip long em. Tasol sampela bilong ol i go long ol Farisi na i tokim ol long dispela samting Jisas i bin mekim. Olsem na ol bikpris wantaim ol Farisi ol i singautim ol kaunsil i kam bung na ol i tokim ol olsem, “Bai yumi mekim wanem? Dispela man i save wokim planti mirakel. Sapos yumi larim em i mekim dispela kain pasin, orait bai olgeta manmeri bai i bilip long em. Na ol Rom bai i kam na bagarapim tempel bilong yumi wantaim ol lain bilong yumi.” Tasol wanpela man namel long ol, nem bilong en Kaiafas, em i hetpris long dispela yia, em i tokim ol olsem, “Yupela i no gat tingting tru. Ating yupela i no save long wanpela pasin em inap helpim yupela. I gutpela sapos wanpela man tasol i kisim ples bilong ol manmeri na i dai, nogut olgeta lain bilong yumi i lus.” Kaiafas i no mekim dispela tok long tingting bilong em yet. Nogat. Em i stap hetpris long dispela yia, olsem na em i mekim dispela tok profet long Jisas bai i dai bilong helpim ol Juda. Na Jisas i no i dai bilong helpim ol Juda tasol. Nogat. Em i dai bilong bungim olgeta pikinini bilong God i stap nabaut, na mekim ol i kamap wanpela lain tasol. Orait long dispela de tasol ol bikman i stat long wokim toktok bilong painim rot bilong kilim Jisas i dai. Olsem na Jisas i no wokabaut moa long ples klia namel long ol Juda. Em i lusim dispela ples na em i go i stap klostu long ples i no gat man, long wanpela taun ol i kolim Efraim. Na em i stap long dispela taun wantaim ol disaipel bilong en. Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, klostu em i laik kamap. Olsem na planti manmeri bilong ol ples nabaut ol i go long Jerusalem bilong mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God. Na ol i wok long painim Jisas. Ol i sanap insait long banis bilong tempel na ol i i toktok namel long ol yet olsem, “Yupela i ting wanem? Em bai i kam lukim ol bikpela de bilong lotu, o nogat?” Ol bikman wantaim ol Farisi ol i tokim ol manmeri pinis olsem, sapos wanpela man i save Jisas em i stap we, orait em i mas toksave long ol na bai ol i ken kalabusim em. Orait 6-pela de i stap yet, na ol bikpela de bilong lotu bai i kamap. Long dispela taim Jisas i go long Betani. Betani em i ples bilong Lasarus, em dispela man Jisas i bin kirapim long matmat. Ol i wokim kaikai bilong amamasim Jisas long dispela ples. Na Marta i wok long sutim kaikai, na Lasarus i sindaun wantaim ol man i kaikai wantaim Jisas. Orait Maria i kisim hap kilo nambawan sanda, em i dia tumas, na em i kam welim lek bilong Jisas, na em i mekim drai long gras bilong het bilong em yet. Na gutpela smel bilong dispela sanda i karamapim haus olgeta. Tasol wanpela disaipel bilong en, em Judas Iskariot, em dispela man bihain em i putim Jisas long han bilong ol birua, em i tok olsem, “Bilong wanem yumi no larim ol man i baim dispela sanda na yumi kisim 300 mani silva long en, na yumi givim long ol rabisman?” Judas i no wari long ol rabisman na em i tok olsem. Nogat. Em i stilman. Em i gat wok bilong bosim bokis mani bilong ol lain bilong Jisas, na em i save stilim mani ol i putim long en. Jisas i harim dispela tok na em i tok olsem, “Larim dispela meri. Em i ken holim dispela sanda inap long de mi dai na ol i planim mi. Ol rabisman bai i stap wantaim yupela oltaim. Tasol mi, bai mi no inap i stap wantaim yupela oltaim.” Ol bikpela lain Juda ol i save, Jisas i stap long ples Betani, na ol i kam long em. Na ol i no i kam bilong lukim Jisas tasol. Nogat. Ol i save, bipo Jisas i bin kirapim Lasarus long matmat, na ol i laik lukim Lasarus tu. Olsem na ol bikpris i wokim toktok long kilim Lasarus tu i dai, long wanem, planti Juda i ting long samting Jisas i bin mekim long Lasarus, na ol i lusim ol bikpris na ol i bilip long Jisas. Bikpela lain manmeri i kam i stap long Jerusalem bilong lukim ol bikpela de bilong lotu. Na long de bihain long Jisas i bin kaikai long haus bilong Lasarus, ol manmeri i harim tok olsem, klostu Jisas i laik kamap long Jerusalem. Olsem na ol i kisim ol han bilong diwai pam na ol i go bungim em long rot. Na ol i singaut olsem, “Amamas long God. God i ken mekim gut long dispela man i kam long nem bilong Bikpela. Em i king bilong Israel.” Na Jisas i kisim wanpela donki na i sindaun long en. Em i olsem tok i stap long buk bilong God, “Yupela ol manmeri bilong taun Saion, yupela i no ken pret. Lukim. King bilong yupela em i kam nau. Em i sindaun long yangpela donki na i kam.” Pastaim ol disaipel bilong en, ol i no save long as bilong dispela tok. Tasol bihain long God i givim biknem pinis long Jisas, ol i tingim dispela tok i stap long buk bilong God, na ol i save, em i tok long Jisas stret. Na ol i tingim gen dispela samting ol man i bin mekim long em. Taim Lasarus i dai pinis na i stap long matmat, planti manmeri i bin stap wantaim Jisas na ol i lukim em i singautim Lasarus na kirapim em long matmat. Nau ol dispela manmeri i wok long autim tok long dispela samting Jisas i bin mekim. Ol manmeri i harim tok long em i bin wokim dispela mirakel, olsem na ol i go bungim em long rot. Ol Farisi i lukim, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Lukim. Dispela samting yumi laik mekim, em i no inap kamap nau. Olgeta manmeri i go bihainim em.” Namel long ol lain manmeri i bin kam long Jerusalem bilong mekim lotu long God long dispela bikpela de bilong lotu i gat sampela Grik tu i stap. Orait dispela ol Grik i kam long Filip, em dispela man bilong taun Betsaida long Galili. Na ol i tokim em olsem, “Bikman, mipela i laik lukim Jisas.” Orait Filip i go tokim Andru. Na Andru wantaim Filip tupela i go tokim Jisas. Na Jisas i bekim tok bilong tupela olsem, “Taim bilong Pikinini Bilong Man i laik kisim biknem, em i kamap pinis nau. Tru tumas mi tokim yupela, sapos pikinini wit i no pundaun long graun na i dai, orait em wanpela tasol bai i stap. Tasol sapos em i dai, orait em bai i kamap na karim planti kaikai. Sapos wanpela man i laikim tumas laip bilong em yet, laip bilong en bai i lus. Tasol sapos wanpela man i givim baksait long laip bilong en long dispela graun, orait em bai i holimpas laip bilong en inap oltaim oltaim. Sapos wanpela man i mekim wok bilong mi, em i mas bihainim mi. Na long ples mi stap long en, wokman bilong mi tu bai i stap wantaim mi. Sapos man i mekim wok bilong mi, orait Papa bai i givim biknem long em.” Jisas i tok moa olsem, “Nau bel bilong mi i hevi na mi tingting planti. Na bai mi tok wanem? Ating bai mi tok, ‘Papa, yu no ken larim dispela taim nogut i kamap long mi’? Nogat. Mi no ken tok olsem. Dispela taim bilong hevi i mas kamap long mi. Long dispela as tasol na mi kam. Papa, yu ken mekim nem bilong yu i kamap bikpela.” Jisas i tok pinis na wanpela tok i kam daun long heven olsem, “Mi mekim nem bilong mi i kamap bikpela pinis, na bai mi mekim olsem gen.” Ol manmeri i sanap klostu, ol i harim dispela tok, na ol i tok olsem, “Klaut i pairap.” Na sampela i tok, “Wanpela ensel i toktok long em.” Jisas i bekim tok olsem, “Dispela tok nau yupela i harim, em i no bilong helpim mi. Nogat. Em i bilong helpim yupela. Nau bai God i skelim pasin bilong ol manmeri bilong dispela graun. Nau bai em i rausim dispela hetman i save bosim dispela graun. Nau mi stap long graun, tasol bihain bai ol i litimapim mi, na long dispela taim bai mi pulim olgeta manmeri i kam long mi.” Jisas i mekim dispela tok bilong tokaut long pasin em bai i dai long en. Orait na ol manmeri i bekim tok bilong em olsem, “Mipela i harim tok olsem long lo bilong God, taim dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i kamap, orait em bai i stap oltaim oltaim. Orait olsem wanem na yu tok, ‘Ol i mas litimapim Pikinini Bilong Man’? Dispela Pikinini Bilong Man em i husat tru?” Na Jisas i tokim ol olsem, “Liklik taim tasol bai lait i stap yet wantaim yupela. Nau yupela i gat lait yet, olsem na yupela i mas wokabaut long lait, nogut tudak i karamapim yupela. Man i wokabaut long tudak, em i no save, em i go we. Nau lait i stap yet wantaim yupela, olsem na yupela i mas bilip long lait, na bai yupela i kamap pikinini bilong lait.” Jisas i toktok wantaim ol manmeri pinis, orait em i lusim ol na i go hait long ol. Ol i bin lukim em i wokim planti mirakel o mak, tasol ol i no bilip long em. Olsem na tok bilong profet Aisaia i kamap tru. Aisaia i bin tok olsem, “Bikpela, husat i bilipim tok bilong mipela? Na husat i bin lukim Bikpela i mekim kain strongpela wok olsem nau em i mekim?” Ol i no inap bilip long Jisas. As bilong dispela em Aisaia i raitim long narapela tok. Em i bin tok olsem, “God i mekim ai bilong ol i no inap lukluk, na em i mekim tingting bilong ol i pas, nogut ai bilong ol i lukim wanpela samting na bel bilong ol i save long as bilong tok, na ol i tanim bel na kam bek long mi na mi mekim ol i kamap orait gen.” Aisaia i lukim bikpela namba na strong bilong Jisas na em i mekim dispela tok long Jisas tasol. Tru, planti hetman tu ol i bilip long Jisas. Tasol ol i pret long ol Farisi, na ol i no tokaut long bilip bilong ol. Ol i pret, nogut ol Farisi i tambuim ol long lotu wantaim ol arapela Juda. Ol i laikim tumas bai ol man i litimapim nem bilong ol. Ol i no laik bai God i litimapim nem bilong ol. Jisas i tokaut strong olsem, “Man i bilip long mi, em i no bilip long mi tasol. Em i bilip long Papa, em i bin salim mi na mi kam. Na man i lukim mi, em i lukim Papa i bin salim mi na mi kam. Mi kam long dispela graun olsem lait, bilong olgeta man i bilip long mi ol i no ken i stap long tudak. Sapos wanpela man i harim tok bilong mi na em i no bihainim, orait bai mi no skelim em olsem jas. Mi no kam bilong mi stap jas bilong ol manmeri bilong graun. Nogat. Mi kam bilong kisim bek ol. Tasol man i givim baksait long mi na i no kisim tok bilong mi, em i gat jas bilong skelim em. Tok mi bin autim, em bai i stap jas bilong dispela man long las de. Mi no mekim tok long tingting bilong mi yet. Nogat. Papa i bin salim mi na mi kam, em yet i tokim mi long olgeta tok mi mas mekim na autim. Na mi save, tok bilong Papa em i save kamapim laip i stap gut oltaim oltaim. Olsem na olgeta tok mi mekim, em mi save mekim olsem Papa i bin tokim mi.” De bilong kaikai abus bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut em i no kamap yet, na Jisas i save, taim i kamap pinis bilong em i mas lusim dispela graun na i go long Papa. Em i laikim tumas ol manmeri bilong en i stap long dispela graun, na em i laikim ol moa yet i go inap long taim em i dai. Long apinun tru ol i kaikai i stap. Satan i putim tingting pinis long bel bilong Judas, em pikinini bilong Saimon Iskariot, bilong em i mas putim Jisas long han bilong ol birua. Jisas i save olsem, Papa i bin givim olgeta samting long han bilong Jisas yet. Em i save tu olsem, God i bin salim em i kam, na bai em i go bek long God. Olsem na Jisas i kirap na lusim kaikai, na em i rausim longpela klos bilong en, na i kisim wanpela taul na i pasim long bel bilong en. Na em i kapsaitim wara long wanpela dis, na em i stat long wasim lek bilong ol disaipel na mekim drai long taul em i bin pasim long bel bilong en. Orait em i kam long Saimon Pita. Na Pita i askim em, “Bikpela, ating yu laik wasim lek bilong mi?” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Samting mi mekim, nau yu no klia long en. Tasol bihain bai yu klia.” Na Pita i tokim em, “Yu no ken wasim lek bilong mi. I no ken tru.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Sapos mi no wasim yu, orait yu no inap i stap wantaim mi.” Na Saimon Pita i tokim em, “Bikpela, sapos olsem, orait yu no ken wasim lek bilong mi tasol. Yu mas wasim han na het tu wantaim.” Na Jisas i tokim em, “Man i waswas pinis em i no mas waswas gen. Nogat. Em i klin pinis, na em i mas wasim lek tasol. Na yupela i stap klin pinis. Tasol mi no tok long yupela olgeta.” Jisas i save pinis long dispela man i laik givim em long han bilong ol birua. Olsem na em i tok, “I no yupela olgeta i stap klin.” Jisas i wasim pinis lek bilong ol, na em i putim longpela klos bilong en na i sindaun gen. Na em i askim ol olsem, “Ating yupela i save long as bilong dispela samting mi mekim long yupela? Yupela i save kolim mi Tisa na Bikpela. Na i gutpela yupela i tok olsem. Mi Tisa na mi Bikpela bilong yupela. Mi Bikpela na mi Tisa, na mi wasim lek bilong yupela. Orait yupela tu i mas wasim lek bilong ol arapela man bilong lain bilong yumi. Mi soim pasin long yupela, na yupela tu i mas mekim wankain pasin olsem nau mi mekim long yupela. Tru tumas mi tokim yupela, wokboi i no winim bikman bilong en. Na man i go long wanpela wok, em i no stap antap long man i bin salim em i go. Nau yupela i save pinis long as tingting bilong dispela pasin mi mekim, na sapos yupela i bihainim gut, orait yupela i ken amamas. “Mi no tok long yupela olgeta. Mi save long yupela ol man mi bin makim bilong mi, na mi save olsem tok i stap long buk bilong God, em bai i kamap tru. Dispela tok i olsem, ‘Man i kaikai bret wantaim mi, em i litimapim lek bilong krungutim mi.’ Dispela samting i no kamap yet na nau mi tokim yupela pinis long en. Olsem na bihain, taim em i kamap pinis, orait yupela i ken bilip olsem, Mi Yet Mi Stap Olsem. Tru tumas mi tokim yupela, man i kisim wokman mi bin salim i go, na i mekim gut long em, dispela man i kisim mi na i mekim gut long mi yet. Na man i kisim mi, em i kisim God, em i bin salim mi na mi kam.” Jisas i tok pinis na bel bilong en i hevi tumas. Na em i autim tok olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, wanpela bilong yupela bai i givim mi long han bilong ol man i birua long mi.” Em i tok olsem, na ol disaipel wan wan ol i lukluk long ol arapela. Ol i no save, em i tok long husat. Na dispela disaipel Jisas i save laikim tumas, em i stap klostu tru long Jisas. Olsem na Saimon Pita i mekim nais long het bilong en na i tokim em, “Yu askim em, em i tok long husat.” Orait na dispela disaipel i putim het bilong en klostu long bros bilong Jisas na i askim em olsem, “Bikpela, yu tok long husat?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Bai mi kisim dispela hap kaikai na putim long sup na givim long wanpela man. Em dispela man tasol mi tok long en.” Orait em i putim hap kaikai long sup, na i givim long Judas, pikinini bilong Saimon Iskariot. Judas i kisim dispela kaikai pinis, na Satan i go insait long bel bilong em. Na Jisas i tokim em olsem, “Samting yu laik mekim, em yu mas mekim hariap.” Olgeta man i sindaun long tebol ol i harim dispela tok Jisas i givim long Judas, tasol ol i no save long as bilong tok. Judas i save lukautim bokis mani, na sampela i ting Jisas i tokim em long go baim ol samting bilong bikpela de bilong lotu, o long em i mas i go givim ol samting long ol rabisman. Orait Judas i kisim dispela hap kaikai pinis, na kwiktaim em i go ausait. Na ples i tudak pinis. Judas i go ausait pinis, orait Jisas i tok, “Nau Pikinini Bilong Man em i kisim biknem. Na God i kisim biknem long Pikinini Bilong Man. Na taim God i kisim biknem long em, orait God yet bai i givim biknem long Pikinini Bilong Man, na em bai i mekim olsem wantu tasol. Ol pikinini, liklik taim tasol bai mi stap wantaim yupela. Na bai yupela i wok long painim mi. Mi bin tokim ol Juda, na nau mi mekim wankain tok long yupela tu, yupela i no inap i go long ples mi go long en. Na nau mi givim nupela lo long yupela olsem, yupela wan wan i mas laikim tru ol arapela. Mi bin laikim yupela tru, na olsem tasol yupela wan wan i mas laikim tru ol arapela. Sapos yupela wan wan i laikim tru ol arapela man bilong lain bilong mi, orait dispela bai i soim olgeta man olsem, yupela i disaipel bilong mi.” Orait Saimon Pita i askim Jisas olsem, “Bikpela, yu bai go we?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Ples mi go long en, em nau yu no inap bihainim mi na yu go long en. Tasol bihain bai yu bihainim mi i kam.” Na Pita i askim em, “Bikpela, olsem wanem na mi no inap bihainim yu nau? Bai mi inap lusim laip bilong mi bilong helpim yu.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yu ting yu inap lusim laip bilong yu bilong helpim mi, a? Tru tumas mi tokim yu, taim kakaruk i no krai yet, yu bai tok tripela taim olsem, yu no save long mi.” Jisas i tok moa olsem, “Yupela i no ken bel hevi na tingting planti. Yupela i bilip long God. Yupela i mas bilip long mi tu. Long haus bilong Papa bilong mi i gat planti rum i stap, na mi go bilong redim ples bilong yupela. Sapos i no olsem, orait mi no inap mekim dispela tok long yupela. Na sapos mi go redim ples bilong yupela, bai mi kam bek na kisim yupela i go i stap wantaim mi. Na ples mi stap long en, yupela tu bai i stap long en wantaim mi. Na yupela i save pinis long rot bilong i go long dispela ples mi laik i go long en.” Tomas i tokim em, “Bikpela, yu go we, em mipela i no save. Olsem wanem na mipela inap save long rot?” Na Jisas i tokim em olsem, “Mi yet mi rot, na mi as bilong tok tru, na mi as bilong laip. I no gat wanpela man inap i kam long Papa long narapela rot. Nogat. Long mi tasol. Sapos yupela i save pinis long mi, nau bai yupela inap save long Papa bilong mi tu. Nau yupela i stat long save long em. Na yupela i lukim em pinis.” Filip i tokim Jisas olsem, “Bikpela, yu soim Papa long mipela, na dispela bai inapim laik na tingting bilong mipela.” Na Jisas i tokim em, “Filip, longpela taim pinis mi stap wantaim yupela, na yu no save yet long mi, a? Man i lukim mi, em i lukim Papa. Olsem wanem na yu tok, ‘Yu soim Papa long mipela’? Ating yu no bilip long mi stap long Papa, na Papa i stap long mi? Tok mi givim long yupela, em mi no mekim long tingting bilong mi yet. Nogat. Papa i stap long mi, em i save mekim ol wok bilong en. Yupela i mas bilip long dispela tok. Mi stap long Papa, na Papa i stap long mi. Sapos nogat, orait yupela i mas tingim olgeta wok mi save mekim, na dispela bai i kirapim bilip bilong yupela. “Tru tumas mi tokim yupela, man i bilip long mi, bai em tu i mekim olkain wok mi save mekim. Na bai em i mekim ol bikpela wok i winim wok mi bin mekim, long wanem, mi go long Papa. Na olgeta samting yupela i askim long nem bilong mi, em bai mi mekim. Olsem na Papa bai i kisim biknem long Pikinini bilong en. Olgeta samting yupela i askim long nem bilong mi, em bai mi mekim.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos yupela i laikim mi tru, orait yupela bai i bihainim gut ol tok bilong mi. Na bai mi askim Papa, na em bai i givim yupela narapela Helpim bilong strongim yupela. Na em bai i stap wantaim yupela oltaim oltaim. Dispela Helpim em i Spirit bilong tok tru. Ol manmeri bilong graun ol i no inap kisim em. Ol i no lukim em, na ol i no save long em. Tasol yupela i save long em. Em i stap wantaim yupela, na em bai i stap insait long yupela. “Mi no inap lusim yupela na larim yupela i stap nating, olsem pikinini i no gat papamama. Nogat. Mi bai kam long yupela. Liklik taim na bai ol manmeri bilong graun i no lukim mi moa. Tasol yupela bai i lukim mi. Mi stap laip, olsem na yupela tu bai i stap laip. Long dispela de yupela bai i save, mi stap long Papa bilong mi, na yupela i stap long mi, na mi stap long yupela. Man i kisim lo bilong mi na i bihainim gut, dispela man em i laikim mi tru. Na man i laikim mi, Papa bilong mi bai i laikim em. Na mi tu bai mi laikim em, na bai mi soim mi yet long em.” Jisas i tok olsem, na narapela Judas, em i no Iskariot, em i askim Jisas olsem, “Bikpela, olsem wanem na yu bai soim yu yet long mipela, tasol yu no inap soim yu yet long ol manmeri bilong graun?” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Sapos man i laikim mi tru, em bai i bihainim gut tok bilong mi. Na Papa bilong mi bai i laikim dispela man. Na bai mitupela i kam long em na i stap wantaim em oltaim oltaim. Man i no laikim mi tru, em i no save bihainim gut tok bilong mi. Dispela tok yupela i harim, em i no tok bilong mi yet. Nogat. Em i tok bilong Papa, em i bin salim mi na mi kam. “Taim mi stap yet wantaim yupela, mi tokim yupela long ol dispela samting. Tasol Helpim tru bilong strongim yupela em i Holi Spirit. Na long nem bilong mi, Papa bai i salim em i kam. Em bai i skulim yupela long olgeta samting. Na bai em i kirapim tingting bilong yupela na bai yupela i tingim gen olgeta tok mi bin givim long yupela. “Mi laik lusim yupela, na mi givim bel isi long yupela bai em i ken i stap long yupela. Bel isi bilong mi, em mi givim long yupela. Na bel isi mi givim long yupela, em i no wankain olsem ol manmeri bilong graun i save givim. Olsem na yupela i no ken bel hevi na tingting planti, na yupela i no ken pret. Yupela i harim pinis dispela tok mi givim long yupela, ‘Mi lusim yupela na mi go. Na bai mi kam bek long yupela.’ Sapos yupela i laikim mi tru, orait dispela inap mekim yupela i amamas, long wanem, mi go long Papa, na Papa i stap namba wan tru na i winim mi. Dispela samting i no kamap yet, na nau mi tokim yupela pinis long en. Olsem na bihain, taim em i kamap pinis, yupela i ken bilip. “Mi no inap mekim planti toktok moa wantaim yupela, long wanem, dispela hetman i save bosim dispela graun em i kam nau. Em i no gat strong bilong mekim wanpela samting long mi, tasol mi laik bai ol manmeri bilong graun i save, mi laikim tru Papa, na mi save mekim olgeta samting Papa i tokim mi long mekim. Orait yupela kirap, na yumi go.” Jisas i tok moa olsem, “Mi yet mi diwai wain tru. Na Papa bilong mi em i papa bilong gaden wain. Olgeta han bilong mi i no save karim kaikai, em Papa i save rausim. Na olgeta han i save karim kaikai, em Papa i save rausim ol lip samting bilong en i nogut, na mekim em i kamap klin, bai em i ken karim planti kaikai. Yupela i kamap klin pinis. Dispela tok mi givim yupela, em i mekim yupela i kamap klin. Yupela i mas pas long mi, na bai mi pas long yupela. Sapos han bilong diwai wain em i no pas long diwai, orait em i no inap karim kaikai. Olsem tasol, sapos yupela i no pas long mi, yupela tu i no inap karim kaikai. “Mi yet mi diwai wain, na yupela i han bilong diwai wain. Man i pas long mi na mi pas long em, em i save karim planti kaikai. Sapos yupela i lusim mi, yupela i no inap mekim wanpela samting. Sapos wanpela man i no pas long mi, orait ol bai i rausim em olsem ol i save rausim han bilong diwai, na em bai i drai. Na ol i save bungim ol dispela han na tromoi long paia na kukim. “Sapos yupela i pas long mi, na tok bilong mi em i stap long yupela, orait yupela i ken askim inap long laik bilong yupela, na ol samting bai i kamap olsem yupela i bin tok. Yupela i mas karim planti kaikai na i stap disaipel bilong mi, na long dispela pasin Papa bilong mi i kisim biknem. Papa i save laikim mi tumas, na long wankain pasin mi bin laikim yupela. Oltaim yupela i mas i stap insait long dispela laikim bilong mi. Sapos yupela i bihainim gut ol lo na tok bilong mi, orait yupela bai i stap insait long laikim bilong mi, olsem mi bin bihainim gut ol lo na tok bilong Papa bilong mi, na mi stap insait long laikim bilong em. Mi laik bai amamas bilong mi i ken i stap long yupela, na bai dispela amamas i ken pulap tru long bel bilong yupela. Olsem na mi mekim dispela tok long yupela. Lo bilong mi em i olsem. Yupela wan wan i mas laikim tru ol arapela, long wankain pasin olsem mi bin laikim yupela. Sapos wanpela man i laikim tumas ol pren bilong en na i lusim laip bilong em yet bilong helpim ol, orait dispela pasin bilong laikim ol arapela i winim tru ol arapela pasin bilong laikim ol arapela manmeri. Na sapos yupela i mekim olsem mi bin tokim yupela, orait yupela i stap pren bilong mi. Wokboi i no save long ol samting bikman bilong en i save mekim. Olsem na mi no kolim yupela ‘wokboi’ moa. Nogat. Olgeta tok mi harim long Papa bilong mi, em mi tokim yupela pinis. Olsem na mi kolim yupela ‘pren.’ “Yupela i no bin makim mi bilong i stap wantaim yupela. Nogat. Mi makim yupela bilong i stap ol lain bilong mi. Na mi givim wok long yupela, bai yupela i ken i go na karim kaikai, na bai kaikai bilong yupela i ken i stap gut. Olsem na sapos yupela i beten long Papa long nem bilong mi na askim em long givim wanpela samting long yupela, em bai i givim long yupela. Mi givim lo long yupela olsem. Yupela wan wan i mas laikim tru ol arapela.” Jisas i tok moa olsem, “Sapos ol manmeri bilong graun i birua long yupela, orait yupela i no ken lusim tingting, pastaim ol i bin birua long mi tu. Sapos yupela i stap olsem ol man bilong dispela graun, orait ol manmeri bilong graun ol inap laikim yupela olsem ol lain bilong ol yet. Tasol yupela i no man bilong dispela graun. Nogat. Mi makim yupela pinis bai yupela i lusim pasin bilong dispela graun. Olsem na ol manmeri bilong graun i save birua long yupela. Yupela i mas tingim gut dispela tok mi mekim long yupela. Wokboi i no winim bikman bilong en. Sapos ol i bin mekim nogut long mi, orait ol bai i mekim nogut long yupela tu. Na sapos ol i bin bihainim tok bilong mi, orait ol bai i bihainim tok bilong yupela tu. Tasol ol i no save long Papa, em i bin salim mi na mi kam. Olsem na ol bai i mekim olgeta dispela pasin nogut long yupela, long wanem, ol i save olsem yupela i lain bilong mi. “Sapos mi no bin i kam na givim tok long ol, orait ol bai i no gat asua bilong sin bilong ol. Tasol nau ol i no gat rot bilong haitim sin bilong ol. Man i birua long mi, em i birua long Papa bilong mi tu. Sapos mi no bin i stap namel long ol na mekim ol dispela strongpela wok i no gat narapela man i bin mekim bipo, orait ol bai i no gat asua bilong sin bilong ol. Tasol ol i lukim pinis ol dispela wok bilong mi, na ol i birua long mi na long Papa bilong mi wantaim. Dispela pasin ol i mekim, em i kamap bilong inapim wanpela tok i stap long lo bilong ol. Dispela tok em i olsem, ‘Ol man i birua nating long mi.’ “Spirit bilong strongim yupela em i stap wantaim Papa, na mi bai salim em i kam long yupela. Em Spirit bilong tok tru, na em i save stap wantaim Papa na i kam. Em bai i kam na tokaut klia long ol wok na pasin bilong mi. Na yupela tu i mas autim tok, long wanem, yupela i bin i stap wantaim mi long taim mi statim wok, na yupela i stap wantaim mi i kam inap nau. “Mi no laik bai yupela i lusim bilip, olsem na mi bin mekim dispela tok long yupela. Bai ol i tambuim yupela long kam lotu wantaim ol. Na bihain bai taim i kamap, na ol man i kilim yupela i dai, ol bai i ting ol i mekim gutpela wok bilong God. Ol i no save long Papa, na ol i no save long mi. Olsem na ol bai i mekim ol dispela pasin. Tasol nau mi tokim yupela pinis long ol dispela samting bai i kamap. Na bihain, taim ol man i mekim ol dispela pasin long yupela, orait yupela i ken tingim dispela tok mi bin givim yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Bipo mi yet mi stap wantaim yupela, olsem na mi no tokim yupela long ol dispela samting. Tasol nau mi go long Papa, em i bin salim mi na mi kam. Na i no gat wanpela bilong yupela i askim mi, ‘Yu go we?’ Mi mekim dispela tok long yupela, na nau bel bilong yupela i hevi tumas. Tasol mi tok tru long yupela, mi lusim yupela na mi go, em i bilong helpim yupela. Sapos mi no i go, orait Spirit bilong strongim yupela em bai i no inap i kam long yupela. Tasol sapos mi go, orait bai mi salim em i kam long yupela. Em bai i kam na mekim ol man bilong graun i save tru long as bilong sin, na long as bilong stretpela pasin, na long as bilong kot bilong God. As bilong sin, em i olsem, ol i no bilip long mi. As bilong stretpela pasin, em i olsem, mi go long Papa, na bai yupela i no lukim mi moa. As bilong kot bilong God, em i olsem, dispela hetman i save bosim dispela graun em i lus pinis long kot. “Mi gat planti tok moa mi laik givim yupela, tasol yupela i no inap kisim nau. Tasol taim Spirit bilong tok tru i kam, em bai i stiaim tingting bilong yupela na bai yupela i save long olgeta tok i tru. Em bai i no mekim tok long tingting bilong em yet. Nogat. Tok em i harim, dispela tasol bai em i autim. Na bai em i tokim yupela long ol samting i laik kamap bihain. Bai em i kisim tok bilong mi na autim long yupela, na long dispela pasin em bai i kamapim biknem na strong bilong mi. Olgeta samting bilong Papa em i bilong mi. Olsem na mi tok, em bai i kisim tok bilong mi na autim long yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Liklik taim tasol na bai yupela i no lukim mi moa. Na bihain liklik taim gen na bai yupela i lukim mi.” Sampela bilong ol disaipel i toktok namel long ol yet olsem, “Wanem as bilong dispela tok em i mekim long yumi? Em i tok, ‘Liklik taim tasol na bai yupela i no lukim mi, na bihain liklik taim gen na bai yupela i lukim mi.’ Na tu em i tok, ‘As bilong dispela, em i olsem. Mi go long Papa.’” Na ol i tok, “Dispela ‘liklik taim’ em i tok long en, em i wanem samting? Yumi no save as bilong dispela tok em i mekim.” Jisas i save olsem ol i laik askim em. Olsem na em i tokim ol, “Ating yupela i wok long askim nabaut long as bilong dispela tok mi mekim? Mi tok olsem, ‘Liklik taim tasol na bai yupela i no lukim mi. Na bihain liklik taim gen na bai yupela i lukim mi.’ Tru tumas mi tokim yupela, yupela bai i krai bikpela na krai sori tru. Tasol ol manmeri bilong graun ol bai i amamas. Bel bilong yupela bai i hevi. Tasol bel hevi bilong yupela em bai i tanim na i kamap amamas tru. Meri i laik karim pikinini, em i save, taim bilong en i kamap pinis. Olsem na em i bel hevi. Tasol taim em i karim pikinini pinis, em i no tingting moa long dispela pen. Nogat. Em i amamas tasol long pikinini i kamap pinis long graun. Olsem tasol, nau yupela i bel hevi. Tasol mi bai lukim yupela gen, na bel bilong yupela bai i amamas. Na i no gat wanpela man inap rausim dispela amamas bilong yupela. Na long dispela taim yupela bai i no askim mi long wanpela samting. Mi tok tru long yupela, sapos yupela i askim Papa long wanpela samting long nem bilong mi, orait em bai i givim long yupela. Bipo yupela i no askim long kisim wanpela samting long nem bilong mi. Yupela i mas askim, na bai yupela i kisim, na bai amamas i ken pulap tru long bel bilong yupela.” Jisas i tok moa olsem, “Mi bin mekim ol dispela tok long yupela long tok bokis. Bihain bai mi no mekim tok bokis moa long yupela. Nogat. Bai mi tokaut klia na tokim yupela long Papa. Long dispela taim yupela bai i prea long nem bilong mi. Na mi no tokim yupela olsem, mi yet bai mi prea long Papa long em i helpim yupela. Nogat. Papa em yet i laikim yupela, long wanem, yupela i bin laikim mi, na yupela i bilip pinis long mi bin stap wantaim God na mi kam. Bipo mi bin stap wantaim Papa, na mi lusim em na mi kam long graun. Nau mi laik lusim graun na mi go bek long Papa.” Ol disaipel bilong en i tok olsem, “Yes, nau yu tok klia. Nau yu no mekim tok bokis. Nau mipela i save, yu no mas wetim man i askim yu pastaim na yu bekim askim bilong en. Nogat. Yu save pinis long olgeta samting. Olsem na mipela i bilip olsem yu bin i stap wantaim God na yu kam.” Jisas i bekim tok bilong ol olsem, “Nau yupela i bilip, a? Harim. Taim i klostu nau. Yes, em i kamap pinis, na ol bai i ranim yupela olgeta wan wan i go nabaut long ples bilong yupela. Na yupela bai i lusim mi na bai mi stap wanpis. Tasol mi no inap i stap wanpis tru, long wanem, Papa i stap wantaim mi. Mi laik bai yupela i pas long mi na bai yupela i stap bel isi, olsem na mi bin mekim dispela tok long yupela. Long taim yupela i stap long dispela graun, ol hevi bai i kamap long yupela, tasol bel bilong yupela i ken i stap strong. Mi winim pinis strong bilong dispela graun.” Jisas i autim tok pinis long ol disaipel, na em i lukluk i go antap long heven, na em i tok olsem, “Papa, taim i kamap pinis. Nau yu ken givim biknem long Pikinini bilong yu, olsem na bai Pikinini i ken givim biknem long yu. Long wanem, yu givim namba pinis long em. Yu makim em bilong i stap het bilong olgeta manmeri, na em inap givim laip long ol man yu bin givim long em, em laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Na laip bilong i stap gut oltaim, em i olsem. Ol man i kisim dispela laip, ol i save long yu, yu wanpela tasol yu God tru. Na ol i save long Jisas Krais, em yu bin salim i kam. “Mi bin soim biknem na strong bilong yu long ol manmeri bilong dispela graun. Mi pinisim pinis dispela wok yu bin givim mi long mekim. Papa, taim graun i no kamap yet, mi stap wantaim yu na mi gat biknem. Nau mi laik bai yu givim dispela biknem long mi gen na bai mi stap wantaim yu. “Mi autim pinis nem bilong yu long ol man yu bin givim mi long dispela graun. Ol i man bilong yu, na yu givim ol pinis long mi. Na ol i bin bihainim gut tok bilong yu. Nau ol i save, olgeta samting yu givim mi pinis, em i kam long yu tasol. Olgeta tok yu givim mi, em mi givim pinis long ol. Na ol i kisim, na ol i save tru tumas olsem, bipo mi bin stap wantaim yu na mi kam. Na ol i bilip olsem, yu bin salim mi na mi kam. “Mi beten bilong helpim ol. Mi no beten bilong helpim olgeta manmeri bilong graun. Mi beten bilong helpim ol dispela man yu bin givim mi, long wanem, ol i bilong yu. Olgeta manmeri bilong mi, ol i bilong yu. Na olgeta manmeri bilong yu, ol i bilong mi. Na taim ol manmeri i lukim ol dispela lain bilong mi, ol i save long biknem bilong mi. “Nau mi kam long yu, na mi no inap i stap moa long graun. Tasol ol bai i stap long graun. Na Papa, yu holi na i no gat wanpela i olsem yu, yu ken lukautim ol long strong bilong nem bilong yu, em dispela nem yu bin givim long mi. Olsem na ol i ken i stap wanpela tru, olsem mitupela i stap wanpela tru. Taim mi stap wantaim ol, mi lukautim ol long strong bilong nem bilong yu, em dispela nem yu bin givim mi. Mi bin was gut long ol na i no gat wanpela bilong ol i lus. Man bilong lus, em wanpela tasol i lus, bai tok i stap long buk bilong yu i ken kamap tru. Nau mi kam long yu. Na mi mekim ol dispela tok long taim mi stap yet long graun, bai amamas bilong mi i ken pulap i stap long bel bilong ol. “Tok bilong yu, mi givim pinis long ol. Na ol manmeri bilong dispela graun ol i save birua long ol, long wanem, ol manmeri bilong mi ol i no bilong dispela graun, olsem mi tu mi no bilong dispela graun. Mi no askim yu long kisim ol i go aut long dispela graun. Nogat. Mi beten long yu long yu ken lukautim ol, na man nogut i no ken bagarapim ol. Ol i no bilong dispela graun, olsem mi yet mi no bilong dispela graun. Tok bilong yu i tru olgeta, na mi laik bai yu mekim tok tru bilong yu i wok insait long bel bilong ol, na mekim ol i kamap ol lain bilong yu stret. Bipo yu bin salim mi na mi kam i stap namel long ol manmeri bilong graun. Olsem tasol mi bin salim ol man yu bin givim mi bai ol i go i stap namel long ol manmeri bilong graun. Na bilong helpim ol, mi givim laip bilong mi olgeta long yu, olsem bai tru tumas ol i ken kamap man bilong yu stret. “Tasol mi no beten bilong helpim ol dispela man tasol. Nogat. Mi beten bilong helpim ol manmeri bai i harim tok bilong ol na i bilip long mi. Mi laik bai dispela olgeta man i ken i stap wanbel, olsem yu Papa, yu stap long mi na mi stap long yu. Olsem tasol mi laik bai ol i ken i stap long mitupela, na bai ol manmeri bilong graun i ken bilip olsem yu bin salim mi na mi kam. Yu bin givim bikpela namba na strong long mi, na mi bin givim long ol, bai ol i ken i stap wanbel, olsem mitupela i stap wanbel. Mi stap long ol, na yu stap long mi, na long dispela pasin mi laik bai ol i ken kamap wanbel tru. Olsem na ol manmeri bilong graun i ken save, yu bin salim mi na mi kam, na yu laikim ol dispela lain bilong mi long wankain pasin olsem yu bin laikim mi. “Papa, mi laik bai ol manmeri yu bin givim long mi ol i ken i stap wantaim mi long ples mi stap long en. Mi laik bai ol i ken lukim bikpela lait na namba bilong mi. Taim graun i no kamap yet, yu laikim mi, na yu bin givim dispela lait na namba long mi. Stretpela Papa, ol manmeri bilong graun ol i no save long yu. Tasol mi save long yu. Na ol dispela lain bilong mi, ol i save, yu bin salim mi na mi kam. Mi bin kamapim nem bilong yu long ol. Na bai mi kamapim moa yet, bai ol i ken kisim pasin bilong laikim ol arapela man, olsem yu save laikim mi. Na mi tu mi ken i stap long ol.” Jisas i mekim dispela tok pinis, na em wantaim ol disaipel bilong en ol i go brukim wara Kidron. Long hapsait bilong dispela wara wanpela gaden i stap, na Jisas wantaim ol disaipel bilong en ol i go insait long gaden. Judas, em man i laik givim Jisas long han bilong ol birua, em tu i save long dispela gaden, long wanem, planti taim Jisas i save bung wantaim ol disaipel bilong en long dispela gaden. Olsem na Judas i kisim ol lain soldia na sampela plisman bilong ol bikpris na ol Farisi, na em i bringim ol i kam long dispela hap. Na ol i holim ol lam na bombom na ol samting bilong pait. Jisas i save long olgeta samting i laik kamap long en. Olsem na em i go klostu long ol dispela lain na i askim ol olsem, “Yupela i painim husat?” Ol i bekim tok bilong em olsem, “Mipela i kam bilong painim Jisas bilong Nasaret.” Na Jisas i tokim ol, “Em mi tasol.” Na Judas, em man i laik givim em long ol, em i sanap wantaim ol. Ol i harim Jisas i tok, “Em mi tasol,” na ol dispela man i surik i go bek na i pundaun long graun. Na Jisas i askim ol gen, “Yupela i painim husat?” Na ol i tok, “Jisas bilong Nasaret.” Na Jisas i bekim tok olsem, “Mi tokim yupela pinis, em mi tasol. Na sapos yupela i painim mi, orait larim ol dispela man i go.” Long dispela pasin em inapim dispela tok em i bin mekim bipo, “Ol dispela man yu bin givim mi, i no gat wanpela bilong ol i lus.” Saimon Pita i bin karim wanpela bainat i kam, na em i pulim bainat na i paitim wokboi bilong hetpris, na bainat i katim yau long han sut bilong dispela wokboi na yau i pundaun. Nem bilong dispela wokboi em Malkus. Na Jisas i tokim Pita, “Putim bainat i go bek long paus bilong en. Olsem wanem? Yu ting mi no inap dring long dispela kap Papa i bin givim mi?” Orait na ol lain soldia na namba wan ofisa bilong ol, na ol plisman bilong ol Juda, ol i holimpas Jisas na pasim em long baklain. Na ol i kisim em i go long Anas pastaim. Anas em i tambu bilong Kaiafas. Kaiafas em hetpris long dispela yia na em i dispela man i bin tokim ol Juda olsem, “I gutpela sapos wanpela man tasol i kisim ples bilong ol manmeri na i dai.” Saimon Pita wantaim narapela disaipel, tupela i bihainim Jisas i go. Hetpris i save long dispela arapela disaipel, olsem na em i bihainim Jisas i go insait long banis bilong hetpris. Tasol Pita i sanap i stap ausait klostu long dua. Olsem na dispela arapela disaipel, hetpris i save long en, em i go tokim meri i bosim dua, na em i bringim Pita i kam insait. Meri i bosim dua, em i askim Pita olsem, “Ating yu tu yu disaipel bilong dispela man?” Na Pita i tok, “Nogat. Mi no disaipel bilong en.” Ol wokboi na ol plisman i bin wokim wanpela paia. Ples i kol, na ol i sanap na hatim skin bilong ol i stap. Na Pita tu i sanap wantaim ol na i hatim skin bilong en. Long dispela taim hetpris i askim Jisas long ol disaipel bilong en, na long tok em i bin givim long ol man. Na Jisas i bekim tok olsem long em, “Mi bin givim tok long ol manmeri long ples klia. Oltaim mi bin skulim ol manmeri insait long ol haus lotu na insait long banis bilong tempel, long ol ples olgeta Juda i save bung long en. Mi no bin mekim wanpela tok long ples hait. Olsem na bilong wanem yu askim mi? Yu mas askim ol man i bin harim dispela tok. Ol i save long tok mi bin mekim.” Jisas i tok olsem na wanpela plisman i sanap i stap, em i solapim Jisas na i tok, “Olsem wanem tru na yu bekim tok bilong hetpris long dispela kain pasin?” Na Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Sapos mi mekim tok nogut, orait yu mas tokaut klia long dispela tok mi bin mekim. Tasol sapos mi mekim gutpela tok, orait watpo yu paitim mi?” Orait Anas i salim Jisas i go long hetpris Kaiafas. Na ol i no rausim dispela baklain ol i bin pasim em long en. Saimon Pita i sanap i stap na i hatim skin bilong en. Na ol i askim em olsem, “Ating yu tu yu disaipel bilong en, a?” Na em i tok, “Nogat. Mi no disaipel bilong en.” Tasol wanpela wokboi bilong hetpris, em i wanlain bilong dispela man Pita i bin katim yau bilong en, em i tok, “Ating mi bin lukim yu i stap wantaim em long gaden, a?” Na Pita i tok gen, “Nogat.” Na long dispela taim stret, kakaruk i krai. Orait ol Juda i kisim Jisas na ol i lusim haus bilong Kaiafas na ol i bringim em i go long haus bilong namba wan gavman. Em i moningtaim tru. Na ol i ting, “Nogut mipela i kamap doti long ai bilong God na bai mipela i no inap kaikai abus bilong tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut,” olsem na ol yet i no i go insait long haus bilong namba wan gavman. Ol i wet i stap ausait, na Pailat i kam long ol na i askim ol olsem, “Yupela i laik kotim dispela man long wanem samting?” Na ol i bekim tok bilong en olsem, “Sapos em i no man bilong mekim pasin nogut, orait mipela i no inap bringim em i kam long yu.” Na Pailat i tokim ol olsem, “Yupela kisim em i go na kotim em long lo bilong yupela yet.” Na ol Juda i bekim tok olsem, “I tambu long mipela i kilim wanpela man i dai.” Bipo Jisas i bin tok long pasin em bai i dai long en, na dispela samting i kamap bilong mekim tok bilong en i kamap tru. Orait Pailat i go insait gen long haus gavman. Na em i singautim Jisas i kam, na i askim em olsem, “Yu king bilong ol Juda, a?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Yu yet yu tingim na yu mekim dispela tok, o ol arapela man i bin tokim yu long mi?” Na Pailat i bekim tok olsem, “Olsem wanem? Mi wanpela Juda, a? Lain bilong yu yet wantaim ol bikpris ol i bringim yu i kam long mi. Yu bin mekim wanem?” Orait Jisas i bekim tok olsem, “Kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun. Sapos kingdom bilong mi em i bilong dispela graun, orait inap ol wokman bilong mi i pait, na i no gat wanpela man inap putim mi long han bilong ol Juda. Tasol kingdom bilong mi em i no bilong dispela graun.” Na Pailat i askim em, “Olsem na i tru yu wanpela king, a?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Dispela tok bilong king, em tok bilong yu yet. Mama i karim mi na mi kam long dispela graun bilong mekim wanpela wok tasol, em bilong autim tok tru, bai olgeta manmeri i ken harim. Na olgeta man i bihainim tok tru, ol i save harim tok bilong mi.” Na Pailat i askim em, “Tok tru, em wanem samting tru?” Pailat i tok pinis na em i go ausait gen long ol Juda. Na em i tokim ol olsem, “Mi no painim wanpela rong long em. Tasol yupela i save long dispela pasin mi save bihainim. Long olgeta yia long dispela bikpela de bilong lotu, mi save larim yupela i makim wanpela man i ken lusim kalabus na i go fri. Olsem na ating yupela i laik bai mi lusim dispela king bilong ol Juda i go long yupela?” Na ol i singaut gen olsem, “Em nogat. Yu mas lusim Barabas.” Barabas em i wanpela man bilong pait na stil. Orait na Pailat i tok na ol i kisim Jisas na wipim em. Na ol soldia i kisim ol rop i gat nil na wokim samting olsem hat bilong king, na ol i putim long het bilong em. Na ol i putim wanpela retpela klos long em. Na ol i kam klostu long em na ol i tok, “Gude, king bilong ol Juda!” Na ol i solapim em. Na Pailat i go ausait gen na i tokim ol manmeri olsem, “Lukim, mi bai bringim em i kam ausait long yupela, na bai yupela i ken save, mi no painim wanpela rong long em.” Orait Jisas i kam ausait. Dispela hat ol i wokim long rop i gat nil, em i stap yet long het bilong en. Na dispela retpela klos em tu i stap long en. Na Pailat i tokim ol, “Lukim. Em hia dispela man.” Orait ol bikpris na ol plisman i lukim em na ol i singaut olsem, “Kilim em! Kilim em! Nilim em long diwai kros!” Na Pailat i tokim ol olsem, “Yupela yet kisim em na nilim em long diwai kros. Mi no painim wanpela rong long em.” Tasol ol Juda i bekim tok bilong em olsem, “Mipela i gat wanpela lo, na dispela lo i tok, dispela man i mas i dai. Long wanem, em i bin tok olsem, ‘Mi Pikinini Bilong God.’” Pailat i harim dispela tok na em i pret moa. Na em i go insait gen long haus bilong gavman, na em i askim Jisas olsem, “Yu bilong wanem ples?” Tasol Jisas i no bekim wanpela tok long em. Orait Pailat i tokim em, “Olsem wanem? Yu no laik bekim tok bilong mi, a? Mi gat strong inap long lusim yu, na mi gat strong inap long nilim yu long diwai kros. Ating yu no save long dispela?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Sapos God i stap antap em i no bin givim strong long yu, orait yu bai i no gat strong inap long daunim mi. Olsem na man i bin putim mi long han bilong yu, sin bilong dispela man em i winim sin bilong yu na em i bikpela moa.” Pailat i harim dispela tok na em i wok long painim rot bilong lusim Jisas i go. Tasol ol Juda i singaut olsem, “Sapos yu lusim dispela man i go, orait yu no pren bilong Sisar. Man i tok long em yet em i king, em i birua bilong Sisar.” Pailat i harim dispela tok, na em i bringim Jisas i go ausait. Na em i sindaun long sia bilong jas, long wanpela ples ol i kolim Plua Ston. Long tok Hibru ol i kolim Gabata. Dispela de em i de bilong redim ol kaikai samting bilong Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Na em i olsem 12 klok belo. Na Pailat i tokim ol Juda, “Lukim king bilong yupela.” Na ol i singaut olsem, “Rausim em! Rausim em i go! Nilim em long diwai kros!” Na Pailat i askim ol, “Yupela i laik bai mi nilim king bilong yupela long diwai kros?” Na ol bikpris i bekim tok olsem, “Mipela i no gat narapela king. Sisar wanpela tasol!” Olsem na Pailat i givim Jisas long han bilong ol, bai ol i ken nilim em long diwai kros. Orait na ol i kisim Jisas i go. Na em yet i karim diwai kros bilong en, na em i lusim taun na i go long wanpela hap graun ol i kolim Bun Bilong Het. Long tok Hibru ol i kolim Golgota. Long dispela hap ol i hangamapim em long diwai kros. Na ol i hangamapim tupela arapela man wantaim em, long hap na long hap. Na Jisas i stap namel. Na tu, Pailat i tok na ol i raitim wanpela tok na putim long diwai kros. Dispela tok i olsem, “Jisas bilong Nasaret, king bilong ol Juda.” Pailat i tokim ol long raitim dispela tok long tok Hibru na long tok Rom na long tok Grik. Ples ol i hangamapim Jisas long diwai kros, em i stap klostu long taun, olsem na planti Juda i kam lukim na ol i ritim dispela tok. Olsem na ol bikpris bilong ol Juda i tokim Pailat olsem, “Yu no ken raitim olsem, ‘King bilong ol Juda.’ Nogat. Yu mas raitim tok olsem, ‘Dispela man i bin tok, “Mi king bilong ol Juda.” ’ Na Pailat i bekim tok, “Maski. Tok mi raitim pinis em i mas i stap.” Ol soldia i nilim Jisas pinis long diwai kros, na ol i kisim ol klos bilong en, na ol i tilim long 4-pela hap. Na ol wan wan soldia i kisim wanpela wanpela hap. Na ol i kisim siot bilong en tu, na ol soldia i lukim olsem ol i no bin kisim planti hap laplap na samapim bilong wokim dispela siot. Nogat. Ol i bin wokim long wanpela laplap tasol, na ol i no bin samapim. Olsem na ol soldia i tok olsem, “Yumi no ken brukim dispela siot. Nogat. Yumi mas pilai satu bilong makim wanem man bai i kisim.” Orait ol i mekim olsem, na long dispela pasin ol inapim wanpela tok i stap long buk bilong God. Dispela tok i olsem, “Ol i tilim klos bilong mi, na ol i kisim. Na ol i pilai satu bilong makim man i ken kisim saket bilong mi.” Em dispela pasin tasol ol soldia i mekim. Mama bilong Jisas wantaim susa bilong en na Maria, em meri bilong Klopas, na Maria bilong taun Makdala, ol dispela meri i sanap i stap klostu long diwai kros bilong Jisas. Jisas i lukim mama bilong en wantaim dispela disaipel em i laikim tumas, tupela i sanap klostu. Na Jisas i tokim mama olsem, “Meri, dispela man em i pikinini bilong yu.” Na em i tokim dispela disaipel olsem, “Dispela meri em i mama bilong yu.” Na stat long dispela taim dispela disaipel i kisim Maria i go long haus bilong en na i lukautim em. Orait Jisas i save, olgeta wok bilong en i pinis nau. Na em i tok olsem, “Nek bilong mi i drai.” Em i mekim dispela tok na em inapim wanpela tok i stap long buk bilong God. Wanpela sospen i gat wain em i stap klostu. Olsem na ol i kisim wanpela spans na putim long wain. Na taim wain i pulap long en, ol i pasim long han bilong diwai hisop na ol i putim i go long maus bilong Jisas. Jisas i dring dispela wain pinis, orait em i tok, “Em i pinis nau,” na em i daunim het na i lusim spirit bilong en i go. Em i de bilong redim ol samting bilong de Sabat. Dispela de Sabat em i bikpela de tru, olsem na ol Juda i no laik bai ol bodi i stap long diwai kros long dispela de. Olsem na ol i tokim Pailat long brukim lek bilong ol man i stap long diwai kros, bai ol i ken dai hariap na ol i ken rausim bodi bilong ol. Orait ol soldia i go na ol i brukim lek bilong dispela tupela man ol i bin hangamapim wantaim Jisas. Tasol taim ol i kamap long Jisas, ol i lukim em i dai pinis. Olsem na ol i no brukim lek bilong em. Tasol wanpela soldia i sutim sait bilong Jisas long spia. Na wantu blut wantaim wara i kapsait. Man i lukim dispela, em i tokaut pinis long samting em i lukim. Na dispela tok em i autim, em i tru. Na em yet i save em i tok tru. Olsem na yupela i ken bilip. Ol dispela samting i mekim wanpela tok i stap long buk bilong God i kamap tru. Dispela tok i olsem, “Bai ol i no brukim wanpela bun bilong en.” Na narapela tok i stap long buk bilong God, em i olsem, “Bai ol i lukluk long dispela man ol i bin sutim.” Orait bihain Josep bilong Arimatea i go askim Pailat long larim em i kisim bodi bilong Jisas. Josep em i wanpela disaipel bilong Jisas, tasol em i pret long ol Juda na em i haitim bilip bilong en. Pailat i tok orait long em, olsem na Josep i go kisim bodi bilong Jisas. Na Nikodemus, em dispela man pastaim em i bin i kam lukim Jisas long nait, em tu i kam. Em i bringim sampela sanda i gat gutpela smel, ol i bin wokim long blut bilong tupela kain diwai, em ol i bin tanim wantaim. Hevi bilong dispela sanda em inap 30 kilogram. Josep na Nikodemus tupela i kisim bodi bilong Jisas, na putim dispela sanda long en, na karamapim long ol gutpela laplap, olsem ol Juda i save mekim long bodi bilong ol man i dai pinis. Klostu long dispela hap ol soldia i bin hangamapim Jisas long diwai kros, i gat wanpela gaden i stap. Na long dispela gaden i gat wanpela nupela matmat i stap, em ol i no bin putim bodi bilong wanpela man long en yet. Em i de bilong ol Juda i redim ol samting bilong de Sabat, na dispela matmat i stap klostu. Olsem na tupela i karim bodi bilong Jisas i go putim long dispela matmat. Long namba wan de bilong wik, Maria bilong Makdala em i kam long matmat long moningtaim tru, taim em i tudak yet. Na em i lukim ston i no i stap long dua bilong matmat. Olsem na em i ran i go long Saimon Pita na long dispela arapela disaipel, Jisas i bin laikim em tumas, na Maria i tokim tupela olsem, “Ol i rausim Bikpela pinis long matmat, na mipela i no save, wanem hap ol i putim em.” Olsem na Pita wantaim dispela arapela disaipel, tupela i lusim ples na i go long matmat. Tupela i ran i go wantaim, tasol dispela arapela disaipel em i winim Pita, na em i kamap pastaim long matmat. Em i lindaun na i lukluk i go insait long matmat, na em i lukim ol dispela gutpela laplap ol i bin karamapim bodi bilong Jisas long en. Tasol em i no i go insait. Saimon Pita i kam bihain long em, na em i go insait long matmat. Na em i lukim ol laplap i stap, na em i lukim narapela laplap tu, em laplap ol i bin pasim het bilong Jisas long en. Dispela laplap i no i stap wantaim ol arapela laplap. Nogat. I luk olsem wanpela man i bin raunim na putim i stap long narapela hap. Orait dispela arapela disaipel i bin kamap pastaim long matmat, em tu i go insait. Na em i lukim ol dispela samting na em i bilip. Long dispela taim ol i no save gut yet long tok i stap long buk bilong God, long Jisas i mas kirap bek long matmat. Orait tupela disaipel i go bek long ples. Maria i sanap i stap ausait klostu long matmat, na em i krai i stap. Em i krai yet na em i lindaun na i lukluk i go insait long matmat. Na em i lukim tupela ensel i gat waitpela klos. Tupela i sindaun long dispela hap bipo bodi bilong Jisas i bin i stap long en. Wanpela i sindaun long ples bilong het, na wanpela i sindaun long ples bilong lek. Orait tupela i askim Maria olsem, “Meri, bilong wanem yu krai?” Na em i tokim tupela olsem, “Ol i rausim Bikpela bilong mi, na mi no save wanem hap ol i bin putim em.” Em i tok olsem, na em i tanim na i lukim Jisas i sanap i stap. Tasol Maria i no save, em Jisas. Orait Jisas i askim em olsem, “Meri, bilong wanem yu krai? Yu laik painim husat?” Maria i ting em i man bilong bosim gaden, na em i tokim em olsem, “Bikman, sapos yu bin kisim em i go, yu mas tokim mi long ples yu putim em, na bai mi go kisim em.” Na Jisas i tok, “Maria.” Na Maria i tanim na i tok olsem long em long tok Hibru, “Rabonai.” Dispela tok “Rabonai” em i olsem, “Tisa.” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu no ken holim mi, long wanem, mi no i go antap yet long Papa bilong mi. Tasol yu mas i go long ol brata bilong mi na tokim ol olsem, mi bai go antap, na mi go long Papa bilong mi na Papa bilong yupela. Na mi go long God bilong mi na God bilong yupela.” Orait Maria bilong Makdala em i go, na em i tokim ol disaipel olsem, “Mi lukim Bikpela pinis.” Na em i tokim ol long dispela tok Jisas i bin givim em. Ol disaipel i pret long ol Juda, olsem na ol i lokim ol dua bilong dispela haus ol i stap long en. San i go daun pinis long dispela namba wan de bilong wik, na Jisas i kam sanap namel long ol. Na em i tokim ol olsem, “Bel bilong yupela i ken i stap isi.” Em i tok olsem, na em i soim han na sait bilong en long ol. Ol disaipel i lukim Bikpela, na bel bilong ol i amamas. Na Jisas i tokim ol gen, “Bel bilong yupela i ken i stap isi. Papa i bin salim mi na mi kam, na olsem tasol mi salim yupela i go.” Em i tok olsem, na em i winim win bilong en i go long ol, na i tokim ol olsem, “Yupela kisim Holi Spirit. Sapos yupela i lusim sin bilong ol man, orait sin bilong ol bai i lus. Na sapos yupela i no lusim sin bilong ol man, orait sin bilong ol bai i stap yet.” Taim Jisas i kamap long ol disaipel, wanpela bilong ol 12-pela disaipel em i no i stap wantaim ol. Em Tomas, narapela nem bilong en Didimus. Orait ol arapela disaipel i tokim em olsem, “Mipela i lukim Bikpela pinis.” Tasol Tomas i tokim ol olsem, “Sapos mi no lukim mak bilong ol nil ol i bin putim long han bilong em, na sapos mi no putim pinga bilong mi i go long mak bilong ol nil, na sapos mi no putim han bilong mi i go long sait bilong en, orait mi no ken bilip. Nogat tru.” Long 7-pela de bihain, ol disaipel bilong Jisas i stap insait gen, na Tomas i stap wantaim ol. Ol i lokim olgeta dua pinis, tasol Jisas i kam sanap namel long ol. Na em i tok, “Bel bilong yupela i ken i stap isi.” Orait na em i tokim Tomas olsem, “Yu kam putim pinga bilong yu hia, na yu lukim han bilong mi. Na yu putim han bilong yu i kam stret long sait bilong mi. Maski long tubel long bilip. Yu mas bilip tasol.” Na Tomas i bekim tok bilong em olsem, “Yu Bikpela bilong mi. Yu God bilong mi.” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu lukim mi pinis na yu bilip, a? Ol man i no lukim mi na ol i bilip, ol dispela man i ken amamas.” Jisas i wokim planti arapela mirakel o mak tu long ai bilong ol disaipel, na mi no raitim olgeta long dispela buk. Tasol dispela tok mi raitim, em mi raitim bai yupela i ken bilip long Jisas em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Em i Pikinini Bilong God. Na sapos yupela i bilip, orait bai yupela i kisim laip long nem bilong em. Bihain Jisas i kamap gen long ol disaipel klostu long raunwara Galili, narapela nem bilong en raunwara Taiberias. Em i kamap long ol olsem. Saimon Pita na Tomas, narapela nem bilong en Didimus, na Nataniel bilong taun Kana long Galili, na tupela pikinini bilong Sebedi, na tupela arapela disaipel bilong Jisas, ol i stap wantaim. Na Saimon Pita i tokim ol olsem, “Mi bai go painim pis.” Na ol i tokim em, “Mipela tu bai i go wantaim yu.” Orait ol i kalap long wanpela bot na ol i go. Tasol long dispela nait ol i no kisim wanpela pis. San i laik kamap, na ol i lukim Jisas i sanap i stap long nambis. Tasol ol disaipel i no save olsem, em Jisas. Orait Jisas i askim ol olsem, “Ol pikinini, ating yupela i gat sampela pis?” Na ol i bekim tok olsem, “Nogat.” Na em i tokim ol, “Yupela tromoi umben long han sut bilong bot, na bai yupela i kisim sampela.” Olsem na ol i tromoi umben i go daun, na ol i kisim planti pis moa, na ol i no inap pulim umben i kam antap. Dispela disaipel Jisas i laikim tumas, em i tokim Pita olsem, “Em Bikpela tasol.” Saimon Pita i bin lusim saket na i mekim wok. Na taim em i harim dispela tok, “Em Bikpela,” em i pasim saket na i kalap i go daun long wara na swim i go long nambis. Na ol arapela disaipel ol i kam long bot, na ol i pulim umben i kam wantaim ol pis. Ol i no bin i stap longwe long nambis. Ol i stap samting olsem 100 mita tasol. Ol i kam sua pinis, na ol i lukim wanpela paia i stap. Na wanpela pis i stap long paia, na bret tu i stap. Na Jisas i tokim ol olsem, “Dispela ol pis nau yupela i kisim, em yupela kisim sampela i kam.” Olsem na Saimon Pita i kalap long bot na i pulim umben i kam antap long nambis. Ol bikpela pis i pulap long umben, inap 153 pis olgeta. Ol pis i planti tumas, tasol umben i no bruk. Orait Jisas i tokim ol olsem, “Yupela kam kaikai.” Na ol disaipel i pret, na i no gat wanpela i askim em, “Yu husat?” Ol i save pinis, em Bikpela tasol. Na Jisas i go klostu long paia na i kisim bret na i givim ol. Na em i kisim pis tu na givim ol. Dispela em i namba 3 taim Jisas i kamap long ol disaipel, bihain long em i kirap pinis long matmat. Jisas wantaim ol disaipel i kaikai pinis, orait Jisas i askim Saimon Pita olsem, “Saimon, pikinini bilong Jon, ating yu laikim mi moa yet na laik bilong yu i winim laik bilong ol dispela man, a?” Na Pita i tok, “Yes, Bikpela, yu save, mi laikim yu.” Orait Jisas i tokim em, “Yu lukautim ol pikinini sipsip bilong mi long kaikai samting.” Namba 2 taim Jisas i askim em gen, “Saimon, pikinini bilong Jon, ating yu laikim mi, o nogat?” Na Pita i tok, “Yes, Bikpela, yu save, mi laikim yu.” Na Jisas i tokim em, “Yu was long ol sipsip bilong mi.” Orait namba 3 taim Jisas i askim em, “Saimon, pikinini bilong Jon, ating yu laikim mi?” Pita i bel hevi long Jisas i askim em namba 3 taim, “Ating yu laikim mi?” Na em i tokim Jisas olsem, “Bikpela, yu save long olgeta samting. Yu save, mi laikim yu.” Na Jisas i tokim em olsem, “Yu lukautim ol sipsip bilong mi long kaikai samting. “Tru tumas mi tokim yu, taim yu stap yangpela yet, yu save pasim let bilong yu yet na yu wokabaut long ples yu laik i go long en. Tasol taim yu kamap lapun, bai yu litimapim han bilong yu, na narapela man bai i pasim let long yu na i kisim yu i go long ples yu no laik i go long en.” Jisas i mekim dispela tok bilong makim wanem pasin Pita bai i dai na givim biknem long God. Na bihain em i tokim Pita olsem, “Yu bihainim mi.” Pita i tanim na i lukim dispela disaipel Jisas i laikim tumas, em i bihainim tupela i kam. Em dispela man taim ol i kaikai em i bin putim het bilong en klostu long bros bilong Jisas na i askim em olsem, “Bikpela, husat bai i putim yu long han bilong ol birua?” Pita i lukim em na i askim Jisas olsem, “Bikpela, olsem wanem long dispela man?” Na Jisas i bekim tok olsem, “Sapos mi laik bai em i stap inap long taim mi kam bek, ating em i samting bilong yu, a? Yu bihainim mi.” Olsem na tok i go nabaut long ol brata olsem, “Dispela disaipel bai em i no inap i dai.” Tasol Jisas i no bin tok long em i no inap i dai. Nogat. Em i bin tok, “Sapos mi laik bai em i stap inap long taim mi kam bek, ating em i samting bilong yu, a?” Em dispela disaipel tasol, nau em i autim tok long ol dispela samting, na em i raitim dispela tok. Na yumi save, dispela tok em i autim em i tru. I gat planti arapela samting tu Jisas i bin mekim. Tasol sapos ol i laik raitim ol buk i gat tok long olgeta dispela samting wan wan, ating graun bilong yumi bai i no gat ples inap long yumi ken putim ol dispela buk. Tiofilus, long dispela buk bipo mi raitim, mi raitim tok long olgeta samting Jisas i bin mekim na long olgeta skul em i bin givim long ol manmeri, long pastaim tru na i kam inap long dispela de God i kisim em i go antap. Em i bin kamap long ol aposel em i bin makim, na long strong bilong Holi Spirit em i tokim ol long ol kain kain wok ol i mas mekim. Na bihain God i kisim em i go antap. Pastaim em i bin karim pen na i dai, na bihain em i kisim laip gen na i kamap long ol aposel. Na em i mekim planti samting, bilong ol i ken save tru, em i stap laip. Inap long 40 de ol i lukim em, na em i tokim ol long kingdom bilong God. Taim em i stap yet wantaim ol, em i tokim ol olsem, “Yupela i no ken lusim Jerusalem. Yupela i mas wetim dispela samting Papa i tok em i laik givim long yupela, na bipo mi tokim yupela long en. Jon i bin baptaisim ol manmeri long wara. Tasol i no planti de nau na bai yupela i kisim baptais long Holi Spirit.” Long dispela taim ol aposel i bung wantaim, na ol i askim em, “Bikpela, ating nau long dispela taim bai yu mekim kantri Israel i kamap strong gen na i gat king i bosim em, o nogat?” Na em i bekim tok bilong ol olsem, “Em i no samting bilong yupela bai yupela i save long ol taim na ol de Papa i makim. Nogat. Em yet i bosim dispela ol samting. Tasol bihain Holi Spirit bai i kam i stap long yupela, na yupela bai i kisim strong. Na yupela bai i autim tok bilong mi long Jerusalem, na long olgeta hap bilong Judia, na long distrik Samaria, na i go inap long olgeta hap bilong graun.” Jisas i mekim dispela tok pinis, na taim ol i lukluk i stap, em i go antap. Na wanpela klaut i haitim em, na ol i no lukim em moa. Em i go pinis, na ol i lukluk yet long skai, na wantu tupela man i sanap wantaim ol. Tupela i gat waitpela klos. Tupela i tok olsem, “Yupela man bilong Galili, bilong wanem yupela i sanap nating na lukluk i go long skai? Dispela Jisas, nau God i kisim em na em i lusim yupela na i go antap long heven, em bai i kam bek gen long wankain pasin olsem nau yupela i lukim em i go long heven.” Orait ol aposel i lusim dispela maunten ol i kolim Oliv, na ol i go bek long Jerusalem. Dispela maunten Oliv em i stap klostu tasol long Jerusalem, inap olsem wan kilomita. Ol i go insait long taun, na ol i go long dispela rum antap ol i save stap long en. Nem bilong ol i olsem, Pita na Jon na Jems na Andru na Filip na Tomas na Bartolomyu na Matyu, na Jems, em pikinini bilong Alfius, na Saimon, em wanpela man bilong lain Selot, na Judas, em pikinini bilong Jems. Olgeta dispela man i stap wanbel na ol i save bung na beten. Na ol meri, na Maria, em mama bilong Jisas, na ol brata bilong Jisas, ol tu i save kam na beten wantaim ol. Long dispela taim namba bilong ol manmeri i bilip long Jisas em inap olsem 120 olgeta. Na Pita i sanap namel long ol na em i autim tok olsem, “Ol brata, bipo Holi Spirit i mekim Devit i autim wanpela tok, na dispela tok i stap long buk bilong God. Em i tok long Judas, em dispela man i bin soim rot long ol man i holimpas Jisas. Na nau dispela i kamap pinis olsem Devit i bin tok. Bipo Judas i stap long lain bilong mipela, na em i kisim wankain wok olsem mipela.” Dispela man Judas i kisim mani olsem pe bilong dispela pasin nogut em i bin mekim, na em i baim wanpela hap graun. Na bihain em i pundaun long dispela graun na bel bilong en i bruk, na olgeta bel bilong en i kapsait long graun. Bihain olgeta man i stap long Jerusalem ol i save long dispela. Na long tok ples bilong ol, ol i kolim dispela graun Akeldama. Nem “Akeldama” em i wankain olsem dispela tok, “Graun I Gat Blut.” Orait Pita i tok moa olsem, “Dispela tok bilong Devit ol i raitim long Buk Song em i olsem, ‘Ples em i bin i stap long en, em i ken i stap nating, na yu no ken larim wanpela man i stap long en.’ Na long narapela hap bilong dispela buk i gat tok olsem, ‘Narapela man i ken kisim wok bilong en.’ “Olsem na nau yumi mas makim wanpela man namel long ol man i bin wokabaut wantaim yumi long olgeta taim Bikpela Jisas i bin i go i kam wantaim yumi, stat long taim Jon i wok long baptaisim ol manmeri, na Jisas i kirapim wok bilong en na i kam inap long dispela de God i kisim Jisas na em i lusim yumi na i go antap. Yumi mas makim wanpela man i bin lukim dispela olgeta samting, na em i mas kisim wok wantaim mipela bilong autim tok long Jisas i kirap bek.” Pita i tok olsem, orait ol i makim tupela man. Narapela em Josep, ol i kolim Barsabas, na em i gat narapela nem tu, em Jastus. Na narapela man em Matias. Na ol i beten olsem, “Bikpela, yu save long bel bilong olgeta man. Yu ken soim mipela, yu bin makim wanem man long dispela tupela long kamap aposel na kisim ples bilong Judas. Judas i lusim dispela wok pinis na em i go long dispela ples em i mas i stap long en.” Orait na ol i tromoi ston bilong makim husat i mas kisim dispela wok, na ston bilong Matias i kamap. Olsem na ol i putim em wantaim ol 11-pela aposel. Bikpela De Bilong Pentikos i kam pinis, na ol manmeri i bilip long Jisas ol i bung wantaim long wanpela haus. Na wantu wanpela nois i kam long heven, em i olsem krai bilong strongpela win, na i pulapim tru dispela haus ol i sindaun i stap long en. Na ol i lukim samting olsem paia i kamap, na i luk olsem planti tang bilong man. Na ol dispela tang i go nabaut na i stap long olgeta bilong ol. Na Holi Spirit i pulap long olgeta dispela manmeri, na ol i stat long mekim tok long ol kain kain tok ples. Holi Spirit i mekim na ol inap mekim ol dispela toktok. I gat sampela Juda i kam i stap long Jerusalem, ol i man bilong lotu long God, na ol i kam long olgeta kantri bilong graun. Taim dispela nois i kamap, planti manmeri i harim na ol i kam bung. Na ol i putim yau long ol toktok ol manmeri i bilip long Jisas i mekim, na ol i kirap nogut, long wanem, ol wan wan man na meri i harim ol i toktok long tok ples bilong em stret. Ol dispela Juda i kirap nogut na ol i tok, “Ating dispela olgeta manmeri ol i lain bilong Galili tasol. Olsem wanem na yumi olgeta wan wan yumi harim ol i toktok long tok ples bilong yumi stret. Yumi ol lain bilong kantri Partia na Midia na Elam, na yumi ol man i stap long distrik Mesopotemia na long distrik Judia na long provins Kapadosia na long provins Pontus na Esia na long distrik Frigia na Pamfilia na long kantri Isip na long ol hap bilong distrik Libia i stap klostu long taun Sairini, na yumi ol man bilong kantri Rom i kam i stap hia. Yumi Juda wantaim ol arapela man i bihainim lotu bilong yumi, na yumi ol lain bilong ailan Krit na distrik Arebia, yumi olgeta i harim ol i autim tok bilong ol strongpela wok bilong God long ol tok ples bilong yumi.” Na olgeta i kirap nogut, na ol i tingting planti. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela samting nau i kamap, em wanem kain samting tru?” Tasol sampela i tok bilas olsem, “Ol i dringim planti nupela wain na ol i spak.” Orait Pita i sanap wantaim ol 11-pela arapela aposel na em i singaut strong na i tokaut long ol manmeri olsem, “Yupela Juda na yupela olgeta man i kam i stap long Jerusalem, yupela putim yau long tok bilong mi, na yupela i ken save long as bilong dispela samting yupela i lukim nau. Yupela i ting dispela ol man i spak, a? Nogat tru. Nau em i 9 klok tasol long moning. Dispela samting nau i kamap, em samting bipo profet Joel i bin tok long en. Em i bin tok olsem, ‘God i tok, “Klostu long las de bai mi kapsaitim Spirit bilong mi long olgeta manmeri. Na ol pikinini man na pikinini meri bilong yupela bai i autim tok bilong mi olsem ol profet. Na ol yangpela man bilong yupela bai i lukim ol samting olsem driman, na ol lapun man bai i driman. Na long dispela taim bai mi kapsaitim Spirit bilong mi long ol wokboi na ol wokmeri bilong mi, na bai ol i autim tok bilong mi olsem ol profet. Bai mi mekim ol narakain samting i kamap antap long skai, na bai mi wokim ol mirakel long graun daunbilo olsem ol mak bilong dispela De. Blut na paia na bikpela smok bai i kamap. Na bai san i kamap tudak, na mun bai i kamap retpela olsem blut. Na bihain bai De bilong Bikpela i kamap, em de Bikpela bai i soim bikpela strong na lait bilong en. Na long dispela taim olgeta manmeri i singaut long Bikpela long helpim ol, em bai i kisim bek ol na bai ol i stap gut.” ’ Em ol tok profet Joel i bin autim. “Yupela man bilong Israel, putim yau long tok bilong mi. Mi laik tokim yupela long Jisas bilong Nasaret. Yupela yet i save long ol strongpela wok na ol kain kain mirakel God i bin wokim namel long yupela long han bilong dispela man. God i bin mekim olsem bai yupela i ken save, em yet i bin salim dispela man i kam. Na God i bin putim dispela man long han bilong yupela, olsem bipo yet em i bin tingim na i pasim tok pinis long mekim. Na long han bilong ol man nogut yupela i nilim em long diwai kros na kilim em i dai. Tasol God i kirapim bek dispela man na i no larim em i stap long ol pen nogut bilong dai, long wanem, dai i no inap holimpas dispela man. Na bipo Devit tu i bin tok olsem long em, ‘Mi lukim Bikpela i stap klostu tru long mi oltaim. Em i stap klostu na i givim strong long mi, olsem na i no gat wanpela samting i ken mekim mi i pret na guria. Olsem na bel bilong mi i gutpela tru, na mi mekim tok bilong amamas. Mi wetim ol gutpela samting God i laik mekim long mi. Bai yu no larim mi i stap long ples bilong ol man i dai pinis. Na bai yu no larim man yu bin makim bilong yu yet i sting long matmat. Yu soim mi pinis rot bilong kisim laip. Bai yu larim mi i stap wantaim yu, na bai yu mekim mi i amamas moa yet.’ Em ol tok Devit i bin autim. “Ol brata, mi laik tokaut stret long yupela long tumbuna bilong yumi, Devit. Em i dai pinis, na ol i planim em. Na matmat bilong en i stap namel long yumi inap long nau. Tasol Devit em i profet, na em i save, God i bin tok tru antap olsem, ‘Bihain bai mi mekim wanpela bilong ol lain pikinini bilong yu i kamap king olsem yu.’ Olsem na taim Devit i autim ol dispela tok long God bai i no larim em i stap long ples bilong ol man i dai pinis, na God bai i no larim em i sting long matmat, em i no tok long em yet. Nogat. Em i save pinis long samting God i laik mekim, na em i tok long dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em bai i kirap bek long matmat. Orait dispela man Jisas, God i kirapim em pinis long matmat. Mipela olgeta i lukim em bihain long em i kirap bek, na mipela i save tokaut long ol samting mipela i lukim. Na Jisas i go antap pinis na i stap long han sut bilong God. Em i kisim Holi Spirit pinis long han bilong Papa, olsem bipo Papa i bin tok long givim em. Na nau em i kapsaitim pinis, olsem yupela i lukim na i harim. Devit i no bin i go long heven olsem Jisas i bin go antap. Tasol Devit i bin tok olsem, ‘Bikpela i tokim Bikpela bilong mi olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” ’ “Olsem na yupela olgeta lain Israel, yupela i mas save gut olsem, dispela Jisas yupela i nilim em long diwai kros, God i makim em i stap Bikpela, na man bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Ol manmeri i harim tok bilong Pita, na dispela tok i sutim tru bel bilong ol. Na ol i askim Pita wantaim ol arapela aposel olsem, “Ol brata, bai mipela i mekim wanem nau?” Na Pita i tokim ol olsem, “Yupela olgeta wan wan i mas tanim bel na kisim baptais long nem bilong Jisas Krais, na God bai i lusim ol sin bilong yupela. Yupela i mekim olsem, na bai God i givim Holi Spirit long yupela. Bipo God i promis long givim Holi Spirit long yupela, na long ol pikinini bilong yupela, na long olgeta manmeri i stap longwe. God, Bikpela bilong yumi, em i bin promis long givim Holi Spirit long olgeta manmeri em i singautim.” Na Pita i autim planti arapela tok tu long ol, na em i tok strong long ol olsem, “Lukaut. Yupela i mas was gut, nogut yupela i bagarap wantaim ol dispela lain man bilong mekim ol kain kain pasin nogut.” Tok bilong Pita i sutim bel bilong planti manmeri, na ol i kisim baptais. Long dispela de samting olsem 3,000 manmeri i kam insait long lain bilong ol manmeri i bilip long Jisas. Ol manmeri i strong long harim tok bilong ol aposel, na long helpim ol brata, na long kam bung na kaikai wantaim, na long beten. Na God i wokim planti mirakel long han bilong ol aposel, na olgeta manmeri i lukim, ol i kirap nogut na i pret. Olgeta man i bilip long Jisas, ol i stap wanbel tru. Na ol i lukim olgeta samting bilong ol olsem samting bilong olgeta manmeri i bilip long Jisas. Ol i save larim ol man i baim ol hap graun na ol samting bilong ol, na ol i kisim mani long dispela, na ol i tilim dispela mani long olgeta man i sot long kaikai samting. Long olgeta de ol i save bung wantaim long tempel. Na ol i save kaikai wantaim long narapela narapela haus bilong ol. Bel bilong ol i gutpela, na ol i save amamas na kaikai wantaim. Oltaim ol i save litimapim nem bilong God, na olgeta manmeri i belgut long ol. Long olgeta de Bikpela i wok long kisim bek sampela manmeri, na long dispela pasin em i mekim namba bilong ol manmeri i bilip long Jisas i kamap planti moa. Wanpela taim Pita wantaim Jon i go long tempel long 3 klok long apinun, long taim bilong mekim prea. Na tupela i lukim sampela man i bringim wanpela man i gat lek nogut i kam. Olgeta de ol i save karim em i kam na putim em klostu long dispela dua bilong tempel ol i kolim Naispela Dua. Na em i save singaut long mani samting long ol manmeri i go insait long tempel. Ol lek bilong dispela man i kamap nogut pinis long taim em i stap long bel bilong mama. Dispela man i lukim Pita wantaim Jon i laik i go insait long tempel, na em i askim tupela long givim samting long em. Pita na Jon i lukluk strong long em, na Pita i tok, “Yu lukluk long mitupela.” Na dispela man i lukluk strong long tupela, long wanem, em i ting bai em i kisim samting long tupela. Tasol Pita i tok olsem, “Mi no gat mani. Tasol samting mi gat, em mi laik givim yu. Long nem bilong Jisas Krais bilong Nasaret mi tokim yu, yu kirap na wokabaut.” Na Pita i holim han sut bilong em na i helpim em long sanap. Orait wantu lek wantaim skru bilong en i kamap strong. Na em i kalap na i sanap na i wokabaut. Na em i go insait long tempel wantaim tupela, na i wokabaut na i kalap kalap na i litimapim nem bilong God. Olgeta manmeri i lukim em i wokabaut na litimapim nem bilong God, na ol i save, em dispela man tasol oltaim em i save sindaun long dua bilong tempel ol i kolim Naispela Dua, na i save singaut long mani samting. Ol i lukim em i kamap orait pinis, na ol i kirap nogut, na tingting bilong ol i pas. Ol manmeri i harim tok long dispela samting i kamap, na ol i kirap nogut tru na ol i ran i kam bilong lukim dispela man. Na ol i lukim em i holimpas Pita wantaim Jon na i sanap i stap long dispela veranda bilong tempel ol i kolim Veranda bilong Solomon. Pita i lukim dispela, na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela man bilong Israel, bilong wanem yupela i kirap nogut long dispela samting i bin kamap? Bilong wanem yupela i lukluk strong long mitupela? Ating yupela i ting, mitupela yet i gat bikpela strong o mitupela i stap gut tru long ai bilong God na mitupela i mekim dispela man i wokabaut, a? Nogat tru. God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop, em God bilong ol tumbuna bilong yumi, em i bin givim biknem tru bilong wokman bilong en Jisas. Em dispela man tasol yupela i bin putim long han bilong ol birua. Na taim Pailat i laik lusim em i go, yupela i bin givim baksait long Jisas na tok olsem Pailat i no ken larim em i go fri. Dispela man i save aninit tru long God. Em i holi na i save mekim stretpela pasin olgeta, tasol yupela i bin givim baksait long em na yupela i bin singaut long Pailat i mas lusim narapela man i go long yupela, em man bilong kilim man i dai. Namba wan man bilong bringim yumi long rot bilong laip, em yupela i bin kilim i dai. Tasol God i kirapim em long matmat, na mitupela yet i lukim dispela na mitupela i tokaut long en. Mitupela i bilip long Jisas, na long nem bilong Jisas tasol dispela man yupela i save long en, em i kamap strong. Jisas yet i kirapim bilip bilong mitupela, na dispela bilip tasol i bin mekim dispela man i kamap orait olgeta, olsem nau yupela i lukim. “Tru, ol brata, mi save, yupela wantaim ol hetman bilong yupela, yupela i no save gut na yupela i bin mekim dispela pasin long Jisas. Tasol bipo God i bin autim tok long maus bilong olgeta profet, long dispela man em bai i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen. Na nau long dispela pasin yupela i bin mekim, God i inapim pinis dispela tok bilong en. “Olsem na yupela i mas senisim tingting nogut bilong yupela, na tanim bel, na bai God i rausim ol sin bilong yupela. Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i givim nupela strong long yupela. Na em bai i salim dispela man em i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, na em bai i kam long yupela. Dispela man God i makim bilong helpim yupela, em Jisas tasol. Nau em i mas i stap long heven na wetim dispela taim God i makim bilong mekim olgeta samting i kamap nupela gen, olsem bipo yet em i bin tok long maus bilong ol profet em i bin makim bilong mekim wok bilong em yet. “Bipo Moses i bin tok olsem, ‘God, Bikpela bilong yupela, em bai i makim wanpela brata bilong yupela, na mekim em i kamap profet olsem mi yet. Na yupela i mas bihainim olgeta tok em bai i mekim long yupela. Na olgeta man i no laik harim tok bilong dispela profet, God bai i kilim ol i dai. Ol bai i no ken i stap moa insait long lain manmeri bilong Israel.’ Olgeta profet bipo i bin autim tok bilong God, stat long profet Samuel wantaim ol profet i kamap bihain long em, olgeta i bin tok long dispela taim nau i kamap pinis. “Yupela i lain pikinini bilong ol profet, na yupela i man bilong kisim ol samting God i bin promis long givim taim em i mekim dispela kontrak wantaim ol tumbuna bilong yupela. Em i bin tokim Abraham olsem, ‘Long tumbuna pikinini bilong yu mi bai mekim gut long olgeta lain manmeri bilong graun.’ Orait God i kirapim dispela wokman bilong en, na i salim em i kam long yupela pastaim, bilong mekim gut long yupela na helpim yupela olgeta wan wan long lusim ol pasin nogut bilong yupela.” Pita wantaim Jon i toktok yet long ol manmeri, na ol pris na ol Sadyusi wantaim kepten bilong ol man i save was long tempel, ol i kamap. Ol i save, tupela i autim tok long ol manmeri olsem, Jisas i kirap pinis long matmat, na olgeta man i dai pinis, ol tu bai i kirap. Olsem na ol i gat bikpela kros long tupela na ol i holimpas tupela na ol i laik kotim tupela. Tasol klostu san i laik i go daun, olsem na ol i kalabusim tupela inap long tumora. Tasol planti manmeri i harim tok pinis na ol i bilip long Jisas. Na namba bilong ol manmeri i bilip long en i go inap olsem 5,000. Long de bihain ol bikman bilong ol Juda, wantaim ol hetman na ol saveman bilong lo, ol i bung long Jerusalem. Hetpris Anas na Kaiafas na Jon na Aleksander na olgeta man bilong lain bilong hetpris ol i bung wantaim ol. Ol i sanapim Pita na Jon long ai bilong ol, na ol i askim tupela olsem, “Yupela i kisim wanem kain strong na yupela i mekim dispela samting? Yupela i mekim long nem bilong husat?” Orait Holi Spirit i pulap long Pita, na em i tokim ol olsem, “Yupela bikman bilong Israel, na yupela hetman, ating nau yupela i laik askim mitupela long mitupela i bin helpim wanpela man lek nogut. Na ating yupela i laik save, dispela man i kamap gutpela olsem wanem. Sapos olsem, orait yupela olgeta i mas save, na olgeta lain Israel tu ol i mas save, long nem bilong Jisas Krais bilong Nasaret, dispela man lek nogut i bin kamap orait na nau em i sanap long ai bilong yupela. Yupela i bin nilim Jisas long diwai kros, tasol God i kirapim em bek long matmat. Jisas em i ‘dispela ston yupela ol kamda i bin ting em i nogut na yupela i bin rausim. Tasol nau em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus.’ I no gat narapela man i inap kisim bek yumi. Nogat. Long nem bilong Jisas wanpela tasol yumi olgeta manmeri bilong graun inap i stap gut. Em wanpela tasol God i bin makim bilong kisim bek yumi.” Ol bikman i save, Pita wantaim Jon i no bin skul. Tupela i man nating tasol. Tasol ol i lukim tupela i tokaut strong na i no pret, olsem na ol i tingting planti. Na ol i save, bipo tupela i stap wantaim Jisas. Na ol i lukim dispela man, bodi bilong en i orait pinis, em i sanap wantaim tupela. Olsem na ol i no gat wanpela tok bilong bekim long tupela. Orait ol bikman i tokim ol long lusim haus kaunsil na i go ausait. Ol i go pinis, na ol man i paitim toktok olsem, “Bai yumi mekim wanem long dispela tupela man? Tupela i wokim wanpela mirakel, na olgeta manmeri long Jerusalem i save pinis long en. Yumi no inap haitim. Tasol nogut dispela tok i go nabaut moa yet long ol manmeri. Olsem na yumi mas tok strong long tupela, na tupela i no ken autim tok moa long dispela nem long ol arapela man.” Orait ol i singautim tupela na ol i tambuim tupela long tupela i no ken mekim wanpela tok moa long nem bilong Jisas, na tupela i no ken skulim ol manmeri long dispela nem. Tasol Pita wantaim Jon i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i ting wanem pasin i stret long ai bilong God? Mitupela i mas bihainim tok bilong God o mitupela i mas bihainim tok bilong yupela? Yupela yet i ken skelim. Tasol mitupela i no inap pasim maus. Mitupela i mas autim tok long olgeta samting mitupela i bin lukim na harim.” Orait ol kaunsil i givim sampela strongpela tok moa long tupela, na ol i lusim tupela i go, long wanem, ol i pret long ol manmeri. Olgeta manmeri i ting long dispela samting God i bin mekim na ol i wok long litimapim nem bilong en. Olsem na ol bikman i no gat rot bilong mekim save long tupela. Dispela man, tupela i wokim mirakel na mekim em i kamap orait, em i winim 40 krismas pinis. Ol kaunsil i lusim Pita na Jon pinis, orait tupela i go bek long ol wanlain bilong tupela, na tupela i tokim ol long olgeta tok bilong ol bikpris wantaim ol hetman. Ol i harim pinis, orait olgeta i wanbel na i beten wantaim long God olsem, “Bikpela, yu bin wokim skai na graun na solwara na olgeta samting i stap long en. Bipo Holi Spirit bilong yu i bin givim wanpela tok long tumbuna bilong mipela, em wokman bilong yu, Devit. Na Devit i bin tok olsem, ‘Bilong wanem olgeta lain manmeri ol i belhat tumas? Bilong wanem ol dispela manmeri i pasim tok nating bilong mekim ol pasin nogut? Ol king bilong olgeta hap graun ol i redi long pait. Na ol hetman i bung wantaim bilong daunim Bikpela, na bilong daunim dispela man em i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.’ “Tru tumas, Herot na Pontius Pailat wantaim ol man bilong ol arapela lain na ol Israel, ol i bin bung wantaim long dispela taun bilong daunim Jisas, dispela wokman bilong yu yet, bipo yu makim em long mekim wok bilong yu. Taim ol i mekim dispela samting, ol i bin bihainim tingting na laik bilong yu tasol. Long strong bilong yu, bipo yet yu bin pasim tok long ol dispela samting i mas kamap. Orait Bikpela, yu mas tingting nau long olgeta tok ol i mekim bilong pretim mipela, na yu mas helpim mipela ol wokboi bilong yu. Olsem na bai mipela i ken strong tru long autim tok bilong yu, na mipela i no ken pret. Na yu ken putim han bilong yu long ol sikman na mekim ol i orait gen, na yu ken wokim ol kain kain mirakel long nem bilong Jisas, em wokman bilong yu yet.” Ol i beten pinis, na dispela haus ol i bung long en em i guria. Na Holi Spirit i pulap long ol, na ol i autim tok bilong God. Ol i tokaut strong na ol i no pret. Olgeta manmeri i bilip long Jisas, ol i wanbel na ol i gat wanpela tingting tasol. I no gat wanpela man i lukim wanpela samting bilong en na i tok olsem, “Dispela samting em i bilong mi stret.” Nogat. Olgeta samting bilong ol i bilong olgeta wantaim. Ol aposel ol i wok long autim tok long Bikpela Jisas i kirap bek, na tok bilong ol i gat bikpela strong. Na God i gat bikpela laik long helpim ol dispela manmeri, na em i mekim gut tru long ol. I no gat wanpela man namel long ol em i sot long kaikai samting. Olgeta man i gat graun o haus, ol i save salim long ol arapela man na ol i kisim mani long dispela. Na ol i save bringim dispela mani i kam, na givim long ol aposel. Na ol aposel i save tilim long ol manmeri i sot long ol samting. I gat wanpela man i stap, nem bilong en Josep. Ol aposel i bin givim narapela nem Barnabas long em. Nem Barnabas em i wankain olsem dispela tok, “Man bilong strongim bel.” Barnabas em i wanpela Livai, na em i man bilong ailan Saiprus. Em i salim wanpela hap graun bilong en long narapela man. Na mani em i kisim, em i bringim i kam na givim long ol aposel. Wanpela man i stap, nem bilong en Ananaias, na meri bilong em, nem bilong en Safaira. Ananaias i salim wanpela hap graun bilong en long wanpela man. Na hap bilong mani em i kisim, Ananaias i putim i stap bilong em yet. Meri bilong en tu i save long dispela. Na Ananaias i giaman olsem em i kisim olgeta mani i kam na i givim long ol aposel. Na Pita i tok olsem, “Ananaias, olsem wanem na yu larim Satan i pulap long bel bilong yu, na yu laik giamanim Holi Spirit, na yu haitim hap mani yu bin kisim long dispela hap graun bilong yu? Yu bin salim dispela graun long laik bilong yu tasol. Na mani yu kisim long en, em samting bilong yu tu, na yu ken mekim wanem samting yu laik mekim long en. Olsem wanem na yu kisim dispela tingting nogut? Yu no ken ting yu laik giamanim ol man tasol. Nogat. Yu laik giamanim God yet.” Ananaias i harim dispela tok na em i pundaun na wantu em i dai. Na ol man i harim tok long samting i bin kamap long Ananaias, ol i pret nogut tru. Na ol yangpela man i kam na ol i pasim bodi bilong en long laplap, na ol i karim i go na planim. Tripela aua i go pinis, na meri bilong Ananaias i kam insait. Em i no save long dispela samting i bin kamap long man bilong en. Na Pita i tokim em olsem, “Yu tokim mi, ating em tasol mani yutupela i bin kisim long graun bilong yutupela, a?” Na meri i tok, “Em i stret. Em tasol.” Na Pita i tokim em olsem, “Watpo yutupela i pasim tok long traim Spirit bilong Bikpela? Harim. Ol man i planim man bilong yu, ol i wokabaut i kam insait long dua. Na ol bai i karim yu tu i go.” Orait wantu dispela meri i pundaun klostu long lek bilong Pita na em i dai. Na ol yangpela man i kam insait, na ol i lukim dispela meri i dai pinis. Na ol i karim em i go, na ol i planim em klostu long man bilong en. Na olgeta manmeri bilong sios na ol arapela manmeri i harim tok long dispela samting i bin kamap, ol i pret moa yet. Ol aposel i wokim ol kain kain mirakel namel long ol manmeri. Na olgeta manmeri i bilip long Bikpela, ol i wanbel na ol i save go insait long banis bilong tempel, na bung long veranda bilong Solomon. Ol manmeri i no i stap insait long lain bilong ol, ol i save litimapim nem bilong ol. Tasol ol dispela manmeri i pret, olsem na ol i no save kam bung wantaim ol. Na planti manmeri moa yet i bilip long Bikpela, na ol i kam insait long lain bilong en. Ol manmeri i save long ol mirakel ol aposel i wokim. Olsem na ol i save karim ol sikman i kam ausait na slipim ol long ol mat na long ol bet arere long ol rot Pita i save wokabaut i kam long en, long wanem, ol i laik bai san i ken sutim tewel bilong Pita i go long ol dispela sikman. Ol manmeri bilong ol taun klostu long Jerusalem, ol tu i kam lukim ol aposel. Ol i bringim ol sikman i kam, wantaim ol man i gat ol spirit nogut i bagarapim ol. Na dispela olgeta manmeri ol i kamap orait gen. Hetpris wantaim ol poroman bilong en, em ol man bilong lain Sadyusi, ol i lukim ol dispela samting ol aposel i mekim na ol i bel nogut tru. Ol i kirap na holimpas ol aposel na putim ol long kalabus wantaim ol man nogut. Tasol long nait wanpela ensel bilong Bikpela i opim dua bilong haus kalabus na i bringim ol i kam ausait, na i tokim ol olsem, “Yupela go sanap insait long banis bilong tempel na autim tok long ol manmeri long olgeta pasin bilong dispela nupela laip.” Ol aposel i harim dispela tok, orait ol i go long tempel long moningtaim tru, na ol i wok long autim tok long ol manmeri. Na hetpris wantaim ol poroman bilong en i singautim ol kaunsil na olgeta hetman bilong Israel, na ol i kam bung. Na ol i salim tok i go long haus kalabus, long ol i mas bringim ol aposel i kam. Orait ol plisman i go long haus kalabus, tasol ol i no lukim ol aposel i stap. Na ol i go bek na ol i tokim ol bikman olsem, “Mipela i lukim ol dua bilong haus kalabus, ol i lokim strong na ol gat i sanap was i stap long olgeta dua. Tasol taim mipela i opim dua, mipela i no lukim wanpela man i stap insait.” Kepten bilong ol man i save was long tempel wantaim ol bikpris i harim dispela tok, na ol i tingting planti, na ol i tok, “Ol dispela man i lus olsem wanem?” Na wanpela man i kamap na i tokim ol olsem, “Harim. Ol dispela man yupela i putim long haus kalabus, nau ol i sanap insait long banis bilong tempel na ol i autim tok long ol manmeri i stap.” Olsem na kepten wantaim ol plisman i go bringim ol aposel i kam. Tasol ol i no mekim wanpela samting long ol. Nogat. Ol i pret, nogut ol manmeri i tromoi ston long ol. Ol plisman i bringim ol aposel i kam na sanapim ol long ai bilong ol kaunsil. Na hetpris i tokim ol olsem, “Mipela i bin tambuim yupela tru long yupela i no ken autim tok long ol manmeri long nem bilong dispela man. Tasol yupela i wok yet long autim tok, na ol manmeri long olgeta hap bilong Jerusalem i harim pinis tok bilong yupela. Na yupela i laik sutim tok long mipela i bin kilim dispela man i dai.” Tasol Pita wantaim ol arapela aposel i bekim tok olsem, “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol. Mipela i no ken bihainim tok bilong ol man. Yupela i bin nilim Jisas long wanpela diwai na kilim em i dai, tasol God bilong ol tumbuna bilong yumi em i kirapim em bek. God i kisim em i go antap na i putim em i stap long han sut bilong em. Na em i stap man bilong soim rot long yumi na kisim bek yumi, na em bai i helpim yumi Israel long tanim bel, na em bai i lusim sin bilong yumi. Mipela i lukim dispela ol samting God i bin mekim, na mipela i save autim tok long en. Na Holi Spirit tu i autim tok long ol dispela samting. God i bin givim Holi Spirit long ol manmeri i bihainim tok bilong em.” Ol kaunsil i harim dispela tok bilong Pita, na ol i belhat nogut tru, na ol i laik kilim ol aposel i dai. Tasol wanpela kaunsil em i sanap. Em i wanpela Farisi, na nem bilong en Gamaliel. Em i tisa bilong lo, na olgeta manmeri i save litimapim nem bilong em. Em i tokim ol man long kisim ol aposel i go i stap ausait long sotpela taim liklik. Ol i go ausait pinis, orait Gamaliel i tokim ol arapela kaunsil olsem, “Yupela man bilong Israel, sapos yupela i laik mekim wanpela samting long ol dispela man, mobeta yupela i tingting gut pastaim. Yupela i save, i no longtaim i go pinis na Teudas i bin kirap na i tok, ‘Mi bikman, mi gat namba.’ Na klostu inap 400 man i bin bihainim em. Tasol gavman i kilim em i dai, na ol man i bilip long em ol i ranawe nabaut, na wok bilong ol i lus nating. Na bihain, long taim gavman i kisim nem bilong ol manmeri, Judas bilong Galili em i kirap na i pulim tingting bilong sampela manmeri. Na ol i bihainim em na kirapim pait bilong rausim gavman. Tasol ol i kilim em i dai, na olgeta man i bilip long em ol i ranawe na ol i go nabaut. Olsem na nau mi tokim yupela, yupela i no ken mekim wanpela samting long ol dispela man. Nogat. Yupela i mas larim ol i stap. Sapos dispela wok ol i mekim em i kirap long tingting bilong ol man tasol, orait em bai i bagarap. Tasol sapos God yet i kirapim dispela wok, orait yupela bai i no inap pasim ol. Nogut yupela i pait long God!” Orait ol kaunsil i bihainim tok bilong Gamaliel. Ol i singautim ol aposel i kam, na ol i tokim ol man long wipim ol. Na ol i tambuim ol long ol i no ken autim tok moa long nem bilong Jisas. Na ol i lusim ol i go. Olsem na ol aposel i lusim kaunsil na i go ausait. Na ol i amamas long God i ting ol inap long kisim sem long nem bilong Jisas. Na long olgeta de, ol i save go long tempel na long ol haus bilong ol manmeri, na ol i wok long skulim ol manmeri. Ol i no lusim wok bilong autim gutnius. Nogat. Ol i tokaut klia olsem, Jisas em i dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Long dispela taim namba bilong ol disaipel i kamap planti moa. Na ol disaipel i save tok Grik, ol i gat kros long ol disaipel i save tok Aram. Ol i tok olsem, “Long olgeta de yupela i save helpim ol manmeri i sot long kaikai samting, tasol yupela i no save helpim ol meri bilong mipela, man bilong ol i dai pinis.” Olsem na ol 12-pela aposel i singautim olgeta disaipel i kam, na ol i tokim ol olsem, “Sapos mipela i lusim wok bilong autim tok bilong God na mipela i wok long tilim kaikai, em i no stret. Olsem na ol brata, yupela i mas painim 7-pela man namel long yupela, ol i gat gutpela nem namel long ol manmeri, na Holi Spirit i pulap long ol, na ol i gat gutpela save. Na yumi ken putim ol dispela man bilong lukautim dispela wok. Tasol mipela yet i ken wok oltaim long beten na long helpim ol manmeri long tok bilong God.” Olgeta manmeri ol i laikim dispela tok bilong ol aposel. Na ol i makim Stiven, em man i gat strongpela bilip, na Holi Spirit i pulap long em. Na ol i makim Filip na Prokorus na Nikanor na Timon na Parmenas na Nikolas. Nikolas em i man bilong Antiok, na em i no wanpela Juda, tasol em i bihainim lotu bilong ol. Ol i sanapim ol dispela man long ai bilong ol aposel, na ol aposel i beten na i putim han antap long ol bilong makim ol bilong mekim dispela wok. Na tok bilong God i go nabaut long olgeta hap. Na planti manmeri moa i kamap disaipel long Jerusalem. Na planti pris tu ol i bihainim tok bilong God na ol i bilip. God i helpim tru Stiven na i givim strong long em, olsem na Stiven i save wokim ol kain kain bikpela mirakel namel long ol manmeri. Tasol sampela man i kirap na ol i pait long toktok wantaim Stiven. Ol i man bilong wanpela haus lotu bilong ol Juda, ol i kolim haus lotu bilong ol friman. Ol i man bilong taun Sairini na taun Aleksandria na bilong tupela provins Silisia na Esia. Na Holi Spirit i givim gutpela save tru long Stiven, olsem na ol dispela man i no inap winim tok bilong em. Olsem na ol i hait na grisim sampela man long tok giaman olsem, “Mipela i bin harim Stiven i mekim tok nogut long Moses na long God.” Na long dispela pasin ol i kirapim bel bilong ol manmeri na bilong ol hetman na ol saveman bilong lo. Na ol i go long Stiven na holimpas em, na ol i bringim em i go long kaunsil. Na ol i sanapim sampela man bilong sutim tok giaman long em. Ol dispela man i tok olsem, “Oltaim oltaim dispela man i save mekim tok nogut long haus bilong God na long lo bilong em. Mipela i bin harim em i tok olsem, ‘Dispela man Jisas bilong Nasaret bai i bagarapim dispela haus na senisim ol pasin bipo Moses i bin givim yumi.’” Na olgeta man i sindaun long kaunsil, ol i lukluk strong long Stiven, na ol i lukim pes bilong en i lait olsem pes bilong wanpela ensel. Orait hetpris i askim Stiven olsem, “Dispela tok ol man i sutim long yu, em i tru, o nogat?” Na Stiven i tok olsem, “Ol brata na ol papa, yupela harim. Taim tumbuna bilong yumi Abraham i stap long graun bilong Mesopotemia na i no i go yet long taun Haran, God bilong heven, em God i gat bikpela strong, em i kamap long Abraham. Na God i tokim em olsem, ‘Yu lusim graun bilong yu na ol brata bilong yu, na yu go long wanpela graun bai mi soim yu long en.’ Olsem na Abraham i lusim graun bilong ol Kaldia na em i go i stap long Haran. Na taim papa bilong en i dai pinis, God i salim em i kam i stap long dispela graun, nau yupela i stap long en. God i no givim wanpela liklik hap bilong dispela graun, inap olsem wan mita, long Abraham, bai em i ken i stap graun bilong ol lain bilong em stret. Tasol God i tok, bihain bai em i givim dispela graun long em, na em bai i stap graun bilong en na bilong ol lain pikinini bilong en. Long taim God i mekim dispela tok, Abraham i no gat pikinini yet. God i tokim Abraham olsem, ‘Bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i go i stap long kantri bilong ol arapela lain. Na bai ol i kamap wokboi nating, na ol arapela lain bai i mekim nogut long ol inap 400 yia. Tasol bihain bai mi kotim ol dispela man i mekim dispela pasin long ol. Na bihain ol lain pikinini bilong ol bai i lusim dispela kantri na bai ol i kam lotu long mi long dispela ples.’ Na God i tok bai Abraham i mas katim skin olsem mak bilong kontrak God i givim long em. Na bihain Abraham i kamap papa bilong Aisak, na em i wet wanpela wik na em i katim skin bilong Aisak. Na Aisak i kamap papa bilong Jekop, na Jekop i kamap papa bilong ol 12-pela tumbuna bilong yumi. “Ol dispela tumbuna ol i bel nogut long Josep, brata bilong ol, na ol i salim em olsem wokboi nating long ol arapela lain man. Na ol dispela man i bringim em i go long Isip. Tasol God i stap wantaim em. God i helpim em na i pinisim olgeta hevi bilong en. Na taim Josep i toktok wantaim king bilong Isip, God i givim gutpela save long em na i mekim king i laikim em. Olsem na king i makim em i stap namba wan gavman bilong Isip, na em i bosim olgeta samting long haus bilong king. “Bihain taim bilong bikpela hangre i kamap long olgeta hap bilong Isip na long olgeta hap bilong graun Kenan, na ol manmeri i gat bikpela hevi. Na ol tumbuna bilong yumi i no gat kaikai. Tasol Jekop i harim tok olsem i gat wit i stap long Isip, na em i salim ol tumbuna bilong yumi i go long Isip namba wan taim. Orait taim ol i go long namba 2 taim gen, Josep i tokim ol brata olsem, ‘Mi Josep.’ Na bihain king tu i save long ol lain bilong Josep. Na Josep i salim tok na i singautim papa bilong en Jekop i kam long em, wantaim olgeta lain bilong en, inap olsem 75 manmeri. Orait Jekop i go daun long Isip. Na bihain em i dai, na ol tumbuna bilong yumi ol tu i dai. Na ol i karim bodi bilong ol i go bek long taun Sekem na planim ol long dispela matmat, bipo Abraham i bin givim mani silva bilong baim long ol pikinini bilong Hamor long Sekem. “Orait taim God i makim bilong inapim dispela promis bipo em i bin mekim long Abraham, dispela taim klostu i laik kamap. Na ol lain Israel i stap long Isip, na ol i kamap bikpela lain tru. Na bihain wanpela man i kamap king bilong Isip, na em i no save long Josep. Dispela king i bin trikim ol lain bilong yumi na mekim pasin nogut long ol. Na em i mekim ol i tromoi ol liklik pikinini bilong ol, bai ol i dai. Long dispela taim mama bilong Moses i karim em. Em i gutpela pikinini, na God i laikim em. Na ol i bin lukautim em long haus bilong papa bilong en inap long tripela mun. Bihain ol i putim em i stap ausait, na pikinini meri bilong king i kisim em na i lukautim em olsem pikinini bilong em yet. Na Moses i skul long olgeta gutpela save bilong ol Isip, na em i kamap man bilong mekim ol strongpela toktok na ol kain kain strongpela wok. “Taim Moses i gat 40 krismas pinis, na em i tingting long i go lukim ol brata bilong em, ol Israel. Na em i lukim wanpela Isip i wok long mekim nogut long wanpela Israel. Orait em i helpim dispela Israel na i bekim rong dispela Isip i bin mekim long em. Em i paitim dispela Isip na kilim em i dai. Moses i ting ol brata bilong en bai i save olsem, God i laik helpim ol long han bilong en. Tasol ol i no save. Long de bihain, Moses i lukim tupela Israel i wok long pait. Em i laik mekim i dai pait bilong tupela, na em i go long tupela na i tok, ‘E, yutupela i brata tasol. Bilong wanem yutupela i bagarapim yutupela yet?’ Tasol dispela man i as bilong trabel em i sakim Moses i go bek. Na em i tok, ‘Husat i makim yu na yu kamap hetman na jas bilong mipela? Yu laik kilim mi i dai, olsem asde yu kilim dispela Isip, a?’ Moses i harim dispela tok, na em i ranawe. Em i go i stap long graun bilong ol Midian. Na bihain em i marit na i gat tupela pikinini man. “Orait 40 yia i go pinis, na wanpela ensel i kamap long Moses long graun i no gat man, klostu long maunten Sainai. Ensel i stap insait long paia i kamap namel long ol han bilong wanpela liklik diwai. Moses i lukim na i tingting planti long dispela samting i kamap. Em i laik lukim gut na em i go klostu, na Bikpela i tokim em olsem, ‘Mi God bilong ol tumbuna bilong yu. Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.’ Na Moses i guria, na em i pret long lukluk. Na Bikpela i tokim em, ‘Yu mas lusim su bilong yu, long wanem, dispela graun yu sanap long en em i bilong mi yet na i tambu. Mi lukim pinis olgeta pasin nogut ol i mekim long ol lain manmeri bilong mi long Isip. Mi harim pinis krai bilong ol, na nau mi kam daun bilong kisim bek ol long han bilong ol Isip. Olsem na yu kirap. Mi laik salim yu i go long Isip.’ “Pastaim ol Israel i bin sakim Moses, na tokim em olsem, ‘Husat i makim yu na yu kamap hetman na jas bilong mipela?’ Orait dispela man Moses tasol God i salim i go olsem hetman na man bilong kisim bek ol. God i strongim em long han bilong dispela ensel i kamap long em long liklik diwai. Moses i bringim ol i go lusim Isip, na em i wokim ol kain kain mirakel long Isip na long solwara Retsi na long graun i no gat man, inap long 40 yia. Dispela Moses tasol i bin tokim ol Israel olsem, ‘God bai i makim wanpela brata bilong yupela, na mekim em i kamap profet olsem mi yet.’ Bihain ol tumbuna bilong yumi i go bung long graun i no gat man, na dispela Moses tasol i stap wantaim ol. Na em i go antap long maunten Sainai na ensel i givim tok long em. Em i kisim tok bilong God, dispela tok i gat laip, na em i givim dispela tok long yumi. “Tasol ol tumbuna bilong yumi ol i no laik harim tok bilong Moses. Nogat. Ol i sakim tok bilong em, na long bel bilong ol i laikim tumas long i go bek long Isip. Ol i tokim Aron olsem, ‘Mipela i no save wanem samting i bin kamap long Moses, dispela man i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam. Olsem na yu mas wokim ol god bilong mipela, na ol i ken i go paslain long mipela na bringim mipela long rot.’ Long dispela taim ol i wokim wanpela pikinini bulmakau, na ol i mekim ofa long dispela giaman god. Na ol i amamas long dispela samting ol i bin wokim long han bilong ol yet. Olsem na God i givim baksait long ol, bai ol i ken lotu long san na mun na sta samting, olsem tok i stap long buk bilong ol profet, ‘Yupela ol Israel, taim yupela i bin i stap 40 yia long ples wesan nating, na yupela i kilim ol bulmakau na sipsip na mekim ofa, ating yupela i mekim ol dispela ofa long mi, a? Nogat tru. Dispela bikpela haus sel yupela i karim em i no haus sel bilong mi. Em i bilong giaman god Molek. Na yupela i bin karim tu piksa bilong sta bilong giaman god Refan. Yupela i wokim ol dispela piksa bilong giaman god, bilong yupela i ken lotu long ol. Olsem na bai mi rausim yupela long kantri bilong yupela, na salim yupela i go i stap long graun i stap long hapsait bilong kantri Babilon.’ “Taim ol tumbuna bilong yumi i stap long graun i no gat man, ol i gat haus sel bilong God. Long dispela haus God i save kamapim tok tru bilong en. Taim ol i wokim dispela haus sel, ol i mekim olgeta samting olsem God i bin tokim Moses na ol i bihainim stret piksa Moses i bin lukim. Bihain ol lain pikinini bilong ol dispela tumbuna i kisim dispela haus sel na ol i kam wantaim Josua bilong kisim graun bilong ol man bilong ol arapela lain. Na God i rausim ol dispela lain long pes bilong ol tumbuna bilong yumi. Na ol i sanapim haus sel na em i stap long dispela graun inap long taim bilong King Devit, em dispela man God i save mekim gut long en. Devit i bin beten long God i ken larim em i wokim wanpela gutpela haus bilong ol lain tumbuna bilong Jekop i ken i go long en na lotu long God. Tasol bihain, Solomon i bin wokim dispela haus. “Tasol God Antap Tru i no save stap long ol haus ol man i wokim. Em i olsem profet i bin tok, ‘Bikpela i tok olsem, “Heven em i sia king bilong mi, na graun em i ples mi putim lek bilong mi antap long en. Olsem na bai yupela i wokim wanem kain haus bilong mi? Na wanem hap bai i stap ples malolo bilong mi? Mi yet mi bin wokim dispela olgeta samting.” ’ Na Stiven i tokim ol kaunsil moa olsem, “Yupela i man bilong bikhet. Bel na tingting bilong yupela i pas olsem bilong ol haiden. Na yau bilong yupela i pas na yupela i no save harim tok bilong God. Oltaim yupela i save sakim tok bilong Holi Spirit, olsem ol tumbuna bilong yupela i bin mekim bipo. Wanem profet bipo i stap, na ol tumbuna bilong yupela i no bin mekim pasin nogut long em? Nogat. Ol i bin kilim i dai ol man bipo i bin tokaut olsem, Man Bilong Mekim Stretpela Pasin, em bai i kam. Na nau dispela man i kam pinis na yupela i putim em long han bilong ol birua na kilim em i dai. Yupela i bin kisim lo bilong God long han bilong ol ensel, tasol yupela i no bihainim.” Ol kaunsil i harim tok bilong Stiven, na ol i belhat nogut tru long em na ol i kaikaim tit bilong ol. Tasol Holi Spirit i pulap long Stiven, na em i lukluk i go antap long heven. Em i lukim gutpela lait na bilas bilong God long heven, na em i lukim Jisas i sanap i stap long han sut bilong God. Na Stiven i tok olsem, “Harim. Mi lukim heven i op, na Pikinini Bilong Man em i sanap i stap long han sut bilong God.” Ol i harim dispela tok na ol i singaut strong moa, na ol i pasim yau bilong ol. Na ol i kirap wantaim na ol i ran i go holimpas Stiven. Na ol i rausim em i go ausait long taun, na ol i tromoi ston long em bilong kilim em i dai. Ol man pastaim i bin sutim tok long em, ol i rausim longpela klos bilong ol na putim i stap klostu long lek bilong wanpela yangpela man, nem bilong en Sol. Taim ol i wok long tromoi ston long Stiven, Stiven i prea olsem, “Bikpela Jisas, yu kisim spirit bilong mi.” Na em i brukim skru na i singaut strong moa, “Bikpela, yu no ken bekim dispela sin long ol.” Stiven i tok olsem, na em i dai. Na long ai bilong Sol, dispela pasin ol i mekim long Stiven em i stret. Long de ol i kilim Stiven, ol i stat long mekim nogut tru long ol manmeri bilong sios i stap long Jerusalem. Olsem na olgeta manmeri bilong sios i ranawe i go nabaut long olgeta hap bilong distrik Judia na Samaria. Tasol ol aposel i stap yet long Jerusalem. Sampela man i save bihainim gut pasin God i laikim, ol i planim Stiven, na ol i mekim bikpela krai long em. Na Sol i wok long bagarapim ol manmeri bilong sios. Em i go insait long ol haus bilong ol na em i kisim ol man na meri wantaim. Na em i pulim ol i go na i putim ol long kalabus. Ol dispela manmeri i bin ranawe i go nabaut long olgeta hap, ol i autim gutnius long ol ples ol i stap long en. Filip i go long wanpela taun bilong Samaria, na em i autim gutnius bilong Krais long ol. Planti manmeri moa ol i harim tok bilong Filip na ol i lukim ol mirakel em i wokim, na ol i putim yau gut long tok bilong em. Ol i lukim Filip i rausim ol spirit nogut i bin i stap long planti manmeri, na ol dispela spirit i singaut nogut tru na i lusim ol. Na planti man bun bilong ol i dai o lek bilong ol i nogut, ol i kamap orait gen. Olsem na bikpela amamas i kamap long ol manmeri bilong dispela taun. Wanpela man i stap long dispela taun, nem bilong en Saimon. Bipo em i save mekim ol kain kain pasin bilong soim strong na pawa bilong en na mekim olkain marila samting, na ol manmeri bilong Samaria i lukim na ol i tingting planti. Em i save tok olsem, “Mi bikman.” Na ol bikman na ol manmeri nating, olgeta i strong long harim tok bilong Saimon. Ol i save tok, “Dispela strong bilong God, ol i kolim Bikpela Strong, em i stap long dispela man.” Ol i strong long harim tok bilong em, long wanem, planti taim ol i bin lukim em i mekim ol narakain samting tru, na ol i save tingting planti. Tasol taim Filip i autim gutnius bilong kingdom bilong God na bilong nem bilong Jisas Krais, ol man na meri wantaim i bilip na ol i kisim baptais. Na Saimon tu i bilip na i kisim baptais. Na em i raun wantaim Filip na i lukim ol kain kain bikpela mirakel Filip i wokim, na em i tingting planti. Ol aposel i stap long Jerusalem ol i harim tok long ol Samaria i bin kisim tok bilong God. Olsem na ol i salim Pita wantaim Jon i go long ol. Tupela i go kamap, orait tupela i beten bai God i givim Holi Spirit long ol dispela Samaria, long wanem, Holi Spirit i no bin kam yet long ol. Ol i kisim baptais tasol long nem bilong Jisas. Tupela i beten pinis, orait tupela i putim han antap long ol, na ol i kisim Holi Spirit. Saimon i lukim tupela aposel i putim han antap long ol na ol i kisim Holi Spirit. Olsem na em i kisim mani i kam long tupela, na em i tok olsem, “Yutupela givim dispela strong long mi tu. Olsem na sapos mi putim han antap long wanpela man, em i ken kisim Holi Spirit.” Tasol Pita i tokim Saimon olsem, “Mani bilong yu i ken bagarap wantaim yu yet! Samting God i save givim olsem presen, em yu ting yu inap baim long mani, a? Nogat tru. Bel bilong yu i no stret long ai bilong God. Olsem na yu no inap i stap insait long dispela wok bilong God mipela i mekim. Nogat tru. Yu mas tanim bel na givim baksait long dispela pasin nogut bilong yu. Na yu mas beten long Bikpela na askim em long pinisim asua bilong dispela tingting nogut i stap long bel bilong yu. Mi tok olsem, long wanem, mi lukim yu i mangal tru long kisim presen bilong God na dispela mangal i kamap olsem marasin nogut i bagarapim tingting bilong yu na i mekim yu i stap long kalabus bilong sin.” Na Saimon i bekim tok olsem, “Yutupela i mas prea long Bikpela bai em i ken marimari long mi, na bai ol dispela samting yutupela i tok long en i no ken kamap long mi.” Orait tupela aposel i autim tok bilong Bikpela na i tokim ol manmeri long ol samting Bikpela i bin mekim long tupela. Na bihain tupela i go bek long Jerusalem. Na taim tupela i wokabaut i go, tupela i autim gutnius long planti ples bilong ol Samaria. Wanpela ensel bilong Bikpela i tokim Filip olsem, “Yu kirap na yu go long hap saut, na yu go long dispela rot i lusim Jerusalem na i go daun long taun Gasa.” Dispela rot i stap long hap i no gat man. Orait Filip i kirap na i go. Na long dispela rot em i lukim wanpela man bilong Afrika. Em i wanpela bikman long gavman bilong kwin o Kandasi bilong wanpela kantri long Afrika, na em i save bosim olgeta mani samting bilong kwin. Em wanpela man ol i bin rausim bol bilong en. Dispela man i bin kam long Jerusalem bilong lotu, na nau em i laik i go bek. Em i sindaun long karis bilong en, na i ritim buk bilong profet Aisaia, na i go. Na Holi Spirit i tokim Filip olsem, “Yu go wokabaut klostu long dispela karis.” Orait Filip i ran i go klostu, na i harim dispela man i ritim buk bilong profet Aisaia. Na Filip i tok olsem, “Ating yu save long as bilong dispela tok yu ritim, o nogat?” Na dispela man i bekim tok olsem, “Sapos i no gat man i tokim mi long as bilong dispela tok, orait bai mi inap save olsem wanem?” Na em i tokim Filip, “Yu kam antap long karis na sindaun wantaim mi.” Dispela hap bilong buk em i ritim, em i gat tok olsem, “Em i no bin mekim wanpela tok. Em i pasim maus olsem sipsip ol i kisim i go bilong kilim, na olsem pikinini sipsip ol i laik katim gras bilong en. Ol i daunim em tru, na ol i no mekim stretpela kot long em. Olsem na em i no gat ol lain pikinini i stap, bai ol man i ken stori long ol. Nogat. Ol i bin pinisim laip bilong en, na em i no i stap moa long graun.” Dispela man i ritim dispela tok pinis, orait em i askim Filip olsem, “Mi askim yu. Profet i tok long husat na i mekim dispela tok? Em i tok long em yet, o em i tok long narapela man?” Orait Filip i autim tok long dispela man. Pastaim em i autim as bilong tok dispela man i bin ritim, na bihain em i autim ol arapela tok bilong gutnius bilong Jisas. Tupela i go yet long rot na tupela i kamap long wanpela wara. Na dispela man i tok, “Lukim, wara i stap. Ating wanpela samting i pasim rot na mi no inap kisim baptais?” *** Orait dispela man i tok na draiva i mekim ol hos i pulim karis ol i sanap. Na Filip wantaim dispela man i go daun long wara. Na Filip i baptaisim em. Na tupela i lusim wara na i kam antap, na wantu Spirit bilong Bikpela i kisim Filip i go, na dispela man i no lukim em moa. Tasol dispela man i amamas na i bihainim rot bilong en na i go. Na Filip i lukim olsem em i stap long taun Asdot, na em i go long olgeta taun nabaut na em i autim gutnius bilong Jisas. Na bihain em i go kamap long taun Sisaria. Long dispela taim Sol i tok strong yet long bagarapim ol disaipel bilong Bikpela na kilim ol i dai. Olsem na em i go long hetpris, na i askim hetpris long raitim ol pas long ol hetman bilong ol haus lotu bilong ol Juda i stap long taun Damaskus. Orait hetpris i raitim ol pas na em i givim long Sol. Ol pas i gat tok olsem, “Sapos Sol i lukim sampela man o sampela meri i bihainim rot bilong Jisas, orait em i ken kalabusim ol na bringim ol i kam long Jerusalem.” Orait Sol i lusim Jerusalem na i go long Damaskus. Taim em i kamap klostu long Damaskus, na wantu wanpela lait bilong heven i kam daun long em. Dispela lait i strong tumas na Sol i pundaun long graun. Na em i harim maus bilong wanpela man i tok olsem, “Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi?” Na Sol i tok, “Bikpela, yu husat?” Na em i tok, “Mi Jisas, yu wok long bagarapim mi. Tasol yu kirap na yu go insait long taun. Bihain bai wanpela man i tokim yu long ol samting yu mas mekim.” Ol man i go wantaim Sol ol i kirap nogut, na ol i no gat toktok. Ol i harim maus bilong man i toktok, tasol ol i no lukim wanpela man. Orait Sol i kirap na i opim ai, tasol ai bilong en i tudak. Olsem na ol i holim han bilong en na kisim em i go insait long Damaskus. Em i stap tripela de, na ai bilong en i stap tudak tasol. Na em i no kaikai na i no dring. Wanpela disaipel bilong Jisas i stap long Damaskus, nem bilong en Ananaias. Na long driman Bikpela i kolim nem bilong en, “Ananaias.” Na em i tok, “Bikpela, mi stap.” Na Bikpela i tokim em olsem, “Yu kirap na yu go long dispela rot, nem bilong en Stretpela Rot. Long haus bilong Judas yu mas askim long wanpela man bilong taun Tarsus, nem bilong en Sol. Nau em i prea i stap. Ai bilong en i tudak, tasol long driman em i bin lukim wanpela man, nem bilong en Ananaias, i kam insait na i putim han antap long en, bilong mekim ai bilong en i lukluk gen.” Na Ananaias i bekim tok olsem, “Bikpela, mi harim planti man i toktok long dispela man, long olkain pasin nogut em i bin mekim long ol manmeri bilong yu long Jerusalem. Em i kisim tok orait long ol bikpris, bilong em i ken kalabusim ol manmeri bilong dispela ples ol i save lotu na prea long nem bilong yu.” Tasol Bikpela i tokim em olsem, “Yu go. Nau dispela man em i kamap wokman bilong mi. Mi makim em pinis long i go long ol arapela lain manmeri na long ol king, na long ol Israel tu, na autim nem bilong mi long ol. Bai mi soim em olkain pen na hevi em i mas karim long taim em i autim nem bilong mi.” Orait Ananaias i go. Em i go insait long haus, na i putim han antap long Sol na i tokim em olsem, “Brata Sol, Bikpela Jisas i bin kamap long yu long rot, na nau em i salim mi i kam long yu, bilong yu ken lukluk gen na Holi Spirit i ken pulap long yu.” Ananaias i tok pinis, orait wantu samting olsem grile i stap long ai bilong Sol i lusim ai na i pundaun na em inap lukluk gen. Na em i kirap na i kisim baptais. Na bihain Sol i kaikai na i kamap strong gen. Sol i stap sampela de wantaim ol disaipel long Damaskus. Na bihain em i go stret long ol haus lotu bilong ol Juda, na em i autim tok olsem, “Jisas em i Pikinini Bilong God.” Olgeta man i harim tok bilong Sol, ol i kirap nogut. Na ol i tok olsem, “Em dispela man tasol i bin bagarapim ol manmeri i save lotu na prea long nem bilong Jisas. Em i mekim olsem long Jerusalem, na nau em i kam hia bilong kalabusim ol na bringim ol i go long ol bikpris.” Tasol strong bilong Sol i kamap bikpela moa, na em i tok klia gut tru long ol Juda i stap long Damaskus olsem, “Jisas em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Ol Juda i harim ol toktok bilong Sol na ol i kirap nogut na ol i no mekim wanpela tok bilong daunim em. Planti de i go pinis, na ol Juda i kibung na ol i pasim tok long kilim Sol i dai. Na Sol i harim tok long dispela samting ol i laik mekim. Orait ol Juda i was long olgeta dua bilong taun long san na long nait tu, bilong kilim em i dai. Tasol ol disaipel bilong Sol i kisim em long nait na ol i bringim em i go antap long bikpela banis i raunim taun. Na ol i tokim em long sindaun long wanpela bikpela basket, na ol i slekim basket i go daun long ausait bilong taun. Bihain Sol i go long Jerusalem, na em i laik bung wantaim ol disaipel. Tasol olgeta ol i pret long em, na ol i no bilip olsem em i bin kamap disaipel. Tasol Barnabas i kisim Sol na i bringim em i go long ol aposel. Em i stori long ol long Sol i bin lukim Bikpela long rot, na Bikpela i givim toktok long em. Na Barnabas i stori tu long Sol i bin tokaut strong long nem bilong Jisas long Damaskus. Olsem na Sol i stap wantaim ol long Jerusalem na em i raun wantaim ol. Em i no pret, na em i wok strong long tokaut long nem bilong Bikpela. Em i wok long toktok wantaim ol Juda i save tok Grik, na em i pait long toktok wantaim ol. Tasol ol i wok long painim rot bilong kilim em i dai. Taim ol brata i save long dispela, ol i bringim Sol i go daun long taun Sisaria, na ol i salim em i go long taun Tarsus. Olsem na long olgeta hap bilong Judia na Galili na Samaria ol manmeri bilong sios, ol i stap gut. Ol arapela man i no mekim nogut long ol, na sios i kamap strong. Ol i bihainim pasin bilong aninit long Bikpela, na Holi Spirit i strongim bel bilong ol. Na planti manmeri i kam insait long sios. Pita i wokabaut i go long olgeta hap, na em i go daun long taun Lida tu na i stap wantaim ol manmeri bilong God long Lida. Long dispela ples em i lukim wanpela man, nem bilong en Ainias. Olgeta bun bilong en i dai, na em i bin slip i stap long bet tasol inap long 8-pela yia. Na Pita i tokim em olsem, “Ainias, nau Jisas Krais i mekim yu i kamap orait gen. Yu kirap na stretim bet bilong yu.” Orait em i kirap kwiktaim. Na olgeta man bilong taun Lida na bilong stretpela hap graun bilong Saron, ol i lukim Ainias i kamap orait gen, na ol i tanim bel i go long Bikpela. Long Jopa wanpela disaipel meri i stap, nem bilong en Tabita. Long tok Grik ol i kolim Dorkas. Oltaim em i save mekim ol gutpela pasin na em i save helpim ol manmeri i sot long ol samting. Long dispela taim em i kisim sik na i dai. Na ol i wasim bodi bilong en na putim em long wanpela rum antap. Taun Lida i stap klostu long Jopa, na ol disaipel i bin harim tok olsem Pita i stap long Lida. Olsem na ol i salim tupela man i go bringim tok long en olsem, “Plis, yu kam hariap long mipela. Yu no ken wet.” Orait Pita i kirap i go wantaim tupela. Em i go kamap, na ol i bringim em i go long dispela rum antap. Olgeta meri, man bilong ol i dai pinis, ol i kam sanap klostu long Pita na ol i krai i stap. Ol i soim em olgeta klos na saket samting Tabita i bin wokim, taim em i stap yet wantaim ol. Na Pita i rausim olgeta manmeri i go ausait, na em i brukim skru na i mekim prea. Na em i tanim pes i go long bodi bilong meri na i tok, “Tabita, yu kirap.” Orait meri i opim ai bilong en, na i lukim Pita, na i kirap sindaun. Orait Pita i holim han bilong en na i kirapim em, na em i sanap. Na Pita i singautim ol manmeri bilong God, wantaim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na em i soim ol olsem Tabita i stap laip. Tok bilong dispela samting Pita i mekim i go nabaut long olgeta hap bilong taun Jopa, na ol manmeri i harim. Na planti ol i bilip long Bikpela. Na Pita i stap planti de long Jopa. Em i stap wantaim wanpela man nem bilong en Saimon. Dispela man i save kisim ol skin bilong bulmakau samting na redim bilong ol arapela kain wok. Wanpela man i stap long taun Sisaria, nem bilong en Kornilius. Em i kepten bilong 100 soldia bilong ol Rom. Em i bilong dispela lain soldia ol i kolim lain soldia bilong Itali. Em i save bihainim gut pasin God i laikim. Na em wantaim olgeta lain i stap long haus bilong en ol i save aninit long God. Em i save givim planti mani samting bilong helpim ol Juda i sot long ol samting. Na oltaim em i save beten long God. Long wanpela de, olsem long 3 klok long apinun, em i lukim wanpela samting olsem driman i klia tumas. Em i lukim wanpela ensel bilong God i kam insait long haus na i tokim em olsem, “Kornilius.” Na Kornilius i lukluk long em na i pret tumas. Em i tok olsem, “Bikman, olsem wanem?” Na ensel i tokim Kornilius olsem, “God i harim pinis beten bilong yu na em i tingting long pasin yu save mekim bilong givim mani samting long ol manmeri i sot long ol samting. Na God i laikim dispela pasin bilong yu. Nau yu mas salim ol man i go long Jopa na painim wanpela man, nem bilong en Saimon, em i gat narapela nem Pita. Na ol i mas tokim em long kam. Dispela man i stap long haus bilong narapela Saimon, em i man bilong mekim wok long skin bulmakau samting. Haus bilong en i stap arere long solwara.” Ensel i givim tok pinis long Kornilius na em i go. Na Kornilius i singautim tupela wokboi bilong en wantaim wanpela soldia. Dispela soldia em tu i save bihainim pasin God i laikim, na oltaim em i save stap wantaim Kornilius. Na Kornilius i tokim gut dispela tripela man long olgeta samting i bin kamap long en, na em i salim ol i go long Jopa. Ol man Kornilius i salim, ol i wokabaut i go na ol i slip long rot. Long de bihain ol i wokabaut i go moa na klostu long belo ol i kamap klostu long taun Jopa. Long dispela taim Pita i go antap long rup bilong haus, bilong mekim prea. Pita i hangre na em i laik kaikai. Na taim ol i wok yet long redim kaikai, em i lukim wanpela samting olsem driman. Em i lukim skai i op, na wanpela samting i kam daun, em i olsem bikpela laplap tru. I gat samting i holim 4-pela kona bilong en na i slekim i kam daun long graun. Insait long dispela laplap i gat olgeta kain abus na palai samting na olkain pisin i stap. Na Pita i harim wanpela maus i tok olsem, “Pita, yu kirap kilim abus na kaikai.” Tasol Pita i tok, “Bikpela, mi no ken tru! I no gat wanpela taim mi bin kaikai wanpela samting i no klin long ai bilong yu na i tambu long mipela i kaikai.” Na namba 2 taim dispela maus i tokim em gen olsem, “Samting God i bin mekim i kamap klin, dispela yu no ken kolim i no klin.” Dispela samting i kamap tripela taim, na kwiktaim dispela laplap i go antap gen long skai. Orait Pita i tingting planti na i tok, “As bilong dispela driman mi lukim, em i olsem wanem?” Em i tingting olsem yet, na dispela ol man Kornilius i bin salim ol i kam, ol i kamap. Ol i bin askim ol man long haus bilong Saimon i stap we, na nau ol i kam sanap long dua. Na ol i singaut olsem, “Saimon, narapela nem bilong en Pita, em i stap hia, o nogat?” Pita i tingting yet long dispela driman, na Holi Spirit i tok olsem, “Harim. Tripela man i kam painim yu. Olsem na yu kirap na yu go daun na go wantaim ol. Yu no ken tingting planti. Mi yet mi bin salim ol i kam.” Na Pita i go daun long dispela ol man, na i tok olsem, “Dispela man yupela i wok long painim, em mi tasol. Yupela i kam long wanem samting?” Na ol i tok olsem, “Kornilius, em i kepten bilong 100 soldia, em i salim mipela i kam. Em i stretpela man na em i save pret long God. Olgeta lain Juda ol i save tok, em i gutpela man. Wanpela ensel bilong God i tokim em long singautim yu i go long haus bilong en na em i ken harim sampela tok bilong yu.” Orait na Pita i kisim ol i go insait long haus na em i lukautim ol long dispela nait. Na long de bihain em i kirap i go wantaim ol. Na sampela bilong ol disaipel bilong Jisas i stap long Jopa ol i go wantaim em. Pita wantaim ol dispela man i wokabaut i go, na ol i slip long rot wanpela nait, na ol i go kamap long taun Sisaria. Na Kornilius i wetim ol i stap. Em i singautim pinis ol wanlain bilong en wantaim ol pren tru bilong en, na ol i bung i stap. Pita i go insait, na Kornilius i kam klostu long em na i brukim skru klostu long lek bilong Pita na i lotu long em. Tasol Pita i kirapim em na i tok olsem, “Yu kirap. Mi tu mi man tasol.” Na Pita i toktok wantaim em na i go insait, na em i lukim planti manmeri i bung i stap. Na Pita i tokim ol olsem, “Yupela yet i save, i tambu tru long mipela Juda i stap wantaim ol man bilong ol arapela lain. Na i tambu long mipela i go klostu long ol tu. Tasol God i bin soim mi olsem, mi no ken kolim wanpela man i no klin long ai bilong God, na mi no ken ting em i tambu long mipela i pas wantaim ol. Olsem na mi no sakim tok. Mi harim singaut bilong yupela na mi kam. Orait nau mi askim yupela, bilong wanem yupela i singautim mi?” Na Kornilius i tok olsem, “Samting i bin kamap long mi, na nau 3-pela de i go pinis. Em i olsem. Mi stap long haus bilong mi, na mi mekim prea long 3 klok, em long wankain taim olsem nau. Mi prea i stap na wantu mi lukim wanpela man i sanap long pes bilong mi, na laplap samting bilong en i lait tumas. Na em i tok, ‘Kornilius, God i harim pinis beten bilong yu, na em i tingting long pasin yu save mekim bilong givim mani samting long ol manmeri i sot long ol samting. Olsem na yu mas salim ol man i go long Jopa na singautim Saimon, em i gat narapela nem Pita. Dispela man i stap long haus bilong narapela Saimon, em i man bilong mekim wok long skin bulmakau samting, na haus bilong en i stap arere long solwara.’ Olsem na kwiktaim mi salim sampela man i go long yu. Na yu mekim gutpela pasin na yu kam. Orait nau mipela olgeta i kam i stap hia long ai bilong God bilong harim olgeta tok Bikpela i bin givim long yu bilong tokim mipela.” Orait Pita i tok olsem, “Tru tumas, nau mi save, God i save mekim wankain pasin long olgeta manmeri, maski ol i bilong wanem lain. Long olgeta lain em i save laikim ol manmeri i aninit long em na i mekim stretpela pasin. Yupela i save long dispela tok God i givim long mipela ol lain bilong Israel. Em i autim gutnius olsem, Jisas Krais em i Bikpela bilong olgeta man, na em i save mekim yumi i kamap wanbel wantaim God. Yupela yet i save long olgeta samting i bin kamap long olgeta hap bilong kantri Israel bihain long taim Jon i bin autim tok long ol man i mas kisim baptais. Ol dispela samting i bin stat long distrik Galili. Yupela i save, God i bin makim Jisas bilong Nasaret, na givim Holi Spirit na bikpela strong long em. Na Jisas i go long ol ples nabaut na i helpim ol manmeri. God i stap wantaim em na em i mekim orait gen olgeta man Satan i bin bagarapim ol. Na mipela i man bilong autim tok bilong olgeta samting em i bin mekim long olgeta ples bilong mipela Juda na long Jerusalem. Ol i hangamapim dispela man long wanpela diwai, na long dispela pasin ol i kilim em i dai. Tasol long de namba 3 God i kirapim em bek na i mekim em i kamap long ai bilong ol manmeri. Tasol em i no kamap long olgeta Juda. Nogat. Em i kamap long mipela ol man bipo God i bin makim bilong autim tok bilong em. Na taim em i kirap bek pinis long matmat, mipela i bin kaikai na dring wantaim em. Na em i tokim mipela long autim tok long ol manmeri na tokaut klia olsem, ‘God i bin makim dispela man tasol bai em i stap man bilong harim kot bilong ol man i stap laip na bilong ol man i dai pinis.’ Olgeta profet i bin autim tok long ol samting em bai i mekim, na ol i bin tok olsem, long nem bilong dispela man tasol, God i save lusim sin bilong olgeta man i bilip long em.” Pita i autim tok yet, na Holi Spirit i kam daun long olgeta manmeri i stap harim tok bilong God. Ol disaipel bilong lain Juda i bin kam wantaim Pita, ol i harim ol dispela manmeri i mekim tok long ol kain kain tok ples na i litimapim nem bilong God, na ol i kirap nogut na ol i tok olsem, “Lukim. God i givim Holi Spirit olsem presen long ol manmeri bilong ol arapela lain tu.” Na Pita i tok olsem, *** “Ol dispela lain i kisim pinis Holi Spirit wankain olsem yumi. Olsem na husat inap tambuim yumi long baptaisim ol long wara?” Na Pita i tokim ol dispela manmeri olsem, “Yupela i mas kisim baptais long nem bilong Jisas Krais.” Ol i kisim baptais pinis, orait ol i tokim em long i stap sampela de wantaim ol. Ol aposel na ol brata i stap nabaut long distrik Judia ol i harim tok long ol manmeri bilong arapela lain tu i kisim pinis tok bilong God. Na taim Pita i go long Jerusalem, ol lain disaipel i strong long bihainim pasin bilong katim skin, ol i krosim em. Ol i tok olsem, “Yu mekim wanem kain pasin na yu go long haus bilong ol man i no save katim skin, na yu kaikai wantaim ol?” Orait Pita i stori long olgeta samting i bin kamap long em. Em i tok olsem, “Mi stap long taun Jopa, na mi beten i stap, na mi lukim wanpela samting olsem driman. Mi lukim wanpela samting i kam daun long skai, em i olsem bikpela laplap tru. I gat samting i holim 4-pela kona bilong en na i slekim i kam daun long mi. Mi laik save gut long dispela samting, na mi lukluk gut insait long dispela laplap na mi lukim olkain abus ol man i save lukautim na ol wel abus na ol palai samting na ol pisin. Na mi harim wanpela maus i tokim mi olsem, ‘Pita, yu kirap kilim abus na kaikai.’ Tasol mi tok, ‘Bikpela, mi no ken tru! I no gat wanpela taim mi bin kaikai wanpela samting i no klin long ai bilong yu na i tambu long mipela i kaikai.’ Tasol dispela maus i kam long heven em i tok namba 2 taim gen olsem, ‘Samting God i bin mekim i kamap klin, dispela yu no ken kolim i no klin.’ Dispela samting i kamap tripela taim, na dispela olgeta samting i go antap gen long skai. “Long dispela taim stret, tripela man i kam kamap long dispela haus mipela i stap long en. Wanpela man i stap long Sisaria em i bin salim ol i kam long mi. Na Holi Spirit i tokim mi olsem, ‘Yu go wantaim ol. Yu no ken tingting planti.’ Na dispela 6-pela brata hia ol tu ol i go wantaim mi, na mipela i go insait long haus bilong dispela man. Na em i tokim mipela long em i bin lukim ensel i kam sanap insait long haus bilong en, na ensel i tok, ‘Yu mas salim ol man i go long Jopa na painim Saimon, em i gat narapela nem Pita. Na ol i mas tokim em long kam. Em bai i givim sampela tok long yu, na long dispela tok God bai i kisim bek yu wantaim olgeta lain i stap long haus bilong yu.’ Dispela man i bin singautim mi i kam, em i toktok pinis, orait mi stat long toktok, na Holi Spirit i kam daun long ol, wankain olsem em i bin kam long yumi namba wan taim. Na mi tingim gen dispela tok bipo Bikpela i bin mekim. Em i bin tok olsem, ‘Jon i bin baptaisim ol manmeri long wara, tasol yupela bai i kisim baptais long Holi Spirit.’ Bipo yumi bilip long Bikpela Jisas Krais, na God i givim Holi Spirit olsem presen long yumi. Na nau God i givim dispela wankain presen tasol long ol. Olsem na mi husat na mi inap pasim wok God yet i mekim long ol?” Ol man i harim dispela tok bilong Pita, na ol i no gat tingting moa bilong kros. Nogat. Ol i litimapim nem bilong God na ol i tok olsem, “Nau yumi save, God i larim ol arapela lain tu i tanim bel na kisim laip.” Taim ol i bin kilim Stiven i dai ol i bin mekim nogut long ol arapela manmeri i bilip long Jisas tu. Olsem na planti bilong ol i bin ranawe i go nabaut, na sampela i bin i go long distrik Fonisia na ailan Saiprus na taun Antiok, na ol i wok long autim gutnius bilong Jisas. Tasol ol i no autim tok long ol manmeri bilong ol arapela lain. Nogat. Ol i autim long ol Juda tasol. Tasol i gat sampela man namel long ol, ol i man bilong Saiprus na bilong taun Sairini, ol i go long Antiok na ol i autim gutnius bilong Bikpela Jisas long ol Grik tu. Na strong bilong Bikpela i stap long ol, olsem na planti manmeri i bilip na i tanim bel na i kamap disaipel bilong Bikpela. Ol manmeri bilong sios long Jerusalem i harim tok long dispela, na ol i salim Barnabas i go long Antiok. Em i go kamap na i lukim olsem God i bin helpim ol na mekim gut tru long ol, na em i amamas. Em i kirapim tingting bilong olgeta manmeri, long ol i mas bihainim Bikpela oltaim. Barnabas em i gutpela man, na Holi Spirit i pulap long em, na em i gat strongpela bilip. Na bikpela lain manmeri ol i kam insait long lain bilong Bikpela. Orait Barnabas i go long Tarsus bilong painim Sol. Em i lukim Sol pinis, orait em i bringim em i kam long Antiok. Na long wanpela yia olgeta, tupela i sindaun wantaim ol manmeri bilong sios long Antiok, na tupela i skulim bikpela lain manmeri long tok bilong God. Long Antiok ol disaipel i kisim nem Kristen namba wan taim. Long dispela taim sampela profet i lusim Jerusalem na i kam daun long Antiok. Wanpela profet ol i kolim Agabus, em i sanap na long strong bilong Holi Spirit em i autim tok long bikpela hangre bai i kamap long olgeta hap bilong graun. Na bihain, taim Sisar Klodius i stap king, dispela hangre i kamap. Ol Kristen i harim dispela tok bilong Agabus, na ol i pasim tok long salim mani i go long ol brata long Judia, bilong helpim ol. Na olgeta Kristen i givim mani inap long skel bilong ol. Na ol i salim Barnabas na Sol na tupela i bringim dispela mani i go na givim long ol hetman bilong sios. Long dispela taim King Herot i bagarapim sampela man bilong sios. Em i tok, na ol i kilim i dai Jems, em brata bilong Jon, long bainat. Herot i lukim ol Juda i laikim dispela samting em i mekim, olsem na em i kalabusim Pita tu. Em i mekim dispela long taim bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. Em i holimpas Pita na i putim em long kalabus. Em i putim Pita long han bilong 4-pela lain soldia, na ol i senis senis long was long em. Dispela 4-pela lain wan wan i gat 4-pela soldia i stap long en, inap 16 soldia olgeta. Herot i laik wet inap Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, em i pinis, na bai em i bringim Pita i kam na kotim em long ai bilong ol manmeri. Olsem na Pita i stap long haus kalabus, na ol soldia i was long em. Tasol oltaim ol manmeri bilong sios i wok long beten strong long God, bai God i ken helpim em. Orait Herot i makim wanpela de bilong bringim Pita i kamap long kot. Na long nait, taim dispela de i no kamap yet, Pita i slip i stap namel long tupela soldia. Ol i bin pasim em long tupela sen. Na ol arapela soldia i stap sentri long dua bilong haus kalabus. Na wantu ensel bilong Bikpela i kamap, na lait i kamap insait long haus kalabus. Na ensel i paitim banis bilong Pita na i kirapim em, na i tok, “Yu kirap kwik.” Na tupela sen i lus long han bilong Pita na i pundaun long graun. Na ensel i tok, “Pasim let na putim su,” na Pita i mekim olsem. Na ensel i tok, “Putim longpela klos bilong yu na bihainim mi.” Na Pita i lusim dispela rum na i bihainim ensel i go. Tasol em i no save, dispela samting ensel i mekim em i kamap tru. Pita i ting em i driman tasol. Tupela i wokabaut i go na i lusim tupela soldia i stap sentri, na tupela i kamap long dua ain bilong lusim kalabus na i go long taun. Dispela dua em yet i op, na tupela i go ausait na i wokabaut i go long wanpela rot. Na kwiktaim ensel i lusim Pita na i go. Orait tingting bilong Pita i kamap klia, na em i tok olsem, “Nau mi save tru, Bikpela i bin salim ensel bilong en i kam, na em i kisim mi bek long han bilong Herot na long olgeta samting ol lain Juda i tingting long mekim.” Na em i go long haus bilong Maria, em mama bilong Jon. Jon em i gat narapela nem Mak. Planti manmeri i bung long dispela haus na ol i beten i stap. Pita i paitim dua ausait long haus, na wanpela wokmeri, nem bilong en Roda, em i kam bilong opim dua. Tasol taim em i harim maus bilong Pita, bel bilong en i amamas tumas, na em i no opim dua. Nogat. Em i ran i go insait na i tokim ol manmeri olsem, “Pita i kam i stap long dua!” Na ol i tokim em olsem, “Yu longlong, o?” Tasol em i strong na i tok, “Nogat. Tru tumas em i stap.” Na ol i tok, “Ating yu lukim ensel bilong en tasol.” Tasol Pita i wok long paitim dua yet. Orait ol i go opim dua na ol i lukim em, na ol i kirap nogut tru. Na Pita i mekim nais long han bai ol i mas pasim maus. Na em i stori long ol long pasin Bikpela i bin mekim bilong bringim em i kam ausait long haus kalabus. Na em i tok olsem, “Yupela i mas tokim Jems na ol brata long ol dispela samting.” Na Pita i lusim ol na i go long narapela hap. Long moning ol soldia i lukim Pita i no i stap na ol i kirap nogut tru, na ol i wok long askim ol yet olsem, “Pita i go we?” Herot i painimaut olsem Pita i no i stap, na em i tokim ol man long go painim Pita, tasol ol i no lukim em. Olsem na em i kotim ol dispela soldia i bin was long Pita, na em i tok long ol i mas i dai. Na bihain, Herot i lusim Judia na i go daun long taun Sisaria na i stap. King Herot i gat bikpela kros long ol manmeri bilong taun Tair na Saidon. Olsem na ol i bung wantaim na i kam lukim em, long wanem, ol i save kisim kaikai bilong ol long kantri Herot i bosim. Ol i toktok pastaim wantaim Blastus, em ofisa i bosim rum slip bilong king, na em i wanbel wantaim ol. Na bihain, ol i go lukim Herot na askim em long marimari long ol na mekim i dai dispela kros. Orait Herot i makim wanpela de, na long dispela de em i putim bilas bilong king, na em i sindaun long sia king bilong en, na em i mekim bikpela tok long ol. Na ol manmeri i wok long singaut olsem, “Em i maus bilong wanpela god. Em i no maus bilong man.” Herot i harim dispela tok bilong ol, na em i no laik litimapim nem bilong God, olsem na wantu ensel bilong Bikpela i paitim em. Na sik nogut i kamap long en, na ol liklik snek i kaikai em, na em i dai. Tasol tok bilong Bikpela i kamap strong na i go long planti ples. Na Barnabas wantaim Sol tupela i pinisim wok bilong tupela long Jerusalem, na tupela i go bek long Antiok. Na tupela i bringim Jon Mak i go wantaim tupela. Sios bilong Antiok i gat sampela man i save autim tok profet na sampela man i save skulim ol manmeri long pasin God i laikim. Nem bilong ol i olsem, Barnabas, na Simeon, em i gat narapela nem Niger, na Lusius bilong taun Sairini, na Sol, na Manain, em wanpela poroman bilong namba wan gavman Herot. Wanpela taim ol manmeri bilong sios i lotu long Bikpela na ol i tambu long kaikai. Na Holi Spirit i tokim ol olsem, “Yupela i mas makim Barnabas wantaim Sol bilong mekim dispela wok mi bin singautim tupela long mekim.” Olsem na ol i tambu long kaikai na i mekim prea, na ol i putim han long tupela, na ol i salim tupela i go. Holi Spirit i salim tupela i go, na tupela i go daun long taun Selusia. Long Selusia tupela i kalap long sip, na sip i kisim tupela i go long ailan Saiprus. Tupela i kamap long taun Salamis, na tupela i go long ol haus lotu bilong ol Juda na autim tok bilong God. Jon Mak i bin i go wantaim tupela, na em i helpim tupela. Tupela i wokabaut long olgeta hap bilong ailan Saiprus, na tupela i kamap long taun Pafos. Long Pafos tupela i lukim wanpela man i stap, nem bilong en Barjisas. Em i man bilong mekim ol kain kain marila samting na ol kain kain trik. Na em i wanpela giaman profet bilong lain Juda. Dispela man i save stap wantaim namba wan gavman, nem bilong en Sergius Paulus. Sergius Paulus em i man i gat gutpela tingting na save. Em i singautim Barnabas na Sol i kam, long wanem, em i laik harim tok bilong God. Dispela man bilong mekim marila samting, long tok Grik ol i save kolim em long nem Elimas. Orait Elimas i laik daunim wok bilong Barnabas na Sol, long wanem, em i no laik bai namba wan gavman i bilip long Jisas. Tasol Holi Spirit i pulap long Sol, narapela nem bilong en Pol, na em i lukluk strong long Elimas na i tok olsem, “Yu pikinini bilong Satan. Yu birua bilong olgeta stretpela pasin. Olgeta pasin bilong giaman na olgeta pasin nogut i pulap tru long yu. Yu save bagarapim olgeta stretpela rot bilong Bikpela. Ating yu no laik lusim dispela pasin? Orait harim. Nau han bilong Bikpela em i paitim yu, na ai bilong yu bai i pas. Nau bai yu no inap lukim san, na bai yu stap olsem longtaim liklik.” Pol i tok olsem na wantu tasol samting olsem klaut i tudak olgeta i pasim ai bilong Elimas. Na em i go nabaut na i wok long painim man bilong holim han bilong em na soim rot long em. Namba wan gavman i lukim dispela samting, na em i bilip. Tingting bilong en i kirap tru long tok bilong Bikpela. Pol na ol man i wokabaut wantaim em ol i lusim taun Pafos, na sip i kisim ol i go long taun Perga long provins Pamfilia. Tasol Jon Mak i lusim ol, na em i go bek long Jerusalem. Ol i lusim Perga, na ol i wokabaut i go kamap long taun Antiok long distrik Pisidia. Na long de Sabat ol i go insait long haus lotu bilong ol Juda, na ol i sindaun. Ol hetman bilong haus lotu i ritim pinis tok bilong lo na tok bilong ol profet, orait ol i tokim wanpela man long i go tokim Pol wantaim ol wanwok bilong en olsem, “Ol brata, sapos yupela i gat wanpela tok bilong strongim bel bilong ol manmeri, orait yupela i ken autim.” Na Pol i sanap na i mekim nais long han bai ol i pasim maus, na em i tok olsem, “Yupela man bilong Israel, na yupela ol arapela man i save aninit long God, yupela harim. God bilong ol lain Israel em i makim ol tumbuna bilong mipela olsem ol manmeri bilong em yet. Na taim ol i lusim graun bilong ol na ol i go i stap long Isip, em i mekim ol i kamap bikpela lain. Bihain, long strong bilong em yet, em i kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Na long taim ol i stap long ples wesan nating, em i karim hevi long pasin bilong ol inap long 40 yia. Long graun Kenan God i bagarapim 7-pela lain manmeri, na em i givim dispela graun long ol Israel, bai em i ken i stap graun bilong ol. Olgeta dispela samting i kamap insait long 450 yia samting. Na bihain long ol Israel i kisim graun pinis, God i makim ol hetman bilong bosim ol Israel, i go inap long taim bilong profet Samuel. “Orait long dispela taim ol i singaut long kisim wanpela king, na God i makim Sol bilong bosim ol, na em i stap king inap long 40 yia. Sol em i pikinini bilong Kis, em man bilong lain Benjamin. Tasol God i rausim em na i makim Devit bilong i stap king bilong ol. Em i tokim ol man long Devit olsem, ‘Mi lukim pinis Devit, pikinini bilong Jesi, na bel bilong mi i laikim dispela man. Em bai i bihainim olgeta laik bilong mi.’ Na God i mekim olsem bipo em i bin promis, na long lain bilong dispela man Devit, God i makim wanpela man bilong kisim bek yumi, na i salim em i kam long Israel. Dispela man em Jisas. “Taim Jisas i no statim wok bilong en yet, Jon i bin autim tok long ol Israel i mas tanim bel na kisim baptais. Klostu Jon i laik pinisim wok bilong en, na em i tok olsem, ‘Yupela i ting mi husat? Mi no dispela man yupela i wetim. Tasol yupela harim. Bihain bai wanpela man i kam, na mi no gutpela man inap long mi lusim string i pasim su bilong en.’ “Ol brata, yupela man bilong lain bilong Abraham, na yupela ol arapela man i save aninit long God, harim. Dispela tok bilong God i kisim bek ol manmeri, em God i salim i kam long yumi tasol. Ol man i stap long Jerusalem, wantaim ol hetman bilong ol, ol i no save gut long dispela man. Na ol i no tingim gut tok bilong ol profet, ol i save ritim long olgeta de Sabat. Olsem na ol i bin tok long dispela man i mas i dai, na long dispela pasin ol inapim tok ol profet i bin mekim bipo. Ol i no painim wanpela rong long em inap long ol i kotim em na kilim em i dai, tasol ol i strong long namba wan gavman Pailat i mas kilim em i dai. Ol i mekim pinis olgeta samting bipo ol profet i bin tok long ol man bai i mekim long em, orait ol i kisim em i kam daun long diwai kros, na ol i planim em long wanpela matmat. Tasol God i kirapim em bek long matmat, na long planti de ol man i bin lusim Galili na i go long Jerusalem wantaim em, ol i bin lukim em. Nau ol dispela man ol i save autim tok bilong em long ol lain Juda. “Na mipela i autim gutnius long yupela olsem. God i bin promis long ol tumbuna long em bai i salim man i kam bilong kisim bek yumi, na nau em i kirapim Jisas long matmat bilong em i ken inapim dispela promis long yumi ol lain pikinini bilong ol. Tok bilong dispela samting i stap long namba 2 song bilong Buk Song. Dispela tok i olsem, ‘Yu pikinini bilong mi. Nau mi kamap papa bilong yu.’ God i kirapim em long matmat, na em i no inap i go bek long matmat moa na i sting. Em i olsem God i bin tok, ‘Bai mi mekim gut long yupela na givim ol gutpela samting long yupela, olsem bipo mi bin promis long King Devit. Na dispela samting bai i kamap tru olsem mi bin tok.’ Na i gat narapela tok tu i stap long buk bilong God. Em i olsem, ‘Bai yu no larim man yu bin makim bilong mekim wok bilong yu i sting long matmat.’ Yumi save, long taim Devit i stap long graun, em i bin bihainim laik bilong God. Na bihain em i dai na ol i planim em long matmat bilong ol tumbuna bilong en, na bodi bilong en i sting. Tasol dispela man God i kirapim long matmat, bodi bilong en i no sting. Olsem na, ol brata, mipela i autim tok long yupela olsem. Yupela i ken save gut, dispela man em i kam bilong lusim ol sin bilong yupela. Lo bilong Moses i no inap long lusim sin bilong yupela na kolim yupela stretpela man. Tasol dispela man em i save lusim olgeta sin bilong olgeta man i bilip long em, na em i kolim ol i stretpela man. Olsem na yupela lukaut. Nogut dispela samting bipo ol profet i bin tok long en, em i kam long yupela. Ol i bin tok olsem, ‘Yupela man bilong tok bilas, yupela lukluk, na bai yupela i kirap nogut na bai yupela i bagarap. Mi bai mekim narakain samting i kamap namel long yupela. Na sapos wanpela man i tokim yupela long dispela samting mi laik mekim, bai yupela i no inap bilipim.’” Pol i autim tok pinis, orait em wantaim Barnabas i laik wokabaut i go ausait, na ol manmeri i tokim tupela olsem, “Long dispela de Sabat i laik kamap, yutupela i mas kam bek na autim sampela tok moa long mipela long ol dispela samting.” Na ol i lusim haus lotu na i go ausait, na planti Juda wantaim planti manmeri bilong ol arapela lain i bihainim pasin bilong lotu bilong ol Juda, ol i bihainim Pol wantaim Barnabas. Na tupela i givim tok long ol na kirapim tingting bilong ol long ol i mas bihainim laik bilong God na i stap strong long marimari bilong en. Long de Sabat bihain, klostu olgeta manmeri bilong dispela taun ol i kam bung bilong harim Pol tupela Barnabas i autim tok bilong God. Tasol taim ol Juda i lukim dispela bikpela lain manmeri, bel bilong ol i nogut tru. Na ol i wok long daunim tok bilong Pol, na ol i tok bilas long em. Olsem na Pol tupela Barnabas i tokaut strong long ol olsem, “Tru, mitupela i mas givim tok bilong God long yupela Juda pastaim. Tasol yupela i givim baksait long dispela tok, na i olsem yupela yet i tok, ‘Mipela i no inap long kisim laip i stap gut oltaim.’ Olsem na yupela harim. Nau mitupela i no ken autim tok moa long yupela. Mitupela bai i autim tok long ol arapela lain, long wanem, Bikpela i tokim mipela olsem, ‘Mi mekim yu i kamap olsem lait bilong olgeta kantri, na bai yu helpim ol manmeri long olgeta hap bilong graun, na bai mi kisim bek ol.’” Ol manmeri bilong ol arapela lain i harim dispela tok, na bel bilong ol i gutpela tru. Ol i amamas long tok bilong Bikpela. Na olgeta manmeri God i bin makim bilong kisim laip i stap gut oltaim, dispela ol manmeri i bilip. Na ol i kisim tok bilong Bikpela i go nabaut long olgeta hap bilong dispela distrik. Tasol ol Juda i kirapim bel bilong ol meri i gat biknem na i save bihainim pasin bilong lotu bilong ol, na ol i kirapim bel bilong ol hetman bilong dispela taun, na ol manmeri bilong taun i stat long mekim nogut long Pol tupela Barnabas. Na ol i rausim tupela long dispela distrik. Olsem na tupela i rausim pipia graun i stap long lek bilong tupela, bai ol manmeri i ken save ol i gat asua long dispela pasin bilong ol. Na tupela i lusim Antiok na i go long taun Aikoniam. Tasol Holi Spirit i pulap long ol manmeri bilong Antiok i bilip long Jisas, na ol i amamas tru. Long Aikoniam Pol na Barnabas i mekim wankain pasin olsem tupela i bin mekim long Antiok. Tupela i go insait long haus lotu bilong ol Juda, na tupela i autim tok. Tupela i autim gut tru na bikpela lain Juda na Grik ol i bilip. Tasol sampela Juda i no bilip, ol i kirapim bel bilong ol manmeri bilong ol arapela lain, na ol i mekim ol i bel nogut long ol manmeri i bilip. Tupela i stap longpela taim long Aikoniam, na tupela i no pret long autim tok bilong marimari bilong Bikpela. Na Bikpela i givim strong long tupela, na tupela i wokim ol kain kain mirakel. Long dispela pasin Bikpela i soim ol manmeri olsem, dispela tok tupela i autim, em i tru tasol. Tasol ol manmeri bilong dispela taun ol i bruk tupela lain. Sampela i wanbel wantaim ol Juda, na sampela i wanbel wantaim tupela aposel. Bihain ol Juda wantaim ol man bilong ol arapela lain ol i kirap wantaim ol hetman bilong ol, na ol i laik mekim nogut long Pol tupela Barnabas. Ol i laik tromoi ol ston na kilim tupela i dai. Barnabas tupela Sol i harim tok long dispela samting ol man i laik mekim, orait tupela i ranawe i go long tupela taun bilong distrik Likonia, em taun Listra na Derbe, na long ol ples i stap klostu long dispela tupela taun. Na tupela i wok long autim gutnius long ol dispela ples. Long taun Listra i gat wanpela man i stap, em i no gat strong long lek bilong en. Taim mama i karim em, em i lek nogut pinis na em i no bin wokabaut liklik. Em i save sindaun tasol i stap. Dispela man i harim Pol i autim tok. Na Pol i lukluk strong long em, na em i lukim olsem dispela man i bilip na em inap long kamap gutpela. Olsem na Pol i tokaut strong olsem, “Yu kirap na sanap.” Orait dispela man i kalap na sanap na em i wokabaut. Planti manmeri i lukim dispela samting Pol i mekim, na ol i singaut long tok ples bilong Likonia olsem, “Ol god i kamap olsem man, na ol i kam daun long yumi.” Na Barnabas ol i kolim god Sus. Na Pol em i man bilong mekim toktok, olsem na ol i kolim em god Hermes. Haus lotu bilong god Sus i stap klostu long dua bilong banis i raunim dispela taun. Na pris bilong dispela haus lotu em i kisim sampela bulmakau man na sampela plaua ol i bin ropim, na em i kam long dua bilong banis bilong taun. Em wantaim ol manmeri ol i laik mekim ofa long Barnabas wantaim Pol. Tasol tupela aposel i harim tok long dispela samting ol i laik mekim, na tupela i kirap nogut tru na brukim klos bilong tupela. Na tupela i ran i go namel long ol manmeri na tupela i singaut olsem, “Ol pren, watpo yupela i mekim dispela pasin? Mitupela i man tasol, wankain olsem yupela. Mitupela i autim gutnius long yupela olsem, yupela i mas lusim ol dispela samting nating yupela i save lotu long en, na yupela i mas tanim i go long God i gat laip. Em God i bin wokim skai na graun na solwara, wantaim olgeta samting i stap long en. Tru, long taim bilong ol tumbuna em i bin larim olgeta lain manmeri i wokabaut long pasin bilong ol yet. Tasol em i no bin hait olgeta bai ol man i no ken save long em. Nogat. Oltaim em i save mekim gutpela pasin long yupela. Em i mekim ren i lusim skai na i kam daun long yupela, na em i mekim planti gutpela kaikai i kamap. Em i givim yupela planti kaikai na i mekim bel bilong yupela i amamas.” Tupela i mekim dispela tok, tasol tupela i hatwok tru long pasim ol manmeri, bai ol i no ken mekim ofa long tupela. Tasol bihain sampela Juda bilong taun Antiok na Aikoniam i kam long taun Listra, na ol i pulim tingting bilong ol manmeri na mekim ol i birua long Pol. Olsem na ol i tromoi ston long Pol. Na taim ol i ting em i dai pinis, ol i pulim bodi bilong en i go lusim i stap ausait long taun. Tasol ol manmeri i bilip long Jisas, ol i kam sanap raunim em, na Pol i kirap gen na i go insait long taun. Na long de bihain em i go wantaim Barnabas long taun Derbe. Tupela i autim gutnius long Derbe, na tupela i mekim planti manmeri i kamap disaipel. Na bihain tupela i go bek long Listra na Aikoniam na Antiok, na tupela i strongim bel bilong ol disaipel. Tupela i tok strong long ol olsem, “Yupela i mas i stap strong long bilip. Yumi laik i go insait long kingdom bilong God, tasol pastaim yumi mas wokabaut long rot i gat planti hevi i stap long en.” Na tupela i makim ol hetman bilong olgeta sios. Na tupela i tambu long kaikai na i mekim prea, na long dispela pasin tupela i putim ol dispela lain i bilip long Bikpela long han bilong Bikpela. Bihain Barnabas na Sol i wokabaut i go namel long distrik Pisidia, na tupela i go kamap long provins Pamfilia. Tupela i autim tok bilong God long taun Perga, na bihain tupela i go daun long taun Atalia. Long Atalia tupela i kalap long sip, na sip i kisim tupela i go long Antiok, em dispela taun bipo ol Kristen i bin putim tupela long han bilong God, bai em i ken marimari long tupela, na tupela i ken mekim dispela wok. Nau tupela i mekim pinis, na tupela i go bek long Antiok. Tupela i kamap pinis, orait tupela i singautim ol manmeri bilong sios i kam bung. Na tupela i tokim ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong tupela. Tupela i tok olsem, “God i bin opim rot long ol manmeri bilong ol arapela lain, na ol i bilip.” Na tupela i stap planti de wantaim ol disaipel long Antiok. Orait sampela man bilong Judia i kam daun long Antiok na ol i skulim ol Kristen olsem, “Sapos yupela i no bihainim pasin bilong Moses na ol i no katim skin bilong yupela, orait God bai i no inap kisim bek yupela.” Pol tupela Barnabas i harim tok ol dispela man i mekim, na tupela i kirapim bikpela tok pait wantaim ol, na ol i paitim toktok moa yet long dispela samting. Olsem na ol Kristen i makim Pol na Barnabas wantaim ol arapela man bilong i go long Jerusalem na stretim tok wantaim ol aposel na ol hetman bilong sios. Ol Kristen i salim ol i go, na ol i wokabaut i go namel long distrik Fonisia na Samaria. Ol i wok long toksave long ol Kristen bilong dispela tupela distrik, long God i bin tanim bel bilong ol manmeri bilong ol arapela lain. Ol Kristen i harim dispela tok na ol i belgut tru. Ol i go kamap long Jerusalem, na olgeta manmeri bilong sios wantaim ol aposel na hetman ol i gude tru long ol. Na Pol tupela Barnabas i tokim ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong tupela. Tasol sampela Kristen bilong lain bilong ol Farisi ol i kirap na ol i tok olsem, “Sapos ol man bilong ol arapela lain i laik kam insait long lain bilong yumi, orait yupela i mas katim skin bilong ol, na yupela i mas tokim ol long ol i mas bihainim lo bilong Moses.” Orait na ol aposel na ol hetman ol i bung bilong stretim dispela tok. Ol i mekim planti toktok pinis, na Pita i sanap na i tokim ol olsem, “Ol brata, yupela i save, bipo God i tilim wok long yumi, na em i makim mi bilong givim gutnius long ol arapela lain, bai ol i ken harim na bilip. God i save long bel bilong olgeta manmeri, na em i givim Holi Spirit long ol, wankain olsem em i bin givim long yumi. Long dispela pasin em i soim yumi olsem, bel bilong en i amamas long kisim ol. Em i no mekim wanpela pasin long yumi na narapela pasin long ol. Nogat. Ol i bilip long em, na long rot bilong dispela bilip tasol em i mekim ol i kamap klin long ai bilong en. Olsem na bilong wanem yupela i laik traim God nau? Yupela i no ken pasim dispela hevipela samting long sol bilong ol Kristen. Bipo ol tumbuna bilong yumi na yumi tu i no inap long karim dispela hevi. Tasol yumi bilip olsem, long marimari bilong Bikpela Jisas, God bai i kisim bek yumi, olsem em i kisim bek ol dispela man tu.” Pita i tok olsem, orait ol man i kibung i stap, ol i no mekim wanpela tok. Ol i putim yau long tok bilong Barnabas wantaim Pol. Na tupela i autim tok bilong olkain mirakel God i bin wokim long han bilong tupela namel long ol manmeri bilong ol arapela lain. Tupela i tok pinis, orait Jems i tok olsem, “Ol brata, yupela harim tok bilong mi. Saimon i tokim yupela pinis long namba wan taim God i kam long ol man bilong ol arapela lain, bilong kisim ol lain manmeri bilong ol na mekim ol i kamap lain bilong em yet. Na tok bilong ol profet tu em i wankain. Ol i bin raitim tok olsem, ‘Bikpela i tok, “Lain bilong Devit i olsem wanpela haus sel i pundaun pinis. Tasol bihain bai mi kam bek, na bai mi sanapim gen. Ol samting bilong dispela haus i bagarap, em bai mi wokim nupela gen, na bai mi sanapim gen dispela haus. Olsem na bai ol arapela manmeri i ken wok long painim mi Bikpela. Em olgeta manmeri bilong ol arapela lain, mi makim ol pinis bilong mi yet.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Bipo tru em i bin tok long ol dispela samting bai i kamap.’ *** “Olsem na tingting bilong mi em i olsem. Yumi no ken givim hevi long ol dispela man bilong ol arapela lain i bin tanim bel i go long God. Nogat. Mobeta yumi raitim pas i go long ol, na tokim ol olsem, ol i no ken kisim kaikai samting ol man i bin ofaim long ol giaman god na long dispela pasin em i kamap doti long ai bilong God. Na ol i no ken mekim ol kain kain pasin pamuk. Na ol i no ken kaikai abus ol man i pasim nek bilong en na kilim i dai, long wanem, ol i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en. Yumi save, long bipo yet na i kam inap long nau, long olgeta taun bilong ol arapela lain i gat ol man i save autim tok bilong Moses. Na long olgeta de Sabat ol i save ritim tok bilong em insait long ol haus lotu.” Orait ol aposel na ol hetman wantaim olgeta manmeri bilong sios ol i pasim tok, na ol i makim tupela man bilong ol. Wanpela em Judas, em i gat narapela nem Barsabas, na narapela em Sailas. Tupela i stap lida namel long ol Kristen. Na ol i salim tupela i go long taun Antiok wantaim Pol na Barnabas. Long han bilong tupela ol i salim wanpela pas i gat tok olsem, “Mipela aposel na mipela hetman, mipela ol brata bilong yupela, mipela i raitim dispela pas i go long yupela ol brata bilong ol arapela lain i stap long taun Antiok na long olgeta hap bilong provins Siria na Silisia. Gude tru ol brata. Mipela i harim pinis olsem, sampela man bilong mipela i bin kam long yupela na mekim yupela i kirap nogut long toktok bilong ol. Na ol i wok long paulim tingting bilong yupela. Tasol mipela i no tokim ol long mekim olsem. Mipela i harim tok long dispela samting i bin kamap, olsem na mipela i wanbel na mipela i pasim tok long makim tupela brata na salim tupela i kam long yupela, wantaim tupela brata mipela i save laikim tumas, em Barnabas na Pol. Maski tupela inap tru long lusim laip bilong tupela, tupela i no pret long tokaut long nem bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. Olsem na mipela i salim Judas tupela Sailas i kam long yupela, na tupela bai i givim dispela tok long yupela long maus bilong tupela yet. Holi Spirit i stap wantaim mipela na mipela i pasim tok olsem, mipela i no laik putim planti hevi long yupela. Olsem na yupela i mas bihainim ol dispela pasin tasol. Yupela i no ken kaikai abus ol i bin kilim bilong mekim ofa long ol giaman god. Na yupela i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en, olsem na yupela i no ken kaikai abus ol man i bin pasim nek bilong en na kilim i dai. Na yupela i mas abrusim olkain pasin pamuk. Sapos yupela i lukaut gut na yupela i abrusim ol dispela pasin, em bai i gutpela. Em tasol tok bilong mipela. Yupela i ken i stap gut.” Orait ol manmeri bilong sios i salim ol dispela man na ol i go daun long Antiok. Na long Antiok ol i bungim ol manmeri bilong sios na ol i givim dispela pas long ol. Ol manmeri i ritim pinis, na ol i amamas long kisim dispela gutpela tok bilong strongim ol. Judas wantaim Sailas tupela i profet. Olsem na tupela i givim planti gutpela tok long ol Kristen, na long dispela pasin tupela i strongim bel bilong ol. Tupela i stap longtaim liklik long Antiok, na bihain ol Kristen i tok gutbai long tupela na salim tupela i go bek long ol man i bin salim tupela i kam. *** Na Pol wantaim Barnabas tupela i stap long Antiok. Tupela i wok wantaim planti arapela man long skulim ol manmeri long tok bilong God na long autim gutnius bilong Bikpela. Sampela de i go pinis, orait Pol i tokim Barnabas olsem, “Mitupela i mas i go bek na lukim ol brata long olgeta taun, bipo mitupela i autim tok bilong Bikpela long ol. Olsem bai mitupela i ken save, ol i stap gut, o nogat.” Orait Barnabas i laik kisim Jon, narapela nem bilong en Mak, i go wantaim tupela. Tasol Pol i tok, “Dispela man bipo em i bin lusim mitupela long provins Pamfilia, na em i no laik i go wantaim mitupela long mekim wok, olsem na mitupela i no ken kisim em i go wantaim mitupela.” Tupela i tok kros planti long dispela samting. Olsem na tupela i bruk na tupela i no moa wok wantaim. Barnabas i kisim Mak i go wantaim em, na tupela i kalap long wanpela sip na i go long ailan Saiprus. Na Pol i kisim Sailas. Na taim tupela i laik i go, ol Kristen i tokim tupela olsem, “Marimari bilong Bikpela i ken i stap wantaim yutupela.” Orait na tupela i wokabaut i go nabaut long provins Siria na Silisia, na Pol i wok long strongim ol manmeri bilong ol sios i stap long dispela hap. Pol i go kamap long Derbe na long Listra tu. Long dispela taun wanpela Kristen i stap, nem bilong en Timoti. Em i pikinini bilong wanpela Juda meri, em i Kristen. Na papa bilong en i bilong ol Grik. Ol Kristen long Listra na Aikoniam ol i tok long pasin bilong em olsem, Timoti i gutpela man. Pol i laikim Timoti i go wantaim em. Olsem na em i kisim em na i katim skin bilong en. Em i ting long ol Juda i stap long ol dispela hap, na em i mekim dispela pasin, long wanem, olgeta Juda i save olsem, papa bilong Timoti em i Grik. Ol i wokabaut i go long ol taun, na dispela tok bipo ol aposel na ol hetman ol i pasim long Jerusalem, em ol i givim long ol Kristen. Na ol i tok, “Yupela i mas bihainim dispela.” Olsem na bilip bilong ol manmeri bilong ol sios i kamap strong moa, na namba bilong ol i go bikpela moa long olgeta de. Pol na Sailas na Timoti i wokabaut i go namel long distrik Frigia na Galesia, long wanem, Holi Spirit i bin tambuim ol long autim tok long provins Esia. Ol i go inap long distrik Misia, na ol i laik wokabaut i go insait long provins Bitinia, tasol Spirit bilong Jisas i pasim ol. Olsem na ol i abrusim Misia na ol i go daun long taun Troas. Na long nait Pol i lukim wanpela samting olsem driman. Em i lukim wanpela man bilong provins Masedonia i sanap na i singautim Pol na i tok olsem, “Yu mas brukim solwara na yu kam long Masedonia na helpim mipela.” Pol i lukim pinis dispela samting, orait kwiktaim mipela i painim rot bilong i go long Masedonia. Mipela i save, God i singautim mipela bilong autim gutnius long ol. Olsem na mipela i kalap long sip long Troas, na sip i ran i go stret long Samotres. Na long narapela de em i ran i go long Neapolis. Na mipela i lusim dispela ples na i go kamap long Filipai. Em i wanpela taun bipo ol Rom i kam sindaun long en, na em i namba wan taun bilong distrik Masedonia. Mipela i stap sampela de long dispela taun. Na long de Sabat mipela i go ausait long dua bilong banis bilong taun, na mipela i go long wanpela wara. Mipela i ting klostu long dispela wara i gat ples bilong mekim prea. Na long dispela wara mipela i lukim sampela meri ol i bung i stap, na mipela i sindaun toktok wantaim ol. Wanpela meri, nem bilong en Lidia, em i harim dispela tok. Em i save lotu long God. Em i meri bilong taun Taiataira, na em i save wok bisnis long retpela laplap. Bikpela i tanim bel bilong em, na em i putim yau long dispela tok Pol i mekim. Em i kisim baptais, na ol wanhaus bilong en wantaim. Em i kisim baptais pinis, na em i tokim mipela, “Sapos yupela i ting mi bilip tru long Bikpela, orait yupela i ken i kam i stap long haus bilong mi.” Na em i strong tumas long mipela, na mipela i bihainim tok bilong em. Long wanpela de mipela i wokabaut i go long ples bilong mekim prea, na wanpela wokmeri nating i bungim mipela long rot. Dispela meri i gat wanpela spirit i stap long en, na em i save tokaut long ol samting bai i kamap bihain. Olsem na ol bosman bilong dispela meri i save kisim planti mani long wok dispela meri i save mekim. Orait dispela meri i bihainim Pol na mipela, na em i wok long singaut olsem, “Ol dispela man ol i wokman bilong God Antap Tru. Ol i save tokim yupela long rot bilong God i kisim bek yupela.” Planti de dispela meri i mekim olsem. Na bihain Pol i les tru long harim singaut bilong en, olsem na em i tanim na i tokim dispela spirit, “Long nem bilong Jisas Krais, mi tokim yu, yu lusim dispela meri na yu go.” Na wantu dispela spirit i lusim meri na i go. Ol bosman bilong dispela meri ol i lukim olsem rot bilong ol bilong kisim mani i no moa i stap. Olsem na ol i holimpas Pol tupela Sailas, na ol i pulim tupela i go long ol hetman long ples bung. Ol i bringim tupela i go long ol jas, na ol i tokim ol jas olsem, “Dispela tupela man i bilong lain Juda. Tupela i wok long kirapim trabel long taun bilong yumi. Na tupela i laik pulim ol manmeri long bihainim sampela pasin em i tambu long yumi ol man bilong kantri Rom i mekim.” Ol manmeri i kam bung, ol tu i sutim tok long tupela. Orait ol jas i rausim klos bilong tupela na ol i tokim sampela man long paitim tupela long kanda. Ol i paitim tupela nogut tru, na ol jas i putim tupela long kalabus. Na ol i givim strongpela tok long woda i bosim haus kalabus, long em i mas was gut tru long tupela. Woda i harim dispela tok bilong ol jas, orait em i putim tupela long rum i stap insait tru long haus kalabus. Na em i pasim strong lek bilong tupela long plang. Long biknait Pol tupela Sailas i wok long beten na mekim song long God. Na ol arapela kalabus i harim i stap. Na wantu wanpela bikpela guria i kamap, na i sakim olgeta pos bilong haus kalabus. Na olgeta dua bilong haus kalabus i op, na ol sen bilong olgeta kalabus i lus. Na woda i kirap na i lukim olgeta dua bilong haus kalabus i op i stap, na em i ting olgeta kalabus i ranawe pinis. Olsem na em i pulim bainat bilong en na i laik kilim i dai em yet. Tasol Pol i singaut strong, “Yu no ken bagarapim yu yet. Mipela olgeta i stap.” Na woda i singaut long ol man long bringim lait, na em i ran i kam insait long rum Pol tupela Sailas i stap long en. Em i pret tru na em i guria, na em i pundaun klostu long lek bilong Pol na Sailas. Na bihain woda i kisim tupela i go ausait, na i askim tupela olsem, “Tupela bikman, mi mas mekim wanem samting na bai God i kisim bek mi?” Na tupela i tok olsem, “Yu mas bilip long Bikpela Jisas, na bai God i kisim bek yu wantaim ol lain bilong yu, na bai yupela i bilong em.” Na tupela i autim tok bilong Bikpela long em na long ol lain bilong em. Na long biknait yet, dispela woda i kisim tupela na i wasim sua bilong tupela. Na em wantaim olgeta lain bilong en i kisim baptais. Na woda i kisim tupela i go long haus bilong en, na em i givim kaikai long tupela. Na em wantaim olgeta lain bilong en, ol i amamas tru, long wanem, nau ol i bilip long God. Long moning ol jas i salim ol plisman i kam, na ol i tokim woda olsem, “Ol jas i tok, yu ken lusim dispela tupela man i go.” Na woda i go tokim Pol. Em i tok olsem, “Ol jas i salim tok long lusim yutupela i go. Olsem na yutupela i ken lusim kalabus na i go, na yutupela i ken i stap bel isi.” Tasol Pol i tokim ol plisman olsem, “Mitupela i man bilong kantri Rom. Bilong wanem na ol jas i no harim gut kot bilong mitupela na painimaut mitupela i bin mekim wanpela rong, o nogat? Tasol ol i paitim mitupela nating long ai bilong ol manmeri. Na ol i putim mitupela long kalabus. Na nau ating ol i laik hait tasol na rausim mitupela i go, a? I no ken tru. Ol yet i ken i kam na bringim mitupela i go ausait.” Orait ol plisman i bringim tok bilong Pol i go long ol jas. Na taim ol jas i harim olsem Pol na Sailas i man bilong Rom, ol i pret. Olsem na ol jas i go long haus kalabus na tok sori long tupela, na ol i bringim tupela i go ausait. Na ol i askim tupela long lusim dispela taun na i go. Bihain long tupela i lusim haus kalabus, tupela i go long haus bilong Lidia. Tupela i lukim ol Kristen na i givim sampela tok long ol bilong strongim bel bilong ol. Na bihain tupela i lusim taun na i go. Pol wantaim ol poroman bilong en i wokabaut i go long taun Amfipolis. Na ol i lusim dispela taun na i go long taun Apolonia. Na ol i lusim dispela taun tu na i go kamap longtaun Tesalonaika. Wanpela haus lotu bilong ol Juda i stap long dispela taun. Na Pol i mekim wankain pasin olsem oltaim em i save mekim. Em i go insait long dispela haus lotu wantaim ol Juda, na long tripela de Sabat em i toktok wantaim ol long ol tok i stap long buk bilong God. Em i autim as bilong tok bilong God na i tokim ol olsem, “Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen na i dai, na bihain em i mas kirap bek.” Na em i tok olsem, “Dispela Jisas mi autim tok bilong en long yupela, em tasol dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Orait na sampela manmeri namel long ol, ol i bilip, na ol i bihainim Pol tupela Sailas. I gat sampela Grik i save lotu long God, na bikpela lain bilong ol i bihainim tupela. Na planti bilong ol meri i gat biknem, ol tu i bihainim tupela. Tasol ol Juda i lukim ol dispela lain i bihainim tupela, na ol i bel nogut. Olsem na ol i kisim sampela bilong ol man nogut i save stap nabaut long ples bung. Na ol i bungim planti manmeri moa, na ol i kirapim bel bilong ol manmeri bilong dispela taun, na ol i go brukim dua bilong haus bilong Jeson. Na ol i wok long painim Pol tupela Sailas, bilong kisim tupela i go ausait na putim long han bilong ol manmeri. Tasol ol i no lukim tupela, olsem na ol i pulim Jeson wantaim ol arapela Kristen i go long ol hetman bilong dispela taun. Na ol i singaut olsem, “Dispela ol man i save raun na mekim pasin nogut i kamap long olgeta hap bilong graun, na nau ol i kam i stap hia. Na Jeson i kisim ol i go i stap long haus bilong en. Olgeta dispela man ol i save sakim lo bilong Sisar. Ol i save tok, ‘Narapela king i stap, nem bilong en Jisas.’” Ol manmeri wantaim ol hetman bilong taun ol i harim dispela tok, na ol i kirap nogut na i wok long singaut nabaut. Orait ol hetman i mekim Jeson wantaim ol arapela man i baim kot pastaim, na ol i lusim ol i go. Tudak i kamap pinis, orait ol Kristen i salim Pol wantaim Sailas i go long taun Beria. Tupela i go kamap long Beria, na tupela i go insait long haus lotu bilong ol Juda. Ol Juda i stap long Beria ol i gutpela lain manmeri, na pasin bilong ol i winim tru pasin bilong ol Juda bilong Tesalonaika. Ol i harim tok bilong Pol, na ol i laikim tru. Na long olgeta de ol i save ritim na skelim tok i stap long buk bilong God, bilong ol i ken save, tok bilong Pol em i tru, o nogat. Olsem na planti manmeri bilong ol Juda i bilip. Na planti Grik i gat nem, ol tu i bilip, ol man na meri wantaim. Bihain ol Juda bilong Tesalonaika i harim tok long Pol i autim tok bilong God i stap long Beria. Olsem na ol i go long dispela taun, na ol i paulim tingting bilong ol manmeri na mekim ol i kirap nogut. Orait na kwiktaim ol Kristen i salim Pol i go daun long nambis. Tasol Sailas tupela Timoti i stap long Beria. Na ol man i bringim Pol long rot, ol i bringim em i go inap long Atens. Na bihain ol i laik i go bek, na Pol i salim tok long Sailas wantaim Timoti olsem, “Yutupela i mas i kam long mi kwiktaim.” Pol i wetim Sailas tupela Timoti i stap long Atens, na em i lukim dispela taun i gat planti tumas piksa bilong ol giaman god. Na dispela i mekim bel bilong en i nogut tru. Olsem na em i go long haus lotu bilong ol Juda na em i toktok wantaim ol Juda na ol man bilong ol arapela lain i save lotu long God. Na long olgeta de em i go long ples bung na i toktok wantaim ol manmeri i kam i stap long dispela hap. Na sampela saveman bilong ol lain Epikurian na ol lain Stoik, ol i pait long toktok wantaim em. Sampela i tok, “Dispela man bilong toktok nabaut em i laik tok wanem?” Na sampela i tok, “Ating em i autim tok bilong ol god bilong narapela ples.” Pol i laik autim gutnius bilong Jisas na em i tokim ol long Jisas na long pasin bilong kirap bek long matmat, olsem na ol i mekim dispela tok. Orait ol i kisim Pol na bringim em i go long ol kaunsil i save bung long maunten Areopagus. Na ol i tokim em olsem, “Mipela i laik save long dispela nupela tok yu save givim long ol manmeri. Mipela i harim tok bilong yu, na mipela i pilim em i narakain tru. Olsem na mipela i laik save long as bilong dispela tok yu mekim.” Olgeta Atens wantaim ol man bilong ol arapela ples i kam i stap long taun Atens, ol i no save mekim narapela samting. Nogat. Oltaim ol i save laikim tumas long harim tok long ol nupela kain tingting, na ol i save toktok namel long ol yet long olkain nupela tok ol i bin harim. Orait Pol i sanap namel long ol kaunsil long maunten Areopagus na em i tok olsem, “Yupela man bilong Atens, mi lukim yupela i strong moa long mekim olgeta kain pasin bilong lotu. Pastaim mi wokabaut i go, na mi lukim ol samting yupela i save lotu long en. Na mi lukim wanpela alta tu, ol i bin raitim tok long en olsem, ‘Dispela alta em i bilong wanpela god mipela i no save long en.’ Orait dispela God yupela i no save long en na yupela i lotu nating long en, nau mi laik autim tok bilong en long yupela. “God i bin wokim skai na graun wantaim olgeta samting i stap long en, dispela God em i Bikpela bilong heven na bilong graun. Olsem na em i no save sindaun insait long ol haus lotu ol man i wokim. Em i no sot long wanpela samting na yumi man i mas mekim wanpela samting long han bilong yumi bilong helpim em. Nogat. Em yet i save givim laip na win na olgeta samting long olgeta manmeri. Long wanpela tumbuna tasol em i bin mekim olgeta lain manmeri i kamap. Na em i putim ol i stap long olgeta hap bilong graun. Em yet i bin makim taim bilong ol i ken i stap, na em i bin putim mak bilong graun bilong ol. God i laik bai ol manmeri i ken kam long em na save tru long em, olsem na em i putim ol i stap, bai ol i ken wok long painim em. Tasol em i no i stap longwe long yumi olgeta wan wan. ‘Yumi save kisim laip long em na em wanpela tasol i givim strong long yumi na yumi save wokabaut.’ I olsem sampela saveman bilong yupela ol i bin tok, ‘Yumi tu i stap pikinini bilong em.’ Orait yumi stap pikinini bilong God, olsem na yumi no ken ting God em i olsem gol na silva na ston. Na yumi no ken ting em i olsem ol samting yumi man i save wokim long han na tingting bilong yumi yet. “Bipo ol man i no gat save, na God i no toktok planti long ol samting ol i bin mekim long dispela taim. Tasol nau em i tok strong long olgeta man long olgeta ples i mas tanim bel. Em i makim pinis wanpela de bilong em bai i kotim ol manmeri. Na long stretpela pasin bilong en, em bai i skelim pasin bilong olgeta manmeri bilong graun. Na em i bin makim wanpela man bilong bosim dispela kot. Dispela man i bin dai na God i kirapim em bek long matmat. Olsem na yumi ken bilip tru long God i bin givim dispela wok long em.” Ol i harim dispela tok bilong man i kirap bek long matmat, na sampela i tok bilas long Pol. Na sampela i tok, “Mipela i laik harim yu i toktok gen long dispela samting.” Orait Pol i lusim ol na i go. Tasol sampela man i bihainim em na ol i bilip. Wanpela em Dionisius, em wanpela memba bilong dispela kaunsil i save bung long maunten Areopagus. Na wanpela meri, nem bilong en Damaris, em i bilip, na ol arapela manmeri tu i bilip. Bihain Pol i lusim Atens na i go long taun Korin, na em i bungim wanpela Juda, nem bilong en Akwila. As ples bilong Akwila em provins Pontus. Bipo liklik, em wantaim meri bilong en, Prisila, tupela i bin lusim kantri Itali na i kam, long wanem, Sisar Klodius i bin tokim olgeta Juda long ol i mas lusim biktaun Rom na i go long narapela hap. Orait Pol i go lukim tupela. Em i save mekim wankain wok olsem tupela, em wok bilong wokim ol haus sel. Olsem na Pol i stap wantaim tupela, na ol i wok i stap. Long olgeta de Sabat Pol i save go long haus lotu bilong ol Juda na em i save toktok wantaim ol. Em i laik kirapim tingting bilong ol Juda na ol Grik bai ol i bilip long Jisas. Tasol taim Sailas tupela Timoti i lusim Masedonia na i kam daun, orait Pol i wok long autim tok bilong God long olgeta de. Em i autim tok strong long ol Juda olsem, “Jisas em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Tasol ol Juda i no laik harim tok bilong en, na ol i tok bilas long em. Olsem na em i mekim olsem em i rausim pipia i stap long klos bilong en, na em i tokim ol olsem, “Sapos yupela i lus, em i asua bilong yupela yet. Mi no gat rong long dispela. Nau bai mi go autim tok long ol man bilong ol arapela lain.” Orait na Pol i lusim dispela haus lotu, na em i go long haus bilong wanpela man, nem bilong en Titius Jastus. Dispela man i save lotu long God, na haus bilong en i stap klostu tru long haus lotu bilong ol Juda. Hetman bilong haus lotu bilong ol Juda, em wanpela man nem bilong en Krispus. Em wantaim olgeta famili bilong en, ol i bilip long Bikpela. Na planti manmeri bilong Korin ol i harim tok bilong Pol, na ol tu i bilip na kisim baptais. Long wanpela nait Bikpela i kamap long Pol long wanpela samting olsem driman, na i tokim em olsem, “Yu no ken pret. Nogat. Yu mas tokaut. Yu no ken pasim maus. Mi stap wantaim yu, na i no inap wanpela man i kirap na i mekim nogut long yu, long wanem, planti manmeri bilong mi i stap long dispela taun.” Pol i stap long Korin inap long wan yia na 6 mun, na em i lainim ol long tok bilong God. Tasol taim Galio i kamap namba wan gavman bilong provins Akaia, ol Juda i kirap wantaim na i birua long Pol. Ol i bringim em i go long kot, na ol i tok olsem, “Dispela man i save lainim ol manmeri long sakim tok bilong lo na mekim lotu long God long narakain pasin.” Pol i laik bekim tok bilong ol, tasol Galio i tokim ol Juda olsem, “Yupela ol Juda, sapos dispela man i kalapim lo o sapos em i mekim wanpela kain pasin nogut, orait mi inap harim tok bilong yupela. Tasol yupela i wari long ol pasin bilong toktok na long ol nem na long lo bilong yupela yet, na yupela i kam long mi. Maski, yupela yet i mas stretim dispela tok. Mi no inap harim kot long kain samting olsem.” Na em i rausim ol long kot. Na ol Korin i holimpas Sostenes, em hetman bilong haus lotu bilong ol Juda, na ol i paitim em klostu long ples bilong kot. Tasol Galio i no wari long dispela samting ol i mekim. Pol i stap long Korin planti de, na bihain em i gutbai long ol Kristen. Na em i go long taun Senkria na i kalap long wanpela sip i laik i go long distrik Siria. Prisila wantaim Akwila tupela i go wantaim em. Long taim Pol i stap long Senkria em i katim gras bilong en, long wanem, em i bin mekim wanpela promis long God. Ol i go kamap long taun Efesus, na Pol i lusim tupela long dispela hap. Em yet i go insait long haus lotu bilong ol Juda na i toktok wantaim ol. Ol i tokim em olsem, “Yu mas i stap longtaim liklik wantaim mipela.” Tasol em i tok, “Mi no inap.” Na bihain em i tok gutbai long ol, na em i tok olsem, “Sapos God i laik, orait mi bai kam bek gen long yupela.” Na em i go long sip na i lusim Efesus. Sip i go sua long taun Sisaria, na Pol i lusim sip na i go antap long Jerusalem na i givim gude long ol manmeri bilong sios. Na bihain em i lusim ol na i go daun long taun Antiok. Pol i stap longpela taim liklik long Antiok na bihain em i go. Em i wokabaut i go long ol ples i stap long graun bilong distrik Galesia na Frigia, na em i wok long strongim bilip bilong olgeta manmeri i bilip long Jisas. Wanpela Juda, em i man bilong taun Aleksandria, em i kam i stap long Efesus. Nem bilong en Apolos. Em i man bilong mekim gutpela toktok, na em i save tumas long buk bilong God. Ol i bin skulim em long Rot bilong Bikpela, na bel bilong en i strong moa long skulim ol manmeri, na em i save tokim ol stret long ol samting Jisas i bin mekim. Tasol em i save long baptais bilong Jon tasol. Em i go long haus lotu bilong ol Juda na i autim tok. Em i no pret long ol manmeri. Na Prisila wantaim Akwila i harim tok bilong en, na tupela i kisim em i go na tokim em long Rot bilong God, bai em i ken klia gut long en. Bihain Apolos i laik i go long provins Akaia, na ol Kristen bilong Efesus i strongim tingting bilong em long i go. Ol i raitim pas long ol Kristen bilong Akaia na tokim ol long ol i mas kisim em. Na taim Apolos i kamap long Akaia, orait em i helpim ol Kristen moa yet, em ol dispela manmeri God i bin marimari long ol na givim bilip long ol. Em i strong moa long autim tok long ai bilong ol manmeri, bilong bekim na daunim tru ol tok kranki ol Juda i bin mekim. Em i autim tok bilong buk bilong God bilong soim ol klia tumas olsem, Jisas em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. Long taim Apolos i stap long Korin, Pol i raun yet long ol ples i stap long ples maunten na bihain em i kam kamap long taun Efesus. Long Efesus em i bungim sampela disaipel na em i askim ol olsem, “Taim yupela i bilip, yupela i kisim Holi Spirit, o nogat?” Na ol i tok, “Nogat. Mipela i no harim tok long wanpela Holi Spirit i stap.” Na Pol i tokim ol olsem, “Olsem na yupela i kisim wanem kain baptais?” Na ol i tok, “Mipela i kisim baptais bilong Jon.” Na Pol i tok olsem, “Bipo Jon i baptaisim ol manmeri, na em i tok, ‘Yupela i mas tanim bel na kisim baptais. Na yupela i mas bilip long dispela man i kam bihain long mi.’ Dispela man Jon i bin tok long em, em Jisas.” Ol i harim dispela tok, na ol i kisim baptais long nem bilong Bikpela Jisas. Na Pol i putim han antap long ol, na Holi Spirit i kam long ol, na ol i mekim tok long ol kain kain tok ples, na ol i autim tok olsem profet. Dispela lain i klostu inap 12-pela man olgeta. Orait Pol i go insait long haus lotu bilong ol Juda na em i tokaut strong long gutnius. Em i toktok wantaim ol na em i kirapim tingting bilong ol long ol samting bilong kingdom bilong God. Em i mekim olsem inap tripela mun. Tasol sampela i pasim bel strong tumas na ol i no bilip. Na long ai bilong ol manmeri ol i tok nogut long Rot bilong Bikpela. Olsem na Pol wantaim ol lain i bilip long Jisas, ol i no i go moa long haus lotu bilong ol Juda. Long olgeta de Pol i save go autim tok insait long haus skul bilong Tiranus. Em i mekim olsem i go inap tupela yia. Olsem na olgeta manmeri i stap long provins Esia ol i harim tok bilong Bikpela, em ol Juda na ol Grik wantaim. Long han bilong Pol, God i wokim ol narakain narakain strongpela mirakel. Ol manmeri i save putim ol hankisip na hap laplap samting long skin bilong Pol, na bihain ol i kisim ol dispela samting i go givim long ol sikman. Ol sikman i kisim, na sik bilong ol i pinis, na ol spirit nogut i lusim ol na i go. Sampela Juda i save go nabaut na i wok bisnis long rausim ol spirit nogut. Sampela i traim long kolim nem bilong Bikpela Jisas na long dispela pasin ol i laik rausim ol spirit nogut long ol manmeri. Ol i save tok olsem, “Long nem bilong dispela Jisas, Pol i save autim tok bilong en, mi tok strong tumas long yupela i mas i go.” Ol 7-pela pikinini man bilong wanpela bikpris bilong ol Juda, nem bilong en Skeva, ol i save mekim dispela kain tok long ol spirit nogut. Na wanpela de ol i mekim dispela tok na spirit nogut i bekim tok bilong ol olsem, “Mi save long Jisas na mi save long Pol. Tasol yupela i husat tru?” Na dispela man spirit nogut i stap long en, em i kalap long ol, na i paitim ol na i winim ol tru. Em i bagarapim skin bilong ol nogut tru, na i brukim klos bilong ol. Olsem na ol i lusim dispela haus na i ranawe skin nating. Olgeta Juda wantaim olgeta Grik i stap long Efesus ol i harim tok long dispela samting i bin kamap, na bikpela pret i kamap long ol. Na ol i litimapim nem bilong Bikpela Jisas. Planti manmeri i bilip pinis, ol i kam na long ai bilong ol arapela manmeri, ol i autim olgeta pasin nogut bipo ol i bin mekim. Na planti manmeri i bin wokim ol kain kain marila samting, ol i bungim ol buk bilong ol i gat tok long pasin bilong wokim ol dispela samting, na ol i kukim long paia long ai bilong olgeta manmeri. Ol i kaunim pe bilong olgeta dispela buk, na em inap 50,000 mani silva. Long dispela pasin tok bilong Bikpela i wok strong long ol manmeri, na i kamap strong long laip bilong ol. Na ol i raun na autim tok long planti hap. Wok i kamap strong pinis long Efesus, orait Holi Spirit i stiaim tingting bilong Pol, na Pol i pasim tok long em i laik wokabaut i go long provins Masedonia na Akaia na bihain em i laik i go long Jerusalem. Em i tok olsem, “Mi go lukim ol dispela hap pinis, orait bihain mi mas i go lukim Rom tu.” Na em i salim tupela man i save helpim em, em Timoti wantaim Erastus, na tupela i go paslain long em long Masedonia. Tasol Pol yet i stap longpela taim liklik long provins Esia. Long dispela taim sampela man i birua long Rot bilong Bikpela na ol i kirapim bikpela tok pait. Wanpela man i stap, nem bilong en Demitrius, em i man bilong wokim ol samting long silva. Em i gat bisnis bilong wokim ol liklik piksa bilong haus lotu bilong god meri Artemis long silva. Em i givim planti wok long ol man i save wokim ol samting long silva na ol i kisim bikpela mani. Orait Demitrius i bungim ol dispela man, wantaim ol man i save wokim ol arapela kain samting, na em i tokim ol olsem, “Ol wanwok, yupela i save, gutpela pe bilong yumi em i save kamap long wok bisnis yumi save mekim. Na dispela man Pol em i save pulim bikpela lain manmeri na i paulim tingting bilong ol, olsem yupela i lukim na harim pinis. Na em i no mekim dispela pasin long taun Efesus tasol. Nogat. Klostu em inapim olgeta hap bilong provins Esia. Em i save tok, ‘Ol god yumi wokim long han, ol i no god tru.’ Dispela tok bilong Pol em inap bagarapim nem bilong wok bisnis bilong yumi. Na narapela samting moa i olsem. Tok bilong en em inap mekim haus lotu bilong bikpela god meri Artemis i kamap olsem samting nating long tingting bilong ol manmeri. Pastaim olgeta manmeri bilong provins Esia na bilong olgeta hap bilong graun i save lotu long dispela god meri. Tasol tok bilong Pol i laik bagarapim biknem bilong em.” Ol man i harim dispela tok, na ol i belhat tru. Na ol i singaut strong olsem, “Artemis bilong yumi Efesus em i nambawan tru.” Olsem na bikpela singaut moa i kamap long dispela taun, na olgeta manmeri i bikmaus nabaut. Ol i kirap wantaim na i ran i go long ples kibung. Ol i pulim Gaius wantaim Aristarkus i go wantaim ol, em tupela man bilong Masedonia i save wokabaut i go raun wantaim Pol. Pol yet i laik i go namel long ol manmeri, tasol ol Kristen i pasim em. Na tu, sampela gavman bilong Esia ol i pren bilong Pol, na ol i salim tok long em. Ol i tok strong long em i no ken i go insait long ples kibung. Dispela bikpela lain manmeri, tingting bilong ol i paul nabaut. Ol i wok long singaut nabaut na mekim ol narapela narapela tok. Na planti manmeri i no save long wanem as tru ol i kam bung. Ol Juda i subim Aleksander i go sanap long ai bilong ol manmeri, na sampela man i lukim na ol i ting em i as bilong trabel. Na Aleksander i laik bekim tok bilong ol manmeri na em i mekim nais long han bai ol i pasim maus. Tasol ol i luksave long em, na ol i save, em i man bilong lain Juda. Olsem na olgeta manmeri i bikmaus wantaim na i singaut strong moa olsem, “Artemis bilong yumi Efesus em i nambawan tru.” Ol i wok long singaut olsem tasol i go inap tupela aua. Bihain kuskus bilong taun Efesus i sarapim ol manmeri, na em i tokim ol olsem, “Yupela man bilong Efesus, harim. Wanem man i no save olsem Efesus em i taun bilong lukautim haus lotu bilong bikpela god meri Artemis, na bilong lukautim dispela ston tambu i bin pundaun long heven? I no gat man inap long sakim dispela tok. Olsem na yupela i mas sarap. Yupela i no ken hariap tumas na mekim wanpela samting. Yupela i bin bringim dispela tupela man i kam. Tasol tupela i no bin stilim samting bilong haus lotu bilong yumi. Na tupela i no bin tok bilas long god meri bilong yumi. Sapos Demitrius wantaim ol wokman bilong en i gat tok long wanpela man, orait i gat taim bilong harim kot. Na ol namba wan gavman i stap. Ol i mas stretim tok bilong ol long kot. Na sapos yupela i gat sampela tok moa, orait yupela i mas stretim long kibung long taim bilong kibung stret. Olsem na harim. Sapos ol ofisa bilong gavman i harim tok long ol samting yumi bin mekim nau, orait ol inap tru long kotim yumi na tok long yumi laik kirapim bikpela trabel. I no gat as tru bilong dispela pasin yumi bin mekim. Na sapos ol i askim yumi bilong wanem yumi bin kam bung na singaut na bikmaus nabaut, yumi bai i no inap bekim wanpela tok.” Kuskus i tok pinis, na em i salim ol manmeri i go. Taim bikmaus na singaut nabaut bilong ol manmeri i pinis, orait Pol i singautim ol Kristen i kam bungim em long wanpela hap. Em i givim sampela tok long ol bilong strongim bel bilong ol, na em i tok gutbai long ol, na em i go long provins Masedonia. Em i wokabaut long ol dispela hap na i givim planti tok long ol Kristen, bilong strongim bel bilong ol. Na bihain em i kamap long kantri Grik. Em i stap tripela mun long Grik na bihain em i laik kisim sip na i go long distrik Siria. Tasol em i harim tok olsem ol Juda i bin pasim tok long kilim em i dai, olsem na em i senisim tingting na em i wokabaut i go bek long Masedonia. Wanpela man bilong taun Beria, em Sopater, pikinini bilong Pirus, em i go wantaim Pol. Na tupela man bilong taun Tesalonaika, em Aristarkus wantaim Sekundus, na Gaius bilong taun Derbe, na Timoti, na tupela man bilong provins Esia, em Tikikus na Trofimus, ol tu i go wantaim Pol. Ol dispela man i go pas na i wetim mipela long taun Troas. Mipela i stap long Filipai inap Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis i pinis, orait mipela i kalap long sip na lusim Filipai. Long namba 5 de mipela i go kamap long ol dispela man i wetim mipela long Troas, na mipela i stap 7-pela de long Troas. Long namba wan de bilong wik mipela i bung wantaim ol Kristen bilong kaikai wantaim. Na Pol i autim tok long ol manmeri, long wanem, tumora em i laik i go. Olsem na em i pulim tok i go i go inap long biknait. Dispela rum mipela i bung long en, em i gat planti lam i lait i stap. Dispela rum i stap antap long namba 3 plua, na wanpela yangpela man, nem bilong en Yutikus, em i sindaun i stap long wanpela windo. Pol i toktok moa yet, na ai bilong Yutikus i hevi na em i laik slip. Na bihain em i slip tru, na em i pundaun i go daun long graun. Na ol i go daun na kisim em, tasol em i dai pinis. Pol tu i go daun, na em i slip antap long dispela yangpela man na i holim em. Na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i no ken kirap nogut. Laip i stap yet long em.” Na Pol i go antap gen, na em i brukim bret, na em i kaikai wantaim ol manmeri. Na bihain em i toktok longpela taim wantaim ol, i go inap long tulait. Tulait i kamap pinis na Pol i go. Na dispela yangpela man i stap laip na ol i kisim em i go. Olsem na bel bilong ol i gutpela tumas. Orait mipela i lusim Pol na mipela i kalap long sip na mipela i go kamap long taun Asos. Na mipela i wetim Pol long Asos. Pol yet i bin tokim mipela long i go pas, long wanem, em i laik wokabaut long rot. Olsem na Pol i kam bungim mipela long Asos, na mipela i kisim em i go long sip, na mipela i go long taun Mitilini. Na mipela i lusim Mitilini, na long de bihain mipela i kamap klostu long ailan Kios. Na long de bihain gen mipela i go sua long taun Samos. Na long de bihain gen mipela i go kamap long taun Miletus. Pol i pasim tingting pinis long em i laik abrusim Efesus, long wanem, em i no laik lusim planti taim long provins Esia. Em i laik hariap. Sapos inap, em i laik lukim Bikpela De Bilong Pentikos long Jerusalem. Mipela i kamap long taun Miletus na Pol i salim tok i go long ol hetman bilong sios long Efesus. Em i singautim ol i kam lukim em. Ol i kamap pinis, orait em i tokim ol olsem, “Yupela yet i save long ol pasin mi bin mekim long namba wan taim mi kamap long Esia, na long olgeta taim mi stap wantaim yupela. Yupela i save, planti taim ol Juda i pasim tok long daunim mi, na dispela i givim mi planti bel hevi na traim na mi krai planti taim. Tasol mi daunim nem bilong mi olgeta, na mi mekim wok bilong Bikpela. Na mi no surik long autim olkain gutpela tok inap long helpim yupela. Na long ol bung bilong ol manmeri na long olgeta haus bilong yupela tu, mi bin skulim yupela. Em yupela i save. Oltaim mi bin autim tok strong long ol Juda na long ol Grik, long yumi mas tanim bel i go long God, na yumi mas bilip long Bikpela bilong yumi Jisas. Orait harim. Nau Holi Spirit tasol i mekim na mi mas i go long Jerusalem. Wanem samting bai i kamap long mi long Jerusalem, em mi no save. Dispela tasol mi save. Long olgeta ples mi go long en, Holi Spirit i save autim tok long mi olsem, kalabus na planti hevi i wetim mi. “Tasol mi no ting laip bilong mi em i namba wan samting. Mi no strong tumas long holimpas laip bilong mi. Nogat. Mi laik bihainim dispela rot mi wokabaut long en na pinisim dispela wok mi bin kisim long Bikpela Jisas. Dispela wok em bilong autim tok long gutnius bilong marimari bilong God. “Orait ol brata, harim. Bipo mi stap namel long yupela, na mi autim tok bilong kingdom bilong God. Tasol nau mi save, bihain yupela olgeta bai i no inap lukim pes bilong mi moa. Olsem na mi laik tokaut klia long yupela nau. Sapos wanpela namel long yupela em i lus, dispela em i no asua bilong mi, long wanem, mi no bin surik long autim olgeta tingting bilong God long yupela. Yupela i mas was gut long yupela yet, na long olgeta manmeri bilong sios bilong God, em ol dispela manmeri em i bin baim long blut bilong Pikinini bilong em yet. Na Holi Spirit i makim yupela i stap wasman bilong ol dispela sipsip bilong God. Mi save, taim mi lusim yupela na mi go pinis, ol weldok nogut tru bai i kam namel long yupela, na ol bai i bagarapim ol sipsip. Na sampela man bilong yupela yet bai i kirap na mekim tok giaman nabaut, bilong pulim ol manmeri bilong God i go bihainim ol. Olsem na yupela i mas was gut oltaim. Yupela i no ken lusim tingting long pasin mi bin mekim. Long tripela yia, long nait na long san, mi no slek long givim gutpela tingting long yupela olgeta wan wan. Na taim mi skulim yupela, wara bilong ai bilong mi i kapsait wantaim. “Nau mi putim yupela i stap long han bilong God, na mi laik bai yupela i tingim tok bilong marimari bilong em. Dispela marimari em inap strongim yupela, na em inap givim yupela olgeta gutpela samting God i save givim long olgeta manmeri em i bin makim bilong em yet. “Mi no bin mangal long silva na gol na laplap samting bilong wanpela man. Yupela yet i save, long han bilong mi yet mi bin mekim wok bilong lukautim mi yet, na bilong helpim ol man i stap wantaim mi tu. Long olgeta wok mi mekim, mi bin soim yupela olsem, yumi mas bihainim dispela pasin bilong wok strong. Olsem bai yumi inap long helpim ol man i no inap helpim ol yet. Na yumi mas tingim dispela tok Bikpela Jisas yet i mekim. Em i bin tok olsem, ‘Amamas bilong man i givim samting long ol arapela man, dispela i winim amamas bilong man i kisim samting bilong em yet.’” Pol i mekim dispela tok pinis, orait em i brukim skru na i beten wantaim olgeta dispela hetman. Bihain olgeta i krai planti, na ol i holimpas Pol na i givim kis long em. Ol i sori nogut tru, long wanem, Pol i bin tok long ol bai i no inap lukim pes bilong en moa. Na ol i bringim em i go long sip. Mipela i lusim ol hetman, na mipela i go long sip na sip i luslain. Mipela i sut stret i go long ailan Kos. Na long de bihain mipela i kamap long ailan Rodes. Na mipela i lusim Rodes na i go kamap long taun Patara. Na long Patara mipela i lukim wanpela sip i laik i go long distrik Fonisia, na mipela i kalap long dispela sip na sip i luslain. Orait bihain mipela i lukim ailan Saiprus na abrusim long han kais. Na mipela i go kamap long provins Siria na i go sua long taun Tair, long wanem, sip i laik lusim kago long dispela taun. Na mipela i go lukim ol Kristen, na mipela i stap long dispela taun inap 7-pela de. Holi Spirit i givim tok long ol Kristen, na ol i tokim Pol long em i no ken i go long Jerusalem. Long taim sip i laik lusim Tair, mipela i lusim taun na wokabaut i go. Na ol Kristen wantaim ol meri pikinini bilong ol, ol i bringim mipela i go ausait long taun. Na long nambis mipela i brukim skru na mekim prea. Na ol i tok gutbai long mipela, na mipela i tok gutbai long ol. Orait na mipela i kalap long sip, na ol i go bek long haus bilong ol. Orait mipela i lusim Tair, na mipela i go kamap long taun Tolemes. Mipela i tok gude long ol Kristen, na mipela i stap wanpela de wantaim ol. Long de bihain mipela i lusim Tolemes na mipela i go kamap long taun Sisaria. Na mipela i go long haus bilong Filip, em wanpela man i save autim gutnius long ol manmeri, na mipela i stap wantaim em. Em i wanpela bilong ol 7-pela man i save helpim ol aposel. Em i gat 4-pela pikinini meri ol i no marit. Ol i save autim tok bilong God olsem profet. Mipela i stap long Sisaria sampela de moa, na wanpela profet, nem bilong en Agabus, em i lusim distrik Judia na i kam daun long Sisaria. Em i kam long mipela na i kisim let bilong Pol na i pasim lek na han bilong em yet. Na em i tok olsem, “Holi Spirit i tok olsem, ‘Long dispela pasin ol Juda long Jerusalem bai i pasim papa bilong dispela let, na bai ol i givim em long han bilong ol man bilong narapela lain.’” Mipela i harim dispela, na mipela wantaim ol manmeri bilong dispela taun mipela i tok strong long Pol, long em i no ken i go long Jerusalem. Tasol Pol i bekim tok olsem, “Bilong wanem yupela i krai krai na bagarapim tingting bilong mi? Mi redi tasol long ol i ken kalabusim mi. Na mi redi tu long i dai long Jerusalem bilong litimapim nem bilong Bikpela Jisas.” Mipela i lukim olsem Pol i strong long i go, olsem na mipela i no traim moa long senisim tingting bilong en. Mipela i tok, “Samting Bikpela i laik bai i kamap, em i ken kamap.” Sampela de i go pinis, orait mipela i redim ol samting na mipela i go long Jerusalem. Na sampela bilong ol disaipel i stap long Sisaria ol i go wantaim mipela. Ol i bringim mipela i go long haus bilong Nason, em i man bilong Saiprus, na bipo yet em i bin kamap disaipel. Na mipela i stap long haus bilong en. Mipela i kamap long Jerusalem, na ol Kristen i amamas long kisim mipela. Long de bihain Pol i go wantaim mipela long lukim Jems. Na olgeta hetman bilong sios tu i kam bung long dispela taim. Pol i givim gude long ol, na em i stori gut long ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong en namel long ol manmeri bilong ol arapela lain. Ol hetman i harim pinis tok bilong Pol, na ol i litimapim nem bilong God. Na ol i tokim em olsem, “Brata, yu save, planti tausen Juda i bilip pinis long Jisas. Na dispela olgeta manmeri ol i strong moa long bihainim lo bilong Moses. Tasol sampela man i bin tokim ol long yu, olsem, ‘Pol i save tokim ol Juda i stap namel long ol arapela lain long ol i mas lusim lo bilong Moses. Em i save tok, “Yupela i no ken katim skin bilong ol pikinini bilong yupela. Na yupela i no ken bihainim moa ol pasin bilong bipo.” ’ Yumi save, ol bai i harim tok long yu kam pinis. Olsem na bai yumi mekim wanem? Orait mipela i laik tokim yu long wanpela pasin mipela i laik bai yu mas bihainim. Mipela i gat 4-pela man, ol i bin mekim wanpela promis long God. Yu mas kisim dispela ol man, na yupela olgeta i mas bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God. Na tu, yu mas baim ol ofa ol i mas mekim, bilong ol i ken sevim gras bilong het bilong ol. Yu mekim olsem, na olgeta man i ken save, dispela tok ol i bin mekim long yu, em i giaman tok tasol. Ol i ken save, yu tu yu save bihainim lo. Long ol manmeri bilong ol arapela lain i bilip long Jisas, yumi salim pas pinis na tokim ol long dispela tok yumi pasim bipo. Yumi tokim ol long ol i mas lukaut gut, na ol i no ken kaikai abus ol man i bin kilim bilong mekim ofa long ol giaman god, na ol i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en na ol abus ol man i bin pasim nek bilong en na kilim em i dai, na ol i no ken mekim pasin pamuk.” Olsem na Pol i kisim ol dispela man i bin mekim promis long God, na long de bihain em i bihainim olgeta pasin bilong mekim em yet i kamap klin wantaim ol. Na em i go insait long banis bilong tempel bilong tokim ol pris long wanem de ol bai i kamap klin pinis na ol i laik bringim ol ofa bilong ol wan wan. Taim 7-pela de klostu i laik pinis, ol Juda i bin kam long provins Esia i lukim Pol i stap insait long banis bilong tempel, na ol i kirapim bel bilong olgeta manmeri na mekim ol i kros long Pol. Orait ol i holimpas Pol, na ol i singaut strong olsem, “Yupela man bilong Israel, helpim mipela. Dispela man hia em i save tokim olgeta man long olgeta ples long daunim lain bilong yumi wantaim lo bilong Moses na dispela tempel tu. Na em i no mekim dispela pasin tasol. Nogat. Em i bringim ol Grik i kam insait long banis bilong tempel na ol i mekim dispela ples God i bin makim bilong em yet i kamap doti long ai bilong God.” Ol i mekim dispela tok, long wanem, bipo ol i lukim Trofimus bilong taun Efesus i stap insait long taun wantaim Pol, na ol i ting Pol i bin bringim em i kam insait long banis bilong tempel. Ol manmeri i harim dispela tok, na olgeta Jerusalem i kirap nogut, na ol manmeri i ran i kam bung. Ol i holimpas Pol na pulim em i go ausait long banis bilong tempel. Na kwiktaim ol i pasim olgeta dua bilong banis bilong tempel. Ol man i wok long kilim Pol, na namba wan ofisa bilong ol lain soldia bilong Rom i harim tok olsem, “Olgeta Jerusalem i kros na ol i wok long pait nabaut.” Olsem na kwiktaim em i kisim ol ofisa na soldia na ol i lusim haus bilong ol soldia na ran i go daun long dispela hap ol manmeri i stap long en. Ol Juda i lukim namba wan ofisa i kam wantaim ol soldia, na ol i lusim Pol na ol i no paitim em moa. Orait namba wan ofisa i kam klostu na i holimpas Pol, na i tokim ol soldia long pasim em long tupela sen. Na em i askim ol Juda olsem, “Dispela man, em husat? Em i mekim wanem?” Bikpela lain manmeri i stap, na ol i singaut nabaut na i mekim ol narapela narapela tok. Ol i mekim bikpela nois tumas, na ofisa i no inap harim as bilong tok. Olsem na em i tokim ol soldia long bringim Pol i go insait long haus bilong ol. Tasol taim Pol i go kamap long lata bilong dispela haus, ol soldia i lukim ol manmeri i strong tumas long kilim em, olsem na ol soldia i karim em i go. Bikpela lain manmeri i bihainim ol na ol i wok long singaut strong olsem, “Kilim em i dai.” Ol soldia i laik bringim Pol i go insait long haus bilong ol, na Pol i tokim namba wan ofisa long tok Grik olsem, “Ating mi ken mekim wanpela tok long yu?” Na ofisa i tok, “Yu save tok Grik, a? Mi ting yu dispela Isip, bipo liklik em i bin kirapim pait long gavman, na em i kisim 4,000 man i save pait long bainat na em i bringim ol i go long graun i no gat man.” Na Pol i tok olsem, “Mi man bilong lain Juda. Mi bilong taun Tarsus long distrik Silisia. Taun bilong mi em i gat biknem. Plis, mi laik givim tok long ol manmeri.” Ofisa i orait long dispela askim, na Pol i sanap long dispela lata na i mekim nais long han bai ol manmeri i pasim maus. Olsem na olgeta ol i pasim maus, na Pol i toktok long ol long tok Hibru. Em i tok olsem, “Ol brata na ol papa, yupela harim. Nau mi laik tokaut klia long yupela long mi no bin mekim wanpela rong.” Ol i harim Pol i toktok long tok Hibru, na ol i pasim maus na ol i stap isi tru. Na Pol i tok moa olsem, “Mi wanpela Juda. Mama bilong mi i bin karim mi long taun Tarsus long distrik Silisia, tasol mi kamap bikpela long dispela taun hia. Mi sumatin bilong Gamaliel, na em i bin skulim mi gut tru long olgeta lo bilong ol tumbuna bilong yumi. Na mi bin wok hat tru long strongim ol pasin God i laikim, wankain olsem yupela i mekim nau. Mi bin wok long bagarapim ol lain i bilip na i bihainim dispela Rot, em ol man na meri wantaim, na mi laik kilim ol i dai. Mi bin pasim ol long sen na mi bringim ol i go long haus kalabus. Hetpris wantaim olgeta kaunsil bilong ol hetman ol i save long dispela pasin mi bin mekim, na ol inap tokim yupela long en. Ol i bin givim mi ol pas ol i bin raitim long ol lain bilong yumi i stap long Damaskus. Na mi bin wokabaut i go long Damaskus, bilong kalabusim ol manmeri bilong dispela ples i bilip na i bihainim dispela Rot. Mi laik bringim ol i kam long Jerusalem, bai ol bikman i ken mekim save long ol.” Pol i tok moa olsem, “Mi wokabaut i go na long samting olsem 12 klok belo mi kamap klostu long Damaskus. Na wantu tasol wanpela bikpela lait i kam long heven na i lait tumas long mi. Na mi pundaun long graun na mi harim maus bilong wanpela man i askim mi olsem, ‘Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi?’ Na mi tok, ‘Bikpela, yu husat?’ Na em i tok, ‘Mi Jisas bilong Nasaret, yu wok long bagarapim mi.’ Ol man i stap wantaim mi ol i lukim lait, tasol ol i no harim maus bilong dispela man i givim tok long mi. “Na mi tok, ‘Bikpela, bai mi mekim wanem nau?’ Na Bikpela i tokim mi olsem, ‘Yu kirap na yu go insait long taun Damaskus. Na long dispela hap wanpela man bai i tokim yu long olgeta wok mi bin makim bilong yu.’ Dispela lait em i lait moa yet, na mi no inap lukim wanpela samting. Olsem na ol man i stap wantaim mi ol i holim han bilong mi na ol i bringim mi i go long Damaskus. “I gat wanpela man i stap long Damaskus, nem bilong en Ananaias. Em i man bilong aninit long God na bihainim lo gut tru. Olgeta Juda i stap long Damaskus ol i save tok, em i gutpela man. Em i kam sanap klostu long mi na i tokim mi olsem, ‘Brata Sol, ai bilong yu i ken lukluk gen.’ Na long dispela taim stret ai bilong mi i orait gen, na mi lukim em. Na em i tok, ‘God bilong ol tumbuna bilong yumi em i bin makim yu bai yu ken save long laik bilong em, na yu ken lukim dispela Man bilong mekim stretpela pasin na yu ken harim tok em i mekim long maus bilong em yet. Yu bai autim tok bilong en na tokim olgeta manmeri long ol samting yu bai lukim na harim. Orait bilong wanem yu wet moa? Yu kirap na kisim baptais. Yu kolim nem bilong en, na em bai i wasim yu na rausim ol sin bilong yu.’” Pol i tokim ol manmeri moa olsem, “Bihain mi kam bek long Jerusalem, na mi kam beten i stap insait long tempel, na long samting olsem driman mi lukim Bikpela. Em i tokim mi olsem, ‘Yu mas kirap kwiktaim na lusim Jerusalem na yu go. Sapos yu autim tok bilong mi long dispela taun, ol bai i no inap harim.’ Na mi tok, ‘Bikpela, ol yet i save, bipo mi bin i go long olgeta haus lotu na mi kalabusim ol manmeri i bilip long yu, na mi wipim ol. Na taim ol i kilim i dai Stiven, dispela man bilong autim tok bilong yu, mi bin sanap klostu, na long ai bilong mi dispela pasin ol i mekim em i gutpela. Na mi bin was long ol longpela klos bilong ol man i kilim em i dai.’ Tasol Bikpela i tokim mi olsem, ‘Yu go. Bai mi salim yu na yu go long ol manmeri bilong ol arapela lain i stap ol longwe ples.’” Taim ol Juda i harim Pol i tok long ol manmeri bilong ol arapela lain, ol i no laik harim tok bilong en moa. Olsem na ol i singaut bikmaus olsem, “Kilim em i dai. Kain man olsem i no ken i stap long graun. Em i no ken i stap laip.” Ol i wok long singaut nabaut, na ol i rausim ol saket bilong ol na tromoi nabaut na ol i tromoi das i go antap, bilong soim olsem ol i no laikim tru dispela tok Pol i bin mekim. Olsem na namba wan ofisa i tok, na ol soldia i bringim Pol i go insait long haus bilong ol. Na namba wan ofisa i tokim ol soldia long wipim em na askim em long as bilong dispela trabel. Em i laik save gut, bilong wanem ol manmeri i belhat na i singaut strong long Pol. Orait ol i pasim hanlek bilong Pol. Pol i lukim kepten bilong ol i sanap klostu na Pol i askim em olsem, “Ating lo i tok long yupela i ken mekim dispela pasin long man bilong kantri Rom, o nogat? Yupela i wipim mi long taim yupela i no kotim mi yet, ating dispela pasin i orait, a?” Kepten i harim dispela tok, na em i go tokim namba wan ofisa olsem, “Bai yu mekim wanem nau? Dispela man em i man bilong Rom.” Orait namba wan ofisa i kam long Pol na i tokim em, “Yu tokim mi. Yu man bilong Rom, a?” Na Pol i tok, “Yes.” Na namba wan ofisa i tok olsem, “Mi bin autim bikpela mani bilong mi long kamap man bilong Rom.” Na Pol i tok, “Mi nogat. Mama i karim mi na mi stap man bilong kantri Rom.” Ol soldia i laik wipim em ol i harim dispela tok, na kwiktaim ol i surik. Na taim namba wan ofisa i save olsem, Pol em i man bilong Rom, orait em tu i pret, long wanem, em i bin tokim ol soldia long pasim em long sen. Namba wan ofisa i laik save gut, ol Juda i ting Pol i bin mekim wanem rong tru. Olsem na long de bihain em i lusim sen ol i bin pasim Pol long en, na em i salim tok i go long ol bikpris na long olgeta kaunsil bilong ol Juda, long ol i mas kam bung. Na em i bringim Pol i kam daun na i sanapim em long pes bilong ol. Orait Pol i lukluk i go stret long ol kaunsil, na em i tok olsem, “Ol brata, mi bin wokabaut long ai bilong God, na bel bilong mi em i orait long ol pasin mi bin mekim, i kam inap long nau. Mi no pilim olsem mi bin mekim wanpela rong.” Em i tok olsem, na hetpris Ananaias i tokim ol man i sanap klostu long em long paitim maus bilong en. Na Pol i tokim em olsem, “God bai i paitim yu yet, long wanem, yu olsem banis nogut ol i bin penim long waitpela pen, bai ol man i no ken lukim samting nogut i stap aninit. Yu ting long bihainim lo na kotim mi, olsem na yu kam sindaun i stap. Tasol yu yet yu sakim lo, na yu tokim ol long paitim mi.” Ol man i sanap klostu, ol i harim dispela tok na ol i askim Pol olsem, “Olsem wanem? Yu laik tok nogut long hetpris bilong God, a?” Na Pol i tok, “Ol brata, mi no save dispela man em i hetpris. Mi mekim rong, long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Yupela i no ken tok nogut long wanpela hetman bilong yupela.’” Pol i save olsem, sampela man bilong kaunsil ol i bilong lain Sadyusi na sampela i bilong lain Farisi. Olsem na em i singaut long ol kaunsil olsem, “Ol brata, mi man bilong lain Farisi, na mi pikinini bilong ol Farisi. Mi bilip olsem, ol man i dai pinis ol bai i kirap bek, na long dispela as tasol nau ol i kotim mi.” Pol i mekim dispela tok, na tok pait i kamap namel long ol Farisi na ol Sadyusi, na kibung i bruk. Ol Sadyusi i save tok olsem, ol man i no inap kirap bek long matmat, na i no gat ol ensel na ol spirit i stap. Tasol ol Farisi i bilip long ol dispela samting. Olsem na ol i wok long singaut bikmaus moa yet. Na sampela saveman bilong lo, ol i bilong lain bilong ol Farisi, ol i sanap na i tok strong olsem, “Mipela i lukim dispela man i no gat rong. Nogut em i tok tru, na wanpela spirit o wanpela ensel i bin givim tok long em.” Na namba wan ofisa i lukim tok pait i kamap bikpela moa, na em i pret, nogut tupela lain i pulim Pol nabaut na brukim bodi bilong en na em bai i dai. Olsem na em i tokim ol soldia long ol i mas i go daun na rausim Pol long han bilong ol Juda, na bringim em i go insait long haus bilong ol soldia. Na long nait Bikpela i sanap klostu long Pol na i tokim em olsem, “Yu mas sanap strong, na yu no ken pret. Yu bin autim strong tok bilong mi long Jerusalem, na long wankain pasin yu mas autim tok bilong mi long Rom.” Orait long moning ol Juda i bung na pasim tok long kilim Pol i dai. Ol i mekim strongpela tok promis olsem, “Tru antap, yumi mas kilim Pol i dai. Na taim yumi no kilim em i dai yet, yumi no ken kaikai na dring.” Namba bilong ol man i mekim dispela tok promis, em i winim 40. Ol dispela man i go long ol bikpris na ol hetman na i tok olsem, “Mipela i mekim strongpela tok promis olsem, mipela i no ken kisim kaikai liklik, i go inap long taim mipela i kilim Pol i dai. Olsem na yupela wantaim ol kaunsil, yupela i mas salim tok i go long namba wan ofisa, long em i mas bringim Pol i kam daun long yupela. Yupela i ken trikim em na tok olsem yupela i laik painimaut gut long as bilong sampela tok bilong Pol. Na mipela bai i redi na wet i stap. Na taim em i no kamap yet long yupela, mipela bai i kilim em i dai.” Tasol pikinini man bilong susa bilong Pol em i harim tok long dispela samting ol i laik mekim. Olsem na em i go long haus bilong ol soldia na i go insait na i tokim Pol. Na Pol i singautim wanpela kepten i kam na i tokim em olsem, “Bringim dispela yangpela man i go long namba wan ofisa. Em i gat wanpela tok em i laik givim long em.” Olsem na kepten i bringim em i go long namba wan ofisa, na i tok, “Kalabusman Pol i singautim mi na i tokim mi long bringim dispela yangpela man i kam long yu. Em i gat wanpela tok em i laik givim long yu.” Olsem na namba wan ofisa i holim han bilong en, na i kisim em i go long arere. Tupela tasol i stap, na em i askim yangpela man olsem, “Yu laik givim wanem tok long mi?” Na yangpela man i tok olsem, “Ol Juda i pasim tok pinis long ol bai i askim yu long bringim Pol i go daun long kaunsil long tumora. Ol bai i trikim yu na tok olsem ol i laik painimaut gut long as bilong tok bilong em. Tasol yu no ken bihainim tok bilong ol. Sampela man bilong ol, namba bilong ol em i winim 40, ol i bin mekim strongpela promis olsem ol i no ken kaikai na dring wanpela samting inap ol i kilim Pol i dai. Na nau ol i wet i stap long yu i orait long tok bilong ol.” Orait namba wan ofisa i salim yangpela man i go, na i tokim em strong olsem, “Yu no ken tokim wanpela man long yu bin kamapim dispela tok long mi.” Orait namba wan ofisa i singautim tupela kepten, na i tokim tupela olsem, “Yutupela i mas kisim 200 soldia, wantaim 70 soldia i save sindaun long ol hos na 200 soldia i holim spia. Na yupela i mas redi long i go long Sisaria long 9 klok long nait. Yupela i mas redim ol hos bilong Pol tu, na yupela i mas bringim em i go kamap gut long namba wan gavman Feliks.” Na namba wan ofisa i raitim wanpela pas olsem, “Mi Klodius Lisias mi raitim dispela pas i go long bikman, em namba wan gavman Feliks. Gude tru. Ol Juda i bin holimpas dispela man na ol i laik kilim em i dai. Tasol mi harim olsem em i man bilong Rom, olsem na mi wantaim ol soldia mipela i go kisim em bek long han bilong ol. Mi laik save long as bilong tok ol i sutim long dispela man, na mi bringim em i go daun long ol kaunsil bilong ol. Mi askim ol na ol i tokim mi long sampela tok bilong lo bilong ol na ol i sutim dispela tok long em. Tasol ol i no kotim em long wanpela samting inap long yumi kilim em i dai o yumi kalabusim em. Na nau mi harim pinis olsem ol i bin pasim wanpela tok hait long kilim dispela man i dai. Olsem na kwiktaim mi salim em i go long yu. Na mi tokim ol man i sutim tok long em long ol i mas i go autim tok long pes bilong yu stret, na yu ken save long samting ol i laik kotim em long en.” Orait ol soldia i bihainim tok bilong namba wan ofisa na long dispela nait ol i kisim Pol na bringim em i go long taun Antipatris. Na long de bihain ol soldia i save sindaun long ol hos, ol i bringim Pol i go long taun Sisaria. Na ol arapela soldia i go bek long haus bilong ol soldia long Jerusalem. Ol soldia i save sindaun long ol hos ol i go kamap long Sisaria, na ol i givim pas long namba wan gavman, na ol i bringim Pol tu i kam sanap long pes bilong em. Namba wan gavman i ritim pas, na em i askim Pol olsem, “Yu bilong wanem provins?” Na Pol i tok, “Mi bilong Silisia.” Orait namba wan gavman i tok olsem, “Taim ol man i sutim tok long yu, ol i kamap, orait mi bai harim tok bilong yu.” Na em i tok, ol i mas kalabusim Pol long haus gavman bilong Herot. Taim 5-pela de i go pinis, hetpris Ananaias i kam daun long taun Sisaria wantaim ol hetman na wanpela saveman bilong lo bilong ol Rom, nem bilong en Tertulus. Na ol i tokim namba wan gavman long dispela tok ol i laik kotim Pol long en. Orait namba wan gavman i singautim Pol, na taim em i kam pinis, Tertulus i stat long sutim tok long em. Em i tok olsem, “Bikman Feliks, yu bin helpim mipela long sindaun gutpela tumas, na i no gat pait samting i kamap. Long gutpela tingting bilong yu, yu bin helpim ol lain bilong mipela long stretim ol planti samting bipo ol i no bin i stap gut. Mipela i lukim ol dispela samting, na bel bilong mipela i gutpela moa, na mipela i tenkyu tru long yu. “Tasol nogut mi pasim yu longtaim tumas. Mi laik askim yu long marimari long mipela na harim sotpela tok bilong mipela. Mipela i lukim dispela man em i man bilong kamapim planti trabel. Em i save kirapim kros na pait namel long olgeta Juda long olgeta hap bilong graun. Na em i lida bilong dispela ol man i bin lusim lain bilong mipela na i kamapim narakain lain, em ol i kolim lain bilong Nasaret. Em i bin traim tu long mekim tempel i kamap doti long ai bilong God, tasol mipela i holimpas em. Olsem na yu yet yu ken askim dispela man, na bai yu ken kisim save long maus bilong em yet long olgeta samting mipela i kotim em long en.” *** *** Ol Juda tu i helpim tok bilong Tertulus na i sutim tok long Pol. Ol i tokaut olsem, “Olgeta dispela tok i tru.” Orait namba wan gavman i mekim nais long han bilong soim Pol olsem em i ken toktok, na Pol i bekim tok olsem, “Mi save, planti yia yu bin i stap jas bilong dispela lain manmeri. Olsem na bel bilong mi em i gutpela long bekim tok long yu. Sapos yu askim nabaut, orait yu bai painimaut olsem, 12-pela de bipo tasol mi bin i go long Jerusalem bilong mekim lotu. Na ol Juda i no bin lukim mi i pait long toktok wantaim wanpela man insait long banis bilong tempel. Na ol i no lukim mi i kirapim bung bilong ol manmeri insait long ol haus lotu o insait long taun. Nogat. Na dispela tok nau ol i kotim mi long en, em i no tru. Ol i no gat rot bilong soim olsem dispela tok bilong ol em i tru. “Tok i tru, em i olsem. Mi save bihainim dispela Rot ol i kolim ‘narakain lain’. Mi bihainim dispela Rot na mi lotu yet long God bilong ol tumbuna bilong mipela. Mi bilip long olgeta tok i stap long lo na olgeta tok ol profet i bin raitim. Mi bilip na mi wet long God bai i kirapim bek ol man i dai pinis, em ol stretpela man na ol man nogut wantaim. Ol tu i bilip na wetim God i mekim olsem. Olsem na long olgeta taim mi strong long bel bilong mi i mas i stap stret na i no gat rong, long ai bilong God na long ai bilong ol manmeri wantaim. “Mi bin i stap sampela yia long ol arapela ples, na bihain mi kam bek long lain bilong mi. Mi bringim ol mani samting i kam bilong helpim ol manmeri i sot long ol samting, na mi bringim sampela ofa. Mi laik i go long tempel, olsem na mi bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God pastaim, na mi go. Na taim ol i lukim mi i stap long tempel, mi stap klin pinis. Na i no gat planti man i stap wantaim mi, na i no gat ol man i mekim nois nabaut. Tasol sampela Juda bilong provins Esia i kam holimpas mi. Sapos ol dispela man i gat tok long mi, mobeta ol yet i kam hia long pes bilong yu na kotim mi. Sapos nogat, orait dispela ol man hia i bin i stap long kaunsil bilong ol long taim mi bin autim tok long ol, ol i mas tokim yu long wanem rong ol i bin painim long mi. Ating mi bin mekim wanpela tok tasol ol i no amamas long en. Taim mi sanap namel long ol, mi bin singaut olsem, ‘Mi bilip olsem, ol man i dai pinis ol bai i kirap bek, na long dispela as tasol nau ol i bringim mi i kam long kot bilong yupela.’” Feliks i save gut pinis long bilip na pasin bilong ol manmeri i bihainim Rot bilong Bikpela, olsem na taim Pol i autim tok pinis, Feliks i tokim ol Juda long ol i mas wet. Em i tok olsem, “Taim namba wan ofisa Lisias i kam daun, orait mi ken stretim dispela tok bilong yupela.” Na em i tokim kepten long em i mas putim Pol long kalabus, tasol em i no ken kalabusim em strong tumas. Em i no ken tambuim ol pren bilong Pol long helpim em long ol samting. Sampela de i go pinis, na Feliks i kam wantaim meri bilong en Drusila. Drusila em i meri bilong lain Juda. Na Feliks i singautim Pol na i harim sampela tok bilong en. Pol i tokim em long pasin bilong bilip long Krais Jisas. Na Pol i tok long stretpela pasin, na long man i mas bosim gut laip bilong em yet, na long God bai i kotim yumi bihain. Feliks i harim ol dispela tok na em i pret. Na em i tok, “Yu go nau. Sapos bihain mi gat taim, orait bai mi singautim yu gen.” Na Feliks i wet long narapela samting tu. Em i ting Pol bai i givim sampela mani long em bilong grisim Feliks long larim em i go fri. Olsem na planti taim em i singautim em i kam na i toktok wantaim em. Taim tupela yia i go pinis, orait Porsius Festus i kisim ples bilong Feliks. Na Feliks i laik mekim ol Juda i amamas long em, olsem na em i larim Pol i stap long kalabus. Festus i kam pinis na i kamap namba wan gavman bilong distrik Judia. Orait em i stap tripela de pastaim na em i lusim taun Sisaria na i go antap long Jerusalem. Na ol bikpris na ol bikman bilong ol Juda i go long em na ol i sutim tok long Pol. Ol i tok strong long em olsem, “Yu mas helpim mipela, na yu mas salim dispela man i kam long Jerusalem.” Ol i tok olsem, long wanem, ol i bin tokim ol man long hait i stap long rot na kilim Pol i dai. Na Festus i bekim tok olsem, “Pol i stap kalabus long Sisaria. Liklik taim na bai mi yet mi go long Sisaria. Olsem na ol hetman bilong yupela i ken i go daun wantaim mi. Na sapos dispela man i bin mekim rong, orait ol i ken kotim em.” Festus i stap wantaim ol inap olsem 8-pela o 10-pela de, na em i go daun long Sisaria. Na long de bihain em i sindaun long haus kot, na em i tokim ol long bringim Pol i kam. Em i kam pinis, orait ol Juda i bin lusim Jerusalem na i kam daun, ol i sanap klostu long em, na ol i sutim planti tok long em. Ol i tok long em i bin mekim ol kain kain pasin nogut tru, tasol ol i no inap soim Festus olsem dispela tok bilong ol em i tru. Ol i tok pinis, orait Pol i bekim tok olsem, “Mi no bin mekim wanpela rong. Mi no bin brukim lo bilong ol Juda, na mi no mekim wanpela samting nogut long tempel, na mi no bin mekim rong long Sisar.” Tasol Festus i laik mekim ol Juda i amamas long em, olsem na em i askim Pol, “Ating yu laik i go kot long Jerusalem? Sapos olsem, orait mi ken harim dispela kot bilong yu long Jerusalem.” Tasol Pol i tok olsem, “Dispela haus hia, nau mi sanap long en, em i haus kot bilong Sisar. Dispela haus tasol em i ples bilong harim kot bilong mi. Yu save pinis, mi no bin mekim wanpela rong long ol Juda. Sapos mi bin mekim wanpela rong inap long mi dai long en, orait mi ken i dai. Tasol sapos dispela tok ol i kotim mi long en, em i no tru, orait i no gat man inap long putim mi long han bilong ol. Mi laik bai Sisar yet i mas harim kot bilong mi.” Orait Festus i toktok wantaim ol man i save givim tingting long en, na bihain em i tokim Pol olsem, “Yu tok olsem yu laik bai Sisar i mas harim kot bilong yu. Orait yu ken i go long Sisar.” Sampela de i go pinis, na King Agripa wantaim susa bilong en Bernaisi tupela i kam long Sisaria bilong givim gude long Festus. Tupela i stap long Sisaria planti de, olsem na Festus i toksave long king long tok bilong Pol. Em i tok olsem, “Wanpela man i stap, bipo Feliks i bin kalabusim em, na em i stap yet long kalabus. Taim mi stap long Jerusalem, ol bikpris na ol hetman bilong ol Juda i bin sutim tok long em, na ol i laik bai mi mas tok olsem, em i gat asua na ol soldia i mas mekim save long em. Tasol mi bekim tok bilong ol olsem, ‘Mipela Rom i no gat pasin bilong mekim save nating long wanpela man. Man i gat kot, em i mas sanap pastaim long pes bilong ol man i kotim em, na yumi mas givim taim long em bilong bekim tok bilong ol long ol samting ol i kotim em long en.’ “Olsem na taim mi kam bek long Sisaria, ol dispela man i kam wantaim mi. Na mi no mekim ol i wet. Long de bihain tasol mi sindaun long haus kot na mi tok long ol i mas bringim dispela man i kam. Na ol man i kotim em ol i sanap. Mi bin ting ol bai i tok long em i bin mekim ol pasin nogut, tasol nogat. Ol i tok pait wantaim em long ol pasin bilong lotu bilong ol na long wanpela man i dai pinis, nem bilong en Jisas. Tasol Pol i tok, dispela man i stap laip. Mi laik painimaut as bilong dispela tok, tasol tingting bilong mi i no klia na mi no inap. Olsem na mi askim em, ‘Ating yu laik i go long Jerusalem, na bai mi harim dispela kot bilong yu long Jerusalem?’ Tasol Pol i tok, em i laik i stap long kalabus, na bihain Sisar yet i ken harim kot bilong em. Olsem na mi tok long em i mas i stap kalabus, inap long mi painim rot bilong salim em i go long Sisar.” Agripa i harim dispela tok na em i tokim Festus olsem, “Mi yet mi laik harim tok bilong dispela man.” Na Festus i tok, “Tumora yu ken harim.” Olsem na long tumora Agripa tupela Bernaisi i putim ol gutpela bilas bilong tupela na tupela i kam. Tupela i go insait long haus kibung wantaim ol namba wan ofisa na ol bikman bilong dispela taun. Na Festus i tok, na ol i bringim Pol i kam. Na Festus i tok olsem, “King Agripa, na yupela olgeta man i stap wantaim mipela, yupela lukim dispela man. Olgeta lain manmeri bilong Juda, long Jerusalem na long hia tu, ol i bin sutim tok long dispela man. Ol i bin singaut strong long mi olsem, ‘Yu mas kilim em i dai. Nogut em i stap laip moa.’ Tasol mi lukim em i no bin mekim wanpela samting inap long em i dai. Na em i laik bai Sisar yet i mas harim kot bilong em. Olsem na mi pasim tok long salim em i go long Sisar. Tasol mi no klia long wanem tok tru mi mas raitim na salim i go long bikman bilong yumi, bai em i ken save bilong wanem ol i kotim dispela man. Olsem na King Agripa, mi bringim dispela man i kam long yu, na long yupela olgeta arapela man tu. Yumi ken harim gut tok bilong em, na bai mi ken save long ol tok mi mas raitim long pas. Sapos mi salim wanpela kalabus i go, na mi no salim tok long samting ol i kotim em long en, orait mi pilim olsem dispela pasin i no stret.” Orait Agripa i tokim Pol olsem, “Yu ken autim tok bilong yu yet.” Olsem na Pol i litimapim han na i autim tok bilong en olsem, “King Agripa, mi laik bekim dispela tok ol Juda i bin sutim long mi, na mi tingting olsem, i gutpela tru long mi ken autim dispela tok bilong mi long yu. Yu save tumas long olgeta pasin bilong mipela Juda, na long ol samting mipela i save tok pait long en. Olsem na mi laik bai yu sindaun isi tasol na harim gut olgeta tok bilong mi. “Olgeta Juda i save gut long mi. Ol i save olsem, taim mi stap pikinini yet mi bin i stap namel long ol lain bilong mi, na bihain mi bin i go i stap long Jerusalem. Ol i save pinis long mi, na sapos ol i laik, ol yet inap tokim yu long pasin bilong mi. Ol i save olsem, stat long taim mi yangpela yet mi stap wanpela bilong ol lain Farisi, na mi bihainim pasin bilong ol. Ol Farisi i gat planti lo i hat tru long bihainim. Ol arapela lain bilong mipela Juda i no gat kain strongpela lo olsem bilong ol Farisi. Na nau mi sanap hia, na ol i kotim mi. Na as bilong kot i olsem. Mi bilip na mi wet long God i mekim samting i kamap olsem bipo em i bin tokim ol tumbuna bilong mipela long em bai i mekim. Ol 12-pela lain bilong mipela ol i save lotu long God long san na long nait, na ol i bilip tru na wetim dispela samting tasol i kamap. Na king, mi tu mi bilip na wetim dispela samting. Na dispela tasol em i as bilong tok ol Juda i sutim long mi. Bilong wanem yupela sampela man i ting, yumi no ken bilip long God bai i kirapim bek ol man i dai pinis? Bipo mi yet mi bin ting mi mas mekim planti samting bilong daunim nem bilong Jisas bilong Nasaret. Na mi mekim ol dispela samting long Jerusalem. Mi bin kisim namba long ol bikpris, na mi kalabusim planti manmeri bilong God. Na taim ol lida i vot long kilim ol i dai, mi tu mi bin tok long ol i mas i dai. Na planti taim mi bin i go insait long ol haus lotu bilong holimpas ol na mekim save long ol. Mi bin trai hat long mekim ol i givim baksait long Bikpela na tok nogut long em. Mi belhat nogut tru long ol, na mi bin i go painim ol long ol taun i stap longwe tu, bai mi ken mekim save long ol.” Pol i tok moa olsem, “Olsem na mi kisim namba long ol bikpris na ol i salim mi i go, na mi wokabaut i go long taun Damaskus. Orait king, long samting olsem 12 klok belo mi wokabaut long rot, na mi lukim wanpela bikpela lait i kam long heven. Dispela lait i lait strong tru na i winim lait bilong san. Em i kam lait long mi wantaim ol man i wokabaut wantaim mi. Mipela olgeta i pundaun long graun, na mi harim maus bilong wanpela man i tok Hibru na i askim mi olsem, ‘Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi? Yu wok long kikim samting i gat sap, na yu givim pen long yu yet.’ Na mi tok, ‘Bikpela, yu husat?’ Na Bikpela i tok olsem, ‘Mi Jisas, yu wok long bagarapim mi. Tasol yu kirap na sanap. Mi kam long yu nau bilong makim yu bilong holim wok bilong mi. Na bai yu autim tok long ol samting nau yu lukim pinis na long ol samting bihain bai mi soim yu. Bai mi no larim ol man bilong lain bilong yu yet na ol man bilong ol arapela lain i mekim nogut long yu. Nogat. Mi bai salim yu i go long ol bilong opim ai bilong ol, bai ol i ken givim baksait long tudak na tanim bel na i kam long lait. Ol i ken lusim strong bilong Satan na i kam long God. Olsem na mi ken lusim ol sin bilong ol, na ol i ken kisim namba wantaim ol manmeri i bilip long mi na ol i ken i stap insait long ol lain manmeri mi makim bilong mi yet.’” Pol i tok moa olsem, “King Agripa, mi lukim dispela samting bilong heven, na mi no sakim tok bilong en. Nogat. Mi autim tok long ol man bilong Damaskus pastaim, na bihain mi kam autim long ol manmeri bilong Jerusalem, na long olgeta hap bilong Judia, na long ol manmeri bilong ol arapela lain tu. Mi autim tok olsem, ‘Yupela i mas tanim bel na bilip long God, na pasin bilong yupela i mas soim olsem yupela i tanim bel pinis.’ Mi save autim dispela kain tok, na long dispela as tasol ol Juda i bin holimpas mi long tempel, na ol i laik kilim mi i dai. God i bin helpim mi na mi stap gut i kam inap long nau. Olsem na nau mi sanap hia, na mi autim tok long olgeta man nating na long olgeta bikman wantaim. Mi no autim narapela tok. Mi autim dispela tok tasol bipo ol profet na Moses tu ol i bin tok long en. Ol i bin tok olsem, ‘Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen, na bihain bai em i kamap namba wan man bilong kirap long matmat. Na em bai i autim tok bilong lait bilong God long ol Israel na long ol arapela lain tu.’” Pol i wok long autim tok, na Festus i singaut strong moa olsem, “Pol, yu longlong. Yu skul planti tumas, na bikpela save bilong yu i mekim yu i kamap longlong!” Na Pol i tok, “Bikman Festus, mi no longlong. Nogat. Mi tok tru, na mi gat tingting na mi tok. King Agripa i save pinis long olgeta dispela samting mi bin tok long en. Olsem na mi tokaut stret long em, na mi no pret. Mi save, dispela olgeta samting i no bin abrusim ai na yau bilong en. Nogat. Em i save pinis long ol, long wanem, ol dispela samting i no bin kamap long ples hait. King Agripa, yu bilipim tok bilong ol profet, o nogat? Mi save pinis, yu bilip.” Na Agripa i askim Pol olsem, “Olsem wanem? Long dispela sotpela taim tasol, yu ting yu bai mekim mi i kamap Kristen?” Na Pol i bekim tok olsem, “Maski sotpela taim o longpela taim, mi prea long God olsem, yu wantaim ol dispela lain nau i harim tok bilong mi, yupela olgeta i ken kamap wankain olsem mi. Tasol mi no laik bai ol i putim ol sen long yupela na yupela i stap kalabus.” Orait king wantaim namba wan gavman na Bernaisi na ol man i stap wantaim ol, ol i sanap na ol i wokabaut i go lusim dispela rum. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man i no bin mekim wanpela rong inap long em i dai o em i stap kalabus.” Na Agripa i tokim Festus olsem, “Yu inap long lusim dispela man i go fri, tasol em yet i bin tok long Sisar i mas harim kot bilong em.” Ol i pasim tok pinis long mipela i mas kisim sip na i go long kantri Itali. Na ol i putim Pol wantaim ol arapela kalabus long han bilong wanpela kepten bilong 100 soldia. Nem bilong dispela kepten em Julius, na em i bilong lain ami bilong Sisar. Mipela i kalap long wanpela sip bilong taun Adramitium. Dispela sip i laik i go long ol pasis bilong ol taun bilong provins Esia. Orait mipela i luslain na i go. Aristarkus bilong taun Tesalonaika long provins Masedonia em i go wantaim mipela. Long de bihain mipela i go anka long taun Saidon, na Julius i mekim gutpela pasin long Pol. Em i orait long Pol i go lukim ol pren bilong en na kisim kaikai samting long ol. Orait bihain mipela i lusim Saidon, na win i sakim mipela, olsem na sip i ran i go baksait long ailan Saiprus. Orait mipela i go brukim solwara klostu long provins Silisia na Pamfilia, na bihain mipela i kamap long taun Maira bilong provins Lisia. Long dispela taun kepten bilong ol soldia i lukim wanpela sip bilong taun Aleksandria i stap, na em i laik i go long Itali. Na em i bringim mipela i go long dispela sip. Orait mipela i luslain, na sip i ran isi isi inap long sampela de, long wanem strongpela win i wok long sakim mipela. Ol boskru i hatwok tru na mipela i go kamap klostu long taun Nidus, tasol win i pasim mipela, na mipela i no inap i go moa. Olsem na mipela i tanim na i go long ailan Krit, klostu long poin Salmone, na mipela i go olgeta long hapsait bilong ailan. Ol boskru i hatwok na mipela i ran bihainim nambis bilong Krit. Na bihain mipela i kamap long wanpela ples, ol i kolim Gutpela Pasis, em i stap klostu long taun Lasea. Planti de i lus, na bikpela de bilong ol Juda i tambu long kaikai, em i go pinis. Na si i nogut tru, olsem na Pol i tokim ol olsem, “Yupela ol man, harim. Mi save, sapos yumi go nau, bai yumi painim taim nogut tru, na planti samting bai i lus. I no ol kago na sip tasol bai i lus. Nogat. Yumi bai lusim laip bilong yumi tu.” Tasol kepten bilong ol soldia i no harim dispela tok bilong Pol. Nogat. Em i bihainim tingting bilong kepten bilong sip na bilong papa bilong sip. Dispela pasis em i no gutpela ples bilong sip i stap long en na hait long ol bikpela win. Olsem na planti man long sip ol i pasim tok long ol i laik lusim dispela ples na i go. Sapos ol inap, ol i laik i go kamap long Finiks na i stap long dispela ples long taim bilong bikpela win. Finiks em i wanpela pasis i stap long hap saut bilong ailan Krit, na em i lukluk i go long hap bilong san i go daun. Orait win bilong hap saut i kirap, na em i no strong tumas. Olsem na ol i ting ol inap ran gut i go long dispela pasis ol i toktok long en. Olsem na ol i pulim anka na ol i ran i go klostu tru long nambis bilong Krit. Tasol i no longtaim na wanpela strongpela win i kirap, em win ol i kolim win bilong hap not. Dispela win i kam long hapsait bilong ailan Krit na i sakim sip strong tru. Ol boskru i laik tanim sip na i go bek, tasol ol i no inap. Olsem na ol i larim win i sakim sip i go. Mipela i ran i go long hap saut bilong wanpela liklik ailan, ol i kolim Kauda. Na taim ailan i pasim win liklik, mipela i hatwok tru long pulim dingi i kam klostu long sip. Orait ol boskru i pulim dingi i kam antap long sip na ol i pasim strong. Na bihain ol i tromoi ol baklain i go aninit long sip na taitim strong bilong strongim sip. Ol i pret tu, nogut ol i ran i go pas long wesan i stap namel long solwara klostu long Afrika, olsem na ol i daunim sel na larim win i sakim sip i go. *** Win na bikpela si i sakim mipela strong tumas, olsem na long de bihain ol boskru i stat long tromoi ol kago i go long solwara. Na long de namba 3, ol boskru i wari tru na ol i stat long tromoi ol sel na mas samting bilong sip. Planti de mipela i no lukim san na ol sta, na bikpela win tru i sakim mipela oltaim. Olsem na bihain mipela i no moa ting mipela bai i stap gut. Nogat. Mipela i ting mipela olgeta bai i lus. Planti de ol man i no kisim kaikai, na bihain Pol i sanap namel long ol na i tok olsem, “Yupela ol man, sapos yupela i bin bihainim tok bilong mi na yupela i no lusim ailan Krit, orait yumi bai i no inap painim dispela taim nogut, na olgeta samting bai i no inap lus. Tasol nau mi tokim yupela olsem, yupela i ken bel isi, long wanem, i no gat wanpela man bilong yumi bai i lus. Sip tasol bai i lus. Mi man bilong God, na mi save lotu long em. Na long dispela nait ensel bilong God i bin kam sanap klostu long mi, na em i tok olsem, ‘Pol, yu no ken pret. Yu mas i go sanap long pes bilong Sisar. Na harim. God i harim beten bilong yu, na olgeta man i stap wantaim yu long sip, ol bai i no inap lus.’ Ensel i tok olsem, olsem na yupela ol man, yupela i no ken pret. Mi bilip long God bai i mekim olgeta samting i kamap olsem em i tokim mi. Tasol yumi mas larim sip i ran i go, na win bai i sakim sip i go pas long wanpela ailan.” Orait long namba 14 nait mipela i trip i go long biksolwara Mediterenian. Na klostu long 12 klok long nait ol boskru i pilim olsem sip i kamap klostu long wanpela nambis. Olsem na ol i tromoi meta bilong painimaut solwara i daun tru o nogat, na ol i metaim 40 mita. Na sip i go liklik moa, na ol i tromoi meta gen na metaim 30 mita. Na ol i pret, nogut sip i ran i go pas long ples i gat ston na i bruk olgeta. Olsem na ol i tromoi 4-pela anka long stan bilong sip. Na ol i beten long san i ken kamap kwiktaim. Ol boskru i laik painim rot bilong lusim sip. Olsem na ol i slingim dingi i go daun, na ol i giaman olsem ol i laik tromoi ol anka long poret bilong sip. Tasol Pol i tokim kepten wantaim ol soldia olsem, “Sapos ol dispela man i no i stap long sip, orait yupela bai i lus.” Olsem na ol soldia i katim baklain i holim dingi na em i pundaun long solwara na trip i go. Klostu san i laik kamap, na Pol i givim tok long olgeta man. Em i laik kirapim ol long kisim sampela kaikai, na em i tok olsem, “Longtaim tumas bel bilong yupela i no sindaun gut, na yupela i no kaikai. Yupela i stap nating tasol, inap 14 de. Olsem na mi tokim yupela strong, yupela i mas kisim sampela kaikai. Em bai i strongim yupela. Harim. Yupela i no inap bagarap liklik. Nogat. Yupela olgeta bai i stap gut.” Em i tok olsem, na em i kisim bret na long pes bilong ol em i tenkyu long God. Na em i brukim bret na i stat long kaikai. Olsem na olgeta man ol i belgut, na ol tu i kisim sampela kaikai. Mipela man i stap long sip, mipela inap 276 man olgeta. Ol i kaikai inap pinis, orait ol i tromoi wit i go long solwara, bai sip i no ken hevi tumas. San i kamap, na ol boskru i lukim dispela nambis mipela i kamap long en, tasol ol i no save, em nambis bilong wanem hap graun. Ol i lukim wanpela pasis i go insait moa na i gat gutpela wesan long en. Na ol i ting, sapos ol inap, ol i laik mekim sip i ran i go sua long dispela nambis. Olsem na ol i katim baklain bilong olgeta anka na lusim i stap long solwara. Na ol i lusim ol baklain ol i bin pasim tupela bikpela pul ol i save stiaim sip long en. Na ol i pulim ol sel i go antap bilong kisim win, na sip i ran i go olsem long nambis. Tasol sip i go antap long wanpela wesan i stap namel long solwara, na i pas long en. Poret bilong sip i pas strong tumas long wesan na i stap. Na si i wok long paitim stan bilong sip na i brukim. Orait ol soldia i ting long kilim ol kalabus i dai, nogut ol i swim i go na i ranawe. Tasol kepten bilong ol soldia i laik helpim Pol, olsem na em i tambuim ol soldia long ol i no ken kilim ol kalabus. Em i tokim olgeta man i save swim, long ol i mas kalap long solwara na i go sua pastaim. Na ol arapela man i mas holim ol plang na ol hap bilong sip i bruk, na ol i mas trip i go sua. Orait ol i mekim olsem kepten i tok, na olgeta bilong mipela i kamap long nambis. I no gat wanpela i lus. Mipela i kamap gut long sua, na mipela i painimaut olsem mipela i stap long wanpela ailan ol i kolim Malta. Ol man bilong dispela ples i mekim gutpela pasin tru long mipela. Ren i wok long pundaun na ples i kol, olsem na ol i wokim paia na ol i bringim mipela olgeta i go klostu long paia bai mipela i ken hatim skin. Pol i bungim sampela paiawut na i putim long paia. Na wanpela snek i stap insait long ol paiawut, em i pilim hat bilong paia, na i kam ausait, na i planim tit bilong en long han bilong Pol na i hangamap i stap. Ol manmeri bilong ples i lukim dispela snek i kaikaim han bilong Pol na i hangamap i stap. Na ol i tok long ol yet olsem, “Lukim. Ating dispela man em i man bilong kilim man i dai. Em i no i dai long solwara, tasol nau god bilong bekim ol pasin nogut i no laik bai em i stap laip moa.” Tasol Pol i sakim dispela snek i go pundaun long paia, na i no gat wanpela samting i kamap long Pol. Ol manmeri i wet i stap, long wanem, ol i ting bodi bilong Pol bai i solap, o em bai i pundaun kwiktaim na i dai. Tasol ol i wet longtaim, na ol i no lukim wanpela samting i kamap long em. Olsem na ol i senisim tingting na ol i tok, “Em i wanpela god.” Graun i stap klostu long dispela ples, em i graun bilong namba wan hetman bilong dispela ailan, nem bilong en Publius. Dispela man i kisim mipela i go long haus bilong en, na em i lukautim mipela gut tru, inap long tripela de. Papa bilong Publius em i sik i stap. Em i gat skin i hat wantaim pekpek wara. Orait Pol i go long em na i beten. Na em i putim han long em, na i mekim em i kamap orait gen. Em i mekim olsem, na ol arapela sikman bilong dispela ailan ol i kam long Pol, na em i mekim ol tu i kamap orait gen. Ol i mekim gutpela pasin tru long mipela. Na taim mipela i laik lusim ol na i go, ol i givim mipela olgeta samting mipela i sot long en, na ol i putim long sip. Mipela i stap tripela mun long ailan Malta. Na bihain mipela i kalap long wanpela sip i bin i stap long dispela ailan long taim bilong bikpela win. Em i sip bilong taun Aleksandria. Long poret i gat piksa bilong tupela pikinini man bilong god Sus. Orait mipela i luslain na i go. Mipela i go kamap long taun Sirakyus, na mipela i stap tripela de. Na mipela i lusim Sirakyus na bihain mipela i go kamap long taun Regium. Na long de bihain, win bilong hap saut i kirap, olsem na mipela i lusim Regium. Na long de namba 3 mipela i kamap long taun Puteoli. Long dispela taun mipela i bungim sampela Kristen. Na ol i askim mipela long i stap wantaim ol, na mipela i stap inap long 7-pela de. Na mipela i lusim ol, na mipela i wokabaut i go long biktaun Rom. Taim ol Kristen bilong Rom i harim tok olsem mipela i wokabaut i kam, ol i kam bilong bungim mipela long rot. Na mipela i bungim ol long Maket Bilong Apius na long ples ol i kolim Tripela Haus Pasindia. Pol i lukim ol, na em i tenkyu long God, na bel bilong en i kisim strong. Mipela i go insait long Rom, na gavman i orait long Pol i stap long wanpela haus bilong em yet, wantaim wanpela soldia i was long em. Pol i stap tripela de long Rom, na em i singautim ol hetman bilong ol Juda. Ol i kam bung pinis, na em i tokim ol olsem, “Ol brata, mi no bin mekim wanpela samting bilong daunim lain bilong yumi o bilong sakim pasin bilong ol tumbuna bilong yumi. Tasol ol i kalabusim mi long Jerusalem, na ol i putim mi long han bilong ol Rom. Orait ol Rom i harim kot bilong mi, na ol i lukim olsem mi no gat rong inap long ol i kilim mi i dai, olsem na ol i laik lusim mi. Tasol ol Juda i sakim dispela tok. Olsem na mi no gat narapela rot. Mi tok long Sisar i mas harim kot bilong mi. Tasol i no olsem mi laik kotim lain bilong mi long wanpela samting. Na long dispela as tasol mi singautim yupela i kam. Mi laik lukim yupela, na givim tok long yupela. Mi bilip na mi wetim dispela samting yumi olgeta Israel i wetim. Dispela tasol em i as bilong dispela sen i pasim mi nau.” Na ol i tokim em olsem, “I no gat sampela man bilong Judia i salim pas long mipela bilong tokim mipela long yu. Na i no gat wanpela Juda i kam stori long mipela na i mekim sampela tok nogut long yu. Tasol mipela i laik harim yu yet yu autim tingting bilong yu, long wanem, mipela i save, long olgeta ples, ol manmeri i save mekim tok nogut long dispela nupela lain i bin kamap namel long yumi Juda.” Orait ol i makim wanpela de, na planti man i kam long Pol long dispela haus em i stap long en. Na long moningtaim i go inap long apinun, em i autim tok bilong kingdom bilong God long ol. Em i kamapim sampela tok i stap long lo bilong Moses na long ol buk bilong ol profet, na long dispela ol tok em i wok strong long kirapim tingting bilong ol bai ol i ken bilip long Jisas. Orait na sampela man i ting dispela tok Pol i mekim, em i stret. Tasol sampela i no bilipim tok bilong en. Ol i wok long tok pait namel long ol yet, na ol i go. Tasol pastaim Pol i mekim wanpela tok long ol olsem, “Holi Spirit i tok tru tumas long ol tumbuna bilong yumi long maus bilong profet Aisaia. Em i tok olsem, ‘Yu go long dispela lain manmeri na yu tokim ol olsem, “Bai yupela i harim tok planti taim, tasol bai yupela i no inap save long as bilong en. Bai yupela i lukluk planti taim, tasol bai yupela i no inap luksave long wanpela samting.” Tingting bilong dispela lain manmeri i pas pinis, na yau bilong ol i les long harim toktok, na ol i pasim pinis ai bilong ol, nogut ol i lukim wanpela samting na harim tok na save long as bilong tok, na ol i tanim bel na kam bek long mi, na bai mi mekim ol i kamap orait gen.’” Na Pol i tok moa olsem, “Olsem na yupela i ken save, dispela tok bilong gutpela wok God i mekim bilong kisim bek yumi, em God i bringim i go pinis long ol manmeri bilong ol arapela lain. Ol bai i harim.” *** Tupela yia olgeta Pol i stap long wanpela haus. Em i save givim mani long papa bilong haus, bilong em i ken i stap long dispela haus. Na em i save amamas long lukim ol man i kam long haus bilong en. Em i save autim tok bilong kingdom bilong God, na em i skulim ol manmeri long tok bilong Bikpela Jisas Krais. Em i no pret long autim tok na i no gat wanpela man i tambuim em. Mi Pol, mi wokboi bilong Krais Jisas. Em i bin singautim mi long kamap aposel, na em i makim mi bilong autim gutnius bilong God. Bipo yet God i tok na ol profet bilong en i raitim dispela gutnius na dispela tok i stap long buk bilong God. Em i gutnius bilong Pikinini bilong em. Dispela Pikinini i kamap man, na em i stap long lain bilong King Devit. Na long taim God i kirapim em long matmat, Holi Spirit bilong God i soim yumi olsem, em i strongpela Pikinini Bilong God. Em i Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. Long han bilong Jisas Krais tasol God i marimari long mipela, na long nem bilong en, God i putim mipela long wok aposel. Em i mekim olsem bai olgeta lain manmeri i ken bilip long Jisas na bihainim tok bilong en. Yupela tu i stap insait long lain bilong Jisas. Yupela i harim pinis singaut bilong Jisas Krais na yupela i bihainim. Yupela man bilong Rom, God i givim bel bilong em long yupela na em i bin singautim yupela na yupela i stap lain manmeri bilong em, mi raitim dispela tok long yupela. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Pastaim mi laik tokim yupela olsem, long olgeta hap graun ol man i save stori long strongpela bilip bilong yupela. Olsem na mi ting long yupela olgeta, na long nem bilong Jisas Krais mi tenkyu long God bilong mi. Mi save strong long mekim wok bilong God, em long autim gutnius bilong Pikinini bilong em. Na God yet i save, oltaim mi save tingim yupela long taim mi mekim prea. Na oltaim mi beten strong long em olsem, sapos em i laik, em i ken painim rot bilong mi na mi ken i kam long yupela. Mi laikim tumas long lukim yupela, long wanem, mi laik givim sampela presen bilong Holi Spirit long yupela bilong strongim yupela. Tingting bilong mi i olsem. Mi laik bai bilip bilong yupela i ken helpim mi na bilip bilong mi i ken helpim yupela tu, na dispela i ken strongim bel bilong yumi olgeta wantaim. Ol brata, mi laik bai yupela i save gut, planti taim mi gat tingting long kam long yupela. Wok bilong mi i bin helpim ol manmeri bilong ol arapela lain long kamap Kristen, olsem na mi laik helpim yupela tu. Tasol oltaim ol samting i save kamap na i pasim mi. God i givim mi wok bilong helpim ol Grik na ol man i no Grik tu, na ol saveman na ol man i no gat save tu. Olsem na bel bilong mi i kirap long autim gutnius long yupela ol manmeri bilong Rom tu. Mi no save sem long autim gutnius, long wanem, strong bilong God i stap long gutnius, em strong bilong kisim bek olgeta man i bilip, ol Juda pastaim, na ol manmeri bilong ol arapela lain tu. Long gutnius God i soim yumi pasin em i mekim bilong kolim yumi stretpela manmeri. Yumi mas bilip na em i ken kolim yumi stretpela manmeri, long wanem, long rot bilong bilip tasol yumi inap kamap stretpela manmeri long ai bilong God. Em i olsem tok i stap long buk bilong God, “Ol manmeri i bilip, bai God i kolim ol stretpela manmeri na ol bai i stap laip.” Yumi save, God i stap long heven na em i kamapim ples klia belhat bilong en. Em i bekim pe nogut long olgeta man i givim baksait long em na i mekim pasin nogut. Long dispela pasin nogut bilong ol, ol i wok long daunim tok i tru. Ol dispela man i save pinis long planti pasin bilong God. God yet i soim ol pinis. Tasol ol i wok long givim baksait long en, olsem na em i mekim save long ol. Stat long taim God i mekim kamap olgeta samting na i kam inap nau, ol man i lukim ol samting em i bin wokim. Long dispela rot ol man inap save long sampela pasin bilong God i stap hait. Ol inap save long as bilong pasin bilong God, na ol inap save long bikpela strong bilong en i stap oltaim oltaim. Olsem na i no gat man inap long tok olsem, “Mi no gat asua, long wanem, mi no bin save long God.” Ol i save long God, tasol ol i no ting long em i God tru, na ol i no litimapim nem bilong em. Na ol i no bin tenkyu long em. Nogat. Tingting bilong ol i kamap longlong. I olsem ol i no gat tingting na save, na ol i stap long tudak. Ol i hambak na i tok, “Mipela i gat save,” tasol ol i kamap longlong tru. Ol i givim baksait long God i save stap oltaim, na ol i no moa lotu long em. Nogat. Ol i wokim ol piksa bilong ol man i save dai, na ol piksa bilong pisin na abus na snek na palai samting, na ol i lotu long ol dispela samting. Ol manmeri i givim baksait long God, olsem na God i lusim ol, na laik nogut bilong ol yet i pulim ol long mekim pasin doti, na ol i save bung wantaim na mekim pasin nogut long bodi bilong ol yet. Olkain manmeri olsem ol i bin lusim tok tru bilong God na senisim na kisim tok giaman. Na ol i bin givim baksait long God i bin mekim kamap olgeta samting, na ol i lotu long ol samting God i bin wokim, na ol i aninit long ol dispela samting. Tasol God em i as bilong olgeta samting, olsem na yumi man yumi mas litimapim nem bilong God oltaim oltaim. I tru. Ol i givim baksait long God, olsem na God i lusim ol i stap long ol dotipela pasin nogut bilong ol yet. Ol meri bilong ol ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na ol i bihainim pasin i no stret. Na ol man tu ol i lusim stretpela pasin bilong marit, na bel bilong ol i kirap olsem paia, na ol i mekim pasin nogut wantaim ol arapela man. Ol man i mekim ol dispela pasin i gat sem, olsem na ol yet i kisim pe nogut inap long bekim dispela pasin nogut bilong ol. Ol i no tingting long i stap aninit long God, olsem na God i larim ol i bihainim tingting nogut bilong ol yet. Na ol i mekim ol kain kain pasin i no stret. Ol i save mekim ol kain kain pasin nogut olsem, ol pasin i no stret na pasin bilong mangal nogut na pasin birua. Ol i save bel nogut long ol man i gat planti samting, na ol i save kilim ol man i dai na kros nabaut na giaman na pulim samting bilong ol arapela man, na ol i save mekim nogut long ol arapela man. Dispela olgeta pasin nogut i pulap tru long ol. Ol i save tok baksait na mekim ol giaman tok bilong bagarapim nem bilong ol arapela man. Ol i save birua long God na bikmaus nabaut na hambak na litimapim nem bilong ol yet. Ol i save kamapim ol nupela kain pasin nogut. Ol i save sakim tok bilong papamama. Ol i no gat gutpela tingting. Ol i no save bihainim tok na promis bilong ol yet. Ol i no save laikim ol wanblut bilong ol. Ol i no save sori long ol arapela man. Stretpela lo bilong God i tok olsem, “Ol man i mekim kain pasin olsem ol i mas i dai.” Dispela ol man i save gut long dispela lo, tasol ol i save sakim na mekim ol kain kain pasin nogut. Na tu, ol i no mekim ol dispela pasin nogut tasol. Nogat. Ol i save litimapim nem bilong ol man i mekim ol dispela kain pasin. Olsem na yupela olgeta man i save sutim tok long ol arapela, mi tokim yupela wan wan, yu no inap tok olsem yu yet yu no gat rong. Harim. Taim yu sutim tok long ol arapela man, yu sutim tok tu long yu yet, long wanem, yu yet yu save mekim wankain pasin olsem ol i mekim. Yumi save, God i save bekim pe nogut long ol man i mekim ol dispela kain pasin nogut, na dispela pasin God i mekim, em i stretpela olgeta. Yu save sutim tok long ol man i mekim ol dispela kain pasin, tasol yu yet yu save mekim wankain pasin olsem ol. Yu ting God bai i no inap kotim yu tu, a? Olsem wanem? God i save mekim gutpela pasin long yu, na em i wetim yu longpela taim, na em i no save bekim pe nogut long yu kwiktaim. Dispela gutpela pasin bilong God, ating yu lukim em i olsem samting nating, a? God i laik bai yu tanim bel, olsem na em i mekim gutpela pasin long yu. Ating yu no save, a? Yu pasim tru bel bilong yu na yu no save tanim bel. Na long dispela pasin i olsem yu hipim bikpela pe nogut bilong yu yet. Na long de God i mekim stretpela kot bilong en, belhat bilong en bai i kamap ples klia na bai yu kisim dispela pe nogut. God “bai i givim pe long olgeta manmeri inap long pasin ol i bin mekim.” Sampela i save bihainim strong ol gutpela pasin na ol i wok long painim rot bilong sindaun gut wantaim God long heven na kisim biknem na laip i no save pinis. God bai i givim laip i stap gut oltaim oltaim long ol dispela manmeri. Na sampela i save ting long ol yet tasol, na ol i givim baksait long tok tru na bihainim ol pasin i no stret. God bai i belhat long ol dispela manmeri na bekim pe nogut tru long ol. Bikpela hevi na pen bai i kamap long olgeta man i save mekim pasin nogut, long ol Juda pastaim, na long ol manmeri bilong ol arapela lain tu. Tasol God bai i givim gutpela sindaun long heven na biknem na bel isi long olgeta man i save mekim gutpela pasin, long ol Juda pastaim, na long ol manmeri bilong ol arapela lain tu. God i save skelim olgeta manmeri long wankain pasin tasol, maski ol i bilong wanem lain. I olsem. Olgeta man i no gat lo na ol i mekim sin, ol bai i lus yet, maski ol i no gat lo. Na olgeta man i gat lo na i mekim sin, God bai i bihainim tok i stap long lo na skelim pasin bilong ol. Ol man i harim nating lo, ol i no kamap stretpela man long ai bilong God. Nogat. Ol man i bihainim lo, ol dispela man tasol bai God i kolim ol stretpela man. Ol arapela lain ol i no gat lo, tasol long tingting bilong ol yet sampela bilong ol i save bihainim pasin bilong lo. Ol i no gat lo, tasol sapos ol i bihainim pasin bilong lo, orait tingting bilong ol yet i stap olsem lo bilong ol. Long dispela pasin bilong ol, tok bilong lo God i bin raitim long bel bilong ol em i kamap ples klia. Na tingting i stap insait tru long bel bilong ol, dispela tu i soim olsem lo i stap long bel bilong ol. Olsem na long de God i makim bilong skelim olgeta pasin hait na tok hait bilong olgeta man, tingting bilong ol dispela man bai i kotim ol long pasin ol i bin mekim. Na sampela taim ating em bai i orait long pasin ol i bin mekim. Gutnius mi save autim i tok olsem, God bai i givim dispela wok bilong skelim pasin bilong olgeta man long Jisas Krais. *** Tasol nau mi gat tok long yupela ol Juda i ting lo em inap long helpim yupela long kot. Yupela i save litimapim nem bilong yupela yet na yupela i tok olsem, “Mipela i lain bilong God.” Yupela i save long laik bilong God. Yupela i skul pinis long lo, olsem na yupela i save tok, ol stretpela pasin ol i gutpela. Yupela i save ting olsem, “Long lo mipela i kisim pinis as bilong gutpela save na tok tru, olsem na mipela inap soim rot long ol aipas. Mipela i stap olsem lait bilong ol man i stap long tudak. Mipela i man bilong skulim ol man i no gat save. Mipela i tisa bilong ol liklik pikinini.” *** Yes, yupela i save skulim ol arapela manmeri, tasol bilong wanem yupela i no save skulim yupela yet? Yupela i save tok, ol man i no ken stil, tasol ating yupela yet i save stil? Yupela i save tok, “Ol marit i no ken mekim pasin pamuk,” tasol ating yupela yet i save mekim olsem? Yupela i no laikim ol giaman god, tasol ating yupela i save stilim samting bilong ol haus lotu bilong ol haiden? Yupela i save litimapim nem bilong yupela yet na tok, “Mipela i save long lo bilong God.” Tasol ating yupela yet i save kalapim lo, na long dispela pasin yupela i bagarapim nem bilong God. Buk bilong God i gat tok long dispela pasin olsem, “Asua bilong yupela tasol, na ol arapela lain i wok long tok bilas na daunim nem bilong God.” Tru, pasin bilong yumi Juda long katim skin bilong sem, em i gutpela pasin, sapos yu bihainim lo. Tasol sapos yu kalapim lo, orait maski ol i bin katim skin bilong yu, yu stap olsem man ol i no bin katim skin bilong en. Na sapos man ol i no bin katim skin bilong en, em i bihainim gut olgeta stretpela pasin bilong lo, orait dispela man bai i stap olsem man ol i bin katim skin bilong en. Tru, yupela Juda i gat buk bilong lo, na ol i bin katim skin bilong yupela. Tasol sapos yupela i kalapim lo, orait man i save bihainim tru tok bilong lo em bai i sutim tok long yupela, maski ol i no bin katim skin bilong en. Sapos man i stap Juda long nem tasol, em i no Juda tru. Na pasin bilong katim skin, em i no samting bilong bodi tasol. Nogat. Man i stap Juda long bel na tingting bilong en, em i Juda tru. Na pasin tru bilong katim skin, em tu i mas kamap insait long bel na tingting bilong man. Em i no save kamap long pasin bilong bihainim ol tok ol i bin raitim long lo. Nogat. Em i samting Spirit bilong God i save kamapim. Dispela kain man i no save kisim biknem long ai bilong ol man. Nogat. Tasol em i gat biknem long ai bilong God. Sapos pasin bilong katim skin em i no samting bilong bodi tasol, orait ol Juda i winim ol arapela man olsem wanem? Wanem gutpela samting i save kamap long pasin bilong katim skin? Olaman! God i givim ol kain kain gutpela samting long ol Juda. Namba wan em i olsem. God i bin givim tok bilong en long ol Juda bilong lukautim. Tru, sampela i no bin bihainim dispela tok. Tasol olsem wanem? Sapos ol i no bilip, ating dispela bai i mekim God i no bihainim tok bilong em? Nogat tru. Olgeta man i save giaman, tasol God wanpela i save mekim tok tru oltaim. Olsem buk bilong God i tok, “God, yu mekim stretpela pasin tasol na yu kotim mi. Na sapos ol i ting long kotim yu, bai yu winim kot tru.” Orait olsem wanem? Sapos pasin nogut bilong yumi em i kamapim ples klia stretpela pasin bilong God, bai yumi tok wanem? Taim God i bekim pe nogut bilong sin bilong yumi, ating em i mekim pasin i no stret, a? Nogat tru. Sapos God i no bihainim stretpela pasin oltaim, olsem wanem bai em inap skelim pasin bilong olgeta manmeri? Dispela kain tingting em i tingting bilong yumi man tasol. *** Em i wankain olsem tingting bilong man i tok olsem, “Sapos tok giaman bilong mi i mekim tok tru bilong God i kamap ples klia, na dispela i mekim biknem bilong en i kamap moa yet, orait olsem wanem na em i kolim mi man bilong mekim sin, na em i bekim pe nogut long mi?” Na em i wankain olsem dispela rabis tok, “Goan, yumi mekim pasin nogut, na long dispela rot gutpela pasin bai i kamap.” Sampela man i save sutim tok long mi na tok olsem, tok mi yet mi save autim em i wankain olsem dispela rabis tok. God bai i kotim ol dispela man na bekim pe nogut long ol inap long pasin ol i bin mekim. Orait olsem wanem? Ating yumi Juda i winim ol arapela man? Nogat tru. Yumi tok pinis, sin i karamapim yumi olgeta, yumi Juda na Grik wantaim. Buk bilong God i gat tok long dispela olsem, “I no gat wanpela man i save mekim stretpela pasin. Nogat tru. I no gat wanpela man i gat gutpela save. I no gat wanpela i wok long painim God. Olgeta i lusim gutpela rot pinis. Olgeta i wankain tasol, ol i man nogut tru. I no gat wanpela bilong ol i save mekim gutpela pasin. Nogat tru. Maus bilong ol i olsem matmat i op i stap. Ol i save mekim planti tok giaman. Na maus bilong ol i pulap long tok bilong bagarapim man, olsem marasin bilong snek nogut. Oltaim ol i save tok nogut bilong bagarapim ol arapela man na givim hevi long ol. Oltaim ol i save ran i go bilong kilim i dai ol arapela man. Ol i save raun na mekim ol samting bilong bagarapim laip bilong ol arapela manmeri na givim hevi long ol. Ol i no save long pasin bilong i stap wanbel wantaim ol arapela man. Ol i no save pret liklik long God.” Yumi save, olgeta tok lo i mekim, em i mekim long ol man i stap aninit long lo. Olsem na i no gat wanpela man inap tok olsem, “Mi stretpela man.” Nogat. Yumi olgeta man bilong olgeta hap i gat asua long ai bilong God. Olsem na long pasin bilong bihainim lo “i no gat wanpela man bai i no gat asua na i stap stret long ai bilong God.” Nogat. Lo i save soim yumi long ol sin bilong yumi, em tasol. Tasol nau pasin God i mekim bilong kolim yumi stretpela manmeri, em i kamap ples klia pinis. Em i no kamap long rot bilong bihainim lo. Nogat. Em i kamap long narapela rot. Na tok i stap long lo bilong Moses na long ol buk bilong ol profet em i autim tok bilong dispela pasin God i mekim. Dispela pasin em i olsem. Olgeta manmeri i bilip long Jisas Krais, God i save kolim ol stretpela manmeri. I no gat narapela rot. Nogat. Yumi olgeta man yumi bin mekim sin, na yumi no inap i stap wantaim God long heven. Tasol God i marimari long yumi, na long wok Krais Jisas i mekim bilong baim bek yumi, God i save kolim yumi stretpela manmeri. Yumi no kamap stretpela manmeri long wok yumi yet i mekim. Nogat. God i givim nating long yumi long han bilong Krais Jisas. God i bin makim Jisas long em bai i dai na blut bilong en bai i kapsait bilong rausim sin bilong olgeta manmeri i bilip long em. Long dispela pasin God i soim yumi pasin em i mekim bilong kolim yumi stretpela manmeri. Bipo God i save isi long ol manmeri na em i no bekim kwik pe nogut bilong sin ol i mekim. Tasol nau long dispela taim God i soim yumi olsem em yet i stretpela olgeta. Na olgeta manmeri i bilip long Jisas, God i save kolim ol stretpela manmeri. Olsem na husat inap litimapim nem bilong em yet? I no gat wanpela man. Dispela pasin i pinis olgeta. Rot bilong bihainim lo, em i no pinisim dispela pasin. Rot bilong bilip tasol i pinisim pasin bilong litimapim nem bilong yumi yet. Long wanem, nau yumi save olsem, yumi kamap stretpela long ai bilong God long rot bilong bilip tasol, na i no long rot bilong bihainim lo. Olsem wanem? Ating God em i God bilong ol Juda tasol? Ating em i no God bilong ol arapela lain tu? Nogat. Em i God bilong ol arapela lain tu. God em i wanpela tasol. Em i save lukim bilip bilong ol man i bin katim skin na em i save lukim bilip bilong ol man i no bin katim skin. Na em i kolim ol stretpela man. Na sapos yumi tok bilip em i namba wan samting, ating yumi tok lo em i samting nating? Nogat tru. Yumi mekim lo i stap strong. Abraham em i man olsem yumi, na em i tumbuna bilong yumi. Olsem na bai yumi tok wanem long em? Sapos i tru Abraham i bin mekim ol gutpela pasin na long dispela pasin em i kamap stretpela man, orait em i ken litimapim nem bilong em yet. Tasol long ai bilong God em i no bin kamap stretpela man long dispela pasin. Wanem tok i stap long buk bilong God? Em i tok olsem, “Abraham i bilipim tok bilong God, olsem na God i kolim em stretpela man.” Man i mekim wok na i kisim pe, dispela pe yumi no save kolim presen. Nogat. Em i samting bilong bekim wok tasol. Tasol sapos wanpela man i laik kamap stretpela man long ai bilong God, orait em i mas mekim wanem? Em i no mas wok strong long mekim ol gutpela pasin, tasol em i mas bilip olsem, God inap long kolim ol man bilong mekim sin ol stretpela man. Na bai God i kolim em stretpela man. Devit tu i bin mekim dispela kain tok. Em i bin tok long ol man i kamap stretpela man long ai bilong God, maski ol i mekim gutpela pasin o nogat, ol i ken amamas. Devit i bin tok olsem, “Sapos God i lusim pinis rong bilong ol man na rausim sin bilong ol, ol dispela man i ken amamas. Sapos Bikpela i no tingim moa sin bilong wanpela man, dispela man i ken amamas.” Ating ol man bilong katim skin tasol, ol i ken amamas, a? O ating ol man i no bin katim skin ol tu i ken amamas? Yumi tingim gut. Yumi save tok olsem, God i tingim bilip bilong Abraham na em i kolim em stretpela man. Orait Abraham i stap olsem wanem na God i kolim em stretpela man? Ating em i katim skin pinis, o em i no katim yet? Em i no katim skin yet na God i kolim em stretpela man. Taim em i no katim skin yet, em i bilip long God, na God i kolim em stretpela man. Na God i givim em dispela pasin bilong katim skin olsem mak bilong em i stap stretpela man. Olsem na Abraham em i stap namba wan tumbuna bilong olgeta man i no bin katim skin, tasol ol i bilip long God na God i kolim ol stretpela man. Na em i tumbuna tu bilong sampela man i katim skin, em ol man i no katim skin nating. Nogat. Ol i katim skin, na ol i bihainim tu pasin bilong tumbuna bilong yumi Abraham na ol i bilip long God, olsem Abraham i bin mekim taim em i no katim skin yet. Bipo God i promis long Abraham na long ol lain tumbuna bilong en, bai em i givim olgeta graun long ol. Tasol Abraham i no bihainim sampela kain lo na God i mekim dispela promis. Nogat. Abraham i bilip long tok bilong God na God i kolim em stretpela man, olsem na God i mekim promis long em. Sapos i tru, ol man i save bihainim lo, ol tasol bai i kisim olgeta samting God i bin promis long givim, orait bai pasin bilong bilip i olsem samting nating. Na dispela promis bilong God tu bai i lus nating. Yumi save, taim i gat lo i stap, ol man i save brukim lo, na dispela i mekim God i belhat long ol. Tasol sapos i no gat lo, orait yumi no ken tok long man i brukim lo. God i marimari long Abraham na long ol tumbuna i laik kamap bihain na em i mekim dispela promis long em. Olsem na ol man i laik kisim ol samting God i makim bilong ol, ol i mas bilip long tok bilong God na bai ol i kisim. Ol dispela samting i no bilong ol man i bihainim lo tasol. Nogat. Olgeta man i gat wankain bilip olsem Abraham, ol tu bai i kisim ol dispela samting. Abraham em i namba wan tumbuna bilong yumi olgeta, olsem buk bilong God i tok, “Mi mekim yu i kamap tumbuna bilong planti lain manmeri.” Dispela promis em i stap strong long ai bilong God. Abraham i bin bilip long God, em God i save givim laip long ol man i dai pinis, na em i save tok tasol, na mekim kamap ol samting i no i stap yet. Abraham i no save, olsem wanem God bai i mekim ol dispela samting em i bin promis long mekim, tasol em i bilip tru, olsem man i save pinis long ol samting bai i kamap. Olsem na em i kamap “tumbuna bilong planti lain manmeri,” olsem God i tok pinis, “Ol tumbuna pikinini bilong yu bai i kamap planti tru.” Abraham i gat samting olsem 100 krismas, na bodi bilong en i slek na i dai pinis. Na em i save olsem Sara i no inap long karim pikinini. Tasol bilip bilong en i stap strong na i no slek. God i bin promis long mekim ol dispela samting, na Abraham i ting long dispela promis na em i no tubel na em i no lusim bilip. Nogat. Bilip bilong en i strongim em. Em i litimapim nem bilong God na em i save pinis olsem, God em inap mekim olsem em i bin promis long mekim. Olsem na God i tingim bilip bilong Abraham “na em i kolim em stretpela man.” Dispela tok i stap long buk bilong God, “God i kolim em stretpela man,” em i no tok long Abraham tasol. Nogat. Em i tok long yumi tu. Yumi tu i bilip long God, na God, em i bin kirapim bek Jisas, Bikpela bilong yumi, em bai i tingim bilip bilong yumi na kolim yumi ol stretpela manmeri. God i bin larim ol man i kilim Jisas i dai, bilong em i ken rausim sin bilong yumi. Na God i kirapim em long matmat, bilong em i ken kolim yumi ol stretpela manmeri. Orait yumi bilip pinis na God i bin kolim yumi stretpela manmeri. Olsem na Bikpela bilong yumi Jisas Krais i mekim yumi i kamap wanbel wantaim God. Jisas i bin opim rot bilong yumi ol manmeri i bilip long God, bai yumi ken i go insait long dispela marimari bilong God, nau yumi stap long en. Na yumi save wetim God i kisim yumi na bai yumi sindaun gut wantaim em long heven, na dispela i mekim yumi i amamas. Na yumi no amamas long dispela tasol. Nogat. Yumi ken amamas long ol hevi i kamap long yumi tu, long wanem, yumi save, ol dispela hevi i save strongim bel bilong yumi. Na sapos bel bilong yumi i stap strong, orait yumi inap sakim ol traim i kamap long yumi. Na sapos yumi sakim ol traim, orait yumi save bilip long God na wetim em i helpim yumi na kisim bek yumi. Na sapos yumi wetim God i helpim yumi, orait yumi no save wet nating. Nogat. God i givim pinis Holi Spirit long yumi, na pasin bilong God bilong laikim tru ol man, em Holi Spirit i bin kapsaitim long bel bilong yumi. Taim yumi no gat strong bilong helpim yumi yet, God i bin makim taim na Krais i bin dai bilong kisim bek yumi ol man bilong mekim pasin nogut. Tru tumas, i no gat wanpela bilong yumi inap long i dai bilong helpim wanpela stretpela man. Tasol sapos yumi lukim wanpela man i save mekim gutpela pasin tru, orait ating bai yumi inap long strongim bel na i dai bilong helpim em. Tasol yumi stap yet olsem ol manmeri bilong mekim sin, na Krais i dai bilong helpim yumi. Long dispela pasin God i bin soim yumi olsem, em i laikim yumi moa yet. Krais i bin dai na blut bilong en i kapsait na klinim yumi, na nau God i kolim yumi ol stretpela manmeri. Olsem na nau yumi save tru, bai em i helpim yumi moa yet, na bai yumi stap gut long taim God i mekim save long ol man bilong mekim sin. Taim yumi stap yet olsem birua bilong God, Pikinini Bilong God i dai bilong pinisim pasin birua na mekim yumi i kamap wanbel wantaim God. Nau Pikinini Bilong God i kisim laip bilong i stap oltaim. Na yumi ol man i stap wanbel wantaim God i ken save tru, long laip bilong dispela Pikinini, God bai i kisim bek yumi. Na narapela samting moa. Bikpela bilong yumi, Jisas Krais, i bin mekim yumi i kamap wanbel wantaim God, olsem na nau yumi save amamas tru long God. Yumi save, wanpela man i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam. Na dai i kisim olgeta man, long wanem, olgeta man i bin mekim sin. Lo i no bin kamap yet, tasol long dispela taim sin i stap pinis long graun. Tasol sapos i no gat lo, orait God i no save tingim ol wan wan sin ol man i mekim. Tasol stat long taim bilong Adam na i kam inap long taim bilong Moses, dai i wok long daunim olgeta man. Sampela man i no bin mekim wankain sin olsem Adam i bin mekim, tasol dai i bin daunim ol dispela man tu. Adam em i olsem piksa bilong dispela Man i mas kamap bihain. Tasol sin bilong Adam na marimari bilong God i no wankain. Nogat tru. Sin bilong wanpela man i mekim na ol arapela manmeri i save dai. Tasol strong bilong marimari bilong God i winim tru strong bilong dai na i kamap moa yet long ol manmeri. Long marimari bilong dispela wanpela man Jisas Krais, God i mekim yumi i kamap stretpela manmeri, na dispela em i gutpela presen em i givim long yumi. Na tu, presen bilong God na sin bilong dispela wanpela man i no mekim wankain samting i kamap long yumi. Nogat tru. Wanpela sin bilong dispela man i mekim na God i kotim ol manmeri na i tok olsem, “Ol i mas bagarap olgeta.” Tasol presen bilong God i olsem. Taim ol manmeri i bin mekim planti sin, God i marimari long ol na i kolim ol stretpela manmeri. Wanpela man i bin sakim tok, na long sin bilong dispela wanpela man dai i bin kamap olsem king na i daunim olgeta man. Tasol marimari bilong God na presen bilong em, dispela i winim strong bilong dai na i bikpela moa. Olsem na yumi save tru, olgeta man i kisim dispela marimari bilong God na God i kolim ol stretpela man, bai ol i stap laip na i stap king, long wok bilong dispela wanpela man Jisas Krais. Olsem na yumi mas tingting gut long dispela tok. Wanpela man i bin kalapim lo, na long dispela sin God i kotim yumi olgeta manmeri. Olsem tasol, wanpela man i mekim stretpela pasin, na God i ting long dispela na i kolim yumi olgeta stretpela man, na yumi stap laip. Wanpela man i bin sakim tok, na long dispela pasin bilong em ol manmeri i kamap manmeri bilong mekim sin. Olsem tasol, wanpela man i bihainim tok, na long dispela pasin bilong em ol arapela manmeri bai i kamap stretpela manmeri. Taim ol man i kisim lo, na ol i kalapim lo moa yet. Ol man i mekim planti sin tumas, tasol God i marimari moa yet long ol. Pasin bilong sin em i kamapim dai, na long dispela pasin sin i bin i stap olsem king. Tasol nau marimari bilong God i stap olsem king. Long wok bilong Bikpela bilong yumi, Jisas Krais, God i marimari long yumi na i kolim yumi stretpela manmeri na yumi kisim laip i stap oltaim oltaim. Orait nau bai yumi mekim wanem tok? “Yumi ken mekim planti sin bai God i ken marimari moa yet long yumi,” ating yumi ken tok olsem, a? Nogat tru. Yumi olsem ol man i dai pinis, na yumi lusim pinis pasin bilong mekim sin. Na olsem wanem bai yumi wokabaut moa long dispela pasin? Yumi bin pas wantaim Krais Jisas na kisim baptais, na long dispela pasin yumi olgeta i bin pas wantaim dai bilong em. Ating yupela i no save long dispela, a? Long baptais yumi bin pas wantaim dai bilong Krais, na God i planim yumi wantaim Krais long matmat. Na long bikpela strong bilong em yet, Papa i bin kirapim Krais long matmat. Olsem bai yumi tu i ken wokabaut long nupela laip. Yumi pas wantaim Krais na yumi bin dai olsem em i bin i dai. Olsem tasol bai yumi pas wantaim em na kirap bek tu olsem em i bin kirap. Yumi save, olpela bel bilong yumi em i dai pinis long diwai kros wantaim Krais, bilong pinisim strong bilong sin i save wok long bodi bilong yumi. Olsem na yumi no ken i stap wokboi bilong sin moa, long wanem, man i dai pinis, em i no pas moa long sin. Yes, yumi bin i dai wantaim Krais, olsem na yumi bilip tru, bai yumi stap laip tu wantaim em. Yumi save, Krais i kirap bek pinis long matmat, olsem na bai em i no ken i dai moa. Dai i no gat strong moa bilong daunim em. Em i dai pinis wanpela taim tasol, na long dispela pasin em i bagarapim strong bilong sin. Tasol nau em i stap laip, na em i stap laip wantaim God. Olsem tasol yupela tu i mas i gat dispela tingting. Yupela tu i bin i dai na yupela i no i stap moa aninit long strong bilong sin. Nogat. Yupela i bin pas wantaim Krais Jisas na yupela i stap laip wantaim God. Yupela i no ken larim sin i bosim bodi bilong yupela, dispela bodi i save dai. Nogut sin i pulim yupela na yupela i bihainim laik nogut bilong bodi. Na yupela i no ken larim sin i bosim han lek samting bilong yupela, bai yupela i mekim pasin nogut. Yupela i olsem ol manmeri i kirap bek long matmat na i stap laip, olsem na yupela i mas givim yupela yet long God. Na yupela i mas larim God i bosim olgeta hap bodi bilong yupela, bai yupela i mekim stretpela pasin. Sin bai i no inap bosim yupela moa, long wanem, nau yupela i no i stap aninit long lo. Yupela i stap aninit long marimari bilong God. Yumi no i stap moa aninit long lo, olsem na bai yumi mekim wanem? Nau yumi stap aninit long marimari bilong God, olsem na ating i orait long yumi mekim sin? Nogat tru. Ating yupela i no save? Sapos yupela i givim yupela yet long wanpela man na bihainim tok bilong em, orait yupela bai i stap wokboi bilong em. Olsem tasol, yupela i ken i stap wokboi bilong sin, na dispela bai i mekim yupela i dai. O yupela i ken wok long bihainim tok bilong God na bai yupela i kamap stretpela manmeri. Tru, bipo yupela i stap wokboi bilong sin, tasol bihain God i putim yupela aninit long tok bilong em, na yupela i save bihainim tru dispela tok. Long dispela yumi ken tenkyu long God! Yupela i bin i stap olsem ol kalabus bilong sin, tasol God i bin kisim bek yupela na mekim yupela i stap wokboi bilong stretpela pasin. Sori, mi yusim ol dispela tok piksa bilong ol pasin yumi save gut long en, long wanem, tingting bilong yupela i no klia tumas long ol samting mi toktok long en. Bipo yupela i larim ol hap bodi bilong yupela i stap wokboi bilong ol pasin doti na pasin nogut, na yupela i bin mekim ol pasin i nogut tru. Tasol nau yupela i mas larim ol hap bodi bilong yupela i stap wokboi bilong stretpela pasin, bai yupela i ken kamap ol manmeri bilong God yet na yupela i ken i stap holi. Taim yupela i stap wokboi bilong sin, yupela i no bin i stap wokboi bilong stretpela pasin. Tasol yupela i bin kisim wanem gutpela samting long ol pasin yupela i bin mekim bipo, em ol pasin nau yupela i save sem long en? Nogat. Dispela kain pasin i save mekim man i dai tasol. Tasol God i kisim bek yupela pinis long kalabus bilong sin, na i mekim yupela i kamap wokboi bilong em yet. Na bai yupela i kisim ol dispela gutpela samting long em. Em bai i mekim yupela i kamap holi na bai yupela i mekim ol pasin em i save laikim. Na bai yupela i kisim laip i stap oltaim oltaim. Sin i save givim pe long ol wokboi bilong en. Dispela pe em dai tasol. Tasol God i save givim nating presen long yumi, em laip i stap oltaim. Dispela laip yumi kisim long wok bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. Ol brata, mi givim dispela tok long yupela ol man i save gut long lo. Ating yupela i save, taim man i stap laip, em i stap aninit long lo. Na taim em i dai, em i no aninit long lo moa. Sapos meri i marit na man bilong en i stap laip yet, orait lo i pasim em wantaim man bilong en. Tasol sapos man bilong en i dai, orait dispela lo i bin pasim em wantaim man, em i no pasim em moa. Sapos man i stap laip yet na meri i slip wantaim narapela man, bai ol i kolim em meri bilong mekim pasin pamuk. Tasol sapos man bilong en i dai pinis, orait dispela lo i no pasim em moa. Olsem na sapos em i maritim narapela man, em i no mekim pasin pamuk. Olsem na ol brata bilong mi, yupela i bin pas wantaim bodi bilong Krais, na long dispela pasin yupela i dai pinis, na yupela i no i stap moa aninit long lo. Nau yupela i stap lain bilong narapela man, em dispela Man i bin kirap bek long matmat, bilong yumi ken kamapim ol gutpela pasin God i laikim. Taim yumi bihainim yet ol pasin bilong olpela bel, lo i bin kirapim laik nogut long olgeta hap bodi bilong yumi na yumi mekim sin. Na long dispela pasin yumi kamapim pasin bilong dai. Tasol nau yumi dai pinis na yumi lusim dispela ol samting i bin holimpas yumi. Olsem na lo i no pasim yumi moa. Na nau wok yumi mekim em i no bilong bihainim dispela lo ol i bin raitim long buk. Nogat. Yumi mekim wok long nupela pasin Holi Spirit i kirapim long yumi. Sapos lo i bin kirapim laik nogut long yumi na yumi mekim sin, orait bai yumi tok wanem? Lo em i samting nogut olsem sin yet, a? Nogat tru. Tasol sapos lo i no i stap bilong helpim mi long save long wanem ol pasin i nogut, orait bai mi no inap save sin em i wanem samting. Lo i tok olsem, “Yu no ken mangalim ol samting bilong narapela man.” Sapos lo i no tok olsem, orait mi no inap save, dispela pasin bilong mangal, em i pasin nogut. Tasol sin i painim rot long dispela tok bilong lo, na i kirapim olgeta kain mangal long bel bilong mi. Sapos i no gat lo, sin bai i stap olsem man i dai pinis. Taim mi no save yet lo bilong God, mi bin i stap laip. Tasol bihain lo bilong God i kam long mi, na sin i kirap na kisim laip, na mi dai pinis. Wok bilong lo, em bilong givim laip long man. Tasol mi no kisim laip long lo. Nogat. Lo em i mekim mi i dai tasol, long wanem, sin i painim rot long lo, na i giamanim mi, na long dispela pasin sin i kilim mi i dai. Orait bai yumi tok wanem long lo? Lo bilong God, em i kam long God yet. Na olgeta tok i stap long lo, em tu i samting bilong God yet, na em i stretpela na i gutpela. Tasol olsem wanem? Ating dispela gutpela samting em i bin kilim mi i dai? Nogat tru. Sin tasol i kilim mi i dai. Sin i bin yusim dispela gutpela samting na i mekim mi i dai. God i larim sin i mekim dispela kain pasin, long wanem, em i laik bai sin i mas kamap ples klia, na yumi ken save sin em i samting nogut tru. Long dispela pasin, lo bilong God i kamapim ples klia pasin tru bilong sin, em i stingpela samting nogut tru. Yumi save, lo bilong God, em i samting i kam long God yet. Tasol mi gat olpela bel, na mi no inap long bihainim laik bilong God, long wanem, sin i kalabusim mi na mi stap wokboi nating bilong em. Mi no save long wanem as tru mi save mekim ol pasin mi save mekim. Ol pasin mi laikim tumas long mekim, em mi no save mekim. Tasol ol pasin mi no laikim tru, em oltaim mi save mekim. Tasol sapos mi yet mi no laikim ol dispela pasin mi mekim, orait dispela i soim olsem mi ting lo bilong God em i gutpela samting. Olsem na i no mi yet mi mekim ol dispela pasin nogut. Nogat. Sin i stap insait long mi, em tasol i mekim. Mi save, i no gat wanpela gutpela samting i stap insait long mi. Mi tok long olpela bel bilong mi tasol. Tru, mi laik mekim gutpela pasin, tasol mi no inap mekim. Gutpela pasin mi laik mekim, em mi no save mekim. Na pasin nogut mi no laik mekim, em mi save mekim. Orait pasin mi no laikim, dispela mi save mekim. Olsem na i no mi yet mi mekim dispela. Nogat. Sin i stap insait long mi, em tasol i mekim. Olsem na mi lukim dispela kain pasin i bosim laip bilong mi. Taim mi laik mekim gutpela pasin, pasin nogut i save pasim rot bilong mi. Tru, long tingting bilong mi, mi laikim tumas lo bilong God. Tasol mi lukim narapela lo i stap insait long ol hap bodi bilong mi. Na dispela narapela lo i save pait long lo bilong God i stap long tingting bilong mi. Dispela narapela lo, em i lo bilong sin, na em i wok long kalabusim mi na bosim ol hap bodi bilong mi. O sori, dispela hevi i bagarapim tru tingting bilong mi! Husat bai i helpim mi na mi lusim dispela bodi bilong i dai? Mi tenkyu long God! Long han bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi, em bai i helpim mi. Olsem na mi yet na tingting bilong mi olgeta i stap aninit long lo bilong God, tasol long olpela bel mi stap aninit long lo bilong sin. Olsem na yumi manmeri i pas wantaim Krais Jisas, lo i no inap kotim yumi moa. Long wanem, yupela wan wan i bilong Krais Jisas nau, na lo bilong Holi Spirit i save givim laip long yumi, em i mekim yupela i kamap fri, na dispela lo bilong sin na dai em i no bosim yupela moa. Lo i no inap long rausim sin bilong yumi, long wanem, olpela bel bilong yumi i no gat strong bilong bihainim lo. Tasol dispela samting lo i no inap mekim, em God yet i mekim. God i salim Pikinini bilong em yet i kam na em i kamap man olsem yumi man bilong mekim sin. Em i kam bilong rausim sin bilong yumi, na long bodi bilong em yet, God i kotim sin na pinisim strong bilong sin. God i mekim olsem bai stretpela pasin bilong lo i ken kamap long laip bilong yumi, long wanem, nau yumi no save wokabaut long pasin bilong olpela bel. Nogat. Yumi save wokabaut long pasin bilong Holi Spirit. Ol man i save wokabaut long pasin bilong olpela bel, tingting bilong ol i save bihainim laik bilong olpela bel tasol. Tasol ol man i save wokabaut long pasin bilong Holi Spirit, tingting bilong ol i save bihainim laik bilong Holi Spirit. Sapos tingting bilong man i bihainim laik bilong olpela bel tasol, orait dispela man bai i dai. Tasol sapos tingting bilong man i bihainim laik bilong Holi Spirit, orait dispela man bai i kisim laip na i stap bel isi. Sapos tingting bilong man i bihainim laik bilong olpela bel, dispela man i save birua long God, long wanem, em i no save stap aninit long lo bilong God. Em i no inap tru long bihainim lo bilong God. Ol man i wokabaut long pasin bilong olpela bel, dispela ol man i no inap long mekim pasin God i laikim. Tasol yupela i no wokabaut moa long pasin bilong olpela bel. Nogat. Sapos i tru Spirit bilong God i stap long yupela, orait nau yupela i save wokabaut long pasin bilong Holi Spirit. Na man i no gat Spirit bilong Krais, em i no man bilong Krais. Sin i kilim bodi bilong yupela i dai pinis. Tasol sapos Krais i stap insait long yupela, orait yupela i kamap stretpela man pinis, na spirit bilong yupela i stap laip. God i bin kirapim bek Jisas Krais long matmat. Na sapos Spirit bilong God i stap insait long yupela, orait long wok bilong Spirit God bai i givim laip long bodi bilong yupela tu, em dispela bodi bilong i dai. Olsem na ol brata, yumi gat wok long wokabaut long wanpela kain pasin, na mi no tok long pasin bilong olpela bel, bai yumi wokabaut long pasin bilong en. Nogat tru. Sapos yupela i wokabaut long pasin bilong olpela bel, bai yupela i dai. Tasol sapos long strong bilong Holi Spirit yupela i kilim i dai ol pasin nogut bilong bodi, orait yupela bai i stap laip. Olgeta manmeri i larim Spirit bilong God i stiaim wokabaut bilong ol, dispela ol manmeri i stap pikinini bilong God. Dispela Spirit God i bin givim long yupela i no save mekim yupela i kamap olsem ol wokboi nating, bai yupela i pret gen. Nogat tru. Spirit bilong God i save mekim yupela i kamap pikinini bilong God. Na long strong bilong Holi Spirit yumi save singaut long God olsem, “Aba, Papa.” Holi Spirit yet i save helpim spirit bilong yumi na yumi save tokaut ples klia olsem yumi stap pikinini bilong God. Orait yumi stap pikinini bilong God, na bihain bai yumi kisim ol gutpela samting God Papa i bin promis long givim yumi, em ol samting Krais, brata bilong yumi, i kisim pinis. Sapos nau yumi karim pen olsem em i bin karim, orait bihain bai yumi kisim biknem na gutpela sindaun tru wantaim em. Dispela gutpela sindaun na biknem bai i kamap ples klia long yumi bihain, mi ting em bai i winim tru dispela pen yumi save karim nau long dispela taim. Long wanem, olgeta samting God i bin wokim, ol i wetim taim God i makim bilong kamapim ples klia yumi ol pikinini bilong en. I olsem olgeta samting i litimapim het na i lukluk nabaut, na i ting, wanem taim tru bai dispela taim i kamap. Nau olgeta samting i stap nogut na i save bagarap. Dispela i no kamap long laik bilong ol yet. Nogat. God yet i mekim ol i stap olsem, bai ol i wetim gutpela samting God i laik mekim long ol. Long taim God i makim, God bai i pinisim dispela kalabus bilong bagarap nau olgeta samting i stap long en, na bai olgeta samting i stap gutpela tru wantaim yumi ol pikinini bilong God. Yumi save, olgeta samting God i bin wokim, olgeta i pilim pen olsem meri i laik karim pikinini. Na olgeta i krai nogut i stap, i kam inap long nau. Na i no dispela ol samting tasol i krai. Nogat. Yumi tu i save krai. Yumi kisim Holi Spirit pinis, em i olsem namba wan presen God i givim yumi. Tasol yumi tu i save pilim pen na i krai na wetim taim God bai i tokaut klia olsem yumi i stap pikinini bilong en, em taim God bai i mekim ol bodi bilong yumi i kamap narakain tru. God i bin kisim bek yumi, na nau yumi bilip na wetim em inapim tru ol gutpela samting em i laik mekim long yumi. Na sapos yumi tok long yumi wetim wanpela samting, orait yumi save, yumi no kisim yet. Sapos man i kisim pinis wanpela samting, orait bilong wanem em bai i wet i stap? Tasol yumi save, yumi bai kisim tru ol dispela samting yumi no kisim yet, olsem na yumi save strongim bel na wetim i stap. Na tu, Holi Spirit i save helpim yumi man i no gat strong. Yumi no save yumi mas prea long wanem samting. Yumi save krai long bel tasol, na yumi no inap long tokaut. Na long dispela pasin Holi Spirit yet i save prea bilong helpim yumi. Na God i save lukim tru bel bilong man, em i save long dispela tingting bilong Holi Spirit, long wanem, Holi Spirit i bihainim tingting bilong God yet na i prea long helpim yumi ol manmeri bilong God. Yumi save, God i save mekim olgeta samting i wok wantaim bilong mekim gut long ol man i save givim bel bilong ol long God. Em dispela ol man God i tok pinis long kisim bek ol, na em i bin singautim ol. Long wanem, ol man bipo tru God i tok pinis long kisim bek ol, em i makim ol tu, bilong kamap wankain olsem Pikinini bilong em. Olsem bai planti pikinini i ken i stap, na Krais i ken i stap namba wan brata bilong ol. Na dispela ol man bipo em i makim ol, em i singautim ol tu. Na dispela ol man em i singautim ol, em i kolim ol stretpela man. Dispela ol man em i kolim ol stretpela man, em i givim gutpela laip na biknem bilong em yet long ol. Olsem na bai yumi tok wanem long dispela ol samting God i mekim? Sapos God i helpim yumi, orait husat bai i birua long yumi? God i no bin pasim Pikinini bilong em yet. Nogat. Em i bin salim em i kam bilong helpim yumi olgeta. Na sapos em i givim yumi Pikinini bilong em yet, orait ating em bai i givim yumi olgeta arapela samting tu. God i bin makim yumi bilong em yet, olsem na husat bai i kotim yumi? Nogat. God yet i save kolim yumi stretpela man. Husat bai i tok long yumi mas kisim pe nogut bilong sin? Nogat. Krais Jisas i bin i dai, na em i kirap bek tu. Na nau em i stap long han sut bilong God, na em i save askim God long helpim yumi. Krais i save laikim yumi moa yet, na i no gat wanpela samting inap pasim dispela laik bilong en i kamap long yumi wan wan. Sapos hevi i kamap long yumi, o sapos yumi karim pen, o sapos ol man i mekim nogut long yumi, o sapos yumi hangre, o sot long klos, o sapos samting nogut i laik bagarapim yumi, o sapos pait i kamap long yumi, ating dispela olkain samting bai i inap pasim laik bilong Krais? Nogat tru. Tru, ol dispela kain samting i save kamap long yumi, olsem buk bilong God i tok, “Mipela i stap manmeri bilong yu, olsem na long olgeta taim ol i save kilim mipela i dai. Ol i lukim mipela i olsem sipsip bilong kilim i dai tasol.” Tasol Krais i bin givim bel bilong en long yumi, na maski wanem kain samting i kamap long yumi, oltaim em i save mekim yumi i win tru. Yes, God i save laikim yumi tru, na mi bilip tru olsem, i no gat wanpela samting inap pasim laik bilong God i kamap long yumi. Dai o laip, o ol ensel o ol strongpela spirit, o samting nau i stap o samting bai i kamap bihain, o kain kain samting i gat strong, o samting bilong antap o samting bilong daunbilo, o ol arapela samting i stap nabaut, dispela olgeta i no inap pasim laik bilong God, em dispela laik em i givim yumi long Krais Jisas, Bikpela bilong yumi. Mi man bilong Krais, olsem na mi tok tru. Mi no giaman. Holi Spirit i mekim tingting bilong mi i klia, na long bel bilong mi, mi save olsem dispela tok bilong mi i tru. Oltaim mi save bel sori tru, na mi save wari na tingting planti. Mi laikim tumas bai God i kisim bek ol brata bilong mi, em ol lain tumbuna bilong Jekop. Olsem na sapos Krais inap bihainim laik bilong mi, mi ken prea long em na askim em long rausim mi long lain manmeri bilong en, bai ol brata bilong mi i ken kisim ples bilong mi. Ol i lain bilong Israel, na God i bin kolim ol pikinini bilong em yet. Ol i bin lukim lait na strong bilong God tu. God i bin mekim ol kontrak wantaim ol, na givim lo long ol. Na em i bin soim ol long pasin bilong lotu, na em i bin mekim ol promis long ol. Ol namba wan tumbuna bilong ol i bin i gat biknem tru. Na long lain bilong ol tasol Krais i kamap man. Krais em i God, na em i stap het bilong olgeta samting. Na oltaim oltaim yumi mas litimapim nem bilong en. Oltaim mi save bel sori long pasin bilong ol dispela brata bilong mi, tasol i no olsem mi ting tok bilong God i lus nating. Nogat. Mi save, planti bilong ol man i bin kamap long lain bilong Israel, ol i no lain tru bilong Israel. Yumi no ken tok olsem, “Ol i kamap long blut bilong Abraham, olsem na olgeta i stap pikinini tru bilong em.” Nogat. Bipo God i tok olsem, “Long Aisak tasol bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap.” As bilong dispela tok i olsem. Ol pikinini i kamap long blut tasol, ol dispela i no pikinini bilong God. Nogat. Ol pikinini i kamap long pasin bilong bilip long promis bilong God, ol dispela i gat nem olsem lain bilong Abraham. Dispela promis i tok olsem, “Long taim mi makim pinis, bai mi kam bek, na long dispela taim Sara bai i gat pikinini man.” Na tingim tu narapela tok bilong God. Tupela pikinini bilong Rebeka i gat wanpela papa tasol, em Aisak, tumbuna bilong yumi. Tasol God i bihainim pasin oltaim em i save bihainim, na em i makim man long laik bilong em yet. Em i no tingting long wok man i mekim. Nogat. Em yet i singautim man na makim em. Olsem na taim Rebeka i no karim tupela pikinini yet, na tupela i no bin mekim gutpela pasin o pasin nogut, God i tokim Rebeka olsem, “Pikinini i kamap pastaim, em bai i stap wokboi bilong pikinini i kamap bihain.” Em i olsem buk bilong God i tok, “Mi laikim Jekop, tasol mi no laikim Iso.” Olsem na bai yumi tok wanem? Ating bai yumi tok God i mekim pasin i no stret, a? Nogat tru. God i bin tokim Moses olsem, “Sapos mi laik marimari long wanpela man, orait bai mi marimari long en. Na sapos mi laik sori long wanpela man, orait bai mi sori long en.” Olsem na taim God i makim man, dispela i no kamap long laik bilong man na long hatwok bilong em. Nogat. Em i kamap long marimari bilong God tasol. Na buk bilong God i tok long God i bin tokim king bilong Isip olsem, “Mi bin mekim yu i kamap king, bai mi ken soim bikpela strong bilong mi long yu, na bai ol manmeri i ken autim biknem bilong mi long olgeta hap bilong graun.” Olsem na yumi save, sapos God i laik marimari long wanpela man, orait em i save marimari long en. Na sapos em i laik mekim tingting bilong wanpela man i pas, orait em i save mekim olsem long laik bilong em yet. Tasol ating wanpela bilong yupela bai i tokim mi olsem, “Sapos God i mekim olsem, orait bilong wanem em i save tok yumi gat asua long ol pasin nogut yumi mekim? Husat inap bihainim laik bilong em yet, na sakim laik bilong God?” Tasol yu man, yu husat na yu inap krosim God long pasin em i mekim? Ating sospen graun inap tok olsem long man i bin wokim em, “Bilong wanem yu wokim mi olsem?” Man bilong wokim sospen em i ken kisim wanpela hap graun na long laik bilong em yet, em i ken wokim tupela sospen long en, wanpela naispela sospen bilong gutpela wok, na wanpela sospen nating bilong ol arapela kain wok. Ating dispela pasin i no stret, a? God tu i save mekim olsem. Em i laik kamapim ples klia belhat bilong em, bai olgeta man i ken save long bikpela strong bilong em. Ol sospen bilong kisim pe nogut ol i redi pinis long bagarap, tasol em i larim ol na em i wet longtaim long brukim ol. Long wanem, em i laik bai olgeta man i ken save long bikpela lait na strong bilong en, na long gutpela sindaun tru em i laik givim long ol sospen bilong kisim marimari. Bipo yet em i redim ol dispela sospen pinis bai em i ken givim gutpela sindaun na biknem long ol. Ol dispela sospen bilong kisim marimari, em yumi ol manmeri God i bin singautim. Na yumi no kam long lain bilong Juda tasol. Nogat. Yumi kam long ol arapela lain tu. Long buk bilong profet Hosea, God i bin tok olsem, “Dispela ol manmeri bipo ol i no lain bilong mi, bai mi kolim ol lain bilong mi. Na dispela lain mi no bin laikim ol, bihain bai mi laikim ol tru. Na long ples mi bin tokim ol, ‘Yupela i no lain manmeri bilong mi,’ long dispela ples tasol bai mi tok, ‘Yupela i pikinini bilong mi, God i save stap oltaim.’” Na Aisaia i bin tingting long ol Israel na em i bin autim tok olsem, “Maski sapos ol manmeri bilong Israel i kamap planti tru olsem wesan bilong nambis, Bikpela bai i kisim bek liklik lain tasol. Bikpela i kotim pinis ol manmeri bilong graun, na kwiktaim em bai i mekim save tru long ol.” Ol dispela samting i kamap olsem bipo Aisaia i bin tok. Em i bin tok olsem, “Sapos Bikpela I Gat Olgeta Strong i no bin larim liklik lain bilong yumi i stap, bai yumi bagarap pinis, olsem taun Sodom na taun Gomora i bin bagarap.” Orait bai yumi tok wanem? Yumi tok olsem. Ol arapela lain i no bin hatwok long kamap stretpela manmeri, ol i kamap stretpela manmeri pinis. Ol i bilip na God i kolim ol stretpela manmeri. Na ol Israel i bin hatwok long bihainim lo bilong Moses na kamap stretpela manmeri. Wok bilong lo, em bilong mekim ol manmeri i kamap stretpela manmeri, tasol ol Israel i no bin kamap stretpela manmeri, long wanem, ol i no bihainim pasin bilong bilip. Nogat. Ol i ting, long hatwok bilong ol yet, ol bai i kamap stretpela manmeri. Ston bilong sutim lek em i bin sutim lek bilong ol na ol i pundaun. Buk bilong God i tok olsem long dispela, “Harim. Mi makim pinis wanpela ston bilong sutim lek bilong ol man na mekim ol i pundaun. Na bai mi putim em i stap long maunten Saion. Ol man i bilip long em, ol bai i no inap kisim sem.” Ol brata, bel bilong mi i laikim tumas bai God i kisim bek ol Israel, na oltaim mi save prea long God long dispela samting. Mi save gut long ol na mi tokaut olsem, ol i strong tumas long bihainim pasin God i laikim. Tasol ol i no klia gut long laik tru bilong God, na ol i mekim. Ol i no save long pasin God i bihainim bilong kolim yumi stretpela man, na ol i laik kamap stretpela man long strong bilong ol yet. Olsem na ol i no bin aninit long God na larim em i mekim ol i kamap stretpela man. Yumi save, Krais em inapim pinis lo bilong Moses, bai olgeta manmeri i bilip long Krais, ol i ken kamap stretpela manmeri long ai bilong God. Moses i raitim tok long pasin ol manmeri i bihainim lo i mas mekim na bai God i kolim ol stretpela manmeri. Em i tok olsem, “Man i bihainim olgeta lo, em bai i stap laip.” Tasol man i bihainim pasin bilong bilip na God i kolim em stretpela man, em i bihainim dispela tok, “Nogut yupela i tok long yupela yet olsem, ‘Husat bai i go antap long heven?’” Em i olsem yupela i laik bringim Krais i kam daun. “Na nogut yupela i tok olsem, ‘Husat bai i go daun long ples bilong ol man i dai pinis?’” Em i olsem yupela i laik bringim Krais i kam bek long matmat. Tasol as tingting bilong dispela tok em i olsem, “Dispela tok i stap klostu tru long yupela, insait long bel bilong yupela, na long maus bilong yupela.” Em dispela tok bilong bilip mipela i save tokaut long en. Sapos yu tokaut klia long Jisas em i Bikpela, na sapos long bel bilong yu yu bilip long God i bin kirapim bek em long matmat, orait bai God i kisim bek yu. Long bel yumi save bilip na God i kolim yumi stretpela manmeri. Na long maus yumi save autim bilip bilong yumi na God i kisim bek yumi. Buk bilong God i gat tok long dispela samting olsem, “Ol man i bilip long em, ol bai i no inap kisim sem.” Ol Juda na Grik i wankain tasol. Bikpela wanpela tasol em i Bikpela bilong yumi olgeta. Na em i save mekim gut tru long olgeta manmeri i singaut long em na askim em long helpim ol. Olsem na “olgeta manmeri i askim Bikpela long helpim ol, em bai i kisim bek ol.” Tasol sapos ol i no bilip long em, olsem wanem bai ol i askim em long helpim ol. Na sapos ol i no harim tok long em, olsem wanem bai ol i bilip long em? Na sapos i no gat wanpela i autim tok long ol, olsem wanem bai ol i harim? Na sapos ol i no salim ol man i go bilong autim tok, olsem wanem bai ol i autim? Buk bilong God i tok olsem, “Ol manmeri i amamas tru long lukim man i kam bilong bringim gutnius.” Tasol i no olgeta manmeri i kisim gutnius. Nogat. Aisaia i tok olsem, “Bikpela, husat i bilipim dispela tok mipela i autim long ol?” Orait yumi save, yumi harim tok bilong God na dispela i kirapim bilip. Na dispela tok yumi harim, em i kamap long maus bilong Krais. Tasol mi laik askim olsem, ating ol i no harim dispela gutnius? Nogat. Ol i harim pinis. Yumi save, “Ol manmeri long olgeta hap bilong graun i harim pinis nek bilong ol. Na tok bilong ol i go inap long olgeta ples.” Na mi gat narapela askim tu. Ating ol Israel i no save long as bilong dispela tok? Nogat. Ol i save pinis. Pastaim yupela i mas tingim dispela tok Moses i bin autim, “Bai mi kisim wanpela lain i no gat nem na i samting nating na i no gat gutpela save, na long dispela pasin bai mi mekim yupela i bel nogut na kros.” Na Aisaia tu i bin mekim strongpela tok olsem, “Ol man i no bin wok long painim mi, ol i painim mi pinis. Mi bin kamap ples klia long ol man i no bin askim ol arapela long mi.” Tasol Aisaia i bin tingting long ol Israel na em i tok olsem, “Long olgeta de mi opim han bilong mi na mi wet long kisim bek ol manmeri i save bikhet na sakim tok bilong mi.” Orait mi laik askim olsem, ating God i givim baksait pinis long ol manmeri bilong en? Nogat tru. Mi tu mi man bilong Israel. Mi wanpela bilong ol lain tumbuna bilong Abraham. Mi man bilong lain bilong Benjamin. Dispela lain bipo tru God i tok pinis long ol bai i stap lain manmeri bilong en, em i no bin givim baksait long ol. Ating yupela i no save long stori bilong Elaija i stap long buk bilong God? Elaija i beten long God na i kotim ol Israel. Em i tok olsem, “Bikpela, ol i bin kilim i dai ol profet bilong yu. Ol i bin brukim ol alta bilong yu. Na mi wanpela tasol i stap, na nau ol i laik kilim mi tu i dai.” Tasol God i bekim wanem tok long em? Em i tok olsem, “I gat 7,000 man bilong mi yet i stap, em ol man i no bin brukim skru long giaman god Bal na lotu long em.” Olsem tasol nau long dispela taim tu i gat hap lain i stap, God i bin marimari long ol na makim ol bilong em yet. Em i marimari long ol na makim ol. Em i no tingting long wok ol i mekim na em i makim ol. Sapos ol i mekim wok na God i makim ol, orait dispela samting yumi kolim marimari, em i no marimari tru. Olsem na bai yumi tok wanem? Dispela samting ol Israel i hatwok long kisim, em ol i no bin kisim. God i makim sampela manmeri tasol bilong lain bilong ol, na ol i kisim. Na ol arapela, bel bilong ol i pas pinis, olsem buk bilong God i tok, “God i mekim ol i stap olsem man i slip i dai tru. Em i mekim ai bilong ol i no inap lukluk, na yau bilong ol i no inap harim tok. Na ol i stap olsem i kam inap nau.” Na Devit tu i tok long dispela olsem, “Taim ol i bung long bikpela kaikai, mi laik bai dispela taim i ken kamap samting bilong bagarapim ol, olsem umben i holimpas abus, na olsem hul ol i ken pundaun long en na olsem ston bilong sutim lek bilong ol, bilong bekim pe nogut long ol. Mekim ai bilong ol i tudak, bai ol i no inap lukluk moa. Na yu ken bagarapim baksait bilong ol, bai ol i no inap sanap strong. Na ol i ken i stap olsem oltaim.” Olsem na mi laik askim. Taim ol Israel i bin pundaun, ating ol i bagarap na lus olgeta? Nogat tru. Ol i bin givim baksait long God, na long dispela rot God i kisim bek ol arapela lain. God i laik bai ol Israel i lukim dispela gutpela pasin em i mekim long ol arapela lain na bai ol i bel nogut na mangal long ol. Taim ol Israel i bin givim baksait long God, God i helpim moa yet olgeta manmeri bilong graun. Na taim ol Israel i lusim pasin bilong God, God i mekim gutpela pasin tru long ol arapela lain. Olsem na sapos olgeta Israel i kam bek long God, yumi save God bai i mekim gutpela pasin moa moa yet long olgeta lain manmeri. Orait nau mi laik givim tok long yupela ol manmeri bilong ol arapela lain. God i salim mi i go bilong mekim wok namel long yupela, na mi save amamas tru long dispela wok mi mekim, long wanem, mi laik kirapim tingting bilong ol wanlain bilong mi long ol i ken mangalim ol gutpela pasin God i bin mekim long yupela. Na long dispela pasin mi laik kisim bek sampela bilong ol. Taim God i rausim ol Israel, em i mekim ol manmeri bilong graun i kamap wanbel wantaim em. Olsem na sapos God i kisim bek ol Israel, yumi save em bai i mekim ol manmeri i dai pinis i kirap bek long matmat. Taim ol i wokim bret long namba wan hap plaua bilong wit, ol i save kisim wanpela bret na givim long God olsem ofa. Na long dispela pasin ol i mekim olgeta arapela bret tu i kamap samting bilong God. Na sapos rop bilong diwai em i bilong God, orait ol han bilong en tu i bilong God. Ol Israel i olsem wanpela gutpela diwai oliv, na God i bin brukim na rausim sampela han bilong en. Na yupela ol arapela lain i olsem ol han bilong diwai oliv nating bilong bus, na God i bin kisim yupela na skruim yupela long gutpela diwai oliv bilong kisim ples bilong ol dispela han em i bin brukim. Na nau yupela i save kisim gris long rop bilong gutpela diwai oliv wankain olsem ol arapela han, na yupela i stap gut. Olsem na yupela i no ken ting yupela i gutpela tru na i winim ol han tru bilong dispela diwai. Sapos yupela i gat tingting olsem, mobeta yupela i tingting gut pastaim. Yupela ol han i no save givim gris long rop bilong diwai. Nogat. Rop i save givim gris long yupela. Tasol ating yupela bai i tok olsem, “God i bin brukim dispela ol han, bai em i ken skruim mipela long ples bilong ol.” Tru, God i bin mekim olsem. Tasol as bilong dispela pasin God i bin mekim, em i olsem. Ol i no bilip, olsem na em i brukim ol. Na yupela i bilip, olsem na yupela i stap gut. Olsem na yupela i mas lukaut, nogut yupela i bikhet na apim nem bilong yupela yet. Mobeta yupela i pret. Tingim. Bipo, God i no larim ol han tru i stap. Na olsem tasol, sapos yupela i bikhet, em bai i no larim yupela tu. Yupela i mas tingting gut, God i save mekim gutpela pasin na hatpela pasin tu. Ol man i lusim pasin bilong en, em i save mekim save long ol. Tasol em i mekim gutpela pasin long yupela, sapos yupela i stap strong long gutpela pasin bilong en. Sapos nogat, orait em bai i katim yupela tu. Na dispela ol arapela han bipo em i bin katim, sapos ol i bilip, orait God bai i skruim ol tu i go bek long diwai. Yes, God em inap long skruim ol i go bek gen. Yupela i save, bipo yupela i stap han bilong diwai oliv bilong bus, na God i katim yupela na skruim yupela long gutpela diwai oliv, em i no diwai bilong yupela stret. Olsem na tru tumas, em bai inap kisim ol han bilong dispela diwai yet na skruim ol i go bek long dispela diwai pastaim ol i bin i stap long en. Ol brata, mi laik bai yupela i mas save long wanpela tok hait. Nogut yupela i ting yupela i gat bikpela save tru. Olsem na mi autim dispela tok hait long yupela. Em i olsem. Bel na tingting bilong hap lain bilong ol Israel i pas pinis, na ol bai i stap olsem i go inap long dispela taim ol manmeri bilong ol arapela lain ol inapim dispela namba God i bin makim pinis long hamas bilong ol bai i stap insait long lain manmeri bilong en. Na long dispela rot God bai i kisim bek olgeta Israel, olsem buk bilong God i tok, “Man bilong sambai long ol Israel na helpim ol, em bai i kirap long Jerusalem na i kam, na em bai i mekim olgeta manmeri bilong lain bilong Jekop i lusim pasin bilong sakim tok bilong God. Na long dispela taim bai mi mekim kontrak wantaim ol long pinisim tru ol sin bilong ol.” Ol Israel i bin givim baksait long gutnius bilong Jisas, olsem na ol i stap olsem birua bilong God, na dispela i helpim yupela ol manmeri bilong ol arapela lain. Tasol bipo yet God i makim ol long i stap ol manmeri bilong en, na em i laikim ol yet. Em i ting long ol tumbuna bilong ol na em i mekim olsem. Sapos God i singautim ol man i kam long em, na em i givim ol gutpela samting long ol, orait bihain em i no save senisim tingting bilong en. Bipo yupela i save sakim tok bilong God, tasol nau ol Israel i sakim tok, na long dispela rot yupela i bin kisim marimari bilong God. Olsem tasol, nau ol Israel i sakim tok bilong God, tasol long dispela marimari yupela i bin kisim, nau ol tu i ken kisim marimari bilong God. God i bin larim pasin bilong sakim tok i kalabusim olgeta man, long wanem, em i laik soim marimari bilong en long olgeta man. Olaman! Ol gutpela pasin bilong God na tingting na save bilong en i pulap tru, na i daun tumas olsem solwara! Yumi man i no inap tru long painim as bilong olgeta tingting bilong en. Yumi no inap tru long bihainim olgeta rot bilong en. Olsem tok i stap long buk bilong God, “Husat i save pinis long tingting bilong Bikpela? Husat i bin givim tingting long em?” Na “husat i bin givim samting long God pastaim na bai God i mas bekim samting long em?” Nogat tru. God yet i mekim kamap olgeta samting, na em i as bilong olgeta samting. Na olgeta samting i bilong em wanpela tasol. Yumi mas litimapim nem bilong em oltaim oltaim. I tru. Ol brata, mi tingting long bikpela marimari bilong God na mi tokaut strong long yupela olsem. Yupela i mas givim bodi bilong yupela long God olsem ofa. Na taim yupela i stap laip bai yupela i stap ol manmeri bilong God stret na bai yupela i mekim ol pasin God i laikim. Yupela i mekim olsem na yupela i ken lotu tru long God. Na yupela i no ken wokabaut wankain olsem ol man bilong dispela graun. Nogat. Yupela i mas larim God i mekim tingting bilong yupela i kamap nupela na bai pasin bilong yupela i kamap nupela tu. Olsem na bai yupela inap long save tru long laik bilong God. Bai yupela i save long ol pasin i gutpela na long ol pasin God i laikim tumas na long ol pasin i inap tru na i stret olgeta. Long marimari bilong en God i bin makim mi bilong mekim wok bilong en, olsem na mi laik givim dispela tok lukaut long yupela olgeta wan wan. Yupela i no ken ting save na pasin bilong yupela i winim ol arapela. Nogat. Yupela i mas skelim gut ol pasin bilong yupela yet na tingting stret, inap long mak bilong bilip God i givim yupela. Yumi save, wanpela bodi i gat planti hap bilong en, na olgeta hap i no mekim wankain wok tasol. Olsem tasol yumi tu yumi planti manmeri, tasol long Krais yumi stap olsem wanpela bodi tasol. Na yumi olgeta wan wan yumi stap olsem poroman bilong ol arapela. Long marimari bilong en God i bin givim yumi narakain narakain save, olsem presen em i givim yumi. Olsem na sapos wanpela man i gat save bilong autim tok olsem profet, orait em i mas autim tok inap long mak bilong bilip bilong en. Sapos wanpela man i gat save bilong helpim ol arapela manmeri bilong God, orait em i mas mekim tru wok bilong helpim ol. Sapos man i gat save bilong mekim wok tisa, orait em i mas mekim tru wok tisa. Sapos man i gat save bilong strongim bel na tingting bilong ol man, orait em i mas mekim tru wok bilong strongim bel na tingting bilong ol. Man i givim ol samting long helpim ol manmeri i sot, orait em i mas givim planti long ol. Man i bosim wanpela wok, em i mas wok strong long bosim gut dispela wok. Man i sori long ol arapela na i helpim ol, em i mas amamas na helpim ol. Yupela i mas givim bel bilong yupela tru long ol arapela. Yupela i no ken giaman. Nogat. Yupela i mas laikim ol tru. Yupela i mas givim baksait tru long pasin nogut, na yupela i mas pas tru long gutpela pasin. Yupela i mas givim bel bilong yupela long ol arapela manmeri bilong God, na laikim ol tru olsem ol brata bilong yupela stret. Yupela i mas strong long litimapim nem bilong ol arapela tasol. Yupela i mas wok strong oltaim na larim Holi Spirit i kirapim yupela long mekim wok bilong Bikpela. Yupela i save bilip na wetim Bikpela i mekim gut long yupela, olsem na yupela i mas amamas. Sapos hevi i kamap long yupela, orait yupela i mas sanap strong. Na yupela i mas beten long olgeta taim. Sapos sampela manmeri bilong God i sot long ol samting, orait yupela i mas helpim ol. Sapos ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela, orait yupela i mas lukautim ol gut. Sapos ol man i mekim nogut long yupela, orait yupela i mas prea long God i ken mekim gut long ol. Yes, yupela i mas prea long em i mekim gut long ol. Yupela i no ken prea long em i bagarapim ol. Yupela i mas amamas wantaim ol man i amamas. Na yupela i mas krai wantaim ol man i krai. Yupela i mas mekim wankain pasin long olgeta manmeri. Yupela i no ken ting yupela i mas i stap bikman. Nogat. Yupela i mas amamas long i stap wantaim ol man nating tu. Yupela i no ken apim nem bilong yupela yet na tok, “Mi tasol mi gat save.” Sapos ol i mekim pasin nogut long yupela, orait yupela i no ken bekim pasin nogut long ol. Nogat. Oltaim yupela i mas tingting long mekim pasin i gutpela long ai bilong olgeta man. Yupela yet i no ken tingting long kros na pait. Oltaim yupela i mas painim rot bilong i stap wanbel wantaim olgeta man. Ol pren tru bilong mi, yupela yet i no ken bekim rong ol i mekim long yupela. Yupela i mas larim God i belhat long ol. Yupela i save, buk bilong God i gat tok olsem, “Bekim rong, em i wok bilong mi. Mi yet bai mi bekim rong bilong ol na mekim save long ol. Tasol sapos birua bilong yu em i hangre, orait yu mas givim kaikai long em. Sapos em i dai long wara, orait yu mas givim wara long em. Sapos yu mekim olsem, bai yu mekim em i sem tru long ol pasin nogut bilong em.” Yu no ken larim pasin nogut i winim yu. Nogat. Yu mas mekim gutpela pasin na bai yu daunim pasin nogut. Olgeta man i mas i stap aninit long ol gavman. Yumi save, i no gat wanpela gavman i kamap nating. Nogat. Olgeta wok bilong gavman i kamap long han bilong God tasol. Na olgeta gavman i stap, God yet i putim ol na ol i stap. Olsem na ol man i sakim tok bilong gavman, ol i sakim tok bilong ol man God yet i bin putim long wok bilong ol. Na ol man i mekim olsem, ol bai i kisim pe nogut long pasin ol i mekim. Ol gavman i no i stap bilong pretim ol man i mekim gutpela pasin. Ol i stap bilong pretim ol man i mekim pasin nogut. Olsem na sapos yu no laik pret long gavman, orait yu mas mekim gutpela pasin tasol, na em bai i litimapim nem bilong yu. Gavman em i wokman bilong God, bilong helpim yu na mekim yu i stap gut. Tasol sapos yu mekim pasin nogut, orait yu mas pret. Yu save, gavman i holim bainat, na em i no holim nating. Em i wokman bilong God, bilong bekim pe nogut long man i mekim pasin nogut. Olsem na yumi mas aninit long gavman. Na yumi no ken pret long dispela pe nogut tasol na bihainim tok bilong em. Nogat. Yumi mas save long bel bilong yumi yet olsem dispela pasin i stret, olsem na yumi bihainim. Long dispela as tasol yupela i save tromoi takis tu, long wanem, ol gavman i stap wokman bilong God, na oltaim ol i save strong long lukautim dispela wok God i givim ol. Wanem samting yupela i mas givim long gavman, orait yupela givim long ol. Yupela i mas givim ol kain kain takis long man bilong kisim takis. Na sapos yupela i stap aninit long wanpela man, orait yupela i mas harim tok na soim gutpela pasin long em. Na sapos man i stap bikman, orait yupela i mas givim biknem long em. Yupela i no ken larim wanpela dinau bilong yupela i stap. Dispela wanpela dinau tasol i save stap oltaim, em dinau bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, long wanem, man i givim bel bilong em long narapela man em i bihainim tru lo. Yumi save, lo i tok olsem, “Yupela i no ken kilim manmeri i dai. Yupela i no ken stil. Yupela i no ken mangalim samting bilong narapela man. Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk.” Ol dispela lo, na olgeta arapela lo i stap, em olgeta i stap insait long dispela wanpela tok, “Yu mas laikim tru ol arapela man olsem yu laikim yu yet.” Man i save givim bel bilong em long arapela man, em i no save mekim pasin nogut long em. Olsem na man i save givim bel bilong em long ol arapela, em i save bihainim tru lo. Mi tokim yupela long mekim ol dispela pasin, long wanem, yupela i save pinis long dispela taim nau yumi stap long en. Nau em i taim bilong yupela i lusim slip na kirap. Yupela i save, long taim yumi kamap manmeri bilong bilip long Krais, orait taim bilong God i laik kisim bek yumi, em i bin i stap longwe yet. Tasol nau dispela taim em i kamap klostu liklik. Nait i laik pinis, na klostu tulait i laik kamap. Olsem na mobeta yumi lusim olgeta pasin bilong tudak, na kisim ol samting bilong lait olsem man i pasim ol klos samting bilong pait. Yumi mas wokabaut stret, olsem man i wokabaut long san. Yumi no ken hambak nabaut na spak. Yumi no ken mekim pasin pamuk na pilai nabaut long pasin doti. Yumi no ken kros nabaut na bel nogut long ol arapela man. Yupela i mas kisim Bikpela Jisas Krais na pasim em olsem klos pait bilong yupela. Na yupela i no ken tingting long bihainim laik nogut bilong bodi. Man i bilip, tasol bilip bilong en i no strong, em yupela i mas kisim i kam insait long sios. Tasol yupela i no ken pait long toktok wantaim em long ol kain kain samting yumi no klia tumas long en. Wanpela man i strong long bilip, na em i save kaikai olgeta kain samting. Tasol bilip bilong narapela man em i no strong, olsem na em i no save kaikai mit. Na man i save kaikai olgeta samting, em i no ken tingting nogut long man i no save kaikai mit. Na man i no save kaikai mit, em i no ken ting man i save kaikai olgeta samting em i mekim sin. Nogat. God i bin kisim dispela man tu. Yu husat na yu skelim pasin bilong wokboi bilong narapela man? Sapos em i sanap strong long wok bilong en, o sapos em i pundaun, dispela em i samting bilong Bikman bilong em yet. Tasol em bai i sanap strong, long wanem, Bikpela yet inap long strongim em na mekim em i sanap strong. Wanpela man i ting wanpela de em i bikpela moa na i winim ol arapela de. Na narapela man i ting olgeta de i wankain tasol. Tasol olgeta man wan wan ol i mas save gut long wanem tingting em i stret long bel bilong ol. Man i makim wanpela de olsem bikpela de bilong lotu, dispela man i save tingting long Bikpela na i mekim olsem. Na man i save kaikai olgeta samting, dispela man i save tingting long Bikpela na i kaikai, long wanem, em i save tenkyu long God na i kaikai. Na man i no save kaikai olgeta samting, em i save tingting long Bikpela na i tambuim sampela kaikai. Na em tu i save tenkyu long God. Yumi save, namel long yumi i no gat wanpela man i save ting laip bilong en em i samting bilong em yet. Na i no gat wanpela em i save ting dai bilong en em i samting bilong em yet. Nogat. Sapos yumi stap laip, em i samting bilong Bikpela. Na sapos yumi dai, em tu i samting bilong Bikpela. Olsem na sapos yumi stap laip, o sapos yumi dai, yumi bilong Bikpela tasol. Na Krais tu i dai na i kisim laip gen bai em i ken i stap Bikpela bilong ol man i dai pinis na bilong ol man i stap laip. Yu, bilong wanem yu skelim pasin bilong brata bilong yu na tok nogut long em? Na yu, bilong wanem yu tok bilas long brata bilong yu? Yupela i save, bai yumi olgeta i sanap long kot bilong God. Em i olsem buk bilong God i tok, “Mi Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok tru tumas, olgeta manmeri bilong graun bai i kam long mi na brukim skru long mi. Na olgeta bilong ol bai i tokaut olsem, mi God tru.” Olsem na yumi save, yumi olgeta wan wan bai yumi mas tokim God long as bilong olgeta pasin yumi bin mekim. Olsem na yumi mas lusim pasin bilong skelim pasin bilong ol arapela brata na tingting nogut long ol. Yumi mas bihainim narapela tingting, em long yumi no ken mekim wanpela samting bilong mekim brata i pundaun na mekim sin. Bikpela Jisas i bin mekim tingting bilong mi i klia, na mi save gut olsem, i no gat wanpela samting em yet i doti long ai bilong God. Tasol sapos man i ting wanpela samting i doti, orait long laip bilong dispela man dispela samting i stap doti tru. Olsem na sapos yu kaikai wanpela samting brata bilong yu i ting em i doti long ai bilong God, na long dispela pasin yu bagarapim tingting bilong dispela brata, orait yu ken save, long dispela pasin yu no givim bel bilong yu long brata. Krais i dai pinis bilong kisim bek dispela brata, na yu no ken larim kaikai bilong yu i bagarapim em. Sapos yupela i ting wanpela samting em i gutpela, orait yupela i mas lukaut, nogut pasin bilong yupela yet i mekim na ol arapela man i tok dispela samting i nogut. Kingdom bilong God i no pas long kaikai na dring. Nogat. Pasin tru bilong kingdom bilong God em i stretpela pasin na bel isi na pasin bilong amamas Holi Spirit i save kamapim. Man i bihainim dispela pasin na i mekim wok bilong Krais, bai God i laikim pasin bilong em, na bai ol man i tok amamas long em. Olsem na yumi mas bihainim olgeta pasin i save mekim yumi i stap wanbel, na olgeta pasin i save strongim bilip bilong ol arapela. Yu no ken tingting long kaikai tasol na bagarapim wok bilong God. Tru, olgeta samting i gutpela bilong kaikai. Tasol sapos yu kaikai wanpela samting na dispela i mekim narapela man i pundaun, orait yu mekim pasin nogut. Sapos yu kaikai mit o yu dring wain o yu mekim narapela samting, na dispela i mekim brata bilong yu i pundaun, orait mobeta yu no mekim dispela pasin. Bilip bilong yu i kamapim wanem tingting long ol dispela samting, em i samting bilong yu yet wantaim God. Man i ting wanpela samting em i gutpela, na bel bilong en i no kotim em long dispela samting, em i ken amamas. Tasol man i kaikai mit samting long taim em i gat tupela tingting long pasin em i mekim, em i gat asua, long wanem, em i no save, bilip bilong en i orait long dispela pasin, o nogat. Sapos yumi mekim wanpela pasin bilip bilong yumi i no orait long en, orait yumi mekim sin. Yumi man i gat strongpela bilip, yumi gat wok bilong helpim ol man i no gat strongpela bilip na karim hevi bilong ol. Yumi no ken ting long helpim yumi yet tasol. Yumi olgeta wan wan yumi mas wok long helpim ol brata, bai ol i ken kisim gutpela pasin na bilip bilong ol i ken kamap strong. Yumi save, Krais tu i no bin ting long helpim em yet tasol. Pasin i kamap long em olsem buk bilong God i tok, “Ol man i bin tok nogut long yu, na dispela tok nogut bilong ol i pundaun antap long mi tu.” Olgeta tok bipo ol i bin raitim long buk bilong God, em ol i bin raitim bilong skulim yumi. Dispela tok i bilong strongim bel bilong yumi na mekim yumi sanap strong na wetim God i kisim yumi. Yumi save kisim strong long God wanpela tasol na em wanpela i save mekim yumi sanap strong long bilip. Orait God i ken helpim yupela long bihainim tru pasin bilong Krais Jisas na holim dispela wanpela tingting tasol. Olsem na bai yupela i stap wanbel, na bai yupela olgeta wantaim i litimapim nem bilong God, em i God na Papa bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Olsem na yupela olgeta i mas amamas long kisim ol arapela Kristen i kam i stap wantaim yupela, olsem Krais tu i bin amamas long yupela i ken i stap wantaim em. Na long dispela pasin bai yupela i kamapim biknem bilong God. Mi tok olsem, Krais i bin kamap wokman bilong helpim ol lain Juda. Em i mekim olsem bilong soim olsem tok bilong God i tru, na long dispela pasin em inapim olgeta promis God i bin givim long ol tumbuna bilong ol. Na tu, em i laik bai ol arapela lain i lukim marimari bilong God na litimapim nem bilong em, olsem buk bilong God i tok, “Olsem na bai mi litimapim nem bilong yu namel long ol arapela lain manmeri. Na bai mi mekim song bilong litimapim nem bilong yu.” Na narapela tok bilong buk bilong God i olsem, “Yupela ol manmeri bilong ol arapela kantri, yupela i ken amamas wantaim ol manmeri bilong God.” Na long narapela hap em i tok olsem, “Yupela olgeta lain pipel, litimapim nem bilong Bikpela. Yupela manmeri bilong olgeta kantri, litimapim nem bilong en.” Na Aisaia tu i bin tok olsem, “Nupela king long lain bilong Jesi bai i kamap, na em bai i bosim olgeta lain manmeri. Ol manmeri bilong ol arapela lain i wetim taim em bai i kamap na mekim gut long ol.” God i bin promis long givim yumi ol dispela gutpela samting yumi wet long kisim. Yupela i save bilip long em, na em i ken mekim bikpela amamas na bel isi i kamap na i pulap long yupela. Na long strong bilong Holi Spirit, pasin bilong wetim taim God bai i givim ol dispela gutpela samting long yumi, em i ken pulap tru long yupela. Ol brata bilong mi, long bel bilong mi mi bilip tru long yupela i save mekim gutpela pasin oltaim. Na yupela i gat olgeta kain save, olsem na yupela wan wan yupela inap long givim gutpela tingting long ol arapela manmeri bilong God. Tasol sampela tok mi raitim long yupela, em i strongpela tok liklik. Tasol mi no surik long raitim. Nogat. Mi laik kirapim tingting bilong yupela, long wanem, God i bin marimari long mi na makim mi long i stap wokman bilong Krais Jisas, bilong mekim wok namel long ol arapela lain manmeri. Long dispela wok mi mekim bilong autim gutnius bilong God, mi stap olsem pris, na mi laik bringim ol arapela lain i kam long God olsem ofa em i laikim tumas. Na Holi Spirit i ken mekim ol i kamap lain manmeri tru bilong God. Olsem na mi wok wantaim Krais Jisas na mi amamas long dispela wok mi mekim long God. Mi no ken tokaut long narapela samting. Nogat. Mi laik tokaut long dispela wanpela samting tasol. Mi laik stori long wok Krais i bin mekim long han bilong mi. Em i bin helpim toktok bilong mi na mekim ol gutpela wok long han bilong mi. Na em i bin givim mi strong bilong wokim kain kain mirakel. Na Spirit bilong God tu i bin wok strong long mi. Dispela olgeta samting Krais i mekim bilong kirapim ol manmeri bilong ol arapela lain long bihainim tok bilong God. Olsem na mi stat long Jerusalem na mi autim olgeta tok bilong gutnius bilong Krais, na mi raun i go long olgeta hap inap long provins Ilirikum. *** Long dispela wok mi save laikim tumas long autim gutnius long ol ples ol manmeri i no save yet long nem bilong Krais. Mi no laik wokim haus antap long pos narapela man i bin sanapim. Nogat. Mi laik mekim olsem buk bilong God i tok, “Ol man i no bin harim stori long en bipo, bai ol i lukim em. Na ol man i no bin harim tok bilong en, bai ol i save gut.” Dispela wok i bin pasim mi planti taim, na mi no inap i kam lukim yupela. Tasol nau mi no gat wok moa long dispela hap. Na planti yia mi bin laikim tumas long lukim yupela. Olsem na taim mi go long kantri Spen, mi ting long i kam lukim yupela pastaim na mi go. Bai mi amamas long lukim yupela na stap liklik wantaim yupela. Na bihain mi laik bai yupela i ken helpim mi long i go long Spen. Tasol nau mi laik i go long Jerusalem bilong helpim ol manmeri bilong God i stap long dispela hap. Ol manmeri bilong God i stap long provins Masedonia na Akaia, ol i pasim tok na bungim pinis sampela mani ol i laik salim i go long Jerusalem, bilong helpim ol manmeri bilong God i sot long ol samting. Ol i bin givim dispela mani long laik bilong ol yet, na dispela pasin i gutpela, long wanem, ol i gat samting olsem dinau bilong bekim long ol Juda. Ol Juda i bin bringim ol gutpela samting bilong God i kam long ol arapela lain. Olsem na ol arapela lain i gat wok bilong helpim ol Juda long ol samting bilong bodi. Orait mi laik pinisim dispela wok pastaim. Mi laik bringim dispela mani i go long ol Jerusalem, na bihain, taim mi go long Spen, bai mi kam lukim yupela pastaim. Na mi save pinis, sapos mi kam long yupela, blesing bilong Krais bai i pulap long mi, na em bai i mekim gut tru long yupela. Ol brata, mi laik bai yupela i tingting long Bikpela bilong yumi Jisas Krais, na long dispela pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, em Holi Spirit i save kamapim long yumi. Na mi laik bai dispela tingting i ken kirapim yupela long mekim hatwok wantaim mi long prea. Yupela i mas prea long God i ken helpim mi na kisim bek mi long han bilong ol dispela man bilong Judia i save sakim tok bilong God. Na yupela i mas prea long God i ken mekim ol manmeri bilong en long Jerusalem i laikim dispela wok mi mekim bilong helpim ol. Olsem na sapos God i laik, mi ken amamas tru long taim mi kam lukim yupela, na mi ken malolo liklik wantaim yupela na kisim strong gen. God bilong givim gutpela sindaun na bel isi long yumi, em i ken i stap wantaim yupela olgeta. I tru. Mi laik bai yupela i mekim gut long Fibi, dispela susa bilong yumi. Em i gat wok bilong helpim sios bilong taun Senkria. Mi laik bai yupela i tingting long Bikpela na kisim Fibi i stap wantaim yupela. Em i gutpela pasin yumi ol manmeri bilong God i mas mekim. Na sapos em i gat hevi long wanpela samting, orait mi laik bai yupela i helpim em, long wanem, em i bin helpim planti manmeri, na em i bin helpim mi tu. Yupela givim gude bilong mi long Prisila na Akwila, tupela wanwok bilong mi long wok bilong Krais Jisas. Tupela i bin redi long i dai bilong helpim mi. Olsem na i no mi tasol i tenkyu long tupela. Nogat. Olgeta sios bilong ol arapela lain manmeri, ol tu i save tenkyu long tupela. Na yupela givim gude bilong mi long ol manmeri bilong sios i save bung long haus bilong tupela. Yupela givim gude bilong mi long Epainetus, em pren tru bilong mi. Em i kamap Kristen paslain long olgeta man bilong provins Esia. Yupela givim gude bilong mi long Maria. Em i bin mekim planti hatwok bilong helpim yupela. Yupela givim gude bilong mi long Andronikus wantaim Junias. Tupela i wanlain bilong mi na i bin kalabus wantaim mi. Tupela i gat nem namel long ol aposel, na tupela i bin i stap long lain bilong Krais paslain long mi. Yupela givim gude bilong mi long Ampliatus. Em i pren tru bilong mi long pasin bilong Bikpela. Yupela givim gude bilong mi long Urbanus, em i wanwok bilong yumi long wok bilong Krais. Na givim gude long Stakis tu, em i pren tru bilong mi. Yupela givim gude bilong mi long Apeles, em i gat nem long em i bihainim Krais tru. Yupela givim gude bilong mi long ol lain bilong Aristobulus. Yupela givim gude bilong mi long Herodion, em i wanlain bilong mi. Yupela givim gude bilong mi long ol manmeri bilong lain bilong Narsisus i stap long lain bilong Bikpela. Yupela givim gude bilong mi long Trifina wantaim Trifosa. Tupela i save hatwok long mekim wok bilong Bikpela. Yupela givim gude bilong mi long Persis, em i pren tru bilong mi. Em i bin hatwok long mekim wok bilong Bikpela. Yupela givim gude bilong mi long Rufus, em i gutpela man bilong bihainim Bikpela, na long mama bilong en tu. Em i bin i stap olsem mama bilong mi tu. Yupela givim gude bilong mi long Asinkritus na Flegon na Hermes na Patrobas na Hermas, na long ol brata i stap wantaim ol. Yupela givim gude bilong mi long Filologus wantaim Julia, na long Nereus wantaim susa bilong en, na long Olimpas, na long olgeta manmeri bilong God i save stap wantaim ol. Long pasin bilong yumi manmeri bilong God, yupela olgeta wan wan i mas givim kis long ol brata. Olgeta sios bilong Krais i givim gude long yupela. Ol brata, mi laik tok strong long yupela i mas lukaut gut long ol man i save sakim dispela tok yupela i bin kisim na i save mekim ol kain kain toktok na ol pasin bilong brukim sios. Long dispela pasin ol i save mekim ol manmeri bilong sios i pundaun na bagarap. Yupela i mas i stap longwe long ol dispela kain man. Ol i no save mekim wok bilong Krais, Bikpela bilong yumi. Nogat. Ol i save bihainim laik bilong bodi bilong ol yet tasol. Na long switpela tok na long tok gris bilong ol, ol i save giamanim ol man i no save gut long wanem ol pasin i gutpela na wanem pasin i nogut. Yupela i save bihainim tok bilong God, na olgeta man i harim pinis tok long dispela pasin bilong yupela. Olsem na mi amamas long yupela. Tasol mi laik bai yupela i ken save tru long ol gutpela pasin, na yupela i no gat save long ol pasin nogut. Na long liklik taim, God bilong givim gutpela sindaun na bel isi long yumi, em bai i larim yupela i krungutim Satan aninit long lek bilong yupela. Marimari bilong Jisas, Bikpela bilong yumi, em i ken i stap wantaim yupela. Wanwok bilong mi, Timoti, em i salim gude long yupela. Na Lusius na Jeson na Sosipater, ol wanlain bilong mi, ol tu i salim gude long yupela. Mi Tertius, mi kisim tok long maus bilong Pol na mi raitim dispela pas. Long nem bilong Bikpela mi salim gude long yupela. Gaius i salim gude long yupela. Em i lukautim mi gut long haus bilong en, na em i save lukautim olgeta manmeri bilong sios tu. Erastus, em i man bilong bosim mani bilong gavman bilong dispela taun, na brata bilong yumi Kwartus, tupela i salim gude long yupela. *** God em inap long mekim yupela i sanap strong long bilip bilong yupela, olsem tok i stap long gutnius mi save autim, em gutnius bilong Jisas Krais. Dispela gutnius i bin i stap hait long olgeta taim bipo, tasol nau God i bin kamapim ples klia. God i save stap oltaim, em i bin tok, na mipela i autim long olgeta lain manmeri dispela tok bipo ol profet i bin raitim. Olsem na olgeta lain manmeri ol i save na i klia long dispela tok hait. God i bin mekim olsem bai ol manmeri bilong ol dispela lain i ken bilip long em na mekim ol pasin em i laikim. Dispela God, em wanpela tasol i gat save tru. Yumi mas tingting long ol samting em i bin mekim long han bilong Jisas Krais, na yumi mas litimapim nem bilong en oltaim oltaim. I tru. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. Long laik bilong God yet, em i mekim mi i kamap aposel. Mi wantaim brata Sostenes mitupela i raitim dispela pas long yupela ol manmeri bilong sios bilong God i stap long taun Korin. Krais Jisas i bin mekim yupela i kamap holi, na i makim yupela i bilong em yet. Em i makim yupela wantaim olgeta man long olgeta ples ol i save lotu na prea long nem bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. Em i Bikpela bilong ol na bilong yumi wantaim. God Papa bilong yumi wantaim Bikpela Jisas Krais i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Long han bilong Krais Jisas, God i bin marimari long yupela na mekim gut long yupela, olsem na oltaim mi save tingting long yupela na tenkyu long God bilong mi. Mi tenkyu long God, long wanem, tok bilong Krais mipela i bin autim long yupela, dispela em i stap strong pinis long bel bilong yupela. Long Krais, God inapim olgeta samting long yupela, em olkain pasin bilong autim tok na olkain save. *** Olsem na nau yupela i wetim Bikpela bilong yumi Jisas Krais bai i kamap ples klia, na yupela i no sot long wanpela presen bilong Holi Spirit. Jisas Krais bai i strongim yupela, na bai yupela i stap strong inap long las de, na bai yupela i no gat asua long De bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. God i bin singautim yupela bilong yupela i stap wanbel wantaim Pikinini bilong en Jisas Krais, em Bikpela bilong yumi. Na God bai inapim tru olgeta samting em i bin tok long mekim. Ol brata, long nem bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais mi tokaut strong long yupela olsem, yupela olgeta i mas wanbel long ol toktok yupela i mekim. Yupela i no ken bruk nabaut. Yupela i mas i stap wanlain tru long wankain tingting na wankain laik. Ol brata bilong mi, ol lain bilong Kloe ol i bin tokim mi olsem yupela i gat kros i stap namel long yupela. Mi tok long dispela pasin bilong tok pait i stap namel long yupela olgeta. Sampela i save tok, “Mi bilong Pol.” Na sampela i tok, “Mi bilong Apolos.” Na sampela i tok, “Mi bilong Pita.” Na sampela i tok, “Mi bilong Krais.” Olsem wanem? Ating Krais i bruk hap hap, a? Ating mi Pol mi bin i dai long diwai kros bilong helpim yupela, a? Ating yupela i bin kisim baptais long nem bilong mi Pol, a? Namel long yupela mi bin baptaisim Krispus tupela Gaius tasol, na narapela man nogat. Long dispela mi tenkyu long God. Olsem na i no gat wanpela man inap tok olsem, “Mipela i bin kisim baptais long nem bilong Pol.” Tru, mi bin baptaisim narapela lain tu, em ol lain i stap long haus bilong Stefanas. Na mi baptaisim ol arapela tu, o nogat, em mi no save. Krais i no bin salim mi bilong baptaisim ol man. Nogat. Em i salim mi bilong autim gutnius. Na mi no ken autim long kain smatpela tok ol saveman i save mekim. Nogat. Nogut mi mekim diwai kros bilong Krais em i kamap olsem samting nating. Tru, ol man i laik lus, ol i save ting tok bilong diwai kros em i kranki toktok tasol. Tasol yumi manmeri God i wok long kisim bek yumi, yumi save, tok bilong diwai kros em i strong bilong God. Buk bilong God i gat tok olsem, “Bai mi rausim save bilong ol man i gat gutpela tingting na bai mi pinisim save bilong ol saveman.” Orait nau bai yumi tok wanem long ol gutpela tingting na save bilong ol saveman bilong dispela graun? Bai yumi tok wanem long ol man i save tumas long lo bilong Moses? Na long ol man i save tumas long pait long toktok? God i bin mekim olgeta save bilong ol man bilong dispela graun i kamap olsem kranki toktok tasol. Long gutpela tingting na save bilong en, God i save olsem, long save bilong ol yet ol man bilong graun i no inap kisim save long em. Olsem na God i makim narapela rot bilong em i ken kisim bek ol, em dispela “kranki toktok” mipela i save autim. Ol man i harim dispela toktok na ol i bilip long God, orait God i save kisim bek ol. Ol Juda i save strong tumas long lukim ol mirakel, na ol Grik i wok strong long kisim gutpela tingting na save. Tasol mipela i save autim tok bilong Krais i dai pinis long diwai kros, na dispela tok i olsem tok nogut long tingting bilong ol Juda. Na ol Grik i ting dispela em i kranki toktok tasol. Tasol yumi ol manmeri i bin harim singaut bilong God, yumi Juda na Grik wantaim, yumi save, Krais em i strong bilong God, na em i save bilong God. Ol man bilong graun i save ting olsem, sampela tingting bilong God i kranki tru. Tasol dispela tingting i winim tru save bilong ol man. Na ol i save ting, sampela pasin bilong God i soim olsem God i no gat strong. Tasol ol dispela pasin bilong en i gat bikpela strong na i winim tru strong bilong ol man. Ol brata, yupela i mas tingim taim God i bin singautim yupela na yupela i kamap Kristen. Planti bilong yupela i no bin i stap olsem saveman long ai bilong ol man bilong dispela graun. Na planti bilong yupela i no bin i gat strong. Na planti bilong yupela i no bilong ol lain famili i gat biknem. Tasol ol man God i makim, em ol man i gat kranki tingting long ai bilong ol arapela man, na long dispela pasin God i semim tru ol saveman bilong dispela graun. Na ol man ol arapela i save lukim olsem man i no gat strong, em God i bin kisim bilong semim ol man i gat strong. Na em i kisim ol man i no gat nem long dispela graun, em ol man ol arapela i save lukim olsem ol rabis samting na olsem ol samting nating. Na long dispela pasin God i save mekim ol man i gat biknem na strong i kamap olsem samting nating. Olsem na i no gat wanpela man i ken litimapim nem bilong em yet long ai bilong God. God yet i bin putim yupela i stap wantaim Krais Jisas. Na em i bin putim Krais i stap as bilong gutpela tingting na save bilong yumi. Na long Krais tasol God i mekim yumi i kamap stretpela manmeri na i mekim yumi i wokabaut long pasin bilong em yet. Na long wok bilong Krais tasol God i baim bek yumi na sin i no bosim yumi moa. Olsem na God i laik bai yumi mekim pasin olsem buk bilong God i tok, “Man i laik amamas, em i mas amamas long Bikpela tasol.” Ol brata, taim mi bin i kam long yupela na mi autim tok hait bilong God long yupela, mi no bin mekim ol kain kain bikpela toktok olsem ol saveman i save mekim. Mi bin ting olsem, taim mi stap namel long yupela, mi no ken tingting long narapela samting. Nogat. Mi mas tingting long Jisas Krais tasol. Yes, long Jisas Krais i bin i dai long diwai kros. Na taim mi stap wantaim yupela, mi no gat strong. Nogat. Mi save pret, na mi guria planti. Na tok mi bin mekim na gutnius mi bin autim, em mi no mekim long pasin bilong ol saveman, bai bikpela save bilong mi i ken senisim tingting bilong yupela. Nogat. Mi bin soim strong bilong Holi Spirit long yupela. Mi bin mekim olsem, long wanem, mi no laik bai save bilong man i kamapim bilip bilong yupela. Nogat. Mi laik bai strong bilong God tasol i kamapim dispela bilip. Tru, ol man i kamap strongpela pinis long pasin bilong God, ol i save kisim save long tok mipela i autim. Tasol dispela save ol i kisim em i no kain save bilong ol man bilong graun. Na em i no kain save bilong ol hetman bilong dispela graun, em ol lain i laik lus. Nogat. Mipela i autim tok long gutpela tingting na save bilong God. Taim God i no wokim graun yet, na long save bilong em, em i bin makim rot bilong mekim yumi i sindaun gut wantaim em long heven. Tasol tok bilong dispela rot i bin i stap hait, na i no gat wanpela hetman bilong dispela graun i bin save long en. Nogat. Sapos ol i bin save, orait ol i no inap kisim Bikpela bilong heven na nilim em long diwai kros. Tasol mipela i tok long ol dispela samting buk bilong God i gat tok long en olsem, “ol samting bipo i no gat man i bin lukim o harim tok long en, na i no bin kamap long tingting bilong man tu, em ol samting God i bin redim i stap bilong ol man i save laikim em tru.” Tok bilong ol dispela samting i bin i stap hait, tasol long wok bilong Spirit bilong em yet, God i bin kamapim long mipela. Holi Spirit i save lukluk gut long olgeta samting, na em i save lukim tu olgeta tingting hait bilong God. I no gat man i save long tingting bilong narapela man. Nogat. Spirit bilong dispela man yet, em i stap insait long em, em tasol i save. Olsem tasol, i no gat wanpela man i save long tingting bilong God. Spirit bilong God yet, em tasol i save. Na mipela i no bin kisim spirit bilong dispela graun. Nogat. Mipela i kisim Spirit i kam long God, bai mipela i ken save long olgeta presen God i bin givim long mipela. Mipela i save tokaut long ol dispela presen. Tasol tok bilong mipela i no kam long save bilong man. Nogat. Holi Spirit yet i bin skulim mipela, na mipela i mekim dispela tok. Mipela i save autim tok bilong Holi Spirit long ol man Holi Spirit i stap long ol. Tasol man i no gat Holi Spirit, em i no inap kisim ol presen bilong Spirit bilong God, long wanem, em i save ting ol dispela presen i kranki samting tasol. Yumi save kisim ol dispela presen long Holi Spirit tasol, olsem na ol man i gat Holi Spirit, ol tasol inap skelim na save tru long ol dispela presen. Man i gat Holi Spirit, em i save skelim olgeta samting. Tasol i no gat wanpela man em inap long skelim pasin bilong man i gat Holi Spirit. Buk bilong God i gat tok olsem, “Husat i save long tingting bilong Bikpela, bai em inap long skulim Bikpela?” Tasol tingting bilong Krais i stap long yumi. Ol brata, bipo mi no inap givim tok long yupela olsem mi save givim long ol man i save bihainim Holi Spirit. Nogat. Mi bin givim tok long yupela olsem mi save givim long ol man i bihainim pasin bilong olpela bel. Long dispela taim yupela i bin i stap yet olsem ol pikinini long pasin bilong Krais. Mi bin givim susu long yupela. Mi no bin givim strongpela kaikai long yupela, long wanem, yupela i no redi yet long kisim strongpela kaikai. Na nau tu yupela i no redi yet, long wanem, yupela i bihainim yet pasin bilong olpela bel. Yes, pasin bilong bel nogut long ol brata na tok pait, em i stap yet long yupela. Na ol dispela pasin yupela i save mekim, ol i pasin bilong olpela bel. Ol i pasin bilong ol man bilong graun tasol. Wanpela man i save tok, “Mi bilong Pol.” Na narapela i tok, “Mi bilong Apolos.” Long dispela pasin yupela i stap olsem ol man bilong graun. Yupela tingim gut. Apolos em i husat? Mi Pol, mi husat? Mitupela i wokman tasol. Bikpela i givim narapela narapela wok long mitupela, na long dispela wok bilong mitupela yupela i bin bilip long Krais. Mi bin planim pikinini bilong kaikai. Apolos em i bin givim wara long en. Tasol God i bin mekim kaikai i kamap. Olsem na man i planim pikinini kaikai, em i no gat nem. Na man i givim wara, em tu i no gat nem. Nogat. God i save mekim kaikai i kamap, em wanpela tasol i gat nem. Man i planim pikinini kaikai na man i givim wara, tupela wantaim i mekim wok bilong God. Na tupela wan wan bai i kisim pe inap long wok tupela i bin mekim. Mitupela i wanwok bilong God, na yupela i olsem gaden bilong en. Yupela i olsem haus bilong God, em i wokim i stap. Long marimari bilong God mi kamap olsem kamda i gat gutpela save tru bilong wokim haus, na mi lainim ol ston bilong wokim haus antap long en. Na narapela man i wokim haus antap long ol dispela ston mi bin lainim. Orait olgeta man i mas lukaut gut long pasin ol i wokim haus long en. Yupela i save, i no gat wanpela man inap long putim narapela ston bilong wokim haus antap long en. Nogat. Jisas Krais wanpela tasol i stap, em God i putim pinis olsem namba wan ston bilong haus. Na taim ol man i wokim haus antap long dispela ston, ating sampela bai i wokim long gol, na sampela bai i wokim long silva, na sampela bai i wokim long ol ston i dia tumas, na sampela bai i wokim long diwai, na sampela bai i wokim long kunai, na sampela bai i wokim long ol bun bilong wit. Orait bihain wok bilong olgeta man bai i kamap ples klia long de God i makim bilong kotim ol manmeri. Dispela de bai i kamap olsem paia, na dispela paia bai i traim wok bilong olgeta man wan wan, bilong painimaut wok bilong ol i gutpela o nogat. Sapos wanpela man i wokim haus antap long dispela ston, na haus bilong en i no paia, orait dispela wokman bai i kisim pe. Tasol sapos haus bilong wanpela wokman em i paia olgeta, orait olgeta wok bilong dispela man bai i lus. Wokman yet bai i no inap lus, tasol em bai i stap olsem man yumi kisim bek long paia. Yupela i haus bilong God yet, na Spirit bilong God i stap insait long yupela. Ating yupela i no save long dispela? Sapos wanpela man i bagarapim haus bilong God, orait God bai i bagarapim dispela man, long wanem, haus bilong God em i samting God i makim bilong em yet. Na dispela haus, em yupela tasol. Nogut yupela i giamanim yupela yet. Sapos wanpela man namel long yupela em i save long ol samting bilong dispela graun na em i tingting olsem, “Mi gat gutpela save tru,” orait mobeta em i kamap longlong man pastaim, na bai em i ken kamap saveman tru. Long wanem, gutpela save bilong dispela graun em i olsem longlong pasin tasol long ai bilong God. Buk bilong God i tok olsem long dispela, “Sampela man i save tingting long ol kain kain pasin bilong mekim nogut long ol arapela man, tasol God i save mekim ol dispela pasin bilong ol i bagarapim ol yet.” Na buk bilong God i tok tu olsem, “Bikpela i save pinis long tingting bilong ol saveman. Em i save, olgeta samting ol i tingting long mekim, ol bai i no inap kamap.” Olsem na yupela i mas lusim pasin bilong apim nem bilong ol man. Olgeta samting i bilong yupela. Pol na Apolos na Pita na dispela graun na laip na dai na ol samting i stap nau na ol samting bai i kamap bihain, olgeta i bilong yupela. Na yupela i bilong Krais. Na Krais em i bilong God. Yupela i mas ting olsem mipela i wokman bilong Krais na mipela i gat wok bilong lukautim gut ol tok hait bilong God. Orait man i mekim wok bilong wanpela man, em i mas bihainim gut tok bilong bikman bilong en. Olsem na sapos yupela i laik skelim pasin bilong mi, o sapos ol man i laik skelim pasin bilong mi long kot, bai mi no wari liklik. Mi tu mi no save skelim pasin bilong mi yet. Tru, mi no save long wanpela rong bilong mi, tasol mi no inap tok olsem, “Mi stretpela man.” Wok bilong skelim mi, em i wok bilong Bikpela tasol. Taim bilong kot i no yet, olsem na yupela i no ken skelim pasin bilong ol arapela man. Yupela i mas wetim Bikpela i kam. Em bai i kisim olgeta samting i hait i stap long tudak na putim long lait. Na em bai i kamapim ples klia tingting bilong olgeta man. Na long dispela taim God bai i tokim yumi olgeta wan wan long wok bilong yumi em i gutpela, o nogat. Ol brata, mi laik helpim tingting bilong yupela, olsem na mi mekim ol dispela tok long mitupela Apolos. Yupela i ken ting long mitupela na bihainim pasin i stret olsem buk bilong God i tok long en, na yupela i no ken kalapim dispela tok. Olsem na yupela i no ken bikhet na litimapim nem bilong wanpela na daunim nem bilong narapela. Pren, olsem wanem? Husat i putim yu i stap bikman? Yu gat wanpela gutpela samting yu no bin kisim long God, a? Na sapos i tru yu bin kisim olgeta samting long han bilong God, orait bilong wanem yu litimapim nem bilong yu yet, olsem yu yet yu bin kamapim ol dispela samting? O yes, ating yupela i pulap pinis long ol gutpela samting. Ating yupela i gat olgeta samting na yupela i stap gut tru. Ating yupela i winim mipela pinis na i kamap olsem ol king. O sori, mi laikim tumas bai yupela i stap king tru, bai mipela tu i ken i stap king wantaim yupela. Tasol nogat. Mi ting olsem, God i bin putim mipela aposel i stap las tru. Mipela i stap olsem ol man, kot i tok pinis long mipela i mas i dai, na ol i laik kilim mipela i dai long ai bilong olgeta manmeri na ol ensel wantaim. Bilong litimapim nem bilong Krais, mipela i stap olsem ol krankiman, tasol yupela i stap saveman long pasin bilong Krais. Mipela i no gat strong, tasol yupela i kamap strong pinis. Mipela i no gat nem, tasol yupela i gat biknem. Bipo tru na i kam inap nau, mipela i save stap hangre, na nek bilong mipela i drai tumas, na mipela i save putim ol klos i brukbruk pinis. Ol i save paitim mipela nabaut. Na mipela i no gat ples bilong sindaun gut. Mipela i save hatwok tru long han bilong mipela yet. Ol i save tok bilas long mipela, tasol mipela i save askim God long mekim gut long ol. Ol i save mekim nogut long mipela, na mipela i save pasim maus tasol na karim ol dispela hevi. Ol i save tok nogut tru long mipela, tasol mipela i save bekim gutpela tok long ol. Mipela i kamap olsem pipia ol man i bin tromoi. Long ai bilong olgeta man, mipela i stap olsem rabis samting i doti tru. Mipela i bin i stap olsem i kam inap nau. Mi no raitim dispela tok bilong semim yupela. Nogat. Mi raitim, long wanem, mi laikim tumas yupela ol pikinini bilong mi, na mi laik kliaim tingting bilong yupela. Maski sapos yupela i gat 10,000 man bilong lukautim yupela long pasin bilong Krais, yupela i no gat planti papa. Nogat. Long pasin bilong Krais Jisas mi wanpela mi stap papa bilong yupela. Yupela i bin kamap pikinini bilong mi long taim mi bin autim gutnius long yupela. Olsem na mi laik kirapim yupela long lukim gut pasin bilong mi na bihainim. Long dispela as tasol mi bin salim Timoti i kam long yupela. Em i olsem pikinini bilong mi, na mi laikim em tru. Em i save lukautim gut wok bilong Bikpela. Bai em i kirapim gen tingting bilong yupela long ol pasin mi save mekim long i stap pas wantaim Krais, em ol pasin mi save skulim ol manmeri bilong olgeta sios long olgeta ples long bihainim. Ating sampela bilong yupela i ting mi bai no inap i kam lukim yupela, na ol i bikhet nabaut. Tasol nogat. Sapos Bikpela i laik, orait mi bai i kam long yupela kwiktaim. Na taim mi kam, mi no kam bilong harim toktok bilong ol dispela bikhetman. Nogat. Mi kam bilong painimaut, ol i gat wanem kain strong. Long wanem, kingdom bilong God em i no samting bilong toktok tasol. Nogat. Em i samting bilong pawa na strong. Orait yupela i laik bai mi mekim wanem kain pasin? Ating yupela i laik bai mi kisim kanda na mi kam bilong stretim yupela? O yupela i laik bai mi givim bel bilong mi long yupela na mi kam wantaim sori na pasin isi? Mi harim ol i stori olsem, wanpela kain pasin pamuk i kamap namel long yupela, em kain pasin nogut tru ol haiden yet i no save mekim. Dispela pasin i olsem, wanpela man i bin kisim meri bilong papa bilong en. Tasol yupela i ting yupela i nambawan tru na i winim ol arapela, a? Mobeta yupela i lusim dispela pasin bilong apim nem bilong yupela yet, na yupela i sori na krai. Mobeta yupela i rausim dispela man i bin mekim dispela pasin nogut, na bai em i no i stap moa wantaim yupela. Tru, bodi bilong mi em i stap longwe long yupela, tasol spirit bilong mi em i stap wantaim yupela. Na i olsem mi yet mi stap tru wantaim yupela, na mi skelim pinis pasin bilong dispela man i bin mekim dispela pasin. Olsem na mi tok, long nem bilong Jisas, Bikpela bilong yumi, yupela i mas mekim kibung. Na strong bilong Jisas, Bikpela bilong yumi, na spirit bilong mi tu bai i stap wantaim yupela. Na yumi mas putim dispela man long han bilong Satan, bai bodi bilong en i ken bagarap. Yumi mekim olsem na long De bilong Bikpela bai God i ken kisim bek spirit bilong dispela man. Yupela i save apim nem bilong yupela yet, na em i no gutpela pasin. Olsem wanem? Ating yupela i no save olsem, liklik yis tasol i save mekim olgeta bret i solap? Olsem na yupela i mas rausim olgeta olpela yis, bai yupela i ken i stap olsem nupela bret i no gat yis. Mi save, yupela i stap pinis olsem bret i no gat yis, long wanem, ol i ofaim pinis Krais, na em i olsem sipsip yumi ofaim long Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut. Olsem na laip bilong yumi i mas bihainim pasin bilong ol man i redi long dispela bikpela de bilong lotu. Yumi mas rausim olgeta sin na pasin nogut long laip bilong yumi, olsem ol man i save rausim olgeta olpela yis long haus bilong ol long taim ol i laik redi long dispela bikpela de. Na yumi mas bihainim pasin bilong klinpela bel na tok tru, na dispela pasin bai i stap olsem nupela bret i no gat yis. Long narapela pas mi bin raitim long yupela, mi bin tok olsem, “Yupela i no ken stap wantaim ol man bilong mekim pasin pamuk.” Mi no bin tok long yupela i mas lusim tru olgeta man bilong dispela graun i save mekim pasin pamuk, na ol man i save mangal na stilim samting bilong ol arapela man, na ol man i save lotu long ol giaman god. Nogat. Sapos yupela i laik lusim tru ol dispela kain man, orait yupela i mas lusim dispela graun olgeta. Tasol as bilong tok mi bin raitim em i olsem. Sapos wanpela man yupela i save kolim brata long Krais, em i mekim pasin pamuk o em i mangal long ol samting bilong ol arapela man o em i lotu long ol giaman god o em i tok bilas o em i spak o em i stilim samting bilong narapela man, orait yupela i no ken i stap wantaim em. Nogat. Na tu, yupela i no ken kaikai wantaim kain man olsem. Olsem wanem? Ating mi gat wok bilong skelim pasin bilong ol man i stap ausait long sios, a? Nogat tru. Tasol wok bilong skelim pasin bilong ol man i stap insait long sios, em i wok bilong yupela stret. Ol man bilong ausait, God yet bai i skelim pasin bilong ol. Tasol buk bilong God i tok olsem, “Yupela i mas rausim dispela man nogut i stap namel long yupela.” Sapos wanpela namel long yupela em i gat tok long narapela, ating em i save kalapim ol manmeri bilong God na i go mekim kot long ai bilong ol haiden? Em i no gat sem long mekim dispela kain pasin, a? Ating yupela i no save olsem, yumi manmeri bilong God yumi bai i skelim pasin bilong olgeta manmeri bilong graun? Na sapos yumi bai i mekim olsem, orait bilong wanem yupela i no inap long skelim dispela kain liklik tok i kamap namel long yupela yet? Na ating yupela i no save olsem yumi bai i skelim pasin bilong ol ensel tu? Orait sapos yumi bai i mekim olsem, ating yumi inap tru long skelim tok bilong ol samting bilong dispela graun. Olsem na sapos yupela i gat tok i kamap namel long yupela, bilong wanem yupela i save givim wok bilong skelim dispela tok long man i no gat nem long sios? Mi mekim dispela tok bilong semim yupela. Olsem wanem? Ating namel long yupela i no gat wanpela man i gat save inap long skelim tok i kamap namel long tupela brata? Orait bilong wanem wanpela brata i save bringim narapela brata i go long kot, na i kotim em long ai bilong ol man i no bilip long Krais? Yes, yupela i save bringim ol arapela manmeri bilong sios i go long kot, na dispela pasin bilong yupela i soim olsem yupela i pundaun pinis long bihainim pasin bilong Krais. Bilong wanem yupela i no larim ol i mekim nogut long yupela? Bilong wanem yupela i no larim ol i pulim ol samting bilong yupela? Tasol yupela i no laik bihainim ol dispela gutpela pasin. Nogat. Yupela yet i save mekim rong long ol arapela na pulim ol samting bilong ol. Na yupela i save mekim dispela pasin long ol brata bilong yupela yet. Ol man i save mekim pasin nogut, ol bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Ating yupela i no save long dispela, a? Nogut yupela i giamanim bel bilong yupela yet. Ol man i save mekim pasin pamuk, na ol man i save lotu long ol giaman god, na ol man i trabel long ol maritmeri, na ol man i save mekim ol kain kain pasin i gat sem wantaim ol arapela man, na ol stilman, na ol man i save mangal long ol samting bilong ol arapela man, na ol man i save spak, na ol man i save tok bilas long ol arapela man, na ol man i save pulim samting bilong ol arapela man, olgeta dispela kain man bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Na bipo sampela bilong yupela i stap kain man olsem. Tasol God i wasim yupela pinis na mekim yupela i kamap lain manmeri bilong em stret. Yupela i kisim nem stretpela man pinis. Na long nem bilong Bikpela Jisas Krais na long strong bilong Spirit bilong God yet, God i mekim yupela i kamap stretpela manmeri long ai bilong en. Sampela man i save tok, “Olgeta samting i orait long mi mekim.” Dispela tok em i tru, tasol i no olgeta samting i save helpim yu long i stap gut. Olgeta samting i orait long mi mekim, tasol mi no ken larim wanpela samting i bosim mi. Sampela man i save tok, “Kaikai em i bilong pulimapim bel, na bel em i bilong kisim kaikai.” Dispela tok em i tru, tasol God bai i pinisim olkain kaikai na ol bodi bilong yumi wantaim. Na ol bodi bilong yumi, ol i no bilong mekim pasin pamuk. Nogat. Bodi em i bilong Bikpela. Na Bikpela em i bilong bodi. Long strong bilong em yet God i bin kirapim Bikpela long matmat, na em bai i kirapim yumi tu. Ating yupela i no save olsem, ol bodi bilong yupela i hap hap bilong bodi bilong Krais? Olsem na sapos mi kisim ol hap bodi bilong Krais na mekim i kamap hap bodi bilong pamukmeri, dispela em i gutpela pasin, a? Nogat tru. Man i pas wantaim pamukmeri, em i kamap wanpela bodi wantaim em. Ating yupela i no save long dispela? Buk bilong God i tok olsem, “Tupela bai i kamap wanpela bodi tasol.” Tasol sapos man i pas wantaim Bikpela, orait long spirit em i kamap wanpela wantaim em. Oltaim yupela i mas i stap longwe long pasin pamuk. Olgeta arapela sin ol man i save mekim, ol i kamap ausait long bodi. Tasol man i mekim pasin pamuk, em i mekim nogut long bodi bilong em yet. Ating yupela i no save olsem, bodi bilong yupela em i haus bilong Holi Spirit. God i givim Spirit pinis long yupela, na em i stap insait long yupela. Yupela i no bilong yupela yet. Nogat. God i bin baim bek yupela long bikpela pe tumas. Olsem na olgeta samting yupela i mekim long bodi bilong yupela, yupela i mas mekim bilong litimapim nem bilong God. Nau mi laik bekim dispela tok yupela i bin raitim long pas. Sapos man i no marit, em i gutpela. Tasol pasin pamuk i wok long kamap bikpela, olsem na mobeta olgeta man wan wan i gat meri bilong ol yet, na olgeta meri wan wan i gat man bilong ol yet. Bodi bilong man i bilong meri bilong en, na man i no ken pasim. Olsem tasol, bodi bilong meri i bilong man bilong en, na meri tu i no ken pasim. Meri i no bos bilong bodi bilong em yet. Nogat. Man bilong en em i bos. Na olsem tasol, man i no bos bilong bodi bilong em yet. Nogat. Meri bilong en em i bos. Sapos yutupela i marit, orait wanpela i no ken givim baksait long arapela na pasim bodi bilong en. Tru, sapos yutupela i wanbel na i laik tambuim bodi long sotpela taim, bai yutupela i ken mekim wok bilong prea, orait dispela pasin em i orait. Tasol bihain yutupela i mas bungim bodi gen. Nogut yupela i no inap bosim laik bilong bodi bilong yupela yet, na Satan i traim yupela. Dispela tok mi mekim, em bilong helpim yupela tasol. Em i no i stap olsem lo yupela i mas bihainim. Mi laik bai olgeta manmeri inap i stap singel olsem mi. Tasol God i bin givim kain kain presen long olgeta man wan wan. Wanpela man i kisim wanpela kain presen, na narapela man i kisim narapela kain presen. Tasol long ol manmeri i no marit, na long ol meri man bilong ol i dai pinis, mi tok olsem. Sapos ol i stap singel olsem mi, em i gutpela. Tasol sapos ol i no inap bosim gut laik bilong bodi bilong ol yet, orait mobeta ol i marit. Nogut bel bilong ol i skrap long mekim pasin pamuk. Long ol manmeri i marit pinis, mi givim dispela lo. Em i no lo bilong mi yet. Nogat. Em i lo bilong Bikpela. Em i olsem. Meri i no ken lusim man bilong en. Na sapos em i lusim man pinis, orait em i mas i stap nating. Sapos nogat, em i ken i go bek na wanbel gen wantaim man bilong en. Na man tu em i no ken rausim meri bilong en. Na mi yet mi gat tok long ol arapela. Dispela em i no tok bilong Bikpela. Mi tok olsem, sapos wanpela brata long Krais em i marit na meri bilong en i no bilip long Krais, na sapos meri i laik i stap wantaim em, orait dispela brata i no ken rausim em. Na sapos wanpela meri i marit na man bilong en i no bilip long Krais, na sapos man i laik i stap wantaim em, orait meri i no ken lusim man. Yupela i save, man i no bilip, em i pas wantaim meri bilong en, na long dispela pasin man i kamap holi. Na meri i no bilip, em i pas wantaim dispela brata, na long dispela pasin meri i kamap holi. Sapos nogat, orait ol pikinini bilong yupela bai i no inap i stap klin long ai bilong God. Tasol nau ol i stap holi. Tasol sapos man o meri i no bilip em i laik lusim meri o man bilong en, i orait, em i ken lusim. Sapos dispela kain pasin i kamap, orait dispela man o meri i bilip long Krais, em i no olsem kalabus i stap wantaim meri o man bilong en. Nogat. Em i ken larim em i go, long wanem, God i bin singautim yupela long i stap gut wantaim ol arapela. Yu meri, bai yu inap helpim man bilong yu na em i kamap Kristen, o nogat, em yu no save. Na yu man, bai yu inap helpim meri bilong yu na em i kamap Kristen, o nogat, em yu no save tu. Yumi wan wan i mas i stap tasol long wanem kain laip God i bin makim pinis bilong yumi. Wanem kain laip yumi bin i stap long en long taim God i singautim yumi, yumi mas wokabaut long dispela kain laip tasol. Mi save putim dispela lo long olgeta sios. Sapos ol i bin katim pinis skin bilong sem bilong wanpela man, na God i singautim em, orait em i no ken stretim bek skin bilong en gen na haitim dispela samting ol i bin mekim long em. Na sapos wanpela man i no bin katim skin long taim God i singautim em, orait em i no ken katim skin. Pasin bilong katim skin, em i samting nating. Na pasin bilong man i no katim skin, em tu i samting nating. Tasol pasin bilong bihainim lo bilong God, em i samting tru. Wanem kain laip yumi bin i stap long en long taim God i singautim yumi, orait yumi mas i stap yet long dispela kain laip. Ating yu bin i stap wokboi o wokmeri nating na God i singautim yu? Orait yu no ken bel hevi long dispela. Tasol sapos i gat rot bilong yu kamap fri, orait i gutpela sapos yu bihainim dispela rot. Tasol man i bin i stap wokboi nating na God i singautim em, nau em i bilong Bikpela na long ai bilong Bikpela em i no moa i stap wokboi nating. Olsem tasol, man i bin i stap fri long taim Bikpela i singautim em, nau em i kamap wokboi nating bilong Krais. God i bin baim bek yupela long bikpela pe tru, olsem na yupela i no ken i kamap wokboi nating bilong ol man. Ol brata, wanem kain laip yumi bin i stap long en long taim God i singautim yumi, yumi mas i stap long dispela kain laip tasol wantaim God. Mi no gat lo bilong Bikpela long givim long ol manmeri i no marit yet, tasol mi laik autim tingting bilong mi yet, long wanem, God i bin marimari long mi na mekim mi i kamap man bilong autim tok i tru tasol. Long dispela taim nau i gat ol bikpela hevi i wok long kamap, olsem na mobeta yupela olgeta i stap olsem yupela i stap nau. Sapos yu kisim meri pinis, orait yu no ken painim rot bilong lusim em. Na sapos yu no marit yet, orait yu no ken ting long kisim meri. Tasol sapos yu kisim meri, yu no mekim sin. Na sapos yangpela meri i marit, em i no mekim sin. Tasol ol manmeri i marit bai i painim planti hevi long laip bilong ol, na mi no laik bai ol dispela hevi i kamap long yupela. Ol brata, mi tok olsem, taim i sotpela nau. Olsem na long dispela hap taim i stap yet, ol man i gat meri ol i mas i stap olsem ol i no gat meri. Na ol man i save krai, ol i mas i stap olsem ol i no krai. Na ol man i save amamas, ol i mas i stap olsem ol i no amamas. Na ol man i save baim samting, ol i mas i stap olsem ol i no gat samting. Na ol man i save mekim wok long samting bilong graun, ol i mas i stap olsem dispela wok i no bikpela samting long laip bilong ol. Yumi save, i no longtaim na bai dispela graun wantaim olgeta samting bilong en bai i pinis. Mi no laik bai ol wari bilong dispela graun i pulim nabaut tingting bilong yupela. Man i no marit, em i save tingting planti long pasin bilong Bikpela. Em i laik mekim pasin Bikpela i laikim. Tasol man i marit, em i save tingting planti long ol samting bilong dispela graun. Em i laik mekim pasin meri bilong en i laikim. Olsem na tingting bilong en i bruk. Na ol yangpela meri na ol arapela meri i no marit, ol i save tingting planti long pasin bilong Bikpela. Ol i laik givim ol yet olgeta long God na i stap holi long bodi na long spirit tu. Tasol meri i marit, em i save tingting planti long ol samting bilong dispela graun. Em i laik mekim pasin man bilong en i laikim. Mi mekim dispela tok bilong helpim yupela i stap gut. Em i no bilong pasim yupela. Nogat. Mi laik bai yupela i bihainim ol pasin i stret na mekim wok bilong Bikpela oltaim. Mi no laik bai wanpela samting i ken pulim nabaut tingting bilong yupela. Sapos wanpela man i ting em i mekim pasin i no stret long yangpela meri ol i bin makim bilong em, na sapos laik bilong en i strong tumas, na sapos em i lukim i no gat narapela rot, orait em i ken bihainim laik bilong en na maritim dispela meri. Em i no mekim sin. Tasol sapos wanpela man i strong long bel bilong en, na i no gat wanpela samting i hariapim em, na em inap long bosim laik bilong em yet, na sapos em i pasim tingting pinis long em i no laik maritim dispela yangpela meri ol i bin makim bilong em, tasol tupela bai i stap singel tasol, orait dispela pasin i gutpela. Olsem na man i maritim yangpela meri ol i makim bilong en, em i mekim gutpela pasin. Tasol man i no maritim yangpela meri ol i makim bilong en, em i mekim pasin i gutpela moa. Sapos man bilong wanpela meri i no i dai yet, orait dispela meri i mas i stap yet olsem meri bilong dispela man. Tasol sapos man bilong en i dai, orait meri i no pas moa. Sapos em i laik maritim wanpela man, orait em i ken maritim em. Tasol em i mas maritim man i bilip long Bikpela. Tasol mi yet mi ting olsem, sapos em i no marit gen, em bai i stap amamas tasol. Mi ting Spirit bilong God i stap long mi, na mi autim ol dispela tok. Nau mi laik toktok long pasin bilong kaikai abus ol i bin ofaim long ol giaman god. Sampela man i save tok, “Yumi olgeta i gat save.” Dispela tok em i tru, tasol save nating em i save kirapim pasin bilong bikhet. Tasol pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela man, dispela i save mekim yumi i kamap strongpela Kristen. Wanpela man inap ting olsem em i save tru long wanpela samting, tasol save bilong dispela man i no inap yet. Tasol sapos wanpela man i givim bel bilong em long God, orait God i save tru long dispela man. Long dispela pasin bilong kaikai abus ol i bin ofaim long giaman god, mi gat tok olsem. Yumi save, giaman god em i no samting tru. Em i piksa nating tasol. I no gat ol planti god i stap. Nogat. Wanpela God tasol i stap. Tru, i gat planti samting ol i kolim “god”, na planti samting ol i kolim “bikpela”. Tasol maski sapos i tru dispela ol “god” i stap long heven o long graun, yumi gat wanpela God tasol, em God Papa. Em i as bilong olgeta samting, na yumi stap olsem ol manmeri bilong em stret. Na i gat wanpela Bikpela tasol, em Jisas Krais. Em i bin wokim olgeta samting, na yumi bin kisim laip long em. Tasol sampela man i no save long ol dispela samting. Sampela i bin bihainim pasin bilong ol giaman god bipo. Olsem na taim ol i kaikai dispela mit, ol i save ting em i ofa tru bilong giaman god. Tingting bilong ol i no klia, na ol i kaikai, olsem na ol i pilim olsem ol i bin mekim pasin i no stret. Tru, kaikai i no inap bringim yumi i go klostu long God. Sapos yumi no kaikai, orait dispela i no mekim yumi i stap nogut long ai bilong God. Na sapos yumi kaikai, orait dispela tu i no mekim yumi i stap gut long ai bilong God. Tasol yupela i mas lukaut. Yupela i save olsem, yupela inap long kaikai wanem samting yupela i laikim. Tasol nogut dispela pasin bilong yupela i mekim, na ol man tingting bilong ol i no klia, ol i pundaun long sin. Yu man i gat save, sapos yu go long haus lotu bilong giaman god na yu sindaun kaikai, na sapos wanpela man tingting bilong en i no klia, em i lukim yu, orait ating dispela pasin bilong yu bai i kirapim bel bilong em na em tu bai i kaikai samting ol i bin ofaim long ol giaman god. Na long dispela pasin, save bilong yu i bagarapim dispela man bilip bilong en i no strong, em dispela brata Krais i bin i dai bilong kisim bek em. Harim. Tingting bilong sampela brata i no klia. Na sapos yupela i mekim dispela sin long ol na bagarapim bilip bilong ol, long dispela pasin yupela i mekim sin long Krais. Olsem na sapos kaikai i save mekim brata bilong mi i pundaun long sin, orait mi no inap tru kaikai mit gen long laip bilong mi. Nogut mi mekim brata bilong mi i pundaun long sin. Yupela lukim pasin bilong mi. Ating i gat wanpela samting i pasim mi? Nogat. Mi inap mekim wanem kain pasin mi laikim. Mi wanpela aposel, o nogat? Ating mi bin lukim Jisas, Bikpela bilong yumi, o nogat? Mi bin mekim wok bilong Bikpela, na ating yupela i bin kamap Kristen long wok bilong mi, o nogat? Sampela man i ting mi no aposel, tasol maski, yupela i save olsem, mi aposel. Yupela i stap Kristen pinis, na dispela i olsem mak bilong soim olsem, mi aposel tru bilong Bikpela. Sampela man i save skelim pasin bilong mi, na mi save bekim dispela kain tok long ol. Ating i no orait long mipela aposel i kisim kaikai na dring olsem pe bilong wok bilong mipela? Ating i no orait long mipela i maritim Kristen meri na kisim ol i go raun wantaim mipela, olsem ol arapela aposel na ol brata bilong Bikpela na Pita i save mekim? Ating mitupela Barnabas tasol i mas mekim wok mani bilong lukautim mitupela yet, na ol arapela nogat, a? Wanem man i save mekim wok soldia na em yet i painim kaikai bilong en? Wanem man i save planim gaden na i no kisim kaikai bilong en? Na wanem man i save lukautim lain sipsip na em yet i no dring susu bilong ol? Nogut yupela i ting mi bihainim tingting bilong ol man tasol na mi mekim dispela tok. Nogat. Lo tu i gat wankain tok. Moses i raitim tok olsem long lo, “Yupela i no ken pasim maus bilong bulmakau long taim em i wok long rausim skin bilong rais samting.” Ating God i tingting long ol bulmakau na em i mekim dispela tok? Nogat. Em i tingting long yumi. Yes, dispela tok em i bilong yumi, long wanem, God i laik bai yumi mas mekim pasin olsem. Man i wok long brukim graun bilong gaden, na man i wok long rausim skin bilong rais samting, tupela i mekim dispela wok, long wanem, tupela i save tupela bai i kisim hap kaikai i kamap long wok bilong tupela. Mipela i bin planim ol gutpela samting bilong spirit namel long yupela. Olsem na sapos yupela i givim mipela ol samting bilong helpim bodi, ating dispela i no stret, a? Em i olsem mipela i kisim kaikai long dispela samting mipela i bin planim. Sapos yupela i orait long ol arapela man i kisim ol samting long yupela, orait yupela i mas orait moa yet long mipela i kisim. Tasol dispela ol samting mipela inap kisim long yupela, em mipela i no save kisim. Olsem na mipela i save karim planti hevi. Mipela i no kisim, long wanem, mipela i no laik pasim rot bilong gutnius bilong Krais. Ol man i mekim wok long haus bilong God, ol i save kisim kaikai long haus bilong God. Na ol man i mekim wok bilong alta, ol i save kisim hap abus bilong ol ofa ol manmeri i mekim long alta. Ating yupela i no save long dispela? Olsem tasol Bikpela i bin givim tok long yumi olsem, ol man i save wok long autim gutnius, ol i mas kisim ol samting bilong helpim bodi long ol manmeri i kisim gutnius. Tasol mi yet mi no save mekim dispela pasin Bikpela i tok long mi inap long mekim. Na nau tu mi no raitim dispela tok bilong kisim wanpela samting long yupela. Nogat tru. Mobeta mi dai pastaim. Mi save amamas long dispela pasin mi mekim. Olsem na mi no laik bai wanpela man i pinisim dispela pasin bilong mi, em mi save amamas long en. Taim mi autim gutnius, mi no inap apim nem bilong mi yet na mi amamas na tok, mi mekim gutpela pasin tru. Nogat. Autim gutnius em wok Bikpela i givim mi na mi mas mekim. Mi no inap lusim dispela wok. Sapos mi no autim gutnius, bai mi stap nogut tru. Mi no inap kisim pe long dispela wok, long wanem, mi no mekim long laik bilong mi yet. Nogat. Bikpela i givim mi dispela wok na mi mekim. Olsem na bai mi kisim wanem pe? Ol samting mi inap long kisim long dispela wok bilong autim gutnius, em mi no save kisim. Mi save amamas tru long autim gutnius nating long ol manmeri. Na dispela amamas mi save kisim, em i olsem pe bilong mi. Mi stap fri, na mi no wokboi nating bilong wanpela man. Tasol long laik bilong mi yet, mi bin kamap olsem wokboi nating bilong olgeta man, bilong mi ken kisim planti man moa i kam insait long lain bilong Krais. Olsem na taim mi stap wantaim ol Juda mi save bihainim pasin bilong ol Juda, bilong mi ken kisim ol Juda. Mi yet mi no aninit long lo bilong Moses, tasol long ai bilong ol man i stap aninit long lo, mi save stap olsem man i stap aninit long lo, bilong mi ken kisim ol man i stap aninit long lo. Long ai bilong ol man i no gat lo bilong Moses, mi save stap olsem man i no aninit long dispela lo, bilong mi ken kisim ol man i no aninit long dispela lo. Tasol i no olsem mi lusim lo bilong God. Nogat. Mi bihainim lo bilong Krais. Long ai bilong ol man i no gat strongpela bilip, mi save stap olsem man i no gat strongpela bilip, bilong mi ken kisim ol dispela man. Mi bin kisim pasin bilong olgeta kain man, long wanem, mi laik traim olgeta rot bilong kisim bek sampela bilong ol. Mi save mekim dispela olgeta wok bilong mekim gutnius bilong Jisas i kamap strong, bai mi tu mi ken kisim ol gutpela samting Bikpela i redim pinis bilong givim long ol man i bilip long gutnius. Ol man i ran long resis, olgeta i save ran, na wanpela tasol i save kisim prais. Ating yupela i no save long dispela? Orait yupela tu i mas ran strong bilong kisim prais. Na olgeta man i laik win long resis, ol i save daunim olgeta laik bilong bodi, na wok strong bilong kisim prais. Ol dispela prais ol i kisim, bihain bai ol i bagarap. Tasol prais yumi ting long kisim, em i no save bagarap. Olsem na mi mekim olsem man i ran strong, na i no save lukluk nabaut. Na mi mekim olsem man i boksen gut, na i no tromoi han nabaut na paitim win nating. Nogat. Mi save paitim tru bodi bilong mi na mekim em i bihainim laik bilong mi. Nogut mi autim gutnius long ol arapela man na bihain mi yet mi no kisim prais. Ol brata, mi laik bai yupela i save gut olsem, long taim bilong Moses, olgeta tumbuna bilong yumi i bin i stap aninit long dispela klaut God i bin putim i stap bilong soim rot long ol. Na olgeta i bin wokabaut i kam brukim solwara Retsi. Na i olsem olgeta i bin kisim baptais long klaut na long solwara, na dispela baptais i makim ol i stap lain bilong Moses. Na olgeta i bin kaikai long dispela kaikai Spirit bilong God i givim ol. Na olgeta i bin dring long dispela wara Spirit bilong God i givim ol. Yes, ol i dringim wara bilong dispela ston bilong Spirit, em i bin wokabaut wantaim ol. Dispela ston em Krais yet. Tasol God i no laikim pasin bilong planti bilong ol dispela lain manmeri. Olsem na ol i bin i dai long ples drai nating, na bodi bilong ol i bin slip nabaut long dispela hap. Na dispela olgeta samting i bin kamap olsem piksa, bilong yumi ken lukim na yumi no ken mangal long ol samting nogut, olsem ol i bin mekim. Yupela i no ken lotu long ol giaman god, olsem sampela bilong ol i bin mekim. Buk bilong God i tok olsem, “Ol i sindaun long kaikai na dring, na bihain ol man i go pilai long ol meri.” Yumi no ken mekim pasin pamuk, olsem sampela bilong ol i bin mekim, na long wanpela de tasol 23,000 bilong ol i bin lus. Na yumi no ken traim Krais tu, olsem sampela bilong ol i bin mekim, na ol snek nogut i kaikaim ol na ol i bagarap. Na yupela i no ken tok kros long God, olsem sampela bilong ol i bin mekim, na ensel bilong kilim man i dai, em i bin kam na kilim ol i dai. Dispela ol samting i bin kamap long ol, em i olsem piksa bilong ol arapela man i ken lukim. Ol man i bin raitim ol dispela stori long buk bilong God, bilong givim tingting long yumi ol man i stap long dispela taim nau, em taim dispela graun klostu i laik pinis. Olsem na sapos wanpela man i ting em i sanap strong, orait em i mas lukaut gut. Nogut em i pundaun. Ol traim i bin kamap long yupela, ol i no ol narakain traim. Nogat. Ol i wankain olsem ol traim i save kamap long olgeta man. Na God i save bihainim tok bilong en, na em bai i no inap larim wanpela bilong ol traim i kamap long yupela, em i winim strong bilong yupela. Nogat. Sapos traim i kamap long yupela, orait God bai i wokim rot bilong helpim yupela. Dispela rot i olsem. Em bai i mekim yupela i sanap strong, na dispela traim bai i no inap daunim yupela. Olsem na, ol pren tru bilong mi, yupela i mas i stap longwe long pasin bilong lotu long ol giaman god. Yupela i gat save, olsem na mi tokim yupela. Yupela yet i mas skelim tok bilong mi. Dispela kap i gat blesing bilong God, na yumi save tok tenkyu long God long en, taim yumi dring long en, em i save bungim yumi wantaim blut bilong Krais. Na dispela bret yumi save brukim, taim yumi kaikai long en, em i save bungim yumi wantaim bodi bilong Krais. I gat wanpela bret tasol, na yumi olgeta i save kaikai long dispela wanpela bret, olsem na yumi planti manmeri yumi stap wanpela bodi tasol. Yupela tingim pasin bilong ol Israel. Taim ol i kaikai abus ol i bin kukim antap long alta, dispela i save bungim ol wantaim God bilong dispela alta. Tasol nogut yupela i ting mi tok olsem, ol ofa ol haiden i save mekim long ol giaman god, ol i samting tru. Na mi no tok olsem ol giaman god, ol i samting tru. Nogat. Mi tok olsem. Samting ol haiden i save ofaim, em “ol i ofaim long ol spirit nogut. Ol i no ofaim long God.” Na mi no laik bai yupela i bung wantaim ol spirit nogut. I no inap yupela i dring long kap bilong Bikpela na long kap bilong ol spirit nogut tu. Na i no inap yupela i kaikai long tebol bilong Bikpela na long tebol bilong ol spirit nogut tu. Ating yumi laik mekim Bikpela i bel nogut na kros long yumi, a? Strong bilong yumi i winim strong bilong em, a? “Olgeta samting i orait long yumi mekim,” tasol i no olgeta samting i save helpim yumi long i stap gut. “Olgeta samting i orait long yumi mekim,” tasol i no olgeta samting i save mekim yumi i kamap strongpela Kristen. Yumi no ken ting long helpim yumi yet. Nogat. Yumi mas ting long helpim ol arapela. Olgeta mit samting ol i save salim long maket, em yupela i ken kaikai. Yupela i no ken tingting planti na askim nabaut. Nogat. Yumi save, “Dispela graun, wantaim olgeta samting i stap long en, em olgeta i bilong Bikpela tasol.” Na tu, sapos wanpela man i no bilip long Jisas, em i askim yupela long i go kaikai wantaim em, na sapos yupela i laik i go, em i orait. Yupela i ken kaikai olgeta samting em i givim long yupela. Na yupela i no ken tingting planti na askim nabaut. Tasol sapos wanpela man i stap na i tokim yupela olsem, “Dispela mit ol i bin ofaim long giaman god,” orait yupela i mas ting long dispela man i bin tokim yupela, na yupela i no ken kaikai. Nogut yupela i mekim rong. Mi no tok long yupela yet bai i mekim rong. Mi tok long dispela arapela man bai i pilim olsem yupela i mekim rong. Tasol sapos i no gat man i mekim kain tok olsem, orait mi inap long kaikai wanem samting mi laikim. Bilong wanem mi mas bihainim tingting bilong narapela man long wanem samting i tambu long mi long mekim? Sapos mi tenkyu long God na mi kaikai, orait olsem wanem na narapela man inap mekim ol tok nogut long mi long dispela samting mi tenkyu long God na mi mekim? Olsem na sapos yupela i kaikai na dring o yupela i mekim narapela samting, yupela i mas mekim dispela olgeta samting bilong givim biknem long God. Yupela i mas ting long ol Juda na ol Grik na ol manmeri bilong sios bilong God, na yupela i no ken mekim olkain pasin inap long mekim ol i pundaun long sin. Mi tu, mi save mekim olgeta samting inap long olgeta man i ken laikim olgeta pasin mi mekim. Mi no save wok long helpim mi yet. Mi wok long helpim ol arapela manmeri, bai God i ken kisim bek ol. Yupela i mas bihainim pasin bilong mi na wokabaut, olsem mi tu mi save bihainim pasin bilong Krais na wokabaut. Oltaim yupela i save tingting long mi na holimpas olgeta dispela tok mi bin kisim na givim long yupela. Olsem na mi tok, yupela i save mekim gutpela pasin tru. Tasol mi laik bai yupela i save tu long narapela tok olsem. Het bilong olgeta man em Krais, na het bilong meri em man bilong en, na het bilong Krais em God. Sapos man i karamapim het bilong en na i mekim prea o i autim tok profet, dispela man em i semim het bilong en, em Krais. Na sapos wanpela meri i no karamapim het bilong en na i mekim prea o i autim tok profet, em tu i semim het bilong en. Em i wankain olsem meri i katim olgeta gras bilong en. Sapos meri i no karamapim het bilong en, orait em i mas katim gras bilong en sotpela. Na sapos meri i sem long katim sotpela o long rausim olgeta, orait em i mas karamapim het. Man i no ken karamapim het bilong en, long wanem, em i stap olsem piksa i soim biknem na strong bilong God. Na meri em i soim biknem na strong bilong man. God i no bin wokim man long bodi bilong meri. Nogat. Em i wokim meri long bodi bilong man. Na God i no bin ting long meri na i wokim man bilong helpim em. Nogat. Em i ting long man na i wokim meri bilong helpim em. Olsem na meri i mas karamapim het bilong en olsem mak bilong em i mekim wok bilong God, bai ol ensel i ken lukim. Tasol long lain bilong Bikpela, ol meri i no i stap ol yet, na ol man tu i no i stap ol yet. Nogat. Meri i stap helpim bilong man, na man i stap helpim bilong meri. Pastaim God i bin wokim meri long bodi bilong man, tasol nau man i save kamap long bodi bilong meri. Na God yet em i as bilong olgeta samting. Yupela yet i mas skelim dispela tok. Sapos meri i no karamapim het na i mekim prea long God, ating em i gutpela pasin? Pasin bilong yumi manmeri yet i soim yupela olsem, sapos man i gat longpela gras, em i no stret. Na sapos meri i gat longpela gras, dispela em i olsem gutpela bilas bilong en. Long wanem, God i bin givim longpela gras long em bilong karamapim het bilong en. Tasol sapos wanpela man i laik pait long toktok long ol dispela tok bilong mi, em i mas save gut olsem, mipela i no save bihainim ol arapela kain pasin, na ol sios bilong God tu i no gat ol arapela pasin. Orait nau mi laik tokim yupela long sampela pasin yupela i mas bihainim. Na long dispela samting mi laik toktok long en, mi no ken tok amamas long ol pasin yupela i save mekim. Nogat. Long taim yupela i bung bilong lotu, gutpela pasin i no save kamap. Nogat. Pasin bilong yupela i no gutpela tumas. Pastaim mi laik tok long dispela. Mi harim tok olsem, taim yupela i bung bilong lotu, yupela i save bruk nabaut na tok pait namel long yupela yet. Na mi bilip liklik long dispela tok, long wanem, mi ting sios bilong yupela i mas bruk liklik, bai yupela i ken save gut, wanem ol manmeri bilong yupela i save bihainim tru ol pasin God i laikim. Olsem na taim yupela i bung bilong lotu, dispela kaikai yupela i save mekim, em i no kaikai tru bilong Bikpela. Nogat. Yupela wan wan i save hariap na kisim kaikai bilong yupela yet na kaikai. Na sampela i save stap hangre, na sampela i save dring planti wain na ol i spak. Olsem wanem? Ating yupela i no gat ol haus bilong kaikai na dring long en, a? Yupela i ting sios bilong God em i samting nating, na yupela i kam bilong mekim ol brata i no gat kaikai i pilim sem? Bai mi tok wanem long yupela? Ating bai mi tok amamas long pasin bilong yupela? Long dispela samting mi no ken tok amamas long yupela. Nogat tru. Dispela tok mi bin givim long yupela, em mi kisim long Bikpela tasol. Dispela tok i olsem. Long nait Judas i bin putim Jisas long han bilong ol birua, long dispela nait Bikpela Jisas i kisim bret, na i tenkyu long God, na i brukim, na i tok, “Dispela em i bodi bilong mi, mi givim bilong helpim yupela. Yupela i mas mekim olsem bilong tingim mi.” Na taim ol i kaikai pinis, em i kisim kap wain na i mekim wankain pasin long en. Em i tok olsem, “Dispela kap wain em i nupela kontrak mi mekim long blut bilong mi yet. Olgeta taim yupela i dring long dispela kap, yupela i mas mekim olsem bilong tingim mi.” Dispela tok bilong Jisas i soim olsem, olgeta taim yupela i kaikai dispela bret na dring long dispela kap, yupela i save tokaut long pen na i dai bilong Bikpela, inap long taim em i kam bek. Olsem na sapos wanpela man i mekim pasin i no stret long taim em i kaikai dispela bret bilong Bikpela na i dring long dispela kap bilong Bikpela, orait i olsem em i mekim nogut long bodi na blut bilong Bikpela yet, na em i gat asua long dispela pasin bilong en. Man i mas skelim gut bel bilong em yet pastaim, na em i ken kaikai dispela bret na dring long dispela kap. Long wanem, man i no tingting gut long bodi bilong Bikpela, na em i kaikai na dring, em i bringim asua i kam long em yet, na God bai i mekim save long en. Long dispela as tasol, planti manmeri namel long yupela i no gat strong na ol i gat sik na sampela i dai pinis. Tasol sapos yumi skelim gut bel bilong yumi yet na yumi kaikai na dring, orait bai yumi no gat asua. Tasol taim Bikpela i lukim ol pasin bilong yumi i no stret na em i givim ol hevi long yumi, em i mekim olsem bilong stretim yumi, bai yumi no ken lus wantaim ol manmeri bilong graun. Olsem na, ol brata bilong mi, sapos yupela i bung bilong kaikai, yupela i mas wetim ol arapela pastaim. Sapos wanpela i hangre, em i mas kaikai long haus bilong en. Nogut bung bilong yupela em i kamapim kot bilong yupela. Hap tok i stap yet, em bai mi stretim long taim mi kam lukim yupela. Ol brata, nau mi laik tokim yupela gut long ol presen bilong Holi Spirit. Yupela i save pinis, taim yupela i stap haiden yet, sapos wanpela samting i pulim yupela i go long ol dispela giaman god i no save toktok, orait yupela i save go tasol. Olsem na mi laik bai yupela i tingting gut long wanpela tok olsem. Sapos Spirit bilong God i stap long wanpela man na i givim toktok long em, dispela man i no inap tok, “Jisas i ken bagarap.” Na man i no gat Holi Spirit, em i no inap tok, “Jisas em i Bikpela.” I gat ol kain kain presen bilong Holi Spirit, tasol i gat wanpela Spirit tasol i stap. Na yumi ken mekim ol kain kain wok long Bikpela, tasol i gat wanpela Bikpela tasol i stap. I gat kain kain pasin bilong mekim wok, tasol i gat wanpela God tasol i givim strong long olgeta manmeri, na ol inap long mekim olgeta dispela wok. Holi Spirit i save kamapim strong bilong en long olgeta manmeri wan wan, bai ol i ken helpim ol arapela. Long wanpela man Holi Spirit i givim strong bilong autim gutpela tingting long ol arapela. Na long narapela man dispela wanpela Spirit tasol i givim strong bilong autim sampela kain save bilong God long ol manmeri. Na narapela man i kisim strongpela bilip long dispela wanpela Spirit tasol. Na long dispela wanpela Spirit tasol narapela i kisim strong bilong mekim orait ol sikman. Na narapela i kisim strong bilong wokim mirakel. Na narapela i kisim strong bilong autim tok profet. Na narapela i kisim save bilong skelim ol kain kain spirit. Na narapela i kisim save bilong mekim tok long kain kain tok ples. Na narapela i kisim save bilong tanim ol dispela tok ples. Dispela wanpela Spirit tasol i save kamapim dispela olgeta samting. Long laik bilong em yet em i save tilim wanpela presen long wanpela man na narapela presen long narapela man. Bodi bilong man em i wanpela tasol, na i gat planti hap bilong en. Na dispela planti hap bilong bodi em olgeta i stap wanpela bodi tasol. Na Krais tu i stap olsem, long wanem, wanpela Holi Spirit tasol i bin baptaisim yumi olgeta na mekim yumi i kamap wanpela bodi tasol, yumi ol Juda na Grik, na yumi ol wokboi nating na yumi man i stap fri. Yumi olgeta i bin kisim wanpela Spirit tasol bilong yumi ken dring long en na kisim strong. Yumi save, bodi em i no wanpela hap tasol. Nogat. Em i gat planti hap bilong en. Sapos lek i tok olsem, “Mi no han, olsem na mi no hap bilong bodi,” maski, em i stap yet olsem hap bilong bodi. Na sapos yau i tok, “Mi no ai, olsem na mi no hap bilong bodi,” maski, em i stap yet olsem hap bilong bodi. Sapos bodi olgeta em i ai tasol, olsem wanem bai em i harim tok? Sapos bodi olgeta em i yau tasol, olsem wanem bai em i smelim samting? Tasol bodi em i no olsem. Nogat. God i bin putim olgeta hap wan wan i stap long bodi, olsem em yet i laikim. Sapos wanpela hap bilong bodi tasol i stap, orait dispela em i no bodi tru. Tasol bodi i no olsem. Nogat. I gat planti hap bilong bodi, na ol i stap wanpela bodi tasol. Na ai i no inap tokim han olsem, “Sapos yu no i stap, mi wanpela bai mi stap gut.” Na het tu i no inap tokim lek, “Sapos yu no i stap, mi wanpela bai mi stap gut.” Nogat. Ol hap bodi yumi save ting ol i no strong, sapos ol i no i stap, bai bodi i no inap i stap gut. Nogat tru. Na ol hap bodi yumi save ting ol i nogut liklik, yumi save bilasim ol moa. Na ol hap bodi yumi save sem long en, yumi save karamapim gut tru. Tasol ol arapela hap bodi, yumi save larim i stap nating. God i bin putim olgeta hap bilong bodi i stap wantaim. Na sampela hap ol i olsem ol i no gat nem, ol i save stap nambawan tru. Em i mekim olsem bai bodi i no ken bruk hap hap. Nogat. Olgeta hap wan wan ol i ken lukautim ol arapela hap long wankain pasin. Olsem na sapos wanpela hap bodi i pilim pen, olgeta hap i save pilim pen wantaim. Na sapos wanpela hap i kisim biknem, olgeta hap i save amamas wantaim em. Orait yupela olgeta i stap bodi bilong Krais. Na yupela wan wan i stap hap bilong bodi bilong em. Na God i bin makim ol manmeri bilong mekim wok bilong sios. Namba wan, em ol aposel, na namba 2, em ol lain bilong autim tok profet, na namba 3, em ol lain bilong skulim ol manmeri long pasin God i laikim. Na tu, i gat ol lain bilong wokim mirakel. Na i gat ol lain bilong mekim orait ol sikman, na ol lain bilong helpim ol arapela, na ol lain bilong bosim kain kain wok, na ol lain bilong mekim tok long kain kain tok ples. Olsem wanem? Ating olgeta i stap aposel? Ating olgeta i gat wok bilong autim tok profet? Ating olgeta i gat wok bilong skulim ol manmeri? Ating olgeta i gat strong bilong wokim mirakel? Ating olgeta i gat strong bilong mekim orait ol sikman? Ating olgeta i save mekim tok long kain kain tok ples? Ating olgeta inap long tanim dispela tok? Nogat. Olgeta i gat wok bilong ol yet. Tasol yupela i mas strong long laikim na kisim ol nambawan presen bilong Holi Spirit. Nau mi laik tokim yupela long wanpela pasin i nambawan tru. Sapos mi save toktok long ol manmeri long kain kain tok ples bilong man na long tok bilong ol ensel tu, tasol mi no givim bel bilong mi long ol, orait mi olsem belo i mekim planti nois, na mi olsem garamut i pairap nating. Na sapos mi save autim tok profet na mi save pinis long olgeta tingting hait bilong God na mi gat olgeta arapela save tu, na sapos mi gat strongpela bilip tru inap long mekim ol maunten i surik i go long narapela hap, tasol sapos mi no givim bel bilong mi long ol manmeri, orait mi olsem samting nating. Na sapos mi givim olgeta samting bilong mi long ol rabisman, na sapos mi larim ol man i holimpas mi na kukim bodi bilong mi long paia na mi dai pinis, tasol sapos mi no bin givim bel bilong mi long ol, orait dispela olgeta pasin bilong mi bai i no inap helpim mi liklik. Man i save givim bel bilong en long ol arapela, em i no save kros kwik na bekim pasin nogut ol i mekim long em. Nogat. Em i save mekim gutpela pasin long olgeta man. Em i no save bel nogut long ol man i gat planti samting. Em i no save litimapim nem bilong em yet. Em i no save hambak na em i no save bikhet nabaut. Em i no save tingting tumas long em yet. Em i no save belhat kwik. Em i no save tingim rong ol i mekim long em. Em i no save amamas long pasin i no stret. Nogat. Em i save amamas long stretpela pasin. Man i save givim bel bilong en long ol arapela, em i no save larim wanpela samting i daunim em. Nogat. Oltaim em i save bilip long God na wetim God i helpim em. Na long taim bilong hevi em i save sanap strong. Dispela pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, em i no inap pinis. Nogat tru. Wok bilong autim tok bilong God olsem profet, em bai i pinis. Na ol kain kain tok ples bai i pinis. Na olgeta kain save bilong ol man, em tu bai i pinis. Nau yumi gat hap hap save tasol long ol samting. Na tu, yumi save autim ol hap hap tok profet tasol. Tasol bihain samting tru bai i kamap, na long dispela taim olgeta dispela hap hap samting nau yumi save long en, ol bai i pinis. Dispela i wankain olsem pikinini i kamap bikpela. Taim mi stap pikinini yet, save bilong mi i olsem save bilong ol pikinini, na mi save tingting na toktok long pasin bilong pikinini. Tasol taim mi kamap bikpela pinis, mi lusim ol pasin bilong pikinini. Nau yumi save hap hap tasol long ol samting bilong God. I olsem yumi lukim ol long glas tasol. Tasol long dispela taim bihain, bai yumi lukim tru pes bilong God. Na bai yumi save tru long em, olsem nau em i save tru long yumi. Pasin bilong bilip, na pasin bilong wetim God i mekim gut long yumi, na pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela, dispela tripela pasin bai i stap oltaim. Tasol namba wan pasin tru, em pasin bilong givim bel bilong yumi long ol arapela. Yupela i mas strong long givim bel bilong yupela long ol manmeri oltaim. Na yupela i mas laikim tumas long kisim olgeta presen bilong Holi Spirit. Tasol namba wan presen yupela i mas laikim tru long kisim, em strong bilong autim tok bilong God olsem profet. Yumi save, man i mekim tok long narapela tok ples, em i no givim tok long ol man. Nogat. Em i toktok long God tasol, long wanem, i no gat man i save long wanem tok em i mekim. Long strong bilong Holi Spirit em i mekim ol tok hait. Tasol man i autim tok profet, tok bilong dispela man em i save strongim bilip bilong ol man na kirapim ol long mekim gutpela pasin na mekim orait bel bilong ol. Man i mekim tok long narapela tok ples, em i strongim bel bilong em yet. Tasol man i autim tok profet, em i strongim bilip bilong olgeta manmeri bilong sios. Mi laik bai yupela olgeta i ken mekim tok long narapela tok ples. Tasol mi laikim tumas bai yupela i autim tok profet. Sapos man i mekim tok long narapela tok ples, orait i mas i gat man bilong tanim tok bai ol manmeri bilong sios i ken kisim strong. Sapos i no gat man bilong tanim tok, orait man i autim tok bilong God i winim man i mekim tok long narapela tok ples. Ol brata, yupela tingting gut long dispela tok. Sapos mi kam long yupela na mi mekim tok long ol kain kain tok ples, olsem wanem bai mi helpim yupela? Sapos mi laik helpim yupela, orait mi mas tokim yupela long sampela tok God i bin soim mi o mi mas givim gutpela save long yupela o mi mas autim tok bilong God olsem profet o mi mas skulim yupela. Ol samting i no gat laip, olsem mambu na gita, ol tu i no inap mekim gut wok bilong ol sapos krai bilong ol i no kamap gut. Sapos krai bilong ol i no kamap gut, orait olsem wanem bai yumi save ol man i mekim wanem song? Na sapos biugel i no krai stret, husat bai i redi long pait? Yupela tu i olsem tasol. Sapos yupela i mekim tok long narapela tok ples ol man i no save long en, olsem wanem bai ol i save as bilong dispela tok? Tok bilong yupela bai i lus nating. Tru, i gat planti kain tok ples i stap long graun, na olgeta i gutpela bilong autim tingting bilong ol manmeri. Tasol sapos mi no save long tok wanpela man i mekim, bai em i ting olsem mi man bilong narapela lain. Na bai mi tu mi ting olsem dispela man em i man bilong narapela lain. Kain pasin olsem bai i kamap namel long yupela long taim yupela i mekim tok long narapela tok ples. Mi save, yupela i laikim tumas long kisim ol presen bilong Holi Spirit. Orait yupela i mas wok strong long kisim ol dispela kain presen i save strongim sios. Orait man i mekim tok long narapela tok ples, em i mas prea long God i givim em strong bilong tanim dispela tok. Yupela tingim. Sapos mi mekim prea long narapela tok ples, orait spirit bilong mi em i prea, tasol tingting bilong mi em i stap nating. Olsem na bai mi mekim wanem? Mi mas prea long spirit bilong mi na long tingting bilong mi wantaim. Mi mas singim song long spirit bilong mi na long tingting bilong mi wantaim. Sapos yu no mekim olsem, na long spirit bilong yu tasol yu tenkyu long God, na sapos wanpela man i stap em i no save long dispela toktok yu mekim, orait olsem wanem bai em i save olsem yu tenkyu long God, na em i tok “I tru” long dispela tenkyu bilong yu? Em bai i no inap, long wanem, em i no save long dispela tok yu mekim. Tru, yu mekim gutpela tok tenkyu, tasol yu no strongim bel bilong dispela arapela man. Mi tenkyu long God, long wanem, planti taim mi save mekim tok long narapela tok ples. Mi winim yupela tru long dispela pasin. Tasol taim ol manmeri bilong sios i bung bilong mekim lotu, i gutpela sapos mi mekim 5-pela hap tok ol arapela i ken klia long en, bai mi ken skulim ol, na maski long mekim 10,000 tok long narapela tok ples. Ol brata, yupela i no ken i stap olsem ol pikinini long tingting bilong yupela. Nogat. Long olgeta kain pasin nogut yupela i mas i stap olsem ol liklik pikinini. Tasol tingting bilong yupela i mas i stap olsem tingting bilong ol bikpela man. Long lo bilong God ol i raitim tok olsem, “Bikpela i tok olsem, ‘Bai mi givim tok long ol long maus bilong ol man bilong narapela tok ples. Tasol bai ol i no laik harim tok bilong mi.’” Olsem na pasin bilong mekim tok long narapela tok ples, em i mak God i givim bilong soim strong bilong em, na em i no soim dispela mak long ol man i bilip pinis long em. Nogat. Em i soim long ol man i no bilip. Tasol pasin bilong autim tok bilong God olsem profet, em i mak God i givim long ol man i bilip. Dispela mak em i no bilong ol man i no bilip. Olsem na sapos olgeta manmeri bilong sios i bung wantaim, na yupela olgeta i mekim tok long narapela narapela tok ples, na sapos ol arapela man i kam insait, em ol man i no bilip, orait ol bai i tok olsem yupela i longlong. Tasol sapos yupela olgeta i autim tok profet, na sapos wanpela man i no bilip o narapela man i kam insait, orait tok bilong yupela olgeta bai i sutim bel bilong dispela man, na soim em olsem em i man bilong mekim sin. Olgeta tingting nogut i hait i stap long bel bilong en, dispela bai i kamap ples klia. Na em bai i brukim skru na putim pes i go daun long graun, na lotu long God. Na em bai i tokaut olsem, “Tru tumas, God i stap namel long yupela.” Olsem na, ol brata, taim yupela i bung bilong lotu, yupela i mas mekim wanem? Yupela olgeta i gat wok. Wanpela i gat song na wanpela i gat tok bilong skulim ol arapela na wanpela i gat tok God i bin givim long em, na em i mas autim dispela. Na wanpela i gat tok long narapela tok ples, na wanpela i gat wok bilong tanim dispela tok. Olgeta samting yupela i mekim, yupela i mas mekim bilong strongim sios. Sapos sampela i laik mekim tok long narapela tok ples, tupela o tripela tasol i ken mekim. Em inap. Na ol i no ken mekim tok wantaim. Nogat. Wanpela i mas tok pastaim na narapela bihain long em. Na wanpela man i mas tanim tok bilong ol. Na sapos i no gat man bilong tanim tok, orait man bilong mekim tok long narapela tok ples, em i mas i stap isi na i no ken toktok. Em i ken mekim toktok long em yet na long God tasol. Na tupela o tripela man bilong autim tok bilong God olsem profet, ol tasol i ken autim tok. Na ol arapela i ken skelim tok bilong ol. Na sapos wanpela i sindaun i stap, na God i soim wanpela tok long em, orait man i wok long toktok, em i mas pasim maus. Long dispela pasin bai yupela olgeta inap autim tok wan wan, bai olgeta man i ken kisim save, na olgeta i ken kisim strong. Ol man bilong autim tok profet, ol i save bosim maus bilong ol yet, na ol i ken autim tok long taim bilong ol. God i save mekim stret olgeta wok bilong en. Em i no save mekim ol samting i paul nabaut. Em i laik bai yumi stap wanbel na wok gut wantaim. Taim sios i bung bilong lotu, ol meri i no ken mekim toktok. Nogat. Ol i mas pasim maus tasol. Olgeta sios bilong yumi manmeri bilong God i save mekim olsem tasol. Ol meri i no ken i stap namba wan. Ol i mas i stap aninit, olsem lo bilong Moses i tok. *** Sapos ol i laik save as bilong wanpela tok, orait ol i ken askim man bilong ol yet long haus bilong ol. Sapos meri i mekim tok long taim sios i bung, em i mekim pasin i no stret. Olsem wanem? Tok bilong God i bin kirap long yupela pastaim, a? Yupela tasol i bin kisim tok bilong God, na ol arapela manmeri nogat? Sapos wanpela man i ting God i bin givim em wok bilong autim tok profet, o em i ting em yet i gat tingting bilong Holi Spirit, orait em i mas save, dispela tok mi raitim long yupela em i lo bilong Bikpela. Na sapos wanpela man i no orait long dispela tok, orait yupela i no ken lukim em olsem man bilong autim tok profet. Olsem na, ol brata bilong mi, yupela i mas laikim tumas long autim tok profet, na yupela i no ken tambuim pasin bilong mekim tok long kain kain tok ples. Tasol yupela i mas bihainim stret ol gutpela pasin bilong lotu. Ol brata, mi laik kirapim tingting bilong yupela gen long gutnius mi bin autim long yupela. Yupela i kisim pinis dispela gutnius, na yupela i save sanap strong long en. Na sapos yupela i holimpas ol tok bilong gutnius mi bin autim long yupela, orait long dispela gutnius tasol God i save kisim bek yupela. Em sapos yupela i no bin bilip nating. Bikpela tok tru mi bin givim long yupela, em dispela tok mi yet mi bin kisim bipo. Em i olsem. Krais i bin i dai bilong rausim olgeta sin bilong yumi, olsem tok i stap long buk bilong God. Na ol i putim em long matmat, na long de namba 3 em i kirap bek, olsem tok i stap long buk bilong God. Na bihain em i kamap long Pita, na bihain gen long ol 12-pela aposel. Na bihain planti brata wantaim i lukim em, namba bilong ol i winim 500. Planti moa bilong ol dispela brata i stap yet, tasol sampela i dai pinis. Na bihain Jems i lukim em. Na bihain gen olgeta aposel i lukim em. Na bihain tru long ol, em i kamap long ai bilong mi tu. Mi olsem pikinini, mama i karim nogut. Mi liklik tumas namel long ol aposel. Na i no inap ol man i kolim mi aposel, long wanem, pastaim mi bin wok long bagarapim sios bilong God. Tasol God i marimari long mi, na em i mekim mi i kamap man olsem nau mi stap. Na marimari bilong en long mi, em i no lus nating. Nogat tru. Mi save wok strong tumas, na mi winim ol arapela aposel. Tasol i no mi yet i mekim ol dispela wok. Nogat. God i marimari long mi na givim strong long mi bilong mekim ol dispela wok. Tasol maski mi mekim o ol arapela aposel i mekim, mipela olgeta i save autim dispela tok bilong Jisas i dai na i kirap bek. Na yupela i harim na bilipim. Oltaim mipela i save autim tok long Krais i bin i dai na God i kirapim em bek. Na bilong wanem sampela namel long yupela i save tok olsem, “Man i dai pinis, em i no inap kirap bek”? Sapos i tru ol man i dai pinis, ol i no inap kirap bek, orait yumi mas tok olsem, “God i no bin kirapim Krais.” Na sapos i tru God i no bin kirapim Krais, orait dispela tok mipela i save autim, em i samting nating, na bilip bilong yupela em tu i samting nating. Na sapos i olsem, orait mipela i kamap olsem ol man i tok giaman long samting God i mekim. Long wanem, mipela i bin tokaut klia olsem God i bin kirapim Krais. Tasol sapos i tru God i no save kirapim ol man i dai pinis, orait em i no bin kirapim Krais tu. Yes, sapos i tru God i no save kirapim ol man i dai pinis, orait yumi mas tok olsem, “God i no bin kirapim Krais.” Na sapos i tru God i no bin kirapim Krais, orait bilip bilong yupela i no inap helpim yupela. Yupela i stap yet long sin bilong yupela. Na ol man i bin bilip long Krais na i dai pinis, ol tu i lus pinis. Yumi bilip long Krais na wetim em i mekim gut long yumi. Tasol sapos yumi wetim ol samting yumi bai kisim long laip bilong dispela graun tasol, orait tru tumas yumi tarangu lain stret, na yumi winim ol arapela tarangu lain bilong dispela graun. Tasol i no olsem. Nogat. Krais i dai pinis, na tru tumas God i bin kirapim em bek. Em i kirap paslain long ol arapela man i dai pinis, olsem namba wan kaikai i redi long gaden. Wanpela man i bin kamapim pasin bilong i dai, na olsem tasol wanpela man i bin kamapim pasin bilong kirap bek. I olsem. Olgeta man bilong lain bilong Adam ol i save dai. Na olsem tasol olgeta man bilong lain bilong Krais bai ol i kisim laip. Tasol yumi olgeta bai yumi kirap bek na kisim laip long taim bilong yumi yet. Namba wan em Krais. Na bihain, taim em i kam bek, yumi olgeta lain bilong en bai yumi kirap bek. Long dispela taim bai olgeta samting i pinis. Na bai Krais i pinisim olgeta gavman na olgeta strongpela spirit na olgeta samting i gat strong, na bai em i putim kingdom long han bilong God Papa. Long wanem, Krais i mas i stap king i go inap em i daunim olgeta birua bilong en. Em i pinisim pinis olgeta arapela birua, orait em bai i pinisim dai tu. Buk bilong God i tok olsem, “God i bin putim olgeta samting i stap aninit long em.” Dispela tok i tok olsem God yet i mekim dispela wok bilong putim olgeta samting aninit long Krais. Olsem na yumi save God yet i no i stap aninit long Krais. Na bihain, taim olgeta samting i stap aninit long Krais pinis, orait Pikinini Bilong God bai i putim em yet aninit long God. Pastaim God i bin putim olgeta samting aninit long Pikinini bilong en, tasol taim Pikinini Bilong God i putim em yet aninit long God, orait God bai i stap het tru bilong olgeta samting. Sapos ol man i dai pinis, ol i no inap kirap bek, orait long wanem as tru sampela man i save kisim baptais bilong helpim ol man i dai pinis? Sapos ol i no inap kirap bek, orait bilong wanem ol man i save kisim baptais bilong helpim ol? Na olsem wanem long mipela? Planti man i save kros long mipela long dispela wok mipela i mekim, na oltaim ol i laik bagarapim mipela. Sapos ol man i dai pinis ol i no inap kirap bek, orait bilong wanem mipela i no lusim dispela wok bilong raun na tokim ol manmeri olsem, man i dai pinis, em i kirap bek? Ol brata, mi tok tru tumas, olgeta de mi pilim olsem mi dai pinis. Yumi olgeta i stap long Krais Jisas na mi save amamas tru long yupela, olsem na mi no haitim dispela tok long yupela. Sapos yupela i ting mi bihainim laik bilong mi yet na mi mekim dispela wok, orait yupela tokim mi. Mi ting long kisim wanem samting na mi pait long ol wel animal long Efesus? Sapos ol man i dai pinis ol i no inap kirap bek, orait mobeta “yumi kaikai na dring, long wanem, tumora bai yumi dai.” Yupela i no ken larim ol arapela man i giamanim yupela. Yupela i save long dispela tok, “Sapos yumi poroman wantaim ol man nogut, bai ol i bagarapim gutpela pasin bilong yumi.” Yupela i mas lusim longlong pasin na tingting stret. Yupela i no ken mekim sin moa. Yupela harim. Sampela bilong yupela ol i no save yet long God. Mi mekim dispela tok bai yupela i ken sem long pasin bilong yupela. Ating wanpela man bai i askim olsem, “Ol man i dai pinis, bai ol i kirap bek olsem wanem? Bai ol i gat wanem kain bodi taim ol i kirap bek?” Dispela em wanem kain kranki tok? Yu save, taim yu planim pikinini bilong wit samting, dispela pikinini i mas i dai pastaim, na bai em i kisim laip. Na dispela pikinini yu planim, maski em i pikinini wit o wanem samting, em i pikinini nating, na em i no luk wankain olsem dispela wit samting bai i kamap bihain. Na long laik bilong em yet, God i save givim han na skin na ol lip samting long olgeta kain pikinini kaikai na gras na diwai samting, na dispela i olsem bodi ol i kisim. Olsem na olgeta i save kisim bodi i narakain long ol arapela. Olgeta bodi i no wankain. Nogat. I gat wanpela kain bodi bilong man, na narapela kain bodi bilong ol abus, na narapela kain bodi bilong ol pisin, na narapela kain bodi bilong ol pis. Ol samting bilong skai i gat kain bodi bilong ol, na ol samting bilong graun tu i gat kain bodi bilong ol. Tasol bilas bilong ol samting bilong skai em i wanpela kain, na bilas bilong ol samting bilong graun em i narapela kain. San i gat wanpela kain bilas, na mun i gat narapela kain bilas, na ol sta i gat narapela kain bilas. Na ol wan wan sta tu i gat kain bilas bilong ol yet. Pasin bilong man i dai pinis na i kirap bek, em i olsem tasol. Bodi yumi planim, em i save bagarap. Bodi i kirap bek, em i no inap bagarap. Bodi yumi planim, em i samting nogut. Bodi i kirap bek, em i gutpela tru. Bodi yumi planim, em i no gat strong. Bodi i kirap bek, em i gat strong. Bodi yumi planim, em i bilong graun. Bodi i kirap bek, em i bilong heven. I gat bodi bilong graun, na i gat bodi bilong heven tu. Buk bilong God i tok olsem, “Namba wan man, Adam, i bin kisim laip.” Tasol narapela Adam i kamap bihain tru, em i bin kamap spirit bilong givim laip long man. Laip bilong spirit i no save kamap pastaim. Nogat. Laip bilong dispela graun i save kamap pastaim. Na laip bilong spirit i save kamap bihain. Namba wan Adam em i bilong graun. God i bin wokim em long graun tasol. Namba 2 Adam em i bilong heven. Olgeta man bilong graun, ol i wankain olsem dispela man bilong graun. Na olgeta man bilong heven bai i kamap wankain olsem dispela man bilong heven. Nau yumi stap wankain olsem dispela man bilong graun, na olsem tasol bihain bai yumi stap wankain olsem dispela man bilong heven. Ol brata, mi tok stret long yupela, man bilong dispela graun em i no inap i go insait long kingdom bilong God na kisim ol gutpela samting bilong en. Na samting bilong bagarap em i no inap kisim samting i no save bagarap. Yupela harim. Mi laik autim wanpela tok hait long yupela. Bai yumi olgeta i no i dai. Tasol bai yumi olgeta i senis na i kamap narakain. Dispela bai i kamap wantu tasol, long taim bilong las biugel i krai. Yes, biugel bai i krai, na ol man i dai pinis bai i kirap, na ol i no inap bagarap moa. Na yumi man i no i dai yet, yumi bai i senis na i kamap narakain. I olsem. Dispela bodi i save bagarap, em i mas senis na i stap gut oltaim. Dispela bodi i save dai, em i mas senis na i stap laip oltaim. Tru, dispela bodi i save bagarap, em bai i senis na i stap gut oltaim. Na dispela bodi i save dai, em bai i senis na i stap laip oltaim. Long dispela taim tok i stap long buk bilong God, em bai i kamap tru. Buk bilong God i tok olsem, “God i winim pait na em i pinisim dai tru. Dai, we stap strong bilong yu long daunim ol man? Dai, we stap spia bilong yu bilong bagarapim ol man?” Spia bilong dai em sin tasol, na sin em i kisim strong bilong en long lo. Tasol yumi tenkyu long God. Long strong bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, God i save strongim yumi na yumi winim pait. Olsem na, ol brata tru bilong mi, yupela i mas i stap strong, na i no ken surik liklik. Yupela i save olsem, hatwok yupela i save mekim long Bikpela, em bai i no inap lus nating. Olsem na oltaim yupela i mas wok strong long mekim wok bilong Bikpela. Nau mi laik tok long dispela mani yupela i laik bungim bilong givim long ol manmeri bilong God i stap long Jerusalem. Mi bin soim rot bilong mekim dispela wok long ol sios bilong provins Galesia, na yupela tu i mas mekim wankain pasin. Long olgeta Sande yupela olgeta wan wan i mas tilim mani yupela i bin kisim long dispela wik, na putim hap i stap long ol haus bilong yupela yet, na bai mani i ken kamap planti liklik. Olsem na taim mi kam, yupela bai i no gat wok bilong painim mani bilong givim ol. Taim mi kamap, orait yupela yet i mas makim sampela man bilong karim dispela presen bilong yupela i go long Jerusalem. Na bai mi givim pas long ol na salim ol i go. Na sapos mi ting i gutpela long mi tu mi go, orait bai ol i ken i go wantaim mi. Mi bai i go lukim ol lain i stap long provins Masedonia pastaim, na bihain bai mi kam kamap long yupela. Na ating bai mi stap liklik wantaim yupela. Mi no save, ating bai mi stap wantaim yupela inap long taim bilong kol na strongpela win i pinis. Na taim mi laik i go long narapela ples, orait yupela i ken helpim mi long i go. Mi no laik i stap sotpela taim tasol wantaim yupela. Nogat. Sapos Bikpela i larim mi, mi laik i stap longtaim liklik wantaim yupela. Tasol mi laik i stap hia long taun Efesus inap long de bilong Pentikos, long wanem, God i opim rot pinis long mi, na mi gat bikpela wok bilong helpim planti manmeri i kamap Kristen. Na tu, i gat planti man i birua long mipela. Sapos Timoti i kamap long yupela, orait yupela i mas helpim em long i stap bel isi namel long yupela, na i no ken pret. Yupela harim. Em i save mekim wok bilong Bikpela, olsem mi yet mi mekim. Nogut sampela bilong yupela i lukim em i olsem samting nating na i givim baksait long em. Yupela i mas helpim em long taim em i laik lusim yupela na larim em i go wantaim bel isi, na bai em i ken i kam bek long mi. Mi wetim em long i kam wantaim ol brata. Na tok bilong brata bilong yumi Apolos, em i olsem. Planti taim mi bin tok strong long em i mas i go wantaim ol arapela brata long taim ol i kam lukim yupela. Tasol em i no laik tru long i kam nau. Bihain, sapos em yet i pilim em i gutpela taim long i kam, orait em bai i kam. Yupela i mas was gut na sanap strong long bilip. Yupela i mas i stap strong, na yupela i no ken pret long wanpela samting. Na yupela i mas givim bel bilong yupela long God na long ol man, na long dispela pasin yupela i mas mekim olgeta samting yupela i save mekim. Ol brata, yupela i save long ol lain bilong Stefanas. Ol i bin kamap Kristen paslain long ol arapela lain i stap long provins Akaia. Na long laik bilong ol yet ol i bin kisim wok bilong helpim ol manmeri bilong God. Mi laik strong long yupela i mas i stap aninit long ol dispela kain man, na long olgeta man i save helpim ol na mekim dispela kain wok. Stefanas na Fortunatus na Akaikus i bin i kam long mi, na mi amamas long lukim ol, long wanem, yupela olgeta i no inap i kam lukim mi na ol i bin mekim isi bel bilong mi, na bel bilong yupela tu. Yupela i mas amamas long ol dispela kain man. Ol sios long provins Esia i givim gude long yupela. Akwila na Prisila wantaim ol manmeri bilong sios i save bung long haus bilong tupela, ol i givim bikpela gude tru long yupela long nem bilong Bikpela. Olgeta brata i givim gude long yupela. Long pasin bilong yumi ol manmeri bilong God, yupela olgeta wan wan i mas givim kis long ol arapela. Mi Pol, long han bilong mi yet mi raitim dispela gude long yupela. Sapos wanpela man i no laik givim bel bilong em long Bikpela, orait em i ken bagarap. Bikpela, yu kam. Marimari bilong Bikpela Jisas em i ken i stap wantaim yupela. Long Krais Jisas mi givim bel bilong mi long yupela olgeta. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. Long laik bilong em yet God i makim mi olsem aposel. Mi wantaim brata Timoti mitupela i raitim dispela pas long yupela manmeri bilong sios bilong God i stap long taun Korin, wantaim olgeta manmeri bilong God i stap long olgeta hap bilong provins Akaia. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Yumi litimapim nem bilong God, em i God na Papa bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Em i Papa bilong yumi, na em i as bilong olgeta pasin marimari na pasin sori. Em i God bilong mekim isi bel bilong olgeta man i gat hevi. Long olgeta hevi i kamap long mipela, em i save mekim isi bel bilong mipela. Olsem na mipela inap long mekim isi bel bilong ol man i gat kain kain hevi, olsem God i save mekim isi bel bilong mipela. Bikpela pen Krais i bin karim, mipela tu i save karim. Olsem tasol bikpela bel isi bilong Krais i pulimapim mipela. Sapos mipela i karim hevi, em bilong mekim isi bel bilong yupela, na bilong God i ken kisim bek yupela. Na sapos God i mekim isi bel bilong mipela, em bilong mekim isi bel bilong yupela tu. Sapos yupela i sanap strong na karim kain pen olsem mipela i karim, orait God i save mekim isi bel bilong yupela. Na mipela i save bilip strong tru olsem yupela bai i sanap strong. Mipela i save, yupela i karim pen wantaim mipela, olsem na yupela bai i kisim bel isi wantaim mipela tu. Ol brata, mipela i laik bai yupela i save long dispela hevi i bin kamap long mipela long provins Esia. Bikpela hevi moa i bin daunim mipela, na i winim tru strong bilong mipela. Olsem na mipela i bin ting mipela bai i dai. Tru yet, mipela i bin pilim wankain hevi olsem man i harim jas i tok long em i mas i dai. Dispela i bin kamap long mipela bai mipela i no ken ting moa long strong bilong mipela yet. Nogat. Mipela i mas ting long strong bilong God tasol, em i save kirapim bek ol man i dai pinis. Dispela samting nogut tru em inap tru long kilim mipela i dai, tasol God i bin kisim bek mipela. Na bihain tu em bai i kisim bek mipela. Mipela i bilip strong olsem, olgeta taim samting nogut i laik bagarapim mipela, God bai i kisim bek mipela, na mipela bai i stap gut. Tasol yupela i mas helpim mipela long prea. Na God bai i harim prea bilong planti manmeri na em bai i helpim mipela. Na planti manmeri bai i lukim, na ol bai i tenkyu long God long ol samting em i mekim bilong helpim mipela. Mi save amamas moa yet long dispela wanpela samting. Long bel bilong mi, mi save olsem, mi bin mekim stretpela pasin na pasin i tru long olgeta manmeri, em pasin God i bin givim mi. God i bin marimari long mi na givim dispela kain pasin long mi, na mi no bin kisim long kain save bilong yumi ol man bilong graun. Mi bin wokabaut long dispela pasin namel long olgeta man, tasol namel long yupela mi bin bihainim dispela pasin moa yet. Na taim mi raitim ol pas i kam long yupela, mi save raitim tok yupela inap ritim na save gut long as bilong en, em tasol. Mi no save raitim narakain tok long yupela. Tru, sampela taim yupela i no klia gut long olgeta tok mi bin raitim. Tasol mi laik bai yupela i ken save tru long as bilong olgeta tok bilong mi, na long De bilong bikpela kot bilong Jisas, Bikpela bilong yumi, bai yupela i ken amamas tru long mi long wankain pasin olsem mi bai amamas long yupela. *** *** Mi bilip strong olsem yupela bai i amamas long pasin mi mekim, na long dispela as mi bin pasim tok long mi laik i kam lukim yupela pastaim, na bai mi lusim yupela na i go long provins Masedonia. Na taim mi lusim Masedonia mi bin ting long kam bek gen long yupela, na long dispela pasin God i ken mekim gut long yupela tupela taim. Na tu, yupela bai inap long helpim na mi go long distrik Judia. Tasol olsem wanem? Yupela i ting mi bin mekim ol dispela tok bilong giamanim yupela tasol, a? Yupela i ting mi man bilong tok promis nating na senisim tok nabaut olsem ol man bilong graun i save mekim, na mi tok “Yes” na “Nogat” wantaim, a? Nogat tru. God i save bihainim olgeta tok bilong em yet, na olsem tasol mi tok tru tumas long yupela, olgeta tok mi save mekim long yupela, em i no gat “Yes” na “Nogat” wantaim. Mi na Sailas na Timoti, mipela i bin autim tok namel long yupela, em tok bilong Jisas Krais, Pikinini Bilong God. Na yupela i save, Krais i no man bilong tok “Yes” na “Nogat” wantaim. Nogat. Oltaim Krais i save tok “Yes” tasol. I gat planti promis bilong God i stap, na Krais i save tok “Yes” long dispela olgeta promis. Olsem na taim yumi harim tok bilong God, long nem bilong Krais yumi save tok “I tru”, na yumi save litimapim nem bilong God. Na God yet i save strongim mipela wantaim yupela, na yumi pas wantaim Krais na yumi stap strong. Na em i bin makim yumi bilong em yet. Em i bin putim mak bilong em yet long yumi, na em i givim Holi Spirit bilong i stap long bel bilong yumi. Holi Spirit em i olsem namba wan hap bilong ol gutpela samting God i laik givim long yumi. Na yumi kisim Holi Spirit pinis, olsem na yumi ken save, tru tumas bai yumi kisim olgeta arapela samting tu. Long nem bilong God, em man bilong strongim tok bilong mi, mi tok tru tumas olsem, mi no bin i kam kwik long Korin, long wanem, mi no laik givim hevi long yupela. Em tasol. Mi no tok olsem mipela i bosim bilip bilong yupela. Nogat. Long bilip yupela i sanap strong pinis. Mipela i save wok wantaim bilong kamapim amamas bilong yupela. Mi no kam, long wanem, mi ting mobeta mi no kam long yupela long dispela taim na mekim yupela i bel hevi gen olsem bipo. Sapos mi mekim yupela i bel hevi, orait husat bai i stap bilong mekim bel bilong mi i amamas? Yupela ol lain mi bin mekim bel hevi, yupela tasol bai i stap. Yupela ol manmeri bilong mekim mi i amamas, olsem na mi no laik i kam long yupela na kisim bel hevi. Long dispela as tasol mi bin raitim pas mi salim i kam long yupela bipo. Mi save, sapos mi amamas long wanpela samting, orait yupela olgeta i save amamas long dispela tu. Tru, taim mi raitim pas long yupela, mi wari moa yet na bel bilong mi i gat bikpela hevi tru na mi krai planti wantaim. Tasol mi no bin raitim dispela pas bilong givim bel hevi long yupela. Nogat. Mi raitim bilong yupela i ken save olsem, mi laikim yupela tumas na mi givim bel bilong mi moa yet long yupela. Sapos wanpela man i bin givim bel hevi long ol arapela, em i no givim bel hevi long mi. Nogat. Mi no laik mekim planti strongpela tok long dispela samting, tasol mi inap tok olsem, em i bin mekim yupela olgeta i bel hevi liklik. Tasol dispela pe nogut bikpela lain bilong yupela i bin tok long dispela man i mas kisim, em inap long em. Olsem na mobeta yupela i mekim narapela pasin nau. Mobeta yupela i lusim sin bilong em na mekim isi bel bilong en. Nogut bikpela bel hevi moa i daunim tru dispela man. Olsem na mi laik bai yupela i soim em olsem yupela i laikim em yet. Dispela pas mi raitim bipo, em bilong traim yupela tasol. Mi laik save, yupela i save bihainim tok bilong mi long olgeta samting, o nogat? Na sapos yupela i lusim rong bilong wanpela man, orait mi tu mi save lusim. Na sapos i gat wanpela rong mi mas lusim, orait mi save lusim long ai bilong Krais, bilong helpim yupela. Mi mekim olsem, long wanem, mi pret, nogut Satan i giamanim yumi na i winim yumi. Yumi save pinis long tingting na pasin bilong em. Taim mi kam kamap long taun Troas bilong autim gutnius bilong Krais, Bikpela i bin opim rot long mi bilong mekim dispela wok. Tasol bel bilong mi em i no i stap isi. Long wanem, mi no lukim brata bilong mi Taitus. Olsem na mi lusim ol Troas na mi kam kamap long provins Masedonia. Tasol nau mi tenkyu long God, long wanem, oltaim em i save bringim mipela i go nabaut bilong tokaut long strongpela wok Krais i bin mekim bilong kisim bek mipela na mekim mipela i kamap lain bilong en. Na long dispela pasin olgeta lain manmeri i kisim save long God. I olsem switpela smel i kamap na win i karim i go nabaut long olgeta hap. Tru tumas, mipela yet i olsem paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, em Krais i kisim na i ofaim long God. Dispela smel i save go namel long ol man i stap long rot bilong heven, na namel long ol man i stap long rot bilong hel tu. Long dispela lain i stap long rot bilong hel, dispela smel i olsem smel bilong dai, na em i save kamapim dai long ol. Tasol long lain i stap long rot bilong heven em i olsem smel bilong laip, na em i save kamapim laip long ol. Husat inap tru long mekim dispela kain wok? Tasol mipela i no olsem ol planti man, ol i save go nabaut na mekim wok bisnis long tok bilong God. Nogat. Mipela i kisim dispela wok long God yet na mipela i no save giaman nabaut. Mipela i wanbel wantaim Krais, na long ai bilong God mipela i save autim stret ol tok em i bin givim mipela. Ating mipela i mekim ol dispela tok, long wanem, mipela i laik grisim yupela gen bai yupela i ting mipela i stretpela man? O ating mipela i olsem ol sampela man na mipela i mas askim ol man long raitim pas i tokim yupela olsem mipela i gutpela man? O ating mipela i mas askim yupela long raitim kain pas olsem bilong helpim mipela? Nogat tru. Yupela yet i stap olsem pas bilong tokim ol man long pasin bilong mipela. Na ol tok bilong dispela pas em i stap long bel bilong mipela, na olgeta man i ken lukim na ritim. Yupela i stap ples klia olsem wanpela pas i kam long Krais. Long wok bilong mipela Krais i raitim dispela pas. Em i no raitim long ing. Nogat. Em i raitim long Spirit bilong God bilong i stap oltaim. Na em i no raitim antap long ol hap ston. Nogat. Em i raitim long bel bilong ol manmeri. As bilong dispela tok i olsem. Long Krais God i bin makim mipela long mekim dispela wok, na mipela i save olsem God bai i mekim wok bilong en i kamap gutpela tru. Tru, mipela yet i no inap long mekim dispela wok, olsem na mipela i no ken tok mipela yet i bin mekim wanpela samting. Nogat. God wanpela tasol i save mekim mipela inap long dispela wok. Na em yet i bin mekim mipela inap long i stap wokman bilong nupela kontrak. Dispela kontrak em i no samting ol i bin raitim long buk bilong lo. Nogat. Em i samting bilong Holi Spirit. Tok bilong lo i save kilim man i dai, tasol Holi Spirit i save givim laip long man. Tingim. Dispela wok God i mekim bilong givim lo, em i kamapim dai long ol manmeri. Na taim God i raitim dispela lo long ston na givim long ol, dispela lo i kam wantaim bikpela lait bilong God. Olsem na pastaim pes bilong Moses i lait tumas, na ol Israel i no inap lukluk long pes bilong en, na bihain tasol dispela lait i pinis. Orait wok God i mekim bilong givim Holi Spirit long ol manmeri, em i winim tru dispela wok em i mekim bilong givim lo, na bikpela lait na strong bilong God bai i stap moa moa yet long dispela wok. Dispela wok bilong lo em i save kotim yumi na i tok yumi mas lus. Tasol sapos dispela wok i kam wantaim bikpela lait bilong God, orait wok bilong mekim ol manmeri i kamap stretpela long ai bilong God, em bai i kam wantaim bikpela lait bilong God moa moa yet. Bikpela lait na strong bilong God i stap moa moa yet wantaim dispela nupela wok God i mekim, na i winim tru lait bilong God i bin i stap wantaim olpela wok. Olsem na nau i luk olsem lait bilong dispela olpela wok i pinis olgeta. Dispela olpela wok i no inap i stap oltaim. Nogat. Em bai i pinis. Tasol em i bin kam wantaim bikpela lait bilong God. Olsem na yumi save, dispela nupela wok bilong i stap oltaim, em i kam wantaim bikpela lait bilong God moa moa yet. Mipela i bilip tru na wetim dispela lait bai i kamap moa yet long mipela na i stap oltaim, olsem na mipela i no save pret. Nogat. Mipela i save tokaut klia long en. Mipela i no save mekim olsem Moses i bin mekim. Long taim dispela lait i no pinis yet long pes bilong en, em i bin kisim hap laplap na haitim pes bilong en, bai ol Israel i no ken lukim. Na tingting bilong ol Israel i pas tru, na olgeta taim ol i ritim tok bilong olpela kontrak, ol i no inap klia long as bilong dispela tok ol i harim. I olsem dispela hap laplap i stap yet na em i pasim tingting bilong ol. I no gat man i bin rausim dispela laplap. Nogat. Long Krais wanpela tasol God i save rausim dispela laplap. Yes, olgeta taim ol i ritim lo bilong Moses, i gat hap laplap i pasim tingting bilong ol, i kam inap long nau. Tasol sapos man i tanim bel i go long Bikpela, orait God i save rausim dispela hap laplap i bin pasim tingting bilong en. Taim mi tok long Bikpela mi tok long Holi Spirit. Na sapos Spirit bilong Bikpela i stap long wanpela man, orait i no gat wanpela samting i pasim dispela man. Nogat. Em i stap fri. Na yumi olgeta, yumi no gat samting i haitim pes bilong yumi. Olsem na bikpela lait bilong Bikpela i kam long yumi, na yumi kamap olsem glas bilong lukluk i save sutim dispela lait i go long ol arapela manmeri. Oltaim yumi save kisim dispela lait moa moa yet, na dispela i senisim yumi, na yumi kamap olsem piksa bilong Bikpela yet. Bikpela em i Spirit, na em i mekim olsem. God i bin sori long mipela na i givim dispela wok long mipela, olsem na mipela i no save slek long mekim dispela wok. Nogat. Mipela i givim baksait pinis long olkain pasin nogut ol man i save hait na mekim. Mipela i no save wokabaut long pasin bilong giaman. Na mipela i no save senisim tok bilong God. Nogat. Mipela i save autim tok tru long ples klia, bai olgeta man i ken skelim pasin bilong mipela na long bel bilong ol, ol i ken save olsem mipela i mekim stretpela wok long ai bilong God. Na sapos sampela lain i no klia long as bilong dispela gutnius mipela i save autim, em ol dispela lain i stap long rot bilong hel tasol. Satan, em giaman god bilong dispela graun, em i bin pasim tingting bilong ol dispela man i no bilip, na lait bilong gutnius bilong marimari na sori bilong Krais, em i no inap i go insait long bel bilong ol. Olsem na ol i no save lukim Krais, em i piksa tru bilong God. Harim. Mipela i no save autim tok long ol pasin bilong mipela yet. Nogat. Mipela i save tokaut olsem, “Krais Jisas em i Bikpela bilong yumi, na mipela i bihainim tok bilong Jisas na mipela i stap olsem ol wokman bilong yupela.” Bipo tru God i bin tok, “Insait long tudak lait i ken kamap.” Na lait bilong God yet i bin i kam i stap long mipela, na i mekim bel bilong mipela i lait moa yet. Mipela i lukim pes bilong Jisas Krais na mipela i lukim lait tru na mipela i save long bikpela lait na strong bilong God. Tasol dispela gutpela samting tru i stap long mipela aposel olsem em i stap insait long ol samting nating i no gat strong, olsem ol gutpela mani samting i stap insait long ol sospen graun. Em bilong olgeta man i ken save, dispela bikpela strong ol i lukim em i strong bilong God. Em i no strong bilong mipela. Long olgeta hap, ol kain kain hevi i save kamap long mipela, tasol ol i no pinisim tru strong bilong mipela. Planti samting i save paulim tingting bilong mipela, tasol tingting bilong mipela i no bagarap olgeta. Ol man i save mekim nogut long mipela, tasol God i no save lusim mipela. Ol i save paitim mipela na mekim mipela i pundaun, tasol ol i no bagarapim olgeta. Long bodi bilong mipela oltaim mipela i save larim ol manmeri i lukim dai bilong Jisas. Olsem na laip bilong Jisas tu em i save kamap ples klia long bodi bilong mipela. Mipela i mekim wok bilong Jisas, olsem na long olgeta taim mipela i stap laip, ol man i save trai long kilim mipela i dai. Olsem na laip bilong Jisas tu em i save kamap ples klia long bodi bilong mipela, em dispela bodi bilong i dai. Olsem na dai i save mekim wok bilong en long mipela aposel, tasol laip i save mekim wok long yupela. Mipela i bilip long Jisas, na mipela i mekim wankain pasin olsem buk bilong God i tok, “Mi bilip pinis long God, olsem na mi bin tokaut.” Mipela tu i bilip, olsem na mipela tu i save tokaut. Mipela i save pinis olsem, God i bin kirapim Bikpela Jisas, na em bai i kirapim mipela tu wantaim Jisas, na bringim mipela wantaim yupela i go i stap klostu long em. Mi tok olsem, long wanem, mi save, dispela olgeta samting i save kamap long mipela bilong helpim yupela. Na long dispela pasin marimari bilong God i wok long kamap long planti manmeri moa, na ol dispela manmeri i ken tenkyu moa yet long God, na litimapim nem bilong en. Mipela i tingting long dispela gutpela wok God i mekim na mipela i no save slek long mekim wok bilong God. Tru, bodi bilong mipela i laik bagarap. Tasol bel bilong mipela i save kamap nupela gen long olgeta de, long wanem, mipela i save, ol dispela hevi na pen mipela i save karim, ol i no bikpela tumas, na ol bai i stap sotpela taim tasol. Na ol bai i helpim mipela long kisim gutpela sindaun tru long heven, na mipela bai i stap olsem oltaim oltaim. Na mipela i save, ol dispela gutpela samting mipela bai i kisim, ol i winim tru olgeta arapela samting. Yumi no save lukluk i go long ol samting yumi inap lukim long ai. Nogat. Yumi save lukluk strong long ol samting yumi no inap lukim long ai, long wanem, samting yumi save lukim long ai, em bai i stap sotpela taim tasol. Tasol ol dispela gutpela samting yumi no inap lukim long ai, ol bai i stap oltaim oltaim. Yumi save pinis olsem, sapos dispela haus sel bilong graun nau yumi stap long en, em i bagarap, orait yumi gat narapela haus God i laik givim yumi. Dispela haus ol man i no bin wokim long han. Em i stap long heven, na em bai i stap oltaim oltaim. Nau yumi stap long dispela haus hia, na yumi krai i stap. Yumi laikim tumas long kisim dispela haus bilong yumi i stap long heven na em bai i karamapim yumi olsem klos. Long wanem, taim yumi putim dispela pinis, yumi bai i no inap i stap olsem skin nating. Taim yumi stap yet long dispela haus sel bilong graun, yumi save pilim hevi na yumi krai i stap. I no olsem yumi laik lusim olpela bodi. Nogat. Yumi laikim tumas long putim nupela bodi, olsem yumi putim nupela klos samting, na bai dispela bodi bilong i dai em i ken kisim laip tru. God yet i bin redim yumi bilong kisim dispela laip, na em i bin givim Holi Spirit long yumi. Holi Spirit em i olsem namba wan hap bilong ol gutpela samting God i laik givim long yumi. Na yumi kisim Holi Spirit pinis, olsem na yumi ken save, tru tumas bai yumi kisim olgeta arapela samting tu. Yumi save tingting long dispela na em i save strongim bel bilong yumi oltaim. Yumi save, taim yumi stap yet long dispela bodi, yumi no i stap wantaim Bikpela long ples bilong em. Nogat. Nau yumi bilip tasol long em na yumi wokabaut. Yumi no lukim em yet. Tasol mi tok pinis, bel bilong yumi i stap strong, na yumi laikim tumas long lusim dispela bodi hia na i go sindaun gut wantaim Bikpela, na ples em i stap long en, em bai i kamap ples tru bilong yumi. Tasol maski yumi stap long wanem ples, oltaim yumi save tingting strong long mekim ol pasin Bikpela i laikim, long wanem, yumi save, yumi olgeta i mas kamap long kot bilong Krais. Na sapos yumi bin mekim gutpela pasin long taim yumi stap long bodi o sapos yumi bin mekim pasin nogut, yumi olgeta wan wan bai i kisim pe inap long pasin yumi bin mekim. Orait mipela i save pret long Bikpela na i stap aninit long em, olsem na mipela i save wok long kirapim tingting bilong ol man bai ol i bilip long em. Na mipela i no save mekim dispela wok long ol pasin i no stret. Nogat. God i save pinis long olgeta tingting na pasin bilong mipela. Na mi bilip olsem, long bel bilong yupela, yupela tu i save olsem mipela i mekim stretpela wok. Long dispela tok mipela i no stat gen long grisim yupela bai yupela i ting mipela i stretpela man. Nogat. Mipela i raitim dispela tok bilong yupela i ken amamas long pasin bilong mipela. Mipela i laik bai yupela inap bekim tok bilong ol man i save amamas nating long nem bilong ol man, na ol i no amamas long ol pasin i kamap long bel bilong ol man. Tasol sapos i tru pasin na tok bilong mipela i olsem bilong ol longlong man, maski, mipela i mekim wok bilong God. Na sapos mipela i tingting stret, orait mipela i mekim olsem bilong helpim yupela. Krais i bin givim bel bilong en long mipela, na dispela i save kirapim mipela long wok, long wanem, mipela i save pinis olsem, wanpela man i bin kisim ples bilong yumi olgeta na i dai, na long dispela rot yumi olgeta i dai pinis. Dispela man i mekim olsem bilong helpim yumi ol man i stap laip, bai yumi no ken tingting moa long yumi yet na wokabaut. Nogat. Yumi ken tingting long dispela man i kisim ples bilong yumi na i dai pinis, na i kirap bek tu. Yumi ken tingting long em na wokabaut. Olsem na nau yumi no save bihainim tingting bilong olpela bel na skelim pasin bilong ol manmeri. Tru, bipo yumi bin tingting long pasin bilong olpela bel na skelim pasin bilong Krais. Tasol nau yumi no save skelim em moa long dispela pasin. Olsem na sapos wanpela man i pas wantaim Krais, orait God i mekim em i kamap nupela man tru. Harim gut. Nau olpela pasin i pinis olgeta, na nupela pasin i kamap pinis. God yet i mekim dispela olgeta samting i kamap long yumi. Bipo yumi stap birua bilong em, tasol long Krais em i mekim yumi i kamap wanbel wantaim em. Na em i givim mipela dispela wok bilong helpim em long mekim ol birua bilong en i kamap wanbel wantaim em. Tok bilong mipela i olsem. God i bin i stap long Krais na i wok long mekim olgeta man i lusim pasin birua na i kamap wanbel wantaim em. Em i no tingting moa long olgeta rong ol i bin mekim. Na em i givim mipela wok bilong autim dispela tok, bilong em i ken mekim ol birua i kamap wanbel wantaim em. Olsem na mipela i kisim maus bilong Krais na autim tok bilong en. I olsem God yet i singaut long olgeta man long maus bilong mipela. Mipela i save autim tok bilong Krais yet long olgeta man, na mipela i tokim ol olsem, “Mobeta yupela lusim pasin birua na kamap wanbel wantaim God.” Krais i no save mekim sin, tasol God i laik helpim yumi, olsem na em i bin bungim olgeta sin bilong yumi antap long em, na Krais i kamap olsem man bilong mekim sin tru. God i mekim olsem bai yumi ken i stap long Krais, na long strong bilong em yumi ken kamap stretpela manmeri bilong God. Mipela i save wok wantaim God na mipela i tok strong long yupela olsem, “Yupela i kisim pinis marimari bilong God, na nogut yupela i lusim nating marimari bilong em.” God i tok olsem, “Mi yet mi bin makim taim bilong kisim bek yu na mekim gut long yu, na long dispela taim stret mi bin harim krai bilong yu na helpim yu.” Harim. Nau tasol em i taim bilong God i mekim gut long yumi. Nau tasol em i taim bilong God i kisim bek yumi. Mipela i no laik bai ol man i tok nogut long dispela wok bilong mipela, olsem na mipela i no save mekim wanpela samting i save sutim lek bilong ol dispela man na ol i pundaun. Nogat. Mipela i stap wokman bilong God, olsem na oltaim mipela i save soim gutpela pasin bilong mipela long olgeta manmeri. Mipela i save sanap strong tru long ol kain kain hevi i save kamap long mipela, na long ol samting i save mekim nogut long mipela, na long ol samting i save bagarapim mipela. Ol i save paitim mipela na kalabusim mipela. Ol birua i save banisim mipela na singaut nogut long mipela. Mipela i save hatwok tru. Mipela i no save slip gut, na mipela i save stap hangre. Mipela i save mekim klinpela pasin na holim gutpela save. Mipela i no save kros kwiktaim. Nogat. Mipela i save mekim gut long ol manmeri. Mipela i save kisim strong bilong Holi Spirit. Mipela i save mekim tru pasin bilong laikim tru ol arapela. Mipela i no save tok long maus tasol. Mipela i save autim tok tru, na mipela i save mekim wok long strong bilong God. Mipela i save holim stretpela pasin tasol olsem samting bilong pait i stap long han sut na long han kais, na long dispela pasin mipela i save pait long mekim wok bilong God. Sampela man i save litimapim nem bilong mipela, na sampela i save daunim nem bilong mipela. Sampela i save tok baksait long mipela, na sampela i save tokim ol arapela man long mipela i mekim gutpela pasin. Sampela man i ting mipela i man bilong giaman, tasol nogat, mipela i save mekim tok tru tasol. I olsem i no gat man i save long mipela, tasol planti man i save long mipela. Mipela i olsem man i laik i dai, tasol nogat, mipela i stap laip yet. I olsem God i givim kanda long mipela bilong stretim mipela, tasol em i no kilim mipela i dai. I olsem mipela i stap bel hevi tru, tasol maski, oltaim mipela i save amamas. Mipela i stap olsem ol rabisman, tasol maski, mipela i save helpim ol manmeri long kisim planti samting. I olsem mipela i no gat wanpela samting, tasol mipela i gat olgeta samting. Yupela Korin, mipela i tokaut ples klia long yupela. Mipela i givim bel bilong mipela moa yet long yupela. Mipela i no pasim bel bilong mipela. Nogat. Mipela i laikim tumas yupela. Tasol yupela yet i pasim bel bilong yupela, na yumi no stap wanbel tru. Nau mi tokim yupela olsem papa i tokim ol pikinini bilong en. Yupela i mas mekim wankain pasin olsem mipela i mekim long yupela. Yupela tu i mas givim bel bilong yupela olgeta long mipela. Ol haiden ol i narakain, olsem na yupela i no ken pas wantaim ol na wok bung wantaim ol. Olsem wanem, stretpela pasin na pasin bilong sakim lo tupela i ken wok bung wantaim? Olsem wanem, lait i ken bung wantaim tudak? Ating Krais i save stap wanbel wantaim Satan, a? Man i bilip long Krais na man i no bilip, tupela i ken holim wanpela kain tingting, a? Olsem wanem, bai yumi bungim haus bilong God wantaim haus lotu bilong ol giaman god? Yupela i save, yumi yet yumi stap haus bilong God bilong i stap oltaim, olsem bipo God i bin tok, “Bai mi stap wantaim ol na wokabaut namel long ol. Na bai mi stap God bilong ol, na ol bai i stap ol lain manmeri bilong mi.” Olsem na Bikpela i tok moa olsem, “‘Yupela i mas lusim ol, na i go i stap long narapela hap. Na yupela i mas lukaut gut, nogut yupela i pas long ol samting i no klin long ai bilong God. Na bai mi yet mi kisim yupela na bai mi stap Papa bilong yupela, na yupela bai i stap pikinini bilong mi.’ Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem.” Ol brata tru bilong mi, yumi kisim pinis ol dispela promis bilong God. Olsem na yumi mas rausim olgeta pasin doti bilong bodi na bilong spirit, na yumi mas kamap klin olgeta long ai bilong God. Na yumi mas pret na aninit long God na yumi mas givim yumi yet olgeta long God na bihainim tru pasin holi oltaim. Yupela i mas givim bel bilong yupela long mipela. Mipela i no bin mekim nogut long wanpela man. Mipela i no bin bagarapim wanpela. Mipela i no bin giamanim wanpela man na kisim ol samting bilong en. Mi no laik sutim tok long yupela na mi mekim dispela tok. Nogat. Mi tok pinis olsem, mipela i givim bel bilong mipela long yupela, na mipela bai i laikim yupela yet, maski yumi dai o yumi stap laip. Mi save olsem, mi ken tokaut stret long yupela, na mi no mas haitim tok. Mi amamas moa yet long yupela, na bel bilong mi i stap isi tru. Maski ol dispela hevi i save kamap long mipela, mi save tingting yet long yupela, na dispela i mekim amamas i pulap tru long bel bilong mi. Taim mipela i go i stap long Masedonia, mipela i no inap malolo liklik. Nogat. Long dispela hap tu ol kain kain hevi i bin kamap long mipela oltaim. Ol man i bin tok pait wantaim mipela, na mipela i kirap nogut na bel bilong mipela i pret. Tasol God i save mekim isi bel bilong ol manmeri i stap bel hevi. Na em i salim Taitus i kam long mipela, na long dispela pasin em i mekim isi bel bilong mipela. Na i no long dispela rot tasol God i mekim isi bel bilong mipela. Nogat. Pastaim yupela i bin mekim isi bel bilong Taitus, na em i tokim mipela long dispela pasin bilong yupela. Olsem na long dispela pasin tu God i mekim isi bel bilong mipela. Taitus i tokim mipela olsem yupela i laikim tumas long lukim mi, na bel bilong yupela i sori, na yupela i tingting tumas long i stap wanbel wantaim mi. Olsem na mi amamas moa yet. Mi save, pas bilong mi em i bin mekim yupela i bel hevi, tasol mi no sori tumas long dispela. Tru, bipo mi sori, tasol nau nogat. Mi save, dispela pas i bin givim bel hevi long yupela na mekim yupela i sem, tasol em i bilong sotpela taim tasol. Na nau mi amamas, tasol mi no amamas long bel hevi bilong yupela. Nogat. Mi amamas, long wanem, dispela bel hevi na sem i bin mekim yupela i tanim bel. Mi save, God yet i bin kamapim dispela bel hevi na sem long yupela, olsem na tok bilong mipela i no bin bagarapim yupela liklik. Nogat. Bel hevi na sem God i save kamapim, dispela i save mekim yumi man i tanim bel. Na long dispela pasin God i save kisim bek yumi, olsem na yumi no ken sori long yumi mas tanim bel. Tasol bel hevi na sem i kamap long pasin bilong ol man bilong graun, dispela i save kamapim dai. Yupela i mas tingting gut. Dispela bel hevi God i bin givim long yupela, em i bin kamapim ol kain kain gutpela pasin long yupela. Long dispela pasin God i hariapim yupela, na yupela i kirap long stretim tok bilong yupela. Em i kirapim yupela long krosim man i bin mekim rong, na i mekim yupela i pret long God. Nau yupela i wari tru long mipela, na yupela i strong long stretim pasin bilong dispela man i bin mekim rong. Long olgeta samting yupela i mekim bilong stretim dispela tok, pasin bilong yupela i soim klia olsem, yupela i no gat asua. Taim mi raitim dispela pas long yupela, mi no bin ting long stretim pasin bilong man i bin mekim rong na mi raitim. Na mi no ting long arapela man, dispela man i bin mekim rong long en. Nogat. Mi laik bai gutpela pasin bilong yupela i ken kamap ples klia, na long ai bilong God yupela i ken save gut olsem, yupela i laikim mipela tru. Long dispela as tasol mi bin raitim dispela pas. Na nau dispela pasin bilong yupela i mekim bel bilong mipela i stap isi tru. Bel bilong mipela i stap isi na mipela i amamas. Tasol mipela i amamas moa yet, long wanem, yupela olgeta i bin pinisim ol wari bilong Taitus na mekim bel bilong en i gutpela. Bipo mi bin tokim Taitus long ol gutpela pasin bilong yupela na mi bin litimapim nem bilong yupela, na mi no kisim sem long dispela tok bilong mi. Nogat. Olgeta tok mipela i bin mekim long pasin bilong yupela, em i tru. Olsem tasol nau Taitus i save, dispela tok mipela i bin mekim bilong litimapim nem bilong yupela, em i tru olgeta. Taim Taitus i kam long yupela, yupela i bin pret na guria, na yupela i kisim em na yupela olgeta i bihainim tok bilong em. Em i tingim yet dispela pasin bilong yupela na bel bilong en i sori tru long yupela. Nau mi amamas tru, long wanem, mi bilip strong olsem, yupela bai i mekim ol stretpela pasin tasol. Ol brata, mipela i laik toksave long yupela long pasin God i bin marimari long ol manmeri bilong ol sios bilong provins Masedonia na helpim ol. Bikpela hevi i bin kamap long ol na dispela i traim tru bel bilong ol. Na long dispela taim ol i stap rabis tru. Tasol God i bin mekim ol i amamas moa yet, na ol i tingting long ol arapela Kristen na ol i bungim planti mani samting bilong helpim ol. Mi laik tokaut klia olsem, ol i bin bihainim laik bilong ol yet na ol i givim dispela mani. Sapos ol i gat samting inap long ol i givim, orait ol i bin givim. Na ol i winim dispela na i givim moa yet. Ol i tokim mipela strong tru long mipela i mas larim ol i wok wantaim ol manmeri bilong ol arapela sios long helpim ol manmeri bilong God i stap long distrik Judia. Mipela i bin ting olsem, ol bai i givim sampela mani. Tasol pasin bilong ol i winim dispela. Pastaim ol i givim ol yet long Bikpela, na ol i bihainim laik bilong God na givim ol yet long mipela tu. Bipo Taitus i bin kirapim dispela wok bilong marimari namel long yupela. Olsem na mipela i strong long em i mas go bek long yupela na pinisim dispela wok. Long olgeta samting yupela i save mekim gutpela pasin tru. Yupela i save bilip strong long God, na yupela i save wok strong long tokaut long dispela bilip. Yupela i gat planti save, na yupela i gat bikpela laik tru long mekim wok bilong God. Na yupela i save laikim mipela tru. Orait olsem tasol nau yupela i mas mekim gutpela pasin moa long dispela wok bilong marimari tu. I no olsem mi laik givim tok bilong yupela i mas bihainim. Nogat. Mi toksave long yupela long pasin bilong ol arapela manmeri i kirap tru long mekim dispela wok, na long dispela pasin i olsem mi traim yupela, bai yupela i ken soim olsem, pasin bilong yupela bilong laikim tru ol arapela, em i samting tru. Yupela i save pinis long marimari bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Em i gat planti samting, tasol em i kamap olsem rabisman tru, bai em i ken helpim yupela. Em i bin kamap rabisman bai em i ken helpim yupela long kisim planti samting. Nau mi laik autim tingting bilong mi long yupela long dispela wok bilong bungim mani. Long las yia yupela i kirapim dispela wok, na yupela i laikim tumas long mekim olsem. Orait nau i gutpela sapos yupela i wok strong long pinisim dispela wok. Bipo bel bilong yupela i kirap long mekim dispela wok, na olsem tasol nau yupela i ken hariap long pinisim, inap long skel bilong ol samting bilong yupela. Sapos man i laikim tumas long givim samting, orait God i laikim tumas long kisim. God i save ting long ol samting ol wan wan man ol inap long givim, na em i kisim ol samting ol i givim. Em i no save ting long ol samting man i no gat, na em i skelim pasin bilong en. Mi no tok yupela i mas karim bikpela hevi, bai ol arapela manmeri i ken i stap gut. Nogat. Mi laik bai yumi olgeta i mas mekim wankain pasin long ol arapela. Nau long dispela taim yupela i gat planti samting, na yupela i ken givim ol samting bilong helpim ol manmeri i sot. Na bihain, sapos yupela i sot na ol i gat planti, orait ol i ken givim ol samting bilong helpim yupela. Olsem na yupela olgeta bai i mekim wankain pasin na yupela olgeta bai i stap gut. Em i olsem buk bilong God i tok, “Kaikai bilong ol man i kisim planti, em i no winim mak bilong ol. Na ol man i kisim liklik tasol, kaikai bilong ol i no sot.” Mi tenkyu long God, em i kirapim bel bilong Taitus, na em i gat wankain tingting olsem mipela. Em tu i laikim tumas long helpim yupela. Mipela i bin askim em long go bek long yupela, na em i orait. Tasol em tu i laikim tumas long mekim dispela wok, olsem na long laik bilong em yet em i go long yupela. Na mipela i salim wanpela brata i go wantaim em. Long olgeta sios dispela brata i gat nem long wok bilong autim gutnius. Na i no long dispela tasol. Nogat. Ol sios i bin makim em bilong em i ken wokabaut wantaim mipela na helpim mipela long mekim dispela wok marimari bilong bungim mani samting. Mipela i mekim dispela wok bilong litimapim nem bilong Bikpela yet, na bilong soim ol man olsem, bel bilong mipela i kirap long mekim dispela wok. Mipela i no laik bai wanpela man i tok nogut long pasin mipela i mekim bilong lukautim dispela bikpela presen ol man i givim. Olsem na mipela i kisim dispela brata i kam wantaim mipela. Mipela i laik mekim gutpela pasin tasol, na mipela i no laik mekim dispela pasin long ai bilong Bikpela tasol. Nogat. Long ai bilong ol man tu. Na mipela i salim narapela brata tu bilong mipela i go wantaim tupela. Planti taim mipela i traim em long ol kain kain wok, na mipela i lukim em i strong long mekim wok. Em i save tru olsem yupela bai i mekim gutpela pasin tasol, olsem na nau em i gat bikpela laik long mekim dispela wok. Yupela i save pinis long Taitus. Em i poroman bilong mi na wanwok bilong mi long wok bilong helpim yupela. Na long dispela tupela brata bilong mipela yupela i ken save olsem, tupela i stap wokman bilong ol sios, na tupela i save litimapim nem bilong Krais long wok bilong tupela. Orait yupela i mas mekim gutpela pasin long ol dispela man, na bai ol manmeri bilong ol sios i ken save tru long pasin bilong yupela long laikim tru ol arapela. Na ol i ken save mipela i no tok amamas nating long gutpela pasin yupela i save mekim. Yupela i save pinis long dispela presen mipela i bungim bilong helpim ol manmeri bilong God. Olsem na mi no ken raitim longpela tok long dispela samting. Mi save pinis, bel bilong yupela i kirap long mekim dispela wok bilong helpim ol arapela, na oltaim mi save litimapim nem bilong yupela long ai bilong ol Masedonia. Mi tokim ol olsem, “Long las yia ol Akaia ol i redi pinis long kirapim dispela wok.” Na taim ol i harim dispela tok long yupela i gat laik tru bilong givim ol samting, dispela i kirapim bel bilong planti Masedonia tu long givim ol samting. Tasol mi no laik bai dispela tok mipela i mekim bilong litimapim nem bilong yupela em i kamap olsem toktok nating. Nogat. Mi laik bai yupela i mas i stap redi long givim ol samting, olsem mi bin tokim ol. Mi ting long dispela, olsem na mi salim ol dispela brata i kam long yupela. Mipela i bilip tru olsem yupela i redi long givim ol samting. Tasol mi ting, nogut sampela Masedonia ol i go wantaim mi na ol i lukim yupela i no redi, na bai mipela i kisim sem long dispela, na yupela tu wantaim. Olsem na mi ting mi mas tokim ol brata long ol i mas i go pas na i kam long yupela, na helpim yupela long redim dispela presen yupela i tok pinis long salim i go. Na taim mi kam, ol man bai i lukim olsem yupela i amamas long givim dispela presen, na i no olsem mipela i pulim ol mani samting bilong yupela. Yupela tingting gut long dispela. Man i planim liklik kaikai, em bai i kisim liklik kaikai tasol. Na man i planim planti, em bai i kisim planti. Olsem na yupela olgeta wan wan i mas tingting gut pastaim na save gut long wanem samting yupela i laik givim. Nogut wanpela man i bel hevi long givim samting, na nogut em i ting ol man i strong tumas long em i mas givim. Dispela pasin bilong givim em i no gutpela. God i save laikim man i amamas na i givim samting long laik bilong em yet. Na God em inap long givim olgeta kain gutpela samting long yupela, na bai yupela i gat planti tru. Olsem na oltaim yupela bai inap tru long olgeta samting, na planti samting bai i stap bilong yupela i ken mekim olgeta kain gutpela wok. Buk bilong God i tok long dispela pasin olsem, “Dispela man i save givim planti samting long ol rabisman, olsem man i tromoi nabaut pikinini kaikai bilong planim. Stretpela pasin bilong en i save stap oltaim.” God i save givim ol pikinini kaikai long man bilong planim gaden, na em i save givim ol kain kain kaikai long olgeta man na ol i kaikai. Olsem tasol God bai i givim ol samting long yupela na yupela bai inap tru, na yupela i ken helpim ol arapela manmeri bilong God. Na ol gutpela pasin bilong yupela bai i kamap moa moa yet, olsem man i planim ol pikinini kaikai na bihain gaden bilong en i karim kaikai moa moa yet. God i givim planti samting long yupela, na yupela inap long givim planti samting long ol arapela. Na long wok bilong mipela dispela presen bilong yupela bai i mekim ol dispela manmeri i tenkyu tru long God. Olsem na dispela wok yupela i mekim em bai i helpim ol manmeri bilong God, bai ol i no ken sot moa, na tu em bai i mekim ol i tenkyu moa yet long God. Dispela wok yupela i mekim bilong helpim ol, em bai i kamapim ples klia gutpela pasin bilong yupela. Na ol bai i save olsem, yupela i kisim tru gutnius bilong Krais na yupela i save bihainim gut tok bilong en. Na ol bai i lukim ol planti samting yupela i givim long ol na long olgeta arapela manmeri tu, na ol bai i litimapim nem bilong God. Ol bai i save olsem, marimari bilong God em i pulap tru long yupela. Olsem na ol bai i laikim yupela tumas, na ol bai i prea long God na askim em long mekim gut long yupela. Dispela presen God i bin givim yumi, em i bikpela moa, na yumi no inap autim gut olgeta tok bilong en. Yumi mas tenkyu long God long dispela presen. Sampela man i save sutim tok long mi olsem, “Taim Pol i stap wantaim yumi em i save daunim em yet, tasol taim em i stap longwe em i save givim strongpela tok long yumi.” Tasol mi Pol, mi laik bai yupela i tingting long pasin Krais i bin mekim bilong daunim em yet na mekim pasin isi long ol man, na mi askim yupela long tingting gut long dispela tok mi laik mekim. Mi tokim yupela olsem, yupela i mas lukaut, nogut mi mas givim strongpela tok long yupela taim mi kam i stap wantaim yupela. Mi ting mi inap tru long givim strongpela tok long ol dispela man i ting mipela i save bihainim pasin bilong ol man bilong graun. Tru, mipela i save stap long dispela graun, tasol mipela i no save pait olsem ol man bilong graun. Olgeta samting bilong pait mipela i holim, ol i no samting bilong dispela graun. Nogat. Ol i gat strong bilong God, na ol inap brukim ol strongpela banis bilong ol birua. Mipela i save daunim olgeta kain tingting na giaman tok i save pasim rot bilong ol man i laik kisim save long God. Na mipela i save kalabusim olgeta tingting bilong ol man, bilong mekim tingting bilong ol i bihainim laik bilong Krais. Na mipela i wet long yupela. Sapos yupela i bihainim olgeta tok bilong mipela, orait mipela i redi long mekim save long olgeta man bilong sakim tok. Yupela i mas skelim gut ol dispela samting yupela i lukim. Sapos wanpela man i ting olsem em yet i stap man tru bilong Krais, orait em i mas tingting gut na bai em i save olsem, mipela tu i stap man bilong Krais, wankain olsem em yet. Bikpela i bin givim namba long mipela bilong mekim dispela wok. Em i laik bai mipela i strongim bilip bilong yupela, na em i no laik bai mipela i bagarapim yupela. Olsem na sapos mi amamas na litimapim nem bilong mipela liklik long dispela wok mipela i save mekim, mi bai i no inap sem long dispela tok mi mekim. Tasol mi no laik bai yupela i ting mi man bilong raitim ol pas bilong pretim yupela. Tru, sampela man i save tok olsem long mi, “Ol pas bilong Pol i gat ol kain kain strongpela tok, tasol taim em yet i kamap na i toktok long yumi, yumi lukim em i no gat strong tru, na em i no save tru long pasin bilong autim tok.” Ol man i save mekim dispela kain tok, ol i mas tingting gut na save olsem, pasin mipela bai i mekim long taim mipela i kam i stap wantaim yupela, em bai i bihainim stret dispela tok mipela i raitim long pas long taim mipela i stap longwe long yupela. Mipela i no inap tok mipela i wankain olsem ol sampela man ol i save amamas na litimapim nem bilong ol yet. Na mipela i no inap tok, pasin bilong mipela i wankain olsem pasin bilong ol. Nogat. Dispela ol man ol i save skelim pasin bilong ol long skel bilong ol yet tasol. Wanpela i save skelim pasin bilong em yet long pasin bilong narapela. Ol man i mekim olsem, ol i no gat save tru. Tasol mipela i no laik putim skel na namba bilong mipela i go antap, bai mipela i ken litimapim nem bilong mipela moa moa yet. Nogat. Mipela bai i mekim dispela wok God i bin makim bilong mipela, na skelim pasin bilong mipela long skel God yet i bin putim. Tasol mak bilong dispela wok God i bin givim mipela, em i go inap long Korin tu. Namba na wok God i bin givim mipela, em i karamapim yupela, olsem na taim mipela i autim tok long yupela, mipela i no kalapim mak bilong mipela. Nogat. Mipela tasol i bin kamap paslain long ol arapela na bringim gutnius i kam long yupela ol Korin. Mipela i no save kalapim mak bilong mipela na litimapim nem bilong mipela yet long wok ol arapela man i bin mekim. Nogat. Mipela i laik mekim stret dispela wok God i bin givim long mipela, olsem bai bilip bilong yupela i ken kamap strong, na wok bilong mipela i ken kamap bikpela namel long yupela. Na bai mipela i ken bringim gutnius i go long ol dispela ples i stap baksait long yupela. Mipela i no inap i go long ol ples ol arapela man i mekim wok pinis long en, bai mipela i amamas na litimapim nating nem bilong mipela long wok ol arapela man i mekim pinis. “Man i laik amamas, em i mas amamas long Bikpela.” Yumi save, man i save amamas na litimapim nem bilong em yet, dispela man i no gat nem long ai bilong God. Nogat. Sapos Bikpela i litimapim nem bilong wanpela man, dispela man tasol i gat nem tru. Mi laik bai yupela i larim mi na mi mekim tok kranki liklik. Inap yupela i larim mi? God i gat strongpela laik tru long ol manmeri i mas stap aninit long em wanpela tasol, na long wankain pasin mi tu mi gat strongpela laik long yupela i mas bihainim tru Krais. Mi yet mi bin makim yupela bilong kamap ol lain bilong Krais, na mi laik givim yupela long Krais olsem mi bringim yangpela meri i stap klin tru i go long man em i laik maritim. Tasol mi ting long dispela snek i save tumas long pasin bilong giaman, na bipo tru em i bin giamanim Iv, na mi pret, nogut wankain samting i kamap long yupela. Nogut tingting bilong yupela i paul, na yupela i lusim pasin bilong i stap klin na tingting long Krais tasol. Mi pret, long wanem, mi save, sampela man i save kam long yupela na autim tok bilong narapela Jisas, em i no dispela Jisas mipela i bin autim tok bilong en. Na long dispela pasin yupela i save kisim narakain spirit, em i no dispela Holi Spirit yupela i kisim bipo. Na yupela i save kisim narakain gutnius, em i no dispela gutnius yupela i kisim pinis. Na mi save, taim ol i mekim dispela pasin namel long yupela, yupela i save stap redi tasol long harim tok bilong ol. Harim. Mi ting mi no aninit liklik long ol dispela “namba wan aposel” bilong yupela. Maski sapos mi no save tumas long pasin bilong autim tok, save bilong mi i no sot liklik. Oltaim long olgeta pasin mipela i bin mekim, mipela i bin soim dispela save long yupela. Yupela i save, mi bin autim gutnius bilong God long yupela, na mi no bin kisim pe long dispela wok. Long dispela pasin mi bin daunim mi yet, bai mi ken litimapim yupela. Olsem wanem? Ating long dispela pasin bilong mi, mi bin mekim sin, a? Mi bin kisim ol mani samting long sampela sios, bilong helpim mi long mekim wok namel long yupela. Long dispela pasin i olsem mi bin stilim ol samting bilong ol. Taim mi bin i stap wantaim yupela, sapos mi sot long wanpela samting, mi no bin givim hevi long wanpela bilong yupela. Nogat. Ol brata i lusim Masedonia na i kamap long Korin, ol i bin lukautim mi long olgeta samting mi sot long en. Mi bin tingting strong long mi no ken givim hevi liklik long yupela, na mi save bihainim dispela tingting yet. Tok tru bilong Krais em i stap wantaim mi, na mi tok tru tumas olsem, long olgeta hap bilong provins Akaia i no gat wanpela man inap pasim rot bilong mi long litimapim nem bilong mi long dispela pasin mi bin mekim. Na bilong wanem mi mekim olsem? Ating mi no save laikim yupela tumas, a? Nogat tru. God i save pinis olsem, mi laikim yupela tru. Tasol sampela man i laik painim rot bilong litimapim nem bilong ol yet, bai ol i ken kamap wankain olsem mipela long ai bilong ol man. Na mi wok long pasim dispela rot long ol. Na bai mi wok olsem tasol i stap. Dispela ol man ol i giaman aposel na giaman wokman. Ol i save senisim pasin bilong ol bilong mekim ol man i ting ol i stap aposel tru bilong Krais. Na yupela i no ken kirap nogut long dispela pasin ol i mekim. Yumi save, Satan yet i save senisim pasin bilong en na kamap olsem ensel bilong lait. Olsem na sapos ol wokman bilong Satan tu i senisim pasin bilong ol na i mekim olsem ol wokman bilong stretpela pasin, yumi no ken kirap nogut long dispela. Bihain ol bai i kisim pe inap tru long dispela ol pasin ol i bin mekim. Mi tok pinis olsem mi laik mekim tok kranki liklik, na taim yupela i harim dispela tok, yupela i no ken ting mi wanpela longlong man. Tasol sapos yupela i ting mi longlong, em tu inap. Tasol yupela i mas larim mi, na bai mi tu mi ken litimapim nem bilong mi liklik. Mi no bihainim laik bilong Bikpela na mi mekim dispela tok. Nogat. Mi tok olsem krankiman na mi litimapim nem bilong mi yet. Planti man i save bihainim pasin bilong graun na ol i litimapim nem bilong ol yet. Olsem na mi tu mi bai bihainim dispela pasin na litimapim nem bilong mi yet. Yupela ol lain i gat gutpela tingting tru, olsem na yupela i save laikim tumas long larim ol longlong man i givim tok kranki long yupela. Tru tumas, sapos wanpela man i pulim yupela i go mekim wok kalabus bilong em, o sapos em i pinisim olgeta samting bilong yupela, o sapos em i giamanim yupela na trikim yupela, o sapos em i mekim olsem em i bikman tru, o sapos em i solapim pes bilong yupela, yupela i save larim em i mekim long laik bilong em tasol. Sori tru, mipela i no gat strong bilong mekim ol dispela kain pasin long yupela. Mi sem tru long autim dispela rong bilong mipela. Tasol sapos wanpela man i strong long tokaut long pasin bilong em yet, orait mi tu mi ken strong na tokaut. Sori, nau mi toktok olsem longlong man. Ol i bilong lain Hibru, a? Orait, mi tu mi bilong lain Hibru. Ol i man bilong Israel, a? Orait, mi tu mi bilong Israel. Ol i lain bilong Abraham, a? Orait, mi tu mi bilong lain bilong Abraham. Ol i wokman bilong Krais, a? Nau mi tok olsem longlong man tru. Mi winim ol long mekim wok bilong Krais. Mi winim ol tru long hatwok mi bin mekim. Planti taim ol man i bin putim mi long kalabus na ol i paitim mi planti taim moa yet, na long ol dispela hevi mi winim tru ol dispela man. Planti taim klostu mi dai. Ol Juda i bin paitim mi 39 taim long wip, na dispela samting i kamap long mi inap 5-pela taim olgeta. Tripela taim mi kisim kanda. Wanpela taim ol i tromoi ston long mi. Tripela taim sip mi stap long en, em i bagarap, na wanpela nait na wanpela san mi trip i stap long solwara. Planti taim mi wokabaut i go long ol longwe ples, na mi laik lus long wara, na mi laik bagarap long han bilong ol stilman i save pulim samting bilong ol man i wokabaut long rot. Ol wantok bilong mi yet ol i laik bagarapim mi, na ol man bilong ol arapela lain tu ol i laik bagarapim mi. Klostu mi laik bagarap long taim mi stap long ol taun, na long taim mi stap long graun i no gat man. Klostu mi laik lus long solwara. Na klostu mi laik bagarap long han bilong ol giaman brata. Mi bin mekim ol kain kain wok i hat tru. Planti taim mi wok nait na mi no slip. Mi stap hangre, na mi dai long wara. Planti taim mi lusim kaikai. Planti taim kol i bagarapim mi na mi no gat saket samting bilong karamapim skin bilong mi. Na mi inap tok long planti arapela hevi tu i bin kamap long mi. Na tu, long olgeta de mi save tingting planti long pasin bilong lukautim gut olgeta sios, na dispela i putim bikpela hevi tru long mi. Sapos strong bilong wanpela Kristen i pinis, orait mi pilim olsem strong bilong mi tu i pinis. Na sapos samting i kamap na i mekim wanpela Kristen i pundaun long sin, orait mi save kros tru long dispela samting. Sapos i no gat narapela rot, na mi mas litimapim nem bilong mi yet, orait mi ken tok long ol samting i bin kamap na i soim olsem mi yet mi no gat strong, na mi ken litimapim nem bilong mi long dispela. God, em i God na Papa bilong Bikpela Jisas, em i save olsem, mi no giaman. Yumi mas litimapim nem bilong em oltaim. Long Damaskus, kiap bilong King Aretas i putim ol soldia bilong was long ol dua bilong banis bilong taun, long wanem, em i laik kalabusim mi. Tasol sampela brata i putim mi long wanpela basket, na ol i putim basket ausait long windo bilong banis bilong taun na slekim basket i go daun long graun. Na long dispela pasin mi ranawe long han bilong dispela kiap. I no gat narapela rot. Mi mas litimapim nem bilong mi yet. Tru, dispela pasin i no inap helpim yumi. Tasol maski, mi laik tok long sampela driman na tok hait Bikpela i bin kamapim long mi. Mi save long wanpela man bilong Krais, na 14 yia bipo God i kisim em i go antap inap long namba 3 heven. Ating em i stap long bodi o em i lusim bodi, em mi no save. God tasol i save. Mi save olsem God i kisim dispela man i go long heven. Em i stap long bodi o em i lusim bodi, mi no save. God i save. Na long heven em i harim kain tok ol man i no inap long autim, na i tambu tu long man i autim. *** Mi laik litimapim nem bilong dispela man, tasol mi no ken litimapim nem bilong mi yet. Mi ken tok olsem mi no gat strong, na mi ken litimapim nem bilong mi yet long dispela wanpela samting tasol. Tru, sapos mi laik litimapim nem bilong mi yet, mi no inap tok olsem longlong man, long wanem, mi bai autim tok tru tasol. Tasol mi no laik litimapim nem bilong mi yet, long wanem, mi no laik bai ol man i bihainim tingting bilong mi tasol na ol i givim biknem long mi. Ol i mas lukim pasin mi save mekim na ol i mas harim tok mi save autim, na long dispela pasin ol i ken tingting stret long mi. God i bin soim mi ol gutpela gutpela samting tru, tasol em i no laik bai mi tingting long ol dispela samting na mi amamas long pasin bilong mi yet. Olsem na em i larim wanpela samting olsem nil i kam i stap wantaim mi na i save sutim skin bilong mi. Dispela samting em i wokboi bilong Satan, na em i save mekim nogut long mi. Em i kam bilong daunim mi, bai mi no ken amamas na litimapim nem bilong mi yet. Tripela taim mi beten strong long Bikpela, long em i ken rausim dispela samting long mi. Tasol em i tokim mi olsem, “Marimari bilong mi em inap long yu. Long wanem, strong bilong mi em i save kamap strong tru long man i no gat strong.” Bikpela i tok olsem, olsem na nau mi save amamas moa yet long stap olsem man i no gat strong. Olsem bai strong bilong Krais i ken i stap long mi. Olsem na sapos long dispela wok bilong Krais mi no gat strong, na ol man i mekim nogut long mi, na ol kain kain hevi na trabel i kisim mi, na ol man i wok long bagarapim mi, orait bel bilong mi i save stap gutpela tasol. Long wanem, taim mi no gat strong, long dispela taim tasol mi gat strong tru. Dispela tok mi mekim, em i kranki olgeta. Tasol yupela yet i kirapim mi na mi mekim dispela tok. Inap yupela i bin tokaut long gutpela pasin bilong mi, tasol yupela i no bin mekim olsem, olsem na mi yet mi bin tokaut. Tru, mi samting nating, tasol mi no aninit long ol dispela “namba wan aposel” bilong yupela. Long taim mi stap namel long yupela mi bin mekim planti samting i soim olsem mi aposel tru. Mi bin sanap strong na karim ol hevi, na long dispela pasin ol kain kain mirakel na ol narakain strongpela wok i bin kamap namel long yupela, bilong soim olsem mi bin mekim wok bilong God. Mi bin mekim wankain pasin long yupela olsem mi save mekim long ol arapela sios. Long wanpela samting tasol mi no bin mekim wankain pasin long yupela. Mi no bin givim hevi long yupela bilong lukautim mi long kaikai samting. Ating mi asua, a? Sapos olsem, orait yupela i mas lusim dispela rong bilong mi. Orait nau mi redi long i kam long yupela namba 3 taim, na long dispela taim tu mi no inap givim hevi long yupela. Harim. Mi no laik kisim ol samting bilong yupela. Nogat. Mi laik kisim yupela yet. Yupela i save, ol pikinini i no gat wok bilong painim na bungim ol kaikai samting bilong helpim ol papamama bilong ol. Nogat. Ol papamama tasol i gat wok bilong bungim ol samting bilong helpim ol pikinini. Na mi bai amamas tasol long givim olgeta samting bilong mi, na long givim laip bilong mi tu, bilong helpim yupela. Mi save givim bel bilong mi moa yet long yupela, na ating dispela i mekim yupela i givim bel bilong yupela liklik tasol long mi? Tasol sampela bilong yupela i save tok olsem long pasin bilong mi, “Tru, em i no bin kisim ol samting bilong yumi long ples klia. Tasol em i save gut long grisim yumi, na long pasin bilong giaman em i sutim nus bilong yumi na pulim ol samting bilong yumi.” Olsem wanem? Mi bin salim ol man i kam long yupela. Olsem wanem? Ating long han bilong wanpela bilong ol mi bin giamanim na stilim ol samting bilong yupela, a? Mi bin givim tingting long Taitus na em i bin i go long yupela, na mi bin salim dispela arapela brata i go wantaim em. Ating Taitus i bin giamanim yupela na stilim ol samting bilong yupela? Ating mitupela i no bin bihainim wankain tingting, a? Mitupela i no wokabaut long wanpela rot tasol? Mi ting yupela i ritim olgeta dispela tok na yupela i ting mipela i raitim bilong stretim tok bilong mipela long ai bilong yupela. Tasol nogat. Mipela i stap man bilong Krais, na mipela i mekim dispela tok long ai bilong God. Ol pren tru bilong mi, mipela i mekim ol dispela tok bilong strongim bilip bilong yupela. Long wanem, mi pret liklik na mi ting, nogut mi kam long yupela na mi lukim yupela i no i stap kain man olsem mi laik lukim. Na nogut yupela tu i lukim mi i no i stap kain man olsem yupela i laik lukim. Nogut mi lukim ol kain kain pasin olsem i stap namel long yupela, em pasin bilong tok pait na bel nogut long ol arapela na pasin bilong kros na hambak na tok bilas na tok baksait na bikhet na pasin bilong paulim olgeta wok. Nogut mi kam long yupela na God bilong mi bai i semim mi gen long ai bilong yupela. Nogut mi bai lukim planti manmeri bipo ol i bin mekim sin na ol i no tanim bel yet na givim baksait long pasin doti na pasin pamuk na pasin bilong bel i kirap long mekim ol pasin nogut, em bipo ol i save mekim. Sapos mi lukim ol dispela kain pasin, bai mi sem na bel sori tru. Nau mi laik i kam long yupela namba 3 taim, na buk bilong God i tok olsem, “Sapos tupela o tripela man samting i tok long ol i bin lukim man i mekim rong, orait yumi inap long stretim tok.” Long namba 2 taim mi bin i stap wantaim yupela mi bin tokim ol man i bin mekim sin bipo, na olgeta arapela man tu, long pasin mi laik mekim. Na nau mi stap longwe na mi tokim ol gen olsem, sapos mi kam bek gen long yupela, bai mi no inap larim nating ol man i bin mekim sin. Yupela i laik save, Krais i save autim tok long maus bilong mi, o nogat? Orait long dispela pasin mi bai mekim, yupela bai i save tru. Na harim. Krais bai i no inap slek long stretim pasin bilong yupela. Nogat. Em bai i soim tru strong bilong en long yupela. Tru, bipo em i no gat strong na ol i nilim em long diwai kros. Tasol long strong bilong God nau em i stap laip. Na mipela i pas wantaim em na mipela tu i no gat strong. Tasol long strong bilong God mipela bai i stap laip wantaim em. Na mipela bai i kamapim dispela strong namel long yupela. Oltaim yupela i mas skelim pasin na tingting bilong yupela yet na painimaut, bilip bilong yupela i stap strong, o nogat. Yupela i mas skelim gut pasin bilong yupela yet. Ating yupela i no save, Jisas Krais em i stap long bel bilong yupela? Sapos em i no i stap wantaim yupela, orait yupela i no save bilip tru long en. Na mi laik bai yupela i ken painimaut olsem, mipela i mekim tru wok bilong Krais. Na mipela i save prea long God, bai em i helpim yupela, na yupela i no mekim wanpela pasin nogut. Mipela i no ting long yupela i mas lukim mipela olsem ol wokman bilong Krais, na mipela i mekim dispela tok. Nogat. Maski yupela i ting mipela ol giaman wokman tasol, bikpela laik bilong mipela em i olsem, mipela i laik bai yupela i mas mekim ol stretpela pasin tasol. Yupela i save, yumi no inap mekim wanpela samting bilong daunim tok tru. Nogat. Yumi inap wok long helpim tok tru tasol. Olsem na sapos yupela i stap strong, na mipela i no gat strong, mipela i save amamas. Na oltaim mipela i save beten long God, bai yupela i ken kamap strongpela Kristen tru. Bikpela i bin makim mi bilong lukautim wok bilong en, na em i givim mi strong bilong mekim dispela wok. Na nau mi raitim dispela tok long yupela long taim mi stap longwe yet, long wanem, taim mi kam long yupela, mi no laik mekim strongpela tok bilong stretim pasin bilong yupela. Bikpela i bin givim mi dispela wok, bai mi ken strongim bilip bilong yupela, na i no bilong bagarapim yupela. Ol brata, nau mi pinisim tok na mi tok gutbai. Yupela i mas wok long kamap strongpela Kristen tru. Yupela i mas harim tok bilong mi. Na yupela olgeta i mas holim wankain tingting tasol na i stap wanbel. Na God, em i save givim bel bilong en long yupela na givim bel isi long yupela, em bai i stap wantaim yupela. Long pasin bilong yumi manmeri bilong God, yupela olgeta wan wan i mas givim kis long ol arapela. Olgeta manmeri bilong God ol i givim gude long yupela. Bikpela Jisas Krais i ken marimari long yupela, na God i ken givim bel bilong en long yupela, na Holi Spirit i ken mekim yupela olgeta i stap wanbel tru. Mi aposel Pol. Ol man ol i no salim mi, na wanpela man i no bin putim mi long wok aposel. Nogat. Mi bin kisim dispela wok long han bilong Jisas Krais wantaim God Papa, em i bin kirapim Krais long matmat. Mi wantaim olgeta brata i stap wantaim mi, mipela i raitim dispela pas i go long yupela ol manmeri bilong ol sios i stap long provins Galesia. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Krais i bihainim laik bilong God Papa bilong yumi, na em i lusim laip bilong em yet bilong lusim sin bilong yumi. Em i mekim olsem bilong em i ken kisim bek yumi long dispela pasin nogut nau i stap long graun. Olsem na yumi ken litimapim nem bilong God oltaim oltaim. I tru. Bel bilong mi i kirap nogut tru long dispela pasin yupela i mekim. Long wok Krais i bin mekim bilong marimari long yupela, God i bin singautim yupela bilong kamap lain manmeri bilong em, tasol kwiktaim tumas yupela i lusim em, na yupela i bihainim narakain gutnius. Tasol i no gat narapela gutnius i stap. Nogat tru. Sampela man i wok long paulim tingting bilong yupela tasol, na ol i laik senisim nabaut gutnius bilong Krais. Tasol sapos mipela yet i autim gutnius long yupela o sapos wanpela ensel bilong heven i autim, na sapos dispela gutnius i no wankain olsem dispela gutnius bipo mipela i bin autim long yupela, orait man i mekim dispela pasin, em i ken lus long hel. Bipo mipela i mekim dispela tok pinis, na nau mi mekim wankain tok gen. Sapos wanpela man i autim gutnius long yupela, na em i no wankain olsem dispela gutnius bipo yupela i kisim, orait dispela man i ken lus long hel. Na yupela i ting wanem? Dispela tok nau mi mekim, em i bilong ol man i ken belgut long mi o bilong God i ken belgut long mi? Ating mi wok long grisim ol man tasol, a? Harim. Sapos mi wok yet long grisim ol man, orait mi no wokman bilong Krais. Ol brata, mi tokim yupela stret, dispela gutnius bipo mi bin autim long yupela, em i no samting wanpela man i bin kamapim. Mi no kisim dispela gutnius long wanpela man. Na ol man i no skulim mi long en. Nogat tru. Jisas Krais yet i bin kamapim olgeta tok hait bilong dispela gutnius long mi. Yupela i harim tok pinis long ol samting mi bin mekim bipo. Yupela i save, mi bin bihainim strong bilip bilong ol Juda, na mi bin mekim nogut tru long ol manmeri bilong sios bilong God. Mi bin wok long bagarapim sios olgeta. Mi bin strong tumas long bihainim olgeta pasin bilong ol tumbuna bilong mi, na long dispela pasin mi mekim mi bin winim pasin bilong planti bilong ol yangpela man bilong ol Juda ol i wanlain wantaim mi. Tasol taim mama i no karim mi yet, God i makim mi pinis, na long marimari bilong en, em i singautim mi long kamap man bilong em yet. Na long taim em yet i makim em i soim Pikinini bilong en long mi, bilong mi ken kisim wok bilong autim gutnius bilong em long ol manmeri bilong ol arapela lain. Na long taim God i mekim dispela pasin long mi, mi no bin i go askim sampela man. Mi no bin i go long Jerusalem bilong lukim ol man i bin kamap aposel paslain long mi. Nogat. Mi go i stap long kantri Arebia. Na bihain mi go bek long taun Damaskus. Na taim tripela yia i go pinis, na mi bin i go long Jerusalem bilong toktok wantaim Pita. Na mi stap wantaim em inap long 15 de. Tasol long dispela taim mi no lukim narapela aposel. Jems, em brata bilong Bikpela, em tasol mi lukim. Long dispela tok nau mi raitim long yupela, mi tok tru tumas long ai bilong God, mi no giamanim yupela. Na bihain gen mi raun nabaut insait long provins Siria na Silisia. Tasol ol manmeri bilong Krais i stap long ol sios bilong distrik Judia, ol i no bin lukim yet pes bilong mi. Ol i save harim tok tasol long mi olsem, “Pastaim dispela man i wok long kilim yumi, tasol nau em i save autim gutnius bilong dispela pasin bilong bilip bipo em i wok long bagarapim.” Ol i harim tok long ol samting God i bin mekim long mi, na ol i litimapim nem bilong em. Mi stap inap 14 yia pinis, na bihain mi wantaim Barnabas mitupela i go long Jerusalem gen. Mi kisim Taitus na mipela i go wantaim. God yet i bin soim mi olsem mi mas i go. Na taim mi stap long Jerusalem, mi bin toktok wantaim ol bikman tasol bilong sios, na mi tokim ol long dispela gutnius mi save autim long ol manmeri bilong ol arapela lain. Mi ting olsem, nogut dispela wok mi mekim, na bipo tu mi bin mekim, em i lus nating. Taitus i stap wantaim mi, na em i man bilong lain Grik. Tasol ol i no tok long mipela i mas katim skin bilong em. Tru, i gat sampela giaman brata ol i bin hait tasol na kam insait long kibung bilong mipela. Ol i kam insait bilong luk stil long dispela pasin Krais Jisas i bin givim long yumi long taim em i lusim yumi long kalabus bilong lo, na em i mekim yumi i kamap fri. Ol dispela man i laik kalabusim yumi gen. Tasol mipela i no orait long tok bilong ol long katim skin bilong Taitus. Mipela i no aninit liklik long tok bilong ol. Mipela i laik bai tok tru bilong gutnius em i no ken senis, na yupela i ken bihainim stret oltaim. Sampela man i stap olsem ol bikman bilong sios. Long tingting bilong mi yet, ol i gat biknem o nogat, em i samting nating. God i no save tingting long nem bilong man. Tasol ol dispela man i gat nem, ol i no skruim wanpela tok moa long tok bilong mi. Nogat tru. Ol i lukim olsem God i bin givim mi wok bilong autim gutnius long ol manmeri bilong ol arapela lain, olsem em i bin givim wok long Pita bilong autim gutnius long ol Juda. Yes, God i givim strong long Pita bilong mekim wok aposel namel long ol Juda, na olsem tasol God yet i givim strong long mi bilong mekim wok aposel namel long ol arapela lain. Ol manmeri i lukim Jems na Pita na Jon olsem ol bikman bilong sios, na taim ol dispela man i save pinis olsem, God i bin marimari long mi na i givim dispela wok long mi, orait ol i sekan long mi wantaim Barnabas, na kisim mitupela olsem brata tru bilong ol. Na mipela olgeta i wanbel na pasim tok olsem, mitupela i ken mekim wok namel long ol manmeri bilong ol arapela lain, na ol yet i ken mekim wok namel long ol Juda. Ol i givim wanpela tok tasol long mitupela. Ol i laik bai mitupela i mas mekim wok bilong helpim ol rabisman i stap long sios bilong ol. Bipo yet mi bin amamas long mekim dispela kain wok, na mi wok strong yet long mekim. Tasol bihain, taim Pita i kam long taun Antiok, mi krosim em long pes bilong em stret, long wanem, em i bin mekim pasin i no stret. Taim ol lain bilong Jems i no kamap yet, Pita i save kaikai wantaim ol man bilong ol arapela lain. Tasol taim ol dispela lain i kamap pinis, orait Pita i pret long dispela lain Kristen i save strong long pasin bilong katim skin. Olsem na em i stap longwe long ol man bilong ol arapela lain, na em i no poroman moa wantaim ol. Ol arapela Juda tu ol i mekim dispela pasin giaman wantaim em. Na bihain dispela pasin giaman bilong ol em i pulim tingting bilong Barnabas tu. Tasol taim mi lukim ol i no bihainim stret tok tru bilong gutnius, mi tokim Pita long ai bilong ol olsem, “Yu wanpela man bilong lain Juda. Tasol yu bihainim pasin olsem yu man bilong arapela lain, na i no olsem yu man bilong lain Juda. Olsem na watpo yu strong long ol man bilong ol arapela lain long ol i mas bihainim pasin bilong ol Juda?” Tru, yumi ol Juda yumi bin kamap long lain bilong Juda. Yumi no kamap long ol arapela lain, em ol man bilong mekim sin. Nogat. Tasol yumi save, God i no ting long man i bihainim lo bilong Moses, na long dispela as em i kolim em stretpela man. Nogat. Man i bilip long Krais Jisas, em tasol God i save kolim stretpela man. Yumi tu yumi bilip pinis long Krais Jisas, long wanem, yumi save, long dispela rot tasol God i ken kolim yumi stretpela man, na i no long rot bilong bihainim lo. Long wanem, i no gat wanpela man em inap bihainim gut ol lo na bai God i kolim em stretpela man. Nogat. Taim yumi bihainim dispela rot bilong bilip long Krais na kamap stretpela man long ai bilong God, yumi lukim olsem yumi Juda tu yumi lain bilong mekim sin wankain olsem ol arapela lain. Orait ating yumi inap tok, Krais yet em i laik mekim sin i kamap strong, a? Nogat tru. Yumi no ken tok olsem. Sapos mi pinisim pasin bilong i stap aninit long lo na bihain mi kirapim bek dispela pasin gen, orait mi yet mi kamap man bilong mekim sin. Tasol lo i putim mi long rot bilong i dai na long ai bilong lo mi stap olsem man i dai pinis. Na long dispela rot nau mi stap laip wantaim God. Mi hangamap pinis long diwai kros wantaim Krais na mi dai wantaim em na mi kisim nupela laip. Tasol dispela laip em i no laip bilong mi yet. Nogat. Krais em i stap laip insait long mi. Na nau olgeta pasin na wok mi mekim long dispela graun, em mi mekim long rot bilong bilip. Mi bilip long Pikinini Bilong God em i bin laikim mi tru na em i lusim laip bilong em yet bilong helpim mi. Mi no laik mekim marimari bilong God i kamap olsem samting nating. Sapos lo bilong Moses em inap long mekim yumi i kamap stretpela man long ai bilong God, orait Krais i dai nating tasol. Yupela longlong man bilong Galesia, mipela i soim Jisas Krais pinis long yupela. I olsem ai bilong yupela yet i lukim em i hangamap i stap long diwai kros. Husat nau i paulim tingting bilong yupela? Mi laik askim yupela long wanpela samting tasol. Yupela i kisim Holi Spirit long wanem rot tru? Long rot bilong bihainim lo? O long rot bilong harim gutnius na bilip? Yupela i kamap longlong pinis, a? Yupela i bin statim wokabaut bilong yupela long strong bilong Holi Spirit, na nau yupela i laik pinisim long strong bilong yupela yet? Ating ol hevi bipo i kamap long yupela, em yupela i karim nating, a? Tasol mi no ting yupela i karim nating. God i givim Holi Spirit long yupela na i wokim ol mirakel namel long yupela. Bilong wanem em i mekim olsem? Em i ting long yupela i bihainim lo na em i mekim? O em i ting long yupela i bin harim gutnius na bilip na em i mekim olsem? Buk bilong God i gat tok olsem, “Abraham i bilipim tok bilong God, olsem na God i kolim em stretpela man.” Olsem na yupela i ken save olsem, ol man i bilip long gutnius, ol i pikinini tru bilong Abraham. Bipo yet God i save olsem, bihain ol arapela lain bai i bilip long gutnius, na em i ting long em bai i kolim ol stretpela manmeri. Olsem na bipo tru em i autim gutnius long Abraham, olsem buk bilong God i tok, “Long yu God bai i mekim gut long olgeta lain manmeri.” Abraham i bilip na God i bin mekim gut long em. Na olsem tasol God bai i mekim gut long olgeta manmeri i bilip. Tasol God bai i bagarapim olgeta man i ting pasin bilong bihainim lo em inap mekim ol i kamap stretpela manmeri long ai bilong God. Long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, “Sapos wanpela man i no bihainim tru olgeta tok i stap long buk bilong lo, orait God i ken bagarapim dispela man.” Na buk bilong God i gat tok olsem, “Ol man i bilip, bai God i kolim ol stretpela man na ol bai i stap laip.” Na dispela tok i soim yumi klia olsem, i no gat rot bilong wanpela man i bihainim lo na God i kolim em stretpela man. Rot bilong bihainim lo, em i no samting bilong bilip. Nogat. Em i samting bilong em yet. Long wanem, buk bilong God i tok olsem, “Man i bihainim olgeta lo, em bai i stap laip.” Lo em i tok olsem, yumi olgeta man i no bihainim olgeta tok bilong lo, yumi mas bagarap. Tasol bilong helpim yumi, Krais yet i kisim dispela nem “man bilong bagarap” na em i kisim bek yumi. Buk bilong God i tok olsem, “Olgeta man i hangamap long diwai, God i lukim ol olsem man bilong bagarap tasol.” God i bin givim blesing long Abraham na tok long em bai i mekim gut long olgeta lain manmeri. Na long dispela wok Jisas Krais i bin mekim, nau dispela blesing i kamap pinis long olgeta lain manmeri, na yumi olgeta i ken bilip long gutnius na kisim Holi Spirit, olsem bipo God i bin tok. Ol brata, mi tok nau long pasin bilong yumi man. Sapos wanpela man i ting long em bai i dai, na em i raitim tok bilong skelim gut ol samting bilong en long ol pikinini bilong en, orait dispela tok bilong en i kamap olsem wanpela kontrak, na i no gat man i save skruim sampela tok moa long en, na i no gat man i save tok, “Yumi no ken bihainim tok bilong dispela kontrak.” Orait bipo God i bin tok long gutpela samting bai i kamap bihain. Dispela promis God i givim long Abraham wantaim pikinini bilong en. Buk bilong God i no tok olsem, “Long ol pikinini bilong yu.” Em i no tok long planti pikinini. Nogat. Em i tok long wanpela tasol, na i tok olsem, “Long pikinini bilong yu.” Dispela pikinini em Krais. As bilong tok bilong mi i olsem. Pastaim God i mekim kontrak wantaim Abraham. Na taim 430 yia i go pinis, orait lo i kamap. Dispela lo i kamap bihain tru, em i no inap rausim tok bilong dispela kontrak bipo God i bin mekim. Em i no inap pinisim dispela promis God i bin mekim bipo. Sapos yumi mas bihainim lo bilong yumi ken kisim ol samting God i bin makim bilong yumi, orait yumi no kisim long rot bilong promis. Tasol yumi save, God i bin mekim promis long em bai i givim dispela ol samting long Abraham. Sapos olsem, orait bilong wanem lo i stap? Em i olsem. God i laik bai as bilong sin em i ken kamap ples klia, olsem na bihain long em i givim promis pinis, God i givim lo tu. Na em i laik bai lo i stap inap long taim dispela pikinini i kamap, bipo God i bin promis long givim ol samting long em. God i givim dispela lo long ol ensel na ol i autim long wanpela namelman na namelman em i givim long yumi. Tasol sapos wanpela man em yet i laik mekim wanpela wok, em bai i no inap givim dispela wok long wanpela namelman. Orait God em i wanpela tasol, na em wanpela tasol i bin givim promis. Ating mi laik tok olsem lo em i olsem birua bilong ol promis God i bin mekim bipo? Nogat tru. Sapos God i bin givim narakain lo, em inap long givim laip long yumi, orait pasin bilong bihainim lo em inap long mekim yumi i kamap stretpela manmeri. Tasol buk bilong God i tok olsem, “Sin i kalabusim olgeta manmeri,” na God i larim dispela samting i kamap, bai yumi man i bilip long Jisas Krais yumi ken kisim dispela samting God i bin promis long givim long ol man i bilip long em. Taim bilong bilip i no kamap yet, orait lo i kalabusim yumi i stap. Na yumi stap kalabus inap taim bilong bilip i kamap ples klia pinis. Lo i stap olsem waspapa bilong yumi, bilong bringim yumi i kam long Krais, bai yumi ken bilip long gutnius na God i ken kolim yumi ol stretpela manmeri. Na nau taim bilong bilip i kamap pinis, na yumi no i stap aninit long dispela waspapa moa. Yupela olgeta i bilip long Krais Jisas na i pas wantaim em, na long dispela pasin yupela i kamap pikinini bilong God. Yupela ol manmeri i bin kisim baptais na i pas wantaim Krais, yupela olgeta i bin pasim Krais olsem man i pasim longpela klos bilong en. Na long lain bilong Krais, i no gat ol Juda na ol Grik. I no gat ol wokboi nating na ol man i stap fri. I no gat ol man na ol meri. Nau long Krais Jisas yupela olgeta i stap wanpela tru. Na sapos yupela i stap lain bilong Krais, orait yupela i stap pikinini bilong Abraham tu. Em yupela tasol ol lain bilong kisim ol dispela samting bipo God i bin promis long givim long ol lain bilong Abraham. Tok bilong mi em i olsem. Sapos papa i gat wanpela pikinini, orait bihain dispela pikinini bai i kisim olgeta samting bilong papa bilong en. I olsem ol dispela samting i stap pinis olsem ol samting bilong pikinini. Tasol taim pikinini i stap yangpela yet, em i stap wankain olsem ol wokboi bilong papa. Em i mas aninit long ol wasman na ol bosman, i go inap long taim papa i bin makim. Na yumi tu i olsem. Taim yumi stap olsem ol liklik pikinini, yumi stap olsem ol wokboi nating bilong ol spirit samting i save bosim ol samting bilong skai na graun. Tasol long taim stret God i bin makim, em i salim Pikinini bilong en i kam. Meri i karim em, na em i kamap man i stap aninit long lo, bilong baim bek yumi ol manmeri i stap aninit long lo, na bilong mekim yumi i kamap pikinini bilong God. Nau yupela i stap pikinini bilong God. Olsem na God i salim Spirit bilong Pikinini bilong en i kam pinis long bel bilong yumi na Spirit i mekim yumi i singaut long God olsem, “Aba, Papa.” Olsem na yu no i stap wokboi nating moa. Nogat. God i mekim yu i kamap pikinini bilong em. Na sapos yu stap pikinini bilong God, orait yu save, yu bai kisim ol gutpela samting bilong em. Bipo yupela i no save long God, na yupela i stap olsem ol wokboi nating bilong ol samting i no god tru. Tasol nau yupela i save pinis long God. O ating mobeta mi tok, God i save pinis long yupela. Olsem na bilong wanem yupela i laik surik i go bek long ol dispela rabis spirit i no gat strong tru, na yupela i laik kamap wokboi nating bilong ol gen? Oltaim yupela i save ting yupela i mas bihainim ol lo bilong ol bikpela de bilong lotu na bilong ol nupela mun na bilong bikpela lotu bilong nupela yia. Mi tingting long dispela pasin bilong yupela na mi pret, nogut wok mi bin mekim namel long yupela em i lus nating. Ol brata, mi askim yupela strong long kamap wankain olsem mi. Mi yet mi bin lusim lo na kamap wankain olsem yupela, na long dispela taim yupela i no bin mekim wanpela rong long mi. Yupela i tingim yet, a? Wanpela kain sik i mekim, na mi bin kam autim gutnius long yupela namba wan taim. Bodi bilong mi i no strong, na dispela i givim bikpela hevi long yupela. Tasol yupela i no bin givim baksait long mi, na yupela i no les long i stap wantaim mi. Nogat. Yupela i kisim mi olsem yupela i kisim wanpela ensel bilong God, o olsem yupela i kisim Krais Jisas yet. Long dispela taim yupela i bin amamas na belgut long mi, tasol dispela amamas bilong yupela nau i stap we? Mi tok tru tumas, long dispela taim, yupela i bin i gat bikpela laik long helpim mi, na sapos yupela inap kamautim ai bilong yupela, orait yupela bai i kamautim na givim mi. Tasol nau olsem wanem? Mi autim tok tru long yupela, na dispela i mekim mi i kamap birua bilong yupela, a? Harim. Ol dispela man i wok long grisim yupela, ol i no gat tingting bilong helpim yupela. Nogat. Ol i laik banisim yupela, bai yupela i tingting tasol long helpim ol. Sapos yumi tingting strong long mekim gutpela pasin long ol arapela, em i orait. Oltaim yupela i ken mekim dispela pasin, na i no long taim mi stap wantaim yupela tasol. Ol pikinini bilong mi, mi pilim pen gen olsem pen i kamap long meri i laik karim pikinini, long wanem, mi laik bai yupela i mas kamap ol pikinini tru bilong God wankain olsem Krais yet. Sori tumas, mi no i stap wantaim yupela nau. Sapos mi stap wantaim yupela, orait mi inap mekim gutpela tok liklik long yupela. Mi wari tru long yupela, na mi no save, bai mi helpim yupela olsem wanem. Yupela ol man i laik aninit long lo, yupela tokim mi nau. Ating yupela i no save long tok bilong lo, a? Buk bilong God i tok olsem, Abraham i gat tupela pikinini man. Wokmeri nating, Hagar, em i karim wanpela, na meri i stap fri em i karim wanpela. Dispela pikinini bilong wokmeri nating, em i bin kamap long rot ol manmeri i save kamapim pikinini long en. Tasol pikinini bilong meri i stap fri, God i mekim promis na em i kamap. I gat tok bokis insait long dispela stori. Dispela tupela meri i makim tupela kontrak. Hagar i makim kontrak bilong maunten Sainai, na ol pikinini bilong en i kamap wokboi nating. Hagar em i makim maunten Sainai, dispela maunten bilong kantri Arebia, na tu em i makim dispela Jerusalem nau i stap. Dispela Jerusalem i stap wokmeri nating wantaim ol pikinini bilong en. Tasol narapela Jerusalem i stap long heven, em i stap fri. Em i mama bilong yumi. Buk bilong God i tok olsem, “Yu tarangu meri i no save karim pikinini, yu ken amamas. Yu meri, yu no bin pilim pen bilong karim pikinini, yu ken belgut. Yu mas singim song na amamas na singaut, long wanem, bai yu gat planti pikinini moa, i winim ol pikinini bilong meri i gat man.” Ol brata, yupela i wankain olsem Aisak. Long promis bilong God yupela i kamap pikinini bilong em. Tasol dispela pikinini i bin kamap long rot ol manmeri i save kamapim pikinini long en, em i bin mekim nogut long dispela arapela pikinini i bin kamap long strong bilong Holi Spirit. Na nau tu wankain pasin tasol i stap. Buk bilong God i gat wanem tok? Em i tok olsem, “Rausim dispela wokmeri wantaim pikinini bilong en. Pikinini bilong wokmeri em i no ken kisim ol hap samting bilong papa wantaim pikinini bilong meri i stap fri.” Buk bilong God i tok olsem. Orait ol brata, yumi save, yumi no pikinini bilong wokmeri nating. Nogat. Yumi pikinini bilong meri i stap fri. Krais i bin mekim yumi i kamap fri, bilong yumi no ken i stap aninit long lo. Olsem na yupela i mas sanap strong. Yupela i no ken larim ol man i mekim yupela i kamap olsem ol wokboi nating gen. Harim. Mi Pol mi tokim yupela, sapos yupela i larim ol i katim skin bilong yupela, orait wok bilong Krais bai i no inap helpim yupela liklik. Nogat tru. Yupela olgeta man i larim ol i katim skin bilong yupela, mi laik tokaut klia gen long yupela olsem, sapos yupela i mekim pasin olsem, orait yupela i mas bihainim olgeta lo wantaim. Sapos yupela i laik bihainim lo, na long dispela rot yupela i laik bai God i kolim yupela stretpela man, orait yupela i lusim Krais pinis. Yupela i lusim pinis marimari bilong God. Long strong bilong Holi Spirit yumi bilip long God na yumi wetim em i kolim yumi stretpela man. Sapos man i stap long Krais Jisas, orait pasin bilong katim skin em i samting nating, na pasin bilong man i no katim skin, em tu i samting nating. Tasol pasin bilong man i bilip na dispela i kirapim em long laikim tru ol arapela, dispela em i samting tru. Bipo yupela i save wokabaut gut long rot bilong Krais. Tasol husat i pasim rot na yupela i no bihainim moa tok i tru? Dispela tingting nau yupela i bihainim em i no kam long God, em God i save singautim yupela. Tingim. Liklik yis tasol em inap long mekim olgeta bret i solap. Mi bilip olsem Bikpela bai i helpim yupela, na bai yupela i bihainim tingting bilong mi, na bai yupela i no holim narapela tingting. Mi no save husat i wok long paulim tingting bilong yupela, tasol maski, dispela man bai i kisim pe nogut long rong bilong em yet. Ol brata, sapos i tru mi save autim tok yet long ol man i mas katim skin, orait bilong wanem ol i wok yet long mekim nogut long mi? Sapos mi tok long ol man i mas katim skin, orait tok bilong diwai kros i no inap bagarapim moa tingting bilong ol man. Ol dispela man i paulim tingting bilong yupela, ol i strong long dispela pasin bilong katim skin bilong sem. Tasol mobeta ol i katim skin bilong ol yet na rausim bol bilong ol olgeta. Tru, ol brata, God i bin singautim yupela bilong yupela i ken i stap fri. Tasol nogut yupela i ting olsem, “Mipela i stap fri, olsem na mipela i ken mekim ol pasin bilong olpela bel.” Nogat. Yupela i no ken ting olsem. Yupela wan wan i mas i stap olsem wokboi bilong ol arapela manmeri bilong God, na yupela i mas givim bel bilong yupela long ol. Olgeta tok bilong lo i stap insait long dispela wanpela tok tasol, “Yu mas laikim ol wantok olsem yu laikim yu yet.” Tasol sapos yupela i kros kros na pait nabaut namel long yupela yet, orait yupela lukaut. Nogut yupela olgeta i lus wantaim. Tok bilong mi em i olsem, yupela i mas larim Holi Spirit i stiaim wokabaut bilong yupela. Sapos yupela i mekim olsem, orait yupela bai i no inap bihainim laik bilong olpela bel. Yumi save, olpela bel em i laik daunim Holi Spirit, na Holi Spirit em i laik daunim olpela bel. Tupela i birua wantaim, na samting yupela i laik mekim, em yupela i no inap mekim. Na sapos yupela i bihainim Holi Spirit, orait yupela i no i stap aninit long lo. Yupela i save pinis long pasin bilong olpela bel. Em olkain pasin olsem, pasin pamuk na pasin doti na pasin bilong bel i kirap long mekim ol pasin nogut, na pasin bilong lotu long ol giaman god na pasin bilong mekim olkain posin na pasin birua na belhat na kros na bel nogut na mangal na pasin bilong ting long yu yet tasol na tok pait na brukim lain, na pasin bilong bel kaskas long ol man i stap gut na pasin bilong spak na hambak na singaut bikmaus nabaut, na ol kain kain pasin olsem. Bipo mi tokim yupela pinis, na nau mi mekim wankain tok gen. Olgeta man i mekim ol dispela kain pasin, ol bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Tasol Holi Spirit i save kirapim yumi long mekim ol gutpela pasin olsem, pasin bilong laikim tru ol arapela na pasin bilong amamas na pasin bilong i stap bel isi na pasin bilong i no belhat kwik na pasin bilong helpim ol man na mekim gutpela pasin long ol na pasin bilong wokabaut stret oltaim na pasin bilong i stap isi na pasin bilong daunim laik bilong olpela bel. I no gat wanpela lo i tambuim ol dispela kain pasin. Olgeta manmeri bilong lain bilong Krais ol i kisim olpela bel wantaim ol laik na mangal nogut bilong en, na ol i nilim pinis long diwai kros na em i dai pinis. Holi Spirit em i givim laip long yumi, olsem na yumi mas larim Holi Spirit i stiaim olgeta wokabaut bilong yumi. Yumi no ken litimapim nating nem bilong yumi yet, na yumi no ken sutim bel bilong ol arapela long kirapim pait, na yumi no ken mangal long ol samting bilong ol arapela. Ol brata, sapos yupela i save olsem wanpela bilong yupela i bin mekim sin, orait yupela man i bihainim Holi Spirit, yupela i mas mekim pasin isi long dispela man na helpim em long stretim pasin bilong em. Tasol yupela i mas lukaut gut long yupela yet. Nogut Satan i traim yupela na yupela tu i pundaun long sin. Yupela i mas helpim ol arapela long karim hevi bilong ol. Long dispela pasin bai yupela inapim tru lo bilong Krais. Sapos wanpela man i ting em i gat nem, tasol em i no gat nem, orait dispela man i giamanim em yet. Olgeta man i mas skelim wok bilong ol yet, em i gutpela o nogat. Man i mekim olsem, em i ken amamas long pasin em yet i mekim na em i no mas skelim pasin bilong en wantaim pasin bilong narapela man, long wanem, olgeta man wan wan bai i karim hevi bilong pasin ol yet i mekim. Man i skul long tok bilong God, em i ken givim sampela bilong olgeta gutpela samting bilong en i go long man i skulim em. Nogut yupela i giamanim yupela yet na yupela i ting yupelainap long trikim God. Yupela bai i no inap tru. Yu planim pikinini bilong wanem kain kaikai, em dispela kain kaikai tasol bai i kamap long gaden bilong yu. Sapos wanpela man i bihainim ol laik bilong olpela bel bilong em yet, orait dispela pasin bilong olpela bel bai i kamapim kaikai nogut na em bai i bagarap olgeta. Tasol sapos em i bihainim pasin bilong Holi Spirit, orait Holi Spirit bai i kamapim laip long dispela man na em bai i stap gut oltaim oltaim. Olsem na yumi no ken les long mekim gutpela pasin. Sapos yumi no slek long mekim wok, orait long taim bilong kisim kaikai yumi bai kisim gutpela kaikai tru. Olsem na wanem taim yumi inap mekim gutpela pasin long ol arapela, yumi mas mekim. Na yumi mas strong tru long mekim gutpela pasin long ol arapela manmeri i bilip long Bikpela. Dispela hap tok em mi yet mi raitim. Lukim ol dispela bikpela leta mi wokim bilong raitim tok. Harim. Ol dispela man i strong tumas long katim skin bilong yupela, ol i mekim olsem, long wanem, ol i laik kisim biknem long ai bilong ol arapela man. Ol i save pret na ting olsem, “Nogut ol arapela man i save olsem yumi bilip long diwai kros bilong Krais, na ol i laik mekim nogut long yumi.” Ol man i kisim pinis dispela mak bilong ol Juda, ol yet i no save bihainim gut lo. Tasol ol i laik katim skin bilong yupela, bai ol i ken kisim biknem long dispela samting ol i bin mekim long skin bilong yupela. Tasol mi no inap litimapim nem bilong mi yet o bilong wanpela man. Nogat. Mi bai litimapim nem bilong Jisas Krais tasol. Em i dai pinis long diwai kros, na mi amamas long dispela tasol. Long wok Krais i bin mekim long diwai kros, pasin bilong dispela graun em i dai pinis long tingting bilong mi, na i olsem mi yet mi dai pinis long diwai kros na mi no inap bihainim moa ol pasin bilong graun. Nau pasin bilong katim skin em i samting nating, na pasin bilong man i no katim skin, em tu i samting nating. God i mekim yumi i kamap nupela manmeri, na dispela tasol em i samting tru. God i ken marimari long olgeta manmeri i save holim dispela tingting na bihainim, na em i ken mekim bel bilong ol i stap isi. Ol dispela manmeri ol i lain Israel tru bilong God. Mi no laik bai wanpela man i givim hevi moa long mi. Nogat. Ol man i bin paitim mi, na ol dispela mak i stap pinis long bodi bilong mi, ol i soim olsem mi wokman tru bilong Jisas. Ol brata, marimari bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais em i ken i stap wantaim spirit bilong yupela wan wan. I tru. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. Long laik bilong em yet God i makim mi olsem aposel. Mi raitim dispela pas long yupela ol manmeri bilong God i stap long taun Efesus na i bihainim tru Krais Jisas. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Yumi litimapim nem bilong God, em i God na Papa bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Long Krais em i bin givim yumi olgeta gutpela samting bilong heven, bilong helpim spirit bilong yumi. Taim God i no mekim graun i kamap yet, na em i makim yumi pinis long pas wantaim Krais, bai yumi ken i stap holi. Bai yumi ken i stap stretpela manmeri na i no gat asua long ai bilong en. Bipo yet em i laikim yumi tumas, na em i makim yumi bilong kamap pikinini bilong em yet long wok Jisas Krais bai i mekim bilong kisim bek yumi. Long laik bilong em yet God i mekim olsem. Long nem bilong dispela Pikinini em i laikim tumas, God i bin marimari moa yet long yumi. Olsem na yumi mas ting long dispela bikpela marimari bilong em na yumi mas litimapim nem bilong God. Marimari bilong God em i pulap tru. Krais i dai pinis bilong baim bek yumi, na long blut bilong en, God i lusim olgeta sin bilong yumi. God i kapsaitim marimari bilong en moa yet long yumi, na em i givim olgeta kain save wantaim gutpela tingting long yumi. Bipo God i tingting pinis long dispela samting em i laik mekim long wok bilong Krais. Tasol dispela tingting bilong en i bin i stap hait, na nau em i soim yumi pinis dispela tingting bilong en. Dispela samting em i laik mekim em i olsem. Em i laik stiaim olgeta samting i go i go, na long dispela taim em i makim pinis, em bai i bungim olgeta samting long Krais, ol samting bilong heven na bilong graun tu. Na Krais i ken i stap het bilong olgeta samting. God i save bihainim laik na tingting bilong em yet na mekim olgeta samting i kamap, na long laik bilong em, bipo yet em i makim mipela Juda bilong pas wantaim Krais na kamap lain manmeri tru bilong God. Mipela Juda, mipela ol namba wan lain i bin bilip long Krais na bihainim em, na God i makim mipela bilong tingting oltaim long bikpela lait na strong bilong em na litimapim nem bilong em. Na yupela ol manmeri bilong ol arapela lain, yupela tu i harim pinis tok tru, em dispela gutnius bilong God i kisim bek yupela. Na yupela i bilip pinis long Krais. Olsem na yupela i pas wantaim Krais, na God i bihainim promis em i bin mekim bipo na em i givim Holi Spirit long yupela, olsem mak bilong yupela i stap lain manmeri bilong em stret. Yumi kisim Holi Spirit pinis, olsem na yumi save, bihain yumi bai kisim tu olgeta arapela gutpela samting God i bin promis long givim long ol manmeri bilong en. Yumi wet long kisim ol dispela samting long taim God i kisim bek yumi na yumi stap fri tru wantaim em. Na yumi bai tingting long ol dispela strongpela wok em i bin mekim na yumi bai litimapim biknem bilong en. Mi harim tok long yupela i bilip tru long Bikpela Jisas, na yupela i save givim bel bilong yupela long olgeta manmeri bilong God. Olsem na taim mi mekim prea, oltaim mi save tingting long yupela na tenkyu long God. Na mi save prea long God bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, em Papa i stap nambawan tru wantaim bikpela lait na strong bilong en, em i ken givim gutpela tingting long yupela na mekim yupela i save gut long as bilong tok bilong em, bai yupela i ken save gut long em yet. Mi laik bai em i givim lait long tingting bilong yupela, bai yupela i ken save gut long ol dispela samting em i singautim yupela bilong kisim, em ol samting yupela i wetim i stap. Olsem bai yupela i save long ol dispela gutpela gutpela samting God i bin makim bilong yumi ol manmeri bilong em. Na bai yupela i ken save olsem, dispela strong bilong God oltaim em i wok long helpim yumi ol manmeri i bilip long em, em i bikpela moa moa yet. Yumi no inap tru long skelim strong bilong en. Na dispela bikpela strong bilong God i save wok long yumi, em tasol bipo i bin wok long Krais. Krais i dai pinis, na long dispela bikpela strong bilong God, God i kirapim em na i bringim em i go sindaun long han sut bilong em long heven. Olsem na Krais i stap antap tru long olgeta kain strongpela spirit, na long olgeta hetman na long olgeta gavman, na long olgeta samting i gat strong. Em i stap antap long olgeta man i gat nem nau long dispela taim, na long taim bihain tu. God i bin putim olgeta samting i stap aninit long Krais, na i mekim em i stap het tru bilong olgeta samting, na long dispela pasin em i stap het bilong sios. Sios em i bodi bilong Krais. Krais em i stap insait long olgeta samting na i pulapim ol tru, na em i pulap olgeta long sios bilong en. Bipo yupela i save mekim ol kain kain rong na sin, na dispela i kilim yupela i dai. Long dispela taim yupela i bin wokabaut long pasin nogut bilong dispela graun. Yupela i bin bihainim pasin bilong hetman bilong ol spirit nogut i stap long skai, em dispela strongpela spirit i wok yet insait long bel bilong ol man i save sakim tok bilong God. Bipo yumi olgeta i bin i stap wantaim dispela lain, na yumi bihainim laik nogut bilong olpela bel bilong yumi tasol. Yumi bihainim laik bilong dispela olpela bel na laik bilong tingting bilong yumi yet. Na long taim yumi bin i stap olsem, yumi inap kisim pe nogut God i redim pinis bilong givim long olgeta manmeri i mekim dispela kain pasin. Tru, rong bilong yumi em i kilim yumi na yumi dai pinis. Yumi stap olsem ol man i dai pinis olgeta. Tasol marimari bilong God em i pulap tru na em i givim bel bilong en moa yet long yumi. Olsem na em i mekim yumi i stap laip wantaim Krais. Yes, long marimari bilong God tasol em i kisim bek yupela. *** Em i kirapim yumi wantaim Krais Jisas. Na em i mekim yumi i sindaun pinis wantaim Krais long sia king bilong en long heven. Long wok bilong Krais Jisas em i mekim dispela gutpela pasin long yumi, long wanem, em i laik soim bikpela marimari tru bilong en long olgeta man long olgeta taim bihain. Yupela i bilip long Krais, na long marimari bilong God tasol, God i kisim bek yupela. Dispela em i no samting yupela yet i mekim. Nogat. God i givim nating long yupela. Em i no olsem pe bilong wok yupela i mekim. Olsem na i no gat wanpela man em inap litimapim nem bilong em yet. Long Krais Jisas God i mekim yumi i kamap ol nupela manmeri, bilong yumi ken wokabaut long rot bilong gutpela pasin bipo yet God i redim pinis bilong yumi ken wokabaut long en. Yupela i save, ol lain bilong Juda i save katim skin bilong ol man, na ol i save kolim yupela olsem, “Ol man i no save katim skin.” Dispela i tok long pasin ol man yet i save mekim long skin bilong ol. Orait yupela i mas tingim gut, bipo yupela i stap man bilong ol arapela lain, na long dispela taim yupela i stap longwe long Krais. Yupela i stap ausait long lain bilong Israel. God i bin mekim promis na i givim kontrak long ol lain Israel, na yupela i stap ausait long dispela lain. Yupela i stap long dispela graun, na i no gat wanpela gutpela samting i stap bilong yupela i wetim i kamap bihain. Na yupela i no save long God. Bipo yupela i stap longwe tru. Tasol nau blut bilong Krais i bringim yupela i kam, na yupela i pas wantaim Krais Jisas na yupela i stap klostu tru long God. Krais yet i save mekim yumi i stap bel isi na sindaun gut wantaim. Bipo ol lain Juda i save birua long ol arapela lain, na dispela pasin birua i kamap olsem banis i stap namel long ol Juda na ol man bilong ol arapela lain. Tasol long bodi bilong em yet Krais i brukim pinis dispela banis na i pinisim dispela pasin birua, na em i bungim tupela lain na mekim ol i kamap wanpela lain tasol. Em i rausim pinis lo bilong Moses wantaim olgeta hap tok na olgeta lo bilong en. Em i mekim olsem, bai em i ken bungim tupela lain na mekim ol i kamap olsem wanpela nupela man. Na long dispela pasin em i mekim yumi i stap wanbel. Em i dai long diwai kros bilong bungim dispela tupela lain long wanpela bodi. Na long diwai kros em i kilim i dai dispela pasin birua i bin i stap bipo. Em i kam na i autim gutnius olsem, “Nau yupela i stap wanbel.” Em i autim dispela gutnius long yupela ol lain i stap long ol longwe ples, na long ol manmeri i stap klostu tu. Yumi stap wanbel, long wanem, long Krais yumi tupela lain wantaim i gat wanpela Spirit i opim rot bilong yumi ken kamap long Papa. Nau yupela i no moa i stap olsem ol tripman i no gat graun. Nogat. Yupela i wanlain wantaim ol manmeri bilong God. Yupela i stap lain tru bilong God. Yupela i olsem haus God i wokim. Em i bin planim mipela aposel wantaim ol profet olsem pos bilong dispela haus. Na Krais Jisas em i namba wan pos tru. Olgeta bun bilong dispela haus i pas long Krais, olsem na olgeta i pas gut wantaim. Na God i wokim yet dispela haus, na haus i laik kamap bikpela moa na i stap haus bilong Bikpela yet. Yupela tu i pas long Krais, na God i bungim yupela wantaim ol arapela manmeri bilong en, na yupela i kamap haus tru bilong God, bai em wantaim Holi Spirit i ken i stap long dispela haus. God i mekim gut tru long yupela, na long dispela as tasol mi Pol mi stap long kalabus, long wanem, mi save mekim wok bilong Krais Jisas bilong helpim yupela man bilong ol arapela lain. Mi ting yupela i harim pinis olsem, God i bin marimari long mi na makim mi bilong mekim dispela wok em i mekim bilong marimari long yupela tu. Dispela tok long samting God i mekim, bipo em i stap hait, tasol God yet i bin kamapim long mi, olsem mi stori liklik pinis. Na taim yupela i ritim dispela tok, orait yupela bai i save olsem, mi save gut tru long dispela tok hait bilong wok Krais i mekim. Long olgeta taim bipo, God i no bin autim klia dispela tok hait. Tasol nau long Holi Spirit, God i autim klia long mipela ol aposel na profet bilong em. Dispela tok i olsem. Long gutnius yupela man bilong ol arapela lain yupela i kamap wanlain na wanpela bodi wantaim mipela. Na yumi olgeta i save kisim olgeta samting God i bin makim bilong yumi long Krais Jisas. God i mekim mi i kamap wokman bilong autim dispela gutnius. Em i marimari long mi, na em i givim strong bilong en long mi, bilong strongim mi long mekim dispela wok. Mi aninit tru long olgeta arapela manmeri bilong God, tasol em i marimari long mi na givim dispela wok long mi, em wok bilong autim gutnius long ol arapela lain. Dispela gutnius i tok long olgeta gutpela samting bilong Krais, em yumi ol man i no inap tru long skelim na kaunim. God i bin wokim olgeta samting, na pastaim em i haitim tingting bilong en long olgeta pasin em i laik mekim. Na dispela tingting i stap hait long olgeta taim bipo. Tasol nau em i givim mi wok bilong autim klia dispela tingting bilong em. Bipo em i haitim, tasol nau em i mekim sios bilong en i kamap, na long dispela pasin em i mekim ol kain kain gutpela tingting na save bilong en i kamap ples klia, bai ol strongpela ensel na spirit bilong heven i ken save long tingting bilong God. Bipo yet God i tingting long mekim ol dispela samting, na nau long wok bilong Krais Jisas, Bikpela bilong yumi, em i mekim pinis. Na yumi save bilip long Krais, na yumi no pret. Yumi save gut olsem, Krais em i rot bilong yumi kamap long God. Olsem na mi tokim yupela nau, yupela i no ken tingting planti long dispela pen mi karim bilong helpim yupela, na bai bilip bilong yupela i slek. Nogat. Yupela i ken amamas long dispela samting i kamap, long wanem, em bai i helpim yupela long i stap gut wantaim God. Mi ting long ol dispela samting Papa i bin mekim na mi save brukim skru long en. Em i Papa bilong olgeta lain i stap long heven na long graun, na em yet i givim nem long olgeta dispela lain. Mi save brukim skru na prea olsem, Papa i bin makim ol planti gutpela gutpela samting tru bilong givim yupela, olsem na em i ken pulapim Holi Spirit bilong em long bel bilong yupela, na mekim yupela i stap strong tru. Na long bilip bilong yupela, Krais i ken i stap long bel bilong yupela. Na pasin bilong laikim tru ol arapela, em i ken kamap strong tru insait long bel bilong yupela na mekim yupela i sanap strong, olsem graun i save holimpas rop bilong diwai na mekim diwai i sanap strong. Olsem na yupela i ken kisim strong wantaim olgeta manmeri bilong God, inap long yupela olgeta i ken save gut long pasin bilong Krais long laikim tru ol arapela, em i bikpela tru, na i go longpela moa, na i go antap tru, na i go daun moa. Yes, pasin bilong Krais long laikim tru ol arapela, em i winim olgeta save, tasol yupela i ken save tru long en. Na olgeta gutpela samting i pulap long God yet, ol i ken pulap long yupela tu. *** Strong bilong God yet i save wok long bel bilong yumi, na dispela strong i winim tru tingting bilong yumi. Olgeta samting yumi save askim God long mekim, ol i no inap tru long mak bilong strong bilong en. Olsem na oltaim oltaim ol manmeri bilong sios i mas litimapim nem bilong God long nem bilong Krais Jisas, inap long olgeta taim bihain. I tru. Mi Pol, mi stap long kalabus, long wanem, mi save mekim wok bilong Bikpela. Mi ting long God i bin singautim yupela long bihainim em tru, olsem na mi laik kirapim yupela long wokabaut stret long pasin em i laikim. Yupela i mas i stap aninit tru long ol arapela Kristen na mekim pasin isi long ol. Yupela i no ken belhat kwik long ol long taim ol i rongim yupela. Yupela wan wan i mas givim bel bilong yupela long ol na karim hevi ol i givim yupela. Holi Spirit em i givim yumi pasin bilong i stap wanbel, na dispela pasin em i olsem rop i pasim yumi na yumi stap wanlain. Olsem na yupela i mas hatwok long holimpas dispela pasin. I gat wanpela bodi tasol, na i gat wanpela Holi Spirit tasol. Olsem tasol God i singautim yupela bilong wetim wanpela samting tasol, em long God i ken inapim tru ol gutpela samting em i laik mekim long yumi. I gat wanpela Bikpela tasol, na wanpela pasin bilong bilip, na wanpela baptais tasol. I gat wanpela God, em i Papa bilong yumi olgeta. Em i antap long olgeta manmeri, na em i wok namel long olgeta manmeri, na em i stap insait long olgeta manmeri. Krais i givim bikpela presen moa long yumi, na olsem tasol God i bin marimari moa yet long yumi olgeta wan wan. Buk bilong God i tok olsem, “Em i go antap tru, na em i kisim bikpela lain kalabus i go wantaim em. Na em i givim ol presen long ol man.” Na dispela tok “em i go antap” em i soim yumi olsem Krais i no i go antap tasol. Nogat. Pastaim em i go daun insait long hap bilong graun i stap daunbilo tru. Dispela man pastaim em i go daun, em i go antap tu. Em i go antap tru long olgeta heven, bilong em i ken pulapim olgeta samting. Na em tasol i givim ol presen olsem. Long sampela man em i givim wok aposel. Na long sampela em i givim wok profet. Na long sampela em i givim wok bilong autim gutnius long ol manmeri. Na long sampela em i givim wok pasto na wok bilong skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Krais i givim ol dispela presen bilong helpim yumi manmeri bilong God bai yumi inap long mekim gutpela wok bilong em. Olsem na bai bodi bilong Krais i ken kamap strong na i stap gut. Na dispela wok bai i go i go inap long yumi bilip tru na dispela i mekim yumi i stap wanbel tru, na yumi olgeta i save tru long Pikinini Bilong God. Olsem na Kristen laip bilong yumi bai i kamap strong na yumi bai kisim ol wankain gutpela pasin olsem Krasi yet. Yumi bai i no inap i stap moa olsem ol liklik pikinini, na ol dispela tok bilong ol grisman i save tumas long olgeta pasin bilong trik na giaman, em bai i no inap sakim yumi nabaut olsem win na si i save sakim kanu long solwara, na kanu i trip nabaut na i no i go stret long ples em i makim. Yumi no ken putim yau long ol dispela kain tok. Nogat. Yumi mas bihainim pasin bilong laikim tru ol arapela na mekim tok tru tasol long ol. Olsem bai yumi kamap strongpela manmeri na bai yumi pas tru wantaim Krais, em i het bilong yumi, na em i save mekim yumi olgeta han lek ai samting bilong bodi yumi mekim gut wok em i makim bilong yumi olgeta wan wan. Na em i save mekim yumi olgeta skru rop bun samting bilong bodi i pas gut wantaim na i bihainim pasin bilong laikim tru ol arapela, na long dispela pasin bodi i save kamap bikpela na strongpela. Olsem na mi laik mekim wanpela tok long yupela. Long nem bilong Bikpela mi tokaut strong olsem, yupela i no ken wokabaut moa long pasin bilong ol haiden. Tingting bilong ol i paul olgeta, na save bilong ol i olsem tudak. Ol i no gat save tru, na bel bilong ol i pas, olsem na ol i stap ausait long laip bilong God. Ol i no save sem moa long pasin ol i save mekim. Ol i go insait tru long pasin nogut, na bel bilong ol i kirap tru long mekim ol kain kain pasin doti. Mi ting yupela i harim pinis tok bilong Krais, na ol i skulim yupela pinis long tok tru i stap long Jisas. Na mi save, ol i no bin skulim yupela long mekim ol dispela pasin nogut bilong ol haiden. *** Bipo yupela tu i bin wokabaut long pasin bilong olpela man, em pasin bilong giaman na bel i kirap long mekim ol samting nogut, na em pasin i bringim man i go long rot bilong bagarap. Tasol nau yupela i mas rausim dispela olpela pasin na tingting bilong yupela i mas kamap nupela. Yupela i mas kamap ol nupela manmeri, em ol manmeri God i mekim ol i kamap nupela na ol i stap olsem God yet, long wanem, pasin bilong ol i stretpela olgeta na i holi tru. Olsem na yupela i mas lusim pasin bilong giaman. Yupela olgeta i mas mekim tok tru tasol long ol arapela Kristen, long wanem, yumi olgeta i stap hap bilong wanpela bodi. Sapos bel bilong yupela i hat, orait yupela lukaut. Nogut yupela i mekim sin. Nogut yupela i belhat yet i stap na san i go daun. Nogut yupela i opim dua long Satan. Ol stilman i no ken stil moa. Nogat. Nau ol i mas wok. Ol i mas mekim gutpela wok long han bilong ol yet, na ol bai i kisim planti samting, inap long ol i ken helpim ol man i sot long ol samting. Yupela i no ken larim ol kain kain tok nogut i kamap long maus bilong yupela. Nogat. Gutpela tok tasol i mas kamap, inap long strongim ol man i slek. Dispela kain tok i save bringim marimari bilong God i kam long ol man i harim. Yupela i no ken givim bel hevi long Holi Spirit bilong God. God i givim Holi Spirit long yupela olsem mak bilong yupela i stap ol manmeri bilong em stret, na bilong soim yupela olsem em i makim taim bilong kisim bek yupela na mekim yupela i kamap fri tru. Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong bel nogut na kros na belhat na bikmaus na tok bilas, na olgeta kain pasin nogut. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol arapela Kristen na givim bel bilong yupela long ol. Yupela i mas lusim sin bilong ol, olsem God i lusim sin bilong yupela long nem bilong Krais. God i save laikim yupela tru, na yupela i stap pikinini bilong em. Olsem na yupela i mas bihainim ol pasin em yet i save mekim. Yupela i mas wokabaut long pasin bilong laikim tru ol arapela, olsem Krais i bin laikim yumi tru na givim laip bilong em yet bilong helpim yumi. Em i givim laip bilong en long God olsem ofa i gat gutpela switpela smel. Yupela i no ken mekim pasin pamuk na olgeta kain pasin doti, na yupela i no ken mangalim ol samting bilong ol arapela. Tok bilong ol dispela pasin tu i no ken kamap liklik namel long yupela. I no inap yumi manmeri bilong God i toktok long ol dispela kain pasin. Yupela i no ken mekim tok doti na tok kranki na tok pilai nogut. Dispela kain pasin em i no inap long yumi mekim. Nogat. Mobeta yupela i tok tenkyu long God. Yupela i mas save gut olsem, ol manmeri bilong mekim pasin pamuk na olkain pasin doti, na ol manmeri bilong mangal, em wankain pasin olsem pasin bilong lotuim ol giaman god, ol dispela lain i no inap i kam insait long kingdom bilong Krais na God. Yupela i mas lukaut gut, nogut yupela i bihainim ol rabis toktok nating bilong ol man i laik pulim yupela i go mekim ol dispela pasin nogut. Em ol dispela kain pasin tasol i save mekim God i belhat long ol man bilong sakim tok bilong em. Olsem na yupela i no ken poroman wantaim ol dispela kain man. Bipo yupela i stap long tudak, tasol nau Bikpela i putim yupela i stap long lait. Olsem na yupela i mas wokabaut olsem ol manmeri bilong lait. Lait em i save kamapim olgeta kain gutpela pasin na stretpela pasin na pasin bilong tok tru. Yupela i mas trai long kisim save long ol pasin Bikpela i save laikim. Yupela i no ken poroman wantaim ol man i save mekim pasin bilong tudak. Kain pasin olsem em i no save karim gutpela kaikai. Nogat. Mobeta yupela i mas soim ol man olsem, dispela kain pasin em i nogut. Mi no ken tokaut long ol pasin ol i save hait na mekim. Nogat. Mi sem long toktok long ol dispela kain samting. Tasol lait i save kamapim as bilong olgeta pasin na mekim ol i stap ples klia. Na taim lait i mekim wanpela samting i stap ples klia, orait dispela samting tu i kamap olsem lait. Olsem na dispela tok i stap, “Yu man nau yu slip, yu mas kirap. Yu kirap long matmat na Krais bai i givim lait long yu.” Olsem na yupela i mas lukaut gut long wokabaut bilong yupela. Yupela i no ken wokabaut olsem man i no gat save. Nogat. Yupela i mas wokabaut olsem man i gat save. Nau yupela i gat taim bilong mekim pasin bilong God. Tasol dispela taim nau yumi stap long en, em i taim nogut, olsem na yupela i mas lukaut, nogut dispela taim i lus nating. Yupela i no ken mekim ol kranki pasin. Nogat. Yupela i mas save gut long laik bilong Bikpela. Yupela i no ken dring planti na spak. Nogat. Dispela kain pasin i save bagarapim yupela. Yupela i mas larim Spirit bilong God i pulap long yupela. Na taim yupela i toktok wantaim ol arapela manmeri bilong God, yupela i mas kisim ol tok i stap long ol song bilong Buk Song na long ol arapela song bilong lotu na long ol song Holi Spirit i kamapim long bel bilong yupela, na putim insait long tok bilong yupela. Na yupela i mas singim ol song long Bikpela, long maus na long bel bilong yupela tu. Na oltaim yupela i mas givim tenkyu long God Papa long olgeta samting, long nem bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Yupela i mas ting long Krais em i Bikpela bilong yupela, na yupela wan wan i mas i stap aninit long ol arapela manmeri bilong God. Yupela meri, yupela i mas aninit long ol man bilong yupela, olsem yupela i save aninit long Bikpela. Long wanem, man em i het bilong meri bilong en, olsem Krais em i het bilong sios. Sios em i bodi bilong Krais, na Krais i bin kisim bek em. Sios em i stap aninit long Krais. Olsem tasol yupela meri tu, oltaim yupela i mas aninit long ol man bilong yupela. Yupela man, yupela i mas laikim tumas ol meri bilong yupela, olsem Krais i laikim tumas sios na i givim laip bilong em yet bilong helpim sios. Long wara na long tok bilong en, Krais i wasim sios na mekim em i kamap klin long ai bilong en. Long dispela pasin em i makim sios i bilong em yet. Em i laik mekim sios i kamap naispela tru long ai bilong em, na bai sios i no gat doti na grile na kain samting olsem. Nogat. Sios i ken i stap holi na i no gat asua. Olsem tasol yupela man, yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim bodi bilong yupela yet. Man i laikim tru meri bilong en, em i laikim tru em yet. Yumi save, i no gat wanpela man i save birua long bodi bilong em yet. Nogat. Em i save givim kaikai long en na lukautim gut, olsem Krais i save mekim long sios, long wanem, yumi olsem lek han na ai samting bilong bodi bilong Krais. Buk bilong God i tok olsem, “Olsem na man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en, na tupela i kamap wanpela bodi tasol.” Dispela tok hait em i gat bikpela tingting bilong en. Mi yet, mi ting em i tok long Krais wantaim sios bilong en. Tasol dispela tok i tok tu long yupela man wan wan long yupela i mas laikim tru meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim yupela yet. Na meri i mas i stap aninit long man bilong en na mekim gutpela pasin long em. Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela. Yupela olgeta i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim. Buk bilong God i tok olsem, “Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.” Dispela lo em i namba wan lo i gat promis i stap wantaim, em promis i tok olsem, “Sapos yu mekim olsem, orait olgeta wok samting yu mekim i ken kamap gutpela, na bai yu stap longpela taim long dispela graun.” Na yupela papa, yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela. Yupela ol wokboi nating, yupela i mas aninit long ol bosman bilong yupela, na yupela i mas pret tru, nogut yupela i mekim pasin i no stret long ai bilong ol. Oltaim yupela i mas tingting strong long mekim gutpela wok tasol, long wankain pasin olsem yupela i save mekim long taim yupela i mekim wok bilong Krais. Nogut yupela i ting long grisim ol na yupela i mekim gutpela wok long taim ol i stap klostu tasol. Nogat. Yupela i mas ting olsem yupela i stap wokboi nating bilong Krais yet, na bel bilong yupela i mas amamas long bihainim laik bilong God. Olsem na yupela i mas belgut na mekim wok. I no olsem yupela i mekim wok bilong ol man. Nogat. Yupela i mekim wok bilong Bikpela yet. Tingim. Sapos wanpela man i mekim gutpela wok, orait Bikpela bai i givim gutpela pe long em, maski dispela man em i wokboi nating o em i stap fri. Na yupela ol bosman, yupela tu i mas mekim gutpela pasin long ol wokboi nating bilong yupela. Yupela i mas lusim pasin bilong pretim ol. Bikpela i stap long heven, em i Bikpela bilong yupela na bilong ol tu, na em i save skelim pasin bilong olgeta manmeri long wankain pasin tasol. Orait nau mi laik pinisim tok bilong mi olsem, yupela i pas wantaim Bikpela, olsem na yupela i mas tingting long olgeta bikpela strong bilong en, na yupela i mas sanap strong. Yupela i mas pasim olgeta klos pait God i save givim long yumi, na bai yupela inap long sanap strong na sakim olgeta kain pasin bilong trik na giaman Satan i save hait na mekim. Tingim gut. Yumi no save pait long ol manmeri. Nogat. Yumi pait long ol strongpela spirit na ol gavman na ol kain kain samting i gat strong, ol i save bosim graun long dispela taim bilong tudak. Yumi pait long olgeta spirit nogut i stap antap. Olsem na yupela i mas kisim olgeta klos pait God i save givim yupela, na long taim nogut yupela bai inap sanap strong long pait. Na long taim pait i pinis, yupela bai i sanap strong i stap yet. Sapos yupela i laik sanap strong, orait yupela i mas pasim tok tru olsem let bilong yupela, na pasim stretpela pasin olsem siot kapa i karamapim bros bilong yupela, na yupela i mas redi long autim gutnius bilong God i laik wanbel wantaim ol manmeri, na putim dispela pasin olsem su bilong yupela. Yupela i mas kisim dispela olgeta samting bilong pait, na yupela i mas kisim tu pasin bilong bilip, na holim strong olsem hap plang, bai yupela inap long mekim i dai olgeta spia paia dispela man nogut Satan i save sutim i kam long yupela. Yupela i mas tingting long God i kisim bek yupela pinis, na dispela tingting i mas i stap olsem hat kapa yupela i putim. Na yupela i mas holim bainat bilong Holi Spirit, em tok bilong God. Long strong bilong Holi Spirit yupela i mas prea oltaim. Yupela i mas strong long mekim ol kain kain beten na askim God long helpim yupela. Oltaim yupela i mas was gut bai yupela i no lusim dispela pasin. Yupela i no ken malolo. Oltaim yupela i mas prea na askim God long helpim olgeta manmeri bilong en. Na yupela i mas askim God long helpim mi tu. Mi laik bai yupela i prea olsem, God i ken putim tok long maus bilong mi, na mi ken daunim pret na autim tru tok hait bilong gutnius. God yet i bin salim mi i go bilong autim dispela gutnius, na long dispela as tasol mi stap long kalabus. Mi gat wok bilong autim gutnius, olsem na yupela i mas prea long God i ken strongim mi, bai mi ken daunim pret na tokaut strong long ol manmeri. Tikikus bai i toksave long yupela long olgeta wok mi mekim. Tikikus em i brata tru bilong yumi, na em i gutpela wokman tru bilong Bikpela. Mi salim em i kam long yupela bai yupela i ken save, mipela i stap olsem wanem, na bai em i ken strongim bel bilong yupela. God Papa wantaim Bikpela Jisas Krais em i ken mekim isi bel bilong yupela olgeta brata, na em i ken mekim yupela i bilip strong na i laikim tru ol arapela. God i ken mekim pasin bilong marimari long olgeta man i no save lusim pasin bilong laikim tru Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Pol wantaim Timoti, mitupela wokboi bilong Krais Jisas, mitupela i raitim dispela pas i go long yupela olgeta manmeri bilong Krais Jisas i stap long taun Filipai, wantaim yupela ol wasman na yupela ol wokman bilong sios. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Long olgeta taim mi tingting long yupela, mi save tenkyu long God bilong mi. Long olgeta prea mi mekim bilong helpim yupela, oltaim mi save amamas na prea. Mi save amamas long yupela, long wanem, stat long namba wan de na i kam inap nau, yupela i bin poroman wantaim mipela long wok bilong autim gutnius. Na mi save pinis olsem, God yet i bin statim gutpela wok long yupela, na em bai i wok i go i go na i pinisim dispela wok long De bilong Krais Jisas. Yupela i stap long lewa bilong mi, olsem na i stret long mi gat dispela gutpela tingting long yupela. Maski mi stap long kalabus o mi wok long helpim na strongim gutnius, yupela olgeta i bin poroman wantaim mi long dispela wok God i bin givim mi long marimari bilong en. God i save olsem, sori bilong Krais Jisas yet i mekim bel bilong mi i gat bikpela laik tru bilong lukim yupela olgeta. Oltaim mi save prea olsem, pasin bilong laikim tru ol arapela em i ken kamap strong moa long laip bilong yupela, na bai yupela i gat planti save, na tingting bilong yupela i ken kamap klia tru. Olsem bai yupela inap long skelim gut olgeta pasin na kisim ol pasin i gutpela tru. Na long De bilong Krais i kotim ol manmeri, yupela bai i stap klin tru na i no gat asua long wanpela samting. Na ol stretpela pasin Jisas Krais i save kamapim, ol bai i pulap tru long yupela. Na ol manmeri bai i lukim na ol bai i givim biknem long God na litimapim nem bilong en. Ol brata, mi laik bai yupela i save, dispela samting i bin kamap long mi em i no pasim gutnius. Nogat. Em i mekim gutnius i kamap strong. Olsem na olgeta lain soldia bilong lukautim haus bilong Sisar, na olgeta arapela man tu, ol i save pinis olsem ol i bin putim mi long kalabus, long wanem, mi mekim wok bilong Krais. Na bikpela lain bilong ol brata, ol i ting long mi stap long kalabus, na dispela i strongim bel bilong ol na ol i bilip strong long Bikpela. Na ol i lusim pret na ol i strong moa long autim tok bilong God. Tru, sampela i lukim ol man i givim biknem long mi, na ol i bel nogut long mi, na ol i laik daunim mi, na long dispela as tasol ol i autim tok bilong Krais. Tasol sampela i gat gutpela tingting na ol i autim tok. Ol dispela man i save, mi stap long kalabus bilong strongim wok bilong gutnius, olsem na ol i laikim mi tru na ol i autim tok. Tasol ol arapela man ol i laik kamapim biknem bilong ol yet, na ol i autim tok bilong Krais. Ol i no gat stretpela tingting na ol i mekim olsem. Nogat. Ol i laik skruim sampela hevi moa long mi long taim mi stap long kalabus. Tasol maski ol i gat gutpela tingting o tingting nogut, olgeta dispela man i save autim tok bilong Krais, na dispela i mekim bel bilong mi i amamas tru. Na mi bai amamas yet, long wanem, mi save, oltaim yupela i save prea na askim God long helpim mi, na Spirit bilong Jisas Krais i save strongim mi, na long dispela rot God bai i helpim mi na bai mi lusim kalabus na mi stap fri. Olsem na mi gat bikpela laik tru long mi no ken mekim wanpela samting i no stret na bai mi kisim sem. Nogat. Mi ting olsem, nau na bihain tu mi bai sanap strong tru na mekim ol gutpela pasin tasol, olsem oltaim mi save mekim. Na sapos mi stap laip o sapos mi dai, olgeta samting mi mekim bai i givim biknem long Krais. Tingting bilong mi em i olsem. Sapos mi stap laip, orait mi stap wantaim Krais. Na sapos mi dai, orait mi bai kisim gutpela samting tru. Sapos mi stap laip yet, orait mi bai inap helpim planti manmeri. Tasol bai mi bihainim wanem rot? Mi no save. Mi gat tupela bel long dispela. Mi laik tru long i go i stap wantaim Krais. Em bai i gutpela moa. Tasol ating mobeta mi mas i stap yet long graun, bai mi ken helpim yupela. Mi bilip strong olsem mi gat wok yet bilong helpim yupela, olsem na mi save pinis, mi bai stap yet na wok wantaim yupela bilong helpim yupela long bilip strong na amamas. Olsem na taim mi kam kamap gen long yupela, yupela bai i amamas long mi na litimapim nem bilong Krais Jisas. Bikpela samting, em i olsem. Wokabaut bilong yupela em i mas i stap stret na bihainim tru gutnius bilong Krais. Olsem orait sapos mi kam lukim yupela o sapos mi harim tok tasol long yupela, mi bai save yet olsem yupela i sanap strong na i stap wanbel, na long wanpela tingting tasol yupela i wok wantaim bilong kirapim ol manmeri long bilip long gutnius. Na mi bai save olsem ol birua bilong yupela ol i no inap mekim yupela i pret. Na sapos ol i lukim yupela i no pret, orait ol bai i save olsem, ol bai i lus, tasol God yet bai i mekim yupela i stap gut tru. Harim. God i mekim gut pinis long yupela na em i larim yupela i mekim wok bilong Krais. Em i no larim yupela i bilip tasol long Krais. Nogat. Em i larim yupela i karim pen tu long nem bilong em. Bipo yupela i lukim mi i pait long dispela pait mi stap long en, na nau yupela i harim tok long mi pait yet. Orait yupela i karim pen, long wanem, yupela i stap poroman wantaim mi long dispela pait. Ating Krais i save strongim bel bilong yupela? Ating em i save laikim yupela tru na dispela i mekim bel bilong yupela i stap isi? Ating yupela i stap insait long laip bilong Holi Spirit? Ating yupela i save sori long ol arapela na marimari long ol? Sapos olsem, orait yupela i mas mekim ol gutpela pasin, na amamas bilong mi bai i pulap tru. Yupela olgeta i mas holim wanpela tingting tasol, na bihainim wanpela pasin bilong laikim tru ol arapela. Yupela i mas i stap wanbel tru. Yupela i no ken tingting long yupela yet tasol, na wok long kamapim biknem bilong yupela. Nogat. Yupela i mas daunim yupela yet na yupela i mas ting pasin bilong ol arapela i winim pasin bilong yupela. Yupela i no ken lukautim ol samting bilong yupela tasol. Nogat. Yupela wan wan i mas lukautim ol samting bilong ol arapela manmeri bilong yupela na helpim ol long i stap gut. Yupela i mas holim wankain tingting olsem Krais Jisas i bin holim. Em i stap God tru, tasol em i no ting long holimpas dispela pasin bilong i stap wankain olsem God. Nogat. Em i lusim dispela pasin, na em i kamap olsem wokboi nating. Em i kamap olsem man na ol man i lukim em i stap man tru. Na em i daunim em yet na i bihainim tok bilong God, i go inap long em i dai, yes, inap long em i dai long diwai kros. Long dispela as tasol God i litimapim Jisas na mekim em i stap antap tru. Na God i givim em wanpela nem i gutpela tru na i winim olgeta arapela nem. Em i givim dispela nem long Jisas, bai olgeta ensel na olgeta man na ol arapela samting i stap long heven na long graun na aninit long graun ol i ken brukim skru long ai bilong Jisas na i stap aninit long em. Na olgeta bilong ol i ken tokaut olsem, “Jisas Krais em i Bikpela.” Na long dispela pasin ol bai i givim biknem long God Papa. Orait, ol pren bilong mi, oltaim yupela i save bihainim tok bilong mi, na nau tu yupela i mas mekim olsem. Yupela i no ken bihainim tok long taim mi stap wantaim yupela tasol. Nogat. Nau mi stap longwe, na yupela i mas bihainim gut tru. God i kisim bek yupela pinis, na nau yupela i mas pret na guria na wok strong long kisim tru dispela presen em i makim bilong yupela. Yumi save, God i save wok insait long bel bilong yupela. Em yet i kirapim laik bilong yupela bilong mekim ol pasin em i laikim, na em i givim yupela strong bilong mekim ol dispela pasin. Na long olgeta samting yupela i mekim, yupela i mas i stap isi na mekim. Yupela i no ken toktok planti na tok pait nabaut. Yupela i mas mekim olsem bai yupela pikinini bilong God i ken i stap stret na i no gat rong na i no gat asua. Na bai yupela i holimpas tok i gat laip, na bai yupela i stap olsem ol lait namel long ol lain manmeri bilong dispela graun, em ol lain i bin lusim stretpela pasin na mekim planti rong. Olsem na long De bilong Krais i kotim ol manmeri, mi bai amamas tru long pasin bilong yupela. Na bai mi save olsem, ol dispela hatwok mi bin mekim namel long yupela, em mi no bin mekim nating. *** Bilip bilong yupela em i olsem ofa yupela i givim long God. Na maski sapos mi save olsem ol bai i kapsaitim blut bilong mi olsem ofa bilong wain wantaim dispela ofa bilong yupela, mi bai amamas yet. Mi bai amamas wantaim yupela. Olsem tasol yupela tu i mas amamas. Yupela i mas amamas tru wantaim mi. Sapos Bikpela Jisas i laik, orait i no longtaim na bai mi salim Timoti i kam long yupela. Na taim em i kam bek, em bai i tokim mi long yupela, na bai mi belgut tru. I no gat narapela man i stap wantaim mi em i wankain olsem Timoti. Em i save wanbel wantaim mi na oltaim em i save tingting long painim rot bilong helpim yupela. Olgeta arapela man i save wari long ol samting bilong ol yet, na ol i no save laik tru long mekim wok bilong Jisas Krais i go het. Tasol yupela i save long gutpela pasin bilong Timoti. Yupela i save, em i bin helpim mi long wok bilong gutnius, olsem pikinini i save helpim papa. Olsem na mi laik wet liklik na painimaut wanem samting tru bai i kamap long mi, na bihain mi bai salim em i kam hariap long yupela. Na mi bilip olsem Bikpela bai i opim rot, na bihain liklik mi tu bai mi kam lukim yupela. Mi ting mi mas salim Epafroditus i kam long yupela. Em i brata bilong yumi, na wanwok na poroman bilong mi long dispela pait, na yupela i bin salim em i kam long mi bilong em i ken helpim mi. Em i wari tru long yupela na em i laik lukim yupela. Na em i save, yupela i harim tok long em i gat sik, na dispela i mekim em i bel hevi. Tru, bipo em i sik, na klostu em i dai pinis. Tasol God i sori long em na i mekim em i kamap orait. Na God i no sori long em wanpela tasol. Nogat. Em i sori long mi tu, long wanem, em i no laik bai bikpela hevi moa i karamapim mi. Olsem na mi laikim tumas long salim em i kam, bai yupela i ken lukim em gen na amamas. Na bai mi tu mi no ken bel hevi tumas. Olsem na yupela i mas amamas tru long kisim Epafroditus long nem bilong Bikpela. Yupela i mas givim biknem long ol dispela kain man. Em i mekim wok bilong Krais na klostu em i dai pinis. Em i no tingting long em yet i mas i stap gut. Nogat. Em i tingting tasol long wok yupela i bin givim em bilong helpim mi, na em i sakim sik bilong en na mekim wok yet. Ol brata, bilong pinisim dispela tok mi laik tok olsem, yupela i mas amamas long Bikpela. Mi no les long raitim dispela tok gen long yupela, long wanem, mi ting em bai i helpim yupela. Yupela lukaut long ol man i save mekim wok nogut olsem ol weldok, em ol dispela man i ting yumi olgeta i mas bagarapim skin bilong yumi long pasin bilong ol Israel. Yumi tasol i stap lain Israel tru bilong God. Long strong bilong Spirit bilong God yumi save lotu long God na litimapim nem bilong Krais Jisas. Yumi save, samting ol man i mekim long skin bilong ol, em i no inap helpim ol liklik. Harim. Sapos samting bilong skin em inap long helpim yumi, orait mi yet mi bai stap gut tru. Mi winim tru ol dispela man i save amamas long samting i bin kamap long bodi bilong ol. Mama i bin karim mi, na ol i bin wet wanpela wik na katim skin bilong mi. Mi man bilong Israel. Mi bilong lain bilong Benjamin. Mi save tok Hibru, olsem papamama bilong mi tu. Na mi save bihainim lo gut tru long pasin bilong ol Farisi. Mi strong tru long mekim wok bilong God, olsem na bipo mi bin wok long mekim nogut long ol manmeri bilong sios. Sapos ol man i tingting long ol tok bilong lo na ol i skelim pasin bilong mi, orait mi no gat asua. Mi tok pinis, sapos mi bihainim rot bilong dispela ol samting bilong bodi, orait mi bai winim tru ol arapela man. Tasol mi lukim olgeta dispela samting i olsem samting nating, na mi bihainim rot bilong Krais. Mi no tok long ol dispela samting bilong ol Juda tasol. Nogat. Mi save long Krais Jisas, em i Bikpela bilong mi, na mi lukim dispela save tasol em i samting tru, na olgeta gutpela samting bilong dispela graun ol i olsem pipia nating. Mi laik bihainim Krais tasol, na mi lusim pinis olgeta arapela samting, bai mi ken holimpas Krais na pas wantaim em. Mi no ting long kamap stretpela man long pasin mi yet mi mekim long bihainim lo. Nogat. Mi laik kamap stretpela man long narapela rot, em rot bilong bilip long Krais. Yumi bilip long Krais na God yet i save kolim yumi ol stretpela manmeri. Mi laik save tru long Krais. Krais i bin kirap bek long matmat, na em i gat bikpela strong, na mi laik save tru long dispela strong bilong em. Mi laik poromanim em long pasin bilong karim pen. Na mi laik holim wankain tingting olsem em i bin holim long taim em i dai, na mi ting mi tu mi bai kirap bek long matmat. Mi no ting olsem mi kisim pinis dispela pasin bilong Krais, na mi kamap gutpela man tru. Nogat. Tasol oltaim mi save wok strong long holimpas dispela pasin, olsem Krais Jisas i bin holimpas mi. Ol brata, mi no ting mi kisim yet dispela pasin. Tasol mi gat wanpela tingting tasol, em long mi mas lusim tingting long olgeta samting bilong bipo, na mi mas wok strong long kisim dispela samting bai i kamap bihain. Mi save ran strong bilong kamap long mak na kisim prais. Dispela prais em i olsem. Long wok bilong Krais Jisas, God i singautim mi bilong i go antap na i stap gut tru wantaim em. Sapos tingting bilong yumi i kamap olsem tingting bilong ol man i gat gutpela save, orait yumi olgeta i mas bihainim dispela wankain tingting olsem nau mi autim. Na sapos yupela i gat narapela tingting, orait God bai i stretim dispela tingting bilong yupela. Tasol gutpela pasin yumi kisim pinis, em yumi mas holimpas strong. Ol brata, yupela olgeta i mas bihainim pasin bilong mi. Na yupela i mas lukim gut pasin bilong ol dispela man i save bihainim pasin bilong mipela. Tasol sori tumas, planti man i stap birua bilong diwai kros bilong Krais. Planti taim mi tokim yupela pinis long dispela pasin bilong ol, na nau mi tokim yupela gen, na wara i kamap long ai bilong mi. Ol i save bihainim ol laik bilong bodi bilong ol yet, na ol dispela laik i stap olsem god bilong ol. Oltaim ol i save tingting long ol samting bilong graun tasol, na ol i save amamas long mekim ol kain kain pasin bilong sem. Dispela ol man bai i lus long hel. Tasol yumi, yumi stap manmeri bilong heven. Na yumi wetim Bikpela Jisas Krais i lusim heven na i kam daun, na i kisim bek yumi. Long strong bilong em yet, Krais bai i mekim olgeta samting i stap aninit long em, na long dispela strong tasol em bai i senisim ol dispela bodi i save givim ol kain kain hevi long yumi, na ol bodi bilong yumi bai i kamap gutpela moa moa yet olsem bodi bilong em yet. Olsem na, ol brata bilong mi, yupela i mas sanap strong long Bikpela, olsem mi tok. Mi save givim bel bilong mi long yupela, na mi wari tru long yupela. Yupela i stap olsem gutpela prais mi bin wok strong long kisim, na mi save amamas moa yet long yupela. Yuodia na Sintike, yutupela harim. Yutupela meri wantaim i bilong lain bilong Bikpela, olsem na yutupela i mas kamap wanbel. Na yu, wanwok tru bilong mi, mi tokim yu, yu mas helpim dispela tupela meri. Tupela i bin poroman gut wantaim mi long wok bilong autim gutnius. Na Klemen na ol arapela wanwok bilong mi, ol tu i bin wok wantaim mipela. Nem bilong olgeta dispela lain i stap long buk bilong laip. Oltaim yupela i mas amamas long Bikpela. Mi tok gen, yupela i mas amamas. Yupela i mas isi isi long olgeta man na larim ol i lukim dispela gutpela pasin bilong yupela. Tingim. Klostu nau Bikpela bai i kam. Yupela i no ken wari long wanpela samting. Nogat. Oltaim yupela i mas tokim God long olgeta hevi bilong yupela. Yupela i mas prea long God na tok tenkyu long em, na askim em long helpim yupela. Bel isi God i save givim yumi, em i gutpela samting tru, na yumi man i no inap tru long save long as bilong en. Orait God bai i mekim yupela i stap bel isi tru, na long dispela pasin yupela bai i pas gut wantaim Krais Jisas, na bel na tingting bilong yupela bai i stap gut tru. Ol brata, mi laik mekim wanpela tok moa. Oltaim yupela i mas tingting tasol long ol pasin i tru na ol pasin i gutpela long ol man i mekim na ol stretpela pasin na ol klinpela pasin na ol naispela samting na ol samting i gutpela tru na olgeta pasin i nambawan tru na olgeta pasin yumi save amamas tru long lukim ol man i mekim. Olgeta pasin mi bin skulim yupela long mekim na yupela i save gut long ol, na olgeta pasin yupela i bin harim mi i autim tok long ol na yupela i bin lukim mi i mekim, dispela olgeta pasin yupela i mas mekim oltaim. Na God, em i as bilong pasin bilong bel isi, em bai i stap wantaim yupela. Nau yupela i bin kirapim tingting gen long helpim mi, olsem na mi amamas tru long Bikpela. Tru, bipo yupela i bin tingting long mi, tasol yupela i no gat rot bilong helpim mi. Mi no sot long ol samting na mi mekim dispela tok. Nogat. Mi save pinis long pasin bilong i stap isi, maski wanem kain samting i kamap long mi. Maski mi stap rabis tru o mi gat planti samting, mi save stap isi tasol. Mi save pinis long pasin bilong i stap isi, maski mi gat planti kaikai o mi stap hangre, na maski mi gat planti samting o mi sot long ol samting. Olgeta kain samting i ken kamap long mi, na mi save stap isi yet na belgut tasol. Krais i save strongim mi, na long strong bilong em mi inap mekim olgeta samting. Mi tok olsem mi amamas long pasin yupela i mekim bilong helpim mi, long wanem, yupela i bin ting long poromanim mi long taim mi karim hevi, na yupela i bin mekim dispela gutpela pasin. Na yupela manmeri bilong Filipai, yupela yet i save olsem, taim mi statim wok bilong autim gutnius, na mi lusim provins Masedonia, i no gat narapela sios i bin poroman wantaim mi long pasin bilong givim ol mani samting bilong helpim mi. Nogat. Yupela tasol i bin mekim olsem. Taim mi bin i stap long taun Tesalonaika, yupela i bin helpim mi planti taim liklik. Yupela i no ken ting mi askim yupela long givim ol presen long mi. Nogat. Mi laik bai gutpela pasin bilong yupela i ken kamap moa yet, na bai God i ken mekim gut long yupela. Tasol sapos yupela i ting yupela i bin dinau long mi long wanpela samting, orait nau mi raitim dispela tok bilong tokaut klia olsem mi kisim pinis olgeta samting yupela i bin dinau long en. Ol samting yupela i salim i kam i winim mak bilong olgeta dinau. Na taim mi kisim ol dispela presen Epafroditus i bin karim i kam, mi pilim olsem mi pulap tru. Dispela presen bilong yupela em i olsem ofa i gat gutpela smel, em yupela i givim long God. God i save amamas tru long kisim dispela kain ofa. God bilong mi em i makim olgeta kain gutpela gutpela samting bilong yumi ol manmeri bilong Krais Jisas. Olsem na em bai inapim tru olgeta samting yupela i sot long en. God em i God na Papa bilong yumi, na yumi mas litimapim nem bilong em oltaim oltaim. I tru. Mi tok gude long olgeta manmeri bilong Krais Jisas. Ol brata i stap wantaim mi, ol i tok gude long yupela. Olgeta manmeri bilong God ol i tok gude long yupela, na ol dispela lain i save mekim wok long haus bilong Sisar, ol i tok strong long mi mas givim gude long yupela. Marimari bilong Bikpela Jisas Krais em i ken i stap wantaim spirit bilong yupela wan wan. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. Long laik bilong em yet God i makim mi olsem aposel. Mi wantaim brata Timoti mitupela i raitim dispela pas long yupela ol manmeri bilong God i stap long taun Kolosi, yupela ol bratasusa i bilip long Krais. God Papa bilong yumi em i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Taim mitupela i mekim prea, oltaim mitupela i save tingting long yupela na tenkyu long God, em i Papa bilong Bikpela bilong yumi, Jisas Krais. Mitupela i harim pinis tok long yupela olsem, taim tok tru bilong gutnius i kamap long yupela na yupela i harim, yupela i bin bilip long dispela gutpela samting God i makim bilong yupela na i putim i stap long heven na yupela i wet long kisim. Olsem na yupela i save bilip tru long Krais Jisas na givim bel bilong yupela long olgeta manmeri bilong God. Long olgeta hap bilong graun ol i wok long autim dispela gutnius, na planti manmeri i bilip na bihainim, na pasin bilong ol i kamap gutpela. Na wankain pasin i bin kamap namel long yupela, stat long namba wan de yupela i harim gutnius bilong marimari bilong God na yupela i save tru long en. *** *** Epafras i bin skulim yupela long tok bilong dispela gutnius, na yupela i save pinis long en. Epafras em i gutpela wokman bilong Krais. Em i wanwok bilong mipela, na mipela i save laikim em tru. Em i save helpim yupela na mekim gut tru wok bilong Krais. Em i tokim mitupela long dispela pasin bilong laikim tru ol manmeri bilong God, Holi Spirit i bin givim yupela. Olsem na stat long namba wan de mitupela i bin harim long gutpela pasin bilong yupela, oltaim mitupela i save prea na askim God long helpim yupela, bai yupela i ken save gut tru long laik bilong em. Na bai Holi Spirit i ken givim yupela olkain gutpela save na tingting, na dispela i ken pulap tru long yupela. Olsem bai yupela inap wokabaut long pasin bilong ol manmeri tru bilong Bikpela, na bai em i laikim olgeta pasin bilong yupela. Na bai yupela i mekim planti kain gutpela wok. Na bai yupela i save long God, na oltaim dispela save bai i kamap bikpela moa. Na mitupela i save beten olsem, long gutpela bikpela strong bilong em yet, God i ken givim olgeta kain strong long yupela, bai yupela inap sanap strong na karim olgeta hevi, na bai yupela i stap isi na wetim taim ol hevi i pinis. Na bai yupela i amamas na tenkyu long Papa. Em i bin mekim yupela i bihainim ol gutpela pasin, inap long yupela i ken kisim ol gutpela gutpela samting em i bin makim bilong yupela. Bai yupela i kisim wantaim olgeta manmeri bilong God, em ol dispela lain i stap long lait bilong en. Yumi bin i stap aninit long strong bilong tudak, na em i bin kisim bek yumi na putim yumi insait long lain bilong Pikinini bilong en, em dispela Pikinini em i save laikim tru. Pikinini Bilong God em i bin baim bek yumi na lusim ol sin bilong yumi. Yumi no inap lukim God, tasol Pikinini Bilong God em i wankain olsem God yet. Em i namba wan pikinini bilong God, na em i stap het tru bilong olgeta samting God i bin mekim ol i kamap. Long han bilong dispela Pikinini, God i bin wokim olgeta samting long heven na long graun. Em i wokim olgeta samting yumi save lukim na samting yumi no inap lukim, olsem ol kain kain strongpela ensel na ol strongpela spirit na olgeta kain samting i gat strong. Em i bin wokim olgeta samting, na olgeta samting i bilong em yet. Taim olgeta dispela samting i no kamap yet, em i stap. Na em i save mekim olgeta samting i stap gut na i wok gut wantaim. Em i het bilong sios, na sios em i bodi bilong em. Em yet i as bilong laip bilong sios. Em i namba wan man i bin kirap bek long matmat, olsem na em yet i ken i stap het bilong olgeta samting. God i laik bai olgeta laip na pasin bilong em yet i mas i stap long dispela Pikinini, olsem na God yet i pulap tru long em. Na God i laik mekim olgeta samting i kamap wanbel wantaim em, em ol samting bilong graun na ol samting bilong heven tu. Olsem na em i larim Krais i dai long diwai kros, na blut bilong en i kapsait, na long dispela pasin God i daunim pasin birua bilong yumi. Bipo yupela i stap longwe long Krais. Long tingting bilong yupela, yupela i birua long em, na yupela i bin wok long mekim ol pasin nogut. Tasol Krais i dai pinis long diwai kros, na long dispela pasin God i mekim yupela i kamap wanbel wantaim em. Em i mekim olsem bilong bringim yupela i kam long em, na yupela i ken i stap holi na klin na i no gat asua long ai bilong em. Tasol yupela i mas holimpas bilip na sanap strong tru. Nogut wanpela samting i pulim yupela, na yupela i lusim pasin bilong bilip strong long dispela gutnius yupela i bin harim. Mi Pol mi bin kamap wokman bilong dispela gutnius, na mipela i bin autim long olgeta manmeri i stap long graun. Nau mi amamas long karim pen bilong helpim yupela. Na mi laik helpim sios bilong Krais, em bodi bilong em yet. Pen Krais i karim bilong helpim sios, em i no pinis yet. Na long pen mi karim long bodi bilong mi yet, mi laik inapim dispela pen bilong Krais. God yet i bin makim mi na mi kamap wokman bilong sios, bilong helpim yupela. Na mi gat wok bilong autim tru olgeta tok bilong God. Long olgeta taim bipo dispela tok i stap hait, na olgeta lain manmeri i no bin save long en. Tasol nau em i kamap ples klia pinis long ai bilong ol manmeri bilong God. Long laik bilong em yet, God i bin soim dispela tok hait long yumi ol manmeri bilong en, bai yumi ken save, dispela tok em i gutpela tru na em inap helpim olgeta manmeri bilong olgeta lain. Dispela tok hait em i olsem. Krais i stap wantaim yupela, na yupela i wetim em i bringim yupela i go i stap wantaim em na bai yupela i kisim ol gutpela gutpela samting bilong en i stap long heven. Mipela i save autim gutnius bilong Krais long olgeta wan wan man. Mipela i bihainim gutpela tingting na save na mipela i save skulim ol na givim strongpela tok long ol, long wanem, mipela i laik bai ol i kamap strongpela Kristen tru na bai mipela i ken bringim ol i go long God. Olsem na long olgeta bikpela strong Krais i save givim mi, mi save hatwok tru long mekim dispela wok. Mi laik yupela i mas save olsem, mi save hatwok moa bilong helpim yupela wantaim ol manmeri bilong sios i stap long taun Laodisia, na olgeta arapela manmeri i no bin lukim pes bilong mi. Mi save mekim dispela wok bilong strongim bel bilong yupela olgeta na bilong kirapim yupela long laikim tru ol arapela manmeri bilong God na long i stap wanbel tru wantaim ol. Mi laik bai yupela i kisim gutpela tingting, na bai dispela i strongim bilip bilong yupela. Na mi laik bai yupela i save gut long as bilong tok hait bilong God. Krais yet em i as bilong dispela tok hait. Olgeta kain save na tingting hait i pulap long Krais, olsem mani i pulap long beng. Mi no laik bai wanpela man i tok gris long yupela na giamanim yupela, olsem na mi mekim dispela tok. Mi no i stap wantaim yupela. Tasol long tingting bilong mi, i olsem mi stap wantaim yupela, na mi amamas long lukim yupela i wok stret na i bilip strong long Krais. Yupela i kisim pinis Bikpela Krais Jisas, olsem na yupela i mas wokabaut wantaim em. Yupela i mas sanap strong long em, olsem diwai i sanap strong long graun, na olsem haus i sanap strong antap long strongpela pos. Yupela i mas bilip strong long dispela gutnius mipela i bin skulim yupela long en, na oltaim yupela i mas tenkyu long God. Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i save kisim tingting bilong ol tumbuna na bilong ol spirit i save bosim ol samting bilong skai na graun. Ol i no save bihainim tingting bilong Krais. Yupela i save, Krais em i kamap man olsem yumi, na olgeta laip bilong God i pulap tru long em. Em i het bilong olgeta kain samting i gat strong. Yupela i bilong Krais, olsem na God i givim laip long yupela, na dispela laip i pulap tru long yupela. Yupela i pas wantaim em, na yupela i kisim pasin tru bilong katim skin. Em i no samting bilong bodi. Nogat. Long pasin bilong Krais yumi rausim pinis ol pasin bilong olpela bel. Dispela em i pasin tru bilong katim skin. Long taim yupela i kisim baptais, yupela i pas wantaim Krais, na God i planim yupela long matmat wantaim Krais. Na yupela i bilip long wok God i bin mekim bilong kirapim Krais long matmat, na long taim yupela i kisim baptais em i kirapim bek yupela wantaim Krais. Bipo yupela i save mekim ol kain kain rong, na yupela i bihainim pasin bilong olpela bel, na dispela i kilim yupela i dai. Tasol God i mekim yupela i kisim laip wantaim Krais, na God i bin lusim olgeta rong bilong yumi. Lo i bin kotim yumi na kamapim ol rong bilong yumi, na mekim yumi i stap aninit long ol tok na strong bilong en. Tasol God i bin rausim olgeta dispela tok bilong kotim yumi, na em i pinisim strong bilong lo na nilim em long diwai kros bilong Krais. Em i pinisim strong bilong ol strongpela spirit na olgeta kain samting i gat strong. Long diwai kros God i soim olgeta man olsem em i winim pinis ol dispela samting na i mekim ol i kamap olsem samting nating. Olsem na yupela i no ken larim wanpela man i sutim tok long yupela, na tok yupela i no bihainim ol lo bilong kaikai na dring na ol lo bilong ol bikpela de bilong lotu na bilong ol lotu bilong nupela mun na bilong de Sabat. Dispela ol samting ol i olsem ol piksa nating bilong ol samting i laik kamap bihain. Tasol Krais em i samting tru. Sapos wanpela man i autim tok long samting em i bin lukim long driman, na sapos em i tok long yupela i mas daunim yupela yet na lotu long ol ensel, orait yupela i no ken larim em i daunim yupela. Ol dispela kain man i save bihainim tingting bilong olpela bel na ol i ting ol yet i gat gutpela save tru, na ol i no save holimpas Krais, em i het tru bilong yumi. Dispela het i save givim kaikai long olgeta hap bilong bodi bilong en, na em i mekim olgeta skru rop samting bilong bodi i pas gut wantaim. Olsem na bodi i kamap bikpela long strong bilong God. Yupela i dai pinis wantaim Krais na yupela i no i stap moa aninit long strong bilong ol spirit i save bosim ol samting bilong skai na graun. Olsem na watpo nau yupela i save wokabaut olsem ol man bilong graun? Bilong wanem yupela i save bihainim ol kain lo olsem, “Yu no ken holim, yu no ken kaikai, yu no ken larim em i pas long skin bilong yu”? Kain lo olsem i tok long ol samting yumi mekim wok long ol na wantu ol i save bagarap. Ol man tasol i bin kamapim ol dispela lo na skulim yumi long bihainim ol. Tru, ol dispela kain lo i luk olsem ol bai i kirapim yumi long lotu, na long daunim bel bilong yumi na hatim tru bodi bilong yumi. Olsem na sampela man i ting ol dispela lo i bihainim gutpela tingting na save. Tasol ol dispela lo i no inap helpim yumi long daunim tru ol pasin bilong olpela bel. God i kirapim yupela pinis wantaim Krais, olsem na yupela i mas wok long kisim ol samting bilong antap. Long dispela ples antap, Krais i sindaun long sia king bilong en long han sut bilong God. Oltaim yupela i mas tingting long ol samting bilong antap. Yupela i no ken tingting long ol samting bilong graun. Yupela i dai pinis, na laip bilong yupela i stap hait wantaim Krais na yupela i pas long God. Krais em i as bilong laip bilong yupela. Na taim em i kamap ples klia, bai yupela tu i kamap wantaim em long bikpela lait na bilas bilong God. Olsem na yupela i mas kilim i dai olgeta pasin bilong dispela graun i stap long bel bilong yupela. Mi tok long olkain pasin olsem, pasin pamuk na pasin doti, na pasin bilong bel i kirap long mekim ol pasin nogut, na pasin bilong mangal long ol samting bilong narapela man. Dispela pasin bilong mangal em i wankain olsem pasin bilong lotu long giaman god. God i redim pinis pe nogut bilong givim long olgeta man i save mekim ol dispela kain pasin, em ol man i save sakim tok bilong en. Bipo yupela tu i save wokabaut wantaim ol dispela man, na yupela i save mekim dispela olgeta pasin. Tasol nau yupela i mas rausim olgeta kain pasin nogut, em pasin bilong kros na belhat na bel nogut, na pasin bilong tok nogut long ol arapela na pasin bilong mekim toktok i doti. Yupela wan wan i no ken giamanim ol arapela Kristen, long wanem, yupela i rausim pinis olgeta pasin bilong olpela bel, na yupela i kamap nupela man pinis. God i bin mekim yupela i kamap nupela man, na oltaim em i save givim planti gutpela save long yupela, na em i mekim yupela i kamap nupela na yupela i kamap wankain olsem em yet. Na yumi man i kamap nupela pinis, yumi olgeta i stap wankain tasol. Yumi no ken ting moa olsem yumi bilong lain Grik o bilong lain Juda, na yumi bin katim skin o yumi no bin katim skin, na yumi bilong kain kain tok ples o bilong kain kain kantri, na yumi stap wokboi nating o yumi stap fri, long wanem, Krais tasol i stap, na Krais yet i stap insait long yumi olgeta. God em i makim yupela pinis, na yupela i stap ol lain manmeri bilong en, na em i save laikim yupela tru. Olsem na yupela i mas kisim olkain pasin olsem. Yupela i mas sori tru long ol arapela na mekim gut long ol. Yupela i mas daunim yupela yet na mekim pasin isi long ol man, na yupela i no ken belhat kwik long ol man i rongim yupela. Sapos wanpela man namel long yupela em i gat tok long narapela brata i bin mekim rong long em, orait em i mas karim dispela hevi na lusim sin bilong dispela brata. Bikpela em i lusim pinis sin bilong yupela, na olsem tasol yupela tu i mas lusim sin bilong ol arapela. Yupela i mas givim bel bilong yupela long ol arapela manmeri. Dispela pasin i winim tru olgeta arapela pasin, na em i save mekim ol arapela gutpela pasin i kamap strong na i wok bung wantaim. Krais i save givim bel isi long yumi na mekim yumi i stap wanbel, na dispela bel isi i ken bosim tru bel bilong yupela. God i bin singautim yupela bai yupela i ken kamap wanpela bodi tasol na i stap wanbel tru. Na yupela i mas tenkyu long God oltaim. Yupela i mas larim tok bilong Krais i stap strong insait long bel bilong yupela. Yupela wan wan i mas skulim ol arapela Kristen na givim gutpela tingting na save long ol, bai ol i ken mekim gutpela pasin tasol. Yupela i mas tenkyu long God long bel bilong yupela, na yupela i mas singim ol song bilong Buk Song na ol arapela song bilong lotu na ol song Holi Spirit i kamapim long bel bilong yupela. Long toktok bilong yupela na long wok bilong yupela na long olgeta samting yupela i mekim, yupela i mas mekim long nem bilong Bikpela Jisas. Na long nem bilong em yupela i mas tenkyu long God Papa. Yupela meri, yupela i mas i stap aninit long ol man bilong yupela. Dispela pasin em i stret long ai bilong Bikpela. Yupela man, yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, na yupela i no ken mekim nogut bel bilong ol. Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela long olgeta samting. Bikpela i save laikim dispela kain pasin. Yupela papa, yupela i no ken mekim ol pikinini bilong yupela i kros, nogut ol i pilim olsem ol i no inap mekim wanpela gutpela wok. Yupela wokboi i mas bihainim olgeta tok bilong ol bosman bilong yupela. Nogut yupela i ting long grisim ol na yupela i mekim gutpela wok long taim ol i stap klostu tasol. Nogat. Yupela i mas pret long Bikpela, na oltaim yupela i mas tingting tasol long ol rot bilong mekim gutpela wok. Olgeta samting yupela i mekim, yupela i mas wok strong na mekim. I no olsem yupela i mekim wok bilong ol man. Nogat. Yupela i mekim wok bilong Bikpela. Yupela i save, bihain Bikpela bai i givim pe long yupela, em ol dispela gutpela samting em i makim pinis bilong ol manmeri bilong en. Tingim. Yupela i stap ol wokboi bilong Krais, na em tasol em i Bosman tru bilong yupela. Na man i mekim rong, em bai i kisim pe bilong dispela rong em i bin mekim. God i save skelim pasin bilong olgeta manmeri long wankain pasin tasol. Yupela bosman bilong ol wokboi, yupela i mas mekim gutpela na stretpela pasin long ol. Yupela i save, yupela tu i gat Bosman i stap long heven. Yupela i mas holim strong pasin bilong prea. Na long taim yupela i prea, yupela i mas tingting gut na yupela i mas tenkyu long God. Yupela i mas prea long God i ken helpim mipela tu. Yupela i mas askim em long opim rot bilong mipela i ken autim tok bilong Krais. Dispela tok bipo em i bin i stap hait, na nau em i kamap ples klia pinis. Tasol ol man i no laik harim dispela tok, na ol i bin putim mi long kalabus. Yupela i mas prea bai mi ken autim klia dispela tok, olsem God i laik bai mi mas mekim. Taim yupela i stap wantaim ol man i stap ausait long sios, yupela i mas bihainim gutpela tingting na mekim ol stretpela pasin. Oltaim yupela i mas redi long soim pasin bilong Krais long ol. Oltaim yupela i mas mekim gutpela tok tasol, em olkain tok ol man i save laik long harim. Yupela i mas tingting gut na traim long bekim gut tok bilong olgeta man. Tikikus bai i tokim yupela long olgeta wok mi mekim. Tikikus em i wanwok na brata tru bilong yumi, na em i gutpela wokman tru bilong Bikpela. Mi salim em i kam long yupela long dispela as tasol, bilong yupela i ken save long mipela i stap olsem wanem, na bilong em i ken strongim bel bilong yupela. Mi salim Onesimus i kam wantaim Tikikus. Onesimus em i gutpela brata tru bilong yumi, na em i wantok bilong yupela. Tupela bai i tokim yupela long olgeta samting i bin kamap long hia. Aristarkus, em i kalabus wantaim mi, em i tok gude long yupela. Na Mak, em kandere bilong Barnabas, em tu i tok gude long yupela. Sapos em i kam long yupela, orait yupela i mas amamas long kisim em, olsem mi bin salim tok na tokim yupela pinis. Na Jisas, ol i kolim Jastus, em tu i tok gude long yupela. Long lain bilong ol Juda, dispela ol man tasol i save wok wantaim mi long kirapim kingdom bilong God, na ol i helpim mi gut tru. Epafras em i tok gude long yupela. Em i wantok bilong yupela na em i wokman bilong Krais Jisas. Oltaim em i save strong long prea na askim God long helpim yupela long sanap strong olsem ol Kristen i kisim pinis pasin bilong God na i save gut tru long olgeta laik bilong God. Mi laik tokim yupela olsem, em i save hatwok tru long helpim yupela wantaim ol manmeri bilong ol sios i stap long taun Laodisia na taun Hierapolis. Na Luk, dispela dokta mipela i save laikim tumas, em wantaim Demas tupela i tok gude long yupela. Mi laik bai yupela i givim gude bilong mi long ol brata i stap long taun Laodisia. Na givim gude tu long Nimfa wantaim ol manmeri bilong sios i save bung long haus bilong en. Taim yupela i ritim pinis dispela pas, orait yupela i mas salim i go long sios bilong Laodisia, bai ol tu i ken ritim. Na pas mi salim i go long ol Laodisia, em yupela tu i mas ritim. Na yupela tokim Arkipus olsem, “Yu mas lukautim gut dispela wok yu bin kisim long Bikpela, na yu mas mekim gut dispela wok.” Mi Pol, mi yet mi raitim dispela tok gude long yupela. Yupela i mas tingting long mi, mi stap yet long kalabus. Marimari bilong God i ken i stap wantaim yupela. Mipela Pol na Sailas na Timoti, mipela i raitim dispela pas i go long yupela ol manmeri bilong sios i stap long taun Tesalonaika, yupela ol manmeri i pas wantaim God Papa na Bikpela Jisas Krais. God i ken marimari long yupela na mekim yupela i stap bel isi. Olgeta taim mipela i save tingting long yupela na tenkyu long God. Mipela i save kolim nem bilong yupela long olgeta prea bilong mipela. Mipela i save tenkyu long God Papa bilong yumi long bilip bilong yupela i kirapim yupela long mekim ol gutpela pasin, na long ol gutpela wok yupela i save mekim bilong givim bel bilong yupela long ol arapela, na long yupela i save strongim bel na wetim Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Ol brata, God i laikim yupela tru, na mipela i save pinis olsem, God i bin makim yupela bilong em stret. Dispela gutnius mipela i bin bringim i kam long yupela, em i no bin kamap long yupela olsem toktok tasol. Nogat. Em i kamap wantaim strong na wantaim Holi Spirit, na yupela i bin lukim klia strongpela bilip bilong mipela. Yupela yet i save long pasin mipela i bin mekim bilong helpim yupela long taim mipela i stap namel long yupela. Yupela i kisim tok bilong God, na planti hevi i kamap long yupela, tasol yupela i bin bihainim pasin bilong mipela na bilong Bikpela, na Holi Spirit i kirapim yupela na yupela i amamas. Olsem na yupela i bin soim gutpela pasin long olgeta manmeri i bilip long Krais long provins Masedonia na Akaia. Tok bilong Bikpela yupela i bin autim, em i go i go olsem krai bilong garamut. Na em i no i go long ol hap bilong Masedonia na Akaia tasol. Nogat. Long olgeta ples ol i harim pinis stori bilong yupela i bilip long God, olsem na mipela i no gat wok long tokim ol moa. Ol yet i save stori long ol samting i bin kamap taim mipela i kam long yupela. Ol i stori long yupela i bin lusim ol giaman god na tanim bel i go long God tru, em God bilong i stap oltaim. Na ol i stori long yupela i kamap wokboi bilong God, na yupela i wetim Pikinini bilong en i lusim heven na i kam bek, em dispela Pikinini i bin i dai na God i kirapim em bek. Em Jisas, na em i kisim bek yumi, bai yumi stap gut long taim bilong belhat bilong God i laik kamap bihain. Ol brata, yupela yet i save, wok mipela i mekim long taim mipela i stap namel long yupela, em i no bin lus nating. Yupela i save, taim mipela i no kam long yupela yet, mipela i bin i stap long taun Filipai, na mipela i bin kisim pen, na ol i bagarapim bodi bilong mipela. Tasol taim mipela i kam long yupela, God bilong yumi em i strongim bel bilong mipela, na mipela i no surik long ol dispela birua. Nogat. Mipela i sanap strong na mipela i autim gutnius bilong God long yupela. Na taim mipela i singautim yupela long bilip long Jisas, mipela i no bin mekim tok kranki, na mipela i no mekim pasin doti o pasin giaman. Nogat. God i traim mipela pinis na long laik bilong em yet em i givim mipela wok bilong autim gutnius, olsem na mipela i no ting long mekim ol manmeri i laikim wok bilong mipela na mipela i autim tok. Nogat. God yet i save skelim bel bilong mipela, na mipela i laik bai em tasol i mas laikim wok bilong mipela. Yupela i save pinis na God tu i ken tokaut olsem, mipela i no bin mekim kain tok bilong grisim yupela, na tu mipela i no mangalim ol samting bilong yupela na mipela i mekim gutpela tok long yupela. Mipela i no bin wok long kisim biknem long yupela o long ol arapela manmeri. Tru, mipela i stap aposel bilong Krais. Olsem na sapos mipela i bin laik, mipela inap tokim yupela long helpim mipela. Tasol taim mipela i stap wantaim yupela, mipela i stap isi tru olsem ol liklik pikinini. Mipela i bin stap olsem meri i givim susu long ol pikinini bilong en. Mipela i laikim yupela tumas, olsem na mipela i laik givim gutnius bilong God long yupela. Na mipela i redi tu long givim laip bilong mipela bilong helpim yupela, long wanem, yupela i bin kamap pren tru bilong mipela. Ol brata, yupela i save pinis long hatwok mipela i bin mekim taim mipela i stap wantaim yupela na i autim gutnius. Mipela i bin wok strong tru long san na long nait, bai mipela i no ken givim hevi long yupela long lukautim mipela long kaikai samting. Yupela i save, na God tu i save long pasin mipela i mekim long yupela ol manmeri i bilip long Krais. Mipela i bin mekim ol stretpela pasin i gutpela long ai bilong God, na mipela i no bin mekim rong. Yupela i save, mipela i bin mekim wankain pasin long yupela olsem papa i save mekim long ol pikinini bilong en, na mipela i mekim tok bilong kirapim tingting bilong yupela na strongim bel bilong yupela. Na mipela i tokaut long yupela i mas wokabaut long pasin inap tru long pasin bilong God yet, em God i bin singautim yupela long kam insait long kingdom bilong en na kisim gutpela sindaun tru long heven. Oltaim mipela i save tok tenkyu long God long dispela samting tu. Taim yupela i kisim tok bilong God long maus bilong mipela, yupela i no kisim olsem tok bilong man. Nogat. Yupela i kisim olsem tok tru bilong God. Na dispela tok i wok strong long bel bilong yupela ol manmeri i bilip long Krais. Ol brata, yupela i bin kamap wankain olsem ol manmeri bilong sios bilong God i stap long Judia, em ol manmeri i pas wantaim Krais Jisas. Yupela i kisim bikpela hevi long han bilong ol wantok bilong yupela yet, wankain olsem ol manmeri bilong God long Judia i bin kisim long han bilong ol Juda. Ol Juda i bin kilim i dai Bikpela Jisas na ol profet tu, na ol i rausim mipela. Ol i save sakim pasin God i laikim, na ol i birua long olgeta man. Ol i wok long pasim rot bilong mipela, bai mipela i no inap autim tok long ol manmeri bilong ol arapela lain, long wanem, ol i no laik bai God i kisim bek ol dispela manmeri. Olsem na oltaim ol i save mekim sin bilong ol i kamap bikpela moa yet, inap belhat bilong God i kam i stap pinis long ol. Ol brata, ol Juda i bin mekim mipela i lusim yupela long sotpela taim, na mipela i pilim olsem papa i stap longwe long ol pikinini bilong en. Mipela i no lukim pes bilong yupela, tasol bel bilong mipela i stap yet wantaim yupela. Olsem na mipela i wok strong moa long painim rot bilong i kam bek na lukim yupela gen. Mipela i gat bikpela laik tru long lukim yupela. Mipela i laik i kam long yupela, na mi Pol, mi bin trai planti taim long i kam. Tasol Satan i pasim mipela. Taim Bikpela bilong yumi Jisas i kam bek, wanem samting bai i mekim mipela i sanap strong na amamas long ai bilong em? Mipela bai i bringim wanem samting bilong soim olsem mipela i bin mekim gut wok bilong mipela? Mipela bai i amamas long yupela tasol. Yes, mipela i save amamas long yupela, na yupela yet i mekim mipela i stap belgut. Mipela i bin wari tru long yupela, na bihain mipela i pilim olsem mipela i no inap wet moa. Olsem na mipela i bin pasim tok long mitupela i ken i stap long Atens, na mitupela i salim Timoti i kam long yupela. Timoti em brata bilong yumi na em wokman bilong God bilong autim gutnius bilong Krais. Mitupela i salim em i go bilong strongim yupela na helpim yupela long bilip bilong yupela, nogut dispela hevi na pen yupela i karim i mekim sampela bilong yupela i tingting planti. Yupela yet i save, God i bin makim yumi bilong karim ol dispela kain hevi. Taim mipela i stap yet wantaim yupela mipela i bin tokim yupela olsem, ol kain kain hevi bai i kamap long yumi. Na yupela i save gut olsem, dispela taim nogut i kamap pinis. Long dispela as tasol na mi no inap wet moa. Olsem na mi salim Timoti i kam long yupela, bai mi ken save long bilip bilong yupela. Mi ting, nogut man bilong traim bilip bilong yupela em i grisim yupela pinis, na wok bilong mipela em i lus nating. Orait Timoti i lusim yupela na nau tasol em i kamap long mipela. Na em i autim gutpela nius tru long mipela. Em i tok long yupela i bilip strong na yupela i save laikim tru ol arapela. Em i tok, oltaim yupela i save tingting long mipela na belgut long mipela. Na yupela i wari long mipela na i laik lukim mipela, olsem mipela tu i wari long yupela na i laik lukim yupela. Ol brata, mipela i harim olsem yupela i bilip strong i stap, na dispela i strongim bel bilong mipela long olgeta hevi mipela i karim. Mipela i save olsem yupela i stap strong long Bikpela, na nau laip bilong mipela i kamap gut tru. Mipela i tingting long yupela na mipela i amamas moa yet long ai bilong God bilong yumi, na mipela i pilim olsem pasin bilong mipela long tenkyu long God em i no inap tru long dispela amamas em i bin givim mipela. Long san na long nait mipela i save beten moa yet bai God i ken larim mipela i kam lukim yupela. Olsem na sapos bilip bilong yupela i sot liklik, mipela i ken mekim em i kamap strong. Mipela i laik bai God Papa bilong yumi, wantaim Jisas, Bikpela bilong yumi, i ken bringim mipela i kam long yupela. Mipela i laik bai Bikpela i ken mekim pasin bilong laikim tru ol arapela i pulap tru long yupela, na yupela wan wan i ken givim bel bilong yupela moa yet long ol manmeri bilong God na long olgeta manmeri, olsem mipela i save givim bel bilong mipela long yupela. Na long dispela pasin God i ken strongim bel bilong yupela, na taim Bikpela bilong yumi Jisas em i kam bek wantaim olgeta manmeri bilong en, orait em bai i lukim yupela i stap holi. Yupela bai i stap gutpela na stretpela na yupela bai i no gat asua long ai bilong God Papa bilong yumi. I tru. Ol brata, mipela i bin soim yupela olgeta pasin yupela i mas wokabaut long en bilong bihainim laik bilong God, na yupela i save bihainim ol dispela pasin. Tasol nau mipela i laik strongim bel bilong yupela tru na tokim yupela long nem bilong Bikpela Jisas long yupela i mas mekim ol dispela pasin moa moa yet. Yupela i save long olgeta tok mipela i bin givim yupela long nem bilong Bikpela Jisas. Laik bilong God em i olsem. Yupela i mas givim laip bilong yupela olgeta long em na kamap holi. Olsem na yupela i mas abrusim olgeta kain pasin pamuk. Yupela i mas bosim ol laik na tingting nogut i save kamap long bel bilong yupela, bai yupela i bihainim ol gutpela pasin na ol pasin God i laikim. Nogut ol dispela laik na tingting nogut i pulim yupela na yupela i go mekim olkain pasin pamuk olsem ol haiden i no save long God ol i save mekim. Yupela i no ken mekim rong long ol Kristen brata na giamanim ol na mekim dispela kain pasin wantaim ol meri bilong ol. Bipo mipela i tokim yupela strong pinis olsem, Bikpela bai i mekim save long olgeta man i mekim dispela kain pasin. God i no singautim yumi bilong bihainim pasin i doti. Nogat tru. Em i singautim yumi bilong givim laip bilong yumi long em na bihainim pasin i holi. Olsem na man i sakim dispela tok, em i no sakim tok bilong ol man tasol. Nogat. Em i sakim tok bilong God, em God i save givim Holi Spirit bilong en long yupela. Mi no ken raitim sampela tok long yupela long pasin bilong givim bel bilong yupela long ol manmeri bilong God, long wanem, God i skulim yupela pinis long dispela pasin. Na yupela i save givim bel bilong yupela long ol Kristen i stap long olgeta hap bilong provins Masedonia. Tasol, ol brata, mipela i laik strongim bel bilong yupela, bai yupela i mekim dispela pasin moa moa yet. Yupela i mas wok strong long sindaun isi na mekim wok bilong yupela yet. Yupela i mas wok long han bilong yupela yet, na bai yupela inap lukautim yupela yet, olsem bipo mipela i bin tokim yupela. Olsem bai yupela i no sot long wanpela samting, na ol man i stap ausait long sios, ol bai i amamas long pasin bilong yupela. Ol brata, mipela i laik bai yupela i ken save gut long wanem ol samting bai i kamap long ol manmeri i dai pinis. Nogut yupela i sori tumas, olsem ol arapela manmeri i no bilip long God na i no wetim taim bilong kirap bek long matmat. Yumi bilip olsem Jisas i dai na i kirap bek gen. Olsem na yumi save, long strong bilong Jisas, God bai i kirapim ol Kristen i dai pinis na ol bai i kam bek wantaim Jisas. Mipela i autim tok bilong Bikpela long yupela olsem. Taim Bikpela i kam bek, yumi manmeri i gat laip na i stap yet, yumi bai i no inap i go paslain long ol manmeri i dai pinis. Nogat. God bai i tok strong, na namba wan ensel bai i singaut, na biugel bilong God bai i krai. Na Bikpela bai i lusim heven na i kam daun. Na ol man i bilip long Jisas na i dai pinis, ol bai i kirap bek pastaim. Long dispela taim yumi manmeri i gat laip na i stap yet, yumi bai i go antap long klaut wantaim ol dispela manmeri, na yumi olgeta bai i bungim Bikpela. Na yumi bai i stap wantaim Bikpela oltaim oltaim. Orait yupela i mas autim dispela tok long ol arapela manmeri bilong God, bilong strongim bel bilong ol. Ol brata, mipela i no inap raitim tok bilong tokim yupela long wanem de na wanem taim dispela ol samting bai i kamap. Yupela yet i save pinis, De bilong Bikpela bai i kamap wantu tasol olsem stilman i kam long nait. Ol manmeri bai i tok olsem, “Nau em i gutpela taim tru. Yumi stap gut,” na wantu tasol samting bilong bagarapim ol bai i kamap long ol, olsem pen i save kamap long meri i laik karim pikinini. Na ol bai i no inap abrusim dispela samting. Tasol yupela ol brata yupela i no i stap long tudak, na yupela bai i kirap nogut long lukim dispela de i kamap, olsem man i kirap nogut long lukim stilman i kam. Nogat. Yupela olgeta i man bilong lait na bilong san. Yumi no ol lain bilong nait na tudak. Olsem na nogut yumi slip, olsem ol arapela man. Mobeta ai bilong yumi i op i stap, na tingting bilong yumi i klia. Yumi save, ol man bilong slip, ol i save slip long nait. Na ol man bilong spak, ol i save spak long nait. Tasol yumi ol lain bilong san, yumi mas tingting klia. Yumi mas kisim pasin bilong bilip long God na pasin bilong laikim tru ol arapela, na pasim dispela pasin olsem siot kapa. Na pasin bilong wetim God i kisim bek yumi, em yumi mas putim olsem hat kapa, na yumi mas sanap strong na was gut. God i no makim yumi bilong pilim belhat bilong em. Nogat. Em i makim yumi bai Jisas Krais, Bikpela bilong yumi, em i ken kisim bek yumi. Jisas i dai bilong helpim yumi, olsem na sapos yumi stap laip o sapos yumi dai, yumi ken i stap laip wantaim em. Olsem na yupela wan wan i mas givim gutpela tok long ol arapela manmeri bilong God na strongim bel bilong ol, olsem nau yupela i save mekim. Ol brata, mipela i laik tokim yupela olsem, yupela i mas aninit long ol man i wok long helpim yupela. Bikpela i putim ol i stap hetman bilong yupela, na ol i save givim tok long yupela bilong stretim pasin bilong yupela. Yupela i mas tingting long dispela wok ol i save mekim, na yupela i mas belgut tru long ol na laikim ol tru. Na yupela olgeta i mas i stap wanbel. Ol brata, mipela i laik kirapim yupela long stretim pasin bilong ol man i save les nabaut na long strongim bel bilong ol man i save pret na long helpim ol man i no strong. Na yupela i mas isi isi long olgeta man. Sapos ol i mekim pasin nogut long yupela, orait yupela i no ken bekim pasin nogut long ol. Olgeta taim yupela i mas strong long mekim gutpela pasin long ol manmeri bilong God na long olgeta manmeri. Oltaim yupela i mas amamas, na yupela i mas beten oltaim. Maski wanem samting i kamap long yupela, yupela i mas tenkyu long God. God i laik bai yupela ol manmeri i pas wantaim Krais Jisas i mas mekim dispela kain pasin. Taim Holi Spirit i laik kirapim yupela long mekim wanpela samting, yupela i no ken pasim em, na yupela i no ken bel nogut long ol man i laik autim tok profet long yupela. Tasol yupela i mas skelim gut olgeta tok na pasin. Na yupela i mas holimpas ol gutpela pasin na abrusim olgeta kain pasin nogut. God em i as bilong bel isi, em i ken mekim yupela i givim laip bilong yupela olgeta long em, na mekim yupela i kamap holi olgeta. Na em i ken lukautim gut spirit na tewel na bodi bilong yupela, bai yupela i stap gutpela olgeta, na bai yupela i no gat asua long taim Bikpela bilong yumi Jisas Krais em i kam bek. Na God i bin singautim yupela, em bai i mekim ol dispela samting i kamap long yupela, long wanem, em i save bihainim tru olgeta tok em i bin mekim. Ol brata, yupela i mas beten long God bai em i helpim mipela. Long pasin bilong yumi ol manmeri bilong God, yupela wan wan i mas givim kis long ol arapela. Mi tok strong long yupela long nem bilong Bikpela, yupela i mas ritim dispela pas long olgeta manmeri bilong God. Marimari bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais i ken i stap wantaim yupela. Mipela Pol na Sailas na Timoti, mipela i raitim dispela pas i go long yupela ol manmeri bilong sios i stap long taun Tesalonaika, yupela ol manmeri i pas wantaim God, Papa bilong yumi, na wantaim Bikpela Jisas Krais. God, Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais i ken marimari long yupela na mekim yupela i stap bel isi. Ol brata, olgeta taim mipela i save tingting long yupela na tenkyu long God. I gutpela tru long mipela i mas mekim olsem, long wanem, bilip bilong yupela i kamap strong tru, na yupela olgeta wan wan i save givim bel bilong yupela long ol arapela, na dispela pasin i kamap moa yet. Long dispela as tasol, taim mipela i go nabaut long ol sios bilong God, mipela i save litimapim nem bilong yupela. Mipela i save tokim ol long olgeta pasin nogut ol birua i mekim long yupela, na long olgeta hevi i bin kamap long yupela. Na mipela i save tok olsem, “Ol Tesalonaika i save sanap strong na holimpas bilip bilong ol na karim olgeta dispela hevi na pen.” Long ol dispela samting i kamap long yupela, God i soim yumi olsem, em i mekim stretpela pasin tasol na em i skelim pasin bilong yumi. Yupela i karim pen, long wanem, yupela i laik kirapim kingdom bilong God, na God bai i mekim yupela inap tru long i stap insait long kingdom bilong em. God bai i mekim stretpela pasin olsem. Em bai i bekim hevi long ol man i save givim hevi long yupela. Na em bai i pinisim dispela hevi nau yupela i karim, na givim malolo long yupela na long mipela wantaim. God bai i mekim olsem long taim Bikpela Jisas wantaim olgeta strongpela ensel bilong en i lusim heven na i kamap ples klia. Em bai i kam long bikpela paia tru na em bai i mekim save long ol man i no laik save long God na i no bihainim gutnius bilong Jisas, Bikpela bilong yumi. Ol dispela man bai i kisim pe nogut olsem. Ol bai i stap longwe long Bikpela na long lait bilong bikpela strong bilong em, na ol bai i bagarap i stap oltaim oltaim. Long dispela De God i makim, Bikpela bai i kam na mekim save long ol, tasol olgeta manmeri bilong God, em olgeta manmeri i bin bilip long em, ol bai i litimapim nem bilong em na amamas tru long em. Na yupela tu bai i amamas wantaim ol, long wanem, yupela i bin bilip tru long tok bilong God mipela i bin autim namel long yupela. Mipela i ting long ol dispela samting i laik kamap, na olgeta taim mipela i save prea long God bilong yumi na askim em long helpim yupela. Mipela i laik bai em i ken mekim yupela inap tru long mekim ol pasin em i bin singautim yupela long mekim. Mipela i save prea long em i ken givim strong long yupela, na yupela i ken mekim olgeta gutpela pasin yupela i laik mekim na bilip bilong yupela i kirapim yupela long mekim. Na long dispela pasin yupela i ken litimapim nem bilong Bikpela bilong yumi Jisas, na em i ken litimapim nem bilong yupela tu. God bilong yumi na Bikpela Jisas Krais i ken marimari long yupela na mekim ol dispela samting i kamap long yupela. Ol brata, nau mipela i laik tok long Bikpela bilong yumi Jisas Krais em bai i kam bek gen, na bai yumi bung wantaim em. Mipela i laik bai yupela i putim yau gut long dispela tok bilong mipela. Ating sampela man i tokim yupela long De bilong Bikpela i kamap pinis. Ating wanpela man i ting Holi Spirit i givim dispela kain tok profet long em, o wanpela man i autim tok bilong God na i mekim dispela tok, o wanpela man i tok mipela i bin raitim pas i gat kain tok olsem i stap long en. Tasol maski yupela i bin harim dispela kain tok long wanem hap, yupela i no ken kirap nogut kwiktaim na pilim hevi long tingting bilong yupela. Yupela i no ken larim wanpela man i giamanim yupela long tok bilong en o long pasin em i mekim. Harim. Dispela De i no inap kamap nating. Nogat. Pastaim planti man bai i bikhet na givim baksait long God. Na man bilong sakim lo bai i kamap ples klia, em dispela man bilong bagarap long hel. Em bai i birua long olgeta samting ol man i save lotu long en na kolim olsem god bilong ol. Na em bai i hambak na litimapim nem bilong em yet na daunim dispela olgeta samting. Olsem na em bai i sindaun insait long haus bilong God, na em bai i autim tok olsem, “Mi yet mi God.” Taim mi stap wantaim yupela mi tokim yupela pinis long dispela samting. Ating yupela i lusim tingting pinis, a? Na yupela i save long dispela samting nau i pasim rot bilong dispela man, bilong em i no ken kamap ples klia yet. Em bai i kamap ples klia long taim God i makim bilong em i mas kamap. Yupela i save, nau dispela pasin bilong sakim lo em i wok hait i stap. Em bai i hait i stap inap long taim dispela man i pasim rot bilong en, em bai i surik i go. Na long dispela taim dispela man bilong sakim lo em bai i kamap ples klia. Na Bikpela Jisas bai i kilim em i dai long win bilong maus bilong em yet. Bikpela bai i kamap ples klia wantaim bikpela lait bilong en, na long dispela lait yet em bai i bagarapim tru dispela man bilong sakim lo. Dispela man bilong sakim lo bai i kamap ples klia long strong bilong Satan tasol. Na long pasin giaman bilong Satan em bai i mekim olgeta kain strongpela wok na ol kain kain giaman mirakel. Na long olgeta giaman bilong pasin nogut em bai i giamanim ol dispela manmeri i wokabaut long rot bilong bagarap. Ol dispela manmeri bai i bagarap, long wanem, taim God i givim tok tru long ol, bai em i ken kisim bek ol, ol i no laikim tru dispela tok. Olsem na God i paulim tru tingting bilong ol, bai ol i bilipim tok giaman. Olsem na olgeta man i no bin bilipim tok tru, na ol i bin amamas long mekim pasin nogut tasol, ol bai i kisim pe nogut long kot bilong God. Tasol ol brata, Bikpela i save laikim yupela tru, na oltaim mipela i pilim olsem mipela i mas tingting long yupela na tenkyu long God long yupela. God i bin makim yupela bilong i stap namel long ol namba wan lain manmeri em i laik kisim bek. Holi Spirit i makim yupela olsem ol gutpela manmeri bilong God yet, na yupela i bilipim tok tru, na long dispela pasin God i kisim bek yupela. Em i laik bai yupela i ken i stap long bikpela lait na strong bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, olsem na em i singautim yupela pinis long dispela gutnius mipela i bin autim. Olsem na, ol brata, yupela i mas sanap strong. Na olgeta tok bilong God mipela i bin autim long yupela o raitim pas bilong skulim yupela long en, em yupela i mas bihainim. Bikpela bilong yumi Jisas Krais, wantaim God Papa bilong yumi, i laikim yumi tru. Na em i marimari long yumi na i mekim bel bilong yumi i stap gut oltaim oltaim. Na em i helpim yumi long bilip na wetim God i mekim gut tru long yumi. Na em i ken strongim bel bilong yupela, na helpim yupela long bihainim tru olgeta gutpela pasin na long mekim ol gutpela tok. Ol brata, mipela i gat wanpela tok moa. Em i olsem. Yupela i mas prea long God i ken helpim mipela, na bai tok bilong Bikpela i ken ran i go long olgeta hap na kisim biknem wankain olsem em i bin kisim namel long yupela. Na yupela i mas prea long God i ken kisim bek mipela long han bilong ol man nogut, em ol man i save mekim pasin nogut. Yupela i save, planti man ol i no bilip long Krais. Tasol Bikpela i save mekim pasin i tru. Olsem na yumi inap long bilip tru long em. Em bai i strongim yupela na lukautim yupela, na Satan bai i no inap mekim wanpela samting long yupela. Na Bikpela i mekim mipela i save gut olsem, yupela i mekim olgeta pasin mipela i tok long yupela i mas mekim. Na bihain tu yupela bai i mekim olsem tasol. Mipela i laik bai Bikpela i ken stiaim tingting bilong yupela, na bai yupela i ken save tru long pasin bilong God bilong laikim tru ol manmeri, na long pasin bilong Krais bilong sanap strong na karim hevi. Ol brata, long nem bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi, mipela i tok strong long yupela olsem, sapos sampela brata i save sindaun nating tasol na ol i no bihainim dispela tok mipela i bin givim long ol, orait yupela i mas i stap longwe long ol. Yupela i save, yupela i mas bihainim pasin bilong mipela. Taim mipela i stap wantaim yupela, mipela i no save sindaun nating. Mipela i no kisim nating sampela kaikai long han bilong yupela. Nogat. Mipela i baim tasol. Mipela i wok strong na mekim planti hatwok moa long san na long nait, bai mipela i no ken putim hevi long yupela. I no olsem mipela i no inap long kisim kaikai samting long yupela. Nogat. Mipela inap tru long kisim, tasol mipela i no kisim, long wanem, mipela i laik soim yupela long gutpela pasin yupela yet i mas bihainim. Yupela i save, taim mipela i stap yet wantaim yupela, mipela i givim tok long yupela olsem, sapos man i no laik mekim wok, orait em i no ken kisim kaikai. Tasol nau mipela i harim tok long sampela bilong yupela ol i sindaun nating tasol. Ol i no mekim wanpela wok. Nogat. Ol i wok long toktok nabaut tasol long olgeta samting bilong ol arapela man, em i no samting bilong ol. Orait nau long nem bilong Bikpela Jisas Krais mipela i givim strongpela tok long ol dispela man olsem, ol i mas sindaun gut, na ol i mas mekim wok, bai ol i ken lukautim ol yet long kaikai samting. Ol brata, yupela i no ken les long mekim gutpela pasin. Sapos wanpela man i no bihainim olgeta tok mipela i raitim long dispela pas, orait yupela i mas makim gut dispela man na yupela i mas i stap longwe long em, bai em i ken sem long pasin em i mekim. Mipela i no tok long yupela i mas tingim em i olsem birua bilong yupela. Nogat. Yupela i mas tingim em i brata, na yupela i mas givim tok long em bilong stretim tingting bilong em. Bikpela, em i as bilong pasin bilong bel isi, oltaim em i ken mekim yupela i stap bel isi long olgeta samting. Bikpela i ken i stap wantaim yupela olgeta. Mi Pol mi yet mi raitim dispela tok gude long yupela. Mi save raitim dispela kain tok long olgeta pas mi raitim. Em i olsem mak bilong ol pas bilong mi. Marimari bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais i ken i stap wantaim yupela olgeta. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. God i bin kisim bek yumi na Krais Jisas yumi wet long lukim em, tupela i bin makim mi na mi kamap aposel. Timoti, yu save bilip long Krais Jisas, na long dispela pasin yu stap pikinini tru bilong mi. Mi raitim dispela pas i kam long yu. God, Papa bilong yumi, wantaim Krais Jisas, Bikpela bilong yumi, i ken marimari na sori long yu na mekim yu i stap bel isi. Nau mi laik mekim wankain tok long yu gen olsem mi bin mekim long taim mi laik i go long provins Masedonia. Mi laik bai yu mas i stap yet long taun Efesus na mekim strongpela tok long sampela man long ol i no ken mekim olkain giaman tok long taim ol i skulim ol manmeri long tok bilong God. Na ol i mas lusim dispela pasin bilong stori nating na mekim planti kain kain tok long ol nem bilong ol tumbuna bilong ol. Dispela kain tok em i save paulim tingting bilong ol tasol, na em i no inap helpim ol long bilip long God na long save gut long ol samting God i laik mekim long yumi. Tasol dispela wok God i tokim yumi long mekim, em i bilong mekim ol manmeri i bilip tru long Jisas na i stap klin tru long ai bilong God, bai ol i save olsem ol i no gat asua long ai bilong en. Na dispela olgeta pasin bai i kirapim ol long laikim tru ol arapela. Sampela man i bin lusim dispela pasin, na nau ol i wok long longlong nabaut long toktok nating tasol. Ol i laik skulim ol arapela long lo bilong God, na ol i ting tok bilong ol em i tru olgeta. Tasol ol yet ol i no save long as bilong tok ol i autim, na ol i no klia gut long toktok bilong ol yet. Yumi save, sapos yumi larim lo i mekim dispela wok God i bin makim bilong en, orait lo em i gutpela samting. Wok bilong lo, em i no bilong stretim ol manmeri i save mekim stretpela pasin. Nogat. Em i gat wok bilong stretim pasin bilong ol manmeri i save sakim lo na i bihainim pasin bilong bikhet. Em i bilong ol manmeri i save givim baksait long God na i mekim pasin bilong sin. Em i bilong ol manmeri i no laikim pasin bilong God na i bihainim ol pasin bilong graun. Lo em i bilong kotim ol man i bin kilim papamama bilong ol i dai, na ol man i save kilim ol arapela man i dai. Na em i bilong kotim ol manmeri bilong mekim pasin pamuk na ol man i save mekim kain pasin bilong ol man bilong Sodom, na em i bilong kotim ol man i save stilim ol man na mekim ol i kamap wokboi nating, na em i bilong kotim ol man bilong giaman na ol man i save giaman long taim ol i mekim tok tru antap na ol manmeri i mekim ol arapela kain pasin nogut i birua long tok tru bilong God. Dispela tok tru em i wankain olsem dispela gutnius God i givim long mi bilong autim. Dispela gutnius i tokim yumi long God i stap long bikpela lait na strong bilong em yet, em i nambawan tru na em i as bilong pasin tru bilong amamas. Bikpela bilong yumi Krais Jisas em i givim strong long mi na em i tingim mi inap long mekim wok bilong em, na em i makim mi bilong mekim dispela wok. Olsem na mi tenkyu long em. Tru, bipo mi bin tok bilas long nem bilong em, na mi birua long em na mi bin tok nogut long em. Tasol em i save, mi bin mekim ol dispela pasin, long wanem, mi no bin save gut long em na mi no bilip long em. Olsem na em i sori long mi. Na Krais Jisas, Bikpela bilong yumi, em i marimari moa yet long mi, na em i kirapim mi long bilip long em na long givim bel bilong mi long ol arapela. Krais Jisas i bin kam long graun bilong kisim bek yumi manmeri bilong mekim sin. Dispela tok em i tru olgeta na em inap long olgeta man i harim na bilipim. Na sori tru, mi yet mi bin mekim sin moa yet na mi stap olsem namba wan man bilong mekim sin. Tasol Jisas Krais i laik bai olgeta manmeri i ken save gut olsem, em i man bilong isi tru long ol man bilong mekim sin. Olsem na em i sori long mi pastaim, na mi stap olsem piksa, bai olgeta manmeri i ken lukim samting em i bin mekim long mi, na ol tu ol i ken bilip long em na kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Em i King bilong olgeta taim. Em i no save dai, na yumi manmeri yumi no inap lukim em. Em wanpela tasol em i God tru. Olsem na oltaim oltaim yumi olgeta i mas givim biknem long em na em i mas i stap namba wan tru. I tru. Pikinini bilong mi Timoti, mi ting long dispela tok profet bipo ol i bin mekim long pasin bilong yu, na mi givim yu dispela tok long ol samting yu mas mekim. Na yu mas larim dispela tok profet i kirapim yu long pait strong bilong daunim ol pasin nogut. Long dispela pait yu mas bilip tru long Jisas na yu mas save olsem yu no gat asua long ai bilong God. Sampela man i save olsem ol i mekim rong, tasol ol i no laik larim God i stretim pasin bilong ol, na bihain bilip bilong ol i bagarap olgeta olsem sip i bruk long rip. Himeneus na Aleksander i mekim olsem, na mi bin putim tupela long han bilong Satan, bai tupela i ken kisim gutpela save olsem, tupela i no ken tok nogut moa long God. Orait namba wan samting yu mas mekim, em i olsem. Yu mas tokim ol manmeri long mekim ol prea na beten long God na tenkyu long em na askim em long helpim olgeta manmeri. Na ol i mas askim em tu long helpim ol king na olgeta gavman. Olsem bai yumi olgeta i ken sindaun gut na i stap bel isi, na yumi ken bihainim tru olgeta pasin God i laikim. Kain prea olsem em i gutpela long ai bilong God, em Man bilong kisim bek yumi, na em i laikim tumas dispela kain prea. Em i laik kisim bek olgeta manmeri, bai ol i ken save long as bilong tok tru. Yumi save, wanpela God tasol i stap. Na i gat wanpela namelman tasol i sanap namel long God na ol manmeri, em dispela man Krais Jisas. Long taim God i makim, Krais i bin givim laip bilong em yet bilong baim bek olgeta manmeri, na long dispela pasin God i soim yumi olsem em i laik kisim bek olgeta manmeri. God i makim mi bilong kamap aposel, na mi gat wok bilong autim dispela tok bilong em. Mi tok tru, mi no giaman. Em i givim mi wok bilong skulim ol manmeri bilong ol arapela lain, bai ol i ken bilip long Krais na save long tok tru. Olsem na mi laik bai ol man bilong olgeta ples i mas apim han bilong ol na mekim prea. Mi laik bai ol i ken givim laip bilong ol long God na i stap holi, na lusim pasin bilong belhat na kros, na long dispela pasin ol i ken mekim prea. Narapela tok i olsem. Mi laik bai ol meri i mas putim ol gutpela klos samting, inap tasol long ol. Ol i no ken hambak na bilasim gras na skin bilong ol long ol kain kain bis na bilas gol na ol klos i dia tumas. Nogat. Ol meri i laik bihainim tok bilong God, ol i mas mekim ol kain kain gutpela wok. Dispela em i bilas tru bilong ol. Ol meri i mas daunim ol yet na pasim maus na kisim tok bilong God. Mi no save larim ol meri i bosim ol man na i skulim ol long tok bilong God. Nogat. Ol meri i mas pasim maus na harim tok tasol. Harim. God i wokim Adam pastaim, na bihain em i wokim Iv. Na Adam i no bilipim tok giaman. Nogat. Meri i bilipim tok giaman, na em i mekim sin. Tasol ol meri i ken mekim wok bilong karim pikinini. Ol i mekim olsem, na sapos ol i bilip long Krais oltaim na givim laip bilong ol long em na i stap holi, na sapos ol i bihainim pasin bilong laikim tru ol arapela, na sapos ol i bihainim ol gutpela pasin, orait God bai i kisim bek ol. Dispela tok em i tru olgeta. Sapos man i laik i stap wasman bilong sios, em i laikim gutpela wok. Man i kamap wasman em i mas bihainim ol stretpela pasin tasol, bai ol man i no inap lukim wanpela rong long em. Em i mas i stap man bilong wanpela meri tasol. Em i mas sindaun gut na bihainim ol gutpela tingting tasol na mekim ol gutpela pasin. Em i mas lukautim gut ol man i kam long haus bilong en. Em i mas save gut long pasin bilong skulim ol manmeri long pasin God i laikim. Em i no ken spak. Em i no ken belhat kwik na pait long ol arapela man. Nogat. Em i mas isi long ol. Em i no ken laikim tumas long kisim mani. Em i mas bosim gut meri pikinini bilong em yet, na mekim ol pikinini i harim gut tok bilong em na i bihainim. Man i no inap bosim meri pikinini bilong em yet, em i no inap kisim wok bilong lukautim sios bilong God. Nupela Kristen i no ken kamap wasman. Nogut em i ting em i gutpela man tru na i bikhet, na God i kotim em olsem em i bin kotim Satan. Man i gat gutpela nem namel long ol man i stap ausait long sios, em tasol inap i stap wasman. Sapos em i no gat gutpela nem, orait inap ol man i tok nogut long em na bai umben bilong Satan i kisim em. Olsem tasol ol wokman bilong sios i mas tingting stret long wok bilong ol. Ol i no ken i stap man bilong tupela maus. Ol i no ken spak. Ol i no ken tingting long pulim mani samting bilong ol man. Ol i mas save olsem ol i no gat asua long ai bilong God, na ol i mas holim strong dispela tok tru God i bin soim long yumi ol man i bilip long em. Pastaim yupela i mas traim wok bilong ol. Na sapos ol i mekim gutpela wok, orait ol i ken i stap wokman bilong sios. Ol meri bilong ol tu i mas tingting stret long pasin ol i mekim. Ol i no ken tok baksait. Ol i mas sindaun gut, na ol i mas mekim stret olgeta wok ol i kisim. Wokman bilong sios em i mas i stap man bilong wanpela meri tasol, na em i mas bosim gut meri pikinini bilong em yet. Ol man i stap wokman bilong sios na i mekim gutpela wok, ol bai i gat gutpela nem. Na ol bai i no pret long tokaut long bilip bilong ol long Krais Jisas. Mi laik i kam kwik na lukim yu, tasol mi ting i gutpela sapos mi raitim dispela tok long yu. Olsem na sapos mi no inap i kamap kwik, yu ken lukim dispela tok na bai yu save long gutpela pasin yumi ol lain bilong God i mas bihainim. Yumi ol lain bilong God, yumi stap sios bilong God bilong i stap oltaim, na dispela sios i olsem strongpela pos i karim tok tru. Yumi save gut olsem, as tok bilong pasin bilong God em i bikpela samting tru. Dispela tok God i bin soim yumi em i olsem, Em i kamap man tru, na ol manmeri i lukim em. Holi Spirit i soim olsem pasin bilong en em i stret olgeta, na ol ensel i lukim em. Ol man i go autim tok bilong en long olgeta lain man. Ol manmeri bilong graun i bilip long em. God i bringim em i go antap na em i kisim biknem tru. Holi Spirit i tok klia olsem, long dispela taim i laik kamap bihain sampela man bai i lusim bilip bilong ol, long wanem, ol bai i putim yau long tok bilong ol spirit bilong giaman na ol spirit nogut na bihainim tok bilong ol. Ol man bilong giaman bai i autim dispela tok giaman long ol manmeri. Tingting bilong ol dispela man i paul tru, na ol i no pilim moa sin bilong ol. Ol dispela man bai i tambuim ol manmeri long ol i no ken marit na ol bai i tambuim ol long ol i no ken kaikai olkain kaikai God i bin wokim bilong yumi ol manmeri i bilip long em na i save long tok tru bilong em, yumi ken kisim na kaikai na tenkyu long God. Yumi save, olgeta samting God i wokim, ol i gutpela tasol, na yumi no ken lukim ol i olsem samting nogut. Nogat. Yumi mas tenkyu long God na kisim. Tok bilong God wantaim prea bilong yumi i save mekim ol dispela kaikai samting i kamap olsem samting bilong God stret. Sapos yu givim dispela tok long ol brata, orait yu bai stap gutpela wokman bilong Krais Jisas. Na bai yu kisim bikpela strong long ol gutpela tok yumi bilip long en na long olgeta gutpela save yu bin kisim na bihainim. Tasol yu mas givim baksait long olkain rabis na kranki stori sampela lain i save autim. Yu mas lain gut long pasin bilong God. Yu save, sapos yumi laik mekim bodi bilong yumi i kamap strong, na yumi save trening oltaim, dispela bai i helpim yumi liklik. Tasol sapos yumi trening long mekim pasin bilong God i kamap strong long yumi, dispela bai i helpim yumi moa yet. Em inap long helpim yumi long dispela laip nau yumi stap long en, na long laip yumi bai kisim bihain tu. Dispela tok em i tru olgeta, na em inap long olgeta man i harim na bilipim. God bilong i stap oltaim, em i man bilong kisim bek olgeta manmeri, na em i kisim bek tru yumi manmeri i bilip long em. Yumi bilip tru long em na yumi wetim em i mekim gut tru long yumi, olsem na olgeta taim yumi save mekim hatwok tru. Yu mas givim dispela tok long ol manmeri, na skulim ol long bihainim. Ol i lukim yu i yangpela liklik, tasol ol i no ken ting yu man nating. Nogat. Yu mas mekim ol gutpela pasin tasol, bai ol Kristen i ken lukim pasin bilong yu na bihainim. Yu mas mekim gutpela pasin long tok bilong yu na long wokabaut bilong yu na long pasin bilong laikim tru ol arapela na long pasin bilong bilip na long pasin bilong i stap klin tru long ai bilong God. Sapos mi no inap i kam hariap, orait yu mas wok yet long ritim buk bilong God long ol manmeri na long autim as bilong tok long ol na long skulim ol gut long pasin God i laikim. Yu no ken slek long mekim wok long dispela strong God i bin givim yu olsem presen long taim ol hetman bilong sios i putim han antap long yu, na wanpela man i bin autim tok profet long pasin bilong yu. Oltaim yu mas lukautim gut ol dispela wok bilong yu. Yu mas wok hat long mekim olgeta dispela wok i kamap gut, na bai olgeta manmeri i lukim pasin bilong yu yet i kamap gutpela tru. Yu mas was gut long ol pasin bilong yu yet na long wok yu mekim bilong skulim ol manmeri. Na sapos yu strong long mekim olsem, orait long wok bilong yu God bai i kisim bek yu yet, na em bai i kisim bek ol manmeri i save harim tok bilong yu. Yu no ken krosim ol lapun man. Nogat. Yu mas stretim ol long tok isi, olsem yu stretim papa bilong yu. Na yu mas mekim wankain pasin long ol yangpela man olsem yu save mekim long ol brata bilong yu yet. Na yu mas mekim wankain pasin long ol lapun meri olsem yu save mekim long ol mama bilong yu. Na yu mas mekim wankain pasin long ol yangpela meri olsem yu save mekim long ol susa bilong yu, em long pasin i klin tru long ai bilong God. Sapos man bilong wanpela meri em i dai pinis, na meri i stap wanpis tru, orait yu mas mekim gutpela pasin long em. Tasol sapos dispela meri i gat ol pikinini bilong em yet o ol tumbuna pikinini, orait yu mas helpim ol long save gut olsem, namba wan wok bilong ol long ai bilong God em wok bilong lukautim gut dispela mama bilong ol. Long dispela pasin ol i ken bekim olgeta hatwok bipo papamama bilong ol i bin mekim bilong helpim ol. God i laikim tumas dispela kain pasin. Sapos man bilong wanpela meri em i dai pinis, na meri i stap wanpis tru, orait dispela meri bai em i mekim olsem. Em i bilip tru long God na em i wetim God i mekim gut tru long em, na oltaim long san na long nait, em i save prea long God na askim God long helpim em. Tasol sapos man bilong wanpela meri i dai pinis, na dispela meri i bihainim laik bilong bodi tasol, orait dispela meri tu i stap olsem em i dai pinis. Olsem na yu mas tokim ol meri long bihainim pasin bilong prea long God, bai ol i ken mekim stretpela pasin tasol na ol manmeri i no inap tok nogut long ol. Na harim. Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet na ol arapela wanlain tu, orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru. Ol haiden yet i no save mekim dispela kain pasin nogut. Long lista bilong ol meri man bilong ol i dai pinis, yu ken raitim nem bilong dispela kain meri tasol, em meri i winim 60 krismas pinis na em i bin i stap meri bilong wanpela man tasol na em i gat nem olsem meri bilong mekim ol kain kain gutpela wok. Mi tok long kain gutpela wok olsem bilong lukautim gut ol pikinini bilong en na bilong givim kaikai samting long ol man i kam long narapela ples na bilong wasim lek bilong ol Kristen na bilong helpim ol manmeri i gat hevi, na bilong mekim ol arapela kain gutpela wok. Yu mas raitim nem bilong ol dispela kain meri tasol. Tasol yu no ken raitim nem bilong ol yangpela meri, man bilong ol i dai pinis, long wanem, taim bel bilong ol i kirap long marit gen, ol i save givim baksait long Krais, na ol bai i gat asua bilong brukim promis ol i bin mekim. Na narapela pasin tu ol i save mekim. Ol i kisim pasin bilong les na raun nabaut long ol arapela haus. Na ol i no mekim lespasin tasol. Nogat. Ol i save laikim tumas long harim tok long ol samting ol arapela manmeri i mekim na ol i raun na tok baksait long ol. Olsem na ol i mekim planti tok i no stret long yumi mekim. Olsem na mi ting mobeta ol meri i yangpela liklik ol i mas marit gen na karim pikinini na bosim haus bilong ol. Sapos ol i mekim olsem, orait bai i no gat wanpela birua inap lukim pasin ol i mekim na tok nogut long yumi. Yu save, sampela bilong ol dispela meri ol i lusim pinis gutpela rot, na ol i bihainim Satan. Sapos long famili bilong wanpela meri i bilip long Krais, i gat sampela meri, man bilong ol i dai pinis, orait dispela meri yet i mas lukautim ol. Em i mas mekim olsem bai ol arapela manmeri bilong sios i no gat hevi bilong lukautim ol. Na ol manmeri bilong sios i ken lukautim ol meri i stap wanpis tru. Yupela i mas givim biknem na gutpela pe long ol hetman i mekim gutpela wok. Namba wan lain bilong kisim dispela em ol hetman i save hatwok long autim tok bilong God na long skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Yumi save, buk bilong God i tok olsem, “Yupela i no ken pasim maus bilong bulmakau long taim em i wok long rausim skin bilong rais samting.” Na yumi save, “Wokman em inap long kisim pe bilong en.” Sapos wanpela man i tok, “Dispela hetman i mekim rong,” orait yu no ken putim yau long dispela tok. Tasol sapos tupela o tripela man i mekim dispela kain tok, orait yu ken harim. Na sapos sampela hetman i mekim sin, orait yu mas stretim ol long ai bilong olgeta hetman, bai ol arapela tu ol i ken pret. Long ai bilong God na Krais Jisas na ol ensel bilong God, mi tokim yu stret olsem, yu mas was gut long olgeta dispela wok mi bin tokim yu long en, bai yu mekim wankain pasin long olgeta man. Yu no ken mekim gutpela pasin long ol bikman na ol wantok tasol. Na yu no ken hariap long putim han antap long wanpela man bilong makim em bilong mekim wok bilong God. Nogut sin bilong sampela man i pas long yu. Yu mas lukaut long yu yet bai yu stap klin tru long ai bilong God. Yu mas lusim pasin bilong dring wara nating tasol. Mobeta yu dring liklik wain wantaim, bilong helpim bel bilong yu, na bilong rausim dispela sik oltaim i save kamap long yu. Sin bilong sampela man i stap ples klia, na i olsem ol dispela sin i go kamap long kot paslain long ol man i bin mekim sin. Tasol sin bilong sampela man i stap hait, na bihain tasol ol bai i kamap ples klia. Olsem tasol, ol gutpela pasin tu i stap ples klia. Na sapos sampela gutpela pasin i no save kamap ples klia kwiktaim, orait ol tu bai i no inap i stap hait oltaim. Olgeta Kristen i stap wokboi nating bilong ol arapela man, ol i mas givim biknem long ol bosman bilong ol na i stap aninit long ol. Olsem na bai ol bosman i no ken tok nogut long nem bilong God na long pasin bilong bilip bilong yumi Kristen. Sapos bosman bilong wanpela wokboi nating em i Kristen, dispela wokboi i no ken ting olsem, “Em i brata tasol, olsem na maski, mi ken sakim tok bilong em.” Nogat. Em i mas ting olsem, “Dispela man mi mekim wok bilong helpim em, em i Kristen, na mi laikim em tru.” Na dispela kain tingting bai i kirapim em long mekim gutpela wok tru. Oltaim yu mas skulim ol manmeri long mekim ol gutpela pasin na yu mas kirapim ol long mekim ol dispela pasin mi bin tokim yu long en. Tok bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, em i save skulim yumi gut long pasin bilong God. Na sapos wanpela man i lusim dispela tok na i skulim ol man long narapela tok i no wankain olsem dispela stretpela tok bilong Jisas, orait yumi ken save, dispela man em i laikim tumas pasin bilong em yet na em i bikhet nating tasol. Em i no gat save liklik. Nogat. Em i gat laik nogut bilong tok resis na tok pait nabaut long ol liklik samting nating, olsem wanem nem yumi mas givim long ol pasin bilong yumi. Dispela kain tok i save mekim ol man i bel nogut long ol arapela man na ol i tok pait na ol i tok bilas na ol i tingting nogut long ol arapela na oltaim ol i tok kros nabaut. Tingting bilong ol man i save mekim dispela kain pasin em i paul olgeta, na ol i no save liklik long tok i tru. Ol i ting pasin bilong God em i rot bilong kisim kago. Tru, sapos yumi bihainim pasin bilong God yumi kisim planti gutpela samting, em sapos yumi amamas long ol samting God i save givim yumi. Yumi save, taim mama i karim yumi na yumi kamap long graun, yumi no bin karim wanpela samting i kam. Na taim yumi lusim graun yumi bai i no inap karim wanpela samting i go. Tasol sapos yumi gat kaikai na laplap samting, orait yumi ken tok, “Em inap long mi.” Tasol ol man i laikim tumas long kisim planti mani samting, ol traim bai i kamap na holimpas ol olsem umben i holimpas wanpela abus. Bel bilong ol bai i kirap long mekim planti samting nogut na dispela bai i paulim ol tru. Na long dispela pasin ol bai i bagarap olgeta. Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut. Sampela man ol i bin laikim tumas mani, na dispela pasin i pulim ol na ol i lusim bilip pinis, na ol i karim bikpela hevi moa. Tasol yu, yu man bilong God, yu mas givim baksait long ol dispela kain pasin nogut na abrusim olgeta. Na yu mas wok long kisim stretpela pasin na pasin tru bilong God na pasin bilong bilip tru na pasin bilong laikim tru ol arapela na pasin bilong sanap strong na karim olgeta hevi na pasin bilong isi long ol manmeri. Man i bilip long Krais, em i olsem man i ran long resis. Olsem na yu mas ran strong long dispela gutpela resis na bai yu kisim laip i stap gut oltaim oltaim. Long taim yu bin sanap strong na autim bilip bilong yu long ai bilong planti man, God i bin singautim yu bilong kisim dispela laip. Long ai bilong God, em i save givim laip long olgeta samting, na long ai bilong Krais Jisas, em i bin sanap strong na tokaut klia long ai bilong Pontius Pailat, mi tokim yu strong olsem, yu mas bihainim gut tok yu bin kisim. Yu no ken paulim dispela tok na yu no ken mekim wanpela samting ol man inap tok nogut long em. Nogat. Yu mas bihainim gut i go inap long Bikpela bilong yumi Jisas Krais i kamap ples klia. Em bai i kamap long taim God i makim. God em i as bilong pasin tru bilong amamas, na em wanpela tasol i save bosim olgeta samting. Em i King bilong olgeta king, na Bikpela bilong olgeta bikman. Em wanpela tasol i no save dai. Em i stap long bikpela lait tru, na yumi no inap i go klostu long em. I no gat wanpela man i bin lukim em, na i no gat wanpela man inap long lukim em. Olsem na oltaim oltaim yumi olgeta i mas givim biknem long em na em i mas i gat olgeta strong. I tru. Tokim ol man i gat planti mani samting bilong dispela graun long ol i no ken bikhet na litimapim nem bilong ol yet. Ol i no ken bilip long ol dispela kain samting i save bagarap kwik. Nogat. Ol i mas bilip tru long God, em God i save givim yumi planti gutpela samting bilong mekim yumi amamas. Ol i mas mekim planti gutpela pasin bilong helpim ol arapela manmeri. Oltaim ol i mas givim planti samting long ol manmeri i sot. Ol i no ken ting samting tru bilong ol em ol mani samting bilong ol. Nogat. Samting tru bilong ol, em pasin bilong mekim gut long ol arapela. Sapos ol i mekim olsem, orait ol bai i bungim planti samting bilong helpim ol bihain, na ol bai i kisim dispela laip em i laip tru. Timoti, yu mas was gut long dispela wok God i bin givim long yu. Givim baksait long olkain toktok nabaut i no bihainim tingting bilong God. Na stap longwe long ol man i ting ol i gat gutpela save na ol i mekim kain kain toktok i pait long tingting bilong God. Sampela man i bihainim dispela kain save na ol i lusim pinis pasin bilong bilip. Marimari bilong God i ken i stap wantaim yupela. Mi Pol, mi aposel bilong Krais Jisas. Long laik bilong em yet God i makim mi bilong kamap aposel na bilong tokim ol manmeri long dispela laip em i bin promis long givim long ol manmeri i bilip long Krais Jisas. Timoti, yu pikinini tru bilong mi, na mi raitim dispela pas long yu. God Papa wantaim Bikpela bilong yumi Krais Jisas, i ken marimari long yu na sori long yu na mekim yu i stap bel isi. Ol tumbuna bilong mi i bin mekim wok bilong God long pasin i stretpela tru na i klin long ai bilong God, na mi save mekim wok bilong God long wankain pasin. Na long bel bilong mi, mi pilim olsem mi no gat asua long ai bilong em. Na long taim mi prea long san na long nait, oltaim mi save tingting long yu na mi tenkyu long God. Mi ting long wara bilong ai bilong yu i bin pundaun, na mi laikim tumas long lukim yu gen, bai mi ken amamas tru. Mi save gut olsem yu bilip tru long Krais, long wankain pasin olsem bipo tumbuna bilong yu Lois na mama bilong yu Yunis i bin bilip. Na taim mi tingting long dispela strongpela bilip bilong yu, mi laik kirapim tingting bilong yu, bai yu mekim dispela presen God i bin givim yu i kamap strong gen long laip bilong yu, olsem man i winim paia na paia i kamap bikpela. Mi tok long dispela strong God i givim yu olsem presen long taim mi putim han antap long het bilong yu. Yu save, dispela Spirit God i bin givim long yumi, em i no spirit bilong mekim yumi i pret. Nogat. Em i Spirit bilong givim strong long yumi na bilong mekim yumi i laikim tru ol arapela na bilong helpim yumi long bosim gut laip bilong yumi yet. Olsem na yu no ken sem long autim tok bilong Bikpela bilong yumi. Na yu no ken sem long mi, mi kalabusman bilong em. Nogat. Yu mas kisim strong bilong God na karim hevi wantaim mi long wok bilong autim gutnius. God i bin kisim bek yumi na singautim yumi bai yumi stap manmeri bilong em yet. Em i no ting long gutpela pasin yumi mekim na em i singautim yumi. Nogat. Bipo tru, taim God i no mekim wanpela samting i kamap yet, em i singautim yumi long laik bilong em yet, na long han bilong Krais Jisas em i marimari long yumi na i mekim yumi i kamap manmeri bilong em yet. Na nau long dispela taim Krais Jisas, em Man bilong kisim bek yumi, em i kamap ples klia pinis. Na long wok bilong em marimari bilong God tu i kamap ples klia. Krais Jisas i bin pinisim strong bilong i dai, na long gutnius bilong em, em i mekim olgeta manmeri i save long laip i save stap oltaim. Em i laik bai mi mas mekim wok bilong dispela gutnius, olsem na em i makim mi olsem man bilong autim tok bilong God na olsem aposel bilong en na olsem man bilong skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Olsem na mi save karim ol dispela hevi. Tasol mi no sem long dispela. Nogat. Mi save pinis long dispela man mi bilip long en. Na mi save gut olsem em inap long lukautim gut dispela wok em i bin putim long han bilong mi, na bai dispela i stap gut oltaim, i go inap long dispela bikpela De bilong Krais i kamap. Yu mas tingim gut ol dispela gutpela tok mi bin givim yu na yu mas autim tok long wankain pasin na skulim ol manmeri. Olsem na yu mas bilip strong long Krais Jisas na givim bel bilong yu long em, na long dispela pasin yu mas autim tok long ol. Dispela gutnius God i bin putim long han bilong yu bilong yu lukautim, em i gutpela samting tru, na yu mas was gut long en. Na Holi Spirit i stap insait long yumi, em i ken helpim yu long dispela wok. Yu save pinis, olgeta man bilong provins Esia i lusim mi pinis, na Figelus na Hermogenes tu i lusim mi. Mi prea long Bikpela i ken sori long Onesiforus wantaim ol famili bilong en. Planti taim Onesiforus i bin mekim gut bel bilong mi. Na em i no sem long mi stap long kalabus. Nogat. Em i kam long Rom na em i wok strong tru long painim mi, na bihain em i lukim mi. Mi prea long Bikpela i ken sori long em long De bilong bikpela kot bilong God. Na yu save gut olsem Onesiforus i bin mekim planti wok bilong helpim mi long taun Efesus tu. Orait, pikinini bilong mi, oltaim yu mas larim marimari bilong Krais Jisas i strongim yu. Na olgeta tok yu bin harim mi autim long ai bilong planti man, dispela yu mas givim long ol man i save holim strong tok bilong God, na bai ol inap long skulim ol arapela man tu. Yu mas i stap gutpela soldia bilong Krais Jisas na karim hevi bilong dispela wok wantaim mipela ol arapela man i karim hevi. Yu save long pasin bilong ol soldia. Taim ol i mekim wok soldia, ol i no save holim ol arapela kain wok wantaim. Nogat. Ol i save mekim gutpela wok soldia tasol, bai ofisa bilong ol i ken laikim wok bilong ol. Na man i ran long resis, em i mas bihainim lo bilong resis. Sapos nogat, em bai i no inap kisim prais bilong man i win. Man i mekim bikpela wok bilong planim gaden na lukautim, em i mas kisim hap kaikai bilong dispela gaden paslain long ol arapela man. Yu mas tingting long dispela tok mi mekim, na Bikpela bai i mekim tingting bilong yu i klia, na bai yu save long as bilong dispela olgeta tok. Oltaim yu mas tingting long Jisas Krais, em i bin i dai na i kirap bek, na em i man bilong lain bilong King Devit, olsem mi save tok long gutnius mi autim. Mi save autim dispela gutnius, na long dispela as tasol ol man i save lukim mi olsem man nogut, na ol i givim ol kain kain hevi long mi na putim mi long kalabus. Tasol tok bilong God em i no inap kalabus i stap. Olsem na mi save strongim bel bilong mi na karim dispela olgeta hevi, bai mi ken helpim ol manmeri God i bin makim bilong em yet. Mi laik bai ol tu i mas kisim dispela laip i stap long Krais Jisas, na bai ol i stap gut tru wantaim em oltaim oltaim. Yumi ken bilip tru long dispela tok, “Sapos yumi bin i dai tru wantaim em, orait bai yumi stap laip tu wantaim em. Sapos yumi stap strong na karim olgeta hevi, orait bai yumi stap king tu wantaim em. Sapos yumi givim baksait long em, orait bai em tu i givim baksait long yumi. Sapos yumi promis long bihainim em, na yumi no bihainim dispela tok bilong yumi, em bai i bihainim yet tok em i bin mekim. Em i no inap senisim tok bilong em yet. Nogat tru.” Oltaim yu mas helpim ol manmeri long tingim dispela tok. Na long ai bilong God yu mas tok strong long ol i no ken tok pait long ol liklik samting nating, olsem wanem nem yumi mas givim long ol pasin bilong yumi. Dispela kain tok i no inap helpim wanpela man. Nogat. Em i save bagarapim tasol laip bilong ol man i harim. Yu mas wok strong long kamap wokman tru, na bai God i laikim wok bilong yu. Olsem na bai yu autim stret tok tru bilong God, na bai yu no gat sem long ai bilong en. Givim baksait long olkain toktok nabaut i no bihainim tingting bilong God. Dispela kain tok bai i bringim ol man i go moa yet long rot bilong givim baksait long God. Dispela kain tok em i olsem sua nogut bilong bagarapim man, na em bai i kamap bikpela tru. Tupela bilong ol man i save mekim dispela kain tok em Himeneus wantaim Filetus. Tupela i lusim pinis rot bilong tok tru, long wanem, tupela i save tok olsem, “Yumi kirap bek pinis long matmat, olsem na bihain yumi no inap kirap bek gen.” Long dispela tok ol i save bagarapim bilip bilong sampela manmeri. Tasol God i planim pinis strongpela pos bilong wokim sios bilong en, na dispela pos i sanap strong i stap. Na long dispela pos em i raitim tok olsem, “Bikpela i save gut long ol manmeri bilong em yet.” Na em i raitim dispela tok tu, “Olgeta man i bin kisim nem bilong Bikpela, ol i mas givim baksait long pasin i no stret.” Long wanpela bikpela haus i gat sampela dis samting ol i bin wokim long gol na silva na sampela ol i bin wokim long diwai na sampela ol i bin wokim long graun. Sampela i bilong mekim gutpela wok, na sampela i bilong mekim ol kain kain wok nabaut. Olsem na sapos wanpela man i rausim ol pasin nogut long laip bilong en na em i kamap klin long ai bilong God, orait em bai i stap olsem dis bilong mekim gutpela wok tru. Em bai i stap man bilong God tru, na em bai inap long helpim Bikpela bilong en. Em bai i redi long mekim olgeta kain gutpela wok. Olsem na oltaim yu mas givim baksait long olgeta kain laik nogut i save kamap long bel bilong ol yangpela man. Na yu mas wok long kisim stretpela pasin na pasin bilong bilip tru long God na pasin bilong laikim tru ol arapela na pasin bilong bel isi. Na yupela olgeta i mas mekim ol dispela pasin, yu wantaim ol man i stap klin tru long ai bilong God na i save lotu na prea long nem bilong Bikpela. Na yu no ken putim yau long ol kranki tok nabaut bilong ol man i no gat gutpela tingting. Yu save, dispela kain tok i save kamapim tok pait na tok kros tasol. Na wokman bilong Bikpela i no ken tok pait na tok kros. Nogat. Em i mas mekim gutpela pasin long olgeta man. Sapos ol man i bikhet long em, em i mas daunim belhat na painim ol gutpela rot bilong skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Em i mas wok isi na stretim tingting bilong ol man bilong sakim tok. Sapos em i mekim olsem, orait God bai i helpim ol na ating ol bai i tanim bel na kisim gutpela save long tok tru. Satan i kisim ol pinis long umben bilong en, bilong mekim ol i bihainim tok bilong em. Tasol sapos ol i save long tok tru, orait tingting bilong ol i kamap klia gen, na ol bai i lusim umben bilong Satan na i stap fri. Tasol yu mas save olsem, long taim bilong las de planti hevi nogut tru bai i kamap. Ol man bai i laikim ol yet tasol, na ol bai i laikim tumas long kisim mani. Ol bai i litimapim nem bilong ol yet na hambak nabaut, na ol bai i tok kros na tok nogut long ol arapela. Ol bai i sakim tok bilong papamama, na ol bai i no tok tenkyu long ol manmeri i mekim gutpela pasin long ol. Ol bai i givim baksait long ol pasin bilong God. Ol bai i no save long pasin bilong i stap pren bilong ol arapela, na taim ol i kros, bai i no gat rot bilong pinisim kros bilong ol. Ol bai i tok nogut long ol arapela. Ol bai i no bosim laik bilong bodi bilong ol, na ol bai i pait na bagarapim ol man nabaut. Ol bai i birua long olgeta gutpela pasin. Ol bai i mekim nogut long ol pren bilong ol yet, na ol bai i bihainim kwik olgeta kranki tingting bilong ol yet. Ol bai i tingim ol yet i bikpela man tru. Ol bai i laikim tumas ol kain kain pasin bilong amamas bilong dispela graun, na ol bai i no laikim God. Ol bai i bihainim pasin bilong God long skin tasol na ol bai i no save liklik long bikpela strong i stap long pasin tru bilong God. Yu mas stap longwe long ol dispela kain man. Ol dispela kain man i save painim rot bilong i go insait long haus bilong ol meri i no gat gutpela tingting, na ol i grisim ol na bosim tingting bilong ol. Ol dispela meri i bin mekim planti sin, na ol i pilim hevi bilong asua bilong ol. Na bel bilong ol i save kirap na pulim ol long mekim ol kain kain pasin i no gat as bilong en. Ol dispela meri i save laikim tumas long kisim skul, tasol ol i no inap kisim save long tok tru bilong God. Bipo Janes tupela Jambres i bin birua long Moses, na olsem tasol ol man i mekim dispela pasin ol i save birua long tok tru. Tingting bilong ol i paul olgeta, na ol i no bilip tru long God. Tasol dispela pasin bilong ol bai i no kamap bikpela tumas. Nogat. Olgeta man bai i lukim olsem pasin bilong ol i longlong tru, olsem bipo ol man i lukim pasin bilong Janes tupela Jambres i longlong. Tasol yu bin i stap wantaim mi, na yu save pinis long pasin bilong mi long skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Na yu save long ol pasin mi save wokabaut long en, na long as tru bilong dispela olgeta pasin bilong mi. Yu save olsem, mi save bilip strong long God, na oltaim mi save strongim bel bilong mi na mekim wok, na mi save laikim tru ol arapela na mi stap strong na karim hevi. Yu save long olgeta pasin nogut ol man i bin mekim long mi na long olgeta pen mi bin karim long Antiok na Aikoniam na Listra. Yu save long ol samting nogut tru ol i bin mekim long mi long ol dispela taun. Tasol Bikpela i bin helpim mi long dispela olgeta hevi na mi stap gut. Tru tumas, olgeta man i laik pas wantaim Krais Jisas na i bihainim pasin bilong God, ol man bai i mekim nogut long ol. Na ol man nogut na ol giaman profet ol bai i wok long giamanim ol manmeri. Na Satan bai i giamanim ol yet tu, na pasin bilong ol bai i kamap nogut tru. Tasol yu, yu mas holim strong dispela tok yu bin kisim na yu save bilip strong long en. Yu save gut long mipela ol manmeri i bin skulim yu long dispela tok. Na yu save, taim yu bin i stap liklik pikinini yet, yu stat long kisim save long ol buk i gat tok bilong God. Dispela ol buk ol inap long givim gutpela tingting long yu, na bai yu bilip long Krais Jisas, na bai God i kisim bek yu. Spirit bilong God yet i bin kamapim olgeta tok i stap long buk bilong God. Na dispela tok em i gutpela samting tru bilong skulim yumi long tok tru na bilong stretim ol manmeri tingting bilong ol i no stret na bilong stretim wokabaut bilong yumi na bilong skulim yumi long ol pasin i stret long ai bilong God. Olsem na dispela tok i mekim yumi ol manmeri bilong God i kisim tru olgeta gutpela pasin, na em i mekim yumi i redi long mekim olgeta kain gutpela wok. Long ai bilong God na bilong Krais Jisas, em bai i skelim pasin bilong olgeta manmeri i stap laip na ol manmeri i dai pinis tu, mi tok strong long yu olsem, Krais Jisas bai i kamap long ai bilong olgeta manmeri na em bai i stap king oltaim oltaim, olsem na yu mas strong long autim tok bilong em. Maski sapos ol man i redi long harim tok o ol i no redi, oltaim yu mas wok strong long autim tok bilong Krais. Yu mas givim strongpela tok long ol bilong sutim bel bilong ol na bilong kirapim ol long tanim bel na bihainim pasin bilong God. Na oltaim yu mas isi long ol na skulim ol gut long ol pasin God i laikim. Harim. Bihain ol man bai i no laik harim moa ol stretpela tok. Nogat. Yau bilong ol bai i skrap long harim ol narakain narakain tok, na ol bai i kisim planti man bilong skulim ol long kain tok ol i save laik long harim. Olsem na ol bai i givim baksait long tok tru na putim yau long ol kain kain stori nating. Tasol yu yet yu mas tingting klia oltaim. Yu mas karim ol hevi na pen. Yu mas mekim wok bilong autim gutnius long ol manmeri. Yu gat wok bilong helpim ol manmeri, na yu mas mekim tru dispela wok. Yu save, klostu nau bai mi dai na blut bilong mi bai i kapsait olsem dispela wain ol i save givim long God olsem ofa. Taim bilong mi long i go em i klostu pinis. Mi bin ran strong long gutpela resis bilong laip. Nau mi kamap pinis long mak, na mi bin holimpas bilip bilong mi long God. Nau prais bilong man i winim resis em i redi na i wetim mi i stap. Dispela prais em i olsem. Bikpela bai i kolim mi stretpela man. Bikpela i save bihainim pasin i stret tasol na skelim pasin bilong ol manmeri, na long De bilong bikpela kot bilong em, em bai i givim dispela prais long mi. Na em bai i no givim long mi wanpela tasol. Nogat. Em bai i givim long olgeta man i laikim tumas long lukim em na i wetim em i kamap ples klia. Yu mas trai hat long kam long mi kwiktaim. Harim. Demas em i lusim mi pinis. Em i laikim tumas ol pasin bilong dispela graun, na em i go long taun Tesalonaika. Kresens i go long provins Galesia, na Taitus i go long distrik Dalmesia. Luk wanpela tasol i stap wantaim mi. Olsem na yu mas kisim Mak na bringim em i kam wantaim yu. Em i gutpela man bilong helpim mi long wok. Tikikus mi salim i go pinis long Efesus. Taim yu laik i kam, orait yu mas kisim dispela longpela saket mi bin lusim i stap long taun Troas, long haus bilong Karpus. Na kisim ol buk tu. Na lukaut tru bai yu no lusim tingting long ol dispela buk ol i bin wokim long skin bilong abus. Aleksander, em man bilong wokim ol samting long bras, em i bin mekim nogut tru long mi. Bihain Bikpela bai i mekim save long em, bilong bekim dispela pasin em i bin mekim. Yu tu yu mas lukaut long dispela man. Em i bin birua tru long tok bilong mipela. Namba wan taim mi bekim tok bilong kot i no gat wanpela man i sanap wantaim mi na helpim tok bilong mi. Nogat. Olgeta man i lusim mi. Mi prea long God i no ken tingting long dispela rong bilong ol. Tasol Bikpela yet i bin sambai long mi na givim strong long mi. Olsem na mi autim gutnius inap tru, na olgeta lain haiden i harim. Na God i bin kisim bek mi long maus bilong laion. Olsem tasol Bikpela bai i kisim bek mi long olgeta pasin nogut ol i laik mekim long mi, na em bai i mekim mi i stap gut na bringim mi i go long kingdom bilong en i stap long heven. Yumi mas litimapim nem bilong em oltaim oltaim. I tru. Yu mas givim gude bilong mi long Prisila wantaim Akwila, na long ol famili bilong Onesiforus. Erastus i stap yet long taun Korin. Na Trofimus i gat sik na mi lusim em i stap long taun Miletus. Yu mas trai hat long kam kwik. Nogut yu wet, na taim bilong kol na strongpela win i kamap. Yubulus na Pudens na Linus na Klodia na olgeta Kristen brata ol i salim gude long yu. Bikpela i ken i stap wantaim spirit bilong yu. Na marimari bilong en i ken i stap wantaim yupela olgeta. Mi Pol, mi wokboi bilong God, na mi aposel bilong Jisas Krais. Em i bin salim mi i go bilong strongim bilip bilong ol manmeri God i bin makim bilong em yet, na bilong helpim ol long kisim save long tok tru na long bihainim pasin bilong God. Mi wok long helpim ol long bilip strong na wetim God i givim laip bilong i stap oltaim long ol. Bipo tru, taim God i no mekim wanpela samting i kamap yet, em i tok pinis long em bai i givim dispela laip long yumi. Na em i no save giaman. Na bihain, long dispela taim em yet i bin makim, em i kirapim sampela man bilong autim tok bilong en, na long dispela pasin em i mekim tok bilong en i kamap ples klia. God, em i Man bilong kisim bek yumi, em i tok na mi kisim dispela wok bilong autim tok. Taitus, mi raitim dispela pas long yu. Yu pikinini tru bilong mi, na yu gat wankain bilip olsem mipela olgeta. God Papa, wantaim Krais Jisas, em i Man bilong kisim bek yumi, em i ken marimari long yu na mekim yu i stap bel isi. Mi bin lusim yu i stap long ailan Krit, bilong yu ken stretim olgeta hap wok i no stret yet, na yu ken makim ol hetman bilong sios long olgeta taun, olsem mi bin tokim yu bipo. Yu mas makim ol man i no gat rong long ai bilong ol manmeri, na ol man i gat wanpela meri tasol. Na ol pikinini bilong ol dispela man i mas bilip long Krais, na ol i no ken bihainim ol pasin i doti long ai bilong God, na ol i no ken bihainim pasin bilong bikhet na sakim tok bilong papamama. Yu save, wasman bilong sios em i man bilong lukautim wok bilong God. Olsem na em i mas wokabaut stret, na ol manmeri i no ken lukim em i gat rong. Em i no ken ting em i gat biknem na em i bosim nabaut ol manmeri. Em i no ken belhat kwik. Em i no ken spak. Em i no ken paitim ol man nabaut. Em i no ken laikim tumas long kisim planti mani samting. Nogat. Em i mas lukautim gut ol man i kam long haus bilong en. Em i mas laikim olgeta gutpela pasin na bihainim gutpela tingting tasol. Em i mas bihainim ol stretpela pasin na olgeta pasin bilong God. Em i mas bosim gut laip bilong em yet. Em i mas holim strong dispela tok tru ol i bin skulim em long en. Olsem na em bai inap long skulim ol manmeri long olgeta tok tru ol i mas bilip long en, na em bai inap long kirapim bel bilong ol long bihainim dispela tok. Na sapos sampela man i gat narapela tingting, em bai inap long stretim bek tingting bilong ol. Yu mas makim ol gutpela wasman, long wanem, long ol sios bilong Krit i gat planti man bilong sakim tok. Ol i save mekim planti toktok nating na giamanim tingting bilong ol man. Bikpela lain bilong dispela man, em ol man bilong lain Juda, dispela ol lain i save strong long katim skin bilong ol man. Ol dispela man i laik mekim pasin nogut na pulim ol mani samting bilong ol manmeri, olsem na ol i save skulim ol long mekim ol pasin i no inap long yumi mekim. Long dispela pasin ol i save bagarapim bilip bilong sampela manmeri wantaim olgeta famili bilong ol. Olsem na yu mas tambuim ol long ol i no ken mekim dispela kain tok. Bipo wanpela saveman bilong Krit yet i bin tok olsem, “Ol Krit ol i man bilong giaman tasol. Ol i man nogut tru, olsem ol wel animal. Ol i save tingting tasol long kaikai planti na les nabaut.” Dispela tok em i tru. Olsem na yu mas givim strongpela tok long ol, bilong stretim gut pasin bilong ol, bai ol i bilip tru long God. Na ol i no ken putim yau long ol kain kain stori nating bilong ol Juda, na long ol kain kain lo bilong ol man i save givim baksait long tok tru. Sapos ol manmeri yet i stap klin long ai bilong God, orait olgeta kain kaikai samting tu i klin, na ol i ken kisim. Tasol sapos ol manmeri i bihainim pasin i doti long ai bilong God na ol i no save bilip long Krais, orait i no gat wanpela samting i klin, long wanem, tingting bilong ol wantaim bel bilong ol i doti olgeta long ai bilong God. Maus bilong ol i save tok olsem, “Mi save long God.” Tasol pasin bilong ol i soim olsem, ol i givim baksait pinis long em. God i no laik tru long ol. Ol i man bilong sakim tok, na ol i no inap tru long mekim wanpela gutpela pasin. Tasol yu, yu mas tokim ol manmeri long mekim ol pasin i bihainim tru olgeta tok bilong God. Yu mas tokim ol lapun man long ol i no ken spak. Ol i mas tingting stret long pasin ol i mekim na bihainim ol gutpela tingting tasol. Ol i mas save gut long tok tru bilong God, na long pasin bilong laikim tru ol arapela, na long pasin bilong sanap strong na karim olgeta hevi. Na yu mas tokim ol lapun meri tu long ol i mas wokabaut long pasin God i laikim. Ol i no ken tok nogut long ol arapela. Ol i no ken larim wain i bosim tingting bilong ol. Ol i mas skulim ol arapela long mekim gutpela pasin, na ol yangpela meri bai i save gut long pasin bilong laikim tru ol man bilong ol na ol pikinini bilong ol. Na ol yangpela meri bai i bosim gut tingting bilong ol yet, na ol bai i stap klin tru long ai bilong God. Na ol bai i save long pasin bilong lukautim gut haus bilong ol, na long mekim gutpela pasin long ol man na ol pikinini bilong ol, na long aninit long ol man bilong ol. Na sapos ol i mekim ol dispela pasin, orait ol man bai i no inap tok nogut long tok bilong God. Olsem tasol yu mas kirapim ol man i yangpela liklik, na ol tu i ken bosim gut pasin bilong ol. Long olgeta samting yu save mekim, yu yet yu mas mekim ol gutpela pasin tasol, bai ol man i ken lukim pasin bilong yu na bihainim. Long wok bilong yu long skulim ol manmeri, yu no ken giamanim ol, na yu no ken tok pilai na hambak nabaut. Nogat. Oltaim yu mas tingting gut long pasin tru tasol na autim tok i stret. Sapos yu mekim stretpela tok tasol, orait ol man bai i no inap painim rong long en. Na ol birua bai i no inap mekim tok nogut long yumi. Nogat. Ol bai i sem long tingting nogut bilong ol. Yu mas tokim ol wokboi olsem, ol i mas i stap aninit long ol bosman bilong ol, na ol i mas mekim olkain gutpela wok ol bosman bai i laikim. Ol i no ken bekim tok nogut long ol bosman bilong ol, na ol i no ken stilim ol samting bilong ol bosman. Nogat. Ol i mas bihainim gut tok bilong ol bosman, bai ol bosman i ken amamas tru long pasin bilong ol. Olsem na long olgeta samting ol i mekim, ol wokboi bai i kirapim ol man long givim biknem long dispela tok yumi save autim, em tok tru bilong God, em Man bilong kisim bek yumi. Yumi save, marimari bilong God em i kamap ples klia pinis, na em inap long kisim bek olgeta manmeri. Dispela marimari bilong God em i save skulim yumi long lusim pasin bilong givim baksait long God na long lusim olgeta laik nogut bilong dispela graun, na em i skulim yumi long tingting gut na wokabaut stret. Tru, yumi stap namel long ol manmeri bilong dispela graun, tasol marimari bilong God i skulim yumi long bihainim pasin bilong God na bilip strong na wetim dispela gutpela samting yumi bai amamas tru long lukim. Yumi wetim Jisas Krais, em strongpela God na Man bilong kisim bek yumi, na em bai i kamap ples klia wantaim gutpela bilas na bikpela lait na strong bilong God. Krais i lusim pinis laip bilong em yet, bilong kisim bek yumi na lusim olgeta sin bilong yumi, bai yumi stap klin tru na yumi stap lain manmeri bilong em yet, na yumi wok strong long mekim olgeta kain gutpela pasin. Oltaim yu mas givim dispela tok long ol manmeri. Yu mas kirapim ol long bihainim dispela tok, na yu mas givim strongpela tok long ol manmeri bilong sakim tok, bilong stretim pasin bilong ol. Yu no ken larim ol man i rabisim tok bilong yu. Yu mas tokim ol manmeri long ol i mas stap aninit long ol king na ol gavman, na ol i mas bihainim tok bilong ol. Na oltaim ol i mas redi long mekim olgeta kain gutpela wok. Ol i no ken tok nogut long wanpela man, na ol i no ken tok pait. Oltaim ol i mas stap isi tasol na mekim gutpela pasin long olgeta manmeri. Yu save, bipo yumi tu i no gat gutpela tingting na yumi save sakim tok. Satan i bin giamanim yumi na yumi no bin bihainim rot bilong God. I olsem yumi stap wokboi nating bilong ol kain kain pasin bilong bel i kirap na ol kain kain laik bilong bodi. Yumi bin wokabaut long pasin bilong bel kros na bel nogut long ol arapela. Ol man i bin birua long yumi na yumi wan wan i bin birua long ol arapela. Tasol God, em Man bilong kisim bek yumi, em i laikim yumi tru, na em i marimari long yumi na mekim gutpela pasin long yumi. Na taim dispela pasin bilong en i kamap ples klia, em i kisim bek yumi. Em i no ting long stretpela pasin yumi yet i bin mekim, na em i kisim bek yumi. Nogat. Long sori bilong em yet em i kisim bek yumi. Em i wasim yumi na yumi kamap olsem ol nupela pikinini, na Holi Spirit i givim nupela laip long yumi. Long wok bilong Jisas Krais, em Man bilong kisim bek yumi, God i kapsaitim strong bilong Holi Spirit moa yet long yumi. Krais i marimari long yumi na mekim yumi i kamap stretpela manmeri long ai bilong God, na long dispela pasin God i makim yumi bilong kisim laip bilong i stap oltaim, em dispela laip yumi wetim i stap. Yumi ken bilip tru long dispela tok. Mi laik bai yu tokaut strong long ol dispela samting, na bai ol manmeri i bilip long God ol i ken wok strong long mekim ol gutpela pasin. Dispela kain pasin em i save helpim ol manmeri, na em i samting tru. Tasol yu no ken putim yau long ol kranki tok bilong ol man i laikim tumas long tok kros na tok pait na long toktok long ol nem bilong ol tumbuna bilong ol na long pait long toktok long as bilong ol tok i stap long lo bilong Moses. Yumi save, ol dispela kain tok i no inap helpim yumi long bihainim gutpela pasin. Sapos wanpela man i mekim pasin bilong brukim sios, orait yu mas givim tok long em bilong stretim tingting bilong em. Na sapos yu mekim olsem wanpela o tupela taim, na em i no harim tok, orait yu mas lusim em na givim baksait long em olgeta. Yu save, kain man olsem em i lusim rot pinis, na em i kamap man bilong mekim sin. Na ol sin bilong em yet i kotim em pinis. Taim mi salim Artemas o Tikikus i kam long yu, orait yu mas trai hat long kam long mi long taun Nikopolis, long wanem, mi laik i stap long Nikopolis long taim bilong kol na strongpela win. Yu mas lukautim gut Apolos na Senas, dispela saveman bilong lo. Yu mas helpim tupela long ol samting bilong wokabaut, na bai tupela i no sot long wanpela samting long taim tupela i wokabaut long rot. Ol manmeri bilong yumi i mas kisim save long pasin bilong mekim gutpela wok bilong helpim ol manmeri i sot long ol samting. Nogut ol Kristen i stap nating na ol i no bihainim pasin bilong God. Olgeta manmeri i stap wantaim mi, ol i salim gude long yu. Na yu mas givim gude bilong mipela long ol manmeri i bilip long Jisas na i save laikim mipela. Marimari bilong God i ken i stap wantaim yupela olgeta. Mi Pol, mi kalabusman bilong Krais Jisas. Mi wantaim brata bilong yumi Timoti, mitupela i raitim dispela pas long yu Filemon, yu gutpela pren tru na wanwok bilong mipela. Mitupela i raitim dispela pas long susa bilong mipela Apia tu, na long Arkipus, em i stap soldia wantaim mipela long dispela pait bilong God yumi stap long en. Na mitupela i raitim long ol manmeri bilong sios i save bung long haus bilong yu. God Papa bilong yumi, wantaim Bikpela Jisas Krais, i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Olgeta taim mi beten long God bilong mi, mi save tingting long yu na tok tenkyu long God, long wanem, oltaim ol i save tokim mi olsem, yu save givim bel bilong yu long Bikpela Jisas na yu save bilip tru long em, na yu save laikim tru olgeta manmeri bilong God. Yu poroman wantaim mipela na yumi bilip long Krais, na mi prea long God i ken mekim bilip bilong yumi i kamapim gutpela save bilong yumi, na bai yumi save tru long olgeta gutpela samting yumi save kisim long Krais. Yes, brata, yu save laikim tru olgeta manmeri bilong God, na long dispela pasin yu bin strongim bel bilong ol. Na dispela i mekim mi i amamas moa yet na bel bilong mi i stap isi tru. I gat wanpela samting mi laik bai yu mas mekim, na inap mi tokim yu long nem bilong Krais long yu mas mekim dispela samting. Tasol mi save long ol gutpela pasin bilong yu, na mi ting mi no ken givim strongpela tok long yu. Pasin bilong laikim tru ol arapela i save pasim mitupela wantaim, olsem na mi laik mekim tok isi long yu. Mi Pol, mi man bilong bringim tok bilong Krais Jisas na long dispela wok bilong Krais nau mi stap kalabusman tu, mi laik askim yu long mekim gutpela pasin long pikinini bilong mi, Onesimus. Onesimus i bin i kam long mi long taim mi stap long kalabus, na mi bin helpim em long bilip tru long Krais. Olsem na mi tok, em i kamap pikinini tru bilong mi. Bipo em i no save mekim gutpela wok bilong helpim yu. Tasol nau em inap mekim gutpela wok bilong helpim mitupela wantaim. Nau mi salim em i kam bek long yu, na bel bilong mi i kam wantaim em. Mi bai amamas tru sapos mi inap pasim em i stap wantaim mi, bai em i ken mekim wok bilong yu yet bilong helpim mi long dispela taim mi stap kalabusman long wok bilong autim gutnius. Tasol mi laik bai yu mas tok orait long dispela pastaim, olsem na mi no pasim em. Mi no laik tokim yu long wanem samting yu mas mekim. Nogat. Mi ting, sapos yu bai mekim gutpela pasin bilong helpim mi, orait mobeta yu mas mekim long laik bilong yu yet. Tru, Onesimus i bin lusim yu liklik taim. Tasol ating dispela samting i bin kamap, bai yu ken kisim em bek gen, na bai em i stap wantaim yu oltaim. Nau yu no ken ting em i wokboi nating tasol. Nogat. Tru, em i stap wokboi nating bilong yu, tasol nau em i kamap brata tru bilong yu na yu bai laikim em tru. Mi yet mi save lukim em olsem brata tru na mi givim bel bilong mi long em. Tasol mi save, yu bai laikim em moa yet. Yu bai laikim pasin em i mekim olsem wokboi nating, na long Krais yu bai lukim em olsem brata tru, na yu bai laikim em tru. Olsem na sapos yu lukim mi olsem poroman tru bilong yu long wok bilong Krais, orait yu mas kisim bek Onesimus long wankain pasin olsem yu kisim mi. Sapos em i bin mekim sampela kain rong long yu o sapos em i gat dinau long yu, orait yu mas senisim nem bilong em na putim nem bilong mi long dispela dinau samting. Mi Pol, long han bilong mi yet mi raitim dispela tok. Mi yet bai mi bekim dispela dinau. Mi inap tok tu olsem yu yet yu dinau long mi, em dinau bilong laip bilong yu yet. Tasol mi no laik tok long dispela. Brata, harim. Long nem bilong Bikpela, mi laik bai yu mekim dispela gutpela pasin long mi. Mitupela i stap man bilong Krais, olsem na long dispela pasin yu mas mekim gut bel bilong mi. Mi save gut olsem, yu bai bihainim dispela tok bilong mi, olsem na mi raitim dispela pas long yu. Mi save, pasin yu bai mekim long Onesimus, em bai i winim tru dispela pasin nau mi askim yu long mekim. Na mi gat wanpela tok moa. Mi bilip olsem God bai i harim prea bilong yupela, na em bai i larim mi i kam bek long yupela. Olsem na yu mas redim wanpela rum long haus bilong yu, bilong mi ken slip long en. Epafras i givim gude long yu. Em tu i stap long kalabus, na mitupela wantaim i stap kalabusman bilong Krais Jisas. Ol wanwok bilong mi, em Mak na Aristarkus na Demas na Luk, ol tu i givim gude long yu. Marimari bilong Bikpela Jisas Krais i ken i stap wantaim spirit bilong yupela. Bipo long planti taim na long planti pasin God i bin givim tok long ol tumbuna bilong yumi long maus bilong ol profet. Tasol long dispela taim nau, em long taim bilong las de, God i bin autim tok long yumi long maus bilong Pikinini Man bilong em. God i makim dispela Pikinini pinis bilong kisim olgeta samting, na long han bilong en God i bin mekim kamap dispela graun tu. Dispela Pikinini em i soim bikpela lait bilong God na em i lait moa yet long yumi, na em i wankain tru olsem God yet. Tok bilong en i gat strong, na long dispela tok em i save mekim olgeta samting i stap strong. Em i pinisim wok bilong en bilong lusim ol sin na mekim ol manmeri i kamap klin, orait em i sindaun long han sut bilong Namba Wan King i stap antap. Papa i givim nem long Pikinini bilong en, na dispela nem i gutpela tru na i winim tru nem bilong ol ensel. Olsem tasol em i mekim Pikinini i kamap Bikpela bilong ol ensel, na ol i aninit long em. Bipo God i bin tokim Pikinini bilong en olsem, “Yu pikinini bilong mi. Nau mi kamap papa bilong yu.” Na em i bin tok gen olsem, “Bai mi stap papa bilong em, na em bai i stap pikinini bilong mi.” Tasol wanem taim God i mekim dispela kain tok long wanpela ensel? Nogat tru. Na taim em i bringim namba wan Pikinini bilong en i kam long graun, God i bin tok olsem, “Olgeta ensel bilong God i mas lotu long em.” God i bin tingting long ol ensel na em i mekim tok olsem, “Em i save mekim ol ensel bilong en i kamap olsem win. Em i save mekim ol wokman bilong en i kamap olsem hatpela paia.” Tasol em i tok long Pikinini olsem, “God, yu stap king oltaim oltaim. Yu save bosim ol manmeri bilong yu long stretpela pasin tasol. Yu save laikim stretpela pasin, na yu no laikim tru pasin nogut. Olsem na God bilong yu yet em i bin kapsaitim wel long yu, bilong makim yu olsem man i gat biknem. Na dispela i mekim yu i amamas moa yet. Ol poroman bilong yu ol i no inap amamas olsem yu.” Na God i tokim Pikinini gen olsem, “Bikpela, bipo tru yu bin wokim dispela graun na em i stap strong. Na long han bilong yu yet yu bin wokim skai na olgeta samting antap. Skai wantaim graun bai i bagarap olgeta, tasol yu save stap oltaim. Tupela bai i bagarap olsem laplap i olpela pinis na i bagarap. Bai yu raunim tupela olsem man i raunim mat. Bai yu senisim tupela olsem man i senisim klos. Tasol yu, yu save stap olsem tasol. Yu no save senis. Na taim bilong yu i no inap pinis.” Bipo God i tokim Pikinini olsem, “Yu sindaun long han sut bilong mi inap mi putim ol birua bilong yu i stap aninit long yu.” Tasol wanem taim God i mekim dispela kain tok long wanpela ensel? Nogat tru. Ol ensel ol i spirit, na ol i save mekim wok bilong God. God i save salim ol i go bilong helpim ol man em i laik kisim bek ol. Pikinini Bilong God i kisim biknem tru, olsem na dispela tok yumi harim pinis, yumi mas holim strong long tingting na bihainim gut. Nogut yumi slek long bihainim dispela tok na yumi lusim olgeta. Bipo God i bin givim tok long ol tumbuna bilong yumi long maus bilong ol ensel, na dispela tok i stap strong. Na olgeta man i kalapim na sakim dispela tok, ol i bin kisim pe nogut inap long pasin nogut ol i bin mekim. Tasol nau God i mekim wanpela wok bilong kisim bek yumi, na dispela wok bilong en em i bikpela samting tru. Olsem na sapos yumi givim baksait long dispela wok bilong God, olsem wanem na bai yumi ranawe na abrusim pe bilong sin? Bai yumi no inap tru. Pastaim Bikpela yet i bin autim tok long em i laik kisim bek yumi. Na ol man i harim tok bilong em, ol i bin tokim yumi olsem, “Dispela tok em i tru tasol.” Na God i mekim ol kain kain mirakel na olkain strongpela wok, na em i tilim ol presen bilong Holi Spirit long ol manmeri, inap long laik bilong em yet, na long dispela pasin em i soim olsem dispela tok bilong Pikinini bilong en, em i tru olgeta. Na sapos yumi tingting long nupela graun God bai i mekim kamap bihain, yumi save, God i no putim ol ensel bilong bosim dispela. Nogat. Long wanpela hap bilong buk bilong God wanpela man i bin tok olsem, “Mipela man i wanem samting, na yu save tingting long mipela? Mipela i samting nating. Bilong wanem yu save was gut long mipela? Yu bin wokim mipela, na bilong sotpela taim tasol yu putim mipela i stap aninit long ol ensel. Yu bin litimapim mipela na givim namba na biknem long mipela. Yu bin makim mipela bilong bosim olgeta samting yu bin wokim. Yu putim olgeta samting i stap aninit long mipela.” Dispela tok bilong God i putim olgeta samting i stap aninit long em, em i soim yumi olsem, em i no larim wanpela samting i stap nating na i no aninit long em. Tasol nau yumi no lukim yet olgeta samting i stap aninit long em. Nogat. Tasol yumi lukim Jisas i kisim biknem tru. Bipo long sotpela taim tasol em i stap aninit long ol ensel, bai em i ken kisim ples bilong olgeta manmeri na i dai, na marimari bilong God i ken helpim olgeta manmeri. Jisas i karim bikpela pen na i dai, olsem na God i litimapim em na i givim bikpela namba na biknem long em. God em i as bilong olgeta samting, na em i bin wokim olgeta samting. Na em i laik bringim planti pikinini bilong en i go long heven na i stap gut tru. God i laik bai Jisas i mas kirapim wok bilong kisim bek ol manmeri, olsem na em i larim Jisas i karim pen, na long dispela pen em i mekim Jisas i kamap nambawan man tru bilong helpim ol manmeri. Dispela pasin God i mekim, em i stret tru. Yumi save, dispela man bilong mekim olgeta manmeri i kamap lain manmeri bilong God, na dispela ol manmeri em i bin mekim ol i kamap holi, olgeta i gat wanpela papa tasol. Olsem na em i save kolim ol “brata”, na em i no sem long kolim ol olsem. Em i tok olsem, “Bai mi autim nem bilong yu long ol brata bilong mi. Taim ol i bung bilong lotu bai mi singim song bilong litimapim nem bilong yu namel long ol.” Na em i tok gen, “Bai mi wet tasol long God i ken mekim ol samting em i bin tok long mekim,” na “Lukim. Mi stap wantaim ol dispela pikinini God i bin givim long mi.” Ol dispela pikinini Jisas i tok long en, em ol manmeri tasol. Olsem na Jisas tu i kamap man wankain olsem ol, bai em i ken i dai, na long dispela pasin em i ken bagarapim Satan, em dispela man i gat strong bilong mekim ol manmeri i dai. Ol manmeri ol i save pret long dai, na olgeta taim ol i stap long graun, dispela pret bilong ol i mekim ol i stap olsem ol kalabus bilong Satan. Tasol Jisas em i dai bilong lusim ol long dispela kalabus. Tru tumas, Jisas i no bin mekim dispela wok bilong helpim ol ensel. Nogat. Em i mekim wok bilong helpim ol lain tumbuna bilong Abraham. Olsem na long olgeta samting em i mas kamap wankain tru olsem ol brata bilong en, na em bai inap i stap hetpris bilong ol na mekim wok bilong God. Em i kamap hetpris bilong sori long ol manmeri, na em i save bihainim olgeta tok bilong God na mekim wok bilong em, em wok bilong lusim sin bilong ol manmeri. Ol traim i bin kamap long em na em yet i bin karim pen. Olsem na em inap long helpim ol manmeri long taim ol traim i kamap long ol. Ol Kristen brata, God i stap long heven em i bin singautim yupela tu. Yupela i mas tingting gut long Jisas, dispela Aposel na Hetpris yumi save bilip long em na tokaut long nem bilong em. God i bin givim dispela wok long em, na em i bihainim tru tok bilong God, long wankain pasin olsem bipo Moses i bin mekim namel long ol lain manmeri i stap olsem haus bilong God. Tasol yumi save, biknem bilong man i wokim haus em i winim tru biknem bilong haus yet. Olsem na God i givim Jisas biknem i winim tru biknem bilong Moses. Olgeta wan wan haus i gat man i bin wokim em. Tasol God i bin wokim olgeta samting. Moses em i stap olsem wokman bilong God, na em i bihainim tru tok bilong God na mekim wok long haus bilong God. Em i gat wokbilong tokaut long ol samting bihain God bai i autim tok long en. Tasol Krais em i Pikinini Bilong God, na em i gat wok bilong bosim ol manmeri i stap olsem haus bilong God. Na em i bihainim tru tok bilong God na i mekim dispela wok. Na sapos oltaim yumi bilip strong na yumi amamas na wetim Bikpela i mekim gut long yumi, orait yumi tu i stap olsem haus bilong God. Yumi stap lain manmeri bilong God, olsem na yumi mas harim tok bilong Holi Spirit. Em i tok olsem, “Nau sapos yupela i harim maus bilong mi God, orait yupela i no ken pasim strong bel bilong yupela, olsem bipo ol tumbuna bilong yupela i mekim long taim ol i bikhet na sakim tok bilong mi. Ol i stap long ples drai na ol i traim mi. Na bihain ol i lukim olgeta strongpela wok mi mekim inap long 40 yia. Olsem na mi belhat tru long dispela lain manmeri, na mi tok, ‘Bel bilong ol i no save bihainim mi. Olgeta taim ol i save lusim rot mi makim bilong ol.’ Olsem na mi belhat na mi tokim ol olsem, ‘Tru antap, yupela i no inap i go insait long ples malolo bilong mi.’” Ol brata, yupela i mas was gut. Nogut wanpela brata namel long yupela em i gat tingting nogut long bel bilong en na em i lusim bilip na i givim baksait long God i gat laip. Olgeta de yumi save kolim “Nau” tasol. Olsem na long olgeta de yupela wan wan i mas givim gutpela tok long ol arapela manmeri bilong God, na kirapim tingting bilong ol, nogut pasin bilong sin i giamanim wanpela bilong yupela na em i pasim strong bel bilong en. Taim yumi stat long bilip long God, yumi bilip strong tru. Na yumi mas mekim bilip bilong yumi i stap strong tru i go inap longtaim bilong yumi dai. Sapos yumi mekim olsem, orait yumi stap ol poroman tru bilong Krais. Yumi save, dispela tok i stap yet, “Nau sapos yupela i harim maus bilong mi God, orait yupela i no ken pasim strong bel bilong yupela, olsem bipo ol tumbuna bilong yupela i mekim long taim ol i bikhet na sakim tok bilong mi.” Husat ol dispela lain bipo ol i harim maus bilong God, na ol i bikhet na sakim tok bilong em? Em olgeta manmeri Moses i bringim ol i go lusim Isip. Ol tasol i mekim dispela pasin. Na God i belhat long husat inap long 40 yia? Em i belhat long ol dispela manmeri i mekim sin, na ol i dai, na bodi bilong ol i stap long hap i no gat man. Em i belhat long ol dispela lain tasol. God i tingting long wanem ol lain na em i tok tru antap ol bai i no inap i go insait long ples malolo bilong en? Em dispela ol manmeri i bin sakim tok bilong em. Em i tok long ol tasol. Olsem na yumi save, ol dispela manmeri i no bilip long God, na long dispela as tasol ol i no inap i go insait long dispela ples malolo God i laik bringim ol i go long en. God i bin promis long bringim yumi tu i go insait long ples bilong malolo. Olsem na yumi mas pret, nogut God i lukim wanpela man bilong yupela em i no inap i go insait long dispela ples. Yumi bin harim gutnius, olsem bipo ol Israel i harim. Tasol ol i harim nating, na ol i no bilip long tok bilong God. Olsem na dispela gutnius ol i harim, em i no helpim ol. Tasol yumi manmeri i bilip long God, em bai i larim yumi i go insait long ples malolo bilong en. Bipo God i ting long dispela ples na em i tok olsem, “Olsem na mi belhat na mi tokim ol olsem, ‘Tru antap, yupela i no inap i go insait long ples malolo bilong mi.’” Tru, dispela tok i tok long samting i bin kamap long taim bilong Moses, tasol yumi save, bipo tru, taim God i mekim graun i kamap, em i pinisim olgeta wok bilong en. Long wanpela hap tok bilong buk bilong God, em i bin tok olsem long de namba 7, “Long de namba 7 God i lukim olgeta wok bilong en i pinis, na em i malolo long dispela de.” Na long dispela hap tok yumi lukim pastaim em i tok olsem, “Ol i no inap i go insait long ples malolo bilong mi.” Dispela i soim yumi olsem, dispela ples malolo bilong God i stap yet, na sampela manmeri bai inap i go insait long en. Ol dispela lain bipo ol i harim gutnius, ol i sakim tok bilong en, na ol i no i go insait. Tasol bihain long taim bilong ol dispela lain, planti yia i go pinis na God i autim tok long maus bilong Devit, olsem yumi tok pinis, “Nau sapos yupela i harim maus bilong mi God, orait yupela i no ken pasim strong bel bilong yupela.” Long taim bilong Devit, God i tok “Nau”, na dispela i soim yumi olsem, em i makim narapela de gen bilong ol manmeri i ken i go insait long ples malolo bilong en. Sapos bipo Josua i bin givim malolo long ol, orait bihain God bai i no inap tok long narapela de. Olsem na yumi save, ol manmeri bilong God bai i gat malolo i stap yet, em i olsem malolo bilong de Sabat. Na yumi save, man i go insait long ples malolo bilong God, em i pinisim wok bilong en na i malolo, olsem bipo God i pinisim wok bilong em yet na i malolo. Orait yumi mas wok strong bilong i go insait long dispela ples malolo. Nogut wanpela man i bihainim dispela pasin bilong sakim tok, olsem bipo ol i mekim, na em bai i pundaun na i lus. Tok bilong God em i gat laip, na em i wok strong i stap. Em i sap moa, na i winim bainat i gat tupela sap. Dispela tok i save sutim man na i go insait tru. Em i go kamap stret long dispela hap tewel na spirit i bruk, na long ol dispela hap skru na kru bilong bun i pas wantaim. Olsem na em i save gut tru long olgeta tingting na laik bilong bel bilong yumi. I no gat wanpela samting God i bin wokim, em inap hait long pes bilong God. Nogat tru. Olgeta samting i op olgeta na i stap ples klia tru long ai bilong God. Na God tasol bai i skelim olgeta pasin yumi mekim. Orait yumi gat bikpela hetpris i stap, na em i go insait tru long heven. Em Jisas, Pikinini Bilong God. Olsem na yumi mas holimpas dispela bilip yumi save tokaut long en. Yumi yet i no gat strong bilong daunim sin. Tasol yumi no ken ting, dispela hetpris bilong yumi em i no inap sori long yumi. Nogat. Olgeta traim i save kamap long yumi, dispela olgeta i bin kamap pinis long em bilong traim em tu. Tasol em i no mekim sin. Olsem na yumi ken i go klostu long God, na yumi no ken pret. Em i man bilong marimari. Yumi go long em, na bai yumi lukim em i sori long yumi. Na sapos yumi gat hevi, orait marimari bilong em bai i helpim yumi. Pasin bilong makim olgeta hetpris em i olsem. God i save kisim wanpela man na em i save putim dispela man long mekim wok bilong em olsem helpim bilong ol manmeri. Hetpris i gat wok bilong givim ol kain kain presen long God na bilong mekim ol kain kain ofa bilong rausim sin. Em yet i no gat strong na em i no inap long mekim planti samting. Olsem na em inap isi long ol man i no gat save na long ol man i bin lusim rot bilong God. Na em i mas mekim ol ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri na bilong em yet wantaim. Man i kamap hetpris, em i gat biknem, na i no gat wanpela man i save kisim dispela wok long laik bilong em yet. Nogat. God i save singautim em pastaim na em i kisim dispela wok, olsem bipo God i bin singautim Aron. Na Krais tu i olsem. Em i no litimapim nem bilong em yet na i kamap hetpris. Nogat. God yet i makim em bilong mekim dispela wok. God i tokim em olsem, “Yu Pikinini bilong mi. Nau mi kamap papa bilong yu.” Na long narapela hap tu God i tok, “Bai yu stap pris oltaim oltaim. Yu wankain pris olsem Melkisedek.” Taim Jisas i stap man long graun, em i save mekim prea na beten long God. Em i save, God inap long kisim bek em, na em i no mas i dai, olsem na em i beten strong long God, na em i singaut strong na i krai planti. Em i save daunim laik bilong em yet na i aninit long God, olsem na God i harim beten bilong em. Jisas em i Pikinini Bilong God, tasol em i karim pen, na dispela i skulim em tru long pasin bilong bihainim tok bilong God. Dispela i mekim em i kamap nambawan man tru bilong bihainim tok. Olsem na God i makim em na i tok, “Yu stap hetpris, wankain olsem Melkisedek,” na em i kamap Man bilong helpim na kisim bek olgeta manmeri i bihainim tok bilong em, bai ol i stap gut oltaim oltaim. *** Planti tok i stap yet bilong Jisas i kamap hetpris olsem Melkisedek, na mipela i laik tokim yupela long en. Tasol tingting bilong yupela i pas na i no klia. Olsem na mipela i painim hat tru long soim yupela as bilong dispela tok. Yupela i kamap Kristen longpela taim pinis, na inap yupela i wok long skulim ol arapela long ol tok bilong God. Tasol nogat. Yupela i sot long tingting, na ol arapela man i mas skulim yupela gen long ol namba wan hap tru bilong tok bilong God. Yupela i no redi yet long kisim strongpela kaikai. Nogat. Yupela i dring susu i stap yet. Yumi save, ol dispela lain i save dring susu tasol, em ol liklik pikinini. Na ol i no save gut long wanem ol pasin i stret. Tasol strongpela kaikai em i bilong ol man i kamap bikpela pinis. Ol kain man olsem ol i bin traim planti taim long skelim wanem ol pasin i gutpela na wanem ol pasin i nogut, na nau ol i save gut pinis na tingting bilong ol i klia. Orait yumi no ken toktok tasol long ol skul yumi save kisim pastaim long tok bilong Krais. Sapos yumi mekim olsem yet, em i olsem yumi planim pos bilong haus planti taim, tasol yumi no kirapim haus yet. Olsem na yumi no ken skruim planti toktok long pasin bilong tanim bel na bilip long God na givim baksait long olgeta pasin i no gat laip tru long en, na long ol kain kain pasin bilong kisim baptais na long pasin bilong putim han antap long ol man. Na yumi no ken mekim planti toktok long ol man i dai pinis ol bai i kirap bek, na long yumi olgeta i mas sanap long kot bilong God, na long em bai i tok long yumi bai i kisim gutpela laip o yumi bai i kisim pe nogut bilong oltaim oltaim. Yumi no ken pas i stap long ol dispela kain tok tasol. Nogat. Yumi mas kisim olkain skul bilong ol man i bikpela pinis. *** Sapos God i orait long yumi mekim olsem, orait bai yumi mekim. Sampela man ol i kisim pinis lait bilong God. Ol i traim pinis dispela presen i kam long heven. Na ol i kisim Holi Spirit pinis. Ol i traim pinis tok bilong God, na ol i save, dispela tok em i gutpela tru. Ol i pilim pinis strong bilong God, em dispela strong bai i kamap ples klia long gutpela taim i kamap bihain. Orait sapos dispela kain man i pundaun na i givim baksait long God, i no gat rot tru bilong em i kam bek na tanim bel gen. Nogat. Long dispela pasin em i mekim, i olsem em yet i nilim Pikinini Bilong God long diwai kros gen. I olsem em i hangamapim em gen long diwai kros, bai ol man i ken tok bilas long em. *** *** Planti taim ren i save kam daun, na graun i save kisim dispela ren. Na sapos dispela graun i karim gutpela kaikai bilong helpim ol manmeri i bin planim gaden long en, orait God bai i mekim gut long dispela graun. Tasol sapos graun i karim ol rop i gat nil na ol gras nogut tasol, orait em i graun nogut. I no longtaim na bai God i tok long em i mas bagarap. Na paia bai i kukim em olgeta. Ol pren tru, nau mipela i mekim dispela strongpela tok long yupela. Tasol mipela i save, yupela bai i no kisim dispela kain bagarap. Nogat. God bai i helpim yupela na kisim bek yupela. God em i no man nogut, na bai em i lusim tingting long ol gutpela wok yupela i bin mekim. Nogat. Yupela i bin givim bel bilong yupela long God, na dispela i bin kirapim yupela long helpim ol manmeri bilong em. Na yupela i save mekim olsem yet. Na mipela i laikim tumas bai yupela olgeta i mas wok strong olsem tasol, na holimpas bilip bilong yupela, na wetim dispela taim God i makim bilong mekim gut long yumi. Yupela i no ken les. Yupela i mas bihainim pasin bilong ol man i bilip tru na i no les kwik, na ol i kisim olgeta samting bipo God i tok long givim long ol pikinini bilong em. Bipo God i laik givim promis long Abraham. Na i no gat wanpela man em i bikpela na i winim God, inap long God i ken tok tru antap long nem bilong em. Olsem na God i tok tru antap long nem bilong em yet olsem, “Mi tok tru tumas, bai mi mekim gut tru long yu na bai mi mekim ol lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap planti tru.” Na Abraham i wet na em i no les kwik, na bihain em i kisim olgeta samting God i bin promis long givim em. Pasin bilong tok tru antap em i olsem. Sapos ol man i tok tru antap long nem bilong wanpela man, dispela i soim olsem dispela man em i bikman tru na i winim ol. Na sapos wanpela man i tok tru antap, dispela i strongim tok bilong em na i pasim maus bilong ol arapela man i laik daunim tok bilong em. Bipo God i mekim promis long em bai i mekim gut tru long yumi ol lain bilong Abraham. Na em i laik soim yumi klia tru olsem, em i no inap senisim tingting bilong em, olsem na em i tok tru antap bilong strongim tok bilong em yet. Olsem na nau i gat tupela tok i stap, em promis bilong God na dispela tok tru antap em i bin mekim. Tupela i no inap senis, na long dispela tupela tok God i no inap tru long giaman. Olsem na yumi ol manmeri i bin ranawe i go hait klostu long God, yumi ken tingim dispela promis bilong God na yumi ken strongim tru bel bilong yumi long wet long kisim ol dispela samting God i promis long givim long yumi. Samting God i tokim yumi long wetim, dispela i stap olsem gutpela strongpela anka bilong laip bilong yumi. Dispela anka i go insait olgeta long Rum Tambu Tru, baksait long bikpela laplap ol i bin hangamapim long tempel. Jisas i go paslain long yumi insait long dispela rum, bilong helpim yumi, long wanem, em i kamap hetpris wankain olsem Melkisedek, na em bai i stap hetpris oltaim oltaim. Dispela Melkisedek em i king bilong Salem, na em i pris bilong God Antap Tru. Taim Abraham i pait na i kilim ol king na i wokabaut i go bek long ples, Melkisedek i bungim em long rot na i givim blesing long em. Na Abraham i tilim olgeta samting em i kisim long pait long 10-pela hap na i givim wanpela hap long Melkisedek. Yumi tanim dispela nem Melkisedek olsem, King Bilong Stretpela Pasin. Na em i king bilong Salem tu, em yumi tanim olsem, King Bilong Pasin Bilong Bel Isi. Melkisedek i no gat papa na mama, na em i no gat ol lain tumbuna bilong en. Em i no gat de bilong mama i karim em, na i no gat de bilong em i dai. Em i stap wankain olsem Pikinini Bilong God. Em i stap pris oltaim oltaim. Yupela i mas tingim dispela Melkisedek, em i gat biknem tru. Namba wan tumbuna bilong yumi, Abraham, em i kisim olgeta gutpela gutpela samting em i bin kisim long pait, na em i tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long Melkisedek. Ol lain pikinini bilong Livai i save kisim wok pris. Na lo i tok olsem, ol arapela Israel i mas tilim ol samting bilong ol long 10-pela hap na givim wanpela hap long ol Livai. Ol Israel ol i brata bilong ol Livai, na ol tu i pikinini bilong Abraham. Tasol ol Israel i save kisim wanpela hap bilong ol samting bilong ol na givim long ol dispela brata bilong ol. Melkisedek em i no kamap long lain bilong ol Livai. Tasol em i kisim wanpela hap bilong ol samting bilong Abraham. Na Melkisedek i givim blesing long dispela man, promis bilong God i stap long en. Yumi save gut olsem, man i givim blesing em i bikman. Na man i kisim blesing long em, em i stap aninit. Ol Livai i save kisim wanpela hap bilong ol samting bilong ol Israel, ol i man bilong i dai tasol. Tasol Melkisedek, dispela man i kisim wanpela hap bilong ol samting bilong Abraham, buk bilong God i no gat tok long em i dai. Yumi inap tok olsem Livai, em tumbuna bilong ol lain Livai, em yet i givim ol samting long Melkisedek. Tru, em i no kamap yet long taim Melkisedek i bungim Abraham long rot, tasol em i stap long bodi bilong tumbuna bilong en, Abraham, long taim Abraham i givim ol dispela samting long Melkisedek. Bipo ol manmeri bilong Israel i kisim lo, na dispela lo i tok, ol Livai i mas mekim wok pris. Tasol sapos wok pris bilong ol Livai em inap mekim ol manmeri i kamap gutpela tru, orait bilong wanem God i tok long narapela pris i mas kamap bihain, em i wankain olsem Melkisedek, na i no wankain olsem Aron? Na sapos lain bilong ol pris i senis, orait lo tu i mas senis. Dispela man God i bin tok long em bai i stap pris oltaim oltaim, em i bilong narapela lain, na long lain bilong en i no gat wanpela man bipo i bin mekim wok long alta olsem pris. Yumi save pinis, Bikpela bilong yumi em i kamap long lain bilong Juda. Na Moses i no bin mekim wanpela tok long ol man bilong dispela lain bai i stap pris. Orait yumi lukim dispela nupela pris i kamap em i wankain olsem Melkisedek, na bai yumi save gut olsem, em i winim tru ol pris bilong lain Livai. Ol Livai i save kamap pris, long wanem, lo i tok, ol man bilong dispela lain i mas kamap pris. Tasol strong bilong laip i stap oltaim oltaim i mekim, na Jisas i kamap pris. God i tok long em olsem, “Bai yu stap pris oltaim oltaim. Yu wankain pris olsem Melkisedek.” Dispela tok i soim yumi olsem, God i rausim pinis lo bilong bipo, long wanem dispela lo i no gat strong na i no inap helpim yumi. Lo i no bin mekim wanpela samting i kamap gutpela tru. Olsem na God i opim pinis narapela rot i gutpela tru na i winim lo, na long dispela rot yumi ken i go klostu long God. Na tu, taim God i makim Jisas i kamap pris, em i no makim em nating. Nogat. Em i tok tru antap na i makim em. Ol pris bilong bipo ol i no olsem. I no gat wanpela man i tok tru antap pastaim na ol i kamap pris. Tasol God yet i tok tru antap, na Jisas i kamap pris. Buk bilong God i tok olsem, “Bikpela i tok tru antap pinis, ‘Bai yu stap pris oltaim oltaim,’ na em i no inap senisim tok bilong en.” Olsem na yumi save, dispela kontrak Jisas i mekim, em i gutpela moa na i winim kontrak bilong bipo. Bipo planti man i save kamap pris, long wanem, ol i save dai na ol i no inap i stap pris oltaim. Tasol Jisas i stap oltaim oltaim. Em i holim wok pris oltaim, na i no gat senis bilong en. Olsem na oltaim em inap tru long kisim bek ol manmeri i kam klostu long God long nem bilong em, long wanem, em i stap laip oltaim, na em i save beten long God long helpim ol. Dispela kain hetpris em inap tru long helpim yumi. Em i save bihainim ol pasin God i laikim, na i no gat wanpela rong i stap long em. Em i klin olgeta long ai bilong God. Na God i putim em i stap antap tru long heven, longwe tru long ol man bilong mekim sin. Ol hetpris bilong bipo ol i gat wok bilong mekim ofa long olgeta de. Pastaim ol i save mekim ofa bilong rausim sin bilong ol yet. Na bihain gen ol i mekim ofa bilong rausim sin bilong ol manmeri. Tasol Jisas i no gat wok olsem. Nogat. Em i mekim ofa wanpela taim tasol. Em i givim laip bilong em yet long God. Lo i save makim ol man i no gat strong, na ol i kamap hetpris. Tasol dispela tok tru antap i kamap bihain long lo, em i makim Pikinini Bilong God. Dispela hetpris em i gutpela man tru na em i kamap nambawan man tru bilong helpim yumi. Na em bai i stap olsem oltaim oltaim. Orait as bilong dispela tok yumi mekim, em i olsem. Yumi gat dispela kain gutpela hetpris i stap, na em i sindaun pinis long han sut bilong sia bilong Namba Wan King long heven. Em i mekim wok pris long haus bilong God long heven, em haus tru bilong God. Dispela haus ol man i no bin sanapim. Nogat. Bikpela yet i bin sanapim. Olgeta hetpris i gat wok bilong bringim ol presen i kam long God na bilong mekim ol ofa long em. Olsem na Hetpris Jisas tu i mas mekim ofa. Sapos em i stap long graun, em bai i no inap i stap pris. Long wanem, i gat ol pris i stap pinis, na ol i save givim ol kain kain presen long God, olsem lo i tok. Ol i holim wok pris long dispela haus lotu i stap long graun. Dispela haus lotu em i olsem piksa na tewel tasol bilong haus lotu tru i stap long heven. Em i olsem God i tokim Moses, taim Moses i laik sanapim haus lotu sel. God i tok olsem, “Taim yu wokim olgeta samting bilong haus sel, yu mas lukaut gut na bihainim stret dispela piksa bilong en mi bin soim yu long maunten.” Tasol nau Jisas i kisim wok pris, na dispela wok i winim tru wok bilong ol arapela pris. Long wanem, em i stap namelman bilong strongim nupela kontrak, na dispela kontrak i winim tru kontrak bilong bipo. Na ol samting dispela nupela kontrak i promis long givim yumi, ol i winim tru ol samting olpela kontrak i bin promis long givim. Tingim. Sapos namba wan kontrak i gutpela olgeta, orait God bai i no inap mekim nupela kontrak. Tasol God i kamapim rong bilong ol manmeri na em i tok olsem, “Bikpela i tok, ‘Harim. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol lain bilong Israel na ol lain bilong Juda. Dispela kontrak bai i no wankain olsem kontrak bipo mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol long taim mi kisim ol long Isip na holim han bilong ol na bringim ol i kam. Tasol ol i no bihainim tok bilong kontrak bilong mi, olsem na mi Bikpela, mi givim baksait long ol. Tasol dispela nupela kontrak mi laik mekim wantaim ol manmeri bilong Israel, em i olsem. Bai mi putim olgeta lo bilong mi long tingting bilong ol, na bai mi raitim tok bilong mi long bel bilong ol. Na bai mi stap God bilong ol, na bai ol i stap lain manmeri bilong mi. Na long dispela taim bai ol man i no ken skulim ol wantok na ol brata bilong ol na tok olsem, “Yupela i mas save long Bikpela.” Nogat. Olgeta bai i save pinis long mi, maski ol i man nating o ol i gat biknem. Long wanem, bai mi marimari long ol na lusim sin bilong ol na mi no ken tingim moa.’” Long dispela tok God i tok long nupela kontrak, na long dispela pasin em i soim olsem namba wan kontrak i kamap olpela pinis. Na samting i kamap olpela na i laik pinis, em bai i stap liklik taim tasol, na bai em i lus olgeta. Dispela namba wan kontrak i gat ol lo bilong pasin bilong mekim lotu. Na i gat haus lotu i stap long dispela graun, em wanpela haus sel ol i bin sanapim. Long namba wan rum bilong en i gat stik lam na tebol wantaim dispela bret i stap long ai bilong God. Dispela rum ol i kolim “Rum Tambu”. Na ol i hangamapim bikpela laplap olsem banis long baksait bilong Rum Tambu, na baksait long dispela laplap i gat narapela rum ol i kolim “Rum Tambu Tru”. Alta bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel, em ol i bin karamapim long gol, em i stap long dispela rum, wantaim Bokis Kontrak. Ol i bin karamapim olgeta hap bilong dispela bokis long gol tasol, na insait long bokis ol i bin putim sospen gol i gat mana i stap long en, na stik wokabaut bilong Aron, bipo kru i bin kamap long en, na tupela ston God i bin raitim kontrak long en. Ai bilong dispela bokis em i ples bilong lusim sin bilong ol manmeri. Na piksa bilong tupela ensel i stap antap long bokis na wing bilong tupela i op i stap na i haitim ai bilong bokis. Tupela ensel i makim God i stap long dispela ples. Tasol nau mi no inap kamapim as bilong dispela olgeta samting. Ol i wokim ol samting olsem, orait long olgeta de ol pris i save go insait long namba wan rum bilong haus lotu sel, na ol i mekim wok bilong ol. Na hetpris wanpela tasol em i save go insait long namba 2 rum. Em i save go wanpela taim tasol long olgeta yia. Na em i no i go nating. Nogat. Em i save kisim blut na i go insait. Na long dispela blut em i mekim ofa bilong rausim sin bilong em yet, na bilong pinisim asua bilong ol sin ol manmeri i no tingting gut na ol i mekim. Long dispela pasin Holi Spirit i soim yumi olsem, taim dispela namba wan haus lotu i stap yet, rot bilong yumi go insait long haus bilong God, em i no kamap ples klia. Dispela haus lotu sel em i olsem piksa bilong soim yumi ol samting i mas kamap long dispela taim nau. Long dispela haus lotu sel, ol i save givim ol presen long God na mekim ol ofa long em. Tasol dispela olgeta samting i no inap stretim bel bilong ol man i mekim lotu, bai ol i save olsem ol i no bin mekim rong. Nogat. Ol dispela lo ol i tok long ol samting bilong kaikai na dring na long ol kain kain pasin bilong mekim ol manmeri i kamap klin. Ol i tok long ol samting bilong bodi tasol. God i givim ol dispela lo bilong ol manmeri i ken bihainim i go inap long taim em i stretim olgeta samting. Tasol nau Krais i kam pinis, na em i stap hetpris bilong ol gutpela samting i kamap pinis. Em i go insait pinis long dispela haus lotu sel em i gutpela tru na i winim haus lotu sel bilong bipo. Man i no wokim dispela haus long han, long wanem, em i no samting bilong dispela graun. Na Krais i no kisim blut bilong meme na bilong pikinini bulmakau na i go insait long dispela haus lotu. Nogat. Em i mekim ofa long blut bilong em yet, na em i go insait long haus lotu wanpela taim tasol. Na em i baim bek yumi bilong oltaim oltaim. Sapos ol manmeri i kamap doti long ai bilong God, orait ol pris i save kisim blut bilong meme na bilong bulmakau man, wantaim sit bilong paia i kamap long bulmakau meri ol i kukim olgeta long paia, na kapsaitim long ol dispela manmeri. Ol i mekim olsem bilong mekim ol dispela manmeri i kamap klin gen long ai bilong God, na bilong makim ol i stap manmeri bilong God stret. Tasol blut bilong Krais i winim dispela. Krais i no gat asua bilong wanpela rong i stap long em. Nogat tru. Na long strong bilong Spirit i stap oltaim oltaim, em i givim laip bilong em yet long God olsem ofa. Olsem na blut bilong em i no mekim bodi tasol bilong yumi i kamap klin. Nogat. Em i pinisim asua bilong yumi na yumi save olsem yumi stap klin tru long ai bilong God. Olsem na yumi no mas bihainim moa ol dispela lo i no gat laip, na yumi ken mekim wok bilong God bilong i stap oltaim. Blut bilong Jisas i mekim yumi i kamap klin tru long ai bilong God, olsem na Jisas i stap namelman bilong strongim nupela kontrak. Em i dai pinis bilong baim bek ol manmeri na lusim ol sin ol i bin mekim long taim namba wan kontrak i stap yet. Olsem na olgeta manmeri i harim singaut bilong God na i bihainim, ol i ken kisim dispela laip bipo God i tok long givim long ol pikinini bilong en. Na bai ol i stap gut oltaim oltaim. Man i ting long bihain em bai i dai, na em i laik tokaut long husat bai i kisim ol samting bilong en, em i save raitim dispela tok long pepa, olsem kontrak. Na sapos pikinini i laik bihainim dispela kontrak na kisim ol samting papa i makim bilong en, orait ol man i mas save gut pastaim olsem, papa i dai pinis, na bai ol i larim pikinini i kisim ol samting bilong en. Sapos dispela man i dai pinis, orait nau tok bilong kontrak i gat strong. Tasol sapos dispela man i mekim kontrak em i stap laip yet, orait kontrak bilong en i stap nating. Orait long wankain pasin ol i bin kilim abus i dai na kapsaitim blut bilong en bilong strongim namba wan kontrak bilong bipo. Pastaim Moses i autim olgeta tok bilong lo long ol manmeri. Na bihain em i kisim blut bilong pikinini bulmakau na bilong meme na tanim wantaim wara. Na em i kisim han bilong diwai hisop ol i bin pasim long retpela string ol i wokim long gras bilong sipsip, na putim long blut. Na em i kamautim na tromoi liklik blut i pas long dispela han bilong diwai i go antap long buk na antap long olgeta manmeri. Na em i tok olsem, “Dispela em i blut bilong strongim dispela kontrak God i tokim yupela long bihainim.” Na long wankain pasin Moses i tromoi blut long haus lotu sel na long olgeta dis samting bilong lotu. Olsem na yumi save, long pasin bilong lo blut tasol i save mekim klostu olgeta samting i kamap klin. Na sapos ol i no kilim wanpela samting i dai na mekim blut bilong en i kapsait, orait God i no save rausim sin bilong ol manmeri. Ol dispela samting bilong haus lotu sel, ol i piksa tasol bilong ol samting i stap long heven. Na ol i save kisim blut bilong ol abus bilong mekim ol dispela samting i kamap klin long ai bilong God. Tasol bilong mekim ol samting tru i stap long heven i kamap klin, i mas i gat ofa i gutpela tru na i winim ol dispela ofa bilong abus. Yumi save, Krais i no bin i go insait long haus lotu ol man i wokim long han na em i piksa tasol bilong haus lotu tru bilong God. Nogat. Em i go insait long heven stret. Na nau em i stap klostu tru long God, na em i wok long helpim yumi. Long olgeta yia hetpris i save kisim blut bilong ofa, na em i go insait long Rum Tambu Tru. Na dispela blut em i kisim, em i no blut bilong em yet. Tasol Jisas i no mekim olsem. Em i go long heven bilong givim em yet long God olsem ofa. Na em i no mekim planti taim. Nogat. Sapos em i mas mekim planti taim, orait em i mas karim pen planti taim moa, stat long taim God i mekim graun i kamap na i kam inap long nau. Tasol nogat. Nau em i klostu long taim bilong las de, na Krais i kamap long graun wanpela taim tasol, bilong givim em yet long God olsem ofa bilong rausim ol sin. Olgeta man i mas i dai wanpela taim tasol, na bihain ol i mas kamap long kot. Olsem tasol wanpela taim tasol Krais i givim em yet long God olsem ofa, bilong karim hevi bilong ol sin bilong planti manmeri. Na bihain em bai i kamap namba 2 taim, tasol dispela taim em i no kam bilong rausim sin. Nogat. Em bai i kam bilong kisim bek tru ol man i wetim em. Long lo bilong Moses yumi save lukim piksa o tewel tasol bilong ol gutpela samting i laik kamap bihain. Tasol em i no soim yumi gut tru long ol dispela samting. Lo i tok, ol i mas mekim ol wankain ofa tasol long olgeta yia, olsem na yumi save, lo i no inap stretim tru ol manmeri i kam long haus lotu. Lo i no inap mekim ol i kamap gutpela tru. Nogat. Sapos dispela kain ofa inap long mekim ol manmeri i kamap gutpela tru, orait ol i no inap mekim ofa moa. Sapos wanpela ofa tasol inap mekim ol manmeri i kam long haus lotu ol i kamap klin pinis, orait long bel bilong ol, ol bai i no pilim moa olsem ol i gat asua bilong sin. Tasol nogat. Long olgeta yia, ol dispela ofa i save mekim ol i tingting gen long ol sin bilong ol. As bilong dispela i olsem. Blut bilong ol bulmakau man na bilong ol meme, em i no inap tru long rausim sin. Olsem na taim Krais i kam long graun, em i tok olsem, “Yu no laik bai ol i kilim abus na mekim ofa. Tasol yu bin redim wanpela bodi bilong givim long mi. Ol ofa ol i save kukim olgeta long paia, na ol ofa bilong rausim sin, em tu yu no laikim. Orait nau mi tok olsem, ‘God, mi kam pinis. Olsem bipo ol i raitim tok long mi long buk. Nau mi kam pinis bilong bihainim laik bilong yu.’” Pastaim em i tok long ol ofa lo i tokim ol long mekim. Em i tok olsem, “Yu no laik bai ol i kilim abus na mekim ofa. Ol ofa ol i save kukim olgeta long paia na ol ofa bilong rausim sin, em yu no save laikim.” Na bihain em i tok olsem, “Mi kam pinis bilong bihainim laik bilong yu.” Olsem na em i rausim dispela pasin bilong bipo, na em i mekim nupela pasin i kisim ples bilong en. Jisas Krais i bihainim laik bilong God, na em i givim bodi bilong em yet olsem ofa wanpela taim tasol. Na long dispela pasin em i mekim yumi i kamap ol lain manmeri bilong God stret na yumi stap holi. Olgeta pris ol i save sanap na mekim wok bilong ol long olgeta de. Na ol i save mekim ol dispela wankain ofa planti taim moa, em ol dispela ofa i no inap tru long rausim sin. Tasol Krais em i mekim wanpela ofa tasol bilong rausim sin, na dispela ofa em inap long i stap olgeta taim. Em i mekim olsem pinis, orait em i sindaun long han sut bilong God na em i wetim taim bilong God i putim ol birua bilong en i stap aninit long en. Ol dispela manmeri em i mekim ol i kamap ol lain manmeri bilong God stret, em i mekim ol i kamap gutpela olgeta long wanpela ofa tasol, na ol bai i stap olsem inap oltaim oltaim. Holi Spirit tu i autim tok long yumi olsem, “Bikpela i tok olsem, ‘Dispela nupela kontrak mi laik mekim wantaim ol, em i olsem. Bai mi putim olgeta lo bilong mi long tingting bilong ol na bai mi raitim tok bilong lo long bel bilong ol.’” Na bihain em i skruim dispela tok olsem, “Bai mi lusim sin bilong ol na mi no ken tingim moa.” Na sapos God i lusim sin pinis, orait i no gat wok moa long mekim ofa bilong rausim sin. Ol brata, blut bilong Jisas i lusim sin bilong yumi pinis, olsem na yumi inap i go insait long Rum Tambu Tru bilong haus bilong God na yumi no ken pret. Yumi ken i go insait long dispela rum long dispela nupela rot i gat laip. Dispela rot Jisas yet i bin opim, em i go insait long dispela bikpela laplap i hangamap i stap olsem dua bilong dispela rum. Dispela laplap em i olsem bodi bilong em yet. Yumi gat bikpela hetpris, na em i save lukautim olgeta lain manmeri bilong God. Em i bin tromoi blut bilong en long bel bilong yumi, bilong pinisim asua bilong ol pasin nogut yumi bin mekim na bilong mekim yumi i save olsem yumi stap klin tru long ai bilong God. Na em i bin wasim bodi bilong yumi long wara i klin tru. Olsem na yumi mas rausim olgeta pasin giaman i stap long bel bilong yumi, na yumi mas bilip tru long God na yumi mas i go klostu long em. Yumi save tokaut long bilip bilong yumi na long ol gutpela samting yumi wetim i stap. Orait yumi mas holim strong bilip bilong yumi, na yumi no ken pret na surik. Yumi save, olgeta samting God i tok pinis long mekim, tru tumas bai em i mekim. Yumi wan wan i mas tingting tu long ol arapela manmeri bilong God, na painim rot bilong kirapim ol long laikim ol arapela na mekim ol gutpela pasin long ol. Na yumi ol manmeri bilong God i no ken lusim pasin bilong bung wantaim, olsem sampela man i save mekim. Nogat. Yupela i save, De bilong Krais em i kam klostu. Olsem na yumi wan wan i mas wok strong moa long strongim bel bilong ol arapela. Harim. Sapos yumi kisim save pinis long tok tru bilong Krais, na bihain, long laik bilong yumi yet yumi wokabaut long pasin bilong sin, orait i no gat narapela ofa moa i stap bilong rausim dispela sin. Nogat. Bai yumi pret nogut tru na wetim de bilong bikpela kot na dispela paia i hat tumas na i redi pinis long kukim ol birua bilong God. Yumi save, sapos wanpela man i kalapim lo bilong Moses, na tupela o tripela man i lukim na ol i autim tok long rong em i mekim, orait ol i no ken sori long dispela man. Nogat. Ol i mas kilim em i dai. Orait yupela i ting wanem long man i givim baksait long Pikinini Bilong God? Dispela man bai i kisim bikpela hevi moa yet. Blut bilong Krais i strongim nupela kontrak, em i bin mekim dispela man i kamap man bilong God stret na em i stap holi. Tasol nau dispela man i mekim olsem dispela blut em i samting nating. Na em i mekim pasin nogut tru long Spirit bilong marimari. Yumi save, God i bin tok olsem, “Bekim rong, em i wok bilong mi. Mi yet bai mi bekim rong bilong ol na mekim save long ol.” Na em i tok moa olsem, “Bikpela yet bai i skelim pasin bilong ol manmeri bilong en long kot.” Sapos God bilong i stap oltaim em i laik mekim save long wanpela man na em i holimpas em, orait dispela man i ken pret nogut tru. Yupela i mas tingim gen dispela taim bipo, taim yupela i kisim lait bilong God. Long dispela taim ol i bin givim ol bikpela hevi long yupela, na yupela i karim planti pen. Tasol yupela i sanap strong na sakim ol dispela hevi. Sampela taim ol i bin sanapim yupela long ai bilong ol manmeri, na ol i tok bilas long yupela na mekim nogut long yupela long ai bilong ol. Na sampela taim yupela i bin poroman wantaim ol manmeri i kisim ol dispela kain hevi, na yupela i helpim ol. Na taim ol i putim sampela bilong yupela long kalabus, yupela i bin sori long ol dispela kalabusman na mekim gut long ol. Na taim ol man i bin pulim ol samting bilong yupela, yupela i amamas i stap na larim ol, long wanem, yupela i save olsem, samting tru bilong yupela i stap yet, na dispela bai i stap oltaim. Yupela i mas tingim ol gutpela pasin yupela i save mekim bipo na yupela i no ken lusim dispela strongpela bilip bilong yupela. Nogat. Yupela i mas bilip strong, na bai yupela i kisim bikpela pe tru. Yupela i mas sanap strong, olsem bai yupela i ken bihainim laik bilong God. Na yupela i ken kisim ol gutpela samting, bipo God i promis long givim yupela. Yes, “I no longtaim. Liklik taim tasol, na dispela man i laik kam, em bai i kam. Em bai i kam kwik. Tasol stretpela man bilong mi em i bilip, olsem na em bai i stap laip. Na sapos em i surik, orait bai mi no amamas long em.” Tasol yumi no man bilong surik na lus. Nogat tru. Yumi ol manmeri bilong bilip na kisim laip. Pasin bilong bilip em i olsem. Yumi save gut tru olsem, olgeta gutpela samting God i promis pinis long givim yumi na yumi wet long kisim, em bai yumi kisim tru. Maski ai bilong yumi i no lukim ol dispela samting, yumi save gut tru olsem, dispela olgetasamting i stap. Ol man bilong bipo ol i bin bilip, na God i amamas tru long pasin bilong ol na kolim ol i gutpela man. Yumi bilip, olsem na yumi save pinis, God em i mekim skai wantaim graun i kamap long tok bilong em yet. Olsem na olgeta samting yumi inap lukim, em God i wokim long samting yumi no inap lukim. Abel i bilip long God, na i mekim ofa long em. Na God i laikim ofa bilong Abel, tasol em i no laikim ofa bilong Kein. Abel i bilip, na long dispela as God i laikim ol presen Abel i givim em. Na dispela i soim yumi olsem God i kolim em stretpela man. Abel i dai pinis, tasol long dispela bilip bilong en i olsem em i autim tok yet long yumi. Enok i bilip long God, olsem na God i kisim em i go long heven, bai em i no ken i dai. Ol man ol i wok long painim em, tasol ol i no lukim em, long wanem, God i kisim em pinis. Na buk bilong God i tok, taim God i no kisim Enok yet, pasin bilong Enok i gutpela long ai bilong God. Tasol man i no bilip long God, em i no inap bihainim laik bilong God. Long wanem, man i laik i go klostu long God, em i mas bilip olsem God i stap, na em i mas bilip olsem God i save mekim gut tru long ol man i wok long painim em. Noa i bilip long God, na God i toksave long em long samting bai i kamap bihain, em samting Noa i no lukim yet. Orait em i bilipim tok bilong God na em i wokim wanpela sip. Na em wantaim meri pikinini bilong en ol i go insait long sip na ol i stap gut, na ol i no bagarap. Long dispela bilip bilong en, Noa i kamapim ples klia pasin nogut bilong olgeta arapela manmeri bilong graun. Noa i bilip long God na God i kolim em stretpela man, olsem God i save mekim long olgeta man i bilip long em. Abraham i bilip long God, na taim God i singautim em, Abraham i bihainim tok bilong God. Em i lusim ples bilong en, na i go long wanpela graun God i laik givim em olsem graun bilong em stret. Abraham i no save em bai i go we, tasol em i bilip, na em i go. Em i bilip na i go sindaun long dispela graun bipo God i tok long givim em. Na em i stap long dispela graun olsem man bilong narapela lain. Em i sindaun long haus sel wantaim Aisak na Jekop, em olgeta ol man God i bin promis long givim dispela graun long ol. Oltaim Abraham i bilip na i wet long lukim dispela taun i stap strong tru, em dispela taun God wanpela tasol i bin tingim pasin bilong wokim na em yet i bin wokim. Sara tu i bilip long God. Em i lusim pinis taim bilong karim pikinini, tasol em i bilip, na em i kisim strong inap long karim pikinini. Sara i tingting olsem, “God i promis pinis long mi bai karim pikinini. Na God i save tok tru tasol.” Olsem na taim dispela wanpela man i kamap lapun pinis na klostu em i laik i dai, em i kamap papa bilong planti pikinini moa. Ol i kamap planti moa yet, olsem ol sta bilong skai na olsem wesan bilong nambis. I no inap man i kaunim ol. Ol dispela manmeri ol i bilip long God i go inap long taim ol i dai. Taim ol i stap long graun, ol i no kisim ol dispela gutpela samting God i bin promis long givim ol. Nogat. I olsem ol i sanap na lukluk i go long ol dispela samting i stap longwe tru long ol, na ol i amamas long lukim ol. Na ol i no sem long tokaut olsem, “Mipela i stap long dispela graun olsem ol manmeri bilong narapela kantri. Mipela i kam i stap liklik taim tasol long dispela graun.” Na sapos yumi harim ol manmeri i mekim dispela kain tok, orait yumi save, ol i laik painim graun tru bilong ol. Na sapos ol i bin tingting tasol long dispela graun ol i bin lusim na i kam, orait ol inap i go bek long en. Tasol ol i no tingting long olpela graun bilong ol. Nogat. Ol i laikim tumas long kisim narapela graun, em i gutpela moa yet na i winim tru dispela graun. Em heven tasol. Ol dispela man i save tokim God olsem, “Yu God bilong mipela.” Na God i no sem long dispela tok bilong ol, long wanem, em i redim pinis wanpela taun bilong ol dispela man i bilip long em, bai ol i ken i stap long en. God i bin mekim promis long Abraham olsem, “Long Aisak tasol bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i kamap.” Tasol taim God i traim Abraham, na i tokim Abraham olsem em i mas kilim dispela wanpela pikinini bilong en olsem ofa, orait Abraham i bilip long God na i givim Aisak long God. *** Abraham i tingting olsem, “Sapos Aisak i dai, maski, God em inap long kirapim em bek.” Olsem na tru tumas, yumi inap tok bokis long dispela samting i bin kamap na tok olsem, Abraham i kisim bek pikinini bilong en long matmat. Aisak i bilip long God na i givim blesing long Jekop tupela Iso. Long dispela blesing em i tok long ol samting bai i kamap long tupela bihain. Jekop i bilip long God, na long taim klostu em i laik i dai, em i givim blesing long tupela pikinini man bilong Josep. Na em i lindaun long het bilong stik em i save holim bilong wokabaut, na em i lotu long God. Josep i bilip long God, na long taim em i laik i dai, em i tok, bihain ol Israel bai i lusim Isip na i go. Na em i tokim ol long wanem samting ol i mas mekim long ol bun bilong en. Papamama bilong Moses tupela i bilip long God, na taim mama i karim Moses, tupela i lukim em i gutpela pikinini tru. Olsem na tupela i haitim em inap long tripela mun. Tupela i no pret long brukim lo bilong king. Moses i bilip long God, na taim em i kamap bikpela pinis, em i no laik bai ol i kolim em pikinini bilong pikinini meri bilong king bilong Isip. Nogat. Em i ting, mobeta em i kisim hevi wantaim ol lain bilong God. Em i no laik bihainim pasin bilong sin na kisim amamas bilong sotpela taim tasol. Em i ting, sapos em i kisim sem long nem bilong Krais, dispela bai i winim tru olgeta mani na bilas samting bilong Isip. Em i ting long dispela gutpela pe God i laik givim em, na em i sanap strong. Moses i bilip long God, olsem na em i kirap na i lusim Isip. King bilong Isip i belhat long em, tasol em i no pret long dispela king. Tru, yumi man i no inap lukim God long ai, tasol Moses i mekim wankain pasin olsem man i bin lukim God, na em i stap strong tru. Moses i bilip long God, olsem na em i kilim sipsip bilong kaikai long dispela de God i larim ol Israel i stap gut. Na em i tokim ol Israel long putim blut long ol dua bilong ol, bai ensel bilong kilim ol namba wan pikinini i no ken mekim wanpela samting long ol Israel. Ol Israel i bilip long God, na ol i brukim solwara Retsi olsem ol i wokabaut long graun i drai. Na taim ol Isip i laik bihainim ol Israel i go, ol i dring wara na i dai. Ol Israel i bilip long God, na ol i wokabaut na raunim banis bilong taun Jeriko inap long 7-pela de, na banis i pundaun. Pamukmeri Rahap em i bilip long God, na em i helpim tupela man i kam lukstil long dispela taun. Olsem na em i no bagarap wantaim ol manmeri i bin sakim tok bilong God. Tasol nau bai mi skruim wanem tok moa? Nogat. Mi no gat taim bilong stori long Gideon na Barak na Samson na Jepta na long Devit na Samuel na long ol profet. Ol dispela man ol i bilip long God, olsem na ol i winim pait na daunim ol ami bilong planti king. Ol i mekim stretpela pasin. Ol i kisim ol samting God i bin tok long givim ol. Ol i pasim maus bilong ol laion. Ol i mekim ol traipela paia i dai. Ol i ranawe na bainat i no inap kilim ol. Ol i no gat bikpela strong, tasol bihain ol i kisim strong. Ol i kamap strongpela man tru bilong pait. Ol i ranim ol bikpela ami bilong ol arapela lain. Ol man i dai pinis ol i kirap bek, na mama bilong ol i kisim ol bek gen. Ol birua i kalabusim sampela man na bagarapim tru bodi bilong ol, inap long ol i dai. Ol birua i tok, sapos ol i givim baksait long God, orait ol bai i lusim ol i go. Tasol ol i sakim tok bilong ol birua, long wanem, ol i ting sapos ol i dai, ol bai i kirap bek long matmat, na bai ol i kisim laip i gutpela moa. Sampela i kisim hevi long ol birua i tok bilas long ol na wipim ol na pasim ol long sen na putim ol long kalabus. Ol birua i tromoi ston long ol. Ol i kisim so na katim bodi bilong ol long tupela hap. Ol i kilim ol i dai long bainat. Sampela bilong ol dispela man i bilip, ol i pasim skin bilong sipsip na meme olsem laplap, na ol i wokabaut i go. Ol i sot long olgeta samting bilong bodi, na ol man ol i givim hevi long ol na mekim pasin nogut tru long ol. Olsem na ol i go nabaut na hait long graun i no gat man na long ples maunten na long ol hul bilong ston na long ol hul insait long graun. Pasin bilong ol arapela manmeri bilong graun i no inap tru long pasin bilong ol dispela manmeri i stap namel long ol na ol i bilip tru long God. Dispela olgeta manmeri i bilip long God, na ol i kisim gutpela nem tru long ai bilong God. Tasol long taim ol i stap long graun ol i no kisim gutpela samting God i bin promis long givim ol, long wanem, bipo yet God i redim wanpela gutpela samting moa yet bilong yumi olgeta. Na em i no laik bai ol dispela manmeri bilong bipo i kamap gutpela tru paslain long yumi. Nogat. Em i laik bai yumi mas kamap gutpela tru wantaim ol. Ol dispela manmeri bilong bipo ol i sanap na raunim yumi i stap olsem bikpela klaut, na ol i soim yumi pasin bilong bilip. Olsem na yumi mas lusim olgeta kain samting i mekim yumi i no inap ran strong, na olgeta sin i save pas long yumi. Na yumi mas strongim bel na ran strong long dispela resis God i bin makim bilong yumi ran long en. Yumi mas lukluk i go long Jisas, em i as bilong bilip bilong yumi, na bihain em bai inapim tru bilip bilong yumi. Jisas i save, sapos em i bihainim tru tok bilong God, orait bihain em bai i stap gut na amamas moa yet. Na em i tingting long dispela na em i stap strong, na em i karim pen na i dai long diwai kros. Ol manmeri i ting, sapos man i dai long diwai kros em i man nogut tru, na em i kisim bikpela sem long dispela. Tasol Jisas i no wari long sem em bai i kisim, na em i dai. Na nau em i sindaun long han sut bilong sia king bilong God. Yupela tingim gut. Ol man bilong sin bipo ol i birua nogut long Jisas. Tasol em i sanap strong moa. Yupela tingim dispela, olsem na yupela i no ken les long sanap strong, na bel bilong yupela i no ken guria. Tru, yupela i bin pait long daunim sin, tasol long dispela pait blut bilong yupela i no kapsait yet. Ating yupela i lusim tingting pinis long dispela tok God i mekim long yupela bilong strongim bel bilong yupela? Em i kolim yupela pikinini bilong em yet, na em i tok, “Pikinini bilong mi, sapos Bikpela i mekim wanpela samting long yu bilong stretim yu, yu no ken ting dispela em i samting nating, na tu, yu no ken bel hevi tumas. Long wanem, Bikpela i save stretim ol man em i laikim tumas. Na sapos em i kisim wanpela man na i kolim em pikinini bilong en, orait em i save givim kanda long en tu.” Yupela i mas sanap strong na larim God i stretim yupela. God em i mekim pasin long yupela olsem papa i save mekim long pikinini bilong en. Wanem pikinini i stap na papa bilong en i no save stretim em? Nogat. God i save stretim olgeta pikinini bilong en. Sapos em i no stretim yupela, orait nau yupela i save, yupela i no pikinini tru bilong en. Nogat. Yupela i olsem ol pikinini bilong rot tasol. Yupela tingim dispela tu. Ol papa bilong yumi long graun ol i bin stretim yumi, na yumi save givim biknem long ol. Orait mobeta yumi aninit moa yet long Papa bilong ol spirit, na bai yumi kisim laip. Ol papa bilong yumi long graun ol i bin stretim pasin bilong yumi sotpela taim tasol, inap long laik bilong ol. Tasol God i save stretim yumi bilong helpim yumi tru, bai yumi ken kisim pasin holi bilong em yet. Taim Papa i givim hevi long yumi bilong stretim yumi, yumi no save amamas. Nogat. Bel bilong yumi i pilim hevi tasol. Tasol taim em i stretim yumi pinis, yumi bai kisim gutpela pasin tru. Yumi bai mekim ol stretpela pasin, na bel bilong yumi bai i stap isi. Olsem na sapos han bilong yupela i no gat strong na i hangamap i stap nating, yupela i mas apim han na mekim wok. Na sapos lek bilong yupela i olsem i dai pinis, maski, yupela i mas sanap na wokabaut long ol stretpela rot. Yupela i mekim olsem, na lek bilong yupela bai i no inap bagarap olgeta. Nogat. Ol bai i kamap gutpela gen. Yupela i mas wok strong long bihainim pasin bilong sindaun gut na stap bel isi wantaim olgeta man. Na yupela i mas wok strong long givim laip bilong yupela long God na bihainim pasin holi bilong God. Man i no gat pasin bilong God, em bai i no inap lukim Bikpela. Yupela i mas was gut, nogut wanpela bilong yupela i pundaun na i lusim marimari bilong God. Na nogut wanpela bilong yupela i kamap olsem diwai i karim kaikai i gat pait, na em i givim hevi long yupela na mekim yupela i kamap doti long ai bilong God. Nogut wanpela man i bihainim pasin pamuk. Nogut wanpela man i givim baksait long God, olsem bipo Iso i bin mekim. Em i laik baim kaikai wanpela taim tasol, na em i tromoi olgeta gutpela samting em inap kisim olsem namba wan pikinini man bilong papa bilong en. Yupela i save, bihain em i laik kisim ol dispela samting gen, tasol God i tok nogat. Iso i krai planti long kisim blesing, tasol i no gat rot bilong em i tanim bel. Yupela i no kamap yet long ol samting yupela inap lukim na putim han long en olsem ol Israel i bin mekim. Ol i kam i stap klostu long maunten Sainai, na ol i lukim bikpela paia na tudak i blakpela tru na strongpela win, na ol i harim biugel i krai na maus bilong wanpela man i autim tok. Ol manmeri i harim dispela toktok, na ol i pret tru na ol i tokim Moses olsem, “Mipela i no laik harim moa.” Ol i pret tru long dispela tok God i givim ol. Em i tokim ol olsem, “Sapos wanpela man o wanpela abus i go antap long dispela maunten, orait yupela i mas tromoi ston long em na kilim em i dai.” Na ol i pret nogut tru long dispela samting ol i lukim, na Moses tu i tok, “Mi pret tumas na mi guria nogut tru.” Yupela i no bin kamap long kain samting olsem. Nogat. Yupela i kamap pinis long maunten Saion, na long biktaun bilong God bilong i stap oltaim, em taun Jerusalem i stap long heven. Yupela i kamap pinis long ol tausen tausen ensel ol i bung na amamas i stap. Yupela i kamap long kibung bilong ol namba wan pikinini bilong God, em ol lain God i raitim nem bilong ol long buk bilong en long heven. Yupela i kamap long dispela jas, em God bilong olgeta manmeri. Yupela i kamap long spirit bilong ol man, bipo God i kolim ol stretpela man na ol i kamap gutpela pinis. Yupela i kamap long Jisas, em i namelman bilong strongim nupela kontrak. Na yupela i kamap long blut bilong Jisas, bipo em i tromoi long yupela bilong strongim dispela kontrak. Na dispela blut em i autim tok long yumi, na em i no wankain olsem dispela tok bipo blut bilong Abel i bin autim. Nogat. Blut bilong Jisas i autim gutpela tok moa. Yupela lukaut, nogut yupela i pasim yau na sakim tok bilong God. Bipo yet long dispela graun God i givim strongpela tok long ol manmeri. Tasol ol i no laik harim tok bilong en, na bihain ol i no inap ranawe na abrusim pe nogut bilong sin bilong ol. Orait nau God i stap long heven na em i givim strongpela tok long yumi. Sapos yumi givim baksait long em, ating yumi bai inap ranawe na abrusim pe nogut bilong sin? Nogat tru. Bipo maus bilong God i mekim graun i guria. Tasol nau em i tokim yumi pinis olsem, “Wanpela taim moa bai mi mekim graun i guria moa yet. Na i no graun tasol. Bai mi mekim graun na skai wantaim i guria.” Em i tok long wanpela taim moa tasol, olsem na yumi save, taim God i mekim graun na skai i guria, em bai i rausim ol dispela samting em i bin wokim na ol bai i no i stap moa. Na ol samting em i no inap mekim ol i guria, ol tasol bai i stap. Dispela kingdom yumi bin kisim, em i no inap guria. Olsem na yumi mas tenkyu long God long em i bin givim dispela kingdom long yumi. Na yumi mas lotu long em long pasin em yet i laikim. Na yumi mas litimapim nem bilong em na pret long em na aninit long em, long wanem, God bilong yumi em i olsem wanpela hatpela paia i save kukim olgeta samting. Yupela Kristen, oltaim yupela wan wan i mas givim bel bilong yupela long ol arapela. Na taim ol man bilong ol arapela ples i kam long hap bilong yupela, yupela i no ken lusim pasin bilong kisim ol i go long ol haus bilong yupela. Yupela i save, bipo sampela man i ting ol i bringim ol man i kam long haus bilong ol bilong lukautim ol. Tasol ol dispela man ol i kisim i kam, em ol ensel. Olsem na ol i ting ol i bin lukautim ol man, tasol tru tru ol i lukautim ol ensel. Yupela i mas tingting long ol manmeri bilong God i stap long kalabus, olsem yupela yet i kalabus wantaim ol. Na yupela i mas tingting long ol man ol birua i mekim nogut long ol. Yupela i save, yupela i stap yet long dispela graun, na ol birua inap mekim wankain pasin long yupela tu. Marit em i gutpela samting tru, na yupela ol marit i mas lukautim gut marit bilong yupela, bai em i stap klin tru long ai bilong God. Yupela i save, God bai i bekim pe nogut long ol manmeri i mekim ol kain kain pasin pamuk. Yupela i no ken bihainim pasin bilong mangal long mani. Yupela i mas ting olsem, samting yupela i holim pinis, em inap long yupela. God i tokim yumi pinis olsem, “Bai mi no lusim yu. Bai mi no larim yu i stap nating. Nogat tru.” Olsem na yumi ken strongim bel bilong yumi, na yumi ken tok olsem, “Bikpela i save helpim mi na mi no inap pret. Ol man i no inap mekim wanpela samting long mi.” Yupela i mas tingting long ol lida bilong sios bilong yupela, bipo ol i autim tok bilong God long yupela. Yupela i mas tingting long pasin ol i bin wokabaut long en, na yupela i mas bihainim pasin bilong bilip bilong ol. Pasin bilong Jisas Krais i save stap wankain tasol long asde na long nau tu na long olgeta taim bihain. Olsem na yupela i no ken larim ol narakain narakain tok i pulim bel bilong yupela, na mekim yupela i lusim rot bilong God. Yumi mas larim marimari bilong God i strongim bel bilong yumi. Bel bilong yumi i no inap kisim strong long ol kain kain lo bilong kaikai. Dispela pasin i no bin helpim ol manmeri i save wokabaut long en. Yumi gat alta i stap, na ol pris i save mekim wok long haus lotu sel, ol i no inap kisim kaikai long dispela alta. Hetpris i save kisim blut bilong ol sipsip na bulmakau samting, na em i save bringim dispela blut i go insait long Rum Tambu Tru bilong mekim ofa bilong rausim sin. Tasol bodi bilong ol dispela abus, em ol i save kukim long paia ausait long kem. Olsem na Jisas tu i bin karim pen ausait long dua bilong banis bilong taun, bai blut bilong en i ken mekim ol manmeri i kamap klin tru long ai bilong God, na makim ol i stap manmeri bilong God stret. Olsem na yumi tu yumi mas i go long em ausait long kem, na yumi mas karim sem olsem em i bin karim. Yumi save, long dispela graun yumi no gat wanpela taun i save stap oltaim. Tasol yumi wet long lukim dispela taun i laik kamap bihain. Olsem na oltaim yumi mas givim biknem long God long nem bilong Jisas, na dispela pasin i mas i stap olsem ofa yumi save givim long God. Yes, oltaim maus bilong yumi i mas litimapim nem bilong en. Na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol manmeri. Na sapos sampela i sot long ol samting, orait yupela i mas givim sampela samting bilong yupela bilong helpim ol. Yupela i no ken lusim tingting long mekim ol dispela kain pasin, long wanem, em dispela kain ofa God i save laikim tru. Ol lida bilong yupela ol i laik helpim yupela, na ol i save was long yupela oltaim. Na bihain bai ol i mas tokim God long olgeta wok ol i bin mekim. Olsem na yupela i mas bihainim tok bilong ol na i stap aninit long ol. Sapos yupela i mekim olsem, orait ol bai i amamas na mekim wok bilong ol, na ol bai i no inap bel hevi. Sapos ol i bel hevi long lukautim yupela, dispela bai i no helpim yupela. Yupela i mas prea long God na askim em long helpim mipela. Mipela i pilim olsem bel bilong mipela i stap stret long ai bilong God. Na mipela i laik wokabaut stret long olgeta taim. Mi laikim tumas bai yupela i prea long God i helpim mi, na bai mi ken i kam bek long yupela kwiktaim. Bikpela bilong yumi Jisas, em strongpela Wasman bilong ol sipsip, em i bin givim blut bilong em yet bilong strongim dispela kontrak bilong i stap oltaim, olsem na God i bin kirapim em bek long matmat. Na nau God, em i as bilong pasin bilong bel isi, em i ken mekim olgeta gutpela pasin i kamap strong long laip bilong yupela, inap long yupela i ken bihainim tru laik bilong em. Long wok bilong Jisas Krais, em i ken mekim yumi olgeta i kisim olgeta pasin em yet i laikim. Na oltaim oltaim yumi olgeta i ken givim biknem long em. I tru. Ol brata, mi laik bai yupela i mas putim yau gut long dispela ol tok mi bin raitim bilong strongim bel bilong yupela, long wanem, dispela pas mi raitim long yupela, em i no longpela tumas. Mi laik tokim yupela olsem, ol i bin lusim brata bilong yumi Timoti, na em i no moa i stap long kalabus. Sapos em i kam long mi kwiktaim, orait mitupela wantaim bai i kam lukim yupela. Givim gude bilong mipela long olgeta lida bilong yupela wantaim olgeta manmeri bilong God. Ol lain i bin lusim kantri Itali na i kam, ol tu i salim gude long yupela. Marimari bilong God i ken i stap wantaim yupela olgeta. Mi Jems, mi wokman bilong God na Bikpela Jisas Krais. Mi raitim dispela pas i kam long yupela ol 12-pela lain bilong Israel, em yupela ol lain i bin lusim as ples bilong yupela na i go i stap long ol arapela hap bilong graun. Gude tru long yupela. Ol brata bilong mi, sapos ol kain kain traim i kamap long yupela, orait yupela i ken ting olsem, em i samting bilong amamas tasol. Yupela i save, samting i kamap na i traim bilip bilong yupela, em i save kamapim pasin bilong sanap strong na karim hevi. Orait oltaim yupela i mas sanap strong na karim hevi, bai dispela pasin i ken kamap strong tru long yupela. Olsem na bai yupela i stap gut, na yupela bai i no sot long wanpela pasin bilong God. Nogat. Pasin bilong yupela bai i gutpela na i stret olgeta. Sapos wanpela man namel long yupela em i sot long gutpela tingting, orait em i mas beten long God i givim tingting long em, na bai God i givim em. God i save givim planti samting long olgeta man, na em i no save tok kros long man i askim em. Tasol dispela man i mas bilip tru na i beten long God. Em i no ken lusim bilip liklik na i ting olsem, “Ating God bai i givim dispela long mi, o nogat?” Long wanem, man i gat tupela tingting, em i olsem solwara win i sakim na i kirap nabaut. Kain man olsem i no ken ting Bikpela bai i givim wanpela samting long em. Nogat. Tingting bilong dispela man em i bruk nabaut, na long olgeta pasin em i mekim, em i no save bihainim wanpela rot tasol. Sapos wanpela Kristen brata em i rabisman, em i ken amamas, long wanem, long ai bilong God em i gat biknem. Tasol man i gat planti samting, em i ken amamas long taim God i daunim nem bilong en. Long wanem, ol man i save laikim tumas long hipim planti mani samting, ol bai i dai olsem ol plaua bilong gras. Yumi save, taim san i kamap, em i save hat tumas na i mekim ol gras i drai olgeta. Ol plaua bilong gras i save pundaun, na naispela bilas bilong en i save pinis olgeta. Olsem tasol man i gat planti samting em bai i dai long taim em i stap yet long ol kain kain wok em i save mekim. Man i save sanap strong na i karim hevi long olgeta traim, em i ken amamas. Sapos em i winim pinis olgeta traim, orait God bai i givim em laip bilong i stap gut oltaim, olsem prais bilong en. God i tok pinis long givim dispela prais long olgeta man i save laikim em tru. Sapos samting i kirapim bel bilong wanpela man na i pulim em long mekim sin, em i no ken tok, “God i pulim mi long mekim dispela pasin.” Nogat. Sin i no inap pulim God, na God i no save pulim man long mekim sin. Tasol bel bilong yumi olgeta wan wan i save kirap na pulim yumi. Dispela laik nogut bilong yumi yet i save grisim yumi na giamanim yumi, bilong kirapim yumi long mekim sin. Orait na dispela pasin bilong bel i kirap, em i olsem meri i kisim bel, na bihain em i save kamapim sin, olsem meri i karim pikinini. Na taim sin i kamap bikpela, em i save kamapim dai. Ol brata tru bilong mi, nogut yupela i larim dispela pasin i giamanim yupela. Olgeta gutpela samting yumi save kisim na olgeta presen i gutpela tru, em olgeta i save kam long heven. Papa i bin mekim kamap olgeta lait bilong skai, em i save salim dispela ol samting i kam daun long yumi. Dispela Papa em i no save senisim nabaut pasin bilong en. Em i no olsem tewel bilong wanpela samting san i mekim i kamap, na em i go longpela na bihain em i go sotpela gen. Nogat. Long laik bilong em yet, em i kamap Papa bilong yumi. Em i kamapim yumi long tok tru bilong em, bilong yumi ken i stap olsem namba wan lain bilong olgeta manmeri na olgeta arapela samting em i bin wokim. Ol brata tru bilong mi, yupela i mas save gut long dispela samting. Yupela olgeta i mas putim yau kwik long harim tok, tasol yupela i no ken hariap long mekim toktok, na yupela i no ken kros kwik. Long wanem, belhat bilong man em i no save kamapim stretpela pasin bilong God. Olsem na olgeta kain pasin doti na olgeta kain pasin nogut i save kamap planti tumas, em yupela i mas rausim. Na yupela i mas daunim yupela yet na kisim dispela tok God i bin planim long bel bilong yupela. Dispela tok em inap long kisim bek spirit bilong yupela. Tasol dispela tok yupela i kisim, em yupela i mas bihainim. Yupela i no ken harim nating tasol. Nogat. Sapos yupela i harim nating, orait yupela i giamanim yupela yet. Sapos wanpela man i harim nating tok bilong God, na em i no bihainim, em i olsem man i lukim pes bilong en long glas. Em i lukim pes bilong em yet, tasol em i go na kwiktaim em i lusim tingting long em i gat wanem kain pes. Tasol dispela lo i save brukim strong bilong sin na mekim yumi i stap fri, em i stret olgeta. Na sapos wanpela man i glasim gut dispela lo na i bihainim tru tok bilong en, orait God bai i mekim olgeta wok bilong dispela man i kamap gutpela tru. Tasol em i no ken harim nating na lusim tingting hariap. Sapos wanpela man i ting olsem, “Mi gutpela Kristen na mi save lotu tru long God,” tasol em i no bosim gut maus bilong en, orait em i save giamanim em yet. Olsem na bilip bilong en na lotu bilong en em i samting nating tasol. Pasin bilong Kristen i stap stret olgeta na i no gat asua long ai bilong God Papa bilong yumi, em i olsem. Yumi mas tingting long ol pikinini, papamama bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na yumi mas helpim ol long karim ol hevi bilong ol. Narapela samting tu, yumi mas lukautim gut wokabaut bilong yumi yet, bai pasin bilong dispela graun i no ken mekim yumi i kamap doti long ai bilong God. Ol brata bilong mi, yupela i bilip long Bikpela bilong yumi Jisas Krais, em Bikpela bilong ol gutpela samting bilong heven. Olsem na nogut yupela i wok long mekim gut long ol man i gat nem, na yupela i givim baksait long ol man nating. Sapos wanpela man em i bilas gut tru na em i gat ring gol long pinga bilong en, em i go insait long haus lotu bilong yupela. Na sapos wanpela rabisman, bilas bilong en i bruk bruk nabaut na i nogut tasol, em tu i go insait long haus lotu. Orait ating yupela bai i mekim gut long man i bilas gut tru na yupela bai i tokim em, “Plis, yu kam sindaun long dispela sia.” Na ating yupela bai i tokim rabisman olsem, “Yu sanap long hap,” o, “Yu sindaun long plua klostu long lek bilong mi.” Sapos yupela i mekim kain pasin olsem, i olsem yupela i skelim pasin bilong ol arapela long tingting bilong yupela. Na yupela i no tingting stret na skelim olgeta man long wankain pasin. Nogat. Yupela i kamap olsem jas i skelim ol man long tingting nogut tasol. Ol brata bilong mi, yupela harim. Ol man i stap rabis long ai bilong ol man bilong graun, ol dispela man tasol God i makim pinis bilong i stap gutpela tru long pasin bilong bilip. Bipo em i promis olsem, ol man i save laikim em tru, em bai i putim ol i stap insait long kingdom bilong em. Olsem na em i makim pinis ol rabisman bai ol i stap insait long dispela kingdom. Tasol yupela i save semim ol dispela rabisman. Tingim. Husat i save daunim yupela na putim hevi long yupela, na pulim yupela i go long kot? Em ol maniman tasol i save mekim ol dispela pasin. God i bin putim gutpela nem bilong Krais long yupela, na husat i save tok bilas long dispela nem? Ol maniman tasol. God em i king bilong yumi, na long buk bilong en em i bin givim yumi wanpela lo i tok olsem, “Yu mas laikim tru ol arapela man olsem yu laikim yu yet.” Na sapos yupela i bihainim tru dispela lo, orait yupela i mekim gutpela pasin. Tasol sapos yupela i mekim gut long wanpela man na givim baksait long narapela, orait yupela i mekim sin. Na dispela lo i soim olsem, yupela i man bilong brukim lo. Sapos wanpela man i save bihainim olgeta lo, na em i brukim wanpela lo tasol, orait em i gat asua pinis wankain olsem man i brukim olgeta lo. Yumi save, God i bin tok olsem, “Yupela ol marit, yupela i no ken mekim pasin pamuk.” Na em i bin tok tu olsem, “Yupela i no ken kilim man i dai.” Orait sapos yu no mekim pasin pamuk, tasol yu kilim i dai wanpela man, orait yu kamap man bilong brukim lo. Yupela i mas save gut long dispela. God bai i tingting long dispela lo bilong brukim strong bilong sin na mekim yumi i stap fri, na em bai i skelim pasin bilong yupela. Olsem na oltaim yupela i mas mekim olkain tok na pasin bilong man i aninit long dispela lo. Sapos wanpela man i no bin sori long ol arapela man, orait taim God i skelim em long kot, God bai i no sori liklik long em. Tasol man i save sori long ol arapela man, em bai i winim kot. Ol brata bilong mi, sapos wanpela man i tok, “Mi save bilip long Krais,” tasol em i no save mekim gutpela pasin tu, orait bilip bilong dispela man em i samting nating. Ating kain bilip olsem em inap long kisim bek em? Nogat tru. Sapos wanpela Kristen brata o susa, em i gat laplap nogut tasol, na em i no gat kaikai, na wanpela bilong yupela i tokim em olsem, “Yu ken i stap bel isi. Yu go putim laplap bilong hatim skin bilong yu, na yu go kisim kaikai na pulapim bel bilong yu,” orait dispela tok bai i helpim em olsem wanem? Yupela yet i mas givim em klos na kaikai bilong helpim bodi bilong em. Pasin bilong bilip, em tu i olsem tasol. Sapos bilip i stap nating, na em i no kamapim gutpela pasin long laip bilong man i bilip, orait dispela bilip em i samting nating. Tasol ating wanpela man bai i tok, “Sampela man ol i save bilip, na sampela man ol i save mekim gutpela pasin.” Orait mi laik bekim dispela tok olsem, “Sapos yu bilip na yu no save mekim gutpela pasin tu, orait olsem wanem bai mi inap save long dispela bilip bilong yu? Tasol mi, mi bai mekim ol gutpela pasin, na dispela bai i soim yu long bilip bilong mi.” Yu save bilip olsem, “Wanpela God tasol i stap.” Em i gutpela. Ol spirit nogut ol tu i save bilip olsem, na ol i guria nogut. Yu krankiman, sapos yu bilip tasol, na yu no mekim gutpela pasin tu, orait bilip bilong yu em i samting nating. Ating yu laik save as bilong dispela tok? Orait harim. Bipo tumbuna bilong yumi Abraham em i putim pikinini bilong en Aisak long alta na i givim em long God olsem ofa. Olsem na long dispela taim God i lukim pasin bilong en na i kolim em stretpela man. Tingim gut. Bilip bilong Abraham na gutpela pasin bilong en i bin poroman wantaim, na dispela gutpela pasin em inapim tru bilip bilong em. Buk bilong God i tok olsem, “Abraham em i bilip long God, na God i kolim em stretpela man.” Na God i kolim Abraham olsem, “Pren bilong mi.” Na as bilong dispela tok God i mekim na ol i raitim long buk bilong en, em i kamap ples klia long dispela pasin Abraham i mekim long Aisak. Orait nau yupela i save, long bilip nating tasol God i no save kolim man em i stretpela man. Nogat. Em i ting long man i mekim gutpela pasin, na long dispela as em i kolim em i stretpela man. Olsem tasol pamukmeri Rahap i lukautim ol man Josua i bin salim i kam na Rahap i salim ol i go bek long narapela rot. Olsem na God i kolim em stretpela meri. Yumi save, bodi i no gat spirit i stap long en, em i dai pinis. Olsem tasol, sapos man i bilip nating na bilip bilong en i no kamapim gutpela pasin tu, orait bilip bilong dispela man i olsem em i dai pinis. Ol brata bilong mi, nogut planti man namel long yupela i kisim wok bilong skulim ol manmeri long pasin God i laikim. Long wanem, taim God i skelim pasin bilong ol manmeri, em bai i glasim gut tru wok bilong yumi ol man i gat wok bilong skulim ol manmeri. Planti taim yumi save tingting long mekim wanpela samting, na yumi save popaia. Dispela kain samting i save kamap long yumi olgeta. Na sapos i gat wanpela man i stap, em i no save mekim sampela tok i no stret, orait em i gutpela man tru, na em bai inap long bosim gut olgeta hap bilong bodi bilong en. Yumi save putim hap ain long maus bilong ol hos, bilong mekim ol i bihainim laik bilong yumi na wokabaut. Yumi bosim maus bilong ol, na long dispela pasin yumi save stiaim bodi bilong ol olgeta. Na tingting long pasin bilong ol sip tu. Sip em i bikpela samting, na ol strongpela win i save winim em na mekim em i ran i go long solwara. Stia bilong sip em i liklik samting tru. Tasol sapos kepten i laik i go long wanpela hap, orait em i save tanim dispela liklik stia na mekim sip i go long wanem hap em i laikim. Olsem tasol, maus em i liklik hap tasol bilong bodi, tasol em i save hambak moa yet na litimapim nem bilong em yet. Yumi save, liklik paia tasol em inap kirapim bikpela paia moa long bus na kukim olgeta diwai. Na maus em i olsem paia. Em i wanpela hap tasol bilong olgeta hap bilong bodi bilong yumi, tasol em i save kamapim ol kain kain pasin nogut. Em i save mekim bodi olgeta i kamap doti, na em i mekim ol kain kain pasin nogut i kamap long laip bilong yumi olsem hatpela paia. Dispela paia em i paia bilong Hel yet. Ol man i bin kisim olgeta kain wel abus, na ol pisin na snek, na olgeta samting i save stap long solwara. Na ol i save bosim ol dispela samting na mekim ol i stap aninit long ol. Tasol i no gat wanpela man inap long bosim maus bilong em yet. Nogat. Oltaim maus i save kirap nabaut na mekim tok nogut. I olsem marasin nogut bilong kilim man i dai i pulap long maus bilong yumi. Long maus yumi save mekim tok bilong litimapim nem bilong Bikpela, em Papa bilong yumi. God i bin mekim yumi olgeta manmeri i kamap olsem em yet, tasol long maus yumi save mekim tok nogut bilong bagarapim ol arapela manmeri. Tok bilong litimapim nem bilong God na tok nogut tu, tupela kain tok i save kamap long wanpela maus tasol. Ol brata bilong mi, dispela kain pasin em i no gutpela pasin. I no gat wanpela hul wara i save kamapim gutpela wara na solwara wantaim. Ol brata bilong mi, ating ol diwai fik ol inap long karim ol pikinini oliv, a? Ating ol diwai wain ol inap long karim ol pikinini fik? Olsem tasol solwara i no inap long kamap gutpela wara. Ating wanpela man namel long yupela em i gat gutpela tingting na save? Sapos kain man olsem i stap, orait wokabaut bilong en i mas kamap gutpela. Em i no ken bikhet na apim nem bilong em yet. Em i mas bihainim gut pasin bilong gutpela tingting na save, na ol man bai i lukim gutpela pasin em i mekim. Tasol sapos yupela i save bel nogut tru long ol arapela man, na sapos oltaim yupela i painim rot bilong apim nem bilong yupela yet, orait yupela i no ken amamas long gutpela tingting na save bilong yupela. Nogut yupela i giaman na pasin bilong yupela i daunim tok i tru. Dispela kain save em i no kam daun long heven. Nogat. Em i samting bilong dispela graun tasol. Em i save kamap long olpela bel, na Satan em i papa bilong en. Harim. Ol man i save bel nogut long ol arapela man, na oltaim ol i save painim rot bilong apim nem bilong ol yet, ol dispela man i no save sindaun gut, na ol i save mekim olgeta kain pasin nogut. Tasol ol man i kisim kain gutpela tingting na save i kam long God, ol i save mekim ol pasin olsem. Namba wan, ol i save bihainim klinpela tingting. Na namba 2, ol i save stap wanbel wantaim ol arapela, na ol i save isi long ol, na ol i save harim tok bilong ol arapela man. Ol i save sori tru long ol arapela na mekim gutpela pasin long ol. Ol i save mekim wankain pasin tasol long olgeta man. Na ol i no save giaman long bihainim gutpela pasin. Nogat. Ol i bihainim tru. Sapos yumi stap wanbel, dispela em i olsem yumi planim ol pikinini kaikai. Na long dispela pasin bilong wanbel, ol stretpela pasin i kamap long laip bilong yumi olsem gutpela kaikai i kamap long gaden. Wanem samting em i as bilong ol tok pait na kros i kamap namel long yupela? Ol kain kain pasin bilong bel kirap i stap long yupela, na ol i save pait namel long olgeta hap bodi bilong yupela, na long dispela pasin tasol ol i save kirapim ol tok pait na kros. Ating i no olsem, a? Yupela i save laikim tumas long kisim ol kain kain samting, tasol yupela i no kisim. Olsem na yupela i save kilim ol man i dai. Yupela i save mangalim samting, na yupela i no inap kisim. Olsem na yupela i save kros nogut na kirapim pait. Yupela i no save beten long God i givim ol samting long yupela, na long dispela as yupela i no save kisim. Na taim yupela i beten long kisim samting, yupela i no save kisim, long wanem, tingting bilong yupela i no stret na yupela i beten long God. Yupela i ting long kisim ol samting bilong tromoi tasol long laik bilong bel bilong yupela. Yupela i lusim God, olsem meri i lusim man bilong en na i go pamuk nabaut. Harim. Sapos man i laikim pasin bilong graun, em i mekim pasin birua long God. Ating yupela i no save long dispela, a? Olsem na sapos man i laik pren wantaim ol pasin bilong graun, em bai i kamap birua bilong God. Buk bilong God i tok olsem, “Dispela spirit God i bin putim i stap insait long yumi, em God i laikim tumas long em i mas i stap aninit long em wanpela tasol.” Tasol God i save marimari moa yet long yumi. Olsem na buk bilong God i tok, “God i save daunim ol man bilong litimapim nem bilong ol yet, tasol em i save marimari na mekim gut long ol man i daunim ol yet.” Olsem na yupela i mas daunim yupela yet na i stap aninit long God. Yupela i mas sakim Satan, na em bai i lusim yupela na ranawe. Yupela i mas i go klostu tru long God, na em bai i kam klostu tru long yupela. Yupela man bilong sin, bel bilong yupela i mas kamap klin, olsem man i wasim han bilong en na i kamap klin. Yupela man i gat tupela tingting, yupela i mas rausim dispela tingting nogut long bel bilong yupela. Yupela i mas bel hevi na krai planti. Yupela man i lap nau, yupela i mas senisim dispela pasin bilong lap, na yupela i mas krai. Yupela man i amamas nau, yupela i mas senisim dispela pasin bilong amamas, na yupela i mas bel hevi tru. Yupela i mas daunim yupela yet long ai bilong Bikpela. Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i litimapim yupela. Ol brata, yupela i no ken tok nogut long ol arapela manmeri bilong God. Man i tok nogut long ol arapela o i sutim tok long ol, em i tok nogut long lo yet na i sutim tok long lo. Na sapos yu sutim tok long lo, orait yu no stap moa olsem man i aninit long lo. Nogat. I olsem yu kamap jas. God wanpela tasol i kamapim lo, na em tasol i stap jas. Em wanpela tasol inap long kisim bek ol manmeri na long bagarapim ol. Olsem na yu husat na yu sutim tok long ol arapela manmeri? Mi gat tok long yupela ol man i save tok olsem, “Ating nau o tumora mi bai go long wanpela taun na mi bai mekim wok bisnis inap long wanpela yia. Na long dispela pasin mi bai kisim planti mani.” Yupela i save mekim dispela kain tok, tasol yupela i no save wanem samting bai i kamap long tumora. Laip bilong yupela i olsem smok i save kamap na i stap liklik taim tasol na i pinis olgeta. Mobeta yupela i tok olsem, “Sapos Bikpela i laik, orait mi bai stap laip na mi mekim dispela samting mi ting long mekim.” Tasol yupela i save litimapim nem bilong yupela yet na tokaut long ol bikpela wok yupela i laik mekim. Kain hambak pasin olsem, em i pasin nogut tru. Tingim gut. Sapos yu save pinis long wanpela gutpela pasin yu mas mekim, tasol yu no mekim, orait yu mekim sin. Nau mi gat tok long yupela ol manmeri i gat planti samting. Yupela i mas tingting long ol bikpela hevi i laik kamap long yupela, na yupela i mas krai na singaut nogut. Olgeta kago na bilas bilong yupela, ol i sting pinis. Na olgeta laplap samting bilong yupela, ol binatang i kaikai pinis. Gol wantaim silva bilong yupela, ol i ros pinis, na dispela ros bai i mekim ol sin bilong yupela i kamap ples klia, na em bai i kukim bodi bilong yupela olsem paia. Las de klostu i laik kamap, na yupela i bin bungim nating ol dispela planti kago na mani samting bilong yupela. Harim gut. Ol wokboi i bin kamautim kaikai long ol gaden bilong yupela, na yupela i bin giamanim ol na pasim hap pe bilong ol. Na dispela pe yupela i bin pasim, em i singaut long God i mas bekim pasin nogut bilong yupela. Na singaut bilong ol dispela wokboi em i kamap pinis long yau bilong Bikpela I Gat Olgeta Strong. Long olgeta taim yupela i stap long graun, yupela i bin kisim ol gutpela gutpela samting na yupela i amamas i stap. Yupela i bin kaikai planti na kamap patpela, na de bilong kilim yupela i dai em i kamap pinis. Yupela i kotim pinis ol stretpela man na kilim ol i dai. Na ol i no bin sakim strong bilong yupela na bekim pait long yupela. Olsem na, ol brata, yupela i mas strongim bel bilong yupela na karim ol hevi, na wetim Bikpela i kam bek. Yupela i save, man i gat gaden em i save wetim gutpela kaikai i kamap long gaden bilong en. Em i save strongim bel bilong en na stap isi na wetim ren wantaim san i mekim wok bilong tupela pastaim, na bihain em i save kisim kaikai. Orait yupela tu i mas strongim bel na stap isi na karim ol hevi i kamap long yupela. Taim bilong Bikpela i kam bek em i klostu tru. Olsem na bel bilong yupela i mas i stap strong. Ol brata, yupela i no ken kros long ol arapela manmeri bilong God na tok baksait long ol. Nogut God i kamap olsem jas na i kotim yupela. Harim. Dispela Jas i sanap i stap ausait long dua. Ol brata, yupela i mas tingim ol profet bipo ol i bin autim tok long nem bilong Bikpela. Ol birua i bin mekim nogut long ol, tasol ol i bin strongim bel na karim dispela hevi. Yupela i mas kisim dispela pasin bilong ol, na bihainim. Harim. Yumi save tok olsem, “Ol man i bin strongim bel na karim hevi, ol i save stap gut na amamas i stap.” Yupela i harim pinis stori bilong Jop, em i bin strongim bel na karim olgeta hevi i kamap long em. Na yupela i save, bihain Bikpela i bin mekim gutpela pasin long em. Yes, yumi save, Bikpela em i save sori moa yet long yumi, na oltaim em i save marimari long yumi. Ol brata, namba wan samting yupela i mas mekim, em i olsem. Yupela i no ken kolim nem bilong heven o graun o narapela samting na mekim tok tru antap. Sapos yupela i tok “Yes,” orait “Yes” em inap. Na sapos yupela i tok “Nogat,” orait “Nogat” em inap. Nogut yupela i tok tru antap, na bai God i bekim pe nogut long yupela. Ating wanpela bilong yupela i karim hevi? Orait em i mas prea long God. Ating bel bilong wanpela i amamas? Orait em i mas singim song bilong litimapim nem bilong God. Ating wanpela bilong yupela i gat sik? Orait em i mas singautim ol hetman bilong sios i kam long em. Na long nem bilong Bikpela ol i mas putim wel long bodi bilong em, na ol i mas prea long God i ken mekim em i kamap orait gen. Sapos ol i bilip long God na ol i prea, orait Bikpela bai i mekim orait dispela sikman na kirapim em gen. Na sapos em i bin mekim sin, orait Bikpela bai i lusim ol dispela sin. Olsem na yupela wan wan i mas autim sin bilong yupela long ol arapela manmeri bilong God. Na yupela wan wan i mas prea long God i helpim ol arapela, na bai God i mekim yupela i kamap orait gen. Sapos stretpela man i prea, orait prea bilong en i gat bikpela strong, na em inap tru long helpim ol arapela. Elaija em i man wankain olsem yumi. Na em i prea strong long God i no ken larim ren i kam daun, na ren i no kam daun long graun inap long tripela yia na 6-pela mun. Na bihain em i prea gen, na skai i larim ren i kam daun na kaikai i kamap gen long ol gaden. Ol brata bilong mi, sapos wanpela bilong yupela i lusim tok tru bilong God na i go nabaut, na wanpela brata i bringim em i kam bek gen, orait dispela brata i mekim gutpela pasin tru. Yupela i mas tingim gut dispela tok. Sapos wanpela brata i go long man bilong mekim sin na i helpim em long lusim rot nogut na i kam bek long God, orait dispela brata bai i kisim bek spirit bilong man bilong mekim sin, na bai em i no i dai. Long dispela pasin God bai i lusim planti sin tru. Mi Pita, mi aposel bilong Jisas Krais. Mi raitim dispela pas long yupela manmeri bilong God, yupela ol lain i stap nabaut olsem tripman long provins Pontus na Galesia na Kapadosia na Esia na Bitinia. Bipo tru God Papa i save pinis long yupela na i makim yupela long kamap ol manmeri bilong em yet. Holi Spirit i bin helpim yupela long givim laip bilong yupela olgeta long God na kamap holi, bai yupela i ken bihainim gut tok bilong Jisas Krais. Na bai blut bilong Jisas i ken wasim yupela, na mekim yupela i kamap klin long ai bilong God. God i ken marimari moa yet long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Yumi litimapim nem bilong God, em i God na Papa bilong Bikpela bilong yumi, Jisas Krais. Em i gat bikpela sori long yumi, na em i kirapim Jisas Krais long matmat, na long dispela rot God i givim yumi nupela laip. Na dispela nupela laip i strongim yumi long wetim em i inapim tru ol gutpela samting em i laik givim long yumi. Em i makim yumi pinis bilong kisim gutpela laip bilong heven. Dispela laip em i no inap bagarap. Em i klin olgeta long ai bilong God, na em bai i no inap pinis. God i redim dispela laip pinis, bilong yupela i kisim long taim yupela i stap wantaim em long heven. Yupela i bilip long Krais, olsem na God i save lukautim yupela long strong bilong em, bai yupela i stap gut. Em i laik kisim bek yupela na mekim yupela i stap gut tru, na dispela samting em i laik mekim, em bai i kamap ples klia long las de. Yupela i save tingting long ol dispela samting God i laik mekim na yupela i save amamas. Tasol nau long liklik taim tasol, ating kain kain traim bai i kamap na givim pen long yupela. Long dispela pasin God i save traim bilip bilong yupela. Yumi save, gol em i gutpela samting tru, tasol ol i save kukim long paia, bilong traim na painimaut em i gol tru, o nogat. Bilip bilong yupela i winim gol na i gutpela moa, long wanem, gol em i samting bilong bagarap. Olsem na sapos ol kain kain traim i kamap long yupela, em i bilong traim bilip na soim olsem, yupela i bilip tru long Krais. Na long las de, taim Jisas Krais i kamap ples klia, em bai i amamas tru long yupela na givim biknem long yupela. Yupela i no bin lukim em yet, tasol yupela i save laikim em na givim bel bilong yupela long em. Nau yupela i no save lukim em, tasol yupela i bilip long em na amamas tru. Dispela amamas i winim olgeta amamas bilong dispela graun, na yumi no inap autim long maus. Nogat tru. Na God i wok long kisim bek yupela, long wanem, yupela i bilip long Krais. Ol profet i bin autim tok long dispela gutpela samting nau God i mekim long yupela. Ol i bin wok strong long painim as bilong dispela tok bilong God i kisim bek yumi. Spirit bilong Krais i bin i stap insait long ol profet, na Spirit i bin tokaut long maus bilong ol long ol kain kain pen Krais bai i karim na long bihain em bai i kisim biknem. Na ol profet i wok long askim, “Wanem taim dispela man bilong kisim bek yumi, em bai i kam?” na “Wanem samting bai i kamap long dispela taim?” Tasol God i soim ol olsem, ol dispela samting ol i toktok long en, ol bai i no inap kamap long taim bilong ol yet. Nogat. Tasol ol i autim tok long ol samting God bai i mekim bilong kisim bek yupela. Na nau God i salim Holi Spirit i kam daun long heven, na long strong bilong Holi Spirit, ol man bilong autim gutnius i tokim yupela pinis long ol dispela samting God i mekim. Ol ensel tu i laikim tumas long kisim save long ol dispela gutpela samting God i mekim long yupela. Olsem na oltaim tingting bilong yupela i mas i stap redi na yupela i mas bosim gut wokabaut bilong yupela. Yupela i mas bilip strong na wetim God i mekim dispela gutpela samting em i laik mekim long yupela, long taim Jisas Krais i kamap ples klia. Yupela i mas i stap olsem ol pikinini i save harim tok. Bipo yupela i no gat save, na yupela i save bihainim ol kain kain laik nogut. Tasol nau yupela i no ken bihainim dispela pasin moa. Nogat. God i singautim yupela pinis, em i holi na em i save mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Olsem na yupela i mas givim yupela yet long God na stap holi long olgeta wokabaut bilong yupela. Buk bilong God i tok olsem, “Yupela i mas i stap holi na bihainim gutpela stretpela pasin, long wanem, mi God bilong yupela, mi stap holi.” Yupela i save singaut long God na kolim em “Papa.” Dispela Papa em i no save ting long nem bilong yumi na em i skelim yumi. Nogat. Em i save lukim pasin yumi wan wan i mekim na em i skelim yumi. Olsem na olgeta taim yupela i stap hia long dispela graun, yupela i mas save olsem dispela graun em i no ples tru bilong yupela, na yupela i mas aninit tru long God. Yupela i save pinis, bipo yupela i save bihainim ol pasin nogut yupela i bin kisim long ol tumbuna bilong yupela. Tasol God i bin baim bek yupela na helpim yupela long lusim ol dispela pasin. Na em i no givim ol samting bilong graun i save bagarap, olsem silva na gol, bilong baim bek yupela. Nogat. Em i baim bek yupela long blut bilong Krais. Dispela blut em i dia tumas. Krais em i olsem wanpela pikinini sipsip i no gat mak o sua samting i bagarapim skin bilong en. Taim God i no wokim graun yet, em i makim Krais bilong mekim dispela wok bilong baim bek yupela. Na nau long dispela taim bilong ol las de yumi stap long en, God i mekim Krais i kamap ples klia pinis, bilong helpim yupela. Em i helpim yupela na yupela i bilip long God, em God i bin kirapim Krais long matmat na givim biknem long em. Olsem na yupela i save bilip long God, na wet long em i mekim ol samting em i bin promis long mekim. Yupela i bin bihainim tok i tru, na long dispela pasin yupela i bin mekim yupela yet i kamap klin long ai bilong God. Na yupela i save laikim tru ol arapela manmeri bilong God. Orait nau yupela i mas wok strong moa long laikim ol na givim bel bilong yupela olgeta long ol. Yupela i kamap nupela pinis, olsem nupela kaikai i kamap long gaden. Yupela i no kamap long ol pikinini kaikai i save bagarap. Nogat. Yupela i kamap long pikinini kaikai i save stap oltaim. Dispela pikinini kaikai em tok bilong God, em tok i gat laip na i save stap oltaim. Buk bilong God i tok olsem, “Olgeta manmeri i no save stap longpela taim long graun. Ol i save pinis hariap olsem gras, na biknem bilong ol i save pundaun olsem ol plaua nabaut. Gras i save drai, na ol plaua i save pundaun. Tasol tok bilong Bikpela i save stap oltaim oltaim.” Dispela tok em i dispela gutnius ol i bin autim long yupela. Yupela i kamap nupela pinis, olsem na yupela i mas lusim olgeta pasin nogut na pasin bilong tok giaman na olgeta arapela pasin bilong giaman. Na pasin bilong bel nogut long man i gat planti samting, na olgeta tok baksait, em tu yupela i mas lusim. Yumi save, nupela pikinini em i save laikim tumas susu. Olsem tasol yupela i mas laikim tumas long kisim gutpela susu i kam long God, na i no gat samting nogut i stap long en. Em dispela kain susu i save helpim spirit bilong yupela i kamap bikpela na strongpela long nupela laip God i givim long yupela, na bai yupela i stap gut wantaim God. Yupela i traim pinis pasin Bikpela i save mekim long yumi, na yupela i save, Bikpela i gutpela tru. Bikpela i olsem wanpela ston i gat laip, na yupela i mas i kam long em. Ol manmeri i bin lukim em olsem samting nogut, na ol i bin rausim em. Tasol God i makim em pinis na i lukim em i gutpela tru. Yupela tu i olsem ol ston i gat laip, na long strong bilong Holi Spirit God i laik mekim yupela i kamap haus bilong em yet. Olsem bai yupela i ken i stap lain pris God i makim bilong em yet, na long nem bilong Jisas Krais yupela i ken givim laip bilong yupela long God olsem ofa em i laikim tru. Buk bilong God i gat tok long dispela olsem, “Harim. Mi makim pinis wanpela ston bilong kamap namba wan ston bilong strongim haus. Em i gutpela na strongpela ston tru. Nau mi putim em i stap long maunten Saion. Ol man i bilip long em, ol bai i no inap kisim sem.” Olsem na long yupela ol man i bilip, Krais em i olsem gutpela ston tru. Tasol long ol man i no bilip, “Dispela ston ol kamda i ting em i nogut na ol i rausim, nau em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus,” na “em i kamap olsem ston i stap long rot bilong ol, na planti bilong ol bai i sutim lek na pundaun na bagarap.” Ol i save sakim tok bilong God, olsem na ol i sutim lek bilong ol na ol i pundaun. Bipo God i tok pinis long ol bai i mekim olsem. Tasol God i makim yupela pinis, na yupela i stap lain manmeri bilong em stret. Yupela i stap ol pris bilong lain bilong king. Yupela i stap lain manmeri i holi, em ol lain manmeri tru bilong God. Yupela i stap lain manmeri God i bin makim bilong em yet, bai yupela i ken tokaut long olgeta gutpela pasin em i bin mekim long yupela. Yupela i ken tokaut long em i bin singautim yupela long lusim tudak yupela i bin i stap long en, na em i bringim yupela i kam insait long lait bilong em, em lait i gutpela moa yet. Bipo yupela i stap ol manmeri nating. Tasol nau yupela i stap lain manmeri bilong God. Bipo yupela i no kisim marimari bilong God, tasol nau yupela i kisim marimari bilong en pinis. Ol pren tru bilong mi, yupela i stap long dispela graun olsem ol man bilong narapela ples, na olsem ol tripman. Orait mi tokim yupela olsem, yupela i mas givim baksait long olgeta laik nogut bilong olpela bel, em ol dispela pasin i save pait long spirit bilong yupela. Yupela i mas wokabaut stret namel long ol haiden. Na sapos ol i tok nogut long yupela, bihain ol bai i lukim gutpela pasin bilong yupela, na ol bai i litimapim nem bilong God long dispela de em bai i kam bilong kotim ol manmeri. Yupela i mas tingting long Bikpela na bihainim tok bilong olgeta kain gavman. King i stap namba wan tru, na yupela i mas bihainim tok bilong en. Na yupela i mas bihainim tu tok bilong ol namba wan gavman bilong ol provins. King i bin putim ol i stap bilong bekim pe nogut long ol man i mekim pasin nogut, na bilong litimapim nem bilong ol man i mekim gutpela pasin. God i laik bai yupela i mas mekim gutpela pasin tasol, olsem bai yupela inap pasim maus bilong ol krankiman i no gat save, na ol i save tok nogut long yupela. Yupela i mas wokabaut olsem ol man i stap fri. Tasol yupela i no ken ting, “Nau mipela i stap fri,” na yupela i go mekim ol kain kain pasin nogut. Nogat. Yupela i mas wokabaut olsem ol wokboi bilong God. Yupela i mas mekim gutpela pasin long olgeta man, na givim bel bilong yupela long ol arapela manmeri bilong God. Yupela i mas pret long God na aninit long em. Na yupela i mas givim biknem long king. Yupela wokboi, yupela i mas aninit long ol man i bosim yupela, na bihainim gut tok bilong ol. Mi no tok long ol gutpela bos tasol, em ol bos i save isi long yupela. Nogat. Yupela i mas aninit long ol bos nogut tu. Yes, sapos yupela i larim God i stiaim tingting bilong yupela na yupela i mekim wok, na ol i givim nating pen long yupela, na yupela i karim dispela pen, orait God i laikim dispela pasin. Sapos yupela i mekim pasin nogut na ol i paitim yupela, na yupela i karim dispela pen, bai yupela i kisim wanem samting long dispela? Tasol sapos yupela i mekim gutpela pasin na ol i paitim yupela, na yupela i karim dispela pen, orait God i laikim dispela pasin. God i singautim yupela pinis bilong bihainim dispela kain pasin, long wanem, Krais tu i bin karim pen bilong helpim yupela. Em i soim yupela pinis dispela pasin bilong em, bai yupela i ken bihainim. Em i no bin mekim sin, na tu em i no bin mekim wanpela tok giaman. Ol i bin tok nogut long em, tasol em i no bekim tok nogut bilong ol. Em i karim pen, tasol em i no tok long bagarapim ol. Nogat. Em i putim em yet long han bilong God, em dispela Jas i save skelim stret olgeta samting. Krais i bin hangamap long diwai kros na i karim sin bilong yumi long bodi bilong em yet. Em i mekim olsem bai yumi ken lusim pasin bilong sin olgeta, na yumi ken i stap laip na bihainim ol pasin i stret olgeta. Ol i bin paitim em nogut, na long dispela pen em i karim em i mekim yupela i kamap orait gen. Yupela olgeta i bin i stap olsem ol sipsip i raun nabaut. Tasol nau yupela i kam bek pinis long dispela Wasman Bilong Sipsip i save lukautim gut spirit bilong yupela. Olsem tasol, yupela maritmeri, yupela i mas aninit long ol man bilong yupela. Na sapos sampela bilong ol dispela man i no save bihainim tok bilong God, orait ol i ken lukim gutpela pasin bilong yupela meri bilong ol. Na maski yupela i no mekim wanpela tok long ol, bai ol i inap tanim bel, long wanem, ol i lukim yupela meri i save wokabaut stret na aninit tru long ol. Yupela i no ken bilasim skin ausait tasol, long pasin bilong bilasim gras na putim bilas gol na kain kain naispela klos. Nogat. Mobeta yupela i bilasim insait bilong yupela tu long olkain bilas i no inap long bagarap. Dispela kain bilas em pasin bilong i stap belgut na i stap bel isi. Dispela kain pasin em i gutpela moa yet long ai bilong God. Ol meri bilong bipo olsem Sara i bin givim laip bilong ol yet long God na wetim em i mekim ol samting em i bin promis long mekim, ol i save bilasim ol yet long dispela kain pasin, na ol i stap aninit long man bilong ol. Sara i bin bihainim tok bilong Abraham na i kolim em “bikman”. Sapos yupela i save mekim gutpela pasin, na yupela i no pret long wanpela samting, orait yupela i olsem ol pikinini bilong Sara. *** Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. Bodi bilong ol meri i no strong tumas, olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol. Yupela i mas save olsem, ol meri tu bai i kisim laip bilong i stap oltaim. Sapos yupela i bihainim dispela pasin, orait i no gat wanpela samting bai i pasim ol prea bilong yupela. Nau mi laik pinisim dispela tok olsem, yupela olgeta i mas i stap wanbel na sori long olgeta man. Yupela i mas laikim tru ol arapela manmeri bilong God na marimari long ol, na lusim pasin bilong bikhet. Sapos ol man i mekim nogut long yupela, orait yupela i no ken bekim. Sapos ol i tok nogut long yupela, orait yupela i no ken bekim tok nogut bilong ol. Nogat. Yupela i mas bekim long dispela pasin. Yupela i mas beten long God i ken mekim gut long ol. God i bin singautim yupela long mekim olsem, bai yupela yet i ken kisim blesing bilong en. Yumi save, “Sapos man i laik bai laip bilong en i kamap gutpela, na em i laik lukim gutpela taim, orait em i no ken mekim tok nogut na em i no ken mekim ol tok giaman. Em i mas givim baksait long pasin nogut, na bihainim gutpela pasin tasol. Em i mas wok long kamap wanbel wantaim ol arapela manmeri, na em i mas strong long bihainim dispela pasin. Long wanem, Bikpela i save lukautim ol stretpela manmeri, na em i save putim yau long ol beten bilong ol. Tasol Bikpela i no save laikim ol manmeri nogut.” Sapos yupela i wok strong long bihainim gutpela pasin, orait husat bai i mekim nogut long yupela? Tasol sapos yupela i mekim stretpela pasin, na yupela i karim pen long dispela, orait yupela i ken amamas. Sapos ol i mekim samting bilong pretim yupela, orait yupela i no ken pret long ol. Na bel bilong yupela i no ken kirap nogut. Nogat. Long bel bilong yupela, yupela i mas putim Krais wanpela em i stap Bikpela bilong yupela. Na sapos ol i askim yupela long as bilong dispela gutpela samting yupela i wetim i stap, orait yupela i mas redi oltaim long bekim tok long ol. Tasol yupela i mas bekim tok bilong ol long tok isi na long gutpela pasin. Na oltaim yupela i mas i stap stret long ai bilong God. Olsem na sapos ol i tok nogut na tok bilas long yupela, orait ol man i save mekim dispela tok bilas long gutpela pasin yupela i mekim bilong bihainim Krais, ol bai i sem long dispela tok ol i bin mekim. Sapos God i laik bai yumi i kisim pen long gutpela pasin yumi mekim, em i orait. Tasol sapos yumi kisim pen long pasin nogut yumi mekim, em i samting nogut. Yupela tingim Krais tu. Em i stretpela man, tasol em i kisim ples bilong ol manmeri nogut, na em i dai bilong rausim sin bilong ol manmeri, na bilong bringim yupela i kam long God. Em i dai wanpela taim tasol, na em i no inap i dai moa. Long graun em i stap man, na ol i kilim em i dai, tasol em i kirap bek na em i stap spirit long heven. Em i stap spirit na em i go autim tok long ol spirit i stap long ples kalabus. Dispela ol spirit em ol spirit i bin sakim tok bilong God long taim bilong Noa. Long taim bilong Noa, pasin nogut i wok long kamap bikpela tru, tasol God i no bekim kwik. Nogat. Em i wet i go inap Noa i wokim pinis sip bilong en. Na liklik lain tasol, inap 8-pela manmeri, ol i bin i go antap long sip na bikpela wara i karim ol i go na God i kisim bek ol na ol i stap gut. Dispela wara em i olsem piksa bilong baptais, long wanem, God i save kisim bek yupela long wara bilong baptais. Baptais em i no bilong rausim doti bilong skin. Nogat. Em i promis yupela i mekim long God long yupela bai i stap klin long ai bilong en. Bilong kisim bek yupela, God i bin kirapim Jisas Krais long matmat, na nau Krais i go pinis long heven, na em i stap long han sut bilong God. Na ol ensel na ol strongpela spirit na olgeta samting i gat strong, olgeta i stap aninit long em. Krais i bin karim pen long bodi bilong em, na yupela i mas holim strong wankain tingting olsem em i bin holim. Long wanem, sapos wanpela man i bin karim pen long bodi bilong em, orait em i lusim pinis pasin bilong sin. Na long taim em i stap yet long bodi, em bai i no bihainim moa ol laik bilong olpela bel. Nogat. Em bai bihainim laik bilong God tasol. Yupela i wokabaut inap pinis long pasin bilong olpela bel, na mekim olkain pasin ol haiden i save laikim tumas long mekim, em ol pasin pamuk, na pasin bilong bel i kirap long ol samting nogut, na pasin bilong spak nabaut, na pasin bilong mekim ol bikpela pati na kaikai planti tumas na dringim planti strongpela dring na mekim pasin nogut, na pasin bilong sakim lo bilong God na mekim lotu long ol giaman god. Nau yupela i no save mekim ol dispela kain pasin nogut wantaim ol haiden. Na ol i save kirap nogut long dispela, na ol i tok nogut long yupela. Tasol bihain ol yet i mas sanap long kot bilong bikpela Jas na tokim em bilong wanem ol i bin mekim ol dispela pasin. Dispela Jas em i redi pinis long skelim pasin bilong ol man i stap laip na ol man i dai pinis tu. Long dispela as tasol na ol dispela manmeri i dai pinis ol i bin harim gutnius long taim ol i no i dai yet. Tru, ol i bin dai, olsem olgeta manmeri i bin mekim sin i mas i dai, tasol nau ol i kisim laip na i stap spirit, olsem God yet. Taim bilong olgeta samting i laik pinis em i klostu nau. Olsem na yupela i mas tingting gut, na bosim gut ol pasin bilong yupela, bai yupela i ken prea gut. Yupela i mas holim strong pasin bilong laikim tru ol arapela manmeri bilong God, long wanem, pasin bilong laikim tru ol arapela, em i save karamapim planti sin na i winim olgeta arapela pasin. Na sapos ol arapela manmeri bilong God i kam i stap wantaim yupela, orait yupela i mas lukautim ol gut. Yupela i no ken bel nogut long mekim dispela wok. God i bin marimari long yupela olgeta wan wan na givim ol kain kain presen long yupela. Olsem na yupela wan wan i mas i stap gutpela wokboi bilong God, na yusim ol dispela presen bilong helpim ol arapela manmeri bilong God. Sapos wanpela man i kisim presen bilong autim tok, orait em i mas autim stret tok bilong God. Sapos wanpela man i wok long helpim ol arapela man, orait em i mas mekim dispela wok long strong God i save givim em. Olsem bai ol man i ken lukim olgeta samting yupela i mekim, na long nem bilong Jisas Krais ol i ken litimapim nem bilong God. Em i gat namba na strong i stap oltaim oltaim. I tru. Ol brata tru, wanpela traim olsem paia i wok long kamap long yupela. Tasol yupela i no ken kirap nogut na ting em i narakain samting tru i kamap long yupela. Nogat. Long dispela traim yupela i karim pen olsem Krais i bin karim, olsem na yupela i mas amamas. Na taim biknem bilong Krais i kamap ples klia, bai yupela inap amamas moa yet na belgut tru. Yupela i holim nem bilong Krais, na sapos long dispela ol i tok nogut long yupela, orait yupela i ken amamas. Long wanem, yupela i save, Spirit bilong God, em Spirit i gat biknem na strong, em i stap long yupela. Yupela i mas lukaut, nogut ol i givim pen long yupela, long wanem, yupela i bin kilim man i dai o stilim ol samting o mekim ol arapela kain pasin nogut o yupela i bin paulim wok bilong ol arapela. Tasol sapos man em i Kristen, na long dispela as em i karim pen, orait em i no ken sem. Nogat. Em i mas amamas long dispela nem Kristen, na litimapim nem bilong God. Taim bilong God i kirapim kot long yumi ol lain bilong em yet, dispela taim i kamap pinis. Na sapos kot i stat long yumi pastaim, orait bai em i pinis olsem wanem long ol man i save sakim gutnius bilong God? Buk bilong God i tok olsem, “Sapos i hat tru long kisim bek ol stretpela man, orait olsem wanem long ol man i save givim baksait long God na mekim sin?” Olsem na sapos long laik bilong God sampela man i mas karim pen, orait dispela ol man i mas putim laip bilong ol long han bilong God na mekim ol gutpela pasin tasol. God i bin wokim yumi, na oltaim em i save lukautim yumi gut tru. Nau mi gat tok long yupela ol hetman bilong sios. Mi tu mi hetman olsem yupela, na long ai bilong mi yet mi bin lukim Krais i karim pen. Na mi tu wantaim yupela, yumi olgeta bai i kisim ol dispela gutpela samting God bai i givim yumi long taim strong na biknem bilong Krais i kamap ples klia. Olsem na mi laik kirapim yupela hetman long wok olsem. Yupela i mas lukautim gut ol manmeri bilong God. Ol i stap olsem ol sipsip long han bilong yupela. Na yupela i mas amamas long mekim dispela wok, olsem God i laik yupela i mekim. Nogut yupela i bihainim laik bilong ol arapela tasol na mekim. Na yupela i no ken mekim dispela wok bilong kisim pe tasol. Nogat. Yupela i mas i gat laik tru long mekim dispela wok. Yupela i no ken i stap olsem ol bikman na daunim dispela ol manmeri God i bin putim long han bilong yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin tasol, bai ol i ken lukim na bihainim. Sapos yupela i mekim olsem, orait taim Namba Wan Wasman bilong sipsip i kamap ples klia, yupela bai i kisim nambawan prais tru, em prais i save stap gut oltaim, na i no save bagarap. Olsem tasol yupela yangpela man i mas aninit long ol hetman. Na yupela olgeta i mas bihainim pasin bilong daunim yupela yet na i stap aninit long ol arapela manmeri bilong God. Yumi save, “God i save daunim ol man i apim nem bilong ol yet, tasol em i save marimari na mekim gut long ol man i daunim ol yet.” Olsem na yupela i mas daunim laik bilong yupela yet na stap aninit long strongpela han bilong God. Na long taim em yet i makim, em bai i litimapim yupela. God i save wari long yupela. Olsem na olgeta hevi yupela i karim, yupela i mas putim long han bilong en. Yupela i mas stap redi na was gut. Satan, dispela birua bilong yupela, em i olsem wanpela laion i singaut strong. Oltaim em i save raun bilong painim ol manmeri bilong kaikai. Tasol yupela i mas i stap strong long bilip na sakim em. Yupela i save, ol arapela manmeri bilong God, ol i stap long olgeta hap bilong graun, ol tu i save karim wankain pen olsem yupela. God em i as bilong olgeta marimari. Em i bin singautim yupela long Krais Jisas, bai yupela i ken i stap wantaim em long gutpela lait bilong en i save stap oltaim. Olsem na bai yupela i karim pen sotpela taim tasol, na bihain bai em yet i mekim yupela i orait gen, na strongim bilip bilong yupela na mekim yupela i sanap strong oltaim. Em wanpela i gat olgeta strong i stap oltaim. I tru. Long han bilong Sailas mi bin raitim dispela sotpela tok long yupela. Mi lukim em i brata tru bilong yumi. Long dispela pas mi laik tokim yupela long olgeta pasin God i save mekim bilong soim marimari bilong en long yupela. Mi yet mi save pinis long dispela em i marimari tru bilong God, olsem na mi tokaut klia long en. Na mi laik kirapim bel bilong yupela long yupela i mas sanap strong long en. Ol manmeri bilong sios i stap long Babilon, em ol manmeri God i makim pinis wantaim yupela, ol i givim gude long yupela. Na pikinini bilong mi, Mak, em tu i gude long yupela. Yupela olgeta i mas givim kis long ol arapela Kristen, bilong soim olsem yupela i laikim ol tru na givim bel bilong yupela long ol. Yupela i pas wantaim Krais, na bel bilong yupela i ken i stap isi. Mi Saimon Pita, mi wokboi na aposel bilong Jisas Krais, em i God bilong yumi, na em i Man bilong kisim bek yumi. Mi raitim dispela tok long yupela ol manmeri i bin kisim bilip i gutpela tru. Long stretpela pasin bilong Jisas Krais, bilip bilong yupela i bin kamap wankain olsem bilip bilong mipela. Nau yupela i kisim gutpela save long God na long Jisas, Bikpela bilong yumi. Long dispela pasin marimari na bel isi i ken kamap bikpela moa long laip bilong yupela. Jisas Krais em i God, na long strong bilong en, em i bin givim yumi olgeta samting bilong strongim laip bilong yumi na bilong helpim yumi long wokabaut long pasin bilong God. Bilong mekim olsem, Krais i bin larim yumi i save gut long em yet. Long bikpela namba na strong bilong en na long gutpela pasin tru bilong en, em i bin singautim yumi na em i givim yumi olgeta samting i nambawan tru na i bikpela moa yet, em ol samting bipo em i bin promis long givim long yumi. Pasin bilong bel i kirap em i save stap long yumi manmeri bilong graun na i save bagarapim yumi tru. Tasol Krais i givim olgeta dispela gutpela samting long yumi, na long dispela pasin em i laik helpim yupela, bai yupela i abrusim ol dispela pasin bilong bagarap, na bai yupela i kisim laip na pasin bilong God yet. Yupela i mas tingting long dispela, na yupela i mas wok strong tru long mekim gutpela pasin, na long mekim dispela kain pasin i stap strong olsem bilip bilong yupela. Na yupela i mas wok long kisim save long God, na long mekim dispela save i kamap strong olsem gutpela pasin bilong yupela. Na yupela i mas bosim gut laik bilong bodi bilong yupela, na yupela i mas mekim dispela pasin i kamap strong olsem gutpela save bilong yupela. Na yupela i mas kisim pasin bilong sanap strong na karim hevi, na yupela i mas mekim dispela pasin i kamap strong olsem pasin bilong bosim bodi. Na yupela i mas wokabaut long pasin bilong God, na mekim dispela pasin i kamap strong olsem pasin bilong sanap strong na karim hevi. Na yupela i mas kisim pasin bilong i stap pren tru bilong ol arapela manmeri bilong God, na mekim dispela pasin i kamap strong olsem pasin bilong wokabaut long pasin bilong God. Na yupela i mas kisim pasin bilong givim bel bilong yupela long ol arapela, na mekim dispela pasin i kamap strong olsem pasin bilong i stap pren tru. Yupela i save pinis long Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. Na sapos yupela i kisim ol dispela kain pasin na ol i kamap strong tru long yupela, orait dispela save bilong yupela bai i no inap i stap nating. Nogat. Em bai i karim planti kaikai. Tasol man i no gat ol dispela pasin, em i no inap lukim ol samting i stap longwe, na em i olsem aipas. Tru, God i lusim pinis ol sin em i bin mekim bipo na God i mekim em i kamap klin. Tasol dispela man i lusim tingting pinis long ol dispela samting God i bin mekim long em. Ol brata, God i singautim yupela pinis, na em i bin makim yupela bilong i stap ol lain bilong em yet. Olsem na yupela i mas wok strong long i stap ol lain tru bilong en. Sapos yupela i mekim olsem, orait yupela bai i no inap pundaun na lusim em. Na em bai i opim rot olgeta bilong yupela i ken i go insait long kingdom i stap oltaim oltaim, dispela kingdom bilong Jisas Krais, em Bikpela bilong yumi, na em i Man bilong kisim bek yumi. I tru, yupela i save pinis long ol dispela samting, na yupela i kisim pinis dispela tok tru, na yupela i sanap strong long en. Tasol mi no laik bai yupela i lusim tingting, olsem na olgeta taim mi laik tokim yupela gen. Long taim mi stap yet long dispela bodi, mi ting em i gutpela long mi mas tokim yupela gen, bilong kirapim yupela long tingim gen ol dispela samting. Mi save, liklik taim tasol na bai mi lusim bodi bilong mi. Bikpela bilong yumi Jisas Krais em i tokim mi pinis olsem. Olsem na mi laik wok strong long tokim yupela gut. Na taim mi dai pinis, orait long olgeta taim yupela bai inap tingim gen dispela olgeta samting mi bin tokim yupela long en. Mipela i tokim yupela pinis long strong bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, na long em bai i kam bek gen. Tasol taim mipela i tokim yupela long dispela tok bilong Krais, mipela i no bihainim ol stori nating i bin kamap long tingting bilong ol man. Nogat. Long ai bilong mipela yet, mipela i bin lukim lait na strong bilong God i kamap long em, olsem na mipela i tok. God Papa i bin givim biknem long em, na i mekim dispela gutpela lait i kamap long em. Na God yet i stap long dispela nambawan lait bilong heven na em i mekim tok long Jisas olsem, “Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas, na mi amamas long em.” Mipela i bin i stap wantaim em long dispela maunten God i bin i stap long en, na mipela i harim dispela tok i kam long heven. Olsem na mipela i save bilip strong moa long tok bilong ol profet, na sapos yupela tu i holim strong tok bilong ol, em i gutpela. Tok bilong ol profet em i olsem lam i lait i stap long ples tudak, i go inap long tulait i kamap na sta bilong moningtaim em i kirap insait long bel bilong yupela. Tasol bikpela samting yupela i mas save long en, em i olsem. Yumi no ken bihainim tingting bilong yumi yet na autim as bilong wanpela tok profet i stap long buk bilong God. Long wanem, i no gat wanpela tok profet i bin kamap long laik bilong man i autim. Nogat. Holi Spirit yet i kirapim ol man na ol i autim tok God i givim long ol. Tru, sampela giaman profet i bin kirap namel long ol Israel. Olsem tasol sampela man bai i kirap namel long yupela tu na giaman long skulim ol manmeri long ol samting bilong God. Bai ol i hait na kamapim ol kain kain tok giaman namel long yupela, em ol tok bilong bagarapim bilip bilong yupela. Bikpela i bin baim bek ol, tasol ol bai i givim baksait long Bikpela tu. Ol bai i mekim olsem na kwiktaim ol yet bai i bagarap. Tasol planti man bai i bihainim ol kain kain pasin nogut bilong ol. Na dispela bai i mekim ol man nabaut i tok nogut long Rot bilong pasin i tru. Ol dispela man ol i man bilong mangal tru, olsem na ol bai i mekim planti tok giaman bilong pulim mani samting bilong yupela. Tasol bipo tru God i makim de bilong kotim ol na em i tok long ol bai i lus. Na dispela bagarap i laik kamap long ol, em i no slip. Nogat. Em i wet i stap. Yupela save, bipo sampela ensel i bin mekim sin, na God i no larim ol. Nogat. Em i kalabusim ol i stap long hel, long dispela hul i tudak nogut tru. Na ol i kalabus i stap yet na wetim De bilong bikpela kot bilong God. Ol manmeri bilong bipo tu, ol i bin givim baksait long God, na em i no larim ol. Nogat. Em i mekim bikpela tait i kamap long ol, na ol i lus. Tasol Noa em i man bilong tokaut long stretpela pasin. Na God i lukautim em wantaim 7-pela manmeri, na ol i stap gut. God i bin tok long Sodom wantaim Gomora tu i mas bagarap. Na God i kukim dispela tupela bikpela taun long paia, na sit bilong paia tasol i stap. Em i mekim save long tupela taun na tupela i bagarap olgeta. Olsem na bihain, ol man i givim baksait long God, ol i ken tingim dispela samting i bin kamap long Sodom na Gomora, na ol bai i save long samting i mas kamap long ol tu. Tasol dispela stretpela man Lot i bin i stap long Sodom, na em i lukim ol kain kain pasin pamuk samting bilong ol dispela man nogut na em i bel hevi tru. Na God i kisim bek Lot, na em i no bagarap. Yes, dispela stretpela man em i stap namel long ol Sodom, na em i lukim pasin nogut bilong ol, na long olgeta de em i harim tok nogut bilong ol. Bel bilong en i stap stret, na em i kirap nogut na bel bilong en i pen tru long pasin bilong sakim lo ol i mekim. Orait yumi tingting long ol dispela samting Bikpela i bin mekim, na yumi save, sapos traim i kamap long ol man i bihainim God, orait Bikpela i save long rot bilong kisim bek ol long dispela traim. Na Bikpela i save pinis long pasin bilong ol man nogut, na em i save long rot bilong bekim pe nogut long ol, i go inap long De bilong bikpela kot bilong God. Sampela man bai i kisim pe nogut moa yet. Em ol man i save bel kirap long mekim ol pasin pamuk i doti tru, na ol i save ting tok bilong Bikpela em i samting nating. Ol dispela man nogut i bin kirap namel long yupela, ol i man bilong bikhet na ol i save bihainim laik bilong ol tasol. Olsem na ol i no pret liklik long tok nogut long ol nambawan ensel bilong heven. Ol ensel i winim tru ol dispela man, na ol i gat bikpela strong moa. Tasol ol i no save tok nogut long ol na kotim ol long ai bilong Bikpela. Ol dispela man ol i olsem ol abus i no gat tingting, na ol i save bihainim ol laik bilong bodi tasol. Ol i olsem ol wel abus i bin kamap long graun, bilong ol man i ken holimpas ol na kilim ol i dai tasol. Samting ol i no save long en, em ol i wok long tok nogut long en. Ol bai i bagarap long wankain pasin olsem ol wel abus i save bagarap. Ol i bin mekim ol kain kain pasin nogut, na bai ol arapela man i bekim pasin nogut long ol. Ol i ting pasin bilong kaikai na dring planti long san, em i pasin bilong amamas tru. Ol i save kaikai wantaim yupela, na ol i mekim yupela yet i kamap doti na ol i bagarapim nem bilong yupela. Tasol ol i save amamas long pasin giaman ol i mekim. Oltaim ol i save aigris long ol meri na tingting long mekim pasin pamuk. Ol i no inap pinisim laik bilong ol long mekim sin. Ol i save grisim ol man bilip bilong ol i no strong, na pulim ol long mekim sin. Ol i skul pinis long pasin bilong mangalim ol samting bilong ol arapela man. Olsem na God bai i bagarapim ol tru. Ol i bin givim baksait long stretpela rot, na ol i go longlong nabaut. Ol i bin bihainim rot bilong Balam, pikinini bilong Beor. Em i bin mekim sin na em i bin laikim tumas long kisim pe i kamap long dispela pasin nogut bilong en. Ol donki i no save toktok, tasol wanpela donki i mekim toktok olsem man, na em i krosim Balam long pasin nogut bilong em. Na long dispela pasin, donki i mekim dispela profet i lusim dispela longlong pasin em i bin ting long mekim. Ol dispela man i olsem ol hul wara i drai pinis. Na ol i olsem ol klaut, bikpela win i save sakim ol i go nabaut. God i redim pinis ples tudak tru i blak nogut tru, na ol bai i go i stap long en. Ol dispela man i save bikmaus na hambak nating long rabis tok bilong ol. Ol i save grisim ol man na mekim ol i bel kirap long mekim pasin pamuk na ol kain kain pasin nogut bilong bodi. Na long dispela pasin ol i wok long pulim dispela ol man nau tasol ol i lusim pasin nogut bilong ol haiden, na ol i go bihainim ol dispela man nogut. Ol dispela man nogut i save tok, “Sapos yupela i bihainim mipela, yupela bai i stap fri, na yupela i ken mekim olgeta samting long laik bilong yupela.” Tasol ol yet i stap olsem ol wokboi nating bilong pasin bilong bagarap, long wanem, sapos wanpela man i larim wanpela samting i bosim em, dispela man i stap olsem wokboi nating bilong dispela samting. Tru, ol i bin kisim save long Jisas Krais, em i Bikpela bilong yumi na Man bilong kisim bek yumi. Na dispela save i bin helpim ol long abrusim olgeta pasin doti i stap long graun. Tasol sapos ol i pas gen long dispela kain pasin na em i kalabusim ol, orait ol bai i stap nogut tru. Pastaim ol i bin i stap nogut, tasol sapos ol dispela pasin doti i kalabusim ol gen, orait ol bai i stap nogut moa moa yet. Mobeta ol i no bin kisim save long Rot bilong stretpela pasin. Long wanem, nau ol i save long dispela Rot, na ol i bin kisim lo bilong God yet, tasol ol i givim baksait pinis long en. Dispela samting i kamap long ol, em i olsem wanpela trupela tok i tok olsem, “Dok i traut pinis na i go bek na kaikai traut bilong en.” Na narapela tok tu i olsem, “Pik i waswas pinis long wara, tasol em i go tantanim nabaut long graun malumalum.” Ol pren tru, dispela em i namba 2 pas nau mi raitim long yupela. Long dispela tupela pas mi givim tok long yupela bilong kirapim yupela long tingim gen ol dispela samting, bai tingting bilong yupela i stap stret olgeta. Mi laik bai yupela i mas tingim gen tok bilong samting i laik kamap bihain, em ol profet bilong God i bin autim. Na yupela i mas tingim tu lo bilong Bikpela, em Man bilong kisim bek yumi. Yupela i bin harim dispela lo long maus bilong ol aposel i bin kam long yupela. Tasol bikpela samting yupela i mas save long en, em i olsem. Long taim bilong las de, ol man bilong tok bilas bai i kamap, na ol bai i bihainim laik nogut bilong bel bilong ol. Bai ol i tok bilas olsem, “Em i bin tok olsem em bai i kam bek gen, a? Orait em i stap we? Em i no inap i kam. Taim ol tumbuna i dai, na i kam inap long nau, olgeta samting i stap wankain olsem bipo tru, taim graun i kamap.” Ol i no laik tingting gut na save long dispela samting. Bipo tru God i bin tok na skai i kamap. Na God i kisim wara na mekim graun i kamap namel long wara. Na bihain God i tok na em i mekim wara i kamap gen na bikpela tait i karamapim dispela graun, na graun i bagarap olgeta. Na nau, long wankain tok bilong God tasol, skai na graun i stap na i wetim paia i kamap na i bagarapim ol. Skai na graun i wetim de bilong bikpela kot i kamap, na ol man i bin givim baksait long God, ol bai i bagarap olgeta. Ol pren tru, yupela i no ken lusim tingting long dispela wanpela samting. Long tingting bilong Bikpela wanpela de i olsem 1,000 yia, na 1,000 yia i olsem wanpela de. Bikpela i no save wok isi isi long kamapim samting em i bin promis long mekim, olsem sampela man i save tok. Nogat. Tasol em i no laik bai wanpela man i lus. Em i laik bai olgeta man i mas tanim bel, olsem na em i isi long yupela na em i wet i stap yet. Tasol De bilong Bikpela bai i kamap wantu tasol olsem ol stilman i save kam. Long dispela De skai bai i pairap bikpela na i pinis olgeta. Na olgeta liklik samting God i bin wokim graun long en, paia bai i kukim ol na ol bai i pinis. Olsem na graun wantaim olgeta samting ol i wokim i stap long en, ol bai i no i stap moa. Orait tingim. Sapos dispela olgeta samting bai i pinis long dispela kain pasin, orait yupela i ting yupela i mas bihainim wanem kain pasin? Yupela i mas givim laip bilong yupela long God na wokabaut long pasin holi na bihainim olgeta pasin bilong God. Long dispela pasin yupela i mas wetim De bilong God i kamap, na yupela i mas wok strong long hariapim dispela De, bai em i kamap kwiktaim. Long dispela De tasol skai bai i paia na i pinis, na hatpela paia moa bai i kukim olgeta liklik samting God i bin wokim graun long en, na ol bai i kamap wara nating. Tasol God i promis pinis long em bai i wokim nupela skai na nupela graun, na stretpela pasin tasol bai i stap long en. Yumi wet long dispela samting tasol i mas kamap. Ol pren tru, yupela i save wet long ol dispela samting i kamap. Olsem na yupela i mas wok strong long mekim yupela yet i stap klin long ai bilong God na yupela i no gat asua long wanpela samting. Na yupela i mas i stap wanbel wantaim God. Na long De bilong Bikpela, God bai i lukim ol dispela gutpela pasin bilong yupela. Bikpela i wet yet na em i isi long yumi. Yupela i mas save, em i mekim dispela pasin, long wanem, em i laik kisim bek yumi. God i bin givim gutpela save long brata tru bilong yumi Pol, na em tu i bin raitim dispela kain tok long yupela. Long olgeta pas bilong em, em i save tok long dispela samting. Tru, sampela tok i stap long ol dispela pas i no klia tumas, na yumi save hatwok long save gut long as bilong tok. Olsem na ol man i no gat save na bilip bilong ol i no strong, ol i save paulim dispela tok, na olgeta arapela tok i stap long buk bilong God tu. Olsem na ol bai i bagarap olgeta. Ol pren tru, yupela i save pinis long ol dispela samting bai i kamap bihain. Olsem na yupela i mas lukaut gut long yupela yet. Nogut giaman bilong ol man bilong sakim lo em bai i pulim yupela na yupela i no sanap strong moa long bilip. Jisas Krais, em Bikpela bilong yumi na Man bilong kisim bek yumi, em i save marimari long yupela, na yupela i save gut long em. Na yupela i mas larim marimari bilong Krais i strongim yupela, na yupela i mas kisim planti save moa long em. Em i gat biknem tru, na yumi mas litimapim nem bilong en nau na oltaim oltaim. I tru. Mipela i save autim tok bilong Tok i gat laip. Dispela Tok i bin i stap bipo tru, na mipela i harim, na mipela i lukim long ai. Mipela i bin lukluk long en na putim han long en. Dispela laip em i bin kamap ples klia, na mipela i bin lukim, na mipela i save autim tok long en. Na mipela i tokaut long yupela long dispela laip i stap gut oltaim oltaim. Bipo em i stap wantaim Papa, na em i kamap ples klia na mipela i lukim. Mipela i lukim na harim pinis, na mipela i save tokaut long yupela tu, bai yupela inap long i stap wanbel wantaim mipela. Na yumi stap wanbel wantaim Papa, na wantaim Pikinini bilong en Jisas Krais. Na mipela i raitim dispela tok, bai amamas bilong yumi i ken pulap tru. Mipela i harim Jisas Krais i autim tok, na mipela i autim long yupela. Dispela tok i olsem, God em i lait, na i no gat liklik hap tudak i stap long em. Sapos yumi tok, “Mi wanbel wantaim em,” tasol yumi wokabaut long tudak, orait dispela tok bilong yumi em i tok giaman, na yumi no wokabaut long pasin i tru. Tasol sapos yumi wokabaut long lait, long wankain pasin olsem em i stap long lait, orait yumi stap wanbel wantaim ol arapela manmeri bilong God. Na blut bilong Jisas, Pikinini Bilong God, em i save rausim olgeta sin bilong yumi na yumi kamap klin. Sapos yumi tok, “Mi no gat sin,” orait yumi giamanim bel bilong yumi yet, na tok tru i no i stap long bel bilong yumi. Tasol sapos yumi autim sin bilong yumi, orait God bai i mekim olsem em i bin tok. Em bai i mekim stretpela pasin na lusim sin bilong yumi. Na em bai i rausim olgeta pasin nogut i stap long yumi na mekim yumi i kamap klin. Sapos yumi tok, “Mi no bin mekim sin,” orait long dispela tok yumi kolim God em i man bilong giaman. Olsem na tok bilong God i no i stap long bel bilong yumi. Ol liklik pikinini bilong mi, mi raitim dispela tok long yupela, bai yupela i no ken mekim sin. Na sapos wanpela man i mekim sin, orait yumi gat Helpim bilong yumi, em i stap wantaim Papa. Em Jisas Krais, dispela man bilong mekim stretpela pasin olgeta. Em yet i bin mekim wok bilong rausim sin bilong yumi. Na em i no mekim dispela wok bilong helpim yumi tasol. Nogat. Em i mekim bilong helpim olgeta manmeri i stap long graun. Sapos yumi bihainim ol lo bilong God, orait yumi ken save tru olsem, yumi save gut long em. Sapos wanpela man i tok, “Mi save gut long God,” tasol em i no bihainim ol lo bilong God, orait dispela man em i man bilong giaman, na tok tru i no i stap long bel bilong em. Na sapos wanpela man i bihainim tok bilong God, orait em i save tru long givim bel bilong en long God, na long dispela pasin yumi save olsem, yumi pas wantaim God. Sapos wanpela man i tok, “Mi pas wantaim God,” orait dispela man i mas wokabaut olsem Krais i bin wokabaut. Ol pren, dispela lo mi raitim long yupela em i no nupela lo. Nogat. Em i olpela lo, yupela i bin kisim bipo tru. Dispela olpela lo, em i dispela tok yupela i harim pinis. Tasol dispela lo mi raitim long yupela, em i nupela lo tu, na em i tru long laip bilong Krais na long laip bilong yupela tu, long wanem, tudak i laik pinis, na lait tru i kamap pinis na i stap. Sapos wanpela man i tok, “Mi stap long lait,” tasol em i save bel nogut long wanpela Kristen brata, orait dispela man i stap yet long tudak. Man i save givim bel bilong en long brata, em i stap long lait. Na long lait i no gat wanpela samting i stap bilong mekim em i pundaun. Tasol man i save bel nogut long wanpela Kristen brata, em i stap long tudak. Em i wokabaut long tudak, na em i no save long wanem rot em i bihainim. Tudak i pasim pinis ai bilong en. Yupela liklik pikinini bilong mi, long nem bilong Krais God i lusim pinis ol sin bilong yupela. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela ol papa, yupela i save gut long dispela man i stap bipo tru na i stap yet. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela yangpela man, yupela i winim Satan pinis. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela ol pikinini, yupela i save gut long Papa. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela ol papa, yupela i save gut long dispela man i stap bipo tru na i stap yet. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela yangpela man, yupela i gat strong, na tok bilong God i stap strong insait long yupela, na yupela i winim Satan pinis. Olsem na mi raitim dispela tok long yupela. Yupela i no ken laikim ol pasin bilong graun na olgeta samting bilong graun. Sapos wanpela man i laikim ol pasin bilong graun, orait em i no save laikim tru Papa. Yumi save, olgeta pasin bilong ol man bilong graun, em pasin bilong bel kirap na aigris na bikhet, ol dispela pasin i no kam long Papa. Nogat. Ol i pasin bilong graun tasol. Na dispela graun bai i pinis, na olgeta pasin bilong dispela graun, em ol pasin bilong bel i kirap na aigris, ol tu bai i pinis wantaim. Tasol man i bihainim tok bilong God, em bai i stap oltaim. Ol pikinini bilong mi, yumi kamap pinis long taim bilong las de. Bipo yupela i harim tok long birua bilong Krais bai i kamap. Nau planti birua bilong Krais ol i kamap pinis. Olsem na yumi save, yumi kamap pinis long taim bilong las de. Pastaim ol dispela man i bin i stap wantaim yumi, na ol i lusim yumi na i go. Tasol ol i no bin i stap lain bilong yumi tru. Sapos ol i bilong yumi tru, orait ol bai i stap yet wantaim yumi. Tasol ol i lusim yumi pinis, olsem na yumi save gut, dispela olgeta man ol i no bilong yumi tru. Yupela i kisim Holi Spirit pinis, na yupela olgeta i gat save. Olsem na mi no ting yupela i no save long tok tru, na mi raitim dispela tok long yupela. Nogat. Mi rait, long wanem, yupela i save pinis long tok tru, na yupela i save, tok tru i no inap kamapim tok giaman. Man bilong tok giaman em husat? Em i dispela man i save tok, “Jisas em i no dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Man i mekim dispela kain tok, em i save givim baksait long Papa wantaim Pikinini, olsem na em i birua bilong Krais. Man i givim baksait long Pikinini, em i givim baksait long Papa tu. Man i bilip long Pikinini, em i bilip long Papa tu. Ol dispela tok bipo yupela i harim, em yupela i mas holim strong. Sapos yupela i holim strong dispela tok bipo yupela i harim, orait Pikinini wantaim Papa tupela bai i stap wantaim yupela oltaim. Na Krais i bin givim promis long yumi olsem, em bai i givim yumi laip bilong i stap gut oltaim. Mi raitim dispela tok long yupela bilong tokim yupela long pasin bilong dispela ol man i laik giamanim yupela. Tasol yupela i bin kisim Holi Spirit long Krais, na em i stap yet wantaim yupela. Olsem na yupela i no sot long save, na bai mi skulim yupela. Nogat. Holi Spirit yet i save skulim yupela long olgeta samting, na dispela tok bilong Spirit em i tru. Em i no giaman. Olsem na yupela i mas pas wantaim Krais, olsem Spirit i bin skulim yupela. Yes, ol pikinini bilong mi, yupela i mas i pas wantaim Krais. Olsem na taim em i kamap ples klia, bai yumi ken sanap strong, na yumi no ken sem long sanap long ai bilong em. Sapos yupela i save olsem, pasin bilong Krais em i stretpela olgeta, orait yupela i ken save tu olsem, olgeta man i mekim stretpela pasin, ol i bin kamap pikinini bilong God. Olaman, Papa i bin laikim yumi na givim bel bilong em moa yet long yumi! Em i kolim yumi ol pikinini bilong God. Na tru tumas, yumi stap pikinini bilong God. Ol man bilong graun i no bin save long God, olsem na ol i no save long yumi tu. Ol pren, nau yumi stap pikinini bilong God. Na bihain yumi bai i stap olsem wanem, dispela em i no klia yet. Tasol yumi save, taim Krais i kamap ples klia, yumi bai lukim em tru, na yumi bai kamap wankain olsem em yet. Na olgeta man i save wetim em, ol i save mekim ol yet i kamap klin long ai bilong God, na ol i stap klin olsem Krais i stap klin. Man i save mekim sin, em i sakim lo bilong God. Sin em i pasin bilong sakim lo. Yupela i save, Krais i bin kamap bilong rausim sin, na i no gat sin i stap long em. Man i pas wantaim Krais, em i no save bihainim pasin bilong sin. Sapos wanpela man i bihainim pasin bilong sin, orait yumi ken save, em i no bin lukim Krais, na em i no save long Krais. Ol liklik pikinini bilong mi, yupela lukaut, nogut wanpela man i giamanim yupela. Man i mekim stretpela pasin, em i stretpela man, olsem Krais em i stretpela man. Stat long bipo tru, Satan i save mekim sin oltaim, olsem na man i save mekim sin, em i man bilong Satan. Na Pikinini Bilong God i bin kamap ples klia bilong bagarapim na rausim wok bilong Satan. Sapos wanpela man i kamap pikinini bilong God, orait em i no save bihainim pasin bilong sin. Laip bilong God yet em i stap long dispela man, olsem na em i no inap long bihainim pasin bilong sin. Nogat. Em i stap pikinini bilong God. Sapos yumi laik save husat em i pikinini bilong God, na husat em i pikinini bilong Satan, orait yumi ken save olsem, man i no mekim stretpela pasin, em i no bilong God. Na man i no save laikim tru ol arapela pikinini bilong God, em tu i no bilong God. Bipo tru yupela i bin harim tok olsem, yumi wan wan i mas laikim tru ol arapela. Yumi no ken i stap olsem Kein. Em i man bilong Satan, na em i kilim i dai brata bilong en. Na bilong wanem em i kilim i dai brata bilong en? Em i kilim em, long wanem, pasin bilong en em i nogut, na pasin bilong brata bilong en em i stretpela. Ol brata, sapos ol man bilong graun i birua long yupela, orait yupela i no ken kirap nogut long dispela. Yumi save givim bel bilong yumi long ol arapela manmeri bilong God, olsem na yumi save, yumi lusim pinis pasin bilong i dai, na yumi stap long pasin bilong laip. Man i no save givim bel bilong en long ol brata, em i stap yet long pasin bilong i dai. Man i no laikim tru brata bilong en na i bel nogut long em, i olsem em i kilim man i dai. Na yupela i save, man i kilim narapela man i dai, em i no kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Jisas i lusim laip bilong em yet na i dai bilong helpim yumi, na dispela pasin bilong en i soim yumi pinis long pasin bilong laikim tru ol arapela. Na yumi tu yumi mas lusim laip bilong yumi bilong helpim ol Kristen brata. Tasol sapos wanpela man i gat ol samting bilong dispela graun, na em i lukim narapela brata i sot long ol samting, na sapos em i no sori long dispela brata, orait yumi save, pasin bilong God bilong laikim tru ol arapela, em i no i stap long dispela man. Ol liklik pikinini bilong mi, yumi no ken laikim ol brata long tok tasol o long maus tasol. Nogat. Yumi mas givim bel bilong yumi tru long ol na mekim gutpela pasin long ol. Sapos yumi laikim tru ol arapela, orait yumi ken save, yumi bihainim tok tru. Na maski sapos bel bilong yumi i kotim yumi long wanpela samting, yumi ken i stap bel isi long ai bilong God. Long wanem, God em i save long olgeta samting, na save bilong en i winim tru save i stap long bel bilong yumi. *** Ol pren, sapos bel bilong yumi i no kotim yumi, orait yumi save sanap strong long ai bilong God. Na sapos yumi beten na askim em long wanpela samting, orait em i save givim long yumi, long wanem, yumi save bihainim lo bilong en, na yumi save mekim pasin em i laikim. Na lo bilong en i olsem. Yumi mas bilip long nem bilong Pikinini bilong en Jisas Krais, na yumi wan wan i mas laikim tru ol arapela, olsem em i bin tokim yumi. Sapos wanpela man i bihainim lo bilong God, orait em i pas wantaim God, na God i pas wantaim em. God i givim Holi Spirit long yumi, na dispela Spirit i soim yumi olsem, God i stap wantaim yumi. Ol pren, planti giaman profet i save raun nabaut long graun. Olsem na yupela i no ken bilip long olgeta man i kam long yupela na i tok, “Spirit bilong God i givim tok long mi.” Nogat. Yupela i mas traim olgeta spirit, bai yupela i ken save, ol i kam long God, o nogat. Na pasin bilong yupela i ken save long Spirit bilong God, em i olsem. Sapos man i save tok, “Jisas Krais i bin kamap man tru,” orait Spirit bilong God i stap long dispela man. Na sapos man i no mekim dispela kain tok long Jisas, orait dispela man i gat narapela spirit, em i no kam long God. Em i spirit bilong birua bilong Krais, bipo yupela i harim tok long em bai i kam. Na nau em i kam pinis na i stap long graun. Ol liklik pikinini bilong mi, yupela i bilong God, na yupela i daunim pinis ol dispela giaman profet, long wanem, dispela Spirit i stap insait long yupela em i winim spirit i stap insait long ol man bilong graun. Ol dispela man ol i bilong graun. Olsem na tok bilong ol em i bilong graun tasol, na ol man bilong graun ol i save harim tok bilong ol. Tasol yumi bilong God, na ol man i save long God, ol i save harim tok bilong yumi. Tasol man i no bilong God, em i no save harim tok bilong yumi. Long dispela pasin yumi inap save long Spirit bilong tok tru, na long spirit bilong giaman. Ol pren, yumi wan wan i mas laikim tru ol arapela, long wanem, pasin bilong laikim ol arapela em i pasin bilong God. Na man i laikim tru ol arapela, em i pikinini bilong God, na em i save tru long God. God yet em i as bilong dispela pasin bilong laikim ol arapela. Olsem na man i no save laikim ol arapela, em i no save long God. God i gat wanpela Pikinini tasol, na em i salim dispela Pikinini i kam long graun, bai yumi kisim laip long em. Long dispela pasin God i soim yumi olsem em i laikim yumi tru. Pasin bilong laikim ol arapela, em i pasin bilong God. Yumi no ken ting, yumi bin laikim God pastaim. Nogat. God i laikim yumi pastaim. Olsem na em i bin salim Pikinini Man bilong en i kam long graun bilong lusim ol sin bilong yumi. Ol pren, long dispela pasin bilong en God i soim yumi olsem em i laikim yumi tru. Olsem na yumi wan wan i mas laikim tru ol arapela. I no gat wanpela man i bin lukim God. Tasol sapos yumi laikim tru ol arapela, orait God i stap wantaim yumi, na dispela pasin bilong en bilong laikim ol arapela, em i kamap strong pinis insait long laip bilong yumi. Olsem wanem na yumi inap save, God i pas wantaim yumi na yumi pas wantaim em? Yumi save long dispela, long wanem, em i bin givim Spirit bilong em yet long yumi. Yumi lukim pinis samting Papa i bin mekim. Em i bin salim Pikinini bilong en i kam bilong kisim bek olgeta manmeri bilong graun, na yumi save autim tok long ol dispela samting. Sapos wanpela man i tok, “Jisas em i Pikinini Bilong God,” orait God i pas wantaim dispela man, na em i pas wantaim God. Olsem na yumi save na bilip strong olsem, God i laikim yumi tru, na dispela pasin bilong en i stap long laip bilong yumi. God yet em i as bilong pasin bilong laikim tru ol arapela. Na man i save laikim tru ol arapela em i pas wantaim God, na God i pas wantaim em. Sapos yumi stap olsem, orait dispela pasin bilong laikim ol arapela em i kamap strong pinis insait long laip bilong yumi. Na bai yumi no pret long de bilong bikpela kot bilong God. Tru, yumi stap long dispela graun, tasol yumi stap wankain olsem Krais yet, olsem na yumi no ken pret. Man i save laikim ol arapela, em i no save pret. Sapos pasin bilong laikim ol arapela i kamap strong pinis insait long laip bilong wanpela man, orait dispela i save rausim pasin bilong pret. As bilong pret em i olsem. Man i save, em bai i kisim pe nogut, na dispela i mekim em i pret. Sapos wanpela man i pret, orait yumi ken save, pasin bilong laikim ol arapela i no kamap strong yet long laip bilong em. Yumi save laikim ol arapela, long wanem, God i bin laikim yumi pastaim. Sapos wanpela man i tok, “Mi laikim tru God,” tasol em i no laikim wanpela bilong ol arapela manmeri bilong God, orait dispela man em i man bilong giaman. I no gat wanpela man i bin lukim God. Olsem na man i no save laikim ol arapela, em ol manmeri em i lukim pinis, em i no inap laikim God em i no bin lukim. Dispela lo yumi kisim long Krais, em i olsem. Man i save laikim tru God, em i mas laikim tru ol arapela manmeri bilong God. Olgeta man i bilip long Jisas em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, ol i stap pikinini bilong God. Na olgeta man i save laikim wanpela papa, ol i save laikim ol pikinini bilong en tu. Sapos yumi laikim tru God na yumi bihainim ol lo bilong em, orait long dispela pasin yumi ken save, yumi laikim tru ol pikinini bilong God. Sapos yumi laikim tru God, orait yumi save bihainim ol lo bilong en. Na ol lo bilong en i no givim hevi long yumi. Olgeta man i stap pikinini bilong God, ol i winim strong bilong dispela graun. Yumi bilip long God, na long dispela pasin yumi save winim pait na daunim strong bilong dispela graun. Husat i save winim strong bilong dispela graun? Man i bilip long Jisas em i Pikinini Bilong God, dispela man i save win. Jisas Krais i bin i kam long pasin bilong kisim baptais long wara, na long pasin bilong kapsaitim blut bilong en long diwai kros. Em i no i kam long pasin bilong wara tasol. Nogat. Em i kam long pasin bilong wara wantaim blut. Holi Spirit em i as bilong tok tru, na Holi Spirit i save autim tok long pasin bilong Jisas Krais. I gat tripela i autim tok long pasin bilong en, em Holi Spirit na wara na blut. Na tripela i mekim wanpela tok tasol. Yumi save bilipim tok ol man i autim. Tasol tok God i autim, em i winim tru tok bilong ol man. Na dispela tok God i autim pinis, em i tok long Pikinini bilong en. Man i save bilip long Pikinini Bilong God, em i kisim pinis dispela tok God i bin autim, na em i stap long bel bilong en. Tasol man i no bilipim tok bilong God, i olsem em i kolim God em i man bilong giaman, long wanem, em i no bilipim tok God i bin autim long pasin bilong Pikinini bilong en. Na long dispela pasin God i soim olsem tok bilong en i tru. God i bin givim yumi laip bilong i stap gut oltaim oltaim, na as bilong dispela laip em i stap long Pikinini bilong em. Man i pas wantaim Pikinini Bilong God, em i gat dispela laip. Na man i no pas wantaim Pikinini Bilong God, em i no gat dispela laip. Mi raitim dispela tok long yupela ol manmeri i save bilip long nem bilong Pikinini Bilong God, bai yupela inap save, yupela i kisim pinis laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Sapos yumi bihainim laik bilong God yet na yumi beten na askim em long wanpela samting, orait em i save harim beten bilong yumi. Olsem na yumi no save pret long God. Nogat. Yumi save go klostu long em. Yumi save, em i save harim olgeta beten bilong yumi. Olsem na taim yumi askim em long givim wanpela samting long yumi, yumi save olsem yumi kisim tru dispela samting. Sapos wanpela man i lukim narapela Kristen brata i mekim sin, na sapos dispela sin em i no inap long mekim dispela brata i dai, orait dispela man i ken beten long God, na God bai i givim laip long dispela brata. Mi tok long ol man i mekim kain sin em i no inap long mekim ol i dai. I gat kain sin em inap mekim man i dai, na mi no tok long yupela i mas beten long dispela. Olgeta pasin i no stret, em i sin. Tasol i gat kain sin i no save mekim man i dai. Yumi save, olgeta man i stap pikinini bilong God, ol i no save bihainim pasin bilong sin. Nogat. God i save lukautim gut man i stap pikinini bilong em, na Satan i no inap putim han long em. Yumi save, yumi stap pikinini bilong God, tasol dispela graun olgeta em i stap aninit long strong bilong Satan. Yumi save, Pikinini Bilong God i kam pinis, na em i givim tingting long yumi, bai yumi ken save long God tru. Yumi pas wantaim God tru na wantaim Pikinini bilong en Jisas Krais. Jisas Krais em i God tru, na em i as bilong laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Ol liklik pikinini bilong mi, yupela i mas i stap longwe long olgeta giaman god. Mi hetman bilong sios, mi raitim dispela pas long yu meri wantaim ol pikinini bilong yu. God i bin makim yu bilong em yet, na mi tok tru tumas, mi laikim yupela tru. Na i no mi tasol. Nogat. Olgeta manmeri i save long tok tru, ol i laikim yupela tru. Tok tru em i stap long yumi, na em bai i stap long yumi oltaim oltaim, olsem na mipela i save laikim yupela tru. Long pasin bilong tok tru na long pasin bilong laikim tru ol arapela, God Papa wantaim Jisas Krais, em Pikinini bilong Papa, bai i mekim pasin bilong marimari na sori na bel isi i kamap strong long laip bilong yumi. Mi amamas tru long harim tok long sampela pikinini bilong yu ol i save bihainim tok tru, olsem Papa i bin tok long yumi mas bihainim. Tasol meri, mi gat wanpela tok mi laik bai yu mas bihainim. Em i olsem, yumi wan wan i mas laikim tru ol arapela. I no olsem mi givim nupela lo long yu. Nogat. Bipo tru yumi kisim dispela lo. Pasin bilong laikim tru ol arapela, em i olsem. Yumi mas bihainim ol lo bilong God. Olsem na dispela lo bipo tru yupela i harim, em i olsem, yupela i mas bihainim pasin bilong laikim tru ol arapela. Harim. Planti man i laik giamanim yumi, ol i raun nabaut long graun. Ol i no bilip olsem, Jisas Krais em i bin kamap man. Dispela kain man, em i man bilong giaman, na em i birua bilong Krais. Olsem na yupela i mas lukaut gut, nogut yupela i lusim ol samting yumi bin hatwok long kisim. Yupela i mas sanap strong, na bai yupela i kisim olgeta pe bilong yupela. Sapos wanpela man i no holim strong tok bilong Krais, na em i kalap i go long narapela tok, orait God i no i stap wantaim em. Tasol sapos wanpela man i holim strong tok bilong Krais, orait Papa wantaim Pikinini tupela i stap wantaim em. Sapos wanpela man i kam long yupela, na em i no bringim dispela kain tok i kam, orait yupela i no ken givim gude long em, na yupela i no ken kisim em i go long haus bilong yupela. Man i givim gude long dispela kain man, em i helpim em long wok nogut bilong em. Inap mi raitim planti tok moa long yupela, tasol mi no laik putim dispela tok long wanpela pas. Mi ting mi mas i kam lukim yupela, na bai yumi toktok wantaim na yumi amamas tru. Ol pikinini bilong susa bilong yu, em dispela susa God i makim bilong em yet, ol i tok gude long yu. Mi hetman bilong sios, mi raitim dispela pas long yu, Gaius, yu brata tru bilong mi. Mi tok tru tumas, mi laikim yu tru. Gutpela pren, mi prea long God, bai olgeta samting yu mekim i ken kamap gutpela, na bai yu yet i ken i stap gut tu. Mi save pinis, long spirit yu stap gut tru. Bipo sampela brata i kam lukim mi, na ol i tokim mi olsem yu save bihainim gut tok tru. Mi harim dispela tok na mi amamas. Mi save, oltaim yu save wokabaut long pasin bilong tok tru. Taim mi harim tok long ol pikinini bilong mi i bihainim tok tru, orait mi save amamas tru, na dispela amamas i winim ol arapela kain amamas bilong mi. Gutpela pren, yu save bihainim gut pasin bilong tok tru na yu mekim gutpela wok bilong helpim ol Kristen brata. Na yu save mekim dispela pasin tu long ol man yu yet yu no save long ol. Sampela bilong dispela ol brata i bin tokim ol manmeri bilong dispela sios long ol pasin yu bin mekim bilong givim bel bilong yu long ol. Na taim ol i laik wokabaut moa long rot bilong ol, bai i gutpela tru sapos yu helpim ol gen long ol samting ol i mas kisim i go wantaim. Yu ken helpim ol inap long laik bilong God yet. Ol i tingting long mekim wok bilong Jisas na ol i go mekim dispela wok, na ol i no save kisim wanpela samting long ol haiden. Yumi mas helpim ol dispela kain man. Long dispela pasin yumi kamap wanwok wantaim ol long strongim wok bilong tok tru bilong God. Mi raitim pinis sampela tok long ol manmeri bilong sios. Tasol Diotrefes em i laik i stap namba wan bilong ol, na em i no save harim tok bilong mipela. Olsem na sapos mi kam long yupela, mi bai tokaut long dispela pasin em i mekim. Em i save toktok nabaut long mipela long ol kain kain tok nogut. Na em i no mekim dispela tasol. Nogat. Em i no save kisim ol brata i go long haus bilong en. Na taim ol arapela man i laik bringim ol i go long haus bilong ol, em i save pasim ol, na em i rausim ol long sios. Gutpela pren, yu no ken bihainim pasin nogut. Nogat. Yu mas bihainim gutpela pasin. Man i mekim gutpela pasin, em i man bilong God. Tasol man i mekim pasin nogut, em i no bin lukim God. Olgeta man i save tokaut long gutpela pasin bilong Demitrius. Na tok tru bilong God tu i save tokaut long gutpela pasin bilong em. Na mi tu mi tokaut long gutpela pasin bilong em, na yu save, tok bilong mi em i tru. Inap mi raitim planti tok moa long yu, tasol mi no laik putim dispela tok long wanpela pas. I no longtaim na mi ting mi bai kam lukim yu na mitupela i ken toktok wantaim. Bel bilong yu i ken i stap isi. Ol pren i salim tok gude long yu, na yu mas givim gude bilong mi long olgeta pren. Mi Jut, mi wokboi bilong Jisas Krais, na mi brata bilong Jems. Mi raitim dispela pas long yupela ol manmeri God i bin singautim. God Papa i save laikim yupela tru, na Jisas Krais yet i save lukautim yupela. God i ken mekim pasin bilong marimari na bel isi na pasin bilong laikim tru ol arapela i kamap strong long laip bilong yupela. Ol pren tru, pastaim mi gat bikpela laik long raitim pas bilong tokim yupela long wok God i bin mekim bilong kisim bek yumi olgeta. Tasol nau mi ting mi mas raitim narapela tok long yupela olsem, yupela i mas wok strong long lukautim bilip bilong yupela na long sakim tok bilong ol birua bilong gutnius. God i bin givim dispela wanpela pasin bilong bilip long yumi ol manmeri bilong en, na i no inap wanpela man i senisim tok bilong ol samting yumi bilip long en. Sampela man ol i bin hait i kam insait pinis long sios. Bipo tru God i bin tok olsem, ol dispela kain man i mas kamap long kot bilong God, na ol bai i lus. Ol i save givim baksait long God. Na ol i save senisim tok bilong marimari bilong God, na mekim em i kamap tok bilong ol kain kain pasin nogut. Ol dispela man i save givim baksait long dispela wanpela Hetman, em Bikpela bilong yumi Jisas Krais. Yupela i save pinis long Bikpela, bipo em i kisim bek ol Israel na bringim ol i lusim Isip na i go. Na bihain em i bagarapim ol manmeri i no bilip long em. Yupela i save pinis, tasol mi laik kirapim yupela long tingim dispela samting gen. Na tingim ol dispela ensel ol i no laik i stap gut long dispela wok God i bin givim ol, na ol i lusim ples bilong ol. Olsem na Bikpela i pasim ol long ol sen i save stap oltaim oltaim, na em i kalabusim ol i stap long dispela ples i tudak nogut tru. Ol i wetim De bilong bikpela kot bilong God. Bipo ol man bilong Sodom wantaim Gomora na ol taun i stap klostu long ol, ol i bin mekim pasin wankain olsem ol dispela ensel. Ol i bihainim ol pasin nogut na ol i mekim ol narakain pasin pamuk i nogut tru. Olsem na God i mekim save long ol long paia i stap oltaim. Ol dispela samting i bin kamap bipo, yumi ken tingim ol na yumi no ken bihainim pasin nogut bilong ol dispela lain. Tasol ol dispela man i laik paulim tingting bilong yupela, ol i save bihainim ol dispela pasin. Ol kain kain driman bilong ol i save kirapim ol na ol i mekim ol dotipela pasin long bodi bilong ol. Ol i save bikhet long Bikpela bilong yumi, na ol i save tok nogut long ol nambawan ensel bilong heven tu. Tasol ol ensel i no save tok nogut long ol lain i birua long ol. Taim namba wan ensel Maikel i pait long toktok wantaim Satan long husat bai i kisim bodi bilong Moses, Maikel i no bikhet, na em i no mekim tok nogut long Satan. Nogat. Em i tok olsem, “Bikpela yet i ken krosim yu na tokim yu long pasim maus.” Tasol ol dispela man ol i save tok nogut long olgeta samting ol i no save long as bilong en. Ol i olsem ol abus i no gat tingting, na ol i save bihainim ol laik bilong bodi tasol. Na dispela pasin bilong ol i save bagarapim ol tru. Ol i mas lukaut. Ol i save wokabaut long pasin bilong Kein. Ol i save tingting long pe tasol, olsem Balam, na ol i redi long mekim olgeta kain samting bilong kisim mani. Na ol i bin bikhet long God, olsem Kora, na long dispela pasin ol i lus tru. Olgeta taim yupela i bung na mekim dispela kaikai bilong soim olsem yupela i stap wanbel na i laikim tru ol arapela manmeri bilong God, ol dispela man i save kam na mekim ol pasin i doti long ai bilong God. Ol i no save sem long kaikai olsem ol i stap long bikpela pati, na ol i tingting long ol yet tasol. Ol i olsem ol klaut i no bringim ren i kam, na ol win i save sakim ol i go nabaut. Na ol i olsem ol diwai i no karim kaikai long taim bilong en. Na ol i olsem ol diwai i dai pinis na ol man i kamautim pinis as bilong en. Ol i man bilong i dai tupela taim. Ol i man bilong trabel nabaut, olsem bikpela si i bruk. Na ol pasin nogut ol i no save sem long mekim, ol i kamap ples klia olsem spet bilong biksi i kamap antap long wara. Na ol i stap olsem ol sta i no save bihainim rot bilong ol long skai. Olsem na God i redim pinis ples tudak tru i blak nogut tru, na ol bai i go i stap long en oltaim oltaim. Enok em i namba 7 man i kamap long ol lain tumbuna pikinini bilong Adam, na em i bin autim tok profet long ol samting bai i kamap long ol dispela man nogut. Em i tok olsem, “Mi lukim Bikpela i kam wantaim ol planti tausen ensel bilong en. Em i laik kotim olgeta man na mekim save long ol. Em i laik mekim ol man i no save bihainim em i pilim tru asua bilong olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Sampela man bilong mekim sin, ol i save givim baksait long God moa yet. Olsem na God i laik mekim ol dispela man i pilim tru asua bilong ol kain kain tok nogut ol i bin mekim long em.” Ol dispela man ol i save bel nogut long olgeta samting i kamap long ol, na ol i save toktok planti oltaim. Ol i save bihainim ol laik nogut bilong bel bilong ol yet. Ol i save bikmaus na hambak nabaut na litimapim nem bilong ol yet. Na ol i save grisim ol man, bilong mekim ol i bihainim laik bilong ol. Tasol yupela ol brata tru, yupela i mas tingim gen tok bilong samting i laik kamap bihain, em ol aposel bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, i bin autim. Ol i bin tokim yupela olsem, “Long taim bilong las de, ol man bilong tok bilas bai i kamap, na ol bai i givim baksait long God na bihainim ol laik nogut bilong ol yet.” Ol dispela man i save brukim sios. Ol i save bihainim tingting bilong ol man bilong graun tasol, na Holi Spirit i no i stap long ol. Tasol yupela ol brata tru, oltaim yupela i mas larim bilip bilong yupela i strongim bel bilong yupela, em dispela gutpela bilip God yet i bin givim long yupela. Na oltaim yupela i mas prea long strong bilong Holi Spirit. God i save laikim yupela tru, na yupela i mas i stap klostu long em na larim em i laikim yupela oltaim. Na oltaim yupela i mas wetim Bikpela bilong yumi Jisas Krais, bai em i kamapim sori bilong en long ples klia, na yupela bai i kisim tru laip bilong i stap gut oltaim oltaim. Yupela i mas sori long ol man bilip bilong ol i no strong. Sampela bilong ol i olsem ol i stap pinis long paia, olsem na kwiktaim tumas yupela i mas kisim bek ol. Na long sampela, taim yupela i mekim pasin bilong sori long ol, yupela i mas pret wantaim. Ol i bin bihainim tru ol pasin bilong olpela bel, na ol i kamap doti olgeta, inap ol klos samting bilong ol tu i stap doti. Yupela i mas stap longwe tru long olgeta dispela samting i doti long ai bilong God. God em inap long lukaut gut long yupela na bai yupela i no pundaun. Em inap long bringim yupela i go i stap long gutpela ples bilong en, na bai yupela i no gat asua, na yupela i gat bikpela amamas tru. Dispela wanpela God tasol i stap, na em i bin kisim bek yumi long wok bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi, na yumi mas litimapim nem bilong en. Em i ken i stap namba wan king, na i gat bikpela strong, na em i ken i stap het bilong olgeta samting. Long olgeta taim bipo em i stap olsem, na nau tu em i stap olsem. Na em bai i stap olsem long olgeta taim bihain. I tru. Bipo dispela tok em i stap hait, na Jisas Krais i bin kamapim ples klia. God i soim dispela tok long Jisas, bilong em i ken soim ol wokman bilong en long ol samting i mas kamap kwiktaim. Na Jisas i salim ensel bilong en i kam givim dispela tok long mi Jon, wokman bilong en, bai mi ken tokim ol arapela wokman bilong Jisas. Na mi Jon, mi lukim pinis ol dispela samting, na mi tokaut klia long tok bilong God, na long dispela tok bilong Jisas Krais. Na mi tok olsem, dispela tok i tru. Dispela tok em i tok profet i kam long God, na man i ritim dispela tok long ol arapela, em i ken amamas. Na ol manmeri i harim dispela tok na ol manmeri i bihainim dispela tok bilong God mi bin raitim, ol tu i ken amamas, long wanem, taim i laik kamap nau, na ol dispela samting God i tok pinis long mekim, em bai i mekim. Mi Jon, mi raitim dispela tok long yupela ol manmeri bilong 7-pela sios i stap long provins Esia. God i stap nau, na bipo tru em i stap, na bihain bai em i kam, em i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Na ol 7-pela spirit, ol i stap long pes bilong sia king bilong God, ol tu i ken marimari long yupela na mekim yupela i stap bel isi. Jisas Krais em i man bilong autim stret olgeta tok bilong God. Em i namba wan man i bin kirap bek long matmat, na em i bikman bilong olgeta king i stap long graun. Em tu i ken marimari long yupela na mekim bel bilong yupela i stap isi. Em i save laikim yumi tru, na long blut bilong em yet em i bin lusim olgeta sin bilong yumi. Em i bin mekim yumi i kamap ol pris bilong lain bilong king, na yumi stap lain pris bilong God, em Papa bilong Jisas. Oltaim oltaim Jisas Krais i gat biknem tru na strong bilong bosim olgeta samting. I tru. Lukim. Em i stap namel long ol klaut na i kam, na olgeta man bai i lukim em long ai bilong ol yet. Olgeta man i bin sutim em long spia samting, ol tu bai i lukim em. Na olgeta lain manmeri bilong graun bai i tingting long em, na ol bai i krai sori moa yet. Yes, dispela samting bai i kamap. I tru. God, Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong em i tok olsem, “Mi tasol mi stap paslain tru na mi stap las tru.” Em dispela God tasol, nau em i stap, na bipo tru em i stap, na bihain bai em i kam. Mi Jon, mi brata bilong yupela. Mi wantaim yupela, yumi stap ol lain bilong Jisas. Mi poroman wantaim yupela long kisim hevi na pen, na mi stap long kingdom bilong God wantaim yupela. Na yumi olgeta yumi save sanap strong wantaim na karim hevi. Mi bin autim tok bilong God, na mi autim tok olsem mi bilip long Jisas. Olsem na ol i rausim mi na putim mi i stap long dispela ailan ol i kolim Patmos. Long de bilong Bikpela, Holi Spirit i kamap strong long mi, na baksait long mi mi harim maus bilong wanpela man i singaut strong, olsem krai bilong biugel. Dispela man i tok olsem, “Olgeta samting yu lukim, em yu mas raitim long buk na salim i go long ol 7-pela sios. Yu mas salim i go long ol sios i stap long taun Efesus na Smerna na Pergamum na Taiataira na Sardis na Filadelfia na Laodisia.” Orait mi tanim bilong lukim dispela man i givim tok long mi. Mi tanim pinis, na mi lukim 7-pela lam gol i stap. Na mi lukim wanpela man i stap namel long ol dispela lam. Em i olsem Pikinini Bilong Man. Em i bin putim longpela klos i karamapim lek bilong en, na em i pasim let gol i raunim bros bilong en. Het wantaim gras bilong en i waitpela tru, olsem gras bilong sipsip, na olsem waitpela klaut. Na ai bilong en i lait olsem paia i lait strong moa. Lek bilong en i lait tru, olsem bras ol i bin kukim long bikpela paia. Na mi harim nek bilong en i pairap olsem bikpela wara i pairap. Em i holim 7-pela sta long han sut bilong en. Na wanpela bainat i gat tupela sap na i sap tru, em i kam ausait long maus bilong en. Na pes bilong en i lait tumas, olsem san i lait strong moa. Mi lukim em na mi pundaun klostu long lek bilong en, na mi stap olsem man i dai pinis. Tasol em i putim han sut bilong en long mi, na em i tok olsem, “Yu no ken pret. Mi man i stap namba wan tru na i stap bihain tru. Na mi man bilong i stap laip. Bipo mi dai pinis, tasol lukim, nau mi stap laip oltaim oltaim. Na mi holim ol ki bilong Dai na bilong Ples bilong ol man i dai pinis. Olsem na yu mas raitim tok bilong ol dispela samting yu lukim, em ol samting i stap nau na ol samting bai i kamap bihain. Yu bin lukim dispela 7-pela sta i stap long han sut bilong mi, na dispela 7-pela lam gol. Dispela em i olsem tok hait, na as bilong en i olsem. Dispela 7-pela sta, em ol ensel bilong ol 7-pela sios. Na dispela 7-pela lam, em ol 7-pela sios yet.” Dispela man i tok moa olsem, “Yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Efesus. Dispela tok i olsem, ‘Mi save holim ol 7-pela sta long han sut bilong mi, na mi save wokabaut namel long ol 7-pela lam gol. Na mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save pinis long olgeta pasin yu save mekim, na long hatwok bilong yu. Na mi save, yu save sanap strong, na yu no laikim tru ol man nogut. Ol dispela man i bin tokim yu olsem, “Mipela i aposel tu.” Tasol nogat, ol i no aposel. Na yu skelim pinis tok bilong ol, na yu painimaut olsem ol i man bilong giaman tasol. Ol man i lukim yu i holim nem bilong mi, na ol i save mekim nogut long yu. Tasol mi save olsem, yu save sanap strong na karim dispela hevi, na yu no bin les long dispela hatwok. “‘Tasol mi gat tok long yu olsem, taim yu bilip nupela, yu bin laikim mi tru, tasol nau nogat. Bipo yu bin mekim gutpela pasin, tasol yu lusim dispela pasin na yu pundaun pinis. Olsem na yu mas tingim gen dispela pasin yu bin mekim bipo, na yu mas tanim bel na mekim kain pasin olsem pastaim yu save mekim. Sapos yu no mekim olsem, orait bai mi kam long yu na rausim dispela lam bilong yu. Tasol wanpela gutpela pasin bilong yu i olsem. Yu no laikim tru pasin bilong ol lain bilong Nikolas. Mi tu, mi no laikim tru pasin bilong ol. “‘Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios. Sapos man i winim pait, bai mi larim em i kisim kaikai long diwai bilong givim laip. Dispela diwai i stap long heven, long gaden bilong God.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Smerna. Dispela tok i olsem, ‘Mi man i stap namba wan tru na i stap bihain tru. Bipo mi dai pinis, tasol nau mi stap laip. Na mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save long ol hevi na pen i bin kamap long yu, na mi save olsem yu stap rabis tru. Tasol yu gat planti samting moa yet. Na mi save long dispela tok bilas ol sampela man i save mekim long yu. Dispela ol man i save tok, ol i bilong lain Juda. Tasol ol i no bilong lain Juda. Nogat. Ol i lain bilong Satan tasol. Bihain liklik yu bai karim pen, tasol dispela i no ken mekim yu i pret. Harim. Satan bai i mekim, na ol bai i kalabusim sampela man namel long yupela, bilong traim yupela. Na bai yupela i karim hevi na pen inap long 10-pela de. Tasol yu mas holim bilip, i go inap long taim yu dai, na bai mi givim yu laip olsem prais. “‘Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios. Sapos man i winim pait, orait namba 2 dai bai i no inap long bagarapim em. Nogat tru.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Pergamum. Dispela tok i olsem, ‘Mi holim longpela bainat i sap tumas na i gat tupela sap bilong en. Mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save gut long dispela ples yu stap long en. Sia king bilong Satan i stap long dispela ples. Tasol yu save holim strong nem bilong mi, na yu bilip long mi, na yu no save haitim dispela bilip. Bipo dispela man Antipas, em man bilong autim tok bilong mi, em i bin i stap wantaim yupela. Em i bihainim tru tok bilong mi, na ol i kilim em i dai long ples bilong yupela, em dispela ples Satan i stap long en. Na long dispela taim tu yu no bin givim baksait long mi. “‘Tasol mi gat sampela tok long yu. Yu gat sampela man i stap long Pergamum, ol i holim strong pasin bilong Balam. Pasin bilong Balam em i olsem. Bipo em i bin soim Balak long pasin bilong giamanim ol manmeri bilong Israel na mekim ol i pundaun long sin. Na Balak i kirapim ol Israel long kaikai abus ol i bin ofaim long ol giaman god, na long mekim pasin pamuk. Olsem tasol, sampela man i stap long yu, ol i save bihainim tok bilong ol lain bilong Nikolas. Olsem na yu mas tanim bel. Sapos nogat, orait bihain liklik bai mi kam long yu, na bai mi pait long ol dispela man long dispela bainat i stap long maus bilong mi. “‘Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios. Sapos man i winim pait, orait mi bai givim em sampela mana nau i stap hait, na mi bai givim em wanpela waitpela ston. Na long dispela ston mi bai raitim nupela nem, na i no gat wanpela man i save long dispela nem. Man i kisim ston, em tasol bai i save.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Taiataira. Dispela tok i olsem, ‘Mi Pikinini Bilong God, na ai bilong mi i lait olsem paia i lait strong moa, na lek bilong mi i lait tru olsem bras ol bin polisim gut tru. Mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save pinis long olgeta pasin yu save mekim. Mi save, yu laikim tru ol manmeri, na yu bilip long mi, na yu save mekim olkain wok bilong helpim ol arapela. Mi save, yu sanap strong long olgeta hevi i kamap long yu. Mi save, ol pasin yu bin mekim bipo, ol i gutpela, na nau ol pasin bilong yu i kamap gutpela moa yet. “‘Tasol mi gat dispela tok long yu. Yu save larim dispela meri Jesebel i stap wantaim yu. Dispela meri i save tok olsem em i profet, tasol em i save giamanim ol wokman bilong mi na em i lainim ol long mekim pasin pamuk na long kaikai abus ol i bin ofaim long ol giaman god. Mi laik bai em i tanim bel, olsem na mi larim em i stap sampela taim. Tasol nogat. Em i no laik tanim bel na givim baksait long pasin pamuk bilong en. Orait harim. Bai mi mekim dispela meri i kisim sik na i gat bikpela pen. Na ol dispela man i mekim pasin pamuk wantaim em, sapos ol i no tanim bel na givim baksait long ol pasin em i mekim, orait bai mi givim bikpela pen na hevi long ol tu. Ol pikinini bilong em tu, bai mi kilim ol i dai. Olsem na olgeta sios bai i save, mi save skelim gut bel na tingting bilong olgeta man. Na bai mi givim pe long yupela wan wan, inap long pasin yupela i mekim. “‘Tasol nau mi tok long yupela ol arapela manmeri bilong sios i stap long Taiataira. Yupela i no bihainim tok bilong dispela meri, na yupela i no bin kisim save long dispela pasin ol i kolim “Ol toktok hait bilong Satan.” Mi tokim yupela olsem, mi no inap putim narapela hevi long yupela. Tasol olgeta samting yupela i save holim, em yupela i mas holim strong, i go inap long taim mi kam. “‘Sapos man i winim pait, na em i bihainim pasin bilong mi i go inap taim bilong olgeta samting i pinis, orait mi bai givim em namba bilong i stap hetman bilong ol lain manmeri. Na em bai i bosim ol strong tru na brukim ol liklik liklik, olsem man i brukim wanpela sospen graun. Dispela wok mi bai givim em, em i wankain olsem dispela wok Papa bilong mi i bin givim mi bilong bosim ol manmeri. Na tu, mi bai givim em dispela sta i save kamap long moningtaim tru. Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Sardis. Dispela tok i olsem, ‘Mi gat dispela 7-pela spirit bilong God, na mi holim dispela 7-pela sta. Na mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save pinis long olgeta pasin yu save mekim. Ol i save tok long yu olsem, “Dispela sios i gat laip tru.” Tasol nogat, yu dai pinis. Yu mas kirap na lusim slip. Olgeta pasin bilong yu i stap yet na i no i dai, em yu mas strongim. Long wanem, mi no lukim wanpela bilong ol pasin bilong yu em i stret olgeta long ai bilong God bilong mi. Dispela gutnius bipo yu bin harim na kisim, em yu mas tingim gen. Na yu mas bihainim gut na tanim bel. Sapos yu no kirap na lusim slip, orait wantu bai mi kam long yu olsem ol stilman i save kam. Na yu bai i no inap save long taim mi laik i kam. “‘Tasol yu gat sampela manmeri i stap yet long Sardis, ol i no bin mekim doti klos bilong ol. Pasin bilong ol dispela lain em i gutpela, inap long ol i putim ol waitpela klos na wokabaut wantaim mi. “‘Sapos man i winim pait, orait mi bai putim dispela kain waitpela klos long em, na mi bai i no inap rausim nem bilong em long buk bilong laip. Nogat. Bai mi autim nem bilong em long pes bilong Papa bilong mi, na long pes bilong ol ensel bilong en. Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Filadelfia. Dispela tok i olsem, ‘Mi holi tru, na mi as bilong pasin i tru. Mi holim ki bilong Devit, na samting mi opim, i no inap wanpela man i pasim. Na samting mi pasim, i no inap wanpela man i opim. Mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save pinis long olgeta pasin yu save mekim. Orait lukim. Long pes bilong yu, mi putim dua i op i stap, na i no gat wanpela man inap long pasim. Mi save olsem yu gat liklik strong tasol i stap yet, na yu bin bihainim tok bilong mi, na yu no bin givim baksait long nem bilong mi. Yu save long dispela ol man bilong lain bilong Satan, ol i save tok, ol i bilong lain Juda. Tasol ol i no bilong lain Juda. Ol i man bilong giaman. Orait harim. Bai mi mekim ol dispela man i kam brukim skru klostu long lek bilong yu, na bai ol i save olsem, mi laikim yu tru. Yu bin bihainim tok bilong mi, na yu bin sanap strong long olgeta hevi i kamap long yu. Olsem na bai mi lukautim yu, na dispela traim i laik kamap na traim olgeta manmeri long olgeta hap bilong graun, em i no ken kamap long yu. Bai mi kam long yu kwiktaim. Samting yu holim, em yu mas holim strong. Nogut wanpela man i stilim prais bilong yu. “‘Sapos man i winim pait, mi bai sanapim em olsem pos bilong strongim haus bilong God bilong mi, na em bai i no lusim haus bilong God na i go ausait gen. Nogat tru. Mi bai raitim nem bilong God bilong mi long em, na mi bai raitim nem bilong taun bilong God bilong mi, em dispela nupela Jerusalem i kam long God bilong mi, na i lusim heven na i kam daun. Na nupela nem bilong mi yet, em tu bai mi raitim long em. Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios.’” Dispela man i tok moa olsem, “Na yu mas raitim sampela tok long ensel bilong sios i stap long taun Laodisia. Dispela tok i olsem, ‘Mi man bilong tok “I tru” long olgeta tok na promis bilong God, na mi save autim stret olgeta tok bilong God. Oltaim mi save autim tok tru tasol. Mi as bilong olgeta samting God i bin wokim, mi salim dispela tok i kam long yu. Mi save pinis long olgeta pasin yu save mekim. Mi save, yu no kol na yu no hat. Mi laik bai yu stap kolpela o yu stap hatpela. Tasol nogat. Yu hat liklik tasol. Yu no hatpela tru na yu no kolpela tru. Olsem na mi laik trautim yu long maus bilong mi. Yu save tok olsem, “Mi gat planti mani, na mi gat planti samting i stap. Mi no sot long wanpela samting.” Tasol nogat. Yu stap nogut tru, inap long ol man i ken sori tru long yu. Yu stap rabis tru na yu aipas na yu stap as nating. Na yu yet yu no save long dispela. Olsem na mi laik givim dispela tingting long yu. Gol bilong mi, em paia i bin kukim na rausim tru olgeta samting nogut i stap long en. Olsem na mobeta yu baim dispela gol, na bai yu gat planti mani. Na mobeta yu baim waitpela klos bilong karamapim skin bilong yu, na bai ol man i no inap lukim yu i stap as nating na yu gat sem. Na mobeta yu baim marasin bilong putim long ai bilong yu, na bai yu inap lukluk. Sapos mi laikim sampela man, orait mi save krosim ol na stretim pasin bilong ol. Olsem na yu mas strong long stretim pasin bilong yu, na yu mas tanim bel. “‘Lukim, mi sanap long dua, na mi paitim i stap. Sapos wanpela man i harim maus bilong mi na i opim dua, orait bai mi go insait na i stap wantaim em. Na bai mi kaikai wantaim em, na em bai i kaikai wantaim mi. Sapos man i winim pait, bai mi larim em i sindaun wantaim mi long sia king bilong mi, olsem bipo mi tu mi winim pait, na mi sindaun wantaim Papa bilong mi long sia king bilong em. Orait man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok Holi Spirit i autim long ol sios.’” Bihain mi lukluk gen na long heven mi lukim wanpela dua i op i stap. Na maus bilong dispela man, bipo mi harim em i singaut strong long mi olsem krai bilong biugel, nau em i tok olsem, “Yu kam antap hia, na bai mi soim yu olgeta samting i mas kamap bihain.” Na wantu tasol Holi Spirit i kamap strong long mi, na long heven mi lukim wanpela sia king i stap, na wanpela Man i sindaun i stap long dispela sia. Dispela Man i lait olsem ston jaspa na retpela ston konilian. Wanpela renbo i raunim sia king, na mi lukim dispela renbo i lait olsem grinpela ston emeral. I gat 24 sia i raunim dispela sia king, na 24 hetman i sindaun i stap long ol dispela sia. Ol dispela hetman i putim longpela waitpela klos, na ol i gat ol hat gol olsem ol hat king i stap long het bilong ol. Long sia king mi lukim lait bilong klaut i sut i go nabaut, na mi harim bikpela nois i kamap na klaut i pairap. Long pes bilong sia 7-pela bombom i lait i stap. Dispela ol bombom em ol 7-pela spirit bilong God. Long pes bilong sia king i gat wanpela samting i stap, em i olsem bikpela solwara ol i bin wokim long glas, na em i klia tru. Na 4-pela samting i stap laip ol i sanap i stap long ol 4-pela sait bilong sia king. Dispela 4-pela samting i stap laip ol i gat planti ai i karamapim olgeta hap bilong bodi bilong ol, em long baksait tu. Namba wan samting i stap laip em i olsem laion. Namba 2 samting i stap laip em i olsem bulmakau man. Namba 3 samting i stap laip em i gat pes olsem pes bilong man. Na namba 4 samting i stap laip em i olsem wanpela bikpela tarangau i flai i stap. Dispela 4-pela samting i stap laip, olgeta wan wan i gat 6-pela wing. Na planti ai i karamapim bodi bilong ol, na i stap aninit long ol wing tu. Na long san na long nait ol i save tok olsem, “Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, em i holi, em i holi, em i holi. Bipo em i stap, na nau em i stap, na bihain bai em i kam.” Ol i no save malolo long mekim dispela tok. Dispela ol samting i stap laip, ol i save amamas long dispela Man i sindaun long sia king bilong en na i stap laip oltaim oltaim. Na ol i litimapim nem bilong en na ol i tenkyu long em. Na olgeta taim ol 4-pela samting i stap laip ol i mekim olsem, orait dispela 24 hetman ol i save brukim skru long pes bilong dispela Man i sindaun i stap long sia king. Na ol i save lotu long em, em Man bilong i stap oltaim oltaim. Ol i save kisim ol hat gol bilong ol na tromoi ol i go pundaun klostu long pes bilong sia king, na ol i save singim song olsem, “Bikpela, yu God bilong mipela. Yu tasol yu stap antap tru na inap tru long olgeta man i ken amamas long yu na litimapim nem bilong yu na i stap aninit long strong bilong yu. Long wanem, yu bin wokim olgeta samting. Long laik bilong yu yet yu bin mekim olgeta samting i kamap, na nau dispela olgeta samting i stap.” Dispela Man i sindaun i stap long sia king, na long han sut bilong en mi lukim wanpela buk i stap. Dispela buk i olsem wanpela longpela pepa ol i bin raunim na pasim, na dispela pepa i gat rait i stap long tupela hap bilong en. Na ol i bin raunim na long 7-pela hap ol i bin pasim strong long gris bilong kandel na ol i putim mak antap long olgeta dispela 7-pela gris kandel. Na mi lukim wanpela strongpela ensel i singaut bikmaus olsem, “Husat i gutpela man, inap long em i ken rausim ol gris kandel ol i bin pasim buk long en na opim dispela buk?” Tasol i no gat wanpela i stap long heven o i stap long graun o i stap aninit long graun, em inap long opim buk na lukluk insait long en. Mi lukim olsem i no gat wanpela man em inap long opim dispela buk na lukluk insait long en, na mi krai planti. Na wanpela bilong ol hetman i tokim mi olsem, “Yu no ken krai. Harim. Dispela Laion i bin kamap long lain Juda, em dispela Kru i kamap long ol lain tumbuna bilong King Devit, em i winim pait na i daunim pinis ol birua bilong en. Olsem na em inap long rausim ol 7-pela gris kandel i pasim buk na opim dispela buk.” Na mi lukim wanpela Pikinini Sipsip i sanap i stap. Em i luk olsem ol i bin kilim em i dai. Em i sanap i stap namel long sia king na dispela 4-pela samting i stap laip, na ol sia bilong ol hetman i raunim em i stap. Em i gat 7-pela kom na 7-pela ai, em ol 7-pela spirit bilong God. God i bin salim ol i go nabaut long olgeta hap bilong graun. Orait Pikinini Sipsip i go kisim dispela buk i stap long han sut bilong dispela Man i sindaun long sia king. Em i kisim pinis dispela buk, orait dispela 4-pela samting i stap laip na ol 24 hetman ol i brukim skru klostu long Pikinini Sipsip. Olgeta hetman wan wan i holim wanpela musik olsem gita na wanpela dis gol, na smok i gat gutpela smel i kamap long olgeta dis. Dispela em i makim ol beten bilong ol manmeri bilong God. Na ol i singim wanpela nupela song olsem, “Yu inap tru long kisim buk na rausim olgeta gris kandel i pasim buk. Long wanem, ol i bin kilim yu i dai, na long blut bilong yu yu bin baim bek ol manmeri, bilong givim ol long God. Yes, yu baim bek ol manmeri bilong olgeta lain man, na bilong olgeta tok ples, na bilong olgeta kain skin, na bilong olgeta kantri. Yu bin mekim ol i kamap ol pris bilong lain bilong king, na ol i stap lain pris bilong God bilong mipela. Na bai ol i stap king na bosim ol manmeri bilong graun.” Orait, mi lukluk gen, na mi harim maus bilong planti ensel moa. Namba bilong ol i olsem planti handet milion, na planti tausen tausen moa. Ol i sanap raunim sia king na ol samting i stap laip na ol hetman. Ol i singaut strong olsem, “Dispela Pikinini Sipsip bipo ol i kilim em i dai, em inap tru long kisim namba na olgeta gutpela samting na gutpela save na bikpela strong. Em inap tru long olgeta man i litimapim nem bilong em na amamas long em na givim tenkyu long em.” Na mi harim toktok bilong olgeta kain samting God i bin wokim, em ol samting i stap long heven na i stap long graun na i stap aninit long graun na i stap long solwara. Yes, olgeta samting i stap long olgeta hap, mi harim ol i tok olsem, “Dispela Man i save sindaun long sia king bilong en, na Pikinini Sipsip tu, tupela i ken kisim olgeta tenkyu na biknem na amamas na strong, inap oltaim oltaim.” Na ol 4-pela samting i stap laip ol i tok, “I tru.” Na ol hetman i brukim skru na i lotu long tupela. Mi lukim Pikinini Sipsip i holim dispela buk i gat 7-pela gris kandel i pasim, na em i rausim namba wan gris kandel. Na mi harim wanpela bilong ol dispela 4-pela samting i stap laip em i mekim tok, na nek bilong en i olsem klaut i pairap. Em i tok olsem, “Yu kam.” Na mi lukluk gen na mi lukim wanpela waitpela hos, na man i sindaun long en em i holim banara. Ol i givim em wanpela hat bilong man i winim pait, na em i go olsem man i winim pait na em i wok long winim planti pait moa. Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 2 gris kandel i pasim buk, na mi harim namba 2 samting i stap laip em i tok, “Yu kam.” Na narapela hos i kamap, em i retpela. Ol i givim strong long man i sindaun long dispela hos, em strong bilong pinisim gutpela taim bilong ol manmeri bilong graun, bai ol man i wok long kilim i dai ol arapela man. Na ol i givim em wanpela bikpela bainat bilong mekim dispela wok. Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 3 gris kandel i pasim buk, na mi harim namba 3 samting i stap laip em i tok, “Yu kam.” Na mi lukluk gen, na mi lukim wanpela blakpela hos. Na man i sindaun long en em i holim wanpela skel long han bilong en. Na mi harim samting olsem maus bilong wanpela man i autim tok namel long ol 4-pela samting i stap laip, na dispela maus i tok olsem, “Yu go na mekim wok bilong yu, na bai ol man i sot long kaikai. Olsem na pe ol man i kisim long wanpela de, em bai inap long ol i baim wanpela liklik sospen wit o tripela liklik sospen bali tasol. Tasol yu no ken bagarapim ol diwai oliv na ol diwai wain, olsem na ol bai i gat wel bilong oliv na wain i stap yet.” Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 4 gris kandel i pasim buk, na mi harim maus bilong namba 4 samting i stap laip em i tok, “Yu kam.” Na mi lukluk gen, na mi lukim wanpela yelopela hos. Na man i sindaun long en, nem bilong en Dai. Na Ples bilong ol man i dai pinis, em i bihainim Dai i kam. Ol i givim strong long tupela long tilim olgeta manmeri long 4-pela lain na long kilim i dai wanpela bilong ol dispela lain. Tupela bai i kilim ol manmeri i dai long bainat, na tupela bai i mekim taim bilong bikpela hangre i kamap na kilim ol i dai, na tupela bai i mekim ol bikpela sik i kamap na kilim ol i dai, na tupela bai i salim ol wel abus bilong graun i go kilim ol i dai. Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 5 gris kandel i pasim buk, na mi lukim tewel bilong ol manmeri i dai pinis ol i stap aninit long alta. Bipo ol dispela manmeri i bin holim strong tok bilong God, na ol i autim dispela tok na ol birua i kilim ol i dai. Ol dispela tewel i singaut strong olsem, “Bikpela King bilong olgeta samting, yu save mekim gutpela na stretpela pasin oltaim. Yu stap holi, na pasin bilong yu em i tru olgeta. Hamas taim bai mipela i wet, na bai yu mekim kot long ol manmeri i stap long graun, na yu bekim blut bilong mipela long ol?” Orait ol i givim longpela waitpela klos long dispela ol manmeri wan wan, na ol i tokim ol olsem, “Yupela i mas malolo liklik pastaim. Ol birua bai i kilim i dai ol wanwok bilong yupela na ol brata bilong yupela, olsem ol i bin kilim yupela yet. God i makim pinis namba bilong ol manmeri ol bai i kilim i dai, na taim ol birua i kilim pinis dispela olgeta manmeri, orait God bai i bekim blut bilong yupela.” Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 6 gris kandel i pasim buk, na mi lukluk gen, na mi lukim bikpela guria i kamap long graun. Na san i kamap blakpela olsem ol olpela bek. Na mun i kamap retpela olgeta olsem blut. Ol sta bilong skai ol i pundaun long graun, olsem win i sakim diwai fik na ol fik i no mau yet ol i pundaun. Skai tu em i go pinis, olsem mat ol i raunim i go na pasim. Na olgeta maunten na ailan ol i lusim ples bilong ol, na ol i surik i go. Na ol king bilong graun wantaim ol man i gat nem na ol kepten bilong ol soldia na ol maniman na ol strongpela man na olgeta man i stap wokboi nating na olgeta man i stap fri, olgeta wantaim ol i ranawe i go hait insait long ol hul bilong ston na baksait long ol bikpela ston i stap long ol maunten. Na ol i singaut long olgeta maunten na ston olsem, “Yupela i mas karamapim mipela, na haitim mipela long pes bilong Man i sindaun long sia king bilong en, na bai Pikinini Sipsip i no ken kam wantaim bikpela belhat bilong en na mekim save long mipela. Long wanem, dispela bikpela De bilong tupela i belhat long ol manmeri na i bekim pe nogut long ol, nau em i kamap pinis. Na husat inap sakim strong bilong tupela na i stap gut?” Dispela olgeta samting i pinis, orait mi lukim 4-pela ensel i sanap i stap long ol 4-pela kona bilong graun. Ol i holimpas ol 4-pela win bilong graun, bai ol win i no inap i go winim graun na solwara na ol diwai. Na mi lukim narapela ensel i lusim hap bilong sankamap na i kam. Em i holim mak bilong God, em God i save stap laip oltaim, na em i singaut strong long dispela 4-pela ensel God i givim strong long ol bilong bagarapim graun wantaim solwara. Em i tok olsem, “Yupela i no ken hariap long bagarapim graun na solwara na ol diwai. Mipela i laik putim mak bilong God bilong yumi long pes bilong ol wokman bilong en pastaim, na bihain yupela i ken bagarapim ol samting.” Na mi harim ol i kolim namba bilong ol manmeri i kisim mak. Ol i putim mak long 144,000 manmeri namel long olgeta lain bilong Israel. Olsem na 12,000 manmeri bilong lain Juda ol i kisim mak, na 12,000 bilong lain Ruben na 12,000 bilong lain Gat na 12,000 bilong lain Aser na 12,000 bilong lain Naptali na 12,000 bilong lain Manase na 12,000 bilong lain Simeon na 12,000 bilong lain Livai na 12,000 bilong lain Isakar na 12,000 bilong lain Sebulun na 12,000 bilong lain Josep na 12,000 bilong lain Benjamin. Ol dispela manmeri ol i kisim mak bilong God. Orait bihain mi lukluk gen, na mi lukim planti manmeri tru ol i bung i stap, na i no inap man i kaunim namba bilong ol. Dispela ol manmeri ol i bilong olgeta lain man na bilong olgeta kantri na bilong olgeta kain skin na bilong olgeta tok ples. Ol i sanap i stap long pes bilong sia king na long ai bilong Pikinini Sipsip. Ol i bin putim ol longpela waitpela klos, na long han bilong ol, ol i holim ol lip bilong diwai pam. Ol i singaut strong olsem, “God bilong yumi em i save sindaun long sia king bilong en, na Pikinini Sipsip, tupela tasol i save kisim bek yumi na mekim yumi i stap gut.” Na olgeta ensel ol i sanap raunim sia king wantaim ol hetman na ol 4-pela samting i stap laip. Na ol i lukluk i go long sia king na ol i brukim skru na putim pes bilong ol i go daun long graun, na ol i lotu long God. Ol i tok olsem, “I tru. Yumi amamas moa yet long God bilong yumi, na yumi tokaut long biknem bilong em. Em i gat olgeta gutpela tingting, na yumi givim tenkyu long em, na litimapim nem bilong em. Em i gat strong tru. Yes, olgeta bikpela strong i stap long em. Oltaim oltaim dispela olgeta samting ol i bilong God tasol. I tru.” Orait wanpela bilong ol hetman em i askim mi olsem, “Ol dispela manmeri i bin putim ol longpela waitpela klos, em ol husat? Ol i kam long wanem hap?” Na mi bekim tok bilong em olsem, “Bikman, yu yet yu save.” Na em i tokim mi olsem, “Ol dispela manmeri ol i bin kisim bikpela hevi na pen long han bilong ol birua. Na ol i bin wasim ol klos bilong ol long blut bilong Pikinini Sipsip, na ol klos i kamap waitpela. Olsem na ol i save sanap long pes bilong sia king bilong God. Na long san na long nait ol i save stap long haus bilong en na mekim wok bilong en. Na God i save sindaun long dispela sia king, em yet bai i stap wantaim ol na lukautim ol. Ol bai i no hangre moa, na nek bilong ol bai i no drai gen. San bai i no inap boinim skin bilong ol, na i no gat wanpela samting bai i mekim skin bilong ol i hat nogut tru. Long wanem, Pikinini Sipsip i stap namel tru long sia king, em bai i stap wasman bilong ol. Em bai i bringim ol i go long ol hul i gat wara i kamap, em wara bilong givim laip. Na God bai i mekim drai wara bilong ai bilong ol, na ol bai i no krai moa.” Orait Pikinini Sipsip i rausim namba 7 gris kandel i pasim buk, na i no gat wanpela samting i mekim nois, na i no gat toktok i kamap long heven, i go inap hap aua samting. Na bihain mi lukim dispela 7-pela ensel i sanap long pes bilong God, na ol i kisim 7-pela biugel. Na narapela ensel i kam sanap klostu long alta. Em i holim plet gol bilong holim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i givim em planti bilong dispela kain paura, bilong em i ken bungim wantaim ol prea bilong olgeta manmeri bilong God, na mekim ofa long God long dispela alta gol i stap long pes bilong sia king bilong God. Na dispela smok i gat gutpela smel wantaim ol prea bilong ol manmeri bilong God, ol i lusim han bilong dispela ensel i sanap i stap long pes bilong God, na ol i go antap. Orait ensel i kisim paia long alta na em i pulimapim long dispela plet bilong smok i gat gutpela smel, na em i tromoi paia i go daun long graun. Em i tromoi pinis, orait ol klaut i pairap na bikpela nois i kamap, na lait bilong klaut i sut i go nabaut, na graun i guria. Orait dispela 7-pela ensel i holim 7-pela biugel, ol i redi long winim ol biugel. Namba wan ensel i winim biugel bilong en, na ren ais na paia wantaim blut em i kamap, na i go pundaun long graun. I olsem ol i tilim olgeta hap graun na olgeta diwai long tripela hap, na paia i kukim olgeta wanpela hap bilong graun na wanpela hap bilong ol diwai. Na olgeta grinpela gras, em tu paia i kukim olgeta. Orait namba 2 ensel i winim biugel bilong en, na ol i tromoi wanpela samting olsem bikpela maunten i paia, na em i go pundaun long solwara. I olsem ol i tilim solwara long tripela hap, na wanpela hap bilong solwara i kamap blut. Ol samting i gat laip long solwara, em tu ol i tilim long tripela lain, na wanpela lain olgeta i dai. Na ol sip tu ol i tilim long tripela lain, na wanpela lain sip i bagarap olgeta. Orait namba 3 ensel i winim biugel bilong en, na wanpela bikpela sta i paia tru olsem bombom, em i lusim heven na i pundaun. I olsem ol i tilim olgeta wara long tripela lain, na dispela sta i pundaun antap long wanpela lain bilong ol wara na ol hul wara. Nem bilong dispela sta em i olsem, Marasin I Pait Nogut Tru. Na em i pundaun antap long wanpela lain bilong ol wara, na ol dispela wara i kamap olsem marasin i pait nogut tru. Planti man i dringim dispela wara, na wara i kukim bel bilong ol na ol i dai. Orait namba 4 ensel i winim biugel bilong en, na i olsem ol i tilim san na mun na olgeta sta long tripela hap. Na ol i bagarapim wanpela hap bilong san na wanpela hap bilong mun na wanpela hap bilong olgeta sta. Na wanpela hap bilong lait bilong ol i kamap tudak, olsem na wanpela hap bilong san na bilong nait i no gat lait. Na mi lukim wanpela bikpela tarangau i flai i go namel long skai. Na mi harim em i singaut strong olsem, “Sori, sori, sori tumas long ol manmeri i stap long graun. Tripela ensel moa i laik winim ol biugel bilong ol, na ol bikpela hevi tru bai i kamap long ol manmeri.” Orait namba 5 ensel i winim biugel bilong en, na mi lukim wanpela sta i lusim heven na i pundaun long graun. Na ol i givim em ki bilong dispela hul i go daun moa na i no gat as bilong en. Orait sta i opim dispela hul, na smok i kamap long hul olsem smok bilong bikpela paia. Na dispela smok i kamap long hul em i karamapim san na skai, na san na skai i kamap tudak. Na planti binatang olsem ol grasopa ol i lusim dispela smok, na ol i go nabaut long graun. Ol i kisim strong olsem strong bilong ol skopion, em ol dispela binatang bilong graun i save bagarapim man. Na ol i tokim ol dispela grasopa olsem, “Yupela i no ken bagarapim ol gras na ol kain kain samting i save kamap long graun na ol diwai. Nogat. Yupela i mas bagarapim tasol dispela ol manmeri i no gat mak bilong God i stap long pes bilong ol. Yupela i ken givim pen long ol dispela manmeri i go inap long 5-pela mun, tasol yupela i no ken kilim ol i dai.” Na ol dispela grasopa i go nabaut na givim pen nogut tru long ol manmeri. Pen ol i givim em i wankain olsem ol skopion i save givim long ol manmeri. Long dispela taim ol manmeri bai i wok long painim rot bilong i dai, tasol ol bai i no inap i dai. Ol bai i laikim tumas long i dai, tasol dai bai i ranawe long ol. Mi lukim ol dispela grasopa ol i olsem ol hos i redi long pait. Long het bilong ol, ol samting olsem ol hat gol i stap. Na pes bilong ol i olsem pes bilong man. Na gras bilong ol i longpela, olsem gras bilong ol meri. Na tit bilong ol i olsem tit bilong laion. Ol samting olsem ol siot kapa i karamapim bros bilong ol, na ol wing bilong ol i pairap olsem pairap bilong planti karis ol hos i pulim na ol i ran i go long pait. Ol dispela grasopa i gat tel olsem bilong ol skopion, na nil bilong sutim marasin nogut bilong givim pen, em i stap long tel bilong ol. Olsem na strong bilong ol bilong givim pen nogut tru long ol manmeri i go inap long 5-pela mun, em i stap long ol tel bilong ol. Ol i gat wanpela king i stap hetman bilong ol. Dispela king em i ensel bilong dispela hul i go daun moa na i no gat as bilong en. Long tok Hibru ol i kolim nem bilong dispela ensel olsem, Abadon. Na long tok bilong yumi ol i kolim em Man Bilong Bagarapim Olgeta Samting. Orait namba wan bikpela hevi em i pinis. Tasol harim. Tupela bikpela hevi i stap yet na bai i kamap bihain. Orait namba 6 ensel i winim biugel bilong en, na mi harim maus bilong wanpela man i toktok namel long ol 4-pela kom i stap long ol 4-pela kona bilong alta gol i stap long pes bilong God. Em i tokim namba 6 ensel i holim biugel olsem, “Dispela 4-pela ensel ol i kalabus i stap long bikpela wara Yufretis, yu mas lusim ol i go.” Orait em i lusim dispela 4-pela ensel, bai ol i ken tilim olgeta manmeri long tripela lain, na kilim i dai wanpela lain olgeta. Ol dispela ensel i redi pinis na ol i wetim dispela aua na dispela de na dispela mun na dispela yia tasol, bilong mekim dispela wok. Na namba bilong ol soldia i sindaun long hos em inap olsem 200 milion. Mi harim ol i kolim namba bilong ol. Na long dispela samting olsem driman mi lukim ol hos na ol man i sindaun long ol hos, na pasin bilong ol i olsem. Ol man ol i putim ol siot kapa, na kala bilong ol dispela siot em retpela na blupela na yelopela. Het bilong ol hos i olsem het bilong ol laion. Na paia na smok na ol ston salfa i paia, ol i kamap long maus bilong ol hos na i sut i go nabaut. I olsem ol i tilim olgeta manmeri long tripela lain, na dispela tripela samting nogut i kilim i dai wanpela lain olgeta. Dispela tripela samting em dispela paia na smok na ston salfa i paia, ol i kamap long maus bilong ol hos. Strong bilong ol dispela hos i stap long maus na long tel bilong ol. Tel bilong ol i olsem snek, na i gat het. Na ol hos i save bagarapim ol manmeri long ol tel bilong ol. Ol arapela manmeri, em ol lain dispela tripela samting nogut i no kilim ol i dai, ol i no tanim bel na givim baksait long ol giaman god ol i bin wokim long han bilong ol yet. Ol i no lusim pasin bilong lotu long ol spirit nogut na long ol piksa bilong ol giaman god ol man i bin wokim long gol na long silva na long bras na long ston na long diwai, em dispela ol samting i no save lukluk na i no save harim toktok na i no save wokabaut. Ol dispela manmeri i bin kilim i dai ol arapela, na ol i bin wokim posin na yusim ol arapela kain pawa, na ol i bin mekim pasin pamuk na stilim ol samting bilong ol arapela man. Tasol ol i no tanim bel na givim baksait long ol dispela pasin tu. Orait mi lukim narapela strongpela ensel i kam daun long heven. Em i karamapim skin bilong en long klaut, na wanpela renbo i stap antap long het bilong en. Pes bilong en i lait olsem san, na tupela lek bilong en i luk olsem paia. Dispela ensel i holim wanpela liklik buk long han bilong en, na buk i op i stap. Em i putim lek i stap long han sut bilong en antap long solwara, na narapela lek em i putim antap long graun. Na em i singaut strong tru, olsem laion i singaut bikmaus. Em i singaut pinis, orait ol 7-pela klaut i pairap na ol i mekim toktok bilong ol. Dispela 7-pela klaut i pairap pinis, orait mi laik raitim toktok ol i bin mekim. Tasol mi harim maus bilong wanpela man i singaut long heven olsem, “Dispela tok bilong ol 7-pela klaut i pairap, em yu mas pasim i stap long tingting bilong yu. Yu no ken raitim.” Orait dispela ensel mi bin lukim em i sanap long solwara na long graun, em i litimapim han sut bilong en i go long heven, na em i tok tru antap long nem bilong God i stap laip oltaim oltaim. Em God i bin wokim heven wantaim olgeta samting i stap long en, na graun wantaim olgeta samting i stap long en, na solwara tu wantaim olgeta samting i stap long en. Na ensel i tok olsem, “Taim i laik pinis nau. God bai i no inap wet moa. Nogat. Taim namba 7 ensel i winim biugel, na krai bilong en i kamap, orait dispela samting God i laik mekim na tok bilong en i bin hait i stap, em bai God i mekim i kamap tru. Em dispela gutnius bipo em i bin givim long ol profet, em ol wokman bilong en.” Na maus bilong dispela man i kamap gen long heven, na i tokim mi olsem, “Yu go kisim dispela buk i op i stap long han bilong ensel i sanap long solwara na long graun.” Orait mi go long ensel na mi tokim em, “Yu givim dispela liklik buk long mi.” Na em i tokim mi olsem, “Yu kisim na yu kaikai. Em bai i pait long bel bilong yu. Tasol long maus bilong yu em bai i swit olsem hani.” Em i tok pinis, na mi kisim dispela liklik buk long han bilong en, na mi kaikai. Na long maus bilong mi em i swit olsem hani. Tasol taim mi kaikai pinis, em i pait long bel bilong mi. Na ol i tokim mi olsem, “Yu mas autim tok profet gen long ol samting bai i kamap long planti lain manmeri bilong planti kantri na bilong planti tok ples, na long planti king tu.” Orait ol i givim mi stik bilong metaim ol samting, em i olsem stik bilong wokabaut, na ol i tokim mi olsem, “Yu kirap na metaim haus bilong God wantaim alta. Na yu kaunim namba bilong ol manmeri i save mekim lotu long dispela haus. Tasol yu no ken metaim dispela ples bung i stap ausait long banis i raunim haus bilong God. Em yu mas lusim, long wanem, em ples bung bilong ol man bilong ol arapela lain, na ol dispela lain bai i kam krungutim taun bilong God i go inap long 42 mun. Na mi bai salim dispela tupela man bilong autim tok bilong mi. Tupela bai i pasim klos bilong sori, na tupela bai i autim tok bilong mi i go inap long 1,260 de.” Dispela tupela man i olsem dispela tupela diwai oliv na tupela lam i sanap long pes bilong Bikpela bilong olgeta hap bilong graun. Sapos ol man i laik mekim nogut long tupela, orait paia bai i kamap long maus bilong tupela na kukim tru ol birua bilong tupela. Olsem na wanem man i laik mekim nogut long tupela, em bai i dai long dispela pasin tasol. Tupela i gat strong bilong pasim skai, bai ren i no ken pundaun long olgeta taim tupela i wok long autim tok profet bilong God. Na tupela i gat strong bilong mekim olgeta wara i kamap blut, na bilong mekim ol kain kain samting nogut i kamap bilong bagarapim ol manmeri bilong graun. Tupela i ken mekim ol dispela kain samting i kamap long laik bilong tupela. Taim tupela i pinisim wok bilong autim tok bilong God, orait dispela wel abus bilong hul i no gat as, em bai i lusim hul na i kam antap. Na em bai i pait long tupela. Na em bai i daunim tupela na kilim tupela i dai. Na bodi bilong tupela bai i stap long bikrot bilong dispela bikpela taun, yumi save tok bokis na kolim em olsem, Sodom na Isip. Em dispela taun tasol bipo ol i bin nilim Bikpela bilong tupela long diwai kros na kilim em i dai. Ol man bilong olgeta kain skin na bilong olgeta kantri na bilong olgeta tok ples na bilong olgeta lain manmeri, ol bai i lukim bodi bilong tupela inap long 3 na hap de. Na ol bai i no larim ol man i planim bodi bilong tupela. Na ol manmeri bilong graun bai i amamas long lukim tupela i dai pinis, na ol bai i singsing na kaikai na givim presen long ol pren bilong ol. Long wanem, dispela tupela profet i bin givim pen nogut long olgeta manmeri i stap long graun. Dispela 3 na hap de i pinis, orait God i salim win bilong laip i go insait long tupela, na tupela i kirap na i sanap. Na ol man i lukim tupela, ol i pret nogut tru. Na tupela i harim maus bilong wanpela man i singaut strong long heven na i tokim tupela olsem, “Yutupela kam antap long hia.” Orait ol birua i lukim tupela i stap, na tupela i go insait long klaut na i go antap long heven. Na long dispela taim stret bikpela guria i kamap, na wanpela hap bilong taun em i bagarap, na 9-pela hap i stap yet. Na 7,000 manmeri i dai long dispela guria. Na ol manmeri i stap yet, ol i pret nogut tru na ol i litimapim nem bilong God bilong heven. Orait namba 2 bikpela hevi em i pinis. Tasol harim. Liklik taim tasol na namba 3 bikpela hevi bai i kamap. Orait namba 7 ensel i winim biugel bilong en, na mi harim ol lain i stap long heven i singaut strong olsem, “Bikpela bilong yumi wantaim dispela man em i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, tupela i kamap king bilong olgeta hap bilong graun. Na Bikpela bai i stap king oltaim oltaim.” Na dispela 24 hetman i save sindaun long sia bilong ol long ai bilong God, ol i brukim skru na putim pes bilong ol i go daun long graun, na ol i lotu long God. Ol i tok olsem, “Bikpela, yu God I Gat Olgeta Strong. Yu stap nau, na bipo tru yu stap. Yu kisim pinis bikpela strong bilong yu, na yu kamap king tru. Olsem na mipela i tenkyu long yu. Ol haiden i belhat tru, tasol taim bilong yu long belhat em i kamap pinis. Nau em i taim bilong ol man i dai pinis ol i mas kamap long kot bilong yu. Nau em i taim bilong givim gutpela pe long ol wokman bilong yu, em ol profet, na long ol manmeri bilong yu, na long olgeta man i save pret long yu na i stap aninit long yu, em ol man i gat nem na ol man i no gat nem tu. Nau em i taim bilong bagarapim ol man i bin bagarapim graun.” Ol hetman i tok pinis, orait ol ensel i opim haus bilong God i stap long heven, na ol i lukim Bokis Kontrak bilong God em i stap ples klia insait long haus bilong em. Na lait bilong klaut i sut i go nabaut na bikpela nois i kamap na klaut i pairap, na graun i guria na planti ren ais i kam daun. Orait wanpela narakain mak tru i kamap long skai. Dispela mak i olsem. Wanpela meri i stap, na em i pasim san olsem klos bilong en. Na mun i stap aninit long lek bilong en, na 12-pela sta i stap olsem hat long het bilong en. Dispela meri i gat bel, na pen bilong karim pikinini em i kamap pinis long em. Em i laik karim pikinini, na em i pilim pen nogut tru, olsem na em i singaut strong. Na narapela mak i kamap long skai. Dispela mak em i olsem. Wanpela traipela retpela snek i stap. Em i gat 7-pela het, na 10-pela kom i kamap long ol het bilong en. Na 7-pela hat olsem ol hat bilong king i stap long ol het bilong en. Tel bilong en i brumim tru bikpela lain sta bilong skai na tromoi ol i go long graun. I olsem ol i tilim ol sta long tripela lain, na wanpela lain sta olgeta i pundaun. Orait dispela snek i sanap long pes bilong meri i laik karim pikinini, na em i wetim meri i karim pikinini pinis, bai em i ken kaikai dispela pikinini. Na meri i karim pikinini man, em pikinini God i makim bilong holim stik ain na bosim strong olgeta lain manmeri. Meri i karim pikinini pinis, orait kwiktaim ol i kisim pikinini i go antap, na ol i bringim em i go long God na long sia king bilong em. Na dispela meri em i ranawe i go long hap i no gat man. Long dispela hap God i redim pinis ples bilong em i ken i stap long en, na ol bai i lukautim em na givim kaikai long em inap long 1,260 de. Orait nau bikpela pait i kirap long heven. Maikel wantaim ol ensel bilong en ol i pait long dispela traipela snek. Na snek wantaim ol ensel bilong en ol i bekim pait long ol, tasol ol i no gat strong bilong winim pait. Olsem na ol i no inap i stap moa long heven, na ol ensel bilong God i tromoi dispela snek i go daun. Em dispela snek bilong bipo yet, na ol i kolim em Satan na “Man I Save Kotim Olgeta Manmeri.” Em i man bilong giamanim olgeta manmeri bilong graun. Ol i tromoi em i go daun long graun, na ol i tromoi ol ensel bilong en i go daun wantaim em. Na long heven mi harim maus bilong wanpela man i singaut strong olsem, “Nau God bilong yumi em i kisim bek yumi pinis, na strong bilong en i kamap pinis long ples klia, na em i stap king. Na dispela man em i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i kisim pinis bikpela namba na strong. Long wanem, dispela man bilong kotim ol brata bilong yumi, em i bin kotim ol long ai bilong God bilong yumi long san na long nait, tasol nau ol ensel i tromoi em i go daun pinis. Ol brata bilong yumi ol i no bin laikim tumas laip bilong ol yet, na ol i no tingting strong long ol i mas i stap gut long graun. Nogat. Ol i bin kisim strong long blut bilong Pikinini Sipsip na ol i strong long autim tok bilong em, maski ol birua i kilim ol i dai. Na long dispela pasin ol i winim pait na daunim dispela birua. Olsem na yu heven, na yupela olgeta lain i stap long heven, yupela i ken amamas. Tasol yu graun, na yu solwara, yupela lukaut. Bikpela hevi i laik kamap long yupela. Satan i go daun pinis long yupela, na em i belhat nogut tru. Em i save, em i gat sotpela taim tasol bilong i stap.” Dispela snek em i lukim olsem ol i tromoi em i go daun pinis long graun, na em i go ranim dispela meri i bin karim pikinini man. Tasol ol i givim tupela wing bilong bikpela tarangau long dispela meri, bai em inap flai i go long ples bilong en long graun i no gat man, na em i ken i stap longwe long dispela snek. Na long dispela hap ol bai i lukautim em gut na givim kaikai long em, i go inap long 3 na hap yia. Orait dispela snek i trautim wara long maus bilong en. Dispela wara i kamap olsem bikpela wara na i ran i go bihainim meri. Snek i laik bai wara i kisim dispela meri na bagarapim meri olgeta. Tasol graun i helpim meri. Graun i opim maus bilong en na i dringim dispela wara, snek i bin trautim long maus bilong en. Olsem na snek em i belhat long dispela meri, na em i go na i laik pait long ol arapela pikinini bilong en, em ol dispela manmeri i save bihainim ol lo bilong God, na ol i save autim tok bilong Jisas na bihainim em. Na snek i sanap i stap long nambis bilong solwara. Na mi lukim wanpela wel animal i kamap long solwara. Em i gat 7-pela het na 10-pela kom i kamap long ol het bilong en. Na 10-pela hat olsem ol hat bilong king i stap long ol kom bilong en. Long ol het bilong en ol nem i stap, na as bilong ol dispela nem em ol kain kain pasin bilong tok bilas long God. Dispela wel animal nau mi lukim, em i olsem bikpela wel pusi ol i kolim lepat, na lek bilong en i olsem lek bilong bea, na maus bilong en i olsem maus bilong laion. Na dispela snek i givim strong bilong em yet long dispela wel animal. Em i mekim em i stap king olsem em yet, na em i givim bikpela strong long em. I luk olsem ol i bin sutim wanpela het bilong dispela wel animal na kilim em i dai. Tasol dispela sua nogut em i drai pinis, na i orait gen. Na olgeta manmeri ol i kirap nogut long lukim dispela wel animal, na ol i bihainim em. Ol manmeri i save olsem traipela snek i bin givim strong bilong em yet long dispela wel animal, olsem na ol i lotuim dispela snek. Na ol i lotuim wel animal tu, na ol i tok olsem, “Husat em i wankain olsem dispela wel animal? Husat inap long pait long em?” Orait God i larim dispela wel animal na em i bikmaus nabaut na i tok bilas long God. Na em i gat strong bilong mekim dispela pasin inap long 42 mun. Olsem na em i opim maus bilong en na em i tok bilas long God. Em i tok nogut long nem bilong God na long ples bilong God na long ol lain bilong God i stap long heven. Na God i larim em na em i pait long ol manmeri bilong God, na em i winim pait na i daunim ol. Na em i kisim strong bilong bosim ol manmeri bilong olgeta lain man na bilong olgeta kantri na bilong olgeta tok ples na bilong olgeta kain skin. Olgeta manmeri long graun, nem bilong ol i no i stap long buk bilong laip long taim God i no mekim graun i kamap yet, ol bai i lotu long dispela wel animal. Dispela buk bilong laip, em buk bilong Pikinini Sipsip, bipo ol i bin kilim em i dai. Man i gat yau, em i mas harim gut dispela tok. Sapos God i makim wanpela man bilong i go long kalabus, orait em i mas i go long kalabus. Na sapos em i makim wanpela man bilong ol i kilim em i dai long bainat, orait ol bai i kilim em i dai long bainat. Na taim dispela kain pasin i kamap, orait ol manmeri bilong God i mas i stap strong na holimpas bilip bilong ol. Orait mi lukim narapela wel animal i kirap insait long graun na i kam antap. Long het bilong en tupela kom i kamap olsem ol kom bilong pikinini sipsip, na toktok bilong en em i olsem toktok bilong wanpela bikpela snek. Long taim dispela namba 2 wel animal em i stap wantaim namba wan wel animal, em i kisim olgeta strong bilong namba wan wel animal. Na em i wok strong long mekim graun wantaim ol manmeri i stap long graun ol i lotu long dispela namba wan wel animal, em i bin kisim sua nogut inap long kilim em i dai, tasol dispela sua em i drai pinis. Namba 2 wel animal em i wokim ol kain kain bikpela mirakel. Wanpela kain mirakel em i olsem. Long ai bilong ol manmeri em i mekim paia i lusim heven na i kam daun long graun. God i larim em i wokim ol kain kain mirakel long ai bilong namba wan wel animal, na long dispela pasin em i giamanim ol manmeri bilong graun. Em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i mas wokim piksa bilong dispela wel animal, bilong litimapim nem bilong en. Em dispela wel animal bipo bainat i bin kilim em, tasol em i stap laip yet.” Na God i larim em na em i givim win bilong laip long piksa bilong wel animal, na dispela piksa i mekim toktok. Na sapos sampela man i no laik lotu long piksa bilong wel animal, orait em i gat strong bilong kilim ol i dai. Orait namba 2 wel animal i tok na ol i putim wanpela mak long han sut na long pes bilong olgeta manmeri, maski ol i manmeri nating o ol i gat nem, na maski ol i gat planti mani o ol i stap rabis, na maski ol i stap fri o ol i wokboi na wokmeri nating. Na sapos man i no gat dispela mak bilong nem bilong wel animal o sapos em i no gat namba bilong nem bilong en, orait em i no inap baim samting long ol arapela manmeri na ol i no inap baim samting long em. Man i gat gutpela tingting, em inap save gut long dispela samting. Man i gat save, em i mas kaunim gut namba bilong wel animal. Dispela namba em i namba bilong wanpela man, na namba bilong dispela man em 666. Mi lukluk gen, na mi lukim Pikinini Sipsip i sanap long maunten Saion, na 144,000 manmeri i sanap wantaim em. Nem bilong Pikinini Sipsip na nem bilong Papa bilong en, dispela nem God i bin raitim long pes bilong ol. Na mi harim gutpela nois i kam long heven, em i olsem nois bilong bikpela wara i pairap, na olsem bikpela nois bilong klaut i pairap. Mi harim dispela nois em i olsem musik. Em i olsem ol man i paitim gita na musik i kamap. Ol dispela manmeri i sanap long pes bilong sia king bilong God na long ai bilong ol 4-pela samting i stap laip na long ai bilong ol hetman, na ol i singim wanpela nupela song. Dispela 144,000 manmeri God i bin baim bek ol namel long olgeta manmeri bilong graun, ol tasol inap long kisim save long dispela song. Na i no gat narapela man moa inap kisim save long en. Dispela ol man ol i no bin slip wantaim ol meri na kamap doti. Nogat. Ol i stap klin tru. Olgeta ples Pikinini Sipsip i laik i go long en, orait ol dispela man i save bihainim em i go. God i bin baim bek ol dispela lain namel long olgeta manmeri bilong graun, na ol i stap olsem namba wan lain God i kisim bek, bai ol i stap ol lain bilong em yet na bilong Pikinini Sipsip. Ol i no bin mekim tok giaman. Nogat. Ol i no gat asua long wanpela samting. Orait mi lukim narapela ensel i flai i go namel long skai. Em i gat gutnius bilong i stap oltaim oltaim, na em i gat wok bilong autim dispela gutnius long ol manmeri i stap long graun. Em i autim long ol manmeri bilong olgeta lain man na bilong olgeta kantri na bilong olgeta tok ples na bilong olgeta kain skin. Em i singaut strong olsem, “Taim i kamap pinis bilong God i skelim pasin bilong olgeta man long kot. Olsem na yupela i mas pret long em na litimapim nem bilong em. Yupela i mas lotu long God, em i bin wokim heven na graun na solwara na olgeta hul wara.” Narapela ensel i bihainim namba wan ensel na i kam. Dispela namba 2 ensel i tok olsem, “Bikpela taun Babilon em i bagarap pinis! Yes, em i bagarap pinis! Dispela taun Babilon tasol em i bin mekim olgeta lain manmeri ol i bihainim strongpela pasin pamuk bilong em. I olsem em i bin givim strongpela wain long ol na ol i dringim.” Na narapela ensel i bihainim dispela tupela ensel na i kam. Dispela namba 3 ensel em i singaut strong olsem, “Sapos wanpela man i lotu long dispela wel animal na long piksa bilong en, na em i kisim mak long pes na long han bilong en, orait bai em i mas dringim wanpela kain wain. Dispela wain em belhat bilong God. Na God bai i no inap tanim wara wantaim dispela wain pastaim. Nogat. Em bai i kapsaitim belhat bilong en long kap bilong bekim pe nogut, na dispela man i mas dringim. Na long ai bilong ol ensel bilong God, na long ai bilong Pikinini Sipsip, dispela man bai i kisim pen nogut long paia na long ston salfa i paia. Na smok i kamap long dispela paia i givim pen long ol, em bai i go antap oltaim oltaim. Ol dispela man i save lotu long wel animal na long piksa bilong en, na i kisim mak bilong nem bilong en, ol bai i no kisim malolo long san na long nait.” Taim dispela kain pasin i kamap, ol manmeri bilong God i mas i stap strong, em ol manmeri i save bihainim ol lo bilong God na holimpas bilip bilong ol long Jisas. Mi harim maus bilong wanpela man i singaut long heven olsem, “Yu raitim tok olsem, ‘Nau na olgeta taim bihain, ol manmeri i bilip long Bikpela na ol i dai, ol i ken amamas.’” Na Holi Spirit em tu i tok, “Ol i ken amamas tru, long wanem, ol i lusim dispela hatwok ol i bin mekim, na ol i ken malolo. Na ol i no i go nating. Nogat. Gutpela pasin ol i bin mekim, em i go wantaim ol.” Orait mi lukluk gen, na mi lukim wanpela waitpela klaut, na wanpela man i wankain olsem yumi man bilong graun i sindaun i stap long dispela klaut. Em i gat hat gol long het bilong en, na long han bilong en em i holim naip i sap tru. Na narapela ensel i kam ausait long haus bilong God. Em i singaut strong tru long dispela man i sindaun long klaut olsem, “Kisim naip bilong yu na katim kaikai. Olgeta kaikai bilong graun i mau pinis, olsem na nau em i taim bilong katim dispela kaikai.” Orait dispela man i sindaun long klaut em i holim naip bilong en na em i lindaun i go daun long graun, na em i katim ol kaikai i mau i stap long graun. Na narapela ensel i lusim haus bilong God i stap long heven na i kam ausait. Em tu i holim naip i sap tumas. Na narapela ensel gen em i lusim alta na i kam, em dispela ensel i gat strong bilong bosim paia. Em i singaut strong long ensel i holim naip i sap tru. Em i tok olsem, “Ol pikinini wain bilong graun i mau pinis, olsem na yu kisim dispela naip bilong yu i sap moa, na katim ol pikinini bilong ol diwai wain bilong graun, na bungim i stap long wanpela hap.” Orait dispela ensel i kisim naip bilong en na em i lindaun i go daun long graun, na em i katim ol pikinini wain bilong graun, na i bungim i stap. Na em i tromoi ol dispela pikinini wain i go insait long bikpela tang ston bilong krungutim ol pikinini wain. Dispela em i makim belhat bilong God. Na ol i krungutim ol pikinini wain long dispela tang i stap ausait long biktaun, na blut i kamap na i ran i kam ausait long tang, na i ran i go karamapim olgeta graun i go inap 300 kilomita. Na blut i kam antap inap long mak bilong hap ain i stap long maus bilong ol hos. Orait mi lukim narapela narakain mak i kamap long skai, na mi kirap nogut tru. Mi lukim 7-pela ensel i stap, na ol i holim 7-pela samting nogut tru bilong bagarapim ol manmeri. Na taim dispela ol samting nogut i pinis, orait i no gat narapela moa bai i kamap. Long dispela 7-pela samting nogut, belhat bilong God bai i pinis tru. Na mi lukim wanpela samting olsem bikpela solwara ol i bin wokim long glas na paia wantaim. Ol manmeri i bin winim pait na daunim dispela wel animal wantaim piksa bilong en na namba i makim nem bilong en, ol i sanap i stap long arere bilong dispela solwara i olsem glas, na ol i holim ol gita samting God i bin givim ol. Ol i singim song bilong Moses, em wokman bilong God, na song bilong Pikinini Sipsip. Dispela song i olsem, “Bikpela, yu God I Gat Olgeta Strong, yu save mekim ol narakain strongpela wok, na taim mipela i lukim mipela i save kirap nogut tru. King bilong olgeta lain manmeri, ol pasin bilong yu ol i stret na i tru olgeta. Bikpela, yu wanpela tasol yu stap holi. Olsem na olgeta manmeri ol i mas pret long yu na litimapim nem bilong yu. Olgeta lain man bai i kam na lotu long yu. Long wanem, stretpela pasin bilong yu i kamap ples klia pinis.” Bihain long dispela mi lukluk gen, na haus bilong God, em haus lotu sel long heven, em i op. Em haus lotu sel bilong God i kamapim tok tru bilong en. Na dispela 7-pela ensel i holim 7-pela samting nogut tru bilong bagarapim ol manmeri, ol i lusim haus bilong God na i kam ausait. Ol i bin pasim ol naispela laplap i klin tumas na i lait tru. Na ol i bin pasim ol let gol i raunim bros bilong ol. Na wanpela bilong dispela 4-pela samting i stap laip, em i kisim 7-pela dis gol na givim long ol 7-pela ensel. Na belhat bilong God i save stap oltaim oltaim, dispela em i pulap long ol 7-pela dis. Na smok bilong lait na strong bilong God, em i pulap long haus bilong en. Na i no gat wanpela inap i go insait long haus bilong en. Nogat. Ol i mas wetim ol 7-pela ensel i pinisim wok long dispela 7-pela samting nogut pastaim. Orait mi harim maus bilong wanpela man i kamap insait long haus bilong God. Em i singaut strong long dispela 7-pela ensel olsem, “Yupela i mas kisim dispela 7-pela dis i gat belhat bilong God, na go kapsaitim i go daun long graun.” Na namba wan ensel i go kapsaitim dis bilong en antap long graun. Na ol kain kain strongpela sua nogut tru i kamap long skin bilong ol man i gat mak bilong wel animal na i save lotu long piksa bilong en. Na namba 2 ensel i kapsaitim dis bilong en antap long solwara. Na solwara i kamap olsem blut bilong man i dai pinis. Na olgeta samting i stap laip long solwara, ol i dai. Na namba 3 ensel i kapsaitim dis bilong en antap long ol bikpela wara na ol hul wara. Na dispela olgeta wara i kamap blut. Na mi harim ensel i bosim ol wara i tok olsem, “God, yu stap nau, na bipo tru yu stap. Pasin bilong yu em i gutpela na stretpela olgeta, na yu holi tru. Yu skelim pinis pasin bilong ol dispela man, na taim yu tok long ol dispela samting nogut i mas kamap long ol, dispela tok bilong yu em i stret olgeta. Ol dispela man ol i bin kilim i dai ol profet na ol manmeri bilong yu, na mekim blut bilong ol i kapsait. Olsem na yu givim blut long ol dispela man nogut, bai ol i dring. Na dispela blut ol i dringim, em i bekim stret pasin nogut ol i bin mekim.” Na mi harim alta i singaut olsem, “Bikpela, yu God I Gat Olgeta Strong. Yu save skelim pasin bilong ol manmeri long kot, na tru tumas, kot bilong yu em i tru na i stret olgeta.” Orait namba 4 ensel i kapsaitim dis bilong en antap long san, na God i larim paia bilong san i kamap strong tru na i kukim ol man. Dispela bikpela paia bilong san em i hat moa yet, na i kukim nogut ol dispela man. Na ol i tok nogut long nem bilong God, em God i gat strong bilong bosim ol dispela samting nogut i kamap long ol. Tasol ol i no tanim bel na litimapim nem bilong em. Na namba 5 ensel i kapsaitim dis bilong en antap long sia king bilong wel animal. Na tudak i kamap long ol lain man i stap aninit long strong bilong wel animal. Na pen ol i kisim em i kamap nogut tru, olsem na ol i kaikaim tang bilong ol. Ol i ting long pen bilong ol na long ol sua i bin kamap long skin bilong ol, na ol i tok nogut long God bilong heven. Tasol ol i no tanim bel na givim baksait long ol pasin nogut ol i save mekim. Na namba 6 ensel i kapsaitim dis bilong en antap long bikpela wara Yufretis. Na wara em i drai olgeta, bilong redim rot bilong ol king i kam long hap sankamap. Na mi lukim tripela spirit nogut olsem rokrok, ol i kamap long maus bilong dispela traipela snek na long maus bilong wel animal na long maus bilong giaman profet. Ol dispela spirit nogut tru i save wokim ol kain kain mirakel, na ol i go nabaut long ol king bilong olgeta kantri bilong graun. Ol i laik mekim ol king i bringim ol ami bilong ol i kam bung, bai ol i ken kirapim pait long dispela bikpela de bilong God I Gat Olgeta Strong i kotim ol manmeri. “Harim. Wantu bai mi kam long yupela olsem ol stilman i save kam. Olsem na sapos man i no slip, na em i putim ol klos samting bilong en i stap klostu long em, orait dispela man i ken amamas, long wanem, em bai i no inap wokabaut as nating na ol manmeri bai i no inap lukim sem bilong en.” Orait ol spirit nogut i bringim ol king i kam bung long dispela hap, long tok Hibru ol i kolim Armagedon. Na namba 7 ensel i kapsaitim dis bilong en long skai. Na insait long haus bilong God, maus bilong wanpela man i kamap long sia king bilong God, na i singaut strong olsem, “Em i pinis nau.” Na lait bilong klaut i sut i go nabaut na bikpela nois i kamap na klaut i pairap na bikpela guria i kamap. Dispela guria em i bikpela tru, na long olgeta taim ol manmeri i stap long graun, i no gat kain bikpela guria olsem i bin kamap bipo. Orait bikpela taun Babilon em i bruk tripela hap, na ol taun bilong olgeta lain man ol i bagarap olgeta. God i tingim pasin bilong bikpela taun Babilon, na em i mekim Babilon i dring long kap wain bilong em, em dispela wain bilong bikpela belhat tru bilong God. Na olgeta ailan ol i ranawe i go pinis, na i no gat wanpela maunten moa i stap. Na bikpela ren ais i kam daun. Olgeta hap ais wan wan i gat hevi inap 50 kilogram samting. Dispela ren ais i kam long skai na i pundaun antap long ol man na bagarapim ol nogut tru. Olsem na ol i tok nogut long God i salim dispela ais i kam bagarapim ol. Wanpela bilong ol dispela 7-pela ensel i holim ol 7-pela dis, em i kam na i tokim mi olsem, “Yu kam. Dispela pamukmeri i sindaun antap long ol bikpela wara, em bai i kisim pe nogut bilong en. Mi laik soim yu long wanem kain pe em bai i kisim. Ol king bilong graun ol i bin mekim planti pasin pamuk wantaim dispela meri. Na olgeta man bilong graun ol tu i bin mekim pasin pamuk wantaim em, na ol i kamap longlong, olsem man i spak.” Na Holi Spirit i kamap strong long mi, na i karim mi i go long graun i no gat man. Long dispela hap mi lukim wanpela meri i sindaun i stap antap long wanpela retpela wel animal. Dispela wel animal i gat planti nem i pulap long skin bilong en, na olgeta dispela nem i olsem ol kain kain tok bilas na tok nogut long God. Dispela wel animal i gat 7-pela het, na 10-pela kom i kamap long ol dispela het. Dispela meri i putim tupela kain retpela klos, na em i gat ol kain kain bilas gol na ol bilas ol i bin wokim long ol naispela ston wantaim ol bis i dia tumas. Em i holim kap gol long han bilong en. Na ol kain kain pasin i sting tru long ai bilong God na ol kain kain doti bilong pasin pamuk bilong dispela meri, em olgeta i pulap long dispela kap. Na long pes bilong dispela meri ol i bin raitim nem bilong en. Dispela nem em i olsem wanpela tok bokis, na nem yet em i olsem, “Bikpela taun Babilon, em mama tru bilong olgeta pamukmeri na bilong olgeta pasin nogut tru i stap long graun.” Dispela meri em i bin kilim i dai ol manmeri bilong God, em ol manmeri i bilip long Jisas na i save autim nem bilong en. Na mi lukim dispela meri em i dringim blut bilong ol na em i kamap longlong olsem man i spak. Mi lukim dispela na mi kirap nogut tru na mi tingting planti. Orait ensel i tokim mi olsem, “Bilong wanem yu kirap nogut? Dispela meri wantaim dispela wel animal em i save karim meri i go, em dispela wel animal i gat 7-pela het na 10-pela kom, tupela i olsem piksa bilong ol samting. As bilong dispela piksa em i hait, tasol mi bai soim yu long en. Dispela wel animal yu lukim pinis, bipo em i stap, tasol nau em i no i stap moa. Tasol em bai i lusim dispela hul i no gat as, na em bai i kam antap, na em bai i lus olgeta. Ol manmeri bilong graun, em ol lain nem bilong ol i no i stap long buk bilong laip long taim God i no mekim graun i kamap yet, ol bai i lukim dispela wel animal na ol bai i kirap nogut. Long wanem, bipo em i stap, na nau em i no i stap, na bihain em bai i kamap. “Man i gat gutpela tingting, em inap save gut long dispela samting. Dispela 7-pela het i makim 7-pela maunten. Na meri i sindaun antap long ol dispela 7-pela maunten. Na tu, dispela 7-pela het i makim 7-pela king. 5-pela ol i bagarap pinis, na wanpela nau i stap, na wanpela i no kamap king yet. Taim em i kamap pinis, orait em i mas i stap liklik taim tasol. Na dispela wel animal bipo em i stap, na nau em i no i stap, em i olsem namba 8 king. Tasol em i wanlain bilong ol 7-pela king, na em bai i lus olgeta. “Na dispela 10-pela kom yu bin lukim i kamap long ol het bilong dispela wel animal, ol i makim 10-pela king. Ol i no kamap king yet. Tasol ol bai i kisim strong wantaim dispela wel animal, na ol bai i stap king inap olsem wanpela aua tasol. Ol dispela king bai i gat wanpela tingting tasol, na ol bai i givim olgeta strong na namba bilong ol yet long wel animal. Ol bai i pait long Pikinini Sipsip, na Pikinini Sipsip bai i winim ol tru. Em i Bikpela bilong olgeta bikman, na em i King bilong olgeta king. Na olgeta man i stap wantaim em, em ol lain em i bin singautim ol na em i bin makim ol bilong em yet na ol i save bihainim tru tok bilong em, ol dispela man bai i win wantaim Pikinini Sipsip long dispela pait.” Na ensel i tokim mi moa olsem, “Ol dispela bikpela wara yu bin lukim pamukmeri i sindaun antap long ol, ol i makim ol manmeri bilong olgeta lain man na bilong olgeta kain skin na bilong olgeta tok ples na bilong ol bikpela bikpela lain ol i bung i stap. Na ol dispela 10-pela kom yu bin lukim, ol dispela kom wantaim dispela wel animal ol bai i birua long pamukmeri. Ol bai i bagarapim em tru na rausim olgeta klos samting bilong en. Na ol bai i kaikai mit bilong bodi bilong en, na kukim em olgeta long paia. God yet i givim tingting long ol dispela king, bai ol i ken mekim ol dispela samting i kamap, em ol samting bipo God i tok pinis long ol i mas kamap. Ol bai i gat wanpela tingting tasol, na dispela strong ol i kisim bilong i stap king, ol bai i givim dispela olgeta long wel animal. Ol bai i mekim olsem i go inap long taim God inapim pinis olgeta samting em i bin tok long en. Na dispela meri yu bin lukim, em i makim dispela bikpela taun i save bosim olgeta king bilong graun.” Bihain long dispela, mi lukim narapela ensel i lusim heven na i kam daun. Em i gat bikpela strong tru, na bilas bilong en i mekim graun i lait moa. Em i singaut strong tru olsem, “Bikpela taun Babilon em i bagarap pinis! Em i bagarap pinis! Nau em i kamap ples bilong ol spirit nogut i stap long en. Ol spirit nogut, na ol pisin i doti, na ol pisin nogut tru, ol tu i stap long en. Long wanem, olgeta lain manmeri i bin mekim planti pasin pamuk wantaim em. I olsem ol i bin dringim strongpela wain bilong em. Na ol king bilong graun tu i bin mekim pasin pamuk wantaim em. Na ol man bilong graun i save wok bisnis, ol i bin wokim bisnis na kisim planti mani long ol kain kain pasin nogut em i no save sem long mekim.” Na mi harim maus bilong narapela man i kamap long heven olsem, “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas lusim dispela ples na i kam ausait. Nogut yupela i poroman wantaim em long ol sin em i save mekim. Na nogut yupela bai i poroman wantaim em tu long taim em i kisim pe nogut bilong ol dispela sin. Em i hipim ol sin bilong en i kam antap inap long heven. Na God i tingim gut olgeta pasin nogut em i bin mekim. Yupela i mas ting long kain pasin dispela pamukmeri i mekim, na yupela i mas bekim wankain pasin long em. Em i bin dabolim ol pasin nogut bilong en na ol i kamap planti tru. Olsem tasol yupela i mas dabolim pe nogut bilong em inap long olgeta pasin nogut em i bin mekim. Em i bin tanim strongpela dring long kap. Orait yupela i mas dabolim strong bilong strongpela dring na mekim em i dring. Em i bin litimapim nem bilong em yet na mekim planti kain pasin pamuk na ol arapela kain pasin nogut. Olsem na yupela i mas givim planti pen long em, inap long skel bilong ol dispela pasin nogut. Na yupela i mas mekim em i krai planti. Em i save tok long em yet olsem, ‘Mi stap kwin, na mi sindaun long sia kwin. Mi no olsem meri man bilong en i dai pinis na em i stap nating. Ol hevi i no inap i kamap long mi, na bai mi krai. Nogat tru.’ Olsem na ol kain kain samting nogut tru bai i kamap long em long wanpela de tasol. Planti sik bai i kamap, na planti man bai i krai nogut, na bikpela hangre bai i kamap. Na paia bai i kukim Babilon olgeta. God, Bikpela em i gat bikpela strong na em i skelim pinis pasin bilong Babilon na em tok long em i mas bagarap. “Ol king bilong graun ol i bin mekim pasin pamuk wantaim em, na ol i bin mekim planti kain pasin nogut wantaim em. Olsem na taim ol dispela king i lukim smok i kamap long paia i kukim em, ol bai i krai sori na i stap bel hevi. Ol bai i lukim dispela pen nogut em i kisim, na ol bai i pret tru. Ol bai i sanap longwe long em na tok, ‘Sori, sori tumas long yu Babilon, yu bikpela na strongpela taun! Long wanpela aua tasol pe nogut bilong sin bilong yu em i kamap pinis long yu!’ “Na ol bisnisman bilong olgeta hap bilong graun ol bai i tingting long Babilon, na ol bai i krai sori long em na i stap bel hevi. Long wanem, i no gat man bilong baim ol kago bilong ol moa. Ol kago bilong ol, em gol na silva na ol naispela ston na ol bis i dia tumas na ol naispela waitpela laplap na ol kain kain retpela laplap na ol laplap slika. Na tu ol i gat olgeta kain diwai i gat gutpela smel na olkain samting ol i wokim long tit bilong elefan na olkain samting ol i wokim long diwai i gat bikpela pe bilong en na long bras na long ain na long gutpela ston i gat makmak. Na ol i gat ol arapela kago tu i stap, olsem sinamon na kawawar bilong kaikai na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol kain kain gris i gat gutpela smel na gutpela sanda na wain na wel na gutpela plaua na wit. Na ol i gat ol bulmakau na sipsip na ol hos wantaim ol karis na ol wokboi nating, em ol man i gat laip. Dispela olgeta samting i no gat man bilong baim moa. Ol man i save wok bisnis ol bai i tok olsem, ‘Dispela kaikai bel bilong yu i bin kirap long kisim, em olgeta i stap longwe tru long yu. Olgeta gutpela gutpela samting i gat bikpela pe wantaim olgeta gutpela gutpela bilas bilong yu, em olgeta i lus pinis, na bai yu no inap tru long lukim gen.’ “Na ol man i save wok bisnis long ol dispela samting, na ol i bin kisim planti mani long dispela taun, ol bai i pret tru long lukim pen nogut dispela taun em i kisim. Na ol bai i sanap i stap longwe long en, na ol bai i krai sori na i stap bel hevi. Ol bai i tok olsem, ‘Sori, sori tumas long dispela bikpela taun! Bipo em i save putim ol naispela waitpela klos na ol kain kain retpela laplap, na em i save bilasim skin bilong en long gol na long ol naispela ston wantaim ol bis i dia tumas. Long wanpela aua tasol, dispela olgeta mani na bilas em i bagarap olgeta.’ “Na olgeta kepten bilong ol sip na olgeta man i save raun long ol sip na i go long ol arapela kantri na olgeta boskru na olgeta man i save wok bisnis long solwara, ol dispela man tu bai i sanap i stap longwe long Babilon. Na ol bai i lukim smok bilong paia i kukim em, na ol bai i singaut olsem, ‘Wanem taun i stap na em i wankain olsem dispela bikpela taun?’ Na ol bai i kisim das bilong graun na tromoi antap long het bilong ol yet, na ol bai i krai sori na bel hevi i stap. Na ol bai i singaut olsem, ‘Sori, sori tumas long dispela bikpela taun! Ol papa bilong olgeta sip i save raun long solwara ol i bin kamap maniman tru long bikpela mani bilong dispela taun. Sori tumas! Long wanpela aua tasol em i bagarap olgeta!’ “Yu heven wantaim ol manmeri bilong God, na yupela ol aposel na profet, yupela olgeta i ken amamas long dispela samting nau i kamap long dispela taun. God i skelim pinis pasin bilong em na em i bekim pe nogut long em. Na long dispela pasin em i bekim ol pasin nogut dispela taun i bin mekim long yupela.” Dispela tok i pinis, na wanpela strongpela ensel i kisim wanpela ston i wankain mak olsem ol bikpela ston bilong wilwilim wit. Em i litimapim dispela ston na i tromoi i go daun long solwara. Na em i tok olsem, “Long dispela pasin tasol ol bai i kisim dispela bikpela taun Babilon na tromoi i go daun strong tru, na ol man bai i no inap lukim em moa. Olsem na, Babilon, krai bilong ol gita na bilong ol mambu na biugel na bilong ol kain kain musik, em bai i no kamap moa insait long banis bilong yu. Na ol man i skul pinis long mekim olgeta kain wok, ol bai i no i stap moa long yu. Krai bilong ston i wilwilim wit, em bai i no kamap moa insait long yu. Lait bilong lam, em bai i no lait moa long yu. Na toktok bilong ol man na meri i laik marit, em tu bai i no inap kamap moa insait long yu. Bipo ol bisnisman bilong yu ol i stap bikman tru long ai bilong ol arapela lain manmeri. Na yu bin wokim ol kain kain posin samting na mekim ol kain kain trik bilong giamanim ol manmeri bilong olgeta kantri.” God i lukim dispela taun i gat asua bilong kilim i dai ol profet na ol manmeri bilong en. Na olgeta man bilong graun ol birua i bin kilim ol i dai, asua bilong dispela tu em i stap long Babilon tasol. Bihain long dispela, mi harim samting olsem bikpela singaut bilong bikpela lain manmeri i stap long heven. Ol i tok olsem, “Yumi litimapim nem bilong God! God bilong yumi em wanpela tasol i bin kisim bek yumi. Em i gat biknem na strong. God i save skelim pasin bilong ol manmeri long kot, na kot bilong en em i tru na i stret olgeta. Dispela bikpela pamukmeri em i bin bagarapim olgeta manmeri bilong graun long pasin pamuk bilong en. Olsem na God i bekim pe nogut long em. Dispela meri em i gat asua bilong kilim i dai ol wokman bilong God, na God i bekim pinis dispela asua bilong em.” Na ol i singaut gen olsem, “Yumi litimapim nem bilong God! Smok bilong paia i kukim dispela biktaun, em i save go antap oltaim oltaim!” Na ol 24 hetman wantaim ol 4-pela samting i stap laip ol i brukim skru na lotu long God i sindaun i stap long sia king bilong en. Ol i tok olsem, “I tru. Yumi litimapim nem bilong God!” Na long sia king bilong God maus bilong wanpela man i singaut olsem, “Yupela wokman bilong God, em yupela ol lain i save pret long God na aninit long en, yupela ol man nating wantaim yupela ol man i gat nem, yupela olgeta litimapim nem bilong God!” Orait mi harim samting olsem toktok bilong ol bikpela lain manmeri i bung i stap. Na em i olsem nois bilong bikpela wara i pairap. Na em i olsem ol klaut i wok long pairap strong tru. Ol i singaut olsem, “Yumi litimapim nem bilong God! Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, nau em i stap king tru! Nau yumi ken belgut na amamas moa yet na litimapim nem bilong en, long wanem, taim i kamap pinis bilong Pikinini Sipsip i marit, na meri bilong en i redi i stap. God i givim naispela waitpela klos long dispela meri, em klos i klin tru na i lait moa yet.” Dispela naispela waitpela klos em i makim stretpela pasin ol manmeri bilong God i mekim. Na ensel i tokim mi olsem, “Yu raitim tok olsem, ‘Ol dispela man God i bin singautim i kam long bikpela kaikai bilong marit bilong Pikinini Sipsip, ol i ken amamas.’” Na em i tokim mi moa olsem, “Dispela tok em i tok tru bilong God.” Orait mi brukim skru klostu long lek bilong ensel, na mi laik lotu long em. Tasol em i tok, “Yu no ken mekim olsem! Mi tu mi wanwok bilong yu wantaim ol brata bilong yu, em yupela ol lain i save bilip long tok Jisas i autim. Yu mas lotu long God wanpela tasol. Yumi save, tok Jisas i autim, em tasol i save kirapim ol man long autim tok profet.” Mi lukim heven i op, na wanpela waitpela hos i stap. Na nem bilong man i sindaun long dispela hos, em i olsem, “Man i lukautim gut wok bilong en,” na “Man i save mekim pasin i tru tasol.” Taim em i skelim pasin bilong ol manmeri long kot, na taim em i kirapim pait, em i save bihainim stretpela pasin tasol na mekim. Ai bilong en i olsem paia i lait, na em i gat planti hat king i stap long het bilong en. Long skin bilong en ol i bin raitim wanpela nem, na em wanpela tasol i save long dispela nem. Ol arapela man nogat. Blut i karamapim longpela klos em i putim. Na ol i kolim nem bilong en olsem, “Tok bilong God.” Ol ami bilong heven ol i sindaun long ol waitpela hos bilong ol, na ol i bihainim em i go. Ol i bin putim ol naispela waitpela klos samting i klin tru. Wanpela bainat i sap tru, em i kam ausait long maus bilong dispela man i go pas long ol. Na long dispela bainat em bai i daunim ol manmeri bilong olgeta lain. Em bai i holim stik ain na bosim strong olgeta lain manmeri. Na em bai i krungutim ol pikinini wain long bikpela tang ston i makim bikpela belhat bilong God I Gat Olgeta Strong. Long longpela klos bilong en na long lek bilong en ol i bin raitim dispela nem, “King bilong olgeta king, na Bikpela bilong olgeta bikman.” Orait mi lukim wanpela ensel i sanap antap long san. Em i singaut strong long olgeta pisin i flai i stap namel long skai olsem, “Yupela kam bung na wetim dispela bikpela kaikai bilong God. Bai yupela i kaikai ol bodi bilong ol king na ol bodi bilong ol kepten bilong ol soldia na ol bodi bilong ol strongpela man na ol bodi bilong ol hos wantaim ol man i sindaun long ol hos. Bai yupela i kaikai mit bilong bodi bilong olgeta man, em ol man i stap fri wantaim ol wokboi nating na ol man nating wantaim ol man i gat nem.” Na mi lukim dispela wel animal na ol king bilong graun, wantaim ol ami bilong ol, ol i kam bung pinis. Ol i laik pait long dispela man i sindaun long hos na long ol ami bilong em. Tasol em i kalabusim dispela wel animal wantaim giaman profet, em dispela giaman profet i bin wokim planti mirakel long ai bilong wel animal, na long dispela pasin em i bin giamanim ol man i bin kisim mak bilong wel animal na i save lotu long piksa bilong en. Wel animal wantaim giaman profet, tupela i stap laip yet, na ol i tromoi tupela i go daun long dispela bikpela raunpela hul ol ston salfa i pulap long en na ol i paia i stap. Na dispela man i sindaun long hos, em i kilim i dai ol ami bilong ol long dispela bainat i stap long maus bilong en. Na olgeta pisin i kaikai bodi bilong ol dispela ami, na bel bilong ol i pulap tru. Orait mi lukim wanpela ensel i lusim heven na i kam daun. Long han bilong en em i holim ki bilong hul i no gat as. Na em i holim bikpela sen tu. Em i holimpas dispela bikpela snek, em snek bilong bipo tru, em Satan, dispela “Man I Save Kotim Olgeta Man.” Na ensel i pasim em long sen na em bai i stap olsem inap long 1,000 yia. Na ensel i tromoi em i go daun long hul i no gat as, na i pasim dua bilong dispela hul na i lokim strong. Olsem na Satan bai i no inap giamanim moa ol manmeri bilong olgeta lain. Em i mas wetim 1,000 yia i pinis pastaim, na bihain ol i mas lusim em, na long sotpela taim tasol em i ken i go nabaut. Na mi lukim ol sia olsem sia king i stap, na ol man i sindaun i stap long ol dispela sia. God i givim wok long ol bilong skelim pasin bilong ol manmeri long kot. Na mi lukim ol tewel bilong planti manmeri i bin bilip long Jisas na autim nem bilong en na ol i bin holim strong tok bilong God, na long dispela as tasol ol birua i bin katim nek bilong ol na kilim ol i dai. Na mi lukim ol tewel bilong ol manmeri i no bin lotu long wel animal na long piksa bilong en, na ol i no bin kisim mak bilong en long pes na long han bilong ol. Ol dispela manmeri ol i kisim laip, na ol i stap king wantaim Krais inap long 1,000 yia. Ol arapela manmeri i dai pinis, ol i no kisim laip long dispela taim. Ol i mas wetim dispela 1,000 yia i pinis pastaim. Dispela em i namba wan taim ol manmeri i kirap bek long matmat. Ol manmeri i kirap bek long dispela namba wan taim, God i makim ol bilong em yet na ol i ken amamas. Namba 2 dai em i no gat strong bilong daunim ol dispela lain. Nogat. Ol bai i stap pris bilong God na bilong Krais. Na ol bai i stap king wantaim Krais long dispela 1,000 yia. Taim dispela 1,000 yia i pinis, orait ol bai i opim dua bilong hul i no gat as, na Satan bai i lusim kalabus bilong en. Na em bai i kam ausait bilong giamanim ol lain manmeri i stap long olgeta hap bilong graun, em ol lain bilong Gok wantaim Magok. Satan bai i bungim ol bilong kirapim pait. Namba bilong ol ami bilong ol em i olsem namba bilong wesan bilong nambis. Ol bai i kam long olgeta hap bilong graun, na raunim kem bilong ol manmeri bilong God wantaim dispela taun God i laikim tumas. Tasol paia bai i kam daun long heven na kukim tru ol dispela ami. Satan i bin giamanim ol, olsem na God bai i tromoi em i go daun long bikpela hul i gat hatpela paia bilong ol ston salfa. Wel animal wantaim giaman profet tupela i stap pinis long dispela hul, na tripela bai i karim pen long san na long nait inap oltaim oltaim. Orait mi lukim bikpela waitpela sia king i stap, na mi lukim dispela man i save sindaun long dispela sia. Na graun wantaim skai i ranawe long em, na ol i no i stap moa. Na mi lukim ol manmeri i dai pinis, em ol manmeri i gat nem na ol manmeri nating, ol i sanap i stap long pes bilong sia king. Na ol ensel i opim ol buk i gat tok long pasin ol dispela manmeri i bin mekim. Na ol i opim narapela buk tu, em buk bilong laip. Na man i sindaun long sia king i lukim tok i stap long ol dispela buk, na em i skelim pasin bilong ol manmeri i dai pinis. Solwara i larim olgeta man i dai pinis na i stap long en, ol i go. Na Dai wantaim Ples bilong ol man i dai pinis, tupela tu i larim olgeta man i dai pinis na i stap long han bilong tupela, ol i go. Na man i sindaun long sia king em i lukim pasin olgeta wan wan man i bin mekim, na em i skelim ol long kot bilong en. Na bihain em i tromoi Dai wantaim Ples bilong ol man i dai pinis i go daun long dispela bikpela hul i gat paia. Dispela bikpela hul i gat paia em i namba 2 dai. Na olgeta manmeri, nem bilong ol i no i stap long buk bilong laip, ol i tromoi ol tu i go daun long bikpela hul i gat paia. Nau mi lukim nupela skai na nupela graun i stap. Namba wan skai na namba wan graun i go pinis olgeta. Na solwara i no i stap moa. Na mi lukim dispela taun bilong God, em nupela Jerusalem. Mi lukim em i stap wantaim God, na i lusim heven na i kam daun. Em i gat gutpela bilas, olsem meri i laik marit na i putim gutpela bilas na i redi long maritim man bilong en. Na long sia king mi harim maus bilong wanpela man i singaut strong olsem, “Harim. Nau haus bilong God i stap wantaim ol manmeri. Em bai i stap namel long ol, na ol bai i stap ol lain manmeri bilong em. Yes, God yet bai i stap wantaim ol, na em bai i stap God bilong ol. Em bai i mekim drai wara i stap long ai bilong olgeta bilong ol. Na ol manmeri bai i no i dai moa, na ol bai i no bel hevi moa na krai moa, na ol bai i no inap kisim pen gen. Ol dispela samting bilong bipo ol i pinis olgeta.” Na dispela Man i sindaun long sia king, em i tok olsem, “Harim. Mi mekim olgeta samting i kamap nupela.” Na em i tok moa olsem, “Yu raitim dispela tok. Dispela tok em i tru olgeta, inap olgeta man i ken bilip tru long en.” Na em i tokim mi olsem, “Olgeta samting i kamap pinis. Mi tasol mi stap paslain tru na mi stap las tru. Mi as bilong olgeta samting, na mi save pinisim olgeta wok mi mekim. Sapos nek bilong wanpela man i drai, orait mi bai larim em i dring long hul wara i gat wara bilong laip. Na mi bai larim em i kisim olsem presen. Em i no mas baim. Sapos man i winim pait, orait mi bai givim ol dispela samting long em, na mi bai stap God bilong em, na em bai i stap pikinini bilong mi. “Tasol ol man i save pret na surik bek na ol man i no bilip na ol man i mekim ol kain kain pasin nogut tru na ol man i kilim ol man i dai na ol man i mekim pasin pamuk na ol man i wokim posin na i yusim ol arapela kain pawa na ol man i lotu long ol giaman god na olgeta man i mekim tok giaman, ol bai i go long ples bilong ol, em dispela bikpela hul i gat hatpela paia i lait long ol ston salfa. Dispela em i namba 2 dai.” Orait wanpela ensel i kam long mi. Em i wanpela bilong ol 7-pela ensel i holim ol dis i gat dispela 7-pela samting nogut bilong bagarapim ol manmeri na bilong pinisim belhat bilong God. Na ensel i tokim mi olsem, “Yu kam. Bai mi soim yu meri bilong Pikinini Sipsip, nau em i laik marit long em.” Na Holi Spirit i kamap strong long mi, na ensel i karim mi i go long wanpela bikpela maunten i antap moa. Na em i soim mi Jerusalem, dispela taun bilong God, em i stap wantaim God, na em i lusim heven na i kam daun. Bikpela lait bilong God em i lait long dispela taun. Lait bilong en i narakain tru, olsem gutpela ston i gat bikpela pe moa. Em i lait olsem ston jaspa, na em i klia tru olsem glas. Dispela taun i gat bikpela banis i antap moa. Em i gat 12-pela dua i stap long banis, na 12-pela ensel ol i sanap i stap klostu long ol dua. Na nem bilong ol 12-pela lain bilong Israel i stap long ol dua. Dispela hap bilong banis i stap long hap sankamap em i gat tripela dua. Na hap bilong banis i stap long hap not em i gat tripela dua. Na hap bilong banis i stap long hap saut em i gat tripela dua. Na hap bilong banis i stap long hap san i go daun em i gat tripela dua. Dispela banis bilong taun em i gat 12-pela ston bilong strongim as bilong en, na nem bilong ol 12-pela aposel bilong Pikinini Sipsip i stap long ol dispela ston. Dispela ensel i toktok wantaim mi, em i holim stik gol bilong metaim dispela taun wantaim bikpela banis bilong en na ol dua bilong dispela banis. Ol 4-pela sait bilong dispela biktaun i gat wankain mak tasol. Longpela bilong en na bikpela bilong en ol i gat wankain mak stret. Ensel i metaim taun long stik bilong en, na mak bilong taun em inap long 2,200 kilomita. Ol 4-pela sait bilong taun na mak bilong antap bilong taun tu, olgeta i gat wankain mak stret. Em i metaim banis bilong taun tu, na banis i go insait inap long 144 meta. Dispela meta em i kain meta ol man i save metaim ol samting long en. Na ensel i metaim banis long dispela meta tasol. Banis bilong taun em God i bin wokim long ston jaspa. Na em i wokim taun yet long gol tasol, na taun i lait olsem glas. As bilong banis bilong taun, em God i bin bilasim long ol kain kain ston i gat bikpela pe. Namba wan naispela ston long as bilong banis em jaspa. Na namba 2 em blupela ston sapaia. Na namba 3 em ston aget. Na namba 4 em grinpela ston emeral. Na namba 5 em ston sadonikis, em i ret na wait wantaim. Na namba 6 em retpela ston konilian. Na namba 7 em yelopela ston krisolait. Namba 8 em narapela kain grinpela ston beril. Namba 9 em narapela kain yelopela ston topas. Na namba 10 em ston krisopres. Namba 11 em ston haiasin. Na namba 12 em narapela kain retpela ston ametis. Dispela 12-pela dua em 12-pela pel, em ol dispela kain waitpela bis i dia tumas. Ol wan wan dua ol i wokim long wanpela wanpela bikpela pel tasol. Olgeta rot bilong taun ol i wokim long gol tasol, na dispela gol em i klia tru olsem glas. Mi no lukim wanpela tempel i stap long dispela taun. Nogat. Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, wantaim Pikinini Sipsip, tupela yet i stap olsem tempel bilong en. Na dispela taun i no gat san na mun bilong givim lait. Nogat. Bikpela lait bilong God yet i givim lait long taun. Na Pikinini Sipsip em i stap olsem lam bilong taun. Ol manmeri bilong olgeta lain man bai i wokabaut long lait bilong dispela taun. Na ol king bilong olgeta kantri bilong graun bai i bringim ol gutpela gutpela samting bilong ol i kam long em. Long san ol bai i no inap pasim ol dua bilong banis bilong dispela taun. Ol dua bai i op i stap oltaim, long wanem, nait bai i no kamap long dispela taun. Olgeta bilas na mani samting bilong olgeta lain man, ol bai i bringim i go insait long em. Tasol ol samting i doti na ol man i save mekim ol kain kain pasin nogut na ol man bilong tok giaman, ol bai i no inap i go insait long taun. Nogat tru. Ol manmeri nem bilong ol i stap long buk bilong laip, em buk bilong Pikinini Sipsip, ol tasol inap i go insait long dispela taun. Orait dispela ensel i soim mi wanpela bikpela wara, em wara bilong givim laip, na em i lait tumas olsem glas. Dispela wara i kamap long sia king bilong God wantaim Pikinini Sipsip, na i ran i go namel tru long bikpela rot bilong taun. Long arere bilong wara, long hap i kam na long hap i go, diwai bilong givim laip i stap. Dispela diwai i save karim kaikai 12-pela taim long olgeta yia. Em i karim kaikai long olgeta mun. Na ol lip bilong diwai ol i bilong mekim orait ol manmeri bilong olgeta lain man. Na olgeta samting God i no laik tru long en na God i laik rausim, dispela ol samting bai i no i stap moa. Sia king bilong God na Pikinini Sipsip em bai i stap long dispela taun. Na ol wokman bilong God bai i lotu long em, na ol bai i lukim pes bilong em. Na em bai i raitim nem bilong en long pes bilong ol. Tudak bai i no kamap moa, na lait bilong ol lam na lait bilong san bai i no gat wok moa. Nogat. God, Bikpela bai i givim lait long ol manmeri. Na ol bai i stap king oltaim oltaim. Dispela ensel i tokim mi olsem, “Dispela tok em i tru olgeta, inap olgeta man i ken bilip tru long em. God, Bikpela, em i save kirapim spirit bilong ol profet bilong autim tok bilong en, em i bin salim ensel bilong en i kam bilong soim olgeta wokman bilong en long olgeta samting i mas kamap kwiktaim. Na harim. Jisas i tok, ‘Bai mi kam long yupela kwiktaim.’” Ol manmeri i bihainim ol dispela tok profet i stap long dispela buk, ol i ken amamas. Mi Jon, mi harim ol dispela tok na mi lukim ol dispela samting. Mi harim pinis na lukim pinis, orait mi brukim skru klostu long lek bilong ensel i bin soim ol dispela samting long mi, na mi laik lotu long em. Tasol em i tokim mi, “Yu no ken mekim olsem! Mi tu mi wanwok bilong yu wantaim ol brata bilong yu, em ol profet. Na mi wanwok bilong olgeta man i save bihainim tok bilong dispela buk. Yu mas lotu long God wanpela tasol.” Na em i tokim mi moa olsem, “Dispela tok profet i stap long dispela buk, em yu no ken pasim. Nogat. Taim bilong God i laik mekim ol dispela samting, em i kam klostu pinis. Olsem na ol manmeri i save mekim ol pasin nogut, ol i ken go het na mekim ol pasin nogut. Na ol manmeri i save mekim ol pasin i doti, ol i ken go het na mekim ol pasin i doti. Na ol manmeri i save mekim ol stretpela pasin, ol i ken go het na mekim stretpela pasin. Na ol manmeri God i makim bilong em yet na ol i stap holi, ol i ken go het na mekim ol pasin i holi.” Jisas i tok olsem, “Harim. Bai mi kam kwiktaim. Na bai mi bringim pe bilong givim long olgeta man. Bai mi bekim pe long olgeta man wan wan, inap long pasin ol i bin mekim. Mi tasol mi stap paslain tru na mi stap las tru. Mi stap namba wan tru na mi stap bihain tru. Mi as bilong olgeta samting, na mi save pinisim olgeta wok mi mekim. “Ol manmeri i bin wasim klos bilong ol, ol i ken amamas. Ol inap long kisim kaikai long diwai bilong givim laip. Na ol inap i go insait long ol dua bilong taun. Ol man bilong mekim ol rabis pasin nogut tru na ol man i save wokim posin na yusim ol arapela kain pawa na ol man i mekim pasin pamuk na ol man i kilim ol man i dai na ol man i lotu long ol giaman god na olgeta man i save laikim pasin giaman na bihainim, dispela olgeta man bai i stap ausait long taun bilong God. Mi Jisas, mi bin salim ensel bilong mi i kam long yupela, na em i autim dispela tok long yupela ol manmeri bilong ol sios. Mi tasol mi dispela Kru i kamap long ol lain tumbuna bilong King Devit, na mi Pikinini Bilong Devit. Na mi dispela sta i save lait tumas long moningtaim tru.” Holi Spirit wantaim meri bilong Pikinini Sipsip tupela i tok, “Yu kam.” Na olgeta man i harim dispela tok, ol tu i mas tok, “Yu kam.” Na wanem man nek bilong en i drai, em i mas kam. Man i laik dring, em i mas kam na kisim wara bilong givim laip, em i olsem presen bilong God. Mi givim strongpela tok long olgeta man i harim dispela tok profet i stap long dispela buk. Sapos wanpela man i skruim narapela tok long dispela tok, orait ol dispela samting nogut tru God i tok long en long dispela buk, em God bai i skruim long ol samting i mas kamap long dispela man. Na sapos wanpela man i rausim sampela bilong ol dispela tok profet i stap long dispela buk, orait God bai i rausim ol gutpela samting long em. Em bai i no inap kisim kaikai long diwai bilong givim laip, na em bai i no inap i stap long dispela taun bilong God, dispela buk i tok long en. Dispela man i autim tok long dispela olgeta samting, nau em i tok, “Tru tumas, bai mi kam kwiktaim.” I tru. Bikpela Jisas, yu kam. Marimari bilong Bikpela Jisas em i ken i stap wantaim olgeta manmeri.